The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by eminmq, 2019-11-25 06:51:20

A L B E R T A Q A R U N O V

A L B E R T A Q A R U N O V

ALBERT AQARUNOV HAQQINDA
BEYNƏLXALQ MƏTBUATDA DƏRC

OLUNMUŞ MƏQALƏLƏR

AZƏRBAYCANIN ŞUŞA ŞƏHƏRİNİN İŞĞALI
VƏ AZƏRBAYCANIN MİLLİYYƏTCƏ YƏHUDİ

OLAN MİLLİ QƏHRƏMANI

Beynəlxalq münasibətlər sahəsində tanınmış israilli ekspert Arye
Qut İsraildə ən nüfuzlu ingilisdilli nəşr olan “The Jerusalem Post”
qəzetində dərc olunmuş “Azərbaycanın Şuşa şəhərinin işğalı və
Azərbaycanın milliyyətcə yəhudi olan Milli Qəhrəmanı” sərlövhəli
məqaləsində bu barədə yazır.

Məqalə müəllifi qeyd edir ki, Şuşa Azərbaycan mədəniyyətinin
beşiyidir. Onun zəngin mədəni abidələri, tanınmış rəssamları və
musiqi, incəsənət, memarlıq və ya ədəbiyyat sahəsində mütəfəkkirləri
geniş şöhrət tapıb. 

Arye Qut vurğulayır: «Şuşa Azərbaycanın incisi, qürur mənbəyi
və mədəni mərkəzidir. Şuşanın təməli Qarabağ xanlığının banisi
sayılan Pənahəli xan Cavanşir tərəfindən qoyulur. Şəhər yeri kimi
bu ərazinin seçilməsi onun müdafiə baxımından əlverişli mövqeyi və
Qarabağın Dağlıq hissəsi ilə birbaşa bağlı olması ilə izah edilə bilər.
1751-ci ildə Pənahabad qalası və orada salınan şəhər Pənahəli xanın
şərəfinə Pənahabad adlanırdı. Müəyyən müddətdən sonra bu şəhərin
adını dəyişib Şuşa adlandırıblar. Tarix boyu bu şəhəri fəth etməyə

101

MİLLİ QƏHRƏMAN ALBERT AQARUNOV VƏ VƏTƏN SEVGİSİ

çalışan çox olub, lakin Şuşa məğlub olmayıb. Rus-İran müharibəsi
dövründə kiçik bir qarnizon Şuşanı müdafiə edib. 1795-ci ildə İran
qoşunlarına qarşı qəhrəmancasına mübarizədən sonra şəhər xüsusilə
məşhurlaşıb. 1823-cü ilə qədər Şuşa Qarabağ xanlığının paytaxtı
olub. 1923-cü ildən Şuşa Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının
tərkibində Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin mərkəzi olub”. 

İsrailli ekspert yazır ki, 1991-ci ildə başlanmış Qarabağ müharibəsi
dövründə Şuşanın bir sıra binaları, o cümlədən məşhur tarixi-memarlıq
kompleksləri, təəssüf ki, dağıdılıb. Arye Qut yazır: «İşğal edilmiş
ərazilərdə Azərbaycanın mədəni və dini irsinin məhv edilməsi, qarət
olunması, murdarlanması və talan edilməsinə yönəlmiş planlı siyasətin
həyata keçirilməsi gedişində memarlıq abidəsi statusuna malik olan
170-dən çox bina, 160 mədəniyyət və tarix abidəsi, məscidlər, nadir
əlyazmalar erməni vandalizminə məruz qalıb. Onların arasında «Pənah
xan imarət kompleksi” və kitabxana, xan sarayı və karvansara, Yuxarı
Gövhərağa və Aşağı Gövhərağa məscidləri, Vaqifin məqbərəsi,
Natəvanın evi və bir sıra başqa abidələr var”. 

Məqalə müəllifinin sözlərinə görə, Azərbaycanın bu incisi artıq
26 ildir ki, erməni işğalçıların murdar əllərindədir.

Arye Qut İsraildə ən nüfuzlu ingilisdilli nəşr olan «The Jerusalem
Post” qəzetində dərc olunmuş məqaləsində qüssəli-qüssəli yazır:
«Öz ölkəsi və incəsənəti ilə, mədəniyyəti və təhsili ilə həmişə fəxr
edən azərbaycanlılar üçün əslən Şuşadan olan Üzeyir Hacıbəyli,
Bülbül, Natəvan və Vaqif, Xan Şuşinski və Bədəlbəylilər, Qaryağdı
və Niyazi, Mehmandarov, Rəşid Behbudov və neçə-neçə başqa adlar
xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Düşmən üçün əlçatmaz qalada doğulmuş
bu insanlar gözəllik yaradırdılar. 

102

Bu gün tənha qalmış, yetimləşmiş, təhqir olunmuş Şuşa onun
havasına «Bayatı Şiraz” sədalarının hopduğu vaxtlar üçün qəribsəyib.
Azərbaycanın görkəmli musiqi xadimlərini xatırlayanda qəlbimizdə
qəribə hisslər oyanır. Şuşanın əsl sakinləri bu şəhəri tərk edəndən
sonra Azərbaycan musiqisinin beşiyi hər gecə təsvirəgəlməz dəhşətli
yuxular görür. 

Bu gün Şuşa heç özünə oxşamır. O, öz evində, lakin qəddar
yadların əhatəsindədir. Onlar Şuşanın Azərbaycanla bağlı parlaq və
unudulmaz keçmişini unutdurmaq üçün ətrafda nə varsa, hamısını
məhv edirlər. ” 

Şuşa sanki başa düşür ki, ətrafda bircə nəfər də doğma insan
yoxdur. Erməni işğalçılar burada Azərbaycana aid izləri silməyə və
«qədim erməni” izləri yaratmağa, erməni qriqorian kilsələri tikməyə
və hətta şəhərin adını da dəyişməyə çalışanda Şuşa narahat olur.

Müəllif yazır: «İşğalçılar bu şəhərdə Azərbaycanla bağlı nə varsa
hamısını məhv etməyə çalışır. Şuşa ağlayır ki, bu əliqanlı işğalçılar
muzeyləri, incəsənət abidələrini, heykəlləri məhv edir, Azərbaycan
qəbiristanlarını murdarlayır, Şuşanın öz Azərbaycan tarixini unutması
üçün əllərindən gələni edirlər. Lakin Şuşa Azərbaycan irsini heç
vaxt unutmur, çünki Azərbaycan xalqı bu böyük şəhəri heç vaxt
unutmayacaq.

... 1992-ci il mayın 8-dən 9-na keçən qaranlıq və soyuq gecə.
Hərbi əməliyyat hazırlanması barədə heç bir əlamət görünmür.
Gecə yarıdan keçmiş kəşfiyyatçılar bildirdilər ki, ermənilər hücuma
keçirlər. Lakin hücumun genişmiqyaslı olacağını heç kəs gözləmirdi.
O gecə Azərbaycanın neçə-neçə mərd oğlu Azərbaycanın incisi, milli
mədəniyyət bastionu Şuşanı müdafiə edərkən həlak oldular. Onların

103

MİLLİ QƏHRƏMAN ALBERT AQARUNOV VƏ VƏTƏN SEVGİSİ

arasında bir yəhudi - Azərbaycan vətəndaşı Albert Aqarunov da vardı.
Tank komandiri 23 yaşlı Aqarunov Vətən uğrunda canından keçdi.
Albert qısa, lakin şərəfli, qəhrəmancasına ömür yaşadı”.

A.Qutun sözlərinə görə, Azərbaycanda Albert Aqarunovu sevirlər
və onun xatirəsinə həmişə ehtiramla yanaşırlar. Arye Qut yazır:
«Albert əsl qəhrəman və xalqlarımızın mərdlik nümunəsidir. Onun
döyüş yoldaşlarının sözlərinə görə, igid zabit Albert Vətənə sadiq qalıb
və son nəfəsinə qədər mərdlik, qətiyyət göstərərək qəhrəmancasına
həlak olub.

Albertin ailəsi Quba rayonundakı məşhur Qırmızı Qəsəbədən idi.
Onun atası Bakıda neft mədənlərində işləyirdi. Buna görə də onlar
Əmircan qəsəbəsinə köçüblər. Bakı həmişə çoxlu imkanlar təklif
edib. Albert mühəndis idi və onu tanıyanlar Alberti ağıllı bir gənc, əsl
dost kimi xatırlayırlar. Bu oğlan qorxu nə olduğunu bilməzdi.

Albertin hərbi karyerası sovet ordusunda başlanıb, lakin tezliklə
başa düşüb ki, hədsiz sevdiyi Vətənə qayıtmaq istəyir. Düşünürəm ki,
dünyadakı insanların əksəriyyəti əhalisinin çoxu müsəlmanlar olan
dünyəvi ölkədə doğulmuş, bu ölkənin milli qəhrəmanı adına layiq
görülmüş yəhudi Albertin adını heç vaxt eşitməyib. Azərbaycanda
Albert müharibə qəhrəmanıdır və Albert Vətən uğrunda həlak olandan
illər sonra da belə davam edir.

Onun qısa və şanlı həyat hekayəti qəhrəmanlıq və mərdlik
haqqında roman kimi oxunur. Bu yəhudi-azərbaycanlı qəhrəman öz
tank batalyonunu erməni tanklarının hücumundan qorumaq üçün
mövqe tutmuşdu. O, əsl dost, məşhur atıcı, öz Vətəninin məğrur
müdafiəçisi idi. Albert erməni ordusunun ən böyük hədəflərindən biri
idi. Onun güclü hərbi vərdişləri və milliyyətcə yəhudi olması erməni

104

işğalçılara o qədər təhqiramiz təsir bağışlayırdı ki, onlar Albertin
başına 5 milyon rubl qiymət qoymuşdular”. 

Məqalə müəllifi vurğulayır ki, Albertin İsrailə və ya Qərbdəki
başqa bir dövlətə mühacirət etməyə imkanı vardı, lakin o və
azərbaycanlı həmvətənləri doğma Azərbaycanı müdafiə etmək üçün
mübarizə yolunu, müharibə yolunu seçdilər. Albert Vətənin şərəfini,
öz həmvətənlərinin şərəfini qorumaq naminə öz həyatını qurban verdi. 

Albert Aqarunovun həyatı bütün insanlar üçün, xüsusən müsəlman
aləmindəki yəhudilər üçün mənəvi və emosional rezonans doğuran
mühüm insani bazisdir. Onun identikliyi yalnız bu səbəbdən reallaşdı
ki, o, minilliklər boyu dinlərarası harmoniyanın hökm sürdüyü
Azərbaycanda doğulub və böyüyüb”.

Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Albert Aqarunovun qardaşı Rantik
Aqarunovun dediklərindən: “Hər il Albertin doğum günündə Bakıya
gəlirəm və görürəm ki, Azərbaycana xalqı mənim qardaşımı unutmur.
O, gənc nəsil üçün qürur mənbəyi və nümunədir. Albert Azərbaycan
ilə İsrail arasında dostluğun və tərəfdaşlığın rəmzlərindən biridir. Biz
çox fəxr edirik ki, Azərbaycan xalqı və Azərbaycan ordusu Alberti
unutmur. Bu gün Azərbaycan Cənubi Qafqazda ən güclü ordusu olan
ölkədir. Bu ordu öz gücünü nümayiş etdirmək üçün həlledici məqam
gözləyirdi və çox fəxr edirik ki, Azərbaycan ordusu bunu bacardı”.

Arye Qut İsrailində çıxan nüfuzlu ingilisdilli qəzetdə dərc
olunmuş məqaləsini bu sözlərlə tamamlayır: “Bilirəm ki, indi Şuşa
Azərbaycanın şanlı tarixini, Vətən uğrunda canlarından keçmiş
Albertin və Azərbaycanın digər övladlarının mərdliyi və şücaətini
xatırladıqca ağlayır. Ağlama, Azərbaycan xalqının zəif olmağa haqqı
yoxdur. 

105

MİLLİ QƏHRƏMAN ALBERT AQARUNOV VƏ VƏTƏN SEVGİSİ

Şuşa gözləyir və inanır ki, Azərbaycan Şuşanı özünə qaytaracaq,
onu işğalçı ermənilərin qeyri-insani əzablarından xilas edəcək.
Azərbaycanlılar Şuşanın itirilməsi ilə heç vaxt razılaşmayacaqlar,
azərbaycanlılar Şuşanı özlərinə qaytarmalıdır!”.

OCCUPATION OF AZERBAIJANI SHUSHA
CITY AND A JEWISH NATIONAL HERO OF

AZERBAIJAN REPUBLIC

26 years have passed since the Armenian forces invaded and
occupied Azerbaijan’s Shusha region. The fall of Shusha came as the
last stage of Armenia’s military occupation of the Nagorno-Karabakh
region - part of Azerbaijan’s historical and internationally recognized
territory. On May 8, 1992, backed by the Soviet 336th regiment,
the Armenian troops managed to overpower Shusha. As result of
occupation, Shusha city and 30 villages of the Shusha region were
destroyed, 195 innocent civilians were killed, 165 were wounded
and 58 persons still remain missing. More than 24,000 inhabitants of
Shusha were subjected to ethnic cleansing.

The Shusha region was one of the ancient and historical cradles
of Azerbaijani culture, with its rich cultural monuments, famous
artists and thinkers. Whether in the fields of music, arts, architecture,
literature or other, Shusha was a jewel of Azerbaijan, a source of
pride and cultural center.

Panah Ali Khan Javanshir, political leader who was the founder
of Karabakh Khanate, built Shusha. Having conquered the Meliks

106

and centralized his authority, Panah Khan began building the second
fortress in 1775, near the Shakhbulag spring on the Karabag plain. The
site was chosen for its better defensive qualities and direct connection
with the mountainous area of Karabakh.

After learning that Agha Mohammed Khan Qajar had become
the ruler of Mazenderan and Gilyan, fears that the Shakhbulag
fortress was now vulnerable led to the construction of an even
stronger redoubt. So was built the Panakhabad fortress in 1751 and
the town which had been developing there was called Panakhabad
in honour of its founder, literally – “the town of Panah.” Only some
time later was it renamed Shusha. Fierce battles were often were
often fought there. During the Russo-Persian war a small garrison
defended Shusha.

The city became famous after its heroic fight against the invasion
of Iranian armies in 1795. Until 1823 Shusha remained the capital
of Karabakh Khanate. Since1923 it has been a regional center of
Nagorno-Karabakh Autonomous region within the structure of
Azerbaijan Soviet Socialist Republic.

During the Karabakh war (started in 1991) a lot of Shusha buildings
were destroyed including, unfortunately, well-known historical.

Architectural complexes. In the framework ofArmenia’s deliberate
policy of destruction, plundering, desecration and embezzlement of
cultural and religious heritage of Azerbaijan in the occupied lands,
only in Shusha more than 170 buildings with the status of architectural
monument, 160 cultural and historical monuments, mosques, rare
manuscripts were destroyed and subjected to the vandalism. «Imarat
of Panah khan complex” and library, Khan palace and Karvansaray,

107

MİLLİ QƏHRƏMAN ALBERT AQARUNOV VƏ VƏTƏN SEVGİSİ

Yukhari and Ashagi Govharaga, Saatli Mosques, Mausoleum of Vagif,
Natavan’s House and many others are among them.

For 26 years this golden jewel of Azerbaijan is in the dirty hands
of the Armenian occupation. For the Azerbaijanis, who are always
proud of the fact that they live at home luminaries of arts, culture and
education – Uzeyir Hajibeyov and Rashid Behbudov, Natavan and
Vagif, Khan Shushinsky and Badalbeyli, Garyagdy and Niazi, Bulbul
and Mehmandarov and many more, it has a special dimension. They
were born into an impregnable fortress, and, as pure mountain streams
flowed through the valleys, and expanses of Azerbaijan, build,and to
create beauty.

Today, Shusha, a lonely, orphaned, tortured, abused … Shusha
definitely miss those old days when the air was beautiful Azeri music
“Bayati-Shiraz”. Since the present inhabitants of the city separated
from Shusha, the cradle of Azerbaijani music every night sees the
indescribably horrible and vivid dreams. Very rarely, Shusha said today
in their native language, it’s pretty, insanely beautiful, true, true to its
indescribable beauty, it has not hurt the Armenian aggression. And,
Shusha beautiful and melodic singing and her voice echoes and stirs
our souls, when we remember leading figures of Azerbaijani music.

Today, native Shusha was not alone. It is at home, but among others,
destroying everything around so that it forgot her vivid and unforgettable
past. It feels strong and indescribable pain of loss and nostalgia, it is
understood that the terms of any of the native heart. This bothered
her all the time the invaders are trying to erase traces of Azerbaijani,
Armenian to give it a look, causing her to “ancient Armenian” scars,
build Armenian Gregorian Churches, changed the name of the city.

108

Shusha sees these invaders seeking to destroy all his native
Azerbaijan. Shusha was crying because those bloody aliens
destroy museums, monuments of art, sculpture, desecrated and torn
Azerbaijani cemeteries and destroyed Azerbaijani Shusha soul that
it has forgotten how to mankurt his Azerbaijani history. But Shusha
never forget their heritage and Azerbaijan, as Azeri people will not
forget this great city – Shusha.

The night of 8-9 May 1992 was dark and cold. There was no
sign of a military attack. There had been only occasional firing from
the enemy on Azerbaijani soldiers defending the city. It was past
midnight when intelligence reported an offensive movement by the
Armenians. However, no one was expecting a large-scale offensive.
That night many valiant sons of Azerbaijan died. They died defending
Shusha, the pearl of Azerbaijan and bastion of national culture. Albert
Agarunov, a 23 year-old tank commander, was among those who gave
their lives.

Albert was very fond of Azerbaijan, who brought him up as his
own son. 23-year-old Albert lived a short but glorious and heroic life.

He is loved and always honored by his memory in Azerbaijan. He
is a genuine hero and a model of the courage of our people. Azerbaijan
people will always honor his memory. A brave tank officer according to
his comrades, Albert was devoted to his country and died pushing his
courage and determination to the limit. He was born into a Mountain
Jewish family in the village of Amirjan, near the capital Baku. His
family was originally from Qirmizi Qasaba (Red Settlement) in Quba
and had moved to Amirjan in search of a better life.

Albert’s father had found work in the oil fields nearby, and a

109

MİLLİ QƏHRƏMAN ALBERT AQARUNOV VƏ VƏTƏN SEVGİSİ

new life had opened up for the Agarunov family. Baku offered many
opportunities, and the Agarunov family raised all 10 into strong,
intelligent, and especially happy young men and women. Albert
was an engineer, and those who knew him remember a spirited and
especially clever man and true friend; a person who lived his life
without fear. Albert began his military career in the Soviet army, but
soon found himself wanting to give back to the country he loved and
knew all his life. I think that most people in the world have never
heard the name of this Jewish national hero in Azerbaijan, a secular
Muslim country. In Azerbaijan, Albert is known as a war hero, as a
national hero, and so continues many years after hisHis story reads
like a great novel about heroism and courage.

This Azerbaijani-Jewish Hero went to extraordinary lengths to
defend his tank battalion against an onslaught of Armenian tanks.
He was a friend, a renowned sharpshooter, a nationally honored
martyr, and a proud protector of his homeland. This unique story of
Albert’s life is infused with great pride and respect for his country,
a nation ingrained with an unparalleled standard of interfaith
engagement and continues to honor and celebrate Albert’s courage
and heroism.

He was one of the Armenian army’s biggest targets. The Armenian
invaders were so especially offended by Albert’s strong military
skills, coupled with his identity as a Jew, that they placed a bounty of
what equals 5 million rubles on his head. Albert fought with all of his
heart and might as he and many Jewish soldiers faced the Armenian
invasion and subsequent acts of ethnic cleansing and brutality against
over 20 percent of Azerbaijan.

110

With the option to repatriate for Israel or elsewhere in the west,
Albert and his fellow Azerbaijani Jews choose to fight in order to
defend their homeland of Azerbaijan. A truly righteous man, Albert
lost his life when a sniper bullet caught the seemingly uncatchable
hero, because Albert had left the security of his tank, exposed to the
enemy, instructing the tank driver to avoid driving over the many
murdered bodies of his comrades on the ground. Albert lost his life
because he was busy honoring the lives of his countrymen, unwilling
to put even his own safety before the integrity of their memories.

The life of Albert Agarunov is one that carries spiritual and
emotional resonance for all people, but especially for Jews in the
Muslim world. The meaning and depth of his identity was only realized
because he was born and raised in a place that has spent thousands of
years living as if interreligious harmony is an expected component of
life. Albert fought for his homeland Azerbaijan, ecause for thousands
of years and all the right reasons, his homeland has fought for him.

The brother of the National Hero of Azerbaijan Rantik Agarunov
said me: «Every year I come to Baku for Albert’s birthday and I see
how the Azerbaijani people do not forget my brother, he remains a
pride and an example for the younger generation. My brother today is
one of the symbols of friendship and partnership between Azerbaijan
and Israel. We are very proud of the fact that not only the people
of Azerbaijan, but also in the Azerbaijani army do not forget Albert.
Today Azerbaijan is the country with the strongest and most powerful
army in the South Caucasus, which was waiting for its decisive
moment to demonstrate its power, and we are very proud of it! «-
Rantik Agarunov noted.

111

MİLLİ QƏHRƏMAN ALBERT AQARUNOV VƏ VƏTƏN SEVGİSİ

I know that Shusha was crying now remembering the bright
Azerbaijani history and courage and bravery of Albert and other sons
of Azerbaijan who gave their lives for their Motherland. Do not cry,
Azerbaijan people have not the right to be weak. Shusha is waiting
and believes that Azerbaijan must go back and liberate it from the
inhuman oppression of the Armenian occupation.

Azerbaijan’s people will never agree with loss of Shusha and
Azerbaijanis must return to Shusha!

ARYE GUT
Political Analyst “The Jerusalem Post”

12.05.2018

MÜSƏLMAN TORPAĞINDA
YƏHUDİ DÖYÜŞÇÜ

ABŞ-ın Los Anceles vilayətində fəaliyyət göstərən yəhudi din
xadimi - ravvin İsrael Barouk-un 2015-ci ildə “The Times of Israel”
qəzetində maraqlı məqaləsi dərc olunub. «Müsəlman torpağında
yəhudi döyüşçü» başlıqlı məqalədə Dağlıq Qarabağ uğrunda gedən
döyüşlərdə həlak olmuş Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Albert
Aqarunovdan bəhs olunur.

Müəllif müsəlmanların çoxluq təşkil etdiyi Azərbaycanda yəhudi
əsilli vətəndaşa milli qəhrəman statusunun verilməsini müasir
dünyada nadir hadisə kimi qiymətləndirir.

112

Olduqca təsirli ovqatda yazılan məqalədə müəllif A.Aqarunovun
uşaqlıq, gənclik illərindən söz açılır. Bildirilir ki, A.Aqarunov Qırmızı
qəsəbədə məskunlaşan Azərbaycan dağ yəhudilərinə mənsub və
sonralar Bakıya köçən çoxuşaqlı bir ailənin xoşbəxt üzvü idi. Müəllif
vurğulayır ki, Alberti xatırlayanlar onun ağıllı insan və etibarlı dost
olmaqla yanaşı, həm də daim cəsarətli şəxsiyyət kimi tanındığını
bildirirlər. Qeyd olunur ki, əgər o, yaşasaydı, bu il aprelin 25-də 46
yaşına qədəm qoyacaqdı.

Məqalədə qeyd olunur ki, A.Aqarunov hərbi xidmətə Sovet
ordusunda başlasa da, Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi
yarandıqdan qısa müddət sonra tərəddüd belə etmədən öz ana
vətənini - Azərbaycanı qorumaq üçün birbaşa cəbhəyə yollanıb. Onun
xidmət etdiyi tank batalyonu Şuşa ətrafında gedən döyüşlərdə erməni
tanklarının hücumlarını dəf edirdi. Qeyd olunur ki, belə döyüşlərdən
birində A.Aqarunov qəhrəmancasına həlak olub. Vurğulanır ki, onun
ana vətəni - müxtəlif dinlərə və etiqadlara daim hörmət bəsləyən
Azərbaycan isə A.Aqarunovun cəsarətini və qəhrəmanlığını yüksək
qiymətləndirərək, onun əziz xatirəsini şəhidlik və milli qəhrəmanlıq
pilləsində yaşatmaqdadır.

Müəllif yazır: “O, (A.Aqarunov) Ermənistan ordusunun ən
böyük hədəflərindən biri idi. İşğalçı Ermənistan Albertin böyük
hərbi şücaətindən və üstəlik, onun yəhudi kimliyindən xüsusilə
narahatlıq keçirirdi. Ona görə də onun başına 5 milyon rubl pul
qoymuşdular. Albert isə bütün varlığı ilə digər yəhudi əsgərlərlə birgə
Azərbaycanın torpaqlarının 20 faizinin işğalına, əhalisinin isə etnik
təmizləməyə məruz qoyulmasına qarşı döyüşürdü. İsrailə və ya hər
hansı qərb ölkəsinə getmək imkanı olmasına baxmayaraq, Albert və

113

MİLLİ QƏHRƏMAN ALBERT AQARUNOV VƏ VƏTƏN SEVGİSİ

onun azərbaycanlı, yəhudi əqidədaşları doğma vətənləri Azərbaycanı
müdafiə üçün vuruşmaq yolunu seçmişdilər.”

Məqalənin sonunda müəllif, Azərbaycanın tarix boyu bütün
dinlərə və etiqadlara, o cümlədən yəhudilərə bəslədiyi xoş münasibətə
işarə edərək qeyd edir: «Albert öz doğma vətəni Azərbaycan üçün
mübarizə apardı. Çünki onun vətəni Azərbaycan da min illərdən bəri
xeyirxahqlıq naminə Albert üçün mübarizə aparırdı».

Qondarma «erməni soyqırımı»nın 100 illiyinin qeyd edilməsindən
qısa müddət sonra, eyni zamanda Şuşanın işğalı günü belə bir
məqalənin dərci erməni lobbisində ciddi narahatlıq doğurmuşdur.

A JEWISH WARRIOR IN A MUSLIM LAND

In a small but especially meaningful place in this little known part
of the world, not far from Israel, there once lived a very special Jewish
hero. Albert Agarunov was one of 10 children. During his childhood
years, his mom Leah was honored with the title “Heroine Mother”
by the Azerbaijani government; a commemoration for her invaluable
contribution of such a large number of well-raised children.

Albert’s parents emigrated to the capital city Baku, from a small
community known as the Red Town – one of the oldest Jewish regions
in the world. Baku offered many opportunities, and the Agarunov
family raised all 10 into strong, intelligent, and especially happy
young men and women. Albert was an engineer, and those who knew
him remember a spirited and especially clever man and true friend; a

114

person who lived his life without fear. This past April 25, 2015, Albert
would have celebrated his 46th birthday.

A statue in his elementary school depicts the young and
incomparably talented soldier. Albert began his military career in
the Soviet army, but soon found himself wanting to give back to the
country he loved and knew all his life. I would wager that most people
in the world have never heard his name or story, but in the majority-
Muslim Republic of Azerbaijan, Albert is renowned as a war hero,
and it remains this way so many years after his death. In May 1992,
he was tragically killed at 23. His story reads like a great novel about
heroism and courage. Pinned down at the city of Shusha inAzerbaijan’s
Karabakh region, this Azerbaijani-Jewish Hero went to extraordinary
lengths to defend his tank battalion against an onslaught of Armenian
tanks. He was a friend, a renowned sharpshooter, a nationally honored
martyr, and a proud protector of his homeland.The unique story of
Albert’s life is infused with pride for his country,a nation ingrained
with an unparalleled standard of interfaith engagement and continues
to honor and celebrate Albert’s courage and heroism.

Albert was known to all who knew him as a shining example of
strength and kindness. He was one of the Armenian army’s biggest
targets. TheArmenian invaders were so especially offended byAlbert’s
strong military skills, coupled with his identity as a Jew, that they
placed a bounty of what equals 5 million rubles on his head. Albert
fought with all of his heart and might as he and many Jewish soldiers
faced the Armenian invasion and subsequent acts of ethnic cleansing
and brutality against over 20 percent of Azerbaijan. With the option
to leave for Israel or elsewhere in the west, Albert and his fellow

115

MİLLİ QƏHRƏMAN ALBERT AQARUNOV VƏ VƏTƏN SEVGİSİ

Azerbaijani Jews chose to fight in order to defend their homeland of
Azerbaijan. A truly righteous man, Albert lost his life when a sniper
bullet caught the seemingly uncatchable hero, because Albert had
left the security of his tank, exposed to the enemy, instructing the
tank driver so as to avoid driving over the many murdered bodies of
his comrades on the ground. Albert lost his life because he was busy
honoring the lives of his countrymen, unwilling to put even his own
safety before the integrity of their memories.

Albert was a war hero and a warrior, an icon of Jewish life and
commitment who was not only accepted in his majority-Muslim
nation, but widely cherished by all faiths. When taking in the story
of Albert’s life, like any historic event, one can easily see that the
beginning is as meaningful as the end. The life of Albert Agarunov
is one that carries spiritual and emotional resonance for all people,
but especially for Jews in the Muslim world. The meaning and depth
of his identity was only realized because he was born and raised in
a place that has spent thousands of years living as if interreligious
harmony is an expected component of life. Albert fought for his
homeland Azerbaijan, because for thousands of years and all the right
reasons, his homeland has fought for him.

Amerikalı ravvin İSRAİL BARUK
“The Times of İsrael” qəzeti
08.05.2015

116

ALBERT AGARUNOV MEMORİES OF A
NATİONAL HERO

The night of 8-9 May 1992 was
dark and cold. There was no sign of a
military attack. There had been only
occasional firing from the enemy on
Azerbaijani soldiers defending the city.
It was past midnight when intelligence
reported an offensive movement by
the Armenians. However, no one was
expecting a large-scale offensive. That
night many valiant sons of Azerbaijan
died. They died defending Shusha, the
pearl of Azerbaijan and bastion of national culture. Albert Agarunov,
a 23 year-old tank commander, was among those who gave their lives.
Born into a Jewish family… 
A brave guy according to his comrades, Albert was devoted to his
country and died pushing his courage and determination to the limit.
He was born into a Jewish family in the village of Amirjan, near the
capital Baku. His family was originally from Qirmizi Qasaba (Red
Settlement) in Quba and had moved to Amirjan in search of a better
life. Albert’s father had found work in the oil fields nearby, and a
new life had opened up for the Agarunov family. His mother, Leah
Agarunova bore and brought up ten children. She was later awarded
the title Heroine Mother. She was not to know then that years later her
youngest son Albert would become a National Hero, or at what price... 

117

MİLLİ QƏHRƏMAN ALBERT AQARUNOV VƏ VƏTƏN SEVGİSİ

On that terrible day for a mother 
The day after Susha was occupied, no one of the Agarunov family
in Amirjan was expecting terrible news. On the contrary, they were all
awaiting a happy occasion – Albert had promised to arrive from the
front, from Shusha, where he had been serving for some time. It was
late morning when the phone rang. Leah picked it up and, expecting
to hear her son’s voice, she heard instead …We are so sorry – this last
phrase has remained sharp in her memory. 
Later she would remember the day when her dear Albert was
preparing to leave for Shusha after his last leave. How could she
know she was seeing him for the last time? That was in April, a
month before the terrible news reached Amirjan. Agababa Gasimov,
his comrade-in-arms and a neighbour from the yard was, by chance,
with Albert then. First they dropped in on Albert’s home. Leah had
cooked a lot of qutabs, her son’s favourite Azerbaijani dish, to feed
him up and to send some for his comrades in Shusha. When will you
be back? –she asked him. – I don’t know mom, I’ll try to come on my
birthday. A week later he called home and apologised for not coming
on his birthday, 25 April. But he promised to arrive on 15 May. The
whole family had started to prepare for his arrival. The news came a
week before that date and the colour drained from their lives.
In search of the truth
Several versions of Albert’s death have been reported in books
and news articles. Visions of Azerbaijan decided to find the truth and
began its own investigation. First we visited Baku’s synagogue in
search of relatives but none are here now; almost all of them moved
to Israel several years ago. Then we were advised to visit school No.

118

154, located in Amirjan and named after Albert. It was so quiet, the
school seemed deserted, as if the war had closed it too; there was
just the monument to Albertm, standing alone by the school entrance.
Perhaps nothing was to disturb the rest of the deceased soldier, even
the lessons in progress. We entered the building; the whole wall on the
second floor was hung with posters and photographs of soldiers who
had died in the Karabakh war. Albert’s picture was among them. How
many young lives this war had claimed…

This was the school he attended, but we couldn’t find a teacher
who had known and taught him. Director Ali Aliyev had arrived at the
school long after Albert’s time there.

But we can introduce you to Agababa Gasimov, his comrade-
in-arms who lives here in Amirjan and who visits every year on
the anniversary of Albert’s death he told us in his office. Agababa
was called and asked if he would come for an interview. We were
pleasantly surprised when he agreed. We were no less surprised when
we met a slim man with a thoughtful expression who had stopped
everything to talk to us about Albert.

The Three Tankers Song 
The middle-aged and older generations will remember this
Soviet song learnt at schools in the post-Soviet republics, including
Azerbaijan. It is about three brave tank soldiers who fiercely defended
their homeland against the fascists. While Agababa was sharing his
memories of the Karabakh war, I certainly recalled this song. Albert,
Agababa and Sarradj, the third member of their tank crew, were
always together. 
It was probably fate that we met each other during a war, although

119

MİLLİ QƏHRƏMAN ALBERT AQARUNOV VƏ VƏTƏN SEVGİSİ

we were from the same settlement. Even stranger for Albert and I –
we went to the same school, worked in the same factory and, finally,
served in the same military tank unit in Akhalkalaki, Georgia. I was 8
years older than him. We often saw each other in the village, school and
factory, but hadn’t met personally or knew that we were in the same
unit. Later, when we met and became comrades-in-arms, we often
joked about it. I called him Alik and he called me Aga. We became
very close – I, Albert and Sarradj. It could be said that we were among
the first Azerbaijani tankers in Shusha during the Karabakh war. 

Funny stories saved us in the war… I remember an episode too
often; it will never leave my mind. One day our scouts were sent towards
Khankendi (the administrative centre of Karabakh) to reconnoitre the
land. Then we heard that the scouts had been ambushed. Without a
second thought we decided to go to their aid. About ten scouts were
ambushed and they all needed help. Our aim was to prevent supplies
going to the Armenians who had launched the ambush. So, our tank
was ordered to go to the scouts and we prepared for battle. When
the enemy escort drove up with provisions, Alik aimed at several
targets. We usually shared targets among us to coordinate our attack.
However, in that attack Alik didn’t give the rest of us any chance to
confront the enemy; he destroyed the escort by himself very quickly
and very precisely. No wonder he was famed as a good marksman.
Afterwards, we cracked a lot of jokes about it. 

The Armenians were afraid of him and put a price on his head
When we went to the front as volunteers we were not properly
armed, two soldiers even had to share one Kalashnikov. Many guys
went to the front simply not to be at home, because it was considered

120

shameful for a man not to go. We were ready to clean barracks, peel
potatoes and wash floors just to stay in the army. And that’s what
we did. Months passed before we got a tank; it was a T-72, number
533. Very soon, number 533 was popular in our unit and even the
Armenians feared that number. They hated Albert more than other
Azerbaijanis and often asked each other

- Why is this Jewish guy fighting so bravely? Is it his homeland he
is ready to die for it?

Only then did we learn that they had put a huge bounty on his head.
Albert knew about it and he just laughed, which made the Armenians
angrier. I remember an interview with Chingiz Mustafayev, the famous
Azerbaijani journalist who died heroically in the Karabakh war: Albert
threw out a phrase which silenced the Armenians completely. He said:

- I’m fighting for my homeland where I was born and where I
grew up. My wish is to restore peace and freedom to the territory of
sovereign Azerbaijan.

He really was a very brave man. While we were defending
Shusha, our crew destroyed about 10 tanks and IFVs (infantry fighting
vehicles), dozens of armoured trucks and supply trucks. Albert’s skill
was in shooting quickly and accurately.

The last hours of life…
It is so hard for me to go back to those days, the day when Alik
died. He was the first martyr from our detachment. Vagif Mekhbaliyev,
another brave member of the detachment was killed the same day.
Those two losses affected us badly; it took us a long time to recover.
It all started at 2 a.m. on 9 May 1992. Our intelligence reported that
Armenian troops were going to attack Shusha that night. We were put

121

MİLLİ QƏHRƏMAN ALBERT AQARUNOV VƏ VƏTƏN SEVGİSİ

on alert. Obviously, we were accustomed to such alerts. We thought
that the Armenians would shoot a little and then quieten down, as
usual. We hadn’t faced a strong attack before that night and we had
no idea how it would turn out. After 2 a.m. the Armenians prepared
their artillery. By early morning, at 7 a.m., it was clear that they had
prepared a serious attack on our positions. It was clear that they were
planning to occupy Shusha. Our tank stood on the outskirts of the
city. We knew what was happening when dozens of enemy tanks
began to move up to the outskirts. Alik managed to knock out one
tank. There was a long battle. A new generation learns about the
heroA new generation learns about the hero When we ran out of
shells we had to back up to stock up on ammunition. While we were
back, it was evident that we were losing our positions. However, our
soldiers were standing to the end because we didn’t want to believe
that we were losing. We just didn’t believe it. Alik began to shoot
even more fiercely. And what I remember most is his cheerfulness
and confidence that inspired all of us. He was so calm, he stood on the
tank hatch so confidently. I told him several times not to do it but he
didn’t listen to me. Our resistance continued for another hour. Then
I noticed that Alik wasn’t giving any signals. I went up and saw him
lying face down on the hatch. At first I thought he had just fallen and
lost consciousness. I called to him several times and then I crawled
over to him and started to shake him. I turned him over; there wasn’t
a spot of blood on his body. A moment later, I found a hole in his
back. The bullet had penetrated at the left shoulder and was sloping
down to the heart. He was dead. It was a sniper’s bullet. After that I
remembered nothing; it was as if I was mentally broken. He loved his

122

tank so much – the 533. And he died on it. It was the first tank to enter
Shusha to defend the city. Now the 533 is standing in Baku, in the
yard of the Salyan barracks.

May his memory live forever!
That was Agabala Gasimov’s story, from a soldier who went
through the whole Karabakh war and who stored everything in his
heart. Dozens of years have passed but still the sounds of gunfire and
explosions ring in his ears. He holds a desire to someday return to
Shusha and see it at peace and free, as Albert had wished.
To be honest, I don’t want war. I don’t want the young generation
see war. If it breaks out again let us – the greybeards - go to fight.
We have seen it once and we aren’t afraid of seeing it again. Let our
young people fight in the educational field, not on the battlefield. And
let them not forget our National Heroes like Albert Agarunov.
Albert Agarunov was 23 when he died. He was posthumously
awarded the title of National Hero of Azerbaijan and was buried at
Martyr’s Avenue in Baku in May 1992. Let the path to his grave never
grass over. And may his memory live forever!

BY JEYRAN BAYRAMOVA

123

MİLLİ QƏHRƏMAN ALBERT AQARUNOV VƏ VƏTƏN SEVGİSİ

MUSA’NIN BOZKURTU:
ALBERT AQARUNOV

Başlık ilginç geldi biliyorum. Albert’i başka türlü tasvir
edemezdim. Albert Aqarunov; Yahudi kökenli bir ailenin çocuğu
olarak 25 Nisan 1969 tarihinde Bakü’nün Emircan kasabasında
dünyaya gelmiş. Surahanı kasabasında 154 Numaralı Ortaokulu
bitirdikten sonra Sanat Okulu’nun otomotiv bölümünü okumuş ve
daha sonra konservatuarda müzik eğitimi almış. Ayrıca çok iyi trompet
çalarmış. 1987’de Sovyet Gürcistanı’nda askerlik yapmış, 1989’da
terhis olmuş ve 1991’de Karabağ Savaşı patlak verdiğinde, Albert
bir vatandaş olarak cepheye koşmuş. Azerbaycan ordusuna gönüllü
olarak başvurup, Karabağ’da savaşmak istediğini bildirmesinden
sonra, derhal Şuşa’da Türk komutan Elçin Memmedov’un önderlik
ettiği 777. Alay’da vatani görevine başlamış.

Albert’in bu kahramanca tutumu, bir Yahudi olarak Azerbaycan
için canını ortaya koyarak savaşmak istemesi, mayasında var olan
vefa duygusundan ve vatan sevgisinden kaynaklanmıştır. Azerbaycan,
Gökoğuz ve Kazak Türkü askerler ile Türkiye’den gelen Rüzgar
Birliği’ndeki Türk askerleri kadar cesurca savaşması nedeniyle
Türk silah arkadaşlarının sevgisini kazanmıştır. Şuşa’ya ilk giren
ermeni tankını, Gagik Avşaryan yönetirken, Albert Aqarunov’un 533
numaralı tankıyla vurulur ve Şuşa’ya Ermeni bayrağı asmak üzere
girmeye çalışan Gagik ile, silah arkadaşları Aşot Avanesyan ve Şahen
Sarkisyan, Albert Aqarunov tarafından kızıl tamuya gönderilmişlerdir.
Ermenilerin üç önemli subayının ölmesi, Ermeniler ve Ruslar üzerinde
soğuk duş etkisi yaratmıştır. Tam sözde bayraklarını asacakken

124

Albert’in hamlesiyle emellerine ulaşamadıkları için ve Albert’in
birbirine yakın iki tankı tek atışta vurabilmesi nedeniyle ermenilerin
korkudan titremelerine neden olmuş ve Albert’in başına 5 milyon
ruble para ödülü koymuşlardır.

Türkler kadar kahramanca, düşmana zerre kadar acımadan ve
Türk silah arkadaşlarına ve komutanlarına bağlılıkla savaşması,
O’nun güzel bir istisna olmasını sağlamıştır. O bizdir, bizden biridir.
Albert Aqarunov.’un, cephede Türk komutanlarının emirlerini
harfiyen uygulaması nedeniyle rütbesinin yükseltilmesi kararı alınmış
ve birkaç tankın idaresi ona verilmiştir. Bizdeki şekliyle yüzbaşı
olmuştur. Şuşa’da Ermenilerin 9 tane ağır zırhlı tankını imha etmiş ve
çok sayıda Ermeni’yi öldürmüştür. Hankendi ve Cemilli’ye de gitmiş,
orada da emrindeki Türk askerleriyle birlikte Ruslar ve Ermenilere
ağır darbe vurmuştur.

Azerbaycan Türkü gazeteci Mirşahin’e verdiği röportajda «Mən
bu torpaqda yaşayıram. Müharibənin axırına kimi burdayam!» demiş
ve savaşın sonuna kadar cepheden ayrılmayacağını, kendisiyle
röportaj yapan Fransız gazetecinin «Sen Yahudisin, Türklerin
savaşıyla ne ilgin var?» demesi üzerine «Yəhudi olmaq Azərbaycanlı
olmağa əngəl deyil. Mən Azərbaycan oğluyam. Burda vətəndaş kimi
savaşıram.» demiştir.

Aylarca süren savaşta, Albert’i şehit edip başını kesmek için
fırsat kollayan düşmanlar, tankın içinden çıktığı her anda onu takip
etmiş fakat bir türlü istedikleri olmamıştır. 8 Mayıs 1992 tarihinde
Azerbaycanlı Türk komutan Hacı Azimov, Albert’in nihayet şehit
olan Türk askerlerinin naaşlarını almak için tanktan çıktığı bir
esnada Ermeniler tarafından boğazından snayper ile vurulduğuna

125

MİLLİ QƏHRƏMAN ALBERT AQARUNOV VƏ VƏTƏN SEVGİSİ

şahit olmuştur. Derhal bedeni Türk silah arkadaşları tarafından cephe
gerisine taşınmış, böylelikle başının kesilmesine izin vermemişlerdir.

Naaşı Bakü’ye götürüldüğünde, cenaze töreninde Yahudi
inancına göre hem haham dua ettirmiş, hem de Müslüman Türkler
imam getirerek Kuran okutmuşlardır. Haham ve imamın şehidimiz
için gözyaşlarıyla dua etmesi, halkı duygulandırmış ve birlik
beraberlik inancını yükseltmiştir. Albert Aqarunov’a 7 Haziran
1992’de “AZERBAYCAN MİLLİ KAHRAMANI” ünvanı verilmiş
ve adı Bakü’deki bir liseye verilmiştir. Azerbaycan Dağ Yahudileri
İcması Başkanı Milix Yevdayev; “Albert her zaman Azerbaycan’ın
tam bağımsız ve güçlü bir devlet olmasını, topraklarımızın Ermeni
ve Rus işgalinden kurtarılmasını düşlemiş bir insandır. Albert
Azerbaycanlıdır, Kendini bütün benliğiyle Azerbaycan’a adamıştır.”
şeklinde açıklama yapmış ve Dede Korkut Fonu tarafından, Albert
Aqarunov’un kardeşi Ratik Aqarunov’a ödül verilmiştir.

Milli kahramanımız Albert Aqarunov’a en içten dualarımı
gönderiyor, Tanrı Dağı’na yükselen aziz ruhu önünde minnetle ve
şükranla eğiliyorum.

14 iyun 2016

126

ISRAEL AND AZERBAIJAN: YES, JEWS AND
MUSLIMS CAN BE FRIENDS!

I have talked a lot and have written many articles about how
strong the Azerbaijan-İsrael relations are and how these countries are
important to each other. Last week marked another important milestone
in the development of our bilateral relationship and was special for the
Jewish community of the majority-Muslim Azerbaijan. On September
13-17, the Defense Minister of Israel Avigdor Lieberman visited
Azerbaijan, as part of his visit to the region, which also included a trip
to neighboring Georgia. Lieberman had visited our country before
on several occasions, but only as a Foreign Minister. What makes
the recent visit special is that it was his first visit to Azerbaijan in his
capacity as Israel’s Defense Minister, and compared to his one-day
stay in Georgia, he spent full five days in Azerbaijan, holding many
high-level meetings. This alone is a striking example of how Israel
attaches a great importance to its relationship with Azerbaijan.

A major highlight of Lieberman’s visit was his  meeting with
the President of Azerbaijan Ilham Aliyev, under whose visionary
leadership the strategic partnership with Israel has been elevated to
the current level. He also met the Prime Minister, Defense Minister,
Foreign Minister, Interior Minister and other high ranking officials,
as well as the country’s Jewish community leaders. At all meetings,
successful cooperation between the two countries in various fields
was commended. Azerbaijan’s unique model of multifaith tolerance,
harmony and multiculturalism was also hailed during the meetings.

As the Head of the Community of the Mountain Jews of Baku, I

127

MİLLİ QƏHRƏMAN ALBERT AQARUNOV VƏ VƏTƏN SEVGİSİ

was honored to meet with Mr. Lieberman to discuss the current status
of the Jewish community, as well as the fruitful cooperation between
our two nations. I was delighted to present Lieberman with Albert
Agarunov Award on behalf of our community. Newly established
by the Community of the Mountain Jews of Azerbaijan, this award
is presented to Azerbaijani and foreign nationals, who strongly
contribute to the strengthening of Azerbaijan’s defense capabilities.
It is no coincidence that the award is named after Albert Agarunov.
Hailing from “Qırmızı Qəsəbə” (Red Town), which is today one of
the largest all-Jewish towns outside of Israel, Albert Agarunov was
a Jewish warrior and tank commander. He voluntarily enlisted in
the Azerbaijani Army in 1991 and fought in the Nagorno-Karabakh
War, defending the territorial integrity of his homeland – Azerbaijan
against invasion and aggression by Armenia. Albert was killed in
1992 on the battlefield near the Azerbaijani town of Shusha by an
Armenian sniper. He was posthumously awarded the title of National
Hero of Azerbaijan and was buried at the sacred Martyrs’ Lane in
Baku. The extraordinary and unique story and devotion of this 23-
year old Azerbaijani-Jewish hero to his homeland is not only fondly
remembered by the people of Azerbaijan, but also by many Jews
worldwide. During his stay in Azerbaijan, the Israeli Defense Minister
also paid tribute to Agarunov, by visiting his grave and laying flowers.

Azerbaijan and Israel share a unique, time-tested and special
relationship, which is based on mutual trust and understanding at all
levels. Over the years, a number of Israeli leaders have visited our
country, including Prime Minister Benjamin Netanyahu (1997 and
2016) and President Shimon Peres (2009).

128

Israel is one of the first countries in the world, which formally
recognized and established diplomatic relations with the newly
independent Azerbaijan in the beginning of the 1990s, opening an
embassy in Baku.

Today Israel and Azerbaijan enjoy an advanced cooperation in the
fields of energy, defense, national security, medicine, agriculture, IT,
tourism, etc. Many Israeli companies operate in the country. Trade
turnover between the two countries is growing each year, and some
years ago it even was much bigger than Israel’s trade with France.
Israel receives around 40% of its oil from Azerbaijan. Furthermore,
the two countries are working closely to fight international terrorism
and extremism and to achieve peace in their respective neighborhoods.
This, in fact is very important in terms of regional and international
security.

Another crucial aspect of Azerbaijan-Israel relations is the Jewish
community of Azerbaijan. For over two thousand years, Azerbaijan
has been a safe haven and homeland for Jews, where they have
lived and continue to do so in an environment marked by zero anti-
Semitism. It is because in Azerbaijan, a predominantly Shiite-Muslim
country located between Iran and Russia, people of different ethnic
and religious backgrounds, including Muslims, Orthodox Christians,
Catholics, Protestants, Jews and representatives of other faiths, have
been living together in peace, brotherhood and mutual respect for
many centuries. There has always been a strong relationship between
ethnic and religious communities in the country and ethnic, religious
or racial discrimination has never existed in Azerbaijan. Today Jews
are represented and take an active part in almost all spheres of life

129

MİLLİ QƏHRƏMAN ALBERT AQARUNOV VƏ VƏTƏN SEVGİSİ

in Azerbaijan, including politics, medicine, education, science and
culture. Moreover, seven synagogues, two Jewish elementary schools,
three kindergartens and one Yeshiva are operating in Azerbaijan.

This unique bond and partnership between Azerbaijan and Israel
and the peoples of the two countries is a clear message for everyone
who doesn’t or doesn’t want to believe in the possibility of peaceful
coexistence, cooperation and mutual respect between Muslims and
Jews. As a Jewish community leader, I will continue to contribute to
the further development of this friendship between our nations and
promote this heroic model of togetherness for the whole world.

MILIKH YEVDAYEV 
Dağ Yəhudiləri Dini İcmasının sədri

25.09.2018

130

ALBERT AQARUNOV DİNİ FANATİKLƏRİN
HƏDƏFİNDƏ

Qloballaşan dünyada bir sıra ümumbəşəri ideyaların,
dəyərlərin hakim olmasına baxmayaraq, təəssüflər olsun ki, mənfi
tendensiyaların da şahid və hədəfi oluruq. Bunlardan biri də xalqın
müqəddər bildiyi dəyərlərinə, milli-mənəvi dəyərlərinə qarşı radikal
mövqedə sərgilənməsidir.

Son zamanlar təəssüflər olsun ki, bəzi şəxslər milli kimliyindən,
milli dəyərlərindən uzaqlaşaraq, uydurma ideologiyaların təsir
dairəsinə düşərək, məqsədli şəkildə müqəddəs bildiyimiz dəyərlərə
dil uzatmış, xalqımızın birliyinə, dostluq və qardaşlıq prinsiplərinə
təhdid yaratmışlar. Söhbət şəhidlik zirvəsinə ucalaraq müqəddəsləşən
vətəndaşlarımızı dini kimliklərinə görə parçalamaq gedir. Belə
ki, sözügedən qruplaşma üzvləri sosial şəbəkələr vasitəsilə Milli
qəhrəmanımız A.Aqarunovun müsəlman olmadığı üçün şəhid
sayılmadığını iddia etmişdir.

Tarixin sınaqlarından keçmiş Azərbaycan xalqı şəhid adını
kimlərə vermək lazım olduğunu çox gözəl bilir: Vətən, onun
müstəqilliyi, suverenliyi, ərazi bütövlüyü, millət, onun salamatçılığı,
firavan yaşayışı uğrunda mübarizələrdə, döyüşlərdə canlarından
keçən vətən övladlarına! Şəhidlərin, milli qəhrəmanların dini
kimliyi, yəni Tanrıya hansı şəkildə ibadət etməsi isə azərbaycanlılar
üçün heç bir əhəmiyyət kəsb etmir. Bu ada və onu daşıyan vətən
övladlarımıza dil uzatmağa cəhd edənlər isə hər zaman layiqli
cavablarını məhz xalqımız tərəfindən alıblar və alacaqlar.

131

MİLLİ QƏHRƏMAN ALBERT AQARUNOV VƏ VƏTƏN SEVGİSİ

Bu xoşagəlməzlik bütün soydaşlarımızda – milli qəhrəmanın
ailə üzvlərində, döyüş yoldaşlarında dərin təəssüf hissi yaratmışdır.
Lakin, həmin radikal düşüncə sahibləri nəinki A.Aqarunovun ailəsi,
hətta Azərbaycanın rəsmi şəxsləri, hərbiçiləri, təhlükəsilik orqanları,
eləcə də, sıravi vətəndaşları tərəfindən layiqli cavablarını aldılar və
susduruldular.

Albertin qardaşı Rantik Aqarunov:
“Albertin xatirəsini ləkələmə cəhdlərini öyrənəndə kədər və
qəzəbi eyni anda yaşadıq. Biz çox gözəl anlayırıq ki, hər şeyin
arxasında dini zəmində yaşanan fanatik nifrətin ifadəsi dayanır və
bu anormal hərəkətin gələcəyi yoxdur. Bu fikri yayanlar özləri də
anlamadan düşmən dəyirmanına su tökmüş oldular. Erməni mətbuatı
bu neqativliyi Azərbaycana qarşı istifadə etmişdi”.

Səbayıl” tank taborunun komandiri Hacı Əzimov:
“Şəhidlik, Suriyaya gedib vuruşması, kimə və nəyə görə ölməsi
bəlli olmayan zirvə deyil. Şəhidliyə, Vətəni və ailəsi uğrunda döyüşdə
həlak olmaqla yüksəlmək mümkündür. A.Aqarunov da Vətəni
uğrunda döyüşərək şəhid olub. Bilməyənləri agah edim ki, Albert
torpağa tapşırılanda molla və ravvin eyni vaxtda dua oxuyurdu.
Təhqir müəllifləri də belə cəsarətlidirlərsə, bizimlə – Albertin döyüş
yoldaşları ilə görüşüb öz iddialarını üzümüzə desinlər”.

132

AZƏRBAYCANIN MİLLİ QƏHRƏMANI
ALBERT AQARUNOVUN

50 İLLİK YUBİLEYİNƏ HƏSR OLUNMUŞ
ANIM MƏRASİMLƏRİ

Milli Qəhrəman Albert Aqarunovun 50 illik yubleyi ilə bağlı
ölkəmizdə, xüsusilə də paytaxt Bakıda bir sıra anım tədbirləri
keçirilmişdir.

Şəhidlər Xiyabanında
Bu tədbirlərdən biri Şəhidlər Xiyabanında qəhrəmanın məzarı
önündə keçirilən xatirə tədbiri olmuşdur. Bu mərasimdə Müdafiə
Nazirliyi, Mədəniyyət Nazirliyinin nümayəndələri, Şuşa şəhər İcra
Hakimiyyətinin başçısı Bayram Səfərov, İsrailin ölkəmizdəki səfiri
Dan Stav, Dağ Yəhudiləri Dini İcmasının sədri Milix Yevdayev,
Qarabağ veteranları, qazilər, mərhumun döyüşdüyü “Səbail” tank
batalyonundakı döyüş yoldaşları, məktəblilər, şəhidin ailə üzvləri
və digər qonaqlar iştirak etmişdir. Onlar qəhrəmanın xatirəsini yad
edərək, dərin ehtiramlarını bildirmiş, keçdiyi şərəfli döyüş yolu
haqqında xatirələr dilə gətirilmişdir. Anım mərasimində o cümlədən,
Azərbaycanın suverenliyi, ərazi bütövlüyü və torpaqlarımızın azadlığı
uğrunda canından keçən bütün şəhidlərimizin xatirəsi bir dəqiqəlik
sükutla yad edilmişdir.
Anım mərasiminin sonunda Dağ Yəhudiləri Dini İcmasının və
“Dədə Qorqud” Milli Fondunun birgə layihəsi əsasında təsis edilən

133

MİLLİ QƏHRƏMAN ALBERT AQARUNOV VƏ VƏTƏN SEVGİSİ

“Albert Aqarunov” ordeninin təqdimatı keçirilib və ilk olaraq ordenlər
qəhrəmanın döyüş yoldaşlarına təqdim olunub.

134

Beynəlxalq Mətbuat Mərkəzində
Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Albert Aqarunovun 50 illik
yubileyi münasibətilə Beynəlxalq Mətbuat Mərkəzində tədbir
keçirilmişdir.
Əvvəlcə ölkəmizin ərazi bütövlüyü və torpaqlarımızın müdafiəsi
uğrunda şəhid olmuş vətən övladlarının xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla
yad edilmiş, Azərbaycanın dövlət himni səsləndirilmişdir.
Tədbirdə Xalq şairi Sabir Rüstəmxanlı, İctimai Siyasi Proseslər və
Beynəlxalq Araşdırmalar Mərkəzinin sədri Samir Adıgözəlli, Albert
Aqarunovun qardaşı Rantik Aqarunov, BDM-in sədri İsmayıl Ağayev
və başqaları çıxış etmişdir.
SonraAlbertAqarunovun qardaşı, Beynəlxalq Diaspor Mərkəzinin
Yaxın Şərq üzrə nümayəndəliyinin rəhbəri Rantik Aqarunov
Azərbaycan xalqına qardaşının xatirəsini daim əziz tutduqları üçün
minnətdarlığını bildirmişdir.
Tədbirin sonunda Milli Qəhrəman Albert Aqarunovun xatirəsinə
həsr olunmuş videoçarxlar nümayiş olunmuşdur.

Beynəlxalq Muğam Mərkəzində
Beynəlxalq Muğam Mərkəzində Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı
Albert Aqarunovun 50 illik yubileyinə həsr olunmuş anım tədbiri
Müdafiə Nazirliyi, Mədəniyyət Nazirliyi, Veteran Tankçılar Birliyi və
Dağ yəhudiləri Dini İcmasının birgə təşkilatçılığı ilə reallaşmışdır.
Hərbi orkestrin müşayiəti ilə Dövlət himni səsləndirildikdən
sonra ümummilli lider Heydər Əliyev və Azərbaycanın suverenliyi,
ərazi bütövlüyü uğrunda canından keçən şəhidlərimizin xatirəsi bir
dəqiqəlik sükutla yad olunmuşdur.

135

MİLLİ QƏHRƏMAN ALBERT AQARUNOV VƏ VƏTƏN SEVGİSİ

Tədbirdə çıxış edən Şuşa rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı
Bayram Səfərov, Müdafiə Nazirliyinin nümayəndəsi polkovnik
Aydın Əyyubov, Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Fuad
Muradov, Millət vəkili Yevda Abramov, İsrailin ölkəmizdəki səfiri
Dan Stav, Dağ Yəhudiləri Dini İcmasının sədri Milix Yevdayev və
digər qonaqlar İsrail-Azərbaycan əlaqələrindən, xalqlarımızın tarixi
dostluğundan danışaraq Qarabağ, Şuşa uğrunda şəhid olan Albert
Aqarunovun qısa, lakin şərəfli ömür yolunun gənc nəslə hər zaman
örnək olduğunu tədbir iştirakçılarının diqqətinə çatdırmışdır.

Sonra Milli Qəhrəman A.Aqarunova həsr olunmuş sənədli film
nümayiş etdirilmişdir. Xatirə tədbiri Həzi Aslanov adına Azərbaycan
Ordusunun İdeoloji İş və Mədəniyyət Mərkəzinin yaradıcı
kollektivinin və Şuşa şəhər Mədəniyyət Mərkəzinin “Şuşanın dağları”
ansamblının ifasında vətənpərvərlik mahnıları ilə sona çatmışdır.

Eyni zamanda bu tədbirin tərkib hissəsi olaraq Beynəlxalq Muğam
Mərkəzinin foyesində “Qarabağa qayıdış ümidi ilə” adlı rəsm sərgisi
açılmışdır.

136

İSRAİLDƏ AZƏRBAYCANIN MİLLİ
QƏHRƏMANI ALBERT AQARUNOVA HƏSR

OLUNMUŞ ANIM MƏRASİMİ

29 aprel 2019-cu il tarixində İsrailin Akko şəhərində Dağlıq
Qarabağ uğrunda döyüşlərdə həlak olmuş Azərbaycanın Milli
Qəhrəmanı Albert Aqarunovun 50 illik yubileyinə həsr olunmuş
tədbir keçirilmişdir.

Mərasimi Akko şəhər bələdiyyəsinin Absorbsiya bölməsinin
koordinatoru Təranə Abramova açaraq, yəhudi xalqının cəsur oğlu
Albert Aqarunovun həyat və fəaliyyətindən danışmışdır.

Mərasimi açan Akko şəhər bələdiyyəsinin Qafqaz yəhudiləri ilə iş
üzrə əlaqələndiricisi Təranə Abramova yəhudi xalqının igid oğlunun
həyatından və qəhrəmanlığından bəhs edib.

“Azİz” - Azərbaycan-İsrail Beynəlxalq Assosiasiyasının Azər-
baycan Mədəniyyət Mərkəzinin direktoru Yeganə Salman erməni
işğalçılarının qətlə yetirdiyi hər bir şəhidin xatirəsinin Azərbaycan
xalqı üçün nə qədər əziz olmasından danışıb. Albert Aqarunovun
xatirəsi daha əzizdir, çünki yəhudi olan bu qəhrəman səmimi qəlbdən
hesab edirdi ki, öz Vətəni qarşısında borcunu Azərbaycanın digər
vətəndaşları ilə birlikdə yerinə yetirməlidir. Albert müharibəyə igid
döyüşçü kimi gedib və əsl qəhrəman kimi həlak olub. Dövlət ona
ölümündən sonra Milli Qəhrəman adı verib. Bakıda küçə, qəhrəmanın
oxuduğu məktəbə onun adı verilib, Albert Aqarunovun xatirə guşələri,
Qırmızı Qəsəbədə evinin divarında barelyefi açılıb. Azərbaycan xalqı

137

MİLLİ QƏHRƏMAN ALBERT AQARUNOV VƏ VƏTƏN SEVGİSİ

və hökuməti Albert Aqarunovun igidliyini əziz tutur, onun xatirəsinin
Azərbaycan xalqının qəlbində əbədi yaşaması üçün hər şeyi edirlər.

Xatirə mərasimində qəhrəmanın yaxınları – qardaşları Robert
və Yuri, bacıları Sofiya və Bela, baldızı Janna və Albert Aqarunovu
yaxından tanıyanlar çıxış ediblər. Onlar deyiblər ki, Albertin həyatdan
nakam getməsinə baxmayaraq, onun xatirəsi əbədi olaraq insanların
qəlbində yaşayacaq.

İsrail Yazıçılar İttifaqının üzvü, şairə Batsion Abramova Xocalı
qurbanlarının, Qarabağ müharibəsində həlak olanların və Albert
Aqarunovun xatirəsinə həsr etdiyi şeirlərini oxuyub.

Tanınmış rəssam Ariyel Aqarunov xüsusi olaraq qeyd edib
ki, Azərbaycan və yəhudi xalqlarının həqiqi dostluq və qardaşlıq
münasibətləri, Azərbaycan xalqının tolerantlığı kağız üzərində deyil,
bir həqiqətdir.

Kiryat-Byalik şəhəri merinin müavini Naxum Raçevski
toplaşanları salamlayaraq “Azİz” - Azərbaycan-İsrail Beynəlxalq
Assosiasiyasının İsrailin Azərbaycan İcmasının öz kökü ilə
əlaqələrinin qorunub saxlanılmasında mühüm rolunu qeyd edib.

Mərasimdə Milli Qəhrəmanın yubileyi şərəfinə Azərbaycan
bəstəkarı Aynur Kərimbəyovanın “Vətən oğlu Albert” klipi nümayiş
etdirilib.

Tədbir iştirakçıları qəhrəmanın həyatı və rəşadətinə həsr olunmuş
“Yaşadığım torpaq” sənədli filminə böyük maraqla tamaşa ediblər.

138

Yaxınlarının sözlərinə görə Albert Aqarunovun ən böyük
arzularından biri xoşbəxt ailəyə sahib olmaq idi. Lakin o, bu
arzusuna çata bilməyərəm bu dünyadan nakam köçdü... Buna
baxmayaraq, Allah ona Azərbaycan xalqının timsalında böyük bir
ailə qismət etdi. Vaxtilə ona uzanan jurnalist mikrofonuna “Mən
danışa bilmirəm” deyən Albert Aqarunovdan indi bütün Azərbaycan
danışır... Əvvəllər onu ancaq ailəsi və tanışları tanıyırdısa, indi onu
bütün Azərbaycan xalqı tanıyır, tanıdır, sevir, xatirəsini uca tutur,
hətta öz övladlarına onu nümunə göstərir. Azərbaycan var olduqca,
bu xalq yaşadıqca da bu belə olacaq!

139

MÜNDƏRİCAT

Şəhidlik mərtəbəsi və şəhidlərimiz ....................................................4
Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Albert Aqarunov ..........................10
Albert Aqarunovun həyat yolu..........................................................16
Albert Aqarunovun döyüş yolu.........................................................20
“Yəhudi buterbrodu”.........................................................................27
Ermənistanın “flaqman” tankının acı aqibəti....................................29
“Mən bu torpaqda doğulmuşam”.......................................................33
Albert Aqarunov və şəhidlikdən keçən ölümsüzlük zirvəsi..............35
“Qurani-kərim” və “Tövrat” sədaları altında dəfn olunan
milli qəhrəman..................................................................................38
Təltif və mükafatları.......................................................................40

“Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı” .........................................41
“Vətən övladı” ordeni.............................................................41
“Həzi Aslanov” ordeni............................................................43
“Səbail” tank batalyonu....................................................................45
“533”................................................................................................49
Xatirəsinin əbədiləşdirilməsi.............................................................51
Suraxanı rayonu 154 saylı orta məktəb...................................51
Bakı şəhərində küçə................................................................52

Xatirə lövhəsi..........................................................................53
Quba rayonunun “Qırmızı qəsəbə”sində küçə........................55
Guşə........................................................................................56
Orden......................................................................................56
Fond........................................................................................57
Heykəl – momorial abidəsi......................................................57
Rəsm sərgiləri..........................................................................59
İdman yarışları........................................................................60
Filmoqrafiyası.........................................................................62
Albert Aqarunov xatirələrdə..............................................................64
Haqqında deyilmiş fikirlər................................................................77
Albert Aqarunov haqqında beynəlxalq mətbuatda
dərc olunmuş məqalələr..................................................................101
Albert Aqarunov dini fanatiklərin hədəfində..................................131
Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Albert Aqarunovun 50 illik
yubileyinə həsr olunmuş anım mərasimləri....................................133
İsraildə Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Albert Aqarunova həsr
olunmuş anım mərasimi..................................................................137

Kitabın ərsəyə gəlməsində verdikləri dəstəyə
(məlumatlara) görə Milli Qəhrəmanın ailə üzvlərin və
döyüş yoldaşlarına dərin minnətdarlığımı bildirirəm.

Çapa imzalanmışdır: 01.07.2019
Kağız formatı: 60x90 1/16
Tiraj: 5000


Click to View FlipBook Version