ການສອນທີ່ເນັ້ນຜູ້ຮຽນເປັນໃຈກາງ

ການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ນການປະຕິບັດຕົວຈິງ (Active Learning) 44 ອົງປະກອບການທົດລອງ/ນໍາໃຊ້ແນວຄິດ ຊ ຶ່ ງຖືວ່າເປັນຂ ັ້ ນຕອນສໍາຄັນທີ່ຜູ້ສອນ ຈະເປີດໂອກາດໃຫ້ຜູ້ຮຽນໄດ້ຮູ້ຈັກການນໍາໃຊ້ຄວາມຮູ້ ແລະ ນໍາໄປໃຊ້ໄດ້ຈິງ. ກິດ ຈະກໍາທີ່ກ່ຽວກັບການນໍາໃຊ້ຄວາມຮູ້ເຊ ັ່ ນ: ການເຮັດໂຄງງານ, ການຈັດກິດຈະກໍາ ເຜີຍແຜ່ຂໍ້ມູນຄວາມຮູ້, ການຈັດກິດຈະກໍາໂຄສະນາ (Campaign). ໃນການຈັດກິດ ຈະກໍາການຮຽນ ທ ີ່ ເນ ັ້ນປະສົບການຈໍາເປັນຕ້ອງຈັດກິດຈະກໍາໃຫ້ຄົບວົງຈອນທັງ 4 ອົງປະກອບ ເພາະອົງປະກອບທັງ 4 ມີຄວາມສໍາພັນກ່ຽວຂ້ອງຢ່າງຕ ໍ່ ເນ ື່ ອງ ແລະ ສົ່ງ ຜົນຊ ຶ່ ງກັນ ແລະ ກັນ. 3. ການຮຽນໂດຍໃຊ້ບັນຫາເປັນພ ື້ ນຖານ ການຮຽນໂດຍໃຊ້ບັນຫາເປັນພ ື້ນຖານ (Problem-Based Learning) ເປັນ ຂະບວນການຮຽນ ໂດຍໃຊ້ບັນຫາເປັນຕົວກະຕຸ້ນໃຫ້ຜູ້ຮຽນຕ ັ້ ງສົມມຸດຖານ, ສາເຫດ ແລະ ກົນໄກຂອງການເກີດບັນຫານ ັ້ ນ ລວມເຖິງການຄ ົ້ ນຄວ້າຄວາມຮູ້ພື້ນຖານທີ່ກ່ຽວ ຂ້ອງກັບບັນຫາ ເພ ື່ ອນໍາໄປສູ່ການແກ້ບັນຫາຕ ໍ່ໄປ ໂດຍຜູ້ຮຽນອາດບໍ່ມີຄວາມຮູ້ໃນ ເລ ື່ ອງນ ັ້ ນມາກ່ອນແຕ່ອາດໃຊ້ຄວາມຮູ້ທີ່ຜູ້ຮຽນມີຢູ່ ຫຼື ເຄີຍຮຽນມາ. ນອກຈາກນີ້ຍັງເນ ັ້ນໃຫ້ຜູ້ຮຽນໃຝ່ຫາຄວາມຮູ້ເພ ື່ ອແກ້ໄຂບັນຫາ, ຄິດເປັນ, ເຮັດ ເປັນ, ມີການຕັດສິນໃຈທີ່ດີ ແລະ ສາມາດເຮັດວຽກເປັນທີມ ໂດຍເນັ້ນໃຫ້ຜູ້ຮຽນໄດ້ ເກີດການຮຽນດ້ວຍຕົນເອງ ແລະ ສາມາດນໍາທັກສະຈາກການຮຽນມາຊ່ວຍແກ້ບັນ ຫາໃນຊີວິດ. ການຮຽນໂດຍໃຊ້ບັນຫາເປັນພ ື້ນຖານເປັນການຮຽນຈາກປະສົບການ ໂດຍ ເລ ີ່ມຈາກການໄດ້ປະສົບການກົງຈາກໂຈດບັນຫາຜ່ານຂະບວນການຄິດ ແລະ ການ ສະທ້ອນກັບໄປສູ່ຄວາມຮູ້ ແລະ ຄວາມຄິດລວມຍອດອັນຈະນໍາໄປໃຊ້ໃນສະຖານະ ການໃໝ່ຕໍ່ໄປ. ການຮຽນໂດຍໃຊ້ບັນຫາເປັນພ ື້ ນຖານຍັງເປັນການຕອບສະໜອງຕ ໍ່ ແນວຄິດທິດສະດີການສ້າງຄວາມຮູ້ (constructivism) ໂດຍໃຫ້ຜູ້ຮຽນວິເຄາະຕ ັ້ ງຄໍາ ຖາມຈາກໂຈດບັນຫາຜ່ານຂະບວນການຄິດ ແລະ ສະທ້ອນກັບ, ເນ ັ້ນປະຕິສໍາພັນ ລະຫວ່າງຜູ້ຮຽນໃນກຸ່ມ, ເນ ັ້ ນການຮຽນທີ່ມີສ່ວນຮ່ວມນໍາໄປສູ່ການຄ ົ້ ນຄວ້າຫາຄໍາຕອບ ຫຼື ສ້າງຄວາມຮູ້ໃໝ່ຖານຄວາມຮູ້ເດີມທີ່ຜູ້ຮຽນມີມາກ່ອນໜ້ານ ີ້. ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ນການປະຕິບັດຕົວຈິງ (Active Learning) 45 ນອກຈາກນ ີ້ ການຮຽນໂດຍໃຊ້ບັນຫາເປັນພ ື້ ນຖານ ຍັງເປັນການສ້າງເງ ື່ ອນ ໄຂສໍາຄັນເພ ື່ ອສ ົ່ ງເສີມການຮຽນຄື: 1. ການຮຽນສ ິ່ງໃໝ່ຈະໄດ້ຜົນດີຂຶ້ນຖ້າໄດ້ມີການເຊ ື່ອມໂຍງ ຫຼື ກະຕຸ້ນຄວາມຮູ້ເດີມ ທີ່ຜູ້ຮຽນມີຢູ່. 2. ການຮຽນເນ ື້ອໃນທີ່ໃກ້ຄຽງສະຖານະການຈິງ ຫຼື ມີປະສົບການກົງຈາກໂຈດບັນ ຫາຈະເຮັດໃຫ້ຜູ້ຮຽນຮຽນໄດ້ດີຂຶ້ນ. 3. ເນ ື່ອງຈາກການຮຽນ ໂດຍໃຊ້ບັນຫາເປັນພ ື້ນຖານເປັນການຮຽນໃນກຸ່ມນ້ອຍ, ການໄດ້ສະແດງອອກ, ສະແດງຄວາມຄິດເຫັນ ຫຼື ອະພິປາຍໂຕ້ຖຽງກັນຈະເຮັດ ໃຫ້ຜູ້ຮຽນເຂ ົ້າໃຈ ແລະ ຮຽນ ສິ່ ງນ ັ້ນໄດ້ດີຂຶ້ນ. ການຮຽນໂດຍໃຊ້ບັນຫາເປັນພ ື້ນຖານ ເປັນຮູບແບບການຮຽນທ ີ່ ເກີດຂ ຶ້ ນຈາກ ແນວຄິດຕາມທິດສະດີການຮຽນແບບສ້າງຄວາມຮູ້ (Constructivism) ໂດຍໃຫ້ຜູ້ ຮຽນສ້າງຄວາມຮູ້ໃໝ່ຈາກການໃຊ້ບັນຫາທ ີ່ ເກີດຂ ຶ້ ນຈິງໃນໂລກ ເປັນບໍລິບົດການຮຽນ ເພ ື່ອໃຫ້ຜູ້ຮຽນເກີດທັກສະໃນການຄິດວິເຄາະ ແລະ ຄິດແກ້ບັນຫາພ້ອມທັງໄດ້ຄວາມ ຮູ້ຕາມຫຼັກວິຊາໃນສາຂາວິຊາທີ່ຕົນສຶກສາໄປພ້ອມໆກັນ ການຮຽນໂດຍໃຊ້ບັນຫາເປັນ ພື້ນຖານ ຈ ຶ່ງເປັນຜົນຈາກຂະບວນການເຮັດວຽກທີ່ຕ້ອງອາໄສຄວາມເຂົ້າໃຈ ແລະ ການແກ້ໄຂບັນຫາເປັນຫຼັກ. ສິ່ງສໍາຄັນໃນການຈັດການຮຽນແບບໃຊ້ບັນຫາເປັນພ ື້ ນຖານຄື ìບັນຫາî ເພາະ ບັນຫາທີ່ດີຈະເປັນສ ິ່ ງກະຕຸ້ນໃຫ້ຜູ້ຮຽນເກີດແຮງຈູງໃຈໃຝ່ສະແຫວງຫາຄວາມຮູ້. ໃນ ການເລືອກສຶກສາບັນຫາທີ່ມີປະສິດທິພາບ ຜູ້ສອນຈະຕ້ອງຄໍານຶງເຖິງພ ື້ ນຖານຄວາມ ຮູ້ຄວາມສາມາດຂອງຜູ້ຮຽນ, ປະສົບການ, ຄວາມສົນໃຈ ແລະ ເບື້ ອງຫຼັງຂອງຜູ້ຮຽນ ເພາະຄົນເຮົາມີທ່າອ່ຽງທີ່ຈະສົນໃຈເລື່ອງໃກ້ຕົວຫຼາຍກວ່າໄກຕົວ, ສົນໃຈໃນສິ່ ງທີ່ມີ ຄວາມໝາຍ ແລະ ຄວາມສໍາຄັນຕໍ່ຕົນເອງ ແລະ ເປັນເລ ື່ ອງທີ່ຕົນເອງສົນໃຈຊອກຮູ້. ດັ່ງນ ັ້ ນ, ການກໍານົດບັນຫາຈ ຶ່ ງຕ້ອງຄໍານ ຶ່ ງເຖິງຜູ້ຮຽນເປັນຫຼັກລວມທັງສະພາບແວດ ລ້ອມ ແລະ ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນທັງພາຍໃນ ແລະ ພາຍນອກໂຮງຮຽນທີ່ ເອ ື້ ອອໍານວຍຕ ໍ່ ການສະ ແຫວງຫາຄວາມຮູ້ຂອງຜູ້ຮຽນອີກດ້ວຍ. ການຈັດການຮຽນໃນຮູບແບບນ ີ້ ຈະເນ ັ້ ນການສ ົ່ ງເສີມໃຫ້ຜູ້ຮຽນໄດ້ລົງມືປະຕິ ບັດດ້ວຍຕົນເອງ ປະເຊີນໜ້າກັບບັນຫາດ້ວຍຕົນເອງ ເພ ື່ອໃຫ້ຜູ້ຮຽນໄດ້ຝຶກທັກສະການ ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ນການປະຕິບັດຕົວຈິງ (Active Learning) 46 ຄິດຫຼາຍຮູບແບບເຊ ັ່ ນ: ການຄິດແບບມີວິຈາລະນະຍານ, ຄິດວິເຄາະ, ຄິດສັງເຄາະ, ຄິດສ້າງສັນເປັນຕ ົ້ ນ. 3.1 ຈ ຸ ດປະສົງ ຫຼື ຜົນທຄາດວ ີ່ ່າຈະໄດ້ຮັບຈາກການຮຽນ ໂດຍໃຊ້ບັນ ຫາເປັນພ ື້ ນຖານ 1. ໄດ້ຄວາມຮູ້ທີ່ສອດຄອງກັບບໍລິບົດຈິງ ແລະ ສາມາດນໍາໄປໃຊ້ໄດ້. 2. ພັດທະນາການຄິດຢ່າງມີວິຈາລະນະຍານ, ການໃຫ້ເຫດຜົນ ແລະ ນໍາໄປສູ່ ການແກ້ບັນຫາທີ່ມີປະສິດທິພາບ. 3. ຜູ້ຮຽນສາມາດຮຽນໄດ້ດ້ວຍຕົວເອງຢ່າງຕ ໍ່ ເນ ື່ ອງ. 4. ຜູ້ຮຽນສາມາດເຮັດວຽກ ແລະ ສ ື່ ສານກັບຜູ້ອື່ນໄດ້ຢ່າງມີປະສິດທິພາບ. 5. ສ້າງແຮງຈູງໃຈໃນການຮຽນໃຫ້ແກ່ຜູ້ຮຽນ. 6. ຄວາມໝ ັ້ ນຄົງ (retention) ຂອງຄວາມຮູ້ຢູ່ໄດ້ຍາວນານຂ ຶ້ ນ. Teacher Student 3.2 ລັກສະນະສໍາຄັນຂອງການຮຽນໂດຍໃຊ້ບັນຫາເປັນພ ື້ ນຖານ. 1. ໃຊ້ບັນຫາທ ີ່ ສອດຄ່ອງກັບສະຖານະການຈິງເປັນຕົວກະຕຸ້ນການແກ້ບັນຫາ ແລະ ເປັນຈຸດເລ ີ່ ມຕ ົ້ນໃນການສະແຫວງຫາຄວາມຮູ້. ບັນຫາທ ີ່ ເໝາະສົມກັບ ການນໍາມາຈັດກິດຈະກໍາຄວນມີລັກສະນະດ ັ່ ງນ ີ້ : Questioning Planning Researching Creating Improving Presenting ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ນການປະຕິບັດຕົວຈິງ (Active Learning) 47  ເປັນເລ ື່ ອງຈິງກ່ຽວຂ້ອງກັບຊີວິດປະຈໍາວັນທ ີ່ ເກີດຂ ຶ້ນໃນຊີວິດຈິງ ແລະ ເກີດຈາກປະສົບການຂອງຜູ້ຮຽນ ຫຼື ຜູ້ຮຽນອາດຈະມີໂອກາດປະເຊີນ ກັບບັນຫານ ັ້ ນ.  ທ້າທາຍ, ກະຕຸ້ນຄວາມສົນໃຈ, ຕື່ ນເຕ ັ້ນ, ເປັນບັນຫາທີ່ຍັງບໍ່ມີຄໍາຕອບ ຊັດເຈນຕາຍຕົວ, ເປັນບັນຫາທີ່ມີຄວາມຊັບຊ້ອນ, ຄຸມເຄືອ ຫຼື ຜູ້ຮຽນ ເກີດຄວາມສັບສົນ.  ເປັນບັນຫາທີ່ພົບເລ ື້ ອຍໆ, ມີຄວາມສໍາຄັນ, ມີຂໍ້ມູນປະກອບພຽງພໍສໍາ ລັບການຄ ົ້ ນຄວ້າ, ໄດ້ຝຶກທັກສະການຕັດສິນໃຈ, ຂໍ້ມູນຂ່າວສານ, ເຫດ ຜົນ ແລະ ຕ ັ້ ງສົມມຸດຖານ.  ເຊ ື່ອມໂຍງຄວາມຮູ້ເດີມກັບຂໍ້ມູນໃໝ່, ສອດຄອງກັບເນ ື້ອໃນ/ແນວຄິດ ຂອງຫຼັກສູດ, ມີການສ້າງຄວາມຮູ້ໃໝ່, ບູລະນາການລະຫວ່າງບົດຮຽນ ແລະ ນໍາໄປນໍາໃຊ້ໄດ້.  ບັນຫາຊັບຊ້ອນທີ່ກໍ່ໃຫ້ເກີດການເຮັດວຽກກຸ່ມຮ່ວມກັນ, ມີການແບ່ງວຽກ ກັນໂດຍເຊື່ອມໂຍງກັນ, ບ ໍ່ ແຍກສ່ວນ, ເໝາະສົມກັບເວລາ, ເກີດແຮງ ຈູງໃຈໃນການສະແຫວງຫາຄວາມຮູ້ໃໝ່.  ຊັກຈູງໃຫ້ເກີດການອະພິປາຍໄດ້ກວ້າງຂວາງກ່ຽວກັບບັນຫາທ ີ່ເປັນ ປະເດັນຂັດແຍ່ງ ແລະ ຂໍ້ຖົກຖຽງໃນສັງຄົມທີ່ຍັງຄົງຄ້າງເປັນບັນຫາປາຍ ເປີດບໍ່ມີຄໍາຕອບທ ີ່ ຈະແຈ້ງ, ມີຫຼາຍທາງເລືອກ/ຫຼາຍຄໍາຕອບພົວພັນກັບ ສິ່ງທ ີ່ ເຄີຍຮຽນມາແລ້ວ ມີຂໍ້ພິຈາລະນາທ ີ່ ແຕກຕ່າງກັນ ແລະ ສະແດງ ຄວາມຄິດເຫັນໄດ້ຫຼາກຫຼາຍ.  ບັນຫາທີ່ສ້າງຄວາມເດືອດຮ້ອນ, ເສຍຫາຍ, ເກີດໂພຍໄພ ເປັນສ ິ່ ງທີ່ບໍ່ດີ ຫາກໃຊ້ຂໍ້ມູນໂດຍລໍາພັງຄົນດຽວອາດຈະໄດ້ຄໍາຕອບຂອງບັນຫາ ຜິດພາດ.  ບັນຫາທີ່ມີການຍອມຮັບວ່າເປັນຈິງ, ຖືກຕ້ອງ, ແຕ່ຜູ້ຮຽນບ ໍ່ ເຊ ື່ ອ, ບ ໍ່ ສອດ ຄ່ອງກັບຄວາມຄິດຂອງຜູ້ຮຽນ. ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ນການປະຕິບັດຕົວຈິງ (Active Learning) 48  ບັນຫາທ ີ່ ອາດຈະມີຄໍາຕອບ ຫຼື ແນວທາງໃນການສະແຫວງຫາຄໍາຕອບ ໄດ້ຫຼາຍທາງ ຄວບຄຸມຄວາມຮູ້ທີ່ກວ້າງຂວາງ ແລະ ຫຼາກຫຼາຍທາງດ້ານ ເນ ື້ອໃນ.  ບັນຫາທີມີຄວາມຍາກຄວາມງ່າຍເໝາະສົມກັບພ ື້ ນຖານຂອງຜູ້ຮຽນ.  ບັນຫາທີບໍ່ສາມາດຫາຄໍາຕອບໄດ້ທັນທີ, ຕ້ອງການການສໍາຫຼວດ, ຄົ້ນຄວ້າ ແລະ ການລວບລວມຂໍ້ມູນ ຫຼື ທົດລອງເບ ິ່ ງກ່ອນ ບ ໍ່ ສາມາດທ ີ່ ຈະຄາດເດົາ ຫຼື ທໍານາຍໄດ້ງ່າຍວ່າຕ້ອງໃຊ້ຄວາມຮູ້ຫຍັງແດ່?  ບັນຫາທີ່ສົ່ງເສີມຄວາມຮູ້ດ້ານເນ ື້ອໃນທັກສະສອດຄ່ອງກັບຫຼັກສູດການ ສຶກສາ.  ໃຊ້ສື່ຫຼາກຫຼາຍຮູບແບບໃນການລະບຸບັນຫາເຊ ັ່ ນ: ຂ ໍ້ ຄວາມບັນຍາຍ, ຮູບພາບ, ວິດີໂອສັ້ ນ, ຂໍ້ມູນຈາກການທົດລອງໃນຫ້ອງປະຕິບັດການ, ຂ່າວ, ບົດຄວາມຈາກໜັງສືພິມ, ວາລະສານ ແລະ ສ ິ່ ງພິມ. 2. ບູລະນາການເນ ື້ອໃນຄວາມຮູ້ໃນສາຂາວິຊາຕ່າງໆທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບບັນຫານ ັ້ ນ. 3. ເນ ັ້ ນຂະບວນການຄິດຢ່າງມີເຫດຜົນ ແລະ ເປັນລະບົບ. 4. ຮຽນເປັນກຸ່ມນ້ອຍ ໂດຍມີຄູ ຫຼື ຜູ້ສອນເປັນຜູ້ສະໜັບສະໜູນ ແລະ ກະຕຸ້ນໃຫ້ ຜູ້ຮຽນຮ່ວມກັນສ້າງບັນຍາກາດທີ່ສົ່ງເສີມການຮຽນໃຫ້ເກີດຂ ຶ້ນໃນກຸ່ມ. 5. ຜູ້ຮຽນມີບົດບາດສໍາຄັນໃນການຮຽນ ແລະ ການຮຽນໂດຍການກໍາກັບຕົນເອງ (Self-directed learning) ຄື:  ສາມາດປະເມີນຕົນເອງ ແລະ ຊ ີ້ ບອກຄວາມຕ້ອງການໄດ້.  ຈັດລະບົບປະເດັນການຮຽນໄດ້ຢ່າງທ່ຽງຕົງ.  ຮູ້ຈັກເລືອກ ແລະ ໃຊ້ແຫຼ່ງການຮຽນຄວາມຮູ້ທີ່ເໝາະສົມ.  ເລືອກກິດຈະກໍາການສຶກສາຄ ົ້ ນຄວ້າ, ແກ້ໄຂບັນຫາທີ່ຖືກກັບປະເດັນ ຢ່າງມີປະສິດທິພາບ.  ຊີ້ບອກຂໍ້ມູນທີ່ບໍ່ກ່ຽວຂ້ອງໄດ້ ແລະ ຄັດເລືອກອອກຢ່າງໄວວາ.  ນໍາໃຊ້ຄວາມຮູ້ໃໝ່ແບບວິເຄາະໄດ້.  ຮູ້ຈັກຂ ັ້ນຕອນການປະເມີນ. ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ນການປະຕິບັດຕົວຈິງ (Active Learning) 49 3.3 ຂະບວນການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນໂດຍໃຊ້ບັນຫາເປັນພ ື້ ນຖານ ຂັ້ນຕອນທີ 1: ກໍານົດບັນຫາ ຈັດສະຖານະການຕ່າງໆ, ກະຕຸ້ນໃຫ້ຜູ້ຮຽນເກີດຄວາມ ສົນໃຈ ແລະ ເບິ່ ງເຫັນບັນຫາ ສາມາດກໍານົດສ ິ່ ງທ ີ່ເປັນບັນຫາທີ່ຜູ້ຮຽນ ຢາກຮູ້, ຢາກຮຽນ, ເກີດຄວາມສົນໃຈທີ່ ຈະຄ ົ້ ນຫາຄໍາຕອບ 1. ຈັດກຸ່ມຜູ້ຮຽນໃຫ້ເປັນກຸ່ມນ້ອຍ (ປະມານ 3-5/8-10 ຄົນ). 2. ໃຊ້ບັນຫາເປັນໂຕກະຕຸ້ນໃຫ້ເກີດການຮຽນ ໂດຍລັກສະນະຂອງ ບັນຫາທີ່ນໍາມາໃຊ້ ຄວນມີລັກສະນະບ ໍ່ ຈະແຈ້ງ ມີວິທີແກ້ໄຂບັນ ຫາໄດ້ຢ່າງຫຼາກຫຼາຍ. ອາດຈະມີຄໍາຕອບໄດ້ຫຼາຍຄໍາຕອບ ໂດຍ ຄໍານຶງເຖິງການເຊ ື່ອມໂຍງຄວາມຮູ້ໃຫມ່ເຂ ົ້ າກັບຄວາມຮູ້ເດີມ, ຈາກ ງ່າຍໄປຫາຍາກ, ລະດັບ ແລະ ປະສົບການຂອງຜູ້ຮຽນ, ເວລາທ ີ່ ກໍານົດໃຫ້ຜູ້ຮຽນໃຊ້ດໍາເນີນການ ແລະ ແຫຼ່ງຄ ົ້ ນຄວ້າຂໍ້ມູນ. ຂັ້ນຕອນທີ 2: ທໍາຄວາມເຂ ົ້າໃຈກັບບັນຫາ, ບັນຫາທີ່ຕ້ອງການຮຽນຕ້ອງສາມາດອະທິ ບາຍສ ິ່ ງຕ່າງໆທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບບັນຫາໄດ້ ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ນການປະຕິບັດຕົວຈິງ (Active Learning) 50 3. ຜູ້ຮຽນທໍາຄວາມເຂ ົ້າໃຈກ່ຽວກັບຄໍາສັບທີ່ຢູ່ໃນໂຈດບັນຫານັ້ນ ເພ ື່ອໃຫ້ເຂ ົ້າໃຈກົງກັນ. 4. ຜູ້ຮຽນຈັບປະເດັນຂໍ້ມູນທີ່ສໍາຄັນ ຫຼື ລະບຸບັນຫາໃນໂຈດ, ວເຄາະ ິ ຫາຂໍ້ມູນທ ີ່ເປັນ ຄວາມຈິງປາກົດໃນໂຈດ. ໄຈ້ແຍກຂໍ້ມູນລະຫວ່າງ ຄວາມຈິງກັບຂໍ້ຄິດເຫັນຈັບປະເດັນບັນຫາອອກເປັນປະເດັນຍ່ອຍ. 5. ຜູ້ຮຽນລະດົມສະໝອງເພ ື່ ອວິເຄາະບັນຫາ ອະທິບາຍແຕ່ລະບັນຫາ ວ່າເປັນແນວໃດ ເກີດຂ ຶ້ນໄດ້ແນວໃດ, ມີຄວາມເປັນມາແນວໃດ ໂດຍອາໄສພື້ ນຖານຄວາມຮູ້ເດີມທີ່ຜູ້ຮຽນມີຢູ່. 6. ຜູ້ຮຽນຮ່ວມກັນຕ ັ້ ງສົມມຸດຖານ ເພ ື່ ອຊອກຫາຄໍາຕອບບັນຫາ ຕ່າງໆ ພ້ອມທັງຈັດລໍາ ດັບຄວາມສໍາຄັນຂອງສົມມຸດຖານທ ີ່ເປັນ ໄປໄດ້ຢ່າງມີເຫດຜົນ. 7. ຈາກສົມມຸດຖານທີ່ຕັ້ງຂ ຶ້ ນ ຜູ້ຮຽນຈະປະເມີນວ່າມີຄວາມຮູ້ເລ ື່ ອງ ໃດແດ່, ມີເລ ື່ອງໃດຫຍັງທີ່ຍັງບໍ່ຮູ້ ຫຼື ຂາດຄວາມຮູ້ ແລະ ຄວາມຮູ້ ກ່ຽວກັບຫຍັງທີ່ຈໍາເປັນຈະຕ້ອງໃຊ້ ເພ ື່ ອພິສູດສົມມຸດຖານເຊ ິ່ ງເຊ ື່ ອມ ໂຍງກັບໂຈດບັນຫາທີ່ໄດ້. ຂ ັ້ ນຕອນນີ້ກຸ່ມຈະກໍານົດປະເດັນການ ຮຽນ ຫຼື ຈຸດປະສົງການຮຽນ ເພ ື່ອຈະໄປຄົ້ ນຄວ້າຫາຂໍ້ມູນຕ ໍ່ໄປ. ຂັ້ນຕອນທ 3: ດ ີ ໍາເນີນການສຶກສາຄນຄວ ົ້ ້າ ຜູ້ຮຽນສຶກສາຄ ົ້ ນຄວ້າດ້ວຍຕົນເອງດ້ວຍ ຫຼາຍວິທີ 8. ຜູ້ຮຽນຄ ົ້ ນຄວ້າຫາຂໍ້ມູນ ແລະ ສຶກສາເພ ີ່ ມເຕີມຈາກ ຊັບພະຍາກອນການຮຽນຕ່າງໆເຊັ່ນ: ປື້ ມຕໍາລາ, ວາລະສານ, ສ ື່ ການຮຽນການສອນຕ່າງໆ, ການສຶກສາໃນຫ້ອງປະ ຕິບັດການ ຄອມພິວເຕີຊ່ວຍສອນ, ອິນເຕີເນັດ ຫຼື ປຶກສາກັບຜູ້ຮູ້ກ່ຽວກັບເນື້ອ ໃນສະ ເພາະເປັນຕ ົ້ ນ ພ້ອມທັງປະເມີນຄວາມຖືກຕ້ອງເຊ ັ່ ນ:  ປະເມີນແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ, ຄວາມຖືກຕ້ອງ ແລະ ຄວາມໜ້າເຊ ື່ ອຖືໄດ້ ຂອງຂໍ້ມູນ.  ເລືອກເອົາຄວາມຮູ້ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງມາເຊ ື່ອມໂຍງວ່າກົງກັບປະເດັນ ແລະ ພຽງພໍທີ່ຈະແກ້ໄຂບັນຫາໄດ້ບໍ່. ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ນການປະຕິບັດຕົວຈິງ (Active Learning) 51  ຫາຄວາມຮູ້ເພ ີ່ ມເຕີມຖ້າຈໍາເປັນ.  ສະຫ ຼຸບ, ກະກຽມສ ື່ , ເລືອກວິທີການນໍາສະເໜີຜົນງານ. ຂັ້ນຕອນທີ 4: ສັງລວມຄວາມຮູ້ຜູ້ຮຽນນໍາຄວາມຮູ້ທີ່ໄດ້ມາຄ ົ້ ນຄວ້າແລກປ່ຽນຮ່ວມກັນ. 9. ຜູ້ຮຽນໃຊ້ຂໍ້ມູນ ຫຼື ຄວາມຮູ້ທີ່ໄດ້ມາສັງເຄາະ, ອະທິບາຍ, ພິສູດ ສົມມຸດຖານ ແລະ ນໍາໃຊ້ໃຫ້ເໝາະສົມກັບໂຈດບັນຫາ ພ້ອມທັງ ສະຫ ຼຸ ບເປັນແນວຄວາມຄິດ ຫຼື ຫຼັກການທ ົ່ວໄປ.  ນໍາສະເໜີຜົນງານຂອງກຸ່ມດ້ວຍສື່ຫຼາກຫຼາຍຊະນິດ.  ສະທ້ອນຄວາມຄິດ, ໃຫ້ຂໍ້ມູນຍ້ອນກັບ, ອະພິປາຍ, ທໍາຄວາມ ເຂ ົ້າໃຈ, ແລກປ່ຽນຄວາມຄິດເຫັນລະຫວ່າງກຸ່ມ ເຖິງຂະບວນ ການຮຽນ, ການແກ້ໄຂບັນຫາ, ການເຊ ື່ອມໂຍງ, ການສ້າງຄວາມ ຮູ້ໃຫມ່.  ສະຫ ຼຸ ບພາບລວມເປັນຄວາມຮູ້ທົ່ວໄປ. ຂັ້ນຕອນທີ 5: ສະຫ ຼຸ ບ ແລະ ປະເມີນຄ່າຫາຄໍາຕອບ 10. ຜູ້ຮຽນແຕ່ລະກຸ່ມສະຫ ຼຸ ບຜົນງານຂອງກຸ່ມຕົນເອງ ແລະ ປະເມີນ ຜົນງານວ່າຂໍ້ມູນທີ່ສຶກສາຄ ົ້ ນຄວ້າເໝາະສົມ ຫຼື ບ ໍ່ ໂດຍພະຍາຍາມ ກວດສອບແນວຄິດພາຍໃນກຸ່ມຂອງຕົນເອງ, ທຸກກຸ່ມຊ່ວຍກັນສະ ຫຼຸບຄວາມຮູ້ໃນພາບລວມຂອງບັນຫາອີກເທ ື່ ອໜ ຶ່ ງ. 11. ປະເມີນຜົນຈາກສະພາບຕົວຈິງ ໂດຍເບິ່ງຈາກຄວາມສາມາດໃນ ການປະຕິບັດ. 3.4 ບົດບາດຂອງຄູ ໃນການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນໂດຍໃຊ້ບັນຫາ ເປັນພ ື້ ນຖານ 1. ເຮັດໜ້າທ ີ່ເປັນຜູ້ອໍານວຍຄວາມສະດວກ ຫຼື ຜູ້ໃຫ້ຄໍາປຶກສາແນະນໍາ. 2. ເປັນຜູ້ກະຕຸ້ນໃຫ້ເກີດການຮຽນ, ບໍ່ໄດ້ເປັນຜູ້ຖ່າຍທອດຄວາມຮູ້ໃຫ້ແກ່ຜູ້ຮຽນ ໂດຍກົງ. 3. ໃຊ້ທັກສະການຕ ັ້ ງຄໍາຖາມທ ີ່ ເໝາະສົມ. ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ນການປະຕິບັດຕົວຈິງ (Active Learning) 52 4. ກະຕຸ້ນ ແລະ ສ ົ່ ງເສີມຂະບວນການຂອງກຸ່ມ ໃຫ້ກຸ່ມດໍາເນີນການຕາມຂັ້ນ ຕອນຂອງການຮຽນໂດຍນໍາໃຊ້ບັນຫາເປັນຫຼັກ. 5. ສະໜັບສະໜູນການຮຽນຂອງຜູ້ຮຽນ ແລະ ເນ ັ້ນໃຫ້ຜູ້ຮຽນຮູ້ວ່າການຮຽນແມ່ນ ຄວາມຮັບຜິດຊອບຂອງຜູ້ຮຽນ. 6. ກະຕຸ້ນໃຫ້ຜູ້ຮຽນເອົາຄວາມຮູ້ເດີມທີ່ມີຢູ່ມາອະພິປາຍ, ສົນທະນາ ຫຼື ສະແດງ ຄວາມຄິດເຫັນ. 7. ສະໜັບສະໜູນໃຫ້ກຸ່ມສາມາດຕ ັ້ງປະເດັນ ຫຼື ຈຸດປະສົງການຮຽນ/ແກ້ໄຂ ບັນຫາໄດ້ສອດຄ່ອງກັບຈຸດປະສົງຂອງກິດຈະກໍາທີ່ຄູກໍານົດໃຫ້. 8. ຫຼີກເວ ັ້ ນການສະແດງຄວາມຄິດເຫັນ ຫຼື ຕັດສິນວ່າຖືກ ຫຼື ຜິດ. 9. ສົ່ງເສີມໃຫ້ຜູ້ຮຽນປະເມີນການຮຽນຂອງຕົນເອງ ລວມທັງເປັນຜູ້ປະເມີນທັກ ສະຂອງຜູ້ຮຽນ ແລະ ກຸ່ມພ້ອມກັບການໃຫ້ຂໍ້ມູນຍ້ອນກັບ. ຂໍ້ຄວນລະວັງ ìການສອນໂດຍໃຊ້ບັນຫາເປັນພ ື້ນຖານî (Problem-based Learning) ບໍ່ ແມ່ນ ìການສອນແບບແກ້ໄຂບັນຫາî (Problem solving method) ຊຶ່ງເປັນການ ເຂ ົ້າໃຈຜິດເຊ ັ່ ນ ສອນບາງເນ ື້ອໃນກ່ອນ, ຈາກນ ັ້ ນກໍທົດລອງໃຫ້ນັກຮຽນແກ້ໄຂບັນຫາ ເປັນກຸ່ມນ້ອຍ ຊ ຶ່ ງການດໍາເນີນດ ັ່ ງກ່າວເປັນວິທີການສອນແບບແກ້ໄຂບັນຫາບ ໍ່ ແມ່ນ ການສອນໂດຍໃຊ້ບັນຫາເປັນພ ື້ ນຖານ. ການສອນໂດຍໃຊ້ບັນຫາເປັນພ ື້ ນຖານນ ັ້ນ ໃຊ້ບັນຫາເປັນໂຕກະຕຸ້ນ ຫຼື ເປັນ ໂຕນໍາທາງໃຫ້ຜູ້ຮຽນໄປສະແຫວງຫາຄວາມຮູ້ຄວາມເຂ ົ້າໃຈດ້ວຍຕົນເອງ ເພ ື່ອຈະໄດ້ ຄົ້ນພົບຄໍາຕອບຂອງບັນຫາດ ັ່ ງກ່າວຂະບວນການຫາຄວາມຮູ້ດ້ວຍຕົນເອງນ ີ້ ເຮັດໃຫ້ຜູ້ ຮຽນເກີດທັກສະໃນການແກ້ໄຂບັນຫາ (Problem solving skill). ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ນການປະຕິບັດຕົວຈິງ (Active Learning) 53 4. ການຮຽນໂດຍໃຊ້ໂຄງງານ (ໂຄງການ) ເປັນພ ື້ ນຖານ ........ການຮຽນໂດຍໃຊ້ໂຄງງານເປັນພ ື້ນຖານ (Project-Based Learning) ໝາຍ ເຖິງການຮຽນທີ່ຈັດປະສົບການໃນການປະຕິບັດງານໃຫ້ແກ່ຜູ້ຮຽນ ຄືກັບການເຮັດ ວຽກໃນຊີວິດປະຈໍາວັນຢ່າງມີລະບົບ ເພ ື່ອເປີດໂອກາດໃຫ້ຜູ້ຮຽນໄດ້ມີປະສົບການ ໂດຍກົງ, ໄດ້ຮູ້ວິທີການແກ້ໄຂບັນຫາ, ວິທີການຫາຄວາມຮູ້ຄວາມຈິງຢ່າງມີເຫດຜົນ, ໄດ້ເຮັດການທົດລອງ, ໄດ້ພິສູດສ ິ່ ງຕ່າງໆດ້ວຍຕົນເອງ, ຮູ້ຈັກວາງແຜນການເຮັດວຽກ, ຝຶກການເປັນຜູ້ນໍາ, ຜູ້ປະຕິບັດຕາມຕະຫຼອດຈົນໄດ້ພັດທະນາຂະບວນການຄິດ ໂດຍ ສະເພາະການຄິດຂ ັ້ ນສູງ ແລະ ການປະເມີນຕົນເອງ ໂດຍມີຄູເປັນຜູ້ກະຕຸ້ນເພ ື່ ອນໍາ ຄວາມສົນໃຈທີ່ ເກີດຈາກຕົວຜູ້ຮຽນມາໃຊ້ໃນການເຮັດກິດຈະກໍາຄ ົ້ ນຄວ້າຫາຄວາມຮູ້ ດ້ວຍຕົນເອງ ນໍາໄປສູ່ການເພ ີ່ ມຄວາມຮູ້ທີ່ໄດ້ຈາກການລົງມືປະຕິບັດ, ການຟັງ ແລະ ການສັງເກດຈາກຜູ້ທີ່ຮູ້ ໂດຍຜູ້ຮຽນມີການຮຽນຜ່ານຂະບວນການເຮັດວຽກເປັນກຸ່ມທ ີ່ ຈະນໍາມາສູ່ການສະຫ ຼຸ ບຄວາມຮູ້ໃໝ່ ມີການຂຽນຂະບວນການເຮັດໂຄງງານ ແລະ ໄດ້ຜົນການຈັດກິດຈະກໍາເປັນຜົນງານແບບຮູບປະທໍາ. ນອກຈາກນ ີ້ ການຈັດການຮຽນໂດຍໃຊ້ໂຄງງານເປັນພ ື້ ນຖານ ຍັງເນ ັ້ ນການ ຮຽນທ ີ່ໃຫ້ຜູ້ຮຽນໄດ້ຮັບປະສົບການຊີວິດຂະນະທ ີ່ຮຽນ, ໄດ້ພັດທະນາທັກສະຕ່າງໆ ເຊ ິ່ ງສອດຄ່ອງກັບຫຼັກພັດທະນາການຕາມລໍາດັບຂ ັ້ ນຄວາມຮູ້ຄວາມຄິດຂອງບລູມ ທັງ 6 ຂັ້ ນຄື: ຄວາມຮູ້ ຄວາມຈື່ຈໍາ, ຄວາມເຂ ົ້າໃຈ, ການນໍາໃຊ້, ການວິເຄາະ, ການສັງ ເຄາະ ແລະ ການປະເມີນຄ່າ ລວມທັງຄວາມຄິດສ້າງສັນ. ການຈັດການຮຽນໂດຍໃຊ້ ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ນການປະຕິບັດຕົວຈິງ (Active Learning) 54 ໂຄງງານເປັນພ ື້ ນຖານຖືໄດ້ວ່າເປັນການຈັດການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ ນຜູ້ຮຽນເປັນໃຈກາງ ເນື່ ອງ ຈາກຜູ້ຮຽນໄດ້ລົງມືປະຕິບັດເພ ື່ອຝຶກທັກສະຕ່າງໆດ້ວຍຕົນເອງທຸກຂ ັ້ນຕອນ ໂດຍມີຄູ ເປັນຜູ້ໃຫ້ການສ ົ່ ງເສີມສະໜັບສະໜູນ. 4.1 ລັກສະນະສໍາຄັນຂອງການຈັດການຮຽນໂດຍໃຊໂຄງງານເປ ້ ັນ ພື້ນຖານ 1. ຝຶກຫຼັກການຈັດການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ ນຜູ້ຮຽນເປັນໃຈກາງ ທີ່ເປີດໂອກາດໃຫ້ຜູ້ຮຽນ ໄດ້ເຮັດວຽກຕາມລະດັບ, ທັກສະທີ່ຕົນເອງມີຢູ່. 2. ເປັນຮູບແບບໜ ຶ່ ງຂອງການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ ນບົດບາດ ແລະ ການ ມີສ່ວນຮ່ວມຂອງຜູ້ຮຽນ (Active Learning). 3. ເປັນເລ ື່ ອງທີ່ຜູ້ຮຽນສົນໃຈ ແລະ ຮູ້ສຶກສະບາຍໃຈທີ່ ຈະເຮັດ. 4. ຜູ້ຮຽນໄດ້ຮັບສິດໃນການເລືອກ ວ່າຈະຕ ັ້ ງຄໍາຖາມຫຍັງ ແລະ ຕ້ອງການຜົນ ຜະລິດຫຍັງຈາກການເຮັດໂຄງງານ. 5. ຄູເຮັດໜ້າທ ີ່ເປັນຜູ້ສະໜັບສະໜູນອຸປະກອນ ແລະ ຈັດປະສົບການໃຫ້ແກ່ຜູ້ ຮຽນ ສະໜັບສະໜູນການແກ້ໄຂບັນຫາ ແລະ ສ້າງແຮງຈູງໃຈໃຫ້ແກ່ຜູ້ຮຽນ. 6. ຜູ້ຮຽນກໍານົດການຮຽນຂອງຕົນເອງ. 7. ເຊ ື່ອມໂຍງກັບຊີວິດຕົວຈິງ, ສ ິ່ ງເວດລ້ອມໂຕຈິງ. 8. ມີພື້ນຖານຈາກການວິໄຈສຶກສາຄ ົ້ ນຄວ້າ ຫຼື ຄວາມຮູ້ທີ່ເຄີຍມີມາ. 9. ໃຊ້ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນຫຼາຍແຫຼ່ງ. 10.ຜູ້ຮຽນໄດ້ຮັບຄວາມຮູ້ ແລະ ມີທັກສະຕ່າງໆ. 11.ສາມາດໃຊ້ເວລາຫຼາຍພຽງພໍໃນການສ້າງຜົນງານ. 12.ມີຜົນຜະລິດ. 4.2 ປະເພດໂຄງງານ ໂຄງງານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບການຈັດການຮຽນຂອງຜູ້ຮຽນ ອາດຈະຈໍາແນກໄດ້ເປັນ 2 ປະເພດ ຫຼັກໆຄື ໂຄງງານທີ່ ແບ່ງຕາມລະດັບການໃຫ້ຄໍາປຶກສາຂອງຄູ ແລະ ໂຄງງານ ທີ່ແບ່ງຕາມລັກສະນະກິດຈະກໍາດ ັ່ ງນ ີ້ : ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ນການປະຕິບັດຕົວຈິງ (Active Learning) 55 1. ໂຄງງານທີ່ ແບ່ງຕາມລະດັບການໃຫ້ຄໍາປຶກສາຂອງຄູ ຫຼື ລະດບການມ ັ ີ ບົດບາດຂອງຜູ້ຮຽນ 1) ໂຄງງານປະເພດຄູນໍາທາງ (Guided Project) ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ນການປະຕິບັດຕົວຈິງ (Active Learning) 56 ຄູກໍານດບົ ນຫາໃຫ ັ ້ ຄູອອກແບບການລວບລວມຂໍ້ມູນ ກໍານົດວິທີເຮັດກິດຈະກໍາ ຜູ້ຮຽນປະຕິບັດກິດຈະກໍາ ຕາມວິທີທີ່ກໍານົດ ທັກ ສະການ ສັງເກດ ທັກ ສະການ ວັດ ທັກ ສະການ ບັນທຶກ ທັກສະການຕຄວາມໝາຍຂ ີ ໍ້ມູນ ທັກສະການສະຫ ຼຸ ບຜົນ ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ນການປະຕິບັດຕົວຈິງ (Active Learning) 57 2) ໂຄງງານປະເພດຄູຫຼຸດການນໍາທາງລົງ ແລະ ເພ ີ່ ມບົດບາດຜູ້ຮຽນ (Less – guided Project) ຄູ ແລະ ຜູ້ຮຽນຮ່ວມກນລະບ ັ ຸບັນຫາ ຄູ ແລະ ຜູ້ຮຽນອອກແບບການ ລວບລວມຂໍ້ມູນເພ ື່ ອຫາຄໍາຕອບ ຜູ້ຮຽນໃຊ້ເຄ ື່ ອງມືໃນການ ເກັບລວບລວມຂໍ້ມູນ ທັກສະການ ສັງເກດ ທັກ ສະການ ວັດ ທັກສະການ ບັນທກຜຶ ົນ ທັກສະການຕຄວາມໝາຍຂ ີ ໍ້ມູນ ທັກສະການສະຫ ຼຸ ບຜົນ ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ນການປະຕິບັດຕົວຈິງ (Active Learning) 58 3) ໂຄງງານປະເພດຜູ້ຮຽນນໍາທາງເອງຄູບໍ່ຕ້ອງນໍາທາງ (Unguided Project) ຜູ້ຮຽນລະບຸບັນຫາຕາມຄວາມສົນໃຈ ຜູ້ຮຽນອອກແບບການລວບລວມຂໍ້ມູນເພື່ອ ກໍານົດຄໍາຕອບດວຍຕ ້ ົນເອງ ຜູ້ຮຽນໃຊ້ເຄ ື່ ອງມືໃນການ ເກັບລວບລວມຂໍ້ມູນ ທັກສະການ ສັງເກດ ທັກ ສະການວັດ ທັກສະການ ບັນທກຜຶ ົນ ທັກສະການຕຄວາມໝາຍຂ ີ ໍ້ມູນ ທັກສະການສະຫ ຼຸ ບຜົນ ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ນການປະຕິບັດຕົວຈິງ (Active Learning) 59 2. ໂຄງງານທີ່ ແບ່ງຕາມລັກສະນະກດຈະກ ິ ໍາ 1) ໂຄງງານແບບສໍາຫຼວດ (Survey Project) ລັກສະນະກິດຈະກໍາຄືຜູ້ຮຽນສໍາຫຼວດ ແລະ ລວບລວມຂໍ້ມູນແລ້ວນໍາຂ ໍ້ ມູນເຫຼົ່ານ ັ້ ນມາຈໍາແນກເປັນໝວດໝູ່ ແລະ ນໍາສະເໜີໃນຮູບແບບຕ່າງໆ ເພ ື່ອໃຫ້ເຫັນລັກສະນະ ຫຼື ຄວາມສໍາພັນໃນເລື່ ອງທີ່ຕ້ອງການສຶກສາໄດ້ ຢ່າງຊັດເຈນຍ ິ່ ງຂ ຶ້ ນ. 2) ໂຄງງານແບບການທດລອງ (Experimental Project) ົ ຂັ້ນຕອນການດໍາເນີນງານຂອງໂຄງງານປະເພດນີ້ຈະປະກອບດ້ວຍ ການກໍານົດບັນຫາ, ການກໍານົດຈຸດປະສົງ, ການຕ ັ້ ງສົມມຸດຖານ, ການ ອອກແບບການທົດລອງ, ການດໍາເນີນການທົດລອງ, ການລວບລວມຂ ໍ້ ມູນ, ການຕີຄວາມໝາຍຂອງຂໍ້ມູນ ແລະ ການສະຫ ຼຸ ບ. 3) ໂຄງງານດ້ານພັດທະນາ, ສາງສ ້ ິ່ງປະດິດ, ແບບຈໍາລອງ (Development Project) ເປັນໂຄງງານກ່ຽວກັບການນໍາໃຊ້ຕໍ່ຄວາມຮູ້, ທິດສະດີ ຫຼື ຫຼັກການທາງ ວິທະຍາສາດ ຫຼື ວິທະຍາການດ້ານອ ື່ ນໆ ມາພັດທະນາສ້າງສ ິ່ງປະດິດ, ເຄ ື່ ອງມື, ເຄ ື່ອງໃຊ້, ອຸປະກອນແບບຈໍາລອງ ເພ ື່ອປະໂຫຍດໃນການໃຊ້ ສອຍຕ່າງໆ ເຊ ິ່ງອາດຈະເປັນສ ິ່ງປະດິດໃໝ່ ຫຼື ປັບປຸງປ່ຽນແປງຂອງເກົ່າ ທີ່ມີຢູ່ແລ້ວໃຫ້ມີປະສິດທິພາບສູງຂ ຶ້ ນກໍໄດ້ ອາດຈະເປັນດ້ານສັງຄົມ ຫຼື ດ້ານວິທະຍາສາດ ຫຼື ການສ້າງແບບຈໍາລອງເພ ື່ ອອະທິບາຍແນວຄິດ ຕ່າງໆ. 4) ໂຄງງານດ້ານແນວຄດທິ ິດສະດີ (Theoretical Project) ເປັນໂຄງງານນໍາສະເໜີທິດສະດີ, ຫຼັກການ ຫຼື ແນວຄິດໃໝ່ໆ ຊ ຶ່ ງອາດ ຈະຢູ່ໃນຮູບຂອງສູດ ຫຼື ຄໍາອະທິບາຍກໍໄດ້ ໂດຍຜູ້ສະເໜີໄດ້ຕັ້ງກະຕິກາ ຫຼື ຂໍ້ຕົກລົງຂ ຶ້ ນມາເອງ ແລ້ວນໍາສະເໜີທິດສະດີ, ຫຼັກການ ຫຼື ແນວຄິດ ຫຼື ຈິນຕະນາການຂອງຕົນເອງຕາມກະຕິກາ ຫຼື ຂໍ້ຕົກລົງນ ັ້ນ. ອາດຈະໃຊ້ ກະຕິກາ ຫຼື ຂໍ້ຕົກລົງເກ ົ່ າມາອະທິບາຍກໍໄດ້, ຜົນການອະທິ ບາຍອາດ ຈະໃໝ່ຍັງບໍ່ມີໃຜຄິດມາກ່ອນ ຫຼື ອາດຈະຂັດແຍ່ງກັບທິດສະດີເກ ົ່ າ ຫຼື ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ນການປະຕິບັດຕົວຈິງ (Active Learning) 60 ອາດຈະເປັນການຂະຫຍາຍທິດສະດີ ຫຼື ແນວຄິດເກ ົ່ າກໍໄດ້ ການເຮັດ ໂຄງງານປະເພດນີ້ຕ້ອງມີການສຶກສາຄ ົ້ ນຄວ້າພ ື້ ນຖານຄວາມຮູ້ໃນ ເລ ື່ ອງນ ັ້ນໆຢ່າງກວ້າງຂວາງ. 5) ໂຄງງານດ້ານບໍລິການສງຄັ ມ ແລະ ສ ົ ົ່ ງເສີມຄວາມເປັນທໍາໃນສັງຄົມ (Community Service and Social Justice Project). ເປັນໂຄງງານທີ່ ເນ ັ້ນໃຫ້ຜູ້ຮຽນສຶກສາຄ ົ້ ນຄວ້າປະເດັນທ ີ່ເປັນບັນຫາ, ຄວາມຕ້ອງການໃນຊຸມຊົນທ້ອງຖ ິ່ ນ ແລະ ດໍາເນີນກິດຈະກໍາ ເພ ື່ອໃຫ້ ບໍລິການທາງສັງຄົມ ຫຼື ຮ່ວມກັບຊຸມຊົນ, ອົງການຈັດຕ ັ້ ງອ ື່ນໆໃນການ ແກ້ບັນຫາ ຫຼື ພັດທະນາໃນເລື່ ອງນ ັ້ ນໆ. 6) ໂຄງງານດ້ານສິລະປະ ແລະ ການສະແດງ (Art and Performance Project) ເປັນໂຄງງານທີ່ສົ່ງເສີມໃຫ້ຜູ້ຮຽນສຶກສາຄ ົ້ ນຄວ້າ ນໍາຄວາມຮູ້ທີ່ໄດ້ຈາກ ການຮຽນຕາມຫຼັກສູດ ໂດຍສະເພາະດ້ານພາສາ ແລະ ສັງຄົມມາຕ ໍ່ ຍອດ ສ້າງຜົນງານດ້ານສິລະປະ ແລະ ການສະແດງ ເຊັ່ ນ: ງານສິລະ ປະກໍາ, ປະຕິມາກໍາ, ກາຕູນ, ການແຕ່ງເພງ, ດົນຕີ, ສະແດງຄອນເສີດ, ການສະແດງລະຄອນ, ການສ້າງຮູບເງົາສ ັ້ ນ ແລະ ອ ື່ ນໆ. 7) ໂຄງງານບູລະນາການການຮຽນ ເປັນໂຄງງານທີ່ສົ່ງເສີມໃຫ້ຜູ້ຮຽນບູລະນາການເຊ ື່ອມໂຍງຄວາມຮູ້ຈາກ ສະຖານະການຕ່າງໆ ຮຽນຕ ັ້ ງແຕ່ສອງສາຂາວິຊາຂ ຶ້ນໄປມາດໍາເນີນການ ແກ້ໄຂບັນຫາ ຫຼື ສ້າງປະເດັນ ການສຶກສາຄ ົ້ ນຄວ້າທາງໃນແງ່ປະຫວັດ ສາດ, ທັກສະການປະກອບອາຊີບຂ້າມສາຂາວິຊາ, ການແກ້ບັນຫາ ສິ່ງແວດລ້ອມສັງຄົມທີ່ຕ້ອງນໍາຄວາມຮູ້ຕ່າງສາຂາມານໍາໃຊ້, ການຄົ້ນ ຄິດສ້າງນະວັດຕະກໍາຈາກການບູລະນາການຄວາມຮູ້ ແລະ ອ ື່ ນໆ. ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ນການປະຕິບັດຕົວຈິງ (Active Learning) 61 4.3 ຂະບວນການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນ 4.3.1 ແນວຄິດທີ 1: ຂນການຈ ັ້ ັດການຮຽນຕາມຮູບແບບລົດຖີບແຫ່ງການຮຽນ ແນວຄິດນີ້ມີຄວາມເຊ ື່ ອວ່າ ຫາກຕ້ອງການໃຫ້ການຮຽນມີພະລັງ ແລະ ຝັງໃນ ຕົວຜູ້ຮຽນໄດ້ຕ້ອງເປັນການຮຽນທ ີ່ຮຽນ ໂດຍການລົງມືເຮັດເປັນໂຄງງານທີ່ມີການ ຮ່ວມມືກັນເຮັດເປັນທີມ ແລະ ເຮັດກັບປັນຫາທີ່ມີຢູ່ໃນຊີວິດດ ັ່ ງຮູບ. 1. Define ຄືຂັ້ນຕອນການລະບຸບັນຫາ, ຂອບເຂດ, ປະເດັນທ ີ່ ຈະເຮັດໂຄງ ງານ: ເປັນການສ້າງຄວາມເຂ ົ້າໃຈລະຫວ່າງສະມາຊິກຂອງທີມງານຮ່ວມກັບ ຄູ ກ່ຽວກັບຄໍາຖາມ, ບັນຫາ, ປະເດັນ ຄວາມທ້າທາຍຂອງໂຄງງານແມ່ນ ຫຍັງ ແລະ ເພ ື່ອໃຫ້ເກີດການຫຍັງແດ່. 2. Plan ຄື ການວາງແຜນການເຮັດໂຄງງານ: ຄູກໍຕ້ອງວາງແຜນໃນການເຮັດໜ້າ ທີ່ຜູ້ນໍາ ລວມທັງກຽມເຄ ື່ ອງອໍານວຍຄວາມສະດວກໃນການເຮັດໂຄງງານຂອງ ຜູ້ຮຽນ, ກຽມຄໍາຖາມເພ ື່ ອກະຕຸ້ນໃຫ້ຄິດເຖິງປະເດັນສໍາຄັນບາງປະເດັນທີ່ຜູ້ ຮຽນອາດຈະເບ ິ່ ງຂ້າມ ໂດຍຖືຫຼັກວ່າຄູຕ້ອງບ ໍ່ ເຂ ົ້າໄປຊ່ວຍເຫຼືອຈົນທີມງານ ຂາດໂອກາດຄິດເອງແກ້ບັນຫາເອງ ຜູ້ຮຽນທ ີ່ເປັນທີມງານກໍຕ້ອງວາງແຜນງານ ຂອງຕົນ, ແບ່ງໜ້າທີ່ກັນຮັບຜິດຊອບ, ການພົບປະລະຫວ່າງທີມງານ, ການ ແລກປ່ຽນຂໍ້ຄົ້ນພົບ, ແລກປ່ຽນຄໍາຖາມ, ແລກປ່ຽນວິທີການ ເກີດຄວາມເຂ ົ້າໃຈ ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ນການປະຕິບັດຕົວຈິງ (Active Learning) 62 ແລະ ຮ່ວມມືກັນໄວເທົ່າໃດ ວຽກໃນຂັ້ ນຕອນຕ ໍ່ໄປ (Do) ກໍຈະສະດວກ ແລະ ຄ່ອງຕົວໄປດີເທົ່ານ ັ້ ນ. 3. Do ຄື ການລົງມືເຮັດ: ຜູ້ຮຽນຈະໄດ້ຝຶກທັກສະໃນການແກ້ໄຂບັນຫາ, ການ ປະສານງານ, ການເຮັດວຽກເປັນທີມ, ການຈັດການຂໍ້ຂັດແຍ່ງ, ທັກສະໃນ ການເຮັດວຽກພາຍໃຕ້ຊັບພະຍາກອນຈໍາກັດ, ທັກສະໃນການຄົ້ ນຫາຄວາມຮູ້ ເພ ີ່ ມເຕີມ, ທັກສະໃນການເຮັດວຽກໃນສະພາບທີ່ທີມງານມີຄວາມແຕກຕ່າງ ຫຼາກຫຼາຍ, ທັກສະການເຮັດວຽກໃນສະພາບກົດດັນ, ທັກສະໃນການບັນທຶກ ຜົນງານ, ທັກສະໃນການວິເຄາະຜົນ ແລະ ແລກປ່ຽນຂໍ້ວິເຄາະກັບເພ ື່ ອນ ຮ່ວມທີມເປັນຕ ົ້ນ. ໃນຂັ້ນຕອນ Do ນີ້ ຄູຈະໄດ້ມີໂອກາດສັງເກດ, ຮູ້ຈັກ ແລະ ເຂ ົ້າໃຈຜູ້ຮຽນເປັນລາຍບຸກຄົນ ແລະ ຮຽນ ຫ ຝຼື ຶກເຮັດໜ້າທ ີ່ເປັນຜູ້ ເບ ິ່ ງແຍງ, ສະໜັບສະໜູນ, ກໍາກັບ ແລະ ຄູຝຶກອີກດ້ວຍ. 4. Review ຄື ຜູ້ຮຽນຈະທົບທວນການຮຽນວ່າໂຄງງານໄດ້ຜົນຕາມຄວາມມຸ່ງ ຫວັງ ຫຼື ບ ໍ່ , ລວມທັງທົບທວນໜ້າວຽກ ຫຼື ກິດຈະກໍາ ຫຼື ພຶດຕິກໍາແຕ່ລະຂັ້ນ ຕອນ ໄດ້ໃຫ້ບົດຮຽນຫຍັງ, ທັງຂ ັ້ ນຕອນທ ີ່ເປັນຄວາມສໍາເລັດ ແລະ ຄວາມ ລົ້ມເຫຼວ ເພ ື່ ອນໍາມາສຶກສາຄວາມເຂ ົ້າໃຈ ແລະ ກໍານົດວິທີການເຮັດວຽກໃໝ່ ທີ່ຖືກຕ້ອງເໝາະສົມ ລວມທັງເອົາເຫດການລະທຶກໃຈ ຫຼື ເຫດການທ ີ່ ພາກພູມໃຈ, ປະທັບໃຈມາແລກປ່ຽນນໍາກັນ. ຂ ັ້ ນຕອນນ ີ້ເປັນການຮຽນແບບ ທົບທວນພິຈາລະນາ (reflection) ຫຼື ເອ ີ້ ນວ່າ AAR (After Action Review). 5. Presentation ຜູ້ຮຽນນໍາສະເໜີໂຄງງານຕໍ່ຂັ້ນຮຽນ: ເປັນຂ ັ້ ນຕອນທ ີ່ ໃຫ້ການຮຽນທັກສະອີກຊຸດໜ ຶ່ ງຕ ໍ່ ເນ ື່ ອງກັບຂ ັ້ນຕອນ Review, ເປັນຂ ັ້ ນຕອນ ທີ່ເຮັດໃຫ້ເກີດການທົບທວນຂ ັ້ ນຕອນຂອງວຽກ ແລະ ການຮຽນທ ີ່ ເກີດຂຶ້ນ ຢ່າງເຂ ັ້ ມຂຸ້ນແລ້ວເອົາມານໍາສະເໜີໃນຮູບແບບທີ່ໜ້າສົນໃຈ, ໃຫ້ອາ ລົມ ແລະ ໃຫ້ຄວາມຮູ້ ທີມງານອາດຈະສ້າງນະວັດຕະກໍາໃນການນໍາສະເໜີກໍໄດ້ ໂດຍອາດຂຽນເປັນລາຍງານ ແລະ ນໍາສະເໜີເປັນການລາຍງານໜ້າຫ້ອງ ມີ ສື່ປະກອບມຫຼືມເຮັດວີດີໂອນໍາສະເໜີ ຫຼື ນໍາສະເໜີເປັນລະຄອນເປັນຕ ົ້ ນ. ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ນການປະຕິບັດຕົວຈິງ (Active Learning) 63 4.3.2 ແນວຄິດທີ 2 ແນວຄິດທີ່ປັບຈາກການສຶກສາການຈັດການຮຽນແບບ PBL ທີ່ໄດ້ຈາກໂຄງ ງານສ້າງຊຸດຄວາມຮູ້ເພ ື່ ອສ້າງເສີມທັກສະໃນສະຕະວັດທີ 21 ສໍາລັບເດັກ ແລະ ໄວ ຫນຸ່ມ ຈາກປະສົບການຄວາມສໍາເລັດຂອງໂຮງຮຽນໄທ. ມີ 6 ຂັ້ ນຕອນຄື: ຂັ້ນຕອນການຈັດການຮຽນແບບໃຊ້ໂຄງງານເປັນພ ື້ ນຖານ (ການປັບປຸງຈາກ ດຸດສະດີ ໂຢເຫຼົາ ແລະ ຄະນະ, 2557: 20-23) 1. ຂັ້ນໃຫ້ຄວາມຮູ້ພື້ນຖານ ຄູໃຫ້ຄວາມຮູ້ພື້ນຖານກ່ຽວກັບການເຮັດໂຄງງານ ກ່ອນການຮຽນເນ ື່ ອງຈາກການເຮັດໂຄງງານມີຮູບແບບ ແລະ ຂ ັ້ ນຕອນທີ່ຊັດ ເຈນ. ດ ັ່ ງນ ັ້ ນ, ຜູ້ຮຽນຈ ຶ່ ງມີຄວາມຈໍາເປັນຢ່າງຍ ິ່ ງທ ີ່ ຈະຕ້ອງມີຄວາມຮູ້ກ່ຽວກັບ ໂຄງງານໄວ້ເປັນພ ື້ ນຖານ ເພ ື່ອໃຊ້ໃນການປະຕິບັດໃນຂະ ນະທ ີ່ ເຮັດວຽກໃນ ໂຄງງານທ ີ່ ແທ້ຈິງ ໃນຂັ້ ນສະແຫວງຫາຄວາມຮູ້. 6. ຂ ັ້ ນນໍາສະເໜີຜົນງານ 5. ຂັ້ ນສະຫ ຼຸ ບສ ິ່ ງທ ີ່ ຮຽນ 4. ຂັ້ ນສະແຫວງຫາຄວາມຮູ້ 3. ຂັ້ ນຈັດກຸ່ມຮ່ວມມື 2. ຂັ້ ນກະຕຸ້ນຄວາມສົນໃຈ 1. ຂັ້ນໃຫ້ຄວາມຮູ້ພື້ນຖານ ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ນການປະຕິບັດຕົວຈິງ (Active Learning) 64 2. ຂັ້ນກະຕນຄວາມສ ຸ້ ົນໃຈ ຄກະກຽມກ ູ ິດຈະກໍາທ ີ່ ຈະກະຕຸ້ນຄວາມສົນໃຈຂອງ ຜູ້ຮຽນ ໂດຍຕ້ອງຄິດ ຫຼື ກຽມກິດຈະກໍາທີ່ດຶງດູດໃຫ້ຜູ້ຮຽນສົນໃຈ, ຢາກຮູ້ ເຖິງ ຄວາມມ່ວນຊ ື່ນໃນການເຮັດໂຄງງານ ຫຼື ກິດຈະກໍາຮ່ວມກັນ ໂດຍກິດຈະກໍາ ນັ້ນອາດເປັນກິດຈະກໍາທີ່ຄູກໍານົດຂ ຶ້ ນ ຫຼື ອາດເປັນກິດຈະກໍາທີ່ຜູ້ຮຽນມີ ຄວາມສົນໃຈຕ້ອງການຈະເຮັດຢູ່ແລ້ວ. ດ ັ່ ງນ ັ້ນ, ໃນການກະຕຸ້ນຂອງຄູຈະ ຕ້ອງເປີດໂອກາດໃຫ້ຜູ້ຮຽນສະເໜີຈາກກິດຈະກໍາທີ່ໄດ້ຮຽນຜ່ານການ ຈັດການຮຽນຈາກຄູທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບຊຸມຊົນທີ່ຜູ້ຮຽນອາໄສຢູ່ ຫຼື ເປັນເລ ື່ອງໃກ້ ຕົວທ ີ່ ສາມາດຮຽນດ້ວຍຕົນເອງ. 3. ຂ ັ້ ນຈັດກຸ່ມຮ່ວມມື ຄູໃຫ້ຜູ້ຮຽນແບ່ງກຸ່ມກັນຄ ົ້ ນຫາຄວາມຮູ້, ໃຊ້ຂະບວນການ ກຸ່ມເພ ື່ ອວາງແຜນ ດໍາເນີນກິດຈະກໍາ ໂດຍນັກຮຽນເປັນຜູ້ຮ່ວມກັນວາງແຜນ ກິດຈະກໍາການຮຽນຂອງຕົນເອງ. ໂດຍລະດົມຄວາມຄິດ ແລະ ປຶກສາກັນ ແບ່ງປັນໜ້າທ ີ່ ເພ ື່ອເປັນແນວທາງການປະຕິບັດຮ່ວມກັນ. ຫຼັງຈາກທີ່ໄດ້ຮູ້ ຫົວຂໍ້ສິ່ງທີ່ຕົນເອງຕ້ອງຮຽນໃນພາກຮຽນນັ້ ນໆຮຽບຮ້ອຍແລ້ວ. 4. ຂັ້ນສະແຫວງຫາຄວາມຮູ້ ໃນຂັ້ ນການສະແຫວງຫາຄວາມຮູ້ມີແນວທາງ ປະຕິບັດສໍາລັບຜູ້ຮຽນໃນການເຮັດກິດຈະກໍາ. ດ ັ່ ງນ ັ້ ນ, ນັກຮຽນທີ່ລົງມື ປະຕິບັດກິດຈະກໍາໂຄງງານຕາມຫົວຂໍ້ທີ່ກຸ່ມສົນ ໃຈ ຜູ້ຮຽນປະຕິບັດໜ້າທ ີ່ ຂອງຕົນຕາມຂໍ້ຕົກລົງຂອງກຸ່ມພ້ອມທັງຮ່ວມມືກັນປະຕິບັດກິດຈະກໍາ ໂດຍ ຂໍຄໍາປຶກສາຈາກຄູເປັນໄລຍະເມື່ ອມີຂໍ້ສົງໄສ ຫຼື ມີບັນຫາເກີດຂ ຶ້ ນ ຜູ້ຮຽນ ຮ່ວມກັນຂຽນບົດລາຍງານຈາກໂຄງງານທີ່ຕົນໄດ້ປະຕິບັດ. 5. ຂັ້ນສະຫ ຼຸ ບສ ິ່ ງທ ີ່ ຮຽນ ຄູໃຫ້ຜູ້ຮຽນສະຫຼຸ ບສ ິ່ ງທີ່ໄດ້ຮຽນຈາກກິດຈະກໍາ ໂດຍຄູ ໃຫ້ຄໍາຖາມຜູ້ຮຽນທີ່ນໍາໄປສູ່ການສະຫ ຼຸ ບສ ິ່ ງທ ີ່ ຮຽນ. 6. ຂັ້ນນໍາສະເໜີຜົນງານ ຄູໃຫ້ຜູ້ຮຽນນໍາສະເໜີຜົນການຮຽນ ໂດຍຄູອອກແບບ ກິດຈະກໍາ ຫຼື ຈັດເວລາໃຫ້ຜູ້ຮຽນໄດ້ສະເໜີສິ່ງທີ່ຕົນເອງໄດ້ຮຽນ ເພ ື່ອໃຫ້ ເພ ື່ ອນຮ່ວມຫ້ອງ ແລະ ຜູ້ຮຽນອື່ນໆ ໃນໂຮງຮຽນໄດ້ຊົມຜົນງານ ແລະ ຮຽນ ກິດຈະກໍາທີ່ຜູ້ຮຽນປະຕິບັດໃນການເຮັດໂຄງງານ. ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ນການປະຕິບັດຕົວຈິງ (Active Learning) 65 4.4 ການປະເມີນຜົນ 1. ປະເມີນຕາມສະພາບຕວຈົ ິງ ໂດຍຄູສອນ ແລະ ຜູ້ຮຽນຮ່ວມກັນປະເມີນວ່າ ກິດຈະກໍາທ ີ່ ເຮັດໄປນັ້ ນບັນລຸຕາມຈຸດປະສົງທີ່ໄດ້ກໍານົດໄວ້ ຫຼື ບ ໍ່ , ບັນຫາ ແລະ ອຸປະສັກທີ່ພົບມີຫຍັງແດ່, ໄດ້ໃຊ້ວິທີການແກ້ໄຂແນວໃດ, ຜູ້ຮຽນໄດ້ຮູ້ ຫຍັງຈາກການເຮັດໂຄງງານນັ້ ນໆ. 2. ປະເມີນໂດຍພາກສວນທ ່ ີ່ກ່ຽວຂ້ອງ. (1) ຜູ້ຮຽນປະເມີນຕົນເອງ. (2) ໝູ່ເພ ື່ອນປະເມີນຜົນ. (3) ຜູ້ສອນ ຫຼື ຄູທີ່ປຶກສາປະເມີນ. (4) ພໍ່ແມ່ ຫຼື ຜູ້ປົກຄອງນັກຮຽນປະເມີນ. (5) ບຸກຄົນອ ື່ ນໆທີ່ສົນໃຈ ແລະ ມີສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງ. 4.5 ບົດບາດຂອງຄູຜູ້ສອນ ບົດບາດຂອງຄູໃນຖານະກະຕຸ້ນການຮຽນ ນັກຮຽນ ປະຕິບັດກິດ ຈະກໍາ: ນັກຮຽນ ເກີດ ການຮຽນ 1. ຄູໃຊ້ຄໍາຖາມກະຕຸ້ນ ການຮຽນ 2. ຄູເຮັດໜ້າທີ່ເປັນຜູ້ ສັງເກດ 3. ຄູສອນນັກຮຽນໃຫ້ຮູ້ ການຕັ້ງຄໍາຖາມ 4. ຄູເປັນຜູ້ໃຫ້ຄໍາ ແນະນໍາເມື່ອນັກຮຽນ ເກີດຂໍ້ສົງໄສ 5. ຄູເປີດໂອກາດໃຫ້ ນັກຮຽນຄິດຫາຄໍາຕອບ ດ້ວຍຕົນເອງ 6. ຄູເປີດໂອກາດໃຫ້ ນັກຮຽນສ້າງສັນຜົນງານ ຢ່າງເປັນເອກະລາດ. ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ນການປະຕິບັດຕົວຈິງ (Active Learning) 66 1. ໃຊ້ຄໍາຖາມກະຕຸ້ນການຮຽນ ຄໍາຖາມທ ີ່ໃຊ້ໃນການກະຕຸ້ນການຮຽນນ ັ້ ນ ຕ້ອງ ເປັນຄໍາຖາມທີ່ມີລັກສະນະເປັນຄໍາຖາມເປີດເພ ື່ອໃຫ້ຜູ້ຮຽນໄດ້ອະທິບາຍ ໂດຍ ຂຶ້ນຕ ົ້ ນວ່າ ìເປັນຫຍັງî ຫຼື ລົງທ້າຍ ວ່າ ìແນວໃດî, ìມີຫຍັງແດ່î, ìຍ້ອນຫຍັງî, ìເພາະເຫດໃດî. 2. ເຮັດໜ້າທ ີ່ເປັນຜູ້ສັງເກດ ຄູຈະຕ້ອງໝ ັ່ ນສັງເກດວ່າ ຜູ້ຮຽນແຕ່ລະຄົນມີພຶດຕິກໍາ ແນວໃດໃນຂະ ນະທີ່ປະຕິບັດກິດຈະກໍາເພ ື່ ອຫາທາງແນະນໍາ, ກະຕຸ້ນ ຫຼື ຢຸດ ຢັ້ງພຶດຕິກໍາທີ່ບໍ່ເໝາະສົມ. 3. ສອນໃຫ້ຜູ້ຮຽນຮູ້ການຕງຄ ັ້ ໍາຖາມ ເມ ື່ ອຜູ້ຮຽນສາມາດຕ ັ້ ງຄໍາຖາມໄດ້ຈະເຮັດໃຫ້ ຜູ້ຮຽນຈັກຖາມເພ ື່ ອຄ ົ້ ນຄວ້າຂໍ້ມູນ, ຮູ້ຈັກຮັບຟັງຄວາມຄິດເຫັນຂອງຜູ້ອື່ນ ແລະ ຮ່ວມສະແດງຄວາມຄິດເຫັນຂອງຕົນເອງໃນເລື່ ອງທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບການຮຽນ. 4. ໃຫ້ຄໍາແນະນໍາເມ ື່ ອຜູ້ຮຽນເກີດຂໍ້ສົງໄສ ຄູຈະຕ້ອງເປັນຜູ້ໃຫ້ຄໍາແນະນໍາຊ ີ້ ແຈງ, ໃຫ້ຂໍ້ມູນຕ່າງໆ ຫຼື ຍົກເຫດການໃກ້ໆຕົວທ ີ່ ເກີດຂ ຶ້ນໃນຊີວິດປະຈໍາວັນຂອງຜູ້ ຮຽນ ເຊ ື່ອມໂຍງໄປສູ່ຄວາມຮູ້ດ້ານອ ື່ນໆ ໃນຂະນະທີ່ ເຮັດກິດຈະກໍາເມ ື່ ອຜູ້ຮຽນ ເກີດຂໍ້ສົງໄສ ຫຼື ຄໍາຖາມໂດຍບໍ່ ບອກຄໍາຕອບ. 5. ເປີດໂອກາດໃຫ້ຜູ້ຮຽນຄິດຫາຄໍາຕອບດ້ວຍຕນເອງ ົ ສັງເກດ ແລະ ກະຕຸ້ນ ດ້ວຍຄໍາຖາມໃຫ້ຜູ້ຮຽນໄດ້ຄິດກິດຈະກໍາທ ີ່ຢາກຮຽນ ແລະ ຫາຄໍາຕອບໃນສິ່ ງທ ີ່ ສົງໄສດ້ວຍຕົນເອງ. 6. ເປີດໂອກາດໃຫ້ຜູ້ຮຽນສ້າງສັນຜນງານຢ ົ ່າງເປນເອກະລາດ ັ ຕາມຄວາມຄິດ ແລະ ຄວາມສາມາດຂອງຕົນເອງ ເພ ື່ອໃຫ້ຜູ້ຮຽນໄດ້ໃຊ້ຈິນຕະນາການ ແລະ ຄວາມສາມາດຂອງຕົນເອງໃນການຄິດສ້າງສັນຢ່າງເຕັມທ ີ່. 5. ການຮຽນທັກສະກົນໄກການເຄື່ອນໄຫວ ແລະ ການ ພັດທະນາສະມັດຖະ ພາບທາງກາຍເພ ື່ ອສ ຸ ຂະພາບ 5.1 ທັກສະກົນໄກ ທັກສະກົນໄກ ໝາຍເຖິງຄວາມສາມາດຂອງຮ່າງກາຍທ ີ່ ຈະຊ່ວຍໃຫ້ບຸກຄົນ ສາມາດປະກອບກິດ ຈະກໍາທາງກາຍໄດ້ດີ ເປັນຄວາມສາມາດໃນການເຮັດວຽກສະ ເພາະດ້ານຂອງກົນໄກຮ່າງກາຍ ເຊ ິ່ ງສາ ມາດກວດສອບ ແລະ ທົດສອບໄດ້ ໂດຍມີ ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ນການປະຕິບັດຕົວຈິງ (Active Learning) 67 ອົງປະກອບສໍາຄັນ 7 ປະການ ຄື: ການຊົງຕົວ, ພະລັງກ້າມເນ ື້ ອ, ຄວາມຄ່ອງຕົວ, ຄວາມໄວ, ເວລາເຄື່ອນໄຫວ, ເວລາປະຕິກິລິຍາ ແລະ ການເຮັດວຽກປະສານສໍາພັນ. ການຊົງຕວ (Balance) ົ ການຊົງຕົວ ໝາຍເຖິງຄວາມສາມາດໃນການຮັກສາສົມດຸນຂອງຮ່າງກາຍໃນ ຂະນະຢູ່ກັບທ ີ່ ແລະ ເຄ ື່ ອນທີ່ດ້ວຍຮູບແບບ ແລະ ຄວາມໄວຕ່າງໆ ເຊ ັ່ ນ: ການລ້ຽງໝ າກບານບ້ວງ ແລະ ການແລ່ນຢ່າງໝ ັ້ ນຄົງ ໂດຍບໍ່ ເສຍຫຼັກ ຫຼື ລົ້ມ. ພະລັງກ້າມເນ ື້ອ (Power) ພະລັງກ້າມເນ ື້ ອ ຫຼື ກໍາລັງ ໝາຍເຖິງຄວາມສາມາດຂອງກ້າມເນ ື້ ອສ່ວນໃດ ສ່ວນໜ ຶ່ ງ ຫຼື ຫຼາຍໆ ສ່ວນຂອງຮ່າງກາຍໃນການຫົດຕົວ ເພ ື່ ອເຮັດວຽກດ້ວຍຄວາມໄວ ສູງ, ແຮງ ຫຼື ວຽກທີ່ໄດ້ເປັນຜົນຂອງຄວາມແຂງແຮງ ແລະ ຄວາມໄວທີ່ໃຊ້ໃນຊ່ວງ ເວລາສ ັ້ນໆ ເປັນຂີດຄວາມສາມາດໃນການເຄື່ອນໄຫວຂອງຮ່າງກາຍຢ່າງທັນທີທັນ ໃດ ໂດຍທີ່ຮ່າງກາຍຕ້ອງໃຊ້ແຮງເຕັມທ ີ່ໃນໄລຍະເວລາສັ້ ນທີ່ສຸດ ເພ ື່ອໃຫ້ເກີດຜົນສໍາ ເລັດສູງສຸດ ເຊ ັ່ນ: ການໂຍນໝາກບານ, ການດຶກຫຼາວ, ການທຸ້ມນ ໍ້ າໜັກ, ເຕ ັ້ ນຍາວ ໄດ້ໄລຍະທາງໄກສຸດ, ເຕ ັ້ ນສູງໄດ້ສູງທີ່ສຸດ, ຕີບານໄດ້ຄວາມແຮງທີ່ສຸດ. ຄວາມຄ່ອງຕົວ (Agility) ຄວາມຄ່ອງຕົວໝາຍເຖິງ ຄວາມສາມາດໃນການປ່ຽນທິດທາງໃນການເຄື່ ອນ ທີ່ໄດ້ຢ່າງວ່ອງໄວໂດຍໃຊ້ແຮງເຕັມທ ີ່ ພ້ອມທັງຄວບຄຸມການເຄ ື່ອນໄຫວນັ້ນໄດ້ຢ່າງມີ ປະສິດທິພາບ ເຊ ັ່ ນ: ການແລ່ນຊິກແຊກ, ການເຄ ື່ອນໄຫວຫຼົບຫຼີກສ ິ່ ງກີດຂວາງຢ່າງ ວ່ອງໄວ. ຄວາມໄວ (Speed) ຄວາມໄວໝາຍເຖິງຄວາມສາມາດໃນການເຄື່ອນໄຫວຮ່າງກາຍທັງໝົດຢ່າງ ວ່ອງໄວ ຈາກບ່ອນໜ ຶ່ງໄປຫາອີກບ່ອນໜ ຶ່ ງ ເຊ ັ່ ນ: ການແລ່ນໄລຍະສັ້ນ 50 ແມັດ ຫຼື 100 ແມັດ. ເວລາເຄ ື່ອນໄຫວ (Movement Time) ເວລາເຄ ື່ອນໄຫວ ໝາຍເຖິງເວລາການເຄ ື່ ອນທີ່ດ້ວຍອະໄວຍະວະສ່ວນໃດ ສ່ວນໜ ຶ່ ງຂອງຮ່າງ ກາຍຈາກຈຸດໜ ຶ່ງໄປຫາອີກຈຸດໜ ຶ່ ງ ເຊ ັ່ ນ: ການວັດແທກເວລາ ເຄ ື່ອນໄຫວຂອງແຂນ ແລະ ບ່າໄລ່ ໂດຍການດຶກໝາກບານໃຫ້ໄກທີສຸດ. ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ນການປະຕິບັດຕົວຈິງ (Active Learning) 68 ເວລາປະຕິກິລິຍາ (Reaction Time) ເວລາປະຕິກິລິຍາ ໝາຍເຖິງເວລາທີ່ຜ່ານໄປນັບແຕ່ການສະເໜີສິ່ງກະຕຸ້ນຈົນ ເຖິງເວລາເລ ີ່ ມການເຄ ື່ອນໄຫວ ແລະ ຢຸດການເຄ ື່ອນໄຫວ ເຊິ່ ງສ ິ່ ງກະຕຸ້ນອາດຈະ ເປັນທັງແສງ, ສຽງ, ສໍາຜັດຕ່າງໆ ເຊ ັ່ ນ: ນັກແລ່ນເລ ີ່ ມອອກແລ່ນເມ ື່ອໄດ້ຍິນສຽງປືນ ດັງຂ ຶ້ນ, ໃນກິລາປະເພດທີມເຫັນຜູ້ຫຼິ້ນຝ່າຍກົງກັນຂ້າມສາມາດຫຼົບຫຼີກຝ່າຍກົງກັນ ຂ້າມໄດ້ຢ່າງວ່ອງໄວ. ການເຮັດວຽກປະສານສໍາພນ (coordination) ັ ການເຮັດວຽກປະສານສໍາພັນ ໝາຍເຖິງການເຄ ື່ອນໄຫວໃນການເຮັດວຽກ ຕ່າງໆຢ່າງຕ ໍ່ ເນ ື່ ອງສະໝ ໍ່ າສະເໝີ ລວມທັງການປະສົມປະສານກົມກືນຢ່າງເປັນລະ ບົບ ລະບຽບລະຫວ່າງການເຄ ື່ອນໄຫວທີ່ ແຕກຕ່າງກັນຈົນປະສົບຜົນສໍາເລັດຕາມເປົ້ າ ໝາຍ ຊ ຶ່ງເປັນຄວາມຈໍາເປັນຕໍ່ກົນໄກການເຄື່ອນໄຫວທຸກປະເພດຄວາມສາມາດ ທາງກົນໄກມີລັກສະນະພິເສດສະເພາະຂອງບຸກຄົນເຊ ັ່ ນ: ບາງຄົນຊົງຕົວໄດ້ດີແຕ່ ຄວາມຄ່ອງຕົວອາດບໍ່ດີ. 5.2 ການພັດທະນາການຮຽນທັກສະກົນໄກການເຄື່ຶອນໄຫວ ໝາຍເຖິງ ຫຼັງຈາກການຝຶກຫັດຜູ້ຮຽນປ່ຽນແປງຄວາມສາມາດໄດ້ຕາມຂັ້ນ ຕອນຂະບວນການຮຽນຂອງທັກສະ ຊ ຶ່ງປະກອບດ້ວຍ 3 ຂັ້ ນຕອນ ດ ັ່ ງນ ີ້ : 1. ຂັ້ນຄວາມຮູ້ຄວາມເຂ ົ້າໃຈ (Cognitive Stage) ເປັນຂັ້ນຮຽນກ່ຽວກັບຫຼັກການ ແລະ ວິທີການທີ່ສໍາຄັນ ເພ ື່ອໃຫ້ບັນລຸເປົ້ າ ໝາຍຂອງທັກສະຂ ັ້ ນນີ້ຜູ້ຮຽນອາດເກີດຄວາມຜິດພາດໃນການປະຕິບັດ ແລະ ຍັງບ ໍ່ ສາມາດຮັບຮູ້ຜົນການປະຕິບັດໄດ້ດ້ວຍຕົນເອງວ່າຖືກຕ້ອງ ຫຼື ບ ໍ່ ຊ ຶ່ ງຈໍາເປັນຕ້ອງໄດ້ ຮັບການສະທ້ອນຜົນຍ້ອນກັບຈາກຜູ້ສອນ ແລະ ເຄ ື່ອງປະຈັກຕາ ເພ ື່ ອຊ່ວຍໃຫ້ປັບປຸງ ແກ້ໄຂການປະຕິບັດໄດ້ຖືກຕ້ອງຂ ຶ້ ນ. 2. ຂັ້ນການເຊ ື່ອມໂຍງ (Associative Stage) ເປັນຂ ັ້ ນທີ່ຜູ້ຮຽນນໍາຫຼັກການ, ວິທີການຕ່າງໆ ມາຝຶກຫັດໃຫ້ເກີດຄວາມຊໍາ ນານຫຼາຍຂ ຶ້ ນ ເກີດຄວາມຜິດພາດເລ ີ່ ມໜ້ອຍລົງ ເລ ີ່ ມຮູ້ຈັກຄວາມຜິດພາດດ້ວຍໂຕ ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ນການປະຕິບັດຕົວຈິງ (Active Learning) 69 ເອງ ແລະ ສາມາດປັບປຸງແກ້ໄຂການປະຕິບັດໄດ້ຈາກຕົນເອງ ແລະ ການສະທ້ອນ ຜົນຈາກຄູ ແລະ ສ ື່ , ແຕ່ທັກສະການປະຕິບັດຍັງບ ໍ່ ເກີດຜົນຂ ັ້ ນສູງ ຫຼື ດີເລີດ. 3. ຂັ້ນອດຕະໂນມ ັ ັດ (Autonomous Stage) ເປັນຂ ັ້ ນທີ່ຜູ້ຮຽນສະແດງທັກສະຢ່າງຊໍານານ, ວ່ອງໄວ, ເປັນອັດຕະໂນມັດ ໂດຍບໍ່ຕ້ອງຄ່ອຍຖ້າຄໍານຶງເຖິງຫຼັກການພ ື້ນຖານ ເປັນຂ ັ້ ນເກີດມາດຕະຖານຂອງທັກ ສະ ຄືມີຄວາມໝ ັ້ ນຄົງຂອງລະດັບຄວາມສາມາດ ແລະ ມີສ່ວນຕ ັ້ງໃຈໃນສ່ວນສໍາຄັນ ທີ່ມີຄວາມຍາກຍ ິ່ ງຂ ຶ້ ນ. 5.3 ຂັ້ ນຕອນການຈັດກິດຈະກໍາສົ່ງເສີມທັກສະກົນໄກ ຄູສາມາດຈັດກິດຈະກໍາສ ົ່ ງເສີມທັກສະກົນໄກໄດ້ ໂດຍສະໜັບສະໜູນໃຫ້ຜູ້ ຮຽນໄດ້ຝຶກປະຕິບັດຕາມຂ ັ້ ນຕອນດ ັ່ ງນ ີ້ : 1. ໃຫ້ຜູ້ຮຽນທໍາຄວາມເຂ ົ້າໃຈ, ຮັບຮູ້ເປົ້ າໝາຍ, ທັກສະຂອງກິດຈະກໍາ ນັ້ນໆ. 2. ສົ່ງເສີມ, ກະຕຸ້ນ ໃຫ້ຜູ້ຮຽນເຮັດກິດຈະກໍານ ັ້ ນດ້ວຍຄວາມຖືກຕ້ອງ. 3. ໃຫ້ຜູ້ຮຽນປະຕິບັດຢ່າງສະໝ ໍ່ າສະເໝີ. 4. ຝຶກດ້ວຍແບບແຜນຈາກງ່າຍໄປຫາຍາກ ແລະ ອອກແບບຝຶກທີ່ທ້າທາຍ ສອດຄ່ອງການ ຮຽນ, ທັກສະກົນໄກການເຄື່ອນໄຫວ. 5. ຝຶກຈົນເຮັດໃຫ້ມີສະມັດຖະພາບສູງສຸດເທ ົ່ າທ ີ່ ຈະເຮັດໄດ້. ຢ່າງໃດກໍດີ ການຝຶກຄວນຈະຕ້ອງເຮັດດ້ວຍຕົນເອງຢ່າງຖືກຕ້ອງ ແລະ ຕ້ອງ ມີການໃຫ້ຜົນຍ້ອນກັບ (ສະທ້ອນຜົນ) ການປະຕິບັດຢູ່ສະເໝີ ຖ້າການເຮັດບໍ່ຖືກຕ້ອງ ຈະເຮັດໃຫ້ການຝຶກຜິດພາດ. ການວັດ ແລະ ປະເມີນພັດທະນາການຂອງການຮຽນ ທັກສະກົນໄກເຮັດໄດ້ໂດຍການສັງເກດ ແລະ ບັນທຶກການປ່ຽນແປງຄວາມສາມາດທີ່ ສະແດງອອກແຕ່ລະຄ ັ້ ງຕ ໍ່ ເນ ື່ ອງກັນ. 5.4 ການພັດທະນາສະມັດຖະພາບທາງກາຍເພ ື່ ອສ ຸຂະພາບ (Health Related Fitness) ສະມັດຖະພາບທາງກາຍ ຄືຄວາມສາມາດໃນການເຮັດວຽກຂອງລະບົບຕ່າງໆ ໃນຮ່າງກາຍມະນຸດທ ີ່ ເຮັດວຽກປະກອບກິດຈະກໍາໃນຊີວິດປະຈໍາວັນໄດ້ຢ່າງມີປະສິດ ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ນການປະຕິບັດຕົວຈິງ (Active Learning) 70 ທິພາບ, ເຂ ັ້ ມແຂງ, ຄ່ອງແຄ້ວ ແລະ ສ ົ່ ງຜົນດີຕໍ່ສຸຂະພາບ ໂດຍລວມການສ້າງເສີມ ສະມັດຖະພາບທາງກາຍເພ ື່ ອສຸຂະພາບ ເປັນການປັບປຸງສະພາວະຂອງຮ່າງກາຍໃຫ້ ອະໄວຍະວະຕ່າງໆຂອງຮ່າງກາຍມີປະສິດທິພາບໃນການເຮັດໜ້າທີ່ສູງ ແລະ ມີການ ປະສານງານກັນຂອງລະບົບຕ່າງໆພາຍໃນຮ່າງກາຍໄດ້ດີ. ສະມັດຖະພາບທາງກາຍເພ ື່ ອສຸຂະພາບມີອົງປະກອບທີ່ສໍາຄັນ 5 ປະການຄື: ອົງປະກອບຂອງຮ່າງກາຍ, ຄວາມອົດທົນຂອງລະບົບໄຫຼວຽນໂລຫິດ ແລະ ລະບົບ ຫາຍໃຈ, ຄວາມອ່ອນຕົວ ຫຼື ຄວາມຍືດຍຸ່ນ, ຄວາມອົດທົນຂອງກ້າມເນ ື້ ອ ແລະ ຄວາມ ແຂງແຮງຂອງກ້າມເນ ື້ ອ. 1. ອົງປະກອບຂອງຮ່າງກາຍ (Body Composition) ໝາຍເຖິງສັດສ່ວນຂອງປະລິມານໄຂມັນພາຍໃນຮ່າງກາຍ ກັບມວນສານຂອງ ຮ່າງກາຍທ ີ່ປາສະຈາກໄຂມັນ ໂດຍການວັດອອກມາເປັນດັດຊະນີມວນສານ ຫຼື ວັດ ເປັນຄ່າເປີເຊັນໄຂມັນ (% fat). 2. ຄວາມອົດທົນຂອງລະບົບໄຫຼວຽນໂລຫິດ ແລະ ລະບບຫາຍໃຈ (Cardio ົ respiratory Endurance) ໝາຍເຖິງສະມັດຖະພາບ ຊ ຶ່ງປະຕິບັດການຂອງຫົວໃຈຫຼອດເລືອດ ແລະ ລະບົບຫາຍໃຈໃນການລໍາລຽງອົກຊີໄປສູ່ເຊວກ້າມເນ ື້ ອຕ່າງໆ ເຮັດໃຫ້ຮ່າງກາຍສາ ມາດເຮັດວຽກທີ່ຕ້ອງການໃຊ້ກ້າມເນ ື້ ອມັດໃຫຍ່ເປັນເວລາດົນໄດ້. 3. ຄວາມອ່ອນຕວ ຫ ົ ຼື ຄວາມຍດຍື ຸ່ນ (Flexibility) ໝາຍເຖິງຄວາມສາມາດຂອງການເຄ ື່ອນໄຫວທີ່ສູງສຸດເທ ົ່ າທ ີ່ ຈະເຮັດໄດ້ຂອງ ຂໍ້ຕໍ່ ຫຼື ກຸ່ມຂໍ້ຕໍ່. 4. ຄວາມອົດທົນຂອງກ້າມເນອ (Muscular Enduran ື້ ce) ໝາຍເຖິງ ຄວາມສາມາດຂອງກ້າມເນ ື້ ອມັດໃດມັດໜ ຶ່ ງ ຫຼື ກຸ່ມກ້າມເນ ື້ອໃນ ການຫົດຕົວຊ ໍ້ າໆ ເພ ື່ ອຕ້ານແຮງ ຫຼື ຄວາມສາມາດໃນການຄົງສະພາບການຫົດຕົວ ເທ ື່ອດຽວໄດ້ເປັນໄລຍະເວລາດົນ. 5. ຄວາມແຂງແຮງຂອງກ້າມເນ ື້ອ (Muscular Strength) ໝາຍເຖິງ ປະລິມານສູງສຸດຂອງແຮງທີ່ກ້າມເນ ື້ ອມັດໃດມັດໜ ຶ່ ງ ຫຼື ກຸ່ມກ້າມ ເນ ື້ ອສາມາດອອກ ແຮງຕ້ານທານໄດ້ໃນການຫົດຕົວ 1 ຄັ້ ງ. ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ນການປະຕິບັດຕົວຈິງ (Active Learning) 71 ການຈັດກິດຈະກໍາສ້າງເສີມສະມັດຖະພາບທາງກາຍເພ ື່ ອສ ຸ ຂະພາບ ການຈັດກິດຈະກໍາສ້າງເສີມສະມັດຖະພາບທາງກາຍ ເພ ື່ ອສຸຂະພາບເປັນ ການເນ ັ້ນການປັບປຸງສະພາວະຂອງຮ່າງກາຍໃຫ້ອະໄວຍະວະຕ່າງໆຂອງຮ່າງກາຍ ໃຫ້ມີປະສິດທິພາບໃນການເຮັດໜ້າທີ່ສູງ ແລະ ມີການປະສານງານກັນຂອງລະບົບ ຕ່າງໆພາຍໃນຮ່າງກາຍໄດ້ດີ ວິທີການສ້າງເສີມສະມັດຖະພາບທາງກາຍ ເພື່ອ ສຸຂະພາບ ຄື ການອອກກໍາລັງກາຍທ ີ່ ເໝາະສົມ ໂດຍມີຫຼັກການ 3 ປະການຄື: 1. ຄວາມຖີ່ ຄືການອອກກໍາລັງກາຍຫຼາຍເທ ື່ ອເທ ົ່ າທ ີ່ ເຮັດໄດ້ ແຕ່ບໍ່ຄວນໜ້ອຍ ກວ່າ 3 ຄັ້ງໃນ 1 ອາທິດ. 2. ຄວາມດົນ ຄືໄລຍະເວລາທີ່ໃຊ້ໃນການອອກກໍາລັງກາຍໃນແຕ່ລະຄ ັ້ ງ ຕ້ອງ ອອກກໍາລັງກາຍຕິດຕໍ່ກັນໃຫ້ດົນຢ່າງໜ້ອຍ 15-30 ນາທີຕໍ່ຄັ້ງ ຊ ຶ່ ງສາມາດ ເພ ີ່ ມສະມັດຖະພາບທາງກາຍເພ ື່ ອສຸຂະ ພາບໄດ້. 3. ຄວາມໜັກໃນການອອກກໍາລັງກາຍ ການອອກກໍາລັງກາຍແຕ່ລະຄ ັ້ງຄວນໃຫ້ມີ ນໍ້າໜັກ ຫຼື ຄວາມ ເມ ື່ຶອຍ ໂດຍວັດແທກໄດ້ຈາກອັດຕາການເຕ ັ້ ນຂອງຫົວໃຈ ສູງສຸດ 55-85% ຂອງອັດຕາການເຕ ັ້ ນຫົວໃຈສູງສຸດ. ດັ່ງນ ັ້ ນ, ການຈັດກິດຈະກໍາເພ ື່ ອສ້າງເສີມສະມັດຖະພາບທາງຮ່າງກາຍ ເພື່ອ ສຸຂະພາບອອກ ແຮງງານ ຫຼື ອອກກໍາລັງກາຍໃຫ້ຫຼາຍກວ່າປົກກະຕິ ແລະ ຫຼາຍຂຶ້ນ ເລ ື່ ອຍໆ ເທ ົ່ າທີ່ຮ່າງກາຍສາມາດຮັບໄດ້ ໂດຍການເພີ່ ມນ ໍ້ າໜັກຂອງວຽກ, ເພ ີ່ມໄລຍະ ເວລາ ຫຼື ເພ ີ່ ມຈໍານວນຊຸດໃນການຝຶກປະຕິບັດໃຫ້ຫຼາຍຂ ຶ້ ນ. ກິດຈະກໍາທີ່ຈັດໃນໂຮງຮຽນອາດຈະເປັນເກມ, ຊຸດຝຶກຫັດ, ກິລາທ ີ່ ເໝາະສົມ ຫຼື ວຽກທີ່ມຸ່ງສ້າງເສີມສະມັດຖະພາບ ທ ີ່ອາດຈະປະກອບດ້ວຍການຍ່າງ-ແລ່ນ, ການ ນັ່ງງໍໂຕ, ການລຸກ-ນ ັ່ ງ, ການດັນພ ື້ ນ ກິດຈະກໍາທີ່ຊ່ວຍສ້າງເສີມສະມັດຖະພາບທາງ ກາຍ ແລະ ຫົວໃຈໄດ້ ຕ້ອງເປັນກິດຈະກໍາທ ີ່ໃຊ້ກ້າມເນ ີື້ ອມັດໃຫຍ່ໃນການອອກກໍາລັງ ເຊ ັ່ ນ: ການແລ່ນ, ການຂີ່ລົດຖີບ, ການລອຍນ ໍ້ າ 5.6 ການປະເມີນການອອກກໍາລັງກາຍ ນິຍົມໃຊ້ດັດຊະນີກິດຈະກໍາອອກກໍາລັງກາຍ ຊ ຶ່ງເປັນການປະເມີນກິດຈະກໍາ ການອອກກໍາລັງກາຍຢ່າງມີແບບແຜນ, ມີການວັດ ໂດຍຄໍານວນຄ່າດັດສະນີຈາກ ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການຈັດກິດຈະກໍາການຮຽນທ ີ່ ເນ ັ້ນການປະຕິບັດຕົວຈິງ (Active Learning) 72 ຄວາມຖ ີ່ ຂອງການເຮັດກິດຈະກໍານ ັ້ ນໆ ຄວາມໜັກ ຫຼື ຄວາມເມ ື່ຶອຍ ແລະ ໄລຍະ ເວລາ ຫຼື ຄວາມດົນໃນການເຮັດກິດຈະກໍາ. ຄ່າດັດສະນີກິດຈະກໍາອອກກໍາລັງກາຍ= ຄວາມຖ ີ່ x ຄວາມດົນ x ຄວາມໜັກ ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການສອນທ ີ່ ເນ ັ້ ນຜູ້ຮຽນເປັນໃຈກາງ 73 III. ການສອນທ ີ່ ເນ ັ້ ນຜຮຽນເປ ູ້ ັນໃຈກາງ ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການສອນທ ີ່ ເນ ັ້ ນຜູ້ຮຽນເປັນໃຈກາງ 74 ການສອນທ ີ່ ເນ ັ້ ນຜູ້ຮຽນເປັນໃຈກາງໝາຍເຖິງ ການສອນທ ີ່ ເນ ັ້ ນການຈັດກິດ ຈະກໍາທ ີ່ ສອດຄ່ອງກັບການດໍາລົງຊີວິດ, ເໝາະສົມກັບຄວາມສາມາດ ແລະ ຄວາມ ສົນໃຈຂອງຜູ້ຮຽນ ໂດຍໃຫ້ນັກຮຽນມີສ່ວນຮ່ວມ ແລະ ລົງມືປະຕິບັດຕົວຈິງທຸກຂັ້ນ ຕອນຈົນເກີດການຮຽນດ້ວຍຕົນເອງ. ຫຼັກການ, ຂ ັ້ນຕອນ/ຂະບວນການ, ຮູບແບບການສອນ ແລະ ບົດບາດຂອງຄູ ໃນການສອນທີ່ ເນ ັ້ ນຜູ້ຮຽນເປັນໃຈກາງ ຫຼັກການຈັດການຮຽນການສອນທີ່ເນັ້ນຜູ້ຮຽນເປັນໃຈກາງ 1. ໃຫ້ຜູ້ຮຽນເປັນຜູ້ສ້າງຄວາມຮູ້ດ້ວຍຕົນເອງ (Construct) ດັ່ ງນ ີ້ :  ສະແຫວງຫາຂໍ້ມູນ  ສຶກສາທໍາຄວາມເຂ ົ້າໃຈ  ຄິດວິເຄາະ  ຕີຄວາມ  ແປຄວາມ  ສ້າງຄວາມໝາຍແກ່ຕົນເອງ  ສັງເຄາະຂໍ້ມູນ  ສະຫ ຼຸ ບຄວາມຮູ້ 2. ໃຫ້ຜູ້ຮຽນມີບົດບາດ ແລະ ມີສ່ວນຮ່ວມໃນຂະບວນການຮຽນໃຫ້ຫຼາຍທ ີ່ ສຸດ (Participation). 3. ໃຫ້ຜູ້ຮຽນມີປະຕິສໍາພັນຕໍ່ກັນ ແລະ ກັນ, ໄດ້ຮຽນຈາກກັນ ແລະ ກັນ, ໄດ້ ແລກປ່ຽນຂໍ້ມູນ, ຄວາມຮູ້, ຄວາມຄິດ ແລະ ປະສົບການຊ ຶ່ ງກັນ ແລະ ກັນຫຼາຍທີ່ສຸດເທ ົ່ າທ ີ່ ຈະເຮັດໄດ້ (Interaction). 4. ໃຫ້ຜູ້ຮຽນໄດ້ຮຽນ ìຂະບວນການî ຄວບຄູ່ໄປກັບ ìຜົນງານ/ຂໍ້ ສະຫຼຸບ ຄວາມຮູ້î (Process/Product) 5. ໃຫ້ຜູ້ຮຽນນໍາຄວາມຮູ້ທີ່ໄດ້ໄປໃຊ້ປະໂຫຍດໃນຊີວິດປະຈໍາວັນ (Application) ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການສອນທ ີ່ ເນ ັ້ ນຜູ້ຮຽນເປັນໃຈກາງ 75 ຂັ້ນຕອນ/ຂະບວນການສອນທີ່ເນັ້ນຜູ້ຮຽນເປັນໃຈກາງ ຂັ້ນນໍາເຂ ົ້ າສູ່ບົດຮຽນ ສ້າງ/ກະຕນຄວາມສ ຸ້ ົນໃຈ ຫຼື ກຽມຄວາມພ້ອມໃນການຮຽນ  ຂັ້ນຈັດກິດຈະກໍາ ຈັດກິດຈະກໍາຕາມຫຼັກການ  ຜູ້ຮຽນໄດ້ສ້າງຄວາມຮູ້ດ້ວຍຕົນເອງ  Construct  ຜູ້ຮຽນໄດ້ມີປະຕິສໍາພັນຊ່ວຍກັນໃນ ການຮຽນ  Interaction  ໃຫ້ຜູ້ຮຽນມີບົດບາດ ແລະ ມີສ່ວນຮ່ວມ ໃນການສ້າງຄວາມຮູ້ດ້ວຍຕົນເອງ  Participation  ໃຫ້ຜູ້ຮຽນໄດ້ຮຽນຂະບວນການຄວບຄູ່ກັບ ຜົນງານ/ຂໍ້ ສະຫ ຼຸ ບຄວາມຮູ້  Process/Product  ໃຫ້ຜູ້ຮຽນນໍາຄວາມຮູ້ໄປໃຊ້  Application  ຂັ້ນວເຄາະ ອະພ ິ ິປາຍຜົນຈາກກິດຈະກາ ໍ  ວິເຄາະ, ອະພິປາຍຜົນງານ/ຄວາມຮູ້ທີ່ສະຫ ຼຸ ບໄດ້ຈາກກິດຈະກໍາ (Product)  ວິເຄາະ, ອະພິປາຍຂະບວນການຮຽນ (Process)  ຂັ້ນສະຫ ຼຸ ບ ແລະ ປະເມີນຜົນ ສະຫ ຼຸ ບ ແລະ ປະເມີນຜົນການຮຽນຕາມຈຸ ດປະສົງ ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການສອນທ ີ່ ເນ ັ້ ນຜູ້ຮຽນເປັນໃຈກາງ 76 ຮູບແບບການສອນ ການມີບົດບາດ/ສ່ວນຮ່ວມ (Participation)  ການມີປະຕິສໍາພັນ ຊ່ວຍກັນໃນການຮຽນ  (Interaction) ສ້າງຄວາມຮູ້ດ້ວຍຕົນເອງ  Construct ຂະບວນການຮຽນ  Process ການສະແຫວງຫາຄວາມຮູ້ ການສຶກສາທໍາຄວາມເຂ ົ້າໃຈ ການວິເຄາະ ການແປຄວາມ ການສ້າງຄວາມໝາຍແກ່ຕົນເອງ ການສັງເຄາະຂໍ້ມູນ ການສະຫຼຸບຂໍ້ຄວາມ ການນໍາຄວາມຮູ້ໄປໃຊ້  Application ການມີປະຕິສໍາພນ ັ  ຊ່ວຍກັນໃນການ ຮຽນ (Interaction)  ການມີບົດບາດ/ສ່ວນຮ່ວມ (Participation) ຈາກ CIPPA MODEL ຮສ.ດຣ ທິດສະໜາ ແຂມມະນີ ມະຫາວິທະຍາໄລ ຈຸລາລົງກອນ ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ການສອນທ ີ່ ເນ ັ້ ນຜູ້ຮຽນເປັນໃຈກາງ 77 ບົດບາດຂອງຄູ ໃນການສອນທີ່ເນັ້ນຜູ້ຮຽນເປັນໃຈກາງ ປະເມີນຜົນ ວາງແຜນຄິດ ກິດຈະກໍາ ກຽມວັດຖຸອຸປະ ກອນສ ື່ ການຮຽນ ຄວບຄຸມດູແລ ຂະບວນການ ສັງເກດຂະບວນ ການຮຽນ ກະຕຸ້ນແນະນໍາ ອະພິປາຍຊ່ວຍຜູ້ຮຽນ ສະຫຼຸບຄວາມຮູ້ ເສີມຄວາມຮູ້ ສົ່ງເສີມການນໍາ ຄວາມຮູ້ໄປໃຊ້ ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ວິທີສອນແບບໃຊ້ບົດບາດສົມມຸດ 78 ວິທີສອນແບບໃຊ້ບົດບາດສົມມຸດ ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ວິທີສອນແບບໃຊ້ບົດບາດສົມມຸດ 79 ການໃຊ້ບົດບາດສົມມຸດ ເປັນກິດຈະກໍາທີ່ມີການກໍານົດສະຖານະການການ ສົມມຸດ ແລະ ບົດບາດຂອງຜູ້ຮຽນໃນສະຖານະການນັ້ ນ ແລ້ວໃຫ້ຜູ້ຮຽນສວມບົດບາດ ແລະ ສະແດງບົດບາດນ ັ້ ນຕາມຄວາມຮູ້ສຶກ, ປະສົບການ, ທັດສະນະຂອງຜູ້ຮຽນທີ່ມີ ຕໍ່ບົດບາດນ ັ້ ນ. ວິທີການນ ີ້ ຈະຊ່ວຍໃຫ້ມີໂອກາດສຶກສາ, ວິເຄາະເຖິງຄວາມຮູ້ສຶກ ແລະ ພຶດຕິກໍາຂອງຕົນເອງເລິກເຊິງ ອີກທັງຍັງສາມາດຊ່ວຍໃຫ້ເຂ ົ້າໃຈພຶດຕິກໍາ, ຄວາມຮູ້ສຶກ, ອາລົມ ແລະ ເຫດຜົນຂອງບຸກຄົນທ ີ່ ສວມບົດບາດນ ີ້ໃນຊີວິດອີກດ້ວຍ. ອົງປະກອບສໍາຄັນຂອງການໃຊ້ບົດບາດຄື: 1. ສະຖານະການ (Setting Scenario) ຊຶ່ ງກິດຈະກໍານ ັ້ ນຈະເກີດຂ ຶ້ ນ; 2. ຊຸດຂອງບົດບາດພ້ອມລາຍລະອຽດຂອງແຕ່ລະບົດບາດ; 3. ບັນຫາ ຫຼື ໜ້າວຽກຂອງແຕ່ລະບົດບາດ; 4. ກະຕິກາຄວບຄຸມການຫຼິ້ນ. ຈຸດປະສົງຂອງການສອນໂດຍໃຊ້ບົດບາດສົມມຸດ 1. ເພ ື່ອໃຫ້ຜູ້ຮຽນເກີດຄວາມເຂ ົ້າໃຈໃນຄວາມຮູ້ສຶກຂອງຜູ້ອື່ນ; 2. ເພ ື່ອໃຫ້ຜູ້ຮຽນເກີດຄວາມເຂ ົ້າໃຈໃນພຶດຕິກໍາຂອງຜູ້ອື່ນ; 3. ເພ ື່ອໃຫ້ຜູ້ຮຽນມີການປັບ ຫຼື ປຽນທັດສະນະ, ພຶດຕິກໍາ ແລະ ການປະຕິບັດ ຕໍ່ສັງຄົມຢ່າງເໝາະສົມ; 4. ເພ ື່ອໃຫ້ຜູ້ຮຽນໄດ້ຝຶກການໃຊ້ຄວາມຮູ້ໃນການປະເຊີນສະຖານະການຕ່າງໆ , ຝຶກການແກ້ໄຂບັນຫາ ແລະ ການຕັດສິນໃຈ; 5. ເພ ື່ອໃຫ້ຜູ້ຮຽນໄດ້ມີສ່ວນຮ່ວມໃນການຮຽນ, ໄດ້ມີໂອກາດສະແດງອອກ ແລະ ໄດ້ຮຽນຢ່າງມ່ວນຊ ື່ ນ; 6. ເພ ື່ ອຊ່ວຍໃຫ້ການຮຽນການສອນມີຄວາມໃກ້ຄຽງກັບສະພາບຄວາມເປັນ ຈິງຫຼາຍຂ ຶ້ ນ. ຂັ້ນຕອນໃນການຮຽນໂດຍໃຊ້ບົດບາດສົມມຸດ 1. ການກຽມກຸ່ມຜູ້ຮຽນ  ນໍາສະເໜີບັນຫາ ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ວິທີສອນແບບໃຊ້ບົດບາດສົມມຸດ 80  ທໍາຄວາມເຂ ົ້າໃຈສະຖານະການ  ອະທິບາຍການຫຼິ້ນບົດບາດສົມມຸດ 2. ການເລືອກຜູ້ຫຼິ້ນ  ວິເຄາະບົດບາດ  ຄັດເລືອກຜູ້ສວມບົດບາດຕ່າງໆ 3. ກໍານົດຂ ັ້ ນຕອນການຫຼິ້ນ  ບອກລໍາດັບກິດຈະກໍາ  ທົບທວນບົດບາດຕ່າງໆ 4. ການກຽມຜູ້ສັງເກດການ  ກໍານົດປະເດັນທ ີ່ ຈະສັງເກດ  ມອບໜ້າທ ີ່ ການສັງເກດໃຫ້ຜູ້ສັງເກດການ 5. ການຫຼິ້ນບົດບາດສົມມຸດ  ເລ ີ່ ມຫຼິ້ນ  ດໍາເນີນການຫຼິ້ນ  ຢຸດພັກການຫຼິ້ນບົດບາດສົມມຸດ 6. ວິເຄາະ ແລະ ອະພິປາຍ  ທົບທວນກິດຈະກໍາຂອງບົດບາດສົມມຸດ (ເຫດການ, ສະພາບຄວາມ ເປັນຈິງ)  ອະພິປາຍຈຸດສໍາຄັນ  ກໍານົດແນວທາງການຫຼິ້ນຄ ັ້ ງຕໍ່ໄປ 7. ການຫຼິ້ນບົດບາດສົມມຸດຊ ໍ້າ (ຖ້າມີ)  ຫຼິ້ນບົດບາດສົມມຸດ  ສະເໜີແນວທາງປະຕິບັດ 8. ວິເຄາະ ແລະ ອະພິປາຍ (ຄືຂັ້ນຕອນທີ 6) 9. ແລກປ່ຽນປະສົບການ ແລະ ເຊ ື່ອມໂຍງສູ່ສະພາບຄວາມເປັນຈິງ  ເຊ ື່ອມໂຍງສະຖານະການ ຫຼື ບັນຫາໄປຫາປະສົບການ, ຄວາມເປັນຈິງ  ກໍານົດເກນຂ ໍ້ ສະຫ ຼຸ ບກ່ຽວກັບພຶດຕິກໍາຂອງມະນຸດ ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ວິທີສອນແບບໃຊ້ບົດບາດສົມມຸດ 81 ແຜນວາດສະແດງຂ ັ້ນຕອນການສອນໂດຍໃຊ້ບົດບາດສົມມຸດ ການກະກຽມຂອງຄູ ກໍານົດຈຸດປະສົງ ກໍານົດສະຖານະການ/ບົດບາດ ກຽມກຸ່ມຜູ້ຮຽນ ນໍາສະເໜີບັນຫາ ທໍາຄວາມເຂ ົ້າໃຈສະຖານະ ການ ອະທິບາຍການຫຼິ້ນບົດບາດ ສົມມຸດ ເລືອກຜູ້ຫຼິ້ນ ວິເຄາະບົດບາດ ຄັດເລືອກຜູ້ສວມບົດບາດຕ່າງໆ ກໍານົດຂ ັ້ ນຕອນການຫຼິ້ນ ລໍາດັບກິດຈະກໍາ ທົບທວນບົດບາດ ກຽມຜູ້ສັງເກດການ ກໍານົດປະເດັນສັງເກດ ມອບໝາຍໜ້າທີ່ ການຫຼິ້ນບົດບາດສົມມຸດ ເລີ່ມຫຼິ້ນ ດໍາເນີນການຫຼິ້ນ ຢຸດພັກການຫຼິ້ນ ວິເຄາະ ແລະ ອະພິປາຍ ທົບທວນກິດຈະກໍາ ອະພິປາຍປະເດັນສໍາຄັນ ກໍານົດທິດທາງການຫຼິ້ນຄັ້ງຕໍ່ໄປ ຫຼິ້ນບົດບາດສົມມຸດຊໍາ ້ ຫຼິ້ນບົດບາດສົມມຸດ ສະເໜີແນວທາງປະຕິບັດ ວິເຄາະ ແລະ ອະພິປາຍ ແລກປ່ຽນປະສົບການ ເຊ ື່ອມໂຍງສູ່ສະພາບຄວາມເປນຈັ ິງ ສະຫຼຸບກ່ຽວກັບພຶດຕິກໍາມະນຸດ ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ວິທີສອນແບບໃຊ້ບົດບາດສົມມຸດ 82 ຂໍ້ຄວນເອົາໃຈໃສ່ 1. ການສອນໂດຍໃຊ້ບົດບາດສົມມຸດຈໍາເປັນຕ້ອງໃຊ້ເວລາຫຼາຍພໍສົມຄວນ ຈຶ່ງ ຈໍາເປັນຕ້ອງວາງແຜນການໃຊ້ເວລາຢ່າງຮັດກຸມ. 2. ການສອນໂດຍໃຊ້ບົດບາດສົມມຸດຊ່ວຍພັດທະນາຄວາມເຂ ົ້າໃຈໃນຄວາມຄິດ, ຄວາມຮູ້ສຶກຂອງຜູ້ອື່ນ ລວມທັງເປັນວິທີການທ ີ່ ຈະຊ່ວຍຝຶກທັກສະການແກ້ ບັນຫາຕ່າງໆ ວິທີການນີ້ຈຶ່ງເໝາະທ ີ່ຈະໃຊ້ສອນກ່ຽວກັບຄວາມເຂ ົ້າໃຈລະ ຫວ່າງບຸກຄົນ ແລະ ທັກສະທາງສັງຄົມຕ່າງໆ. 3. ຈຸດສໍາຄັນຂອງການສອນໂດຍໃຊ້ບົດບາດສົມມຸດແມ່ນການວິເຄາະ ແລະ ອະພິປາຍຜົນການສະແດງ ຈ ຶ່ ງຄວນຈັດເວລາຂອງຂ ັ້ ນຕອນນ ີ້ໃຫ້ຫຼາຍກວ່າ ຂັ້ນການສະແດງບົດບາດສົມມຸດ. 4. ຂະນະທີ່ຜູ້ຮຽນກໍາລັງສະແດງບົດບາດສົມມຸດນ ັ້ ນ, ຄູຄວນສັງເກດພຶດຕິກໍາ ຂອງຜູ້ສະແດງ ແລະ ຜູ້ຊົມ ເພ ື່ ອຈະນໍາຂໍ້ມູນມາໃຊ້ໃນການວິເຄາະ ແລະ ການອະພິປາຍຜົນການສະແດງ. 5. ຄູຄວນເນ ັ້ ນຄວາມຄິດລວມຍອດຂອງບົດບາດ ແລະ ຊ ີ້ໃຫ້ເຫັນວ່າບົດບາດ ໜຶ່ງໆສາມາດສະແດງໄດ້ຫຼາຍແນວທາງ. 6. ຄູຄວນຍອມຮັບພຶດຕິກໍາການຫຼິ້ນບົດບາດຂອງຜູ້ຮຽນ ໂດຍບໍ່ສະແດງປະຕິ ກິລິຍາ ຫຼື ປະເມີນພຶດຕິກໍານ ັ້ ນໆ ເພ ື່ອໃຫ້ຜູ້ຮຽນໄດ້ມີໂອກາດສຶກສາສະຖານະ ການນ ັ້ນໆໄດ້ຫຼາຍດ້ານຫຼາຍມິຕິ. ຕົວຢ່າງການສອນດ້ວຍວິທີສະແດງບົດບາດສົມມຸດ ເລ ື່ອງ ìວິໄນໃນຕນເອງໃນການເຂ ົ ົ້ າແຖວຊ ື້ອາຫານî ອົງປະກອບ 1. ສະຖານະການ ໃນອາຄານຂອງໂຮງຮຽນນັກຮຽນສ່ວນຫຼາຍເຂ ົ້ າແຖວຊ ື້ ອາຫານ ເປັນລະບຽບໃນຂະນະທີ່ ທ້າວໄກ່ ທ ີ່ ມາຕາມຫຼັງບໍ່ຕໍ່ທ້າຍແຖວ, ແຕ່ບຽດແຊກ ເຂ ົ້ າກາງແຖວເຮັດໃຫ້ບໍ່ເປັນລະບຽບ. ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ວິທີສອນແບບໃຊ້ບົດບາດສົມມຸດ 83 2. ຊຸດຂອງບົດບາດ ພ້ອມລາຍລະອຽດຂອງແຕ່ລະບົບບາດ. 2.1 ບົດບາດຂອງນັກຮຽນທ ີ່ ເຂ ົ້າແຖວເປັນລະບຽບຈໍານວນ 6 ຄົນ (ໃຊ້ບັດ ບົດບາດຊຸດດຽວກັນ) ດັ່ ງນີ້ ເຈ ົ້າເປັນນັກຮຽນຄົນໜ ຶ່ ງກໍາລັງຢືນເຂ ົ້ າແຖວຮ່ວມກັບຄົນອ ື່ ນໆອີກ 5 ຄົນຢ່າງ ເປັນລະບຽບ ເພ ື່ ອຊ ື້ອາຫານໃນຮ້ານອາຫານ ເມ ື່ ອ ທ້າວໄກ່ມາບຽດແຊກເຂ ົ້ າແຖວ ລະຫວ່າງຄົນທ ີ່ 2 ແລະ 3 ເຈົ້ າສະແດງຄວາມບໍ່ພໍໃຈດ້ວຍການສະແດງສີໜ້າ ແລະ ທ່າທີພ້ອມຈ ົ່ ມດ້ວຍຄໍາເວ ົ້ າ 2.2 ບົດບາດຂອງນັກຮຽນທີ່ບໍ່ເຂ ົ້າແຖວໃຫ້ເປັນລະບຽບຈໍານວນ 1 ຄົນ. ເຈ ົ້າເປັນ ທ້າວໄກ່ ເປັນຄົນມາຕາມຫຼັງເພ ື່ ອຊ ື້ອາຫານໃນຮ້ານ ເຈ ົ້ າບໍ່ຕໍ່ທ້າຍແຖວ ເພາະຄິດວ່າຊ້າບໍ່ໄດ້ໃຈ ຈຶ່ ງບຽດແຊກເຂ ົ້ າແຖວລະຫວ່າງຄົນທ ີ່ 2 ແລະ 3 ເຖິງວ່າໝູ່ທີ່ ເຂ ົ້າແຖວຢູ່ກ່ອນຈະສະແດງຄວາມບໍ່ພໍໃຈດ້ວຍອາການຕ່າງໆເຈ ົ້ າກໍບໍ່ສົນໃຈ ເຈ ົ້າຢືນ ເສີຍໆ. 3. ບັນຫາ ຫຼື ວຽກຂອງແຕ່ລະບົດບາດ 3.1 ວຽກຂອງນັກຮຽນທີ່ມີວິໄນໃນຕົນເອງຄື: ເຂ ົ້າແຖວຢ່າງເປັນລະບຽບ ແລະ ສະແດງອາການບໍ່ພໍໃຈເມື່ ອ ທ້າວໄກ່ມາບຽດແຊກແຖວ. 3.2 ວຽກຂອງນັກຮຽນທ ີ່ສະແດງເປັນ ທ້າວໄກ່ ຄື: ບຽດແຊກເຂ ົ້າໄປກາງ ແຖວເຮັດໃຫ້ແຖວແຕກແຍກບ ໍ່ເປັນລະບຽບ ແລະ ສ້າງຄວາມບໍ່ພໍໃຈ ໃຫ້ຜູ້ອື່ນທ ີ່ ເຂ ົ້າແຖວຢູ່ກ່ອນ. 4. ກະຕກາຄວບຄ ິ ຸ ມການຫຼິ້ນ  ສະແດງຕາມບັດບົດບາດທ ີ່ແຈກໃຫ້ບໍ່ສະແດງນອກບົດ.  ສະແດງບົດບາດສົມມຸດພາຍໃນເວລາທີ່ກໍານົດໃຫ້. ຂັ້ນຕອນການສອນ 1. ກຽມກຸ່ມຜູ້ຮຽນ ຄູສະເໜີບັນຫາທ ີ່ ຈະຮຽນດ້ວຍການຊ ີ້ ແຈງວ່າຈະຮຽນສະຖານະການຊ ື້ ອາຫານ ທີ່ເຮົາພົບໃນຊີວິດປະຈໍາວັນ ໂດຍນັກຮຽນຈະໄດ້ຮຽນຈາກການສະແດງບົດ ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ວິທີສອນແບບໃຊ້ບົດບາດສົມມຸດ 84 ບາດສົມມຸດ. 2. ການເລືອກຜູ້ຫຼິ້ນ ໃຫ້ນັກຮຽນສະໝັກສະແດງບົດບາດສົມມຸດຈໍານວນ 7 ຄົນ ຄູນໍາບົດບາດທ ີ່ ກຽມໄວ້ໃຫ້ນັກຮຽນທ ີ່ ຈະສະແດງວິເຄາະ ແລະ ທໍາຄວາມເຂ ົ້າໃຈບົດບາດ. 3. ກໍານົດຂ ັ້ ນຕອນການຫຼິ້ນ ຄູ ແລະ ຜູ້ສະແດງຮ່ວມກັນຈັດລໍາດັບການສະແດງ ແລະ ທົບທວນບົດບາດ ຂອງຜູ້ສະແດງທຸກຄົນ ພ້ອມຝຶກຊ້ອມການສະແດງ. 4. ການກຽມຜູ້ສັງເກດການ ຄູແຈກເອກະສານປະເດັນທ ີ່ ຈະສັງເກດ ແລະ ມອບໝາຍໜ້າທ ີ່ ການສັງເກດແກ່ ຜູ້ສັງເກດການຈໍານວນ 2-3 ຄົນ. 5. ການຫຼິ້ນບົດບາດສົມມ ຸ ດ ນັກຮຽນສະແດງບົດບາດສົມມຸດຕາມລໍາດັບທີ່ຝຶກຊ້ອມໄວ້. 6. ວິເຄາະ ແລະ ອະພິປາຍ ເມ ື່ ອການສະແດງຈົບລົງ ຄູນໍາສູ່ການອະພິປາຍຕາມຂັ້ ນຕອນດ ັ່ ງນ ີ້ : 6.1. ໃຫ້ຜູ້ສະແດງລະບາຍຄວາມຮູ້ສຶກຕໍ່ຜູ້ສະແດງເຊ ັ່ ນ:  ຄວາມພໍໃຈໃນການສະແດງ.  ສິ່ງທີ່ອຶດອັດໃຈໃນເວລາສະແດງ. 6.2. ໃຫ້ຜູ້ສະແດງບອກຄວາມຮູ້ສຶກໃນຖານະທີ່ເປັນຜູ້ທີ່ຕົນເອງສວມ ບົດບາດ ແລະ ຜູ້ສັງເກດການ ລາຍງານສ ິ່ ງທີ່ສັງເກດໄດ້ເຊ ັ່ ນ:  ຄົນທ ີ່ ບຽດແຊກເຂ ົ້ າກາງແຖວຮູ້ສຶກແນວໃດ? ເຫດໃດຈ ຶ່ ງເຮັດ ແນວນ ັ້ນ?  ຄົນທີ່ຢືນຢູ່ໃນແຖວຄົນທີ 1, 2 ຄົນຢູ່ທ້າຍແຖວມີຄວາມຮູ້ສຶກ ແນວໃດເມື່ ອມີຄົນມາແຊກກາງແຖວ.  ຜູ້ສັງເກດການເຫັນທ່າທ ີ່ , ຄວາມຮູ້ສຶກຂອງຜູ້ສະແດງແຕ່ລະຄົນ ແນວໃດໃຫ້ລາຍງານ. ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ວິທີສອນແບບໃຊ້ບົດບາດສົມມຸດ 85  ການກະທໍາຂອງ ທ້າວໄກ່ ນັກຮຽນມີຄວາມຄິດເຫັນແນວໃດ? ສົ່ງ ຜົນກະທົບຕ ໍ່ໃຜ? ມີຜົນດີຜົນເສຍແນວໃດ? ທັງຕໍ່ສ່ວນຕົວ ແລະ ສ່ວນລ່ວມ. 6.3. ອະພິປາຍເຊື່ອມໂຍງສູ່ສະພາບຄວາມເປັນຈິງດ້ວຍການຮ່ວມກັນ ອະພິປາຍ ສະຫ ຼຸ ບວິທີປະຕິບັດທ ີ່ ເໝາະສົມໃນການເຂົ້ າແຖວຊ ື້ ອາຫານ ໂດຍເຊື່ອມໂຍງ ແລະ ເນັ້ ນເລ ື່ ອງການມີວິໄນໃນຕົນເອງເຊ ັ່ ນ:  ຖ້າໃນສັງຄົມມີຄົນຄື ທ້າວໄກ່ຫຼາຍໆ ສັງຄົມຈະເປັນແນວໃດ?  ຖ້ານັກຮຽນຢູ່ໃນເຫດການຈະເຮັດແນວໃດຕໍ່ທ້າວໄກ່? ເປັນຫຍັງ ຈຶ່ງເຮັດແນວນ ັ້ນ?  ວິໄນໃນຕົນເອງມີຄວາມຈໍາເປັນ ແລະ ສໍາຄັນຕໍ່ສັງຄົມແນວໃດ? ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ວິທີສອນແບບໃຊ້ຂະບວນການປະເຊີນສະຖານະການ 86 ວິທີສອນແບບໃຊ້ຂະບວນການປະເຊີ ນສະຖານະການ ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ວິທີສອນແບບໃຊ້ຂະບວນການປະເຊີນສະຖານະການ 87 ວິທີການສອນໂດຍໃຊ້ຂະບວນການປະເຊີນສະຖານະການ ຄືວິທີການສອນທີມີ ການເຊ ື່ອມໂຍງການກະທໍາກັບການຄິດວິເຄາະເຂ ົ້ າດ້ວຍກັນ ໂດຍໃຫ້ຜູ້ຮຽນໄດ້ປະເຊີນ ສະຖານະການລັກສະນະຕ່າງໆ ຊ ຶ່ງເປັນສ່ວນໜ ຶ່ງຂອງປະສົບການທ ີ່ ຈະເກີດຂ ຶ້ນໃນ ຊີວິດຈິງ ຝຶກໃຫ້ນັກຮຽນມີຄວາມເຊ ື່ ອໝ ັ້ ນຕ ໍ່ ການບອກສອນຂອງຄູ ແລະ ສາມາດນໍາ ຄວາມຮູ້, ຂໍ້ມູນ, ຂ່າວສານມາສະຫ ຼຸ ບປະເດັນ ເພ ື່ອປະເມີນວ່າສ ິ່ງໃດທີ່ຖືກຕ້ອງດີງາມ, ເກີດປະໂຫຍດ ແລະ ສິ່ງໃດບົກພ່ອງບໍ່ຖືກຕ້ອງໃນການຕັດສິນໃຈ. ແນວຄິດ ວິທີການສອນແບບໃຊ້ຂະບວນການປະເຊີນສະຖານະການ ເປັນວິທີສອນທີ່ ລວມການສອນຫຼາຍໆວິທີເຂ ົ້ າກັນ. ການນໍາຄຸນນະທໍາ ແລະ ຫຼັກການຕ່າງໆມາໃຊ້ເປັນ ເກນການປະຕິບັດ; ການນໍາເອົາຂໍ້ມູນຂ່າວສານ, ຂ ໍ້ ແທ້ຈິງ, ຄວາມຮູ້, ຫຼັກການ ແລະ ປະສົບການຂອງນັກຮຽນມາໃຊ້ໃນການຕັດສິນໃຈ. ຈຸດປະສົງ 1. ເພ ື່ອໃຫ້ນັກຮຽນໄດ້ມີປະສົບການດ້ວຍການປະເຊີນສະຖານະການຕ່າງໆທ ີ່ ຫຼາກຫຼາຍ ຊ ຶ່ງເປັນສະຖານະການຈິງ. 2. ເພ ື່ອໃຫ້ນັກຮຽນໄດ້ຮູ້ຈັກເລືອກຕັດສິນໃຈໄດ້ຖືກຕ້ອງ. 3. ເພ ື່ອໃຫ້ນັກຮຽນໄດ້ຮູ້ຈັກໃຊ້ເກນຕ່າງໆມາໃຊ້ໃນການຕັດສິນໃຈ ເພື່ ອນໍາໄປ ສູ່ການປະຕິບັດ. 4. ເພ ື່ອຝຶກໃຫ້ນັກຮຽນເກີດຄວາມໝ ັ້ນໃຈຕົນເອງ 5. ເພ ື່ອໃຫ້ນັກຮຽນມີຄວາມຮູ້ ແລະ ມີທັກສະໃນການແກ້ບັນຫາທ ີ່ ຈະເກີດຂຶ້ນ ໃນການດໍາລົງຊີວິດ. ຂັ້ນຕອນຂະບວນການປະເຊີ ນສະຖານະການ ການປະເຊີນສະຖານະການຈໍາເປັນຕ້ອງມີຄວາມຮູ້, ທັກສະ ແລະ ຄຸນນະທໍາ ຊຶ່ງໄດ້ຈາກການລວບລວມຂໍ້ມູນຂ່າວສານ, ຄວາມຮູ້, ຫຼັກການ, ການປະເມີນຄ່າ, ການ ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ວິທີສອນແບບໃຊ້ຂະບວນການປະເຊີນສະຖານະການ 88 ເລືອກຕັດສິນໃຈ ແລະ ການຝຶກປະຕິບັດ. ການຝຶກຝົນດ ັ່ ງກ່າວສາມາດນໍາມາຈັດຂັ້ນ ຕອນຂະບວນການສອນໄດ້ດັ່ງນ ີ້ : ຂັ້ນທີ 1 ການສ້າງສັດທາ ຂັ້ນນ ີ້ເປັນກິດຈະກໍາທີ່ສ້າງຄວາມສົນໃຈ ແລະ ຄວາມເຊື່ ອໝ ັ້ນໃຫ້ເກີດຂ ຶ້ ນ. ນັກຮຽນສົນໃຈ ແລະ ເຊື່ ອວ່າບົດຮຽນນ ີ້ ຈະເກີດຂ ຶ້ ນຈິງໃນຊີວິດ, ເຊ ື່ ອໝ ັ້ ນວ່າຈະຊ່ວຍ ພັດທະນາ ແລະ ສ ົ່ ງເສີມການຮຽນ, ເຊ ື່ ອໝ ັ້ນໃນຕົວຄູ ແລະ ເຊ ື່ ອໝ ັ້ ນວ່າບົດຮຽນນ ີ້ ຈະ ຊ່ວຍໃຫ້ເຂົາມີປະສົບການທີ່ມີຄຸນຄ່າ ກິດຈະກໍາຂ ັ້ ນຕອນນີ້ຄໍານຶງເຖິງ: 1. ບຸກຄະລິກກະພາບຂອງຄູ, ທາທາງຍ ິ້ ມແຍ້ມແຈ່ມໃສ. 2. ການສ້າງຄວາມສໍາພັນທີ່ດີລະຫວ່າງຄູກັບນັກຮຽນ ແລະ ໃນກຸ່ມນັກຮຽນດ້ວຍ ກັນ. 3. ການຈັດສະພາບແວດລ້ອມໃນຊັ້ ນຮຽນທ ີ່ ສອດຄ່ອງກັບບົດຮຽນ. 4. ການສະເໜີສິ່ງກະຕຸ້ນ ແລະ ຈູງໃຈ ໂດຍໃຊ້ສື່ການຮຽນການສອນທັງທ ີ່ເປັນສ ື່ ອຸປະກອນປະຈັກຕາ ແລະ ສື່ສິ່ງພິມ. ການກະຕຸ້ນໃຫ້ນັກຮຽນສະເໜີປະສົບການຂອງຕົນ, ການຕອບສະໜອງຜົນ ການສະແດງອອກຂອງນັກຮຽນດ້ວຍການວິຈານຢ່າງມີເຫດຜົນ, ການຍອມຮັບ, ການ ຊົມເຊີຍ ແລະ ການໃຫ້ລາງວັນ. ຂັ້ນທີ 2 ສຶກສາສັງຄົມ (ຝຶກທັກສະການລວບລວມຂໍ້ມູນຂ່າວສານ, ຄວາມຮູ້ ແລະ ຫຼັກການ) ກິດຈະກໍານ ີ້ເປັນຂ ັ້ ນຕອນທ ີ່ ສະເໜີສະຖານະການທ ີ່ ເກີດຂ ຶ້ ນຈິງໃນຊີວິດປະ ຈໍາວັນຂອງນັກຮຽນ ເພ ື່ ອນໍາໄປສູ່ການຝຶກນິດໄສ ແລະ ຝຶກທັກສະການສະແຫວງຫາ ຂໍ້ມູນຂ່າວສານ. ກິດຈະກໍາຂ ັ້ ນນ ີ້ໃຊ້ຫຼັກດ ັ່ ງນ ີ້ : 1. ຝຶກການຟັງ, ການຊົມ, ການອ່ານຢູ່ສະເໝີ ລວມທັງການຮູ້ແຫຼ່ງຂ່າວສານ ແລະ ສາມາດໃຊ້ປະ ໂຫຍດຈາກແຫຼ່ງຂ່າວສານນ ັ້ນໄດ້. 2. ສາມາດຈັບປະເດັນ ແລະ ຈົດຈໍາເນ ື້ອໃນສໍາຄັນຂອງຂ່າວສານນ ັ້ ນ. ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ວິທີສອນແບບໃຊ້ຂະບວນການປະເຊີນສະຖານະການ 89 3. ນໍາຄວາມຮູ້ ຫຼື ຫຼັກການທ ີ່ໄດ້ຈາກຂ່າວສານນ ັ້ ນມາສົນທະນາອະພິປາຍກັນ. 4. ມີຄວາມຕ ັ້ງໃຈຄິດ, ພິຈະລະນາ, ທົບທວນຄວາມຮູ້ ແລະ ຂ່າວສານທ ີ່ໄດ້ຈົນ ເກີດຄວາມຈະແຈ້ງ. 5. ເຂ ົ້າໃຈ ແລະ ສະຫ ຼຸ ບຄວາມຮູ້ຈາກຂ່າວສານໄດ້ຊັດເຈນທັງໃນເນື້ອໃນ ແລະ ເຫດຜົນ. ຂັ້ນທີ 3 ລະດົມປະເຊີນສະຖານະການ (ຝຶກທັກສະການປະເມີນຄ່າ) ເປັນການນໍາເອົາຂໍ້ມູນຂ່າວສານທ ີ່ໄດ້ ສະຫ ຼຸ ບປະເດັນແລ້ວມາຝຶກຄິດປະເມີນ ຄ່າວ່າປະເດັນໃດຖືກຕ້ອງ, ດີງາມ, ເໝາະສົມ ແລະ ເກີດປະໂຫຍດສູງສຸດແທ້ຈິງ, ປະເດັນໃດບົກພ່ອງ, ຜິດພາດ, ບໍ່ຖືກຕ້ອງຫາກນໍາໄປໃຊ້ຈະເກີດຜົນຮ້າຍ. ເກນທີ່ຄູສາມາດນໍາມາຝຶກໃຫ້ນັກຮຽນຄິດປະເມີນຄ່າໄດ້ແກ່: ວິທີການ ແລະ ປະໂຫຍດທີ່ ຈະເກີດຂ ຶ້ນຈາກປະເດັ່ ນຂ່າວສານ ແລະ ການກະທໍານ ັ້ນໆໄດ້ແກ່: 1. ເກນກ່ຽວກັບເວລາປະຕິບັດໄດ້ງ່າຍໃຊ້ເວລາໜ້ອຍເກີດປະໂຫຍດສູງສຸດ. 2. ເກນກ່ຽວກັບຜູ້ກະທໍາ ແລະ ຜູ້ຮັບປະໂຫຍດ. 3. ຄວາມເດ ັ່ ນຊັດຂອງປະໂຫຍດທີ່ ເກີດຂ ຶ້ນຈາກການປະຕິບັດ. 4. ຄວາມສົມບູນຂອງປະໂຫຍດທີ່ ເກີດຂ ຶ້ ນ. ຂັ້ນທີ 4 ວິຈານຄວາມຄິດ (ຝຶກທັກສະການເລືອກ ແລະ ການຕັດສິນໃຈ) ເມ ື່ ອນັກຮຽນໄດ້ຝຶກການປະເມີນຄ່າແລ້ວ ຂ ັ້ ນຕອນນ ີ້ເປັນຂ ັ້ ນທ ີ່ ກະຕຸ້ນໃຫ້ ນັກຮຽນໄດ້ຄິດວິເຄາະວິຈານທາງເລືອກຕ່າງໆກ່ອນຕັດສິນໃຈ ຊຶ່ ງມີຄວາມສໍາຄັນ ຫຼາຍນັກຮຽນຈະຕ້ອງຮູ້. 1. ຂັ້ນຕອນຂອງການເລືອກ ແລະ ຕັດສິນໃຈ. 2. ລັກສະນະຂອງທາງເລືອກ. 3. ລັກສະນະຂອງການຕັດສິນໃຈ. 4. ອົງປະກອບທີ່ ເຮັດໃຫ້ການຕັດສິນໃຈຜິດພາດ. ເກນຂອງການເລອກ ແລະ ຕ ື ັດສນໃຈຄ ິ ື: 1. ຄວາມຖືກຕ້ອງຕາມຄ່ານິຍົມ, ປະເພນີ, ສິນທໍາ ແລະ ກົດໝາຍ. 2. ຜົນທ ີ່ ເກີດເປັນປະໂຫຍດແກ່ສ່ວນລວມຫຼາຍກວ່າຜົນປະໂຫຍດສ່ວນຕົວ. 3. ການຕັດສິນໃຈນັ້ ນນໍາໄປສູ່ການປະຕິບັດໄດ້. ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ວິທີສອນແບບໃຊ້ຂະບວນການປະເຊີນສະຖານະການ 90 ຄູເປີດໂອກາດໃຫ້ນັກຮຽນມີອິດສະລະໃນການຄິດ, ສະແດງ, ແລກປ່ຽນຄວາມ ຄິດເຫັນ ແລະ ສະຫ ຼຸ ບການເລືອກຕັດສິນໃຈ. ຂັ້ນທ 5 ປ ີ ັບພຶດຕິກໍາ (ຝກການປະຕ ຶ ິບັດ) ຂ ັ້ ນຕອນນ ີ້ ນັກຮຽນນໍາເອົາທາງເລືອກທີ່ຕັດສິນໃຈເລືອກໄວ້ແລ້ວມາສະເໜີ ແນວທາງການປະຕິບັດ ໂດຍປະຕິບັດໃຫ້ກົງກັບຫຼັກການ, ຄວາມມຸ່ງໝາຍ, ເໝາະ ກັບຕົນ, ມີຄວາມພໍດີ, ເໝາະກັບເວລາ, ບຸກຄົນ ແລະ ຊຸມຊົນ. ເກນຂອງການປະຕິບັດທີ່ຖືກຕ້ອງຄ: ື 1. ຢຶດສາຍກາງ. 2. ປະສານຜົນປະໂຫຍດ. 3. ສັນຕິວິທີ. ຂັ້ນທ 6 ສະຫ ີ ຼຸ ບ ແລະ ປະເມີນ ຂັ້ນຕອນນ ີ້ເປັນການນໍາເນ ື້ອໃນ ແລະ ກິດຈະກໍາຂອງບົດຮຽນນັບແຕ່ເລ ີ່ ມຕົ້ນ ມາສະຫ ຼຸ ບຫຍ ໍ້ , ທວນຄືນ ແລະ ກວດສອບ ໂດຍໃຫ້ນັກຮຽນປະເມີນຕົນເອງ ແລະ ປະ ເມີນຊ ຶ່ ງກັນ ແລະ ກັນ ແລະ ການທີ່ຄູປະເມີນນັກຮຽນ ແລະ ວັດຜົນການຮຽນການ ສອນ. ເພ ື່ອໃຫ້ນັກຮຽນມີຄວາມເຂ ົ້າໃຈຊັດເຈນຂ ຶ້ ນ ຈ ຶ່ ງຂໍສະເໜີແຜນວາດນໍາໃຊ້ຂະ ບວນການປະເຊີນສະຖານະການໃນການສອນດັ່ ງນ ີ້ : ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ວິທີສອນແບບໃຊ້ຂະບວນການປະເຊີນສະຖານະການ 91 ຂະບວນການປະເຊີນ ສະຖານະການ ຜົນຜະລິດ ວິທີສອນ ກິດຈະກໍາ 1. ການສ້າງສັດທາ 2. ສຶກສາສັງຄົມ (ຂະບວນການຂໍ້ ມູນ, ຂາວສານ, ຄວາມຮູ້) 3. ລະດົມປະເຊີນ ສະຖານະການ (ການປະເມີນຄ່າ) 4. ວິຈານຄວາມຄິດ (ການເລືອກ ແລະ ຕັດ ສິນໃຈ) 5. ປັບພຶດຕິກໍາ (ຝຶກ ປະຕິບັດ) 6. ສະຫ ຼຸ ບ ແລະ ປະ ເມີນຜົນ 1. ເນ ື້ອໃນ, ຫຼັກ ການ, ຄວາມຮູ້ ຄວາມເຂ ົ້າໃຈ 2. ການຄິດ, ວິທີ ຄິດ 3. ການນໍາຄວາມ ຄິດ ແລະ ສະແຫວງຫາ ແນວທາງສະໜ ອງຈຸດປະສົງ 4. ທັກສະ, ຄວາມ ສາມາດປະຕິ ບັດໄດ້, ແກ້ບັນ ຫາໄດ້ ທັດສະນະ, ຄຸນ ນະທໍາ ແລະ ຄຸນສົມບັດອັນ ເພິງປະສົງ ແບບຄ ົ້ ນຄວ້າ ແບບສືບສວນ ສອບສວນ ແບບໜ່ວຍ ແບບແກ້ບັນຫາ ແບບອະນມານ ຸ ແບບອຸປະມານ ບັນຍາຍ ອະພິປາຍ ຄົ້ນຄວ້າ ລາຍງານ ສຶກສານອກ ສະຖານທ ີ່ ການທົດລອງ ການວິເຄາະ ການສະຫຼຸບຜົນ ສະຖານະການ ຈໍາລອງ ບົດບາດສົມມຸດ ການສະແດງ ການເລ ົ່ ານິທານ ການຮ້ອງເພງ ການຖາມ-ຕອບ ການສາທິດ ວັດ ແລະ ປະເມີນຜົນ ການທົດສອບຂ ໍ້ ຂຽນແບບຕ່າງໆ ການສັງເກດພຶດຕິກໍາແບບຕ່າງໆ ການສົນທະນາສໍາພາດ ແຜນວາດການນໍາໃຊ້ຂະບວນການປະເຊີນສະຖານະການໃນການສອນ ແຫຼ່ງທ ີ່ ມາ: ສຸມົນ ອະມອນວິວັດ (2535) ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ວິທີສອນແບບໃຊ້ຂະບວນການປະເຊີນສະຖານະການ 92 ຂໍ້ດີ 1. ນັກຮຽນໄດ້ມີໂອກາດປະເຊີນສະຖານະການຈິງໃນຮູບແບບຕ່າງໆ ຊ ຶ່ ງຖືວ່າ ເປັນປະສົບການທີ່ມີຄຸນຄ່າຕ ໍ່ ການດໍາລົງຊີວິດ. 2. ນັກຮຽນໄດ້ມີຄວາມເຊ ື່ ອໝ ັ້ນໃນຕົວຄູ ແລະ ມີຄວາມສໍາພັນອັນດີຕໍ່ກັນ. 3. ນັກຮຽນໄດ້ຝຶກການຄິດ ແລະ ປະເມີນວ່າສ ິ່ງໃດດີງາມ, ຖືກຕ້ອງ, ສ ິ່ງໃດບໍ່ ຖືກບໍ່ຕ້ອງ, ສາມາດນໍາໄປໃຊ້ປະໂຫຍດໃນຊີວິດໄດ້. 4. ໄດ້ຝຶກເລືອກທາງເລືອກທ ີ່ ຈະຕັດສິນໃຈດ້ວຍຕົນເອງ. 5. ນັກຮຽນໄດ້ປະເມີນຕົນເອງ ແລະ ໝູ່ເພ ື່ອນ, ໄດ້ປະເມີນຊ ຶ່ ງກັນ ແລະ ກັນ. 6. ຊ່ວຍຝຶກໃຫ້ນັກຮຽນມີນິດໄສສະແຫວງຫາຄວາມຮູ້ຂໍ້ມູນຂ່າວສານ. 7. ນັກຮຽນໄດ້ມີໂອກາດຄິດໃນປະເດັນອ ື່ນໆ ແລະ ແລກປ່ຽນຄວາມຄິດກັບໝູ່ ເພ ື່ ອນ. ຂໍ້ຈໍາກັດ 1. ນັກຮຽນຈະຕ້ອງມີຄວາມຮູ້, ມີທັກສະ, ເຂ ົ້າໃຈລະບຽບຫຼັກການ ແລະ ຄຸນນະ ທໍາຕ່າງໆ. 2. ການຕັດສິນໃຈທີ່ປະສານຜົນປະໂຫຍດ ແລະ ເຫັນແກ່ສ່ວນລວມອາດຈະ ເຮັດໄດ້ຍາກ ເພາະຕົວຢ່າງແບບຢ່າງມີລັກສະນະກົງກັນຂ້າມ. 3. ວິທີສອນນ ີ້ໃຊ້ໄດ້ດີຖ້າມີແຫຼ່ງຄວາມຮູ້ທີ່ສົມບູນ ແລະ ພ້ອມທ ີ່ຈະໃຫ້ນັກຮຽນ ໄປສຶກສາຄ ົ້ ນຄວ້າໄດ້. ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ

ວິທີສອນແບບໃຊ້ບົດຮຽນສໍາເລັດຮູບ (Programed Text) 93 ວິທີສອນແບບໃຊ້ບົດຮຽນສໍາເລັດຮູບ (Programed Text) ສູນພັດທະນາສ່ືການຮຽນການສອນ, ສວສ