The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by matthagen67, 2019-11-09 17:04:08

Chiński nie gryzie

Chiński nie gryzie

£.d. 34C l SŁÓWKA I KONSTRUKCJE:

Dni tygodnia: Określenia wieku i czasu:

星期 和-tydzień 你今年多大?Mjinnión dud dii?
- Ile masz lat? (dosł. Jakdużyjesteśw tym
星期一 xmgqiyi-poniedzi^ek roku?)
我今年十九岁。Wójńmión sMjiń sui.
星期二 纟r -wtorek - Mam dziewiętnaścielat.
{dosł. Jaw tym roku dziewiętnaście lat.)
星期三 xmgqJsan - środa 请问,现在几点?Qingw&n,xiiinz&i
ji dian? —Przepraszam, którajest teraz
星期四 - czwartek godzina?
现在八点。Xi&nzm bd didn.
星期五 -piątek -Terazjest 8:00/ 20:00,
现在十点二十分。Xianzai shi dian ershi
星期六 - sobota jen. - Terazjest 10:20/ 22:20.
现在五点半 o Xianzai wii dian ban.
星 期 天 zingąW n lu b 星 期 日 xTngqiri - Terazjest 5:30/17:30.
点 - godzina
- niedziela 分 jen -minuta
今天几月几日?Jintiónjiyuejiń?
Miesiące: 一 Któryjest dzisiaj?
今天五月十八日。Jfntidnwuyueshibari
月 - miesiąc - Dzisiaj jest 18maja.
今天星期几?Jintidnxingqiji?
—月 - styczeń -Jakijest dzisiaj dzień tygodnia?
今天星期三。Jintidn iTngąJsdn.
二月知3^ -luty - Dzisiaj jest środa.

三月 sdnyue - marzec

四月 siyue - kwiecień

五月

六月 czerwiec

七月 lipiec

八月 sierpień

九月jińyud -wrzesień

十月 shiyue - październik

H— 月 shiyTyud- listopad

十二月 grudzień

Chinach w codziennej komunikacji używa się zegara dwunastogodzin-
nego, co oznacza, że podaje się godziny za pomocą liczb od 1 do 12. Godzinę
można doprecyzować, podając porę dnia, np. ósma rano lub ósma wieczo­
rem, itd.

5 2 EjczDrcGioAicREDn

CWICZENIA

Zapoznaj się z nowymi znakami, a następnie przepisz podane poniżej znaki
do odpowiednich kolumn tabeli. Ich wymowy możesz wysłuchać na płycie audio dołączonej
do kursu.

dziewięćjiu dziesięć shi

ton pierwszy łon drugi ton trzeci ton czwarty

5.2 Uwaga:
Przepisz podane znaki do odpowiednich kolumn tabeli zgodnie z ilością kresek.
Zwróć uwagę
1 kreska 2 kreski 3 kreski 4 kreski 5 kresek na ideogramy

— yT (l), H er
(2),三 san (3).
Ich budowa jest
tak prosta, że
na pewno nie
będziesz musiał
długo się ich
uczyć.

www.jezykiobce.pl 53

5.3

Połącz znaki z transkrypcją.

1. 四 6. 九 a) q i f) san 1• … 6«•••
2. 十 7. 八 b)wu g)shi 2 .... 7 ....
3. 一 8. 六 c) si h) ba 3 ....
4. 七 9. 一 d )y i i) jiu 4.... 8....
5. 10. 五 e) er j) liu 5.... 9....
10..

5.4

W rozsypance znajdź znaki, które poznałeś w tym rozdziale oraz we wcześniejszych lekcjach.

茶家五房爱

十 中四国_

Uwaga: 间二杯 七绿 Czy rozpoznajesz
八件 局钱九 kształt, w który
Zwróć uwagę na 刷 以课休息 układają się zakreślone
ideogramy liczb pola? (Tworzą znany
parzystych: 二 ci już znak.)
er (2),E3 Ą (4),
六 liu (6),八 ba 5.5
(8 ),十 血 (10),
czyli tych, które Zapoznaj się ze sposobem tworzenia liczebników złożonych i zapisz znakami podane niżej
dzielą się przez liczebniki.

dwa. Ich budowa Liczebniki złożone tworzymy, zestawiając ze sobą liczebniki proste, np.:
jest bardzo
+ shi + i 五 shiwu (15)
symetryczna, co
znaczy, że łatwo je 二 知 x 十 shi + 二 十 drshi (20)
podzielić na dwie
ZL er x shi + — yT^> 二H— ershiyi (21)
równe części.
Ideogramy liczb — er x-\-shi + — er ^ 二+ 二 ershier (22)

nieparzystych:—
y I( l) ,E .s a n (3),
五 (5),七如
(7),九jiu (9) nie
są tak symetryczne.

三 san x 十 shi +九jiii ■>三十九 sansMjiń (39)

1.25 3.63
2. 48 4. 74
54

5.6 || Zapamiętaj:
Zapoznaj się z nowym materiałem, a następnie połącz ilustracje z odpowiednim Gdy coś liczymy,
klasyfikatorem i dopisz właściwy liczebnik. używamy
两 lióng (2)
Klasyfikatory (c.d.): zamiast 二 er (2).

本 ben - klasyfikator do książek i podobnych przedmiotów, np.: minisłowniczek:
słowników, magazynów 书 遍 —książka
两本书 liang ben shii - dwie książki 猫 m ao-hdi
只 zhT- klasyfikator do niektórych zwierząt, np. kotów, 鱼 yw-ryba
tygrysów, wilków
六只猫 liid zhi mao - sześć kotów Uwaga:
Wyraz 鱼 (ryba)
个 a \ /l używanyjest
识 z klasyfikatorem
do rzeczydługich,
只 b \N/ czyli 条 tiao.

z?/
r —\
本 c/

v)
条 d\


Przyporządkuj słówka do odpowiednich kategorii w tabelce.

星期六 + —曰 + 八 七 十 四 九 十 六
星期天
Jh{Tryue shiba 碑 si
xmgqitian
十二 三月 qiyue 星期二
shi'er san yue
皿 gqi er

liczby dni tygodnia miesiące

www.jezykiobce.pl 55

minisłowniczek: 5.8
今年jmnian
-w tym roku Utwórz poprawne zdania.
今天jintian
—dzisiaj Przykład: > 现在+三 点 。Xianzai + san dian.
现在 xianzai (Teraz jest trzecia.)
-teraz
岁似i-lata 1. 你今年 N ijlnnian a ) 十,@半 。shi dian ban.
2. 现在几
Uwaga: 3. 今天星期 JUntidn xmgql b ) 几 日 ?j i rl?
Znak, który już 4. 现在
poznałeś 月yue 5. 今天 Jintian c) H■臼。shi r l
(księżyc) oznacza 6. 今天几月 JTntidnj i yue
również „miesiąc", 7. 今天十二月 JTntim shU ryuŁ d ) 点 ?dión?
natomiast znak 8. 我今年 W ójmnian
日n' (słońce) e ) 三十 四 岁 。sanshisl sul
oznacza również
„dj z•iemń. f ) 多 大 ? duddii?

Zapamiętaj: g ) 星 期 天 。x:ngqTtidn.
W języku
chińskim datę h )几? ji?
podajemy zawsze
w kolejności 1•••"• 2•••••• 3 4 • " • • • 5••••••6••••" 7••••" 8•
miesiąc - dzień,
np.: 5.9
今天八月十日。
Jintian ba yue Z rozsypanych elementów utwórz poprawne zdania i przetłumacz je na język polski.
shi r l Dziś jest
10 sierpnia. 1. 今年 / 我 / 岁 / 十九 jinnión I wó I sul / shijiu

2•月 / 今天 / 日 / 几 / 几 /jintian / ri /j i /j i

3 .十 / 日 / 二十八 / 月 / 今天 shi / ri / ershiba / yue Ijintian

4 .十分 / 现在 / 三点 shifen / xianzai / san dian

5 .几 / 今天 / 星期 j i /jintian / xingqi

6•日 / 今天 I 五 I 十八 / 月 ri 丨jintian I wu I shiba / yue

5 6 ^ E D JGEZTAKIORICED-Pl

5.10 Uwaga:

Która jest godzina? Podpisz ilustracje. W języku
chińskim,
Przykład: > 现 在 九 点 。 Xidnzóijiu dian. (Teraz jest 9:00.) podając godzinę
i datę używamy
liczebników
głównych.

ZP0 auąmcblo-lfik)tynagal o4pzod:r.f
ró(((Tddw.%a)J;i'gI1rWwbeyr§'aw,现油ad )neafil
i .现在 3.现 在 ---- 点 。 2u:
X ian zai...... dian. X ian zai...... dian. h
"
2.现在 点O 4.现在 二
X ian zai...... dian. m
点 ^
d
d

X ianzai...... dian.

5.11 Czy wiesz, że..,

Wybierz zdanie polskie odpowiadające zdaniu w języku chińskim. Chiny sąkrajem
o największej
1 .他 三 十 九 岁 。 liczbie ludności
Ta sanshijiu s u i. na świecie.
a) Ona ma trzydzieści dziewięć lat. PopulacjaChin
b) On ma trzydzieści dziewięć lat. wynosi ponad
1,3nild lud­
2 .现在四点。 ności.
Xianzai si d ia n .
a) Teraz jest czwarta.
b) Teraz jest dziesiąta.

3 .他 今 年 十 八 岁 。
Tajm nian shiba sul
a) On w tym roku kończy osiemnaście lat.
b) On w tym roku kończy osiemdziesiąt lat.

4 .今天几月几日?
Jintian j i yuej i ri?
a) Jaki jest dzisiaj dzień tygodnia?
b) Który jest dzisiaj?

www.jezykiobce.pl 57

Czy wiesz, że...? SPRAWDŹ SIĘ!

W Chinach 5.12
najszczęśliwszą
liczbąjest8 (A Uporządkuj podane liczebniki od najmniejszego do największego.
ba), natomiast
najbardziej a) 三十 六 1.
pechową4 (四 b)九十二
si). Liczbaosiem c) 八十 2.
uznawanajest d)十七 3.
za szczęśliwą, e) 四十五 4.
ponieważjej 5.
wymowa brzmi
podobnie 5.13
do wymowy
pierwszej sylaby Wybierz właściwą odpowiedź.
zwrotu发财
jacai (bogacić 1.我 ......三十岁。F ó . sanshi sui.
się), natomiast a) 今年 jm nian b) 今天 jintian
czwórkaprzy­
nosi pecha, 2.今 天 ...... ?Jin tia n ....... ? b ) 几月几日j i yuej i ri
ponieważ brzmi a )几 日几月 j i rij i yue
prawiejak 死 W
(umierać). 3........ 十月 二十 7V日。........ shiyue ershiba r l

a) 今年 jlnnian b) 今天 jintian

4...... 三 点 。........ san dian.

a) 现在 xianzai b) 今年 jm nian

5........ 星其月三。........ xingqisdn.

a) 今天 jintian b) 今年 jm nian

Zapamiętaj: 5.14
W Chinach
używanyjest system Zapisz cyframi podane liczebniki.
dziesiętny;podobnie
jakw Polsce. Przykład: > 二十三 23

1.八十六
2.五十二
3.九十四
4 .三 十 -
5 .十 三 -

58 EDGARD

JEZYKIOBCE PL

CZŁOWIEK
I RODZINA

- 亲爱的,啤酒已经被发明了吗?

一QTnrai de, p ijiu y ijln g beifdm ing le ma?
- Kochanie, wynaleziono już piwo?

W tym rozdziale:
-słownictwo: członkowie rodziny, opisywanie wyglądu
-gramatyka: zaimki pytajne i隹shei (kto?) i 什么 shenme (co?), czasownik 有 yóu

(mieć) i przeczenie 没 mei

ZNAKI

Zapoznaj się z nowymi znakami i przećwicz ich pisanie w kratkach. Kierunek ry­
sowania kresek zaznaczony jest zieloną strzałką. Pamiętaj o kolejności i kierunku
kresek. Zwróć uwagę, z jakich elementów składają się znaki (opisy w tabelkach).



tata
ba

starszy brat
ge

M1 可 ke (móc) +可 H (móc)

starsza 女 nu (kobieta) +且 qie (co więcej)
siostra 60 EJEDIKGIOtACER.PDL

jie

弟 弟 di (młodszy brat, ja)
女 mi (kobieta) + 未 wei (jeszcze nie)
młodszy
brat
dl



młodsza
siostra

mei



kto?
shei

www.jezykiobce.pl i yan (mowa) + 隹 zhuT (ptak)
61

mieć
yóu

大 yóu (ręka) + 月 rdu (mięso)

/ shui (woda) + S shu (dzida)

DIALOG:
这是谁?
Zhe shi shei?
(Kto to jest?)
这是我哥哥。
Zhe shi wó gege.
(To mój starszy brat.)
他叫什么名字?
Tajia o shenme mingzi?
(Jak on ma na imię?)
他 叫 王 中 。我有一个哥哥。我没有弟弟 。
Tajia o Wang Zhdng. Wóyóu yTge gege. Wó meiyóu didi.
(On nazywa się Wang Zhong. Mam jednego starszego brata.
Nie mam młodszych braci.)

62

卜 GRAMATYKA W PIGUłCE:

Tworzenie pytań za pomocą zaimków pylajnych

Poznałeś już kilka zaimków pytajnych:

哪 谁 什么
na - jaki?, który? shei - kto? shenme - co?

W poprzednim rozdziale nauczyłeś się pytać o wiek. W poniższych pytaniach też
występują zaimki pytajne:多 dud (jak dużo?) i 几j i (ile?).多 dud używamy za­
zwyczaj, gdy pytamy o liczbę większą niż dziesięć.几j i stosujemy, pytając o liczbę
mniejszą niż dziesięć, np.:

- 你 今 年 多 大 ?NijTnnión dud da? (Ile masz lat? dosł.: Jak dużo lat masz
w tym roku?)

-我 今 年 二 十 岁 了。 jmni an ershi sui le. (Mam dwadzieścia lat.)

- 请 问 ,现 在 几 点 ? xianzaij i dian? (Przepraszam, która jest teraz
godzina?)
- 现在五点。 wó
(Jest piąta.)

Zaimek pytajny samodzielnie tworzy pytania. Zazwyczaj nie używamy go razem
z partykułą B马ma. Partykuła 呢 ne natomiast może występować razem z zaimka­
mi pytajnymi w jednym zdaniu, np.:

她 是 谁 呢 ?Td shi shei ne? (A kim ona jest?)

Czasownik 有 yóu (mieć)

Za pomocą czasownika 有 yóu wyrażamy posiadanie, np.:

我有两个 弟 弟 。阶 yóu liang ge didi. (Mam dwóch młodszych braci.)
她有一个 女 儿 。 j ów jfg e nu'er. (Ona ma jedną córkę.)
你 有 几 个 朋 友 ?N iyóuj i ge pengyou? (Ilu masz przyjaciół?)

Aby utworzyć formę przeczącą czasownika 有 yóu, należy umieścić przed nim
przeczenie 没 mei. Uwaga: nie wolno zaprzeczyć 有 yóu za pomocą partykuły 不
bil, np.:

他没有 JL子 o Td meiyóu erzi. (On nie ma syna.)
我 没 有 两个姐姐。Wó meiyóu liang gejiejie. (Ja nie mam dwóch starszych
sióstr.)

www.jezykiobce.pl 63

38< # SŁÓWKA I KONSTRUKCJE:

Członkowie rodziny:

妈妈 mama - mama 您贵姓?Nin guixing? - Jaksię Pan
nazywa? (dosł.: Jakiejest Pana drugie
爸爸 tóZ?a-tata nazwisko?) (pytanie o nazwisko)
我姓王,我叫王中。 冊 xing Wang,
女儿 nu'er - córka wójiao WangZhdng. - Na nazwisko
mam Wang, nazywam sięWang Zhong.
儿子 erzi - syn {wjęzyku chińskim nazwiskozawsze
znajduje sięprzed imieniem)
奶奶 nainai -babcia
Zaimki pytajne:
爷爷 yeye - dziadek
哪 jaki/który
姐姐 ji句ie -starszasiostra 谁 咖 7-kto
什么 shćnme - co
妹妹 meimei - młodsza siostra 多 d/ó-jak dużo
(wpytaniach o liczbę większę niż 10)
哥哥 S^Se ~starszybrat 几 j i - ile
(wpytaniach o liczbę mniejszą niż 10)
弟弟 młodszy brat

妻子 qizi - żona

丈夫 zhangfu -mąż

Przedstawianie się:

你叫什么名字?M jiao shenme mingzi?
- Jakmasz na imię?
我叫王中。 JVójiao WangZhdng.
-Nazywam sięWang Zhong.

3l — ____________________________ __________

W Chinach do nieznajomych zwracamy się, używając nazw członków rodzi­
ny. Do osób starszych zwracamy się 爷爷 yeye („dziadku”)lub 奶奶 nainai
(„babciu,,),do osób w średnim wieku - 叔叔 shushu („wujku”)lub 阿姨 dyi
(„ciociu”). Do młodszych od siebie mówimy 弟弟 didi („młodszy bracie”) lub
妹妹 meimei („młodsza siostro”),a do niewiele od nas starszych - 哥哥 gege
(„starszy bracie”)i 妲姐 jiejie („starsza siostro”).

6 4 /™°v/ EJ£ZDVIGCIOA»RCCD.H

CWICZENIA Uwaga:

6.1 Zwróć uwagę na
budowę znaku
Dopasuj słowa do obrazków. Wpisz słowa w podane kratki. 爷 ye (dziadek).
Zawiera on ten
sam element, co
znak 爸 ba (tata):


dziadek

a )妈 妈 mama
b) 女儿
c )爸 爸 baba

40 >6.2

Przepisz podane znaki do odpowiednich kolumn tabeli. Ich wymowy możesz wysłuchać
na płycie audio dołączonej do kursu.

ton pierwszy ton drugi łon trzeci łon czwarty Zapamiętaj:
W Rozdziale 4
6.3 wspomniano,
że partykułę
W podanych słowach dopisz brakujące znaki.. 白勺de można
pominąć, gdy
1•爷 2. 妈 3.哥 4. 友 5.妹 wyraz określający
jest wyrażany za
pomocą zaimka
osobowego
oraz łączą go
z wyrazem

określanym
bliskie relacje.
Gdy mówimy
0 czionKacn
rodziny,
przyjaciołach
1znajomych,
zazwyczaj
pomijamy 白勺de,
np.:

妻子 wd qizi
- moja żona
他奶奶ta nainai
- jego babcia

www.jezykiobce.pl 65

Zapamiętaj: 6.4
Połącz znaki w pary tak, aby utworzyły znane ci słowa. Całe słowa przepisz do kratek.
Wiesz już, że znak
1 .妹 2 .哥 3 .弟 4 .爸 5.姐
女 nu oznacza a )弟 b ) 姐 c )妹 d ) 哥 e) 爸

w piśmie
chińskim kobietę.
Zapoznaj się
ze znakiem
„mężczyzna”

mężczyzna 6.5
nan Przepiszznaki do odpowiednich kolumn tabeli.

1. zawierające 2. zawierające 3. zawierające 4. zawierające
element element element element

马 (koń) 女 nń (kobieta) 大 yóu (ręka) 可 kś (móc)

Wskazówka: 6.6
Znak 男 nan
składa się Znajdźwdiagramieznaki, któreznasz. Czyrozpoznajeszkształt, wktóryukładająsię
zakreślone pola?
z elementów

田 tión (pole)
i 力 li (siła).

离 知 因所被

姐 没 有 朋 马奇

不打 车你 飞

是 父 人 国火


到床里后前

66 JEEZDVCG!OABCRE.DPŁ

6.7
Przepiszsłówka i wyrażenia do odpowiednich miejscwzdaniach.

-•我丈夫是 o 75 shi wó de minisłowniczek:
男朋友
3 .我有一个哥哥,我 Wó zhangfu shi nanpengyou
Wóyóu yTge gege, wó - chłopak (osoba,
Ta shi wó de z którą jest się
6.8 w związku)
Połącz pytania z odpowiedziami. a)这是我弟弟的书。 女 朋 友 rśpćngyou
Zhe shi wó didi de shii. - dziewczyna
1 .他 是 你 弟 弟 吗 ? (osoba, z którą jest
Td shi n i didi ma? b)那是我奶奶。 się w związku)
Na shi wó nainai. 和 fe'-i,oraz
2 .他是波兰人吗?
Ta shi Bólanren ma? c )不 是 ,他是 我 哥 哥 。 Zapamiętaj:
Bu shi, td shi wó gege. Zaimek f f 么
3 .这是什么? shenme (co?)
Zhe shi shenme? d)我们是美国人。 umieszczamy
Wómen shi Meiguóren. przed
4 .那是谁? rzeczownikiem,
Na shi shei? e )不 是 ,他是 德 国 人 。 gdy chcemy
Bu shi, ta shi Deguóren. uzyskać
5 .你们是哪国人? szczegółowe
Nimen shi na guó ren? informacje na
jego temat, np.:
这是什么书?
Zhe shi shenme
shii? - Co to za
książka?
这是日本书。
Zhe shi Rlben shń.
- To jest japońska
książka.

3. 4. 5.

www.jezykiobce.pl 67

Zapamiętaj: 6.9
W języku
chińskim Utwórz poprawne zdania.

nazwisko to Przykład: > 这是 + 我 妈 妈 。 Zhk shi 十wó mama.
姓 xingya imię: (To jest 十moja mama.)
名字 mingzi.
Nazwisko 1. 我妹妹 Wó meimei a ) 姓 ?xing?
zazwyczaj składa
się z jednego 2 .您贵 Nin gui b ) 吗 ?ma?
znaku, a imię
3 .我 姓 王 ,Wó xing Wóng, c ) 叫王 兰 。jia o WangLan.
z jednego lub
dwóch znaków. 4 .我 没 有 如 d ) 哥 哥 。gćge.
Przykładowo,
obecny prezydent 5 .你 有 弟 弟 Ni yóu didi e ) 我 叫 王 中 。wdjia o Wang Zhdng.
Chińskiej
Republiki 4.
Ludowej
6.10
Hu Jintao ma na
imię 锦涛 Jintao Wybierz prawidłową odpowiedź: a, b lub c.
$锦jin to „brokat”,
涛 tao znaczy 1.她 是 . . . . . . 吗 ? b) 谁 shći c) 的 de
„fala”),a na Td s h i...... ma?
nazwisko 胡 Hu. a) 俄罗斯人 ŹluósTrćn

2 .她 是 ......? b ) 哪 nó c )谁 shći
Td s h i...... ?
a )什么 shćnme

3 .她 是 我 儿 子 . . . . . . 朋友。

Ta shi wó e rzi...... pengyou.

a ) 的 de b) 不 bń c ) 是 shi

4........ ,她 是 我 姐 妲 。 b ) 是 Sh'i c )谁 Shći
...... ,ta shi wójiejie.
a )我 Wó

5.我 爸 爸 ...... 波 兰 人 , 是 英 国 人 。

Wó b ab a...... Bólanren, shi Ymgguóren.

a )是 shi b) 不是 bił shi c ) 的 de

68 ^ED G AR D
JEZTtlO>CE.Pl

6.11 Zapamiętaj:
Z rozsypanych słów ułóż zdania i przepisz je do kratek. 什 么 的 shćnme de
1 .中 国 人 / 不 / 你 / 是 / 爷爷 jest wyrażeniem
idiomatycznym.
Zhdngguóren I bu I ni / yeye / shi Umieszczone na
końcu zdania
2 .是 / 妹 妹 / 她 /我 oznacza “i tym
shi / meimei I ta I wó podobne”, np.:
书 ,杂 志 ,
3 .的 /男朋友/ 是 / 这 / 她 什 么 的 。 SM,
de / nanpengyou / shi / zhe / td zazhi, shenme de.
- książki, gazety,
itp.

minisłowniczek:

杂 志 zazhi- gazeta

6.12

Wybierz zdanie chińskie odpowiadające zdaniu w języku polskim.

1. To jest moja córka. 3. Co to jest?
a)这是我女儿。 a)这是谁?
Zhe shi wó nu1er. Zhe shi shei?
b )那是我儿子。 b )这是什么?
Na shi wó erzi. Zhe shi shenme?

2. Mój chłopak jest Francuzem, 4. Czy masz dwie młodsze siostry:
a )我的男朋友是法国人。 a)你有两个妹妹吗?
Wó de nanpengyou shi N iyóu liang ge meimei
Faguóren. ma?
b)我 的 女 朋 友 是 法 国 人 。 b )你有两个姐姐吗?
Wó de nupengyou shi N iyóu liang gejiejie ma?
Faguóren.

www.jezykiobce.pl 69

Czy wiesz, ż e " .? SPRAW DŹ SIĘ!

W Chinach 6.13
obowiązuje tzw.
politykajednego Napisz po chińsku.
dziecka
(计划生育政策 1. mój dziadek

jlhua shengyii 2. Kim jesteś?

zhengce). Nie 3. jeden starszy brat
oznacza to
jednak, że 4. nie mieć
każda rodzina
w Chinach 5. mieć starszą siostrę
może miećtylko
jedno dziecko. 6.14
W obszarach
wiejskich do­ Uzupełnij zdania odpowiednimi wyrazami.
zwolonejest
posiadanie 1.这 是我男朋友。 4.我
dwójki dzieci, W ó...... yóu didi.
jeśli pierwsze Z h e ...... shi wó nanpengyou.
dzieckojestpłci 5.我爷爷八
żeńskiej. Przed­ 2.那是 Wóyeye b a ...... sui.
stawicielelicz­ Na s h i...... ?
nychw Chinach
mniejszości et­ 3.
nicznych mogą .jia o Wang Zhdng.
mieć kilkoro
dzieci. Polityka
jednego dziecka
realizowanajest
rozmaicie
w różnychpro­
wincjach. Zależy
tow znacznym
stopniu od oko­
liczności, np.:
na obszarach
dotkniętych
klęskami żywio­
łowymi przepis
ten nie obowią­
zujew ogóle.

70 EDGARD

JEZVKIOBCt PL

- 我喜欢在这样文明的地方吃饭…

W óxihuan zai zheydng wenming de difang chTfdn...

- Lubię jeść w takich kulturalnych miejscach. •

W tym rozdziale:
-słownictwo: artykuły spożywcze, owoce, warzywa, napoje, posiłki
-gramatyka: spójnik 和 he,czasowniki modalne

ZNAKI
Zapoznaj się z nowymi znakami i przećwicz ich pisanie w kratkach. Kierunek ry­
sowania kresek zaznaczony jest zieloną strzałką. Pamiętaj o kolejności i kierunku
kresek. Zwróć uwagę, z jakich elementów składają się znaki (opisy w tabelkach).

jeść
chi

口 kóu (usta) + 乞 qi (błagać)

pić
he

口 kóu (usta) + 易 (jak? dlaczego? kiedy?)

wcześnie,

wczesny
zao

日 ri (słońce) + 十 shi (dziesięć)

72 EDGARD

j e z yk i obce . pl

południe,

siódma gałąź

z 12 Gałęzi

Ziemskich Ideogram przedstawia siódmą z 12 Gałęzi

Ziemskich. Gałęzie Ziemskie to chiński tradycyjny

system pomiaru czasu. Doba podzielona jest

na dwanaście części, każdej z Gałęzi Ziemskich

przyporządkowana jest jedna z tych części.

późno, późny
wan

B ń (słońce) + 免 mian (zwolnić)

jedzenie,
ugotowany ryż

fan

i shi (jedzenie) + 反fan (odwracać)

www.jezykiobce.pl 73

ZAPOZNAJ S\\ Z N O W YM MATERIAŁEM, A NASTĘPNIE W YKONAJ CW ICZENIA.

I 41C l DIALOGI:

你早饭吃什么?
Nizaofan chi shenme?
(Co jesz na śniadanie?)
我 早 饭 吃 面 包 和 鸡 蛋 ,你 呢 ?
Wó zaofan chi mianbao hejidan, n i ne?
(Na śniadanie jem chleb i jajka, a ty?)
我早饭不吃面包,我吃米 饭 。米饭真好吃
Wó zaofan bu chi mianbao, wó chi mifan.
Mifan zhen haochi!
(Na śniadanie nie jem chleba, jem ryż.
Ryż jest naprawdę smaczny!)

您要吃什么?
Nin yao chi shenme?
(Co chce Pan zjeść?)
我要吃鱼和米饭。
Wóyao chiyu he mifan.
(Chcę zjeść rybę i ryż.)
您要喝什么?
Nin yao he shenme?
(Czego chce się Pan napić?)
我要喝可口可乐。
Wó yao he kekóukele.
(Chcę się napić coca-coli.)

Czy wiesz, ż e ...?

W Chinach wyróżnia się osiem Równych tradycji kulinarnych z ośmiu prowincji: Shandong,
Guangdong, Sichuan, Hunan, Jiangsu, Zhejiang, Fujian oraz AnhuL Dania tych kuchni bardzo się
od siebie różnią.

EDGARD

JEZTKIOBCE.PI

\| GRAMATYKAW PIGUŁCE:

Spójnik 和 he

Spójnik 和 hć oznacza,,i”. Służy tylko do łączenia rzeczowników. Nie można go
użyć do łączenia czasowników czy przymiotników. Przykłady:
我 早 饭 吃 面 包 和 鸡 蛋 Wó zaofan chi mianbao hejidan.
(Na śniadanie jem chleb i jajka.)
我有哥哥 和 姐 姐 。 Wó yóu gege hejiejie.
(Mam starszego brata i starszą siostrę.)

Czasowniki modalne

要 yiio podstawowe czasowniki modalne wjęzyku chińskim 会 hui
chcieć 得 dći 应该 yTnggdi 可 以 k^yi 能 nćng potrafić

musieć powinno się móc, mieć móc, mieć
pozwolenie, pozwolenie,
potrafić potrafić

W języku chińskim bezpośrednio po czasowniku modalnym występuje drugi
czasownik, np.:

我要吃冰淇淋。
Wó yao chi bmgąilin.
Chcę zjeść lody.

你应该回家。
NiyTnggai huijia .
Powinieneś wrócić do domu.

他不会游泳。
Ta bu hui yóuyóng.
On nie potrafi pływać.

Czasowniki 可以 keyi oraz 肯泛neng w zdaniach twierdzących mają bardzo po­
dobne znaczenie, są używane wymiennie. Jednak w zdaniach przeczących wi­
doczna jest różnica w znaczeniu.不可以 bil keyi oznacza „nie wolno, nie mieć
pozwolenia5, natomiast 不育b bu neng oznacza „nie móc, nie potrafić”.

www.jezykiobce.pl 75

43€ SŁÓWKA!KONSTRUKCJE:

Artykuły spożywcze:

米饭 mifiin - ryż (ugotowany) 大蒜 dasuan - czosnek
青菜 ąmgcai - warzywa o zielonych
面条 miantiao - makaron liściach, sałata

面包 chleb

肉 róu - mięso Napoje:

鱼 j^-ryba

汤 伽 g —zupa 水 shui- woda

鸡蛋 j了dó/i -jajka 牛奶 mleko

汉堡包 tówtóotóo - hamburger 茶 cha - herbata

薯条 shutiao - frytki 咖 啡 句 海 -kawa

巧克力 czekolada 果汁 guózhi- sokowocowy

蛋糕 dangao - ciasto 可口可乐 k ś k ó m coca-coh

冰淇淋 bingqUin - lody 啤酒 p ijm - _ o

葡萄酒 pńtóojm-yńno

Owoce: 白 酒 沖 J-wódka

水果 shuiguó- owoct Posiłki:
苹果 pmgguó-^biko
香蕉 xiangjiao - banan 早饭 zaofan - śniadanie
草莓 caomei - truskawka
樱桃 yżhgtóć) - wiśnia 午饭 —lunch, obiad (posiłek
梨 //-gruszka
jedzonyok 12:00)
葡 萄 / t ó 如 - winogrona
橙子 chengzi- pomarańcza 晚饭 wónfim - obiad, kolacja (posiłel
łr ł蒙 nmgmeng- cytryna
西瓜 xlgua-arbuz jedzonyok. 18:00)

Warzywa: Przydatne wyrażenia:

蔬菜 ^wca/-warzywa 吃 chi-jeść
喝 /^-pić
土豆 tiidóu - ziemniak 好吃 Moc/zf- smaczny (o czymś
do jedzenia, dosł. dobrydo jedzenia)
黄瓜 huanggua - ogórek 好喝 haohe- smaczny (o czymś do picia,
dosł. dobry do picia)
番® janąie - pomidor 你 早 饭 吃 / 喝什么?Mzdofhn cM/ hć
shenme? - Co jesz/ pijesz na śniadanie?
红萝卜 —marchewka 你 要 吃 / 喝彳十么?My&ochT/hć
shenme? - Co chceszzjeść/ wypić?
胡 椒 崎 /如 - papryka

洋葱 yangcdng- cebula

76 EDGARD
t:Yl,OBCE r l

ĆWICZENIA

Przepisz podane poniżej znaki do odpowiednich kolumn tabeli. Ich wymowy możesz wysłuchac Zapamiętaj:
na płycie audio dołączonej do kursu. Znak 午 wu
przedstawia
吃 午 喝 晚 早 /又 饭 siódmą z
dwunastu Gałęzi
łon pierwszy ton drugi ton trzeci łon czwarty Ziemskich, które
według chińskiej
astronomii
dzieliły dzień

na dwanaście
części (po dwie
godziny każda).
Siódma Gałąź
przypada na okres
między godziną
11 a 13, dlatego
znak ten oznacza
„południe”.

chcieć
yao

1. zawierające 2. zawierające 3. zawierające 4. zawierające
element element
element element
口 kóu (usta) 女n益 (kobieta)
曰 ri (słońce) 尔shi (jedzenie)

www.jezykiobce.pl 77

Zapamiętaj: 7.3
Znak 早 zao Połącz znaki w pary tak, aby utworzyły znane ci słowa. Całe słowa przepisz do kratek obok.
(wcześnie,
wczesny) 1.晚 a) 喝 1.
przedstawia 2.妈 b)国 2.
słońce, które 3•朋 C )饭 3.
wznosi się nisko 4■好 d)友 4.
nad horyzontem.

Zapoznaj się
z nowym
znakiem:
米 m i (ryż)
przedstawiającym
ziarna ryżu:

ż 5. 中 e) 妈 5.

ry f
s

7.4 ^
' wcf
Połącz znaki z transkrypcją.
l
要 b)^ M

早 T
饭 dd)CAr

喝 oi

4 . azo

Zapamiętaj: 2. 3.
W języku
chińskim 7.5
czasownik 吃 chi
(jeść) łączy się Uzupełnij słowa brakującymi znakami.
z rzeczownikiem
饭fan, tworząc 1. 午 _____ 2. ______哥 3. 吃
złożenie 吃饭 4. 好 _____ 5. _____ 喝

chTfan. Dosłownie
oznacza ono „jeść
jedzeniejednak

jest używane w
znaczeniu „jeść”.
饭 fa n jest w tym
przypadku tzw.

dopełnieniem
pustym.

78 JEEZDYKGI0A3CRE.DPL

7.6
Połącz chińskie słówka z ich polskimi odpowiednikami.

1•苹果 pmgguó a) marc!
2 .早饭 z&ofim
3 .西瓜 b) sok owocowy
4 .红萝卜 hónghóbo
5 .巧克力 qióokdli c) CZekolada d)jabłko
6 .果汁 guózM e) arbuz f) śniadanie

4. 5• ••• •

7.7 minisłowniczek:

Dopasuj zdania do obrazków. 喜 欢 xihuan
-lubić
1 .我 们 妈 妈 喜 欢 香 蕉 、苹 果 、 葡 萄 和 梨 。
Wómen mama xihuan xiangjiaoypingguó, putao he //• Zapamiętaj:
Interpunkcja
2 .我不吃洋葱。 chińska czasami
Wó bu chiyangcdng. różni się od
他女朋友4 1饭 吃 蛋 糕 ,也 喝 咖 啡 。 interpunkcji
Ta nupengyou wufan chi dangao, ye he kafei. w języku polskim,
np. przy
4• 我们星期天午饭吃香蕉、苹 果 、柠 檬 、梨和巧 克力 。 wyliczaniu
przedmiotów
Wómen xingqJtian wufan chixiangjiao, pingguó, nmgmeng, używamy
li he ąiaokeli. tzw. przecinka
5 .我弟弟不喜欢胡椒、红萝卜、番茄和青菜。 wyliczającego、.
Wó didi bu xihuan hńjmo,hóngluóbo, janąie he ąmgcai. Zwróć też uwagę
na chińską
kropkę:。

www.jezykiobce.pl 79

Zapamiętaj: 7.8
Poznaj dwa nowe Połącz chińskie czasowniki modalne z ich polskimi odpowiednikami.

znaki, którymi 1 . 应 该 )ńnggdi a) chcieć musieć
zapisywany jest
2.会 hui c) powinno się
zaimek pytajny
什 么 shenme 3.得 dśi olenie, p0•'trafić
(co?).
Znak 什 shćn 4.要 如 d.) itioc,
składa się z
5 .可 以 kśyi
elementów, które
już znasz:\ ren 2. 3. 4. 5.
(człowiek) i 十
shi (10): 7.9

Przepisz słówka i wyrażenia do odpowiednich miejsc w zdaniach.

Znak me 1.我 们 晚 饭 ---- 米饭 和 蔬 菜 。
zbudowany jest Wómen w anfan...... mifan he shucai.
tylko z trzech
2.你 ---- 喝什 么 ?
kresek: N i...... he shenme?

3.你 ---- 饭 吃 什 么 ?
N i...... fan chi shenme?

4.1---- 不 吃 肉 。
...... bil chi róu.

5.我 要 ---- 咖 啡 。
Wóyao...... kajei.

80 EDGARD

JEZyKI Ot CE. PL

7.10 Zapamiętaj:
Wybierz zdanie polskie odpowiadające zdaniu w języku chińskim. W języku
chińskim
1 .他 午 饭 喝 余 。 4 .我们午饭吃水果和蔬菜。 mówimy喂汤
Ta wufan he cha. Wómen wufan chi shuiguó he tang (pić
a) On na śniadanie pije herbatę. he shucai. zupę), a nie
b) On na lunch pije herbatę. a) Na lunch jemy warzywa. jeść zupę.
b) Na lunch jemy owoce
2 .他们要吃什么? i warzywa. Zapamiętaj:
Tamen yao chi shenme? Zapoznaj się
a) Co oni chcą zjeść? 5 .我爸爸不喝咖啡。 z nowym
b) Czego oni chcą się napić? Wó baba bu he kafei. znakiem:
a) Mój tata nie pije kawy. Znak 汤 tang
3 .我晚饭不吃面包。 b) Ja nie piję kawy. (zupa) zbudowany
Wó wanfan bu chi mianbao. jest z elementów
a) Na kolację jem chleb. / shui (woda) i 易
b) Na kolację nie jem chleba. ydng (promienie
słońca).
7.11
zupa
Połącz pytania z odpowiedziami. tang

1 .你 们 午 饭 喝 什 么 ? a)妈妈不吃面条。
Nimen wufan he shenme? Mama bu chi miantiao.

2 .你妹妹晚饭吃什么? b)我们午饭喝水。
Ni meimei wanfan Wómen wufan he shui.
chi shenme?
c)我不喝啤酒。
3 .她们要喝什么? Wó bu hepijiu.
Tamen yao he shenme?
d)她晚饭吃面包和鸡蛋。
4 .谁不吃面条? Ta wanfan chi mianbao
Shei bu chi miantiao? hejidan.

5 .你喝啤酒吗? e)她们要喝汤。
N i he pijiu ma? Tamen yao he tang.

2. 4. 5.

www.jezykiobce.pl 81

Czy wiesz, że... ? 7.12

Nazwy Napisz po chińsku.
chińskich dań
często sąbardzo 1. smaczny (o czymś do p i c i a ) ___________
skomplikowane
a ich wymowa 2. chcieć jeść ___________
przysparza
obcokrajowcom 3. pić zupę ___________
wiele trudności.
Zamawiając 4. ugotowany ryż ___________
cośw restau­
racji, nigdynie 5. jeść kolację ___________
można być do
końca pewnym, 7.13
cowłaściwie
znajdzie sięna Z rozsypanych słów utwórz poprawne zdania.
talerza Dlatego
warto poznać 1 .吃 / 中 国 人 / 什 么 / 早 饭 /?
nazwy dwóch c h i/ Zhdngguóren / shenme / zaofan?
najpopularniej­
szychpotraw, 2 .和 / 晚饭/ 米饭/ 蔬菜 / 吃 / 得 / 我。
które można he / wanfan / m ifan / shucai / chi / dei / wó.
zjeśćw całych
Chinach: 3 .什 么 / 午饭 / 吃 / 要 / 你们?
shenme / wufan / ch i/ yao / nimen?
麻婆豆腐
4 .喝 / 他 / 啤酒/ 可以。
Mapó dóufił
-tofu wpikant­ he I ta Ipijiii / keyi.
nym sosie(dosł.
tofu przyrządzo­ 5 .不 / 肉 / 我 / 朋友 / 吃 / 的。
ne przez kobietę bu / róu I wó I pengyou / chi / de.
o bliznowatej
twarzy)

宫保鸡丁

Gdngbao
jiding -kawałki
kurczakaw
sosiez orzesz­
kami ziemnymi
{dosł. kawdki
kurczaka straży
pałacowej)

82 EDGARD

JEZTtlOBCE.Pl

ZAKUPY

~ 妈 ,我 的 同 学 已 经 都 有 小 胳 驼 了 !我 也 要 !
Ma, wd de tóngxue yijTng dóuyóu xiao ludtuo le! W óyeyaol

Mamo, wszyscy w mojej klasie mają już wielbłądy, ja też chcę!
W tym rozdziale:
-słownictwo: ubrania, kolory, podstawowe przymiotniki
-gramatyka: spójnik 还是 haishi (albo, lub), klasyfikatory (c.d.)

ZNAKI

Zapoznaj się z nowymi znakami i przećwicz ich pisanie w kratkach. Kierunek ry­
sowania kresek zaznaczony jest zieloną strzałką. Pamiętaj o kolejności i kierunku
kresek. Zwróć uwagę, z jakich elementów składają się znaki (opisy w tabelkach).

klasyfikator
uniwersalny

ge

人 ren (człowiek) + I gun (kreska)

klasyfikator
do rzeczy

długich i ubrań
poniżej pasa
tiao

夂 zhi (klucz o znaczeniu "iść") + 木 mu (drzewo)

件 // ren (człowiek) + 牛 niu (krowa)

klasyfikator
do ubrań

powyżej pasa
jia n

dduży

Piktogram przedstawiający człowieka z rozłożonymi rękami.

84 EDGARD

jiZTKioicc.n

mały )\ ba (osiem) + Jjue (haczyk)
xiao 手 shóu (ręka) + 目 (oko)

patrzeć,
widzieć,
czytać

kan

kupować
mai

(element niesamodzielny,
nie posiada wymowy ani znaczenia) + 头 tóu (głowa)

jeszcze L chuó (iść) +不 bu (nie)
hai
85
www.jezykiobce.pl

ZAPOZNAJ SIĘ Z N O W Y M MATERIAŁEM, A NASTĘPNIE WYKONAJ ĆW ICZENIA.

~ 您要买什么?
Nin yao mai shenme?

(Co chce Pani kupić?)

- 我要买一条裤子。
Wó yao mdi y i tiao kuzi.

(Chcę kupić jedną parę spodni.)

- 您要ł十么颜色的?
Nin yao mai shenme yanse de?

(Jakiego koloru?)

- 我要蓝色的。

Wó yao lanse de.

你 好 。我要买一件衬衫。 (Niebieskie.)

N i hao. Wó yao mai yTjia n chenshan. - 您看一下这条。这条 很好 看。

(Dzień dobry. Chciałabym kupić bluzkę.) Nin kan yixia zhe tiao.

白色的还是绿色的? Zhe tiao hen haokan.

Baise de haishi liise de? (Proszę zobaczyć tę parę.

(Białą czy zieloną?) Te spodnie są ładne.)

绿色的… … 这件衬衫太大了,

没有小一点的吗?

Luse de... Zhejia n chenshan tai da le,

meiyóu xiao yidian de ma?

(Zieloną…Ta bluzka jest zbyt duża,

czy nie ma trochę mniejszej?)

有 。您试穿一下这件衬衫。合 适 吗 ?

Yóu. Nin shichuan yixia zhejia n

chenshan. Heshi ma?

(Jest. Niech Pani przymierzy tę bluzkę.

Pasuje?)

合 适 。多 少 钱 ?

Heshi. Dudshao qian?

(Tak. Ile ona kosztuje?)

五十块钱。

Wushi kuai qian.

(Pięćdziesiąt juanów.)

86 EDGARD

jeiY«io«ce.Pi

C l GRAMATYKA W PIGUŁCE:

Klasyfikatory

Zapoznaj się z nowymi klasyfikatorami.

klasyfikator użycie przykład
件 ji&n ubrania wierzchnie
(powyżej pasa) i — 件夕卜衣y ijia n waiyi
条 tiao niektóre przedmioty (jeden płaszcz)
双 shudng 一件礼物 y ijia n liwu (jeden prezent)
ubrania poniżej pasa, 一件事情 yfjia n shląing
długie przedmioty (jedna sprawa)

para, —条裤子 yi tiao kuzi (para spodni)
klasyfikator do rzeczy, 三 条 裙 子 san tiao qunzi
które składają się (trzy spódnice)
z dwóch oddzielnych 一双革圭子少żshuang xiezi
sztuk (para butów)
一双抹子 y i shuang wazi
(para skarpet)
一 双 後 子 }^shuang kuaizi
(jedna para pałeczek)

Spójnik 还 是 haishi

Spójnik 还是 haishi oznacza „albo”. Używany jest tylko w zdaniach pytających.
Wyrażamy za jego pomocą wybór pomiędzy dwoma możliwościami, dlatego też
należy on do spójników alternatywnych, np.:

你要咖啡还是茶?
N iyao kafei haishi cha?
Chcesz kawę czy herbatę?

你要这件衣服还是那件衣服?
Ni yao zhejian y jfu haishi najia n yifu?
Chcesz to czy tamto ubranie?

你穿黑色的鞋子还是棕色的鞋子?
N i chuan heise de xiezi haishi zdngse de xiezi?
Nosisz czarne buty czy brązowe buty?

www.jezykiobce.pl 87

47
◎ SŁÓWKA I KONSTRUKCJE:

Ubrania i dodatki: Podstawowe przymiotniki:

衬衫 chenshan - koszula, bluzka 大 da-duży
毛衣 maoyi-sweter
裤子 tóz/-spodnie 小 xiao - mały
夹 克 力 淑 -kurtka
裙子 qunzi - spódnica 好看 haokan - ładny
大衣 dayi- płaszcz
$ 月6 yTfu- ubranie 难看 ncmkan-brzYÓki
连衣裙 lidnyiąun - sukienka
鞋子 xiezi-buty 便宜 tani
巾冒子 maoz/-czapka
贵 gz/z-drogi

Kolor》 Przydatne słówka i wyrażenia:

黑色 heise-czdiny 穿 chuan - nosić, zakładać
试穿 shichuan - przymierzać
& 色 baise-biabf 看 kan - patrzeć, widzieć, czytać
买 maz-kupować
红色 hóngse- czerwony 合适 tó/zz-pasować
_ 点 yidian - trochę
绿色 liise - zielony —下 yma - trochę (sufiks czasownikowyy
łagodzący wydźwięk wypowiedzi)
黄色 huangse —żółty 太……了 !K i…le! - (Tojest) zbyt"
......多少钱?••• dudshao qión?
nitut'&C3 niebieski - Ile kosztuje?
……块钱。... kuai qian.
棕色 zdngse- brązowy - (podając cenę) •••juanów.

灰色 hulse-szary

橙色 chengse—pomarańczowy

Zapamiętaj:
W poprzednich rozdziałach poznałeś słowo 月月友 pengyou (przyjaciel).
W tym rozdziale nauczyłeś się słowa 小 xiao (mały). W Chinach dorośli
zwracają się do dzieci, używając wyrażenia ,j、月月友xiao pengyou (dosłownie:
,mał), przyjaciel”)

88 EJEDzrGrioAicREDpi

ĆWICZENIA Zapamiętaj:
Przymiotniki 好看
8.1 haokan (ładny)
i 难看 nankan
Połącz znaki w pary tak, aby utworzyły znane ci słowa. Całe słowa przepisz do kratek obok. (brzydki) znaczą
dosłownie: „dobry
1. 好 a) 朋友 ^ do patrzenia”
i „trudny do
2. 还 b) 看 2. patrzenia”.
W Rozdziale 8
3. 什 c) 十 3, poznałeś słowo
好 吃 haochi
4. 男 d) 么 4 (smaczny).
Na tej samej
5. 五 e) 是 5 zasadzie tworzy
się przymiotnik
% 8.2 难 吃 nónchT
(niesmaczny,
Przepisz podane znaki do odpowiednich kolumn tabeli. Ich wymowy możesz wysłuchać dosł. trudny
na płycie audio dołączonej do kursu. dojedzenia).

W Rozdziale 7
poznałeś spójnik
和 he (i). Na
osobnej kartce
przećwicz pisanie
znaku 禾口hć:



he

łon pierwszy ton drugi łon trzeci łon czwarty

www.jezykiobce.pl 89

Zapamiętaj: 8.3
太 tai znaczy
„zbyt”. Zauważ,że Dopasuj słowa do obrazków.
znak 太 tai jest
bardzo podobny 1.衬衫
do znaku 大 da chenshan
(duży). Różni się
2.连衣裙
od niego tylko lidnyiąun
jedną kreską.
3.鞋子
Na osobnej kartce xiezi

przećwicz pisanie 4 .裙子
qunzi
tego znaku:

zbyt
tai

8.4

Dopasuj do obrazków właściwe wyrażenia.

1. 一条裤子
y i tiao kuzi

2. 七条连衣裙
qi tiao lidnyiąun

3. 蓝色的鞋子
lanse de xiezi

4. 黄色的帽子
huangse de maozi

90 ■<£) EDGARD
JEZYICIOBCE.rL

8.5
Przepisz podane znaki do odpowiednich kolumn tabeli.

1. zawierające 2. zawierające 3. zawierające 4. zawierające
element element element element
\ ren chuó 木 mu 头 tóu
(człowiek) (biegnący (drzewo) (głowa)
człowiek)

8.6 Zapamiętaj:
Połącz przymiotniki o przeciwstawnym znaczeniu. Poznałeś już słowa
大 da (duży)
1.大 a \好 ) 看~ i 小 xiao (mały).
2.黑色的 便/ 宜 Razem tworzą
3.难看 słowo大小
4.贵 b \难N/ 吃 dcociao, które
5.绿色的 \/白 色 znaczy „rozmiar”,
6.好吃 np.:
c \vn 的
你的鞋子大小是
ed) 红色的 多少?

f)小 N i de xiezi daxiao

8.7 shi dudshao?
Połącz chińskie słówka z polskimi odpowiednikami. —Jaki masz
rozmiar buta?

1. 外衣 waiyi a) nosie,
2. 夹克 jiókŁ b) po:marańczowy
3. 合适 hćshi
4. 蓝色 lónsb c) płaszcz d) niebieski
5. 胃 chuan f) kurtka
6 .授 色 chćngs会 e) pasować

4. 6.

www.jezykiobce.pl 91

Zapamiętaj: 8.8
Wyrażenie
多 少 钱 dudshao Zapoznaj się z nowym znakiem, a następnie przepisz podane poniżej znaki do odpowiednich
ąian oznacza miejsc w zdaniach.
„Ile kosztuje?”. Przećwicz pisanie znaku 双 shuang —para. Składa się on z dwóch
多少 dudshao znanych ci już elementów 又 yóu (piktogramów przedstawiających
to zaimek rękę).
pytajny „jak
dużo?,;钱 ąian para
to „pieniądze' shuang

To wyrażenie
dosłownie

oznacza więc: „Jak
dużo pieniędzy?,,

1 .这 条 裙 子 _ _ _ _ _ 大了,没有小一点的吗?
Zhe tiao q u n zi....... da le, meiyóu xiao yidian de ma?

2.这 件 衬 衫 很 好 I。

Zhejian chenshan hen hao

3 .我要买一 _ _ _ _ _ 鞋子。
Wó yao mdi y i ....... xiezi.

4 .你 要 这 _ _ _ _ _ 裤 子 吗 ?
Ni yao z h e ....... kuzi ma?

5 .我 没 _ _ _ _ _ 黑色的夹克。
Wó m e i....... heise dejiake.

92 EJEZDTKGIOABCRE.DPl

8.9 a)可以。
Keyi.
Połącz pytania z odpowiedziami.
b)我要吃苹果。
1 .这 条 裙 子 多 少 钱 ?
Zhe tiao qunzi dudshao qian? Wóyao chi pingguó.
c)她今年二十四岁了。
2 .我可以试穿这件衬衫吗?
Wó keyi shi chuan zhejia n Tajm nian ershisi
chenshan ma? sui le.
d)五十八块钱。
3 .没有小一点的裤子吗? Wushiba kuai qian.
Meiyóu xiao yidian de kuzi ma? e)没有。
Meiyóu.
4 .你要吃苹果还是橙子?
Ni yao chi pingguó haishi chengzi?

5 .你姐姐今年多大了?
N ijiejie jlnnian duo da le?

2. 3. 6.

8.10 Zapamiętaj:
—下 yJxia i —
Wpisz właściwy klasyfikator w brakujące miejsca w zdaniach. ^ yidian znaczą
„trochę”.
1•这 一T yixia jest
Z h e ...... ren shi shei? przysłówkiem,

2.我要买一 裤子。 który zawsze
określa czasownik,
Wó yao mdi yT...... kuzi.
za którym stoi.
3•这 一双红色的鞋子。 Jego rola polega
na łagodzeniu
Z h e ...... y i shuang hóngse de xiezi. tonu wypowiedzi,
np.:看一下 kan
4•这 衬衫多少钱' yixia znaczy
„popatrzeć”.
Z h e ...... chenshan dudshao qian?
—^ yidian
natomiast jest
rzeczownikiem,
np.:

我可以吃一
点吗?W ó 蝴

chi yidian ma?
- Czy mogę zjeść
troszkę?

www.jezykiobce.pl 93

Czy wiesz, że... ? SPRAWDŹ SIĘ!
8.11
W Chinach Napisz po chińsku.
taigowaniesię
jestpowszechne. 1. nie kupować
Je^iprzy
produkcienie 2. trzy pary
ma ceny, oznacza
to,żemożnasię 3. za mały
targować Ceny
dlazachodniego 4. albo
turystysązwykle
zawyżone,więc 5. ładny
wartospróbować 8.12
przekonać Uzupełnij zdania odpowiednimi wyrazami.
sprzedawcę,
żebyjeobniżyt i .你要喝红茶 绿 茶 ? N iyao he hóngchó
Oto kilka
zwrotów,które 2. 贵了 gul le!
mogąprzydać
siępodczas 3. 不是我白勺丰君子。 ...... bu shi wó de qunzi.
targowania:
4•你 一下我的帽子。 ,ylxia wó de maozi.
Targowaniesię
太贵了!

Taigul le!

(Zadrogo!)
你太过分了。
Ni taiguójen le.
(Przesadzasz.)
我给你十
钱。
Wógeinishi
kuaiąian.
(Damd zato
dziesięćjuanów.)

5.今 天 我 女 朋 友 要 衣服。

Jintian wó nupengyou y a o ...... yTfu.

94 EDGARD

JEZłUOCIPL

MÓJ DOM

- 这是我打扫房子的方法。

- Zhe shi wd ddsaofdngzi defa n g fd .
一Oto mój sposób na posprzątanie mieszkania.
W tym rozdziale:
-słownictwo: dom, pokoje, meble i sprzęty
-gramatyka:在 zai w funkcji czasownika i przyimka, okolicznik miejsca

ZNAKI

Zapoznaj się z nowymi znakami i przećwicz ich pisanie w kratkach. Kierunek ry­
sowania kresek zaznaczony jest zieloną strzałką. Pamiętaj o kolejności i kierunku
kresek. Zwróć uwagę, z jakich elementów składają się znaki (opisy w tabelkach).

znajdować się, 土 tu (ziemia) + 才 cdi (talent)
w
zai

dom, rodzina

^ mian (dach) +豕 sM (Świnia)

przed
qian

^ cao (trawa) + 月 yu& (księżyc) + lj dao (nóż)

96 EDGARD

jEzyciołCE.n.

twarz,

powierzchnia
mian

Piktogram głowy i oka.

łóżko
chuang

木 mu (drzewo) + 广 guang (schronienie)

krzesło
yi

www.jezykiobce.pl 木 mu (drzewo) +奇 qi (dziwny)

97

szafa, szafka
gui

木 mu (drzewo) + 巨ju (ogromy)

dziecko; sufiks Piktogram głowy, ramion i tułowia dziecka.
zi; zi^

*Uw aga! Znak 子 w znaczeniu „dziecko” wymawiany jest w trzecim
tonie 一zi, jeśli występuje w innych wyrazach w funkcji
sufiksu (np. ł奇子 yizi „krzesło”),wymawiany jest w tonie
lekkim - zL

ZAPOZNAJ SIĘ Z N O W Y M MATERIAŁEM, A NASTĘPNIE WYKONAJ ĆW ICZENIA.

% 我的卧室
Wó de wóshi
(Moja sypialnia)
这 是我的卧室。我的卧室不大,
但 是 很 舒 服 。床 在 卧 室 中间 。
桌 子 在 床 旁边 。椅 子 在桌 子 前面 。
电脑在桌子上面。我的 小猫呢?
我的小猫不在卧室。

Zhe shi wó de wóshi. Wó de wóshi bu da, danshl hen shufu. Chuang zai wósM
zhóngjian. Zhudzi zai chuang pangbian. Y izi zai zhudzi ąianmian. Diannao zm
zhudzi shangmian. Wó de xiao mao ne? Wó de xiao mao bu zai wóshi.
(To jest moja sypialnia. Moja sypialnia nie jest duża, ale jest bardzo wygodna.
Łóżko znajduje się na środku sypialni. Biurko znajduje się obok łóżka. Krzesło
znajduje się przed biurkiem. Komputer znajduje się na biurku. A mój mały
kotek? Mojego kotka nie ma w sypialni.)

98 EDGARD

JEZY«TO>CE.Pl

51| | GRAMATYKA W PIGUŁCE:

Czasownik i przyimek 在 zai

在 zai może pełnić funkcję czasownika „być, znajdować się”, jak również przyim­
ka „w”. Gdy chcemy określić pozycję, używamy 在 zai w znaczeniu czasowniko­
wym „być, znajdować się”, np.:

我 在 家 。 Wó zaijia . - Jestem / Znajduję się w domu.
床在臣卜室中间 o Chuang zai wóshi zhóngjian- Łóżko znajduje się na środku
sypialni.

W zdaniach z orzeczeniem imiennym nie możemy użyć czasownika 在 zai w zna­
czeniu „być55. W takich zdaniach używamy czasownika 是 shi, np.:

他是老师 o 73 shi laoshL —On jest nauczycielem.

Gdy chcemy wyrazić, że czynność odbywa się w jakimś miejscu, używamy 在 zai
w znaczeniu przyimkowym ”w”. Wyrażenie przyimkowe z 在 zai zazwyczaj znaj­
duje się przed czasownikiem, np.:

我 在 家 工 作。 Wó zaijia góngzuó. - Pracuję w domu.
我在华沙上大学 。灰 zai Huasha shang daxue. —Studiuję w Warszawie.

Gdy chcemy zaprzeczyć zdanie, w którym występuje 在 zai, stawiamy przed nim
partykułę przeczącą 不 bil, np.:

我 不 在 家 。Wó bu zaijia . 一Nie ma mnie w domu.
我不在家IL 作 。 Wó bu zaijia góngzuó. —Nie pracuję w domu.

Okolicznik miejsca

W języku chińskim okolicznik miejsca zazwyczaj znajduje się przed orzecze­
niem, np.:

podmiot okolicznik miejsca orzeczenie
工作。
我 在家 góngzuó. (pracować)
Wó (ja) zaijia (w domu)
上大学。
Pracuję w domu. shang daxue. (studiować)

他们 在北京
Tamen (oni) zai BeijTng (w Pekinie)

Oni studiują w Pekinie.

www.jezykiobce.pl 99

W języku chińskim okolicznik miejsca jest wyrażony za pomocą wyrażenia
przyimkowego, czyli przyimka z rzeczownikiem, lokalizatorem lub wyrażeniem
wskazującym na miejsce lub pozycję.

Lokalizator jest to słowo wskazujące na miejsce lub pozycję, np.:

podstawowe lokalizatory

中间 旁边 前面 后面 上面 下面
zhóngjian pangbian ąianm ian xiamian
hóumian shangmian
pośrodku obok pod
przed za na

Uwaga! W języku chińskim te wyrazy nie są przyimkami.
Lokalizatory mogą samodzielnie pełnić funkcję okolicznika miejsca, np.:
他 的 卧 室 在 旁 边 。 Td de wóshi zai pangbian. - Jego sypialnia jest obok.

W wyrażeniu wskazującym miejsce lub pozycję lokalizator występuje razem z rze­
czownikiem. W takim wyrażeniu lokalizator stoi za rzeczownikiem, np.:

wyrażenie wskazujące miejsce lub pozycję znaczenie
na stole
rzeczownik lokalizator za szkołą
桌子
zhudzi (stół) 上面
shangmian (na)

学校 后面
xuexiao (szkoła) hóumian (za)

W zdaniu wyrażenie wskazujące miejsce lub pozycję występuje za 在 zai, nieza­
leżnie od funkcji jaką 在 zai pełni w danym zdaniu, np.:

> zdania z 在 zai w funkcji czasownika, np.:

桌 子 在 床 旁 边 。 Zhudzi zai chuang pangbian. - Stół znajduje się obok łóżka.

> zdania z 在 zai w funkcji przyimka, np.:
我 在 床上面 躺着。 Wó zói chuang shangmian tangzhe. - Leżę na łóżku.

100

S2U SŁÓWKA I KONSTRUKCJE:

Dom: Meble i sprzęty domowe:

家 jia - dom / rodzina 家具j.i研 - meble

房子 fangzi - dom, budynek, mieszkanie 桌子 zhuózi-stół
床 chuang-lóiko
房间 fóng/ión —pokój 椅子 yizi - krzesło
木 巨 guizi - szafa
厨房 kuchnia 沙发 shafa- kanapa
电视 dianshi- telewizor
客厅紀/żhg-salon 电月囟dicmnao - komputer
电话 diónhud —telefon
臣卜室 wdy/zz'-sypialnia 冰箱 bmgxiang- lodówka
洗衣机 xiyiji- pralka
洗手间 xishóujidn- łazienka 灯 血 g —lampa

www.jezykiobce.pl 101


Click to View FlipBook Version