วิจัย TGTร่วมกับชุดกิจกรรม

144

สื่อการเรยี นรู้แผนการจดั การเรียนร้ทู ่ี 14: แผนภาพ

บัตรภาพแสดงผเี สื้อตอมดอกไม้และไลเคนเกาะบนต้นไม้

ภาพ ผีเสื้อตอมดอกไม้
(อา้ งอิงจาก: https://sites.google.com/site/lokkhxngphise/phiseux-kab-dxkmi)

ภาพ ไลเคนเกาะบนตน้ ไม้

อ้างอิงจาก: http://www.sarakadee.com/2011/03/01/lychen/)

145

สอ่ื การเรียนรู้แผนการจดั การเรยี นรู้ท่ี 14: แบบฝกึ หดั ทบทวน

แบบฝกึ หดั ทบทวน เรอ่ื ง ความสัมพันธร์ ะหว่างสิ่งมชี วี ติ
ชอื่ -นามสกุล............................................................................ช้ัน...............................เลขท.่ี .............

โจทย์: ให้นกั เรยี นเลือกคำทเี่ ปน็ รปู แบบของความสัมพนั ธ์ระหวา่ งสง่ิ มชี วี ติ เตมิ ลงไปใตภ้ าพท่มี ี
ความหมายตรงกนั มากทส่ี ุด เพยี ง 1 รปู แบบเทา่ นนั้

-

Protocooperation Mutualism Commensalism
Parasitism Competition Predation

-
-
-

ภาพที่ 1: .......................... ภาพท่ี 2: .......................... ภาพที่ 3: ..............................

-
-
-

ภาพท่ี 4: .......................... ภาพท่ี 5: .......................... ภาพท่ี 6: ..........................

-
-
-

ภาพท่ี 7: .......................... ภาพที่ 8: .......................... ภาพท่ี 9: ..........................

146

แนบท้ายแผนการจัดการเรียนรทู้ ่ี 14: การใหค้ ะแนนด้านความรู้ (K)

เฉลยใบงานเรอ่ื ง ความสัมพันธ์ระหว่างสงิ่ มชี ีวติ

ช่อื -นามสกุล............................................................................ชน้ั ...............................เลขท.่ี .............

โจทย์: ให้นกั เรียนเลือกคำทเ่ี ปน็ รปู แบบของความสมั พันธ์ระหว่างสิ่งมชี วี ติ เติมลงไปใตภ้ าพท่มี ี
ความหมายตรงกนั มากทสี่ ุด เพยี ง 1 รูปแบบเทา่ นั้น

Protocooperation Mutualism Commensalism
Parasitism Competition Predation

-

- ภาพที่ 2: commensalism ภาพที่ Protocooperation

ภาพท่ี 1: Mutualism

-
-
-

ภาพท่ี 4: Parasitism ภาพท่ี 5: Predation ภาพที่ 6: Competition

- ภาพท่ี 8: Commensalism ภาพท่ี 9: Parasitism

ภาพที่ 7: Mutualism

147

ภาคผนวก จ
แบบทดสอบวดั ผลสมั ฤทธิ์ทางการเรียนวิชาวทิ ยาศาสตร์

148

ชือ่ -สกุล ..................................................................................... เลขท.่ี ...............

แบบทดสอบก่อนเรยี น เรอื่ ง ความสัมพันธ์ของส่ิงมีชีวิตในระบบนิเวศ
วชิ า วิทยาศาสตร์ คะแนนเตม็ 10 คะแนน ช้นั มัธยมศกึ ษาปีที่ 3

คาชี้แจง : ให้นักเรยี นเลือกคำตอบทถี่ กู ท่ีสดุ เพียงคำตอบเดยี ว

1. ข้อใดเป็นการอยูร่ ่วมกนั แบบภาวะพ่งึ พาอาศยั 5. ขอ้ ใดกลา่ วถึงไลเคนส์ได้ไมถ่ ูกต้อง
ก. โปรโตซวั อาศยั อยใู่ นลำไสป้ ลวก ก. เป็นการอย่รู ่วมกนั ของสาหร่ายและรา
ข. ซแี อนีโมนีอาศยั อยบู่ นเปลือกปูเสฉวน ข. ราจะได้ประโยชนจ์ ากการรบั แก๊ส
ค. ผเี สอื้ ดดู นํา้ หวานจากเกสรดอกบานช่ืน คาร์บอนไดออกไซด์จากการหายใจของสาหร่าย
ค. มีความสัมพันธแ์ บบเดยี วกบั ปลวกและ
ง. พยาธิอาศยั ท่ตี บั
แบคทเี รยี ในลำไสป้ ลวก
2. สิ่งมชี ีวิตใดอยู่มคี วามสมั พันธ์แบบเดยี วกับมดดำ ง. เป็นความสัมพนั ธแ์ บบพ่งึ พาอาศัยหรือเก้ือกลู
และเพล้ีย
กนั คอื แยกกนั อยู่ไมไ่ ด้
ก. ปลาฉลามและปลาเหาฉลาม
ข. นกเอ้ียงและควาย 6. ขอ้ ใดเป็นความสัมพนั ธ์ของสิ่งมีชวี ติ แบบฝ่ายหนง่ึ
ค. กบและแมลง ได้ประโยชนแ์ ละอีกฝา่ ยไมไ่ ดแ้ ละไมเ่ สียประโยชน์
ง. แมงมมุ และกระต่าย
ก. ปรสติ
3. สิ่งมชี วี ติ คูใ่ ด ไม่ไดม้ ีความสมั พันธ์แบบ ข. แข่งขันกนั
ปรสิต ค. พึง่ พาอาศัย
ง. อิงอาศยั
ก. เห็บ-สุนัข
ข. พยาธปิ ากขอ-คน 7. ข้อใดเปน็ ความสัมพนั ธท์ ่ีต่างฝา่ ยได้ประโยชน์ การ
ค. ปลวก-โปรโตซวั แยกกันอยจู่ ะทำใหเ้ กิดผลเสีย
ง. ถกู ทุกขอ้
ก. ได้ประโยชน์ร่วมกัน
4. ความสมั พันธข์ องสิ่งมีชวี ิตคู่ใดทีม่ ีความสัมพันธ์ ข. พง่ึ พาอาศัย
แบบเปน็ กลาง ค. องิ อาศยั
ง. กลาง
ก. เสอื -สิงโต
ข. กบ-แมลง 8. ขอ้ ใดเป็นความสมั พนั ธแ์ บบพึ่งพาอาศยั
ค. ไลเคนส์ ก. ปลวกและโปรโตซวั
ง. แมงมุม-กระต่าย ข. แบคทีเรยี ไรโซเบยี มและถ่วั
ค. ปูเสฉวนและดอกไมท้ ะเล
ง. ก และ ข

149

9. ข้อใดกล่าวไม่ถกู ตอ้ งเกีย่ วกับภาวะแบบ
ปรสิต

ก. เป็นภาวะท่ีฝา่ ยหนงึ่ ได้ประโยชนแ์ ละอกี
ฝา่ ยเสยี ประโยขน์

ข. สง่ิ มีชวี ิตทีป่ รสิตอาศัยเรยี กว่า โฮสต์
(Host)

ค. สามารถเขยี นได้เป็น (+.-) หรอื (-, +)
ง. ตัวอย่าง เชน่ ไรแดง-ปลาหางนกยงู

10. ความสมั พนั ธ์ของสงิ่ มชี วี ิตแบบใดที่
สงิ่ มีชีวติ ทั้งค่เู สยี ประโยชน์

ก. ปรสิต
ข. ล่าเหยื่อ
ค. แขง่ ขนั
ง. ถูกทกุ ข้อ

150

แบบทดสอบหลงั เรยี น เร่อื ง ความสมั พนั ธข์ องสิ่งมีชีวติ ในระบบนเิ วศ
วิชา วิทยาศาสตร์ คะแนนเต็ม 10 คะแนน ชัน้ มธั ยมศึกษาปที ่ี 3

คาชี้แจง : ให้นักเรียนเลอื กคำตอบทถี่ กู ท่ีสุดเพียงคำตอบเดยี ว

1. สงิ่ มีชีวิตคใู่ ด ไม่ไดม้ ีความสัมพันธแ์ บบ 5. ข้อใดกลา่ วถงึ ไลเคนสไ์ ดไ้ ม่ถกู ต้อง
ปรสติ ก. เปน็ ความสมั พันธ์แบบพึง่ พาอาศัยหรือเกอ้ื กลู
กันคือ
ก. เห็บ-สนุ ขั
ข. ปลวก-โปรโตซวั แยกกันอย่ไู ม่ได้
ค. พยาธิปากขอ-คน ข. มีความสมั พันธ์แบบเดยี วกบั ปลวกและ
ง. ถูกทุกข้อ
แบคทีเรียในลำไส้ปลวก
2. ข้อใดเปน็ การอยูร่ ่วมกนั แบบภาวะพ่ึงพาอาศัย ค. ราจะไดป้ ระโยชนจ์ ากการรบั แก๊ส
ก. โปรโตซัวอาศยั อยใู่ นลำไสป้ ลวก คาร์บอนไดออกไซดจ์ ากการหายใจของสาหรา่ ย
ข. ซีแอนโี มนอี าศยั อยู่บนเปลือกปเู สฉวน ง. เปน็ การอยู่ร่วมกันของสาหร่ายและรา
ค. พยาธอิ าศัยทีต่ บั
6. ขอ้ ใดเปน็ ความสัมพันธ์ทีต่ ่างฝา่ ยไดป้ ระโยชน์ การ
ง. ผีเสือ้ ดูดน้ําหวานจากเกสรดอกบานช่ืน แยกกันอยู่จะทำใหเ้ กดิ ผลเสยี

3. ความสมั พนั ธข์ องส่งิ มีชีวติ คูใ่ ดทม่ี คี วามสัมพนั ธ์ ก. ได้ประโยชน์รว่ มกนั
แบบเป็นกลาง ข. อิงอาศยั
ค. พึ่งพาอาศยั
ก. เสือ-สงิ โต ง. กลาง
ข. กบ-แมลง
ค. ไลเคนส์ 7. ขอ้ ใดเป็นความสมั พันธข์ องสง่ิ มีชีวิตแบบฝา่ ยหน่ึง
ง. แมงมุม-กระต่าย ได้ประโยชน์และอีกฝ่ายไม่ไดแ้ ละไมเ่ สยี ประโยชน์

4. สง่ิ มีชวี ิตใดอยมู่ คี วามสมั พันธ์แบบเดียวกับมดดำ ก. อิงอาศัย
และเพลี้ย ข. แข่งขันกนั
ค. พ่ึงพาอาศัย
ก. นกเอยี้ งและควาย ง. ปรสิต
ข. ปลาฉลามและปลาเหาฉลาม
ค. กบและแมลง
ง. แมงมุมและกระต่าย

151

8. ข้อใดเปน็ ความสัมพนั ธแ์ บบพ่งึ พาอาศัย
ก. ปลวกและโปรโตซัว
ข. ก และ ข
ค. ปเู สฉวนและดอกไม้ทะเล
ง. แบคทเี รยี ไรโซเบียมและถ่วั

9. ข้อใดกล่าวไมถ่ ูกตอ้ งเกยี่ วกับภาวะแบบ
ปรสติ

ก. เป็นภาวะทฝี่ ่ายหน่งึ ไดป้ ระโยชน์และอกี
ฝา่ ยเสยี ประโยขน์

ข. ส่งิ มีชวี ิตทป่ี รสิตอาศัยเรียกวา่ โฮสต์
(Host)

ค. ตวั อยา่ ง เชน่ ไรแดง-ปลาหางนกยงู
ง. สามารถเขยี นได้เปน็ (+.-) หรอื (-, +)

10. ความสัมพนั ธ์ของสิง่ มชี วี ติ แบบใดที่
ส่งิ มชี วี ติ ท้ังคูเ่ สยี ประโยชน์

ก. แขง่ ขนั
ข. ลา่ เหยือ่
ค. ปรสติ
ง. ถูกทกุ ข้อ

152

ภาคผนวก ฉ
ภาพการจดั การเรยี นการสอน

153
นกั เรียนกลุ่มที่ 1 สำรวจสงิ่ มชี วี ติ ในโรงเรียน บริเวณอาคารป.1-ป.3
นกั เรยี นกลุ่มที่ 2 สำรวจสง่ิ มชี ีวิตในโรงเรยี น บรเิ วณอาคารป.4-โรงอาหาร

154
นักเรียนกลุ่มท่ี 3 สำรวจสิ่งมีชวี ติ ในโรงเรียน บรเิ วณหลงั อาคารอนบุ าล

นักเรยี นศึกษาใบความร้ปู ระกอบการทำกิจกรรม

155
ตวั อยา่ งใบงานสำรวจส่ิงมีชีวิตในโรงเรยี น
นกั เรียนเลน่ เกมเติมคำลงในบัตรภาพให้ถูกตอ้ ง

156
เกมเติมคำลงในบัตรภาพ
นักเรยี นทำใบงานทบทวนความรู้

157
นักเรยี นชว่ ยกนั ทบทวนความรู้ให้สมาชกิ ภายในกล่มุ กอ่ นจะมีการคละกลุ่มอกี คร้ัง
นักเรียนแตล่ ะกลุม่ แขง่ ขันตอบปญั หาวิชาการ เร่อื ง ความสัมพันธ์ของสง่ิ มีชวี ิตในระบบนิเวศ

158

ประวัติผูว้ จิ ัย

ช่อื -สกุล นางสาวศริ วิ ลิ าศลกั ษ์ เกดิ กันโณ
รหัสนกั ศึกษา 59E148052
วนั เดอื น ปีเกิด 19 กรกฎาคม 2540
สถานทีอ่ ยู่ปัจจุบนั 121 หมู่ที่ 11 ตำบลการะเกด อำเภอเชยี รใหญ่ จังหวดั
นครศรีธรรมราช 80190
ประวัติการศึกษา พ.ศ. 2552 จบช้ันประถมศึกษาปที ่ี 6 จากโรงเรียนบ้านศาลาตะเคียน
พ.ศ. 2558 จบชนั้ มธั ยมศึกษาปีท่ี 6 จากโรงเรยี นชะอวดเคร่งธรรมวทิ ยา
ปัจจบุ ัน นกั ศึกษาชนั้ ปีท่ี 5 โปรแกรมวิทยาศาสตร์ท่วั ไป

คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลา