หนังสือระบบเคเบิลใต้ดิน

147

ความม่ันคงสงู จะตองมกี ารตดิ ตงั้ ท่ีถูกตอ งถกู วธิ ดี ว ย หรืออาจกลา วไดวา การติดตัง้ เปน หวั ใจหลักของ
ระบบเคเบลิ ใตดินกว็ า ไดสาเหตทุ ท่ี าํ ใหส ายเคเบิลใตดนิ ชาํ รดุ อาจแบงไดเปน 2 กรณีคือ

1) ชํารุดกอ นการตดิ ต้ัง การชาํ รดุ ในกรณีนสี้ ว นใหญจะมาจากการขนสง สายเคเบิลใตด นิ จาก
โรงงานหรือคลังเกบ็ สายไปยงั สถานที่ตดิ ตง้ั ดังนั้นกอนดงึ ลากสายเคเบิลใตดินทกุ คร้งั จะตองตรวจสภาพ
ภายนอกของรีลสายเคเบลิ ฯ (ลอไม) เสียกอนวามีสภาพเรยี บรอยหรือไม ปลายสายเคเบิลใตดนิ มกี ารซีล
(Seal) ปดปอ งกนั ความช้นื หรือไม

2) ชาํ รดุ เนอ่ื งจากการตดิ ต้ัง กรณีนี้มโี อกาสเกดิ ขึน้ มากที่สดุ สาเหตุมาจากผปู ฏบิ ัตงิ านมีความรู
ความเขา ใจเกี่ยวกบั สายเคเบิลใตด นิ ไมดพี อ ไมเ ขาใจวา ทศิ ทางดึงลากสายเคเบิลใตด ิน สําคัญอยางไร
ทาํ ไมตอ งใหสายเคเบิลใตดนิ มรี ศั มกี ารโคง งอมากๆ บางคร้งั ละเลยในการลางทําความสะอาดทอกอ น
รอ ยสายเคเบลิ ใตด นิ เขาไป ส่งิ เหลา นลี้ วนแตท ําใหสายเคเบลิ ฯ มีโอกาสชํารดุ กอนเวลาอันควรท้งั สิ้น

6.3 เครือ่ งมือการวางสายเคเบลิ ใตดนิ
ในการเตรียมการเพ่อื งานวางสายเคเบิลใตด ิน จะตอ งเตรียมเครื่องมอื และอปุ กรณตางๆ ให

พรอ ม เครอ่ื งมอื เหลาน้ไี ดแก
1) แบบ As-Built Drawing สวนงานดานไฟฟา ท่ีผานการอนุมัติ
2) Check List และ Test Form สว นของงานตดิ ต้ังระบบไฟฟา
3) Material List พรอมผลการทดสอบ
3.1) การทดสอบทีโ่ รงงาน (Factory Test)
3.2) การทดสอบประจํา (Routine Test) - partial discharge, voltage test
3.3) การทดสอบเพม่ิ เติม (Special Test) - dimension , electric resistance
4) เครื่องดึงสายเคเบลิ ใตดิน (Winch)

รูปท่ี 6.1 Winch

กองมาตรฐานระบบไฟฟา
ฝายมาตรฐานและความปลอดภัย

148
5) ลวดสลงิ (Wire Rope) ขนาด Ø 1/2 นิ้ว สามารถรบั แรงดงึ ได 5,000 ปอนด และขนาด
Ø 3/4 น้ิว สามารถรับแรงดึงได 10,000 ปอนด
6) เชือกมนิลา มขี นาดตางๆ เชน 1/8 นิ้ว และ 1/2 นิ้ว ซึง่ เปนเชือกสําหรบั รอยตามลูก
Dummy เผือ่ วาจะยังไมเรยี บรอยตองตรวจสอบอกี ครั้งกอ นทํางาน
7) ขารีลใสรีลสายเคเบิลใตดนิ หรอื Drum Jack ( ต้ังรลี สาย )

รูปที่ 6.2 ขารีลใสร ลี สายเคเบลิ ใตด นิ หรอื Drum Jack ( ตั้งรีลสาย )
8) อปุ กรณจ บั สายเคเบิลใตด นิ

8.1) Pulling Grips ใชส ําหรบั ลากสายเคเบิลใตดิน ชว งสน้ั ๆ ดจู าก Catalogue แตละ
ยี่หอ วา ลากสายเคเบลิ ใตดนิ ไดแรงดงึ สูงสุด (Maximum Tension ; TM) เทาไร ใชกับสายเคเบลิ ใตด นิ
ขนาดใด สวนมากจะใชด ึงสายเคเบลิ ใตดนิ ขนาด 240 มม.2 เปน ขนาดสงู สดุ

รูปท่ี 6.3 Pulling Grips

กองมาตรฐานระบบไฟฟา
ฝา ยมาตรฐานและความปลอดภัย

149
8.2) Pulling Eye รปู รางคลา ย Terminal Lug ใชจับท่ตี วั นํา (Conductor) ของสาย ใช
เช่ือมกับสายโดยการหยอดตะกวั่ และบัดกรี ถอดออกมาและนาํ ไปใชไดอกี ใชพ ันเทปปอ งกนั น้าํ เขา ดว ย
สวนมากจะใชกบั สายเคเบลิ ใตดินขนาดใหญต ง้ั แต 400 - 800 มม.2

รูปท่ี 6.4 Pulling Eye
9) มิเตอรว ัดแรงดงึ สายเคเบลิ ใตด ิน (Dynamo meter)

รูปท่ี 6.5 Dynamo meter

กองมาตรฐานระบบไฟฟา
ฝายมาตรฐานและความปลอดภัย

150

10) นา้ํ ยาหลอลื่นสําหรับรอ ยสายเคเบลิ ใตดิน

รูปที่ 6.6 นํา้ ยาหลอล่ืน

11) รอกสาํ หรับติดต้ังรอ ยสายเคเบิลใตด นิ
12) เครือ่ งมอื ทํา Mark สายเคเบลิ ใตดิน
13) เคร่ืองมอื ตัดสายเคเบิลใตด ิน
14) รอกรองสายเคเบิลใตด ิน ( Roller )

รปู ท่ี 6.7 Roller
15) รอก Stringing Box
16) สวีเวล ( Swivel )

กองมาตรฐานระบบไฟฟา
ฝา ยมาตรฐานและความปลอดภัย

151

รปู ท่ี 6.8 Swivel
17) สลิงหว งถกั หลายๆ ชุดสาํ หรับเกี่ยวรอก
18) บันไดไม ( วางพาดบอ Manhole ) สําหรบั ความสะดวกในการทํางาน
19) D – Shackle
20) Rod Duct (PVC) ปกตใิ ชข นาด Ø 1 นิว้
21) ปมนํ้า ( Water Pump)
22) และอนื่ ๆ
นอกจากเครื่องมอื ที่กลา วขา งตน แลว จะตองคาํ นงึ ถึงทศิ ทางการลากสายเคเบิลใตดิน (Pulling
Tensions) แรงกดทผ่ี นงั ดานขาง (Sidewall Pressure) ตําแหนงทจี่ ะตองมกี ารตอสายเคเบิลใตดนิ การตดิ
ต้งั ลอ มว นสาย แกนรองรับ และ Drum Jack ซ่ึงจะตอ งตรวจดคู วามเรยี บรอยกอนท่ีจะดึงลากสายเคเบลิ
ใตดนิ
การคํานวณหาคาแรงดึงในการดึงสายทางตรงและทางโคง จะมีสตู รของการคํานวณอยแู ตใ นการ
ปฏิบัติงานจริงตองรับคาํ สงั่ จากแผนกงาน ซง่ึ ผลการคํานวณแรงดงึ จะคาํ นวณมาพรอมวา ควรจะใชขนาด
เทาใด โดยการคํานวณตอ งอาศัยคาแรงดึงจาก Catalouge ของ Pulling Grips และ Pulling Eye ซึ่งตองดู
วาคาแรงดงึ สูงสุด (TM) ในคูมอื ( Handbook ) ของแตละยีห่ อ มคี าเทาใด แลว นาํ มาเขา สตู รคํานวณ
6.4 การตรวจสอบและขน้ั ตอนการดึงลากสายเคเบลิ ใตด นิ
1) ตรวจดสู ภาพของรีลสายเคเบิลใตดิน (ลอไม) วา มสี ภาพเรยี บรอยหรอื ไม มกี ารแตกหัก
ของไมทีป่ ด หรอื ไม

กองมาตรฐานระบบไฟฟา
ฝา ยมาตรฐานและความปลอดภัย

152

2) ทาํ การทดสอบสภาพความเปน ฉนวนของสายกอ นการดงึ ลากสายเคเบลิ ใตดนิ โดยจะอยู
ในหัวขอการทดสอบ

3) ตรวจสอบทอรอ ยสายตามขน้ั ตอนการตรวจสอบและทําความสะอาดทอรอ ยสาย
4) ใหต รวจสอบดทู ่ีหนา ตางภายในบอ พักสายวาใส End Bell ไวหรอื ไมห ากไมม ีตอ งทาํ การ
ติด End Bell เขาไปกอนดงึ ลากสายเคเบลิ ใตดนิ
5) รอยลวดสลิงเขาไวใ นทอรอ ยสาย เตรยี มพรอ มทาํ การลากสายเคเบิลใตดิน จะโดยวิธีการ
ใชนาํ้ ดันรม หรอื ใช Rod duct (PVC) ก็ได
6) ดา นบอ พกั ท่รี ถลาก (รถ Winch) จอดอยู ในบอ พกั ตดิ ตงั้ รอกเหลก็ และเครอ่ื งวดั แรงดงึ
(Dynamo meter) เพ่อื ใหผ คู วบคมุ งานตรวจสอบแรงดงึ ขณะดึงลากสายเคเบิลใตดนิ โดยใหป รบั ระดับ
รอกและสลิงใหอยใู นแนวขนานกบั ทอทีจ่ ะลาก และรถลากตอ งจอดในลักษณะท่มี น่ั คง
7) ดานรถบรรทุกสายเคเบลิ ฯ ใหท าํ การตัง้ รลี สายเคเบลิ ใตด ิน บน Drum Jack ใหอ ยูใน
ระนาบเดยี วกันทุกรลี สายเคเบลิ ใตดิน เพ่อื ปองกันไมใ หรีลสายเคเบลิ ใตด ิน เอยี งไปทางใดทางหน่งึ เพราะ
อาจจะลม ได ติดตั้งรอกพกั สายเคเบลิ ใตด ิน ประจํารีลสายเคเบิลใตดิน
8) ทําการปอกสายเคเบิลฯ ใหเ ปน มมุ 45 องศา กรณีลาก 3 เสนพรอมกัน เพราะถาปอก
สายเคเบิลใตด นิ แลว สายเคเบลิ ใตดินจะไมไ ปชนกับรอยตอของทอ HDPE แลวพนั เทปทปี่ ลายสาย
เคเบิลใตด ินท่ที ําการปอกเพอ่ื ปอ งกนั ความชื้นเขา ไป ถาดงึ 3 เสน ใหใช Pulling Grips ขนาดตามสาย
เคเบิลฯ จับตรงทีป่ อกไวท ้ัง 3 เสน และทาํ การ Mark สายเคเบิลฯ เพ่ือความมั่นใจดวย แตก รณดี ึงสาย
เคเบลิ ฯ 1 เสน ทป่ี ลายสายเคเบิลใตดนิ ทกุ เสนท่จี ะลากใหท ําการเขา หัวพลู ล่ิงอาย (Pulling Eye) แลว พัน
เทปปอ งกันนาํ้ เขา สายเคเบิลใตดนิ หลงั จากนน้ั นําสายเคเบลิ ใตดนิ ทจ่ี ะลากตอเขา กับปลายสลิง
9) สาํ หรับการดงึ ลากสายเคเบิลใตดินที่ใช Pulling Grip จับตรงทป่ี อกสายเคเบลิ ใตด นิ ทงั้ สาม
เสน จะตอ งใช D – Shackle ตอ เขากับหว งของ Pulling Grip และใส Swivel เพอ่ื ปองกนั สายเคเบิลใตดิน
พนั เปน เกลยี วกนั ในทอ ขณะลากสายเคเบลิ ใตด นิ ดวย หลงั จากนน้ั ทาํ การดึงลากพรอ มกันทง้ั สามเสน หาม
ไมใหดึงลากสายเคเบิลใตด นิ ทีละเสนโดยเดด็ ขาด ( สําหรบั ระบบ 22 และ 33 kV ) สาํ หรับการลากสาย
เคเบลิ ใตด ินออกจากสถานไี ฟฟา (Substation) น้ัน ใหตงั้ รลี สายเคเบลิ ใตดนิ ท่เี สา Riser Pole แลวลากผา น
บอพกั สายฝง ตรงขา มสถานีไฟฟา ผานไปยงั บอพักสาย Manhole ฝงสถานไี ฟฟาแลว เขาไปยังสถานไี ฟฟา
เน่ืองจากจะทาํ ใหเ กิดแรงกดที่ผนังดา นขาง (Sidewall Pressure) นอ ยกวาท่จี ะดงึ ลากสายเคเบลิ ใตดิน ฝง
สถานไี ฟฟา แลวดึงสายทเี่ สาตน Riser Pole

กองมาตรฐานระบบไฟฟา
ฝายมาตรฐานและความปลอดภัย

153

รูปท่ี 6.9 รูปแสดงการเขา หัวพลู ลิง่ กรปิ (Pulling Grip) ทป่ี ลายสายเคเบลิ ใตด นิ

10) ทาํ การลากโดยใหส ัญญาณใหร ถลากทาํ การลาก ซึ่งกอ นลากขณะลากสายเคเบลิ ใตด นิ
ใหม ีคนงานอยใู นบอ พักสายเพอ่ื ทาสารหลอล่นื ท่สี ายเคเบลิ ฯ ตลอดเวลา เชน Soap Stone , Poly Water
หรอื Silicone Grease เปนตน ( หา มใชจาระบี ) เพอื่ ลดแรงเสยี ดทานระหวางสายเคเบลิ ใตด ินกับทอ รอ ย
สาย ซ่ึงสารหลอ ลืน่ จะตองไมเ ปนอนั ตรายตอสายเคเบิลใตด ิน ตอ งไมเปนสาร Petroleum Product เพราะ
จะทาํ ให Jacket บวม และจะตอ งไมยึดเกาะกับสายเคเบลิ ใตดนิ เมือ่ ทง้ิ ไวเ ปน เวลานาน ทําใหย ากตอ การ
ลากสายเคเบลิ ใตดินออกจากทอ

11) ขณะดึงลากสายเคเบิลใตดนิ จะตอ งมีรอกเหลก็ คอยรองรับสายเคเบิลใตด ิน ไมใหค รูดไป
กับพืน้ ดินหรือถนน และตองคอยทาํ ความสะอาดเปลือกสายเคเบลิ ใตด ินตลอดเวลาท่ีดงึ ลากสายเคเบิลใต
ดนิ อยาใหม ีเศษหิน กรวด ติดทีเ่ ปลือกสายเคเบิลใตด นิ การดึงสายเคเบิลใตดนิ ควรจะเปน ไปแบบชา ๆ
และความเรว็ ขณะดงึ ควรจะคงท่ี ซึง่ ความเรว็ ทพี่ อเหมาะจะอยูในชว งประมาณ 5 เมตร/นาที ถงึ 15 เมตร/
นาที หา มลากๆ หยดุ ๆ ซงึ่ จะมีผลใหเ กดิ การยืดตวั ( Expansion ) และตอ งใชแ รงเบือ้ งตนสูงในการเรม่ิ
ตน ลากแตล ะครั้ง และในขณะทีด่ ึงสายเคเบิลใตด ิน ควรจะมกี ารติดตอ ส่ือสารถงึ กันเพอ่ื ตรวจสอบแรงดงึ
กนั เปน ระยะๆ และมบี คุ คลเพยี งพอดวย แตทง้ั นท้ี ง้ั นน้ั คา แรงดงึ สายเคเบลิ ใตดินตามการคาํ นวณท่ีจดุ
ตางๆ จะเปน ตวั บอกอยูแลววาแรงดงึ สายเคเบลิ ใตด นิ ขณะนน้ั เปน เทา ใด ถาสามารถตรวจเช็คไดว า ปลาย
สายเคเบิลใตด ินขณะนี้อยูท่ีตาํ แหนง ไหน เทยี บกบั แรงดึงทคี่ ํานวณได ถา แรงดึงสายเคเบลิ ใตดินมากเกนิ
ไปกล็ ดความเรว็ ลงและใสว สั ดุหลอ ลื่นใหม ากขน้ึ และถา แรงดึงสายเคเบลิ ใตดินนอ ยเกินไปกเ็ พิ่ม
ความเรว็ มากขึน้ ใหส ัมพนั ธกัน โดยท่ีสารหลอ ลื่นใหใ สตลอดเวลา

12) เมื่อลากสายเคเบิลใตดนิ ถงึ บอ พักไดร ะยะท่ีตอ งการแลว ทาํ การตดั สายเคเบิลใตดินโดย
ควรจะเผอื่ ความยาวสายไว 1.50 – 2.50 เมตรไวสําหรับการตอสาย แลว ทําการวดั ความตา นทานของ
สายเคเบิลใตด นิ ท่ลี ากแลวน้นั โดยใหใ ช Megger Ohm ตรวจสอบความตานทานของสายกอนพนั เทปปด
ปลายสายเคเบลิ ใตดนิ โดยทาํ การวัดคา 3 คา ดังนี้

กองมาตรฐานระบบไฟฟา
ฝายมาตรฐานและความปลอดภัย

154

12.1) สายตัวนาํ กบั สายตอลงดนิ (Conductor – Shield)
12.2) สายตอ ลงดนิ กบั กราวด (Shield – Ground)
12.3) สายตัวนาํ กับกราวด (Conductor – Ground)
โดยกอ นการดงึ ลากสายเคเบิลใตดิน จะตองทําการทดสอบสายเคเบิลใตด นิ กอ นทกุ ครัง้ วา
ชํารุดหรอื ไม
13) เม่ือวัดความตา นทานแลว ดาํ เนนิ การปดปลายสายเคเบลิ ใตด ิน โดยดําเนินการตามขน้ั
ตอนการปดปลายสายเคเบลิ ใตด นิ และเกบ็ ปลายสายเคเบลิ ใตด ิน ท่พี ันเทปกันความชืน้ เรยี บรอยแลว ให
พนเหนอื นา้ํ
14) หลงั จากดึงลากสายเคเบลิ ใตด ิน เสร็จเรียบรอ ยใหอ ุดปด ปากทอ ใหเรียบรอย

6.5 เอกสารสําหรบั ขัน้ ตอนการดึงลากสายเคเบิลใตดิน
ทัง้ นกี้ อ นลงมือดงึ ลากสายเคเบิลใตดนิ ใหบ รษิ ัทฯ จดั สงรายละเอียดดงั ตอ ไปนใ้ี ห กฟภ.

ตรวจสอบใหความเหน็ ชอบกอ นดงั นี้
1) แผนการดําเนินงานแสดงขัน้ ตอนการปฏบิ ตั ใิ นการดงึ ลากสายเคเบิลใตด นิ
2) รายการเครือ่ งมือ – อปุ กรณ ที่ใชใ นการดึงลากสายเคเบิลใตดิน
3) บคุ ลากรทค่ี วบคมุ งาน-ประสบการณในการทาํ งานดงึ ลากสายเคเบิลใตดิน
4) เอกสารการคํานวณแรงดึงของสายเคเบิลใตด นิ , คาแรงกดท่ผี นงั ทอ (Side Wall

Pressure) ตามมาตรฐาน IEEE 525-1992 “ Guide for the Design and Installation of cable system in
substation ”

6.6 ข้นั ตอนการพนั ปด ปลายสายเคเบลิ ใตด ิน (Sealing End Cable)
1) จากปลายสายเคเบลิ ใตด ินระยะ 180 มม. ทาํ การขดู ครีบออกจนหมดแลว ขดั ดว ย

กระดาษทรายจนเรยี บ
2) จากปลายสายเคเบิลใตด นิ ระยะ 76 มม. ใหตดั เปลอื กสายเคเบลิ ใตดิน และซลี เทปออก
3) จากปลายสายเคเบิลใตดินระยะ 13 มม. ใหเ หลาปลายโดยรอบเพ่ือเอาเซมคิ อนดัค

เตอรอ อก แลว ทาํ ความสะอาดปลายสายเคเบิลใตดินอยา ใหมเี ศษทองแดง หรือขเ้ี ลือ่ ยติดอยู
4) ท่ีขอบเปลือกสายเคเบิลใตดินตรงซีลเทปและปลายสายเคเบลิ ใตด ิน ใหอดุ ดว ยฟล เลอร

เทป จนทวั่

กองมาตรฐานระบบไฟฟา
ฝา ยมาตรฐานและความปลอดภัย

155

5) จากขอบเปลือกสายเคเบลิ ใตด ิน ระยะ 25 มม. พันดวย นีโอพรนี เทป พันบน ฟล
เลอรเ ทป ไปจนถงึ ปลายสายเคเบิลใตดนิ ขณะพันตอ งดงึ ใหแนน และตอ งพนั จาํ นวน 2 ช้นั แลวพัน
ทับดวย พีวซี ีเทปอีก 2 ชน้ั

6) สวมฝาครอบสายใหลึกท่สี ดุ เทา ที่จะลึกได จนขอบฝาครอบเสมอกับเทปทพี่ ันไวแ ลว
7) ระหวา งฝาครอบและเปลือกสายเคเบลิ ใตด ิน ใหพนั ดวย ฟลเลอรเ ทป โดยรอบอีก 1
ชนั้ แลว พันทับดวย นโี อพรนี เทป กวา งประมาณ 130 มม. จาํ นวน 4 ชั้น และดึงใหแ นน แลวพนั ทับ
ดวย พวี ซี ีเทป อกี 2 ชัน้ เปน อนั เสร็จสิ้นการพันปด ปลายสายเคเบลิ ใตด ิน
หมายเหตุ นอกจากวธิ ีการพนั เทปแลว อาจจะใชกระบอก Heat Shrink ปดปลายสายเคเบิลใตด นิ
เปน อกี วิธีก็ได

พีวีซีเทป
นีโอพรนี เทป
ฟลเลอรเ ทป
ฝาครอบยาง
พวี ซี ีเทป
นโี อพรนี เทป

ฟลเลอรเทป
เปลอื กสายเคเบิลใตดิน

ครบี ที่เปลือก
สายเคเบิลใตดิน

รปู ท่ี 6.10 รปู แสดงการปด ปลายสายเคเบิลใตดนิ โดยวธิ ีการพนั เทป

กองมาตรฐานระบบไฟฟา
ฝายมาตรฐานและความปลอดภัย

156

ลาํ ดบั ที่ 1 ลาํ ดับที่ 2
ลาํ ดับท่ี 3 ลาํ ดบั ที่ 4

ลําดบั ที่ 5 ลําดับท่ี 6

รูปที่ 6.11 รปู แสดงข้นั ตอนการปด ปลายสายเคเบิลใตด ิน (Sealing End Cable) โดยใช
กระบอก Heat Shrink

กองมาตรฐานระบบไฟฟา
ฝา ยมาตรฐานและความปลอดภัย

157

7. ความปลอดภัยในการปฏบิ ัตงิ านระบบเคเบลิ ใตดิน
งานใดก็ตามเม่อื ทาํ เสรจ็ และมีความปลอดภยั ดว ย ยอมนาํ ความสบายใจมาใหผ ูป ฏบิ ัตงิ าน ใน

ทางตรงขา มงานใดกต็ ามเมอื่ ทาํ เสรจ็ แลวแตม อี ุบตั เิ หตุเกดิ ขน้ึ ในงานนน้ั ยอมนาํ ความยุงยากลาํ บากใจมา
ใหผปู ฏบิ ตั ิงาน การปฏิบตั ิงานระบบเคเบลิ ใตด ินเปนงานทม่ี ีอนั ตรายปะปนอยทู กุ ข้ันตอนของการดําเนิน
งาน อันตรายซึ่งจะมาจากบคุ คลภายนอกทไ่ี มม ีสว นเกย่ี วของดวยเปน ไปไดเสมอ เชน ผขู บั ขีย่ วดยาน
พาหนะขบั รถมาชนขณะปฏบิ ตั ิงานอยูก ลางถนน หรอื จากเพือ่ นพนักงานจากหนว ยงานอื่นทีม่ าทํางาน
เกย่ี วขอ งกนั อาจสับสวติ ชจายไฟฟา เขาไปในสายเคเบิลใตดนิ ทาํ ใหผปู ฏิบตั งิ านทส่ี ายเคเบิลใตด ิน ไดร ับ
อันตราย ซง่ึ นอกจากท่กี ลา วแลวอันตรายอาจเกิดขึ้นจากผูทํางานสายเคเบิลใตดนิ เอง โดยทํางานไวไ ม
เรยี บรอย เม่ือใชงานในระยะหน่งึ สายเคเบิลใตดินน้ันอาจเกิดชาํ รุด ทําใหเ กิดไฟฟาลัดวงจร ระเบดิ ขึ้นได
ขณะมผี ูป ฏบิ ัติงานอยูใกลๆ ทําใหไ ดรับอันตรายได

ดงั นัน้ การปฏบิ ัตงิ านใดๆ กต็ าม ประการแรกกจ็ ะตองคํานงึ ถึงความปลอดภัยทจี่ ะเกดิ ขน้ึ ท้งั ใน
ระหวา งปจ จุบันและอนาคตดว ยเสมอ การปอ งกันทีด่ ปี ระการหนง่ึ คอื การทาํ งานอยางมีขั้นตอน มีระบบ
การตรวจวดั ได มกี ารทดสอบทด่ี ี ไมมกี ารกระทาํ ทเ่ี รียกวาสกั แตวา ทาํ ใหเสร็จเทา นั้น แตตองทาํ งาน
อยา งมชี วี ิตจิตใจ ตอ งทํางานอยา งที่เรียกวา เชอื่ ถอื ได การทํางานเก่ยี วกับระบบเคเบิลใตดินจึงเกดิ ความ
ปลอดภัย ทั้งแกต นเองและผูอนื่

7.1 เครือ่ งมือและอปุ กรณ สําหรบั ความปลอดภยั ในการทํางาน
เครอื่ งมือและอุปกรณครา วๆ ในการทํางานแบงไดเ ปน 2 ลักษณะงาน คอื
1) ดา นงานกอ สรางงานโยธา
1.1) เครอื่ งมอื ปอ งกนั ดินพัง เชน Sheet Pile หรือแผนเหล็กปอ งกันดนิ
1.2) เครอื่ งสบู นา้ํ ขนาดใหญ
1.3) ปายกั้นพืน้ ทบ่ี ริเวณปฏบิ ตั ิงาน
1.4) แผนเหลก็ ปด หลมุ
1.5) และอนื่ ๆ
2) ดานงานกอ สรา งงานรอ ยสาย
2.1) เครื่องมอื วัดแก็สในบอ Manhole
2.2) พัดลมดูด,เปา อากาศจากบอ Manhole
2.3) วทิ ยสุ อื่ สาร
2.4) และอ่ืนๆ

กองมาตรฐานระบบไฟฟา
ฝา ยมาตรฐานและความปลอดภัย

158

7.2 ขั้นตอนและการตรวจสอบกอนการทาํ งานในบอพักสาย
งานกอ สรา งระบบเคเบลิ ใตด ินประมาณ 80% เปนการปฏบิ ตั งิ านในบอ พักสาย สวนอกี

ประมาณ 20% เปน การปฏิบัตงิ านนอกบอพกั สาย การปฏบิ ตั ิงานท่บี อพกั สายทกุ ครัง้ จะตองปองกนั
บอพกั สายและปองกนั ผูท ่ีลงไปปฏบิ ตั งิ านในบอพักสาย

บอ พักสาย (Manhole) คือบอใตดินท่ีอยภู ายใน หรือภายนอกบริเวณสถานไี ฟฟา (Sub-
station) มีลกั ษณะเปน สถานที่อบั อากาศ หมายความวา เปน สถานทท่ี ีม่ ีทางเขา -ออกจาํ กดั มีการระบาย
อากาศตามธรรมชาติไมเพียงพอท่จี ะทาํ ใหอ ากาศภายในอยูในสภาพทถ่ี ูกสขุ ลกั ษณะ และปลอดภยั ซง่ึ
อาจเปนทส่ี ะสมของสารเคมีท่ีเปน สารพษิ สารไวไฟ รวมถงึ มีออกซิเจนไมเพยี งพอ

รูปท่ี 6.12 แสดงบอ พักสาย (Manhole) ในสถานไี ฟฟา (Sub-station)

ดังนนั้ เพอ่ื ใหผูป ฏิบัตงิ านมคี วามปลอดภัยในการทาํ งาน ควรปฏบิ ัติดงั น้ี
1) วางแผนการปฏบิ ัตงิ าน และขอบเขตการทํางานในบอ พักสาย
2) ติดตอประสานงานเก่ยี วกับการทํางานกับหนว ยงานทีเ่ กย่ี วของ เชน สถานีไฟฟา
3) ผูควบคุมงานตอ งดาํ เนินการขออนญุ าตเขาทํางานในบอพกั สายตามแบบฟอรม “ใบอนุญาต
ใหพนักงานเขา ทาํ งานในสถานท่อี ับอากาศ ” ซงึ่ ตดิ ตอไดท ี่กองมาตรฐานความปลอดภัย
4) ทุกครัง้ ทพี่ นกั งานลงไปในบอ พกั สายจะตองมพี นักงานอกี คนหนึ่งคอยเฝา ดอู ยูท ่ปี ากบอ พัก
สาย คอยใหค วามชวยเหลือผปู ฏบิ ัติงานตลอดเวลาการทาํ งาน
5) ทุกคร้งั ที่เปด ฝาบอพกั สาย ใหป ฏบิ ตั ิดังตอไปน้ี

5.1) ตองติดต้ังสญั ญาณเตือนภัยท่ีเหมาะสมกบั สภาพแวดลอ มและสถานที่ เพ่อื ความปลอดภัย
ของผูปฏิบัติ และตองตงั้ รั้วก้นั หรอื ใชเ ครอ่ื งมอื ปองกันทีเ่ หมาะสมบรเิ วณปากบอพกั สาย โดยใหปฏบิ ัติ

กองมาตรฐานระบบไฟฟา
ฝา ยมาตรฐานและความปลอดภัย

159

งานตามรปู แบบและแนวทางการตดิ ต้ังเครือ่ งหมายและสัญญาณสําหรับการจดั สรา งซอมถนน และงาน
สาธารณูปโภคของหนว ยงานราชการ

5.2) ถา สถานท่แี ละโอกาสอาํ นวยใหจ อดรถไวใ กลบ อพกั สาย เพอ่ื ปองกันอันตรายอันอาจ
จะเกดิ ขน้ึ จากยวดยานพาหนะที่สญั จรผานไปมา

5.3) หามพนักงานลงไปในบอ พักสายกอ นทีจ่ ะไดทาํ การระบายอากาศ จนแนใจวา ไมม ีกา ซ
ทเี่ ปน อันตราย หรือทีจ่ ะทําใหเกดิ การระเบดิ หลงเหลืออยู (ในบอ พกั สายสว นมากจะมกี า ซไฮโดรเจน
ซลั ไฟตอ ยู) และควรปฏบิ ัติดงั น้ี

5.3.1) ทุกครงั้ กอนลงไปปฏบิ ัติงานภายในบอ พกั ผูควบคุมงานควรจะทําการตรวจ
สอบปริมาณออกซเิ จน และสารเคมีวามีปรมิ าณออกซิเจนเพยี งพอ และจะทําใหเ กิดการระเบดิ และเปน พิษ
หรือไม ดังน้ี

- ตรวจสอบปริมาณออกซิเจน (คาปลอดภยั มากกวา 18%)
- ตรวจสอบปริมาณสารเคมีทีต่ ิดไฟได (คาปลอดภัยไมเ กนิ 20%ของความเขมขน
ตํา่ สดุ ท่จี ะติดไฟ หรอื ระเบดิ ได (Lower Explosive Limit LEL.))
- ตรวจสอบปริมาณคารบอนมอนอกไซด (คา ปลอดภยั ไมเ กิน 25 PPM.)
- ตรวจสอบปริมาณไฮโดรเจนซัลไฟด (คาปลอดภัยไมเ กิน 10 PPM.)
5.3.2) หากผลการตรวจวัดตามขอ 5.3.1 ขอ ใดขอ หน่งึ ไมเ ปน ไปตามคา มาตรฐานความ
ปลอดภัยทก่ี าํ หนด ใหท ําการระบายอากาศภายใน เพ่ือลดปริมาณสารทเ่ี ปน พษิ การถายอากาศอาจทําโดย
การใชพัดลมเปาหรือวิธีการอื่นๆ และทําการตรวจสอบปริมาณสารเปน พิษตางๆ จนกวา จะอยูในสภาพท่ี
ปลอดภยั จงึ จะอนุญาตใหเขา ทํางานได
5.3.3) หา มทําการตรวจสอบอากาศโดยวิธกี ารจุดไฟในบอพักสาย ทั้งนเ้ี น่ืองจากสาร
ไฮโดรเจนซัลไฟตจ ดั เปน สารท่รี ะดับความสามารถในการตดิ ไฟคอ นขา งสูง ขณะเดยี วกนั อาจมกี าซ
ธรรมชาติตัวอืน่ ๆ ทีส่ ามารถตดิ ไฟไดในบริเวณดงั กลาว
5.3.4) สําหรับผูทจี่ ะเขาไปทาํ การตรวจสอบกา ซควรจะสวมอุปกรณปอ งกนั อนั ตราย
สว นบุคคล ที่นอกจากจะปอ งกนั กาซเขาสรู างกายทางระบบทางเดินหายใจแลว จะตอ งสามารถปองกนั
ตาและใบหนาไดดว ย
5.3.5) ภายหลังจากการตรวจสอบเปนทีเ่ รยี บรอ ยแลว เมื่อจะปฏิบตั งิ านผปู ฏบิ ตั ิงานจะ
ตอ งสวมใสอุปกรณค ุมครองความปลอดภยั สว นบคุ คล (PPE.) ใหเหมาะสมกับสภาพของงาน เชน หมวก
นิรภยั รองเทา หนัง ถุงมือ(ยาง) หรอื เขม็ ขดั นิรภัย เปนตน โดยอุปกรณคมุ ครองความปลอดภยั ตอ งเปนไป
ตามมาตรฐาน กฟภ.
5.3.6) ผูค วบคมุ งานจะตอ งควบคุมงานอยา งใกลช ดิ

กองมาตรฐานระบบไฟฟา
ฝา ยมาตรฐานและความปลอดภัย

160

7.3 การอนุญาตใหป ฏิบัติงานและการปฏิบัติงาน
ภายหลังจากการตรวจสอบเปน ทเ่ี รียบรอ ยแลว ในการปฏบิ ตั ิงานกอ สรา งระบบเคเบลิ ใตดิน

ไมวา จะทาํ งานในขั้นตอนใดๆ พนกั งานผูปฏิบัตจิ ะตอ งไดร ับอนญุ าตใหปฏบิ ตั ิงานจากผูควบคุมงานกอน
เสมอ ซึ่งการอนุญาตใหป ฏบิ ตั งิ านและการปฏิบัติงาน จะมีขอ กาํ หนดรายละเอยี ด ดงั นี้

1) หามพนกั งานลงมอื ปฏบิ ตั ิงาน จนกวาจะไดรบั คาํ สงั่ จากหัวหนา
2) กอนจะดับไฟฟาเพือ่ ปฏบิ ัติงาน หวั หนา งานจะตองไดรับอนุญาตแลว (ในกรณตี อ งดบั ไฟ
ฟา) และตอ งมีการตรวจสอบการดบั กระแสไฟฟา ดวย
3) จะตองนึกไวก อนเสมอวา อุปกรณไฟฟา และสายไฟฟาอาจจะมไี ฟฟาอยูจ นกวาจะไดต รวจ
สอบใหแ นชัดวา ปลอดภยั ดแี ลว จึงจะลงมอื ปฏบิ ัตงิ านได สําหรับสายไฟระบบเหนือดินและสายไฟระบบ
เคเบิลใตด ิน ตอ งนกึ ไวก อ นเสมอวา มีกระแสไฟฟา ไหลอยจู นกวา จะไดตอลงดินเรียบรอ ยดีแลว
4) กอ นเรม่ิ ลงมือปฏบิ ัติงานทกุ ครัง้ หวั หนางานตอ งทําการตรวจสอบหรอื ทดสอบให มัน่ ใจ
กอนวาอปุ กรณส ายไฟฟา และสายเคเบลิ ใตด นิ ทีจ่ ะทาํ นัน้ ไดต ดั กระแสไฟฟาและตอลงดนิ เรียบรอยดแี ลว
โดย

4.1) จะตอ งปลดสวติ ชตดั ตอนกระแสไฟฟา กอนที่จะทาํ การตดั เปลือกหมุ สายหรือหวั ตอ
สายเคเบลิ ใตดนิ

4.2) จะตองปลดกลไกตัดตอนและเครื่องตดั วงจรไฟฟาทุกตวั กอ น เพ่อื ใหมนั่ ใจไดวา
สายเคเบิลใตด นิ นน้ั ไมม ีกระแสไฟฟา แลว

5) ไมใหม ีการลงปฏิบตั ิงานในบอ เพียงคนเดียว โดยผูป ฏิบตั ิงานจะตอ งสวมใสอ ุปกรณ คุม
ครองความปลอดภัยสวนบุคคล (PPE.) ใหเหมาะสมกบั สภาพของงาน เชน หมวกนริ ภัย รองเทาหนงั ถุง
มอื (ยาง) หรือเขม็ ขัดนริ ภยั เปน ตน รวมทง้ั มอี ปุ กรณสําหรบั ส่อื สารดวยโดยอุปกรณค มุ ครองความปลอด
ภยั ตอ งเปนไปตามมาตรฐาน กฟภ.

6) ขณะปฏิบัติงานทจี่ าํ เปน เชน จับสายเขาทีร่ องรับ พันซอ มเปลือกสายเคเบิลใตด ิน ท่ยี งั มี
กระแสไฟฟา อยู จะตอ งใชผ า หม ยางหรอื ฉนวนท่ีเหมาะสมคลุมสายอ่นื ท่ยี งั จา ยกระแสไฟฟาอยู พนักงาน
จะตอ งสวมถงุ มือยางหรือถุงมือท่จี ําเปน และการปฏบิ ตั ิงานทั่วไปก็ตอ งปอ งกันสายเคเบลิ ใตด นิ เสนอืน่
ทย่ี ังมกี ระแสไฟฟา เชน กัน

7) กอ นท่ีจะปฏบิ ัติงานหรือทําการเคลื่อนยายสายเคเบิลใตด ิน ท่มี ีกระแสไฟฟา ใหตรวจดใู ห
ละเอียดวา มรี อยชาํ รดุ บกพรองหรือไม การเคล่อื นยา ยสายเคเบลิ ใตดิน จะตองทําโดยความระมดั ระวงั
อยา ใหก ระแทกหรอื งอเกินไป

8) ขณะปฏิบตั ิงานจะตอ งระวงั อยาใหเกิดความเสียหายใดๆ แกสายเคเบลิ ใตดิน เสน อน่ื ๆ ทุก
เสนทีม่ กี ระแสไฟฟา อยู โดยอาจจะใชไมหรอื ผา หม ยางกั้นหรือคลุมไว

กองมาตรฐานระบบไฟฟา
ฝายมาตรฐานและความปลอดภัย

161

7.4 ฝาปด บอพักสาย
ในการปดหรือเปดบอ พักสาย จะตอ งใชข อ ชะแลง หรือเครอื่ งมืออนื่ ๆ ทแ่ี ข็งแรงพอ โดย

ขณะปด หรือเปด จะตองระวังอยาใหม ือหรอื อวยั วะสว นใดสว นหนง่ึ อยใู ตฝาเดด็ ขาด

7.5 การสงวสั ดแุ ละเครือ่ งมอื ขน้ึ ลงบอพักสาย
บอพักสายใตดนิ เปนบอ คอนกรีตที่มพี ื้นท่ีภายในจํากดั เวลาลงทาํ งานภายในบอ พกั สายจงึ

ไมส ามารถนําเครอ่ื งมอื อุปกรณต า งๆ ลงไปในบอพกั ไดมากนกั โดยวัสดุอุปกรณเ คร่ืองมอื ตา งๆ จะตอ ง
เตรยี มพรอ มไวบ ริเวณปากบอ พักสาย เมือ่ คนทํางานภายในบอ พกั สายตองการใชสง่ิ ใด จะตอ งบอกให
คนทีอ่ ยบู นปากบอพักสายนําสงไปให การสง วัสดุและเครื่องมอื ลงในบอพัก ควรปฏบิ ัติดงั น้ี

1) การสง วสั ดุและเคร่อื งมือตา งๆ ข้นึ ลงบอ พักสายจะตอ งใชถุงผาใบหรอื ภาชนะอื่นๆ ทเี่ หมาะสม
2) กอนทจ่ี ะสงตะก่วั หรือคอมปาวด ท่กี าํ ลังรอ นลงไปในบอพักสาย จะตอ งบอกพนกั งานท่ีกาํ ลงั
ปฏิบัติงานอยภู ายในบอ พกั สายใหร ตู วั กอ น และเม่อื พนักงานท่ีอยใู นบอ พกั สายอนญุ าตแลว จงึ คอยสง
ลงไป สาํ หรับกระบวยตักตะกั่วจะตองสง ลงไปภายหลังและใสใ นหมอ ตม ตะกัว่ ทนั ที

8. การปฏิบตั ขิ นยา ยรีลสายเคเบิลใตดิน
รลี สายสําหรบั สายเคเบลิ ใตดิน ตามขอ กําหนดของ กฟภ. จะกําหนดใหเ ปนรลี ไมแข็งหรือรีล

เหล็กกไ็ ด ซึง่ รายละเอยี ดในการบรรจุ (Packing) จะเปนหนาท่ีของบริษทั ผผู ลิต ท่จี ะตองดาํ เนนิ การให
ถูกตองเปนไปตามขอ กาํ หนดของ กฟภ. เชน รีลสายจะตอ งมีแผน ไมปดรลี สาย (Wooden battens) เพือ่
ปอ งกนั สายเคเบลิ ฯ มสี ายลวดเหล็กตีเกลยี วหรือแผน เหลก็ (Galvanized Steel Wire or Steel Strap) ยึด
และรัดแผน ไมปด อีกที รวมทั้งที่ปลายสายเคเบลิ ใตด นิ ดา นนอกตอ งปดดวย Moisture-proof pulling Eye
สําหรับระบบ 115 kV สว นปลายสายเคเบลิ ใตดนิ ระบบ 22 kV จะปด ดวย Moisture-proof end Caps
เปนตน ซึง่ เมอ่ื บรษิ ทั ผผู ลิตไดบรรจเุ รยี บรอยและไดขนยา ยมาแลว ตอ ไปจงึ เปน หนาทขี่ องผูป ฏิบตั ิงาน
ของ กฟภ. ทจ่ี ะตองจัดเกบ็ และขนยา ยใหถกู ตอ งตอ เน่อื งไป จนถึงปลายทางท่ีจะไปถึงผูปฏิบตั งิ านดา นกอ
สราง ดังนั้นในเนอื้ หาน้ีจะกลา วถงึ การปฏบิ ตั ิการขนยายรลี สายเคเบิลใตด นิ ที่จาํ เปน ตอ งทราบและปฏิบัติ
ใหถ ูกตอ งตอ ไป

กองมาตรฐานระบบไฟฟา
ฝา ยมาตรฐานและความปลอดภัย

162

8.1 ขอระวงั ท่ัวๆ ไป
1) หลีกเลยี่ งการกระทบกนั ระหวา งรีลสายเคเบิลใตดนิ กบั สิ่งตา งๆ

หยอนรลี สายเคเบลิ ใตดิน ลงชา ๆ อยา ใหก ระแทกพื้น

เอาส่งิ กีดขวางออกกอนทจ่ี ะวางรลี สายเคเบิลใตด นิ ลงกบั พนื้

2) ใชความระมดั ระวัง อยา ใหปลายสายเคเบลิ ใตด นิ ทโี่ ผลอ อกมา หรือฝาครอบปลาย
สายเคเบลิ ใตดินชาํ รดุ เม่ือยกรีลสายเคเบิลใตดนิ ดวยสลิง หรอื เคร่ืองมือกลอยางอน่ื

กองมาตรฐานระบบไฟฟา
ฝายมาตรฐานและความปลอดภัย

163

ปลายสายเคเบิลใตดิน
ปลายสาย
เคเบลิ ใตดนิ

3) อยาวางรลี สายเคเบิลใตดินทางหนาเรยี บลงกบั พืน้

กองมาตรฐานระบบไฟฟา
ฝายมาตรฐานและความปลอดภัย

164
4) ในการเก็บรีลสายเคเบิลใตดินที่มีขนาดกวางเทากัน ใหเก็บโดยใหดานแบนเรียง
เสมอกัน

5) เพื่อความแนใจท่ีจะไมใหรีลสายเคเบิลใตดินกลิ้ง ใหใชลิ่มไมอัดรีลสายเคเบิลใต
ดินไว

เสนผา นศูนยก ลางของหนา รลี สายเคเบลิ ใตด นิ ความหนาของล่มิ
เล็กกวา 1,700 มม. หนากวา 90 มม.
เล็กกวา 2,700 มม. หนากวา 120 มม.
หนากวา 180 – 240 มม.
สายเคเบิลใตดนิ ชนิดนํา้ มนั (O.F.)

กองมาตรฐานระบบไฟฟา
ฝา ยมาตรฐานและความปลอดภัย

165

6) ขอควรระวงั ในการเกบ็ รลี สายเคเบลิ ใตด ิน ทถี่ กู ตอง

ก. อยาเกบ็ รีลสายเคเบลิ ใตด ิน บนพ้ืน ข. อยา เกบ็ ไวกลางแจง ที่ถูกฝน

ลาดเอยี งหรอื ขรุขระ หรอื มคี วามช้นื สูง

7) ขอควรระวงั ในการเคลอ่ื นยายรีลสายเคเบลิ ใตดิน
ก. เพ่อื ปองกันรลี สายเคเบิลใตด ินชาํ รดุ เมอ่ื เคล่ือนยา ยรลี สายเคเบลิ ใตด นิ ใหใ ชร ถเครน

รอกยกหรอื รถโฟรคลฟี ยกเคลอื่ นยาย อยาเคลือ่ นยา ยโดยการลากรีลสายเคเบลิ ใตดนิ
ไปกบั พืน้

ข. อยากลิง้ รลี สายเคเบลิ ใตดินไปไกลกวา 5 เมตร สําหรบั รีลสายเคเบลิ ใตด ิน น้าํ มันหาม
กลง้ิ เดด็ ขาด

กองมาตรฐานระบบไฟฟา
ฝา ยมาตรฐานและความปลอดภัย

166

8.2 เมอ่ื ทําการยกรลี สายเคเบิลใตดิน
1) ตองรอยสลงิ ยกผานรูกลางของรลี สายเคเบิลใตดิน เทา น้ัน

2) ใชผา หรอื ไมร องปองกันระหวา งสลงิ กบั รู และขอบรีลสายเคเบิลใตด ิน ทง้ั 2 ขา ง

สลงิ บาดเขาไปในเนื้อไม ผา รองปอ งกัน

กองมาตรฐานระบบไฟฟา
ฝายมาตรฐานและความปลอดภัย

167

3) อยาพยายามยกรีลสายเคเบลิ ใตด ิน ดวยสลิงท่ที าํ มุมมากกวา 60 องศา

นอยกวา 60 องศา

4) อยา ยกรีลสายเคเบลิ ใตด ิน 2 ลูกพรอ มกนั ดว ยขอยกอันเดียว ถา รีลสายเคเบิลใตด ิน แต
ละลกู หนักเกนิ 5 ตัน แตถ า นาํ้ หนักของรีลสายเคเบิลใตด นิ แตล ะลกู นอ ยกวา 5 ตนั ใหยกพรอ มกนั 2 ลูก
ได แตตอ งใหข อบของรีลสายเคเบลิ ใตดนิ แนบเสมอกนั และอยายกรีลสายเคเบลิ ใตดิน ทีม่ ีขนาดตา งกัน
โดยใชข อยกอนั เดียว

กองมาตรฐานระบบไฟฟา
ฝายมาตรฐานและความปลอดภัย

168

5) ตองจดั สลิงใหอยบู นขอบท้งั สองขา งของไมร อง โดยสลิงดานใดดานหน่ึงตอ งไมห ลดุ
ออกจากไมร อง

6) ตองแนใจวาไดจัดสลงิ ใหขอยกอยูตรงกลางของรีลสายเคเบลิ ใตดนิ เมอ่ื ทาํ การยกรีล
สายเคเบลิ ใตดนิ เพอื่ กันไมใหร ีลสายเคเบิลใตดนิ พลิก

กองมาตรฐานระบบไฟฟา
ฝา ยมาตรฐานและความปลอดภัย

169
8.3 ขอควรระวังในการใชรถยกโฟลคลีฟ อยางถูกตอง

การสอดงาของรถโฟลคลีฟเขา ใตร ลี สายเคเบิลใตด นิ ตอ งใหถ กู ตองและเต็มตลอดความยาว
ของงา

กองมาตรฐานระบบไฟฟา
ฝา ยมาตรฐานและความปลอดภัย

170
8.4 ขอควรระวงั ในการเก็บบรรทกุ รีลสายเคเบิลใตดนิ อยา งถกู ตองในการบรรทกุ ในเรอื

1) เกบ็ บรรทกุ ตามแนวทีเ่ รือแลน
เก็บรลี สายเคเบิลใตด นิ ใหดานโคง ของรลี สายอยูใ นแนวยาวของเรือ เพื่อวา เมื่อเรือโต

คล่ืนจะไมท าํ ใหร ลี สายเคเบลิ ใตด นิ เคลื่อนไหว ถา หากทาํ ไมไดเชน นัน้ ใหป รึกษากับทางบริษทั ผผู ลิต ใน
กรณเี ชนนี้ใหระวังเปนพิเศษอาจจะเสยี หายไดเ ม่ือเรอื จอดกระทบฝง สําหรบั รีลสายเคเบิลใตด นิ ชนดิ นาํ้
มัน จะตองบรรทกุ ใหด า นโคง ของรลี สายเคเบลิ ใตด ินหันไปทางหัวเรอื เทา น้ัน

2) การเกบ็ รีลสายเคเบิลใตด ิน เรียงช้นั เดยี ว
รลี สายเคเบลิ ใตด นิ น้าํ มนั และรีลสายเคเบิล ทีห่ นกั 5 ตันหรือมากกวา ใหกองเรียงชน้ั เดยี ว

จะตอ งไมม อี ะไรวางทับขา งบน เม่อื จําเปน ตอ งกองซอนสองชน้ั เพอ่ื ความแนใ จใหป รกึ ษาบริษัทผผู ลิต
กอ น ในกรณีนใี้ หใ ชไมล่มิ ที่มขี นาดพอเหมาะรองไวระหวา งรีลสายเคเบิลใตดิน

สาํ หรับความยาวของไมล ่ิม ใหขอความเหน็ จาก
บริษัทผผู ลติ

กองมาตรฐานระบบไฟฟา
ฝา ยมาตรฐานและความปลอดภัย

171
3) ใหห ยอนรีลสายเคเบิลใตด ินลงอยางชาๆ ลงในทีๆ่ ตองการ เม่อื ตองยา ยรลี สายเคเบิลใต
ดนิ ในเรือใหใ ชรอกยกหรือรถโฟรคลีฟแลว แตกรณี เม่อื ตองเคล่อื นยายรีลสายเคเบลิ ใตดินซึง่ มเี ครื่อง
หมาย “ ดา นนอ้ี ยูบน ” เชน รลี สายเคเบิลใตด ินชนดิ นาํ้ มัน ตอ งแนใจวา เครอื่ งหมายน้นั อยดู านบนเวลา
เคล่อื นยา ย

4) ในกรณที ี่วางบนแผนเหลก็ ใหใชลม่ิ ไม อดั ไวใตรลี สายเคเบลิ ใตดนิ เสมอ

กองมาตรฐานระบบไฟฟา
ฝา ยมาตรฐานและความปลอดภัย

172

5) เมื่อเก็บรลี สายเคเบลิ ใตดนิ ที่มีขนาดกวา งตางกัน ใหวางทอนไมตลอดความกวางของรลี
สายเคเบลิ ใตด ิน เพ่ือกันการกระแทกกนั ระหวางรีลสายเคเบิลใตด นิ ทอ นไมจะตอ งตอกตะปูติดที่ดาน
แบนของทอนไมทั้งสองดาน

ทอนไม
ตอกตะปู

ตอกตะปู

6) ลวดโยงจะตองรอ ยผา นรูกลางของรีลสายเคเบลิ ใตด นิ เสมอ

ทอนไมส่ี
เหลยี่ ม

กองมาตรฐานระบบไฟฟา
ฝายมาตรฐานและความปลอดภัย

173

7) อดั ระหวา งหนาแบนของรลี สายเคเบิลใตด ิน
ลมิ่ ไม

ทอนไมส่ีเหลี่ยม

8) อยา วางสินคา อนื่ บนรีลสายเคเบิลใตด นิ
ในกรณีทต่ี องวางสินคา อ่นื บนรลี สายเคเบิลใตด ิน ตอ งแนใ จวา ไดทาํ พนื้ ที่แข็งแรงบนรีล

สายเคเบลิ ใตด ิน เพื่อรองรับนา้ํ หนักสินคา อนื่ ได อยา งไรก็ตามจะตอ งไดร บั ความยนิ ยอมจากบรษิ ัทผูผ ลิต
กอน

9) เม่ือตองบรรทกุ รีลสายเคเบิลใตด ินบนสนิ คา อื่น ตอ งทําพ้นื รองรบั เหนอื สนิ คาน้นั ใหม ี
ความแข็งแรง กอนบรรทุกตอ งแนใจวาพื้นน้นั เรยี บและแขง็ แรงดี

กองมาตรฐานระบบไฟฟา
ฝายมาตรฐานและความปลอดภัย

174
8.5 ขอควรระวังในการขนสง รลี สายเคเบิลใตด นิ ทางบก

1) การบรรทกุ
เม่ือบรรทุกรีลสายเคเบิลใตด ินบนรถบรรทกุ ตองแนใ จวา รีลสายเคเบิลใตดนิ วางอยอู ยา ง

มัน่ คงบนตัวรถ และไมยน่ื ออกมานอกตวั รถ

กองมาตรฐานระบบไฟฟา
ฝายมาตรฐานและความปลอดภัย

175

2) การผกู มัดรีลสายเคเบลิ ใตด นิ กบั รถ
3) การยกรลี สายเคเบิลใตด นิ ลงจากรถ

กองมาตรฐานระบบไฟฟา
ฝา ยมาตรฐานและความปลอดภัย

176
8.6 ปฏบิ ัติตามขอแนะนาํ ของผูผลิต

โดยผผู ลติ จะติดขอปฏิบตั ิในการเก็บรักษา และการขนยา ยรลี สายเคเบิลใตดิน ไวทรี่ ีลสาย
เคเบลิ ใตด นิ ซึ่งจะตองปฏิบตั ติ ามอยางเครง ครัด ในกรณที ี่ตอ งการความแนใจในการปฏบิ ัตทิ ี่นอกเหนือ
จากทีผ่ ูผ ลิตกําหนดไวใ หปรึกษาบรษิ ัทผูผลติ กอ น เพ่ือจะเปน การปอ งกนั ความเสยี หายทีจ่ ะเกิดตามมา
ภายหลังได

กองมาตรฐานระบบไฟฟา
ฝายมาตรฐานและความปลอดภัย