ข้าวแต๋น น้ำแตงโม

ผจู้ ดั ทา นางสาวระพีพรรณ ภญิ โญ
กศน.อาเภอเมืองลาปาง สานกั งานกศน.จังหวดั ลาปาง

โครงการศนู ย์ความรู้กนิ ได้ @สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมิว บลิ ดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วิภาวดีรังสติ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เว็บไซต์: http://www.okmd.or.th

โครงการศูนย์ความรู้กินได้ @สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมวิ บิลดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วิภาวดีรังสิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เวบ็ ไซต์: http://www.okmd.or.th

สว่ นที่ 1 :
ทาไมต้อง… ข้าวแตน๋ น้าแตงโม

โครงการศูนย์ความรู้กินได้ @สานักงานบริหารและพฒั นาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมวิ บลิ ดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วิภาวดีรังสติ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เว็บไซต์: http://www.okmd.or.th

ความสาคัญของการประกอบอาชพี

ขา้ วแตน๋ (Kaotan)

เป็นขนมพื้นบ้านหรือเป็นอาหารว่างของชาวภาคเหนือในประเทศไทย ท่ี
แสดงออกถึงเอกลักษณ์และภูมิปัญญาพื้นบ้านท่ีแสดงภูมิปัญญาพ้ืนบ้านท่ีแสดงถึง
วัฒนธรรมของชาวพื้นเมืองท่ีบริโภคข้าวเหนียวเป็นอาหารหลัก และนามาทาเป็นขนม
พ้ืนบ้านเพ่ือถนอมอาหาร บอกเล่ากันว่าเม่ือมีข้าวเหนียวที่เหลือกินจึงเสียดาย ก็นามา
ตากแดดแล้วทอด สามารถนามาทานเล่นได้เป็นการประหยัด ทั้งยังไม่มีสารพิษเหมือน
ขนมสมัยน้ี วิธีทาก็ง่ายโดยนาข้าวนึ่ง เอามากดใส่พิมพ์แล้วเอามาตากแดดให้แห้ง แล้ว
นาไปทอด จากน้ันราดด้วยน้าอ้อยนามาบริโภค ข้าวแต๋นมีรสชาติที่อร่อยโดดเด่นคือ
หวาน หอม กรอบและอร่อย สามารถใช้เป็นว่างในการต้อนรับแขกในงานบุญเกือบทุกที
เป็นผลิตภัณฑ์ท่ีรับประทานง่ายและกรอบอร่อย ที่สาคัญไม่มีโคเรสเตอรอลมีโปรตีน
คาร์โบไฮเดรต และโซเดียมทีจ่ าเป็นตอ่ รา่ งกาย

ขา้ วแตน๋ เหมาะเป็นของฝากจากลาปาง เนื่องจากจังหวดั ลาปาง เป็นจังหวดั ทมี่ ี
การปลกู อ้อยมาก หน่วยงานรัฐจึงมาตัง้ โรงงานน้าตาลลาปางที่ อาเภอเกาะคา เป็นแห่ง
แรกของประเทศไทย เมือ่ ปี 2480 ผลผลิตจากอ้อย ได้แกน่ า้ อ้อยหรือนา้ ตาลแดงเปน็
ส่วนประกอบทส่ี าคัญในการทาขนมขา้ วแตน๋

ส่วนขา้ วเหนยี ว เปน็ ขา้ วที่จงั หวัดลาปางปลูก และรบั ประทานทกุ วนั อยแู่ ลว้ ดังนั้น
ข้าวแต๋น ทีม่ ีส่วนประกอบท่สี าคัญเป็นข้าว

โครงการศูนย์ความรู้กินได้ @สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมวิ บลิ ดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วิภาวดีรังสิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เว็บไซต์: http://www.okmd.or.th

การผลิตข้าวแต๋น ของชุมชนใน ‘หมู่บ้านทุ่งม่านเหนือ’ น้ัน กว่า 45%ของชุมชน
มีรายได้จากการทาข้าวแต๋น จึงเป็นท่ีรู้จักกันในนามของหมู่บ้านข้าวแต๋น นอกจากทา
การเกษตรแล้วอาชีพรองคือ การทาข้าวแต๋นน้าแตงโม สร้างรายได้เฉลี่ย 300 – 450
บาทต่อคนตอ่ วนั ( ระยะเวลาในการทาข้าวแต๋นเพียงเดือนละ 20 วัน) นับเป็นกลุ่มอาชีพ
ที่ทารายได้ให้แกห่ มู่บ้าน 72,000 - 80,000 บาทตอ่ คนต่อปี

“ ธุรกิจเลก็ ๆ อย่างขา้ วแตน๋ สามารถอย่รู อดและเติบโตสวนกระแสวิกฤตเศรษฐกิจ
ได้ เพราะรู้จักปรับตัวและใช้วิกฤตเป็นโอกาสตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง ควบคู่กับ
แนวทางเศรษฐกิจสร้างสรรค์ แม้ไทยจะเปน็ ประเทศเกษตรกรรมก่ึงอตุ สาหกรรม แตว่ นั น้ี
!!! ต้องนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเข้ามาช่วยแก้ปัญหาการผลิต และการขาดแคลน
อาหารโลก โดยเฉพาะ “ข้าว” ดังน้ัน การแปรรูปจึงเป็นวิธีการถนอมอาหารและเพ่ิม
มูลค่าสินค้าอีกทางหน่ึง ซ่ึงถือเป็นยุทธศาสตร์ในการแก้ปัญหาข้าวและสินค้าทางการ
เกษตรของกลุ่มข้าวแต๋น ”

จดุ ประสงค์ของการทาชดุ ความรู้ทามาหากนิ
1. เพือ่ สร้างรายไดล้ ดรายจา่ ยสาหรับครัวเรือนและชมุ ชน
2. เพื่อเพ่ิมมูลค่าองค์ความรู้ในชุมชนและตน้ ทนุ ของท้องถนิ่
3. เพ่อื ต่อยอดหรือพัฒนาจากสิ่งทมี่ ีอยูเ่ ดมิ

โครงการศูนย์ความรู้กนิ ได้ @สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมวิ บิลดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วิภาวดรี ังสติ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เวบ็ ไซต์: http://www.okmd.or.th

กลมุ่ เป้าหมาย ของชุดความรู้ทา
มาหากนิ

1.กลุ่มผู้ประกอบการขา้ วแตน๋
และประชาชนทวั่ ไป

2.กลุ่มผู้ประกอบการธุรกจิ
ขนาดย่อย SML

3.กลมุ่ วิสาหกจิ ชมุ ชน หรอื ผู้
ผลติ ภณั ฑ์ O - TOP

4.กลุ่มอาชีพในชุมชน

โครงการศนู ย์ความรู้กินได้ @สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมิว บิลดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วภิ าวดรี ังสติ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เว็บไซต์: http://www.okmd.or.th

ประโยชนท์ ี่จะเกดิ ขึน้

ประโยชน์ตอ่ • ประโยชนต์ ่อคนในพ้ืนท่ี/ประชาชน
พื้นท่ี
• สร้างมูลค่าเพม่ิ ใหก้ ลุ่มข้าวแต๋น

• มคี วามรู้ และทกั ษะการผลิตขา้ วแต๋น
• มีชอ่ งทางการประกอบอาชีพสรา้ งรายได้

ประโยชน์ตอ่ • สามารถนาไปเผยแพรใ่ หก้ ับผเู้ รียน / ผูร้ ับบริการของหน่วยงาน
หน่วยงาน

ประโยชนต์ อ่ • มคี วามรดู้ ้านทักษะ/ความรทู้ ตี่ อ้ งใช้การทาขา้ วแต๋น
ผ้จู ัดทาองค์ • มคี วามภาคภมู ิใจในการมสี ว่ นร่วมเผยแพรข่ องดปี ระจาจังหวัด

ความรู้

โครงการศูนย์ความรู้กินได้ @สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมิว บลิ ดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วภิ าวดรี ังสติ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เวบ็ ไซต์: http://www.okmd.or.th

มคี วามรเู้ ก่ียวกับขน้ั ตอนกระบวนการผลิตข้าวแต๋น
ข้ันตอนการการจดั ทาชดุ ความร้ทู ามาหากิน

ศึกษาความร้จู าก ศึกษาหาความรู้จาก สัมภาษณ์ผรู้ ู้
หนงั สอื ตารา ส่ืออินเล็กทรอนกิ ส์ ภมู ิปญั ญา
เกยี่ วกับการทา
ข้าวแต๋น น้าแตงโม

โครงการศูนย์ความรู้กินได้ @สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมวิ บลิ ดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วภิ าวดรี ังสิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เว็บไซต์: http://www.okmd.or.th

กลุ่มข้าวแต๋นบุญทวี ภูมิปัญญาในการประกอบอาชีพข้าวแต๋นบ้านทุ่งม่าน
เหนือ ตาบลบ้านเป้า อาเภอเมอื งจังหวัดลาปาง

นางบุญทิน บุญทวี ประธานคณะกรรมการกลุ่มข้าวแต๋นบ้านทุ่งม่านเหนือ ตาบล
บ้านเป้า อาเมือง จังหวัดลาปาง เล่าให้ฟังว่า ข้าวแต๋นมีการทามาต้ังแต่ครั้ง ปู่ ย่า ตา
ยาย โดยนาขา้ วที่เหลือทานแล้วมาตากให้แห้ง แล้วนามาทอดเป็นขนมให้ลูกหลานได้ขบ
เค้ยี วในสมัยก่อนตอ่ มาได้มกี ารพฒั นาปรับปรงุ โดยนาเอานา้ แตงโมมาผสม ทาให้รสชาติดี
อร่อยเป็นที่ต้องการของตลาดจึงได้รวมตัวกันภายในหมู่บ้านประมาณ 50 ครอบครัว
จัดต้ังกลุ่มขึ้นโดยสมาชิกจะลงหุ้นๆ ละ 10 บาท แต่ไม่เกินคนละ 5,000 บาท ด้วยทุน
เร่ิมแรก 200,000 บาท เม่ือปี 2543 และได้รับการสนับสนุนจากสภาวัฒนธรรมจังหวัด
ลาปางอีก 100,000 บาท ดาเนินการในรูปของร้านค้าและจัดหาวัสดุในการทาข้าวแต๋น
เข้าร้าน เพื่อให้สมาชิกได้ซื้อวัสดุนาไปทาข้าวแต๋น มีทั้งทาในแต่ละครัวเรือนและทากัน
เป็นกลุ่มส่วนด้านการตลาด เริ่มจาหน่ายในอาเภอและจังหวัดก่อน แล้วขยายไปจังหวัด
ใกล้เคียงและท่ัวประเทศ โดยมีพ่อค้าคนกลางมารับไปจาหน่าย และทางกลุ่มเองนาไป
จาหน่ายตามงานแสดงสินค้าต่างๆ ท่ัวประเทศ สาหรับตลาดต่างประเทศก็มีประเทศ
มาเลเซียและไต้หวัน โดยจัดส่งสัปดาห์ละประมาณ 5,000 ถุง ทาให้สมาชิกมีรายได้คน
ละ 80-150 บาทตอ่ วัน

ทีม่ า กลุ่มข้าวแต๋นบญุ ทวี

โครงการศูนย์ความรู้กินได้ @สานักงานบริหารและพฒั นาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมิว บลิ ดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วภิ าวดรี ังสิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เวบ็ ไซต์: http://www.okmd.or.th

กลุ่มข้าวแต๋นแม่บวั จันทร์ ภูมิปัญญาในการประกอบอาชีพข้าวแต๋นบ้านทุ่ง

มา่ นเหนอื ตาบลบ้านเปา้ อาเภอเมืองจงั หวัดลาปาง
ปัจจบุ นั ข้าวแตน๋ แมบ่ วั จนั ทร์ สามารถครองสว่ นแบง่ ตลาดในประเทศได้ถงึ

ร้อยละ80 กระจายอย่ทู วั่ ประเทศ ผ่านตวั แทนจาหน่ายในแต่ละภาค นอกจากนีย้ งั รับ
ผลติ ตามออร์เดอร์ สง่ ออกไปจาหน่ายยงั ต่างประเทศอย่างตอ่ เนื่องกว่า 27 ประเทศ
ทงั ้ ในเอเชีย ยโุ รป และสหรัฐฯ

ข้าวแต๋นแมบ่ วั จนั ทร์ เป็นการรวมตวั ของกลมุ่ แมบ่ ้านเกษตรกรบ้านทงุ่ มา่ น
เหนือ ต.บ้านเป้ า อ.เมือง จ.ลาปาง ก่อตงั ้ ขนึ ้ เมอ่ื ปี 2538 จากโรงงานเลก็ ๆ ท่ีต้อง
อาศยั กาลงั การผลติ ในชมุ ชน ได้มีการพฒั นาเร่ืองคณุ ภาพสนิ ค้า และช่องทางการจดั
จาหน่าย จนวนั นี ้มโี รงงานแหง่ ท่ี 2 กาลงั การผลติ ออกสตู่ ลาดถึงวนั ละ 4 ตนั ผล
ประกอบการโตขนึ ้ เฉลีย่ ปี ละ 30 % จากรายได้ 300,000 บาทเมื่อปี 2538 ปัจจบุ นั มี
รายได้ไมต่ ่ากว่า 1,000,000 บาท

จากความต้องการท่ีเพ่ิมขนึ ้ ทาให้กาลงั การผลติ ไมเ่ พียงพอตอ่ ความต้องการ
ของตลาด โดยเฉพาะในขนั ้ ตอนการตากแผน่ ข้าวแตน๋ ดบิ ต้องอาศยั แสงแดดจาก
ธรรมชาติจงึ ขนึ ้ อย่กู บั สภาพดินฟ้ าอากาศ หากฝนตกหรือวนั ใดที่ไมม่ ีแดดจะต้องใช้
เวลาในการตากนานขนึ ้ สง่ ผลต่อกระบวนการผลติ อื่นๆ โดยเฉพาะการสง่ มอบสนิ ค้า
สาหรับออร์เดอร์ต่างประเทศ ขณะท่ียอดความต้องการในประเทศเองมีปริมาณเพม่ิ ขนึ ้
เชน่ กนั จงึ ต้องการนาเทคโนโลยีเข้ามาใช้แก้ปัญหาดงั กลา่ ว จึงไดม้ าขอความช่วยเหลอื

จาก“ โครงการการปรับปรงุ ประสทิ ธภิ าพการอบแหง้ ข้าว แตน๋ ดว้ ยโรงอบแห้งพลังงาน
แสงอาทิตย์ ” ภายใต้ความช่วยเหลอื และสนับสนนุ จากโครงการสนับสนนุ การพฒั นา
เทคโนโลยขี องอตุ สาหกรรมไทย (iTAP) ในสังกดั ศนู ย์บรหิ ารจดั การเทคโนโลยี

โครงการศูนย์ความรู้กินได้ @สานักงานบริหารและพฒั นาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมวิ บลิ ดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วภิ าวดรี ังสิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เว็บไซต์: http://www.okmd.or.th

สานักงานพฒั นาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) โดย iTAP ได้เชิญ รศ. ดร.
เสริม จันทร์ฉาย อาจารย์จากภาควิชาฟิสิกส์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร
วิทยาเขตพระราชวังสนามจันทร์ ผู้เชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยีการอบแห้งด้วยพลังงาน
แสงอาทิตย์ มาช่วยพัฒนาโรงอบแห้งพลังงานแสงอาทิตย์แบบกรีนเฮาส์สาหรับการ
อบแห้งแผน่ ข้าวแตน๋ ดบิ จนประสบความสาเรจ็

จากการทดสอบสามารถลดเวลาการตากแผ่นข้าวแต๋นดิบจากเดิม 2-3 วัน
เหลือเพียง 8 ชม.ต่อวัน จากความชื้นแผ่นข้าวแต๋นดิบประมาณ 55% เหลือความชื้น
สุดท้ายประมาณ 9-10% โดยพลังงานแสงอาทิตย์จะถูกเปลี่ยนเป็นความร้อนโดยอาศัย
ปรากฏการณ์เรือนกระจกซ่ึงจะทาให้อุณหภูมิภายในโรงอบแห้งสูงกว่าอุณหภูมิอากาศ
แวดล้อม ช่วยให้ความช้ืนจากผลิตภัณฑ์ระเหยได้เร็วย่ิงขึ้น ความชื้นท่ีระเหยออกมาจะ
ถูกพัดลมดูดอากาศซ่ึงใช้ไฟฟ้าท่ีได้จากแผงโซลาร์เซลล์ดูดออกไปภายนอก ทาให้
ผลิตภัณฑ์แห้งเร็วกว่าการตากแดดตามธรรมชาติ นอกจากน้ีการอบแห้งแผ่นข้าว
แตน๋ ดบิ ในโรงอบแหง้ นี้ ยังช่วยแก้ปัญหาการรบกวนของแมลง และความเสยี หายจากการ
เปยี กฝน ในเบอื้ งต้นโรงอบแห้งนี้สามารถอบแห้งแผน่ ขา้ วแตน๋ ดิบคร้ังละประมาณ 1,000
กิโลกรัม โดยต่อไปจะทาการเพ่ิมชั้นวางผลิตภัณฑ์ให้สามารถตากแห้งผลิตภัณฑ์ได้
2,000 - 4,000กิโลกรัมต่อวัน โดยลงทุนโรงอบดังกล่าวไปประมาณ 5 แสนบาท
นอกจากการพัฒนาทางด้านเทคโนโลยีแล้ว ยังต่อยอดการพัฒนาผลิตภัณฑ์ให้สามารถ
เก็บรักษาได้นานขึ้นเป็นแห่งแรกของไทยท่ีสามารถเก็บได้ถึง 8 เดือนหลังการทอด ส่วน
แผ่นข้าวแต๋นดิบเก็บได้นาน 6 - 8 เดือน (โดยไม่ใส่ตัวดูดซับความช้ืน) จากเดิมท่ีเก็บได้
เพียง 3 เดือน อนาคตจะยังคงพัฒนาต่อให้เก็บนานขึ้นถึง 18 เดือน เพ่ือส่งออกไปยัง
ประเทศอังกฤษ ที่มา:กลุม่ น้าแตน๋ แมบ่ ัวจันทร์ ตาบลบ้านเปา้

โครงการศูนย์ความรู้กินได้ @สานักงานบริหารและพฒั นาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมวิ บลิ ดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วิภาวดีรังสติ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เว็บไซต์: http://www.okmd.or.th

ส่วนที่ 2 :
เช็คความพร้อม ก่อนประกอบอาชีพ

โครงการศนู ย์ความรู้กินได้ @สานักงานบริหารและพฒั นาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมวิ บลิ ดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วภิ าวดรี ังสติ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เว็บไซต์: http://www.okmd.or.th

Mind Map

โครงการศูนย์ความรู้กนิ ได้ @สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมิว บิลดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วิภาวดรี ังสติ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เว็บไซต์: http://www.okmd.or.th

โครงการศูนย์ความรู้กินได้ @สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมวิ บิลดงิ้ ชัน้ 18-19 ถ.วิภาวดีรังสิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เวบ็ ไซต์: http://www.okmd.or.th

ความร้ทู ่ีตอ้ งมี/ทักษะทีต่ อ้ งใช้

การถนอมอาหาร

การถนอมอาหารมีประโยชน์ และมคี วามสาคัญหลายอย่าง เชน่
1. ช่วยบรรเทาความขาดแคลนอาหาร เชน่ การเกบ็ รักษา และแปรรปู อาหารใน

ยามสงคราม เกิดภยั ธรรมชาติ เกดิ ภาวะแห้งแลง้ ผดิ ปกติ
2 ชว่ ยใหเ้ กิดการกระจายอาหาร เพราะในบางประเทศไม่สามารถผลติ อาหารให้

เพียงพอตอ่ ความต้องการของประชากรได้ จงึ จาเป็นตอ้ งอาศัยอาหารจากแหล่งผลิตอนื่
3. ชว่ ยใหม้ ีอาหารบริโภคนอกฤดูกาล เช่นเมื่อพน้ ฤดกู ารผลิตของผลติ ผลเกษตร

น้ันๆ ไปแล้ว กย็ งั สามารถนาผลติ ภัณฑท์ ่เี ก็บไว้มาบริโภคได้
4. ใช้อาหารเหลอื ใหเ้ กิดประโยชน์ เช่น ในกระบวนการแปรรปู ผลผลิตการเกษตร

จะมวี ัตถดุ บิ เหลอื ท้ิง ซง่ึ เราสามารถนาส่วนท่เี หลอื นัน้ มาแปรรูปเกบ็ ไวเ้ ป็นอาหารได้
5. ช่วยใหเ้ กิดความสะดวกในการขนส่ง โดยทอี่ าหารไมเ่ น่าเสยี สามารถพกพาไป

ท่ีหา่ งไกลได้
6. ช่วยยืดอายกุ ารเกบ็ อาหารไวใ้ ห้ได้นาน เพราะอาหารที่ผา่ นการแปรรูปเพื่อการ

ถนอมอาหารไวจ้ ะมอี ายกุ ารเก็บที่ยาวนานกวา่ อาหารสด
7. ชว่ ยเพ่มิ มลู คา่ ผลผลิตทางการเกษตร และลดปัญหาผลผลติ ลน้ ตลาด

โครงการศนู ย์ความรู้กนิ ได้ @สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมิว บิลดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วิภาวดรี ังสติ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เว็บไซต์: http://www.okmd.or.th

ความรู้ทตี่ ้องมี/ทกั ษะท่ตี ้องใช้

1. ป้องกันหรือยดื เวลาการยอ่ ยสลายอาหารท่เี กิดจากจลุ นิ ทรีย์ เช่น
1.1 รกั ษาอาหารใหป้ ลอดเชื้อ
1.2 กาจัดจลุ ินทรียท์ ่มี อี ยูอ่ อกไป เช่น การลา้ งหรอื กรองออก
1.3 ลดการเจริญและกจิ กรรมของจุลินทรีย์ เชน่ ใช้อุณหภมู ติ า่ ทาให้แห้ง หรือ
เกบ็ อาหารไว้ในสภาวะไร้ออกซเิ จน
1.4 ทาลายจุลนิ ทรยี ์ เชน่ การให้ความร้อน การฉายรงั สี
2. ปอ้ งกนั หรอื ยืดเวลาการสลายตัวท่เี กิดขนึ้ เองของอาหาร
2.1 ทาลายหรือยับย้งั การทางานของเอนไซมใ์ นอาหาร
2.2 เตมิ สารเคมี เชน่ เตมิ สารปอ้ งกนั การเกดิ ออกซิเดช่นั ในอาหาร
3. ปอ้ งกันความเสียหายของอาหารจากแมลง
ปจั จัยท่ีมผี ลต่อการเจรญิ เตบิ โตของจลุ นิ ทรียท์ ก่ี ่อใหเ้ กดิ การเสยี ของอาหาร

ทม่ี า:http://guru.sanook.com/

โครงการศูนย์ความรู้กนิ ได้ @สานักงานบริหารและพฒั นาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมวิ บิลดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วภิ าวดีรังสติ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เว็บไซต์: http://www.okmd.or.th

ความรทู้ ตี่ อ้ งมี/ทกั ษะทีต่ อ้ งใช้

การขออนุญาตผลิตภณั ฑ์อาหาร (ขอเคร่ืองหมาย อย.)

“อาหาร” ในพระราชบญั ญตั ิอาหาร พ.ศ. 2522 หมายถงึ “วตั ถทุ ุกชนดิ ท่ีคนกนิ ด่ืม
หรือนาเขา้ ส่รู ่างการ แต่ ไมร่ วมถึงยา วตั ถอุ อกฤทธต์ิ ่อจติ ประสาท หรอื ยาเสพตดิ ให้
โทษ นอกจากนอ้ี าหารยงั รวมถงึ วัตถุท่ใี ชเ้ ป็นสว่ นผสมในการผลติ อาหาร วัตถุเจอื ปน
อาหาร สี เครื่องปรงุ แต่งกล่ินรสด้วย”

ปัจจบุ นั น้ปี ระชาชนในทอ้ งถิน่ ตา่ ง ๆ ได้รวมตัวกันเปน็ ชมรมหรอื สหกรณ์ นา
วัตถดุ ิบทีไ่ ด้จากการเกษตรและการเลี้ยงสัตวม์ าแปรรูปเปน็ ผลติ ภัณฑ์สาเร็จรปู เพอ่ื
บริโภคหรือจาหน่ายเป็นการชว่ ยลดรายจา่ ยและเพิ่มรายได้ เช่น เคร่อื งด่มื ทาจากผลไม้
ทอ้ งถ่นิ เครอ่ื งด่มื จากสมุนไพร กะปิ นา้ ปลา ขนมหวาน อาหารขบเค้ียว เป็นต้น
ซง่ึ ผลิตภณั ฑ์เหล่าน้จี ะตอ้ งสะอาด ปลอดภัย และมคี ุณภาพหรอื มาตรฐานทีก่ ฎหมาย
กาหนด ผู้ผลิตอาจตอ้ งขออนญุ าตใหถ้ กู ตอ้ งตามกฎหมายก่อนที่ จะผลิตเพื่อจาหน่าย
ตอ่ ไปอนึง่ ผลิตภณั ฑท์ ่ผี ลติ เพือ่ จาหนา่ ยมีจานวนหนึง่ ท่เี ป็นผลติ ภณั ฑท์ ี่คาบเก่ียวหรอื
กา้ ก่ึงวา่ จะเป็นยาหรืออาหาร เพอ่ื ป้องกันความสับสนในเรอ่ื งนี้ สานกั งาน
คณะกรรมการอาหารและยาจึงกาหนดแนวทางในการพจิ ารณาวา่ ผลิตภัณฑใ์ ดที่ จัดเป็น
อาหาร ตอ้ งมีลักษณะดังน้ี

1.มสี ว่ นประกอบเปน็ วตั ถทุ มี่ ใี นตาราท่รี ฐั มนตรีประกาศตามพระราชบัญญตั ยิ าและโดย
สภาพของวัตถุนน้ั เป็น ไดท้ ้ังยาและอาหาร

โครงการศูนย์ความรู้กนิ ได้ @สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมวิ บิลดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วิภาวดีรังสิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เวบ็ ไซต์: http://www.okmd.or.th

ความรทู้ ตี่ ้องมี/ทักษะทต่ี อ้ งใช้

2.มขี อ้ บ่งใชเ้ ป็นอาหาร
3.ปริมาณการใช้ไมถ่ งึ ขนาดที่ใชใ้ นการป้องกนั หรอื บาบดั รกั ษาโรค
4.การแสดงข้อความในฉลากและการโฆษณาอาหารทีผ่ สมสมุนไพรซง่ึ ไมจ่ ดั เป็นยานั้น
ต้องไมม่ ีการแสดง สรรพคุณเป็นยากลา่ วคอื ปอ้ งกนั บรรเทา บาบัด หรอื รกั ษาโรคต่าง ๆ

การแบ่งกลมุ่ ผลิตภณั ฑอ์ าหาร
อาหารแบง่ ตามลกั ษณะการขออนุญาตผลติ ออกเป็น 2 กลุ่มคอื

1.กลุม่ อาหารทไ่ี ม่ต้องมีเครือ่ งหมาย อย.
อาหารกลมุ่ นี้ สว่ นใหญ่เป็นอาหารทีไ่ ม่แปรรปู หรือถา้ แปรรปู ก็จะใชก้ ระบวนการผลติ ง่าย
ๆ ในชุมชนผ้บู รโิ ภคจะต้องนามาปรุงหรือผา่ นความรอ้ นก่อนบรโิ ภค อาหารกลมุ่ น้ีผูผ้ ลติ
ท่ีมีสถานที่ผลติ ไม่เขา้ ขา่ ย โรงงาน (ใชอ้ ปุ กรณ์หรือเคร่อื งจกั รตา่ กวา่ 5 แรงม้า หรือ
คนงานน้อยกวา่ 7คน) สามารถผลิตจาหน่ายไดโ้ ดยไม่ต้องมาขออนุญาตจากสานักงาน
คณะกรรมการอาหารและยาหรือสานักงานสาธารณสุขจังหวดั แต่ตอ้ งแสดงฉลากอาหาร
ทถ่ี ูกตอ้ งไว้ดว้ ย

โครงการศูนย์ความรู้กนิ ได้ @สานักงานบริหารและพฒั นาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมิว บลิ ดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วิภาวดรี ังสิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เวบ็ ไซต์: http://www.okmd.or.th

ความร้ทู ่ีต้องมี/ทักษะท่ีต้องใช้

2.กลุ่มอาหารท่ตี ้องมีเคร่อื งหมาย อย.
อาหารกลุ่มน้เี ป็นอาหารท่ีมกี ารแปรรปู เปน็ อาหารกงึ่ สาเรจ็ รูปหรอื อาหารสาเร็จรปู แลว้
ซึ่งอาจกอ่ ใหเ้ กดิ ความเส่ียงต่อผบู้ ริโภคในระดบั ต่า ปานกลางหรอื สงู แล้วแต่กรณี ไดแ้ ก่
อาหารท่ีตอ้ งมีฉลาก อาหารกาหนดคณุ ภาพหรือมาตรฐาน หรืออาหารควบคุมเฉพาะ
ดังนั้น จึงจาเปน็ ต้องขออนุญาตสถานท่ผี ลติ อาหารและขอข้นึ ทะเบียนตารบั อาหาร หรือ
จดทะเบยี นอาหาร หรือแจง้ รายละเอียดของอาหารแตล่ ะชนิดแลว้ แตก่ รณี ได้ท่ี
สานักงานคณะกรรมการอาหารและยา หรือสานักงานสาธารณสุขจงั หวัด

ทมี่ า : http://webhost.cpd.go.th/

โครงการศนู ย์ความรู้กินได้ @สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมวิ บลิ ดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วภิ าวดรี ังสิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เว็บไซต์: http://www.okmd.or.th

ความร้ทู ตี่ อ้ งมี/ทักษะทีต่ ้องใช้

ข้าวแตน๋ ต้องขา้ วเหนียวเขี้ยวง(ู เก่า)

ขา้ วเหนยี วพนั ธุเ์ ขย้ี วงู เปน็ ข้าวพนั ธ์ุพน้ื เมืองดงั้ เดมิ มลี กั ษณะเมลด็ เล็ก เรยี ว
ยาว สวยงาม โดยมอี ตั ราส่วนความยาวตอ่ ความกวา้ งของข้าวกลอ้ งมากกว่าพันธ์ุ กข
6 เมอื่ นง่ึ สุกแลว้ ขา้ วมีสขี าว (คะแนน 6.7 พนั ธุ์ กข 6 คะแนน 6.6) การเกาะตวั เหนยี ว
แต่ไมเ่ ละ (คะแนน 8.4 พันธ์ุ กข 6 คะแนน 8.3) ผวิ มคี วามเล่อื มมนั คอ่ นขา้ งมาก
(คะแนน 7.8 พนั ธุ์ กข 6 คะแนน 7.7) เน้อื สมั ผัสนุม่ และมกี ลิน่ หอม ดว้ ยลักษณะและ
รปู ลกั ษณ์ที่ปรากฏ เม่ือนาไปแปรรูปเป็นอาหารประเภทของหวานที่ตอ้ งใช้ขา้ วเหนียวมนู
เปน็ หลัก เช่น ขา้ วเหนียวมะมว่ ง ขา้ วเหนียวทเุ รยี น ข้าวหลาม ไอศกรีม ขนมไทยหรอื
ขา้ วเหนียวหนา้ ตา่ งๆ เป็นตน้ จะทาใหข้ องหวานน้ันๆน่ากิน เนอ่ื งจากมคี วามน่ารักของ
ขนาดรูปรา่ งเมล็ดท่เี ล็กเรยี ว แยกเป็นเมลด็ ไมเ่ กาะตัวแนน่ น้ากะทิสามารถเคลอื บไดท้ กุ
สว่ น ผิวเลอ่ื มมันวาว รวมทง้ั มีความขาวและกลนิ่ หอมนา่ รับประทาน (เมลด็ ข้าวอายุ 4
เดือน วเิ คราะหข์ ้อมูลคณุ ภาพทางกายภาพและประเมินคณุ ภาพขา้ วโดยการชมิ โดย
ศนู ยว์ จิ ยั ขา้ วปทุมธานี กรมการข้าว)

เปน็ ขา้ วเหนียวท่ีมีปรมิ าณสารตา้ นอนุมูลอสิ ระ (antioxidants) ในรปู ของ
วติ ามนิ อี เดน่ เปน็ พิเศษ โดยเฉพาะวติ ามินอีในรปู แบบทเี่ รยี กว่า Mixed tocopherols
ซง่ึ tocopherol แตล่ ะชนดิ จะชว่ ยกนั กาจัดอนมุ ูลอสิ ระท่ตี ่างชนดิ กนั แต่เสรมิ การทางาน
ซึง่ กันและกนั จากการตรวจวดั ปรมิ าณ

โครงการศนู ย์ความรู้กินได้ @สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมิว บลิ ดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วภิ าวดีรังสติ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เว็บไซต์: http://www.okmd.or.th

ความร้ทู ่ีต้องมี/ทกั ษะที่ตอ้ งใช้

สารของวติ ามนิ อใี น 3 Isomers ของข้าวเหนียวพันธุเ์ ขยี้ วงนู ้พี บว่ามีแอลฟา
( tocopherol) ซ่ึงเป็นวิตามินอีเพียงโครงสร้างเดยี วทีม่ ปี ระสิทธิภาพทางชีวเคมมี าก
ท่สี ุด มบี ทบาทสาคัญในขบวนการ metabolism ในร่างกายโดยเฉพาะเป็นสารต้าน
อนมุ ูลอิสระทชี่ ว่ ยลด คอเลสเตอรอล สูงถึง 5.32 มิลลกิ รัมตอ่ รา 100 กรมั มากกวา่ ข้าว
เหนียวพนั ธุ์ กข6 รอ้ ยละ 39 (3.82 มลิ ลิกรมั ตอ่ รา 100 กรัม) มีอิปไซลอน
(Y tocopherol) สงู ถงึ 4.11 มิลลิกรมั ต่อรา 100 กรมั มากกว่าพนั ธ์ุ กข6 รอ้ ยละ 332
( 0.95 มิลลกิ รมั ตอ่ รา 100 กรัม ) และมีเดลต้า (g tocopherol) จานวน 0.26 มลิ ลกิ รมั
ต่อรา 100 กรมั สูงกว่าพนั ธุ์ กข6 รอ้ ยละ 18 (0.22 มลิ ลกิ รัมต่อรา 100 กรัม)
นอกจากนีย้ ังมสี ารแกมมา (g–oryzanol) ซง่ึ เปน็ สารชว่ ยลดการเกิดปฏิกริ ยิ า oxidation
ซึ่งเป็นผลผลติ จาก คอเลสเตอรอล ที่อาจก่อให้เกิดสารประกอบทีท่ าใหเ้ ปน็ อันตรายตอ่
เซลต่างๆในหลอดเลอื ด ซ่งึ เปน็ สาเหตขุ องโรคเส้นเลอื ดอุดตนั ในหัวใจ โรคทเี่ กยี่ วกับปอด
และโรคมะเรง็ รวมท้งั อาการผิดปกติของวัยทอง มีปรมิ าณ 188.2 มิลลิกรัมต่อรา 100
กรัม (เมล็ดขา้ วอายุ 4 เดือน วิเคราะห์ขอ้ มลู โดยบริษัทห้องปฏิบตั กิ ารกลาง (ประเทศ
ไทย) จากดั )

องค์ประกอบทางเคมีและคุณค่าทางโภชนาการในข้าวกล้อง 100 กรัม มีใย
อาหาร (Total dietary fiber) ไขมัน และโปรตีน 3.74 2.68 และ 7.52 กรัม สูงกว่า
พนั ธ์ุ กข6 ร้อยละ 10.6 10.7 และ 0.4 ตามลาดบั มีพลังงาน 258.56 กิโลแคลอรี และ
คาร์โบไฮเดรต 76.09 กรัม (เมล็ดข้าวอายุ 6 เดือน วิเคราะห์ข้อมูลโดยศูนย์วิจัยข้าว
ปทุมธานี กรมการข้าว) ท่มี า http://cri.brrd.in.th/

โครงการศูนย์ความรู้กนิ ได้ @สานักงานบริหารและพฒั นาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมวิ บลิ ดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วภิ าวดีรังสิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เว็บไซต์: http://www.okmd.or.th

ความรู้ท่ีต้องมี/ทกั ษะทตี่ อ้ งใช้

ประโยชนข์ องแตงโม สุดยอดผลไมส้ แี ดง ทีม่ วี ิตามินและแร่ธาตุมากมาย

แตงโมเปน็ ผลไมท้ ี่มวี ิตามนิ และแร่ธาตุอยภู่ ายในมากมาย ได้แก่ คาร์โบไฮเดรต
น้าตาล เส้นใย โปรตีน วิตามนิ เอ วิตามินบีรวม วติ ามนิ ซี กรดโฟลกิ แคลเซยี ม เหล็ก
แมกนเี ซยี ม ฟอสฟอรสั โพแทสเซยี ม และ สังกะสี แตงโมจดั เป็นพืชผลไม้ตระกลู เดียวกนั
กับ แคนตาลปู ฟักทอง และแตงกวา เน้ือของแตงโมมนี า้ เป็นส่วนประกอบหลักทาใหม้ ี
คณุ สมบตั ิเย็น เมื่อทานแล้วให้ความรู้สึกหวานชน่ื ใจ ชว่ ยคลายรอ้ น จงึ มกั นิยมกนิ แตงโม
กันในชว่ งเวลาอากาศรอ้ นแตงโมมีสารชนดิ หน่ึงคอื สาร ซิทรูไลน์ (Citrulline) ซทิ รไู ลน์
(Citrulline) สารนีม้ ีประโยชนส์ ามารถชว่ ยขยายหลอดเลอื ดแดงภายในรา่ งกายได้ สารน้ี
จึงเปน็ ประโยชน์อยา่ งมากต่อคนเปน็ โรคอว้ นและโรคเบาหวาน เพราะมีแคลลอรี่ต่ามาก
สามารถพบสารน้ีได้มากท่เี ปลอื กของแตงโม ดังนน้ั การกนิ แตงโมใหไ้ ดป้ ระโยชน์มากทส่ี ุด
จงึ ควรทานเนอ้ื แตงโมกับเปลือกขาวๆ ดว้ ยเล็กนอ้ ย แตก่ อ่ นทานตอ้ งไมล่ มื ล้างเปลือกให้
สะอาดเสียกอ่ น เพ่ือปอ้ งกันสารพษิ ตกค้างท่ีบริเวณเปลอื ก เนอ่ื งจากแตงโมเป็นพชื ทถี่ ูก
รบกวนได้งา่ ยจากแมลงตา่ งๆ ชาวสวนจงึ นิยมฉีดยาฆ่าแมลงอยู่เป็นประจา ข้อนี้ตอ้ ง
ระวังเปน็ อยา่ งยงิ่ !!

แตงโมเป็นผลไม้ที่มแี คลลอร่ีต่า แตงโม จึงเปน็ ผลไมท้ เี่ หมาะกับผู้ทตี่ ้องการลด
ความอว้ น และควบคุมน้าหนกั อยา่ งมาก ท้ังยงั สามารถป้องกนั และลดการสะสมของ
ไขมันท่ีจบั อยู่ภายในหลอดเลอื ดได้ ในแตงโมยังมี ไลโคปนี (Lycopene) ที่เป็นสาร

ต่อตา้ นอนมุ ูลอสิ ระชว่ ยลดความเสี่ยงของการเกดิ มะเร็งในสว่ นต่างๆ ของรา่ งกายรวมไป

โครงการศูนย์ความรู้กินได้ @สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมวิ บิลดงิ้ ชัน้ 18-19 ถ.วิภาวดีรังสิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เวบ็ ไซต์: http://www.okmd.or.th

ความรทู้ ตี่ อ้ งมี/ทกั ษะท่ตี ้องใช้

ถงึ โรคทเี่ ก่ียวขอ้ งกบั หัวใจ นอกจากนแี้ ตงโมยังช่วยบารุงเสน้ ผมใหแ้ ขง็ แรง ช่วยบารุง
สายตา และสามารถใชล้ า้ งพิษจากอาหารทีท่ านเขา้ ไปกอ่ นหน้าได้ดว้ ย ทง้ั ยังชว่ ยลด
อาการเปน็ ไข้ คอแหง้ และรักษาแผลในปาก

แตงโมเป็นผลไมท้ ม่ี ีแคลลอรี่ตา่ แตงโม จึงเป็นผลไม้ที่เหมาะกับผู้ทีต่ ้องการลด
ความอว้ น และควบคมุ น้าหนักอยา่ งมาก ท้ังยงั สามารถป้องกันและลดการสะสมของ
ไขมนั ท่ีจบั อยู่ภายในหลอดเลอื ดได้ ในแตงโมยังมี ไลโคปนี (Lycopene) ทเ่ี ปน็ สาร
ตอ่ ตา้ นอนมุ ลู อิสระช่วยลดความเสย่ี งของการเกดิ มะเร็งในส่วนต่างๆ ของรา่ งกายรวมไป
ถึงโรคทเี่ ก่ยี วข้องกับหัวใจ นอกจากนแ้ี ตงโมยังช่วยบารงุ เส้นผมใหแ้ ข็งแรง ชว่ ยบารงุ
สายตา และสามารถใชล้ ้างพิษจากอาหารทท่ี านเข้าไปก่อนหน้าไดด้ ้วย ทง้ั ยงั ชว่ ยลด
อาการเป็นไข้ คอแห้ง และรักษาแผลในปาก
ขอบคุณทีม่ า : ประโยชน์ของแตงโม สุดยอดผลไม้สีแดง ทีม่ ีวิตามนิ และแร่ธาตุมากมา
http://www.thailovehealth.com/

โครงการศูนย์ความรู้กนิ ได้ @สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้
ท่ีอยู่ 69/18-19 อาคารชุดมิว บิลดงิ้ ชัน้ 18-19 ถ.วภิ าวดีรังสิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เว็บไซต์: http://www.okmd.or.th

ความรู้ท่ตี อ้ งมี/ทกั ษะท่ตี ้องใช้

คูม่ ือสาหรบั ประชาชน : กระบวนการคดั สรรสุดยอดหนงึ่ ตาบล หน่งึ ผลติ ภณั ฑไ์ ทย
หน่วยงานทใี่ ห้บรกิ าร : สานักสง่ เสริมภูมปิ ัญญาทอ้ งถ่ินและวสิ าหกจิ ชุมชน
กระทรวงมหาดไทย
หลักเกณฑ์ วธิ กี าร เง่ือนไข (ถ้ามี) ในการยน่ื คาขอ และในการพจิ ารณาอนญุ าต
1.กรอบการคัดสรรสุดยอดหนงึ่ ตาบล หนง่ึ ผลติ ภณั ฑ์ไทย
1.1 สามารถสง่ ออกได้ (Exportable) โดยมีความแกรง่ ของตราผลิตภณั ฑ์ (Brand
Equity)
1.2 ผลิตอยา่ งตอ่ เนือ่ งและคณุ ภาพคงเดิม (Continuous & Consistant)
1.3 ความมมี าตรฐาน(Standardization) โดยมคี ณุ ภาพ (Quality) และสร้างความพึง
พอใจแก่ลกู คา้ (Satisfaction)
1.4 มปี ระวัตคิ วามเปน็ มาของผลิตภัณฑ์ (Story of Product)
2. คุณสมบัตขิ องผู้ผลิต ผปู้ ระกอบการและผลติ ภณั ฑท์ สี่ ามารถสมัครเขา้ รบั การ
คดั สรรฯ
2.1 เปน็ ผ้ผู ลิต ผู้ประกอบการ OTOP ทมี่ ีชอื่ อยใู่ นการสารวจและลงทะเบียนผผู้ ลติ /
ผปู้ ระกอบการOTOP ปี พ.ศ. 2557-8ของจังหวดั หรอื กรงุ เทพมหานคร
2.2 เป็นผลิตภณั ฑท์ ี่ได้แจ้งไว้ในการสารวจและลงทะเบยี นผู้ผลิต/ผ้ปู ระกอบการ OTOP
ปี พ.ศ. 2557-8

โครงการศนู ย์ความรู้กนิ ได้ @สานักงานบริหารและพฒั นาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมวิ บลิ ดงิ้ ชัน้ 18-19 ถ.วิภาวดีรังสติ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เวบ็ ไซต์: http://www.okmd.or.th

ความรทู้ ่ตี ้องมี/ทักษะทตี่ ้องใช้

2.3 ผลติ ภณั ฑ์ตามข้อ 2.2 ต้องผ่านการรบั รองมาตรฐานตามท่ีกฎหมายกาหนด เช่น อย.
และหากผลติ ภัณฑใ์ ดไมม่ ขี อ้ กาหนดของกฎหมายระบไุ วต้ ้องผา่ นการรับรองมาตรฐาน
อยา่ งใด อย่างหนง่ึ
ก่อนวนั สมัครเขา้ รบั การ คัดสรรฯ เช่น มผช., มอก. , ฮาลาล, ควิ (Qmark), GAP, GMP,
HACCP และมาตรฐานเกษตรอนิ ทรยี ์ เปน็ ต้น ทงั้ นี้ กรณีผลติ ภัณฑเ์ ครือ่ งประดับอญั มณี
หากไมม่ มี าตรฐานใดรบั รองใหส้ ามารถสง่ เข้ารับการคดั สรรฯ ได้สาหรบั ผลิตภัณฑท์ ี่อยใู่ น
ระหวา่ งขอการรับรองมาตรฐานผลติ ภัณฑ์ใหถ้ อื ปฏบิ ัติ ดังน้ี

2.3.1 กรณีเปน็ ผลิตภัณฑข์ องผ้ผู ลติ ผู้ประกอบการ OTOP รายใหมส่ ามารถใช้
หนังสอื รบั รองจากหนว่ ยงานท่ีย่นื ขอรับรองมาตรฐานผลิตภณั ฑ์เป็นหลกั ฐานแทน
ใบรบั รองมาตรฐานผลติ ภณั ฑ์ ท้งั นี้ ในระหวา่ งกอ่ นประกาศผลการคดั สรรฯ หากไมไ่ ดร้ ับ
การรับรองมาตรฐานผลิตภณั ฑจ์ ะถอื ว่าขาดคณุ สมบัตแิ ละไม่ประกาศผลการจัดระดบั
ผลิตภณั ฑ์

2.3.2 กรณเี ป็นผลิตภณั ฑ์ของผ้ผู ลติ ผปู้ ระกอบการ OTOP รายเก่าซึ่งใบรับรอง
มาตรฐานผลติ ภัณฑ์หมดอายุสามารถใชใ้ บรับรองมาตรฐานผลติ ภัณฑท์ ี่หมดอายสุ มัคร
เข้ารับการคดั สรรฯได้ ท้งั น้ี ในระหว่างก่อนประกาศผลการคัดสรรฯ หากได้รับการ
รับรองมาตรฐานผลิตภัณฑใ์ หม่ จะนาผลคะแนนท่ไี ด้ คูณดว้ ย 1 แตห่ ากยังไมไ่ ดร้ ับการ
รับรองมาตรฐานผลิตภณั ฑใ์ หมใ่ นห้วงเวลาดงั กล่าว ผลคะแนนทีไ่ ดจ้ ะคูณด้วย 0.75
ระดับผลติ ภณั ฑ์

โครงการศูนย์ความรู้กินได้ @สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้
ท่ีอยู่ 69/18-19 อาคารชุดมวิ บลิ ดงิ้ ชัน้ 18-19 ถ.วภิ าวดรี ังสติ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เวบ็ ไซต์: http://www.okmd.or.th

ความรทู้ ี่ตอ้ งมี/ทักษะที่ตอ้ งใช้

2.3.3 กรณที ีไ่ ม่อยใู่ นคณุ สมบตั ิตามขอ้ 2.3.1 และ2.3.2 ใหใ้ ชห้ นังสอื รับรองการ จด
ทะเบียนทรัพยส์ นิ ทางปญั ญา เชน่ สทิ ธบิ ัตร อนสุ ทิ ธิบตั ร และสงิ่ บง่ ช้ีทางภูมิศาสตร์ได้
ทงั้ น้ีในระหวา่ งกอ่ นประกาศผลการคดั สรรฯ หากไม่ไดร้ ับหนงั สอื รบั รองการจดทะเบยี น
ทรัพยส์ ินทางปญั ญา จะถือวา่ ขาดคุณสมบัตแิ ละไมป่ ระกาศผลการจดั ระดบั ผลติ ภณั ฑ์

3. จานวนผลติ ภัณฑท์ ผี่ ู้ผลติ /ผู้ประกอบการสามารถสง่ เขา้ คัดสรรฯ
ผผู้ ลติ /ผปู้ ระกอบการผลิตภณั ฑ์ OTOP สามารถส่งผลติ ภณั ฑ์ ท่ีไดแ้ จ้งไวใ้ นการสารวจ
และลงทะเบยี นผผู้ ลติ /ผปู้ ระกอบการ OTOP ปี พ.ศ. 2557-8ซึง่ เป็นผลติ ภณั ฑห์ ลักที่
ผา่ นการรบั รองมาตรฐานทกี่ าหนดไว้ ตามข้อ 2.3 สง่ สมัครเข้ารบั การคัดสรรฯ ได้รายละ
1 ผลติ ภณั ฑ์ (กรณีผลติ ภณั ฑเ์ ดีย่ ว) หรือ 1 ชุด (กรณีชุดผลติ ภณั ฑ์)
4. ประเภทผลิตภณั ฑ์ทีค่ ดั สรรฯ
ผลิตภณั ฑ์ทค่ี ัดสรรฯ แบ่งออกเป็น 5 กลมุ่ ประเภทผลติ ภัณฑ์ ตามนยิ ามความหมายที่
ระบุ ตอ่ ไปนี้ ไดแ้ ก่อาหาร , เคร่ืองดมื่ , ผ้า เครือ่ งแต่งกาย , ของใช้ ของแตง่ ของท่รี ะลกึ
และสมุนไพรทไี่ มใ่ ชอ่ าหาร
5. องคป์ ระกอบ เกณฑ์การคดั สรร ประกอบด้วย 3 ส่วนคือ
5.1ด้านผลิตภัณฑแ์ ละความเข้มแขง็ ของชมุ ชน (ด้านการผลติ ด้านการพฒั นาผลิตภัณฑ์
ด้านความเข้มแข็งของชมุ ชน)
5.2ด้านการตลาดและความเป็นมาของผลิตภัณฑ์ ( ดา้ นการตลาด ดา้ นความเปน็ มาของ
ผลิตภณั ฑ)์

5.3ด้านคณุ ภาพผลิตภัณฑ์ (การตรวจสอบ/วเิ คราะห์คณุ ภาพตามประเภทผลติ ภณั ฑ์
โอกาสทางการตลาดสู่สากล)

โครงการศนู ย์ความรู้กนิ ได้ @สานักงานบริหารและพฒั นาองค์ความรู้
ท่ีอยู่ 69/18-19 อาคารชุดมวิ บิลดงิ้ ชัน้ 18-19 ถ.วภิ าวดรี ังสิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เว็บไซต์: http://www.okmd.or.th

ความรู้ทีต่ อ้ งมี/ทกั ษะที่ตอ้ งใช้

6. การจัดระดบั ผลิตภณั ฑ์
การคดั สรรสดุ ยอดหนึ่งตาบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ไทย ปี พ.ศ.2559 ผลการดาเนนิ การคดั สรร
ฯ จดั ระดับผลิตภัณฑ์ มีระดับเดียว คือ ระดับประเทศเทา่ น้นั โดยใช้หลักเกณฑเ์ ฉพาะแต่
ละประเภทผลติ ภณั ฑ์ (Specific Criteria) ซ่ึงกาหนดคะแนนรวมไว้ 100 คะแนน
ประกอบด้วย หลกั เกณฑ์ในการพจิ ารณา 3 ดา้ น คอื หลกั เกณฑ์ดา้ นผลิตภณั ฑ์และความ
เขม้ แขง็ ของชุมชน หลกั เกณฑด์ ้านการตลาดและความเปน็ มาของผลิตภณั ฑ์ และ
หลกั เกณฑด์ ้านคุณภาพผลติ ภัณฑ์
7.การคดั สรรฯ ดาเนินการ 2 ปี ตอ่ 1 ครงั้ โดยมรี ะยะเวลาการประชาสัมพันธ์การ
ดาเนินงานให้ผ้ผู ลติ ผู้ประกอบการ และผู้สนใจทัว่ ไป ทราบตั้งแต่ เดือนตุลาคม - เดอื น
กมุ ภาพันธ์ และท้งั นี้ แนวทางและหลักเกณฑ์การคัดสรรฯคณะกรรมการอานวยการหน่งึ
ตาบล หนง่ึ ผลิตภณั ฑ์ (กอ.นตผ.) และกรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย อาจ
พจิ ารณากาหนด รายละเอียดเป็นคร้งั ๆไป

ทมี่ า : คู่มอื สาหรับประชาชน : กระบวนการคดั สรรสุดยอดหนึ่งตาบล หนึ่งผลติ ภัณฑ์ไทย
หน่วยงานทใี่ ห้บริการ : สานกั ส่งเสริมภมู ิปัญญาทอ้ งถ่ินและวสิ าหกิจชุมชน กระทรวงมหาดไทย

โครงการศูนย์ความรู้กินได้ @สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมิว บิลดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วิภาวดรี ังสติ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เวบ็ ไซต์: http://www.okmd.or.th

ความรู้ที่ตอ้ งมี/ทกั ษะทตี่ อ้ งใช้

ลาดบั ขัน้ ตอน ระยะเวลา สว่ นที่รบั ผิดชอบ

1) การตรวจสอบเอกสาร 1 วัน กรมการพัฒนา
ผู้ผลิต ผู้ประกอบการยืน่ คาขอ ตรวจสอบ 6 วัน ชมุ ชน
เอกสารหลกั ฐาน
(หมายเหต:ุ -) 4 วนั กรมการพัฒนา
ชมุ ชน
2) การพิจารณา
เจา้ หน้าที่ตรวจสอบคณุ สมบตั ิผูผ้ ลิต กรมการพฒั นา
ผปู้ ระกอบการ จัดประเภทผลิตภัณฑ์ตามท่ี ชมุ ชน
กาหนดบนั ทึกขอ้ มลู การรับผลติ ภณั ฑแ์ ละ
บนั ทกึ ภาพผลิตภณั ฑ์ลงในโปรแกรม
(หมายเหต:ุ -)

3) การพจิ ารณา
คณะทางานงานพจิ ารณา ตรวจสอบและ
กลนั่ กรองผลติ ภัณฑท์ สี่ มัครเขา้ คัดสรรฯ แต่
ประเภท ท้ัง 5 ประเภท ระดบั จงั หวดั พจิ าณา
ตรวจสอบกลั่นกรองผลิตภัณฑ์ และสรปุ ผลการ
พจิ ารณาเสนอตอ่ คณะกรรมการดาเนนิ การคัด
สรรระดับจงั หวดั /กทม. พจิ ารณาติดตามการคดั
สรรและใหค้ วามเห็นชอบรับผลิตภณั ฑ์เข้ารบั
การคดั สรร
(หมายเหต:ุ -)

โครงการศูนย์ความรู้กินได้ @สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมิว บิลดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วิภาวดรี ังสติ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เวบ็ ไซต์: http://www.okmd.or.th

ความรทู้ ่ีต้องมี/ทกั ษะทีต่ ้องใช้

4) การพิจารณา 10 วนั กรมการพัฒนา

รายงานผลการรบั สมัครใหท้ ี่ประชมุ หวั หน้าสว่ น ชมุ ชน

ราชการของจังหวดั /กทม. และสง่ ข้อมลู การรบั

สมัครใหก้ รมการพฒั นาชมุ ชน

(หมายเหตุ: -)

5) การพิจารณา 31 วัน กรมการพฒั นา

คณะกรรมการดาเนนิ การคดั สรรระดับประเทศ ชมุ ชน

ตรวจสอบและให้คะแนนผลติ ภณั ฑต์ ามหลัก

เกณฑ์ที่กาหนด ตั้งแต่ระดบั 1 - 5 ดาว

(หมายเหตุ: -)

6) การพิจารณา 45 วัน กรมการพฒั นา

กรมการพฒั นาชุมชนจดั ทาบญั ชปี ระกาศผลการ ชมุ ชน

คดั สรรปี 2559 ตง้ั แตร่ ะดบั 1 - 5 ดาว และแจง้

ผลการพจิ ารณาใหผ้ ผู้ ลิต ผปู้ ระกอบการทราบ

(หมายเหตุ: -)

สถานท่ใี หบ้ ริการ ระยะเวลาเปิดใหบ้ ริการ เปดิ ให้บรกิ าร
(หมายเหตุ: -) วัน จันทร์ ถงึ วันศุกร์ (ยกเวน้ วนั หยุด

สานกั งานพฒั นาชุมชนอาเภอ 878 อาเภอ ที่ทางราชการกาหนด) ต้งั แตเ่ วลา

(เปน็ หน่วยย่นื คาขอ) 09:00 - 16:00 น.

สานกั งานเขตแต่ละเขต (เป็นหน่วยยืน่ คา

ขอ)/ตดิ ต่อดว้ ยตนเอง ณ หน่วยงาน

โครงการศนู ย์ความรู้กินได้ @สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมวิ บลิ ดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วภิ าวดรี ังสิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เวบ็ ไซต์: http://www.okmd.or.th

ความรูท้ ่ตี อ้ งมี/ทักษะทต่ี อ้ งใช้

โครงการศูนย์ความรู้กนิ ได้ @สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมิว บิลดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วภิ าวดีรังสติ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เวบ็ ไซต์: http://www.okmd.or.th

ความรูท้ ตี่ ้องมี/ทักษะท่ีตอ้ งใช้

วสั ดุ
อปุ กรณ์

โครงการศูนย์ความรู้กนิ ได้ @สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมวิ บลิ ดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วิภาวดีรังสติ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เว็บไซต์: http://www.okmd.or.th

ความรู้ทต่ี อ้ งมี/ทักษะท่ตี ้องใช้

วตั ถุดบิ

โครงการศนู ย์ความรู้กินได้ @สานักงานบริหารและพฒั นาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมิว บลิ ดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วิภาวดรี ังสติ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เวบ็ ไซต์: http://www.okmd.or.th

ความร้ทู ต่ี ้องมี/ทักษะทตี่ ้องใช้

ความรู้เกย่ี วกับการผลิต “ข้าวแต๋น น้าแตงโม”
คา่ วัตถดุ ิบขา้ วแตน๋ : วัสดุสิน้ เปลอื ง (100 kg)

ข้าวเหนยี ว 25 kg ๆ ละ 25 625 บาท
แตงโม 10 ลูก ๆ ละ 10 100 บาท
100 บาท
นา้ อ้อยผง 1.5 กรมั 10 บาท
10 บาท
นา้ เปล่า 25 ถ้วยตวง 50 บาท
210 บาท
เกลอื ปน่ 10 ชต. 133 บาท
100 บาท
งา 1/2 กก. 1,338 บาท

นา้ มันทอด 5 ขวด

คา่ แก๊ส

คา่ ถุง + คา่ สติกเกอร์

รวม

ผลติ ขา้ วแตน๋ คาเดยี ว 250 ถงุ

โครงการศูนย์ความรู้กนิ ได้ @สานักงานบริหารและพฒั นาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมวิ บิลดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วภิ าวดีรังสิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เว็บไซต์: http://www.okmd.or.th

ความรูท้ ตี่ ้องมี/ทักษะท่ตี อ้ งใช้

ความรู้เก่ียวกับการผลิต “ข้าวแต๋น นา้ แตงโม”
คา่ วตั ถดุ บิ ขา้ วแต๋น : วสั ดสุ ิน้ เปลอื ง (100 kg)

ข้าวเหนยี ว 25 kg ๆ ละ 25 625 บาท

แตงโม 10 ลูก ๆละ 10 100 บาท

นา้ ออ้ ยผง 1.5 กรัม 100 บาท

น้าเปลา่ 25 ถว้ ยตวง 10 บาท

เกลอื ป่น 10 ชต. 10 บาท

งา 1/2 กก. 50 บาท

น้ามนั ทอด 5 ขวด 210 บาท

คา่ แก๊ส 133 บาท

คา่ ถุง + ค่าสตกิ เกอร์ 100 บาท

รวม 1,338 บาท

หนา้ น้าอ้อย

นา้ ตาลป๊ปี 2 กก. 60 บาท

นา้ ออ้ ยผง 1 กรัม 80 บาท

นา้ เปลา่ 5 ถ้วยตวง 2 บาท ผลิตข้าวแตน๋ หน้าน้าออ้ ย 200 ถงุ
รวม 142 บาท

โครงการศนู ย์ความรู้กนิ ได้ @สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมวิ บิลดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วภิ าวดรี ังสติ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เว็บไซต์: http://www.okmd.or.th

ความรทู้ ตี่ อ้ งมี/ทกั ษะทีต่ ้องใช้

ความรู้เกย่ี วกับการผลติ “ขา้ วแต๋น นา้ แตงโม”

ขา้ วเหนียว 25 kg ๆ ละ 25 625 บาท

แตงโม 10 ลูก ๆละ 10 100 บาท

นา้ ออ้ ยผง 1.5 กรมั 100 บาท

น้าเปล่า 25 ถ้วยตวง 10 บาท

เกลอื ปน่ 10 ชต. 10 บาท

งา 1/2 กก. 50 บาท

น้ามันทอด 5 ขวด 210 บาท

คา่ แกส๊ 133 บาท

ค่าถงุ + คา่ สติกเกอร์ 100 บาท

รวม 1,338 บาท

หน้าธัญพชื 60 บาท ผลติ ขา้ วแต๋นหนา้ ธัญพืช 200 ถงุ
น้าตาลป๊ีป 2 กก 2 บาท
นา้ เปล่า 5 ถว้ ยตวง 22 บาท
ถ่ัวเขียวซกี 1 กก. 40 บาท
ลกู เกด 1 กก. 50 บาท
มะม่วงหิมพานต์ ½
174 บาท
รวม

โครงการศนู ย์ความรู้กนิ ได้ @สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมิว บลิ ดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วิภาวดีรังสิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เวบ็ ไซต์: http://www.okmd.or.th

ความรทู้ ีต่ ้องมี/ทักษะท่ตี ้องใช้

ความรเู้ ก่ยี วกบั การผลติ “ข้าวแต๋น นา้ แตงโม”

ข้าวเหนยี ว 25 kg ๆ ละ 25 625 บาท

แตงโม 10 ลกู ๆละ 10 100 บาท

น้าอ้อยผง 1.5 กรัม 100 บาท

นา้ เปล่า 25 ถ้วยตวง 10 บาท

เกลอื ปน่ 10 ชต. 10 บาท

งา 1/2 กก. 50 บาท

น้ามันทอด 5 ขวด 210 บาท

ค่าแก๊ส 133 บาท

คา่ ถุง + คา่ สตกิ เกอร์ 100 บาท

รวม 1,338 บาท

หน้าหมูหยอง ผลติ ขา้ วแต๋นหนา้ หมูหยอง 200 ถงุ

นา้ พรกิ เผา 1 กก. 40 บาท

หมูหยอง 1 กก. 70 บาท

น้าตาลทราย 1 กก. 24 บาท
น้าเปลา่ 2 ถ้วยตวง 1 บาท
รวม 135 บาท

โครงการศูนย์ความรู้กินได้ @สานักงานบริหารและพฒั นาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมวิ บิลดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วภิ าวดีรังสติ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เว็บไซต์: http://www.okmd.or.th

ความรทู้ ่ตี ้องมี/ทักษะทต่ี อ้ งใช้

การลงทุนผลติ ข้าวแตน๋
ประมาณ 20,000.-

ค่าวสั ดุ อปุ กรณ์ 6,000.-

ค่าวัตถุดิบ 5,801.-

คา่ แรง 6,000.-

(5 คน 4 วันๆละ 300)

โครงการศนู ย์ความรู้กินได้ @สานักงานบริหารและพฒั นาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมิว บลิ ดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วิภาวดรี ังสติ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เว็บไซต์: http://www.okmd.or.th

ความรู้ทตี่ อ้ งมี/ทักษะที่ตอ้ งใช้

ประเภท กาไร จานวน(ถุง)
ขา้ วแต๋นคาเดยี ว 250
ข้าวแตน๋ หนา้ นา้ อ้อย ต้นทนุ 200
ข้าวแต๋นหน้าธัญพืช 1,338 200
ข้าวแต๋นหนา้ หมหู ยอง 1,478 200
1,572
1,473

เฉล่ยี ตน้ ทนุ ถุงละ 13.88 .-
ขายสง่ ถุงละ 25.- ไดก้ าไร 11.12.-
ขายปลีก ถุงละ 35.- ไดก้ าไร 21.12.-

โครงการศนู ย์ความรู้กินได้ @สานักงานบริหารและพฒั นาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมิว บิลดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วภิ าวดรี ังสิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เว็บไซต์: http://www.okmd.or.th

ความรู้ท่ตี ้องมี/ทักษะทต่ี ้องใช้
การจัดกาลังคน

การทาขา้ วแต๋น ตอ้ งใชก้ าลังแรงงานคน 4 - 5 คน หรอื มากกกว่าน้นั ขน้ึ อยู่
ขนาดกิจการสามารถทาในครอบครวั เปน็ กลมุ่ กจิ กรรมระดับ S M L รวมกลุ่ม
เพื่อการผลิตและจาหน่ายได้ ค่าแรงเฉล่ยี วนั ละ 300 บาท

โครงการศูนย์ความรู้กนิ ได้ @สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมวิ บลิ ดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วิภาวดีรังสติ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เว็บไซต์: http://www.okmd.or.th

ความรทู้ ่ตี ้องมี/ทกั ษะทตี่ อ้ งใช้

ขนั้ ตอนการผลติ
ขน้ั ตอนการทาแผน่ แหง้
1.แชข่ า้ วเหนยี วทิ้งไว้ 1 คนื นึ่งให้สุกผงึ่ ใหเ้ ย็น
2.นาแตงโม ท่เี ตรยี มไว้ มาสบั เปน็ ช้ินเลก็ ๆคน้ั เอาแตน่ า้
3.นานา้ แตงโม นา้ ออ้ ยผง เกลือปน่ น้าเปลา่ ทีเ่ ตรียมไว้ นามาผสมให้เขา้ กัน
4.นาส่วนผสมทเ่ี ตรยี มไว้และงาขาวพอประมาณมาคลกุ เคล้ากบั ข้าวเหนยี วใหเ้ ข้ากนั
5.นาขา้ วเหนยี วท่ไี ด้ กดลงในพมิ พท์ เ่ี ตรียมไว้ แล้วตากในแผงมุ้งลวด ประมาณ 2-3แดด

โครงการศูนย์ความรู้กนิ ได้ @สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมวิ บิลดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วิภาวดรี ังสติ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เว็บไซต์: http://www.okmd.or.th

ความรทู้ ่ตี ้องมี/ทกั ษะทต่ี ้องใช้

ขนั้ ตอนการผลิต
ข้นั ตอนการทอด
1.เตรยี มน้ามัน ตงั้ ไฟให้ร้อนจดั ตอ้ งทอดขณะนา้ มันรอ้ นจดั เทา่ น้นั
2.นาแผ่นแหง้ ทีเ่ ตรยี มไว้มาทอด ต้องสงั เกตให้สกุ ไดท้ ่ี จึงตักใสภ่ าชนะทเ่ี ตรยี มไว้
3.ท้งิ ไว้ให้เยน็ เตรียมรอนามาแตง่ หนา้

โครงการศนู ย์ความรู้กินได้ @สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมิว บิลดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วภิ าวดรี ังสติ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เวบ็ ไซต์: http://www.okmd.or.th

ความรูท้ ตี่ ้องมี/ทักษะท่ตี ้องใช้

ขนั้ ตอนการแต่งหน้า
1.นานา้ ตาลปีบ๊ มาเคีย่ ว โดยใชไ้ ฟปานกลาง เค่ียวให้เหนยี วพอประมาณ
2.ใสน่ ้าออ้ ยลงไป แลว้ เคยี วตอ่ สกั พัก
3.นาช้อนมาตักนา้ ตาลราดหน้าข้าวแตน๋ ท่ีทอดเตรียมไวท้ ีล่ ะแผน่
4.นาแผน่ ที่ทาไวเ้ ตรียมมาแพก๊ ใสถ่ ุง

โครงการศูนย์ความรู้กนิ ได้ @สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมวิ บลิ ดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วภิ าวดีรังสติ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เวบ็ ไซต์: http://www.okmd.or.th

โครงการศูนย์ความรู้กินได้ @สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมวิ บิลดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วิภาวดีรังสิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เวบ็ ไซต์: http://www.okmd.or.th

วตั ถุดบิ ในการทาข้าวแต๋น
แตงโม

น้าอ้อยผง งาขาว งาดา

เกลอื ปน่ นา้ เปลา่

โครงการศูนย์ความรู้กนิ ได้ @สานักงานบริหารและพฒั นาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมวิ บิลดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วิภาวดรี ังสิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เวบ็ ไซต์: http://www.okmd.or.th

นา้ มนั สาหรับทอด

วัตถดุ บิ ในการแตง่ หนา้ ขา้ วแต๋น

น้าตาลปี๊ป ถว่ั

ลกู เกด มะม่วงหิมพานต์

โครงการศนู ย์ความรู้กินได้ @สานักงานบริหารและพฒั นาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมวิ บิลดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วิภาวดีรังสิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เวบ็ ไซต์: http://www.okmd.or.th

วตั ถุดบิ ในการแตง่ หน้าข้าวแต๋น

นา้ ตาลทราย หมูหยอง

นา้ พริกเผา

โครงการศูนย์ความรู้กินได้ @สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมวิ บิลดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วิภาวดีรังสิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เว็บไซต์: http://www.okmd.or.th

วสั ดุอุปกรณ์

กระทะ หวดนง่ึ ข้าว

กระทะไฟฟ้า แบบพิมพว์ งข้าวแต๋น

ตะแกรงลวด กะละมัง

โครงการศูนย์ความรู้กนิ ได้ @สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมิว บลิ ดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วภิ าวดรี ังสิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เว็บไซต์: http://www.okmd.or.th

วัสดอุ ปุ กรณ์

ตะหลวิ ชอ้ น

ชอ้ นตวง ทัพพี

ถว้ ยตวงของแหง้ กระชอน

โครงการศูนย์ความรู้กินได้ @สานักงานบริหารและพฒั นาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมวิ บิลดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วิภาวดรี ังสิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เวบ็ ไซต์: http://www.okmd.or.th

วัสดอุ ปุ กรณ์

ถงั น้า ถาด

ถ้วยตวงของเหลว ตาช่งั

โครงการศนู ย์ความรู้กินได้ @สานักงานบริหารและพฒั นาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมิว บิลดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วิภาวดีรังสิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เว็บไซต์: http://www.okmd.or.th

กระบวนการผลิต
- กระบวนการ/ขั้นตอนในการทา

1.นาแตงโม 1 ลูก มาค้นั เอาแต่นา้ แล้วนาไปผสมน้าเปลา่ ให้ได้ 4 แก้ว ใส่เกลือ นา้ อ้อย
ผง งาขาว(ถ้ามี) คนให้เข้ากัน เก็บใส่ภาชนะไว้ (ควรทากอ่ นนง่ี ขา้ ว)

2.นาข้าวสาร(ข้าวเหนยี ว) มาแชน่ ้า 1 คืน น่ึงใหส้ ุก พกั ไวใ้ หเ้ ย็น แลว้ นามาคลกุ กับ
น้าแตงโมที่เตรียมไวแ้ ล้วทิ้งไวป้ ระมาณ 5 นาที
อุปกรณ์ แบบพมิ พ์ ขนาดเส้นผ่าศนู ย์กลาง 1.5 น้ิว สูง 1 เซนตเิ มตร (ตามขนาดที่
ต้องการ)

โครงการศูนย์ความรู้กินได้ @สานักงานบริหารและพฒั นาองค์ความรู้
ท่อี ยู่ 69/18-19 อาคารชุดมวิ บิลดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วภิ าวดีรังสิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
เว็บไซต์: http://www.okmd.or.th