The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.

Home Explore Sinh Hoạt Hội TQLC Nam Cali

View in Fullscreen

Sinh Hoạt Hội TQLC Nam Cali

Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!

Download PDF

Related Publications

Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.

Published by fireant26, 2022-11-10 13:58:25

Sinh Hoạt Hội TQLC Nam Cali

Pages:

Sinh Hoạt Hội TQLC Nam Cali

151

Lời nói đầu:
Vào khoảng cuối tháng 6/2019, tôi đọc được một bài viết trên diễn đàn TQLC. Tác

giả viết về một người chú, là một sĩ quan đã từng phục vụ ở TĐ2
(Trâu Điên) SĐ/TQLC. Trong bài, người viết có gửi một lời nhắn:

-Xin cho con gởi một bài viết về một người chú TQLC. Mong có ai biết ít nhiều về người
chú của con, xin cho biết thêm về chú Nguyễn Văn Nhân. Tôi đã liên lạc với cháu của Nhân.
Sau đây là bài viết về Nhân, một đồng đội TQLC đã tử trận

*****

Cái giá đắt nhất phải trả từ chiến tranh Hy vọng bài viết này, sẽ đáp ứng được

là máu xương, là thân xác của những người phần nào ý nguyện của những người thân

lính. Chiến trường nào mà không có cảnh trong gia đình. Và cũng xin xem đây như là

“sinh ly tử biệt”. Là lính trận thì ai cũng phải một nén hương trong lòng tôi, được cùng

hơn một lần chứng kiến hình ảnh đồng đội thắp lên để tưởng nhớ đến một người chiến

mình gục ngã trước mặt hay bên cạnh mình. hữu đã hy sinh.

Tình huynh đệ chi binh là tình cao quí ***

thiêng liêng nhất nằm sâu trong lòng của

mỗi người lính. Ai mà có thể quên được! Trung tuần của tháng 11/1969, tôi được

Trong tinh thần đó, tôi xin viết về một lệnh thuyên chuyển về Tiểu Đoàn 2. Sau khi

người mang tên: NHÂN. Cố Trung Uý trình diện Th/Tá Nguyễn Xuân Phúc là

Nguyễn Văn Nhân, nguyên là một sĩ quan TĐT/TĐ2, tôi được lệnh về ĐĐ1 do Tr/Uý

có chức vụ: ĐĐP/ ĐĐ2/ TĐ2/ TQLC/ Lâm Tài Thạnh làm ĐĐT và được chỉ định

VNCH. giữ chức vụ: TrĐT/TrĐ18. Thành phần sĩ

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

152

quan chỉ huy của ĐĐ1/TĐ2 thời gian này vị độc đáo của tô phở chính gốc Bắc bốc
gồm có: khói). Trong khi ăn, Nhân hỏi tôi:

Tr/Uý Lâm Tài Thạnh- ĐĐT, Th/Uý - Cô bé tên Thu trong ban nhạc
Nghĩa- ĐĐP, Ch/Uý Công TrĐT/ TrĐ12, hôm qua trông dễ thương quá!
Th/Uý Sơn TrĐT/TrĐ14, Ch/Uý Nhân-
TrĐT/TrĐ16, Ch/Uý Truyền-TrĐT/TrĐ 18. Tôi nhìn mặt Nhân như dò xét:
- Anh muốn nói đến cô bé dáng
Sáng ngày hôm sau là buổi họp đầu tiên
của tôi ở Đại Đội 1. Khi vừa tan họp, người người thon nhỏ, mỗi khi cười có cái núm
ngồi sát bên cạnh quay sang nói với tôi: đồng tiền phải không ?

-Tên tôi là Nhân, ông ra trường khóa Như đúng ý, Nhân thích thú gật đầu.
mấy? Tôi thật sự vốn không hề biết một tí gì về
“con đường tình của Nhân”, nhưng tôi cũng
Tôi trả lời: nhanh miệng hứa:
-Tôi khóa 2/69/ Thủ Đức.
-Tôi khóa 9/68. - Nếu muốn làm quen, để tôi xin
-Vậy khóa của anh làm huynh trưởng khóa địa chỉ cho.
tụi tôi. Mấy anh “huấn nhục” tụi tôi kỹ quá!
Nhân lắc nhẹ cái đầu, đính chính: Tôi giữ đúng lời hứa, vài ngày sau
-Tôi không được chọn làm huynh đưa cho Nhân địa chỉ của Thu và kèm theo
trưởng. một lời nhắn:
Tôi nhìn kỹ Nhân hơn. Anh có dáng
người dong dỏng cao với làn da hơi sạm - “Con gái” nhà người ta còn đang
nắng, nụ cười hiền như để giảm bớt cái vẻ đi học đấy!
nghiêm nghị trên nét mặt.
Sau cuộc hành quân đầu tiên của tôi ở Sau này, mỗi khi có dịp nói chuyện,
TĐ2, đơn vị được về nghỉ dưỡng quân tại thỉnh thoảng Nhân cũng có nhắc đến Thu,
hậu cứ đóng ở Tam Hà-Thủ Đức. Nhân dịp được biết hai người vẫn thường thư từ qua
này, đơn vị có tổ chức một buổi tiệc khao lại với nhau.
quân, tôi có quen với một ban nhạc sống nên
nhờ họ góp vui phần văn nghệ. Qua ngày Vào tháng 5/1970, TĐ2 tăng phái cho
hôm sau, khi tập họp, điểm danh và phân Biệt Khu 44, hành quân ở một vùng có sông
công xong, Nhân đến hỏi nhỏ tôi: nước chằng chịt, đó là mật khu Năm Căn
thuộc quận Cái Nước, tỉnh Cà Mâu. Nhưng
- Ông ăn sáng chưa? chỉ được vài tuần lễ, thì lại nhận được lệnh
Có người hỏi đúng ý, tôi trả lời chuyển vùng hành quân. Đơn vị được đoàn
quân xa chở đến tỉnh Châu Đốc. Sau đó,
ngay: chúng tôi xuống tầu Hải Quân, tầu theo con
- Anh hỏi đúng người rồi. sông(?) qua biên giới để tới một bến phà
thuộc thị trấn Neak Luong.Tiểu Đoàn 2
Chúng tôi tới tiệm phở của ông bà già tham dự cuộc hành quân mang tên: Cửu
Bắc Kỳ ở dưới chân cầu gần chợ Thủ Đức Long 1/ Sóng Thần 5/1970 nằm trên đất
(Bây giờ nhắc lại, tôi vẫn còn nhớ cái hương nước Cam-Bốt.

Đoàn tầu rẽ nước trôi nhanh trên mặt
nước, con sông chạy dài nối liền hai nước

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

153

Việt Cam Bốt. Đất nước bạn, đất rộng người xuống một cánh đồng trống, cách dinh tỉnh
thưa, ruộng cò bay thẳng cánh, trù phú với trưởng khoảng chừng 2km.
nhiều danh lam thắng cảnh đền đài nổi tiếng
trên thế giới. Một xứ sở có nhiều ngôi chùa, Bọn VC đánh hơi nhanh như ruồi, ngay
nơi đâu cũng thấy bóng dáng các sư sãi vừa khi chúng tôi ra khỏi trực thăng, chúng
khoác áo vàng đi khất thực trên khắp nẻo đã rót vào bãi đáp những quả đại pháo,
đường. Những hàng cây thốt nốt như một khiến cho một số người bị thương. Các phi
nét đặc trưng của đất nước này, thoạt nhìn công trực thăng cũng phải gồng mình trước
giống như cây dừa, cây cau ở nước mình. những lằn đạn của súng phòng không và
Bóng dáng các xóm làng, cũng có hàng tre thượng liên tua tủa bao quanh. Chiếc trực
cây xanh bao quanh. Đã từ lâu, người dân thăng chở Tây Đô và BCH/ĐĐ1, chao đảo
xứ sở này được sống trong thanh bình, ấm vì viên phi công trưởng bị trúng đạn, nhưng
sĩ quan phi công phụ đã cứu thoát được mọi
no. người trong đường tơ kẽ tóc.
Nhưng nay, hiểm họa của chiến tranh
Theo kế hoạch, Tiểu Đoàn 2 sẽ tiến đánh
đang từng ngày lan rộng đến mọi nơi. Đứng vào thành phố ở hai mặt Đông và Bắc.
trên boong tầu, chúng tôi thỉnh thoảng nhìn
thấy có xác người trôi lềnh bềnh theo dòng Đại Đội 1 đánh vào mặt Bắc, Tây Đô
nước chảy. Tin tức cho biết, quốc gia Cam- điều động hai TrĐ12 và 16, làm mũi dùi
Bốt do chính phủ Lon-Nol nắm quyền cai xuất phát. Vừa mới di chuyển được vài chục
trị, đang ra tay thực hiện một cuộc thảm sát mét, thình lình trên mặt đất nhô lên những
dã man, gọi là “ cáp duồn”. Nhằm vào họng súng, thi nhau nhả đạn vào chúng tôi.
những người dân Việt Nam đang sống trên Bọn VC sử dụng chiến thuật “độn thổ”.
đất nước họ
Gặp phải tình huống bất ngờ, Tây Đô
. *** lập tức ra lệnh cho hai TrĐ12 và TrĐ16 mở
Sau hơn một ngày đêm, tầu cập bến phà rộng đội hình thành hàng ngang, bám chặt
địa thế, rồi nhanh chóng tìm cách thanh toán
Neak-Luong. Vừa mới đặt chân lên bờ, các từng hố một. Gặp phải địa thế trống trải như
đại đội còn đang tìm nơi tạm bố trí, thì nhận những cánh đồng ruộng, khi chạm súng tìm
được lệnh chuẩn bị ra bãi đáp, để trực thăng được chỗ núp, quả thật chẳng dễ chút nào.
vận đưa vào vùng hành quân gấp. Bí quá, có anh vất đại cái ba-lô xuống để
làm bia chắn đạn.
Tiểu Đoàn 2 cùng với các tiểu đoàn
khác, sẽ được đổ quân xuống để giải tỏa Trận chiến kéo dài đến chập choạng tối,
thành phố Prey-veng. Hiện quân lính Bắc những ổ kháng cự vẫn cứ là những chốt
Việt đã chiếm đóng và uy hiếp một phần chặn khó thanh toán trên đường tiến quân.
thành phố. Quân đội Cam Bốt đang cố thủ Thành phố Prey-Veng vẫn còn xa tít mù.
để chờ tiếp viện. Các đơn vị được lệnh tạm đóng quân qua
đêm, điểm đóng quân không còn nơi nào
Cánh quân đầu tiên là hai Đại Đội 1 và khác hơn là nằm tại chỗ. Giữa cánh đồng
Đại Đội 5 do Đại/Uý Trần Văn Hợp là hoang, giờ này mới chập choạng tối mà
TĐP/TĐ2 chỉ huy, sẽ được trực thăng đổ

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

154

sương mù đã nhanh chóng làm mờ tối cảnh hòng cản được sức tiến công của quân ta.
vật. Vào giữa trưa thành phố đã ở trong tầm mắt.

Vị trí đóng quân trong đêm nay, không Thành phố Prey-Veng nằm trên một vị
cho bất cứ ai được căng lều. Tôi nằm ngước trí cao hơn hẳn với địa thế bao quanh. Muốn
mắt nhìn lên bầu trời mờ đục, thầm ước vào bên trong thì phải vượt qua được bờ
mình có được một giấc ngủ an bình trong tường thành có độ dốc thoai thoải, với độ
đêm. Những người nằm chung quanh đang cao ước chừng hơn ba chục mét. Từ xa cũng
say sưa ngủ trên tấm poncho, gần bên hố cá nhìn thấy được hàng cây cao to lớn xanh
nhân, cạnh là túi balô, cây súng M.16 với rậm lá, được trồng cách đều nhau dọc theo
cái nón sắt. Có người ngủ ngáy to, đều đặn hai bên đường, phía sau là bóng dáng của
nghe như tiếng kêu của những anh thợ cưa những căn biệt thự kiểu dáng theo kiến trúc
đang xẻ khúc cây lớn. Chúng tôi đời lính của Pháp quốc, hướng mặt ra con đường rợp
trận, chỗ ngủ thường khi là như thế, “bạ đâu đầy bóng mát.
là nhà, ngả đâu là giường”!
Khi chúng tôi chỉ còn cách chân bờ
Địch vẫn đều đặn pháo kích vào quanh thành khoảng gần 100 mét, thì chạm phải
khu vực đóng quân. hỏa lực rất mạnh. Quân địch lợi dụng những
cây lớn, cho một số tay súng núp trên những
Mọi người được đánh thức rất sớm, để cành cây để bắn xuống, vô tình chúng tôi trở
chuẩn bị xuất quân. Lệnh hành quân phổ thành những tấm bia di động. Lệnh cho
biến: chúng tôi lùi lại phía sau một khoảng cách
an toàn, để cho hai chiếc trực thăng vũ trang
-Sau khi pháo binh bắn phá vào một bắn phá. Hàng loạt rồi hàng loạt những
số khu vực tình nghi có địch, trực thăng vũ tràng rocket được phóng thẳng, nổ tung xé
trang sẽ oanh kích vào những trọng điểm nát các lùm cây rậm lá.
quanh thành phố, đồng thời cũng yểm trợ
cho các đơn vị khi có yêu cầu. Cánh B/TĐ2 Ngay khi vừa dứt đợt không kích,
gồm có hai Đại Đội 1 và 5 sẽ dàn đội hình không để cho địch trở tay kịp, các đơn vị
hàng ngang tiến đánh vào mặt Bắc của thành nhất loạt cùng xông lên một lượt. Hàng trăm
phố. đôi chân của đàn “Trâu điên” hừng hực khí
thế, cuồn cuộn như sóng biển, tràn qua khỏi
Đội hình giống như một con trăn có bờ tường thành. Địch quân hốt hoảng vội
thân hình khổng lồ đang trườn đi, trong cánh vàng bỏ chạy.
đồng còn mờ sương. Quan sát phía trước
đoạn đường sắp phải đi qua, tôi nghĩ thầm: Dưới bóng chiều tà, vừa qua đúng hai
“Thanh toán được hết những chốt địch nằm ngày và một đêm, những người lính Trâu
trên đoạn đường này, thật là khó!” Ai cũng Điên TQLC/VN đã “đội pháo mà đi trong
biết phải rất thận trọng từng bước đi. Di lưới đạn”, mới đuổi được những thằng VC
chuyển được vài mét, vài chục mét... rồi cuối cùng ra khỏi thành phố Prey- Veng.
trăm mét, vẫn im tiếng súng. Mọi người cảm
thấy nhẹ nhõm. Phía địch đã thay đổi chiến Sau khi lục soát, ta tịch thu được rất
thuật, chúng tăng cường độ pháo kích để nhiều vũ khí và lương thực của địch. Bắt

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

155

sống nhiều tù binh, trong số đó có cả những thành phố, Ban 2 Tiểu đoàn đã ghi nhận và
người mang thương tích nặng, bị địch bỏ lại phối kiểm được những nguồn tin của người
(người viết chỉ biết được như thế thôi). dân cho biết: Cách đây khoảng 20 cây số về
Riêng Đại Đội 1 có: Ch/Uý Công TrĐT/12 hướng Đông Bắc đang có một lực lượng
và người hiệu thính viên bị thương nặng đông quân VC và Khờ- me đỏ tập trung ở
cùng với vài người khác bị thương nhẹ, rất đó.
may không có ai bị tử thương. Tôi được lệnh
lên thay Ch/Uý Công làm TrĐT/TrĐ12. Lập tức các tiểu đoàn được đặt trong
tình trạng báo động.
Đã qua mấy ngày thành phố im tiếng
súng nhưng vẫn vắng bóng người trở về nhà, Đêm nay mưa rơi nhẹ hạt, bầu trời tối
nhà nhà đóng cửa im lìm. Trên đường chỉ đen như mực, quanh khu vực đóng quân của
thấy bóng dáng của những thanh niên, đàn chúng tôi là những căn nhà sàn cũ nằm cách
ông trên tay cầm đủ loại kiểu súng di chuyển nhau thưa thớt, khu vực chưa có điện nên
qua lại, quần áo họ mặc trên người không chìm trong bóng đen âm u. Quanh đây loài
đồng nhất, hình như ai có gì thì mặc cái đó, ếch nhái, nhất là con ễnh ương sống ở những
có người mặc cả nguyên bộ pyjama tay cầm ao đìa sát ngay bên nhà, gặp mưa chúng thi
súng đi trong đoàn quân. Các xe chuyển nhau kêu lên như tiếng của những khúc
quân thì đủ loại đủ kiểu, có cả xe du lịch ngân ai oán, u uất nghe thật não ruột, khi
Mercesdes mầu đen còn bóng loáng, chở nhìn ra bóng đêm, tôi rợn người đến nổi da
mấy người ngồi trong tay đưa súng ra ngoài, gà, vì tôi sẵn có tính sợ ma? Phải chăng cái
trông rất khí phách? Tôi tự hỏi: “Không biết đáng sợ nhất trong chiến tranh vẫn là bóng
đây có phải là một quân đội không?” Lại tối!
còn có mấy anh thanh niên đến gạ hỏi lính
nhà ta: “Anh có bán lựu đạn, nón sắt và áo Đột nhiên, có một ngọn lửa phựt lên
giáp không?” mỗi lúc một cao, ở ngay trước mặt phòng
tuyến của TĐ/16 làm tiền đồn. Tiếng kêu la
Trong thời gian trấn giữ thành phố, thất thanh, hốt hoảng của người dân. Tôi bật
Tiểu Đoàn2/TQLC thiết lập một phòng dậy ra khỏi võng, thì nghe có tiếng gọi gấp
tuyến dọc theo trục Nam Bắc, lấy trục lộ rút của Nhân trong máy:
giao thông chính vào thành phố làm tâm
điểm. Đại Đội 1 phòng thủ bên trái, Đại Đội Tây Đô, đây Tây Sơn gọi, có căn nhà
4 phòng thủ bên phải, tiếp giáp là ĐĐ2 và 5, gần chỗ tôi phát hỏa, tôi cho anh em tiếp cứu
BCH/TĐ và ĐĐ/CH đóng dài theo hai dãy được không?
phố chính.
Tiếng Tây Đô không do dự, trả lời
Gần một tuần sau, mới thấy có người
dân trên đường trở về nhà, có cả người Việt ngay:
Nam và Trung Hoa, họ là cư dân đã sống lâu -Bây giờ đang nửa đêm, không thể rời
đời ở Campuchia. Chưa đầy ba tuần sau
ngày tái chiếm lại khỏi vị trí, báo động cho anh em đề phòng.
Và chỉ ít phút sau, sự cảnh giác và phán

đoán của Tây Đô quả là chính xác. Ý đồ của
bọn VC là phóng hỏa đốt nhà dân, để làm
tín hiệu mở màn cho trận đánh. Ngay từ giây

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

156

phút đầu tiên hàng loạt tiếng súng vang rền đội phòng thủ ngoài tuyến đại đội, cũng bị
dữ dội, cùng với tiếng hô vang “xung địch tấn công,
phong” đầy khí thế của bọn VC, đánh đòn với những đợt xung phong liên tiếp. Mặc dù
bất ngờ vào các phòng tuyến của quân ta. toàn bộ đang phải đương đầu với sức tấn
Giữa đêm khuya, xóm làng đột nhiên nhanh công rất mạnh của địch, nhưng tôi đoán cái
chóng trở thành một bãi chiến trường ác liệt. quan tâm nhất của Tây Đô vẫn là TrĐ16,
đang ở trong vòng vây của bọn VC. Trong
Tiếng gọi gấp rút của Nhân có vẻ nguy tình thế này, không thể lấy bớt quân ở bất
kịch: cứ trung đội nào, để tiếp viện cho TrĐ16.

-Báo cáo thẩm quyền, tiểu đội đóng Tây Đô không dấu được mối lo, thỉnh
bên kia đường bị thủng, đang chạy qua bên thoảng gọi máy hỏi:

tôi... -Trung Đội còn có thể giữ vững vị trí
Chỉ trong khoảng thời gian rất ngắn, được không?

tình huống đột biến trở lên phức tạp cho Những báo cáo từ TrĐ16 vẫn không có
TrĐ16 do Nhân chỉ huy. gì thay đổi:

Phòng tuyến tiền đồn do TrĐ16 trấn - Báo cáo thẩm quyền có thể được.
giữ, được bố trí theo hình vòng bán cung, từ Ngay từ khi khởi đầu trận chiến, các
trái qua phải ngang qua con đường lộ đi vào pháo đội pháo binh, đã tích cực yểm trợ theo
bên trong thành phố Prey-Veng. Nhân đặt yêu cầu của những đơn vị đang lâm chiến.
BCH/ Trung Đội ở căn nhà duy nhất có ba Trái chiếu sáng trên bầu trời liên tục thay
tầng lầu, nó là một cửa tiệm lớn bán đồ gia phiên thắp sáng khu vực, nhờ đó mà chúng
dụng, nối tiếp với những cửa tiệm khác dọc tôi thấy được những cái bóng của địch quân
theo hai bên đường. Ngay sau dãy nhà này khi di chuyển. Với chiến thuật đánh biển
là những căn nhà sàn, được làm bằng vật người, địch hy vọng sẽ đánh thủng được các
liệu gỗ, lá cất lộn xộn. Kiểu nhà sàn ở đây, phòng tuyến của đơn vị TQLC trong đêm,
có phía dưới trống dùng như một cái kho để trước khi trời sáng.
chứa đủ mọi thứ đồ, tất cả sinh hoạt kể cả Nhưng thời gian đã không đồng tình với
bếp cũng nằm ở phía trên. Địch đã lợi dụng bọn chúng, ý đồ của chúng đã bị đập tan và
phía dưới như là một nơi trú ẩn khi xung không còn hy vọng gì nữa. Bọn chúng đành
trận. phải rút lui, bỏ lại cả những người bị thương
một cách không thương tiếc. Bóng đêm tan
*** dần, sương mai nồng nặc mùi thuốc súng.
Khởi đầu của trận đánh, TrĐ16 là cái Trên đường chúng rút lui, lại bị phi cơ
mục tiêu mà bọn VC cần phải triệt cho bằng thám thính phát hiện, chỉ điểm cho các pháo
được, vì đó là trung đội làm tiền đồn của Đại đội tác xạ vào khu vực chúng đang chạy
Đội 1. Trong máy, giọng nói của Tây Đô trốn, bỏ lại xác đồng chí. Sau này, dân ở
thật cương quyết và chắc nịch: quanh khu vực thấy tội nghiệp nên đem
-Tây Sơn đây Tây Đô, đây là lệnh: những các xác chết này chôn.
Bằng mọi giá anh phải cố thủ và chờ lệnh,
nghe rõ trả lời? Chỉ một lúc sau, ba trung

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

157

Đến chiều hôm đó, gặp nhau tại Nhân gật gật cái đầu như đắc chí, nói
BCH/ĐĐ, ai cũng muốn hỏi Nhân câu: thêm:” Cám ơn người chủ nhà đã xây căn
“Làm sao mà TrĐ/16 lại có thể đứng vững nhà kiên cố như một pháo đài.”
trước sức tấn công của địch như vậy?”
Qua trận đánh này, trong TrĐ16 cũng
Câu chuyện được Nhân vui vẻ kể lại: đã phát hiện ra một nhân tài. Đó là Binh Nhì
-Khi nhận được lệnh của Tây Đô là Lê Văn Tươi, anh đã ném những trái lựu đạn
khoan "ra tay nghĩa hiệp", lúc đó mọi người rất xa mà lại rất chính xác, như những tay
còn đang mải theo dõi đám cháy, bỗng nghe súng thiện xạ bắn đâu trúng đó. Anh em
những tiếng súng nổ dồn dập. Tiểu đội bên trong tiểu đội vừa ngạc nhiên lại vừa
phải không kịp chạy ra hố chiến đấu, vì thấy ngưỡng phục đến mức độ cứ nhìn anh ném,
tụi VC đang ồ ạt chạy đến, mọi người chỉ mà quên mình đang phải làm gì.
kịp lấy súng đạn rồi chạy băng qua đường,
đến căn nhà lầu có BCH/TrĐ. Lúc đó Nhân Nhân đã được khá nhiều huy chương
đang điều động hai tiểu đội, Nhân liền cho trong những lần tham chiến vừa qua. Nhân
tiểu đội vừa mới chạy qua, một nửa lên bố cũng được đánh giá là một sĩ quan ưu tú có
trí ở lầu cao nhất, đồng thời một nửa tiểu đội nhiều năng lực chỉ huy.
có cây đại liên ở lầu 2, còn lại bao nhiêu thì
tăng cường cho tiểu đội ở vị trí bên ngoài Sau đó ít ngày, tôi bị thương vào cánh
căn nhà lầu. tay và lưng do bị trúng đạn pháo kích của
Bóng đêm tối thui, nhưng nhờ ánh lửa địch. Tôi được đưa về điều trị ở quân y viện
từ căn nhà đang cháy, mọi người cũng quan Phan Thanh Giản - Cần Thơ. Khi vết thương
sát được phần nào chung quanh vị trí. Nhân sắp lành, tôi được nghỉ phép ít ngày để về
đứng trên lầu thấy bọn VC đang xông tới rất dưỡng thương tại gia đình, rồi trở lại đơn vị.
đông, với kinh nghiệm chiến trường, nên
nghĩ ngay đến những trái lựu đạn, nó có sức Dịp này, tôi ghé vào thăm một người
công phá mạnh với tầm sát hại rộng, hơn là bạn, tình cờ gặp được Thu đang tập dượt ở
sử dụng súng M.16. Nhân ra lệnh cho tất cả đây. Thu nhìn thấy trên bắp tay phải tôi có
sử dụng lựu đạn để ngăn sức tấn công biển cuốn dải băng trắng, Thu vội hỏi ngay:
người của chúng. Có được mấy thùng lựu
đạn dự phòng, lính nhà ta cứ bình tĩnh ném - Anh bị thương lâu chưa? Có nặng
từng trái vào bọn chúng, thỉnh thoảng sử lắm không?
dụng thêm khẩu đại liên M.60. Cứ thế đến
nỗi chúng không còn dám đến gần, lâu lâu Tôi lắc đầu, trả lời:
chỉ thục mấy trái B.40 cho bớt tức. Vô tình - Nhẹ thôi, không sao.
chúng bỏ mặc cái tiền đồn, để vòng qua
đánh vào tuyến sau . Chúng tôi lâm vào thế Thu nói chuyện với tôi ở phòng khách.
“bốn bề thọ địch “ mà vẫn sống nhăn.” Tôi kể lại chuyện trận chiến vừa mới xảy ra,
thấy Thu lắng nghe chuyện một cách say
sưa, khiến tôi phải buột miệng hỏi:

- Cô chăm chú nghe là do người kể
hay, câu chuyện hấp dẫn hay là thấy “người
ấy” quá xuất sắc?

Tôi chỉ thấy đôi môi hình trái tim của
Thu mấp máy, mà chẳng nghe rõ cô nói gì.

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

158

Ngày tôi trả phép để ra đơn vị, Thu có Sóng Thần gồm có các tiểu đoàn. Trong
nhờ tôi gửi đến cho Nhân một cái hộp nho buổi tiệc, Nhân và Thu ngồi chung một bàn
nhỏ. Sau này, có lần Nhân lấy trong túi ra với anh em cùng Đại Đội 1. Tiệc có chương
cho tôi xem một cái hộp quẹt Zippo còn mới trình văn nghệ, trong bàn ai cũng đề nghị
tinh, nói là của Thu tặng, trên có khắc đầy Thu lên góp vui, chần chừ mãi rồi Thu cũng
đủ họ tên hai người. Tôi nói vui: đồng ý:

- Anh không hút thuốc, cho nên -Kính thưa các anh, Thu xin được
người đẹp nhắn là anh nên tập hút thuốc cho góp vui với nhạc phẩm: “Trả lại em yêu ”
có dáng phong sương người lính trận! của nhạc sĩ Phạm Duy. Bài hát này Thu
cũng xin được thương tặng riêng cho Th/Uý
Sau cuộc hành quân ở Campuchia, Nhân Đại Đội 1 Tiểu Đoàn 2 Trâu Điên.
Tây Đô được thăng cấp lên Đại Uý. Nhân
được ân thưởng một Anh Dũng Bội Tinh Nhiều tiếng la ó vui vẻ, riêng những
với Nhành Dương Liễu. Tôi được một Anh đồng đội ngồi cùng bàn, ai cũng đưa mắt
Dũng Bội Tinh với Ngôi Sao Vàng. nhìn Nhân với niềm vui chúc mừng: “Trai
tài gái sắc”
Những tháng cuối năm 1970, Tiểu
Đoàn 2 tham dự cuộc hành quân ở địa bàn “...Anh sẽ ra đi về miền cát nóng,
thuộc quận Đức Dục tỉnh Quảng Ngãi, sau nơi có quê hương mịt mù khói súng. Anh
đó là cuộc hành quân Lam Sơn 719/ Hạ Lào. sẽ ra đi về miền mênh mông, cơn gió cao
Trong lần hành quân này, Nhân tạm thời giữ nguyên từng đêm lạnh lùng...”
chức vụ Đại Đội Phó thay cho Th/Uý Trần
Thành Nghĩa đi tham dự khóa học Thu chỉ là một ca sĩ “nghiệp dư”, nhưng
ĐĐP/CTCT. bài hát được Thu trình diễn đêm nay thật “có
hồn”, giọng hát đem đến cho người nghe rất
Chiến dịch mang tên Lam Sơn/719 là nhiều cảm xúc. Tôi tò mò, hết nhìn Nhân rồi
một cuộc hành quân quy mô rất lớn có tính lại nhìn Thu đang hát. Có lúc tôi nghĩ: “Phải
chất chiến lược, xảy ra trên chiến trường chăng Thu muốn mượn bài hát này để trải
nước Lào. Các sư đoàn tham chiến đều là lòng mình đến với Nhân không?”
những đơn vị thiện chiến nhất của Quân đội/
VNCH. Trong đó có hai Sư Đoàn Tổng Trừ Khi hoàn tất chương trình tái huấn
Bị là: Nhảy Dù và Thuỷ Quân Lục Chiến. luyện ở quân trường Vạn Kiếp – Vũng Tầu,
Tiểu Đoàn 2 trở lại tỉnh Quảng Trị, để tham
Trận chiến này, khi kết thúc đã để lại dự những cuộc hành quân tiếp theo. Trước
một tổn thất vô cùng to lớn, nhất là sự thiệt ngày lên đường, Nhân được lệnh qua giữ
hại về nhân mạng mà các đơn vị tham chiến chức vụ ĐĐP/ĐĐ2 do Đại/Uý Từ Đức Thọ
đã phải gánh chịu? làm ĐĐT. Còn tôi là ĐĐP/ĐĐ1 do Đại/Uý
Lâm Tài Thạnh làm ĐĐT. Từ đó, tuy vẫn ở
Sau khi chấm dứt cuộc hành quân Hạ trong cùng một Tiểu Đoàn nhưng rất ít khi
Lào, Tiểu Đoàn 2 trở về căn cứ Sóng Thần có dịp được gặp nhau, kể cả có lần đơn vị
ở Thủ Đức (không còn ở Tam Hà), để tái bổ được về nghỉ dưỡng quân ở hậu cứ
sung và huấn luyện. Nhân dịp này, Sư Đoàn
có tổ chức một buổi tiệc khao quân ở căn cứ CC/ST/TQLC.

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

159

Vào những tháng đầu năm 1972, bọn trận đồ” trong truyện Tầu. Địch đã lợi dụng
cầm quyền Bắc Việt ngang nhiên xua quân những nơi hiểm hóc nơi này để “ẩn thân chờ
qua vĩ tuyến 17, bất chấp những điều khoản địch”.
được ký kết giữa hai miền. Chúng được viện
trợ dồi dào từ các nước lớn trong khối cộng Đến giữa trưa, đơn vị dừng chân tạm
sản, với những loại vũ khí tối tân hiện đại, nghỉ, hai đại đội bố trí hàng ngang tiếp giáp
đó là động lực lớn hỗ trợ cho ý đồ thôn tính với nhau. Lúc tôi đang ăn cơm, thì người
miền Nam, nên chúng tung ra một loạt hiệu thính viên vội vã đến nói với tôi:
những trận địa chiến, trên khắp các miền đất
nước. Tỉnh Quảng Trị là một trong những -Tây Đô nói, ông Thầy đi kiểm
tỉnh trọng điểm mà bọn chúng quyết tâm tra, không cho ai được rời bỏ vị trí đi lung
chiếm cho bằng được, cho dù có phải trả với tung. Bên ĐĐ2 trông thấy có người bên
bất cứ giá nào. mình chạy trước tuyến của họ.

Qua những ngày tháng phải đương đầu Tôi vội đi đến chỗ có trung đội tiếp
với những trận địa ác liệt xảy đến khắp nơi giáp với ĐĐ2, thì tình cờ gặp Nhân đứng ở
trong địa bàn tỉnh Quảng Trị. Vì áp lực quá gần đó. Thật là vui, vì cũng đã lâu ngày lắm
nặng, nên các đơn vị và quân dân chính, rồi mới gặp nhau, sau khi trao đổi tình hình
đành phải rút về bên kia bờ sông Mỹ Chánh. xong, chúng tôi tranh thủ tâm sự với nhau.
Dòng sông này, tạm thời trở thành địa đầu Ai cũng mệt mỏi, trông chờ có ngày được
giới tuyến, được Sư Đoàn TQLC trấn giữ. về Saigon, vì cuộc hành quân này đã kéo dài
gần nửa năm rồi mà chẳng thấy tăm hơi gì
Ngày 28/6/1972, Tổng Thống VNCH cả, không giống như các cuộc hành quân
ban lệnh tái chiếm lại tỉnh Quảng Trị. Cùng trước kia.
với các sư đoàn khác, hai Sư Đoàn Tổng Trừ
Bị là: Nhảy Dù và Thuỷ Quân Lục Chiến, Tôi có ý nói đùa vui với Nhân:
xuất phát từ con sông Mỹ Chánh, đi song - Cô em trên con đường Duy Tân
song hai bên Quốc Lộ 1, tiến về Cổ Thành
Quảng Trị. đầy bóng mát, chắc mong chờ chàng dữ
lắm? Nhân nhếch mép cười, nói:
Hai ngày đầu, cánh B Tiểu Đoàn 2
gồm: ĐĐ1 và ĐĐ2, không có đụng độ nào -Thu có viết thư cho tôi, hỏi sao lâu quá
với bọn VC trên đường tiến quân. Nhưng không thấy các anh về Saigon, bao giờ các
ngay sau đó, ngày nào cũng xảy ra những anh mới được về nghỉ dưỡng quân ở hậu cứ?
cuộc chạm súng lớn, nhỏ. Chúng vẫn sử Cô ấy đâu có biết, mình còn mong hơn cả
dụng chiến thuật pháo kích để gây tổn thất cô ấy nữa!

cho quân ta. Chúng tôi chia tay sau ít phút ngắn
Ngày N, hai Đại Đội 1 và 2 cùng sát ngủi. Khi tôi vừa mới bước đi được vài
thước, bỗng nhiên nghe có khoảng hai, ba
cánh tiến quân vào một xóm làng rất rộng tiếng súng AK- 47 nổ từ phía trước mặt vị
và trù phú. Nhìn nhà cửa, ruộng vườn ngang trí. Tôi vội ra lệnh báo động cho mọi người
dọc nằm sát nhau, giống như một ”bát quái về vị trí chiến đấu. Ngay lúc ấy, tôi cũng
nghe được tiếng như hối thúc vẳng qua từ
bên ĐĐ2:

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

160

- Mau đem ông ấy về BCH/ĐĐ. -Có ai muốn mình bị thương bao giờ
Tôi giật mình, nghĩ thầm: “Không lẽ là đâu?
Nhân sao?”. Lúc nãy bọn VC đã mặc bộ đồ
TQLC để lừa và bắn tỉa vào chúng tôi. Tự dưng tôi cảm thấy nhói đau ở ngực,
Và chỉ có ít phút sau, Tây Đô báo cho khi nhìn thấy Thu. Hình như cô ấy không
tôi biết là Nhân đã bị thương rất nặng vì biết gì về sự ra đi của Nhân.Tôi mời hai
trúng đạn vừa rồi. Tôi bàng hoàng sửng sốt người xuống câu lạc bộ uống nước và nói
đến tột cùng. Nhưng rồi tự trấn an lấy mình: chuyện.
“Nhân chỉ mới là bị thương thôi!”Nhưng
không phải thế! Vài ngày sau tôi được tin: Vừa ngồi vào ghế, Thu đã nhanh miệng
hỏi ngay:
Nhân đã qua đời, vì vết thương quá
nặng. -Anh có gặp anh Nhân không? Sao
mấy tháng nay Thu không thấy anh ấy viết
“Xưa nay chinh chiến, mấy ai về!”. thư về cho Thu?
Thi sĩ Vương Hân đã viết ra câu ai
oán này, để nói về thân phận của những Tôi thật sự chưa có chuẩn bị cho câu trả
người lính, ngày đêm sống trong nơi sương lời này. Tôi bối rối cau mày suy nghĩ, Thu
gió. Việc đối mặt với chiến trường đâu phải lại tưởng vết thương làm cho tôi đau:
chỉ có một lần, mà là chuyện “cổ lai” luôn
xảy ra. Hàng vạn người ra ngoài mặt trận để - Bộ anh đau lắm hả?
luôn phải đối mặt với cái chết, để rồi có Tôi lắc đầu không nói, tự dưng tôi cảm
được bao nhiêu người may mắn trở về? thấy sợ. Tôi rất sợ mỗi khi thấy ai khóc, vì
Người lính đành xem cái chết như là tôi không có đủ can đảm khi nhìn thấy nước
một sự trở về! mắt rơi. Và tôi cũng biết chắc rằng, có một
Khoảng gần ba tháng sau ngày Nhân tử cái đau mà tôi sắp phải chứng kiến, nó sẽ
trận, tôi bị thương nặng trong một trận chiến còn đau hơn cả vết thương tôi đang phải
nảy lửa trên đường tiến chiếm lại Cửa Việt- chịu.
Quảng Trị. Tôi được tải thương về bệnh Tôi kể lại đầy đủ chi tiết về cái chết của
viện Nguyễn Tri Phương-Huế. Sau đó, được Nhân. Khi vừa nghe được một ít câu, tôi
đưa về điều trị ở bệnh viện Lê Hữu Sanh- thấy Thu gục đầu xuống tay gối trên mặt
Thủ Đức. Tôi phải trải qua nhiều lần phẫu bàn, hết câu chuyện một lúc thật lâu mới
thuật. thấy Thu ngẩng mặt lên. Tôi thấy nước mắt
Vài ngày sau, trong giờ thăm bệnh, bạn trên hai cánh tay và trên cả mặt bàn. Tôi
tôi và Thu đến thăm tôi. Vừa đến bên không dám nhìn vào mắt Thu. Từ lúc đó cho
giường bệnh, Thu ngạc nhiên hỏi câu thật dễ đến khi ra về, Thu không nói thêm một câu
thương: nào, ngoài câu:
- Sao cứ mỗi lần gặp anh là thấy anh bị
bị thương vậy? -Mong anh sớm được bình phục.
Tôi méo mó trả lời: Sau khi được xuất viện để về điều trị tại
nhà, thỉnh thoảng tôi có ghé thăm gia đình
Nhân ở trên đường Bà Hạt, Chợ Lớn. Một
năm trôi qua thật nhanh, gia đình Nhân báo

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

161

tin gần đến ngày giỗ cho Nhân. Tôi cho Thu Trên cõi đời này, nhiều người vẫn
biết, vừa nghe xong Thu tỏ vẻ lưỡng lự, nói: thường nghĩ rằng:

-Từ khi quen biết anh Nhân, Thu chưa “Cuộc sống của chúng ta đều được
có lần nào đến gia đình anh ấy bao giờ, bây an bài bởi một định mệnh.”
giờ đột nhiên đến nhà, Thu cảm thấy ngại
quá! Tôi nói: Cho nên, chúng ta không thể nào đi
ngược lại những gì mà Thượng Đế đã đặt để
-Như vậy mới đáng quý, sao lại ngại? cho kiếp nhân sinh. Vì thế, hãy sống cho có
Đây là năm giỗ đầu của Nhân. Vào buổi ý nghĩa và cái chết xứng đáng được lưu
chiều, Thu đến với một cô bạn. Sau khi tôi danh cho hậu thế.
giới thiệu Thu với gia đình Nhân, chúng tôi
đến trước di ảnh của Nhân thắp nén nhang Nhân ơi! Anh đã sống và chết như thế, vì
để tưởng nhớ đến người quá cố. Qua làn Anh là một người lính Thuỷ Quân Lục
khói mỏng hương thơm, thoáng nhìn vào Chiến của Quân Đội VNCH!
ánh mắt trẻ trung của Nhân, tôi có cảm giác
như anh còn đầy những nuối tiếc và xót xa! Chúng tôi từ giã ra về, lúc Thu chào mẹ
Tôi còn nhớ, có một lần hai đứa cùng Nhân, tôi thấy bà cầm hai bàn tay Thu thật
nằm trên một cái võng, mỗi đứa một đầu. lâu, dường như bà muốn nói một điều gì với
Tôi hỏi Nhân một câu như đùa: Thu, tôi vội bước nhanh ra ngoài cửa, đứng
chờ. Nhìn thấy hai người phụ nữ, một già
-Nếu ông Trời cho anh một điều một trẻ, một người mẹ, một người tình của
ước, thì anh sẽ ước điều gì? tử sĩ Nhân nắm chặt tay như để cùng chia sẻ
một nỗi đau thương, trong lòng tôi cũng
Nhân có vẻ suy nghĩ, một lúc sau mới buồn lây. Tôi chợt nghĩ đến mẹ tôi và người
trả lời: tôi thương, một ngày nào đó cũng sẽ...

- Tôi ước đất nước mình không còn Buổi chiều hôm ấy có nhiều gió, bầu
chiến tranh. Tôi sẽ cởi áo trả lại cho quân trời thấp bởi những đám mây xám xịt, từng
đội, rồi về nhà làm mộc như ba tôi. cơn gió mạnh cũng đang vất vả xua nó đi.
Tôi nghe đâu đây có tiếng hát:
...Tráng sĩ buông gươm, lòng uất nghẹn.
Đại bàng gẫy cánh, dạ vương sầu... “...Thời gian nào trôi bềnh bồng trên
phận người, biệt ly nào không muộn phiền
Ngoài ba người chúng tôi là khách, còn trên dấu môi. Mùa vàng lên biêng biếc bóng
lại là người trong gia đình. Trong bữa cơm chiều rơi, nhạc hoài mong ta hát vì xa
giỗ, thấy mẹ Nhân thỉnh thoảng lại đưa mắt người. Thu hát cho người. Thu hát cho
nhìn tôi, rồi lấy cả hai bày tay lau nước mắt. người, người yêu ơi! ” (VĐSB)
Tôi hiểu bà đang nghĩ gì? Trong gia đình tôi,
mẹ tôi cũng thế! Tôi đứng lặng im, mà không để ý đến
Thu đã đứng bên cạnh từ lúc nào. Tôi chợt
Ai đã đi qua những ngày mưa, mới quay sang nhìn Thu thấy trong ánh mắt của
biết yêu thương những ngày nắng. Có trải Thu long lanh ngấn lệ!
qua chiến tranh mới biết nỗi đau mất mát
lớn biết là dường nào! NEW YORK, mùa NOEL, năm 2019.

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

162

Những Mùa Xuân Qua

Huỳnh Văn Phú

Cũng như số phận của hàng trăm ngàn hề nghe nàng than thở gì (hay có than thở với
chiến sĩ khác của miền Nam sau ngày bạn bè nàng mà chàng không biết). Vì thế,
30/4/75, Vinh không có con đường nào khác lúc trước khi vào tù, chàng nói với vợ là cứ
hơn là thi hành cái thông cáo của đám “nón coi như chàng đi một chuyến hành quân vậy
cối tai bèo” duới tên gọi rất mỹ miều là Uỷ thôi. Vinh hẹn với bạn bè cùng đi với nhau.
Ban Quân Quản Sàigòn-Chợlớn kêu gọi các Thời hạn “trình diện” vào tù trong vòng 3
Quân cán Chính chế độ cũ đi trình diện “học ngày.Bọn chàng không đi ngày đầu tiên,
tập cải tạo” trong thời hạn một tháng. Tuy cái không đi ngày cuối cùng mà đi ngày thứ hai.
thông cáo có ghi rõ ràng mang theo tiền ăn Không sớm, không muộn, một thằng bạn
một tháng nhưng Vinh không hề tin tưởng chàng đưa ra ý kiến như thế. Trước đó vài
chỉ có một tháng chàng sẽ được kẻ thù cho ngày, Vinh ra chợ trời tìm mua vài chục viên
về. Vinh vẫn nghĩ ít ra là nửa năm hay một Cloroquin trừ sốt rét, thuốc cảm cúm, đau
năm, thời hạn này chàng coi đó như là một bụng, vài chai nhị thiên đường, thuốc lọc
chuyến hành quân xa nhà. Chàng tin như thế nước...Ngọc đã cẩn thận đi may cho chàng
vì trong cái thông cáo có dặn nên mang theo hai bộ quần áo bà ba đen, chắc hẳn ý nàng
đồ ấm.(Đây cũng là một chi tiết đáng chú ý muốn chàng mặc cho thích hợp với cảnh
nhưng lúc bấy giờ Vinh không quan tâm lắm sống trong tù, lại làm cho cho chàng hai lon
và chàng không thể nào ngờ rằng sau này gô muối sả và muối tiêu. Trong những thứ
chàng bị đày ải ra tận ngoài Bắc). Vinh mang theo vào trại cải tạo có hai món
thường dùng của bé Mi Mi, con gái chàng lúc
Vinh phục vụ trong đơn vị TQLC, suốt ấy mới được 16 tháng, là cái gối nhỏ và tấm
cuộc đời lính 11 năm ở Binh Chủng này, nếu trải nylon (dùng để lót chỗ nằm vì cô bé tối
cộng từng ngày được ở nhà với vợ con thì ngủ đái dầm như trâu). Vinh cũng cẩn thận
nhiều lắm là vài tháng. Chàng cứ đi hành bỏ vào ví tấm ảnh của Ngọc, ảnh chụp chung
quân liên miên, dăm bảy tháng đơn vị mới hai đưá con chàng. Điều này hình như trước
được về hậu cứ vài hôm rồi lại đi. Ngọc, vợ kia chưa bao giờ chàng làm. Vinh đã nghĩ
chàng, đã quen với cảnh chồng đi xa, không rằng vào trong tù chứ đâu như đi hành quân,

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

163

cũng là xa nhà cả nhưng tâm trạng sẽ khác đi tử thủ đánh đến cùng rồi ngó trước dòm sau

và nỗi nhớ vợ con sẽ rất mãnh liệt. Bé Mi Mi dọt lẹ hơn ai hết, bỏ lại đàng sau cái đám tàn
mới biết đi chập chững, bi bô vài tiếng ba ba, quân, mặc xác chúng mày đối phó với địch

mẹ mẹ gì đó còn rất ngọng nghịu. hay chết cho cái đất nước đã nát như tương
vào những giây phút cuối cùng ấy ?
Vinh còn nhớ ngày tờ Sàigòn Giải Phóng
đăng cái thông cáo kêu gọi những viên chức Từ ngày buông súng đến ngày vào tù,

của chính phủ Sàigòn đi trình diện học tập thời gian hơn một tháng. Đó là khoảng thời
cải tạo, ở mục xã luận của tờ báo có đăng bài gian dài nhất, lâu nhất mà Vinh được sống

viết với lời lẽ vô cùng sắt máu về vấn đề này. bên cạnh vợ con nhưng lại là những ngày

Nếu chàng nhớ không lầm, bài báo được ký tháng đau khổ nhất, tủi nhục nhất . Nỗi đau

dưới tên Thành Tín (?) có đoạn như sau bủa chụp xuống bất ngờ quá, nhanh chóng

:”Bọn chúng là những con thú chứ không quá, sửng sốt quá tưởng chừng như không

phải con người. Chúng ta phải biến chúng từ phải là có thật và đã xảy ra. Nỗi đau làm cho

thú trở nên thành người...” (Xin ghi lại ở đây người ta phải chết đứng. Vinh chẳng tha thiết
cho những ai đã quên hay cố tình quên thì bất cứ điều gì và nhiều lần chàng tự hỏi mình

hãy nhớ lấy). Còn ai là thú, ai là người thì có còn là con người của ngày hôm qua, hôm
trong 20 năm qua, lịch sử đã chứng tỏ điều kia nữa không ? Sao tự dưng đời mình lại

ấy khá rõ ràng : Nếu không phải là thú, loài thay đổi như thế này nhỉ ? Trước kia, chàng
thú dữ vô cùng độc ác thì dân chúng miền ao ước được về nhà ở với vợ con dăm bữa,

Nam đâu có từ bỏ mồ mả, tổ tiên, ông bà để nửa tháng để thực hiện nhiều dự định như
ra đi trên những chiếc thuyền con mong đưa gia đình đi Nhatrang hay Đàlạt...mà

manh giữa biển khơi mênh mông, bất chấp không sao thực hiện được, còn bây giờ đã ở
sóng gió, đói khát, hải tặc và mọi hiểm nguy nhà trên một tháng rồi nhưng Vinh không

khác?). Khi đọc đoạn ấy, Vinh đã đau đớn còn lòng dạ nào có thể làm được điều gì cả.

đến tận cùng mà trong đời chàng chưa lần Hơn một tháng, kể từ ngày chiếm được miền

nào trải qua nỗi đau đến như thế. Nhưng có Nam, kẻ thù đã im lặng, không đả động gì

đau đớn, có nhục nhã cách nào đi nữa thì đến đám người bại trận đang hiện diện sờ sờ

cũng phải “khăn gói quả muớp” mà đi trình ra đó, gây cho họ cái cảm tưởng an toàn

diện cải tạo thôi nếu không đủ can đảm làm nhưng Vinh hiểu rằng nó như một thanh
một hành động anh hùng như một vài người gươm treo lơ lững trên đầu.

mà Vinh nghe tin là đã tự huỷ hoại thân Còn Ngọc, là một cán sự điều dưỡng,
mình. Quả thật, lúc ấy Vinh cũng có mang theo thông cáo của bệnh viện Chợ Rẫy, nơi
cái tâm trạng là mình hèn thật, quá hèn không nàng làm việc, nàng vẫn phải vào nhiệm sở
dám tự bắn vào đầu, nhưng nhìn chung tiếp tục làm việc như trước. Một buổi chiều
quanh bạn bè chàng còn đầy ra đấy, có thằng đi làm về, Ngọc nói với chồng : - Em không
nào “tự giết” hắn đâu. Vinh nghĩ bụng, mà nghĩ họ để yên cho các anh lâu nữa đâu. Nay
tại sao mình phải chết chứ ? Chết cho ai ? mai gì anh cũng phải đi “học tập” thôi. Ở chỗ
Chết cho mấy ông Tướng mồm vẫn bảo phải

_______________________________________________________________________

ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

164

em, họ đã bắt đầu tập trung bọn em lại để ở đó không. Anh không biết chứ hàng xóm
“lên lớp” rồi. quanh đây họ cứ tưởng em là vợ bé của anh
không hà. Còn bây giờ thì sau khi anh đi học
Vinh hỏi : tập trở về, em biết chắc một điều là sẽ không
còn cảnh anh đi xa nhà nữa. Vợ chồng mình
- Học tập cái gì ? sẽ làm lại cuộc đời, người ta sao thì mình
vậy, miễn là trời cho còn sống là tốt rồi.
- Chính sách và đường lối của “chính quyền
cách mạng”. Em nghe mà chẳng hiểu cái gì Vinh nhận thấy điều vợ chàng vừa nói rất
hết. Họ muốn nói cái gì thì nói. Họ là những có lý. Chàng không còn bị cột chặt vào cuộc
người vừa được ăn vừa được nói lại còn gói đời quân ngũ nữa, kẻ thù đã bắt chàng giải
mang về mà. Mệt nhất là phải ngồi để nghe ngũ một cách ngang xương. Chàng không
thảo luận anh ạ. Sao mà căng thẳng quá. thể hình dung ra được đời sống của mình
Đúng là đổi đời. Em nhìn vào mắt mọi người, trong những năm tháng tới ra sao nhưng
ai cũng lộ vẻ lo sợ và bất an. chàng biết chắc có một điều như Ngọc đã nói
là, khi “học tập” trở về, chàng sẽ mãi mãi ở
Vinh trầm ngâm : bên cạnh vợ con, sống cuộc đời của một
người dân bình thường, gạt sang một bên
- Dĩ nhiên họ đâu có lơ cho bọn anh những mộng ước...Và Vinh đã “đau khổ một
được.Vấn đề là sẽ đi “học tập” như thế nào cách bình tĩnh” để vào buổi trưa của một
đây. ngày giữa tháng 5/75, chàng từ giã vợ con
chui đầu vào “điạ ngục trần gian” ngay trên
Ngọc nói như tâm sự với chồng : chính quê hương chàng.

- Em biết anh buồn và lo. Coi như mất tất cả * **
nhưng có biết bao người cùng cảnh ngộ chứ
riêng gì gia đình mình. Em thấy đau đớn một Vinh lặn ngụp trong cái điạ ngục trần
điều là anh đã hy sinh quá nhiều để rồi cuối gian ấy đã 7 năm, đi qua nhiều trại tập trung
cùng không được gì hết. Còn đối với em thì từ Nam ra Bắc. Ngay năm đầu tiên lúc Vinh
em nói thật, em thấy có cái “được” và cái còn bị giam giữ tại trại Suối Máu Biên Hoà,
“mất”. chàng đã hiểu dứt khoát rằng không thể nào
có cái chuyện 6 tháng hay một năm sẽ được
Vinh ngạc nhiên : trở về. Vinh nghĩ có lẽ mọi người chung số
phận đều có cái ý nghĩ “hối hận” như chàng
- Em “được” cái gì ? là nếu biết trước như thế thì thà chết chứ
không ai “tự nguyện” đi ở tù cả. Vinh thấy
- Anh thử nghĩ xem, từ ngày lấy nhau, có bao thật khôi hài, có lẽ đây là lần đầu tiên, tại một
giờ anh về với em và con được 7 ngày đâu. quốc gia trên trái đất này đã có một số lượng
Anh chỉ là một cái bóng trong căn nhà này. người tình nguyện vào tù đông đảo đến vậy.
Nhiều lúc em có cảm tưởng anh như thể là
một người thợ săn, lâu lâu ghé về thăm chỗ
đặt bẫy, coi cái bẫy và mấy con mồi có còn

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

165

Đối với những thủ đoạn lừa lọc, gian xảo của “love”. Một tên Bộ Đội đọc chữ Love theo
Cộng Sản thì bọn chàng có vẻ là những con tiếng Việt là Lo Về. Hắn giảng cho anh bạn
nai vừa ngơ ngác lại vừa mù, không thể nào ấy một trận nên thân :
nhìn thấy ở bià rừng con hổ dữ đang rình
mồi. Và Vinh đã sống với cái triết lý mà - Anh kia đi cải tạo chưa chi mà đã đòi “lo
chàng đã đọc ở đâu đó từ ngày xưa là, trước về” rồi. Chưa về được đâu !
nỗi bất hạnh, người ta không có cách nào
khác hơn là phải chịu đựng nó. Vinh nhớ lại Cũng may cho anh bạn, nếu anh ta viết
một người bạn tù già nằm bên cạnh, từng “love me” thì có lẽ chém chết tên Bộ Đội
nếm mùi tù đày Cộng Sản ở trại Đầm Đùn cũng sẽ đọc ra thành “lo-về-mẹ” thôi ! Vinh
trước kia, đã tâm sự : mồ côi quá sớm, chàng không còn cha mẹ để
mà nhớ mà thương cho nên có bao nhiêu tình
- Tôi vào lính từ thời Tây, bị chúng bắt đưa thương chàng dành hết cho vợ con, nhất là cô
đi cải tạo ở trại Đầm Đùn hết mấy năm.Tôi bé Mi Mi của chàng. Tấm nylon màu xanh
có một kinh nghiệm là sau một năm bị giam, da trời và cái gối nhỏ của cô bé chàng mang
tôi không còn ý thức gì về thời gian nữa. theo ấy, Vinh giữ gìn như một bảo vật. Tấm
Mình đâu có biết được lúc nào thì chúng thả nylon được xử dụng lâu ngày đã rách nhiều
ra, vì thế ngày nào cũng như ngày nào. Cuối chỗ và cũng đã bạc màu. Còn cái gối thì lớp
cùng chúng ta sống trong trạng thái “lỳ” thôi vải may bên ngoài đã rách bươm. Cái gối quá
anh ạ. nhỏ và quá thấp, được cái gọn nhẹ nên chàng
dễ dàng mang đi mỗi lần có chuyển trại. Tối
Ông ta nói quá đúng. Vinh đã bắt đầu đến, Vinh kê thêm ở dưới gối một bộ quần
thấy mình lỳ ra rồi, hết mong ước và mơ áo cho đầu hơi cao một tí để dễ ngủ. Hàng
tưởng được về với gia đình trong một thời đêm gối đầu trên cái gối của con, Vinh nhớ
gian hạn định nào đó như những ngày đầu con đến quay quắt. Chàng hình dung ra cô bé
tiên chấp nhận cuộc sống cải tạo. Chưa bao đã lớn đến đâu rồi, đi đứng và ăn nói ra sao.
giờ trong đời, Vinh thèm được một ngày, Có hỏi Mẹ rằng Ba đang ở đâu không, tại sao
một giờ sống bên cạnh vợ con như lúc này. lại vắng nhà lâu thế. Vinh nhớ trước khi rời
Chàng hối tiếc tại sao mình không chịu đi khỏi nhà, chàng ôm con hôn và nựng nó rất
trình diện vào ngày cuối cùng để ở nhà với lâu.Vinh nhớ mùi thơm như sưã trên má của
vợ con thêm một ngày nữa. Vinh cố hình nó và chàng cố tìm cái mùi vị thân yêu đó
dung ra cuộc sống cuả gia đình nhưng chàng trên cái gối nhưng chàng không cảm thấy.
bất lực. Chàng chỉ có niềm thương, nỗi nhớ Vinh cũng nhớ lại, hồi cha chàng qua đời lúc
mỗi ngày mỗi chồng chất tăng dần theo ngày chàng mới được 5 tuổi, mỗi đêm chàng
tháng trong tù. Vinh đã biểu lộ tình thương thường hay úp đầu vào cái áo của ông để hít
của mình đối với vợ con bằng cách thêu tên hít cái mùi mồ hôi quen thuộc của ông.
những người thân yêu trên cái mũ rộng vành Không biết hai đứa con ở nhà có làm giống
do chàng tự may lấy. Một thằng bạn chàng như chàng ngày xưa để nhớ bố chúng nó
thì có vẻ “trí thức” hơn, bạ đâu cũng viết chữ
không ?

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

166

Vinh trải qua và chịu đựng cảnh sống của trên quê hương “mưa nắng hai mùa” mà
một người tù khổ sai đúng nghiã nhất với chàng đã xa nó từ hơn 6 năm qua.
những nỗi nhớ nhung gia đình vợ con thê
thiết như thế, cùng với cái đói triền miên Lúc ngồi trên chiếc xe chạy ra khỏi cổng
ngày này sang ngày khác, giữa mùa Đông trại, không như một số bạn bè mong rời bỏ
lạnh cắt da hay mùa Hè nắng nóng điên cho nhan vùng đất lưu đày này, Vinh cố quay
người ở ngoài Bắc. Nhìn qua nhìn lại, bạn tù lại nhìn cái quang cảnh tổng quát, nơi chàng
cũng đã chết một số khá đông vì đói, vì ăn đã “cư ngụ” một thời gian khá dài trong cuộc
bậy trái cây độc trên núi, vì bệnh không có đời tù ở đây, cố ghi khắc thật sâu vào trí nhớ
thuốc men chữa trị...Đã 7 năm sống một cuộc từng bờ lạch, con đường, hàng cây, ngọn đồi
sống không phải của một con người, cùng trồng trà, căn nhà giam, bức tường màu vàng
cực khổ sở và thiếu thốn đến thế, Vinh vẫn bao quanh trại, sân cỏ mỗi sáng bọn chàng
còn sống được. Chàng bỗng tin rằng con tập họp để chờ đi lao động...Vinh nghĩ phải
người quả có số mệnh. Trong một cái thư của ghi nhớ tất cả những gì đã mang lại cho đời
người chú gửi thăm Vinh, ông an ủi chàng mình nỗi đớn đau và bất hạnh. Chàng không
rằng hãy tin là có số mệnh. Cái số mệnh của thể quên được bởi đó cũng là một thứ kỷ
Vinh sẽ không chết trẻ vì theo lời ông kể, hồi niệm đắng cay không dễ gì người ta có lại
nhỏ Vinh đã chết, gia đình đã mua sẵn áo được lần thứ hai trong đời. Khi nói ra với bạn
quan chờ bỏ vào đem chôn, thế mà không bè điều Vinh đã làm ấy, chúng nó bảo chàng
hiểu sao chàng sống lại.Vinh tin rằng mình là một thằng điên. Ai lại đi nhớ những nơi
sẽ sống cho đến ngày được trở về, gặp mặt chốn hãi hùng đó bao giờ ! Vinh không tin
vợ và hai con thân yêu. Đã 7 năm rồi, Vinh rằng chàng điên như bạn bè đã gán cho
chưa nhìn thấy được mặt con. Lần Ngọc ra nhưng chàng thấy càng ghi nhớ những ngày
Bắc thăm chàng, nàng đi có một mình không tháng ấy kỹ bao nhiêu thì chàng nhìn cuộc
dẫn được đứa nào theo nên chàng càng nhớ đời càng có ý nghiã bấy nhiêu. Một nơi chốn
chúng nó dữ dội, nhất là mỗi khi Tết đến. đã đi qua, một kỷ niệm đã mất theo với thời
gian, nhưng ta sẽ thấy hết tất cả ý nghiã của
** * nó nếu trí óc còn nhớ lại được. Đáng thương
cho những ai cố quên đi những ngày tháng –
Một buổi sáng mùa Xuân 1982, Vinh hạnh phúc hay đau khổ- ấy của mình,(Vinh
cùng với tất cả bạn tù cùng trại tập họp ở giữa đáng thương hay người khác đáng thương ?)
sân cỏ nghe đọc tên những ai được chuyển
trại về Nam. Vinh có tên trong số 300 người Vinh cùng với đám tù chung trại, cứ hai
được chuyển trại. Vinh hiểu rằng vào Nam người một, bị còng tay vào nhau, được xe
thì cũng vẫn ở trong tù nhưng chàng biết chở ra ga Bình Lục để từ đấy chờ xe lửa đưa
chắc chắn rằng sẽ được gặp vợ con thường vào Nam. Dù bị còng tay, đi đứng và sinh
xuyên hơn. Vinh nôn nao mong cho mau đến hoạt khó khăn nhưng lòng Vinh rộn lên một
ngày được hít thở cái không khí quen thuộc niềm vui khó tả. Niềm vui được về Nam với
sự tưởng tượng đến giây phút được gặp lại

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

167

vợ và hai đưá con chàng xa cách lâu ngày át Lam chạy thẳng đến đậu ở nhà khách thì chắc

hẳn đi sự bực bội và khó chịu vì ông bạn chẳng có ai biết được mình có thân nhân đến
cùng bị còng tay vào với Vinh không biết đã thăm. Đó chẳng qua là nhờ chiếc xe Lam chở

ăn phải cái gì mà đi vệ sinh liên miên. Trên quá đông người mà con đường đất dẫn đến
đường về Nam, lúc xe lửa chạy qua Đông nhà khách lại gập ghềnh, loang lỗ nên một số

Hà, Quảng Trị, nhìn lại quang cảnh chiến người phải xuống xe đi bộ tà tà cho khoẻ cái

trường năm xưa mà Vinh đã tham dự một thân. Khốn khổ thay nếu có người tù nào

thời gian dài lúc đơn vị hành quân tại đây, nhận ra được thân nhân của mình trong giây

lòng Vinh lại nhói lên với những kỷ niệm cũ. phút ấy thì cũng đành nhìn nhau thôi, cùng

Hồi còn đi học, có lần Vinh đã mơ ước làm lắm là làm một dấu hiệu gì đó rất kín đáo để

sao có dịp đi xe lửa từ Nam ra Bắc hay ngược nhận biết nhau chứ đám tù không được phép
lại. Lúc bấy giờ, chàng nghĩ chuyện ấy khó nói chuyện với người thân của mình. Vinh

mà thành tựu được. Thế nhưng, có ai ngờ đâu quan sát thấy người có được niềm hạnh phúc
mong ước ấy đã thành sự thật. Chàng đi xe biết trước thân nhân đến thăm, buổi trưa hôm

lửa từ Bắc vào Nam, tuy có khác một chút là ấy anh ta sung sướng ra mặt. Anh ta sẽ chuẩn
hai tay bị còng và là bị giải đi chứ không phải bị những điều cần phải làm như soạn sẵn vài

đi với tư cách một người khách du lịch. cái giỏ lát trống, lựa bộ quần áo tươm tất nhất
để mặc-thường là bộ đồ vải xanh do trại cấp
Vinh được đưa về trại Xuân Lộc ở Gia phát-, tắm rửa sạch sẽ và hẳn nhiên là phải
Rai, Long Khánh. Sau mấy ngày ổn định nơi soạn sẵn trong đầu những câu hỏi, những
ăn chốn ở, tổ chức “biên chế” thành các đội điều dặn dò người nhà vv...Anh ta sẽ không
lao động để chuyên trồng có mỗi một thứ là phải thắc mắc, quan tâm gì đến buổi lao động
bắp, Vinh được viết thư thông báo cho thân chiều, sẽ từ tốn, chậm rãi ăn cơm ngồi chờ
nhân lên thăm. Đã một tháng trôi qua, kể từ nhân viên trên “nhà văn hoá” đến từng dãy
ngày vào Nam, Vinh nhận được thư vợ cho phòng thông báo anh ta sẽ được ra thăm thân
hay sẽ đem hai con lên thăm nhưng không nhân vào đợt nào, từ mấy giờ đến mấy giờ...
nói rõ ngày nào. Cha mẹ, vợ con, người thân

của đám tù mới đưa về Nam cùng đợt với Vinh hy vọng là khi Ngọc lên đây thăm

chàng đã lác đác đến thăm chồng con của họ. chàng, nàng cũng sẽ xuống xe Lam đi bộ vào

Vinh được “biên chế” về một đội trồng bắp nhà khách để chàng có thể dễ nhận thấy. Mặt
chịu trách nhiệm các khu đất bao quanh nhà khác, Vinh cũng lo ngại tên cán bộ quản giáo

khách dành cho thân nhân đến thăm nuôi. đổi ý, bắt đội chàng cuốc đám đất ở phía sau
Nhờ ở trong đội phụ trách khu vực này mà nhà khách thì hỏng chuyện hết trơn. Chàng

một vài người bạn của Vinh đã có thể nhận sẽ không thể nào có cơ hội rất sung sướng
ra được người nhà của mình lên thăm cũng biết trước được vợ con lên thăm như một số

như biết trước rằng buổi chiều hôm ấy sẽ người vừa qua. Hơn tuần qua, quá nửa bạn tù
được nghỉ lao động để ra nhà khách gặp thân trong đội của Vinh đã được thân nhân đến

nhân. Thật ra, nếu tất cả hành khách (thân thăm rồi mà chàng thì chưa có cái hạnh phúc
nhân đi thăm tù) đều ngồi yên trên chiếc xe được nghỉ lao động một buổi chiều để ra nhà

_______________________________________________________________________

ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

168

khách gặp người nhà. Dù rất nôn nóng nhưng trại, đến “nhà lô” lấy cuốc xẻng rồi cả đội
Vinh lại nhủ thầm chắc là Ngọc còn bận bịu kéo nhau đến cuốc khu đất đã được chỉ định.
gì đó chưa thể đi ngay được. Thật lòng, Vinh Tên đội trưởng phân chia khu vực cho từng
rất mong được gặp vợ và hai con nhiều hơn tổ, tổ chia lại “chỉ tiêu” cho từng người.
là là mong Ngọc sẽ mang tiếp tế cho chàng Thằng nào cuốc xong chỉ tiêu của mình thì
thực phẩm. Cái thời mà đêm đêm nằm trong có quyền đứng chống cuốc nghỉ mệt hoặc
phòng giam, bụng đói meo đói mốc, đầu óc cuốc giúp cho mấy anh già yếu khác. Vinh
lúc nào cũng nghĩ đến các món ăn, lúc nào để ý thấy khi chàng cuốc được nửa chỉ tiêu
cũng mơ tưởng được vợ con, anh chị, thân quy định cho buổi sáng thì lúc này chiếc xe
nhân đi từ Nam ra Bắc thăm nuôi, mang theo Lam đầu tiên chở thân nhân đi thăm tù chạy
hàng trăm ký lô thức ăn đó đã qua rồi. Bây
giờ, nhiều lúc nghĩ lại Vinh cũng thấy hổ vào nhà khách.
thẹn với chính mình.
Hôm nay, đội của Vinh được tên cán bộ
Vào Nam, cuộc sống tù đày của Vinh quản giáo giao chỉ tiêu cuốc đất nhiều hơn,
cũng như của mọi người, khác xa so với thời phải nói là gấp đôi thường lệ. Hắn nói là đội
gian còn ở ngoài Bắc. Không còn ai sợ đói cần phải cuốc cho xong mấy thửa ruộng
nữa, cũng chẳng có người nào hàng đêm mơ quanh nhà khác trước cuối tuần để thứ Hai
ước có được củ khoai, trái bắp, miếng bánh tới là gieo bắp rồi. Hắn còn nói thêm năm nay
như lúc trước. Đời sống có vẻ dễ chịu hơn và Trại không thuê được máy cày như các mùa
Vinh chợt nhận ra rằng khi con người đã no trước nên công việc có phần vất vả. Vinh
đủ, sự đối xử và cung cách sống cũng có đành phải đổ mồ hôi ra nhiều hơn. Mặt trời
phần khác đi, khác với những năm tháng đói lên đã khá cao, Vinh thấy thấm mệt mà phần
rét, khổ sở đến tận cùng đáy sâu của kiếp đất của chàng phía trước còn quá rộng.Chàng
người ở Lạng Sơn, Yên Bái, Hoàng Liên ngán ngẫm và tự nhiên thấy buồn bã, uất hận
Sơn, Vĩnh Phú mà chàng đã trải qua. Ở dâng lên khiến chàng quên bẵng đi cái thói
những nơi đó, Vinh đã chứng kiến biết bao quen quan sát những chiếc xe Lam chở thân
cảnh đau lòng do cái đói triền miên gây ra đã nhân chạy vào. Lúc Vinh đứng chống cuốc
khiến cho một vài người bạn tù của chàng nghỉ mệt, nhìn về phiá nhà khách, chàng thấy
hành xử không còn một chút gì gọi là tư cách một bé gái khoảng chừng 8, 9 tuổi, mặc chiếc
của con người. Vinh cũng tự hỏi liệu lương áo đầm có sọc đang đứng nhìn bọn chàng
tâm của họ có thức tỉnh không ? Chàng tin là cuốc đất. Cô bé đứng cách Vinh không xa
có bởi vì mọi người ai cũng đều có một căn lắm, chàng có thể nhìn rõ mặt. Vinh nhìn con
bản đạo đức mà cái đạo đức cao nhất, hiện bé không chớp mắt, tưởng tượng ra bé Mi Mi
diện rõ ràng nhất chính là tiếng nói của lương của chàng bay giờ cũng vào trạc tuổi con bé
này. Con bé có nét mặt hao hao như tấm ảnh
tâm. của Mi Mi mà Ngọc đã gửi cho chàng trước
đây. Vinh nhìn nó một lúc rồi quay sang
Hàng ngày Vinh đi lao động với tâm trạng người bạn bên cạnh, nói :
chờ mong. 7 giờ sáng là đội chàng đã ra khỏi

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

169

- Này, anh nhìn con bé mặc áo đầm đứng kia. khách xem con bé có phải là Mi Mi, con gái
Tôi coi bộ nó dám là con gái của tôi lắm anh chàng không ? Vinh đã cười thầm với ý nghĩ
ạ. Con gái tôi cũng trạc tuổi đó. ấy.

Người bạn cũng nhìn con bé rồi hỏi Vinh : Vinh đang ngồi ăn cơm trưa được nửa
chừng thì tên phụ trách đi thông báo thân
- Từ ngày vào tù, anh đã gặp cháu chưa ? nhân thăm nuôi ở nhà văn hoá đến cho biết
chàng được người nhà lên thăm, ra gặp đợt
Vinh lắv đầu :
hai.
- Chưa. Tôi chỉ có ảnh cháu do mẹ nó gửi
thôi. Sao tôi nghi nó là con gái tôi quá anh à. Vinh mừng quá, nỗi vui mừng khiến Vinh
Có một điều gì đó khiến tôi tin như vậy mà không thể nào tiếp tục ngồi ăn cho hết bữa
không giải thích được. cơm. Chàng thấy no ngang trong bụng. Vậy
là chỉ còn một tiếng đồng hồ ngắn ngủi nữa,
Vinh đã tính làm liều đến gặp con bé hỏi niềm mong ước được gặp lại vợ và hai con
có phải là Mi Mi, con gái yêu của chàng sẽ thành hiện thực. Vinh không tin Ngọc sẽ
không, mặc cho tên quản giáo muốn “kỷ đi một mình như lần nàng ra Bắc. Lần này
luật” chàng kiểu gì cũng được về cái tội nhất định phải có hai đứa nhỏ đi cùng. Vinh
chàng đã không theo nội quy quy định cấm đi tắm, thay quần áo rồi lên Ban Chỉ Huy Trại
tiếp xúc với thân nhân ngoài hiện trường lao đứng chờ tên cán bộ phụ trách thăm nuôi dẫn
động. Chàng vẫn nhìn con bé, nhớm đi tới ra nhà khách. Đoạn đường từ cổng trại đến
hỏi chuyện nó thì nó bỗng quay mặt đi chỗ nhà khách chỉ có vài trăm thước mà sao Vinh
khác và lững thững đi vào trong nhà khách. thấy như xa quá, dài quá, dài hun hút như nỗi
Chàng thẩn thờ nhìn theo cho đến khi nó đi mong đợi của chàng bấy lâu nay. Vinh bước
khuất sau dãy nhà. Có tiếng của tên đội vào trong căn nhà thăm nuôi. Thân nhân đến
trưởng la to : khá đông, kẻ đứng người ngồi, không khí
thật ồn ào náo nhiệt. Tên cán bộ nói với bọn
- Đội “thu dung cụ”. chàng đứng chờ để hắn gọi tên từng người
rồi mới được đến dãy bàn, nơi thân nhân
Thu dụng cụ có nghiã là buổi lao động chấm đang ngồi đợi. Vinh đưa mắt nhìn quanh,
dứt. Vinh cùng với đội đi về nhà lô cất cuốc chàng thấy Ngọc ngồi ở đầu bàn. Đứng trước
xẻng, rửa ráy sơ mặt mày, tay chân rồi xếp Ngọc là con bé mặc áo đầm mà chàng gặp
hàng đôi đi về trại nghỉ trưa ăn cơm để chiều hồi trưa ở hiện trường lao động, lúc chàng
lại đi cuốc tiếp.Trên đường từ nhà lô vào trại, đang cuốc đất. Con bé đang chỉ tay về phía
Vinh đã có cái ý nghĩ rất trẻ con là giá như chàng nói điều gì đó với Ngọc. Vinh bước tới
chàng có tài biến hoá như Tôn Hành Giả chỗ vợ đang ngồi. Con bé nhìn Vinh trân
trong truyện Tây Du Ký, chàng sẽ nhổ một trân, mắt mở to lộ vẻ ngạc nhiên. Không để
sợi tóc biến ra một con người chàng thứ hai cho Ngọc kịp hỏi trước lời nào, chàng hỏi vợ
đứng trong đội để cho đủ số người lúc vào
cổng điểm danh, còn chàng thì lẻn ra nhà ngay :

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

170

- Phải Mi Mi đây không ? - Em và các con cũng khoẻ luôn chứ ? Em
nhận thư anh baó cho biết về Nam lúc nào ?
Ngọc đứng lên, xoa đầu con, nước mắt nàng
chạy vòng quanh, gật đầu : - Em nhận được mảnh giấy nhỏ mà anh viết
vội mấy giòng nhờ người phục vụ trên xe lửa
- Con gái đấy anh ạ. Anh thấy nó lớn không chuyển đấy. Tội nghiệp lắm anh ạ, họ rất tử
? Lúc trưa, nó đi đâu ra ngoài chơi, khi vào tế. Ngày hôm sau là họ mang đến nhà đưa
nó nói với em rằng có một ông nào đó kỳ cục cho em rồi. Sau đó, anh gửi thư về độ một
lắm, cứ đứng chống cuốc nhìn nó không tuần thì em nhận được. Sợ anh trông, em định
chớp mắt. Hồi nãy, khi anh vừa bước vào, nó lên thăm anh từ mấy bữa trước nhưng em thu
chỉ ngay anh rồi nói với em rằng chính cái xếp không kịp. Hai đứa nhỏ, nhất là Mi Mi
ông mặc bộ đồ xanh đứng kia đó mẹ. Em bảo ngày nào cũng hỏi em ngày mai đi thăm ba
nó, ông ấy chính là ba con đấy. chưa mẹ.

Vinh ngồi xuống đối diện vợ, kéo Mi Mi Vinh thở dài, nhìn hai đứa con chàng.
vào lòng : Chúng nó đã lớn, không còn cái hình ảnh bé
tí như lúc chàng ra đi cách đó 7 năm nữa.
- Lúc trưa ba nhìn con, con có biết là ba Trời, mới đó mà đã 7 năm rồi. Sống trong tù,
không ? Vinh không hề có một ý thức gì về thời gian,
dù có trải qua một triệu ngày cũng thế thôi.
- Dạ không. Lúc này, Vinh mới quay sang Ngày nào cũng như ngày nào, tầm mắt vẫn
cậu con trai của chàng. Nó không khóc vẫn nhìn mãi một khung cảnh quen thuộc :
nhưng nét con đường từ cổng trại đến nhà lô, hai hàng
cây bên đường vẫn không thấy lớn lên, vẫn
mặt buồn buồn. Vinh hỏi con : căn phòng giam chật hẹp, vẫn ngọn đồi ở
phía trước, tất cả như đứng nguyên, không xê
- Con có khoẻ không ? Con có nhớ ba không dịch đổi thay đã gây cho Vinh cái cảm tưởng
? trái đất đã ngừng quay. Chàng đâu có cái gì
làm mốc để nhận biết thời gian trôi qua. Chỉ
Cu cậu nói rất nhỏ nhẹ : đến khi nhìn thấy lại hai đứa con chàng, Vinh
mới cảm nhận được một cách rõ ràng là thời
- Dạ nhớ. Hồi mẹ đi ra Bắc thăm ba, con xin gian chàng ở trong tù đã quá lâu.
đi theo mà mẹ không cho.
Như muốn níu keó lại những phút giây cận
Vinh dặn con : kề với vợ con lâu hơn, Vinh đã xoay qua
xoay lại, hỏi Ngọc một câu, nàng chưa trả lời
- Ở nhà con phụ giúp mẹ, săn sóc em và cố hết ý thì chàng đã hỏi câu khác, rồi hỏi con
gắng học giỏi nhé.Vinh chưa kịp hỏi được vợ trai, hỏi con gái như thể nếu không hỏi được
câu nào mà chỉ loay hoay với hai đứa con thì chẳng bao giờ có dịp để hỏi nữa. Ngọc
chàng. Vinh nhận thấy cả cả Ngọc lẫn hai
đưa con chàng đều gầy, nhất là Mi Mi. Chàng
hỏi Ngọc :

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

171

cho chàng biết cuộc sống ở nhà cũng tạm ổn Thời hạn ấn định thăm nuôi đã hết. Tên
định, chỉ có những năm tháng đầu tiên, lúc cán bộ nhắc nhở Vinh phải vào trại lại.
chàng vừa vào tù mới bi đát, tưởng chừng Chàng hôn vội hai con, từ giã Ngọc rồi đứng
không sống nổi. Vinh hỏi chuyện học hành lên. Ngọc chỉ cho chàng hai giỏ lát đựng đồ
của con, Ngọc nói là nàng có cho con trai đi ăn tiếp tế để dưới chân bàn :
học thêm võ và đàn guitar. Còn Mi Mi thì
chưa định cho cô bé học gì thêm ngoài môn - Anh mang hai giỏ này vào. Hàng tháng em
Anh Văn. Bỗng nhiên, Ngọc khoe với chồng sẽ lên thăm. Anh nhớ giữ gìn sức khoẻ và viết
thư về cho mấy mẹ con em.
:
Vinh mang hai giỏ quà đi vào trại. Ngọc
- Anh biết không, Mi Mi từ lớp Một đến giờ và thằng con trai vẫn đứng trong nhà khách,
học rất giỏi, năm nào cũng được làm trưởng chỉ có bé Mi Mi lẳng lặng đi theo chàng.
lớp. Cô bé “hách” lắm đấy. Vinh quay lại, con bé vẫy vẫy tay kêu :Ba,
Ba. Lòng Vinh quặn lại, con đường đất đỏ
Vinh khen con : trước mặt bỗng nhoà đi...Vinh tiếp tục bước
mà chân dường như có ai níu lại. Chàng đi
- Con học giỏi, ba rất mừng. một quãng nữa rồi đặt hai giỏ quà xuống đất,
nhìn ngược lại phiá sau. Bé Mi Mi đứng trên
Khi khen con như thế, Vinh nghĩ đến tương bờ tường đá, đưa tay vẫy chàng, la thật lớn
lai của nó, của tất cả những con em của Ba, Ba. Âm thanh của hai tiếng Ba, Ba kéo
những người đi cải tạo như chàng. Vinh biết
điều không thể tránh được là chúng nó sẽ dài, ngân vang trong tai Vinh, theo chàng vào
chịu dưới sự giáo dục của một nền học vấn cho đến phòng giam và những tiếng kêu Ba,
khác hoàn toàn với những gì chàng đã học Ba ấy còn đọng lại trong óc chàng suốt nhiều
thuả xưa, lúc chàng bằng tuổi chúng nó bây ngày sau đó. Buổi chiều hôm ấy, Vinh mời
giờ. Chúng nó sẽ bị nhào nặn, nhồi nhét vào người bạn cùng đứng chống cuốc với chàng
đầu những thù hận, những điều sai sự thật nghỉ mệt lúc trưa ngoài hiện trường lao động,
lịch sử, ít hay nhiều, muốn hay không cũng ăn với chàng một bữa cơm. Vinh nói với anh
sẽ làm giảm đi một phần lòng kính trọng, sự ta :
hãnh diện của chúng đối với cha ông chúng
trong cuộc chiến vừa qua. Đó là một điều đau - Anh biết không, con bé mặc cái áo đầm sọc
xót, cho nên Vinh dặn vợ phải dạy con mỗi mà hồi trưa tôi nói với anh rằng tôi nghi nó
ngày, nhắc nhở chúng nó thường xuyên về là con gái của tôi, lúc ra thăm thì nó đúng là
đời sống trước kia. Khi Vinh dặn vợ những con gái tôi thật anh ạ.
điều ấy, chàng cũng mường tượng ra ngày
chàng được trở về, công việc đầu tiên và Anh bạn của Vinh tròn xoe mắt :
ngay tức khắc là phải tìm đường cho các con
rời bỏ vùng đất “ung thư” này liền. - Trời đất, nó đúng là con gái của anh đấy hả
?

Huỳnh Văn Phú

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

172

Như Vầng Trăng Khuya

VI VÂN

Buổi chiều cuối năm tôi đang loay những thắng cảnh tuyệt vời, với những dãy
hoay quét dọn lá chết, cây khô ở vườn sau nhà tầng tầng lớp lớp có lối kiến trúc đặc
thì tai tôi bỗng nghe tiếng nhạc vang lên đâu biệt mang sắc thái của Italian. Tôi biết mỗi
đó.Tôi bước đến gần bờ rào và lắng nghe, lần Victor nghe “ Italian songs ” là anh ta
thì ra tiếng nhạc xuất phát từ nhà Victor anh đang nhớ nhà. Bỗng dưng tôi chợt thấy nhớ
bạn láng giềng người Mỹ gốc Ý Đại Lợi của quê hương mình da diết. Quê tôi cũng ở
tôi. Tôi nhận ra đó là bài “Come Back To miền Nam của một quốc gia cách đây nửa
Sorrento”, một bản nhạc xưa tha thiết truyền vòng trái đất, bên kia bờ Thái Bình Dương
cảm khi trầm, khi bổng, nghẹn ngào, mênh xa thẳm, đó là một thành phố thơ mộng, hiền
mang xa vắng, gợi nhớ gợi thương. Người hòa nằm bên bờ Hậu Giang dạt dào sóng vỗ:
nghe sẽ liên tưởng đến thành phố Sorrento thành phố Cần Thơ hay Tây Đô. Nơi đó tôi
nằm bên bờ biển miền Nam nước Ý với đã lớn lên với nhiều kỷ niệm êm ái ngọt
ngào xen lẫn đắng cay đau khổ, nhất là kỷ phía sau anh còn một thanh niên nữa. Thấy
niệm về anh. Những gì đã xảy ra ngày ấy tôi anh Tính tươi cười:
không phải lỗi tại anh, cũng không phải tại
tôi chỉ tại định mệnh trớ trêu nghiệt ngã. -A, Quỳnh Chi! Em trông lớn quá,
Làm sao tôi quên được, nhất là những đêm khác xưa nhiều. Vào nhà đi em, Thanh đang
ngồi bên song cửa nhìn vầng trăng khuya phụ mẹ làm cơm.
treo giữa đỉnh trời, hồi ức về anh càng hiện
lên rõ rệt… Tôi cúi đầu chào hai anh. Anh Tính
giới thiệu:
Ngày hôm đó sau khi thi xong Tú Tài
1, được rãnh rổi tôi sang nhà cô bạn Đan -Đây là Quỳnh Chi bạn thân của
Thanh định rủ cô đi bát phố. Tôi bấm Thanh, còn đây là anh Huấn, bạn cùng khóa
chuông, người ra mở cửa không phải Thanh với anh. Ảnh khác đơn vị nhưng gặp nhau ở
mà là anh Tính anh của Thanh đang về phép, SàiGòn cũng đi phép nên anh mời ảnh về
quê mình chơi cho biết miền Tây.

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

173

Tôi nhìn anh Huấn, một thanh niên -Mầy ác thiệt, tao là đứa dốt biết nói
có vóc dáng cao gầy, mái tóc hớt ngắn, da gì, quảng cáo cái gì đây?
ngâm đen vì sương gió, đôi mắt gợn chút u
buồn, trán rộng, mũi thẳng, cả người anh - Mầy muốn nói gì cũng được mà, ví
toát ra vẻ nghiêm chỉnh, đứng đắn, phong dụ như:
độ. Tôi nghĩ mình như em gái hai anh nên
dạn dĩ hỏi: “ Tây Đô có bến Ninh Kiều
Có chàng ngư phủ chiều chiều thả câu…”.
-Anh Huấn thấy quê tụi em thế nào?
Ở đây cao lương mỹ vị thì không dám hứa Cả nhà cười vang vì câu thơ tếu của
nhưng cơm gạo, cá tôm, rau quả thì bảo đảm Đan Thanh. Bữa cơm gia đình do mẹ Thanh
anh tha hồ hưởng thụ. nấu thật tuyệt, đầy đủ hương vị với cá tôm,
rau củ của miền Tây. Tôi thấy anh Huấn ăn
Huấn cười rất tự nhiên: nhiều và rất tự nhiên khiến bác gái vui lắm.
-Cô vui tính quá. Đúng vậy đó cô,
mới ở đây có ba ngày mà tôi đã thấy mê rồi, Anh nói:
tôi thích tất cả từ phong cảnh, thức ăn, đời -Bác ơi, bữa cơm hôm nay làm con
sống mộc mạc và sự chân thật, nhiệt tình của
người ở đây. Ước gì tôi được trở thành dân cảm động quá. Con mồ côi cha mẹ sớm, nhờ
Cần Thơ nhỉ? bạn của mẹ con nuôi dưỡng lớn khôn và cho
học hành nhưng con chỉ học đến hết Trung
Anh Tính chen vào: Học thì tình nguyện vào lính. Mấy năm nay
-Chuyện đó dễ thôi. Mầy cưới một cô ở ngoài đơn vị con ăn cơm lính, ngủ bờ nằm
ở đây là trở thành dân địa phương ngay. bụi phong trần quen rồi nên chưa được
Huấn lắc đầu: hưởng không khí gia đình ấm cúng như thế
-Không dễ đâu. Lính tráng tụi mình nầy . Cám ơn bác nhiều lắm.
lấy gì bảo đảm tương lai cho các cô? Các
nàng chỉ muốn bác sĩ, kỹ sư thôi, vừa có tiền Mọi người tỏ vẻ ái ngại, thương cảm
vừa khỏi lo có một ngày sẽ thành quả phụ. khi nghe anh nói, nhất là bác gái. Bác nhìn
Tôi tỏ vẻ bất mãn: Huấn dịu dàng:
-Mấy anh xem thường tụi em quá!
Đan Thanh từ nhà sau chạy ra: -Ồ, bác đâu biết cuộc đời con như
-Ủa Quỳnh Chi, mầy đến hồi nào? vậy, bác không nghe thằng Tính nói gì cả.
Sẵn đây ở lại ăn cơm với gia đình tao đi.
- Thôi nhà mầy có khách, để tao về. Anh Tính vội bào chữa:
Thanh phân trần: -Con cũng không biết đâu. Ủa còn ba
-Khách nầy cũng như người nhà mà, mẹ mầy ở Sài Gòn là sao hả Huấn?
đừng ngại. Anh Huấn sẽ còn ở lại chơi cho -Tao đã nói rồi, đó là ba mẹ nuôi thôi.
đến hết phép. À, mầy quảng cáo cho ảnh Bác gái thở dài:
biết về Tây Đô của mình đi. -Thì ra là vậy, nhưng dù gì thì cháu
Tôi mở to mắt nhìn Thanh: cũng vẫn còn có người quan tâm nuôi nấng
cháu, tuy không phải máu mủ tình thâm
nhưng cũng là cha mẹ. Từ nay cháu cứ về
đây nếu có dịp. Bác luôn mở rộng cửa để
đón cháu, gia đình bác sẽ xem cháu là người
nhà, cháu đừng ngại.

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

174

-Cám ơn bác. Huấn có vẻ xúc động Thái Học. Vào thời kỳ chiến tranh đang lên
Tôi ngồi lặng yên theo dõi câu cao điểm nầy, khắp nơi trong thành phố tràn
chuyện của Huấn, tôi thấy ngậm ngùi và ngập những màu áo lính của các binh chủng,
thông cảm cho hoàn cảnh cô đơn tội nghiệp những người lính xa nhà thường tìm khuây
của anh. khỏa nỗi ưu tư, khắc khoải bằng tiếng nhạc
Sau bữa cơm ba mẹ Thanh vào lời ca, bằng chai bia đắng hay ly cà phê
phòng nghỉ ngơi chỉ còn bốn người trẻ thơm ngát nồng nàn. Những bài tình ca
chúng tôi ngồi trò chuyện cùng nhau. Anh chinh chiến sao buồn lê thê, ray rứt. Tôi cảm
Huấn có khiếu về ăn nói nên câu chuyện của thấy thương và mến phục những người trai
anh dễ lôi cuốn người nghe. Anh kể về của thế hệ hôm nay đã lăn mình vào cuộc
những người bạn đã ngã gục ngoài chiến chiến vì lý tưởng tự do dân tộc, họ bỏ lại sau
trường, những trận đánh ác liệt đầy dũng lưng tất cả: người quen, người yêu và những
cảm và kiêu hãnh, những người bạn được kỷ niệm thân ái ngọt ngào. Đôi mắt Huấn
đặt cách lên lon ngoài mặt trận, những trông thật buồn, anh như chìm đắm, như thả
chuyện xảy ra trong đơn vị anh. Có một câu hồn theo từng lời hát của người ca sĩ:
chuyện khá đặc biệt làm tôi và Thanh nhìn
nhau mỉm cười tâm đắc. Đó là chuyện của “... Qua ngày đó tôi nghe người nói anh lên
anh trung sĩ tên Lễ cùng đơn vị với Huấn: đường xa thật rồi. Tôi buồn nhớ tim đau rạn
anh Lễ để ý thương thầm một cô thợ may vỡ ôi thương anh thương nhất đời.
nơi anh đóng quân. Cô gái nầy rất đẹp
nhưng hơi kiêu kỳ, từng tuyên bố chỉ lấy sĩ … Từ ngày xa nhau chinh chiến đưa anh đi
quan chớ “ cánh gà” thì cô không bao giờ để về đâu? Vai súng từng đêm nắng mưa Khe
mắt đến. Không biết vì quá si mê cô hay Sanh rừng sâu. Người thân ai cũng nhắc tên
muốn chọc ghẹo cô mà anh Lễ đã lén mượn anh trong thương yêu, biết giờ anh chốn
cặp lon trung úy của Huấn mang vào mỗi nao?” **
khi đi qua, lại nhà cô. Lễ đẹp trai, lịch thiệp,
dễ mến nên cô gái kia cũng xiêu lòng và kết Tôi kéo Huấn về thực tại:
quả là họ lấy nhau dù sau nầy cô biết được -Anh Huấn thích nghe nhạc lính sao
sự thật. Huấn đã chiếm được cảm tình của -Phải, vì hầu hết những bản nhạc đó
tôi và Thanh qua từng câu chuyện vui, buồn nói lên tâm trạng của tụi tôi.
hay dí dỏm. Tôi thấy mình có nhiều thiện Tôi nói bâng quơ như chỉ để chính
cảm hơn với người con trai mới lần đầu
quen biết nầy. mình nghe:
-Chúng ta là những người bất hạnh
Lần thứ nhì tôi gặp lại anh là lúc bộ
ba Tính, Huấn và Đan Thanh đi ngoài phố. đã lớn lên trong cảnh đất nước như thế nầy.
Anh Tính mời tôi nhập bọn và cùng vào một Anh Tính chợt nhìn ra ngoài và nói:
quán cà phê ca nhạc trên đường Nguyễn
-Tụi mình ngồi đây đã lâu rồi, đã
đến lúc phải về thôi.

Tôi chia tay với các anh, Huấn nhìn
tôi thân thiết:

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

175

-Hy vọng còn gặp lại Quỳnh Chi. là cầu Tham Tướng (ngày xưa con ông Mạc
Tôi chỉ cười chào anh rồi quay gót. Thiên Tứ là Mạc Tử Sanh được chúa
Trên trời cao những đám mây trắng vẫn Nguyễn Ánh phong chức Tham Tướng trấn
bồng bềnh trôi đi, trôi mãi… cũng như gót thủ vùng Trà Ôn, Cần Thơ. Vào năm 1784
chân phiêu lãng của anh sẽ đi qua khắp vùng đại quân Tây Sơn do Long Nhượng Tướng
đất nước quê hương, sẽ chiến đấu sống còn Quân Nguyễn Huệ tiến đánh vào Nam, ông
với kẻ thù trên bốn vùng chiến thuật, không Mạc Tử Sanh chống trả và tử trận tại đây
biết bao giờ mới được dừng lại? Một ngày nên cầu được mang tên là cầu Tham
man mác buồn, nhiều bâng khuâng, nhiều Tướng*). Tôi có cảm giác như anh linh của
lưu luyến! người võ tướng còn phảng phất trên từng
Những ngày đi phép của lính qua thật hàng cây, bụi cỏ nơi đây, như có tiếng
mau, các anh sắp sửa trở về đơn vị, tiếp nối chiêng trống, tiếng quân reo trong gió…
cuộc sống với máu lửa sa trường, với hiểm
nguy rình rập, với gió núi với mưa rừng. Đang miên man suy nghĩ bỗng có
Anh Tính đề nghị bốn người chúng tôi đi tiếng bước chân tới gần, tôi nhìn lên thì ra là
chơi chung với nhau một lần nữa trước khi anh Huấn. Anh nhìn tôi mỉm cười:
hai anh giã biệt. Anh Tính dặn Thanh và tôi
ăn mặc tươm tất, đẹp đẽ một chút ra vẻ bí -Anh biết em ra đây. Không khí đó
mật không cho biết sẽ đưa chúng tôi đi đâu. không thích hợp với em phải không? Anh
Chúng tôi đến một ngôi nhà rộng rãi cũng vậy, là lính trận anh quen nhìn đồng
ở vùng cầu Tham Tướng, tôi thấy có nhiều đội gian khổ, hiểm nguy hằng ngày, giờ thấy
người lố nhố trong nhà như đang có tiệc cảnh nhảy nhót ăn chơi, rượu chè như vậy
tùng gì đó. Thì ra đây là buổi lễ đính hôn và anh không hứng thú. Anh ngồi đây nói
cũng là tiệc mừng lên lon đại úy của một chuyện với em rồi chờ hai anh em thằng
chàng Hải Quân bạn anh Tính. Khách khứa Tính về chung.
quá đông mà họ đều xa lạ hơn nữa không
khí ồn ào không thích hợp với tôi. Đan -Dạ cũng được, nhưng nói chuyện gì
Thanh gặp được người quen cứ tíu tít nói hả anh?
cười mãi, còn tôi lấy ly nước rồi lẫn tránh ra
vườn sau cho yên tĩnh. Cuối vườn có một -Em không có chuyện gì để nói cho
băng ghế gỗ nằm lặng lẽ dưới gốc cây bưởi
trái sai oằn, tôi vội vàng đến ngồi xuống đó anh nghe sao?
vì đã tìm được nơi thích hợp cho mình. Tôi nghĩ thầm “ông nầy lạ chưa, mới
Tôi cảm thấy khoan khoái nhẹ
nhàng, không khí mát mẽ trong lành, mùi quen anh mấy ngày tại sao phải nói cho anh
hoa bưởi ngạt ngào theo gió. Bên cạnh vườn nghe chuyện của tôi chứ!”.
là con sông nhỏ yên tĩnh phẳng lặng, chiếc
cầu ngắn xinh xắn bắc ngang sông nầy gọi Thấy tôi im lặng Huấn gợi chuyện:
-Em sắp sửa lên Đệ Nhất rồi, cố gắng
để vào Đại học nhé! Anh là trai thời loạn
nên không học hành đến nơi đến chốn, vả
lại hoàn cảnh anh cũng không thể học cao
hơn nữa. Anh không biết nguồn gốc, tổ tiên
mình là ai, ở đâ.
Tôi ngạc nhiên nhìn anh:

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

176

-Sao lạ vậy anh? Ba mẹ nuôi anh -Em đã có …bạn trai chưa?
không cho anh biết gì hết sao? -Bạn trai à? Em có nhiều bạn trai học
chung với em lắm. Có khi cả đám tụi em đi
Huấn lắc đầu: ăn uống chung với nhau, làm bài chung,
-Không, hình như ông bà muốn giấu sinh hoạt văn nghệ chung…
anh điều gì đó. Ba anh mất khi anh mới bốn Huấn cười lớn:
tuổi trong một tai nạn giao thông, mẹ anh vì -Cái cô bé nầy, không hiểu hay giả
đau buồn và quá cực khổ nên bệnh nặng mà bộ ngây thơ vậy cô Tú? Anh nói bạn trai tức
qua đời khi anh tám tuổi. Ba mẹ nuôi mang là người yêu đó, bạn học thì nói làm gì.
anh từ Nha Trang về SàiGòn nuôi nấng theo Tôi nhìn anh gật gù:
lời trăn trối của mẹ anh nhưng không cho -À! Em hiểu rồi, xin thưa ông anh,
anh biết thêm điều gì cả. Tuy ông bà đã nuôi em…chưa có ạ!
anh và cho anh học hành nhưng ông bà còn Huấn cười phì:
có một đứa con ruột. Anh không được sự -Cô bé nầy cũng tếu lắm đó.
chăm sóc trìu mến của người mẹ đúng -Em thấy anh không vui nên chọc
nghĩa, không được sự lo lắng, dạy dỗ, cho anh cười vậy thôi. Đừng suy nghĩ nhiều
khuyên răn của người cha nên anh rất tủi anh ạ! Mọi chuyện cứ xuôi theo tự nhiên,
thân. Sau khi xong Tú Tài phần 2 anh tình phó mặc cho định mệnh an bài đi.
nguyện vào lính. Ở đó anh có những người -Cám ơn em. Những lời của em đã an
bạn chân thành, biết quý mến thương yêu ủi anh rất nhiều.
nhau, có sự dạy dỗ, chăm sóc tận tình của Sau đó cả hai chúng tôi cùng im lặng và
các bậc thầy và các huấn luyện viên, chỗ đó nhìn về phía dòng sông. Buổi chiều thủy
mới thật là mái gia đình của anh. Rồi khi triều dâng cao gần ngập bờ, những cụm lục
anh ra đơn vị thì đồng đội là những người bình trôi bồng bềnh với nhiều hoa tím man
thân của anh nên anh mến thương họ lắm. mác buồn, nắng vàng xuyên qua tàng cây kẻ
Tôi thấy bâng khuâng thương cảm lá rơi rớt xuống mặt sông xanh tạo nên một
khi nghe tâm sự của anh, một người con trai bức tranh đầy màu sắc tương phản tuyệt
mồ côi, bất hạnh nhưng đã biết chọn cuộc vời.Tôi nghe rõ tiếng “ tích tích” của những
sống hào hùng, bất khuất. Tôi an ủi anh: con “tôm tích” đang rời hang ra ngoài rong
-Không sao đâu anh, em nghĩ có lẽ chơi tìm mồi, vài chú cá lóc con, cá rô hoa
ba mẹ nuôi anh có điều khó nói, sợ anh buồn vàng đang trôi lờ đờ dưới mặt nước. Không
khi biết sự thật. Một ngày nào đó ông bà sẽ gian êm ả trầm lặng, một cơn gió nhè nhẹ
không giữ bí mật nữa đâu. lướt qua dư âm còn vương lại như tiếng thì
Huấn xua tay: thầm của lá, của hoa và của trái tim ai đang
thở dài mong đợi. Huấn nhìn tôi giây lát rồi
-Thôi bỏ qua chuyện của anh đi. Còn đột ngột hỏi
em, anh hỏi điều nầy nếu không thích nghe -Em có thể làm bạn gái của anh
thì em đừng giận anh nhé! không? Ngày mai anh đi rồi không biết bao

-Điều gì mà anh ra vẻ quan trọng?

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

177

giờ gặp lại, nếu em đồng ý thì mình sẽ liên đưa mắt nhìn sông Bassac rộng mênh mông
lạc với nhau qua thư từ. bát ngát, sóng nhấp nhô từng đợt xô đuổi
nhau, rồi cất giọng buồn buồn:
Tôi giật mình nhìn anh và thầm nghĩ
“ ý anh là gì chứ? Là muốn tỏ tình với tôi à? -Quê của em êm đềm, thơ mộng quá!
Tại sao phải nói ra như thế?”. Tôi hỏi anh: Tiếc là anh không được ở lại lâu hơn, không
biết đến bao giờ anh mới có được một mái
Anh nói thế nghĩa là gì? gia đình êm ấm. À, em biết không đêm qua
-Nghĩa là anh thích em, anh muốn em anh không ngủ được, nhìn vầng trăng khuya
làm bạn gái của anh, có được không? Và lẻ loi chợt thấy thương cho thân phận lạc
nếu em chấp thuận thì em không được thích loài của mình, anh thấy mình cũng cô đơn
chàng nào nữa hết. và tội nghiệp như vầng trăng đó. Anh có
-Em không hứa với anh đâu, nhưng lãng mạn quá không em? Anh thật đáng
anh cứ viết thư cho em nếu có thì giờ. Còn buồn cười mà!
chuyện tình cảm thì cứ để tự nhiên đi anh,
nếu có duyên phận với nhau thì chắc sẽ -Ồ, sao có sự trùng hợp kỳ diệu như
được, nếu không thì mình cũng là anh em, vậy? Đêm qua em cũng nhìn trăng mà liên
anh bằng lòng chứ? tưởng đến anh, nhưng anh sẽ không như
-Dĩ nhiên là anh phải bằng lòng chiều vầng trăng lẻ loi đó vì anh còn người em gái
theo ý của em thôi. như em. Em sẽ an ủi, chia sớt tâm sự cho
Cả hai chúng tôi cùng cảm thấy nhẹ anh không còn thấy cô đơn nữa. Anh phải
nhàng. Tính và Thanh cũng vừa ra đến và mạnh mẽ, cứng rắn nhìn vào thực tại và
bốn người chúng tôi cùng nhau quay về nhà. hướng đến tương lai, là một sĩ quan của
Buổi chiều chầm chậm xuống, một Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa anh không
buổi chiều thật đẹp, thật đáng nhớ với tôi, thể yếu mềm, ủy mị như thế được. Em sẽ ở
có lẽ vì sự hiện diện của anh đó Huấn ơi! bên anh, sẵn sàng ủng hộ anh.
Đêm ấy tôi cứ thao thức mãi, tôi
bước đến bên song cửa nhìn ra. Ngoài kia -Có thật không em?
vầng trăng khuya nằm bơ vơ, cô độc cuối
trời xa, tôi nghĩ đến Huấn, anh cũng cô đơn, -Anh không tin em sao?
lẻ loi như vầng trăng khuya đó. Nhưng dù Huấn gật đầu và nói nhanh:
ánh trăng có yếu ớt, mờ nhạt cũng đủ soi -Anh tin chớ, anh rất tin tưởng ở em.
đường đưa lối cho anh tìm đến tôi. Có lẽ tôi Chiếc phà sắp sửa rời bến, anh xách
đã bị hoàn cảnh, tâm tình anh làm cảm động balô lên nắm tay tôi từ giã:
mất rồi, tôi thấy mình không thể để anh -Thôi anh đi đây. Anh sẽ viết thư cho em
chìm đắm trong buồn tủi, phải giúp anh có sớm, nhớ trả lời anh nghe cô bé.
niềm vui và hy vọng để vượt qua bao khó -Dạ, anh đi bình yên.
khăn trong cuộc sống. Anh bước xuống phà và quay lại nhìn
Hôm sau Huấn lên đường trở về đơn tôi lần cuối. Tôi đứng lặng nhìn theo cho
vị, tôi tiễn anh ra tận bến bắc Cần Thơ. Anh đến khi chiếc phà trôi ra giữa dòng sông, xa
dần, xa dần, tôi lửng thửng ra về và chợt
thấy tâm tư mình nghẹn ngào, xúc động.

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

178

Rồi những lá thư qua lại giữa Huấn Khi tôi đi học về đến nhà nghe kể
và tôi đều đặn, tình cảm cũng nẩy nở theo chuyện đó, tôi thật vui mừng vì mình sẽ có
thời gian. Từ lúc nào chúng tôi đã thành thêm một người anh. Anh Hai tôi đã đưa anh
người yêu của nhau mất rồi, một tình yêu ấy ra ngoài chơi, trong khi tôi đang hồi hợp
tinh khiết nhưng cũng đủ ngọt ngào, thắm chờ được gặp mặt anh họ thì các anh về. Các
thiết. Tôi biết Huấn thật sự vui vẻ, thật sự anh vừa bước vào nhà tôi mừng rỡ chạy ra
không còn mặc cảm lạc loài, cô đơn nữa khi chào, khi tôi ngước nhìn anh, tôi bỗng lảo
có tôi trong tim. Gia đình tôi không hay biết đảo, tôi cảm thấy như bầu trời đang sụp
gì về mối quan hệ tình cảm giữa tôi và Huấn. xuống, đất bằng dậy sóng và trùng dương
Hình như một nửa linh hồn tôi đã theo gót nổi trận cuồng phong vì người anh họ của
chân người ngoài xa xôi vạn dặm, tôi chỉ tôi không phải ai xa lạ mà chính là…Huấn.
sống bằng niềm vui, nỗi buồn của anh qua Tôi vịn tay vào thành ghế để đừng té. Mặt
những lá thư xanh. Huấn cũng tái xanh, anh lắp bắp:

Khoảng một năm sau, anh Phùng con -Em là…
bác Ba tôi dẫn về một người anh họ của tôi
đã thất lạc rất nhiều năm.Tôi có nghe ba tôi Anh Hai tôi nói:
kể, ông Nội tôi có sáu người con trai, hai -Nó là Quỳnh Chi, em gái của anh.
gái. Ba tôi thứ tám là con Út. Bác thứ năm -Trời ơi! Thật trớ trêu. Huấn chỉ kêu
của tôi ngày xưa yêu một cô gái người miền lên có thế.
Trung vào Nam sống với bà con. Ông Nội Tôi không nói được câu gì vội vàng
tôi nhất quyết không cho hai người kết hôn chạy vào phòng lăn mình xuống giường
dù cô gái ấy đã lỡ mang thai với bác Năm. khóc tức tưởi. Tôi ngỡ ngàng, tuyệt vọng,
Vì muốn bảo vệ người yêu và đứa con còn đau đớn và xấu hổ vì đã yêu người anh họ
trong bụng mẹ, bác tôi phải bỏ nhà dắt của mình. Tôi không biết ngoài kia Huấn ra
người yêu đi thật xa để sống với nhau. Bác sao, chắc anh cũng có cảm giác giống như
có để lại một lá thư xin lỗi ông Nội và chờ tôi. Tôi cứ nằm mãi trong phòng không
đến khi ông tha thứ sẽ mang vợ con về tạ bước ra, mẹ tôi vào bảo:
tội. Nhưng ông Nội tôi giận lắm tuyên bố từ -Con làm sao vậy Chi? Có anh tới
bỏ bác Năm. Các bác và ba tôi cố công tìm chơi, nó thất lạc bao nhiêu năm rồi giờ mới
kiếm nhưng không ai biết hai bác đã đi đâu tìm về gia đình sao con không ra mừng anh?
cả, đến ngày ông Nội qua đời bác Năm cũng -Dạ, con hơi mệt, lát nữa con sẽ ra.
không về chịu tang cha mình. Thời gian trôi -Ừ, ra mau nghe con.
qua lâu rồi, nay bỗng nhiên người con trai Trời ơi, ai hiểu được tôi lúc nầy trừ
bác Năm tìm về quê nội để nhận tổ quy tông, Huấn ra, có lẽ anh còn đau khổ hơn tôi. Định
cũng may bác Ba tôi còn ở đó giữ nhà Từ mệnh cay nghiệt, phủ phàng, tàn nhẫn quá
Đường nên anh ấy mới dễ dàng tìm kiếm. với chúng tôi. Ngày anh tìm được cội
Anh Phùng dẫn người anh họ đó đến nhà tôi nguồn, được nhận tổ quy tông cũng là ngày
để cho anh biết gia đình chú Út (ba tôi). anh mất đi lẽ sống, mất niềm hy vọng, mất

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

179

đi một mối tình đang nồng thắm, mối tình vẫn nặng trĩu xót xa, cay đắng. Tôi nói với
mà anh nâng niu trân quý nhất đời anh.
anh:
Những ngày Huấn ở lại nhà tôi được -Anh à, anh có thể hứa với em một
ba mẹ và anh em tôi tiếp đãi ân cần, niềm
nở, chỉ có tôi cố tránh mặt Huấn. Có lẽ mọi việc không?
người đã nhận ra điều đó nhưng không ai -Việc gì đó em?
biết tại sao tôi lại làm thế. Một đêm kia -Anh hứa…đừng vội yêu hay cưới
không chịu đựng được nỗi đau khổ trong
lòng tôi hẹn Huấn ra ngoài để nói chuyện. một cô gái khác, em không thể chịu đựng
Tôi đưa anh đến một công viên vắng vẻ bên nỗi cảnh đó đâu. Hãy cho em một chút thời
bờ sông để không ai nhìn thấy. Tôi đã khóc gian để điều chỉnh lại tình cảm của mình,
bên Huấn rất nhiều, anh cũng đau buồn cho em lấy lại sự bình thản của tâm hồn.
không kém. Những ngày qua chúng tôi cố
tránh mặt nhau vì trong lòng cả hai đều đớn Huấn gật đầu:
đau, tan nát. Huấn lấy khăn lau nươc mắt -Dĩ nhiên là anh hứa với em rồi. Làm
cho tôi và an ủi: sao anh có thể yêu thương ai trong khi em
đau khổ như vậy chứ! Em yên tâm, anh sẽ
-Thôi em à, số phận đã an bài như không cưới vợ trước khi em lấy chồng.
vậy chúng ta phải đành chấp nhận. Lần đầu -Em sẽ không lấy chồng đâu.
tiên anh tha thiết yêu một người con gái, anh Ánh mắt u buồn của Huấn nhìn ra
đã nghĩ đến chuyện gầy dựng tương lai, anh ngoài kia, dòng sông dưới cầu Nhị Kiều âm
xây đắp bao mộng đẹp. Anh đã tìm được thầm chảy trong bóng đêm xuôi về một nơi
niềm vui, tìm được ý sống, anh nghĩ mình nào xa xăm lắm, vài chiếc thuyền con trôi
sẽ được hạnh phúc nhưng trái ngang từ đâu lững lờ theo con nước, mờ nhạt dưới bóng
chợt phủ xuống đầu hai đứa. Anh đau khổ trăng khuya.Tiếng mái chèo chậm rãi khua
vô cùng, oán trách trời cao quá bất công với nhẹ vào mặt nước tạo nên một thứ âm thanh
anh, suốt đời anh gặp toàn đắng cay, bất huyền hoặc, liêu trai như tiếng những giọt
hạnh. Anh biết em cũng không khác gì anh, nước mắt rơi trong đêm tiễn đưa buồn của
nhưng anh không biết dùng lời gì để an ủi nàng thục nữ. Giọng anh nhẹ như hơi thở:
em trong lúc nầy. -Rồi thời gian sẽ giúp em quên. Anh
mong em sớm tìm được hạnh phúc.
-Em đau đớn lắm anh biết không, em Chuyện đó có thể được sao anh? Giờ
không dám tin đó là sự thật. Làm sao em có đây tim em còn rỉ máu, em chỉ muốn anh
thể chịu đựng được khi người mình thương mãi thuộc về em dù với hình thức nào:
yêu, kỳ vọng một ngày mai tươi đẹp nay người yêu hay anh họ.
bỗng nhiên trở thành anh họ của mình, cùng Huấn đưa tay vỗ đầu tôi:
huyết thống với mình, chúng ta đâu thể bỏ -Được rồi, ngoan đi cô bé. Anh sẽ
đi “luân thường đạo lý” phải không anh? mãi là anh của em.
Huấn dỗ dành tôi thật nhiều nhưng lòng tôi Tôi thấy vơi được phần nào phiền
muộn, tâm tư bớt đi một chút xót đau, ray
rứt. Tôi ngước nhìn lên, vầng trăng khuya

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

180

vẫn lẻ loi cô độc ở một góc trời. Đó là anh thấy hạnh phúc thật sự. Ngày đó anh sẽ về
phải không Huấn? Anh mãi cô đơn thế sao? để chúc mừng em…”
Tôi nói với Huấn:
Tôi buông rơi tờ giấy và lẩm bẩm:
-Anh biết không, em đã từng ví anh -Không đâu, vầng trăng ấy đã đi rồi,
như vầng trăng khuya. Em tự hứa với lòng đã mờ khuất cuối chân trời, không còn nữa.
sẽ giúp anh không còn cô đơn, yếu ớt, nhạt Vĩnh biệt anh, Huấn ơi!
mờ, nằm bơ vơ ở khoảng trời xa xa đó nữa. Từ đó Huấn không có tin tức, thư từ gì cho
Nhưng bây giờ em đành bất lực rồi, anh vẫn tôi cả. Tôi có muốn kêu gào, than khóc cũng
như vầng trăng kia, không có gì thay đổi. không ai quan tâm, không ai hiểu được niềm
u ẩn trong tôi.
- Không đâu, anh đã thay đổi rồi, anh Hai năm trời tôi mang nỗi buồn thầm
đã có được đại gia đình, anh đã có tổ tiên, lặng, bao nhiêu mùa trăng qua rồi mà người
có cội nguồn. đi vẫn biền biệt ở phương nào, tôi khắc
khoải chờ mong, tôi ngóng tin mòn mỏi.
-Anh nói không sai, ít ra anh còn Một ngày kia tôi được tin anh từ bác Ba, bác
được niềm an ủi nho nhỏ đó. Nhưng có điều Ba đã nhận xác anh ở Bệnh Viện 3 Dã
đáng buồn là…chúng ta sẽ mất nhau từ đây. Chiến- Mỹ Tho. Anh bị thương nặng trong
cuộc hành quân ở Đồng Tháp Mười, được
Huấn thở dài yên lặng thật lâu… rồi đưa về bịnh viện ở Mỹ Tho và trút hơi thở
anh nắm tay tôi đứng lên, chầm chậm bước cuối cùng nơi đó. Thì ra anh đã để địa chỉ
đi. Đêm buồn hoang vắng cô liêu, đường về liên lạc với gia đình bác Ba, chứng tỏ anh
hun hút thênh thang, gió rì rào như nỉ non vẫn muốn là người của gia tộc tôi, là anh của
than khóc, như nuối tiếc cho một cuộc tình
ngang trái, bẽ bàng.Trên cao vầng trăng tôi. Bác Ba và ba tôi không an táng anh trên
khuya vẫn đồng hành, vẫn soi sáng, vẫn theo vùng đất quê nội mà lại đưa anh nằm trong
dõi chúng tôi qua từng bước chân rã rời, Nghĩa Trang Quân Đội- Cần Thơ, bác Ba
tuyệt vọng. Tôi mong đêm nay sẽ dài vô tận, cho là để anh nằm chung với anh em cùng
mong trời đừng mau sáng để tôi còn được chiến tuyến anh sẽ thấy ấm cúng hơn. Một
gần anh thêm chút nữa vì mai đây…Ôi! Ai chiếc quan tài phủ lá Quốc Kỳ với vòng hoa
biết được ngày mai! buồn lặng lẽ đưa anh đến tận ngút ngàn xa,
hai hàng lính âm thầm tiễn biệt đồng đội,
Hôm sau khi tôi thức dậy thì Huấn những phát súng rền vang đưa người chiến
đã đi rồi, đi không một lời từ giã. Tôi giận sĩ anh hùng giã từ cuộc chiến lần cuối… Tôi
anh quá vô tâm, hờ hững, nhưng mẹ tôi bảo không còn biết được cảm giác của mình ra
anh có để lại cho tôi mấy dòng chữ: sao lúc đó. Buồn bã kia nối tiếp đớn đau nầy
làm tôi không còn nước mắt để khóc cho
“ Quỳnh Chi, một cuộc chia ly vĩnh viễn, tôi chỉ biết rằng
Tạm biệt em anh đi, đi khi trời chưa sáng tôi sẽ không còn ai để chờ, để đợi, để hy
vọng một ngày ai kia trở lại. Như ý nguyện
tỏ, khi vầng trăng khuya còn lơ lững giữa
khung trời, vầng trăng kỷ niệm của anh em
mình. Anh hy vọng nó sẽ theo dõi và soi
sáng đường em đi cho tới khi nào em tìm

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

181

của anh, bác Ba đã đem linh vị anh đưa về Come back again beloved.
nhà Từ Đường cùng thờ chung với tổ tiên. Come back to Sorrento or I must die.”

Từ đó đời tôi khép kín như cổng chùa Lòng tôi bùi ngùi xúc động và như có
hoang, tôi né tránh bạn bè và những người một động lực nào đang hối thúc, giục gĩa tôi
quen biết, tôi sống âm thầm buồn bã như hãy trở về cố hương. Mặc dù nơi ấy đã đổi
chiếc bóng và quên mất tuổi đôi mươi hoa thay nhưng với tôi vẫn còn, tôi còn đó…
mộng của mình. Tôi không thể phân biệt
được tình cảm của tôi đối với Huấn là tình Quê hương ơi, tôi sẽ trở về, tôi phải
yêu ngày nào còn đọng lại hay niềm thương trở về một lần để tìm lại vầng trăng khuya
mến, luyến lưu người anh cùng huyết thống. năm ấy, vầng trăng kỷ niệm của anh và tôi.
Tôi chỉ biết mất anh rồi tôi thấy đời mình Vầng trăng mờ nhạt, mong manh, huyền bí
rơi xuống vực sâu đen tối, tôi không còn sức từng soi đường dẫn lối cho những bước chân
lực để đứng lên. Ngoài thời gian sống với buồn rời rã của hai đứa lang thang suốt đêm
gia đình tôi chỉ biết đi chùa nghe kinh kệ để dài đầy nước mắt.
tìm sự bình an cho tâm hồn, để vơi đi niềm
đau khổ và cuối tuần thì đến nghĩa trang Tôi sẽ trở về để thăm lại người anh thương
thăm anh. Nhiều khi tôi ngồi rất lâu bên mộ mến đang yên giấc miên trường dưới vầng
anh than thở, thì thầm tâm sự, chia xẻ buồn trăng khuya nơi quê cũ.
vui cùng anh, qua màn hương khói nhạt mờ
tôi thấy anh đang mỉm cười như vỗ về, như Vi Vân.
an ủi đứa em gái đáng thương, tội nghiệp.
*Sau năm 1995 nhà cầm quyền Cộng
Thời gian lặng lẽ đi qua, tôi như cánh bèo Sản đã đập bỏ cầu Tham Tướng và lấp bằng
giữa dòng sông cứ trôi mãi, trôi qua bao khúc sông đó để xây cất, mở rộng thành phố.
nhiêu bến bờ vẫn không dừng lại một nơi
nào. Rồi đến một ngày kia cuồng phong bão Một di tích lịch sử đã có trên 200 năm bị
tố từ đâu ập đến làm cho quê hương non xóa mất vĩnh viễn.
nước tôi tan tành sụp đổ, và tôi phải đành ** Giọt Buồn Không Tên – Anh Bằng.
rời xa xứ sở, bỏ lại sau lưng tất cả…

***

Bài hát từ nhà Victor vẫn còn vang vang
bay sang, những lời khẩn khoản thiết tha,
van xin người đừng bỏ đi, người hãy quay
trở về vì sự ra đi nào cũng để lại luyến lưu,
trống vắng, đớn đau cho cảnh cũ, người
xưa…
“…Now I hear that you must leave me.
…Then say not good-bye

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

182

Ngoại trừ một số quân nhân trong thông báo bằng giấy, dán tại các văn phòng
Quân Lực Việt Nam Cộng Hoà bị bắt tại hành chánh hay các ty, sở công an địa
mặt trận trong tháng 3 hay tháng 4/1975 phương … Các “Sĩ Quan Nguỵ”phải đến
(trước ngày Chính Quyền VNCH bị bức tử trình diện tại các địa điểm qui định, mỗi cấp
bậc phải trình diện tại mỗi địa điểm khác
vào ngày 30 tháng 4/1975), các quân nhân
này bị giam tại các “nhà giam” thuộc các nhau.
Tỉnh và Thành Phố liên hệ. (Lúc đó chưa ai Đầu tháng 6/1975 một số thuộc
nghe nói đến cái tên “Trại Cải Tạo”như sau
ngày 30 tháng Tư). nhóm Bò Tứ (Thiếu Tá) trình diện tại trường
Trung Học Trần Hoàng Quân, Chợ Lớn và
Từ tháng 5 năm 1975, nhà cầm tuần lễ sau, tới Trường Trung Học Taberd,
quyền Cộng Sản Việt Nam chính thức “cho” gần Nhà Thờ Đức Bà, Sài Gòn làm thủ tục
“Sĩ Quan Nguỵ” được phép tham gia “Học giấy tờ (trong 3 ngày). Sau 3 ngày, nhóm Bò
Tập”, “xuyên suốt” với các thông báo qua Tứ chúng tôi được xe Molotova chở tuốt lên
đài phát thanh, truyền hình hay qua các khu trại gia binh thuộc Trung Đoàn 48/Sư

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

183

Đoàn 18/Bộ Binh tại Trại Long Giao, thuộc vàng”. Trở lại nguồn gốc của tiếng “bò”, từ
Tỉnh Long Khánh. Tại đây, nhóm Bò Tứ xa xưa, ông bà chúng ta chẳng biết rút ra từ
“Lính Thuỷ Đánh Bộ” (Việt Cộng gọi Thuỷ nguồn cơn nào hay dựa vào tiêu chuẩn nào
Quân Lục Chiến với cái tên như vậy), chúng mà xếp bò vào loại “ngu”, nên qua truyền
tôi rất vui được gặp lại nhau vì từ sau 30 khẩu từ bao đời, thiên hạ thường đánh giá
tháng 4, có những bạn bè rất ít dịp gặp nhau và xếp loại qua câu: “ngu như bò”. Thế là
hoặc chưa hề gặp mặt nhau lần nào! giống bò bị … “chết tên” từ đó!

Tại Trại Long Giao trong 6 tháng Trong thời hiện đại, khi chiến đấu và
đầu, các Thiếu Tá TQLC chúng tôi được sắp giáp mặt quá nhiều lần với bọn Việt Cộng,
xếp cho ở chung, cứ 10 người một phòng, phe ta xếp loại VC vào hạng “ngu”, do đó
và chia thành các toán như: A1 thì có Phan khi vào trại tù, phe ta “ứa gan” quá nên gọi
Công Tôn, Lê Văn Cưu, Huỳnh Văn Phú, chúng là … “bò vàng”!
Lê Đình Bảo, Trần Kim Hoàng và 2 “Bò
Tứ” của Hải Quân…, A2 thì có Tô Văn Cấp, Chúng tôi bị “cải tạo” ở Long Giao
Trần Văn Hợp, Trần Quang Duật, Doãn khoảng 6 tháng và vào dịp lễ Giáng Sinh
Thiện Niệm, Quách Ngọc Lâm … 1975, Sĩ Quan Nguỵ tại Long Giao bị “xé”
ra và “biên chế” lên Trại Suối Máu thuộc
Khi viết chữ “Bò Tứ” chúng tôi xin tỉnh Biên Hoà, tôi bị “biên chế” lên Trại K2
mở một dấu ngoặc: Trước 1975, khi ngồi Suối Máu, khi đến nơi, lùng sục khắp K2
chơi cờ Domino, nhóm bạn chúng tôi mới biết tôi là “Bò Tứ Lính Thuỷ Đánh Bộ”
thường dùng mấy tiếng như: Bò Ngũ, Bò duy nhất ở đây. Tới tháng 6/1976 một phần
Lục để ám chỉ các sếp lớn có cấp bậc Trung của Trại Suối Máu được đưa về bến Tân
Tá, Đại Tá … Rồi sau đó, mọi người trong Cảng, Sài Gòn để đưa ra Hải Phòng bằng
đơn vị, tự truyền khẩu và coi như tự động tàu Sông Hương (trước 1975 tàu này thuộc
đồng ý với nhau qua cách gọi các cấp bậc Việt Nam ThươngTín).
như Thiếu Uý là Bò Nhất, Trung Uý là Bò
Nhị, Đại Uý là Bò Tam, Thiếu Tá là Bò Tứ, Từ bến Vật Cách Hải Phòng (bến
Trung Tá là Bò Ngũ và Đại Tá là Bò Lục và Quân Sự), hai ngày sau, xe Molotova chở
chấm dứt tại đây. Chữ “Bò” mà “phe ta” chúng tôi lên hướng Bắc, dừng lại ở một địa
dùng một cách tự nhiên và thoải mái, coi điểm phía hữu ngạn sông Hồng, phà chở qua
như một tiếng lóng khôi hài vậy thôi chứ bờ bên kia rồi Molotova chở một lèo đến
không hề đá động gì đến nghĩa của con bò! vùng đèo núi gần giáp ranh với Trung Quốc,
Chẳng có mạng nào thắc mắc và đặt câu hỏi: sau đó mới biết đây là vùng núi rừng Sơn La
tại sao gọi là bò??? Và cứ như thế phe ta xài và từ đó chuyến Bắc Du tiếp tục tới Yên
tỉnh bơ, cứ coi như cách gọi các cấp bậc này Báy, Hoàng Liên Sơn và dài dài mút chỉ!
đã được qui định qua Bảng Cấp Số của đơn
vị vậy mà! Rồi sau này, khi đi tù qua các trại Vào đầu năm 1978, chúng tôi đến
tù phe ta thấy cán bộ Việt Cộng mặc quân Trại 2 Đói trong vùng Hoàng Liên Sơn, trại
phục màu vàng nên gọi chúng nó là “bò này vẫn do Bộ Đội VC “quản lý”. Sở dĩ
chúng tôi đặt tên trại này là Trại 2 Đói, vì
trại này đói te tua so với Trại 2 ở Yên Báy

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

184

trước đó, cũng đói, nhưng ít te tua hơn nên cũng quá đau khổ, quá chán chường với cái
chúng tôi đặt tên Trại 2 ít đói hơn là Trại 2 chết lờn vờn trước mặt! Chẳng ai có được
No. Vì đã “được cải tạo” ở cả hai trại có một niềm vui, một chút lạc quan, một chút
cùng tên “Trại 2” nên phe ta đã thêm vào hai hy vọng, một chút loé sáng ở cuối đường
chữ Đói và No để phân biệt trại nào là trại hầm. Với cái tâm lý u uẩn như vậy nên khi
nào khi nhắc đến tên của các trại đã từng chuyện trò với nhau, phe ta thường nói đến,
sống qua! nhắc đến cái ngày ra đi, cái ngày nằm
xuống, cái ngày chết!
Chắc anh em cùng chung trong Trại
2 Đói, không bao giờ có thể quên được “các Nói đến cái chết, sao nó lâm ly bi đát
vấn đề nớn” của trại này: ngoại trừ, đây là đến như vậy. Nội cái “từ” để gọi cái “mục
trại đói nhất trong tất cả các trại chúng tôi tiêu đến” của người chết cũng có lắm nhiêu
đã được “kinh qua” từ Nam ra Bắc. Chúng khê! Nhóm phe ta, sau giờ lao động về hoặc
tôi còn bị áp đặt vào một trạng huống vô những ngày Chủ Nhật khỏi phải lao động.
cùng khó khăn, đầy bất ngờ và không ai Trại “bôm” cho tù phải tích cực hưởng ứng
tưởng tượng ra nổi để đối phó ngay từ đầu! “Tự Nguyện Lao Động trong ngày Chủ
Chúng tôi chỉ xin tóm lược một số sự kiện Nhật”, do đó mỗi tháng ít nhất phải tình
đã tạo nên “vấn đề nớn” đã chụp bủa lên một nguyện đi lao động một ngày Chủ Nhật, phe
số tù chúng tôi trong thời gian đầy hiểm ta thường bàn về “cái ngày ra đi” và tới ngày
nguy và đầy sóng gió tại Trại 2 Đói này! đó, mỗi người phải “mua vé” … đi về
đâu???” Thôi thì, lắm chuyện nói, lắm
Số là từ năm 1976 tới năm 1978, chuyện bàn, nghe hoài càng thêm lùng bùng
chúng tôi chưa được hưởng chính sách được cái lỗ tai!
nhận quà và thức ăn qua bưu điện như từ
năm 1981 trở về sau. Những năm sau này, Phe ta, mỗi người làm một “vé đến”
mỗi tù nhân được phép nhận mỗi tháng một với tên gọi khác nhau: Anh thì bán vé: “Địa
gói quà 2 kí, kể cả thức ăn khô và gia đình Ngục”, “Âm Ty”, anh thì :“Âm Phủ”,
tù được cho phép đến “thăm nuôi” 6 tháng “Diêm Vương”, anh thì: “Chín Suối”, “Cửu
một lần, nếu có khả năng. Tuyền”, anh thì: “Suối Vàng”, “Hoàng
Tuyền”, “Huỳnh Tuyền” … chả biết anh
Mấy năm đầu mới “ra Bắc”, các trại nào bán “chạy” nhất hay “hốt bạc” nhiều
tù “Nguỵ” bị đặt dưới sự giám sát và quản nhất để trở thành một “đại lý độc quyền bán
lý của lực lượng bộ đội Việt Cộng. Bị sống vé”! Các loại “Tên” này, đa số dựa vào
nơi xứ lạ quê người, bị lao động quá vất vả truyền thuyết Trung Hoa mà ngày xưa các
và bị đói te tua, phe ta đã gom được nhiều “Cụ” của chúng ta “Hẩu” dùng mấy “tên”
kinh nghiệm qua những bạn tù bị hành hạ, này lắm!
bị đánh đập khi bị giam vào những khu kỷ
luật cách ly, bị chết vì bệnh tật nhưng không Còn bây giờ? Phe ta đa số thuộc
có thuốc men, bị chết vì lao động quá sức “Nhà Binh”, khi mới “ra Bắc” chỉ có một,
hay bị chết vì quá đói, v.v… Rồi khi bị rơi hai trại đầu tiên, mỗi trại tù nhốt những
vào Trại 2 Đói, với cái đói te tua như vậy, ai người có cùng cấp bậc, nhưng sau đó Việt

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

185

Cộng cho “xáo loạn xà bần” qua những đợt . Vùng II Chiến Thuật, BTL Vùng ở
“biên chế”. Mỗi trại có đủ cấp bậc, từ Bò Nha Trang, BTL/Quân Đoàn 2 ở
Nhất đến Bò Lục, rồi có cả mấy “Ông Sao” Pleiku, gồm có 12 Tỉnh: từ Bình Định, Phú
(Sĩ Quan Cấp Tướng), có cả Binh Sĩ, Hạ Sĩ Yên, Phú Bổn đến Quảng Đức,
Quan và thành phần Dân Sự tham gia vào Lâm Đồng, KonTum và Pleiku.
các Lực Lượng Phục Quốc chống chế độ
Cộng Sản nên bị bắt. . Vùng III Chiến Thuật, BTL Vùng ở
Biên Hoà, gồm có 10 Tỉnh: từ Tây
Trở lại với Trại 2 Đói của chúng tôi, Ninh, Hậu Nghĩa đến Phước Tuy, Long
khi bàn về “Mục Tiêu Đến” của tù nhân “Bỏ
Ngũ” (chết), với “chủ đề buồn” nhưng phe Khánh và Biên Hoà.
ta càng nói càng hăng, càng đóng góp thêm . Vùng IV Chiến Thuật, BTL Vùng ở
nhiều ý kiến, nói hoài, nói mãi, không phải
chỉ một vài lần mà nói dài dài, ngày này qua Cần Thơ, gồm có 16 Tỉnh: từ Kiến
ngày khác, hầu như mọi người đồng ý ngầm Tường, Gò Công đến Ba Xuyên, Bạc Liêu
rằng “nói nhiều cho quên cái đói đang hoành
hành!” Có một số bạn trong phe ta thuộc và An Xuyên.
loại “Nhà Binh Gộc”, trong khi bàn luận, Các Quân Đoàn và Sư Đoàn thì
đưa ra ý kiến: “bác” những “Điểm Đến” của
“mấy thằng cha Bán Vé” nêu trên. Anh em mang số thường, như Quân Đoàn 1, 2, 3 và
nhao nhao hỏi, bộ mấy cha “Bán Vé Mới” 4, hoăc Sư Đoàn 1, 2, 3, 5, 7, v.v… nhưng
có cái “Từ” nào đặc biệt và lạ lắm hay sao? Các Quân Khu thì mang số La Mã như:

Hãy nghe về QUÂN KHU IX đây nè! Quân Khu I, Quân Khu II, Quân Khu III và

Thế là nhóm “Bán Vé Mới” này bèn Quân Khu IV.
cho “Dàn Trận”: Trong Quân Lực Việt Nam Trước năm 1975, phe ta khi thuyên
Cộng Hoà, quân số ở vào đỉnh cao nhất là
khoảng một triệu. Trừ Bộ Tổng Tham Mưu chuyển đơn vị, ít khi nói “về Vùng Chiến
và Biệt Khu Thủ Đô đồn trú tại Sài Gòn, còn Thuật mấy?” hay “về Quân Đoàn mấy?, mà
các đơn vị khác đồn trú tại 4 Vùng Chiến chỉ thường dùng “về Quân Khu mấy” mà
Thuật, mỗi Vùng Chiến Thuật đều có các thôi. (Ví dụ: “Anh ta xin thuyên chuyển về
đơn vị liên hệ như: Quân Khu, Quân Đoàn, Quân Khu III cho gần nhà!”) Và cũng vì
Sư Đoàn, Khu Chiến Thuật, Tiểu Khu thói quen này, nên khi có các bạn đồng đội
Chiến Thuật, Đặc Khu, Chi Khu, v.v… trong đơn vị tử trận, phe ta không nói: “Anh
bạn tôi bị về nơi Chín Suối” mà lại “nói trớ”
. Vùng I Chiến Thuật, Bộ Tư Lệnh đi thành:
Vùng đóng ở Đà Nẵng, gồm có 5 Tỉnh:
Quảng Trị, Thừa Thiên, Quảng Tín, Quảng “Anh bạn tôi bị thuyên chuyển về
Ngãi và Quảng Nam. Quân Khu IX”.

Từ đó, phe “nhà binh” chúng ta
thường dùng Quân Khu IX để “mô toả” một
người quen, một người bạn, một chiến hữu
đã ra đi (hay đã chết)! Vì chúng ta bị Việt
Cộng chụp cho cái mũ “lính Nguỵ” nhưng

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

186

trong lòng, chúng ta vẫn coi mình là một muốn kiếm điểm nên đã không báo cáo
cựu quân nhân của Quân Lực Việt Nam đúng sự thật mà đã “lái” qua chuyện làm sao
Cộng Hoà, do đó cái tên “Quân Khu” coi có hại cho đám “phản động” này, đặc biệt là
như một kỷ niệm để nhớ về quá khứ và cái tên Quân Khu IX, chắc chắn bị trại “đặt
“Tên” này thật là gần gũi và thân mật với thành vấn đề”, phải có biện pháp ngăn chặn,
chúng ta mặc dù chúng ta đang nói về cái kềm chế và diệt trừ cái đám, chẳng những
chết gần kề! đã “không học tập tốt” mà còn có “âm
miêu” phản động, muốn chống lại Chính
Khi nghe nhóm “Bán Vé Mới” trình Sách Cải Tạo Khoan Hồng của Trại, của
bày xong, số còn lại của phe ta cứ ngẩn Nhân Dân, của Đảng và Nhà Nước!
người ra, coi như mình vừa được “nhắc
tuồng” về những điều mà chính mình đã Thế là, trong tuần đầu, cán bộ quản
quên bẵng đi mất! Sau một hồi bàn luận khá giáo cho gọi hai anh Nguyễn Quang Thuỳ
sôi nổi và làm mọi người gợi nhớ lại “cái và Trương Biểu đi lên “làm việc” với sĩ
Quân Khu IX” ngày xưa và những kỷ niệm quan an ninh của trại, tuần sau gọi thêm anh
buồn liên quan đến cái “Từ” độc đáo này; Phạm Văn Lắm (thật tình cờ, ba anh này,
hầu như đa số phe ta đồng ý “chăm phần theo thứ tự: người Bắc, người Trung và
chăm”: sẽ áp dụng lại cái “Từ” có nhiều kỷ người Nam; riêng anh Lắm là một Nam Kỳ
niệm và mang nhiều ý nghĩa khi “nói trớ” rặc, nhưng có lẽ anh nhiều tuổi nhất trong
đi! Từ đây, khi có người bạn nào chết trong đám, nên anh em gọi anh là “Bố Lắm” và
Trại Cải Tạo, chúng ta sẽ ám chỉ bằng câu: anh đang trở thành một “đại lý độc quyền”
bán vé về … Quân Khu IX).
“Bị thuyên chuyển về Quân Khu IX”!
Cả ba anh bị giam vào “khu lô cốt
(Như đã “nói trớ” và từng áp dụng cách ly” (chỉ có loại cán bộ liên hệ mới được
trước năm 1975). Trong thời gian đói te tua chỉ định vào “làm việc” trực tiếp mà thôi),
ở Trại 2 Đói, mỗi khi có dịp ngồi chung lại về sau phe ta mới được kể lại: các anh bị hỏi
với nhau, phe ta thường xuyên nhắc và bàn cung khi bị “làm việc” mỗi ngày trong hai
mãi về: Quân Khu IX, Quân Khu IX … Và tuần lễ đầu, bị cho ăn, uống lấy lệ (chỉ bằng
đặc biệt hơn, thường nhắc đến tên người bạn 1/3 “tiêu chuẩn đói”bên ngoài) nên bị đói và
tù có biệt danh: “Bố Lắm”! khát triền miên, điều tệ hại nhất là bị đánh
đập, tra khảo mỗi đêm. Hỏi cho bằng được:
Cho tới một ngày, phe ta bị “lãnh cái có phải các anh muốn trốn trại để gia nhập
búa tạ!” Phe ta đâu có dè, hơn cả tháng vừa vào “Lực Lượng Phản Động số 9”để chống
rồi khi phe ta cứ ngồi bàn tào lao về cái đói lại Bộ Đội và Nhà Nước? Các anh có “ý đồ”
te tua ở trại này, nói về chuyện sắp chết vì trốn trại bằng cách nào? “Lực Lượng Phản
đói, sắp đi về Âm Ty, Địa Ngục, đi về nơi Động số 9” hoạt động ở đâu? Có ám số là
Chín Suối, đặc biệt là chuẩn bị đi về Quân gì? Các anh “liên hệ” với “Lực Lượng số 9”
Khu IX … phe ta đã bị tên “ăng ten” nào đó này bằng cách nào? Làm sao “nhận diện” ra
đi báo cáo với trại, chắc tên ăng ten này nhau? Vân vân và vân vân …

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

187

Thôi thì, chúng nó hỏi đủ thứ, đủ cội nguồn: bạn thuở bé ở cùng quê, bạn học
điều, không khai thì bị chúng nó tra khảo cùng trường, bạn cùng sở làm (dân sự), bạn
nhiều thêm, mà mình có biết gì đâu mà cùng quân trường, bạn cùng quân binh
khai? Chắc mấy thằng ăng ten khi nghe tụi chủng, bạn cùng đơn vị, bạn cùng khoá của
mình nói về Quân Khu IX, tụi nó “phịa” ra quân trường, bạn cùng trại cải tạo, bạn cùng
để báo cáo nên mới có câu hỏi liên quan trại tù khi vượt biên bị bắt, bạn cùng trại tị
đến: “Lực Lượng Phản Động số 9”? nạn sau khi vượt biên thành công, bạn gốc
cùng quê, cùng địa phương, bạn cùng gốc
Bị tra khảo dã man nên vào tuần thứ Thiếu Sinh Quân, bạn cùng chung Đoàn
3, anh Biểu được xếp vào loại “bị ốm nặng” Hướng Đạo, bạn cùng chung Trung Tâm Võ
nên được “biên chế” đến bệnh viện cấp cao, Thuật, v.v…
sau đó không thấy anh trở về Trại 2 Đói và
về sau không ai biết gì thêm về tin tức của Hằng năm các tổ chức nêu trên
anh cả. Sau 2 tháng bị giam vào “khu lô cốt thường mời các “thân hữu liên hệ” về họp
cách ly”, Bố Lắm thực sự bị “Thuyên mặt. Dĩ nhiên không có cá nhân nào có thể
chuyển về Quân Khu IX” và được chôn ở tham gia tất cả các tổ chức liên quan đến
khu rừng gần Trại 2 Đói. Sau đó một tuần, mọi sinh hoạt trong trọn đời mình, vì mỗi
anh Thuỳ mới được thả ra khỏi “khu lô cốt người phải tuỳ thuộc vào cuộc sống hiện tại,
cách ly”, người ốm tong ốm teo, tay chân liên quan đến: sinh hoạt của gia đình, kể cả
quờ quạng và đôi mắt như bị mù. sức khoẻ, thời gian và tài chánh cho phép …

Khoảng 2 tuần sau, toàn bộ Trại 2 Tôi sống tại tiểu bang Utah từ 32
Đói được “biên chế” về trại khác. Khi về trại năm nay, khi viết lách, tôi văn vẻ gọi là “Phố
mới, vì sức khoẻ yếu kém và thường xuyên Núi”, còn khi cà rởn với bạn bè, tôi nói là:
bị ngã bệnh nên anh Thuỳ được ưu tiên cho tôi đang ở “Bờ Lê Cu”. Bắt đầu từ năm
phụ trách vệ sinh buồng của đội mình và 2003, tôi tham dự các Lễ Họp Mặt của các
khỏi phải đi lao động nặng bên ngoài. Lâu tổ chức hay đơn vị liên hệ đến đời sống của
lâu nhóm cựu tù Trại 2 Đói gặp và chuyện mình như: Đại Hội hằng năm của Sư Đoàn
vãn với nhau, nói gì thì nói, một hồi cũng Thuỷ Quân Lục Chiến, Ngày Hội Ngộ của
quay về với “cung thương ngày cũ”: lại anh em Khoá 9/Thủ Đức, Ngày Họp Mặt
quay về với kỷ niệm buồn “Quân Khu IX”, của anh em cựu tù Thanh Cẩm (Thanh Hoá),
đặc biệt tại Trại 2 Đói và hai người bạn cũ: Đại Hội Trường Trần Hưng Đạo/Bùi Thị
anh Biểu thì biến đi đâu biền biệt, Bố Lắm Xuân Đà Lạt. Từ sau năm 2015 cho dến bây
thì đã “thuyên chuyển về Quân Khu IX”, giờ (2019), tôi và bà xã tôi không tiếp tục
còn anh Thuỳ đã và đang trở thành một “trại tham gia các Ngày Lễ Hội nêu trên vì 2 lý
viên bất khiển dụng”! do: sức khoẻ và tài chánh!

*** Qua mấy năm vừa rồi, số bạn bè
Bây giờ chúng ta đang sống tại Mỹ, của tôi (quân sự và dân sự) lần lượt bị
bạn bè chúng ta, thôi thì khởi đi từ khắp mọi “Thuyên Chuyển về Quân Khu IX” mỗi
năm một tăng, tuổi của họ cũng từ 70, 80 trở

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

188

lên. Nghiệm lại đời mình, tôi thấy thật là bất Quân Khu IX: cứ từ từ đi, khoan gởi cho tui
ngờ và tới giờ này, tôi mới ghi nhận được: Sự Vụ Lệnh Thuyên Chuyển về Quân Khu
“có chút an ủi” cho bản thân mình! IX vội!”

Ngoái nhìn lại đời mình: những năm Vậy mà, đợi cả hai chục năm nay, tui vẫn
ngoài 20, 30 đang ở trong đơn vị tác chiến, chưa ‘rớ’ được Mụ Vợ Bé nào.
nhìn thấy bạn bè và đồng đội mình chết
xoành xoạch qua mỗi cuộc hành quân, tôi Thôi thì, bây giờ cũng “gần đất xa
nghĩ rằng, mình cũng sẽ “đi” sớm, nhưng trời” rồi! Tui xin đổi ý:
không đoán nổi là vào năm nào? Tôi bị
thương nặng lần thứ 4 vào cuối năm 1968, QUÂN KHU IX ƠI. CHÀO MI!
sau hơn 5 tháng ngáp ngáp trong bệnh viện, Gởi cho ta “SỰ VỤ LỆNH
may quá vẫn còn sống. Bị thuyên chuyển về
Bộ Tư Lệnh Sư Đoàn Thuỷ Quân Lục THUYÊN CHUYỂN VỀ QUÂN
Chiến, sống lây lất cho tới 30 tháng 4/1975 KHU IX” đi.
(lúc đó tôi 35 tuổi). Đi ở tù dưới chế độ
Cộng Sản từ Nam ra Bắc hơn 9 năm. Thời Lúc nào cũng được. “HU KE”!!!
gian “cải tạo” với cái đói te tua nhưng phải
“lao động cật lực”, không bao giờ tôi nghĩ MX Phan Công Tôn
mình có thể sống đến 40 tuổi, vậy mà cũng
sống lây lất tới năm 1985 (45 tuổi) và được
tha. Trong 2 năm 1985 và 1986, tôi vượt
biên 3 lần, nhưng cứ phải “bỏ của chạy lấy
người”. Lần thứ 4, lại vượt biên từ Rạch Giá

qua Thái Lan trong tháng Giêng 1987 và
qua Mỹ từ tháng 8/1987 cho tới bây giờ.
Năm nay, tuổi đã xấp xỉ 80!

Nhớ lại các cụ ngày xưa của chúng
ta, cứ lấy câu: “Nhân sinh thất thập cổ lai
hy” (sống trên đời đến 70 xưa nay hiếm), để
“lên lớp” với xã hội rằng: sống mà đạt tới
“Trung Thọ” (70) đã thật là hi hữu! Các Cụ
đâu có ngờ, tới thập kỷ này, con người đã
qua Thượng Thọ 80, Thượng Thượng Thọ
90, 100, v.v…

Riêng cá nhân tôi, “hồi còn trẻ
măng” (50, 60 tuổi), tôi thường “khôi hài
đen” với bạn bè: “Vì tui muốn kiếm Mụ Vợ
Bé nên thường ‘nhắc tuồng’ với Bộ Tư Lệnh

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

189

Nhûäng Chuyïnå Khöng Ngúâ

Vào thập niên 1990, tôi có dịp Nguyễn Văn Dõng
làm thông ngôn cho hãng mướn nhà rẻ tiền
HLM nhân vụ trục xuất một gia đình người say sưa. Chỉ khổ một nỗi là ông cứ say vào
Việt về tội gây bất ổn trong cao ốc. lúc 1, 2 giờ sáng, cùng bạn nhậu la hét bất
kể tôn ti trật tự giữa đêm khuya những ngày
Các cao ốc HLM đều được xây cuối tuần mà ai ai cũng đều mong được yên
cất biệt lập cách xa trung tâm các thành phố tỉnh để “nướng” hầu lấy lại chút sinh lực đã
để tránh phiền hà cho những “người thiện tiêu hao trong tuần. Hàng xóm nói hoài
tâm”. Các khu HLM chỉ dành cho dân nhà không thủng nên đi thưa. Bị cảnh cáo đều
nghèo không đủ tiền để mướn nhà tư nhân ở đều nhưng ông vẫn chứng nào tật đó, lại còn
các khu yên tĩnh an ninh hơn, tiện nghi hơn, lên giọng đó là quyền tự do của ông ta! Cuối
sạch sẽ hơn, nhưng đắt tiền hơn... Khi tôi cùng ông giám đốc HLM phải dùng tới biện
mới sang, trong khu HLM tôi ở có khá nhiều pháp trục xuất gia đình ông ta ra khỏi khu
gia đình ngươi Pháp, hơn chục năm sau chỉ vực, nhưng còn thương tình không để gia
còn vài ba gia đình, đa số còn lại là dân tha đình ông ấy chịu cảnh màn trời chiếu đất
phương cầu thực đến từ các nước Phi Châu nên cấp cho ông một gian nhà ở một địa
và Đông Âu, Việt Nam cũng góp mặt được điểm khác, dĩ nhiên là kém tiện nghi hơn.
vài chục gia đình, nhưng dần dà cũng mua
nhà dọn đi. Trong buổi làm việc tôi được ông
giám đốc giới thiệu hai người phụ tá của
Gia đình mà ông giám đốc HLM ông: một thanh niên trồm trèm 40 và một cô
yêu cầu tôi giúp thông ngôn đã sang Pháp đầm trẻ chưa tới “3 mí”. Cô ta người mảnh
theo diện con lai: ông chồng là lính Nhảy khảnh cao ráo, chắc cũng gần 1m80 chớ
Dù nhờ bà vợ lai Pháp nên mới hân hạnh chẳng chơi, gương mặt hơi trái soan, đôi mắt
vào được xứ nầy, cũng như trường hợp của to “mơ huyền”, long lanh, tôi nhìn không
tôi. Nhưng không như tôi, ông quân nhân biết mệt, nhứt là cái miệng cười nói rất ư là
nầy cả ngày nhậu nhẹt, đệ tử của Lưu Linh duyên dáng. Ông giám đốc cũng khá tinh
mà lọt vào hủ rượu thì tránh sao khỏi chuyện mắt, thấy tôi hay nhìn cô phụ tá của ông nên
thỉnh thoảng ông nhìn tôi mỉm cười tỏ ý

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

190

thông cảm. Tôi Rồi lại bẵng đi năm ba
cũng cười mỉm năm, một hôm tôi lại thấy
đáp lại tỏ ý cảm Pascale khăn gói vào nằm
thông. Nhưng rồi bịnh viện khu tôi đang
nếu theo dõi kỹ phục vụ. Cô ấy bị chút rắc
thì đâu chỉ có tôi rối với cái “lá chắn” trong
nhìn cô ấy, chính mũi nên đến cho ông ORL
cô ấy cũng nhìn mổ cái “cloison” không
lén tôi không ít. ngay thẳng ấy. Lần đó tôi
Nhờ đôi mắt hí được gặp lại cô ta luôn hai
nên cô khó lòng ngày liền, thời gian cô
biết được tôi theo nằm điều trị. Cô có vẻ rất
dõi cô ta. Nhưng ngạc nhiên, không phải vì
tôi chỉ nhìn thấy tôi làm việc tại bịnh
người đẹp như viện tư nầy, mà vì thấy tôi
nhìn một cánh hoa xinh trời cho thế thôi, chỉ chỉ là một “aide-soignant” trong khi cô vẫn
vì cái loại máu D trong người chứ cũng được thiên hạ giới thiệu tôi là bác sĩ giải
chẳng có “hạ hồi phân giãi” gì gì cho rắc rối phẫu. Sau lần ấy lại biệt ly 5,7 năm liền
cuộc đời. không có một dịp nào tái ngộ. Tôi rồi cũng
quên đi, còn nhiều việc phải lo, phải nhớ,
Sau buổi thông ngôn hơn tiếng chẳng có thì giờ đâu đi lo chuyện bao đồng,
đồng hồ, nhà ai nấy về, tôi không có dịp nào nhớ bông nhớ hoa.
gặp lại người đẹp mà tôi đã nhanh chóng Rồi một hôm thằng con tôi nộp
quên mất tên. “Tưởng rằng đã quên” nhưng đơn xin nhà đã hơn 5 tháng chưa được một
rồi đôi ba năm sau, cơ trời lại xui cho tôi có câu trả lời của cơ quan HLM. Thật ra không
dịp gặp lại người đẹp. có mấy ai xin mà được ngay trong vòng một
năm. Nghe vợ chồng nó than, tôi mới hỏi nó
Chẳng là trong cơ quan HLM đó xin cơ quan nào, ở đây có hai cơ quan HLM.
có bà Sauvadet từng ở trong comité Nó cho biết là nó xin cơ quan HLM mà tôi
extramunicilpal với tôi thuở nào. Một hôm đang mướn. Tôi hơi thất vọng vì Bà
thấy tôi kẹt xe trước cổng cơ quan, bà ấy Sauvadet và Pascale đều làm việc cho cơ
ngoắc tôi vào chơi. Tôi bèn rẽ vào bãi đậu quan kia. Tôi bảo thằng con đưa hồ sơ cho
xe của cơ quan và được bà đưa đi thăm các xem, thì người trách nhiệm ký nhận là
phòng sở. Trong một phòng sở tôi giựt mình Pascale! Thì ra Pascale đã chuyển sang cơ
khi đối diện với người đẹp năm nào. Cô ta quan nầy từ mấy năm nay mà tôi không hay.
cũng rất ngạc nhiên vì không ngờ bà đồng Tôi liền gọi điện thoại cho Pascale và xin
nghiệp của cô lại quen biết tôi. “Ba sinh âu gặp. Khi vừa nghe tôi tự giới thiệu, tiếng của
hẳn duyên trời chi đây”? Thấy tôi và cô ta reo lên như mừng rở làm tôi cảm thấy
Pascale, tên của cô ấy, đều rất vui vẻ gặp lại
nhau, bà Sauvadet nhìn cả hai mỉm cười.

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

191

yên tâm rằng người đẹp chưa quên mình. vậy thôi và cũng chẳng buồn đào sâu chuyện
Vậy là có triển vọng được việc cho thằng không vui của thiên hạ.
con. Cô ấy bảo rằng riêng tôi, muốn gặp cô
lúc nào cũng được không phải lấy hẹn như Một năm sau tôi xuất bản cuốn
thiên hạ. sách thứ hai, Saigon, le rêve brisé, và cũng
không quên đề tặng bao nhiêu bạn bè quen
Hôm sau tôi đến gặp Pascale. Cô biết. Lần nầy Pascale cũng viết cho mấy chữ
vẫn tươi rói như năm nào, tiếp đón tôi rất cảm ơn, rồi cách đây hơn tháng trời cô gọi
thân mật với nụ cười duyên dáng, hỏi thăm điện thoại cho tôi. Khi bắt điện thoại lên tôi
đủ điều... Tôi nhìn cô nhiều hơn nói, cũng nghe tiếng cô ấy như nghẹn ngào, như xa
dễ hiểu thôi: gái một con mà! Cuối cùng cô vắng, như nức nở...Tôi rơi từ trời cao, hỏi cô
hỏi tôi cần chuyện chi, tôi mới trình bày vì đâu nên nỗi, nhưng tiếng của Pascale quá
chuyện của thằng con xin nhà. Tức thì cô yếu lại bị đứt quãng vì tiếng khóc, tôi không
sang phòng bên lấy một xấp hồ sơ, lựa ra thể hiểu được gì rõ ràng nên xin cô buổi hẹn
một cái hỏi tôi có phải của con tôi không. để mong được nghe cô kể rõ ngọn ngành.
Tôi gật đầu, cô ta lại sang phòng bên, lát sau Ngay hôm sau tôi tìm ra nhà cô ấy.
trở lại cho biết là có nhà cho con tôi, tuần
sau nó sẽ nhận được giấy mời đi xem nhà và Đứng trước mặt Pascale tôi thật
nếu không có gì trở ngại thì có thể dọn vào ngỡ ngàng, lặng người chỉ nói được câu
ngay. Sự đời nó vẫn vậy, có chút quen biết chào rồi ôm Pascale hôn lên hai má như “thủ
thì chuyện gì cũng suông sẻ, nhanh chóng. tục hiện hành”. Pascale vẫn ôm chặt lấy tôi,
gục đầu vào vai, tôi khẽ nghiêng đầu qua đặt
Sau vụ nhờ vả nầy tôi lại quay về lên má Pascale một nụ hôn dài cho đến khi
với chuyện riêng tư, không có dịp nào gặp Pascale qua cơn xúc động buông tôi ra, nhìn
lại Pascale suốt hơn 5 năm trời, cho đến một tôi thì thầm tiếng cảm ơn đã đáp ứng nhanh
hôm khi đã nghỉ hưu, có dịp ra phố tôi tạt chóng lời cầu cứu của nàng. Tôi lặng nhìn
vào cơ quan nơi cô tùng sự thì được cô tiếp Pascale mà lòng bồi hồi xúc động trước sức
viên cho biết là Pascale không còn làm việc tàn phá dung nhan duyên dáng của bao
ở đó nữa, nhưng không nói rõ là cô ấy đi làm nhiêu lo lắng, buồn phiền, nản chí... chồng
nơi nào khác hay nghỉ ở nhà... chất lên tâm não trong hai năm qua. Tuy mới
bước qua ngưỡng cửa 50 mà trông Pascale
Hai năm sau, khi tôi xuất bản tiều tụy, già nua khác thường, không phải là
cuốn sách đầu tiên Souvenirs du Vietnam Pascale “nhìn mòn con mắt” của thập niên
tôi đề tặng cho Pascale một cuốn để gọi là trước
nhớ chút ơn xưa. Liền sau đó tôi nhận được
mấy chữ của cô ấy đáp nhận và cảm ơn. Tôi Khi tôi hỏi về vụ kiện cáo năm
bắt lại liên lạc và hỏi thăm vì sao nghỉ việc trước thì Pascale mới cho biết là toà cho cô
thì cô ấy cho biết đại khái rằng bị tên xếp có lý nhưng vì không có chứng tích cụ thể
tán tỉnh suồng sã, gần như ép dâm nên cô cũng như nhân chứng nên toà không thể
buộc lòng lôi hắn ra tòa. Tôi chỉ biết đại khái buộc tội được bị can. Nhân chứng thì nhiều,
nhưng khi hữu sự thì tất cả đều im hơi lặng

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

192

tiếng để không bị liên lụy. Sự đời vẫn thế, là cầu cứu tôi. Ngạc nhiên, tôi hỏi lý do nào
phò thịnh chớ có ai phò suy. Thế là xem như lại cầu cứu tôi thì Pascale cho biết là đã nhờ
hắn thắng kiện mặc dù tòa nhìn nhận các nhà tâm lý giúp đỡ nhưng không thấy
Pascale có lý ! Còn việc cô bị mất chức thất hiệu quả, cô vẫn cứ buồn rầu chản nản. Khi
nghiệp thì cô không nói rõ có liên hệ gì với đọc xong hai cuốn sách của tôi, chồng cô và
vụ nầy hay không, chỉ biết là cô không được cô đều đồng ý cho rằng tôi là một người
phục hồi chức vụ, mất luôn tất cả những khác thường không như thiên hạ. “Cet
quyền lợi, kể cả trợ cấp thất nghiệp. homme est hors du commun”.

Khi quyết định ăn thua đủ với tên Họ nghĩ cũng không sai vì tôi
xếp dê sồm, Pascale tin rằng dù có mất việc vẫn tự biết là nhìn lên mình chẳng giống ai,
thì còn bao nhiêu bè bạn chủ xí nghiệp lớn ngó xuống chẳng ai giống mình! Trong
nhỏ đã từng mời mọc Pascale về làm với họ, mười hai con giáp có lẽ tôi chỉ giống con
nhưng lúc đó cô ấy thích làm công chức chót: lão Trư chuyên viên ăn no rồi nằm và
hơn. Thế nhưng ở đời chuyện phủ binh phủ, chui vào ổ nhện nghỉ ngơi!
huyện binh huyện là chuyện rất tự nhiên, ai
còn lạ gì, nhứt là ở một địa phương nặng Suốt buổi gặp gỡ, Pascale không
mùi xã hội chủ nghĩa, nước lã còn khuấy nên ngớt hỏi tôi làm sao có thể bình tĩnh vượt
hồ và hồ quậy thành nước lã chỉ là chuyện qua những khổ nhục, nguy hiểm ngày ngày
thường tình. Chỉ có Pascale còn ngây thơ vì vây quanh trong bao nhiêu năm tù đày, chết
chưa từng trải qua, quen sống trong nhung chóc. Pascale rất ngạc nhiên không những
lụa, cuộc đời luôn cười với cô. Khi cô ấy kêu về sự bình tĩnh của tôi trước mọi bất trắc,
gọi đến bạn bè thì họ đều ngoảnh mặt làm mà đặc biệt là thái độ đối đầu, thách đố,
ngơ, vì quyền lợi riêng tư họ cần đến tên dê khinh thường mọi đe dọa của bọn cai tù
xồm kia hơn. Ở lứa tuổi của cô, lại từng là đang nắm trọn quyền sinh sát tôi, lại còn tìm
cấp trưởng phòng, gặp lúc kinh tế khó khăn, mọi cách cải tạo chúng nó. Pascale thú nhận
cô không dễ gì tìm được việc. Chính điều rất cảm phục sức mạnh tinh thần mà tôi đã
nầy đã đẩy Pascale vào vực thẳm của sầu biểu lộ qua những năm tháng trực diện ngày
thảm, thất vọng, chán chường... Từ gần hai đêm với hiểm nguy bất trắc trong một khung
năm qua cô buông xuôi tất cả, may có ông cảnh đầy tử khí của trại tập trung.
chồng vẫn đi làm đều nên gia cảnh không
đến nỗi túng quẫn. Chỉ có cô là quẩn trí, Ý nghĩ nầy của Pascale tôi không
chán đời, đánh mất nụ cười. Nghe và nhìn lạ, vì trước đó đã có khá nhiều đọc giả hoặc
Pascale tôi bổng đâm ra sợ: sợ cho cô ấy gặp tôi, hoặc gọi điện thoại để nói với tôi
không đứng dậy nổi, không còn sinh lực để điều tâm phục đó. Với những người nầy tôi
chống chỏi với đời, rồi thì bao nhiếu hậu quả chỉ cười rằng tôi chỉ là một người rất bình
tai hại sẽ ập đến gia đình cô... thường, tôi không hiểu vì sao lại cho tôi là
khác thường. Theo tôi, một người bình
Có lẽ cũng trong tâm trạng lo thường đều phải hành xử bình thường như
lắng giống tôi, nên ông chồng gợi ý với cô tôi đã làm. Ai không không làm như vậy
mới là kẻ khác thường.

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

193

Nhưng ở đời, nhứt là ở xứ dân trong quân đội Pháp, không phải lo thắc mắc
chủ, đa số có lý, nên rồi đến một lúc nào đó gì về sinh kế.
“tuyệt đại đa số” là “homo”, thì cái gia đình
cổ điển gồm chồng-vợ-con sẽ trở thành bất Chồng của Pascale muốn Pascale
bình thường vì là thiểu số. Khi nghe hai vợ gặp tôi để tôi giúp Pascale tinh thần được
chồng Pascale bảo tôi khác thường (hors du mạnh như tôi, vì theo ông, chỉ có sức mạnh
commun) tôi bắt tức cười, có lẽ họ sống đó mới giúp Pascale vượt khỏi những buồn
trong thanh bình không gặp những hoàn phiền, tuyệt vọng...Thật chẳng bao giờ tôi
cảnh tế nhị để đối phó nên họ thấy chuyện nghĩ rằng câu chuyện – bình thường – của
rất bình thường của tôi là ngoại lệ. tôi lại có thể có một hậu quả khác thường,
bất ngờ như vậy: bỗng dưng có một đọc giả,
Không chỉ có vợ chồng Pascale lại là một người đẹp, muốn bấu vào tôi để
mà đến cả mấy ông tướng ông tá ở đây cũng tôi giúp cô “ló đầu ra khỏi mặt nước”. Cũng
cho là tôi “khác thường”, như tướng M. chẳng sao, nhưng với điều kiện là cô không
Faure trong hội ANAI, cựu chiến binh Đông ôm tôi quá chặt để cuối cùng cả hai đều chết
Dương. Mỗi khi có dịp là ông không quên quíu trong lòng nước xoáy của dòng
mời tôi đến nói chuyện, nhứt là những buổi sông...Tương. Thật là ách giữa đàng bị
họp của ANAI. Trong những lần họp nầy, quàng vào cổ. Nhưng nếu cứu được người
ông tướng nhảy dù rất nổi tiếng Robert thì cũng đành phải cố gắng thôi, và "que sera
Caillaud luôn bắt tôi ngồi bên cạnh để sera" rất suông sẻ, mấy hàng trên cho thấy
chuyện trò. Ông không cho tôi “vouvoyer” cô không còn bình tiĩnh, câu văn, ý nghĩ đều
mà bắt tôi phải “tutoyer” với vợ chồng ông. rời rạc. Bên đây là mấy chữ Pascale gởi tôi
Gặp ai ông cũng giới thiệu tôi là em kết nhân dịp Giáng Sinh. Bình thường cô viết
nghĩa của ông. Ông tiếc là tôi không có một
ngày trong quân đội Pháp, bằng không ông Pierre,
Tôi rất vui mừng được quen biết
đã giúp tôi phục hồi cấp bực và chức vụ anh từ nhiều năm qua. Tôi vô cùng biết ơn
anh đã đáp lời tôi kêu cứu.
Tôi luôn cảm phục sức mạnh tinh
thần của anh. Tôi chẳng làm chủ được linh
hồn tôi. Tôi là một cô bé đã chịu đau khổ từ
lâu nay. Có lẽ tôi làm anh thất vọng, nhưng
xin anh hảy ở cạnh tôi. Pascale G.
Không chỉ có Pascale, mà phần
lớn các cựu chiến binh trong ANAI và
ACUF đều tỏ ra quí mến tôi cũng vì cái cốt
cứng đầu của tôi trước bọn quản giáo trong
cải tạo.
Và đây là vài hàng trong bức thư
của tướng Marcel Faure gởi tôi vài ba năm

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

194

nhận cảm tình chân thành và thân hữu của
Mình sẽ bàn lại chuyện đó lúc cần.

Bà Roux, mà ông đề cập trong
thơ, là phu nhân của Đại Tá Tham Mưu
Trưởng Puy De Dôme. Vợ chồng bà đã quậy
trời khuấy đất để cứu tôi ra khỏi địa ngục
đỏ. Cả hai đã đích thân đưa vợ con tôi lên
Paris đón tôi ngày tôi đến Pháp.

Đại Tá Jean Roux là người duy nhứt
được phép gặp tôi khi tôi vừa rời phi cơ và

trước nhân dịp đại hội của Hội cựu chiến được cô lập trong một phòng đợi dành riêng
binh Đông Dương ANAI. cho nhóm mười mấy người có vợ quốc tịch
Pháp được VC cho đoàn tụ với gia đình.
Tướng Faure đã từng trải qua nhiều năm Chúng tôi được “ở riêng” khi rời khỏi phi cơ
trong vùng Lào Cai, Cao Bằng, Lạng Sơn... lúc tờ mờ sáng vì phải chờ làm thủ tục xong
Ông Nguyễn Văn Dõng thân mến, rồi mới được gặp gia đình. Ông Roux cũng
từng đánh đấm với VC ở các tỉnh miền Bắc
Tiếp theo cuộc điện đàm với ông vài suốt nhiều năm trong thập niên 1950. Ông
hôm trước đây, tôi xin báo với ông là Bà cùng Tướng Faure, Tướng Mũ Đỏ Caillaud,
Roux có gởi cho tôi bản tóm lược những tình Tướng Dutour...đã hết lòng quậy chính phủ
huống hết sức hi hữu đã làm nổi bật tính can và quân đội Pháp để VC không làm thịt tôi
trường của ông trong trại tập trung Việt trong tù sau khi nghe bà xã tôi kể lể mọi
chuyện. Nhờ vậy nên khi tôi tới Pháp quân
Minh. nhân các cấp tại Clermont đã biết tôi. Và vợ
...Vả nếu ông chấp thuận nói vài

lời (trong dịp đại hội của ANAI) về những
gì ông đã hứng chịu, chúng tôi sẽ vô cùng
hân hạnh, vì đời sống của ông quả thật là cả
một thiên hùng ca...

Bà nhà tôi vẫn không quên kỷ
niệm với Augusta bà xã của ông. Xin ông

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

195

chồng tôi được ghi tên vào danh sách các maire de Clermont Ferrand) qui aura une
khách mời dự buổi tiếp tân hằng năm tại Bộ opportunité d’obtenir sa libération…
Tư Lịnh Clermont. Đây là tấm thiệp đầu
tiên tôi nhận được từ Tướng André Mathé Homme cultivé parlant 4 langues, le
mời tham dự buổi tiếp tân tại phòng khánh
tiết Bộ Tư Lịnh, trung tâm thành phố Médecin Capitaine du Corps des Marines
Clermont Ferrand. Những năm sau đó tôi du Viet Nam N’Guyen Van Dong a déjà
đều nhận được thiệp mời. Vài ba năm sau
tôi từ chối đến dự viện lý do bận nhiều công publié en Vietnamien, aux Etats Unis, ses
tác hội đoàn nên hay vắng nhà những ngày mémoires…
cuối tuần.
Nous lui souhaitons une longue et
Tôi còn nhớ trong một buổi tiếp tân có
một ông mặc đại lễ phục với cấp bực y sĩ đại agréable retraite auprès de sa faille dont il
tá hải quân, không ngớt đi lẩn quẩn quanh
nhóm người gồm bốn ông tướng, hai hồi a été si longtemps séparé, en attendant de
hưu và hai còn tại chức, đang chuyện trò với
tôi. Tôi biết ngay sự thắc mắc của ông ta, pouvoir lire un jour en français le récit de
ông cũng làm việc tại bịnh viện Les ses exploits…
Cézeaux với tôi, nhưng không cùng một lầu.
Ông phải lấy làm lạ sao một tên aide- BONNE RETRAITE MON CAPITAINE.
soignant mà có mặt tại nơi nầy, lại chuyện
trò với bốn ông tướng? Thế nào ông ấy cũng AU REVOIR DOCTEUR DONG.
tự hỏi tôi là ai?
Médecin Colonel Roch MENES
Y chang như rằng, mấy hôm sau vào
bịnh viện, ông lò mò lên lầu tìm tôi để dò Service de Santé des Armées.
hỏi cho ra lẽ! Từ đó ông rất thân với tôi. Khi Nhắc kỷ niệm vui nầy, tôi lại nhớ
tôi nghỉ hưu, ông có viết một bài đôi ba
trang về tôi đăng trong tập san của bịnh một kỷ niệm khác hoàn toàn...ngược chiều,
viện. Xin trích ra đây vài hàng trong bài viết đã không vui mà còn rất hồi hộp, lạnh gáy,
đó của ông y sĩ đại tá hải quân trừ bị Roch nổi da gà: ngày tôi đối diện với tử thần. Khi
VC cùm chân tay bỏ tôi trong một túp lều
MENES. không lý tưởng tí nào ngoài bờ rừng trong
trại Bổ Túc, dưới chân núi Bà Đen, tôi biết
...Plusieurs tentatives politiques au khá rõ số phận của mình trong tương lai hết
sức gần, một số phận chẳng khác gì anh Lê
plus haut niveau (Ministère des Affaires Đức Thịnh ở Long Giao năm 1975: một tên
tử tội.
Etrangères, Président Valery Giscard
d’Estaing) pour obtenir le droit de le faire Đêm tối không ngủ được với cách
sortir ont échoué. C’est Mr.Roger Quillot cùm khắc nghiệt và đàn muỗi rừng đông
(ministre PS du président F. Mitterrand, đảo, tôi thấp thoáng thấy bóng dáng tử thần
trong tầm tay với. Nay mai, sau khi quần tôi
cho kiệt sức, chúng nó sẽ đưa tôi “ra tòa”,
tuyên án tử hình và đem tôi đi “tắc cù” ngay
tức khắc, như Lê Đức Thịnh vậy. Đó là trò
giết người “hợp pháp” cổ điển của lũ ngu si,
gian ác. Nhưng may sao, khi “tòa” nghị án
xong và sắp sửa tuyên án, thì tên chính ủy,
vắng mặt cả tuần nay vì họp hành ở tận Long

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

196

Bình, lại bỗng quay về đúng lúc để đình chỉ
phiên tòa và cứu tôi khỏi bị đi trình diện
diêm vương Hadès. Mỗi lần nhớ lại chuyện
nầy tôi không khỏi rùng mình.

Trong thời gian tù đày đó có bao giờ
tôi “dám” mơ ước được dự dạ tiệc với bao
nhiêu sĩ quan các cấp trong quân đội Pháp,
trên đất Pháp, trong khung cảnh tráng lệ,
sang trọng. Nhìn quanh tôi, những bộ đại lễ
của sĩ quan các cấp, các binh chủng, những
trang sức và xiêm y hết sức thời trang của
quí vị phu nhân khả ái, và cả đến đồng phục
của đám thanh niên thiếu nữ xinh đẹp đang
len lỏi giữa đám đông quan khách kẻ dâng
rượu, người mời bánh, tôi ngơ ngác ngỡ
mình đang làm “figurant” trong phim
Sissi !...Giữa rừng hoa thơm phức phấn
son, xiêm y sang trọng, bà xã tôi trông
chẳng giống ai với chiếc áo dài “truyền
thống” một màu xanh da trời nhạt, không
thêu rắn, vẽ rồng và tóc bới “củ nừng tèo”.
Thế nhưng bả đã thu hút sự chú ý của mọi
người, chỉ vì đối với họ bà xã tôi là hình
ảnh của miền Nam Nước Việt những năm
tháng yên vui thanh bình thịnh trị mà họ đã
từng sống qua, một hình ảnh thân yêu
vương nhiều kỷ niệm mà họ vẫn chưa quên
và không làm sao tìm lại được trên vùng đất
Auvergne nầy.

Đời sống vẫn có lắm điều bất ngờ thú
vị, mình chẳng hề tưởng tượng được. Trước
đây, khi chúng ta còn đang dở sống dở chết
trong tù cải tạo, có ai nghĩ mình sẽ thành
Tây, thành Mỹ, con cháu thành tướng,
thành tá trong quân lực Hoa Kỳ?... Có
những giấc mơ -và ác mộng - mình không
dám mơ nhưng lại thành sự thật chẳng ai

ngờ. Đông Vân.

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

197

Hôm nay ngồi nặn óc để nhớ gay cấn, đội nào thắng sẽ dư sức hạ ĐĐCH
chuyện ngày xưa, thời chinh chiến trước (bắt nhằm thăm vào chung kết), do quân số
năm 1975, nếu không bị ngục tù Cộng Sản đại đội tác chiến đông dễ chọn nhân tài hơn.
đày đọa thể xác và tinh thần, chắc chắn có
thể tìm lại được phần nào trong ký ức. May Trận thư hùng hào hứng, sôi nổi khi
mắn thay tình mẫu tử của người Mẹ đã dấu ĐĐ1 giao banh trước, hai bên giao banh
kín một số hình ảnh, vài trang nhật ký của qua lại, bàn thắng cả hai bám sát nhau. ĐĐ1
con trai mình, nên hôm nay có dịp để cùng đập banh sát góc trái, Chuẩu Úy Tuấn đỡ
quý chiến hữu nhớ lại một vài góc cạnh banh hướng về Trung Sĩ Nhất Thành,
trong cuộc đời lính Thủy Quân Lục Chiến. Thành nâng banh lên cao, Thiếu Úy Luyện
nhún người đẩy mạnh banh vào chỗ trống.
ĐĐ2 lấy banh rồi tiếp tục thắng ván đầu.

Ngày 7 tháng 4 năm 1973 Ván thứ hai, ĐĐ1 dẫn đầu khá xa,
cầu thủ ĐĐ2 mất tinh thần, nhưng nhờ anh

Mờ sáng, Thảo dẫn đội bóng chuyền em bên ngoài cho nước, nên đội cầu lấy lại
của ĐĐ2 lên đồi Lê Huấn để tranh vòng tinh thần vượt lên, điểm hai bên kè bên
loại cùng ĐĐ3. Một số anh em các trung nhau khít khao, ĐĐ1 còn 1 trái nữa sẽ
đội tháp tùng đứng vòng quanh bên ngoài thắng, nếu được ván này thì ván sau ĐĐ1
cổ võ gà nhà, đồng thời la ó chọc quê cầu nhiều triển vọng chiến thắng luôn. nhưng
thủ Thạch Sanh ĐĐT/ĐĐ3, nhờ vậy ĐĐ2 ĐĐ2 lấy lại bóng và dứt liên tiếp luôn 3
đã hạ ĐĐ3 một cách oanh liệt. quả.
Buổi chiều, 3 đội bóng chuyền của ĐĐ1,
ĐĐ2 và ĐĐCH có mặt tại Bộ Chỉ Huy Tiểu Thảo dẫn đội bóng về câu lạc bộ
Đoàn 3 lúc 2 giờ rưỡi, bắt thăm đấu tam Tiểu Đoàn uống nước chờ đấu với ĐĐCH.
giác. Thiếu Úy Luyện thủ quân đội bóng Vào lúc 5 giờ rưởi Tiểu Đoàn Phó đến dự
ĐĐ2 bắt thăm gặp ĐĐ1. Có lẽ đây là trận khán trận chung kết, và ĐĐ2 lại chiến
thắng oanh liệt. Buổi tranh giải bóng
chuyền trong Tiểu Đoàn 3 TQLC kết thúc,

_______________________________________________________________________

ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

198

đội thắng ra về không kèn trống, lại vào câu địch quân nơi chạm tuyến trước mặt, chỉ
lạc bộ Tiểu Đoàn trấn an cái bao tử trước gặp gia đình, tâm sự cùng người yêu hay
khi trở về vị trí phòng thủ đã quá 7 giờ. em gái hậu phương bằng lá thư mang đến
hay gởi đi qua Khu Bưu Chính 3337 hay
Ngày 8 tháng 4 năm 1973 Hộp Thơ Lưu Trữ của ĐĐ2 tại bưu điện
Huế. Nơi duy nhất họ vui chơi là Câu Lạc
Tại bệnh viện Quảng Trị có toán Bộ của Tiểu Đoàn khi có tài chánh hoặc ký
Dân Sự Vụ hoạt động với hệ thống phát sổ nợ. Nhờ toán Dân Sự Vụ anh em nghe
thanh công suất thật mạnh hướng qua bên kể về sinh hoạt ở Huế, Đà Nẳng, họ thèm
kia bờ sông Thạch Hãn, vùng đất dưới sự thuồng ao ước về thăm quê nhà ở Cần Thơ,
kiểm soát của Cộng Sản, để phổ biến tin Long Khánh hay Tây Ninh, ôi miền Nam
tức, các bài bình luận, thời sự quốc tế, đặc xa dịêu vợi. Cái lịnh quái ác cấm trại không
biệt là chương trình chiêu hồi có các bản biết đến từ đâu và khi nào chấm dứt?
nhạc của VNCH đầy tình nhân bản của con
người sống trong thể chế tự do. Thời gian Ngày 14 tháng 4 năm 1973
mỗi toán công tác 1 tuần và ngày Chủ Nhật
được xem là ngày bàn giao nhiệm vụ. Hôm Ngày ngày bình thản trôi qua, người
nay toán rời nhiệm vụ có bác Quế, người lính tiếp tục công việc đào giao thông hào
Quảng Trị, đã một lần Thảo đưa bác về nhà theo vùng trách nhiệm mà Tiểu Đoàn giao
trên đường Lê Văn Duyệt ngay sát bên dưới cho mỗi đại đội, Trung Sĩ Lợi và vài anh
cổng Bắc Cổ Thành, căn nhà đổ nát, bác em trong giấc ngủ mơ thấy vật lộn với ma,
nhặt một mảnh ván xanh còn hằn dấu đạn, bệnh viện Quảng Trị chắc chắn phải có nhà
bác bảo rằng mang nó về cho mụ vợ. Bác xác để tạm thời giữ những bệnh nhân đã
tâm sự về người chánh thất, cả hai có người chết, hơn nữa trong lúc đào giao thông hào,
con trai cùng tuổi với Thảo, hai mẹ con đã anh em đã gặp biết bao nhiêu xương sọ, chỉ
chết sớm, chuyến xe đò oan nghiệt bị mìn còn quân phục của bộ đội chính quy CSBV,
của Việt Cộng, chừ bác có con gái lớn với Biệt Cách 81 và Nhảy Dù.
người vợ kế, đang chuẩn bị vào đại học.
Hôm nay trước khi từ giã, bác cho Thảo địa Chập tối, Trung Đội 22 bắt được tên
chỉ, nhắn có vô Đà Nẳng ghé chơi cùng bác. Việt Cộng lội qua sông, tên địch được đưa
về ban chỉ huy Đại Đội, Thảo cho phép anh
Như một thủ tục, hai toán bàn giao trưởng toán Dân Sự Vụ ghi chép để phát
tại khu vực ban chỉ huy đại đội và Thảo thanh, nhưng tên địch khôn ngoan từ chối
được giới thiệu bắt tay thân mật, không khí bất cứ một câu hỏi nào. Theo lời tường
sinh hoạt hàng ngày tại bệnh viện khi có trình của Trung Sĩ Dư Minh Chiếu tiểu đội
toán Dân Sự Vụ vui hẳn lên. Người lính trưởng cũng là đốc canh khi sự việc xảy ra,
chiến sau Hiệp Định Paris bị cấm trại, họ thì Binh Nhất Nguyễn Báu Quý trong
chỉ quanh quẩn khu vực đóng quân, thấy nhiệm vụ lính gác giặc phát giác tên địch
đang lội qua sông, đợi hắn sát bờ Quý rời

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

199

vị trí ra lệnh tên địch đứng yên, giơ tay lên. Hôm qua buổi thanh tra hoàn tất tốt
Quý báo động cho đốc canh Trung Sĩ Chiếu đẹp, để niềm vui sáng nay đón phái đoàn
cùng vài anh em đến trói hắn lại, rồi theo Công Giáo do Linh Mục hướng dẫn vào
lệnh của trung đội trưởng dẫn hắn về Đại dâng thánh Lễ Phục Sinh cho quân nhân
Đội. Thảo trình lên Tiểu Đoàn và áp giải công giáo tại BCH Tiểu Đoàn. Thánh Lễ
cho Ban An Ninh lúc đó khoảng 11 giờ rưỡi chấm dứt, mọi người được mời dùng cơm
tối. thân mật. Sau đó phái đoàn chia nhau đi
thăm anh em quân nhân các đại đội và đích
Ngày 15 tháng 4 năm 1973 thân phát bánh cho họ.

Từ lúc giao cho Ban An Ninh Tiểu Hôm nay là ngày Lễ Phục Sinh,
Đoàn khai thác, Thảo bị hỏi liên miên trên Chúa sống lại từ cõi chết, Thảo xác nhận
điện thoại và lệnh báo động mọi người ra với Mai Trang và các cô gái trong phái
phòng tuyến cho đến khi mặt trời ló dạng. đoàn, hôm nay cũng là ngày sống lại của
thành phố Quảng Trị sau gần một năm
Cả một ngày Thảo bị hạch hỏi, anh hoang vắng, không có tiếng cười đùa trong
trình bày đúng như Trung Sĩ Dư Minh nắng của người phụ nữ mà danh từ mỹ
Chiếu tường thuật. Buổi chiều Thiếu Úy miều gọi là Bóng Dáng Đàn Bà.
Nguyễn Văn Hào Sĩ Quan An Ninh Tình
Báo tiểu đoàn cho Thảo biết, tên Việt Cộng Cuộc sống của người lính TQLC là
khi giao cho Lữ Đoàn đã khai khi hắn lội thế, đang là đơn vị tổng trừ bị, lưu động nay
vào bờ, hắn đánh thức người lính gác để xin trở thành trấn thủ lưu đồn, dần dà đại đội bị
hồi chánh. phân tán mỏng, xé nhỏ thành từng chốt nhỏ,
còn đâu tiểu đội, trung đội, đại đội, đơn vị
Mấy ngày sau Thiếu Úy Hào cho tác chiến căn bản nhất của quân đội, ôi hết
biết thêm Lữ Đoàn Trưởng muốn phạt Sĩ rồi thời oanh liệt khắp 4 vùng chiến thuật.
Quan Trung Đội Trưởng cùng Đại Đội Hầu hết quân nhân TQLC sinh quán miền
Trưởng thiếu trách nhiệm, nhưng ông cùng Nam nay được ơn mưa móc trấn đóng địa
anh em trong Ban An Ninh đến tận nơi xem đầu giới tuyến của miền Trung.
xét và thẩm vấn Binh Nhất Quý, Trung Sĩ
Chiếu cùng những quân nhân có mặt để bắt Tên Việt Cộng khai là hồi chánh
trói tên Việt Cộng. Ông báo cáo Tiểu Đoàn chuyển về nơi tập trung để được cải huấn
Trưởng hết những thẩm vấn và quả quyết trước khi hoà nhập cuộc sống bình thường,
lời khai của tên Việt Cộng có ẩn ý vu oan hắn móc nối một số hồi chánh viên trở lại
giá họa. Thế rồi mọi việc trôi qua. hoạt động nhưng bị bắt. May phước cho
quân nhân Đại Đội 2 thoát khỏi hàm oan
Ngày 22 tháng 4 năm 1973 lãnh phạt trọng cấm từ thượng cấp của
mình do lời khai ly gián bịa đặt của tên
cộng sản.

Mũ Xanh Giang Văn Nhân

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

200

Trâu Điên

TRẦN THÀNH NGHĨA

Đón Nhau Bằng Tiếng Cười. thịt nhưng sâu đậm đời lính sống chết bên
Đưa Nhau Bằng Tiếng Khóc
Tôi xin mượn lời giảng trên đây của nhau.
Cha Thanh để khóc Anh Trần Thành Nghĩa, Nhớ ngày nào, sau 1973, được trả về
chỉ còn vài giờ nữa thôi là Anh Nghĩa trở về
cát bụi, vĩnh viễn xa chúng tôi. TTHL để dưỡng thương, tôi gặp anh Cần
Sinh tử là việc bình thường theo thời Thơ, anh Kim Thân và anh Thành Nghĩa, tất
gian “sinh lão bệnh tử”. Tuy nhiên việc Anh cả cùng tình trạng “sứt tay gãy gọng”, các
Nghĩa ra đi đối với tôi có một cảm giác hụt anh rủ tôi vào uống café trong hội quán để
hẩng, thiếu vắng, một cái gì tôi hằng trân khuyên nhủ tôi những điều cần thiết cho
quý vừa thoát khỏi bàn tay. thích nghi với đời sống quân trường, riêng
Khi nhận tin Anh ra đi qua Khiêm anh Nghĩa bảo tôi:
(em rể của Anh và bạn cùng khoá với tôi),
khiến tôi bàng hoàng, vì cách đây không lâu, - Đi về phòng nghỉ ngơi rồi mọi
hai anh em tôi còn nói chuyện tào lao kia chuyện sẽ ổn định.
mà. Ma tôi báo tin đến anh Cấp ngay, giọng
anh Cấp nghẹn ngào xúc động: Chắc anh đã từng có tư tưởng chán
nản khi phải từ giã đơn vị tác chiến, mang
-Cái gì? vết thương về TTHL nên anh hiểu tâm trạng
Tôi báo tin cho anh Thạnh, anh la của tôi. Vốn quen lối sống hành quân, áo
quần không thẳng nếp, giày không bóng, áo
lên: không bỏ trong quần, những luc không hành
-Cái gì? Thằng Nghĩa mất thật sao! quân, dù có lệnh cấm trại vẫn lén “nhảy dù”
dăm ba tiếng lang thang rửa mắt, không đủ
Anh vừa đọc email của Khiêm đây. tiền “bắt cái nước” thì cũng chai bia 33 ướp
Ưu tiên báo tin cho anh Cấp, anh lạnh cho đỡ khát đời sống thanh bình. Khi
trở về, ít ai phiền trách, bắt lỗi, chỉ có cười
Thạnh là đại đội trưởng ĐĐ.1/TĐ.2 của Anh trừ.
Nghĩa xong, tôi báo tiếp cho bạn Anh Nghĩa
ở Trung Tâm Huấn Luyện là các anh Khanh, Các anh hiểu tâm trạng của con chim
Trình, Chính, Thân, hình như người nào bị nhốt trong lồng. Một lần anh Trần Xuân
cũng ngạc nhiên: Bàng-Chỉ Huy Phó TTHL nói với anh
Nghĩa:
-Hả ...?
Tất cả mọi người không tin, im lặng - “Lạt! Từ từ sẽ quen thôi, tôi tin nó”.
sau tiếng kêu: “Hả?”, rồi trong phút chốc
nhớ, lại bao kỷ niệm trân quý đối với Nghĩa,
một sợi giây vô hình nào đó ràng buộc
những kỷ niệm ấy với nhau, những kỷ niệm
tình đồng đội, “Nghĩa” anh em theo nhau
hiện ra trước mắt, dù thời gian xa cách đã
quá nửa đời người, dù không là anh em ruột

_______________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN TQLC 2020

Pages:

Click to View FlipBook Version