บทบาท Prime Mover กับการขับเคลื่อนวาระคุณภาพอากาศ

ทัง� น�่ ฝุ่�ุนจว�ิ ในบรรยากาศยงั เป็น็ ป็ระเดน็ ทห�่ นว่ ยงานต่า่ งๆ ใหค้ วามส่าำ คญั เป็น็ อยา่ งมาก จากงาน
วิจัยทั�วโลกชี่�ให้เห็นว่ามลพิิษทางอากาศท่�ม่ระดับความเข้มข้นเกินค่ามาต่รฐานจะก่อให้เกิดผล
กระทบต่่อระบบนิเวศและส่ิ�งม่ชีว่ ติ ่ต่่างๆ รวมถู่งมนษุ ย์อย่างมหาศาล ดงั น�ัน มลพิษิ ทางอากาศ
จ่งกลายเป็็นป็ระเด็นส่ำาคัญทางด้านส่ิ�งแวดล้อมและสุ่ขภาพิในระดับโลก และม่หลักฐานทาง
วิชีาการส่นับส่นุนชีัดเจนว่าส่ารมลพิิษท�่ป็นเป็�้อนในอากาศเส่่�ยงต่่อการเกิดโรคระบบทางเดิน
หายใจ โรคป็อดต่ดิ เชีอ�้ โรคป็อดอดุ ก�นั เร�้อรัง โรคหวั ใจและหลอดเลอ้ ด โรคมะเรง็ และสุ่ขภาพิ
อนามัยแมแ่ ละเดก็ เป็น็ ต่น้ โดยเฉพิาะกลมุ่ เส่ย�่ ง เชีน่ เดก็ ผ้สู ู่งอายุ ผมู้ ่รายไดน้ อ้ ย เป็น็ กลุ่มท่�
ต่อ้ งใหก้ ารดแู ลเป็น็ พิิเศษ ดังนั�น จากมาต่รการการควบคุมการแพิร่กระจายของ COVID-19 ท�่
เข้มงวดในหลายพิ้�นท�่ พิบว่าการลดลงของ PM2.5 ในชี่วงล็อกดาวน์ม่ความส่ัมพิันธ์อย่างม่นัย
ส่าำ คัญต่่อป็ญั หาส่ขุ ภาพิของมนษุ ย์

โดยพิบว่าระดับมลพิิษทางอากาศท�่ม่อัต่ราลดลง 20% จากชี่วงเวลาป็กต่ิก่อนม่มาต่รการล็อก
ดาวน์ทำาให้ผู้ป็�วยโรคหอบห้ดและระบบทางเดินหายใจม่ความเส่�่ยงต่่ออัต่ราการเส่่ยชี่วิต่ลดลง
ดว้ ย [11] แต่อ่ ยา่ งไรกต็ ่าม การส่ัมผัส่กับมลพิิษทางอากาศก็ม่ความแต่กต่า่ งกนั ภายใต่้ข้อจำากดั
ท�่กาำ หนดไว้ในการควบคุม COVID-19 เน้�องจากป็ระชีากรส่่วนใหญ่ท่�อาศัยอยู่ในพิ้�นท่�ท่�ม่การ
ล็อกดาวน์มักจะใชี้เวลาส่่วนใหญ่ในท�่อยู่อาศัยของต่ัวเอง ดังน�ัน โอกาส่ในการส่ัมผัส่มลพิิษทาง
อากาศจ่งม่อัต่ราส่่วนท่�ลดลงด้วย [12] จากต่ัวอย่างงานวิจัยเร้�อง “Relationship Between
Cซึ่�ง่OไVดIร้ Dบั ก19ารIตn่่พfิeมิ cพtิe์ในdวNารuสm่ารbeArearonsdoPl MSc2.i5eLnecveeal nindAEmngbinieenetriAnigr of Bangkok, Thailand”
เดอ้ นพิฤษภาคม ป็ี 2564
เไชดี�้อ้ทำาCกOารVเIปD็ร-1่ย9บเทใน่ยเบขตค่กวารมุงเสท่ัมพพิิฯันธแ์รละะหป็วร่าิมงณร์ะฑดลับชคี่ววงาเดม้อเขน้มมขก้นรเาฉคลม่�ยข2อ5ง64PMผ2ล.5กากรับศต่ก่ัวษเลาขพิผบู้ตว่ิด่า
ร5ะ0ด0บั แคลวะาม7เข00ม้ ขร้นาขยอโงดPยMเฉ2พ.ิ5าละอดยล่างงอยยิ�ง่าทงมาง่นดัย้าสน่ำาทคศิ ญั ต่เะมว้�อันมอจ่ อาำ กนขวอนงผกตู้ ่รดิ งุ เเชที้อ� พิฯCOดVงั IแDส-่ด19งในมราูปก็ทกว่� 1า่
ซึ่่�งบริเวณ์พิ�้นท�่ดังกล่าวส่่วนใหญ่เป็็นย่านธุรกิจและการค้า [13] ดังน�ันนโยบายล็อกดาวน์และ
Work from Home จ่งม่บทบาทส่ำาคัญต่่อการลดลงของระดับความเข้มข้นของ PM2.5และ
ทาำ ให้คณุ ์ภาพิอากาศในชีว่ งนัน� ดข่ น�่ นนั� เอง

ภาพิ 1 เป็รย่ บเทย่ บ
ระดบั ความเขม้ ขน้ ของ
PM2.5กบั ต่วั เลขผตู้ ่ดิ เชี�้อ
COVID-19 ในเขต่
กรงุ เทพิและป็ริมณ์ฑล
ชีว่ งเด้อนมกราคม
ป็ี 2564

199

อ้างองิ

[1] World Health Organization (WHO) (2020). WHO coronavirus disease (COVID-19)
dashboard, https://www.who.int/ (accessed 20 August 2020).
[2] Fu, F., Purvis-Roberts, K.L., Williams, B. (2020). Impact of the COVID-19 Pandemic
Lockdown on Air Pollution in 20 Major Cities around the World. Atmosphere. 11, 1189.
[3] Nigam, R., Pandya, K., Luis, A.J., Sengupta, R., Kotha, M. (2021). Positive efects of
COVID-19 lockdown on air quality of industrial cities (Ankleshwar and Vapi) of
Western India. Sci. Rep, 11:4285.
[4] Cole, M.A., Elliott, R.J.R., Liu, B. (2020). The impact of the Wuhan COVID-19
lockdown on air pollution and health: A machine learning and augmented synthetic
control approach. Environ. Resour. Econ. 76, 553–580.
[5] Silver, B. He, X., Steve R Arnold, S.R., Spracklen, D.V. (2020). The impact of COVID-19
control measures on air quality in China. Environ. Res. Lett. 15, 084021.
[6] Bao, R., Zhang, A. (2020). Does lockdown reduce air pollution? Evidence from 44
cities in northern China. Sci. Total Environ. 731, 139052.
[7] Wang, P., Chen, K., Zhu, S., Wang, P., Zhang, H. (2020). Severe air pollution events
not avoided by reduced anthropogenic activities during COVID-19 outbreak.
Resour. Conserv. Recycl. 158, 104814.
[8] Abdullah, S., Mansor, A.A., Napi, N.N.L.M., Mansor, W.N.W., Ahmed, A.N., Ismail, M.,
Ramly, Z.T.A. (2020). Air quality status during 2020 Malaysia Movement Control
Order (MCO) due to 2019 novel coronavirus (2019-nCoV) pandemic. Sci. Total
Environ. 729, 139022.
[9] Kanniah, K.D., Kamarul Zaman, N.A.F., Kaskaoutis, D.G., Latif, M.T. (2020). COVID-19’s
impact on the atmospheric environment in the southeast Asia region. Sci. Total
Environ. 736, 139658.
[10] Mohd Nadzir, M.S., Chel Gee Ooi, M., Alhasa, K.M., Bakar, M.A.A., Mohtar, A.A.A.,
Mohd Nor, M.F.F., Latif, M.T., Abd Hamid, H.H., Md Ali, S.H., Ariff, N.M., Anuar, J.,
Ahamad, F., Azhari, A., Hanif, N.M., Subhi, M.A., Othman, M., Mohd Nor, M.Z. (2020).
The impact of Movement Control Order (MCO) during pandemic COVID-19 on local
air quality in an urban area of Klang Valley, Malaysia. Aerosol Air Qual. Res. 20,
1237–1248.
[11] Venter, Z.S., Barton, D.N., Gundersen, V., Figari, H., Nowell, M. (2020). Urban nature
in a time of crisis: recreational use of green space increases during the COVID-19
outbreak in Oslo, Norway. Environ. Res. Lett, 15, 104075.
[12] Abouleish, M.Y. (2020). Indoor air quality and coronavirus disease (COVID-19). Public
Health 191, 1–2.
[13] Pongpiachan, S., Chetiyanukornkul, T., Manassanitwong, W. (2021). Relationship
Between COVID-19-Infected Number and PM2.5 Level in Ambient Air of Bangkok,
Thailand. Aerosol Sci. Eng. 5, 383–392.
200

วัิกุฤติ PM2.5 โดย
กุับผลกุระทบติ่อ ณัฐพิงษ์ เอ่ยด้เต็ม และ
ศ.ด้ร.ศิวัช พิงษ์เพิ่ ยจัันทร์
เศรษ์ฐกุิจัและ
เผู้ยแพิร่ใน
กุารรับมือ https://mgronline.com/daily/
detail/9640000084989
วันท่� 28 ส.ค. 2564

ป็จั จบุ นั วกิ ฤต่การณ์ม์ ลพิษิ ทางอากาศจากฝุ่นุ� ละอองขนาดเลก็ กวา่ 2.5 ไมครอน (Particle Matter
สS่mาำ หaรlบัleป็rระTเhทaศnไท2ย.5ซึ่ง่�Mฝุ่iน�ุ cลroะnอ;องPทMม่� 2อ่.5)นภุยาังคถูเ้อส่วน้ า่ ผเปา่็น็นศส่ถนู ูายนก์ กลาารงณเล์์ทก็ ก�่มวค่ า่วา2ม.5อไนั มตค่รราอยนอยหา่ รงอ้ ตม่อ่ ข่ เนนาอ�้ ดง
เล็กกว่าเส่้นผ่านศูนย์กลางของเส่้นผมถู่ง 25 เท่าน�ัน ส่ามารถูลอยอยู่ในชีั�นบรรยากาศและฟุ้ง
กระจายไดเ้ ป็น็ วงกวา้ ง โดยแหลง่ กำาเนดิ หลกั ๆ มาจากกจิ กรรมของมนษุ ย์ เชีน่ การเผาไหมน้ ำ�ามนั
เชีอ�้ เพิลงิ จากยานพิาหนะ โรงงานอตุ ่ส่าหกรรม โรงไฟฟา้ การเผาไหมช้ ีว่ มวล การเผาขยะ หรอ้ แม้
กระทง�ั การเผาพิ�น้ ท�ท่ างการเกษต่รเพิ�้อเต่ร่ยมส่าำ หรับการเพิาะป็ลกู เป็น็ ต่้น [1-3] กจิ กรรมเหลา่
น่�ลว้ นเป็็นส่าเหตุ่ส่าำ คัญท่�ป็ลดป็ล่อยฝุุ่น� ละอองออกส่สู่ ่ง�ิ แวดลอ้ ม ส่าำ หรับวัฏจกั รของฝุุ่น� ละอองท่�
เขา้ ส่ชู่ ีนั� บรรยากาศส่ามารถูเคล้อ� นทอ่� อกจากแหลง่ กาำ เนดิ ไดจ้ ากการพิดั พิาของกระแส่ลม โดยฝุ่นุ�
ละอองทม�่ ข่ นาดเลก็ จะส่ามารถูเคลอ�้ นทไ่� ดไ้ กลจากแหลง่ กาำ เนดิ เนอ�้ งจากมน่ ำา� หนกั เบา ฝุ่นุ� ละออง
ในชีน�ั บรรยากาศส่ามารถูต่กลงส่พู่ ิน้� ผวิ โลกและป็นเป็อ�้ นในส่ง�ิ แวดลอ้ มได้ 2 วธิ ่ คอ้ แรงโนม้ ถูว่ งของ
โลกและการถููกชีะล้างด้วยฝุ่น ดังแส่ดงภาพิท่� 1 ฝุ่นุ� ละอองขนาดเล็กส่ามารถูก่อใหเ้ กิดอันต่ราย

ภาพิ 1 วัฏจกั รของฝุ่�ุนละอองในธรรมชีาต่ิ
ท�่มาภาพ: U.S.EPA 2000

201

อยา่ งรนุ แรงต่อ่ ส่ขุ ภาพิของป็ระชีาชีน เมอ�้ เขา้ ส่รู่ า่ งกายผา่ นระบบทางเดนิ หายใจ ส่ง่ ผลใหเ้ กดิ การ
ระคายเคอ้ ง แน่นหน้าอก หายใจถู�่ หอบหด้ ม่ผลต่อ่ ระบบทางเดินหายใจและทาำ ลายเน้อ� เยอ้� ป็อด
หร้อหากได้รับในป็ริมาณ์มากหร้อเป็็นระยะเวลานานจะส่ามารถูอาจ ส่่งผลให้เกิดโรคหลายชีนิด
เชีน่ โรคระบบหัวใจและหลอดเลอ้ ด โรคป็อดอดุ กัน� เร�อ้ รงั โรคมะเร็งป็อด เป็็นต่น้ [4] จากการ
ตม่ิดลพต่ิาษิ มจต่าำรนววจนส่อ6บ4ส่สถู่ถาูานนก่ ใานรณ3์4์ PจMงั 2ห.5วโดั ดทยวั� ส่ปถ็ูราะนเ่ตท่รศวพจิวบัดวคา่ ใณุ น์ภชีาว่ พงิปอ็ีาพกิ.าศศ. อ25ตั ่6โน2ม-2ตั ่5ิข6อ4งสก่ถรูมานคกวบารคณมุ ์์
PในMเม2.5้อเงฉขลนย่� า2ด4ใหชีญวั� โ่ทม่ม� ง่กสา่งูรเจกรนิ าเจกรณห์ฑรอ้ม์ บาตร่รรฐทากุ นขในนสช่ี่งว่ หงตน่น้าแป็นแี น่ละเปข็ตล่อายตุ ่ปส็่ดีาหงั แกสร่ดรงมภพาิ้พ�นิททก�่�่ 2อ่ โสด่รยา้ เงฉพแิลาะะ
พิ�น้ ท่�มก่ ารเผาในทโ�่ ล่ง เชี่น กรุงเทพิมหานครและป็รมิ ณ์ฑล แมฮ่ อ่ งส่อน เชี่ยงราย นา่ น ลาำ ป็าง
แพิร่ นครส่วรรค์ และ ส่ระบรุ ่ เป็็นต่้น (กองจัดการคณุ ์ภาพิอากาศและเส่ย่ ง, 2564) ดังนน�ั จ่ง
เป็็นส่าเหตุ่ท�ท่ าำ ใหป้ ็ระชีาชีนส่่วนใหญ่มค่ วามกังวลเก�่ยวกับผลกระทบท่�จะเกดิ ข่�นกบั สุ่ขภาพิจาก
จป็าญั กหขาอ้ PมMลู ก2.า5รรปว็มระถูมง่ ผาณล์กกราะรทณ์บค์ ทวาางมเศเสร่่ยษหฐากยจิ จในากมฝติุ่่นุ�ขิ อPงMคา่ 2เส.5่ย่ โเอกกนิ ากสว่จ่าาคก่าปม็ราะต่เรดฐน็ าตน่า่ ทงก่�ๆำาอหก่ นดดว้ ยใน[5ป็]ี

ภาพิ 2 แส่ดงคุณ์ภาพิอากาศฝุุ่�นละออง PM2.5 กรุงเทพิมหานคร
ทม�่ าภาพ: https://aqicn.org/city/bangkok

202

2563 ศูนย์วิจัยกส่ิกรไทยได้ป็ระเมินผลกระทบทางเศรษฐกิจในกรุงเทพิมหานครและป็ริมณ์ฑล
คดิ เป็น็ เงนิ ป็ระมาณ์ 3,200-6,000 ลา้ นบาท โดยคดิ เป็น็ คา่ เส่ย่ โอกาส่ทางดา้ นส่ขุ ภาพิท�ม่ ผ่ ลต่อ่
คุณ์ภาพิชี่วิต่และกิจกรรมของป็ระชีาชีนกว่า 1,000-2,400 ล้านบาท ซึ่่�งคิดเป็็น 75% ของค่า
ใชี้จ่ายในการป็กป็้องและรักษาสุ่ขภาพิของป็ระชีากรรวมถู่งการจัดหาหน้ากากอนามัยและ
เคร้อ� งป็้องกันท�จ่ าำ เป็็นอน�้ ๆ นอกจากน�ย่ งั มค่ ่าเส่่ยโอกาส่ของภาคธรุ กจิ อน้� ๆ ป็ระมาณ์ 200-600
ลา้ นบาท เชีน่ ร้านอาหารขา้ งทาง ส่วนอาหาร ต่ลาดนัด โดยไดค้ าำ นง่ ถูง่ ผลบวกท�อ่ าจเกดิ ข่น� ต่่อ
รา้ นคา้ หรอ้ รา้ นอาหารทม่� บ่ รกิ ารจดั ส่ง่ ถูง่ ทพ่� ิกั แลว้ รวมถูง่ กลมุ่ อตุ ่ส่าหกรรมออ้ ยทต่� ่อ้ งเป็ลย�่ นมา
ใชีแ้ รงงานและรถูต่ดั ออ้ ยแทนการเผาทำาใหม้ ต่ ่น้ ทนุ ส่งู ขน�่ การกอ่ ส่รา้ งรถูไฟฟา้ ในกรงุ เทพิมหานคร
มป่ ็ญั หาความลา่ ชีา้ เนอ้� งจากมร่ ะเบย่ บงดกอ่ ส่รา้ งในชีวั� โมงเรง่ ดว่ น ต่อ้ งมฉ่ ด่ พิน่ นา�ำ เป็น็ ระยะ และ
ค่าเส่่ยโอกาส่ด้านการท่องเท่�ยว เน�้องจากนักท่องเท่�ยวต่่างชีาต่ิบางส่่วนหล่กเล�่ยงการเดินทาง
เข้ากรุงเทพิมหานครและป็ริมณ์ฑล เน�้องจากการจัดอันดับมลภาวะทางอากาศในชี่วงป็ีท่�ผ่าน
มาของกรุงเทพิมหานคร และจงั หวัดอ้น� ๆ ต่ดิ อันดบั ต่น้ ๆ ของโลก ซึ่�่งเป็็นพิ้น� ทท่� �ม่ ส่ ่ภาพิอากาศ
อยู่ในระดบั ท�เ่ ป็็นอันต่รายต่อ่ สุ่ขภาพิรา่ งกาย อาจทำาใหส้ ่ง่ ผลกระทบต่อ่ ภาคการท่องเทย�่ วอยา่ ง
หล่กเลย�่ งไมไ่ ด้ [6,7]
จากงานเส่วนา Chula Econ Forum คณ์ะเศรษฐศาส่ต่ร์ จุฬาลงกรณ์์มหาวทิ ยาลัย หัวขอ้ ฝุ่า�
วคิกวฤามต่สฝิ ุ่่ญู�ุนเPส่Mย่ ท2.5่ม� :อป็งญั ไมหเ่ าหแ็นลกะวท่าาง4อ5อ0ก,0ช0ี่ฝ�0ุ่น�ุ ลจา้ านกบกาาทรจขราณ์จะรทยท�่ังเัง� ปป็็น็ รปะ็ัญเทหศาป็หญั ลหักาขจอางกเมฝุ่อ้�ุนงลหะลอวองงสส่่รรา้้างง
ความสู่ญเส่ย่ มากถูง่ 2.36 ล้านล้านบาท โดยผู้ส่มั มนายังได้ยำา� ใหร้ ฐั บาลเกบ็ ข้อมูลจริงจัง เพิ้�อให้
นกั วิชีาการเขา้ ถู่งขอ้ มูลไวอ้ อกแบบนโยบายต่รงจุด รวมไป็ถู่งมาต่รการต่่างๆ ท่�จาำ เป็น็ เพิ้�อลดผล
กระทบ แต่่ขณ์ะเดย่ วกันกช็ ีใ�่ ห้เหน็ วา่ หลายๆ ป็ัญหานน�ั กแ็ กไ้ ดล้ าำ บาก
ศ. ดร.ศวิ ชั ี พิงษเ์ พิย่ จนั ทร์ ผอู้ าำ นวยการศนู ยว์ จิ ยั และพิฒั นาการป็อ้ งกนั และจดั การภยั พิบิ ตั ่ิ คณ์ะ
พิัฒนาส่ังคมและส่�ิงแวดล้อม ส่ถูาบันบัณ์ฑิต่พิัฒนบริหารศาส่ต่ร์ กล่าวว่าองค์การอนามัยโลก
(WHO) ระบวุ ่าแต่่ละป็ีมป่ ็ระชีาชีนกวา่ 7 ล้านคนต่้องเส่ย่ ชีว่ ติ ่กอ่ นวยั อนั ควรจากโรคท่เ� กดิ จาก
มลพิษิ ทางอากาศ เชีน่ โรคหวั ใจ ป็อดอกั เส่บ และโรคหลอดเล้อดส่มอง บางโมเดลทะลถุ ูง่ 8 ลา้ น
คคนนทหวั� าโกลเกทมย่ าบต่คลวอาดมใเนส่ป่ย็หระาเยทจศาไกทฝุย่�นุ บาPงMโม2.เ5ดคลงมถูป่ อ้็รไะดชว้ ีา่าชเีปน็็นกมวัจา่ จ7ุรหาชมีเน้� งย่คบนบต่อ่�ันปท็ตีอ่อ้นงชเีว่ส่ติย่ ่คชีนว่ ติไ่ทจายกแฝลุ่น�ุะ
พิิษน�่ เพิราะฝุุ่น� ขนาดเล็กเมอ�้ เขา้ สู่เ่ มด็ เลอ้ ดแดงไป็อวยั วะต่า่ งๆ รวมถูง่ ไต่ ซึ่�่งทำาหน้าท่ก� รองฟอก
เลอ้ ดให้ส่ะอาด เม�อ้ เล้อดส่กป็รกไต่กจ็ ะทำางานหนกั ข�่น และมลพิิษอากาศจะกระทบโดยต่รงต่่อ
กลมุ่ เส่ย่� ง โดยผหู้ ญงิ จะเส่ย่� งมากกวา่ ผชู้ ีาย เดก็ เลก็ จะออ่ นไหวต่อ่ มลพิษิ อากาศมากกวา่ กลมุ่ ชีว่ ง
วยั อน�้ ๆ ซึ่ง่� กา๊ ซึ่ส่ว่ นใหญท่ ส่� ่ง่ ผลต่อ่ การแอดมทิ ในโรงพิยาบาล คอ้ กา๊ ซึ่คารบ์ อนมอนนอกไซึ่ด์ (CO)
อยา่ งไรกต็ ่าม ทผ่� า่ นมาทง�ั ภาครฐั ภาคเอกชีน และหนว่ ยงานทเ�่ กย�่ วขอ้ ง พิยายามหาวธิ ใ่ นการแก้
ปแ็กญั ไ้ หขปา็ฝญัุ่นุ� หาPชMีา้ 2เ.ก5นิ ทไ�่เปก็ นิเพกิรวาา่ ะคปา่็ญัมาหตา่รดฐงั ากนลกา่ ำาวหไดนเ้ ดรม�ิมสา่โง่ ดผยลตก่ลระอทดบแต่ตอ่่ด่ หเู ลหามยอ้ ๆนดว่าา้ อนาซจึ่ง�่จดะา้ ยนังหหลากัวธิๆก่ คาอ้ร
ดา้ นส่ขุ ภาพิ ทส�่ ่ง่ ผลใหพ้ ิฤต่กิ รรมของผบู้ รโิ ภคในขณ์ะนเ�่ ป็ลย�่ นไป็จากเดมิ และอก่ ดา้ นทส�่ ่ำาคญั คอ้
ด้านเศรษฐกิจ ท�่นับวันย�ิงม่ผลต่่อความเชี้�อม�ันของนักท่องเท่�ยวท�ังในป็ระเทศและต่่างป็ระเทศ

203

โดยเบ้�องต่้นอาจเกิดการลังเลท่�จะเดินทางเข้ามาในกรุงเทพิมหานคร และกรณ์่เลวร้ายอาจจะ
ปใ็หฏแ้ เิ กส่ป่ธ็ทระ่�จเะทไมศจเ่ ขน่ า้ มมาาแทลอ่ ว้ งเซทึ่่�ง่ย� ปว็ญัในหปา็รดะงั เกทลศ่าไวทกยอ่ กใเ็หป็้เน็กไดิ ดผ้ ลซึ่ก่�งรป็ะญั ทหบาทฝุาุ่น� งเศPรMษ2ฐ.5กนิจ่�ขไนดา้เคดยใหส่ญร้า่ งมปม่็ัญลู หคา่า
ความเส่ย่ หายทางเศรษฐกจิ คดิ เป็็นส่ดั ส่่วนส่งู ถูง่ 0.7% ของจด่ ่พิ่จ่น [8]

ผป็รู้ัจบัจเบุ หนั มปา็รกะ่อเสท่รศ้าไงทเสย่น้ไดท้อาองกไฟมฟาต้า่ปร็กราับรเปต่็่าลง่ย� ๆนเเวพิล้�อารกับ่อมส่้อรก้างับไปม็ัญ่ใหหต้ ่ารฝุงุ่น� กบั PชMีว�ั 2โ.ม5 งทเร�เ่ ก่งดดิ ว่ขนน่� เชีน่ การให้
เพิ้�อป็อ้ งกัน
ฝุุ่�นละอองส่ะส่มหนาแน่นในพิ�้นท่� รณ์รงค์ให้ผู้ขับข่�รถูส่่วนต่ัวหันมาใชี้บริการรถูไฟฟ้าส่าธารณ์ะ
มากข�่น ควบคุมการเผาในท�่โล่ง ต่รวจจับรถูควันดาำ การส่่งเส่ริมการใชี้นาำ� มันด่เซึ่ล B10 และ
Bเก2็บ0เกเพ่�ยิว้อ� ลสด่นกับาสร่ปน็ลุน่อเงยินกPู้ดMอ2ก.5เจบา�่ยกต่คาำ� วเพันิ้�อทซ่อึ่�้อไอรถเูสต่่่ยัดรอถู้อยยนตน่์ อนกโยจบากานยเ�่ยพังิิ�มกจำาหำานนวดนรราถคูตา่ัดออ้ออ้ยไยฟเพไิห�อ้ มก้ใาหร้
ม่ราคารบั ซึ่�้อต่�ำากวา่ อ้อยส่ด เพิอ�้ จูงใจเกษต่รกรใหล้ ดการเผาออ้ ย การส่ง่ เส่รมิ รถูยนต่์ไฟฟ้าแบบ
แบต่เต่อร่� การส่่งออกรถูยนต่์ของไทย โดยเฉพิาะรถูยนต่์ไฟฟา้ ท่จ� ะชีว่ ยลดป็รมิ าณ์ฝุุ่น� ละอองใน
อากาศจะเพิมิ� ข�น่ เพิ้อ� ต่อบรบั กระแส่ความต่อ้ งการ EV จากทัว� โลก เป็น็ ต่น้ [9] นอกจากนย�่ ังม่
ขอ้ เส่นอนโยบายส่ำาหรบั กระทรวงพิาณ์ชิ ีย์ เชีน่ การส่ง่ เส่รมิ ผผู้ ลติ ่ชีน�ิ ส่ว่ นรถูยนต่ข์ องป็ระเทศไทย
ให้ป็รับต่ัวเข้าเป็็นส่่วนหน�่งในการผลิต่อุต่ส่าหกรรมรถูยนต่์ไฟฟ้า การส่่งเส่ริมให้ใชี้รถูยนต่์ไฟฟ้า
การส่นับส่นุนผู้ป็ระกอบการท่�ผลิต่ส่ินค้าท่�บรรเทาผลกระทบ เชี่น ส่ินค้าเคร�้องฟอกอากาศ
เครอ�้ งม้อเคร�้องใชีท้ างการแพิทย์ และหน้ากากอนามยั เนอ�้ งจากกลายเป็็นส่นิ ค้าท�่มค่ วามจำาเป็็น
และความต่อ้ งการอยา่ งมาก ทงั� ในป็ระเทศและเพิ้อ� การส่ง่ ออก การส่ง่ เส่รมิ รา้ นคา้ หรอ้ ผปู้ ็ระกอบ
คกกาณุา์รรภทมา่�ม่กพก่าิอราาดรกดำาาเำานศเนินเนิ กคการาร้�อรเงพลฟิด้�ออฝลุก่�ุนดอฝาุP่�ุนกMา2ศP.5Mเเชพ2ีิ.่น5้อ� ใใกหหาร้ ร้ราาสค่งนาวไับัลมหส่ส่่รนงู อ้ ุนเกตก่ินิดาไตร่ปร็ลาดแส่ภลัญะาลษผักู้บ่ส่ษิรนณโิ ค์ภเ์้าคพจิท้�อำา�งัรพภิบั วารกคอเปคง็วรรา่ะ้�อผชงีูป้าต็่ชรรีะนวกแจอลวบัดะ
ภาคอตุ ่ส่าหกรรมส่ามารถูซึ่้�อหาได้ เป็น็ ต่น้

อย่างไรก็ต่าม การแก้ไขป็ัญหามลพิิษอากาศจะต่้องม่ความจาำ เป็็นในการออกนโยบายท่�ต่รงเป็้า
โดยต่้องม่ข้อมูลท�่ถููกต่้องและครบถู้วนจากแหล่งกาำ เนิดท�่แท้จริงก่อน ซึ่�่งป็ัจจุบันข้อมูลคุณ์ภาพิ
อากาศเหลา่ น่�มเ่ พิ่ยงขอ้ มูลการเผาจากภาคเกษต่รจากจุดความร้อนแค่บางพิ�้นท่� แต่่ข้อมูลแหลง่
กาำ เนิดมลพิิษจากภาคอุต่ส่าหกรรมแทบไม่ม่ข้อมูลเลยว่ามาจากภาคส่่วนไหน ป็ริมาณ์การป็ลด
ป็ล่อยเท่าไหร่ จ่งทาำ ให้นักวิชีาการหร้อผู้ท�่ม่ส่่วนเก่�ยวข้องไม่ส่ามารถูหาป็ริมาณ์การป็ลดป็ล่อย
ผลกระทบ และมาต่รการไดท้ นั ท่วงท่ แต่ท่ �ังน�่ ในป็ัจจุบนั ทุกภาคส่ว่ นและป็ระชีาชีนเริม� เล็งเหน็
ถอู่งาคกวาาศมใหส่้ทำาคเุ ลญั าใลนงกโาดรยแสก่าไ้ มขาป็รญั ถูหเราิ�มฝุจ่น�ุ ากPกMาร2.แ5 กกป้ ัน็ญั มหากาขง่า�่นยๆเพิจ�อ้ ามกส่ ภ่่วานครป่ว็รมะใชนีากชาีนรแแลกะไ้ ขเกป็ษัญตห่รากมรลเพชิีษิ่น
การไมเ่ ผาขยะ หญา้ แหง้ หรอ้ พิช้ ีผลทางการเกษต่รต่า่ งๆ รวมถูง่ ภาคเอกชีนมก่ ารต่รวจส่อบส่ภาพิ
รถูยนต่์ การบริหารจัดการงานกอ่ ส่รา้ ง และการควบคุมการป็ลดป็ลอ่ ยมลพิษิ จากกจิ การโรงงาน
อุต่ส่าหกรรม เพิ�้อร่วมกันเป็็นส่่วนหน�่งในการแก้ไขป็ัญหาอย่างรอบด้านในการลดป็ริมาณ์ฝุุ่�น
ละอองขนาดเล็กในอากาศของป็ระเทศไทย

204

อา้ งอิง

[1] Willeke, K., Baron, P.A., Reinhold, V.N. 2011. Aerosol Measurement: Principles,
Techniques, and Applications.
[2] Brook, R.D., Franklin, B., Cascio, W., Hong, Y., Howard, G., Lipsett, M., Luepker,
R., Mittleman, M. 2004. Air Pollution and Cardiovascular Disease: A Statement
for Healthcare Professionals From the Expert Panel on Population and
Prevention Science of the American Heart Association. Circulation, 109:
2655-2671.
[3] กัรมโรงงานอุตื่สู้าห้กัรรม. 2547. ตื่ำาราระบบบาำ บดั มลื่พษิ ์อากัาศ. กัระทรวงอุตื่สู้าห้กัรรม.
ศ้นย์บริกัารวิชากัารแห้�งจำุฬาลื่งกัรณ์มห้าวิทยาลื่ัย. กัองจำัดกัารคุณภาพอากัาศแลื่ะเสู้่ยง.
คุณภาพอากัาศจำากัสู้ถัานต่ ื่รวจำวดั ในประเทศไทย. [ออนไลื่น์] เขั้าถังึ ได้จำากั https://www.
iqair.com/th/thailand/bangkok.
[4] Venter, Z.S., Barton, D.N., Gundersen, V., Figari, H., Nowell, M. (2020). Urban
nature in a time of crisis: recreational use of green space increases during the
COVID-19 outbreak in Oslo, Norway. Environ. Res. Lett, 15, 104075.
[5] จเชำาย่ กังใhหt้มtp�นsิว:/สู/้.์ wรwับwมอ่.cฝุhุ่น� iaPnMgm2.5aดin้วeยwวิธs.่กcัาoร.แthกั/้ปpัญagห้eา/ขัaอrงcตhื่�าivงeปsร/ะ8เ8ท8ศ2.1[7อ.อนไลื่น]์ เขั้าถังึ ได้
[6] ประชาชาตื่ิธุรกัิจำ. ศ้นย์วิจำัยกัสู้ิกัรไทยช่� “ฝุุ่�น hPtMtp2.s5:/ท/w่�รุนwแwรง.pขัr�ึนa”chสูa้�อcกhัรaะtท.nบeเtศ/รfiษn์aฐกnัิจcำสeู้ง้/
ถังึ 6 พันลื่า้ นบาท [ออนไลื่น์] เขั้าถัึงได้จำากั
news-413478
[7] nไทeยt/โmพสaู้ตืi่n์. /PdMet2a.5ilก/ั2ร9ะ5ท7บ7เ.ศรษ์ฐกัิจำ. [ออนไลื่น์] เขั้าถัึงได้จำากั https://www.thaipost.
[8] Businessinsider, ‘China Is Finally Updating Its Air Pollution Laws’, Stian
Reklev- Reuters, 23 December 2014, http://www.businessinsider.com/
r-china-drafts-new-law-to-fight-air-pollution-xinhua-2014-12.
[9] ศ้นย์วิจำัยยุทธศาสู้ตื่ร์ไทย-จำ่น. แนวทางขัองจำ่นในกัารสู้�งเสู้ริมกัารปกัป้องสู้ิ�งแวดลื่้อมแลื่ะ
ระบบนิเวศอย�างรอบด้าน รวมทั�งกัารขัจำัดมลื่พษิ ์ท�งั ทางอากัาศ นาำ� แลื่ะดิน. สู้ำานกั ังานคณะ
กัรรมกัารวิจำัยแห้�งชาตื่ิ. [ออนไลื่น์] เขั้าถัึงได้จำากั http://www.vijaichina.com/
articles/1030.

205

มลพิ ษ์ทางอากุาศ โดย
ด้ร.วรนุช ด้่ละมัน และ
(PM2.5) ทำาให้ ศ. ด้ร.ศิวัช พิงษ์เพิ่ ยจัันทร์
สัุขภิาพจัิติของเด็กุ
เผู้ยแพิร่ใน
แย่ลงหรือไม่? https://mgronline.com/daily/
detail/9640000085501
วันท่� 30 ส.ค. 2564

ท่ม� าภาพ: Marazziti et al., 2021 [22]

มลพิิษทางอากาศเป็็นป็ัญหาดา้ นส่ง�ิ แวดลอ้ มทเ�่ กิดข่�นท�ัวโลกรวมท�ังป็ระเทศไทย ป็ญั หาท�่เกิดข่น�
แส่ดงใหเ้ หน็ ถู่งผลกระทบในหลายมติ ่ิ เชี่น ผลกระทบด้านเศรษฐกิจ สุ่ขภาพิ ส่�ิงแวดล้อม และ
ส่งั คม ในหลายป็ระเทศใหค้ วามส่าำ คญั และทำาการศก่ ษาเพิอ้� หาทางแกป้ ็ญั หามลพิษิ ทางดา้ นอากาศ
ปอ็ยระา่ งเทจศรงิอจองั กโดกยฎเหฉมพิาายะหป็รญั อ้ หขาอ้ เบรอ้�งั คงฝบัุ่นุ�ดลา้ นะอส่อง�ิ แงวPดMล2อ้ .5มตส่่วั าำ อหยรา่ บั งปเ็ชีรน่ ะเกดาน็ รทแวั�กไป้ ป็็ญั แลหะามเชีก่ งิ านรโอยอบกากยฎมหห่ มลาายย
พิเิ ศษเฉพิาะเรอ้� งทเ่� กย่� วกบั อากาศขน่� มาบงั คบั ใชี้ เชีน่ ป็ระเทศญป่� ็นุ� มก่ ารใชีก้ ฎหมายส่ง�ิ แวดลอ้ ม
พิ�้นฐานและกฎหมายควบคมุ มลพิษิ ทางอากาศ (Basic Environment Law และ Air Pollution
Control Law) ป็ระเทศจ่น ม่การบังคับใชี้พิระราชีบัญญัต่ิส่�ิงแวดล้อมพิ�้นฐานและพิระราชี
บัญญตั ่ิควบคุมมลพิิษทางอากาศ (Basic Environment Act และ Air Pollution Control Act)

206

ป็ระเทศอังกฤษม่การใชี้พิระราชีบัญญัต่ิคุ้มครองส่ิ�งแวดล้อมและพิระราชีบัญญัต่ิอากาศบริสุ่ทธิ�
(Environmental Protection Act และ Clean Air Act)
นอกจากนย�่ ังมป่ ็ระเทศอินเดย่ เยอรมัน ส่วเ่ ดน ออส่เต่รเลย่ นิวซึ่แ่ ลนด์ และอ่กหลายป็ระเทศ
[แ1ล]ะทเทใ่� ชคีว้ โธินก่ โาลรยแส่ ่กมป้ ยั็ญัใหหมาเ่ ฝขุ่น�ุา้ มลาะชอีว่อยงส่PนMบั 2ส.่5นในุนใเนชีงิกนาโรยแบกาป้ ็ยญั ขหณา์ะเชทีน่ ใ�่ นป็หรละาเทยๆศจปน่็รสะ่รเทา้ งศหออาฟศอยั กงาอนากวจิาศยั
คทวม�่ า่ขมนพาิิเดศคษวขาอมงส่หูงอ6ค0อยเมXต่iaรnข่น� Sทmเ่� มoอ้ gงTซึ่o่อwานerเพนิอ�้อเกปจ็น็ ากกาชีรว่ ลยดใหฝุุ่�น้อาลกะาอศอมง่คPุณ์Mภ2า.5พิใทน�ด่ ชี่ข�นั น่� บแรลร้วยราะกบาบศ
การทาำ งานของหอฟอกอากาศทั�งหมดใชี้พิลังงานจากแส่งอาทิต่ย์ซึ่�่งเป็็นพิลังงานส่ะอาดไม่ก่อ
ให้เกิดมลพิิษเพิ�ิมข�่นจากการใชี้หอฟอกอากาศน�่ นอกจากน�่ยังพิบว่าเทคโนโลย่หอฟอกอากาศ
ถูกู นำาไป็ส่รา้ งในฮอ่ งกง และเม�อ้ ไม่นานมาน่ป� ็ระเทศอนิ เด่ยเพิิง� เป็ิดต่ัวหอฟอกอากาศแห่งแรกท�่
ถููกส่ร้างข่�นในกรุงนิวเดล่ โดยมุ่งเป็้าไป็ท�่การลดมลพิิษทางอากาศท่�เป็็นต่้นเหตุ่ของการเส่่ยชี่วิต่
ก่อนวัยอันควรของป็ระชีาชีนหลายพิันคนในทุกป็ี อย่างไรก็ต่าม การแก้ป็ัญหามลพิิษเก�่ยวกับ
ฝุ่�นุ ละออง PM2.5 ยงั คงต่อ้ งดาำ เนินการต่่อไป็
จากท่�ผู้เข่ยนกล่าวมาข้างต่้นว่าผลกระทบท่�เกิดจากป็ัญหามลพิิษทางด้านอากาศส่ามารถูส่่งผล
กมรนะษุ ทยบใ์ นในแหงข่ลอางยม“สติ ่่ขุิ บภทาพคิจวติา่ม”ฉรบายับงนา่จ�นะกขาอรกวจิลยั่าขวถอูง่งผSลuกsรaะnทnบaจRาoกbฝุe่น�ุ rtลsะแอลอะงคณP์Mะซ2ึ่.5ง่� ททำา�เ่กกาดิ รขศ่�นก่ กษับา
2วจิ8ยั4เกคย่�นวใกนบั ลกอานรสด่ำาอรนวจป็มรละพเิทษิ ศทอาังงกอฤากษารศาNยOงา2น, PวMจิ ัย2.ไ5ดแร้ ละะบปไุ็ญัว้วห่าาคสณุ่ขุ์ภภาาพพิิอจติา่กในาตศ่วัไมอ่ดยอ่า่ งาเจดเก็กจย�่ าำวนขว้อนง
กับป็ัญหาสุ่ขภาพิจิต่มากข่�น และผลการศ่กษาม่การบ่งชี่�ถู่งหลักฐานความส่ัมพิันธ์ระหว่างการ
ส่มั ผสั ่กบั มลพิษิ ทางส่ง่ ผลใหเ้ ดก็ อายุ 18 ป็ี เกดิ ภาวะโรคซึ่ม่ เศรา้ ขน�่ ได้ [2] มก่ ารวนิ จิ ฉยั พิบอาการ
ของป็ัญหาทางสุ่ขภาพิจิต่ในเด็กและวัยรุ่นทั�วโลกพิบอยู่ท่�ป็ระมาณ์ 10-20% [3] อุบัต่ิการณ์์
และอายุของผู้ม่ป็ัญหาสุ่ขภาพิจิต่อาจแต่กต่่างกันไป็ต่ามการวินิจฉัย แต่่ป็ัญหาทั�งหมดส่ามารถู
เกดิ มาจากต่น้ เหต่ทุ ไ�่ ดร้ บั ผลกระทบดา้ นลบจากดาำ รงชีว่ ติ ่ในหลายแงม่ มุ รวมทงั� กจิ วตั ่รป็ระจาำ วนั
การมป่ ็ฏิส่ัมพินั ธ์ทางส่งั คม และผลส่ัมฤทธ�ิทางการศ่กษา เป็น็ ต่้น [4,5]
จากผลการวิจัยแส่ดงให้เห็นว่าโรคจิต่เภทท่�แส่ดงในผู้ใหญ่ส่่วนใหญ่จะม่อาการเริ�มต่้นต่ั�งแต่่ใน
วัยเด็กและชี่วงวัยรุ่น [6] การท�่ส่ามารถูระบุถู่งป็ัจจัยเส่่�ยงในระยะเริ�มต่้นได้นั�นอาจจะชี่วยให้
ส่ามารถูวางแผนเพิ้�อป็้องกันไม่ให้เกิดป็ัญหาสุ่ขภาพิจิต่ข�่นในท�่เด็กและเยาวชีนท่�กำาลังเต่ิบโต่
ข้อมูลก่อนหน้าน�่พิบว่าในเขต่พิ�้นท่�เม้องจะพิบป็ริมาณ์การต่รวจวินิจฉัยทางจิต่เวชีในผู้ใหญ่และ
เดก็ จำานวนมาก [7, 8] ซึ่ง�่ มป่ ็จั จยั ทางส่งิ� แวดลอ้ มหลายอยา่ งบง่ ชีใ่� หเ้ หน็ ถูง่ ความแต่กต่า่ งระหวา่ ง
ส่ภาพิแวดลอ้ มในเม้องและชีนบท รวมถูง่ คณุ ์ภาพิอากาศทแ�่ ต่กต่่างกันดว้ ย การส่ัมผสั ่กบั มลพิิษ
ทางอากาศในระดับสู่งเป็็นป็ัจจัยเส่่�ยงทาำ ให้เกิดโรคหัวใจ หลอดเลอ้ ด และระบบทางเดินหายใจ
[9] ส่่วนหน�ง่ พิบวา่ เป็็นผลมาจากการเกดิ ภาวะการอักเส่บและภาวะความเครย่ ดข่�น [10] ภาวะ
ดังกล่าวได้รับการแนะนาำ ว่าม่บทบาทส่ำาคัญในการวินิจฉัยส่าเหตุ่ทางจิต่เวชีซึ่่�งชี่�ให้เห็นถู่งความ
เชี้�อมโยงระหว่างการส่ัมผัส่มลพิิษทางอากาศและอุบัต่ิการณ์์ป็ัญหาสุ่ขภาพิจิต่ม่ความเป็็นไป็ได้
[11] การวิจัยเชีิงทดลองในส่ัต่ว์ และการชีันสู่ต่รศพิในมนุษย์ [12,13] แส่ดงให้เห็นว่ามลพิิษ
อากาศโดยเฉพิาะอย่างยิ�งฝุุ่�นขนาดเล็กและละเอ่ยดมากส่ามารถูเข้าสู่่ส่มองได้และกระตุ่้นให้เกดิ

207

การอักเส่บของเส่้นป็ระส่าท [14] โดยเฉพิาะอย่างยิ�งในวัยเด็กและวัยรุ่นอาจส่่งผลกระทบมาก
กวา่ ผใู้ หญ่เนอ�้ งมาจากการพิัฒนาส่มองอยา่ งต่อ่ เน้�อง
นอกจากน�่เด็กม่อัต่ราการหายใจต่่ออัต่ราส่่วนขนาดร่างกายท�่สู่งกว่า และมักจะใชี้เวลาอยู่กลาง
แจ้งมากกวา่ ผใู้ หญ่ซึ่�่งเพิิ�มความเส่่ย� งต่อ่ การส่มั ผัส่กับมลพิิษทางอากาศ นอกจากน่ย� ังมร่ ายงานท�่
แส่ดงให้เห็นความส่ัมพิันธ์ระหว่างมลพิิษทางอากาศกับโรคจิต่เภทในผู้ใหญ่พิบว่าม่ความส่ัมพิันธ์
รต่ะวั หต่าวย่าขงก่�นา[ร1ส5่ัม, ผ16ัส่,ก1ับ7]PสM่าำ ห2.5รบั แกลาะรกศา่กรษกา่อในใหเด้เก็กิดพิอบาวกา่ าครววาิตม่กส่กัมังพิวันลธ์รภะาหววะ่าซงึ่่กมาเศรสร่้าัมผแสั ่ลกะับกมาลรพฆิิษ่า
ทางอากาศม่ผลต่่ออตั ่ราท่�ส่งู ข�่นของโรคส่มาธสิ ่ั�น [18] ออทิส่ต่กิ [19] อาการวิต่กกงั วล ซึ่ม่ เศรา้
[20] และป็ัญหาพิฤต่ิกรรมในเด็ก พิบว่าม่รายงานอัต่ราการจ่ายยาจิต่เวชีท่�เพิ�ิมข�่นในเด็กและ
วยั รนุ่ ท่อ� าศยั อยใู่ นพิ�้นท่ท� ่�มค่ วามเข้มขน้ ของมลพิษิ ทางอากาศส่งู ขน�่ [21]
อย่างไรก็ต่าม การศ่กษาความส่ัมพิันธ์ระหว่างมลพิิษอากาศกับอาการป็�วยทางจิต่เวชียังคงม่
ป็ัจจัยจำากัดอยู่ค่อนข้างมาก เน�้องจากกลุ่มต่ัวอย่างสุ่ขภาพิจิต่อาจต่รวจพิบได้น้อยเกินไป็ทำาให้
เกิดอคต่ิในผลลัพิธ์ และไม่ส่ามารถูอนุมานความเก่�ยวข้องกับผลลัพิธ์ด้านสุ่ขภาพิจิต่ท่�เฉพิาะ
เจาะจงได้ ผู้เข่ยนเชี้�อว่าป็ัญหาท�่เก่�ยวข้องกับสุ่ขภาพิจิต่ท่�ม่ส่าเหตุ่มาจากมลพิิษทางส่ิ�งแวดล้อม
เป็น็ ส่ง�ิ ท�ห่ ลก่ เลย�่ งได้ยาก ดังนน�ั การศก่ ษาในเชีิงล่กเพิอ้� ศ่กษาความส่ัมพินั ธท์ �่อาจเกิดขน�่ ระหวา่ ง
การส่ัมผัส่มลพิิษทางอากาศในวัยเด็กและป็ัญหาสุ่ขภาพิจิต่จะชี่วยหาส่าเหตุ่และดำาเนินการวาง
แนวทางป็้องกันส่ำาหรับเด็กและเยาวชีนของป็ระเทศต่อ่ ไป็ในอนาคต่ได้
แนวทางและวธิ ก่ ารรับมอ้ กบั ความเครย่ ดท�เ่ กิดมาจากป็ัญหาฝุ่น�ุ ละออง PM2.5 [23]
ผลกระทบของความเคร่ยดมักจะก่อต่ัวข�่นเม�้อต่้องเผชีิญกับป็ัญหาต่ิดต่่อกันเป็็นระยะเวลานาน
เนอ�้ งจากป็จั จยั ทางอารมณ์ม์ บ่ ทบาทส่ำาคญั ในการทำาใหเ้ กดิ ความเครย่ ด จง่ จาำ เป็น็ ทจ�่ ะต่อ้ งป็ฏบิ ตั ่ิ
ต่ามขั�นต่อนดังต่่อไป็น่�เพิ�้อรักษาสุ่ขภาพิ ชี่วยให้มองโลกในแง่ด่ และป็้องกันการเกิดป็ัญหาทาง
สุ่ขภาพิจิต่
1. ขอความชี่วยเหล้อ การขอความชี่วยเหล้อหร้อคำาแนะนาำ จากหน่วยงานท�่ให้บริการด้าน
สุ่ขภาพิจติ ่และบุคลากรท่�ม่ความเชีย่ วชีาญอยเู่ ส่มอ หากส่งั เกตุ่พิบวา่ ต่วั เองหร้อคนในครอบครัว
ม่พิฤต่ิกรรมท่�แส่ดงออกถู่งความเคร่ยด หนักใจไม่ส่ามารถูรับม้อกับเหตุ่การณ์์ต่่างๆ รอบต่ัวได้
ต่้องใชี้ยาหร้อแอลกอฮอล์เพิ�้อรับม้อกับส่ถูานการณ์์ นั�นแส่ดงว่าคุณ์ต่้องได้รับการชี่วยเหล้อจาก
ผเู้ ชี�่ยวชีาญด้านส่ขุ ภาพิจติ ่เพิอ�้ ชีว่ ยในการแก้ป็ัญหาทเ�่ กิดข่�น
2. เรย่ นรสู้ ่ัญญาณ์ของความเครย่ ด หากคุณ์หร้อคนในครัวครอบเรมิ� ม่อาการนอนหลับยาก โกรธ
งา่ ย ซึ่่มเศรา้ หรอ้ รสู้ ่่กไม่ม่เรย่� วแรงในการทำากิจวัต่รป็ระจำาวนั น�ัน อาจบ่งบอกได้วา่ คณุ ์กำาลงั ร้สู ่่ก
ถูง่ ผลกระทบจากความเคร่ยด เรม�ิ หาส่าเหตุ่และแกไ้ ขต่ัง� แต่่เน�ินๆ เพิ�อ้ ไมใ่ หอ้ าการแย่ลง
3. ออกกาำ ลังกายอย่างส่ม�าำ เส่มอ การวิจัยพิบว่าการออกกำาลังกายแบบแอโรบิกเป็็นป็ระจำาชี่วย
ลดระดับความต่่งเคร่ยดโดยรวมได้ แม้แต่่กิจกรรมแอโรบิกเพิ่ยงแค่ห้านาท่ก็ส่ามารถูส่่งผลด่ใน
การลดความเคร่ยด นอกจากน�่การออกกาำ ลังกายแบบผ่อนคลาย เชี่น การเล่นโยคะก็เป็็นการ
ชี่วยไดเ้ ชี่นกัน

208

ค4.วาลมดเคกรา่ยรดส่ทัม่�เผพัสิ่�ิมกมับามกลขภ�่นาวดะังนเั�นน�้อจง่งจคาวกรมลดลกภาารวสะ่ัมดผ้าัสน่กฝุ่ับุ�นมลละพอิิษอทง าPงอMา2ก.5าศเป็ใ็นนสก่ารเณห์ต่ทุ่ก�่ห่อลใ่กหเล้เก�่ยิดง
ไม่ได้ส่ำาหรับบ้านหร้ออาคารท่�ต่ั�งอยู่ในพิ�้นท�่ซึ่�่งม่ค่าฝุุ่�นละอองเกินมาต่รฐานอยู่บ่อยครั�ง อาจ
แก้ป็ัญหาโดยการต่ิดต่�ังเคร�้องฟอกอากาศในท่�อยู่อาศัยเพิ้�อชี่วยกำาจัดมลภาวะในอากาศท่�เพิิ�ม
ความเคร่ยดในบ้านของคุณ์

5. พิกั ผอ่ นใหเ้ พิย่ งพิอ ต่อ้ งดแู ลส่ขุ ภาพิรา่ งกายใหแ้ ขง็ แรงอยเู่ ส่มอ การนอนหลบั ทเ�่ หมาะส่มควร
นอนให้ได้อย่างน้อยวันละ 6-8 ชี�ัวโมง เพิ�้อให้ร่างกายได้รับการพิักผ่อนท่�เพิ่ยงพิอและเป็็นการ
ลดความเคร่ยดไดอ้ ก่ วิธห่ นง่�

อา้ งองิ

[1] คนึงนิจำ ศร่บัวเอ่�ยม. “ไดอาร่�ความคิด…เราม่สู้ิทธิท่�จำะห้ายใจำอากัาศสู้ะอาด?” [ออนไลื่น์].
แห้ลื่ง� ท�่มา https://thailandcan.org/knowledge

[2] S. Roberts, L. Arseneault, B. Barratt, S. Beevers, A. Danese, C. L. Odgers, T. E.
Moffitt, A. Reuben, F. J. Kelly, H. L. Fisher. Exploration of NO2 and PdMat2.a5 air
pollution and mental health problems using high-resolution in
London-based children from a UK longitudinal cohort study. Psychiatry
Research., 272. (2018), pp.8-17

[3] G. V. Polanczyk, G. A. Salum, L. S. Sugaya, A. Caye, L. A. Rohde. Annual
research review: a meta-analysis of the worldwide prevalence of mental
disorders in children and adolescents. J. Child Psychol. Psychiatry Research.
56 (2015), pp.345–365

[4] J.D. McLeod and K. Kaiser. Childhood emotional and behavioral problems
and educational attainment. Am. Sociol. Rev., 69, (2004), pp.636–658.

[5] Parker C., Whear R., Ukoumunne O.C., Bethel A., Thompson-Coon J., Stein K.
School exclusion in children with psychiatric disorder or impairing
psychopathology: a systematic review. Emot. Behav. Diffic. 2015; 20:229–251.

[6] J. Kim-Cohen, A. Caspi, T.E. Moffitt, H. Harrington, B.J. Milne, R. Poulton Prior
juvenile diagnoses in adults with mental disorder: developmental
follow-back of a prospective-longitudinal cohort Arch. Gen. Psychiatry,
60 (2003), pp. 709-717

[7] J. Newbury, L. Arseneault, A. Caspi, T.E. Moffitt, C. Odgers, H.L. Fisher
Cumulative effects of neighborhood social adversity and personal crime
victimization on adolescent psychotic experiences Schizophr. Bull., 44 (2)
(2018), pp. 348-358

209

[8] J. Peen, R. Schoevers, A. Beekman, J. Dekker The current status of urban-rural
differences in psychiatric disorders Acta Psychiatr. Scand., 121 (2010), pp. 84-93

[9] F.J. Kelly, J.C. Fussell Air pollution and public health: emerging hazards and
improved understanding of risk Environ. Geochem. Health, 37 (2015),
pp. 631-649

[10]R.J. Laumbach, H.M. Kipen, S. Ko, K. Kelly-McNeil, C. Cepeda, A. Pettit, et al.
A controlled trial of acute effects of human exposure to traffic particles on
pulmonary oxidative stress and heart rate variability Part. Fibre Toxicol.,
11 (2014), pp. 1-12

[11]M. Guxens, J. Sunyer Deu A review of epidemiological studies on
neuropsychological effects of air pollution Swiss Med. Wkly, 141 (2012),
p. w13322

[12]S. Levesque, T. Taetzsch, M.E. Lull, U. Kodavanti, K. Stadler, A. Wagner, et al.
Diesel exhaust activates and primes microglia: air pollution,
neuroinflammation, and regulation of dopaminergic neurotoxicity Environ.
Health Perspect., 119 (2011), pp. 1149-1155

[13]L. Calderón-Garcidueñas, A.C. Solt, C. Henríquez-Roldán, R. Torres-Jardón, B.
Nuse, L. Herritt, et al. Long-term air pollution exposure is associated with
neuroinflammation, an altered innate immune response, disruption of the
blood-brain barrier, ultrafine particulate deposition, and accumulation of
amyloid β-42 and α-Synuclein in children and young adults Toxicol. Pathol.,
36 (2008), pp. 289-310

[14]M.L. Block, L. Calderón-Garcidueñas Air pollution: mechanisms of
neuroinflammation and CNS disease Trends Neurosci., 32 (9) (2009), pp.
506-516

[15]M.C. Power, M.-A. Kioumourtzoglou, J.E. Hart, O.I. Okereke, F. Laden, M.G
. Weisskopf The relation between past exposure to fine particulate air
pollution and prevalent anxiety: observational cohort study BMJ, 350 (2015),
p. h1111, 10.1136/bmj.h1111

[16]Y.-H. Lim, H. Kim, J.H. Kim, S. Bae, H.Y. Park, Y.-C. Hong Air pollution and
symptoms of depression in elderly adults Environ. Health Perspect., 120
(2012), pp. 1023-1028

[17]A.V. Bakian, R.S. Huber, H. Coon, D. Gray, P. Wilson, W.M. McMahon, et al.
Acute air pollution exposure and risk of suicide completion Am. J. Epidemiol.,
181 (2015), pp. 295-303 [18] J.-Y. Min, K.-B. Min Exposure to ambient PM10

210

and NO2 and the incidence of attention-deficit hyperactivity disorder in
childhood Environ. Int., 99 (2017), pp. 221-227
[19]T.A. Becerra, M. Wilhelm, J. Olsen, M. Cockburn, B. Ritz Ambient air pollution
and autism in Los Angeles County, California Environ. Health Perspect., 121
(2013), pp.380-386
[20]F.P. Perera, D. Tang, S. Wang, J. Vishnevetsky, B. Zhang, D. Diaz, et al. Prenatal
polycyclic aromatic hydrocarbon (PAH) exposure and child behavior at age
6–7 years Environ. Health Perspect., 120 (2012), pp. 921-926
[21]A. Oudin, L. Bråbäck, D.O. Åström, M. Strömgren, B. Forsberg Association
between neighbourhood air pollution concentrations and dispensed
medication for psychiatric disorders in a large longitudinal cohort of Swedish
children and adolescents BMJ Open, 6 (2016), Article e010004
[22]D. Marazziti, P. Cianconi, F. Mucci, L. Foresi, I. Chiarantini, A. D. Vecchia,
Climate change, environment pollution, COVID-19 pandemic and mental
health. Sci. Total Environ. SCI., 773, (2021), 145182
[23]IQAir. “Air pollution, stress and your health” [ออนไลื่น]์ . แห้ลื่ง� ทม�่ า https://www.
iqair.com/us/blog/health-wellness/air-pollution-stress-and-your-health

211

PM2.5 กุับกุาร โดย
แสัดงออกุทาง ด้ร.โฉุมศร่ ช้ช่วย และ
ศ. ด้ร.ศิวัช พิงษ์เพิ่ ยจัันทร์
พฤติิกุรรมและกุาร
เผู้ยแพิร่ใน
กุ่ออาชญากุรรม https://mgronline.com/daily/
detail/9640000086204
วันท่� 31 ส.ค. 2564

ป็ญั หามลภาวะทางอากาศนอกจากจะส่ง่ ผลเส่ย่ ต่อ่ ส่ขุ ภาพิรา่ งกายแลว้ ยงั ส่ง่ ผลต่อ่ ส่ขุ ภาพิจติ ่และ
พิฤต่ิกรรมของคนเราในทางท�่ไม่ด่อ่กด้วย และยังม่การค้นพิบความเชี้�อมโยงระหว่างมลพิิษทาง
อากาศกับอัต่ราการก่ออาชีญากรรมรุนแรงท่�เพิ�ิมข่�น นักวิทยาศาส่ต่ร์ส่�ิงแวดล้อม นักส่ถูิต่ิ และ
นักเศรษฐศาส่ต่ร์ ระบุว่าระดับความรุนแรงของมลพิิษทางอากาศในแต่่ละพิ�้นท�่ ม่ความส่ัมพิันธ์
เกย่� วข้องกับอัต่ราการก่ออาชีญากรรมทเ่� พิ�มิ ส่งู ขน�่ ในท้องถูน�ิ นั�นอยา่ งมาก โดยเฉพิาะอย่างยิง� กบั
กรณ์่ทำารา้ ยรา่ งกายจนเป็น็ เหตุ่ให้ผอู้ ้�นไดร้ บั อันต่รายส่าหัส่ (aggravated assault) ซึ่�่งป็จั จบุ ันม่
หลกั ฐานส่นบั ส่นนุ ทางวชิ ีาการมากมายทบ�่ ง่ ชีถ�่ ูง่ ความเชีอ�้ มโยงระหวา่ งมลพิษิ ทางอากาศกบั ป็ญั หา
ท�เ่ กิดต่ามมาในอก่ หลายมติ ่ิ ทง�ั ส่ขุ ภาพิ เศรษฐกจิ และส่งั คม โดยเฉพิาะอย่างยงิ� ป็ัญหาทางดา้ น
ส่ขุ ภาพิทจ�่ ะเชีอ�้ มโยงไป็ส่อู่ ก่ หลายป็ญั หา โดยการศก่ ษาทางดา้ นระบาดวทิ ยาและพิษิ วทิ ยาแส่ดง
ใหเ้ หน็ วา่ มลพิษิ ทางอากาศมผ่ ลกระทบทง�ั ในระยะส่นั� และระยะยาวต่อ่ ป็ระชีากรทอ�่ าศยั อยใู่ นพิน้� ท่�
ทม่� ค่ ณุ ์ภาพิอากาศยำา� แย่ [1-3] ในดา้ นเศรษฐกจิ กม็ ง่ านวจิ ยั ทางเศรษฐศาส่ต่รท์ ม่� าส่นบั ส่นนุ ใหเ้ หน็
ว่าการส่ัมผัส่กับมลพิิษทางอากาศส่ามารถูส่่งผลเส่่ยต่่อสุ่ขภาพิและทาำ ให้ป็ระชีากรต่้องสู่ญเส่่ย
รายไดท้ ต่� ่อ้ งนำามาใชีใ้ นการรกั ษาโรคท�เ่ กิดจากการส่ัมผัส่กบั ส่ารมลพิิษในอากาศ [4-6] และการ
ขาดแรงงานในภาคการผลติ ่เน�้องจากการเจ็บป็ว� ยท่�เพิม�ิ ข่�น เป็็นต่้น [7-9]
กลไกท่�เชี�้อมโยงระหว่างมลพิิษทางอากาศในระยะยาวกับผลกระทบทางด้านสุ่ขภาพิท�่ไม่พิ่ง
ป็ระส่งคม์ กั จะไดร้ บั ความส่นใจและไดร้ บั การป็ระเมนิ มากกวา่ ผลกระทบทเ่� กดิ ระยะส่นั� อยา่ งเชีน่
การป็ระเมนิ ผลกระทบทางดา้ นโรคเรอ�้ รงั ต่า่ งๆ ป็ญั หาระบบทางเดนิ หายใจ โรคหลอดเลอ้ ดส่มอง
มะเรง็ ป็อด ต่ลอดจนภาวะส่มองเส่้อ� มและโรคอัลไซึ่เมอร์ แต่ม่ ่หลกั ฐานเพิิ�มข่�นเร้�อยๆ ทช่� ี�่ให้เหน็
วา่ มลพิษิ ทางอากาศไมเ่ พิย่ งส่ง่ ผลกระทบต่อ่ ส่ขุ ภาพิของเรา แต่่ยงั ส่ง่ ผลต่อ่ พิฤต่กิ รรมของเราดว้ ย
เชี่นกัน [10] จากการศ่กษาในเซึ่�่ยงไฮ้และในลอส่แองเจลิส่ พิบว่าป็ริมาณ์ความเข้มข้นของ
ฝุ่�ุนละอองในระดับท�่สู่งข�่นจะเพิิ�มพิฤต่ิกรรมท�่กระทำาผิดของวัยรุ่นในเขต่เม้องเพิิ�มมากข่�นด้วย
นอกจากนก่� ารส่มั ผสั ่กบั มลพิษิ ทางอากาศยงั ส่ามารถูทำาใหเ้ กดิ การอกั เส่บในส่มองได้ ยง�ิ ไป็กวา่ นน�ั
อนุภาคฝุุ่�นละอองขนาดเล็กยังเป็็นอันต่รายต่่อส่มองท่�กำาลังพิัฒนา เน�้องจากมันส่ามารถูทาำ ลาย
ส่มองและโครงข่ายป็ระส่าท และส่่งผลต่่อพิฤต่ิกรรมของมนุษย์ [11,12] โดยม่หลักฐานบ่งชี�่ว่า

212

วิถู่กลไกแบบเด่ยวกันน�่ม่ผลต่่อการพิัฒนาทักษะการเร่ยนรู้ การแส่ดงออกทางพิฤต่ิกรรม (เชี่น
ก้าวร้าว ต่่อต่้านส่ังคม) ซึ่�่งเกิดจากผลกระทบระยะส่�ันท�่เกิดจากมลพิิษทางอากาศและม่ความ
เชี้�อมโยงท�่เก่�ยวข้องกับอัต่ราการก่ออาชีญากรรมหร้อความรุนแรงเพิิ�มมากข่�นในส่ังคมเม้อง
[13,14]
จากงานวิจัยท�่ได้กล่าวมาข้างต่้นแส่ดงให้เห็นว่าการส่ัมผัส่กับมลพิิษทางอากาศในระดับท่�สู่งข�่น
อาจเพิมิ� ความเส่ย่� งต่อ่ ภาวะส่ขุ ภาพิจติ ่รวมทงั� ภาวะซึ่ม่ เศรา้ ซึ่ง่� จะส่ง่ ผลอยา่ งมากต่อ่ ความส่ามารถู
ในการรบั รู้และอาจทำาให้อตั ่ราการเกดิ อาชีญากรรมเพิิม� ข่น� ดังนั�น ในอนาคต่อนั ใกล้อาจถูง่ เวลา
แลว้ ทร�่ ะดบั มลพิษิ ทางอากาศจะถูกู นาำ มาใชีเ้ ป็น็ มาต่รการในการต่ดิ ต่ามอตั ่ราการเกดิ อาชีญากรรม
ซึ่ง่� มอ่ า้ งองิ จากการศก่ ษาของ London School of Economics พิบแงม่ มุ ทน�่ า่ ต่กใจของงานวจิ ยั
นค่� อ้ การทอ่� าชีญากรรมเลก็ นอ้ ย อยา่ งเชีน่ การโจรกรรม (รวมถูง่ การขโมยของในรา้ นและการลว้ ง
กระเป็�า) ไดร้ ับผลกระทบอย่างมากจากระดบั มลพิิษทางอากาศ นอกจากน่�ยงั มก่ ารเป็รย่ บเทย่ บ
ขอ้ มลู อาชีญากรรมพิบการกอ่ เหตุ่ 1.8 ลา้ นครง�ั ในชีว่ งส่องป็เี มอ้� เทย่ บกบั ขอ้ มลู มลพิษิ ทางอากาศ
จากเขต่เม้อง ซึ่�่งในการศ่กษาได้ม่การวิเคราะห์พิิจารณ์าป็ัจจัยต่่างๆ ร่วมด้วย เชี่น อุณ์หภูมิ
ความชี�้น และป็ริมาณ์น�ำาฝุ่น ชี่วงวันในส่ัป็ดาห์ และฤดูกาลต่่างๆ และผลการศ่กษาน่�ส่ามารถู
ส่รุป็ได้ว่าอัต่ราการเกิดอาชีญากรรมในลอนดอนเพิ�ิมข่�น 0.9% เม้�อดัชีน่คุณ์ภาพิอากาศ (AQI)
เพิม�ิ ข่น� และเมอ�้ AQI สู่งกวา่ 35 ก็ส่ง่ ผลใหอ้ ัต่ราการเกิดอาชีญากรรมเพิิ�มขน�่ 2.8% โดยมลพิิษ
ทางอากาศม่อิทธพิ ิลต่อ่ อาชีญากรรมทัง� ในย่านท่�รา�ำ รวยและยากจนท�ส่ ่ดุ ของลอนดอน [15] และ
จใแนาลสกะ่หกOารzรัฐoศอn่กเมeษร)ากิ ตค่าอ่วาอโมดัต่สยร่ัมกากาพิราันปร็ธกร์ขอ่ะออเมงามินชีลผญพลิาิษกกรทระราทมงอบหาขลกอาายงศกป็า(รPระMสเ่ภมั 2.ทผ5 ัสซแึ่่มง�่ลเละนพน้ิOษิ ไzปทo็ทาnงพ�่ eิอฤ)าตกก่กิับารศกรใามนรกรกะา้่อวยอระาา้สช่วี�ันญโดา(PกยMรกรา2มร.5
รวบรวมขอ้ มลู รายวนั โดยละเอย่ ดเกย่� วกบั อาชีญากรรม มลพิษิ ทางอากาศ และส่ภาพิอากาศเป็น็
เวลา 8 ป็ี ทั�วทง�ั ส่หรฐั อเมริกา จากการศ่กษาน่ส� ่ามารถูชี�ใ่ ห้เหน็ วา่ ระดบั ความเข้มขน้ ของมลพิษิ
ทางอากาศทม่� ค่ า่ ส่งู ข่น� จะส่ง่ ผลต่อ่ อตั ่ราการกอ่ อาชีญากรรมทส�่ ่งู ข่น� ดว้ ย โดยเฉพิาะอยา่ งยงิ� การ
ทาำ รา้ ยรา่ งกาย แต่ไ่ มม่ ค่ วามส่มั พินั ธก์ บั การเพิม�ิ ขน�่ ของมลพิษิ ทางอากาศกบั การกอ่ อาชีญากรรม
ต่่อทรัพิย์ส่ิน และการก่ออาชีญากรรมป็ระเภทการใชี้ความรุนแรงน�่จะส่่งผลกระทบท�ังในและ
1น0อ%กบา้ส่นามนาอรกถูจป็ารกะนหผ�่ ยลัดกต่า้นรทวิจุนยั อยาังชชีีญ่ใ� หา้เกหรน็ รวมา่ ไนดโ้ ย1บ.4ายพกิาันรลล้าดนดPอMล2ล.5าหรร์ต่้อ่อปO็ี zซึo่่�งnเปe็็นรคา่ายใวชนัี้จเ่าพิย่ยทง่�
เก่ย� วข้องกับมลพิิษทางอากาศทม�่ องขา้ มไป็ก่อนหนา้ น�่ [16]
ป็ระเทศไทยก็เป็็นหน่�งในป็ระเทศท่�ป็ระส่บกับป็ัญหามลพิิษทางอากาศและป็ระชีากรในหลาย
พิ้�นท่�ส่ัมผัส่กับมลพิิษท่�เกินค่ามาต่รฐาน ซึ่่�งเหตุ่น�่อาจส่่งผลให้การก่ออาชีญากรรมในป็ระเทศ
สู่งข่�นด้วย แต่่เน�้องจากในป็ระเทศไทยการศ่กษาเก่�ยวกับอิทธิพิลของมลพิิษทางอากาศต่่อการ
กอ่ อาชีญากรรมไดร้ ับความส่นใจเพิ่ยงเล็กน้อยเทา่ นั�นทง�ั ๆ ท�่ในหลายเม้องของป็ระเทศคุณ์ภาพิ
อากาศอยู่ในขั�นวิกฤต่ ซึ่�่งข้อมูลการศ่กษาความส่ัมพิันธ์เก่�ยวกับมลพิิษทางอากาศกับการก่อ
อาชีญากรรมจะมก่ ารศก่ ษาในต่า่ งป็ระเทศเส่ย่ เป็น็ ส่ว่ นใหญ่ ดงั นน�ั ป็ระชีาชีนทอ�่ าศยั อยใู่ นพิน�้ ทท่� �่
มค่ ณุ ์ภาพิอากาศเกนิ คา่ มาต่รฐานอยบู่ อ่ ยครงั� จะมโ่ อกาส่ไดร้ บั ความเครย่ ดส่ะส่มจากป็ญั หามลพิษิ
ทางอากาศทย่� งั ไมม่ แ่ นวทางในการแกไ้ ขอยา่ งยงั� ยน้ ทำาใหฮ้ อรโ์ มนความเครย่ ดคอรต์ ่ซิ ึ่อลเพิมิ� ขน�่

213

และอาจส่่งผลต่่อการรับรู้ การแบกรับความเส่�่ยงในระดับท�่สู่งข่�นซึ่�่งอาจเป็็นส่าเหตุ่หน่�งท�่ทำาให้
การก่อเหตุ่อาชีญากรรมเพิ�มิ ข�่นในวันท่�ม่มลพิิษทางอากาศย�ำาแย่ ซึ่่�งจากงานวิจัยท่�ได้กล่าวถู่งไป็
แลว้ ข้างต่้น แส่ดงให้เห็นอย่างชีัดเจนวา่ ผลกระทบของมลพิษิ ทางอากาศมม่ ากกว่าผลกระทบท่�ม่
ต่อ่ ส่ขุ ภาพิและส่งิ� แวดลอ้ ม จากหลกั ฐานงานวจิ ยั มากมายในป็ระเทศไทยทพ�่ ิสิ ่จู นว์ า่ คณุ ์ภาพิอากาศ
ท�่ไม่ด่ส่ง่ ผลเส่่ยต่อ่ สุ่ขภาพิรา่ งกายและจิต่ใจของคนไทยแลว้ น�นั งานวิจยั ต่่างๆ ท�วั โลกก็ยงั ยังชี่ใ� ห้
เหน็ ชีดั วา่ “การส่มั ผสั ่กบั มลพิษิ ทางอากาศส่ง่ ผลโดยต่รงต่อ่ ส่มองและทาำ ใหเ้ กดิ การเป็ลย�่ นแป็ลง
ทางพิฤต่กิ รรม” ผลกระทบเหลา่ นอ�่ าจเพิมิ� ความหนุ หนั พิลนั แล่นของผคู้ นและยกระดับส่ง�ิ ทเ�่ รย่ ก
วา่ การต่อบส่นองต่อ่ ความเครย่ ด “ต่อ่ ส่หู้ รอ้ หน”่ ดงั นนั� ความขดั แยง้ เลก็ ๆ นอ้ ยๆ ในชีว่ ติ ่ป็ระจำาวนั
เชีน่ การทะเลาะววิ าทกบั เพิอ้� นบา้ น อาจรนุ แรงขน่� อยา่ งรวดเรว็ และส่ง่ ผลใหเ้ กดิ การทะเลาะววิ าท
ทางกายภาพิทร่� นุ แรงมากขน�่ และอตั ่ราการกอ่ อาชีญากรรมกม็ อ่ ตั ่ราทส�่ ่งู ขน่� ดว้ ย ดงั นน�ั พิน�้ ทไ่� หน
ทม�่ ม่ ลพิษิ ทางอากาศเพิมิ� ขน�่ กอ็ าจทาำ ใหก้ ารแส่ดงออกทางพิฤต่กิ รรมของป็ระชีากรมแ่ นวโนม้ ทจ่� ะ
ความรนุ แรงข่�น โดยข้อมูลนส�่ ่ามารถูส่่งต่่อไป็ยังเจ้าหนา้ ท�่ต่าำ รวจและผู้เผชีิญเหตุ่อน�้ ๆ เพิ�อ้ เต่ร่ยม
ความพิรอ้ มในการรบั มอ้ และนอกจากนก่� ารดำาเนนิ การรว่ มกนั โดยรฐั บาลระดบั ชีาต่ิ ระดบั ทอ้ งถูน�ิ
รวมถู่งองค์กรต่่างๆ ท่�เก่�ยวข้องและป็ระชีาชีนจาำ เป็็นต่้องจัดการกับป็ัญหามลพิิษทางอากาศให้
มป่ ็ระส่ทิ ธิภาพิ อยา่ งเชีน่ การออกกฎหมายอากาศส่ะอาด (Clean Air Act) เพิ้�อใหป้ ็ระชีาชีน
ในป็ระเทศมค่ วามมั�นใจว่าเราทุกคนส่ามารถูสู่ดอากาศบรสิ ุ่ทธิ� และรบั ป็ระโยชีน์สู่งสุ่ดจากความ
ผาส่กุ ทางรา่ งกาย จิต่ใจ และส่ังคม
อ้างอิง
[1] Archsmith, J., Heyes, A., Saberian, S., 2018. Air quality and error quantity:

pollution and performance in a high-skilled, quality-focused occupation. J.
Assoc. Environ. Resour. Econ. 5, 827–863.
[2] Di, Q., Dai, L., Wang, Y., nobetti, A., Choirat, C., Schwartz, J.D., Dominici, F.,
2017a. Association of short-term exposure to air pollution with mortality in
older adults. Jama 318, 2446–2456.
[3] Di, Q., Wang, Y., Zanobetti, A., Wang, Y., Koutrakis, P., Choirat, C., Dominici, F.,
Schwartz, J.D., 2017b. Air pollution and mortality in the Medicare population.
N. Engl. J. Med. 376, 2513–2522.
[4] Currie, J., Graff Zivin, J., Mullins, J., Neidell, M., 2014. What do we know about
short- and long-term effects of early-life exposure to pollution? annual review
of resource economics. Ann. Rev. Resour. Econ. 6, 217–247.
[5] Deryugina, T., Heutel, G., Miller, N.H., Molitor, D., Reif, J., 2016. The Mortality
and Medical Costs of Air Pollution: Evidence from Changes in Wind Direction.
Working Paper No. 22796. National Bureau of Economic Research. Nov.

214

[6] Schlenker,W.,Walker,W.R., 2016. Airports, air pollution, and contemporaneous
health. Rev. Econ. Stud. 83, 768–809.

[7] Borgschulte, M., Molitor, D., Zou, E., 2018. Air Pollution and the Labor Market:
Evidence fromWildfire Smoke.

[8] Graff Zivin, J., Neidell, M., 2012. The impact of pollution on worker produc
tivity. Am. Econ. Rev. 102, 3652–3673.

[9] Hanna, R., Oliva, P., 2015. The effect of pollution on labor supply: evidence
from a natural experiment in Mexico City. J. Public Econ. 122, 68–79.

[10] Glantz, S.A., 2002. Air Pollution as a Cause of Heart Disease: Time for Action.
[11] Samet, J.M., Dominici, F., Curriero, F.C., Coursac, I., Zeger, S.L., 2000. Fine

particulate air pollution and mortality in 20 US cities, 19871994. N. Engl. J.
Med. 343, 1742–1749.
[12] Schwartz, J., 2001. Air pollution and blood markers of cardiovascular risk.
Environ. Health Perspect. 109, 405.
[13] Kioumourtzoglou, M.A., Power, M.C., Hart, J.E., Okereke, O.I., Coull, B.A., Laden,
F., Weisskopf, M.G., 2017. The association between air pollution and onset
of depression among middle-aged and older women. Am. J. Epidemiol. 185,
801–809.
[14] Lu, J.G., Lee, J.J., Gino, F., Galinsky, A.D., 2018. Polluted morality: air pollu
tion predicts criminal activity and unethical behavior. Psychol. Sci. 29, 340–355.
[15] Bondy, M., Roth, S., Sager, L., 2020. Crime Is in the Air: The Contemporane
ous Relationship between Air Pollution and Crime. J Assoc Environ Resour
Econ. 7(3), 555-585.
[16] Burkhardt, J., Bayhama, J., Wilson, A., Carter, E., Berman, J.D., O’Dell, K., Ford,
B., Fischer, E.V., Pierce, J.R., 2019. The effect of pollution on crime: Evidence
from data on particulate matter and ozone. J. Environ. Econ. Manag. 98,
102267.

215

ควัามเช�ือมโยง โดย
ระหวั่างกุารแพร่ รศ.ด้ร.ช้เก่ยรติ ชัยบุญศร่,
ระบาดของ ปพิณสรร เอกพิั นธั์ และ
COVID-19 กุับ ศ. ด้ร.ศิวัช พิงษ์เพิ่ ยจัันทร์
กุารเปิล�ียนแปิลง
สัภิาพภิ้มิอากุาศ เผู้ยแพิร่ใน
และแนวัคิดกุารแกุ้ https://mgronline.com/daily/
ปิัญหาอย่างย�ังยืน detail/9640000087134
(ติอนท�ี 1) วันท่� 3 ก.ย. 2564

ส่ถูานการณ์์โลกในป็ัจจุบันน�่ม่ป็ัญหาหลายอย่างมากมาย ไม่ว่าจะเป็็นป็ัญหาไวรัส่โรคระบาด
COVID-19 ทม่� ก่ ารแพิร่ระบาดอย่างแพิร่หลายในทว�ั โลก และยงั ม่ป็ัญหาของ Climate Change
(CC) หร้อการเป็ล่�ยนแป็ลงส่ภาพิภูมิอากาศท�่เร�ิมม่ผลกระทบอย่างต่่อเน้�องต่่อความเป็็นอยู่ของ
ผคู้ นในโลกป็จั จบุ นั น�่ ซึ่ง�่ ป็ญั หาเหลา่ นส่� ่ง่ ผลกระทบไมว่ า่ จะเป็น็ ป็ระเทศทพ�่ ิฒั นาแลว้ อยา่ งป็ระเทศ
ส่หรัฐอเมริกาหร้อป็ระเทศท�่ม่การเจริญเต่ิบโต่ในเร�้องของเศรษฐกิจอย่างป็ระเทศจ่นก็ป็ระส่บ
ป็ญั หาเหลา่ นเ�่ ชีน่ กนั ซึ่ง�่ ส่ะทอ้ นใหเ้ หน็ ถูง่ วา่ ป็ระเทศทม�่ ก่ ารพิฒั นาแลว้ หรอ้ ป็ระเทศทม�่ ศ่ กั ยภาพิ
ในการพิัฒนาในหลายๆ ด้านก็ไม่อาจจะหน่กับป็ัญหาท�่เป็็นวาระของโลกได้ จาก ส่ถูานการณ์์
ป็ัญหาไวรัส่ COVID-19 ท่�ม่การแพิร่ระบาดในหลายป็ระเทศซึ่่�งส่าเหตุ่ท�่แท้จริงอาจมาจากการ
ท่�มนุษย์เริ�มเข้าไป็บุกรุกในพิ้�นท่�ป็�า โดย “Ravi Gupta ศาส่ต่ราจารย์ด้านจุลชี่ววิทยาของ
มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ ได้ศก่ ษาทางพิันธกุ รรมของเชีอ�้ ทก�่ อ่ ใหเ้ กิดโรคระบาด COVID-19 พิบว่า
ม่ความเป็็นไป็ได้ท�ังส่องกรณ์่ ค้อกรณ์่ม่การร�ัวไหลมาจากห้องป็ฏิบัต่ิการและกรณ์่ม่การต่ิดเชี�้อ
จากส่ัต่ว์ป็�า” [1]
ถูง่ แม้ COVID-19 อาจไมไ่ ดม้ าจากห้องป็ฏบิ ตั ่ิการ หรอ้ ไม่ไดม้ าจากการทดลองใดๆ แต่ป่ ็ระเด็น
เหลา่ นแ่� ส่ดงใหเ้ หน็ ถูง่ วา่ การทม�่ นษุ ยเ์ ขา้ ไป็บกุ พิน�้ ทป่� ็า� ทำาลายป็า� ไม้ ทำาลายระบบนเิ วศต่า่ งๆ หรอ้
การนาำ ส่ตั ่วป์ ็า� มาคา้ ขาย หรอ้ นำามาทาำ การทดลองเชีงิ ไวรสั ่วทิ ยา ซึ่ง�่ จากการศก่ ษาโดยกระบวนการ
ทางวิทยาศาส่ต่ร์ พิบวา่ ไวรัส่ COVID-19 ไมส่ ่ามารถูเข้ามาอยู่ในรา่ งกายมนษุ ยไ์ ด้โดยต่รง ซึ่่�งการ
ท�่จะแพิรม่ าสู่่มนษุ ย์ได้ต่อ้ งมต่ ่วั กลาง (Host) น�นั ค้อ พิวกส่ตั ่ว์ เชี่น พิวกคา้ งคาว หรอ้ ชีะมด ม่การ
ศก่ ษาย่นของเชี้อ� ชีนิดนใ่� นต่วั ต่วั ล�นิ (หรอ้ ต่ัวนิ�ม) พิบว่ามร่ หัส่พิันธุกรรมเหม้อนกับ SARS-CoV-2
ถูง่ 99% และต่ัวล�ินเป็น็ ส่ัต่ว์ม่แกนส่ันหลงั และเป็็นส่ตั ่วเ์ ลย�่ งลูกด้วยนมดว้ ย ดังนน�ั ต่ัวล�นิ อาจจะ
เป็น็ intermediate host กอ่ นแพิรเ่ ชีอ้� ส่คู่ น หรอ้ วา่ เกดิ การกลายพินั ธใุ์ นคา้ งคาวแลว้ กระจายมา
สู่ค่ นเลย [2] ซึ่�่งแส่ดงถูง่ ความไมต่ ่ระหนักรู้ของมนษุ ย์ทไ่� ป็บุกรุกพิ้น� ท�ป่ ็า� หร้อการกินพิวกส่ัต่วป์ ็า�
ท่�ไมค่ วรกิน หรอ้ การนำาส่ัต่วป์ ็�ามาทำาการทดลองในทางไวรัส่วิทยาท่ไ� มค่ วรนำามาศก่ ษา เพิราะใน
การศก่ ษาแต่่ละครั�งต่้องนำาส่ตั ่วป์ ็า� จาำ นวนมากมาทาำ การทดลอง ครง�ั แล้วครัง� เลา่ ไม่ม่วันส่ิน� สุ่ด

216

เพิราะค่วาม่อยากรอู้ ยากเหน็ ของม่นษุ ์ยท์ ำมี� ่แี นวโนม้ ่นาำ ม่าศกึ ษ์าเพิอื� การทำาำ ลาย หรอื เพิอ�ื เชงิ ธัรุ กจิ ำ
ค่้ากาำ ไรเกินค่วร ม่ากกว่าจำะทำำาการศึกษ์าเพิื�อช่วยเหลือเพิื�อนม่นุษ์ย์ดู้วยกัน ม่ากกว่าน�ันการ
ไม่ต่ ่ระหนกั ถึงึ ผู้ลกระทำบเชงิ ลบม่ากกวา่ เชงิ บวก ไม่เ่ พิยี งแต่โ่ รค่ระบาดูทำเ�ี กดิ ูขน�ึ ผู้ลกระทำบทำต�ี ่าม่
ม่าอกี กค็ ่อื เกดิ ูปญั หาสง�ิ แวดูลอ้ ม่จำากสถึานการณี์ CC ซึ่งึ� เหน็ ไดูช้ ดั ูถึงึ ปญั หาทำเ�ี รมิ� ่โดูยม่นษุ ์ยท์ ำมี� ่กี าร
ปฏิวัต่ิอุต่สาหกรรม่ ทำำาให้จำำานวนการปล่อยม่ลพิิษ์ขึ�นสูงในในทำุกๆ ปีซึ่ึ�งแปรผู้ันต่รงกับอุณีหภูม่ิ
ของโลกทำี�ม่ีแนวโนม้ ่ทำี�สงู ข�ึน (ภาพิ 1)

ภาพิ 1 กราฟแสดูงการเปลีย� นแปลงของอณุ ีหภูม่ิ
ที่�ม่ าภาพ: Global Temperature Report for 2020

ปัญหาอุณีหภูม่ิโลกสูงขึ�นนี�ส่งผู้ลกระทำบหลายอย่าง ไม่่ว่าจำะเป็นปัญหาระดูับนำ�าทำะเลสูงขึ�น ซึ่ึ�ง
อาจำจำะส่งผู้ลทำาำ ให้หลายพิื�นทำี�ในโลกทำ�ีม่ีค่วาม่เส�ียงสูงทำ�ีอาจำจำะทำาำ ให้เกิดูปัญหาน�ำาทำ่วม่ไดู้ เช่น
ประเทำศไทำยในจำังหวัดูกรุงเทำพิม่หานค่ร และปริม่ณีฑลก็ม่ีแนวโน้ม่ค่วาม่เสี�ยงทำ�ีจำะเกิดูปัญหาน�ี
ในปีค่.ศ. 2050 ข้อม่ลู จำาก CoastalDEM (ภาพิ 2)

ภาพิ 2 แสดูงถึงึ พิ�ืนทำีท� ำ�มี ่ีค่วาม่เสีย� งจำากการเกดิ ูนา�ำ ทำว่ ม่
ที่ม�่ าภาพ: CoastalDEM Accurate elevation data for accurate
flood risk assessment.

217

และป็ญั หาดงั กลา่ วยงั ส่ง่ ผลให้เกิดป็ัญหาไฟป็�าท�ม่ ม่ ากขน่� และรนุ แรงมากข่น� ซึ่่�งการเผาป็�ากอ็ าจ
จะมาจากมนุษย์โดยส่่วนใหญ่ เชี่น ป็ัญหาไฟป็�าท่�ป็ระเทศบราซึ่ิลท�่มาจากฝุ่ีม้อของมนุษย์ท�่เข้า
มากอบโกยผลป็ระโยชีน์ ม่การต่ัดไม้ทำาลายป็�า และม่เผาป็�า ทำาให้ระบบนิเวศต่่างๆ เกิดความ
ไมส่ ่มดุล ซึ่ง่� ม่ผลกระทบต่่อส่ิ�งมช่ ีว่ ติ ่ และควนั จากการเผาป็�า ยงั ส่ง่ ผลกระทบต่่อชีนั� บรรยากาศ
และต่อ่ ส่ขุ ภาพิของผคู้ นและส่ง�ิ มช่ ีว่ ติ ่ ซึ่ง่� ป็ญั หาเหลา่ น�่ ลว้ นเกดิ จากฝุ่มี อ้ ของมนษุ ยท์ ง�ั ส่นิ� ส่งิ� ทจ่� ะ
แกไ้ ขป็ญั หาส่ง�ิ แวดลอ้ มไดด้ ท่ ส�่ ่ดุ คอ้ การแกป้ ็ญั หาจากจติ ่ส่ำานก่ รบั ผดิ ชีอบของผคู้ นทต�่ ่อ้ งต่ระหนกั
ถู่งป็ัญหาส่ิ�งแวดล้อมมากข่�น โดยต่้องต่ระหนักว่าส่ิ�งแวดล้อมทรัพิยากรต่่างๆ ไม่ใชี่ของคนใด
คนหนง�่ แต่ส่ ่ิง� แวดล้อมหรอ้ ทรัพิยากรต่่างๆ รอบต่ัวเป็็นของทกุ คน และเป็น็ ของคนรุ่นหลงั ท�่จะ
เต่ิบโต่ข่�นมา วันนเ่� ราควรเส่รมิ ส่ร้างคนรนุ่ หลังป็ลกู ฝุ่งั จิต่ส่ำานก่ ภายใน ใหต้ ่ระหนักถู่งส่ิง� แวดลอ้ ม
คนรอบข้าง และการใชี้ทรพั ิยากรป็ระเภทต่า่ งๆ
ซึ่่ง� ป็จั จุบัน ป็ัญหาการเป็ลย่� นแป็ลงของส่ภาพิภมู อิ ากาศดงั กลา่ วอาจจะส่่งผลกระทบอก่ มากมาย
ในอก่ หลายป็ขี า้ งหนา้ อาจไมส่ ่ามารถูแกไ้ ขได้ แต่เ่ ราส่ามารถูป็รบั ต่วั ใหเ้ ขา้ กบั ส่ภาพิป็จั จบุ นั ได้ ส่งิ�
ส่ำาคัญค้อมนุษย์หร้อป็ระชีากรโลกจะทาำ ให้ป็ัญหาน่�รุนแรงข�่น หร้อจะร่วมแรงร่วมใจ ชี่วยกันใน
การท�จ่ ะชีว่ ยกันลดความรนุ แรงป็ัญหาน่เ� พิอ�้ คนรุ่นหลงั ในยคุ ต่่อๆ ไป็ส่ามารถูดำารงอยไู่ ด้ ถู้าวันน�่
มนษุ ยม์ จ่ ติ ่ส่ำานก่ ในเรอ้� งนม�่ ากขน�่ โดยการทเ่� รม�ิ จากการแกป้ ็ญั หาภายในจติ ่ใจ ส่รา้ งเส่รมิ จติ ่ส่าำ นก่
ทด่� ่ ในการดแู ล พิัฒนา ใชี้ทรัพิยากรธรรมชีาต่แิ ละส่ง�ิ แวดลอ้ มอย่างเหน็ คุณ์ค่า ซึ่่ง� วันนท�่ ัง� ภาครฐั
ภาคเอกชีน และภาคป็ระชีาชีน ต่้องเร่งร่บเข้ามาม่บทบาทท่�ส่าำ คัญในการส่ร้างทัศนคต่ิ หร้อ
มุมมองท่�ถููกต่้องในการจัดการส่�ิงแวดล้อม ไม่เพิ่ยงแต่่ใชี้กฎหมายเท่านั�นแต่่รณ์รงค์ส่่งเส่ริม ให้
ความรู้ ในการจัดการส่�งิ แวดลอ้ มโดยเริ�มต่้นต่ัง� แต่่ในครอบครัว ในโรงเร่ยน ในทท�่ าำ งาน และใน
ทุกส่ถูานท่� ซึ่่ง� จะนาำ มาซึ่�่งการเป็ล�่ยนแป็ลงท่ด� ่ขน�่ อยา่ งแนน่ อน
เชีน่ ต่ัวอยา่ งป็ระเทศญป่� ็ุ�นท่ม� ่การจัดการส่�งิ แวดล้อมอยา่ งยงั� ยน้ เห็นไดใ้ นการจดั การแข่งขันก่ฬา
โอลมิ ป็กิ 2020 ในชีว่ งทผ่� า่ นมา ป็ระเทศญป�่ ็น�ุ ไดผ้ ลติ ่เหรย่ ญรางวลั จากขยะอเิ ลก็ ทรอนกิ ส่ท์ ง�ั หมด
ป็ระมาณ์ 5,000 เหร่ยญ ไมว่ ่าจะเป็น็ เหร่ยญทอง เหรย่ ญเงิน และเหรย่ ญทองแดง ซึ่ง�่ มก่ ารเกบ็
รวบรวมจาก 1,621 ชีุมชีนของชีุมชีนท�ังหมดในป็ระเทศญ่�ป็ุ�น [3] แส่ดงให้เห็นถู่งการจัดการ
ส่�ิงแวดล้อมในเร�้องของขยะอิเล็กทรอนิกส่์ได้อย่างม่ป็ระส่ิทธิภาพิ และยังแส่ดงให้เห็นถู่งการม่
ส่ว่ นร่วมของชีมุ ชีนทใ�่ ห้ความร่วมมอ้ และในการจัดกฬ่ าโอลิมป็ิกในครัง� น่� ยังม่การลดการป็ลอ่ ย
ก๊าซึ่คาร์บอนไดออกไซึ่ด์ของยานพิาหนะซึ่�่งเป็ล�่ยนจากการใชี้นา�ำ มันหร้อเชี�้อเพิลิงฟอส่ซึ่ิล โดย
การเป็ล�่ยนมาเป็็นการใชี้การขับเคล�้อนจากพิลังงานไฟฟ้า แส่ดงให้เห็นถู่งการพิัฒนาอย่างย�ังย้น
ของป็ระเทศญ�่ป็ุ�น ซึ่�่งเป็็นไป็ต่ามเป็้าหมายการพิัฒนาท่�ย�ังย้น (Sustainable Development
Goals: SDGs)

218

ภาพิ 3 การดาำ เนินการของป็ระเทศญ�ป่ ็ุ�นท่เ� ป็็นรูป็ธรรมในการจดั การ
ส่งิ� แวดล้อม
ท�่มาภาพ: Overview of the Tokyo 2020 Games Sustainability
Progress Report)

อ้างองิ
[1] Covid may have begun with Chinese scientist collecting bat samples, says

WHO investigator
[2] เร�อ่ งน�ารเ้ กัย่� วกัับโรคตื่ดิ เช�อ่ COVID-19 จำากัเช�อ่ ไวรสั ู้ SARS-CoV-2
[3] Overview of the Tokyo 2020 Games Sustainability Progress Report

219

ผลกระทบของ โดย
ศ. ดร.ศิวััช พงษ์์เพี ยจัันทร์ และ
ฝุ่่�นจิ๋�๋ว (PM2.5) ดร.วัรนุช ดีละมััน
ต่่อผลผล๋ต่
เผยแพร่่ใน
ทางการเกษต่ร https://dxc.thaipbs.or.th/
post-special/pm2-5_ef-
fect-to-agricultural/
วัันที� 6 ก.ย. 2564

ปััจจุบัันต้้องยอมรัับัว่่ามลพิิษอากาศได้้กลายเปั็นอุปัสรัรัคสำาคัญปัรัะการัหน่�งในการัพิัฒนาของ
มนษุ ยต์ ้อ่ กรัะบัว่นการัอตุ ้สาหกรัรัมและการัขยายต้วั ่ของเมอื งอยา่ งต้อ่ เนอื� ง จากขอ้ มลู ขององคก์ ารั
อนามัยโลก (WHO) พิบัว่า่ หน่�งในเกา้ ของจำานว่นผู้เู้ สียชีีว่ติ ้ทั่วั� ่โลกในปัี 2555 มีคว่ามสมั พิันธ์์กับั
มลพิษิ ทั่างอากาศ [1] ในขณะทั่ห�ี ลายๆ ปัรัะเทั่ศกาำ ลงั เรัม�ิ ปัรัะสบักบั ัปัญั หามลพิษิ ทั่างอากาศเพิม�ิ
มากข่�นเรั�ือยๆ แต้่กลับัพิบัว่่าบัางพิ�ืนทั่ี�ยังไม่ได้้เต้รัียมการัรัับัมือกับัปััญหาทั่�ีกาำ ลังจะเกิด้ข่�น การั
เส�ือมโทั่รัมของคุณภาพิอากาศส่ว่นใหญ่มักมีคว่ามเชี�ือมโยงมาจากกิจกรัรัมของมนุษย์ เชี่น การั
เผู้าไหมข้ องเชี�ือเพิลงิ ปัโิ ต้รัเลียมในภาคอตุ ้สาหกรัรัม การัใชี้เชีอื� เพิลงิ ในยานพิาหนะ การัเผู้าไหม้
รชัีะีว่บมับว่ัลทั่าเปงัเ็นด้ติน้น้ หามยลใพจิขิษอองามกนาุษศแยล์ สะตัฝุ้่วน�ุ ่์ ลแะลอะอพิงชื ีP[M2]2.5ยทังั่สีเ� กง่ ิดผู้้ขล�น่ต้ไอ่ มทัเ่่พัศินยี วง่แสิ ตยั ้ส่กง่าผรูั้มลเอสงยี เหต้็นอ่ สทัุ่ขล�ี ภด้านพ้อิแยลละง
[3] การัเปัลยี� นแปัลงสภาพิภมู อิ ากาศ และอาจสง่ ผู้ลเสยี ต้อ่ การัผู้ลติ ้ทั่างการัเกษต้รัได้เ้ ชีน่ กนั [4-5]
ผู้ลกรัะทั่บัด้า้ นลบัของมลพิษิ อากาศต้อ่ ผู้ลผู้ลติ ้ทั่างการัเกษต้รัได้ร้ ับั ัคว่ามสนใจจากนกั ว่จิ ยั จำานว่น
มาก ผู้ลการัศ่กษาทั่�ีผู้่านมาพิบัว่่า “โอโซน” เปั็นอันต้รัายต้่อการัเจรัิญเต้ิบัโต้ของพิืชีและทั่าำ ให้
ผู้ลผู้ลิต้มีปัรัิมาณลด้ลงเปั็นอย่างมาก โอโซน (31–50 ppb) สามารัถลด้ผู้ลผู้ลิต้ข้าว่สาลีได้้ถ่ง
9.7% [6] ขณะทั่หี� ากโอโซนในชีนั� บัรัรัยากาศลด้ลงเพิยี ง 1% อาจมผี ู้ลทั่าำ ใหผ้ ู้ลผู้ลติ ้ขา้ ว่สาลใี นชีว่ ่ง
ฤด้หู นาว่มปี ัรัมิ าณเพิม�ิ ขน่� ถง่ 0.68% [7] เนอื� งจากโอโซนสามารัถทั่ำาลายใบัพิชื ีมผี ู้ลต้อ่ กรัะบัว่นการั
การัหายใจและการัสงั เครัาะหแ์ สงของพิชื ีสง่ ผู้ลใหผ้ ู้ลผู้ลติ ้ทั่ไ�ี ด้ม้ ปี ัรัมิ าณลด้นอ้ ยลงนนั� เอง นอกจาก
น�ีการัศ่กษาของ Eerden และคณะ [8] พิบัว่่ามลพิิษทั่างอากาศสามารัถลด้ผู้ลผู้ลิต้พิืชีผู้ลใน
ปัรัะเทั่ศเนเธ์อรั์แลนด้ไ์ ด้้ถง่ 5% โด้ย 3.4% เกดิ ้ผู้ลกรัะทั่บัมาจากโอโซน 1.2% เกดิ ้จากซัลเฟอรั์
ได้ออกไซด้์ และ 0.4% เกิด้จากไฮโด้รัเจนฟลูออไรัด้์ สอด้คลอ้ งกบั ัผู้ลการัศ่กษาของ Wei และ
คณะ [9] ทั่�ีรัายงานว่่าพิบัการัสูญเสียทั่างการัเกษต้รัมูลค่ากว่่า 1.43 พิันล้านด้อลลารั์เปั็นผู้ลทั่�ี
เกิด้มาจากซัลเฟอรั์ได้ออกไซด้์ทั่ี�ถูกปัล่อยมาจากโรังงานอุต้สาหกรัรัมในปัรัะเทั่ศจีน โด้ยคิด้เปั็น
ปัรัะมาณ 0.66% ของมูลคา่ เพิมิ� ทั่างการัเกษต้รัทั่ง�ั หมด้รัว่ม 899 มณฑล

220

สไ่มาำ เ่หกรนิ ับ2ฝุ่.�ุน5ลไมะอคอรองนPส่Mาม2.า5รทถู�่คลนอไยทอยยรใู่ ู้จนักอกากันาดศ่ ไคด้อเ้ ปอ็น็นเุภวาลคาในนาชนี�ันยบงิ� รฝุ่รน�ุ ยลาะกอาอศงทม�่มข่ ่เนส่า้นดผเ่าลนก็ ศมูนากยเ์กทลา่ าไรง
เวยช่าีิ�งน่ ใมน่คซึอ่วัลนาเุภฟมาอต่คันไขตน่อรเตงา่รยPตเ่พMิแ�ิม2อ.ม5มาส่โก่วมขนเน�่นใหย่ ญนโซอ่จึ่เกะดจปย่็ารมกะคอกลันออบตไ่รรไปดา็ยด์ ผท้วงย่�มฝุส่าน�ุ่าจเรขาเกมคฝ่าุม่ด�ุน่หาำลละ(าBอยlอaชีงcนkิดPcทMa่�มr2าb.5ยo่ดเnอเ)กงฝแาุุ่�นละก้วแนับร่�ันอแนยลังุภะพนาิบคา�ำ
อนภุ าคและส่ารเคมเ่ หลา่ นส่� ่ามารถูเขา้ ส่รู่ ะบบทางเดนิ หายใจส่ง่ ผา่ นไป็ยงั ถูงุ ลมและแพิรก่ ระจาย
ไป็ยงั อวยั วะอน้� ๆ นอกเหนอ้ จากป็อดของมนษุ ยไ์ ด้ [10] ซึ่ง่� อาจเป็น็ ส่าเหต่ทุ ท�่ าำ ใหเ้ กดิ โรคทางเดนิ
หเภ“ทกBูา�ค่มิดยlวิอaสใา่าcจภมกkาเาโขวcรศ้มะaคขrโหตbล้น่ลัวoกขออnรอดย้อ”งเ่านลหงPเอ้ เพนMชิดี�ิง�่ม่นห2ใข.น5วั ่�นคใอจจอวงะยาคแเม่าพ์ปลิ็งเิม�รขะมะสโ้ม่น่รกูงขัคยอข้นสม�่นบ่ขาำะตห่คอเาลรัญงมง็ักปคสขP็่อว่งอMผาดงม2ล.P5[ชก1ีM�้นรจ1ะส2ะ]่.ท5มัลนบพสด่อิาทัทลกมาำงธจาใต์ทา่หราเ�่กถพ้พมูนิิดิ�ม�้นค�่ดู ขวผPซึ�น่าMิว่ับมข2ร[เอ.5ร1ังง็วส2ย่หล่จ]งั ิมมามผะกทป่ง็แดฝ�่เฏุลพ่วุ�นิกิ งะ�ิมเริอขนขยิ าม�าำ�่นาทแ่าติตด่ข่ใ่อย็งาำนสล์ท่ขภหดาำณารลใ์พหอ้ะงิ้
[ผ(C1ล3Oท])าแงพกิสบ่าดวรง่าเใกหษP้เMตห่ร็น2.5วแ่าลจะะPนกMาำา2รม.5เาป็ซเึล่ม�่ง�่ยผ้�อนลเปแก็ปรร็่ยะลบทงสเบ่ทภแ่ยาลบพะิกภกับมูารอิ สมาู่ญก่เทาเนสศ่่ย[(ท1C�่ย4H�ิง]4ใ)หกาญแรล่ใศนะก่ กทษ๊าาาซงึ่คกควาาารรมเ์บงสอิน่มั นพสมิ่ันุขอธภนร์ าอะพกิหไวพซึา่ิ่ด้ชงี์
สP่Mำาห2ร.5บั กป็บั รผะลชีผาลกิตร่โทลากงทก่�การำาเลกังษเตต่่ิบรโมตค่่ วามส่าำ คัญเป็น็ อยา่ งมากต่่อการรกั ษาความมั�นคงทางอาหาร

กงา่อนนวหจิ นยั ้เากนย่� �่พวิบกวบั ่าคมว่ผาลมลส่ัพมั ิพธิ์จนั าธกร์ กะหารวศา่ ง่กษPMาท2.่�ม5 แ่คลวาะมส่สา่รอปด็รคะลก้อองบกใันนใPนMหล2.5ากยบังาผนลผเลชีติ่น่ทCางhกaาmรเeกiษdตe่รs
และคณ์ะ ส่รุป็วา่ การลดหมอกควันจะชีว่ ยเพิ�ิมผลผลติ ่ทางการเกษต่รได้ โดยไดท้ ำาการวเิ คราะห์
แขบา้ วบต่จงั� ำาแลต่อป่ ง็ีแพิส.่ศด.ง2ผ5ล1ก2ระถูทง่ บพิท.ศา.ง2อ5อ้ 2ม2ขอแงลหะมผอลกผคลวติ ่นัขา้ (วสส่่่วานลใต่ ห่ง�ั ญแต่ป่็ป่ร็ะี พกิ.อศบ. 2ด5้ว1ย3PถMูง่ 2พ.5ิ).ศต.่อ่2ผ52ล2ผลในิต่
เมอ้ งหนานจงิ ป็ระเทศจ่น [3] Auffhammer และคณ์ะ พิบวา่ การลดลงของ “brown clouds”
หร้อเมฆท่�ป็นเป็้�อนมลภาวะท่�เกิดจากนาำ� ม้อมนุษย์ซึ่�่งส่่วนใหญ่ป็ระกอบด้วยผงฝุุ่�นเขม่าดาำ และ
อนภุ าคแขวนลอยจะส่ง่ ผลในเชีงิ บวกต่อ่ ผลผลติ ่ขา้ วในอนิ เดย่ [15] Zhou และคณ์ะทาำ การศก่ ษา
แบบจำาลองทางเศรษฐมติ ่ิ (ขeา้ cวoส่nาoลm่ ขา้eวtrแicลmะขoา้ dวeโพl)ิดเพิใอ�้นปป็็รระะเเมทนิ ศผจลน่ กใรนะชทีว่ บงขป็อี 2ง5P4M42ถ.5ู่งต่2อ่ 5ผ5ล3ผลผติล่
เฉลย่� ของพิช้ ีส่ามชีนดิ ค้อ
แจาลกะแ“สก่งาแรดวดเิ ครรวามะดห้วก์ ยานรั�นถูดสถู่่งอผยล”กพริะบทวบา่ ตP่่อMป็2.ร5ิมทา�เ่ ณพ์ิม�ิกมาราผกลขิตน�่ ่ขข้าณว์ะส่ทาล่�ม่แก่ ลาระปพ็ิฏ้ชีสิผ่มัลพอิ�้นนั ๆธก์ บัอยอ่าุณ์งหมภ่นมูัยิ
สเช่ีำางิ คป็ัญระ“จจกั าษกท์ กม�่ าค่ รณุว์ิจคยั า่ คเกรงั�ย่� นว่เ�กปบั็็นผกลากรรเพะิทิ�มบอดงคา้ นค์ วลาบมต่รอ่ ู้ทก่�มา่อรยผเู่ลกติ ่�ย่ทวากงบั กาPรMเก2ษ.5ต่แรล”ะ[ใ1ห6ห้] ลอักยา่ฐงาไนรขกอ้ต็ ่มามูล
แกตา่รล่ ศะก่พิษน�้ าทผต�่ ล่อ่ กไรป็ะเทนบอ้� งขจอางกPมMป่ ็จ2ั .5จทยั ขม่� อ้ต่ ่จอ่ ำาผกลดั ผใลนติ เ่รทอ้� างงขกอางรกเกาษรปต็่ลรอ่ยงยั ตม่อ้ลงพดิษิ ำาเปน็รนิ มิ กาาณร์ศกก่ารษไาดใร้นบั เชรีงงัิ สล่จ่ก่ าในก
ดวงอาทติ ่ย์ของแต่พ่ ิ�้นท�่ และป็ัจจยั ทางภูมิอากาศท่ไ� มส่ ่ามารถูควบคุมได้

221

TOP 10 RICE PRODUCING COUNTRIES IN THE WORLD

ท่�มาภาพ: https://www.mapsofworld.com/world-top-ten/
rice-producing-countries.html

ป็ระเทศไทยข่�นชี�้อว่าเป็็น “ป็ระเทศเกษต่รกรรม” ป็ระชีากรแรงงานของป็ระเทศเก้อบ 35% ทำางานในภาค
การเกษต่ร [17] โดยเฉพิาะอย่างยิ�งพิ�้นท่�ชีนบทของไทยส่่วนใหญ่ป็ระชีาชีนหารายได้จากการจาำ หน่ายผลผลิต่
และผลิต่ภัณ์ฑ์ทางการเกษต่รท่�มาจากการเพิาะป็ลูก เล�่ยงส่ัต่ว์ และการรับจ้างทำาการเกษต่รเป็็นหลัก ภาค
ต่ะวันออกเฉ่ยงเหน้อม่ป็ระชีากรท่�ป็ระกอบอาชี่พิทางการเกษต่รมากท�่สุ่ด รองลงมาคอ้ ภาคเหนอ้ ภาคใต่้ และ
ภาคกลาง [18] ผลผลิต่ทางการเกษต่รของป็ระเทศไทยส่ามารถูส่่งออกไป็จาำ หน่ายให้กับต่่างป็ระเทศและส่ร้าง
รายได้เขา้ ส่ปู่ ็ระเทศเป็น็ จำานวนมาก โดยเฉพิาะอย่างยง�ิ “ขา้ ว” ในป็ี พิ.ศ. 2562 ไทยส่ามารถูผลติ ่และส่ง่ ออก
ข้าวอยใู่ นอันดับท่� 6 ของโลก รองจากจ่น อินเดย่ อนิ โดน่เซึ่ย่ บงั คลาเทศ และเว่ยดนาม ต่ามลาำ ดับ โดยส่ามารถู
เกบ็ เกย่� วไดป้ ็ระมาณ์ 28 ล้านต่ัน ซึ่ง�่ คิดเป็น็ ป็ระมาณ์ 3.8% ของผลผลิต่ขา้ วโลก [19] และน่ค� อ้ ป็ระเดน็ ส่าำ คัญ
รเนะอ้�ยงะจเวาลกาทหผ่� ลา่ านยมปา็แีป็ลระะยเทงั ศมไแ่ ทนยวกโนำาลม้ งั ทป็จ�่ ระะทส่วบค่ กวบั าปม็ญัรนุ หแารฝุง่นุ� เพลิะม�ิ อมอางกขPน�่Mอ2.ย5า่เกงตนิ ่อ่คเา่ นมอ�้ างต่ใรนฐขานณ์อะยทา่ ต่�ง่ตอ่อ่นเนนเ�่ อ�้รางตท่ดิราต่บอ่ กกนันั แเปล็น็ว้
วซึ่่า่�งเปP็M็นก2.า5รนป็อรกะจกาอกบจอะาสช่ีง่ พ่ ผิแลลต่ะ่อกส่าุขรภหาาพริรา่ายงไกดา้หยลขักอเพงิม้�อนเลษุ ่ย� ยง์แป็ลาว้ กยทงั ้อองาใจหเป้ก็บัน็ ปส่็ารเะหชีตา่ทุชี่ส�น่่งผดลงั ตน่อ่ั�นผลกผารลแิต่กท้ปา็ัญงกหาารจเกาษกจต่ดุร
เภรามิ� คต่ปน้็รโะดชยีากชาีนรลเดอมกลชีพนิษิ ฝหุ่นุ�นล่วะยองาอนงรPาMชีก2.5าจราแกลแะหรลฐั ง่ บกาาำ ลเนเพดิ ิ�้อจง่เรยง่ งั หคางแเปน็น็ วปท็ราะงแเดกน็ ้ไขส่แำาคลญัะยทงั ต่�ค่อ้ วงรไเดป็ร้็นบั นคโวยาบมารยว่ เมรง่มดอ้ ่วจนาทก่�
จะต่้องร่บดาำ เนินการก่อนท�่ป็ระเทศจะได้รับความเส่่ยหายเพิ�ิมมากข�่นจากป็ัญหามลพิิษทางอากาศ จากรายงาน

222

การวจิ ยั ในการหาความส่มั พินั ธ์ระหวา่ ง PM2.5 ทส�่ ่ง่ ผลต่่อพิช้ ีผลทางการเกษต่รไดเ้ ส่นอแนะแนว
ทางการแกไ้ ขป็ัญหาไว้ดังน�่ [16]

1. รัฐบาลควรเร่งกาำ หนดและเพิ�ิมป็ระส่ิทธิภาพิกฎระเบ่ยบด้านส่�ิงแวดล้อม และส่นับส่นุนให้ใชี้
เทคโนโลย่ส่ะอาดเพิอ�้ ค่อยๆ ควบคุมและลดการป็ลอ่ ย PM2.5
2. ใชี้นโยบายและส่ร้างแรงจูงใจทางการเงินกับส่ถูานป็ระกอบการท่�เป็็นต่้นเหตุ่ในการป็ลด
ป็ล่อยมลพิิษจาำ นวนมากเพิ้�อลดมลภาวะต่่อชีัน� บรรยากาศ นำ�า และดิน ในบริเวณ์ใกลเ้ ค่ยงกับท่�
ต่�งั ของส่ถูานป็ระกอบการ

3. เส่ริมส่ร้างและเผยแพิร่ความรู้ความเข้าใจให้กับป็ระชีาชีนในทุกระดับและครอบคลุมในทุก
อาชี่พิเน�้องจากความเข้าใจท่�ถููกต่้องจะชี่วยให้ป็ระชีาชีนส่ามารถูลดกิจกรรมท�่เป็็นต่้นเหตุ่ของ
การกอ่ ใหเ้ กดิ ฝุ่นุ� ละออง PM2.5 ได้

ส่ดุ ท้ายน�ผ่ ู้เขย่ นอยากฝุ่ากเต่้อนไว้เล็กน้อยส่ำาหรบั “พิฤต่กิ รรมการเผาไร่ เผานา เผาป็�า ของคน
บางกลุ่ม” ย�ิงถู้าต่ัวท่านเองค้อหน่�งในบุคคลท่�ป็ระกอบอาชี่พิเกษต่รกรรม ต่้องพิ�่งระล่กไว้อย่าง
ยิ�งว่าท่านกาำ ลังลงม้อ “ทุบหม้อข้าวของต่ัวเอง” เพิราะการกระทำาดังกล่าวนอกจากจะเป็็นการ
ส่รา้ งมลพิษิ แลว้ (มลพิิษทางดิน มลพิิษนำา� มลพิษิ อากาศ) ยังเป็็นการส่ร้างความเด้อดรอ้ นใหก้ ับ
ผลผลิต่ทางการเกษต่รของท่านดว้ ย

223

อ้างองิ

[1] WHO, (2016). Ambient air pollution: A global assessment of exposure and
burden of disease. World Health Organization, Geneva, Switzerland.

[2] Lacressonnière, G., Foret, G., Beekmann, M., Siour, G., Engardt, M., Gauss, M.,
Watson, L., Andersson, C., Colette, A., Josse, B., Marécal, V., Nyiri, A., Vautard,
R. (2016). Impacts of regional climate change on air quality projections and
associated uncertainties. Clim. Change 136(2), 309-324.

[3] Chameides, W. L., Yu, H., Liu, S. C., Bergin, M., Zhou, X., Mearns, L., Wang, G.,
Kiang, C. S., Salyor, R. D., Luo, C., Huang, Y., Steiner, A., Giorgi, F. (1999). Case
study of the effects of atmospheric aerosols and regional haze on agriculture:
An opportunity to enhance crop yields in China through emission controls?
Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 96(24), 13626-13633.

[4] Menon, S., Hansen, J., Nazarenko, L., Luo, Y. (2002). Climate effects of black
carbon aerosols in China and India. Science 297(5590), 2250-2253.

[5] Westenbarger, D. A., Frisvold, G. B. (1995). Air pollution and farm-level crop
yields: an empirical analysis of corn and soybeans. Agric. Res. Econ.
Rev. 24(2), 156-165.

[6] Feng, Z., Kobayashi, K. (2009). Assessing the impacts of current and future
concentrations of surface ozone on crop yield with meta-analysis. Atmos.
Environ. 43(8), 1510-1519.

[7] Yi, F., Jiang, F., Zhong, F., Zhou, X., Ding, A. (2016). The impacts of surface
ozone pollution on winter wheat productivity in China–An econometric
approach. Environ. Pollut. 208, 326-335.

[8] Eerden, L. J. van der; Tonneijck, A. E. G.; Wijnands, J. H. M. (1988). Crop loss
due to air pollution in the Netherlands. Environ. Pollut. 53(1-4): 365-376.

[9] Wei, J., Guo, X., Marinova, D., Fan, J. (2014). Industrial SO2 pollution and
agricultural losses in China: evidence from heavy air polluters. J. Clean Prod.
64, 404-413.

[10]Semmler, M., Seitz, J., Erbe, F., Mayer, P., Heyder, J., Oberdörster, G., Kreyling,
W. G. (2004). Long-term clearance kinetics of inhaled ultrafine insoluble
iridium particles from the rat lung, including transient translocation into
secondary organs. Inhal. Toxicol. 16(6-7), 453-459.

[11]Anderson, J. O., Thundiyil, J. G., Stolbach, A. (2012). Clearing the air: a review
of the effects of particulate matter air pollution on human health. J. Med.
Toxicol. 8(2), 166-175.

224

[12]Batterman, S., Xu, L., Chen, F., Chen, F., Zhong, X. (2016). Characteristics of
P10M42-.511c4o.ncentrations across Beijing during 2013–2015. Atmos. Environ. 145,

[13]Ramanathan, V., Carmichael, G. (2008). Global and regional climate changes
due to blackcarbon. Nat. Geosci. 1(4), 221-227.

[14]Tollefsen, P., Rypdal, K., Torvanger, A., Rive, N. (2009). Air pollution policies in
Europe: efficiency gains from integrating climate effects with damage costs to
health and crops. Environ. Sci. Policy 12(7), 870-881.

[16]Zhou, L., Chen, X., & Tian, X. (2018). The impact of fine particulate matter
(CPlMea2.n5)eronProCdhuincati’osn,a1gr7ic8u, l1t3u3ra–l14p1r.oduction from 2001 to 2010. Journal of

[15]Auffhammer, M., Ramanathan, V., Vincent, J. R. (2006). Integrated model
shows that atmospheric brown clouds and greenhouse gases have reduced
rice harvests in India. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 103(52), 19668-19672.

[17]สู้ำานักังานสู้ถัิตื่ิแห้�งชาตื่ิ. (2561). “ภาวะกัารทำางานขัองประชากัร” บทสู้รุปสู้ำาห้รับ
ผ้บริห้ารเดอ่ นพฤศจำกิ ัายน พ.ศ. 2561

[18]เชาวนา เพชรรัตื่น์, พรรธชาดา โพธิ�เชิด, เบญจำพร เขั่�อสูุ้วงค์. (2019). ร้ปแบบกัารผลื่ิตื่
เกัษ์ตื่รขัองครวั เรอ่ นไทยในชนบท จำากัขัอ้ มล้ ื่ Townsend Thai Data. [ออนไลื่น]์ . https://
www.pier.or.th/wp-content/uploads/2019/05/aBRIDGEd_2019_010.pdf

[19]FAO. (2020). Faostat. Accessed 9th May 2021. http://faostat.fao.org/.

225

ฝุุ่�น PM2.5 โดย
เพ�ิ มควัามเสั�ียง ณัฐพิงษ์ เอ่ยด้เต็ม
ติิดเช�ือ COVID-19 ด้ร.โฉุมศร่ ช้ช่วย และ
ศ. ด้ร.ศิวัช พิงษ์เพิ่ ยจัันทร์
จัริงหรือไม่?
เผู้ยแพิร่ใน
https://mgronline.com/daily/
detail/9640000089955?fb-
clid=IwAR2uBSlJr1LHhis55zrqA-
fu5vlT-4ZmxtF0-62HYWdqW-
F32la9SeZzYOHo4
วันท�่ 10 ก.ย. 2564

อย่างท�่ทราบกันด่อยู่แล้วว่าป็ัจจุบันทั�วโลกยังคงวิต่กกังวลกับการแพิร่กระจายของโรคต่ิดเชี้�อ
ไวรัส่โคโรนา 2019 (COVID-19) ซึ่่�งส่่งผลกระทบต่่อสุ่ขภาพิมนุษย์โดยต่รง และส่ามารถูนำาไป็
สู่่ภาวะระบบหายใจล้มเหลวเฉ่ยบพิลัน และป็อดอักเส่บได้ [1-3] เชี้�อไวรัส่ต่ัวน�่ถู้อได้ว่าเป็็นภัย
พิิบตั ่ิด้านสุ่ขภาพิทว�ั โลก ทำาใหม้ ผ่ เู้ ส่ย่ ชีว่ ิต่เป็็นจาำ นวนมาก โดยเส่น้ ทางหลักของการแพิร่กระจาย
เชีอ้� ไวรสั ่จากคนส่คู่ นจะเกดิ จากละอองฝุ่อยจากระบบทางเดนิ หายใจ (การไอ จาม นา�ำ ลาย น�ำามกู )
เม้�อร่างกายสู่ดดมส่ารคัดหลั�งเหล่าน�่เข้าไป็ก็จะทาำ ให้ต่ิดเชี�้อได้ จ่งทำาให้ป็ระเทศส่่วนใหญ่ออก
มาต่รการ “Social Distancing” เพิอ้� ชีว่ ยควบคมุ การแพิรก่ ระจายและลดผลกระทบของเชีอ้� ไวรสั ่
โดยเฉพิาะอย่างยิ�งป็ระชีาชีนท�่อาศัยอยู่ในพิ้�นท่�ท่�ม่มลพิิษทางอากาศยำ�าแย่อาจม่ความเส่�่ยงสู่ง
ต่อ่ การต่ิดเชีอ้� COVID-19 [1,4]
มลพิษิ ทางอากาศยงั ถูอ้ ไดว้ า่ เป็น็ ป็ญั หาใหญท่ ว�ั โลกทม่� อ่ ตั ่ราการเส่ย่ ชีว่ ติ ่ส่งู เป็น็ อนั ดบั 5 จากการ
เส่ย่ ชีว่ ติ ่จากมลพิษิ ทางอากาศทเ�่ กย่� วกบั โรคหวั ใจขาดเลอ้ ด 24% โรคหลอดลมอดุ กน�ั เรอ�้ รงั 23%
โรคหลอดเลอ้ ดส่มอง 21% และโรคหัวใจและหลอดเลอ้ ด 19% [5-7] การเผาไหม้เชี้�อเพิลิงท่�ไม่
ส่มบูรณ์จ์ ากพิวกวสั ่ดุทางธรรมชีาต่ิ (ไม้ ฟาง) ไดถ้ ูกู แทนทด�่ ้วยการเผาไหม้ท่�ส่มบรู ณ์์ โดยการใชี้
เชีอ้� เพิลงิ ฟอส่ซึ่ลิ ในอตุ ่ส่าหกรรม โรงไฟฟา้ พิลงั งานความรอ้ น และการคมนาคม [8] ซึ่ง่� นำาไป็ส่กู่ าร
รอทป็อนล�ัวบโภุ่อลยาก[คอ9ใลน]นะุภกโเดาอายครย่ เขศดฉน่กเพหิษาาลดาะา่เทใลนนา็กจ�่ งเทมะร่�มแ้อะทบ่คงหวราการดมอ้ซวึ่ลปิมท่ ็ะรลยเะก่าอเแเท่ยขลดาศ้ ะไมทปพา็ิ�ม่ ใิษกนก่ ยวาริท�งิรา่ ขยปง็่�นกาลหาถดูย่งรปแผ็อ้ ลลลท่อะกเ�่ ยรทรย่ ะาำ PกใทหMวบา่เ้ 2กท.5“ดิ�่เPปสก็่M็ูงนารอ2ท.อ5ัน”าำกั ตใเ่อหสร่อาบ้เกกยใดิสนจ่คบู่าป็กวรอารดมPยแสาM่ลกนะ2าใ.5รจศะจโโบดดาบกยย
ทางเดนิ หายใจ นาำ ไป็ส่คู่ วามเส่ย�่ งทจ�่ ะเกดิ โรคเกย�่ วกบั ระบบหวั ใจและหลอดเล้อด และระบบทาง
เดินหายใจ รวมถูง่ ทาำ ลายระบบภูมคิ ุ้มกันใหอ้ ่อนแอลง จ่งทาำ ให้รา่ งกายของเราอ่อนแอและเส่ย�่ ง
ต่อ่ การต่ิดเชี้อ� COVID-19 ได้งา่ ยข่น� ดว้ ย

226

Coarse PM PM2.5 UPPER RESPIRATORY TRACT
Fine PM (PM2.5μm) Nasopharynx
Ultrafine PM (<0.1μm) Ultrafine PM (<0.1μm) Oropharynx
Larynx

LOWER RESPIRATORY TRACT
Trachea
Bronchi/
Bronchioles
Alveoli

ภาพิ 1 ต่าำ แหน่งการต่กต่ะกอนในร่างกายของฝุ่�นุ ละอองขนาด
เส่้นผา่ ศนู ย์กลางต่่างๆ [10]

จากงานวจิ ัยป็ี 2003 นกั วจิ ัยจาก UCLA School of Public Health พิบวา่ ผู้ท�ไ่ ด้รับมลพิิษทาง
อากาศส่งู มแ่ นวโนม้ เส่ย่ ชีว่ ติ ่จากโรค SARS มากขน�่ ถูง่ 2 เทา่ ซึ่ง�่ เมอ�้ ไดว้ เิ คราะหถ์ ูง่ พินั ธกุ รรมของ
เชีอ้� ไวรสั ่ SARS นนั� ถูอ้ ไดว้ า่ เป็น็ ต่ระกลู เดย่ วกนั และมล่ กั ษณ์ะคลา้ ยกบั ไวรสั ่โคโรนาส่ายพินั ธใุ์ หม่
(COVID-19) ถูง่ 80% (ชีอ�้ อยา่ งเป็น็ ทางการวา่ SARS-CoV-2) โดยพิบอตั ่ราการเส่ย่ ชีว่ ติ ่ของผตู้ ่ดิ
เชีอ้� ในพิน�้ ท�ท่ �่มม่ ลพิิษสู่งถู่ง 8.9% เม�อ้ เทย่ บกบั พิน�้ ทท่� �ม่ ลพิิษนอ้ ย 4.08% [11]
กลไกความเชี้�อมโยงระหว่างมลพิิษทางอากาศกับการต่ิดเชี�้อ COVID-19 พิบว่าเม�้อละอองไวรัส่
ไแวพบ้ิรน่กผรวิะหจรา้อยทไป�เ่็รใย่นกอวา่ากา“ศCaฝุr่�ุนriePrMo2r.5Cจoะnทdาำeหnนsa้าทtio�่เปn็็นNแกuนclใeหi”้ละ[อ1อ2ง-1ไว4ร]ัส่แคตว่ท่ บ�งั แนน่�ฝุ่น่น�ุ หลระ้ออยอ่ดงเทก�่ฟาะงุ้
กระจายอยใู่ นบรรยากาศนนั� เมอ้� ถูง่ ระยะเวลาหนง�่ กจ็ ะต่กลงส่พู่ ิน�้ โลกต่ามแรงโนม้ ถูว่ งของโลก จาก
การศก่ ษาเกย�่ วกบั ป็อดของมนษุ ยโ์ ดยจะมต่ ่ัวรบั เซึ่ลล์ทง�ั หมด 3 ต่วั ป็ระกอบดว้ ย เอนไซึ่ม์ ACE2
โป็รต่่น DC-SIGN และ โป็รต่น่ L-SIGN ทาำ หนา้ ท�่รกั ษาระบบการทำางานในร่างกายให้ทาำ งานได้
เป็็นป็กต่ิ และเส่ริมภูมิคุ้มกันต่่อโรคต่่างๆ โดยเฉพิาะเอนไซึ่ม์ ACE2 ท่�เป็็นส่่วนหน�่งของระบบ
ภูมิคุ้มกัน คอยต่รวจจับไวรัส่และส่่งส่ัญญาเต่้อน รวมถู่งชี่วยควบคุมความดันโลหิต่ในป็อดของ
ผทู้ ไ�่ ดร้ บั มลพิษิ มาก และผทู้ ส่� ่บู บหุ รจ�่ ะมค่ วามออ่ นแอหรอ้ ความเส่ย�่ งต่อ่ การถูกู ทำาลายมากขน�่ ซึ่ง่�
เอนไซึ่ม์น�่ค้อ เป็้าหมายหน�่งท�่เชี้�อไวรัส่ COVID-19 เข้าไป็โจมต่่และเป็็นชี่องทางเข้าสู่่เซึ่ลล์ป็อด
ขนอนั� งเอมงนุษดยงั ์อน่อน�ั นฝแุ่�นุอลPงMท2ำา.5ใหไม้เชใ่ีช้�อีพ่ไิวารหัส่ะส่โาดมยาตร่รถูงเขขอ้าไงปก็ทาราำ ตล่ิดาเยชีป้�อ็อไวดรไสัด่้งC่ายOขV่�นID-เร1า9จ่งแตต่่้อจ่ งะรทะำามใัดหร้ปะ็อวดัง
การสู่ดหายใจรับอากาศท�่ม่ฝุ่�ุนละอองป็ริมาณ์มากเข้าไป็อยู่เส่มอ เพิราะเป็็นการเพิ�มิ ความเส่�่ยง
ทCO�จ่ ะVตI่Dิด-เ1ชี9้�อไอวยรัสา่ ่งจนาอ้กยกา3รทลป�่ัก็อษดณ์อะ่อคนอ้แอ1ไ)ดท้ โำาดใหยฝ้เุก่�นุ ิดกPาMร2ร.5ะบมาค่ ดวมามากส่ขมั �น่พิัน2ธ) ก์ทับาำ กใหาเ้รกแิดพิกรา่รระตบ่ิดาเดชีข้อ� อไดง้
ง่ายขน่� และ 3) ทำาใหเ้ มอ�้ มก่ ารต่ิดเชี้อ� ผู้ป็ว� ยจะมอ่ าการป็ว� ยท่ร� ุนแรงมากขน�่ [15-18]

227

จากงานวิจัยข้างต่้นจะแส่ดงให้เห็นถู่งความส่ัมพิันธ์ระหว่างมลพิิษทางอากาศในระดับท�่สู่งข�่น
อาจเพิม�ิ ความเส่�่ยงต่่อการต่ดิ เชี�อ้ COVID-19 มากข่�น โดยการศก่ ษายังพิบอก่ ว่าบุคคลท�อ่ าศยั อยู่
ใมนาพกิ้น�กวท่าท�่ คม�่ น่คท่า�่อPาศMัย2อ.5ยสู่ใู่งนเพกินิ้�นกทว�่ทา่ �่มเก่อณา์กฑา์มศาอตย่รู่ใฐนาเนกเณป์็ฑน็ ์มเวาลตา่รนฐาานนถมู่งโ่ อ1ก5า%ส่เส่[่ย1ช9ีว่] ิต่อจ่กาทก�ังยCังOส่VาIมDา-1รถ9ู
ย้นยันความส่ัมพิันธ์ระหว่าง COVID-19 กับมลพิิษทางอากาศในอิต่าล่ โดยผลการวิจัยชี�่ให้เห็น
ว่าภูมิภาคเอมิเล่ย-โรมญาทางต่อนเหน้อของอิต่าล่ซึ่�่งกาำ ลังถู้อว่าเป็็นพิ้�นท่�ท่�ม่มลพิิษแย่ท�่สุ่ด
แหง่ หนง�่ ของยโุ รป็ มก่ ารป็ลดป็ลอ่ ยเชีอ�้ เพิลงิ ฟอส่ซึ่ลิ เป็น็ จำานวนมาก มผ่ ลต่อ่ การเพิม�ิ ขน�่ ของจำานวน
ผตู้ ่ดิ เชีอ้� รวมจาก COVID-19 จำานวนผตู้ ่ดิ เชีอ้� ใหมใ่ นแต่ล่ ะวนั และจำานวนผเู้ ส่ย่ ชีว่ ติ ่จาก COVID-19
อย่างม่นัยส่าำ คญั (ดงั ภาพิท�่ 2) [20] การศก่ ษาในเยอรมน่ มลพิิษทางอากาศม่ความส่มั พินั ธ์อยา่ ง
ม่นัยส่าำ คัญทางส่ถูิต่ิกับอัต่ราการเพิิ�มข่�นของการเส่่ยชี่วิต่จาก COVID-19 จำานวน 199.46 คน
ต่่อป็ระชีากร 100,000 คน (ดงั ภาพิท่� 3) [21] ซึ่่�งม่ความส่อดคล้องกบั การศ่กษาเก�ย่ วกบั ไวรสั ่
COVID-19 และป็ัจจยั เส่ย่� งท่�เก่�ยวขอ้ งกับไวรสั ่ชีนดิ นว�่ ่าส่ง่ ผลกระทบต่อ่ ป็ระชีาชีนอย่างไร ซึ่ง่� ผล
การวจิ ยั พิบวา่ ป็จั จยั ทห่� นง่� ทม่� ผ่ ลต่อ่ จำานวนผตู้ ่ดิ เชีอ้� COVID-19 คอ้ อายุ กลา่ วคอ้ ผทู้ ม่� อ่ ายมุ ากกวา่
65 ป็ีจะม่ความเส่�่ยงสู่ง ป็ัจจัยท�่ส่อง การสู่บบุหร�่ กล่าวค้อ ผู้ท�่สู่บบุหร�่อาจจะม่ความเส่่�ยงสู่ง
และป็ัจจัยท�่ส่าม ป็ระชีาชีนทอ�่ าศยั อยู่ในป็ระเทศท่ม� ่ระดบั ความเขม้ ข้นของมลพิิษทางอากาศส่งู
กลา่ วค้อ ระดับ PM2.5 ถู้อเป็็นหน่�งในป็ญั หาหลักและเก่ย� วขอ้ งกบั ไวรัส่ COVID-19 เชีน่ กนั [22]
อเหยน็ า่ ไงดไร้ โกดต็ ่ยาจมะฝแุ่น�ุขวPนMล2อ.5ยกปบั็ะไปว็รนสั อ่มยส่ ู่ใ่วน่ นอทากค�่ าลศา้ ยเพกินั่ยคงแอ้ ต่เฝ่ปุ่็น�ุน็ ลอะนอภุ อางคคท้อม�่ ส่ข่ ง�ิ นไมาม่ดเช่ ีลว่ ก็ ติ ่ทสเ�่่รว่ านไไมวส่ ร่าสั ่มนานั� รคถูม้ออส่งงิ�
มช่ ีว่ ติ ่ เราก็เลยกลัวมันมากกวา่ แต่่วิธก่ ารป็้องกนั ก็เหม้อนกนั คอ้ พิยายามอยา่ สู่ดดมมันเข้าไป็ใน
รา่ งกาย หมน�ั ล้างม้อเป็น็ ป็ระจำา โดยเจ้าต่ัวไวรสั ่นัน� มนั จะพิยายามจ่โู จมเราท่ป� ็อดต่ลอดเวลา เรา
จง่ ต่อ้ งต่�งั รับมันด้วยการดแู ลป็อดใหแ้ ขง็ แรงก็จะชีว่ ยลดความเส่่�ยงลงได้

Total Deaths (Milan) Total COVID -19 (cases)
Daily New (cases) Air Quality (AQl)

January February March Aprill 2020

Day of month

ภาพิ 2 คุณ์ภาพิอากาศและจาำ นวนผู้ต่ดิ เชี�อ้ จาก COVID-19 [20]

228

PM2.5 Data including
modeled values
[micrograms / cubic meter]

4 to 6
6 to 8
8 to 10
10 to 12
12 to 14
14 to 16
16 to 18
* Center of country

Covid-19 cases per
100,00 inhabitants

0 to 1,000
1,000 to 2,000
2,000 to 2,500
2,500 to 3,000
3,000 to 3,500
3,500 to 4,000

CภOาพVิI3D-ค1่ว9าใม่นเขเย้ม่อขรน้ ม่ขนอี ง[2P3M,224.5] (2010–2020) และจำำานวนผูู้้ปว่ ย

จำากสถึานการณี์ทำ�ีเกิดูข�ึนในปัจำจำุบันค่งหลีกเล�ียงไม่่ไดู้ว่าประชาชนเกิดูค่วาม่กังวลไม่่น้อย ซึ่ึ�งเรา
สาม่ารถึรบั ม่ือและดูแู ลต่ัวเองให้ปลอดูภัยไดู้ดูงั น�ี

1. การต่ิดูต่าม่ข่าวสารสถึานการณี์จำากทำางหน่วยงานราชการเป็นหลัก ซึ่�ึงจำะทำำาให้เราทำราบถึึง
สถึานการณี์ค่วาม่เค่ลื�อนไหว สาม่ารถึปฏิบัต่ิต่าม่ค่ำาแนะนำาและประเม่ินสถึานการณี์ไดู้อย่าง
ถึูกต่อ้ ง

2. หาวธิ ัีการปอ้ งกัน เช่น สวม่หนา้ กากอนาม่ัยเวลาต่้องออกไปทำาำ กิจำกรรม่นอกบา้ น หลีกเลยี� ง
การทำาำ กจิ ำกรรม่กลางแจำง้ โดูยเฉพิาะกลมุ่ ่เส�ยี งทำ�เี จำบ็ ปว่ ยไดูง้ ่าย เช่น ผูู้้สูงอายุ เดูก็ หญิงต่ง�ั ค่รรภ์
รวม่ทำัง� ผู้ทู้ ำีม� ่ีโรค่ประจำำาต่วั ลา้ งม่ือบอ่ ยๆ หลกี เลยี� งการสมั ่ผู้สั และการเวน้ ระยะหา่ ง โดูยยนื หรือ
น�งั ใหห้ ่างกนั อย่างน้อย 1.5-2 เม่ต่ร

3. ค่วรพิักผู้่อนให้เพิียงพิอ นอนหลับอย่างน้อย 6-8 ชั�วโม่ง รับประทำานอาหารทำ�ีม่ีประโยชน์
และดูม�ื ่น�ำาเยอะๆ

4. สงั เกต่อาการของต่วั เองอยเู่ สม่อ หากรสู้ กึ วา่ ม่อี าการผู้ดิ ูปกต่ิ เชน่ ไอบอ่ ย หายใจำถึ�ี แนน่ หนา้ อก
ใจำสั�น ค่ล�ืนไส้ หรอื วงิ เวยี นศรี ษ์ะ ใหร้ บี ไปพิบแพิทำยท์ ำนั ทำี

5. ค่วรออกกาำ ลงั กายอยางสม่า�ำ เสม่อ อย่างน้อยสปั ดูาหล์ ะ 4-5 ค่รัง� เพิ�อื เสริม่สร้างค่วาม่แข็งแรง
ใหแ้ กร่ า่ งกาย

6. ทำานอาหารเสรมิ ่หรอื เม่นทู ำป�ี รงุ จำากวตั ่ถึดุ ูบิ ทำช�ี ว่ ยบำารงุ ปอดู เชน่ หวั หอม่ ขงิ หวั ไชเทำา้ กระเทำยี ม่
และฝรง�ั เปน็ ต่น้ เพิอ�ื ชว่ ยใหป้ อดูทำาำ งานไดูอ้ ยา่ งม่ปี ระสทิ ำธัภิ าพิ และยงั เปน็ การกำาจำดั ูฝนุ่ พิษิ ์จำาก
ร่างกายไดูอ้ ีกดู้วย

7. หลีกเลี�ยงการอย่ใู นสถึานทำี�แออดั ู หลกี เลีย� งหรืองดูการเดูนิ ทำางไปยงั พิื�นทำเ�ี สีย� งหากไม่่จำำาเป็น

229

อ้างอิง

[1] Conticini, E., Frediani, B. and Caro, D. 2020. Can atmospheric pollution be
considered a co-factor in extremely high level of SARS-CoV-2 lethality in
northern Italy. Environmental Pollution. 261; 114465.

[2] Lu, R., Zhao, X., Li, J., Niu, P., Yang, B., Wu, H., Wang, W., Song, H., Huang, B.,
Zhu, N. and Bi, Y. 2020. Genomic characterisation and epidemiology of 2019
novel coronavirus: implications for virus origins and receptor binding.
The lancet. 395 (10224); 565–574.

[3] Zhu, Y., Xie, J., Huang, F. and Cao, L. 2020. Association between short-term
exposure to air pollution and COVID-19 infection: evidence from China.
Science of the Total Environment. 727; 138704.

[4] Cao, Y., Chen, M., Dong, D., Xie, S. and Liu, M. 2020. Environmental
pollutants damage airway epithelial cell cilia: implications for the
prevention of obstructive lung diseases. Thoracic Cancer. 11 (3); 505–510.

[5] Global Burden of Disease Study. 2016. Global, regional, and national
comparative risk assessment of 79 behavioural, environmental and
occupational, and metabolic risks or clusters of risks, 1990-2015: a
systematic analysis for the global burden of disease study 2015. The lancet.
388; 1659–1724.

[6] Global Burden of Disease Study. 2016. Global, regional, and national life
expectancy, all-cause mortality, and cause specific mortality for 249 causes
of death, 1980–2015: a systematic analysis for the global burden of disease
study 2015. The lancet. 388; 1459–1544. [7] Brunekreef, B. and Holgate, S.T.
2002. Air pollution and health. The lancet. 360 (9341); 1233–1242.

[8] Kioumourtzoglou, M.A., Schwartz, J.D., Weisskopf, M.G., Melly, S.J., Wang, Y.,
Dominici, F. ahnodspZitaanl oabdemttiis,siAo.n2s0i1n6.thLeonngo-rttehremasPteMr2n.5 exposure and
neurological United States.
Environmental Health Perspectives. 124; 23–29.

[9] Feng, C., Li, J., Sun, W., Zhang, Y. and Wang, Q. 2016. Impact of ambient fine
apatrimticeu-lsaetreiesmaantatelyrsi(sPiMn2B.5)eiejinxgp,oCshuirnea.oEnnvthireonrmiskenotaf linHfeluaeltnhz.a1-5li(k1e);-i1ll7n.ess:

[10] Milan, I.A., Zoran, R.S., Savastru, D.M. and Savastru, M.T. 2020. Assessing the
relationship between surface lIteavleyl.sScoifenPcMe2.o5 fatnhde TPoMta10l particulate matte
r impact on COVID-19 in Milan, Environment. 738;
139825.

230

[11] UCLA Jonathan and Karin Fielding School of Public Health. 2003. Air
pollution with an increased risk of dying from Severe Acute Respirator
y Syndrome, or SARS. Retrieved November, 19, 2003, from https://ph.ucla.
edu/news/press-release/2011/mar/ucla-led-study-finds-sars-death-rate-
doubles-cities-poor-air-quality.

[12] Domingo, J.L., Marques, M. and Rovira, J. 2020. Influence of airborne
transmission of SARS-CoV-2 on COVID-19 pandemic. Environmental
Research. 188; 109861.

[13] Fattorini, D. and Regoli, F. 2020. Role of the chronic air pollution levels in
the Covid-19 outbreak risk in Italy. Environmental Pollution. 114732.

[14] Feng, C., Li, J., Sun, W., Zhang, Y. and Wang, Q. 2016. Impact of ambient fine
particulate matter (PM2.5) exposure on the risk of influenza-like-illness:
a time-series analysis in Beijing, China. Environmental Health. 15(1); 17.

[15] Wang, Y., Wu, Z., Hu, W., Hao, P., and Yang, S. 2021. Impact of Expressing
Cells on Glycosylation and Glycan of the SARSCoV 2 Spike Glycoprotein.
ACS Omega. 6; 15988−15999.

[16] Bian, J. and Li, C. 2020. Angiotensin-converting enzyme 2 (ACE2):
SARS-CoV-2 receptor and RAS modulator. Acta Pharmaceutica Sinica B.
11(1); 1-12.

[17] Amraei, R., Yin, W., Marc, A., Napoleon, E.L., Suder, J.B., Zhao, Q., Olejnik, J.,
Chandler, K.B., Xia, C., Feldman, J., Blake, M.H., Timothy, M.C., Aaron, G.S.,
Gummuluru, S., Muhlberger, E., Chitalia, V., Catherine, E.C. and Rahimi,
N. 2021. CD209L/L-SIGN and CD209/DC-SIGN Act as Receptors for SARSCoV
2. ACS Central Science. 1156−1165.

[18] Han, D.P., Lohani, M. and Cho, M.W. 2007. Specific asparagine-linked
glycosylation sites are critical for DC-SIGN- and L-SIGN-mediated severe
acute respiratory syndrome coronavirus entry. Journal of virology.
81(21):12029-39.

[19] Dutheil, F., Baker, J.S. and Navel, V. 2020. COVID-19 as a factor influencing
air pollution. Environmental Pollution. 263; 114466.

[20] Maria, A.Z., Roxana, S.S., Dan, M.S. and Marina, N.T. 2020. Assessing the
relationship between surface Ilteavlye.lsScoief nPcMe2.o5 fatnhde PTMot1a0lpEanrvtiicrounlamteenmt.a7t3te8r.
impact on COVID-19 in Milan,

[21] Aloys, L.P. and David, J. 2021. Long-term exposure to fine particulate matter
air pollution: An ecological study of its effect on COVID-19 cases and

231

fatality in Germany. Environmental Research. 204; 111948.
[22] Coker, E.S., Cavalli, L., Fabrizi, E., Guastella, G., Lippo, E. and Parisi, M.L. 2020.

The effects of air pollution on COVID-19 related mortality in Northern Italy.
Environmental and Resource Economics. 76; 611–34.
[23] Umweltbundesamt. 2021. Feinstaubmesswerte der Jahre 2002 bis 2020.
Retrieved June, 18, 2021, from https://www.umweltbundesamt.de/
themen/luft/luftschadstoffe-im-ueberblick/feinstaub# undefined.
[24] Robert Koch Institute (RKI). 2021. COVID-19 Cases and Death Rates Germany.
Retrieved May, 20, 2021, from https://www.rki.de/DE/Content/InfAZ/N/
Neuartiges_Coronavirus/Situationsberichte /Mai_2021/2021-05-20-en.pdf?__
blob=publicationFile.

232

ควัามเช�ือมโยง โดย
ระหวั่างกุารแพร่ รศ. ด้ร.ช้เก่ยรติ ชัยบุญศร่,
ระบาดของ ปพิณสรร เอกพิั นธั์ และ
COVID-19 กุับ ศ. ด้ร.ศิวัช พิงษ์เพิ่ ยจัันทร์
กุารเปิล�ียนแปิลง
สัภิาพภิ้มิอากุาศ เผู้ยแพิร่ใน
และแนวัคิดกุารแกุ้ https://mgronline.com/daily/
ปิัญหาอย่างย�ังยืน detail/9640000100596
(ติอนท�ี 2) วันท่� 11 ต.ค. 2564

จากบทความเดิมในต่อนท�่แล้ว [1] ซึ่่�งได้ทราบเก่�ยวกับป็ัญหาหลายอย่างล้วนอาจเกิดจากฝุ่ีม้อ
ของมนุษย์ ซึ่ง�่ ป็ญั หาหลายอย่างนเ�่ องก็กลับมาส่ง่ ผลเส่่ยต่อ่ โลก และต่อ่ ความเป็น็ อยตู่ ่า่ งๆ ของ
มนุษย์ ซึ่�่งมนุษย์อาจเห็นแก่ป็ระโยชีน์ส่่วนต่ัวมากกว่าส่่วนรวม อาจส่นใจในเร้�องของเศรษฐกิจ
กำาไร ค้าขาย ทรัพิยส์ ่นิ ต่า่ งๆ ป็ากทอ้ ง หรอ้ ความส่ะดวกส่บาย ความเป็น็ อยู่ โดยไม่ได้ใส่่ใจใน
รายละเอย่ ดวา่ ผลกระทบทเ่� กดิ ขน�่ จากส่ง�ิ ทท�่ ำาจะส่ง่ ผลต่ามมาอยา่ งไรและจะมผ่ ลรนุ แรงมากนอ้ ย
เพิ่ยงใดต่อ่ ส่งั คมโดยรวม หร้อต่อ่ โลกท่�เราอาศัยอยู่ ซึ่�่งจากป็ระวัต่ิลัทธเิ ศรษฐกิจ [2] ชี่วงป็ีคริส่ต่์
ศต่วรรษท�่ 16 ถูง่ ครสิ ่ต่ศ์ ต่วรรษท�่ 18 ม่ลัทธิหน่ง� เกิดข่น� คอ้ ลัทธพิ ิาณ์ชิ ีนยิ ม ซึ่่�งลัทธพิ ิาณ์ิชีนิยม
เป็น็ ลทั ธทิ ม่� งุ่ เนน้ ในเรอ�้ งของการคา้ ขายนำาหนา้ การพิฒั นาต่า่ งๆ ซึ่ง�่ ไมไ่ ดใ้ ส่ใ่ จในเรอ้� งของธรรมชีาต่ิ
และส่ิง� แวดล้อม มุง่ เน้นแต่เ่ งนิ ทองและทรพั ิยส์ ่นิ ของป็ระเทศอย่างเดย่ ว และยังไมส่ ่นใจในเร้อ� ง
ของความเป็็นอยู่ของป็ระชีาชีน ซึ่่�งลัทธิดังกล่าวน�่ล่มส่ลายในชี่วงคริส่ต่์ศต่วรรษท�่ 18 และต่่อ
มาเกิดลัทธิหน�่งข�่นค้อ ลัทธิธรรมชีาต่ินิยมซึ่่�งเกิดข่�นหลังจากยุคพิาณ์ิชีนิยมล่มส่ลาย ลัทธิน่�เป็็น
ลัทธิท่�มุ่งเน้นในเร้�องการดำาเนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจ ส่ังคม ท�่อยู่ร่วมกันกับธรรมชีาต่ิและส่�ิง
แวดล้อม ซึ่ง�่ หลักการของลัทธิธรรมชีาต่นิ ยิ มค้อ Natural Order หร้อกฎธรรมชีาต่ิ ซึ่�ง่ เป็น็ กฎท�่
กาำ หนดวา่ มนุษย์ดาำ รงชีว่ ติ ่อยรู่ ว่ มกนั ในส่งั คม หรอ้ ชีุมชีนอยา่ งมร่ ะบบเหมอ้ นกบั ระบบธรรมชีาต่ิ
ทต�่ ่อ้ งป็ระกอบไป็ดว้ ยส่งิ� มช่ ีว่ ติ ่หลากหลายชีนดิ ทด�่ าำ รงชีว่ ติ ่อยอู่ ยา่ งเป็น็ ระบบ ลทั ธธิ รรมชีาต่นิ ยิ ม
น�ไ่ ม่ยอมใหม้ นษุ ยด์ าำ รงชี่วิต่อยรู่ ว่ มกันอย่างต่ามอำาเภอใจ แต่่ต่้องอยรู่ ว่ มกันอยา่ งเป็็นระบบ และ
เชี้�อมต่่อกันอย่างเป็็นระบบจ่งจะส่ามารถูทำาให้ส่ังคมและเศรษฐกิจส่ามารถูขับเคล้�อนก้าวไป็ข้าง
หนา้ ได้อยา่ งมนั� คง ถูา้ เม้อ� ไหรก่ ็ต่าม ส่งั คมเศรษฐกจิ ไมส่ ่ามารถูเคลอ�้ นไป็ต่ามทธ่� รรมชีาต่กิ ำาหนด
ก็จะเกดิ ป็ัญหาส่งั คมและเศรษฐกจิ ต่ามมาในท่ส� ุ่ด เชี่น เหต่กุ ารณ์์เกดิ นา�ำ ทว่ มใหญ่ [3] ในป็ี ค.ศ.
1931 หรอ้ ในป็ี พิ.ศ. 2474 ทางต่อนกลางของป็ระเทศจ่น เกิดน�าำ ทว่ มครั�งใหญท่ �่สุ่ดในโลก ซึ่่�ง
ยอ้ นกลับไป็กวา่ 90 ป็ี ซึ่่ง� เป็็นเหตุ่การณ์น์ ำา� ทว่ มครัง� ร้ายแรงและใหญท่ �่สุ่ด

233

ภาพิ 1 โรคระบาดทกุ 100 ป็ี
ท�่มาภาพ: https://mgronline.com/infographic/dtail/96300000
08721)

ในป็ระวตั ่ิศาส่ต่รโ์ ลก เท่าท่�เคยมก่ ารบันท่กไว้ นำ�าทว่ มทางต่อนกลางของป็ระเทศจ่น น�ำาทว่ มต่ลิ�ง
แม่นำ�าส่ามส่ายหลัก ทั�งแม่นา�ำ หวงเหอ แม่น�ำาแยงซึ่่เก่ยง แม่นำ�าหลานชีาง ต่ั�งแต่่เด้อนกรกฎาคม
ถู่งเด้อนพิฤศจิกายน ซึ่่�งม่ระยะนานกว่า 5 เด้อน ม่คนเส่่ยชี่วิต่ป็ระมาณ์ 2.5–3.7 ล้านคน ได้
รับการบนั ท่กวา่ เป็น็ ภยั ธรรมชีาต่ิท่ร� ้ายแรงทส่� ่ดุ ในครสิ ่ต่ศ์ ต่วรรษท�่ 20 อ่กด้วย และยังมก่ ารเกดิ
การระบาดของโรคระบาดหนักในรอบทกุ 100 ป็ี ในชี่วงป็ี ค.ศ. 1720 ได้เกดิ โรคระบาดกาฬโรค
ส่ร้างความเส่่ยหายโดยม่ผู้คนท่�เส่่ยชี่วิต่จากโรคระบาดน�่ถู่ง 100,000 คน และในป็ี ค.ศ 1820
เกดิ โรคระบาดอหิวาต่กโรค ส่รา้ งความเส่่ยหายโดยมผ่ เู้ ส่่ยชีว่ ติ ่ทว�ั โลกจำานวน 100,000 คน และ
ในป็ี ค.ศ. 1920 ม่การระบาดของโรคไขห้ วดั ใหญ่ส่เป็น ซึ่�่งม่ผเู้ ส่ย่ ชีว่ ิต่จำานวน 50,000,000 คน

234

แลื่ะในปััจจุบั่นปัลื่ายปัี ค.ศ. 2019–2021 โลื่กของเราได้้เกิด้การแพร่ระบัาด้ไวร่สโคโรน่าข้�น
ปััจจุบั่นม่ผู้้คนที่่�เส่ยชี่วิตจากโรคระบัาด้น่�ปัระมาณ 4.55 ลื่้านคนโด้ยปัระมาณ แลื่ะม่ผู้้ติด้เชี่�อ
รวมที่�ง่ โลื่กอย่้ 219 ลื่า้ นคน โรคระบัาด้น�เ่ กดิ ้ขน�้ อ่นเน่�องมาจากมนุษยไ์ ม่สนใจด้ว้ ยส�งิ แวด้ลื่อ้ ม
ด้้านความสะอาด้ ด้้านความเปั็นอย้่ระหว่างส�ิงแวด้ลื่้อมก่บัมนุษย์ มนุษย์พยายามที่ำาลื่ายสิ�ง
แวด้ลื่อ้ มจากแนวคดิ ้ที่จ�่ ะที่าำ การคา้ ขายเอากาำ ไรเพย่ งอยา่ งเด้ย่ วโด้ยไมส่ นใจสงิ� แวด้ลื่อ้ มที่ก�่ าำ ลื่ง่ ถูก้
ที่าำ ลื่ายลื่งไปัทีุ่กวน่ ด้ง่ น่�น ลื่ท่ ี่ธิธิ ิรรมชีาตินยิ มจ้งส่งเสริมให้เศรษฐกจิ ข่บัเคลื่่อ� นไปัตามธิรรมชีาติ
ตามที่�่ๆ ควรจะเปั็น ซึ่�้งจะแตกแตกต่างก่บัลื่่ที่ธิิพาณิชีนิยมที่�่มุ่งเน้นแต่การค้าขายแสวงหาผู้ลื่
ปัระโยชีน์ส่วนต่ว โด้ยไม่สนใจธิรรมชีาติแลื่ะสิ�งแวด้ลื่้อมแลื่ะปัระชีาชีนที่่�อย่้ร่วมก่นในส่งคม
ซึ่้�งจากขอ้ ม้ลื่ความเหลื่่�อมลื่า�ำ ที่างสง่ คมในปัระเที่ศไที่ย ในปัี ค.ศ. 2021 ปัระเที่ศไที่ยเปั็นหนง้� ใน
ปัระเที่ศที่�่ม่ความเหลื่่�อมลื่�าำ ด้้านความม�่งค่�งมากที่�่สุด้ในโลื่ก แลื่ะม่แนวโน้มเพิ�มข้�นอย่างรวด้เร็ว
แม้ว่าความเหลื่่�อมลื่�าำ ด้้านรายได้้จะปัร่บัต่วด้่ข้�นบั้างแต่ความเหลื่่�อมลื่ำา� ด้้านความม่�งค�่ง หร่อ
สนิ ที่รพ่ ยท์ ี่ค�่ นแตล่ ื่ะกลื่มุ่ ถูอ่ ครอง (เชีน่ เงนิ ฝากธินาคาร หนุ้ ที่ด�่ ้นิ ) เปัน็ ปัญั หาที่ร่� นุ แรงมากในไที่ย
Credit Suisse global book data ปัระเมินว่า คนรวยที่ส�่ ุด้ 10% ของไที่ยถู่อครองสินที่ร่พย์
มากถู้งกว่า 77% ของคนที่�่งปัระเที่ศ แลื่ะคนรวยที่�่สุด้ของปัระเที่ศถู่อที่ร่พย์สินเฉลื่�่ยคนลื่ะ
33 ลื่้านบัาที่ ต่างกน่ ถูง้ 2,500 เที่า่ ก่บัค่าเฉลื่ย่� ของคนกลืุ่่มที่�่จนสุด้ 20% แรกของปัระเที่ศ [4]
ซึ่ง้� จากความเหลื่อ�่ มลื่าำ� น่� ชี�่ใหเ้ หน็ ได้ช้ ีด่ ้ถูง้ เรอ�่ งของเนน้ การคา้ ขายนาำ หนา้ การพฒ่ นา นาำ หนา้ การ

100% 10%

75% 77%

50%
80%

25%

0% 14%
สััดสัว่ นประชากร สััดสัว่ นความมั�งค�งั

ปัระชีากร 10% ที่ม�่ ค่ วามม�ง่ ค่�งส้งสุด้
ปัระชีากร 10% (Percentile 80-90)
ปัระชีากร 80% ลื่่างของปัระเที่ศ

ภาพ 2 ความเหลื่อ�่ มลื่า�ำ ด้า้ นความมน�่ คง�่ แลื่ะความมง�่ คง�่ เฉลื่ย�่ คนจนแลื่ะคนรวย
ที่ม่� า: Credit Suisse global wealth data book

235

10% lowest คว�มมั�งคั�งเฉลย่� ต้อ่ ัคน (ล�� นบ�ทำ)
Group 2
Group 335
Group 430
Group 525
Group 620
Group 715
Group 810
Group 95
0
10% highest
5% highestบริหารจัดการป็ระเทศ พิบว่าม่ความไม่เท่าเท่ยมกันในเร�้องของการเข้าถู่งหร้อการใชี้ทรัพิยากร
1% highestของผู้คนในส่ังคม คนท่�ม่ฐานะด่หร้อคนท�่ม่ต่าำ แหน่งชีนชี�ันในส่ังคมในระดับสู่งม่ความส่ามารถู
เขา้ ถูง่ การใชี้ทรพั ิยากรจาำ นวนมากได้ ส่ว่ นคนทม�่ ่โอกาส่นอ้ ยหรอ้ คนทอ�่ าจจะไมม่ ฐ่ านะในส่งั คมก็
ต่้องใชีท้ รัพิยากรอย่างจำากัด หร้ออาจจะไม่ส่ามารถูใชีท้ รพั ิยากรใดๆ ไดเ้ ลย ซึ่ง�่ ความไมเ่ ท่าเทย่ ม
กันนนั� อาจจะข่น� อยูก่ บั ต่น้ ทนุ ของแต่่ละคนท�่ม่แต่กต่า่ งกันออกไป็ เชี่น รายได้ หรอ้ วฒุ ิการศก่ ษา
หรอ้ ฐานะต่า่ งๆ ดังนน�ั การพิัฒนาเศรษฐกจิ ทส่� ่อดคล้องกนั นโยบายต่่างๆ ควรจะม่บทบาทมาก
ข่น� ในเร�อ้ งของการลดความเหล�อ้ มลา�ำ เพิอ�้ ให้ผ้คู นในส่ังคมมค่ วามเท่าเทย่ มกนั มากข�น่ ดงั นั�น ถู่ง
เวลาแล้วท�่ป็ระเทศไทยจะต่้องกลับมาให้ความส่ำาคัญในการขับเคล�้อนเศรษฐกิจโดยเน้นป็ระเด็น
ความเทา่ เทย่ มกนั ในการเขา้ ถูง่ แหลง่ ทรพั ิยากรอยา่ งยงั� ยน้ โดยไมก่ อ่ ใหเ้ กดิ การทาำ ลายส่งิ� แวดลอ้ ม
รวมถูง่ ทำาอยา่ งไรทจ�่ ะพิฒั นาอนรุ กั ษท์ รพั ิยากรส่ง�ิ แวดลอ้ มใหส้ ่ามารถูมเ่ พิย่ งพิอส่ำาหรบั คนรนุ่ หลงั
ของป็ระเทศต่อ่ ไป็
ดังนั�น การแก้ป็ัญหาอย่างย�ังย้นก็ค้อการใชี้หลักการ BCG [5] หร้อย่อมาจาก ‘Bio-Circu-
lar-Green’ Economy หร้อการผส่มผส่านของการพิัฒนาเศรษฐกิจชี่วภาพิ (Bio-economy)
ซึ่่�งจะต่้องมุ่งหน้าสู่่โจทย์ใหม่ของการส่ร้าง ‘มูลค่าเพิ�ิม’ ซึ่่�งทำาได้ด้วยการนาำ ความรู้ หร้อการนาำ

236

องค์ความรู้จากท้องถู�ิน มาเส่ริมด้วยเทคโนโลย่และนวัต่กรรม ให้ส่ามารถูส่ร้างรายได้ให้เกิดข่�น
ต่ลอดห่วงโซึ่่ของการผลิต่น�่ พิร้อมกับท่�จะชี่วยแก้ไขป็ัญหาของภาคการเกษต่รท่�ม่แต่่เดิมเชี่นพิ้ชี
ผล (ท่�ไม่ม่การเพิ�ิมมูลค่า) ม่ราคาผันผวนอยู่เส่มอและส่ร้างรายได้น้อยและเศรษฐกิจหมุนเว่ยน
(Circular economy) ซึ่่�งจะเข้ามาชี่วยแก้ไขวงจรป็ัญหาความเส่้�อมโทรมของทรัพิยากรหร้อ
การผลิต่แบบใชี้แล้วท�ิงซึ่่�งก่อขยะมหาศาล โดยเศรษฐกิจหมุนเว่ยนจะให้ความส่ำาคัญกับ ‘การ
จัดการขยะ’ ภายหลงั จากการบริโภคแลว้ และม่เป็า้ หมายท�จ่ ะลดป็รมิ าณ์ของเส่ย่ ให้น้อยลงหร้อ
เทา่ กับศูนย’์ (Zero Waste) ใหม้ ก่ ารใชี้ป็ระโยชีน์จากทรัพิยากรมากท�ส่ ุ่ดและคมุ้ ค่าทส่� ุ่ด ต่ง�ั แต่่
การผลิต่ การออกแบบท�่ใหเ้ กิดของเส่ย่ น้อยทส�่ ุ่ด การใชี้วสั ่ดทุ างเล้อก ต่ลอดจนการนาำ วสั ่ดุกลับ
มาใชี้ซึ่าำ� (Reuse, Refurbish, Sharing) และแป็รส่ภาพิกลับมาใชี้ใหม่ (Recycle, Upcycle)
และเศรษฐกิจส่่เข่ยว (Green economy) หร้อก็ค้อรูป็แบบเศรษฐกิจท่�มุ่งเน้นในการยกระดับ
ในเร�้องของส่ิ�งแวดล้อม รวมไป็ถู่งความเท่าเท่ยมในส่ังคมและคุณ์ภาพิชี่วิต่ของป็ระชีาชีน โดย
ใชี้ทรัพิยากรท่�ม่อยู่อย่างไม่สู่ญเป็ล่า เชี่น การใชี้พิลังงานส่ะอาดเพิ้�อควบคุมระบบก่อมลพิิษซึ่่�ง
เป็็นการดำาเนินเศรษฐกิจโดยไม่ทำาลายส่�ิงแวดล้อมต่่างๆ เชี่น การดาำ เนินเศรษฐกิจอย่างไรให้ม่
การลดคาร์บอนฟุต่ป็ร�ินต่์ หร้อการลดการป็ล่อยก๊าซึ่เร้อนกระจกต่่างๆ ท่�ทาำ ลายชีั�นบรรยากาศ
ซึ่ง�่ หลายป็ระเทศทพ่� ิฒั นาแลว้ หรอ้ กาำ ลงั พิฒั นากาำ ลงั ใหค้ วามส่นใจอยา่ งมาก ซึ่ง่� หลกั การ BCG หรอ้
Bio-Circular-Green’ Economy ควรยกระดบั ในทกุ เรอ�้ งไมว่ า่ จะภาคเกษต่ร ภาคการทอ่ งเทย่� ว
และภาคอตุ ่ส่าหกรรมการผลิต่ และในทกุ ๆ ภาคส่ว่ น
ซึ่�่งในภาคการเกษต่รควรจะม่การจัดการอย่างไรให้ม่ป็ระส่ิทธิภาพิท�่ด่ จากเศษวัต่ถูุดิบท่�เหล้อ
ใชี้จากการเกษต่ร หร้อ Co-Product จากการเกษต่รต่่างๆ ส่ามารถูนาำ ไป็ใชี้ป็ระโยชีน์อย่างไร
ต่่อได้บา้ งโดยไมน่ ำาไป็เผา ซึ่�่งส่ง่ ใหเ้ กดิ ผลกระทบในเร้�องของป็ัญหาหมอกควัน ฝุ่�นุ ละออง ซึ่�่งส่่ง
ผลกระทบต่อ่ ส่ขุ ภาพิของป็ระชีาชีน ในภาคการทอ่ งเทย�่ ว ควรจะเป็น็ การทอ่ งเทย่� วเชีงิ ส่ขุ ภาพิ ท�่
เนน้ ในเรอ้� งของการทอ่ งเทย�่ วเชีงิ ธรรมชีาต่ทิ จ�่ งู ใจใหน้ กั ทอ่ งเทย่� วอาจจะเทย�่ วในส่ถูานทธ�่ รรมชีาต่ิ
มากกวา่ ทจ�่ ะเทย่� วในเมอ้ งเพิย่ งอยา่ งเดย่ ว โดยป็ลกู ฝุ่งั� เยาวชีนคนรนุ่ หลงั ใหต้ ่ระหนกั และอนรุ กั ษ์
ธรรมชีาต่ิมากข่�น ซึ่�่งเป็็นส่ิ�งท�่ส่ำาคัญอย่างมากในอนาคต่ข้างหน้า ในภาคอุต่ส่าหกรรมการผลิต่
ควรจะส่ง่ เส่รมิ ในเร้อ� งของพิลังงานส่ะอาดท่�จะเข้ามาม่ส่่วนในเร้อ� งของฐานการผลิต่มากข่�น เพิอ�้
ลดการคาร์บอนฟุต่ป็ร�นิ ต่์จากกระบวนการผลติ ่จากโรงงานอตุ ่ส่าหกรรม
ต่วั อยา่ งเชีน่ ส่หภาพิยโุ รป็ป็ระกาศวา่ จะดาำ เนนิ การต่ามนโยบาย “Fit for 55” โดยมว่ ตั ่ถูปุ ็ระส่งค์
เพิอ�้ ลดการป็ลอ่ ยกา๊ ซึ่เรอ้ นกระจกลง 55% ภายในป็ี ค.ศ. 2030 และป็ระเทศจ่นไดเ้ รง่ ระบบนเิ วศ
ส่ำาหรบั เศรษฐกจิ ส่เ่ ข่ยวโดยมเ่ ป็้าหมายทจ่� ะบรรลกุ ารป็ลอ่ ยมลพิิษเป็น็ ศนู ยภ์ ายในป็ี ค.ศ. 2060
ในขณ์ะท�ไ่ ต่้หวนั เกาหลใ่ ต่้ และญป่� ็นุ� กำาลงั วางแผนทจ่� ะบรรลเุ ป็า้ หมายทค�่ ลา้ ยกนั ภายในป็ี ค.ศ.
2050 ในส่่วนของส่หรัฐอเมริกาได้ป็ระกาศแผนการลดการป็ล่อยก๊าซึ่เร้อนกระจกลงคร�่งหน่�ง
ภายในป็ี ค.ศ. 2030 จากระดับ 2005 ซึ่่�งส่อดคลอ้ งกับขอ้ ต่กลงป็ารส่ ่ (Paris Agreement) [6]
ซึ่ง่� เหน็ ไดว้ า่ ในหลายๆ ป็ระเทศกเ็ รมิ� ทจ่� ะเขา้ มามส่ ่ว่ นรว่ มในการพิฒั นาเศรษฐกจิ ส่เ่ ขย่ ว หรอ้ ต่าม
แนวหลักการของ BCG
จากบทความของ Carolina Alves ไดม้ ก่ ารกลา่ วถู่งเร้�องการเป็ลย่� นแป็ลงส่ภาพิภมู ิอากาศและ

237

ภาพิ 3 Measures to Drive Thailand’s BCG Economy
ท�ม่ า: สู้ำานกั ังานพัฒนาวิทยาศาสู้ตื่ร์แลื่ะเทคโนโลื่ย่แห้ง� ชาตื่ิ (สู้วทช.)
(National Science and Technology Development Agency :
NSTDA.)

ผลกระทบความเส่ย่ หายต่อ่ มนษุ ยท์ เ�่ กดิ จากธรรมชีาต่ไิ มว่ า่ จะเป็น็ การใชีท้ รพั ิยากรมากเกนิ ไป็ การ
เผาไหมเ้ ชีอ้� เพิลงิ ฟอส่ซึ่ลิ การต่ดั ไมท้ าำ ลายป็า� การเพิมิ� ขน่� ของโรงงานอตุ ่ส่าหกรรม ทำาใหเ้ กดิ ความ
ไม่ส่มดุลในส่�ิงแวดล้อมท�่ส่่งผลต่่อความเข้มข้นของก๊าซึ่เร้อนกระจกในชีั�นบรรยากาศสู่งข�่นเหน้อ
ระดับธรรมชีาต่ิ ส่่งผลให้ทาำ ให้เกิดภาวะโลกร้อนซึ่�่งเป็็นต่ัวขับเคล�้อนหลักของการเป็ล�่ยนแป็ลง
ส่ภาพิภูมิอากาศ ซึ่่�งจากเหตุ่การณ์์เหล่าน่�ได้ม่การพิูดถู่งอย่างแพิร่หลายในการป็ระชีุมเร้�องส่ิ�ง
แวดล้อมทั�วโลก และม่การพิดู ถู่งอย่างมากข่�น เก�ย่ วกับป็ัญหาการเป็ลย่� นแป็ลงส่ภาพิภูมิอากาศ
ซึ่�่งส่่งผลให้โลกร้อนข่�นทั�วโลกซึ่่�งอาจจะเป็็นป็ัจจัยเชี�้อมโยงกับโรคระบาดต่่างๆ ในพิ�้นท่�เขต่ร้อน
ท่ส� ่ามารถูแพิรร่ ะบาดไป็ยังอ่กพิ�้นทห่� น�ง่ ได้ ซึ่ง�่ ชี่�ให้เหน็ ถูง่ วา่ “การเป็ล�่ยนแป็ลงของส่ภาพิอากาศ
ส่่งผลให้เกดิ ผลกระทบต่อ่ ระบบนิเวศและทาำ ใหโ้ รคต่า่ งๆ ส่ามารถูแพิรก่ ระจายขา้ มพิรหมแดนได้
เม้�อภูมอิ ากาศเขต่ร้อนขยายต่วั ข�น่ ต่วั อยา่ งเชีน่ โรคมาลาเล่ย หรอ้ ไวรสั ่ซึ่กิ า อาจจะกลายเป็็นภยั
คุกคามในส่ถูานท�่ใหม่ๆได”้ และในป็ี 2021 รางวลั โนเบลในดา้ นส่าขาฟสิ ่กิ ส่์ ยังเป็็นหัวขอ้ เร้�อง
ของ Climate Change ซึ่�่งแส่ดงให้เห็นว่าป็ัญหาเร้�องของส่ภาพิภูมิอากาศเป็ล่�ยนแป็ลงยังเป็็น
ป็ัญหาท�่ส่าำ คัญท�่คนทุกคนต่้องเข้ามาม่ส่่วนร่วมในการชี่วยกันแก้ไขป็ัญหาหร้อชี่วยกันบรรเทาไม่

238

ให้ป็ัญหาน�ท่ ว่ความรุนแรงขน่� ไป็อ่ก ดังนั�น แลว้ ส่�งิ ส่ำาคัญในป็จั จบุ นั คอ้ เราจะดำาเนนิ ชีว่ ิต่อยา่ งไร
ทจ่� ะส่ามารถูอยรู่ ว่ มกนั กบั ธรรมชีาต่โิ ดยทจ่� ะไมท่ ำาลาย หรอ้ ใชีท้ รพั ิยากรธรรมชีาต่อิ ยา่ งไมค่ ดิ ซึ่ง่�
มนษุ ยก์ บั ธรรมชีาต่ไิ มส่ ่ามารถูทจ�่ ะแยกกนั ได้ ซึ่ง่� วนั นค่� นรนุ่ ป็จั จบุ นั นต�่ ่อ้ งกลบั มามองทต่� ่วั เรา เรมิ�
เป็ล�ย่ นแป็ลงท่ต� ่ัวเรา ในการเป็น็ แบบอยา่ งทด�่ ่แก่คนรุ่นใหม่ ป็ลกู ฝุ่ั�งในเร้อ� งของการใชีท้ รพั ิยากร
การดแู ลส่ง�ิ แวดลอ้ ม ซึ่ง่� การทจ�่ ะป็ลกู ฝุ่งั และพิฒั นาคนรนุ่ ใหมไ่ ด้ คนรนุ่ ป็จั จบุ นั เองกต็ ่อ้ งเป็น็ แบบ
อย่างท่�ด่ด้วย ถู้าวันน่�คนรุ่นป็ัจจุบัน ยังคิดถู่งผลป็ระโยชีน์ของต่นเองฝุ่�ายเด่ยว โดยไม่คิดถู่งลูก
หลานในอนาคต่ขา้ งหนา้ ทรพั ิยากรธรรมชีาต่ิ และส่งิ� แวดลอ้ มต่า่ งๆ กจ็ ะมป่ ็ญั หาทท่� วค่ วามรนุ แรง
มากขน่� อย่างแน่นอน มากกว่านั�น ป็ญั หาน่�จะส่่งผลกระทบอยา่ งร้ายแรงต่่อมนษุ ยม์ ากข่น� เร้�อยๆ
ต่่อไป็ในอนาคต่ Bio-Circular-Green Economy หร้อ BCG ค้อคาำ ต่อบในการแกป้ ็ัญหาอย่าง
ย�ังยน้ ในการพิัฒนาเศรษฐกจิ พิัฒนาส่ังคม และพิัฒนาด้านส่ง�ิ แวดล้อมไป็พิรอ้ มๆ กัน
โดยม่เป็้าหมายส่อดคล้องกับการพิัฒนาอย่างยั�งย้นหร้อ Sustainable Development Goals
(SDGs) ดงั นั�น คนรนุ่ ป็ัจจบุ นั ไมว่ า่ จะอยู่ในภาคส่ว่ นใดต่อ้ งเข้ามาผลักดนั ในเร้อ� งน่ม� ากข่�น
อ้างอิง
[1] ความเช�่อมโยงระห้ว�างกัารแพร�ระบาดขัอง COVID-19 กัับกัารเปลื่�่ยนแปลื่งสู้ภาพ

ภ้มอิ ากัาศแลื่ะแนวคิดกัารแกั้ปญั ห้าอยา� งย�ังย่น (ตื่อนท่� 1) (mgronline.com)
[2] ช้เกัย่ รตื่ิ ชยั บญุ ศร่ (2010), เอกัสู้ารประกัอบกัารสู้อน วชิ าประวตั ื่ิลื่ทั ธิเศรษ์ฐกัจิ ำ (History

of Economic Thought): ๗๕๑๒๐๒, คณะเศรษ์ฐศาสู้ตื่ร์ มห้าวทิ ยาลื่ยั เช่ยงให้ม�
[3] https://travel.mthai.com/world-travel/142493.html
[4] https://thaipublica.org/2021/04/kkp-research27/
[5] SDG Updates | เม�่อโลื่กัตื่้องกัารโมเดลื่เศรษ์ฐกัิจำให้ม� ไทยจำึงม่ ‘BCG’ (Bio-Circu

lar-Green Economy) เปน็ วาระแห้�งชาตื่ปิ ี 2564-SDG Move [6] https://www.bang
kokpost.com/business/2175423/applying-a-bio-circular-green-econo
my-in-response-to-global-challenges
[7] Alves, C. (2021). Preventing new diseases by tackling Climate Change.
Academia Letters, Article 2338. https://doi.org/10.20935/AL2338.

239