กรอบโครงสร้างหลักสูตรต้านทุจริตศึกษา 2565

4. หนว่ ยการเรียนรู้

ที่ ช่อื หน่วยการ จุดประสงค์การเรยี นรู้ เวลา เน้อื หาสาระ
เรยี นรู้ ชม.
ทรัพยากร
ทางทะเลและชายฝัง่

4 เทคนิคการ 1. วเิ คราะหผ์ ู้เรยี นได้ 4 1. การวเิ คราะหผ์ ูเ้ รยี น 1

ถา่ ยทอดอยา่ ง 2. สือ่ สารและถา่ ยทอด 2. เทคนคิ การสอ่ื สารและการ (

มืออาชพี ความรูไ้ ด้ ถา่ ยทอดความรู้ 2

(หลักการ 3. คัดเลอื กสอื่ ทรพั ยากรทาง 3. หลักการคดั เลือกสอื่ (

ถา่ ยทอดความรู้) ทะเลและชายฝง่ั ได้ 4. การประเมนิ ผลการเรียนรู้ 3

4. วิเคราะหผ์ ลการประเมิน (

การเรยี นร้ไู ด้

59

STRONG model วธิ ีการเรยี นรู้ สอื่ การเรียนรู้ แหลง่ การ การประเมินผล
เรยี นรู้
- การสบื เสาะหาความรู้
(Inquiry based - เวบ็ ไซต์
Learning)
1. มงุ่ ไปข้างหน้า - การใช้กรณีศกึ ษา - คลิปวีดโี อ - ห้องสมุด -การทดสอบ
(Onward : O) - การศึกษาดูงานนอก - ภาพยนตรส์ ัน้ - กรม -การใชค้ าถาม
2. ความรู้ สถานท่ี - เอกสารความรู้ ทรัพยากรทาง และใหข้ อ้ มลู
(Knowledge: N) -สอ่ื สงิ พมิ พ์ตา่ ง ๆ ทะเลและ ยอ้ นกลับ
3. เออ้ื อาทร - การบรรยาย - ใบความรู้ ชายฝงั่ -การสังเกตการ
(Generosity : G) - การอภิปราย ใบกิจกรรม - กรมประมง ปฏบิ ตั ิงานกลมุ่ /
- การใช้เกม (Game - สอื่ ดจิ ทิ ลั - พิพิธภณั ฑ์ การอภปิ ราย
based Learning) ทางทะเลและ -การสงั เกต
- การใช้สถานการณ์ ศนู ย์การเรียนรู้ พฤติกรรม
จาลอง - เว็บไซต์ของ -การประเมนิ ผล
- การใช้ปัญหาเป็นฐาน หน่วยงานที่ งานและตรวจ
(Problem based เกย่ี วข้อง ผลงาน
Learning) - Platform
- การใช้ปรากฏการเป็น - เวบ็ ไซต์
ฐาน (Phenomenon
based Learning)
- การสบื เสาะหาความรู้
(Inquiry based
Learning)
- การศกึ ษาดงู านนอก
สถานที่
- การใช้กรณึศึกษา
- การฝกึ ปฏิบตั ิ

60

5. แนวทางการจัดการเรียนรูแ้ ละประเมนิ ผล

การจัดกจิ กรรมการจัดการเรยี นรทู้ ่ีเน้นผู้เรียนเป็นสาคัญ โดยใชว้ ิธีการบรรยายในชั้นเรียน การสืบคน้ ข้อมูล
การแบ่งกลุ่มอภิปราย การศึกษากรณีศึกษา ทัศนศึกษา การอภิปราย สถานการณ์จาลอง โครงงาน (Project
based Learning) ปัญหาเป็นฐาน (Problem based Learning) ปรากฏการณ์เป็นฐาน (Phenomenon
based Learning) เกม (Game based Learning) ตลอดจนการระดมสมอง เปน็ ต้น

การวัดและประเมินผล เน้นการประเมินเพ่ือพัฒนา การประเมินตามสภาพจริง โดยมีวิธีการประเมิน
จากการทดสอบ การสังเกตการปฏิบัติงานกลุ่ม/การอภิปราย การสังเกตพฤติกรรมการร่วมอนุรักษ์ทรัพยากร
ทางทะเลและชายฝั่ง การประเมนิ ผลงานและตรวจผลงาน การตรวจสอบใบกิจกรรม

เครื่องมือประเมินและกลยุทธ์ทางการประเมิน ท่ีส่งผลต่อการจัดกิจกรรมการเรียนรู้และการเรียนรู้ที่
จะชว่ ยให้ครสู รา้ งบรรยากาศในการเรียนรู้ให้กับนักเรียนในชน้ั ได้อย่างมีประสิทธิผล อันไดแ้ ก่ 1) เกณฑก์ ารประเมิน
(Rubric) 2) การประเมินการปฏิบัติงาน (Performance based Assessments: PBAs) 3) การประเมินจากแฟ้ม
สะสมผลงาน (Portfolios Assessment) 4) การประเมินตนเอง (Student self-assessment) 5) การประเมินเพ่ือน
(Peer-Assessment) 6) การให้ขอ้ มลู ปอ้ นกลับแก่นักเรียน (Student Response)

การให้ขอ้ มูลยอ้ นกลบั แก่ผู้เรยี นดว้ ยวิธกี ารทีเ่ หมาะสมและสรา้ งสรรค์ กระตุ้นให้ผ้เู รยี นไปเรียนรู้ต่อยอด
ด้วยตนเองและนาความรไู้ ปประยกุ ต์ใชใ้ นการเรียนรู้รวมถึงการทางานในสถานการณ์ตา่ งๆ

6. แนวทางการนาหลกั สูตรไปใช้
(1) ใช้ฝกึ อบรมใหก้ บั เจา้ หน้าทขี่ องสานักงาน ป.ป.ช.
(2) ใชฝ้ ึกอบรมใหก้ ับโคช้ STRONG : จติ พอเพียงต้านทุจริต
(3) ใช้ฝกึ อบรมใหก้ บั บุคลากรภาครัฐ และรัฐวิสาหกจิ

61

หลกั สูตรตา้ นทจุ ริตศกึ ษา

เรื่อง การพทิ ักษท์ รพั ยากรทางทะเลและชายฝงั่

สาหรบั กลมุ่ ประชาชน และองคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถน่ิ

1. ความเปน็ มาของหลกั สตู ร

การทุจริตในสังคมไทยระหว่างช่วงกว่าทศวรรษท่ีผ่านมานั้น ส่งผลเสียต่อประเทศอย่างมหาศาล
ทัง้ ยังเปน็ อุปสรรคต่อการพฒั นาประเทศในทุกมิติ รปู แบบการทจุ ริตจากเดิมทเ่ี ป็นการทุจริตทางตรงไม่ซับซ้อน
ได้ปรบั เปลย่ี นเป็นการทุจริตที่มคี วามซับซ้อนมากย่ิงขึ้น ประเทศไทยมีความพยายามแก้ไขปญั หาการทุจริตโดย
การสร้างความตื่นตัวและการเข้ามามีส่วนร่วมในการป้องกันและปราบปรามการทุจริต ปรับความคิด
สร้างความตระหนักรู้ในทุกภาคส่วนของสังคม โดยรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๖๐
ได้กาหนดในหมวดท่ี ๕ หน้าท่ีของรัฐว่า “รัฐต้องส่งเสริม สนับสนุน และให้ความรู้แก่ประชาชนถึงอันตราย
ท่ีเกิดจากการทุจริตและประพฤติมิชอบทั้งภาครัฐและเอกชนโดยจัดให้มีมาตรการและกลไกท่ีมีประสิทธิภาพ
เพ่ือป้องกนั และขจัดการทุจรติ และประพฤติมชิ อบดงั กล่าวอยา่ งเข้มงวด” ทงั้ วาระการปฏริ ูปประเทศดา้ นการป้องกัน
และปราบปรามการทุจริตและประพฤตมิ ิชอบ ประเด็นปฏริ ูปด้านการป้องกันและเฝ้าระวัง ได้กาหนดกลยุทธ์หลัก
ในการเร่งสร้างการรับรู้และจติ สานึกของประชาชนในการต่อต้านการทุจริตประพฤติมชิ อบ ส่งเสรมิ ให้ประชาชน
รวมตัวกนั ไมย่ อมรับและไม่ทนต่อการทุจริตและมสี ว่ นรว่ มในการต่อต้านทุจรติ ด้วยการชีเ้ บาะแส การสร้างลักษณะ
นิสัยไม่โกงและไม่ยอมให้ผ้ใู ดโกง และเสริมสร้างบทบาทการมีสว่ นรว่ มของภาคประชาชนในการเสริมสรา้ งธรรมาภบิ าล
และต่อต้านการทุจรติ ประพฤติมิชอบ ยุทธศาสตร์ชาติระยะ ๒๐ ปี (พ.ศ. ๒๕๖๑ - ๒๕๘๐) ในยุทธศาสตร์ที่ ๖
การปรับสมดุลและพัฒนา การบริหารจัดการภาครัฐ โดยได้กาหนดให้การพัฒนาระบบบริหารจัดการกาลังคน
และพัฒนาบุคลากรภาครัฐในการปฏิบัติราชการ และการต่อต้านการทุจริตและประพฤติผิดมิชอบ เป็นส่วนหนึ่ง
ของกรอบแนวทางที่มีความสาคัญในการขับเคล่ือนยุทธศาสตร์ชาติระยะ ๒๐ ปี อีกทั้งแผนแม่บทภายใต้
ยทุ ธศาสตร์ชาติ (๒๑) ประเดน็ การตอ่ ต้านการทจุ ริตและประพฤติมชิ อบ แผนยอ่ ยที่ ๑) การปอ้ งกนั การทุจริต
และประพฤติมิชอบ ท่ีมุ่งเน้นการพัฒนาคน ปรับพฤติกรรม “คน” ทุกกลุ่มในสังคม โดยมีสานักงาน ป.ป.ช.
เป็นองค์กรหลักในการดาเนินการเพ่ือให้เจตนารมณ์ที่กาหนดไว้ดังกล่าวปรากฏข้ึนมาในสังคมไทย ผ่านกลไก
ทางการศึกษาซึ่งเป็นอีกกลไกหนึ่งท่ีมีประสิทธิภาพและสามารถทาให้เกิดการปรับเปลี่ยนกระบวนคิดของคน
ผ่านการเรยี นรู้จากชุดหลักสูตรการเรียนรู้ดา้ นการป้องกัน หรอื เรียกว่าหลักสตู ร “ตา้ นทุจรติ ศึกษา” ทีม่ ีเนื้อหา
สอดคล้องและมีประเด็นที่เกี่ยวข้องกับสถานการณ์ปัจจุบันท่ีมีการใช้ทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง และ
ทรัพยากรป่าไม้ ในลกั ษณะที่เป็นการละเมดิ (Abuse) ผลประโยชน์ต่อสาธารณะ เพียงเพอ่ื เพ่ิมประโยชน์ให้กับ
บคุ คลหรอื กลุม่ คนเพียงบางกลุ่มเทา่ นัน้

ดงั นั้น “การพทิ ักษท์ รัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง” จงึ เปน็ เร่อื งหน่ึงท่ีคณะกรรมการ ป.ป.ช. ให้ความสาคัญ
เน่ืองจากเป็นผลประโยชน์ของชาติ และมีส่วนสาคัญต่อการสร้างความเจริญก้าวหน้าให้กับประเทศผ่านการใช้
ประโยชน์จากส่ิงท่ีมีอยู่ในทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง ไม่ว่าจะเป็นป่าชายเลน แนวชายหาด เป็นแหล่ง
ทรัพยากรธรรมชาติท่ีมีความสาคัญต่อประเทศ เป็นแหล่งอาหารของมนุษย์ เป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์น้า
ตลอดจนสร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจให้กับประเทศอย่างมากมาย ปัจจุบันการพัฒนาประเทศทาให้มีการขยายตวั
ทางเศรษฐกิจ อุตสาหกรรม การท่องเที่ยว ตลอดจนนโยบายกระตุ้นเศรษฐกิจของรัฐบาล อีกทั้งจานวน
ประชากรทเ่ี พ่ิมมากขึ้น ทาให้มีการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรทางทะเลและชายฝัง่ ในด้านต่าง ๆ อยา่ งต่อเนื่อง
ซ่ึงจะเห็นได้ว่าทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งนั้น เป็นสิ่งที่สาคัญท่ีช่วยในการสร้างโอกาสให้แก่สังคมมนุษย์ได้

62

อยู่ดี กินดี มีฐานะมั่นคง ทาให้เศรษฐกิจและสังคมของประเทศสามารถพัฒนาไปข้างหน้าได้ดีย่ิงขึ้น อย่างไรก็ตาม
เนอ่ื งจากทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งนัน้ เปน็ ทรัพยากรท่ีสิน้ เปลือง ถกู ใชแ้ ลว้ หมดไป บริเวณทมี่ กี ารดาเนินการ
ใช้ประโยชน์หากใช้อย่างไม่ระมัดระวัง หรือใช้ในทางท่ีมิชอบก็มักจะเส่ือมคุณค่า ดังน้ัน การควบคุมการเข้าใช้
ประโยชน์ในทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง จึงเป็นประเด็นท่ีสาคัญที่จะต้องเล็งเห็นถึงการใช้ประโยชน์ว่าต้อง
ตอบสนองประโยชนส์ าธารณะมากกวา่ ประโยชนส์ ว่ นบคุ คล มีการประเมนิ ความเสีย่ งต่อการทุจริตในการเข้าใช้
ทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง โดยควรมีการสร้างการตระหนักรู้ เพ่อื ให้เกดิ ความหวงแหน นามาสู่การร่วมกัน
อนรุ ักษร์ ักษาทรัพยากรทางทะเลและชายฝง่ั เพอื่ ใหป้ ระเทศได้รับประโยชน์มากทีส่ ุด จึงนาสู่การสรา้ งหลักสูตร
การเรียนร้ดู ้านการป้องกันการทุจริต หรอื หลักสูตรตา้ นทุจริตศึกษา เร่อื ง การพิทกั ษ์ทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง
ทมี่ เี นื้อหาสอดคลอ้ งและมปี ระเด็นทเี่ ก่ียวขอ้ งกับสถานการณป์ ัจจบุ ัน คือ การใช้ทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง
ในลักษณะท่ีเปน็ การละเมิด (Abuse) ต่อผลประโยชนส์ าธารณะ เพื่อใหผ้ ู้เรยี นทุกระดับชั้นได้มีความตระหนักรู้
และรว่ มพิทกั ษท์ รพั ยากรทางทะเลและชายฝ่งั ตามบทบาทหน้าท่ขี องตน โดยประยุกต์ใช้ STRONG Model ใน
การเรียนการสอนตลอดหลกั สตู ร

ในการนี้ กลุ่มประชาชนและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ถือเป็นกลุ่มภาคประชาชนที่มีบทบาทสาคัญ
เนอ่ื งจากมวี ถิ ชี วี ติ อยู่ในชมุ ชน ควรจะตอ้ งมคี วามรคู้ วามเข้าใจในการเฝ้าระวงั และแจ้งเบาะแสการทจุ ริต รวมถงึ
ตระหนักถึงคุณค่าและความสาคัญของทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง ปลูกฝังให้เกิดความหวงแหน เสริมสร้าง
การมีส่วนรว่ มในการสงวน รักษา ฟ้นื ฟู พฒั นา และใช้ประโยชน์จากทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ังอย่างยั่งยืน
ตอ่ ไป

2. วตั ถุประสงคข์ องหลักสตู ร
2.1 เพือ่ ให้ผู้เรยี นมคี วามรู้ ความเข้าใจเก่ียวกับการอนรุ กั ษ์ทรพั ยากรทางทะเลและชายฝั่ง
2.2 เพือ่ ให้ผู้เรียนมีความรู้ ความเข้าใจเก่ยี วกบั การอนุรักษ์ทรพั ยากรทางทะเลและชายฝ่ัง
2.3 เพอื่ ให้ผูเ้ รยี นมคี วามรู้ ความเขา้ ใจเก่ยี วกับกฎหมายด้านทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง
2.4 เพือ่ ให้ผู้เรียนตระหนักถงึ ผลกระทบของการทุจรติ ต่อทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง
2.5 เพอ่ื ให้ผู้เรยี นสามารถแยกแยะประโยชน์ส่วนบุคคลกบั ประโยชน์ส่วนรวมในการใช้ทรัพยากร

ทางทะเลและชายฝ่งั อยา่ งเหมาะสม

63

3. โครงสรา้ งเนอื้ หาสาระ

ลาดบั เนอ้ื หาสาระ ระยะเวลา
(ชั่วโมง)
1 เรือ่ งนา่ รู้เก่ียวกบั ทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง
- ความหมาย ประเภท และความสาคัญของทรัพยากร 3
- ระบบนิเวศและสง่ิ แวดล้อมที่เก่ยี วข้อง
- การใชป้ ระโยชน์ทางทะเลและชายฝั่งอยา่ งยัง่ ยืน 3
- การอนุรกั ษท์ รัพยากรทางทะเลและชายฝง่ั หน้าบ้าน / ตามบรบิ ทของพืน้ ที่
(สงวน รักษา ฟืน้ ฟู พฒั นา และใช้ประโยชน์) 3
3
2 กฎหมายใกล้ตัว 12
(กฎหมายเก่ียวกบั ทรัพยากรทางทะเลและชายฝัง่ )
- พรบ.สง่ เสรมิ การบริหารจดั การทรัพยากรทางทะเลและชายฝง่ั พ.ศ. 2558
- พรก.การประมง พ.ศ.2558
- พรบ.การเดินเรือนา่ นนา้ ไทย พ.ศ.2456
- พรบ.อทุ ยานแหง่ ชาติ พ.ศ.2562
- พรบ.ปา่ ไม้ พ.ศ. 2484
- พรบ.ป่าสงวนแห่งชาติ พ.ศ. 2507
- พรบ.สงวนและค้มุ ครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2562
- พรบ.ส่งเสริมคณุ ภาพส่งิ แวดลอ้ ม พ.ศ. 2535
- กรณศี กึ ษาการกระทาผดิ กฎหมายดา้ นทรัพยากรทางทะเลและชายฝง่ั

3 ภยั ใกล้ตวั ของการทจุ รติ
(ผลกระทบของการทจุ รติ ท่ีส่งผลต่อทรพั ยากรทางทะเลและชายฝง่ั )
- ผลกระทบของการทจุ รติ ทีม่ ีตอ่ ทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง
- ตัวอย่างผลกระทบของการทุจริตที่มตี ่อทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่งั

4 การแยกแยะผลประโยชน์และแนวทางป้องกันการทุจรติ
- การแยกแยะประโยชนส์ ว่ นบุคคลกับประโยชน์สว่ นรวม
- ความเสยี หายทเ่ี กดิ จากการขดั กนั ของประโยชนส์ ว่ นบุคคลกับประโยชน์สว่ นรวม
- แนวทางการป้องกัน/เฝ้าระวงั การทุจรติ ที่ส่งผลกระทบต่อทรพั ยากรทางทะเลและ
ชายฝัง่
รวม

64
STRONG Model : จติ พอเพยี งต้านทจุ ริต

โมเดล STRONG เป็นการนาตวั อักษรแรกของศัพท์ภาษาอังกฤษที่มีความหมายเชิงบวก จานวน 6 คา
มาประกอบเป็นคาศัพท์ส่ือความหมายถึง “ความแข็งแกร่ง” ของบุคคลและองค์กรในการต่อต้านการทุจริต
โดยมคี วามมุ่งหวังใหช้ ุมชนเกิดจิตพอเพียงต้านทุจริต รว่ มกันพัฒนาชุมชนให้ก้าวไปข้างหน้าด้วยการประยุกต์และ
บูรณาการหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเข้ากับความโปร่งใส การแยกแยะผลประโยชน์ส่วนตนและผลประโยชน์
ส่วนรวม การตระหนักรู้และใส่ใจปัญหาการทุจริต และร่วมกันพัฒนาชุมชนให้มีความเอื้ออาทรบนพ้ืนฐานของ
จรยิ ธรรมและจติ พอเพียง ตลอดจนเกิดเครือขา่ ยชุมชนจิตพอเพียงตา้ นทจุ ริตและเป็นแกนนาสรา้ งวฒั นธรรมไม่
ทนต่อการทุจริต ซ่ึงโมเดล STRONG ได้มีการสร้างและพัฒนาโดยรองศาสตราจารย์ ดร. มาณี ไชยธีรานุวัฒศิริ
ตัง้ แตป่ ี พ.ศ. 2560 – 2562 แสดงได้ดังแผนภาพ ดังน้ี
แผนภาพท่ี 1 โมเดล STRONG – จติ พอเพียงต้านทจุ รติ ปี พ.ศ. 2562

จากแผนภาพขา้ งต้น สามารถอธบิ ายนยิ ามเชงิ ปฏิบตั กิ ารได้ดงั น้ี
(1) พอเพยี ง (Sufficient : S)

คานยิ ามปี พ.ศ. 2562
ความพอเพียงของปัจเจกบุคคล ย่อมที่ระดับที่แตกต่างกันตามวิธีคิด สภาพความพร้อมและ
ความสามารถ รวมทง้ั ตามสถานภาพทางเศรษฐกจิ และสงั คมของบุคคลและครอบครวั
กลไกหลัก คือ ปรับวิธีคิดท่ีแยกแยะผลประโยชน์ส่วนตัวและส่วนรวมได้อย่างถูกต้อง ชัดเจน
และเป็นอัตโนมัติจะนาไปสู่จิตสานึกที่พอเพียง ไม่กอบโกยผลประโยชน์โดยมิชอบ ไมเ่ บียดเบียนผู้อืน่ ไม่เบยี ดบังรัฐ
ไม่รับอามิสสินบนโดยมิต้องจากัดขอบเขตของการประกอบอาชีพท่ีสุจริต สามารถหาทรัพย์สินเงินทองได้ตาม
ความสามารถ ทง้ั นี้ โดยไม่เดอื ดรอ้ นตนเองและผ้อู ่นื

65

(2) โปร่งใส (Transparent : T)
คานิยามปี พ.ศ. 2562
ความโปรง่ ใส ทาใหเ้ ห็นภาพหรอื ปรากฏการชัดเจน
กลไกหลัก คือ สร้างความรคู้ วามเขา้ ใจ และวธิ ีสงั เกตเกยี่ วกบั ความโปรง่ ใสของโครงการต่าง ๆ

(3) ต่ืนรู้ (Realize : R)
คานิยามปี พ.ศ. 2562
เมื่อบคุ คลร้พู ิษภยั ของการทุจริต และไม่ทนทีจ่ ะเห็นการทจุ ริตเกดิ ข้ึน
กลไกหลัก การเรียนรู้สถานการณ์การทุจริตในพ้ืนที่ ในชุมชน หรือในกรณีที่ปรากฏการทุจริต

ขึน้ หรอื กรณศี กึ ษาท่เี กิดข้ึนมาแลว้ และมีคาพิพากษาถงึ ท่สี ุดแลว้

(4) ม่งุ ไปข้างหน้า (Onward : O)
คานยิ ามปี พ.ศ. 2562
การไม่มีการทจุ รติ ของภาครัฐ จะทาใหเ้ งินภาษีถกู นาไปใชใ้ นการพัฒนาอยา่ งเต็มที่
กลไกหลัก คอื การป้องกนั และการปอ้ งปราม ดว้ ยกระบวนการมสี ว่ นร่วมในการเฝา้ ระวงั พ้ืนท่ีท่ี

มีความเสี่ยง ในการทจุ ริต เชน่ การบุกรุกพน้ื ที่สาธารณะ หรือเฝา้ ระวังโครงการใหด้ าเนนิ การด้วยความโปร่งใส

(5) ความรู้ (Knowledge : N)
คานิยามปี พ.ศ. 2562
ความร้ดู ้านต่าง ๆ มีความจาเป็นตอ่ การปอ้ งกันและป้องปรามการทุจรติ
กลไกหลัก คือ การให้ความรู้ในรูปแบบการฝกึ อบรม หรอื ให้ส่อื เรียนรู้อยา่ งตอ่ เนื่อง เช่น
(1) ความรู้เก่ียวกับรูปแบบการทุจริตแบบต่าง ๆ ท้ังแบบสมัยอดีต แบบปัจจุบัน และแบบท่ี

อาจจะเกดิ ขนึ้ ในอนาคต
(2) ความรเู้ กยี่ วกบั การทุจริตในต่างประเทศ
(3) วิธีการป้องกนั - ป้องปรามแบบต่าง ๆ
(4) ความรู้เกยี่ วการเฝ้าระวัง
(5) ความรู้เกี่ยวกบั กฎหมายท่ีเกย่ี วขอ้ ง

(6) เอ้ืออาทร (Generosity : G)
คานยิ ามปี พ.ศ. 2562
การพฒั นาสงั คมไทยให้มนี า้ ใจ โอบออ้ มอารี เอือ้ เฟอ้ื เผือ่ แผ่ โดยไมม่ ีผลประโยชนต์ อบแทนหรือ

หวังผลตอบแทน ในฐานะเพื่อนมนุษย์
กลไกหลัก กจิ กรรมจิตอาสา ชว่ ยเหลือบุคคล ชุมชน/สังคมในยามวิกฤติ หรือการรว่ มมือในการร่วม

พฒั นาชุมชน
จากนยิ ามขา้ งต้น STRONG : จติ พอเพยี งต้านทุจริต จึงหมายถึง ผู้ทมี่ ีความพอเพียง ไมเ่ บยี ดเบียนตนเอง

และผอู้ นื่ (S) มุ่งอนาคตท่ีเจรญิ ท้งั ตนเองและส่วนรวม (O) โดยใช้หลักความโปร่งใสตรวจสอบได้ (T) พืน้ ฐานจิตใจมี
มนุษยธรรมเอ้ืออาทร ช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์โดยไม่เห็นแก่ประโยชน์ต่างตอบแทน (G) ให้ความสาคัญต่อการเรียนรู้
ตลอดชีวิต เพอ่ื การดารงชีวิตในทางทช่ี อบ (N) แต่ตน่ื รู้เร่ืองภัยทุจริตท่ีร้ายแรงสง่ ผลต่อสังคม รงั เกียจการทุจริต
ประพฤติมชิ อบท้งั ปวง ไม่ยอมทนตอ่ การทุจริตทุกรปู แบบ (R)

66

นอกจากนี้ ในปี พ.ศ. 2562 ได้มีการพัฒนาโมเดล STRONG โดยเพ่ิมในเร่ืองของการมีส่วนร่วม
(Participation) อนั เปน็ กลไกสาคัญในการเชื่อมโยงและขับเคลื่อนหลักการของโมเดล STRONG ไปสู่การป้องกัน
การทุจริตได้เป็นรูปธรมอย่างมีประสิทธิภาพ ซ่ึงการเผยแพรห่ ลักการของโมเดล STRONG สชู่ ุมชนจะดาเนินการ
โดยสานักงาน ป.ป.ช. ประจาจังหวัด และมีการคัดเลือกผู้แทน/ผู้นาชุมชนในจังหวัดท่ีมีเครือข่าย มีความสามารถ
และทักษะในการถ่ายทอดองค์ความรู้มาอบรมให้มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโมเดล STRONG การนาไป
ประยุกต์ใช้ในการการต่อต้านการทุจริต เช่น การคิดแยกแยะผลประโยชน์ส่วนตนกับผลประโยชน์ส่วนรวม
ความไม่ทนและความอายต่อการทุจริต หลักการจิตพอเพียงด้วยวิธีการท่ีเหมาะสม เป็นต้น เพ่ือให้ผู้ได้รับ
การคัดเลือกเป็นโค้ช (coach) ถ่ายทอดความรู้เก่ียวกับหลักการของโมเดล STRONG และการต่อต้านการทุจริต
ให้แก่ ผู้ท่ีอาศัยอยู่ในชุมชน รวมถึงยังมีการจัดต้ังชมรม STRONG - จิตพอเพียงต้านทุจริต ซ่ึงเป็นองค์กรภาค
ประชาชนที่มีความเข้มแข็ง เสริมสรา้ งความตระหนักร้เู ลง็ เห็นถึงความสาคัญของปัญหาการทจุ ริตและมสี ว่ นร่วม
ในการเฝ้าระวงั และแจ้งเบาะแสการทุจรติ ของประชาชนทัว่ ไป

แผนภาพท่ี 2 หลักสตู รตา้ นทุจริตศึกษา เร่ือง การพิทกั ษ์ทรพั ยากรทางทางทะเลและชายฝั่ง
สาหรบั กลุ่มประชาชน

4. หน่วยการเรียนรู้

ชอื่ หน่วยการ เวลา เนื้อหาสาระ
เรียนรู้ ชม.
ที่ จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ ทรพั ยากร STRO
ทางทะเลและชายฝ่งั

1 เรอื่ งน่ารู้ 1. อธบิ ายความหมาย ประเภท 3 1. ความหมาย ประเภท 1. ควา
เกย่ี วกับ
ทรัพยากรทาง และความสาคญั ของทรพั ยากร และความสาคญั ของ (Know
ทะเลและ
ชายฝ่งั ทางทะเลและชายฝง่ั ได้ ทรัพยากร 2. ตนื่

2. อธิบายความสาคญั ของระบบ 2. ระบบนเิ วศและ (Reali

นิเวศและสงิ่ แวดลอ้ มทีเ่ ก่ียวข้อง ส่ิงแวดลอ้ มทเี่ กยี่ วขอ้ ง 3. พอ

ได้ 3. การใช้ประโยชนท์ าง (Suffic

3. อธิบายประโยชน์ของ ทะเลและชายฝัง่ อยา่ ง

ทรพั ยากรทางทะเลและชายฝัง่ ได้ ยงั่ ยืน

4. อธิบายความหมายและ 4. การอนุรักษ์ทรพั ยากร

แนวคดิ การอนุรกั ษ์ทรัพยากรทาง ทางทะเลและชายฝั่ง /

ทะเลและชายฝัง่ ตามบริบทของ ตามบรบิ ทของพ้ืนท่ี

พ้นื ท่ไี ด้ (สงวน รกั ษา ฟ้ืนฟู

พัฒนา และใชป้ ระโยชน์)

2 กฎหมายใกล้ตัว 1. สรปุ สาระสาคญั ของกฎหมาย 3 1. พรบ.ส่งเสรมิ การ 1. ควา

(กฎหมาย ทเี่ ก่ียวข้องกบั ทรพั ยากรทาง บรหิ ารจดั การทรพั ยากร (Know

เกีย่ วกับ ทะเลและชายฝ่ังได้ ทางทะเลและชายฝงั่ 2. ตน่ื

ทรพั ยากรทาง 2. แสดงตวั อย่างกรณศี กึ ษาการ พ.ศ. 2558 (Reali

ทะเลและ กระทาผดิ กฎหมายด้าน 2. พรก.การประมง พ.ศ. 3. พอ

ชายฝั่ง) ทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ังได้ 2558 (Suffic

3. พรบ.การเดินเรอื 4. โปร

นา่ นนา้ ไทย พ.ศ.2456 (Trans

67

ONG model วิธีการเรียนรู้ สื่อการเรยี นรู้ แหล่งการเรยี นรู้ การประเมินผล

ามรู้ - การบรรยาย - คลิปวดี ีโอ - ห้องสมุด -การทดสอบ
wledge: N) - การอภปิ ราย - ภาพยนตร์ - กรมทรพั ยากรทางทะเล -การใช้คาถาม
นรู้ - การใช้เกม (Game ส้ัน และชายฝ่งั และใหข้ อ้ มูล
ize : R) based Learning) - เอกสาร - กรมประมง ย้อนกลบั
อเพยี ง - การใช้สถานการณจ์ าลอง ความรู้ - พพิ ิธภณั ฑ์ทางทะเลและ -การสงั เกตการ
cient : S) - การใช้ปัญหาเป็นฐาน -ส่ือสิงพมิ พ์ ศนู ยก์ ารเรียนรู้ ปฏบิ ตั ิงานกลมุ่ /
(Problem based ตา่ ง ๆ - เว็บไซต์ของหนว่ ยงานที่ การอภิปราย
ามรู้ Learning) - ใบความรู้ เกย่ี วขอ้ ง -การสังเกต
wledge: N) - การใช้ปรากฏการเปน็ ใบกจิ กรรม - platform พฤตกิ รรม
นรู้ ฐาน (Phenomenon - สอ่ื ดิจิทลั - -การประเมินผล
ize : R) based Learning) https://itcenter.dmcr.g งานและตรวจ
อเพียง - การสบื เสาะหาความรู้ - คลปิ วดี โี อ o.th/detailAll/358/nw ผลงาน
cient : S) (Inquiry based - ภาพยนตร์
รง่ ใส Learning) สัน้ - หอ้ งสมดุ -การทดสอบ
sparent : T) - การใช้กรณีศกึ ษา - เอกสาร - กรมทรัพยากรทางทะเล -การใช้คาถาม
- การศึกษาดงู านนอก ความรู้ และชายฝ่งั และให้ข้อมลู
สถานท่ี -สื่อสงิ พมิ พ์ - กรมประมง ยอ้ นกลบั
ตา่ ง ๆ - พิพิธภัณฑ์ทางทะเลและ -การอภิปราย
- การบรรยาย ศนู ย์การเรียนรู้ -การประเมินผล
- การอภปิ ราย - เวบ็ ไซต์ของหนว่ ยงานท่ี งานและตรวจ
- การใช้เกม (Game เก่ยี วข้อง ผลงาน
based Learning)
- การใช้สถานการณจ์ าลอง
- การใช้ปญั หาเปน็ ฐาน
(Problem based
Learning)

4. หนว่ ยการเรียนรู้

ชื่อหนว่ ยการ เวลา เนอื้ หาสาระ
เรียนรู้ ชม.
ที่ จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ ทรพั ยากร STRO
ทางทะเลและชายฝั่ง

4. พรบ.อุทยานแห่งชาติ

พ.ศ.2562

5. พรบ.ป่าไม้ พ.ศ.

2484

6. พรบ.ปา่ สงวนแหง่ ชาติ

พ.ศ. 2507

7. พรบ.สงวนและ

คมุ้ ครองสตั วป์ ่า พ.ศ.

2562

8. พรบ.สง่ เสรมิ คณุ ภาพ

ส่ิงแวดล้อม พ.ศ. 2535

9. กรณศี กึ ษาการกระทา

ผดิ กฎหมายดา้ น

ทรัพยากรทางทะเลและ

ชายฝง่ั

3 ภัยใกล้ตัวของ อภิปรายผลกระทบของการทุจรติ 3 1. ผลกระทบของการ 1. ควา
การทจุ รติ
(ผลกระทบของ ท่ีมตี อ่ ทรัพยากรทางทะเลและ ทจุ ริตทมี่ ตี ่อทรัพยากร (Know
การทุจริตที่
ส่งผลตอ่ ชายฝั่ง พรอ้ มทง้ั ยกตัวอยา่ งได้ ทางทะเลและชายฝง่ั 2. ตน่ื
ทรัพยากรทาง
ทะเลและ 2. ตวั อย่างผลกระทบ (Reali
ชายฝั่ง)
ของการทุจรติ ท่ีมีตอ่ 3. โปร

ทรพั ยากรทางทะเลและ (Trans

ชายฝัง่

68

ONG model วิธีการเรียนรู้ ส่อื การเรียนรู้ แหลง่ การเรยี นรู้ การประเมินผล

- การใช้ปรากฏการเป็น - ใบความรู้ - platform
ฐาน (Phenomenon ใบกจิ กรรม -
based Learning) - สอ่ื ดิจทิ ลั https://itcenter.dmcr.g
- การสืบเสาะหาความรู้ o.th/detailAll/358/nw
(Inquiry based
Learning)
- การใช้กรณีศึกษา
- การศึกษาดูงานนอก
สถานท่ี

ามรู้ - การบรรยาย - คลิปวดี ีโอ - หอ้ งสมุด - การทดสอบ
wledge: N) - การอภปิ ราย - ภาพยนตร์ - กรมทรพั ยากรทางทะเล -การใช้คาถาม
นรู้ - การใช้เกม (Game ส้นั และชายฝั่ง และใหข้ ้อมูล
ize : R) based Learning) - เอกสาร - กรมประมง ย้อนกลับ
ร่งใส - การใช้สถานการณ์จาลอง ความรู้ - พิพธิ ภณั ฑท์ างทะเลและ -การสงั เกตการ
sparent : T) - การใช้ปัญหาเปน็ ฐาน -สอ่ื สงิ พิมพ์ ศนู ย์การเรียนรู้ ปฏิบัติงานกลมุ่ /
(Problem based ต่าง ๆ - เว็บไซต์ของหนว่ ยงานที่ การอภปิ ราย
Learning) - ใบความรู้ เก่ยี วขอ้ ง -การสงั เกต
ใบกิจกรรม - platform พฤติกรรม
- สือ่ ดจิ ิทัล

4. หน่วยการเรยี นรู้

ช่ือหนว่ ยการ เวลา เนอ้ื หาสาระ
เรียนรู้ ชม.
ที่ จดุ ประสงค์การเรียนรู้ ทรพั ยากร STRO
ทางทะเลและชายฝั่ง

4 การแยกแยะ 1. แยกแยะประโยชนส์ ว่ นบุคคล 3 1. การแยกแยะประโยชน์ 1. ควา
ผลประโยชน์
และแนวทาง กบั ประโยชนส์ ่วนรวมได้ สว่ นบคุ คลกบั ประโยชน์ (Know
ปอ้ งกนั การ
ทจุ ริต 2. วเิ คราะหค์ วามเสยี หายทเ่ี กดิ ส่วนรวม 2. ตืน่

จากการขัดกันของประโยชน์ส่วน 2. ความเสยี หายที่เกดิ (Reali

บคุ คลกบั ประโยชนส์ ว่ นรวมได้ จากการขดั กันของ 3. พอ

3. นาเสนอแนวทางการปอ้ งกัน ประโยชนส์ ว่ นบคุ คลกับ (Suffic

และเฝ้าระวังการทจุ รติ ทสี่ ง่ ผล ประโยชนส์ ่วนรวม 4. มุ่งไ

กระทบต่อทรพั ยากรทางทะเล 3. แนวทางการป้องกนั (Onwa

และชายฝ่งั ได้ และเฝ้าระวงั การทุจรติ ท่ี 5. โปร

ส่งผลกระทบตอ่ (Trans

ทรัพยากรทางทะเลและ 6. เออ้ื

ชายฝงั่ (Gene

69

ONG model วธิ กี ารเรยี นรู้ ส่ือการเรยี นรู้ แหลง่ การเรียนรู้ การประเมนิ ผล

- การใช้ปรากฏการเป็น - -การประเมนิ ผล
ฐาน (Phenomenon https://itcenter.dmcr.g งานและตรวจ
based Learning) o.th/detailAll/358/nw ผลงาน
- การสบื เสาะหาความรู้
ามรู้ (Inquiry based - คลิปวีดีโอ - หอ้ งสมุด - การทดสอบ
wledge: N) Learning) - ภาพยนตร์ - กรมทรพั ยากรทางทะเล -การใช้คาถาม
นรู้ - การใช้กรณีศึกษา สนั้ และชายฝัง่ และใหข้ ้อมลู
ize : R) - การศกึ ษาดูงานนอก - เอกสาร - กรมประมง ย้อนกลับ
อเพยี ง สถานท่ี ความรู้ - พพิ ธิ ภณั ฑ์ทางทะเลและ -การสงั เกตการ
cient : S) -สอ่ื สงิ พมิ พ์ ศนู ย์การเรียนรู้ ปฏบิ ัตงิ านกลมุ่ /
ไปข้างหนา้ - การบรรยาย ตา่ ง ๆ - เว็บไซต์ของหน่วยงานที่ การอภปิ ราย
ard : O) - การอภปิ ราย - ใบความรู้ เก่ยี วขอ้ ง -การสงั เกต
รง่ ใส - การใช้เกม (Game ใบกิจกรรม - platform พฤติกรรม
sparent : T) based Learning) - ส่ือดจิ ทิ ลั - -การประเมนิ ผล
ออาทร - การใช้สถานการณจ์ าลอง https://itcenter.dmcr.g งานและตรวจ
erosity : G) - การใช้ปัญหาเปน็ ฐาน o.th/detailAll/358/nw ผลงาน
(Problem based
Learning)
- การใช้ปรากฏการเปน็
ฐาน (Phenomenon
based Learning)
- การใช้สบื เสาะหาความรู้
(Inquiry based
Learning)
- การใช้กรณีศกึ ษา

4. หนว่ ยการเรยี นรู้

ช่ือหนว่ ยการ เวลา เนือ้ หาสาระ
เรยี นรู้ ชม.
ที่ จดุ ประสงค์การเรียนรู้ ทรพั ยากร STRO
ทางทะเลและชายฝ่ัง

70

ONG model วิธีการเรยี นรู้ สื่อการเรยี นรู้ แหล่งการเรยี นรู้ การประเมนิ ผล

- การศกึ ษาดูงานนอก
สถานที่

71

5. แนวทางการจดั การเรียนร้แู ละประเมนิ ผล

การจดั กจิ กรรมการจัดการเรียนร้ทู ่ีเน้นผู้เรียนเป็นสาคัญ โดยใชว้ ิธีการบรรยายในชน้ั เรียน การสืบคน้ ข้อมูล
การแบ่งกลุ่มอภิปราย การศึกษากรณีศึกษา ทัศนศึกษา การอภิปราย สถานการณ์จาลอง โครงงาน (Project
based Learning) ปัญหาเป็นฐาน (Problem based Learning) ปรากฏการณ์เป็นฐาน (Phenomenon
based Learning) เกม (Game based Learning) ตลอดจนการระดมสมอง เป็นตน้

การวัดและประเมินผล เน้นการประเมินเพื่อพัฒนา การประเมินตามสภาพจริง โดยมีวิธีการประเมิน
จากการทดสอบ การสังเกตการปฏิบัติงานกลุ่ม/การอภิปราย การสังเกตพฤติกรรมการร่วมอนุรักษ์ทรัพยากร
ทางทะเลและชายฝ่ัง การประเมินผลงานและตรวจผลงาน การตรวจสอบใบกิจกรรม

เคร่ืองมือประเมินและกลยุทธ์ทางการประเมิน ที่ส่งผลต่อการจัดกิจกรรมการเรียนรู้และการเรียนรู้ท่ี
จะช่วยใหค้ รูสรา้ งบรรยากาศในการเรียนรู้ให้กับนักเรียนในช้ันได้อย่างมีประสิทธผิ ล อนั ได้แก่ 1) เกณฑก์ ารประเมิน
(Rubric) 2) การประเมินการปฏิบัติงาน (Performance based Assessments: PBAs) 3) การประเมินจากแฟ้ม
สะสมผลงาน (Portfolios Assessment) 4) การประเมินตนเอง (Student self-assessment) 5) การประเมินเพื่อน
(Peer-Assessment) 6) การใหข้ อ้ มลู ปอ้ นกลับแก่นักเรยี น (Student Response)

การให้ขอ้ มลู ย้อนกลับแก่ผูเ้ รียนด้วยวิธกี ารที่เหมาะสมและสรา้ งสรรค์ กระตนุ้ ให้ผู้เรยี นไปเรยี นรู้ต่อยอด
ด้วยตนเองและนาความรไู้ ปประยุกตใ์ ชใ้ นการเรยี นร้รู วมถึงการทางานในสถานการณ์ต่างๆ

6. แนวทางการนาหลักสตู รไปใช้
(1) จดั ฝึกอบรมใหก้ บั ภาคประชาชน
(2) จัดเป็นกจิ กรรมเสรมิ สรา้ งความรว่ มมือระหวา่ งภาครฐั และภาคเอกชน
(3) บรู ณาการกับวิถชี วี ติ ในชมุ ชน
(4) จัดเป็นหลักสูตรฝกึ อบรมทเี่ ล่ือนตาแหนง่ สูงขน้ึ และหลกั สตู รฝึกอบรมอ่นื ๆ สาหรบั บุคลากร

องค์กรปกครองส่วนท้องถน่ิ

ติดต่อ/สอบถาม

ศูนย์ให้คำปรึกษาหลักสูตรต้านทุจริตศึกษา
@842djsda

[email protected]
02 528 4000 ต่อ 7115