กรอบโครงสร้างหลักสูตรต้านทุจริตศึกษา 2565

20

5.แนวทางการจดั การเรยี นรู้และประเมนิ ผล

การจดั กจิ กรรมการจัดการเรียนร้ทู ี่เนน้ ผู้เรียนเปน็ สาคัญ โดยใชว้ ธิ ีการบรรยายในชนั้ เรียน การสบื ค้นข้อมูล
การแบ่งกลุ่มอภิปราย การศึกษากรณีศึกษา ทัศนศึกษา การอภิปราย สถานการณ์จาลอง โครงงาน (Project
based Learning) ปัญหาเป็นฐาน (Problem based Learning) ปรากฏการณ์เป็นฐาน (Phenomenon
based Learning) เกม (Game based Learning) ตลอดจนการระดมสมอง เป็นต้น

การวัดและประเมินผล เน้นการประเมินเพ่ือพัฒนา การประเมินตามสภาพจริง โดยมีวิธีการประเมิน
จากการทดสอบ การสังเกตการปฏิบัติงานกลุ่ม/การอภิปราย การสังเกตพฤติกรรมการร่วมอนุรักษ์ทรัพยากร
ทางทะเลและชายฝงั่ การประเมนิ ผลงานและตรวจผลงาน การตรวจสอบใบกจิ กรรม

เครื่องมือประเมินและกลยุทธ์ทางการประเมิน ท่ีส่งผลต่อการจัดกิจกรรมการเรียนรู้และการเรียนรู้ที่
จะช่วยให้ครูสรา้ งบรรยากาศในการเรียนรู้ให้กับนักเรยี นในชั้นได้อย่างมีประสิทธผิ ล อันได้แก่ 1) เกณฑก์ ารประเมิน
(Rubric) 2) การประเมินการปฏิบัติงาน (Performance based Assessments: PBAs) 3) การประเมินจากแฟ้ม
สะสมผลงาน (Portfolios Assessment) 4) การประเมินตนเอง (Student self-assessment) 5) การประเมนิ เพื่อน
(Peer-Assessment) 6) การให้ขอ้ มูลปอ้ นกลับแกน่ กั เรียน (Student Response)

การให้ข้อมูลย้อนกลับแกผ่ ู้เรียนด้วยวิธีการท่ีเหมาะสมและสรา้ งสรรค์ กระตนุ้ ใหผ้ เู้ รยี นไปเรยี นรูต้ ่อยอด
ด้วยตนเองและนาความรู้ไปประยุกตใ์ ชใ้ นการเรยี นรู้รวมถงึ การทางานในสถานการณต์ ่างๆ

6.แนวทางการนาหลกั สตู รไปใช้

(1) เปิดรายวิชาเพ่ิมเตมิ
(2) บูรณาการการเรียนการสอนกับกลมุ่ สาระการเรยี นรูส้ งั คมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม
(3) บูรณาการการเรียนการสอนกับกลุม่ สาระอนื่ ๆ
(4) จัดในกจิ กรรมพัฒนาผเู้ รียน
(5) จดั เปน็ กิจกรรมเสริมหลกั สตู ร
(6) บูรณาการกับวถิ ีชีวิตในโรงเรียน

21

หลกั สตู รต้านทจุ รติ ศกึ ษา

เร่ือง การพิทักษ์ทรัพยากรทางทะเลและชายฝัง่

สาหรบั ระดบั อุดมศกึ ษา

1. ความเปน็ มาของหลักสูตร

การทุจริตในสังคมไทยระหว่างช่วงกว่าทศวรรษท่ีผ่านมาน้ัน ส่งผลเสียต่อประเทศอย่างมหาศาล
ท้ังยังเปน็ อปุ สรรคต่อการพฒั นาประเทศในทุกมติ ิ รปู แบบการทุจริตจากเดิมท่ีเป็นการทุจริตทางตรงไม่ซับซ้อน
ได้ปรับเปลย่ี นเป็นการทุจริตท่ีมีความซับซ้อนมากย่ิงข้ึน ประเทศไทยมีความพยายามแก้ไขปัญหาการทจุ ริตโดย
การสร้างความตื่นตัวและการเข้ามามีส่วนร่วมในการป้องกันและปราบปรามการทุจริต ปรับความคิด
สร้างความตระหนักรู้ในทุกภาคส่วนของสังคม โดยรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๖๐
ได้กาหนดในหมวดท่ี ๕ หน้าที่ของรัฐว่า “รัฐต้องส่งเสริม สนับสนุน และให้ความรู้แก่ประชาชนถึงอันตราย
ที่เกิดจากการทุจริตและประพฤติมิชอบท้ังภาครัฐและเอกชนโดยจัดให้มีมาตรการและกลไกท่ีมีประสิทธิ ภาพ
เพอ่ื ปอ้ งกันและขจดั การทุจรติ และประพฤติมิชอบดังกล่าวอยา่ งเข้มงวด” ทงั้ วาระการปฏิรูปประเทศด้านการป้องกัน
และปราบปรามการทจุ ริตและประพฤติมิชอบ ประเด็นปฏิรูปด้านการป้องกันและเฝ้าระวัง ไดก้ าหนดกลยุทธ์หลัก
ในการเร่งสร้างการรับร้แู ละจิตสานึกของประชาชนในการต่อต้านการทจุ ริตประพฤติมิชอบ ส่งเสริมให้ประชาชน
รวมตัวกนั ไมย่ อมรับและไมท่ นต่อการทจุ รติ และมสี ่วนรว่ มในการต่อต้านทจุ ริตด้วยการชเ้ี บาะแส การสรา้ งลักษณะ
นิสัยไม่โกงและไม่ยอมให้ผใู้ ดโกง และเสริมสร้างบทบาทการมีส่วนร่วมของภาคประชาชนในการเสริมสร้างธรรมาภิบาล
และต่อต้านการทุจรติ ประพฤติมิชอบ ยุทธศาสตร์ชาติระยะ ๒๐ ปี (พ.ศ. ๒๕๖๑ - ๒๕๘๐) ในยุทธศาสตรท์ ่ี ๖
การปรับสมดุลและพัฒนา การบริหารจัดการภาครัฐ โดยได้กาหนดให้การพัฒนาระบบบริหารจัดการกาลังคน
และพัฒนาบุคลากรภาครัฐในการปฏิบัติราชการ และการต่อต้านการทุจริตและประพฤติผิดมิชอบ เป็นส่วนหน่งึ
ของกรอบแนวทางท่ีมีความสาคัญในการขับเคล่ือนยุทธศาสตร์ชาติระยะ ๒๐ ปี อีกทั้งแผนแม่บทภายใต้
ยุทธศาสตร์ชาติ (๒๑) ประเดน็ การต่อต้านการทจุ รติ และประพฤติมิชอบ แผนย่อยที่ ๑) การปอ้ งกันการทุจริต
และประพฤติมิชอบ ที่มุ่งเน้นการพัฒนาคน ปรับพฤติกรรม “คน” ทุกกลุ่มในสังคม โดยมีสานักงาน ป.ป.ช.
เป็นองค์กรหลักในการดาเนินการเพ่ือให้เจตนารมณ์ท่ีกาหนดไว้ดังกล่าวปรากฏขึ้นมาในสังคมไทย ผ่านกลไก
ทางการศึกษาซ่ึงเป็นอีกกลไกหน่ึงท่ีมีประสิทธิภาพและสามารถทาให้เกิดการปรับเปล่ียนกระบวนคิดของคน
ผา่ นการเรยี นร้จู ากชุดหลักสตู รการเรียนรู้ด้านการป้องกัน หรือเรียกว่าหลักสูตร “ตา้ นทุจรติ ศึกษา” ทมี่ ีเนื้อหา
สอดคล้องและมีประเด็นท่ีเกี่ยวข้องกับสถานการณ์ปัจจุบันท่ีมีการใช้ทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง และ
ทรัพยากรป่าไม้ ในลกั ษณะที่เป็นการละเมิด (Abuse) ผลประโยชน์ตอ่ สาธารณะ เพียงเพ่ือเพ่ิมประโยชน์ให้กับ
บคุ คลหรือกลุ่มคนเพียงบางกลุ่มเทา่ นนั้

ดงั นน้ั “การพิทักษท์ รัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง” จงึ เป็นเร่อื งหนง่ึ ท่คี ณะกรรมการ ป.ป.ช. ให้ความสาคัญ
เน่ืองจากเป็นผลประโยชน์ของชาติ และมีส่วนสาคัญต่อการสร้างความเจริญก้าวหน้าให้กับประเทศผ่านการใช้
ประโยชน์จากส่ิงที่มีอยู่ในทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง ไม่ว่าจะเป็นป่าชายเลน แนวชายหาด เป็นแหล่ง
ทรัพยากรธรรมชาติท่ีมีความสาคัญต่อประเทศ เป็นแหล่งอาหารของมนุษย์ เป็นท่ีอยู่อาศัยของสัตว์น้า
ตลอดจนสร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจให้กับประเทศอย่างมากมาย ปัจจุบันการพัฒนาประเทศทาให้มีการขยายตัว
ทางเศรษฐกิจ อุตสาหกรรม การท่องเท่ียว ตลอดจนนโยบายกระตุ้นเศรษฐกิจของรัฐบาล อีกท้ังจานวน
ประชากรที่เพ่ิมมากข้นึ ทาใหม้ กี ารใชป้ ระโยชนจ์ ากทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งในด้านต่าง ๆ อย่างต่อเน่ือง
ซ่ึงจะเห็นได้ว่าทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ังนั้น เป็นสิ่งท่ีสาคัญที่ช่วยในการสร้างโอกาสให้แก่สังคมมนุษย์ได้

22

อยู่ดี กินดี มีฐานะมั่นคง ทาให้เศรษฐกิจและสังคมของประเทศสามารถพัฒนาไปข้างหน้าได้ดียิ่งขึ้น อย่างไรก็ตาม
เนอ่ื งจากทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ังนั้น เป็นทรัพยากรทีส่ ิ้นเปลือง ถูกใช้แล้วหมดไป บรเิ วณทม่ี ีการดาเนินการ
ใช้ประโยชน์หากใช้อย่างไม่ระมัดระวัง หรือใช้ในทางท่ีมิชอบก็มักจะเส่ือมคุณค่า ดังนั้น การควบคุมการเข้าใช้
ประโยชน์ในทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง จึงเป็นประเด็นที่สาคัญที่จะต้องเล็งเห็นถึงการใช้ประโยชน์ว่าต้อง
ตอบสนองประโยชนส์ าธารณะมากกว่าประโยชนส์ ว่ นบุคคล มกี ารประเมนิ ความเส่ยี งต่อการทุจรติ ในการเข้าใช้
ทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง โดยควรมกี ารสร้างการตระหนักรู้ เพ่อื ให้เกิดความหวงแหน นามาสูก่ ารร่วมกัน
อนุรกั ษร์ กั ษาทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง เพอื่ ให้ประเทศไดร้ ับประโยชน์มากท่ีสุด จึงนาสู่การสรา้ งหลักสูตร
การเรยี นรดู้ ้านการป้องกันการทุจริต หรอื หลักสูตรตา้ นทจุ รติ ศึกษา เรือ่ ง การพทิ กั ษท์ รัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง
ทม่ี ีเนื้อหาสอดคล้องและมีประเด็นที่เก่ยี วข้องกับสถานการณ์ปัจจบุ ัน คือ การใช้ทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง
ในลกั ษณะท่ีเป็นการละเมิด (Abuse) ต่อผลประโยชนส์ าธารณะ เพอื่ ใหผ้ ู้เรยี นทุกระดับช้ันได้มีความตระหนักรู้
และรว่ มพิทกั ษท์ รพั ยากรทางทะเลและชายฝ่งั ตามบทบาทหน้าที่ของตน โดยประยุกต์ใช้ STRONG Model ใน
การเรียนการสอนตลอดหลักสตู ร

ในการนี้ นักศึกษาในระดับอุดมศึกษา เป็นผู้ท่ีมีความสาคัญและจาเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องเรียนรู้คุณค่า
และความสาคญั ของทรัพยากรทางทะเลและชายฝง่ั เพื่อใหเ้ กิดความหวงแหนในทรัพยากรสาคญั ของชาติ รวมถงึ
ปลูกฝังความซ่ือสัตย์สุจริต แยกแยะประโยชน์ส่วนตนและประโยชน์ส่วนรวมได้ มีความละอายและไม่ทนต่อ
การทุจริตทุกรูปแบบ มีส่วนร่วมในการเฝ้าระวังไม่ให้เกิดการทุจริต นาไปสู่การสงวน รักษา ฟ้ืนฟู พัฒนา และ
ใชป้ ระโยชน์ทรพั ยากรทางทะเลและชายฝง่ั อยา่ งย่งั ยนื

2.วัตถปุ ระสงคข์ องหลกั สตู ร
2.1 เพ่ือให้ผู้เรียนมีความรู้ ความเขา้ ใจเกีย่ วกับการอนุรักษท์ รัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง
2.2 เพือ่ ให้ผู้เรยี นมคี วามรู้ ความเขา้ ใจเกีย่ วกับกฎหมายดา้ นทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่งั
2.3 เพอื่ ให้ผู้เรยี นตระหนกั ถึงผลกระทบของการทุจริตทส่ี ่งผลต่อทรัพยากรทางทะเลและชายฝงั่
2.4 เพอื่ ให้ผ้เู รยี นสามารถเสนอแนวทางเบ้ืองตน้ ในการเฝ้าระวงั ปญั หาการทจุ รติ ทางทรัพยากร

ทางทะเลและชายฝ่งั

23

3.โครงสรา้ งเน้อื หาสาระ

ลาดับ เน้อื หาสาระ ระยะเวลา
(ชั่วโมง)
1 รกั ษ์ทะเล
(การอนุรักษท์ รัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง) 12
- ความหมาย ประเภท และความสาคญั ของทรัพยากรทางทะเลและชายฝงั่
- ระบบนเิ วศและสิ่งแวดล้อมท่ีเกี่ยวข้อง 9
(ชายหาด ป่าชายเลน ปะการัง หญ้าทะเล พน้ื ที่ปากแม่นา้ )
- ทรัพยากรสตั ว์นา้ 9
- การใช้ประโยชนท์ างทะเลและชายฝ่ังอย่างยงั่ ยืน 15
- แนวคดิ ในการอนรุ กั ษ์ทรัพยากรทางทะเลและชายฝงั่
45
2 กฎหมายด้านทรัพยากรทางทะเลและชายฝัง่
- พรบ.สง่ เสรมิ การบรหิ ารจัดการทรพั ยากรทางทะเลและชายฝง่ั พ.ศ. 2558
- พรก.การประมง พ.ศ. 2558
- พรบ.การเดนิ เรอื นา่ นนา้ ไทย พ.ศ. 2556
- พรบ.อทุ ยานแห่งชาติ พ.ศ. 2562
- พรบ.ป่าไม้ พ.ศ. 2484
- พรบ.ปา่ สงวนแหง่ ชาติ พ.ศ. 2507
- พรบ.สงวนและคุ้มครองสัตว์ปา่ พ.ศ. 2562
- พรบ.สง่ เสรมิ คุณภาพสิ่งแวดลอ้ ม พ.ศ. 2535
- ตัวอยา่ งการกระทาผิดกฎหมายด้านทรัพยากรทางทะเลและชายฝัง่

3 ผลกระทบจากการทจุ รติ
- ผลกระทบของการทจุ รติ ท่ีมีต่อทรัพยากรทางทะเลและชายฝง่ั (ภาพรวม
ประเทศ สงั คม ชมุ ชน ตนเอง)

4 แนวทางการป้องกนั และแกไ้ ขปญั หาการทจุ รติ
- มาตรการปอ้ งกนั การทุจริตทางทรัพยากรทางทะเลและชายฝัง่
(มาตรการทางกฎหมาย มาตรการทางสังคม กฎระเบยี บระหวา่ งประเทศ)
- แนวทางในการเฝ้าระวังการทจุ รติ ทางทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง
- ช่องทางการแจง้ เบาะแส/ร้องเรียนการทุจรติ ทางทรัพยากรทางทะเลและ
ชายฝงั่
รวม

24
STRONG Model : จิตพอเพยี งตา้ นทุจรติ

โมเดล STRONG เป็นการนาตวั อักษรแรกของศัพท์ภาษาอังกฤษทม่ี ีความหมายเชงิ บวก จานวน 6 คา
มาประกอบเป็นคาศัพท์สื่อความหมายถึง “ความแข็งแกร่ง” ของบุคคลและองค์กรในการต่อต้านการทุจริต
โดยมคี วามมุ่งหวังให้ชุมชนเกิดจิตพอเพียงต้านทจุ ริต รว่ มกันพัฒนาชุมชนให้ก้าวไปข้างหน้าด้วยการประยุกต์และ
บูรณาการหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเข้ากับความโปร่งใส การแยกแยะผลประโยชน์ส่วนตนและผลประโยชน์
ส่วนรวม การตระหนักรู้และใส่ใจปัญหาการทุจริต และร่วมกันพัฒนาชุมชนให้มีความเอื้ออาทรบนพ้ืนฐานของ
จริยธรรมและจิตพอเพียง ตลอดจนเกิดเครือข่ายชุมชนจิตพอเพียงต้านทุจริตและเป็นแกนนาสร้างวัฒนธรรม
ไม่ทนต่อการทุจริต ซึ่งโมเดล STRONG ได้มีการสร้างและพัฒนาโดยรองศาสตราจารย์ ดร. มาณี ไชยธีรานุวัฒศริ ิ
ตัง้ แต่ปี พ.ศ. 2560 – 2562 แสดงได้ดงั แผนภาพ ดังน้ี
แผนภาพที่ 1 โมเดล STRONG – จิตพอเพียงต้านทจุ ริต ปี พ.ศ. 2562

จากแผนภาพขา้ งต้น สามารถอธบิ ายนิยามเชิงปฏิบตั กิ ารไดด้ ังนี้
(1) พอเพียง (Sufficient : S)

คานิยามปี พ.ศ. 2562
ความพอเพียงของปัจเจกบุคคล ย่อมที่ระดับท่ีแตกต่างกันตามวิธีคิด สภาพความพร้อมและ
ความสามารถ รวมทัง้ ตามสถานภาพทางเศรษฐกิจและสงั คมของบุคคลและครอบครัว
กลไกหลัก คือ ปรับวิธีคิดท่ีแยกแยะผลประโยชน์ส่วนตัวและส่วนรวมได้อย่างถูกต้อง ชัดเจน
และเป็นอัตโนมัติจะนาไปสจู่ ิตสานึกท่ีพอเพียง ไม่กอบโกยผลประโยชน์โดยมิชอบ ไมเ่ บียดเบียนผู้อื่น ไมเ่ บยี ดบังรัฐ

25

ไม่รับอามิสสินบนโดยมิต้องจากัดขอบเขตของการประกอบอาชีพที่สุจริต สามารถหาทรัพย์สินเงินทองได้ตาม
ความสามารถ ทั้งนี้ โดยไม่เดือดร้อนตนเองและผู้อื่น

(2) โปร่งใส (Transparent : T)
คานิยามปี พ.ศ. 2562
ความโปรง่ ใส ทาใหเ้ ห็นภาพหรอื ปรากฏการชดั เจน
กลไกหลกั คือ สรา้ งความรู้ความเขา้ ใจ และวธิ สี ังเกตเกีย่ วกับความโปรง่ ใสของโครงการต่าง ๆ

(3) ตนื่ รู้ (Realize : R)
คานิยามปี พ.ศ. 2562
เม่อื บคุ คลร้พู ิษภัยของการทุจรติ และไมท่ นทจ่ี ะเหน็ การทจุ ริตเกดิ ข้นึ
กลไกหลัก การเรียนรู้สถานการณ์การทุจริตในพ้ืนที่ ในชุมชน หรือในกรณีท่ีปรากฏการทุจริตขน้ึ

หรอื กรณศี กึ ษาท่ีเกดิ ขึน้ มาแลว้ และมีคาพิพากษาถึงทส่ี ดุ แลว้

(4) ม่งุ ไปข้างหน้า (Onward : O)
คานยิ ามปี พ.ศ. 2562
การไมม่ กี ารทุจริตของภาครฐั จะทาให้เงินภาษถี ูกนาไปใช้ในการพัฒนาอย่างเต็มที่
กลไกหลกั คอื การปอ้ งกนั และการป้องปราม ดว้ ยกระบวนการมีสว่ นร่วมในการเฝา้ ระวังพ้ืนท่ีท่ี

มีความเส่ียง ในการทุจรติ เชน่ การบุกรุกพน้ื ทส่ี าธารณะ หรือเฝา้ ระวังโครงการให้ดาเนินการด้วยความโปรง่ ใส

(5) ความรู้ (Knowledge : N)
คานิยามปี พ.ศ. 2562
ความร้ดู ้านต่าง ๆ มคี วามจาเปน็ ต่อการป้องกันและป้องปรามการทจุ ริต
กลไกหลกั คือ การให้ความรู้ในรูปแบบการฝึกอบรม หรือให้ส่อื เรียนรู้อย่างตอ่ เนือ่ ง เชน่
(1) ความรู้เก่ียวกับรูปแบบการทุจริตแบบต่าง ๆ ทั้งแบบสมัยอดีต แบบปัจจุบัน และแบบที่

อาจจะเกดิ ข้ึนในอนาคต
(2) ความรูเ้ กย่ี วกบั การทจุ รติ ในตา่ งประเทศ
(3) วธิ กี ารปอ้ งกนั - ปอ้ งปรามแบบต่าง ๆ
(4) ความรู้เกย่ี วการเฝา้ ระวัง
(5) ความร้เู ก่ียวกับกฎหมายท่ีเกยี่ วขอ้ ง

(6) เออ้ื อาทร (Generosity : G)
คานยิ ามปี พ.ศ. 2562
การพฒั นาสังคมไทยให้มีน้าใจ โอบออ้ มอารี เอ้อื เฟื้อเผื่อแผ่ โดยไม่มผี ลประโยชนต์ อบแทนหรือ

หวังผลตอบแทน ในฐานะเพ่อื นมนษุ ย์
กลไกหลัก กจิ กรรมจิตอาสา ชว่ ยเหลอื บุคคล ชุมชน/สงั คมในยามวิกฤติ หรอื การร่วมมือในการร่วม

พัฒนาชุมชน
จากนิยามข้างตน้ STRONG : จิตพอเพียงต้านทจุ รติ จึงหมายถึง ผู้ที่มคี วามพอเพียง ไม่เบยี ดเบียนตนเอง

และผู้อน่ื (S) มงุ่ อนาคตทีเ่ จรญิ ทง้ั ตนเองและส่วนรวม (O) โดยใชห้ ลกั ความโปร่งใสตรวจสอบได้ (T) พ้ืนฐานจิตใจมี
มนุษยธรรมเอ้ืออาทร ช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์โดยไม่เห็นแก่ประโยชน์ต่างตอบแทน (G) ให้ความสาคัญต่อการเรียนรู้

26

ตลอดชวี ติ เพ่อื การดารงชวี ติ ในทางท่ชี อบ (N) แตต่ ่นื รเู้ รื่องภยั ทุจริตท่รี ้ายแรงส่งผลต่อสงั คม รงั เกยี จการทุจริต
ประพฤติมชิ อบทัง้ ปวง ไม่ยอมทนต่อการทุจรติ ทกุ รปู แบบ (R)

นอกจากนี้ ในปี พ.ศ. 2562 ได้มีการพัฒนาโมเดล STRONG โดยเพิ่มในเรื่องของการมีส่วนร่วม
(Participation) อันเปน็ กลไกสาคญั ในการเช่ือมโยงและขับเคล่ือนหลักการของโมเดล STRONG ไปสูก่ ารป้องกัน
การทุจรติ ได้เปน็ รปู ธรมอย่างมีประสิทธภิ าพ ซึ่งการเผยแพร่หลักการของโมเดล STRONG สชู่ มุ ชนจะดาเนินการ
โดยสานักงาน ป.ป.ช. ประจาจงั หวัด และมีการคัดเลือกผู้แทน/ผู้นาชุมชนในจังหวดั ที่มีเครือข่าย มคี วามสามารถ
และทักษะในการถ่ายทอดองค์ความรู้มาอบรมให้มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโมเดล STRONG การนาไป
ประยุกต์ใช้ในการการต่อต้านการทุจริต เช่น การคิดแยกแยะผลประโยชน์ส่วนตนกับผลประโยชน์ส่วนรวม
ความไม่ทนและความอายต่อการทุจริต หลักการจิตพอเพียงด้วยวิธีการท่ีเหมาะสม เป็นต้น เพื่อให้ผู้ได้รับการ
คัดเลือกเป็นโค้ช (coach) ถ่ายทอดความรู้เกี่ยวกับหลักการของโมเดล STRONG และการต่อต้านการทุจริต
ให้แก่ ผู้ที่อาศัยอยู่ในชุมชน รวมถึงยังมีการจัดต้ังชมรม STRONG - จิตพอเพียงต้านทุจริต ซ่ึงเป็นองค์กรภาค
ประชาชนที่มีความเข้มแข็ง เสรมิ สร้างความตระหนักรู้เล็งเห็นถึงความสาคัญของปัญหาการทุจริตและมีส่วนร่วม
ในการเฝา้ ระวงั และแจง้ เบาะแสการทุจริตของประชาชนทวั่ ไป

แผนภาพที่ 2 หลักสูตรต้านทจุ ริตศกึ ษา เร่อื ง การพิทกั ษท์ รพั ยากรทางทะเลและชายฝั่ง
สาหรบั กลุ่มอดุ มศึกษา

4. หน่วยการเรยี นรู้

เวลา เน้อื หาสาระ
ชม.
ท่ี ชื่อหนว่ ยการเรียนรู้ จดุ ประสงค์การเรียนรู้ ทรัพยากร STRO
ทางทะเลและชายฝงั่

๑ รักษ์ทะเล 1. วเิ คราะห์ความสาคญั 12 1. ความหมาย ประเภท ความร

(การอนรุ กั ษ์ ของทรัพยากรทางทะเล และความสาคญั ของ (Know

ทรพั ยากรทางทะเล และชายฝั่งทม่ี ตี อ่ การ ทรัพยากรทางทะเลและ

และชายฝัง่ ) ดารงชีวิตของมนุษย์ได้ ชายฝง่ั

2. วิเคราะห์ความสาคญั 2. ระบบนเิ วศและ

ของระบบนิเวศและ สิง่ แวดล้อมท่เี กยี่ วข้อง

สิง่ แวดลอ้ มท่ีเกย่ี วข้องได้ (ชายหาด ปา่ ชายเลน

3. วเิ คราะหล์ กั ษณะ ปะการัง หญ้าทะเล พ้นื ท่ี

ประเภท รปู แบบของ ปากแม่นา้ )

ทรพั ยากรสตั ว์น้าได้ 3. ทรัพยากรสตั ว์นา้

4. วิเคราะหแ์ นวคิดการ 4. การใช้ประโยชนท์ าง

อนรุ กั ษ์ทรัพยากรทางทะเล ทะเลและชายฝัง่ อย่าง

และชายฝัง่ ได้ ยัง่ ยนื

5. วเิ คราะหป์ ระโยชนข์ อง 4. แนวคิดในการอนรุ ักษ์

ทรพั ยากรทางทะเลและ ทรพั ยากรทางทะเลและ

ชายฝ่งั ได้ ชายฝัง่

๒ กฎหมายดา้ น วเิ คราะหส์ าระสาคัญของ 9 1. พรบ.ส่งเสรมิ การ 1. ควา

ทรพั ยากรทางทะเล กฎหมายทีเ่ กยี่ วขอ้ งกบั บรหิ ารจดั การทรพั ยากร (Know

และชายฝ่ัง ทรัพยากรทางทะเลและ ทางทะเลและชายฝง่ั 2. ตื่นร

ชายฝง่ั ได้ พ.ศ. 2558 (Realiz

2. พรก.การประมง 3. พอเ

พ.ศ. 2558 (Suffic

3. พรบ.การเดนิ เรือ 4. โปร

น่านนา้ ไทย พ.ศ. 2556 (Trans

4. พรบ.อุทยานแห่งชาติ

พ.ศ. 2562

27

ONG model วิธกี ารเรียนรู้ สื่อการเรียนรู้ แหล่งการเรียนรู้ การประเมนิ ผล

รู้ - การบรรยาย -คลิปวดี โี อ - ห้องสมุด - การทดสอบ
wledge: N) - การอภิปราย -ภาพยนตรส์ ัน้ - กรมทรพั ยากรทางทะเล - การใชค้ าถามและ
- การใช้เกม -เอกสารความรู้ และชายฝัง่ ใหข้ ้อมลู ย้อนกลับ
(Game based -สือ่ สงิ พมิ พ์ - กรมประมง - การสังเกต
Learning) ต่าง ๆ - พพิ ิธภณั ฑท์ างทะเลและ พฤตกิ รรมระหวา่ ง
- การสืบเสาะหา ใบความรู้ ศูนยก์ ารเรียนรู้ การจดั การเรยี นรู้
ความรู้ (Inquiry ใบกจิ กรรม - เวบ็ ไซตข์ องหน่วยงานท่ี - การประเมินผล
based Learning) -ส่อื ดจิ ทิ ัล เกีย่ วขอ้ ง งานและตรวจ
- platform ผลงาน
-
https://itcenter.dmcr.g
o.th/detailAll/358/nw

ามรู้ - การบรรยาย -คลปิ วีดโี อ - ห้องสมดุ -การทดสอบ
wledge: N) - การอภปิ ราย -ภาพยนตรส์ ั้น - กรมทรัพยากรทางทะเล -การใช้คาถามและ
รู้ - การใช้ -เอกสารความรู้ และชายฝัง่ ให้ข้อมูลยอ้ นกลบั
ze : R) สถานการณ์จาลอง -ส่ือสิงพิมพ์ - กรมประมง - การอภปิ ราย
เพยี ง - การใช้ปญั หาเป็น ตา่ ง ๆ - พพิ ธิ ภัณฑ์ทางทะเลและ - การสังเกต
cient : S) ฐาน (Problem ใบความรู้ ศนู ย์การเรยี นรู้ พฤติกรรมระหวา่ ง
ร่งใส based Learning) ใบกิจกรรม - เว็บไซต์ของหน่วยงานท่ี การจดั การเรยี นรู้
sparent : T) - การสืบเสาะหา -สอ่ื ดจิ ิทัล เกย่ี วขอ้ ง - การประเมนิ ผล
ความรู้ (Inquiry - platform งานและตรวจ
based Learning) ผลงาน

4. หน่วยการเรียนรู้ เวลา เนอื้ หาสาระ
ชม.
ที่ ช่ือหน่วยการเรยี นรู้ จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ ทรัพยากร STRO
ทางทะเลและชายฝัง่

5. พรบ.ป่าไม้ พ.ศ.

2484

6. พรบ.ปา่ สงวน

แห่งชาติ พ.ศ. 2507

7. พรบ.สงวนและ

คมุ้ ครองสตั วป์ า่ พ.ศ.

2562

8. พรบ.สง่ เสรมิ คณุ ภาพ

สิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2535

9. ตัวอยา่ งการกระทาผิด

กฎหมายด้านทรัพยากร

ทางทะเลและชายฝั่ง

3 ผลกระทบจากการ วิเคราะหผ์ ลกระทบของ 9 ผลกระทบของการทุจรติ 1. ควา
ทจุ รติ การทจุ รติ ด้านทรพั ยากร
ทางทะเลและชายฝ่งั ทม่ี ีตอ่ ทรัพยากรทาง (Know
พรอ้ มทัง้ ยกตัวอยา่ งได้
ทะเลและชายฝั่ง 2. ต่นื ร

(ภาพรวมประเทศ สังคม (Realiz

ชุมชน ตนเอง) 3. พอเ

(Suffic

4. โปร

(Trans

28

ONG model วธิ กี ารเรยี นรู้ สอ่ื การเรียนรู้ แหลง่ การเรียนรู้ การประเมินผล

https://itcenter.dmcr.g
o.th/detailAll/358/nw

ามรู้ - การบรรยาย -คลิปวดี โี อ - ห้องสมดุ -การทดสอบ
wledge: N) - การอภิปราย -ภาพยนตรส์ ้ัน - กรมทรัพยากรทางทะเล -การใชค้ าถามและ
รู้ - การสะท้อน -เอกสารความรู้ และชายฝง่ั ให้ขอ้ มลู ยอ้ นกลบั
ze : R) ความคิด -ส่ือสงิ พิมพ์ - กรมประมง -การสังเกตการ
เพียง (กรณศี กึ ษา) ต่าง ๆ - พิพิธภัณฑท์ างทะเลและ ปฏบิ ตั ิงานกลมุ่ /การ
cient : S) - การใช้ปญั หาเป็น ใบความรู้ ศูนย์การเรียนรู้ อภปิ ราย
ร่งใส ฐาน (Problem ใบกจิ กรรม - เวบ็ ไซตข์ องหน่วยงานที่ - การสงั เกต
sparent : T) based Learning) -ส่อื ดจิ ิทัล เกีย่ วข้อง พฤตกิ รรมระหวา่ ง
- การใช้ปรากฏการ - platform การจดั การเรยี นรู้
เป็นฐาน -การประเมนิ ผลงาน
(Phenomenon https://itcenter.dmcr.g และตรวจผลงาน
based Learning) o.th/detailAll/358/nw

4. หน่วยการเรียนรู้

เวลา เนื้อหาสาระ
ชม.
ที่ ชอื่ หนว่ ยการเรยี นรู้ จุดประสงค์การเรยี นรู้ ทรพั ยากร STRO
ทางทะเลและชายฝัง่

๔ แนวทางการปอ้ งกนั 1. ออกแบบมาตรการ 15 1. มาตรการปอ้ งกนั การ 1. ควา

และแก้ไขปญั หา จดั การปญั หาการทจุ รติ ทจุ ริตทางทรัพยากรทาง (Know

การทุจริต ทางทรัพยากรทางทะเล ทะเลและชายฝ่งั 2. ตน่ื ร

และชายฝ่งั ได้ (มาตรการทางกฎหมาย (Realiz

2. ออกแบบแนวทางใน มาตรการทางสังคม 3. พอเ

การเฝา้ ระวงั การทจุ รติ ทาง กฎระเบียบระหวา่ ง (Suffic

ทรพั ยากรทางทะเลและ ประเทศ) 4. มุง่ ไ

ชายฝง่ั ได้ 2. แนวทางในการเฝา้ (Onwa

3. ออกแบบชอ่ งทางการ ระวงั การทจุ รติ ทาง 5. โปร

แจ้งเบาะแสการทุจรติ ทาง ทรพั ยากรทางทะเลและ (Trans

ทรพั ยากรทางทะเลและ ชายฝง่ั 6. เออื้

ชายฝั่งได้ 3. ช่องทางการแจ้ง (Gene

เบาะแส/ร้องเรียนการ

ทจุ ริตทางทรัพยากรทาง

ทะเลและชายฝง่ั

29

ONG model วิธีการเรียนรู้ ส่ือการเรยี นรู้ แหล่งการเรียนรู้ การประเมนิ ผล

ามรู้ - การสบื เสาะหา -คลิปวีดโี อ - หอ้ งสมุด -การทดสอบ
wledge: N) ความรู้ (Inquiry -ภาพยนตรส์ ั้น - กรมทรัพยากรทางทะเล -การใชค้ าถามและ
รู้ based Learning) -เอกสารความรู้ และชายฝง่ั ใหข้ อ้ มลู ย้อนกลบั
ze : R) - การศึกษานอก -ส่ือสิงพมิ พ์ - กรมประมง -การสงั เกตการ
เพยี ง สถานที่ (Site ต่าง ๆ - พิพิธภัณฑท์ างทะเลและ ปฏบิ ัตงิ านกลมุ่ /การ
cient : S) Visit) ใบความรู้ ศนู ยก์ ารเรยี นรู้ อภิปราย
ไปข้างหนา้ ใบกจิ กรรม - เว็บไซต์ของหนว่ ยงานที่ - การสงั เกต
ard : O) - การบรรยาย -ส่ือดิจทิ ัล เกีย่ วขอ้ ง พฤตกิ รรมระหว่าง
ร่งใส - การอภิปราย - platform การจัดการเรยี นรู้
sparent : T) - การสะทอ้ น -การประเมินผลงาน
ออาทร ความคิด https://itcenter.dmcr.g และตรวจผลงาน
erosity : G) (กรณีศึกษา) o.th/detailAll/358/nw
- การใช้ปัญหาเปน็
ฐาน (Problem
based Learning)
- การใช้ปรากฏการ
เปน็ ฐาน
(Phenomenon
based Learning)
- การสบื เสาะหา
ความรู้ (Inquiry
based Learning)
- การศึกษานอก
สถานที่ (Site
Visit)

30

5. แนวทางการจัดการเรียนรูแ้ ละประเมนิ ผล

การจดั กจิ กรรมการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผูเ้ รียนเป็นสาคัญ โดยใชว้ ธิ ีการบรรยายในชั้นเรียน การสืบคน้ ข้อมูล
การแบ่งกลุ่มอภิปราย การศึกษากรณีศึกษา ทัศนศึกษา การอภิปราย สถานการณ์จาลอง โครงงาน (Project
based Learning) ปัญหาเป็นฐาน (Problem based Learning) ปรากฏการณ์เป็นฐาน (Phenomenon
based Learning) เกม (Game based Learning) ตลอดจนการระดมสมอง เป็นตน้

การวัดและประเมินผล เน้นการประเมินเพื่อพัฒนา การประเมินตามสภาพจริง โดยมีวิธีการประเมิน
จากการทดสอบ การสังเกตการปฏิบัติงานกลุ่ม/การอภิปราย การสังเกตพฤติกรรมการร่วมอนุรักษ์ทรัพยากร
ทางทะเลและชายฝง่ั การประเมินผลงานและตรวจผลงาน การตรวจสอบใบกจิ กรรม

เครื่องมือประเมินและกลยุทธ์ทางการประเมิน ที่ส่งผลต่อการจัดกิจกรรมการเรียนรู้และการเรียนรู้ท่ี
จะชว่ ยให้ครูสร้างบรรยากาศในการเรียนรู้ให้กับนักเรยี นในช้นั ได้อย่างมีประสิทธิผล อันได้แก่ 1) เกณฑ์การประเมิน
(Rubric) 2) การประเมินการปฏิบัติงาน (Performance based Assessments: PBAs) 3) การประเมินจาก
แฟ้มสะสมผลงาน (Portfolios Assessment) 4) การประเมินตนเอง (Student self-assessment) 5) การประเมิน
เพอ่ื น(Peer-Assessment) 6) การให้ข้อมลู ป้อนกลับแกน่ ักเรียน (Student Response)

การใหข้ อ้ มูลย้อนกลับแก่ผู้เรียนดว้ ยวธิ กี ารท่ีเหมาะสมและสร้างสรรค์ กระตุ้นให้ผูเ้ รียนไปเรียนรู้ต่อยอด
ด้วยตนเองและนาความร้ไู ปประยุกตใ์ ชใ้ นการเรียนรรู้ วมถึงการทางานในสถานการณต์ า่ งๆ

6. แนวทางการนาหลกั สูตรไปใช้
(1) จัดทาเปน็ 1 รายวิชา จานวน 3 หน่วยกติ
(2) จัดทาเป็นหน่วยการเรียนรู้ โดยอาจารย์ผู้สอนสามารถนาเนอื้ หาใหมใ่ นหนว่ ยการเรียนรูต้ ่าง ๆ ไปปรับใช้/

ประยุกตใ์ ช้ในรายวิชาของตนเอง
(3) จัดทาเปน็ วิชาเลอื ก

31

หลกั สตู รตา้ นทจุ ริตศึกษา
เร่อื ง การพทิ กั ษท์ รัพยากรทางทะเลและชายฝ่งั

สาหรบั กลุ่มทหารและตารวจ

1.ความเปน็ มาของหลักสูตร

การทุจริตในสังคมไทยระหว่างช่วงกว่าทศวรรษท่ีผ่านมาน้ัน ส่งผลเสียต่อประเทศอย่างมหาศาล
ทง้ั ยงั เปน็ อุปสรรคต่อการพัฒนาประเทศในทุกมติ ิ รูปแบบการทุจริตจากเดิมทเ่ี ปน็ การทุจริตทางตรงไม่ซับซ้อน
ไดป้ รบั เปล่ยี นเป็นการทจุ ริตท่ีมีความซับซ้อนมากย่ิงขึ้น ประเทศไทยมีความพยายามแก้ไขปัญหาการทุจริตโดย
การสร้างความต่ืนตัวและการเข้ามามีส่วนร่วมในการป้องกันและปราบปรามการทุจริต ปรับความคิด
สร้างความตระหนักรู้ในทุกภาคส่วนของสังคม โดยรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๖๐
ได้กาหนดในหมวดท่ี ๕ หน้าท่ีของรัฐว่า “รัฐต้องส่งเสริม สนับสนุน และให้ความรู้แก่ประชาชนถึงอันตราย
ท่ีเกิดจากการทุจริตและประพฤติมิชอบท้ังภาครัฐและเอกชนโดยจัดให้มีมาตรการและกลไกท่ีมีประสิทธิ ภาพ
เพอื่ ป้องกันและขจัดการทจุ รติ และประพฤติมชิ อบดงั กล่าวอยา่ งเข้มงวด” ทงั้ วาระการปฏิรปู ประเทศดา้ นการป้องกัน
และปราบปรามการทุจริตและประพฤตมิ ิชอบ ประเด็นปฏริ ูปด้านการป้องกันและเฝ้าระวัง ไดก้ าหนดกลยุทธ์หลัก
ในการเร่งสร้างการรับรู้และจิตสานึกของประชาชนในการต่อต้านการทุจริตประพฤติมิชอบ ส่งเสริมให้ประชาชน
รวมตวั กนั ไมย่ อมรับและไมท่ นต่อการทจุ รติ และมีส่วนร่วมในการต่อต้านทุจรติ ด้วยการชี้เบาะแส การสรา้ งลักษณะ
นิสัยไม่โกงและไม่ยอมให้ผ้ใู ดโกง และเสริมสรา้ งบทบาทการมีสว่ นร่วมของภาคประชาชนในการเสริมสรา้ งธรรมาภิบาล
และต่อต้านการทุจรติ ประพฤติมิชอบ ยุทธศาสตร์ชาติระยะ ๒๐ ปี (พ.ศ. ๒๕๖๑ - ๒๕๘๐) ในยุทธศาสตร์ท่ี ๖
การปรับสมดุลและพัฒนา การบริหารจัดการภาครัฐ โดยได้กาหนดให้การพัฒนาระบบบริหารจัดการกาลังคน
และพัฒนาบุคลากรภาครัฐในการปฏิบัติราชการ และการต่อต้านการทุจริตและประพฤติผิดมิชอบ เป็นส่วนหนง่ึ
ของกรอบแนวทางท่ีมีความสาคัญในการขับเคล่ือนยุทธศาสตร์ชาติระยะ ๒๐ ปี อีกทั้งแผนแม่บทภายใต้
ยุทธศาสตรช์ าติ (๒๑) ประเด็น การต่อตา้ นการทจุ รติ และประพฤติมชิ อบ แผนยอ่ ยท่ี ๑) การปอ้ งกนั การทุจริต
และประพฤติมิชอบ ท่ีมุ่งเน้นการพัฒนาคน ปรับพฤติกรรม “คน” ทุกกลุ่มในสังคม โดยมีสานักงาน ป.ป.ช.
เป็นองค์กรหลักในการดาเนินการเพื่อให้เจตนารมณ์ท่ีกาหนดไว้ดังกล่าวปรากฏข้ึนมาในสังคมไทย ผ่านกลไก
ทางการศึกษาซ่ึงเป็นอีกกลไกหน่ึงท่ีมีประสิทธิภาพและสามารถทาให้เกิดการปรับเปล่ียนกระบวนคิดของคน
ผ่านการเรียนรู้จากชุดหลักสูตรการเรียนรู้ด้านการป้องกัน หรือเรยี กวา่ หลกั สตู ร “ต้านทุจรติ ศกึ ษา” ทีม่ ีเน้ือหา
สอดคล้องและมีประเด็นท่ีเกี่ยวข้องกับสถานการณ์ปัจจุบันท่ีมีการใช้ทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง และ
ทรพั ยากรป่าไม้ ในลักษณะที่เป็นการละเมดิ (Abuse) ผลประโยชน์ตอ่ สาธารณะ เพยี งเพอ่ื เพ่ิมประโยชน์ให้กับ
บคุ คลหรอื กลมุ่ คนเพียงบางกลุ่มเทา่ นน้ั

ดงั น้ัน “การพิทกั ษท์ รัพยากรทางทะเลและชายฝงั่ ” จงึ เป็นเรือ่ งหนงึ่ ท่ีคณะกรรมการ ป.ป.ช. ใหค้ วามสาคัญ
เน่ืองจากเป็นผลประโยชน์ของชาติ และมีส่วนสาคัญต่อการสร้างความเจริญก้าวหน้าให้กับประเทศผ่านการใช้
ประโยชน์จากสิ่งท่ีมีอยู่ในทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง ไม่ว่าจะเป็นป่าชายเลน แนวชายหาด เป็นแหล่ง
ทรัพยากรธรรมชาติท่ีมีความสาคัญต่อประเทศ เป็นแหล่งอาหารของมนุษย์ เป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์น้า
ตลอดจนสร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจให้กับประเทศอย่างมากมาย ปัจจุบันการพัฒนาประเทศทาให้มีการขยายตวั
ทางเศรษฐกิจ อุตสาหกรรม การท่องเที่ยว ตลอดจนนโยบายกระตุ้นเศรษฐกิจของรัฐบาล อีกท้ังจานวน
ประชากรทเี่ พิ่มมากขน้ึ ทาใหม้ กี ารใช้ประโยชน์จากทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ังในด้านต่าง ๆ อย่างต่อเน่ือง

32

ซ่ึงจะเห็นได้ว่าทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งนั้น เป็นส่ิงที่สาคัญท่ีช่วยในการสร้างโอกาสให้แก่สังคมมนุษย์ได้
อยู่ดี กินดี มีฐานะม่ันคง ทาให้เศรษฐกิจและสังคมของประเทศสามารถพัฒนาไปข้างหน้าได้ดียิ่งข้ึน อย่างไรก็ตาม
เน่ืองจากทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ังน้ัน เปน็ ทรพั ยากรท่ีสนิ้ เปลือง ถกู ใชแ้ ลว้ หมดไป บริเวณทม่ี กี ารดาเนินการ
ใช้ประโยชน์หากใช้อย่างไม่ระมัดระวัง หรือใช้ในทางท่ีมิชอบก็มักจะเส่ือมคุณค่า ดังน้ัน การควบคุมการเข้าใช้
ประโยชน์ในทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง จึงเป็นประเด็นท่ีสาคัญที่จะต้องเล็งเห็นถึงการใช้ประโยชน์ว่าต้อง
ตอบสนองประโยชนส์ าธารณะมากกวา่ ประโยชน์ส่วนบุคคล มีการประเมนิ ความเสี่ยงต่อการทุจริตในการเข้าใช้
ทรพั ยากรทางทะเลและชายฝง่ั โดยควรมกี ารสร้างการตระหนักรู้ เพอื่ ใหเ้ กดิ ความหวงแหน นามาส่กู ารร่วมกัน
อนรุ ักษ์รักษาทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง เพือ่ ใหป้ ระเทศไดร้ ับประโยชน์มากทสี่ ุด จงึ นาสกู่ ารสร้างหลักสูตร
การเรียนรดู้ า้ นการป้องกันการทุจริต หรอื หลักสูตรตา้ นทุจริตศึกษา เรือ่ ง การพทิ กั ษ์ทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง
ทมี่ ีเน้อื หาสอดคลอ้ งและมีประเด็นที่เกีย่ วข้องกับสถานการณป์ ัจจุบัน คอื การใชท้ รัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง
ในลักษณะที่เปน็ การละเมิด (Abuse) ต่อผลประโยชน์สาธารณะ เพ่ือให้ผเู้ รียนทุกระดับชน้ั ได้มีความตระหนักรู้
และร่วมพทิ กั ษ์ทรพั ยากรทางทะเลและชายฝ่ัง ตามบทบาทหนา้ ที่ของตน โดยประยุกตใ์ ช้ STRONG Model ใน
การเรยี นการสอนตลอดหลักสูตร

ในการน้ี กลุ่มทหารและตารวจ ถือเป็นกลุ่มท่ีมีบทบาทสาคัญ เป็นผู้รักษากฎหมาย สร้างความสงบสุข
ให้แก่ประชาชนและประเทศชาติ จึงจาเป็นท่ีจะต้องเรียนรู้และเข้าใจเกี่ยวกับกฎหมาย การบังคับใช้กฎหมาย
รวมทั้งการวิเคราะห์และประยุกต์ใช้เทคโนโลยีในการต้านทุจริตด้านทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง แยกแยะ
ประโยชน์ส่วนตนและประโยชน์ส่วนรวม มีความสุจริตในบทบาทหน้าที่ของตนเอง รวมทงั้ มสี ่วนร่วมแบบบูรณาการ
ระหว่างภาครัฐและภาคประชาชน เพื่อให้เกิดการสงวน รักษา ฟ้ืนฟู พัฒนา และใช้ประโยชน์จากทรพั ยากรทาง
ทะเลและชายฝงั่ อยา่ งย่ังยืนตอ่ ไป

2. วัตถปุ ระสงคข์ องหลักสูตร
2.1 เพื่อใหผ้ ู้เรยี นมีความรู้ ความเขา้ ใจเกย่ี วกบั การอนรุ ักษ์ทรัพยากรทางทะเลและชายฝัง่
2.2 เพื่อให้ผูเ้ รียนมีความรู้ ความเข้าใจเก่ยี วกับกฎหมายด้านทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง
2.3 เพื่อใหผ้ เู้ รยี นสามารถเลือกใชก้ ฎหมายทเี่ กย่ี วข้องกับการใชท้ รพั ยากรทางทะเลและชายฝง่ั ได้

อยา่ งเหมาะสม
2.4 เพ่ือใหผ้ ู้เรยี นตระหนักถึงหน้าทีใ่ นการตา้ นทุจริต

3. โครงสรา้ งเนื้อหาสาระ 33
ระยะเวลา
ลาดับ เน้ือหาสาระ (ชั่วโมง)

1 รักษ์ทะเล 2
(การอนุรกั ษ์ทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง)
- ความหมาย ประเภท และความสาคญั ของทรัพยากรทางทะเลและชายฝัง่ 3
- ระบบนิเวศและสิ่งแวดล้อมทีเ่ กีย่ วข้องกับทางทะเลและชายฝ่ัง
- การใชป้ ระโยชนท์ างทะเลและชายฝ่งั อย่างยง่ั ยืน 2
- แนวคดิ ในการอนรุ กั ษ์ทรัพยากรทางทะเลและชายฝัง่ 2

2 กฎหมายดา้ นทรพั ยากรทางทะเลและชายฝัง่ 9
- พรบ.สง่ เสรมิ การบริหารจัดการทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง พ.ศ. 2558
- พรก.การประมง พ.ศ. 2558
- พรบ.การเดนิ เรอื นา่ นนา้ ไทย พ.ศ. 2556
- พรบ.อุทยานแห่งชาติ พ.ศ. 2562
- พรบ.ป่าไม้ พ.ศ. 2484
- พรบ.ป่าสงวนแห่งชาติ พ.ศ. 2507
- พรบ.สงวนและคมุ้ ครองสัตว์ปา่ พ.ศ. 2562
- พรบ.สง่ เสรมิ คุณภาพสิ่งแวดลอ้ ม พ.ศ. 2535
- พรบ.ความรบั ผดิ ทางแพง่ ต่อความเสียหายจากมลพิษน้ามันอนั เกิดจากเรือ
พ.ศ. 2560
- ตัวอย่างการกระทาผดิ กฎหมายด้านทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง

3 หลักนติ ริ ฐั นติ ธิ รรม กับการบังคบั ใช้กฎหมายที่เกีย่ วขอ้ ง
- นโยบายและยทุ ธศาสตรท์ เี่ ก่ียวข้องกบั ทรพั ยากรทางทะเลและชายฝง่ั
- หลกั นิตริ ฐั นติ ธิ รรมในบรบิ ทของทรพั ยากรทางทะเลและชายฝง่ั
(หลกั เก่ียวกบั การใช้กฎหมายให้เหมาะสมกับบรบิ ทพ้ืนท่ี)
- การบังคบั ใช้กฎหมายเก่ียวกับทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง

4 หน้าท่ีในการต้านทจุ รติ
- หน้าที่ตามกฎหมายและหน้าที่ตามบทบาทหน้าที่ของตนเกีย่ วกับทรัพยากร
ทางทะเลและชายฝงั่
- ผลกระทบของการทุจริตที่มีต่อทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง
- การเฝา้ ระวัง แจง้ เบาะแส การทจุ รติ ทรัพยากรทรัพยากรทางทะเลและชายฝง่ั
- กรณีศกึ ษาการมีสว่ นร่วมในการปกป้องทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง
รวม

34
STRONG Model : จิตพอเพยี งตา้ นทุจรติ

โมเดล STRONG เป็นการนาตวั อักษรแรกของศัพท์ภาษาอังกฤษที่มีความหมายเชิงบวก จานวน 6 คา
มาประกอบเป็นคาศัพท์สื่อความหมายถึง “ความแข็งแกร่ง” ของบุคคลและองค์กรในการต่อต้านการทุจริต
โดยมคี วามมุ่งหวังให้ชุมชนเกิดจติ พอเพียงต้านทจุ ริต รว่ มกันพัฒนาชุมชนให้ก้าวไปข้างหน้าด้วยการประยุกต์และ
บูรณาการหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเข้ากับความโปร่งใส การแยกแยะผลประโยชน์ส่วนตนและผลประโยชน์
ส่วนรวม การตระหนักรู้และใส่ใจปัญหาการทุจริต และร่วมกันพัฒนาชุมชนให้มีความเอ้ืออาทรบนพ้ืนฐานของ
จริยธรรมและจิตพอเพียง ตลอดจนเกิดเครือข่ายชุมชนจิตพอเพียงต้านทุจริตและเป็นแกนนาสร้างวัฒนธรรม
ไม่ทนต่อการทุจริต ซึ่งโมเดล STRONG ได้มีการสร้างและพัฒนาโดยรองศาสตราจารย์ ดร. มาณี ไชยธีรานุวัฒศิริ
ตัง้ แต่ปี พ.ศ. 2560 – 2562 แสดงไดด้ ังแผนภาพ ดังน้ี
แผนภาพที่ 1 โมเดล STRONG – จติ พอเพียงต้านทจุ ริต ปี พ.ศ. 2562

จากแผนภาพขา้ งต้น สามารถอธบิ ายนิยามเชิงปฏบิ ตั กิ ารได้ดังนี้
(1) พอเพียง (Sufficient : S)

คานิยามปี พ.ศ. 2562
ความพอเพียงของปัจเจกบุคคล ย่อมที่ระดับที่แตกต่างกันตามวิธีคิด สภาพความพร้อมและ
ความสามารถ รวมทัง้ ตามสถานภาพทางเศรษฐกิจและสงั คมของบคุ คลและครอบครัว
กลไกหลัก คือ ปรับวิธีคิดท่ีแยกแยะผลประโยชน์ส่วนตัวและส่วนรวมได้อย่างถูกต้อง ชัดเจน
และเป็นอัตโนมัติจะนาไปสู่จิตสานึกท่ีพอเพียง ไม่กอบโกยผลประโยชน์โดยมชิ อบ ไมเ่ บียดเบียนผู้อ่ืน ไม่เบียดบังรัฐ

35

ไม่รับอามิสสินบนโดยมิต้องจากัดขอบเขตของการประกอบอาชีพที่สุจริต สามารถหาทรัพย์สินเงินทองได้ตาม
ความสามารถ ทั้งนี้ โดยไม่เดอื ดร้อนตนเองและผู้อื่น

(2) โปร่งใส (Transparent : T)
คานิยามปี พ.ศ. 2562
ความโปรง่ ใส ทาใหเ้ หน็ ภาพหรอื ปรากฏการชัดเจน
กลไกหลัก คือ สรา้ งความรู้ความเขา้ ใจ และวธิ สี ังเกตเกยี่ วกับความโปรง่ ใสของโครงการต่าง ๆ

(3) ตนื่ รู้ (Realize : R)
คานิยามปี พ.ศ. 2562
เม่อื บคุ คลร้พู ิษภัยของการทุจรติ และไมท่ นทจ่ี ะเหน็ การทุจริตเกดิ ข้นึ
กลไกหลัก การเรียนรู้สถานการณ์การทุจริตในพ้ืนที่ ในชุมชน หรือในกรณีท่ีปรากฏการทุจริตข้นึ

หรอื กรณศี กึ ษาท่ีเกดิ ขึน้ มาแลว้ และมีคาพิพากษาถึงทีส่ ดุ แลว้

(4) ม่งุ ไปข้างหน้า (Onward : O)
คานยิ ามปี พ.ศ. 2562
การไมม่ กี ารทุจริตของภาครฐั จะทาใหเ้ งินภาษถี ูกนาไปใช้ในการพัฒนาอย่างเต็มที่
กลไกหลกั คอื การปอ้ งกนั และการปอ้ งปราม ดว้ ยกระบวนการมีสว่ นร่วมในการเฝา้ ระวังพ้ืนที่ท่ี

มีความเส่ียง ในการทุจรติ เชน่ การบุกรุกพน้ื ทส่ี าธารณะ หรือเฝา้ ระวงั โครงการให้ดาเนินการด้วยความโปรง่ ใส

(5) ความรู้ (Knowledge : N)
คานิยามปี พ.ศ. 2562
ความร้ดู า้ นต่าง ๆ มคี วามจาเปน็ ต่อการป้องกันและปอ้ งปรามการทุจริต
กลไกหลกั คือ การให้ความรู้ในรูปแบบการฝึกอบรม หรือให้ส่อื เรียนรู้อย่างตอ่ เน่ือง เช่น
(1) ความรู้เก่ียวกับรูปแบบการทุจริตแบบต่าง ๆ ทั้งแบบสมัยอดีต แบบปัจจุบัน และแบบที่

อาจจะเกิดข้ึนในอนาคต
(2) ความร้เู กย่ี วกบั การทจุ รติ ในต่างประเทศ
(3) วธิ กี ารปอ้ งกนั - ป้องปรามแบบต่าง ๆ
(4) ความรเู้ กย่ี วการเฝา้ ระวัง
(5) ความรเู้ ก่ียวกับกฎหมายท่ีเกยี่ วข้อง

(6) เออ้ื อาทร (Generosity : G)
คานยิ ามปี พ.ศ. 2562
การพฒั นาสังคมไทยให้มีน้าใจ โอบออ้ มอารี เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ โดยไม่มผี ลประโยชนต์ อบแทนหรือ

หวังผลตอบแทน ในฐานะเพ่อื นมนษุ ย์
กลไกหลัก กจิ กรรมจิตอาสา ชว่ ยเหลอื บุคคล ชุมชน/สงั คมในยามวิกฤติ หรอื การรว่ มมือในการร่วม

พัฒนาชุมชน
จากนิยามขา้ งต้น STRONG : จิตพอเพยี งต้านทุจริต จึงหมายถึง ผู้ที่มีความพอเพียง ไม่เบยี ดเบียนตนเอง

และผู้อน่ื (S) มงุ่ อนาคตทีเ่ จรญิ ทง้ั ตนเองและส่วนรวม (O) โดยใชห้ ลกั ความโปร่งใสตรวจสอบได้ (T) พ้ืนฐานจติ ใจมี
มนุษยธรรมเอ้ืออาทร ช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์โดยไม่เห็นแก่ประโยชน์ต่างตอบแทน (G) ให้ความสาคัญต่อการเรียนรู้

36

ตลอดชวี ิต เพือ่ การดารงชวี ติ ในทางท่ีชอบ (N) แต่ตน่ื รเู้ รือ่ งภยั ทุจริตท่ีร้ายแรงส่งผลต่อสังคม รงั เกียจการทุจริต
ประพฤติมิชอบทงั้ ปวง ไมย่ อมทนต่อการทุจริตทกุ รูปแบบ (R)

นอกจากนี้ ในปี พ.ศ. 2562 ได้มีการพัฒนาโมเดล STRONG โดยเพิ่มในเรื่องของการมีส่วนร่วม
(Participation) อนั เปน็ กลไกสาคัญในการเช่ือมโยงและขับเคล่ือนหลักการของโมเดล STRONG ไปสู่การป้องกัน
การทจุ ริตได้เป็นรูปธรมอย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งการเผยแพร่หลักการของโมเดล STRONG สชู่ ุมชนจะดาเนินการ
โดยสานักงาน ป.ป.ช. ประจาจงั หวัด และมกี ารคดั เลือกผู้แทน/ผู้นาชุมชนในจังหวัดที่มีเครือข่าย มคี วามสามารถ
และทักษะในการถ่ายทอดองค์ความรู้มาอบรมให้มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโมเดล STRONG การนาไป
ประยุกต์ใช้ในการการต่อต้านการทุจริต เช่น การคิดแยกแยะผลประโยชน์ส่วนตนกับผลประโยชน์ส่วนรวม
ความไม่ทนและความอายต่อการทุจริต หลักการจิตพอเพียงด้วยวิธีการท่ีเหมาะสม เป็นต้น เพ่ือให้ผู้ได้รับการ
คัดเลือกเป็นโค้ช (coach) ถ่ายทอดความรู้เก่ียวกับหลักการของโมเดล STRONG และการต่อต้านการทุจริต
ให้แก่ ผู้ท่ีอาศัยอยู่ในชุมชน รวมถึงยังมีการจัดตั้งชมรม STRONG - จิตพอเพียงต้านทุจริต ซึ่งเป็นองค์กรภาค
ประชาชนท่ีมีความเข้มแข็ง เสรมิ สรา้ งความตระหนักรูเ้ ลง็ เหน็ ถึงความสาคัญของปัญหาการทจุ รติ และมสี ่วนร่วม
ในการเฝ้าระวงั และแจง้ เบาะแสการทจุ ริตของประชาชนท่ัวไป

แผนภาพท่ี 2 หลักสูตรต้านทจุ ริตศึกษา เรือ่ ง การพิทกั ษท์ รัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง
กลมุ่ ทหารและตารวจ

4. หนว่ ยการเรยี นรู้

เวลา เนอ้ื หาสาระ
ชม.
ท่ี ช่ือหน่วยการเรียนรู้ จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ ทรพั ยากร STRO
ทางทะเลและชายฝั่ง

๑ รักษท์ ะเล 1. อธิบายความหมาย 2 1. ความหมาย ประเภท และ ความร

(การอนุรกั ษ์ ประเภท และความสาคญั ความสาคญั ของทรัพยากร (Know

ทรพั ยากรทางทะเล ของทรัพยากรทางทะเล ทางทะเลและชายฝัง่ ตื่นรู้

และชายฝ่งั ) และชายฝงั่ ได้ 2. ระบบนเิ วศและ (Realiz

2. อธิบายความสาคญั ของ สิ่งแวดล้อมท่ีเกย่ี วข้องกับ พอเพยี

ระบบนเิ วศและ ทางทะเลและชายฝง่ั (Suffic

สิ่งแวดล้อมท่เี กย่ี วข้องได้ 3. การใชป้ ระโยชนท์ างทะเล

3. อธิบายประโยชนข์ อง และชายฝัง่ อย่างยัง่ ยืน

ทรัพยากรทางทะเลและ 4. แนวคิดในการอนรุ กั ษ์

ชายฝ่ังได้ ทรัพยากรทางทะเลและ

4. อธิบายความหมายและ ชายฝั่ง

แนวคดิ การอนรุ ักษ์

ทรพั ยากรทางทะเลและ

ชายฝงั่ ได้

๒ กฎหมายด้าน สรปุ สาระสาคญั ของ 3 1. พรบ.ส่งเสรมิ การบริหาร 1. ควา

ทรัพยากรทางทะเล กฎหมายทีเ่ กยี่ วข้องกบั จดั การทรัพยากรทางทะเล (Know

และชายฝั่ง ทรพั ยากรทางทะเลและ และชายฝั่ง พ.ศ. 2558 2. ตน่ื

ชายฝั่งได้ 2. พรก.การประมง พ.ศ. (Realiz

2558 3. พอ

3. พรบ.การเดินเรือน่านน้า (Suffic

ไทย พ.ศ. 2556 4. โปร

(Trans

37

ONG model วิธีการเรียนรู้ สอ่ื การเรียนรู้ แหล่งการเรียนรู้ การประเมินผล

รู้ - การบรรยาย - คลิปวีดโี อ - หอ้ งสมุด -การทดสอบ
wledge: N) - การอภิปราย - ภาพยนตรส์ ้นั - กรมทรัพยากรทางทะเล -การใชค้ าถามและ
ze : R) - การใช้เกม (Game - เอกสารความรู้ และชายฝ่งั ใหข้ อ้ มลู ยอ้ นกลับ
ยง based Learning) - สื่อสิงพิมพ์ - กรมประมง -การสังเกตการ
cient : S) - การใช้สถานการณ์ ตา่ ง ๆ - พิพธิ ภณั ฑ์ทางทะเลและ ปฏบิ ตั ิงานกลมุ่ /การ
จาลอง- - ใบความรู้ ศนู ยก์ ารเรยี นรู้ อภปิ ราย
ามรู้ - การใช้ปญั หาเป็น - ใบกิจกรรม - เว็บไซต์ของหนว่ ยงานที่ -การสังเกต
wledge: N) ฐาน (Problem - สื่อดิจทิ ัล เกย่ี วขอ้ ง พฤติกรรมระหวา่ ง
นรู้ based Learning) - platform การจัดการเรยี นรู้
ze : R) - การใช้ปรากฏการ - คลิปวดี ีโอ - -การประเมินผลงาน
อเพียง เป็นฐาน - ภาพยนตรส์ น้ั https://itcenter.dmcr.g และตรวจผลงาน
cient : S) (Phenomenon - เอกสารความรู้ o.th/detailAll/358/nw
รง่ ใส based Learning) - สอ่ื สงิ พมิ พ์ -การทดสอบ
sparent : T) - การสบื เสาะหา ตา่ ง ๆ - หอ้ งสมุด -การใชค้ าถามและ
ความรู้ (Inquiry - ใบความรู้ - กรมทรพั ยากรทางทะเล ใหข้ อ้ มลู ยอ้ นกลบั
based Learning) - ใบกจิ กรรม และชายฝ่ัง -การสงั เกตการ
- การใช้กรณศี ึกษา - สอื่ ดิจิทัล - กรมประมง ปฏบิ ัตงิ านกลมุ่ /การ
- พิพิธภัณฑท์ างทะเลและ อภิปราย
- การบรรยาย ศูนย์การเรียนรู้
- การอภปิ ราย - เวบ็ ไซตข์ องหนว่ ยงานท่ี
- การใช้เกม (Game เกี่ยวขอ้ ง
based Learning)
- การใช้สถานการณ์
จาลอง-

4. หนว่ ยการเรียนรู้ เวลา เน้อื หาสาระ
ชม.
ที่ ชอื่ หนว่ ยการเรียนรู้ จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ ทรพั ยากร STRO
ทางทะเลและชายฝง่ั
3 หลกั นิติรฐั นติ ิธรรม 1. วเิ คราะห์นโยบายและ
กบั การบงั คับใช้ ยุทธศาสตรท์ ่ีเก่ยี วขอ้ งกับ 4. พรบ.อุทยานแห่งชาติ
กฎหมายที่เกีย่ วข้อง ทรัพยากรทางทะเลและ
ชายฝัง่ ได้ พ.ศ. 2562
2. ตระหนกั ถึงการนานติ ิ
รัฐ นติ ิธรรมในใช้ในการ 5. พรบ.ปา่ ไม้ พ.ศ. 2484
บังคบั ใช้กฎหมายให้
เหมาะสมกบั บริบทพ้นื ที่ 6. พรบ.ปา่ สงวนแหง่ ชาติ

พ.ศ. 2507

7. พรบ.สงวนและคุม้ ครอง

สตั วป์ ่า พ.ศ. 2562

8. พรบ.ส่งเสรมิ คณุ ภาพ

สิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2535

9. พรบ.ความรับผดิ ทางแพ่ง

ตอ่ ความเสยี หายจากมลพษิ

นา้ มันอนั เกิดจากเรอื พ.ศ.

2560

10. ตวั อยา่ งการกระทาผดิ

กฎหมายดา้ นทรพั ยากรทาง

ทะเลและชายฝั่ง

2 1. นโยบายและยทุ ธศาสตรท์ ่ี 1. ควา

เก่ียวข้องกบั ทรัพยากรทาง (Know

ทะเลและชายฝั่ง 2. ตืน่

2. หลักนติ ริ ฐั นติ ธิ รรมใน (Realiz

บรบิ ทของทรพั ยากรทาง 3. พอ

ทะเลและชายฝ่งั (Suffic

(หลักเกย่ี วกับการใชก้ ฎหมาย 4. มุ่งไ

ให้เหมาะสมกบั บรบิ ทพืน้ ที)่ (Onwa

38

ONG model วิธีการเรียนรู้ สอ่ื การเรียนรู้ แหลง่ การเรียนรู้ การประเมินผล

- การใช้ปัญหาเปน็ - platform -การสงั เกต
ฐาน (Problem - พฤตกิ รรมระหว่าง
based Learning) https://itcenter.dmcr.g การจัดการเรยี นรู้
- การใช้ปรากฏการ o.th/detailAll/358/nw -การประเมินผลงาน
เป็นฐาน และตรวจผลงาน
(Phenomenon
based Learning)
- การสบื เสาะหา
ความรู้ (Inquiry
based Learning)
- การใช้กรณีศกึ ษา

ามรู้ - การบรรยาย - คลปิ วีดโี อ - หอ้ งสมดุ -การทดสอบ
wledge: N) - การอภิปราย - ภาพยนตรส์ น้ั - กรมทรัพยากรทางทะเล -การใช้คาถามและ
นรู้ - การใช้เกม (Game - เอกสารความรู้ และชายฝงั่ ให้ข้อมลู ยอ้ นกลับ
ze : R) based Learning) - สื่อสงิ พิมพ์ - กรมประมง -การสังเกตการ
อเพียง - การใช้สถานการณ์ ต่าง ๆ - พพิ ิธภณั ฑท์ างทะเลและ ปฏบิ ัติงานกลมุ่ /การ
cient : S) จาลอง - ใบความรู้ ศูนย์การเรยี นรู้ อภิปราย
ไปข้างหน้า - การใช้ปญั หาเป็น - ใบกจิ กรรม - เว็บไซตข์ องหน่วยงานท่ี -การสงั เกต
ard : O) ฐาน (Problem - สอื่ ดจิ ทิ ลั เก่ยี วขอ้ ง พฤติกรรมระหว่าง
based Learning) - platform การจัดการเรยี นรู้

4. หนว่ ยการเรียนรู้ เวลา เนอ้ื หาสาระ
ชม.
ท่ี ชื่อหน่วยการเรยี นรู้ จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ ทรัพยากร STRO
ทางทะเลและชายฝง่ั

3. การบังคบั ใชก้ ฎหมาย 4. โปร

เกย่ี วกับทรัพยากรทางทะเล (Trans

และชายฝัง่ 5.เออื้ อ

(Gene

๔ หน้าที่ในการตา้ น 1. ตระหนักถึงหนา้ ที่ตาม 2 1. หน้าทตี่ ามกฎหมายหรือ 1. ควา
ทจุ ริต
กฎหมาย และตามบทบาท หนา้ ที่ตามบทบาทหนา้ ทีข่ อง (Know

หนา้ ทีข่ องตนในการต้าน ตนเกีย่ วกับทรพั ยากรทาง 2. ตืน่

ทุจรติ ทะเลและชายฝง่ั (Realiz

2. วิเคราะหผ์ ลกระทบท่ีมี 2. ผลกระทบของการทุจริต 3. พอ

ตอ่ ทรพั ยากรทางทะเลและ ท่ีมีตอ่ ทรพั ยากรทางทะเล (Suffic

ชายฝัง่ ได้ และชายฝงั่ 4. มุ่งไ

3. การเฝ้าระวัง แจ้งเบาะแส (Onwa

การทุจรติ ทรพั ยากร 4. โปร

ทรัพยากรทางทะเลและ (Trans

ชายฝั่ง 5.เออ้ื อ

4. กรณีศึกษาการมสี ว่ นร่วม (Gene

ในการปกปอ้ งทรัพยากรทาง

ทะเลและชายฝัง่

39

ONG model วธิ ีการเรียนรู้ สื่อการเรียนรู้ แหล่งการเรียนรู้ การประเมนิ ผล

ร่งใส - การใช้ปรากฏการ - คลปิ วีดโี อ - -การประเมนิ ผลงาน
sparent : T) เปน็ ฐาน - ภาพยนตรส์ นั้ https://itcenter.dmcr.g และตรวจผลงาน
อาทร (Phenomenon - เอกสารความรู้ o.th/detailAll/358/nw
erosity : G) based Learning) - ส่ือสงิ พิมพ์ -การทดสอบ
- การสืบเสาะหา ต่าง ๆ - ห้องสมดุ -การใช้คาถามและ
ามรู้ ความรู้ (Inquiry - ใบความรู้ - กรมทรัพยากรทางทะเล ให้ขอ้ มูลยอ้ นกลบั
wledge: N) based Learning) - ใบกิจกรรม และชายฝ่ัง -การสังเกตการ
นรู้ - การใช้กรณศี ึกษา - ส่อื ดิจทิ ัล - กรมประมง ปฏิบัตงิ านกลมุ่
ze : R) - พพิ ิธภณั ฑ์ทางทะเลและ /การอภปิ ราย
อเพยี ง - การบรรยาย ศนู ย์การเรียนรู้ -การสังเกต
cient : S) - การอภิปราย - เว็บไซตข์ องหนว่ ยงานที่ พฤติกรรมระหวา่ ง
ไปขา้ งหนา้ - การใช้เกม (Game เกย่ี วขอ้ ง การจัดการเรยี นรู้
ard : O) based Learning) - platform -การประเมินผลงาน
รง่ ใส - การใช้สถานการณ์ - และตรวจผลงาน
sparent : T) จาลอง https://itcenter.dmcr.g
อาทร - การใช้ปญั หาเปน็ o.th/detailAll/358/nw
erosity : G) ฐาน (Problem
based Learning)
- การใช้ปรากฏการ
เปน็ ฐาน
(Phenomenon
based Learning)
- การสบื เสาะหา
ความรู้ (Inquiry
based Learning)
- การใช้กรณศี กึ ษา

40

5. แนวทางการจดั การเรยี นรแู้ ละประเมนิ ผล

การจดั กิจกรรมการจัดการเรียนรู้ทีเ่ น้นผ้เู รียนเปน็ สาคัญ โดยใชว้ ิธีการบรรยายในช้ันเรียน การสบื คน้ ข้อมูล
การแบ่งกลุ่มอภิปราย การศึกษากรณีศึกษา ทัศนศึกษา การอภิปราย สถานการณ์จาลอง โครงงาน (Project
based Learning) ปัญหาเป็นฐาน (Problem based Learning) ปรากฏการณ์เป็นฐาน (Phenomenon
based Learning) เกม (Game based Learning) ตลอดจนการระดมสมอง เป็นตน้

การวัดและประเมินผล เน้นการประเมินเพื่อพัฒนา การประเมินตามสภาพจริง โดยมีวิธีการประเมิน
จากการทดสอบ การสังเกตการปฏิบัติงานกลุ่ม/การอภิปราย การสังเกตพฤติกรรมการร่วมอนุรักษ์ทรัพยากร
ทางทะเลและชายฝั่ง การประเมินผลงานและตรวจผลงาน การตรวจสอบใบกจิ กรรม

เคร่ืองมือประเมินและกลยุทธ์ทางการประเมิน ที่ส่งผลต่อการจัดกิจกรรมการเรียนรู้และการเรียนรู้ท่ี
จะช่วยให้ครูสร้างบรรยากาศในการเรียนรู้ให้กับนักเรียนในชน้ั ได้อยา่ งมีประสิทธิผล อันได้แก่ 1) เกณฑ์การประเมิน
(Rubric) 2) การประเมินการปฏิบัติงาน (Performance based Assessments: PBAs) 3) การประเมินจาก
แฟ้มสะสมผลงาน (Portfolios Assessment) 4) การประเมินตนเอง (Student self-assessment) 5) การประเมิน
เพ่อื น(Peer-Assessment) 6) การใหข้ อ้ มูลปอ้ นกลบั แกน่ ักเรียน (Student Response)

การให้ข้อมูลย้อนกลับแก่ผู้เรียนด้วยวธิ ีการท่ีเหมาะสมและสร้างสรรค์ กระตุ้นให้ผู้เรียนไปเรียนรู้ต่อยอด
ด้วยตนเองและนาความร้ไู ปประยุกต์ใชใ้ นการเรียนรู้รวมถึงการทางานในสถานการณ์ตา่ งๆ

6. แนวทางการนาหลักสูตรไปใช้
(1) ทหาร - หลกั สตู รตามแนวทางการรับราชการและหลกั สูตรเพ่ิมพนู ความรู้
(2) ตารวจ - หลักสตู รฝึกอบรมท่ีเล่ือนตาแหน่งสูงขนึ้ และหลกั สตู รฝึกอบรมอื่น ๆ

41

หลักสตู รต้านทจุ ริตศกึ ษา

เร่อื ง การพิทกั ษ์ทรัพยากรทางทะเล และชายฝัง่

สาหรบั วิทยากร ป.ป.ช./ บุคลากรภาครฐั และรฐั วสิ าหกิจ

1. ความเปน็ มาของหลักสูตร

การทุจริตในสังคมไทยระหว่างช่วงกว่าทศวรรษท่ีผ่านมาน้ัน ส่งผลเสียต่อประเทศอย่างมหาศาล
ทัง้ ยังเป็นอปุ สรรคต่อการพัฒนาประเทศในทุกมิติ รูปแบบการทุจรติ จากเดมิ ทีเ่ ป็นการทจุ ริตทางตรงไมซ่ ับซ้อน
ได้ปรับเปลย่ี นเปน็ การทจุ ริตทม่ี ีความซับซ้อนมากยิ่งขึ้น ประเทศไทยมคี วามพยายามแก้ไขปัญหาการทุจริตโดย
การสร้างความต่ืนตัวและการเข้ามามีส่วนร่วมในการป้องกันและปราบปรามการทุจริต ปรับความคิด
สร้างความตระหนักรู้ในทุกภาคส่วนของสังคม โดยรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๖๐
ได้กาหนดในหมวดท่ี ๕ หน้าที่ของรัฐว่า “รัฐต้องส่งเสริม สนับสนุน และให้ความรู้แก่ประชาชนถึงอันตราย
ท่ีเกิดจากการทุจริตและประพฤติมิชอบท้ังภาครัฐและเอกชนโดยจัดให้มีมาตรการและกลไกท่ีมีประสิทธิภาพ
เพ่ือป้องกนั และขจัดการทุจรติ และประพฤติมชิ อบดังกลา่ วอยา่ งเข้มงวด” ทง้ั วาระการปฏิรูปประเทศด้านการปอ้ งกนั
และปราบปรามการทจุ ริตและประพฤติมชิ อบ ประเด็นปฏริ ปู ด้านการป้องกันและเฝา้ ระวัง ไดก้ าหนดกลยุทธ์หลัก
ในการเร่งสรา้ งการรับรู้และจิตสานึกของประชาชนในการต่อต้านการทจุ ริตประพฤตมิ ิชอบ ส่งเสริมให้ประชาชน
รวมตวั กันไม่ยอมรับและไม่ทนต่อการทุจริตและมีสว่ นร่วมในการต่อต้านทุจริตด้วยการชี้เบาะแส การสรา้ งลักษณะ
นิสัยไมโ่ กงและไมย่ อมใหผ้ ูใ้ ดโกง และเสริมสร้างบทบาทการมีส่วนรว่ มของภาคประชาชนในการเสริมสร้างธรรมาภิบาล
และต่อตา้ นการทุจรติ ประพฤติมิชอบ ยทุ ธศาสตรช์ าติระยะ ๒๐ ปี (พ.ศ. ๒๕๖๑ - ๒๕๘๐) ในยุทธศาสตร์ท่ี ๖
การปรับสมดุลและพัฒนา การบริหารจัดการภาครัฐ โดยได้กาหนดให้การพัฒนาระบบบริหารจัดการกาลังคน
และพัฒนาบุคลากรภาครัฐในการปฏิบัติราชการ และการต่อต้านการทุจรติ และประพฤตผิ ิดมิชอบ เปน็ ส่วนหนึ่ง
ของกรอบแนวทางท่ีมีความสาคัญในการขับเคล่ือนยุทธศาสตร์ชาติระยะ ๒๐ ปี อีกท้ังแผนแม่บทภายใต้
ยุทธศาสตรช์ าติ (๒๑) ประเดน็ การตอ่ ต้านการทจุ รติ และประพฤติมชิ อบ แผนยอ่ ยท่ี ๑) การปอ้ งกันการทุจริต
และประพฤติมิชอบ ที่มุ่งเน้นการพัฒนาคน ปรับพฤติกรรม “คน” ทุกกลุ่มในสังคม โดยมีสานักงาน ป.ป.ช.
เป็นองค์กรหลักในการดาเนินการเพื่อให้เจตนารมณ์ท่ีกาหนดไว้ดังกล่าวปรากฏขึ้นมาในสังคมไทย ผ่านกลไก
ทางการศึกษาซึ่งเป็นอีกกลไกหนึ่งที่มีประสิทธิภาพและสามารถทาให้เกิดการปรับเปล่ียนกระบวนคิ ดของคน
ผา่ นการเรยี นรจู้ ากชดุ หลกั สูตรการเรียนรู้ดา้ นการป้องกัน หรอื เรยี กวา่ หลกั สตู ร “ตา้ นทุจริตศึกษา” ทม่ี เี น้อื หา
สอดคล้องและมีประเด็นท่ีเกี่ยวข้องกับสถานการณ์ปัจจุบันที่มีการใช้ทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง และ
ทรัพยากรปา่ ไม้ ในลักษณะทเ่ี ป็นการละเมิด (Abuse) ผลประโยชน์ตอ่ สาธารณะ เพียงเพอ่ื เพม่ิ ประโยชน์ให้กับ
บุคคลหรอื กลุ่มคนเพียงบางกลุ่มเทา่ น้ัน

ดงั นนั้ “การพิทักษท์ รัพยากรทางทะเลและชายฝัง่ ” จึงเปน็ เรื่องหนงึ่ ท่คี ณะกรรมการ ป.ป.ช. ใหค้ วามสาคญั
เน่ืองจากเป็นผลประโยชน์ของชาติ และมีส่วนสาคัญต่อการสรา้ งความเจริญก้าวหน้าให้กับประเทศผ่านการใช้
ประโยชน์จากส่ิงท่ีมีอยู่ในทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง ไม่ว่าจะเป็นป่าชายเลน แนวชายหาด เป็นแหล่ง
ทรัพยากรธรรมชาติที่มีความสาคัญต่อประเทศ เป็นแหล่งอาหารของมนุษย์ เป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์น้า
ตลอดจนสรา้ งมูลค่าทางเศรษฐกิจให้กับประเทศอย่างมากมาย ปัจจุบันการพัฒนาประเทศทาใหม้ ีการขยายตัว
ทางเศรษฐกิจ อุตสาหกรรม การท่องเท่ียว ตลอดจนนโยบายกระตุ้นเศรษฐกิจของรัฐบาล อีกทั้งจานวน
ประชากรท่เี พิม่ มากขนึ้ ทาใหม้ ีการใชป้ ระโยชน์จากทรัพยากรทางทะเลและชายฝัง่ ในดา้ นต่าง ๆ อย่างต่อเน่ือง

42

ซ่ึงจะเห็นได้ว่าทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งนน้ั เป็นสิ่งที่สาคัญที่ช่วยในการสร้างโอกาสให้แก่สังคมมนุษยไ์ ด้
อย่ดู ี กินดี มีฐานะมน่ั คง ทาใหเ้ ศรษฐกิจและสงั คมของประเทศสามารถพัฒนาไปข้างหน้าไดด้ ียิ่งข้ึน อยา่ งไรก็ตาม
เนอื่ งจากทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งนั้น เปน็ ทรัพยากรทีส่ ิ้นเปลือง ถกู ใชแ้ ล้วหมดไป บริเวณที่มีการดาเนินการ
ใช้ประโยชน์หากใช้อย่างไม่ระมัดระวงั หรือใช้ในทางท่ีมิชอบก็มักจะเสื่อมคุณค่า ดังนั้น การควบคุมการเข้าใช้
ประโยชน์ในทรพั ยากรทางทะเลและชายฝงั่ จึงเป็นประเด็นที่สาคัญท่ีจะต้องเล็งเห็นถึงการใช้ประโยชน์ว่าตอ้ ง
ตอบสนองประโยชนส์ าธารณะมากกวา่ ประโยชน์สว่ นบคุ คล มีการประเมินความเส่ยี งตอ่ การทจุ ริตในการเข้าใช้
ทรพั ยากรทางทะเลและชายฝ่ัง โดยควรมกี ารสรา้ งการตระหนักรู้ เพ่อื ให้เกดิ ความหวงแหน นามาส่กู ารร่วมกัน
อนรุ ักษ์รกั ษาทรพั ยากรทางทะเลและชายฝ่งั เพ่อื ให้ประเทศได้รบั ประโยชนม์ ากท่สี ดุ จงึ นาสู่การสรา้ งหลกั สูตร
การเรียนรู้ด้านการป้องกันการทุจริต หรือ หลักสูตรต้านทุจริตศึกษา เร่ือง การพิทักษ์ทรัพยากรทางทะเลและ
ชายฝั่ง ที่มีเน้ือหาสอดคล้องและมีประเด็นที่เกี่ยวข้องกับสถานการณ์ปัจจุบัน คือ การใช้ทรัพยากรทางทะเล
และชายฝั่ง ในลักษณะท่ีเป็นการละเมิด (Abuse) ต่อผลประโยชน์สาธารณะ เพื่อให้ผู้เรียนทุกระดับชั้นได้มี
ความตระหนักรู้และร่วมพิทักษ์ทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง ตามบทบาทหน้าท่ีของตน โดยประยุกต์ใช้
STRONG Model ในการเรยี นการสอนตลอดหลักสูตร

ในการน้ี กลุม่ วิทยากร ป.ป.ช. บุคลากรภาครัฐ และรัฐวสิ าหกิจ เป็นกลมุ่ เป้าหมายทส่ี าคัญในแก้ไขปัญหา
การทุจริตเกี่ยวกับทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง ต้องมีความรู้ความเข้าใจในกฎหมาย และระเบียบต่างๆ
ถ่ายทอดองค์ความรู้สู่บุคลากรภาครัฐ และรัฐวิสาหกิจในทุกหน่วยงาน คือกลุ่มวิทยากรตัวคูณ เพื่อให้มีความรู้
ความเขา้ ใจในการเฝ้าระวังและแจ้งเบาะแสการทจุ ริต รวมถงึ ตระหนักถึงคุณค่าและความสาคัญของทรัพยากร
ทางทะเลและชายฝั่ง ปลูกฝังให้เกิดความหวงแหน เสริมสร้างการมีส่วนร่วมในการสงวน รักษา ฟ้ืนฟู พัฒนา
และใชป้ ระโยชน์จากทรพั ยากรทางทะเลและชายฝั่งอยา่ งยัง่ ยืนตอ่ ไป

2. วัตถุประสงคข์ องหลกั สูตร
2.1 เพอ่ื ให้ผู้เรียนมีความรู้ ความเขา้ ใจเกยี่ วกบั การอนุรกั ษ์ทรพั ยากรทางทะเลและชายฝ่ัง
2.2 เพ่อื ให้ผู้เรียนมีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกบั กฎหมายด้านทรัพยากรทางทะเลและชายฝงั่
2.3 เพื่อให้ผเู้ รียนเลอื กใช้กฎหมายทเ่ี กยี่ วข้องกบั การใชท้ รัพยากรทางทะเลและชายฝ่งั ไดอ้ ย่างเหมาะสม
2.4 เพื่อให้ผูเ้ รยี นตระหนักถึงหนา้ ที่ในการต้านทจุ รติ
2.5 เพ่ือให้ผูเ้ รียนสามารถเสนอแนวทางการปอ้ งกันการทุจรติ อยา่ งมีส่วนร่วมในการใชป้ ระโยชนจ์ าก

ทรพั ยากรทางทะเลและชายฝ่งั

43

3. โครงสร้างเน้อื หาสาระ

ลาดับ เน้ือหาสาระ ระยะเวลา
(ชว่ั โมง)
1 รกั ษท์ ะเล
(การอนรุ ักษ์ทรพั ยากรทางทะเลและชายฝ่งั ) 3
- ความหมาย ประเภท และความสาคญั ของทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง 3
- ระบบนิเวศและส่ิงแวดล้อมทีเ่ กี่ยวข้องกบั ทรัพยากรทางทะเลและชายฝงั่
- แนวคดิ ในการอนุรกั ษ์ทรพั ยากรทางทะเลและชายฝั่ง 3
- การใช้ประโยชนท์ างทะเลและชายฝง่ั อย่างยง่ั ยืน 3

2 กฎหมายด้านทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง 12
- พรบ.สง่ เสริมการบริหารจดั การทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง พ.ศ. 2558
- พรก.การประมง พ.ศ. 2558
- พรบ.การเดินเรอื น่านนา้ ไทย พ.ศ. 2556
- พรบ.อทุ ยานแห่งชาติ พ.ศ. 2556
- พรบ.ปา่ ไม้ พ.ศ. 2484
- พรบ.ปา่ สงวนแห่งชาติ พ.ศ. 2507
- พรบ.สงวนและคมุ้ ครองสตั ว์ปา่ พ.ศ. 2562
- พรบ.ส่งเสรมิ คณุ ภาพสง่ิ แวดลอ้ ม พ.ศ. 2535
- พรบ.ความรบั ผดิ ทางแพ่งต่อความเสียหายจากมลพิษนา้ มนั อันเกิดจากเรือ พ.ศ. 2560
- ตัวอยา่ งการกระทาผดิ กฎหมายดา้ นทรัพยากรทางทะเลและชายฝง่ั

3 หลกั นิติรัฐ นติ ิธรรม กับการบงั คบั ใชก้ ฎหมายทเ่ี กยี่ วขอ้ ง
- นโยบายและยทุ ธศาสตร์
- หลกั นติ ิรัฐ นติ ธิ รรม
(หลกั เก่ียวกับการใชก้ ฎหมายใหเ้ หมาะสมกับบรบิ ทพน้ื ที่)
- การบังคับใช้กฎหมาย

4 แนวทางปอ้ งกนั การทุจรติ อยา่ งมีส่วนรว่ ม
- หน้าที่ตามกฎหมายหรือหน้าท่ตี ามบทบาทหน้าที่ของตนเก่ยี วกับทรัพยากร
ทางทะเลและชายฝ่ัง
- ผลกระทบของการทุจริตต่อทรพั ยากรทางทะเลและชายฝั่ง
- หลกั การสรา้ งการมีส่วนร่วม
- ประเภทของความขัดแย้งและการป้องกัน
- แนวทางการปอ้ งกนั การทจุ รติ (การป้องกันการขัดกนั ระหว่างประโยชนส์ ว่ นบคุ คลกับ
ประโยชนส์ ว่ นรวม และเฝา้ ระวงั การทจุ ริต)
รวม

44
STRONG Model : จิตพอเพียงตา้ นทจุ ริต

โมเดล STRONG เปน็ การนาตวั อกั ษรแรกของศัพทภ์ าษาอังกฤษที่มคี วามหมายเชิงบวก จานวน 6 คา
มาประกอบเป็นคาศัพท์ส่ือความหมายถึง “ความแข็งแกร่ง” ของบุคคลและองค์กรในการต่อต้านการทุจริต
โดยมีความมุ่งหวังให้ชมุ ชนเกิดจิตพอเพียงตา้ นทุจริต รว่ มกันพฒั นาชมุ ชนให้ก้าวไปข้างหน้าด้วยการประยกุ ต์และ
บูรณาการหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเข้ากับความโปร่งใส การแยกแยะผลประโยชน์ส่วนตนและผลประโยชน์
ส่วนรวม การตระหนักรู้และใส่ใจปัญหาการทุจริต และร่วมกันพัฒนาชุมชนให้มีความเอื้ออาทรบนพื้นฐานของ
จริยธรรมและจิตพอเพียง ตลอดจนเกิดเครือข่ายชุมชนจิตพอเพียงต้านทุจริตและเป็นแกนนาสร้างวัฒนธรรม
ไมท่ นต่อการทุจรติ ซึง่ โมเดล STRONG ไดม้ ีการสร้างและพัฒนาโดยรองศาสตราจารย์ ดร. มาณี ไชยธรี านุวัฒศิริ
ตัง้ แต่ปี พ.ศ. 2560 – 2562 แสดงไดด้ ังแผนภาพ ดงั น้ี
แผนภาพที่ 1 โมเดล STRONG – จติ พอเพียงต้านทจุ รติ ปี พ.ศ. 2562

จากแผนภาพขา้ งต้น สามารถอธิบายนยิ ามเชงิ ปฏิบัติการไดด้ ังน้ี
(1) พอเพียง (Sufficient : S)

คานยิ ามปี พ.ศ. 2562
ความพอเพียงของปัจเจกบุคคล ย่อมท่ีระดับท่ีแตกต่างกันตามวิธีคิด สภาพความพร้อมและ
ความสามารถ รวมท้งั ตามสถานภาพทางเศรษฐกจิ และสังคมของบคุ คลและครอบครวั
กลไกหลัก คือ ปรับวิธีคิดที่แยกแยะผลประโยชน์ส่วนตัวและส่วนรวมได้อย่างถูกต้อง ชัดเจน
และเป็นอัตโนมัติจะนาไปสู่จิตสานึกท่ีพอเพียง ไม่กอบโกยผลประโยชน์โดยมิชอบ ไมเ่ บียดเบียนผู้อื่น ไมเ่ บียดบังรัฐ

45

ไม่รับอามิสสินบนโดยมิต้องจากัดขอบเขตของการประกอบอาชีพที่สุจริต สามารถหาทรัพย์สินเงินทองได้ตาม
ความสามารถ ท้ังนี้ โดยไมเ่ ดอื ดรอ้ นตนเองและผ้อู นื่

(2) โปร่งใส (Transparent : T)
คานิยามปี พ.ศ. 2562
ความโปรง่ ใส ทาให้เห็นภาพหรอื ปรากฏการชัดเจน
กลไกหลกั คอื สรา้ งความรคู้ วามเขา้ ใจ และวิธีสังเกตเกีย่ วกับความโปรง่ ใสของโครงการตา่ ง ๆ

(3) ต่นื รู้ (Realize : R)
คานิยามปี พ.ศ. 2562
เม่ือบุคคลรพู้ ิษภัยของการทุจริต และไมท่ นทีจ่ ะเหน็ การทุจรติ เกิดข้ึน
กลไกหลกั การเรยี นร้สู ถานการณ์การทุจริตในพนื้ ท่ี ในชุมชน หรอื ในกรณีทปี่ รากฏการทุจริตขึ้น

หรือกรณีศกึ ษาท่ีเกิดขนึ้ มาแลว้ และมีคาพิพากษาถึงทส่ี ุดแลว้

(4) มงุ่ ไปขา้ งหนา้ (Onward : O)
คานยิ ามปี พ.ศ. 2562
การไมม่ กี ารทุจรติ ของภาครัฐ จะทาให้เงนิ ภาษถี ูกนาไปใช้ในการพฒั นาอยา่ งเต็มที่
กลไกหลัก คือ การป้องกันและการป้องปราม ด้วยกระบวนการมีส่วนร่วมในการเฝา้ ระวังพน้ื ท่ี

ที่มีความเส่ียง ในการทุจริต เช่น การบุกรุกพื้นที่สาธารณะ หรือเฝ้าระวังโครงการให้ดาเนินการด้วยความ
โปร่งใส

(5) ความรู้ (Knowledge : N)
คานิยามปี พ.ศ. 2562
ความร้ดู ้านต่าง ๆ มีความจาเป็นตอ่ การปอ้ งกนั และป้องปรามการทจุ รติ
กลไกหลัก คือ การให้ความรู้ในรปู แบบการฝึกอบรม หรือใหส้ อ่ื เรียนรู้อยา่ งตอ่ เนอ่ื ง เช่น
(1) ความรู้เก่ียวกับรูปแบบการทุจริตแบบต่าง ๆ ท้ังแบบสมัยอดีต แบบปัจจุบัน และแบบท่ี

อาจจะเกิดขน้ึ ในอนาคต
(2) ความรู้เกี่ยวกับการทุจริตในตา่ งประเทศ
(3) วธิ ีการปอ้ งกัน - ปอ้ งปรามแบบตา่ ง ๆ
(4) ความร้เู กี่ยวการเฝา้ ระวัง
(5) ความรเู้ ก่ยี วกบั กฎหมายที่เกีย่ วข้อง

(6) เอ้อื อาทร (Generosity : G)
คานยิ ามปี พ.ศ. 2562
การพฒั นาสังคมไทยให้มีนา้ ใจ โอบออ้ มอารี เออื้ เฟอ้ื เผอ่ื แผ่ โดยไมม่ ีผลประโยชนต์ อบแทนหรือ

หวงั ผลตอบแทน ในฐานะเพอ่ื นมนุษย์
กลไกหลัก กจิ กรรมจิตอาสา ช่วยเหลือบุคคล ชุมชน/สงั คมในยามวิกฤติ หรือการรว่ มมือในการร่วม

พัฒนาชมุ ชน
จากนยิ ามขา้ งตน้ STRONG : จติ พอเพยี งต้านทุจรติ จงึ หมายถึง ผูท้ ม่ี คี วามพอเพยี ง ไม่เบยี ดเบยี นตนเอง

และผู้อ่นื (S) มุ่งอนาคตที่เจริญทั้งตนเองและส่วนรวม (O) โดยใชห้ ลักความโปร่งใสตรวจสอบได้ (T) พน้ื ฐานจิตใจ
มีมนุษยธรรมเอ้ืออาทร ช่วยเหลือเพ่ือนมนุษย์โดยไม่เห็นแก่ประโยชน์ต่างตอบแทน (G) ให้ความสาคัญต่อการ

46

เรียนรู้ตลอดชีวิต เพ่ือการดารงชีวิตในทางท่ีชอบ (N) แต่ต่ืนรู้เร่ืองภัยทุจริตท่ีร้ายแรงส่งผลต่อสังคม รังเกียจ
การทุจรติ ประพฤตมิ ิชอบทง้ั ปวง ไมย่ อมทนตอ่ การทุจรติ ทกุ รูปแบบ (R)

นอกจากน้ี ในปี พ.ศ. 2562 ได้มีการพัฒนาโมเดล STRONG โดยเพ่ิมในเรื่องของการมีส่วนร่วม
(Participation) อนั เปน็ กลไกสาคัญในการเชอ่ื มโยงและขับเคลื่อนหลักการของโมเดล STRONG ไปส่กู ารป้องกัน
การทจุ ริตไดเ้ ปน็ รูปธรมอยา่ งมีประสิทธิภาพ ซึ่งการเผยแพร่หลักการของโมเดล STRONG สูช่ ุมชนจะดาเนินการ
โดยสานักงาน ป.ป.ช. ประจาจังหวัด และมีการคัดเลือกผู้แทน/ผู้นาชุมชนในจังหวัดที่มีเครือข่าย มีความสามารถ
และทักษะในการถ่ายทอดองค์ความรู้มาอบรมให้มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโมเดล STRONG การนาไป
ประยุกต์ใช้ในการการต่อต้านการทุจริต เช่น การคิดแยกแยะผลประโยชน์ส่วนตนกับผลประโยชน์ส่วนรวม
ความไม่ทนและความอายต่อการทุจริต หลักการจิตพอเพียงด้วยวิธีการที่เหมาะสม เป็นต้น เพื่อให้ผู้ได้รับ
การคัดเลือกเป็นโค้ช (coach) ถ่ายทอดความรู้เกี่ยวกับหลักการของโมเดล STRONG และการต่อต้านการทุจริต
ให้แก่ ผู้ที่อาศัยอยู่ในชุมชน รวมถึงยังมีการจัดต้ังชมรม STRONG - จิตพอเพียงต้านทุจริต ซ่ึงเป็นองค์กรภาค
ประชาชนท่มี คี วามเข้มแข็ง เสรมิ สรา้ งความตระหนักรูเ้ ลง็ เหน็ ถงึ ความสาคัญของปัญหาการทุจริตและมีส่วนร่วม
ในการเฝ้าระวังและแจ้งเบาะแสการทุจริตของประชาชนทั่วไป

แผนภาพท่ี 2 หลักสตู รต้านทจุ รติ ศกึ ษา เร่ือง การพิทักษท์ รัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง
สาหรับกลุ่มวิทยากร ป.ป.ช./บคุ ลากรภาครัฐ และรัฐวสิ าหกจิ

4. หนว่ ยการเรียนรู้

ช่อื หน่วยการ เวลา เน้อื หาสาระ
เรียนรู้ ชม.
ท่ี จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ ทรัพยากร STR
ทางทะเลและชายฝ่งั

1 รักษท์ ะเล 1. อธิบายความหมาย 3 1. ความหมาย ประเภท และ 1. พอ

(การอนรุ ักษ์ ประเภท และความสาคญั ความสาคญั ของทรพั ยากรทาง (Suff

ทรัพยากรทาง ของทรัพยากรทางทะเล ทะเลและชายฝง่ั 2. ต่นื

ทะเลและ และชายฝัง่ ได้ 2. ระบบนเิ วศและส่งิ แวดล้อมท่ี (Real

ชายฝ่งั ) 2. อธิบายความสาคญั เกีย่ วขอ้ งกบั ทรัพยากรทางทะเล 3. คว

ของระบบนเิ วศและ และชายฝ่ัง (Kno

สิ่งแวดลอ้ มทีเ่ กย่ี วข้องได้ 3. แนวคิดในการอนรุ กั ษ์

3. อธิบายความหมาย ทรพั ยากรทางทะเลและชายฝงั่

และแนวคดิ การอนุรกั ษ์ 4. การใชป้ ระโยชนท์ างทะเล

ทรพั ยากรทางทะเลและ และชายฝง่ั อย่างย่งั ยนื

ชายฝั่งได้

4. วิเคราะหป์ ระโยชน์

ของทรพั ยากรทางทะเล

และชายฝั่งทมี่ ตี ่อการ

พัฒนาประเทศได้

2 กฎหมายด้าน อธิบายสาระสาคญั ของ 3 1. พรบ.สง่ เสรมิ การบริหาร 1. พอ

ทรัพยากรทาง กฎหมายทเี่ กย่ี วขอ้ งกบั จัดการทรัพยากรทางทะเลและ (Suff

ทะเลและชายฝ่ัง ทรัพยากรทางทะเลและ ชายฝ่ัง พ.ศ. 2558 2. โป

(กฎหมายดา้ น ชายฝงั่ ได้ 2. พรก.การประมง พ.ศ. (Tran

ทรพั ยากรทาง 2558 3. ตืน่

ทะเลและ 3. พรบ.การเดินเรือนา่ นนา้ ไทย (Real

ชายฝัง่ ) พ.ศ. 2556 5. คว

4. พรบ.อุทยานแห่งชาติ พ.ศ. (Kno

2562

5. พรบ.ปา่ ไม้ พ.ศ. 2484

47

RONG model วิธีการเรียนรู้ สือ่ การเรยี นรู้ แหล่งการเรยี นรู้ การประเมนิ ผล

อเพยี ง - การบรรยาย - คลิปวดี ีโอ - ห้องสมุด - การทดสอบ
ficient : S) - การอภปิ ราย - ภาพยนตรส์ ัน้ - กรมทรัพยากรทาง - การใช้คาถาม
นรู้ - การใช้สถานการณ์ - เอกสารความรู้ ทะเลและชายฝ่ัง และให้ขอ้ มลู
lize : R) จาลอง -สอ่ื สิงพมิ พต์ ่าง ๆ - กรมประมง ยอ้ นกลบั
วามรู้ - การใช้ปญั หาเปน็ - ใบความรู้ ใบ - พิพธิ ภณั ฑท์ างทะเล - การสังเกตการ
owledge: N) ฐาน (Problem กิจกรรม และศนู ย์การเรยี นรู้ ปฏบิ ัตงิ านกลมุ่ /
based Learning) - ส่ือดิจิทลั - เว็บไซตข์ องหน่วยงาน การอภปิ ราย
- การใช้ปรากฏการ ท่ีเก่ยี วขอ้ ง - การสังเกต
เป็นฐาน - Platform พฤตกิ รรมระหวา่ ง
(Phenomenon - เวบ็ ไซต์ การจดั การเรยี นรู้
based Learning) - การประเมินผล
- การสืบเสาะหา งานและตรวจ
ความรู้ (Inquiry ผลงาน
based Learning)

อเพยี ง - การบรรยาย - คลิปวีดีโอ - หอ้ งสมุด - การทดสอบ
ficient : S) - การอภิปราย - ภาพยนตรส์ ั้น - กรมทรพั ยากรทาง - การใช้คาถาม
ปรง่ ใส - การใช้เกม (Game - เอกสารความรู้ ทะเลและชายฝง่ั และใหข้ ้อมูล
nsparent : T) based Learning) -สื่อสงิ พิมพ์ต่าง ๆ - กรมประมง ยอ้ นกลับ
นรู้ - การใช้สถานการณ์ - ใบความรู้ - พิพิธภณั ฑท์ างทะเล - การสังเกตการ
lize : R) จาลอง ใบกิจกรรม และศูนยก์ ารเรียนรู้ ปฏบิ ัตงิ านกลมุ่ /
วามรู้ - การใช้โครงงานเป็น - สือ่ ดิจิทลั - เว็บไซตข์ องหนว่ ยงาน การอภิปราย
owledge: N) ฐาน (Project based ทเ่ี กี่ยวขอ้ ง - การสงั เกต
Learning) - Platform พฤตกิ รรมระหว่าง
- เวบ็ ไซต์ การจดั การเรยี นรู้

4. หน่วยการเรยี นรู้

ชือ่ หน่วยการ เวลา เน้อื หาสาระ
เรยี นรู้ ชม.
ท่ี จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ ทรพั ยากร STR
ทางทะเลและชายฝั่ง
1. วิเคราะหน์ โยบายและ
ยทุ ธศาสตร์ท่เี ก่ยี วขอ้ งกับ 6. พรบ.ปา่ สงวนแห่งชาติ พ.ศ.
ทรพั ยากรทางทะเลและ
ชายฝั่งได้ 2507
2. ตระหนักถงึ การนานติ ิ
รฐั นิติธรรมในใช้ในการ 7. พรบ.สงวนและคุ้มครองสตั ว์
บงั คบั ใชก้ ฎหมายให้
เหมาะสมกบั บรบิ ทพ้ืนที่ ป่า พ.ศ. 2562

8. พรบ.ส่งเสรมิ คณุ ภาพ

สงิ่ แวดล้อม พ.ศ. 2535

9. พรบ.ความรบั ผิดทางแพง่ ต่อ

ความเสยี หายจากมลพษิ น้ามนั

อนั เกดิ จากเรือ พ.ศ. 2560

10. ตวั อยา่ งการกระทาผดิ

กฎหมายดา้ นทรัพยากรทาง

ทะเลและชายฝั่ง

3 หลกั นติ ิรฐั นิติ 3 1. นโยบายและยุทธศาสตร์ 1. พอ
ธรรม กบั การ
บงั คับใช้ 2. หลกั นติ ิรฐั นติ ธิ รรม (Suff
กฎหมายท่ี
เกีย่ วข้อง (หลักเกย่ี วกบั การใชก้ ฎหมายให้ 2. โป

เหมาะสมกบั บรบิ ทพนื้ ท่)ี (Tran

3. การบังคับใช้กฎหมาย 3. ตน่ื

(Real

4. มุ่ง

(Onw

5. คว

(Kno

6. เอ

(Gen

48

RONG model วธิ ีการเรยี นรู้ สอื่ การเรียนรู้ แหล่งการเรยี นรู้ การประเมนิ ผล

- การใช้ปัญหาเปน็ - การประเมนิ ผล
ฐาน (Problem งานและตรวจ
based Learning) ผลงาน
- การใช้ปรากฏการ
เป็นฐาน
(Phenomenon
based Learning)
- การสบื เสาะหา
ความรู้ (Inquiry
based Learning)
- การใช้กรณศี กึ ษา

อเพียง - การบรรยาย - คลิปวีดีโอ - ห้องสมดุ - การทดสอบ
ficient : S) - การอภิปราย - ภาพยนตรส์ ั้น - กรมทรัพยากรทาง - การใชค้ าถาม
ปรง่ ใส - การใช้เกม (Game - เอกสารความรู้ ทะเลและชายฝงั่ และให้ขอ้ มูล
nsparent : T) based Learning) -ส่อื สิงพมิ พต์ า่ ง ๆ - กรมประมง ยอ้ นกลับ
นรู้ - การใช้สถานการณ์ - ใบความรู้ - พพิ ธิ ภัณฑท์ างทะเล - การสังเกตการ
lize : R) จาลอง ใบกจิ กรรม และศูนย์การเรียนรู้ ปฏิบัตงิ านกลมุ่ /
งไปขา้ งหนา้ - การใช้ปญั หาเปน็ - สอื่ ดิจทิ ลั - เว็บไซต์ของหน่วยงาน การอภปิ ราย
ward : O) ฐาน (Problem - กรณีศึกษา ท่ีเกย่ี วขอ้ ง และ - การประเมินผล
วามรู้ based Learning) นโยบาย/ยทุ ธศาสตร์ท่ี งานและตรวจ
owledge: N) - การใช้ปรากฏการ เกย่ี วขอ้ ง ผลงาน
อือ้ อาทร เปน็ ฐาน - Platform
nerosity : G) (Phenomenon - เวบ็ ไซต์
based Learning)

4. หนว่ ยการเรียนรู้

ชือ่ หนว่ ยการ เวลา เนือ้ หาสาระ
เรยี นรู้ ชม.
ท่ี จุดประสงค์การเรยี นรู้ ทรพั ยากร STR
ทางทะเลและชายฝั่ง

4 แนวทางป้องกนั 1. ตระหนักถงึ หนา้ ท่ตี าม 3 1. หนา้ ที่ตามกฎหมายหรอื 1. พอ

การทจุ รติ อยา่ ง กฎหมาย และตาม หนา้ ทต่ี ามบทบาทหนา้ ทขี่ องตน (Suff

มสี ว่ นร่วม บทบาทหนา้ ทข่ี องตนใน เกี่ยวกับทรัพยากรทางทะเล 2. โป

การตา้ นทุจรติ และชายฝ่งั (Tran

2. วเิ คราะหผ์ ลกระทบตอ่ 2. ผลกระทบของการทจุ ริตตอ่ 3. ต่ืน

ทรัพยากรทางทะเลและ ทรัพยากรทางทะเลและชายฝงั่ R)

ชายฝัง่ ได้ 3. หลกั การสรา้ งการมสี ว่ นรว่ ม 4. มงุ่

3. ออกแบบวิธีการสร้าง 4. ประเภทของความขัดแยง้ (Onw

การมีส่วนร่วมในการต้าน และการป้องกนั 5. คว

ทุจรติ ทางทรพั ยากรทาง 5. แนวทางการปอ้ งกันการ (Kno

ทะเลและชายฝงั่ ได้ ทจุ รติ (การปอ้ งกนั การขดั กัน 6. เอ

4. วิเคราะหค์ วาม ระหว่างประโยชนส์ ว่ นบคุ คลกับ (Gen

เช่ือมโยงของความขดั แยง้ ประโยชนส์ ่วนรวม และเฝ้า

และการปอ้ งกันการทจุ ริต ระวงั การทจุ รติ )

ทางทรัพยากรทางทะเล

และชายฝ่งั

5. ออกแบบแนวทางการ

ปอ้ งกนั การทุจริตทาง

ทรพั ยากรทางทะเลและ

ชายฝ่งั

49

RONG model วิธีการเรยี นรู้ สื่อการเรยี นรู้ แหล่งการเรยี นรู้ การประเมินผล

อเพยี ง - การสบื เสาะหา - หอ้ งสมุด -การทดสอบ
ficient : S) - กรมทรพั ยากรทาง -การใชค้ าถามและ
ปร่งใส ความรู้ (Inquiry ทะเลและชายฝ่งั ใหข้ อ้ มูลยอ้ นกลับ
nsparent : T) - กรมประมง -การสังเกตการ
นรู้ (Realize : based Learning) - พิพิธภัณฑท์ างทะเล ปฏบิ ัตงิ านกลมุ่ /
และศนู ย์การเรียนรู้ การอภปิ ราย
งไปข้างหน้า - กรณศี ึกษา - เว็บไซต์ของหนว่ ยงาน -การสังเกต
ward : O) ท่ีเกีย่ วข้อง พฤตกิ รรมระหวา่ ง
วามรู้ - การบรรยาย - คลิปวดี ีโอ - Platform การจัดการเรยี นรู้
owledge: N) - เวบ็ ไซต์ -การประเมินผล
อื้ออาทร - การอภปิ ราย - ภาพยนตรส์ น้ั งานและตรวจ
nerosity : G) ผลงาน
- การใช้เกม (Game - เอกสารความรู้

based Learning) -สื่อสงิ พมิ พ์ต่าง ๆ

- การใช้สถานการณ์ - ใบความรู้

จาลอง ใบกิจกรรม

- การใช้ปัญหาเป็น - สือ่ ดิจทิ ลั

ฐาน (Problem

based Learning)

- การใช้ปรากฏการ

เป็นฐาน

(Phenomenon

based Learning)

- การสืบเสาะหา

ความรู้ (Inquiry

based Learning)

- การใช้กรณึศึกษา

- การศึกษาดงู านนอก

สถานที่

50

5.แนวทางการจดั การเรียนรู้และประเมินผล

การจดั กจิ กรรมการจัดการเรียนรทู้ ่ีเน้นผ้เู รียนเป็นสาคญั โดยใช้วิธีการบรรยายในช้ันเรียน การสืบคน้ ข้อมูล
การแบ่งกลุ่มอภิปราย การศึกษากรณีศึกษา ทัศนศึกษา การอภิปราย สถานการณ์จาลอง โครงงาน (Project
based Learning) ปัญหาเป็นฐาน (Problem based Learning) ปรากฏการณ์เป็นฐาน (Phenomenon
based Learning) เกม (Game based Learning) ตลอดจนการระดมสมอง เป็นต้น

การวัดและประเมินผล เน้นการประเมินเพื่อพัฒนา การประเมินตามสภาพจริง โดยมีวิธีการประเมิน
จากการทดสอบ การสังเกตการปฏิบัติงานกลุ่ม/การอภิปราย การสังเกตพฤติกรรมการร่วมอนุรักษ์ทรัพยากร
ทางทะเลและชายฝงั่ การประเมินผลงานและตรวจผลงาน การตรวจสอบใบกิจกรรม

เคร่ืองมือประเมินและกลยุทธ์ทางการประเมิน ที่ส่งผลต่อการจัดกิจกรรมการเรียนรู้และการเรียนรู้ที่
จะช่วยให้ครูสร้างบรรยากาศในการเรยี นรู้ให้กับนักเรยี นในชั้นได้อย่างมีประสิทธิผล อันได้แก่ 1) เกณฑก์ ารประเมิน
(Rubric) 2) การประเมินการปฏิบัติงาน (Performance based Assessments: PBAs) 3) การประเมินจากแฟ้ม
สะสมผลงาน (Portfolios Assessment) 4) การประเมินตนเอง (Student self-assessment) 5) การประเมินเพื่อน
(Peer-Assessment) 6) การใหข้ ้อมลู ป้อนกลบั แกน่ ักเรียน (Student Response)

การให้ขอ้ มลู ยอ้ นกลับแกผ่ ู้เรยี นด้วยวิธีการที่เหมาะสมและสรา้ งสรรค์ กระตนุ้ ใหผ้ ู้เรยี นไปเรียนรู้ต่อยอด
ด้วยตนเองและนาความรูไ้ ปประยกุ ตใ์ ช้ในการเรยี นรูร้ วมถงึ การทางานในสถานการณ์ตา่ งๆ

6. แนวทางการนาหลกั สูตรไปใช้
(1) ใชฝ้ กึ อบรมให้กบั เจา้ หนา้ ทีข่ องสานักงาน ป.ป.ช.
(2) ใชฝ้ ึกอบรมให้กับโคช้ STRONG : จิตพอเพียงตา้ นทุจริต
(3) ใชฝ้ กึ อบรมใหก้ บั บุคลากรภาครัฐ

51

หลกั สูตรต้านทจุ รติ ศึกษา
เร่ือง การพทิ ักษท์ รพั ยากรทางทะเลและชายฝงั่

สาหรบั กลมุ่ โคช้

1. ความเป็นมาของหลกั สูตร

การทุจริตในสังคมไทยระหว่างช่วงกว่าทศวรรษท่ีผ่านมาน้ัน ส่งผลเสียต่อประเทศอย่างมหาศาล
ทงั้ ยงั เปน็ อุปสรรคต่อการพฒั นาประเทศในทุกมติ ิ รูปแบบการทจุ ริตจากเดิมท่เี ปน็ การทจุ ริตทางตรงไม่ซับซ้อน
ไดป้ รบั เปลี่ยนเป็นการทจุ ริตท่ีมคี วามซับซ้อนมากยิ่งขึ้น ประเทศไทยมีความพยายามแก้ไขปัญหาการทุจริตโดย
การสร้างความตื่นตัวและการเข้ามามีส่วนร่วมในการป้องกันและปราบปรามการทุจริต ปรับความคิด
สร้างความตระหนักรู้ในทุกภาคส่วนของสังคม โดยรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๖๐
ได้กาหนดในหมวดที่ ๕ หน้าท่ีของรัฐว่า “รัฐต้องส่งเสริม สนับสนุน และให้ความรู้แก่ประชาชนถึงอันตราย
ที่เกิดจากการทุจริตและประพฤติมิชอบท้ังภาครัฐและเอกชนโดยจัดให้มีมาตรการและกลไกท่ีมีประสิทธิภาพ
เพ่อื ป้องกันและขจดั การทจุ รติ และประพฤติมิชอบดังกล่าวอย่างเขม้ งวด” ท้งั วาระการปฏริ ปู ประเทศดา้ นการป้องกัน
และปราบปรามการทจุ ริตและประพฤติมิชอบ ประเด็นปฏริ ูปด้านการป้องกันและเฝ้าระวัง ได้กาหนดกลยุทธ์หลัก
ในการเร่งสร้างการรับรู้และจิตสานึกของประชาชนในการต่อต้านการทุจริตประพฤติมิชอบ ส่งเสรมิ ให้ประชาชน
รวมตวั กันไมย่ อมรับและไมท่ นต่อการทจุ ริตและมสี ่วนรว่ มในการต่อต้านทุจริตด้วยการชเ้ี บาะแส การสร้างลักษณะ
นิสัยไม่โกงและไม่ยอมให้ผู้ใดโกง และเสริมสร้างบทบาทการมีสว่ นรว่ มของภาคประชาชนในการเสริมสรา้ งธรรมาภบิ าล
และต่อต้านการทุจริตประพฤติมิชอบ ยุทธศาสตร์ชาติระยะ ๒๐ ปี (พ.ศ. ๒๕๖๑ - ๒๕๘๐) ในยุทธศาสตร์ที่ ๖
การปรับสมดุลและพัฒนา การบริหารจัดการภาครัฐ โดยได้กาหนดให้การพัฒนาระบบบริหารจัดการกาลังคน
และพัฒนาบุคลากรภาครัฐในการปฏิบัติราชการ และการต่อต้านการทุจริตและประพฤติผิดมิชอบ เป็นส่วนหนึ่ง
ของกรอบแนวทางท่ีมีความสาคัญในการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ชาติระยะ ๒๐ ปี อีกทั้งแผนแม่บทภายใต้
ยทุ ธศาสตร์ชาติ (๒๑) ประเด็น การตอ่ ต้านการทุจริตและประพฤติมิชอบ แผนย่อยท่ี ๑) การป้องกนั การทุจริต
และประพฤติมิชอบ ที่มุ่งเน้นการพัฒนาคน ปรับพฤติกรรม “คน” ทุกกลุ่มในสังคม โดยมีสานักงาน ป.ป.ช.
เป็นองค์กรหลักในการดาเนินการเพ่ือให้เจตนารมณ์ที่กาหนดไว้ดังกล่าวปรากฏขึ้นมาในสังคมไทย ผ่านกลไก
ทางการศึกษาซ่ึงเป็นอีกกลไกหนึ่งท่ีมีประสิทธิภาพและสามารถทาให้เกิดการปรับเปล่ียนกระบวนคิดของคน
ผ่านการเรยี นร้จู ากชุดหลักสูตรการเรียนรู้ดา้ นการป้องกนั หรือเรียกว่าหลักสูตร “ต้านทจุ ริตศึกษา” ท่ีมีเน้ือหา
สอดคล้องและมีประเด็นที่เก่ียวข้องกับสถานการณ์ปัจจุบันที่มีการใช้ทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง และ
ทรพั ยากรป่าไม้ ในลักษณะที่เป็นการละเมดิ (Abuse) ผลประโยชนต์ อ่ สาธารณะ เพียงเพื่อเพิ่มประโยชน์ให้กับ
บุคคลหรือกลุ่มคนเพียงบางกลุ่มเท่านนั้

ดงั นั้น “การพทิ ักษท์ รัพยากรทางทะเลและชายฝ่งั ” จึงเปน็ เรื่องหน่งึ ท่ีคณะกรรมการ ป.ป.ช. ให้ความสาคัญ
เนื่องจากเป็นผลประโยชน์ของชาติ และมีส่วนสาคัญต่อการสร้างความเจริญก้าวหน้าให้กับประเทศผ่านการใช้
ประโยชน์จากสิ่งท่ีมีอยู่ในทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง ไม่ว่าจะเป็นป่าชายเลน แนวชายหาด เป็นแหล่ง
ทรัพยากรธรรมชาติท่ีมีความสาคัญต่อประเทศ เป็นแหล่งอาหารของมนุษย์ เป็นท่ีอยู่อาศัยของสัตว์น้า
ตลอดจนสร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจให้กับประเทศอย่างมากมาย ปัจจุบันการพัฒนาประเทศทาให้มีการขยายตวั
ทางเศรษฐกิจ อุตสาหกรรม การท่องเที่ยว ตลอดจนนโยบายกระตุ้นเศรษฐกิจของรัฐบาล อีกท้ังจานวน
ประชากรท่เี พิ่มมากขนึ้ ทาใหม้ กี ารใช้ประโยชนจ์ ากทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งในดา้ นต่าง ๆ อยา่ งต่อเน่ือง
ซ่ึงจะเห็นได้ว่าทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งนั้น เป็นสิ่งท่ีสาคัญท่ีช่วยในการสร้างโอกาสให้แก่สังคมมนุษย์ได้

52

อยู่ดี กินดี มีฐานะมั่นคง ทาให้เศรษฐกิจและสังคมของประเทศสามารถพัฒนาไปข้างหน้าได้ดียิ่งข้ึน อย่างไรก็ตาม
เนื่องจากทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ังน้ัน เปน็ ทรพั ยากรทสี่ น้ิ เปลือง ถูกใช้แลว้ หมดไป บริเวณที่มกี ารดาเนินการ
ใช้ประโยชน์หากใช้อย่างไม่ระมัดระวัง หรือใช้ในทางที่มิชอบก็มักจะเสื่อมคุณค่า ดังน้ัน การควบคุมการเข้าใช้
ประโยชน์ในทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง จึงเป็นประเด็นที่สาคัญที่จะต้องเล็งเห็นถึงการใช้ประโยชน์ว่าต้อง
ตอบสนองประโยชนส์ าธารณะมากกวา่ ประโยชน์สว่ นบุคคล มกี ารประเมนิ ความเสีย่ งต่อการทจุ ริตในการเข้าใช้
ทรัพยากรทางทะเลและชายฝง่ั โดยควรมกี ารสร้างการตระหนักรู้ เพื่อใหเ้ กดิ ความหวงแหน นามาสู่การร่วมกัน
อนุรักษร์ กั ษาทรัพยากรทางทะเลและชายฝง่ั เพอ่ื ให้ประเทศไดร้ ับประโยชนม์ ากที่สุด จงึ นาสู่การสรา้ งหลักสูตร
การเรยี นร้ดู ้านการป้องกันการทุจรติ หรอื หลกั สตู รต้านทจุ ริตศึกษา เรื่อง การพทิ กั ษ์ทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง
ทมี่ ีเน้ือหาสอดคล้องและมปี ระเด็นที่เก่ียวข้องกบั สถานการณ์ปจั จบุ ัน คอื การใชท้ รพั ยากรทางทะเลและชายฝั่ง
ในลักษณะท่ีเป็นการละเมิด (Abuse) ต่อผลประโยชน์สาธารณะ เพอ่ื ใหผ้ ู้เรยี นทุกระดับชน้ั ไดม้ ีความตระหนักรู้
และร่วมพิทกั ษท์ รัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง ตามบทบาทหนา้ ทข่ี องตน โดยประยุกต์ใช้ STRONG Model ใน
การเรียนการสอนตลอดหลกั สูตร

ในการนี้ กลุ่มกลุ่มโค้ช ถือเป็นกลุ่มท่ีมีบทบาทสาคัญในการถ่ายทอดองค์ความรู้สู่ภาคประชาชนใน
พื้นที่ จึงควรจะต้องเรียนรู้เก่ียวกับทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ังที่สอดคล้องกับบริบทและวัฒนธรรมในพื้นท่ี
ของตนเอง รวมถึงควรมีองค์ความรู้เก่ียวกับการป้องกันการทุจรติ เพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจให้กับประชาชน
ในพ้ืนที่ในการเฝ้าระวงั และแจ้งเบาะแสการทุจริต รวมถึงตระหนักถึงคุณค่าและความสาคัญของทรพั ยากรทาง
ทะเลและชายฝั่ง ปลูกฝังใหเ้ กิดความหวงแหน เสริมสร้างการมีสว่ นรว่ มในการสงวน รักษา ฟนื้ ฟู พฒั นา และใช้
ประโยชนจ์ ากทรพั ยากรทางทะเลและชายฝัง่ อย่างย่ังยืนต่อไป

2. วตั ถปุ ระสงค์ของหลกั สูตร
2.1 เพือ่ ให้ผ้เู รยี นมีความรูเ้ ก่ียวกบั การอนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเลและชายฝง่ั
2.2 เพื่อให้ผเู้ รยี นมคี วามเขา้ ใจเกย่ี วกับกฎหมายด้านทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง
2.3 เพอ่ื ให้ผ้เู รยี นตระหนักถึงผลกระทบต่อทรัพยากรทางทะเลและชายฝง่ั
2.4 เพ่ือให้ผเู้ รียนสามารถถ่ายทอดความร้เู กี่ยวกบั การทุจริตท่ีส่งผลกระทบตอ่ ทรพั ยากรทางทะเล

และชายฝ่ังใหเ้ หมาะสมกบั กลุ่มเป้าหมาย

3. โครงสร้างเน้อื หาสาระ 53
ระยะเวลา
ลาดับ เนอ้ื หาสาระ (ชัว่ โมง)

1 รกั ษ์ทะเล 2
(การอนรุ ักษ์ทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง)
- ความหมาย ประเภท และความสาคัญของทรัพยากรทางทะเลและชายฝง่ั 4
- ระบบนเิ วศและสิ่งแวดล้อมที่เก่ยี วข้องกับทรพั ยากรทางทะเลและชายฝงั่
- การใชป้ ระโยชนท์ างทะเลและชายฝั่งอย่างยง่ั ยนื 2
- แนวคดิ ในการอนรุ กั ษ์ทรัพยากรทางทะเลและชายฝงั่ 4

2 กฎหมายดา้ นทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง 12
(กฎหมายด้านทรัพยากรทางทะเลและชายฝงั่ และกฎหมายทีเ่ ก่ยี วข้อง)
- พรบ.สง่ เสรมิ การบริหารจัดการทรพั ยากรทางทะเลและชายฝ่ัง พ.ศ. 2558
- พรก.การประมง พ.ศ.2558
- พรบ.การเดนิ เรือน่านน้าไทย พ.ศ.2456
- พรบ.อุทยานแหง่ ชาติ พ.ศ.2562
- พรบ.สงวนและคุ้มครองสัตว์ปา่ พ.ศ. 2562
- พรบ.ส่งเสริมคณุ ภาพสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2535
- ประมวลกฎหมายอาญา (เช่น ม.157) / ป.แพ่ง
- พรบ.ประกอบรัฐธรรมนญู ป.ป.ช.
- กรณีศกึ ษาการกระทาผิดกฎหมายด้านทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง

3 สถานการณแ์ ละผลกระทบของการทจุ ริต
- ผลกระทบของการทุจรติ ทมี่ ีตอ่ ทรัพยากรทางทะเลและชายฝัง่
- ตวั อยา่ งสถานการณ์และผลกระทบของการทจุ ริต

4 เทคนคิ การถา่ ยทอดอยา่ งมืออาชีพ
(หลกั การถ่ายทอดความรู้)
- การวิเคราะห์ผ้เู รยี น
- เทคนคิ การส่ือสารและการถ่ายทอดความรู้
- หลักการคดั เลอื กส่อื
- การประเมินผลการเรียนรู้
รวม

54
STRONG Model : จิตพอเพยี งตา้ นทุจรติ

โมเดล STRONG เป็นการนาตวั อักษรแรกของศัพท์ภาษาอังกฤษที่มีความหมายเชิงบวก จานวน 6 คา
มาประกอบเป็นคาศัพท์สื่อความหมายถึง “ความแข็งแกร่ง” ของบุคคลและองค์กรในการต่อต้านการทุจริต
โดยมคี วามมุ่งหวังให้ชุมชนเกิดจติ พอเพียงต้านทจุ ริต รว่ มกันพัฒนาชุมชนให้ก้าวไปข้างหน้าด้วยการประยุกต์และ
บูรณาการหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเข้ากับความโปร่งใส การแยกแยะผลประโยชน์ส่วนตนและผลประโยชน์
ส่วนรวม การตระหนักรู้และใส่ใจปัญหาการทุจริต และร่วมกันพัฒนาชุมชนให้มีความเอ้ืออาทรบนพ้ืนฐานของ
จริยธรรมและจิตพอเพียง ตลอดจนเกิดเครือข่ายชุมชนจิตพอเพียงต้านทุจริตและเป็นแกนนาสร้างวัฒนธรรม
ไม่ทนต่อการทุจริต ซึ่งโมเดล STRONG ได้มีการสร้างและพัฒนาโดยรองศาสตราจารย์ ดร. มาณี ไชยธีรานุวัฒศิริ
ตัง้ แต่ปี พ.ศ. 2560 – 2562 แสดงไดด้ ังแผนภาพ ดังน้ี
แผนภาพที่ 1 โมเดล STRONG – จติ พอเพียงต้านทจุ ริต ปี พ.ศ. 2562

จากแผนภาพขา้ งต้น สามารถอธบิ ายนิยามเชิงปฏบิ ตั กิ ารได้ดังนี้
(1) พอเพียง (Sufficient : S)

คานิยามปี พ.ศ. 2562
ความพอเพียงของปัจเจกบุคคล ย่อมที่ระดับที่แตกต่างกันตามวิธีคิด สภาพความพร้อมและ
ความสามารถ รวมทัง้ ตามสถานภาพทางเศรษฐกิจและสงั คมของบคุ คลและครอบครัว
กลไกหลัก คือ ปรับวิธีคิดท่ีแยกแยะผลประโยชน์ส่วนตัวและส่วนรวมได้อย่างถูกต้อง ชัดเจน
และเป็นอัตโนมัติจะนาไปสู่จิตสานึกท่ีพอเพียง ไม่กอบโกยผลประโยชน์โดยมชิ อบ ไมเ่ บียดเบียนผู้อ่ืน ไม่เบียดบังรัฐ

55

ไม่รับอามิสสินบนโดยมิต้องจากัดขอบเขตของการประกอบอาชีพที่สุจริต สามารถหาทรัพย์สินเงินทองได้ตาม
ความสามารถ ท้งั นี้ โดยไมเ่ ดือดรอ้ นตนเองและผอู้ ่นื

(2) โปร่งใส (Transparent : T)
คานิยามปี พ.ศ. 2562
ความโปรง่ ใส ทาให้เหน็ ภาพหรอื ปรากฏการชัดเจน
กลไกหลกั คอื สรา้ งความรู้ความเข้าใจ และวธิ สี ังเกตเกย่ี วกบั ความโปรง่ ใสของโครงการตา่ ง ๆ

(3) ต่ืนรู้ (Realize : R)
คานยิ ามปี พ.ศ. 2562
เม่ือบคุ คลร้พู ษิ ภัยของการทจุ รติ และไมท่ นทีจ่ ะเห็นการทจุ ริตเกดิ ข้นึ
กลไกหลัก การเรียนรู้สถานการณ์การทุจริตในพื้นที่ ในชุมชน หรือในกรณีท่ีปรากฏการทุจริต

ขึน้ หรอื กรณีศกึ ษาที่เกดิ ขึ้นมาแล้วและมีคาพิพากษาถึงทสี่ ุดแลว้

(4) มุ่งไปข้างหนา้ (Onward : O)
คานิยามปี พ.ศ. 2562
การไมม่ ีการทจุ ริตของภาครฐั จะทาให้เงนิ ภาษถี ูกนาไปใช้ในการพัฒนาอยา่ งเต็มท่ี
กลไกหลกั คือ การปอ้ งกันและการปอ้ งปราม ด้วยกระบวนการมสี ว่ นรว่ มในการเฝ้าระวังพื้นท่ีที่

มคี วามเส่ียง ในการทุจรติ เช่น การบุกรุกพื้นท่ีสาธารณะ หรือเฝ้าระวงั โครงการให้ดาเนินการด้วยความโปร่งใส

(5) ความรู้ (Knowledge : N)
คานิยามปี พ.ศ. 2562
ความรู้ดา้ นต่าง ๆ มีความจาเปน็ ต่อการป้องกนั และปอ้ งปรามการทุจริต
กลไกหลัก คือ การใหค้ วามรใู้ นรปู แบบการฝึกอบรม หรอื ใหส้ ่ือเรยี นรู้อยา่ งตอ่ เนอ่ื ง เช่น
(1) ความรู้เก่ียวกับรูปแบบการทุจริตแบบต่าง ๆ ท้ังแบบสมัยอดีต แบบปัจจุบัน และแบบท่ี

อาจจะเกดิ ข้ึนในอนาคต
(2) ความรู้เกี่ยวกบั การทุจริตในตา่ งประเทศ
(3) วธิ กี ารป้องกัน - ป้องปรามแบบต่าง ๆ
(4) ความรเู้ กยี่ วการเฝา้ ระวงั
(5) ความรูเ้ ก่ียวกบั กฎหมายทเ่ี ก่ียวขอ้ ง

(6) เอือ้ อาทร (Generosity : G)
คานิยามปี พ.ศ. 2562
การพฒั นาสงั คมไทยให้มีน้าใจ โอบออ้ มอารี เออ้ื เฟอ้ื เผ่ือแผ่ โดยไมม่ ีผลประโยชนต์ อบแทนหรือ

หวงั ผลตอบแทน ในฐานะเพอ่ื นมนุษย์
กลไกหลัก กิจกรรมจิตอาสา ช่วยเหลือบุคคล ชมุ ชน/สังคมในยามวิกฤติ หรือการร่วมมือในการร่วม

พฒั นาชุมชน
จากนยิ ามขา้ งต้น STRONG : จติ พอเพียงต้านทุจริต จงึ หมายถึง ผู้ท่มี ีความพอเพียง ไม่เบยี ดเบียนตนเอง

และผ้อู นื่ (S) มุ่งอนาคตท่ีเจริญท้ังตนเองและสว่ นรวม (O) โดยใชห้ ลักความโปร่งใสตรวจสอบได้ (T) พื้นฐานจิตใจมี
มนุษยธรรมเอ้ืออาทร ช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์โดยไม่เห็นแก่ประโยชน์ต่างตอบแทน (G) ให้ความสาคัญต่อการเรียนรู้

56

ตลอดชวี ิต เพื่อการดารงชีวติ ในทางท่ชี อบ (N) แตต่ น่ื รู้เรือ่ งภยั ทุจริตที่รา้ ยแรงส่งผลต่อสงั คม รงั เกยี จการทุจริต
ประพฤตมิ ชิ อบท้ังปวง ไม่ยอมทนตอ่ การทุจรติ ทุกรูปแบบ (R)

นอกจากน้ี ในปี พ.ศ. 2562 ได้มีการพัฒนาโมเดล STRONG โดยเพิ่มในเรื่องของการมีส่วนร่วม
(Participation) อนั เปน็ กลไกสาคัญในการเช่ือมโยงและขับเคลื่อนหลักการของโมเดล STRONG ไปสู่การป้องกัน
การทุจริตได้เป็นรูปธรมอย่างมีประสิทธิภาพ ซึง่ การเผยแพรห่ ลักการของโมเดล STRONG ส่ชู ุมชนจะดาเนินการ
โดยสานักงาน ป.ป.ช. ประจาจังหวัด และมีการคัดเลือกผู้แทน/ผู้นาชุมชนในจังหวัดที่มีเครือข่าย มีความสามารถ
และทักษะในการถ่ายทอดองค์ความรู้มาอบรมให้มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโมเดล STRONG การนาไป
ประยุกต์ใช้ในการการต่อต้านการทุจริต เช่น การคิดแยกแยะผลประโยชน์ส่วนตนกับผลประโยชน์ส่วนรวม
ความไม่ทนและความอายต่อการทุจริต หลักการจิตพอเพียงด้วยวิธีการที่เหมาะสม เป็นต้น เพ่ือให้ผู้ได้รับ
การคัดเลือกเป็นโค้ช (coach) ถ่ายทอดความรู้เกี่ยวกับหลักการของโมเดล STRONG และการต่อต้านการทุจริต
ให้แก่ ผู้ที่อาศัยอยู่ในชุมชน รวมถึงยังมีการจัดต้ังชมรม STRONG - จิตพอเพียงต้านทุจริต ซ่ึงเป็นองค์กรภาค
ประชาชนท่ีมีความเข้มแข็ง เสรมิ สร้างความตระหนักรเู้ ลง็ เห็นถึงความสาคัญของปัญหาการทจุ ริตและมสี ่วนร่วม
ในการเฝา้ ระวงั และแจง้ เบาะแสการทุจรติ ของประชาชนทว่ั ไป

แผนภาพที่ 2 หลักสูตรต้านทจุ ริตศึกษา เรอ่ื ง การพิทกั ษ์ทรัพยากรทางทางทะเลและชายฝั่ง
สาหรบั กลุ่มโคช้

4. หนว่ ยการเรยี นรู้

ที่ ชือ่ หน่วยการ จุดประสงค์การเรียนรู้ เวลา เน้ือหาสาระ
เรียนรู้ ชม.
ทรัพยากร
ทางทะเลและชายฝั่ง

1 รักษท์ ะเล 1. อธิบายความหมาย 2 1. ความหมาย ประเภท และ 1

(การอนุรกั ษ์ ประเภท และความสาคญั ความสาคญั ของทรัพยากรทาง (

ทรัพยากรทาง ของทรัพยากรทางทะเลและ ทะเลและชายฝงั่ 2

ทะเลและชายฝั่ง) ชายฝ่ังได้ 2. ระบบนเิ วศและสิ่งแวดลอ้ มที่ (

2. วเิ คราะห์ความสาคญั ของ เก่ยี วข้องกับทรพั ยากรทางทะเล 3

ระบบนิเวศและสิง่ แวดล้อมที่ และชายฝง่ั (

เก่ยี วขอ้ งได้ 3. การใช้ประโยชนท์ างทะเลและ

3. อธิบายประโยชน์ของ ชายฝงั่ อย่างยง่ั ยนื

ทรพั ยากรทางทะเลและ 4. แนวคิดในการอนรุ กั ษ์

ชายฝงั่ ได้ ทรพั ยากรทางทะเลและชายฝงั่

4. อธิบายความหมายและ

วเิ คราะหแ์ นวคิดการอนรุ ักษ์

ทรพั ยากรทางทะเลและ

ชายฝั่งได้

2 กฎหมายด้าน วเิ คราะห์กฎหมายท่ีเกย่ี วขอ้ ง 4 1. พรบ.สง่ เสรมิ การบริหาร 1

ทรพั ยากรทาง กับทรัพยากรทางทะเลและ จัดการทรัพยากรทางทะเลและ (

ทะเลและชายฝ่ัง ชายฝ่ังได้ ชายฝั่ง พ.ศ. 2558 2

(กฎหมายดา้ น 2. พรก.การประมง พ.ศ.2558 (

ทรัพยากรทาง 3. พรบ.การเดินเรือนา่ นน้าไทย 3

ทะเลและชายฝงั่ พ.ศ.2456 (

57

STRONG model วธิ กี ารเรยี นรู้ ส่ือการเรียนรู้ แหล่งการ การประเมินผล
เรยี นรู้

1. พอเพียง - การบรรยาย - คลิปวีดโี อ - ห้องสมดุ -การทดสอบ
(Sufficient : S) - การอภปิ ราย - ภาพยนตรส์ ้นั - กรม -การใช้คาถาม
2. ต่นื รู้ - การใช้เกม (Game - เอกสารความรู้ ทรพั ยากรทาง และใหข้ ้อมูล
(Realize : R) based Learning) -สอื่ สงิ พิมพ์ต่าง ๆ ทะเลและ ย้อนกลบั
3. ความรู้ - การใช้สถานการณ์ - ใบความรู้ ชายฝ่ัง -การสังเกตการ
(Knowledge: N) จาลอง ใบกจิ กรรม - กรมประมง ปฏิบตั ิงานกลมุ่ /
- การใช้ปัญหาเปน็ ฐาน - สื่อดิจทิ ัล - พิพิธภัณฑ์ การอภปิ ราย
1. พอเพยี ง (Problem based ทางทะเลและ -การสังเกต
(Sufficient : S) Learning) ศูนยก์ ารเรียนรู้ พฤติกรรม
2. โปรง่ ใส - การใช้ปรากฏการเป็น - เว็บไซตข์ อง -การประเมินผล
(Transparent : T) ฐาน (Phenomenon หนว่ ยงานที่ งานและตรวจ
3. ตื่นรู้ based Learning) เก่ยี วขอ้ ง ผลงาน
(Realize : R) - การสบื เสาะหาความรู้ - Platform
(Inquiry based - เวบ็ ไซต์
Learning)
- กรณีศกึ ษา - เอกสารความรู้ - กรมประมง ใหข้ อ้ มลู
- การศกึ ษาดูงานนอก -สอื่ สิงพมิ พ์ตา่ ง ๆ - พิพิธภัณฑ์ ยอ้ นกลบั
สถานท่ี - ใบความรู้ ทางทะเลและ -การสังเกตการ
ใบกจิ กรรม ศนู ย์การเรยี นรู้ ปฏิบตั งิ านกลมุ่ /
- การใช้เกม (Game - สือ่ ดิจทิ ัล - เวบ็ ไซตข์ อง การอภปิ ราย
based Learning) หนว่ ยงานท่ี
- การใช้สถานการณ์ เกย่ี วข้อง
จาลอง
- การใช้ปญั หาเป็นฐาน
(Problem based
Learning)

4. หน่วยการเรยี นรู้

ที่ ชือ่ หน่วยการ จุดประสงค์การเรียนรู้ เวลา เนื้อหาสาระ
เรียนรู้ ชม.
ทรพั ยากร
ทางทะเลและชายฝั่ง

และกฎหมายที่ 4. พรบ.อทุ ยานแห่งชาติ 5
เกย่ี วข้อง)
พ.ศ.2562 (

5. พรบ.สงวนและคมุ้ ครองสตั ว์

ป่า พ.ศ. 2562

6. พรบ.ส่งเสรมิ คณุ ภาพ

ส่ิงแวดลอ้ ม พ.ศ. 2535

7. ประมวลกฎหมายอาญา (เชน่

ม.157) / ป.แพง่

8. พรบ.ประกอบรฐั ธรรมนญู

ป.ป.ช.

9. กรณีศกึ ษาการกระทาผดิ

กฎหมายด้านทรพั ยากรทางทะเล

และชายฝงั่

3 สถานการณแ์ ละ วิเคราะหผ์ ลกระทบของการ 2 1. ผลกระทบของการทุจริตท่ีมี 1

ผลกระทบของ ทจุ ริตทีม่ ีตอ่ ทรัพยากรทาง ต่อทรพั ยากรทางทะเลและ (

การทุจริต ทะเลและชายฝงั่ ได้ ชายฝั่ง 2

(ผลกระทบของ 2. ตวั อย่างสถานการณแ์ ละ (

การทุจรติ ทสี่ ง่ ผล ผลกระทบของการทจุ รติ 3

ต่อทรพั ยากรทาง R

ทะเลและชายฝงั่ ) 4

(

5

(

6

(

58

STRONG model วธิ กี ารเรยี นรู้ ส่ือการเรียนรู้ แหลง่ การ การประเมนิ ผล
เรียนรู้
5. ความรู้ - การใช้ปรากฏการเป็น -การประเมนิ ผล
(Knowledge: N) ฐาน (Phenomenon - Platform งานและตรวจ
based Learning) - เวบ็ ไซต์ ผลงาน
- การสืบเสาะหาความรู้
(Inquiry based
Learning)
- การใช้กรณศี ึกษา
- การศกึ ษาดงู านนอก
สถานที่

1. พอเพียง - การบรรยาย - คลิปวดี ีโอ - หอ้ งสมดุ -การทดสอบ
(Sufficient : S) - การอภปิ ราย - ภาพยนตรส์ นั้ - กรมทรัพยากร -การใชค้ าถาม
2. โปรง่ ใส - การใช้เกม (Game - เอกสารความรู้ ทางทะเลและ และให้ข้อมลู
(Transparent : T) based Learning) -สอ่ื สงิ พิมพ์ต่าง ๆ ชายฝงั่ ยอ้ นกลบั
3. ตื่นรู้ (Realize : - การใช้สถานการณ์ - ใบความรู้ - กรมประมง -การสงั เกตการ
R) จาลอง ใบกิจกรรม - พพิ ิธภัณฑ์ทาง ปฏบิ ัติงานกลมุ่ /
4. มงุ่ ไปขา้ งหนา้ - การใช้ปญั หาเปน็ ฐาน - ส่ือดิจทิ ลั ทะเลและศนู ย์ การอภิปราย
(Onward : O) (Problem based การเรยี นรู้ -การสงั เกต
5. ความรู้ Learning) - เว็บไซต์ของ พฤตกิ รรม
(Knowledge: N) - การใช้ปรากฏการเป็น หนว่ ยงานท่ี -การประเมนิ ผล
6. เอ้ืออาทร ฐาน (Phenomenon เกย่ี วขอ้ ง งานและตรวจ
(Generosity : G) based Learning) - Platform ผลงาน