142
ชือ่ ชัน้ เลขที่ ‘
ใบงาน เรื่อง งานทที่ ำโดยแกส๊
คำช้แี จง ใหน้ กั เรยี นศึกษาเน้ือหา เรอ่ื ง งานทท่ี ำโดยแกส๊ ในหนงั สือเรียน แล้วตอบคำถามต่อไปนีใ้ หถ้ ูกตอ้ ง
ครบถว้ น
1) เมือ่ พจิ ารณาลูกสูบ (ดังรปู ) จะมีแรงทแี่ ก๊สดนั ลูกสบู ออกและแรงจากภายนอกดนั ลูกสูบเขา้
งานที่เกดิ จากแรงท่แี ก๊สดันลูกสบู เรียกว่าอะไร
ตอบ งานที่ทำโดยแก๊ส (work done by ga--------------------------------------------------------------------
2) เม่ือพิจารณาลกู สูบ (ดงั รูป) จะมแี รงทแ่ี ก๊สดันลูกสูบออกและแรงจากภายนอกดนั ลกู สูบเข้า
งานที่เกดิ จากแรงภายนอกกระทำตอ่ ลกู สูบ เรียกว่าอะไร
ตอบ งานท่ีทำต่อแกส๊ (work done on gas)------------------------------------------------------------------
3) กรณลี ูกสูบอยู่นงิ่ แก๊สมีปริมาตรอยา่ งไร
ตอบ กรณีลูกสูบอยนู่ ่งิ แกส๊ มีขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขปริมาตร
4) กรณลี ูกสูบเคลอื่ นท่ีออก แก๊สมีปริมาตรอย่างไร
ตอบ กรณลี ูกสบู เคลือ่ นที่ออขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขก แกส๊ มปี รมิ าตร
5) กรณลี ูกสบู เคลอื่ นทีอ่ อก งานทที่ ำโดยแก๊สมคี า่ เปน็ บวกหรอื ลบ และงานทท่ี ำต่อแก๊สมคี า่ เป็นลบหรอื
บวก
ตอบ งานท่ีทำโดยแก๊ขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขสเปน็ บวขก และงานทีท่ ำตอ่ แก๊สเป็นลบ
6) กรณลี ูกสบู เคลอ่ื นทีเ่ ขา้ แก๊สมีปริมาตรอยา่ งไร
ตอบ กรขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขณลี ูกสูบเขคล่ือนทเ่ี ขา้ แกส๊ มีปริมาตรลดลง
7) กรณีลกู สบู เคล่ือนทเ่ี ข้า งานทท่ี ำโดยแก๊สมีคา่ เป็นบวกหรอื ลบ และงานท่ีทำต่อแก๊สมีค่าเป็นลบ
หรือบวก
ตอบ งานท่ีทำขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขโดยแกส๊ เป็นลบและงานที่ทำตอ่ แก๊สเปน็ บวก
8) จากรูปลกู สบู เคล่ือนท่หี รอื ไม่ อยา่ งไร
143
ตอบ ลูขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขกสูบเคล่อื นที่ออก
9) จากรูปลูกสบู เคลื่อนทห่ี รอื ไม่ อยา่ งไร
ตอบ ลูกสูขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขบเคล่อื นท่เี ขา้
10) จากรปู ลกู สบู เคลื่อนทหี่ รือไม่ อย่างไร
ตอบ ลกู ขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขสูบอยู่น่ิง
144
ช่อื ชั้น เลขท่ี ‘
เฉลยใบงาน เรอ่ื ง งานท่ีทำโดยแก๊ส
คำชแ้ี จง ให้นักเรียนศกึ ษาเน้ือหา เรือ่ ง งานท่ที ำโดยแกส๊ ในหนงั สือเรยี น แลว้ ตอบคำถามตอ่ ไปน้ีใหถ้ ูกตอ้ ง
ครบถ้วน
1) เม่อื พจิ ารณาลกู สบู (ดงั รูป) จะมีแรงทแ่ี ก๊สดนั ลูกสูบออกและแรงจากภายนอกดันลูกสูบเขา้
งานท่ีเกดิ จากแรงที่แก๊สดันลกู สบู เรียกว่าอะไร
ตอบ งานท่ีทำโดยแกส๊ (work done by gas)
2) เมอ่ื พจิ ารณาลูกสูบ (ดังรูป) จะมีแรงทแี่ ก๊สดนั ลูกสบู ออกและแรงจากภายนอกดันลกู สูบเข้า
งานท่เี กิดจากแรงภายนอกกระทำต่อลูกสบู เรียกว่าอะไร
ตอบ งานท่ีทำต่อแกส๊ (work done on gas)
3) กรณลี ูกสบู อยู่นง่ิ แก๊สมีปริมาตรอยา่ งไร
ตอบ กรณลี ูกสูบอยนู่ ่งิ แก๊สมีปรมิ าตรคงตวั
4) กรณลี กู สบู เคลอ่ื นท่ีออก แกส๊ มีปรมิ าตรอยา่ งไร
ตอบ กรณลี ูกสูบเคลือ่ นท่ีออก แก๊สมีปริมาตรเพิ่มขึ้น
5) กรณลี กู สูบเคลือ่ นที่ออก งานทีท่ ำโดยแก๊สมีค่าเป็นบวกหรือลบ และงานที่ทำต่อแก๊สมีคา่ เปน็ ลบหรอื
บวก
ตอบ งานที่ทำโดยแกส๊ เปน็ บวก และงานท่ที ำต่อแกส๊ เป็นลบ
6) กรณีลูกสูบเคล่อื นทเ่ี ข้า แก๊สมีปริมาตรอย่างไร
ตอบ กรณลี ูกสูบเคลอื่ นทเี่ ข้า แกส๊ มีปริมาตรลดลง
7) กรณีลูกสบู เคลือ่ นที่เข้า งานทท่ี ำโดยแกส๊ มีคา่ เป็นบวกหรอื ลบ และงานทีท่ ำต่อแก๊สมีคา่ เปน็ ลบ
หรือบวก
ตอบ งานท่ีทำโดยแกส๊ เปน็ ลบและงานท่ีทำต่อแกส๊ เปน็ บวก
8) 145
จากรูปลกู สูบเคลื่อนทห่ี รอื ไม่ อยา่ งไร
ตอบ ลกู สบู เคล่ือนท่ีออก
9) จากรปู ลกู สบู เคลื่อนทหี่ รือไม่ อย่างไร
ตอบ ลูกสบู เคล่ือนท่เี ข้า จากรูปลูกสูบเคล่ือนทห่ี รอื ไม่ อย่างไร
10)
ตอบ ลกู สูบอยู่น่ิง
146
ใบความรู้ เรอื่ ง งานทีท่ ำโดยแกส๊
แก๊สในกระบอกสบู เดิมมีปรมิ าตร และความดนั ถา้ แก๊สในกระบอกสูบเกิดการขยายตวั ดันลูกสบู
ให้เคล่อื นท่ีออกในขณะท่ีความดันมคี า่ คงตัวทำให้แก๊สมปี ริมาตรเพ่ิมขึน้ ∆ แสดงว่า แก๊สทำงานหาก
พิจารณางานดังกลา่ วทีเ่ กดิ ข้ึนกบั ลูกสบู ทีม่ ีพื้นที่หน้าตดั โดยแรงท่ีแก๊สดันลูกสบู มีคา่ คงตัว =
ถา้ แรงดังกล่าวทำให้ลูกสบู เคล่ือนทเี่ ป็นระยะ ∆ จะได้ปริมาตรเพิม่ ขึ้น ∆ = ∆ ดังรปู 16.17
รปู 16.17 การทำงานของแก๊สเมื่อขยายตัวจนมีปรมิ าตรเพิ่มขึ้น ∆
ดงั น้ัน งาน ทแ่ี ก๊สทำตอ่ ลูกสบู คอื
= ∆
= ∆
น่ันคอื = ∆
พจิ ารณาลกู สบู จะมแี รงทแี่ ก๊สดันลูกสูบออกและแรงจากภายนอกดันลูกสบู เขา้ งานทเี่ กิดจากแรงที่
แก๊สดนั ลูกสบู เรยี กว่า งานท่ีทำโดยแก๊ส (work done by gas) และงานท่ีเกดิ จากแรงภายนอกกระทำต่อ
ลูกสบู เรยี กวา่ งานทีท่ ำตอ่ แก๊ส (work done on gas)
กรณลี ูกสูบอยู่นงิ่ แก๊สมีปริมาตรคงตวั แสดงว่า ไม่มงี านท่ีทำโดยแกส๊ ไมม่ ีงานทที่ ำต่อแก๊ส ดังรปู
1618 ก. กรณลี ูกสบู เคลื่อนท่ีออก แกส๊ มีปริมาตรเพม่ิ ข้ึน งานทท่ี ำโดยแก๊สเป็นบวก และงานทที่ ำต่อแกส๊ เป็น
ลบดังรปู 16.18 ข. สว่ นในกรณีลูกสบู เคล่ือนที่เข้า แก๊สมปี ริมาตรลดลง งานทีท่ ำโดยแก๊สเป็นลบและงานท่ีทำ
ต่อแกส๊ เป็นบวก ดงั รปู 16.18 ค.
147
รูป 16.18 งานที่ทำโดยแกส๊ และงานท่ที ำต่อแก๊ส
แบบฝกึ หดั
1. แกส๊ จำนวนหนึง่ ในกระบอกสูบมปี รมิ าตร V1 ทำใหม้ ีปริมาตร V2 โดยความดันคงที่ P จงหางานท่ีทำ
โดยแก๊สและงานที่ทำต่อแกส๊
2. จงหางานในการอัดแกส๊ อาร์กอน 1 กโิ ลโมล จากปรมิ าตร 2.24 x 104 ลกู บาศกเ์ ดซเิ มตร ท่ี 0 องศา
เซลเซยี ส ความดัน 1.01 x 105 นิวตันตอ่ ตารางเมตร ให้มีปรมิ าตรเป็น 1.40 x 104 ลกู บาศก์
เดซิเมตร ท่ีความดันเดยี วกัน
3. ในการอัดแก๊สอาร์กอน 1 กิโลโมล จากปริมาตร 22.4 ลูกบาศกเ์ มตร ที่ 0 องศาเซลเซียส ความดัน
1.01 x 105 พาสคลั ให้มีปรมิ าตรเป็น 14.0 ลกู บาศก์เมตร ทคี่ วามดนั เดยี วกัน จงหา
ก. งานที่ใชใ้ นการอดั แก๊ส
ข. อณุ หภมู ขิ องแกส๊ หลังการอัด
ค. พลังงานภายนของแกส๊ ที่เปลี่ยนไป
ง. ความรอ้ งท่แี กส๊ ปลดปล่อยออกมา