ຟິຊິກສາດທົ່ວໄປ ຊອ ປທ ສຳລານ ທະວີທົງ

144 ຮƢບທີ 8.24 ສະແດງການລeຽວເບນຂອງຄື້ນຜdານຊdອງຂອງສິ່ງກດີຂວາງ 5.9. ປາກດົການດອປເພຮີ ໌ ປາກົດການດອປເພີຮ໌ (Doppler's effect) ເປƬນປະກົດການທີ່ກdຽວກັບການຮັບຮƢe ແລະຮƢeສຶກໄດeເມື່ອມີ ການເຄື່ອນທີ່ສiາພັນລະຫວdາງແຫຼdງກiາເນີດຄື້ນກັບຜƢeສງັເກດ ເຮັດໃຫeຜƢeສງັເກດຮັບຮƢe ແລະ ຮƢeສກຶ ວdາຄື້ນມີຄວາມຖີ່ ປyຽນໄປເມື່ອມີການເຄຶ່ອນທີ່ຂອງແຫຼdງກiາເນີດຄື້ນແລະຜƢeສັງເກດ ໂດຍຄວາມໄວຂອງແຫຼdງກiາເນີດສຽງແລະຜƢeສງັເກດ ຈະຊeາກວdາຄວາມໄວຂອງຄື້ນໃນຕົວກາງ ສາມາດພິຈາລະນາຄວາມສiາພັນຕdາງໆໄດeດັƴງນີ້ : ກໍລະນີທີ1 ເປƬນກລໍ ະນີທີ່ແຫຼdງກํາເນດີ ຄື້ນຢơດນິ້ງ ແລະ ຜƢeຟƬງເຄື່ອນທີ່ ຫຼື ຢơດນີ້ງ ຈາກຮƢບທີ 8.26(a) ເມື່ອແຫຼdງກiາເນີດຄື້ນສຽງ S ຢơດນີ້ງ (vS=0) ປyອຍຄື້ນສຽງໃຫeເຄຶ່ອນທີ່ໄປໃນ ອາກາດດeວຍຄວາມຖີ່ fS ແລະ ຄວາມໄວ vM ຈະໄດeຄວາມຍາວຄື້ນເທົƴາກບັ ெ = ெ/ௌ ເມື່ອມີຜƢeຟƬງຢƫນຢơດນິ້ງ ທາງດeານຫຼັງ (vLB=0) ຈະໄດeຍິນສຽງທີ່ມີຄວາມຖີ່ເປƬນ fLB ເຊິ່ງມີຄdາເທົາƴ ກັບຄວາມຖ່ຂີ ໍແຫຼdງກiາເນີດຄື້ນສຽງປyອຍ ອອກມາ ຂະນະດຽວກັນເມື່ອມີຜƢeຟƬງຢƫນຢơດນິ້ງທາງດeານໜeາ (vLB=0) ໄດeຍິນສຽງທີ່ມີຄວາມຖີ່ເປƬນເ fLB ຊີ່ງມີຄdາ ເທົƴາກັບຄວາມຖ່ຂີ ອງແຫຼງກd iາເນີດຄື້ນສຽງປyອຍອອກມາເຊັƴນດຽວກັນ ແຕdເມືອຜƢdຟƬງທາງດeານຫຼັງເຄື່ອນທີ່ເຂາົ້ຫາແຫຼdງກາເນີດສຽງດ i eວຍຄວາມໄວ vLB ຈະໄດeຍິນສຽງທີ່ມີ ຄວາມໄວຂື້ນເປƬນ fLB ເນື່ອງຈາກການປyຽນແປງຄວາມໄວຕdາງຈາກແບບເກົƴາທີ່ຜƢeຟƬງໄດeຍນິ ຄື ᇱ = ெ + ௅஻ ແລະຄວາມຍາວຄື້ນດeານຫຼັງເທົາກັບ ƴ஻ ເຊິ່ງຍັງມຄີ າເທົ d ƴາກັບຄວາມຍາວຄື້ນຂອງແຫຼdງກiາເນີດສຽງໃນຕົວກາງເທົƴາ ກັບ ெ ດັƴງຮƢບທີ 8.26(b) ສາມາດຂຽນຄວາມສiາພັນໄດeເປƬນ ຄວາມຖ່ຜີ ƢeຟƬງທາງດeານຫງຼັໄດeຍິນມີຄdາເທົƴາກັບ B LB v f ' M M LB v v S M M LB f v v v (8.24) ແຕdເມື່ອຜƢeຟƬງທາງດeານໜeາເຄື່ອນທີ່ອອກຈາກແຫຼງກd iາເນີດສຽງດeວຍຄວາມໄວ vLB ຈະໄດeຍິນສຽງທີ່ມີ ຄວາມຖ່ໄີວຊeາລົງເປƬນ fLF ເນື່ອງຈາກການປyຽນແປງຄວາມໄວຕdາງໄປຈາກເກົƴາທີ່ຜƢeຟƬງໄດຍນິ ຄື ᇱ= ெ + ௅஻ ແລະຄວາມຍາວຄື້ນດeານໜeາເທົƴາກັບ ி ...ເຊິ່ງຍັງມຄີ າເທົ d ƴາກັບຄວາມຍາວຄື້ນຂອງແຫຼdງກiາເນີດສຽງໃນຕົວກາງເທົາƴ ກັບ ெ ດັƴງຮƢບທີ 8.26(b) ສາມາດຂຽນຄວາມສາํພັນໄດeເປƬນ ຄວາມຖ່ຜີ ƢeຟƬງທາງດeານໜາໄດ e eຍິນມຄີ dາເທົƴາກບັ F LF v f '

145 M M LF v v S M M LF f v v v (8.25) ຮƢບທີ 8.25 ສະແດງຄວາມຍາວຄື້ນ ຄວາມໄວຄື້ນໃນກໍລະນີທີ່ແຫຼdງກiາເນີດຄື້ນຢơດນິ້ງ ແລະ ຜƢeຟƬງເຄື່ອນທີ່ ກໍລະນີທີ2 ເປƬນກໍລະນີທີ່ແຫຼdງກiາເນີດຄື້ນເຄື່ອນທີ່ ແລະ ຜƢeຟƬງຢơດນິ້ງ ຫຼື ເຄື່ອນທີ່ ຈາກຮƢບທີ 8.27(a) ເມື່ອແຫຼdງກiາເນີດຄື້ນສຽງ S ເຄື່ອນທີ່ດeວຍຄວາມໄວ vS ຜƢeຟƬງທາງດeານຫຼັງຢơດນີ້ງຢƢyກັບທີ່ (vLB=0) ຜƢeຟƬງຈະໄດeຍິນສຽງທີ່ມີຄວາມຖີ່ຊeາລົງເປƬນ fLB ເນື່ອງຈາກຄວາມຍາວຄື້ນດeານຫຼັງປyຽນແປງໄປ ດັƴງຮƢບທີ 8.27(b) ສາມາດຂຽນຄວາມສiາພັນໄດeເປƬນ ຄວາມຖີ່ຜƢeຟƬງທາງດeານຫງຼັໄດeຍິນມີຄdາເທົƴາກັບ BMLB v f ສາມາດຫາຄວາມຍາວຄື້ນດeານຫຼັງເປƬນ ஻ = ெ+ ௌ = ெ + ௌ = (ெ+ௌ ) ເມື່ອ B T nT n T n t B B B

146 ແທນຄdາ t ໃນສົມຜົນີທ 8.17 ຈະໄດe ஻ = (ெ + ௌ) ஻ = (ெ + ௌ) S S B f (v M v )T (8.27) ຈາກຮƢບທີ 8.27(a) ເມື່ອແຫຼdງກiາເນີດຄື້ນສຽງ S ເຄື່ອນທີ່ດeວຍຄວາມໄວ vS ຜƢeຟƬງທາງດeານຫຼັງຢơດນີ້ງຢƢyກັບທີ່ (vLB=0) ຜƢeຟƬງຈະໄດeຍິນສຽງທີ່ມີຄວາມຖີ່ຊeາລົງເປƬນ fLF ເນອື່ ງຈາກຄວາມຍາວຄື້ນດeານຫຼັງປyຽນແປງໄປ ດັƴງຮƢບທີ 8.27(b) ສາມາດຂຽນຄວາມສiາພັນໄດeເປƬນ ຄວາມຖ່ຜີ ƢeຟƬງທາງດeານຫງຼັໄດeຍິນມີຄdາເທົƴາກັບ F M LB v f ສາມາດຫາຄວາມຍາວຄື້ນດeານໜeາເປƬນ F X M XS n = ெ − ௌ = (ெ − ௌ) ເມື່ອ F T nT n T n t F F F ແທນຄdາ t ໃນສົມຜົນທີ8.17 ຈະໄດe ி = (ெ + ௌ) ி = (ெ + ௌ) S S F f (v M v ) (8.28) ແທນຄdາ ி ໃນສົມຜົນີທ 8.17 ຈະໄດe S S M LF f v v f v M (8.29) ຈາກຮƢບທີ 8.27(b) ເມື່ອແຫຼdງກiາເນີດຄື້ນສຽງ S ເຄື່ອນທ່ດີ eວຍຄວາມໄວ vS ຜƢeຟƬງທາງດeານຫຼັງເຄື່ອນທີ່ດeວຍ ຄວາມໄວ vLB ຜƢeຟƬງຈະໄດeຍິນສຽງທີ່ມີຄວາມຖ່ໄີວຊeາລົງເປƬນ fLB ເນ່ອື ງຈາກຄວາມຍາວຄື້ນດeານຫຼັງປyຽນແປງໄປ ສາມາດຂຽນຄວາມສiາພັນໄດeໃນທiານອງດຽວກັນ. ຄວາມຖ່ທີ ີ່ຜƢeຟƬງທາງດeານຫງຼັໄດeຍິນມີຄdາເທົƴາກັບ S S M LB LB f v v v f v M (8.30) ຈາກຮƢບທີ 8.27(b) ເມື່ອແຫຼdງກiາເນີດຄື້ນສຽງ S ເຄື່ອນທີ່ດeວຍຄວາມໄວ vS ຜƢeຟƬງທາງດeານຫຼັງເຄື່ອນທີ່ດeວຍ ຄວາມໄວ vLF ຜƢeຟƬງຈະໄດeຍິນສຽງທີ່ມີຄວາມຖີ່ໄວຂື້ນເປƬນ fLF ເນ່ອື ງຈາກຄວາມໄວແລະຄວາມຍາວຄື້ນດeານຫຼັງ ປyຽນແປງໄປ ສາມາດຂຽນຄວາມສiາພັນໄດeເປƬນ ຄວາມຖ່ຜີ ƢeຟƬງທາງດeານໜາໄດ e eຍິນມຄີ dາເທົƴາກບັ S S M S LF f v v v f v M (8.31)

147 ເມື່ອລວມສົມຜົນທີ 8.30 ແລະ 8.31 ຈະໄດeສົມຜົນທົƴວໄປເປƬນ S S M L L f v v v f v M (8.32) ໂດຍທີ່ vL ເປƬນບວກ ເມື່ອເຄື່ອນທີ່ເຂົ້າຫາກັນ S ແລະ ເປƬນລົບ ເມື່ອເຄື່ອນທີ່ເຂົ້າອອກຈາກ S vS ເປƬນບວກ ເມື່ອເຄື່ອນທີ່ອອກຈາກ L ແລະ ເປƬນ ລົບ ເມື່ອເຄື່ອນທີ່ເຂົ້າຫາ L

148 ຮƢບທີ 8.26 ສະແດງຄວາມຍາວຄື້ນ ຄວາມໄວຄື້ນໃນກໍລະນີທີ່ແຫຼdງກiາເນີດຄື້ນແລະຜƢeຟƬງເຄອື່ ນທີ່ ຕົວຢyາງທີ 8.12 ລົດສơກເສີນແລdນດeວຍຄວາມໄວ 50 ແມັດ/ວິນາທີ ເປƩດໄຊເຣນດeວຍຄວາມຖີ່ 500 Hzຖeາອາກາດນີ້ງ ອັດຕາຄວາມໄວສຽງໃນອາກາດເທົາ ƴ 350 ແມັດ/ວິນາທີ ຈົƴງຫາຄວາມຖີ່ສຽງທຄີ່ ນົ ໃນລົດAແລະBໄດeຍິນ ຮƢບທີ 8.27 ສະແດງແຫຼdງກiາເນີດຄື້ນ ແລະ ຜƢeຟƬງເຄື່ອນທີ່ ວິທີແກe ຈາກ S S M L L f v v v f v M ຄວາມຖີ່ສຽງທີ່ຄົນໃນລົດ A Hz m s m s m s m s f LA 500 350 / 50 / 350 / 20 / = 462.5 ຄວາມຖີ່ສຽງທີ່ຄົນໃນລົດ B Hz m s m s m s f LA 500 350 / 50 / 350 / 0 = 583.3 6.ຄນື້ ກະແທກ ໃນຫົວຂໍທີ່ຜdານມາເຮາົໄດeຮƢeວdາປະກົດການດອປເພີຮ໌ເກີດຈາກການເຄື່ອນທີ່ສํາພັນລະຫວdາງແຫງຼກiາເນີດຄື້ນແລະຜƢeສັງເກດເຮັດໃຫeຄວາມຖີ່ຂອງຄື້ນທີ່ຜƢeສັງເກດຮັບຮƢeໄດeເພີ່ມຂື້ນ ຫຼື ລົດລົງແຕdຖeາແຫຼdງກiາເນີດຄື້ນເຄື່ອນທີ່ໄວກວdາຄວາມໄວຂອງຄືນໃນຕົວກາງແລeວຈະເກີດຄື້ນກະແທກ (shock waves) ຂື້ນ ກdາວຄືເມື່ອລາກເສັ້ນສiາຜັດລະຫວdາງໜeາຄືນທຖີ່ ືກສົƴງອອກມາໂດຍແຫຼdງກiາເນີດຈະຢƢyກົງປາຍແຫຼມໜeາຄື້ນ ຈະມີລັກສະນະເປƬນຮƢບຕົວ V (ໃນ 2 ມິຕິ) ຫຼື ຮƢບຈວຍກົມ(ໃນ 3 ມິຕິ) ເຊິ່ງບໍລິເວນນີ້ຈະເກີດການວົນຕົວກັນຂອງໜeາຄື້ນເຮັດໃຫeມີພະລັງງານສƢງ ສາມາດທiາລາຍສິ່ງຕdາງໆເມື່ອໜາຄື້ນນີ້ເຄື່ e ອນທີ່ຜdານສະແດງດັƴງຮƢບທີ 8.29 ຈະໄດeວdາ

149 SM X X sin (8.33) V t V t SM SM V V sin (8.34) ຫຼື M 1 sin (8.35)ເມື່ອ θ ຄື ມơມລະຫວdາງໜeາຄື້ນກະແທກກັບແນວການເຄື່ອນທີ່ vM ຄື ຄວາມໄວຄື້ນສຽງໃນຕົວກາງ vS ຄື ຄວາມໄວຂອງແຫຼdງກiາເນີດສຽງ M ຄື ເລກມັຄ (mach number) ຫຼື ອັດຕາສdວນລະຫວdາງຄວາມໄວຂອງແຫຼdງກiາເນີດຄື້ນກບັຄວາມໄວຂອງຄື້ນ ໃນກໍລະນີທີ່ແຫຼdງກiາເນີດຄື້ນເຄື່ອນທີ່ດeວຍຄວາມໄວຫຼາຍກວາຄວາມໄວຂອງຄື້ນຫຼາຍ ເຊັ d ນ ເຄື່ອງບິນເຈƴ fຕ ເຊີ່ງເຄື່ອນທີ່ດeວຍຄວາມໄວເໜືອສຽງ (supersonic speed) ຄື້ນກະແທກຈະເຮັດໃຫeເກີດການປyຽນແປງຄວາມດັນຢyາງໄວວາເຮັດໃຫເກີດສຽງດັງແຮງ ເອີ້ນວ e dາ ໂຊນິກບƢມ (sonic boom) ຮƢບີທ 8.28 ສະແດງໜeາຄື້ນ ແລະທິດທາງການເຄືອນທີ່ຄອງແຫຼງກiາເນີດຄື້ນຂອງຄື້ນກະແທກຕົວຢyາງທີ 8.13 ຊາຍຄົນໜຶ່ງສງັເກດເຫັນເຄື່ອງບີນຢƢyເທງີຫົວ ແຕdບໍƼໄດeຍິນສຽງໃດໆ ຖeາເຄື່ອງບິນບິນດeວຍ ອັດຕາຄວາມໄວ 3 Mach ເໜືອລະດັບບຫົວ ຊາຍຄົນສັງເກດ 20,000 m ຈົƴງຫາ (a) ເຄື່ອງບິນຢƢyຫdາງຈາກຄົນເທົƴາໃດໃນ

150 ແນວລະດັບພື້ນດິນແລະ (b) ດົນປານໃດຄົນຈະໄດeຍິນສຽງເຄື່ອງບິນ ເມື່ອອັດຕາຄວາມໄວສຽງໃນອາກາດເທົາກັບ ƴ 335 m/s ວິທີແກe (a) ຈາກ S y v v M S M 1 sin ຈະໄດe S y M 1 S 20,000m 3 = 60,000 ແລະຈາກ ଶ = ௌ ଶ + ଶ ຈະໄດeວdາ 2 2 X S 60000 20000 = 56.56 (b) ຈາກ S M v v M 1 ຈະໄດeວdາ ௌ = 335/ × 3 = 1,005/ ຈາກ ௌ = ௌ ຈະໄດe m s km t 1005 / 56.56 = 56.27

151 ບົດສະຫດຼຸ ຄື້ນ ຄືຄື້ນທີ່ອາໄສຕົວກາງໃນການເຄື່ອນທີ່ ເຊັƴນ ຄື້ນນinj າ,ຄື້ນສຽງ ແລະ ຄືນໃນເສ້ນັ ເຊືອກ ເປƬນຕົ້ນ ການສະທeອນ ເກີດຈາກການປyຽນທິດທາງຂອງຄື້ນຕົກກະທົບບໍລິເວນຮອຍຕໍƼ ໂດຍມີກົດການສະທeອນຄື ການຫັກເຫ ເກີດຈາກການເຄອື່ ນທີ່ຜdານຕົວກາງທີ່ມີດັຊນີຫັກເຫຕdາງກັນ ເຮັດໃຫeຄື້ນເຄືີ່ອນທີ່ຜdານໄປອີກຕົວກາງ ໜື່ງ ໂດຍມີອັດຕາຄວາມໄວ ຄວາມຍາວ ມơມຫັກເຫ ປyຽນໄປຈາກເດີມ ແຕdຍັງມີຄວາມຖ່ເີທາເດີມ ຄ ົƴ dາການປyຽນ ໄປນີ້ສາມາດຄiານວນຫາໄດeຈາກກດົ ຂອງສເນລຄື 1 2 2 1 2 1 2 1 sin sin n n v v ການແຊກສອດ ເກີດຈາກການລວມກັນຂອງຄື້ນຕັ້ງແຕd 2 ຂະບວນຂື້ນໄປ ແບບເສີມກັນເອນີ້ ວdາ ປະຕິບັພ (Antinode) ຫຼື ຫັກລeາງເອີ້ນວdາ ບັພ(Node) ເຊີ່ງສາມາດຄiານວນຫາປະລິມານຕdາງໆຈາກການແຊກສອດໄດe ສiາລັບຕiາແໜງd່ ປະຕິບັພ S1P S 2P n ຫຼື = ສiາລັບຕiາແໜງບັພ d ) 2 1 ( S1P S2P n ຫຼື ) 2 1 d sin (n ຄື້ນນີ້ງ ການແຊກສອດທີ່ເກີດໃນເສັ້ນເຊືອກ ແລະ ໃນທໍƼ ສiາລັບປາຍເປƩດດeານດຽວ 2 n L ສiາລັບປາຍເປƩດ ຫຼື ປƨດສອງດeານ 4 n L ການລeຽວເບນ ເກີດຈາກການເຄື່ອນທີ່ຜdານຊdອງແຄບ ຫຼື ຊdອງຫວdາງຂອງສິ່ງກີດຂວາງ ໂດຍທີ່ຈະເກີດການດຽວເບນ ໄດeດີນັ້ນຊdອງຫວdາງຢyາຕeອງມີຄdານeອຍກວdາ ຫຼື ເທົƴາກັບຄວາມຍາວຄື້ນ ປະກົດການດອປເພີຮ໌ ເປƬນການຮັບຮƢeຄວາມຖີ່ທີ່ປyຽນໄປເມື່ອມີການເຄືີອນທີ່ຂອງແຫຼdງກiາເນດີສຽງ ແລະ ຜƢeສັງເກດ S M S M L L f v v v v f ຄື້ນກະແທກ ເກີດຈາກແຫຼdງກiາເນີດເຄື່ອນທີ່ໄວກວdາຄວາມໄວຂອງຄື້ນໃນຕົວກາງເຮັດໃຫມີພະລັງງານສ e Ƣງ v M v S M 1 sin

152 ບດົ ເຝກƨ ຫດັທeາຍບົດ 1. ເມື່ອເຮົາກະທơdມນ injາເປƬນຈັງຫວະສະໝiNjາສະເໝີ 3ຄັ້ງ/ວິນາທີ ແລeວຈັບເວລາທີ່ຄື້ນລƢກທiາອິດເຄຶ່ອນທີ່ໄປ ກະທົບຂອບສະ ອີກດeານໜຶ່ງເຊີ່ງຢƢyຫdາງອອກໄປ 45 ແມັດ ພົບວdາໃຊເວລາ e 3 ວິນາທີຄວາມຍາວຄື້ນ ຜິວນinjາມີຄdາຈັກແມັດ 2. ຄືນຜິວນinjາມີອັດຕາຄວາມໄວ 20 ຊັງຕີແມັດ/ວິນາທີ ກະຈາຍອອກຈາກແຫຼdງກํາເນດີ ຄື້ນເຊີ່ງມຄີວາມຖີ່ 5 ເຮີສ ການກະເພື່ອມຂອງຜິວນinjາທີ່ຢƢyຫdາງຈາກແຫຼdງກາເນີດ i 30 ຊັງຕີແມັດ ແລະ 48 ຊັງຕີແມັດ ຈະມເີຟສ ຕdາງກັນຈັກອງົສາ 3. ໝາກບານໜdວຍໜຶ່ງຕົກລົງນinjາ ແລະ ສັƴນຂຶ້ນລົງຫຼາຍຮອບ ເຮັດໃຫeເກີດຂຶ້ນຜິວນinj າແຜdອອກໄປເປƬນຮƢບ ວົງມົນ ເມື່ອເວລາຜdານໄປ 10 ວິນາທີຄື້ນນ້າํແຜdອອກໄປໄດeລັດສະໝີສƢງສơດປະມານ 20 ແມັດ ໂດຍມີ ໄລຍະຫdາງລະຫວdາງສັນຄື້ນທີ່ຕດິ ກັນເທົƴາກັບ 2 ແມັດ ຈາກຂໍມƽ Ƣນດັƴງກdາວ ໝາກບານສັƴນຂຶ້ນລົງດeວຍ ຄວາມທີ່ປະມານເທົƴາໃດ 4. ຊາຍຄົນໜຶ່ງຮeອງ ສຽງມີຄວາມຖີ່ 1,000ຄງັ້/ວິນາທີອອກໄປຍັງໜeາຜາເຊີ່ງຢƢyຫາງອອກໄ d ປ 300ແມັດ ປະກົດວdາເຂົາໄດeຍິນສຽງສະທອນກັບຫຼັງຈາກຮ e eອງແລeວ 4 ວນິາທີຈົƴງຫາຄວາມໄວສຽງແລະຄວາມຍາວ ຂຶ້ນສຽງ 5. ນ inj າເລິກມີດດັ ຊະນີຫັກເຫ 0.5 ເມື່ອທຽບກັບນํ້າຕື້ນ ຈơດ A ຢƢyໃນນinjາຕື້ນຫdາງຈາກບໍລິເວນນinjາເລິກ 9 ຊັງຕີ ແມັດ ຈơດ B ຢƢyໃນນinjາເລິກຫdາງຈາກບໍລິເວນນinjາຕື້ນ 18 ຊັງຕແີມັດ ໂດຍແນວ AB ຕັ້ງສາກກັບແນວແບdງ ເຂດນ injາເລິກແລະນinjາຕື້ນ ມີຄວາມຍາວຄື້ນ 3 ຊັງຕີແມັດ ຈົƴງຫາວdາ (a) ຈiານວນລƢກຄື້ນຈາກ A ເຖິງ B ເປƬນເທົƴາໃດ (b) ຖeາຈơດ C ຢƢyເທິງແນວແບງເຂດທີ່ຫ d dາງຈາກ A 15 ຊັງຕແິມັດ ຄື້ນຈາກນํ້າຕື້ນ A ຈະຜdານໄປຍັງນinj າ ເລິກໃນແນວ AC ໄດeຫຼືບໍƼ ເພາະເຫດໃດ ? 6. ຄື້ນນinjາເຄື່ອນທີ່ຈາກນinjາຕື່ນໄປຍັງນinjາເລິກຖeາມơມຕກົ ກະທົບແລະມơມຮັກເທເທົƴາກັບ 30° ແລະ 45° ຕາມ ລiາດັບ ແລະ ຄວາມຍາວຄື້ນໃນນinjາຕື້ນເທົƴາກັບ 2 ຊັງຕີແມັດ ຄວາມຍາວຄື້ນໃນນinj າເລກິ ເປƬນຈັກຊັງຕີແມັດ 7. ຖeາຄື້ນນinjາເຄື່ອນທີ່ຜdານຈາກນ injາເລີກໄປຍັງເຂດນinjາຕື້ນ ແລeວເຮດັ ໃຫeຄວາມຍາວຂຶ້ນຫຼຸດລົງເຄິ່ງ ຈົƴງຫາອັດຕາ ສdວນຄວາມໄວຂອງຄື້ນໃນນinjາເລີກ ກັບຄວາມໄວຂອງຄື້ນໃນນinjາຕື້ນ 8. ແຫຼdງກiາເນີດຄື້ນອາພັນສອງແຫຼງຫd dາງກັນ 6 ຊັງຕີແມັດ ເຮັດໃຫeເກີດຄື້ນຜິວນinjາທີ່ມີຄວາມຖີ່ເທົƴາກັນ ແລະ ຄວາມຍາວຄືນ 2 ຊັງຕີແມັດຈົວຫາວ ƴ າເສັ້ນກົງທີ່ເຊື່ອມລະຫວ d າງແຫຼ d dງກາi ເນີດທງັສອງຄື້ນລວມທີ່ເກີດຈາກ ການແຊກສອດມີປະຕິບັພຈັກຕiາແໜdງ

153 9. S1 ແລະ S2 ເປƬນແຫຼdງກiາເນີດອາພັຍສອງແຫຼdງມໄີລຍະ S1P= 12 ຊັງຕີແມັດ S2P = 18 ຊັງຕີແມັດ ໂດຍຈơດ P ຢƢyເທິງເສັ້ນບັພເສ້ນັທີ2 ຖeາຄວາມຖ່ຂີ ອງຄື້ນເທົາກັບ 10 ເຮີສ ຈົ ƴ ƴງຫາຄວາມໄວຂອງຄື້ນ ? 10. ຖeາເສັ້ນເຊືອກຍາວ 90 ຊັງຕີແມັດ ເປƬນຄື້ນນ້ງິໃນເສັ້ນເຊືອກທີ່ມີປາຍທັງສອງຍືດແໜeນໄວe ແລະ ຄວາມ ໄວຄື້ນໃນເສ້ນັ ເຊືອກ ຂະນະນັ້ນເທົƴາກັບ 2.4 × 10ଶ ແມັດ/ວິນາທີ ຈົƴງຫາຄວາມຖີ່ຂອງຄື້ນ 11. ໃນການທົດລອງຂອງຄືນນ້ງີເທິງເສັນເຊືອກ ຖeາຄື້ນໃນເສ້ນັ ເຊືອກມີຄວາມຖ່ີ720 ເຮີສ ແລະ ຄວາມໄວ 360 ແມັດ/ວິນາທີ ຕํາແໜdງທບີ່ ັພທີ່ຢƢyຕິດກັນຫdາງກັນຈັກແມດັ 12. ຖeາໃຫeຄື້ນນinjາເຄື່ອນທີ່ຜdານຊdອງເປƩດທີ່ມີຄວາມກວາງ 2.2 ຊັງຕີແມັດ ຄື້ນທີ່ສະແດງການລ e eຽວເບນ ໄດeຊັດ ເຈນທີ່ສơດຈະຕeອງມີຄວາມຍາວຄື້ນເທົƴາໃດ 13. ວາງລiາໂພງຕດິ ກັບໄປຂeາງໜຶ່ງຂອງຫຼອດເຣໂຊແນນຊ ເລື່ອນລƢກສƢບອອກຊeາໆ ຈົນໄດeຍິນສຽງດັງເພີ່ມຂຶ້ນ ຫຼາຍທີ່ສơດຄັ້ງທາອິດທີ່ໄລຍະຫ i dາງຈາກປາຍຫຼອດ 3.3 ແມັດ ຄວາມໄວສຽງໃນອາກາດມີຄdາ 330 ແມັດ/ ວິນາທີ ຈົƴງຫາຄວາມຖ່ຂີ ອງສຽງຈາກລiາໂພງ 14. ເສັ້ນລວດຍາວ 2 ແມັດ ແຂວນດeວຍມວນ 5 kg ດັƴງຮƢບທີ 8.23 ຈົƴວຫາ (a) ມdວນຕໍƼໜວຍຄວາມຍາວ d (b) ເມື່ອເສັ້ນເຊືອກສັƴນດeວຍຄວາມຖ່ີ150 Hz ແລະ ເກີດຄື້ນນິ້ງ 6ລƢກ (c) ຈiານວນລƢກ ຖeາປyຽນມວນ ເປƬນ 45 kg (d) ຈiານວນລƢກ ຖeາປyຽນມວນເປƬນ 10 kg 15. ຈົƴງຫາຄວາມຍາວຄື້ນສຽງຂອງຜƢeຟƬງ ເມື່ອ (a) ຈາກຮƢບທີ 8.24(a) ຜƢeຟƬງຢƢyເທິງລົດແລdນດeວຍຄວາມໄວ 30 m/s ເຂົ້າຫາແຫຼງກd iາເນີດສຽງທີ່ຢơດນິ້ງ ແລະ ສົƴງສຽງດeວຍຄວາມຖ່ີ400 Hz ຖeາອັດຕາຄວາມໄວ ສຽງໃນອາກາດເປƬນ 350 m/s (b) ຈາກຮƢບທີ 8.24(b) ລົດແລdນດeວຍຄວາມໄວ 30m/s ອອກຈາກຜƢe ຟƬງທີ່ຢơດນີ້ງ ຖeາລົດສົƴງສຽງດeວຍຄວາມຖ່ີ400Hz ແລະອດັ ຕາຄວາມໄວຂອງສຽງໃນອາກາດເປƬນ350 m/s 16. ເຄື່ອງບິນຄວາມໄວເໜືອສຽງບນິ ໃນແນວລະດບັ ຜdານເໜືອຫົວຊາຍຄົນໜື່ງ ເມື່ອເຂົາໄດeຍິນສຽງຂອງຄື້ນ ກະແທກ ເຂົາຈະແນມເຫັນຕົວເຄື່ອງບິນມີມơມເຫງຍີຈາກພື້ນດິນ 30° ເຄື່ອງບິນມີຄວາມໄວເທົƴາໄດໃນ ໜdວຍແມັດ/ວິນາທີ ຖeາອັດຕາຄວາມໄວສຽງໃນອາກາດເປƬນ 350 ແມັດ/ວິນາທີ

154

155