101 ปี หลวงปู่ดู่

๕๗

วธิ คี ลายกลมุ

ความกลุมเปนบอเกิดของความเครียด ความเครียด
กเ็ ปน ทม่ี าของความกลมุ เชน กนั

หลายคนคงเห็นดวยกับขาพเจาวา เมืองไทยนี้ดีกวา
เมอื งฝรงั่ เวลาทเ่ี รามเี รอื่ งกลมุ อกกลมุ ใจ ในตา งประเทศ สง่ิ ที่
นิยมกันมากคือ ไปหาหมอรักษาโรคจิต กลุมใจทีก็ไปเอากลุม
ออกโดยนง่ั ระบายความทกุ ข ระบายปญ หาใหจ ติ แพทยฟ ง เสรจ็
แลว จา ยเงนิ ใหห มอเปน คา นง่ั ฟง เฮอ ! คนเรานก่ี แ็ ปลกดนี ะ เอา
กลมุ ออกอยา งเดยี วไมพ อ เงนิ ในกระเปา ออกไปดว ย

เทา ทสี่ งั เกตดู ฝรง่ั ไปหาจติ แพทยก นั เปน เรอ่ื งปกติ แต
ระยะหลังในเมืองไทยเรา คนไขโรคจิตนับวันจะมีมากข้ึนทุกที
คนไทยไมน ยิ มไปหาจติ แพทยเ หมอื นฝรงั่ แตจ ะไปหาจติ แพทย
กต็ อ เมอ่ื ทนไมไ หวแลว จรงิ ๆ คอื ใกลจ ะบา แลว นน่ั เอง คนไทย
โชคดกี วา ฝรงั่ ตรงทม่ี วี ดั แทนคลนี คิ จติ แพทย มพี ระนล่ี ะ ดกี วา ดว ย
เพราะไมต อ งเสยี ตงั ค แถมไปหาหลวงพอ ไดท ำบญุ ไดฟ ง ธรรมะ
จากทา น กลางวนั ยงั ไดท านอาหารบฟุ เฟต ห ลงั จากหลวงพอ ฉนั
เสรจ็ บางครงั้ สมยั ทขี่ า พเจา ยงั เรยี นหนงั สอื อยู หากเดนิ ทางมา

101

ถงึ วดั ตอนเยน็ ทา นยงั มขี นมฝอยทอง ทองหยบิ ทองหยอด ผลไม
ประเภทสม กลว ย บางทโี ชคดกี ม็ แี อปเปล ใหไ ดท านอม่ิ ทอ งดว ย

มเี รอื่ งเลา วา มโี ยมคนหนงึ่ เกดิ กลมุ อกกลมุ ใจในชวี ติ ท่ี
แสนสับสน วุนวายของตนโดยไมรูวาจะแกไขอยางไร จึงไดไป
กราบขอใหห ลวงพอ ทา นพทุ ธทาสชว ยคลายทกุ ขใ ห

หลวงพอ ถามวา “มนั กลมุ มากหรอื โยม”
“มากครบั ทา น สมองแทบจะระเบดิ เลย แนน อยใู นอก
ไปหมด”
“เอางี้ โยมออกไปยนื ทกี่ ลางแจง สดู ลมหายใจเขา
ปอดแรงๆ สามครงั้ แลว ตะโกนใหด งั ทส่ี ดุ วา กกู ลมุ จรงิ โวย
กกู ลมุ จรงิ โวย กกู ลมุ จรงิ โวย ”
โยมผนู น้ั ออกไปทำตามทหี่ ลวงพอ แนะนำแลว กลบั เขา
มาหาทา นดว ยใบหนา ทผ่ี อ นคลาย
“เปน ไง” หลวงพอ ถาม
“รสู กึ สบายขน้ึ แลว ครบั ” เขาตอบ
“เออ เอากลมุ ออกแลว นี่” ทา นกลา วยม้ิ ๆ แลว ไม
พดู อะไรอกี
ขา พเจา เคยเหน็ คนทไี่ ปหาหลวงพอ ดหู ลายรายมคี วาม
กลุม มีความเครียด เสร็จแลวเมื่อมาถึงวัด นั่งอยูตอหนาทาน
หลายคนเลา ใหข า พเจา ฟง วา ไมร วู า ไอเ จา ตวั กลมุ ตวั เครยี ดมนั

102

พากนั หายไปไหนหมด มแี ตค วามเบาสบายกาย สบายใจ อยาก
อยตู รงหนา หลวงพอ นาน ๆ บางคนขอเพยี งไดน ง่ั เฉย ๆ กม็ ี

ทุกวันนี้หลวงพอจากพวกเราไปแลว แตเปนการจาก
เพยี งรปู กาย ธรรมทที่ า นเคยสอนไวม ไิ ดส ญู หายไปดว ยเลย หาก
เรามีความกลุมอกกลุมใจไมวาเร่ืองใด โดยเฉพาะเรื่องปญหา
เศรษฐกจิ ยคุ ปจ จบุ นั ปญ หาเรอื่ งสขุ ภาพ ปญ หาเรอ่ื งครอบครวั
ปญ หาเรอ่ื งงาน ปญ หาอะไรกแ็ ลว แต

ขา พเจา ขอแนะนำวธิ คี ลายเครยี ดทดี่ ที ส่ี ดุ วธิ หี นง่ึ คอื ให
หามมุ สงบในบา นของทา นหรอื จะเปน หอ งพระกย็ ง่ิ ดี ขอใหท า น
นงั่ ทหี่ นา พระพทุ ธรปู หรอื รปู หลวงพอ ดู จะลมื ตาหลบั ตากต็ าม
แตอ ธั ยาศยั ครบั สดู ลมหายใจลกึ ๆ พอสบายดแี ลว กพ็ ดู ระบาย
ความในใจใหท า นฟง ความกลมุ ความเครยี ดจะลดลงได

เหมือนคนที่ทานอาหารมากเกินไปจนมีแกสอยูเต็ม
ทอ ง อดึ อดั ไปหมด หากไดด ม่ื น้ำขงิ รอ นหรอื ทานยาขบั ลมเสยี
บา งคงจะดี เมอ่ื กายสบายใจสบาย สมองกจ็ ะปลอดโปรง แจม ใส
สบายกายสบายใจ และสามารถมองเหน็ หนทางแกไ ขปญ หาได
ดีขึ้น

เราเคยรสู กึ อยา งนก้ี นั บา งไหม ถา ถามขา พเจา กต็ อ ง
ขอตอบอยา งมนั่ ใจวา

“เคยครับ”

103

ขา พเจา เชอื่ วา หลวงพอ ทา นเมตตาคอยเปน กำลงั ใจและ
ใหค วามชว ยเหลอื เราเสมอ ขอใหเ ราตง้ั ใจแกป ญ หาดว ยสจุ รติ วธิ ี

ไมมีปญหาใดในโลก ท่ีมนุษยกอขึ้นแลวมนุษยจะไม
สามารถแกไ ขได ขา พเจา เชอื่ อยา งนจ้ี รงิ ๆ

104

๕๘

อะไรได อะไรเสยี

คงไมม ใี ครปฏเิ สธไดว า ในชวี ติ คนเรานน้ั ตอ งประสบ
ความสญู เสยี ทกุ คน บางคนสญู เสยี คนรกั พอ แม ลกู เมยี ญาติ
เพอ่ื น อนั เปน เหตแุ หง ความกระทบกระเทอื นทางจติ ใจทสี่ ำคญั
ยงิ่ การสญู เสยี เงนิ ทอง ขา วของ ทรพั ยส มบตั ิ กเ็ ปน ตน เหตหุ นงึ่
ของความทกุ ขโ ทมนสั อนั ใหญห ลวงของอกี หลายๆ คน ของทเ่ี คย
มเี คยได กลบั เปน ของทไี่ มม ไี มไ ด คนทเี่ คยรกั ตอ งพลดั พรากจาก
ไกลกัน การคาท่ีเคยมีกำไรกลับกลายเปนขาดทุนเสียหาย
จนทำใจใหย อมรบั ไดย าก

หากยงั จำกนั ได พระราชดำรสั ของพระบาทสมเดจ็ พระ
เจา อยหู วั ทพ่ี ระราชทานเนอ่ื งในโอกาสวนั เฉลมิ พระชนมพรรษา
เมอื่ ป ๒๕๓๔ มคี วามตอนหนงึ่ วา

“การขาดทุนของเรา เปนการไดกำไรของเรา (Our
loss is our gain.)” ซงึ่ ทา นไดอ ธบิ ายวา “ถา เราทำอะไรทเ่ี ปน
การกระทำ แลว เรากเ็ สยี แตใ นทส่ี ดุ กไ็ อท เี่ ราเสยี นนั้ มนั เปน
การไดเ พราะวา ทางออ มได”

105

เปน พระราชดำรสั ทมี่ คี วามไพเราะ ลกึ ซง้ึ กนิ ใจยง่ิ นกั
สำหรับนักปฏิบัติแลว ถาเราพรอมท่ีจะเรียนรู ทุกสิ่ง
ทกุ อยา งทผ่ี า นเขา มาในชวี ติ กจ็ ะเปน ครขู องเราไมว า จะเปน การ
กระทำทถี่ กู ตอ ง หรอื การกระทำทผี่ ดิ พลาด สงิ่ ทไ่ี ดม า สง่ิ ทเี่ สยี
ไปความทรงจำอนั สวยงามหรอื ไมง าม สงิ่ ทย่ี งั มชี วี ติ อยหู รอื สน้ิ
ไปแลว กต็ าม
เสยี งของหลวงพอ แวว มาในความคดิ คำนงึ ของขา พเจา
ทนั ที “ถกู เปน ครู ผดิ กเ็ ปน คร”ู แตผ ดิ เปน ครทู ดี่ กี วา เพราะทำให
เราไมป ระมาทใหผ ดิ วนั นี้ เปน ถกู ของวนั หนา ใหส ง่ิ ทเ่ี สยี ไป คอื
สงิ่ ทไี่ ดม า อยา งทใี่ นหลวงทา น...ไดม อบไวใ หพ วกเรา

*จากพระราชดำรสั ทพ่ี ระราชทานแกค ณะบคุ คลตา ง ๆ ทเี่ ขา เฝา ฯ ถวายพระพรชยั
มงคลในโอกาสวนั เฉลมิ พระชนมพรรษา ณ ศาลาดสุ ติ าลยั ๔ ธนั วาคม ๒๕๓๔

106

๕๙

ความสำเรจ็

“...เมอื่ ประสบความสำเรจ็ สงิ่ แรกกค็ อื ดใี จจนลมื ตวั
และโงล งในบางอยา ง สำหรบั จะประมาท หรอื สะเพรา ในอนาคต
ความสำเร็จ เปนครูที่ดีนอยกวา ความไมสำเร็จ แตมีเสนห
จนคนทั่วไปเกลียดความไมสำเร็จ เม่ือไมประสบความสำเร็จ
เราจะไดอ ะไรท่มี ีคามากกวา เมอื่ ประสบความสำเรจ็ ไปเสียอกี
แตคนทั่วไปมองในแงลบ เห็นเปนความเสียหาย และเกิดทุกข
ใหมเ พมิ่ ขน้ึ อกี เปน โชครา ยไปเสยี โนน

ถา ตอ นรบั ความไมส ำเรจ็ อยา งถกู ตอ ง มนั จะมอบความ
รทู จี่ ะทำใหป ระสบความสำเรจ็ ถงึ ทส่ี ดุ ในกาลขา งหนา จนกลาย
เปน ผทู ำอะไร สำเรจ็ ไปหมด...”

สว นหนง่ึ ของขอ เขยี นปชู นยี บคุ คล “ทา นพทุ ธทาส” ซงึ่
แสดงไวใ นหอ งนทิ รรศการเกยี่ วกบั “ชวี ติ ผลงานทา นพทุ ธทาส”
ณ อาคารคณะธรรมทาน ทตี่ งั้ อยหู นา ประตดู า นทศิ ใตข องวดั ธาร
นำ้ ไหล หรอื เปน ทร่ี จู กั มกั คนุ ในนาม “สวนโมกขพลาราม” แหง
ตำบลพมุ เรยี ง อำเภอไชยา จงั หวดั สรุ าษฎรธ านี

107

มพี ระสตู รทพี่ ระพทุ ธเจา แสดงแกอ นาถบณิ ฑกิ เศรษฐี
ในเรอ่ื งความปรารถนาของมนษุ ยท จี่ ะทำใหส ำเรจ็ สมหวงั ไดย าก
๔ ประการ คอื

ขอใหส มบตั จิ งเกดิ มแี กเ ราในทางทช่ี อบ
ขอยศจงมแี กเ ราและญาตพิ นี่ อ ง
ขอใหเ ราเปน ผมู อี ายยุ นื นาน
เมอ่ื ตายจากโลกนไ้ี ป ขอใหเ ราไดไ ปเกดิ ในสวรรค
ความปรารถนาทงั้ ๔ ขอ ทกี่ ลา วมานี้ จะสมหวงั ไดม ใิ ช
ดว ยเหตเุ พยี งปรารถนาออ นวอนมไิ ดท ำอะไรเลยหรอื ทำอะไรท่ี
ไมต รงเหตุ ผลยอ มไมบ งั เกดิ ความสำเรจ็ ในชวี ติ ยอ มเกดิ จาก
การวางแผนทด่ี ี มใิ ชท ำเหตเุ พยี งเลก็ นอ ยแตห วงั ผลไวส วยหรู
ถา เขา ใจวา ไมม อี ะไรทมี่ คี า แลว ไดม างา ย ๆ กจ็ ะไมห มด
กำลงั ใจ อยากไดผ ลอยา งไร ควรสรา งเหตใุ หเ กดิ ผลอยา งนนั้ ดว ย
ความอตุ สาหะ พยายามอยา งเตม็ ท่ี
ในโลกน.ี้ ..ไมม อี ะไรฟรคี รบั !

108

๖๐

อารมณข นั ของหลวงพอ

ญาตโิ ยมคณะหนงึ่ เปน กลมุ ทช่ี อบแสวงหาพระ หาเจา
หลวงปู หลวงพอ องคไ หนทว่ี า ดงั วา ดี มคี นขนึ้ กนั มาก โยมคณะน้ี
จะพากนั ไปกราบไหว ไปทำบญุ กนั และกเ็ ปน ธรรมดา ทหี่ ลาย
คนทน่ี บั ถอื หลวงพอ ดู ในฐานะทเ่ี ปน เกจอิ าจารยด งั คดิ วา ทา น
คงใหห วยเบอรเ หมอื นอยา งอาจารยบ างองค

เมอ่ื สบโอกาส โยมคนหนงึ่ กเ็ ขา มากราบเรยี นขอหวย
จากหลวงพอ ในวันน้ันเผอิญขาพเจาไดมีโอกาสมา กราบ
นมสั การหลวงพอ อยดู ว ย หลวงพอ มองหนา โยมคนนนั้ พรอ มกบั
ชมี้ อื ไปทป่ี ฏทิ นิ รายเดอื นทม่ี รี ปู ในหลวงแบบทธ่ี นาคารทง้ั หลาย
ชอบแจก ซงึ่ ตดิ อยขู า งฝาทด่ี า นหลงั ทา น แลว ทา นกว็ า

“นนั่ แหละ แกไปสลบั เลขเอาเอง มเี ลขรางวลั ครบ
ทกุ ตวั ขา ใหต งั้ แตร างวลั ทหี่ นง่ึ ยนั เลขทา ยสองตวั เลย ถา
ไมถ กู ใหม าดา ขา ได”

ขาพเจาขำจนแทบกล้ิง แตโยมที่ขอหวยจากหลวงพอ
คงขำไมอ อกและคงเขด็ ไมก ลา ขอหวยจากหลวงพอ ไปอกี นาน

109

หลงั จากทโี่ ยมคนนนั้ กลบั ไปแลว หลวงพอ ไดใ หโ อวาท
กบั ศษิ ยท เ่ี หลอื และขา พเจา วา

“คนเรานกี่ แ็ ปลก ใหธ รรมะของดไี มเ อา จะเอาแต
หวยเบอร...”

110

๖๑

ของหายาก

เมอื่ วนั ท่ี ๘ พฤศจกิ ายน พ.ศ. ๒๕๓๐ มเี รอ่ื งประทบั ใจ
ทขี่ า พเจา ตอ งบนั ทกึ ไวเ รอ่ื งหนงึ่ คอื วนั ทข่ี า พเจา ไดร บั ตะกรดุ ของ
หลวงพอ หรอื ทเ่ี รยี กกนั ในหมลู กู ศษิ ยข องทา นวา “ตะกรดุ มหา
จกั รพรรด”ิ์ เรอ่ื งมอี ยวู า

วนั นนั้ มคี นมากราบนมสั การหลวงพอ จำนวนมาก หลงั
จากทข่ี า พเจา ไดก ราบหลวงพอ และขอโอกาสหลกี มานงั่ ภาวนาท่ี
หอสวดมนต สกั ครใู หญก อ นทจ่ี ะเลกิ ภาวนา จๆู กม็ นี มิ ติ เปน
องคหลวงพอดูลอยเดน พรอมรัศมีกายสวางไสวอยูเบ้ืองหนา
ขา พเจา และมเี สยี งทา นบอกขา พเจา วา “ขา ใหแ ก”

ในขณะนั้นขาพเจาไมไดนึกแปลความหมายนิมิตเปน
อน่ื ใด เขา ใจเพยี งวา ทา นคงใหธ รรมะกบั เราขา พเจา บงั เกดิ ความ
ปต มิ าก หลงั จากเลกิ ภาวนาแลว ขา พเจา ไดเ ดนิ ไปหลงั วดั เพอื่ ไป
นมสั การหลวงนา สายหยดุ ระหวา งทางผา นกฏุ ขิ องหลวงพอี่ งค
หนงึ่ เปน พระภกิ ษทุ ขี่ า พเจา เคยเหน็ ทา นอยทู วี่ ดั สะแกหลายป แต
ไมเคยไดสนทนาอะไรเปนกิจจะลักษณะกับทานมากอนเลย
ประการหนง่ึ และไมเ คยเอย ปากขออะไรจากทา นอกี ประการหนงึ่

111

แตว นั นน้ั นบั เปน เหตกุ ารณป ระหลาดอศั จรรยส ำหรบั
ขา พเจา ทหี่ ลวงพเี่ กดิ นกึ เมตตาขา พเจา อยา งกะทนั หนั ทา นบอก
ขาพเจาวา...เด๋ียวกอน จากนั้นทานกลับเขาไปในกุฏิช่ัวอึดใจ
ทา นออกมาพรอ มกบั พระผงแบบหยดน้ำรปู พระพทุ ธเจา และรปู
หลวงพอ ดู ๒-๓ องค และตะกรดุ ขนาดเลก็ กระทดั รดั ของหลวง
พอ ยน่ื ใหข า พเจา และบอกวา “ของหลวงปู เกบ็ เอาไวใ ช”

เปนท่ีแปลกใจยิ่งสำหรับขาพเจาที่เหตุการณเกิดข้ึน
ภายหลงั จากทข่ี า พเจา ไดน มิ ติ วา ไดร บั "อะไร" จากหลวงพอ เมอ่ื
หา นาทที ผี่ า นมา

ขา พเจา ไดม าเรยี นเรอื่ งนถ้ี วายใหห ลวงพอ ฟง
ทา นยงั ไดใ หโ อวาทขา พเจา อกี วา ...
“...ที่วา ขาใหแกน้ัน ขาใหพุทธัง ธัมมัง สังฆัง
เครอ่ื งรางของขลงั ภายนอกนนั้ หาไมย าก พระพทุ ธงั ธมั มงั
สงั ฆงั หายากกวา แกไปตรองดใู หด เี ถอะ”

112

๖๒

คนหายาก

ในพระพทุ ธศาสนาไดพ ดู ถงึ บคุ คลหาไดย ากในโลกนม้ี ี ๒
ประเภทคอื บพุ การี และบคุ คลผมู กี ตญั กู ตเวที

บพุ การี หมายถงึ บคุ คลผทู ำอปุ การะกอ นหรอื คอื ผมู พี ระ
คณุ นน่ั เอง ไดแ ก พระพทุ ธเจา ครอู าจารย มารดาบดิ า และพระ
มหากษตั รยิ ท ที่ รงทศพธิ ราชธรรม ในทนี่ จ้ี ะขอพดู ถงึ พอ แมข อง
เรา

ในมงคลสตู รไดก ลา วไวต อนหนงึ่ วา มาตาปต อุ ปุ ฏ ฐานงั
เอตมั มงั คะละมตุ ตะมงั การบำรงุ มารดาและบดิ าเปน มงคลสงู สดุ
ในชวี ติ อยา งหนงึ่

มผี กู ลา ววา “วนั แม” สำหรบั ลกู หลาย ๆ คนมวี นั เดยี ว
ในหนงึ่ ป แตส ำหรบั แมแ ลว “วนั ลกู ” มอี ยทู กุ วนั

ความขอ นเี้ ปน จรงิ อยา งทไ่ี มม ใี ครอาจปฏเิ สธได โดยทวั่
ไปแลว ความรกั ทแี่ มม ตี อ ลกู นนั้ ยอ มมมี ากกวา ความรกั ทลี่ กู มี
ตอ แม ในบทสวดเทวตาทสิ สทกั ขณิ านโุ มทนาไดก ลา วเปรยี บไว
วา “...มาตาปตุ ตงั วะ โอระสงั เทวะตานกุ มั ปโ ต...”

113

คำแปลตอนหนงึ่ ของบทสวดมคี วามวา
“...บณั ฑติ ชาตอิ ยใู นสถานทใี่ ด พงึ เชญิ ทา นทม่ี ศี ลี สำรวม
ระวงั ประพฤตพิ รหมจรรยใ นทน่ี น้ั เทวดาเหลา ใดมใี นทนี่ น้ั ควร
อุทิศทักษิณาทานเพ่ือทานเหลาน้ันดวย เทวดาที่ไดบูชาแลว
นับถือแลว ทานยอมบูชาบาง ยอมนับถือบาง ทานยอม
อนุเคราะหเขาประหนึ่ง มารดาอนุเคราะหบุตรผูเกิดจากอก
ผทู ไ่ี ดอ าศยั เทวดาอนเุ คราะหแ ลว ยอ มมแี ตค วามเจรญิ ทกุ เมอื่ ”
มารดาบดิ าเปน พระพรหมของลกู เปน ครอู าจารยค นแรก
ของลูก และเปนเทวดาองคแรกของลูก จึงเปนผูควรรับการ
สกั การะบชู าจากลกู
พระพทุ ธเจา ไดส อนไวใ น “มาตาปต คุ ณุ สตู ร” วา
บตุ รไมอ าจตอบแทนคณุ แกม ารดาบดิ านนั้ ใหส น้ิ สดุ ได
โดยประการใด ๆ ดว ยอปุ การะอนั เปน โลกยี ะ แมจ ะทำใหท า น
ทงั้ สองนงั่ อยบู นบา ขวา บนบา ซา ยของลกู ลกู ปรนนบิ ตั ดิ แู ลทา น
ตลอดหนงึ่ รอ ยป กไ็ มส ามารถตอบแทนบญุ คณุ ทา นได
สว นบตุ รคนใดทำใหม ารดาบดิ าผไู มม ศี รทั ธาใหต งั้ อยใู น
ศรทั ธา ทำใหม ารดาบดิ าผไู มม ศี ลี ใหต งั้ อยใู นศลี ทำใหม ารดา
บดิ าผมู คี วามตระหนถ่ี เี่ หนยี วใหต งั้ อยใู นจาคะ ทำใหม ารดาบดิ า
ผมู คี วามหลงใหต ง้ั อยใู นปญ ญาสมั มาทฏิ ฐิ บตุ รนน้ั จงึ จะไดช อื่ วา
ไดท ำการตอบแทนบญุ คณุ ของมารดาบดิ าอยา งเตม็ ท่ี

114

ลูกที่ไมมีความฉลาดยอมไมเห็นคุณคาความรักของพอ
แมที่มีตอลูก ลูกท่ีมีความฉลาดยอมเห็นคุณคาของส่ิงเหลาน้ี
ตงั้ แตพ อ แมย งั มชี วี ติ อยู

วนั น.ี้ ..เราไดท ำสงิ่ ดี ๆ ใหพ อ กบั แม. ..แลว หรอื ยงั

115

๖๓

ดว ยรกั จากศษิ ย

...หลวงพอครับ ถาหากหมุนเข็มนาฬิกาใหเดินยอน
กลบั ได ผมขอหมนุ กลบั ไปเปน ป พ.ศ. ๒๕๒๕ ปท พี่ วกเราได
เรม่ิ มากราบหลวงพอ รอยยม้ิ และภาพอากปั กริ ยิ าของหลวงพอ
เมอ่ื คราวทส่ี อนพวกเรา หลวงพอ หวั เราะและเอามอื ตบทหี่ นา ตกั
พวกเรายงั จำไดด ี พวกเรายงั จำได และจะพยายามทำตามทห่ี ลวง
พอ สอน ไมใ หถ อยหลงั ไมใ หห ลวงพอ ตอ งผดิ หวงั ครบั

...หลวงพอ ขา หลวงพอ เคยบอกวา ปฏบิ ตั มิ ากๆ เถอะ
จะดี สมบตั นิ อกกายไมจ รี งั กนิ เขา ไปเดยี๋ วกข็ อ้ี อกมา เสอ้ื ผา
สวย ๆ หามาแตง เดยี๋ วกต็ อ งทงิ้ เงนิ ตอนตายญาตเิ อาใสป าก
สปั เหรอ กเ็ อาไปซอ้ื เหลา เสอื้ ผา กถ็ อดออก เหลอื แตต วั เปลา ให
เขาเอาไปเผา ...ทแ่ี ทเ ราไมม อี ะไรสกั อยา ง

...หลวงพอ เจา คะ หนรู ตู วั ดวี า ใจตวั เองถา เผลอ มนั กจ็ ะ
ลงตำ่ อยรู ่ำไปถา ไมม หี ลวงพอ คอยเปน กำลงั ใจ ขอหลวงพอ อยู
เปน กำลงั ใจใหห นตู ลอดไปนะคะ

...หลวงปูครับ ไดเจอะเจอหลวงปูในชีวิตน้ีผมถือเปน

116

บญุ หลาย พระทา นวา ปชู า จะ ปชู นยี านงั เอตมั มงั คะละมตุ ตะมงั
การบชู าบคุ คลทคี่ วรบชู า เปน มงคลสงู สดุ ของชวี ติ

...ไดม าเจอหลวงปู ผมถอื วา ไมเ สยี ชาตเิ กดิ แลว ครบั
หลวงพอครับ...ใครจะคิดวาหลวงพอดูกับหลวงปูทวด
เปน องคเ ดยี วกนั หรอื ไม ผมไมส นใจหรอกครบั
หากหลวงพอ เปน หลวงปทู วดจรงิ ๆ ผมถอื วา พวกเรา
โชคดที สี่ ดุ ครบั ความทห่ี ลวงพอ ...เปน หลวงพอ ดเู ปน หลวงพอ
ด.ู ..อยา งเดยี ว กท็ ำใหผ มรกั และเคารพหลวงพอ จนเตม็ ลน หวั ใจ
ไมม อี ะไรจะทำใหเ ตม็ ไปกวา นอี้ กี แลว ครบั

117

๖๔

ดว ยรกั จากหลวงพอ

เมอ่ื ครงั้ ทห่ี ลวงพอ อาพาธในชว ง ๒ - ๓ ป กอ นทท่ี า น
จะจากพวกเราไป คุณธรรมอันโดดเดน คือความอดทนและ
ความเมตตาของทา นยง่ิ ชดั เจนในความรสู กึ ของขา พเจา

บอยครั้งที่ศิษยจอมข้ีแยอยางขาพเจา ไมสามารถท่ี
จะกลั้นนำ้ ตาไวไดในความคิดคำนึงวาไอความขี้เกียจ ความไม
เอาไหน ไมเ อาถา นของเรา ทำใหท า นตอ งทนนง่ั แบกธาตขุ นั ธ
ทเี่ จบ็ ปว ยสอนศษิ ยโ ง ๆ อยา งเรา ทงั้ อบรมกแ็ ลว พร่ำสอนกแ็ ลว
วา กลา วตกั เตอื นกแ็ ลว ศษิ ยจ อมขเี้ กยี จกย็ งั ไมส ามารถเอาตวั เอง
เปน ทพี่ ง่ึ ได

สรรี ะของหลวงพอ เปลย่ี นแปลง ผา ยผอมและซบู ซดี ลง
แตตรงกันขามกับกำลังใจของทานที่เออลนดวยความรักและ
หว งใยศษิ ยท ก่ี ลบั เพม่ิ ทวคี ณู ขน้ึ ในหวั ใจของทา น จนยากทศี่ ษิ ย
ทกุ ชวี ติ จะปฏเิ สธไดใ นความรกั และปรารถนาดขี องทา น

ในโลกของขา พเจา ความรกั ของหลวงพอ ยงิ่ ใหญอ ยา ง
ยง่ิ แตส ง่ิ ทส่ี ำคญั ยง่ิ กวา คอื ทา นสอนใหศ ษิ ยท ง้ั หลายรจู กั วธิ ที ่ี

118

จะหยบิ ยน่ื ความรกั ...ความปรารถนาด.ี ..ใหก บั คนรอบขา ง ดงั ที่
ทานไดปฏิบัติเปนแบบอยาง ไดอยางเหมาะสมและกลม
กลืน....อยางสม่ำเสมอและยาวนาน และยืนยันคำพูดของทาน
ที่วา...

““แกคดิ ถงึ ขา ขา กค็ ดิ ถงึ แก
แกไมค ดิ ถงึ ขา ขา กย็ งั คดิ ถงึ แก””

119

๖๕

จง้ิ จกทกั

พดู ถงึ เรอื่ งลางสงั หรณแ ลว คนโบราณเชอื่ ปรากฏการณ
ตา งๆ ทผ่ี ดิ ไปจากชวี ติ ประจำวนั อยา งเชน การเขมน ตา อาการ
กระตกุ ทเ่ี ปลอื กตา การจาม หรอื การทจี่ ง้ิ จกตกใส มงี หู รอื สตั ว
บางอยา งเขา บา นถอื เปน สง่ิ บอกเหตเุ ชน กนั คนสมยั กอ นเชอ่ื เรอื่ ง
จงิ้ จกทกั อยมู าก เวลาสงั่ สอนหรอื หา มปรามใครไมฟ ง แลว มกั พดู วา
แมจ ง้ิ จกทกั โบราณยงั เชอื่ คนทกั ทำไมไมเ ชอื่

หลวงพอ เคยบอกใหศ ษิ ยฟ ง วา ถา ขา ไปหาพวกแก ใหฟ ง
เสยี งจง้ิ จกใหด ี

มศี ษิ ยผ หู นงึ่ ถามวา ทำไมตอ งเปน จง้ิ จกคะ ทา นตอบวา
ลองนกึ ดวู า หากแกสวดมนตไ หวพ ระอยทู บี่ า น จๆู ขา กม็ า
ทบี่ า นแก จะเปน ยงั ไง
กช็ อ็ คซเิ จา คะ ศษิ ยต อบ
กน็ น่ั นะ ซิ หลวงพอ ตอบและยมิ้ เกลอ่ื นดว ยเมตตาเปน
บทสรปุ แทนคำตอบ
ผหู ลกั ผใู หญท ม่ี ปี ระสบการณผ า นรอ นผา นหนาว ทา นมกั
มคี วามปรารถนาดเี มอ่ื เหน็ ผนู อ ยจะคดิ จะพดู จะทำในสง่ิ ทไ่ี มค วร

120

ทา นจงึ เตอื นหรอื ปรามไวล ว งหนา เปน ทำนองกนั ไวด กี วา แก หลาย
คนทยี่ งั ไมม ปี ระสบการณท เ่ี กดิ ขน้ึ กบั ตนเอง บางครงั้ อาจไมแ นใ จ
วา เสยี งจงิ้ จกนใ้ี ชห ลวงพอ เตอื นหรอื ไม หากยงั มคี วามตง้ั ใจทจ่ี ะทำ
ดจี รงิ กจ็ ะพบวา หลวงพอ จะเตอื นผา นจง้ิ จกซำ้ แลว ซำ้ อกี จนผนู นั้ เกดิ
ความมนั่ ใจดว ยตนเอง มติ อ งไปซกั ถามผใู ด เสยี งจงิ้ จกมหี ลาย
ลกั ษณะแตกตา งกนั เชน เสยี งดงั ๆ สนั้ ๆ เสยี งพอใหไ ดย นิ ใหร ตู วั
หรอื เสยี งทกั ใหไ ดย นิ พรอ มกนั หลายคน ความหมายกแ็ ตกตา งกนั
ไป เชน เปน การดุ เปน การบอกกลา วหรอื เปน การเตอื นใหร ะวงั ตวั

เรอื่ งทขี่ า พเจา ประสบกบั ตวั เองคอื ครง้ั หนงึ่ ทข่ี า พเจา
ขบั รถยนตจ ะเดนิ ทางไปตา งจงั หวดั ขณะจะออกจากบา น กไ็ ดย นิ
เสยี งจงิ้ จกทกั และเหตกุ ารณใ นวนั นน้ั คอื มรี ถมอเตอรไ ซคม าเฉย่ี ว
ชนรถ เรอื่ งราวทศ่ี ษิ ยผ อู นื่ เลา ใหฟ ง กม็ ี เชน เกอื บทกุ ครง้ั ทส่ี วดมนต
หนา หง้ิ พระกอ นออกจากบา นไปทำงาน กจ็ ะไดย นิ เสยี งจงิ้ จกทกั
ออกมาจากหง้ิ พระ ซง่ึ ศษิ ยท า นนนั้ กร็ สู กึ อนุ ใจเหมอื นทา นรบั รดู ว ย
ทกุ ครง้ั ศษิ ยอ กี ทา นเลา วา ในยามคบั ขนั ของชวี ติ ครงั้ หนงึ่ ไดน กึ ถงึ
หลวงพอ และขอใหท า นชว ยเหลอื จากนนั้ เขากไ็ ดย นิ เสยี งจงิ้ จกทกั
โดยทบ่ี รเิ วณนน้ั ไมเ หน็ ตวั จงิ้ จกเลย สดุ ทา ยปญ หาและอปุ สรรคของ
เขากส็ ามารถผา นไปไดด ว ยดี หลวงพอ เคยฝากขอ คดิ แกข า พเจา
ในเรอื่ งนไ้ี วว า คนโบราณเขาวา หากจงิ้ จกทกั จะไปไหนมาไหน
กต็ อ งเตรยี มเครอ่ื งใหค รบ หากไมร บกอ็ าจตอ งสู แกวา จรงิ ไหม

จากนไี้ ป เราคงจะเงยี่ หฟู ง เสยี งจงิ้ จกทกั กนั มากขนึ้ แลว ละ
จ.ุ ..จ.ุ ..จ.ุ ..

121

๖๖

หลวงพอ กบั ศษิ ยใ หม

หลวงพอ ดู พรหมปญ โญ ทา นเปน พระทมี่ คี วามเมตตา
เปน หว งเปน ใยแกศ ษิ ยแ ละผทู ร่ี ะลกึ ถงึ ทา นทกุ คนอยา งทไ่ี มต อ ง
สงสยั มเี รอื่ งเลา มากมายเกย่ี วกบั ความรกั ความเมตตาอาทรของ
ทา นทม่ี ตี อ ศษิ ย หนงึ่ ในหลาย ๆ เหตกุ ารณน นั้ กค็ อื เรอื่ งของ
พระเพอ่ื นสหธรรมกิ ของขา พเจา

ในป พ.ศ. ๒๕๓๒ ระหวางชวงเทศกาลเขาพรรษา
พระนวกะจากวัดบวรนิเวศวิหาร จำนวน ๓ รูป ไดเดินทาง
จากกรงุ เทพฯ เพอ่ื มานมสั การหลวงพอ ดู ทวี่ ดั สะแก ทง้ั สามองค
ตา งมคี วามตงั้ ใจตรงกนั วา จะนำดอกไม ธปู เทยี น มาถวายตวั เปน
ศิษยของหลวงพอเพ่ือกราบนมัสการ และถวายตัวเปนศิษย
เพอื่ ขอเรยี นพระกรรมฐาน

ครนั้ กำหนดวนั ไดเ รยี บรอ ยตรงกนั ดแี ลว กอ็ อกเดนิ ทาง
โดยไมม โี อกาสไดก ราบเรยี นใหห ลวงพอ ทราบลว งหนา กอ น เมอ่ื
เดินทางมาถึงท่ีหมายคือวัดสะแกก็เปนชวงเวลาใกลเพลแลวที่
บรเิ วณปากทางเขา วดั ตา งองคต า งปรกึ ษาหารอื กนั วา จะไปกราบ
หลวงพอ กอ นดหี รอื จะแวะฉนั เพลกอ นดี ถา หากแวะฉนั เพลกอ น

122

กจ็ ะตดิ เวลาทหี่ ลวงพอ พกั หลงั เวลาเพล จะทำใหห ลวงพอ มเี วลา
พักผอนนอยลง ตองเสียเวลามานั่งรับแขก แตหากไปกราบ
นมสั การทา นเลย ทงั้ สามองคต า งกม็ กี งั วลวา แลว จะไดฉ นั เพลกนั
หรอื ไม

ในทสี่ ดุ กต็ ดั สนิ ใจวา ไมไ ดฉ นั กไ็ มเ ปน ไร ไปกราบหลวงพอ
ใหส มความตงั้ ใจกอ นดกี วา ครน้ั พอเดนิ เขา ประตวู ดั ไดป ระมาณสกั
รอ ยเมตร กม็ ศี ษิ ยฆ ราวาสของหลวงพอ คนหนงึ่ ตรงเขา มาหาแลว
บอกวา “หลวงพอนิมนตใหฉันเพลท่ีน่ี ทานไมตองกังวล
หลวงพอ ใหเ ดก็ จดั อาหารใหแ ลว ”

ทกุ องคต า งแปลกใจ เหมอื นกบั หลวงพอ จะ...รลู ว งหนา
วา จะมพี ระเดนิ ทางมาหาจงึ ใหล กู ศษิ ยจ ดั เตรยี มอาหารไวถ วาย
พระดว ย

จากนน้ั พระทง้ั สามองคไ ดข นึ้ มาทห่ี อสวดมนตบ รเิ วณ
ตรงขา มกฏุ ขิ องหลวงพอ กม ลงกราบพระ ๓ ครงั้ แลว หนั มาทาง
หลวงพอ ยกมอื ไหวท า นจากระยะไกล กอ นทจ่ี ะเขา มากราบทา น
แตจ ะนง่ั พบั เพยี บกย็ งั ไมก ลา นงั่ ไดแ ตน งั่ คกุ เขา อยู ตา งองคต า ง
กย็ งั นง่ั กระสบั กระสา ยดว ยคดิ กงั วลกนั วา คงตอ งอาบตั หิ ากตอ ง
นั่งฉันโดยไมมีอาสนะในท่ีเดียวกับท่ีน่ังของฆราวาส เพราะ
ตามพระวินัยแลว ภิกษุจะไมนั่งเสมอหรือรวมอาสนะเดียวกับ
อนปุ สมั บนั ซงึ่ หมายถงึ ผทู ยี่ งั ไมไ ดอ ปุ สมบท ไดแ ก คฤหสั ถแ ละ
สามเณร หรอื ผทู ไี่ มใ ชภ กิ ษหุ รอื ภกิ ษณุ ี

123

สกั ครหู นง่ึ ฆราวาสคนเดมิ กเ็ ขา มาบอกวา
“หลวงพอ ทา นถามวา ธรรมยตุ นิ ตี้ อ งมอี าสนะใชห รอื ไม
ทา นใหจ ดั เตรยี มอาสนะมาใหแ ลว ”
ทง้ั สามองคจ งึ ไดอ าสนะมาปนู ง่ั ฉนั จนเรยี บรอ ย ไมต อ ง
อาบตั ิ นเ้ี ปน อศั จรรยเ หมอื นหลวงพอ สามารถรวู าระจติ ของพระ
ทง้ั สามเปน ครง้ั ทสี่ อง
เมอ่ื ฉนั เสรจ็ จงึ ไดม ากราบนมสั การทา น ไดแ ตน งั่ ขา ง
ลา ง ไมก ลา นงั่ เสมอกบั ทา น หลวงพอทานไดเมตตาเปนที่สุด
โดยเรยี กใหพ ระใหมน งั่ ขา งบนเสมอกบั ทา นและบอกวา “เราลกู
พระพทุ ธเจา เหมอื นกนั ”
จากนั้นทั้งสามองคตางถวายตัวเปนศิษย หลวงพอ
ทา นกลา วอนโุ มทนาแลว ไดแ นะนำใหไ ปเรยี นพระกรรมฐานกบั
พระสายหยดุ ภรู ทิ ตั โต ทก่ี ฏุ หิ ลงั วดั

124

๖๗

คาถาของหลวงพอ

ทานที่เคยมีโอกาสไปเยือนเจดียพิพิธภัณฑของทาน
พระอาจารยจ วน กลุ เชษโฐ ณ วดั เจตยิ าคริ วี หิ าร จงั หวดั หนองคาย
จะสงั เกตบานประตไู มป ระดแู ผน เดยี ว แกะสลกั ดว ยลายทเี่ รยี บ
งา ยปด ทองและกระจกสเี พอ่ื รกั ษาเนอื้ ไม กลางประตดู า นในสลกั
เปน รปู นกยงู ซงึ่ เปน สญั ญลกั ษณ หมายถงึ คาถายงู ทองของทา น
พระอาจารยม น่ั ภรู ทิ ตั ตมหาเถระ ทศ่ี ษิ ยข องทา นทกุ องคต า งให
ความเคารพและระลกึ ถงึ โดยสวดสาธยายเปน ประจำวา

“...นะโม วมิ ตุ ตานงั นะโม วมิ ตุ ตยิ า”
คนื วนั หนง่ึ ขา พเจา ไดม โี อกาสกราบนมสั การเรยี นถาม
หลวงพอ ดวู า “ลกู ศษิ ยท า นพระอาจารยม น่ั มคี าถายงู ทองเปน
เครื่องระลึกถึงครูบาอาจารย แลวลูกศิษยของหลวงพอควรใช
คาถาบทใดเปน เครอื่ งระลกึ ถงึ พระคณุ ของครบู าอาจารยบ า ง”
หลวงพอ ไดว สิ ชั นาโดยใหข า พเจา ไปเปด ดอู ณุ หสั สวชิ ยั
สตู รในหนงั สอื มตุ โตทยั ซงึ่ เปน คำสอนของทา นพระอาจารยม นั่
ภรู ทิ ตั ตมหาเถระ (รวบรวมและเรยี บเรยี งโดยพระอาจารยว ริ ยิ งั ค
สริ นิ ธโร วดั ธรรมมงคล)

125

พระสตู รนม้ี คี วามไพเราะทง้ั อรรถและพยญั ชนะทค่ี วร
ศกึ ษา จดจำ และทำความเขา ใจใหแ ยบคายโดยยง่ิ ทา นไดก ลา ว
ไวว า “ผใู ดมาถงึ พระพทุ ธเจา พระธรรม พระสงฆ เปน สรณะท่ี
พงึ่ แลว ผนู น้ั ยอ มชนะไดซ งึ่ ความรอ น”

อณุ หสั ส คอื ความรอ นอนั เกดิ แกต น มที งั้ ภายในและ
ภายนอก ภายนอกมเี สอื สางคา งแดง ภตู ผปี ศ าจเปน ตน ภาย
ในคอื กเิ ลส

วชิ ยั คอื ความชนะ ผทู มี่ านอ มเอาสรณะทง้ั สามนเี้ ปน
ที่พ่ึงแลวยอมจะชนะความรอนเหลานั้นไปไดหมดทุกอยาง ท่ี
เรยี กวา อณุ หสั สวชิ ยั

อณุ หสสฺ วชิ โย ธมโฺ ม พระธรรมเปน ของยง่ิ ในโลกทง้ั สาม
โลเก อนตุ ตฺ โร สามารถชนะซง่ึ ความรอ นอกรอ นใจ

อนั เกดิ แตภ ยั ตา ง ๆ

ปรวิ ชเฺ ช ราชทนเฺ ฑ จะเวน หา งจากอนั ตรายทง้ั หลาย คอื
พยคเฺ ฆ นาเค วเี ส อาชญาของพระราชา เสอื สาง นาค
ภเู ต ยาพษิ ภตู ผปี ศ าจ

อกาลมรเณน จ หากวา ยงั ไมถ งึ คราวถงึ กาลทจ่ี กั ตายแลว
สพพฺ สมฺ า กจ็ กั พน ไปไดจ ากความตายดว ยอำนาจ
มรณา มตุ โฺ ต พระพทุ ธ พระธรรม พระสงฆ ทตี่ นนอ ม
เอาเปน สรณะทพ่ี งึ่ ทน่ี บั ถอื นน้ั

126

ความขอน้ีมีพระบาลีสาธกดังจะยกมาอางอิง ในสมัย
เมอื่ สมเดจ็ พระผมู พี ระภาคเจา ประทบั อยรู าวปา มหาวนั ใกลก รงุ
กบลิ พสั ด พรอ มดว ยพระอรหนั ตห นมุ ๕๐๐ รปู เทวดาทง้ั หลาย
พากนั มาดแู ลว กลา วคาถาขน้ึ วา

เยเกจิ พทุ ธฺ ํ สรณํ บคุ คลบางพวกหรอื บคุ คลใด ๆ
คตา เส น เต คมสิ สฺ นตฺ ิ มาถงึ พระพทุ ธเจา เปน สรณะทพี่ งึ่

แลว

อปายภมู ิ ปหาย มานสุ ํ บคุ คลเหลา นนั้ ยอ มไมไ ปสอู บาย
เทหํ เทวกายํ ภมู ทิ ง้ั ๔ มี นรก เปน ตน เมอื่ ละ
ปรปิ เู รสสฺ นตฺ ิ รา งกายอนั เปน ของมนษุ ยน แี้ ลว
จกั ไปเปน หมแู หง เทพยดา
ทงั้ หลาย ดงั นี้

สรณะทงั้ ๓ คอื พระพทุ ธ พระธรรม พระสงฆ มไิ ดเ สอื่ ม
สญู อนั ตรธานไปไหน ยงั ปรากฏอยแู กผ ปู ฏบิ ตั เิ ขา ถงึ อยเู สมอ
ผใู ดมายดึ ถอื เปน ทพี่ งึ่ ของตนแลว ผนู นั้ จะอยใู นกลางปา หรอื เรอื น
วา งกต็ าม สรณะทง้ั สามปรากฏแกเ ขาอยทู กุ เมอื่ จงึ วา เปน ทพ่ี งึ่
แกบ คุ คลจรงิ เมอื่ ปฏบิ ตั ติ ามสรณะทงั้ สามจรงิ ๆ แลว จะคลาด
แคลวจากภัยทั้งหลาย อันกอใหเกิดความรอนอกรอนใจไดแน
นอนทเี ดยี ว สมดงั ทห่ี ลวงพอ ดทู า นพร่ำยำ้ เตอื นศษิ ยอ ยเู สมอวา

“พทุ ธงั ธมั มงั สงั ฆงั ใครเชอ่ื จรงิ ทำจรงิ กจ็ ะเจอ
ของจรงิ ”

127

๖๘

อยา ใหใ จเหมอื น...

ในหนังสืองานพระราชทานเพลิงศพของหลวงปูขาว
อนาลโย แหงวัดถำ้ กลองเพล จังหวัดอุดรธานี ซึ่งเขียนโดย
ทา นพระอาจารยม หาบวั ญาณสมั ปน โน ไดเ ลา ถงึ คราวทห่ี ลวง
ปขู าวเกดิ ความสงสยั ในการปฏบิ ตั แิ ละไดเ รยี นถามหลวงปมู นั่ วา

“ในครั้งพุทธกาล ตามประวัติวามีผูสำเร็จมรรคผล
นพิ พานมากและรวดเรว็ กวา สมยั นี้ ซง่ึ ไมค อ ยมผี ใู ดสำเรจ็ กนั แม
ไมมากเหมือนครั้งโนน หากมีการสำเร็จได ก็รูสึกจะชากวา
กนั มาก”

หลวงปูม่ันทานตอบวา...“กเิ ลสของคนในพทุ ธสมยั มี
ความเบาบางมากกวา ในสมยั ปจ จบุ นั แมก ารอบรมกง็ า ย ผดิ กบั
สมยั นอี้ ยมู าก ประกอบกบั ผสู งั่ สอนในสมยั นนั้ กเ็ ปน ผรู ยู งิ่ เหน็ จรงิ
เปน สว นมาก มพี ระศาสดาเปน พระประมขุ ประธานแหง พระสาวก
ในการประกาศสอนธรรมแกห มชู น การสอนจงึ ไมค อ ยผดิ พลาด
คลาดเคลอ่ื นจากความจรงิ ทรงถอดออกมาจากพระทยั ทบี่ รสิ ทุ ธ์ิ
ลว นๆ หยบิ ยนื่ ใหผ ฟู ง อยา งสดๆ รอ นๆ ไมม ธี รรมแปลกปลอม
เคลอื บแฝงออกมาดว ยเลย

128

ผูฟงก็เปนผูมุงตอความจริงอยางเต็มใจซึ่งเปนความ
เหมาะสมทงั้ สองฝา ย ผลทป่ี รากฏเปน ขนั้ ๆ ตามความคาดหมาย
ของผูมุงความจริง จึงไมมีปญหาท่ีควรขัดแยงไดวาสมัยนั้น
คนสำเรจ็ มรรคผลกนั ทลี ะมากๆ จากการแสดงธรรมแตล ะครง้ั
ของพระศาสดาและพระสาวก

สว นสมยั นไี้ มค อ ยมใี ครสำเรจ็ ได คลา ยกบั คนไมใ ชค น
ธรรมไมใ ชธ รรม ผลจงึ ไมม ี ความจรงิ คนกค็ อื คน ธรรมกค็ อื ธรรม
อยนู นั่ เอง แตค นไมส นใจธรรม ธรรมกเ็ ขา ไมถ งึ ใจ จงึ กลายเปน
วา คนกส็ กั วา คน ธรรมกส็ กั วา ธรรม ไมอ าจยงั ประโยชนใ หส ำเรจ็
ได แมค นจะมจี ำนวนมากและแสดงใหฟ ง ทงั้ พระไตรปฎ ก จงึ เปน
เหมอื นเทนำ้ ใสห ลงั หมา มนั สลดั ออกเกลย้ี งไมม เี หลอื ธรรมจงึ
ไมม คี วามหมายในใจของคนเหมอื นน้ำไมม คี วามหมายบนหลงั
หมาฉะนน้ั ”

ขา พเจา อดนกึ ถามตวั เองไมไ ดว า ...
“แลว เราละ เวลาน้ี ใจเราเปน เหมอื นหลงั หมา
หรอื เปลา ”

129

๖๙

วตั ถสุ มบตั ิ ธรรมสมบตั ิ

ทา มกลางความหลากหลายของอารมณ ความรสู กึ นกึ
คดิ และกระแสแหง ความแสวงหา ใจทกุ ดวงทม่ี คี วามเรา รอ น
วนุ วาย สบั สน เปา หมายคอื เพอื่ ใหไ ดส ง่ิ ทต่ี อ งการมา แตเ มอื่
ไดส งิ่ ทคี่ ดิ วา ตอ งการมาแลว กด็ เู หมอื นวา ยง่ิ แสวงหา กย็ ง่ิ ตอ ง
ดนิ้ รนมากขน้ึ สงิ่ ทไ่ี ดม านน้ั มสี ขุ นอ ยมที กุ ขม าก หากจะมสี ขุ บา ง
ก็เปนเพียงสุขเล็กนอยในเบื้องตน แตในท่ีสุดก็กลับกลายเปน
ทกุ ขอ กี เปน อยา งนซี้ ้ำแลว ซ้ำเลา อารมณต า งๆ เหลา นี้ ไมเ พยี ง
พอทจ่ี ะใหเ กดิ ความชมุ ฉ่ำเยน็ ใจอบอนุ ไดย าวนาน หากแตเ ปน
อารมณท ค่ี า งใจอยตู ลอดเวลาทำใหอ ยากดน้ิ รนแสวงหาสง่ิ ใหม
มาทดแทนอยเู สมอ นเี้ ปน ธรรมดาของ...วตั ถสุ มบตั ิ

สว น...ธรรมสมบตั ิ นนั้ จะยงั ความชมุ ชน่ื เพยี งพอให
เกดิ ขนึ้ แกจ ติ ใจได มลี กั ษณะเปน ความสขุ ทไี่ มก ลบั กลายมาเปน
ความทุกขอีก วัตถุสมบัติยิ่งใชนับวันยิ่งหมดไป ตองขวนขวาย
แสวงหาเพิ่มเติมดวยความกังวลใจ ธรรมสมบัติย่ิงใชนับวันยิ่ง
เจริญงอกงามข้ึน กอใหเกิดความสุข สงบ เย็นใจแกตนและ
คนรอบขา ง

130

คงไมมีใครที่ไดรูจักหลวงพอปฏิเสธวา หลวงพอทาน
เปน แบบอยา งทด่ี ขี องบคุ คลทใ่ี ช. .ธรรมสมบตั ิ ยงั ความ สงบเยน็
ใหแ กใ จทกุ ดวงทไี่ ดเ ขา มาใกลช ดิ ทา นไมเ ฉพาะคนหรอื สตั ว แต
รวมไปถงึ เหลา เทพยดาและอมนษุ ยท งั้ หลายทศ่ี ษิ ยข องหลวงพอ
หลายคน ตา งมปี ระสบการณอ นั เปน ปจ จตั ตงั และสามารถเปน
ประจกั ษพ ยานไดอ ยา งดี

หลวงพอ เคยบอกขา พเจา วา
“คนทำ (ภาวนา) เปน นี่ ใครๆ กร็ กั
ไมเ ฉพาะคน หรอื สตั วท ร่ี กั
แมแ ตเ ทวดาเขากอ็ นโุ มทนาดว ย”

131

๗๐

ทำไมหลวงพอ...

สมัยท่ีพระพุทธเจาประทับอยูในพระเชตวัน ทรงปลง
อายสุ งั ขารแลว นน้ั ไดท รงปรารภเรอ่ื งพระตสิ สะเถระใน คราวที่
พระองคจ วนจะปรนิ พิ พาน มคี วามตอนหนงึ่ ทท่ี า น พระอาจารย
มหาบวั ญาณสมั ปน โนไดน ำมาถา ยทอดอบรม ศษิ ยไ วใ นหนงั สอื
“ความรกั เสมอตนไมม ”ี ความวา

“...กอนจะปรินิพพานจากวันปลงพระชนมไปถึงเดือน
หกเพญ็ พระสงฆย งุ กนั ใหญ พอปลงพระชนมว า จะ ปรนิ พิ พาน
เดอื นหกเพญ็ เทา นนั้ ยงุ กนั เกาะกนั เปน ฝงู ๆ วา งน้ั เลย อยา วา
เปน คณะๆ เลย เปน ฝงู ๆ คอื จติ ใจมนั ยงุ แตภ ายนอก

มีพระติสสะองคเดียวไมยุงกับใคร เขาอยูในปาตลอด
ทง้ั วนั ทง้ั คนื แลว พระบา เหลา นห้ี าวา พระตสิ สะไมม คี วามจงรกั
ภกั ดตี อ พระพทุ ธเจา พระพทุ ธเจา จะปรนิ พิ พานทงั้ องค พระตสิ สะ
ไมเห็นมาปรารภอะไรเลย อยูแตในปา จึงพากันเขาฟอง
พระพทุ ธเจา วา พระตสิ สะไมม คี วามหวงั ดใี นพระพทุ ธเจา ไมม ี
ความเยอื่ ใยในพระพทุ ธเจา หลกี ไปอยู แตอ งคเ ดยี ว

132

พระองคเ ปน ผทู รงเหตผุ ลอยแู ลว รบั สงั่ พระตสิ สะ มา
ทา มกลางสงฆ ไหนวา ไง พระตสิ สะเวลาน้ี พวกบา น้ี ถา เปน
หลวงตาบวั จะพดู อยา งนน้ั เวลานพ้ี วกบา นน่ั วา เธอไมม คี วาม
จงรกั ภกั ดตี อ เราตถาคต ไปแอบอยคู นเดยี วทงั้ วนั ทงั้ คนื ไมเ ขา
มาเกยี่ วขอ งมวั่ สมุ กบั หมเู พอ่ื นเลย วา ไงพระตสิ สะ รบั สง่ั ถาม

ขา พระองคม คี วามจงรกั ภกั ดตี อ พระองคส ดุ หวั ใจ นน่ั
เวลาตอบ เทา ทข่ี า พระองคไ มไ ดม าเกย่ี วขอ งกบั หมเู พอ่ื น กเ็ พราะ
เหน็ วา เวลาของพระองคน นั้ กำหนดไวเ รยี บรอ ยแลว จากนถ้ี งึ วนั
นน้ั จะปรนิ พิ พาน ความเปน ไปในจติ ของเราเปน ยงั ไง แลว รบี เรง
ขวนขวายจิตใจของเราใหทันการณ จะควรบรรลุธรรมก็ใหได
บรรลใุ นระยะทพี่ ระองคย งั ทรงพระชนมอ ยู ขา พระองคต อ งรบี
เรง ขวนขวายทางดา นจติ ใจ ไมไ ดเ กยี่ วขอ งกบั ใครเลยทง้ั วนั ทง้ั คนื
เออ ถกู ตอ งแลว ตสิ สะ สาธๆุ ถกู ตอ งแลว

จากนนั้ กย็ กขน้ึ เปน ภาษติ วา “ผใู ดปฏบิ ตั ธิ รรมสมควร
แกธ รรม ผนู น้ั ชอ่ื วา บชู าเราตถาคต...” คำวา ปฏบิ ตั ธิ รรมสมควร
แกธ รรม นท้ี ำใหข า พเจา นกึ ถงึ ครง้ั ทม่ี เี พอ่ื นผปู ฏบิ ตั ทิ า นหนง่ึ มา
ปรารภใหฟงเกี่ยวกับ การภาวนาของตนวา “ไมกาวหนาเลย
ทำไมหลวงพอ ไมม าสอนผม ทำไมหลวงพอ ไมช ว ย ทำไมหลวง
พอ...”

หลวงพอดูไดเคยใหกำลังใจในการปฏิบัติ แกขาพเจา
วา “หมนั่ ทำเขา ไว พระทา นคอยจะชว ยเราอยแู ลว เราได
ชว ยเหลอื ตวั เองกอ นหรอื ยงั ””

133

ขา พเจา จงึ ตอบเพอ่ื นผนู น้ั กลบั ไปวา อยา มวั แตถ ามวา
ทำไมหลวงพอ ... ทำไมหลวงพอ ...แตค วรถามตวั เราเองวา

“ทำไมเราไมท ำตวั ใหส มกบั ทท่ี า นสอนละ
เราปฏบิ ตั ธิ รรมสมควรแกธ รรมแลว หรอื ยงั ”
ถา เราปฏบิ ตั ธิ รรมสมควรแกธ รรมแลว ไดเ ตรยี มใจของ
เราใหเ ปน ภาชนะอยา งดสี ำหรบั รองรบั ธรรม สามารถเกบ็ รกั ษา
ธรรมมใิ หต กหลน สญู หายไปได ขา พเจา เชอ่ื เหลอื เกนิ วา ...
พระพทุ ธเจา และหลวงพอ ไมท ง้ิ เราแนน อน

134

๗๑

“งาน” ของหลวงพอ

ทุกชีวิตยอมมีงาน เพราะงานเปนสวนหนึ่งของชีวิต
บางทเี ราอาจลมื ไปวา งานของชวี ติ ทเ่ี ราทำอยดู แี ลว พอแลว แต
ยงั มงี านอนื่ ทน่ี อกเหนอื จากหนา ทก่ี ารงานหรอื งานประจำ ทเี่ รา
ทำอยู ทา นพทุ ธทาสภกิ ขเุ คยใหโ อวาทตอนหนงึ่ วา

“.....ใหเ อางานในความหมายของคนทวั่ ไป เปน งาน
อดิเรก เอางานคือการปฏิบัติธรรมเปนงานหลักของชีวิต
เปน การงานทแ่ี ทจ รงิ ของชวี ติ ”

ถาเราเขาใจในความหมายน้ี ชีวิตจะสดใสข้ึน ปลอด
โปรง ใจขนึ้ ความกงั วล ความกลดั กลมุ จะลดลง ความโลภ ความ
โกรธ ความหลงจะลดลง หากไดฝ ก สงั เกตความคดิ และ ความ
รสู กึ ของตนเอง นเี่ ปน งานของชวี ติ อกี ระดบั หนงึ่ ทคี่ วรทำความ
เขา ใจและปฏบิ ตั ใิ หถ กู ตอ ง หลวงพอ ดมู กั จะใชค ำศพั ทท วี่ า ใหไ ป
“ทำงาน” กบั ลกู ศษิ ย ซง่ึ หมายถงึ ใหไ ป “ภาวนา” หรอื อกี นยั
หนงึ่ “งาน” ในความหมายของทา น กค็ อื “งานรอื้ วฏั ฏะ”
นน่ั เอง

135

ทา นเคยบอกขา พเจา วา
“ทุกอยางที่เราทำวันน้ี เพ่ือเอาไวกินวันขางหนา
พอตายแลว โลกเขาขนเอาบาปกนั ไป แตเ ราจะขนเอาบญุ เอา
นพิ พานไป”
ในคร้ังพุทธกาล พระพุทธเจาไดตรัสกับพระอานนท
และพระอรหนั ตท งั้ หลายวา
“ดกู อ นภกิ ษทุ งั้ หลาย บคุ คลผจู ะไปสสู คุ ตไิ ดน นั้ นอ ย
มาก เทา กบั โคสองเขาเทา นน้ั ผทู จ่ี ะตกอยใู นหว งของ อบายภมู ิ
นน้ั มเี ทา กนั กบั ขนโคทงั้ ตวั ”
อันท่ีจริงมนุษยแตละคนอยูในโลกนี้ชั่วระยะเวลาส้ัน
เหลอื เกนิ ถา เทยี บกบั อายขุ องโลกหรอื อายขุ องจกั รวาล
ถกู ของหลวงพอ เปนทสี่ ดุ ...
เวลาไมกี่ปบนโลกใบนี้ เรายังเตรียมอะไรกันตั้งมาก
มาย ขวนขวายหาซอื้ บา น ซอื้ ทดี่ นิ ซอ้ื รถยนต หาเงนิ เกบ็ เงนิ ฝาก
ธนาคาร แสวงหาสมบตั พิ สั ถานจปิ าถะ และยงั ตอ งแสวง หาไว
เผอ่ื ลกู เมยี บางคนถงึ รนุ หลานกย็ งั กนิ ไมห มดเลยทเี ดยี ว ทกุ ชวี ติ
สน้ิ สดุ ที่ ตาย คำเดยี วเสมอกนั หมด เราพรอ มสำหรบั วนั นนั้ หรอื
ยงั
มาทำงานถวายหลวงพอ กนั เถอะ

136

๗๒

ขอเพยี งความรสู กึ

นกั ปฏบิ ตั ภิ าวนาหลายทา นชอบตดิ อยกู บั การทำสมาธิ
แบบสงบ ไมช อบทจ่ี ะใชป ญ ญาพจิ ารณาเรอ่ื งราวตา งๆ ใหเ หน็
เหตแุ ละผล ใหล งหลกั ความจรงิ หากจะถามวา พจิ ารณาอยา งไร?

ครงั้ หนงึ่ หลวงพอ เคยยกตวั อยา งใหข า พเจา ฟง วา หาก
ใจเราวา งจากการพจิ ารณาเรอื่ งเกย่ี วกบั ความจรงิ ของชวี ติ แลว
เรอื่ งทค่ี วรสนใจศกึ ษานอ มนำมาพจิ ารณาใหม ากอกี เรอ่ื งหนง่ึ คอื
พทุ ธประวตั ิ ประวตั ขิ องครบู าอาจารยอ งคต า งๆ ไดแ ก ทา นพระ
อาจารยม น่ั ภรู ทิ ตั ตโต ทา นพระอาจารยม หาบวั ญาณสมั ปน โน
เปน ตน การพจิ ารณานนั้ ขอใหเ ทยี บเคยี งความรสู กึ วา เรามคี วาม
รคู วามเขา ใจในเรอ่ื งทศ่ี กึ ษามากขนึ้ เพยี งใด เชน ในชว งปแ รกที่
เราไดร จู กั ทา นพระอาจารยม หาบวั ญาณสมั ปน โน เรามคี วาม
รสู กึ เคารพเลอื่ มใสทา นอยา งไร ตอ มาเราไดไ ปอยปู ฏบิ ตั ภิ าวนา
ที่วัดของทาน ไดเห็นขอวัตรปฏิบัติตางๆ ของทาน ไดเห็น
สาธารณประโยชนหลายอยางท่ีทานพาทำ ความรูสึกเคารพ
เล่ือมใสศรัทธาของเรายอมมีมากข้ึนฉันใด การศึกษาพุทธ
ประวตั กิ ฉ็ นั นนั้

137

ในระยะแรกของการศึกษา...เราอาจจะยังไมมีความ
เคารพเลื่อมใสในพระพุทธเจามากนัก แตเมื่อเราไดปฏิบัติ
ภาวนามากขนึ้ ไดพ จิ ารณามากขนึ้ การไดอ า นเรอื่ งของ เจา ชาย
สิทธัตถะ จะไมเปนเพียงการอานเรื่องราวของเจาชายท่ีละท้ิง
ปราสาทราชวงั ทงิ้ พระชายา พระโอรส เหมอื นสมยั เราเปน เดก็
ทเี่ พง่ิ เรม่ิ ศกึ ษาพทุ ธประวตั ิ

หากแตเราจะสามารถเขาใจ ความรูสึก ของเจาชาย
สิทธัตถะ ในแตละเหตุการณของพุทธประวัติไดอยางดี จาก
ศรทั ธาธรรมดาทเ่ี คยมใี นใจ จะเรม่ิ กอ ตวั มน่ั คงยง่ิ ขน้ึ จนกลาย
เปน ตถาคตโพธิสัทธา คือ ความเช่ือในปญญาตรัสรูของ
พระพทุ ธเจา เมอื่ นนั้ ความปต ิ อม่ิ เอบิ และสงบเยน็ จะปรากฏ
ขนึ้ ในใจ ใจกบั ธรรมทเี่ คยแยกเปน คนละสว นกนั จะกลายเปน
ใจกบั ธรรมทผ่ี สมผสานเปน อนั หนง่ึ อนั เดยี วกนั

การฟงเทศนจากครูอาจารย ที่เคยฟงผานเพียงโสต
วญิ ญาณ จะกลายเปน การฟง ธรรม ทก่ี ารฟง นน้ั สมั ผสั ลงสมู โน
วญิ ญาณ สามารถเขา ถงึ ความรสู กึ ของใจ อยา งแทจ รงิ

138

๗๓

ปาฏหิ ารยิ 

ขา พเจา ขออนญุ าตเขยี นเรอ่ื งน้ี เพอ่ื ทท่ี า นผอู า นจะไดม ี
ความเขาใจในวิธีการสอนของหลวงพอดูมากยิ่งข้ึน โดยเฉพาะ
อยา งยง่ิ ในเรอ่ื งของ “ปาฏหิ ารยิ ” ทค่ี นสว นใหญเ ขา ใจกนั แต
เพยี งความหมายของ “อทิ ธปิ าฏหิ ารยิ ” และเหมารวม วา เปน
สง่ิ เดยี วกนั ซง่ึ เปน ความเขา ใจทไ่ี มถ กู ตอ ง เทา ทขี่ า พเจา ไดย นิ ได
ฟง จากเพอื่ นหมคู ณะและทปี่ ระสบดว ยตนเอง จงึ เชอื่ เหลอื เกนิ วา
ศิษยหลวงพอหลายๆ ทานเคยมีประสบการณและเห็นชัดดวย
ตนเองมาแลว

ในพระพุทธศาสนานี้ พระพุทธเจาทานสอนเรื่อง
ปาฏหิ ารยิ ไ วม ี ๓ อยา ง คอื

๑. อทิ ธปิ าฏหิ ารยิ  คอื ปาฏหิ ารยิ ใ นเรอ่ื งการแสดงฤทธิ์
แสดงความเปน ผวู เิ ศษ ดลบนั ดาลสงิ่ ตา ง ๆ เหาะเหนิ เดนิ อากาศ
นริ มติ กายใหเ ปน หลายคนได มหี ทู พิ ย ตาทพิ ย เปน ตน

๒. อาเทศนาปาฏหิ ารยิ  คอื การทายใจ ทายความรสู กึ
ในใจ ทายความคดิ ของผถู กู สอนได

139

๓. อนสุ าสนปี าฏหิ ารยิ  คอื คำสอนทแ่ี สดงความจรงิ
ใหผูฟงรูและเขาใจ มองเห็นความเปนจริงของโลก ใหผูฟงได
ปฏิบัติตามอยางน้ี ละเวนการปฏิบัติอยางนั้น และยังสามารถ
นำไปประพฤตปิ ฏบิ ตั ติ าม จนรเู หน็ ไดผ ลจรงิ ดว ยตนเอง

ปาฏหิ ารยิ ท งั้ ๓ อยา งนี้ พระพทุ ธเจา ไมท รงสรรเสรญิ
๒ อยา งแรก คอื อทิ ธปิ าฏหิ ารยิ  และอาเทศนาปาฏหิ ารยิ  หาก
แสดงเพียงอยางใดอยา งหนึ่งและไมน ำไปสอู นศุ าสนปี าฏหิ ารยิ 
ซงึ่ เปน ปาฏหิ ารยิ ท พ่ี ระองคท รงสรรเสรญิ มากทส่ี ดุ

ในเกวฏั ฏสตู รไดเ ลา ถงึ ครง้ั พทุ ธกาล กเ็ คยมชี าวบา นที่
เมอื งนาลนั ทาชอื่ เกวฏั ฏะ ไดก ราบทลู พระพทุ ธเจา ขออนญุ าต
ใหพระภิกษุรูปหนึ่งกระทำอิทธิปาฏิหาริย เพื่อใหชาวเมือง
นาลนั ทาเลอื่ มใสในพระพทุ ธเจา พระพทุ ธเจา ทรงตอบเกวฏั ฏะ
สรุปไดความวา ทรงรังเกียจปาฏิหาริยประเภทฤทธ์ิ เนื่องจาก
ปาฏหิ ารยิ ป ระเภทฤทธ์ิ แมจ ะมฤี ทธมิ์ ากมาย แตก ไ็ มอ าจทำให
ผถู กู สอนรคู วามจรงิ ในสงิ่ ทงั้ หลาย ไมส ามารถแกข อ สงสยั ในใจ
ตนได เมอื่ แสดงแลว ผไู ดพ บเหน็ หรอื ไดย นิ ได ฟง กจ็ ะงง ดเู หมอื น
ผูที่แสดงเกงแตผูถูกสอนก็ยังมีความไมรูอยูเหมือนเดิม แต
อนศุ าสนปี าฏหิ ารยิ จ ะทำใหผ ฟู ง เกดิ ปญ ญา ไดร คู วามจรงิ ไมต อ ง
มวั พง่ึ พาผทู แี่ สดงปาฏหิ ารยิ  แตจ ะสามารถพง่ึ พาตนเองได

เหตผุ ลอกี ประการหนง่ึ คอื หากชาวพทุ ธมวั แตย กยอ ง
ผูมีอิทธิปาฏิหาริยแลวอาจทำใหเสียหลักศาสนาได เน่ืองจาก

140

พระสงฆผ ปู ฏบิ ตั ดิ ี ปฏบิ ตั ชิ อบ แตไ มม อี ทิ ธปิ าฏหิ ารยิ  ซง่ึ มอี ยู
เปนจำนวนมาก จะไมไดรับการบำรุงจากชาวบาน แตผูท่ีไมมี
คณุ ธรรมเปน สาระแกน สาร หากแตม อี ทิ ธปิ าฏหิ ารยิ  จะมผี คู น
ศรทั ธาใหค วามเคารพนบั ถอื แทน

อยา งไรกต็ ามพระพทุ ธเจา กม็ ไิ ดท รงละการทำฤทธิ์ และ
ดกั ทายใจ ถา เราไดศ กึ ษาพทุ ธประวตั ใิ นบทสวดพาหงุ จะ พบวา
พระองคท รงใชฤ ทธปิ์ ราบ เชน เรอื่ งพระองคลุ มิ าล หรอื ทรงใช
ฤทธปิ์ ราบฤทธ์ิ เชน เรอ่ื งปราบพญานาคทช่ี อ่ื นนั โทปนนั ทะ หรอื
เรือ่ งปราบทฏิ ฐทิ า วพกาพรหม เมอื่ ปราบเสรจ็ กเ็ ขา สอู นศุ าสนี
ปาฏหิ ารยิ  คอื ทรงแสดงคำสอนทท่ี ำใหเ หน็ หลกั ความเปน จรงิ
ซงึ่ เมอ่ื ผใู ดปฏบิ ตั ติ ามกย็ อ มจะพบความจรงิ แหง ความพน ทกุ ข

หลวงพอ ดทู า นกไ็ ดด ำเนนิ ตามพทุ ธวธิ กี ารสอนนเ้ี ชน กนั
ขา พเจา และเพอ่ื นหมคู ณะหลายทา นขอเปน ประจกั ษ พยาน ใน
ระยะแรกทข่ี า พเจา ไดม าวดั สะแกและพบกบั เหตกุ ารณต า งๆ ท่ี
เรยี กกนั วา “ปาฏหิ ารยิ ” อนั เกยี่ วเนอื่ งกบั หลวงพอ ดนู ี้ ขา พเจา
รสู กึ แปลกใจและงนุ งงกบั เรอื่ งราวทเ่ี กดิ ขน้ึ ตอ มาเมอื่ ไดศ กึ ษา
คำสอนของครบู าอาจารยม ากขนึ้ จงึ เรม่ิ มคี วามเขา ใจทถี่ กู และ
เรมิ่ รวู า หลวงพอ ตอ งการจะสอนอะไรกบั เรา

การเรียนธรรมะ การฟงธรรมะของผูเริ่มสนใจศึกษา
หลายๆ ทา นเปรยี บเสมอื นการกนิ ยาขมดงั นน้ั หลวงพอ จงึ ไดใ ช
กุศโลบาย นำเอา “ปาฏิหาริย” ท้ังสามอยางมาใชกับศิษย
ประกอบกนั จงึ สำเรจ็ ประโยชนด ว ยดี

141

เหมือนกับทานใหเราทานยาขมที่เคลือบดวยขนม
หวานเอาไว เมอื่ ทกุ คนตระหนกั และเขา ใจในคณุ ประโยชนข อง
ยาขมดแี ลว ขนมหวานนนั้ กจ็ ะหมดความหมายไป

142

๗๔

เรอื่ งบงั เอญิ ทไ่ี มบ งั เอญิ

ในชวี ติ ของเราทกุ ๆ คน คงเคยไดผ า นเหตกุ ารณต า งๆ
หลากหลายรส และในบรรดาเหตกุ ารณห ลายเรอื่ งทผี่ า นไปนน้ั
คงมบี างเรอ่ื งทเี่ ราเคยมคี วามรสู กึ วา ...ชา งบงั เอญิ เสยี จรงิ ๆ

คำวา “บงั เอญิ ” นสี้ ำหรบั นกั ปฏบิ ตั ภิ าวนาแลว ดเู หมอื น
จะขดั กบั “หลกั ความจรงิ ” ตามคำสอนของพระพทุ ธเจา ของเรา
ดงั เรอื่ งทข่ี า พเจา ขอยกมาเปน ตวั อยา งน้ี

ภายหลงั ทพ่ี ระพทุ ธเจา ตรสั รู และไดแ สดงธรรมโปรด
ฤๅษที งั้ ๕ หรอื ปญ จวคั คยี  จนไดบ รรลธุ รรมะเปน พระอรหนั ต
แลว วนั หนงึ่ พระอสั สชิ หนง่ึ ในปญ จวคั คยี ไ ดเ ขา ไปบณิ ฑบาตใน
เมือง ยังมีปริพาชกหรือนักบวชนอกพุทธศาสนารูปหน่ึง ช่ือ
อุปติสสะ เดินมาพบพระอัสสชิเขา ไดแลเห็นทาทางอันสงบ
นา เลอ่ื มใส จงึ เขา ไปถามทา นวา

“ใครเปน ศาสดาของทา น
ศาสดาของทา นสอนวา อยา งไร”
พระอสั สชติ อบวา

143

“เย ธมมฺ า เหตปุ ปภฺ วา เตสํ เหตุ ตถาคโต เตสฺ จ
โย นโิ รโธ จ เอวํ วาที มหาสมโณ”

แปลไดค วามวา “ธรรมทงั้ หลายเกดิ จากเหตุ ถา ตอ ง
การดบั ตอ งดบั เหตกุ อ น พระพทุ ธองคท รงสอนอยา งน”ี้

อปุ ตสิ สะเมอื่ ไดย นิ คำตอบกเ็ กดิ ความแจง ในจติ จนได
บรรลุธรรมเบื้องตนในท่ีน้ันเองและขอเขาบวชกับพระพุทธเจา
ตอ มาทา นไดบ รรลธุ รรมเปน พระอรหนั ต เปน พระอคั รสาวกเบอื้ ง
ขวา ทเี่ รารจู กั กนั ในนามของ พระสารบี ตุ ร นนั่ เอง

พระพุทธศาสนา เปนศาสนาท่ีวาดวยเหตุกับผล
ผลยอ มเกดิ แตเ หตเุ ทา นน้ั จะเกดิ ขน้ึ ลอยๆ ไมไ ด

หลวงพอ เคยบอกขา พเจา วา
“ถา เรามญี าณหยงั่ รู ทกุ สงิ่ ทกุ อยา งทเี่ กดิ ในชวี ติ เรา
ไมม เี รอ่ื งบงั เอญิ เลย”
ผปู ฏบิ ตั ภิ าวนาตอ งใหค วามสำคญั ทเี่ หตุ มากกวา ให
ความสำคญั ทผี่ ล จงึ ขอใหต งั้ ใจสรา งแตเ หตทุ ดี่ ๆี เพอื่ ผลทด่ี ใี น
วนั พรงุ น.้ี ..และตอ ๆ ไป

144

๗๕

คลน่ื กระทบฝง

ขา พเจา ขอเลา เหตกุ ารณห นง่ึ ซงึ่ เกดิ ขนึ้ เมอื่ ตน ป ๒๕๔๐
มานี้ท่ีขาพเจาเช่ือวาหลวงพอดูทานเมตตามาโปรด โดยเฉลย
ปญ หาขอ ขดั ขอ งใจในการปฏบิ ตั ธิ รรมของขา พเจา

เรอื่ งมอี ยวู า ในระหวางน้นั ขา พเจามขี อ ขัดของในการ
ปฏบิ ตั วิ า จะมอี บุ ายวธิ อี ยา งไรจงึ จะสามารถควบคมุ อารมณ ควบ
คมุ จติ ใจของเราใหเ ปน ไปในทางทเ่ี ราตอ งการได ในคนื นนั้ ขณะที่
ขา พเจา เดนิ จงกรมภาวนา เมอ่ื ใจเกดิ ความสงบดแี ลว ขา พเจา
รูสึกเหมือนไดยินเสียงหลวงพอดูบอกขาพเจาวา คำตอบที่
ขา พเจา ตอ งการนนั้ อยใู นหนงั สอื “อปุ ลมณ”ี ซงึ่ เปน หนงั สอื เรอื่ ง
ราวชีวิตและการปฏิบัติธรรม ตลอดจนรวมธรรมคำสอนของ
ทา นพระโพธญิ าณเถระหรอื หลวงพอ ชา สภุ ทั โท วดั หนองปา พง
อำเภอวารนิ ชำราบ จังหวัด อุบลราชธานี

ขาพเจาจึงเดินไปท่ีตูหนังสือ และหยิบเอาหนังสือ
อุปลมณี มาพลิกดู เปนท่ีอัศจรรยสำหรับขาพเจาวา หนังสือ
อุปลมณี ซึ่งเปนหนังสือเลมโต มีความหนาถึง ๕๘๕ หนา
ขาพเจาพลิกดูเพียงสองสามหนาก็บังเกิดความปติขนลุกขนชัน

145

เนอ่ื งจากไดพ บกบั เรอื่ งทตี่ อ งการในหนา ๒๗๖ มใี จความวา

ธรรมอปุ มา

การอุปมาเปนวิธีการสอนธรรมะที่ดูเหมือนหลวงพอ
ชอบมากทสี่ ดุ และเปน วธิ ที ท่ี า นถนดั มากทส่ี ดุ ดว ย ทา นยกเอา
ธรรมชาติรอบดานเขากับสภาวะ เขากับปญหาถูกกับจริตนิสัย
ของคนนน้ั อปุ มาอปุ ไมยประกอบการสอนธรรมะ จงึ ทำใหผ ฟู ง
เกดิ ภาพพจนต ามไปดว ย ทำใหผ ฟู ง สามารถมองปญ หาไดอ ยา ง
ทะลุปรุโปรง หมดความสงสัยในหลักธรรมท่ีนำมาแสดง
ตวั อยา งการอปุ มาของหลวงพอ ไดแ ก

“การทำกรรมฐาน ทำเหมือนระฆังใบนี้ ระฆังนี้ต้ังไว
เฉยๆ เสยี งไมม นี ะ สงบ สงบจากเสยี ง เมอื่ มเี หตกุ ระทบขน้ึ มา
(หลวงพอ ตรี ะฆงั ดงั ๑ ท)ี เหน็ ไหมเสยี งมนั เกดิ ขน้ึ มา นกั ปฏบิ ตั ิ
เปน คนมกั นอ ยอยา งนน้ั เมอ่ื มปี ญ หาเกดิ ขน้ึ มา แกไ ขทนั ทว งทเี ลย
ชนะดว ยปญ ญาของเรา แกป ญ หาแลว กส็ งบตวั ของเราเหมอื นระฆงั
น”้ี ...

“เหมอื นกบั คลนื่ ในทะเลทกี่ ระทบฝง เมอื่ ขน้ึ มาถงึ แคฝ ง
มนั กส็ ลายเทา นน้ั คลนื่ ใหมม ากต็ อ ไปอกี มนั จะเลยฝง ไปไมไ ด
อารมณม นั จะเลยความรขู องเราไปไมไ ดเ หมอื นกนั เรอ่ื ง อนจิ จงั
ทกุ ขงั อนตั ตา จะพบกนั ทตี่ รงนน้ั มนั จะแตกรา วอยทู ตี่ รงนน้ั มนั
จะหายกอ็ ยตู รงนน้ั เหน็ วา อนจิ จงั ทกุ ขงั อนตั ตา คอื ฝง ทะเล
อารมณท ง้ั หลายผา นเขา มาเหมอื นคลน่ื ทะเล”

146

ขณะนน้ั เปน เวลาดกึ มากแลว ขา พเจา จงึ คดิ วา สมควร
แกเ วลาพกั ผอ น จงึ ไดข น้ึ มาทหี่ อ งนอน ทตี่ หู วั เตยี งมหี นงั สอื อยู
หลายเลม แตเหมือนมีสิ่งใดดลใจใหขาพเจาหยิบ หนังสือเลม
หนงึ่ ขน้ึ มา ชอ่ื “พทุ ธทาส สวนโมกขพลาราม กำลงั แหง การหลดุ
พน ” เปน หนงั สอื ขนาดพอๆ กบั อปุ ลมณี ซง่ึ รวมคำสอนของทา น
พทุ ธทาสภกิ ขไุ วม เี นอื้ หา ๓๕๖ หนา และมคี วามหนาถงึ หนงึ่ นวิ้
ขา พเจา เปด หนงั สอื พลกิ ดู ๒-๓ หนา กบ็ งั เกดิ ความปต จิ นขนลกุ
ขนชันอีกครั้ง เนื่องจากไดพบกับธรรมอุปมาในเร่ือง คลื่น
กระทบฝง ซงึ่ เปน เรอ่ื งเดยี วกนั อกี คดั ลอกจากเทปบนั ทกึ เสยี ง
ทา นพทุ ธทาสภกิ ขุ ซง่ึ อยใู นหนา ๑๔๖ มใี จความวา

หลกั ปฏบิ ตั เิ กย่ี วกบั พลงั งานทางเพศ

มนั เปน ไปโดยอตั โนมตั ิ ไมไ ดม แี ผนการคอื เราทำงาน
ทเี่ ราชอบหามรงุ หามค่ำ แลว พลงั งานทเ่ี หลอื ทร่ี นุ แรงทางนน้ั
มนั กล็ ด มนั กห็ มดไป แรงกระตนุ อยากมชี อ่ื เสยี ง อยากใหม ี
ประโยชนแ กผ อู น่ื ทเ่ี ขาคอยรอผลงานของเรา อนั นมี้ นั มมี ากกวา
นก่ี เ็ ลยทำเสยี จนหมดแรง พอเพลยี กห็ ลบั ไป พอตน่ื ขน้ึ มากท็ ำ
อกี ไมม โี อกาสใชแ รงไปทางเพศตรงกนั ขา ม เราไมไ ดเ จตนา
โดยตรง มนั เปน ไปเองเหตกุ ารณม นั บงั คบั ใหเ ปน ไปเอง คอื
เราหาอะไรทำใหม นั งว นอยกู บั งาน พอใจในงาน เปน สขุ ในงาน
มนั กซ็ บั บลเี มท (sublimate หมายถงึ กลนั่ กรอง ทำใหบ รสิ ทุ ธ์ิ
- ผเู ขยี น) ของมนั เอง เอาแรงทางเพศมาใชท างสตปิ ญ ญา เอา

147

แรงงานกเิ ลสมาใชเ ปน เรอื่ งของสตปิ ญ ญา ตอ งมงี านอนั หนงึ่ ซงึ่
พอใจ หลงใหลขนาดเปน นางฟา เหมอื นกบั เรยี นพระไตรปฎ ก
ตอ งหลงใหลขนาดนางฟา ความรสู กึ ทางเพศมนั กต็ อ งเกดิ แต
วาความรูสึกทางนี้ (ความคิดท่ีจะเปนประโยชนแกสวนรวม)
เหมอื นกบั สง่ิ ตา นทาน เชน วา คลนื่ กบั ฝง คลน่ื มนั กแ็ รงเหมอื น
กนั แตว า ฝง มนั แขง็ แรงพอจะรบั (หวั เราะ)

ถาม- วกิ ฤตแบบจวนเจยี นจะไปไมไ ป ตดั สนิ ใจอยา งไร
นั่นมันเร่ืองคิดฝน เวลามันชวยไดหรือวาไมรูไมชี้
(หวั เราะ) มนั ชว ยได มนั เหมอื นกบั คลน่ื กระทบฝง พอพน
สมยั พน เวลา มนั กไ็ มร หู ายไปไหน แตส รปุ แลว มนั ตอ งทำงาน
พอถงึ เวลาเขา มนั ตอ งทำงาน มนั รกั งานอยู ไปทำงานเสยี ความ
คดิ ฝน นน่ั กค็ อ ยๆ ซาไปๆ มนั ไปสนกุ ในงาน
ขาพเจาไดมาพิจารณาแลวเห็นวาเรื่องน้ีเปนอุปมา
ธรรมทม่ี ปี ระโยชนม าก หากไมบ นั ทกึ ไวเ ปน หลกั ฐานกเ็ กรงวา
ตนเองจะหลงลมื ในภายหลงั และจะไมเ กดิ ประโยชนอ ะไร หาก
ไมน อ มนำมาพจิ ารณาบอ ยๆ เรอ่ื ง คลนื่ กระทบฝง นี้ จงึ กลาย
เปน เรอ่ื งบงั เอญิ ทไี่ มบ งั เอญิ ทขี่ า พเจา ได “ประสบ” อกี เรอ่ื ง
หนง่ึ

148

๗๖

หลวงพอ บอกขอ สอบ

ในราวป พ.ศ. ๒๕๒๗ - ๒๕๒๘ สมยั ทข่ี า พเจา ยงั เปน
นักศึกษาอยูท่ีคณะพาณิชยศาสตรและการบัญชี มหาวิทยาลัย
ธรรมศาสตร หลวงพอ ดทู า นเคยบอกขอ สอบใหข า พเจา ทราบ
ลว งหนา และชว ยเหลอื ขา พเจา ในการทำขอ สอบ เทา ทขี่ า พเจา
จำความไดถ งึ ๕ วชิ าดว ยกนั

ขา พเจา จะขอเลา เฉพาะวนั ทหี่ ลวงพอ บอกขอ สอบ วชิ า
ทอ่ี าจารยฉ ายศลิ ป เชย่ี วชาญพพิ ฒั น เปน ผสู อน คอื วชิ า แรงงาน
สัมพันธ คืนวันน้ันเวลาประมาณ ๓ ทุม กอนวันสอบ ๑ วัน
ขาพเจาน่ังอานตำราและทบทวนความรูท่ีอาจารยไดสอนมา
ตลอดเทอม ขณะทขี่ า พเจา กำลงั มสี มาธกิ บั ตำราทอี่ ยเู บอ้ื งหนา
ขา พเจา รสู กึ เยน็ วาบขน้ึ ทใ่ี จพรอ มกบั มเี สยี งบอก ขา พเจา วา พระ
ธาตหุ ลวงปทู วดเสดจ็ ขา พเจา หนั หลงั กลบั ไปมองทโี่ ตะ หมบู ชู า
ในหอ งทนั ทแี ละเกดิ ความสงสยั วา พระ ธาตเุ สดจ็ มา แลว ทา นอยู
ทไ่ี หนละ ...อยทู ก่ี ระถางธปู เสยี งตอบขา พเจา

149

ขาพเจาหยุดอานหนังสือ เดินตรงมายังโตะหมูบูชา
สายตาหยุดอยูท่ีกระถางธูปใบนอย...แลวขาพเจาจะทราบได
อยา งไรละ วา อนั ไหนเปน เมด็ กรวด เมด็ ทราย อนั ไหนเปน พระ
ธาตุ แตแลวขาพเจาก็มองเห็นองคพระธาตุสีน้ำตาลเกือบดำ
มสี ณั ฐานคอ นขา งกลม ขนาดเลก็ มากเหมอื นไขป ลา ขา พเจา จงึ
แยกออกมาจากกระถางธปู เพอื่ นำมาบชู า

จากนน้ั ขา พเจา ไดม านง่ั อา นหนงั สอื ตอ สกั ครกู ม็ คี วาม
รูสึกเหมือนมีคนบอกใหขาพเจาเขียนจดหมายวิจารณการสอน
ของอาจารยผ สู อน ขา พเจา กเ็ ลยนกึ สนกุ ขน้ึ มา นง่ั เขยี นจดหมาย
อยา งเอาจรงิ เอาจงั แทนทจี่ ะนง่ั อา นหนงั สอื เขยี นเสรจ็ กพ็ บั ใส
ซอง ตงั้ ใจไวว า วนั รงุ ขนึ้ เมอ่ื สอบเสรจ็ จะนำไปมอบใหอ าจารย
ทห่ี อ งพกั ของทา น

วนั รงุ ขนึ้ เปน วนั สอบ เมอื่ ขา พเจา ไดเ หน็ ขอ สอบซง่ึ เปน
ขอ สอบบรรยายเสยี สว นใหญ ขา พเจา ตอ งแปลกใจทห่ี นงึ่ ในขอ
สอบบรรยายขอใหญนั้นใหวิจารณการเรียนการสอนของทาน
อาจารยฯ ในตอนแรกขา พเจา กไ็ มค อ ยจะแนใ จตนเองเทา ใดนกั
วา เราคดิ เอาเองหรอื เปลา เปน เรอื่ งบงั เอญิ หรอื ไม

เรอื่ งพระธาตเุ สดจ็ หลวงพอ บอกขอ สอบ ขา พเจา เชอ่ื วา
หากเปน คนอนื่ กค็ งไมแ นใ จตนเองเหมอื นกนั แตใ นทส่ี ดุ กม็ เี รอื่ ง
ทย่ี นื ยนั ใหข า พเจา แนใ จวา เปน เรอ่ื งจรงิ เพราะเหตกุ ารณเ กดิ ซำ้
รอยเดมิ

150