เนื้อในคติธรรม-คำกลอน

คติธรรม - คำกลอน ๑




คำปรารภ





ข้าพเจ้า นางอาภรณ์ ลือรักษ์โอฬาร และคุณสุชาติ จีนหลง




มีความปรารถนาอยากจะจัดพิมพ์หนังสือ คติธรรม-คำกลอน



ซึ่งเป็นบทกลอนที่ คุณสุชาติ จีนหลง เป็นผู้แต่งและส่งมาให ้




ข้าพเจ้าอ่านในทุกๆวัน ซึ่งในตอนแรกข้าพเจ้าอ่านแล้ว ก็เอามา




้
่
โพสต์ในเฟสบุ๊คบ้าง ส่งให้เพื่อนในกลุมไลน์ไดอ่านบาง พออ่าน
้
ไปนานๆเข้า ก็คิดว่าควรจะรวบรวมให้เป็นเล่มเล็กกะทัดรัด




ไว้แจกจ่ายให้คนอื่นได้อ่านบ้างก็น่ะจะดี หรือเก็บไว้มอบให้กับ




กัลยาณมิตร-กัลยาณธรรมทุกท่าน ได้อ่านในเวลาว่างๆ




เมื่อคิดได้เช่นนั้นแล้ว ก็ได้นำเรื่องนี้ไปกราบเรียน ท่านพระมหา



สมบูรณ์ ที่วัดนอก ซึ่งท่านเองก็รับปากว่าจะช่วย รวบรวม-




เรียบเรียงให้ข้าพเจ้า ในที่สุดหนังสือเล่มนี้ก็สำเร็จเป็นที ่




เรียบร้อยด
ี



์
้
ข้าพเจ้าหวังว่าหนังสือเล่มน้อยๆน คงจะเป็นประโยชน
ี
ไม่มากก็น้อย ต่อทุกท่านบ้างนะคะ ฯ

คติธรรม - คำกลอน ๒

คติธรรม - คำกลอน ๓




จุดประสงค์ “คำนำ” อิงธรรมนั้น






อยากให้ท่าน ได้อ่าน สานกุศล





เผื่อได้คิด ก่อนตาย บั้นปลายตน





สร้างกุศล ไวบาง ก่อนวางวาย
้
้




เพราะเวลา เราสัน นะท่านเอ๋ย
้




อยากให้เคย ศลธรรม นำขยาย
ี





โลภ โกรธ หลง มีจรง ให้ทิงไป
ิ
้



ี
ความสุขใจ เราน ก็มีมา
้



่
อยากให้เห็น ร่างกาย เราไม่เทียง





ทุกขก็เคยง จงได้ อย่าใฝ่หา
์
ี



อยากให้ท่าน พ้นทุกข์ สุขอุรา






ิ
มีดวงตา เห็นธรรม นำสุขจรง ฯ

คติธรรม - คำกลอน ๔

คติธรรม - คำกลอน ๑





แจกหนังสือ ธรรมะ ธรรมทาน





มหาศาล กุศล ผลไสว





ยิ่งผู้อ่าน นั้นเล่า ท่านเข้าใจ





ยิ่งกำไร ผู้ให้ ผู้ได้ฟัง





อานิสงส์ ผลบุญ คุณผู้ให้





สติไว ปัญญา ไม่ล้าหลัง





หากยังเกิด ปัญญา พาพลัง





จนขึ้นฝั่ง เข้าทิพย์ นิพพานไป...

คติธรรม - คำกลอน ๒





ุ
งานกฐิน บญใหญ่ หากใครสร้าง




แม้เพื่อนข้าง ร่วมคิด พิศมัย





ต่างได้บุญ ทุนนี้ มากมีไป





เกิดชาติใด ไม่จน ทุกคนแล





ุ
อานิสงส์ กฐิน มิสิ้นสด




หากสมมุติ ยังเกิด รวยเลิศแท้





ความจนยาก เหลือขอ ไม่ตอแย





อย่าเชือนแช อย่าพลาด โอกาสมี





ทำไว้เถอะ สักครั้ง ก็ยังผล





ติดตามตน เคียงข้าง มิห่างหนี





ส่งจนถึง ฝั่งโน้น โพ้นธานี






นิพพานที่ พ้นทุกข์ มีสุขจริง...

คติธรรม - คำกลอน ๓





ถ้าเห็นทุกข์ เกิดตาย เมื่อไหร่นั้น





จิตจะผัน หันวาง ทางสังขาร





มิยึดติด คิดคบ นบกายการ





จะเกิดญาณ หยั่งทุกข์ ที่รุกใจ





จะไม่คิด เกิดก่อ เพื่อต่อภพ





กลับปรารภ จบชาติ ให้ขาดหาย





จะเห็นเกิด เป็นทุกข์ มิสุขใจ





หยุดเกิดได้ ไม่ทุกข์ เป็นสุขจริง...

คติธรรม - คำกลอน ๔





ดวงตะวัน ผันผิน จะสิ้นแสง





ความร้อนแรง ก็ลด พยศถอย





แสงสว่าง พลางมัว ทั่วดงดอย





ความมืดค่อย ถอยนับ ดับตะวัน





เปรียบชีวิต เราหนอ นั้นก็บ่าย





จะอยู่ได้ ไม่นาน ก็ผ่านผัน





ถึงเวลา ก็ลับ ดับเช่นกัน





ที่ต่างนั้น ชั่ว-ดี มิดับไป...

คติธรรม - คำกลอน ๕





จะเป็นอื่น หมื่นแสน มิแม้นเท่า







เป็นตัวเรา อย่างนี้ นั้นดีแล้ว





ถึงจะรวย จนจง อย่าหลงแนว





อยู่ในแถว ทางธรรม ที่นำไป





เป็นตัวเรา อย่างนี้ ดีที่สุด





่
สิ่งอื่นหยุด ไว้ก่อน อยาอ่อนไหว




โลภ โกรธ หลง มีจริง ตัดทิ้งไป





จงตั้งใจ เป็นเรา เท่านั้นพอ...

คติธรรม - คำกลอน ๖





อันเงินทอง ของใช้ ในชีวิต







มิตามติด ตัวเรา เข้าเมืองผี





แม้คนรัก ก็ร้าง ห่างทันที





เพื่อนที่ดี ยังพราก จากเราไป





เห็นแต่บุญ ทุนนี้ ที่เราสร้าง





จะเคียงข้าง กายา ให้อาศัย





สมบัติโลก ทุกสิ่ง ต้องทิ้งไป





คงเหลือไว้ ชั่ว-ดี ที่เราทำ...

คติธรรม - คำกลอน ๗





ทานนั้นเป็น บันได ไปสวรรค์







ควรขยัน ทำหลาก ให้มากหลาย





ทำไว้เถอะ เยอะดี มีกำไร





ผลยิ่งได้ ให้สงฆ์ ผู้ทรงฌาน





ให้พ่อแม่ ผลทาน ทะยานเลิศ





บุญก่อเกิด เลิศค่า มหาศาล





ใครมีพ่อ แม่อยู่ ดูให้ทาน





เพราะไม่นาน เราก็แก่ ชะแรวัย...

คติธรรม - คำกลอน ๘





ิ
อายุเรา เท่าไหร่ ลองไขซ




ยังคักคิ หลงหนัง เนื้อมังสา





ปูนนี้แล้ว เรียกได้ วัยชรา





สังขารา อนิจจัง ทั้งเขาเรา





หันหาธรรม นำใจ ไว้ดีกว่า





ใช่ค้ำฟ้า อยู่ยั้ง ทั้งเราเขา





ต้องตายแน่ มิยั้ง ทั้งเขาเรา





เลือกเก็บเอา บุญญา ดีกว่าเอย...

คติธรรม - คำกลอน ๙





เกิดเป็นคน จน-มี ผู้ดีไพร่





ก็ต้องตาย เช่นกัน นะท่านหนา





อย่าแบ่งชั้น ชนเช่น เป็นราคา





หลงมายา สังคม ที่ชมกัน





มาสร้างทุน บุญนี้ กันดีกว่า





ภาวนา บุญใหญ่ จะผายผัน





เมื่อยามตาย กายทิ้ง ทุกสิ่งอัน





มีสวรรค์ อย่างน้อย คอยเราไป...

คติธรรม - คำกลอน ๑๐





หาเวลา ดูแล พ่อ-แม่บ้าง





อย่าทิ้งขว้าง ให้ท่าน ต้องหันหา





ท่านเคยเลี้ยง พวกเรา แต่เยาว์มา





ทั้งข้าวปลา นมดื่ม อย่าลืมกัน





พระในบ้าน ที่แท้ คือแม่-พ่อ





์
วันหนึ่งก็ จากลา ท่านอาศัลย




์
จะเสียใจ ไห้หา เฝ้าจาบัลย




เพราะเรานั้น ยังไม่ ได้ตอบแทน...

คติธรรม - คำกลอน ๑๑





สังขารเป็น เช่นเมือง ที่เคืองขัด





อัตคัด ความสุข ซ้ำทุกข์เข็ญ





ทั้งไพร่ฟ้า ลำบาก อยู่ยากเย็น





ราชาเช่น ก็ทุกข์ มิสุขเลย





สังขารนี้ ไม่เที่ยง ที่เยี่ยงเห็น





มิใช่เป็น ดั่งใจ ใฝ่เฉลย





เป็นเมืองขึ้น ของทุกข์ มิสุขเลย





ทุกข์ยิ่งเชย หลงใหล กายนคร...

คติธรรม - คำกลอน ๑๒





ั
่
ถ้าโลกนี้ สตว์ตาย กายยังอยู



ทุกเหล่าหมู่ อยู่สิ้น บนถิ่นนี้





คงถมทับ นับเท่า เขาคีรี





ปฐพี คงอัด ด้วยสัตว์ตาย





คำว่าสัตว์ จัดเรา รวมเข้าด้วย





เกิดแล้วม้วย จดจับ นับไม่ไหว





เกิดทุกครั้ง มิได้ อะไรไป





เกิดทำไม มากมี ไม่จีรัง...

คติธรรม - คำกลอน ๑๓





บางคนเกิด พร้อมอยู่ ทั้งหมู่ญาติ





อีกมิขาด สมบัติ จัดไว้หา





ครบทุกสิ่ง อยากได้ ดั่งใจมา





สุขอุรา ผ่านผัน เหมือนฝันไป





พอบั้นปลาย ชีวิต ก็บิดเบี้ยว





ต้องโดดเดี่ยว ไร้ญาติ ขาดที่หมาย





เป็นยาจก ตกยาก ตอนจากไป





ศพยังไร้ คนหาม เป็นความจริง...

คติธรรม - คำกลอน ๑๔





ปราสาททราย ชายน้ำ แม้ล้ำค่า





พอคลื่นมา คราคลั่ง ก็พังหาย





ชีวิตเรา เช่นชาติ ปราสาททราย





ย่อมทะลาย หักเห ทุกเวลา





ส่วนบุญทาน ที่ทำ ประจำนั้น





มิผกผัน หรือพัง อย่างกังขา





แม้กรรมซัด จนสิ้น ถิ่นกายา





ยังโสภา ปราสาท บนหาดบุญ...

คติธรรม - คำกลอน ๑๕





ถือศีลห้า ถ้าใจ มิใฝ่เกิด





ย่อมบรรเจิด ในธรรม ล้ำสุขขี





เรื่องตัวตน ก็พราง บางเต็มที





บาปที่มี ก็พลอย ทยอยไกล





ถือศีลห้า ถ้าริ ปฏิบัติ





ก็มิขัด แนวธรรม ที่นำไข





โลกมิเที่ยง นั้นหรือ ก็คือกาย





ถ้าตัดได้ ไร้ทุกข์ สุขทันที...

คติธรรม - คำกลอน ๑๖





ชีวิตเช่น น้ำค้าง อยู่กลางแจ้ง





พอได้แสง ตะวัน ก็พลันหาย





เหมือนนกโผ พอผิน ก็บินไป





เหมือนรอยไม้ ขีดชล มิทนนาน





อย่าประมาท ชีวิต อันนิดนี้





ไม่นานปี ก็ดับ ลับสังขาร





จงเร่งบุญ ตุนไว้ ก่อนวายปราณ





ถึงนิพพาน เมื่อไหร่ สบายเอย...

คติธรรม - คำกลอน ๑๗





จะอยู่แก่ แค่ไหน ก็ตายหมด





จงจำจด หมดเกิด ประเสริฐศรี





ถ้าตัดกาย หยุดเกิด ประเสริฐดี





หนทางมี ชี้นำ เป็นธรรมทาน





อย่าหลงโลก ชี้วาง ในทางผิด





อย่าหลงติด กายัง หรือสังขาร





ทุกสิ่งล้วน เกิดได้ ก็ไม่นาน





ไปนิพพาน ดีกว่า ไม่มาตาย...

คติธรรม - คำกลอน ๑๘





ทุกวันมี ข้อคิด ลิขิตเขียน





มาหมุนเวียน ให้อ่าน เพื่อขานไข





ทั้งสติ ปัญญา ได้คลาไคล





ก่อนหมดวัย ไขบุญ คุณความดี





ยังแข็งแรง แต่งตุน บุญไว้เถอะ





ศีลทานเหอะ หาค้ำ ธรรมวิถี





ปฏิบัติ หัดก่อ อย่ารอรี





นิพพานมี ที่เห็น เป็นกำไร...

คติธรรม - คำกลอน ๑๙





ทำบุญแล้ว อย่าท้อ เรื่องรอผล





จงอดทน ทำไป ทั้งใหญ่น้อย





ทำไว้เถอะ เยอะดี มีทยอย





ี
ผลจะร้อย เรียงเห็น เป็นทว




ทำบุญได้ เดี๋ยวนี้ ก็มีบ้าง





ทำใจว่าง เราได้ ใจสุขขี





อภัยเขา เราได้ ใจสุขดี





ได้ทันที เมื่อให้ ใจอิ่มบุญ...

คติธรรม - คำกลอน ๒๐





เรามาพร้อม กรรมเก่า เมื่อเรามา





มิใช่ว่า ตัวเปล่า ดังเขาสอน





ทั้งกรรมชั่ว กรรมดี มีทุกตอน





พร้อมสะท้อน ผลเงา ที่เราทำ





เมื่อเราไป ก็นำ กรรมไปด้วย





ผลก็ช่วย ทั้งทุกข์ และสุขล้ำ





มิใช่ไป ตัวเปล่า ดั่งเราจำ





แต่เรานำ กรรมไป ใช้ตอนมา...

คติธรรม - คำกลอน ๒๑





มีกลอนแปด ทุกวัน เฝ้าขันไข





ส่งมาให้ พร้อมธรรม นำขนาน





เรื่องกุศล ผลบุญ ทั้งทุนทาน





ให้เร่งสาน สืบต่อ เพื่อก่อดี





อันชีวิต สุดท้าย ต้องตายหมด





ศีลธรรมจด จำเห็น ก่อนเป็นผี





เกิดเป็นทุกข์ สุขนั้น นานๆที





หาได้มี สุขเที่ยง เยี่ยงนิพพาน...

คติธรรม - คำกลอน ๒๒





ทั้งศีลทาน การธรรม นั้นล้ำเลิศ





ช่วยก่อเกิด ความดี ทวีผล





หากผู้ใด รักษา จะพาตน





ทุกข์ก็พ้น ผ่านได้ ไม่ลำเค็ญ





ยิ่งรักษา ความจริง เป็นสิ่งสัจ





อัตตาตัด ได้สุข ไร้ทุกข์เข็ญ





หมดตัวตน ลงได้ ใจก็เย็น





หนทางเห็น นิพพาน มินานไกล...

คติธรรม - คำกลอน ๒๓





สัจธรรม นำใจ ให้สติ





ปัญญาผลิ เบ่งบาน เฝ้าขานไข





รู้เกิดเห็น เป็นทุกข์ มิสุขใจ





วนเวียนว่าย ตายก่อ ทรมาน





สัจธรรม ความจริง ทุกสิ่งเห็น





ล้วนเกิดเป็น อนิจจัง แม้สังขาร





ความไม่เที่ยง มีมา แต่ช้านาน





ดับสังขาร เสียได้ สบายจริง...

คติธรรม - คำกลอน ๒๔





เมื่อยังอยู่ รู้สร้าง แต่ทางบาป





ชอบจ้วงจาบ ล่วงศีล สิ้นทั้งหลาย





ไม่เชื่อเหตุ ผลกรรม ที่ทำไป





ยามจากได้ ใช้กรรม ที่ทำมา





อย่าประมาท เรานั้น ทุกท่านเอ๋ย





อย่าละเลย ศีลศักดิ์ หมั่นรักษา





จงเชื่อกรรม ธรรมะ ภาวนา





ยามจากลา จะได้ สุขใจเอย...

คติธรรม - คำกลอน ๒๕





มองเห็นเมรุ เย็นชา หน้าสลด





ให้รันทด หดหู่ ดูใจหาย





ต่างเกิดมา ทั้งผอง ล้วนต้องตาย





ไม่มีใคร หนีพ้น สักคนเลย





เราจะทำ กรรมดี เป็นที่สุด





มีวิมุต ตั้งใจ ใฝ่เฉลย





วัฏจักร หักสิ้น ทุกถิ่นเอย





จะขอเชย แต่ทิพย์ พระนิพพาน...

คติธรรม - คำกลอน ๒๖





ให้อภัย ก็ดี ใจมีสุข





ั
แต่ยังทุกข์ กับภัย ในสงขาร




แม้จะสุข การให้ อภัยทาน





แต่สังขาร ทุกข์มี ทวีคูณ





ผิดกับ ธรรมทาน ที่ท่านให้





ถ้าเข้าใจ ในธรรม ที่นำหนุน





ตัดอัตตา ได้เห็น สิ่งเป็นคุณ





มากด้วยทุน เข้าถึง ซึ่งนิพพาน...

คติธรรม - คำกลอน ๒๗





ถึงจะรวย ล้นฟ้า สุธาถิ่น





ก็มีสิ้น ทุกข์ภัย ในสงสาร





ถึงอายุ ลุหมื่น ยั่งยืนนาน





ทรมาน ยิ่งต้อง ประคองกาย





เพราะสังขาร นานจริง ก็ยิ่งเฒ่า





่
มีแต่เก่า เจาจด มิสดใส




ไม่เหมือนธรรม สีทอง ผ่องอำไพ





ยิ่งมีไว้ ใสสวย ทั้งรวยธรรม...

คติธรรม - คำกลอน ๒๘





หนังบางๆ พรางไว้ เพื่อให้สวย





ถึงยามม้วย ก็เหม็น เป็นรังหนอน





คนสวยจริง อิงธรรม ใจพร่ำวอน





ถึงคราจร ก็สวย เพราะรวยธรรม





อย่าหลงใน เนื้อหนัง หรือมังสา





ถึงเวลา ซีดเซียว ซ้ำเขียวคล้ำ





รู้ปล่อยวาง ดีกว่า หันหาธรรม





ความสุขล้ำ อักโข กว่าโลกีย์...

คติธรรม - คำกลอน ๒๙





ถ้าผู้ใด ใฝ่ชั่ว มั่วแต่บาป





ยิ่งจ้วงจาบ พระสงฆ์ ผู้ทรงศีล





อเวจี ที่ไป เคยได้ยิน





ต้องแดดิ้น ทุกข์เล่า ไปยาวนาน





แต่ผู้นำ ธรรมะ ปฏิบัติ





ฝึกขจัด กิเลส เขตสังขาร





ในชาตินี้ จะได้ ใกล้นิพพาน





หรือไม่นาน ภูมิภพ ก็จบลง...

คติธรรม - คำกลอน ๓๐





ชีวิตเหมือน เรือโล้ ที่โต้คลื่น





จะล้มครืน เมื่อบาป มาทาบถึง





ั
ถ้าคลื่นบุญ หนุนไว้ ยงได้พึ่ง




เรือนั้นจึง แล่นดี ทุกที่ไป





อันคลื่นลม จมหรือ ก็คือบาป





ที่เคยทาบ หาบหล่น แต่หนไหน





ที่แล่นอยู่ ดูดี อย่างมีชัย





เพราะเคยได้ ให้ทาน แต่กาลมา...

คติธรรม - คำกลอน ๓๑





จะขอตาย ครั้งนี้ เป็นที่สุด





จะขอหยุด เกิดใหม่ มิให้เห็น





จะขอตัด ภพ-ชาติ ขาดกระเด็น





จะขอเร้น หลีกโลก ทุกข์โศกไป





ทั้งขอลบ ความหลง ในสงสาร





มีนิพพาน นั้นเล่า เป็นเป้าหมาย





สมบัติโลก ทุกสิ่ง เอาทิ้งไป





มิอาลัย กายพัง ก็ช่างมัน...

คติธรรม - คำกลอน ๓๒





จงเชื่อกรรม นำทาง ที่สร้างเถิด





้
ผลจะเกิด เปิดทาง ที่สร้างไว




ทั้งชั่วดี นี้แยก แจกแจงไป





ทุกอย่างได้ ให้ผล เมื่อตนทำ





ถ้าทำชั่ว ตัวทุกข์ จะรุกไล่





ผลที่ได้ ไม่สุข เป็นทุกข์ซ้ำ





ถ้าทำดี มีผล กุศลกรรม





วิมุตินำ เมื่อไหร่ สบายเอย...

คติธรรม - คำกลอน ๓๓





ถ้าเกิดก่อ ต่อภพ มิจบสิ้น





ควรมีศีล ถิ่นทาน กาลสมัย





อย่าหลงทุกข์ รุกเร้า มันเศร้าใจ





ควรตัดไป เรื่องเกิด กำเนิดมี





อย่าหลงหวัง สังขาร การสมมุติ





เราควรหยุด ทุกอย่าง หาทางหนี





เอาธรรมะ ขจัด ขัดฤดี





เป็นทางหนี จากเหย้า เข้านิพพาน...

คติธรรม - คำกลอน ๓๔





เมื่อวัยสาว คราวใส ฉันใหลหลง





ึ
จึงทะนง ยดมั่น ความขันแข็ง




มาบัดนี้ กายกร ฉันอ่อนแรง





ทุกหนแห่ง กายา ยากคลาไคล





มีกายค้อม น้อมก้ม ทั้งผมขาว





ทุกย่างก้าว เท้าสั่น จนหวั่นไหว





อีกผอมแห้ง แรงหมด รันทดใจ





คงจากไป ไม่นาน สังขารเรา...

คติธรรม - คำกลอน ๓๕





ร่างกายนี้ ไร้ค่า ไม่น่าคบ





มีจุดจบ คือตาย ทุกกายนั้น





ต้องโถมทับ แผ่นดิน ทั้งสิ้นกัน





เพียงรอวัน ท่านเรา เท่านั้นเอง





้
เมื่อยามอยู่ ศีลสัตย์ ฝึกหัดไว




อย่าอยู่ให้ ใกล้โลง ยังโฉงเฉง





ั
อัตตาตัด ทุกข์ดับ ระงบเอง




ก็จบเพลง โลกทุกข์ พบสุขจริง...

คติธรรม - คำกลอน ๓๖





เมื่อเกิดมา อย่าให้ ต้องตายเปล่า





บุญทานเล่า มากมาย เร่งไขขาน





ทั้งศีลธรรม นำพา อย่าช้าการ





ก่อนสังขาร ร่างกาย จะตายลง





ู่
เมื่อกายละ จะได้ สบายอย




ทุกถิ่นหมู่ ที่ไป มิใหลหลง





แม้เกิดอีก บุญกรรม ยังดำรง





เป็นเหตุส่ง ให้ถึง ซึ่งนิพพาน...

คติธรรม - คำกลอน ๓๗





เมื่อยามตาย ไปเดี่ยว ให้เสียวคิด





ญาติสนิท มิตรให้ อยู่ไหนหนอ





อีกคนรัก ก่อนเก่า เคยเคล้าคลอ





ทั้งแม่-พ่อ หนอลูก เคยผูกพัน





ปล่อยเราทิ้ง โหยไห้ อาลัยหา





เห็นเพียงหมา หอนเห่า เขย่าขวัญ





เขาทิ้งเรา เข้าเมรุ ก็เผ่นกัน





ยังดีฉัน มีเพื่อน คือเรือนบุญ...

คติธรรม - คำกลอน ๓๘





้
สังขารนี้ เหมือนเรา เช่าเขาไว




แค่อาศัย ก่อกรรม ลำนำผล





มีกรรมชั่ว กรรมดี ที่ใส่ตน





จึงรับผล ทนทุกข์ ทั้งสุขใจ





ถึงเวลา ต้องยื่น กายคืนเขา





ไร้สิ่งเอา ยื้อยุด จะฉุดไหว





ทรัพย์ภายนอก ทุกสิ่ง ต้องทิ้งไป





คงเหลือไว้ บาป-บุญ ที่คุณทำ...

คติธรรม - คำกลอน ๓๙





โรงพยาบาลนี้ มีคนไข้





ทั้งหญิงชาย ไร้สุข ใจทุกข์เข็ญ





เพราะขันธ์ห้า พาไข้ ไม่อยู่เย็น





จึงลำเค็ญ เข็ญใจ ดั่งไฟฟอน





ขันธ์ห้านี้ มีทุกข์ มิสุขเห็น





ควรบำเพ็ญ เพื่อละ เช่นพระสอน





ทั้งศีลทาน การธรรม จงพร่ำวอน





ยามจากจร สวรรค์ นิพพานมี...

คติธรรม - คำกลอน ๔๐





ถ้าคนเรา ไร้ธรรม นำชีวิต





จะเห็นผิด มัวเมา เฝ้าหลงใหล





และทำชั่ว มั่วเหตุ แต่เภทภัย





ผลที่ได้ คือทุกข์ มิสุขเย็น





ผิดกับคน มีธรรม นำดวงจิต





ในชีวิต ไร้ทุกข์ จะสุขเห็น





มีศีลห้า พื้นฐาน การอยู่เป็น





สวรรค์เห็น ท่านหมาย ไว้ได้เลย...

คติธรรม - คำกลอน ๔๑





สมบัติโลก มากมาย หลายสถาน





ยากกล่าวขาน ให้หมด จดไม่ไหว





รวมตัวเรา ว่าเห็น ที่เป็นกาย





ยามจากไป ต้องทิ้ง ทุกสิ่งลง





เห็นแต่บุญ ทุนธรรม ที่นำสร้าง





จะเคียงข้าง แม้ตาย กายเป็นผง





เป็นสมบัติ เราจริง สิ่งมั่นคง





ยังหนุนส่ง เราถึง ซึ่งนิพพาน...

คติธรรม - คำกลอน ๔๒





์
พรหมมิใช่ ลิขิต ชีวิตสตว
ั



สารพัด ผลเกิด กำเนิดเห็น





ล้วนแต่กรรม นำสร้าง ทุกอย่างเป็น





มิอาจเร้น เหตุสร้าง ทุกอย่างไป





แม้อินทร์พรหม ยมยักษ์ ที่รักษา





ก็เกิดมา จากเหตุ เขตนุสัย





อาริยะ พระท่าน ทุกชั้นไป





กรรมก็ได้ จัดสรร ให้ท่านเป็น...

คติธรรม - คำกลอน ๔๓





วันนี้ คิดอะไร ก็ไม่ออก





อยากจะบอก กายทุกข์ มิสุขใส





กายเป็นรัง ของโรค วิโยคใจ





กายเป็นภัย กำเนิด เกิดชรา





ยิ่งยึดติด ร่างกาย เป็นภัยหนัก





พอชีพหัก จักให้ อาลัยหา





ต้องเกิดใหม่ ให้ทุกข์ รุกอุรา





จะนำพา บอกไป ก็ไม่เป็น...

คติธรรม - คำกลอน ๔๔





ตื่นเช้าพา ร่างกาย ไปห้องน้ำ





ชำระความ สิ่งหมอง ให้ผ่องใส





เฝ้าแต่งตัว อาหาร ป้อนทานไป





ทั้งขับถ่าย ก็เรา เฝ้าดูแล





ภาระกาย มายมาก อีกหลากล้น





เกิดเป็นคน ไม่สุข ยังทุกข์แท้





สู้ไม่เกิด ไม่ทุกข์ สุขนักแล





เพราะเกิดแก่ เจ็บตาย ก็ไม่มี...

คติธรรม - คำกลอน ๔๕





ยามจำพราก จากลา กายาเหย้า





์
เสมือนเรา เข้าป่า พนาสณฑ




ต้องเสบียง เตรียมไว้ เก็บใส่ตน





ไม่อับจน หิวให้ ยังได้กิน





ปรโลก เช่นกัน ยามผันผาย





เสบียงใช้ ผลบุญ ทั้งทุนศีล





ภาวนา บุญใหญ่ ทำให้ชิน





อัตตาสิ้น สมบูรณ์ ทุนเสบียง...

คติธรรม - คำกลอน ๔๖





ดวงจิตเป็น ของกลาง บนทางภพ





ผลบุญนบ บาปนำ กรรมวิถี





ต่างพาจิต ท่องเที่ยว เกาะเกี่ยวมี





ทุกข์สุขขี เป็นผล เหตุดลไป





ทั้งบุญบาป คาบเกี่ยว เสี้ยวสงสาร





จิตที่ขาน ยังทุกข์ และสุขไข





อยู่เหนือบุญ บาปเจือ ได้เมื่อใด





จะเป็นไท จิตถึง ซึ่งนิพพาน...