สังสินไช

-386-


ເປັນດັ່ງ ມ ໍ້ າຜ ່ດ ໍ້ າວ ເດືອນແດດລົມເຫລືອງ
ພຶງຄະນາສັດ ຫອດຫີວຫານ ໍ້ າ

ພະເຍຍົມຂ ໍ້ າ ຄີງຄວນຫີວຫອດ
ກະສັນໂສກໄໝ ໍ້ ແສນຊັໍ້ ນໃຊ ່ ປະມານ ເຈົໍ້າເອີຍ


ຂ ແກ ່ ພຣະຍ ່າເກົໍ້າ ປອງປູກປາຍພຣະໄທ ແດ ່ ເຖີໍ້ນ
ປະການໄສສຸດ ທີ ່ ວ ຣະຍານແກ ໍ້ ວ
ເມື ່ອນ ັໍ້ ນ ມະຫາຈ ັ ກເຈົໍ້າ ທົງຍານຜາຍເຜື ່ ອ

ເປັນມິ ່ງເຄົໍ້າ ກວມພືໍ້ນແຜ ່ ນໄຕຣ

ຫລິງຊອບຊັໍ້ ນ ແສນອະເນກປານາ
ມະໂນເນົາຫຸມ ຫ ່ພວງພັນເສັໍ້ນ

ອັນນີໍ້ ໃນກອງກ ໍ້ າ ສເນຫາຫັກຍາກ ຈິງແລໍ້ວ
ກອງນຶ່ງ ຄືຄູ່ມ ໍ້ າຢາກນ ໍ້ າ ເດືອນຫໍ້າຫອດຫີວ ແທໍ້ແລໍ້ວ


ຝູງນີໍ້ ເປັນເຫດໃຫ ໍ້ ເຫັນຍາກຍັງສັດ
ລອນທີ ່ ມືນຕາປຸນ ໄປ ່ ຍູແຍງໄດ ໍ້
ວ ່ າຈ ັ ກ ສິນເສັຽດ ໍ້ ວຍ ພາວັງແຂງຂົ່ມ ລືໄດ ໍ້

ໃຫ ໍ້ ຫ ່ ຽວແຫ ໍ້ ງ ເໝືອນແປ ໍ້ ງຫ ່ ອນມີ ເມື ່ອໃດ

ເຮົາຜ ່ຜ ໍ້ ຽນ ຜາຍໂຜດຄ າຄວນ
ບູຮານຮຽງ ຫ ່ ອນຈ ັ ກຂີນເຂືອເຈົໍ້າ

ສອງສວັນແມ ໍ້ ງ ໄມຕຣີຕິດຂອດ ກ ັ ນລື
ສູຈ ົ ່ງ ຫາແກ ່ ນແກ ໍ້ ວ ກືລ ໍ້ ານລູກອາ ທ ່ ຽວເຖີໍ້ນ


ເມື ່ອນ ັໍ້ ນ ຂ ໍ້ າມະຫາດຮູ ໍ້ ເຮວຮອດເຖິງຖແລງ
ສອງນາງຊົມ ຊື ່ນໃຈຈາຕ ໍ້ ານ
ໂດຍກະສັດເຈົໍ້າ ລີລາແລ ໍ້ ວຮອດ

ປະຊິດແທບເທົໍ້າ ທັນອ ໍ້ າງຢູ ່ ສງຽມ

-387-


ເມື ່ອນ ັໍ້ ນ ພຣະບາດຕ ໍ້ ານ ຈາຕ ່ອົງອາ
ບັດນີໍ້ ເຄືອງພຣະໄທອາວ ຜູ ່ ເນົາໃນນ ໍ້ າ

ເປັນດຽງດ ໍ້ ວຍ ສາຍສມອນອາອອກ
ຄຶດບ ່ແລ ໍ້ ວ ຄ າລ ໍ້ ານມອບມາ ນີໍ້ແລ ໍ້ ວ

ຂ ໜ ່ ຽວນ ໍ້ ອງ ເມືອແທບທຽມພຣະໄທ ທ ່ ານພຸ ໍ້ ນ
ເຮົາຄຶດ ເປັນສະກຸນເຝືອ ລ ່ າມລົງກຽນກວ ໍ້ າງ ລືອາ

ເມື ່ອນ ັໍ້ ນ ອົງອານ ໍ້ ອມ ຮຽນຄວາມຂ ໂທດ
ອັນນີໍ້ ປຸນດັ່ງເຈາະໜ່ວຍແກໍ້ວ ປັນເບືໍ້ອງແບ່ງໄປ ແມ ່ ແລໍ້ວ


ອັນນຶ ່ງ ລູກນີໍ້ຄັນຜີກກ ໍ້ າ ໄກແມ ່ ສເມີຕາຍ ແທ ໍ້ ແລ ໍ້ ວ
ເຫດວ ່ າ ພົງພັນນາງ ບ ່ມີເມືອງນ ັໍ້ ນ

ເມື ່ອນ ັໍ້ ນ ບາກ ່ າວຕ ໍ້ ານ ໂລມລູບອົງອາ

ຢ ່ າໄດ ໍ້ ເຄືອງແຄນຄຶດ ຮ ່ທວນທາງຮ ໍ້ າຍ
ເຮົາຈ ັ ກ ອະທິບາຍດ ໍ້ ວຍ ອັນໄຄຄາທີ ່ ໄປນ ັໍ້ ນ
ດີຊົ່ວຊ ໍ້ າ ສອງເບືໍ້ອງເບົ ່ າສເມີ ແມ ່ ເອີຍ


ອັນນຶ ່ງ ກ ົ ບຂຽດແຄ ໍ້ ວ ຄາຄາດຮູໄປ ເມື ່ອໃດ
ຢ ່ າໄດ ໍ້ ຄອງເປັນດີ ສ ່ ວນຊີວັງແວນສ ໍ້ ວຍ

ເຫດວ ່ າ ສັດຕູເຄົໍ້າ ຂະໂມຍມ ັ ນມີມາກ
ແຮງຮູ ໍ້ ເຂົໍ້າສູ ່ ເງືໍ້ອມ ສະກອຍຫັໍ້ນແຫ ່ ງກາ ບ ່ຢ ່ າແລ ໍ້ ວ

ປຸນດັ່ງ ຄົນບາບໃບ ໍ້ ບຸນຜ ່ ອນພາລາ
ຄັນວ ່ າ ໄກພົງພະເຍັຽ ຍ ່ ອມວາຍແວນຂັໍ້ ນ

ອັນນຶ່ງ ມະນີໂຊດເຊືໍ້ອ ພິທູນທັມມະຣາດ ກ ດີ
ຄັນສະເດັດ ຈາກເງືໍ້ອມ ເງົາຖ ໍ້ າທ່ຽວໄປ

ທຽນຍ່ອມ ເຮືອງຮຸ່ງໜໍ້າ ມີອາດສູນເສັຽ ແມ ່ ເອີຍ

ແຮງຮູໍ້ ໄປປຸນປະດັບ ເຄື່ອງຄ ໄທທໍ້າວ


_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ສະກອຍ = ສົບນົກ, ສົບກາ

-388-


ເປັນດ ່ັງ ສັບປຸຣົດລ ໍ້ າ ຍິງຊາຍໃນໂລກ ເຮົານີໍ້
ທັມທ ່ ຽງຕັໍ້ງ ເຕີມໄວ ໍ້ ແວ ່ ນໃຈ

ເ
ແມ ່ ນຈ ັ ກ ດີນເທດທ ໍ້ າວ ໄປຕ ່ າງຕົນດຽວ ກ ດີ
ແດນໃດເຫັນ ຫາກປຸນເປັນເຈົໍ້າ

ອາຢ ່ າ ຕັດຕ ່ າງດ ໍ້ ວຍ ໂດຍທີ ່ ທັມມະດາ ນີໍ້ເຖີໍ້ນ

ນະຄອນ ນາຄາຄື ຄູ ່ ເຮືອນເຮົາສ ໍ້ າງ
ເຮົາກ ກ າສຸດດ ໍ້ ວຍ ພຣະຍາອາວອວນແອ ່ ວ ອາເອີຍ

ເມື ່ອນ ັໍ້ ນ ນາງຄວີ່ຊັໍ້ ນ ສເນແໜ ໍ້ ນຈາກໃຈ

ຕ ໍ້ ານແກ ່ ນແກ ໍ້ ວ ນາງນາດກຸມາຣີ
ນາງກ ທົງສະໄບບາງ ແບ ່ ງສອງສເມີໄວ ໍ້

ຄືຄວນພ ໍ້ ຽງ ຜາງຄ າຄ ໍ້ ອມຄ ່ ອງ
ີ
ຄືຄູ່ ຍອຍປຽບເປັໍ້ງ ປາຍລິໍ້ນບ ່ຫວັ່ນໄຫວ

ນາງນາດນ ໍ້ ອຍ ທູນທອດສອງກະສັດ
ຕາມແຕ ່ ເໜືອຫົວຮັກ ຮ ່ ອມໃດໂດຍເຈົໍ້າ
ມິຂວາງຂັໍ້ ນ ຄ າຄະນິງໃນຣາດ ເປັນແລ ໍ້ ວ

ຕາມແຕ ່ ຍານຍອດແຜ ໍ້ ວ ຜາຍເກືໍ້ອຫົ ່ມຫົວ ເຈົໍ້າເອີຍ

>> ເມື ່ອນ ັໍ້ ນ ວ ຣະນາດນ ໍ້ າວ ສອນສັ່ງສາມສີ
ຢ ່ າໄດ ໍ້ ເຄືອງແຄນໝອງ ຂອດແພງພັນຊັໍ້ ນ

ໂລການີໍ້ ແນນເມືອງພັນເພດ ມີແລໍ້ວ
ໃຜບ ່ ໃສສ່ອງແຈໍ້ ງ ຈ າໄວໍ້ສູ່ກະບວນ ເຈົໍ້າເອີຍ

ລາງເທື ່ ອ ບູຮານຮູ ໍ້ ຮຽງສົມຊາດກ ່ ອນ ກ ມີ

ວິບາກຕ ໍ້ ອງ ຕີເຕັໍ້ນຕ ່ າງແດນ
ຍາມເມື ່ອ ບຸນຮອດຮູ ໍ້ ກະທ າເຫດຊວນຊັກ
ນ າສອງສົມ ບ ່ໃຄຄາແຄ ໍ້ ວ


_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ເຮົາກ ກ າສຸດດ ໍ້ ວຍ = ມືເຮົາກ າບ ່ ອນສຸດທໍ້າຍແລໍ້ວ ບ ່ມີບ ່ ອນຈ ັ ບຕ ່ໄປອີກ / ຄືຄູ່ ຍອຍປຽບເປັໍ້ງ
ປາຍລີໍ້ນບ ່ຫວັ່ນໄຫວ = ເອົາຈ ັ່ງໃດກ ໄດ ໍ້ ຄືສະໄບຂອງນາງທີ ່ ແບ ່ ງສອງເບືໍ້ອງ

-389-

ບັດນີໍ້ ເຮົາວາງນ ໍ້ ອງ ນາງສາວປະສົງປູກ ໄປແລ ໍ້ ວ
ພຣະຍານາກນໍ້າວ ທູນເກົໍ້າກາບຕີນ


ຊ ໍ້ າຂາບນ ໍ້ ອມ ນາງນາດສຸມຸນທາ
ຂ ວ ່ າ ເປັນອາສາ ຊ ່ ວງເຊີງຈອມເຈົໍ້າ
ແມ ່ ນຊື ່ ນະຄອນທອງກ ໍ້ າ ກຸງທາຣາລ ໍ້ ານສ ່າ ກ ດີ

ຂ ໍ້ າຈ ັ ກ ຍົກແຍ ່ ງໄວ ໍ້ ນາງນ ໍ້ ອຍນ ັ່ງປອງ ແທ ໍ້ ແລ ໍ້ ວ

ເມື ່ອນ ັໍ້ ນ ພຣະແມ ່ ເຍືໍ້ອນ ຍອມໂທດທັງສອງ

ປະສົງພອນເພັງ ສັ່ງສອນສອງເຈົໍ້າ
ເມື່ອນັໍ້ ນ ນາງຈັນເຈົໍ້າ ຈົງໃຈຈັກພາກ
ນໍ້ອມໄຫວໍ້ ພຣະແຜ່ນຫລໍ້າ ສອງເຈົໍ້າຂາບຕີນ


ຟັງຍິນ ທົມທົມກ ໍ້ ອງ ກອງຄົວຄ ໍ້ ອນເຄັ່ງ ພຸ ໍ້ ນເຢີ
ສອງຄ ່ ອຍ ປະນ ົ ມແນບເທົໍ້າ ທັນອ ໍ້ າງອອກສະຖານ


>> ໃຍ ່ ໃຍ ່ ນີໍ້ວ ອາມາດລາລົງ
ຊະລອນ ລຽນປະດັບ ແວດລະວັງນາງທ ໍ້ າວ
ວະຣຸນນະຣາດອູ ໍ້ ມ ເອົານາງທຽມແທບ

ພ ໍ້ ອມພ ່າໜ ໍ້ າ ຜຍອງລ ໍ້ າລ ່ ວງບົນ

ຍ ່ ອງຍ ່ ອງຂ ໍ້ າມ ຫລາຍລັ່ນເວຫາ
ເຖິງທີ ່ ນະຄອນທອງທິບ ແຕ ່ ງາມງາຍເຊົໍ້າ

ລົງສະຖິດຊ ໍ້ ອງ ຊານມ ົ ນມ ໍ້ ຽນເຄື ່ອງ
ວະຣຸນນະຣາດເຈົໍ້າ ຈູງນ ໍ້ ອງສູ ່ ສະຖານ

ໂຍທາພ ໍ້ ອມ ມາມວນມີມາກ
ບາງພ ່ ອງ ລາງເລົ ່ າໄຫ ໍ້ ຫົວພ ໍ້ ອມພ ່ ອງສະເທີນ


ສວ ່ າສວ ່ າພ ໍ້ ອມ ຊາວແມ ່ ເມືອງຫລວງ
ເຊັນເຊັນຊົມ ຊ ່ ູຊມເນືອງຕ ໍ້ ານ
ຸ

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ນ ໍ້ ອມໄຫວ ໍ້ ພຣະແຜ່ນຫລໍ້າ ສອງເຈົໍ້າຂາບຕີນ = ເຮົາຮູໍ້ ວ ່ າຄູ່ ແຕ ່ງງານໃໝ່ກົໍ້ມຂາບຕີນຂອງພ ່ແມ ່
ມາແຕ ່ ບູຮານນະການ

-390-


ຂອບທີ ່ ເໜືອຫົວຮູ ໍ້ ຮົມເຖິງຜາຍໂຜດ
ເຈົໍ້າແມ ່ ມາຍ ່າເກົໍ້າ ຝູງຂ ໍ້ າຢູ ່ ເຢັນ ນີໍ້ແລ ໍ້ ວ


ບັດນີໍ້ ຫາຍບາບເບືໍ້ອງ ເວນເລົ ່ າສຸນເສັຽ ແທ ໍ້ ແລ ໍ້ ວ
ເຈົໍ້າແມ ່ ມາຄູນຄົງ ຢູ ່ ຍືນເມືອງນີໍ້
ຸ
ມາຫອມຂ ໍ້ າ ຊາວຊົນຊມນາກ
ໃຫ ໍ້ ຮົ ່ມເງືໍ້ອມ ບຸນເຈົໍ້າເລື ່ອມມຸງ ແດ ່ ຖ ໍ້ ອນ

ເມື ່ອນ ັໍ້ ນ ພຣະບາດຕ ໍ້ ານ ເຕີນເບີກບາສີ

ພານຄ າແດງ ລຽບລຽນລົງຕັໍ້ງ
ໂພສະນັງລົໍ້ນ ເຫລືອພານລຽນລຸ່ມ
ທະແນວແນບເຫລົໍ້າ ໄຫແກໍ້ວກ່ອງກ າ


ສະພົ ່ມພ ໍ້ ອມ ຂຸນນາກເນືອງປະດັບ
ເປັນແຖວຖັນ ເສບພິນເພງສ ໍ້ າມ
ນາງຈ ັ ນເຈົໍ້າ ທຽມພຣະຍາຍັງອາດ

ປະດັບເຄື ່ອງແກ ໍ້ ວ ເປັນເຈົໍ້າຢູ ່ ສງຽມ

ນາຄະພຣາມຜູ ໍ້ ຜົນຄວນເຄີຍອ ່ ານ
ປະນ ົ ມນອບນີໍ້ວ ພອນຊ ໍ້ າພ ່າຖວາຍ


ຂ ໃຫ ໍ້ ສິດທິຣາດລ ໍ້ າ ໃນຂອບພະຄຸງຄາ ນີໍ້ເນີ
ໂພຍໄພບານ ເບີກໄກເກງເຈົໍ້າ
ຍືນເຖິງເທົໍ້າ ພັນວັດສາສົມປະກອບ ກ ັ ນເນີ

ເຖິງໝື ່ ນຕືໍ້ ຍາເຖົໍ້າຖ ່ ອຍຊະຣາ ແດ ່ ເນີ

ແລ ໍ້ ວຂາບໄຫວ ໍ້ ທັງພວກກິນເມົາ

ເຂົາກ ຊົມພຣະຍາບຸນ ໄຄ ່ ຫຸມແຫນເຝົໍ້າ
ບ ຣະບວນແລ ໍ້ ວ ຖວາຍທຽນລາເລີກ
ສອງແຈ ່ ມເຈົໍ້າ ຫາຍຮ ໍ້ ອນຢູ ່ ກະເສີມ


_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ເຄື່ອງຂອງຕ ່ າງໆທີ ່ ເພິ ່ນຕັໍ້ງອ ໍ້ ອມລຸ່ມພາບາສີ ເປັນປະເພນີມາແຕ ່ ບູຮານນະການ /
ຊະຣາ = ຄວາມແກ ່ ເຖົໍ້າ

-391-


ຍູທ ່ າງ ຮັກອິ ່ນອ ໍ້ ອຍ ກ ົໍ້ ວກິ ່ນກິນຣົດ
ໂພຍໄພໃດ ບ ່ມີມາຕ ໍ້ ອງ

ຫລາຍນະຄອນຄ ໍ້ າຍ ສມຸດທາທ ໍ້ າວຕ ່ າງ
ເກງແກ ່ ແກ ໍ້ ວກິ ່ງຊັໍ້ ນ ສະກຸນກວ ໍ້ າງທອດທອງ

ນາງກ ສອນສັ່ງໄວ ໍ້ ປຸນປ ່ າວເປັນຄອງ

ຈ າສິນສົມ ສືບທັມທັງຄ ໍ້ າຍ
ເພາະເພື ່ ອ ບຸນບາທ ໍ້ າວ ສິນໄຊພຣະຍາໃຫຍ ່

ເຊັງຊ ່ າເທົໍ້າ ດິນຟ ໍ້ າຂອບຂັນ

ເອົາຮີດຮູ ໍ້ ພັນເພດພາສາ
ຸ
ຝູງຢູ ່ ໃນຊົນຊມ ຂາບທະນ ົ ງນາງແກ ໍ້ ວ
ຣະດູແຖມຖ ໍ້ ວນ ຖວາຍທອງເທົໍ້າທົ່ວ
ເປັນເອກ ໃຕ ໍ້ ທະແຫລ ່ ງຫລ ໍ້ າ ລືນ ໍ້ ອຍທົ່ວທະຣາ


ອັນນີໍ້ ເປັນເພື ່ ອອ ານາດເຈົໍ້າ ຕົນປະເສີດສິນໄຊ
ປາຣະມີນ ັ ບ ອະເນກສົງໄຂສ ໍ້ າງ


ມິໃຊ ່ ຄົນອື ່ນແທ ໍ້ ຊາຍຊົ່ວສາມານ ເຈົໍ້າເອີຍ
ຄືວ ່ າ ອົງພຸດໂທທົງ ໂລກສາມສອນໄວ ໍ້
ນ າສັດພົໍ້ນ ສົງສານອະນ ັ ນເນກ

ບຸນແຜ ່ ເທົໍ້າ ຕະການກວ ໍ້ າງໂລກພຣົມ

ອັນວ ່ າ ສີຫາຣາດທ ໍ້ າວ ອົງປະເສີດສັງທອງ ກ ດີ
ທຽມທັມຢ າ ດັ່ງເງົາທຽມເນືໍ້ອ

ມິໃຊ ່ ໄທອື ່ນແທ ໍ້ ຜິດພຣະຣາດກຽນໄກ ເຈົໍ້າເອີຍ

ຫາກແມ ່ ນ ທັມມະເສນາ ໂມກຄະລາຣິດທີລ ໍ້ າ
ຝູງນ ັໍ້ ນ ເປັນໄປດ ໍ້ ວຍ ໂດຍພົງພຸດທະໂຄດ
ໄວ ໍ້ ພຣະຜູ ໍ້ ຜຍາລ ໍ້ າຜ ່ດູ ຫັໍ້ນເຖີໍ້ນ


_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ອະເນກ = ບ ່ແມ ່ ນນຶ່ງ, ຫລາຍ /
ປາຣະມີນັບ ອະເນກສົງໄຂສ ໍ້ າງ = ສ ໍ້ າງຄຸນຄວາມດີຈ ົ ນນັບບ ່ຖ ໍ້ ວນ

-392-


ອັນວ ່ າ ກຸມພັນຜູ ໍ້ ລືກຽນສິນປະສາດ ວັນນ ັໍ້ ນ


ຄືວ ່ າ ໄຊຍະມານທ ່ ານໄທ ໍ້ ທົງຊ ໍ້ າງຕ ່ພຣະອົງ ນ ັໍ້ ນແລ ໍ້ ວ
ອັນວ ່ າ ທັງຫົກທ ໍ້ າວ ເປັນເວນບັງບຽດ ພຣະອົງນ ັໍ້ ນ
ເໝືອນວ ່ າ ເທວະທັດຜູ ໍ້ ຜາງລ ໍ້ າລູກອາວ ແທ ໍ້ ແລ ໍ້ ວ


ອັນນີໍ້ ພຣະຫາກໄຂອູບແກ ໍ້ ວ ເທເທດໃນມະຮາມ
ແສນອະສົງໄຂສັດ ແຈກເປັນປະການຫ ໍ້ າ

ຄັນສະເດັດສ ໍ້ ຽງ ສາທຸການພ ໍ້ ອມພ ່າ
ທຸກທີ ່ ໄດ ໍ້ ຍານແກ ໍ້ ວມາກມີ ເຈົໍ້າເອີຍ

ອັນນີໍ້ ປາງຄ າທໍ້າວ ທົງຂານຂຽນຮູບ

ຍົກແຍ ່ ງຖ ໍ້ ວນ ຖວາຍໄວ ໍ້ ແວ ່ ນແຍງ ແທ ໍ້ ແລ ໍ້ ວ

































_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ອັນນີໍ້ ປາງຄ າທໍ້າວ ທົງຂານຂຽນຮູບ = ປູ່ປາງຄ າ ບອກຜູໍ້ອ ່ ານ-ຜູ່ຟັງວ ່ າ ແມ ່ ນເພິ ່ນເອງເປັນ
ຜູໍ້ແຕ ່ ງໜັງສືສັງສິນໄຊ

-393-









dt;ulyo0v’x6jxk’7=k

(ກະວີສິລປ ໌ )












ໂດຍ










w-l5;ao cr’rq’



ຫລຽນນັກກະວີຜູໍ້ສືບທອດປູ່ປາງຄ າ

-394-

ບົດວິເຄາະ

່
ກະວີສິນຂອງປູປາງຄ າ
ໂດຍ ໄຊສຸວັນ ແພງພົງ

ປະຖ ົ ມມະບົດ
ກະວີນິພົນມີປວັດຍາວນານກ ່ ອນມະນຸດເລີ ່ມຕົໍ້ນ ຄ.ສ. ເຊື ່ອກ ັ ນວ ່ າເກີດຂຶໍ້ນ
ໃນຍຸກຄົນໄລ ່ ໂຫ ່ ສັດ ຢູ ່ ໃນປ ່ າທະວີບອາຟຣິກກາ ແລະດ າລົງຊີວິດຕາມອ ່ າງແມ ່ ນ ໍ້ າ

ໄນລ໌, ນີເຊຣ໌ ແລະໂວນຕາ Nile Niger Volta. ຈ າພວກທີ ່ ຂຽນຂຶໍ້ນແມ ່ ນຢູ ່ ໃນຍຸກ
ມະນຸດກ ່ສ ໍ້ າງພີຣາມິດ Pyramid ປະມານ 2500 ປີ ກ ່ ອນ ຄ.ສ. ຢູ ່ ຕາມບ ລິເວນ
ເອເຊັຽຕາເວັນຕົກມີ ”ກະວີຍາວ”ຂອງກີນກາແມຊ໌ Epic of Gilgamesh ຊຶ ່ງຂຽນ

ດ ໍ້ ວຍພາສາສູເມີຣຽນ Sumerian. ຢູ ່ ບ ລິເວນຮອຍຕ ່ທະວີບເອເຊັຽ-ຢູຣົບກ ມີເພງພືໍ້ນ
ບ ໍ້ ານຂອງຈີນ ແລະເພິ ່ ນຍັງພົບເຫັນນິທານເລົ ່ າປາກຕ ່ປາກ ເປັນພາສາສັນສະກຣິດ

ຂອງຄົນອີກເຜົ ່ າພັນນຶ ່ງ. ກ ່ ອນໜ ໍ້ າ ຄ.ສ. ຍັງໄດ ໍ້ ພົບເຫັນບົດກອນ, ລະຄອນ, ເພງ

ແຕ ່ ງຂຶໍ້ນໃນຍຸກຊາວຄຣິກເກົ່າ.
ອີງຕາມປຶໍ້ມ ”ປວັດສາດຊົນຊາດລາວ-ລາວສມ ັ ຍບູຮານຈາກເມືອງລຸງ ຫາ
ໜອງແສ” ຂອງ ສ. ເດຊະວົງ (ອາຈານສຸລັງ ເດຊ ໌ ວົງສາ ອະດີດອາຈານສອນ
ີ
ພາສາລາວທີ ່ ວິທະຍາໄລວຽງຈ ັ ນ / ນ ັ ກກະວີ) ຊຶ ່ງໄດ ໍ້ ທ າການຄົໍ້ນຄວ ໍ້ າຮ ່ ວມກ ັ ບນ ັ ກ

ປວັດສາດຈີນ. ບັນພະບູຣຸດລາວເລີ ່ມປະກ ົ ດຊື ່ຂຶໍ້ນ: “ເຂດອໍ້າຍລາວຕ່າງໆກ ບ ່ຄ່ອຍ
ຕັໍ້ງຢູ ່ໃນສະພາບໝັໍ້ນຄົງທ ່ໃດ ເຂດໃດກ ພະຍາຍາມກືນກິນກັນ ຫລືທໍ້ອນໂຮມເຂດ

ອື່ນເຂົໍ້າກັນເພື່ອຕັໍ້ງຈັກກະພົບ (ສະຫະພັນຣັດ) ຂຶໍ້ນ”...”ນັບແຕ່ ປີ ຄ.ສ. 220 ຫົກ
ເຂດອໍ້າຍລາວກ ຢູ ່ໃນຄວາມສງ ົ ບສຸກ”. ຢູ ່ ຕ ່ມາ ຜ ່ ານການຕ ່ສູ ໍ້ ກ ັ ບຊາດອື ່ນ ອ ໍ້ າຍລາວ
ເສັຽໄຊ “ແລໍ້ວຫລີວເປ ກ ປ ່ ຽນຊື່ເຂດອໍ້າຍລາວທັງຫົກເປັນເຂດຈຽນໜິງ ແຕ່ວ່າເສິກ

ູ
ບ ຢຸດເຊົາໄດໍ້ ຈົນກາຍເປັນເສິກສອງ
ຂັບໄລ່ພວກ ຊຮັ່ນ ຍັງສືບຕ ່ເນື່ອງໄປເລືໍ້ອຍໆ ່
ູ
ສະຕະວັດລະຫວ່າງອໍ້າຍລາວແລະຊາວຊຮັ່ນ”. ປີ ຄ.ສ. 158 ອ ໍ້ າຍລາວຫລາຍຈຸ
ຕ ່ າງກ ພາກ ັ ນປະກາດເຂດຂອງຕົນເປັນເອກະຣາດຢູ ່ ເຂດ”ເມີງເສ” ຫລືອີກຊື່ນຶ່ງວ່າ
“ໜານເຈົໍ້າ” ແຕ່ສ່ວນຫລາຍແລໍ້ວຊາວລາວນິຍົມເອີໍ້ນ ”ໜອງແສ ຫລື ໜອງແສ-
ແສນຍ່ານ” ເມືອງໜອງແສ ແມ ່ ນຜໍ້ຽນມາຈາກ ເມີງເສ: ເມີງ ເປັນ ູມືໍ້
ເມືອງ ໃນຊ່
ນີໍ້ ສ່ວນ ເສ ແສ ເສີ ແປວ່າ ຫີນ / ປ ່ າຫີນ”...”ນັບແຕ່ປີ ຄ.ສ.158 ເຖິງ 557

ອໍ້າຍລາວມີເກົໍ້າຣາດຊະວົງດໍ້ວຍກັນ ຕ ່ສູໍ້ຍາດແຍ່ງດິນແດນ ເພື່ອຄວາມເປັນໃຫຍ່.

-395-

ນັບຕັໍ້ງແຕ່ ປີ ຄ.ສ. 555 ເຖິງ 1253 ຊົນຊາດທີ່ເຂັໍ້ມແຂງກວ່າໝູ ່ໃນແຜ່ນດິນທີ່
ເປັນຈີນພາກກາງແລະພາກໃຕໍ້ ປັດຈຸບັນນີໍ້ກ ແມ ່ ນ ສາມຊົນຊາດ ຄື: ອໍ້າຍລາວ,

ທູໂປ (ທີເບຕ) ແລະ ຮັ່ນ (ຈີນ)”. ປວັດສາດຍຸກນ ັໍ້ ນໄດ ໍ້ ເຍືອງໃຫ ໍ້ ເຮົາຄຶດວ ່ າຖ ໍ້ າມີ

ຫລາຍເຂດອ ໍ້ າຍລາວໂຮມກ ັ ນ ກ ໜ ໍ້ າຈະມີພາສາເພື ່ ອສື ່ສານກ ັ ນ. ແລ ໍ້ ວກ ເຊື ່ອວ ່ າ
ຄ າກອນລາວເລີ ່ມຕົໍ້ນມີມາກ ່ ອນຍຸກໜອງແສ.
ອີງຕາມປຶໍ້ມ “ປວັດສາດຊົນຊາດລາວ”ຂອງ ດຣ. ສີທຸຍ ສຸວັນນະສີ ໄດ ໍ້
ກ ່ າວໄວ ໍ້ ວ ່ າ: “ຊົນຊາດລາວໃນສໄມສະຫະພັນຣັດນີໍ້ເປັນສໄມທີ່ມີຄວາມຈະເລີນຮຸ່ງ

ເຮືອງຫລາຍ ມີອານາເຂດກວໍ້າງຂວາງ ມີກອງທັບທີ່ມີຄວາມເກັ່ງກໍ້າສາມາດໃນ
ການເຮັດເສິກສົງຄາມທີ່ສຸດ” ...(ຈາກປີ ຄ.ສ. 728 ເຖິງ 748 ແມ ່ ນ) ”ຍຸກສໄມ

ພຣະເຈົໍ້າຂຸນບູລົມ ຣາຊາທິຣາດນັໍ້ ນ ອານາຈັກໜອງແສມີຄວາມເຂັໍ້ມແຂງເພາະ
ພຣະອົງເປັນນັກຮົບ ທີ່ມີຄວາມຊ່ຽວຊານໃນການສົງຄາມ ແລະມີຄວາມສາມາດ
ປຣາດເປື່ ອງໃນທາງການເມືອງ ແລະການປົກຄອງເປັນອັນມາກ”.

ຈາກນ ັໍ້ ນມາຊາຕາກ ັ ມຂອງອ ໍ້ າຍລາວກ ປະເຊີນກ ັ ບຍຸກຮຸ ່ ງເຮືອງແລະຍຸກ

ບ ໍ້ ານແຕກສາຍແຮກຂາດ ຂຶໍ້ນໆລົງໆ...
ຈ ົ ນມາເຖິງປີ ຄ.ສ. 1637-1694 ພຣະເຈົໍ້າສຸຣິຍະວົງສາ ທັມມິກະຣາດ
ຈຶ່ງໄດ ໍ້ ຂຶໍ້ນຄອງຣາດ. “ເມື່ອພຣະອົງຂຶໍ້ນຄອງຣາດແລໍ້ວພຣະອົງໄດໍ້ທ າການສະສາງ
ກັບພຣະຍາຕິວົງຂອງພຣະອົງທີ່ໄດໍ້ສໍ້າງຄວາມວຸໍ້ນວາຍ”...”ໃນເມື່ອໄດໍ້ແກໍ້ໄຂບັນຫາ

ແຍ່ງອ ານາດນີໍ້ໝົດແລໍ້ວ ອານາຈັກລໍ້ານຊໍ້າງ ກ ສິໍ້ນຄວາມວຸໍ້ນວາຍພາຍໃນປະເທດ
ແລະພຣະອົງກ ມີໂອກາດສໍ້າງສາ ທະນຸບ າລຸງປະເທດບໍ້ານເມືອງໃຫໍ້ຈະເລີນກວໍ້າງ

ຂວາງອອກໄປ ແລະໄດໍ້ສົ່ງເສີມ ສິລະປະ ວັດທະນະທັມ ແລະສັງຄົມໃຫໍ້ຢູ ່ເຢັນ
ເປັນສຸກ”... ”ໃນທາງດໍ້ານສາສນາ ພຣະອົງໄດໍ້ສົ່ງເສີມການສຶກສາທາງທັມມະໃຫໍ້
ຈະເລີນເປັນທີ່ສຸດ ຈົນມີນັກປຣາດ ອາຈານ ຜູ ໍ້ສລາດຫລັກແຫລມ ສາມາດປະພັນ

ວັນນະກັມອັນມີຄ່າຂອງລາວໄວໍ້ຫລວງຫລາຍ ໃນສໄມຂອງພຣະເຈົໍ້າສຸຣິຍະວົງສາ
ທັມມິກະຣາດນັໍ້ ນເອງທີ່ ໜັງສືສິນໄຊ ໜັງສືປູ ່ ສອນຫລານ ແລະວັນນະກັມອື່ນໆ

ໄດໍ້ມີຂຶໍ້ນ”... ”ເປັນສໄມທີ່ຊາວເອີຣົບ (ຢູຣົບ) ໄດໍ້ໄປຢ ໍ້ຽມຢາມອານາຈັກລໍ້ານຊໍ້າງ
ເປັນຄັໍ້ ງທ າອິດ ໂດຍແມ ່ ນ ວັນ ວູສະຕົບຟ ໌ Van Wustoff ຊາວໂຮນລັງ (ຮອນ
ແລນ) Holland ຊຶ່ງພຣະເຈົໍ້າສຸຣິຍະວົງສາ ໄດໍ້ຕໍ້ອນຮັບໃນງານບຸນພຣະທາດ-

ຫລວງ”. ພຣະອົງຄອງຣາຊະສົມບັດລ ໍ້ ານຊ ໍ້ າງຍາວນານເຖິງ 57 ປີ.

-396-

ສັງສິນໄຊ ຖືກປະພັນຂຶໍ້ນໃນກາງສະຕະວັດ 17 ຊຶ ່ງໃນຂະນະດຽວກ ັ ນນ ັໍ້ ນ

ຢູ ່ ທາງຢູຣົບ (ໂລກຕາເວັນຕົກໂດຍສະເພາະຢູ ່ ຝຣັ່ງເສດ ວັນນະຄະດີມີສ ່ ວນພົວພັນ
ກ ັ ບວິວັດທາງການເມືອງ ຈິດສ ານຶກ ແລະສິລະປະ ຢູ ່ ພາຍໃຕ ໍ້ ການຄອງຣາດຂອງ
ພຣະເຈົໍ້າຫລູຍ ສິບສີ ່ Louis XIV) ກະວີນິພົນໄດ ໍ້ ມີການເບັ່ງບານ ປະພັນຂຶໍ້ນຢ ່ າງ

ກວ ໍ້ າງຂວາງ ບາງບົດກະວີກ ຖືກນ າເຂົໍ້າເຜີຍແຜ ່ ຢູ ່ ໃນວົງການ ນ ັ ກກະວີ ນ ັ ກຂຽນ
ນ ັ ກຮຽນຮູ ໍ້ ນ ັ ກພາສາສາດ ນ ັ ກອັກສອນສາດ ແລະບາງບົດກະວີຍາວໄດ ໍ້ ຖືກນ າໄປ

ສະແດງເປັນລະຄອນ.
“ກະວີນິພົນ” Poetry ໃນນິຍາມສາກົນແມ ່ ນ: “ບົດປະພັນປະເພດນຶ່ງທີ່ຖືກ
ກັ່ນກອງມາຈາກຈິນຕະນາພາບ ດໍ້ວຍປະສົບການແຫ່ງການເລືອກເຟັໍ້ນ ຄ າສັບ-

ພາສາ ແລໍ້ວນ າມາຮໍ້ອຍຮຽງເພື່ອໃຫໍ້ເກີດອາຣົມຈິດ ຍໍ້ອນ ຄວາມໝາຍ, ຄືໍ້ນສຽງ
ແລະທ ານອງ”.
ສ ່ ວນ Epic Poem ກະວີຍາວ ນ ັໍ້ ນແມ ່ ນ: “ບົດກະວີນຶ່ງທີ່ເກາະຢູ ່ໃນຄວາມ

ຊົງຈ າຢ ່າງຍາວນານ, ບົດນັໍ້ ນເວົໍ້າເຖິງຜູ ໍ້ຊາຍຫລືແມ ່ ຍິງທີ່ ຕ ່ສູໍ້ກັບກ າລັງພິດສະດານ
ຫລື ສູໍ້ດໍ້ວຍຄຸນນະທັມ ກາຍເປັນເບົໍ້າຫລ ່ຂອງຜູ ໍ້ສືບທອດ, ທັງນັກກະວີ-ທັງຜູ ໍ້ອ່ານ,

ເພື່ອປຸກຈິດສ ານຶກ ຂອງມວນຊົນ ຫລື ຂອງຊາດ”.
ຄ າວ ່ າ Artistry ແມ ່ ນຄ າປະສົມລະຫວ ່ າງ Art ສິລະປະ ແລະ Poetry

ກະວີນິພົນ, ຈຶ່ງສອດຄ ່ ອງກ ັ ບຄ າລາວ “ກະວີສິນ” (ກະວີສິລປ ໌ ).
ກະວີສິນຂອງປູ ່ ປາງຄ າຢູ ່ ໃນ ”ສັງສິນໄຊ” ສາມາດທຽບຄຽງໃສ ່ ກະວີນິພົນ
ສາກ ົ ນ ແລະບາງປະເດັນນ ັໍ້ ນກ ຍັງພິເສດກວ່າຂອງສາກ ົ ນນ າອີກ ຊຶ ່ງຈະຍົກເອົາບາງ

ປະເດັນຂຶໍ້ນມາສັງຮວມໄວຕາມພາກຕ ່ າງໆໃນບົດວິເຄາະນີໍ້:
ກ ່ ອນອື ່ນ ຕ ໍ້ ອງຮັບຮູ ໍ້ ວ ່ າ “ສັງສິນໄຊ” ສອດຄ ່ ອງກ ັ ບ ”ນິຍາມກະວີຍາວ”
ຂອງສາກ ົ ນ ທັງເປັນກະວີຍາວດີເດັ່ນເລື ່ອງນຶ ່ງ ຢູ ່ ໃນພາກພືໍ້ນເອເຊັຽຕາເວັນອອກ-

ສ ່ ຽງໃຕ ໍ້ . ຍ ໍ້ ອນວ ່ າ ສິນໄຊໄດ ໍ້ ຕ ່ສູ ໍ້ ກ ັ ບກ າລັງພິດສະດານຫລາຍບັໍ້ນ ຈາກນ ໍ້ ອຍຂຶໍ້ນໄປ
ຫາໃຫຍ ່ , ຕ ່ສູ ໍ້ ທາງດ ໍ້ ານອະພິນິຫານ ແລະດ ໍ້ ານຈິດຕະສາດ, ເມື ່ອພົບພ ໍ້ກ ັ ບສັດຕູທ າ

ອິດສິນໄຊກ ຫ ໍ້ າມປາມໄວ ໍ້ ແຕ ່ ເມື ່ອບ ່ຟັງກ ັ ນກ ຈ າເປັນຕ ໍ້ ອງຜາບແພ ໍ້ ແລ ໍ້ ວຈຶ່ງສັ່ງສອນ
ດ ໍ້ ວຍຄ າສອນຂອງສາສນາພຸດ. ຕລອດເລື ່ອງຝັງດ ໍ້ ວຍ ຈິນຕະນາພາບ, ອາຣົມຈິດ,
ຄວາມຮັກທີ ່ ໄຮ ໍ້ ພົມແດນ, ຮີດຄອງປະເພນີ ທັງແບບພຸດແລະພຣາມ, ການປຽບທຽບ

ຄ າສອນແລະຜຍາພາສິດຊຶ ່ງມີຄຸນຄ ່ າເຕືອນໃຈແກ ່ ຄົນຍຸກນີໍ້ ແລະຍຸກໃໝ ່ ຕ ່ໆໄປ.

-397-

ພາກທີ 1 ຈິນຕະນາພາບ


1.1 ຕົວລະຄອນ: ໃນໜັງສືສັງສິນໄຊ ປູ ່ ປາງຄ າໄດ ໍ້ ສ ໍ້ າງຕົວລະຄອນໃສ ່ ໄວ ໍ້ ຢ ່ າງ
ຫລວງຫລາຍ ທັງເປັນ ຄົນ, ຍັກ, ຄຸດ, ນາກ, ກິນນາຣີ ແລະ ເປັນພຣະອິນ
ເທວະດາ ແມ ່ ທ ຣະນີ ຜີປ ່ າ ຊຶ ່ງລ ໍ້ ວນແລ ໍ້ ວແຕ ່ ມີນິໄສໃຈຄ ການປະພຶດ ເວົໍ້າຈາ


ແຕກຕ ່ າງກ ັ ນຢ ່ າງຈະແຈ ໍ້ ງ. ເຮົາສາມາດແຍກເປັນຕົວເອກແລະຕົວຮອງ
1.1.1 ຕົວລະຄອນເອກ
ກຸດສຣາດ, ສຸມຸນທາ, ຈ ັ ນທາ, ຫລ ໍ້ າຊ ໍ້ ອຍ (ນາງລຸນ), ກຸມພັນ, ສິນໄຊ,
ສັງທອງ, ສີໂຫ.

ຮູບໂສມຂອງສຸມຸນທາ ນ ໍ້ ອງສາວພຣະຍາກຸດສຣາດ, ອາຂອງສິນໄຊ
ຍົດຍິ່ງປ ໍ້ ອງ ປຸນສິ່ງສາວສວັນ

ຕາຄົມຄອຍ ເບິ່ງຊາຍຊອມສມິໍ້ງ

ຕະເກີງໜໍ້າ ນົງພາວຜົງໃຫຍ່
ງາມເລີດລ ໍ້ າ ລືເທົໍ້າໝື່ນເມືອງ (ໜໍ້າ 4)


ພາບຂອງຍັກກຸມພັນ ຜູ ໍ້ ມີອິດທິຣິດ ມີນິໄສແຂງກະດ ໍ້ າງບ ່ຟັງຄວາມໃຜ
ເຊັງວ່າ ກຸມພັນແທໍ້ ທະຣົງລືຣິດທິເດດ

ຮູໍ້ຮ ່າຖໍ້ວນ ຄອງຊັໍ້ ນສາດຕະສິນ (5)

ເມື່ອນັໍ້ ນ ກຸມພັນຕໍ້ານ ຄ າເບັງນົບນອບ
ລ ໍ້ າລຸ່ມຟ ໍ້ າ ບ ່ມີຢ ໍ້ານຢ ່ອນໃຜ (7)


ສິນໄຊ ສັງທອງ ແລະສີໂຫນ ັໍ້ ນ ຕອນເກີດມາຍັງບ ່ທັນມີຊື ່ ຈ ົ ນກວ ່ າແມ ່
ພາໜີເຂົໍ້າປ ່ າ ພຣະອິນຈຶ່ງຕັໍ້ງຊື ່ໃຫ ໍ້ ໄວ ໍ້ ໃນສລາກ. ຄວາມພິດສະດານຂອງທັງສາມ

ຕອນເກີດຢູ ່ ໃນຣາດຊະວັງ
ເມື່ອນັໍ້ ນ ສັງທອງທໍ້າວ ອະນຸຊາສະເດັດອອກ
ຕົກກ່ອນກິໍ້ງ ເໜືອຜໍ້າແຜ່ນຄ າ

ຮື່ນຮື່ນພໍ້ອມ ເຊືອງຖ່າວແຖມວອນ

ເຫັນສົມສີ ຫລາກຄາມຄວນງ ໍ້

ອັດສະຈັນລ ໍ້ າ ເລີງເປັນປອງປລາດ

ມີຮ່າງຮູໍ້ ເຫັນຮໍ້າຍຮູບຫອຍ

-398-


ເມື່ອນັໍ້ ນ ຕົນປະເສີດເຈົໍ້າ ເຈັຽຣະຈາກສະເດັດຕາມ

ທົງສິນສອນ ດາບລົງເລີຍມ ົໍ້ ມ
ລົວອາຢ ໍ້ຽມ ໃນມືມີເດດ
ພໍ້ອມພາບມ ໍ້ ຽນ ເຕີນຊ ໍ້ າຊ່ອຍອ າ

ຖັດນັໍ້ ນ ເອກາເຈົໍ້າ ຈັນທານາງນາດ
ມ ົໍ້ ມແກ່ນເຫງົໍ້າ ຝຸງເຊືໍ້ອຊ່ອຍລະວັງ

ເລີຍເລົ່ າ ເຫັນອ່ອນນໍ້ອຍ ເປັນຮູບຣາຊະສີ
ງວງງາປະຈິດ ດັ່ງຄ າຄືແຕໍ້ມ (76)

1.1.2 ຕົວລະຄອນຮອງ
ທ ໍ້ າວທັງຫົກ, ຄ າອອນ, ເອືໍ້ອຍມຸ ່ ງ, ສີດາຈ ັ ນ, ນາງກຽງຄ າ (ກິນນາຣີ),
ນ ັ ນທະ (ເສດຖີ) ແລະພັນລະຍາ, ຂຸນຄອນ ແລະຂຸນອ ່ ອນສີ (ຜູ ໍ້ ໄປສູ ່ ຂ ນາງທັງ

ເຈັດ), ຂຸນຈ ັ ນ (ນະຄອນຈ າປາ), ປະທຸມມາ(ເອືໍ້ອຍກ ົ ກຂອງນາງທັງເຈັດ), ກາມະ
ທາ (ພຣະຍານະຄອນຈ າປາ), ຂຸນຫົງ (ນະຄອນຫົງ-ເມືອງສ ່ ວຍຕ ່ເປັງຈານ) ຂຸນ

ນ ຣະໂຊດ(ຜູ ໍ້ ຂີ່ມ ໍ້ າໄປບອກຂ ່ າວ) ຂຸນໝື ່ ນ, ຂຸນຈີນ(ພ ່ ຄ ໍ້ າສະເພົາ), ແມ ່ ແຝດ, ຂຸນ
ສີຄອນ, ຂຸນຍົນ, ນາງເທບກ ັ ນຍາ (ຜູ ໍ້ ມາຄ ່ ອຍເບິ່ງແຍງແອນ ໍ້ ອຍກາງປ ່ າ), ວິສຸກ ັ ນ
(ຜູ ໍ້ ມານິຣະມິດປາງແກ ໍ້ ວ), ນາງວັນ(ແມ ່ ຟ ໍ້ ອນບວງສວງ), ຊຽງຂວາງຂັດຕິຍະຣາດ

(ເຊືໍ້ອສາຍພຣະຍາເມືອງເປັງຈານ), ພຣະຍາຄຸດແລະພຣະຍານາກ(ພ ່ ລ ໍ້ ຽງສິນໄຊ)

1.1.3 ຕັໍ້ງຊື ່ຍັກແລະນາກ
ກຸມພັນ (ເຊືໍ້ອສາຍຂອງເວດສຸວັນເທວະຣາດ), ວິສຸກ ັ ນ, ຈິດຕະຍັກ,
ວິຈິດຕະຍັກ, ໄຊຍະຍັກ, ວິໄຊຍະຍັກ, ອັດສະມຸຂີຍັກ (ໜ ໍ້ າຄືໝາ), ໄວຍຸກ ັ ນ,

ວັນນຸລາ (ອ ໍ້ າຍຂອງກຸມພັນ), ເພັດໄຄ, ໄກສີ, ໄຄສີ, ໄວຍຸເວດ ແລະ ພັນລຸວາ
(ຫລານຂອງກຸມພັນ), ມະຫາວົງ(ພົງເຊືໍ້ອຂອງກຸມພັນ), ວະຣຸນນະຣາດ(ພຣະຍາ

ນາກ ລູກເຂີຍຂອງສຸມຸນທາ), ນາກໜຸ ່ ມ (ນ າພາຂະບວນເປັງຈານຫາສິນໄຊ)

1.1.4 ຕັໍ້ງຊື ່ຊ ໍ້ າງໂຕສ າຄັນ
ນາງເອກ (ຊ ໍ້ າງພຣະຍາກຸດສຣາດຂີ່ໄປອຸບພິເສກ), ພັງຄ າ (ສຸມຸນທາ
ແລະສີດາຈ ັ ນຂີ່ເຂົໍ້ານະຄອນເປັງຈານ), ຊຽງດາວ (ຊ ໍ້ າງຂອງກຸມພັນຂີ່ອອກເສິກ

ໃຫຍ ່ ), ສັດທັນ (ຫົວໜ ໍ້ າຝູງຊ ໍ້ າງປ ່ າ)

-399-

1.2 ສະຖານທີ ່ -ນະຄອນແລະປ ່ າດ ົງ:
ເປັງຈານ(ເມືອງພຣະຍາກຸດສຣາດ), ຈ າປານະຄອນ(ເມືອງລູກສາວທັງ

ເຈັດຂອງເສດຖີ), ອະໂນຣາດ (ນະຄອນຍັກກຸມພັນ), ໄກຣາດ (ເມືອງນາງກິນ
ນາຣີ), ນະຄອນນາຄີ, ນະຄອນຫົງ, ພູເຂົາເວລະບາດ, ຜາສາດທີ ່ ພຣະອິນເນຣະ

ມິດຂຶໍ້ນ, ນະຄອນສິນ, ສະຖານທີ ່ ເລືອກເຄື ່ອງນຸ ່ ງ, ຖ ໍ້ າຕອນເອົາສຸມຸນທາໄປພັກ,
ທາງເດີນດົງຂອງພຣະຍາກຸດສຣາດຕອນນ າຫານ ໍ້ ອງ ແລະຕອນນ າຫາສິນໄຊ.
ປູ ່ ປາງຄ າໄດ ໍ້ ສ ໍ້ າງພາບນະຄອນເປັງຈານ ເມືອງພ ່ ຂອງສິນໄຊອັ່ງອ ດ ໍ້ ວຍ

ຜູ ໍ້ ຄົນ ມີສະເພົາຂອງຊາວຕ ່ າງດ ໍ້ າວລ ່ ອງເຄື ່ອງຄ ໍ້ າຂອງຂາຍ:
ຍັງມີ ນັກຄະເຣດລ ໍ້ າ ຊັໍ້ ນຊື່ເປັງຈານ

ນິຄົມຄົນ ຄັ່ງເພັງພ ຕືໍ້
ຊຽງຫລວງລົໍ້ນ ລຸງລັງລໍ້ານຍ່ານ
ນ ໍ້ າແຜ່ລໍ້ອມ ລະວັງຕໍ້າຍຊົ່ວຕາ

ຮຸ່ງຄ ່າລົໍ້ນ ຊາວເທດທຽວສະເພົາ
ອຸດົມໂດຍ ດັ່ງດາວະດິງຟ ໍ້ າ

ຝູງໄທທໍ້າວ ທາງໄກເກງເດດ
ເມືອງໃຫຍ່ກວໍ້າງ ຄົນເຄົໍ້າຄັ່ງໂຮມ (2)

ສ ່ ວນນະຄອນຈ າປາ ເມືອງແມ ່ ຂອງສິນໄຊກ ເຫັນຕົໍ້ນພ ໍ້ າວຢ ່ າງຫລວງ-

ຫລາຍທັງເປັນເມືອງທີ ່ ມີວັດວາອາຮາມ ແລະພະສົງຊຶ ່ງແມ ່ ນນ ັ ກຮຽນຮູ ໍ້ ໃນຍຸກນ ັໍ້ ນ:
ຫລິງເຫັນ ຊຽງຫລວງລ ໍ້ າ ລຸງລັງລໍ້ານຍ່ານ
ເດັຽຣະດາດລົໍ້ນ ລືຖໍ້ວນຖິ່ນສລາ

ຊະພົ່ມພໍ້າວ ລົມເບີກໃບໄຫວ

ປາການກວມ ກ ່ແປງເປັນຕໍ້າຍ

ມີທັງ ຊົນຫລວງລໍ້ອມ ລະວັງຄູຄົນຄັ່ງ
ບ ່ຮູໍ້ ກີ່ໝື່ນຊັໍ້ ນ ຊາວຄໍ້າທ່ອງທຽວ
ຄົນຄັ່ງລົໍ້ນ ມີມາກສັງຂຍາ

ເຊັງຈ າປາ ນະຄອນຫລວງ ແຕ່ລາງລືໄວໍ້
ມີທັງ ສັງຄະຮູໍ້ ຮຽນທັມໄຂສາດ

ວັດໃຫຍ່ຕັໍ້ງ ປະສົງສໍ້າງເຮື່ອເຮືອງ (32)

-400-

ເມືອງໃຫຍ ່ ແຕ ່ ລະເມືອງຕັໍ້ງຢູ ່ ແຄມແມ ່ ນ ໍ້ າ ແລ ໍ້ ວກ ມີຮ ່ ອງນ ໍ້ າອ ໍ້ ອມຮອບເປັນ
ແນວປ ໍ້ ອງກ ັ ນ (ຄ ໍ້ າຍດັ່ງນະຄອນຫລວງວຽງຈ ັ ນໃນຍຸກກ ່ ອນ) ມີຫ ໂຮງ ເຫັນຍອດ

ຜາສາດພົໍ້ນເດັ່ນຂຶໍ້ນຈາກປາຍພ ໍ້ າວ ມີວັດວາອາຮາມ ມີເຄື ່ອງຂາຍຕາມຕລາດຢ ່ າງ
ອຸດົມສົມບຸນ ຢູ ່ ຊານເມືອງໃຫຍ ່ ມີທົ່ງນາກວ ໍ້ າງຂວາງ ມີສະເພົາຊາວຕ ່ າງດ ໍ້ າວລ ່ ອງ

ໄປມາຄ ໍ້ າຂາຍ.


1.3 ພາບທີວທັດທັມມະຊາດ
ປູ ່ ປາງຄ າບ ່ມ ັ ກໃຊ ໍ້ ຄ າວ ່ າ ງາມ ມ ່ ວນ ແຕ ່ ໄດ ໍ້ ອະທິບາຍຫລືບັນລະຍາຍເປັນ

ພາບແທນການໃຊ ໍ້ ຄ າສັບ ຫລືຖ ໍ້ າໃຊ ໍ້ ກ ແມ ່ ນໄດ ໍ້ ບັນລະບາຍໄວ ໍ້ ກ ່ ອນແລ ໍ້ ວ, ປູ ່ ປາງຄ າ
ເປັນນ ັ ກສັງເກດແລະເກັບກ າສິ ່ງແວດລ ໍ້ ອມອ ໍ້ ອມຕົວຢ ່ າງລະອຽດລະອ .

1.3.1 ພູຜາປ ່ າດົງ ປູ ່ ພາສ າຜັດດ ໍ້ ວຍຫູ, ດ ໍ້ ວຍຕາ ແລະດ ໍ້ ວຍດັງ
ໄມ ໍ້ ໃຫຍ່ດົໍ້ວ ມຸງມືດເຂົາຂຽວ

ຟັງຍິນ ຄ າຫລວງໄຫລ ຫລົ່ມເຕັງໂຕນທໍ້າງ...

ກາຍເຂດໄມ ໍ້ ເດັຽຣະດາດດົງຂວາງ
ພູຊັນສູງ ຮ່ອມຫີນເຫວຫໍ້ວຍ
ຜ ່ເຫັນ ບົງຊາງເຮັໍ້ຽ ຮຽງກ ກາງກິ່ງ ພຸ ໍ້ນເຢີ

ປະດັບຢ ່າແຢ ໍ້ ບານເບືໍ້ອແບ່ງຂຽວ
ມີດອກດໍ້າຍ ຊໍ້າຄ່າງເຄືອສະເທີນ

ກາວກະເລັນກຽງ ກິ່ນຫອມໂຮຍເຮົໍ້າ (62)

1.3.2 ປ ່ າໄມ ໍ້ ປ ່ າບ ່ ອນຖືກໄຟທັມມະຊາດເຜົາ, ໝາກໄມ ໍ້ ປ ່ າກ ່ ອນຄົນນ າມາປູກ
ຄີຣີຍາວ ຍ່ານພູພະນັງຂັໍ້ ນ
ຫລິງເຫັນ ກາສະທຶງສໍ້ຽວ ແສນກ ກາງເຫລົ່ າ

ໄຟລ່ວງແຜໍ້ວ ເຜົາດໍ້າວດ່ານດົງ...
ສອງຂຸນຂຶໍ້ນ ຊຽງຫລວງຫລຽວຜ ່
ອະນັນ ອະເນກໄມ ໍ້ ຕາມຕໍ້າຍໜ່ວງໜາ

ສຸດຢັ່ງຢ ໍ້ຽມ ຄ ໍ້ຄ່ອມແຄຜາ
ຍາງຫລວງຫລາຍ ຫລັ່ນພູພາຍໜໍ້າ (46)

ທີ່ນັໍ້ ນ ມີໝາກກໍ້ວຍ ກຸດທະລີກລ າໄຍ
ຊາງແຊວເຟືອງ ຝ່າໄຟຄາມຄ ໍ້ (121)

-401-

1.3.3 ແມ ່ ນ ໍ້ າ ນ ໍ້ າໂຕນຕາດແລະມະຫາສມຸດ. ປູ ່ ພາສັງເກດເຫັນສານບູຊາ
ແມ ໍ້ ງນຶ່ງ ເຖິງທີ່ຫໍ້ວຍ ເຫວຕາດຄ າຫລວງ

ວັງຍາວທົບ ທັ່ງຫີນເຫວກໍ້ອນ
ພະລານພຽງພືໍ້ນ ຄົນເຄີຍພັກເພິ່ງ

ທີ່ນັໍ້ ນ ຂໍ້າກ ່ກວໍ້ານ ປະຖົມສໍ້າງຊົ່ວລາງ
ເປັນທີ່ ໂສພາບພໍ້ຽງ ພືໍ້ນແຜ່ນພະລານຫີນ
ມີທັງ ທານທະຣາໄຫລ ຫລັ່ງລົງລິນຍໍ້ອຍ (31)


1.3.4 ທ ໍ້ ອງຟ ໍ້ າ-ຂີໍ້ເຝືໍ້ອ ປູ ່ ໃຫ ໍ້ ເຫັນພາບອອກສີແສງແລະເປັນຄືຮູບໃດຮູບນຶ ່ງ
ຟັງຍິນ ລົມລິນພັດ ຟາດຮຽວໄຮຊໍ້າຍ
ດາຣາແຈໍ້ ງ ຈອນບົນເບີຍເມກ

ຟ ໍ້ າສວ່າງດໍ້າວ ໂດຍໄຕໍ້ຍື່ນເຍືອງ (34)

ຜ ່ດູ ເມໂຄເຄົໍ້າ ຄືເມີຍເມີນໝູ ່
ບາງຜ່ອງ ຄືຄູ່ຂໍ້າຂອດເກົໍ້າ ໂຊນຂຶໍ້ນຂອບເຂົາ (61)



ຜ ່ເຫັນ ເມກຍັ່ງຍໍ້າຍ ໂດຍເພດຫົງເຫີນ ພຸ ໍ້ນເຢີ (68)

ຜ ່ດູ ວັນສູນຊໍ້າຍ ເມໂຄເຄົໍ້າຮົ່ມ ພຸ ໍ້ນເຢີ
ຟ ໍ້ າຫລັ່ງເຫລືໍ້ອມ ສຽງກໍ້ອງຄື່ນເຄງ (83)

ຄົບນຶ່ງ ຟ ໍ້ າສວ່າງແຈໍ້ ງ ມະຫາເມກມຸງເຂົາ

ພະພາຍພານຕອມ ໂງ ່ ນງາມຄືຊໍ້າງ (85)


ພ ດີ ຮວານຮວານຈັນ ເຮື່ອພະແຂໄຂຟ ໍ້ າ
ດາຣາພໍ້ອມ ປະກາຍຍວງເຍືອງໂລກ (113)


ິ
1.3.5 ທັມມະຊາດມີຊີວິດ ປູ ່ ປາງຄ າເຮັດໃຫ ໍ້ ທັມມະຊາດມີຊີວິດຄືມະນຸດ ດອກໄມ ໍ້
ເບິ່ງດາວຢູ ່ ເທິງຟ ໍ້ າ, ຂີໍ້ເຝືໍ້ອຮ ໍ້ ອງຄາງ. ຈິນຕະນາພາບແນວນີໍ້ ເປັນອີກຈຸດເດັ່ນຢ ່ າງ

ນຶ ່ງຂອງກະວີນິພົນສາກ ົ ນ
ລາງດອກຕັໍ້ງ ຈີຈ ່ຈາວໄຂ
ຄືຄູ່ ແລດູດາວ ດາດພາຍພະໂຍມຟ ໍ້ າ (47)


ເມໂຄຄາງ ຮວ່ານບົນເບີຍຮໍ້ອງ (71)

-402-

1.4 ວັນເວລາ - ການເດີນທາງ
ປູ ່ ປາງຄ າເລີ ່ມແຕ ່ ງ “ສັງສິນໄຊ” ຫລັງຈາກຕາເວັນຕົກ ແລ ໍ້ ວດວງຈ ັ ນຂຶໍ້ນ

ໃນເດືອນສາມເພັງ ປີສລູ ເປັນຣະດູດອກໄມ ໍ້ ເບັ່ງບານ ພືດຜົນອຸດົມສົມບຸນ
ສຸຣະພາອຽງ ອວ່າຍແລງລົງໄມ ໍ້

ອາທິດຈອນ ຈັນແຈໍ້ ງ ເດືອນສາມສັດຕະພີດ
ສລູຮູບເນືໍ້ອ ເນົາວະຊໍ້ອຍຊອບຍາມ
ເມື່ອນັໍ້ ນ ປາງຄ າຄຸໍ້ມ ຄະນິງທັມທົງມາກ

ເຫັນຮຸ່ງ ຍານຍອດແກໍ້ວ ທຽວໃຊໍ້ຊາດພຣະອົງ (1)


ເມື ່ອແຕ ່ ງເຖິງ ”ປະຕິສົນທິບັໍ້ ນ” ກ ມາເຖິງເດືອນມິນາ ຄົງເປັນເດືອນມິນາ

ຂອງປີຕ ່ມາ ຮອດບັໍ້ນນີໍ້ຢ ່ າງໜ ໍ້ ອຍປູ ່ ປາງຄ າກ ໃຊ ໍ້ ເວລາແຕ ່ ງປີນຶ ່ງມາແລ ໍ້ ວ
ພະພາຍພານສູນ ລ່ວງມິນເມືອຊໍ້າຍ (68)

ມາເຖິງ “ໂຄຈອນບັໍ້ ນ” ປູ ່ ປາງຄ າກ ເລີ ່ມຕົໍ້ນແຕ ່ ງທ ໍ້ າຍເດືອນມິນາອີກ. ຈຶ່ງ
ເປັນໄປໄດ ໍ້ ວ ່ າເປັນເດືອນມິນາຂອງປີໃໝ ່ ອີກ. ສະແດງວ ່ າຍ ່ າງເຂົໍ້າປີທີສາມ.
ພ ເມື່ອ ເດືອນສາມສໍ້ຽງ ລົມໜາໜາວນ່ວງ ມາແລໍ້ວ

ຫລິງດູ ສັບພະສິ່ງດວງດອກໄມ ໍ້ ບານເຮືໍ້ອຮຸ່ງໄພ (96)


ຕອນພຣະຍາກຸດສຣາດພາໄພ ່ ພົນເດີນດົງຊອກຫາສິນໄຊກ ັ ບມາສືບທອດ
ຄອງນະຄອນເປັງຈານກ ແມ ່ ນໄປໃນຣະດູໜາວ. ເຖິງ ”ຖາປະນາບັໍ້ ນ” ແມ ່ ນຍ ່ າງ

ເຂົໍ້າປີທີສີ ່.
ຜ ່ເຫັນ ຊະໃຍ່ຝໍ້າ ໄຫລເລື່ອນຣະດູໜາວ ພຸ ໍ້ນເຢີ (322)

ພ ເມື່ອ ສັດຕະພິດຢັໍ້ງ ຍວງກ່ຽວກຸມພາ ພຸ ໍ້ນເຢີ (323)


ມີເຫດການຫລາຍຢ ່ າງກ ່ ອນພົບສິນໄຊ ຂະບວນກັບຄືນເມືອງ ຫລຽວເຫັນ

ນະຄອນເປັງຈານ ກ ແມ ່ ນຖືກທ ໍ້ າຍເດືອນສາມອີກ. ສາມາດເວົໍ້າໄດ ໍ້ ວ ່ າເປັນປີທີຫ ໍ້ າ:
ເດັຽຣະດາດໄມ ໍ້ ຮຽງດອກຣະດູໜາວ ພຸ ໍ້ນເຢີ
ຣະດູເດືອນສາມ ລ່ວງດົງດົນຍໍ້າຍ (365)


ຄິດໄລ ່ ວັນເວລາຢູ ່ ນ າບົດປະພັນຈຶ່ງເວົໍ້າໄດ ໍ້ ວ ່ າ ປູ ່ ໃຊ ໍ້ ເວລາ 5 ຣະດູໜາວ
ຈຶ່ງແຕ ່ ງສ າເລັດສຸດສ ໍ້ ຽງ. ປູ ່ ປາງຄ າໃຊ ໍ້ ເວລາປະພັນ”ສັງສິນໄຊ” ຫລາຍກວ ່ າ 5 ປີ!

-403-

ແນວຄິດ-ໂຄງສ ໍ້ າງຕອນຕ ່ າງໆຂອງປູ ່ ປາງຄ າ ລ ໍ້ ວນແຕ ່ ຖືກຈ ັ ດວາງຢ ່ າງເປັນ

ລະບຽບ ມີແບບແຜນ ເປັນຂັໍ້ ນຕອນ ຈາກນ ໍ້ ອຍໄປຫາໃຫຍ ່ ຈະແມ ່ ນໃຫ ໍ້ ສິນໄຊໃຊ ໍ້
ອາວຸດ ຫລື ຄວາມດຸເດືອດຂອງສົງຄາມ ຕລອດເຖິງຈ ັ ດລະດັບຄວາມກວ ໍ້ າງໃຫຍ ່

ຂອງນ ່ ານນ ໍ້ າມະຫາສມຸດກ ຈາກນ ໍ້ ອຍໄປຫາໃຫຍ ່ ເຊັ່ນວ ່ າ ນ ໍ້ າຂວາງກ ັໍ້ ນທາງສິນໄຊ
ໄປເມືອງຍັກກຸມພັນ. ປູ ່ ສ ໍ້ າງຕົວລະຄອນສັງທອງຂຶໍ້ນມາ ກ ເພື ່ ອໃຫ ໍ້ ມີຄວາມສ າຄັນ
ຊ ່ ອຍການຂ ໍ້ າມມະຫາສມຸດ ຊຶ ່ງມະຫາສມຸດປົກຄຸມໂລກຫລາຍກວ ່ າແຜ ່ ນດິນ.

ນ ໍ້ າກວ ໍ້ າງໂຍດທ າອິດ:
ລົງສູ່ນ ໍ້ າ ມະຫາແມ ່ ຄຸງຄາ
ທວນທົງສັງ ສ່ຽງຄວາມຄຸງຟ ໍ້ າ (119)


ນ ໍ້ າກວ ໍ້ າງ 2 ໂຍດ:
ມິນານເທົໍ້າ ເຖິງນະທີສມຸດໃຫຍ່

ນ ໍ້ ານັໍ້ ນ ສອງໂຍດໄດໍ້ ດູຜໍ້ຽນຜ ່ໄກ (124)


ນ ໍ້ າກວ ໍ້ າງ 3 ໂຍດ:
ຟັງຍິນ ທົມທົມກໍ້ອງ ລົມເຟືອນຟອງຟາດ
ນ ໍ້ ານັໍ້ ນ ສາມໂຍດໄດໍ້ ຕະການກວໍ້າງຍ່ານຍາວ (127)


ນ ໍ້ າກວ ໍ້ າງ 4 ໂຍດ:
ນ ໍ້ ານັໍ້ ນ ເລິກກວ່າກວໍ້າງ ສີ່ໂຍດສັງຂຍາ
ພູທອນພຣະ ຮອດຮຽງຕົນນໍ້ອງ (133)

ນ ໍ້ າກວ ໍ້ າງ 5 ໂຍດ:
ຄອຍດູ ຟອງຂາວບໍ້າ ຊົນຫລວງຫລາຍຍ່ານ

ນ ໍ້ ານັໍ້ ນ ຫໍ້າໂຍດໄດໍ້ ດູກວໍ້າງກວ່າໄກ (137)


ນ ໍ້ າກວ ໍ້ າງ 6 ໂຍດ:
ທໍ້າວທ່ອງເທົໍ້າ ເຖິງແມ ່ ພະຄຸງຄາ
ນະທີຫລວງຫົກ ໂຍດສັງຂຍາໄດໍ້ (144)


ນ ໍ້ າກວ ໍ້ າງ 7 ໂຍດ:
ນັດທີຫລວງໄດໍ້ ດູປະມານເຈັດໂຍດ
ອ ານາດແພໍ້ ຂົງເຂດແດນສມຸດ (158)

-404-

1.5 ການເກາະກ ່ າຍສາກ

ການເກາະກ ່ າຍສາກແມ ່ ນວິທີການນຶ ່ງເພື ່ ອດຶງຜູ ໍ້ ອ ່ ານໃຫ ໍ້ ໄປນ າບົດປະພັນ.
ນ ັ ກປະພັນ ນິທານ, ນິຍາຍ ຫລືບົດກະວີຍາວ ຈຶ່ງພະຍາຍາມບ ່ໃຫ ໍ້ ຜູ ໍ້ ອ ່ ານ-ຜູ ໍ້ ຟັງ
ຢຸດຢູ ່ ເຄິ ່ງທາງ ຫລືວ ່ າ ໜີພ ່ າຍຜົນງານ. ປູ ່ ປາງຄ າ ມີພອນສວັນພິເສດດ ໍ້ ານການ

ເກາະກ ່ າຍສາກ ໂດຍແຍ ໍ້ ມເຫດການໃນອະນາຄົດໃຫ ໍ້ ຜູ ໍ້ ອ ່ ານ-ຜູ ໍ້ ຟັງສົນໃຈຕິດຕາມ,
ຢາກຮູ ໍ້ ວ ່ າເລື ່ອງໃນຕ ່ໜ ໍ້ າຈະເປັນແນວໃດ? ການເກາະກ ່ າຍສາກເຮັດໃຫ ໍ້ ຜູ ໍ້ ຟັງວາດ
ພາບຫລືເກີດມີຈິນຕະນາພາບ. ຄວາມຄຶດສ ໍ້ າງຈິນຕະນາພາບນີໍ້ເອງເປັນການຊ ່ ອຍ

ໃຫ ໍ້ ເກີດອາຣົມຈິດ: ຄຶດງ ໍ້ງ ່ ຽງ ສົງສານ ອີ ່ດູຕົນ ຊິງຊັງ ເສົໍ້າໂສກ ຊື ່ນອົກ ໜ າໃຈ
ແລະອື ່ນໆ... ເມື ່ອຈິນຕະນາພາບກະຕຸ ໍ້ນໃຫໍ້ເກີດອາຣົມຈິດຈຶ່ງຖືວ ່ າເຂົໍ້າຫລັກກະວີ

ນິພົນສາກ ົ ນ ຫລືວ ່ າເປັນບົດກະວີທີ ່ ມີຄຸນນະພາບສູງ.

ຕົວຢ ່ າງນຶ ່ງຢູ ່ ໃນ ”ສັມມຸດຕິບັໍ້ນ” ປູ ່ ປາງຄ າແຍ ໍ້ ມໃຫ ໍ້ ຮູ ໍ້ ວ ່ າ:
ທ ່ວ່າ ປົກກະຕິນໍ້ອຍ ເຄີຍຊົມດວງດອກ
ລະອອງໂອບແອໍ້ມ ສອງຂໍ້າງໄຂວ່ແຖວ (4)


ຜູ ໍ້ ອ ່ ານ-ຜູ ໍ້ ຟັງຈະຕັໍ້ງຄ າຖາມວ ່ າ ຖ ໍ້ າມ ັ ກໄປຊົມສວນດອກໄມ ໍ້ ຈະເຫັນດອກສີ
ຫຍັງແດ ່ ? ຄົງຈະພັນລະນາຮູບຊົງ ຄວາມງາມຂອງດອກໄມ ໍ້ ຕ ່ າງໆບ ? ຫລືວ ່ າຈະມີ

ເຫດການຫຍັງເກີດຂຶໍ້ນ? ບັດແລ ໍ້ ວໃນບັໍ້ນຕ ່ໄປຄື ”ວິປະວາສາບັໍ້ນ” ເຮົາກ ຮູ ໍ້ ຄ າຕອບ:
ຍັກໃຫຍ່ຮໍ້າຍ ທະຍານຮອດປຸນເປືອງ
ກຸມເອົານາງ ພາກພົນພະລັນໄດໍ້
ມ ັ ນສແວງຂຶໍ້ນ ເວຫາປອມເມກ

ອູ ໍ້ມອ່ອນແກໍ້ວ ສະແຄງຕູ ໍ້ມຕ່ອມຂວັນ (16)


ຕລອດເລື ່ອງ ”ສັງສິນໄຊ” ປູ ່ ປາງຄ າໄດ ໍ້ ແຍ ໍ້ ມການເກາະກ ່ າຍສາກໄວ ໍ້ ເປັນ
ຍ ່ ານໆໄປ ເພື ່ ອໃຫ ໍ້ ຜູ ໍ້ ອ ່ ານ-ຜູ ໍ້ ຟັງຕິດຕາມເລື ່ອງໄປຈ ົ ນເຖິງອາວະສານ. ຜູ ໍ້ ອ ່ ານໜັງສື

ສັງສິນໄຊ ອ ່ ານແລ ໍ້ ວບ ່ຢາກວາງເນື ່ອງຈາກວ ່ າມີການເກາະກ ່ າຍສາກ ແຕ ່ ທີ ່ ຜ ່ ານມາ

ຍັງບ ່ທັນມີຜູ ໍ້ ຍົກປະເດັນນີໍ້ຂຶໍ້ນ ຈຶ່ງພຽງເຂົໍ້າໃຈວ ່ າເລື່ອງມ ່ ວນແລໍ້ວຢາກຮູໍ້ຕ ່ ໂດຍທີ ່ ບ ່
ຮູ ໍ້ ວ ່ າປູ ່ ປາງຄ າໄດ ໍ້ ຢາຍເກັດລັບນີໍ້ໄວ ໍ້ ແລ ໍ້ ວ. ພອນສວັນອັນນີໍ້ບ ່ແມ ່ ນວ ່ ານ ັ ກກະວີໃນຍຸກ
ນ ັໍ້ ນແລະຍຸກຕ ່ມາຈະມີຄືກ ັ ນ. ການເກາະກ ່ າຍສາກນີໍ້ ເປັນສ ່ ວນປະກອບຢ ່ າງນຶ ່ງຊຶ ່ງ

ພາໃຫ ໍ້ ປູ ່ ປາງຄ າກາຍເປັນນ ັ ກກະວີຍອດຢ ໍ້ ຽມທຽບເທົ ່ າລະດັບສາກ ົ ນ.

-405-

1.6 ການປະກອບວັດຖຸ-ອາວຸດ
ປູ ່ ປາງຄ າໄດ ໍ້ ປະກອບວັດຖຸຂຶໍ້ນສອງປະເພດ. ປະເພດທີນຶ ່ງແມ ່ ນອາວຸດ

ມະຫັດສະຈ ັ ນ ຊຶ ່ງໄດ ໍ້ ແກ ່ ທະນູແລະດາບຂອງສິນໄຊ ແລະຄ ໍ້ ອນກະບອງເພັດຂອງ

ບັນດາຍັກ ແລະ ປະເພດທີສອງແມ ່ ນເຄື ່ອງປະຈ າຕົວທັມມະດາຂອງແມ ່ ຍິງລາວ
ຊຶ ່ງໃຊ ໍ້ ກ ັ ນທົ່ວໄປອັນໄດ ໍ້ ແກ ່ ແພສະໄບ ປັກປິ ່ ນເກົໍ້າ ແລະຊ ໍ້ ອງຂອງນາງສຸມຸນທາ.
ວັດຖຸພວກນີໍ້ໄດ ໍ້ ສ ໍ້ າງຄວາມສົນໃຈຂຶໍ້ນຕື່ມແລ ໍ້ ວກາຍເປັນເຄື ່ອງຕັດສິນການຕ ່ສູ ໍ້ ທາງ

ດ ໍ້ ານສົງຄາມແລະດ ໍ້ ານຄຸນນະທັມ.

ຢູ ່ ຜາສາດກາງປ ່ າສິນໄຊຖາມປ ໍ້ າແລະແມ ່ :

ກ ຈິ່ງ ຈາເຖິງໄທໍ້ ທັງສອງປ ໍ້ າແມ ່
ສອງຢ ່າອໍ້າງ ອ າຂໍ້ອຍຄ່າໃຍ ແດ່ເນີ

ອັນວ່າ ສອນສິນຂໍ້າ ຕາວຕາມລົງເກີດ ວັນນັໍ້ ນ
ປ ໍ້ າແມ ່ ມ ໍ້ ຽນ ປຸນໄວໍ້ທີ່ໃດ ນັໍ້ ນເດ (88)



ສຸມຸນທາຮູ ໍ້ ຂ ່ າວວ ່ າສິນໄຊຕົກໜ ໍ້ າຜານ ໍ້ າໂຕນຕາດຕາຍ ຈຶ່ງເອົາເຄື ່ອງໃຊ ໍ້
ສ ່ ວນຕົວສ ່ ຽງໄວ ໍ້ ຕ ່ມາພ ່ ຄ ໍ້ າທາງສະເພົາມາພົບເຫັນ ຈຶ່ງນ າໄປຖວາຍພຣະຍາ

ກຸດສຣາດທີ ່ ນະຄອນເປັງຈານ. ສຸມຸນທາບອກອ ໍ້ າຍວ ່ າກຸມພັນເປັນຜູ ໍ້ ມອບໃຫ ໍ້ :

ພຣະບາດ ຍົກເຄື່ອງຜໍ້າ ຊໍ້ອງສ່ຽງສອງສວັນ
ຝູງນີໍ້ ເປັນຂອງຂຸນ ແຂກເມືອງມາຕໍ້ອນ ເຮົາແລໍ້ວ
ຄືຄວນພໍ້ຽງ ຂອງນາງນໍ້ອມສ່ຽງ ຈິງລື

ນາງກ ທູນແທບພືໍ້ນ ເຫັນແລໍ້ວຫລູດໃຈ
ບ ່ບ່ຽງຖໍ້ອຍ ໄທອື່ນເອົາຖວາຍ
ຝູງນີໍ້ ເປັນຂອງຜີ ມິ່ງເມືອງມ ັ ນໃຫໍ້ (319)


ຖ ໍ້ າບ ່ມີວັດຖຸພວກນີໍ້ເລື ່ອງສັງສິນໄຊກ ຄົງຈະບ ່ສົມບຸນ, ບ ່ພົໍ້ນເດັ່ນແລະ
ຍືນຍາວ. ການປະກອບເຄື ່ອງປະຈ າຕົວທີ ່ ໃຊ ໍ້ ໃນຊີວິດປະຈ າວັນພວກນີໍ້ ເຂົໍ້າໃສ ່

ໃນເລື ່ອງຍັງໄດ ໍ້ ເຮັດໃຫ ໍ້ ເກີດຄວາມສົມຈິງ ຂຶໍ້ນມາຕື່ມ, ດຶງຜູ ໍ້ ອ ່ ານ-ຜູ ໍ້ ຟັງໃຫ ໍ້ ຈື່ຈ າ
ແລະເອົາໃຈຊ ່ ອຍຝ ່ າຍເປັນທັມ. ກະວີຍາວແລະນິຍາຍຂອງຊາວໂລກຫລາຍໆ

ເລື ່ອງ ເພິ ່ ນກ ໄດ ໍ້ ປະກອບຈິນຕະນາວັດຖຸ ໃສ ່ ໄວ ໍ້ ຄືກ ັ ນ ຈຶ່ງສາມາດເວົໍ້າໄດ ໍ້ ວ ່ າ
ກະວີສິນຂອງປູ ່ ປາງຄ າມີຄຸນຄ ່ າທາງວັນນະກ ັ ມສາກ ົ ນໄດ ໍ້ ຢ ່ າງແນ ່ ນອນ.

-406-

ພາກທີ 2 ອາຣົມຈິດ


ຕາມຕ າລາກະວີນິພົນສາກ ົ ນແລ ໍ້ ວ ເພິ ່ ນຖືວ ່ າ ການຮໍ້ອຍຮຽງຕົວອັກສອນ
ເພື່ອໃຫໍ້ຜູ ໍ້ແຕ່ງເອງແລະຜູ ໍ້ອ່ານ-ຜູ ໍ້ຟັງເກີດມີອາຣົມຈິດເປັນເລື່ອງທີ່ສຸດແສນສ າຄັນ.
ຄ າກະວີແຕກຕ່າງຈາກບົດຂຽນອື່ນໆ ກ ແມ ່ ນຍໍ້ອນວ່າສໍ້າງໃຫໍ້ເກີດອາຣົມຈິດນີໍ້ີໍ້ເອງ.

ມ ັ ນບ ່ພຽງແຕ່ວ່າແຖວອັກສອນສໍ້າງໃຫໍ້ເກີດອາຣົມຈິດທ ່ນັໍ້ ນ ແຕ່ມ ັ ນຍັງສົ່ງຜົນໄປຫາ
ແນວອື່ນໆ ເຊັ່ນຕົວຢ ່ າງ ເມື ່ອໄດ ໍ້ ອ ່ ານ-ຟັງແລ ໍ້ ວ ບາງຄົນຄຶດຢາກສ ໍ້ າງສັນຄວາມດີ,

ບາງຄົນຄຶດສົງສານຜູ ໍ້ ອື ່ນ, ບາງຄົນຮ ໍ້ ອງໄຫ ໍ້ , ບາງຄົນຄຶດປົງຕົກຕ ່ບັນຫາຊີວິດ...
ຢູ ່ ໃນ”ຄ າຊີໍ້ແຈງ” ຂອງ ພນະທ ່ ານຫຍຸຍ ອະໄພຍ ໌ (ປີ ຄ.ສ. 1949 ຕອນນ ັໍ້ ນເພິ ່ ນ
ເປັນຣັດຖະມ ົ ນຕຣີກະຊວງສຶກສາ, ທັມມະການ, ສາທາລະນະສຸກ ແລະໂຄສະນາ)

ໄດ ໍ້ ບັນທຶກໄວ ໍ້ ວ ່ າ: “ທໍ້າວປາງຄ າ ເປັນຜູ ່ມີຄວາມຊ ານານໃນກາບກອນຢ ່າງເລິກເຊິ່ງ
ທັງໄດໍ້ເຫັນເຫດການຂອງໂລກ ຂອງພູມປະເທດ ແລະອາຣົມຕ່າງໆ ມາດໍ້ວຍຕົນ

ເອງ ຈິ່ງສາມາດແຕ່ງໜັງສືນີໍ້ໄດໍ້ດີທີ່ສຸດ”
ຈາກແຖວອັກສອນຮ ໍ້ ອຍຮຽງອັນດຽວກ ັ ນ ບ ່ໝາຍຄວາມວ ່ າອາຣົມຈິດຂອງ
ຜູ ໍ້ ອ ່ ານ-ຜູ ໍ້ ຟັງຈະເປັນຄືກ ັ ນ, ມ ັ ນມີລະດັບແຕກຕ ່ າງກ ັ ນແລະເປັນເລື ່ອງລະອຽດອ ່ ອນ.

ບາງເທື ່ ອອາຣົມຈິດກ ກ ່ຂຶໍ້ນຈາກການສ ໍ້ າງວັກ, ສ ໍ້ າງບາດ, ການສ າຜັດອັກສອນຫລື
ສ າຜັດສຽງ. ອາຣົມຈິດຕ່າງໆແມ ່ ນມາຈາກສ ານວນຕ່າງໆ ດັ່ງຕ ່ໄປນີໍ້:


2.1. ສ ານວນຄວາມຮັກ ປູ ່ ປາງໄດ ໍ້ ຄ າສ ໍ້ າງໃຫ ໍ້ ຄວາມຮັກໄຮ ໍ້ ພົມແດນ
ຫວນຮ ່າ ຮັກເຮັ່ງໝັໍ້ນ ເໝືອນຮ່ວມເຄຫັງ
ພັນປີປະສົງ ຢ ່າຢຽວມາຍມ ໍ້ າງ (375)

2.1.1 ລະຫວ ່ າງຄົນຮັກຄົນ
ສເນໜ່ວງກໍ້ຽວ ກັໍ້ ນສວາດພຣະໄທທວງ
ລອນທ ່ ຜາຍເຊີງຂວັນ ຂາດຕົນຕາຍເຟືໍ້ອງ (36)


ຂຸນຄອນຄຸໍ້ມ ຄ າກະສັນເຫລືອອ່າວ
ຄຶດເມື່ອ ຄາຄາດຢ ໍ້າວ ຢຽວນໍ້ອງຮ ່າຫາ ບູ່ເດ
ຍັງກີ່ ວັນໝື່ນມືໍ້ ຄືນຄອບພະເພີງອົກ ອ່າວນັໍ້ ນ
ເທື່ອນີໍ້ ພີ່ຄະນິງນົງຫີວ ຫອດແຖມເຖິງນໍ້ອງ (47)

-407-

ດວງຄົມພໍ້ຽງ ພະກູແຍງຍັງແວ່ນ
ຈິດພີ່ ເຮຮ່ອນດີໍ້ນ ກະຫາຍຂໍ້ອນຂາດຂວັນ (49)


ພ ່ ແມ ່ ຮັກລູກ: ຕອນເສດຖີນ ັ ນທະຈະຕັດສິນໃຈມອບລູກສາວທັງເຈັດ

ດູດັ່ງ ວິບາກແທໍ້ ທຸກເຮັ່ງຮາມຮັກ ລູກເອີຍ
ປຸນພ ່ ບາຍຄົມຄວັດ ພະເນດຖອນຖວາຍເຈົໍ້າ
ເມື່ອນັໍ້ ນ ມານດາຮູໍ້ ຮຽງຜົວຮັກຮ ່

ສອງພະເນດນ ໍ້ າ ເນືອງຍໍ້ອຍອາບອົງ
ລູກແມ ່ ຄືຄູ່ແກໍ້ວ ອັນເກີດກາງອົກ ນີໍ້ແລໍ້ວ
ບັດນີໍ້ ເວຣາຈ າ ຈາກເຜືອສອງເຖົໍ້າ (56)


ທຸກທີ່ໄຫໍ້ ນອງເນດເນືອງໄຫລ
ເປັນປາງທຸກ ຊວາດປະມານມີມ ົໍ້ ວ
ຄ າຮັກທົໍ້ນ ຖືທວງທົວລະທ່າວ

ແມ ່ ຫອດແຫໍ້ງ ຫີວມ ໍ້ ອຍມອດຕາຍ (58)

ຕອນຈ ັ ນທາກ ັ ບຫລ ໍ້ າຊ ໍ້ ອຍຈະອູ ໍ້ ມລູກພະເນຈອນຈາກເປັງຈານ:

ແມ ່ ນຊື່ ພູວະນາດນໍ້າວ ປະສົງໂຜດພອນທຸກ ກ ດີ
ຂໍ້າຂ ໄປຕາມຕິດ ຢູ ່ດົງດອມນໍ້ອຍ
ແມ ່ ນຈັກ ຖົມຖອງຂໍ້າ ຂ ຮອງຮຽງລູກ

ແມ ່ ນຈັກ ຊ າແຊ່ໄວໍ້ ໃນນ ໍ້ າກ ບ ່ວາງ ໄດໍ້ແລໍ້ວ (79)

2.1.2 ຍັກຮັກຄົນ
ຂ ແຕ່ ໄດໍ້ຂ່າວແກໍ້ວ ກ າເກີດປາງປະຖົມ
ຂໍ້າບ ່ ກົວເກງສັງ ສ ່າມານມາຕໍ້ອງ (7)


ອາບ ່ ຮັກຝ່າຍພີໍ້ ຊັງພຸ ໍ້ນພ ່າສເມີ ແທໍ້ແລໍ້ວ (169)
ບັດນີໍ້ ອາໄດໍ້ມາເກືອກກົໍ້ ວ ບ ຣິສາດກຸມພັນ

ຮຽກວ່າ ເປັນສເນຫາ ບ ່ໃຊ່ຄອງຄຸນແກໍ້ວ (171)

ບັດນີໍ້ ອາໄດໍ້ມາສົມສໍ້າງ ດອມມ ັ ນນານຂນາດ
ມ ັ ນກ ອຸບປະຖາກແທໍ້ ຄຸນເຖົໍ້າທ່ານມີ ແທໍ້ນາ (172)

-408-

ມ ັ ນຮ່ວນຮໍ້ອງ ກິໍ້ງເກື່ອນເຮຮົນ
ນາງຄານຖນອມ ລູບຢາພົມນ ໍ້ າ

ຄີງແພງກົໍ້ ວ ກຸມພັນກໍ້ຽວກອດ
ນາງຄັ່ງຄໍ້ອຍ ໃຈສະບັໍ້ນຮ ່ຜົວ (175)


ລຸກລຸກຖໍ້ອນ ຊີງຍາດເອົາອວນ ແດ່ແມ
ຮຽມບ ່ ມີໃຈຄຶດ ໃຄ່ເມືອເມືອງບໍ້ານ

ຄຶດເມື່ອ ເຈົໍ້າຮັກນໍ້ອງ ພົໍ້ນຍິ່ງແສນຖນັດ
ກ ບ ່ ມີຄ າທຸກ ແດດຝົນບ ່ມີຮູໍ້ (179)


ເທື່ອນີໍ້ ກູຈັກກອຍໃຈຕາຍ ເພື່ອອ າອາຍໜໍ້າ
ມ ັ ນກະສັນແກໍ້ວ ກັນລະຍານາງນາດ

ແມ ່ ນຊິ ໃຈຂາດໄດໍ້ ຊົມຊໍ້ອນຊົ່ວຍາມ ກ ດີ (226)

ຜົວຂວັນຂໍ້ອຍ ສເນຫາຮັກຮູບ ຮຽມເອີຍ
ນໍ້ອງບ ່ ລືມຍອດແກໍ້ວ ຄຸນເຈົໍ້າແຕ່ຫລັງ ດອກນາ...

ນາງຮ ່າໄຫໍ້ ໃຈຈັກຂາດດອມຜົວ
ກ ບ ່ ຍິນຄາວຟາຍ ເລືອດດົມໂດຍນ ໍ້ າ (247)

2.1.3 ພຣະຍານາກຮັກກ ັ ບຄົນ
ຮັກຮ ່ຮໍ້ອນ ຮົມຍິ່ງແສນຢ າ

ກ ເພື່ອ ສອງແພງພັດ ພາກກັນໄກໄວໍ້
ຄອນຄອນນ ໍ້ າ ຊົນລະທີນອງອາບ
ຄຶດເຮັ່ງຮໍ້ອນ ແສນຊັໍ້ ນແສບຂລັງ (378)


2.1.4 ຄົນຮັກກິນນາຣີ
ດູດັ່ງ ຄ າຮັກແມ ໍ້ ງ ມີສົມສເມີພາກ ກັນນັໍ້ ນ
ບັດນີໍ້ ລຸທີ່ແມ ໍ້ ງ ໂດຍພໍ້ຽງເພື່ອບຸນ ພີ່ ີແລໍ້ວ

ຮັກຮູບເຍືໍ້ອນ ຍັງຍິ່ງຕາຕົນ
ໝາຍວ່າ ວາງຊີວາ ມອບມວນທັງຄໍ້າຍ (151)

ເທື່ອນີໍ້ ປຸນພີ່ແລລ ່າຟ ໍ້ າ ຂວັນຂໍ້ອຍຂາດດອມ ແລນາ...
ຊື່ວ່າ ພັນປີອໍ້າຍ ບ ່ມີຍອມຍັງແອ່ວ ອວນເອີຍ (152)

-409-


ສອງສວາດກັໍ້ ນ ຮັກເຮັ່ງມີມາຍ
ມືຊອນຊີງ ລູບນົມໃນຜໍ້າ ...
ພຣະບາດທໍ້າວ ຮັກຮູບກຽງຄ າ

ສອງຊົມສອງ ຊ່າງອອຍອ າອຶໍ້ງ...
ຢ ່າໄດໍ້ ເຫີນຫ່າງນໍ້ອງ ທຸກເຮັ່ງຮາມຮັກ (155)

ອັນຈັກ ໄລລືມນໍ້ອງ ນົງສີສຸດທີ່ອ່າວ ບ ່ມີແລໍ້ວ
ຂ ແກ່ ດິນແລຟ ໍ້ າ ຟັງແຈໍ້ ງຈື່ຄວາມ ແດ່ຖໍ້ອນ (157)


2.1.5 ຄົນຮັກນາງນາຄີ
ພີ່ກ ກອຍໃຈດັໍ້ ນ ດົງຫລວງຂໍ້າມຫລີ່ງ ມາແລໍ້ວ
ດັໍ້ ນໝື່ນມືໍ້ ປະສົງນໍ້ອງຊ່ ູນາງ ນີໍ້ແລໍ້ວ

ເມື່ອນັໍ້ ນ ຝູງເຜົ່ າເຊືໍ້ອ ນາມນາດນາງສມຸດ
ຍິນດີສງວນ ຊື່ນຊົມດອມເຈົໍ້າ (252)


ເຊັນເຊັນ ຊາວນາຄາ ປ ່ າວກັນຄອຍນໍ້ອຍ
ທຸກໄທຍໍ້ອງ ຍ ຄຸນຄາມມີ່
ລາງເລົ່ າຫລົໍ້ມ ຫລົງເນືໍ້ອສວກສເນ
ພ່ອງກ ດັ່ນດັ່ນດີໍ້ນ ຮັກຮ ່ຕີອົກ

ກ ເພື່ອ ດວງຄົມຊິດ ຊອບພຣະໄທທັງຄໍ້າຍ (255)

2.1.6 ຄົນຮັກນາງໄມ ໍ້
ພິເສດທໍ້າວ ຮັກຮູບມິມາຍ

ເມື່ອນັໍ້ ນ ທອນທຽວເຖິງ ແອ່ວມາປະຈົນແຈໍ້ ງ
ຟັງຍິນ ເຄງເຄງກໍ້ອງ ຫລາຍຊາຍຊີງຮູບ

ລາງພ່ອງ ທ າຜາບແພໍ້ ໂຕນເຕັໍ້ນພ່າຍໜີ
ລາງພ່ອງ ຊີງຍາດຊໍ້ ຊົມສວາດໄຫລຫລົງ...
ູ

ໂທດທ່ານ ມາສວກຊໍ້ອນ ຊົມດອກດູໜັກ ຍິ່ງແລໍ້ວ

ເມື່ອນັໍ້ ນ ທອນສະຫາວຕໍ້ານ ຄ າເບັງກີໍ້ວໂກດ
ຄຽດເພື່ອ ເຈົໍ້າຍາດຊໍ້ ູ ຊົມຊໍ້ອນດອກດວງ (141)

-410-


2.1.7 ຄົນຮັກສັດ ປູ ່ ປາງຄ າຮອບຮູ ໍ້ ພັນສັດຕ ່ າງໆ ດັ່ງຕອນສິນໄຊສັ່ງອ າລາ
ບັດນີໍ້ ກູຈັກພາກເພື່ອນພໍ້ອມ ເມືອສູ່ເປັງຈານ ກ່ອນແລໍ້ວ

ທັງປວງສູ ຢູ ່ຍືນຍາເສົໍ້າ
ຢູ ່ດີເຢີ ມະຍຸຣາເຄົໍ້າ ປະຫິດຫຽນຫົງເຫບ
ຕະຫລຸມໄກ່ກຸໍ້ມ ການ ໍ້ າເຈົ່າຈອງ


ຍາງຂາວເຂັໍ້ມ ຊຽງຊຸມຊາຍກວາກ
ເຕັນຕ່ອງແຕໍ້ ຄ ກໍ້ຽວກ່ານແຊງ
ອຸມລວາຮຸໍ້ງ ຕາໄນແກກະອອກ
ຈິບກ່າປ ໍ້ ເປັຽຝໍ້າຍກະແດບດິນ...

ຸ
ຊມນຶ່ງ ແກງກົກອໍ້ຽງ ອ າພາໂພນໂດກ
ເປົໍ້າປ ່ າວໄມ ໍ້ ລ ລົໍ້ວບ່າງບົນ

ສັບໂປປ ໍ້ ອງ ສັງກາກີໍ້ກ່າງ
ສູຫາກ ແຮງຮາຍໄມ ໍ້ ຄອນເລັໍ້ມລູກໄຮ...

ຸ
ຊມນຶ່ງ ກະທາທອງໄທໍ້ ຍູງຂົວເຂົາຄ ່
ຈິບຈາບຈໍ້ ອຍ ຄະນາຂຸໍ້ມຂາບຂຽວ
ສັບພະຈີ່ຈູໍ້ ຖົວແທດລາງເຄັດ

ແຊວຊູຫາ ໃສ່ໂກນກາອໍ້ຽງ...
ເມື່ອນັໍ້ ນ ສວ່າສວ່າພໍ້ອມ ເນືໍ້ອເນື່ອງຄະນານົກ

ເຂົາກ ຍິນອາວອນ ໂສກແດດອມເຈົໍ້າ
ສົນສົນພໍ້ອມ ທວຍຫາງເຫີນປີກ
ເສບພຣະເຈົໍ້າ ແຜ່ນຫລໍ້າ ກືລໍ້ານລູກອິນ (356)


2.2 ສ ານວນຮັກຍອດຍິ ່ງໃນ”ບັໍ້ ນນາກສະດຸ ໍ້ ງ”
ປູ ່ ປາງຄ າຝັງຕົນເອງເປັນພຣະຍານາກ ຄືດັ່ງໂອດຄວນເຖິງຄົນຮັກໂດຍ

ລະບາຍອາຣົມ ງ ່ ຽງຄ ໍ້ ອຍ ອ ່ ອນໄຫວ ບ ຣິສຸດໃຈ ເໝືອນວ ່ າປູ ່ ປະພັນພາສາຮັກຕ ່
ຍິງໃດຍິງນຶ ່ງຢູ ່ ໃນຊີວິດຈິງຂອງປູ ່ .
ພີ່ກ ເຫັນຮູບນໍ້ອງ ນັໍ້ ນແຕ່ໃນມະໂນ ແລນ

ເໝືອນໝ່ອມ ແນມນ າຮັກ ຮູບຂວັນແຂວນໄວໍ້

-411-

ໂອຍໂອຍໂອໍ້ ຮຸນແຮງຮໍ້ອນສວາດ
ເທື່ອນີໍ້ ອໍ້າຍຈາກເຈົໍ້າ ເຈັຽຣະຮໍ້າງຮູບໄກ (378)

ມະໂນຮຽມມ ໍ້ ຽນ ເມືອອວນກິໍ້ງກ່ອມ
ຂວັນພີ່ ຮັກຮູບນໍ້ອງ ນອນຝັໍ້ນຝ່າຍສີ

ເຈົໍ້າຜູ ່ ຄີງເຫລືອງລ ໍ້ າ ກຸດທະລີກໍ້ວຍບົ່ມ
ຂ ແມ ່ ຄຶດຍັ່ງເຍືໍ້ອນ ຍັງຂໍ້ອຍຄ່ອຍຄະນິງ ແດ່ເນີ
ລອນທ ່ ທົງທາດຕັໍ້ງ ຕົນປາກເປັນສຽງ ແມ ່ ເອີຍ

ມະໂນຈອນເຈັຽ ຣະຈາກຄີງຄືບໍ້າ
ເວດທະນານີໍ້ ໃນດຽວດັໍ້ ນອ່າວ ຈິງແລໍ້ວ

ໃຊ່ຈັກ ປຸນປ ່ າວຮໍ້ອງ ວອນໜໍ້າໜ່ຽວໃຜ ແມ ່ ເອີຍ...
ຮັກແຕ່ ໃຕໍ້ແຜ່ນຫລໍ້າ ລືພໍ້ຽງພ ່າສເມີ ໄດໍ້ເດ...
ຍາມເມື່ອ ພິເສດແຍໍ້ມ ເຍົາວະຍອດຫຸມຫົວ ຮ ່ນັໍ້ ນ

ຂວັນຮຽມໂຮມ ຮຽກຕອມເຕັມເນືໍ້ອ...
ູ
ນັບແຕ່ ລູກສ ່າເຊືໍ້ອ ສາມໂລກເຮົາເຫັນ ມານີໍ້
ໃຜຢ ່າ ພາງພາໂລ ເລົ່ າມາມີພໍ້ຽງ
ຊື່ວ່າ ແສນນາງນໍ້ອມ ຄຽນຄີງມາມອບ ກ ດີຖໍ້ອນ
ບ ່ອາດ ຫາຍຮຸ່ງຮູໍ້ ກະບວນຮໍ້ອນຮອດນາງ ພີ່ແລໍ້ວ (379)

ແມ ່ ນວ່າ ອະຣຸນລ ໍ້ າ ສຸຣະພາເພັງທີບ ກ ດີ
ຍັງໄປ ່ ເຮືອງຮຸ່ງເທົໍ້າ ທວງຂໍ້ອຍຂ່າວເຖິງ...

ຂ ສ່ຽງຊ ໍ້ າ ເຊີນແນ່ໃນອົກ ອຸ ່ນນີໍ້
ຂໍ້າຈັກ ຖວາຍຕົນເມາະ ມອບຕີນຕາງໃຊໍ້...
ຄີງໂຊຊ ໍ້ າ ໂສກີກໍ້ວຍບົ່ມ

ລາງເທື່ອ ຝັນອິ່ນອໍ້ອຍ ອົງສະດຸໍ້ງຫວັ່ນໄຫວ...
ອົກອັ່ງ ທວງສະອຶໍ້ນ ສະອອນໂອໍ້ອ່າວເຖິງ...


ປານນີໍ້ ພຣະແນບເນືໍ້ອ ພຣະກູແທບທຽມໃຜ ແມ ່ ເອີຍ
ໄປ ່ ສ່ຽງ ວິນຍານຍັງ ຢ ່ອງທຽວເຖິງອໍ້າຍ ແດ່ລື
ຫລືແມ ່ ມີຍົດຢັໍ້ງ ເບັງຊອນຊອມເພດ

ລ ໍ້ າລູກທໍ້າວ ເຫລືອລົໍ້ນເລືອກແຝງ ແດ່ລື (381)

-412-

ແລງງາຍອໍ້າຍ ສເວີຍພາພ ສືບ
ເພາະເພື່ອ ຄຶດໜ່ວງແໜໍ້ນ ກືນສະບັໍ້ນບ ່ລົງ...

ມິໃຊ່ ອັນຫ່ອນນໍ້າວ ໃນປາກອົມເອົາ ອຸ ່ນເອີຍ
ຍັງໄປ ່ ເພິງຮຸນແຂວນ ຄາດຄຽນຄ ໄວໍ້

ເທື່ອນີໍ້ ປາປັງເບືໍ້ອງ ບຽນເສັຽໄສຈາກ ກັນແລໍ້ວ
ມະໂນພີ່ພໍ້ຽງ ໄຟເອົໍ້າອົ່ມຂາງ (382)

ນ ໍ້ າພຣະເນດລົໍ້ນ ລິນອາບອຸຣາທອນ
ສະແບງໃຈເຈັບ ຂາດເຂີນຂມອງໄໝໍ້

ລອນທ ່ ໂທມະນັດກັໍ້ ນ ມະໂນນູມທອດທ່າວ
ເຊືໍ້ອສ ່າເໜົໍ້າ ຖໄນຕໍ້ອງຕູ ່ຕາຍ (383)

2.3 ສ ານວນຢອກໄຍ ໃນເວລາເດີນດົງປູ ່ ປາງຄ າສອດສ ານວນຢອກໄຍເພື ່ ອໃຫ ໍ້
ຜູ ໍ້ ອ ່ ານ-ຜູ ໍ້ ຟັງໄດ ໍ້ ພັກຜ ່ ອນຍິໍ້ມຫົວ, ນີໍ້ເປັນສິ ່ງຂັໍ້ ນຄວາມງ ໍ້ ວງນອນຫລືຄວາມລ າຄານ

ອັນນຶ່ງ ບຸດຕາໄຫໍ້ ຮາມນົມນານຍິ່ງ

ລືເລົ່ າ ທ າອາດເອໍ້ ກະບວນແປ ໍ້ແປກສາວ (59)

ຍາມໃດ ແລໍ້ວທີ່ກ ໍ້ າ ການພຣະບາດເໜືອຫົວ
ພີ່ຈັກ ນ າຄວາມຂ ກ່າວໂອມເອົານໍ້ອງ
ຢ ໍ້ານທ ່ ແນວນາມກໍ້ຽງ ປິປາຍລໍ້ານທ ່

ລວງພີ່ ໃຫໍ້ຫ່າງແຄໍ້ວ ຄາຫໍ້ອງຄີກຄາວ ບູ່ເດ (60)

ເຈົໍ້ານີໍ້ ມີຜົວຫລືໍ້ ຫລືຍິງຄອຍພາກຄູ່ ອວນເຮີຍ
ຮຽມໃຄ່ຮູໍ້ ບົນບໍ້າງບອກມາ ທ່ຽວເຖີໍ້ນ (165)

ຄ າແຫ່ງ ວາຈານີໍ້ ເປັນຄອງແປນເປົ່າ ຈິງລື
ແຕ່ວ່າ ຂ ຕ່ອຍຕໍ້ອງ ນົມນໍ້ອງບ ່ໂຜດຜາຍ ແທໍ້ລື (167)

ສວ່າສວ່າພໍ້ອມ ສາວກ່າວໃສໃຍ
ປານນີໍ້ ລຸງຫາກໄລເຮືອນປະ ໄປ ່ ຫລານເຫລືອໄຫໍ້

ໃຈໂຖງແທໍ້ ສແວງຊົມຊໍ້
ູໃໝ່
ເມັຽຢູ ່ບໍ້ານ ປຸນປ ໍ້ ອຍປ ່ າວຕາມ ແທໍ້ແລໍ້ວ

-413-

ແຕ່ນັໍ້ ນ ເຖົໍ້າແກ່ຮູໍ້ ຮັບພາກເສີນສຽງ
ເຂົາຫາກ ຈ າເຮົາມາ ໃໝ່ແຮຮອງຊໍ້ອນ

ເຮົານີໍ້ ກ າລັງຮໍ້ອນ ແຮງດຽວມິໄດໍ້ຢ ່ອນ
ຢ ່າວ່າເຖົໍ້າ ຖແລງພົໍ້ນໂພດຄວາມ ແດ່ຖໍ້ອນ (324)


ສວ່າສວ່າຮໍ້ອງ ສາວຖ່າວທ າຖແລງ
ຕູກ ຍິນຄາຍຄີງ ຄອບສູຊາມຮໍ້າຍ

ສະອາງອາຍເຖົໍ້າ ໂຂໂຊຊາຍແກ່ ລຸງເອີຍ
ມາຮ່າວ ແດດັ່ນດີໍ້ນ ພ ໃຫໍ້ຄັ່ງທາງ ຄອບນີໍ້ (364)


2.4 ສ ານວນເສົໍ້າໂສກ

ອົງອາກົໍ້ ວ ກຸມພັນເພັງເລືອດ
ນໍ້ອຍນັ່ງໄຫໍ້ ສຽງຊໍ້ອຍສັ່ງຜົວ...
ນາງນັ່ງໄຫໍ້ ເຊັນສວ່ານຊົນລະທີ
ຄີງແພງໝອງ ໝົ່ນດົນດອມໄທໍ້

ຕີອົກໄຫໍ້ ຄີງແພງເພັງເລືອດ
ຄຶດເມື່ອ ເຈົໍ້າຮັກຂໍ້ອຍ ຂຽວລໍ້ານລ່ວງນ າ ນັໍ້ ນນາ (245)


ເມື່ອນັໍ້ ນ ນາງຮ ່າໄຫໍ້ ດອມລູກໂລມຂວັນ
ເວນກັມໃດ ແຫ່ງເຮົາມີມ ົໍ້ ວ

ເພິງແພງພໍ້ຽງ ສອງຕາຕົນແມ ່ ກູເອີຍ (297)

2.5 ສ ານວນກ ໍ້ າຫານ-ເດັດຂາດ
ເອົາທ ່ ຄຸນຜົວອໍ້າງ ອົງມານມາຂົ່ມ ກູລື
ແມ ່ ນວ່າ ມ ັ ນຊິຈັດຝ່າຍຟ ໍ້ າ ມາກັໍ້ ງກ ບ ່ກົວ ແທໍ້ແລໍ້ວ
ກູກ ກືຫານຂໍ້າມ ຊມພູຜລຽງໂລກ ມາແລໍ້ວ
ຸ
ອາຈັກ ຂັດຢູ ່ໄດໍ້ ເຮວຕໍ້ານຂາດຄວາມ ທ່ຽວເຖີໍ້ນ (170)

2.6 ສ ານວນມ ່ ວນຊື ່ນ

ສຽງເສບຕໍ້ອງ ກອງຄໍ້ອງຄື່ນເຄງ
ໄທລະເມັງຫລິໍ້ນ ຕາມທາງເຕັໍ້ນໄຕ່

-414-

ໃຜຈັກ ເຫງົາຫງ ່ ວມເສົໍ້າ ໂສມບໍ້າງເບົ່າມີ
ສັບພັນພໍ້ອມ ຕະໂພນເພງພິນພາດ

ນ ໍ້ າຫລ ່ເຫລົໍ້າ ເຫລືອລົໍ້ນລຽບທາງ
ສວ່າສວ່າກົໍ້ ວ ກິນມ ່ ວນມິເຫງົາ (325)


2.7 ສ ານວນຄຽດຂ ົ ມ, ອິດສາ, ໂລບລ ່ າຍ:
ເທື່ອນີໍ້ ມຶງແອ່ວໄດໍ້ ໂດຍປໂຍດອັນຄະນິງ
ມຶງຢ ່າ ມາພາໂລ ສວາກສເນປະສົງຊໍ້ ູ (19)


ແມ ່ ແຝດເວົໍ້າກ ັ ບແມ ່ ທ ໍ້ າວທັງຫົກ:
ຂໍ້າຈັກ ຄຶດຊ່ອຍແກໍ້ ການຍາກຍາແຄນ ແມ ່ ເອີຍ

ຂ ແມ ່ ມີຄ າສຸກ ໃສ່ມືຄົນຮໍ້ອຍ
ຊື່ວ່າ ຄ າຮັກໃຫໍ້ ປຸນແປຈາງຈືດ ກ ເປັນ

ແມ ່ ນວ່າ ຊັງທ ່ລໍ້ານ ລຸນໃຫໍ້ຮຶ່ນຫອມ (74)

ເປັນດັ່ງ ລໍ້ຽງເຫົ່ າຫໍ້ອມ ງ ູ ຊື່ສ ຣະພິດ
ໃຜຈັກ ທ າພຽນສອນ ສັ່ງມ ັ ນບ ່ມີໄດໍ້ (292)

2.8 ສ ານວນອາໄລອາວອນ ສຸມຸນທາສັ່ງລາພີ ່ ນ ໍ້ ອງທາງຜົວກ ່ ອນຈາກອະໂນຣາດ
ຢູ ່ດີເຢີ ຝູງເຜົ່ າເຊືໍ້ອ ຊັໍ້ ນຊາດຂອງຜົວ ຂໍ້ອຍເອີຍ

ເຈົໍ້າຫາກ ເນົາເມືອງສວາງ ໝັ່ນຄະນິງເຖິງຂໍ້ອຍ ແດ່ຖໍ້ອນ
ຮຽມຈັກ ລາເມືອຫໍ້ອງ ເປັງຈານຂອງເກົ່າ ກ່ອນແລໍ້ວ

ຄັນວ່າ ຄຶດຮອດຂໍ້ອຍ ເຂືອເຈົໍ້າໝັ່ນຍາມ ແດ່ເນີ...
ຮັກອ່ອນເຈົໍ້າ ມີເປີດຈັກຍາມ ແມ ່ ແລໍ້ວ
ມິໃຊ່ ການກຸມແຂວນ ມ ່ ອນໄປເປັນຂໍ້າ

ນະຄອນຄົນແຄໍ້ວ ໄກກັນອະນັນໂຍດ (286)

ຍັງຈັກ ເຫັນໜໍ້ານໍ້ອຍ ພຣະກູຊ ໍ້ າຊື່ລື ນັໍ້ ນເດ
ເມື່ອນັໍ້ ນ ສອງສັ່ງຊັໍ້ ນ ຊາວແມ ່ ອ ຣະຊອນ
ເຊັນເຊັນຊົນ ທັ່ງແຖວຖົມໜໍ້າ

ອາຮົມຮໍ້ອນ ຫັດຍັງເຍືໍ້ອນຍາກ
ຮັກເຮັ່ງຮໍ້ອນ ມາຍມ ໍ້ າງເວດທະນາ ຍິ່ງແລໍ້ວ (286)

-415-

2.9 ການສອດນິທານເສີມ

ປູ ່ ປາງຄ າສອດນິທານເສີມຫລາຍເລື ່ອງຊຶ ່ງກ ່ ຽວໂຍງກ ັ ບບັໍ້ນຫລືຕອນທີ ່
ປູ ່ ພວມປະພັນຢູ ່ . ນິທານເສີມນີໍ້ໄດ ໍ້ ຊ ່ ອຍເຕືອນສະຕິແກ ່ ຜູ ໍ້ ອ ່ ານ-ຜູ ໍ້ ຟັງເປັນຢ ່ າງດີ

ແຕ ່ ພິເສດກວ ່ ານ ັໍ້ ນ ແມ ່ ນປູ ່ ເຮັດໃຫ ໍ້ ຄືວ ່ າ”ສັງສິນໄຊ”ບ ່ແມ ່ ນນິທານເພາະຜູ ໍ້ ອ ່ ານ-
ຜູ ໍ້ ຟັງຮູ ໍ້ ເຫັນນິທານອື ່ນໆຕ ່ າງຫາກ. ຖືໄດ ໍ້ ວ ່ າ ເປັນກ ົ ນລະຍຸດຂອງນ ັ ກກະວີຊັໍ້ ນ
ປຣາດ ແລະພາໃຫ ໍ້ ”ສັງສິນໄຊ”ເດັ່ນ ພິເສດຕ ່ າງຈາກກະວີຍາວອື ່ນໆໃນໂລກ.
ເລື່ອງທໍ້າວສີວິໄຊ (12)

ເລື່ອງທຶງທໍ້າວປ ່ າ (82)

ເລື່ອງໄຊຍະເຊດ (314)

ເລື່ອງລູກນາງສິບສອງ (349)
2.10 ສົງຄາມ-ຄວາມໂຫດຮ ໍ້ າຍ

2.10.1 ສົງຄາມນ ໍ້ ອຍກ ັ ບຍັກ ສີໂຫປ ່ ອຍພຽງແຕ ່ ສິນໄຊແລະສັງທອງຕ ່ສູ ໍ້
ດູດັ່ງ ສົມຄາມເຂົາ ຍ່ອມພ ພຽງນໍ້ອຍ
ເປັນເສິກເຊືໍ້ອ ເສນານາມຊົ່ວ

ລອນຈັກ ເສັຽເດດອໍ້າຍ ສອງສູໍ້ສ່ວງແຮງ ກ່ອນເຖີໍ້ນ (191)

ດາບຫລັ່ງເທົໍ້າ ແທງທ່າວມ ົ ວກະຫາຍ
ເຄງເຄງ ມານມ ົ ວກະຈັດ ຈຸ່ ມຕາຍເຕັງມ ໍ້ ວຍ
ໄພພຽງກໍ້າມ ດິນແດງນອງເລືອດ

ເມື່ອນັໍ້ ນ ທັບໃຫຍ່ຮູໍ້ ເຮວຊໍ້າງຊ່ວງຫາ...
ສັງກ ທ າເດດດໍ້ວຍ ນະທີຟາດຟອງຫລວງ
ເຄງເຄງໄຫລ ລວາດມານມ ົ ວຂໍ້ອນ (193)


ສິນໄຊທໍ້າວ ຄະນິງໃຈຈົງມາກ
ຊື່ວ່າ ຟ ໍ້ າຢັ່ນກັໍ້ ງ ກູບໍ້າບ ່ຍອມ ງ ່ າຍແລໍ້ວ...
ເມື່ອນັໍ້ ນ ໄຄສີໄສ ຮາບພົນພຽງພໍ້ອມ

ເຄງເຄງພໍ້ຽງ ກະບວນໄຟລາມໂລກ ...
ຕໍ້ອນໝູ ່ຕືໍ້ ກວນປຸ ໍ້ ນທ່າວເທ
ມານມອດມ ໍ້ ຽນ ເດັຽຣະດາດໂດຍຂອນ

ພັນຕົວຕາຍ ຂາດຄ ຄາດໍ້າງ (194)

-416-

ກູນີໍ້ ແມ ່ ນຊິດັບມອດມ ໍ້ ຽນ ວາງຄາບຄາແດນ ຕາມຊ່າງ
ປະສົງສຽງຂັບ ມ ່ ວນເມືອເມືອງຟ ໍ້ າ

ນັບແຕ່ ເປັນຊາຍສູໍ້ ສົມຄາມຄືລາບ ຈິງແລໍ້ວ
ເສິກທ ່ນີໍ້ ຫົນຫັໍ້ນຫ່ອນຄືນ ເມື່ອໃດ (198)


ເອົາການແທໍ້ ຕົວຕາຍໄວໍ້ຊື່ ດີດາຍ
ຕາງດັ່ງ ໂລກເລົ່ າເຮືໍ້ອງ ເຖິງໜໍ້າຊົ່ວດີ ເຈົໍ້າເອີຍ (195)


2.10.2 ສົງຄາມໃຫຍ ່ ກ ັ ບຍັກ ສີໂຫເຂົໍ້າຮ ່ ວມຕ ່ສູ ໍ້ ນ າພວກນ ໍ້ ອງ
ດິນພັງພືໍ້ນ ທຸລີກວມກົງໂລກ
ເສິກໃຫຍ່ຍໍ້າຍ ຄືຟ ໍ້ າລ່ວງລົມ

ເທບທ່ອນທໍ້າວ ທະຍານວິ່ງເວຫາ
ກົວຕາຍທຸກ ທົ່ວແດນດາເວັໍ້ນ

ເອົາກັນຂຶໍ້ນ ອາໄສສວັນໂລກ
ຝູງຢູ ່ ໃນແມ ່ ນ ໍ້ າ ເນືອງເຕົໍ້າແຕກໄປ (206)


ສີໂຫທໍ້າວ ທະຍານແຍງຍັງເມກ
ມະຫາຍັກທໍ້າວ ຊັນຊໍ້າງຊ່ວງຫາ (210)


ອາກາດກຸໍ້ມ ແດງເລືອດໂດຍຝົນ
ພັນຕົວຕາຍ ຂາດຄ ລົງພືໍ້ນ (211)

ສິນໄຊບອກກຸມພັນໃຫ ໍ້ ກ ັ ບຄືນເພາະບ ່ຢາກເຮັດເສິກກ ັ ນ:
ຍາສົງເຊືໍ້ອ ຊາຍທະນົງແນວອື່ນ ອາວເອີຍ
ຄັນຫາກ ຮູໍ້ແນ່ໜໍ້າ ໃຫໍ້ອາວພໍ້ອມພາກຄືນ ທ່ຽວເຖີໍ້ນ (212)


ໃນຕອນພັກຮົບທັງສາມອ ໍ້ າຍນ ໍ້ ອງມີເວລາອາບນ ໍ້ າ. ປູ ່ ໃຫ ໍ້ ຜູ ໍ້ ອ ່ ານພັກຜ ່ ອນ:
ສາມກະສັດສູໍ້ ສົມຄາມແຄໍ້ນຄັ່ງ
ລົດເຄື່ອງມ ໍ້ ຽນ ເມືອນ ໍ້ າອາບສົງ (213)


ກຸມພັນຮ ໍ້ ອງໃສ ່ ສິນໄຊຫາວ ່ າໄປລັກເອົາເມັຽມ ັ ນ:
ມາຂະໂມຍມ ໍ້ າງ ເອົາເມັຽພັດພາກ
ູ
ລັກລອບຊໍ້ ສົມເບືໍ້ອງບ ່ຈິງ

-417-

ມິດສາຈານແທໍ້ ໃນມຶງທົງໂທດ ຈິງແລໍ້ວ
ຊາຍບາບໃບໍ້ ນາງນໍ້ອຍສົ່ງກູ ທ່ຽວເຖີໍ້ນ (214)

ສິນໄຊຮ ໍ້ ອງຕອບ:
ນາມກູ ສັງສິນໄຊ ຊື່ລວງຣິດທີກໍ້າ

ນາງນີໍ້ ອາກູແທໍ້ ມຶງລວງລັກລອບ ມາດາຍ
ພ ່ຈຶ່ງໃຊໍ້ ກູໃຫໍ້ໄຕ່ຕາມ ທ່ານເອີຍ (214)
ກຸມພັນຮ ໍ້ ອງແກ ໍ້ :

ເຖິງວ່າ ວົງສາສູ ກ ຫາກເມັຽກູແທໍ້ (214)
ສິນໄຊຈຶ່ງບອກຄືນ ເພື ່ ອເຕືອນໃຫ ໍ້ ເຊົາຂ ໍ້ າກ ັ ນ:

ຈາຮີດ ເມັຽຮ່ວມຂໍ້າງ ເຂີງໃຊໍ້ແອ່ວອົມ ແທໍ້ດາຍ
ູ
ມຶງນີໍ້ ມາຮ່າວລັກຊດໄດໍ້ ໂດຍດັ່ງສັນແຫລວ...
ມຶງກ ຢ ່າຫວັງໄດໍ້ ນາງຄານຄືນຄອບ ອາວເອີຍ

ແໜງສູໍ້ ຄືນສູ່ຫໍ້ອງ ຫາຊໍ້ອນຊາດດຽວ ຫັໍ້ນຖໍ້ອນ...
ບາກ່າວຫໍ້າມ ເຊີນຊອບຄ າຊຽງ

ເຮວກັນສັງ ໃຫໍ້ວາຍພົງເຊືໍ້ອ (215)

ກຸມພັນຜິດພາດຂ ໍ້ າໄພ ່ ພົນຕົນເອງ ຍ ໍ້ ອນຟັ່ງຟ ໍ້ າວດີໍ້ນຮົ ່ນເພາະເສັຽທ ່ າ:
ໄຟມານແທໍ້ ກະທ າມານມຸດມອດ
ພົນໄພ່ຟ ໍ້ າ ໄຫລນ ໍ້ າດັ່ງຂອນ (222)

ກຸມພັນສັ່ງໃຫ ໍ້ ຫລານໄວຍຸເວດໄປປຸກອ ໍ້ າຍວັນນຸລາມາຊ ່ ອຍ:
ຄວນຊອບ ໃຊໍ້ແອ່ວອໍ້າຍ ອົງພີ່ວັນນຸລາ ຊອບດາຍ
ມຶງຈົ່ງ ເອົາການກູ ຈື່ຄອງຄ າໃຊໍ້

ເຊີນລຸງໃຫໍ້ ເຫັນດູນໍ້ອງນາດ ວ່າເນີ (228)
ສິນໄຊຮ ໍ້ ອງເຕືອນສະຕິກຸມພັນໃຫ ໍ້ ກ ັ ບຄືນອີກເທື ່ ອນຶ ່ງ:

ສັງວ່າ ພາພົງເຊືໍ້ອ ມາຕາຍຈົມຈຸ່ ມ ອາວເອີຍ
ອາວຄ່ອຍ ຂໍ້າມຍ່ານຟ ໍ້ າ ຄືນຫລິໍ້ນລູກມານ ພຸ ໍ້ນເຖີໍ້ນ (229)
ກຸມພັນຮ ໍ້ ອງຕົວະໄພ ່ ພົນວ ່ າຈ ັ ບສິນໄຊໄດ ໍ້ ແລ ໍ້ ວ ນີໍ້ເປັນສົງຄາມຈິດຕະສາດ:

ສູຢ ່າ ສົງກາກ ໍ້ າ ກູຕາຍມຸດມອດ ຈິງເຖີໍ້ນ
ເທື່ອນີໍ້ ກູກ ກຸມຜູກໄດໍ້ ຊາຍນໍ້ອຍໃສ່ຈວນ ໄວໍ້ແລໍ້ວ (232)

-418-

ກຸມພັນຕັດສິນໃຈສູ ໍ້ ເຖິງນາທີສຸດທ ໍ້ າຍ:
ຕາບບ ່ ໄດໍ້ແກ່ນແກໍ້ວ ກູອາດຫວັງຄືນ ງ ່ າຍນັໍ້ ນ

ຜັດວ່າ ຊົມຍາມດຽວ ຈິງຕາຍເຕັງນໍ້ອງ (234)

ກຸມພັນຖືກຟັນຈ ົ ນສລົບ ແຕ ່ ຟືໍ້ນຄືນ:
ປືນປ ່ າວຕໍ້ອງ ຕາວຫລູດຫລົງຈິດ
ຄີງຄວນທົບ ທ່າວຂຍາຍຫຍຸຍລົໍ້ມ

ເວທະນາກຸໍ້ມ ກຸມພັນແຮງຫອດ
ເລືອດຫລັ່ງຖໍ້ວມ ຖົມເນືໍ້ອຮາດຮວາຍ (241)

ລົມຫາຍໃຈສຸດທ ໍ້ າຍຂອງກຸມພັນ ມາຍມືກອດສຸມຸນທາ:
ໃຈມ ່ າງມ ໍ້ ອຍ ຄຶດຄຽດລາມເລີງ
ກອຍຄີງສວຍ ຍາດນາງນ າໄດໍ້

ຈຸນຈູເຖົໍ້າ ຖຽງຊົມຊາມມອດ
ນໍ້ອຍນຶ່ງແຄໍ້ວ ຄາມ ໍ້ າງມອດຈົມ


ມືກອດນໍ້ອງ ເລີຍຫລູດລາລົງ
ສະເດັນຕົນຕົກ ພາດດອຍດູຮໍ້າຍ

ມືມາຍນໍ້ອຍ ສະເດັນອົງທືໍ້ນທ່າວ
ພູເບດທໍ້າວ ເຫັນໜໍ້າໜ່າຍໜາ (245)

2.10.3 ສົງຄາມກ ັ ບນາກ ພາຍຫລັງຫລິໍ້ນໝາກສະກາກ ັ ບພຣະຍານາກ
ສິນໄຊຜາບແພ ໍ້ ເຖິງສາມແປ ໍ້ ນລວາດ ແຕ ່ ພຣະຍານາກບ ່ຍອມເສັຽນະຄອນ
ນັບແຕ່ ກູແຮກຫລີໍ້ນ ດວງບາດສະກາກົນ ມານີໍ້

ໃຜບ ່ ມີພານພົບ ຍາດສະກາກູໄດໍ້
ເທື່ອນີໍ້ ເສັຽຍົດແທໍ້ ທັງສິນສັກຕື່ມ ແລນ

ເປັນເພື່ອ ບາບແບ່ງກຸໍ້ມ ກັມຫໍ້ອຍຫ່າງບຸນ ແລທ່ານ (258)

ເຂົາກ ກຸມແກ່ນແກໍ້ວ ກາງຣາດມຸນທຽນ
ບາໄທຖອນ ປ ່ ອຍປືນໄປຕໍ້ອງ
ປືນປາວໄຄໍ້ ຂຸນລວງລົໍ້ມທ່າວ

ເລືອດຫລັ່ງປ ໍ້ ານ ປາງກວໍ້າງເຮື່ອຮວາຍ...
ພຣະບາດເຈົໍ້າ ຈັດແຈກພະຂັນໄຊ (260)

-419-

ນາກກ່າຍກໍ້ຽວ ກັນຮຸ່ມໂຮມມາ
ສັງສວຍຊັດ ຂາດຕົນຕາຍລົໍ້ນ

ນາໂຄໄຄໍ້ ຫົວຫາງຟອງຟາດ
ຟອງປ ່ າວປຸ ໍ້ ນ ໄຟລໍ້ານລ່ວງມາ...

ປືນປ ່ າວໄຄໍ້ ແທງທ່າວເຫລືອຫລາຍ
ໃນນະຄອນຄາວ ເລືອດລາມລົງລົໍ້ນ (262)

ເສນາຮູໍ້ງ ເຮວແຮງຮົບແກ່ງ

ແພໍ້ໝູ ່ແກໍ້ວ ກຸມໄດໍ້ເງືອກງ ູ (266)

ຄຸດໃຫຍ່ເປືໍ້ອງ ປີກແກວ່ງຜາປີວ
ແປນໂຕເຫັນ ນາກເນືອງໃນຖ ໍ້ າ

ແຫລວຫລວງເຄົໍ້າ ຫົວລາຍຫລຸຍຜ່າ
ນາກສວ່ານຟົໍ້ງ ຟາງຮໍ້ອງສວ່າສຽງ (269)


ເຮົາບ ່ ຫວັງກັດດໍ້ວຍ ມາປອງເປັນຊົ່ວ ຈິງດາຍ
ເປັນເພື່ອ ອາວບ ່ເຍືໍ້ອນ ຍອມຮໍ້າຍຮີບຟູມ ແທໍ້ດາຍ (270)

ພາກທີ 3 ສິລະປະຮ ໍ້ ອຍຮຽງອັກສອນ
ເນື ່ອງຈາກວ ່ າຄ າສັບລາວທີ ່ ມາຈາກຄ າມູນນ ັໍ້ ນເປັນຄ າສັບດຽວ ການສ າຜັດ

ພະຍັນຊະນະ ຫລືສ າຜັດອັກສອນໃນກະວີນິພົນຈຶ່ງເປັນເລື ່ອງສະດວກກວ ່ າພາສາ
ອື ່ນໆ. ກະວີນິພົນສາກ ົ ນເອີໍ້ນການສ າຜັດອັກສອນນີໍ້ວ ່ າ “ອອນລິເທເຣຊັນ”
Alliteration ແລະນິຍາມໄວ ໍ້ ວ ່ າ”ເປັນສຽງດົນຕຣີທີ່ຮໍ້ອຍຮຽງພວກຄ າສັບຫລືປໂຍກ

ເຂົໍ້າໃສ່ກັນໃຫໍ້ອອນຊອນ”. ໃນກະວີນິພົນສາກ ົ ນ ເພິ ່ ນມີພະຍັນຊະນະອອກສຽງແຂງ
ແລະອ ່ ອນ. ສ ່ ວນວ ່ າ ພະຍັນຊະນະລາວບ ່ມີຄວາມແຂງ-ອ່ອນແຕກຕ່າງກັນຫລາຍ

ດັ່ງນັໍ້ ນ ຖໍ້າສ າຜັດອັກສອນໄດໍ້ຫລາຍຕົວ ຍິ່ງເປັນການດີ ແລະກ ບ ່ຕ ໍ້ ອງຢ ໍ້ ານວ ່ າ
ລິໍ້ນພັນ ໃນຍາມອ ່ ານຄືດັ່ງພາສາຂອງພວກເພິ ່ ນ. ປູ ່ ປາງຄ າໄດ ໍ້ ມອບສິລະປະການ
ີ
ສ າຜັດອັກສອນຢ ່ າງສະອອນໃຈ ແລະເປັນບົດຮຽນແກ ່ ນ ັ ກກະວີຜູ ໍ້ ຕັໍ້ງໃຈສືບທອດ.
ການສ າຜັດອັກສອນ 2 ຕົວຖືເປັນເລື ່ອງທັມມະດາ, ເກືອບວ ່ າແຕ ່ ລະໜ ໍ້ າເຮົາຈະ

ເຫັນສ າຜັດອັກສອນ 3 ຕົວ ແລະດົນໆຈຶ່ງຈະເຫັນສ າຜັດອັກສອນ 4 ຕົວ.

-420-

3.1 ຕົວຢ ່ າງເດັ່ນຂອງການສ າຜັດອັກສອນ ຂ ຍົກເອົາການສ າຜັດ 4 ຕົວຂຶໍ້ນໄປ:

ສັງມາ ໄລພີ່ໄວໍ້ ໃຫໍ້ແດດີໍ້ນດັ່ນດຽວ ນີໍ້ເດ (6)


ພາຍມ ັ ນຖື ເຖື່ອນເຖິງເຖືອເນືໍ້ອ
ຟັນແຂນຂໍ້າງ ຂວາເຂີນຂາດໄຫລ່

ເລືອດຫລັ່ງລົໍ້ນ ລົງເທົໍ້າທົ່ວທະຣາ (10)

ປຸນຫອກຮໍ້ອຍ ແທງທັ່ງເຖິງອົກ
ອາດຸນແດ ເດືອດດານດອມນໍ້ອງ (17)


ແໜງສູໍ້ ທວນທວງເທັໍ້ງ ແທງຕົນຕາຍພ ່າ ກັນຖໍ້ອນ (18)

ບ ່ສເວີຍເພົາພ ຄາບຄາຍຄາແຄໍ້ນ (23)

ຈັກບວດຕັໍ້ງ ສິນສໍ້າງສັ່ງສູ (25)

ພະລານພຽງເພັງ ໄພ່ພົນພ ລໍ້ານ (27)

ປາຣະມີຫລວງ ຈົ່ມຈິງຈວນແຈໍ້ ງ...
ຫລິງເຫັນ ຊຽງຫລວງລ ໍ້ າ ລຸງລັງລໍ້ານຍ່ານ (31)

ທົມທົມຟຶໍ້ນ ນະຄອນຄົມຄົນຄັ່ງ (38)

ໄຟລາມລໍ້ວນ ເລີຍແລງແລໍ້ວຄ ່າ (47)

ຂຶໍ້ນຂີ່ມ ໍ້ າ ຜັນຜໍ້າຍແຜ່ຜລູ (59)

ໝີເໝືອຍຮໍ້ອງ ປຸງປັງເປັດປ ່ ອງ (84)

ບ ຣິວານນັບ ຕີ່ວຕົງຕາຕືໍ້ (89)

ບັດນີໍ້ ລູກຈັກດາສອນໃຊໍ້ ປຸນເປືອງໄປປ ່ າວ (105)

ໜໍ້າຫລ່າຄໍ້າມ ເຂີນຂໍ້ອນຂາດຂວັນ (107)

ວະຈະນັງນໍ້ອຍ ທົງທັມທັກທ່ຽວ (108)

ນົກຄ ່ເຂົໍ້າ ຂັນຄໍ້ອຍແຄ່ຄອນ (113)

ໂດຍທີ່ ນາງຄານຫີວ ຫອດໂຫຍຫຸຍໄຫໍ້ (127)

ສອງສະພັນກີໍ້ງ ກຸມກັນກາງແກ່ງ (142)

-421-

ນັບແຕ່ ອົງແອ່ວໃຫໍ້ ມ ັ ນແມ ່ ມາຍມື...
ມຸຍເໝືອດເປົໍ້າ ເຮືອງເຮື່ອຮັງຮວນ...

ແມງພູ ່ແສໍ້ວ ສແວງຊໍ້ອນສວ່ານສົນ (146)

ຟັງຍິນ ເຄັງເຄັງນ ໍ້ າ ໂຕນເຕັງຕາມຕາດ (148)

ຣິດເດດ ຜົວແຈ່ ມເຈົໍ້າ ດີດໍ້າມດັ່ງໃດ (172)

ກຸມພັນຮໍ້ອງ ເຄງເຄງຄໍ້ອຍຄຽດ (213)


ເມື່ອນັໍ້ ນ ພ່າງພ່າງພໍ້ອມ ພົນພວກເພັງຄວາມ (223)

ຄີງແຄງຮໍ້ອນ ຄວາມເຄັມຄໍ້ອຍຄຽດ (226)

ມ ັ ນກ ສວຍຈັກແກໍ້ວ ກອຍກາຍກ າແກວ່ງ (227)

ເສໂລລົໍ້ນ ຕາວເຕັງເຕັໍ້ນຕ ່ (229)

ມ ັ ນເກືອກກິໍ້ງ ຮໍ້ອງຮ່ວນເຮຮົນ...
ແລສວງເສືໍ້ອ ພົນແພນພັງພ່າຍ (232)


ໃຈເຄັ່ງຄໍ້ອຍ ຄຽນຄາດຄົມໃສ (237)

ສັງຂະຣາດຮູໍ້ ຮັກເຮັ່ງຮຽງແຮງ (239)

ຍູທ່າງ ກິນທານທ າ ສືບສິນແສນສໍ້ອຍ (248)

ຄືດັ່ງ ຊາຍຂີໍ້ເຫລົໍ້າ ເຊີງຊໍ້າຊົ່ວຊາມ ແທໍ້ນ (259)

ຄອງວ່າ ຊາຍຮາມຖື ຮ່າວຮຸນເຮົາຮູໍ້ (275)

ຝູງນັໍ້ ນ ຮອຍບຸນເບືໍ້ອງ ຮຽງເຮົາແຮກຮ່ວມ ມາດາຍ (284)

ເຂົາກ ເຄັມຄວາມຈັດ ຮີບແຮງເຮວຮໍ້ອນ (296)

ຢ ່າໃຫໍ້ ເຄືອງຄ າກິນ ຂາດເຂີນເຂົາຂໍ້າ (321)

ເມື່ອນັໍ້ ນ ພູມີທໍ້າວ ຫຸມຫົວເຫັນເຫດ (333)

ທະຣະກາເຫັນ ເດື່ອແດງດາດີໍ້ນ (350)

ທັງປວງຂຶໍ້ນ ຄານຄ າຄົນເຄ່ງ (359)

ຮຽງມື ມ ັ ດສະການ ກ່າວໄກກຽນກວໍ້າງ (374)

-422-

ທະຣະກາເຫັນ ເດື່ອແດງດາດີໍ້ນ (350)

ຣະດູປີໂຮມ ໃສ່ສາງສິນສໍ້ອຍ (375)

ທຸກທີ່ທໍ້ວງ ໄທທໍ້າວປ ່ ວຍຢືນ (382)

“ກອນອ່ານ” ເນັໍ້ນໜັກໃສ່ການສ າຜັດອັກສອນຫລາຍກວ່າ, ບ ່ເອົາການສ າ
ຜັດສຣະຫລືສ າຜັດສຽງເປັນສ າຄັນຄືດັ່ງ ”ກອນລ າ”. ແຕ ່ ເຖິງຢ ່ າງໃດໝ ລ າທ ໍ້ ອງຖິ ່ນ

ຕ ່ າງໆເຄີຍເອົາກອນອ ່ ານໄປລ າ ກ ມ ່ ວນຊື ່ນອອນຊອນຄືກ ັ ນ. ເລື ່ອງນຶ ່ງໃນບົດກອນ
ທີ ່ ແຕ ່ ງຂຶໍ້ນໃນຍຸກນີໍ້ ນ ັ ກແຕ ່ ງກອນມ ັ ກເອົາກອນອ ່ ານແລະກອນລ າປົນເປກ ັ ນ ຊຶ ່ງບ ່

ແມ ່ ນເລື ່ອງຜິດພາດເພາະສິລະປະບ ່ມີຂາວ-ດ າ. ພຽງແຕ ່ ວ ່ ານ ັ ກແຕ ່ ງຜູ ໍ້ ນ ັໍ້ ນໆເຈດຕະ
ນາເຮັດ ຫລືວ ່ າ ຮຽນບ ່ເຖິງຈຶ່ງບ ່ຮູ ໍ້ ແຍກລະຫວ ່ າງກອນອ ່ ານແລະກອນລ າ. ມ ັ ນຄືກ ັ ນ

ກ ັ ບກິນເຂົໍ້າໜຽວໄປໜ ໍ້ ອຍນຶ ່ງແລ ໍ້ ວກ ກິນເຂົໍ້າຈ ໍ້ າວປົນ ກ ພາໃຫ ໍ້ ອີ ່ມຄືກ ັ ນຫັໍ້ນແຫລະ!

3.2 ການສ າຜັດດ ໍ້ ວຍແມ ່ ສະກ ົ ດຕົວດຽວກ ັ ນ
ບ ່ອີ ່ຫລີບ ່ເຫັນການສ າຜັດດ ໍ້ ວຍແມ ່ ສະກ ົ ດຕົວດຽວກ ັ ນ ດັ່ງສະກ ົ ດ”ແມ ່ ກ ັ ຍ”
ເຄີຍຄອຍຜາຍ


3.3 ການຕ ່ຄ າສັບໃນວັກ ລະຫວ ່ າງສ ່ ວນໜ ໍ້ າຫາສ ່ ວນຫລັງ. ຢູ ່ ໃນບົດກະວີ ຫລື
ບົດເພງພາສາອື ່ນມ ັ ກໃຊ ໍ້ ເພາະຄ າສັບເພິ ່ ນສ ່ ວນໃຫຍ ່ ມີຫລາຍພະຍາງ. ແຕ ່ ວ ່ າ

ປູ ່ ປາງຄ າກ ມີສິລະປະພິເສດຂອງເພິ ່ ນໃນການຕ ່ຄ າສັບໃຫ ໍ້ ເຕັມ ຢູ ່ ໃນວັກດຽວກ ັ ນ

ຊະພົ່ມພໍ້າວ ພົໍ້ນຍອດຍັງແຊງ
ອຸດົມເດັຽ- ຣະດາດຄືວັນຕໍ້ອງ

ເລັງຊ່ອງຊັໍ້ ນ ມຸກມາດມະໂນຣົດ
ປຸນດາວເດັຽ- ຣະດາດຄືຄວງຟ ໍ້ າ


ເພາະເພື່ອ ພັດປະກອບແກໍ້ວ ພອຍພາກພຣະຊາຍາ
ທະນົງຈອນເຈັຽ- ຣະຈາກໄກກັນລ ໍ້ າ


ຍາບຍາບພໍ້ອມ ພົນເທບເທວະຣາ
ນ າແຫນຫັດ- ຖະບາດລົງລາຟ ໍ້ າ (71)

ມ ັ ນກ ເພີນພົ່ນນ ໍ້ າ- ລາຍກົໍ້ ວມືດມ ົ ວ (114)

-423-


ຟັງຍິນ ແກວແກວກ - ຣະວີກສູນສຽງກໍ້ອງ (129)

ຮີບແຕ່ງເຂົໍ້າ- ຂອງໄດໍ້ດ່ວນເມືອ ທ່ຽວເຖີໍ້ນ (171)

ພູມີກຸດ- ສຣາດເຟືອນຟັງຮໍ້າຍ (206)

ຍາມເມື່ອ ເມີນພ ຫິບ- ຫີ່ແຮມຮິມຈືໍ້ນ (324)

3.4 ການສ ໍ້ າງຄ າຂຶໍ້ນຕົໍ້ນ (ຄ າບຸບພະບົດ) ປູ ່ ປາງຄ າສອນໃຫ ໍ້ ຮູ ໍ້ ເຖິງການສ ໍ້ າງຄ າ
ຂຶໍ້ນຕົໍ້ນໂດຍບ ່ຈ າເປັນຕ ໍ້ ອງມີ 2 ຄ າສັບສເມີໄປ ຈຶ່ງອາດໃຊ ໍ້ 3 4 5 6 ຄ າກ ໄດ ໍ້

ເມື ່ອເຫັນວ ່ າມ ັ ນບ ່ພຽງພ ເພື ່ ອຈະສ ໍ້ າງເປັນວັກນຶ ່ງຕື່ມອີກ. ບ ່ເຫັນເພິ ່ ນໃຊ ໍ້ 7 ຄ າ
ຄົງເນື ່ອງຈາກວ ່ າ ຖ ໍ້ າມີ 7 ຄ າກ ສາມາດສ ໍ້ າງເປັນວັກນຶ ່ງ ຫລືແຖວນຶ ່ງໄດ ໍ້ .

- 2 ຄ າ ເປັນເລື ່ອງທັມມະດາ ເຊັ່ນຄ າວ ່ າ:
ຜ ່ເຫັນ, ຍາມນັໍ້ ນ, ເມື່ອນັໍ້ ນ, ທ ່ວ່າ, ບັດນີໍ້, ຂໍ້າຈັກ, ພ ເມື່ອ...


- 3 ຄ າ
ສຣີສຸພະ ມ ັ ງຄລະເລີດລ ໍ້ າ ສິດທິເດດລືຊາ (1)
ຢູ ່ດີເຢີ ຊາວເພື່ອນພໍ້ອມ ວາງລູກມາມວນ (59)

ຢູ ່ດີເຢີ ພຣະທີ່ຈັໍ້ ງ ຕົນເພິ່ງຊີວິດ ໝ່ອມເອີຍ (178)
ມີຄ່າວ່າ ຕົວກຸມພັນ ພ ່າມວນມາໜີໍ້ ລືອາ (207)


- 4 ຄ າ
ບັດນີໍ້ຈັກກ່າວ ພູໄຊທໍ້າວ ສເວີຍຣາດເປັງຈານ ກ່ອນແລໍ້ວ(2)

ອັນນີໍ້ເກງຈັກ ເສັຽກະສັດເຈົໍ້າ ໃຈເມືອງເໝືອນທ່ານ
ເຄາະຄາດເຂົໍ້າ ປີຮໍ້າຍຮ່ວມມາ ພຣະເອີຍ (12)


ອັນນີໍ້ຮອຍວ່າ ແນນນ າກໍ້ຽວ ກັນລົງລ າຕ່າງ ກີລື (21)

ຄ່ອຍຢູ ່ດີເຢີ ຣາຊະຄຣູເຈົໍ້າ ຈອມທັມທີຣາດ (37)
ຟັງຍິນເຄງເຄງ ຊາວເປັງຈານ ແຕ່ງປຸນປະດັບໄວໍ້ (65)

ເມື່ອນັໍ້ ນຮົມຮົມ ຝຸງເທພາ ກ່າວກົວທັງຄໍ້າຍ (70)
ຍາມເມື່ອພຸດໂທ ທຽວສົງສານ ບຽດບຽນບ ່ມີມ ົໍ້ ວ (292)

-424-

- 5 ຄ າ
ຟັງຍິນເຄັງເຄັງຄວງ ເທິງທະລັງ ລັ່ນສະບູບົນກໍ້ອງ (77)

ເຈົໍ້າພ ່ຍັງຄ່ອຍເທັຽຣະຄາຄົງ ຢູ ່ເຢັນຫາຍຮໍ້ອນ ແດ່ຮື (90)
ຫລິງດູສັບພະສິ່ງ ດວງດອກໄມ ໍ້ ບານເຮືໍ້ອຮຸ່ງໄພ (96)

ບ ່ດັ່ງນັໍ້ ນກົວຈັກ ເປັນເຫດຮໍ້ອນ ນໍ້ອງທີ່ທາງຫລັງ (163)
ແຕ່ນັໍ້ ນອາກ ເຫັນ ກະບວນນໍ້ອຍ ນົງເຍົາມີເດດ (170)
ຄຶດເມື່ອພຣະວ ຣະ ປິຕາຕໍ້ານ ວັນພ ພັນເລົ່ າ (171)

ເໝືອນດັ່ງແຫວນຫາກຫາຍທ າມະໂຮງ ຫ່ອນຈັກໃສແສງໄດໍ້(246)

- 6 ຄ າ
ທີ່ນັໍ້ ນຍັງມີອະສ ຣະພິດຮໍ້າຍ ຕົວຂນາດງ ູ ຟາງ (114)

ຕົວນຶ່ງຊື່ວ່າໄຄສີ ຕັໍ້ງປີກຊໍ້າຍ ແຂງຂົ່ມໂຍທາ (185)
ບັດນີໍ້ບາຄ່ອຍຫອມເຮົາເມືອເປັງຈານ ເພິ່ງລຸງເມືອງກວໍ້າງ ລືແມ ່ (276)

ບັດນີໍ້ພີ່ຫາກຫອມເຮົາ ມາເມືອງຄົນ ຄາດວາຍວາງໄວໍ້ (297)

- ການໃສ ່ ຄ າຫ ໍ້ ອຍທ ໍ້ າຍມີ 2 ແນວ

ແນວທີ 1 ຖ ໍ້ າບ ່ໃສ ່ ຄວາມໝາຍຍັງບ ່ທັນເຕັມ
ຝູງເຂີນຂວໍ້າງ ວາງປານລໍ້ານສ ່າ ມາກິນ (331)


ແນວທີ 2 ຖ ໍ້ າບ ່ໃສ ່ ກ ໄດ ໍ້ ເພິ ່ ນໃສ ່ ພຽງເພື ່ ອໃຫ ໍ້ ຕ ່ຄືໍ້ນສຽງ
ຍາຕ່າງຖໍ້ອຍ ແຖມລໍ້ຽວໂລບຄວາມ ແທໍ້ເນີ

ຄ າອື ່ນໆກ ມີ: ແທ ໍ້ ແລ ໍ້ ວ, ແດ ່ ເຖີໍ້ນ, ເຈົໍ້າເອີຍ, ແລນ , ບ ່ຢ ່ າແລ ໍ້ ວ...

3.5 ການສ ໍ້ າງຄ າສັບ

3.5.1 ການສ ໍ້ າງຄ າສັບໃໝ ່ ສະແດງເຖິງແນວຄິດປະດິດສ ໍ້ າງແລະເປັນຈຸດເດັ່ນ

ອີກອັນນຶ ່ງໃນກະວີນິພົນສາກ ົ ນ.
ປູ ່ ປາງຄ າໄດ ໍ້ ປະດິດສ ໍ້ າງເອົາ ກຸດສຣາດ ປະສົມກ ັ ບ ເຖນ

ແຕ່ນັໍ້ ນ ກຸດສະເຖນໄທໍ້ ທົງທັມຮັບຮີບ (33)

-425-

3.5.2 ການປິໍ້ນຄ າສັບ (ຮຽງຄ າສັບທາງປີໍ້ນ) ກ ເປັນອີກຈຸດນຶ ່ງທີ ່ ທາງກະວີນິພົນ
ສາກ ົ ນເພິ ່ ນມ ັ ກເຮັດ, ແມ ່ ນເພື ່ອສ ໍ້ າງຄວາມສົນໃຈແກ ່ ຜູ ໍ້ ອ ່ ານ ແຕ່ກ ຕໍ້ອງລະວັງວ່າ

ພາຍຫລັງປີໍ້ນແລໍ້ວຄວາມໝາຍຂອງວັກຈະຍັງຢູ ່ຄືເກົ່າຫລືບ ? ປູ ່ ປາງຄ າເຄີຍໄດ ໍ້

ວາງສິລະປະການປີໍ້ນຄ າສັບເມື ່ອ 370 ປີກ ່ ອນ, ກ ່ ອນຈະຮູ ໍ້ ວ ່ າກະວີນິພົນສາກ ົ ນ
ມ ັ ກຮ ໍ້ ອຍຮຽງຄ າສັບປີໍ້ນ.

ບັດນີໍ້ ສັດຕູໄດໍ້ ເມັຽກູລັກລອບ ໄປແລໍ້ວ (184)
(ສັດຕູໄດ ໍ້ ລັກລອບເມັຽກູ ໄປແລ ໍ້ ວ)

ຫົວເຂົ່ານ ໍ້ າ ຕາລູບເລີງເຊັດ (350)

(ເຊັດນ ໍ້ າຕາເທິງຫົວເຂົ ່ າ)

3.6 ການໃຊ ໍ້ ສຽງອະນຸໂລມ
ມີບາງກ ລະນີ, ບາງບ ່ ອນ(ຕ ່າແໜ ່ ງ) ນ ັ ກແຕ ່ ງສາມາດໃສ ່ ສຽງຂອງຄ າ
ປະຈ າບ ່ ອນນອກຫລັກຜັງກອນກ ໄດ ໍ້ ເອີໍ້ນວ ່ າໃຊ ໍ້ ”ສຽງອະນຸໂລມ”. ຖໍ້າວ່າການ

ໃຊໍ້ຄ ານັໍ້ ນໆບ ່ພາໃຫໍ້ຄືໍ້ນສຽງກອນຕົກຫລືມີສຽງເຫລີໄປ. ຖໍ້າໃຊໍ້ສຽງອະນຸໂລມ
ໃນຍາມອ່ານຄືນຜູ ໍ້ແຕ່ງຕໍ້ອງອ່ານອອກສຽງ ພໍ້ອມງ ່ ຽງຫູຟັງຄືໍ້ນສຽງກອນແລໍ້ວ

ທຽບໃສ່ກັບວັກທີ່ຖືກຕໍ້ອງຕາມຜັງກອນ. ປູ ່ ປາງຄ າໃຫ ໍ້ ບົດຮຽນດັ່ງນີໍ້:

3.6.1 ສຽງເອກອະນຸໂລມ ໝາຍເຖິງການໃສ ່ສຽງເອກ ແທນບ ່ ອນສຽງກາງ
ແມ ່ ນຊື່ ການແກ່ນຕົໍ້ນ ຕືໍ້ຕີ່ວໜາໜັກ ກ ດີ
ພີ່ຈັກ ອາສາຂັນ ຂາດເອງເອົາໄດໍ້ (20)


ຮອງຮອງນີໍ້ວ ທູນເຖິງທຸກທີບ
ວອນເທບໄທໍ້ ທັງຄໍ້າຍໂຜດຜາຍ (69)

3.6.2 ສຽງໂທອະນຸໂລມ ໝາຍເຖິງການໃສ ່ສຽງໂທ ແທນບ ່ ອນສຽງກາງ
ຢຽວຈັກ ແຄໍ້ນຄັ່ງໄໝໍ້ ໝອງຕໍ້ອງຕື່ມມາ (24)


ຮູໍ້ວ່າ ຫລອນຫລົງຄໍ້າງ ແດນໄກກ ໍ້ າເພື່ອນ ພາຍພຸ ໍ້ນ (30)

ມິໄຊ່ ຂໍ້າພຣະບາດຮູໍ້ ຕັໍ້ງແຕ່ງຕົກເປັນ
ບຸນກັມໃຜ ແຕ່ງເອົາເອງໄດໍ້ (79)

-426-

3.6.3 ສຽງອະ-ອະນຸໂລມ ສຽງອະຊຶ ່ງບ ່ນ ັ ບເປັນຄ າສັບຄ ານຶ ່ງ. ຕົວຢ ່ າງຂອງປູ ່ .

ກະວີນິພົນສາກ ົ ນກ ມີບາງຄ າສັບສອງພະຍາງ ແຕ ່ ນ ັ ບເປັນພະຍາງດຽວ.
ຍາບຍາບຍໍ້າຍ ເຈັຽຣະຈາກນະຄອນຂວາງ (46)

ສາວກະສັນເຍືໍ້ອນ ໃຍຄວາມປະສົງສວກ
ເຈົໍ້າພີ່ຂໍ້ອຍ ລືມນໍ້ອງໜ່າຍໜາ ແລໍ້ວຮື
ຮຸ່ງຄ ່ານໍ້ອງ ຄະນິງອຸ ່ນອົກກະສັນ (49)


3.7 ການໃຊ ໍ້ ເຟືໍ້ອງ ຕາມທົ່ວໄປແລ ໍ້ ວ ກອນອ່ານ ປະກອບດ ໍ້ ວຍ 4 ວັກ (4ແຖວ):
ວັກ1(ສະດັບ), ວັກ2(ຮັບ), ວັກ3(ຮອງ) ແລະວັກ4(ສົ່ງ)ໂຮມກ ັ ນເອີໍ້ນວ ່ າບາດນຶ່ງ
ຫລາຍບາດໂຮມເຂົໍ້າກ ັ ນເປັນບົດນຶ່ງ ເອີໍ້ນບົດກອນ ຫລື ບົດກະວີ. ຖ ໍ້ າມີພຽງແຕ ່
ວັກ1 ກ ັ ບ 2 ເອີໍ້ນເປັນ ເຟືໍ້ອງນຶ່ງ, ດັ່ງດຽວກ ັ ນກ ັ ບ ວັກ3 ກ ັ ບ 4 ເປັນ ເຟືໍ້ອງນຶ່ງ

ເມື່ອມີສອງເຟືໍ້ອງໂຮມກັນກ ກາຍເປັນບາດນຶ່ງໄດໍ້. ປູ ່ ປາງຄ າ ມ ັ ກໃຊ ໍ້ ສອງເຟືໍ້ອງເປັນ
ບາດ ເວົໍ້າຢ ່ າງນຶ ່ງແມ ່ ນເອົາວັກ3 ກ ັ ບ 4 ໃສ ່ ກ ັ ນສອງເທື ່ ອ. ຄ າສຸດທ ໍ້ າຍຂອງວັກ3

ເປັນສຽງເອກ, ເອກຍ ໍ້ ອນໃຊ ໍ້ ໄມ ໍ້ ເອກ ຫລືສຣະສຽງສັໍ້ ນ ຫລືສະກ ົ ດແມ ່ ກ ັ ກ ກ ັ ດ ກ ັ ບ

ຕົວຢ ່ າງນຶ ່ງບາດທັມມະດາ ມີສຽງເອກແຕ ່ ຢູ ່ ທ ໍ້ າຍວັກ3:
(ສະດັບ) ເທື່ອນີໍ້ ການພີ່ພໍ້ຽງ ທຽມເທົ່ າທ ຣະນີ

(ຮັບ) ຢ ່າວ່າ ຮຽມພາໂລ ເລດສະຫາວຫານໍ້ອງ
(ຮອງ) ດວງຄົມພໍ້ຽງ ພະກູແຍງຍັງແວ່ນ

(ສົ່ງ) ຈິດພີ່ ເຮຮ່ອນດີໍ້ນ ກະຫາຍຂໍ້ອນຂາດຂວັນ (49)
ຕົວຢ ່ າງສອງເຟືໍ້ອງເປັນນຶ ່ງບາດ ສັງເກດສຽງເອກຢູ ່ ວັກ1 ແລະວັກ3:

(ຮອງ) ຈົ່ງໃຫໍ້ ທັງປວງນໍ້ອງ ປາຖນາເຖິງຖີບ

(ສົ່ງ) ຂ ໃຫໍ້ ໄດໍ້ໜ ່ ຟ ໍ້ າ ບຸນກວໍ້າງເກີດມາ ທ່ຽວເຖີໍ້ນ
(ຮອງ) ໃຜຜູ ໍ້ ບຸນຄາມໄດໍ້ ບຸດຕາຕົນປະເສີດ

(ສົ່ງ) ເຮົາຈັກ ປຸນແຕ່ງຕັໍ້ງ ນາງນັໍ້ ນເອກໂທນ ແທໍ້ແລໍ້ວ (69)


(ຮອງ) ຄີງຄານເຖົໍ້າ ເຊຊວນເງີຍງ ຸ່ ມ
(ສົ່ງ) ຂາລາກກໍ້ຽວ ກ ໄມ ໍ້ ຂາດເຂີນ
(ຮອງ) ອັນນີໍ້ ເປັນເພື່ອເຕໂຊທໍ້າວ ກຸມມານໄປຂົ່ມ ມ ັ ນແລໍ້ວ
(ສົ່ງ) ມ ັ ນກ ເດີນດຸ່ງດັໍ້ ນ ເຖິງຫໍ້ອງຊົ່ວຄອຍ (173)

-427-

3.8 ການຊ ໍ້ າຄ າສັບ Repeat ໃນປຶໍ້ມຕ າລາຮຽນກະວີນິພົນສາກ ົ ນ “ແຕ ່ ງບົດກະວີ
ແນວໃດ” How to Write Poetry ກ ່ າວໄວ ໍ້ ວ ່ າ: “ການຊ ໍ້ າຄ າສັບເປັນສ່ວນນຶ່ງໃນ

ການສໍ້າງທ ານອງ...ໃຊໍ້ການຊ ໍ້ າຄ າສັບເປັນເລື່ອງແນ່ນອນທີ່ເຮັດໃຫໍ້ຜູ ໍ້ອ່ານ-ຜູ ໍ້ຟັງ
ຈົດຈ າສິ່ງທີ່ຜູ ໍ້ແຕ່ງຢາກສື່ ແລະເຮັດໃຫໍ້ບົດແຕ່ງນັໍ້ ນໆມີເອກະລັກໃນທ ານອງ...

ການຊ ໍ້ າຄ າສັບຄວນເປັນທັງສຽງເພງແລະເປັນສິ່ງພາໃຫໍ້ຈົດຈ າ”. ປູ ່ ປາງຄ າສອນ
ການຊ ໍ້ າຄ າສັບມາຕັໍ້ງແຕ ່ ກາງສະຕະວັດທີ 17 ພຸ ໍ້ ນ ປູ ່ ໃຫ ໍ້ ທັງເອກະລັກໃນທ ານອງ
. ກະວີສິນຂອງປູ ່ ປາງຄ າຈຶ່ງສົມຄວນຖືກຍົກຍ ໃຫ ໍ້ ຢູ ່ ລະດັບ
ແລະສ ໍ້ າງຄວາມຈົດຈ າ
ກະວີນິພົນສາກ ົ ນ.

ສນົມໜຸ ່ມຮໍ້າງ ຮາມຮູບເຣັງໂຍ
ຮາມຮຽງຮົດ ທອດທູນຜະກາແກໍ້ວ

ຮາມໂຮຍຮໍ້າງ ທວຍທາຈັນອ່ອນ
ຮາມຜ່ອນຜໍ້າ ກາສາລິໍ້ງລູບອົງ


ຮາມເສບຊັໍ້ ນ ຊ ຂຸ່ຍແຄນລະບ າ
ຮາມໂຮມແຫນ ແຫ່ແພນເຟືອຍຟ ໍ້ ອນ
ຮາມສົງນ ໍ້ າ ຄັນໂທທວຍອາບ
ຮາມຂອບໄຕໍ້ ທຽນນໍ້ອມຍື່ນຖວາຍ (28)


ສອງສັ່ງເຈົໍ້າ ເຈົໍ້າສັ່ງສອງສີ
ສອງສີຂານ ສັ່ງສອງສີຍໍ້າຍ (60)

ຄອຍໄກເຫັນ ຊວດປະມານເມີນແຈໍ້ ງ
ເຫັນທັງ ຄຸງຄານ ໍ້ າ ແສນສາຍສຸມພາກ
ເຫັນທັງ ສະຂ່ອມແກໍ້ວ ຕະການກວໍ້າງສ່ອງໃສ


ເຫັນທັງ ມະນີໂຄດໄມ ໍ້ ພົໍ້ນພຸ ່ງໄພຫລວງ
ເຫັນທັງ ພິມານທອນ ທ່ອງຜາຍຜາກວໍ້າງ
ເຫັນທັງ ຄູຫາແກໍ້ວ ໄກສອນແສນສ ່າ
ເຮືອງເຮື່ອເຂັໍ້ມ ໄຂພົໍ້ນພຸ ່ງພະໂຍມ


ເຫັນທັງ ຫິມະເວດດໍ້າວ ເດັຽຣະດາດສີໂສມ
ເຫັນທັງ ອິນທະນິນເຂົາ ໂງ ່ ນງາມເງົາແກໍ້ວ (134)

-428-

ຝັນວ່າ ລົມລ່ວງກໍ້ອງ ໄກວຜລຽງເຫັງທີບ
ທຸກຍ່ານນ ໍ້ າ ຟອງຟົໍ້ງລວາດສເມນ


ຝັນວ່າ ພູທອນທໍ້າວ ທົງທະນູຮວດເຮັ່ງ
ມ ໍ້ າງໝູ ່ລໍ້ານ ຜາກໍ້າເກື່ອນພັງ
ຝັນວ່າ ສີຫາຣາດຮໍ້ອງ ຮົມໂລກເຄງເຄງ
ຝັນວ່າ ເທພາອິນ ອ່ານມ ົ ນທານໃຫໍ້

ຝັນວ່າ ສັງຂາຂໍ້າມ ຈັກກະວານລະວັງທີບ
ອວນອ່ອນເຈົໍ້າ ເມືອງເຍີໍ້ຍ່າລາຍ

ຝັນວ່າ ນາກກ່າຍກໍ້ຽວ ເປັນແທນລາຍເຫລືອງ
ພູທອນທົງ ມ ່ ານມຸງພິດານກັໍ້ ງ (159)

ບາງພ່ອງ ທ າເດດຟົໍ້ງ ໄຟໄໝໍ້ເປັ່ງແປວ
ບາງພ່ອງ ນີຣະມິດຕັໍ້ງ ຕົນສູງສາມໂຍດ

ູ
ອົມໝູ ່ຊໍ້າງ ຕາງໝໍ້ຽງຊບສາມ
ບາງພ່ອງ ມາຍມືກັໍ້ ງ ກາງຫາວມ ົ ວມືດ
ສຽງໂຫ່ຮໍ້ອງ ຄືຟ ໍ້ າລັ່ນເນືອງ

ບາງພ່ອງ ຈັບນາກນໍ້າວ ສວຍສອດສັງວານ ກ ມີ
ບາງພ່ອງ ທວຍງ ູ ທັດ ເພີດເພີນຄ ໄວໍ້

ບາງພ່ອງ ເປັນຫົວຊໍ້າງ ຫົວງ ົ ວເມີຍມ ັ່ງ ກ ມີ
ຕົວຮູບມ ໍ້ າ ທະຍານເຕັໍ້ນລ່ວງໄປ (189)


3.9 ການທຽມແອກອັກສອນ

ການທຽມແອກຂອງປູ ່ ປາງຄ າ ຢູ ່ ໃນ”ໂຄຈອນບັໍ້ ນ”ແມ ່ ນຕອນຍອດຍິ ່ງທາງ
ດ ໍ້ ານກະວີນິພົນ. ຕອນນີໍ້ປູ ່ ປາງຄ າໃສ ່”ຊື່ວ່າ ເທພາວະ ວາດພະນອມໄພກວໍ້າງ”ຫລື
“ເທບພະເຈົໍ້າເດີນດົງ”. ເທບພະເຈົໍ້າເດີນດົງຍາວ 20 ບາດ, ທ ໍ້ າຍຂອງແຕ ່ ລະແຖວ

ມີການຮຽງອັກສອນໃຫ ໍ້ ເປັນຄູ ່ ກ ັ ນໂດຍໃຫ ໍ້ ຄ ານຶ ່ງລັດໄວ ໍ້ ຢູ ່ ກາງ. ຄຣູສອນພາສາລາວ
ເຄີຍບອກວ່າທຽມແອກຄໍ້າຍຄືງ ົ ວຄູ່ນຶ່ງແກ່ກວຽນ . ພາສາກະວີໃນໂລກນີໍ້ບ ່ສາມາດ

ເຮັດໄດ ໍ້ ຄືພາສາລາວແລະນ ັ ກກະວີລາວກ ບ ່ມີໃຜແຕ ່ ງທຽມແອກຍາວຄືດັ່ງປູ ່ ປາງຄ າ.

-429-

ການຍົກຍ ປູ ່ ປາງຄ າວ ່ າເປັນ”ນ ັ ກປຣາດກະວີແຫ ່ ງລາວລ ໍ້ ານຊ ໍ້ າງ”ຈຶ່ງບ ່ແມ ່ ນຄ າ

ເວົໍ້າໂຍກ. ເປັນໜ ໍ້ າພາກພູມໃຈທີ ່ ບັນດາ”ນ ັ ກກະວີຜູ ໍ້ ສືບທອດປູ ່ ປາງຄ າ” ຮູ ໍ້ ຈ ັ ກ
ແຕ ່ ງກອນອ ່ ານທຽມແອກ ເຖິງວ ່ າບ ່ໄດ ໍ້ ຫລາຍບາດກ ຕາມ.

ບັດນີໍ້ ສັບພະກອດກໍ້ຽວ ກອນເກົ່າມາຖແລງ
ຊື່ວ່າ ເທພາວະ ວາດພະນອມໄພກວໍ້າງ
ບຸນຍວງຍັໍ້ ງ ເຊົາແຄນຄາວນຶ່ງ

ດີແກ່ ສັງລ່ວງຜໍ້າຍ ຜັນບໍ້າກ່ອນບາ

ຫລິງເຫັນ ໄມ ໍ້ ລ່າວລົໍ້ມ ລຽນຮ່ອມເຂົາຮອມ ພຸ ໍ້ນເຢີ
ພູທອນລັດ ລຽບພະນອມນ ານໍ້ອງ
ເຫັນຜາກວໍ້າງ ເຂົາຄ າຄໍ້ອຍຄ ່າ

ດອຍນັໍ້ ນ ອິນແຕ່ງຕັໍ້ງ ເຂົາເຮືໍ້ອງຮຸ່ງເຮືອງ

ເລັງພາກພືໍ້ນ ທາງທ່ອງຄືທອງ
ພະລານພຽງງາມ ດັ່ງຄ າຄວນຄ ໍ້ າ
ທຸກປະດາກໍ້ອນ ສຸວັນທີທຸກທີ່

ພູວະນາດເຈົໍ້າ ໃຈສລັ່ງຮຸ່ງຫລັງ

ເຍືໍ້ອນຍາກທໍ້າວ ທຽວແຮ່ງໂຮຍແຮງ
ເດີນດອຍຫລວງ ກວ່າໄກລືໃກໍ້
ເລີຍຂຽວຂຶໍ້ນ ເຂົາງອນເມືອງ ່ ອນ

ຄຶດແມ ່ ປ ໍ້ າ ປຸນໄຫໍ້ຮ ່າໄຮ

ຫລິງດອກໄມ ໍ້ ກໍ້ານກ່ອງອິນກອງ
ບາກ ຍິນດີຜາຍ ຮວດຊອນຊົມຊໍ້ອນ
ພ ໃຈເຈົໍ້າ ເດີນດຽວດັໍ້ ນດ່ຽວ

ຂໍ້າມຂອບດໍ້າວ ໄປໜໍ້າໜ່ວງໜາ

ຟັງຍິນ ສັກກຸນາເຄົໍ້າ ໄຄວຄອນຮໍ້ອງຄ່ອນ ພຸ ໍ້ນເຢີ
ບາງພ່ອງ ຮັກຮ່ວມຊໍ້ ູ ຊົມກໍ້ອຍກ່ຽວກອຍ

ກອຍກົມກໍ້ຽວ ມືໄລຊໍ້ອນໄຫລ່
ຄືດັ່ງ ສອງກ ່ຊໍ້ ູ ຊົມເຫງົໍ້າສວ່າງເຫງົາ (138-141)

-430-

ພາກທີ 4 ການປຽບທຽບ


ຕ າລາກະວີນິພົນສາກ ົ ນກ ່ າວໄວ ໍ້ ວ ່ າ: “ເພື່ອຢາກເຮັດໃຫໍ້ບົດກະວີມີປະສິດ-
ທິພາບ, ບ ່ພຽງແຕ່ແຕ່ງຖືກຕາມຫລັກທ ່ນັໍ້ ນ ແຕ່ຄວນໃຫໍ້ຄ າສັບທີ່ຮໍ້ອຍຮຽງນັໍ້ ນສື່

ຄວາມໝາຍຂອງຜູ ໍ້ແຕ່ງໃຫໍ້ໄດໍ້, ຕໍ້ອງໄດໍ້ຄ ານຶງເຖິງພາສາທີ່ມີຊິວິດຊີວາ ເຮັດໃຫໍ້ຜູ ໍ້
ອ່ານເຫັນພາບໄດໍ້ແຈໍ້ ງຊັດກວ່າຄ າຮໍ້ອຍຮຽງ ແລະນີໍ້ກ ແມ ່ ນການສໍ້າງສັນໂລກແຫ່ງ

ບົດກະວີ.” ຕລອດເລື ່ອງ”ສັງສິນໄຊ”ທີ ່ ຍາວແປດພັນກວ ່ າແຖວນ ັໍ້ ນ ປູ ່ ປາງຄ າໄດ ໍ້

ສື ່ໃຫ ໍ້ ຜູ ໍ້ ອ ່ ານ-ຜູ ໍ້ ຟັງເຫັນພາບໃນຄວາມນຶກຄິດ ແລ ໍ້ ວປຽບທຽບໃສ ່ ພາບໃນຊີວິດຈິງ.
ວັກທີ ່ ມີການປຽບທຽບນ ັໍ້ ນມ ັ ກຂຶໍ້ນຕົໍ້ນດ ໍ້ ວຍ: ຄືຄູ ່ , ເປັນດັ່ງ, ເໝືອນດັ່ງ, ປຸນດັ່ງ...

ຄືຄູ່ ໄຟພ່າງເຜີໍ້ງ ຂາງໃກໍ້ເຊື່ອມໄຫລ (21)

ເປັນດັ່ງ ເພຕາຕ ໍ້ ອງ ຜາໂຄມຄຸງຫາດ
ລືຈ ັ ກ ຊັກຮີບຮ ໍ້ ອນ ເອົາໄດ ໍ້ ດັ່ງລື ນີໍ້ເດ (36)

ຄືຄູ່ ເທເວດພໍ້ຽງ ພົມມະໂລກລິນທະຣາ
ເດັຽຣະສານຊົມ ຊື່ນປະດາດອມນ ໍ້ າ (38)


ເໝືອນດັ່ງ ນິໂຄດຄ ໍ້ ອມ ແຄມທ ່ າຊະລາໄຫລ
ຄອງວ ່ າ ວາຍວັນຄືນ ບ ່ເປັນໄປໄດ ໍ້

ອັນນຶ ່ງ ເປັນດັ່ງຖົກຖອນໄວ ໍ້ ຍັງຫາງເຫີນບີກ
ຄຸດຂນາດນ ໍ້ ອມ ນອນຄ ໍ້ າງແຄ ່ ຕົມ ນ ັໍ້ ນແລ ໍ້ ວ

ພາກນຶ ່ງ ຄືຄູ ່ ຟ ໍ້ າ ຟາງຂາດແສງສູນ
ເມທະນີດົນ ມືດມ ົ ວໝອງເສົໍ້າ...
ຄືຄູ ່ ອິນທະໄລລ ໍ້ າງ ກະເສລາລົງໂຜດ (39)


ເປັນດັ່ງ ໃຍບົວຂໍ້ອງ ຂາສະກຸນກາງປ ່ າ
ລືຈັກ ຢຸດຢູ ່ໄດໍ້ ຍາມນໍ້ອຍນຶ່ງມີ ແມ ່ ເອີຍ (47)

ແມ ່ ນຊື ່ ທາງທຽວດັໍ້ ນ ໂດຍເດືອນເດີນຍາກ ກ ດີ
ເຮົາຄ ່ ອຍ ຄຶດກ ່ ອມໃກ ໍ້ ພ ເສັໍ້ນເຊືອກງ ົ ວ ພ ່ເອີຍ...
ທ ່ວ່າ ທັງເຈັດໄທໍ້ ຄືຕາໄນຍະເນດ

ໃຫໍ້ແມ ່ ຄວັດເຄັ່ຽຖໍ້ວນ ຖວາຍໄທໍ້ດັ່ງຮື ນັໍ້ ນເດ (55)

-431-

ປຸນພ ່ ບາຍຄົມຄວັດ ພະເນດຖອນຖວາຍເຈົໍ້າ (56)

ສູນີໍ້ ຄືຄູ ່ ໂກກາແຮ ໍ້ ງ ໂຮມໂຄງຄວາຍເນົ ່າ
ຮູ ໍ້ ວ ່ າ ໂຮມເຮ ່ ວໄວ ໍ້ ມາມ ໍ້ ຽນທີ ່ ດຽວ ແລນ (141)


ນໍ້ອງຈັກ ທົງທຸກກັໍ້ ນ ຄາວເດືອນດູຍາກ
ຄືດັ່ງ ຊີວສວ່ານຂໍ້ອນ ເຂີນນ ໍ້ າໜ່ວງວອນ ນັໍ້ ນແລໍ້ວ (156)


ຊື ່ວ ່ າ ຜົວນາງກ ໍ້ າ ເຊັງຊາຍເຫລືອໂລກ ກ ດີຖ ໍ້ ອນ
ເປັນດັ່ງ ສ ໍ້ ຽນສຽບກ ໍ້ ອຍ ກູທ ໍ້ າວບ ່ໃຄ ່ ກ ົ ວ ດອກນາ (167)

ຄືຄູ່ ຟ ໍ້ າຮ່ວນຮໍ້ອງ ເດືອນຫໍ້າເຮັ່ງລົມ (172)

ຟັງຍິນ ສຽງໂກນກ ໍ້ ອງ ຄຸງບົນຄືຄື ່ນ
ຄືຄູ ່ ກຸນຊະຣາດຮ ໍ້ ອງ ສຽງກ ໍ້ ອງຄັ່ງບົນ ແທ ໍ້ ແລ ໍ້ ວ (177)

ຄືຄູ່ ແຕນໂຕນເຂົໍ້າ ຂຸມໄຟຟຸມຖ່ານ (182)

ຕາແດງພ ໍ້ ຽງ ໄຟນອງຟ ໍ້ າແດດ (183)

ຄືຄູ່ ລູກໄກ່ນໍ້ອຍ ລືຊິຢ ໍ້ານຢ ່ອນກົວ ນັໍ້ ນເດ (191)

ປຸນດັ່ງ ດ ໍ້ າມຄ ່ ວງຄ ໍ້ ອນ ຄຸມມ ໍ້ າງໝູ ່ ກາ ແທ ໍ້ ແລ ໍ້ ວ (192)

ຄືຄູ່ ປາຢູ ່ຂໍ້ອງ ຂັງໄວໍ້ຫ່ອນຫາຍ ເຈົໍ້າເອີຍ (197)

ເຮົານີໍ້ ຄືຄູ ່ ຕອງຫ ່ໝືໍ້ ວາງໄວ ໍ້ ຫວ ່ າງໄຟ ແມ ່ ແລ ໍ້ ວ (207)

ເຮົານີໍ້ ຄືດັ່ງພິກຂນາດເຊືໍ້ອ ນາມນໍ້ອຍຄ່າແພງ ແທໍ້ດາຍ
ຊື່ວ່າ ມານກອງກົໍ້ ວ ລຸງລັງລໍ້ານຕີ່ວ ມາເຖີໍ້ນ
ຄືດັ່ງ ຍຸງຮ່ານຮີໍ້ນ ຕອມຫັໍ້ນຫ່ອນກົວ ເມື່ອໃດ (208)


ມຶງນີໍ້ ພຽງແພດດ ໍ້ າມ ໂດຍໄຂ ່ ໃນຮັງ ແທ ໍ້ ດາຍ (218)

ຄືຄູ່ ພໍ້ຽງຫິ່ງຫໍ້ອຍ ມາປຽບສຸຣິໂຍ ດັ່ງນີໍ້ (219)

ໂຍທາຈ ົ ມ ດັ່ງຊາຍໃນນ ໍ້ າ (220)

ກູນີໍ້ ຄືຄູ່ຢືນກ່າຍໜໍ້າ ນ າເນືໍ້ອຫ່ອນຄືນ ເມື່ອໃດ (230)

ພະລະ ວິຊາກ ໍ້ າ ກຸມພັນຫີວຫອດ
ຄືຄູ ່ ນ ໍ້ າລວກລົໍ້ນ ຣະດູຮ ໍ້ ອນຂາດເຂີນ (234)

-432-

ດູດັ່ງ ວິຊາເບືໍ້ອງ ບາໄທທົງເດດ
ຄືດັ່ງ ນ ໍ້ າບ ່ນໍ້ອຍ ຍັງຜົໍ້ງເຜົ່ ານອງ (234)


ເທື ່ ອນີໍ້ ນ ໍ້ ອງກ ເປັນໝ ໍ້ າຍຮ ໍ້ າງ ຮາມຮູບພຣະອົງອວນ ແລເດ
ເໝືອນດັ່ງ ແຫວນຫາກຫາຍທ າມະໂຮງ ຫ ່ ອນຈ ັ ກໃສແສງໄດ ໍ້ (246)

ຄືຄູ່ ທ າມະໂຮງເຮືໍ້ອງ ກາງຊາຍແກມຫາດ (255)

ອັນນີໍ້ ສັບຫລັບລີໍ້ນ ຫລາຍເຊີງງອນກຽດ ກ ັ ນນີໍ້
ຄືດັ່ງ ຊາຍຂີໍ້ເຫລົໍ້າ ເຊີງຊ ໍ້ າຊົ່ວຊາມ ແທ ໍ້ ນ (259)
ຄືຄູ່ ຈອນຈາກຢ ໍ້າວ ທັງຮູບເຮົາເຜົາ ແລເດ (311)

ຄືຄູ ່ ທາຣະກາແທ ໍ້ ທົງປືນປ ໍ້ ອງໄກ ່
ພາກນຶ ່ງ ຄືຄູ ່ ດ ໍ້ າມຄວ ່ າງຄ ໍ້ ອນ ຄຸມມ ໍ້ າງໝູ ່ ກາ ແທ ໍ້ ແລ ໍ້ ວ (313)


ແມ ່ ນຈັກ ເອົາສີ່ວຕໍ້ອງ ຕາອອກມີຂີນ ພ ່ເອີຍ
ເປັນດັ່ງ ງ ົ ວທຽມໄຖ ແຫກຄາຄ ພືໍ້ນ (316)

ຄືຄູ ່ ປາງເປົ ່ າຄ ໍ້ າງ ເຂີນນ ໍ້ າງ ່ ອງຝົນ (334)

ຄືຄູ່ ປາແປນນ ໍ້ າ ຊົມຝົນຟ ໍ້ າໃໝ່ (368)

ຄືຄູ ່ ມ ໍ້ າຢາກນ ໍ້ າ ເດືອນຫ ໍ້ າຫອດຫີວ ແທ ໍ້ ແລ ໍ້ ວ (386)

ເທື່ອນີໍ້ ເປັນດັ່ງແກໍ້ວຢູ ່ນ ໍ້ າ ໃນພືໍ້ນພາກມື ເຈົໍ້າພີ່ (384)


ປູ ່ ມີແສງຕາແນມຊອດສະພາບການ ແລ ໍ້ ວບັນລະຍາຍອອກດ ໍ້ ວຍອັກສອນ.
“ສັງສິນໄຊ”ຈຶ່ງມີປະສິດທິພາບ, ມີຄຸນນະພາບ ສົມຄວນຍົກເປັນສົມບັດວັນນະກ ັ ມ

ຂອງມວນມະນຸດ.



ພາກທີ 5 ການຄອງເມືອງ

ຄວາມເປັນນ ັ ກປຣາດໃນພຣະຣາຊະສ ານ ັ ກ ທັງເປັນນ ັ ກກະວີຜູ ໍ້ ຮູ ໍ້ ສັງເກດ
ຕິດຕາມວຽກບ ໍ້ ານການເມືອງ, ໄດ ໍ້ ມີໂອກາດພົບພ ໍ້ກ ັ ບຊາວຕ ່ າງປະເທດ ທັງເປັນຜູ ໍ້

ຕິດແທດນ າມວນຊົນ ມ ັ ກທ ່ ອງທ ່ ຽວໄປເມືອງນ ັໍ້ ນນະຄອນນີໍ້ ປູ ່ ປາງຄ າຈຶ່ງຮູໍ້ເກັບກ າ
ສະສົມ-ທໍ້ອນເອົາປະສົບການມາແນະນ າໃຫໍ້ຊີວິດຈິງຮູໍ້ຄວາມຖືກຕໍ້ອງ-ເປັນທັມ.

-433-

ປູ ່ ເວົໍ້າເຖິງຄວາມເປັນເອກະພາບ ຄວາມໄວ ໍ້ ວາງໃຈຂອງພຣະຍາຕ ່ເສນາອາມາດ

ນັກຄະເຣດໄວໍ້ ວາງນາດນາງເມືອງ
ທັງປວງຂຸນ ຄ່ອຍກຽວກົມໜໍ້າ (25)


ນັກຄະເຣດໄວໍ້ ມະຫາເອກເສນາ
ຮອມຄວາມ ເຖິງທັງຫລາຍ ຊ່ອຍກັນປອງປ ໍ້ ານ (321)


ສ ໍ້ າງໃຫ ໍ້ ພຣະຍາຮູ ໍ້ ຂ ຄ າເຫັນແລະຮັບຟັງຫາງສຽງຂອງຜູ ໍ້ ອະວຸໂສ
ເອົາຕົນເຂົໍ້າ ຄອງນະຄອນສອງເລົ່ າ
ສູທ່ານເຖົໍ້າ ເຫັນດໍ້ວຍດັ່ງຮື ນີໍ້ເດ (41)

ແນະນ າວ ່ າການຄອງເມືອງໃຫ ໍ້ ຖືເອົາສຽງສ ່ ວນຫລາຍ
ຄອງໃດ ດູຜິດແທໍ້ ມຸນຕີຕໍ້ານຢ ່າ

ໃຫໍ້ຄ່ອຍ ຄຶດຄວີ່ມ ໍ້ າງ ເອົາກ ໍ້ າກ່າວຫລາຍ ນັໍ້ ນເນີ (272)

ຜູ ໍ້ ຄອງເມືອງຄວນຄຶດຄ ານຶງເຖິງຊີວິດການເປັນຢູ ່ ຂອງໄພ ່ ພົນ
ຄັນຈັກ ທ າການແທໍ້ ຊອມດູພົນໄພ່

ດີຊົ່ວໃຫໍ້ ເຫັນແຈໍ້ ງຢ ່າເລິງ ພຣະເອີຍ...
ຢ ່າໃຫໍ້ ຮາມແລງງາຍ ແຕ່ງກິນການຢ ໍ້າວ
ໂຍທາແທໍ້ ທັງແດນໂດຍລູກ ເຮົາແລໍ້ວ (272)


ເງິນຄ າເບັໍ້ຽ ໃນພະຄັງຂົນຈ່ າຍ ຈິງເຖີໍ້ນ
ຢ ່າໃຫໍ້ ພົນໄພ່ຟ ໍ້ າ ເຂີນແຄໍ້ນຫອດຫີວ ແທໍ້ເນີ (321)


ໃຫ ໍ້ ພຣະຍາກ າຈ ັ ດພວກຂີໍ້ໂລບສ ໍ້ໂກງ ບ ່ໃຫ ໍ້ ເອົາປຽບໄພ ່ ພົນ

ຄົນນຶ່ງ ແຮງກຽດແກໍ້ ໂລບລ່າຍລວງສິນ
ຄົນນຶ່ງ ປຸນເປັນເລງ ບ ່ມີເຮືອນຢ ໍ້າວ
ຝູງນີໍ້ ຄັນເຮົາລໍ້ຽງ ເລີງເປັນໄປມາກ

ຢຽວຈັກ ກົໍ້ ວແກ່ນຕົໍ້ນ ແພງລໍ້ານລູກເຮົາ ພຣະເອີຍ (272)

ເປັນພຣະຍາຄວນຮູ ໍ້ ວ ່ າຕົນເອງບ ່ເປັນຝ ່ າຍຖືກແຕ ່ ພຽງຝ ່ າຍດຽວ
ຄ ານີໍ້ ທຸກທີ່ແທໍ້ ມິໃຊ່ເຮົາດຽວ ພຣະເອີຍ
ປຸນດັ່ງ ກອງຫລົວຫລາຍ ຈູດໄຟກຽນກວໍ້າງ (272)

-434-

ໃຫ ໍ້ ຄອງເມືອງດ ໍ້ ວຍຈິດໃຈມ ັ ກສັນຕິພາບຫລີກເວັໍ້ນກ ່ສົງຄາມ

ການເສິກນັໍ້ ນ ຄອງວາຍວິນາດ ຈິງດາຍ
ຄັນບ ່ ຄຶດຮ ່າຮູໍ້ ແຮໄວໍ້ຫ່ອນດີ ເມື່ອໃດ (285)


ສ ໍ້ າງໃຫ ໍ້ ພຣະຍາເປັນຄົນຍອມຮັບຄວາມບົກຜ ່ ອງຂອງຕົນເອງ
ຮອມຄວາມ ຄວນທັງຫລາຍ ດັ່ງສູຖແລງຄີໍ້ວ

ດູດັ່ງ ຄ າຜິດນັໍ້ ນ ຮຽງເຮົາຮໍ້ອນເຮັ່ງ ຈິງແລໍ້ວ
ໃຜຈັກ ແກໍ້ກ່າວໃຫໍ້ ຫາຍຮໍ້ອນຫ່ອນມີ ແມ ່ ເອີຍ (323)


5.1 ຄວາມເຊື ່ອແລະຮີດຄອງປະເພນີ

ໃນກາງສະຕະວັດທີ 17 ຍຸກຂອງປູ ່ ປາງຄ ານ ັໍ້ ນ ສາສນາພຸດໄດ ໍ້ ຮັບການ
ທະນຸບ າລຸງ ວັດວາອາຮາມໄດ ໍ້ ຮັບການສ ໍ້ າງຂຶໍ້ນ ພຣະທັມຄ າສອນຖືກເຜີຍແຜ່ຢ ່າງ
ກວໍ້າງຂວາງ ພໍ້ອມດຽວກັນນັໍ້ ນ”ຄວາມເຊື່ອແລະຮີດຄອງ” ຊຶ່ງຕິດມາຈາກປູ ່ ຍ່າຕາ-

ຍາຍຍັງຖືກຮັກສາໄວໍ້ຢູ ່. ຊີວິດຂອງຕົວລະຄອນໃນສັງສິນໄຊ ຈຶ່ງນ ັ ບຖືສາສນາພຸດ
ແລະພຣາມໄປຄຽງຄູ ່ ກ ັ ນ. ປູ ່ ເວົໍ້າເຖິງ ໝ ໂຫນ ໝ ຜີດ ໍ້ າ ພິທີການບວງສວງ ການ

ສ ່ ຽງດວງ ໄຫວ ໍ້ ວອນຫາພະອິນ ເທວະດາ ເມກຂະລາ ແມ ່ ທ ລະນີ ແລະໃຫ ໍ້ ເກີດມີ
ສິ ່ງມະຫັດສະຈ ັ ນ ສິ ່ງອະພິນິຫານຕລອດເລື ່ອງ.

ຮ ໍ້ ອງຫາຜີດ ໍ້ າ:
ແນມຫາຍຮໍ້ອນ ຍາຢຽວຢ ໍ້ານຫ່າງ

ເຊີນພ ່ດ ໍ້ າ ຄາໃຫໍ້ຫ່າງໂພຍ ແດ່ຖໍ້ອນ (11)
ເວົໍ້າເຖິງຜີເມືອງ:
ເມື່ອນັໍ້ ນ ຜີເມືອງຢ ໍ້ານ ຍັກໂຂຂາມເດດ

ເລີຍເລົ່ າ ລະໜ ່ ແກໍ້ວ ກາງຫໍ້ອງພ່າຍພັງ (16)

ໄຫວ ໍ້ ວອນຫາພະອິນ:
ຄໍ້ອມວ່າ ອະທິຖານແລໍ້ວ ເລີຍນອນໃນອາດ
ເລີຍເລົ່ າ ຮໍ້ອນຮອດຫໍ້ອງ ຫ ໄທໍ້ເທບພຣະອິນ (70)

ຣາເຊນນໍ້ອຍ ຄະນິງອົງອິນທະຣາດ
ເທື່ອນີໍ້ ເສິກໃຫຍ່ແທໍ້ ເຖິງຂໍ້າຄອບຄຸນ ແທໍ້ແລໍ້ວ (186)

-435-

ໄຫວ ໍ້ ວອນຫາສິ ່ງສັກສິດ:
ນາງນາດໄຫໍ້ ແລໍ້ວກ່າວກອນຖວາຍ

ຂ ແກ່ ພັນຕາຕັດ ສ່ອງຍານເຍືອງຂໍ້າ
ພຣະຫາກ ເປັນດຽວດໍ້າວ ພຣະຈຸລາໂລກລຸ່ມ

ກັບທັງ ທໍ້າວສີ່ໜໍ້າ ແໜພໍ້ອມພ ່າສວາງ
ຈະຕຸໂລກໄທໍ້ ທໍ້າວໃຫຍ່ຍົມພິບານ ກ ດີ
ທ ຣະນີນາງ ເມກຂະລາລວງຊໍ້ອຍ

ກັບທັງ ໄອສວນສໍ້າງ ພາຍພູມພືໍ້ນຕ ່າ
ຂ ໃຫໍ້ ມາພ ່າພໍ້ອມ ຄອຍຂໍ້າເມື່ອມ ົ ວ ແດ່ຖໍ້ອນ


ກ ່ ອນສູ ໍ້ ເສິກໃຫຍ ່ ສາມອ ໍ້ າຍນ ໍ້ ອງພາກ ັ ນໄຫວ ໍ້ ວອນ:

ຄຶດຮ ່ໄທໍ້ ຄະນິງປ ່ ອງປາຣະມີ
ວອນເທພາ ຊ່ອຍແຮງໂຮມປຸ ໍ້ ມ

ຂ ໃຫໍ້ ເຕໂຊແພໍ້ ຝູງມານມຸດມອດ ເຮວເຖີໍ້ນ
ຂ ໃຫໍ້ ເທບຍ ່າເກົໍ້າ ທັງຄໍ້າຍຊ່ອຍຊ ແດ່ຖໍ້ອນ (209)
ູ

ພິທີບວດ:
ເມື່ອນັໍ້ ນ ນິມ ົ ນພໍ້ອມ ສັງໂຄໂຮມຮີບ

ປະດັບນາກແລໍ້ວ ປະນົມເທົໍ້າທີ່ຄວນ (28)

ພິທີສົ່ງສະການ:

ສູຄ່ອຍ ຄອງຄຸນແທໍ້ ຍາມຍັງຕຸ ໍ້ມຫ ່ ດີດາຍ
ເຕີນເພື່ອນ ມ ໍ້ ຽນຄາບຫໍ້າງ ຫ ຊໍ້ອຍສົ່ງສະການ...
ໃຫໍ້ຮີບ ຊັກໂກດແກໍ້ວ ຫາເຮ່ວໂຮມຟືນ...

ເຂົາກ ຊັກໂກດແກໍ້ວ ເຖິງຮໍ້ານເຮ່ວຜີ...
ນາງກ ຂຶໍ້ນປືດລໍ້າງ ແລໍ້ວລູບມ ັ ນຫອມ

ຂຸນມານຕາຍ ເຄື່ອງຄ າຄາເນືໍ້ອ
ມືກ າຄໍ້ອນ ຄຶງຫານເຫງຢູ ່
ອົງອາດຜູ ໍ້ ຄືເບືໍ້ອງບ ່ຕາຍ (278)