กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

กกรระะททรวรงว..ง..เ..ก...ษ...ต...ร...แ..ล...ะ...ส...ห...ก...ร..ณ... ์

แบบสำรวจควำมพงึ พอใจ

วิเคราะห์งบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

สารบญั
กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

 สำรบญั หน้า
 ส่วนท่ี 1 ภาพรวมกระทรวง ก
1
วิสัยทัศน์ พันธกิจ ผลสมั ฤทธิ์ 1
เปรียบเทยี บสัดส่วนงบประมำณรำยจ่ำยของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ 2
ตอ่ งบประมำณรำยจำ่ ยประจำปงี บประมำณ พ.ศ. 2561 - 2565
สรุปภำพรวมงบประมำณรำยจ่ำยประจำปีงบประมำณ พ.ศ. 2565 และเงินนอกงบประมำณ 3
(จำแนกตำมหนว่ ยงำน)
งบประมำณรำยจ่ำยประจำปีงบประมำณ พ.ศ. 2565 (จำแนกตำมงบรำยจ่ำย) 7
งบประมำณรำยจำ่ ยประจำปีงบประมำณ พ.ศ. 2565 (จำแนกตำมแผนงำน) 8
งบประมำณแผนงำนบรู ณำกำร 9
รำยกำรผกู พนั ข้ำมปีงบประมำณในปีงบประมำณ พ.ศ. 2565 10
ผลกำรเบิกจำ่ ยงบประมำณรำยจ่ำย ประจำปงี บประมำณ พ.ศ. 2564 11
เงินกนั ไวเ้ บิกเหลือ่ มปีและขยำยระยะเวลำเบิกจำ่ ย 12
ประเดน็ สำคัญเก่ยี วกับภำคกำรเกษตร 14
ประเด็นข้อสงั เกตของกรรมำธิกำรฯ ทีส่ ำคัญ ในปีท่ผี ่ำนมำ 19
ประเด็นข้อสงั เกต/ควำมเหน็ ของสำนักงบประมำณของรัฐสภำ (PBO) 21
 ส่วนท่ี 2 การวเิ คราะห์รายหน่วยงาน (ส่วนราชการ องคก์ ารมหาชน รัฐวสิ าหกิจ
และทุนหมนุ เวียน 25
 สว่ นราชการ 31
สำนักงำนปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ 43
กรมกำรขำ้ ว 53
กรมชลประทำน 57
กรมตรวจบญั ชสี หกรณ์
กรมประมง

สำนักงบประมำณของรัฐสภำ หนำ้ ก สำนกั งำนเลขำธิกำรสภำผแู้ ทนรำษฎร

เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธกิ ารวิสามญั พิจารณาร่าง พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วิเคราะห์งบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ หน้า
64
สารบัญ (ต่อ) 70
76
กรมปศสุ ตั ว์ 82
กรมฝนหลวงและกำรบนิ เกษตร 89
กรมพัฒนำที่ดนิ 95
กรมวิชำกำรเกษตร 100
กรมส่งเสริมกำรเกษตร 104
กรมสง่ เสรมิ สหกรณ์ 109
กรมหม่อนไหม 113
สำนักงำนกำรปฏริ ูปที่ดนิ เพ่ือเกษตรกรรม
สำนักงำนมำตรฐำนสนิ ค้ำเกษตร ฯ 119
สำนักงำนเศรษฐกจิ กำรเกษตร 124
 องค์การมหาชน
สถำบันวิจยั และพัฒนำพ้นื ทีส่ ูง 127
สำนกั งำนพิพิธภัณฑเ์ กษตรเฉลมิ พระเกยี รติพระบำทสมเดจ็ พระเจำ้ อยู่หวั 130
 รฐั วสิ าหกิจ
องค์กำรตลำดเพ่ือกำรเกษตร 134
กำรยำงแหง่ ประเทศไทย 137
 กองทุนและเงนิ ทุนหมุนเวียน
กองทุนจัดรูปทด่ี ิน
กองทนุ ปรับโครงสรำ้ งกำรผลิตภำคเกษตรเพ่ือเพ่ิมขีดควำมสำมำรถกำรแข่งขนั ของประเทศ

สำนักงบประมำณของรฐั สภำ หน้ำ ข สำนกั งำนเลขำธกิ ำรสภำผู้แทนรำษฎร

เอกสารสาหรับคณะกรรมาธิการวสิ ามัญพจิ ารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565

วเิ คราะห์งบประมาณรายจา่ ยประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

ส่วนที่ 1 ภาพรวมกระทรวง

1. วิสัยทศั น์ พันธกิจ ผลสัมฤทธ์ิ
1.1 วิสยั ทศั น์

ภำคเกษตรมั่งคง เกษตรกรมั่งคัง่ ทรพั ยำกรเกษตรยง่ั ยนื

1.2 พันธกจิ
1) พัฒนำคุณภำพชีวิตเกษตรกรให้มีควำมมน่ั คง
2) พฒั นำเศรษฐกจิ กำรเกษตรใหเ้ ตบิ โตอยำ่ งมีเสถยี รภำพ
3) ส่งเสริมกำรผลิตสินค้ำเกษตรที่มีคุณภำพตลอดห่วงโซ่อุปทำนให้สอดคล้องกับควำมต้องกำร

ของตลำด และสง่ เสริมงำนวจิ ยั เทคโนโลยี และนวตั กรรมเพ่อื นำมำใชป้ ระโยชน์
4) ส่งเสริมให้มีกำรบริหำรจัดกำรทรัพยำกรส่ิงแวดล้อม และโครงสร้ำงพื้นฐำนทำงกำรเกษตร

อย่ำงสมดลุ และยงั่ ยนื

1.3 ผลสัมฤทธแิ์ ละประโยชนท์ คี่ าดว่าจะได้รบั จากการใชจ้ า่ ยงบประมาณ

ผลสัมฤทธ์ิ ตวั ชีวัด เปา้ หมาย
ปี 64 ปี 65

(1) เกษตรกรไดร้ ับการบริหารจัดการทรัพยากร (1.1) ครัวเรือนเกษตรไดร้ ับประโยชนจ์ ากการ 2,254,000 2,105,356
เพอื่ การผลิตทางการเษตรอย่างสมดลุ บริหารจัดการนา้ ครัวเรือน ครัวเรือน
(1.2) ลดการเผาในพนื ทเ่ี กษตรกรรม
(2) เกษตรกรและสถาบันเกษตรกรไดร้ ับการ 60,000 ไร่ 55,000 ไร่
พฒั นาศกั ยภาพใหม้ ีความเข้มแข็ง นา้ ไปสกู่ าร (2.1) อัตราการขยายตวั ของผลติ ภณั ฑม์ วลรวม
เพมิ่ ประสิทธภิ าพการผลติ และสร้างมูลคา่ เพม่ิ ในประเทศสาขาเกษตร เพม่ิ ขึนไม่นอ้ ยกว่า ร้อยละ 3.8 ร้อยละ 3.8
ใหก้ บั สนิ คา้ และบริการดา้ นเกษตรเพอ่ื ยกระดบั (2.2) อัตราการขยายตวั ของปริมาณธรุ กจิ สหกรณ์
รายไดเ้ กษตรกรและสร้างความสามารถในการ ขยายตวั ร้อยละ 3 ร้อยละ 3
แข่งขัน (2.3) อัตราการขยายตวั ของปริมาณธรุ กจิ
วิสาหกจิ ชุมชนขยายตวั ร้อยละ 3 ร้อยละ 3
(3) รายไดค้ รัวเรือนของเกษตรกรเป้าหมาย
เพมิ่ ขึน (3.1) รายไดเ้ ฉลีย่ ครัวเรือนเพมิ่ ขึน ร้อยละ 10 ร้อยละ 10

(4) ทกุ ภาคสว่ นทเ่ี กยี่ วข้องนา้ ข้อมูลสารสนเทศ (4.1) ข้อมูลสารสนเทศการเกษตรถูกนา้ ไปใช้ ร้อยละ 90 ร้อยละ 90
การเกษตรไปใช้ประโยชน์ ในการขับเคล่ือน

สำนกั งบประมำณของรัฐสภำ หนำ้ 1 สำนกั งำนเลขำธิกำรสภำผแู้ ทนรำษฎร

เอกสารสาหรับคณะกรรมาธกิ ารวิสามัญพจิ ารณาร่าง พ.ร.บ. งบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วิเคราะหง์ บประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

2. เปรยี บเทียบสัดสว่ นงบประมาณรายจ่ายของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ตอ่ งบประมาณรายจา่ ย
ประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2561 - 2565

ทีม่ า: 1. เอกสำรงบประมำณ ฉบับที่ 1 รำยรบั รำยจ่ำยเปรียบเทียบ ประจำปีงบประมำณ พ.ศ. 2561 - 2565 สำนักงบประมำณ
2. ระบบกำรบรหิ ำรกำรเงนิ กำรคลงั ภำครัฐแบบอเิ ล็กทรอนิกส์ (GFMIS) กรมบญั ชีกลำง ปีงบประมำณ พ.ศ. 2561 - 2564

ทมี่ า: เอกสำรงบประมำณ ฉบบั ที่ 1 รำยรับรำยจำ่ ยเปรยี บเทยี บ ประจำปงี บประมำณ พ.ศ. 2565 สำนกั งบประมำณ

สำนักงบประมำณของรฐั สภำ หน้ำ 2 สำนกั งำนเลขำธกิ ำรสภำผแู้ ทนรำษฎร

เอกสารสาหรับคณะกรรมาธกิ ารวสิ ามัญพจิ ารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วิเคราะหง์ บประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

3. สรุปภาพรวมงบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565 และเงนิ นอกงบประมาณ (จาแนกตามหนว่ ยงาน)

3.1 สรุปภาพรวมงบประมาณรายจา่ ยจาแนกตามหนว่ ยงาน

ตารางที่ 1 ภำพรวมงบประมำณรำยจ่ำยประจำปีงบประมำณ พ.ศ. 2565 (จำแนกตำมหนว่ ยงำน)

หน่วย: ลา้ นบาท

กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ปงี บประมาณ สัดส่วน เพม่ิ /-ลด จากปี 2564
จ้านวน ร้อยละ
ปี 2564 ปี 2565

รวมทงั สนิ 111,832.5171 111,184.7709 100.00 -647.7462 -0.58
-0.44
สว่ นราชการ 110,042.7248 109,556.8216 98.54 -485.9032 -10.47

1. สำนักงำนปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ 1,216.0429 1,088.7034 0.98 -127.3395 -18.29 
4.27 
2. กรมการข้าว 2,501.2150 2,043.7983 1.84 -457.4167
-6.32
3. กรมชลประทาน 74,106.9786 77,268.4339 69.50 3,161.4553
-13.21 
4. กรมตรวจบัญชีสหกรณ์ 1,300.8563 1,218.6666 1.10 -82.1897 -10.97 

5. กรมประมง 3,986.1919 3,459.6268 3.11 -526.5651 0.49 
-11.77 
6. กรมปศสุ ตั ว์ 5,840.7036 5,199.7701 4.68 -640.9335
-7.43
7. กรมฝนหลวงและการบนิ เกษตร 1,945.0389 1,954.6154 1.76 9.5765
-9.73 
8. กรมพฒั นาทดี่ นิ 4,489.6031 3,961.1374 3.56 -528.4657
-10.96
9. กรมวิชำกำรเกษตร 3,335.3707 3,087.5969 2.78 -247.7738 -10.74
-6.61
10. กรมสง่ เสริมการเกษตร 5,537.8962 4,999.0865 4.50 -538.8097 -5.94
-2.84
11. กรมสง่ เสริมสหกรณ์ 2,917.3461 2,597.5571 2.34 -319.7890 -17.24
-3.18
12. กรมหมอ่ นไหม 566.9733 506.0827 0.46 -60.8906
-42.76
13. สำนักงำนกำรปฏิรูปทด่ี นิ เพอ่ื เกษตรกรรม 1,434.8675 1,340.0705 1.21 -94.7970
-24.21
14. สำนักงำนมำตรฐำนสินคำ้ เกษตรฯ 239.6144 225.3699 0.20 -14.2445 -

15. สำนักงำนเศรษฐกจิ กำรเกษตร 624.0263 606.3061 0.55 -17.7202 -30.00
-1.52
องคก์ ารมหาชน 688.3617 569.7109 0.51 -118.6508 -
-30.00
16. สถำบันวจิ ัยและพฒั นำพน้ื ทส่ี งู 443.9229 429.7904 0.39 -14.1325

17. สำนักงำนพพิ ธิ ภัณฑ์เกษตรเฉลิมพระเกียรติ 244.4388 139.9205 0.13 -104.5183

พระบำทสมเดจ็ พระเจ้ำอยู่หัว

รัฐวิสาหกจิ 116.4306 88.2384 0.08 -28.1922

18. องคก์ ำรตลำดเพอ่ื เกษตรกร 22.4584 22.4584 0.02 -

19. กำรยำงแห่งประเทศไทย 93.9722 65.7800 0.06 -28.1922

ทนุ หมุนเวียน 985.0000 970.0000 0.87 -15.0000

20. กองทุนจัดรูปทดี่ นิ 935.0000 935.0000 0.84 -

21. กองทนุ ปรับโครงสร้ำงกำรผลติ ภำคเกษตรฯ 50.0000 35.0000 0.03 -15.0000

ทมี่ า: เอกสำรงบประมำณ ฉบับที่ 1 รำยรบั รำยจ่ำยเปรียบเทยี บ ประจำปีงบประมำณ พ.ศ. 2565 สำนักงบประมำณ

สำนักงบประมำณของรัฐสภำ หน้ำ 3 สำนกั งำนเลขำธิกำรสภำผ้แู ทนรำษฎร

เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธิการวสิ ามัญพจิ ารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจา่ ยประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565

วเิ คราะหง์ บประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

จากตารางท่ี 1 พบว่ำในปีงบประมำณ

พ.ศ. 2565 ได้กำหนดวงเงินงบประมำณรำยจ่ำย

จำนวน 3,1000,000 ล้ำนบำท โดยกระทรวงเกษตร

และสหกรณ์ ได้รับจัดสรรงบประมำณ จำนวนท้ังสิ้น

111,184.7709 ล้ำนบำท คิดเป็นร้อยละ 3.59 ของ

งบประมำณรำยจ่ำยประจำปี โดย ลดลงจำก

ปีงบประมำณ พ.ศ. 2564 จำนวน 647.7462 ล้ำนบำท

คิดเป็นร้อยละ 0.58 ของงบประมำณกระทรวง

ทั้งส้ิน และเมื่อเปรียบเทียบงบประมำณรำยจ่ำย

ประจำปี พ.ศ. 2564 กับปี พ.ศ. 2565 พบว่ำ ส่วนใหญ่

หน่วย: ลำ้ นบำท ทุกหน่วยงานได้รับจัดสรรงบประมาณลดลง ยกเว้น
กรมชลประทาน และกรมฝนหลวงและการบินเกษตร

ทไี่ ด้รับจัดสรรงบประมาณเพิม่ ขน้ึ สรปุ ได้ดงั น้ี

1) ส่วนราชการ ภำยใต้กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ รวม 15 หน่วยงำน ได้รับจัดสรรงบประมำณ

ในปี พ.ศ. 2565 รวมท้ังสิ้น 109,556.8216 ล้ำนบำท (คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 98.54 ของงบประมำณ

ท้ังกระทรวง) ลดลงจำกปี พ.ศ. 2564 จำนวน 485.9032 ล้ำนบำท คิดเป็นร้อยละ 0.44 ทั้งน้ี ส่วนราชการ

ท่ีขอรับจัดสรรงบประมาณสูงสุด 3 ลาดับแรก คือ กรมชลประทาน จานวน 77,268.4339 ล้านบาท

คิดเป็นร้อยละ 69.50 รองลงมำ คือ กรมปศุสัตว์ จำนวน 5,199.7701 ล้ำนบำท และกรมส่งเสริมกำรเกษตร

จำนวน 4,999.0865 ล้ำนบำท ตำมลำดับ ในขณะที่สานักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ

ขอรับจัดสรรงบประมาณต่าสุด จานวน 225.3699 ล้านบาท คิดเปน็ รอ้ ยละ 0.20

2) องค์การมหาชน ภำยใต้กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้ขอรับจัดสรรงบประมำณ

ในปงี บประมำณ พ.ศ. 2565 จำนวน 2 หน่วยงำน รวมท้ังส้นิ 569.7109 ล้ำนบำท (คดิ เป็นสดั ส่วนรอ้ ยละ 0.51

ของงบประมำณทั้งกระทรวง) ลดลงจำกปีงบประมำณ พ.ศ. 2564 จำนวน 118.6508 ล้ำนบำท คิดเป็น

ร้อยละ 17.24 โดยองค์การมหาชนท่ีขอรับจัดสรรงบประมาณสูงสุด คือ สถาบันวิจัยและพัฒนาพ้ืนท่ีสูง

จานวน 429.7904 ล้านบาท รองลงมำคือ สำนักงำนพิพิธภัณฑ์เกษตรเฉลิมพระเกียรติพระบำทสมเด็จ

พระเจำ้ อย่หู วั จำนวน 139.9205 ล้ำนบำท สำหรบั สำนกั งำนพฒั นำกำรวิจยั กำรเกษตร ไม่ขอรับจัดสรรงบประมำณ

ในปีงบประมำณ พ.ศ. 2565

3) รัฐวิสาหกิจ ภำยใต้กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้ขอรับจัดสรรงบประมำณ ในปีงบประมำณ

พ.ศ. 2565 จำนวน 2 หน่วยงำน รวมท้ังส้ิน 88.2384 ล้ำนบำท (คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 0.08 ของงบประมำณ

ทง้ั กระทรวง) ลดลงจำกปีงบประมำณ พ.ศ. 2564 จำนวน 28.1922 ลำ้ นบำท คิดเป็นรอ้ ยละ 24.21 โดยรฐั วิสาหกจิ

ที่ขอรับจัดสรรงบประมาณสงู สุด คือ การยางแห่งประเทศไทย จานวน 65.7800 ล้านบาท รองลงมำ คือ องค์กำร

ตลำดเพ่ือเกษตรกร จำนวน 22.4584 ล้ำนบำท สำหรับองค์กำรสะพำนปลำ ไม่ขอรับจัดสรรงบประมำณ

ในปีงบประมำณ พ.ศ. 2565

4) ทุนหมุนเวียน ภำยใต้กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้ขอรับจัดสรรงบประมำณในปีงบประมำณ

พ.ศ. 2565 จำนวน 2 กองทุน รวมทั้งสิ้น 970.0000 ล้ำนบำท (คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 0.87 ของงบประมำณ

ทั้งกระทรวง) ลดลงจำกปีงบประมำณ พ.ศ. 2564 จำนวน 15.0000 ล้ำนบำท คิดเป็นร้อยละ 1.52 โดยทุน

หมุนเวียนที่ได้รับจัดสรรงบประมาณสูงสุด คือ กองทุนจัดรูปที่ดิน สังกัดกรมชลประทาน จานวน

935.0000 ล้านบาท รองลงมำ คือ กองทุนปรับโครงสร้ำงกำรผลิตภำคเกษตรเพ่ือเพิ่มขีดควำมสำมำรถ

กำรแขง่ ขนั ของประเทศ สงั กัดสำนักงำนเศรษฐกิจกำรเกษตร จำนวน 35.0000 ลำ้ นบำท

สำนักงบประมำณของรัฐสภำ หน้ำ 4 สำนกั งำนเลขำธิกำรสภำผู้แทนรำษฎร

เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธิการวิสามัญพิจารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565

วเิ คราะหง์ บประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

3.2 สรปุ ภาพรวมงบประมาณรายจา่ ยจาแนกตามประเภทรายจา่ ย
ตารางที่ 2 ภำพรวมงบประมำณรำยจ่ำยประจำปีงบประมำณ พ.ศ. 2565 (จำแนกตำมประเภทรำยจ่ำย)

หน่วย: ลา้ นบาท

กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ปีงบประมาณ 2565
พรบ. รายจ่ายประจ้า สดั สว่ น รายจ่ายลงทนุ สัดส่วน

รวมทงั สนิ 111,184.7709 34,302.9048 30.85 76,881.8661 69.15

สว่ นราชการ 109,556.8216 33,706.1706 30.77 75,850.6510 69.23

1. สำนักงำนปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ 1,088.7034 1,072.1760 98.48 16.5274 1.52

2. กรมกำรข้ำว 2,043.7983 1,783.1955 87.25 260.6028 12.75

3. กรมชลประทาน 77,268.4339 6,858.6963 8.88 70,409.7376 91.12

4. กรมตรวจบัญชสี หกรณ์ 1,218.6666 1,159.8437 95.17 58.8229 4.83

5. กรมประมง 3,459.6268 3,145.3971 90.92 314.2297 9.08

6. กรมปศสุ ัตว์ 5,199.7701 4,692.1815 90.24 507.5886 9.76

7. กรมฝนหลวงและการบนิ เกษตร 1,954.6154 631.5788 32.31 1,323.0366 67.69

8. กรมพฒั นาทดี่ นิ 3,961.1374 1,957.0324 49.41 2,004.1050 50.59

9. กรมวชิ ำกำรเกษตร 3,087.5969 2,825.4735 91.51 262.1234 8.49

10. กรมส่งเสริมกำรเกษตร 4,999.0865 4,751.4616 95.05 247.6249 4.95

11. กรมสง่ เสริมสหกรณ์ 2,597.5571 2,474.5142 95.26 123.0429 4.74

12. กรมหมอ่ นไหม 506.0827 480.8915 95.02 25.1912 4.98

13. สำนักงำนกำรปฏิรูปทด่ี นิ เพอื่ เกษตรกรรม 1,340.0705 1,166.2888 87.03 173.7817 12.97

14. สำนักงำนมำตรฐำนสนิ คำ้ เกษตรฯ 225.3699 204.3032 90.65 21.0667 9.35

15. สำนักงำนเศรษฐกจิ กำรเกษตร 606.3061 503.1365 82.98 103.1696 17.02

องคก์ ารมหาชน 569.7109 473.4958 83.11 96.2151 16.89

16. สถำบันวิจัยและพฒั นำพนื้ ทส่ี งู 429.7904 368.7642 85.80 61.0262 14.20

17. สำนักงำนพพิ ธิ ภัณฑ์เกษตรเฉลมิ พระเกยี รติ 139.9205 104.7316 74.85 35.1889 25.15

พระบำทสมเดจ็ พระเจ้ำอยู่หัว

รัฐวิสาหกจิ 88.2384 88.2384 100.00 --

18. องคก์ ำรตลำดเพอ่ื เกษตรกร 22.4584 22.4584 100.00 --

19. กำรยำงแห่งประเทศไทย 65.7800 65.7800 100.00 --

ทุนหมุนเวียน 970.0000 35.0000 3.61 935.0000 96.39

20. กองทนุ ปรับโครงสร้ำงกำรผลิตภำคเกษตรฯ 35.0000 35.0000 3.61 --

21. กองทุนจัดรูปทด่ี นิ 935.0000 - - 935.0000 96.39

ทมี่ า: เอกสำรงบประมำณ ฉบบั ที่ 3 งบประมำณรำยจ่ำย ประจำปีงบประมำณ พ.ศ. 2565 เลม่ ที่ 4 สำนักงบประมำณ

เม่ือพิจำรณำงบประมำณปี พ.ศ. 2565 โดยจำแนกตำม
ประเภทรำยจ่ำย พบว่ำ รายจ่ายลงทุน ได้รับจัดสรรงบประมาณ
สูงสุด จานวน 76,881.8661 ล้านบาท คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ
69.15 ของงบประมาณท้ังกระทรวง สำหรับรำยจ่ำยประจำได้รับ
จดั สรรงบประมำณ จำนวน 34,302.9048 ลำ้ นบำท คิดเปน็ สัดส่วน
รอ้ ยละ 30.85 ของงบประมำณท้ังกระทรวง

สำนกั งบประมำณของรฐั สภำ หนำ้ 5 สำนกั งำนเลขำธกิ ำรสภำผ้แู ทนรำษฎร

เอกสารสาหรับคณะกรรมาธกิ ารวสิ ามญั พจิ ารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วเิ คราะห์งบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

3.3 สรปุ ภาพรวมเงินนอกงบประมาณท่นี ามาสมทบกบั งบประมาณรายจา่ ยประจาปี พ.ศ. 2565

ตารางที่ 3 สรุปภำพรวมเงนิ นอกงบประมำณของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ (จำแนกตำมหนว่ ยงำน)

หน่วย: ลำ้ นบำท

ปีงบประมาณ 2564 ปงี บประมาณ 2565
กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ งบประมาณ เงินนอก งปม. สัดส่วน งบประมาณ เงินนอก งปม. สัดส่วน

รวมทงั สิน 3,058.2292 161.8866 5.29 2,844.7814 285.7157 10.04
14.92
ส่วนราชการ 1,434.8675 100.0000 6.97 1,340.0705 200.0000 14.92
12.88
1. สำนักงำนกำรปฏริ ูปทด่ี นิ เพื่อเกษตรกรรม 1,434.8675 100.0000 6.97 1,340.0705 200.0000 15.21
5.72
องค์การมหาชน 688.3617 49.5073 7.19 569.7109 73.3918
1.32
2. สถำบนั วิจัยและพัฒนำพื้นทส่ี งู 443.9229 41.5073 9.35 429.7904 65.3918 1.32

3. สำนักงำนพิพิธภัณฑ์เกษตรเฉลิม 244.4388 8.0000 3.27 139.9205 8.0000

พระเกยี รตพิ ระบำทสมเดจ็ พระเจ้ำอยหู่ วั

ทนุ หมุนเวียน 935.000 12.3793 1.32 935.0000 12.3239

4. กองทนุ จัดรูปทด่ี นิ 935.0000 12.3793 1.32 935.0000 12.3239

ท่ีมา: เอกสำรงบประมำณ ฉบับท่ี 3 งบประมำณรำยจำ่ ย ประจำปีงบประมำณ พ.ศ. 2565 เลม่ ท่ี 4 และเลม่ ท่ี 20

จากตารางท่ี 2 พบว่า ในปีงบประมำณ พ.ศ. 2565 มีหน่วยงำนในสังกัดกระทรวงเกษตรฯ
รวม 1 ส่วนรำชกำร 2 องค์กำรมหำชน กับ 1 กองทุน ได้นำเงินนอกงบประมำณจำกเงินรำยได้มำสมทบกับ
เงินงบประมำณ รวมท้ังส้ิน 285.7157 ล้ำนบำท คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 10.04 ของงบประมำณท้ังสิ้น
(2,844.7814 ลำ้ นบำท) สรปุ ไดด้ งั นี้

1) สานักงานการปฏิรูปท่ีดินเพื่อเกษตรกรรม จานวน 200.0000 ล้านบาท คิดเป็นสัดส่วน
ร้อยละ 14.92 เพ่ือเป็นค่ำใช้จ่ำย 1) แผนงำนบูรณำกำรพัฒนำและส่งเสริมเศรษฐกิจฐำนรำก จำนวน
103.7959 ล้ำนบำท 2) แผนงำนยุทธศำสตร์กำรเกษตรสร้ำงมูลค่ำ จำนวน 92.1878 ล้ำนบำท และ
3) แผนงำนยทุ ธศำสตรเ์ สริมสรำ้ งพลังทำงสงั คม จำนวน 4.0163 ลำ้ นบำท

2) สถาบันวิจัยและพัฒนาพ้ืนที่สูง (องค์การมหาชน) จำนวน 65.3918 ล้ำนบำท คิดเป็นสัดส่วน
ร้อยละ 15.21 เพื่อเป็นค่ำใช้จ่ำย 1) แผนงำนบุคลำกรภำครัฐ จำนวน 10.1044 ล้ำนบำท 2) แผนงำนพ้ืนฐำน
ด้ำนกำรสร้ำงโอกำสและควำมเสมอภำคทำงสังคม จำนวน 9.7440 ลำ้ นบำท 3) แผนงำนยทุ ธศำสตรก์ ำรเกษตร
สรำ้ งมูลค่ำ จำนวน 10.0000 ล้ำนบำท และ 4) แผนงำนยทุ ธศำสตรเ์ สริมสรำ้ งพลังทำงสังคม จำนวน 35.5434 ล้ำนบำท

3) สานกั งานพิพธิ ภัณฑ์เกษตรเฉลมิ พระเกยี รติพระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยู่หัว จำนวน 8.0000 ลำ้ นบำท
คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 5.72 เพ่ือเป็นค่ำใช้จ่ำยภำยใต้แผนงำนพ้ืนฐำนด้ำนกำรสร้ำงโอกำสและควำมเสมอภำค
ทำงสังคม

4) กองทุนจัดรูปท่ีดิน สังกัดกรมชลประทาน จำนวน 12.3239 ล้ำนบำท คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 1.32
เพื่อเป็นค่ำใช้จ่ำยภำยใต้แผนงำนยุทธศำสตร์เพ่ือสนับสนุนด้ำนกำรสร้ำงกำรเติบโตบนคุณภำพชีวิตท่ีเป็นมิตร
ต่อสง่ิ แวดลอ้ ม

สำนักงบประมำณของรฐั สภำ หนำ้ 6 สำนักงำนเลขำธกิ ำรสภำผู้แทนรำษฎร

เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธกิ ารวสิ ามญั พจิ ารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วิเคราะหง์ บประมาณรายจา่ ยประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

4. งบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565 (จาแนกตามงบรายจ่าย)

ตารางท่ี 4 งบประมำณรำยจ่ำยกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ประจำปงี บประมำณ พ.ศ. 2565 (จำแนกตำมงบรำยจำ่ ย)

หน่วย: ลำ้ นบำท

กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เงินนอก รวม
งบบคุ ลากร งบด้าเนินงาน งบลงทุน งบเงินอุดหนุน งบรายจ่ายอ่ืน งบประมาณ

รวมทงั สิน 23,753.8811 8,563.5738 75,664.6109 1,554.7992 1,647.9059 285.7157 111,470.4866

สว่ นราชการ 23,753.8811 8,563.5738 75,664.6109 902.4246 672.3312 200.0000 109,756.8216

1. สำนักงำนปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ 690.6267 294.8547 16.5274 37.4731 49.2215 - 1,088.7034

2. กรมกำรข้ำว 692.3668 637.7867 260.6028 453.0420 - - 2,043.7983

3. กรมชลประทาน 5,839.4640 957.8277 70,255.6235 0.3328 215.1859 - 77,268.4339

4. กรมตรวจบัญชีสหกรณ์ 830.7688 329.0749 58.8229 - - - 1,218.6666

5. กรมประมง 2,205.6373 714.8395 290.8783 138.3401 109.9316 - 3,459.6268

6. กรมปศสุ ัตว์ 3,328.2765 1,326.2187 507.5886 37.6863 - - 5,199.7701

7. กรมฝนหลวงและกำรบินเกษตร 219.4310 412.1478 1,323.0366 -- - 1,954.6154

8. กรมพฒั นำทด่ี ิน 1,069.6408 886.5318 2,004.1050 0.8598 - - 3,961.1374

9. กรมวิชำกำรเกษตร 2,166.1878 651.6952 262.1234 5.3462 2.2443 - 3,087.5969

10. กรมส่งเสรมิ กำรเกษตร 3,499.1464 1,097.8812 247.6249 - 154.4340 - 4,999.0865

11. กรมส่งเสรมิ สหกรณ์ 1,754.4198 505.7780 114.4683 221.7804 1.1106 - 2,597.5571

12. กรมหมอ่ นไหม 277.1798 135.1991 25.1912 2.5433 65.9693 - 506.0827

13. สำนักงำนกำรปฏิรปู ท่ีดนิ เพอื่ เกษตรกรรม 755.8313 410.4575 173.7817 - - 200.0000 1,540.0705

14. สำนักงำนมำตรฐำนสินคำ้ เกษตรและ 95.0788 96.8076 21.0667 4.7806 7.6362 - 225.3699

อำหำรแห่งชำติ 329.8253 106.4734 103.1696 0.2400 66.5978 - 606.3061
15. สำนักงำนเศรษฐกิจกำรเกษตร

องคก์ ารมหาชน -- - 569.7109 - 73.3918 643.1027
16. สถำบันวิจยั และพฒั นำพน้ื ทส่ี ูง -- - 429.7904 - 65.3918 495.1822

17. สำนักงำนพพิ ธิ ภัณฑ์เกษตรเฉลิม -- - 139.9205 - 8.0000 147.9205

พระเกียรติพระบำทสมเดจ็ พระเจำ้ อยู่หัว

รัฐวิสาหกจิ -- - 82.6637 5.5747 - 88.2384
18. องค์กำรตลำดเพอื่ เกษตรกร --
19. กำรยำงแห่งประเทศไทย -- - 16.8837 5.5747 - 22.4584
--
ทนุ หมุนเวียน - 65.7800 - - 65.7800

- - 970.0000 12.3239 982.3239

20. กองทุนจดั รปู ที่ดนิ -- - - 935.0000 12.3239 947.3239

21. กองทุนปรบั โครงสรำ้ งกำรผลิต -- - - 35.0000 - 35.0000

ภำคเกษตรเพอื่ เพม่ิ ขีดควำมสำมำรถ

กำรแข่งขันของประเทศ

ทีม่ า: เอกสำรงบประมำณ ฉบับที่ 3 งบประมำณรำยจ่ำย ประจำปีงบประมำณ พ.ศ. 2565 เล่มที่ 4 สำนักงบประมำณ

เมื่อพิจำรณำงบประมำณปี พ.ศ. 2565 โดยจำแนกตำม
งบรำยจ่ำย พบวำ่ งบรายจ่ายทีไ่ ดร้ บั งบประมาณสูงสุด คือ

งบลงทุน จานวน 75,664.6109 ลา้ นบาท สัดสว่ นรอ้ ยละ 68.05
งบบุคลากร จำนวน 23,753.8811 ลำ้ นบำท สดั ส่วนรอ้ ยละ 21.36
งบดาเนนิ งาน จำนวน 8,563.5738 ลำ้ นบำท สัดสว่ นร้อยละ 7.70
งบรายจ่ายอื่น จำนวน 1,647.9059 ล้ำนบำท สัดส่วนรอ้ ยละ 1.48
งบเงินอดุ หนุน จำนวน 1,554.7992 ล้ำนบำท สัดสว่ นร้อยละ 1.40

หน่วย: ล้ำนบำท

สำนกั งบประมำณของรัฐสภำ หน้ำ 7 สำนกั งำนเลขำธกิ ำรสภำผู้แทนรำษฎร

เอกสารสาหรับคณะกรรมาธกิ ารวสิ ามัญพจิ ารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจา่ ยประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565

วิเคราะหง์ บประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

5. งบประมาณรายจา่ ยประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565 (จาแนกตามแผนงาน)

ตารางที่ 5 งบประงบประมำณรำยจ่ำยกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ประจำปีงบประมำณ พ.ศ. 2565 (จำแนกตำมแผนงำน)

หน่วย: ล้ำนบำท

แผนงานในงบประมาณปี 2565 รวม

บคุ ลากร (ไม่รวม
ภาครัฐ
กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ (1) พนื ฐาน ยทุ ธศาสตร์ บรู ณาการ (5)=(1)+...+(4) แผนงาน
(2) (3) (4) บคุ ลากรภาครัฐ)

(6)=(2)+...+(4)

รวมทงั สนิ 24,572.0510 9,438.8869 26,492.8924 50,680.9406 111,184.7709 86,612.7199

สว่ นราชการ 24,418.2472 9,240.7515 25,216.8823 50,680.9406 109,556.8216 85,138.5744

1. สำนักงำนปลดั กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ 743.9436 310.9691 22.7907 11.0000 1,088.7034 344.7598

2. กรมกำรข้ำว 703.5135 185.6737 1,111.7943 42.8168 2,043.7983 1,340.2848

3. กรมชลประทาน 5,931.0889 1,887.0446 19,853.3951 49,596.9053 77,268.4339 71,337.3450

4. กรมตรวจบัญชีสหกรณ์ 854.5149 282.1901 65.6546 16.3070 1,218.6666 364.1517

5. กรมประมง 2,276.8783 388.3921 743.8699 50.4865 3,459.6268 1,182.7485

6. กรมปศสุ ัตว์ 3,432.3912 784.8087 938.0682 44.5020 5,199.7701 1,767.3789

7. กรมฝนหลวงและกำรบินเกษตร 222.1900 1,404.9134 - 327.51 1,954.6154 1,732.4254

8. กรมพฒั นำทด่ี นิ 1,092.1844 1,940.4524 820.4201 108.0805 3,961.1374 2,868.9530

9. กรมวิชำกำรเกษตร 2,224.9221 501.1122 344.9653 16.5973 3,087.5969 862.6748

10. กรมสง่ เสริมกำรเกษตร 3,568.7465 549.4474 650.7493 230.1433 4,999.0865 1,430.3400

11. กรมส่งเสริมสหกรณ์ 1,845.1549 496.3816 251.2105 4.8101 2,597.5571 752.4022

12. กรมหมอ่ นไหม 283.0922 128.5345 83.8063 10.6497 506.0827 222.9905

13. สำนักงำนกำรปฏิรูปทดี่ นิ เพอ่ื เกษตรกรรม 804.2049 189.7997 148.9642 197.1017 1,340.0705 535.8656

14. สำนักงำนมำตรฐำนสินคำ้ เกษตรและอำหำรแห่งชำติ 96.6429 72.4674 56.2596 - 225.3699 128.7270

15. สำนักงำนเศรษฐกจิ กำรเกษตร 338.7789 118.5646 124.9342 24.0284 606.3061 267.5272

องคก์ ารมหาชน 136.9201 91.7807 341.0101 - 569.7109 432.7908

16. สถำบันวิจัยและพฒั นำพน้ื ทสี่ งู 96.7191 49.7381 283.3332 - 429.7904 333.0713

17. สำนักงำนพพิ ธิ ภัณฑ์เกษตรเฉลิมพระเกยี รติ 40.2010 42.0426 57.6769 - 139.9205 99.7195

พระบำทสมเดจ็ พระเจ้ำอยู่หัว

รัฐวิสาหกจิ 16.8837 71.3547 -- 88.2384 71.3547

18. องคก์ ำรตลำดเพอ่ื เกษตรกร 16.8837 5.5747 -- 22.4584 5.5747

19. กำรยำงแห่งประเทศไทย - 65.7800 - - 65.7800 65.7800

กองทนุ และเงินทุนหมุนเวียน - 35.0000 935.0000 - 970.0000 970.0000

20. กองทนุ จัดรูปทด่ี นิ - - 935.0000 - 935.0000 935.0000

21. กองทนุ ปรับโครงสร้ำงกำรผลิตภำคเกษตรฯ - 35.0000 - - 35.0000 35.0000

ที่มา : เอกสำรงบประมำณ ฉบับที่ 1 รำยรบั รำยจำ่ ยเปรียบเทยี บ ประจำปงี บประมำณ พ.ศ. 2565 สำนักงบประมำณ

เมื่อพิจำรณำงบประมำณของกระทรวงเกษตร
และสหกรณ์ในปี พ.ศ. 2565 โดยจำแนกตำมแผนงำน
พบวำ่ แผนงานท่ไี ด้รับงบประมาณสงู สดุ คอื
(1) แผนงานบรู ณาการ คดิ เป็นสดั ส่วนรอ้ ยละ 45.58
(2) แผนงำนยทุ ธศำสตร์ คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 23.83
(3) แผนงำนบุคลำกรภำครฐั คิดเป็นสดั ส่วนรอ้ ยละ 22.10
(4) แผนงำนพน้ื ฐำน คิดเป็นสดั ส่วนรอ้ ยละ 8.49

สำนกั งบประมำณของรฐั สภำ หน้ำ 8 สำนกั งำนเลขำธกิ ำรสภำผู้แทนรำษฎร

เอกสารสาหรับคณะกรรมาธิการวิสามญั พจิ ารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วิเคราะหง์ บประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

6. งบประมาณแผนงานบูรณาการ

ตารางท่ี 6 งบประมำณแผนงำนบรู ณำกำรปีงบประมำณ พ.ศ. 2564 - 2565

หน่วย: ล้ำนบำท

แผนงานบูรณาการ งบประมาณ เพม่ิ /-ลดจากปี 2564
จ้านวน ร้อยละ
ปี 2564 ปี 2565

รวมทังสิน 48,127.2129 สัดส่วน 50,680.9406 สัดส่วน 2,553.7277 5.31

1. กำรขับเคลอื่ นกำรแกไ้ ขปัญหำจังหวดั ชำยแดนภำคใต้ 156.4942 0.33 111.4742 0.22 -45.0200 -28.77

2. กำรสรำ้ งรำยไดจ้ ำกกำรทอ่ งเทย่ี ว 3.5688 0.01 3.3378 0.01 -0.2310 -6.47

3. การบริหารจัดการทรัพยากรนา้ 47,127.6451 97.92 49,962.6303 98.58 2,834.9852 6.02

4. พฒั นาและส่งเสรมิ เศรษฐกจิ ฐานราก 797.9148 1.66 593.2809 1.17 -204.6339 -25.65

5. รฐั บำลดจิ ิทลั 41.5900 0.09 10.2174 0.02 -31.3726 -75.43

ทม่ี า: เอกสำรงบประมำณ ฉบบั ที่ 1 รำยรับรำยจ่ำยเปรียบเทยี บ ประจำปีงบประมำณ พ.ศ. 2565 สำนักงบประมำณ

จำกตำรำงที่ 6 พบว่ำ ในปีงบประมำณ พ.ศ. 2565 กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้รับจัดสรร
งบประมำณภำยใต้แผนงำนบูรณำกำร รวมท้ังสิ้น 5 แผนงำน เป็นเงิน 50,680.9406 ล้ำนบำท เพิ่มขึ้นจำก
ปงี บประมำณ พ.ศ. 2564 จำนวน 2,553.7277 ล้ำนบำท คดิ เปน็ รอ้ ยละ 5.31 สรุปได้ดงั นี้

 แผนงานบูรณาการบริหารจัดการทรัพยากรน้า ได้รับงบประมาณสูงสุด จานวน
49,962.6303 ล้านบาท โดยเพ่ิมขึ้นจากปี 2564 จานวน 2,834.9852 ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 6.02
โดยมีหน่วยงำนภำยใต้กระทรวงเกษตรฯ ร่วมบูรณำกำร รวม 3 หน่วยงำน คือ กรมชลประทำน จำนวน
49,596.9053 ล้ำนบำท กรมฝนหลวงและกำรบินเกษตร จำนวน 327.5120 ล้ำนบำท และกรมพัฒนำที่ดิน
จำนวน 38.2130 ล้ำนบำท

 แผนงานบูรณาการพัฒนาและส่งเสริมเศรษฐกิจฐานราก งบประมาณ 593.2809 ล้านบาท
ลดลงจากปี 2564 จานวน 204.6339 ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 25.65 โดยมีหน่วยงำนภำยใต้กระทรวง
เกษตรฯ รว่ มบรู ณำกำร รวม 10 หน่วยงำน ดงั นี้

1) สำนกั งำนเศรษฐกจิ กำรเกษตร จำนวน 13.8110 ล้ำนบำท ลดลงจำกปี 2564 จำนวน 6.1125 ลำ้ นบำท
2) กรมส่งเสริมกำรเกษตร จำนวน 213.7421 ล้ำนบำท ลดลงจำกปี 2564 จำนวน 58.1413 ลำ้ นบำท
3) สำนักงำนกำรปฏิรูปท่ีดินเพื่อเกษตรกรรม จำนวน 197.1017 ล้ำนบำท ลดลงจำกปี 2564
จำนวน 81.3563 ลำ้ นบำท
4) กรมพัฒนำที่ดนิ จำนวน 59.897 ลำ้ นบำท เพมิ่ ขน้ึ จำกปี 2564 จำนวน 30.9269 ล้ำนบำท
5) กรมกำรขำ้ ว จำนวน 27.9123 ล้ำนบำท บำท ลดลงจำกปี 2564 จำนวน 22.8905 ล้ำนบำท
6) กรมประมง จำนวน 27.6170 ลำ้ นบำท บำท ลดลงจำกปี 2564 จำนวน 10.2550 ล้ำนบำท
7) กรมปศุสตั ว์ จำนวน 26.5117 ลำ้ นบำท บำท ลดลงจำกปี 2564 จำนวน 8.2344 ลำ้ นบำท
8) กรมตรวจบญั ชสี หกรณ์ จำนวน 11.2283 ลำ้ นบำท บำท ลดลงจำกปี 2564 จำนวน 17.9357 ล้ำนบำท
9) กรมหม่อนไหม จำนวน 10.6497 ลำ้ นบำท บำท ลดลงจำกปี 2564 จำนวน 7.9268 ลำ้ นบำท
10) กรมส่งเสรมิ สหกรณ์ จำนวน 4.8101 ลำ้ นบำท บำท ลดลงจำกปี 2564 จำนวน 22.7083 ลำ้ นบำท
 แผนงานบูรณาการขับเคลื่อนการแก้ไขปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้ งบประมาณ
111.4742 ล้านบาท ลดลงจากปี 2564 จานวน 45.0200 ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 28.77 โดยมีหน่วยงำน
ภำยใต้กระทรวงเกษตรฯ รว่ มบูรณำกำร รวม 8 หน่วยงำน ได้แก่
1) สำนักงำนปลดั กระทรวงฯ จำนวน 11.0000 ลำ้ นบำท
2) กรมกำรขำ้ ว จำนวน 14.9045 ลำ้ นบำท

สำนักงบประมำณของรฐั สภำ หนำ้ 9 สำนักงำนเลขำธกิ ำรสภำผู้แทนรำษฎร

เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาร่าง พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วิเคราะหง์ บประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

3) กรมตรวจบญั ชีสหกรณ์ จำนวน 5.0787 ล้ำนบำท
4) กรมประมง จำนวน 22.8695 ล้ำนบำท
5) กรมปศสุ ตั ว์ จำนวน 17.9903 ล้ำนบำท
6) กรมพฒั นำทด่ี ิน จำนวน 9.9705 ล้ำนบำท
7) กรมวชิ ำกำรเกษตร จำนวน 16.5973 ล้ำนบำท
8) กรมสง่ เสรมิ กำรเกษตร จำนวน 13.0634 ลำ้ นบำท
 แผนงานบูรณาการรัฐบาลดิจิทัล งบประมาณ 10.2174 ล้านบาท ลดลงจากปี 2564
จานวน 31.3726 ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 75.43 โดยมีหน่วยงำนภำยใต้กระทรวงเกษตรฯ ร่วมบูรณำกำร
คือ สำนักงำนเศรษฐกจิ กำรเกษตร
 แผนงานบูรณาการสร้างรายได้จากการท่องเที่ยว งบประมาณ 3.3378 ล้านบาท ลดลงจาก
ปี 2564 จานวน 0.2310 ลา้ นบาท คิดเปน็ รอ้ ยละ 6.47 โดยมีหน่วยงำนภำยใต้กระทรวงเกษตรฯ ร่วมบูรณำกำร
คอื กรมส่งเสรมิ กำรเกษตร

7. รายการผกู พันขา้ มปีงบประมาณในปีงบประมาณ พ.ศ. 2565

ตารางที่ 7 รำยกำรผูกพนั ของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ (จำแนกรำยหนว่ ยงำน)

หนว่ ย: ลำ้ นบำท

กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ปงี บประมาณ เงินนอก

ปี 2565 ปี 2566 ปี 2567 ปี 2568 - จบ รวม งบประมาณ

รวมทงั สนิ 14,885.2574 27,661.2384 12,725.5651 966.8575 56,238.9184 -

สว่ นราชการ 14,879.5137 27,655.4947 12,719.8214 963.9857 56,218.8155 -

1. สำนักงำนปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ 40.8662 41.0831 38.4854 37.9141 158.3488 -

 2. กรมกำรข้ำว 135.2136 143.6773 - - 278.8909 -

 3. กรมชลประทาน 13,509.5405 26,083.0107 11,922.6154 901.6000 52,416.7666 -

4. กรมตรวจบัญชสี หกรณ์ 7.0943 7.0943 2.6093 5.2186 22.0165 -

5. กรมประมง 51.0473 1.7203 1.7203 15.0524 69.5403 -

 6. กรมฝนหลวงและการบนิ เกษตร 1,113.5694 1,356.7266 745.5924 - 3,215.8884 -

7. กรมส่งเสริมสหกรณ์ 13.3838 13.3838 - - 26.7676 -

8. สำนักงำนกำรปฏิรูปทด่ี นิ 6.6744 6.6744 6.6744 3.3372 23.3604 -

เพอื่ เกษตรกรรม

9. สำนักงำนมำตรฐำนสนิ คำ้ เกษตรและ 2.1242 2.1242 2.1242 0.8634 7.2360 -

อำหำรแห่งชำติ

องคก์ ารมหาชน 5.7437 5.7437 5.7437 2.8718 20.1029 -

10. สถำบันวิจัยและพฒั นำพน้ื ทส่ี ูง 5.7437 5.7437 5.7437 2.8718 20.1029 -

ท่มี า: เอกสำรงบประมำณ ฉบบั ที่ 3 งบประมำณรำยจำ่ ย ประจำปงี บประมำณ พ.ศ. 2565 สำนกั งบประมำณ (หนำ้ ที่ 11)

จากตารางท่ี 7 พบว่า ในปีงบประมำณ พ.ศ. 2565 กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ มีรำยกำรผูกพัน
ข้ำมปีงบประมำณ รวม 10 หน่วยงำน ตั้งงบประมำณในปี 2565 จำนวนเงิน 14,885.2574 ล้ำนบำท
โดยรายการผกู พนั ท่ีมีงบประมาณสูงสุด 3 ลาดบั แรก ไดแ้ ก่  กรมชลประทาน ต้งั งบประมาณในปี 2565
จานวน 13,509.5405 ล้านบาท  กรมฝนหลวงและกำรบินเกษตร ต้ังงบประมำณในปี 2565 จำนวน
1,113.5694 ลำ้ นบำท และ  กรมกำรข้ำว ต้ังงบประมำณในปี 2565 จำนวน 135.2136 ลำ้ นบำท ตำมลำดับ

สำนักงบประมำณของรฐั สภำ หน้ำ 10 สำนกั งำนเลขำธิกำรสภำผู้แทนรำษฎร

เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธกิ ารวสิ ามัญพิจารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วเิ คราะห์งบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

8. ผลการเบิกจ่ายงบประมาณรายจา่ ย ประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2564

ตารางที่ 8 ผลกำรเบิกจ่ำยงบประมำณรำยจ่ำย ประจำปีงบประมำณ พ.ศ. 2564

หน่วย: ลำ้ นบำท

กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ รายจ่ายประจ้า รายจ่ายลงทุน ภาพรวม

งบประมาณ เบกิ จ่าย ร้อยละ งบประมาณ เบกิ จ่าย ร้อยละ งบประมาณ เบิกจ่าย ร้อยละ

รวมทงั สิน 38,577.1112 20,558.8557 53.29 73,255.4059 28,864.1515 39.40 111,832.5171 49,423.0072 44.19

สว่ นราชการ 37,889.6734 20,060.1540 52.94 72,153.0514 27,761.7970 38.48 110,042.7248 47,821.9510 43.46

1.สำนักงำนปลัดกระทรวงเกษตร 1,175.8097 631.3808 53.70 40.2332 28.2161 70.13 1,216.0429 659.5969 54.24

และสหกรณ์

2.กรมการข้าว 2,209.5857 1,283.6164 58.09 291.6293 72.0786 24.72 2,501.2150 1,355.6950 54.20

3.กรมชลประทาน 7,808.2067 4,227.3884 54.14 66,298.7719 25,129.6652 37.90 74,106.9786 29,357.0537 39.61

4.กรมตรวจบัญชีสหกรณ์ 1,249.2329 681.9870 54.59 51.6234 30.6273 59.33 1,300.8563 712.6143 54.78

5.กรมประมง 3,415.5072 1,860.9146 54.48 570.6847 183.7821 32.20 3,986.1919 2,044.6967 51.29

6.กรมปศสุ ัตว์ 5,193.5410 2,722.9047 52.43 647.1626 253.0294 39.10 5,840.7036 2,975.9340 50.95

7.กรมฝนหลวงและการบินเกษตร 785.8778 305.2214 38.84 1,159.1611 501.9766 43.31 1,945.0389 807.1980 41.50

8.กรมพัฒนำท่ีดิน 2,373.6160 1,144.4682 48.22 2,115.9871 1,245.2477 58.85 4,489.6031 2,389.7160 53.23

9.กรมวิชาการเกษตร 3,071.3119 1,574.1259 51.25 264.0588 77.9996 29.54 3,335.3707 1,652.1255 49.53
10.กรมส่งเสรมิ กำรเกษตร 5,295.0684 2,704.4817 51.08 242.8278 80.6256 33.20 5,537.8962 2,785.1073 50.29
11.กรมส่งเสรมิ สหกรณ์ 2,736.4324 1,595.7414 58.31 180.9137 119.8526 66.25 2,917.3461 1,715.5941 58.81
12.กรมหมอ่ นไหม 48.76 25.4401 11.7097 46.03 48.64
541.5332 264.0765 566.9733 275.7861

13.ส้านกั งานการปฏริ ูปทด่ี นิ 1,275.3654 688.2931 53.97 159.5021 18.3090 11.48 1,434.8675 706.6021 49.25

เพอ่ื เกษตรกรรม

14.สำนักงำนมำตรฐำน 238.2144 106.5628 44.73 1.4000 -- 239.6144 106.5628 44.47

สินคำ้ เกษตรฯ

15.ส้านกั งานเศรษฐกจิ การเกษตร 520.3708 268.9910 51.69 103.6556 8.6776 8.37 624.0263 277.6686 44.50

องคก์ ารมหาชน 521.0072 390.7415 75.00 167.3545 167.3545 100.00 688.3617 558.0960 81.08
16.สถำบันวิจยั และพฒั นำพน้ื ท่สี ูง 414.6306 310.9729 75.00 29.2923 29.2923 100.00 443.9229 340.2652 76.65

17.สำนักงำนพิพิธภัณฑ์เกษตร 106.3766 79.7686 74.99 138.0622 138.0622 100.00 244.4388 217.8308 89.11
เฉลิมพระเกียรตพิ ระบำท

สมเดจ็ พระเจำ้ อยู่หัว

รัฐวิสาหกจิ 116.4306 82.9602 71.25 - -- 116.4306 82.9602 71.25

18. องค์กำรตลำดเพอื่ เกษตรกร 22.4584 13.9602 62.16 - -- 22.4584 13.9602 62.16

19. กำรยำงแห่งประเทศไทย 93.9722 69.0000 73.43 - -- 93.9722 69.0000 73.43

ทนุ หมุนเวียน 50.0000 25.0000 50.00 935.0000 935.0000 100.00 985.0000 960.0000 97.46

20. กองทุนจดั รปู ทด่ี นิ - -- 935.0000 935.0000 100.00 935.0000 935.0000 100.00

21. กองทุนปรบั โครงสรำ้ ง 50.0000 25.0000 50.00 - -- 50.0000 25.0000 50.00

กำรผลิตภำคเกษตรฯ

ทมี่ า: ระบบกำรบริหำรกำรเงนิ กำรคลงั ภำครัฐแบบอิเล็กทรอนิกส์ (GFMIS) กรมบัญชกี ลำง ขอ้ มลู ณ วนั ท่ี 30 เมษำยน 2564
หมายเหตุ งบประมำณ คอื งบประมำณหลังโอนเปล่ยี นแปลงรำยกำร

ข้อมูลจำกระบบ GFMIS ของกรมบัญชีกลำง ณ วันท่ี 30 เมษำยน 2564 พบว่ำ ในภำพรวมหน่วยรับ
งบประมำณในสังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ มีงบประมำณหลังโอนเปล่ียนแปลงรำยกำร จำนวน
111,832.5171 ล้ำนบำท เบกิ จ่ายแล้ว จานวน 49,423.0072 ล้านบาท คดิ เป็นรอ้ ยละ 44.19 จำแนกออกเป็น

- รายจา่ ยประจา งบประมำณหลังโอนเปลยี่ นแปลงรำยกำร จำนวน 38,577.1112 ล้ำนบำท เบกิ จำ่ ยแล้ว
20,558.8557 ล้ำนบำท คดิ เปน็ รอ้ ยละ 53.29

- รายจ่ายลงทนุ งบประมำณหลังโอนเปลีย่ นแปลงรำยกำร จำนวน 73,255.4059 ล้ำนบำท เบกิ จ่ำยแล้ว
28,864.1515 ลำ้ นบำท คิดเปน็ รอ้ ยละ 39.40

สำนักงบประมำณของรัฐสภำ หน้ำ 11 สำนักงำนเลขำธกิ ำรสภำผแู้ ทนรำษฎร

เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธกิ ารวสิ ามญั พจิ ารณาร่าง พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565

วเิ คราะหง์ บประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

9. เงินกันไว้เบิกเหลอื่ มปแี ละขยายระยะเวลาเบิกจ่าย
9.1 สรปุ สถานะเงนิ กนั ไว้เบิกเหลอื่ มปีท่พี บั ไป (จาแนกตามหน่วยงานและรายปงี บประมาณ)

ตารางท่ี 9 สถำนะเงนิ กนั ไวเ้ บกิ เหลื่อมปีทพี่ บั ไป ต้งั แตป่ ีงบประมำณ พ.ศ. 2555 - 2562

หนว่ ย: ลำ้ นบำท

เงินกนั ไว้เบกิ เหลื่อมปที พ่ี บั ไป รวมเงินกนั ฯ
ทพ่ี บั ไป
กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ปงี บประมาณ รวมเงินกนั ฯ เบกิ จา่ ย (1) (2) (3) (1+2+3)

กรณมี ีหนี กรณไี ม่มีหนี สรก.อยรู่ ะหว่าง

ผูกพนั ผูกพนั ดา้ เนนิ การ

รวมทงั สิน 13,902.3345 12,851.6222 1,027.9063 0.0055 22.8005 1,050.7123

กรมชลประทาน ปี 2557-2562 12,818.1330 11,815.1956 988.9442 0.0055 13.9876 1,002.9374 
กรมพัฒนำทด่ี นิ - -
ปี 2562 245.4495 245.0518 0.3978 0.3978

กรมวิชำกำรเกษตร ปี 2562 101.3516 97.1728 4.1788 - - 4.1788

กรมส่งเสริมกำรเกษตร ปี 2562 152.7884 148.5004 4.2880 - - 4.2880
กรมกำรข้ำว ปี 2562 82.6616 61.2776 21.3840 -
- 21.3840 

กรมฝนหลวงและกำรบินเกษตร ปี 2562 501.9504 484.4240 8.7135 - 8.8129 17.5263 

ทีม่ า: ระบบกำรบริหำรกำรเงินกำรคลังภำครัฐแบบอิเล็กทรอนกิ ส์ (GFMIS) กรมบญั ชีกลำง ข้อมลู ณ วันที่ 30 กนั ยำยน 2563

ตำมพระรำชบัญญัติวิธีกำรงบประมำณ พ.ศ. 2561 มำตรำ 43 มำตรำ 55 มำตรำ 56 และมำตรำ 57
บญั ญัตใิ ห้หน่วยรบั งบประมำณท่ีได้ก่อหนผี้ ูกพัน หรือทยี่ ังไม่ได้ก่อหนี้ผูกพัน และได้กันเงนิ ไว้เบิกเหลื่อมปีและ/
หรือขยำยเวลำเบิกจ่ำยเงินไว้ตำมระเบียบเก่ียวกับกำรเบิกจ่ำยเงินจำกคลังแล้ว (ปีงบประมำณ พ.ศ. 2555-2562)
ให้ดำเนินกำรเบิกจ่ำยงบประมำณดังกล่ำวให้แล้วเสร็จภำยในวันที่ 30 กันยำยน 2563 (ตำมหนังสือ
กรมบัญชีกลำง ด่วนท่ีสุดท่ี กค 0402.5/ว318 ลงวันท่ี 14 กรกฎำคม 2563 เร่ือง เร่งรัดกำรเบิกจ่ำย
งบประมำณที่ได้รับอนุมัตใิ ห้ขยำยเวลำเบิกจ่ำยเงนิ และกำรใชจ้ ำ่ ยเงินที่ไดร้ บั อนุมัติให้ขยำยเวลำเกบ็ รักษำเงิน)
จำกหนังสือดังกล่ำวมีผลทำให้กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ไม่สำมำรถเบิกจ่ำยเงินกันไว้เบิกเหลื่อมปีให้แล้วเสร็จ
ภำยในวันท่ี 30 กันยำยน 2563 และถูกพับคืนคลังโดยผลของกฎหมำยดังกล่ำว รวมเป็นเงินทั้งสิ้น 1,050.7123
ล้ำนบำท โดยกรมชลประทาน ถูกพับคืนคลังสูงสุด จานวน 1,002.9374 ล้านบาท รองลงมำ คือ กรมกำรข้ำว
จำนวน 21.3840 ลำ้ นบำท และกรมฝนหลวงและกำรบินเกษตร จำนวน 17.5263 ลำ้ นบำท ตำมลำดับ

ขอ้ สงั เกต/ความเห็นของ PBO

จำนวนเงินกันฯ ที่ถูกพับไปดังกล่ำว อำจมีผลกระทบทำให้ต้องตั้งงบประมำณในปีงบประมำณ
พ.ศ. 2565 เพื่อทดแทนจำนวนเงินกันฯ ท่ีถูกพับไป ดังนั้น สำนักงบประมำณ ควรรวบรวมจำนวนเงิน
งบประมำณที่ต้องต้ังในปีงบประมำณ พ.ศ. 2565 เพ่ือชดเชยงบประมำณรำยจ่ำยที่หน่วยงำนในสังกัด
กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ได้ก่อหนี้ผูกพนั ตำมพระรำชบัญญัติงบประมำณรำยจ่ำยประจำปีงบประมำณ
ท่ีล่วงมำแล้ว แต่ไม่สำมำรถเบิกจ่ำยได้ทันทำให้งบประมำณพับไปโดยผลจำกกฎหมำยดังกล่ำว
รวมเงินทงั้ สิ้นเปน็ จำนวนเท่ำไหร่ เพื่อใหฝ้ ำ่ ยนติ ิบญั ญตั ใิ ช้ประกอบกำรพจิ ำรณำอนมุ ัติงบประมำณต่อไป

สำนกั งบประมำณของรัฐสภำ หนำ้ 12 สำนกั งำนเลขำธกิ ำรสภำผแู้ ทนรำษฎร

เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธิการวิสามญั พิจารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วเิ คราะห์งบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

9.2 สรปุ สถานะเงินกันไว้เบกิ เหลื่อมปแี ละขยายระยะเวลาเบกิ จ่าย ปงี บประมาณ 2563

ข้อมูลจำกระบบ GFMIS ของกรมบัญชีกลำง ณ วันท่ี 30 เมษำยน 2564 พบว่ำ กระทรวงเกษตร
และสหกรณ์ มีเงินกันไว้เบิกเหล่ือมปี จำนวนทั้งส้ิน 16,871.4305 ล้ำนบำท โดยจำแนกออกเป็นเงินกันฯ
ท่ไี ดร้ บั จัดสรรจำกงบประมำณรำยจ่ำยประจำปีของแต่ละหน่วยงำน จำนวน 13,287.4201 ลำ้ นบำท และเงินกันฯ
ท่ีได้รับจัดสรรจำกงบกลำง จำนวน 3,584.0104 ล้ำนบำท มีกำรเบิกจ่ำยแล้ว จำนวน 11,720.8109 ล้ำนบำท
คิดเป็นร้อยละ 69.47 คงเหลือเงินกันฯ จำนวน 5,150.6196 ล้ำนบำท คิดเป็นร้อยละ 30.53 ประกอบด้วย
เงนิ กันแบบมีหน้ีผูกพัน จำนวน 5,142.7193 ล้ำนบำท คดิ เป็นรอ้ ยละ 30.48 และอยูร่ ะหว่ำงดำเนินกำร จำนวน
7.9003 ล้ำนบำท คิดเป็นร้อยละ 0.05 ท้ังน้ี เงินกันไว้เบิกเหลื่อมปีส่วนใหญ่เป็นเงินกัน ฯ
ของกรมชลประทาน รองลงมา คอื กรมฝนหลวงและการบนิ เกษตร

ตารางที่ 10 สถำนะเงนิ กนั ไวเ้ บิกเหลือ่ มปี และเงนิ กนั ขยำยระยะเวลำเบกิ จ่ำย ปงี บประมำณ พ.ศ. 2563

หนว่ ย: ล้ำนบำท

เงินกนั ไว้เบกิ เหลอ่ื มปี 2563 เงินกนั ไว้เบกิ เหลอ่ื มปี ณ วันท่ี 30 เม.ย. 64

กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ไดร้ ับจัดสรร ไดร้ ับจัดสรร รวมเงินกนั ฯ เบกิ จ่าย คงเหลอื เงินกนั ฯ
จาก งปม. จากงบกลาง ทงั สนิ
รายจา่ ยประจ้าปี จา้ นวน ร้อยละ มีหนผี กู พนั ไม่มีหนผี กู พนั อยูร่ ะหว่าง
ดา้ เนนิ การ

รวมทงั สนิ 13,287.4201 3,584.0104 16,871.4305 11,720.8109 69.47 5,142.7193 - 7.9003
1. กรมชลประทาน
2. กรมประมง 11,421.1338 3,445.9546 14,867.0884 10,232.3986 68.83 4,630.2998 - 4.3901

253.9248 101.0989 355.0236 270.4412 76.18 84.5824 --

3. กรมปศสุ ตั ว์ 186.1853 - 186.1853 167.9359 90.20 18.1052 - 0.1442

4. กรมพฒั นำทดี่ นิ 81.0194 6.9977 88.0171 83.3457 94.69 3.4907 - 1.1806
5. กรมวชิ ำกำรเกษตร 81.4884 1.8398 83.3282 69.0216 82.83 14.1226 - 0.1840
6. กรมสง่ เสริมกำรเกษตร 70.1442 - 70.1442 69.7362 99.42 - - 0.4080

7. กรมสง่ เสริมสหกรณ์ 92.8996 - 92.8996 51.8564 55.82 41.0354 - 0.0078
8. สำนักงำนกำรปฏิรูปทดี่ นิ เพอ่ื เกษตรกรรม 108.7797 - 108.7797 69.1847 63.60 39.1457 - 0.4493
9. สำนักงำนมำตรฐำนสินคำ้ เกษตรฯ 10.0403 - 10.0403 9.1478 91.11 0.8925 --

10. สำนักงำนเศรษฐกจิ กำรเกษตร 25.0685 - 25.0685 15.6166 62.30 9.4507 - 0.0013
11. กรมกำรข้ำว 261.5628 28.1195 289.6823 229.1967 79.12 60.1879 - 0.2977
12. กรมฝนหลวงและการบนิ เกษตร 695.1734 - 695.1734 452.9294 65.15 241.4065 - 0.8375

ท่มี า: ระบบกำรบรหิ ำรกำรเงนิ กำรคลังภำครฐั แบบอเิ ล็กทรอนกิ ส์ (GFMIS) กรมบญั ชีกลำง ข้อมลู ณ วนั ท่ี 30 เมษำยน 2564

ขอ้ สงั เกต/ความเห็นของ PBO

กำรต้ังงบประมำณรำยจ่ำยประจำปี 2565 ควรพิจำรณำผลกำรเบิกจ่ำยและเงินกันเหล่ือมปี
ท่ี ผ่ ำ น ม ำ ม ำ ใ ช้ ป ร ะ ก อ บ ก ำ ร พิ จ ำ ร ณ ำ ต้ั ง ง บ ป ร ะ ม ำ ณ ใ ห้ เ ห ม ำ ะ ส ม กั บ ง ว ด ง ำ น ที่ ต้ อ ง เ บิ ก จ่ ำ ย
ในปีงบประมำณ เพ่ือให้กำรใช้จ่ำยงบประมำณมีประสิทธิภำพ และไม่ต้องกันเงินไว้เบิกเหลื่อมปี
เป็นจำนวนมำก จนนำไปสกู่ ำรพบั เงินโดยผลของกฎหมำยเหมือนเชน่ ท่ผี ำ่ นมำ

สำนักงบประมำณของรฐั สภำ หน้ำ 13 สำนกั งำนเลขำธกิ ำรสภำผู้แทนรำษฎร

เอกสารสาหรับคณะกรรมาธิการวสิ ามญั พจิ ารณาร่าง พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วิเคราะห์งบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

10. ประเด็นสาคญั เก่ียวกับภาคการเกษตร

10.1 GDP ภาคเกษตร
สำนักงำนเศรษฐกิจกำรเกษตร โดยกระทรวงเกษตรฯ ได้กล่ำวถงึ GDP ภาคเกษตรวา่ เปน็ การ

คานวณ GDP ทางด้านการผลิตของภาคเกษตร ซ่ึงมาจากกิจกรรมการผลิตทางการเกษตร ประกอบด้วย
สาขาพืช สาขาปศุสัตว์ สาขาประมง สาขาบริการทางการเกษตร และสาขาป่าไม้ เป็นกำรหำผลรวมของ
มูลค่ำสินค้ำเกษตรและบริกำรทำงกำรเกษตรท้ังหมด หักด้วยค่ำใช้จ่ำยในกำรผลิต (ค่ำพันธุ์พืช พันธุ์สัตว์ ปุ๋ย
สำรเคมี อำหำรสตั ว์ นำ้ มันเชอ้ื เพลงิ และหลอ่ ล่นื ยกเว้นค่ำจ้ำงแรงงำน)

สำหรับอัตราการขยายตัวของ GDP ภาคเกษตรในแต่ละไตรมาส จะต้องพิจำรณำถึงสินค้ำ
เกษตรสำคัญที่มีมูลค่ำทำงเศรษฐกิจสูงในแต่ละไตรมำส เช่น ไตรมำส 1 (เดือน ม.ค.-มี.ค.) สินค้ำเกษตร
ท่มี มี ูลค่ำสงู ได้แก่ ออ้ ยโรงงำน ยำงพำรำ มันสำปะหลัง ข้ำวนำปรงั ดังน้นั หำกสินคำ้ เหลำ่ น้ีมีผลผลติ และรำคำ
สูงข้ึน หรือปริมำณผลผลิตรวมเพิ่มขึ้นมำกกว่ำรำคำท่ีลดลง ขณะท่ีต้นทุนกำรผลิตไม่เปล่ียนแปลงมำกนัก
ย่อมทำให้ GDP ภำคเกษตร มีแนวโน้มไปในทำงบวก ส่วนอัตราการขยายตัวของ GDP ภาคเกษตรรายปี
จะพิจำรณำจำกแนวโน้มผลผลิตรำคำ ต้นทุนกำรผลิตสินค้ำเกษตรสำคัญมูลค่ำสูงในแต่ละปี โดยจะวิธีกำร
เช่นเดยี วกับรำยไตรมำส

ดังน้ัน GDP ภาคเกษตร จึงถือเป็นตัวช้ีวัดกำรเติบโตทำงเศรษฐกิจกำรเกษตรในภำพรวม
ของประเทศ ทำให้ทรำบว่ำภำคเกษตรมีกำรเปลี่ยนแปลงอย่ำงไรเมื่อเปรียบเทียบกับปีท่ีผ่ำนมำหรือปีอื่น ๆ
และทรำบถึงโครงสร้ำงกำรผลิตภำคเกษตร ควำมสำมำรถในกำรผลิตสินค้ำเกษตร และใช้เปรียบเทียบ
ฐำนะทำงเศรษฐกิจกำรเกษตรระหว่ำงประเทศ และเป็นข้อมูลพ้ืนฐำนในกำรวิเครำะห์สถำนกำรณ์ศรษฐกิจ
กำรเกษตร เพอ่ื กำหนดแนวทำงหรือเปำ้ หมำยแผนพฒั นำกำรเกษตรและนโยบำยดำ้ นเกษตร

ตารางที่ 11 อัตราการเติบโตของผลติ ภณั ฑ์มวลรวมภาคเกษตร ปี 2560 - 2564

หนว่ ย: รอ้ ยละ

สาขา 2560 2561 2562 2563 2564
ทงั ปี ทงั ปี ทงั ปี ทงั ปี Q1 ทงั ปี (f)

ภาคเกษตร 5.3 4.6 0.5 -3.3 1.4 1.7 - 2.7

พชื 6.8 5.4 0.7 -4.7 3.6 2.3 - 3.3

ปศสุ ตั ว์ 2 1.9 0.8 2.7 0.5 1.0 - 2.0

ประมง 2.2 -1.0 -1.3 -2.6 -7.3 0.1 - 1.1

บริการทางการเกษตร 4.7 4.0 2.7 -3.6 0.7 0.5 - 1.5

ปา่ ไม้ 2.3 2.0 2.0 -0.5 1.2 1.0 - 2.0

หมำยเหตุ : f คอื ตวั เลขประมำณกำร
ทม่ี ำ: ภำวะเศรษฐกิจกำรเกษตร ปี 2560 - 2564 สำนักงำนเศรษฐกิจกำรเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

สำนกั งบประมำณของรฐั สภำ หนำ้ 14 สำนกั งำนเลขำธิกำรสภำผ้แู ทนรำษฎร

เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธกิ ารวิสามัญพิจารณาร่าง พ.ร.บ. งบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วเิ คราะห์งบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

หำกพิจำรณำควำมเปล่ียนแปลงของ GDP ภำคเกษตรต้ังแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน นับจำกปี 2560
ถึงปี 2563 พบว่ำ GDP ภาคเกษตรขยายตัวสูงสุด ร้อยละ 5.3 ในปี 2560 และหดตัวลดลงสูงสุด ร้อยละ 3.3
ในปี 2563 โดยสำขำพืช สำขำประมง สำขำบริกำรทำงกำรเกษตร และสำขำป่ำไม้ หดตัวร้อยละ 4.7 2.6 3.6
และ 0.56 ตำมลำดับ สว่ นสำขำปศุสัตว์ ขยำยตวั ร้อยละ 2.7 ซ่ึงมีสาเหตมุ าจาก

1) สถานการณ์ภัยแล้งท่ีรุนแรงต่อเน่ืองจากปี 2562 ถึงช่วงกลางปี 2563 ทำให้มีปริมำณน้ำ
ไม่เพียงพอต่อกำรเพำะปลูกพืช และกำรเจริญเติบโตของพืชและสัตรว์น้ำ ส่งผลให้ผลผลิตพืชและประมง
สำคญั ลดลง

2) การระบาดของโรคและแมลงศัตรูพืชหลายชนิด อำทิ โรคใบด่ำงมันสำปะหลัง โรคไหม้ข้ำว
โรคใบร่วงยำงพำรำ และกำรระบำดของหนอนกระทู้ข้ำวโพดลำยจุด ส่งผลให้ผลผลิตพืชบำงส่วนได้รับ
ควำมเสียหำย

3) สถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19 ในช่วงต้นปี 2563 ทำให้มีมำตรกำรปิดเมืองไม่มี
เที่ยวบินและพนักงำนในกำรขนส่งสินค้ำ รวมถึงกำรปิดด่ำนกำรค้ำชำยแดน ส่งผลกระทบต่อกำรขนส่ง กำรค้ำ
และกำรส่งออกสินคำ้ เกษตร

4) การปิดสถานประกอบการ กำรหยุดชะงักของกิจกรรมกำรผลิต กำรขนส่ง ภำคกำรท่องเท่ียว
ภำคบรกิ ำรต่ำง ๆ จำกโควิด-19 ทำให้แรงงำนต่ำงด้ำวเดินทำงกลับประเทศ และยังไม่สำมำรถเดินทำงกลับเข้ำ
มำทำงำนท่ีประเทศไทยได้ ส่งผลให้เกิดปัญหำขำดแคลนแรงงำนในภำคเกษตร อำทิ แรงงำนเก็บผลไม้ และ
แรงงำนกรดี ยำง

5) เศรษฐกิจโลกท่ีอยู่ในภาวะชะลอตัว รวมทั้งควำมขัดแย้งทำงกำรค้ำระหว่ำงประเทศ ส่งผลให้
กำรส่งออกสนิ คำ้ เกษตรและผลิตภัณฑ์ของไทยฟื้นตวั ได้ช้ำ

สาหรับในไตรมาส 1 ปี 2564 (มกราคม - มีนาคม 2564) พบว่า ภาวะเศรษฐกิจการเกษตร
มีการขยายตัวถึงร้อยละ 1.4 เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปี 2563 โดยสำขำพืช ขยำยตัวร้อยละ 3.6
สำขำปศุสัตว์ ขยำยตัวร้อยละ 0.5 สำขำบริกำรทำงกำรเกษตร ขยำยตัวร้อยละ 0.7 สำขำป่ำไม้ ขยำยตัว
ร้อยละ 1.2 ส่วนสาขาประมง หดตัวร้อยละ 7.3 เน่ืองจำกสภำพอำกำศที่แปรปรวน รวมถึงปริมำณกุ้งทะเล
เพำะเลี้ยง มีทิศทำงลดลง เพรำะผลกระทบจำกกำรแพร่ระบำดของโรคโควิด-19 ส่วนแนวโน้มเศรษฐกิจ
การเกษตรในปี 2564 สานักงานเศรษฐกิจการเกษตร กระทรวงเกษตรฯ ได้มีการคาดการณ์ว่าจะขยายตัว
อยู่ในช่วงร้อยละ 1.7 – 2.7 เมอ่ื เทียบกับปี 2563 สรปุ ได้ดงั น้ี

ท่มี า: ภำวะเศรษฐกิจกำรเกษตร ปี 2564 สำนักงำนเศรษฐกจิ กำรเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

สำนกั งบประมำณของรฐั สภำ หน้ำ 15 สำนักงำนเลขำธิกำรสภำผู้แทนรำษฎร

เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธกิ ารวิสามญั พจิ ารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วเิ คราะหง์ บประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

ข้อสังเกต/ความเหน็ ของ PBO

จำกสถำนกำรณ์ปัจจบุ ันประเทศไทยยังประสบกบั ภำวะวกิ ฤติกำรแพร่ระบำดของเช้อื ไวรสั โคโรนำ 2019
(COVID-19) ในระลอก 3 ซ่ึงส่งผลกระทบอย่ำงรุนแรงต่อเศรษฐกิจและกำรจ้ำงงำนเป็นวงกว้ำง และยังมี
ควำมไม่แน่นอนว่ำกำรระบำดจะต่อเนื่องยำวนำนแค่ไหน ซึ่งอำจทำให้แนวโน้มเศรษฐกิจกำร เกษตร
ในปี 2564 ท่ีคำดวำ่ จะมีทิศทำงดขี นึ้ กลบั ไปหดตวั อีกครั้งเหมือนกับในปี 2563 อยากทราบวา่

 กระทรวงเกษตรฯ มีกำรวำงแผน/แนวทำง/มำตรกำรในกำรดำเนินกำรเยียวยำและบรรเทำ
ผลกระทบจำกปัจจัยและสถำนกำรณ์ที่อำจส่งผลต่อกำรเปล่ียนแปลงภำวะเศรษฐกิจกำรเกษตรดังกล่ำว
ร่วมกับหน่วยงำนภำยในกระทรวงเกษตรฯ และหน่วยงำนภำยนอกที่เกี่ยวข้องหรือไม่ อย่ำงไร และในช่วง
ท่ีผ่ำนมำมีกำรช่วยเหลือเกษตรกรทุกภำคส่วนไปแล้วอย่ำงไรบ้ำง และมีโครงกำรใดบ้ำงที่กระทรวงเกษตรฯ
ไดเ้ ข้ำไปช่วยเหลือเกษตรกรท่ีได้รบั ผลกระทบจำกสถำนกำรณด์ งั กลำ่ ว

 จำกประเด็นข้อสังเกตของคณะกรรมำธิกำรวิสำมัญฯ วุฒิสภำ ปีงบประมำณ พ.ศ. 2564 ท่ีได้
กล่ำวไว้ว่ำ “ควรให้ควำมสำคัญกับกำรฟื้นฟูภำคกำรเกษตรท่ีได้รับผลกระทบจำกเศรษฐกิจชะลอตัวและ
ผลกระทบจำกกำรแพร่ระบำดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนำ 2019 ตลอดจนกำรเยียวยำเกษตรกรที่เป็น
กลุ่มเป้ำหมำยภำยใต้โครงกำรช่วยเหลือเกษตรกรที่ได้รับผลกระทบจำกกำรแพร่ระบำดของโรคติดเช้อื ไวรสั
โคโรนำ 2019 โดยเฉพำะอย่ำงยิ่งเกษตรกรที่ด้อยโอกำสและยังไม่สำมำรถเข้ำถึงโครงสร้ำงพื้นฐำน
ด้ำนกำรเกษตร” กระทรวงเกษตรฯ และหน่วยงำนท่ีเก่ียวข้องได้ดำเนินกำรตำมประเด็นข้อสังเกตดังกล่ำว
แล้วหรอื ไม่ อยำ่ งไร และหำกมกี ำรดำเนนิ กำรแลว้ ผลกำรดำเนนิ กำรเป็นอยำ่ งไรบำ้ ง

 หำกพิจำรณำถึงภำวะเศรษฐกิจกำรเกษตรในสำขำประมงจะเห็นได้ว่ำมีกำรหดตัวอย่ำง
ต่อเน่ืองโดยในปี 2561 หดตัวร้อยละ 1 และในปี 2564 ไตรมำส 1 หดตัวสูงถึงร้อยละ 7.3 อยำกทรำบว่ำ
กระทรวงเกษตรฯ มีกำรวำงแผน/แนวทำง/มำตรกำรในกำรดำเนินกำรแก้ไขปัญหำและบรรเทำ
ควำมเดือดร้อนให้แกเ่ กษตรกรชำวประมง โดยบูรณำกำรควำมร่วมมอื กบั หน่วยงำนภำยในกระทรวงเกษตรฯ
อำทิ กรมประมง กรมส่งเสริมกำรเกษตร กรมวิชำกำรเกษตร สำนักงำนมำตรฐำนสินค้ำเกษตรฯ และ
หน่วยงำนภำยนอกที่เกย่ี วขอ้ ง อำทิ กระทรวงพำณิชย์ หรอื ไม่ อย่ำงไร

 กระทรวงเกษตรฯ มีกำรดำเนินกำรสร้ำงควำมเชื่อมั่นแก่ผู้บริโภคทั้งในประเทศและ
ต่ำงประเทศว่ำสินค้ำเกษตรมีคุณภำพและควำมปลอดภัย ปลอดจำกเช้ือไวรัสโคโรนำ 2019 (COVID-19)
หรือโรคตดิ ต่อร้ำยแรงอื่น ๆ อย่ำงไรบ้ำง

สำนกั งบประมำณของรฐั สภำ หน้ำ 16 สำนกั งำนเลขำธกิ ำรสภำผแู้ ทนรำษฎร

เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธิการวสิ ามญั พิจารณาร่าง พ.ร.บ. งบประมาณรายจา่ ยประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565

วิเคราะหง์ บประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

10.2 การกระจายตัวของครัวเรือนเกษตร

ตารางที่ 12 ครัวเรือนเกษตรท่ขี ้ึนทะเบียนเกษตรกร จาแนกตามรายภาค พ.ศ. 2557 – 2562

หนว่ ย: ครวั เรอื น

ภาค 2557 2558 2559 2560 2561 2562
จ้านวน ร้อยละ จา้ นวน ร้อยละ จา้ นวน ร้อยละ จ้านวน ร้อยละ จา้ นวน ร้อยละ จ้านวน ร้อยละ

ทว่ั ราชอาณาจักร 6,047,824 100.00 6,516,347 100.00 6,813,995 100.00 7,010,191 100.00 7,271,759 100.00 7,554,562 100.00

กรุงเทพมหานคร 67,428 1.11 77,271 1.19 83,330 1.22 88,598 1.26 99,834 1.37 115,066 1.52

และ 3 จังหวัด

กลาง 741,606 12.26 815,649 12.52 870,741 12.78 905,371 12.92 948,434 13.04 1,003,423 13.28

เหนอื 1,376,787 22.76 1,481,821 22.74 1,541,562 22.62 1,595,742 22.76 1,643,441 22.60 1,699,180 22.49

ตะวันออกเฉียงเหนอื 2,860,662 47.30 3,073,343 47.16 3,205,326 47.04 3,306,973 47.17 3,414,856 46.96 3,531,891 46.75

ใต้ 1,001,341 16.56 1,068,263 16.39 1,113,036 16.33 1,113,507 15.88 1,165,194 16.02 1,205,002 15.95

หมำยเหตุ : 3 จังหวดั ไดแ้ ก่ ปทุมธำนี นนทบรุ ี และสมุทรปรำกำร

ท่ีมำ: 1. สำนักงำนสถิติแห่งชำติ กระทรวงดจิ ทิ ัลเพ่อื เศรษฐกิจและสังคม

2. กรมสง่ เสริมกำรเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

จำกข้อมูลครัวเรือนเกษตรของไทยที่ข้ึนทะเบียนเกษตรกร พ.ศ. 2557 – 2562 พบว่ำ มีสัดส่วน
ที่เพิ่มขึ้นจำกจำนวน 6,047,824 ครัวเรือน ในปี 2557 เพิ่มขึ้นเป็น 7,554,562 ครัวเรือน ในปี 2562
และเม่ือเปรียบเทียบข้อมูลกำรกระจำยตัวของครัวเรือนเกษตรในปี 2562 พบว่ำ มีกำรกระจำยตัวอยู่ในภาค
ตะวันออกเฉียงเหนือมากท่ีสุด เนื่องจำกเป็นภำคที่มีพื้นท่ีขนำดใหญ่ท่ีเหมำะกับกำรเกษตร รองลงมำ คือ
ภำคเหนอื ภำคใต้ ภำคกลำง และกรุงเทพมหำนครและ 3 จงั หวัด คิดเป็นร้อยละ 46.75, 22.49, 15.95, 13.28
และ 1.52 ตำมลำดับ นอกจำกนี้ ยังพบอีกว่ำอุบลราชธานี เป็นจังหวัดท่ีมีเกษตรไทยมากที่สุด จานวน
324,150 ครัวเรอื น และภเู ก็ต เป็นจังหวดั ทม่ี เี กษตรกรนอ้ ยทีส่ ุด เพยี ง 10,651 ครัวเรอื น

10.3 หน้ีสนิ ครัวเรือนเกษตร

ตารางท่ี 13 ครัวเรอื นเกษตรทเ่ี ปน็ หนี้ จาแนกตามรายภาค พ.ศ. 2554 – 2562

หนว่ ย: บำท

ภาค 2554 2556 2558 2560 2562
มูลค่าหนที งั สิน ร้อยละ มูลค่าหนี ร้อยละ มูลค่าหนี ร้อยละ มูลค่าหนี ร้อยละ มูลค่าหนี ร้อยละ
ทว่ั ราชอาณาจักร 1,572,024.00 100.00 1,775,496.00 100.00 2,025,271.60 100.00 2,345,935.30 100.00 2,219,270.73 100.00
กรุงเทพมหานคร
1,273.00 0.08 709.80 0.04 310.90 0.02 10.80 0.0005 103.39 0.005

กลาง 429,895.90 27.35 433,102.20 24.39 430,038.70 21.23 561,469.13 23.93 464,729.97 20.94

เหนอื 531,097.00 33.78 576,563.90 32.47 705,380.50 34.83 791,543.47 33.74 748,418.28 33.72

ตะวันออกเฉียงเหนอื 449,902.40 28.62 564,903.10 31.82 639,787.00 31.59 754,259.01 32.15 763,935.69 34.42
ใต้ 159,855.70 10.17 200,217.00 11.28 249,754.50 12.33 238,652.89 10.17 242,083.40 10.91

หมายเหตุ: หน้ีสินของครัวเรือนเกษตร ปี 2554-2562 เป็นการรวบรวมข้อมูลเฉพาะมูลค่าหน้ีตามวัตถุประสงค์ของการกู้ยืม

เพ่อื ใช้ทาการเกษตรเปน็ รายภาคเทา่ น้ัน
ที่มา: สำนกั งำนสถิติแหง่ ชำติ กระทรวงดิจิทลั เพ่อื เศรษฐกจิ และสงั คม

เมื่อเปรียบเทียบข้อมูลตำมภำคในปี 2554-2562 พบว่ำ ครัวเรือนเกษตรมีแนวโน้มเป็นหนี้
เพ่ิมสงู ขึน้ ยกเว้นกรุงเทพมหำนครทมี่ ีแนวโนม้ ลดลง โดยเม่อื เปรียบเทยี บข้อมูลตำมรำยภำคในปี 2562 พบวำ่
ครวั เรอื นเกษตรในภาคตะวันออกเฉยี งเหนอื มีสัดสว่ นเป็นหนี้สงู ทีส่ ุด ร้อยละ 34.42 รองลงมำ คือ ภำคเหนอื
ร้อยละ 33.72 ในขณะท่ีภาคใต้มสี ัดสว่ นเป็นหน้ีน้อยทสี่ ุด คอื ร้อยละ 10.91

สำนกั งบประมำณของรัฐสภำ หนำ้ 17 สำนกั งำนเลขำธิกำรสภำผแู้ ทนรำษฎร

เอกสารสาหรับคณะกรรมาธิการวิสามญั พิจารณาร่าง พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วิเคราะหง์ บประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

10.4 รายได้ – รายจา่ ย และหน้ีสินของครัวเรอื นเกษตร ปี พ.ศ. 2560 - 2562

หนว่ ย: บำท/ครวั เรือน/ปี

รายการ ปี 2560 ปี 2561 ปี 2562

1. รำยไดเ้ งินสดเกษตร 160,932 197,373 204,066

- พืช (ร้อยละ) 73.23 73.73 75.8

- สัตว์ (ร้อยละ) 22.65 24.18 21.22

- อนื่ ๆ (ร้อยละ) 4.12 2.09 2.98

2. รำยจ่ำยเงนิ สดเกษตร 101,957 122,890 125,462

3. รายไดเ้ งินสดสุทธเิ กษตร (1-2) 58,975 74,483 78,604

4. รำยไดเ้ งนิ สดนอกเกษตร 148,346 172,667 190,845

5. รายไดเ้ งินสดสุทธคิ รัวเรือน (3+4) 207,321 247,150 269,449

6. กำรอปุ โภค-บริโภค 141,221 175,094 182,034

7. หนสี ินครัวเรือน (บาท/ครัวเรือน) 123,454 150,636 221,490

7.1 ในเกษตร (ร้อยละ) 54.96 56.90 55.44

7.2 นอกเกษตร (ร้อยละ) 45.04 43.10 44.56

8. เงินสดคงเหลือกอ่ นชา้ ระหนี (5-6) 66,100 72,056 87,414

ทีม่ า: สำนกั วจิ ยั เศรษฐกิจกำรเกษตร สำนกั งำนเศรษฐกจิ กำรเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

ข้อสงั เกต/ความเห็นของ PBO

จำกข้อมูลรำยได้ – รำยจ่ำย และหน้ีสินของครัวเรือนเกษตร ปี พ.ศ. 2560 – 2562 ดังกล่ำว
ข้ำงต้น พบว่ำ รำยได้เงินสดสุทธิครัวเรือนในปี 2562 อยู่ที่ 269,449 บำท/ครัวเรือน/ปี โดยส่วนใหญ่เป็น
รำยได้เงินสดนอกเกษตรสงู ถึง 190,845 บำท คิดเป็นร้อยละ 70.83 ของรำยได้เงินสดสทุ ธิครัวเรอื นทง้ั หมด
ส่วนรำยได้เงินสดสุทธิเกษตรมีเพียง 78,604 บำท คิดเป็นร้อยละ 29.17 ของรำยได้เงินสดสุทธิครัวเรือน
ท้ังหมด แต่ในขณะเดียวกันก็ยังมีกำรกู้ยืมเงินมำเพื่อใช้ทำกำรเกษตรสูงถึงร้อยละ 55.44 ของหนี้สิน
ครัวเรือนท้ังหมด ดังนั้น หน่วยงำนที่เกี่ยวข้อง ควรให้ควำมสำคัญในกำรพิจำรณำว่ำมีปัจจัยใดบ้ำงที่ส่งผล
ทำให้ครัวเรือนเกษตรต้องกู้ยืมเงินเพ่ิมสูงข้ึนอย่ำงต่อเน่ือง เพื่อหำแนวทำงในกำรช่วยเหลือหรือแก้ปัญหำ
หน้สี นิ ของครัวเรือนเกษตรใหม้ ีสดั ส่วนลดน้อยลงต่อไป

สำนกั งบประมำณของรฐั สภำ หนำ้ 18 สำนักงำนเลขำธิกำรสภำผู้แทนรำษฎร

เอกสารสาหรับคณะกรรมาธกิ ารวสิ ามัญพิจารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจา่ ยประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565

วิเคราะหง์ บประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

11. ประเด็นข้อสังเกตของกรรมาธกิ ารฯ ที่สาคญั ในปที ผ่ี ่านมา
 คณะกรรมาธกิ ารวสิ ามญั ฯ สภาผูแ้ ทนราษฎร
1) ควรช่วยเหลือเกษตรกรด้ำนกำรตลำดและหำช่องทำงขยำยเอำสินค้ำเกษตรออกสู่ตลำด และ

พยงุ รำคำสินค้ำเกษตรให้มรี ำคำสูงขน้ึ รวมทัง้ สนับสนนุ ปัจจยั กำรผลติ เชน่ เมล็ดพันธแ์ุ ละทคโนโลยีกำรเกษตร
2) ควรลดงบประมำณในส่วนงบดำเนินงำนงบบคุ ลำกร งบรำยจำ่ ยอนื่ ทไี่ มส่ ง่ ผลต่อพันธกจิ
3) ควรมีแนวทำงแก้ไขปัญหำกำรเกษตรอย่ำงเป็นระบบ เพ่ือดูแลเกษตรกรให้ทั่วถึงให้เกษตรกร

มีควำมมั่นคงในอำชีพ โดยควรสำรวจว่ำโลกปัจจุบันต้องกำรสินค้ำเกษตรชนิดใดและควรมีกำรทำโซนนิ่ง
พื้นท่ีเกษตร รวมทัง้ ควรสนบั สนุนกำรทำปยุ๋ อินทรยี ์

4) ควรดูแลส่งเสริมเกษตรกรให้ปลูกพืชที่มีอนำคตตรงกับควำมต้องกำรของตลำดและดูแล
บำรุงรักษำเครือ่ งจักรกลทม่ี ีสภำพเส่ือมโทรมให้สำมำรถใช้งำนได้สะดวก

5) ควรสนบั สนุนเครือ่ งจักรกลกำรเกษตรแกช่ ำวไร่อ้อยในกำรตดั อ้อยท่ีขำดแคลนแรงงำนเพ่ือเป็น
กำรลดกำรเผำใบออ้ ยกอ่ นตดั อนั จะเป็นกำรลดคำ่ ฝุ่น PM 2.5 ทั้งยงั เปน็ กำรลดต้นทุนกำรผลิตให้เกษตรกรอกี ทำงหน่งึ

6) ควรมีกำรต้ังเป้ำหมำยในกำรส่งเสริมและสนับสนุนกำรวิจัยเพื่อพัฒนำรูปแบบกำรทำ
เกษตรกรรมให้มีกำรนำเคร่ืองจักรทำงกำรเกษตรท่ีสำมำรถลดต้นทุนกำรผลิตมำใช้ โดยเฉพำะเครื่องอบข้ำว
เพ่ือเป็นกำรลดควำมชื้นของข้ำวและยังเป็นกำรเพิ่มรำยได้ให้กับเกษตรกร รวมทั้งยังเป็นกำรเสริมสร้ำง
เศรษฐกิจสง่ เสรมิ อตุ สำหกรรมในประเทศไดอ้ ีกทำงหน่ึง

 คณะกรรมาธกิ ารวสิ ามญั ฯ วฒุ ิสภา
1) กำรดำเนินงำนตำมบทบำทของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ท่ีจะก่อให้เกิดกำรขับเคลื่อน

กำรดำเนินกำรตำมยุทธศำสตร์ชำติและกำรปฏิรูปประเทศ ควรเน้นกำรขับเคลื่อนในเชิงพื้นที่ให้มำกข้ึน โดยกำร
ถ่ำยทอดเป้ำหมำยและตัวชว้ี ัดตำมแผนแม่บทให้หน่วยงำนในภูมภิ ำคเป็นแกนหลักในกำรขับเคล่ือนและหน่วยงำน
ส่วนกลำงเป็นส่วนสนับสนุน นอกจำกน้ัน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ควรแสวงหำควำมร่วมมือกับภำคส่วน
ต่ำง ๆ ท่ีเกี่ยวข้อง โดยเฉพำะอย่ำงยิ่งในระดับพ้ืนที่ท้ังภำครัฐและเอกชนเพื่อให้กำรขับเคลื่อนงำนเป็นไปได้อย่ำง
เป็นระบบและบังเกิดผลกับเป้ำหมำยอย่ำงแท้จริง ขณะท่ีสถำบันเกษตรกรทุกลักษณะควรถือเป็นกลไกหลักกลไก
หนึ่ง ของกระทรวงในกำรผลักดนั งำนให้เกิดผลตำมเป้ำหมำยโดยเฉพำะอย่ำงยิ่งควำมสำมำรถในเชิงธุรกิจ ให้มมี ำก
ข้ึนผำ่ นลำดบั กำรเตรียมควำมพร้อมและต่อยอดทำงธุรกิจและเตบิ โตได้อยำ่ งย่ังยืนตอ่ ไป

2) จำกกำรประเมนิ ผลกำรขับเคล่อื นยทุ ธศำสตรข์ องสำนักงำนสภำพัฒนำกำรเศรษฐกจิ และสังคม
แห่งชำติในดำ้ นกำรเกษตรยังไม่บรรลุเป้ำหมำยเทำ่ ท่คี วร กระทรวงควรเน้นกำรขบั เคลื่อนในเชิงพื้นทีใ่ ห้มำกข้ึน
โดยกำรถ่ำยทอดเป้ำหมำยและตัวชี้วัดตำมแผนแม่บทภำยใต้ยุทธศำสตร์ชำติให้หน่วยงำนในภูมิภำคเป็นแกน
หลักในกำรขับเคลื่อนและหนว่ ยงำนส่วนกลำงเป็นหนว่ ยสนับสนุน เพรำะกำรพัฒนำภำคเกษตรอยู่ในพื้นที่หลัก
และเนื่องจำกงบประมำณรำยจ่ำยประจำปงี บประมำณในแตล่ ะปีทจี่ ะใช้ในกำรขับเคลื่อนยุทธศำสตร์มีแนวโน้ม
ไม่เพิ่มข้ึนท่ีจะเพียงพอในกำรขับเคล่ือนพัฒนำในภำคเกษตรให้บรรลุเป้ำหมำยได้ กระทรวงจึงควรมีแนวทำง
ท่ีชัดเจนในกำรแสวงหำควำมร่วมมือกับภำคส่วนต่ำง ๆ ที่เก่ียวข้องโดยเฉพำะภำคเอกชนท่ีเป็นหลักในกำร
ขับเคล่ือน GDP ภำคเกษตรอยู่แล้ว รวมท้ังแหล่งทุนในกำรสนับสนุนเกษตรกรและกลุ่มเกษตรกรต่ำง ๆ ควรมี
ควำมร่วมมือกับสถำบันกำรเงินของรัฐ เช่น ธนำคำรเพ่ือกำรเกษตรและสหกรณ์กำรเกษตร ธนำคำรออมสิน
และสถำบันกำรเงินอ่ืน ๆ ให้เป็นรูปธรรม นอกจำกน้ี กระทรวงควรส่งเสริมกำรพัฒนำให้กลุ่มเกษตรกร
วิสำหกิจชุมชน และสหกรณ์ต่ำง ๆ ให้มีควำมสำมำรถในเชิงธุรกิจให้มำกขึ้นเตรียมควำมพร้อมก่อน และ
หลังกำรได้รับเงินทุนสนับสนุน เช่น กำรวำงแผนธุรกิจเพ่ือเสนอแหล่งทุน และเม่ือได้ทุนมำแล้ว จะมีวิธีบริหำร
จัดกำรอย่ำงไร เพ่ือให้สำมำรถดูแลตวั เองและตอ่ ยอดเชงิ ธรุ กจิ และเตบิ โตไดต้ ่อไป

สำนกั งบประมำณของรฐั สภำ หนำ้ 19 สำนักงำนเลขำธิกำรสภำผแู้ ทนรำษฎร

เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาร่าง พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565

วเิ คราะห์งบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

3) ควรกำหนดจุดเน้นในทุกแผนงำนหรือโครงกำรเพื่อให้กำรดำเนินกำรสำมำรถบรรลุตำม
เปำ้ หมำยและตัวชวี้ ัดท่ีกำหนดไว้ในแผนงำนหรอื โครงกำรของแตล่ ะหน่วยงำน โดยเปำ้ หมำยและตวั ชว้ี ดั จะต้อง
มีควำมชัดเจนและสอดคล้องกับยุทธศำสตร์ชำติหรือแผนแม่บทภำยใต้ยุทธศำสตร์ชำติและประเด็นกำรปฏิรูป
ประเทศ รวมท้ังมีกลไกกำรขับเคล่ือนและกำรดำเนินกำรผ่ำนกลุ่มขับเคล่ือนกำรปฏิรูปประเทศ ยุทธศำสตร์ชำติ
และกำรสร้ำงควำมสำมคั คีปรองดอง (กลมุ่ ป.ย.ป.) ระดบั กระทรวง และระดบั ประเทศตอ่ ไป

4) ควรให้ควำมสำคัญกับกำรฟ้ืนฟูภำคกำรเกษตรท่ีได้รับผลกระทบจำกเศรษฐกิจชะลอตัวและ
ผลกระทบจำกกำรแพร่ระบำดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนำ 2019 ตลอดจนกำรเยียวยำเกษตรกรที่เป็น
กลุ่มเป้ำหมำยภำยใต้โครงกำรช่วยเหลือเกษตรกรที่ได้รับผลกระทบจำกกำรแพร่ระบำดของโรคติดเชื้อไวรัส
โคโรนำ 2019 โดยเฉพำะอย่ำงย่ิงเกษตรกรท่ีด้อยโอกำสและยังไมส่ ำมำรถเขำ้ ถึงโครงสร้ำงพื้นฐำนด้ำนกำรเกษตร

5) ควรใหค้ วำมสำคัญกับกำรศึกษำถึงประโยชน์หรือผลกระทบท่ีประเทศ จะได้รบั หำกเข้ำรว่ มเป็น
สมำชิกควำมตกลงที่ครอบคลุมและก้ำวหน้ำสำหรับหุ้นส่วนทำงเศรษฐกิจภำคพื้นแปซิฟิก (Comprehensive
and Progressive Agreement of Trans - Pacific Partnership : CPTPP) โดยเฉพำะผลกระทบท่ีอำจเกิดข้ึน
ต่อวิถีเกษตรกรรมของประเทศ และต้องสร้ำงควำมเช่ือมั่น ในเร่ืองกำรคุ้มครองกำรใช้เทคโนโลยีทำงกำรเกษตร
ของเกษตรกรโดยเฉพำะอยำ่ งยิ่งพันธุ์พชื นอกจำกนคี้ วรเตรียมควำมพร้อมในนโยบำยด้ำนกำรเกษตร เพื่อรองรับ
กำรดำเนนิ กำรตำมควำมตกลงดังกล่ำวดว้ ย ทง้ั นี้ เพอื่ ใหภ้ ำคกำรเกษตรเป็นกลไกสำคัญอนั จะนำไปสู่ควำมมั่นคง
ทำงเศรษฐกจิ ของประเทศต่อไปได้

6) กระทรวงไดร้ ับกำรจดั สรรงบประมำณรำยจ่ำยประจำปีงบประมำณ พ.ศ. 2564 ท่เี ป็นงบประมำณ
รำยจ่ำยบคุ ลำกรเป็นจำนวนมำกเมื่อเปรยี บเทียบกับงบลงทนุ ดังนน้ั ในกรณีที่มีควำมจำเปน็ จะต้องมีกำรจ้ำงเหมำ
บริกำรเกี่ยวกับบุคลำกรควรพิจำรณำถึงควำมจำเป็น และผลกำรดำเนินงำนว่ำมีควำมคุ้มค่ำหรือก่อให้เกิด
ประสิทธิภำพหรือไม่ หรือมีควำมสอดคล้องกับนโยบำยของกระทรวงที่ต้องกำรลดภำระงำนเพียงใด รวมท้ัง
ควรพิจำรณำกำรโอนภำรกจิ บำงสว่ นไปใหภ้ ำคเอกชนทสี่ ำมำรถดำเนนิ กำรแทนได้ดว้ ย

7) ควรกำหนดหน้ำท่ีและควำมรับผิดชอบของหน่วยงำนที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับกำรส่งเสริมอำชีพและ
แก้ปัญหำของเกษตรกรในจังหวัดชำยแดนใต้ให้มีควำมชัดเจน รวมท้ังเร่งรัด ติดตำม และประเมินผลกำร
ดำเนินกำรของหน่วยงำนดังกล่ำวเป็นระยะ เพ่ือให้กำรแก้ไขปัญหำควำมยำกจนของเกษตรกรในพื้นที่เกิดผล
อยำ่ งเปน็ รูปธรรมและเปน็ กำรยกระดับควำมเป็นอยู่ของเกษตรกรใหด้ ีข้ึนในพนื้ ทเี่ ป้ำหมำย เช่น จงั หวดั ชำยแดนใต้

8) หน่วยงำนท่ีรับผิดชอบด้ำนกำรผลิตของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ควรให้ควำมสำคัญกับกำร
นำวิทยำกำรหลังกำรเก็บเกี่ยว (Post – harvest) มำประยุกต์ใช้กับกระบวนกำรผลิตของเกษตรกร โดยเฉพำะด้ำน
เทคโนโลยีที่เก่ียวข้องกับกำรปฏิบัติต่อพืชหลังกำรเก็บเก่ียวมำใช้อย่ำงเหมำะสมและมีประสิทธิภำพเพื่อลดกำร
สูญเสียของผลผลิตและเพิ่มมูลค่ำกำรผลิต (Value Added) โดยกำรแปรรูปหรือพัฒนำสินค้ำเกษตรหลังกำรเก็บ
เก่ียวเพื่อเพิ่มมูลค่ำทำงกำรตลำด นอกจำกน้ี ควรหำรือกับกระทรวงพำณิชย์อย่ำงใกล้ชิดเพ่ือให้บรรลุวิสัยทัศน์
“เกษตรผลติ พำณชิ ยต์ ลำด” ของรฐั บำล

9) ควรประสำนควำมร่วมมือในกำรกำหนดนโยบำยและกำรดำเนินกำรตำมแผนงำนหรือโครงกำร
ที่เก่ียวข้องกับกำรพัฒนำด้ำนต่ำง ๆ อันจะนำไปสู่กำรวำงแผนและกำรแก้ไขปัญหำร่วมกันระหว่ำงภำครัฐ
ภำคเอกชน และประชำชน โดยควรมุ่งเน้นกำรสร้ำงควำมเข้มแข็งของเกษตรกรและสร้ำงปรำชญ์กำรเกษตร
ในพนื้ ท่ี เพ่อื ใหเ้ กษตรกรสำมำรถพึ่งพำตนเองอย่ำงม่นั คง และยัง่ ยนื

10) ควรกำหนดเป้ำหมำยและตัวช้ีวัดของยุทธศำสตร์ชำติและกลุ่มปฏิรูปประเทศในกำรสร้ำงควำม
สำมัคคีปรองดองให้ชัดเจน รวมทั้งส่งเสริมกำรจัดทำบัญชีครัวเรือน อย่ำงเป็นรูปธรรม โดยอำจแบ่งครัวเรือน
ท่ีได้รับกำรส่งเสริมออกเป็นระดับพื้นท่ีหรือระดับกลุ่มจังหวัดเพื่อควำมสะดวกต่อกำรประเมินผลและกำรพัฒนำ
ต่อยอด

สำนกั งบประมำณของรฐั สภำ หน้ำ 20 สำนักงำนเลขำธกิ ำรสภำผู้แทนรำษฎร

เอกสารสาหรับคณะกรรมาธิการวสิ ามัญพิจารณาร่าง พ.ร.บ. งบประมาณรายจา่ ยประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565

วเิ คราะหง์ บประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

11) เน่อื งจำกกำรจัดเก็บรำยได้ของประเทศในปีงบประมำณ พ.ศ. 2564 คำดกำรณว์ ำ่ อำจจะต่ำกว่ำ
ประมำณกำรท่ีกำหนดไว้ ประกอบกับสถำนกำรณ์กำรแพร่ระบำดของ โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนำ 2019 อำจส่งผล
กระทบต่อเศรษฐกิจไทยและประชำชน ทำใหป้ ระชำชนบำงส่วนไม่มีงำนทำและขำดรำยได้ ดงั นัน้ องคก์ ำรมหำชน
และรัฐวิสำหกิจในกำกับของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ซ่ึงเป็นหน่วยงำนที่มีควำมใกล้ชิดกับประชำชน
ควรกำหนดแผนงำนเพื่อให้เกิดกำรจ้ำงงำนในระดับพื้นที่ให้มำกขึ้น อีกท้ังควรนำเงินนอกงบประมำณและเงิน
สะสมออกมำใช้ในกำรกระตนุ้ กำรจ้ำงงำนและลดภำระงบประมำณของรฐั บำล

12. ประเดน็ ข้อสงั เกต/ความเหน็ ของสานกั งบประมาณของรัฐสภา (PBO)

12.1 ผลสัมฤทธิ์และประโยชนท์ ่คี าดว่าจะได้รบั ของกระทรวงเกษตรฯ (เอกสารขาวคาดแดง หนา้ ท่ี 2)

จากข้อมูลข้างต้นมีข้อสงั เกต/ประเดน็ คาถาม
1) จำกผลสมั ฤทธิ์ของกระทรวงเกษตรฯ : เกษตรกรไดร้ ับกำรบรหิ ำรจัดกำรทรัพยำกรเพื่อกำร
ผลิตทำงกำรเกษตรอย่ำงสมดลุ อยำกทรำบวำ่ กำรกำหนดตวั ช้วี ัดผลสัมฤทธิ์ “ครวั เรือนเกษตรไดร้ ับประโยชน์
จากการบริหารจัดการน้า 2,105,356 ครัวเรือน” หมำยรวมถึงเพียงแค่กำรบริหำรจัดกำรน้ำในพ้ืนท่ี
เขตชลประทำนเท่ำนั้นใช่หรือไม่ และในปัจจุบันปริมำณน้ำที่จะใช้/บริหำรจัดกำรในพ้ืนท่ีเขตชลประทำน
มีเพียงพอหรือไม่ อย่ำงไร และเพรำะสำเหตุใดจึงกำหนดค่ำเป้ำหมำยตัวชี้วัดลดลงจำกปี 2564 จำนวนสูงถึง
148,644 ครัวเรอื น

สำนักงบประมำณของรัฐสภำ หนำ้ 21 สำนักงำนเลขำธิกำรสภำผู้แทนรำษฎร

เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธกิ ารวสิ ามญั พิจารณาร่าง พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วิเคราะหง์ บประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

2) จำกผลสัมฤทธิ์ของกระทรวงเกษตรฯ : เกษตรกรและสถำบันเกษตรกรได้รับกำรพัฒนำ
ศักยภำพให้มีควำมเข้มแข็ง นำไปสู่กำรเพ่ิมประสิทธิภำพกำรผลิตและสร้ำงมูลค่ำเพ่ิมให้กับสินค้ำและบริกำร
ด้ำนเกษตรเพื่อยกระดับรำยได้เกษตรกรและสร้ำงควำมสำมำรถในกำรแข่งขัน ซึ่งมีกำรกำหนดตัวช้ีวัดคือ
“อัตราการขยายตัวของผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศสาขาเกษตร เพิ่มข้ึนไม่น้อยกว่า ร้อยละ 3.8
ในปี 2564 และปี 2565” ทั้งนี้ PBO ได้สืบค้นข้อมูลจำกรำยงำนภำวะเศรษฐกิจกำรเกษตรไตรมำส 1
ปี 2564 และแนวโน้มปี 2564 โดยสำนกั งำนเศรษฐกจิ กำรเกษตร พบว่ำ ภำวะเศรษฐกจิ กำรเกษตร ในไตรมำส 1
ปี 2564 (มกรำคม – มีนำคม 2564) มีกำรขยำยตัวร้อยละ 1.4 เม่ือเทียบกับช่วงเดียวกันของปี 2563 ส่วนแนวโน้ม
เศรษฐกิจกำรเกษตรในปี 2564 คำดกำรณ์ว่ำจะขยำยตัวอยู่ในช่วงร้อยละ 1.7 – 2.7 ซึ่งต่ำงจำกค่ำเป้ำหมำย
ของตัวช้ีวัดท่ีกำหนดไว้ข้ำงต้นค่อนข้ำงมำก ดังนั้น จึงเห็นสมควรต้ังข้อสังเกตในประเด็นเกี่ยวกับนิยามของ
ตัวชี้วัด คำว่ำ “อัตรำกำรขยำยตัวของผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศสาขาเกษตร” (เอกสำรขำวคำดแดงหน้ำที่ 2)
ว่ำมีควำมแตกต่ำงหรือสอดคล้องกับ “อัตรำกำรเติบโตของผลิตภัณฑ์มวลรวมภาคเกษตร” (อ้ำงอิงตำม
ตำรำงท่ี 11 หน้ำที่ 14) ที่สำนักงำนเศรษฐกิจกำรเกษตรได้คำดกำรณ์ไว้ในปี 2564 หรือไม่ อย่ำงไร และหำก
มลี ักษณะเดียวกันแล้ว หนว่ ยงำนทเี่ กี่ยวข้องมหี ลักกำรและเหตุผลในกำรกำหนดคำ่ เป้ำหมำย รวมทงั้ มแี นวทำง
กำรดำเนนิ งำนเพื่อให้บรรลุซ่ึงเป้ำหมำยดงั กลำ่ วอยำ่ งไรบำ้ ง

3) ในปีงบประมำณ 2565 ได้มีกำรกำหนดผลสัมฤทธิ์กระทรวงไว้ว่ำ “รำยได้ครัวเรือนของ
เกษตรกรเป้ำหมำยเพม่ิ ขนึ้ ” ซึ่งมตี ัวชวี้ ดั คอื “รายได้เฉลยี่ ครวั เรอื นเพมิ่ ข้นึ ร้อยละ 10” มีขอ้ สงั เกตว่า

 เพรำะเหตุใดจึงระบุชื่อผลสัมฤทธ์ิโดยใช้คำว่ำ “ครัวเรือนของเกษตรกรเป้าหมาย”
แต่ไม่ใช้คำว่ำ “ครัวเรือนของเกษตรกร” แทน เพรำะกำรแก้ไขปัญหำของเกษตรกรควรให้มีควำมครอบคลุม
ครัวเรอื นของเกษตรกรทั้งประเทศ ไม่ควรเลือกเฉพำะครัวเรือนของเกษตรกรเปำ้ หมำยเท่ำนัน้ ซึง่ ครัวเรือนของ
เกษตรกรเป้ำหมำยที่กระทรวงเกษตรฯ กำหนดนนั้ อำจมจี ำนวนนอ้ ยหรือไม่เหมำะสมที่จะส่ือให้เห็นถึงสัดส่วน
รำยไดท้ เี่ พมิ่ ขนึ้ ของเกษตรกร/ครวั เรือนของเกษตรกรของทงั้ ประเทศทค่ี วรจะเป็น

 ช่ือของตัวชี้วัดภำยใต้ผลสัมฤทธ์ินี้ใช้คำว่ำ “รายได้เฉลี่ยครัวเรือนเพ่ิมขึ้น” แต่จำก
กำรศึกษำเป้ำหมำยกำรให้บริกำรกระทรวง (เอกสำรขำวคำดแดง หน้ำ 6) พบว่ำ มีกำรกำหนดเป็นตัวชี้วัด
เชิงปริมำณโดยใช้คำว่ำ “รายได้เฉลี่ยของครัวเรือนเกษตรเพิ่มขึ้น” ดังน้ัน อยำกทรำบว่ำตัวชี้วัดในระดับ
ผลสัมฤทธ์ิ กับตัวช้ีวัดในระดับเป้ำหมำยกำรให้บริกำรกระทรวงมีควำมแตกต่ำงหรือสอดคล้องกันหรือไม่
อยำ่ งไร และหำกมลี กั ษณะเดียวกนั แล้วเพรำะสำเหตใุ ดจึงกำหนดชอื่ ของตัวชี้วัดแตกต่ำงกนั

 กำรกำหนดผลสัมฤทธิ์และตัวช้ีวัดดังกล่ำวน้ี จะช่วยแก้ไขปัญหำควำมยำกจน และพัฒนำ
คุณภำพชีวิตของเกษตรกรให้ดีข้ึน หรือมีรำยได้เพิ่มมำกข้ึนอย่ำงไร ประกอบกับกำรกำหนดค่ำเป้ำหมำย
ดังกล่ำว กระทรวงเกษตรฯ ได้มีกำรคำนึงถึงปัจจัยเส่ียงที่สำคัญท้ังควำมแปรปรวนของสภำพอำกำศ
สถำนกำรณภ์ ัยแลว้ รำคำนำ้ มันท่ีมีแนวโนม้ ปรับตัวสงู ขน้ึ ค่ำเงนิ บำทที่มีแนวโน้มแข็งคำ่ ซงึ่ อำจจะส่งผลกระทบ
ต่อต้นทุนกำรผลิตและกำรส่งออกสินค้ำเกษตรและผลิตภัณฑ์ รวมถึงสถำนกำร์กำรแพร่ระบำดของเชื้อไวรัส
โคโรนำ 2019 (COVID-19) ในระลอก 3 ในประเทศไทย ประกอบกำรพิจำรณำดว้ ยหรือไม่ อย่ำงไร นอกจำกน้ี
ในช่วงที่ผ่ำนมำหน่วยงำนของท่ำนได้มีกำรติดตำมและประเมินผลรำยได้เฉลี่ยของครัวเรือนเกษตรหรือไม่
อยำ่ งไร และผลกำรดำเนินงำนเป็นไปตำมเป้ำหมำยทกี่ ำหนดไวห้ รอื ไม่

4) จำกผลสัมฤทธ์ิของกระทรวงเกษตรฯ : ทุกภำคส่วนที่เก่ียวข้องนำข้อมูลสำรสนเทศ

กำรเกษตรไปใช้ประโยชน์ ซึ่งมีตัวช้ีวัดคือ “ข้อมูลสำรสนเทศกำรเกษตรถูกนำไปใช้ในกำรขับเคล่ือน
ร้อยละ 90” มขี ้อสงั เกต/ประเด็นคาถามวา่

 กลุ่มเป้ำหมำย ท่ีระบวุ ำ่ “ทกุ ภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง” คอื บุคคลใดบ้ำง และใชห้ ลักเกณฑ์ใด
ในกำรกำหนดกลุม่ เป้ำหมำยดงั กล่ำว

สำนกั งบประมำณของรัฐสภำ หน้ำ 22 สำนักงำนเลขำธกิ ำรสภำผแู้ ทนรำษฎร

เอกสารสาหรับคณะกรรมาธกิ ารวสิ ามญั พิจารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วเิ คราะห์งบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

 ข้อมูลสำรสนเทศกำรเกษตรท่ีกำหนดเป็นตัวชี้วัดของผลสัมฤทธ์ิดังกล่ำว หมำยถึง
เรื่องใดบ้ำง รวมทั้งหมำยถึงข้อมูลสำรสนเทศทั่วไปที่เผยแพร่ตำมเว็บไซต์ต่ำง ๆ หรือระบบฐำนข้อมูล
สำรสนเทศด้ำนกำรเกษตรของหน่วยงำนต่ำงๆ ภำยในกระทรวงเกษตรฯ ด้วย ใช่หรือไม่/อย่ำงไร

 มีวิธีกำรวัดผลสำเร็จ/ผลลัพธ์ หรือมีวิธีกำรในกำรติดตำมและประเมินผลกำรดำเนินงำน
ของตัวช้ีวัดน้ีอย่ำงไร รวมทั้งตัวชี้วัดนี้มีควำมคืบหน้ำของผลกำรดำเนินงำนอย่ำงไรบ้ำง บรรลุผลสำเร็จตำม
เปำ้ หมำยทกี่ ำหนดไว้หรือไม่

 ควรนำผลกำรดำเนินงำนของตัวช้ีวัดนี้ไปปรับปรุงกำรกำหนดตัวช้ีวัด/ค่ำเป้ำหมำย
ในปีงบประมำณถัดไป ใหม้ คี วำมทำ้ ทำยและแสดงใหเ้ ห็นถงึ ศกั ยภำพ/ควำมสำเร็จของหนว่ ยงำนเพิ่มมำกข้ึน

12.2 เปา้ หมายการให้บริการกระทรวงเกษตรฯ (เอกสารงบประมาณขาวคาดแดง หน้าท่ี 6 - 8)
1) จำกกำรศึกษำเอกสำรงบประมำณเก่ียวกับกำรกำหนดเป้ำหมำยกำรให้บริกำรกระทรวง/

ตัวชี้วัดของกระทรวงเกษตรฯ ปีงบประมำณ พ.ศ. 2564 – 2568 พบว่ำ กำรกำหนดเป้ำหมำยดังกล่ำว
ไม่สำมำรถสะท้อนผลสัมฤทธิ์จำกกำรใช้จ่ำยเงินงบประมำณท่ีภำครัฐจัดสรรได้ เนื่องจำกกำรกำหนดเป้ำหมำย
กำรให้บริกำรกระทรวงฯ /ตัวช้ีวัดของกระทรวงฯ ส่วนใหญ่กำหนดค่ำเป้ำหมำยของตัวช้ีวัดท้ังเชิงปริมำณและ
เชิงคุณภำพเท่ำกันทุกปี ท้ังนี้ PBO ได้สืบค้นข้อมูลจำกคู่มือกำรทบทวนผลสัมฤทธ์ิ เป้ำหมำยกำรให้บริกำร
ผลผลิต/โครงกำร และตัวชี้วัดผลสำเร็จของหน่วยรับงบประมำณ ประจำปีงบประมำณ พ.ศ. 2565 โดยสำนัก
งบประมำณ พบว่ำ กำรกำหนดเป้ำหมำยกำรให้บริกำรกระทรวงนั้น จะต้องกำหนดจำกผลลัพธ์ที่กระทรวง
ต้องกำรให้เกิดข้ึนจำกกำรให้บริกำรระดับกระทรวง รวมทั้งจะต้องสอดคล้องและเชื่อมโยงกับเป้ำหมำย
ยุทธศำสตร์ชำติ ซึ่งผลลัพธ์ดังกล่ำวจะเกิดขึ้นได้จำกผลสำเร็จของผลผลิตหรือโครงกำรของหน่วยงำนในสังกัด
อย่ำงสอดคล้องและเชื่อมโยงกัน ดังนั้น จึงเห็นสมควรต้ังข้อสังเกตในประเด็นเก่ียวกับกำรกำหนดเป้ำหมำย
กำรใหบ้ รกิ ำรกระทรวง โดยกระทรวงเกษตรฯ ควรกำหนดค่ำเป้ำหมำยของตัวชี้วัดทั้งเชงิ ปรมิ ำณและเชิงคุณภำพ
ให้มีควำมท้ำทำยและแสดงให้เห็นถึงศักยภำพ/ควำมสำเร็จของกระทรวงเกษตรฯ ให้มำกข้ึน ยกตัวอย่ำง
กำรกำหนดเปำ้ หมำยกำรให้บรกิ ำรกระทรวง/ตวั ช้ีวดั (เอกสำรขำวคำดแดง หน้ำท่ี 6) ดังน้ี

สำนกั งบประมำณของรฐั สภำ หน้ำ 23 สำนกั งำนเลขำธิกำรสภำผู้แทนรำษฎร

เอกสารสาหรับคณะกรรมาธกิ ารวสิ ามญั พจิ ารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วิเคราะหง์ บประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

2) ) จำกเป้ำหมำยกำรให้บริกำรกระทรวง : เกษตรกรในพื้นท่ีจังหวัดชำยแดนภำคใต้มีรำยได้
เพ่ิมขึ้น ซ่ึงมีกำรกำหนดตัวช้ีวัดเชิงปริมำณ : จำนวนเกษตรกรผู้ยำกจน/มีรำยได้น้อยท่ีเข้ำร่วมโครงกำรแก้ไข
ปัญหำควำมยำกจนในพ้ืนที่จังหวัดชำยแดนภำคใต้ของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์มีรำยได้เพ่ิมข้ึนไม่น้อยกว่ำ
รอ้ ยละ 60 ในปี 2564 และรอ้ ยละ 90 ในปี 2565 - 2568 (เอกสำรขำวคำดแดงหน้ำท่ี 7)

จากข้อมลู ข้างตน้ มขี อ้ สงั เกต/ประเด็นคาถาม
 เกษตรกรผู้ยำกจน/มีรำยได้น้อยท่ีเข้ำร่วมโครงกำรแก้ไขปัญหำควำมยำกจนในพ้ืนท่ี
จงั หวดั ชำยแดนภำคใต้ของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ มีจำนวนทงั้ สิน้ เท่ำไหร่
 ท่ำนใช้หลักเกณฑ์ใดในกำรกำหนดเป้ำหมำยและวัดผลสำเร็จ/ผลลัพธ์ของตัวช้ีวัดนี้ และ
จะตดิ ตำมประเมินผลว่ำเกษตรกรผ้ยู ำกจน/มีรำยไดน้ ้อยที่เข้ำร่วมโครงกำรดงั กล่ำว มรี ำยได้เพิม่ ขน้ึ อยำ่ งไร
 ควรนำผลกำรดำเนินงำนของตัวช้ีวัดน้ี ไปปรับปรุงกำรกำหนดตัวชี้วัด/ค่ำเป้ำหมำย
ในปีงบประมำณถดั ไปให้มคี วำมทำ้ ทำยและแสดงให้เหน็ ถงึ ศักยภำพ/ควำมสำเรจ็ ของหน่วยงำนเพิ่มมำกข้ึน
3) จำกเป้ำหมำยกำรให้บริกำรกระทรวง : เพิ่มศักยภำพสถำบันเกษตรกร ซึ่งมีกำรกำหนด
ตวั ช้วี ัดเชงิ ปริมำณ : กลุ่มเกษตรกรมคี วำมเข้มแขง็ ร้อยละ 25 (เอกสำรขำวคำดแดง หนำ้ ที่ 7)

จากข้อมูลขา้ งต้นมีข้อสังเกต/ประเดน็ คาถาม
 กลุ่มเป้ำหมำยที่ระบุว่ำ “กลุ่มเกษตรกร” คือ กลุ่มเกษตรกรสำขำอำชีพใดบ้ำง และใช้
หลักเกณฑ์ใดในกำรกำหนดกลุ่มเป้ำหมำยดังกลำ่ ว รวมทง้ั กลมุ่ เกษตรกรที่จะได้รบั กำรเพิ่มศักยภำพตำมที่ต้ังไว้
ในปี 2565 นี้ มีจำนวนเท่ำใด และเหตุใดจึงต้ังค่ำเป้ำหมำยของตัวชี้วัดไว้เพียงร้อยละ 25 เท่ำกันทุกปี (ต้ังแต่
ปี 2564 - 2568)
 ตัวช้วี ัดนี้มวี ิธีกำรวัดผลสำเร็จ/ผลลัพธ์ หรือวธิ กี ำรในกำรติดตำมและประเมินผลอย่ำงไร และ
มคี วำมคบื หนำ้ ของผลกำรดำเนินงำนอย่ำงไรบำ้ ง
 ควรนำผลกำรดำเนินงำนของตัวช้ีวัดน้ี ไปปรับปรุงกำรกำหนดตัวช้ีวัด/ค่ำเป้ำหมำย
ในปงี บประมำณถัดไป ใหม้ คี วำมทำ้ ทำยและแสดงให้เห็นถึงศกั ยภำพ/ควำมสำเร็จของหนว่ ยงำนเพ่ิมมำกขนึ้

สำนกั งบประมำณของรฐั สภำ หนำ้ 24 สำนกั งำนเลขำธิกำรสภำผ้แู ทนรำษฎร

เอกสารสาหรับคณะกรรมาธิการวสิ ามัญพจิ ารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วิเคราะหง์ บประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

ส่วนท่ี 2 การวิเคราะหร์ ายหนว่ ยงาน (สว่ นราชการ องค์การมหาชน รัฐวิสาหกิจ

ทุนหมนุ เวียน)

สานักงานปลดั กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

(เอกสำรงบประมำณ ขำวคำดแดง ฉบับท่ี 3 เล่มท่ี 4 หน้ำท่ี 13)

1. วสิ ัยทศั น์ พนั ธกจิ ผลสัมฤทธ์ิ
1.1 วิสยั ทัศน์

เป็นศูนย์กลำงกำรขับเคลือ่ นนโยบำยและยุทธศำสตร์ดำ้ นกำรเกษตรและสหกรณ์ของประเทศ
ภำยในปี พ.ศ. 2570

1.2 พันธกิจ
1) ผลักดันและขบั เคลื่อนนโยบำยและยุทธศำสตรด์ ้ำนกำรเกษตรและสหกรณ์สู่กำรปฏิบัตใิ นทกุ ระดบั

ใหเ้ กิดผลสัมฤทธิ์
2) สง่ เสรมิ สนับสนนุ กำรพฒั นำระบบกำรบรหิ ำรจดั กำรภำครฐั ของกระทรวง

1.3 ผลสมั ฤทธแิ์ ละประโยชนท์ ีค่ าดวา่ จะได้รบั จากการใช้จ่ายงบประมาณ

ผลสัมฤทธิ์ ตวั ชวี ัด เปา้ หมาย
ปี 64 ปี 65

- ยุทธศาสตร์และภารกจิ ดา้ น - ร้อยละความส้าเร็จในการ ร้อยละ 80 ร้อยละ 85
การเกษตรและสหกรณไ์ ดร้ ับ ขับเคล่ือนงานตามนโยบาย
การบรู ณาการขับเคล่ือนให้ ยุทธศาสตร์และภารกจิ ของกระทรวง
บรรลุผลส้าเร็จ เกษตรและสหกรณ์

2. สรุปภาพรวมงบประมาณ ปงี บประมาณ หน่วย: ลำ้ นบำท
แผนงาน 2564 2565
เพม่ิ /-ลดจากปี 2564
จา้ นวน ร้อยละ

รวมทงั สนิ 1,216.0429 1,088.7034 -127.3395 -10.47

แผนงานบคุ ลากรภาครัฐ 750.2201 743.9436 -6.2765 -0.84
-24.38
แผนงานพนื ฐาน 411.2201 310.9691 -100.2510 -24.38
-43.93
ดำ้ นกำรสร้ำงควำมสำมำรถในกำรแข่งขัน 411.2201 310.9691 -100.2510 -50.36
-30.00
แผนงานยุทธศาสตร์ 40.6438 22.7907 -17.8531 -21.20
-21.20
กำรเกษตรสร้ำงมลู คำ่ 27.8000 13.8000 -14.0000

เสริมสร้ำงพลงั ทำงสงั คม 12.8438 8.9907 -3.8531

แผนงานบรู ณาการ 13.9589 11.0000 -2.9589

ขับเคลอ่ื นกำรแก้ไขปัญหำจังหวัดชำยแดนภำคใต้ 13.9589 11.0000 -2.9589

ทม่ี า: เอกสำรงบประมำณ ประจำปีงบประมำณ พ.ศ. 2565 ฉบบั ที่ 1 (ขำวคำดส้ม) (หนำ้ ที่ 176)

สำนกั งบประมำณของรัฐสภำ หนำ้ 25 สำนกั งำนเลขำธกิ ำรสภำผู้แทนรำษฎร

เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธิการวสิ ามญั พจิ ารณาร่าง พ.ร.บ. งบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วิเคราะห์งบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

เม่ือพิจำรณำงบประมำณโดยจำแนกตำมลักษณะรำยจ่ำย พบว่ำ ในปีงบประมำณ 2565 สำนักงำน
ปลัดกระทรวงฯ ได้รับจัดสรรงบประมำณ รายจ่ายประจา จานวน 1,072.1760 ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ
98.48 ของงบประมาณสานักงานปลัดกระทรวงฯ ทั้งหมด และรำยจ่ำยลงทุน จำนวน 16.5274 ล้ำนบำท
คิดเป็นร้อยละ 1.52 ของงบประมำณสำนักงำนปลดั กระทรวงฯ ท้ังหมด

ในปีงบประมำณ 2565 สำนักงำนปลัดกระทรวง
เกษตรฯ ได้รับจัดสรรงบประมำณ 1,088.7034 ล้ำนบำท
คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 0.98 ของงบประมำณท้ังกระทรวง
เกษตรฯ ได้รับงบประมำณลดลงจำกปีงบประมำณ 2564
จำนวน 127.3395 ลำ้ นบำท คิดเป็นรอ้ ยละ 10.47

เม่ือพิจำรณำงบประมำณโดยจำแนกตำมแผนงำน
พบว่ำ แผนงำนที่ได้รับงบประมำณสูงสุด คือ แผนงาน
บุคลากรภาครัฐ จานวน 743.9436 ล้านบาท คิดเป็น
สัดส่วนร้อยละ 68.33 โดยงบประมำณส่วนใหญ่เป็น
ค่ำใช้จ่ำยเงินเดือนและค่ำจ้ำงประจำ จำนวน 526.2548
ล้ำนบำท และค่ำตอบแทนพนักงำนรำชกำร จำนวน 147.9156 ล้ำนบำท (เอกสำรขำวคำดแดง หน้ำที่ 18)
รองลงมาคือ แผนงานพ้ืนฐานด้านการสร้างความสามารถในการแข่งขัน จานวน 310.9691 ล้านบาท
คิดเป็นสัดสว่ นรอ้ ยละ 28.56 ส่วนใหญ่เป็นค่ำใชจ้ ำ่ ยของงบดำเนินงำน รำยกำรค่ำจำ้ งเหมำบริกำร 72.9189 ล้ำนบำท
ค่ำเบ้ียเลี้ยง ค่ำเช่ำที่พักและพำหนะ 26.0015 ล้ำนบำท และงบเงินอุดหนุน รำยกำรค่ำบำรุงสมำชิกองค์กำร
อำหำรและเกษตรแหง่ สหประชำชำติ (FAO) 32.1894 ลำ้ นบำท (เอกสำรขำวคำดแดง หน้ำที่ 19 - 24)

3. งบประมาณแผนงานบรู ณาการ

แผนงานบรู ณาการ ปงี บประมาณ หน่วย: ลำ้ นบำท
2564 2565 เพมิ่ /-ลดจากปี 2564
จา้ นวน ร้อยละ
รวมทงั สนิ 13.9589 11.0000
-2.9589 -21.20
ขับเคลอ่ื นกำรแกไ้ ขปัญหำจังหวดั ชำยแดนภำคใต้ 13.9589 11.0000 -2.9589 -21.20

ทมี่ า: เอกสำรงบประมำณ ประจำปีงบประมำณ พ.ศ. 2565 ฉบับที่ 1 (ขำวคำดส้ม)

แผนงานบูรณาการขับเคล่ือนการแก้ไขปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้ งบประมาณ 11.0000 ล้านบาท
ลดลงจากปี 2564 จานวน 2.9589 ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 21.20 โดยเป็นงบประมำณของโครงกำรตำบล
ม่ังคง มั่งค่ัง ย่ังยืน ในจังหวัดชำยแดนภำคใต้ ประเภทงบรำยจ่ำยอ่ืน รำยกำรค่ำใช้จ่ำยโครงกำรพัฒนำ
กำรเกษตรในพนื้ ท่ีเฉพำะจงั หวัดชำยแดนภำคใต้ จำนวน 11.0000 ลำ้ นบำท (เอกสำรขำวคำดแดง หนำ้ ที่ 29 - 30)

สำนกั งบประมำณของรฐั สภำ หนำ้ 26 สำนักงำนเลขำธกิ ำรสภำผแู้ ทนรำษฎร

เอกสารสาหรับคณะกรรมาธกิ ารวิสามัญพจิ ารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วิเคราะหง์ บประมาณรายจา่ ยประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

ข้อสังเกต/ความเหน็ ของ PBO

โครงกำรภำยใตแ้ ผนงำนบูรณำกำรน้ี มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนำระบบเครือข่ำยอำสำสมัครเกษตร
และสหกรณ์ระดับตำบล สร้ำงและพัฒนำองค์ควำมรู้และทักษะทำงกำรเกษตร เผยแพร่ผลงำนกำรพัฒนำ
อำชีพกำรเกษตร รวมทั้งส่งเสริมกำรพัฒนำสินค้ำเกษตรและผลิตภัณฑ์ระดับชุมชน โดยมีเป้าหมาย
ดาเนินการ 4 จังหวัดชำยแดนภำคใต้ (ปัตตำนี ยะลำ นรำธิวำส และสงขลำ 4 อำเภอ) และกาหนด
ระยะเวลาดาเนินการต้ังแต่ ปี 2561 ถึงปี 2570 วงเงินงบประมาณท้ังสิ้นของโครงการ 171.3272 ล้ำนบำท
และในปงี บประมำณ 2565 ได้ขอรับจดั สรรงบประมำณ จำนวน 11.0000 ล้ำนบำท

จำกกำรศึกษำข้อมูลเอกสำรงบประมำณในปี 2564 พบว่ำ โครงกำรน้ีได้กำหนดระยะเวลำ
ดำเนินกำรไว้ 5 ปี (ต้ังแต่ปี 2561 ถึง ปี 2565) และต่อมำในปีงบประมำณ 2565 หน่วยงำนได้มีกำรขยำย
ระยะเวลำดำเนินกำรออกไปถงึ ปงี บประมำณ 2570 (รวมระยะเวลำดำเนินกำร 10 ปี) อยากทราบว่า

1) กลุ่มเป้ำหมำยท่ีต้องกำรจะพัฒนำและส่งเสริมอำชีพด้ำนกำรเกษตรท้ัง 4 จังหวัดชำยแดน

ภำคใต้มีจำนวนทั้งหมดเท่ำไหร่ ใช้หลักเกณฑ์ใดในกำรกำหนดกลุ่มเป้ำหมำยดังกล่ำว และเมื่อครบกำหนด
ระยะเวลำที่มีกำรขยำยออกไปถงึ ปี 2570 หรืออีก 5 ปขี ้ำงหนำ้ ทำ่ นจะสำมำรถดำเนินกำรได้ครอบคลุมตำม
วัตถุประสงคแ์ ละเปำ้ หมำยที่กำหนดไวใ้ นโครงกำรดังกลำ่ วหรอื ไม่

2) มีวิธีกำรวัดผลสำเร็จ/ผลลัพธ์ หรือมีวิธีกำรในกำรติดตำมและประเมินผลกำรดำเนินงำนของ
โครงกำรนี้วำ่ บรรลผุ ลสำเรจ็ ตำมเป้ำหมำยทก่ี ำหนดไว้หรอื ไม่ อย่ำงไร

3) ควรนำผลกำรดำเนินงำนของตัวช้ีวัดนี้ไปปรับปรุงกำรกำหนดตัวช้ีวัด/ค่ำเป้ำหมำย
ในปีงบประมำณถัดไป ใหม้ ีควำมท้ำทำยและแสดงใหเ้ ห็นถึงศกั ยภำพ/ควำมสำเรจ็ ของหนว่ ยงำนเพ่ิมมำกขึน้

4. งบประมาณตามงบรายจา่ ย

สา้ นกั งาน งบบคุ ลากร งบดา้ เนินงาน งบลงทนุ งบเงินอดุ หนุน งบรายจ่ายอนื่ หน่วย: ล้ำนบำท
ปลดั กระทรวงฯ
รวมทงั สนิ
2564 691.7638 344.2627 40.2332 64.0521 75.7311
1,216.0429
2565 690.6267 294.8547 16.5274 37.4731 49.2215 1,088.7034
-127.3395
เพมิ่ /-ลด จากปี 2564 -1.1371 -49.4080 -23.7058 -26.5790 -26.5096
-10.47
ร้อยละ -0.16 -14.35 -58.92 -41.50 -35.00

ที่มา: 1) ขอ้ มลู ปีงบประมำณ พ.ศ. 2564 ตำม พรบ. จำกระบบ GFMIS กรมบัญชีกลำง ขอ้ มลู ณ วันที่ 30 เมษำยน 2564
2) เอกสำรงบประมำณ ประจำปีงบประมำณ พ.ศ. 2565 ฉบบั ที่ 3 เลม่ ท่ี 4 สำนักงบประมำณ (หนำ้ ท่ี 16)

1) เมื่อพิจำรณำโดยจำแนกตำมงบรำยจ่ำย
ปีงบประมำณ 2565 พบว่ำ งบรำยจ่ำยที่ได้รับงบประมำณ
สูงสุด คือ งบบุคลากร จานวน 690.6267 ล้านบาท
คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 63.44 รองลงมำคือ งบดำเนินงำน
จำนวน 294.8547 ล้ำนบำท คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 27.08
ของงบประมำณสำนกั งำนปลดั กระทรวงฯ ทง้ั หมด

สำนักงบประมำณของรฐั สภำ หนำ้ 27 สำนักงำนเลขำธิกำรสภำผ้แู ทนรำษฎร

เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธิการวสิ ามญั พจิ ารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565

วเิ คราะหง์ บประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

2) หำกพิจำรณำเปรียบเทียบงบประมำณรำยจ่ำย ปี2565 กับปี 2564 โดยจำแนกตำมประเภท
งบรำยจ่ำย พบว่ำ งบรำยจ่ำยที่ได้รับจัดสรรงบประมำณลดลงสูงสุดจากปี 2564 คือ งบดาเนินงาน ลดลง
จานวน 49.4080 ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 14.35 รองลงมำคอื งบเงนิ อุดหนุน ลดลง จำนวน 26.5790 ลำ้ นบำท
คิดเป็นร้อยละ 41.50 งบรำยจ่ำยอ่ืน ลดลง จำนวน 26.5096 ล้ำนบำท คิดเป็นร้อยละ 35.00 งบลงทุน ลดลง
จำนวน 23.7058 ล้ำนบำท คิดเป็นร้อยละ 58.92 และงบบุคลำกร ลดลงจำนวน 1.1371 คิดเป็นร้อยละ 0.16
ตำมลำดับ

3) จำกงบประมำณที่ขอรับจัดสรรของสำนักงำนปลัดกระทรวงฯ จำนวน 1,088.7034 ล้ำนบำท
พบว่ำ มรี ำยกำรค่ำใช้จ่ำยทสี่ ำคัญภำยใต้งบดาเนินงาน คอื ค่ำจำ้ งเหมำบริกำร 72.9189 ล้ำนบำท ค่ำเบย้ี เลีย้ ง
ค่ำเช่ำที่พักและค่ำพำหนะ 26.0015 และค่ำเช่ำทรัพย์สิน 22.3578 ล้ำนบำท นอกจำกน้ี ยังมีรำยกำรสำคัญ
ภำยใต้งบรายจ่ายอ่ืน คือ ค่ำใช้จ่ำยสนับสนุนกำรขับเคล่ือนเกษตรกรรมยั่งยืน 13.0000 ล้ำนบำท ค่ำใช้จ่ำย
โครงกำรพัฒนำกำรเกษตรในพื้นที่เฉพำะในจังหวัดชำยแดนภำคใต้ 11.0000 ล้ำนบำท และค่ำใช้จ่ำยส่งเสริม
และผลกั ดนั กำรค้ำสนิ ค้ำเกษตรและอำหำรในตำ่ งประเทศ 10.0000 ลำ้ นบำท

5. รายการผูกพนั ข้ามปีงบประมาณ

รายการผูกพนั ปที ผี่ ูกพนั วงเงินผูกพนั ตงั ปี 65 เอกสาร
ส้านกั งานปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ งบประมาณ (ล้านบาท) (ล้านบาท) ขาวคาดแดง

รวมทงั สิน 210.0685 40.8662

1 คำ่ เชำ่ บ้ำนของข้ำรำชกำรในตำ่ งประเทศ ปี 64-68 147.1285 28.2154 หน้ำ 18
6.0000 หน้ำ 21
2 คำ่ เชำ่ สำนักงำนงำนในตำ่ งประเทศ ปี 64-68 29.6863 0.8100 หน้ำ 21
1.7880 หน้ำ 21
3 คำ่ เช่ำรถยนตป์ ระจำตำแหน่งรัฐมนตรีวำ่ กำรกระทรวงเกษตรฯ 1 คนั ปี 63-67 4.0500 0.7512 หน้ำ 21
0.7602 หน้ำ 21
4 คำ่ เช่ำรถยนตป์ ระจำตำแหน่งรัฐมนตรีช่วยว่ำกำรกระทรวงเกษตรฯ 2 คนั ปี 61-66 8.9400 0.4020 หน้ำ 22
0.8040 หน้ำ 22
5 คำ่ เช่ำรถตโู้ ดยสำรสำนักงำนรัฐมนตรี 3 คนั ปื 62-67 3.7557 0.9120 หน้ำ 22
0.4234 หน้ำ 22
6 คำ่ เชำ่ รถยนตน์ ง่ั ส่วนกลำงของสำนักงำนรัฐมนตรี 5 คนั ปี 60-65 3.8010

6 คำ่ เชำ่ รถยนตป์ ระจำตำแหน่งเลขำนุกำรรัฐมนตรีว่ำกำรกระทรวงเกษตรฯ 1 คนั ปี 61-66 2.0100

7 คำ่ เชำ่ รถยนตป์ ระจำตำแหน่งผชู้ ่วยเลขำนุกำรรัฐมนตรีวำ่ กำรกระทรวงเกษตรฯ 2 คนั ปี 61-66 4.0200

5 คำ่ เช่ำรถยนตป์ ระจำตำแหน่งรัฐมนตรีช่วยว่ำกำรกระทรวงเกษตรฯ 1 คนั ปี 64-69 4.5600

8 คำ่ เชำ่ รถประจำตำแหน่งผชู้ ่วยเลขำนุกำรรัฐมนตรีว่ำกำรกระทรวงเกษตรฯ 1 คนั ปี 63-68 2.1170

ทม่ี า: เอกสำรงบประมำณ ประจำปีงบประมำณ พ.ศ. 2564 ฉบบั ที่ 3 (ขำวคำดแดง) เล่มท่ี 4

6. ผลการเบิกจ่ายงบประมาณประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2564

ข้อมูลจำกระบบ GFMIS ของกรมบัญชีกลำง ณ วันที 30 เมษำยน 2564 พบว่ำ สำนักงำน

ปลัดกระทรวงเกษตรฯ มีงบประมำณหลังโอนเปล่ียนแปลงรำยกำร จำนวน 1,216.0429 ล้ำนบำท เบิกจ่ำย

ในภำพรวมแล้ว จำนวน 659.5969 ล้ำนบำท คดิ เปน็ รอ้ ยละ 54.24 ประกอบด้วย รำยจำ่ ยประจำ เบิกจำ่ ยแลว้

631.3808 ลำ้ นบำท คดิ เป็นรอ้ ยละ 53.70 และรำยจำ่ ยลงทุน เบกิ จ่ำยแล้ว 28.2161 ล้ำนบำท คดิ เปน็ รอ้ ยละ

70.13 และคงเหลอื งบประมำณ จำนวน 556.4460 ล้ำนบำท คิดเปน็ รอ้ ยละ 45.76 สรปุ ได้ดังน้ี

หน่วย: ล้ำนบำท

ส้านกั งานปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์

รายจ่ายภาพรวม รายจา่ ยประจ้า รายจา่ ยลงทนุ

งบประมาณ เบกิ จ่าย ร้อยละ งบประมาณ เบกิ จา่ ย ร้อยละ งบประมาณ เบกิ จ่าย ร้อยละ

1,216.0429 659.5969 54.24 1,175.8097 631.3808 53.70 40.2332 28.2161 70.13

ท่ีมา: ระบบกำรบรหิ ำรกำรเงินกำรคลังภำครัฐแบบอิเล็กทรอนกิ ส์ (GFMIS) กรมบัญชกี ลำง ข้อมูล ณ วันท่ี 30 เมษำยน 2564

สำนักงบประมำณของรัฐสภำ หน้ำ 28 สำนกั งำนเลขำธกิ ำรสภำผู้แทนรำษฎร

เอกสารสาหรับคณะกรรมาธิการวสิ ามญั พิจารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วิเคราะห์งบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

7. ขอ้ สงั เกต/ความเห็นของสานกั งบประมาณของรัฐสภา (PBO)

7.1 เป้าหมายการให้บรกิ ารของสานกั งานปลดั กระทรวงฯ (เอกสารขาวคาดแดง หน้าท่ี 15)
1) จำกเป้ำหมำยกำรใหบ้ รกิ ำรหนว่ ยงำน : ศกั ยภำพในกำรขับเคลื่อนภำรกิจด้ำนกำรเกษตรและ

สหกรณ์เพิ่มข้ึน ซึ่งมีกำรกำหนดตัวช้ีวัดเชิงปริมำณ : จานวนพ้ืนที่เกษตรกรรมย่ังยืนเพ่ิมขึ้นจานวน 5 ล้านไร่
ภายในปี 2565 อยำกทรำบวำ่ ขณะนีส้ ำนักงำนปลัดกระทรวงฯ ไดม้ กี ำรขับเคลื่อนตวั ชีว้ ัดเกี่ยวกับกำรพัฒนำและ
เพิ่มพ้ืนที่เกษตรกรรมย่ังยืนทั่วประเทศไปแล้วทั้งหมดก่ีไร่ เนื่องจำกในปี 2565 ได้มีกำรกำหนดเป้ำหมำยตัวช้ีวัด
กำรให้บริกำรหน่วยงำนไว้เพียง 3,000 ไร่ และเมื่อสิ้นสุดปี 2565 จะสำมำรถดำเนินกำรให้บรรลุผล
ตำมเปำ้ หมำยที่กำหนดไว้จำนวน 5 ลำ้ นไร่ หรือไม่

2) จำกเป้ำหมำยกำรให้บริกำรหน่วยงำน : เกษตรกรในจังหวัดชำยแดนภำคใต้ได้รับกำรพัฒนำ
และส่งเสริมอำชีพด้ำนกำรเกษตร ซึ่งมีกำรกำหนดตัวช้ีวัดเชิงคุณภำพ : ร้อยละของเกษตรกรที่ได้รบั กำรพฒั นำ
และสง่ เสรมิ อำชีพด้ำนกำรเกษตรมีรำยไดเ้ พ่ิมขึน้ ร้อยละ 60 ในปี 2564 - 2665 และเพิ่มขนึ้ ร้อยละ 61 62 63
ในปี 2566 - 2668 ตำมลำดับ ท้ังน้ี จึงมีข้อสังเกตว่า เหตุใดสำนักงำนปลัดกระทรวงฯ จึงกำหนด
ค่ำเป้ำหมำยตัวชี้วัดในลักษณะดังกล่ำว ซ่ึงยังไม่มีควำมท้ำทำยและแสดงให้เห็นถึงศักยภำพ/ควำมสำเร็จ
จำกกำรดำเนินงำนของสำนักงำนปลดั กระทรวงฯ อย่ำงแท้จรงิ ตำมภำพตำรำงขำ้ งลำ่ ง ดงั นี้

7.2 แผนงานยทุ ธศาสตรก์ ารเกษตรสร้างมูลคา่ (เอกสำรขำวคำดแดง หน้ำที่ 25 - 26)
 โครงการพัฒนาเกษตรกรรมย่ังยืน วงเงินท้ังสิ้นของโครงกำร 158.0861 ล้ำนบำท โดย
ในปีงบประมำณ 2565 ได้รับงบประมำณ จำนวน 13.8000 ล้ำนบำท โดยมีวัตถุประสงค์: เพื่อขับเคลื่อน
นโยบำยเกษตรกรรมย่ังยืนและบูรณำกำรควำมร่วมมือทุกภำคส่วนท่ีเกี่ยวข้องในกำรพัฒนำและเพิ่มพ้ืนท่ี
เกษตรกรรมย่ังยืนของประเทศ สถานที่ดาเนินงาน ท่ัวประเทศ และกาหนดระยะเวลาดาเนินการ 5 ปี
(ปี 2561 ถงึ ปี 2565) โดยจำแนกออกเป็นงบรำยจ่ำยประเภท

สำนักงบประมำณของรัฐสภำ หน้ำ 29 สำนกั งำนเลขำธกิ ำรสภำผ้แู ทนรำษฎร

เอกสารสาหรับคณะกรรมาธกิ ารวสิ ามัญพจิ ารณาร่าง พ.ร.บ. งบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วิเคราะห์งบประมาณรายจา่ ยประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

 งบเงินอุดหนุน เงินอุดหนุนทั่วไป จานวน 0.2000 ล้านบาท เป็นเงินรำงวัลสำหรับปรำชญ์
เกษตรของแผ่นดนิ จำนวน 0.2000 ลำ้ นบำท

 งบรายจ่ายอ่ืน จานวน 13.6000 บาท เป็นค่ำใช้จ่ำยกิจกรรมกำรสรรหำปรำชญ์เกษตรของ
แผน่ ดนิ จำนวน 0.6000 ล้ำนบำท คำ่ ใช้จำ่ ยสนับสนนุ กำรขบั เคลื่อนเกษตรกรรมยงั่ ยืน จำนวน 13.0000 ล้ำนบำท

จากข้อมูลขา้ งต้นมีขอ้ สังเกต/ประเดน็ คาถาม ดงั น้ี
1) โครงกำรน้ีจะสิ้นสุดระยะเวลำดำเนินกำรในปี 2565 นี้แล้ว อยำกทรำบว่ำมีควำมคืบหน้ำของ
ผลกำรดำเนนิ งำนอยำ่ งไรบ้ำง และมีปัญหำ/อุปสรรคหรอื ไม่
2) กิจกรรมกำรสรรหำปรำชญ์เกษตรของแผ่นดิน ถือเป็นกำรยกย่อยและเชิดชูเกียรติแก่ผู้ทรงภูมิ
ปัญญำด้ำนกำรเกษตรในสำขำต่ำง ๆ ซ่ึงเป็นผู้มีคุณงำมควำมดี มีควำมรู้ควำมสำมำรถ และประสบกำรณ์
ด้ำนกำรเกษตร ที่จะถ่ำยทอดองค์ควำมรู้ประสบกำรณ์และควำมสำมำรถสู่สังคม ซึ่งถือเป็นกิจกรรมท่ีสำคัญ
และมปี ระโยชนต์ อ่ ภำคกำรเกษตรไทยเป็นอยำ่ งมำก
อยากทราบว่า สำนักงำนปลัดกระทรวงฯ มีแนวทำงในกำรดำเนินกิจกรรมดังกล่ำวน้ีต่อไปหรือไม่
อย่ำงไร และหำกมีกำรดำเนินกำรต่อเนื่อง จึงเห็นสมควรพิจำรณำให้ควำมสำคัญกับกิจกรรมดังกล่ำว
เพิม่ มำกขึ้น เนือ่ งจำกในแต่ละปีงบประมำณจะมีกำรขอรับกำรจัดสรรงบประมำณเพ่ือเปน็ ค่ำใช้จำ่ ยในกจิ กรรม
กำรสรรหำปรำชญ์เกษตรของแผ่นดินเพียงปีละ 600,000 บำท และเป็นเงินรำงวัลสำหรับปรำชญ์เกษตร
ของแผ่นดินเพียงปีละ 200,000 บำท แต่ในขณะท่ีมีกำรขอรับจัดสรรงบประมำณเพ่ือเป็นค่ำใช้จ่ำยรำยกำร
คำ่ จ้ำงเหมำบรกิ ำร และค่ำเบ้ียเล้ยี ง ค่ำเช่ำที่พักและค่ำพำหนะในสัดสว่ นท่ีมำกกวำ่

สำนักงบประมำณของรัฐสภำ หน้ำ 30 สำนักงำนเลขำธิกำรสภำผ้แู ทนรำษฎร

เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธกิ ารวิสามญั พิจารณาร่าง พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565

วเิ คราะหง์ บประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

กรมการขา้ ว

(เอกสำรงบประมำณ ขำวคำดแดง ฉบับท่ี 3 เล่มท่ี 4 หน้ำท่ี 33)

1. วิสัยทศั น์ พนั ธกจิ ผลสัมฤทธิ์
1.1 วิสัยทศั น์

ข้ำวไทยก้ำวไกลดว้ ยเทคโนโลยีและนวัตกรรม ตลำดนำกำรผลติ ชวี ิตชำวนำเข้มแข็ง
1.2 พนั ธกิจ

1) สง่ เสริมสนับสนนุ เพิม่ ประสิทธิภำพกำรผลิต และคุณภำพผลผลติ ข้ำว
2) พฒั นำศกั ยภำพชำวนำ และองคก์ รชำวนำให้เขม้ แขง็
3) พฒั นำโครงสรำ้ งพืน้ ฐำนกำรผลติ ข้ำว และเครอื่ งจกั รกลกำรเกษตร
4) สง่ เสรมิ กำรเพ่มิ มูลค่ำข้ำว ผลติ ภัณฑแ์ ปรรปู และผลพลอยได้จำกข้ำว
5) วิจยั และพฒั นำรปู แบบบูรณำกำรด้ำนกำรผลิต กำรแปรรูป และบรรจุภัณฑ์ขำ้ ว

1.3 ผลสัมฤทธ์แิ ละประโยชน์ท่คี าดวา่ จะไดร้ บั จากการใชจ้ า่ ยงบประมาณ

ผลสัมฤทธิ์ ตวั ชวี ัด เปา้ หมาย
ปี 64 ปี 65
(1) รายไดค้ รัวเรือนของชาวนาเปา้ หมาย - รายไดเ้ ฉลี่ยครัวเรือน
เพมิ่ ขนึ ชาวนาเพมิ่ ขึน - ร้อยละ 3

2. สรปุ ภาพรวมงบประมาณ

หน่วย: ล้ำนบำท

แผนงาน ปงี บประมาณ เพม่ิ /-ลดจากปี 2564
2564 2565 จ้านวน ร้อยละ

รวมทงั สนิ 2,501.2150 2,043.7983 -457.4167 -18.29

แผนงานบคุ ลากรภาครัฐ 723.9855 703.5135 -20.4720 -2.83
30.30
แผนงานพนื ฐาน 142.5022 185.6737 43.1715 30.30
-28.95
ดำ้ นกำรสร้ำงควำมสำมำรถในกำรแข่งขัน 142.5022 185.6737 43.1715 -29.53
-2.03
แผนงานยทุ ธศาสตร์ 1,564.7128 1,111.7943 -452.9185 -38.85
-22.42
กำรเกษตรสร้ำงมลู คำ่ 1,531.5682 1,079.3227 -452.2455 -45.06

เสริมสร้ำงพลงั ทำงสังคม 33.1446 32.4716 -0.6730

แผนงานบรู ณาการ 70.0145 42.8168 -27.1977

ขับเคลอื่ นกำรแก้ไขปัญหำจังหวดั ชำยแดนภำคใต้ 19.2117 14.9045 -4.3072

พฒั นำและสง่ เสริมเศรษฐกิจฐำนรำก 50.8028 27.9123 -22.8905

ท่ีมา: เอกสำรงบประมำณ ประจำปีงบประมำณ พ.ศ. 2565 ฉบับที่ 1 (ขำวคำดสม้ ) หนำ้ ท่ี 176

สำนักงบประมำณของรัฐสภำ หนำ้ 31 สำนกั งำนเลขำธกิ ำรสภำผ้แู ทนรำษฎร

เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธกิ ารวิสามญั พจิ ารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565

วเิ คราะห์งบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

เม่ือพิจำรณำงบประมำณโดยจำแนกตำมลักษณะรำยจ่ำย พบว่ำ ในปีงบประมำณ 2565 กรมการข้าว
ได้รับจัดสรรงบประมาณ รายจ่ายประจา จานวน 1,783.1955 ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 87.25
ของงบประมาณกรมการข้าวท้ังหมด และรำยจ่ำยลงทุน จำนวน 260.6028 ล้ำนบำท คิดเป็นร้อยละ 12.75
ของงบประมำณกรมกำรข้ำวท้ังหมด

ในปีงบประมำณ 2565 กรมการข้าว
ได้รับจัดสรรงบประมำณ 2,043.7983 ล้ำนบำท
คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 1.84 ของงบประมำณ
กระทรวงเกษตรฯ ได้รับงบประมำณลดลงจำก
ปี 2564 จำนวน 457.4167 ล้ำนบำท คิดเป็น
รอ้ ยละ 18.29

เมอ่ื พิจำรณำงบประมำณโดยจำแนกตำม
แผนงำน พบว่ำ แผนงำนท่ีได้รับงบประมำณสูงสุด
คือ แผนงานยุทธศาสตร์ จานวน 1,111.7943
ล้านบาท คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 54.40 ของ
งบประมำณกรมกำรข้ำวท้ังหมด โดยงบประมำณ
ส่วนใหญ่เป็นค่ำใช้จ่ำยของแผนงำนยุทธศำสตร์เกษตรสร้ำงมูลค่ำ จำนวน 1,079.3227 ล้ำนบำท โครงกำรพัฒนำ
เกษตรกรรมย่ังยืน จำนวน 498.7427 ล้ำนบำท รำยกำรเงินอุดหนุนค่ำใช้จ่ำยตำมโครงกำรส่งเสริมกำรผลติ ข้ำว
อินทรีย์ 450.0000 ล้ำนบำท (เอกสำรขำวคำดแดง หน้ำ 62) และโครงกำรผลิตและกระจำยเมล็ดพันธ์ุข้ำว
จำนวน 155.9196 ล้ำนบำท รำยกำรค่ำจ้ำงเหมำบริกำร จำนวน 86.4200 ล้ำนบำท ค่ำวัสดุกำรเกษตร จำนวน
28.0000 ล้ำนบำท และค่ำเบ้ียเล้ียง ค่ำเช่ำที่พักและพำหนะ 16.0242 ล้ำนบำท (เอกสำรขำวคำดแดง หน้ำ 65)
รองลงมาคือ แผนงานบุคลากรภาครัฐ จานวน 703.5135 ล้านบาท คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 34.42 ของ
งบประมำณกรมกำรข้ำวทั้งหมด ส่วนใหญ่เป็นเงินเดือนและค่ำจ้ำงประจำ จำนวน 503.0826 ล้ำนบำท และ
ค่ำตอบแทนพนักงำนรำชกำร จำนวน 189.2842 ลำ้ นบำท (เอกสำรขำวคำดแดง หนำ้ 40)

3. งบประมาณแผนงานบูรณาการ

หน่วย: ลำ้ นบำท

แผนงานบรู ณาการ ปงี บประมาณ เพมิ่ /-ลดจากปี 2564
2564 2565 จา้ นวน ร้อยละ

รวมทงั สนิ 70.0145 42.8168 -27.1977 -38.85

ขับเคลอ่ื นกำรแกไ้ ขปัญหำจังหวัดชำยแดนภำคใต้ 19.2117 14.9045 -4.3072 -22.42

พฒั นำและสง่ เสริมเศรษฐกิจฐำนรำก 50.8028 27.9123 -22.8905 -45.06

ทม่ี า: เอกสำรงบประมำณ ประจำปีงบประมำณ พ.ศ. 2565 ฉบับที่ 1 (ขำวคำดสม้ )

 แผนงานบูรณาการขับเคลอื่ นการแก้ไขปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้ งบประมาณ 14.9045
ล้านบาท ลดลงจากปี 2564 จานวน 4.3072 ล้านบาท คดิ เปน็ ร้อยละ 22.42 โดยงบประมำณส่วนใหญ่เป็น
ค่ำวัสดุกำรเกษตร 8.5725 ล้ำนบำท ค่ำใช้จ่ำยในกำรจัดงำน/กิจกรรม/นิทรรศกำร 1.5750 ล้ำนบำท และ
คำ่ จ้ำงเหมำบริกำร 1.2600 ลำ้ นบำท (เอกสำรขำวคำดแดง หน้ำท่ี 74-75)

สำนกั งบประมำณของรัฐสภำ หนำ้ 32 สำนกั งำนเลขำธกิ ำรสภำผแู้ ทนรำษฎร

เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธกิ ารวิสามัญพจิ ารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วเิ คราะห์งบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

 แผนงานบูรณาการพัฒนาและส่งเสริมเศรษฐกิจฐานราก งบประมาณ 27.9123 ล้านบาท
ลดลงจากปี 2564 จานวน 22.8905 ล้านบาท คิดเปน็ รอ้ ยละ 45.06 โดยงบประมำณสว่ นใหญ่เป็นค่ำใช้จ่ำย
ของโครงกำรส่งเสรมิ กำรพฒั นำระบบตลำดภำยในสำหรับสนิ คำ้ เกษตร 13.9960 ล้ำนบำท รำยกำรค่ำจ้ำงเหมำ
บริกำร 6.3760 ล้ำนบำท ค่ำใช้จ่ำยในกำรจัดงำน/กิจกรรม/นิทรรศกำร 3.1300 ล้ำนบำท และค่ำเบ้ียเลี้ยง
ค่ำเช่ำท่ีพักและพำหนะ 2.6650 ล้ำนบำท (เอกสำรขำวคำดแดง หน้ำที่ 79) และโครงกำรพัฒนำเกษตร
ปรำดเปรื่อง (Smart Farmer) 13.9163 ล้ำนบำท รำยกำรค่ำจ้ำงเหมำบริกำร 6.4560 ล้ำนบำท ค่ำใช้จ่ำย
ในกำรสัมมนำและฝึกอบรม 4.7500 ล้ำนบำท และค่ำวัสดุหนังสือ วำรสำร และตำรำ 1.0750 ล้ำนบำท
(เอกสำรขำวคำดแดง หนำ้ ที่ 76-77)

4. งบประมาณตามงบรายจา่ ย

หนว่ ย: ล้ำนบำท

กรมการข้าว งบบคุ ลากร งบดา้ เนินงาน งบลงทุน งบเงินอดุ หนนุ งบรายจ่ายอนื่ รวมทงั สนิ

2564 712.5397 889.8695 291.6293 603.1423 4.0342 2,501.2150

2565 692.3668 637.7867 260.6028 453.0420 - 2,043.7983

เพม่ิ /-ลด จากปี 2564 -20.1729 -252.0828 -31.0265 -150.1003 -4.0342 -457.4167

ร้อยละ -2.83 -28.33 -10.64 -24.89 -100.00 -18.29

ท่ีมา: 1) ขอ้ มลู ปงี บประมำณ พ.ศ. 2564 ตำม พรบ. จำกระบบ GFMIS กรมบญั ชีกลำง ข้อมูล ณ วนั ที่ 30 เมษำยน 2564
2) เอกสำรงบประมำณ ประจำปีงบประมำณ พ.ศ. 2565 ฉบับที่ 3 เล่มท่ี 4 สำนักงบประมำณ (หนำ้ ท่ี 37-38)

1) เมื่อพิจำรณำโดยจำแนกตำมงบรำยจ่ำย
ปีงบประมำณ 2565 พบวำ่ งบรำยจ่ำยที่กรมกำรข้ำว
ได้รับงบประมำณสูงสุด คือ งบบุคลากร จานวน
692.3668 ล้านบาท คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 33.88
ของงบประมาณกรมการข้าวทั้งหมด รองลงมำ คือ
งบดำเนินงำน จำนวน 637.7867 ล้ำนบำท คิดเป็น
สัดสว่ นร้อยละ 31.21

2) หำกพิจำรณำเปรียบเทียบงบประมำณ
รำยจ่ำย ปี 2565 กบั ปี 2564 โดยจำแนกตำมประเภท
งบรำยจ่ำย พบว่ำ ทุกงบรายจ่ายได้รับจัดสรร
งบประมาณลดลงโดยเฉพาะงบดาเนินงาน ลดลง
สูงสดุ จานวน 252.0828 คดิ เป็นรอ้ ยละ 28.33 รองลงมำ คือ งบเงนิ อดุ หนุน ลดลงจำนวน 150.1003 ลำ้ นบำท
คิดเป็นร้อยละ 24.89 งบลงทุน ลดลงจำนวน 31.0265 ล้ำนบำท คิดเป็นร้อยละ 10.64 งบบุคลำกร ลดลง
จำนวน 20.1729 ล้ำนบำท คิดเป็นร้อยละ 2.83 และงบรำยจ่ำยอื่น ลดลงจำนวน 4.0342 ล้ำนบำท คิดเป็น
ร้อยละ 100 ตำมลำดบั

สำนักงบประมำณของรัฐสภำ หน้ำ 33 สำนักงำนเลขำธิกำรสภำผูแ้ ทนรำษฎร

เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธกิ ารวสิ ามัญพิจารณาร่าง พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วเิ คราะห์งบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

รายการค่าใช้จ่ายท่สี าคญั ภายใตง้ บดาเนนิ งาน
กรมการขา้ ว

5. รายการผูกพันข้ามปีงบประมาณ

รายการผกู พนั ปที ผ่ี กู พัน วงเงินผกู พัน ตงั ปี 65 เอกสาร
กรมการข้าว งบประมาณ (ลา้ นบาท) (ลา้ นบาท) ขาวคาดแดง
รวมทงั สนิ
1 ก่อสร้ำงศนู ย์เมล็ดพนั ธข์ุ ้ำวชยั ภูมิ ต.โคกสูง ปี 62-66 381.6699 135.2136
อ.เมอื งชัยภูมิ จ.ชัยภูมิ 1 แห่ง 102.9989 29.9376 หน้ำ 54
2 กอ่ สร้ำงศนู ย์เมลด็ พนั ธขุ์ ้ำวสพุ รรณบุรี ต.ร้ัวใหญ่ ปี 64-66
อ.เมอื งสุพรรณบุรี จ.สุพรรณบุรี 1 แห่ง 278.6710 105.2760 หน้ำ 54

ท่ีมา: เอกสำรงบประมำณ ประจำปงี บประมำณ พ.ศ. 2565 ฉบับที 3 (ขำวคำดแดง) เลม่ ท่ี 4

สำนักงบประมำณของรฐั สภำ หนำ้ 34 สำนักงำนเลขำธิกำรสภำผู้แทนรำษฎร

เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธกิ ารวสิ ามัญพิจารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วิเคราะหง์ บประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

6. ผลการเบิกจา่ ยงบประมาณประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2564
ข้ อ มู ล จ ำ ก ร ะ บ บ GFMIS ข อ ง

กรมบัญชีกลำง ณ วันที่ 30 เมษำยน 2564
พบว่ำ กรมกำรข้ำวมีงบประมำณหลังโอน
เปล่ียนแปลงรำยกำร จำนวน 2,501.2150
ล้ำนบำท เบิกจ่ำยในภำพรวมแล้ว จำนวน
1,355.6950 ล้ำนบำท คิดเป็นร้อยละ 54.20
ประกอบด้วย รำยจ่ำยประจำ เบิกจ่ำยแล้ว
1,283.6164 ล้ำนบำท คิดเป็นร้อยละ 58.09
และรายจ่ายลงทุน เบิกจ่ายแล้ว 72.0786
ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 24.72 และคงเหลือ
งบประมำณทั้งสิ้น 1,145.5200 ล้ำนบำท
คิดเป็นรอ้ ยละ 45.80

ข้อสังเกต/ความเห็นของ PBO

จำกข้อมูลดังกล่ำว คำดว่ำเมื่อส้ินไตรมำสท่ี 3 (ณ วันท่ี 30 มิถุนำยน 2564) ผลกำรเบิกจ่ำย
ภำพรวมอำจไม่เป็นไปตำมเป้ำหมำยท่ีรัฐบำลกำหนด เน่ืองจำกรำยจ่ำยลงทุนเบิกจ่ำยได้เพียงร้อยละ 24.72
ในขณะทีเ่ ปำ้ หมำยกำรเบิกจำ่ ยรำยจำ่ ยลงทนุ ท่รี ฐั บำลกำหนดในไตรมำสท่ี 3 อยู่ท่ีร้อยละ 65

กรมกำรข้ำว มผี ลกำรเบิกจ่ำยงบประมำณรำยจ่ำยลงทุนต่ำกว่ำเป้ำหมำยทรี่ ัฐบำลกำหนดเพรำะเหตุใด
แล ะมีแนว ทำงเพื่อเร่งรัดกำรเบิกจ่ำย งบประ มำณ ในส่ ว น ท่ียังไ ม่ไ ด้เบิกจ่ำย โ ดยเ ฉพ ำะ รำยจ่ ำย ล ง ทุ น
และงบประมำณที่จะได้รับจดั สรรในปี 2565 อย่ำงไร

7. เงินกนั ไว้เบิกเหลอื่ มปีและขยายระยะเวลาเบิกจา่ ย
7.1 รายงานสถานะเงินกนั ไว้เบกิ เหล่อื มปีทพี่ ับไป ตั้งแต่ปีงบประมาณ 2555 – 2562

หนว่ ย: ล้ำนบำท

เงนิ กนั ไว้เบิกเหลือ่ มปที พี่ บั ไป รวมเงนิ กนั ฯ
ทพี่ บั ไป
กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ งบประมาณ รวมเงนิ กนั ฯ เบกิ จ่าย (1) (2) (3) (1+2+3)

กรณมี ีหนี กรณไี ม่มีหนี สรก.อยู่ระหว่าง

ผกู พนั ผกู พนั ด้าเนนิ การ

กรมการข้าว ปี 2562 82.6616 61.2776 21.3840 - - 21.3840

ท่มี า: ระบบกำรบรหิ ำรกำรเงนิ กำรคลงั ภำครัฐแบบอเิ ล็กทรอนกิ ส์ (GFMIS) กรมบัญชีกลำง ขอ้ มลู ณ วันที่ 30 ก.ย. 2563

ตำมพระรำชบญั ญตั วิ ิธีกำรงบประมำณ พ.ศ. 2561 มำตรำ 43 มำตรำ 55 มำตรำ 56 และมำตรำ 57
บัญญัติให้หน่วยรับงบประมำณท่ีไดก้ ่อหนผี้ ูกพัน หรอื ทยี่ งั ไม่ได้ก่อหนผี้ ูกพัน และได้กันเงินไว้เบิกเหลื่อมปีและ/
หรือขยำยเวลำเบิกจ่ำยเงินไว้ตำมระเบียบเกี่ยวกับกำรเบิกจ่ำยเงินจำกคลังแล้ว (ปีงบประมำณ พ.ศ. 2555-2562)
ให้ดำเนินกำรเบิกจ่ำยงบประมำณดังกล่ำวให้แล้วเสร็จภำยในวันท่ี 30 กันยำยน 2563 จำกกรณีดังกล่ำว
ทำให้กรมกำรข้ำวไม่สำมำรถเบกิ จ่ำยเงินกันไว้เบิกเหล่ือมปี 2562 ให้แล้วเสร็จภำยในวันท่ี 30 กันยำยน 2563
และถกู พับคืนคลังโดยผลของกฎหมายดังกล่าว รวมเปน็ เงนิ ทงั้ สน้ิ 21.3840 ลา้ นบาท

สำนักงบประมำณของรฐั สภำ หน้ำ 35 สำนักงำนเลขำธิกำรสภำผแู้ ทนรำษฎร

เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธกิ ารวิสามัญพจิ ารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจา่ ยประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565

วเิ คราะห์งบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

7.2 รายงานสถานะเงนิ กันไวเ้ บกิ เหลอื่ มปแี ละขยายระยะเวลาเบกิ จ่าย ปีงบประมาณ 2563

หน่วย: ลำ้ นบำท

เงินกนั ไว้เบกิ เหลอ่ื มปี 2563 เงนิ กนั ไว้เบกิ เหลอื่ มปี ณ วันที่ 30 เม.ย. 64

กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ไดร้ ับจัดสรร ไดร้ ับจัดสรร รวมเงนิ กนั ฯ เบกิ จ่าย คงเหลือเงนิ กนั ฯ
จาก งปม. จากงบกลาง ทงั สิน
รายจา่ ยประจ้าปี จ้านวน ร้อยละ มีหนผี กู พนั ไม่มีหนผี กู พนั อยู่ระหว่าง
ด้าเนนิ การ

กรมการข้าว 261.5628 28.1195 289.6823 229.1967 79.12 60.1879 - 0.2977

ทมี่ า: ระบบกำรบรหิ ำรกำรเงินกำรคลงั ภำครัฐแบบอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (GFMIS) กรมบญั ชกี ลำง ขอ้ มลู ณ วันท่ี 30 เมษำยน 2564

ข้อมูลจำกระบบ GFMIS ของกรมบัญชีกลำง ณ วันที่ 30 เมษำยน 2564 พบว่ำ กรมกำรข้ำว
มีเงินกันไว้เบิกเหลื่อมปี จำนวนทั้งสิ้น 289.6823 ล้ำนบำท โดยจำแนกออกเป็น เงินกันฯ ท่ีได้รับจัดสรรจำก
งบประมำณรำยจ่ำยประจำปี จำนวน 261.5628 ลำ้ นบำท และเงนิ กันฯ ที่ไดร้ ับจัดสรรจำกงบกลำง จำนวน 28.1195
ล้ำนบำท โดยมีกำรเบิกจ่ำยแล้ว จำนวน 229.1967 ล้ำนบำท คิดเป็นร้อยละ 79.12 คงเหลือเงินกันฯ กรณี
มีหนีผ้ ูกพนั จานวน 60.1879 ล้านบาท คดิ เป็นร้อยละ 20.78 และอยู่ระหวำ่ งดำเนนิ กำร จำนวน 0.2977 ล้ำนบำท

ขอ้ สังเกต/ความเห็นของ PBO

กำรต้ังงบประมำณรำยจ่ำยประจำปี 2565 ควรนำผลกำรเบิกจ่ำยและเงินกันเหลื่อมปีที่ผ่ำนมำ
มำใช้ประกอบกำรพิจำรณำตั้งงบประมำณให้เหมำะสมกับงวดงำนที่ต้องเบิกจ่ำยในปีงบประมำณ รวมถึง
ควรพิจำรณำถึงควำมพร้อมและศักยภำพในกำรใช้จ่ำยงบประมำณร่วมด้วย เพ่ือให้กำรใช้จ่ำยงบประมำณ
มีประสิทธิภำพ เป็นไปตำมเป้ำหมำย และไม่ต้องขอกันเงินไว้เบิกเหล่ือมปีจนนำไปสู่กำรพับเงินคืนคลัง
เหมือนเช่นที่ผำ่ นมำ

8. ประเดน็ ขอ้ สงั เกตของกรรมาธิการฯ ท่ีสาคญั ในปที ่ีผ่านมา
 คณะกรรมาธกิ ารวสิ ามญั ฯ สภาผูแ้ ทนราษฎร
1) ควรส่งเสริมงำนวิจัยพัฒนำคุณภำพข้ำวและลดต้นทุนกำรผลิตข้ำวเพ่ือให้ประเทศไทย

เป็นอันดับหนึ่งในเรื่องข้ำว โดยเลือกข้ำวสำยพันธุ์ท่ีเหมำะกับโซนนิ่ง มีเทคโนโลยีในกำรเพำะปลูกโดยกำรเพมิ่
คุณภำพ และควรวจิ ัยและพฒั นำเร่อื งกำรยกระดับขำ้ วชุมชน เชน่ กำรแปรรูปข้ำวใหเ้ ปน็ อำหำรเสริม

2) ควรเร่งพฒั นำพันธ์ุขำ้ วนมุ่ ซ่ึงตรงกับควำมตอ้ งกำรของตลำดโลก
3) ควรเก็บผลผลติ ทำงกำรเกษตร ในรูปแบบไซโลเพอื่ ลดค่ำใชจ้ ่ำยในกำรจ้ำงแรงงำนเป็นกำรเพ่ิม
คุณภำพของข้ำว เพรำะในไซโลสำมำรถควบคุมควำมช้ืน ควบคุมอุณหภูมิและสำมำรถป้องกันกำรทุจริต
ในโครงกำรต่ำง ๆ ของรัฐได้ เนื่องจำกในไซโลจะมีระบบควบคุมที่สำมำรถบอกรำยละเอียดกำรเข้ำออกของ
เจำ้ หนำ้ ที่ได้
 คณะกรรมาธกิ ารวสิ ามัญฯ วฒุ สิ ภา
1) ควรกำหนดแนวทำงกำรดำเนินกำรเพ่ือนำไปสู่เป้ำหมำยท่ีกำหนดไว้ตำมวสิ ัยทัศน์ในกำรทำให้
ชำวนำมั่นคง ม่ังคั่ง ย่ังยืน ซึ่งกรณีดังกล่ำวจะต้องพิจำรณำถึงแนวทำงดำเนินกำรในกำรลดต้นทุนกำรผลิต
กำรเพิ่มผลผลิตต่อไร่ โดยมุ่งเน้นกำรวิจัยและพัฒนำนวัตกรรมด้ำนต่ำง ๆ เพื่อเพ่ิมขีดควำมสำมำรถในกำร
แขง่ ขนั สินค้ำข้ำวในตลำดทง้ั ในประเทศและต่ำงประเทศ
2) ควรให้ควำมสำคัญกับกำรพัฒนำและปรับปรุงพันธ์ขุ ้ำวไทยใหต้ อบสนองต่อควำมต้องกำรของ
ตลำดท่ีมีกำรเปล่ียนแปลงอย่ำงรวดเร็วในปัจจุบัน รวมท้ังควรประสำนควำมร่วมมือกับหน่วยงำนของกระทรวง
พำณิชย์เพื่อวำงแผนกำรผลิตข้ำวให้เป็นไปตำมควำมต้องกำรของตลำด เช่น กำรทบทวนกระบวนกำร
ขน้ึ ทะเบียนเพอื่ รบั รองพนั ธ์ุข้ำวให้สะดวกรวดเร็ว และทนั ตอ่ ควำมต้องกำรของตลำด โดยประสำนควำมร่วมมือ
กบั กรมวชิ ำกำรเกษตร

สำนักงบประมำณของรัฐสภำ หน้ำ 36 สำนักงำนเลขำธกิ ำรสภำผู้แทนรำษฎร

เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธิการวสิ ามญั พจิ ารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วิเคราะห์งบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

3) ควรทบทวนเคร่ืองหมำยท่ีอนุญำตให้ใช้จำกคำว่ำ “เครื่องหมำยรับรองข้ำวพันธุ์แท้” เป็นคำว่ำ
“เคร่ืองหมำยรับรองข้ำวพันธ์ุไทย” เพ่ือมุ่งเน้นให้เกิดควำมชัดเจนว่ำ เป็นกำรผลิตจำกเมล็ดพันธ์ุข้ำวที่ได้รับกำร
รบั รองจำกกรมกำรข้ำว และมีกระบวนกำรปลูกข้ำว ตำมมำตรฐำนกำรผลิต

4) ควรกำหนดนโยบำยและแผนงำนหรือโครงกำรส่งเสริมกำรปลูกพันธุ์ข้ำวอินทรีย์ โดยกำรประสำน
ควำมร่วมมือกับกรมวิชำกำรเกษตรและกรมพัฒนำที่ดิน เพ่ือสร้ำงองค์ควำมรู้เก่ียวกับกระบวนกำรปลูกข้ำว
ตลอดจนกระบวนกำรฝึกอบรมเกษตรกรใหม้ ีคุณภำพมำกข้ึน

9. สถานการณ์การผลิต และการคา้ ขา้ วของต่างประเทศ
9.1 ภาพรวมตลาดข้าวในอาเซียน

ทมี่ า: สำนักงำนสง่ เสรมิ กำรคำ้ ในต่ำงประเทศ ณ กรุงมะนิลำ/ สำนกั งำนสง่ เสรมิ กำรค้ำในต่ำงประเทศ ณ กรงุ สิงคโปร์
ประจำเดอื นเมษำยน 2564

สำนกั งบประมำณของรัฐสภำ หนำ้ 37 สำนกั งำนเลขำธกิ ำรสภำผ้แู ทนรำษฎร

เอกสารสาหรับคณะกรรมาธกิ ารวสิ ามัญพจิ ารณาร่าง พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วิเคราะห์งบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

9.2 สถานการณ์ส่งออกข้าวกลมุ่ ประเทศหลักในอาเซียนที่มีการส่งออกข้าว

ท่ีมำ: 1) Global Trade Atlas และ *ขอ้ มลู จำก สคต. ตำ่ งๆ (ไม่ปรำกฎขอ้ มลู สำหรับ สปป.ลำว)
2) สำนกั งำนสง่ เสรมิ กำรค้ำในตำ่ งประเทศ ณ กรงุ มะนิลำ/ สำนกั งำนส่งเสรมิ กำรค้ำในตำ่ งประเทศ ณ กรงุ สงิ คโปร์
ประจำเดอื นเมษำยน 2564






สมำคมผู้ส่งออกข้ำวไทยรำยงำนสถำนกำรณ์กำรส่งออกข้ำวของประเทศผู้ส่งออกข้ำวสำคัญของโลก
ในช่วง 3 เดือนแรกของปี 2564 หรือไตรมำส 1/64 (ม.ค.-มี.ค.2564) พบว่ำ ประเทศผู้ส่งออกข้าวอันดับ 1
คือ อินเดีย ส่งออกได้ 4.05 ล้านตัน เพ่ิมขึ้น 34.3% เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน รองลงมำเป็น
ปำกีสถำน ส่งออกได้ 1.29 ล้ำนตัน เพิ่มขึ้น 18.9% และอันดับ 3 คือ ไทย ส่งออกได้ 1.13 ล้านตัน ลดลง
23% ขณะท่ีเวียดนำมส่งออกเป็นอันดับ 4 ท่ี 1.1 ล้ำนตัน ลดลง 33.8% และอันดับ 5 คือ สหรัฐ ส่งออกได้
0.74 ลำ้ นตัน เพิ่มข้นึ 1.8%

“อันดับการส่งออกข้าวไทยยังคงอยู่ในอันดับที่ 3 ตามหลังประเทศอินเดีย ปากีสถาน และสูงกว่า
เวียดนาม 30,000 ตนั เทา่ นัน้ ซง่ึ มีโอกาสทเี่ วียดนามจะแซงไทยขึน้ ไปอย่อู ันดบั ท่ี 3”

สำนกั งบประมำณของรฐั สภำ หนำ้ 38 สำนกั งำนเลขำธกิ ำรสภำผ้แู ทนรำษฎร

เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธกิ ารวิสามญั พิจารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565

วิเคราะห์งบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

ทม่ี า สมาคมผู้ส่งออกข้าวไทย

ขอ้ สงั เกต/ความเห็นของ PBO

1) ประเทศในกลุ่มอำเซียนเป็นท้ังคู่แข่งและคู่ค้ำของตลำดข้ำวไทย และยังเป็นตลำดที่มีศักยภำพ
เช่น เวียดนำม เมียนมำ กัมพูชำ สปป.ลำว ซึ่งมีแนวโน้มที่จะปลูกข้ำวสำหรับกำรส่งออกเพ่ิมมำกขึ้น และ
อำจเป็นคู่แข่งของไทยในอนำคต กรมกำรข้ำวได้มีกำรบูรณำกำรควำมร่วมมือกับหน่วยงำนภำยในกระทรวง
เกษตรฯ อำทิ กรมวิชำกำรเกษตร กรมส่งเสริมกำรเกษตร สำนักงำนเศรษฐกิจกำรเกษตร และหน่วยงำน
ภำยนอกท่ีเกี่ยวข้อง อำทิ กรมกำรค้ำต่ำงประเทศ กระทรวงพำณิชย์ หรือไม่ อย่ำงไร ทั้งน้ี เพ่ือเป็นกำร
เตรียมควำมพร้อมในกำรรองรบั กบั สถำนกำรณ์ และปญั หำอุปสรรคดงั กลำ่ ว

2) จำกสถำนกำรณ์ปัจจุบันประเทศไทยยังประสบกับภำวะวิกฤติกำรแพร่ระบำดของเชื้อไวรัส
โคโรนำ 2019 (COVID-19) ในระลอก 3 ทำให้เศรษฐกิจหยุดชะงัก และแรงงำนส่วนใหญ่จะเดินทำงกลบั มำ
พึ่งพำภำคเกษตรกรรมมำกขึ้น กรมกำรข้ำวได้มีกำรวำงแผน/แนวทำง/มำตรกำรเพื่อรองรับกับสถำนกำรณ์
ดังกล่ำวไว้หรือไม่ อย่ำงไร และมีโครงกำรใดบ้ำงท่ีกรมกำรข้ำวได้เข้ำไปช่วยเหลือชำวนำที่ได้รับผลกระทบ
จำกสถำนกำรณด์ งั กลำ่ วบ้ำง

สำนกั งบประมำณของรฐั สภำ หน้ำ 39 สำนักงำนเลขำธิกำรสภำผูแ้ ทนรำษฎร

เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธิการวิสามญั พจิ ารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วิเคราะหง์ บประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

10. ข้อสังเกต/ความเหน็ ของสานกั งบประมาณของรัฐสภา (PBO)

10.1 เป้าหมายการใหบ้ รกิ ารของกรมการขา้ ว (เอกสารขาวคาดแดง หน้าท่ี 35 - 36)
1) จำกกำรศึกษำกำรกำหนดเป้ำหมำยกำรให้บริกำรหน่วยงำน/ตัวช้ีวัด ของกรมกำรข้ำว
ปีงบประมำณ พ.ศ. 2564-2568 ซึ่งต้องเปน็ ผลลพั ธ์จำกกำรดำเนินงำนท่ีกรมกำรขำ้ วต้องกำรใหเ้ กิดขนึ้ จำกกำร
ให้บริกำรระดับหน่วยงำนแต่พบว่ำ กำรกำหนดเป้ำหมำยดังกล่ำวอำจยังไม่สำมำรถสะท้อนผลสัมฤทธิ์จำกกำร
ใชจ้ ำ่ ยเงนิ งบประมำณทภ่ี ำครฐั จดั สรรได้อย่ำงมีประสิทธิภำพเท่ำท่ีควร เนอื่ งจำกกำรตงั้ เปำ้ หมำยกำรใหบ้ ริกำร
หนว่ ยงำน/ตัวชวี้ ดั ของกรมกำรข้ำว ส่วนใหญก่ ำหนดค่ำเปำ้ หมำยของตวั ช้วี ัดทัง้ เชงิ ปรมิ ำณและเชิงคุณภำพเทำ่ กันทุกปี
2) จำกเป้ำหมำยกำรให้บริกำรหน่วยงำน : สินค้ำข้ำวได้รับกำรยกย่องคุณภำพมำตรฐำนและสร้ำง
มลู คำ่ เพมิ่ ซ่งึ มีตัวช้วี ัดเชงิ ปรมิ ำณ คือ จำนวนผลิตภัณฑแ์ ปรรปู ข้ำวเพ่ือผลักดันสู่เชงิ พำณิชย์ อยากทราบวา่

 เหตุใด ในปีงบประมำณ 2564 จึงกำหนดค่ำเป้ำหมำยของตัวช้ีวัดดังกล่ำวไว้ 4 ผลิตภัณฑ์
แต่ในปีงบประมำณ 2565 - 2568 กำหนดค่ำเป้ำหมำยของตัวช้ีวัดไว้เพียงปีละ 1 ผลิตภัณฑ์เท่ำกันทุกปี
ซึ่งกำรกำหนดค่ำเป้ำหมำยในลักษณะดังกล่ำว ยังไม่มีควำมท้ำทำยและแสดงให้เห็นถึงศักยภำพ/ควำมสำเร็จ
จำกกำรดำเนินงำนของกรมกำรข้ำวอย่ำงแทจ้ รงิ

 เหตุใด กรมกำรข้ำวจงึ ประมำณกำรงบประมำณในปีงบประมำณ 2566 สูงกวำ่ ปีงบประมำณ 2565
และปงี บประมำณอน่ื ๆ ในขณะท่กี ำหนดคำ่ เปำ้ หมำยของตวั ช้วี ดั เทำ่ กัน รำยละเอียดดังภำพตำรำง ดังนี้

สำนกั งบประมำณของรฐั สภำ หน้ำ 40 สำนกั งำนเลขำธิกำรสภำผ้แู ทนรำษฎร

เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธิการวิสามญั พจิ ารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วิเคราะหง์ บประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

10.2 แผนงานพื้นฐานด้านการสร้างความสามารถในการแข่งขนั (เอกสำรขำวคำดแดง หน้ำที่ 41 - 44)
1) ผลผลิตที่ 1: การเพ่มิ ศักยกภาพการวิจัยและพัฒนาข้าว ปงี บประมำณ 2565 ไดร้ ับงบประมำณ
102.5762 ล้ำนบำท โดยจำแนกออกเป็นงบรำยจำ่ ยประเภท
 งบดาเนินงาน จานวน 9.4294 ล้านบาท ส่วนใหญ่เป็นค่ำจ้ำงเหมำบริกำร 2.3138 ล้ำนบำท
และค่ำซอ่ มแซมครุภณั ฑ์ 2.0014 ลำ้ นบำท
 งบลงทุน จานวน 93.1468 บาท ส่วนใหญ่เป็นค่ำท่ีดินและส่ิงก่อสร้ำง 49.3179 ล้ำนบำท และ
ค่ำครภุ ัณฑ์ 43.8289 ลำ้ นบำท
 จำกข้อมูลในเอกสำรขำวคำดแดง หน้ำท่ี 41 ได้กำหนดค่ำเป้ำหมำยของตัวชี้วัดเชิงปริมำณ คือ
จำนวนพันธุ์ข้ำวคุณภำพดีท่ีได้รับกำรรับรองพันธุ์ โดยในปีงบประมำณ 2564 กำหนดไว้ 4 พันธ์ุ
ส่วนในปีงบประมำณ 2565 - 2568 กำหนดไว้ปีละ 2 พันธ์ุเท่ำกันทุกปี และในเอกสำรขำวคำดแดงยังไม่มีกำร
รำยงำนผลกำรดำเนินงำนของตัวช้ีวัดดังกล่ำว ดังน้ัน อยำกทรำบว่ำกรมกำรข้ำวได้ดำเนินกำรรับรองพันธ์ุข้ำว
คุณภำพดีไปแลว้ หรือไม่ อยำ่ งไร
 จำกประเดน็ ข้อสงั เกตของคณะกรรมำธิกำรวิสำมัญฯ วุฒสิ ภำ ปงี บประมำณ พ.ศ. 2564 เกย่ี วกับ
พันธขุ์ ำ้ วไทย ซ่ึงได้กลำ่ วไว้ 2 ประเด็น ดงั น้ี
1. ควรทบทวนเครื่องหมำยท่ีอนุญำตให้ใช้จำกคำว่ำ “เครื่องหมำยรับรองข้ำวพันธ์ุแท้” เป็นคำว่ำ
“เคร่ืองหมำยรับรองข้ำวพันธ์ุไทย” เพ่ือมุ่งเน้นให้เกิดควำมชัดเจนว่ำ เป็นกำรผลิตจำกเมล็ดพันธ์ุข้ำวที่ได้รับกำร
รบั รองจำกกรมกำรข้ำว และมกี ระบวนกำรปลูกข้ำว ตำมมำตรฐำนกำรผลิต
2. ควรให้ควำมสำคัญกับกำรพัฒนำและปรับปรุงพันธุ์ข้ำวไทยให้ตอบสนองต่อควำมต้องกำรของตลำด
ที่มีกำรเปล่ียนแปลงอย่ำงรวดเร็วในปัจจุบัน รวมท้ังควรประสำนควำมร่วมมือกับหน่วยงำนของกระทรวงพำณิชย์
เพ่อื วำงแผนกำรผลติ ข้ำวให้เป็นไปตำมควำมต้องกำรของตลำด เช่น กำรทบทวนกระบวนกำรข้ึนทะเบยี นเพื่อรับรอง
พนั ธข์ุ ำ้ วให้สะดวกรวดเร็ว และทนั ตอ่ ควำมต้องกำรของตลำด โดยประสำนควำมร่วมมือกับกรมวิชำกำรเกษตร”
อยากทราบว่า กรมกำรขำ้ วไดด้ ำเนินกำรตำมประเด็นข้อสังเกตดังกล่ำวแลว้ หรอื ไม่ อย่ำงไร และหำก
มกี ำรดำเนนิ กำรแลว้ ผลกำรดำเนินกำรเป็นอยำ่ งไรบำ้ ง
2) ผลผลิตท่ี 2: การผลิตสินค้าข้าวได้รับการส่งเสริมและพัฒนา ปีงบประมำณ 2565 ได้รับ
งบประมำณ ประเภทงบดำเนินงำน จำนวน 83.0975 ล้ำนบำท โดยส่วนใหญ่เป็นค่ำเช่ำทรัพย์สิน 37.4258
ล้ำนบำท และค่ำจ้ำงเหมำบริกำร 10.6200 ล้ำนบำท และจำกข้อมูลในเอกสำรขำวคำดแดง หน้ำท่ี 45 พบว่ำ
มีกำรกำหนดตัวชี้วัดเชิงปริมำณ คือ เกษตรกรได้รับกำรถ่ำยทอดเทคโนโลยีผลิตเมล็ดพันธ์ุข้ำวคุณภำพดี ปีละ
5,000 รำย (ต้ังแต่ปี 2564-2568) แต่ไม่มีกำรกำหนดตัวชี้วัดเชิงคุณภำพ ดังนั้น จึงเห็นควรพิจำรณำทบทวน
กำรกำหนดตัวชี้วัดเชิงคุณภำพเพ่ิมขึ้น เพ่ือให้สำมำรถวัดผลสำเร็จ และติดตำมประเมินผลตัวชี้วัดนี้ว่ำบรรลุ
ผลสำเร็จตำมเป้ำหมำยท่ีกำหนดไว้หรือไม่ ยกตัวอย่ำงกำรกำหนดตัวชี้วัดเชิงคุณภำพ : “เกษตรกรที่ได้รับกำร
ถ่ำยทอดเทคโนโลยีผลิตเมล็ดพันธุ์ข้ำวคุณภำพดีมีกำรนำควำมรู้ไปใช้ประโยชน์ในกำรเพิ่มผลผลิตต่อไร่ให้สูงขึ้น”
รำยละเอียดตำมภำพตำรำง ดงั นี้

สำนักงบประมำณของรฐั สภำ หนำ้ 41 สำนกั งำนเลขำธกิ ำรสภำผู้แทนรำษฎร

เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธกิ ารวสิ ามัญพิจารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วเิ คราะห์งบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

10.3 แผนงานยุทธศาสตรก์ ารเกษตรสร้างมลู คา่ (เอกสารขาวคาดแดง หนา้ ท่ี 47 - 70)
1) โครงการยกระดับคุณภาพมาตรฐานสินค้าเกษตร วงเงินท้ังส้ินของโครงกำร 602.1097 ล้ำนบำท
โดยในปีงบประมำณ 2565 ได้รับงบประมำณ จำนวน 46.6880 ล้ำนบำท โดยมีวัตถุประสงค์: เพ่ือพัฒนำ
ระบบกำรตรวจสอบและรับรองให้เป็นไปตำมมำตรฐำนสินคำ้ เกษตร เพ่อื ตรวจสอบและรบั รองมำตรฐำนระบบ
กำรผลิตเมล็ดพันธ์ุข้ำว GAP Seed ระบบกำรผลิตข้ำว GAP ระบบกำรผลิตข้ำวอินทรีย์ ระบบ GMP โรงสีข้ำว
และผลิตภัณฑ์ข้ำว Q ให้มีคุณภำพได้มำตรฐำน รวมท้ังเพื่อส่งเสริมและสนับสนุนให้ชำวนำได้มีโอกำสใช้
เมล็ดพันธ์ุดีมีคุณภำพอย่ำงเพียงพอ สถานท่ีดาเนินงาน 53 จังหวัด และกาหนดระยะเวลาดาเนินการ 10 ปี
(ปี 2559 ถึงปี 2568) โดยในปี 2565 ได้ขอรับจัดสรรงบประมำณในลักษณะงบดำเนินงำน ซึ่งส่วนใหญ่เป็น
คำ่ จำ้ งเหมำบรกิ ำร จำนวน 40.0880 ล้ำนบำท โดยมีกำรกำหนดตวั ชี้วดั โครงกำร ดงั นี้

จากขอ้ มูลขา้ งต้นอยากทราบวา่ ต้ังแต่เรม่ิ โครงกำรในปี 2559 จนถึงปีปจั จุบัน (รวม 6 ปี) กรมกำรข้ำว
ได้ดำเนินกำรรับรองมำตรฐำนแปลงข้ำวไปแล้วหรือไม่ อย่ำงไร เน่ืองจำกในเอกสำรขำวคำดแดง หน้ำท่ี 47
ยังไม่มีกำรรำยงำนผลกำรดำเนินงำนเก่ียวกับกำรรับรองมำตรฐำนแปลงข้ำว โดยมีเพียงกำรรำยงำนจำนวน
แปลงข้ำวท่มี มี ำตรฐำนเพม่ิ ข้ึน จำนวน 177,508 แปลง เท่ำน้นั

2) โครงการพัฒนาเกษตรกรรมยั่งยืน วงเงินท้ังส้ินของโครงกำร 6,715.3478 ล้ำนบำท
ในปีงบประมำณ 2565 ได้รับงบประมำณ จำนวน 498.7427 ล้ำนบำท โดยมีวัตถุประสงค์: เพื่อให้ผู้ผลิตข้ำว
อนิ ทรยี ท์ ่ไี ดร้ บั กำรรับรองมำตรฐำนข้ำวอินทรีย์ (Organic Thailand) ไดร้ ับกำรรับรองมำตรฐำนเกษตรอินทรีย์
ต่ำงประเทศ และใช้ผลผลิตข้ำวอินทรีย์ท่ีได้มำตรฐำนนำไปเพ่ิมมูลค่ำเพื่อสนับสนุนให้เกษตรกรท่ีเข้ำร่วม
โครงกำรเกษตรทฤษฎีใหม่มีควำมรู้มำปรับใช้ในกำรดำเนินกิจกรรมทำงเกษตรในพื้นท่ีของตนเอง สถานท่ี
ดาเนินงาน 34 จังหวัด และกาหนดระยะเวลาดาเนินการ 6 ปี (ปี 2561 ถึงปี 2566) โดยจำแนกออกเป็น
งบรำยจ่ำยประเภท

 งบดาเนินงาน จานวน 48.7427 ล้านบาท ส่วนใหญ่เป็นค่ำใช้จ่ำยในกำรจัดงำน/กิจกรรม/
นิทรรศกำร 28.8750 ลำ้ นบำท และค่ำจ้ำงเหมำบริกำร 13.1000 ลำ้ นบำท

 งบเงินอุดหนนุ จานวน 450.0000 บาท เปน็ เงนิ อดุ หนุนค่ำใชจ้ ่ำยตำมโครงกำรส่งเสริมกำรผลิต
ข้ำวอินทรีย์ท้ังจำนวน และจำกข้อมูลในเอกสำรขำวคำดแดง หน้ำที่ 62 ไม่ได้ระบุรำยละเอียดของรำยกำร
เงินอดุ หนนุ ดงั กลำ่ วให้มีควำมชัดเจนว่ำนำไปใชด้ ำเนนิ กำรในเรื่องใดบำ้ ง

 จำกประเด็นข้อสังเกตของคณะกรรมำธิกำรวิสำมัญฯ วุฒิสภำ ปีงบประมำณ พ.ศ. 2564 ท่ีได้
กล่ำวไว้ว่ำ “ควรกำหนดนโยบำยและแผนงำนหรือโครงกำรส่งเสริมกำรปลูกพันธ์ุข้ำวอินทรีย์ โดยกำรประสำน
ควำมร่วมมือกับกรมวิชำกำรเกษตรและกรมพัฒนำท่ีดิน เพ่ือสร้ำงองค์ควำมรู้เก่ียวกับกระบวนกำรปลูกข้ำว
ตลอดจนกระบวนกำรฝึกอบรมเกษตรกรให้มีคุณภำพมำกขึ้น” อยากทราบว่า กรมกำรข้ำวได้ดำเนินกำรตำม
ประเดน็ ข้อสังเกตดังกล่ำวแล้วหรอื ไม่ อย่ำงไร และหำกมีกำรดำเนินกำรแล้วผลกำรดำเนนิ กำรเปน็ อย่ำงไรบำ้ ง

สำนักงบประมำณของรฐั สภำ หน้ำ 42 สำนกั งำนเลขำธกิ ำรสภำผู้แทนรำษฎร

เอกสารสาหรับคณะกรรมาธกิ ารวสิ ามัญพิจารณาร่าง พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565

วเิ คราะห์งบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

กรมชลประทาน

(เอกสำรงบประมำณ ขำวคำดแดง ฉบบั ที่ 3 เล่มที่ 4 หน้ำที่ 81)

1. วสิ ัยทัศน์ พันธกิจ อานาจหนา้ ท่ี
1.1 วิสัยทศั น์

กรมชลประทำนเป็นองค์กรอัจฉริยะ ที่มุ่งสร้ำงควำมม่ันคงด้ำนน้ำ (Water Security) เพื่อเพิ่มคุณค่ำ
กำรบรกิ ำร ภำยในปี 2580
1.2 พนั ธกิจและอานาจหนา้ ท่ี

1) พฒั นำแหลง่ นำ้ และเพ่มิ พ้ืนท่ชี ลประทำนตำมศกั ยภำพของลุ่มนำ้ ให้เกิดควำมสมดลุ
2) บริหำรจดั กำรน้ำ อยำ่ งบรู ณำกำรใหเ้ พียงพอ ทว่ั ถงึ และเปน็ ธรรม
3) ดำเนินกำรป้องกนั และบรรเทำภัยอันเกดิ จำกนำ้ ตำมภำรกจิ อยำ่ งเหมำะสม
4) เสริมสร้ำงกำรมีส่วนรว่ มในกระบวนกำรพัฒนำแหลง่ นำ้ และกำรบริหำรจดั กำรน้ำ

1.3 ผลสัมฤทธแ์ิ ละประโยชน์ท่ีคาดวา่ จะได้รบั จากการใชจ้ ่ายงบประมาณ

ผลสัมฤทธิ์ ตวั ชวี ดั เป้าหมาย
ปี 64 ปี 65

ภาคเกษตรและอุตสาหกรรม - พืนท่ีชลประทานท่ีเพม่ิ ขนึ 265,502 ไร่ 162,700 ไร่
มแี หล่งน้าต้นทุนท่ีมคี ุณภาพ - ปริมาตรเก็บกักน้าที่เพ่ิมขนึ 96.88 140.86
เพื่อการจัดการอย่างสมดลุ และ
สามารถบริหารจัดการน้าในเขต - ครวั เรือนที่ไดร้ ับประโยชน์ ล้านลูกบาศก์เมตร ล้านลูกบาศก์เมตร
พนื ท่ีชลประทาน ให้ทุกภาคส่วน
ไดร้ ับนา้ อย่างทั่วถึงและเปน็ ธรรม 2,254,000 ครวั เรอื น 2,105,356 ครัวเรือน
ตามปริมาณนา้ ต้นทุนที่มใี นแต่ละปี
ได้อย่างมปี ระสิทธิภาพ

2. สรุปภาพรวมงบประมาณ
2.1 งบประมาณของกรมชลประทาน ตง้ั แต่ปงี บประมาณ พ.ศ. 2551 - 2565

ท่ีมา: 1) ระบบกำรบรหิ ำรกำรเงนิ กำรคลงั ภำครฐั แบบอิเล็กทรอนกิ ส์ (GFMIS) ปีงบประมำณ พ.ศ. 2551-2564 กรมบญั ชีกลำง
2) เอกสำรงบประมำณ ฉบับที่ 3 เล่มที่ 4 ประจำปีงบประมำณ พ.ศ. 2565 สำนักงบประมำณ

สำนกั งบประมำณของรฐั สภำ หนำ้ 43 สำนกั งำนเลขำธิกำรสภำผแู้ ทนรำษฎร

เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธิการวิสามญั พจิ ารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วิเคราะห์งบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

2.2 งบประมาณจาแนกตามแผนงาน

แผนงาน ปงี บประมาณ หน่วย: ลำ้ นบำท
2564 2565
เพมิ่ /-ลดจากปี 2564
จา้ นวน ร้อยละ

รวมทงั สนิ 74,106.9786 77,268.4339 3,161.4553 4.27

แผนงานบคุ ลากรภาครัฐ 6,179.7222 5,931.0889 -248.6333 -4.02
แผนงานพนื ฐาน 2,079.7750 1,887.0446 -192.7304 -9.27
ดำ้ นกำรสร้ำงกำรเตบิ โตบนคณุ ภำพชีวติ 2,079.7750 1,887.0446 -192.7304 -9.27

ทเ่ี ป็นมติ รตอ่ สงิ่ แวดลอ้ ม 19,180.6879 19,853.3951 672.7072 3.51
แผนงานยทุ ธศาสตร์ 19,180.6879 19,853.3951 672.7072 3.51
เพอ่ื สนับสนุนดำ้ นกำรสร้ำงกำรเตบิ โต

บนคณุ ภำพชวี ิตทเ่ี ป็นมติ รตอ่ สง่ิ แวดลอ้ ม

แผนงานบรู ณาการ 46,666.7935 49,596.9053 2,930.1118 6.28
บริหารจัดการทรัพยากรนา้ 46,666.7935 49,596.9053 2,930.1118 6.28

ทม่ี า: เอกสำรงบประมำณ ประจำปงี บประมำณ พ.ศ. 2565 ฉบบั ที่ 1 (ขำวคำดสม้ ) หนำ้ ท่ี 176

เม่ือพิจำรณำงบประมำณโดยจำแนกตำมลักษณะรำยจ่ำย พบว่ำ ในปีงบประมำณ 2565
กรมชลประทาน ไดร้ ับจดั สรรงบประมำณ รำยจำ่ ยประจำ จำนวน 6,858.6963 ลำ้ นบำท คดิ เป็นรอ้ ยละ 8.88
ของงบประมำณกรมชลประทำนท้ังหมด และรายจ่ายลงทุน จานวน 70,409.7376 ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ
91.12 ของงบประมาณกรมชลประทานทั้งหมด

ในปีงบประมำณ 2565 กรมชลประทาน
ได้รับจัดสรรงบประมาณ 77,268.4339 ล้านบาท
คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 69.50 ของงบประมำณ
กระทรวงเกษตรฯ ทั้งหมด ได้รับงบประมาณเพ่ิมข้ึน
จากปีงบประมาณ 2564 จานวน 3,161.4553 ล้านบาท
คิดเป็นร้อยละ 4.27 และเมื่อพิจำรณำงบประมำณ
โดยจำแนกตำมแผนงำน พบว่ำ แผนงำนที่ได้รับ
งบประมำณสูงสุด คือ แผนงานบูรณาการบริหาร
จัดการทรัพยากรน้า จานวน 49,596.9053 ล้านบาท
คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 64.19 โดยงบประมำณ
สว่ นใหญ่เป็นของโครงกำรจัดหำแหลง่ น้ำและเพิ่มพื้นท่ี
ชลประทำน จำนวน 27,913.4873 ล้ำนบำท (เอกสำรขำวคำดแดง หน้ำที่ 147) โครงกำรป้องกันและบรรเทำ
ภัยจำกน้ำ จำนวน 11,199.7475 ลำ้ นบำท (เอกสำรขำวคำดแดง หน้ำท่ี 190) รองลงมาคือ แผนงานยุทธศาสตร์
เพ่อื สนับสนุนดา้ นการสรา้ งการเติบโตบนคณุ ภาพชวี ติ ท่เี ปน็ มติ รต่อสง่ิ แวดล้อม จานวน 19,853.3951 ล้านบาท
คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 25.69 ส่วนใหญ่เป็นค่ำใช้จ่ำยโครงกำรสนับสนุนกำรบริหำรจัดกำรน้ำและ
งำนชลประทำน จำนวน 10,803.3239 ล้ำนบำท (เอกสำรขำวคำดแดง หน้ำท่ี 117) โครงกำรปรับปรุงงำน
ชลประทำน จำนวน 6,577.5564 ลำ้ นบำท (เอกสำรขำวคำดแดง หน้ำที่ 93)

สำนกั งบประมำณของรัฐสภำ หน้ำ 44 สำนกั งำนเลขำธกิ ำรสภำผแู้ ทนรำษฎร

เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธกิ ารวสิ ามัญพิจารณาร่าง พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565

วิเคราะห์งบประมาณรายจา่ ยประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

ข้อสังเกต/ความเหน็ ของ PBO
ในปีงบประมำณ 2565 กรมชลประทำนได้รับจัดสรรงบประมำณสูงสุด จำนวนท้ังสิ้น

77,268.4339 ล้ำนบำท คิดเป็นร้อยละ 69.50 ของงบประมำณท้ังกระทรวงฯ ในขณะที่หน่วยงำนต่ำง ๆ
ในสังกัดกระทรวงเกษตรฯ อีกจำนวน 18 หน่วยงำน กับอีก 2 กองทุน ได้รับจัดสรรงบประมำณรวมท้ังสิ้น
เพียง 33,916.3370 ล้ำนบำท คิดเป็นร้อยละ 30.50 ของงบประมำณทั้งกระทรวงฯ และเม่ือพิจำรณำ
เอกสำรงบประมำณ พบวำ่ งบประมาณของกรมชลประทานสว่ นใหญเ่ ป็นงบประมาณของโครงการลงทุน
ขนาดใหญ่ท่ีอยู่ภายใต้แผนงานบูรณาการบริหารจัดการทรัพยากรน้า และยังเป็นโครงการที่ผูกพัน
งบประมาณหลายปี

3. งบประมาณตามงบรายจา่ ย

หน่วย: ลำ้ นบำท

กรมชลประทาน งบบคุ ลากร งบดา้ เนนิ งาน งบลงทุน งบเงินอดุ หนนุ งบรายจา่ ยอน่ื รวมทงั สนิ

2564 6,091.8573 1,306.7945 66,510.0376 0.3328 197.9564 74,106.9786

2565 5,839.4640 957.8277 70,255.6235 0.3328 215.1859 77,268.4339

เพม่ิ /-ลด จากปี 2564 -252.3933 -348.9668 3,745.5859 - 17.2295 3,161.4553

ร้อยละ -4.14 -26.70 5.63 - 8.70 4.27

ท่ีมา: 1) ข้อมลู ปงี บประมำณ พ.ศ. 2564 ตำม พรบ. จำกระบบ GFMIS กรมบัญชีกลำง ขอ้ มลู ณ วันท่ี 30 เมษำยน 2564
2) เอกสำรงบประมำณ ประจำปีงบประมำณ พ.ศ. 2565 ฉบับท่ี 3 เลม่ ที่ 4 สำนกั งบประมำณ (หน้ำ 85-86)

1) เ ม่ื อ พิ จ ำ ร ณ ำ โ ด ย จ ำ แ น ก ต ำ ม
งบรำยจ่ำย ปีงบประมำณ 256 5 พบว่ำ
งบรำยจ่ำยที่ได้รับงบประมำณ สูงสุด คือ
งบลงทุน จานวน 70,255.6235 ล้านบาท
คิดเป็นร้อยละ 90.92 ของงบประมาณ
ก ร ม ช ล ป ร ะ ท า น ทั้ ง ห ม ด ร อ ง ล ง ม ำ คื อ
งบบุคลำกร จำนวน 5,839.4640 ล้ำนบำท
คิดเป็นร้อยละ 7.56 ซึ่งเมื่อรวมท้ัง 2 งบรายจ่าย
ดังกล่าวแล้ว รวมเป็นงบประมาณท้ังส้ิน
76,095.0875 ล้านบาท คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ
98.48 ของงบประมาณกรมชลประทานท้ังหมด
2) หำกพิจำรณำเปรียบเทียบงบประมำณรำยจ่ำย ปี 2565 กับปี 2564 โดยจำแนกตำมประเภท
งบรำยจ่ำย พบว่ำ งบรำยจ่ำยที่ได้รับจัดสรรงบประมำณเพิ่มข้ึนจำกปี 2564 คือ งบลงทุน เพ่ิมขึ้นจำนวน
3,745.5859 ล้ำนบำท คดิ เป็นร้อยละ 5.63 รองลงมำคือ งบรำยจ่ำยอื่น เพิ่มขึ้นจำนวน 17.2295 ลำ้ นบำท คดิ เปน็
ร้อยละ 8.70 สำหรับงบรำยจ่ำยท่ีได้รับจัดสรรงบประมำณลดลงสูงสุดจำกปี 2564 คือ งบดำเนินงำน ลดลง
จำนวน 348.9668 ลำ้ นบำท คิดเปน็ ร้อยละ 26.70 รองลงมำคือ งบบคุ ลำกร ลดลงจำนวน 252.3933 ลำ้ นบำท
คิดเปน็ รอ้ ยละ 4.14 ตำมลำดบั ส่วนงบเงนิ อดุ หนนุ ได้รับจดั สรรงบประมำณเท่ำกับปี 2564

สำนกั งบประมำณของรัฐสภำ หน้ำ 45 สำนกั งำนเลขำธิกำรสภำผูแ้ ทนรำษฎร

เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธกิ ารวสิ ามญั พจิ ารณารา่ ง พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วิเคราะห์งบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

3) จำกงบประมำณที่ขอรับจัดสรรของกรมชลประทำน จำนวน 77,268.4339 ล้ำนบำท พบว่ำ
มรี ำยกำรค่ำใช้จำ่ ยท่ีสำคัญภำยใต้งบดาเนินงาน คือ ค่ำจ้ำงเหมำบรกิ ำร 242.7451 ล้ำนบำท คำ่ วสั ดุเชื้อเพลิง
และหล่อล่ืน 74.0292 ล้ำนบำท ค่ำอำหำรทำกำรนอกเวลำ 23.8455 ล้ำนบำท ค่ำวัสดุสำนักงำน 20.0000
ล้ำนบำท และค่ำเบีย้ เลย้ี ง ค่ำเชำ่ ท่ีพักและค่ำพำหนะ 10.5812 ลำ้ นบำท

4. ขอ้ มลู รายงานการเงิน

การแสดงฐานะการเงิน ปี 2562 ปี 2563 หนว่ ย: ล้ำนบำท

เพมิ่ /-ลดจากปี 62
จานวน รอ้ ยละ

สนิ ทรัพยร์ วม (1) 367,359.0657 392,508.3476 25,149.2819 6.85

สินทรพั ยห์ มนุ เวยี น (2) 6,118.6288 9,462.6862 3,344.0574 54.65

หนี้สนิ รวม (3) 4,755.7529 6,169.9115 1,414.1585 29.74

หนสี้ ินหมนุ เวยี น (4) 4,712.4167 6,105.8220 1,393.4053 29.57

ทนุ (5) 362,603.3127 382,338.4361 19,735.1234 5.44

อัตราสว่ นสภาพคล่อง (2)/(4) 1.30 1.55 0.25 19.36

ทม่ี า: ระบบงบกำรเงินรวมภำครัฐ : CFS กรมบัญชีกลำง กระทรวงกำรคลัง ปีงบประมำณ พ.ศ. 2561-2563

จำกข้อมูลงบแสดงฐำนะกำรเงินของกรมชลประทำน ในระบบ CFS ของกรมบัญชีกลำง
กระทรวงกำรคลัง ณ วนั ที่ 30 กันยำยน 2563 พบว่ำ หน่วยงำนมีสนิ ทรัพยร์ วม จำนวน 392,508.3476 ลำ้ นบำท
เพมิ่ ข้ึนจำกปี 2562 จำนวน 25,149.2819 ล้ำนบำท คดิ เป็นรอ้ ยละ 6.85 โดยสนิ ทรัพย์สว่ นใหญ่ของหนว่ ยงำน
เป็นสินทรัพย์หมุนเวียน เช่น สินทรัพย์โครงสร้ำงพ้ืนฐำน จำนวน 243,823.2207 ล้ำนบำท ในขณะเดียวกัน
มีหน้ีสินรวม จำนวน 6,169.9115 ล้ำนบำท เพ่ิมข้ึนจำกปี 2562 จำนวน 1,414.1585 ล้ำนบำท
คดิ เปน็ รอ้ ยละ 29.74 โดยส่วนใหญ่เป็นหนสี้ นิ หมุนเวียน จำนวน 6,105.8220 ล้ำนบำท

หำกวิเครำะหส์ ภำพคลอ่ งทำงกำรเงิน (Liquidity Ratio) โดยพจิ ำรณำอตั รำส่วนเงินทนุ หมนุ เวียน
หรืออัตรำส่วนสภำพคล่อง (Current Ratio) เพื่อวัดควำมสำมำรถในกำรชำระหนี้ระยะส้ัน พบว่ำ
กรมชลประทำน มีอัตรำส่วนสภำพคล่องอยู่ในระดับท่ีเหมำะสมโดยมีอัตรำส่วนเท่ำกับ 1.30 เท่ำ ในปี 2562
และ 1.55 เทำ่ ในปี 2563

สำนกั งบประมำณของรฐั สภำ หน้ำ 46 สำนกั งำนเลขำธิกำรสภำผแู้ ทนรำษฎร

เอกสารสาหรบั คณะกรรมาธิการวสิ ามญั พิจารณาร่าง พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565

วเิ คราะหง์ บประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2565: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

หน่วย: ล้ำนบำท

การแสดงผล ปี 2562 ปี 2563 เพิ่ม/-ลดจากปี 62
การดาเนินงาน จานวน รอ้ ยละ

รำยได้จำกงบประมำณ 72,947.5737 76,822.3224 3,874.7486 5.31

รำยได้นอกงบประมำณ 1,414.8911 1,334.8538 -80.0373 -5.66

คำ่ ใช้จำ่ ย 46,860.8895 48,853.3576 1,992.4680 4.25

รายได้สูงกวา่ คา่ ใชจ้ า่ ยสุทธิ 27,501.5753 29,303.8186 1,802.2433 6.55

ท่ีมา: ระบบงบกำรเงนิ รวมภำครฐั : CFS กรมบัญชกี ลำง กระทรวงกำรคลัง ปีงบประมำณ พ.ศ. 2561-2563

จำกข้อมูลงบแสดงผลกำรดำเนินงำนของกรมชลประทำนในระบบ CFS ของกรมบัญชีกลำง
กระทรวงกำรคลงั ณ วันท่ี 30 กันยำยน 2563 พบวำ่ หนว่ ยงำนมีรายได้จากงบประมาณจำนวน 76,822.3224
ลำ้ นบำท เพิม่ ข้นึ จำกปี 2562 จำนวน 3,874.7486 ลำ้ นบำท คดิ เปน็ ร้อยละ 5.31 สว่ นรายได้นอกงบประมาณ
จำนวน 1,334.8538 ล้ำนบำท ลดลงจำกปี 2562 จำนวน 80.0373 ล้ำนบำท คิดเป็นร้อยละ 5.66 โดยรำยได้
เงินนอกงบประมำณส่วนใหญ่เป็นรำยได้จำกกำรรับโอนสินทรัพย์ จำนวน 1,190.2165 ล้ำนบำท และรำยได้
จำกกำรอดุ หนนุ เพื่อกำรลงทนุ อื่น จำนวน 26.7135 ลำ้ นบำท

และเม่ือพิจำรณำค่ำใช้จ่ำยทั้งหมดของหน่วยงำน จำนวน 48,853.3576 ล้ำนบำท เพิ่มขึ้นจำก
ปี 2562 จำนวน 1,992.4680 ล้ำนบำท คิดเป็นร้อยละ 4.25 โดยค่ำใช้จ่ำยส่วนใหญ่เป็นค่ำเส่ือมรำคำและ
ค่ำตัดจำหน่ำย จำนวน 18,157.7575 ล้ำนบำท รองลงมำคือ ค่ำใช้สอย จำนวน 13,057.8787 ล้ำนบำท และ
ค่ำใช้จ่ำยบุคลำกร จำนวน 7,132.6410 ล้ำนบำท แต่อย่ำงไรก็ตำมในปี 2563 กรมชลประทำนยังมีรำยได้
สูงกว่าค่ำใช้จ่ำยจำนวน 29,303.8186 ล้ำนบำท เพ่ิมข้ึนจำกปี 2562 จำนวน 1,802.2433 ล้ำนบำท คิดเป็น
รอ้ ยละ 6.55

รายการ ปี 2562 ปี 2563 หน่วย: ลำ้ นบำท

เพมิ่ /-ลดจากปี 62
จานวน รอ้ ยละ

เงนิ อดุ หนุนจำกงบประมำณ 72,947.5737 76,822.3224 3874.7486 5.31

- คำ่ ใชจ้ ่ำยบุคลำกร 7,395.9382 7,132.6410 -263.2972 -3.56

สัดสว่ นต่องบประมาณ (ร้อยละ) 10.14 9.28

ท่มี า: ระบบงบกำรเงินรวมภำครฐั : CFS กรมบญั ชีกลำง กระทรวงกำรคลงั ปีงบประมำณ พ.ศ. 2561-2563

จำกกำรพจิ ำรณำสัดส่วนคำ่ ใชจ้ ำ่ ยบุคลำกรตอ่ เงนิ อุดหนุนจำกงบประมำณพบว่ำ ในปี 2563 หน่วยงำน
มีค่ำใช้จ่ำยบุคลำกรต่ากว่างบประมำณเงินอุดหนุนที่ได้รับจัดสรร และหำกคิดเป็นสัดส่วนค่ำใช้จ่ำยบุคลำกร
ตอ่ เงินอดุ หนุนจำกงบประมำณ คิดเปน็ รอ้ ยละ 9.28

ทั้งน้ี งบกำรเงินของหน่วยงำนในปี 2562 และปี 2563 อยู่ในระหว่ำงกำรรับรองจำกสำนักงำน
กำรตรวจเงินแผน่ ดิน จึงทำให้ในระบบ CFS ยังไม่ปรำกกฏขอ้ มูลกำรรบั รองงบกำรเงินของหนว่ ยงำนดงั กลำ่ ว

สำนักงบประมำณของรฐั สภำ หน้ำ 47 สำนกั งำนเลขำธกิ ำรสภำผแู้ ทนรำษฎร

เอกสารสาหรับคณะกรรมาธกิ ารวิสามญั พิจารณาร่าง พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565