หนังสือ ทุกข์ย่อมไม่มีแก่ผู้ไม่เกิด

ทุกข์ย่อมไมม่ ีแกผ่ ู้ไมเ่ กดิ

พระอาจารยส์ ุชาติ อภชิ าโต
วัดญาณสงั วรารามวรมหาวิหาร จ.ชลบุรี

ISBN : 8-822-586-616-978
พมิ พค์ รัง้ ท่ี ๑ : พฤศจกิ ายน ๒๕๖๔
จำ� นวนพมิ พ์ : ๑,๐๐๐ เลม่
ผู้จดั พมิ พ์ : คณะศิษยานศุ ษิ ย์

พิมพ์แจกเปน็ ธรรมทาน
ห้ามจำ� หน่าย

ขอ้ มลู ทางบรรณานุกรมของหอสมุดแห่งชาติ

พระอาจารยส์ ุชาติ อภิชาโต.
ทุกข์ยอ่ มไม่มีแก่ผู้ไมเ่ กิด.-- ชลบรุ ี : วัดญาณสงั วรารามวรมหาวิหาร, 2564.
128 หนา้ .
1. ความทุกข์--แง่ศาสนา--พทุ ธศาสนา. I. ชือ่ เรอ่ื ง.
294.3144
ISBN 8-822-586-616-978

พิมพท์ ่ี : บริษทั ศิลป์สยามบรรจุภณั ฑแ์ ละการพิมพ์ จำ� กดั
๖๑ ซอยเพชรเกษม ๖๙ ถนนเลียบคลองภาษเี จรญิ ฝงั่ เหนือ
แขวงหนองแขม เขตหนองแขม กรงุ เทพฯ ๑๐๑๖๐
Tel. ๐-๒๔๔๔-๓๓๕๑-๒ Fax. ๐-๒๔๔๔-๐๐๗๘
E-mail: [email protected] Website: www.silpasiam.com

ส า ร บั ญ

ทกุ ขย์ ่อมไม่มีแกผ่ ู้ไมเ่ กดิ ๕
• โลกแห่งการเวียนวา่ ยตายเกิด ๖
• บญุ และบาปท�ำใหม้ นษุ ย์นน้ั ต่างกนั ๑๒
• ทกุ ข์ไมเ่ วน้ คนรวยคนจน ๒๐
• คนฉลาดอยา่ งพระพทุ ธเจ้า
ผ้คู ้นพบทางที่ไมเ่ กดิ ๒๖
• แนวทางปฏิบตั ิเพ่ือหยุดการเกิด ๔๐

ภารกจิ สำ� คญั ทีส่ ดุ ในโลก ๘๕

(สนทนาธรรมบนเขา ๑๖ ธนั วาคม ๒๕๖๒)



ทกุ ขฺ ํ นตฺถิ อชาตสฺส
ทกุ ข์ย่อมไมม่ แี กผ่ ู้ไม่เกดิ

โลกแห่งการ
เวียนว่าย
ตายเกิด

6  ทุกขย์ ่อมไมม่ ีแก่ผู้ไมเ่ กดิ

คำ� ว่า “สตั ว์โลก” นี้ไม่ไดห้ มายถงึ สตั วเ์ ดรจั ฉาน สตั ว์เดรจั ฉานกเ็ ป็น
สัตว์อยา่ งหนง่ึ มนุษย์ก็เปน็ สัตว์โลกเหมอื นกนั สตั ว์โลกหมายถึงผ้ทู ี่
ยงั เวยี นวา่ ยตายเกดิ อยใู่ นสงั สารวฏั หรอื วฏั สงสาร เปน็ ภพตา่ งๆ ทส่ี ตั ว์โลก

คือดวงวิญญาณหรือดวงจิตไปเกิด
ไปเปน็ กนั คำ� วา่ “สตั ว”์ นจี้ งึ มคี วามหมาย
กว้างกว่าค�ำว่าสัตวเ์ ดรัจฉาน

คนท่ีไม่เคยศึกษาธรรมะก็อาจจะ
ไม่เข้าใจ เพราะเวลาพูดถึงสัตว์โลก
กอ็ าจจะคดิ ถงึ สตั วเ์ ดรจั ฉานตา่ งๆ แต่
สัตว์โลกในท่ีนี้หมายถึงดวงวิญญาณ
ทกุ ดวงทไ่ี ปเกดิ เปน็ อะไรตา่ งๆ เปน็ สตั ว์
ชนิดต่างๆ เป็นมนุษย์ก็เป็นสัตว์โลก
อย่างหนึ่ง เป็นเทวดาก็เป็นสัตว์โลก
อย่างหนึ่ง เป็นพรหมก็เป็นสัตว์โลก
อย่างหน่ึง เป็นอสูรกาย เป็นเปรต
เป็นสัตว์นรก นี้ก็เป็นสัตว์ โลก
อย่างหน่ึงด้วย นี่คือที่เกิดของดวง
วญิ ญาณท่ตี ายจากรา่ งกายไป ทแี่ ยก
ออกจากร่างกายเวลาที่ร่างกาย
ตายไป ดวงวิญญาณเหลา่ น้กี ็จะไปอยู่
ในภพใดภพหน่ึงตามอ�ำนาจของบุญ
หรอื ของบาป

7พระอาจารย์สุชาติ อภิชาโต 

โลกของการเวยี นวา่ ยตายเกดิ มแี บง่ ไว้ ๓ โลก
ดว้ ยกัน เรียกวา่ ๓ ภพ “ไตรภพ” ภพของ
ผทู้ เ่ี สพกาม เรยี กวา่ “กามภพ” ภพของผทู้ ่ี
ไม่เสพกาม คือภพของผู้ท่ีเสพความสงบ
คอื สมาธใิ นระดบั รปู ฌานกเ็ รยี กวา่ “รปู ภพ”
ผู ้ ท่ี เ ส พ ค ว า ม ส ง บ ใ น ร ะ ดั บ อ รู ป ฌ า น
ก็เรียกว่า “อรูปภพ” นี่คือที่ไปของดวง
วิญญาณของมนุษย์แต่ละคน จะไปอยู่ที่
บุญท่ีท�ำไว้ หรือบาปท่ีท�ำเอาไว้ ถ้าท�ำบาป
ก็จะไปเกิดในอบายที่เป็นส่วนหนึ่งของ
กามภพ ถ้าทำ� บุญก็ไปเกิดเปน็ เทวดา ก็ยงั
อยใู่ นกามภพอยู่ แตก่ ามภพนแ้ี บง่ เปน็ ๒ ซกี
ซีกทม่ี คี วามสุขกับซกี ท่มี ีความทุกข์

8  ทุกข์ยอ่ มไม่มแี ก่ผู้ไมเ่ กิด

ผทู้ ไ่ี ปเกดิ ในอบายนเี้ ปน็ พวกทที่ ำ� บาป มคี วามทกุ ข์ ตอ้ งไปรบั ทกุ ขจ์ าก
การทำ� บาป สว่ นพวกทไ่ี มท่ ำ� บาป ทำ� แตบ่ ญุ พวกนก้ี จ็ ะไปอยใู่ นภพของ
เทวดา อยใู่ นกามภพเหมอื นกนั แตอ่ ยใู่ นซกี ของภพทมี่ คี วามสขุ คอื ภพ
ของเทวดา พวกนี้ไมม่ รี ่างกาย เปน็ กายทพิ ย์ท้งั น้นั เปน็ ดวงวิญญาณ
ที่มีบุญเป็นผู้ให้ความสุข ถ้าอยู่อบาย ก็เป็นดวงวิญญาณท่ีบาปผลิต
ความทกุ ข์ใหเ้ สพ

ส่วนพวกที่ไปบวชไปถือศีล ไปฝึกน่ังสมาธิ ถ้านั่งได้
สมาธิระดับรูปฌาน เวลาตายไปก็จะไปอยู่ในรูปภพ
เรยี กวา่ สวรรคช์ น้ั พรหม เรยี กวา่ “รปู พรหม” พรหมน้ี
มี ๒ ระดบั พรหมทม่ี รี ปู กบั พรหมทไี่ มม่ รี ปู อรปู พรหม
กับรูปพรหม พวกท่ีได้ฌาน รูปฌาน ก็จะไปเกิดใน
รูปภพ พวกที่ไดอ้ รปู ฌานก็ไปเกดิ ในอรูปภพ แต่ภพ
เหลา่ นก้ี ม็ วี นั เสอื่ ม มวี นั หมด พอบญุ ทสี่ ง่ ไปหมดกำ� ลงั
กจ็ ะตกลงมา ตกจากอรปู ภพมาสรู่ ปู ภพ จากรปู ภพกล็ ง
มาสู่เทวภพหรือลงมาสู่มนุษยภพ มาเกิดเป็นมนุษย์
ตอ่ ไป

9พระอาจารย์สุชาติ อภชิ าโต 

10  ทกุ ข์ยอ่ มไม่มแี กผ่ ู้ไมเ่ กดิ

ยงั ไงๆ กต็ ้องกลบั มาเรมิ่ ต้นทภี่ พของมนษุ ย์ใหม่ เพราะภพ
ของมนุษย์เป็นภพของผู้ที่สร้างบุญสร้างบาป ส่วนภพอื่นๆ
ไมใ่ ชเ่ ปน็ ทสี่ รา้ งบญุ สรา้ งบาป แตเ่ ปน็ ทไ่ี ปรบั ผลบญุ ผลบาป
แล้วกจ็ ะมีการเวียนวา่ ยตายเกดิ อย่างนีไ้ ปเรอ่ื ยๆ

11พระอาจารย์สชุ าติ อภชิ าโต 

บญุ และบาป
ทำ�ให้มนุษย์นน้ั

ตา่ งกัน

12  ทกุ ข์ยอ่ มไม่มแี กผ่ ไู้ ม่เกิด

การเวยี นวา่ ยตายเกดิ กเ็ กดิ จากอำ� นาจของโมหะอวชิ ชา ความหลง ทไ่ี ป
สร้างความอยากให้แก่ดวงวิญญาณ ให้ดวงวิญญาณคือจิตใจนี้ไปหา
สง่ิ ตา่ งๆ มาเสพมาสมั ผสั เพอ่ื ใหเ้ กดิ ความสขุ เพราะไมร่ วู้ า่ ความสขุ ทด่ี ี
ท่ีไม่ต้องไปเวียนว่ายตายเกิดน้ันอยู่ท่ีไหน ไปหลงคิดว่าความสุขอยู่ท่ี
การไปเกดิ เปน็ มนษุ ย์ ไปเสพรปู เสยี งกลน่ิ รสโผฏฐพั พะตา่ งๆ เพราะภพ
ของมนุษย์นี้มีรูปเสียงกลิ่นรสโผฏฐัพพะให้เสพกัน จึงมาเกิดเป็น
มนุษยก์ นั

13พระอาจารย์สุชาติ อภิชาโต 

แลว้ พอมาหาลาภยศสรรเสรญิ หารปู เสยี งกลน่ิ รส
โผฏฐพั พะ กห็ าโดยวธิ ที เี่ ปน็ บาปบา้ ง ไมเ่ ปน็ บาปบา้ ง
เพราะบางทหี าโดยวธิ ไี มเ่ ปน็ บาปไมไ่ ด้ กเ็ ลยตอ้ งหา
โดยวิธีที่เป็นบาป เช่น หาเงินทองเพื่อที่จะมา
ใชจ้ า่ ยซ้ือความสขุ ตา่ งๆ ถ้าหาแบบไมท่ ำ� บาปแล้ว
มนั ไม่พอใช้ กม็ ักจะตอ้ งไปท�ำบาปกัน เพราะการ
ท�ำบาปท�ำให้การหาเงินทองน้ีมันง่าย สะดวก
รวดเรว็ ไดม้ าก แตไ่ มร่ วู้ า่ การทำ� บาปมโี ทษตามมา
คอื มอี ิทธพิ ลต่อการไปเกดิ ในภพต่อไป

ในทางตรงกันข้าม บางคนเกิดมาแล้วก็มีความ
สามารถหรือโชคดี หาเงินหาทองได้มากมายกว่า
ที่จะใช้เองได้หมด ก็เอาไปแจกจ่ายให้ผู้อื่น อันน้ี
ก็เรียกว่าเป็นการท�ำบุญ การมอบความสุขให้แก่
ผู้อนื่ ดว้ ยการทำ� บญุ ชนิดตา่ งๆ เช่น ใหเ้ งนิ ให้ทอง
แกโ่ รงเรยี น โรงพยาบาล สรา้ งวดั สรา้ งวา สรา้ งโบสถ์
สร้างเจดีย์ ท�ำอะไรที่ท�ำให้ผู้อื่นมีความสุข ได้รับ
ประโยชน์ กเ็ รียกว่าเปน็ การท�ำบุญ

14  ทุกขย์ อ่ มไม่มีแกผ่ ู้ไมเ่ กดิ

น่ีแหละบุญและบาปเกิดขึ้นด้วย
ประการฉะน้ี เกิดขึ้นด้วยการท่ีเรามี
ความอยากกัน ความหลงท�ำให้เรามี
ความอยากมาหาความสขุ ในโลกนก้ี นั

15พระอาจารย์สชุ าติ อภชิ าโต 

แตอ่ ยา่ ไปคดิ วา่ การมาเกดิ นมี้ นั จะเปน็ ไปตาม
ที่เราคาดฝันกันทุกคร้ัง ไปดูพวกท่ียากจน
แรน้ แคน้ หาเช้ากินคำ่� นี่ เขาจะไปหาความสุข
จากการหาเงินหาทองได้อย่างไร เกิดมา
ไม่มโี อกาสได้เรยี นหนังสือ เพราะพอ่ แมไ่ มม่ ี
ปัญญาท่ีจะส่งเสียให้ไปเรียนหนังสือ ให้ไป
มีความรู้ความฉลาดเพื่อที่จะได้ไปท�ำงาน
ท�ำการมีรายได้ดี เพ่ือที่จะเอารายได้น้ีไปซ้ือ
ความสขุ ตา่ งๆ หรอื บางคนเกดิ มาแลว้ ตอ้ งเปน็
ขอทานไปตลอดชาติก็มี บางคนเกิดมาแล้ว
พกิ ารตง้ั แตเ่ กดิ ก็มี หหู นวกบา้ ง ตาบอดบา้ ง
แขนขาดบา้ งขาขาดบา้ งกม็ ี เหน็ เดก็ พกิ ารไหม
เห็นเด็กท่ีพิการทางสมองไหม เห็นเด็ก
ออทสิ ตกิ ไหม เขากอ็ ยากจะมาเกดิ เหมอื นเรา
อยากจะมาหาความสขุ จากส่งิ ต่างๆ ผ่านทาง
รา่ งกายเหมอื นเรา แต่เขากลบั ไม่ได้รา่ งกาย
ทเี่ ขาตอ้ งการ เพราะเขาไม่รวู้ ่าน่มี ันเป็นผลที่
เกิดจากการท�ำบาปของเขา

16  ทกุ ขย์ อ่ มไมม่ ีแกผ่ ู้ไม่เกิด

การท�ำบาปน้ีนอกจากท�ำให้เราฝันร้ายแล้ว
เวลาเรากลับมาเกิดใหม่เราจะได้ร่างกายที่
ไมด่ นี ะ ไดช้ วี ติ ทไี่ มด่ ี ทำ� บาปแลว้ เวลากลบั มา
เกิดใหม่ มาเกิดแล้วยากจน มาเกิดแล้ว
พกิ ลพิการ อาการไม่ครบ ๓๒ มาเกิดแลว้ มี
โรคภัยไข้เจ็บประจ�ำตัว บางคนมีโรคติดตัว
มาตงั้ แตเ่ กดิ ยากจนแลว้ ยงิ่ มามโี รคภยั ไขเ้ จบ็
เงินทองที่จะรักษาก็ไม่มี อยู่แบบแร้นแค้น
อยู่แบบน่าสมเพช แล้วอาจจะอยู่ได้ไม่นาน
ก็จะต้องตายไปก็มี เพราะฉะนั้นอย่าไปคิดว่า
เวลาเราไดก้ ลบั มาเกดิ ใหม่ เราจะไดร้ า่ งกายทดี่ ี
ทส่ี มบรู ณท์ จ่ี ะพาเราไปหาความสขุ ตา่ งๆ ตาม
ท่ีเราต้องการไดเ้ สมอไป

17พระอาจารย์สุชาติ อภชิ าโต 

การท่ีเราจะได้ร่างกายท่ีดีก็เกิดจากการท�ำบุญของเรา
ในชาตนิ เ้ี อง ถ้าเราทำ� บุญ ไมท่ �ำบาป เวลาเราตายไปเราก็
จะฝนั ดี แลว้ พอเราไดร้ า่ งกายอนั ใหม่ เรากจ็ ะไดร้ า่ งกายทด่ี ี
ร่างกายที่ผวิ พรรณผอ่ งใส มอี าการครบ ๓๒ มีเงินมที อง
เพราะว่าเงินทองท่ีเราท�ำตอนท่ีเรามีชีวิตอยู่ เงินที่เรา
ท�ำบญุ นไ้ี ม่สญู หายไป มนั เปน็ เหมอื นกับเอาเงนิ ไปฝากไว้
ในธนาคารของภพหนา้ ชาตหิ นา้ เท่าน้นั เอง พอเรามาเกิด
ภพใหม่ เงินทองท่ีเราฝากไว้ในธนาคารมันก็มารอเราอยู่
เชน่ มาเกดิ เปน็ ลกู ของคนมเี งนิ มที อง ลกู ของคนรำ�่ คนรวย
ไม่ต้องมาเกิดเป็นลูกขอทานของคนยากจน เพราะว่า
ชาตกิ อ่ นได้ทำ� บญุ ไดฝ้ ากเงินไว้ในธนาคารบญุ นน่ั เอง

ดังนั้นถ้าเรายังอยากจะกลับมาเกิดอยู่ก็อย่าท�ำบาป
พยายามท�ำบญุ ให้มากๆ แลว้ ตายไปเรากจ็ ะฝนั ดี แลว้ พอ
เราเกดิ ใหม่ เรากจ็ ะไดร้ า่ งกายทด่ี ี รา่ งกายทแี่ ขง็ แรงสมบรู ณ์
สวยงาม ผวิ พรรณผอ่ งใส ฐานะการเงนิ การทองทรี่ ำ�่ รวย
มีสติปัญญาท่ีแหลมคมที่ฉลาด สามารถเรียนหนังสือ
ไดเ้ ก่ง เรยี นได้สงู ๆ ไมม่ โี รคภัยไขเ้ จ็บเบยี ดเบียน มอี ายุ
ยืนยาวนาน อันน้ีเป็นอานิสงส์ของผลบุญที่เราได้ท�ำกัน
ในชาติกอ่ นๆ

18  ทกุ ขย์ ่อมไม่มีแกผ่ ูไ้ มเ่ กดิ

19พระอาจารยส์ ชุ าติ อภชิ าโต 

ทุกข์
ไม่เวน้
คนรวยคนจน

20  ทกุ ขย์ อ่ มไม่มีแกผ่ ู้ไม่เกดิ

การที่ได้มาเกิดเป็นมนุษย์นั้น ความทุกข์ท่ีทุกคนต้องเจอ น่ันก็คือ
ต้องเจอกับภัยธรรมชาติต่างๆ ไม่ว่าจะคนรวยคนจนก็ต้องเจอภัย
ธรรมชาตเิ หมอื นกนั เชน่ ตอนนภี้ ยั แลง้ ภยั รอ้ น อากาศรอ้ นน้ี ไมว่ า่ จะ
เปน็ เศรษฐหี รอื เปน็ คนจนกต็ อ้ งเจอความรอ้ นเหมอื นกนั พระอาทติ ยน์ ี่
ไม่เลือกว่าจะลงโทษแต่คนจน แต่ลงโทษทุกคน แล้วธรรมชาติน้ีเขา
ไม่เลอื กคนรวยคนจน เวลาน�ำ้ ทว่ ม เขาก็ท่วมท้ังหมดทกุ บ้าน ไมว่ ่าจะ
เปน็ บา้ นคนรวยบา้ นคนจน เวลาไฟไหม้มันก็ไหม้หมดท้งั บ้านคนรวย
บา้ นคนจน เวลาแผน่ ดนิ ไหวมนั ก็ไหวทง้ั หมด นคี่ อื สง่ิ ทไ่ี มว่ า่ ใครกต็ าม
เมอื่ มาเกดิ แลว้ กต็ อ้ งเจอ ถงึ แมจ้ ะมาเกดิ รวยเกดิ ดี หรอื เกดิ จนเกดิ ไมด่ ี
กต็ อ้ งเจอภยั ธรรมชาตเิ หมอื นกนั แล้วก็เจอภยั จากเชอ้ื โรคเหมอื นกนั
เวลามีโรคระบาด มันก็ระบาดไปหมด มันไม่เลือกคนรวยหรือเลือก
คนจน เลือกคนดีหรือเลือกคนช่วั มันระบาดไปเหมือนกนั หมด

21พระอาจารย์สชุ าติ อภชิ าโต 

แล้วเวลาเกิดมาก็ต้องมาทุกข์กับการเล้ียงดูร่างกาย
ต้องหายใจทุกเวลาเลย หยุดหายใจไม่ได้ ไม่เหน่ือยบ้าง
หรือน่ี ต้ังแต่เกิดมานี่ไม่เคยหยุดหายใจเลย อย่างอื่นยัง
หยดุ กนั บา้ ง ทำ� งานยงั มวี นั หยดุ ทำ� งาน ๕ วนั เหนอื่ ยแลว้
ก็อยากจะหยดุ บ้าง แตห่ ายใจน่ีหยดุ ไมไ่ ดเ้ ลย คิดดู ถ้าเรา
ขเี้ กยี จหายใจขน้ึ มาเมอื่ ไหรเ่ ปน็ ยงั ไง อะไรจะเกดิ ขนึ้ ถา้ ขเี้ กยี จ
หายใจเหมือนกับขี้เกียจไปท�ำงานก็ตายเท่านั้นแหละ น่ีก็
คือความทุกข์อย่างหน่ึง ทุกข์ท่ีเกิดจากการที่ต้องหายใจ
เวลาหายใจเขา้ หายใจออก

ตอนนเี้ ราอาจจะไมร่ สู้ กึ วา่ มนั เหนอื่ ย แตร่ อตอนทเ่ี ราแกด่ ซู ิ
ตอนท่ีเราเป็นโรคภัยไข้เจ็บน้ี หายใจแต่ละคร้ังนี้รู้สึกว่า
มันยากแสนยาก ต้องใช้ก�ำลังมากถึงจะเอาลมเข้าไปได้
ตอนน้ปี อดเรามกี ำ� ลงั มาก เราจงึ ไม่รสู้ ึกเหนอื่ ย สามารถ
หายใจเข้าหายใจออกได้อย่างง่ายดาย แต่ถ้าเราเกิดเป็น
โรคปอดข้ึนมาถึงจะรู้ว่าการหายใจนี้มันยาก คนท่ีเป็น
โรคปอดน้ีกว่าจะหายใจได้แต่ละครั้ง มันแสนจะยาก
แสนจะเยน็

22  ทุกขย์ ่อมไมม่ ีแก่ผไู้ มเ่ กดิ

น่ีคือความทุกข์ของการมีร่างกาย ต้องหายใจอยู่
ตลอดเวลา ๑. ตอ้ งมีลมเขา้ ตลอดเวลา ๒. ตอ้ งมนี ้�ำ
เขา้ มาอยเู่ รื่อยๆ เห็นไหม เดีย๋ วน้ที ุกคนถือขวดนำ�้
ไปไหนมาไหนกนั หมด เด๋ียวขาดขวดน้ำ� นี่เปน็ ยงั ไง
ถ้าไม่มีน้�ำดื่มตอนน้ีรู้สึกยังไงบ้าง สุขหรือทุกข์
การมาเกดิ อยา่ ไปคดิ วา่ มนั สขุ อยา่ งเดยี ว การมาเกดิ
แลว้ มันกต็ ้องมาเจอทุกข์ เห็นไหม

อย่าไปคิดว่าการมาเกิดมันดี ถึงแม้ว่ามันจะให้เรา
ไปหาความสุขทางตาหูจมูกล้ินกายได้ แต่มนั นานๆ
จะได้สักทหี นึ่ง เช่น อาทติ ย์น้เี ห็นไหมทำ� งาน ๕ วนั
กว่าจะมวี ันหยดุ สัก ๒ วัน กวา่ จะมวี นั หยุดทเี่ ราจะ
ไปหาความสุขกัน แต่อีก ๕ วันน้ี เราต้องไปทุกข์
ไปเครียดกับการท�ำงาน ต้องไปทะเลาะกับคนน้ัน
ทะเลาะกับคนนี้ ต้องไปแย่งถนนกับคนน้ันคนนี้
เหน็ ไหม ขับรถบนทอ้ งถนนก็แย่งพ้ืนท่บี นถนนกนั
จอดรถก็แย่งท่ีจอดรถกัน ต้องไปเครียดกับการ
ท�ำงานท�ำการอะไรต่างๆ เป็นความทุกข์มากกว่า
ความสขุ

23พระอาจารย์สชุ าติ อภชิ าโต 

นอกจากความทุกขแ์ บบนีแ้ ลว้ ยงั มีความทกุ ขร์ อเราอยขู่ า้ งหนา้
อีกหลายอย่าง ความทุกข์ที่เกิดจากอุบัติเหตุ อุบัติภัย แล้วยัง
ต้องมาทุกข์กับคนอีก คนที่เป็นมิจฉาชีพ คนที่จะคอยปล้น
คอยจี้เรา คนท่ีคอยจะมาทุบมาตีเรา คนท่ีคอยจะมารังแกเรา
มนั มีแต่ความทุกข์เต็มไปหมด

แล้วนอกจากนั้นยังมีความทุกข์ที่จะต้องเจอเหมือนกันทุกคน
คือ ตอ้ งเจอความแก่ เจอการเจ็บไข้ไดป้ ว่ ย เจอการตาย เจอการ
สญู เสยี เจอการพลดั พรากจากกนั ตอ้ งเสยี คนทเ่ี รารกั ไป เสยี ปยู่ า่
ตายาย เสยี พอ่ เสยี แม่ เสยี พเี่ สยี นอ้ ง เสยี สามเี สยี ภรรยา เสยี บตุ ร
เสยี ธดิ า เสยี หลานเสยี เหลน ต้องมกี ารสญู เสยี มกี ารพลดั พราก
เหมือนกันทุกคนไมว่ า่ รำ�่ รวยหรอื วา่ ยากจน

ดังนั้นความสุขที่ได้จากการมาเกิดเป็นมนุษย์น้ัน เป็นความสุข
ท่ีมีความทุกข์ตามมาด้วย เพราะร่างกายท่ีใช้เป็นเคร่ืองมือ
หาความสขุ กจ็ ะตอ้ งมวี นั แก่ มวี นั เจบ็ มวี นั ตายกนั ถา้ หาความสขุ
ผา่ นทางร่างกายแลว้ มนั จะต้องทกุ ข์ในบั้นปลาย ตอนทร่ี ่างกาย
แข็งแรงก็สามารถหาความสุขตา่ งๆ ผ่านทางร่างกายได้ แตพ่ อ
ร่างกายเร่ิมเข้าสู่วัยชรา เริ่มเจ็บไข้ได้ป่วย หรือเข้าสู่ความตาย
ตอนนนั้ กจ็ ะหาความสขุ ไมไ่ ด้ กจ็ ะมแี ตค่ วามทกุ ขก์ ดดนั เหยยี บยำ�่
จติ ใจตลอดเวลา

24  ทุกข์ย่อมไมม่ ีแก่ผไู้ มเ่ กดิ

ถา้ เราเหน็ วา่ การเกดิ นม้ี นั ทกุ ขแ์ บบนี้ สอู้ ยา่ มา
เกดิ ดกี วา่ เมอื่ เราไมอ่ ยากจะมาเกดิ ทนี เ้ี รากจ็ ะ
เรมิ่ คดิ แลว้ วา่ แลว้ จะทำ� อยา่ งไรถงึ จะไมม่ าเกดิ
เรากต็ อ้ งไปถามพระพทุ ธเจา้ ถามพระอรยิ สงฆ์
สาวก เราก็จะได้ค�ำตอบว่า การท่ีเรามาเกิดก็
เพราะความอยาก ๓ ประการ ความอยากในรปู
เสยี งกลน่ิ รสโผฏฐพั พะ ความอยากมอี ยากเปน็
ความอยากไมม่ อี ยากไมเ่ ปน็ ทพี่ าใหเ้ ราตอ้ งมา
เกิดกันอยู่ทุกวนั น้ี

25พระอาจารยส์ ชุ าติ อภิชาโต 

คนฉลาดอยา่ ง
พระพทุ ธเจา้

ผ้คู ้นพบ
ทางท่ไี ม่เกิด

26  ทกุ ข์ยอ่ มไม่มแี ก่ผไู้ ม่เกิด

ไม่มีใครรู้วิธีท่ีจะท�ำให้ออกจากการเวียนว่ายตาย
เกดิ นไี้ ปได้ จนกวา่ จะมคี นฉลาดอยา่ งพระพทุ ธเจา้
ได้มาค้นควา้ หาเหตุว่าทำ� ไมถงึ ตอ้ งมาเกดิ กนั

27พระอาจารย์สุชาติ อภชิ าโต 

ในยคุ ของพระพทุ ธเจา้ นี้ พระพทุ ธเจา้ กม็ าเกดิ เปน็ มนษุ ย์ เปน็ เจา้ ชาย
สทิ ธตั ถะ มาอยอู่ ยา่ งสขุ อยา่ งสบายกบั พระราชทรพั ย์ อยกู่ บั ลาภยศ
สรรเสรญิ อยกู่ บั ความสขุ ทางตาหจู มกู ลนิ้ กาย ตอนตน้ กเ็ พลดิ เพลนิ ดี
เพราะไม่เคยเห็นความแก่ ความเจ็บ ความตาย ก็เลยคิดว่าชีวิต
คงจะเปน็ อยา่ งนไ้ี ปเรอื่ ยๆ มคี วามสขุ จากการเสพสมั ผสั กบั รปู เสยี ง
กลิ่นรสโผฏฐัพพะต่างๆ อาหารชนิดต่างๆ เครื่องดื่มชนิดต่างๆ
เครื่องบันเทิงชนิดต่างๆ ต้องการมีบันเทิงชนิดไหนก็เรียกมาดูได้
ตอ้ งการดรู อ้ งรำ� ทำ� เพลง ฟอ้ นรำ� ดลู ะครดอู ะไร กส็ งั่ ใหเ้ ขามาแสดง
ให้ดไู ด้ ก็เลยเพลดิ เพลินไป

โดยเฉพาะในวงั นก้ี ็ไมม่ คี นแก่ คนเจบ็ คนตาย ใหเ้ หน็ ดว้ ย
เพราะพระราชบดิ าหา้ มไมใ่ หค้ นแก่ คนเจบ็ คนตาย เขา้ ไป
ในวงั เพราะกลวั วา่ เดย๋ี วเจา้ ชายสทิ ธตั ถะเหน็ คนแก่ คนเจบ็
คนตายแลว้ อาจจะมคี วามคิดทจ่ี ะเปล่ยี นไป คืออาจจะเบอ่ื
อาจจะกลัว และอาจจะต้องไปอยู่แบบอีกวธิ หี นง่ึ คอื ไปอยู่
แบบไมม่ อี ะไรก็ได้ กเ็ ลยหา้ มไมใ่ หม้ คี นแก่ คนเจบ็ คนตาย
เข้าไปอยู่ในวงั เพราะพระราชบิดาร้วู ่าเจ้าชายสทิ ธตั ถะนีม้ ี
โอกาสทจ่ี ะไปบวช มบี ารมที จ่ี ะไปบวชได้ แตไ่ มอ่ ยากใหบ้ วช

28  ทกุ ขย์ อ่ มไม่มีแก่ผู้ไม่เกดิ

ตอนที่เจ้าชายสิทธัตถะเกิดมาใหม่ๆ ได้เรียกเอาโหร
ทงั้ หลายมาทำ� นายวา่ อนาคตของเจา้ ชายสทิ ธตั ถะนจี้ ะ
เปน็ อยา่ งไร โหรกท็ ำ� นายกนั ไว้ ๒ ทาง ถา้ อยเู่ ปน็ กษตั รยิ ์
ก็จะได้เป็นมหาจักรพรรดิ ถ้าท�ำสงครามก็จะท�ำให้มี
อาณาจกั รใหญโ่ ต กวา้ งใหญไ่ พศาล แตถ่ า้ ไปบวชกจ็ ะ
ได้เป็นพระพทุ ธเจ้า เป็นพระบรมศาสดา อันนก้ี เ็ ลย
ท�ำให้พระราชบิดาต้องหามาตรการป้องกันไม่ให้
เจา้ ชายสทิ ธัตถะไปบวช

คนทจ่ี ะไปบวชมกั จะเหน็ ความทกุ ข์ในการเกดิ แก่ เจบ็ ตาย
เห็นวา่ อยู่ต่อไปก็ตอ้ งแก่ ตอ้ งเจ็บ ตอ้ งตาย จะไมส่ ามารถ
หาความสุขให้กับร่างกายได้ ก็จะไปหาอยู่แบบไม่ต้องใช้
รา่ งกายดกี วา่ ไปอยแู่ บบนกั บวช ไปหาความสขุ จากการทำ� ใจ
ใหส้ งบ พระราชบดิ ากเ็ ลยหา้ มไมใ่ หม้ คี นแก่ คนเจบ็ คนตาย
เข้าไปในวัง และห้ามไม่ให้เจ้าชายสิทธัตถะออกไปนอกวัง
เพราะไม่อยากให้ไปเหน็ คนแก่ คนเจ็บ คนตาย

29พระอาจารย์สุชาติ อภิชาโต 

เจา้ ชายสทิ ธตั ถะกเ็ ปน็ เหมอื นเดก็ ทเี่ กดิ มาไมร่ ปู้ ระสปี ระสา
ไม่มีใครสอนเรื่องคนแก่ คนเจ็บ คนตาย ก็เลยไม่รู้ว่า
รา่ งกายของพระองค์จะต้องแก่ ตอ้ งเจบ็ ต้องตาย เพราะ
ไมเ่ หน็ ตัวอยา่ ง แต่ความอยากรูอ้ ยากเหน็ ว่าโลกภายนอก
พระราชวังเป็นอย่างไร ถึงแม้จะถูกห้ามถูกสั่งไม่ให้ไป
แต่ความอยากนี้มันก็ท�ำให้ด้ินหาทางไปจนได้ ก็เลยแอบ
ออกไปกบั มหาดเลก็ ใหม้ หาดเลก็ พาไป อาจจะปลอมตวั ออก
ไปก็ได้ เหมอื นเรามกั จะเคยไดย้ นิ ขา่ วพระเจา้ แผน่ ดนิ บางที
อยใู่ นวงั กเ็ บอื่ บางทกี ป็ ลอมตวั ออกมา มาเดนิ เทย่ี วขา้ งนอก
อยากจะรวู้ า่ โลกภายนอกวงั เขาเปน็ อยา่ งไรบา้ ง อนั นกี้ แ็ บบ
เดยี วกนั ความอยากของคน ความอยากรอู้ ยากเหน็ ทำ� ให้
คนท่อี ยใู่ นวังกเ็ หมอื นคนตดิ คกุ ดีๆ นเี่ อง ถึงแม้ว่าจะเป็น
กรงทอง แต่มนั กย็ งั ท�ำให้เกิดอาการอึดอดั ก็เลยตอ้ งแอบ
หนอี อกมาเท่ียวนอกวัง

พอออกมาก็เลยเห็นของดีเข้า เห็นคนแก่ เห็นคนเจ็บ
เห็นคนตาย แล้วก็รู้แล้วว่าต่อไปน้ีร่างกายของตนเองจะ
ตอ้ งแก่ ตอ้ งเจ็บ ตอ้ งตาย พอร้แู ล้ว เห็นสภาพของคนแก่
คนเจ็บ คนตาย ว่ามันมีแต่ความทุกข์ หาความสุขไม่ได้
เวลาแก่ เวลาเจบ็ เวลาตาย ก็เกิดความวติ กว่า อนาคต
ของเรามันจะต้องเป็นอย่างนี้เสียแล้ว อนาคตของเราน้ี
มแี ต่กองทกุ ขร์ อเราอยู่

30  ทุกข์ย่อมไมม่ แี ก่ผูไ้ มเ่ กดิ

แลว้ กบ็ งั เอญิ ไปเหน็ นกั บวชเขา้ กเ็ ลยรวู้ า่
เป็นพวกที่ไปหาวิธีอยู่แบบไม่ต้องใช้
ร่างกาย วิธีที่ไม่ต้องมีอะไร ถึงแม้ต่อไป
รา่ งกายแก่ รา่ งกายเจบ็ รา่ งกายตาย กอ็ ยู่
แบบไม่ทุกข์ได้ เพราะไม่ต้องใช้ร่างกาย
เปน็ วิธหี าความสุข

31พระอาจารยส์ ชุ าติ อภิชาโต 

อนั นก้ี เ็ ลยทำ� ใหพ้ ระองคเ์ กดิ ทางเลอื กขน้ึ มา กท็ รงเกบ็ ไว้ในใจอยู่
ตลอดเวลา ความปรารถนาทจี่ ะไปอยแู่ บบนกั บวช แลว้ กร็ อโอกาส
อนั เหมาะ กพ็ อดพี ระมเหสจี ะคลอดลูกออกมา พระองคก์ เ็ ลยรูว้ ่า
น่ีเป็นจุดท่ีจะต้องตัดสินใจว่าจะอยู่ดีหรือจะไปดี ถ้าอยู่ก็คงจะไป
ไมไ่ ด้ เพราะมภี าระตอ้ งเลย้ี งดลู กู แลว้ ถา้ จะไปกต็ อ้ งไปคนื นน้ั เลย
กเ็ ลยตดั สนิ หนอี อกจากวงั ไปในคนื นน้ั ไปตอนดกึ ๆ ตอนทค่ี นเขา
นอนหลบั หมดแลว้ เพราะถา้ มใี ครรแู้ ลว้ กค็ งจะไปไมไ่ ด้ ไปเหมอื น
กับนักโทษหนีออกจากคุก ถ้าไปแบบมีคนรู้ เด๋ียวก็ไปบอกพ่อ
เดย๋ี วพอ่ กส็ ง่ั เอาทหารมาจบั ตวั กลบั ไปอยใู่ นวงั กเ็ ลยตอ้ งหนอี อก
ไปในยามวิกาล มคี นสนทิ พาไป มหาดเลก็ คนสนิทพาไป พอถงึ
ชายแดนก็ใหม้ หาดเลก็ เอามา้ กลับวงั ไป เพราะไมม่ ีความจำ� เป็น
จะต้องใช้มา้ อกี แลว้ ไปอยูแ่ บบขอทาน อย่แู บบนักบวช

สมยั กอ่ นนกั บวชเขากอ็ ยแู่ บบขอทานดๆี นเี่ อง เพราะไมค่ อ่ ยมคี น
ศรทั ธากับพวกนักบวชเท่าไหร่ เพราะนกั บวชสมัยนั้นเขาไม่ค่อย
สอนใคร เพราะเขาไม่มีความรู้ท่ีจะสอน เขาก็ยงั อยู่ในข้นั คน้ ควา้
ศกึ ษาทดลอง ทดลองผดิ ทดลองถกู อยู่ จงึ ยงั ไมม่ ีความสามารถ
ทจ่ี ะเอาอะไรไปสอนใครได้ ชาวบา้ นเขาก็ไมศ่ รทั ธาอะไรมากมาย
แตส่ งสารมากกวา่ เหน็ มาขอทาน มอี าหารอะไรก็ให้ไป ไมไ่ ดเ้ หมอื น
สมยั นี้ เหมอื นพระทเี่ ราไปบณิ ฑบาตน้ี อนั นใี้ หด้ ว้ ยศรทั ธา ใหด้ ว้ ย
ความเคารพ แตส่ มยั ทพี่ ระพทุ ธเจา้ บวชนี้ เขาใหแ้ บบขอทานจรงิ ๆ

32  ทกุ ขย์ ่อมไม่มีแกผ่ ู้ไมเ่ กิด

น่ีแหละคือความเด็ดเดี่ยวของผู้ท่ีต้องการที่จะค้นหาความสุขที่แท้จริง
ค้นหาสัจธรรมความจริงของชีวิต ว่าความสุขที่แท้จริงน่ีมันอยู่ท่ี
ตรงไหนกนั แน่ กร็ วู้ า่ การมอี ะไรนมี้ นั เปน็ ทกุ ข์ นแี่ หละคอื ความคดิ ของ
พระพุทธเจา้ คิดว่าตอ่ ไปนจ้ี ะอยแู่ บบไมม่ อี ะไร จะได้ไมท่ ุกข์ไมว่ ุ่นวาย
เพราะมอี ะไรแลว้ มันจะตอ้ งหวงตอ้ งหว่ ง ต้องกังวล จงึ ไปอยู่แบบไมม่ ี
อย่แู บบขอทาน

33พระอาจารยส์ ุชาติ อภิชาโต 

แล้วก็ไปศึกษาวิธีหาความสุขทางใจ ซ่ึงพระองค์ก็เคยได้
สัมผัสมาบา้ งตอนทเ่ี ป็นเดก็ มวี ันหน่ึงทา่ นเคยประทับอยู่
ตามลำ� พงั วนั นนั้ มงี านแรกนาขวญั พวกบรษิ ทั บรวิ ารตอ้ ง
ไปชว่ ยงาน เลยปลอ่ ยใหพ้ ระองคน์ งั่ ประทบั อยทู่ โ่ี คนไมต้ าม
ล�ำพัง พออยตู่ ามล�ำพงั อยู่ทวี่ เิ วกทส่ี งบ จิตของพระองค์
ในอดีตเคยมีความสงบมาก่อน เคยฝึกนั่งสมาธิมาก่อน
พอจิตอยู่ในสภาพที่สงบ มันก็เลยเข้าไปสู่ความสงบโดย
อตั โนมัติ โดยธรรมชาตขิ องมัน

การทจ่ี ติ ของพวกเราไมเ่ ขา้ ขา้ งใน กเ็ พราะเรามอี ะไรดดู ออก
อยเู่ รอ่ื ยๆ มรี ปู เสยี งกลน่ิ รสโผฏฐพั พะ มขี นมนมเนย มกี าแฟ
มภี าพยนตร์ มอี ะไรคอยดดู ใจเราออกขา้ งนอก มนั เลยไมเ่ ขา้
ขา้ งใน แลว้ นอกจากดดู แลว้ ยงั มตี วั ดนั ดว้ ย ตวั ดนั กค็ อื ตวั
กเิ ลสตณั หาความอยากตา่ งๆ ถงึ แมเ้ ราไปอยทู่ ส่ี งบ มนั ก็ไม่
เขา้ ข้างใน เพราะเรามตี ัวคอยดนั ออกอยู่ ถงึ แม้ไม่มตี วั ดูด
กม็ ีตัวดนั

34  ทุกข์ยอ่ มไม่มแี กผ่ ู้ไม่เกดิ

แตพ่ ระพทุ ธเจา้ น้ตี วั ดันไมค่ ่อยมี มแี ตต่ ัวดดู เพราะ
ทา่ นบำ� เพญ็ บารมมี ามาก ทา่ นกำ� จดั หรอื ทา่ นลดละ
ตัวดันไว้ให้มีน้อยมาก คือตัณหาความอยากต่างๆ
ถา้ มมี าก ทา่ นสละราชสมบตั ไิ มไ่ ดห้ รอก ความอยาก
เป็นใหญ่เป็นโตน่ี ท่านกำ� จดั หมด ทา่ นกำ� จดั มันมา
หลายภพหลายชาตแิ ลว้ เลยไมม่ ตี วั ทจ่ี ะคอยดนั ใหจ้ ติ
ของทา่ นออก มแี ตต่ วั ดดู มบี รษิ ทั บรวิ าร มนี างสนม
อะไรตา่ งๆ มาคอยดงึ ดดู จติ ใจใหอ้ อกไปทางตาหจู มกู
ลน้ิ กาย แตพ่ อวนั หนง่ึ ไมม่ ใี ครมาดดู ปลอ่ ยใหน้ ง่ั อยู่
เฉยๆ คนเดยี ว จติ มนั กก็ ลบั เขา้ ขา้ งในทนั ที พระองค์
กเ็ ลยไดส้ มั ผสั กบั ความสงบ ความสขุ ทเ่ี กดิ จากความ
สงบ

35พระอาจารย์สุชาติ อภชิ าโต 

อนั นเ้ี ลยทำ� ใหพ้ ระองคร์ วู้ า่ มวี ธิ หี าความสขุ อกี รปู แบบหนงึ่ คอื หา
ความสขุ จากความสงบ และสงั เกตวา่ เวลามนั สงบน้ี ตอ้ งไมม่ อี ะไร
ภายนอกเลย ตอ้ งอยแู่ บบโดดเดย่ี วเดยี วดาย พระองคม์ บี ารมเี กา่
เคยได้สัมผัสกับความสงบมาก่อน จึงรู้ว่าการสละราชสมบัตินี้
ไม่ได้เปน็ การสูญเสยี อะไร เป็นเพยี งแต่การแลกเปลีย่ นความสุข
ท่ีไม่แน่นอนไปกับความสุขที่แน่นอน ความสุขที่มีอยู่ในตัวเอง
ความสขุ ทไี่ มม่ ใี ครแยง่ เอาไปได้ จงึ ทำ� ใหพ้ ระองคส์ ละราชสมบตั ไิ ด้

พระพุทธเจ้าทรงมาค้นคว้าหาสาเหตุว่าท�ำไมถึงต้องมาเกิดกัน
กค็ น้ พบวา่ เหตทุ ท่ี ำ� ใหม้ าเกดิ กเ็ พราะอวชิ ชาความหลง ความหลง
ที่ไม่รู้ว่าความสุขท่ีไม่มีความทุกข์นี้เป็นอย่างไร พระองค์ก็ทรง
ค้นพบว่า ความสุขที่ไม่มีความทุกข์ก็คือความสุขท่ีเกิดจาก
ความสงบของใจ ใจจะสงบได้อยา่ งถาวร ก็ตอ้ งกำ� จดั ความอยาก
ตา่ งๆ เพราะตวั ทท่ี ำ� ให้ใจไม่สงบก็คือความอยาก ๓ ประการ คือ
“กามตณั หา” ความอยากในรปู เสยี งกลน่ิ รสโผฏฐพั พะ “ภวตณั หา”
ความอยากมอี ยากเปน็ เช่น อยากรำ่� อยากรวย อยากเปน็ ใหญ่
เป็นโต อยากสวยอยากงาม อยากรูปหล่อ อยากมีแฟนมากๆ
อยากได้อะไรต่างๆ ส่วนความไม่อยากสูญเสียส่ิงที่ได้มา เช่น
ไม่อยากสูญเสียเงินทอง ไม่อยากสูญเสียความเป็นใหญ่เป็นโต
ไมอ่ ยากสญู เสียร่างกาย อนั น้กี ็เรียกวา่ “วภิ วตัณหา”

36  ทกุ ข์ย่อมไม่มแี ก่ผู้ไมเ่ กิด

ความอยากทั้ง ๓ น้ีแหละที่เป็นตัวท่ีท�ำให้ต้องมาเกิดอยู่เร่ือยๆ
“อวิชชา” คือ ความไม่รู้เลยว่าเหตุท่ีพาให้มาเกิดอยู่เร่ือยๆ คือ
กามตัณหา ภวตณั หา วภิ วตณั หา พอพระพทุ ธเจา้ ทรงค้นพบถึง
เหตทุ ที่ ำ� ใหส้ ตั ว์โลกมาเกดิ กนั อยเู่ รอื่ ยๆ แลว้ อนั นกี้ เ็ ลยกลายเปน็
“วชิ ชา” ขน้ึ มา พอมวี ชิ ชา มนั กจ็ ะไปลบอวชิ ชา อวชิ ชามนั จะสงั่ ให้
จติ ไปหารา่ งกาย ไปหารูปเสยี งกลิ่นรสโผฏฐัพพะ แต่วิชชาจะสัง่
วา่ ใหห้ ยุดหา ใหอ้ ยู่น่ิงๆ อยู่เฉยๆ อยูก่ ับความสงบ

ทางออกจากวัฏสงสารก็คือการหยุดความอยากทั้ง ๓ นี้เอง
หยุดกามตัณหา หยุดภวตัณหา หยุดวิภวตัณหา และการท่ีจะ
หยดุ ได้ กต็ อ้ งไปอยแู่ บบนกั บวช ทำ� ทาน สละทรพั ยส์ มบตั ขิ า้ วของ
เงนิ ทองไปใหห้ มด เพราะมที รพั ยแ์ ลว้ กจ็ ะตอ้ งมาวติ กกงั วล มาตดิ
กบั ทรพั ย์ กจ็ ะออกไปไมไ่ ด้ ตอ้ งไปอยแู่ บบไมม่ ที รพั ย์ ไมม่ ลี าภยศ
สรรเสรญิ ไม่มีอะไรเลย ไม่มสี มบัติ ไม่ว่าจะเปน็ ขา้ วของเงนิ ทอง
หรอื บคุ คลตา่ งๆ ไมม่ คี รอบครวั ไมม่ ลี กู ไมม่ สี ามี ไมม่ ภี รรยา ไมม่ ี
ตำ� แหนง่ หนา้ ทก่ี ารงานอะไรตา่ งๆ มแี ตต่ วั มแี ตร่ า่ งกายอนั เดยี ว
แลว้ กอ็ ฐั บรขิ าร เครอื่ งหากนิ หาอยขู่ องนกั บวช กม็ ปี จั จยั ๔ เลก็ ๆ
นอ้ ยๆ มีเสอ้ื ผา้ ๒-๓ ชดุ มวี ธิ ีหากนิ อย่างใดอย่างหน่ึงแลว้ แต่
จะหากัน อยแู่ บบน้นั แลว้ กม็ าคอยท�ำใจใหส้ งบ คอยกำ� จดั ความ
อยากตา่ งๆ ท่จี ะโผล่ข้ึนมา

37พระอาจารย์สุชาติ อภิชาโต 

ความทุกข์นี่แหละก็คือมะเร็งของใจ ตัวท่ีจะ
มาเป็นโรคมะเร็งให้กับใจก็คือส่ิงต่างๆ ที่เรา
อยากได้ ความอยากนแี่ หละทำ� ใหเ้ กดิ โรคมะเรง็
ข้ึนมาในใจเรา พอเราหยุดความอยากได้
โรคมะเร็งก็หายไป ต่อไปก็จะไม่มีความอยาก
หลงเหลอื อยใู่ นใจ เมอื่ ไมม่ คี วามอยาก กจ็ ะไมม่ ี
ความทกุ ข์ ไมม่ กี ารเกดิ แก่ เจบ็ ตาย อกี ตอ่ ไป

38  ทุกข์ย่อมไมม่ ีแก่ผูไ้ ม่เกดิ

39พระอาจารยส์ ชุ าติ อภชิ าโต 

แนวทาง
ปฏบิ ัติ
เพอ่ื หยุดการเกดิ

40  ทุกขย์ ่อมไม่มีแกผ่ ู้ไมเ่ กิด

เรามาเกดิ กนั ไดอ้ ยา่ งไร และมาเกดิ แลว้ เราควรจะทำ�
อะไรกัน นค่ี อื สงิ่ ที่เกี่ยวข้องกับตวั เราทสี่ ดุ ไมม่ ีอะไร
ที่จะเกี่ยวข้องกับตัวเรายิ่งกว่าอะไรเป็นสิ่งท่ีท�ำให้เรา
มาเกดิ กนั เมอื่ เรามาเกดิ แลว้ เราควรจะมาทำ� อะไรกนั

41พระอาจารยส์ ชุ าติ อภิชาโต 

พระพทุ ธศาสนามคี ำ� ตอบใหค้ ำ� ถาม ๒ ขอ้ นี้ ขอ้ ท่ี ๑ เรามาเกดิ
กนั ไดอ้ ยา่ งไร คำ� ตอบกค็ อื เราถกู หลอกใหม้ าเกดิ กนั นนั่ เอง
เราถกู หลอกดว้ ยความหลงคอื โมหะ ดว้ ยอวชิ ชาคอื ความไมร่ ู้
ความจริงว่าการมาเกดิ มนั เป็นทุกข์ ไมใ่ ช่เปน็ สขุ แต่โมหะ
อวิชชามันจะหลอกให้เราคิดว่าการมาเกิดจะมีความสุข
เพราะจะมีลาภยศสรรเสริญ มีรูปเสียงกลิ่นรสโผฏฐัพพะ
ตา่ งๆ ใหเ้ ราได้หามาครอบครองกนั

เมื่อเราได้ครอบครองลาภยศสรรเสริญ ได้สัมผัสได้เสพ
กบั รปู เสยี งกล่ินรสโผฏฐัพพะ เราก็จะมคี วามสุขกัน เราจึง
อยากมาเกิดกัน อยากมาหาความสุขจากรูปเสียงกล่ินรส
โผฏฐัพพะต่างๆ อยากจะมาเป็นใหญ่โต อยากจะมามีลาภ
ยศสรรเสริญ แต่เราหารู้ไม่ว่าความสุขท่ีเราได้รับจากลาภ
ยศสรรเสรญิ จากรปู เสยี งกลนิ่ รสโผฏฐพั พะนี้ มนั เปน็ ความ
สุขแบบอนิจจัง ทุกขัง อนตั ตา ความสขุ แบบอนิจจงั ก็คอื
ไมเ่ ทย่ี ง เปน็ ความสขุ ทไ่ี มเ่ ทย่ี งแทแ้ นน่ อน มเี กดิ แลว้ กม็ ดี บั
พอเวลาความสขุ หายไป มันกเ็ ปน็ ทกุ ขงั ขน้ึ มา พอมันเปน็
อะไรทีเ่ ปน็ อนจิ จัง มันกจ็ ะเปน็ ทกุ ขังขน้ึ มา มันจะทำ� ให้เรา
ทกุ ขก์ นั

42  ทุกขย์ ่อมไมม่ แี ก่ผู้ไม่เกดิ

พวกเราทกุ ขก์ นั รอ้ งหม่ รอ้ งไหก้ นั อยทู่ กุ วนั นก้ี เ็ พราะ
ตวั อนจิ จงั นเ้ี อง ความไมเ่ ทยี่ งแทแ้ นน่ อน การเกดิ แลว้
ก็มีการตาย เกิดแล้วก็มีการดับ เจริญแล้วก็มีการ
เส่ือม นี่คือความสุขที่เราถูกหลอกให้มาหากัน
โดยคิดว่าจะเป็นความสุขแบบนิจจัง สุขัง อัตตา
เรามกั จะคดิ วา่ ความสขุ ทเ่ี ราไดจ้ ะอยกู่ บั เราไปตลอด
จะเปน็ ของเราไปตลอด จะใหค้ วามสขุ กบั เราไปตลอด
แตค่ วามเปน็ จรงิ มนั ไมเ่ ปน็ อยา่ งนน้ั มนั เปน็ ความสขุ
แบบอนจิ จงั ทุกขัง อนตั ตา พอมนั เส่ือมมันหมดไป
ใจเราก็ทุกข์ขึ้นมา มันไม่อยู่กับเรามันจากเราไป
มันไม่ได้เป็นของเรา พอมันไม่เป็นของเรา เราก็
รอ้ งหม่ รอ้ งไห้ เชน่ ถา้ แฟนเราไปเปน็ แฟนของคนอนื่
เราก็ร้องห่มร้องไห้เศร้าโศกเสียใจ เม่ือก่อนเป็น
ของเรา แล้ววนั ดีคนื ดีเขาเปลยี่ นไป เขากลบั ไปรกั
ไปชอบอีกคนหนึ่ง ไปเป็นแฟนอีกคนหน่ึง เราก็
เสียอกเสยี ใจรอ้ งหม่ ร้องไหก้ ัน นค่ี ือเหตุทีพ่ าใหเ้ รา
มาเกิดกัน

43พระอาจารยส์ ชุ าติ อภชิ าโต 

พระพทุ ธเจา้ ทรงตรสั วา่ เกดิ จากโมหะอวชิ ชา
“อวชิ ชาปจั จยา สงั ขารา” อวชิ ชาเปน็ ผหู้ ลอก
ใหจ้ ติ คดิ ปรงุ แตง่ วา่ ถา้ ไดม้ าครอบครองลาภ
ยศสรรเสรญิ ไดค้ รอบครองรปู เสยี งกลน่ิ รส
โผฏฐัพพะชนิดต่างๆ แล้วจะท�ำให้เกิดมี
ความสุขข้ึนมา แต่มันไม่ได้บอกว่าเป็น
ความสุขช่ัวคราว เราไปคิดกันเองว่าเป็น
ความสขุ แบบถาวร

44  ทุกขย์ อ่ มไมม่ แี ก่ผไู้ ม่เกิด

45พระอาจารยส์ ชุ าติ อภชิ าโต 

เราชอบคิดว่าเราได้อะไรมาแล้วก็จะให้ความสุขกับเราไปตลอด
ภาพยนตร์แต่ละเร่ือง ละครแต่ละเรื่อง จะจบกันอย่างเป็นสุข
ไปตลอด พระเอกกบั นางเอกในทสี่ ดุ ก็ไดอ้ ยรู่ ว่ มกนั ละครกจ็ บลง
ตอนนั้น จบตอนที่พระเอกกับนางเอกได้พบกันได้อยู่ร่วมกัน
มีความสุขไปตลอด แต่ถ้ามีภาคสองขึ้นมาเมื่อไหร่ถึงจะเห็นว่า
ความสุขท่ีพระเอกนางเอกได้น้ัน เดี๋ยวก็กลายเป็นความทุกข์
ขน้ึ มา เมอ่ื พระเอกหรอื นางเอกกลบั ไปชอบคนอน่ื เขา้ กลบั หนไี ป
อยู่กับคนอ่ืนข้ึนมา ความสุขท่ีได้ก็จะกลายเป็นความทุกข์ขึ้นมา
แบบตลอด

นีค่ อื สังขารา มันคดิ ไมเ่ ป็น สงั ขารคดิ ไปในทางนิจจัง สุขงั อัตตา
จติ ใจของพวกเราทุกคนชอบคดิ แบบนี้กัน คิดว่า โอ้ย ไอ้นั่นก็ดี
ไอ้น่ีกด็ ี ไอ้นั่นก็เปน็ สขุ ไอ้น่ีกเ็ ปน็ สขุ แลว้ ก็เปน็ นิจจงั เป็นถาวร
เปน็ อตั ตา เปน็ ของเรา นพี่ วกเราถกู กเิ ลสถกู โมหะอวชิ ชาหลอกให้
เราคิดวา่ ลาภยศสรรเสรญิ รูปเสียงกล่ินรสโผฏฐัพพะตา่ งๆ ใน
โลกนเี้ ป็นนิจจัง สุขัง อตั ตา เราจึงกลา้ วิง่ เขา้ หามนั กัน แย่งกัน
เขา้ ไปหามนั แยง่ กนั หาลาภยศสรรเสรญิ แยง่ กนั หารปู เสยี งกลนิ่
รสโผฏฐพั พะ เพราะเราถกู หลอก เรามองไมเ่ หน็ ความทกุ ขท์ ซี่ อ่ น
อยู่ภายใต้ความสุข เราไม่เห็นว่ามันเป็นเหมือนยาขมเคลือบ
นำ�้ ตาล ไมเ่ หน็ วา่ มนั เปน็ ความทกุ ข์ เปน็ ความสขุ เคลอื บความทกุ ข์
เท่าน้ันเอง เป็นความสุขผิวบางๆ ท่ีจะต้องมีวันละลายหายไป
พอความสุขนนั้ ละลายหายไป ความทกุ ขก์ ป็ รากฏข้ึนมา

46  ทุกข์ย่อมไม่มแี กผ่ ู้ไม่เกดิ

นานๆ จะมคี นที่คดิ ตรงกนั ข้ามกบั พวกเรามาเกดิ มาสอน
พวกเรา กค็ ือพระพทุ ธเจ้าของพวกเราน่ีเอง พระพทุ ธเจ้า
นี้ฉลาด พอเหน็ คนแก่ เหน็ คนเจ็บ เหน็ คนตาย ร้ทู นั ทีว่า
ไอน้ มี่ นั เปน็ อนจิ จงั ทกุ ขงั อนตั ตา พวกนเ้ี ปน็ โลกของอนจิ จงั
ทุกขงั อนัตตา เพราะว่าจะได้ความสุขมามากนอ้ ยเพียงไร
จะเป็นมหาเศรษฐีอันดับ ๑ ของโลก เป็นพระราชามหา
กษตั รยิ ์ มหาจกั รพรรดิ เปน็ ผทู้ มี่ คี วามเกง่ กาจในการกฬี า
ในการแสดง ในแผนกแขนงอะไรต่างๆ รับเหรยี ญรางวลั
ต่างๆ ก็จะต้องเจอกับความทุกข์กันทุกคน เม่ือร่างกาย
มนั เขา้ ส่คู วามแก่ ความเจ็บ ความตาย

นี่พระพุทธเจ้าทรงฉลาด ทรงเห็นว่าการหาความสุขจาก
ลาภยศสรรเสริญ จากรูปเสียงกล่ินรสโผฏฐัพพะต่างๆ
ไมช่ ้ากเ็ รว็ กจ็ ะตอ้ งสนิ้ สดุ ลง เม่อื มันสิน้ สุดลง ความทกุ ข์
ก็จะเข้ามาทันที พระองค์จึงตัดสินพระทัยสละราชสมบัติ
ออกบวชเพ่ือหาทางออกจากกองทุกข์แห่งการเกิดแก่เจ็บ
ตายนี้ จนในที่สุดก็ได้ทรงตรัสรู้พบทางที่จะพาให้ไม่ต้อง
มาเกดิ มาแก่มาเจบ็ มาตายอีกตอ่ ไป จงึ ไดค้ ำ� ตอบข้อที่ ๒
ของพวกเราว่า พวกเราเกดิ มาแลว้ ควรจะมาทำ� อะไรกัน

47พระอาจารย์สชุ าติ อภิชาโต 

เม่ือเกิดมาแล้ว เม่ือได้เรียนรู้แล้วว่าการเกิดนี้เป็นทุกข์
เราก็ต้องหยุดการเกิดให้ได้นั่นเอง เพราะถ้าเราไม่หยุด
มนั จะไมห่ ยุดเอง การทเ่ี รามาเกดิ ในโลกนี้ มันเป็นเหมอื น
ก้อนหินท่ีไหลลงจากภูเขา มนั จะไมห่ ยุด มันจะกลิง้ ลงไป
เร่อื ยๆ เหมอื นรถที่เราปล่อยให้มนั ไหลลงตามถนนลงเขา
มนั จะไมห่ ยดุ เอง มนั จะหยดุ ตอ่ เมอื่ มนั ตกเหว ควำ�่ หรอื ไปชน
กบั อะไรทข่ี วางทางเทา่ นนั้ มนั ถงึ จะหยดุ ได้ นอกจากนน้ั แลว้
มันจะไม่มวี ันหยดุ ฉันใด สง่ิ ที่ผลักดันใหจ้ ติ ใจของพวกเรา
มาเกิดกันอยู่เร่ือยๆ น้ี มันก็จะไม่หายไปเอง มันจะไม่
หมดไปเอง มนั จะผลกั ใหเ้ รามาเกดิ กนั อยเู่ รอ่ื ยๆ กค็ อื โมหะ
อวชิ ชา ความหลง ความไมร่ คู้ วามจริง

เราต้องมาสร้างความจริง มาสอนความจริงให้กับจิตใจ
สอนใหร้ วู้ า่ เรากำ� ลงั หลงทางกนั เรากำ� ลงั เดนิ เขา้ หากองไฟ
เราไมไ่ ดเ้ ดนิ ออกจากกองไฟ เพราะกองไฟทเี่ ราเหน็ เรากลบั
ไปเห็นว่ามันเป็นกองสุข คิดว่าเข้าไปในกองไฟนี้แล้วจะมี
ความสขุ กนั เพราะเราไมม่ ปี ญั ญาไมม่ คี วามฉลาดทจ่ี ะเหน็
ความทกุ ขท์ ่ซี อ่ นอยูภ่ ายใต้ความสขุ ทเี่ ปน็ ผวิ บางๆ นเ่ี อง

48  ทกุ ขย์ อ่ มไมม่ ีแก่ผ้ไู มเ่ กิด