เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลเพื่อการวิจัย

-88-

3.2 การสงั เกตในงานวิจยั เชงิ คุณภาพ เปนการสังเกตส่ิงท่ีเก่ียวของท้ังหมด มักเรียกการ
สังเกตนี้วา การสังเกตตามธรรมชาติ (Natural Observation) โดยจะตองทําการบันทึกและตรวจสอบ
ความถูกตอ งทันที นอกจากน้ียงั อาจใชก ารถายวิดีโอชวยในการเก็บขอ มูลดว ย

4. แบงตามระยะเวลาการสงั เกต แบงออกเปน 2 ประเภทดังนี้
4.1 การสงั เกตเปน ระยะ เชน การสงั เกตพฤติกรรมชวง 10 นาทแี รก ของทุกชั่วโมง
4.2 การสังเกตหลังเกิดเหตุการณ เชน การสังเกตนักเรียนในชั้นเรียนเม่ือสงนักเรียนบาง

คนไปพอผูอาํ นวยการ เปน ตน

หลกั การสงั เกตทีด่ ี
ในการสงั เกตท่ีจะใหไดขอมูลทเี่ ทย่ี งตรงและเชือ่ ถือไดนนั้ จะตองมหี ลกั ในการสังเกตดงั น้ี

1. กําหนดการสังเกต วางแผนการสังเกต วิธีการสังเกตจะตองเปนระบบ (Systematic)
มรี ะเบียบแบบแผน มกี ารเตรยี มสภาพการณลว งหนา มีการนัดหมายติดตอ เตรียมเครื่องมืออยางพรอม
เพรยี ง

2. ตอ งมีจดุ มุงหมายทส่ี งั เกตอยางชดั เจน เฉพาะเจาะจง วาจะสงั เกตอะไร และสงั เกตอยางไร
3. สงั เกตอยางตง้ั ใจและปราศจากความลาํ เอียงสว นตัว
4. สงั เกตอยางพินิจพิเคราะหจ นเขาใจพฤติกรรมอยางลกึ ซ้งึ
5. มีการจดบันทึกประกอบอยางตรงไปตรงมา และรวดเร็วเทาที่สุดเทาท่ีจะทําได
เพือ่ หลีกเล่ยี งความจํา ความคดิ เห็น และความเชื่อของผูส ังเกตเขามามอี ทิ ธิพลทําใหขอมลู บิดเบือน
6. มีการตรวจสอบการสังเกตซ้าํ เพื่อความแนใ จ
7. ใชเครือ่ งมอื ประกอบการสังเกตที่เหมาะสม เชน แบบตรวจสอบรายการหรือตารางบันทึกที่
ออกแบบโดยเฉพาะ เปนตน

ลกั ษณะของผูสังเกต
วิเชียร เกตสุ งิ ห (2538, น. 155) ไดอธิบายลกั ษณะของผูสังเกตทด่ี คี วรจะตอ งมีลักษณะพ้ืนฐาน
ดงั ตอไปน้ี
1. ความต้ังใจของผูสังเกต (Attention) ในการสังเกตพฤติกรรมของสิ่งใดหรือผูใด ผูสังเกต
จะตองมีจุดมุงหมายท่ีจะสังเกตวาจะศึกษาสิ่งใด ก็จะตองต้ังใจอยางแนวแนในการสังเกต จิตใจ ไม
ไขวเขว และควรสังเกตทีละอยาง เชน ถาตองการสังเกตพฤติกรรมกาวราวของนักเรียนก็ตองสังเกต
เฉพาะพฤตกิ รรมกา วรา วเทาน้ัน หรือการสังเกตการแสดงทางดานการเรียนรูของนักเรียน ก็ไมควรจะไป
สังเกตในปญหาสวนตัวของนักเรียน หรือพฤติกรรมที่ไมเกี่ยวของกับการเรียนของนักเรียนเปนอันขาด
นอกจากนผ้ี ูสังเกตยงั ตอ งขจัดปญ หาสวนตวั หรอื ความลาํ เอยี งสว นตัวออกไปในระยะทส่ี งั เกตน้นั

-89-

2. ประสาทสัมผัส (Sensation) ในการสงั เกตจะตองแนใจวาประสาทสัมผัสของผูสังเกตจะตอง
ทํางานเปนปกติ เชน ไมหหู นวก ตาบอด รวมทง้ั รา งกายตอ งเปน ปกตซิ ึ่งจะสงผลตอประสาทสัมผัสอยูใน
สภาพดี และวอ งไวตอ การสมั ผัสส่ิงทีก่ ําลงั สังเกตได

3. การรับรู (Perception) ในการสังเกต ผูสังเกตจะตองมีการรับรูท่ีดี เมื่อรับรูมาแลว
กส็ ามารถทจี่ ะแปลความหมายออกมาไดอยา งรวดเร็วและถูกตอ ง

นอกจากน้ันสาขาการประเมินผลและวิจัยทางการศึกษา (2550, น. 36) ไดเสนอวา การสังเกต
จะไดผลดี ผสู งั เกตควรมลี กั ษณะ ดงั น้ี

1. ผูสังเกตควรมีความรูในเรื่องท่ีสังเกตและไดรับการฝกฝนมาสําหรับการสังเกตในเรื่องนี้
โดยเฉพาะจนสามารถเชื่อไดวาจะสามารถทําการสังเกตตามกระบวนการและรายงานผลการสังเกตได
ถกู ตอง ซึ่งจะชว ยใหขอมูลที่ไดจากการสังเกตมคี วามเชอ่ื มั่นและความเทีย่ งตรงสงู

2. ผูสังเกตควรมีประสาทสัมผัส( ตา-หู)ที่ไว มีสุขภาพรางกายเปนปกติ ไมงวงหรือปวดศีรษะ
ขณะที่สังเกต

3. ผูสังเกตตองมีความสามารถในการประเมินพฤติกรรม หรือปรากฏการณท่ีสังเกตได
ถกู ตอ งและแมนยํา

4. ผูส ังเกตจะตองมคี วามเปนปรนัยคือมีความชัดเจน ไมมีอคติสวนตัว จะตองไมใหอคติหรือ
ความลําเอียงเขา มามอี ิทธิพลตอการสังเกตและการบนั ทึก

5. ผูสังเกตจะตองบันทึกผลการสังเกตตามขอเท็จจริงท่ีไดโดยไมใสความเห็นหรือแปล
ความหมายขอ มูลที่ไดในขณะทีส่ งั เกต แตจ ะนํามาแปลความหมายหลงั จากทสี่ ังเกตเรยี บรอ ย

เคร่อื งมือทใี่ ชใ นการสงั เกต
ในการสังเกตโดยท่ัวไปจะตองมีการบันทึกส่ิงท่ีสังเกตไวเสมอ ซ่ึงอาจบันทึกไดหลายลักษณะ
เคร่ืองมือประกอบการสังเกตอาจแบงไดเปน 2 ประเภท ไดแก เคร่ืองบันทึก (Instrument
Hardware) และแบบบนั ทึก (Checklist and Schedule)

1. เคร่ืองบันทึก เปนเคร่ืองมือที่ชวยในการสังเกตใหประสบความสําเร็จ ในยุคปจจุบัน
มีมากมายหลากหลาย เชน กลองถายวีดีทัศน กลองถายรูป เทปบันทึกเสียง ในท่ีน้ีรวมถึง นาฬิกาจับ
เวลา เครือ่ งวัดแสง เคร่ืองวัดเสียง ซงึ่ เคร่อื งบนั ทกึ เหลานี้

2. แ บ บ บั น ทึ ก มี ห ล า ย ช นิ ด ท่ี นิ ย ม ใ ช ไ ด แ ก แ บ บ ต ร ว จ ส อ บ ร า ย ก า ร
แบบมาตรประมาณคา และสมุดบันทึก ซึ่งสามารถใชผสมผสานกัน เพื่อใหไดขอมูลประกอบการสังเกต
ใหไดมากท่ีสุด ซ่ึงแลวแตความเหมาะสม ความถนัดและความสะดวกของผูวิจัย ซ่ึงแบงออกเปน 2
แบบ ดังนี้

-90-

ก. แบบบนั ทกึ ท่ีมโี ครงสรา ง (Structured Observation Form) เปน แบบสงั เกตที่
จัดทําอยางเปนระบบ ตามวิธีการสรางของแบบสอบถาม มีการตรวจสอบคุณภาพกอนนําไปใช แบบ
สังเกตอยา งมีโครงสรางเปนการเตือนความจําของผูสังเกตไมใหลืมประเด็นการสังเกต สวนใหญมักนิยม
ใช 2 แบบ คือ แบบตรวจสอบรายการ (Check-list) และแบบมาตรประมาณคา (Rating Scale)

ข. แบบบันทึกท่ีไมมีโครงสราง (Unstructured Observation Form) เปนแบบบันทึก
การสังเกตที่มีแตหัวขอการสังเกตโดยไมตองมีรายละเอียด ตองอาศัยตัวผูสังเกตเองในการกําหนด
รายละเอียดและบันทกึ ขอ มลู วิธกี ารนี้ ผูวจิ ยั ตอ งมคี วามรอบคอบและควรเก็บรวบรวมขอมูลดวยตนเอง

ขนั้ ตอนของการสรา งแบบบันทกึ การสังเกต
การสรา งแบบบนั ทกึ การสังเกต สามารถทําไดโดยมีขนั้ ตอนดังตอ ไปน้ี
1. ศึกษารายละเอียดเกี่ยวกับพฤติกรรมที่ตองการสังเกตประกอบดวยรายละเอียดของ
พฤตกิ รรม และความถ่ีในการเกดิ พฤติกรรม
2. กําหนดลักษณะท่ีไดจากการสังเกตเปนพฤติกรรมท่ีบงช้ีใหชัดเจน วาเปนเหตุการณท่ี
เกดิ ขน้ึ เพียงคร้ังเดียว หรอื เปน การกระทําประจาํ ๆ หรือเปนพฤติกรรมตอเนอื่ ง
3. สรางแบบบนั ทึกการสงั เกตแบบมีโครงสรางจําแนกเปนแบบตรวจสอบรายการ (Check-
list) หรอื แบบมาตรประมาณคา (Rating Scale) หรือ แบบบนั ทึกแบบไมม โี ครงสรา ง
4. ตรวจสอบพฤติกรรมหรือรายการท่ีบงชี้ถึงพฤติกรรมวามีความซ้ําซอนกับรายการอื่น
หรอื ไม ตองปรับแกไ ขและเรยี งลาํ ดบั ใหเ หมาะสม
5. นาํ แบบบันทกึ การสังเกตไปทดลองใช
6. ตรวจสอบคุณภาพของแบบบันทกึ การสังเกต ทําการแกไขปรับปรงุ กอนนําไปใชจรงิ

ตัวอยา งแบบบนั ทกึ การสังเกต
1. แบบตรวจสอบรายการ (Check-list) เปนการสรางรายการพฤติกรรมที่เกี่ยวของแลว
ใชสงั เกตวา มพี ฤติกรรมท่ีสนใจเกิดข้ึนหรือไม ปฏบิ ัติหรือไมปฏิบัติ ทําหรือไมทํา ดังตัวอยางแบบบันทึก
พฤติกรรมการรักษาความสะอาดของนักเรียนช้นั ประถมศึกษา ตอไปน้ี

-91-

แบบบนั ทกึ พฤติกรรมการรักษาความสะอาดของนักเรยี นช้นั ประถมศึกษา

ชอื่ ผูบันทกึ ..............................................วันเดอื นปทีบ่ นั ทึก .....................................

ผถู กู สังเกตพฤติกรรม ...............................................................................................

การรกั ษาความสะอาด พฤติกรรม
ทาํ ไมท าํ

1. ทิง้ ขยะในถังขยะ

2. เกบ็ ถุงพลาสติกหรือเศษอาหารตามทีต่ างๆ

3. รวมขยะเพอ่ื นาํ ไปท้ิงในถังขยะ

4. คดั แยกการทิง้ ขยะ เปน ขยะเปย ก ขยะแหง ออกจากกนั กอน

ทิง้ ขยะ

5. ขดี เขียนตามฝาผนงั สถานทต่ี างๆ

6. ขีดเขยี นตามโตะเรยี นเพื่อแสดงความเปนเจา ของ

ภาพที่ 5.2 ตวั อยา งแบบบันทึกการสังเกตดวยแบบตรวจสอบรายการแบบที่ 1

นอกจากนั้นยังสามารถทําแบบตรวจสอบรายการเปนแบบเลือกตอบไดมากกวา 1 ขอตาม
พฤติกรรมที่สังเกต ดังตัวอยางของแบบบันทึกพฤติกรรมการปรับตัวสวนบุคคลและสังคมของนักเรียน
ตอไปน้ี

แบบบันทึกพฤติกรรมการปรับตัวสวนบคุ คลและสงั คม
ชอ่ื นกั เรยี น .................................................................... ชน้ั ................... โรงเรียน ....................

วันที่ .................................................................. ผสู งั เกต .......................................................

.

คําช้แี จง เมอ่ื สงั เกตพบพฤติกรรมใดใหเ ขยี นเครื่องหมาย  ลงหนา ขอ ความที่ระบุพฤตกิ รรมนนั้ ๆ
......................... 1. มคี วามรสู กึ ไวตอความตอ งการและปญหาของคนอืน่ ๆ

......................... 2. ชอบเลนกบั เด็กอายนุ อยกวา
......................... 3. ยอมรบั นบั ถือทัศนะและความคิดเหน็ ของเพ่อื นๆ

......................... 4. ชวยเหลอื นกั เรยี นคนอ่นื ๆ เมื่อมีปญ หา

......................... 5. ยอมรบั นบั ถือคุณสมบตั ิของเด็กคนอนื่ ๆ
......................... 6. ยอมรับการแนะนําอยางเตม็ ใจ

......................... 7. รวมแรงรวมใจในการทํางานรวมกบั เดก็ คนอ่ืนๆ

ภาพที่ 5.3 ตวั อยา งแบบบันทึกการสังเกตดวยแบบตรวจสอบรายการแบบที่ 2

-92-

2. แบบมาตรประมาณคา (Rating Scale) นยิ มใชสังเกตวา มพี ฤติกรรมทม่ี คี วามถใี่ น
การแสดงออกเทาไร แลวแสดงระดับการประมาณคา รายละเอียดไดกลาวไวในบทท่ี 4
เร่ืองมาตรประมาณคาและแบบวัดเจตคติ ในท่ีน้ีขอนําเสนอตัวอยางเพื่อใหเขาใจมากยิ่งขึ้น
ไดแกตัวอยางของแบบบันทึกจากวัตถุประสงคการวิจัยเพื่อศึกษาพฤติกรรมการรับรูขาวสารทาง
การเมืองของนสิ ติ ดงั มรี ายละเอียดดังน้ี

แบบบันทึกพฤติกรรมการรับรูขา วสารทางการเมืองของนิสิต

ชอื่ ผูบันทกึ ..............................................วนั เดอื นปท ี่บนั ทึก .....................................

ผถู กู สงั เกตพฤติกรรม ...............................................................................................

พฤติกรรม

การรับรขู า วสารทางการเมืองของนสิ ิต ทุกวนั 2-3 ครง้ั / 2-3 ครงั้ / ไมเคยเลย
สปั ดาห เดือน

1. อานขาวการเมืองทางหนังสือพิมพ

2. ดูรายการขา วการเมืองทางทวี ี

3. ฟง รายการขาวการเมอื งทางวิทยุ

4. อา นแผน ใบปลวิ ทนี่ ักการเมืองนํามาแจก

5. สอบถามเพื่อนนิสิตเกยี่ วกบั การเมอื ง

ฯลฯ

ภาพท่ี 5.4 ตัวอยา งแบบบนั ทึกการสงั เกตดวยแบบมาตรประมาณคา

ขอดีและขอจํากดั ของการสังเกต
ขอ ดี
1. การสังเกตชวยใหไดมาซ่ึงขอมูลท่ีผูถูกสังเกตหรืออธิบายไมถูก หรือเปนเรื่องท่ียาก

แกการอธบิ ายเปนคําพูดได
2. การสังเกตชวยใหไดมาซึ่งขอมูลท่ีผูถูกสังเกตไมไดบอกเลาใหฟงดวยเหตุท่ีเห็นวาเปน

เรอ่ื งธรรมดาท่ีไมส าํ คญั

3. การสังเกตชวยใหไดมาซึ่งขอมูลที่ผูถูกสังเกตไมเต็มใจหรือไมพอใจที่จะบอกเลาออกมา
เปนคําพดู อยา งจรงิ ใจ เพราะเกรงวาจะเปน ภยั ตอตนเอง เปนสิ่งทส่ี งั คมไมยอมรบั หรือเปนการเสยี หนา

4. การสังเกตชว ยใหไดมาซ่งึ ขอมูลจากเหตกุ ารณท ี่เกิดขึ้นจริง ๆ ซงึ่ มกั มคี วามคลาดเคล่ือน

นอยกวาจากคําบอกเลา

-93-

ขอจาํ กดั
1. การสังเกตบางคร้ังกระทําไมได ถาหากเรื่องที่จะสังเกตน้ันไมเกิดขึ้นในชวงเวลาท่ีทําการ
สังเกต
2. การสังเกตบางคร้ังกระทําไมไดโดยสะดวก เชน เรื่องสวนตัว เรื่องภายในครอบครัวที่
เจาของเหตกุ ารณไมยอมใหผูวิจัยเขาไปสงั เกตได
3. การสังเกตจะกระทําไดไมครบถวนทุกแงทุกมุมตามที่ตองการและบางคร้ังอาจจะ ไมได
สงั เกตพฤตกิ รรมที่ควรสังเกต
4. การสรุปผลอาจจะคลาดเคล่ือน เน่ืองจากคนสังเกตในชวงเวลาหนึ่ง แตสรุปผล
ครอบคลมุ ไปถึงชว งเวลาอืน่ ดวย และบางครงั้ อาจมีอคติหรือความลาํ เอยี งสวนตวั มาเก่ียวของดว ย

บทสรุป

การสัมภาษณ เปนการรวบรวมขอมูลโดยใชผูสัมภาษณเพ่ือสอบถามแหลงที่ใหขอมูลหรือผูถูก
สัมภาษณ การสัมภาษณแบงออกตามรูปแบบของการสัมภาษณ ไดแก แบบมีโครงสรางและไมมี
โครงสราง แบงออกตามบทบาทของผูสัมภาษณกับผูใหสัมภาษณ ไดแก การสัมภาษณโดยไมจํากัด
คําตอบ สัมภาษณเชิงลึก และการสัมภาษณแบบปฏิบัติการซํ้า แบงตามจํานวนของ ผูใหสัมภาษณใน
เวลาเดียวกัน ไดแก การสัมภาษณเปนรายบุคคล และเปนกลุม การสัมภาษณที่ดีจะตองกําหนด
จุดมุงหมายใหชัดเจน เตรียมตัวและวัสดุอุปกรณใหพรอม เตรียมตัวผูใหสัมภาษณ สรางความสัมพันธ
คุนเคย พูดคุยและสรางบรรยากาศท่ีดี จัดเรียงคําถามกอนหลัง ใชภาษาที่เหมาะสม จดบันทึกอยาง
ระมัดระวัง และใหบรรยากาศเปนอิสระ โดยมีขั้นตอนการสัมภาษณอยู 4 ข้ันตอนไดแกขั้นการ
เตรียมการ ขั้นสัมภาษณ ขั้นการบันทึกผล และข้ันปดการสัมภาษณ การสัมภาษณจะใชแบบสัมภาษณ
เพื่อบันทึกการสัมภาษณ โดยมีขั้นตอนการสรางคลายกับแบบสอบถาม โดยทําการตรวจสอบคุณภาพ
ดว ยการหาความเที่ยงตรง และการหาความเชือ่ ม่นั การสัมภาษณม ีทั้งขอดีและขอจํากัดที่แตกตางจาก
เครอ่ื งมอื อ่นื ๆ

การสังเกตเปนการเก็บรวบรวมขอมูลท่ีเก่ียวกับพฤติกรรมดานจิตพิสัย และดานทักษะพิสัย
ซ่ึงตอ งอาศยั ทกั ษะหรือความชาํ นาญการในการสังเกต รวมทั้งอาศัยประสาทสัมผัส ความต้ังใจ และการ
รับรูท่ีดีของผูสังเกต แบงประเภทของการสังเกตตามโครงสรางของการสังเกต ไดแก แบบมีโครงสราง
และแบบไมม ีโครงสราง แบงตามบทบาทและวิธีการสังเกต ไดแก การเขาไปมีสวนรวม ไมเขาไปมีสวน
รวม และแบงตามชนิดของการวิจัย ไดแก เชิงปริมาณ และเชิงคุณภาพ แบงตามระยะเวลาของการ
สังเกต ไดแก เปนระยะกับหลังเกิดเหตุการณ โดยใชเคร่ืองมือประกอบการสังเกต ไดแก เคร่ืองบันทึก
และ แบบบันทึก ซึ่งแบงออกเปนแบบตรวจสอบรายการ และแบบมาตรประมาณคา การสังเกตมีท้ัง
ขอ ดแี ละขอ จาํ กัดท่ีแตกตา งจากเครื่องมืออน่ื ๆ



บทท่ี 6
การวิเคราะหคุณภาพเครื่องมอื

การท่ีจะทราบวาเคร่ืองมือท่ีสรางขึ้นมานั้นมีคุณภาพหรือไม จะตองมีการวิเคราะหหา
คุณภาพเครื่องมือ เพราะการใชเครื่องมือที่มีคุณภาพยอมทําใหการเก็บรวบรวมขอมูลถูกตอง
เที่ยงตรง เช่ือมั่นได การวิเคราะหขอมูลแบงเปน การวิเคราะหหาความเท่ียงตรง ความเชื่อมั่น
คาอาํ นาจจําแนก และ ความยากงาย เคร่ืองมือแตละชนิดมีการตรวจสอบหาคุณภาพที่คลายกันและ
แตกตางกันตามลักษณะของเครื่องมือ ผูวิจัยจะตองทําความเขาใจ วิเคราะหหาคุณภาพและนํามา
ปรับปรุงเครือ่ งมอื เก็บรวบรวมขอมูลเพื่อนําไปใชใ นงานวจิ ัยไดอยา งถูกตองและเหมาะสมที่สดุ

การวิเคราะหคุณภาพเคร่ืองมอื

คุณภาพของเครื่องมือนั้น ประกอบดวย ความเที่ยงตรง คาความเชื่อมั่น อํานาจจําแนก
ความยาก และความเปนปรนัย ซึ่งการวิเคราะหคุณภาพเคร่ืองมือ สามารถจัดกระทําไดตามลักษณะ
หรือประเภทของเครื่องมือ การวิเคราะหคุณภาพของเครื่องมือเก็บรวบรวมขอมูลทุกประเภท ไดแก
แบบสอบถาม แบบทดสอบ มาตรประมาณคา แบบวัดเจตคติ แบบสัมภาษณ แบบตรวจสอบรายการ
และอ่ืนๆ จําเปนท่ีจะตองวิเคราะหคุณภาพในลักษณะที่สําคัญคลายกัน คือ การหาความเที่ยงตรง
(Validity) การหาความเชื่อมั่น(Reliability) และอํานาจจําแนก (Discrimination) สวนการตรวจสอบ
คุณภาพเพ่ือหาคาความยาก (Difficulty) เปนลักษณะเฉพาะของแบบทดสอบ มักจะทําการวิเคราะห
ควบคูไปกับการหาอํานาจจําแนก (Best, 1981, p. 289) ดังน้ันการวิเคราะหหาคุณภาพเครื่องมือเก็บ
รวบรวมขอมูลเพ่ือการวิจัยจึงจําเปนท่ีจะตองดําเนินการตรวจสอบเพื่อที่จะไดทราบถึงคุณภาพของ
เครื่องมือกอนที่จะนําไปใชเก็บรวบรวมขอมูลในงานวิจัยจริง ในบทน้ีจะไดนําเสนอวิธีการวิเคราะห
คณุ ภาพเครอ่ื งมือโดยละเอียดดงั ตอ ไปนี้

การวเิ คราะหความเทีย่ งตรง

ก า ร วิ เ ค ร า ะ ห ห า คุ ณ ภ า พ เ ค รื่ อ ง มื อ เ ก็ บ ร ว บ ร ว ม ข อ มู ล ทุ ก ช นิ ด จํ า เ ป น ท่ี จ ะ ต อ ง ห า
ความเท่ียงตรง สมมติวาถาเราสรางเครื่องชั่งขึ้นมา 1 เคร่ือง เราจําเปนที่จะตองทราบวามีความ
เท่ียงตรงมากนอยเพียงใด เราก็นําสิ่งของมาช่ังดวยเคร่ืองช่ังท่ีเราสราง สมมติวาได 1 กิโลกรัม ก็นํา
ส่ิงของน้ันไปชั่งกับเครื่องช่ังท่ีเปนมาตรฐาน ถาไดเทากัน แสดงวาเครื่องช่ังนั้นมีความเที่ยงตรง
เชนเดียวกันเม่ือผูวิจัยสรางเครื่องมือเก็บรวบรวมขอมูลขึ้นมา ก็จําเปนตองหาคุณภาพความเที่ยงตรง
เพอ่ื ตรวจสอบวา เครอ่ื งมือน้ันมคี วามเทย่ี งตรงตามมาตรฐานที่กําหนดหรือไม

-96-

ความเที่ยงตรง (Validity) หมายถึง เคร่ืองมือเก็บรวบรวมขอมูลนั้นวาสามารถวัดไดตรง
ตามที่สิ่งที่ตองการวัด เคร่ืองมือเก็บรวบรวมท่ีดีจะตองมีความเท่ียงตรงในการวัดสูง กลาวคือ
เครื่องมือนั้นวัดไดตรงตามวัตถุประสงคของการวิจัย ตรงตามพฤติกรรมที่ตองการวัด ตรงตาม
มาตรฐานการเรียนรู ตัวชี้วัด โดยวัดไดครอบคลุม ครบถวน และวัดไดถูกตองตรงความเปนจริง
เชน ตองการวัดความสามารถในการบวกเลขสองหลัก เคร่ืองมือน้ันตองวัดความสามารถในการบวก
เลขสองหลักจริง หรืออีกตัวอยางหนึ่ง ถาตองการวัดความรูความจําเกี่ยวกับคําศัพทภาษาอังกฤษ
เคร่ืองมือนั้นตองวัดความสามารถดานความรูความจําเกี่ยวกับคําศัพทภาษาอังกฤษจริง ความ
เทย่ี งตรงแบง ไดเ ปน 3 ประเภท ดังนี้

1. ความเทยี่ งตรงเชิงเน้ือหา(Content Validity) เปนการหาคุณภาพของเครื่องมือนั้นวา
วัดไดตรงกับเนื้อหาสาระ คุณลักษณะ ระดับของพฤติกรรมที่ตองการวัด โดยจะมีขอคําถามตรงตาม
มาตรฐานการเรียนรู ตัวชี้วัด คุณลักษณะ ระดับของพฤติกรรม หรือนิยามศัพทเฉพาะตามท่ีตองการ
วดั เนอ้ื หาใดมคี วามสาํ คัญมากก็วดั มากๆ เนื้อหาใดมีความสําคัญนอยก็วัดนอยๆ ผูสรางเครื่องมือเก็บ
รวบรวมขอ มูลจะตอ งใหผเู ช่ียวชาญจาํ นวนอยางนอย 3 คนตรวจสอบและพิจารณาคําถามเปนรายขอ
ตามลักษณะของเครอ่ื งมือ ดงั นี้

1.1 แบบทดสอบ การวิเคราะหความเที่ยงตรงจะตองพิจารณาวา แบบทดสอบนั้น
มีขอสอบแตละขอตรงตามเนื้อหา ตลอดจนจํานวนขอมีความสอดคลองกับตารางวิเคราะหหลักสูตร
(Table of Specification) การพิจารณาใหคะแนนสามารถทําไดในรูปของตารางหาคาดัชนีความ
สอดคลอง (Item Objective Congruency: IOC) ระหวางขอคําถามกับตัวชี้วัด ขอคําถามกับ
จดุ ประสงคก ารเรียนรู ขอคําถามกับนยิ ามศพั ทเ ฉพาะ ซง่ึ แบง ออกตามระบบการวดั ผล (ลวน สายยศ,
2538, น.196)

แบบฟอรมการพิจารณาความเที่ยงตรงเชิงเน้ือหาของแบบทดสอบระหวางขอคําถามกับ
จดุ ประสงคก ารเรยี นรู ดงั ตวั อยา งตอ ไปนี้

-97-

แบบฟอรมการพิจารณาความเทีย่ งตรงเชิงเนอื้ หาของแบบทดสอบ

ระหวางขอ คําถามกับจดุ ประสงคก ารเรียนรู

ผลการ ความ
พจิ ารณา คิดเห็น
จุดประสงคเชิงการเรียนรู ขอ สอบ

+1 0 -1 เพม่ิ เติม

1. ยกตัวอยางพฤติกรรมทเ่ี กีย่ วกับ 1. ขอใดเปนการวดั ผล

การวัดไดถ ูกตอง

2. ยกตัวอยางพฤติกรรมที่เก่ยี วกับ 2. ขอใดเปนการประเมนิ

การประเมนิ ไดถกู ตอง

3. สรุปผลการวเิ คราะหไ ดถกู ตอง 3. ถาขอสอบขอหนง่ึ มีคา p

=0.50 และคา r = 0.85

จะสรปุ ผลการวเิ คราะห

ขอสอบไดวา อยางไร

ภาพท่ี 6.1 ตัวอยางแบบฟอรมการพจิ ารณาความเที่ยงตรงเชงิ เนื้อหาของแบบทดสอบระหวา งขอ

คาํ ถามกบั จุดประสงคการเรยี นรู

นอกจากน้ันยังสามารถตรวจสอบความเท่ียงตรงเชิงเน้ือหาของแบบทดสอบโดยพิจารณา
ความสอดคลองระหวางขอสอบกับระดับพฤติกรรมทางการศึกษาดานพุทธิพิสัย (Cognitive
Domain) ตามแนวคิดของบลูม (Bloom) ตามระดับความรู ความจํา ความเขาใจ การนําไปใช
การวิเคราะห การสังเคราะห และการประเมินคา โดยผูเช่ียวชาญจะพิจารณาถึงวามีความสอดคลอง
ระหวางขอสอบกับระดับพฤติกรรมหรือไม แบบฟอรมการพิจารณาความเท่ียงตรงเชิงเนื้อหาของ
แบบทดสอบระหวา งขอ คําถามกับระดบั พฤตกิ รรม ดังตวั อยางตอไปนี้

-98-

แบบฟอรมการพจิ ารณาความเทีย่ งตรงเชงิ เนอ้ื หาของแบบทดสอบ

ระหวา งขอคําถามกับระดบั พฤติกรรม

ขอ สอบ ระดับ ผลการ ความ
พฤตกิ รรม พิจารณา คิดเห็น
เพ่มิ เตมิ
+1 0 -1

1. ใบไม เปรยี บเหมือนบุคคลใด ความเขา ใจ –

ก. นายแพทย แปลความ
ข. ครู

ค. วิศวกร

ง. พอ ครัว

6. ถา อากาศเย็นลงอยางกะทนั หนั เด็กๆ จะปว ย การวเิ คราะห –

เปน อะไรกนั มาก ความสัมพนั ธ
ก. ทอ งเสยี

ข. ปวดศรี ษะ

ค. ไขหวดั

ง. ตาแดง

จ. ตวั รอ น

ภาพท่ี 6.2 ตวั อยางแบบฟอรมการพจิ ารณาความเทย่ี งตรงเชิงเน้อื หาของแบบทดสอบระหวางขอ

คาํ ถามกับระดบั พฤตกิ รรม

การพิจารณาเปนรายขอตามแบบฟอรมโดยผูเชี่ยวชาญ มีการกําหนดน้ําหนักคะแนนของ
ความสอดคลอง มคี วามหมายไดด ังน้ี

คะแนน +1 หมายความวา ขอคาํ ถามมคี วามสอดคลองกับส่งิ ทต่ี อ งการวัด
คะแนน 0 หมายความวา ไมแนใจวา ขอคําถามมคี วามสอดคลองกับสิง่ ทตี่ องการวดั
คะแนน -1 หมายความวา ถา ขอคาํ ถามไมม ีความสอดคลองกับส่งิ ทตี่ องการวดั
เมื่อผูเช่ียวชาญจํานวนอยางนอย 3 คนใหคะแนนแลว ก็นําคะแนนที่ไดแตละขอมา
คํานวณหาดชั นคี วามสอดคลอ งโดยใชสตู รดังน้ี

IOC = ∑ R

N

โดย ∑R คอื ผลรวมของคะแนนความคิดเห็นของผูเ ชีย่ วชาญ
N คอื จํานวนผูเชีย่ วชาญทัง้ หมด

-99-

และเกณฑใ นการพิจารณาคา ดชั นีความสอดคลอ งดงั น้ี
IOC ≥ 0.50 แสดงวา ขอคําถามน้นั มคี วามเท่ยี งตรงเชิงเน้ือหาระดบั ดี นําไปใชได
IOC < 0.50 แสดงวา ขอ คาํ ถามนนั้ มีความเท่ียงตรงเชิงเนื้อหาระดับพอใช ตอ งปรบั ปรุง
IOC ≤ 0.00 แสดงวา ขอ คําถามนัน้ ไมม ีความเทยี่ งตรงเชงิ เน้อื หา ใหค ดั ทง้ิ ไป

1.2 เคร่ืองมือเก็บรวบรวมอื่นๆ ไดแก แบบสอบถาม มาตรประมาณคา และแบบ
ตรวจสอบรายการ จะตองพิจารณาวา เครื่องมือเก็บรวบรวมขอมูลนั้นมีขอคําถามแตละขอตรงตาม

นิยามศัพทเฉพาะท่ีไดนิยามเชิงปฏิบัติการไว โดยใชแบบฟอรมเพื่อใหผูเช่ียวชาญจํานวนอยางนอย 3

คน พิจารณาเปนรายขอ โดยมีวิธีการระบุนํ้าหนักคะแนนและวิธีการคิดคะแนนหาคาดัชนีความ
สอดคลองเชนเดียวกับการหาความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหาของแบบทดสอบแตมีแบบฟอรมที่แตกตาง

ตวั อยางเชน

แบบฟอรมการพจิ ารณาความเที่ยงตรงเชงิ เน้อื หาของแบบสอบถาม

นิยามศัพทเฉพาะ ขอ ความในแบบสอบถาม ความ ความ
สอดคลอ ง คิดเห็น
เพ่ิมเติม
1 0 -1

1. ก า ร ว า ง แ ผ น ห ม า ย ถึ ง 1. หนวยงานไดกําหนดวิสัยทัศนของ
กระบวนการของการตัดสินใจใน องคก รไวอยางชดั เจน

การกาํ หนดสิ่งท่ีตองการกระทําไว 2. หนวยงานไดกําหนดวัตถุประสงคใน

ลวงหนา เพื่อทําใหวัตถุประสงค การทํางานขององคกรเกิดจากการ

ขององคการบรรลุความสําเร็จ วางแผนรวมกัน

อยางมีระสิทธิภาพในความเขาใจ 3. มีการกําหนดภาระหนาท่ีและสิ่งท่ี
ของคนทั่วไป
ตองปฏบิ ัตไิ วอยา งชดั เจน

ภาพที่ 6.3 ตวั อยางแบบฟอรมการพิจารณาความเทย่ี งตรงเชิงเนือ้ หาของแบบสอบถาม

2. ความเที่ยงตรงเชิงโครงสราง (Construct Validity) เปนคุณภาพของเคร่ืองมือที่
สามารถวัดไดต รงตามทฤษฎี กรอบแนวคิดหรอื ตามคุณลักษณะของโครงสรางน้ัน เชน แบบทดสอบที่
ใชวัดพฤติกรรมดานพุทธิพิสัย มีโครงสรางการวัด 6 ระดับ ไดแก ความรูความจํา ความเขาใจ การ

นําไปใช การวิเคราะห การสังเคราะห การประเมินคา หรือแบบวัดเชิงจริยธรรมตามแนวคิดทฤษฎี

การพัฒนาทางปญญาของโคลเบิรก (Kohlberg’s Stages of Moral Development) มีโครงสราง
การวัด 6 ระดับ ไดแก ระดับท่ี 1 ความกลัวถูกลงโทษหรือการใหรางวัล ระดับท่ี 2 การชักชวน

-100-

แลกเปล่ียน ระดับที่ 3 การปฏิบัติตามกลุม ทําใหกลุมชอบใจ ระดับที่ 4 การทําตามหนาที่ กฎหมาย

และหลักศาสนา ระดับที่ 5 การทําตามสัญญาประชาคม ประโยชนของสังคมสวนใหญ ระดับที่ 6

การทําตามอุดมการณสากล เปนตน หรือวัดไดตรงตามทฤษฏี เชน ตองการวัดทักษะการบริหาร

ก็สามารถวัดไดจากทักษะการบริหารจัดการ ทักษะมนุษยและทักษะทางเทคนิค เปนตน ดังนั้น

เมื่อสรางเคร่ืองมือหรือแบบวัดข้ึนโดยใหมีความสัมพันธหรือสอดคลองกับกรอบแนวคิดหรือทฤษฏี

ที่กําหนดเม่ือนําเคร่ืองมือน้ันไปทดสอบกับกลุมตัวอยางแลวพบวาเปนจริงตามทฤษฏีแสดงวา

เครือ่ งมือนน้ั จะมคี วามตรงตามโครงสรา ง

การตรวจสอบความเท่ียงตรงเชิงโครงสรางทาํ ไดห ลายวธิ ี ไดแก

2.1 การหาความสัมพันธระหวางเครื่องมือท่ีมีโครงสรางของคุณลักษณะเหมือนกัน

เปนการศึกษาความสัมพันธระหวางผลการวัดท่ีไดจากเครื่องมือที่สรางขึ้นกับผลของเคร่ืองมือ

มาตรฐานท่มี ีโครงสรา งเหมือนกัน โดยมขี อ คาํ ถามทเ่ี ปน ลกั ษณะคูขนานกันขอตอขอ หรืออาจเปนการ

วัดดว ยแบบวัดชดุ เดยี วกับกลมุ ตัวอยา งกลุมเดิมจํานวน 2 ครัง้ หรืออาจใชวิธีการแบงครึ่งฉบับแบบวัด

ท่มี กี ารสรางขอคําถามเปน ลักษณะคูขนานกัน เปนการหาคํานวณหาความเที่ยงตรงโดยเอาคะแนนที่

ไดจากการวัดทั้ง 2 ชุดไปคํานวณหาคาสัมประสิทธิ์สหสัมพันธตามวิธีการของเพียรสัน (Pearson

Product Moment Correlation Coefficient) (ลว น สายยศ, 2538, น. 197) จากสตู รดงั นี้

rxy = N ∑ XY − ∑ X ∑ Y

{ }{ }N ∑ X2 − (∑ X)2 N ∑ Y2 − (∑ Y)2

เม่ือ rxy คือ คา สมั ประสิทธส์ิ หสมั พนั ธ ในทนี่ คี้ ือความเท่ียงตรง

N คอื จํานวนผูเขา สอบ

X คอื คะแนนของแบบทดสอบทีส่ รางขน้ึ ทตี่ องการหาความตรง

Y คือ คะแนนของแบบทดสอบมาตรฐานทมี่ ีโครงสรางเหมือนกัน
2.2 การวิเคราะหองคประกอบ (Factor Analysis) เปนเทคนิคทางสถิติสําหรับ

จับกลุมหรือรวมตัวแปรทีมีความสัมพันธกันไวในกลุม ทําใหเขาใจลักษณะของขอมูล แบบแผน

โครงสรา ง ความสัมพนั ธ เชน ทกั ษะของผบู ริหารวัดไดจากทักษะการบริหารจัดการ ทักษะมนุษยและ

ทักษะทางเทคนิค ดงั นั้นเคร่ืองมือท่สี รางเพือ่ วัดทักษะของผูบริหารจะตอ งประกอบดว ยขอคําถามที่

ประกอบดวย 3 ทักษะดังกลาว การตรวจสอบความเทีย่ งตรงตามโครงสรางโดยอาศัยการวิเคราะห

องคประกอบ สามารถทําไดโดยใชการวิเคราะหองคประกอบเชิงสํารวจ (Exploratory Factor

Analysis) ในกรณีที่ยังไมแนนอน หรือการวิเคราะหองคประกอบเชิงยืนยัน (Confirmatory Factor

Analysis) ในกรณีทีช่ ัดเจนวาเปนทฤษฏีทีแ่ นชัด (โชตกิ า ภาษีผล, 2554, น. 64-65) ในปจจุบัน

สามารถทําการวิเคราะหองคประกอบโดยใชโปรแกรมคอมพิวเตอรสําเร็จรูป ตัวอยางผลการวิเคราะห

องคป ระกอบเชงิ สํารวจเคร่อื งมอื วัดทักษะการบริหารของผูบริหาร เพือ่ หาความตรงเชิงโครงสรางของ

เครื่องมอื ดังตารางตอ ไปนี้

-101-

ตารางท่ี 6.1 ผลการวเิ คราะหอ งคประกอบเครื่องมือวัดทักษะของผบู รหิ าร

ขอ Component ทักษะทางเทคนคิ
ทกั ษะการบริหารจดั การ ทักษะมนุษย

1 .768

2 .779

3 .583

4 .584

5 .472

6 .480

7 .564

8 .318

9 .314

10 .591

11 .794

12 .616

13 467

14 .562

15 .448

Extraction Method : Principal Component Analysis : 3 Components extracted

จากตารางท่ี 6.1 แสดงใหเห็นวา เครื่องมือท่ีสรางข้ึนท้ัง 15 ขอ สามารถวัดทักษะผูบริหาร
ออกเปน 3 กลุม โดยในทักษะการบริหารจัดการ ขอท่ีวัดทักษะนี้ไดดีที่สุด ดูจากคานํ้าหนัก
องคประกอบในตารางคือ ขอ 2 รองลงมาไดแก ขอ 1 ทักษะมนุษย มีขอท่ีวัดทักษะน้ีไดดีที่สุด ไดแก
ขอ 10 รองลงมาคือ ขอ 7 สําหรับทักษะเทคนิค มีขอท่ีวัดทักษะน้ีไดดีที่สุดไดแก ขอ11 รองลงมา
ไดแกขอ 15 สรุปไดวา เคร่ืองมือท่ีสรางข้ึนเพ่ือวัดทักษะผูบริหารนี้มีความเที่ยงตรงเชิงโครงสราง
เพราะคา ทว่ี ัดไดม กี ารเกาะกลุม กนั ตามโครงสรางที่สรา งไว

2.3 การเทียบกับกลมุ ที่รูชัด (Known-group) เปนวิธีการเปรียบเทียบกับกลุมที่รชู ัด
โดยตอ งทราบถึงกลมุ ทมี่ ีคณุ ลักษณะเดียวกับสิ่งทจี่ ะวดั กอน เชน ตองการตรวจสอบความเท่ยี งตรงเชิง
โครงสรางของแบบวัดเจตคติตอการเปนครู ก็ตอ งทราบวา กลุม ทีศ่ ึกษามีใครอยูกลุม ท่มี ีเจตคติ
ทางบวกและลบตอ การเปนครู แลวแบงเปน 2 กลมุ คือ กลุมท่ีมีเจตคตทิ างบวก และกลุมท่ีมีเจตคติ
ทางลบ แลวใหทัง้ 2 กลุม ทําแบบวัด ตอจากนัน้ ก็นําคะแนนเฉลีย่ ของแตละกลุม มาเปรียบเทียบกัน

-102-

โดยใชสถิติ t-test for independent sample ถาพบความแตกตางกันอยางมีนัยสําคัญทางสถิติ
แสดงวา แบบวัดทสี่ รา งขึ้นมีความเท่ยี งตรงเชิงโครงสรา ง

3. ความเที่ยงตรงเชิงสัมพันธกับเกณฑ (Criterion-related Validity) เปนความสามารถ
ของเครอ่ื งมือเก็บรวบรวมขอมูลทีว่ ัดไดส อดคลองกบั เกณฑภายนอกซ่ึงวัดไดจากความสัมพันธระหวาง
เคร่ืองมอื ทส่ี รางกับเกณฑภายนอกบางอยางเพื่อใชการพยากรณ ความเทียงตรงเชิงสัมพันธกับเกณฑ
แบงออกเปน 2 ประเภท ไดแก

3.1 ความเที่ยงตรงตามสภาพ (Concurrent Validity) หมายถึง เคร่ืองมือนั้นวัดได
ตรงตามสภาพความเปนจริงของผูท่ีถูกวัด เชน นางสาวมาลีมีทักษะทางภาษาไทยสูงกวาเกณฑ
เม่ือวัดดวยเครื่องมือการวัดผลการเรียนรูก็ไดสูงกวาเกณฑ สวนนางสาววิไลมีทักษะทางภาษาไทย
ตํ่ากวาเกณฑ เม่ือวัดดวยเคร่ืองมือก็บอกไดวาตํ่ากวาเกณฑไปดวย จึงเรียกวา เคร่ืองมือวัดไดตรง
ตามสภาพ

การหาความเท่ียงตรงตามสภาพ (Concurrent Validity) เปนการหาสัมประสิทธ์ิ
ความเท่ียงตรง (Validity Coefficient) โดยการคํานวณหาคาสัมประสิทธ์ิสหสัมพันธดวยวิธีการของ
เพยี รส นั ระหวางคะแนนจากแบบทดสอบหรอื แบบวดั ทีต่ องการตรวจสอบความเทย่ี งตรงเชิงสภาพกับ
คะแนนจากแบบวดั ทใี่ ชเ ปน เกณฑ โดยวัดคุณลกั ษณะเดียวกนั และมีคณุ ภาพดี

3.2 ความเที่ยงตรงเชิงพยากรณ (Predictive Validity) หมายถึง เคร่ืองมือวัดแลว
พยากรณหรือบอกลวงหนาไดวาผูที่ถูกวัดมีความสามารถเดนดานใด สามารถไปเรียนวิชาใด หรือ
ประกอบอาชีพอะไรจึงจะประสบผลสําเร็จ เชน เครื่องมือฉบับหน่ึงวัดไดวา เด็กชายมานะ
มคี วามสามารถทางคณติ ศาสตรส ูงกวาวชิ าอ่ืน กส็ ามารถบอกตอไปไดวา เด็กชายมานะจะไปเรียนวิชา
ที่ใชความสามารถทางคณิตศาสตรป ระสบความสําเร็จกวาวิชาที่ใชความสามารถดานอ่ืน และเด็กชาย
มานะก็ประสบความสําเรจ็ จรงิ ตามพยากรณ

การหาความเที่ยงตรงเชิงพยากรณ เปนการหาสัมประสิทธ์ิความเท่ียงตรง (Validity
Coefficient) โดยการคํานวณหาคาสัมประสิทธิ์สหสัมพันธดวยวิธีการของเพียรสัน ระหวาง
แบบทดสอบหรือแบบวัดท่ีตองการตรวจสอบความตรงเชิงพยากรณกับคะแนนจากแบบวัดมาตรฐาน
ทใ่ี ชเ ปน เกณฑ การคาํ นวณหาความเทย่ี งตรงเชงิ สมั พนั ธกับเกณฑน้ี สามารถใชโปรแกรมคอมพิวเตอร
สําเร็จรปู วเิ คราะห ผลการวิเคราะหข อมูลแสดงไดด ังตัวอยางตอ ไปนี้

-103-

ตารางที่ 6.2 คา สมั ประสิทธิส์ หสมั พนั ธร ะหวางแบบวดั ท่ีสรางขึ้นกบั แบบวัดมาตรฐานท่ีใชเปน เกณฑ

แบบวัดทสี่ รา งขึ้น แบบวัดมาตรฐานท่ีใชเปน เกณฑ

แบบวัดทีส่ รา งขนึ้ Pearson Correlation 1 0.768

Sig. (2-tailed) - 0.009

n 10 10

แบบวัดมาตรฐาน Pearson Correlation 0.768 1

ท่ใี ชเปน เกณฑ Sig. (2-tailed) 0.009 -

n 10 10

*** Correlation is significant at the .01 level (2 tailed)

การแปลผลความเที่ยงตรงตามสภาพท่ีมีคาเขาใกล 1.00 แสดงวา มีคาความเท่ียงตรงเชิง
สภาพสูง สัมประสิทธ์ิความเท่ียงตรงเชิงสภาพจากตัวอยางเทากับ 0.768 แสดงวา มีความเท่ียงตรง
คอ นขา งสูง

นอกจากการใชคาสัมประสิทธิ์สหสัมพันธดวยวิธีการของเพียรสัน เพื่อหาความเท่ียงตรงเชิง
สภาพแลว ยังสามารถใชสถิติหาคาความสัมพันธอื่นๆ ได ในกรณีที่เครื่องมือเปนมาตรวัดนามบัญญัติ
หรือเรียงอันดับ เชน สัมประสิทธ์ิฟ (Phi Correlation) คาสัมประสิทธ์ิสหสัมพันธแบบสเปยรแมน
(Spearman) กไ็ ด

การวิเคราะหความเช่อื มั่น

ในการสรางเครื่องมือเก็บรวบรวมขอมูลท่ีดีจําเปนตองหาคุณภาพดานความเช่ือม่ัน เพราะ
ความเช่ือมั่นเปนส่ิงท่ีสรางความม่ันใจใหแกผูวิจัย เพราะถาหากเครื่องมือที่ใชเก็บรวบรวมขอมูลเพ่ือ
การวิจัยมีความเชื่อม่ันสูง นั่นหมายถึงผูวิจัยสามารถนําเครื่องมือเก็บรวบรวมขอมูลนั้นไปใชกี่คร้ัง
ก็ยงั เชอ่ื มัน่ วา จะไดผลเชน เดมิ

ความเชื่อมั่น (Reliability) หมายถึง ความคงท่ีในการวัดของเคร่ืองมือท้ังชุด ใหผลการวัด
คงท่ีแนนอนไมวาจะวัดก่ีครั้งก็ตามก็ไดผลการวัดเทาเดิมหรือใกลเคียงกัน เคร่ืองมือวัดที่มีคาความ
เช่อื ม่นั สูงจะสามารถใหผลการวัดไดอยางคงเสนคงวา (Consistency) น่ันก็คือ เม่ือนําเครื่องมือนั้นไป
เกบ็ รวบรวมขอ มูลหรือไปสอบวดั กลุมตัวอยางกลุมเดิมกี่ครั้งก็ตาม ผลที่ไดจะเทาเดิมหรือใกลเคียงกับ
คาเดิม (ลวน สายยศ และอังคณา สายยศ, 2543, น. 209)

-104-

วธิ ีการตรวจสอบความเชือ่ มน่ั สามารถอาจแยกไดเ ปน 3 ลกั ษณะ ดงั นี้

1. ความเช่ือม่ันเชิงคงตัว (Reliability of Stability)เปนการหาความเช่ือมั่นดวย

การวัดซ้ํา (Test-Retest Method) วิธีน้ีหาไดโดยเอาแบบทดสอบหรือเคร่ืองมือท่ีสรางข้ึนไปสอบ

กลุมตัวอยางกลุมเดียวกันสองครั้งในเวลาที่แตกตางกัน แลวนําคะแนนของแตละคนท่ีไดในการสอบ

ท้ังสองคร้ังไปหาสัมประสิทธ์ิสหสัมพันธอยางงายแบบเพียรสัน (Pearson Product Moment

Correlation) คาสมั ประสิทธสิ์ หสัมพันธท ไี่ ดเปนคา ความเชือ่ ถอื เชงิ คงตัว โดยมสี ตู รดงั นี้

rxy = n ∑ XY − ∑ X ∑ Y
{n ∑ X2 − (∑ X)2}{n ∑ Y2 − (∑ Y)2}

โดย rxy คอื คา สมั ประสิทธิ์สหสัมพนั ธในที่น้คี อื ความเชอื่ มั่น
n คอื จาํ นวนกลมุ ตวั อยาง

∑XY คือ ผลบวกของผลคูณคะแนนครั้งแรกและครั้งทส่ี องเปน คูๆ
∑ X คอื ผลบวกของผลคูณคะแนนการสอบคร้ังแรก
∑Y คอื ผลบวกของผลคูณคะแนนการสอบครง้ั ทส่ี อง
X2 คอื ผลบวกของผลคณู คะแนนคร้ังแรกและคร้ังท่ีสองเปนคูๆ
Y2 คือ ผลบวกของผลคณู คะแนนคร้ังแรกและคร้งั ท่ีสองเปนคๆู

ตวั อยางของการวิเคราะหความเช่ือม่ันคงตัว เชน แบบทดสอบชุดหนึ่งนําไปสอบวัดนักเรียน

5 คน จํานวน 2 คร้ัง สอบครั้งแรกและครัง้ หลงั หา งกนั 5 สัปดาหเพ่ือใหลืมขอสอบท่ีเกิดจากการ

สอบครง้ั แรก ผลการสอบไดสามารถนาํ มาคํานวณได ดงั น้ี

ตารางที่ 6.3 ตัวอยางคะแนนเพอื่ วิเคราะหความเชอ่ื ม่ันคงตัว X2 Y2 XY
25 64 40
คนที่ สอบครง้ั แรก (X) สอบครง้ั ที่ 2 (Y) 25 81 45
16 64 32
15 8 9 36 18
9 49 21
25 9
84 294 156
34 8

43 6

53 7

รวม 20 38

-105-

หาคา สัมประสิทธิส์ หสัมพนั ธด ว ยสูตร

rxy = n ∑ XY − ∑ X ∑ Y

{n ∑ X2 − (∑ X)2}{n ∑ Y2 − (∑ Y)2}

แทนคา ในสตู ร = 5(156) - (20)(38)

(5(84) - 400))((5(294) - (1444))

= 20

(20)(26)

= 0.877

สรุปไดว า ความเช่ือม่ันของแบบทดสอบฉบับน้ีมีคาเทากับ 0.877 แสดงวาแบบทดสอบชุดนี้

มคี วามเชือ่ มนั่ สูง

2. ความเชื่อมั่นเชิงเทาเทียมกัน (Reliability of Equivalence) เปนการหาความเชื่อมั่น

คลายกันเปนการหาคาสัมประสิทธิ์ของความเช่ือมั่นเชิงคงตัว โดยวิธีการคํานวณหาคาโดยใชกลุม

ตวั อยา งเดียวกัน ทําการทดสอบดวยแบบทดสอบสองชดุ ในเวลาไลเลยี่ กัน แตแบบทดสอบท้ังสองชุด

จะมีลักษณะเหมือนกันหรือคูขนาน (Equivalent Form) คือ วัดส่ิงเดียวกัน มีความยากงายพอๆ กัน

จํานวนขอเทากัน เม่ือไดคะแนนจากการวัดแลวก็นํามาคํานวณหาคาสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ

แบบเพียรส นั คา ท่ีไดก ็จะเปนคาความเช่ือมั่นเชิงเทาเทยี มกนั ของแบบทดสอบชุดน้ัน

วิธีน้ีควรคํานึงถึง คือเวลาที่ใชสอบระหวางแบบทดสอบท้ังสองชุด ถาหางกันมากจะทําให

คาความเช่ือม่ันตํ่าและอีกประการหนึ่งคือ การสรางขอสอบใหมีลักษณะเหมือนกันนั้นทําไดยาก ใน

การหาคาสัมประสทิ ธิ์สหสัมพันธอยางงา ย มสี ูตรดงั น้ี

rxy = n ∑ XY − ∑ X ∑Y
{n ∑ X 2 − (∑ X )2}{n ∑Y 2 − (∑Y )2}

โดย rxy คือ คาสมั ประสทิ ธส์ิ หสัมพันธใ นทีน่ ้คี ือความเชอื่ มั่น
n คอื จาํ นวนกลุม ตัวอยาง

ในทน่ี ้ี X และ Y คอื คะแนนของกลมุ ตวั อยา งจากแบบทดสอบที่เปน คูขนานกัน

3. ความเชื่อมั่นเชิงสอดคลองภายในหรือคงท่ีภายใน (Reliability of Internal
consistency) เปนวิธีท่ีการที่ใชวัดคร้ังเดียว การหาความเชื่อมั่นเชิงสอดคลองภายในมีวิธีการหา
ดงั น้ี

3.1 แบบแบงครึ่ง (Split–half Method ) วิธีนี้ใชเคร่ืองมือเก็บรวบรวมขอมูลที่เปน
แบบวัดเพยี งฉบับเดียว ทําการวัดครั้งเดียว แลวแบงครึ่งแบบวัดออกเปนสองชุด โดยแบงคร่ึงแบบวัด

ที่มีการวัดคุณลักษณะเดียวกันออกเปนชุดขอคูกับชุดขอคี่ หรือแบงเปนชุดครึ่งแรกกับชุดคร่ึงหลัง

-106-

สวนใหญว ิธีแบง ครึ่งฉบับแบบขอคูขอค่ี ไดรับความนิยมมากกวาเน่ืองจากแบบวัดเดียวกันจะมีการขอ
คาํ ถามทีว่ ัดคุณลกั ษณะเดียวกันอยูในอันดับหรือขอท่ีใกลเคียงกัน ทั้งนี้ตองวางแผนการสรางแบบวัด
ใหท้ังสองสวนน้ีเปนลักษณะคูขนานกันกอน จากน้ันไปหาคาสัมประสิทธิ์สหสัมพันธอยางงายแบบ
เพียรส นั คา สัมประสทิ ธิ์สหสมั พันธท ี่หาไดเ ปนคา สัมประสทิ ธิส์ หสัมพันธ โดยใชสตู รดงั น้ี

rxy = n ∑ XY − ∑ X ∑Y
{n ∑ X 2 − (∑ X )2}{n ∑Y 2 − (∑Y )2}

โดย rxy คอื คาสมั ประสิทธ์สิ หสัมพนั ธใ นทน่ี ค้ี ือความเชือ่ ม่ัน
n คือ จาํ นวนกลมุ ตวั อยาง

ในท่ีน้ี X คือ เปนคะแนนขอ คหู รอื คร่ึงแรกแลวแตก รณี

Y คือ เปน คะแนนขอ คี่หรือครึ่งหลังแลว แตก รณี

คา rxy ท่ีไดเปนความเช่ือม่ันของแบบวัดฉบับยอยท่ีเปนครึ่งฉบับหรือแยกออกเปน 2 สวน
แลว นํามาปรับขยายเปน คา สหสมั พันธทั้งฉบบั (rtt ) โดยใชสูตรของสเปยรแมน (Spearman Brown)
ดงั น้ี

rtt = 2rhh
1 + rhh
rtt คือ คาความเชอื่ ม่ันของแบบวัดทง้ั ฉบบั

rhh คือ คา ความเช่อื ม่นั ของแบบวัดครง่ึ ฉบับ

ตัวอยางการหาความเชื่อม่ันเชิงสอดคลองภายใน เชน แบบทดสอบชุดหน่ึง 20 ขอ ใชสอบ

นักเรียน 5 คน เมอ่ื แบงเปน ขอคู และขอ คแ่ี ลว ปรากฏวาแตละคนไดค ะแนน ดงั นี้

ตารางท่ี 6.4 ตวั อยางคะแนนเพ่ือวิเคราะหค วามเชอ่ื มั่นเชงิ สอดคลอ งภายในแบบแบง ครง่ึ
คนที่ คะแนนขอคู (X) คะแนนขอคี่ (Y) X2 Y2
XY

13 6 9 36 18

23 7 9 49 21

35 8 25 64 40

45 9 25 81 45

54 8 16 64 32

ผลรวม 20 38 84 294 156

-107-

หาคา สัมประสทิ ธสิ์ หสมั พันธด ว ยสูตร

rxy = n ∑ XY − ∑ X ∑Y

{n ∑ X 2 − (∑ X )2}{n ∑Y 2 − (∑Y )2}

= 5(156) - (20)(38)
(5(84) - 400))((5(294) - (1444))

= 0.877

นําคาที่ไดแทนคาในสูตรของสเปยรแมน (Spearman Brown) จะไดคาความเช่ือม่ันของ

แบบทดสอบทัง้ ฉบับ ดงั น้ี

rtt = 2rhh

1 + rhh

= 2 × 0.877
1 + 0.877
= 0.93446989 = 0.93

ความเช่อื มน่ั ของแบบทดสอบชุดน้ีเทา กับ 0.93 แสดงวา มีความเชอื่ มัน่ ของแบบทดสอบสูง

3.2 ใชวิธีการของคูเดอร-ริชารดสัน (Kuder–Richardson) การหาคาความเช่ือมั่น

แบบน้ีคเู ดอร และริชารด สัน ไดเ สนอไวใ นป ค.ศ. 1937 เปนวธิ กี ารท่แี กจุดออนวิธีแบบแบงครึ่ง ผลท่ี

ไดคาแตกตางกัน วิธีนี้ทําการวัดเพียงครั้งเดียว ใชไดกับเครื่องมือเก็บรวบรวมขอมูลท่ีใหคะแนนแบบ

0-1 วิธีการน้ีมี 2 สูตร คือ KR20 และ KR21 ซ่ึงวิธีการของคูเดอร-ริชารดสันมีแนวคิดวา เครื่องมือที่

วัดคุณลักษณะเดียวกันและสัดสวนของผูที่ตอบถูก (p) ใกลเคียงกันทุกขอจะไดคาความเช่ือม่ัน

ใกลเคยี งกนั และเปนการคํานวณหาคา ความเช่ือมัน่ ที่ไดคา โดยประมาณท่ีมคี า ตาํ่ ท่ีสดุ โดยมีสูตรดงั น้ี

สูตร K R20 = ∑k 1 - pq 
2 
k -1 s t

เมือ่ k คอื จํานวนขอ สอบ

p คอื สดั สวนของผูตอบถกู ในขอน้ัน

q คือ สดั สวนของผูตอบผดิ ในขอ นน้ั
S2t คอื ความแปรปรวนของคะแนนรวม

สูตร KR21 = k 1 - X[k - X] 
k -1
ks 2
t

เมอ่ื k คอื จํานวนขอ ของขอสอบ

X คือ คะแนนเฉลี่ยของคะแนนรวม
S2t คือ ความแปรปรวนของคะแนนรวม

-108-

ตัวอยางการหาความเช่ือม่ันตามวิธีการของคูเดอร ริชารดสัน เชน แบบทดสอบชุดหน่ึง
มจี าํ นวน 8 ขอ นําไปทดสอบนกั เรยี นจํานวน 6 คน ใหคะแนนสอบแบบศูนยหน่ึง คือตอบถูกให 1
ตอบผดิ ให 0 ไดผ ลการสอบดงั ตาราง แลว หาคา ความเชอื่ มนั่ โดยวธิ ีของคูเดอรและรชิ ารด สนั ดังน้ี

ตารางที่ 6.5 ตัวอยางคะแนนเพื่อวิเคราะหความเช่ือมั่นเชิงสอดคลองภายในตามวิธีการของคูเดอร

ริชารดสัน

คนที่ ขอ ท่ี
1 2 3 4 5 6 7 8 รวม(x) X2

1 1 1 0 1 1 1 1 1 7 49

2 1 1 1 1 0 0 1 0 5 25

3 0 1 0 1 1 0 0 1 4 16

4 1 1 1 0 1 0 0 0 4 16

5 0 1 1 1 1 1 0 0 5 25

6 00110000 2 4

จาํ นวนผทู ี่ตอบถูก 3 5 4 5 4 2 2 2 27 135

สัดสวนที่ตอบถูก(p) .50 .83 .67 .83 .67 .33 .33 .33

สัดสวนท่ีตอบผดิ (q) .50 .17 .33 .17 .33 .67 .67 .67

pq .25 .14 .22 .14 .22 .22 .22 .22 1.63

โดยแทนคาในสูตรหาคา X = ∑X = 27 = 4.50
S2t = N 6 = 2.25
= 0.32
∑X2 - ∑X  2 = 0.14

N N

= 135 - 27 2

6 6

แทนคา สูตร สตู ร KR20 = ∑k 1 - pq 
k -1 2 
s t

= 8 1- 1.63 
8 -1  2.25 

แทนคา ในสตู ร สตู ร KR21 = k 1 - X[k - X] 
k -1
ks 2
t

= 8 1- 4.5[8 - 4.5] 
8 -1 8(2.25)

-109-

สูตร KR21 ของคูเดอร ริชารดสัน ใชสะดวกมาก เพราะตองการเพียงคาเฉล่ีย คาความ
แปรปรวน และจํานวนขอสอบก็สามารถหาความเชื่อมั่นได คาความเชื่อม่ันท่ีไดเปนคาโดยประมาณ

อยา งคราวๆ เทานั้น

3.3 วิธีการหาสมั ประสทิ ธิอัลฟา (Alpha Coefficient) โดยครอนบาช(Cronbach)

ไดค ิดคน วิธกี ารหาความเชื่อมั่นเชิงความสอดคลองภายในเหมือนกับวิธีของคูเดอร-ริชารดสัน (Kuder-

Richardson) แตจะใชไดกับเคร่ืองมือที่เปนแบบอัตนัย แบบสอบถาม หรือแบบมาตรประมาณคา ซ่ึงไมไดมี

การใหค ะแนนแบบ 0-1 โดยมสี ูตรในการคาํ นวณดงั นี้

∑= s 2
สูตร α k (1- xi )
k -1
s 2
tt

เม่ือ α คอื คาความเชอื่ มั่นของเครอ่ื งมอื

k คือ จํานวนขอ ของแบบวัด
S2xi คือ ความแปรปรวนของคะแนนรายขอ
S2tt คอื ความแปรปรวนของคะแนนรวมทงั้ ฉบับ
ตัวอยางการหาความเช่ือมั่นดวยวิธีการหาสัมประสิทธ์ิอัลฟา เชน แบบสอบถามชุดหน่ึงมี

มาตรวัดเปน แบบมาตรประมาณคาจํานวน 5 ขอ นําไปทดลองกับกลุมตัวอยาง 10 คน ใหคะแนนแต

ละขอตามมาตรประมาณคาต้ังแต 1–5 คะแนน ผลการสอบดังตาราง แลวหาคาความเช่ือม่ันโดย

วิธีการหาสมั ประสทิ ธอิ ัลฟา ดงั นี้

ตารางท่ี 6.6 ตัวอยา งคะแนนเพอ่ื วเิ คราะหค วามเชอ่ื ม่นั โดยวิธกี ารหาสมั ประสิทธิอลั ฟา ตอนที่ 1

คนท่ี แบบสอบถามขอที่

123 45

11 2 4 25

24 1 2 42

33 4 5 45

41 2 3 45

52 1 4 51

63 4 1 54

75 1 2 34

85 5 4 32

92 3 3 11

10 4 4 5 45

-110-

วธิ ีทํา หาคา Si2 หรอื คาสวนเบีย่ งเบนมาตรฐานรายขอหา จากสูตร

Si2 = ∑ X2  ∑X  2
N  N 
−

ดงั น้นั จึงทําตารางเพ่ือหาคา ตามสูตรดังนี้

ตารางที่ 6.7 ตวั อยางคะแนนเพือ่ วเิ คราะหความเช่ือมนั่ โดยวธิ กี ารหาสัมประสิทธิอัลฟา ตอนท่ี 2

คน ขอ ท่ี 1 ขอ ที่ 2 ขอที่ 3 ขอ ที่ 4 ขอที่ 5 รวม
ที่ X1 X12 X2 X22 X3 X32 X4 X42 X5 X52 Xtota Xtotall2

11 1 24 4 16 24 5 25 ll

14 196

2 4 16 1 1 2 4 4 16 2 4 13 169

3 3 9 4 16 5 25 4 16 5 25 21 441

4 1 1 2 4 3 9 4 16 5 25 15 225

5 2 4 1 1 4 16 5 25 1 1 13 169

6 3 9 4 16 1 1 5 25 4 16 17 289

7 5 25 1 1 2 4 3 9 4 16 15 225

8 5 25 5 25 4 16 3 9 2 4 19 361

9 2 4 3 9 3 9 1 1 1 1 10 100

10 4 16 4 16 5 25 4 16 5 5 22 484

∑xi 30 110 27 93 33 125 35 137 34 142 159 2659
1.61 1.45 2.64 13.09
Si2 2.00 2.01

สามารถแสดงวิธที าํ ทีรายขอไดด งั น้ี

หา Si12 = 110 −  30  2 = 11 - (3.0) 2 = 2.00
10 10  = 2.01
= 1.61
หา Si22 = 93  27  2 = 9.3 - (2.7) 2 = 1.45
10  10  = 2.64
− = 13.09

หา Si32 = 125 −  33  2 = 12.5 - (3.3) 2
10 10 

หา Si42 = 137 −  35  2 = 13.7 – (3.5) 2
10 10 

หา Si52 = 142 −  34  2 = 14.2 – (3.4) 2
10 10 

หา Sitatall2 = 2659 − 159  2 = 265.9 – (15.9) 2
10  10 

-111-

แทนคาในสูตร α = k 1 (1 - ∑s2 )
k- xi
s2
tt

α = 5 ( 1- 9.71 )
5-1 13.09
= 1.25 (0.26)

= 0.325

ไดคาความเช่ือม่ันเชิงความสอดคลองภายในเทากับ 0.325 แสดงวา แบบสอบถามชุดนี้

มีความเชือ่ ม่นั อยูในระดบั ต่ํา (เนือ่ งจากมขี อ คําถามนอ ย)

การแปลผลคาความเชอ่ื ม่ัน

คา ความเชื่อม่ันที่ไดจากการคํานวณ มีคาต้ังแต – 1.00 ถึง + 1.00 ถาคาความเชื่อม่ันสูง

ตั้งแต 0.80 - 1.00 แสดงวา แบบทดสอบนั้นเชื่อมั่นไดสูงมาก และตรงกันขามถาคาความเช่ือม่ัน

ของแบบทดสอบตา่ํ ใกลเคยี ง 0 หรอื มีคาเปน ลบ แสดงวา แบบทดสอบนน้ั ขาดความเชอ่ื มน่ั

คา ความเชื่อมัน่ ทป่ี ระมาณไดด วยวิธที งั้ หมดทกี่ ลาวมา เปนสัมประสิทธิ์ของความเช่ือมั่น ซ่ึงมี

ความหมายคลายกับคาสมั ประสิทธส์ิ หสมั พันธ กลาวคือ เมื่อนําเอาคาสัมประสิทธ์ิสหสัมพันธยกกําลัง

สอง และคณู ดว ย 100 หรือทําเปนรอยละ จะกลายเปนคาสัมประสิทธิ์ของความแปรผันรวมซ่ึงจะบอก

ถึงสัดสวนหรือรอยละของความแปรผันรวมกันของตัวแปรสองตัว เชน ถาไดคาความเช่ือมั่นเทากับ

0.90 ดังน้ันถานํามาหาคาสัมประสิทธิ์ของความแปรผันไดเทากับ 0.90 x 0.90 x 100 เทากับรอยละ 81

จะแปลผลไดวา เครื่องมือน้ันใชวัดคร้ังแรกกับครั้งหลังจะมีความแปรผันรวมกันรอยละ 81 หรือ

ถา นําเครื่องมอื นน้ั ไปวดั ซา้ํ อกี ครง้ั จะไดผ ลเหมือนเดิมรอยละ 81 (Kerlinger, 1986, p. 428)

การวิเคราะหอาํ นาจจําแนก

อํานาจจําแนก (Discrimination) เปนความสามารถของเคร่ืองมือท่ีจะจําแนกหรือ
แยกผูตอบออกไดต ามระดับความสามารถ โดยแยกออกเปน กลุม เกง กบั กลมุ ออน กลุมที่รอบรูกับกลุม
ที่ไมรอบรู กลุมที่มีเจตคติสูงกับเจตคติตํ่า หรือกลุมอ่ืนๆ ตามลักษณะของเครื่องมือวัด ซ่ึงไดแก
แบบทดสอบ แบบสอบถาม มาตรประมาณคา กลุมขอคําถามที่มีคาอํานาจจําแนกดีในแบบทดสอบจะ
จําแนกไดวากลุมเกงทําถูก กลุมออนทําไมถูก ในแบบวัดจิตพิสัยหรือแบบวัดทางจิตวิทยาที่วัดเจตคติ
จะจําแนกกลุมมีเจตคติสูงทําแบบวัดไดคะแนนสูง กลุมมีเจตคติต่ําทําแบบวัดไดคะแนนตํ่า ขอสอบ
หรือขอ คาํ ถามทจ่ี าํ แนกตรงกนั ขา มกับความเปนจรงิ จะจาํ แนกไดวา กลุมเกงทาํ ไมถูก สวนกลุมออนทํา
ถูก หรอื กลุมสงู ทาํ คะแนนไดน อ ย สว นกลุมตํา่ ทาํ คะแนนไดม าก และ ขอสอบหรือขอคําถามที่จําแนก
ไมได จะหมายถึง กลุมเกงและกลุมออนทําไดเทากัน หรือทําไมไดเทากัน หรือกลุมสูงและกลุมต่ํา
ทําไดค ะแนนเทาๆ กนั

-112-

1. การวเิ คราะหอ ํานาจจาํ แนกของแบบทดสอบ
อํานาจจําแนกของแบบทดสอบเปนความสามารถของขอสอบในการจําแนกบุคคลออกเปน
2 กลุมทต่ี า งกัน คือ กลมุ เกง กลมุ ออ น หรือ กลมุ รอบรู กบั กลุม ไมรอบรู ในเร่ืองที่เปนสมรรถภาพทาง
สมอง ดานพุทธิพิสัย (Cognitive Domain) เปนการวิเคราะหหาคุณภาพรายขอ คาอํานาจจําแนก
จะอยูระหวาง -1.00 ถึง 1.00 นิยมแทนดวยสัญลักษณ r ในกรณีท่ีมีผูสอบจํานวนมากเปนรอย
คนข้ึนไปก็สามารถใชเทคนิค 27% ของ Chun The Fan แตถาหากผูสอบเขาสอบจํานวนนอยก็
สามารถใชวิธีการแบงครึ่งกลุมสูง กลุมต่ํา แบบ 50% ไดเลย การหาอํานาจจําแนกของแบบทดสอบ
สามารถหาดว ยเทคนคิ 50% หรอื 27% โดยวเิ คราะหขอมูลจากสูตรดังนี้

r = H-L

n

เมื่อ r คอื อาํ นาจจําแนก
H คือ จํานวนผูตอบถูกในกลุมสูง
L คือ จํานวนผตู อบถูกในกลมุ ต่าํ
n คอื จํานวนผตู อบทั้งหมดในกลมุ สงู หรือกลุมตํา่

เน่ืองจากการวิเคราะหคาอํานาจจําแนกของแบบทดสอบมีวิธีการวิเคราะหควบคูไปกับการ
วิเคราะหห าคา ความยาก (Difficulty) ของแบบทดสอบ ดังนั้นจะไดกลาวโดยละเอียดอีกครั้งในหัวขอ
เรื่องการวิเคราะหข อ สอบโดยเฉพาะตอไป

2. การวิเคราะหอํานาจจาํ แนกของแบบสอบถาม
การหาคาอํานาจจําแนกของแบบสอบถามและเครื่องมือวัดอ่ืนๆ ที่มีแบบวัดเปนมาตร
ประมาณคาจะแตกตางจากการหาคาอํานาจจําแนกของแบบทดสอบ เนื่องจากแบบสอบถามคําตอบ
ไมม ีถูกหรือผิด จึงตองหาคาอํานาจจําแนกแบบอ่ืน ในกรณีที่แบบสอบถามมีขอคําถามเปนแบบมาตร
ประมาณคา ไมวาจะใชวิธีการกําหนดนํ้าหนักตามวิธีของลิเคริท (Likert) หรือใชวิธีอ่ืนก็ตาม เรา
สามารถหาคาอํานาจจําแนกของขอคําถามแตละขอไดโดยอาศัยหลักท่ีวา ขอคําถามที่ดีควรแยกไดวา
ใครมีความคิดเห็นในทางบวกหรือลบนอยกวากัน การหาคาอํานาจจําแนกดังกลาวหาไดโดยการใช
การทดสอบ t-test for Independent Sample โดยวิเชียร เกตุสิงห (2524, น. 37) ไดเสนอ
ขน้ั ตอนในการวิเคราะหไ วด ังตอ ไปน้ี

2.1 แบบสอบถามที่จะวิเคราะหตองเปนแบบที่ใหคะแนนแบบเดียวกันทุกขอ
เชน ในแตละขอมีคะแนนเปน 1 2 3 4 5 และตามลักษณะการตอบ ไมเห็นดวยอยางยิ่ง
ไมเ หน็ ดวย เฉยๆ หรอื ไมแ นใ จ เหน็ ดวย และเหน็ ดว ยอยา งยง่ิ

2.2 ตรวจคะแนนแตละขอ ตามขอ 1 แลวรวมคะแนนของทุกขอ (ของแตละคน)เขา
ดว ยกนั

-113-

2.3 แบงกลุมตัวอยางเปนสองกลุม คือ กลุมสูงและกลุมตํ่า การแบงนี้ ควรใชกลุมสูง
จํานวน 25% และกลุมต่ําจํานวน 25% คือ เอากลุมท่ีไดคะแนนสูงสุดมา 1 ใน 4 เปนกลุมสูงและ
กลุมตํ่า

2.4 ในแตละขอของแบบสอบถามท่ีมีขอคําถามเปนมาตรวัดจําแนกระดับใหนับดูวา
มีคนในกลุม ที่ไดคะแนนสูงและกลุมท่ีไดคะแนนตํ่าทําคะแนนในแตละขอไดเทาไร แลวนําคะแนนของ
ทุกคนในแตละกลุมไปหาคาเฉล่ีย ( X ) และความแปรปรวน (S2) สําหรับแบบสอบถามแตละขอ
ตองหาคาท้ังสองนี้จนหมดทุกขอท้ังสองกลุม ดังนั้น ในแตละขอจึงมีคาเฉล่ีย 2 คา คือ กลุมต่ํา 1 คา
และกลุมสูง 1 คา และคาความแปรปรวนก็ไดคา ในทํานองเดียวกนั

2.5 คาํ นวณหาคา อาํ นาจจาํ แนกโดยแทนคา ในสูตรดังน้ี

t = XH -XL
S2 + S2
H L

n

โดย XH หมายถึง คา เฉลยี่ รายขอ ของกลมุ สูง

XL หมายถงึ คาเฉล่ียรายขอของกลุมตา่ํ

S2H หมายถึง คา ความแปรปรวนรายขอ ของกลมุ สูง
S2L หมายถึง คาความแปรปรวนรายขอ ของกลุมตา่ํ
nH หมายถงึ จํานวนคนในกลมุ สูง
nL หมายถึง จาํ นวนคนในกลุมตา่ํ
1.6 แบบสอบถามขอใดที่มีคา t ตั้งแต 1.75 ขึ้นไปถือวา มีคาอํานาจจําแนกสูง อยูใน

เกณฑท ีใ่ ชได

ตัวอยางการวิเคราะหหาอํานาจจําแนกของแบบสอบถาม เชน แบบสอบถาม ขอท่ี 1

มีผตู อบแบบสอบถามจํานวน 100 คน ขอคําถามเปนแบบมาตรประมาณคา 5 ระดับ ผลการวิเคราะห

ขอ มลู ไดด งั นี้

-114-

ตารางที่ 6.8 ตัวอยางคะแนนเพ่ือวเิ คราะหอาํ นาจจําแนกของแบบสอบถาม

ระดับคาํ ตอบ กลมุ สูง กลมุ ต่ํา

คะแนน ความถี่ x2 fx fx2 คะแนน ความถี่ x2 fx fx2
(x) (f) (x) (f)

เห็นดว ยอยางยิ่ง 4 15 16 60 240 4 2 16 8 32

เหน็ ดว ย 3 20 9 60 180 3 3 9 9 27

ไมแ นใจ 2 10 4 20 40 2 20 4 40 80

ไมเ ห็นดวย 1 4 1 4 4 1 15 1 15 15

ไมเหน็ ดว ยอยางยิง่ 0 1 0 0 0 0 10 0 0 0

ผลรวม (Σ) 50 30 144 464 50 30 72 154

XH = ∑ fx = 144 = 2.88 XL = ∑ fx = 72 = 1.44
n n 50
50

= n(∑ fx2 ) - (∑ fx)2 fx2 ) - ( fx)2
n(n - 1) n(n -1)
S2H ∑ ∑SL2 = n(

= 50(464) - (144)2 = 1.06 = 50(154) - (72)2 = 1.27

50(49) 50(49)

จากสูตร t = XH -XL

S2 + S2
H L

n1 n2

= 2.88 -1.44

1.27 + 1.06
50 50

= 6.67

จากผลการวิเคราะห ไดคา t เทากับ 6.67 ซ่ึงมากกวาคาวิกฤต 1.75 จึงถือวาขอคําถามของ

แบบสอบถามขอน้ีสามารถจาํ แนกกลุม สงู กลมุ ต่ําสามารถนําไปใชได

การวิเคราะหขอ สอบ

การวิเคราะหคุณภาพของขอสอบ (Item Analysis) เปนการตรวจสอบคุณภาพของขอสอบ
เปนรายขอ โดยนําผลที่ไดจากการสอบของผูเรียนมาวิเคราะหหาดัชนีบงช้ีคุณภาพของขอสอบ ไดแก
ความเท่ยี งตรง ความเชื่อม่นั ความยาก และอํานาจจําแนก ซ่ึงการหาวิเคราะหหาความเท่ียงตรง และ
ความเช่ือมั่นดังไดกลาวไปแลวตอนตน ในที่น้ีจะกลาวถึงการวิเคราะหหาความยาก และคาอํานาจ
จําแนกซึ่งเปน การหาคุณภาพทแ่ี ตกตา งจากเครื่องมือประเภทอน่ื ๆ โดยมีความหมายดังน้ี

-115-

ความยาก (Difficulty) หมายถึง สัดสวนของจํานวนผูตอบขอสอบรายขอไดถูกตอจํานวน
ผูตอบท้ังหมด หรือเปนคะแนนเฉลี่ยของขอสอบขอน้ัน โดยถาขอคําถามนั้นยากเกินไป หมายถึง
ผูตอบทั้งกลุมเกงและกลุมออนไมมีใครตอบถูกเลย ถาขอคําถามงายเกินไป หมายถึง ผูตอบ
กลมุ เกง และกลุมออ นตอบถูกหมดทกุ คน สวนขอ คาํ ถามทดี่ ีควรจะมีความยากงายพอเหมาะคือ ผูตอบ
ครงึ่ หนง่ึ ของท้งั สองกลุม ตอบถูก โดยกลมุ เกงตอบถูกสว นกลมุ ออ นตอบไมถูก

อํานาจจําแนก (Discrimination) เปนความสามารถในการแยกแยะของขอสอบแตละขอ
โดยแยกผูทดสอบออกเปนกลุมเกงและกลุมออน น่ันก็คือ ขอสอบที่จําแนกดี กลุมเกงจะตอบถูก
กลุมออนจะตอบผิด ขอสอบที่จําแนกผิด กลุมเกงจะตอบผิด กลุมออนจะตอบถูก และขอสอบ
ท่ีจําแนกไมได กลุมเกงและกลมุ ออ นตอบไมไดหรือตอบไดเทาๆ กนั

การวิเคราะหขอสอบน้ันจะกลาวถึงการวิเคราะหขอสอบโดยใชทฤษฏีการสอบแบบด้ังเดิม
(Classical Test Theory) แบบอิงกลุมท่ีแบงแบบทดสอบเปนประเภทเลือกตอบ และแบบทดสอบ
ประเภทความเรยี ง และ การวเิ คราะหขอสอบแบบอิงเกณฑ

1. การวิเคราะหขอสอบรายขอสอบแบบอิงกลุม

วิธีการตรวจสอบคุณภาพของขอสอบแบบอิงกลุม (Norm-referenced Test) ใชคาความยาก

และคา อาํ นาจจาํ แนก มีรายละเอยี ดดังนี้

ความยากเปนสัดสวนที่แสดงวาขอสอบนั้นมีคนทําถูกมากหรือนอย ถามีคนทําถูกมากแสดง

วาขอสอบงาย ถามีคนทําถูกนอยแสดงวาเปนขอสอบยาก การหาคาความยากมีลักษณะเปนการ

วิเคราะหรายขอ (Item Analysis) ไมใชเปนการวิเคราะหภาพรวมท้ังฉบับ คาความยากอยูระหวาง

0.00 ถงึ 1.00 นยิ มเขียนแทนดว ย p ในกรณี ท่คี ํานวณจากคะแนนของผูสอบ โดยการแบงออกเปน

กลุมสูง และกลุม ต่ํา สามารถคํานวณจากสตู รดังน้ี

p = H+L
N
เมอื่ p คือ ดัชนีความยากงา ย

H คือ จํานวนผูต อบถูกในกลมุ สูง

L คอื จาํ นวนผูตอบถกู ในกลุมตา่ํ

N คือ จํานวนผูเขาสอบในกลุมสูงและกลมุ ตํ่า

เมื่อคํานวณไดค าดัชนีความยากแลว จะมเี กณฑการแปลความหมายดังนี้

-116-

ดัชนีความยาก (p) ระดบั ความยาก ระดับคุณภาพ การนําไปใช
0.81 - 1.00 งา ยมาก ไมด ี คดั ทิ้งหรือปรับปรงุ ใหม

0.61 - 0.80 คอนขางงาย พอใช คดั เลือกไวใช
0.41- 0.60 พอเหมาะ ดีมาก คัดเลอื กไวใ ช
0.21 - 0.40 คอ นขางยาก พอใช คัดเลอื กไวใช

0.00 - 0.20 ยากมาก ไมด ี คัดท้งิ หรือปรบั ปรุงใหม

ขอสอบทคี่ ัดเลือกมาใชใ นการเก็บรวบรวมขอมูลควรเปนขอสอบท่ีมีคาความยากปานกลาง คือ

ประมาณ 0.50 ซ่ึงเปนคาท่ีเหมาะสมที่สุด เปนคาที่อยูในอุดมการณแตในความเปนจริงนั้นเกิดข้ึน

คอ นขา งยากท่ีจะไดคาเทา กับ 0.50 ดงั นัน้ ในทางปฏิบัตมิ กั กาํ หนดเกณฑระดับความยากของขอสอบที่

จะเลอื กไวในในชว งระหวาง 0.21 – 0.80

สวนอํานาจจําแนกเปนความสามารถของขอสอบในการจําแนกบุคคลออกเปน 2 กลุม ท่ี

ตางกัน คือ กลุมเกง กลุมออน หรือ กลุมรอบรู กับกลุมไมรอบรู ในเร่ืองที่เปนสมรรถภาพทางสมอง

ดานพุทธิพิสัย (Cognitive Domain) เปนการวิเคราะหรายขอ คาอํานาจจําแนกจะอยูระหวาง

(-1.00) ถึง (+1.00) นิยมแทนดวยสัญลักษณ r การหาอํานาจจําแนกของแบบทดสอบ จะหาไดจาก

สตู รดังนี้

r = H-L
n
เมอ่ื r คือ อํานาจจาํ แนก

H คอื จํานวนผตู อบถูกในกลุมสงู

L คอื จาํ นวนผตู อบถกู ในกลมุ ต่ํา

n คือ จาํ นวนผตู อบทั้งหมดในกลุมสงู หรอื กลุมตาํ่

เมอ่ื คาํ นวณไดค าดชั นีอํานาจจําแนกแลว จะมคี วามหมายดงั นี้

อาํ นาจจําแนก(r) ความหมาย ระดับคณุ ภาพ
0.40 - 1.00
0.30 - 0.39 ดีมาก คดั เลอื กไว ใช
0.20 - 0.29
ดี คัดเลือกไวใช
0.01 - 0.19
0.00-คา ตดิ ลบ พอใช คดั เลือกไวใช

ไมด ี คดั ทงิ้ หรือปรบั ปรงุ ใหม

จําแนกไมไ ด หรอื จาํ แนกตรงกันขา ม คัดทิง้

กับความเปน จรงิ

-117-

นอกจากการคํานวณหาคาความยากและคาอํานาจจําแนกจากตัวถูกเพ่ือดูคุณภาพรายขอ
แลว การตรวจสอบความยากและอํานาจจําแนกของตัวลวงก็เปนการตรวจสอบคุณภาพของขอสอบ
ดวย ลักษณะของตวั ลวงทดี่ จี ะตองลวงกลมุ ออ นมากกวากลมุ เกง นน่ั คือกลุม ออนตองเลือกตอบตัวลวง
มากกวากลุมเกง ซง่ึ ตรงกนั ขามกบั ตวั ถกู

การคํานวณคาความยากจากตัวลวงโดยใชสูตรเดียวกับการหาคา p ของตัวถูก และใชเกณฑ
พิจารณาวาตัวลวงนั้นใชได ต้ังแต 0.05 -1.00 ซึ่งดัชนีความยากของตัวลวงจะเปนตัวบงช้ีวา
มนี กั เรียนเลือกตอบตัวลวงเปนสัดสวนเทา ใด ถาคา p ตา่ํ มาก แสดงวา ตัวลวงน้ันไมคอยมีใครเลือก
เห็นสมควรจะตองปรบั ปรุง เพราะไมเ กิดประโยชนใ ดๆ ที่จะเขียนไวเ ฉยๆ โดยไมม ีใครเลือกตอบ

สูตรหาคา ความยากตวั ลวง คอื P= H+L
2n

สตู รหาคาอาํ นาจจําแนกตัวลวง คือ r= L-H
n
เมือ่ P คือ ความยาก

r คอื คาอํานาจจําแนก

H คือ จาํ นวนผูตอบตวั ลวงนน้ั ในกลมุ สูง

L คอื จํานวนผูต อบตวั ลวงนัน้ ในกลุมตาํ่

n คือ จาํ นวนผตู อบท้งั หมดในกลุม สูง หรือกลมุ ตา่ํ

โดยมีหลักในการพิจารณาคา P เหมอื นตวั ถูก สวนการพิจารณาคา r มีดงั นี้

ถา คา r ตดิ ลบ แสดงวา ตัวลวงนน้ั ไมดีตองแกไข

ถาคา r เปน ศนู ย แสดงวา ตวั ลวงน้ันไมด ีตอ งแกไ ข

ถา คา r เปน บวก แสดงวาตวั ลวงนั้นเปน ตวั ลวงที่ดี

ดังน้ันในการคัดเลือกขอสอบท่ีมีคุณภาพดี เพื่อนําไปใชจะตองมีดรรชนีความยากระหวาง

0.20 ถงึ 0.80 และมีคาอํานาจจําแนกตั้งแต 0.20 -1.00 ฉะน้ันเม่ือนํามาสรางเปนกราฟก็แสดงให

เหน็ คณุ ภาพของขอ สอบแตละขอชัดเจนข้ึน ดงั นี้

P

1.00

0,80

0.60
0.40 คณุ ภาพขอสอบรายขอทดี ี

0.20

-0.40 - 0.20 0.00 0.20 0.40 0.60 0.80 1.00 r

ภาพท่ี 6.4 กราฟแสดงการคัดเลอื กคุณภาพขอสอบรายขอ

-118-

ในการวิเคราะหขอสอบรายขอสอบแบบอิงกลุมสามารถทําไดตามลักษณะของแบบทดสอบ
ดงั นี้

1.1 การวเิ คราะหขอ สอบแบบเลือกตอบ
การวิเคราะหขอสอบโดยการคํานวณหาความยากงายและอํานาจจําแนกของ

แบบทดสอบแบบเลอื กตอบ มีขนั้ ตอนการดาํ เนนิ งานดงั นี้
1) ตรวจใหค ะแนนแกผ สู อบโดยรวมคะแนนเปน รายบุคคล
2) เรยี งกระดาษคําตอบตามลาํ ดับคะแนนจากมากไปนอย คะแนนที่ซ้ํากันเอาไวดว ยกนั
3) แบงกระดาษคําตอบออกเปน 2 กลุม เทาๆ กัน กลุมที่ไดคะแนนรวมมากใหชื่อกลุมวา

กลุมสูง (H) สวนกลุมที่ไดคะแนนนอยใหช่ือกลุมวา กลุมต่ํา (L) โดยมีแนวทางในการแบง
กระดาษคาํ ตอบวา ถาจํานวนกระดาษคําตอบมีนอยใหแบงกลุมสูง กลุมตํ่า กลุมละ 50% ถาจํานวน
กระดาษคําตอบมีจํานวนมากเปนรอย ใหแบงกลุมสูง กลุมต่ํา กลุมละ 27 % สวนที่เหลืออีก 46 %
ไมต อ งนํามาวิเคราะห

4) นับจาํ นวนนกั เรยี นที่ตอบถูกของแตละขอของกลมุ สงู และกลุมตํ่าแยกกนั ดงั ตัวอยาง
ของขอสอบขอ 1 และ ขอ 2 ตอ ไปนี้

ตารางท่ี 6.9 ตวั อยา งคะแนนเพื่อวิเคราะหขอ สอบ

ขอ กลมุ สูง ( H ) กลุมต่ํา ( L )

ท่ี ก ข ค ง จ ว รวม ก ข ค ง จ ว รวม

1 0 (20) 0 0 0 - 20 5 (0) 3 5 6 - 20

2 4 3 (5) 5 3 - 20 4 2 (3) 7 4 - 20

หมายเหตุ ( ) คอื จํานวนนกั เรียนที่ตอบถูก

5) คํานวณหาคาความยากและคา อํานาจจาํ แนกตามสตู รที่กลาวมาขา งตน จากผล
การตอบในขอ 1 และขอ 2 สามารถนํามาคํานวณ คาความยาก และคาอาํ นาจจําแนกได ดงั น้ี

-119-

ตารางท่ี 6.10 ตวั อยางผลการวเิ คราะหขอสอบ

ขอ ความหมาย
ที่
ตัวเลอื ก p r ความยาก อํานาจ การ
จาํ แนก นาํ ไปใช

1 ก (0+5)/40 = 0.12 (5-0)/20 = 0.25 ใชได ดี นาํ ไปใชได
(ข) (20+0)/40= 0.50 (20-0)/20 = 1.00
ค (0+3)/40 = 0.07 (3-0)/20 = 0.15 พอเหมาะ ดีมาก นําไปใชได
ง (0+5)/40 = 0.12 (5-0)/20 = 0.25
ใชได ดี นาํ ไปใชไ ด
จ (0+6)/40 = 0.15 (6-0)/20 = 0.30
ใชไ ด ดี นาํ ไปใชได
2 ก (4+4)/40= 0.20 (4-4)/20 = 0.00
ใชไ ด ดี นําไปใชได
ข (3+2) /40= 0.12 (2-3)/20 = -0.05
(ค) (5+3) /40= 0.20 (3-5)/20 = -0.1 ใชได ไมด ี ตัดทิ้ง
ง (5+7) /40= 0.30 (5-7)/20 = -0.10
จ (3+4) /40= 0.17 (4-3)/20 = 0.05 ใชได ไมด ี ตัดทงิ้

ยากมาก ไมไ ด ตัดทง้ิ

ใชไ ด ไมด ี ตดั ท้งิ

ใชได ดี นําไปใชไ ด

จากผลการวิเคราะหพบวา ขอสอบขอที่ 1 สามารถนําไปใชได สวนขอสอบขอที่ 2 ตองปรับปรุง หรือ
คัดทิ้งจะดกี วา โดยเมอ่ื พิจารณาตัวลวงแลว พบวา ตัวลวงก็ไมม ปี ระสทิ ธภิ าพดว ย

การวิเคราะหขอสอบรายขอโดยแบงคะแนนของขอสอบเปนกลุมสูงและกลุมต่ําน้ีสามารถ
หาคาดัชนคี วามยากและคาอํานาจจําแนกไดโดยวิธีของ Chung The Fan กลาวคือ หลังจากจํานวน
นักเรียนท่ีตอบถูกของแตละขอในกลุมแลว นําแตละกลุมมาหาสัดสวนดวยการเอาจํานวนคนท่ีตอบ
ถูกหารดวยจํานวนคนทั้งหมดของแตละกลุม จากนั้นนําไปเปดหาคา p และ r จากตารางวิเคราะห
ขอ สอบรายขอ สาํ เรจ็ รปู ของ Chung The Fan กจ็ ะไดค า ตามตองการ ผสู นใจจะหาดว ยวิธีการนี้ตอง
หาตารางสําเรจ็ รูปดงั กลา ว ซึ่งอธบิ ายวธิ ีการหาไวช ดั เจนแลวและมีขายอยูในทองตลาดท่วั ไป

1.2 การวเิ คราะหข อ สอบแบบความเรียง
การวิเคราะหขอสอบแบบความเรียง มีข้ันตอนในการวิเคราะหหาคุณภาพเชนเดียวกับ
แบบทดสอบแบบเลือกตอบ แตเน่ืองจากมีคะแนนแตละขอไมใช 0 หรือ 1 ดังน้ันสูตรในการ
คํานวณหาคาดชั นีความยากและคา อํานาจจําแนก จึงมคี วามแตกตา งดงั นี้

-120-

สตู ร p = ∑XH + ∑XL
I(nH + n L )
r
= ∑XH -∑XL
เมื่อ ∑XH
∑XL I(nHor nL )

คือ ผลรวมของคะแนนรายขอแตล ะคนในกลุม สูง
คือ ผลรวมของคะแนนรายขอแตล ะคนในกลุมต่าํ

nHor nL คือ จาํ นวนผูเ ขา สอบกลมุ สงู หรือกลุมต่ํา
I คอื คะแนนเต็มของขอ น้ันๆ

ตัวอยางการวิเคราะหความยากและอํานาจจําแนกของขอสอบแบบความเรียง เชน ขอสอบ

ขอหนึ่งเปนขอสอบความเรียงที่มีคะแนนเต็ม 10 คะแนน เมื่อตรวจและนับคะแนนแลวทําการแยก

เปน กลมุ สูงและกลมุ ต่ํา กลมุ ละ 20 คน ผลของการตรวจและใหคะแนน มดี งั น้ี

ตารางท่ี 6.11 ตวั อยา งคะแนนเพอ่ื การวิเคราะหขอสอบแบบความเรียง

คะแนนทีไ่ ด กลุมสูง (20 คน) กลุมตา่ํ ( 20 คน)

(x) ความถี่ (f) fx ความถ่ี (f) fx

9 6 54 1 9

8 3 24 3 24

7 3 21 1 7

6 6 36 5 30

5 2 10 5 25

4 - - 3 12

3 -- 2 6

รวม 20 145 20 113

จากสูตร p = ∑X H +∑XL

I(nH + nL )

p = 145 +113
10(20 + 20)

p = 0.65

-121-

r = ∑X H -∑XL

I(nH or nL )

r = 145 -113
10(20)

r = 0.16

จากผลการวิเคราะหสามารถแปลผล ไดวา ขอสอบความเรียงขอนี้มีดัชนีความยากเทากับ

0.65 และคา อาํ นาจจาํ แนกเทากบั 0.16 สรปุ วา ขอ สอบขอน้ีเปนขอท่ียากงายพอเหมาะและสามารถ

จําแนกผสู อบพอใช

2. การวเิ คราะหขอ สอบรายขอ สอบแบบองิ เกณฑ

การวิเคราะหขอสอบอิงเกณฑนั้นแตกตางจากการวิเคราะหขอสอบแบบอิงกลุมเน่ืองจาก

แบบทดสอบองิ เกณฑเ ปนการวัดวา ผูเ รียนมคี วามรอบรูในเนื้อหา หรือมีคุณลักษณะที่ตองการวัดตาม

จดุ ประสงคเชิงพฤตกิ รรม มากกวาจําแนกผูเรยี นเหมอื นแบบทดสอบอิงกลุม ขอสอบอิงเกณฑไมเนนท่ี

ความยากงาย หรืออํานาจจําแนก ขอสอบอิงเกณฑจะยากหรืองายขึ้นอยูกับพฤติกรรมที่จัดใหเรียนรู

และทีต่ อ งการใหวดั ในขณะเดียวกนั เม่อื วดั ออกมาแลว จึงวิเคราะหหาประสิทธิภาพของขอสอบราย

ขอดวยการวัดผลของการสอนเรียกวาผูเรียนผานหรือไมผานตามเกณฑนั้นหรือไม ดังนั้นขอสอบอิง

เกณฑอาจมีผูเรียนทุกคนทําถูกหมดก็ยอมเปนไปได และแบบทดสอบอิงเกณฑมีแนวคิดท่ีวา

กระบวนการเรยี นการสอนสง ผลตอการเรยี นของผูเรยี นหรือไม ดังนนั้ จงึ ตองมีผูเรียนตอบถูกหลังเรียน

มากกวา กอนเรียน การวิเคราะหขอสอบแบบอิงเกณฑจึงอาศัยดัชนีความไว (Index of

Sensitivity) ของขอสอบท่ีมตี อผลการสอน โดยมสี ูตรในการวิเคราะหด ังน้ี

S= RA - RB
T
เมอื่ S คือ ดชั นีความไวของขอสอบ

RA คอื จาํ นวนนกั เรยี นทตี่ อบถกู หลงั การสอน
RB คือ จาํ นวนนกั เรยี นท่ตี อบถูกกอนการสอน
T คอื จาํ นวนนกั เรยี นท้ังหมด

การแปลความหมายของดัชนีความไว สามารถทําไดโดยเทยี บกับเกณฑดงั น้ี

ดชั นคี วามไว (S) ความหมายและระดับคณุ ภาพ

0.50 – 1.00 ขอสอบมคี ุณภาพดี ผเู รยี นตอบถกู หลังเรียนมากกวา กอ นเรียน

0.01 – 0.49 ขอสอบมีคุณภาพนอยถึงปานกลาง ผูเรียนตอบถูกหลังเรียน

มากกวา กอนเรียน นอยถึงปานกลาง

-1.00 -0.00 ขอ สอบมีคุณภาพไมดี คอื ไมม คี วามแตกตางระหวางกอนเรียนและ

หลงั เรยี น

-122-

ตวั อยา งการวิเคราะหขอสอบรายขอ แบบองิ เกณฑ เชน ผวู จิ ัยตอ งการหาคาประสิทธิภาพของ
วิธีสอนแบบกลมุ สมั พนั ธ โดยการวัดดวยขอสอบอิงเกณฑช ดุ หนึ่ง 5 ขอ นักเรียนที่จะทดลองมีจํานวน
5 คน กอนทดลองทําการทดสอบกอนเรียน แลวทําการสอนจนครบตามกําหนดใชเวลา 12 ชั่วโมง
จงึ ทาํ การทดสอบดว ยขอสอบชุดเดมิ การทดลองสามารถแสดงการตอบของนักเรียนท้งั 5 คน ดังนี้

ตารางที่ 6.12 ตัวอยา งผลการตอบขอ สอบรายขอแบบอิงเกณฑ

ขอ ที่ 1 2 3 4 5
คนท่ี กอ นเรียน หลังเรยี น กอ นเรียน หลงั เรียน กอ นเรียน หลงั เรียน กอ นเรยี น หลังเรียน กอนเรียน หลังเรยี น

1 - - -  - - -
2 - - -  - - -
3 - - -  - - 
4 - - -  - - 
5 - - -  - 

หมายเหตุ - หมายถึงตอบผดิ ( incorrect )  หมายถึงตอบถูก ( Correct )

วเิ คราะหค วามไวของขอสอบแตละขอที่มีตอ ผลของวิธีการสอนหาได ดังน้ี

S1 = 0-0 = 0.00
5
5-0
S2 = 5 = 1.00

S3 = 5-5 = 0.00
5
0-5
S4 = 5 = -1.00

S5 = 3-1 = 0.40
5
ผลการวิเคราะหป ระสิทธภิ าพของขอ สอบรายขอปรากฏ ดงั น้ี

ขอ สอบขอ 1 มีคุณภาพไมด ี กอนและหลังเรียนมใี ครทาํ ถกู เลย แสดงวา การสอนไมด ี

ขอสอบขอ 2 มีคุณภาพดี ผูเ รยี นตอบถูกหลังเรียนมากกวากอ นเรียน แสดงวา การสอนดี

ขอสอบขอ 3 มีคุณภาพไมดี ไมมีความแตกตางระหวางกอนเรียนและหลังเรียนวัดประสิทธิภาพ

การสอนไมได

ขอสอบขอ 4 มีคุณภาพไมดี ผูเรียนตอบถูกกอนเรียนมากกวาหลังเรียนแสดงวัด

ประสิทธิภาพการสอนไมได

ขอสอบขอ 5 มีคุณภาพดี ผูเรียนตอบถกู หลังเรยี นมากกวา กอ นเรยี น แสดงวา การสอนดี

-123-

สรุปไดว าขอสอบทีม่ ีประสทิ ธิภาพดจี ะตองมีดัชนีความไวระหวาง 0.50 – 1.00 ย่ิงมีคาเปน
บวกมากก็มีความไวที่วัดการสอนไดมากเทาน้ัน สวนขอที่มีคาดัชนีความไว เทากับ 0 หรือมี
เครอ่ื งหมายติดลบจะเปนขอสอบทไ่ี มม ีประสิทธิภาพ

ในปจจุบันการวิเคราะหขอสอบโดยใชทฤษฏีการทดสอบแบบด้ังเดิมไดพัฒนาเปนโปรแกรม
สําเร็จรูปท่ีใชวิเคราะหดวยคอมพิวเตอร ซ่ึงมีอยูหลายโปรแกรม แตท่ีจะแนะนําโปรแกรมท่ีเรียนรูได
งาย คือ โปรแกรม TAP (Test Analysis Program) โปรแกรม Zipgrade สําหรับใชวิเคราะหขอสอบ
แบบเลือกตอบ และโปรแกรม B-Index ใชสําหรับวิเคราะหขอสอบอิงเกณฑ ขอสอบแบบความเรียง
หรือ แบบอตั นยั และแบบสอบถาม โดยสามารถดาวนโหลดไดจาก Google Website

บทสรปุ

การวิเคราะหคุณภาพของเครื่องมือเก็บรวบรวมขอมูลเพื่อตรวจสอบคุณภาพของเครื่องมือ
เก่ียวกับความเที่ยงตรง ความเช่อื ม่ัน อาํ นาจจําแนก และความยากงาย โดยเครื่องมือแตละประเภทมี
การตรวจสอบคุณภาพท่ีคลายคลงึ กันและแตกตางกนั ไปตามลกั ษณะของเคร่ืองมือ

การวิเคราะหความเที่ยงตรง เปนการหาคุณภาพของเคร่ืองมือรายขอ แบงออก 3 ลักษณะ
ประการแรกไดแก การวิเคราะหความเท่ียงตรงเชิงเนื้อหา กรณีเปนแบบทดสอบจะวิเคราะห
ความเที่ยงตรงตามระบบของการวัดผล ไดแก แบบทดสอบอิงเกณฑ และแบบทดสอบอิงกลุม
สวนแบบสอบถาม แบบมาตรประมาณคา จะพิจารณาจากนิยามศัพทและขอคําถาม ตอมาเปน
การวิเคราะหความเท่ียงตรงเชิงโครงสราง ดวยการหาความสัมพันธระหวางเคร่ืองมือที่มีโครงสราง
เหมือนกัน การวิเคราะหองคประกอบ การตรวจสอบดวยการเทียบกับกลุมที่รูชัด และสุดทายเปน
การวิเคราะหความเที่ยงตรงเชิงสัมพันธกับเกณฑ แบงออกเปน ความเท่ียงตรงตามสภาพและ
ความเท่ยี งตรงเชงิ พยากรณ

การวิเคราะหความเชื่อมั่น เปนการหาคุณภาพของเคร่ืองมือทั้งชุด แบงออกเปน
3 ลักษณะ ไดแ ก ความเชื่อมั่นเชิงคงตัว ความเชื่อม่ันเชิงเทาเทียมกัน และความเช่ือมั่นเชิงสอดคลอง
ภายใน แบงออกเปน 3 วิธี ไดแก แบบแบงคร่ึง ใชวิธีการของคูเดอรและริชารดสันและวิธีการหา
สมั ประสิทธิอลั ฟาของคอนบาช

การหาคาอํานาจจําแนกเปนการหาคุณภาพรายขอ เปนคุณภาพของขอสอบเมื่อสามารถ
จําแนกเปนกลุมสูงและกลุมต่ํา สวนแบบสอบถามแบบมาตรประมาณคา ใชวิธีการทดสอบคาสถิติ t-
test for independent

การวิเคราะหข อสอบ เปน การวเิ คราะหหาคุณภาพรายขอ ซ่งึ จะตอ งหาความยาก และอํานาจ
จําแนก โดยแบง การทดสอบแบบองิ กลมุ ประเภทเลือกตอบ และประเภทความเรียง และการทดสอบ
แบบองิ เกณฑด วยการหาดัชนคี วามไวของขอสอบ



บทที่ 7
การประยกุ ตใช Google Form สรางเครือ่ งมอื การวิจัย

ในปจจุบันการใชเทคโนโลยีเครือขายออนไลนเปนส่ิงที่จําเปนตอชีวิตประจําวัน การเก็บ
รวบรวมขอมูลเพื่อการวิจัยอีกแนวทางหน่ึงดวยวิธีการผานเครือขายออนไลน Google ไดพัฒนา
ระบบแอพพลิเคชั่น (Application) เรียกวา Google Form ซ่ึงเปน โปรแกรมท่ีอํานวยความสะดวกใน
ดานตางๆ ท่ีออกแบบมาใชในคอมพิวเตอร แท็บเล็ต โทรศัพทเคลื่อนที่ ทําใหเราสามารถส่ือสาร
คนควา ขอมูล ออกแบบงาน รวมทั้งสรา งเคร่ืองมอื เก็บรวบรวมขอมลู เพ่อื การวจิ ยั

การสรางเคร่ืองมือเพื่อเก็บรวบรวมขอมูลบนระบบออนไลนดวย Google Form ซึ่งเปนสวน
หน่ึงในบริการของกลุม Google Docs ที่ชวยใหสรางเคร่ืองมือบนระบบออนไลนหรือใชสําหรับเก็บ
รวบรวมขอมูลไดอยางรวดเร็วโดยท่ีไมตองเสียคาใชจาย ในการใชงาน Google Form ผูใชสามารถ
นําไปปรับประยุกตใชงาน ไดหลายรูปแบบอาทิ เชน การสรางแบบทดสอบ แบบสํารวจความคิดเห็น
แบบสอบถามความพึงพอใจ แบบลงทะเบียน แบบการลงคะแนน เปนตน ท้ังนี้การใชงาน Google
Form น้ัน ผูท่ีจะสรางแบบฟอรมจะตองมีบัญชี ของ Gmail หรือ Account ท่ีเปนของ Google
เสียกอน หลังจากนั้นผูใชงานสามารถเขาใชงานสรางเครื่องมือการวิจัยหรือแบบฟอรมตางๆ ผาน
Web Browser ไดเ ลย โดยทไ่ี มตองติดตงั้ โปรแกรมใดๆ

การประยกุ ตใช Google Form เพอี่ สรา งเครื่องมือการวจิ ยั ในทน่ี จี้ ะขอแนะนําเฉพาะในสวน
ท่ีสามารถนํามาประยุกตสรางเคร่ืองมือเพ่ือใชในการเก็บรวบรวมขอมูลเพื่อการวิจัยท่ีเปนที่นิยมกัน
ไดแก แบบทดสอบ และแบบสอบถาม

ขอตกลงเบ้อื งตนในการสรา งเคร่อื งมือการวจิ ยั ดว ย Google Form

การสรางแบบทดสอบและแบบสอบถามในบทนี้ มีขอตกลงเบื้องตนในการใชระบบเครือขาย
ออนไลนด งั ตอไปนี้

1. การใช Google Form เพ่ือสรางแบบทดสอบหรือแบบสอบถาม เปนชองทางในการเก็บ
รวบรวมขอมูลเพ่ือการวจิ ัยในลกั ษณะหนึง่

2. การสรางเคร่ืองมือดวย Google Form เปนขั้นตอนของการสรางเคร่ืองมือหลังจากที่หา
คณุ ภาพเคร่อื งมือแลว ดังนัน้ ตองทําการสรา งแบบทดสอบหรือแบบสอบถามดวยวิธีการสรางท่ีถูกตอง
ตามหลักการสรางเครื่องมือการวิจยั ใหเ รียบรอ ยกอนนํามาสรางดว ย Google Form

3. ตองสรางแบบทดสอบหรือแบบสอบถามจนถึงข้ันการตรวจสอบความเที่ยงตรงให
เรยี บรอ ยกอ นนาํ มาประยุกตส รา งดว ยระบบเครือขา ยออนไลน

4. ตองสมคั รอีเมล ของ Google ทใี่ ชนามสกลุ เปน .gmail กอนดําเนนิ การเขาใชโปรแกรม

-126-

5. ตองทําการลอกอิน (Login) ดวย Gmail ของผูใชใหเรียบรอยกอนทําการสราง
แบบทดสอบหรอื แบบสอบถาม

แถบเมนู (Menu Bar) ทใี่ ชใ น Google Form

แถบเมนู (Menu Bar) ท่พี บบน Google Form สามารถแบงออกไดตามลักษณะของการใช
ดงั ตอไปน้ี

1. แถบเมนูจัดการเก่ียวกบั ขอคําถาม มีทัง้ หมด 5 เมนูดงั น้ี

1.1 เพ่ิมคําถาม เปนเมนูใชเมื่อตองการสรางขอคําถาม
หรอื เพมิ่ เตมิ ขอ คําถามของแบบทดสอบหรอื แบบสอบถามตอนน้ัน

1.2 เพื่มช่ือและรายละเอียด เปนเมนูสําหรับ
เพ่ิมเติมรายละเอียดเกี่ยวกับเครื่องมือการวิจัย เชน รายละเอียดของแบบทดสอบ รายละเอียดของ
แบบสอบถาม หรอื ขอ มูลที่ตอ งการช้ีแจงใหท ราบ เปน ตน

1.3 เพิ่มรูปภาพ เปนเมนูสําหรับการแทรกรูปภาพเขาไป
ในขอสอบหรือขอคําถาม เพื่อใชในการประกอบกับการต้ังคําถาม เชน แทรกภาพ แลวถามคําถาม
เก่ียวกับภาพน้นั ใหผ ูตอบแบบทดสอบหรอื แบบสอบถามไดตอบขอคําถามจากภาพนัน้

1.4 เพิ่มวีดีโอ เปนเมนูเพื่อการแทรกคลิปวีดีโอ ส้ันๆ ให
ผตู อบแบบทดสอบหรอื แบบสอบถามไดดู แลวตอบคาํ ถามเกีย่ วกบั คลิปวีดีโอนั้น

1.5 เพิม่ สวน เปนเมนูเพื่อเพ่ิมสวนใหม หรือ ตอนใหมของ
แบบทดสอบเชน ตอนที่ 1 Reading Test ตอนที่ 2 Vocabulary หรือของแบบสอบถาม เชน ตอน
ที่ 1 เปนขอมูลทั่วไปของผูตอบแบบสอบถาม ตอนที่ 2 เปนการสอบถามจิตสาธารณะของนักศึกษา
ตอนท่ี 3 เปน ขอ เสนอแนะ เปน ตน

2. แถบเมนูการสรางตัวเลอื ก สามารถจาํ แนกตามลักษณะของตวั เลอื ก ไดด งั น้ี
2.1 ประเภทเตมิ คําหรอื แบบปลายเปด มีทัง้ หมด 2 เมนดู งั นี้

1.1) คําตอบสั้นๆ เปนเมนูเพื่อสรางตัวเลือกแบบเติม
คาํ ตอบสัน้ ๆ เพ่อื ใหขอมลู ตามขอคาํ ถามนนั้ แบบสัน้ ๆ เพียง 1บรรทัด

-127-

1.2) ยอหนา เปนเมนูเพ่ือสรางตัวเลือกแบบเติมคําตอบ โดย
ผตู อบสามารถอธบิ ายรายละเอียดใหข อ มูล ในลกั ษณะเขยี นเปน ยอหนา

2.2 ประเภทเลือกตอบ มีท้งั หมด 3 เมนูดังน้ี

2.1) หลายตัวเลือก เปนเมนูเพ่ือสรางตัวเลือกแบบ
เลือกตอบที่มีตัวเลือกหลายตัวเลือก ผูสรางสามารถพิมพตัวเลือก เพิ่มตัวเลือกตามท่ีตองการ ผูตอบ
เลอื กตอบไดเพียง 1 ตัวเลือกตามที่กําหนดให รูปรางของเมนูจะเปนรูปวงกลมเพ่ือกดเลือกจะเปนจุด
ตรงกลาง  ในชองตัวเลอื ก

2.2) ชองทําเครอ่ื งหมาย เปนเมนูเพื่อสรางตัวเลือกแบบ
เลือกตอบท่ีมี ลักษณะแบบเดียวกับเมนูแบบหลายตัวเลือก แตรูปรางของเมนูจะเปนส่ีเหลี่ยมเพื่อทํา
เครอื่ งหมายถกู  ในชอ งตัวเลือก

2.3) เลื่อนลง เปนเมนูเพ่ือสรางตัวเลือกแบบเลือกตอบท่ีมี
หลายตัวเลือกลักษณะแบบเดียวกับเมนูแบบหลายตัวเลือก แตรูปรางของเมนูจะเปนการกดตรง
แลว เลอื กจากตัวเลอื กทเ่ี ลอื่ นลงมา

2.3 ประเภทอัปโหลดไฟล มรี ายละเอยี ดดงั นี้

อัปโหลดไฟล เปนเมนูการสรางตัวเลือกจากไฟลท่ีมีอยูกอน
แลว สามารถอัปโหลดไฟล แลวนํามาใชในการสรางแบบสอบถามได ซึ่งเปนไฟลขอมูลตัวเลือกจาก
แบบทดสอบหรือตวั เลอื กท่ีสรางไวในไฟล

2.4 ประเภทมาตรประมาณคาหรอื จบั คู มีท้งั หมด 3 เมนูดงั น้ี

4.1) สเกลเชิงเสน เปนเมนูเพื่อสรางตัวเลือกแบบมาตร
ประมาณคา (Rating Scales) ผูสรางสามารถเลือกจํานวนระดับของมาตรประมาณคา และยัง
สามารถใหคําอธบิ ายในลกั ษณะคาํ ตรงกันขา ม (Semantic Differential Scales)

4.2) ตารางตัวเลือกหลายขอ เปนเมนูเพื่อสราง
ตัวเลือกแบบจับคูใหเลือกเปน 2 คอลัมน สามารถเพ่ิมไดท้ังตัวเลือกและคูคําตอบ ลักษณะของ
ตวั เลอื กจะเปน วงกลม

-128-

4.3) ตารางกริดชองทําเคร่ืองหมาย เปนเมนู
เพ่อื สรางตัวเลือกแบบจับคูใหเลือกเปน 2 คอลัมน ลักษณะคลายกับเมนูแบบตารางตัวเลือกหลายขอ
แตกตา งตรงที่ลักษณะของตวั เลือกจะเปนส่เี หล่ยี ม

2.5 ประเภทวนั ท่ี และเวลา มี 2 เมนูดงั น้ี

5.1) วันที่ เปนเมนูเพื่อสรางตัวเลือกโดยใหผูตอบเลือกวันที่
เดือน ป โดยเลอื กจากการเลือ่ นในเมนูวนั ที่ เดอื น และป

5.2) เวลา เปนเมนูเพื่อสรางตัวเลือกโดยใหผูตอบพิมพเวลา โดย
แสดงเปนช่วั โมง และนาที

3. แถบเมนูชว ยเหลืออืน่ ๆ มที ัง้ หมด 4 เมนูดังน้ี

3.1 ปรับแตงธีม เปนเมนูในการปรับสี และรูปภาพพื้นหลังของ
แบบฟอรมเพอ่ื ความสวยงาม

3.2 แสดงตัวอยาง เปนเมนูเพื่อแสดงตัวอยางของแบบฟอรม เปน
การตรวจสอบแบบสอบถามวา เปน ไปตามวตั ถปุ ระสงคของผูสรา งหรอื ไม

3.3 ต้ังคา เปนเมนูเพ่ือต้ังคาในการตอบแบบฟอรมกอนสงที่จะสง
แบบฟอรม โดยมีตัวเลือกเชน การรวบรวมที่อยูอีเมล การจํากัดใหตอบกลับไดเพียง 1 ครั้ง การแกไข
หลังจากสง การดูแผนภูมสิ รุปและขอความตอบกลบั และอนื่ ๆ

3.4 แกลเลอร่ีเทมเพลต เปนเมนูท่ีแสดงแกลเลอร่ี
เทมเพลตของแบบฟอรมตางๆ ใหผูใชไดเลือกสราง จัดรูปแบบของเทมเพลตของแบบฟอรมเปน
หมวดหมไู ดแก ใชล า สุด สว นตัว งาน และการศกึ ษา

3.5 สง เปนเมนูเพื่อสงแบบฟอรม ซึ่งสามารถกําหนดใหสงทาง
อเี มล คดั ลอก URL เพ่อื สง ทาง Line Facebook หรือ โปรแกรมประยกุ ตบนระบบออนไลนอน่ื

สรุปไดวา แถบเมนู (Menu Bar) ท่ีพบบน Google Form จะชวยในการสรางแบบทดสอบ
และแบบสอบถาม หรือแบบฟอรมอ่ืนไดงายข้ึน มีทั้งเมนูที่ใชในการสรางเพิ่มขอคําถาม การแทรก
รปู ภาพ การสรางตอนที่ เมนูท่ีใชในการสรางคําตอบที่มีทั้งแบบเติมคํา แบบเลือกตอบ และแบบจับคู

-129-

และยังมเี มนูทใี่ ชในการสง การเลือกเทมเพลต การตัง้ คา ชวยเหลอื ในการสรางแบบฟอรมใหดูสมบูรณ
ยงิ่ ขนึ้

การสรางแบบทดสอบ

การประยุกตสรางแบบทดสอบดวย Google Form เพื่อเก็บรวบรวมขอมูลการวิจัยท่ีมุง
ศึกษาพฤติกรรมพุทธิพิสัย หรือศึกษาพฤติกรรมทักษะพิสัยนั้น เริ่มตนจากการพิจารณากรอบแนวคิด
การวิจัยที่เกี่ยวของกับแนวคิด ทฤษฏี มาตรฐานการเรียนรู ตัวช้ีวัด การกําหนดตัวแปรการวิจัยและ
คุณลักษณะที่ตองการศึกษา ศึกษาเอกสารและงานวิจัยท่ีเก่ียวของกับตัวแปรการวิจัยท่ีจะสราง
แบบทดสอบ แลว จึงนิยามศพั ทเฉพาะ กําหนดจุดประสงคเชิงพฤติกรรม ทําตารางวิเคราะหหลักสูตร
เลือกลักษณะของรูปแบบขอคําถามและคําตอบใหเหมาะสมกับตัวแปร เขียนขอคําถามและตัวเลือก
นําไปหาคุณภาพดานความเที่ยงตรงกอน แลวจึงนํามาแบบทดสอบนั้นมาสรางดวย Google Form
การสรางแบบทดสอบออนไลนดวย Google Form จะแบงสวนของการนําเสนอออกเปน 2 สวน
ไดแก ขั้นตอนการสรางแบบทดสอบดวย Google Form และการสงและการตรวจสอบผลการตอบ
กลบั ของแบบทดสอบ

1. ขนั้ ตอนการสรางแบบทดสอบดวย Google Form มีรายละเอียดดงั ตอ ไปนี้
1.1 เขา Google Form โดยพิมพ Google Form ท่ีเมนู Search ใน Chrome แลว

เลือกเขาในหนาแรกจะพบหนาตา ง ตวั อยางภาพ ดงั น้ี

ภาพที่ 7.1 ตัวอยางหนา ตางแรกของ Google Form เพ่ือสรางแบบทดสอบ
(ท่มี า : https://www.google.com/intl/th_th/forms/about/)

1.2 เลือกเทมเพลต “แบบทดสอบเปลา” กดเลือก เพ่ือเลือก
เทมเพลต “แบบทดสอบเปลา ” ในเทมเพลตกลุมการศกึ ษา ตัวอยา งภาพ ดงั น้ี

-130-

ภาพที่ 7.2 ตวั อยา งเทมเพลทกลมุ การศกึ ษา “แบบทดสอบเปลา ”
(ทมี่ า : https://docs.google.com/forms/u/0/?ftv=1)

1.3 ต้ังชื่อแบบทดสอบ กําหนดชื่อและรายละเอียดของแบบทดสอบท่ีจะสราง
ตวั อยา งดัง ตวั อยา งภาพดงั น้ี

ภาพท่ี 7.3 ตวั อยางการตั้งชอ่ื ของแบบทดสอบ
(ท่ีมา : https://docs.google.com/forms/d/..../edit)
1.4 กําหนดรายละเอียดของผูตอบแบบทดสอบ เลือกสรางขอคําถามเกี่ยวกับขอมูล
เบ้ืองตนของผูตอบทดสอบไดแก ชื่อ นามสกุล เลขที่ หมูเรียน หรืออื่นๆ โดยเลือกประเภทการ
เลือกตอบแบบ “ตอบแบบสนั้ ” และ “หลายตวั เลอื ก” ตัวอยาง ภาพท่ี 7.4

ภาพที่ 7.4 ตวั อยางการกําหนดรายละเอยี ดของผตู อบแบบทดสอบ
(ทีม่ า : https://docs.google.com/forms/d/..../edit)

-131-

1.4 สรา งขอคําถาม ตามรายละเอยี ดของแบบสอบถามที่ไดร างไว ดังตวั อยางตอไปนี้

1) เพ่ิมตอนท่ี ดวยการกดเลือก เพ่ือแบงตอนสรางขอคําถาม
แบบเลอื กตอบ กรอกรายละเอยี ดของคาํ สัง่ ภาพตัวอยา งดงั น้ี

ภาพที่ 7.5 ตัวอยางการเพม่ิ ตอนที่ และกรอกรายละเอยี ด
(ที่มา : https://docs.google.com/forms/d/..../edit)

2) เพ่ิมขอคําถาม ดวยการกดเลือก แลวสรางขอคําถามที่ 1

พรอมท้ังเฉลยคําตอบ การเลือกตอบสามารถเลือกตอบไดหลายแบบ ในที่นี้ใชการเลือกตอบแบบ

“หลายตัวเลอื ก” ภาพตวั อยา งดงั นี้

ภาพท่ี 7.6 ตวั อยา งการเพ่มิ ขอ คําถามแบบเลอื กตอบ “หลายตวั เลอื ก”
(ทมี่ า : https://docs.google.com/forms/d/..../edit)

การแสดงตวั อยา งคําถามทใี่ ชการเลือกตอบแบบ “หลายตัวเลือก”สามารถกด
เพ่อื แสดงตวั อยาง แสดงไดดงั นี้

-132-

ภาพท่ี 7.7 ตวั อยา งการแสดงตัวอยา งขอคําถามแบบเลือกตอบ “หลายตัวเลอื ก”
(ที่มา : https://docs.google.com/forms/d/..../ formResponse)
3) เพ่มิ ขอ คาํ ถามใหม ดว ยวิธีการเดิม แลวสรางขอคําถามขอตอไป พรอมท้ังเฉลย

คําตอบ ในท่ีน้ีเปนตัวอยางขอคําถามเลือกตอบแบบ “ชองทําเครื่องหมาย” และแสดงตัวอยาง ภาพ
ตวั อยางดังน้ี

ภาพที่ 7.8 ตวั อยางการเพมิ่ ขอคําถามและแสดงตัวอยา งแบบเลอื กตอบ “ชอ งทําเคร่ืองหมาย”
(ทีม่ า : https://docs.google.com/forms/d/..../edit)

4) การเพิ่มขอคําถามประเภท “เล่ือนลง” สามารถทําไดดวยวิธีการเดียวกัน แลว
สรา งขอ คาํ ถาม พรอ มทัง้ เฉลยคาํ ตอบ และการแสดงตัวอยาง ตัวอยา งดังภาพ ท่ี 7.9

ภาพท่ี 7.9 ตัวอยา งการเพ่ิมขอคําถามและแสดงตัวอยางแบบเลอื กตอบ “เลื่อนลง”
(ที่มา : https://docs.google.com/forms/d/..../edit)

-133-

1.5 แสดงตัวอยางเพื่อตรวจสอบผลการสรางดวยการกดเลือก เปนการ

แสดงรปู แบบของแบบทดสอบเสมือนจรงิ ตามท่ีผตู อบแบบทดสอบจะสามารถมองเห็นได โดยแสดงให

เหน็ ภาพเสมอื นจรงิ แบงตามตอนหรือสวนทไ่ี ดก ําหนดไว ตัวอยา งดงั ภาพท่ี 7.10

ภาพท่ี 7.10 ตวั อยางการแสดงตัวอยางของแบบทดสอบเสมอื นจรงิ
(ทม่ี า : https://docs.google.com/forms/d/...../formResponse)

2. การสงและการตรวจสอบผลการตอบกลบั แบบทดสอบ
2.1 การสง แบบทดสอบ ในการสง แบบทดสอบนนั้ มีขน้ั ตอนในการสงดังนี้

1) กดเลือกเมนู
2) เลือกสงตามทผ่ี ูวจิ ยั สามารถเลอื กชอ งทางสงผานในระบบออนไลนทาง Google ,
Facebook, Line, Twitter หรือจะเปนสง Link กส็ ามารถทาํ ได ดังภาพท่ี 7.11

-134-

ภาพที่ 7.11 ตัวอยางการเลือกสง แบบทดสอบดว ย Google Form
(ท่มี า : https://docs.google.com/forms/d/...../ edit#responses )
2.2 การตรวจสอบผลการทาํ แบบทดสอบ มขี ั้นตอนในการตรวจสอบดังนี้

1) เลือกเมนกู ารตอบกลบั จะแสดงผลการตอบกลบั ซ่งึ จะแสดงเปนกราฟแทง กราฟ
วงกลม กราฟเชงิ เสน หรืออนื่ ๆ ผสู รา งสามารถเลือกได ตัวอยางการแสดงผล การตอบกลับ ภาพ
ตวั อยา งดังนี้

ภาพที่ 7.12 ตวั อยา งการตรวจสอบการตอบกลบั การสง แบบทดสอบ
(ท่มี า : https://docs.google.com/forms/d/...../ edit#responses)
2) การแสดงผลการทดสอบ สามารถเลือกใหแ สดงคะแนนสอบของผูทดสอบแตละคน
หรอื รายละเอียดการตอบรายขอ ภาพตวั อยางดงั นี้

-135-

ภาพท่ี 7.13 ตวั อยางการแสดงผลการทดสอบ ตามคาํ ถาม และรายการ
(ทมี่ า : https://docs.google.com/forms/d/...../ edit#responses)

3) ดาวนโหลดขอมลู การตอบกลับ เลือกเมนู ดาวนโหลดขอ มูลการตอบ

กลับ เปนไฟล Excel สามารถนําขอ มูลท่ีไดมาสรุปหรือรายงานผลการทดสอบได ภาพตวั อยา งดงั นี้

ภาพที่ 7.14 ตัวอยางขอมลู การตอบกลับของแบบทดสอบจากการดาวนโหลด
(ท่มี า : https://docs.google.com/forms/d/...../ edit#responses)

สรุปไดวา การสรา งแบบทดสอบดว ย Google Form เร่ิมจากการนํารางแบบทดสอบที่สราง
ตามกระบวนการมาสรางบน Google Form ดวยการกําหนดช่ือเร่ืองของแบบทดสอบ การกําหนด
คําถามเพื่อเก็บขอมูลผูตอบแบบทดสอบ การสรางขอคําถามและคําตอบแบบตางๆ การสงในระบบ

-136-
ออนไลน ผูสรางแบบทดสอบดวย Google Form สามารถเลือกวิธีการ รูปแบบใหเหมาะสมและ
สอดคลองกับงานวิจยั ใหมากทส่ี ุด

การสรา งแบบสอบถาม

ในการสรางแบบสอบถามดวย Google Form เพ่ือเก็บรวบรวมขอมูมเพื่อการวิจัยน้ัน
ผูวิจัยจะตองพิจารณากรอบแนวคิดการวิจัย มาตรฐานการเรียนรู ตัวช้ีวัด กําหนดตัวแปรการวิจัย
และคุณลักษณะท่ีตองการศึกษา ศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวของกับตัวแปรที่จะสราง
แบบสอบถาม แลวจึงนิยามศัพทเฉพาะและเลือกรูปแบบและลักษณะของแบบวัดท่ีจะใชในการเก็บ
รวบรวมขอมูลใหเ หมาะสมกับตัวแปรแตล ะตัวแปร เขียนแบบสอบถาม ขอคําถาม และตัวเลือก นําไป
หาคุณภาพ แลวจึงนํามาสรางดวย Google Form การสรางแบบสอบถามออนไลนดวย Google
Form ในท่ีน้ีจะแบงสวนของการนําเสนอออกเปน 2 สวน ไดแก ขั้นตอนการสรางแบบสอบถาม
ดว ย Google Form และการสง และการตรวจสอบผลการตอบกลับแบบสอบถาม

1. ข้ันตอนการสรา งแบบสอบถามดวย Google Form มรี ายละเอียดดงั ตอ ไปน้ี
1.1 เขา Google Form โดยพิมพ Google Form ที่เมนู Search ใน Chrome หรือ

Explorer แลวเลือกเขาในหนา แรกจะพบหนาตา ง ภาพตวั อยางดังนี้

ภาพท่ี 7.15 ตัวอยา งหนาตา งแรกของ Google Form เพื่อทาํ แบบสอบถาม
(ทม่ี า : https://www.google.com/intl/th_th/forms/about/)

1.2 กดเลือก “ไปที่ Google ฟอรม” เพื่อสรางแบบสอบถามจะพบหนาตางเมนูเพื่อ
เลือกแบบฟอรมตา งๆ เรม่ิ ตนดว ยการกดเลือก “เริม่ แบบฟอรม ใหม” ภาพตัวอยา งดังนี้

-137-

ภาพที่ 7.16 ตวั อยา งการเรม่ิ แบบฟอรม ใหม
(ทม่ี า : https://docs.google.com/forms/u/0/)

1.3 ต้ังชื่อแบบฟอรม และรายละเอียดของแบบสอบถามที่จะสราง ดังนั้นผูสราง
จะตองกรอกชื่อแบบสอบถามและรายละเอยี ดตามตวั อยาง ภาพตัวอยา งดงั นี้



ภาพท่ี 7.17 ตัวอยางการกรอกชื่อฟอรม และรายละเอียด
(ท่มี า : https://docs.google.com/forms/u/0/)

1.4 สรา งขอ คําถาม ตามรายละเอยี ดของแบบสอบถามท่ีไดรา งไว ดงั ตัวอยา งตอ ไปนี้

1) การเพิ่มตอนที่ 1 ดวยการกดเลือก พิมพตอนที่ 1 ขอมูล

ท่ัวไปของผูตอบแบบสอบถามและสรางขอคําถามขอท่ี 1 เก่ียวกับ “เพศ” เลือกวิธีการตอบไดหลาย

รูปแบบ ในท่ีนใ้ี ชการเลอื กตอบแบบ “ชองทาํ เครื่องหมาย” ภาพตวั อยางดงั น้ี