แผนการสอนวิทยาศาสตร์ ม.3 เทอม 2

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 7 ไฟฟา้ และอิเล็กทรอนกิ ส์
แผนฯ ท่ี 3 วงจรไฟฟ้าและการตอ่ วงจรไฟฟา้

5. ตวั ตา้ นทาน 3 ตัว มคี วามต้านทานเทา่ กับ 2 โอหม์ 4 โอหม์ และ 6 โอห์ม ตามลาดับ ตอ่ เขา้ ด้วยกนั ดังภาพ
จงหาความตา้ นทานรวมระหวา่ งจดุ A กบั จุด B

A R1 R2 R3 B

............................................................................................................................. ...........................................
........................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
.................................................................................................................................... ....................................
............................................................................................... .........................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
6. ตัวต้านทาน 4 ตวั มีความต้านทานเท่ากับ 5 โอหม์ 5 โอห์ม 2 โอห์ม และ 20 โอห์ม ตามลาดบั ต่อเข้า
ด้วยกนั ดงั ภาพ จงหาความต้านทานรวมระหว่างจุด A กบั จุด B

R1 R2 R3

AB
R4

............................................................................................................................. ...........................................
........................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
.................................................................................................................................... ....................................
............................................................................................... .........................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
........................................................................................................................................... .............................
...................................................................................................... ..................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
.................................................................................................................................................. ......................
............................................................................................................. ...........................................................
............................................................................................................................. ...........................................
......................................................................................................................................................... ...............
................................................................................................................... .....................................................
............................................................................................................................. ...........................................

100

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 7 ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์
แผนฯ ที่ 3 วงจรไฟฟา้ และการต่อวงจรไฟฟ้า

7. ฟวิ สม์ ีหน้าท่ีอะไร
............................................................................................................................. ...........................................
........................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
............................................................................................................................. ...........................................

8. แผงควบคุมไฟฟ้ามีอปุ กรณ์อะไรบ้าง และทาหน้าที่อยา่ งไร
................................................................................................................................................ ........................
........................................................................................................... .............................................................
............................................................................................................................. ...........................................
...................................................................................................................................................... ..................

9. นกั เรียนจะทราบได้อย่างไรวา่ สายใดเปน็ สาย L และสายใดเป็นสาย N
........................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
............................................................................................................................. ..........................................
........................................................................................................................................................................

10. อธิบายสาเหตุของไฟฟ้าลัดวงจรมาอยา่ งน้อย 4-5 ข้อ
............................................................................................................................. ...........................................
........................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
....................................................................................... .................................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
................................................................................................................................... .....................................
.............................................................................................. ..........................................................................

101

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 7 ไฟฟ้าและอิเลก็ ทรอนิกส์ เฉลย
แผนฯ ท่ี 3 วงจรไฟฟ้าและการต่อวงจรไฟฟา้

ใบงานท่ี 5.3.1

เรอื่ ง วงจรไฟฟา้ และการต่อวงจรไฟฟ้า

คาชีแ้ จง : ตอบคาถามต่อไปน้ใี ห้ถูกต้อง

1. วงจรปิดและวงจรเปิดแตกตา่ งกนั อย่างไร
.......ว...ง.จ...ร..ป..ดิ...เ.ป...็น..ว..ง..จ..ร..ท...ีก่...ร..ะ..แ..ส...ไ.ฟ...ฟ...า้ ..ไ.ห...ล..ไ..ด..้ค...ร..บ..ว..ง..จ...ร...ท...า..ใ.ห...โ้ .ห...ล..ด...ห..ร..ือ...เ.ค...ร..่ือ..ง..ใ.ช...้ไ.ฟ..ฟ...้า..ท...ต่ี..่อ...อ..ย...ู่ใ.น...ว..ง..จ..ร..น...นั้ ....ๆ...
.ท..า..ง..า..น....ส...่ว..น..ว...ง.จ...ร..เ.ป...ิด..เ.ป...็น...ว..ง..จ..ร..ท...่ีก..ร..ะ..แ...ส..ไ..ฟ..ฟ...้า..ไ..ม..่ส...า..ม..า..ร..ถ..ไ..ห..ล...ไ.ด...ค้ ..ร..บ...ว..ง..จ..ร...ซ...่ึง.เ..ป..็น...ผ...ล..ท...า..ใ.ห...้เ.ค...ร..่ือ..ง..ใ.ช...้ไ.ฟ...ฟ...า้ ..ท..่ี.
.ต..อ่...อ..ย..ู่ใ..น..ว..ง..จ...ร..ไ.ม...ส่ ..า..ม..า..ร..ถ...จ..า่ ..ย..พ...ล..ัง..ง..า..น...อ..อ..ก...ม..า..ไ..ด..้..ส..า..เ.ห...ต..ุข...อ..ง..ว..ง..จ..ร..เ.ป...ิด..อ...า..จ..เ.ก...ิด..จ..า..ก..ส..า..ย...ไ.ฟ...ฟ...้า..ห..ล...ุด....ส..า..ย..ไ..ฟ...ฟ..้า...
.ข..า..ด....ส..า..ย..ไ..ฟ...ฟ..า้..ห...ล..ว...ม...ส...ว..ิต..ช...์ไ.ม...ต่ ..อ่..ว...ง.จ...ร...ห...ร..ือ..เ.ค...ร..่อื ..ง..ใ.ช...้ไ.ฟ...ฟ...้า..ช..า..ร..ุด.....................................................................
....................................................................................... .................................................................................

2. เปรียบเทียบความแตกตา่ งของวงจรไฟฟา้ แต่ละแบบ

วงจรไฟฟา้ แบบอนุกรม วงจรไฟฟ้าแบบขนาน

…1…. ห…ล…อ…ด…ไฟ…ฟ…า้ …ม…ีคว…า…ม…สว…า่ …งน…้อ…ย………………... …1…. …หล…อ…ด…ไฟ…ฟ…า้ …ม…คี ว…า…ม…สว…่า…งม…า…ก………………...
………(ใน…จ…า…น…วน…ท…่ีเ…ทา่…ก…นั …ก…บั ก…า…ร…ตอ่…ว…ง…จร…ไฟ…ฟ…า้... …2…. …ถา้…ห…ล…อด…ไ…ฟ…ฟ…้าด…ว…งใ…ด…ด…วง…ห…น…่งึ เ…สยี…………...
………แบ…บ…ข…น…า…น)………………………………………... ……ห…ล…อ…ด…อ่นื…ย…ัง…ท…าง…า…นไ…ด…ต้ …าม…ป…ก…ต…ิ …………...
…2…. ถ…า้ …ห…ล…อด…ไ…ฟ…ฟ…า้ ด…ว…งใ…ด…ดว…ง…ห…น…่งึ เ…สีย…………... ……………………………………………………………...
……ห…ล…อ…ด…อนื่…ไ…ม…่สา…ม…าร…ถ…ท…าง…า…น…ได…้ ……………... ……………………………………………………………...

3. เปรยี บเทยี บความสวา่ งของหลอดไฟฟ้าในแตล่ ะวงจร
......ห...ล..อ...ด..ไ.ฟ...ฟ...้า..ใ.น...ว..ง..จ..ร..ท...่ตี ..อ่...แ..บ...บ..อ...น..ุก...ร..ม..จ..ะ...ส..ว..่า..ง..น..้อ...ย..ก...ว..่า..ห..ล...อ..ด..ไ..ฟ...ฟ..า้..ใ..น..ว...ง.จ...ร..ท..ี่ต..่อ..แ...บ..บ...ข..น...า..น.........................
........................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
.................................................................................................................................... ....................................

4. เมื่อนาหลอดไฟฟา้ 2 ดวง มาต่อวงจรไฟฟา้ แบบขนาน เพราะเหตุใดกระแสไฟฟ้าท่ีไหลผา่ นหลอดไฟฟ้า
ท้งั สองจึงมีคา่ เท่ากนั
......เ..ม..ื่อ...ต..่อ...ว..ง..จ...ร..ไ.ฟ...ฟ...้า..แ...บ...บ...ข..น...า..น.....ก..ร..ะ...แ..ส...ไ..ฟ..ฟ...้า...ท..่ีไ..ห...ล...ผ..่า..น...ห...ล..อ...ด...ไ.ฟ...ฟ...้า..แ...ต..่.ล..ะ...ห..ล...อ...ด..จ...ะ.ข...้ึน...อ..ย...ู่ก..ับ...ค...ว..า...ม...
.ต..้า..น...ท...า..น..ข...อ..ง..ห...ล..อ..ด...ไ.ฟ...ฟ...้า..น...้ัน....ๆ...ด...ัง..น..ั้น....ถ...้า..ก..ร..ะ..แ...ส..ไ..ฟ...ฟ..้า..ท...ี่ไ..ห..ล...ผ..่า..น..ห...ล..อ...ด..ไ..ฟ..ฟ...้า..ใ..น..ว...ง.จ...ร..ม..ีค...่า..เ.ท...่า..ก..ัน....แ..ส...ด..ง..ว..่า...
.ห..ล...อ..ด...ไ.ฟ...ฟ...า้ ..ใ.น...ว..ง.จ...ร..ต..อ้...ง.ม...ีค..ว..า..ม...ต..้า..น...ท..า..น...เ.ท...่า..ก..นั................................................................................................
................................................................................................................................................... .....................

102

หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 7 ไฟฟ้าและอิเลก็ ทรอนกิ ส์
แผนฯ ท่ี 3 วงจรไฟฟา้ และการตอ่ วงจรไฟฟ้า

5. ตวั ต้านทาน 3 ตวั มคี วามต้านทานเทา่ กับ 2 โอหม์ 4 โอห์ม และ 6 โอห์ม ตามลาดบั ต่อเขา้ ดว้ ยกัน ดังภาพ
จงหาความต้านทานรวมระหวา่ งจุด A กบั จุด B

A R1 R2 R3 B

..ว..ิธ..ีท...า.......ค..า..น...ว..ณ...ห...า..ค..ว..า..ม...ต..้า..น...ท..า..น...ร..ว..ม...ข..อ..ง....R..1...R..2...แ..ล...ะ...R..3...(.R...1.2..3.)....................... ...........................................
................จ..า..ก..ส...ม..ก...า..ร............R..1..2.3....=......R..1...+....R..2...+....R..3.........................................................................................
............................................R..1..2.3....=.....2....Ω.....+....4...Ω.....+....6....Ω...................................... ...........................................
............................................R..1..2.3....=.....1...2...Ω.................................................................... ....................................
..ด..งั..น...ัน้.......ค..ว..า..ม...ต..า้..น...ท..า..น...ร..ว..ม..ร...ะ..ห..ว..า่..ง..จ..ดุ....A....ก...บั ..จ...ุด...B....เ.ท...า่ ..ก..ับ....1..2....โ.อ..ห...์ม.............................................................
............................................................................................................................. ...........................................
6. ตวั ตา้ นทาน 4 ตัว มคี วามต้านทานเทา่ กบั 5 โอห์ม 5 โอหม์ 2 โอห์ม และ 20 โอห์ม ตามลาดบั ต่อเข้า
ดว้ ยกนั ดังภาพ จงหาความต้านทานรวมระหวา่ งจุด A กับจดุ B

R1 R2 R3

AB
R4

..ว..ธิ..ที...า.......ค..า..น...ว..ณ...ห...า..ค..ว..า..ม...ต..า้..น...ท..า..น...ร..ว..ม...ข..อ..ง....R..1...R..2...แ..ล...ะ...R..3...(.R...1.2..3.)....................... ...........................................
................จ..า..ก..ส...ม..ก...า..ร............R..1..2.3....=......R..1...+....R..2...+....R..3.........................................................................................
............................................R..1..2.3....=......5...Ω.....+....5....Ω.....+....2...Ω...................................... ...........................................
............................................R..1..2.3....=......1..2...Ω............................................................. ...........................................
................แ..ล...ะ..ค..า..น...ว..ณ...ห...า..ค..ว..า..ม...ต..้า..น...ท..า..น...ข..อ...ง.ต...วั ..ต..้า..น...ท...า.น...ท..ั้ง....4...ต...วั ...(.R...).............................................................
................จ..า..ก..ส...ม..ก...า..ร............................................................................................. ...........................................
........................................................................................ 1.. ..........=................ .. ..1..1....2....3..........+.............. ....1 ..4................................................................................................................................................................................
.................................................................................... 1.. ....=........1...2.1..Ω......+........2..0.1...Ω. ...........................................
........................................................................................................................................... .............................
........................................... .1. .....=.......5.6...0+...Ω.3.......=.........6..0.8...Ω............... ..................................................................
........................................................................................ .... ........=..............6......0..8.....Ω...............=................7.........5..........Ω................................................................................................................................................................
............................................................................................................ ............................................................
..ด..งั..น...ั้น.......ค..ว..า..ม...ต..้า..น...ท..า..น...ร..ว..ม..ร...ะ..ห..ว..า่..ง..จ..ุด....A....ก...บั ..จ...ุด...B....เ.ท...่า..ก..บั....7....5....โ..อ..ห...ม์ ...........................................................

103

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 7 ไฟฟา้ และอิเล็กทรอนกิ ส์
แผนฯ ที่ 3 วงจรไฟฟา้ และการต่อวงจรไฟฟ้า

7. ฟิวส์มหี นา้ ทีอ่ ะไร
......ฟ...ิว..ส...์เ.ป...็น..อ...ุป..ก...ร..ณ...์ท...ี่ท...า..ห..น...้า..ท...ี่ป..้อ...ง..ก..ัน...อ..ัน...ต..ร..า..ย...ท..่ีจ...ะ..เ.ก...ิด..จ..า..ก...ก..า..ร..ใ..ช..้ก...ร..ะ..แ..ส...ไ.ฟ...ฟ...้า....ถ..้า..ม..ีก...า..ร..ใ.ช...้ก..ร..ะ..แ...ส..ไ..ฟ...ฟ...้า..
.เ.ก...ิน..ก...า..ห..น...ด...ก..ร..ะ..แ...ส..ไ..ฟ..ฟ...้า..จ..ะ...ไ.ห...ล..ผ...่า..น..ฟ...ิว..ส...์ป..ร..ิ.ม..า..ณ...ม...า..ก..ท...า..ใ..ห..้เ..ก..ิด...ค..ว..า..ม...ร..้อ..น...ส..ูง....จ..น..ก..ร...ะ..ท..่ัง..ฟ...ิว..ส...์ห..ล...อ..ม...ล..ะ..ล...า..ย...
.ท...า..ใ.ห...้ว..ง..จ..ร..เ.ป...ดิ ..................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................

8. แผงควบคุมไฟฟ้ามีอปุ กรณ์อะไรบ้าง และทาหน้าท่ีอยา่ งไร
......แ..ผ..ง..ค...ว..บ..ค...ุม..ไ..ฟ...ฟ..้า..เ..ป..็น...แ..ผ...ง..ต..ัว..ต..ั.ด..ว..ง..จ..ร....ป..ร..ะ...ก..อ..บ...ด..้ว...ย...ต..วั...ต..ดั..ว..ง..จ...ร..ร..ว..ม....แ..ล..ะ...ต..ัว..ต...ดั ..ว..ง..จ..ร..ย..่.อ..ย....ซ..่งึ..แ..ผ...ง..ต..ัว..ต...ัด...
ว...ง..จ..ร..ม...ีห...น...้า..ท...่ีเ.พ...่ือ...แ...ย..ก...แ..ล...ะ..ค...ว..บ...ค...ุม...ก..า...ร..ส..่ง...พ...ล..ัง..ง..า..น...ไ..ฟ...ฟ...้า..ไ..ป...ย..ั.ง..ห..ล...อ...ด..ไ..ฟ...ฟ...้า....แ..ล...ะ..เ..ค..ร..่ือ...ง..ใ..ช..้ไ..ฟ...ฟ...้า...ท..่ีใ..ช...้ .
ก...ร..ะ..แ..ส...ไ.ฟ...ฟ...า้ .ส...งู ............................................................................................................ .....................................
............................................................................................. ...........................................................................

9. นกั เรียนจะทราบไดอ้ ย่างไรว่าสายไฟฟ้าใดเป็นสาย L และเป็นสาย N
......ใ..ช..ไ้..ข..ค...ว..ง.ต...ร..ว..จ..ส...อ..บ...ไ.ฟ...ฟ...า้ ...โ..ด..ย..เ..อ..า..ป...ล..า..ย..ไ..ข..ค..ว...ง.แ...ต..ะ..ส...า..ย..ส..่ง..พ...ล..ัง..ง..า..น...ไ.ฟ...ฟ...้า..เ.ส..้น...ห..น..่ึง....แ..ล...ว้ ..ใ.ช..้น...ิ้ว..ม...อื ..ส..มั...ผ..สั...ก..ับ...
.ป...ล..า..ย...ด..้า..น...บ...น..ส...ุด..ข...อ..ง..ไ..ข..ค...ว..ง...ถ..้า..ส...า..ย..ไ..ฟ...ฟ...้า..น..้ัน...เ.ป...็น...ส..า..ย....L...ห...ล..อ...ด..แ...อ..ล...อ..ีด...ีจ..ะ..เ..ป..ล...่ง..แ..ส...ง...แ..ต...่ถ..้า..ส...า..ย....N....จ..ะ..ไ..ม..่.ม..ี
.แ..ส...ง..จ..า..ก..ห...ล..อ...ด..แ..อ...ล..อ..ีด...ี ......................................................................................... ..........................................
................................................................................................................................. .......................................

10. อธิบายสาเหตขุ องไฟฟ้าลัดวงจรมาอย่างน้อย 4-5 ข้อ
......ส..า..เ.ห...ต..ุข...อ..ง..ไ.ฟ...ฟ...า้ ..ล..ัด...ว..ง..จ..ร...ม...ีด..ัง..น...้ี ................................................................................................................
..............1......ส..า..ย...ไ.ฟ...ฟ...า้ .ช...า..ร..ุด..ห...ร..ือ..เ..ส..ือ่ ..ม...ส..ภ...า..พ......................................................................................................
..............2......ใ.ช...้ป..ล...๊ัก..พ...่ว..ง..ท..ีไ่..ม..่ไ..ด..ม้...า..ต..ร..ฐ..า..น................................................................. ...........................................
..............3......เ.ก...ิด..แ..ร..ง..ด..นั...เ.ก...ิน..ใ..น..ส...า..ย..ไ..ฟ..ฟ...้า..ห...ร..อื ..อ..ปุ...ก..ร..ณ....์ไ.ฟ...ฟ...า้ .......................................... .....................................
..............4......ก..า..ร..ต...ิด..ต..้ัง..อ...ุป..ก...ร..ณ...์ไ..ฟ..ฟ...า้ ..ห...ร..ือ..เ.ด...ิน..ส...า..ย..ไ.ฟ...ฟ...้า..ไ.ม...่ถ..ูก...ต..้อ..ง..ต..า..ม...ม..า..ต...ร..ฐ..า..น................................................
............................................................................................................................. ...........................................
.......................................................................................................................................... ..............................

104

หนว่ ยการเรยี นรูท้ ี่ 7 ไฟฟ้าและอิเลก็ ทรอนกิ ส์
แผนฯ ที่ 3 วงจรไฟฟ้าและการต่อวงจรไฟฟ้า

12. ความเห็นของผู้บริหารสถานศึกษาหรือผทู้ ี่ไดร้ ับมอบหมาย

ข้อเสนอแนะ

ลงช่อื .................................
( ................................ )

ตาแหน่ง .......

13. บันทกึ ผลหลงั การสอน

 ด้านความรู้

 ดา้ นสมรรถนะสาคญั ของผูเ้ รียน

 ดา้ นคณุ ลกั ษณะอนั พึงประสงค์

 ดา้ นความสามารถทางวิทยาศาสตร์

 ด้านอืน่ ๆ (พฤติกรรมเดน่ หรือพฤตกิ รรมทีม่ ปี ญั หาของนักเรียนเป็นรายบุคคล (ถ้ามี))

 ปญั หา/อุปสรรค
 แนวทางการแกไ้ ข

105

หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 7 ไฟฟา้ และอิเล็กทรอนิกส์
แผนฯ ท่ี 4 อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์เบอื้ งต้น

แผนการจัดการเรยี นรทู้ ี่ 4

กลุม่ สาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี รายวชิ า วทิ ยาศาสตร์
ระดบั ช้นั มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 3

เรื่อง อิเล็กทรอนกิ สเ์ บ้ืองตน้ เวลา 4 ชั่วโมง

1. มาตรฐานการเรยี นรู้

ว 2.3 เข้าใจความหมายของพลังงาน การเปลย่ี นแปลงและการถา่ ยโอนพลังงาน ปฏสิ มั พันธ์
ระหวา่ งสสารและพลงั งาน พลงั งานในชีวิตประจาวัน ธรรมชาติของคลนื่ ปรากฏการณ์
ที่เกี่ยวข้องกับเสยี ง แสง และคล่ืนแม่เหล็กไฟฟ้า รวมทง้ั นาความรู้ไปใชป้ ระโยชน์

2. ตัวช้วี ดั

ว 2.3 ม.3/6 บรรยายการทางานของชน้ิ สว่ นอิเลก็ ทรอนิกส์อย่างง่ายในวงจรจากข้อมูลทร่ี วบรวมได้
ว 2.3 ม.3/7 เขยี นแผนภาพและต่อชิ้นส่วนอิเลก็ ทรอนิกส์อยา่ งง่ายในวงจรไฟฟา้

3. จุดประสงค์การเรียนรู้

1. อธิบายหลักการทางานของชนิ้ ส่วนอิเลก็ ทรอนิกส์ในวงจรอเิ ลก็ ทรอนิกส์อยา่ งงา่ ยได้ (K)
2. เขยี นแผนภาพและต่อชิน้ สว่ นอเิ ลก็ ทรอนกิ สอ์ ย่างง่ายในวงจรไฟฟ้าได้ (P)
3. นาความร้วู งจรอิเล็กทรอนกิ สเ์ บื้องต้นไปประยุกตใ์ ชใ้ นชวี ิตประจาวันได้ (A)

4. สาระการเรียนรู้ สาระการเรียนรทู้ ้องถน่ิ
พิจารณาตามหลักสตู รของสถานศึกษา
สาระการเรียนรแู้ กนกลาง

- การต่อตัวต้านทานหลายตัวแบบ ขนานใน
วงจรไฟฟ้า กระแสไฟฟ้าที่ผ่านวงจรมีค่าเท่ากับ
ผ ล ร ว ม ข อ ง ก ร ะ แ ส ไ ฟ ฟ้ า ที่ ผ่ า น ตั ว ต้ า น ท า น
แต่ละตัว โดยความต่างศักย์ท่ีคร่อมตัวต้านทาน
แตล่ ะตัวมีค่าเทา่ กนั

- ชนิ้ สว่ นอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์มหี ลายชนดิ เช่น ตัวตา้ นทาน
ไอโอด ทรานซิสเตอร์ ตัวเก็บประจุ โดยชิ้นส่วน
แ ต่ ล ะ ช นิ ด ท า ห น้ า ที่ แ ต ก ต่ า ง กั น เ พ่ื อ ใ ห้ ว ง จ ร
ทางานได้ตามต้องการ

106

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 7 ไฟฟา้ และอิเล็กทรอนกิ ส์ สาระการเรยี นรูท้ อ้ งถ่นิ
แผนฯ ท่ี 4 อเิ ล็กทรอนิกส์เบอ้ื งต้น พจิ ารณาตามหลักสตู รของสถานศึกษา

สาระการเรยี นรู้แกนกลาง
- ตวั ตา้ นทานทาหน้าที่ควบคุมปริมาณกระแสไฟฟ้า

ในวงจรไฟฟ้า ไดโอดทาหน้าที่ให้กระแสไฟฟ้า
ผ่านทางเดียว ทรานซิสเตอร์ทาหน้าท่ีเป็นสวิตช์
ปิ ด ห รื อ เ ปิ ด ว ง จ ร ไ ฟ ฟ้ า แ ล ะ ค ว บ คุ ม ป ริ ม า ณ
กระแสไฟฟ้า ตัวเก็บประจุทาหน้าที่เก็บและคาย
ประจุไฟฟา้
- เคร่ืองใช้ไฟฟ้าอย่างง่ายประกอบด้วยช้ินส่วน
อิ เ ล็ ก ท ร อ นิ ก ส์ ห ล า ย ช นิ ด ที่ ท า ง า น ร่ ว ม กั น
การต่อวงจรอิเล็กทรอนิกส์โดยเลือกใช้ชิ้นส่วน
อิเล็กทรอนิกส์ที่เหมาะสมตามหน้าที่ของชิ้นส่วน
นั้น ๆ จะสามารถทาให้วงจรไฟฟ้าทางานได้ตาม
ตอ้ งการ

5. สาระสาคญั /ความคดิ รวบยอด

ช้ินส่วนอิเล็กทรอนิกส์เป็นอุปกรณ์ที่สาคัญอย่างหนึ่งในวงจรไฟฟ้า โดยชิ้นส่วนอิเลก็ ทรอนิกส์แตล่ ะ
ชนดิ จะมีหน้าท่ีแตกต่างกันไป เช่น ตวั ตา้ นทาน ทาหนา้ ทีค่ วบคุมปริมาณกระแสไฟฟ้าในวงจรไฟฟ้า ไดโอด
ทาหน้าท่ีให้กระแสไฟฟ้าผ่านทางเดียว ทรานซิสเตอร์ ทาหน้าที่เป็นสวิตช์ปิดหรือเปิดวงจรไฟฟ้าและ
ควบคุมปริมาณกระแสไฟฟ้า ตัวเก็บประจุ ทาหน้าท่ีเก็บและคายประจุไฟฟ้า การต่อช้ินส่วนอิเล็กทรอนิกส์
เข้าในวงจรไฟฟ้าจะต้องทาการต่อให้ถูกต้องและถูกหลักการทางไฟฟ้า จึงจะทาให้วงจรไฟฟ้าน้ันสามารถ
ทางานได้ตามที่ต้องการและมีประสิทธิภาพ

6. สมรรถนะสาคัญของผเู้ รียน

1. ความสามารถในการส่ือสาร
2. ความสามารถในการคิด

1) ทักษะการสังเกต
2) ทกั ษะการคานวณ
3) ทกั ษะการวิเคราะห์
4) ทกั ษะการนาความรู้ไปใช้
5) ทักษะการลงความเห็นจากขอ้ มลู
6) ทักษะการตีความหมายข้อมลู และลงข้อสรุป
3. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี

107

หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี 7 ไฟฟา้ และอเิ ลก็ ทรอนิกส์
แผนฯ ท่ี 4 อิเลก็ ทรอนกิ สเ์ บ้ืองต้น

7. คณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์

1. มีวินยั
2. ใฝ่เรียนรู้
3. มุ่งม่นั ในการทางาน

8. คาถามสาคญั

1. ตัวต้านทานค่าคงท่สี ามารถอ่านคา่ ได้อยา่ งไร
2. ตวั เก็บประจมุ นี ิยามอย่างไร
3. การต่อวงจรอเิ ล็กทรอนกิ สม์ ีความสาคัญอยา่ งไร

9. กจิ กรรมการเรียนรู้

 วธิ ีการสอนโดยเนน้ รูปแบบการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ 5Es (5Es Instructional Model)

ช่ัวโมงที่ 1

ข้ันนา

ขน้ั ที่ 1 กระต้นุ ความสนใจ (Engage)
1. ครูทบทวนความรู้เดมิ ของนกั เรียนเกย่ี วกับความต้านทานไฟฟ้าและกฎของโอหม์ เนอื่ งจากในการจัด
กจิ กรรมการเรียนรู้ เร่อื ง ตัวต้านทาน จะใช้เนื้อหาดงั กล่าวในการอธิบาย และยังเป็นการทบทวน
ความรใู้ หน้ กั เรยี นอีกดว้ ย
2. ครวู ีดทิ ัศน์ เรื่อง Explaining an Electrical Circuit ใหน้ กั เรยี นดู จากนั้นครูตง้ั ประเดน็ คาถาม
กระตุ้นความคิดนักเรยี น โดยให้นักเรียนรว่ มกันอภปิ รายแสดงความคิดเหน็ อย่างอสิ ระ ดงั นี้
• จากวีดทิ ัศนก์ ระแสไฟฟา้ เกิดขน้ึ ได้อยา่ งไร
(แนวตอบ : กระแสไฟฟา้ เกดิ ข้ึนจากการเคลื่อนท่ีของอิเล็กตรอนจากบริเวณหนึ่งไปอีกบรเิ วณหน่งึ )
3. ครใู ช้คาถามกระตุน้ ความสนใจของนักเรียนเพ่ือนาเข้าสกู่ ารเรยี นการสอน โดยใหน้ ักเรียนเขียนคาตอบ
ของตนเองลงในสมุดประจาตวั นักเรยี น ตวั อย่างคาถามเช่น
• นกั เรยี นรู้จักอุปกรณ์อเิ ลก็ ทรอนิกสอ์ ะไรบา้ ง
• อเิ ล็กทรอนกิ ส์มีความสัมพนั ธ์กบั วงจรไฟฟ้าอย่างไร

108

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 7 ไฟฟา้ และอเิ ล็กทรอนิกส์
แผนฯ ที่ 4 อิเล็กทรอนกิ ส์เบ้ืองต้น

ข้ันสอน

ขน้ั ที่ 2 สารวจคน้ หา (Explore)
1. นักเรียนจับคกู่ บั เพอ่ื นในช้ันเรยี น ตามความสมัครใจ จากนั้นใหน้ ักเรยี นแตล่ ะคู่รว่ มกันศึกษาคน้ ควา้
ขอ้ มูลเกีย่ วกับความหมายของวงจรอิเลก็ ทรอนิกส์ และตวั ต้านทาน จากหนังสือเรียนรายวิชาพนื้ ฐาน
(ชดุ สัมฤทธมิ์ าตรฐาน) วิทยาศาสตร์ ม.3 เล่ม 2 หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี 5 ไฟฟ้าและอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์
หรอื แหล่งการเรยี นรูต้ ่าง ๆ เชน่ อินเทอร์เน็ต
2. นักเรยี นแต่ละค่รู ่วมกนั อภิปรายผลจากการศึกษา แล้วเขียนสรุปความรทู้ ี่ไดล้ งในสมดุ ประจาตัวนกั เรียน
3. ครตู ง้ั ประเดน็ คาถามกระตนุ้ ความคิดนักเรยี น โดยให้นักเรยี นแตล่ ะคู่รว่ มกนั อภปิ รายแสดงความคิดเห็น
เพ่ือหาคาตอบ ดงั น้ี
• อิเล็กทรอนิกส์คอื อะไร
(แนวตอบ : อุปกรณต์ า่ ง ๆ เพอื่ ทาหนา้ ท่ีควบคุมปรมิ าณและทศิ ทางการไหลของกระแสไฟฟ้า
ในวงจร เพอื่ ใช้งานดา้ นใดดา้ นหนงึ่ โดยเฉพาะอุปกรณ์เหลา่ น้ี เรยี กวา่ อุปกรณ์อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์
ซึง่ มหี ลายชนิด เชน่ ตัวตา้ นทาน ไดโอด ทรานซสิ เตอร์ ซ่ึงเปน็ อปุ กรณท์ ส่ี าคัญในวิทยุ โทรทศั น์
คอมพวิ เตอร์ ดังนนั้ วงจรที่ถูกควบคุมด้วยอปุ กรณอ์ เิ ล็กทรอนิกส์ เรยี กวา่ วงจรอิเล็กทรอนิกส์)
• แถบสีบนตวั ต้านทานมคี วามหมาย หรอื ไม่อย่างไร
(แนวตอบ : แถบสบี นตัวต้านทานใช้แสดงคา่ ความตา้ นทานของตัวต้านทานตัวนนั้ )
• แถบสีบนตัวต้านทานแต่ละแถบมีความหมายอยา่ งไร
(แนวตอบ : แถบสบี นตวั ตา้ นทานจะมี 4 แถบ โดยแตล่ ะแถบสีความหมาย ดงั น้ี

)
4. นักเรียนแตล่ ะคู่พิจารณาตารางแสดงความหมายของแถบสบี นตวั ตา้ นทาน และตัวอย่างที่ 5.2

ในหนงั สอื เรยี นรายวชิ าพืน้ ฐาน (ชุด สมั ฤทธิม์ าตรฐาน) วิทยาศาสตร์ ม.3 เลม่ 2 หน่วยการเรียนรู้ท่ี 5
ไฟฟา้ และอิเล็กทรอนกิ ส์
5. ครูแจกตวั ตา้ นทานคา่ คงที่ให้นกั เรียนแต่ละคู่ จากนั้นให้นกั เรียนแตล่ ะคูห่ าค่าความตา้ นทานของ
ตัวตา้ นทาน โดยเขยี นบนั ทึกคาตอบทไี่ ดล้ งในสมดุ ประจาตัวนักเรยี น
6. ครูสมุ่ นกั เรยี น 3-4 คน ออกมาอ่านคา่ ความตา้ นทานจากแถบสบี นตวั ต้านทาน โดยใหน้ กั เรยี นใน
ชัน้ เรยี นรว่ มกันพิจารณาวา่ เพอ่ื นอ่านคา่ ความตา้ นทานถูกตอ้ งหรือไม่ จากนัน้ ครเู ฉลยคาตอบท่ีถูกต้อง
ใหน้ ักเรยี น

109

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 7 ไฟฟา้ และอิเล็กทรอนิกส์
แผนฯ ท่ี 4 อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์เบ้ืองต้น

ชว่ั โมงที่ 2

ขั้นที่ 2 สารวจคน้ หา (Explore) (ต่อ)
7. นกั เรียนแบง่ กลุ่มออกเปน็ 4 กล่มุ กลุ่มละเท่า ๆ กัน ตามความสมัครใจ จากนั้นให้นักเรยี นแตล่ ะกลมุ่
ส่งตัวแทนออกมาจบั สลากเรื่องท่ีศึกษา โดยครเู ตรยี มสลากหมายเลขไวห้ นา้ ช้ันเรียน ซ่ึงหมายเลขจะ
ระบเุ ร่ืองทใ่ี หน้ ักเรยี นศึกษา ดงั น้ี
• หมายเลข 1 ศึกษาตวั เกบ็ ประจุ
• หมายเลข 2 ศึกษาไดโอด
• หมายเลข 3 ศึกษาทรานซสิ เตอร์
• หมายเลข 4 ศกึ ษาซลิ คิ อนชปิ
8. นกั เรียนแต่ละกล่มุ รว่ มกนั ศึกษาคน้ ควา้ ข้อมูลเรื่องท่ีกลุ่มตนเองจบั สลากได้ จากหนังสือเรียนรายวิชา
พ้ืนฐาน (ชดุ สัมฤทธมิ์ าตรฐาน) วทิ ยาศาสตร์ ม.3 เลม่ 2 หน่วยการเรยี นรูท้ ี่ 5 ไฟฟา้ และอเิ ล็กทรอนกิ ส์
หรอื แหล่งการเรยี นรู้ตา่ ง ๆ เช่น อนิ เทอรเ์ นต็ แล้วเขียนสรุปความรูท้ ่ไี ดล้ งในสมุดประจาตัวนักเรยี น
9. ครตู ัง้ ประเด็นคาถามกระตุ้นความคดิ นักเรยี น โดยให้นักเรียนแตล่ ะกลุม่ รว่ มกนั อภิปรายแสดงความ
คิดเหน็ เพ่ือหาคาตอบ ดังนี้
• ตัวเกบ็ ประจุ คอื อะไร
(แนวตอบ : ตวั เกบ็ ประจเุ ป็นอุปกรณ์อเิ ล็กทรอนิกสอ์ ย่างหนึง่ ทาหนา้ ท่เี กบ็ พลงั งานไฟฟ้า
และปล่อยออกมาเมื่อต้องการใช้ประจไุ ฟฟา้ ในตัวเกบ็ ประจุ)
• ไดโอด คืออะไร
(แนวตอบ : ไดโอดเป็นอปุ กรณอ์ เิ ล็กทรอนิกสท์ ่ีทามาจากสารกึ่งตวั นา ทาหนา้ ที่ควบคมุ ทิศทางการ
ไหลของกระแสไฟฟ้าจากภายนอกไหลผา่ นในทิศทางเดยี ว ส่วนกระแสไฟฟ้าทไ่ี หลทิศทางตรงขา้ ม
กันจะถูกกัก)
• ทรานซสิ เตอร์ คืออะไร
(แนวตอบ : ทรานซิสเตอร์ เป็นอปุ กรณอ์ เิ ล็กทรอนิกส์ขนาดเลก็ มีความแขง็ แรง ทนทาน และ
มีราคาถูกท้งั ในด้านการผลติ และการใช้งาน ทรานซสิ เตอรท์ าหน้าที่เป็นสวติ ช์ปดิ หรือเปิด
วงจรไฟฟา้ ควบคุมปรมิ าณกระแสไฟฟา้ ขยายสญั ญาณไฟฟ้าและค่าแรงดันไฟฟ้า)

110

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 7 ไฟฟา้ และอเิ ลก็ ทรอนิกส์
แผนฯ ที่ 4 อเิ ล็กทรอนกิ สเ์ บือ้ งตน้

ช่ัวโมงที่ 3

ข้ันที่ 2 สารวจคน้ หา (Explore) (ต่อ)
10. ครูนาวงจรออดไฟฟา้ ที่ประกอบแล้วมาทดลองกดให้นักเรียนฟงั จากนนั้ ครตู ้ังประเด็นคาถามกระตนุ้
ความคดิ นักเรยี น โดยใหน้ ักเรียนแตล่ ะคนรว่ มกนั อภปิ รายแสดงความคิดเห็นอยา่ งอสิ ระ ดงั น้ี
• วงจรออดไฟฟา้ ประกอบด้วยอุปกรณ์อิเลก็ ทรอนิกสช์ นิดใด
(แนวตอบ : ตัวตา้ นทาน ทรานซิสเตอร์)
• วงจรออดไฟฟา้ มีการต่ออุปกรณอ์ เิ ลก็ ทรอนิกส์อย่างไร
(แนวตอบ : ตอ่ แบบอนกุ รม)
11. นักเรยี นแบง่ กลุ่ม กลุ่มละ 3 คน ตามความสมัครใจ จากนนั้ ร่วมกันศึกษาค้นควา้ ข้อมูลเกีย่ วกบั การต่อ
วงจรอเิ ลก็ ทรอนิกส์ จากหนงั สือเรยี นรายวิชาพน้ื ฐาน (ชดุ สมั ฤทธมิ์ าตรฐาน) วิทยาศาสตร์ ม.3 เลม่ 2
หน่วยการเรยี นรูท้ ่ี 5 ไฟฟ้าและอเิ ลก็ ทรอนิกส์ หรอื แหล่งการเรียนรูต้ ่าง ๆ เชน่ อินเทอร์เนต็
โดยใหส้ มาชิกภายในกลุม่ แบ่งหน้าทก่ี ันศึกษาคนละ 1 เรื่อง ซง่ึ หวั ขอ้ มดี ังน้ี
• คนท่ี 1 ศกึ ษาการตอ่ วงจรตัวต้านทานปรับคา่ ได้
• คนที่ 2 ศกึ ษาการต่อวงจรไดโอด
• คนท่ี 3 ศึกษาการตอ่ วงจรทรานซิสเตอร์
12. สมาชกิ ภายในกล่มุ นาเร่ืองทต่ี นเองศกึ ษาค้นคว้ามาอธบิ ายใหเ้ พื่อนในกลุ่มฟัง จากน้ันรว่ มกันสรุป
ความรทู้ ่ไี ดล้ งในสมุดประจาตวั นกั เรยี น

ชว่ั โมงที่ 4

ขน้ั ท่ี 3 อธบิ ายความรู้ (Explain)
13. นักเรยี นแตล่ ะกลมุ่ สง่ ตัวแทนออกมานาเสนอผลจากการศกึ ษาหน้าชั้นเรยี น ในระหวา่ งทน่ี กั เรยี น
นาเสนอ ครคู อยให้ข้อเสนอแนะเพ่ิมเติมเพอื่ ให้นกั เรยี นมีความเขา้ ใจที่ถกู ต้อง
14. ครูตงั้ ประเด็นคาถามกระตนุ้ ความคิดนักเรียน โดยให้นักเรยี นแตล่ ะกลุ่มร่วมกนั อภิปรายแสดงความ
คดิ เหน็ เพ่ือหาคาตอบ ดังน้ี
• ถ้านาข้วั ลบของไดโอดเปล่งแสงต่อกับขวั้ บวกของแบตเตอรี่ ผลท่ีเกดิ ขึ้นจะเปน็ อย่างไร
(แนวตอบ : เนอ่ื งจากการต่อไดโอดเปล่งแสงจะต้องต่อใหถ้ ูกขวั้ กระแสไฟฟ้าจงึ จะไหลครบวงจร
ถา้ ต่อขัว้ บวกกบั ขว้ั ลบสลับกัน ไดโอดเปลง่ แสงจะเกดิ ความต้านทานสงู กระแสไฟฟา้ จะไม่สามารถ
ไหลผา่ นได้ ไดโอดจะไม่ทางาน)
• ชิน้ สว่ นอิเลก็ ทรอนิกสช์ นิดใดท่ีมสี มบตั คิ ล้ายกบั ซิลิคอน
(แนวตอบ : ทรานซสิ เตอร์)

111

หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 7 ไฟฟา้ และอเิ ลก็ ทรอนิกส์
แผนฯ ที่ 4 อิเลก็ ทรอนกิ สเ์ บ้อื งต้น

• ทรานซสิ เตอร์ทาหน้าทีส่ าคัญอย่างไร
(แนวตอบ : ขยายสัญญาณของกระแสไฟฟา้ ที่อ่อนให้มีพลังงานไฟฟา้ มากขึ้น และทาหน้าท่ีเป็น
สวิตชเ์ ปดิ หรือปิดในเครือ่ งใชไ้ ฟฟ้า)

• การต่อตวั เกบ็ ประจุเขา้ ไปในวงจรไฟฟ้าโดยไม่มีตวั ตา้ นทานในวงจรจะเกิดผลเสียอย่างไร
(แนวตอบ : จะสูญเสียประจุไฟฟา้ เร็วข้นึ )

15. ครูอธบิ ายเพิม่ เติมให้นักเรียนเขา้ ใจเก่ียวกับการต่อวงจรอิเล็กทรอนกิ สว์ า่ “การต่อตวั ตา้ นทานปรบั ค่าได้
ต้องต่อวงจรแบบอนุกรม เพราะตัวต้านทานปรับคา่ ไดส้ ามารถควบคุมค่าความตา้ นทานให้มากหรอื
น้อยตามต้องการ การต่อวงจรไดโอด ชว่ ยควบคุมทิศทางการไหลของกระแสไฟฟ้าให้ไปในทิศทางเดยี ว
ถ้าต่อไดโอดกลบั ทางกระแสไฟฟ้าจะไม่สามารถไหลผ่านได้ และการต่อวงจรทรานซิสเตอร์ ทาหนา้ ที่
คล้ายสวติ ชเ์ ปิดหรอื ปดิ ในวงจร”

16. นกั เรียนแต่ละคนทาใบงานท่ี 5.4.1 เรื่อง วงจรไฟฟ้าและการตอ่ วงจรไฟฟา้
17. ครูสุ่มนกั เรียน 4-5 คน ออกมานาเสนอคาตอบของตนเอง แล้วให้นกั เรยี นท่ีอยู่ในชัน้ เรียนรว่ มกนั

พิจารณาว่าคาตอบถกู ตอ้ งหรอื ไม่ จากน้นั ครเู ฉลยคาตอบทีถ่ ูกต้องให้นกั เรียน

ขนั้ ที่ 4 ขยายความเข้าใจ (Elaborate)
18. นกั เรียนแตล่ ะคนศกึ ษาคน้ ควา้ ข้อมลู เพิ่มเติมเกย่ี วกบั ประโยชนข์ องอุปกรณ์อเิ ล็กทรอนกิ ส์ จากแหล่ง
การเรยี นรตู้ า่ ง ๆ เชน่ อินเทอร์เนต็ โดยเขยี นลงในใบงานท่ี 5.4.2 เร่ือง ประโยชนข์ องอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์
ซ่งึ มีหัวขอ้ ท่ีกาหนด ดงั น้ี
• ประโยชนข์ องตวั ตา้ นทาน
• ประโยชนข์ องไดโอด
• ประโยชน์ของทรานซสิ เตอร์
19. นักเรียนแต่ละคน Exercise 3.1 เร่ือง อเิ ล็กทรอนกิ ส์เบ้ืองตน้ จากหนงั สือเรียนรายวิชาพน้ื ฐาน
(ชุด สัมฤทธิ์มาตรฐาน) วทิ ยาศาสตร์ ม.3 เล่ม 2 หน่วยการเรียนรู้ท่ี 5 ไฟฟ้าและอเิ ล็กทรอนกิ ส์

ขน้ั สรุป

ขนั้ ที่ 5 ตรวจสอบผล (Evaluate)
1. นักเรียนและครรู ว่ มกันสรปุ ความรเู้ กย่ี วกบั อิเล็กทรอนิกส์เบื้องต้น โดยมแี นวการสรุป ดังนี้
“ชิน้ ส่วนอเิ ล็กทรอนิกสเ์ ปน็ อุปกรณท์ ีส่ าคัญอย่างหน่งึ ในวงจรไฟฟา้ โดยชนิ้ ส่วนอิเลก็ ทรอนิกส์แต่ละ
ชนดิ จะมหี น้าท่ีแตกตา่ งกันไป เชน่ ตัวตา้ นทาน ทาหนา้ ที่ควบคมุ ปริมาณกระแสไฟฟา้ ในวงจรไฟฟ้า
ไดโอด ทาหนา้ ที่ใหก้ ระแสไฟฟา้ ผา่ นทางเดยี ว ทรานซิสเตอร์ ทาหนา้ ทเ่ี ป็นสวิตชป์ ิดหรือเปดิ
วงจรไฟฟ้าและควบคุมปรมิ าณกระแสไฟฟา้ ตวั เกบ็ ประจุ ทาหนา้ ท่เี ก็บและคายประจุไฟฟา้ การต่อ
ชน้ิ ส่วนอิเล็กทรอนกิ สเ์ ข้าในวงจรไฟฟ้าจะต้องทาการต่อให้ถกู ต้องและถกู หลักการทางไฟฟ้า”

112

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ี่ 7 ไฟฟา้ และอเิ ล็กทรอนิกส์
แผนฯ ท่ี 4 อิเลก็ ทรอนิกสเ์ บ้อื งต้น

2. ครูประเมนิ ผล โดยการสงั เกตพฤตกิ รรมการตอบคาถาม พฤติกรรมการทางานรายบุคคล
และพฤตกิ รรมการทางานกลุ่ม

3. ครูตรวจสอบผลการทาใบงานที่ 5.4.1 เรอ่ื ง อเิ ล็กทรอนิกสเ์ บอื้ งตน้
4. ครตู รวจสอบผลการทาใบงานท่ี 5.4.2 เร่ือง ประโยชนข์ องอิเล็กทรอนิกส์
5. ครูตรวจสอบผลการทา Exercise 3.1 เร่ือง อิเล็กทรอนิกส์เบือ้ งตน้ จากหนังสือเรยี นรายวิชาพนื้ ฐาน

(ชดุ สัมฤทธิม์ าตรฐาน) วิทยาศาสตร์ ม.3 เลม่ 2 หนว่ ยการเรียนรูท้ ่ี 5 ไฟฟ้าและอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์

10. การวัดและประเมินผล วิธกี าร เครอื่ งมือ เกณฑ์การประเมนิ

รายการวดั - ตรวจใบงานที่ 5.4.1 - ใบงานท่ี 5.4.1 - รอ้ ยละ 60 ผา่ นเกณฑ์
10.1 การประเมนิ ระหว่าง - ตรวจใบงานท่ี 5.4.2 - ใบงานท่ี 5.4.2 - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์
- ตรวจ Exercise 3.1 - Exercise 3.1 - รอ้ ยละ 60 ผ่านเกณฑ์
การจดั กิจกรรม - สงั เกตพฤติกรรม - แบบสงั เกตพฤตกิ รรม - ระดบั คุณภาพ 2
1) อิเล็กทรอนิกส์ การทางานรายบุคคล การทางานรายบุคคล ผ่านเกณฑ์
- สงั เกตพฤติกรรม - แบบสังเกตพฤตกิ รรม - ระดับคุณภาพ 2
เบื้องตน้ การทางานกลุ่ม การทางานกลุ่ม ผา่ นเกณฑ์
- ประเมินการนาเสนอ - แบบประเมนิ - ระดับคณุ ภาพ 2
2) พฤตกิ รรมการทางาน ผลงาน การนาเสนอผลงาน ผา่ นเกณฑ์
รายบคุ คล - สังเกตความมีวินยั - แบบประเมิน - ระดบั คุณภาพ 2
ใฝ่เรียนรู้ และมุ่งมน่ั คณุ ลกั ษณะ ผา่ นเกณฑ์
3) พฤตกิ รรมการทางาน ในการทางาน อันพึงประสงค์
กลุ่ม

4) การนาเสนอผลงาน

5) คณุ ลักษณะอันพงึ
ประสงค์

113

หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 7 ไฟฟา้ และอิเล็กทรอนิกส์
แผนฯ ท่ี 4 อิเลก็ ทรอนิกส์เบ้อื งต้น

11. สือ่ /แหลง่ การเรียนรู้

11.1 สอ่ื การเรยี นรู้
1) หนงั สือเรยี นรายวิชาพื้นฐาน (ชุด สัมฤทธ์ิมาตรฐาน) วิทยาศาสตร์ ม.3 เล่ม 2
หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 5 ไฟฟา้ และอเิ ล็กทรอนิกส์
2) ใบงานท่ี 5.4.1 เรื่อง อิเลก็ ทรอนิกสเ์ บือ้ งต้น
3) ใบงานท่ี 5.4.2 เรอื่ ง ประโยชน์ของอเิ ลก็ ทรอนิกส์
4) ตัวต้านทานค่าคงที่
5) วงจรออดไฟฟ้า
6) สลากหมายเลข
7) สมุดประจาตวั นกั เรยี น
8) วีดทิ ศั น์ เรอ่ื ง Explaining an Electrical Circuit
ท่มี า https://www.youtube.com/watch?v=VnnpLaKsqGU

11.2 แหลง่ การเรียนรู้
1) ห้องเรียน
2) อนิ เทอร์เนต็

114

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 7 ไฟฟา้ และอิเล็กทรอนิกส์
แผนฯ ที่ 4 อเิ ลก็ ทรอนิกสเ์ บือ้ งตน้

ใบงานที่ 5.4.1

เร่ือง อิเล็กทรอนิกสเ์ บื้องต้น

คาชแ้ี จง : ตอบคาถามต่อไปนใี้ ห้ถกู ต้อง

1. ตวั ต้านทานค่าคงทต่ี วั หนงึ่ มีแถบสบี นตวั ตา้ นทาน ดังตาราง ตัวต้านทานนม้ี คี ่าความต้านทานเท่าใด

แถบสที ี่ 1 2 3 4

สี แดง เหลอื ง ดา ทอง

รหัสสี

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. ตวั ตา้ นทานค่าคงท่ีตัวหนง่ึ มีแถบสีบนตวั ต้านทาน ดงั ตาราง ตัวตา้ นทานนี้มคี ่าความต้านทานเทา่ ใด

แถบสที ่ี 1 2 3 4

สี สม้ เขยี ว เหลอื ง แดง

รหสั สี

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

115

หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 7 ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์
แผนฯ ที่ 4 อเิ ลก็ ทรอนิกส์เบ้ืองต้น

3. ตัวต้านทานคา่ คงทตี่ ัวหน่ึงมแี ถบสีบนตวั ต้านทาน ดงั ตาราง ตัวต้านทานนม้ี คี ่าความต้านทานเท่าใด

แถบสีท่ี 1 2 3 4

สี ม่วง แดง เขยี ว เงนิ

รหัสสี

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4. บอกหน้าที่การทางานของชิ้นส่วนอเิ ล็กทรอนิกส์ต่อไปน้ีพอสงั เขป
4.1 ตวั ต้านทาน
............................................................................................................................. ....................................
............................................................................................................................. ....................................
4.2 ไดโอด
.................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ....................................
4.3 ตวั เกบ็ ประจุ
............................................................................................................................. ....................................
.................................................................................................................................................................
4.4 ทรานซสิ เตอร์
............................................................................................................................. ....................................
............................................................................................................................. ....................................

116

หน่วยการเรยี นรู้ที่ 7 ไฟฟา้ และอเิ ลก็ ทรอนิกส์
แผนฯ ที่ 4 อเิ ล็กทรอนกิ สเ์ บ้ืองต้น

ใบงานที่ 5.4.1 เฉลย

เรื่อง อิเล็กทรอนกิ สเ์ บื้องตน้

คาชแ้ี จง : ตอบคาถามต่อไปน้ีให้ถูกต้อง

1. ตัวต้านทานคา่ คงท่ีตวั หน่ึงมแี ถบสบี นตัวต้านทาน ดังตาราง ตวั ตา้ นทานน้มี คี ่าความต้านทานเท่าใด

แถบสที ่ี 1 2 3 4

สี แดง เหลอื ง ดา ทอง

รหัสสี 2 4 1  5%

ว…ิธ…ที …า……จ…ะ…ได…้ว…่า………………R…=……2…4…×…1…Ω………5…%…………………………………………………………………………………
………………………………………R …=……2…4…Ω………5…%………………………………………………………………………………………
………………………………………R …=……2…4…Ω…… …1….2…Ω……………………………………………………………………………………
ด…ัง…น…น้ั ……ค…ว…าม…ต…า้ …นท…า…น…ข…อ…งต…วั …ต้า…น…ท…า…นน…้ีเ…ท…า่ ก…ับ…2…4…โ…อ…ห…์ม…แ…ละ…ม…ีค…ว…าม…ค…ล…าด…เ…คล…ื่อ…น…ร…อ้ ย…ล…ะ…5…ห…ร…ือ…1….2…โ…อ…หม์
……………แ…ส…ด…งว…่าต…ัว…ต…าน…ท…า…น…น…ีม้ ี…คว…า…ม…ตา้…น…ท…าน…อ…ย…ู่ใน…ช…ว่ …ง…2…2.…8-…2…5.…2…โอ…ห…ม์ ………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. ตวั ต้านทานค่าคงท่ตี ัวหน่ึงมีแถบสบี นตัวตา้ นทาน ดงั ตาราง ตัวตา้ นทานนม้ี ีค่าความต้านทานเท่าใด

แถบสที ี่ 1 2 3 4

สี สม้ เขยี ว เหลือง แดง

รหัสสี 3 5 104  2%

…ว…ธิ ที …า……จ…ะ…ได…้ว…า่ ………………R……=…3…5…×……10…4…Ω………2…%……………………………………………………………………………
………………………………………R……=…3…5…0…,0…00……Ω………2%………………………………………………………………………………
………………………………………R……=…3…5…0…,0…00……Ω………7,…00…0…Ω………………………………………………………………………
…ด…งั น…้นั ……ค…ว…า…ม…ต้า…น…ท…า…น…ขอ…ง…ต…ัว…ต้า…น…ท…า…น…น…ี้เท…่า…กั…บ…3…5…0,…00…0……โอ…ห…์ม……แล…ะ…ม…ีค…ว…าม…ค…ล…า…ดเ…ค…ล…่ือน…ร…้อ…ย…ล…ะ…2…
……………ห…ร…อื …7…,0…0…0…โ…อห…ม์ ……แส…ด…ง…ว่า…ต…ัวต…า…น…ท…าน…น…ม้ี …คี …วา…ม…ต…า้ น…ท…า…น…อย…ู่ใ…น…ช่ว…ง…3…4…3…,0…00…-…35…7…,0…0…0…โอ…ห…ม์ ………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

117

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 7 ไฟฟ้าและอเิ ลก็ ทรอนิกส์
แผนฯ ท่ี 4 อิเลก็ ทรอนกิ สเ์ บ้ืองตน้

3. ตัวตา้ นทานค่าคงทตี่ วั หนึ่งมีแถบสีบนตวั ต้านทาน ดังตาราง ตัวตา้ นทานนีม้ คี ่าความต้านทานเท่าใด

แถบสที ี่ 1 2 3 4

สี มว่ ง แดง เขียว เงิน

รหสั สี 7 2 105  10%

…ว…ิธที …า………จะ…ไ…ดว้ …่า………………R……=…7…2…×……10…5…Ω………1…0…%…………………………………………………………………………
………………………………………R……=…7…,2…0…0…,0…0…0 …Ω………1…0%…………………………………………………………………………
………………………………………R……=…7…,2…0…0…,0…0…0 …Ω………72…0…,0…0…0…Ω………………………………………………………………
…ด…งั น…ั้น………คว…า…ม…ต้า…น…ท…า…น…ขอ…ง…ต…ัวต…้า…น…ท…า…นน…ี้เ…ท…่าก…ับ……7,…2…00…,0…0…0…โ…อห…์ม……แ…ละ…ม…ีค…ว…าม…ค…ล…าด…เ…ค…ลื่อ…น…ร…้อ…ยล…ะ……10…
………………หร…ือ……72…0…,0…0…0…โอ…ห…์ม……แส…ด…ง…ว่า…ต…ัว…ต…าน…ท…า…น…น…ี้ม…ีคว…า…ม…ต…้าน…ท…า…น…อ…ยู่ใ…น…ช…่ว…ง …6,…4…80…,0…0…0…-7…,9…2…0…,0…00…
………………โอ…ห…์ม…………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4. บอกหน้าที่การทางานของช้ินส่วนอเิ ลก็ ทรอนิกส์ต่อไปนี้พอสงั เขป

4.1 ตัวต้านทาน
.....ท...า..ห...น..้.า..ท..่ีค...ว..บ...ค..ุ.ม..ป...ร..ิม...า..ณ...ก...ร..ะ..แ...ส..ไ..ฟ...ฟ...้า..ใ..น...ว..ง..จ..ร..ไ..ฟ...ฟ...้า....เ.ป...็น...อ..ุป...ก..ร...ณ...์ไ..ฟ...ฟ..้.า..ช..น..ิด...ห...น..ึ่ง..ท...ี่ม...ีค..ุณ....ส...ม..บ...ัต..ิ..
.ใ..น..ก...า..ร..ต..้า..น..ก...า..ร..ไ.ห...ล..ผ...่า..น..ข...อ..ง..ก..ร..ะ..แ...ส..ไ..ฟ..ฟ...้า............................. .....................................................................

4.2 ไดโอด
.......ท..า..ห...น..า้..ท...ค่ี..ว...บ..ค...ุม..ท...ศิ ..ท...า..ง..ก..า..ร..ไ.ห...ล..ข...อ..ง..ก..ร..ะ...แ..ส..ไ..ฟ...ฟ..า้..จ...า..ก..ภ...า.ย...น..อ...ก..ไ..ห..ล...ผ..่า..น...ใ.น...ท..ิศ..ท...า..ง..เ.ด..ยี...ว.....................

............................................................................................ .....................................................................

4.3 ตวั เกบ็ ประจุ
.....ท...า..ห..น...้า..ท...ี่ส..ะ..ส...ม..ป...ร..ะ..จ...ุไ.ฟ...ฟ...้า..ไ.ว..้ใ..น...ต..ัว..แ...ล..ะ..ค...า..ย..ป...ร..ะ..จ..ุไ..ฟ...ฟ..้า..ใ..ห...้ว..ง..จ..ร..อ..ย...่า..ง..ต..่อ..เ..น..่ือ...ง...น..ิย...ม..ใ..ช..้ต...ัว..เ.ก..็บ...ป...ร..ะ..จ..ุ..
.เ..พ..อื่...ร..กั ..ษ...า..อ..ัต...ร..า.ก...า..ร..ไ.ห...ล..ข...อ..ง..ก..ร..ะ..แ...ส..ไ..ฟ..ฟ...า้..ใ..น..ว..ง..จ..ร..ใ..ห..ค้...ง.ท...ี่..ร..ว..ม..ท...ั้ง..ใ.ช...ส้ ..า..ห...ร..บั ..ต...ัด..ส..ัญ....ญ...า..ณ...ร..บ...ก..ว..น.................

4.4 ทรานซสิ เตอร์
.....ท...า..ห..น...้า..ท...ค่ี ..ว..บ...ค..มุ...ป..ร..ิม...า..ณ...ข..อ...ง..ก..ร..ะ..แ...ส..ไ.ฟ...ฟ...้า...เ..ป..็น...เ.ส...ม..อื..น...ส..ว..ิ.ต..ช..์ป...ิด..ห...ร..อื..เ..ป..ิด...ว..ง..จ..ร.ไ..ฟ..ฟ...้า.............................

............................................................................................ .....................................................................

118

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 7 ไฟฟ้าและอิเลก็ ทรอนิกส์
แผนฯ ที่ 4 อิเล็กทรอนิกสเ์ บ้อื งตน้

ใบงานท่ี 5.4.2

เร่ือง ประโยชนข์ องอเิ ล็กทรอนิกส์

คาชแี้ จง : ตอบคาถามต่อไปน้ใี ห้ถกู ต้อง
1. ประโยชน์ของตวั ต้านทาน

............................................................................................................................. ...........................................
....................................................................................... .................................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
................................................................................................................................... .....................................
.............................................................................................. ..........................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
....................................................................................... .................................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
2. ประโยชน์ของไดโอด
............................................................................................................................. ...........................................
........................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
............................................................................................................................. ...........................................
........................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
............................................................................................................................. ...........................................
.................................................................................... ....................................................................................
3. ประโยชน์ของทรานซสิ เตอร์
............................................................................................................................. ...........................................
............................................................................................................................. ...........................................
........................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
............................................................................................................................. ...........................................
............................................................................................................................. ...........................................
....................................................................................... .................................................................................
............................................................................................................................. ...........................................

119

หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 7 ไฟฟา้ และอิเล็กทรอนิกส์ เฉลย
แผนฯ ที่ 4 อิเล็กทรอนิกส์เบอ้ื งต้น

ใบงานท่ี 5.4.2

เร่ือง ประโยชน์ของอิเลก็ ทรอนกิ ส์

คาชแ้ี จง : ตอบคาถามต่อไปนใ้ี หถ้ ูกต้อง
1. ประโยชน์ของตัวต้านทาน

........ต...วั ..ต..้า..น...ท..า..น...น...า..ไ.ป...ใ.ช..ใ้..น...ก..า..ร..ส..ร..้า..ง..เ.ค...ร..อ่ื ..ง..ใ.ช...ไ้ .ฟ...ฟ...้า...แ...ล..ะ..ป...ร..ะ..ก..อ...บ..ใ..น..ว...ง.จ...ร..อ..ิเ.ล...็ก..ท..ร..อ..น...ิก..ส...ห์ ..ล...า..ย..ช..น...ิด....เ.ช...น่ ........
.................1..)...เ.ป..น็...อ..ุป...ก..ร..ณ....์ใ.น...เ.ค...ร..ื่อ..ง..เ.ต..อื...น..อ...ัค..ค...ภี ..ัย...............................................................................................
.................2..)...เ.ป..น็...ส..ว...ิต..ช..์ป...ร..บั ...ค..ว..า..ม...ด..งั ..ห..ร..อื...ค..ว..า..ม...เ.ร..็ว................................................ ...........................................
.................3..)...เ.ป..็น...ส..ว..ติ...ช..เ์..ป..ิด...-.ป...ดิ ..ไ..ฟ..อ...ัต..โ..น..ม...ตั ..ิ............................................................... .....................................
.............................................................................................. ..........................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
....................................................................................... .................................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
2. ประโยชน์ของไดโอด
........ไ..ด..โ..อ..ด..ท...ใี่..ช..ใ้.น...ว..ง..จ..ร..อ...ิเ.ล..ก็...ท..ร..อ...น..ิก...ส..์.จ...า..แ..น...ก..อ..อ...ก..เ.ป...็น....2...ป...ร..ะ..เ.ภ...ท....ค...ือ...ไ..ด..โ..อ..ด...ธ..ร.ร..ม..ด...า...แ..ล...ะ..ไ..ด..โ.อ...ด..เ..ป..ล...ง่ .แ...ส..ง..
...ซ..ึ่ง..ม...ีก..า..ร..น..า..ม...า..ใ.ช...ป้ ..ร..ะ..โ..ย..ช...น..์..เ.ช..่น.......................................................................................................................
.................1..)...ใ.ช..้เ..ป..น็...อ..ุป...ก..ร..ณ....์ป..้อ...ง..ก..นั..ช...น้ิ ..ส...่ว..น...อ..เิ.ล...ก็ ..ท...ร..อ..น...กิ ..ส..์.............................................................................
.................2..)...ใ.ช..เ้..ป..็น...ต..ัว..แ...ส..ด...ง.ผ...ล..ข..อ...ง..ว..ง..จ..ร................................................................... ......................................
............................................................................................ ............................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
......................................................................................................................................... ...............................
............................................................................................................................. ...........................................
3. ประโยชนข์ องทรานซิสเตอร์
.......ท...ร..า..น...ซ..ิส...เ.ต..อ...ร..์เ.ป...็น...อ..ุป...ก...ร..ณ...์อ...ิเ.ล..็ก...ท...ร..อ..น...ิก...ส..์ท...ี่ถ..ูก...น..า...ไ.ป...ใ.ช...้ป...ร..ะ..ก...อ..บ...ใ.น...แ...ผ..ง..ว..ง..จ..ร..ข..อ...ง..เ.ค...ร..่ือ..ง..ใ..ช..้ไ..ฟ...ฟ...้า..แ...ล..ะ...
..อ..ุป...ก..ร..ณ...ไ์..ฟ...ฟ..า้..ห...ล..า..ย...ช..น...ดิ ....เ.ช..น่...........................................................................................................................
................1..)..เ..ป..็น...ว..ง..จ..ร..ข..ย...า..ย..ใ..น..เ.ค...ร..อื่ ..ง..ร..ับ...ว..ทิ ..ย...ุแ..ล..ะ...เ.ค..ร..อ่ื...ง.ร..บั...โ..ท..ร..ท...ศั..น...์...............................................................
................2..)..เ..ป..็น...ส..ว..ิต...ช..เ์.ป...ิด..-..ป...ดิ ...เ..พ..อ่ื...ค..ว..บ...ค..มุ...อ..ปุ...ก..ร..ณ...ไ์..ฟ...ฟ..า้........................................... .....................................
.............................................................................................. ..........................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
......................................................................................................................................... ...............................
............................................................................................................................. ...........................................

(ข้อมลู ทใี่ ห้เป็นตัวอย่างแนวตอบ ขึน้ อยกู่ ับดุลยพนิ ิจของครผู ู้สอน โดยพิจารณาความถูกตอ้ งและความเหมาะสม
ของขอ้ มูล)

120

หน่วยการเรยี นรูท้ ่ี 7 ไฟฟ้าและอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์
แผนฯ ท่ี 4 อิเล็กทรอนิกส์เบื้องต้น

12. ความเหน็ ของผ้บู รหิ ารสถานศกึ ษาหรอื ผูท้ ่ีได้รบั มอบหมาย

ข้อเสนอแนะ

ลงชอื่ .................................
( ................................ )

ตาแหนง่ .......

13. บนั ทกึ ผลหลงั การสอน

 ด้านความรู้

 ด้านสมรรถนะสาคัญของผู้เรียน

 ด้านคณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงค์

 ดา้ นความสามารถทางวทิ ยาศาสตร์

 ดา้ นอ่ืน ๆ (พฤติกรรมเด่น หรือพฤตกิ รรมท่มี ีปัญหาของนักเรียนเป็นรายบุคคล (ถ้ามี))

 ปัญหา/อุปสรรค
 แนวทางการแกไ้ ข

121

หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 7 ไฟฟ้าและอเิ ล็กทรอนกิ ส์
แผนฯ ท่ี 5 พลังงานไฟฟ้าและเครอื่ งใชไ้ ฟฟ้า

แผนการจัดการเรียนรทู้ ี่ 5

กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ วิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี รายวชิ า วิทยาศาสตร์
ระดบั ช้นั มธั ยมศึกษาปีท่ี 3

เรอ่ื ง พลังงานไฟฟา้ และเครือ่ งใช้ไฟฟ้า เวลา 4 ชวั่ โมง

1. มาตรฐานการเรยี นรู้

ว 2.3 เข้าใจความหมายของพลังงาน การเปล่ียนแปลงและการถา่ ยโอนพลังงาน ปฏสิ มั พันธ์
ระหวา่ งสสารและพลังงาน พลังงานในชีวติ ประจาวัน ธรรมชาตขิ องคล่นื ปรากฏการณ์
ท่ีเกี่ยวขอ้ งกับเสียง แสง และคลน่ื แม่เหลก็ ไฟฟ้า รวมท้ังนาความรู้ไปใช้ประโยชน์

2. ตวั ช้ีวดั

ว 2.3 ม.3/8 อธบิ ายและคานวณพลังงานไฟฟ้าโดยใชส้ มการ W = Pt รวมทัง้ คานวณค่าไฟฟ้าของ
เครื่องใชไ้ ฟฟ้าในบ้าน

ว 2.3 ม.3/9 ตระหนกั ในคุณค่าของการเลือกใช้เครื่องใช้ไฟฟ้า โดยนาเสนอวิธีการใช้เคร่อื งใช้ไฟฟา้
อยา่ งประหยดั และปลอดภยั

3. จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้

1. อธบิ ายความหมายของพลังงานไฟฟา้ และกาลังไฟฟ้าได้ (K)
2. คานวณพลงั งานไฟฟา้ โดยใชส้ มการ W = Pt รวมท้งั คานวณค่าไฟฟ้าของเครอ่ื งใช้ไฟฟา้ ในบา้ นได้ (P)
3. ตระหนกั ในคุณคา่ ของการเลอื กใชเ้ ครอื่ งใช้ไฟฟ้าอย่างประหยัดและปลอดภยั ได้ (A)
4. นาความรเู้ กีย่ วกับพลังงานไฟฟา้ กาลงั ไฟฟา้ และการคานวณค่าไฟฟา้ ไปประยุกต์ใชใ้ น

ชวี ติ ประจาวันได้ (A)

4. สาระการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ทอ้ งถน่ิ
พิจารณาตามหลกั สูตรของสถานศึกษา
สาระการเรยี นรู้แกนกลาง
- เคร่ืองใช้ไฟฟ้าจะมีค่ากาลังไฟฟ้าและความต่าง

ศักย์กากับไว้ กาลังไฟฟ้ามีหน่วยเป็นวัตต์ ความ
ต่างศักย์มีหน่วยเป็นโวลต์ ค่าไฟฟ้าส่วนใหญ่คิด
จากพลังงานไฟฟ้าที่ใช้ท้ังหมด ซึ่งหาได้จาก
ผลคูณของกาลังไฟฟ้า ในหน่วยกิโลวัตต์ กับเวลา
ในหน่วยช่ัวโมง พลังงานไฟฟ้ามีหน่วยเป็น
กิโลวตั ต์ ชัว่ โมง หรอื หนว่ ย

122

หนว่ ยการเรยี นรูท้ ี่ 7 ไฟฟา้ และอเิ ล็กทรอนกิ ส์ สาระการเรยี นรู้ทอ้ งถิน่
แผนฯ ท่ี 5 พลงั งานไฟฟา้ และเครอื่ งใชไ้ ฟฟา้ พจิ ารณาตามหลักสูตรของสถานศึกษา

สาระการเรียนรูแ้ กนกลาง
- วงจรไฟฟ้าในบ้านมีการต่อเครื่องใช้ไฟฟ้าแบบ

ขนานเพ่ือให้ความต่างศักย์เท่ากัน การใช้
เครื่องใช้ไฟฟ้าในชีวิตประจาวันต้องเลือกใช้
เครื่องใช้ไฟฟ้าที่มีความต่างศักย์และกาลังไฟฟ้า
ใหเ้ หมาะกับการใช้งาน และการใชเ้ ครื่องใช้ไฟฟ้า
และอุปกรณ์ไฟฟ้าต้องใช้อย่างถูกต้อง ปลอดภัย
และประหยัด

5. สาระสาคญั /ความคิดรวบยอด

เครื่องใช้ไฟฟ้าแต่ละชนิดจะใช้พลังงานไฟฟ้าต่างกัน ท้ังนี้ขึ้นอยู่กับชนิดและขนาดของเคร่ืองใช้ไฟฟา้
ซึ่งทราบได้จากตัวเลขท่ีกากับไว้บนเครื่องใช้ไฟฟ้าท่ีระบุไว้ท้ังความต่างศักย์ไฟฟ้าและกาลังไฟฟ้า การใช้
เคร่ืองใช้ไฟฟ้าในชีวิตประจาวันต้องเลือกใช้เครื่องใช้ไฟฟ้าที่มีความต่างศักย์และกาลังไฟฟ้าให้เหมาะกับ
การใชง้ าน และการใชเ้ คร่อื งใชไ้ ฟฟ้าและอุปกรณ์ไฟฟา้ ต้องใช้อยา่ งถูกต้อง ปลอดภยั และประหยัด

6. สมรรถนะสาคญั ของผเู้ รยี น

1. ความสามารถในการส่ือสาร
2. ความสามารถในการคิด

1) ทกั ษะการสังเกต
2) ทกั ษะการคานวณ
3) ทักษะการวเิ คราะห์
4) ทักษะการนาความรู้ไปใช้
5) ทกั ษะการลงความเห็นจากข้อมูล
3. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี

7. คณุ ลักษณะอันพึงประสงค์

1. มีวินยั
2. ใฝเ่ รยี นรู้
3. มุ่งม่ันในการทางาน

123

หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี 7 ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์
แผนฯ ท่ี 5 พลงั งานไฟฟ้าและเครอ่ื งใช้ไฟฟ้า

8. คาถามสาคญั

1. กาลงั ไฟฟา้ สัมพันธ์กับกฎของโอหม์ อย่างไร
2. คา่ ไฟฟ้าคานวณไดอ้ ยา่ งไร
3. การเลอื กซื้อเครอ่ื งใชไ้ ฟฟา้ มลี ักษณะอย่างไร จึงประหยัดการใชพ้ ลังงานไฟฟ้าได้

9. กจิ กรรมการเรยี นรู้

 วิธีการสอนโดยเน้นรปู แบบการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ 5Es (5Es Instructional Model)

ช่วั โมงที่ 1

ขน้ั นา

ขน้ั ท่ี 1 กระตุน้ ความสนใจ (Engage)
1. ครูเตรยี มบัตรภาพเครือ่ งใชไ้ ฟฟา้ แต่ละชนดิ ทเี่ ขยี นกากบั ปริมาณกระแสไฟฟา้ และพลงั งานไฟฟ้ามาให้
นกั เรียนดู จากน้นั ครูตั้งประเด็นคาถามกระตุ้นความคดิ นกั เรยี น โดยให้นกั เรยี น ร่วมกันอภปิ รายแสดง
ความคดิ เหน็ อยา่ งอสิ ระ ดงั น้ี
• ตัวเลขที่เขียนกากบั บนเครือ่ งใช้ไฟฟา้ ในบา้ นเก่ยี วขอ้ งกับพลงั งานไฟฟา้ อยา่ งไร
(แนวตอบ : ตัวเลขบอกถงึ กาลังไฟฟา้ และความตา่ งศักยข์ องเครื่องใช้ไฟฟ้านั้น ๆ โดยจะทาให้
ทราบถงึ พลังงานไฟฟ้าท่จี ะตอ้ งใชต้ ามเวลาทีใ่ ชง้ าน)
• จากบตั รภาพ นกั เรยี นคิดว่าเครื่องใชไ้ ฟฟ้าใดทใี่ ช้พลังงานไฟฟา้ มาก
(แนวตอบ : เคร่ืองใชไ้ ฟฟา้ ทมี่ วี ตั ตส์ ูง จาพวกให้พลังงานความร้อน หรือทาความรอ้ น เชน่ เตารีด
ตเู้ ย็น)
2. ครูใชค้ าถามกระตุ้นความสนใจของนักเรียนเพื่อนาเข้าสูก่ ารเรยี นการสอนว่า “กาลงั ไฟฟา้ เกย่ี วขอ้ งกับ
เครอื่ งใชไ้ ฟฟา้ อยา่ งไร” โดยใหน้ กั เรยี นเขยี นคาตอบของตนเองลงในสมุดประจาตัวนักเรียน

ขั้นสอน

ขั้นท่ี 2 สารวจคน้ หา (Explore)
1. นกั เรียนจบั คู่กบั เพื่อนในช้ันเรียน ตามความสมัครใจ จากนน้ั ใหน้ ักเรยี นแต่ละคูร่ ว่ มกันศึกษาค้นควา้
ขอ้ มลู เกี่ยวกบั ความหมายของตวั เลขทตี่ ดิ อยู่กบั เครอื่ งใชไ้ ฟฟ้า กาลังไฟฟ้า และพลงั งานไฟฟ้า
จากหนงั สอื เรียนรายวิชาพ้นื ฐาน (ชดุ สัมฤทธิ์มาตรฐาน) วิทยาศาสตร์ ม.3 เล่ม 2 หนว่ ยการ
เรยี นร้ทู ่ี 5 ไฟฟ้าและอเิ ล็กทรอนกิ ส์ หรอื แหลง่ การเรยี นรูต้ ่าง ๆ เช่น อินเทอร์เน็ต
2. นกั เรียนแต่ละครู่ ว่ มกนั อภิปรายเรื่องท่ีไดศ้ ึกษา จากนั้นเขียนสรุปความรู้ที่ได้ลงในสมดุ ประจาตัว
นักเรยี น

124

หน่วยการเรยี นรู้ที่ 7 ไฟฟ้าและอเิ ลก็ ทรอนิกส์
แผนฯ ท่ี 5 พลงั งานไฟฟ้าและเครือ่ งใชไ้ ฟฟ้า

3. นกั เรยี นแตล่ ะคูร่ ว่ มกนั ศึกษาตวั อยา่ งท่ี 5.4-5.5 จากหนังสอื เรียนรายวิชาพน้ื ฐาน (ชุด สัมฤทธ์ิ
มาตรฐาน) วิทยาศาสตร์ ม.3 เลม่ 2 หน่วยการเรียนรทู้ ี่ 5 ไฟฟ้าและอิเลก็ ทรอนิกส์ โดยให้นักเรยี น
แต่ละคนจดบนั ทึกข้ันตอนและวธิ กี ารคานวณหาผลลัพธล์ งในสมดุ ประจาตัวนกั เรยี น ครูอาจแนะนาให้
นกั เรยี นทาตามขั้นตอนการแก้โจทย์ปัญหา ดงั น้ี
• ข้ันที่ 1 ทาความเข้าใจโจทย์ปญั หา
• ขั้นที่ 2 วางแผนการแกโ้ จทยป์ ัญหา เช่น ส่ิงทโ่ี จทยต์ ้องการถามหา และจะหาสิง่ ทโี่ จทย์ตอ้ งการ
ต้องทาอย่างไร
• ข้นั ท่ี 3 ดาเนนิ การแกโ้ จทยป์ ัญหา
• ขั้นท่ี 4 ตรวจสอบคาตอบ

ชว่ั โมงท่ี 2

ขน้ั ท่ี 2 สารวจคน้ หา (Explore) (ต่อ)
4. นกั เรยี นแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 3 คน ตามความสมัครใจ จากน้นั รว่ มกันศึกษาค้นควา้ ข้อมูลเก่ียวกับ
การคานวณคา่ ไฟฟา้ จากหนังสอื เรยี นรายวชิ าพนื้ ฐาน (ชุด สมั ฤทธ์ิมาตรฐาน) วทิ ยาศาสตร์ ม.3 เลม่ 2
หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 5 ไฟฟา้ และเล็กทรอนกิ ส์ หรือแหลง่ การเรียนรู้ต่าง ๆ เช่น อินเทอรเ์ น็ต
โดยให้สมาชกิ ภายในกลมุ่ แบ่งหนา้ ท่ีกนั ศึกษาคนละ 1 เรื่อง ซึ่งหวั ขอ้ มีดังนี้
• คนท่ี 1 ศึกษาค่าไฟฟา้ ฐาน
• คนท่ี 2 ศกึ ษาค่าไฟฟ้าผันแปร
• คนท่ี 3 ศึกษาค่าภาษีมูลคา่ เพ่มิ
5. สมาชกิ ภายในกลุ่มนาเร่อื งทต่ี นเองศึกษาคน้ ควา้ มาอธิบายใหเ้ พ่ือนในกลุ่มฟัง จากน้นั รว่ มกันสรปุ
ความรูท้ ่ีไดล้ งในสมดุ ประจาตวั นักเรยี น
6. นกั เรยี นแต่ละคนศกึ ษาตวั อยา่ งที่ 5.7 จากหนงั สือเรียนรายวชิ าพนื้ ฐาน (ชดุ สมั ฤทธิม์ าตรฐาน)
วทิ ยาศาสตร์ ม.3 เล่ม 2 หน่วยการเรียนรูท้ ี่ 5 ไฟฟา้ และอิเลก็ ทรอนิกส์ โดยใหน้ กั เรยี นใชข้ นั้ ตอน
การแกโ้ จทย์ปัญหา
7. ครูตง้ั ประเด็นคาถามกระตุ้นความคิดนักเรยี น โดยใหน้ ักเรยี นร่วมกันอภิปรายแสดงความคิดเห็นเพื่อหา
คาตอบ ดังนี้
• การคานวณค่าไฟฟา้ ประเภทบา้ นที่อยู่อาศัยประกอบด้วยกี่สว่ น อะไรบา้ ง
(แนวตอบ : ประกอบดว้ ย 3 สว่ น ได้แก่ คา่ ไฟฟา้ ฐาน ค่าไฟฟา้ ผนั แปร และค่าภาษีมูลค่าเพมิ่ )
• พลังงานไฟฟ้า 1 กิโลวตั ต์ ชั่วโมง สามารถเทยี บไดก้ ับเทา่ ใดในหน่วยจูล
(แนวตอบ : พลังงานไฟฟา้ 1 กโิ ลวัตต์ ชั่วโมง เท่ากับ 3.6 × 106 จูล)

125

หน่วยการเรยี นร้ทู ี่ 7 ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนกิ ส์
แผนฯ ที่ 5 พลังงานไฟฟา้ และเคร่อื งใช้ไฟฟา้

ช่ัวโมงท่ี 3

ขั้นที่ 3 อธบิ ายความรู้ (Explain)
8. ครสู ุ่มนกั เรียน 6 คน ออกมานาเสนอผลจากการศกึ ษาจากช่วั โมงท่ผี า่ นมา โดยครูเตรียม
สลากหมายเลขไว้หน้าชน้ั เรยี น ซึ่งหมายเลขจะระบุเรอ่ื งท่ใี ห้นักเรยี นนาเสนอ ดังน้ี
• หมายเลข 1 เรอ่ื ง กาลงั ไฟฟ้า
• หมายเลข 2 เรอ่ื ง พลังงานไฟฟ้า
• หมายเลข 3 เรื่อง การคานวณค่าไฟฟ้า
• หมายเลข 4 เรอ่ื ง ค่าไฟฟ้าฐาน
• หมายเลข 5 เรอ่ื ง ค่าไฟฟ้าผนั แปร
• หมายเลข 6 เรื่อง ค่าภาษมี ลู ค่าเพิ่ม
9. ในระหว่างท่นี ักเรียนนาเสนอ ครูคอยใหข้ อ้ เสนอแนะเพ่ิมเติมเพ่ือใหน้ ักเรียนมีความเขา้ ใจทีถ่ ูกต้อง
10. ครตู ้ังประเดน็ คาถามกระต้นุ ความคิดนกั เรียน โดยให้นักเรียนรว่ มกนั อภปิ รายแสดงความคดิ เห็นเพื่อหา
คาตอบ ดงั นี้
• กาลังไฟฟ้ามคี วามหมายวา่ อย่างไร
(แนวตอบ : พลงั งานไฟฟา้ ที่ถกู ใชไ้ ปในเวลา 1 วินาที มหี น่วยเปน็ วัตต์ (W))
• ตวั เลข 660 W บนเคร่ืองใช้ไฟฟ้า หมายถงึ คา่ ใด
(แนวตอบ : กาลังไฟฟ้า)

11. ครูยกตวั อย่างการคานวณคา่ ไฟฟา้ โดยครเู ขียนตัวอยา่ งและแสดงวธิ ีการคานวณใหน้ กั เรยี นดบู น
กระดาน ดงั นี้
ตัวอย่าง บ้านของเดก็ ชายเนยี บมีเครอื่ งปรบั อากาศขนาด 3,000 วัตต์ จานวน 2 เครอื่ ง เปดิ ใช้งาน
วันละ 6 ชั่วโมง หลอดไฟฟา้ ขนาด 60 วตั ต์ จานวน 2 ดวง เปิดใชง้ านวนั ละ 6 ช่ัวโมง
และโทรทศั นข์ นาด 90 วตั ต์ จานวน 1 เครอื่ ง เปดิ ใชง้ านวนั ละ 3 ชัว่ โมง
จงหาพลงั งานไฟฟ้าที่ใชท้ ้งั หมดในหนึง่ วนั
วิธที า คานวณหาพลังงานไฟฟ้าท่ใี ชท้ ง้ั หมดในหน่งึ วัน
จากสมการ W = Pt

=  2  3, 000 kW  6 h  +  2  60 kW  6 h  +
 1, 000   1, 000 

 1  90 kW  3h 
 1, 000 

W = 36 + 0.72 + 0.27

W = 36.99 kW h

ดงั น้นั พลังงานไฟฟ้าท่ีใช้ทง้ั หมดในหน่งึ วนั เท่ากบั 36.99 กโิ ลวัตต์ ช่วั โมง หรอื 36.99 หนว่ ย

126

หนว่ ยการเรยี นรูท้ ี่ 7 ไฟฟา้ และอิเล็กทรอนิกส์
แผนฯ ที่ 5 พลงั งานไฟฟ้าและเคร่ืองใช้ไฟฟา้

12. นักเรียนแตล่ ะคนคานวณหาค่าไฟฟ้าฐาน ค่าไฟฟา้ ผนั แปร และค่าภาษีมลู ค่าเพิ่ม ในรอบเดือนธันวาคม
ของบ้านเด็กชายเนียบ (กาหนดใหค้ า่ Ft เท่ากบั -11.60 สตางคต์ อ่ หนว่ ย) จากตวั อย่างท่ีครเู ขียนบน
กระดาน โดยแสดงวิธีการคานวณหาผลลัพธล์ งในสมุดประจาตัวนักเรียน

13. นกั เรียนทาใบงานที่ 5.5.1 เรื่อง พลังงานไฟฟ้าและเครือ่ งใช้ไฟฟ้า จากนน้ั ครูสุ่มนกั เรยี น 5 คน
ออกมาเฉลยคาตอบของตนเองหนา้ ช้ันเรยี น โดยให้เพื่อนในชนั้ เรียนรว่ มกันพจิ ารณาวา่ คาตอบถูกตอ้ ง
หรือไม่ จากนั้นครเู ฉลยคาตอบทถี่ ูกต้องใหน้ ักเรยี น

14. ครูมอบหมายให้นักเรียนแตล่ ะคนสารวจเคร่ืองใชไ้ ฟฟา้ ภายในบ้านของตนเอง จากนน้ั บนั ทกึ ขอ้ มูล
กาลงั ไฟฟ้าจากป้ายกากบั ของเครอื่ งใชไ้ ฟฟา้ แตล่ ะช้นิ แลว้ นามาคานวณหาค่าไฟฟา้ จากการเปดิ ใช้
งานจรงิ โดยแสดงวิธกี ารคานวณหาผลลัพธอ์ ยา่ งละเอียดลงในกระดาษ A4 เป็นการบา้ นสง่ ใน
ชั่วโมงถดั ไป

ชวั่ โมงที่ 4

ขน้ั ท่ี 4 ขยายความเข้าใจ (Elaborate)
15. นักเรียนแบง่ กลุ่มออกเป็น 6 กลุ่ม กลุ่มละเทา่ ๆ กนั ตามความสมัครใจ จากน้ันให้นักเรยี นแตล่ ะกลุ่มสง่

ตัวแทนออกมาจบั สลากเรอื่ งท่ีศึกษา โดยครูเตรยี มสลากหมายเลขไวห้ น้าช้นั เรียน ซ่ึงหมายเลขจะระบุ
เรอื่ งท่ใี หน้ กั เรยี นศึกษา ดังนี้
• หมายเลข 1 และ 2 ศึกษาเครื่องใชไ้ ฟฟ้าที่ให้พลงั งานแสงสว่าง
• หมายเลข 3 และ 4 ศึกษาเคร่ืองใชไ้ ฟฟ้าท่ใี ห้พลงั งานความร้อน
• หมายเลข 5 และ 6 ศึกษาเคร่ืองใช้ไฟฟ้าทีใ่ ห้พลงั งานกล
16. นักเรียนแต่ละกลุ่มรว่ มกันศกึ ษาค้นคว้าข้อมลู เร่ืองท่ีกลุ่มตนเองจบั สลากได้ โดยแต่ละกล่มุ เลือก
เคร่ืองใช้ไฟฟ้ามา 1-2 ชนดิ แล้ววเิ คราะหก์ ารใช้เคร่ืองใชไ้ ฟฟ้าอยา่ งประหยัดและปลอดภยั ลงใน
กระดาษฟลิปชารท์ สามารถศกึ ษาได้จากหนังสือเรยี นรายวิชาพ้นื ฐาน (ชุด สัมฤทธ์ิมาตรฐาน)
วทิ ยาศาสตร์ ม.3 เลม่ 2 หนว่ ยการเรียนร้ทู ี่ 5 ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ หรือแหลง่ การเรยี นรู้ตา่ ง ๆ
เชน่ อนิ เทอร์เนต็
17. นักเรยี นแตล่ ะกลมุ่ ออกมานาเสนอจากการศึกษาการใชเ้ คร่ืองใชไ้ ฟฟา้ อย่างประหยัดและปลอดภยั
หนา้ ชั้นเรยี น ในระหว่างที่นักเรียนนาเสนอ ครูคอยให้ข้อเสนอแนะเพม่ิ เติมเพือ่ ให้นักเรยี นมีความเขา้ ใจ
ทถ่ี กู ตอ้ ง
18. นักเรยี นแต่ละคน Exercise 4.1 เรื่อง พลังงานไฟฟา้ และเครื่องใชไ้ ฟฟา้ จากหนงั สอื เรยี นรายวชิ าพื้นฐาน
(ชดุ สัมฤทธิ์มาตรฐาน) วิทยาศาสตร์ ม.3 เลม่ 2 หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี 5 ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์
19. นกั เรยี นรว่ มกันสรุปเนือ้ หาสาระสาคญั ของหนว่ ยการเรียนรู้ท่ี 5 ไฟฟ้าและอเิ ล็กทรอนิกส์
20. นักเรียนแตล่ ะคนทากิจกรรม Thinking Skills Activity จากหนังสอื เรียนรายวชิ าพืน้ ฐาน (ชุด สมั ฤทธิ์
มาตรฐาน) วิทยาศาสตร์ ม.3 เลม่ 2 หน่วยการเรียนรู้ท่ี 5 ไฟฟา้ และอเิ ลก็ ทรอนิกส์

127

หน่วยการเรยี นรูท้ ่ี 7 ไฟฟ้าและอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์
แผนฯ ท่ี 5 พลงั งานไฟฟา้ และเครือ่ งใชไ้ ฟฟ้า

ข้นั สรปุ
ขนั้ ท่ี 5 ตรวจสอบผล (Evaluate)

1. นกั เรียนและครูรว่ มกันสรุปความรู้เก่ยี วกับพลังงานไฟฟ้าและเครื่องใช้ไฟฟา้ โดยมแี นวการสรปุ ดงั นี้
“เครื่องใช้ไฟฟา้ แตล่ ะชนดิ จะใช้พลังงานไฟฟา้ ตา่ งกัน ทง้ั นี้ขน้ึ อยูก่ ับชนิดและขนาดของเคร่อื งใช้ไฟฟา้
ซง่ึ ทราบได้จากตวั เลขที่กากับไว้บนเครอื่ งใช้ไฟฟา้ ที่ระบุไว้ทัง้ ความตา่ งศักย์ไฟฟ้าและกาลงั ไฟฟ้า
การใชเ้ ครอ่ื งใช้ไฟฟ้าในชีวติ ประจาวันต้องเลือกใช้เคร่ืองใช้ไฟฟ้าที่มีความตา่ งศักยแ์ ละกาลังไฟฟา้
ใหเ้ หมาะกับการใช้งาน และการใชเ้ ครอ่ื งใชไ้ ฟฟ้าและอปุ กรณ์ไฟฟ้าต้องใช้อย่างถูกต้อง ปลอดภัย
และประหยัด”

2. ครูมอบหมายใหน้ กั เรยี นทาชิ้นงาน/ภาระงาน (รวบยอด) ประดิษฐช์ ิน้ งาน เร่อื ง การต่อวงจรไฟฟ้า
โดยให้นักเรยี นแบง่ กลมุ่ กลุ่มละ 5-6 คน ตามความสมัครใจ จากนนั้ ร่วมกันออกแบบช้ินงานเกย่ี วกับ
การต่อวงจรไฟฟ้า โดยใช้ความรู้ เรอ่ื ง วงจรไฟฟา้ อุปกรณ์อเิ ล็กทรอนกิ ส์ เพ่อื มาตอ่ วงจรไฟฟ้า
ซ่ึงวงจรไฟฟา้ ต้องมีการต่อทั้งแบบอนกุ รมและแบบขนาน และสามารถนามาใชป้ ระโยชน์ใน
ชวี ติ ประจาวันได้ ตวั อยา่ งเช่น โคมไฟ ไฟฉาย ปา้ ยไฟ ออดไฟฟ้า เปน็ ต้น พร้อมอธิบายวสั ดอุ ปุ กรณท์ ่ีใช้
ในการประดษิ ฐ์ช้ินงาน หลักการทางานหรือวิธกี ารใชง้ าน แล้วนาเสนอชิ้นงานในชั่วโมงถดั ไป

3. นกั เรยี นทาแบบทดสอบหลังเรยี นหนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 5 ไฟฟ้าและอเิ ล็กทรอนิกส์ และแบบทดสอบ
พฒั นาผเู้ รียน เพ่ือวัดความรู้ท่นี กั เรียนได้รบั หลังจากผา่ นการเรียนรปู้ ระจาหนว่ ย

4. ครปู ระเมนิ ผล โดยการสงั เกตพฤตกิ รรมการตอบคาถาม พฤติกรรมการทางานรายบุคคล
และพฤตกิ รรมการทางานกลุ่ม

5. ครตู รวจสอบผลการทาใบงานท่ี 5.5.1 เร่ือง พลังงานไฟฟ้าและเคร่ืองใช้ไฟฟ้า
6. ครตู รวจสอบผลการทา Exercise 4.1 เรื่อง พลังงานไฟฟ้าและเคร่ืองใชไ้ ฟฟ้า จากหนังสือเรยี นรายวชิ า

พ้ืนฐาน (ชุด สัมฤทธมิ์ าตรฐาน) วทิ ยาศาสตร์ ม.3 เล่ม 2 หน่วยการเรยี นรูท้ ่ี 5 ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนกิ ส์
7. ครตู รวจสอบผลการทากิจกรรม Thinking Skills Activity
8. ครตู รวจสอบความถูกตอ้ งจากการทาแบบทดสอบหลงั เรยี น และแบบทดสอบพัฒนาผู้เรยี น
9. ครูตรวจสอบการทาช้ินงาน/ภาระงาน (รวบยอด) ประดิษฐช์ น้ิ งาน เรอื่ ง การต่อวงจรไฟฟา้

128

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 7 ไฟฟา้ และอเิ ล็กทรอนิกส์
แผนฯ ที่ 5 พลงั งานไฟฟา้ และเครือ่ งใช้ไฟฟ้า

10. การวัดและประเมินผล วธิ ีการ เคร่ืองมือ เกณฑก์ ารประเมนิ

รายการวดั - ตรวจใบงานท่ี 5.5.1 - ใบงานที่ 5.5.1 - รอ้ ยละ 60 ผา่ นเกณฑ์
10.1 การประเมินระหว่าง - ตรวจ Exercise 4.1 - Exercise 4.1 - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์
- สังเกตพฤติกรรม - แบบสงั เกตพฤติกรรม - ระดับคุณภาพ 2
การจดั กิจกรรม การทางานรายบุคคล การทางานรายบุคคล ผ่านเกณฑ์
1) พลงั งานไฟฟ้าและ - สงั เกตพฤติกรรม - แบบสงั เกตพฤติกรรม - ระดับคณุ ภาพ 2
การทางานกลุ่ม การทางานกลุ่ม ผ่านเกณฑ์
เครือ่ งใช้ไฟฟ้า - ประเมินการนาเสนอ - แบบประเมิน - ระดบั คณุ ภาพ 2
2) พฤติกรรมการทางาน ผลงาน การนาเสนอผลงาน ผ่านเกณฑ์
- สงั เกตความมวี นิ ยั - แบบประเมนิ - ระดบั คุณภาพ 2
รายบุคคล ใฝเ่ รยี นรู้ และมุ่งม่ัน คณุ ลกั ษณะ ผา่ นเกณฑ์
3) พฤติกรรมการทางาน ในการทางาน อนั พงึ ประสงค์

กลมุ่ - ตรวจแบบทดสอบ - แบบทดสอบหลังเรียน - ร้อยละ 60 ผา่ นเกณฑ์
4) การนาเสนอผลงาน หลงั เรยี น
- แบบประเมินชนิ้ งาน/ - ระดบั คณุ ภาพ 2
5) คณุ ลักษณะอันพึง - ตรวจชนิ้ งาน/ ภาระงาน (รวบยอด) ผา่ นเกณฑ์
ประสงค์ ภาระงาน (รวบยอด)

10.2 การประเมินหลังเรียน
1) แบบทดสอบหลังเรียน
หนว่ ยการเรียนร้ทู ่ี 5
ไฟฟา้ และ
อเิ ล็กทรอนิกส์
2) การประเมนิ ชนิ้ งาน/
ภาระงาน (รวบยอด)
ประดิษฐ์ชนิ้ งาน เรื่อง
การต่อวงจรไฟฟา้

11. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้

11.1 สือ่ การเรยี นรู้
1) หนงั สือเรียนรายวชิ าพื้นฐาน (ชดุ สัมฤทธิม์ าตรฐาน) วิทยาศาสตร์ ม.3 เล่ม 2
หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 5 ไฟฟา้ และอิเล็กทรอนิกส์
2) ใบงานท่ี 5.5.1 เรื่อง พลงั งานไฟฟา้ และเคร่ืองใชไ้ ฟฟ้า
3) บตั รภาพ

129

หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 7 ไฟฟา้ และอเิ ล็กทรอนิกส์
แผนฯ ที่ 5 พลังงานไฟฟ้าและเคร่อื งใชไ้ ฟฟ้า

4) กระดาษฟลิปชาร์ท
5) สลากหมายเลข
6) สมดุ ประจาตวั นกั เรยี น
11.2 แหลง่ การเรยี นรู้
1) หอ้ งเรยี น
2) อนิ เทอรเ์ น็ต

130

หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี 7 ไฟฟา้ และอิเล็กทรอนกิ ส์
แผนฯ ท่ี 5 พลงั งานไฟฟ้าและเครอ่ื งใช้ไฟฟา้

ใบงานท่ี 5.5.1

เร่อื ง พลังงานไฟฟา้ และเคร่ืองใช้ไฟฟา้

คาชแ้ี จง : ตอบคาถามต่อไปนใี้ หถ้ กู ต้อง
1. เตารดี ไฟฟา้ มตี วั เลขกากับไวบ้ นเตารีดไฟฟ้าวา่ 110 V 750 W มีความหมายอย่างไร

............................................................................................................................. ...........................................
........................................................................................................................................................................
2. จากข้อ 1 จะใช้เตารีดไฟฟ้านก้ี บั ระบบไฟฟ้าในบ้านเราได้หรือไม่ เพราะเหตใุ ด
.................................................................................................... ....................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
3. กาลงั ไฟฟ้า 1 วัตต์ มีค่าเท่ากบั 1 จูลตอ่ วนิ าที หรือไม่ อยา่ งไร
............................................................................................................................. ...........................................
............................................................................................................................. ...........................................
4. เคร่อื งใชไ้ ฟฟ้าแตล่ ะชนดิ จาเป็นตอ้ งมตี วั เลขกากับหรือไม่ เพราะเหตใุ ด
............................................................................................................................. ...........................................
....................................................................................... .................................................................................
5. บา้ นหลงั หนง่ึ มเี คร่ืองใชไ้ ฟฟ้าต่าง ๆ ดงั นี้ หลอดฟลูออเรสเซนต์ขนาด 60 วัตต์ จานวน 2 ดวง เปดิ วันละ 8
ชว่ั โมง หลอดไฟแอลอดี ีขนาด 100 วตั ต์ จานวน 4 ดวง เปดิ วันละ 10 ชั่วโมง และเตารีดไฟฟา้ ขนาด
1,000 วตั ต์ เปิดใช้วันละ 1 ชว่ั โมง

ก. จงหาว่าในหน่งึ วัน บ้านหลงั น้ใี ช้ไฟฟ้าท้ังหมดกี่หนว่ ย
ข. ถา้ คา่ ไฟฟ้าหน่วยละ 2 บาท จะต้องชาระคา่ ไฟฟ้าเดือนกันยายนเท่าใด
............................................................................................................................. ...........................................
....................................................................................... .................................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
.................................................................................................................................. ......................................
............................................................................................ ............................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
....................................................................................................................................... .................................
................................................................................................. .......................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
............................................................................................................................................ ............................
...................................................................................................... ..................................................................

131

หน่วยการเรยี นร้ทู ่ี 7 ไฟฟ้าและอเิ ลก็ ทรอนิกส์
แผนฯ ท่ี 5 พลังงานไฟฟ้าและเครอื่ งใชไ้ ฟฟ้า

ใบงานท่ี 5.5.1 เฉลย

เร่ือง พลงั งานไฟฟ้า

คาชแี้ จง : ตอบคาถามต่อไปนีใ้ หถ้ ูกต้อง

1. เตารีดไฟฟา้ มตี ัวเลขกากับไว้บนเตารดี ไฟฟา้ วา่ 110 V 750 W มีความหมายอย่างไร
.....เ.ต...า..ร..ีด...ไ.ฟ...ฟ...้า..เ.ค...ร..ื่อ...ง..น..้ีใ..ช..้ก...ับ...ค..ว..า..ม...ต..่.า..ง..ศ..ัก...ย..์..1..1..0....โ.ว..ล...ต..์..แ..ล...ะ..ใ..ช..้ก...า..ล..ัง..ไ..ฟ...ฟ...้า...7..5..0....ว..ัต..ต...์ .ห...ร..ือ...เ.ต...า..ร..ีด...ไ.ฟ...ฟ...้า....
..เ.ค...ร..่อื ..ง..น...จ้ี ..ะ..ใ..ช..้พ...ล..ัง..ง..า..น..ไ..ฟ..ฟ...า้....7..5..0....จ..ูล....ใ.น....1....ว..นิ...า..ท..ี.........................................................................................

2. จากขอ้ 1 จะใชเ้ ตารดี ไฟฟ้านี้กับระบบไฟฟา้ ในบ้านเราไดห้ รอื ไม่ เพราะเหตุใด
.....ไ.ม...่ไ..ด..้ ..เ.พ...ร..า..ะ..ค...ว..า..ม...ต..่า..ง..ศ..ั.ก..ย..์ท...่ีใ..ช..้ค...น...ล..ะ..ข...น..า...ด....บ..้า...น..เ..ร..ือ..น...ห...ร..ือ..บ...้า..น...พ..ัก...อ..า...ศ..ัย...โ.ด. .ย..ท...ั่ว..ไ..ป...ใ.ช...้ค..ว..า...ม..ต...่า..ง..ศ..ัก...ย..์...
..2..2...0...โ..ว..ล..ต...์ .....................................................................................................................................................

3. กาลังไฟฟ้า 1 วัตต์ มีคา่ เท่ากับ 1 จลู ต่อวินาที หรอื ไม่ อย่างไร
.....เ.ท...า่ ..ก..นั....เ.พ...ร..า..ะ..ก..า..ล...งั ..ไ.ฟ...ฟ...้า...1....ว..ัต..ต...์ .ห...ม..า..ย..ถ...ึง...พ...ล..งั..ง..า..น..ไ..ฟ..ฟ...้า..ท...่ีใ.ช...้ .1....จ..ูล....ใ.น...เ.ว..ล..า....1...ว..ิน...า..ท...ี ........ .....................

............................................................................................................. ...........................................................

4. เครอื่ งใชไ้ ฟฟา้ แต่ละชนดิ จาเปน็ ต้องมีตวั เลขกากับหรือไม่ เพราะเหตุใด
.....จ..า..เ.ป...็น...ต..้อ...ง..ม..ี .เ..พ...ร..า..ะ..จ..ะ..ไ..ด..้ท...ร..า..บ...ค..่า..ค...ว..า..ม..ต...่า..ง..ศ..ัก...ย..์ท...ี่ใ.ช...้ก..ับ...เ.ค...ร.่ื.อ..ง..ใ.ช...้ไ.ฟ...ฟ...้า..น...้ัน....ต. .ล..อ...ด..จ..น...ท...ร..า..บ..ก...า..ล..ัง..ไ..ฟ..ฟ...้า.....
..ข..อ...ง..เ.ค..ร..ื่อ...ง..ใ.ช..้ไ..ฟ...ฟ..้า..น...้นั ....ๆ....ด..้ว..ย................................................................................................... .......................

5. บ้านหลงั หน่งึ มเี ครือ่ งใชไ้ ฟฟ้าต่าง ๆ ดังนี้ หลอดฟลูออเรสเซนต์ขนาด 60 วัตต์ จานวน 2 ดวง เปิดวนั ละ 8

ช่วั โมง หลอดไฟแอลอีดขี นาด 100 วัตต์ จานวน 4 ดวง เปดิ วนั ละ 10 ชวั่ โมง และเตารดี ไฟฟ้าขนาด

1,000 วตั ต์ เปิดใชว้ ันละ 1 ชวั่ โมง

ก. จงหาวา่ ในหนง่ึ วนั บา้ นหลังนใี้ ชไ้ ฟฟา้ ท้ังหมดกี่หน่วย

ข. ถ้าคา่ ไฟฟ้าหน่วยละ 2 บาท จะตอ้ งชาระค่าไฟฟา้ เดือนกันยายนเทา่ ใด
.ก... ...ห...ล..อ..ด...ฟ..ล...ูอ..อ...เ.ร..ส..เ..ซ..น..ต...์ ...จ..า..ก...ส..ม...ก..า..ร...........W.....=...P...t........................................... ...........................................
.......................................................................W.....=...2....×.... ..6..0......k..W.....×....8...h.....=....0....9..6...k..W.....h................................

1,000

............................................................................................................................. ...........................................
........ห..ล...อ..ด..ไ..ฟ...แ..อ..ล...อ..ีด..ี..........จ..า..ก..ส...ม..ก..า..ร.............W.....=...P...t................................................ ......................................
.......................................................................W.....=...4....×....1.1.,.0.0.00..0...k..W.....×....1..0....h.....=....4...k..W.....h...................................
............................................................................................................................. ...........................................
........เ.ต..า..ร..ดี ...ไ.ฟ...ฟ...้า..................จ..า..ก..ส...ม..ก..า..ร.............W.....=...P...t..................................................... .................................
.......................................................................W.....=...1....×....11..,,.00..00..00...k..W.....×....1....h.....=....1...k. .W.....h.....................................
....................................................................................... .................................................................................
......ด...งั ..น..้นั....จ...า..น..ว..น...พ...ล..ัง..ง..า..น..ไ..ฟ...ฟ..้า..ท...ี่ใ.ช...้ท..้ัง..ห...ม..ด...ใ.น...ห...น..ง่ึ..ว..ัน...เ.ท...่า..ก..ับ....0...9...6...+....4....+....1...=...5....9..6...ก...โิ .ล...ว..ตั ..ต...์ .ช..่วั..โ..ม..ง...........
.ห..ร..ือ....5...6....ห...น..ว่..ย........................................................................................................... ......................................

132

หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 7 ไฟฟ้าและอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์
แผนฯ ท่ี 5 พลังงานไฟฟ้าและเครอื่ งใช้ไฟฟา้

.ข.......จ..า..ก..ส...ม..ก...า..ร......ค..า่..ไ..ฟ..ฟ...้า.....=.....จ..า..น...ว..น...ห..น...่ว..ย....×...ว...นั ....×...ร..า..ค...า..ต..่อ...ห..น...่ว..ย.............................................................
.............................ค..่า..ไ..ฟ..ฟ...้า.....=.....5....9...6...×....3..0....×....2.............. .................................................................................
.............................ค..่า..ไ..ฟ..ฟ...้า.....=.....3..5...7....6..0....บ..า..ท......................................................... ...........................................
........ด..งั..น...น้ั ....ถ..้า..ค...่า.ไ..ฟ...ฟ...้า.ห...น...ว่ ..ย..ล...ะ...2....บ..า..ท....ใ..น..เ..ด..ือ..น...ก..นั...ย..า..ย...น..บ...้า..น...ห..ล...งั .น...จ้ี..ะ..ต...้อ..ง..ช..า..ร..ะ...ค..่า.ไ..ฟ...ฟ..้า....3..5..7.....6..0...บ...า..ท........
............................................................................................ ............................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
....................................................................................................................................... .................................
................................................................................................. .......................................................................

133

หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี 7 ไฟฟา้ และอิเลก็ ทรอนกิ ส์
แผนฯ ท่ี 5 พลังงานไฟฟ้าและเครอ่ื งใช้ไฟฟา้

บัตรภาพ

ภาพเคร่ืองซักผ้า ภาพต้เู ย็น
250-2,000 วัตต์ 53-194 วตั ต์

ภาพเตารีดไฟฟ้า ภาพเตาไมโครเวฟ
430-1,600 วัตต์ 1,000-2,000 วัตต์

134

หน่วยการเรยี นรู้ที่ 7 ไฟฟา้ และอเิ ลก็ ทรอนิกส์ 2 
แผนฯ ท่ี 5 พลังงานไฟฟา้ และเครื่องใช้ไฟฟา้ 4
6
สลากหมายเลข

1

3

5

135

หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี 7 ไฟฟ้าและอเิ ลก็ ทรอนิกส์
แผนฯ ท่ี 5 พลงั งานไฟฟา้ และเครอื่ งใช้ไฟฟา้

12. ความเหน็ ของผู้บรหิ ารสถานศกึ ษาหรอื ผ้ทู ่ไี ดร้ ับมอบหมาย

ขอ้ เสนอแนะ

ลงชอ่ื .................................
( ................................ )

ตาแหนง่ .......

13. บนั ทกึ ผลหลงั การสอน

 ด้านความรู้

 ด้านสมรรถนะสาคญั ของผเู้ รยี น

 ด้านคณุ ลักษณะอนั พึงประสงค์

 ดา้ นความสามารถทางวิทยาศาสตร์

 ดา้ นอ่ืน ๆ (พฤติกรรมเด่น หรือพฤตกิ รรมท่มี ีปญั หาของนกั เรยี นเป็นรายบุคคล (ถ้ามี))

 ปญั หา/อุปสรรค
 แนวทางการแกไ้ ข

136

หน่วยการเรยี นรู้ที่ 7 ไฟฟ้าและอิเลก็ ทรอนิกส์
แผนฯ ที่ 5 พลังงานไฟฟา้ และเครอ่ื งใชไ้ ฟฟ้า

แบบประเมินช้นิ งาน/ภาระงาน (รวบยอด)

แบบประเมินชนิ้ งานสง่ิ ประดษิ ฐ์ เรื่อง การต่อวงจรไฟฟา้

คาชี้แจง : ให้ผูส้ อนประเมินผลงาน/ชิ้นงานของนักเรยี นตามรายการที่กาหนด แล้วขีด ✓ลงในชอ่ งท่ีตรงกบั

ระดับคะแนน

ลาดบั ที่ รายการประเมนิ ระดับคุณภาพ
4 3 21

1 การออกแบบช้ินงาน

2 การเลอื กใช้วัสดุเพ่อื สร้างชิ้นงาน

3 ความสมบรู ณ์ของชิ้นงาน

4 การสรา้ งสรรค์ช้ินงาน

5 กาหนดเวลาสง่ งาน

รวม

ลงช่อื ................................................... ผูป้ ระเมนิ
............../................./................

137

หนว่ ยการเรยี นรูท้ ่ี 7 ไฟฟา้ และอิเลก็ ทรอนิกส์
แผนฯ ท่ี 5 พลังงานไฟฟ้าและเคร่อื งใชไ้ ฟฟา้

เกณฑ์การประเมินชนิ้ งานสงิ่ ประดิษฐ์ เร่อื ง การตอ่ วงจรไฟฟา้

ประเด็นทป่ี ระเมิน 4 ระดบั คะแนน 1
32

1. การออกแบบชน้ิ งาน ช้ินงานมีความถูกต้องท่ี ชิ้นงานมีความถูกต้องท่ี ชิ้นงานมีความถูกต้องท่ี ชิ้ น ง า น ไ ม่ ถู ก ต้ อ ง ท่ี

ออกแบบไว้ มีขนาด ออกแบบไว้ มีขนาด ออกแบบไว้ มีขนาด ออกแบบไว้ มีขนาดไม่

เ ห ม า ะ ส ม รู ป แ บ บ เ ห ม า ะ ส ม รู ป แ บ บ เ ห ม า ะ ส ม รู ป แ บ บ เหมาะสม รูปแบบไม่

น่าสนใจ แปลกตา และ น่าสนใจ และสรา้ งสรรค์ นา่ สนใจ นา่ สนใจ

สรา้ งสรรค์ดี

2. การเลือกใชว้ ัสดุเพอื่ เลือกใช้วัสดุมาสร้าง เลือกใช้วัสดุมาสร้าง เลือกใช้วัสดุมาสร้าง เลือกใช้วัสดุมาสร้าง

สร้างชิ้นงาน ชิ้นงานตามที่กาหนดได้ ช้ินงานตามท่ีกาหนดได้ ช้ินงานตามที่กาหนด ชิ้ นงา น ไ ม่ ต รงตามที่

ถูกต้อง และวัสดุมีความ ถูกต้อง และวัสดุมีความ แต่วัสดุมีความเหมาะสม กาหนด และวัสดุไม่มี

เหมาะสมกับการสร้าง เหมาะสมกับการสร้าง กับการสร้างช้ินงานที่ ความเหมาะสมกับการ

ช้นิ งานดีมาก ชน้ิ งานดี ออกแบบไว้ สร้างช้ินงานท่ีออกแบบ

ไว้

3. ความสมบรู ณ์ของ ชิ้นงานมีความแข็งแรง ช้ินงานมีความแข็งแรง ชิ้ น ง า น ไ ม่ มี ค ว า ม ชิ้ น ง า น ไ ม่ มี ค ว า ม

ชิ้นงาน ท น ท า น ส า ม า ร ถ ท น ท า น ส า ม า ร ถ แข็งแรง แต่สามารถ แขง็ แรง และไม่ สามารถ

นาไปใช้งานได้จริงและ นาไปใช้งานได้จริงและ นาไปใช้งานไดบ้ า้ ง นาไปใช้งานได้

ใชไ้ ดด้ มี าก ใชไ้ ด้ดี

4. การสรา้ งสรรค์ ต ก แ ต่ ง ช้ิ น ง า น ไ ด้ ต ก แ ต่ ง ชิ้ น ง า น ไ ด้ ต ก แ ต่ ง ชิ้ น ง า น ไ ด้ ช้ิ น ง า น ไ ม่ มี ค ว า ม

ชน้ิ งาน สวยงามดมี าก สวยงามดี สวยงามน้อย สวยงาม

5. กาหนดเวลาส่งงาน ส่งชิ้นงานภายในเวลาท่ี ส่งช้ินงานช้ากว่ากาหนด ส่งช้ินงานช้ากว่ากาหนด ส่งชิ้นงานช้ากว่ากาหนด

กาหนด 1-2 วนั เกนิ 3 วัน ข้ึนไป เกิน 5 วนั ขึ้นไป

เกณฑ์การตดั สินคณุ ภาพ

ชว่ งคะแนน ระดบั คุณภาพ

18-20 ดีมาก

14-17 ดี

10-13 พอใช้

ต่ากวา่ 10 ปรับปรุง

138

หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 7 ไฟฟ้าและอเิ ล็กทรอนิกส์
แผนฯ ที่ 5 พลงั งานไฟฟา้ และเครอ่ื งใชไ้ ฟฟ้า

แบบประเมินการปฏิบตั กิ จิ กรรม

คาชีแ้ จง : ใหผ้ ู้สอนประเมินการปฏิบัติกิจกรรมของนกั เรยี นตามรายการทก่ี าหนด แลว้ ขีด ✓ ลงในช่องทตี่ รง
กับระดบั คะแนน

ลาดับท่ี รายการประเมิน 4 ระดับคะแนน 1
32

1 การปฏิบตั กิ ารทากิจกรรม
2 ความคลอ่ งแคล่วในขณะปฏิบัตกิ ิจกรรม
3 การบันทึก สรปุ และนาเสนอผลการทากจิ กรรม

รวม

ลงชอื่ ................................................... ผปู้ ระเมนิ
................./................../..................

139

หน่วยการเรยี นรูท้ ่ี 7 ไฟฟา้ และอิเล็กทรอนกิ ส์
แผนฯ ท่ี 5 พลงั งานไฟฟ้าและเครือ่ งใช้ไฟฟา้

เกณฑ์การประเมินการปฏิบตั กิ ิจกรรม

ประเดน็ ที่ประเมนิ ระดบั คะแนน

1. การปฏบิ ัติ 432 1
กจิ กรรม ตอ้ งใหค้ วามชว่ ยเหลอื
ทากิจกรรมตามขัน้ ตอน ทากิจกรรมตามขน้ั ตอน ต้องใหค้ วามช่วยเหลือ อย่างมากในการทา
2. ความ และใชอ้ ปุ กรณไ์ ด้อย่าง และใชอ้ ปุ กรณไ์ ด้อยา่ ง บา้ งในการทากจิ กรรม กิจกรรม และการใช้
คล่องแคล่ว ถูกตอ้ ง ถกู ตอ้ ง แต่อาจต้อง และการใชอ้ ุปกรณ์ อปุ กรณ์
ในขณะปฏิบัติ ไดร้ บั คาแนะนาบ้าง ทากจิ กรรมเสรจ็ ไม่
กิจกรรม มคี วามคล่องแคลว่ มคี วามคลอ่ งแคลว่ ขาดความคลอ่ งแคลว่ ทนั เวลา และทา
ในขณะทากิจกรรมโดย ในขณะทากิจกรรมแต่ ในขณะทากจิ กรรมจงึ อุปกรณ์เสียหาย
3. การบันทกึ สรุป ไมต่ ้องได้รบั คาช้ีแนะ ต้องไดร้ ับคาแนะนาบ้าง ทากิจกรรมเสรจ็ ไม่
และนาเสนอผล และทากจิ กรรมเสรจ็ และทากิจกรรมเสรจ็ ทนั เวลา ต้องใหค้ วามช่วยเหลือ
การปฏิบตั ิ ทันเวลา ทนั เวลา อย่างมากในการบันทกึ
กิจกรรม สรุป และนาเสนอผล
บันทึกและสรปุ ผลการ บันทึกและสรุปผลการ ตอ้ งใหค้ าแนะนาในการ การทากิจกรรม
ทากจิ กรรมได้ถกู ต้อง ทากิจกรรมไดถ้ กู ต้อง บนั ทึก สรปุ และ
รดั กมุ นาเสนอผลการ แตก่ ารนาเสนอผลการ นาเสนอผลการทา
ทากจิ กรรมเป็นขัน้ ตอน ทากจิ กรรมยงั ไม่เปน็ กจิ กรรม
ชัดเจน ขั้นตอน

เกณฑก์ ารตัดสนิ คุณภาพ

ช่วงคะแนน ระดับคณุ ภาพ

10-12 ดีมาก

7-9 ดี

4-6 พอใช้

0-3 ปรบั ปรุง

140

หน่วยการเรยี นร้ทู ่ี 7 ไฟฟ้าและอเิ ล็กทรอนิกส์
แผนฯ ท่ี 5 พลงั งานไฟฟา้ และเคร่ืองใช้ไฟฟ้า

แบบประเมนิ การนาเสนอผลงาน

คาชี้แจง : ใหผ้ ู้สอนสงั เกตพฤตกิ รรมของนกั เรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรยี น แล้วขีด ✓ลงในช่องท่ี

ตรงกับระดบั คะแนน

ลาดบั ที่ รายการประเมนิ ระดับคะแนน 1
32

1 ความถกู ต้องของเนอ้ื หา  

2 ความคดิ สร้างสรรค์  

3 วธิ กี ารนาเสนอผลงาน  

4 การนาไปใชป้ ระโยชน์  

5 การตรงต่อเวลา  

รวม

ลงช่อื ................................................... ผ้ปู ระเมนิ
............/................./...................

เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน
ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสอดคล้องกบั รายการประเมินสมบรู ณช์ ดั เจน ให้ 2 คะแนน
ผลงานหรือพฤตกิ รรมสอดคล้องกับรายการประเมนิ เปน็ สว่ นใหญ่ ให้ 1 คะแนน
ผลงานหรือพฤตกิ รรมสอดคล้องกับรายการประเมินบางส่วน

เกณฑก์ ารตดั สินคณุ ภาพ

ช่วงคะแนน ระดบั คุณภาพ

14–15 ดีมาก

11–13 ดี

8–10 พอใช้

ตา่ กวา่ 8 ปรับปรงุ

141

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 7 ไฟฟา้ และอิเล็กทรอนกิ ส์
แผนฯ ที่ 5 พลงั งานไฟฟา้ และเครื่องใช้ไฟฟ้า

แบบสังเกตพฤตกิ รรมการทางานรายบุคคล

คาช้ีแจง : ให้ผ้สู อนสงั เกตพฤตกิ รรมของนกั เรียนในระหวา่ งเรยี นและนอกเวลาเรยี น แล้วขดี ✓ลงในช่องที่

ตรงกบั ระดบั คะแนน

ลาดับที่ รายการประเมนิ ระดับคะแนน 1
32

1 การแสดงความคิดเห็น  

2 การยอมรับฟงั ความคดิ เหน็ ของผูอ้ ืน่  

3 การทางานตามหนา้ ที่ท่ไี ดร้ ับมอบหมาย  

4 ความมนี า้ ใจ  

5 การตรงต่อเวลา  

รวม

เกณฑ์การใหค้ ะแนน ลงชอ่ื ................................................... ผปู้ ระเมนิ
ปฏิบตั หิ รอื แสดงพฤตกิ รรมอย่างสมา่ เสมอ ............/.................../................
ปฏิบัตหิ รอื แสดงพฤตกิ รรมบ่อยครงั้
ปฏิบตั ิหรอื แสดงพฤตกิ รรมบางคร้งั ให้ 3 คะแนน
ให้ 2 คะแนน
ให้ 1 คะแนน

เกณฑ์การตัดสนิ คุณภาพ

ชว่ งคะแนน ระดับคณุ ภาพ

14–15 ดมี าก

11–13 ดี

8–10 พอใช้

ตา่ กวา่ 8 ปรับปรุง

142

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 7 ไฟฟา้ และอเิ ลก็ ทรอนิกส์
แผนฯ ท่ี 5 พลงั งานไฟฟ้าและเครือ่ งใชไ้ ฟฟา้

แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการทางานกลุม่

คาช้แี จง : ให้ผูส้ อนสังเกตพฤติกรรมของนกั เรียนในระหว่างเรยี นและนอกเวลาเรียน แล้วขดี ✓ลงในชอ่ งที่

ตรงกบั ระดับคะแนน

การมี

ลาดบั ที่ ชอ่ื –สกลุ การแสดง การยอมรบั การทางาน ความมี ส่วนรว่ มใน รวม
ของนักเรยี น ความ ฟงั คนอืน่ ตามที่ไดร้ บั นา้ ใจ การ 15
คดิ เหน็ มอบหมาย คะแนน
ปรับปรงุ
ผลงานกลุ่ม

321321321321321

เกณฑก์ ารให้คะแนน ลงชอ่ื ................................................... ผปู้ ระเมนิ
ปฏิบตั ิหรือแสดงพฤตกิ รรมอย่างสม่าเสมอ ............./.................../...............
ปฏบิ ตั หิ รือแสดงพฤติกรรมบ่อยคร้ัง
ปฏบิ ตั ิหรอื แสดงพฤตกิ รรมบางครง้ั ให้ 3 คะแนน
ให้ 2 คะแนน
ให้ 1 คะแนน

เกณฑ์การตดั สนิ คณุ ภาพ

ช่วงคะแนน ระดับคณุ ภาพ

14–15 ดีมาก

11–13 ดี

8–10 พอใช้

ตา่ กว่า 8 ปรบั ปรงุ

143

หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 7 ไฟฟา้ และอเิ ลก็ ทรอนิกส์
แผนฯ ท่ี 5 พลังงานไฟฟ้าและเครื่องใช้ไฟฟ้า

แบบประเมินคุณลักษณะอนั พึงประสงค์

คาช้ีแจง : ให้ผู้สอนสงั เกตพฤติกรรมของนกั เรียนในระหวา่ งเรียนและนอกเวลาเรยี น แล้วขดี ✓ลงในชอ่ งท่ี

ตรงกบั ระดับคะแนน

คุณลกั ษณะ รายการประเมนิ ระดบั คะแนน
อันพึงประสงคด์ า้ น 321

1. รกั ชาติ ศาสน์ 1.1 ยืนตรงเคารพธงชาติ และรอ้ งเพลงชาติได้

กษตั ริย์ 1.2 เข้าร่วมกิจกรรมท่สี ร้างความสามัคคีปรองดอง และเปน็ ประโยชน์

ต่อโรงเรยี น

1.3 เข้าร่วมกจิ กรรมทางศาสนาที่ตนนบั ถือ ปฏิบัติตามหลักศาสนา

1.4 เข้าร่วมกจิ กรรมทเ่ี ก่ยี วกับสถาบนั พระมหากษตั ริย์ตามที่โรงเรยี นจดั

ขนึ้

2. ซอ่ื สตั ย์ สจุ รติ 2.1 ใหข้ ้อมูลท่ีถกู ต้องและเปน็ จริง

2.2 ปฏบิ ตั ิในสิ่งทีถ่ ูกต้อง

3. มีวินัย รบั ผดิ ชอบ 3.1 ปฏบิ ตั ิตามข้อตกลง กฎเกณฑ์ ระเบยี บ ขอ้ บงั คบั ของครอบครวั

มคี วามตรงตอ่ เวลาในการปฏิบัตกิ จิ กรรมตา่ ง ๆ ในชีวิตประจาวัน

4. ใฝเ่ รียนรู้ 4.1 รู้จักใชเ้ วลาว่างให้เป็นประโยชน์ และนาไปปฏบิ ัตไิ ด้

4.2 รู้จักจัดสรรเวลาใหเ้ หมาะสม

4.3 เชื่อฟังคาสง่ั สอนของบดิ า-มารดา โดยไมโ่ ต้แยง้

4.4 ต้งั ใจเรยี น

5. อยู่อยา่ งพอเพียง 5.1 ใช้ทรัพย์สินและส่ิงของของโรงเรยี นอยา่ งประหยัด

5.2 ใช้อปุ กรณ์การเรียนอยา่ งประหยัดและรคู้ ณุ คา่

5.3 ใช้จ่ายอย่างประหยดั และมีการเก็บออมเงนิ

6. มงุ่ ม่ันในการทางาน 6.1 มคี วามตั้งใจและพยายามในการทางานท่ีได้รับมอบหมาย

6.2 มคี วามอดทนและไม่ทอ้ แทต้ อ่ อุปสรรคเพื่อใหง้ านสาเร็จ

7. รกั ความเปน็ ไทย 7.1 มีจิตสานกึ ในการอนุรกั ษว์ ฒั นธรรมและภมู ิปญั ญาไทย

7.2 เห็นคุณคา่ และปฏิบตั ิตนตามวัฒนธรรมไทย

8. มีจิตสาธารณะ 8.1 รจู้ กั ช่วยพอ่ แม่ ผู้ปกครอง และครูทางาน

8.2 ร้จู กั การดแู ลรกั ษาทรัพยส์ มบัติและส่ิงแวดลอ้ มของหอ้ งเรียนและ

โรงเรียน

ลงชอื่ .................................................. ผปู้ ระเมิน
............/.................../................

เกณฑ์การใหค้ ะแนน เกณฑก์ ารตัดสนิ คุณภาพ
พฤติกรรมท่ปี ฏบิ ตั ชิ ดั เจนและสม่าเสมอ
พฤติกรรมทีป่ ฏบิ ัติชัดเจนและบอ่ ยครงั้ ให้ 3 คะแนน ช่วงคะแนน ระดบั คณุ ภาพ
พฤติกรรมที่ปฏิบัตบิ างคร้ัง ให้ 2 คะแนน
ให้ 1 คะแนน 51-60 ดีมาก

41-50 ดี

144 30-40 พอใช้

ต่ากว่า 30 ปรบั ปรุง

หนว่ ยการเรียนร้ทู ่ี 8 ระบบนเิ วศ
แผนฯ ที่ 1 องค์ประกอบของระบบนิเวศ

แผนการจดั การเรยี นรู้ท่ี 1

กล่มุ สาระการเรยี นรู้ วิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี รายวชิ า วทิ ยาศาสตร์
ระดับช้ันมัธยมศึกษาปที ่ี 3

เรอ่ื ง องค์ประกอบของระบบนเิ วศ เวลา 4 ช่ัวโมง

1. มาตรฐานการเรียนรู้

ว 1.1 เข้าใจความหลากหลายของระบบนิเวศ ความสัมพันธ์ระหว่างส่ิงไม่มีชีวิตกับส่ิงมีชีวิตและ
ความสัมพันธ์ระหว่างส่ิงมีชีวิตกับส่ิงมีชีวิตต่าง ๆ ในระบบนิเวศ การถ่ายทอดพลังงาน
การเปลี่ยนแปลงแทนท่ีในระบบนิเวศ ความหมายของประชากร ปัญหาและผลกระทบที่มีต่อ
ทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม แนวทางในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและการแก้ไข
ปัญหาสิ่งแวดล้อม รวมท้ังนาความรไู้ ปใช้ประโยชน์

2. ตวั ชี้วัด

ว 1.1 ม.3/1 อธิบายปฏิสัมพันธข์ ององค์ประกอบของระบบนเิ วศท่ีได้จากการสารวจ

3. จุดประสงคก์ ารเรียนรู้

1. อธบิ ายปฏสิ มั พันธ์ขององคป์ ระกอบของระบบนเิ วศได้ (K)
2. สังเกตปฏิสัมพนั ธข์ ององค์ประกอบของระบบนเิ วศจากการสารวจได้ (P)
3. เลอื กและใช้เคร่ืองมอื เพือ่ วดั ปรมิ าณขององคป์ ระกอบของระบบนเิ วศได้ (P)
4. รบั ผดิ ชอบตอ่ หน้าท่ีท่ไี ด้รับมอบหมาย (A)

4. สาระการเรยี นรู้ สาระการเรยี นรูท้ อ้ งถ่นิ
พิจารณาตามหลักสตู รของสถานศึกษา
สาระการเรยี นรแู้ กนกลาง

- ระบบนิเวศประกอบด้วยองค์ประกอบที่มีชีวิต
เช่น พืช สัตว์ จุลินทรีย์ และองค์ประกอบที่ไม่
มีชีวิต เช่น แสง น้า อุณหภูมิ แร่ธาตุ แก๊ส
องค์ประกอบเหล่าน้ีมีปฏิสัมพันธ์กัน เช่น พืช
ต้องการแสง น้า และแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์
ในการสร้างอาหาร สัตว์ต้องการอาหาร และ
สภาพแวดล้อมท่ีเหมาะสมในการดารงชีวิต
เช่น อุณหภูมิ ความช้ืน องค์ประกอบทั้งสอง

145

หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 8 ระบบนเิ วศ สาระการเรียนรู้ทอ้ งถ่นิ
แผนฯ ท่ี 1 องคป์ ระกอบของระบบนเิ วศ

สาระการเรียนรู้แกนกลาง
ส่วนน้ีจะต้องมีความสัมพันธ์กันอย่างเหมาะสม
ระบบนิเวศจงึ จะสามารถคงอยตู่ อ่ ไปได้

5. สาระสาคญั /ความคดิ รวบยอด

กลุ่มส่ิงมีชีวติ ที่อาศยั อยู่ร่วมกันในแหล่งท่ีอยอู่ าศัยหน่ึง ๆ จะมีความสัมพันธ์กันอย่างเปน็ ระบบ และ
มคี วามสมั พันธ์กับสิง่ แวดล้อมโดยรอบ ซง่ึ เรยี กว่า ระบบนิเวศ (ecosystem) โดยระบบนเิ วศประกอบด้วย
องค์ประกอบที่ไม่มีชีวิต แบ่งออกเป็นสารอนินทรีย์ (น้า แร่ธาตุ แก๊ส) สารอินทรีย์ (สารชีวโมเลกุล) และ
สภาพแวดล้อมทางกายภาพ (แสง อุณหภูมิ ดิน ความเป็นกรด-เบสของดินและน้า) และองค์ประกอบท่ีมี
ชีวิต ได้แก่ สิ่งมีชีวิตต่าง ๆ ซึ่งจะมีบทบาทหน้าที่แตกต่างกัน ได้แก่ ผู้ผลิตเป็นส่ิงมีชีวิตที่สามารถเปลี่ยน
พลงั งานแสงเป็นพลังงานเคมีแล้วสะสมไว้ในรูปของอาหารหรือกล่าวว่าสามารถสร้างอาหารได้เอง ผูบ้ ริโภค
เป็นส่ิงมีชีวิตท่ีไม่สามารถสร้างอาหารได้เอง แต่ต้องบริโภคส่ิงมีชีวิตอื่นเป็นอาหาร และผู้ย่อยสลาย
สารอนิ ทรียเ์ ปน็ สงิ่ มชี วี ติ ที่ย่อยสลายซากสิ่งมชี วี ิตกลบั คนื ส่สู งิ่ แวดล้อมซงึ่ พืชจะนามาใชไ้ ดอ้ ีก

6. สมรรถนะสาคัญของผเู้ รียน

1. ความสามารถในการสื่อสาร
2. ความสามารถในการคดิ

1) ทกั ษะการวัด
2) ทักษะการสงั เกต
3) ทักษะการจาแนกประเภท
4) ทักษะการจดั กระทาและสือ่ ความหมายข้อมลู
5) ทักษะการตีความหมายข้อมลู และลงข้อสรปุ
3. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี

7. คุณลักษณะอนั พงึ ประสงค์

1. มวี ินยั
2. ใฝ่เรียนรู้
3. มุง่ ม่นั ในการทางาน

8. คาถามสาคญั

1. ระบบนิเวศมีองคป์ ระกอบใดบ้าง และมีความสาคญั อยา่ งไร
2. ส่ิงมชี วี ิตมคี วามสมั พันธ์กบั สิ่งไม่มีชีวิตในระบบนิเวศอย่างไร

146

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ี่ 8 ระบบนเิ วศ
แผนฯ ท่ี 1 องคป์ ระกอบของระบบนเิ วศ

9. กจิ กรรมการเรยี นรู้

 วธิ ีการสอนโดยเนน้ รูปแบบการสอนแบบสบื เสาะหาความรู้ 5Es (5Es Instructional Model)

ชวั่ โมงที่ 1-2
ข้ันนา

ขั้นที่ 1 กระตุ้นความสนใจ (Engage)
1. นกั เรียนทาแบบทดสอบกอ่ นเรยี น หน่วยการเรยี นรู้ที่ 1 ระบบนเิ วศ
2. นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 5-6 คน ร่วมกันพิจารณาภาพส่ิงมีชีวิตในสิ่งแวดล้อม (ครูอาจใช้
ภาพทแี่ นบมาทา้ ยแผนการจัดการเรียนรู้)

∆ ตวั อยา่ งภาพสิ่งมีชวี ิตในสิ่งแวดลอ้ ม
3. นักเรยี นแต่ละกลมุ่ รว่ มกนั อภิปรายถึงความสัมพนั ธ์ระหว่างสงิ่ มีชวี ิตกับสิ่งมีชีวติ และสิ่งมีชวี ิต

กับสงิ่ แวดล้อมในแตล่ ะภาพ โดยครอู าจใชค้ าถามนาสกู่ ารอภิปราย เชน่
- จากภาพสิง่ แวดล้อมพบสิ่งมีชีวติ อะไรบ้าง และสิง่ มีชีวิตเหลา่ นนั้ มีความสัมพันธ์กันหรือไม่

อย่างไร
(แนวตอบ: พจิ ารณาจากคาตอบของนกั เรียน โดยขึน้ อย่กู บั ภาพทน่ี ักเรียนศกึ ษา เชน่ ภาพ
ผึ้งกับดอกไม้ โดยผึง้ ดดู น้าหวานจากเกสรดอกไม้ สว่ นดอกไมไ้ ด้ผ้ึงชว่ ยถ่ายเรณู)

147

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 8 ระบบนเิ วศ
แผนฯ ที่ 1 องคป์ ระกอบของระบบนเิ วศ

- จากภาพส่ิงแวดล้อมพบสิ่งไม่มีชีวิตอะไรบ้าง และสิ่งไม่มีชีวิตเหล่าน้ันมีความสัมพันธ์กับ
สิ่งมีชีวิตหรือไม่ อย่างไร
(แนวตอบ: พจิ ารณาจากคาตอบของนกั เรียน โดยขึน้ อยกู่ บั ภาพท่ีนักเรยี นศึกษา เช่น ภาพ
ช้างและม้าลายในทุ่งหญ้า พบส่ิงที่ไม่มีชีวิต ได้แก่ น้า แสง และอากาศ ซึ่งช้างและมา้ ลาย
ใชน้ ้าดมื่ กนิ และใชอ้ ากาศหายใจ สว่ นพชื ใช้แสงและนา้ ในกระบวนการสังเคราะห์ดว้ ยแสง)

- สง่ิ แวดลอ้ มแตล่ ะบริเวณมีลกั ษณะและองค์ประกอบเหมือนกันหรือไม่ อยา่ งไร
(แนวตอบ: พิจารณาจากคาตอบของนักเรียน เช่น ภาพช้างและม้าลายในทุ่งหญ้ามีแหล่ง
น้าเป็นองค์ประกอบของส่ิงแวดล้อม แต่ภาพอูฐในทะเลทรายไม่มีแหล่งน้าเป็น
องค์ประกอบของส่ิงแวดล้อมน้ัน)

- ในทอ้ งถนิ่ ของนักเรียนพบสิ่งแวดลอ้ มลกั ษณะใดบ้าง
(แนวตอบ: คาตอบขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของครูผู้สอน ซึ่งพิจารณาตามสภาพท้องถ่ินท่ี
นักเรยี นอาศยั อยู่)

4. ครูนาอภิปรายเพื่อให้นักเรียนเข้าใจว่าบริเวณต่าง ๆ ท่ีนักเรียนพิจารณานั่นคือ ระบบนิเวศ
ซ่ึงเปน็ กลุ่มสิง่ มชี ีวติ ทอี่ าศยั อยรู่ ่วมกันในบริเวณใดบริเวณหนงึ่ โดยสง่ิ มีชีวติ มีความสัมพนั ธ์กัน
อยา่ งเป็นระบบและยงั มคี วามสัมพนั ธ์กบั ส่ิงไม่มีชีวิตในบรเิ วณนั้น ๆ ดว้ ย

ข้ันสอน

ขน้ั ท่ี 2 สารวจค้นหา (Explore)
1. นกั เรียนแต่ละกลมุ่ วางแผนศึกษาและสารวจระบบนิเวศตามกิจกรรม เร่อื ง สารวจระบบนิเวศ
ในท้องถิ่น จากส่ือการเรียนรู้ สัมฤทธิ์มาตรฐาน วิทยาศาสตร์ ม.3 เล่ม 1 เพ่ืออธิบาย
ปฏิสัมพันธ์ขององค์ประกอบของระบบนเิ วศท่ีได้จากการสารวจ โดยกาหนดให้นักเรยี นศึกษา
รายละเอียดและนาเสนอข้อมูลในประเดน็ ต่าง ๆ ดังต่อไปนี้
- สง่ิ ไม่มีชีวติ โดยวัดและบนั ทึกคา่ อณุ หภูมิ ความเป็นกรด-เบส (pH) และความเข้มแสง
- สิ่งมชี ีวิต โดยสงั เกตและบนั ทึกชอ่ื สง่ิ มชี วี ติ รูปรา่ ง ลักษณะจานวน แหลง่ ทพี่ บ พฤตกิ รรม
ของสิง่ มชี วี ติ
2. นกั เรยี นแตล่ ะกลุ่มนาเสนอผลการจากสารวจระบบนิเวศในท้องถ่นิ
3. นักเรียนแต่ละกลุ่มแบ่งหน้าท่ีกันศึกษา เรื่อง องค์ประกอบของระบบนิเวศ ในประเด็นต่าง ๆ
ดงั นี้
- องค์ประกอบท่ีไม่มีชีวิต แบ่งออกเป็นสารอนินทรีย์ (น้า แร่ธาตุ แก๊ส) สารอินทรีย์ (สาร
ชีวโมเลกุล) และสภาพแวดล้อมทางกายภาพ (แสง อุณหภูมิ ดิน ความเป็นกรด-เบสของ
ดนิ และน้า)
- องค์ประกอบทม่ี ีชีวติ แบ่งออกเปน็ ผ้ผู ลติ ผู้บริโภค และผู้ยอ่ ยสลายสารอินทรีย์

148

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 8 ระบบนเิ วศ
แผนฯ ที่ 1 องค์ประกอบของระบบนิเวศ

โดยศึกษาข้อมูลจากสื่อการเรียนรู้ สัมฤทธิ์มาตรฐาน วิทยาศาสตร์ ม.3 เล่ม 1 หรือแหล่ง
เรียนรู้อ่ืน ๆ เช่น สื่อออนไลน์ ห้องสมุด แล้วร่วมกันสรุปความรู้ลงในสมุดประจาตัวของ
นักเรียน

ชัว่ โมงที่ 3-4

ขนั้ ที่ 3 อธิบายความรู้ (Explain)
4. ครูต้ังคาถามให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายและตอบคาถามจากที่ได้ทากิจกรรมสารวจระบบ
นเิ วศในท้องถ่ิน และจากการศึกษาเรอ่ื ง องคป์ ระกอบของระบบนเิ วศ เชน่
- ชนิดและปริมาณของส่ิงมีชีวิตที่พบในแต่ละบริเวณที่สารวจเหมือนหรือต่างกันอย่างไร
เพราะเหตใุ ดจงึ เป็นเชน่ น้นั
(แนวตอบ: ขึ้นอยู่กับบริเวณที่นักเรียนสารวจ เช่น บริเวณที่มีสภาพแวดล้อมแตกต่างกัน
จะพบชนิดและปริมาณของสิ่งมีชวี ิตแตกต่างกนั และถงึ แมว้ า่ บริเวณท่ีสารวจจะมีลักษณะ
คล้ายกันก็อาจพบส่ิงมีชีวิตชนิดเดียวกัน แต่มีปริมาณแตกต่างกันได้เพราะชนิดและ
ปริมาณของส่ิงมีชีวิตข้ึนอยู่กับความเหมาะสมของสภาพแวดล้อมท่ีมีผลต่อการดารงชีวิต
ของสง่ิ มชี วี ติ น้นั ๆ)
- นักเรียนคดิ วา่ ปัจจยั ใดบ้างทที่ าให้สง่ิ มชี วี ติ สามารถดารงชีวิตอยู่ในบริเวณตา่ ง ๆ ได้
(แนวตอบ: แสง ความชื้น อุณหภูมิ เช่น หากความเข้มแสงเหมาะสมจะทาให้พืช
เจริญเติบโตดี แต่ถ้าความเข้มของแสงเปลี่ยนแปลงไปจะมีผลต่อการเจริญเติบโตของพืช
ทาใหพ้ ชื เจรญิ เติบโตชา้ หรอื ไมเ่ จรญิ เตบิ โต)

- สง่ิ มีชีวติ ตา่ ง ๆ ทีพ่ บในบรเิ วณท่สี ารวจมีความสมั พันธก์ นั หรอื ไม่ อย่างไร
(แนวตอบ: สิ่งมชี วี ิตท่ีพบในบริเวณที่สารวจมีความสัมพันธ์กัน เช่น สงิ่ มีชวี ิตชนดิ หนงึ่ เป็น
อาหารของส่ิงมีชวี ติ อกี ชนิดหน่ึง)

- ส่ิงมีชีวิตที่พบในบริเวณท่ีสารวจมีความสัมพันธ์กับสิ่งไม่มีชีวิต เช่น ดิน น้า แสงสว่าง
อย่างไร
(แนวตอบ: ส่ิงมีชีวิตท่ีพบในบริเวณท่ีสารวจมีความสัมพันธ์กับสิ่งไม่มีชีวิต เช่น พืชใช้แสง
แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ และน้าในการสังเคราะห์ดว้ ยแสงเพื่อสร้างอาหาร และใช้แร่ธาตุ
ในดินเป็นองค์ประกอบในการสร้างสารต่าง ๆ ส่วนสัตว์ใช้น้าในการบริโภคและใช้แก๊ส
ออกซเิ จนในการหายใจ)

5. ให้นกั เรียนทา Exercise 1.1 จากส่อื การเรยี นรู้ สัมฤทธม์ิ าตรฐาน วิทยาศาสตร์ ม.3 เล่ม 1

149