Translate_TH_Guide_NRC_2011

ภาคผนวก ก: เอกสารอ้างอิงเพ่มิ เติมที่ได้รับการเลอื กสรร 169

US laws and norms related to laboratory animal research. 1999. VandeBerg JL, Williams-Blangero S,
Wolfle TL. ILAR J 40:34-37.

การEใdหu้กcาaรtiศonกึ ษา

AALAS [American Association for Laboratory Animal Science] Technician Training and Certification.
Available at www.aalas.org/certification/tech_cert.aspx; accessed May 21, 2010.
CALAS [Canadian Association of Laboratory Animal Science] Registry. Available at www.calas-acsal.org/index.
php?option=com_content&task=view&id=24&Itemid=106; accessed August 10, 2010.
Clinical Textbook for Veterinary Technicians, 5th ed. 2002. McCurnin DM, Bassert JM, eds. Philadelphia:
WB Saunders.
Education and Training in the Care and Use of Laboratory Animals: A Guide for Developing Institutional
Programs. 1991. National Research Council. Washington: National Academy Press.
FELASA recommendations for the accreditation of laboratory animal science education and training. 2002.
Nevalainen T, Blom HJ, Guaitani A, Hardy P, Howard BR, Vergara P. Lab Anim 36:373-377.
Guidelines on Institutional Animal User Training. Ottawa. National Institutional Animal User Training Program.
1999. Canadian Council on Animal Care. Available at http://ccac.ca/en/CCAC_Programs/ETCC/
Intro-coretopics-Web11.htm; accessed May 15, 2010.
National Need and Priorities for Veterinarians in Biomedical Research. 2004. National Research Council.
Washington: National Academies Press.
Perspectives on curriculum needs in laboratory animal medicine. 2009. Turner PV, Colby LA,
VandeWoude S, Gaertner DJ, Vasbinder MA. J Vet Med Educ 36:89-99.
The Care and Feeding of an IACUC: The Organization and Management of an Institutional Animal Care
and Use Committee. 1999. Podolsky ML, Lucas V, eds. Boca Raton FL: CRC Press.
The IACUC Handbook, 2nd ed. 2006. Silverman J, Sukow MA, Murthy S, eds. Boca Raton FL: CRC Press.
Training and Adult Learning Strategies for the Care and Use of Laboratory Animals. 2007. ILAR J 48(2).
Formal training programs and resources for laboratory animal veterinarians. 2007. Colby LA, Turner PV,
Vasbinder MA. ILAR J 48:143-155.
Training and adult learning strategies for the care and use of laboratory animals. 2007. Dobrovolny J,
Stevens J, Medina LJ. ILAR J 48:75-89.
Training strategies for animal care technicians and veterinary technical staff. 2007. Pritt S, Duffee N. ILAR
J 48:109-119.
Training strategies for IACUC members and the institutional official. 2007. Greene ME, Pitts ME,
James ML. ILAR J 48:132-142.

การตรวจสอบควบคุมการดูแลและการใชส้ ตั ว์
Monitoring the Care and Use of Animals

A Resource Book for Lay Members of Local Ethical Review Processes, 2nd ed. 2009. Smith JA,
Jennings M. West Sussex UK: RSPCA, Research Animals Department. Available at www.
rspca.org.uk/ImageLocator/LocateAsset?asset=document&assetId=1232713599355&mod
e=prd; accessed August 10, 2010.
An IACUC perspective on songbirds and their use as animal models for neurobiological research.
2010. Schmidt MF. ILAR J 51(4):424-430.

170 ขอ้ แนะน�ำส�ำหรับการดแู ลและการใช้สตั วท์ ดลอง

Animal Care and Use Committees Bibliography. 1992. Allen T, Clingerman K. Beltsville MD: US Department
of Agriculture, National Agricultural Library (Publication #SRB92-16).
Best practices for animal care committees and animal use oversight. 2002. De Haven R. ILAR J 43(Suppl):
S59-S62.
Community representatives and nonscientists on the IACUC: What difference should it make? 1999.
Dresser R. ILAR J 40:29-33.
Effective animal care and use committees. 1987. In: Orlans FB, Simmonds RC, Dodds WJ, eds. Laboratory
Animal Science, Special Issue, January. Published in collaboration with the Scientists Center for
Animal Welfare.
Field studies and the IACUC: Protocol review, oversight, and occupational health and safety considerations.
2007. Laber K, Kennedy BW, Young L. Lab Anim 36:27-33.
Guidelines for the veterinary care of laboratory animals. Report of the FELASA/ECLAM/ESLAV Joint Working
Group on Veterinary Care. 2008. Lab Anim 42:1-11. Available at http://la.rsmjournals.com/cgi/reprint/42/
1/1; accessed May 21, 2010.
Information Resources for Institutional Animal Care and Use Committees 1985-1999. 1999, rev 2000.
AWIC Resources Series No. 7. US Department of Agriculture, National Agricultural Library. Available
at www.nal.usda.gov/awic/pubs/IACUC/; accessed January 24, 2010.
Institutional Animal Care and Use Committee Guidebook, 2nd ed. 2002. Applied Research Ethics
National Association (ARENA), Office of Laboratory Animal Welfare (OLAW), National Institutes of Health.
Available at http://grants1.nih.gov/grants/olaw/GuideBook.pdf; accessed January 21, 2010.
Principles and practice in ethical review of animal experiments across Europe: Summary of the report of
the FELASA Working Group on Ethical Evaluation of Animal Experiments. 2007. Smith JA, van den
Broek FAR, Canto Martorell J, Hackbarth H, Ruksenas O, Zeller W. Lab Anim 41:143-160.
Reference Materials for Members of Animal Care and Use Committees. 1991. Berry DJ. Beltsville MD:
US Department of Agriculture, National Agricultural Library (AWIC series #10).
Should IACUCs review scientific merit of animal research projects? 2004. Mann MD, Prentice ED.
Lab Anim (NY) 33:26-31.
Supplementary Resources for Lay Members of Local Ethical Review Processes: Projects Involving
Genetically Modified Animals. 2004. Lane N, Jennings M. West Sussex UK: RSPCA. Available at
www.rspca.org.uk/servlet/BlobServer?blobtable=RSPCABlob&blobcol=urlblob&blobkey=id&blobwhere=
1105990223463&blobheader=application/pdf; accessed August 10, 2010.
The IACUC Handbook, 2nd ed. 2007. Silverman J, Suckow MA, Murthy S, eds. Boca Raton FL: CRC Press.
The International Symposium on Regulatory Testing and Animal Welfare: Recommendations on best
scientific practices for animal care committees and animal use oversight. 2002. Richmond J, Fletch A,
Van Tongerloo R. ILAR J 43(Suppl):S129-S132.

อOาcชcวีuอpaนtาioมnัยalแHลeะaคltวhาaมnปdลSอaดfeภtyยั

Air quality in an animal facility: Particulates, ammonia, and volatile organic compounds. 1996. Kacergis JB,
Jones RB, Reeb CK, Turner WA, Ohman JL, Ardman MR, Paigen B. Am Ind Hyg Assoc J 57:634-640.
Allergy to laboratory mice and rats: A review of its prevention, management, and treatment. 1993.
Hunskaar S, Fosse RT. Lab Anim 27:206-221.
An overview of the roles and structure of international high-security veterinary laboratories for infectious
animal diseases. 1998. Murray PK. Rev Sci Tech Off Int Epiz 17:426-443.

ภาคผนวก ก: เอกสารอา้ งอิงเพมิ่ เตมิ ท่ไี ด้รบั การเลือกสรร 171

Animal-associated human infections. 1991. Weinberg AN, Weber DJ. Infect Dis Clin North America
5:1-181.
Animal experimentation in level 4 facilities. 2002. Abraham G, Muschilli J, Middleton D. In: Richmond JY, ed.
Anthology of Biosafety: BSL-4 Laboratories. Mundelein IL: American Biological Safety Association.
p 343-359.
Animal necropsy in maximum containment. 2002. Wilhelmson CL, Jaax NK, Davis K. In: Richmond JY, ed.
Anthology of Biosafety: BSL-4 Laboratories. Mundelein IL: American Biological Safety Association.
p 361-402.
Association for Assessment and Accreditation of Laboratory Animal Care (AAALAC) International.
Position Statement on Cercopithecine herpesvirus 1, CHV-1 (Herpesvirus-B). Available at www.aaalac.
org/accreditation/positionstatements.cfm; accessed January 24,2010.
Billions for biodefense: Federal agency biodefense funding, FY2001-FY2005. 2004. Schuler A. Biosecur
Bioterror 2:86-96.
Biohazards and Zoonotic Problems of Primate Procurement, Quarantine and Research. 1975. Simmons ML,
ed. Cancer Research Safety Monograph Series, vol 2. DHEW Pub. No. (NIH) 76-890. Washington:
Department of Health, Education, and Welfare.
Biological Safety Principles and Practices. 2000. Fleming DO, Hunt DL, eds. Washington: ASM Press.
Biosafety in Microbiological and Biomedical Laboratories, 5th ed. 2009. Chosewood CL,
Wilson DE, eds. DHHS [Department of Health and Human Services]. Washington: Government
Printing Office. Available at http://www.cdc.gov/biosafety/publications/bmbl5/index.htm; accessed
July 30, 2010.
Biosafety in the Laboratory: Prudent Practices for Handling and Disposal of Infectious Materials. 1989.
National Research Council. Washington: National Academy Press.
Biotechnology Research in an Age of Terrorism. 2004. NRC. Washington: National Academies Press.
Code of Federal Regulations. 1984. Title 40; Part 260, Hazardous Waste Management System:
General; Part 261, Identification and Listing of Hazardous Waste; Part 262, Standards Applicable
to Generators of Hazardous Waste; Part 263, Standards Applicable to Transporters of Hazardous
Waste; Part 264, Standards for Owners and Operators of Hazardous Waste Treatment, Storage, and
Disposal Facilities; Part 265, Interim Status Standards for Owners and Operators of Hazardous Waste
Treatment, Storage, and Disposal Facilities; and Part 270, EPA-Administered Permit Programs:
The Hazardous Waste Permit Program. Washington: Office of the Federal Register. (Part 260 updated
April 1994; 261 and 270 updated August 1994; 264 and 265 updated June 1994; 262 and 263
updated 1993)
Evaluation of individually ventilated cage systems for laboratory rodents: Occupational health aspects.
2001. Renstrom A, Bjoring G, Hoglund AU. Lab Anim 35:42-50.
Industrial Biocides. 1988. Payne KR, ed. New York: Wiley.
Infectious Disease Research in the Age of Biodefense. ILAR J 46(1).
Issues related to the use of animals in biocontainment research facilities. Copps J. 2005. ILAR J
46:34-43.
Select agent regulations. Gonder JC. 2005. ILAR J 46:4-7.
Laboratory safety for arboviruses and certain other viruses of vertebrates. 1980. Subcommittee on
Arbovirus Safety, American Committee on Arthropod-Borne Viruses. Am J Trop Med Hyg 29:1359-1381.
Mechanism and epidemiology of laboratory animal allergy. 2001. Bush RD. ILAR J 42:4-11.
National Cancer Institute Safety Standards for Research Involving Oncogenic Viruses. 1974. NIH. DHEW
Pub. No. (NIH) 78-790. Washington: Department of Health, Education, and Welfare.

172 ขอ้ แนะน�ำส�ำหรับการดแู ลและการใช้สัตว์ทดลอง

NIAID Strategic Plan for Biodefense Research: 2007 Update. National Institute of Allergy and Infectious
Diseases, NIH. Available at www3.niaid.nih.gov/topics/BiodefenseRelated/Biodefense/PDF/biosp2007.
pdf; accessed January 24, 2010.
NIH Guidelines for Research Involving Recombinant DNA Molecules (NIH Guidelines). 2009. National Institutes
of Health. Available at http://oba.od.nih.gov/oba/rac/guidelines_02/NIH_Guidelines_Apr_02.htm;
accessed January 24, 2010.
NIH Guidelines for the Laboratory Use of Chemical Carcinogens. 1981. National Institutes of Health.
NIH Pub. No. 81-2385. Washington: Department of Health and Human Services.
Occupational Health and Safety in Biomedical Research. 2003. ILAR J 44(1).
An ergonomics process for the care and use of research animals. 2003. Kerst J. ILAR J 44:3-12.
Occupational medicine programs for animal research facilities. 2003. Wald PH, Stave GM. ILAR J
44:57-71.
Occupational Health and Safety in the Care and Use of Nonhuman Primates. 2003. National Research
Council. Washington: National Academies Press.
Occupational Health and Safety in the Care and Use of Research Animals. 1997. National Research
Council. Washington: National Academy Press.
Personal respiratory protection. 2000. McCullough NV. In: Fleming DO, Hunt DL, eds. Biological Safety
Principles and Practices. Washington: ASM Press. p 383-404.
Prudent Practices in the Laboratory: Handling and Disposal of Chemicals. 1995. National Research Council.
Washington: National Academy Press.
The Emergence of Zoonotic Diseases. 2002. Burroughs T, Knobler S, Lederberg J, eds. Institute of Medicine.
Washington: National Academies Press.
The growing pains of biodefense. 2003. Birmingham K. J Clin Invest 112:970-971.
Zoonoses and Communicable Diseases Common to Man and Animals. 2003. Acha PN, Szyfres
B. Washington: Pan American Health Organization.

สภาพแวดล้อม ท่ีอยู่อาศัยและการจดั การ

ENVIRONMENT, HOUSING, and MANAGEMENT
เGอeกnสeาraรlอRา้ eงfอerงิ eทn่วัcไeปs

Biomedical Investigator’s Handbook for Researchers Using Animal Models. 1987. Washington:
Foundation for Biomedical Research.
Disinfection in Veterinary and Farm Animals Practice. 1987. Linton AH, Hugo WB, Russell AD, eds.
Oxford: Blackwell Scientific Publications.
Efficacy of vaporized hydrogen peroxide against exotic animal viruses. 1997. Heckert RA, Best M,
Jordan LT, Dulac GC, Eddington DL, Sterritt WG. Appl Environ Micro 63:3916-3918.
Guidelines for the treatment of animals in behavioral research and teaching. 1995. Animal Behavior Society.
Anim Behav 49:277-282.
Handbook of Disinfectants and Antiseptics. 1996. Ascenzi JM, ed. New York: Marcel Dekker.
Handbook of Laboratory Animal Science, 2nd ed. 2003. Essential Principles and Practices, vol 1.
Boca Raton FL: CRC Press.
IESNA Lighting Handbook, 9th ed. 2000. Illuminating Engineering Society of North America. New York.
Laboratory Animals. 1995. Tuffery AA. London: John Wiley.
Laboratory Animals: An Annotated Bibliography of Informational Resources Covering Medicine,
Science (Including Husbandry), Technology. 1971. Cass JS, ed. New York: Hafner Publishing.

ภาคผนวก ก: เอกสารอ้างอิงเพม่ิ เตมิ ท่ไี ด้รับการเลอื กสรร 173

Laboratory Animals: An Introduction for New Experimenters. 1987. Tuffery AA, ed. Chichester: Wiley
Interscience.
Managing the Laboratory Animal Facility, 2nd ed. 2009. Silverman J, ed. Boca Raton FL: CRC Press.
Microbiological Aspects of Biofilms and Drinking Water. 2000. Percival SL, Walker JT, Hunter PR. Boca
Raton FL: CRC Press.
Pheromones and Reproduction in Mammals. 1983. Vandenbergh JG, ed. New York: Academic Press.
Practical Animal Handling. 1991. Anderson RS, Edney ATB, eds. Elmsford NY: Pergamon.
Recent advances in sterilization. 1998. Lagergren ER. J Infect Control (Asia) 1:11-30.
The Experimental Animal in Biomedical Research, vol II: Care, Husbandry, and Well-being: An Overview
by Species. 1995. Rollin BE, Kesel ML, eds. Boca Raton FL: CRC Press.
UFAW Handbook on the Care and Management of Laboratory Animals, 7th ed, vol 1: Terrestrial
Vertebrates. 1999. Universities Federation for Animal Welfare. Oxford: Blackwell.

กEาnรvเirพon่มิ mพeนู nสtaภl าEพnrแicวhดmลeอ้ nมt

A novel approach for documentation and evaluation of activity patterns in owl monkeys during
development of environmental enrichment programs. 2003. Kondo SY, Yudko EB, Magee LK.
Contemp Top Lab Anim Sci 42:17-21.
A review of environmental enrichment for pigs housed in intensive housing systems. 2009. van de Weerd HA,
Day JEL. Appl Anim Behav Sci 116:1-20.
A review of environmental enrichment strategies for single-caged nonhuman primates. 1989. Fajzi K,
Reinhardt V, Smith MD. Lab Anim 18:23-35.
A targeted approach to developing environmental enrichment for two strains of laboratory mice. 2008.
Nicol CJ, Brocklebank S, Mendl M, Sherwin C. Appl Anim Behav Sci 110:341-353.
Annotated Bibliography on Refinement and Environmental Enrichment for Primates Kept in Laboratories,
8th ed. 2005. Reinhardt V, Reinhardt A. Washington: Animal Welfare Institute.
Artificial turf foraging boards as environmental enrichment for pair-housed female squirrel monkeys.
2000. Fekete JM, Norcross JL, Newman JD. Contemp Top Lab Anim Sci 39:22-26.
Assessment of the use of two commercially available environmental enrichments by laboratory mice
by preference testing. 2005. Van Loo PL, Blom HJ, Meijer MK, Baumans V. Lab Anim 39:58-67.
Behavioural effects of environmental enrichment for individually caged rabbits. 1997. Lidfors L Appl
Anim Behav Sci 52:157-169.
Can puzzle feeders be used as cognitive screening instruments? Differential performance of young and
aged female monkeys on a puzzle feeder task. 1999. Watson SL, Shively CA, Voytko ML. Am J
Primatol 49:195-202.
Effectiveness of video of conspecifics as a reward for socially housed bonnet macaques (Macaca radiata).
2004. Brannon E, Andrews M, Rosenblum L. Percept Motor Skills 98(3-1):849-858.
Effects of a cage enrichment program on heart rate, blood pressure, and activity of maleSprague-Dawley
and spontaneously hypertensive rats monitored by radiotelemetry. 2005. Sharp J, Azar T, Lawson D.
Contemp Top Lab Anim Sci 44:32-40.
Effects of different forms of environmental enrichment on behavioral, endocrinological, and immunological
parameters in male mice. 2003. Marashi V, Barnekow A, Ossendorf E, Sachser N. Horm Behav
43:281-292.

174 ขอ้ แนะน�ำส�ำหรับการดแู ลและการใชส้ ตั วท์ ดลอง
Effects of environmental enrichment for mice: Variation in experimental results. 2002. Van de Weerd HA,
Aarsen EL, Mulder A, Kruitwagen CL, Hendriksen CF, Baumans V. J Appl Anim Welf Sci 5:87-109.
Effects of environmental enrichment on males of a docile inbred strain of mice. 2004. Marashi
V, Barnekow A, Sachser N. Physiol-Behav 82:765-776.
Effects of puzzle feeders on pathological behavior in individually housed rhesus monkeys. 1998. Novak MA,
Kinsey JH, Jorgensen MJ, Hazen TJ. Am J Primatol 46:213-227.
Enriching the environment of the laboratory cat. 1995. AWIC Resource Series, No. 2: Environmental
Enrichment Information Resources for Laboratory Animals—Birds, Cats, Dogs, Farm Animals,
Ferrets, Rabbits, and Rodents. McCune S. Beltsville MD: AWIC. p 27-33.
Enrichment and aggression in primates. 2006. Honess PE, Marin CM. Neurosci Biobehav Rev 30:413-436.
Enrichment of laboratory caging for rats: A review. 2004. Patterson-Kane EF. Anim Welf 13:209-214.
Enrichment strategies for laboratory animals. 2005. ILAR J 46(2).
Enrichment and nonhuman primates: “First, do no harm.” 2005. Nelson RJ, Mandrell TD. ILAR J 46:171-177.
Environmental enrichment for laboratory rodents and rabbits: Requirements of rodents, rabbits, and
research. 2005. Baumans V. ILAR J 46:162-170.
Environmental enrichment for nonhuman primates. Lutz CK, Novak MA. 2005. ILAR J 46:178-191.
Environmental Enrichment Information Resources for Nonhuman Primates: 1987-1992. 1992.
National Agricultural Library, National Library of Medicine, and Primate Information Center.
Beltsville MD: National Agricultural Library.
Environmental Enrichment for Caged Rhesus Macaques, 2nd ed. 2001. Reinhardt V, Reinhardt A.
Washington: Animal Welfare Institute.
Environmental Enrichment for Captive Animals. 2003. Young RJ. Oxford: Blackwell Science.
Environmental enrichment for nonhuman primates: An experimental approach. 2000. de Rosa C, Vitale A,
Puopolo M. In: Progress in the Reduction, Refinement and Replacement of Animal Experimentation:
Proceedings of the 3rd World Congress on Alternatives and Animal Use in the Life Sciences, Bologna,
Italy. Elsevier. p 1295-1304.
Environmental enrichment in mice decreases anxiety, attenuates stress responses and enhances natural
killer cell activity. 2004. Benaroya-Milshtein N, Hollander N, Apter A, Kukulansky T, Raz N, Wilf A,
Yaniv I, Pick CG. Eur J Neurosci 20:1341-1347.
Environmental enrichment lowers stress-responsive hormones in singly housed male and female rats.
2003. Belz EE, Kennell JS, Czambel RK, Rubin RT, Rhodes ME. Pharmacol Biochem Behav 76:481-486.
Environmental enrichment may alter the number of rats needed to achieve statistical significance. 1999.
Eskola S, Lauhikari M, Voipio HM, Laitinen M, Nevalainen T. Scand J Lab Anim Sci 26:134-144.
Environmental enrichment of laboratory animals used in regulatory toxicology studies. 1999. Dean SW.
Lab Anim 33:309-327.
Environmental enrichment of nonhuman primates, dogs and rabbits used in toxicology studies. 2003.
Bayne KA. Toxicol Pathol 31(Suppl):132-137.
Environmental enrichment options for laboratory rats and mice. 2004. Key D. Lab Anal 33:39-44.
Evaluation of objects and food for environmental enrichment of NZW rabbits. 2001. Harris LD. Contemp
Top Lab Anim Sci 40:27-30.
Guidelines for developing and managing an environmental enrichment program for nonhuman primates.
1991. Bloomsmith MA, Brent LY, Schapiro SJ. Lab Anim Sci 41:372-377.

ภาคผนวก ก: เอกสารอ้างองิ เพิ่มเตมิ ทีไ่ ด้รบั การเลือกสรร 175

Housing, Care and Psychological Well-Being of Captive and Laboratory Primates. 1989. Segal EF, ed.
Park Ridge NJ: Noyes Publications.
Incorporation of an enrichment program into a study protocol involving long-term restraint in macaques.
2002. McGuffey LH, McCully CL, Bernacky BJ, Blaney SM. Lab Anim 31:37-39.
Monkey behavior and laboratory issues. 1998. Bayne KA, Novak M, eds. Lab Anim Sci 41:306-359.
Nonhuman Primate Management Plan. 1991. Office of Animal Care and Use, NIH. Available at
http://oacu.od.nih.gov/regs/primate/primex.htm; accessed January 24, 2010.
Psychological Well-Being of Nonhuman Primates. 1998. National Research Council. Washington:
National Academy Press.
Psychological well-being of nonhuman primates: A brief history. 1999. Wolfle TL. J Appl Anim Welf Sci
2:297-302.
Rodent enrichment dilemmas: The answers are out there! 2004. Hawkins P, Jennings M. Anim Technol
Welf 3:143-147.
Shelter enrichment for rats. 2003. Patterson-Kane EG. Contemp Top Lab Anim Sci 42:46-48.
Short-term effects of an environmental enrichment program for adult cynomolgus monkeys. 2002.
Turner PV, Grantham LE II. Contemp Top Lab Anim Sci 41:13-17.
Social enhancement for adult nonhuman primates in research laboratories: A review. 2000. Reinhardt V,
Reinhardt A. Lab Anim 29:34-41.
The effect of non-nutritive environmental enrichment on the social behavior of group-housed cynomolgus
macaques (Macaca fascicularis). 2003. Kaplan J, Ayers M, Phillips M, Mitchell C, Wilmoth C, Cairnes D,
Adams M. Contemp Top Lab Anim Sci 42:117.
The need for responsive environments. 1990. Markowitz H, Line S. In: Rollin BE, Kesel ML, eds.
The Experimental Animal in Biomedical Research, vol I: A Survey of Scientific and Ethical Issues for
Investigators. Boca Raton FL: CRC Press. p 153-172.
Through the Looking Glass: Issues of Psychological Well-Being in Captive Nonhuman Primates. 1991.
Novak M, Petto AJ, eds. Washington: American Psychological Association.

พันธุกGรรeมneแticลsะสanัตdว์ทGไ่ีeดne้รtับicกaาllyรดMดั oแdปifiลedงทAาnงimพaันlsธุกรรม

A Primer of Population Genetics, 3rd ed. 2000. Hartl DL. Sunderland MA: Sinauer Associates.
Animal production and breeding methods. Festing MFW, Peters AG. 1999. In: Poole T, ed. The UFAW
Handbook on the Care and Management of Laboratory Animals, 7th ed, vol 1. Oxford: Blackwell
Sciences. p 28-44.
Assessing the welfare of genetically altered mice. 2006. Wells DJ. Lab Anim 39:314-320.
Behavioral phenotyping of transgenic and knockout mice: Experimental design and evaluation of general
health, sensory functions, motor abilities, and specific behavioral tests. 1999. Crawley JN. Brain
Res 835:18-26.
Effective population size, genetic variation, and their use in population management. 1987. Lande R,
Barrowclough G. In: Soule M, ed. Viable Populations for Conservation. Cambridge, UK: Cambridge
University Press. p 87-123.
Genetically Engineered Mice Handbook. 2006. Sundberg JP, Ichiki T, eds. Boca Raton FL: CRC Press.
Genetically modified animals: What welfare problems do they face? 2003. Buehr M, Hjorth JP. J Appl
Anim Welf Sci 6:319-338.
Genetics and Probability in Animal Breeding Experiments. 1981. Green EL. New York: Oxford University
Press.
Gnotobiology and breeding techniques. 2004. Hardy P. In: Hedrich H, ed. The Laboratory Mouse.
London: Elsevier. p 409-433.

176 ขอ้ แนะน�ำส�ำหรับการดูแลและการใช้สตั วท์ ดลอง

Joint Working Group on Refinement: Refinement and reduction in production of genetically modified
mice. 2003. Sixth report of the BVAAWF/FRAME/RSPCA/UFAW Joint Working Group on Refinement.
Lab Anim 37(Suppl 1):S1-S49. Available at http://la.rsmjournals.com/cgi/reprint/37/suppl_1/1.pdf;
accessed August 10, 2010.
Laboratory animal genetics and genetic quality control. 2003. Festing MF. In: Hau J, Van Hoosier GL Jr, eds.
Handbook of Laboratory Animal Science, 2nd ed, vol 1. Boca Raton FL: CRC Press. p 173-203.
Making better transgenic models: Conditional, temporal, and spatial approaches. 2005. Ristevski S. Mol
Biotechnol 29:153-163.
Mouse functional genomics requires standardization of mouse handling and housing conditions. 2004.
Champy MF, Selloum M, Piard L, Zeitler V, Caradec C, Chambon P, Auwerx J. Mamm Genome
15:768-783.
Persistent transmission of mouse hepatitis virus by transgenic mice. 2001. Rehg JE, Blackman MA,
Toth LA. Comp Med 51:369-374.
Projects Involving Genetically Modified Animals. 2004. Lane N, Jennings M. RSPCA, Research Animals
Department. Available at www.rspca.org.uk/ImageLocator/LocateAsset?asset=documentandassetId=
1232712279548andmode=prd; accessed January 24, 2010.
Reproduction and Breeding Techniques for Laboratory Animals. 1970. Hafez ESE, ed. Philadelphia:
Lea and Febiger.
Research-oriented genetic management of nonhuman primate colonies. 1993. Williams-Blangero S. Lab
Anim Sci 43:535-540.
Rules and Guidelines for Nomenclature of Mouse and Rat Strains, rev. 2007. International Committee
on Standardized Genetic Nomenclature for Mice. Available at www.informatics.jax.org/mgihome/
nomen/2007_strains.shtml; accessed May 15, 2010.
Standardized nomenclature for transgenic animals. 1992. ILAR News 34:45-52.
The use of genetic “knockout” mice in behavioral endocrinology research. 1997. Nelson RJ. Horm
Behav 31:188-196.
Transgenic animal technology: Alternatives in genotyping and phenotyping. 2003. Pinkert CA. Comp Med
53:126-139.
Transgenic gene knock-outs: Functional genomics and therapeutic target selection. 2000. Harris S, Ford SM.
Pharmacogenomics 1:433-443.

เอกสารอ้างอิงตามชนดิ ของสัตว—์ สภาพแวดลอ้ ม ที่อยู่อาศยั และการจัดการ

Species-Specific References—Environment, Housing, and Management
สAตัgrวic์ทuาltงuกrาalรเAกnษimตaรls

Behavior of Domestic Animals. 1985. Hart BL. New York: WH Freeman.
Cattle: Good Practice for Housing and Care, 1st ed. 2008. RSPCA, Research Animals Department.
Available at www.rspca.org.uk/servlet/BlobServer?blobtable=RSPCABlob&blobcol=urlblob&blobkey=
id&blobwhere=1220375292149&blobheader=application/pdf; accessed August 6, 2010.
Comfortable quarters for cattle in research institutions. 2002. Reinhardt V, Reinhardt A. In: Comfortable
Quarters for Laboratory Animals, 9th ed. Washington: Animal Welfare Institute. p 89-95.
Comfortable quarters for horses in research institutions. 2002. Houpt KA, Ogilvie-Graham TS. In:
Comfortable Quarters for Laboratory Animals, 9th ed. Washington: Animal Welfare Institute.
p 96-100.
Comfortable quarters for pigs in research institutions. 2002. Grandin T. In: Comfortable Quarters for
Laboratory Animals, 9th ed. Washington: Animal Welfare Institute. p 78-82.

ภาคผนวก ก: เอกสารอา้ งอิงเพิม่ เตมิ ท่ไี ดร้ ับการเลอื กสรร 177

Comfortable quarters for sheep in research institutions. 2002. Reinhardt V. In: Comfortable Quarters for
Laboratory Animals, 9th ed. Washington: Animal Welfare Institute. p 83-88.
Dukes’ Physiology of Domestic Animals, 12th ed. 2004. Reece WO, ed. Ithaca NY: Cornell University
Press.
Essentials of Pig Anatomy. 1982. Sack WO. Ithaca NY: Veterinary Textbooks.
Farm Animal Housing and Welfare. 1983. Baxter SH, Baxter MR, MacCormack JAC, eds. Boston:
Nijhoff.
Farm Animals and the Environment. 1992. Phillips C, Piggins D, eds. Wallingford UK: CAB International.
Indicators Relevant to Farm Animal Welfare. 1983. Smidt D, ed. Boston: Nijhoff.
Management and Welfare of Farm Animals, 4th ed. 1999. Ewbank R, Kim-Madslien F, Hart CB.
Universities Federation for Animal Welfare (out of print; 5th edition in preparation).
Miniature pet pigs. 1999. Van Metre DC, Angelos SM. Vet Clin North America Exot Anim Pract
2:519-537.
Pigs: Good Practice for Housing and Care, 2nd ed. 2008. RSPCA, Research Animals Department.
Available at http://content.www.rspca.org.uk/cmsprd/Satellite?blobcol=urldata&blobheader=application%
2Fpdf&blobkey=id&blobnocache=false&blobtable=MungoBlobs&blobwhere=1232988745105&ssbinary
=true; accessed January 24, 2010.
Policy on the care and use of sheep for scientific purposes based on good practice. 2005. Mellor DJ,
Hemsworth PH. Victoria, Australia: Monash University and the Animal Welfare Science Centre.
Reproduction in Farm Animals. 1993. Hafez ESE. Philadelphia: Lea and Febiger.
Responsiveness, behavioural arousal and awareness in fetal and newborn lambs: Experimental, practical
and therapeutic implications. 2003. Mellor DJ, Gregory NG. NZ Vet J 51:2-13.
Restraint of Domestic Animals. 1991. Sonsthagen TF. Goleta CA: American Veterinary Publications.
Ruminants: Cattle, Sheep, and Goats. 1974. Guidelines for the Breeding, Care and Management of
Laboratory Animals. National Research Council. Washington: National Academy of Sciences.
Sheep: Good Practice for Housing and Care, 2nd ed. 2008. RSPCA, Research Animals Department.
Available at http://content.www.rspca.org.uk/cmsprd/Satellite?blobcol=urldata&blobheader=application%
2Fpdf&blobkey=id&blobnocache=false&blobtable=MungoBlobs&blobwhere=1232988745203&ssbinary=
true; accessed January 24, 2010.
Swine as Models in Biomedical Research. 1992. Swindle MM. Ames: Iowa State University Press.
Swine in Cardiovascular Research. 1986. Stanton HC, Mersmann HJ. Boca Raton FL: CRC Press.
Taming and training of pregnant sheep and goats and of newborn lambs, kids and calves before
experimentation. 2004. Mellor DJ. ALTA 32(S1):143-146.
The Biology of the Pig. 1978. Pond WG, Houpt KA. Ithaca NY: Comstock Publishing.
The Calf: Management and Feeding, 5th ed. 1990. Roy JHB. Boston: Butterworths.
The Sheep as an Experimental Animal. 1983. Heckler JF. New York: Academic Press.
Welfare concerns for farm animals used in agriculture and biomedical research and teaching. 1994.
Swanson JC. Animal Welfare Information Center Newsletter, Special Issue: Farm Animals in Research
and Teaching 5 (01), USDA.

178 ข้อแนะน�ำส�ำหรับการดูแลและการใชส้ ัตว์ทดลอง

สAตัmวp์สhะibเทiaินnsน,้ำ�Rสeะpเทtilินesบ,กanสdัตวF์เisลhอื้ ยคลานและปลา

Amphibian Medicine and Captive Husbandry. 2001. Wright K, Whitaker BR. Malabar FL: Krieger Publishing
Company.
Amphibians. 1999. Halliday TR. In: Poole TB, ed. UFAW Handbook on the Care and Management of
Laboratory Animals, 7th ed, vol 2. Oxford: Blackwell.
Amphibious and aquatic vertebrates and advanced invertebrates. 1999. In UFAW Handbook on the Care
and Management of Laboratory Animals, 7th ed, vol 2: Poole TB, ed. Oxford: Blackwell.
Anthropomorphism and “mental welfare” of fishes. 2007. Rose JD. Dis Aquat Org 75:139-154.
Artificial Seawaters: Formulas and Methods. 1985. Bidwell JP, Spotte S. Boston: Jones and Bartlett.
Captive Seawater Fishes: Science and Technology. 1992. Spotte SH. Wiley-Interscience.
CCAC Guidelines on the Care and Use of Fish in Research, Teaching, and Testing. 2005. Canadian
Council on Animal Care. Ottawa. Available at www.ccac.ca/en/CCAC_Programs/Guidelines_Policies/
GDLINES/Fish/Fish_Guidelines_English.pdf; accessed January 24, 2010.
Comfortable quarters for amphibians and reptiles in research institutions. 2002. Kreger MD. In: Comfortable
Quarters for Laboratory Animals, 9th ed. Washington: Animal Welfare Institute. p 109-114.
Current issues in fish welfare. 2006. Huntingford FA, Adams C, Braithwaite VA, Kadri S, Pottinger TG,
Sandøe P, Turnbull JF. J Fish Biol 68:332-372.
Enrichment for a captive environment: The Xenopus laevis. 2004. Brown MJ, Nixon RM. Anim Technol Welf
3:87-95.
Fish, Amphibians, and Reptiles. 1995. ILAR J 37(4).
Guidelines for the care and use of fish in research. 1995. Detolla LJ, Srinivas S, Whitaker
BR, Andrews C, Hecker B, Kane AS, Reimschuessel R. ILAR J 37:159-173.
Fish Models in Biomedical Research. 2001. ILAR J 42(4).
A fish model of renal regeneration and development. 2001. Reimschuessel R. ILAR J 42:285-291,
305-308.
Development of sensory systems in zebrafish (Danio rerio). 2001. Moorman SJ. ILAR J 42:292-298.
Mechanistic considerations in small fish carcinogenicity testing. 2001. Law JM. ILAR J 42:274-284.
Transgenic fish as models in environmental toxicology. 2001. Winn RN. ILAR J 42:322-329.
Fish Pathology, 2nd ed. 1989. Roberts RJ, ed. London: Saunders.
Frogs and toads as experimental animals. 1999. Tyler MJ. ANZCCART News 12(1) Insert.
Guidance on the Housing and Care of the African Clawed Frog. 2005. Reed BT. RSPCA, Research
Animals Department. Available at www.rspca.org.uk/ImageLocator/LocateAsset?asset=document&
assetId=1232712646624&mode=prd; accessed August 10, 2010.
Guidelines for the health and welfare monitoring of fish used in research. 2006. Johansen R, Needham JR,
Colquhoun DJ, Poppe TT, Smith AJ. Lab Anim 40:323-240.
Guidelines for the Use of Fishes in Research. 2004. Use of Fishes in Research Committee. Joint publication
of the American Fisheries Society, the American Society of Ichthyologists and Herpetologists, and the
American Institute of Fisheries Research Biologists. Available at www.fisheries.org/afs/docs/policy_16.pdf;
accessed January 24, 2010.
Guidelines for the Use of Live Amphibians and Reptiles in Field and Laboratory Research, 2nd ed, rev. 2004.
Herpetological Animal Care and Use Committee, American Society of Ichthyologists and Herpetologists.
Available at www.asih.org/files/hacc-final.pdf; accessed January 24, 2010.

ภาคผนวก ก: เอกสารอ้างอิงเพ่ิมเตมิ ทไ่ี ดร้ บั การเลอื กสรร 179

Housing and husbandry of Xenopus for oocyte production. 2003. Schultz TW, Dawson DA. Lab Anim
32:34-39.
Important ethological and other considerations of the study and maintenance of reptiles in captivity.
1990. Warwick C. Appl Anim Behav Sci 27:363-366.
Information Resources for Reptiles, Amphibians, Fish, and Cephalopods Used in Biomedical Research.
Berry DJ, Kreger MD, Lyons-Carter JL. 1992. Beltsville MD: USDA National Library Animal Welfare
Information Center.
Key issues concerning environmental enrichment for laboratory-held fish species. 2009. Williams TD.
Lab Anim 43:107-120.
Laboratory Anatomy of the Turtle. 1955. Ashley LM. Dubuque IA: WC Brown.
Nontraditional Animal Models for Biomedical Research. 2004. ILAR J 45(1).
The green anole (Anolis carolinensis): A reptilian model for laboratory studies of reproductive morphology
and behavior. 2004. Lovern MB, Holmes MM, Wade J. ILAR J 45:54-64.
The male red-sided garter snake (Thamnophis sirtalis parietalis): Reproductive pattern and behavior.
2004. Krohmer RW. ILAR J 45:65-74.
Tracing the evolution of brain and behavior using two related species of whiptail lizards: Cnemidophorus
uniparens and Cnemidophorus inornatus. 2004. Woolley SC, Sakata JT, Crews D. ILAR J 45:46-53.
Safeguarding the many guises of farmed fish welfare. 2007. Turnbull JF, Kadri S. Dis Aquat Org 75:173-182.
Stress and the welfare of cultured fish. 2004. Conte FS. Appl Anim Behav Sci 86:205-223.
The Care and Use of Amphibians, Reptiles, and Fish in Research. 1992. Schaeffer DO, Kleinow KM,
Krulisch L, eds. Proceedings from a SCAW/LSU-SVM-sponsored conference, April 8-9, 1991,
New Orleans. Greenbelt MD: Scientists Center for Animal Welfare.
The Handbook of Experimental Animals: The Laboratory Fish. 2000. Ostrander GK, Bullock GR, Bunton T,
eds. Academic Press.
The Laboratory Xenopus. 2009. Green SL. Boca Raton FL: CRC Press.
The Zebrafish Book, 5th ed: A Guide for the Laboratory Use of Zebrafish (Danio rerio). 2007. Westerfield M.
Eugene: University of Oregon Press.
Use of Amphibians in the Research, Laboratory, or Classroom Setting. 2007. ILAR J 48(3).

นก
Birds

Avian and Exotic Animal Hematology and Cytology. 2007. Campbell TW, Ellis CK. Oxford: Wiley-Blackwell.
Birds as Animal Models in the Behavioral and Neural Sciences. 2010. ILAR J 51(4).
A social ethological perspective applied to care of and research on songbirds. 2010. White DJ. ILAR J
51(4):387-393.
Guidelines and ethical considerations for housing and management of psittacine birds used for research.
Kalmar ID, Janssens GPJ, Moons CPH. ILAR J 51(4):409-423.
The use of passerine bird species in laboratory research: Implications of basic biology for husbandry
and welfare. 2010. Bateson M, Feenders G. ILAR J 51(4):394-408.
Chicken welfare is influenced more by housing conditions than by stocking density. 2004. Dawkins MS,
Donnelly CA, Jones TA. Nature 427:342-344.
Comfortable quarters for chickens in research institutions. 2002. Fölsch DW, Höfner M, Staack M, Trei G.
In: Comfortable Quarters for Laboratory Animals, 9th ed. Washington: Animal Welfare Institute.
p 101-108.

180 ข้อแนะน�ำส�ำหรบั การดูแลและการใชส้ ัตวท์ ดลอง

Domestic Fowl: Good Practice for Housing and Care, 2nd ed. 2008. RSPCA, Research Animals Department.
Available at http://content.www.rspca.org.uk/cmsprd/Satellite?blobcol=urldata&blobheader=application%
2Fpdf&blobkey=id&blobnocache=false&blobtable=MungoBlobs&blobwhere=1232988515260&ssbinary=
true; accessed January 24, 2010.
Ducks and Geese: Good Practice for Housing and Care, 2nd ed. 2008. RSPCA, Research Animals
Department. Available at http://content.www.rspca.org.uk/cmsprd/Satellite?blobcol=urldata&blobheader
=application%2Fpdf&blobkey=id&blobnocache=false&blobtable=MungoBlobs&blobwhere=12329885151
91&ssbinary=true; accessed January 24, 2010.
Guidelines to the Use of Wild Birds in Research. 2010. Fair J, Paul E, Jones J, eds. Washington:
Ornithological Council. Available at http://www.nmnh.si.edu/BIRDNET/guide/index.html; accessed
August 20, 2010.
Laboratory Animal Management: Wild Birds. 1977. National Research Council. Washington: National
Academy of Sciences.
Laboratory Birds: Refinements in Husbandry and Procedures. 2003. Fifth report of the BVAAWF/FRAME/
RSPCA/UFAW Joint Working Group on Refinement. Lab Anim 35(Suppl 1):S1-S163. Available at
www.rspca.org.uk/ImageLocator/LocateAsset?asset=document&assetId=1232712322818&mode=
prd; accessed August 10, 2010.
Manual of Ornithology: Avian Structure and Function. 2007. Proctor NS, Lynch PJ. In: Thomas NJ, Hunter
DB, Atkinson CT, eds. Infectious Diseases of Wild Birds. Oxford: Wiley-Blackwell.
Physiology and Behavior of the Pigeon. 1983. Abs M, ed. London: Academic Press.
Pigeons: Good Practice for Housing and Care, 2nd ed. 2008. RSPCA, Research Animals Department.
Available at http://content.www.rspca.org.uk/cmsprd/Satellite?blobcol=urldata&blobheader=application%
2Fpdf&blobkey=id&blobnocache=false&blobtable=MungoBlobs&blobwhere=1232988515283&ssbinary=
true; accessed January 24, 2010.
Quail: Good Practice for Housing and Care, 3rd ed. 2008. RSPCA, Research Animals Department.
Available at http://content.www.rspca.org.uk/cmsprd/Satellite?blobcol=urldata&blobheader=application%
2Fpdf&blobkey=id&blobnocache=false&blobtable=MungoBlobs&blobwhere=1232988515308&ssbinary=
true; accessed January 24, 2010.
Sturkie’s Avian Physiology, 5th ed. 1999. Whittow GC, ed. San Diego and London: Academic Press.
The domestic chicken. 1996. Glatz P. ANZCCART News 9(2) Insert.
The Pigeon. 1974 (reprinted 1981). Levi WM. Sumter SC: Levi Publishing.
Use and husbandry of captive European starlings (Sturnus vulgaris) in scientific research: A review and
current best practice. 2008. Asher L, Bateson M. Lab Anim 42:127-139.
Zebra Finches: Good Practice for Housing and Care, 2nd ed. 2008. RSPCA, Research Animals Department.
Available at http://content.www.rspca.org.uk/cmsprd/Satellite?blobcol=urldata&blobheader=application
%2Fpdf&blobkey=id&blobnocache=false&blobtable=MungoBlobs&blobwhere=1232988515331&ssbinary
=true; accessed January 24, 2010.

แCมatวsแaลnะdสุนDัขogs

A comparison of tethering and pen confinement of dogs. 2001. Yeon SC, Golden G, Sung W, Erb HN,
Reynolds AJ, Houpt KA. J Appl Anim Welf Sci 4:257-270.
A practitioner’s guide to working dog welfare. 2009. Rooney N, Gaines S, Hiby E. J Vet Behav 4:127-134.
Behavioural and physiological correlates of stress in laboratory cats. 1993. Carlstead K, Brown JL,
Strawn W. Appl Anim Behav Sci 38:143-158.
Canine Anatomy: A Systematic Study. 1986. Adams DR. Ames: Iowa State University Press.

ภาคผนวก ก: เอกสารอา้ งอิงเพ่มิ เตมิ ทไี่ ด้รับการเลือกสรร 181

Comfortable quarters for cats in research institutions. 2002. Rochlitz I. In: Comfortable Quarters for
Laboratory Animals, 9th ed. Washington: Animal Welfare Institute. p 50-55.
Comfortable quarters for dogs in research institutions. 2002. Hubrecht R. In: Comfortable Quarters for
Laboratory Animals, 9th ed. Washington: Animal Welfare Institute. p 56-64.
Dogs: Good Practice for Housing and Care, 2nd ed. 2008. RSPCA, Research Animals Department.
Available at http://content.www.rspca.org.uk/cmsprd/Satellite?blobcol=urldata&blobheader=application%
2Fpdf&blobkey=id&blobnocache=false&blobtable=MungoBlobs&blobwhere=1232988745038&ssbinary=
true; accessed January 24, 2010.
Feline behavioral guidelines from the American Association of Feline Practitioners. 2005. Overall KL,
Rodan I, Beaver BV, Careny H, Crowell-Davis S, Hird N, Kudrak S, Wexler-Mitchell E, Zicker S. JAVMA
227:70-84.
Joint Working Group on Refinement: Husbandry refinements for rats, mice, dogs and nonhuman
primates used in telemetry procedures. Seventh report of the BVAAWF/FRAME/RSPCA/UFAW Joint
Working Group on Refinement, Part B. 2004. Hawkins P, Morton DB, Beyan R, Heath K, Kirkwood J,
Pearce P, Scott L, Whelan G, Webb A. Lab Anim 38:1-10. Available at www.rspca.org.uk/ImageLocator/
LocateAsset?asset=document&assetId=1232712323251&mode=prd; accessed August 10, 2010.
Joint Working Group on Refinement: Refining dog husbandry and care. 2004. Eighth report of the
BVAAWF/FRAME/RSPCA/UFAW Joint Working Group on Refinement. Lab Anim 38 (Suppl 1):S1-S94.
Available at www.rspca.org.uk/ImageLocator/LocateAsset?asset=document&assetId=1232712322899&
mode=prd; accessed August 10, 2010.
Laboratory Animal Management: Cats. 1978. ILAR News 21(3):C1-C20.
Laboratory Animal Management: Dogs. 1994. National Research Council. Washington: National Academy
Press.
Method for long-term cerebrospinal fluid collection in the conscious dog. 1998. Wilsson Rahmberg M,
Olovson SG, Forshult E. J Invest Surg 11:207-214.
Miller’s Anatomy of the Dog, 3rd ed. 1993. Evans HE. Philadelphia: WB Saunders.
Modern concepts of socialisation for dogs: Implications for their behaviour, welfare and use in scientific
procedures. 2004. Boxall J, Heath S, Brautigam J. ALTA 32(Suppl 2):81-93.
Recommendations for the housing and care of domestic cats in laboratories. 2000. Rochlitz I. Lab
Anim 34:1-9.
Results of the Survey of Dog Accommodation and Care. 1998. The Animal Procedures Committee.
In the Report of the Animal Procedures Committee. London: The Stationary Office. Available at
http://apc.homeoffice.gov.uk/reference/ar98.pdf; accessed January 24, 2010.
The Beagle as an Experimental Dog. 1970. Andersen AC, ed. Ames: Iowa State University Press.
The Canine as a Biomedical Research Model: Immunological, Hematological, and Oncological Aspects.
1980. Shifrine M, Wilson FD, eds. UC Davis, Laboratory for Energy-related Research. (May be ordered
as DOE/TIC-10191 from National Technical Information Service, www.ntis.gov/search/product.aspx?
ABBR=DOETIC10191.)
The domestic cat. 1999. McCune S. In: Poole T, ed. UFAW Handbook on the Care and Management
of Laboratory Animals. Oxford: Blackwell. p 445-463.
The effect of housing and handling practices on the welfare, behaviour and selection of domestic cats
(Felis silvestris catus) by adopters in an animal shelter. 2006. Gourkow N, Fraser D. Anim Welf
15:371-377.
The laboratory cat. 1995. James AE. ANZCCART News 8(1) Insert.

สExัตoวtห์icา,ยWากildส, ตัanวdป์ ่าZแoลoะAสnตั iวmส์ aวlsนสตั ว์

Animal Training: Successful Animal Management Through Positive Reinforcement. 1999. Ramirez K. Chicago:
Shedd Aquarium Society.

182 ขอ้ แนะน�ำส�ำหรับการดูแลและการใช้สตั ว์ทดลอง

Biology, Medicine, and Surgery of South American Wild Animals. 2001. Fowler ME, Cubas ZS. Ames:
Iowa State University Press
CCAC Guidelines on the Care and Use of Wildlife. 2003. Canadian Council on Animal Care. Available at
www.ccac.ca/en/CCAC_Programs/Guidelines_Policies/GDLINES/Wildlife/Wildlife.pdf; accessed
January 24, 2010.
Environmental Enrichment for Captive Animals (UFAW Animal Welfare). 2003. Young RJ.Oxford: Wiley-
Blackwell.
Essentials of Disease in Wild Animals. 2005. Wobeser GA. Oxford: Wiley-Blackwell.
Exotic and laboratory animals. 2008. In: Kahn CM, ed. Merck Veterinary Manual. Whitehouse Station
NJ: Merck and Co.
Exotic Animal Formulary, 3rd ed. 2004. Carpenter JW. Philadelphia: WB Saunders.
Field studies and the IACUC: Protocol review, oversight, and occupational health and safety considerations.
2007. Laber K, Kennedy BW, Young L. Lab Anim 36:27-33.
Guidelines for the Capture, Handling, and Care of Mammals. 1998. The American Society of Mammalogists.
Available at www.mammalsociety.org/committees/commanimalcareuse/98acucguidelines.pdf; accessed
January 24, 2010.
Guidelines of the American Society of Mammologists for the Use of Wild Mammals in Research. 2007.
Gannon WL, Sikes RS, and Animal Care and Use Committee of the American Society of Mammalogists.
J Mammal 88:809-823. Available at www.mammalogy.org/committees/commanimalcareuse/ASM%
20Animal%20Guidelines.pdf; accessed January 24, 2010.
Information Resources on Big Cats. 2008. Crawford RL. Beltsville MD: USDA National Agricultural
Library Animal Welfare Information Center.
Restraint and Handling of Wild and Domestic Animals. 2008. Fowler E. Oxford: Wiley-Blackwell.
Techniques for Wildlife Investigations and Management, 6th ed. 2005. Braun CE, ed. Bethesda MD:
The Wildlife Society.
Second Nature: Environmental Enrichment for Captive Animals. 2007. Shepherdson DJ, Mellen JD, Hutchins
M. Washington: Smithsonian Institution Press.
Wild Mammals in Captivity: Principles and Techniques. 1997. Kleiman DG, Allen ME, Thompson KV,
Lumpkin S. Chicago: University of Chicago Press.
Wildlife as source of zoonotic infections. 2004. Kruse H, Kirkemo A-M, Handeland K. Emerg Infect Dis
10:2067-2072.

Nลิงonhuman Primates

A study of behavioural responses of non-human primates to air transport and re-housing. 2004.
Honess PE, Johnson PJ, Wolfensohn SE. Lab Anim 38:119-132.
Aging in Nonhuman Primates. 1979. Bowden DM, ed. New York: Van Nostrand.
Behavior and Pathology of Aging in Rhesus Monkeys. 1985. Davis RT, Leathrus CW, eds. New York:
Alan R. Liss.
Best practice in the accommodation and care of primates used in scientific procedures. 2004. MRC
Ethics Guide. London: Medical Research Council.
Cage sizes for tamarins in the laboratory. 2004. Prescott MJ, Buchanan-Smith HM. Anim Welf 13:151-157.
Captivity and Behavior: Primates in Breeding Colonies, Laboratories and Zoos. 1979. Erwin J, Maple TL,
Mitchell G, eds. New York: Van Nostrand.
Care and Management of Chimpanzees (Pan troglodytes) in Captive Environments. 1992. Fulk R, Garland C,
eds. Asheboro: North Carolina Zoological Society.

ภาคผนวก ก: เอกสารอา้ งองิ เพ่มิ เตมิ ทไี่ ด้รับการเลอื กสรร 183

Comfortable quarters for nonhuman primates in research institutions. 2002. Reinhardt V. In: Comfortable
Quarters for Laboratory Animals, 9th ed. Washington: Animal Welfare Institute. p 65-77.
Creating housing to meet the behavioral needs of long-tailed macaques. 2008. Waitt CD, Honess PE,
Bushmitz M. Lab Primate Newsl 47(4):1-5. Available at www.brown.edu/Research/Primate/lpn47-4.html;
accessed January 24, 2010.
Handbook of Primate Husbandry and Welfare. 2005. Wolfensohn S, Honess P. Ames IA: Blackwell
Publishing.
Handbook of Squirrel Monkey Research. 1985. Rosenblum LA, Coe CL, eds. New York: Plenum Press.
Housing and care of monkeys and apes in laboratories: Adaptations allowing essential speciesspecific
behaviour. 2002. Roder EL, Timmermans PJ. Lab Anim 36:221-242.
Implementation of permanent group housing for cynomolgus macaques on a large scale for regulatory
toxicology studies. 2008. Kelly J. ALTEX 14:107-110.
IPS International Guidelines for the Acquisition, Care, and Breeding of Nonhuman Primates, 2nd ed. 2007.
Captive Care Committee, International Primatological Society. Available at www.internationalprimato
logicalsociety.org/docs/IPS_International_Guidelines_for_the_Acquisition_Care_and_Breeding_of_
Nonhuman_Primates_Second_Edition_2007.pdf; accessed January 24, 2010.
Joint Working Group on Refinement: Refinements in husbandry, care and common procedures for non-human
primates. Ninth report of the BVAAWF/FRAME/RSPCA/UFAW Joint Working Group on Refinement. 2009.
Jennings M, Prescott MJ. Lab Anim 43:S1-S47.
Joint Working Group on Refinement: Husbandry refinements for rats, mice, dogs and nonhuman primates
used in telemetry procedures. Seventh report of the BVAAWF/FRAME/RSPCA/UFAW Joint Working Group
on Refinement, Part B. 2004. Hawkins P, Morton DB, Beyan R, Heath K, Kirkwood J, Pearce P,
Scott L, Whelan G, Webb A. Lab Anim 38:1-10. Available at www.rspca.org.uk/ImageLocator/Locate
Asset?asset=document&assetId=1232712323251&mode=prd; accessed August 10, 2010.
Laboratory An imal Management: Nonhuman Primates. 1980. ILAR News 23(2-3):P1-P44.
Living New World Monkeys (Platyrrhini). 1977. Hershkovitz P. Chicago: University of Chicago Press.
NC3Rs Guidelines: Primate Accommodation, Care and Use. 2006. London: National Centre for the
Replacement, Refinement and Reduction of Animals in Research. Available at www.nc3rs.org.uk/
downloaddoc.asp?id=418&page=277&skin=0; accessed January 24, 2010.
Nonhuman Primates in Biomedical Research: Biology and Management. Bennett BT, Abee CR,
Henrickson R, eds. 1995. New York: Academic Press.
Postsurgical pairing: A discussion by the Refinement and Enrichment Forum. 2006. Van Loo P,
Skoumbourdis E, Reinhardt V. Anim Technol Welf 5:17-19.
Primate housing: A new approach. 2003. Rudling W. Anim Technol Welf 2:143-150.
Primate sensory capabilities and communication signals: Implications for care and use in the laboratory.
2006. Prescott M. NC3Rs #4: Primate Senses and Communication. Available at http://nc3rs.tnllive.co.uk/
news.asp?id=187; accessed August 10, 2010.
Refinement of the use of non-human primates in scientific research, part II: Housing, husbandry and
acquisition. 2006. Rennie AE, Buchanan-Smith HM. Anim Welf 15:215-238.
Safe Pair Housing of Macaques. 2008. Carlson J. Washington: Animal Welfare Institute.
Social housing of large primates: Methodology for refinement of husbandry and management. 2004.
Wolfensohn S. ATLA 32:149-151.
The lower row monkey cage: An overlooked variable in biomedical research. 2000. Reinhardt V, Reinhardt A.
J Appl Anim Welf Sci 3:141-149.
The Macaques: Studies in Ecology, Behavior, and Evolution. 1980. Lindburg DG. New York: Van Nostrand.

184 ข้อแนะน�ำส�ำหรบั การดูแลและการใช้สตั ว์ทดลอง

Training nonhuman primates using positive reinforcement techniques. 2003. Prescott MJ, Buchanan-
Smith HM, eds. J Appl Anim Welf Sci 6:157-161.
What factors should determine cage sizes for primates in the laboratory? 2004. Buchanan-Smith HM,
Prescott MJ, Cross NJ. Anim Welf 13(Suppl):S197-S201.

สัตวฟ์ ันแทะและกระต่าย
Rodents and Rabbits

A Laboratory Guide to the Anatomy of the Rabbit, 2nd ed. 1966. Craigie EH. Toronto: University of
Toronto Press.
Anatomy and Embryology of the Laboratory Rat. 1986. Hebel R, Stromberg MW. Wörthsee: BioMed
Verlag.
Anatomy of the Guinea Pig. 1975. Cooper G, Schiller AL. Cambridge MA: Harvard UniversityPress.
Anatomy of the Rat. 1970. Greene EC. New York: Hafner.
Bensley’s Practical Anatomy of the Rabbit, 8th ed. 1948. Craigie EH, ed. Philadelphia:Blakiston.
Biology of the House Mouse. 1981. Symposia of the Zoological Society of London, No. 47. Berry RJ,
ed. London: Academic Press.
Chronic stress coping in isolated and socially housed male and female rats. 2003. Westenbroek C, Den B,
Gerrits M, Ter H. Society for Behavioral Neuroendocrinology Annual Meeting, Cincinnati, OH.
Comfortable quarters for gerbils in research institutions. 2002. Waiblinger E. In: Comfortable Quarters
for Laboratory Animals, 9th ed. Washington: Animal Welfare Institute. p 18-25.
Comfortable quarters for guinea pigs in research institutions. 2002. Reinhardt V. In: Comfortable Quarters for
Laboratory Animals, 9th ed. Washington: Animal Welfare Institute. p 38-42.
Comfortable quarters for hamsters in research institutions. 2002. Kuhnen G. In: Comfortable Quarters for
Laboratory Animals, 9th ed. Washington: Animal Welfare Institute. p 33-37.
Comfortable quarters for mice in research institutions. 2002. Sherwin CM. In: Comfortable Quarters for
Laboratory Animals, 9th ed. Washington: Animal Welfare Institute. p 6-17.
Comfortable quarters for rabbits in research institutions. 2002. Boers K, Gray G, Love J, Mahmutovic Z,
McCormick S, Turcotte N, Zhang Y. In: Comfortable Quarters for Laboratory Animals, 9th ed.
Washington: Animal Welfare Institute. p 43-49.
Comfortable quarters for rats in research institutions. 2002. Lawlor M. In: Comfortable Quarters for
Laboratory Animals, 9th ed. Washington: Animal Welfare Institute. p 26-32.
Definition, Nomenclature, and Conservation of Rat Strains. 1992. Committee on Rat Nomenclature.
ILAR News 34(4):S1-S24.
Effect of ambient temperature on cardiovascular parameters in rats and mice: A comparative approach.
2004. Swoap SJ, Overton JM, Garber G. Am J Physiol 287:R391-R396.
Effect of cage bedding on temperature regulation and metabolism of group-housed female mice. 2004.
Gordon CJ. Comp Med 54:63-68.
Effect of temperature on the behavioural activities of male mice. 2003. Ajarem J, Ahmad M. Dirasat Pure
Sci 30:59-65.
Effects of caging type and animal source on the development of foot lesions in Sprague Dawley rats
(Rattus norvegicus). 2001. Peace TA, Singer, Niemuth NA, Shaw ME. Contemp Top Lab Anim
Sci 40:17-21.
Estimates of appropriate number of rats: Interaction with housing environment. 2001. Mering S, Kaliste-
Korhonen E, Nevalainen T. Lab Anim 35:80-90.

ภาคผนวก ก: เอกสารอ้างองิ เพิม่ เตมิ ทไ่ี ดร้ ับการเลือกสรร 185

From house mouse to mouse house: The behavioural biology of free-living Mus musculus and its implications
in the laboratory. 2004. Latham M, Mason G. Appl Anim Behav Sci 86:261-289.
Group housing and enrichment cages for breeding, fattening and laboratory rabbits. 1992. Stauffacher M.
Anim Welf 1:105.
Group housing for male New Zealand White rabbits. 1997. Raje S, Stewart KL. Lab Anim 26:36-37.
Guidelines for the Well-Being of Rodents in Research. 1990. Guttman HN, ed. Bethesda MD: Scientists
Center for Animal Welfare.
Guinea Pigs: Good Practice for Housing and Care, 2nd ed. 2008. RSPCA, Research Animals Department.
Available at http://content.www.rspca.org.uk/cmsprd/Satellite?blobcol=urldata&blobheader=application%
2Fpdf&blobkey=id&blobnocache=false&blobtable=MungoBlobs&blobwhere=1232988745157&ssbinary=
true; accessed January 24, 2010.
Hamsters: Good Practice for Housing and Care, 2nd ed. 2008. RSPCA, Research Animals Department.
Available at http://content.www.rspca.org.uk/cmsprd/Satellite?blobcol=urldata&blobheader=application%
2Fpdf&blobkey=id&blobnocache=false&blobtable=MungoBlobs&blobwhere=1232988745472&ssbinary=
true; accessed January 24, 2010.
Handbook on the Laboratory Mouse. 1975. Crispens CG Jr. Springfield IL: Charles C Thomas.
Histological Atlas of the Laboratory Mouse. 1982. Gude WD, Cosgrove GE, Hirsch GP. New York: Plenum.
Individually ventilated cages: Beneficial for mice and men? 2002. Baumans V, Schlingmann F, Vonck M,
van Lith HA. Contemp Top Lab Anim Sci 41:13-19.
Individually ventilated microisolation cages. 1997. Novak G. Lab Anim 26:54-57.
Inventory of the behaviour of New Zealand white rabbits in laboratory cages. 1995. Gunn D. Appl Anim
Behav Sci 45 (3/4):277-292.
Joint Working Group on Refinement: Husbandry refinements for rats, mice, dogs and nonhuman primates
used in telemetry procedures. 2004. Seventh report of the BVAAWF/FRAME/RSPCA/UFAW Joint Working
Group on Refinement, Part B. Hawkins P, Morton DB, Beyan R, Heath K, Kirkwood J, Pearce P,
Scott L, Whelan G, Webb A. Lab Anim 38:1-10. Available at www.rspca.org.uk/ImageLocator/Locate
Asset?asset=document&assetId=1232712323251&mode=prd; accessed August 10, 2010.
Laboratory Anatomy of the Rabbit, 3rd ed. 1990. McLaughlin CA, Chiasson RB. New York: McGraw-Hill.
Laboratory Animal Management: Rodents. 1996. National Research Council. Washington: National
Academy Press.
Laboratory Hamsters. 1987. van Hoosier GL, McPherson CW, eds. New York: Academic Press.
Modulation of aggression in male mice: Influence of cage cleaning regime and scent marks. 2000.
van Loo PLP, Kruitwagen CLJJ, van Zutphen LFM, Koolhaas JM, Baumans V. Anim Welf 9:281-295.
Observations on the prevalence of nest-building in non-breeding TO strain mice and their use of two nesting
materials. 1997. Sherwin CM. Lab Anim 31:125-132.
Origins of Inbred Mice. 1979. Morse HC III, ed. New York: Academic Press.
Period length of the light-dark cycle influences the growth rate and food intake in mice. 1999.
Campuzano A, Cambras T, Vilaplana J, Canal M, Carulla M, Diez-Noguera A. Physiol Behav
67:791-797.
Preference of guinea pigs for bedding materials: Wood shavings versus paper cutting sheet. 2003.
Kawakami K, Takeuchi T, Yamaguchi S, Ago A, Nomura M, Gonda T, Komemushi S. Exper Anim
(Japanese Assoc Lab Anim Sci) 52:11-15.

186 ขอ้ แนะน�ำส�ำหรบั การดแู ลและการใช้สัตวท์ ดลอง
Preferences for nesting material as environmental enrichment for laboratory mice. 1997. VandeWeerd HA,
van Loo PL, van Zutphen LF, Koolhaas JM, Baumans V. Lab Anim 31:133-143.
Preferences of laboratory mice for characteristics of soiling sites. 1996. Sherwin CM. Anim Welf 5:283-288.
Proceedings of the Third International Workshop on Nude Mice. 1982. Reed ND, ed. vol 1: Invited Lectures/
Infection/Immunology; vol 2: Oncology. New York: Gustav Fischer.
Rabbits: Good Practice for Housing and Care, 2nd ed. 2008. RSPCA, Research Animals Department.
Available at http://content.www.rspca.org.uk/cmsprd/Satellite?blobcol=urldata&blobheader=application%
2Fpdf&blobkey=id&blobnocache=false&blobtable=MungoBlobs&blobwhere=1232988745180&ssbinary=
true; accessed January 24, 2010.
Rats: Good Practice for Housing and Care, 2nd ed. 2008. RSPCA, Research Animals Department.
Available at http://content.www.rspca.org.uk/cmsprd/Satellite?blobcol=urldata&blobheader=application%
2Fpdf&blobkey=id&blobnocache=false&blobtable=MungoBlobs&blobwhere=1232988745061&ssbinary=
true; accessed January 24, 2010.
Refinements in rabbit husbandry. 1993. Morton DB, Jennings M, Batchelor GR, Bell D, BirkeL, Davies K,
Eveleigh JR, Gunn D, Heath M, Howard B, Koder P, Phillips J, Poole T, Sainsbury AW, Sales GD,
Smith DJA, Stauffacher M, Turner RJ. Lab Anim 27:301-329.
Refining Rabbit Care: A Resource for Those Working with Rabbits in Research. 2008. Hawkins P,
Hubrecht R, Bucknell A, Cubitt S, Howard B, Jackson A, Poirier GM. RSPCA. Available at www.rspca.
org.uk/ImageLocator/LocateAsset?asset=document&assetId=1232712644330&mode=prd; accessed
January 24, 2010.
Refining rodent husbandry: The mouse. 1998. Jennings M, Batchelor GR, Brain PF, Dick A, Elliott H,
Francis RJ, Hubrecht RC, Hurst JL, Morton DB, Peters AG, Raymond R, Sales GD, Sherwin CM,
West C. Lab Anim 32:233-259.
Report of the 2002 RSPCA/UFAW rodent welfare group meeting: Individually ventilated cages and
rodent welfare. 2003. Hawkins P, Anderson D, Applebee K, Key D, Wallace J, Milite G, MacArthur-
Clark J, Hubrecht R, Jennings M. Anim Technol Welf 2:23-24.
Research Techniques in the Rat. 1982. Petty C. Springfield IL: Charles C Thomas.
Rodents and Rabbits: Current Research Issues. 1994. Niemi SM, Venable JS, Guttman JN, eds.
Bethesda MD: Scientists Center for Animal Welfare.
Short-term effects of a disturbed light-dark cycle and environmental enrichment on aggression and
stress-related parameters in male mice. 2004. Van der Meer E, van Loo PL, Baumans V. Lab Anim
38:376-383.
The Biology of the Guinea Pig. 1976. Wagner JE, Manning PJ, eds. New York: Academic Press.
The Biology of the Laboratory Rabbit, 2nd ed. 1994. Manning PJ, Ringler DH, Newcomer CE, eds.
San Diego: Academic Press.
The Brattleboro rat. 1982. Sokol HW, Valtin H, eds. Ann NY Acad Sci 394:1-828.
The cage preferences of laboratory rats. 2001. Patterson-Kane EG, Harper DN, Hunt M. Lab Anim 35:74-79.
The effects of different rack systems on the breeding performance of DBA/2 mice. 2003. Tsai PP,
Oppermann D, Stelzer HD, Mahler M, Hackbarth H. Lab Anim 37:44-53.
The effects of feeding and housing on the behaviour of the laboratory rabbit. 1999. Krohn TC. Lab Anim
33:101-107.
The effects of group housing on the research use of the laboratory rabbit. 1993. Whary M, Peper R,
Borkowski G, Lawrence W, Ferguson F. Lab Anim 27:330.
The effects of intracage ventilation on microenvironmental conditions in filter-top cages. 1992. Lipman NS,
Corning BF, Coiro MA Sr. Lab Anim 26:206-210.
The Hamster: Reproduction and Behavior. 1985. Siegel HI, ed. New York: Plenum Press.

ภาคผนวก ก: เอกสารอา้ งองิ เพิ่มเติมท่ไี ดร้ บั การเลือกสรร 187

The impact of cage ventilation on rats housed in IVC systems. 2003. Krohn TC, Hansen AK, Dragsted N. Lab
Anim 37:85-93.
The impact of low levels of carbon dioxide on rats. 2003. Krohn TC, Hansen AK, Dragsted N.
Lab Anim 37:94-99.
The importance of learning young: The use of nesting material in laboratory rats. 2004. van
Loo PLP, Baumans V. Lab Anim 38:17-24.
The Laboratory Mouse. 2001. Danneman P, Brayton C, Suckow MA, eds. Boca Raton FL:
CRC Press.
The Laboratory Mouse: Selection and Management. 1970. Simmons ML, Brick JO. Englewood
Cliffs NJ: Prentice-Hall.
The laboratory rabbit. 1999. Batchelor GR. In: Poole TB, ed. UFAW Handbook on the Care and
Management of Laboratory Animals, 7th ed, vol 2. Oxford: Wiley-Blackwell.
The Laboratory Rat, 2nd ed. 2005. Suckow MA, Weisbroth SH, Franklin CL. New York: Academic
Press. Available at http://198.81.200.2/science/book/9780120749034; accessed January 24, 2010.
The Mouse in Biomedical Research, 2nd ed, vol I: History, Wild Mice, and Genetics. 2007. Fox JG,
Barthold SW, Davisson MT, Newcomer CE, Quimby FW, Smith AL, eds. New York: Academic Press.
The Mouse in Biomedical Research, 2nd ed, vol III: Normative Biology, Husbandry, and Models. 2007.
Fox JG, Barthold SW, Davisson MT, Newcomer CE, Quimby FW, Smith AL, eds. New York:
Academic Press.
The Mouse in Biomedical Research, 2nd ed, vol IV: Immunology. 2007. Fox JG, Barthold SW, Davisson MT,
Newcomer CE, Quimby FW, Smith AL, eds. New York: Academic Press.
The Nude Mouse in Experimental and Clinical Research, vol 1, 1978; vol 2, 1982. Fogh J, Giovanella BC,
eds. New York: Academic Press.
The Rabbit: A Model for the Principles of Mammalian Physiology and Surgery. 1979. Kaplan HN, Timmons
EH. New York: Academic Press.

สตั วช์ นดิ อ่นื ๆ
Other Animals

Aquatic animals as models in biomedical research. 1983. Stoskopf MK. ILAR News 26:22-27.
Captive Invertebrates: A Guide to Their Biology and Husbandry. 1992. Frye FL. Malabar FL: Krieger
Publishing.
Effects of experience and cage enrichment on predatory skills of black-footed ferrets (Mustela nigripes).
1999. Vargas A, Anderson SH. J Mammal 80:263-269.
Growth, feed efficiency and condition of common octopus (Octopus vulgaris) fed on two formulated
moist diets. 2008. Cerezo Valverde J, Hernández MD, Aguado-Giménez F, García García B. Aquaculture
275:266-273.
Handbook of Marine Mammals. 1991. Ridgway SH, Harrison RJ, eds. New York: Academic Press.
Influence of diet on growing and nutrient utilization in the common octopus (Octopus vulgaris). 2002.
García García B, Aguado-Giménez F. Aquaculture 211:171-182.
Laboratory Animal Management: Marine Invertebrates. 1981. National Research Council. Washington:
National Academy Press.
Nontraditional Animal Models for Laboratory Research. 2004. ILAR J 45(1).
Octodon degus: A diurnal, social, and long-lived rodent. 2004. Lee TM. ILAR J 45:14-24.
The musk shrew (Suncus murinus): A model species for studies of nutritional regulation of reproduction.
2004. Temple JL. ILAR J 45:25-34.

188 ขอ้ แนะน�ำส�ำหรบั การดูแลและการใช้สัตวท์ ดลอง

TTXRT T hhhihepeee eahroAvETPIBFilMCLnaPapehSuceAgbaanrdheab.riRorronseodAleiIdirnLcarrpcfearJeaueAaanirmOatprtsaotgRo4inioAcaiioMrocr2dyintilqnnJneo:JeP2tusapofDMGee3o.9arvpurrei8BrFr9aesossois:upn,-nJeAl4sse3vma,eans.-:CTu0gc1sWuiml,4ieAag2emeR,aVmra.sansern3irldaefi(gse0hMWoasanr9ynfcltpeZoeb-ioEnamXn3lLorfrcAia.o2dfoaaerJGd1IsllweLa:CFe.,.Arme,leSavpVRrpasyohDilehsldiVJasgh:taeeneeoPl4lomdurnnr5tpeofeeesto:ovms3tbriadeca5Jresnna,-bRs4mtdtet.eiF5isnchoAsu.tIaanda.eqt)vvtehnuuie1oilenssatrr9et,caeL6oslubalbaf5lbotrnbLu.atoineto,rtrledueReraaLrnsute2oot.ecioin6ercce1ryan6hkyd9rd:.ser1e8eonn-s1a9sc1ebn9.ero5adFi9anMp.c,1retlchoa.rhMeserB.nieKaudoMs1.lñisey9nAoW.lae9kz.2r7eac0PP.lhJt0leRHaLV7ron.,,a.ntRnIHaOEgdBtelplieekok,raBsutnasiKimreanaFrsUugbzLEJroKi:aa.,Jn:nGLSdiNsSU,ráinee,nnRgSewcivon.R.hebeo22rYTisnzo00uoist00Friroet1J4kJlnes,:,..

การดูแลทางการสัตวแพทย์

VETERINARY CARE

การขนส่ง
Transportation

Acclimatization of rats after ground transportation to a new animal facility. 2007. Capdevila S, Giral M,
E E sffteacbrCROKtesliuhibmgsioehzuorilfnCanBdgtie,,aeioirCKrlnaaJihnmtAraToa,eaofnBprBsKrc,peaph,rJloadoJHerppwLtewae,riintraaSRioont,RuenngseLLsp.DeceeeeaI.LlrxluiEAopSRsxdRr,eJep,SsJopAsKinfhi4noryaa7inJmsmc:,i3ocleB6e5lliormv48ageK-:eai13lcs.t16CiazL-9laa,a1.ntab7Wiodn.nAodconfobiomJrilotlMoicc4w,oh1iseC:n2tmgeh5roi5cotra-nJa2le,n6csL1chpe.oaoennrtcgEaee,tnisoCtnrihanotdoioiifcnHal.a,tbiv2Koe0irm0ao9tof.Hrsy,StrLhaeeinmseismJSale,l,saJ.dLuie2nne0gg0SYt6o,,.
TRG heuediduHTpAauchenssaeorsecwdioomekocdipbnifo.asesn2trohiao0Pnadtn0hv,io9Kei(oKtL..eriAtaLrlrReklSaamwenrAropesoe)c.ospothrproLdyteoartonJbtJo,fso,AefLtGahnosletaaimmsosbeTbaosg3rsarsao9arnrMnt:too1sha,pr-edLy3oMa,9rtlatieH.mnahWeiecmormhoranmaralkesmonie.nndgJS2eePs0,dG,0Pri5Bntoeo.lutaempSuar,scswictceeaeAlsilimln,tosaPwahJbtriDplieizsJ.pseh,ceEeogdAndtudntiddonbMueceyrrra,isintnphOogoigenwlosteLghDnfayeo,bl1SlBopo5,ruwea0cQriti:nkpo2ugwur3eyb5esselt1Aelr-vnRtA2aei,m3Clr/a5Sa,al8dulHh.otScoaleclruifsrifericessnecRnToet.,f
T ransgtULhparnoeobivuretAnCardntsaiioirmteitneras4oan3fFns:edpl7ado8berM-otr8.ara4atn2i.tooa0nrg0yef9oam.rneSiAmntneatimmlsoa.kfle2WnL0sa1e-b0lSfo.aerrWveae.thnopitsrey1S6Wa,9nJ-vd,1a8CnO2h.toBhueerrSkeTRl,eKKso,elaedrecChBG,AreSneuimutcwalilfsfIe,, Snoeijer B, Kramer K.
R8.thUFeAdW. HHearntdfobrodoskhiroen:

การวางยาสลบ ความเจบ็ ปวดและศลั ยกรรม
Anesthesia, Pain, and Surgery

Anaesthesia in ferrets, rabbits, and guinea pigs. 1998. Alderton B. In: Bryden D, ed. Internal Medicine:
Small Companion Animals. The TG Hungerford course for veterinarians, Proceedings 306,
Stephen Roberts Lecture Theatre, University of Sydney, Australia, June 15-19. University of Sydney
Post Graduate Foundation in Veterinary Science. p 241-268.

ภาคผนวก ก: เอกสารอา้ งอิงเพ่ิมเตมิ ทีไ่ ดร้ บั การเลือกสรร 189

Anesthesia and analgesia. 1997. Schaeffer D. In: Kohn DF, ed. Nontraditional Laboratory Animal Species in
Anesthesia and Analgesia in Laboratory Animals. San Diego: Academic Press.
Anesthesia and Analgesia in Laboratory Animals. 1997. Kohn DF, Wixson SK, White WJ, Benson GJ,
eds. San Diego: Academic Press.
Anesthesia and Analgesia in Laboratory Animals, 2nd ed. 2008. Fish R, Danneman PJ, Brown M, Karas A,
eds. 2008. San Diego: Academic Press.
Anesthesia for Veterinary Technicians. 2010. Bryant S, ed. Somerset NJ: Wiley-Blackwell.
Anaesthetic and Sedative Techniques for Aquatic Animals, 3rd ed. 2008. Ross L, Ross B. Somerset
NJ: Wiley-Blackwell.
Animal Physiologic Surgery, 2nd ed. 1982. Lang CM, ed. New York: Springer-Verlag.
AVMA Guidelines on Euthanasia. 2007. Schaumburg IL: American Veterinary Medical Association.
Challenges of pain assessment in domestic animals. 2002. Anil SS, Anil L, Deen J. JAVMA 220:313-319.
Definition of Pain and Distress and Reporting Requirements for Laboratory Animals. 2000. National
Research Council. Washington: National Academy Press.
Handbook of Veterinary Anesthesia, 4th ed. 2007. Muir WW III, Hubbell JAE. Maryland Heights
MO: Mosby.
Handbook of Veterinary Pain Management. 2002. Gaynor JS, Muir W. St. Louis: Mosby.
Laboratory animal analgesia, anesthesia, and euthanasia. 2003. Hedenqvist P, Hellebrekers LJ.
In: Hau J, Van Hoosier GL, eds. Handbook of Laboratory Animal Science: Essential Principles and
Practices, 2nd ed. Boca Raton FL: CRC Press.
Laboratory Animal Anesthesia, 3rd ed. 2009. Flecknell PA. London: Academic Press.
Lumb and Jones’ Veterinary Anesthesia and Analgesia, 4th ed. 2007. Tranquilli WJ, Thurman JC,
Grimm KA, eds. San Francisco: Wiley-Blackwell.
Pain alleviation in laboratory animals: Methods commonly used for perioperative pain relief. 2002.
Vainio O, Hellsten C, Voipio HM. Scand J Lab Anim Sci 29:1-21.
Pain and distress. 2006. Karas A, Silverman J. In: Suckow M, Silverman J, Murthy S, eds. The IACUC
Handbook. Boca Raton FL: CRC Press.
Pain Management in Animals. 2000. Flecknell PA, Waterman-Pearson A, eds. Philadelphia: WB Saunders.
Paralytic agents. 1997. Hildebrand SV. In: Kohn DF, Wixson SK, White WJ, Benson GJ, eds. Anesthesia
and Analgesia in Laboratory Animals. San Diego: Academic Press.
Position Statement on Recognition and Alleviation of Pain and Distress in Laboratory Animals. 2000.
AALAS. Available at www.aalas.org/pdf/Recognition_and_Alleviation_of_Pain_and_Distress_in_
Laboratory_Animals.pdf; accessed January 24, 2010.
Recognition and Alleviation of Pain in Laboratory Animals. 2009. National Research Council. Washington:
National Academies Press.
Recognizing pain and distress in laboratory animals. 2000. Carstens E, Moberg GP. ILAR J 41:62-71.
Recommendations for euthanasia of experimental animals. 1996. Close B, Baniste K, Baumans V,
Bernoth EM, Bromage N, Bunyan J, Erhardt W, Flecknell P, Gregory N, Hackbarth H, Morton D,
Warwick C. Lab Anim 30:293-316.
Small Animal Anesthesia and Analgesia. 2008. Carroll GL. Ames IA: Blackwell Publishing.
Small Animal Surgery Textbook, 3rd ed. 2007. Fossum T. Maryland Heights MO: Mosby.
Small Animal Surgical Nursing, 2nd ed. 1994. Mosby’s Fundamentals of Animal Health Technology.
Tracy DL, ed. St. Louis: Mosby.
Surgery: Basic principles and procedures. 2003. Waynforth HB, Swindle MM, Elliott H, Smith AC.
In: Hau J, Van Hoosier GL, eds. Handbook of Laboratory Animal Science: Essential Principles and
Practices, 2nd ed, vol 1. Boca Raton FL: CRC Press. p 487-520.

190 ข้อแนะน�ำส�ำหรบั การดูแลและการใช้สตั ว์ทดลอง

Textbook of Small Animal Surgery, 3rd ed. 2003. Slatter D. Philadelphia: WB Saunders.
The Biology of Animal Stress: Basic Principles and Implications for Animal Welfare. 2000. Moberg GP,
Mench JA. Wallingford UK: CAB International.
The IACUC Handbook. 2006. Flecknell P, Silverman J, Suckow MA, Murthy S, eds. New York: CRC
Press.
The importance of awareness for understanding fetal pain. 2005. Mellor DJ, Diesch TJ, Gunn AJ,
Bennet L. Brain Res Rev 49:455-471.
When does stress become distress? 1999. Moberg GP. Lab Anim 28:422-426.

DisกeาaรsเeฝSา้ รuะrvวeังilโlaรnคceก,าDรiวaินgnิจoฉsัยisแ, ลaะndกาTรrรeaกั tษmาent

Clinical Laboratory Animal Medicine. 2008. Hrapkiewicz K, Medina L, eds. San Francisco:
Wiley-Blackwell.
Current strategies for controlling/eliminating opportunistic microorganisms. 1998. White WJ, Anderson LC,
Geistfeld J, Martin D. ILAR J 39:391-305.
D rugWDesotsaCgaeldwinellLNabJo: rTaetolforyrdAPnriemsasl.s: A Handbook. 1989. Borchard RE, Barnes CD, Eltherington LG.
FELASA recommendations for the health monitoring of breeding colonies and experimental units of cats,
dogs and pigs. 1998. Rehbinder C, Baneux P, Forbes D, van Herck H, Nicklas W, Rugaya Z, Winkler G.
Report of the Federation of European Laboratory Animal Science Associations (FELASA) Working Group
on Animal Health. Lab Anim 32:1-17.
Ferrets, Rabbits and Rodents: Clinical Medicine and Surgery. 1997. Hillyer EV, Quesenberry KE.
Philadelphia: WB Saunders.
Handbook of Veterinary Drugs: A Compendium for Research and Clinical Use. 1975. Rossoff IS.
New York: Springer.
Invertebrate Medicine. 2006. Lewbart GA. Ames: Blackwell Publishing.
Kirk and Bistner’s Handbook of Veterinary Procedures and Emergency Treatment, 8th ed. 2006.
L aboFroartdorRyBA, nMimazazlaMfererdoicEin. eP.hi2la0d0e2lp.hFiao:xWJBGS, aAunnddeerrss.on LC, Loew FM, Quimby FW, eds. New York:
Academic Press.
Mosby’s Fundamentals of Animal Health Technology: Principles of Pharmacology. 1983. Giovanni R,
Warren RG, eds. St. Louis: CV Mosby.
Veterinary Applied Pharmacology and Therapeutics, 5th ed. 1991. Brander GC, Pugh DM, Bywater RJ.
London: Bailliere Tindall.
Veterinary Pharmacology and Therapeutics, 6th rev. ed. 1988. Booth NH, McDonald LE. Ames:
Iowa State University Press.

Pพaยthาoธloวิ gิทyย,าCพlinยicาaธl ิวPิทatยhาoคloลgินy,คิ aแnลdะPปaรrสaติsiวtoิทloยgาy

AAnn AIntltarosdoufcLtiaobnortaotoCryomAnpiamraaltivHeaePmaathtoollooggyy.: 1A98C1o. nSsaidndereartsioonn JoHf ,SPohmilliepsRCeaEc.tOioxnfsordo:f CHlaurmenadnoannPdreAsns.imal
Tissues to Injurious Agents. 1962. Gresham GA, Jennings AR. New York: Academic Press.
Animal Clinical Chemistry: A Practical Guide for Toxicologists and Biomedical Researchers, 2nd ed. 2009.
Evans GO, ed. Boca Raton FL: CRC Press.
Animal Hematotoxicology: A Practical Guide for Toxicologists and Biomedical Researchers. 2009.
Evans GO. Boca Raton FL: CRC Press.
Atlas of Experimental Toxicological Pathology. 1987. Gopinath C, Prentice DE, Lewis DJ. Boston:
MTP Press.

ภาคผนวก ก: เอกสารอา้ งองิ เพ่ิมเติมทีไ่ ด้รบั การเลอื กสรร 191

Blood: Atlas and Sourcebook of Hematology, 2nd ed. 1991. Kapff CT, Jandl JH. 1991. Boston: Little
and Brown.
Clinical Biochemistry of Domestic Animals, 4th ed. 1989. Kaneko JJ, ed. New York: Academic Press.
Clinical Chemistry of Laboratory Animals. 1988. Loeb WF, Quimby FW. New York: Pergamon Press.
Color Atlas of Comparative Veterinary Hematology. 1989. Hawkey CM, Dennett TB. Ames: Iowa State
University Press.
Color Atlas of Hematological Cytology, 3rd ed. 1992. Hayhoe GFJ, Flemans RJ. St. Louis: Mosby Year Book.
Comparative Neuropathology. 1962. Innes JRM, Saunders LZ, eds. New York: Academic Press.
Duncan and Prasse’s Veterinary Laboratory Clinical Pathology. 2003. Latimer KS, Mahaffey EA,
Prasse KW. San Francisco: Wiley-Blackwell.
Essentials of Veterinary Hematology. 1993. Jain NC. Philadelphia: Lea and Febiger.
Flynn’s Parasites of Laboratory Animals, 2nd ed. 2007. Baker DG, ed. Ames: Iowa State University Press.
Handbook of Laboratory Animal Bacteriology. 2000. Hanson AK. Boca Raton FL: CRC Press.
Immunologic Defects in Laboratory Animals. 1981. Gershwin ME, Merchant B, eds. New York: Plenum.
Laboratory Profiles of Small Animal Diseases. 1981. Sodikoff C. Santa Barbara: American Veterinary
Publications.
Natural Pathogens of Laboratory Animals: Their Effects on Research. 2003. Baker DG. Washington:
American Society for Microbiology.
Pathology of Domestic Animals, 4th ed. 1992. Jubb KVF, Kennedy PC, Palmer N, eds. 1992. New York:
Academic Press.
Pathology of Laboratory Animals. 1978. Benirschke K, Garner FM, Jones TC. 1978. New York:
Springer-Verlag.
The Pathology of Laboratory Animals. 1965. Ribelin WE, McCoy JR, eds. Springfield IL: Charles C Thomas.
Veterinary Clinical Parasitology, 6th ed. 1994. Sloss MW, Kemp RL. 1994. Ames: Iowa State
University Press.
Veterinary Pathology, 5th ed. 1983. Jones TC, Hunt RD. Philadelphia: Lea and Febiger.

เอกสารอา้ งอิงเฉพาะชนดิ ของสตั ว—์ การดูแลทางสตั วแพทย์

Species-Specific References—Veterinary Care

สัตว์ทางการเกษตร
Agricultural Animals

Basic Surgical Exercises Using Swine. 1983. Swindle MM. 1983. New York: Praeger.
Diseases of Poultry, 9th ed. 1991. Calnek BW, Barnes HJ, Beard CW, Reid WM, Yoder HW, eds.
Ames: Iowa State University Press.
Diseases of Sheep. 1974. Jensen R. Philadelphia: Lea and Febiger.
Diseases of Swine, 7th ed. 1992. Leman AD, Straw BE, Mengeline WL, eds. Ames: Iowa State
University Press.
FELASA recommendations for the health monitoring of breeding colonies and experimental units of cats,
dogs and pigs. 1998. Rehbinder C, Baneux P, Forbes D, van Herck H, Nicklas W, Rugaya Z,
Winkler G. Report of the Federation of European Laboratory Animal Science Associations (FELASA)
Working Group on Animal Health. Lab Anim 32:1-17.
Swine in the Laboratory: Surgery, Anesthesia, Imaging, and Experimental Techniques, 2nd ed.
Swindle MM, ed. 2007. Boca Raton FL: CRC Press

192 ขอ้ แนะน�ำส�ำหรับการดแู ลและการใช้สัตวท์ ดลอง

Techniques in Large Animal Surgery, 3rd ed. 2007. Hendrickson D, ed. 2007. Somerset NJ:
Wiley-Blackwell.
Textbook of Large Animal Surgery, 2nd ed. 1987. Oehme FW, Prier JE. Baltimore: Williams and Wilkins.

สตั วส์ ะเทินน้ำ�สะเทนิ บก สตั ว์เล้ือยคลาน และ ปลา
Amphibians, Reptiles, and Fish

An evaluation of current perspectives on consciousness and pain in fishes. 2004. Chandroo KP,
Yue S, Moccia RD. Fish Fisher 5:281-295.
Anesthesia and analgesia in reptiles. Mosley CA. 2005. Semin Avian Exot Pet Medic 14:243-262.
Can fish suffer? Perspectives on sentience, pain, fear and stress. 2004. Chandroo KP, Duncan IJH,
Moccia RD. App Anim Behav Sci 86:225-250.
Disease Diagnosis and Control in North American Marine Aquaculture, 2nd rev ed. 1988. Sindermann CJ,
Lichtner DV. New York: Elsevier.
Diseases of Fishes. 1971. Bullock GL. Book 2B: Identification of Fish Pathogenic Bacteria. Neptune NJ:
TFH Publications.
Diseases of Fishes. 1971. Bullock GL, Conroy DA, Snieszko SF. Neptune NJ: TFH Publications.
Diseases of Fishes. 1974. Anderson DP. Book 4: Fish Immunology. Neptune NJ: TFH Publications.
Diseases of Fishes. 1976. Wedemeyer GA, Meyer FP, Smith L. Book 5: Environmental Stress and
Fish Diseases. Neptune NJ: TFH Publications.
Do fish have nociceptors? Evidence for the evolution of a vertebrate sensory system. 2003. Sneddon LU,
Braithwaite VA, Gentle MJ. Proc R Soc Lond B 270:1115-1121.
Evaluation of rapid cooling and tricaine methanesulfonate (MS-222) as methods of euthanasia in zebrafish
(Danio rerio). 2009. JM Wilson, RM Bunte, AJ Carty. JAALAS 48:785-789.
Evaluation of the use of anesthesia and analgesia in reptiles. 2004. Read MR. JAVMA 227:547-552.
Fish and welfare: Do fish have the capacity for pain perception and suffering? 2004. Braithwaite VA,
Huntingford FA. Anim Welf 13:S87-S92.
Fish, amphibian, and reptile analgesia. Machin KL. 2001. Vet Clin North Am Exot Anim Pract 4:19-33.
Infectious Diseases and Pathology of Reptiles: Color Atlas and Text. 2007. Jacobson E. Boca Raton FL:
CRC Press.
Medicine and Surgery of Tortoises and Turtles. 2004. McArthur S, Wilkinson R, Meyer J. San Francisco:
Wiley-Blackwell.
Mycobacteriosis in fishes: A review. 2009. Gauthier DT, Rhodes MW. Vet J 180:33-47.
Pain and Distress in Fish. 2009. ILAR J 50(4).
Fish sedation, analgesia, anesthesia, and euthanasia: Considerations, methods, and types of drugs.
2009. Neiffer DL, Stamper MA. ILAR J 50:343-360.
Morphologic effects of the stress response in fish. 2009. Harper C, Wolf JC. ILAR J 50:387-396.
Pain perception in fish: Indicators and endpoints. 2009. Sneddon LU. ILAR J 50:338-342.
Parasites, behaviour and welfare in fish. 2007. Barber I. Appl Anim Behav Sci 104:251-264.
Parasites of Freshwater Fishes: A Review of Their Treatment and Control. 1974. Hoffman GL, Meyer FP.
Neptune NJ: TFH Publications.
Recommendations for control of pathogens and infectious diseases in fish research facilities. 2009.
Kent ML, Feist SW, Harper C, Hoogstraten-Miller S, Mac Lawe J, Sánchez-Morgado JM, Tanguay RL,
Sanders GE, Spitsbergen JM, Whipps CM. Comp Biochem Physiol Part C 149:240-248.

ภาคผนวก ก: เอกสารอา้ งองิ เพิม่ เตมิ ทีไ่ ดร้ บั การเลือกสรร 193

The ability of clove oil and MS-222 to minimize handling stressing rainbow trout (Oncorhynchus mykiss
Walbaum). 2003. Wagner GN, Singer TD, McKinley RS. Aquacult Res 34:1139-1146.
The efficacy of clove oil as an anaesthetic for rainbow trout, Oncorhynchus mykiss (Walbaum). 1998.
Keene JL, Noakes DLG, Moccia RD, Soto CG. Aquacult Res 29:89-101.
The neurobehavioral nature of fishes and the question of awareness and pain. Rose JD. 2002. Rev Fish
Sci 10:1-38.
The Pathology of Fishes. 1975. Ribelin WE, Migaki G, eds. Madison: University of Wisconsin.

นก
Birds

Avian Disease Manual, 6th ed. 2006. Charlton BR, ed. American Association of Avian Pathologists.
Jacksonville, FL. Available at www.aaap.info.
Clinical Avian Medicine. 2006. Harrison GJ, Lightfoot TL, eds. 2006. Sphinx Publishing.
Diseases of Wild Waterfowl, 2nd ed. 1997. Wobeser GA. New York: Plenum Press.
Field Manual of Wildlife Disease: General Field Procedures and Diseases of Birds. 1999. Friend M,
Franson JC, eds. US Geological Survey. Available at www.nwhc.usgs.gov/publications/field_manual/
field_manual_of_wildlife_diseases.pdf; accessed January 24, 2010.
Handbook of Avian Medicine. 2009. Tully TN, Dorrestein GM, Jones AK, eds. Philadelphia: WB Saunders.
Pigeon Health and Disease. 1991. Tudor DC. Ames: Iowa State University Press.

แมวและสนุ ัข
Cats and Dogs

FELASA recommendations for the health monitoring of breeding colonies and experimental units of cats,
dogs and pigs. 1998. Rehbinder C, Baneux P, Forbes D, van Herck H, Nicklas W, Rugaya Z, Winkler G.
Report of the Federation of European Laboratory Animal Science Associations (FELASA) Working
Group on Animal Health. Lab Anim 32:1-17.
Textbook of Veterinary Internal Medicine: Diseases of the Dog and Cat, 6th ed. 2005. Ettinger SJ,
Feldman EC, eds. Philadelphia: WB Saunders.

สตั วห์ ายาก สัตวป์ า่ และสัตว์สวนสตั ว์
Exotic, Wild, and Zoo Animals

Biology, Medicine, and Surgery of South American Wild Animals. 2001. Fowler ME, Cubas ZS. Ames:
Iowa State University Press.
CRC Handbook of Marine Mammal Medicine: Health, Disease, and Rehabilitation. 2001. Dierauf LA,
Gulland FMD. Boca Raton FL: CRC Press.
Diseases of Exotic Animals: Medical and Surgical Management. 1983. Philadelphia: WB Saunders.
Essentials of Disease in Wild Animals. 2005. Wobeser GA. Oxford: Wiley-Blackwell.
Exotic Animal Formulary, 3rd ed. 2004. Carpenter JW. Philadelphia: WB Saunders.
Infectious Diseases of Wild Mammals. 2000. Williams ES, Barker IK, eds. Oxford: Wiley-Blackwell.
Pathology of Zoo Animals. 1983. Griner LA. San Diego: Zoological Society of San Diego.
Veterinary Clinics of North America: Exotic Animal Practice Series. Elsevier.
Zoo and Wild Animal Medicine: Current Therapy 4. Fowler ME, Miller RE, eds. 1999. Philadelphia:
WB Saunders.

194 ขอ้ แนะน�ำส�ำหรบั การดแู ลและการใช้สัตว์ทดลอง

Zoo and Wild Animal Medicine, 5th ed. 2003. Fowler E, Miller RE, eds. Philadelphia: WB Saunders.
Zoo and Wild Animal Medicine Current Therapy, 6th ed. 2007. Fowler ME, Miller RE, eds. Philadelphia:
WB Saunders.
Zoo Animal and Wildlife Immobilization and Anesthesia. 2007. West G, Heard D, Caulkett N, eds.
Oxford: Wiley-Blackwell.

Nลิงonhuman Primates

NHoanndhubmooaknoPfrPimriamteasteinHuBsiboamneddriyc.a2l 0R0e5s.eWaroclhfe:nDsioshenasSe,s.H1o9n9e8ss. BPe. nOnxeftotrdB:TB, laAcbkeweeCll R, Henrickson R, eds.
New York: Academic Press.
Nursery Rearing of Nonhuman Primates in the 21st Century. 2005. Sackett GP, Ruppenthal GC,
Elias K. Chicago: University of Chicago Press.
Primate Parasite Ecology: The Dynamics and Study of Host-Parasite Relationships. 2009. Huffman MA,
Chapman CA, eds. West Nyack NY: Cambridge University Press.
Simian Virology. 2009. Voevodin AF, Marx PA. Ames IA: Wiley-Blackwell.
The Emergence of Zoonotic Diseases. 2002. Burroughs T, Knobler S, Lederberg J, eds. Institute of Medicine.
Washington: National Academies Press.
Zoonoses and Communicable Diseases Common to Man and Animals. 2003. Acha PN,Szyfres B.
Washington: Pan American Health Organization.

สตั วฟ์ นั แทะและกระต่าย
Rodents and Rabbits

A Guide to Infectious Diseases of Guinea Pigs, Gerbils, Hamsters, and Rabbits. 1974. National
Research Council. Washington: National Academy of Sciences.
Anesthesia and analgesia for laboratory rodents. 2008. Gaertner D, Hallman T, Hankenson F, Batchelder M.
ISna:nFDisihegRo,: ABcroawdenmMic, PDreasnsn.emp a2n39P-2, 9K8a.ras A, eds. Anesthesia and Analgesia in Laboratory Animals.
Aversion to gaseous euthanasia agents in rats and mice. 2002. Leach MC, Bowell VA, Allan TF, Morton DB.
Comp Med 52:249-257.
Behavioural and cardiovascular responses of rats to euthanasia using carbon dioxide gas. 1997.
Smith W, Harrap SB. Lab Anim 31:337-346.
Biology and Medicine of Rabbits and Rodents. 1989. Harkness JE, Wagner JE. Philadelphia: Lea and Febiger.
Common Lesions in Aged B6C3F (C57BL/6N x C3H/HeN)F and BALB/cStCrlC3H/Nctr Mice. 1981.
Registry of Veterinary Pathology, Armed Forces Institute of Pathology. Washington: Armed Forces
Institute of Pathology.
Common Parasites of Laboratory Rodents and Lagomorphs: Laboratory Animal Handbook. 1972.
Owen D. London: Medical Research Council.
C om1p9li8c6a.tioHnasmmof TVEir,aelda.nWdasMhyincgotpolna:sHmeaml iIsnpfehcetrieonPsubinlishRinogd.ents to Toxicology Research and Testing.
Current Strategies for Controlling/Eliminating Opportunistic Microorganisms. 1998. White WJ, Anderson
LC, Geistfeld J, Martin DG. ILAR J 39:291-305.
Detection and clearance of Syphacia obvelata in Swiss Webster and athymic nude mice. 2004.
Clarke CL, Perdue KA. Contemp Top Lab Anim Sci 43:9-13.
Effective eradication of pinworms (Syphacia muris, Syphacia obvelata and Aspiculuris tetraptera)
from a rodent breeding colony by oral anthelmintic therapy. 1998. Zenner L. Lab Anim 32:337-342.
Efficacy of various therapeutic regimens in eliminating Pasteurella pneumotropica from the mouse.
1996. Goelz MF, Thigpen JE, Mahler J, Rogers WP, Locklear J, Weigler BJ, Forsythe DB. Lab
Anim Sci 46:280-284.

ภาคผนวก ก: เอกสารอ้างอิงเพม่ิ เติมทไี่ ดร้ ับการเลอื กสรร 195

Eradication of infection with Helicobacter spp. by use of neonatal transfer. 2000. Truett GE,
Walker JA, Baker DG. Comp Med 50:444-451.
Eradication of murine norovirus from a mouse barrier facility. 2008. Kastenmayer RJ, Perdue KA,
Elkins WR. JAALAS 47:26-30.
Euthanasia of neonatal mice with carbon dioxide. 2005. Pritchett K, Corrow D, Stockwell J, Smith A.
Comp Med 55:275-281.
Euthanasia of rats with carbon dioxide: Animal welfare aspects. 2000. Hackbarth H, Kuppers N,
Bohnet W. Lab Anim 34:91-96.
Experimental and Surgical Technique in the Rat. 1992. Waynforth HB, Flecknell PA. New York:
Academic Press.
Experimental Surgical Models in the Laboratory Rat. 2009. Rigalli A, DiLoreto V, eds. Boca Raton FL:
CRC Press.
Gender influences infectivity in C57BL/6 mice exposed to mouse minute virus. 2007. Thomas ML 3rd,
Morse BC, O’Malley J, Davis JA, St Claire MB, Cole MN. Comp Med 57:74-81.
Guidelines for the Euthanasia of Mouse and Rat Feti and Neonates. 2007. Office of Animal Care and
Use, NIH. Avaialable at: http://oacu.od.nih.gov/ARAC/documents/Rodent_Euthanasia_Pup.pdf;
accessed January 24, 2010.
Helicobacter bilis-induced inflammatory bowel disease in SCID mice with defined flora. 1997. Shomer NH,
Dangler CA, Schrenzel MD, Fox JG. Infect Immun 65:4858-4864.
Humane and practical implications of using carbon dioxide mixed with oxygen for anesthesia or euthanasia
of rats. 1997. Danneman PJ, Stein S, Walshaw SO. Lab Anim Sci 47:376-385.
Improving murine health surveillance programs with the help of on-site enzyme-linked immunosorbent
assay. 2006. Zamora BM, Schwiebert RS, Lawson GW, Sharp PE. JAALAS 45:24-28.
Infectious Diseases of Mice and Rats. 1991. National Research Council. Washington: National
Academy Press.
Ivermectin eradication of pinworms from rats kept in ventilated cages. 1993. Huerkamp MJ. Lab Anim Sci
43:86-90.
Large-scale rodent production methods make vendor barrier rooms unlikely to have persistent
low-prevalence parvoviral infections. 2005. Shek WR, Pritchett KR, Clifford CB, White WJ Contemp Top
Lab Anim Sci 44:37-42.
Lymphocytic choriomeningitis infection undetected by dirty-bedding sentinel monitoring and revealed
after embryo transfer of an inbred strain derived from wild mice. 2007. Ike F, Bourgade F, Ohsawa K,
Sato H, Morikawa S, Saijo M, Kurane I, Takimoto K, Yamada YK, Jaubert J, Berard M, Nakata H,
Hiraiwa N, Mekada K, Takakura A, Itoh T, Obata Y, Yoshiki A, Montagutelli X. Comp Med 57:272-281.
Microbiological assessment of laboratory rats and mice. 1998. Weisbroth SH, Peters R, Riley LK, Shek W.
ILAR J 39:272-290.
Microbiological quality control for laboratory rodents and lagomorphs. 2002. Shek WR, Gaertner DJ.
In: Fox, JG, Anderson LC, Loew FM, Quimby FW, eds. Laboratory Animal Medicine, 2nd ed.
London: Academic Press. p 365-393.
Monitoring sentinel mice for Helicobacter hepaticus, H. rodentium, and H. bilis by use of polymerase
chain reaction analysis and serological testing. 2000. Whary MT, Cline JH, King AE, Hewes KM,
Chojnacky D, Salvarrey A, Fox JG. Comp Med 50:436-443.
Mouse parvovirus infection potentiates allogeneic skin graft rejection and induces syngeneic graft
rejection. 1998. McKisic MD, Macy JD, Delano ML, Jacoby RO, Paturzo FX, Smith AL. Transplantation
65:1436-1446.
Pathology of Aging Rats: A Morphological and Experimental Study of the Age-Associated Lesions in
Aging BN/BI, WAG/Rij, and (WAG x BN)F Rats. 1978. Burek JD. Boca Raton FL: CRC Press.

196 ข้อแนะน�ำส�ำหรบั การดูแลและการใช้สัตวท์ ดลอง

Pathology of Aging Syrian Hamsters. 1983. Schmidt RE, Eason RL, Hubbard GB, Young JT, Eisenbrandt DL.
Boca Raton FL: CRC Press.
Pathology of Laboratory Rodents and Rabbits, 3rd ed. 2008. Percy DH, Barthold SW. San Francisco:
Wiley-Blackwell.
Pathology of the Syrian Hamster. 1972. Homburger F. Basel NY: Karger.
Preliminary recommendations for health monitoring of mouse, rat, hamster, guinea pig, gerbil and
rabbit experimental units. 1995. Hem A, Hansen AK, Rehbinder C, Voipio HM, Engh E. Scand J
Lab Anim Sci 22:49-51.
Prenatal transmission and pathogenicity of endogenous ecotropic murine leukemia virus AKV. 1999.
Hesse I, Luz A, Kohleisen B, Erfle V, Schmidt J. Lab Anim Sci 49:488-495.
Recommendations for the health monitoring of rodent and rabbit colonies in breeding and experimental
units. 2002. Nicklas W, Baneux P, Boot R, Decelle T, Deeny AA, Fumanelli M, Illgen-Wilcke B.
Lab Anim 36:20-42.
Reliability of soiled bedding transfer for detection of mouse parvovirus and mouse hepatitis virus. 2007.
Smith PC, Nucifora M, Reuter JD, Compton SR. Comp Med 57:90-96.
Soiled-bedding sentinel detection of murine norovirus 4. 2008. Manuel CA, Hsu CC, Riley LK, Livingston RS.
JAALAS 47:31-36.
Successful rederivation of contaminated mice using neonatal transfer with iodine immersion. 2005.
Watson J, Thompson KN, Feldman SH. Comp Med 55:465-469.
Surgery of the Digestive System in the Rat. 1965. Lambert R. (Translated from the French by B. Julien).
Springfield IL: Charles C Thomas.
The Mouse in Biomedical Research, 2nd ed, vol II: Diseases. 2007. Fox JG, Barthold SW, Davisson MT,
Newcomer CE, Quimby FW, Smith AL, eds. New York: Academic Press.
Transfer of Helicobacter hepaticus infection to sentinel mice by contaminated bedding. 1998. Livingston RS,
Riley LK, Besch-Williford CL, Hook RR Jr, Franklin CL. Lab Anim 48:291-293.
Viral and Mycoplasmal Infections of Laboratory Rodents: Effects on Biomedical Research. 1986.
Blatt PN. Orlando: Academic Press.

การออกแบบและการกอ่ สรา้ งสถานท่สี �ำ หรับสัตว์

DESIGN and CONSTRUCTION of ANIMAL FACILITIES

Air Handling Systems Ready Reference Manual. 1986. Grumman DL. New York: McGraw-Hill.
Approaches to the Design and Development of Cost-Effective Laboratory Animal Facilities. 1993.
Canadian Council on Animal Care (CCAC) proceedings. Ottawa, CCAC.
Aquatic Facilities. 2008. Diggs HE, Parker JM. In: Hessler J, Lehner N, eds. Planning and Designing
Animal Research Facilities. 2008. Orlando: Academic Press. p 323-331.
ARS Facilities Design Standards. 2002. USDA. Available at www.afm.ars.usda.gov/ppweb/PDF/
242-01M.pdf; accessed January 24, 2010.
Biomedical and Animal Research Facilities Design Policies and Guidelines. National Institutes of Health.
Available at http://orf.od.nih.gov/PoliciesAndGuidelines/BiomedicalAndAnimalResearchFacilitiesDesign
PoliciesAndGuidelines/;accessed January 24, 2010.
Comfortable Quarters for Laboratory Animals, rev 1979. Washington: Animal Welfare Institute.
Control of the Animal House Environment. 1976. McSheely T, ed. 1976. London: Laboratory Animals Ltd.
Design and Management of Research Facilities for Mice. Lipman NS. 2007. In: Fox JG, Barthold SW,
Davisson M, Newcomer CE, Quimby FW, Smith AL, eds. The Mouse in Biomedical Research,
vol III: Normative Biology, Immunology and Husbandry. Orlando: Academic Press. p 271-319.

ภาคผนวก ก: เอกสารอา้ งอิงเพ่ิมเตมิ ที่ได้รับการเลอื กสรร 197

Design and optimization of airflow patterns. 1994. Reynolds SD, Hughes H. Lab Anim 23:46-49.
Design of Biomedical Research Facilities. 1981. Proceedings of the National Cancer Institute Symposium,
National Cancer Institute. Monograph Series, vol 4. NIH Pub. No. 81-2305.
Design of surgical suites and post surgical care units. 1997. White WJ, Blum JR. In: Kohn DF,
Wixson SK, White WJ, Benson GJ, eds. Anesthesia and Analgesia in Laboratory Animals. San Diego:
Academic Press.
Estimating heat produced by laboratory animals. 1964. Brewer NR. Heat Piping Air Cond 36:139-141.
Guidelines for Construction and Equipment of Hospitals and Medical Facilities, 2nd ed. 1987.
American Institute of Architects Committee on Architecture for Health. Washington: American Institute of
Architects Press.
Guidelines for Laboratory Design: Health and Safety Considerations. 1993. DiBerardinis LJ, Baum JS,
First MW, Gatwood GT, Groden EF, Seth AK. New York: John Wiley and Sons.
Handbook of Facilities Planning, vol 2: Laboratory Animal Facilities. Ruys T, ed. New York: Van Nostrand.
Laboratory Animal Houses: A Guide to the Design and Planning of Animal Facilities. 1976. Clough G,
Gamble MR. LAC Manual Series No. 4. Carshalton UK: Laboratory Animals Centre.
Laboratory Animal Housing. 1978. National Research Council. Washington: National Academy of
Sciences.
Livestock behavior and the design of livestock handling facilities. 1991. Grandin T. In: Ruys T, ed.
Handbook of Facilities Planning, vol 2: Laboratory Animal Facilities. New York: Van Nostrand.
p 96-125.
Management and Design: Breeding Facilities. 2007. White WJ. In: Fox JG, Barthold SW, Davisson MT,
Newcomer CE, Quimby FW, Smith AL, eds. The Mouse in Biomedical Research, 2nd ed, vol III:
Normative Biology, Husbandry, and Models. New York: Academic Press. p 235-269.
Planning and Designing Animal Research Facilities. 2008. Hessler J, Lehner N, eds. Orlando: Academic
Press.
Rodent Facilities and Caging Systems. 2009. Lipman NS. In: Hessler J, Lehner N, eds. Planning and
Designing Animal Research Facilities. Orlando: Academic Press. p 265-288.
Structures and Environment Handbook, 11th ed, rev 1987. Ames: Midwest Plan Service, Iowa State
University.
Warning! Nearby construction can profoundly affect your experiments. 1999. Dallman MF, Akana SF,
Bell ME, Bhatnagar S, Choi SJ, Chu A, Gomez F, Laugero K, Sorian L, Viau V. Endocrine 11:111-113.
Working safely at animal biosafety level 3 and 4: Facility design and management implications. 1997.
Richmond JY, Ruble DL, Brown B, Jaax GP. Lab Anim 26:28-35.



ภาคขผนวก

หลกั เกณฑ์ของรฐั บาลสหรัฐอเมริกา
สำ�หรับการใช้และการดูแลสัตวม์ ีกระดูกสันหลัง

ในการทดสอบ การวิจัย และการฝกึ อบรม

การพัฒนาความรู้มีความจำ�เป็นเพ่ือการปรับปรุงสุขภาพและความผาสุขของมนุษย์ ตลอดจนสัตว์อื่น
ทตี่ อ้ งการในการทดลองทที่ �ำ ในสง่ิ มชี ีวิต (in vivo) กบั สัตวห์ ลากหลายชนิด เมื่อใดกต็ ามทอ่ี งค์กรของ
รัฐบาลสหรัฐอเมริกาตราข้อกำ�หนดสำ�หรับการทดสอบ การวิจัยหรือการฝึกอบรมท่ีเกี่ยวกับสัตว์มี
กระดูกสนั หลงั หลกั การตอ่ ไปนี้จะถูกพิจารณาและเมอื่ ไรกต็ ามทีอ่ งคก์ รเหลา่ น้ีดำ�เนินการหรือใหท้ ุนอดุ หนุน
กระบวนการเหล่าน้ันอย่างแท้จริง ผู้บริหารสถาบันซึ่งรับผิดชอบจะรับรองว่ายึดถือปฏิบัติตามหลักการ
เหล่าน้ี
1. การขนส่ง การดแู ลและการใช้สตั วค์ วรสอดคลอ้ งกบั กฎหมายสวสั ดภิ าพสตั ว์ (7U.S.C. 2131 et. seq.)
และกฎหมายของรฐั บาลสหรัฐฯ แนวทางปฏบิ ัติ และนโยบายต่างๆ ที่สอดคลอ้ ง1
2. วธิ ปี ฏิบตั ติ า่ งๆทเี่ ก่ียวขอ้ งกบั สตั ว์ควรถกู วางแผนและปฏิบตั โิ ดยพจิ ารณาถึงความสมั พนั ธต์ อ่ สขุ ภาพ
ของมนษุ ย์และสัตว์ ความกา้ วหน้าขององคค์ วามรูห้ รือคณุ ประโยชน์ตอ่ สงั คม
3. สัตว์ต่างๆท่ีถูกเลือกเพ่ือวิธีการปฏิบัติอย่างหน่ึง ควรเป็นชนิดและคุณภาพสัตว์ที่เหมาะสม และ
ที่จำ�นวนน้อยท่ีสุดเท่าท่ีจำ�เป็นเพื่อสามารถได้ผลท่ีเชื่อถือได้ ควรพิจารณาวิธีการต่างๆ เช่น
แบบจำ�ลองทางคณิตศาสตร์ การจำ�ลองแบบด้วยคอมพิวเตอร์และการใช้ระบบทางชีววิทยาใน
ส่ิงแวดลอ้ มทีท่ ำ�เทียมขึน้
_____________________________
1สำ�หรบั การแนะแนวตลอดหลกั เกณฑเ์ หลา่ น้ี ผอู้ า่ นควรอา้ งถงึ ขอ้ แนะนำ�สำ�หรบั การดแู ลและการใชส้ ตั วท์ ดลอง ทจี่ ดั ทำ�

โดยสถาบนั เพ่อื การวจิ ัยสัตวท์ ดลองบัณฑิตยสภาวทิ ยาศาสตรแ์ ห่งชาติ
199

200 ขอ้ แนะน�ำส�ำหรับการดูแลและการใช้สัตว์ทดลอง

4. การใช้สัตว์โดยเหมาะสม รวมทั้งการหลีกเลี่ยงหรือการลดความไม่สบาย ความทรมานและความ
เจ็บปวดให้เกิดข้ึนอย่างน้อยท่ีสุด โดยสอดคล้องกับการปฏิบัติทางวิทยาศาสตร์ท่ีมีเหตุผล เมื่อ
ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ ยกเว้นถ้ามีการกำ�หนดวิธีอื่นไว้แล้ว ผู้วิจัยควรคำ�นึงว่าวิธีการซ่ึงทำ�ให้เกิด
ความเจบ็ ปวดหรือความทรมานในมนษุ ย์ อาจเกดิ ความเจ็บปวดหรือความลำ�บากในสัตว์อ่ืนๆ
5. วิธีการปฏิบัติต่อสัตว์ที่อาจก่อให้เกิดมากกว่าการบาดเจ็บหรือมีความทรมานเพียงชั่วขณะหรือ
เล็กน้อย ควรทำ�ร่วมกับการกดประสาท การระงับความเจ็บปวดหรือการทำ�ให้สลบอย่างเหมาะสม
การผ่าตัดหรือวิธีการอ่ืนท่ีทำ�ให้เจ็บปวดไม่ควรทำ�กับสัตว์ที่ไม่ได้ถูกวางยาสลบแต่เป็นเพียงอัมพาต
จากสารเคมี
6. สตั วท์ อ่ี กี นยั หนง่ึ อาจทกุ ขท์ รมานจากความเจบ็ ปวดรนุ แรงหรอื เรอื้ รงั ทไี่ มส่ ามารถระงบั ไดค้ วรถกู ท�ำ ให้
ตายอยา่ งไม่มคี วามเจ็บปวดเมอื่ เสรจ็ สนิ้ วิธกี าร หรอื ในขณะทำ�การนัน้ อยา่ งเหมาะสม
7. สภาพความเป็นอยู่ของสัตว์ควรเหมาะสมกับชนิดของสัตว์เหล่าน้ันและส่งผลดีต่อสุขภาพและ
ความสะดวกสบายของสัตว์เหล่านั้น โดยปกติที่อยู่อาศัย การให้อาหารและการดูแลสัตว์ท่ีถูกใช้
เพอื่ วตั ถปุ ระสงคท์ างชวี การแพทยต์ อ้ งไดร้ บั การอ�ำ นวยการโดยตรงจากสตั วแพทยห์ รอื นกั วทิ ยาศาสตร์
อีกท่านหนึ่งซึ่งได้รับการฝึกอบรมและมีประสบการณ์ในการดูแลสัตว์ การจับบังคับสัตว์ การใช้
สัตวช์ นิดที่ถูกเลีย้ งไว้หรอื ศกึ ษาอยา่ งถกู วธิ ี ควรใหก้ ารดแู ลทางการสตั วแพทยต์ ามทร่ี ะบุในทุกกรณี
8. นักวิจัยและบุคคลอ่ืนๆ จะมีคุณวุฒิและประสบการณ์ที่เหมาะสมเพ่ือการปฏิบัติต่อสัตว์ท่ีมีชีวิต
ควรมีการเตรียมการอย่างพอเพียงเพ่ือให้บริการการฝึกอบรมแก่บุคลากร รวมทั้งการดูแลและใช้
สัตวท์ ดลองอย่างถูกตอ้ งและมมี นุษยธรรม
9. เม่ือจำ�เป็นต้องมีข้อยกเว้นที่สัมพันธ์กับหลักเกณฑ์เหล่าน้ี การตัดสินใจไม่ควรยึดอยู่กับนักวิจัย
ผู้เก่ียวข้องโดยตรง แต่ควรทำ�โดยคำ�นึงถึงหลักเกณฑ์ข้อท่ี 2 โดยกลุ่มบุคคลผู้ทบทวนซ่ึงเหมาะสม
เช่น คณะกรรมการการดูแลและการใช้สัตว์ของสถาบัน ข้อยกเว้นดังกล่าวไม่ควรตัดสินใจ
เพอื่ วตั ถุประสงคก์ ารสอนหรือเพ่ือการสาธติ เพียงอย่างเดยี ว

ภาคคผนวก

ถ้อยแถลงภาระหนา้ ที่

การใช้สัตว์ทดลองสำ�หรับการวิจัยทางชีวการแพทย์ การทดสอบและการศึกษาได้ถูกแนะนำ�โดยหลัก
การสามอาร์ การทดแทนการใชส้ ตั วเ์ มอื่ โมเดลทไี่ มใ่ ชส่ ตั วซ์ งึ่ เปน็ ทยี่ อมรบั มอี ยู่ การลดจ�ำ นวนสตั วใ์ ห้
เหลือน้อยลงที่สุดเท่าท่ีจำ�เป็นเพื่อได้ข้อมูลที่มีนัยสำ�คัญทางสถิติและความประณีตในการดูแลและ
การใชส้ ตั วเ์ พือ่ ลดความเจ็บปวดและการทรมานให้มนี อ้ ยท่ีสุด และเพอ่ื ส่งเสรมิ ความเปน็ อยทู่ ีด่ ขี องสัตว์ ขอ้
แนะนำ�สำ�หรับการดูแลและการใช้สัตว์ทดลอง ได้เป็นส่ิงตีพิมพ์สากลท่ีสำ�คัญซ่ึงให้ข้อมูลแก่นักวิทยาศาสตร์
สัตวแพทย์และบุคลากรผู้ให้การดูแลสัตว์เม่ือได้มีการตัดสินใจว่าการใช้สัตว์มีความจำ�เป็น คณะกรรมการจะ
ปรับปรงุ ให้ ข้อแนะน�ำ ส�ำ หรับการดแู ลและการใชส้ ัตวท์ ดลอง (ข้อแนะน�ำ ) ฉบับปี 1996 เพื่อแสดงขอ้ มลู ใหม่
ทางวิทยาศาสตร์ท่ีกี่ยวข้องกับประเด็นต่างๆ ที่มีอยู่ใน ข้อแนะนำ� และเพื่อเพ่ิมการอภิปรายและแนวทาง
ส�ำ หรับหวั ข้อใหม่ของการดูแลและการใช้สัตวท์ ี่เกยี่ วกับโปรแกรมการวจิ ยั สตั ว์สมยั ปัจจุบนั
คณะกรรมการจะทบทวนสิง่ ตีพมิ พ์ทางวิทยาศาสตรต์ ั้งแตก่ ารเผยแพรข่ ้อแนะนำ� ปี 1996 และพิจารณา
วา่ ขอ้ มลู ความรเู้ ห็นพ้องกันกับหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ คณะกรรมการจะทบทวนส่ิงตพี ิมพด์ ้านเทคโนโลยี
ใหมท่ เ่ี กยี่ วกบั การดแู ลและการใชส้ ตั วอ์ กี ดว้ ยและพจิ ารณาวา่ คำ�แนะนำ�ใหมๆ่ จำ�เปน็ เมอ่ื ใดเพื่อใหม้ น่ั ใจวา่ มี
ผลลพั ธท์ างวทิ ยาศาสตร์ดีท่ีสดุ และมสี วัสดิภาพสตั ว์เหมาะสมทีส่ ดุ คณะกรรมการจะพิจารณาด้วยวา่ เนือ้ หา
สาระและการอภิปรายท้งั หมดทีถ่ ูกเสนอใหค้ ณะกรรมการรวมทง้ั ส่งิ เหลา่ นน้ั ทีเ่ สนอให้ NIH เพื่อสนองคำ�ร้อง

201

202 ข้อแนะน�ำส�ำหรบั การดูแลและการใชส้ ตั ว์ทดลอง
ขอข้อมูลข่าวสาร NOT-OD-O6-011 ซ่ึงข้อมูลที่ถูกขอเก่ียวข้องกับความจำ�เป็นต่อการปรับปรุง ข้อแนะนำ�
เมื่อมีหลักฐานรบั รองทางวทิ ยาศาสตร์ แนวทางและข้อแนะนำ�ใน ข้อแนะน�ำ ฉบบั ปี 1996 จะถูกเปลยี่ นเพ่ือ
แสดงหลักฐานใหม่ทางวิทยาศาสตร์ ขณะที่ยังคงรักษามาตรฐานสมรรถภาพของ ข้อแนะนำ� ฉบับปี 1996
คณะกรรมการจะรบั รองว่าคำ�แนะน�ำ ใดๆในขอ้ แนะน�ำ จะสอดคล้องกบั นโยบายของส�ำ นักบรกิ ารสาธารณสขุ
ฉบับปจั จบุ นั กฎขอ้ บังคบั สวสั ดิภาพสัตว์และรายงานการอภิปรายของสมาคมสัตวแพทยศาสตร์แหง่ อเมริกา
เร่อื งการุณยฆาตฉบับลา่ สดุ
นอกเหนือจากรายงานท่ไี ดร้ บั การตพี มิ พแ์ ล้ว จะน�ำ ข้อแนะนำ� ลงในอินเตอร์เนต็ ในรูปแบบ pdf หรือ
รูปแบบทเ่ี ทียบเท่ากันเพื่อให้ผูใ้ ชส้ ามารถสืบคน้ เอกสารท้งั เลม่ ได้หมดในคร้งั เดียว

ภาคงผนวก

เกย่ี วกบั ผแู้ ต่ง

เจเนท ซี. กาเบอร,์ (ประธานกรรมการ), สพ.บ., ปร.ด. ไดร้ บั ปริญญาสตั วแพทยศาสตร์จากมหาวทิ ยาลัย
แหง่ รัฐไอโอว่า และปริญญาเอกดา้ นพยาธสิ รีรวิทยาจากมหาวทิ ยาลัยวิสคอนซนิ ประสบการณข์ องเธอได้แก่
การวจิ ยั โรคตดิ ตอ่ ทส่ี ถาบนั วจิ ยั วทิ ยาศาสตรก์ ารแพทยด์ า้ นโรคตดิ ตอ่ ของกองทพั บกแหง่ สหรฐั ฯ (USAMRIID)
อายรุ ศาสตรแ์ ละการวจิ ยั ในลงิ การประเมนิ GLP ของเครอื่ งมอื และวสั ดแุ ละวทิ ยาภมู คิ มุ้ กนั ตอ่ การปลกู เนอื้ เยอ่ื
ความสนใจของเธอในปัจจุบันคือสาขาการจัดการสถานที่สำ�หรับสัตว์ทดลอง โรคติดต่อต่างๆ อาชีวอนามัย
และความปลอดภัยและการจดั การโปรแกรมวิจัย ต�ำ แหนง่ ลา่ สุดของเธอคือ รองประธาน การประเมนิ ความ
ปลอดภัย ทบ่ี รษิ ทั แบกสเตอร์ เฮลล์แคร์คอพอเรชั่นและปัจจุบันมอี าชพี เป็นท่ปี รกึ ษา อยู่ท่ีกาเบอรค์ อนซัลตง้ิ
แอลแอลซี ในรฐั นอรท์ แคโรไลนา่ ในปจั จบุ นั ดร. กาเบอรเ์ ปน็ สมาชกิ ของสภาการรบั รองมาตรฐาน AAALAC
International และเคยเปน็ ประธานสภาฯ เธอเคยอยใู่ นคณะกรรมการปรบั ปรงุ ขอ้ แนะน�ำ ส�ำ หรบั การดแู ลและ
การใชส้ ัตวท์ ดลอง และคณะกรรมการอาชีวอนามัยและความปลอดภัยในการดแู ลและการใช้สตั วท์ ดลอง
อาร.์ เวนย์ บารบ์ ี, ปร.ด. เปน็ ศาสตราจารย์และรองผู้อ�ำ นวยการดา้ นวิจยั ของภาควชิ าอายรุ ศาสตรฉ์ ุกเฉนิ
โรงเรยี นแพทย์ สมาชิกอาวโุ สของ VCURES (Virginia Commonwealth University Reanimation Engineering
Science Center) และประธาน IACUC ทมี่ หาวิทยาลัยเวอร์จเิ นีย คอมมอนเวลท์ ดร. บาร์บีได้รับปริญญาโท

203

204 ขอ้ แนะน�ำส�ำหรบั การดูแลและการใชส้ ัตว์ทดลอง

และเอกด้านสรรี วิทยาและทำ�งานวจิ ยั ทก่ี ่ยี วกับสัตวห์ ลากหลายชนิด (ค้างคาว แมว ปู สุนัข สัตว์ฟนั แทะ และ
สกุ ร) ถงึ สามทศวรรษ ในสภาพแวดลอ้ มการทดลองหลายรปู แบบ งานวจิ ยั ของเขาเนน้ เรอื่ งการไหลเวยี นเลอื ด
ล้มเหลวและการกชู้ วี ติ ศลั ยกรรมเฉียบพลนั และเรอื้ รงั ในสัตวฟ์ ันแทะและการวิเคราะหเ์ ก่ียวกบั การไหลเวียน
และความดนั เลอื ด เขาเคยเกย่ี วขอ้ งกบั IACUC ทส่ี ถาบนั ขนาดเลก็ กลาง และใหญเ่ ปน็ เวลาสองทศวรรษและ
คุ้นเคยกับการก�ำ กบั ดูแลโปรแกรมการดูแลและการใชส้ ตั ว์ เขาเคยท�ำ งานในการศึกษาหลายสว่ นทัง้ ของ NIH
และ DOD ดร. บารบ์ ีเคยเป็นสมาชกิ ผูร้ ับทุนออกซ์ฟอรด์ สหราชอาณาจกั ร ปี 2006 (ผู้รบั รางวัล VCU Harris-
Manchester) เม่อื เขาพจิ ารณานโยบาย การฝึกอบรมและประเดน็ ความปลอดภัยท่ีเก่ียวกบั การดแู ลและการ
ใชส้ ตั ว์ในสหราชอาณาจักร

โจเซฟ ที. บลี ิทสคี, วท.ม., สพ.บ. เปน็ ผจู้ ดั การด้านวิจัย มหาวิทยาลยั เซ็นทรลั ฟลอรดิ ้า ดร. บลี ิทสคี เคย
ท�ำ งานเกย่ี วกบั ลงิ ในสภาพแวดลอ้ มหอ้ งปฏบิ ตั กิ ารมา 20 ปี ตลอดชว่ งเวลานเี้ ขาไดท้ �ำ งานกบั ลงิ มาแคคหลาย
ชนดิ (ลิงกงั ลิงแสม ลงิ ญป่ี ุ่น ลิงวอก ลิงเสน) ลงิ บาบูน (เหลือง เขียว และลกู ผสม) ลงิ กระรอก ลิงคาปูชนิ แมง
กาบ้ี ชะนี ชมิ แปนซี ลงิ อุรังอตุ ัง โบโนโบและกอริลล่า ความเชี่ยวชาญในเร่อื งเก่ยี วกบั ลงิ ของเขาคือ โรคทาง
เดนิ อาหาร การดแู ลลกู สตั วเ์ กดิ ใหมแ่ ละการจดั การฝงู สตั ว์ เขาท�ำ งานเกย่ี วกบั หนเู มาสแ์ ละหนแู รทดว้ ยในหลาย
สถานที่ในต่างประเทศ เขาเป็นจักรกลในการเขียนและการยอมรับหลักเกณฑ์ชีวจรรยาบรรณสำ�หรับการใช้
สตั ว์ทดลองในการวจิ ัยของ NASA (NPD 8910.1) เขาเปน็ วิทยากรประจำ�เรอื่ งหน้าที่ของ IACUC และความ
สำ�คัญของจรรยาบรรณในการใช้สัตว์ พื้นฐานของเขามีประสบการณ์ในสถาบันการศึกษา ภาคอุตสาหกรรม
และหนว่ ยราชการในบทบาทตา่ งๆ เช่น สัตวแพทยผ์ ู้รบั ผิดชอบ ผู้จัดการโปรแกรม และนักวิจยั

เลห์ แอน เคลทอน, สพ.บ. เปน็ ผ้อู �ำ นวยการดา้ นสขุ ภาพสัตวข์ องพพิ ธิ ภัณฑท์ างทะเลในรัฐบัลติมอร์ ทน่ี เ่ี ธอ
เป็น ประธานของคณะกรรมการสวสั ดภิ าพสตั ว์ ดร. เลห์ แอน เคลทอนได้ท�ำ งานในด้านสวนสตั ว์และสถาน
แพร่พันธสุ์ ัตว์ทะเลหรือดา้ นอายรุ กรรมสัตว์เลย้ี งต่างถ่ินเป็นพิเศษตง้ั แต่ปคี .ศ. 2000 เธอได้ท�ำ งานกับสตั ว์ที่
อยใู่ นระบบส�ำ หรบั สตั วน์ �้ำ ทง้ั ในระบบหมนุ เวยี นทง้ั น�ำ้ จดื และน�ำ้ เคม็ เธอมปี ระสบการณใ์ นการจดั การโรคและ
ทำ�ให้โปรแกรมปอ้ งกันโรคสัมฤทธผ์ ลสำ�หรับปลา สตั วส์ ะเทินน�ำ้ สะเทนิ บกและสตั ว์เล้อื ยคลานตา่ งๆ ตลอด
จนนกและสตั วเ์ ลยี้ งลกู ดว้ ยนม เธอเปน็ ผไู้ ดร้ บั ประกาศนบี ตั รจากสภาผปู้ ระกอบการบ�ำ บดั โรคสตั วแ์ หง่ อเมรกิ า
(สตั วป์ กี ) ดร. เคลทอนไดใ้ ชอ้ งคค์ วามรขู้ องเธออยา่ งสม�ำ่ เสมอในเรอื่ งวงจรไนโตรเจนและพน้ื ฐานการออกแบบ
ระบบยังชีพอย่างมากมายเพ่ือแก้ปัญหาสุขภาพในการจัดการแบบจำ�กัดพ้ืนที่เหล่านี้และช่วยให้มั่นใจว่าสัตว์
มสี ขุ ภาพตามสมควร เธอยงั อยใู่ นคณะกรรมการบรหิ ารของสมาคมสตั วแพทยส์ ตั วเ์ ลอื้ ยคลานและสตั วส์ ะเทนิ
น�้ำ สะเทินบกดว้ ย บทบาทนท้ี �ำ ใหเ้ ธอติดต่อประสานงานกบั นกั วิจยั ชนั้ นำ�ในสาขาอายุรศาสตรส์ ตั วส์ ะเทนิ น�ำ้
สะเทนิ บก

จอห์น ซ.ี โดโนแวน, สพ.บ. เป็นประธานบริษัท ไบโอรซี อสซ์ ดร.โดโนแวนมีประสบการณเ์ ปน็ สตั วแพทยใ์ น
การวิจัยชีวการแพทย์มากกว่าสามสิบปีและเป็นผู้ได้รับวุฒิบัตรจากวิทยาลัยวิทยาศาสตร์สัตว์ทดลองแห่ง

ภาคผนวก ง. เกี่ยวกับผูแ้ ตง่ 205

อเมรกิ า (ACLAM) หลงั จากทำ�งานเจด็ ปที ่ีกองบัญชาการวิจยั และพัฒนาวิทยาศาสตร์การแพทย์ของกองทพั
บกแห่งสหรัฐฯ เขาได้ใช้เวลาสิบปีที่สถาบันสุขภาพแห่งชาติโดยเป็นผู้อำ�นวยการส�ำ นักงานวิทยาศาสตร์สัตว์
ทดลองของสถาบันมะเร็งแห่งชาติ เขาเริ่มชีวิตการงานในอุตสาหกรรมเภสัชภัณฑ์ในปีค.ศ.1994 โดยเป็นผู้
อ�ำ นวยการอาวโุ สแหลง่ สตั ว์ทดลองท่วั โลกของบรษิ ัทโรนโรเออร์ฟารม์ าซูตคิ อลส์ ในปี ค.ศ. 1999 ตอ่ มาเปน็
รองประธานสภาเพื่อวิทยาศาสตร์สัตว์ทดลองและสวัสดิภาพสัตว์ของบริษัทอเวนติสโรเออร์ฟาร์มาซูติคอลส์
ในปีค.ศ. 2001 เขายา้ ยไปยังบรษิ ัทไวเอทฟารม์ าซตู คิ อลส์โดยด�ำ รงต�ำ แหน่งเป็นรองประธานของไบโอรีซอส
สจ์ นกระทง่ั เกษยี รอายใุ นปคี .ศ. 2007 ในชวี ติ การท�ำ งานดร.โดโนแวนด�ำ รงต�ำ แหนง่ ผนู้ �ำ ผเู้ ปน็ มอื อาชพี หลาย
ด้าน ได้แก่ อธกิ ารของ ACLAM และประธานของสภาแห่งผู้อำ�นวยการของสมาคมการวจิ ัยทางชวี การแพทย์
แหง่ รฐั เพนซลิ วาเนยี (PSBR) เขายงั ชว่ ยเหลอื อกี หลายสภารวมทง้ั ทเี่ กย่ี วกบั สมาคมการวจิ ยั ทางชวี การแพทย์
แห่งชาติ ACLAM PSBR และสมาคมการวิจัยทางชวี การแพทย์แห่งรัฐนวิ เจอซ่ยี ์

เดนนสิ เอฟ คอหน์ , สพ.บ., ปร.ด. ศาสตราจารยเ์ กยี รตคิ ณุ พยาธวิ ทิ ยาเปรยี บเทยี บทางคลนิ คิ มหาวทิ ยาลยั
โคลมั เบยี เขาไดร้ บั ปรญิ ญาสตั วแพทยศาสตรจ์ ากมหาวทิ ยาลยั แหง่ รฐั โอไฮโอและปรญิ ญาดษุ ฎบี ณั ฑติ ในสาขา
จุลชีววิทยาทางการแพทย์จากมหาวิทยาลัยเวสท์เวอร์จิเนีย เขาเป็นผู้ได้รับการรับรองวุฒิบัตรจากสภาของ
วทิ ยาลยั อายรุ ศาสตรส์ ตั วท์ ดลองแหง่ อเมรกิ า เขาไดอ้ ำ�นวยการแหลง่ สตั วท์ ดลอง/โปรแกรมการแพทยเ์ ปรยี บ
เทยี บทีศ่ ูนย์การแพทย์ มหาวทิ ยาลยั เวสท์เวอร์จิเนีย โรงเรยี นแพทยท์ ม่ี หาวิทยาลยั เทก็ ซสั ฮสุ ตัน และภาค
วิชาวทิ ยาศาสตรส์ ุขภาพ มหาวิทยาลัยโคลัมเบีย ความสนใจทางวิจยั ของเขาได้เกยี่ วขอ้ งกบั พยาธวิ ทิ ยาของ
Mycoplasma pulmonis ในทางเดินหายใจของหนูแรททดลอง และการศกึ ษาพยาธวิ ิทยาของระบบประสาท
ส่วนกลางและขอ้ ตอ่ ของหนูแรททีท่ �ำ ใหต้ ดิ เช้อื ดว้ ยการฉีดเช้อื M. pulmonis เขาเคยเปน็ อดีตนายกสภาของ
วทิ ยาลัยอายุรศาสตร์สัตวท์ ดลองแห่งอเมรกิ าและสมาคมผปู้ ระกอบการบำ�บัดสตั วท์ ดลองแห่งอเมริกา และ
เป็นประธานของคณะกรรมการมากมายหลายคณะของสมาคมอายุรศาสตรส์ ตั ว์ทดลองแหง่ อเมริกา เขาเคย
เปน็ สมาชิกสภาของ AAALAC International เป็นสมาชกิ ของการอภปิ รายกล่มุ เรื่องการณุ ยฆาตของสมาคม
สตั วแพทยศาสตร์แห่งอเมริกาปีค.ศ. 1986 และเปน็ กรรมการของสถาบนั เพ่อื ทรัพยากรสัตว์ทดลองเพื่อการ
ปรบั ปรงุ ขอ้ แนะน�ำ ปคี .ศ. 1996

นลิ เอส. ลพิ แมน, สพ.บ. เปน็ ผอู้ �ำ นวยการของศนู ยก์ ารแพทยแ์ ละพยาธวิ ทิ ยาเปรยี บเทยี บ ใหบ้ รกิ ารแกศ่ นู ย์
มะเร็งอนุสรณแ์ ก่สโลน-เคทเทอร์ (MSKCC) และ วทิ ยาลยั แพทย์เวลลค์ อรเ์ นลล์ แห่งมหาวทิ ยาลัยคอรเ์ นลล์
และเป็นศาสตราจารย์ทางสัตวแพทย์ ด้านพยาธิวิทยาและอายุรศาสตร์สัตว์ทดลองท่ีเวลล์คอร์เนลล์ ตลอด
จนสมาชิกปฏิบัติการท่ีสถาบันสโลน-เคทเทอร์ MSKCC ดร. ลิพแมนเป็นผู้ได้รับวุฒิบัตรจากวิทยาลัย
อายรุ ศาสตรส์ ตั วท์ ดลองแหง่ อเมรกิ า (ACLAM) มปี ระสบการณด์ า้ นอายรุ ศาสตรแ์ ละวทิ ยาศาสตรส์ ตั วท์ ดลอง
มากกวา่ 25 ปี ดร. ลพิ แมนมคี วามช�ำ นาญในการออกแบบสถานทเี่ สมอื นธรรมชาติ วศิ วกรรม และการด�ำ เนนิ
การ ได้ออกแบบสถานทซ่ี ่ึงโดยรวมแล้วมพี ืน้ ทีค่ รา่ วๆ มากกวา่ 1.5 ลา้ นตารางฟุต และไดค้ วบคุมดแู ลการ
ดำ�เนินงานโปรแกรมทรัพยากรสัตว์ขนาดใหญ่ของสถานศึกษา ความสนใจหลักทางวิจัยของเขา คือ การ

206 ข้อแนะน�ำส�ำหรบั การดแู ลและการใชส้ ัตวท์ ดลอง

ประยุกตใ์ ช้ และรวมการพฒั นาและวเิ คราะหเ์ ทคโนโลยีใหมๆ่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งกบั ระบบที่อย่สู ตั วฟ์ ันแทะ
และการผลติ monoclonal antibody คุณสมบตั ขิ องโมเดลโรคต่างๆ กัน การเขา้ ใจพยาธิกำ�เนิดของความผิด
ปกตขิ องตอ่ มไรท้ อ่ ทก่ี ระทบตอ่ ชนดิ ของสตั วท์ ดลองและการพฒั นาและการวเิ คราะหก์ ลยทุ ธก์ ารรกั ษาดว้ ยวธิ ี
ใหม่ๆ ตลอดหนทางการทำ�งานของเขา ดร. ลพิ แมน ไดม้ สี ว่ นเก่ยี วขอ้ งอย่างมากมายในการฝกึ อบรมบัณฑิต
ผู้เชยี่ วชาญดา้ นสัตวท์ ดลอง

พอล ลอคอ์, MPH, JD, DrPH เปน็ นักวทิ ยาศาสตร์ทางดา้ นสภาพแวดลอ้ มสขุ ภาพและนกั กฎหมาย เปน็ รอง
ศาสตราจารยท์ ภี่ าควชิ าวทิ ยาศาสตรด์ า้ นสภาพแวดลอ้ มสขุ ภาพ สาขาพษิ วทิ ยา โรงเรยี นสาธารณสขุ แหง่ มหา
วทิ ยาลยั จอหน์ ฮอพกนิ สบ์ ลมู เบอรก์ เขาไดร้ บั ปรญิ ญาโททางสาธารณสขุ จากมหาวทิ ยาลยั เยล โรงเรยี นแพทย์
ปริญญาเอกทางสาธารณสุขและนิติศาสตร์บัณฑิตจากมหาวิทยาลัยแวนเดอร์เบลท์ โรงเรียนกฎหมาย ก่อน
มาร่วมงานกับภาควิชาวทิ ยาศาสตรด์ ้านสภาพแวดลอ้ มสขุ ภาพ เขาเปน็ รองผูอ้ �ำ นวยการ คณะกรรมาธิการพิ
วท์สภาพแวดล้อมสุขภาพและผู้อำ�นวยการศูนย์สำ�หรับสาธารณสุขและกฎหมายท่ีสถาบันกฎหมายสภาพ
แวดลอ้ ม งานวิจัยและผลงานของ ดร. ลอคอ์เนน้ เรอื่ งการตดั สนิ ใจใชว้ ทิ ยาศาสตรด์ ้านสภาพแวดลอ้ มสุขภาพ
และพิษวิทยาในการตรากฏข้อบังคับและนโยบายและวิทยาศาสตร์ด้านสภาพแวดล้อมสุขภาพมีอิทธิพลต่อ
กระบวนการก�ำ หนดนโยบายไดอ้ ยา่ งไร งานทเ่ี ขาศกึ ษาไดแ้ ก่ วธิ ที ดแทนการทดสอบทใ่ี ชส้ ตั วใ์ นการวจิ ยั ชวี การ
แพทย์ โดยเนน้ โดยเฉพาะเรอื่ งการทดสอบความเป็นพษิ เขายังคงขมกั เขม้นท�ำ งานโปรแกรมวจิ ยั ศกึ ษากัมต
ภาพรงั สแี ละนโยบายปอ้ งกนั กมั ตภาพรงั สี ดร. ลอคออ์ �ำ นวยการโปรแกรมปรญิ ญาเอกดา้ นสาธารณสขุ ทภี่ าค
วิชาวิทยาศาสตร์ด้านสภาพแวดล้อมสุขภาพ และร่วมอำ�นวยการโปรแกรมวุฒิบัตรทางวิทยาศาสตร์และพิษ
วทิ ยาอย่างมมี นษุ ยธรรมที่จอห์นฮอบกินส์ จากปี ค.ศ. 2004 ถึง ค.ศ. 2009 เขาเปน็ สมาชิกสภาบณั ฑิตยสภา
การศกึ ษาวทิ ยาศาสตรด์ า้ นนวิ เคลยี รแ์ ละการแผร่ งั สแี หง่ ชาติ และไดเ้ ปน็ สมาชกิ ของคณะกรรมการผเู้ ชยี่ วชาญ
หา้ คณะของบณั ฑติ ยสภาวิทยาศาสตร์แห่งชาต/ิ สภาวจิ ัยแหง่ ชาติ เขาเปน็ นกั กฎหมายกอ่ นการยนื่ คำ�ร้องต่อ
ศาลรัฐนิวยอร์กและนิวเจอร์ซี่ มณฑลโคลัมเบีย ศาลอุทธรณ์แห่งสหรัฐฯ สำ�หรับรอบท่ีสองและศาลสูงแห่ง
สหรฐั ฯ

ทา่ นผทู้ รงเกียรติ จอห์น เมลเชอร,์ สพ.บ. ไดร้ บั ปรญิ ญาสัตวแพทยศาสตรบ์ ัณฑติ จากมหาวทิ ยาลัยแหง่ รฐั
ไอโอวา่ เคยท�ำ งานสตั วแพทยใ์ นรฐั มอนทานา่ จนถงึ ปี ค.ศ. 1969 ซงึ่ เปน็ ปที เ่ี ขาไดร้ บั เลอื กตงั้ เปน็ สมาชกิ สภา
ผแู้ ทนราษฎรแหง่ สหรฐั ฯ เขาเคยเป็นสมาชิกรัฐสภาแปดปีและเป็นวุฒิสมาชิกของสหรฐั ฯ 12 ปี ทง้ั ในสภาผู้
แทนราษฎรและสภาสงู ทา่ นวฒุ สิ มาชกิ เมลเชอรไ์ ดร้ บั การยกยอ่ งเปน็ ทย่ี อมรบั ในความสนใจเรอื่ งเกษตรกรรม
การปกป้องท่ีดินสาธารณะ ท่ีน่าจดจำ�คือที่ดินของสำ�นักงานบริการป่าไม้และสำ�นักการจัดการที่ดินและ
สวสั ดิภาพสตั วแ์ ละการพิทักษ์สขุ ภาพสัตว์ ในปี ค.ศ. 1984 เขามีส่วนรว่ มในกฎหมายสวัสดภิ าพสัตวใ์ นการ
แก้ไขที่ต้องกำ�หนดการพิจารณาสุขภาพจิตของลิงที่ถูกใช้ในการวิจัยทางการแพทย์ หลังเกษียณจากสภาสูง
ท่านวุฒิสมาชิกเมลเชอร์ได้สถาปนาการทำ�งานรองโดยเป็นที่ปรึกษาให้สมาคมสัตวแพทย์แห่งอเมริกาและ
สมาคมวิทยาลยั สัตวแพทย์แหง่ อเมริกา ท่านวฒุ ิสมาชิกเมลเชอร์เปน็ ผู้แทนทศั นคตสิ าธารณะ

ภาคผนวก ง. เก่ยี วกบั ผแู้ ตง่ 207

เฟรด ดับเบิลยู. ควมิ บี, สพ.บ., ปร.ด. เป็นผ้ไู ด้รบั การรบั รองวุฒบิ ัตรจากสภาของวิทยาลยั อายรุ ศาสตรส์ ตั ว์
ทดลองแหง่ อเมรกิ า ไดร้ บั ปรญิ ญาเอกพยาธวิ ทิ ยา เชยี่ วชาญในการประเมนิ หนา้ ทขี่ องภมู คิ มุ้ กนั ในสตั ว์ กอ่ น
เกษยี ณในปี ค.ศ. 2007 เขาเคยเป็นรองประธานร่วมทม่ี หาวทิ ยาลัยรอ็ กกเ้ี ฟลเลอร์ ในชว่ งเวลากวา่ 35 ปี เขา
ไดร้ ับผดิ ชอบดแู ลโปรแกรมวิจยั ทม่ี หาวทิ ยาลัยสามแหง่ (ทฟั ทส์ คอรเ์ นลล์ และร็อกก้เี ฟลเลอร์) และดำ�รง
ตำ�แหน่งศาสตราจารย์ที่วิทยาลัยแพทย์และสัตวแพทย์ของคอร์เนลล์ เขาทำ�วิจัยและบรรยายสาขาวิชา
ภูมิคุ้มกันวิทยา พยาธิวิทยาและพิษวิทยาสิ่งแวดล้อม โดยงานวิจัยของเขาเน้นเรื่องกลุ่มอาการช็อคจากพิษ
การเปน็ พษิ ในสงิ่ แวดลอ้ มจากสารโพลค่ี ลอรเิ นทเทด็ ไบเฟนนลิ ส์ (PCBs) ภมู คิ มุ้ กนั ไมท่ �ำ งานในสนุ ขั เลยี้ ง โดย
การเป็นผู้ทรงคุณวุฒิด้านสัตว์ทดลอง เขาได้ออกแบบและรับผิดชอบดูแลการก่อสร้างสถานที่สำ�หรับสัตว์
ทดลอง 5 แหง่ และสวนสตั วห์ นงึ่ แหง่ ดร. ควมิ บมี ปี ระสบการณก์ วา้ งขวางในสตั วท์ ดลองหลากหลายชนดิ เชน่
สตั วฟ์ นั แทะ สนุ ขั ลงิ ปศสุ ตั ว์ สตั วป์ กี และปลา และไดม้ ผี ลงานตพี มิ พเ์ รอ่ื งโรค การดแู ล และ/หรอื ทอ่ี ยสู่ �ำ หรบั
สตั ว์เหล่าน้นั เขาไดเ้ ป็นสมาชิกของคณะกรรมการของ NAS/NRC หลายคณะ เชน่ คณะกรรมการ ข้อแนะน�ำ
คณะกรรมการสตั วฟ์ นั แทะทม่ี ภี มู คิ มุ้ กนั ก�้ำ กง่ึ (ประธาน) คณะกรรมการสตั วท์ ถี่ กู ปรบั เปลยี่ นจนี คณะกรรมการ
เพ่ือพฒั นามาตรฐานส�ำ หรับสนุ ขั (ประธาน) คณะกรรมการการผลิต monoclonal antibody คณะกรรมการ
การประเมนิ การเพมิ่ การมสี ว่ นรว่ มของสตั วแพทยใ์ นการวจิ ยั ชวี การแพทย์ เขาเปน็ สมาชกิ ของสภา ILAR และ
เป็นประธานกรรมการบรรณาธิการของวารสาร ILAR News ปัจจุบันเขาเป็นสมาชิกของคณะกรรมการเพ่ือ
การประเมนิ ความจำ�เปน็ ของกำ�ลงั แรงงานสาขาสตั วแพทยศาสตรใ์ นปจั จบุ นั และอนาคต เขาเปน็ สมาชกิ ผู้ก่อ
ตัง้ สมาคมเพ่ือจรรยาบรรณทางสตั วแพทย์ เปน็ สมาชกิ สภาของผอู้ ำ�นวยการสำ�หรบั สมาคมแหง่ ชาตเิ พื่อการ
วจิ ยั ชีวการแพทย์ และสมาชกิ ของคณะกรรมการวางแผนกลยุทธข์ อง AAALAC International

แพททริเซีย ว.ี เทอร์เนอร์, วท.ม., สพ.บ., DVSc เปน็ รองศาสตราจารยแ์ ละหัวหน้าโครงการวทิ ยาศาสตร์
สตั วท์ ดลอง ในภาควชิ าพยาธชิ วี วทิ ยา มหาวทิ ยาลยั เกวลป์ ประเทศแคนาดา ทปี่ จั จบุ นั เธอด�ำ รงต�ำ แหนง่ เปน็
ประธานกรรมการการดูแลสัตว์ด้วย เธอมีปริญญาเอกด้านพยาธิวิทยาเปรียบเทียบ และเป็นผู้ได้รับวุฒิบัตร
ท้ังจากวิทยาลัยอายุรศาสตร์สัตว์ทดลองแห่งอเมริกาและจากสภาพิษวิทยาแห่งอเมริกา ดร. เทอร์เนอร์มี
ประสบการณก์ ารจดั การสภาการดแู ลสตั วแ์ หง่ แคนาดา ซง่ึ สถานทสี่ �ำ หรบั สตั วท์ ป่ี ฏบิ ตั ติ ามเกณฑม์ สี ตั วท์ ดลอง
หลากชนดิ (ปลา สตั วฟ์ ันแทะ แมว สกุ ร แกะ และลงิ ) ในทัง้ ภาคการศกึ ษาและอุตสาหกรรม (GLP) ดร. เท
อร์เนอร์เป็นผู้เช่ียวชาญสมทบของ AAALAC International โดยมีความรู้ในแนวทางปฏิบัติและกฎข้อบังคับ
ปัจจุบันของสหรัฐฯ ท่ีเก่ียวข้องกับการดูแลสัตว์ทดลองและการใช้ ความสนใจในงานวิจัยของเธอ ได้แก่
ภมู คิ มุ้ กนั ทม่ี มี าแตก่ �ำ เนดิ และโรคตดิ เชอื้ พษิ พยาธวิ ทิ ยา และปฎกิ ริ ยิ าระหวา่ งสตั วฟ์ นั แทะและสภาพแวดลอ้ ม
เพราะมคี วามเกย่ี วโยงกบั ความออ่ นแอเปน็ โรคงา่ ย ในปี ค.ศ. 2007 เธอเปน็ ผไู้ ดร้ บั รางวลั สวสั ดภิ าพสตั วแ์ หง่
อเมริกาเหนืออย่างเป็นทางการ ซ่ึงสนับสนุนโดยพร็อคเทอร์แอนแกมเบิลร่วมกับสมาคมมนุษยธรรมแห่ง
อเมรกิ า

208 ขอ้ แนะน�ำส�ำหรับการดแู ลและการใชส้ ัตวท์ ดลอง

เจฟฟรี เอ. วูด, สพ.บ., ปร.ด., DVSc เปน็ รองศาสตราจารยใ์ นภาควชิ าพยาธิชีววิทยา ท่วี ทิ ยาลยั สัตวแพทย์
ออนทารโิ อ มหาวิทยาลัยเกวลป์ แคนาดา ดร. วูดไดร้ ับปริญญาเอกในวิชาชวี วทิ ยาของมะเร็ง และปรญิ ญา
เอกในด้านพยาธิวิทยาทางสัตวแพทย์ เขาได้เก่ียวข้องกับการออกแบบหรือการจำ�แนกคุณลักษณะพันธุ
วศิ วกรรมของสตั วฟ์ นั แทะหลายรอ้ ยชนดิ ทง้ั ขณะทเี่ คยด�ำ รงต�ำ แหนง่ เปน็ ผอู้ �ำ นวยการดา้ นพยาธวิ ทิ ยาทศ่ี นู ย์
เพอ่ื การสรา้ งโมเดลโรคมนษุ ยท์ เ่ี มอื งโตรอนโตและในต�ำ แหนง่ ปจั จบุ นั หอ้ งปฏบิ ตั กิ ารของเขาท�ำ งานวจิ ยั พนั ธุ
ศาสตร์ของมะเร็ง และกระบวนการของการแพรก่ ระจายท่วั รา่ งกาย โดยเนน้ มะเร็งกระดูกและต่อมลูกหมาก
งานวิจัยรว่ มของ ดร. วูด ไดแ้ ก่ โครงการวิจัยหลายๆ ดา้ นที่ครอบคลมุ มะเรง็ หลากหลายรูปแบบ ตลอดจน
การศกึ ษาชวี วทิ ยาของสเต็มเซลล์ ภมู ิคมุ้ กนั วิทยาและการอกั เสบ

แฮนโน เวอรเ์ บล, Dr.sc.nat. เปน็ ศาสตราจารยท์ างสวสั ดภิ าพสตั วแ์ ละพฤตกิ รรมศาสตรข์ องสตั วท์ มี่ หาวทิ ยา
ลัยจัสทัส ลีบิก ในเมืองกีสเซน เยอรมันนี เขาได้ศึกษาชีววิทยา (สัตววิทยา) ที่มหาวิทยาลัยเบอร์น
สวสิ เซอรแ์ ลนด์ และไดส้ �ำ เรจ็ การศกึ ษาจาก ETH เมอื งซรู คิ สวสิ เซอรแ์ ลนด์ ไดร้ บั ปรญิ ญาเอกดา้ นวทิ ยาศาสตร์
ธรรมชาติ เขามีประสบการณ์ด้านพฤติกรรมของสัตว์และในการประเมินความเป็นอยู่ท่ีดีของสัตว์ทาง
วทิ ยาศาสตรแ์ ละไดท้ �ำ งานโดยสว่ นใหญก่ บั สตั วฟ์ นั แทะ แตก่ ท็ �ำ ในกระตา่ ย สนุ ขั สตั วป์ กี และมา้ ดว้ ย งานวจิ ยั
ของเขาเนน้ ทก่ี ารหลอ่ หลอมสมองและพฤตกิ รรมทข่ี น้ึ ตรงกบั สภาพแวดลอ้ มโดยสมั พนั ธก์ บั การเลยี้ งสตั วแ์ ละ
สวสั ดภิ าพสตั ว์ ในปี ค.ศ. 2005 ดร.เวอร์เบลไดร้ ับรางวลั งานวจิ ยั สวสั ดภิ าพสตั ว์ของเฮสเซน และในปี ค.ศ.
2009ไดร้ บั รางวลั งานวจิ ยั สวสั ดภิ าพสตั วข์ องเฟลกิ ซแ์ วนเคล เขาเปน็ สมาชกิ ของสภาสวสั ดภิ าพสตั วข์ องรฐั บาล
เยอรมนั นี เปน็ เจา้ พนกั งานสวสั ดภิ าพสตั วก์ ลางของมหาวทิ ยาลยั แหง่ กสี เซน และหวั หนา้ ของศนู ยก์ ลางสถาน
ที่ส�ำ หรับสตั ว์ของมหาวทิ ยาลัย เขายงั เป็นสมาชกิ สภาของสมาคมพฤติกรรมศาสตร์ของสัตว์ประยุกต์ระหว่าง
ประเทศ (ISAE) เป็นบรรณาธิการของ วารสารวิทยาศาสตร์สวัสดิภาพสัตว์ประยุกต์ และเป็นสมาชิกคณะ
บรรณาธิการของวารสาร วทิ ยาศาสตรพ์ ฤตกิ รรมศาสตรป์ ระยกุ ตข์ องสตั ว์

ดรรชนี

A AAA7( AAAAs8mnmlmemltl-eeeemp7eesrr 9hatrnroghii,libcasncee8oiaitsaaafeocenmprppGnii0envienueoavraqrnAsu,coแieleseutinndnuqiohnอa8sedrArcsuisomaCiamn18xใก1สสสวป1สmcpมiteispidaนnomvgdทิ144ล,ำัตมont�ัlตฏmomโaslitieaproeกnh5,,iมnหi้ายวudาi8n,วoิกclasnresttee,lาdม82sท์คaaเา2์สรi1iริecngnvaนslรcnsกig516gtลัเ,บมaยิtดะ4aidgaeiเนpuiaยีoote4ากoัยbaลเlาว8ลeก/gefllemทtvรn7อ้ืa,noาglภอdทิือdo3อiaาeceeดrsosิรน,e4re,มูrาeกsยรnirงrrboูแeตnna5nn1นeiยด,lgส8aสแิาaAislลitfรtti,noa2vnรุำ้�4lศู3ภแพาiodวgกรdcfส2cก4ดศegส,ร,าลoาrLจบั้,eeาksi-7าาrnู,าyะสพ58urท1iสรqeas1yสผรn,รgสเr7ต,5sจ2iluอน8สbาวทgตัิดeae6ตaL5e,ดัแร31a,างอ�ำบcอoวช8ินana,รaส์นก2tห1กงหt1น์ุก,อคกปrg์สeciบb1iตั,ยา0mะoาล9aรeา้ำ�7หวัตบt2รกoกว8า2นnรบั,กัtni)Vร0บaคว1้ออท์oสr,,5oรส�ำtเ2กร1,eal์ทวคsกง,ยณลonดใัrต0ะ41tาt7าปหุมดyณeสfบuา่2ลso,วร19งม์1/ฏrอล้,ง7าsัณุอบrแ,-ก2ฑai,เคnแyร4,อAeิบา1่จ2พงสgก1า7ยยท์aรลน21บ็1งแัตn-e5ร่2อาทอrฆบัA,2ะแคี่9ส6เปหnyกิi6จ-พรนmบ3กย-หย2วาnิ่7งt4ว่งา,่1ากs,มิ่าบต-์อคง้ักiทCง่3อดร4am211ย่รร4ออเ,,,ลคาย-,เaด0l76กตระ,5ม4aเ1ร1มุ7มุ3่ภrา,87ะแบามมิ,5eปรl22M82ง,กู-ง31รมทบ,ร,ิก1,41,,พับวา3พ2S4กิ1eิแ15แานป7714รด4อ2ป8,าิcจ2dน,59ใรพ91ก6,,,8,เวช1iาะ1,iว,e7,พ1า้1c-1แด-ร2,้ส61ท11n81ร252iณีย174ลา2n992c0าใ63227งทชะ0122าe,งe,,,,้
recordkeeping การเกบ็ บนั ทกึ การเกบ็ เอกสาร, 34
A AA A AA AAicgciilcrrrbfctrqliipionvlqcui mriwouuteiyslaastaกiulattsiniefspbstcttviรtirnlonuooooyoeauipanะrimdonfrontlorloแveapooegmantaaraiercสrourhreno162กดดด85แป1แimlnonioxnesdecลctyrdi509918รลาiddูกููefนasydnmsroมaวกงส,,,1-8รarmoะerาimiเrlatc8cycดธิaศaา5แai-ัตปeo63รกi(nrdaiao1s2a(กีinรlนั6esลัcพเerqar23วssรsื้อlenaพbl9nจeiาa,nveยnอเ์ะ-,muทheprนa2oกผัดrรก5i6tิม่evdeแeกiกาe4ogtยrใrทra7าV3ือsหาsawพสกรne3uาหeeaกa์ร.le,รttีม่กาvรsemรลเs,าsmriูนnl้อวาnร5oปsiaม)ก,iอาaศboม4ndะริจt8)oาneeiกรcกาi,gn4rอu,ด4gl)บัย,ศannaยีoรtกับr8า1r,ไPแก4ู6htสtาiัยttทcnบปci-าร1ตiอsล5o31roกoยัต4aอetuoบรจ7เยอ่n,a-3ทาu�ำnนn9ทวsปlยc6ัด,ขทtmงัก7ลs4กsาd,aด์u�้ำeีย4ู่แรท้1อห,iาว7งังาnแinrทd้า1บั,บnล4กกศaีอ่ตแน,ร1กdาgนu4ห6aพี่สะ4ทlาจาล,่7อยส1ำโ�r17nกaลกรภ,ปรืน้aบั6ะา34r่กูัหเตส,tiสาจ่eาrงlส1าsง-กร,95บล8fวนภรต1ัรขslัดกhพ4โียo,ิจ-14างัเ์ฝeต7า้วดอ4คaก5ากงwกค31ง(aแ7กึแพ(คb7รณุแาคsมษsแ7ร4ับrลพเใiดอรeeลแcรtจวู,5ลกตหภรaะแeeูทมhลวะา้ง-1กษ,่ารt้คากค1,iดก,ย,มa,3งoาตพนุ้า4ลPก3l4xาก,์ล38รnตs2รร6ออเi3า1r4รถ2oาv้อ้ปคอ,o,สร4aา,,,รย-า่ มEย3รcง3ว1n5กี,่่ัน4ย5,บั1n2กu)แิ3จd,4า364เส2r-7r1ทตาัลย9ศ,7i-3eะ9ct69ร5-วัอทะ5แr3-hเ11aพ-5,ทท2mลาาm15i-1nื้-กนงืะอ่ี1อ07e51eiชาส8nทนย7nn31ศีว2gิ่ง่ีtt,,ู่,,,,

209

210 ดรรชนี

A AAAAAA A A AAnnpnnnnnnnqiixtiieiiimmmmuimmmbiso aaaaaialoaaสytllllltiltlัตcWWicciccvdealIetmfheihfhibrIsprtctowidrpadtaldinวAAaoarrraeeWeslfseurmnnltoeeoouuviereaaaieergsaพ์serctoascsCaCnogsterellvrslemuufreniitยffealhesenยinnipgecoaidsiaglวdaaisuinrUpbcUnssnsitrtalrtาliitsrraaoeoาmsibuพสFใสอว11นaก11ใฉสดurrroกpnneehlfiniiiapidgoeCiCsnfnnaaaeegeiปหหnrคatnnnvtigiนัpo4642nggndตัว�ำemกุูลาnaยโsฤoyePciemeeincaggmsrtndบsnoriฏgยล้ค้กhr737-pmนgrัสdtคdhรoคARหเiวิงnanดู่rsoตrrdaealseiศoigi1กeถฉnettob-,าุคาyบoน้aุaสชิไว;eดgทwrเ์ctณvกัณcueaย้วnoterิกn51mlniyลัanาลมโกูนิรยnsiiกrRoipnกyล1าfีวถustาเภิvgsttloงีอ่ยdrรnncttดุteร,7miIlรsdศะยคiอื้ะก,ro่มthเnนei4งa,teาlายาonกาาeuคnataกndารกieยคaฝaส2ค,oes2aกmeeกwกึกnยำ�tแยnร5นaกนีหpnรl3sfาะrมeพสn,deฎสenันayกiกfอู่dึกวpnุดร4sdรoHemแหรดษรanf)n,ฝผคetรรp5la,บทาlsiัritdแ1nียภตาหdสาiiราrอ-oกเnuรสารcgลraiinlูแส)eนinาึ1eหลtoงกนrooneปeบ31ก1รมลnมี่,iรรmมดgมcfตัศeาiามeปัgeบวenkะลa,ตัa8gasnanดา3lกิ1sสนเา2รน็ภุคgะa1mพสกรs(ai,maกวัย์ees,จgหานlgดรร8scrtarนs1วolอะ6ร,าัtดตสร้า5ลdัtnoinสaาmวย์,1าย1,มแรผeบัeia-iลบาำ้6tcดeบแhสร�o)่วา6ทe0ูังimรidกา่ดาวร1ร1ังิญci2xeพวmnmสna8บู้สห,inผตeักoแูnนามหภ,aคุตกs-ะงคกก,์ีค่v95ฎู2ดign2วtnตัิ11รบแ์ิดลเรlลaขnea,NIส,มวาามาaบวัรา0ก,โม(-วกขnลว-ัสdtกหิว752กวsลnl,ชอปlทhั1รพnรทตแดสตัร8s11oอืาาบ,้อิณsaธอ้ดจา,1ส์กetาาดแะกoอd2ด8Cงนร3ัตา6ิ1nูแมารวแแกpีmยn8รบกeสกภิeมรระา1วuสลแ3ูา4แฑ(งฝูแ,บhง6แลววกะลรheสนั2dขจmังseรขุาเา0งันัsาร,ส-ลทาะกu,ลaกึพด์,1บันสอoทาต์ชnะ-อ่จอ8ัดคeรc,iภใPพ6รหกตัnmหแ71รe8่ีอnแ5อรlล8ตัหผำ�ย่าทพีขกtิน7ดัiptงeกับ,งใ1ามrdg7าล1สรวr3จe0ยลa7iยอ้ใบงaวนแิดห่าoส้อากยrgนo5า,พ1รสa่า-7แหกะตัั-ดrๆะดุgin์,อู่งมสรร8cชถกสรา้nยeผ์ใ11nyยอ7a้�ำ,วพพกาวอ้กกคนมeหเโา2eง,(รอมาาnง่c55รู้่ดูส9ศ1p,ัสlsรcาา,์ตปาาทืชา่รสsศmบสักdแบรอ้บั11ic,บ-ห1eะดr้วSaดูร8นศpรรอ1นรแรo8iวเยัยลขัตu2ุคyาmeนัใ8rยเ1ผแู6,ภพใeภิกeีlั,แยยลบe่าย0ชทเe,์ัต-,rชะหวล,2กดิ,ลพ1n๊าrาาaก1aงมิ่4มะaส้อ์spคขกิน,์ฤส้3Aก152vาาันชชแ3ค1tพ,t3lร,่มิlสพตั่พer0sลา1า6iกกยัต1ารบm-3อลขม,c,8eส2ัตกเosรว,ร9h1,0ุมวูนรตู่วแรกก-ตอะe1บp78,5 ัตดท์วpฎ-5,1a78ท์5้สอ,์,แดลกาิมP7ง41a,1,,์ปวแู4b4ดh19ขลดา28เมูาร-ะ2(r,e33์,13ลส-ลล5iAล้i7อe47ระลรtจ0rกต8b-4401ฉ-ียuาsงิ8อdใ-กข2Pบอ,ั52ด,่าอiช,3,o)aกุ,,n4้aง,าอ 1Hง4ังร14ส้nก1เ1tเ,8eรn2,2คiหมฉฝ9nI4ัต22oาใ6s 2Ss1ั9eบนิหึูต8กล5วnsร-;,)l้์ุ management การจดั การ, 84-88
microenvironment สภาพแวดลอ้ มจลุ ภาค, 77 78, 82-83
noise and vibration เสยี งและความสั่นสะเทอื น, 81-82
pest control การควบคุมสัตว์กอ่ ความร�ำ คาญ, 87
population management การจดั การประชากร, 87-88
recommended reading แนะน�ำ ใหอ้ า่ นเพิ่มเติม,178-179,
192-193
recordkeeping การเกบ็ บันทกึ การเกบ็ เอกสาร, 87-88
sanitation การสขุ าภิบาล, 85-86
sheltered, outdoor, and naturalistic housing
ท่พี กั ในรม่ กลางแจง้ และตามธรรมชาต,ิ 83
space พื้นท่,ี 83
substrates สารตงั้ ตน้ ที่เอ็นไซมย์ ่อยได,้ 85
temperature, humidity, and ventilation อุณหภูมิ
ความชืน้ และการระบายอากาศ, 80-81
water quality คุณภาพน�ำ้ , 78-79, 85
Aseptic practices การปฏิบัติด้วยวิธีปลอดเช้ือ, 17, 34,
52, 70, 75, 115, 116, 117, 118-119, 144
Attending veterinarian สัตวแพทย์ผรู้ บั ผิดชอบ, 3, 4, 13, 14, 15,
17, 21, 24, 28, 106, 114, 116 (see also Veterinary
care ดู การดแู ลทางการสัตวแพทย)์
Autoclaving การอบความรอ้ นสงู ดว้ ยไอน้ำ�ใช้ในการฆา่ เช้อื
bedding material วสั ดสุ ำ�หรบั ใช้รองนอน, 69, 146
drinking water น้ำ�กนิ , 146
feed อาหาร, 66, 146
surgical instruments เครือ่ งมือผ่าตดั , 119, 145
Avian species สัตวป์ กี (see Birds ดู นก)

B

Bacterial gill disease โรคเหงอื กจากเชอื้ แบคทเี รยี , 112
Barriers สถานท่สี กัดก้นั เชื้อโรค
access control การควบคุมการเข้า, 151
facilities สถานท,่ี 113, 136, 145-146
separation of housing and research/surgery
areas การเลยี้ งใหอ้ ยแู่ ยกกนั และบรเิ วณการวจิ ยั และ
ศัลยกรรม, 134, 144
visual การมองเห็น, 51, 53, 83
Bedding, nesting, and substrates สิง่ รองนอน สงิ่ ส�ำ หรบั สรา้ งรงั
สารตง้ั ต้นทเี่ อน็ ไซม์ย่อยได้
aquatic species สตั วน์ ำ้�, 85
autoclaving การอบความร้อนสูงด้วยไอน้ำ�ใช้ในการ
ฆ่าเชื้อ, 69, 136, 146
behavioral aspects รปู แบบทางพฤตกิ รรม, 52
changing การเปลีย่ น, 46, 47, 52, 69, 70, 73
disposal การท้ิง, 19, 20
enrichment aspects รปู แบบของการเพ่ิมพนู , 67
environmental aspects รูปแบบของสภาพแวดล้อม,
43, 44, 46, 47, 49, 52, 53, 69, 71
experimental influences สงิ่ กระทบตอ่ การทดลอง, 68, 69
illumination and ความสวา่ ง การสอ่ งแสงสวา่ ง, 49
materials วัสดุ ส่ิงของ, 68-69
outdoor facilities สถานท่ีภายนอก, 54
storage การเก็บ, 136, 141
terrestrial species สัตวบ์ ก, 52, 68-69

ดรรชนี 211

Behavioral and social management การจัดการพฤตกิ รรมและ B uild ingsrnnsnvtreoeSiapooebmcdnamnseroeiacthiptsrienแแ5ส8atenuedmintto76ลผิ่งgmrskicroaรn,,iะน่,eeclaอntaa58,qeuดanbntง78p4urSauนิndeนe,ii4pcrdanrไdeอe3,trหfgraidiemaกvm3น8รวntiibกาnt0yะe,daibวรegา,บnt1สiสัseรCtt8hบ3sssเ่นัดa2oauก3,กnุรสขnumล็บxาอdะd้อnิงvรบiงdเc,iกตiทกพนัisii,5tำ�l้ังาuอืyทนื้9ห5ชสรbนึก7กื่อนสaภs,รn,ดุขtแากงr7dา7คaลเ,า7พภ7tวะร5,eอบิื่าอเ,2sก1ณุมาค5,0็บลต0วหส77เ,้อา0ิ่งอภม7สง,กูมก0ปำ�8สแิ าห3ลาลรรรอะพับ,ดคื้น7สภวท6ราัย,้,่ีามจง57ชาร57้ืนกัง,,
acclimสงั aคtiมonกกาารรใหป้อรับยต่ดู ว้วั ย, ก11ัน1
activity and exercise กจิ กรรมและการออกก�ำ ลงั , 63-64, C
84
airflow and ventilation and การไหลของอากาศ และการ CCCCCCC C c laaeaaeaaandttlgarrostdcanealr eidiisraแonc iวsvมsagamวัashnmvrr1iplbelhvmevfdidวnnoisleae,sgaoieeno1enriadiboCcvcneeccomhv6sntodrhun1vrliaeotcodiuoiadcet2tcacrnasaaii,terihimrsrlutuceแ1a11รห11แ4จMเlatn-ihviigaigbaodoosnnn1iสna6pnะorrno84964ว6igัดลgmrลsmteooarknesiagt4nnsc3ecถบniดons1320,ieะสmmrอnlenmr1emiiiพขderis,adีc-,ยnayclลso4าสoรeiagoดn,ot1nhaeีก้loตa6aensยน้ืan7ร1aร้อepnังถencatเfdเln8o1nriบlnd4เู้กsพtค,l4tอdกnลin,yูกมnsaลntie1cyกcก4wt,oรจ3Aร5vมt่ียือน้ืdาr7รดgd,sยี้kaeก6ากาaeงnก1siaาะi2nกะrว,0hanดทgnูร4รงแspาาlors7กากบ,iสบกาeกcenกmm5eเสสo,3ี่,รลhaรn6รคไพา6ศlัตrบัalบ8าาcdาtัตจน่ั,2oecมจmะxก-aeoreรว9d,วมิ่ยiร,ร1กaัดre7sกvaว4สัดสlำ้ซqเdr�า,sieดทท์4อicu7กsพnC5lา์ปก4sาi่งิะหดีมeuจin7ทmแูk5r,g7ำ�า9รเ็บาp,ทาaรูนลเleiiั้าาtเคด0snลส,คทrง,,่อีก5ขrรใaa5บแs่เีตอ,,,ee-ดรกซทหันก4ว1แ6า6nือ้มย3c7นแัน�ำmด6โ1่อื5ใาูา79,สศีย่าaค3้าดส,ู่มนแ1eนแผทะ903เทรงมg,1แ-งกภeว,5ลชาั,สต1หเขนง,ส6เลอ่ี6eกกึ-ลสก5ดn47ปก้ือาอส8ก7งaอว1งิ่น1้า4�ำmยา24,ะะtับกลใษ0ั2,รัน้ลตl์อ9ใงก5ง,s่งรlนู่,,อา5e,่ีห-กก,กo,ต,1อ้12ส6แาวบสา17พ14รn,8าร3ารcอ้721รร5์ลภมข,8ศ3ตัน8ด6t(น้ื,ด4งงร1ดเ11a1s0า่้ะ0,อารั1วยก,แกูมช6ช5,ทe2,,tนว้ ทอ-(พ8แแ4ากลบ็โisนั้,ีฝ9็อe157ย0่ี,o1เ6ดบรี่พพล7eแำส�,พเ4า8ว72ค3),nจ4a,อe,วะยอตัหักทก9า16,,ม9่ิจlดั915ดสsกมงนัใว7ร0ยaน8,6าเ,มก4o0หลขุกสอแ์ต,ีl3กด6,์7ก1sดา2,ิ5าต้อรร้าหงมิ,6A-oบัา41รร,5ทภง6ม่รคิ7มง่11,รgะ6พ9ท,811,,บิHเแาร4แ,3มแ7rบ3ง,ฤ48สี่4iอ5งคาo,c55ล1ยาหบ730ต6อส8ลบนuu,-,3ะก0ภ-,,กิห71ง,lsภ,131ชาt5-กก1า,4ร6ui3ัว7ด1358nาน3รค44าา9rใ81g8691าพaมดิจ57ร)ร,,;,,,,,l
aquaรtiะcบsาpยeอcาieกsาสศตั แวล์นะำ้�,,18520, 83, 84, 85
bedding, nesting, and substrate materials and
ส่ิงรองนอน สิ่งสำ�หรับสร้างรัง สารตั้งต้นท่ีเอ็นไซม์
ย่อยได,้ 49, 52, 85
feonoridchamndenfteeกdาiรnเgพอม่ิ าพหูนา,ร5แ2ล-ะ5ก3า,ร5ใ4ห,้อ6า0ห,า8ร3,,6855
illumination and ความสวา่ ง การสอ่ งแสงสวา่ ง, 47, 48, 49
procedural habituation and training การทำ�ให้
คนุ้ เคยกับวธิ ปี ฏิบตั แิ ละการฝึก, 29, 64-65
sreacnoitradtkioenepainndg กกาารรสเกุขบ็าภบบินั าทลึกแกลาะร,เ7ก2บ็ เอกสาร, 75
social environment สภาพแวดลอ้ มทางสังคม, 51, 58,
59, 64, 111
space considerations การพจิ ารณาเร่ืองพื้นท่,ี 55, 56,
temp5e7ra, t5u8re, 5a9nd humidity and อณุ หภูมแิ ละความช้ืน
และ, 43, 44, 80
terrestrial species สัตว์บก, 83-85
training of personnel การอบรมบคุ ลากร, 53, 121
1ve1t1e,ri1n1a2ry, 1c1a4re and การดูแลทางการสัตวแพทย์,107,
Behavioral changes การเปลย่ี นแปลงพฤตกิ รรม
infections and การตดิ เช้อื และ, 118
monitoring animals for การควบคมุ ดูแล การกำ�กบั ดแู ล,
m11o2ribund state ระยะใกล้ตาย, 28
pain and distress ความเจ็บปวด ทรมาน, 120-121, 123
physical restraint and การจับบังคบั รา่ งกาย, 29
sanitation and การสขุ าภิบาล และ, 71
stereรoา่ tงyกpiาeยsทaท่ี n�ำdอcยoา่ mงเpดuมิ lsซiv�้ำ eๆbหeลhาaยvคioรrง้ัsพกฤาตรเกิ ครลร่อืมนภไาหวะว
ถูกบงั คับตา่ งๆ), 63
transportation of animals and การขนสง่ สัตว์และ, 150
Behavioral research การวจิ ยั พฤตกิ รรม, 30, 31, 111,135, 149-150
Bioex clusionสกถาารนสทกีส่ ัดกกดั ั้นกเชั้นื้อเชโอื้รคโรตค่า)งๆ, 28 (see also Barriers
Biologic agents and hazards ชีวภัณฑ์ และสง่ิ อนั ตราย, 18, 19,
20, 21, 111, 112-113, 148, 170-172
Biosecurity ชวี นริ ภยั , animal สตั ว,์ xviii, 105, 107, 108, 109-110,
Birds นก, 411, 1414,, 14385,,4197,06-01,71221, 144, 156, 179-180, 193
Bites and scratches การกัดและขว่ น, 18, 23
Breeding and reproduction การสบื พันธแ์ุ ละการเพาะขยายพนั ธุ์
aquatic animals สัตว์น้ำ�, 44, 80, 82, 83, 87, 88
ccrayloorpicrerseesrtvraicttioionn oafndfeกrtาiliรzจeำ�dกeัดmแคbลryอoรsี่,, 6o7va, ovaries,
or spermatozoa การแชเ่ ยอื กแขง็ ตวั อ่อน ไข่ รงั ไข่
หรอื ตวั อสจุ ,ิ 76, 107
enriched environments and สภาพแวดลอ้ มทเ่ี พม่ิ พนู , 83
gGeMnAetsicสmัตวaท์naีถ่ gูกeปmรeบั nเtปกลาย่ี รนจจัดีนก,า2รพ8,ัน7ธ6ุกรรม, 76, 77
lighting and แสง และ, 48, 137

212 ดรรชนี

Ceilings ฝา้ เพดาน, 56, 81, 142 D
C ent ers for Dแisลeaะsปe้อCงกoนัntโrรoคl a, n1d9,P2re1v,e1n0tio7n,1ศ4นู8,ย1เ์ พ57อื่ การควบคมุ
Cercopithecine herpesvirus เช้ือเวอโคพิเทซนี เฮอพีไวรัส, 1, 23 Defecation การขับถ่าย, 72
Chairing การจับนง่ั เก้าอ,้ี 29 Definitions คำ�จำ�กัดความ คำ�นยิ าม
Chemical agents สารเคมีเพ่ือทำ�ความสะอาด animal biosecurity ชวี นิรภยั ของสัตว์, 109
cnloena-npinhgarmmaatceeruiatliscaวl-สั gดraุสdำ�eหรไมับใ่ทชำ�่รคะวดาับมเสภะสอัชาภดัณ,7ฑ1,์ , 3712 animal care and use program โปรแกรมการ
hazardous เป็นอนั ตราย, 18, 19, 20, 21, 136 ดแู ลและการใช้สตั ว์, 6, 11
Chickens ไก,่ 48, 60 animal use การใช้สตั ว์, 2
Chimpanzees ลิงชิมแปนซ,ี xviii, 61 attending veterinarian สตั วแพทยผ์ ูร้ บั ผิดชอบ, 14
C hlorines80a,n8d5c,h8lo6ramines คลอรีน และคลอรามนี ส์,72, 78-79, engineering standard มาตรฐานทางวศิ วกรรม, 6
Circadian rhythm วงจรกลางวัน-กลางคืน, 43, 48, 49,137, 149 humane care การดแู ลอย่างมีมนุษยธรรม, 6
Cleaning agents สารทำ�ความสะอาด, 18, 71, 72 (see also institutional animal care and use committee
Sanitation ดู การสขุ าภบิ าล) คณะกรรมการการดแู ลและการใชส้ ตั วท์ ดลอง, 14
(see ดal้วsยo)Vetterinary care ดู การดูแลทางการสตั วแพทย์ institutional official ผู้บรหิ ารสถาบนั , 13
Clinical care and management emergency care การดูแลวกิ ฤต laboratory animals สัตว์ทดลอง, 2
และการจัดการดแู ลฉุกเฉนิ , 114 life support system ระบบยงั ชพี , 79
medical management การจดั การทางการแพทย์,114 macroenvironment สภาพแวดล้อมมหภาค, 42
C lothingreacnodrdfokoetewpeinagr เกสาือ้ รผเกา้ บ็แลบะันรทอึกงเกทาา้ ร,เ2ก0็บ,เอ21ก,ส1า4ร,6115 “may อาจ,” 8
Cold storage and refrigeration การเกบ็ เย็นและการแชต่ ้เู ยน็ , 66, microenvironment สภาพแวดล้อมจุลภาค, 42
73, 136, 142 “must ต้อง,” 8
Cold stress การเครียดจากความเยน็ , 43, 44, 53 performance standard มาตรฐานสมรรถภาพ, 6-7
CCoolmlabpourtaetriomnso,dinetlienrginsแtบituบtiจo�ำnลaอl กงาครอรมว่ มพมวิ อืเตกอนั รร์ ะหวา่ งสถาบนั , 15 policies นโยบาย, 7
alternative to animal use สิ่งทดแทนการใช้สตั ว์, 5, 12, practice standard มาตรฐานการปฏบิ ัต,ิ 7
25, 199 principles หลักเกณฑ,์ 7
facility design สถานที่, 46, 133 procedures วธิ ปี ฏิบตั ิ วิธดี ำ�เนินการ, 7
C onditiogneende-rteicspvaorniasbeiliptyroกtาoรcผoนัlsแโปปรรทโาตงคพอันลธทกุ ี่มรีกรมาร,ต7อ6บสนอง “should ควร,” 8
ตามสภาวะ, 31 thermoneutral zone ช่วงอุณหภูมิท่ีอยู่ล้อมรอบที่การ
Construction guidelines แนวทางการกอ่ สร้าง, 136-143 ควบคุมอุณหภูมิเกิดข้ึนได้โดยไม่ต้องเพิ่มการสร้าง
Containment of hazardous materials การกักเก็บสิง่ อันตราย, 21, ความร้อนด้วยการสันดาปหรือกระตุ้นกลไกการสูญ
C ontami1n4an8t-s14ก9ารกกั เก็บ เสียความร้อนดว้ ยการระเหยเปน็ ไอ, 43
airborne ทางอากาศ, 22, 45, 46-47, 139, 140, three Rs หลกั สามอาร,์ 4-5
143, 145, 146-147, 149 Dehydration การขาดน�้ำ , 68
bedding สิ่งรองนอน, 69, 141, 146 Desiccation stress ความเครียดจากความแห้ง, 45, 46
cleaสnะinอgาด,im72p,le8m5 ents อุปกรณ์สำ�หรับทำ�ความ Diet and dietary control อาหารสัตวแ์ ละการควบคุมอาหาร (see
food อาหาร, 19, 65, 66, 67, 84, 141, 146 also Food and feeding ดูอาหารและการให้อาหารด้วย)
genetic พันธุกรรม, 76 abrupt changes in การเปลยี่ นแปลงอยา่ งฉบั พลันทันใด,
microbial เกี่ยวกับจุลชีพ, 72, 81, 108, 109, 67
recom11m0e,n1d1e3d, 1re1a8d,in1g4s4-แ1น4ะ5นำ�ให้อ่านเพม่ิ เติม aquatic animals สตั ว์น�้ำ , 84, 85
water นำ้�, 67-68, 81, 86, 138 autoclavable สามารถอบความร้อนสงู ด้วยไอน�้ำ เพ่ือการ
Convention on International Trade in Endangered ฆา่ เชอ้ื , 66
Species of Wild Fauna and Flora อนุสัญญา caloric management การจดั การแคลอร,่ี 31, 57, 67
กพาชื ชรคน้ดิาทระีถ่ กูหควกุ่าคงาปมร,ะ1เ0ท7ศเร่ืองสัตว์ป่าและพันธุ์ certified diets อาหารที่ได้ถกู รบั รองคณุ ภาพ, 65
Corridors ทางเดิน, 86, 134, 136, 137, 141, 142 chemically defined diets อาหารทถี่ กู ก�ำ หนดสว่ นประกอบ
Cryogens สารทีท่ �ำ ความเยน็ , 147 ทางเคมี, 65, 66
Cryopreservation การเก็บระยะยาวดว้ ยการแชเ่ ยือกแขง็ ,76, 107 natural-ingredient ส่วนประกอบตามธรรมชาต,ิ 65, 66
Cyanobacteria แบคทเี รียสนี ้�ำ เงนิ , 86 nutritionally balanced มีความสมดุลยท์ างโภชนะ, 67
purified diets อาหารท่ีมีส่วนประกอบเป็นสารบริสุทธ์ิ,
65, 66
quality assurance การยืนยันคณุ ภาพ, 65, 66
treats สิง่ ท่ีท�ำ ใหพ้ อใจ, 67
Disaster planning การวางแผนภัยพิบัติ, 35, 74-75
Disease control การควบคมุ โรค, 23, 72, 81, 108, 109, 110,
112-113, 118, 144-145, 190
Disease susceptibility การอ่อนแอติดโรคงา่ ย, 19, 42

ดรรชนี 213

Disinfection การฆ่าเช้อื , 20, 51, 52, 68, 69, 70-72, 78, 79, 80, E E EEEEEE E xnxrotxxuhgppovsetioiechietrrni noracrcaoiiomlnm,inpsmmceaeeewra tdtpppfAdrtmfAccoienrreeeisnneeqracVesreiVaanistctrceileinitltryuudfsaกairidMasaaneniootbeietcntnlsah,isrlาriimmdomsAมeMเดอผชแดสขสกnhneseejtiodctตeuสaรกitenaenอtoggหวีวdตัดิsาููcอหsmmrdeopnaruมิอภrกจGnriาvนิตlรpyfงชวasง่aกnsoภtadcddoiกseeถดุ,จิdาiมiอรnบiอpuolต์ฟสtvอrtnggแrpiipากnnr1iาพูกrุoวeกสoณoieoเีslnกุคตเวััdinodบaบันคoddeกาcรม6sิธหxzมกรnpน้ิenแsอลlnวeกicฝeeรaบกย4โาแoil,ีรn็ดำ�amensdลรiวaสสก,nl์กปอ่ibเาddlำร-�ึกiมoาทetกฆnหcกิ1เnvrคeดกั21iุดsภeากาอiกeรลvนnรsลอdiilาr2reะานลeล,6เrifรารเaแeรeแาใngาtfือบafักจ,รoงsบ3,,พso1ศ5สeyหคอ่ื้อด,ตlaaพกsรลtnทกดุดnณร-1181rcรlกัตdกึdือ่tวคแก้น,มi11ร(iสะแมfmaด2สmขsมาt,2ห2ดeiาiบrษวมฑน2ม่อำ�2s1nnไ(ัตวteo3เ3าลิ้น3ย4,รsiกูนน์หกea4นgคพ4g2sา(,fนนวดeวส์dวo-2sอวoeส1nาltาภ้ำ้�ว31าทุมงึs1์บลือ่ชษุe,,eniำ�แแาarงecร7tดุ(,รทรท2mา04neสหา;sอ้นlนนงก,2ยsอs,pา่เก4สค7า6t4ี่งแeตั,แ8ร,มพosดิ1ะะธsงอaeM1า7ปังตa,ส,ภผeับวลน7นrกร4อจrlิ่2ตรมกจP-l8eวคนsฏ1siนsก์าระ,2า8ุลcท��ำำ4ิโรวักcr4พo์ตoo1มาAริบา่ออoภย-ใ2ใr1ภิยoอด,�ำn45oร่าหหกมูสนt)cตัค2ใซัยm1ธาลoลnอ่์บE,0งeนHิจอถอ้้,t3โิทวิขพ0ครceังถอnnmนiอ1นิทตา3า่่าvรuอ7oกl่ีดอบิ่ิrนvง5ในขนนมฟม2iิeiผ,่าlmงาic้วts,นย6ัตrอnแ1เyไเเส,รลยิลhoย2ดพพู่คสดaด,ิd8นำ�งมxกmล)n)7มิัnูสตeรอ3ค1มมิ่่ิสaiะโรา-ดi-รdieeป-5ซวภอาmั,nเตเนะ2คล1ภnตต์ปญำ้�รdทาx8กวำ�rม8eงt์แมมิิๆโeev่า;พ,ใแไบ,2nต,สลaiซห,,ni,1eพ,t,แ4ทHคตั7d1ะ111ดแd;้อ1x9ว44ทiอว9าร6o97n์สลp่า2eSด-ปูแง3u32ลgย�ำะน,5orจo-พลs--ดแc์หผส,เ11i11ิตกicn้อบnว้พiทู้ัรตร62917sาใiยgtัaบบับม่ิมย4จ41ว52eรs;)l์์
84, 86, 110, 118, 119, 138,143, 144, 150
Disposable clothing เส้ือผ้าชนดิ ใช้แล้วท้งิ , 146 F
Distress ความทรมาน (see also Pain and distress ดู ความ
เจบ็ ปวด และ ความทรมาน) FFF F iaaisechrilmlid ปtieลsaาsfarhibfimrooneสtrqaa(rracusiถazurmdsoberagาdaiaiemeeดs(สกแ1ด1rนiaatnisndriuh54่อตันูtว้ecmทlagieioสrtaso80fยวสsigะla่ีezussveัตn-ก(ท์)รicนisopis1cnnoวสาา้iาeกea4lำ�gdกar์ตiaรงAัtงeตacl9าใeilgฉ,า่าmeกqslหiสรdวeaeงsา1sารuoฉaำ�้์sอlฟถnยts9รaศtหาสurt่ิ่นoาeเ6ภhteายึdEกถรกirนcc-oaารiPiรับษาa1สxeoษduเพ์ังมhslน9sศoพตัnตssiสnpาy,7tทiัลtวรส่ิมสnas,ีgei1ภ)์ป(ย่สีcำ�giiำ�cเwcns4ตาหกา่ก,หoiame6ehทริดัมครnlรs-ลeoweอี่รับบpั1กเสlะnมรดeยd4liกัน้กaสltื่นอ-A,ู7eสู่dาาnเbสตักชsง1gรตัาสt,oตัวiาก้ือ1ศgrขุวดมd์สรว6iaาnโึกาน์สูycกร์น,ว-รnภษ้ำ�ถu1คักนทอ�ำ้adบิ,าา1l,เ1ดสnั่วอtกพาน171du้วตัท8กล็บz5,ฤท4ยrวัง้,oส0แส1ตa5c่ีท)ด์ต-ง่ิoบ4า-oิกl1าว้ัวต31ร4nบรง5ย,า4่อa2-1saรก1แ)1ง6tnม5นัn,าrๆล47ui,ตยi5mะm,c-11ภร1ก1t4าaaiา554oา9ยllพ83n5รss-,
defined ถูกกำ�หนด, 121
neuromuscular blocking agents and สารยับย้ัง
ระบบประสาทและกล้ามเนื้อ, 122-123
recommended reading แนะนำ�ให้อ่านเพ่ิมเติม,
188-190
Diurnal cycles วงจรกลางวัน ประจำ�วัน, 48, 141
Dogs สนุ ัข
behavioral and social management การจดั การพฤตกิ รรม
และสังคม, 29, 59, 63-64, 180-181
enrichment การเพิ่มพนู , 53
environmental requirements การก�ำ หนดสภาพแวดลอ้ ม,
43, 44, 180-181
housing and space ท่ีอยู่และพืน้ ท่ี, 49, 58, 59, 136,
138, 180-181
infusion pumps ปั๊มสำ�หรับส่งของเหลวเข้าหลอดเลือด,
29
pain and distress ความเจบ็ ปวด และทรมาน, 121
procurement การจัดหา, 106
recommended reading แนะนำ�ใหอ้ า่ นเพม่ิ เตมิ , 180-181,
193
recordkeeping การเก็บบันทกึ การเก็บเอกสาร,75-76
veterinary care การดแู ลทางการสตั วแพทย,์ 193
Doors ประต,ู 136, 137, 138, 142, 143, 144, 149, 150
Drafts กระแสลม, 46, 140
Drainage การระบายน�้ำ , 54, 136, 138, 143, 144, 149, 150

E

Ecdysis (molting) การลอกคราบ, 45, 156
Education การศกึ ษา (see Training and education ดู การฝกึ อบรม
และการศึกษา)
Electric power พลังงานไฟฟ้า, 136, 141, 142, 143, 145, 150
Emergency, weekend, and holiday care การดูแลฉุกเฉิน
วนั หยุดสดุ สัปดาห์ และวนั หยดุ นักขัตฤกษ์
husbandry สัตวบาล, 35, 74-75, 87
medical ทางการแพทย,์ 114, 118
Enclosures ส่ิงล้อมรอบ (see Cages and caging; Primary
enclosures; Secondary enclosures ดู กรงและส่ิงที่
เก่ียวกับกรง สิ่งล้อมรอบอันดับแรก สิ่งล้อมรอบ
อันดับสอง)
Endangered Species Act กฎหมายสัตว์ที่ถูกคุกคาม, 157
Endpoints จุดส้ินสุด (see also Experimental endpoints;
Humane endpoints ดู จุดสิ้นสุดทางการทดลอง
จดุ ส้ินสุดการทดลองเพื่อมนษุ ยธรรมด้วย)
IACUC review การทบทวนโดยคณะกรรมการการดแู ลและ
การใชส้ ตั วท์ ดลอง, 26, 27-28
Engineering standards มาตรฐานทางวิศวกรรม, 6, 7
Enrichment การเพ่ิมพนู , xiv, xviii, 33, 43, 50, 52-54,55, 56, 58,
60, 64, 82-83, 85, 137, 173-175 (see also Social
environment ดู สภาพแวดลอ้ มสังคมด้วย)
Entrapment การตดิ กับ, accidental โดยอุบตั ิเหตุ, 51, 82

214 ดรรชนี

F FFF llooaoookoddyr ssaaพknniftmassertrtsvssanpfrrGbiน้ืnleoeoeeeeedกldeacpatqnoiuaiMroecco,rmocxasาtnhnผraumiiresndoisiotidrne1rรDciiocfAcaิวpqrattecreemeriasอแดกคงอ1sอi3aahoeintaหrscedguunacerstiาtgutt97คำ�mูวcaอาalาmnsrrtaklaeniiaiuนudrอนaoonสiaeeg2ห-บntหกรdaeneกr,ldrbeie1tsiทังgintndmาo-ัตyอiอdnlitานqedคาutกnnnpsแ13yหydnvA่ใีวgfศsาpรรuragมุeกtกดctd�ำoee98หหveeoiap์ทา,ี่หdแiisr,ชanลaeาeาcniคrคfส3crdsbn้งอ้reรteอmล6่ถีrาmctd8วีdiอรรgงัoryววตัเefcseดrcmาe7ระetสอปกูกา1นsaisุณาบnisenrวiiio้วหnsแกveenทteหtขุcกปายeน็มิรsมsge์กคiยsifisdลสหาาoathยsาnีใ่ภาi่เูารmสขiา่อdมุ)dรeรหeสปcnะtัตภeอtภรค,cับรสัยุยตrวseเ,คrsisoกยาdด้นวaน็naแิบาวมูกs6ัต,เ่าเ,รrว6nราuาปg์นtwรสlขแูหาaล้ำ�7ฝ็บงาิ,oฐว1i4พา6tระa,olอ้มลยีt,ล�ำ้ลeาะirงูแ์บrา1บ45tเมi-nบกnoษิ6io,ขhท,งกรdเ7ี่ยก,นcน601,กันdจราl5บแnแ้า,18�ำ,8นา7า8-ะกห,ำ�1รบ็Gทsถลล4ทห-4a2ง7iร5นwจคาส5na6้อ7ป2กึกงึะะ-oc,8ใมน่ี,รนี6tำ�าn่อ5a28ก,งหกcกาoวa-8เกี8ใดญdt-,ป5กง7พาe3รดาkdา้หeอ366าคแ9า2สรsฏ0รeรrม่ิ7อ้ราheสวรแ,8sแพสใตั-ิบLหพหา่rเa3หางลล8นั่กวsaิจกัตนมnม1สานูก้อะ5ะแbาสา็บิกdนุเรวกตากกทารพพoระเาlา่เรา้อหiาจิจอณรrวเnทม่ิร(งจaรทรกsัมดงายีกgท,เยสำt�าจeกรอืรตกาoนส8่ีดก์,คุขดัeร,านมนิrกาาก1ีาัดมุ1yณกร8รร,,า,ลภขพa9า 4ก,1ร1ภบั8อP8l2บิรห-ื้นs7เา2178า,,-rงกoาร86รทa11-7-พ5ห็ลบือ-ไ858c9่,ี91นดขทD2-กก8t3-876i้อร่ว8cี่ใiาา39e6ัหบย0eงรร,t้ H

G HHH H H H HHHHHHHHHHH yyeoaeoaeeeauuuuedgmprazalzmsmmruaipscaabirtlsaett seoiaaeorrhdiatisnnddtsnnnigsbtneitegtioveeergaRsyrdaeiiondefalpcwterrfwss tbausndrcilอoeeereecnfsทoehuomqanqBacคeeseeyetaarrocasapdsนneeแposlctvcsusu่ีอrrdnวotseoeudraneeaสlrdsivreieฮitาuaatertคtาadgrยpaเrirmegss5aปป7วท3สมRแ1ส5พuiiioednrตัpriมชttมpgsrarfcSlมcอni5วrooู่อriittiกneu4pัน2452Sn�ำลng่ิงccหpoocดรรcจวิleemrraื้อนoยัสสpา5idชnxาndsiiห-าทso-,,pาgmrะับaะehdiหcdpaanาบtแnaภn,เงั5มเaiำ้�,5eiiหsพs้ืนetitศdรerostรเoฮ82คcรlเี่loตcetอsiทยเคitาc,e5sippsาo4pcมnเก8ดrpบเัroาชseณยัsrื้นEaony77nssnอวอคชopeลtn,ดุาคมrt-ereน,6d(e3รีย่สินnoูแ,rอ้ืppnสstxs-naeeา,rพcltมeก้อืรราไocciจ6rsส;7e,,s82,cwesiาaวt(eลeedรlnคdม(pตsฮdีย์,cกsด5oiiueา8syดุa้าd-เไีMุดa28eetq56รleา้กcc5oอvดealวeฮโeiับ6iวช1tnhseาดาศ้,nแnaf4olssสอ-,งuส15iiidด1ับinrenreieาreerยูtร8ลนse-eร้ืนc8dcTอcจร,ล74enกdyaoiิน้e,-oส2ันัปak5รrnมsseัสสสกiคaา่โิ3งัree6อoa4า,)eะtกั1าmnio9elเaaตั5ao2สคrsตดiก,rltงัตรเตัmว,mdจ7ก,nomteiสสสารล3mrเinll5,บสnic5et,วดุมhsงแssาราบสo2วว,iนก1nชniค8งิ่9ัตัตทกูdnpiร7hnn,e่ยีk1eoo์ฟคุา5mหeบกรีม3น์น์AรบMsn7วคcี1ำ�8-เวะg,มวmวev,พี่ngn1ยงa5จn4ลอปา1,ัน์คอน3clจ,iำ้�4้ำ�aaiSุมชาบar์บ์บoCtt,aก4rา้nnt86กัำ�แ,แราea4งst-1,อ,sเoดัแl-sนมn8ษุนaสcssบ,,dmกก1า-ก4ทgaต1ในลนก8nt20sก1nd3ท88ขรขn5าuรruนกยัติดรส8g6,,,17ดัยt5eอะ0รดอoแะ2maา,์อ24ม้อiยอ้9rrะพฎรtsธ-he3วบภ25,s65แังว-eกe6eนลนลรtรa--11,กอะยม่ัดนaก2seoร์กs,e3ชหิจ50ันnา8,ี8ค1,์8sซtอะา1�ำ9ขาf6แรmna1ก้วำ�ilrว,,อ่พีา6พ--ve37oi8ม,หล2ห1่สอใ8รdiaงรมอ0nลt76หยสัaไiร44t1หสคn,er21,แอาร,เเ7nตัใซaยมyd,53ะ,สoงดlณ)1นพพ36n่ิsอืงว11ยอห้วyd17รดวดุเคดnd8แ3รุภ,5tลดาส9,อ่ืดกิ่มhก,่ีcา9า่้์แคc,์อนmว42ซeู-าaม4n้อค,cuียกoลกน1ล-มากพ3aตา1f,-ง7วมกัพn8i.4aemรnวา2ร1า,8มาอ้rn0มาพเ2น6ล่2ูน1าขed0gnพำ�วแงาsรร033eร-7,ร6มปi3ะน้ืุษตัมสdtแแiค3iอจิมรวสdกnมิ่d3อส5ชลต1กจยiะภฤs1ลดาัยรgอตtขุา-eเภ,บน5อถyารง้uบ,ญธ7้กตะาลอด;ราrอ้ก1ง,6ามูกดอbดิaร4พด6ษกุภมิภอ้ดา้,นแง4ด,3พtรกธภsั7น7แูนา6ัย์,ก,iแิบูม(2บ9ดูoมแt1sรแำ�ย4ัอรล8ดวrา,แส,ก3จาneบว้ร7หว,ลa,,เ-ณุฉ4ดรxัลบุขล5ร1ุลมesยป62ด1,tน8พะv4กุล5งภe,4ะดภ9ส-ช)ห9ลลi7,แดกai11เน้ืs0ก้อก,าว้,7-อาาภอ้่ีฉย5lลส7,2า8sาาพยทม4ตค51งนิมูนม03ะ6o5ิ่งรรร-),;่ี;,ิ,,;,ิ

G G GGGGeouenenrionanbetet esiotltasiibccแiapเsoพbrhmoจlei,ltgurycอะicoecmscr,รoemneuบ์4mหadR5กเสaciotพpn9ิลi2nนาอooonmde,a่ิม,,iรmdgูตบrmietfพ6iเ47eienะiคenmตaกo230nจิnเgddวlมิ,าภnt,,sedาบesร,a1nารpa41dfแคสณ1l,doด1n4o3พุมr1ัตi74er,i5ูmenhาส,รผd54ว5atอeua่พตัs-,1์ทลd2aา1lnว5sr5นัลi่ีทจnชl7eeฟ์t61ัพธgุดรสaีวh6x,,นัุ์าdอสธตัpแก15บแท์iิ้นaนวนenา77ทช์ทnค่ีสgาcระ7,นะdสาม่ีถดุtน,7eดดิดบืพกูเัย11�ำ dพว้ไsขปสใแ9ันมnยหอ่ืaอล2ารธ.o่ถ)fอ้มยบั2งะุeกuงึเ,า่พคนเtชร,tปนy1วcษุรนัื้อ2ล1เามoยธ8พจc1มย่ี m์ุ,-ธุลม่ิo,นป2แร7ชe1nเ9จลรน6ตีพs5sมนีอะมิ6iใd,ดนน,ก((e2Gภ1ำs�าร9r7e่ใายัMรaห5eงต,tA-ก้iอ2aรo1sา่าl1ว7)nsยนจ6os,

ดรรชนี 215

I L

IIII II IIInlmmdmnnnluffsseeemmamtpncicgtteuui tutniiinficnnootiac egtoiuutziaoidsoasftfnaeoitnaoidcofr/ginlicionislegLii1ดอtfeoenhiaกe4ูaปุnfttfbสssา5iastnaกoารecเagnสรชrใรinailณหถrmiอช้ืคtietmาio้ภีววโe,์saรนrภาูมseal3yคsทมalาคิ4sตraพสกA่ี,้มุcสดิnวาn1hกัตตdแาร่i4mนัวอ่รงกล6ะ,์ทeaาะ-ก(บq1ls2รมี่สาeu4ว2ุตR่งิรีภeiิจ7อสัวpeมู ัยBสsอ่ันmิคโoiตังตoรeุ้มuแวlครnoกrส,์าcตtgนังย7eiิดcสกบs5)ตวาa,กอ่(า่รgIพ8Lงต,e7ร,Anร2่อ4Rtว7s7งจ)-,aส4ส2nถ9ถ1d,าา,h8นบ2a1ท8นัz,,a่ีแเ1พ6rล4d6่อืะ1s, L L L LLyaiaagmtwbehpxsot i,hnrtoaogrctxetrreoyigแacctruiiiสntocyylงiamแนเสขWoสนnมสctกgสtAววอโโmiehhoนวยายัสสังnงloei่nาfeรสงิบnบดดaสirrเnงsไmวriาิภิภาปำจ�oก,deา่ ยยsาาตm็นนaา(eงspaเRพพรสิdlพั)ฉกeen(eeฝสส,snพงeษิ dcrWgกึeัตตั1eiาnาขiueอfa1ววนeIgะiอpllcad์บแ์3lliอuกบoaงttfiลiรniamลs่นืllฎoaรsiมะgcrาnิๆขocกiกeiเnvเse้อtรแาทiาas;rs่อืAดนบรuรt็กaPงniว้สsฝะังoaซnกu,iยคนกึาmnn,์ bdฎเ1)บัอธ�ำd/ช8la7หilใาciสบ้ือ4lgหTมรpวรไhHWrอ้วณาัสมoateรา่iยดelแniสiaัสนnclิภลgflุขลatiiเกehกาnพrิมฎพSseดเgกม่ิโปeขูสฟฎเAลดr้อคตัตEvไยี่หcู ซบวiวิมcxtนกมตา์;ัeง,cน1ฎ,มคิคาhAโ6P1หโสยับยan8คo6วมแบแnilรmi่าcลาลาgิโงyaอยยะะe/;l
II I I IInnnrnnrstvstaeetetdiirrttrnniu utaeatattiibtoitooiiornonssrpsonppmmuacfiefatnaniorneaenuupnongnaocahrrtvocaeuoolflerraielidcrlenydeanmlogglmdoiltagxlscutcp-iscAoCanmiefib21คพศสแ1พก3อfทแกppricaiuppfiabtoicnoAcaสaginnrloio7350eลลhcalาวiลัวlาาgรnmalิันyaeiจtvotmrliieinาmciimmr-a,7-luaรrัสาcัพกะะรdtaยeealrlาธa33รtieatnsดrcrp-aมoส1ภtกดlาssmMreกยraatรุกmaเTs31n1findhecornireแูผlmnt4คศdปืาภิบาnllรuณlueาrodรiส5disisoigvngapatลeู้บa-รcรมรรgiลaากรractสeoC8tdถin1dasclใnveeaาะะมแreสรศมnพีหnedอรuชaasว5าiteuaaiiehwsnหหิหเrdลnvตัiรiสdaลัtรinimรสeด้สoนcuนnrปpdrnecdaอseสะานoวegะuวeตัอืยadgntdตััตภoateoทก็tแlนarรiกn่าดerบaไ์มtา้iucวกsuสalmrวiวtreัยสlากมtีส่aลoงfdmาsพausทชtal์ทบsาShrtรu่งิa์,s์รปถ,nnกา�ำeeiร่มiutะtleแวีรnoทคข่ีิnttเ-ดeกทiสi2Adราsใpหoา1oiaรraวกกgศมกีติgลoncอnชม่ไีgาลัตจ3บบpระsnno7nnธิรผาrรมtาnsษะหt้สรงiแUบัaอสsวรirdsเrsนัdรบัcแทีดะoลร,oตค่ใทtลตัodรกนะฝท์อaงsบaaiลช,ดำ�nกdลวรnกgส6ณง้ัะcาeศs,าrวกeึหnlะาบเ1ะ่รังานูกuพgาัdrชา,ถiaยนรหท์อo,d2นงaaคะ3ว,ะยรสrpiสรโื่อfคธcาC1zคfกimบt,นิด1วeด-่ท�ปำกับาanพ1rวงiนัeทh์บ1วส1oรากotco่0รใา1ลกnบังgร1นาำ�รsdรyeิจบ,4หไห่ีง้ัำ�ันnรมomc7า6งปiรอาโ่าง5นมเmmภ,า,เห1Gคmลaตแeอร้ภกมทaารงrก-งmรไร่1ข3าส3จenลdiรa1nมุงัศคกนา่eาสกดี่รcะmษณ7้ค0อvdับ,ัดilมะdu1นn่วาอัลรอatัชากค้เ,ตitสกir82eกรeาหทยมาlบwtรเeยาภลับาsโe2tอราพ้นtจอwค,าปe,eหนมดกศiว,es3ัณส,รcาุดรมาิ่eมง1o2lกรราอืใน,เูเ2าf3ชโคมมNหสฑเa7พเrแp9รวรกา25ปรกร2สกตีวrณิน้มก,้,แา-oรกิธr4า,์ก่ื-อีeย2นั-sมรอาoม3ิณสา2ลmีด3,,3สรรมั3u4ะแม2น,ร0cานร,6,์มขข23ำดุc3�1b-กไ์eมก5ศทeช11าเาวนอ27oก0เ,sn,รกรsกึัน6ิก5ตนมบ,้57nงtาสcร2มs3ษี่9ยaส2ตรเยัิcนรทlม่ง07aหแ-nา8วภฐรeดแท1กก,ก-tว,cล-ลงักruาา2ูแล7321าาาnานeสะrวัพบน8ล0ะ595รงรรess,ี,,,
M

MM MM M aaaai cncccearaa oqcgeieuหnnmestarbtnmaabreaiiiatcGhtdsseนnldveeoeeelspopnqncgqaouueeriefMecmูrrcereเehaexclcrdgeuufumdrroonลมnoiod-ieeeecicnilcAcpsaaredencaitrmtิงmiimdeessr1aต5เs1tาehicnittiitesimllcpniปชffntitiiysoooig924oiidmั้งสpcacamnrmrrracscgesนgน็acrสeiineeช4,5flsrtpg์aattasieieessqถtieimrsnotิดo-ัต-hสือ่กa5ทolliuvtaaeu(pnnnpps11unูกatinanslมว3าังssnio,rnnesdกี่อttgrdaiee94dneirกrคmppeสuรท์,srnาnidi7eาtiecciยคm66กeeiกlncแำ�seehmeeมภกaแ/t6mไี่7รdiiasd่,ูวคาeetnาหccnพดsonaดาค8ตาinmเaoาeรssรo5rวกiiseสldชgr้รรนeeพaทูsคaeิดlnเมenปกา3smsาaับตัตe้อืssพสสaglaดt,hเยแatมsส,รlารsชnกดัdวeinกกeแัตัตสeuิม่d,วn2,์สสศoับรวเ5-้อืsบiาimnนขาามmัตววnดiคgm34พจfตัตั1กึา่n7ตร้อrcรร,าg์์นน้วิคว,คล2รeดัง1geษiวว,ูนRจaวัดจmldลก1เพ์ยีanำำ้้��ค้อว14eแบ์์บกlดัาท1,ำ�,iแัดกsoำ�ก1tt,,tดaา1า่อนมาคuyกก4ก;กห1น้า5าแ1dาtมสซ872ทmรrแะว5มe,,ดั,า1Hรน3อร,ปะee74พัตนีกานาrม-สร1iหจ46,แ7ดนuุณ1icnล--1งมวา้aสฤำ�่พ่อ32ดั587คs5คภก1eเ�ำ4tงสวlป์ หตใตตัsฮ-b88sกง4ลวนั2จาใา6หรัง7ลน้ืกิวภแอหa,าาสรอคีนาควธ7อ้ อ์nมสรเมูรรด8พอ้วััสตุ์,รม,ต(า่รdปะดตง6sขูิแ่,ีา่ดีไว52,นน้มrสบe้อวขรอนล6์yปสรุ285เกแeวระนงุต;ะอ7งพเั,ตล3สัรกลา่ชพสคัวPงมิ่6Bะองหาว,ะาสตัมิ่นวo8,วรเ์eกฟกดร2าัตตวpเพอน,4hอื ารต3เมัต์นuมิวชนื้นa19กสร,ไมิ lช์วั/,vaื้แอ4,มอรทแัตร1,ผ้นื1itะ5o11ทจะ่มล่ี,ยวi18o้,ู ,ว-7r3บำ5�5ะ์)ู่รขี2ะa14n4า277่วเ3ทนบl-4ดย3พ-,ม,1mำ�16,1ก้a,,วา8ก6ร576n45aายะ7ัง46ันd38n53ร,,,)

216 ดรรชนี

MM M M MM MMiooooioydcnruncnwribksio ooteeeouepcsynrnthlilsndoiGadffrpptsvaPneoaeegaqinooesลtrMplcrossanrofurssamงิiitaatdenlniAarttaanitltotaoasaดแนสae(naiittsmSatesppitipentลadงิ่iแูncdิวrseniesepoetสieลenะลโa,eirภhdrsbถrnrมnvvตัอ้dltsแaaoypาioกiiกูetNเcuวrfstมbtลvploวeนuaidqiากuepvrท์vaooะรrสะcnvspyรuยีeieำ�aeldnอ่ไีสกiedใi,ภคienmหccอดpหไhก�ำiรบาcysl2วุกาitiel้รmนu,ีenนละลaiรaaอc7รพคบัumstสเ1หlต้ดnrงักัeัสpseaนัฝeาmแกก1ัตc,างวnsakสตrมา้ดสว2eาาายoวา่tenก4ตัoบัร,ว,ับดนรตัร์นงd,า2ะวnิธอกดpอd1กวลบแaรำ้�u2ว์บiีกrาดั9iกัน์ทาnรด้aอ,sร8icังmกรา-รกเแdกeิูแุม่ถีปe7มt2สกร,ผ)iปaาaลูก7ัตอ้o0สจบิน่า4seรtลห-บเ,ิneงุุขลตeใ2ภอx7ชงกลsนงัา3pภ,ดั8าา้ืจอคันภัง3กpoหค,ห5ลา,นีกับไ-บิโsrานค0ต8ิง1า3รe,มาuใร)า-2ะร1ูเค4vรห2r5โมผลแ-วee(9ผ,8ค2p้อ8,านัลnลา่13rยพสสt7ะิตตiต1imoู่ก,์ถ2ขกล2ดั nับ-1อาaต-า,M71น1rทงอส13yก32เoท่,ีนe1หมา,n่ี2n9กรล่า1oอ9cคลว1clปุาวo,3ไlงบoกs3ฮ,uรnค1โ3ณraุมอ3el์ Noro virurztvrvtsrsereeeeeoepacmscntsoanoetotrnpscmriเrax42lipชoaedenivm43ntosrอ้ืaiia,,iktoireirrsโ,tteye14nnนกu5eกdq51rาsโcก6peeร0,าuรua,าdiไรจni1rrrวรaevข5grับe4รรneeน8m0บัสกะadiก-lสldบ,า6งัaeา่งiรค0hn1nาnร,ดgu,บัย1cเt1กsูแme36อแ,0บ็ล1นา2i7ขdaบทกะ9้iอntันนาาydกงศ�ำทกำ�ใอ,ึกหกาห4ุณอ้รากน7สรา่หา,ดเนตั ภรฝ1คเวเมูพ้า3กแวร9แิม่ิ็บพาะลเมเตทวอะตัมงิยคกโ้,อ,์รว1สงค81าาก2ม9สร-4า,ชัต17รืน้8ว5พ4์ส,-,7ื้นู่ค1469ทน34ี่,,,

N O

N N N ก NN N NNNรaeoooeoaeรtcnicstunsiมoritthe -roouinกnuoprpnaaาmgnmhsalnรactibahhfeipaeniiaaRnnleodโlelluกonncqouoeeneภrffseroaeuscvrาnmuumrirIvhasชsidenncispsclcรtกsairiearebrนimsiกส1กพกดปiatoohrsniทtmouoาinaaivirtion9nลาาาmาcmูcnatอ้ฤarnรalำrnlg�iaสaiin,amรรกรgctoe้าaผatttกตงdรaeinaliiง่ิsไสเphousrามo1ทollruก่าังาeคtกิnดndรanu่ันeรn5ftanซเtpันCก่อีรntสอeiรมpย้eนสlbmmsin5สค(าtcารreยคสoกัตเrvกงsีหินsัตilอ้ืoกะสมmoรวpaadลaสouiนว่,ู่วeาวาbรขวตเ,lt,บยีtsinแlิงnนภารescห์รnxอaทอืo-eerอ์ขิด12cงdเมลคaปvglgาkบเาcนสsอcอืfพสงแi21iเคtBะุมlพสiรiกrtชคุบiิ่งitัตงนnอล2ิ่ม,CoสiaรสับsHวiกe,นิvทแือ้สคุคoว-gะ,ื่อnา4พdัตoังoา่deาต1ว1กภไี่e,ล์นลกnหค95งงmวecรdูนมด42วัลaสา2าeปาำ้�,0ามaท์บiei23,ใ่ล,mกaวาnl3ก�ำร,fรfช1้มัgt,qcf�ำก,1อ้จิ5งาloสg,หeแรh8i1่รรขeuthx,1ค1ร3ยัม,,c่ันr1tลร1ะ1ังmvอieneส414นื,tแpับ12,-ะดส-iสnsei3งmtอ่9แ8p1i6aห,12mก,พ4ะบัseถเ-2ลo1ง7ne-,ห4่ง3าเi25ผsเนe1าแcnท2,ะชarภ8ร4,ลt90ลสn1ักsบสa,สiใ1ือgา9Aสn,4วtก2หาoงlง1าัต3นeนgs4nเชั5าสรรขรnอ้37,ิmfi,,ภ3สนmะoตว้าท6nา6o4ุณัทขา่eห,ra้งัห่ีaeย55rงตnnภบ2ลlฑlาั,sบ,Ndน้t1อรขาst,์54กย-au,)อดพu02ก83st้ัfาง6bเงrf,21แาuลiรป7เts-1bรiหสืออปo3tร3จsีย่anดงุ2ปกะ9tัดงnชr,คกสปaแกcา2ณรtา้อลาe9eตณทะะรssงิ,์ Oก OO O O าutcvrhgรectdeปaru sronรpioagะanrhoเtsrtpsmrnrrecffchhahhapmมiietiroareeeemeeodnnooyaeaaaaonนิeocpgsnclกcgignlimirfsdazzcmlzsdnpsoanuioแaseuiาitlylaealeniiaisolrmtiilorboบเ21ลออกกaหส1ทแแ5cลnrttaรtnasosntaพrerh,iyoynrsan1on177tgลลiคlาาม้ถttะeiนันรดุคddtmnlesyeedeirprusludิม่,ra-,,oรรhอืxะะเาวeเigลคtุตมoroaaemina1กaวrdce5หpรใrlpbnกoสiเน12กคบcenvอaltลชUรugตัunn8ชตnะาt4ioกsoriiuiลาroุข71seาaวphlgvทtคาe,dส้dง,sdiรsdกิ,sบ-มิoissmtา/รmsl0อfรeวากvยru5กqทุมyี่แฝhaeัต1ea2รeiu3ครcoอุ,vปe-,มnนาa5,upฎaimmลdnกึรม่ีด8am11erวaศ3oolnคtaมุ้g1Cันtร้อu2ป,eibามre1dpc,ะiขqอ์ท7,rูแ-nอีnrกึoetวคle8iกr76aeตoงมri3cลo4tpอ้อป2sit2etuล3กบinดnษevันาs78วmกันtafrwtmmt4รn9yยัอr0miปุe2บodeaอ้aiามeiล-ร,บาtopตaันาvscคti,esr1(n,ดdmflรeealมrrก7งังสnรอsasetยmedeรคo,oaวnt8iคe1di2ภคกสบัedl4cร,anัตiาtsงilแุมlาotnti1mtก8y8eกุs1eณf,ันhบัยังคิ่segดยetlผ1วriลpeมne8ดeiา,n,ลo8eคpaqsสtใ,้ว์ป7ดิณกrะ,์ขวeปxรacแูta1แe1oนอ้2rาrnuย,r�ำ1ชsากา่คิธ้อcolpร1dvoล,eล9นsม3ะrมสiดหt)ร71s,อะpีกhาegว98กseiroi,,nอ,nกะโคัตูรuna,8รnaรบ1mrาeบบ-3ดrำ�คt12g1ดนaอtบั2รวpปวt,g1กiร8anIa,บหeคi,ยmณ90nme0vภบ0ร์,บำ�เpr82บรส1าidgขทeุมนs-1cเn9nใมยัะ1,0oคร1/ะeสตั2iคุกt้าhห8โte,ททอ่ีดmmiเ8ว,,8rกก2ุมn0tปยีวถลsมาrอ้t1uกยอี่าิ,จ,อ022รet์อาโงeกiรงึาt4รินง่าาa1sแู่ัยดยรd2,13,iกโุแกปรnกาน่ืoว6คนร3มภดtkกi0,ยอกู่22กcลรคารtnกศิiๆ,ร4เว-ย่สoกัยลiก1ศ22ว,รยรanาพวร2ว,1ัตากบnก,2าัม,าaยกึสle2ยทุแณกา114มิ่รง,ราว1sาษ4ว2อนAคงน3fมธร8กแเบ์รoป์,82ก9ะา-sรร5าาตnุ์กั,บะมจารป2rร-4น1้หอกมeภช,าiาิมนว่1mร1ง้pส3หิห9ล1ั,sีวรกรง,ราด,ม69,�ำe21น-าa13ืกอออคลsทค4เ7rแูใ2ม38รl9ุs7นกันหmวัร2นส-ำดงล0�-,,อืo,,1Cะ็บ12,ดบอ้นสกาแกภn11eก7บ8441a้คมา่ว่าาnลสา94าัยนัn249rบนนมุมeนัยะ่ิ0eรงร,t,,,l

ดรรชนี 217

O wl monrreekcsepoysomnลmsงิ iebเnอilidาtyeวd์fo(Arreoaคtduวisาnมgtrรiแvบั นirผgะิดaนtชu�ำ อsใหบ),อ้ข1อา่ 1นง2,เพ1ม่ิ3เตมิ ,169-170 drainage การปล่อยนำ้�เสียออกท้ิง, 138
floors พืน้ , 137-138
P functional areas บริเวณใชง้ าน, 135-136
general considerations การพจิ ารณาเรอ่ื งทว่ั ไป, 133-135
PPPP srPP“PPP P P P Pewtheeheaeeahhahusiorssrrdsioyoyndtnfsvrtttstotistdigiaeooo ooeciricc-iuacrtvnmpssinuoeodainrantretpxeelnaeroudlemhsmpaoprpmcmcdcmcgihareinld”nhtsceisflelnnohoueycuororomarsdpecaaoeucepooeogcกidarmcnnriบdssorสmdievzndlosodrlvahetlmcnuiluattotsาirigeeาiคุaseeaadoirnntimceeปIอสฝปpn1ศสDกส51เasกarวsitppcรnrliพacnรปeuttr65ilrnlnngลpioanelsett8l9,tiruาตังลถึกrัลาศdนacรoiวiautlnกtlesmoaltynso-,รoeeetาewigsoltreาiจ86mระรozl2tาอsบดiยวcoกึr7ieonาstยีr�ำgogดpscmโiเกe1rกmดกคrieeร--เoกสeseน7t์snรวขเกมdษบcan,จeบsi/ensมras11ภiamู2แnแารnคdทnlnัดoาวาsขุโ,aeอื้ไfite้นึทavรgsัดtuัยo1เารdn99นaaิ,ปaรiaกัยลddสวathnบรรยmnทอแาveaonr1รsครมurเfเ(2่ีดสi07rแanกtndlรypคทอื่2meาvะseทงรtรงvnอlมoeปยrภังีiค2นdวug,;Gohdขแัต้วลdสัรดsสeแรd6oื่อเi,มุ้,tงาnบากเก3มvงรมุaลาaาiuaาดcกneTยอ้ะ.1ลชปeะวe,กi,ูวมMง2งงaa,n1กอกาาแกltมlาoiพมaงr/ปสคอ่นิต2sl)์กคdะือ้กบา่irร,1อ้ก3nea3llอืtรd2รoันบ1rาันตจดlniaeAเัยัตs1วtรgก้มุeนขนง่อ,าoว1พvieเ3่งา-3จจง2กehnร2บncีนlaรsคชวสาา-,sl2,รshวกiาoาอชsจอ31ยกค,คกi4ัดจa็บce0iาาฐ1undทงักoมีวเแn่ือวat4์กtามร4m1ดุ้ีข3tันภางeาว3ัดวrพaสรกih2reาคปiติngnาiรพฎใnามทf7n่อ8goปอ6สชรสnาสnา5esนกา3,เาosOหกือ่dับมgวsหงg,กจ,ทขผniรคมtมวdีaนt,ิ้งถลรพรcารr2สแ้กrดแic,ปสปอมาอล4asc1,่าอn้ายว,ะaครaเอ1ราส1,มลcกานแรa2ัตnคs8ลตาง9งdาจรเาำ�plก1พ์นl10วนดุ-ดiuแรรกะ1ารแfdจ9zนโวย,ะวนา,รมคอัด2r2กe5า5าาศลpันกมรpภทลeร,8eeาลอยทีย,์ตค8ะ2t20ามด,รดขา-,มรถaปdลึกาydrvะ,รธเัย1ี่อะ2ตด12ูสำญ�าน0-รรอo้คดว้ภ1ส1teยภัรเuเ่าษ์ุปอ้121,pค(4อiาค้ังง,ร9พวหู่โcoยำ11�ทรs1nลวcวัยแาก,2,9ด,กาจrระงกวชา1eมอ้ne7ใ7้อt4)ม่ิaา่o/บพดล,กา1ะ6างi1ายจา3หญศกd3ave,-tง,ลังgบงขะลรบั2,วก5ัน,ครiา9ม02eแl7าาuo/เ้อสr1โ1น้ึรค,ุคตักรก3อd,พแ19ปaุ3สมรทส,ตrnha2่ตัาว2ยีศวหee7ล่อส,ิm2-ง7mศิษตว;eกงl1สรดน0ม02วsาfนนsเู43า4งร5สi,ดึกasรขม4าพิดneู-0,์แoมเอส,โกยอืเ5lปp์ร1อษแร3พtdeราป้า04วอ่ื1ลปกว์ยรh8้า,eเ2ลออ่ื้dงนาi,7ิ่ิธมFกร3กcเมลา่สง7ลู่cท71แะ,ฉงงแ1ีดaa7i,ดถิงาเา,iันอnต6,สก่ีสfศก1ต2พ(1nก()งciำ1ร�กูคsesc,งษดุ2นวัวาู1น,8d2ิมiบร3เา1eกefว,l8์0สรภัท0ยนoi,มpยะ63,eteรา�ำ4ว70s2ดirยัธ่ีeิ4ไนอ)-ร์กeมห8าa211ดภริr-เaasาลก,กกงเsนf1ท-2ร4จe้าlรlชย2o4sาา3sาามด03าtพับ็บด3oวีon95งรารรy,,,,,ู HVAC ระบบการให้ความร้อน การระบายอากาศและ
การปรับอากาศ, xviii, 46-47, 139-140
location สถานทตี่ ัง้ , 134
noise control การควบคุมเสยี ง, 142
power and lighting พลังงานและแสงสว่าง, 141
recommended reading แนะน�ำ ใหอ้ า่ นเพม่ิ เตมิ ,196-197
security and access control การคุม้ กนั ความปลอดภยั
และ การจ�ำ กัดการเขา้ , 151
storage areas พ้นื ท่ีเก็บของ, 141-142
vibration control การควบคุมการส่ันสะเทือน, 142
walls and ceilings ผนงั และฝ้าเพดาน, 138-139
windows หน้าตา่ ง, exterior ภายนอก, 137
Phytoestrogens สารไฟโตอสี โตรเจน, 65
Pigeons นกพริ าบ, 60, 180, 193
Pilot studies การศึกษานำ�ร่อง, 26, 28
Poikilothermic animals สัตวเ์ ลือดเย็น, 41, 44, 55, 80, 82, 108
Policies นโยบาย, defined ถูกกำ�หนด, 7
Population management การจดั การประชากร
aquatic species สัตวน์ ้ำ�, 87-88
breeding, genetics, and nomenclature การแพร่
พนั ธ์ุ พันธุกรรม และ ระบบการต้ังชื่อ, 75-76
identification การะบุตวั สัตว,์ 75, 87
recordkeeping การเกบ็ บนั ทกึ การเกบ็ เอกสาร, 75-76,87-88
terrestrial species สัตวบ์ ก, 75-77
Poultry สัตวป์ ีก, 44, 48, 60
Practice standard มาตรฐานการปฏิบตั ,ิ 7, 12
Preventive medicine เวชศาสตร์ปอ้ งกนั
animal biosecurity ชวี นริ ภัยของสัตว,์ xviii, 79,105, 107,
108, 109-110, 111, 135
disease surveillance, diagnosis, and treatment, 112-113
quarantine and stabilization, 110-111
separation of animals by health status and species,
111-112
Primary enclosures สงิ่ ลอ้ มรอบอันดับแรก, 42, 43, 44-45, 46,
50-52, 72, 77, 82 (see alsoCages and caging;
Microenvironment ดูกรงและการสิ่งที่ใช้เป็นกรง
สภาพแวดลอ้ มจุลภาคดว้ ย)
Primates สตั ว์จำ�พวกลิง (see Nonhuman primates ดูสตั ว์จำ�พวก
ลิงที่ไม่ใชค่ น)
Principal investigator นักวิจัยหลัก, 5, 16, 18, 27, 28, 32, 114, 155
Principles หลักเกณฑ์ (see also U.S. Government Principles
ดู หลกั เกณฑข์ องรฐั บาลสหรฐั ฯ)
defined ถกู กำ�หนด, 7
the Guide ข้อแนะนำ�, 1
Procedural habituation and training วิธีการให้อาศัยอยู่และ
การฝกึ ให้คนุ้ เคย, 29, 64-65
Procedures วธิ กี าร วิธีด�ำ เนนิ การ, defined ถูกก�ำ หนด, 7
Procurement of animals การจัดหาสตั ว์, 106-107

218 ดรรชนี

Protocols for animal use โปรโตคอลสำ�หรับการใชส้ ัตว์ illumination ความสวา่ ง การส่องแสงสวา่ ง, 48-49,137
alternatives to animal use ส่ิงทดแทนการใชส้ ตั ว์, 3, 5, recom19m4e-n1d9e6d reading แนะนำ�ใหอ้ า่ นเพม่ิ เตมิ , 184-187,
cond1it2io,n2e5d,-r2e7s,p1o6n2se-1ก6า4รตอบสนองตามสภาวะ, 31 space requirements ข้อกำ�หนดความต้องการพื้นที่,
food and fluid regulation การควบคมุ อาหารแลของเหลว, 57,156
30-31 temperature and humidity อณุ หภมู แิ ละความชนื้ , 43, 44, 45
IACUกCาrรeใvชie้สwัตวกท์ าดรทลบอทง,ว2น6โด-3ย3คณะกรรมการการดแู ลและ Recordkpeeoppiunglatciolinnicaml acnaraegกeาmรeเกn็บt บกันาทรจกึ ัดกกาารรเกป็บรเะอชกาสการรส,1ัต1ว5์,
number of animals used จำ�นวนของสัตว์ที่ถูกใช้, 5, 75-76, 87-88
12,15, 25, 26, 28, 106, 199, 201 Removal of animals from protocol การปลดสัตว์ออกจาก
preousstea3p3op-f3roa4vnaiml malosnกitาoรriใnชgส้ กตั าวร์ซคำ้�วอบีกค,มุ 5ด,แู 3ล0หลงั การอนมุ ตั ,ิ โปรโตคอล, 26, 29, 31
special considerations การพจิ ารณาเป็นพเิ ศษ,27-33 Reportinagccidents, bites, scratches, and allergic reactions
P ublic HTteohaprleitches RScseornหvsicลideักeสrPeาodมliอcหyาวั รขo์,้อnxทvH่ถีii,กูu3พm,จิa4าn-รe5ณ, C1าa7, r,2e250-a21n6d Use of การรายงานอุบัติเหตุ การถูกกัดการถูกข่วน และ
Laboratory Animals นโยบายของส�ำ นกั งานบรกิ ารสาธารณสขุ เรอ่ื ง ปฏกิ ิริยาภูมิแพ,้ 23
การดูแลและการใชส้ ตั ว์ทดลองอย่างมีมนุษยธรรม, 1, 12, 25,56 animal welfare concerns ขอ้ รอ้ งเรยี นเรอ่ื งสวสั ดภิ าพสตั ว,์
haza1r7d,o2u3s-2c4onditions or “near miss” incidents
Q สภาวะทเ่ี ป็นภยั หรือ “เกอื บเกิด” อุบัตกิ าร, 19
status of Animal care and use program สถานะของ
Quail นกกระทา, 60, 180, 193 โปรแกรมการดูแลและการใช้สตั ว์, 25
Quarantine and stabilization การกักกันและการพักเพื่อปรับ Repr oductionreกpาroรสdืบucพtiันoธn์ุ ด(sู eกeารBแrพeeรdข่ iยnาgยaพnันdธ์ุและการสืบพนั ธุ)์
สภาพรา่ งกาย, 110-111 Reptiles สตั ว์เลื้อยคลาน, 41-42, 44, 45, 77, 80, 81,82, 83, 84,
85, 156, 178-179, 192-193
R Research and testing methodology การศกึ ษาเก่ยี วกบั กฎเกณฑ์
rกeาcรoวmิจัยmแeลnะdกeาdรทrดeสaอdบin,g แนะนำ�ให้อ่านเพิ่มเติม
R abbits bกeรhะaตv่าioยral and social management การจดั การพฤตกิ รรม 165-166
และอย่รู ว่ มกนั เป็นสงั คม, 63 Research team, training and education ทมี วจิ ยั การฝกึ อบรม
efeonnovridicrohanmnmdeenfnteteกdสาiภรnเgาพพอม่ิ แาพวหูนดาล,รอ้5แ4มล,ะก43าร, ใ4ห4อ้ , า4ห9า,ร5,46,7140 และ การให้การศกึ ษา, 16-17
housing ทอี่ ย,ู่ 51, 53, 58, 59 R esp irators aแnลdะกrาeรsปpอ้iraงtกoนั ryระpบrบotหeาcยtioใจn, ห22น,้า2ก3ากกรองอากาศ
infections การตดิ เชือ้ , 112 Restraint การจบั บังคบั สัตว,์ 29-30, 55, 122, 144
rneocmomenmcleantudreedรrะeaบdบinกgารแตนง้ั ะชน่อื �ำ ,ให77อ้ า่ นเพมิ่ เตมิ , 184-187 Reuse of animals การใชส้ ตั ว์ซ�้ำ อีก, 5
sanitation of cages การสุขาภบิ าลกรง, 71 n.2 Ringtail วกิ ารทผี่ วิ หนังหางมกี ารหดรัดเป็นวงๆ, 45
space requirements ข้อกำ�หนดความต้องการพ้ืนท่ี, R ode nts สัตiวn์ฟdiันviแduทaะl,splaebcoiersatดoูrสyัตหว้แ์อตงป่ละฏชิบนัตดิ ิกดาว้ รย)(see also
Rabie s โรคพิษxvสiiนุi,ขั 5บ9า้ , 22 acclimation การปรบั ตวั , 111
Radiation hazards ภัยจากกมั มันตรังส,ี 18, 20, 73, 147 aggression in males ความกา้ วรา้ วของสตั วเ์ พศผ,ู้ 53, 64
Rainbow trout ปลาเรนโบว์เทร้าท,์ 112 albino animals สตั วม์ ผี วิ เผือก, 48-49, 141
R Raatt Gt heeniloomvireuแsanลไdะทกNโราoไรmวตรeัง้ สั ชnขc่อื อlaหงtนหurูแนeรูแCทรoท,m,7m171it2tee คณะกรรมการจโี นม a n xกi eระtวyนกsระt วuาdยi,e5s3 ก า ร ศึ ก ษ า ค ว า ม ตื่ น เ ต้ น
Rats หนแู รท (see also Rodents ดู สตั วฟ์ ันแทะด้วย) barrier facilities สถานท่สี กดั ก้ันเชอ้ื โรค, 145-146
baalcebcdinldimoinaสgtัตioaวnnม์ dกผี าnิวรeเปผstอืรinบักgต, วัm4,8a-1t4e19r1ials วสั ดรุ องนอนและทำ�รัง, bedding and nesting materials วสั ดุรองนอนและทำ�รัง,
52 52, 53, 68-69
dbcairseloeeardiscinergsesโaรtnrคiicm,tia4ol5ns,กส1าตั1รว1คพ์,วอ่1บ1แค2มมุ พ่ แันคธล,์ุ อ5ร2ี,่ 67 cbareloerdicingreกstาrรicสtบืioพnนั กธาุ์ รกคาวรแบพครุม่ขแยคาลยอพรนั ,่ี ธ6ุ,์ 7xviii, 49, 52, 57
GMAs สตั วท์ ่ไี ดร้ ับการดัดแปลงจีน, 145-146 diseases โรค, 111, 112, 113
identตifัง้icชa่อื ti,o7n7/nomenclature การะบุตัวสัตว์/ระบบการ enrichment การเพ่ิมพูน, 53, 54
euthanasia การณุ ยฆาต, 124
GhoMuAsisngสัตทวีอ่ ์ทยี่ไู่,ด5้ร3บั ,ก5า7ร,ด1ดั 4แ5ป-ล14งจ6ีน, 28, 68, 145-146
identification/nomenclature การะบุตัวสัตว์/ระบบ
การตั้งชอื่ , 77
illumination ความสวา่ ง การส่องแสงสวา่ ง, 48, 49, 137
inmopislaentaenddsyvsibtermatsionระบefบfeทc่ีปtsลูกผฝลงั กในระรทา่ งบกขาอยง,เ2ส9ียงและ
การสั่นสะเทือน, 49, 50