วรรณคดีสำหรับนาฎศิลป์-เรื่องไชยเชษฐ์ (1)_clone

ประคอบปลอบ จะใคร่รูเ้ น้ือควำมจึงถำมไป
เลำ้ โลมนำงโฉม
ฯ ๒ คำ ฯ
ตรู เหมนั ตเ์ กิดเขญ็ เปนไฉน

๏ จอมเอยจอม ไดล้ ำบำกยำกไรอ้ บั จน
ขวญั
จึงมำยงั นครสิงหฬ
ฤๅผวั เจำ้ เขำทำ
ให้ช้ำใจ มำแตส่ องคนกบั อแี มว
ดูหนำ้ ตำยิม้ ยอ่ งผอ่ งแผว้
มธี ุระอะไรนะ
บงั อร ลกู แกว้ จงแถลงแจง้ กิจจำ
ฯ ๖ คำ ฯ เจรจำ
เหตไุ รไม่มรี ้ีพล สุวญิ ชำบงั คมกม้ หนำ้
นี่ลูกเตำ้ ของใคร ดว้ ยกลวั จะโกรธำพระสำมี

ไดไ้ หนมำ
ยงั เลก็ นกั ไดส้ ัก

กี่เดือนแลว้

๏ เมื่อน้นั
นำงคดิ พิดทลู แต่

อชั ฌำ ไปจำกนคั เรศยกั ษี
มไิ ดม้ อี ำธรรมอ์ นั ใด
เดิมยกลกู ให้ เปนกรรมแตห่ นหลงั มำซดั ให้
พระไชยเชฐ พระสำมีดีใจไปคลอ้ งชำ้ ง

เธอร่วมเรียง เพื่อนเมียมำนง่ั อยรู่ อบขำ้ ง
เล้ียงลกู ไวด้ ิบดี จะแกลง้ ลำ้ งผลำญขำ้ ใหบ้ รรไลย

เมอ่ื จะเกิดเหตุ ให้ทำษำไปฝังนอกกรุงใหญ่
น้นั ลูกครรภแ์ ก่ มนั เอำท่อนไมไ้ ปใหด้ ู
จำจติ รขบั ขำ้ ดว้ ยอดสู
เขำบอกข่ำว
ชำ้ งเผือกทใ่ี น

ไพร

ขำ้ คลอดลูกชำย
ภำยหลงั

สมคเนเล่ห์กลอี
เจด็ นำง

เอำลกู นอ้ ยน้ีใส่
ในหีบผำ้

พอผวั กลบั มำถงึ
เวียงไชย

พระไชยเชฐน้นั

ไม่ทนั คดิ มำขุดดไู ดล้ ูกทตี่ น้ ไทร
เทวญั เอำรถลงมำให้
อนั ทฝี่ ังลูกยำ จงทรำบใตบ้ ำทบงสุพ์ ระทรงฤทธ์ิ
วิฬำร์รู้ ฯ ๑๔ คำ ฯ เจรจำ
ทำ้ วสิงหฬฟังเร่ืองใหเ้ คอื งจติ ร
เดชะสมภำรพระ ถึงชอบผิดก็ควรจะบอกกู
หลำนขวญั ใหพ้ ่อตำอปั รยศอดสู
เหน็ วำ่ กแู ก่เถำ้ จะเขำ้ โลง
แลว้ ช่วยพำมำ เห็นตวั อจิ ฉำอยโู่ ตง้ โตง้
ส่งถึงกรุงไกร โป้งโยง้ พูดฮึกไม่ตรึกตรำ

๏ เมื่อน้นั

จงึ วำ่ ชะไชยเชฐ
ช่ำงไมค่ ดิ

นอ้ ยฤๅขบั ไลไ่ ม่
ไวห้ นำ้

มนั เช่ือฤทธ์ิจะ
ลองฝีมอื ดู

เมื่อเมียมนั พำล
ผดิ ฤษยำ

อำ้ ยคนหลบั ตำ

บำ้ ลำโพง ถำ้ อยใู่ กลจ้ ะถองใหห้ นกั หนำ

งมเงำแลว้ มนั จะวำ่ อยำ่ งไรจะใคร่ฟงั
มหิ นำซ้ำ ฯ ๘ คำ ฯ
จองหอง
วิฬำร์แคน้ คดิ ถงึ ควำมหลงั
จำจะหำมำถำม น่ีเน้ือยงั รกั ผวั กลวั จะเคือง
ตำมกิจจำ ว่ำนำงเล่ำเคำ้ มลู ไม่สิ้นเรื่อง
มนั ยกั เยอ้ื งยยุ งใหโ้ กรธำ
๏ บดั น้นั
สำรพนั แคะไคพ้ ไิ รวำ่
เห็นนำงทูลปิ ด ส่งั ให้เข่นฆำ่ นำงโฉมตรู
งำอำปลงั

วิฬำร์ขดั ใจเขำ้
ไปทลู

พอผวั เขำกลบั
มำถงึ เมือง

หม่อมเมยี ว่ำไร
ก็เปนนน่ั

ไม่ไต่ถำมควำม
พจิ ำรณำ

หำกส่ีพ่เี ล้ยี งมำ ท้งั เจำ้ ขำ้ จงึ ไดร้ อดอยู่
ขอไว้ นำงผดั พอเชำ้ ตรู่จะจรลี
ถำ้ ขืนอยกู่ ็เห็นจะเปนผี
เธอว่ำยบั ขบั เสีย ปิ้ มชีวจี ะมว้ ยดว้ ยเจบ็ ใจ
ไม่เล้ียงดู หำเกรงใตบ้ ำทำผำ่ นฟ้ำไม่
ว่ำจะสูภ้ ูวไนยไม่พร่นั พรึง
เธอยงิ่ กรำด ฯ ๑๒ คำ ฯ เจรจำ
เกร้ียวเคย่ี วเข็น ทำ้ วสิงหฬพิโรธโกรธข้งึ
สุวญิ ชำดูด๋มู งึ ไมบ่ อกกู
ขำ้ จงึ พำนำงมำ ให้หม่อมพ่อไชยเชฐมำลบหลู่
ในรำตรี

ท้งั ผวั เมยี เขำรุม
กนั ด่ำวำ่

ขนั คกึ ฮึกฮกั เปน
พน้ ไป

๏ เมือ่ น้นั

ลุกข้นึ กระทบื
บำทตวำดองึ

ช่ำงรกั ผวั กระไร
กระน้ีหนอ

ควำมโตควำม หำกวิฬำร์ลกู กูมนั เจบ็ อำย
ใหญ่พอ่ ไมร่ ู้ ถงึ ชีวิตรมว้ ยมุดก็ไมห่ ำย
จะปลอ่ ยแกแ่ กอ้ ำยไมเ่ กรงมนั
อปั รยศคร้งั น้ี คงไดเ้ ลน่ กนั เหวยอยำ่ คกึ ขนั
เปนทสี่ ุด โจนจำกแทน่ สุวรรณทนั ที
ไนยนำดงั แสงพระสุริยศ์ รี
มนั ดหู ม่ินถิ่น เพยี งพ้ืนปัถพจี ะโทรมทรุด
แคลนกูมำกมำย ฯ ๑๐ คำ ฯ คุกภำษ
ข้นึ คำดกลองสำคญั ช้นั สุด
ชะไอไ้ ชยเชฐ
ลูกเขย กจู้ ะไปรบมนุษยเ์ มืองเหมนั ต์

ขดั เขมรเปน
เกลียวเค้ยี วฟัน

เข้ยี วงอกออก
ขำ้ งละสำมวำ

สำแดง
แผลงฤทธ์ิอสุรี

๏ จบั ศรสพำย
แล่งแกวง่
ตระบอง

แลว้ ให้เตรียม

ทพั สำหรบั ยทุ ธ ยนื ท่ำพหลพลขนั ธ์
พระยำมำรมำยงั หุนหันฮึดฮดั ขดั ใจ
ฯ ๔ คำ ฯ เจรจำ
เกยลำ ยกอสุรจตั ุรงคท์ พั ใหญ่
ร้องเรียกโยธี
ออกไปจำกวงั ไมร่ ้งั รอ
นี่นนั ฯ ๒ คำ ฯ กรำว
สุวิญชำขวญั หนีดีฝ่อ
๏ คร้นั พรอ้ ม กลวั พอ่ จะไปฆ่ำพระสำมี
เสร็จเสดจ็ ข้ึน นวลนำงรอ้ งทลู ทำ้ วยกั ษี
เทวีครวญคร่ำร่ำวงิ วอน
ทรงรถ
กระทืบบำทเร่ง

รำชรถไชย

๏ เมื่อน้นั
ว่ิงตะกำยน้ำลำย

ไม่ตดิ คอ
ตำมยดุ ทำ้ ยรถ
กำสรดพลำง
จงผินภกั ตรำมำ

พำที ฯ ๔ คำ ฯ

๏ โอว้ ่ำพระองค์ โอป้ ่ี
ผทู้ รงเดช
โปรดเกษลกู มงั่ จงยง้ั กอ่ น
พระจะยกพล ทำโทษโรธกรกบั เขำไย
มำรไปรำญรอน จึงไดแ้ ต่ทกุ ขท์ นหม่นไหม้
น่ีหำกไดพ้ ่ึงบำทพระบดิ ำ
คดิ เห็นเปนกร ท้งั กมุ ำรหลำนชำยเปนศขุ ำ
รมลกู เทยี่ งแท้ กจ็ ะเปนเวรำแกข่ ำ้ น้ี
อยำ่ ไปเลยจงคืนเขำ้ กรุงศรี
พลดั พรำกพอ่ แม่
มำเดินไพร

ชีวติ รจงึ รอดไม่
วอดวำย

คร้งั น้ีมิทรงพระ
เมตตำ

ประทำนโทษ
เถิด

ทลู กระหมอ่ ม
เอ๋ย

ใหเ้ หน็ แก่นดั ดำ เทวีทลู พลำงทำงโศกำ
ของภมู ี ฯ ๘ คำ ฯ โอด

๏ เม่อื น้นั ร่ำย
เหลียวมำปลอบ
องคพ์ ระธิดำ ทำ้ วสิงหฬให้คดิ เสนหำ
จึงมีสิงหนำท อยำ่ โศกำอำวรณร์ อ้ นรน
ประกำศรอ้ ง
งำ่ หดั ถร์ บั นำง ให้เลิกกองทพั กลบั เขำ้ สิงหฬ

นฤมล ข้นึ นงั่ บนรถำแลว้ พำที
พอ่ ขดั ใจไชยเชฐ
เจ็บแคน้ ดงั หวั อกเปนฝี
มนั ดูแคลน
หำกสงสำร ดบั โมโหเสียทเี อำบญุ ไว้
หลำนนอ้ ยคนน้ี
ตรัสพลำงทำง ร้ือคดิ โกรธำข้นึ มำใหม่
เหลือบเหน็ วฬิ ำร์
ชงั ลกู ชงั หลำน แกว่งตระบองรอ้ งให้กลบั รถ

ง่นุ ง่ำนใจ จะไปเหยียบเหมนั ตใ์ ห้แหลกหมด
เสนำเร่งขบั พล
กระทืบบำทเร่งรถรีบไป
ขนั ธ์
กูจะไดแ้ กแ้ คน้ ฯ ๑๐ คำ ฯ เชิด
สุวิญชำอกสัน่ หวน่ั ไหว
แทนทด พระบิตุรงคจ์ งไดเ้ มตตำ

๏ เม่ือน้นั ลกู ขอประทำนโทษำ
วอนว่ำพำที
กอดบำทพระบิดำโศกำไลย
พิร้ีพิไร
หลำนนอ้ ยน้ี ฯ ๔ คำ ฯ โอด
จะเปนกำพรำ้ พอ่ ทำ้ วสิงหฬกลบั คิดพศิ มยั
ทลู พลำงนำง อยำ่ ร้องไห้ไปเลยนะลกู รัก
ซบภกั ตรำ
จะใคร่ยกพลมำรไปหำญหกั
๏ เม่ือน้นั
จึงโลมเลำ้ ธิดำยำ

ใจ
พอ่ คิดแคน้

ข้ึนมำกง็ นุ่ ง่ำน จะยกใหห้ ลำนรักอยำ่ ทกุ ขร์ ้อน
ลกู หลำนมนั ร้องไหไ้ ม่หยดุ หยอ่ น
อนั โทษตวั ผวั เจำ้
มนั ฮึกฮกั คนื เขำ้ พระนครมิทนั ชำ้
ฯ ๖ คำ ฯ เชิด
แลว้ ดำรสั ตรสั เสดจ็ นง่ั เหนืออำศนอ์ นั เลขำ
รอ้ งเปรยไป เปนที่เสนหำพระยำยกั ษ์
ช่ือนำรำยน์ธิเบศร์สมศกั ด์ิ
ใหก้ ลบั พหลพล
นิกร บำรุงรักษพ์ ระกุมำรสำรำญใจ
ฯ ๔ คำ ฯ เจรจำ
๏ คร้ันถึงจึงข้นึ
บนปรำสำท ตอนท่ี ๒ พระไชยเชฐตำมนำงสุวญิ ชำ

เชยชมพระรำช
นดั ดำ

ขนำนนำม
ประทำน
หลำนชำย

ใหพ้ ่เี ล้ยี งนำงนม
พร้อมพรกั

๏ เมอ่ื น้นั ช้ำ
แต่ละหอ้ ยคอย
หำพระดไนย ฝ่ำยทำ้ วธรรมึกเปนใหญ่
จึงตรัสกบั มเหษี มิไดเ้ ปนศุขสกั เวลำ

พี่ทกุ ขน์ กั ลกู รกั ของเรำน้ีไปป่ ำ
จะคลอ้ งชำ้ งอยู่
กลำงพนำวำ ฤๅกลบั มำยงั ไมถ่ งึ ธำนี
สงสำรสุวิญชำ
จะเปนฉันใดอยไู่ ม่รู้ที่
ทรงครรภ์
จำจะไปเยยี่ ม ใหแ้ จง้ เหตุร้ำยดีประกำรใด

เยอื นเทวี ฯ ๖ คำ ฯ

๏ จึงชวนพระ ร่ำย
มเหษีบงั อร
สองกระษตั ริย์ บทจรจำกแทน่ ทีอ่ ำไศรย
ลลี ำคลำไคล
เสด็จไปปรำสำทพระโอรส

ฯ ๒ คำ ฯ เพลง

๏ คร้ันถงึ แลดู ประหลำดจติ รเงยี บเชียบไปไหนหมด
ประตปู ิ ด รอบปรำสำทโอรสดว้ ยสงกำ
ชนนีบติ รุ งคล์ งมำหำ
พระดำเนินเดิน แกว้ ตำเปิ ดรับพ่อฉบั ไว
เท่ยี วเล้ียวลด ฯ ๔ คำ ฯ
พระไชยเชฐทอดถอนใจใหญ่
จึงรอ้ งเรียกสุวิญ พรัน่ ตวั กลวั ไภยเปนสุดคิด
ชำนำรี ไม่ทูลก่อนทำตำมอำเภอจิตร
ทรงฤทธ์ิอน้ อ้นั ตนั ใจ
หลบั ไปฤๅไรไม่ เปิ ดประตูมใิ คร่จะออกได้
พูดจำ

๏ เม่อื น้นั

แว่วเสียงพระ
ชนกกต็ กใจ

ดว้ ยขบั ไลส่ ุวิญ
ชำบงั อร

กลวั ควำมท้งั น้ี
จะมมิ ดิ

จงึ คอ่ ยยอ่ งมำ
มองเมยี งดู

จำเปนก็จำ บงั คมไหวท้ ้งั สองกระษตั รำ
ออกไป
ฯ ๖ คำ ฯ
๏ เม่อื น้นั พระบิตรุ งคเ์ หน็ องคโ์ อรสำ
สกิดบอกมเหษี หนำ้ ตำลกู เรำเศร้ำโศกไป

โสภำ ดีรำ้ ยชรอยจะเจบ็ ไข้
ดทู ว่ งทกี ิริยำไม่
เจำ้ มำถึงเม่อื ไรนะลกู ยำ
สบำย
จงึ ตรสั ถำมไป ไดพ้ บมงั่ ฤๅไมท่ ่ใี นป่ ำ
พลนั ทนั ใด
ซ่ึงว่ำชำ้ งเผือก ฤๅว่ำเหตผุ ลประกำรใด

พลำยพงั ฯ ๖ คำ ฯ
จริงเหมือน พระไชยเชฐทูลแจง้ แถลงไข
หนงั สือเขำถอื มำ เชือกบำศเชือกใชก้ เ็ ตรียมครบ

๏ เมือ่ น้นั
ลกู อสุ ่ำหจ์ ดั แจง

เสียแรงไป

หมำยใจว่ำจะได้ ดน้ ด้นั ในป่ ำเทยี่ วหำจบ
ชำ้ งสำคญั
พอครบเจ็ดวนั ก็รีบมำ
ช้นั แตร่ อยเทำ้ ก็ ฯ ๔ คำ ฯ
ไม่พบ
สองกระษตั ริยส์ ุริวงศน์ ำถำ
๏ เมื่อน้นั สงสำรสุวิญชำทรำมไวย
จึงตรัสแกอ่ งค์
เจำ้ จงเอำใจดหู ูใส่
พระลูกยำ
นำงไกลชนนี ใหน้ อนฟื นนอนไฟอยำ่ ใจเบำ

บิตุรงค์ ฯ ๔ คำ ฯ เจรจำ
จะคลอดลูก พระไชยเชฐบงั คมกม้ เกลำ้
คลอดเตำ้ ไม่ จึงทูลเลำ่ เน้ือควำมตำมกิจจำ

เขำ้ ใจ เหน็ ทอ่ นไมม้ ำต้งั อยตู่ รงหนำ้

๏ เม่ือน้นั
คดิ เสียดำยสุวิญ

ชำนงเยำว์
ลูกไปป่ ำมำถึง

ไม่ทนั นงั่ เกิดมำเปนกระลีไม่ดีจริง
ลูกน้ีอบั อำยชำยหญิง
เจ็ดนำงว่ำลกู สุ พิเครำะหค์ วำมงำมจริงขำ้ งสุริยำ
วญิ ชำ สุดคดิ ท่จี ะงดอดโทษำ
ออกนอกทวำรำแต่คืนน้ี
สองพระองคจ์ ง ฯ ๘ คำ ฯ
โปรดปรำนี พระบิตรุ งคธ์ ิรำชเรืองศรี
จึงวำ่ แก่มเหษีทรำมไวย
เขำวำ่ ขำนมี ฮึกฮกั ไม่บอกเล่ำเรำผใู้ หญ่
พยำนอำ้ งองิ ผดิ เพศวิไสยในแผ่นดิน

ให้เคอื งขดั อดั
อ้นั ตนั จติ ร

จึงขบั ไล่นำงไป
กบั วฬิ ำร์

๏ เม่ือน้นั

ไดฟ้ ังคงั่ แคน้
แสนทวี

ดูด๋ไู ชยเชฐทนง
ศกั ด์ิ

ทไ่ี หนมงั่ ลกู

คนเปนท่อนไม้ จนฟันหักหัวหงอกไปหมดสิ้น
ช่ำงเช่ือลน้ิ หลงกลคนมำรยำ
เรำก็ไดม้ ีเมียมำ ฤทธ์ิเดชสุงสิงหยง่ิ นกั หนำ
เสียหนกั
ไม่เกรงศกั ดำพระยำมำร
เกิดมำแก่จะตำย จงเกณฑก์ นั พลเรือนแลทหำร
พ่ึงไดย้ ิน เที่ยวคน้ ดทู กุ บำ้ นแลดงดอน

ชิชะขอบใจไชย วำ่ เรำน้ีใหค้ ืนเขำ้ มำก่อน
เชฐ ออ้ นวอนว่ำกลำ่ วท้งั วฬิ ำร์
ฯ ๑๒ คำ ฯ เจรจำ
ทำตำม
ลำพงั อหังกำร์

ว่ำแลว้ สั่งส่ีพ่ี
เล้ียงพลนั

ไปติดตำมสุวิญ
ชำนงครำญ

แมน้ ประสบพบ
นำงเทวี

จะถำมดูใหร้ ู้
โทษกร

๏ บดั น้นั พระพี่เล้ียงรบั สัง่ ใส่เกษำ
ออกมำบอกเวรเกณฑก์ นั
ต่ำงถวำยบงั คม
แลว้ ไคลคลำ จดั แจงแต่งกำยขมขี มนั

เรียกหำบ่ำวไพร่ แยกกนั ไปตำมมรคำ
วนุ่ วำย ฯ ๔ คำ ฯ เชิด
ทำงหน่ึงจะเขำ้ ประตปู ่ ำ
คร้ันเสร็จกร็ ีบจร
จรัล ก็พบรอยวฬิ ำร์จำปำทอง

๏ ออกนอกภำรำ หวั เรำะร่ำกระหย่มิ ยมิ้ ยอ่ ง
มำถงึ เปนนำยกองเกบ็ ดอกจำปำไป

เทย่ี วดสู ำคญั ดน้ ด้นั เดินมำในป่ ำใหญ่
สญั ญำ

ท้งั ส่ียินดีปรีดำ

ให้บำ่ วสนิทตดิ
พีน่ อ้ ง

แลว้ รีบตำม
ทรำมไวยจะให้

ทนั

สกั ครู่หน่ึงก็ถงึ แลไปเหน็ หีบก็สงกำ
ตน้ ไทร ปลำดจติ รเปิ ดดเู หน็ ภูษำ
พ่เี ล้ยี งพดู จำหำรือกนั
ตำ่ งวนุ่ วิ่งชิงกนั เท่ยี วท่องตำมไปในไพรสัณฑ์
เขำ้ เพง่ พิศ บำ้ งชวนกนั ข้นึ บนตน้ ไมด้ ู
ซอกซอนเทยี่ วหำเปนหมูห่ มู่
จำปำทองตก ตำ่ งกู่บ่ำวไพร่มำพรอ้ มกนั
กลำดดำษดำ ฯ ๑๒ คำ ฯ เจรจำ

แลว้ แยกยำ้ ยเดิน เรำน้ีจำจะรีบผำยผนั
ไปดอ้ มมอง ทรงธรรมจ์ ะโปรดประกำรใด

บำ้ งระวงั นง่ั เฝำ้
ของสำคญั

บำ้ งเท่ยี วไปพบ
รอยอศั ดร

ไม่ประสบพบ
นำงโฉมตรู

๏ จงปฤกษำ
หำรือกนั ท้งั สี่

ไปทลู ควำมตำม
ไดข้ องสำคญั

คร้นั จะเทย่ี วหำ ไมป่ ระจกั ษว์ ่ำไปตำบลไหน
องคน์ งลกั ษณ์ บ่ำวไพร่แบกหีบรีบตำมมำ

วำ่ แลว้ กพ็ ำกนั ฯ ๔ คำ ฯ เชิด
คลำไคล กม้ เกลำ้ บงั คมเหนือเกษำ

๏ คร้ันถงึ จึงตรง เดิมขำ้ ไปถงึ ชำยไพร
เขำ้ ไปเฝำ้ ดอกจำปำทองกใ็ หมใ่ หม่
ถึงตน้ ไทรไดห้ ีบกบั ผำ้ น้ี
แลว้ กรำบทลู ผิดประหลำดไมพ่ บนำงโฉมศรี
ควำมตำมกิจจำ พบแต่รอยพำชีรอยรถ
รอยรถมโนไมยกห็ ำยหมด
พบรอยเทำ้ แมว
เปนแถวถอ้ ง

จงึ ตำมรอย
ดำเนินเดินไป

ท้งั จำปำทองก็
กองกลำด

ขำ้ เทยี่ วดใู นดง
พงพี

คร้ันด้นั ดน้
คน้ หำตอ่ ไป

สุดท่ีจะเทยี่ ว พระทรงยศจงทรำบฝ่ ำธุลี
เล้ียวลด ฯ ๘ คำ ฯ เจรจำ
ท่ำนทำ้ วธรรมกึ เรืองศรี
๏ เมอ่ื น้นั
ภมู ีสงไสยในวิญญำ
เห็นหีบกบั สไบ พเิ ครำะหไ์ ปสมส้ินดงั เรำว่ำ
ของเทวี
อนั นำงสุวิญชำนงเยำว์
จึงตรัสแกม่ เหษี เอำทอ่ นไมใ้ ส่พำนวำ่ ลกู เขำ
ทรำมไวย อนิจำลูกเรำช่ำงเบำควำม
เมยี ของตวั เปนไรไมไ่ ต่ถำม
เจำ้ จะเห็น
อยำ่ งไรใหว้ ำ่ มำ ขบั ไลเ่ ล่นตำมสบำยใจ

อีเหลำ่ น้ีฤษยำ
สำธำรณ์

เฝ้ำตะบอยบอก
ผวั ยว่ั เยำ้

ถึงจะเปนกำลีดี
ชว่ั

ผดิ ชอบก็ไมร่ ู้
ววู่ ำม

น่ีแน่ไชยเชฐลกู กระไรเลยงวยงงหลงใหล
เอ๋ย เหน็ เจำ้ จะจำไดด้ อกกระมงั

จงพนิ ิจพิศดผู ำ้ มนั คงจะใส่เอำไปฝัง
สไบ จะคอยฟังถอ้ ยคำสุวิญชำ
จะแทรกดินบินไปไหนหนกั หนำ
อนั หีบใหญใ่ บน้ี มสุ ำเปล่ำเปล่ำไมเ่ ขำ้ กำร
อยกู่ ลำงดง ช่ำงน่ิงไดม้ ดุ หวั อยกู่ บั บำ้ น
กำรงำนหนกั เบำไม่เขำ้ ใจ
แตจ่ นใจว่ำไปก็ ฯ ๑๖ คำ ฯ เจรจำ
อำปลงั นำงแกว้ สัจจำอชั ฌำไศรย

เออสิ่งของ
ร่องรอยกพ็ บสิ้น

อำ้ ยท้งั ส่ีพเ่ี ล้ยี ง
มงึ กลบั มำ

เสียแรงกไู้ วเ้ น้ือ
เชื่อใจ

ชอบแต่เฆ่ยี นให้
หลงั เปนทำลำน

๏ เมื่อน้นั

เคืองแคน้ ลกู ยำ นง่ั ดูอยไู่ ยไม่พำที
แลว้ ว่ำไป ลูกเตำ้ อะไรท่ไี หนน่ี
ช่ำงไมม่ คี วำมคดิ สกั นิดเดียว
ของน้ีจำไดฤ้ ๅไม่
เลำ่ มีแตพ่ กโมโหฉุนเฉียว
จะบอกแมค่ ำเดียวไมน่ อ้ ยใจ
พลอยเฟื อน จะซอกซอนไปตำบลหนไหน
เป้ื อนปนเจำ้ คน
วำ่ พลำงอรไทยกโ็ ศกี
ดี
ฯ ๘ คำ ฯ โอด
เช่ือล้ินหลงกล พระไชยเชฐสุริวงศเ์ รืองศรี
คนโกหก
โศกีรำพรรณว่ำไป
ใจคอพอดีกระน้ี
เจยี ว

นิจำเอ๋ยสุวิญชำ
บงั อร

จะอดอยำก
ลำบำกประกำร

ใด

๏ เมื่อน้นั

เห็นองคส์ มเด็จ

พระชนนี พระเมนิ ภกั ตร์ผินผนั กล้นั รอ้ งไห้
ภูวไนยแลเลง็ เพง่ พิศ
คิดถึงเมียเสียใจ จงโปรดเกษเกษลี กู น้ีผดิ
อำไลยนกั อกุศลดลจิตรใหเ้ ปนไป

พลำงหยิบดอก ขอโทษนำงออ้ นวอนเปนไหนไหน
จำปำผำ้ สไบ ขบั ไล่เสียจำกภำรำ
อคี นชงั คนคดิ ฤษยำ
แลว้ ทูลสอง
พระองคท์ รงเดช แกแ้ คน้ แสนสำแก่ใจมนั
ฯ ๑๐ คำ ฯ
เพรำะโมโห
หุนหันไมท่ นั คดิ

หำกสี่พเ่ี ล้ียงเขำ้
ก้นั กำง

จงึ มไิ ดฆ้ ำ่ ฟัน
ใหบ้ รรไลย

เดชะบญุ นำง
ตลอดรอดฝ่ัง

จะเสี่ยงสบั แล่
เน้ือเอำเกลอื ทำ

๏ เมอ่ื น้นั ท่ำนทำ้ วธรรมกึ นึกหุนหนั
นอ้ ยฤๅให้ฆำ่ ฟันกลั ยำ
จึงตรัสวำ่ ไม่เหน็
ถึงเช่นน้นั มนั ว่ำกลำ่ วบำ่ ยเบีย่ งเปนนกั หนำ
งำมหนำ้ แลว้ ครำวน้ีดีแท้
นี่หำกอำ้ ยท้งั สี่พี่ ถงึ เปนพอ่ ก็ทำไมกบั คนแก่
เล้ียง ไมร่ ู้คุง้ รูแ้ วประตไู ร

ยงั ขบั ไลเ่ สียจำก จะพลอยพำควำมผดิ ถึงผใู้ หญ่
ภำรำ ยงิ่ กว่ำขำ้ สินไถ่ทีไ่ ดม้ ำ

จะพดู ไปเหน่ือย จะกริ้วโกรธขดั แคน้ แสนสำ
เปล่ำไม่เขำ้ ขอ้ รีบมำเค้ียวกินส้ินท้งั เมอื ง

นบั วนั แตจ่ ะ
เฟื อนเชือนแช

แตค่ ิดมำฤๅหน่ึง
จะตอ้ งวำ่

หยำบหยำมทำ
ตำมอำเภอใจ

ถำ้ นำงไปทูล
ทำ้ วกล่ำวโทษ

ก็จะยกพวกพลอ
สุรำ

จงเร่งคดิ ติดตำม ไปแกไ้ ขทลู ควำมตำมเร่ือง
ทรำมไวย
เร่งออกจำกเมอื งในวนั น้ี
ช้ีแจงบรรยำยให้
หำยเคือง ลลี ำลงจำกปรำสำทศรี

ว่ำพลำงชวนนำง ภูมเี สดจ็ คลำไคล
แกว้ สจั จำ
พรอ้ มสนม ฯ ๑๔ คำ ฯ เสมอ
กำนลั ขนั ที
ชำ้
๏ เมื่อน้นั
ครวญคร่ำ พระไชยเชฐรัศมีศรีใส
กำสรดระทดใจ อยใู่ นแทน่ ทศ่ี รีไสยำ

๏ ทอดองคล์ ง ฯ ๒ คำ ฯ
นอนเหนืออำศน์
คิดคนึงถงึ โฉมสุ พระยำโศก

กรกำ่ ยพระวลิ ำศละหอ้ ยหำ

ใหม้ คี วำมเมตตำอำไลยนกั

วญิ ชำ พน่ี ้ีวิตกเพยี งอกหกั
แต่เจำ้ พลดั พรำก ทรงศกั ด์ิรัญจวนครวญครำง

จำกบุรี ฯ ๔ คำ ฯ
จำกเมยี เสียท้งั
พระลูกรกั โอ้

๏ โอส้ ุวิญชำ บำปส่ิงไรเลยเรำเคยสร้ำง
ของผวั เอ๋ย มนั เกิดมำตำมลำ้ งในชำตนิ ้ี
บนั ดำลดลให้มอี ี สมำคมคบพวกเดียรถีย์
เจ็ดนำง จงึ เสียม่ิงมำรศรีน่ำนอ้ ยใจ
จงึ พเอญิ ใหผ้ วั จะไปอยแู่ ห่งหนตำบลไหน
มวั นิยม ฤๅจะไปไดถ้ งึ พระบิดร
ไมร่ ูก้ ลคนกำฬ

กิณี
สงสำรปำนน้ี
นำงโฉมตรู
ฤๅจะตำยวำยวำง

เสียกลำงไพร ชลเนตรซึมซำบอำบหมอน
ยง่ิ คดิ ยิง่ แคน้
แสนเทวศ แน่นอนสอ้นื ไหไ้ ปมำ
พระโศกศลั ย์ ฯ ๘ คำ ฯ โอด
กรรแสงถงึ บงั อร
ร่ำย
๏ เม่อื น้นั
เหน็ พระโฉมยง นำงศรีสุริยำเสนหำ
สอ้ืนถึงสุวิญชำกพ็ รั่นใจ
ทรงโศกำ
จึงเรียกนำงอบุ ล คร้งั น้ีเรำจะคดิ เปนไฉน

วดี กเ็ ส่ือมคลำยหำยไปทกุ เวลำ
หยกู ยำอำคมที่
คดิ ถงึ สุวญิ ชำเปนหนกั หนำ
ทำไว้
พระร้ือครวญ เบ้ืองน่ำกจ็ ะเกิดวุน่ วำย

คร่ำรำพงึ
แมน้ ตำมไปได้

ตวั กลบั มำ

จำเรำจะพำกนั เยำะเยย้ ไยไพพระโฉมฉำย
ข้ึนไป แลว้ เดินกรำยตรงไปไม่ร้งั รอ

ใหเ้ ธออปั รยศอด ฯ ๘ คำ ฯ เพลง
อำย
เยย้
๏ คร้นั ถึงจงึ เขำ้
ผลกั ไส ทกุ ขร์ อ้ นถงึ ใครกระน้ีหนอ
เหน็ ตอ่ จะรำฦกถงึ เมยี รกั
เฝ้ำครวญคร่ำน้ำ พเอญิ มีลกู ออ่ นเปนทอ่ นสัก
เนตรยงั คลอคลอ ไม่อำยภกั ตร์นกั สนมกรมใน
ขบั ไล่ไปเสียแลว้ รอ้ งไห้
นำงสุวิญชำเปน
กำลี มใิ ช่สัตรีมีจำเภำะ

ยงั อำไลยใน
หญงิ ทรลกั ษณ์

เขำจะวำ่
พระองคห์ ลงเมยี

นำงอน่ื หมื่น
แสนแน่นไป

ไมเ่ หมอื นนำง แต่เจำ้ สุวญิ ชำจะพำเหำะ
หนำ้ นวลไมค่ วร
ไปสืบเสำะตำมหำเอำมำซิ
คู่
เปนไรไมก่ อดกนั ไวส้ ิ
เดี๋ยวน้ีพรำกจำก ส้ินสตมิ ึนตงึ ตลึงตะไล
ทำ้ วเปนครำว ทกุ ขร์ อ้ นงอนหงอ่ เหมือนจบั ไข้
แลว้ จะมำอำไลยเมอื่ ปลำยมือ
เครำะห์ จะกลบั คนื กลนื กินไม่เกลยี ดฤๅ
องึ อ้อื ไปทว่ั ท้งั เหมนั ต์
รกั เมยี สุดอยำ่ ง
ห่ำงไม่รอด ฯ ๑๔ คำ ฯ เจรจำ

ขบั เสียจำกวงั
แลว้ นง่ั มิ

สมเพชเวทนำน่ำ
หวั ร่อ

รูก้ ระน้ีขบั เมยี
เสียทำไม

น้ำลำยคำยถม่ ลง
ถงึ ดิน

ไพร่บำ้ น
พลเมืองจะเล่อื ง

ฦๅ

๏ เม่ือน้นั ร่ำย

งนุ่ ง่ำนดำลเดือด พระไชยเชฐเคอื งแคน้ แสนศลั ย์
ดุดนั ขบฟันเกร้ียวกรำดตวำดไป
มำเยำะเยย้ กเู ล่นฤๅไฉน
เหมอ่ ขี ้ีขำ้ หนำ้ พวกมงึ ฤๅมใิ ช่มำยยุ ง
เปน ชีวติ รมึงจะมว้ ยเปนผุยผง
จะปลดปลงท้งั โคตรอเี จด็ คน
กขู บั เมยี กเู สียก็ กูหลงเชือ่ อีใจอกศุ ล
เพรำะใคร บนั ดำลดลจิตรใจให้ขบั นอ้ ง

มึงอยำ่ พกั ชมชื่น เห็นกูไปมำกจ็ องหอง
ร่ืนรวย

แมน้ ตำมไปได้
สมดงั ใจจง

วนั น้นั เสียควำม
ไมถ่ ำมไถ่

ไม่ทนั คิด
พเิ ครำะหด์ เู ลห่ ์

กล

มึงท้งั เจ็ดคนอี
ชำติขำ้

ทำแกเ่ น้ือแกต่ วั เหมอื นกิ้งก่ำไดท้ องผูกคอไว้
หนงั หวั พอง
จะไดเ้ ลน่ เห็นกนั ใหจ้ งได้
กไู ดห้ ีบมำเปน
สำคญั นน่ั เล่ห์กลของใครอมี ำรยำ
ฯ ๑๒ คำ ฯ
ช่ำงพนั ผกู ว่ำลูก นำงอุบลวดีเสนหำ
เปนทอ่ นไม้
ถึงหีบหบั ไดม้ ำไมต่ กใจ
๏ เมือ่ น้นั
อนั จะคดิ ตวั ตำยอยำ่ สงไสย
เคืองคอ้ นยอ้ น
ตอบพระวำจำ ไมย่ อ่ ทอ้ ตอ่ ใครอยำ่ สงกำ
กเ็ ชิญไปตำมกนั ท่ีในป่ ำ
ใครยงั่ ยนื ว่ำขำ้
ทำร้ำย จะไดพ้ ำมำใหพ้ รอ้ มพรัก

ถงึ จะดำน้ำลุยไฟ มนั ไมเ่ หมือนหมอ่ มแมเ่ จำ้ ทอ่ นสกั

สิไดห้ ีบมำเหน็
เปนสำคญั

เกลอื กวำ่ จะพบ
พระลูกยำ

ขำ้ น้ีข้ีขำ้ อยใู่ น

เรือน จนพระภกั ตร์ดดู ำดงั หมึกทำ
แตข่ บั ไล่ไปแลว้
ฯ ๘ คำ ฯ
ยงั ร่ำรัก พระไชยเชฐเคอื งแคน้ แสนสำ

๏ เมือ่ น้นั ต่อลอ้ เล่นหนำ้ คำรมดี
ดดู ๋ลู ิ้นลมเจรจำ หวั มงึ จะขำดอยทู่ ่ีน่ี
อุส่ำหเ์ ร่งข้นึ
เสียงเถยี งใหอ้ ึง เหม่อกี ำลีมึงเยย้ ใคร
พระกริ้วโกรธ
ฯ ๔ คำ ฯ เจรจำ
นกั ดงั อคั คี
ศพั ทไ์ ทย
๏ วำ่ เอยวำ่ แลว้
ทุดอีจรรไร ฉวยพระขรรคแ์ กว้ เล้ยี วไล่
ปำกกลำ้ สำหสั วิ่งไปไยนำ
อีเจำ้ มำรยำ กูจะตดั เกษำ
พระยิง่ โกรธ ข้ขี ำ้ อำธรรม์
ไล่เล้ยี วห้ำห่ัน

เกร้ียว ฟำดฟันวนุ่ ไป
กระชิดตดิ พนั ฯ ๖ คำ ฯ

๏ เจด็ เอยเจ็ดนำง ร้ือ
เขำวำ่ ถกู ใจ
คลง่ั ถงึ เมยี รกั เถียงพลำงวง่ิ พลำงไม่เขำ้ ใกล้
วำ่ พลำงพำกนั ออกไล่ฆำ่ ฟัน
ฮึกฮกั หุนหัน
๏ อีเอยอีเจด็ คน พลั วนั วง่ิ ไป
กลำ้ ดีหนีไย
หัวมึงจะพบั ฯ ๔ คำ ฯ
วำ่ พลำงทรง
ร้ือ
ธรรม์
ยงั ข้ึนเสียงเถยี งลนเทลำะได้
อใี จฉกรรจ์

ลงกบั พระขรรค์
ไลฟ่ ันกลั ยำ

ฯ ๔ คำ ฯ เชิด

ร่ำย

๏ คร้ันเหน็ เจ็ด คง่ั แคน้ พระไทยเปนนกั หนำ
นำงหนีไป
หวนรำฦกตรึ เสดจ็ มำยงั พระโรงรูจี
กถึงสุวญิ ชำ
ฯ ๒ คำ ฯ เสมอ
๏ ลดองคล์ งนง่ั ประภำษสัง่ พ่ีเล้ียงทงั่ ส่ี
เหนืออำศน์
ใหผ้ กู มำ้ เตรียม พรุ่งน้ีนอ้ งจะไปไพรวนั
พลมนตรี
ฯ ๒ คำ ฯ เจรจำ
๏ บดั น้นั พระพเี่ ล้ียงรับสงั่ แลว้ ผำยผนั
มำจดั พลผูกมำ้ เตรียมท่ำทรงธรรมท์ ่ีเกยลำ
เครื่องสุวรรณ
ฯ ๒ คำ ฯ เจรจำ
๏ เม่อื น้นั พระไชยเชฐฦๅเดชทุกทศิ ำ
คร้นั สวำ่ งส่ำง
แสงพระสุริยำ เสดจ็ มำสระสรงสำคร

ฯ ๒ คำ ฯ

๏ ทรง ขดั พระขรรคใ์ จเพช็ ร์สพกั ศร
เคร่ืองประดบั
สรรพเสร็จ ใหเ้ ลกิ พลนิกรไคลคลำ
ฯ ๒ คำ ฯ เชิด
แลว้ ลีลำมำ
ทรงอศั ดร ชมดง

๏ พระเสดจ็ เขำ้ คนึงนึกถงึ เจำ้ ยอดเสนหำ
ในไพรไพฤกษ์ บำ้ งทรงผลผกำอรชร

พลำงชมรุกข กล้วั กลน่ิ เหมอื นกลน่ิ ดวงสมร
ชำติดำษดำ บำ้ งบินร่อนเรียกคบู่ ำ้ งจบั คอย

หอมหวนอวล ถวลิ วนั วิโยคที่โศกสรอ้ ย
อบมำรวยริน เหมือนขบั ไลส่ ำวนอ้ ยใหค้ ลำศแคลว้

พระผนั แปรแล
เหน็ ทิชำกร

เบญจวรรณ
จบั วลั พิ นั อุโลก

กระลงิ จบั ไม้
กระลงิ ลอย

นกหวำ้ จบั ไม้ เหมอื นนอ้ งวอนวำ่ พ่ีอยแู่ จว้ แจว้
ขำนำงนอน เหมอื นนอ้ งแกว้ ไตเ่ ตำ้ ตำมวิฬำร์
พระทรงศกั ด์ิเศร้ำสรอ้ ยละห้อยหำ
นกกระเตนเตน้
ไตต่ น้ ซ้องแมว รีบเร่งอำชำจรลี
ฯ ๑๐ คำ ฯ เชิด
ชมพลำงทำง
คนึงถึงเมียรกั ตะนำว

ไมแ่ ลดหู มไู่ ม้ เร่ียรำยก่ำยกองตำมวถิ ี
สกณุ ำ จงึ บอกส่ีพเี่ ล้ียงมไิ ดช้ ำ้
นอ้ งน้ีดีใจเปนหนกั หนำ
๏ เดินพลำงทำง ดอกจำปำจึงตกตำมทำงไป
เหน็ จำปำทอง

ท้งั รอยแมวขดุ
คุย้ ปัถพี

อนั นวลนำงมำ
ทำงสิงหฬได้

ชรอยเจำ้ เศร้ำ
โศกไคลคลำ

แลว้ สั่งบรรดำ ใหด้ ้นั ดน้ คน้ ควำ้ ในป่ ำใหญ่
พวกพล ตำมรอยดอกไมไ้ ปดู

สัง่ พลำงทำงขบั ฯ ๖ คำ ฯ เชิดฉิ่ง
มโนไมย
รอ้ งเชดิ ฉ่ิง
๏ เห็นจอม
ปลวกตอไม้ พระกม้ องคล์ งมองอยเู่ ปนครู่
หมำยวำ่ นอ้ ง
ให้คดิ อำยอดสูในพระไทย
คร้นั แลไปมิใช่ ร้ือขบั มำ้ หกมำดใู หม่
นำงโฉมตรู
ชลไนยไหลหลงั่ ลงหลงั มำ้
เห็นเงำไวไวอยู่ เอ๊ะเสียงนอ้ งโน่นแลว้ กระมงั หนำ
ในรก
พระทรงโศกำแลว้ คลำไคล
เขำ้ ใกลม้ ิใช่นำง
ทรำมไวย

ไดย้ ินเสียง
ดุเหว่ำเร่ำรอ้ ง

ฟังไปมใิ ช่เสียงสุ
วญิ ชำ

๏ คร้นั ถงึ ปลำย ฯ ๖ คำ ฯ เชิด
แดนเมอื งสิงหฬ
ร่ำย
พระตรัสแกพ่ ี่
เล้ยี งทนั ใด ใหพ้ กั พลหยดุ อยใู่ นป่ ำใหญ่

จะไดซ้ บั ซำบดู เรำจะต้งั แรมไรอยทู่ ี่น้ี
ใหร้ ูข้ ่ำว
ว่ำนำงมำถึงทำ้ วยกั ษี
ฤๅเวยี นวนหลง
อยพู่ นำลี จะไดย้ กโยธีไปเทย่ี วคน้

พี่ออกไปบอก ใหต้ ้งั พลบั พลำพนำสณฑ์
เสนำ
รู้ถึงสิงหฬจะวุ่นวำย
อยำ่ เกรียวกรำว
ป่ ำวร้องจงทกุ ฯ ๖ คำ ฯ เจรจำ
พระพเี่ ล้ียงรับสัง่ แลว้ ผนั ผำย
คน แลว้ บรรยำยสง่ั ควำมตำมบญั ชำ

๏ บดั น้นั

จงึ เรียกหำ
บรรดำตวั นำย

๏ บดั น้นั ฯ ๒ คำ ฯ
ให้บ่ำวไพร่ตดั เสนำตำรวจในซำ้ ยขวำ
มำปลูกพลบั พลำฉับพลนั
ไมเ้ ก่ียวคำ
ฯ ๒ คำ ฯ เจรจำ
๏ เม่ือน้นั องคพ์ ระไชยเชฐเฉิดฉนั
พอพระสุริยำ จรจรลั ข้นึ สู่พลบั พลำไชย

สำยณั ห์ ฯ ๒ คำ ฯ เสมอ
จะดำรสั ตรัสประภำษก็หำไม่
๏ ลดองคล์ งนง่ั
เหนืออำศน์ ถึงนำงทรำมไวยสุวิญชำ
ใหค้ ดิ รำพงึ คนึง
เสียงนกหกรอ้ งกอ้ งป่ ำ
ใน
คร้ันเพลำพลบ เอนองคล์ งนิทรำไมม่ ีสบำย

คำ่ ย่ำฆอ้ ง ฯ ๔ คำ ฯ ตระ ประธมไพร
จึงเสดจ็ เขำ้ ในท่ี

ไสยำ

๏ พระแน่นอน ชำ้ ป่ี
ถอนทอดใจ
คิดใคร่ครวญไปฤไทยหำย
ใหญ่
มนั อุบำยพูดภอ้ ล่อลวง
กูขบั เมียเสียรู้อี ดงั ดวงแกว้ ตกลงชเลหลวง
แสนรำ้ ย มนั แกลง้ เดด็ เอำดวงชีวติ รไป
ผวั จะมีควำมศุขกห็ ำไม่
พอฉุกจิตรคิด ฤๅจะแคน้ เคืองใจไมไ่ ยดี
กลบั สิขบั แลว้ จะอยปู่ ่ ำฤๅจะอยใู่ นกรุงศรี
จนม่อยหลบั ไปกบั ทไ่ี สยำ
นอ้ ยใจเจบ็ ช้ำ
ระกำทรวง

แตจ่ ำกมง่ิ เมยี
ขวญั จนวนั น้ี

เจำ้ คิดถงึ พี่
บำ้ งฤๅอยำ่ งไร

นิจำเอ๋ยป่ ำนน้ีสุ
วญิ ชำ

พระรญั จวน
ครวญหำใน

รำตรี

๏ เมอ่ื น้นั ฯ ๘ คำ ฯ ตระ
อยใู่ นสิงหฬ
ช้ำ
ภำรำ
รูปทรงลม่อม พระนำรำยนธ์ ิเบศร์โอรสำ
พร้อมพริ้ง จนชณั ษำอำยไุ ดเ้ จด็ ปี
เสวยรมยส์ มบตั ิ
งำมย่ิงเทวำในรำษี
สวสั ดี
เมอื่ วนั จะพบ กบั พระชนนีโฉมตรู
พระบติ เุ รศ
น่ำเจ็บใจใคร ใหบ้ งั เหตโุ อรสคิดอดสู
หนอเปนพอ่ กู
จึงถำมมำรดำดทู นั ใด
๏ อนั พระบิตุเรศ
ของลกู รัก ฯ ๖ คำ ฯ

เหน็ แต่แม่ผเู้ ดียว ร่ำย

ไม่รู้จกั รูปทรงวำ่ องคไ์ หน

กบั ทำ้ วไทไอยกำเปนสองคน

เปล่ยี วใจ ช่ำงไมม่ บี ำ้ งเลยในสิงหฬ
สุริวงศพ์ งศ์
ประยรู ที่คุน้ เคย เหตผุ ลเปนไฉนพระชนนี
โปรดเกลำ้ เลำ่
แถลงแจง้ ยบุ ล ฯ ๔ คำ ฯ
นวลนำงสุวญิ ชำมำรศรี
๏ เม่ือน้นั
ไดฟ้ ังลูกยำพำที เทวีกค็ ดิ สดุง้ ใจ
เหตนุ ้ีดีรำ้ ยพระ ตำมมำแลว้ ลูกจึงนึกได้

บิดำ ชลไนยไหลหลง่ั ดงั ธำรำ
แสนสงสำรลูก
นอ้ ยกลอยใจ ฯ ๔ คำ ฯ โอด
พระนำรำยนธ์ ิเบศร์โอรสำ
๏ เม่ือน้นั ชลนำไหลพรำกกห็ ลำกใจ
แลเหน็ สมเด็จ
พระมำรดำ เปนไฉนไยทรงกรรแสงไห้
จงึ ทูลวำ่ ขำ้ ถำม

ถงึ บติ ุรงค์

เหตผุ ลตน้ ปลำย จงบอกเล่ำลกู ไปตำมสัจจำ
ประกำรใด
ฯ ๔ คำ ฯ
๏ เมื่อน้นั สุวิญชำกลำ่ วแกลง้ แสรง้ วำ่
เมือ่ ก้ีแมแ่ หงนดู ผงปลวิ เขำ้ ตำใหเ้ คืองคำย

หลงั คำ เคืองอยเู่ ด๋ียวน้ียงั มิหำย
ชลเนตรไหล
หลงั่ ลงพรงั่ พรู แมจ่ ะบอกฤๅสำยอยำ่ ร้อนรน
ซ่ึงถำมถงึ บิดำ
อยำ่ วนุ่ วำย คอื พระองคท์ รงธรรมท์ ำ้ วสิงหฬ
อนั บติ ุเรศเกิด
เกษของเจำ้ น้นั ทลู ถำมเหตผุ ลใหแ้ จง้ ใจ
จงไปเฝำ้ ไอยกำ
ฯ ๖ คำ ฯ เจรจำ
เจำ้ สำกล พระนำรำยน์ธิเบศร์ส้ินสงไสย

๏ เม่อื น้นั ไปเฝำ้ ทำ้ วไทไอยกำ
แลว้ บงั คมลำ
ฯ ๒ คำ ฯ เพลง
คลำไคล

๏ คร้ันถงึ มหำ จึงลลี ำศเขำ้ ไปใกลย้ กั ษำ
ปรำสำท
นง่ั เฝ้ำไอยกำพระยำยกั ษ์
ลดองคล์ งกรำบ ฯ ๒ คำ ฯ
กบั บำทำ
ท่ำนทำ้ วสิงหฬทรงศกั ด์ิ
๏ เมื่อน้นั พลำงอมุ้ หลำนรกั ใส่ตกั ไว้
เชยชมโลมลบู
ฯ ๒ คำ ฯ
จูบภกั ตร์ พระนำรำยน์ธิเบศร์บงั คมไหว้

๏ เม่ือน้นั พ่อขำ้ คนไหนไอยกำ
แลว้ กรำบทลู
ควำมถำมทำ้ ว ยงั ไมร่ ูจ้ กั นำมรูจ้ กั หนำ้

ไท บอกวำ่ ตำเปนพอ่ เห็นผดิ นกั
แต่หลำนรกั รูค้ ำ
ตำแกโ่ คร่งคร่ำงฟันฟำงหัก
จำควำม
คร้ันทลู ถำมพระ

แมส่ ุวิญชำ
มำรดำขำ้ ยงั เปน

สำวแส้ สงไสยนกั ตำเลำ่ ใหเ้ ขำ้ ใจ
ไมร่ ่วมแท่นบร
รธมภิรมยร์ กั ฯ ๖ คำ ฯ
ท่ำนทำ้ วสิงหฬเปนใหญ่
๏ เมอื่ น้นั ยมิ้ แยม้ ลไมแลว้ ว่ำมำ
ไดฟ้ ังหลำน
สนองตอ้ งพระ หลำนรกั จะอบั อำยขำยหนำ้

ไทย จึงให้เรียกพอ่ ตำแลว้ เปนไร
เขำเหน็ วำ่ ตำชรำ ฯ ๔ คำ ฯ เจรจำ
พระนำรำยน์ธิเบศร์ส้ินสงไสย
นกั จงึ กรำบทลู ทำ้ วไทไอยกำ
ไม่สมกนั กบั แม่
จบั หมมู่ ฤคแี ลปักษำ
สุวิญชำ

๏ เม่ือน้นั
สำคญั ว่ำพอ่ จริง

ก็น่ิงไป
หลำนจะลำไป

เลน่ พนำลี

ตวนั ชำยบ่ำย พระไอยกำจงโปรดปรำนี
คลอ้ ยจะกลบั มำ
ฯ ๔ คำ ฯ
๏ เมื่อน้นั ทำ่ นทำ้ วสิงหฬยกั ษี
แสนสวำดินดั ดำ กอดจูบแลว้ มีพระบญั ชำ

พนั ทวี กต็ ำมแตน่ ้ำใจตำไม่ว่ำ
หลำนจะใคร่ไป
เทีย่ วเล่นไพร กำชบั กำชำสำรพนั
จึงเรียกส่ีพเี่ ล้ยี ง
พอ่ อยำ่ อยชู่ ำ้ นกั ในไพรสัณฑ์
เขำ้ มำ
แลว้ บญั ชำกำร จงรีบผำยผนั มำภำรำ
ว่ำหลำนรัก
พอบ่ำยชำยแสง ฯ ๖ คำ ฯ
พระนำรำยนธ์ ิเบศร์โอรสำ
สุริยนั
มำทรงอำชำทนั ใด
๏ เมอ่ื น้นั เสนีข่มี ำ้ มำไสว
ชื่นชมยินดีชลีลำ

พร้อมพระพ่ี

เล้ียงท้งั สี่ เร่งอำชำไนยให้เคลือ่ นคลำย
ควบขบั คบั คงั่
ฯ ๔ คำ ฯ เชิด
เวียงไชย จึงส่ังพนกั งำนบว่ งขำ่ ย

๏ คร้นั ถึงป่ ำ พวกมำ้ ผนั ผำยไปไลม่ ำ
ใหญ่ไพรสำร
ให้เร่งลงหลกั ดกั ฯ ๒ คำ ฯ เจรจำ
เหลำ่ พวกพนกั งำนถว้ นหนำ้
รำย
ดกั ตำมมรคำทเ่ี น้ือจร
๏ บดั น้นั
ผกู บว่ งถว่ งทงิ้ ใส่สำยโยระยำงชกั หลอน

โยทะกำ หุม้ ตอ้ นฝูงสตั วส์ พดั มำ
บำ้ งวงข่ำยรำย
รอบปำกชนำง ฯ ๔ คำ ฯ เชิด เจรจำ
พวกมำ้ ไลไ่ ป สำรพดั สตั วส์ ิงห์มหิงษำ
ชำยดงดอน

๏ บำ้ งจบั ได้

สิงโตโคกระทงิ ตำ่ งเอำมำถวำยพระกมุ ำร
บำ้ งไดเ้ น้ือเบ้อื
ฯ ๒ คำ ฯ เจรจำ
นำนำ พระนำรำยนธ์ ิเบศร์เกษมสำนต์

๏ เมือ่ น้นั แลว้ พระกุมำรก็ปลอ่ ยไป
ชมสตั วจ์ ตั ุบำท
แสนสำรำญ ฯ ๒ คำ ฯ
ฟ้ำดินกมั ปนำทหวำดไหว
๏ คร้ันเสร็จข้ึน
สำยธนูศลิ ป์ เสียงสนน่ั ลนั่ ไปในอำรญั
ยิงตน้ รังพลนั
ฯ ๒ คำ ฯ เชิดฉ่ิง เจรจำ
ทนั ใด พระไชยเชฐตระหนกอกสนั่
พำกนั หวนั่ หวำดประหลำดใจ
๏ เม่อื น้นั
กบั สี่พเ่ี ล้ยี ง บำ้ งวำ่ เขำยิงปื นใหญ่

ท้งั น้นั
พ่ีเล้ยี งว่ำเสียง
เหมือนฟ้ำผ่ำ

จงึ ลงจำก เทย่ี วดอ้ มเดินไปจะใคร่รู้
พลบั พลำคลำ
ฯ ๔ คำ ฯ เพลง
ไคล กบั ทวยหำญนอ้ ยนอ้ ยมำเลน่ อยู่

๏ คอ่ ยแลลอด ถอื ธนูนำ้ วประลองคนองนกั
สอดเหน็ พระ ลูกใครกระจริ ิดสิทธิศกั ด์ิ

กุมำร น่ำรกั น่ำชมภริ มยใ์ จ
เด็กดแู ปลกหนำ้ จะรอ้ งไห้
รูปทรงโสภำน่ำ จะเกล้ียกล่อมฉันใดพชี่ ่วยคดิ
เอ็นดู
ฯ ๖ คำ ฯ
พระจงึ ว่ำกบั ส่ีพี่ ท้งั สี่พีเ่ ล้ยี งผรู้ ่วมจติ ร
เล้ยี งไป

งำมท้งั รูปทรงวง
ภกั ตร์

คร้นั เรำจะเขำ้ ไป
พดู จำ

จะใคร่ชกั ชวน
มำพลบั พลำไชย

๏ บดั น้นั