พื้นฐานงานสำรวจ

1. ตัง้ กล้องให้ตรงหมดุ O โดยให้ได้ระดับ พร้อมตง้ั สามขาและแขวนลกู ดิ่งใหต้ รงหมุด A และ B
2. ทำการวัดมุมดว้ ยกล้องหน้าซา้ ย ส่องไปที่หมดุ A อา่ นค่าจานองศา horizontal angle (H) L1 ทำการต้ัง
คา่ จานองศา 00 – 00 - 00 ท่ีหมดุ A
3. หมดุ กล้องไปสอ่ งทห่ี มุด B และทำการอ่านคา่ จานองศา L2 = 54 – 40 – 20
4. ทำการกลกั ล้องเปน็ กล้องหน้าขวา หมุนกล้องกลับไปทจ่ี ุด A อา่ นคา่ องศาราบ R1
5. หมุนสอ่ งกลบั ไปทหี่ มด B กลอ้ งยังคงเปน็ กล้องหนา้ ขวาอยู่ และทำการอา่ นคา่ องศาราบ R2
6. คำนวณค่ามุมราบจากกล้องหน้าซ้ายหนง่ึ คา่ และกล้องหน้าขวาอีกหนึ่งคา่ และทำการหาคา่ องศาเฉล่ีย
จะได้มุมราบท่ีต้องการ

ตวั อยา่ ง

หมดุ เปา้ หมาย L/R ค่าทอี่ ่าน มมุ ราบ หมายเหตุ
0/ // 0 / //

A L1 00 00 00

0 B L2 54 40 20 54 40 20
A R1 180 30 20

B R2 235 10 20 54 40 00

มุมราบเฉลี่ย 54 40 10

การคำนวณ
มมุ ที่ 1 = L2 – L1 = ( 54 – 40 – 20 ) - ( 00 – 00 - 00 ) = 54 – 40 - 20
มมุ ท่ี 2 = R2 – R1 = ( 235 – 10 – 20 ) – ( 180 – 30 – 20 ) = 54 – 40 – 00

การปฏบิ ัตกิ ารสปั ดาห์ที่ 14

ตารางบนั ทกึ คา่ มุมราบ
โครงงาน................................................................................................... ........................งานที่..............................
สถานท.ี่ ............................................................................กลมุ่ ยอ่ ย.....................วนั ท่ี............................................
ผู้สำรวจ................................................................................................................................................... ................

หมุด เป้าหมาย L/R ค่าท่อี ่าน มมุ ราบ หมายเหตุ
0/ // 0 / //

มมุ ราบเฉล่ยี

หมุด เปา้ หมาย L/R คา่ ทอี่ ่าน มมุ ราบ หมายเหตุ
0/ // 0 / //

มุมราบเฉลีย่

สรปุ การทำงาน
............................................................................................................................. ...................................................
................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...................................................



แผนการจัดการเรยี นรมู้ ่งุ เนน้ สมรรถนะ ใบส่ังงาน

สาขา : ช่างก่อสรา้ ง รหัสวชิ า 30106 – 0003 สัปดาหท์ ่ี 15
ชอ่ื วิชา : พ้ืนฐานการสำรวจ
งาน : การวดั มุมดงิ่

การปฏบิ ัติการสปั ดาหท์ ่ี 15

เครอ่ื งมอื และอุปกรณ์

1. กล้องวดั มมุ 1 เครื่อง

2. สามขาตงั้ กล้อง 1 อัน

3. หมดุ 1 อัน

4. คอ้ น 1 ดา้ ม

วัตถปุ ระสงค์
1. เพอ่ื ใชก้ ล้องวดั มุมเป็นเคร่ืองมือในการสำรวจและปฏิบตั ิงานเปน็ หลกั
2. เพอื่ สามารถใชก้ ล้องวัดมุมไดอ้ ยา่ งชำนาญ
3. เพอ่ื นำข้อมูลในการสำรวจด้วยกล้องวดั มมุ ไปทำข้อมลู วัดมุมด่ิงและสามารถคำนวนมุมดงิ่ ได้

ข้นั ตอนการปฏิบัตงิ าน

มุมดิง่ Vertical Angle ซึง่ ประกอบด้วยมมุ 2 มุม
มุมเงย Elevation Angle จะมีเครื่องหมาย +
มมุ ก้ม Depression Angle จะมเี คร่ืองมาย -

1. ตั้งกลอ้ งให้ตรงหมดุ 0 และตั้งระดับใหเ้ รยี บร้อย
2. ใชก้ ล้องหน้าซา้ ยส่องที่จุด A และทำการอ่านคา่ มุมดง่ิ L = 60 – 00 – 00
3. กลับกลอ้ งเป็นกลอ้ งหนา้ ขวาสอ่ งทจี่ ดุ A ต้องเป็นตำแหนง่ เดยี วกบั ทส่ี อ่ งกล้องหน้าซ้ายในตอนแรก

R = 300 – 00 – 10
4. คำนวณค่ามุมดง่ิ
กลอ้ งหนา้ ซาย มมุ ด่ิง = ( 90 – 00 - 00 ) – ( ค่ามมุ ที่อ่านได้ )
กล้องหนา้ ขวา มุมด่ิง = ( คา่ มมุ ทอ่ี า่ นได้ ) – ( 270 – 00 - 00 )

ตัวอยา่ ง

หมดุ เป้าหมาย L/R คา่ ที่อ่าน มุมดิง่ หมายเหตุ
o/ // +/- o / //

O A L 60 00 00 + 30 00 00
A R 300 00 10 + 30 00 10

มุมดิง่ เฉลย่ี + 30 00 05

กล้องหน้าซาย มมุ ดิ่ง = ( 90 – 00 - 00 ) – ( 60 – 00 - 00 ) = 30 – 00 - 00

กลอ้ งหนา้ ขวา มมุ ดง่ิ = ( 300 – 00 - 00 ) – ( 270 – 00 - 00 ) = 30 – 00 - 10

มุมดง่ิ เฉล่ยี = 30 – 00 – 05

การปฏบิ ตั ิการสปั ดาห์ท่ี 15

ตารางบนั ทึกคา่ มุมดง่ิ
โครงงาน...........................................................................................................................งานท.ี่ .............................
สถานที่.............................................................................กลมุ่ ย่อย.....................วนั ท.ี่ ...................................... .....
ผู้สำรวจ..................................................................................................................... ..............................................

หมดุ เปา้ หมาย L/R คา่ ทีอ่ ่าน มุมดงิ่ หมายเหตุ
o/ // +/- o / //

มมุ ดิ่งเฉลยี่

หมดุ เปา้ หมาย L/R คา่ ท่อี ่าน มมุ ดง่ิ หมายเหตุ
o/ // +/- o / //

มมุ ดงิ่ เฉลีย่

สรปุ การทำงาน
............................................................................................................................. ...................................................
................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...................................................
............................................................................................................................. ...................................................
............................................................................................................................................................................... .
............................................................................................................................. ...................................................



แผนการจดั การเรียนรมู้ ุง่ เนน้ สมรรถนะ ใบส่งั งาน

สาขา : ชา่ งกอ่ สร้าง สปั ดาห์ท่ี 16
ช่ือวชิ า : พนื้ ฐานการสำรวจ รหัสวชิ า 30106 – 0003
งาน : การวางแนวเส้นตรงโดยใช้กล้องหน้าเดยี ว

การปฏิบตั ิการสปั ดาหท์ ่ี 16

เครอ่ื งมอื และอุปกรณ์ 1 เครอ่ื ง
1. กล้องวดั มุม 1 อัน
2. สามขาตง้ั กล้อง 1 อนั
3. หมดุ 1 ด้าม
4. คอ้ น 1 มว้ น
5. เทปวดั ระยะ

วตั ถปุ ระสงค์
1. เพือ่ ใช้กล้องวดั มุมเปน็ เครื่องมือในการสำรวจและปฏิบตั ิงานเป็นหลัก
2. เพอ่ื สามารถใช้กล้องวัดมุมไดอ้ ยา่ งชำนาญ
3. เพ่อื นำข้อมูลในการสำรวจดว้ ยกล้องวัดมุม ไปใชท้ ำการวางแนวเส้นตรงโดยใช้กล้องหนา้ เดยี วได้

ขัน้ ตอนการปฏบิ ัติงาน (การวางแนวเส้นตรงโดยใช้กล้องหนา้ เดยี ว)

1. ตอ้ งวางแนวเส้นตรงจาก AB ไปจนถึง E ดว้ ยกล้องวัดมุม
2. กำหนดแนวเสน้ ตรง AB
3. ต้งั กล้องวัดมุมใหไ้ ดร้ ะดบั ท่ีจดุ B
4. ใช้กลอ้ งหนา้ ซ้ายสอ่ งเล็งไปยงั จุด A
5. กระดกกล้องกลบั เปน็ กลอ้ งหน้าขวา แล้วสอ่ งไปยงั จดุ C แล้วทำเครือ่ งหมายไว้
6. ทำการย้ายกล้องไปตั้งที่จุด C ใช้กล้องหน้าซ้ายส่องเล็งไปยังจุด B แล้วกระดกกล้องกลับเป็นกล้องหน้า
ขวา แลว้ ส่องไปยังจุด D แล้วทำเคร่อื งมายไว้

7. ทำการย้ายกล้องไปตั้งที่จุด D ใช้กล้องหน้าซ้ายส่องเล็งไปยังจุด C แล้วกระดกกล้องกลับเป็นกล้องหน้า
ขวา แล้วส่องไปยงั จดุ E แลว้ ทำเครอ่ื งมายไว้

8. จะไดเ้ ส้นตรง ABCDE
หมายเหตุ การวางแนวเส้นตรงด้วยกล้องหน้าเดียวมีข้อบกพร่องคือ ถ้ากล้องวัดมุมมัความคลาดเคลื่อน
เนือ่ งจากแกนกล้องไม่ตงั้ ฉากกับแกนราบแนว ABCDE จะมีความคลาดเคลอ่ื นไมเ่ ปน็ เสน้ ตรง

ขน้ั ตอนการปฏิบัติงาน (การวางแนวเส้นตรงโดยใช้กล้องสองหน้า)

1. ต้องวางแนวเส้นตรงจาก AB ไปจนถงึ E ด้วยกล้องวัดมุม
2. กำหนดแนวเสน้ ตรง AB
3. ตัง้ กลอ้ งวัดมุมให้ไดร้ ะดับทจ่ี ดุ B
4. ใช้กล้องหน้าซ้ายส่องเล็งไปยังจุด A กระดกกล้องกลับเป็นกล้องหน้าขวา แล้วส่องไปยังจุด C1 แล้วทำ
เคร่ืองหมายไว้
5. ใช้กล้องหน้าขวาส่องเล็งไปยังจุด A กระดกกล้องกลับเป็นกล้องหน้าซ้าย แล้วส่องไปยังจุด C2 แล้วทำ
เครื่องหมายไว้
6. ถ้ากล้องไม่มีความคลาดเคลื่อน หรือการปฎิบัติงานเป็นไปอย่างประณีต จุด C2 จะทับกับจุด C1 นั่นคือ
จดุ C
7. แต่ถ้ากลอ้ งมัความคลาดเคลื่อน จุด C1 และจุด C2 จะไม่ทับกัน ให้ใช้ไม้บรรทัดวัดระยะระหว่างจุด C1
และ C2 แลว้ แบ่งคร่ึงจุดนั้นคอื จุด C
8. สว่ นจดุ D และจุดต่อไป ก็กำหนดโดยใชว้ ิธขี ้างตน้
9. ได้เส้นตรง ABCDE

หมายเหตุ ถ้าระยะ C1 และ C2 ห่างกนั เกิน 3 cm ในระยะ 400 m แสดงว่ากล้องท่ีใช้มีความ
คลาดเคลื่อนมาก จะต้องตรวจสอบและปรบั แกก้ ่อนนำไปใชง้ านตอ่

การปฏิบัติการสัปดาห์ท่ี 16
ตารางบนั ทกึ คา่ มุมดิ่ง

โครงงาน...........................................................................................................................งานท.่ี .............................
สถานท.่ี ............................................................................กลมุ่ ย่อย.....................วนั ท่ี............................................
ผ้สู ำรวจ...................................................................................................................................................................

สรปุ การทำงาน
............................................................................................................................. ...................................................
............................................................................................................................. ...................................................
................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...................................................



แผนการจดั การเรยี นรมู้ งุ่ เน้นสมรรถนะ ใบส่ังงาน

สาขา : ช่างก่อสรา้ ง สัปดาหท์ ี่ 17
ชือ่ วิชา : พนื้ ฐานการสำรวจ รหัสวิชา 30106 – 0003
งาน : การวางแนวเสน้ ตง้ั ฉากดว้ ยกล้องวัดมุม

การปฏบิ ตั ิการสัปดาห์ที่ 17

เคร่อื งมอื และอุปกรณ์ 1 เครอ่ื ง
1. กลอ้ งวดั มุม 1 อนั
2. สามขาตั้งกล้อง 1 อนั
3. หมดุ 1 ด้าม
4. ค้อน 1 ม้วน
5. เทปวัดระยะ

วัตถปุ ระสงค์
1. เพอื่ ใชก้ ล้องวัดมุมเป็นเครื่องมือในการสำรวจการวางแนวเส้นตั้งฉากดว้ ยกลอ้ งวัดมมุ ดิ่ง
2. เพอื่ สามารถใช้กล้องวดั มุมไดอ้ ยา่ งชำนาญเหมาะสมกับงาน
3. เพื่อนำข้อมลู ในการสำรวจดว้ ยกล้องวัดมมุ ไปใช้ทำการวางแนวเสน้ ตั้งฉากสำหรบั การวางผงั อาคาร

ขั้นตอนการปฏบิ ตั งิ าน
1. กำหนดเสน้ ฐาน AB ให้ไดร้ ะยะที่กำหนด โดยลากเทปวดั ระยะขึงแนว AB ให้ไดข้ นาดตามที่แบบกำหนด
2. ใช้ไม้หลักเล็งแนว ปักทีจ่ ุด A เพือ่ ตอ้ งการหาแนว BC ให้ทำตามแบบที่กำหนด
3. ต้งั กล้องวัดมมุ ให้ไดร้ ะดับท่ีจุด B แลว้ เล็งกล้องไปยงั หลกั เลง็ แนวท่ีจุด A
4. ลอ็ คกล้องแนวราบ เซต็ ค่าจานองศาเป็น 00 – 00 – 00
5. คลายล็อคกล้อง หมุนกล้องตามเข็มนาฬกิ า ส่องไปยังจุด C ให้ได้องศาราบเท่ากบั 90 – 00 – 00 จะได้

แนวเส้น BC ทต่ี ั้งฉากกับ AB
6. วัดระยะจากจุด B ไป C ตามท่ีแบบกำหนด
7.หลงั จากนน้ั ทำตามแบบวิธเี ดมิ ตามจดุ ต่าง ๆทีก่ ำหนดไวจ้ นครบ
8. เมอ่ื ปฏิบัตเิ สร็จแล้วใหร้ อท่ีจุด A
9. กำหนดค่าความผิดพลาดไม่เกินหรือน้อยกวา่ 2 เซนตเิ มตร

10. ถ้ามีความคลาดเคลื่อนเกินใหท้ ำการปฏบิ ตั ใิ หม่

ตารางตรวจสอบการปฏิบตั ิงาน

รายการ 1 2 3 4 5 หมายเหตุ

หมุด

คา่ ตรวจสอบ

ค่าปฏิบัตงิ าน

ค่าความคลาดเคลือ่ น