๔๒ ปีพระบารมีแผ่ไพศาล เด็กและเยาวชนในถิ่นทุรกันดารเป็นสุข

กระบวนการ สรา้ งแบบทดสอบ พิชติ RT NT และ O-NET

41

ผลการดำเนนิ งาน

ปีการศึกษา ๒๕๖๔ นักเรียนมีผลการทดสอบ RT NT และ O-NET สูงกว่าระดับประเทศ
(แบบรายงานผลการทดสอบจาก สพฐ. ภาคผนวก ข./ค./ง.)

ประโยชนท์ ไ่ี ด้รบั และการเผยแพร่

ประโยชนท์ ไ่ี ดร้ บั
ปีการศึกษา ๒๕๖๔ ศูนย์การเรียนตำรวจตระเวนชายแดนบ้านแผ่นดินเสมอ มีค่าเฉลี่ย ของการทดสอบ RT สูงกว่าระดับประเทศ

ค่าเฉลี่ยของการทดสอบ NT สูงกว่าระดับประเทศ ค่าเฉลี่ยของการทดสอบ O-NET สูงกว่าระดับประเทศ ครูมีแบบทดสอบ ตรงตาม ( Test
Blueprint ) วชิ าละ ๑๐ ชดุ ผู้ปกครองเกดิ ความเชื่อม่ันในการจัดกระบวนการเรยี นรู้
การเผยแพร่

ไดป้ ระชาสัมพนั ธผ์ ลจากการใช้แนวปฏบิ ตั ิทดี่ ีลงในเพจเฟซบุ๊ก (Facebook) ของศนู ยก์ ารเรียนตำรวจตระเวนชายแดนบ้านแผ่นดินเสมอ

ปจั จยั ความสำเรจ็

ผู้บริหารสนับสนุนงบประมาณ ให้กำลังใจในการดำเนินกิจกรรม คณะครูมีความตั้งใจ นักเรียนมีความมุ่งมั่น ผู้ปกครอง
ใหก้ ารสนับสนนุ ในการจัดกจิ กรรม การยกระดับผลสัมฤทธิ์ พชิ ติ RT NT และ O-NET

42

ปญั หาอุปสรรคและข้อเสนอแนะ

โรงเรียนไมม่ ีไฟฟ้า ไมม่ ีสัญญาณโทรศัพท์ ทำให้จดั กระบวนการเรียนร้ทู ่ีต้องใชส้ ่ือไดไ้ มเ่ ต็มท่ี

แนวทางการพฒั นาต่อเน่ือง

ปรับใชแ้ นวปฏิบตั ิท่ีดกี ับทุกระดับช้นั พัฒนาแบบทดสอบ เพิ่มระดับการคิดวิเคราะหใ์ หม้ ากข้นึ

เอกสารอ้างองิ ภาคผนวกเพม่ิ เตมิ

พวงรตั น ทวรี ัตน. (๒๕๓๐). การสร้างและพฒั นาแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธ์ิ. กรงุ เทพฯ : สำนกั ทดสอบทางการศึกษาและจิตวิทยา
มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวโิ รฒ ประสานมติ ร.

ภาพประกอบ

43

สำนักงานสง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั

ด้านที่ ๒ การสง่ เสริมคณุ ภาพการศึกษา

ช่ือผลงาน สอ่ื ภาษาไทยน่ารู้ นำส่กู ารอ่านออก เขียนได้
สถานศึกษา ศนู ยก์ ารเรียนชมุ ชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง” บ้านพะละดอ อำเภอแม่ระมาด จังหวัดตาก

ผู้เสนอผลงาน สังกัด ศนู ย์การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อำเภอแม่ระมาด
หมายเลขโทรศพั ท์
สำนกั งานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั จังหวัดตาก
นางสาวรจุ รวี จนั ทะนงุ

๐๙ ๗๒๓๙ ๒๙๓๙ E-mail : [email protected]

ความสำคัญของ “ แนวปฏิบตั ิทดี่ ี ”

สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงเริ่มงานพัฒนาเด็กและเยาวชน

ในถิ่นทุรกันดารมาตั้งแต่ปี ๒๕๒๓ และทรงโปรดเกล้าฯ ให้จัดทำแผนพัฒนาเด็กและเยาวชนในถิ่นทุรกันดารฉบบั แรกขึ้นตั้งแต่ พ.ศ. ๒๕๓๕

จนปัจจุบันได้ดำเนินการมาจนสิ้นสุดแผนฯ ฉบับที่ ๔ ใน พ.ศ. ๒๕๕๙ และสำนักงานโครงการสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ

สยามบรมราชกุมารี ได้ร่วมกับสถานศึกษาในโครงการตามพระราชดำริทุกสังกัดและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องจัดทำแผนพัฒนาเด็กและเยาวชน

ในถิน่ ทุรกันดารตามพระราชดำริ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ฉบับที่ ๕ พ.ศ. ๒๕๖๐

– ๒๕๖๙ เพื่อให้เด็กและเยาวชนในถิ่นทุรกันดาร ได้รับการเตรียมพร้อมเป้าหมายหลักของแผนพัฒนาฯดังกล่าวคือการเพิ่มโอกาส

ทางการศึกษาพัฒนาความสามารถของครู และโรงเรียนให้จัดการศึกษาในรูปแบบที่เหมาะสมสำหรับเด็กและเยาวชนที่มีความบกพร่อง

ทางด้านรา่ งกาย สตปิ ญั ญา อารมณ์ เพื่อใหเ้ ข้าสู่การศกึ ษาประเภทอาชีวศกึ ษาเพม่ิ ขึน้ ตามความต้องการของประเทศ

ศูนย์การเรียนชมุ ชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง” บา้ นพะละดอ ต้ังอย่ใู นชมุ ชนบา้ นพะละดอ หมทู่ ่ี ๔ ตำบลแมต่ ่ืน อำเภอแม่ระมาด

จังหวัดตาก ซึ่งเป็นชุมชนของชาวเขาเผ่าปกาเกอะญอ คนในชุมชนจะสื่อสารกัน ด้วยภาษาถิ่น คือภาษาปกาเกอะญอ ดังนั้น นักเรียนส่วนใหญ่

อา่ นออกเสียงภาษาไทยไมช่ ดั เจน เขียนไม่คล่อง และไม่รคู้ วามหมายของคำท่ีเปลง่ เสียงออกมา ส่งผลให้นกั เรียนไมส่ ามารถแต่งประโยคได้

จากสภาพปัญหาดงั กล่าว ครูศูนย์การเรียนชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง” บ้านพะละดอ จึงหาแนวทางพัฒนาทักษะการเรยี นรู้

ภาษาไทยให้กบั นักเรียน โดยนำกระบวนการเน้นยำ้ ซ้ำ ทวน และวิธีการตามคู่มือหลักสตู รการแก้ปัญหาอ่านไม่ออก เขยี นไม่ได้ โดยใช้ทักษะ

บันได ๕ ขั้น (2RW: Read Write Right) พรอ้ มทั้งสรา้ งสื่อประกอบการจดั การเรยี นรูใ้ หน้ ่าสนใจจึงจะสามารถพัฒนาผูเ้ รยี นอา่ นออก เขยี นได้

ส่ือสารภาษาไทยไดส้ อดคล้องตามความร้ใู นระดบั ช่วงชนั้ 44

วตั ถปุ ระสงคแ์ ละเปา้ หมายของการดำเนินงาน

วัตถปุ ระสงค์
เพื่อพัฒนาทักษะการอ่านและเขียนภาษาไทยของนกั เรียนระดับชัน้ ประถมศึกษาช่วงชัน้ ที่ ๒ โดยใชส้ อ่ื ภาษาไทยน่ารู้

เปา้ หมาย
เชิงปรมิ าณ

นักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาช่วงชั้นที่ ๒ จำนวน ๑๒ คน ประกอบด้วย นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ จำนวน ๔ คน
นักเรยี นช้นั ประถมศึกษาปีที่ ๕ จำนวน ๔ คน นักเรยี นชัน้ ป.๖ จำนวน ๔ คนอ่านและเขียนภาษาไทยได้ ภายในระยะเวลา ๑ ภาคเรยี น
เชิงคณุ ภาพ

นกั เรียนสามารถนำความรไู้ ปใช้สือ่ สารภาษาไทยในชวี ิตประจำวันได้

กระบวนการดำเนนิ งาน

45

สอนออกเสยี งจนคลอ่ ง ฝึกคัดคำ ฝึกอ่านจนคล่อง

ทดสอบหลงั เรียน ขยายผลการจัดกิจกรรม

ผลการดำเนนิ งาน

ผลการพฒั นามีนกั เรียนผา่ นเกณฑร์ ะดับดขี ้ึนไปคดิ เป็นร้อยละ ๑๐๐ โดยอยใู่ นระดับดี จำนวน ๕ คน ระดบั ดีมาก จำนวน ๕ คน
ระดับดีเย่ียม จำนวน ๒ คน อา่ นและเขียนภาษไทยได้

ประโยชนท์ ี่ได้รับและการเผยแพร่

ประโยชน์ทไ่ี ดร้ บั
๑. นักเรียนใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ โดยช่วยครูทำสื่อภาษาไทยน่ารู้ และนำความรู้ไปสอนภาษาไทยให้ผู้ปกครองและเครือญาติ
ที่เปน็ กลุม่ ผู้ไมร่ ูห้ นงั สอื

46

๒. สถานศึกษาได้รับการยอมรับในระดับอำเภอ จังหวัด และระดับภาค จากรางวัลชนะเลิศที่นักเรียนได้รับในการแข่งขันทักษะ
วิชาการ ในงาน กพด ในปกี ารศกึ ษา ๒๕๖๔

การเผยแพร่
๑. จดั ทำเอกสารสรุปรายงานต้นสงั กัด (กศน.อำเภอแมร่ ะมาดและสำนกั งาน กศน.จงั หวดั ตาก)
๒. เขา้ ร่วมแสดงผลงานงานวิชาการของ กศน. ระดับอำเภอ จังหวดั และระดับภาค

ปจั จัยความสำเรจ็

๑. มคี ู่มอื การแกป้ ัญหาอ่านไมอ่ อกเขียนไม่ไดโ้ ดยใช้ทกั ษะบันได ๕ ขัน้ ซึง่ สามารถนำมาใช้ได้จรงิ
๒. ส่ือภาษาไทยน่ารู้ท่ีครูพฒั นาข้นึ และใชป้ ระกอบการสอนช่วยใหน้ ักเรยี นจดจำคำศัพท์ได้แมน่ ยำ

ปญั หาอปุ สรรคและข้อเสนอแนะ

ปัญหาอุปสรรค
๑. ขาดวสั ดอุ ปุ กรณแ์ ละงบประมาณในการจดั ทำส่ือภาษาไทยน่ารู้
๒. สื่อภาษาไทยน่ารู้ทำจากเศษวัสดเุ หลอื ใช้ซึ่งเปน็ กระดาษจึงไม่แขง็ แรง และใชง้ านไดไ้ ม่นาน
ขอ้ เสนอแนะ
ขอความอนุเคราะหจ์ ากหนว่ ยงานส่วนกลางในการสนับสนุนวัสดุ และสอ่ื การเรยี นการสอนจากภาคเี ครือขา่ ย

แนวทางการพฒั นาตอ่ เน่ือง

รวบรวมและสร้างส่ือการสอนภาษาไทยของช่วงชนั้ ท่ี ๒ ในเรอ่ื งอน่ื เพมิ่ ขึ้นให้หลากหลายและน่าสนใจ เพือ่ ใช้จดั การเรียนการสอนใน
ศศช.บ้านพะละดอ

47

เอกสารอา้ งอิง

สถาบันพัฒนาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยภาคเหนือ. (๒๕๖๐). แนวทางการนำเสนอแนวปฏิบัติที่ดี (Best Practice)
(พมิ พ์ครัง้ ท่ี ๑). ลำปาง : บอยการพิมพ.์

สถาบันวจิ ัยและพฒั นาพืน้ ท่ีสูง (องคก์ ารมหาชน). (๒๕๕๙). การประชมุ วชิ าการการพัฒนาเดก็ และเยาวชนในถน่ิ ทุรกันดาร
ตามพระราชดำริสมเดจ็ พระเทพรัตนราชสดุ าฯ สยามบรมราชกุมารี ประจำปี ๒๕๕๙. สบื ค้นจาก
https://www.hrdi.or.th/Activities/detail/35.

สำนักงานโครงการสมเด็จพระเทพรตั นราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี สำนักพระราชวงั สวนจติ รลดา. (๒๕๖๐). แผนพัฒนาเดก็ และเยาวชน
ในถิ่นทุรกันดารตามพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ฉบับที่ ๕ พ.ศ. ๒๕๖๐-๒๕๖๙
(พิมพ์คร้ังท่ี ๑). กรงุ เทพฯ : แอคทีฟ พรนิ้ ท์.

ภาพประกอบ

48

สำนักงำนคณะกรรมกำรสง่ เสรมิ กำรศกึ ษำเอกชน

ด้านที่ ๒ การสง่ เสรมิ คณุ ภาพการศกึ ษา

ชอื่ ผลงาน แนะแนวแนะนาสานฝนั สรู่ วั้ อุดมศึกษา
สถานศกึ ษา โรงเรยี นสง่ เสริมอสิ ลาม อาเภอนาทวี จังหวัดสงขลา
สงั กัดสานักงานการศึกษาเอกชนจงั หวัดสงขลา
ผเู้ สนอผลงาน นางสาวนรุ สาปินา หลหี ิม
หมายเลขโทรศพั ท์
๐๘ ๕๒๕๑ ๙๘๒๙ E-mail : [email protected]

ความสาคัญของ “ แนวปฏิบัตทิ ดี่ ี ”

โรงเรียนส่งเสริมอิสลามเป็นโรงเรียนเอกชนสอนศาสนาอิสลามควบคู่สามัญ โดยมีการเปิดสอนตั้งแต่ระดับอนุบาล ประถมศึกษา
ระดับมัธยมศึกษาตอนต้นและมัธยมศึกษาตอนปลาย ตั้งแต่ปีการศึกษา ๒๕๔๕ จนถึงปัจจุบัน และในทุก ๆ ปี จะมีนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาปีท่ี ๖
สมัครเข้าศกึ ษาต่อระดบั อดุ มศกึ ษา จากการสารวจจานวนขอ้ มูลนักเรยี นทเ่ี ข้าศกึ ษาต่อระดับอดุ มศกึ ษาหลังจากจบชัน้ มธั ยมศึกษาปีที่ ๖ ของ
ปี ๒๕๕๔ ถึง ปี ๒๕๕๖ พบว่านักเรียนเข้าศึกษาต่อระดับอุดมศึกษาในจานวนน้อยมาก สาเหตุเพราะยังขาดความรู้ความเข้าใจเก่ียวกับ
รูปแบบ และวิธีการสมคั รเข้าศึกษาต่อระดับอุดมศึกษา และยงั ขาดความเขา้ ใจเกี่ยวกับวิธีการเตรียมพร้อมตนเอง และการเตรยี มความพร้อม
ด้านเอกสารเพ่ือสมัครเข้าศึกษาต่อระดับอุดมศึกษา ซ่ึงหากเป็นเช่นนี้ต่อไปจะทาให้นักเรียนขาดโอกาสท่ีจะศึกษาต่อในระดับท่ีสูงข้ึน
อยา่ งแนน่ อนและจานวนนักเรียนท่จี ะประสบความสาเร็จมอี าชีพที่ดใี นอนาคตน้ันนอ้ ยลงอย่างแนน่ อน

ด้วยเหตุนี้ทางผู้จัดทาจึงได้เห็นความสาคัญของการจัดกิจกรรมแนะแนวแนะนาสานฝันสู่ร้ัวอุดมศึกษาขึ้น โดยจัดในคาบเรียนวิชา
แนะแนว และจดั กิจกรรมการเรยี นรู้นอกเวลาเรยี น เพอ่ื ใหผ้ เู้ รียนไดเ้ รียนรู้ และเข้าใจรูปแบบการสมัครเข้าศึกษาต่อระดับอดุ มศกึ ษา สามารถ
เตรียมพร้อมตนเอง และเตรียมความพร้อมด้านเอกสารเพ่ือใช้ในการสมัครเข้าศึกษาต่อระดับอุดมศึกษา และสามารถเข้าศึกษาต่อ
ในสาขาวิชาที่ตรงตามความถนัด และความสนใจ โดยมีหน่วยงานจากสถาบันระดับอุดมศึกษาจากภายนอก และศิษย์เก่าเข้ามามีส่วนร่วม
ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ร่วมกับครู และนักเรียนในโรงเรียนอย่างต่อเนื่อง โดยได้รับความร่วมมือจากสถาบันการศึกษาต่าง ๆ
ในระดับอุดมศึกษาทั้งสถาบันรัฐและเอกชน บุคคลในชุมชน และศิษย์เก่าที่จบการศึกษาจากโรงเรียนไปแล้ว มามีส่วนร่วมในการให้ความรู้
ความเข้าใจแก่นักเรียนอย่างต่อเน่ือง รวมท้ังมีการลงพื้นท่ีฝึกประสบการณ์วิชาชีพพยาบาล และเข้าร่วมกิจกรรมต่าง ๆ ที่เก่ียวกับการศึกษา
ต่อท่จี ัดโดยหนว่ ยงานภายนอกอยา่ งต่อเนือ่ ง

49

วตั ถุประสงคแ์ ละเป้ำหมำยของกำรดำเนินงำน

วัตถุประสงค์
๑. เพือ่ ให้นักเรยี นมีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกบั รปู แบบและวิธีการเขา้ ศกึ ษาต่อระดบั อดุ มศึกษา
๒. เพื่อให้นักเรียนสามารถเตรียมความพร้อมตนเองและเตรียมความพร้อมด้านเอกสารเพ่ือใช้สมัครศึกษาต่อ
ระดับอดุ มศกึ ษา
๓. เพ่ือให้นกั เรียนสามารถเขา้ ศกึ ษาตอ่ ระดบั อุดมศกึ ษาได้ตรงตามความถนัดและความสนใจ

เปา้ หมาย
เชิงปรมิ าณ

นักเรียนระดบั ช้ันมธั ยมศกึ ษาตอนปลาย ชัน้ มธั ยมศึกษาปีท่ี ๔ ถงึ ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีท่ี ๖
เชิงคณุ ภาพ

๑. นักเรียนช้ันมัธยมศึกษาปีที่ ๔ – ๖ สามารถเตรียมความพร้อมตนเองและเตรียมความพร้อมด้านเอกสารเพ่ือใช้สมัคร
ศกึ ษาต่อระดับอุดมศึกษา

๒. ร้อยละ ๗๕ ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๖ สามารถเข้าศึกษาต่อระดับอุดมศึกษาและได้เข้าศึกษาต่อตรงตาม
ความถนดั และความสนใจ

กระบวนกำรดำเนนิ งำน

50

ผลกำรดำเนนิ งำน

๑. นกั เรียนรอ้ ยละ ๙๘ มีความรู้ความเขา้ ใจเกี่ยวกบั รูปแบบการสมัครเขา้ ศกึ ษาต่อระดบั อดุ มศึกษา

๒. นักเรียนรอ้ ยละ ๙๕ สามารถเตรยี มความพรอ้ มตนเองและเอกสารต่างๆเพื่อใช้ยน่ื สมัครเรียนตอ่

ระดับอดุ มศึกษา

๓. นักเรียนระดับชนั้ มธั ยมศึกษาปีที่ ๖ ปีการศึกษา ๒๕๖๔ จานวน ๕๗ คน คิดเปน็ รอ้ ยละ๗๕ สามารถ

เข้าศกึ ษาต่อระดับอดุ มศกึ ษาตามคณะสาขาที่ตนเองถนัดและสนใจ รปู แบบ MACRO MODEL

ประโยชน์ทไี่ ด้รับและกำรเผยแพร่

ประโยชนท์ ีไ่ ดร้ ับ
นักเรียนสามารถศึกษาต่อตรงตามสาขาที่ถนัด และสนใจและเกิดความภาคภูมิใจต่อตนเอง ผู้บริหาร และครูได้รับการยกย่องเชิดชู

เกียรติ โรงเรียนได้รับการยอมรับ และยกย่องชมเชยจากผู้ปกครอง ชุมชน สังคมเป็นอย่างดี และทาให้ผู้ปกครองส่งบุตรหลานมาเรียน

51

ท่ีโรงเรียนเพิ่มมากข้ึนทุกปี ผู้ปกครองมีความภาคภูมิใจในความสามารถ และความสาเร็จของลูกหลาน ท่ีสามารถเข้าศึกษาต่อ
ในระดับอุดมศึกษาได้ ส่งผลให้มีการส่งเสริม สนับสนุนนักเรียนทากิจกรรมต่าง ๆ ของโรงเรียนเป็นอย่างดี อีกท้ังศิษย์เก่ามีความภาคภูมิใจ
ท่ีได้กลับมาพบปะให้ความรแู้ กร่ ่นุ น้อง และเยอื นสถาบัน และบคุ คลในชุมชนเกิดความภูมใิ จทไ่ี ด้มสี ่วนร่วมในกจิ กรรม
การเผยแพร่
โรงเรียนมกี ารเผยแพร่ความสาเร็จของนักเรียนทีจ่ บการศึกษาชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๖ ทส่ี ามารถผา่ นการ
คัดเลอื กเข้าศึกษาต่อในสถาบันระดบั อุดมศึกษาผา่ นทาง Facebook ของโรงเรียนสง่ เสรมิ อสิ ลาม อาเภอนาทวี
จงั หวดั สงขลา และกลุม่ Facebook ประชาสัมพันธข์ องโรงเรยี น กล่มุ Lineของโรงเรียน และ เฟซบุ๊กส่วนตวั
ของครู
การเผยแพร่
ปัจจัยควำมสำเร็จ

ผูบ้ ริหารโรงเรียน ครู นักเรยี น บคุ คลภายนอก
มีความตระหนัก และเห็น มีการวางแผนงานร่วมกัน มี คุ ณ ลั ก ษ ณ ะ มี ค ว า ม ใ ฝ่ ศิษย์เกา่ บุคคลในชมุ ชน
ค ว า ม ส า คั ญ ก า ห น ด ใ ห้ ตามความเหมาะสมและ เ รี ย น ใ ฝ่ รู้ มี ค ว า ม และผู้ปกครองให้ความ
นาเขา้ สู่กระบวนการจัดการ ความถนดั มีการค้นควา้ หา กระตือรือร้น ให้ความ ร่วมมือ ส่งเสรมิ ชว่ ยเหลือ
เรียนรู้ ผ่านการจัดกิจกรรม ความรู้เพิ่มเติมแลกเปลี่ยน ร่วมมือในการทากิจกรรม สนบั สนนุ นกั เรยี น จงึ เป็น
ก า ร เ รี ย น ก า ร ส อ น ใ น ช้ั น เรียนรู้ซ่ึงกันและกัน มี เปน็ อยา่ งดี ปจั จัยหน่ึงท่ที าใหฝ้ า่ ย
เรียนในวิชาแนะแนวโดยมี ความทุม่ เทเสียสละ ผูจ้ ดั ทาเหน็ ความสาคญั
การวางแผนกระบวนการ และร่วมกันขับเคลื่อนให้
ดาเนนิ งานอยา่ งเปน็ ระบบ ประสบความสาเรจ็ ตอ่ ไป

ปจั จัยสูค่ วามสาเร็จ

52

ปญั หำอุปสรรคและขอ้ เสนอแนะ

ปัญหาอุปสรรค อปุ กรณ์ทางเทคโนโลยีและอินเทอร์เนตมีไม่เพยี งพอทาให้การดาเนนิ การบางช่วงอาจช้า
ขอ้ เสนอแนะ ควรมเี คร่ืองมืออปุ กรณท์ างเทคโนโลยแี ละอินเทอร์เนตที่เพียงพอและพรอ้ มใช้งาน

แนวทำงกำรพัฒนำตอ่ เน่ือง

๑. ขยายผลการดาเนินงานให้กับผู้เรียนระดบั ชัน้ มธั ยมศกึ ษาตอนตน้ และนกั เรยี นระดับประถมศึกษา
๒. จดั นักเรยี นหรือแกนนาท่มี คี วามร้เู รอ่ื งการเตรยี มความพร้อมตนเองดา้ นต่างๆเพื่อเข้าศกึ ษาต่อระดบั อดุ มศึกษาชว่ ยขับเคล่ือน

“แนวปฏบิ ตั ิท่ดี ี” สกู่ ารเผยแพรส่ ่โู รงเรียนตอ่ ไป

เอกสำรอ้ำงอิง

ดเิ รก วรรณเศียร. (๒๕๕๘). “MACRO model: รูปแบบการจดั การเรียนรสู้ าหรับศตวรรษท่ี ๒๑”. กรงุ เทพฯ :
มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั สวนดุสิต.

วฒั นา พชั ราวนิช. (๒๕๓๑). หลักการแนะแนว. กรงุ เทพฯ : การศาสนา.

ภำพประกอบ

53

สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ

ดา้ นท่ี ๒ การส่งเสรมิ คณุ ภาพการศกึ ษา

ชือ่ ผลงาน สุจปิ ลุ ิ พิเคราะหศ์ าสตรก์ ารอ่านเขยี น
สถานศึกษา โรงเรียนนันทบุรวี ทิ ยา อำเภอเมอื งน่าน จังหวดั น่าน

ผู้เสนอผลงาน สงั กัดสำนกั งานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ
หมายเลขโทรศพั ท์
นายธนากานต์ หาญยุทธ
๐๘ ๙๙๕๒ ๒๑๒๖ E-mail : [email protected]

ความสำคัญของ “ แนวปฏิบัตทิ ด่ี ี ”

จากพระราชปณิธาน สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารีได้พระราชทานลายพระหัตถ์
เชิญชวนให้ชาวโลก “รว่ มกนั ทำใหช้ าวโลกอา่ นออก เขียนได้” (Let’s join in making a literate world) ณ มหาวทิ ยาลยั สโุ ขทัยธรรมาธิราช
เมื่อวนั ท่ี ๑๒ มกราคม ๒๕๓๓ เพ่อื สนองพระราชปณิธานแห่งเจา้ ฟ้านกั อา่ นของชาวไทย

โรงเรียนนันทบุรีวิทยา จังหวัดน่าน เห็นถึงความสำคัญของการอ่านออกเขียนได้ และได้ดำเนินการจัดโครงการ “สุจิปุลิ พิเคราะห์
ศาสตร์การอ่านเขียน” เพื่อพัฒนาผู้เรียนที่มีความบกพร่องในทักษะทางด้านการอ่านและการเขียนขั้ นพื้นฐาน ให้อ่านออกและเขียนได้
ตรงกบั แผนพฒั นาการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙ ข้อ ๔.๕ เป้าหมายด้านผเู้ รยี น (Learner Aspirations) แผนการศึกษาแห่งชาติ
มงุ่ พฒั นาผูเ้ รยี นทุกคนให้มีคุณลักษณะและทักษะการเรียนรใู้ นศตวรรษที่ ๒๑ (3Rs) ประกอบด้วยทักษะและคุณลักษณะ ไดแ้ ก่ การอ่านออก
(Reading) การเขียนได้ (Writing) และการคิดเลขเป็น (Arithmetic) และสอดคล้องกับแผนพัฒนาเด็ก และเยาวชนในถิ่นทุรกันดาร
ตามพระราชดำริสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ฉบับที่ ๕ พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๖๙
เปา้ หมายหลกั ท่ี ๒ เพมิ่ โอกาสทางการศึกษา ท่ีม่งุ เนน้ การพฒั นาคณุ ภาพทางการศึกษาของเดก็ และเยาวชน

วัตถุประสงคแ์ ละเป้าหมายของการดำเนนิ งาน

วัตถุประสงค์
๑. เพ่อื พฒั นาผ้เู รยี นให้สามารถอ่านออกและเขยี นได้
๒. เพือ่ ยกระดับผลสัมฤทธทิ์ างการเรยี นในรายวิชาภาษาไทย

๓. เพ่อื พัฒนาคุณภาพการจัดการเรยี นการสอนในรายวิชาภาษาไทย

54

เปา้ หมาย

เชิงปรมิ าณ
๑. นักเรียนในระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้นที่มีความบกพร่องทางด้านการอ่านและการเขียนขั้นพื้นฐาน จำนวน ๒๐ รูป
ในปกี ารศกึ ษา ๒๕๖๔ มีพัฒนาการอ่านและการเขียนท่ีดีข้นึ
๒. คณะครูกลมุ่ สาระการเรยี นร้ภู าษาไทย จำนวน ๕ รปู /คน เกิดทกั ษะและมีเทคนิคการสอนทมี่ ากขึ้น

เชงิ คณุ ภาพ
๑. ผู้เรียนเกิดทกั ษะการอา่ นและการเขียนขนั้ พนื้ ฐาน
๒. ผ้เู รยี นมผี ลสมั ฤทธ์ทิ างการเรยี นในรายวชิ าภาษาไทยเพม่ิ ข้ึน
๓. ครูผู้สอนเกิดทักษะและมเี ทคนิคท่สี ง่ เสริมใหผ้ ู้เรยี นอ่านออกและเขียนได้

กระบวนการดำเนินงาน

การดำเนินงานในขั้นตอนการปฏิบัติงานเพื่อให้บรรลุตามวัตถุประสงค์ดังกล่าว
ได้ดำเนินงานตามขั้นตอน PDCA บูรณาการกับหลักธรรม “C5 Model สุจิปุลิ” ในทุกขั้นตอน
ของวงจร PDCA ดังน้ี

๑. Plan เป็นขั้นตอนการวางแผน โดยครูผู้สอนกลุม่ สาระการเรยี นรู้ภาษาไทยร่วมกนั
วิเคราะห์หลักสูตรแกนกลางการศึกษาบรบิ ทของสถานศึกษาและผู้เรียน ออกแบบหน่วยการเรียนรู้
จัดทำแผนการจดั การเรียนรู้ และตรวจสอบแผนการจดั การเรยี นรู้

๒. DO เป็นขั้นตอนการลงมือปฏิบัติ ส่งเสริมให้ผู้เรียนได้ลงมือปฏิบัติเองโดยฝึก
กระบวนการทำ แบบฝึกทักษะ “สุจิปุลิ พิเคราะห์ศาสตร์การอ่านเขียน” เพื่อพัฒนาทักษะ
ทางดา้ นการอา่ นและการเขียนขนั้ พื้นฐาน และสรุปองคค์ วามรู้ นำเสนอ และอภิปรายผลจากการเรียนร้ขู องผู้เรียน

๓. Check เป็นขั้นตอนการประเมินการสอนของครูผู้สอนในแต่ละครั้ง พร้อมทั้งเสนอแนะปรับปรุงพัฒนา
ผู้เรียน ประเมินผู้สอน เพื่อนำข้อมูลดังกล่าวมาปรับปรุงและพัฒนารูปแบบวิธีการจัดการเรียนรู้และวัดประเมินผล
การเรยี นรู้ของผู้เรียน เพื่อวเิ คราะห์พฒั นาทางการเรยี นรู้

๔. Action เป็นขั้นตอนการปรับปรุงรายงาน โดยมีการบันทึกหลังแผนการจัดการเรียนรู้ ปรับปรุงพัฒนา วิเคราะห์หาจุดบกพร่อง
ของวธิ ีการจัดการเรียนรู้ และเผยแพร่องคค์ วามรู้ของการจดั การเรยี นรู้รปู แบบ C5 Model สุจิปุลิ โดยผา่ นทางส่ือออนไลน์

55

ผลการดำเนนิ งาน

จากผลการดำเนินแนวปฏิบัติที่ดี เรื่อง สุจิปุลิ พิเคราะห์ศาสตร์การอ่านเขียน พบว่าผู้เรียนจำนวน ๑๙ รูป ให้ความสนใจ
ในการจัดการเรียนการสอนเป็นอย่างดี เกิดแรงผลักดันในการพัฒนาตนเองโดยให้ความร่วมมือกับครูผู้สอนร่วมกิจกรรมการเรียนการสอนต่าง ๆ
ส่งผลให้ผู้เรียนจำนวน ๑๙ รูป เกิดทักษะการอ่านและการเขียนขั้นพื้นฐาน สามารถอ่านสะกดคำพื้นฐานอย่างง่ายได้อย่างถูกต้อง และ
สามารถเขียนคำศัพท์พื้นฐานอย่างง่ายได้อย่างถูกต้อง ผู้เรียนจำนวน ๑๙ รูป มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนในรายวิชาภาษาไทยเพิ่มมากข้ึน
จากกระบวนการวธิ ีดำเนินงานแบบ C5 Model สจุ ปิ ุลิ จึงสง่ ผลให้ครูผูส้ อนในกลมุ่ สาระการเรยี นรภู้ าษาไทยเกดิ ทักษะ และเทคนิคที่ส่งเสริม
ให้ผูเ้ รียนสามารถอ่านออกและเขยี นได้ และใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาผู้เรียนและผู้สอนใหเ้ กิดกระบวนการเรยี นรู้ท่ียั่งยืน

ประโยชน์ท่ีได้รบั และการเผยแพร่

ประโยชนท์ ไ่ี ด้รับและการเผยแพร่
ผู้เรียนจำนวน ๑๙ รูป เกิดทักษะการอ่านและการเขียนขั้นพื้นฐาน และมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนในรายวิชาภาษาไทยเพิ่มข้ึน

ครูผ้สู อนกลุ่มสาระการเรยี นร้ภู าษาไทยท่ีเกดิ ทักษะ และความชำนาญในกระบวนการจัดการเรียนการสอน แบบ C5 Model สจุ ิปุลิ
การเผยแพร่

จากการดำเนินโครงการ สุจิปุลิ พิเคราะห์การอ่านเขียน สามารถนำองค์ความรู้ดังกล่าวไปช่วยเหลือหน่วยงานสถานศึกษาอื่น ๆ
ได้อย่างภาคภูมิใจ และเผยแพร่ผ่านทางเพจ Facebook “สุจิปุลิ พิเคราะห์ศาสตร์การอ่านเขียน” เพื่อเป็นช่องทางการเผยแพร่
และประชาสมั พันธ์ผา่ นโลกออนไลน์

ปจั จัยความสำเร็จ

ครูผู้สอนมีกำลังใจในการพัฒนาเด็กและเยาวชน โดยผ่านการบูรณาการการสอนแบบC5 Model สุจิปุลิ เพื่อแก้ไขปัญหา
ให้ผเู้ รยี นท่มี ีความบกพร่องทางด้านการอา่ นเขยี น เกดิ พฒั นาการเรียนรู้อย่างต่อเนื่องมากที่สดุ ผเู้ รยี นเกิดทักษะกระบวนการเรียนรู้ สามารถ
เรียนรู้ไดด้ ว้ ยตนเอง มีทกั ษะการอา่ น และการเขยี นขัน้ พนื้ ฐาน

56

ปัญหาอปุ สรรคและข้อเสนอแนะ

ปัญหาอุปสรรค
ช่วงเวลาในการดำเนินกิจกรรมเป็นช่วงเวลาหลังเลิกเรียน ทำให้ผู้เรียนบางรูปเกิดความเบื่อหน่ายจึงส่งผลให้การเรียนรู้ของผู้เรียน

เป็นไปอย่างไม่เต็มที่
ขอ้ เสนอแนะ

เปล่ียนการดำเนินกิจกรรมจากช่วงเวลาหลังเลกิ เรียน เปน็ ช่วงเวลาเช้าก่อนเข้าเรยี นเพื่อให้ผู้เรียนพร้อมเรยี นรอู้ ยา่ งเตม็ ที่

แนวทางการพฒั นาต่อเนื่อง

ผู้ดำเนินโครงการส่งเสริมให้คณะผู้บริหาร คณะครูบุคลากรและเจ้าหน้าที่ภายในโรงเรียน รวมถึงภาคีเครือข่ายภายนอกโรงเรียน
ให้ตระหนักถึงปัญหาความบกพร่องในการอ่านและการเขียน ให้ความสำคัญในการร่วมมือกันพัฒนาผู้เรียนให้เป็นบุคคลแห่งการเรียนรู้
ตลอดเวลา ขยายขอบเขตเนื้อหาการจัดการเรียนการสอนให้มีความหลากหลายมากยิ่งขึ้น และสามารถบูรณาการการจัดการเรียนรู้ร่วมกับ
รายวิชาอืน่ ๆ ได้

เอกสารอา้ งอิง

ศิวกานท์ ปทมุ สูต.ิ (๒๕๖๓). เดก็ อ่านไมอ่ อกเขียนไม่ไดง้ ่ายนิดเดียว (พิมพ์ครั้งท่ี ๑๖). สุพรรณบุร:ี ทุง่ สกั อาศรม.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา กระทรวงศกึ ษาธกิ าร. (๒๕๖๐). แผนการศึกษาแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙ (พมิ พค์ ร้ังที่ ๑).

กรงุ เทพฯ: พรกิ หวานกราฟฟคิ .
สำนักงานโครงการสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ าฯ สยามบรมราชกุมารี สำนักพระราชวัง สวนจติ รลดา. (๒๕๖๐). แผนพัฒนาเด็กและเยาวชน

ในถิ่นทุรกันดารตามพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ฉบับที่ ๕ พ.ศ. ๒๕๖๐-๒๕๖๙
(พิมพค์ รัง้ ที่ ๑). กรุงเทพฯ : แอคทีฟ พร้ินท.์

57

ภาพประกอบ

58

สำนกั การศกึ ษา กรุงเทพมหานคร

ดา้ นท่ี ๒ การส่งเสรมิ คุณภาพการศึกษา

ช่ือผลงาน กจิ กรรม นทิ านสนกุ สุขหรรษา
สถานศึกษา โรงเรียนประชาราษฎรบ์ ำเพญ็ แขวงสามเสนนอก เขตห้วยขวาง กรุงเทพมหานครฯ

ผ้เู สนอผลงาน นางสาวภาวิดา บญุ ช่วย

หมายเลขโทรศัพท์ ๐๘ ๓๙๘๒ ๙๑๒๐ E-mail : [email protected]

ความสำคัญของ “ แนวปฏิบัติทด่ี ี ”

การจัดการเรยี นรเู้ พือ่ สง่ เสรมิ คุณภาพการศึกษาของเด็กปฐมวัยน้ันต้องคำนึงถงึ ผูเ้ รียนเปน็ สำคัญ เพอ่ื ให้เด็กเติบโตได้อย่างมีความสุข
และมีความพร้อมในทุก ๆ ด้าน ซึ่งคู่มือหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช ๒๕๖๐ (สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา
กระทรวงศึกษาธิการ) ได้กล่าวไว้ว่า “นิทาน” เป็นเครื่องมือส่งเสริมพัฒนาการของเด็กปฐมวัย (๐-๖ ปี) ได้ดีที่สุด ไม่ว่าจะเป็นร่างกาย
อารมณ์ จิตใจ สังคม สติปัญญา รวมถึงพัฒนาการความเชื่อมั่นในตนเองที่ควรได้รับการส่งเสริม จากวิกฤตการ ณ์แพร่ระบาดของโรค
COVID - ๑๙ มีผลกระทบต่อพัฒนาการของเด็กปฐมวัยอย่างมากทั้งโดยรวมและรายด้าน กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา
(UNICEF, ๒๕๖๕) ได้ระบุผลการสำรวจของ Ofsted หน่วยงานด้านการศกึ ษาของรัฐบาลสหราชอาณาจกั ร พบว่าทักษะพื้นฐานที่ถดถอยไป
จากการระบาดของโรค COVID - ๑๙ คือ เด็กขาดความมั่นใจที่จะเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่มต่าง ๆ และมีความยากลำบากในการตอบสนอง
ต่อการแสดงออกทางสีหน้าขั้นพื้นฐาน เนื่องจากการปฏิสัมพันธ์ทางสังคมที่ลดลง ดังนั้นทางโรงเรียนประชาราษฎร์บำเพ็ญจึงเห็นถึง
ความสำคัญและจัดกิจกรรม นิทานสนุกสุขหรรษาซึ่งเป็นกิจกรรมที่ส่งเสริมความเชื่อมั่นในตนเอง ได้แก่ ด้านการแสดงออก ด้านปรับตัว
เข้ากับสภาพแวดล้อม และด้านความภูมิใจ ซึ่งเป็นกิจกรรมที่คณะครูสายชั้นอนุบาล ผู้ปกครอง สถานศึกษา และชุมชน เข้ามามีส่วนร่วม
ในการดำเนินกิจกรรม เพื่อให้เด็กเกิดความเชื่อมั่นในตนเอง กล้าแสดงออก สามารถปรับตัวเข้ากับสิ่งแวดล้อมได้อย่างเหมาะสม
และเกิดความภาคภูมิใจในตนเองเพือ่ ใหเ้ ด็กอยู่รว่ มกนั ได้อย่างมคี วามสขุ

วตั ถปุ ระสงคแ์ ละเปา้ หมายของการดำเนนิ งาน

วัตถปุ ระสงค์
๑. ด้านผู้เรียน เพื่อให้เด็กระดับชั้นอนุบาลมีความเชื่อมั่นในตนเอง ได้แก่ กล้าแสดงออก สามารถปรับตัวเข้ากับ
สภาพแวดลอ้ ม และเกิดความภูมใิ จ

59

๒. ดา้ นสถานศึกษา เพือ่ ใหส้ ถานศกึ ษาเสรมิ สร้างจนิ ตนาการ และสง่ เสรมิ ทกั ษะทางภาษาสำหรบั เด็กผ่านการออกอากาศ
รายการโทรทศั นข์ องโรงเรยี น

๓. ด้านชุมชน เพ่ือให้ชุมชน และผู้ปกครองมสี ว่ นรว่ มในการส่งเสริมความเชือ่ มั่นในตนเองของเด็ก
เป้าหมาย
เชงิ ปริมาณ

เดก็ ระดบั ช้ันอนุบาลเข้ารว่ มกจิ กรรมนิทานสนุกสขุ หรรษา ร้อยละ ๑๐๐
เชิงคณุ ภาพ

เด็กในระดับชั้นอนุบาลมีความเชื่อมั่นในตนเอง สามารถสร้างจินตนาการ และถ่ายทอดภาษาเพื่อการสื่อสารได้อย่างมั่นใจ
โดยผู้ปกครองและชมุ ชนมสี ว่ นร่วม

กระบวนการดำเนินงาน

กิจกรรมนิทานสนุกสุขหรรษา โรงเรียนประชาราษฎร์บำเพ็ญมีการใช้กระบวนการตามรูปแบบ PDCA เพื่อให้เกิดการขับเคลื่อน
กิจกรรมอย่างเป็นระบบและต่อเนอ่ื ง ตามแผนภาพดงั น้ี

60

ผลการดำเนินงาน

จากการดำเนนิ งาน “แนวปฏบิ ัตทิ ด่ี ี” กิจกรรมนิทานสนุกสุขหรรษา โรงเรียนประชาราษฎร์บำเพญ็ ปรากฏวา่ การดำเนินงานเป็นไป
ตามวัตถุประสงค์และเปา้ หมายอยูใ่ นระดับดมี าก

๑. ดา้ นนักเรียน
- ดา้ นการกลา้ แสดงออก เด็กเกิดความกระตือรือรน้ ในกิจกรรม ทำให้เด็กมคี วามเป็นตวั เอง กลา้ คิด กลา้ ทำ กล้าแสดงออกให
ความร่วมมอื ในกจิ กรรมเป็นอย่างดี
- ด้านปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อม เด็กทำงานร่วมกันเป็นกลุ่มรับฟังและยอมรับความคิดเห็นของผู้อื่น มีน้ำใจ รูจักการแบ่งปัน
และเข้าใจกฎกติกาในการอยู่รว่ มกัน
- ด้านความภูมิใจ เด็กกล้าแสดงออกอย่างสร้างสรรค์ผ่านนิทาน โดยมีผู้คนชื่นชม ให้กำลังใจ ยอมรับนับถือ ซึ่งเป็นแรงเสรมิ
เด็กเกิดความภาคภูมใิ จ และเห็นคุณค่าของตนเองและผูอ้ ่ืน

๒. ด้านสถานศึกษา
- สถานศึกษาออกอากาศ กิจกรรมนิทานสนุกสุขหรรษาทุกเดือน ผ่านรายการโทรทัศน์ของโรงเรียนทำให้เด็กในทุกระดับชั้น
กระตอื รือรน้ ในการเข้ารว่ มกิจกรรมร่วมกับเด็กระดบั ชน้ั อนบุ าลเป็นสร้างจินตนาการและส่งเสริมทกั ษะทางภาษาให้กับเด็ก

๓. ด้านชุมชน
- ชุมชนและผปู้ กครองเห็นถึงความสำคัญของกจิ กรรมนิทานสนุกสุขหรรษา และให้ความรว่ มมืออย่างกระตือรือร้นในกิจกรรม
อกี ท้ังยังมสี ่วนรว่ มในการส่งเสริมความเช่ือมั่นในตนเองของเด็กปฐมวยั จากการร่วมกิจกรรมอ่านหนังสือให้ลูกฟังร่วมกันกับ
บุตรหลานและบันทึกคติสอนใจร่วมกัน เป็นกิจกรรมที่ช่วยปลูกฝังคุณธรรม จริยธรรม นอกจากนี้ยังได้รับการยอมรับจาก
ชุมชน โดยชุมชนมีส่วนร่วมแสดงความคิดเห็น ในกิจกรรมนิทานสนุกสุขหรรษาผ่านช่องทางออนไลน์ (FACE BOOK) เพื่อ
ส่งเสรมิ ความเชือ่ มั่นในตนเองให้กับเดก็ อยา่ งเต็มท่ี

ประโยชนท์ ไ่ี ด้รับและการเผยแพร่

ประโยชน์ทไี่ ดร้ ับ
๑. เด็กในระดับชั้นอนุบาลมีความเชื่อมั่นในตนเอง กล้าแสดงออกอย่างเปิดเผยในสิ่งที่ตนเองสนใจสามารถปรับตัวเข้ากับ
สภาพแวดล้อมได้อยา่ งเหมาะสม และเกดิ ความภาคภูมใิ จในตนเอง
๒. สถานศึกษาออกอากาศ กิจกรรมนิทานสนุกสุขหรรษาทุกเดือน ผ่านรายการโทรทัศน์ของโรงเรียนทำให้เด็ก
ในทุกระดับช้นั กระตือรอื รน้ ในการเข้าร่วมกจิ กรรมร่วมกบั เด็กระดบั ชนั้ อนบุ าล

61

๓. ผู้ปกครองเห็นถึงความสำคัญของกิจกรรมนิทานสนุกสุขหรรษา โดยให้ความร่วมมืออย่างกระตือรือร้นในกิจกรรม
อา่ นใหล้ กู ฟงั

การเผยแพร่
๑. เด็กระดบั ชนั้ อนุบาลจัดกจิ กรรมนิทานสนุกสุขหรรษา ร่วมกับกจิ กรรมวันสำคัญของกลุ่มสาระการเรยี นรู้ต่าง ๆ ที่จัดขึ้น
ในโรงเรียน
๒. เด็กระดับช้ันอนบุ าลจัดกิจกรรมนิทานสนุกสุขหรรษา โดยการออกอากาศรายการโทรทัศน์ของโรงเรียนประชาราษฎร์บำเพ็ญ
ในทกุ เดอื น
๓. มีการเผยแพร่กจิ กรรมนิทานสนุกสุขหรรษา ผา่ นช่องทางออนไลน์ (FACEBOOK) ในเพจของโรงเรียนประชาราษฎร์บำเพ็ญ
ทำให้กับผู้ปกครองและผู้ที่สนใจร่วมแสดงความคิดเห็น ชื่นชม และให้กำลังใจ ซึ่งเป็นการเพิ่มความเชื่อมั่นให้กับเด็ก
มากยิ่งข้นึ
๔. เดก็ ระดบั ชนั้ อนุบาลได้เข้ารว่ มจัดแสดงนิทานและแขง่ ขันในโครงการพฒั นาการคุณภาพการศึกษาในเครือข่ายโรงเรียน
ที่ ๑๕ (สำนกั งานเขตดินแดงและห้วยขวาง)

ปัจจัยความสำเร็จ

นักเรียน สถานศึกษา และผู้ปกครองในชุมชน มีส่วนร่วมในกิจกรรมเป็นอย่างดีในการส่งเสริมและสนับสนุน อำนวยความสะดวก
ในการจัดกิจกรรมนทิ านสนุกสุขหรรษาและพฒั นาอยา่ งตอ่ เนื่อง

ปัญหาอปุ สรรคและข้อเสนอแนะ

ปญั หาอุปสรรค
ผู้ปกครองบางสว่ นไมม่ ีเวลาทำกิจกรรมกบั บุตรหลานเนื่องจากมภี าระงานในการประกอบอาชีพ

ข้อเสนอแนะ
ออกแบบกจิ กรรมให้ผู้ปกครองได้มีสว่ นรว่ มโดยไมร่ บกวนภาระงานในการประกอบอาชีพ

62

แนวทางการพฒั นาตอ่ เนื่อง

๑. มกี ารประเมนิ และติดตามกจิ กรรมเพื่อพฒั นาแนวปฏิบัตทิ ่ดี ที กุ ปกี ารศึกษา
๒. มกี ิจกรรมนทิ านสนุกสุขหรรษา ในการออกอากาศรายการโทรทัศน์ของโรงเรยี นอยา่ งตอ่ เนื่อง
๓. เขา้ ร่วมโครงการพัฒนาการคุณภาพการศกึ ษาในเครอื ข่ายโรงเรยี นที่ ๑๕

เอกสารอา้ งอิง

กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา. (๒๕๖๕). รายงานใหมช่ ี้เด็กในเกือบทกุ ประเทศเผชิญการเรียนรถู้ ดถอยเน่ืองจากโควดิ -๑๙
ในประเทศไทยยูนเิ ซฟจับมือกระทรวงศึกษาธิการและกสศ. เพ่ือช่วยเดก็ ๆ ฟ้ืนฟูความร้ทู ่ถี ดถอย. สืบคน้ จาก
https://www.eef.or.th/news-report-covid๑๙-๐๕๐๔๒๒/.

สำนกั วชิ าการและมาตรฐานการศึกษา สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพน้ื ฐาน กระทรวงศกึ ษาธิการ. (๒๕๖๑). คมู่ ือหลกั สตู ร
การศกึ ษาปฐมวัย พุทธศกั ราช ๒๕๖๐ (สำหรบั เด็กอายุ ๓ - ๖ ป)ี (พิมพ์คร้งั ที่ ๑). กรงุ เทพฯ: ชุมนุมสหกรณ์การเกษตร
แห่งประเทศไทย.

ภาพประกอบ

63

ดานท่ี ๓

ดา นการสงเสริมอาชีพ

“...ʶҹ¡Òóà ˵ءÒóà »ÅÕÂè ¹á»Å§ä» ʶҾµÒ‹ § æ ¹¹éÑ ¡´ç Õ¢¹éÖ
¨§Ö ʹºÑ ʹ¹Ø ãËŒ¡ŒÒÇ˹Ҍ ä»ÍÕ¡¢é¹Ñ ˹§èÖ ¤Í× ãªŒ§Ò¹´ÒŒ ¹¡ÒÃà¡ÉµÃ ËÃ×ÍÇ‹Ò§Ò¹µ‹Ò§ æ
·ÕèÈ¡Ö Éҹ͡ÀÒ¤¡ÒÃà¡ÉµÃ ¨Ð໹š ¡ÒûÃдÉÔ °ËÃ×Í¡Ò÷ӻÃСͺ¡ÒçҹÍÂÒ‹ §Í¹×è æ ¹¹éÑ

ä»ãªàŒ »¹š »ÃÐ⪹ã ¹¡ÒûÃСͺÍÒªÕ¾
áÅСçÍÒ¨¨ÐÁÕ¡ÒÃÈ¡Ö ÉÒ¡¹Ñ ´ÒŒ ¹¡ÒâÒ¡ÒøÃØ ¡Ô¨¾Ò³ªÔ Â ÍÐäõҋ § æ ¡¡ç ŒÒÇ˹ŒÒ¡¹Ñ ¢Öé¹ä»...”

¾ÃÐÃÒª´ÓÃÑÊ ã¹âÍ¡ÒÊ·¤Õè ³Ð¼Ù»Œ ¯ÔºµÑ §Ô Ò¹â¤Ã§¡ÒõÒÁ¾ÃÐÃÒª´ÓÃÔ à¢ÒŒ à½Ò‡ Ï ³ ÈÒÅÒ´ÊØ ´Ô ÒÅÂÑ Êǹ¨µÔ ÃÅ´Ò ¡Ã§Ø à·¾ÁËÒ¹¤Ã
Çѹ¨Ñ¹·Ã· èÕ òö àÁÉÒ¹ ¾·Ø ¸ÈÑ¡ÃÒª òõô÷

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกำรศกึ ษำขนั้ พืน้ ฐำน

ด้านท่ี ๓ การส่งเสริมอาชพี

ชอื่ ผลงาน อาชพี สานฝนั แบง่ ปันภูมปิ ัญญา
สถานศกึ ษา โรงเรยี นตารวจตระเวนชายแดนบ้านยงู งาม ตาบลบางขัน

ผ้เู สนอผลงาน อาเภอบางขนั จงั หวดั นครศรีธรรมราช
หมายเลขโทรศพั ท์
สงั กดั สานักงานคณะกรรมการการศึกษาข้นั พืน้ ฐาน
นายวรี ะเดช ทองขวัญ และนางสาววภิ าวดี อนิ ทรจงจิต

๐๖ ๕๓๕๒ ๖๖๕๔ E-mail : [email protected]

ความสาคญั ของ “ แนวปฏิบตั ทิ ด่ี ี ”

โรงเรียนตำรวจตระเวนชำยแดนบ้ำนยูงงำม มีกำรจัดกำรเรียนกำรสอนท่ีเน้นเร่ืองกำรศึกษำพัฒนำอำชีพควบคู่กันไป
ตำมแผนพัฒนำเด็กและเยำวชนในถ่ินทุรกันดำร ตำมพระรำชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนรำชสุดำฯ สยำมบรมรำชกุมำรี ฉบับท่ี ๕ พ.ศ. ๒๕๖๐-๒๕๖๙
ซึ่งทำงโรงเรียนได้จัดให้มีกิจกรรมประมงข้ึนในโรงเรียน โดยกำรเลี้ยงปลำดุกเพื่อเป็นอำหำรกลำงวันให้กับนักเรียน แต่เกิดปัญหำด้ำนผลผลิต
ที่มีจำนวนมำกเกินควำมต้องกำร จึงเกิดแนวคิดท่ีจะกระจำยผลผลิต และเพิ่มมูลค่ำของผลผลิตด้วยกำรแปรรูปปลำดุก ด้วยกำรนำ
แนวทำงกำรพัฒนำนวัตกรรมกำรศึกษำ ๕way Model มำใช้ในกำรแก้ปัญหำดังกล่ำวโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อสร้ำงควำมรู้ควำมเข้ำใจเก่ียวกับ
กำรแปรรูปอำหำรจำกปลำดุกและเพ่ือเป็นกำรส่งเสริมรำยได้ระหว่ำงเรียนให้กับนักเรียนในระดับช้ันประถมศึกษำปีที่ ๔ - ๖ ผู้ปกครอง รวมไปถึง
กำรเผยแพร่ควำมรู้ออกสู่ชุมชนมีกำรแลกเปลี่ยน แบ่งปัน ภูมิปัญญำด้ำนกำรแปรรูปอำหำรระหว่ำงโรงเรียนกับชุมชน เพื่อช่วยแก้ปัญหำ
ด้ำนกำรประกอบอำชีพให้กับชุมชนท่ีกำลังได้รับผลกระทบจำกกำรแพร่ระบำดของโรคติดต่อ โควิด - ๑๙ รวมทั้งช่วยเหลือนักเรียนบำงส่วน
ท่ีมีปัญหำด้ำนฐำนะทำงเศรษฐกิจของครอบครัว จำกสภำพปัญหำที่กล่ำวมำทำให้คุณภำพชีวิตของนักเรียนและชุมชนอยู่ในเกณฑ์ต่ำกว่ำ
มำตรฐำน กำรนำแนวทำงกำรพัฒนำนวัตกรรมกำรศึกษำ ๕way Model มำใช้จึงเป็นแนวทำงกำรพัฒนำที่ตอบสนองพื้นฐำนของชุมชน
อยำ่ งแท้จรงิ และเป็นแนวทำงกำรพัฒนำตำมหลกั ปรชั ญำเศรษฐกิจพอเพียงอยำ่ งยัง่ ยนื

66

วตั ถปุ ระสงค์และเป้ำหมำยของกำรดำเนนิ งำน

วัตถุประสงค์
เพ่ือให้นักเรยี นชั้นประถมศึกษำปที ่ี ๔ - ๖ จำนวน ๔๒ คน ผูป้ กครอง จำนวน ๑๐ คน มีควำมร้คู วำมเขำ้ ใจเก่ียวกบั กำรเพ่ิม

มูลค่ำของสินค้ำด้วยวิธีกำรแปรรูป โดยใช้วัตถุดิบในโรงเรียนและชุมชน ผู้เรียนมีทักษะกำรทำงำนกลุ่มฝึกกำรปฏิบัติกำรแปรรูปเพ่ือเป็น
รำกฐำนในกำรประกอบอำชพี เพิม่ รำยไดใ้ หก้ ับตนเองและครอบครัว
เป้าหมาย

เชงิ ปริมาณ
๑. นกั เรียนรอ้ ยละ ๘๐ มีควำมรู้ควำมเข้ำใจเก่ยี วกับกำรแปรรปู ปลำดกุ
๒. นักเรยี นร้อยละ ๘๐ สำมำรถแปรรปู ปลำดุกได้
๓. นกั เรยี นร้อยละ ๘๐ มรี ำยไดร้ ะหว่ำงเรยี น
๔. ผู้ปกครองนกั เรยี น ชั้น ป.๔ - ๖ มีทกั ษะกำรแปรรปู ปลำดกุ เพ่ิมข้ึน
เชิงคณุ ภาพ

ผู้เรยี นตำมกลุ่มเป้ำหมำยมีควำมรู้ควำมเข้ำใจสำมำรถปฏบิ ัตกิ ำรแปรรูปปลำดุกได้ และสำมำรถสร้ำงอำชีพ เพิ่มรำยได้ให้
ตนเองและครอบครัว มคี ุณภำพชวี ิตท่ดี ีข้ึน

กระบวนกำรดำเนินงำน

แนวทำงกำรดำเนินงำนเพ่อื เป็นมำตรฐำนดำ้ นสง่ เสรมิ อำชพี
โรงเรยี นตำรวจตระเวนชำยแดน-บำ้ นยูงงำม
“อาชพี สานฝัน แบ่งปันภูมปิ ัญญา โดย ๕way Model”

กระบวนการทางาน ภาพการดาเนินงานกจิ กรรม

67

ผลกำรดำเนินงำน

๑. นักเรียนรอ้ ยละ ๙๕.๒๔ มีควำมร้คู วำมเข้ำใจเกย่ี วกับกำรแปรรูปปลำดุก
๒. นกั เรียน รอ้ ยละ ๙๐.๔๘ สำมำรถแปรรูปปลำดุกได้
๓. นกั เรยี น ร้อยละ ๑๐๐ มีรำยไดร้ ะหว่ำงเรยี น
๔. ผู้ปกครองนักเรยี น มีทกั ษะกำรแปรรปู ปลำดกุ เพม่ิ ข้ึน

จำกผลกำรดำเนินงำนส่งเสริมอำชีพ ของโรงเรียนตำรวจตระเวนชำยแดนบ้ำนยูงงำม ตำมกระบวนกำร ๕way MODEL
พบว่ำนักเรยี นและผปู้ กครอง สำมำรถนำองคค์ วำมรู้ เทคนคิ เก่ียวกับกิจกรรมแปรรูปปลำดุกไปเปน็ แนวทำงในกำรประกอบอำชีพ สร้ำงรำยได้
และดแู ลครอบครัว ตลอดจนสำมำรถชว่ ยเหลือพฒั นำชุมชนของตนเองได้

ประโยชนท์ ีไ่ ดร้ บั และกำรเผยแพร่

โรงเรียนตำรวจตระเวนชำยแดนบ้ำนยูงงำมและชุมชนร่วมกันจัดกิจกรรมตลำดนัดอำชีพ เพ่ือประชำสัมพันธ์กำรแปรรูป
ผลิตภัณฑ์ปลำดุกของโรงเรียน ให้เป็นท่ีรู้จักของบุคคลภำยนอก นักเรียนนำสินค้ำ ไปจัดจำหน่ำยในงำนศูนย์เครือข่ำยกำรศึกษำที่ ๙
พุทธลีลำบำงขัน นอกจำกนี้นักเรียนยังได้ขยำยควำมร้ไู ปสู่ผู้ปกครองและสมำชกิ ในชุมชน ทำให้เกิดควำมร่วมมือระหว่ำงโรงเรียนและชุมชน
สำมำรถสร้ำงรำยได้ให้กับนักเรียนในระหว่ำงเรียน และเกิดเป็นอำชีพท่ีช่วยเพิ่มรำยได้ให้กับผู้ปกครอง เป็นที่ยอมรับขององค์กรต่ำง ๆ
ทเ่ี ขำ้ มำให้กำรสนับสนุน

ปจั จยั ควำมสำเรจ็

โรงเรียนมีกระบวนกำรดำเนนิ กจิ กรรมได้มำตรฐำนชดั เจน ได้รบั กำรสง่ เสรมิ สนับสนนุ จำกผบู้ ริหำร หนว่ ยงำนภำคี
เครือข่ำยและกลุ่มสมำชิกอยำ่ งต่อเน่ือง

68

ปญั หำอปุ สรรคและขอ้ เสนอแนะ

ปัญหาอุปสรรค
โรงเรียนตำรวจตระเวนชำยแดนบำ้ นยูงงำมเปน็ โรงเรียนขนำดเล็กทำให้มขี ้อจำกัดในกำรจัดสรรงบประมำณจัดซอื้ วัสดอุ ปุ กรณ์

บำงอยำ่ งที่จำเปน็ ต้องใชใ้ นกระบวนกำรแปรรูป
ข้อเสนอแนะ

ควรมกี ำรจัดสรรงบประมำณจดั ซื้ออุปกรณ์ท่จี ำเป็นในกำรจัดกิจกรรมกำรเรียนกำรสอน

แนวทำงกำรพัฒนำตอ่ เน่ือง

จัดทำค่มู ือและแผนกำรสอนเน้นกำรพฒั นำอำชีพอยำ่ งเป็นระบบ ขยำยผลกำรดำเนนิ งำนให้กับนักเรียนทุกคนพัฒนำเครือข่ำยควำม
รว่ มมือผำ่ นสมำชิกในชุมชน เพิม่ ชอ่ งทำงกำรประชำสมั พนั ธผ์ ่ำนระบบออนไลน์ และจดั ให้มีกำรเผยแพรผ่ ลงำนอยำ่ งตอ่ เน่ือง

เอกสำรอำ้ งองิ

สำนักงำนโครงกำรสมเดจ็ พระเทพรัตนรำชสุดำฯ สยำมบรมรำชกุมำรี สำนักพระรำชวัง สวนจิตรลดำ. (๒๕๖๐). แผนพัฒนาเดก็ และเยาวชน
ในถิ่นทุรกันดารตามพระราชดาริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ฉบับที่ ๕ พ.ศ. ๒๕๖๐-๒๕๖๙
(พิมพ์ครัง้ ที่ ๑). กรุงเทพฯ : แอคทฟี พริ้นท์.

ภำพประกอบ

69

กองบัญชาการตำรวจตระเวนชายแดน
ด้านท่ี ๓ การสง่ เสรมิ อาชพี

ช่ือผลงาน เห็ดสามรสสมนุ ไพร สร้างอาชพี เสริมรายได้
สถานศึกษา โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนพีระยานเุ คราะห์ฯ ๑
ตำบลวงั ทอง อำเภอวงั สมบูรณ์ จังหวัดสระแก้ว
ผู้เสนอผลงาน
หมายเลขโทรศัพท์ สังกดั กองกำกบั การตำรวจตระเวนชายแดนท่ี ๑๒

นางสาวจารุกร เชื้ออ่อน
๐๙ ๒๗๖๔ ๒๘๒๘ E-mail : [email protected]

ความสำคญั ของ “ แนวปฏิบัตทิ ด่ี ี ”

การแปรรูปเห็ดนางฟ้าเป็นเห็ดสามรสสมุนไพรเกิดจากในชุมชนบ้านคลองชล มีกลุ่มแม่บ้านจัดทำเกี่ยวกับการเพาะเห็ดนางฟ้า
ทางโรงเรียนให้ความสนใจและได้สั่งก้อนเห็ดจากกลุ่มแม่บ้านมาปลูกเพื่อนำดอกเห็ดนางฟ้ามาประกอบอาหารกลางวันให้กับนักเรียน
และมีเห็ดออกดอกเป็นจำนวนมาก ซึ่งดอกสดจะมีอายุอยู่ได้ไม่นาน นักเรียนจึงมีความสนใจที่จะนำเห็ดนางฟ้ามาแปรรูปเพื่อสร้างอาชีพ
เสริมรายได้ให้กับตนเอง โรงเรียนและชุมชน นักเรียนจึงไปสืบค้นข้อมูลและมาปรึกษาคุณครู คุณครูก็ได้เชิญให้คุณเกียง เปียแป้น มาเป็น
วิทยากรสอนแปรรูปเห็ดสามรสสมุนไพร พ.ต.ต.สมภพ จิตเทวินลิขิต ครูใหญ่รร.ตชด.พีระยานุเคราะห์ฯ ๑ เล่าว่า “กิจกรรมเห็ดสามรส
สมุนไพรเสริมรายได้สร้างอาชีพ” เป็นอีกกิจกรรมหนึ่งในการสร้างเสริมประสบการณ์งานทักษะอาชีพของโรงเรียนที่ได้น้อมนำพระบรมราโชบาย
ดา้ นการศึกษา มีงานทำ – มอี าชพี สกู่ ารปฏิบตั ิ นโยบายการขบั เคล่อื นโครงการเพ่ิมทักษะด้านอาชพี แกน่ ักเรียนและครอบครัว “สรา้ งโอกาส
สร้างอาชีพ สร้างชีวิต” เพื่อให้นักเรียนได้เรียนรู้และเลือกฝึกทักษะอาชีพตามความสนใจและความถนัด ได้เรียนรู้ทั้งภาคทฤษฎีและ
ภาคปฏิบตั ิ พฒั นาควบคู่กับความร้ดู ้านวิชาการ จึงไดเ้ สนอให้จัดกิจกรรมดังกล่าว เพ่ือสรา้ งอาชีพให้กับนักเรยี น โรงเรียนและชุมชนเป็นการ
เปดิ โอกาสใหน้ กั เรียนหารายไดเ้ สริมจากการใช้เวลาวา่ งใหเ้ กิดประโยชน์

70

วัตถุประสงคแ์ ละเปา้ หมายของการดำเนนิ งาน

วัตถุประสงค์
๑. เพอ่ื ให้นกั เรยี นมคี วามร้แู ละทักษะในการแปรรปู เหด็ สามรสสมนุ ไพร
๒. เพอ่ื แปรรปู เห็ดนางฟ้าเปน็ เห็ดสามรสสมุนไพร เสรมิ รายได้ สรา้ งอาชีพ
๓. นักเรยี นไดใ้ ชเ้ วลาวา่ งให้เกิดประโยชน์ และนำความรทู้ ี่ได้ไปประกอบอาชีพเสริมสร้างรายไดใ้ ห้ตนเอง โรงเรยี นและชมุ ชน

เป้าหมาย
เชงิ ปริมาณ
๑. นกั เรยี นช้ันประถมศึกษาปีท่ี ๑-๖ จำนวน ๓๒ คนมีความรแู้ ละทักษะในการแปรรปู เห็ดสามรสสมนุ ไพร
๒. ได้ผลติ ภณั ฑเ์ ห็ดสามรสสมุนไพรท่สี ามารถนำมาจำหนา่ ยสร้างรายไดใ้ ห้กับนกั เรยี น สปั ดาห์ละ ๑ คร้งั

เชงิ คณุ ภาพ
๑. ผลติ ภัณฑเ์ ห็ดสามรสสมนุ ไพรอร่อย สะอาด และมปี ระโยชนต์ ่อสขุ ภาพ
๒. นักเรียนสามารถนำความรู้ทไี่ ด้ไปใชใ้ นชีวิตประจำวนั ให้เกิดประโยชน์แกต่ นเอง โรงเรียนและชุมชน

กระบวนการดำเนินงาน

แนวทางการดำเนนิ งาน แนวปฏบิ ัติทีด่ ี เร่อื ง เห็ดสามรสสมุนไพร สร้างอาชีพเสริมรายไดม้ กี ระบวนการดำเนินงาน ๔ ขน้ั ตอน
สคู่ วามสำเรจ็ ของ PDCA (Plan Do Check Act) โดยมรี ายละเอียด ดงั นี้ No

Yes

PLAN DO CHECK ACT

• ประชมุ วางแผน • วทิ ยากรในชมุ ชนมาสอน • ประเมินความร้แู ละ • สรุปผลการดาเนินกจิ กรรม
• สารวจขอ้ มูลแหลง่ ครแู ละนักเรยี นทาเหด็ ทักษะในการแปร • ปรบั ปรงุ แกไ้ ข พฒั นา
สามรสสมุนไพร รปู เหด็ สามรส • รายงานผลการดาเนินงาน
เรียนร้ใู นโรงเรยี น สมุนไพร
และชุมชน • นกั เรียนลงมือปฏิบัติจรงิ
เตรยี มวัตถดุ ิบ อุปกรณ์ • ผลผลติ ทีไ่ ด้
และลงมือทา • การจาหน่าย

71

ผลการดำเนินงาน

๑. นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑-๖ จำนวน ๓๒ คน มีความรู้และทักษะในการแปรรูปเห็ดสามรสสมุนไพรจากวิทยากรในชุมชน
ทเ่ี ข้ามาใหค้ วามรู้และทักษะในการประกอบอาชีพโดยการไดศ้ ึกษาและลงมือปฏบิ ัติจริง

๒. นกั เรียนแปรรูปเห็ดสามรสสมนุ ไพรได้ และวางจำหน่ายในร้านคา้ สหกรณ์ของโรงเรียน
๓. นักเรียนได้ใช้เวลาวา่ งให้เกดิ ประโยชน์ และนำความร้ทู ไ่ี ด้ไปประกอบอาชพี เสริมสรา้ งรายไดใ้ หต้ นเอง โรงเรียนและชุมชน

ประโยชนท์ ไ่ี ดร้ ับและการเผยแพร่

ประโยชนท์ ไ่ี ด้รับ
นักเรียนได้รับความรู้ประโยชน์ของเหด็ นางฟ้าและสมุนไพร ได้แก่ ตะไคร้ ใบมะกรูด ใบเตย น้ำมะขามเปียก และพริกป่น ได้ทักษะ

ในการแปรรูปเห็ดสามรสสมุนไพรจากวิทยากรในชุมชนที่เข้ามาให้ความรู้ให้ทักษะในการนำไปใช้ นักเรียนได้รู้จักการแปรรูปอาหารเพื่อยืดอายุ
และเพิ่มมูลค่าเห็ดนางฟ้า นักเรียนได้เรียนรู้การทำงานอย่างเป็นระบบ ได้ลงมือปฏิบัติด้วยตนเองจะทำให้เกิดการจดจำที่แม่นยำสามารถ
นำความรไู้ ปใชใ้ นชีวติ ประจำวนั ได้
การเผยแพร่

เพจ Facebook TikToK แผ่นพับ บอรด์ ความรู้ รายงาน

ปจั จยั ความสำเร็จ

๑. ไดร้ บั ความร่วมมือจากผู้บรหิ าร วิทยากรจากฟาร์มเห็ดในชุมชน ครผู ้สู อน และนักเรียนเป็นอย่างดี
๒. มที รัพยากร ในโรงเรียนและชุมชนมเี หด็ นางฟ้าและสมุนไพรทใี่ ชใ้ นการแปรรปู เห็ดสามรสสมนุ ไพรเป็นจำนวนมากตลอดท้ังปี
๓. สำนักงานเขตห้วยขวางมีพนื้ ทีใ่ ห้นำผลติ ภณั ฑไ์ ปรว่ มจัดแสดงและวางจำหนา่ ยแกผ่ ูบ้ รโิ ภค

72

ปญั หาอุปสรรคและขอ้ เสนอแนะ

ปญั หาอุปสรรค
วัตถดุ บิ มรี าคาแพง เชน่ น้ำมันพชื แกส๊ ทำใหม้ ีต้นทุนในการผลิตสูง และราคาจำหนา่ ยก็จะสงู ไปด้วย

ขอ้ เสนอแนะ
๑. ทดลองใชว้ ธิ อี ่ืนทไ่ี ม่ใช้นำ้ มันพชื ในการทอด เชน่ การอบ การใช้หมอ้ ทอดไร้น้ำมัน
๒. เคล็ดลับในการทำเห็ดสามรสสมุนไพรที่มีคุณภาพจะต้องนำเห็ดนางฟ้าสดที่เก็บจากฟาร์มแล้วนำมาทำเลย จึงจะได้เห็ด

ท่มี คี ณุ ภาพ กลิน่ หอม รสชาตอิ ร่อย
๓. เคล็ดลบั ในการทอดเหด็ นางฟา้ ถา้ ทอดไฟอ่อนมากเห็ดนางฟา้ จะอมน้ำมนั ตอ้ งใช้ไฟกลางในการทอด

แนวทางการพัฒนาตอ่ เน่ือง

๑. ศกึ ษาการแปรรปู เห็ดนางฟ้ารปู แบบอน่ื เช่น ขา้ วเกรียบเห็ด แหนมเห็ด
๒. แนวคิดใหม่ในการพฒั นาอาชีพ เพม่ิ ผลติ ภัณฑ์ใหม่ ปรบั ปรงุ บรรจภุ ัณฑ์ใหม่เพื่อให้ได้มาตรฐานมากขน้ึ
๓. หาตลาดในการจัดจำหนา่ ยเพื่อให้นกั เรียนได้มีรายได้อย่างตอ่ เน่ือง

เอกสารอา้ งองิ

ณมน บางสบิ หมน่ื . (๒๕๕๖). เหด็ ทอดสมุนไพร. สบื ค้นจาก https://www.gotoknow.org/posts/550546.
ศริ ินาถ สุวรรณทา, ปิยวัฒน์ จำปา, ขวญั ฤดี พิมพก์ ลาง, ลัดดา อ่อนฉลวย, สชุ ญั ญา รนิ ทร์อำภา และสภุ าวดี ยีรมั ย.์ (๒๕๖๒). ธุรกจิ จำลอง

เห็ดกรอบสมุนไพร. สบื คน้ จาก https://dspace.bru.ac.th/xmlui/bitstream/handle/123456789/7739/ธุรกจิ เห็ดกรอบ
สมนุ ไพร.pdf?sequence=1&isAllowed=y.

ภาพประกอบ

73

สำนกั งานสง่ เสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย

ดา้ นที่ ๓ การสง่ เสริมอาชีพ

ชื่อผลงาน สร้างป่า สร้างรายได้จาก “กาแฟ”
สถานศึกษา ศนู ยก์ ารเรยี นชุมชนชาวไทยภูเขา “แมฟ่ ้าหลวง” บ้านห้วยขาบ

ผู้เสนอผลงาน ศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยอำเภอบ่อเกลือ จังหวัดนา่ น
หมายเลขโทรศัพท์
สงั กัด สำนกั งานสง่ เสริมการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั
นางสาวเยาวลักษณ์ ปิติจะ และนายวรี ภทั ร เขมนนั ทต์ ิกุล

๐๙ ๔๐๗๖ ๖๑๒๑ E-mail : [email protected]

ความสำคัญของ “ แนวปฏิบัติทด่ี ี ”

ศูนย์การเรียนชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง”บ้านห้วยขาบ ดำเนินการจัดกระบวนการเรียนรู้ให้กับประชาชนในชุมชน โดยเน้น
สมาชกิ ของกลมุ่ โครงการสร้างป่า สรา้ งรายได้ มกี ารสรา้ งจิตสำนึกด้วยกระบวนการศึกษาแก่ประชาชน ให้รว่ มพนื้ ฟปู ่า เปน็ ผ้รู กั ษาป่าและอยู่
กับป่าอย่างกลมกลืนและมีรายได้เสริมจากการปลูกพืช โดยที่ไม่ทำลายปา่ ไม้ด้วยรูปแบบและหลักวิธีการผสมผสาน การดำเนินงานโครงการ
สร้างปา่ สรา้ งรายได้ มหี น่วยงานภาครฐั และเอกชน รว่ มกนั ขับเคลอ่ื นโครงการสร้างป่า สรา้ งรายได้ มกี ารสง่ เสริมปลกู ไมโ้ ตเร็ว ไม้ท้องถิ่น
ไม้เศรษฐกิจ บนพื้นที่ทำกินของเกษตรกร โดยการปลูกป่าร่วมกับพืชเศรษฐกิจ มีการปลูกไม้หลายๆระดับหลายๆชนิด มีทั้งไม้เรือนยอดสูง
ลดหลนั่ กนั ลงมา เพ่อื ให้ได้ป่าท่มี สี ภาพใกลเ้ คยี งธรรมชาติ ซง่ึ เกษตรกรเป็นผู้ปลูกและดูแลรักษาไม้ที่ปลกู เอง เพ่อื ให้เกิดความหวงแหนและมี
รายได้เสริม โดยไม่ต้องบุกรุกป่า จากแนวทางการดำเนินงานของโครงการสร้างป่า สร้างรายได้ ศูนย์การเรียนชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง”
บ้านห้วยขาบ ได้ส่งเสริมสนับสนุนพันธ์ุกาแฟอาราบิก้า ตามความต้องการของผู้เข้าร่วมโครงการสร้างป่า สร้างรายได้ ให้นำไปปลูกร่วมกับ
ไม้ป่าในพื้นที่ทำกินของตนเอง มีการจัดกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เริ่มตั้งแต่ การเพาะพันธุ์ การเตรียมพื้นที่ปลูก การปลูก การ ดูแล
รักษา การเก็บผลผลิต การแปรรูป และการจำหน่าย ศูนย์การเรียนชุมชน ชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง” บ้านห้วยขาบ จึงได้ส่งเสริม
กระบวนการเรียนรู้การมีส่วนร่วมของประชาชนโดยร่วมกับภาคีเครือข่าย และส่งเสริมให้ชุมชนมีศักยภาพในการบริหารจัดการสามารถ
พึ่งตนเองได้ มีการบริหารจัดการกลุ่มให้มีศักยภาพเพิ่มความเข้มแข็งให้กับชุมชน สามารถนำความรู้มาปฏิบัติ ถ่ายทอด และส่งต่อสู่ท้องถิ่น
ของตวั เองเป็นการส่งต่อความรู้อย่างยงั่ ยนื มีอาชีพ มีรายไดจ้ าก “กาแฟ” ภายใต้โครงการสรา้ งป่า สรา้ งรายได้ โดยแท้จรงิ

74

วัตถปุ ระสงคแ์ ละเป้าหมายของการดำเนินงาน

วัตถปุ ระสงค์
๑. เพือ่ ใหป้ ระชาชนมคี วามรู้ในเรอ่ื งการกระบวนการการผลิตกาแฟแบบครบวงจรส่กู ารเพ่มิ มูลค่าผลผลิต
๒. เพอื่ ใหป้ ระชาชนมีอาชีพเสริม และเพ่มิ รายได้
๓. เพ่อื ใหป้ ระชาชนมสี ว่ นร่วมในการอนรุ ักษป์ า่ และชมุ ชนมีความเขม้ แข็ง

เปา้ หมาย
เชิงปริมาณ
สมาชกิ สรา้ งปา่ สร้างรายได้ ผปู้ ลูกกาแฟ จำนวน ๔๒ คน
เชิงคุณภาพ
ประชาชนมีความรู้ในเรื่องการกระบวนการการผลิตกาแฟแบบครบวงจรสู่การเพิ่มมูลค่าผลผลิต มีอาชีพเสรมิ เพ่ิมรายได้และมสี ่วนร่วม

ในการอนุรักษป์ า่

กระบวนการดำเนินงาน

75

ผลการดำเนนิ งาน

๑. เพ่ิมพนื้ ทป่ี า่ โดยการปลูกกาแฟร่วมกบั ไมป้ ่าในพ้ืนที่ทำกนิ ของเกษตรกร จำนวน ๕๐ ไร่ ผลผลิตเมลด็ กาแฟเชอรี่ ๖,๐๐๐ กิโลกรมั
ตอ่ รอบการผลิต (ชว่ ง ตลุ าคม ถงึ กุมภาพนั ธ์)

๒. สมาชิกมีความรูใ้ นกระบวนการการผลิตกาแฟแบบครบวงจร
๓. สมาชิกมีอาชพี เสริมและมรี ายไดจ้ ากการจำหนา่ ยกาแฟเชอรใ่ี ห้กบั กลุ่มวิสาหกจิ ผ้ปู ลูกกาแฟบ้านหว้ ยขาบ
๔. เกิดกลุ่มวิสาหกิจชุมชนกลุ่มผู้ปลูกกาแฟบ้านห้วยขาบ มีสมาชิก จำนวน ๔๒ คน และมีรายได้จากการจำหน่ายเมล็ดกาแฟที่คั่วแล้ว
ออกสู่ท้องตลาด จำนวน ๑,๐๐๐ กโิ ลกรมั ต่อรอบการผลิต (ชว่ ง ตลุ าคม ถงึ กุมภาพนั ธ)์
๕. สมาชกิ มีสว่ นร่วมในการอนุรักษ์ปา่ และชุมชนมีความเข้มแขง็

ประโยชนท์ ี่ไดร้ ับและการเผยแพร่

๑. สมาชิกมีความรู้ในเรื่องการกระบวนการการผลิตกาแฟแบบครบวงจรสู่การเพิ่มมูลค่าผลผลิต โดยเริ่มตั้งแต่ การเพาะพันธ์ุ
การเตรยี มพน้ื ที่ปลูก การปลกู การดแู ลรกั ษา การเก็บผลผลติ การแปรรปู และการจำหนา่ ย

๒. สมาชกิ มีอาชีพเสรมิ และเพ่ิมรายไดจ้ ากการจำหนา่ ยกาแฟ
๓. สมาชกิ มสี ่วนร่วมในการอนุรกั ษ์ปา่ และชุมชนมีความเข้มแขง็

ปัจจัยความสำเรจ็

๑. ได้รับการส่งเสรมิ สนบั สนนุ จากผูบ้ รหิ าร หนว่ ยงานภาคเี ครือข่ายและ
สมาชกิ อย่างต่อเนอ่ื ง

๒. สมาชิกในชุมชนมคี วามเข้มแข็ง
๓. มีสภาพภูมศิ าสตรท์ ีเ่ หมาะสมในการปลกู กาแฟพันธอุ์ าราบิก้า

76

ปัญหาอปุ สรรคและขอ้ เสนอแนะ

ปญั หาอุปสรรค
พื้นที่ในการปลูกกาแฟของสมาชิกผู้เข้าร่วมโครงการฯ เป็นพื้นที่บ้านห้วยขาบเก่า ตำบลบ่อเกลือเหนือ ที่เกิดภัยพิบัติดินโคลนถล่ม

ก่อให้เกิดความเสียหายและสูญเสียทั้งชีวิตและทรัพย์สิน จนทำให้ประชาชนบ้านห้วยขาบต้องย้ายที่อยู่อาศัยไปในพื้นที่ตำบลดงพญาที่ทางราชการ
จัดสรรให้ จากการย้ายที่อยู่อาศัยในครั้งนี้ส่งผลให้เกิดความยากลำบากในการเดินทางและข้อจำกัดในการเข้าพื้นที่ในช่วงฤดูฝน จึงทำให้
การดแู ลบำรุง รกั ษาต้นกาแฟไดไ้ มด่ ีเทา่ ทคี่ วร ผลผลติ ได้นอ้ ยลงกว่าเดิม
ขอ้ เสนอแนะ

จัดหาและส่งเสรมิ ใหม้ ีการปลกู ตน้ กาแฟในบรเิ วณท่ีอยูอ่ าศยั ใหม่ เพือ่ งา่ ยต่อการดูแล บำรุง รักษาตน้ กาแฟ เพือ่ ให้มีผลผลติ ทเ่ี พม่ิ ข้ึน
และคุณภาพดี

แนวทางการพฒั นาตอ่ เนื่อง

พัฒนาความรู้แบบบูรณาการทั้งภาคความรู้ และการปฏิบัติจริง มีการบริหารจัดการกลุ่มให้มีศักยภาพ ให้การสนับสนุนวัสดุอุปกรณ์
ในการดำเนินกิจกรรม เพิ่มความเข้มแข็งให้กับชุมชน สามารถนำความรู้มาปฏิบัติ ถ่ายทอด และส่งต่อสู่ท้องถิ่นของตัวเอง เป็นการส่งต่อ
ความร้อู ย่างยัง่ ยืนต่อไป

เอกสารอ้างองิ

สำนกั งานโครงการสมเด็จพระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี สำนักพระราชวงั . (๒๕๕๗). คมู่ ือการปฏิบตั งิ าน โครงการสรา้ งปา่
สร้างรายได้ ตามพระราชดำริ สมเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดา ฯ สยามบรมราชกมุ ารี. พิษณโุ ลก: ตระกูลไทย.
. (๒๕๖๑). คูม่ ือการปฏบิ ตั ิงาน โครงการสรา้ งปา่ สร้างรายได้ ตามพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรตั นราชสุดา ฯ
สยามบรมราชกุมารี (พิมพค์ รง้ั ท่ี ๑). ปทมุ ธานี : อาสารักษาดินแดน.

ภาพประกอบ

ภาพประกอบกิจกรรม

77

สำนกั งานคณะกรรมการสง่ เสรมิ การศกึ ษาเอกชน
ด้านที่ ๓ การสง่ เสรมิ อาชีพ

ชื่อผลงาน แตม้ สีบนผนื ผา้ ดว้ ยบาตกิ เทียนเยน็
สถานศกึ ษา โรงเรยี นอบิ ตีดาวทิ ยา
สังกัด สำนกั งานคณะกรรมการการสง่ เสรมิ การศึกษาเอกชน
ผูเ้ สนอผลงาน นายมูญาเฮด มัตติยา
หมายเลขโทรศัพท์
๐ ๗๓๕๗ ๘๐๖๓ E-mail : [email protected]

ความสำคัญของ “ แนวปฏิบตั ทิ ด่ี ี ”

โรงเรียนอิบตีดาวิทยาเป็นโรงเรียนเอกชนสอนศาสนาอิสลาม ในโครงการตามพระราชดำริ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า
กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ตั้งอยู่ในถิ่นทุรกันดาร ซึ่งเป็นพื้นที่เสี่ยงต่อสถานการณ์ไม่สงบในสามจังหวัดชายแดนใต้
จึงได้จัดกิจกรรมต่าง ๆ ตามแนวสมเดจ็ พระกนิษฐาธิราชเจา้ กรมสมเดจ็ พระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี อาทิ ๑. โครงการพัฒนา
คุณภาพการศึกษา ๒. โครงการเกษตรเพือ่ อาหารกลางวนั หรือเพ่ือโภชนาการ ๓. โครงการฝึกอาชพี ๔. โครงการสหกรณ์นักเรียน ๕. อนามัย
แมแ่ ละเด็ก (อนามัยโรงเรยี น) เปน็ ตน้

ตามที่กระทรวงศึกษาได้มีนโยบายด้านการศึกษาที่มุ่งเน้นการจัดการศึกษาและการฝึกอาชีพให้ สอดคล้องกับสภาพพื้นที่
ในจังหวัดชายแดนภาคใต้ ทั้งในเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ ข้าพเจ้าจึงมีแนวคิดจัดตั้งกลุ่มอาชีพในโรงเรียนขึ้น เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ และ
สร้างรายได้ระหว่างเรียนแก่นักเรียน ซึ่งเป็นหนึ่งในแนวทางพัฒนาคุณภาพชีวิต อีกทั้งโรงเรียนได้สนองพระกระแสรับสั่งพระราชดำรัส
ตอนหนึ่งว่า เรียนศาสนาดีอยู่แล้ว แต่ควรเรียนสามัญและอาชีพด้วย ทางโรงเรียนจึงได้จัดทำแนวทางปฏิบัติที่ดี (Good Practices)
ดา้ นการสง่ เสริมอาชีพ โครงการ “แตม้ สบี นผนื ผ้าดว้ ยบาติกเทียนเย็น” เพอ่ื พฒั นาคณุ ภาพชวี ิตดีขึ้นและได้เสริมสร้างอาชีพในอนาคต อีกท้ัง
ไดส้ ่งเสรมิ และพัฒนาอาชพี ภมู ปิ ัญญาท้องถิ่นในชมุ ชน ได้ต่อไป

78

วตั ถปุ ระสงค์และเปา้ หมายของการดำเนนิ งาน

วตั ถปุ ระสงค์
๒.๑.๑ เพือ่ พัฒนาสถานศึกษาให้เป็นแหลง่ เรยี นรู้ดา้ นอาชีพที่เปน็ ภูมปิ ัญญาทอ้ งถน่ิ
๒.๑.๒ สามารถฝกึ อาชีพการทำผา้ บาติกเทยี นเยน็ ให้แกน่ ักเรยี นในสถานศึกษาท่ีมีความสนใจ
๒.๑.๓ เพื่อให้นกั เรียน ในสถานศึกษาไดร้ ับการฝึกอบรมไปประกอบอาชีพ สรา้ งงาน สรา้ งรายไดร้ ะหว่างเรยี น
๒.๑.๔ เพ่ือเสรมิ สรา้ งอาชีพในอนาคตได้ต่อไป

เป้าหมาย
เชงิ ปริมาณ
อบรมและฝกึ อาชพี หลกั สูตรการทำผ้าบาติกเทียนเย็นใหแ้ ก่นกั เรียนทจ่ี ะเป็นกลุ่มแกนนำดา้ นอาชีพ จำนวน ๑๒๐ คน
เชิงคุณภาพ
นักเรียนและเยาวชนทั้งในและนอกโรงเรียนมีความสนใจในด้านการทำผ้าบาติกเย็นมากขั้น เนื่องจากขั้นตอนในการทำมีความสะดวก

ปลอดภัย

กระบวนการดำเนินงาน

79

ผลการดำเนินงาน

พัฒนาสถานศึกษาให้เป็นแหล่งเรียนรู้ดา้ นอาชีพที่เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่น สามารถฝึกอาชีพการทำผ้าบาติกเทียนเย็น ให้แก่นักเรียน
ในสถานศึกษาที่มีความสนใจให้นักเรียนในสถานศึกษาได้รับการฝึกอบรมไปประกอบอาชีพ สร้างงาน สร้างรายได้ ระหว่างเรียนและ
เสริมสร้างอาชีพในอนาคต โดยทางโรงเรียนได้ฝึกอาชีพ 120 คน เนื่องจากงานบาติกเทียนเย็นเป็นบาติกประยุกต์ ขั้นตอนในการทำ
มีความสะดวกปลอดภัยมกี ารเผยแพส่ ู่ชุมชนด้วยการจัดแสดงนทิ รรศการ มกี ารสาธิต และจัดอบรมให้กบั สมาชิกทส่ี นใจในชุมชน

ประโยชนท์ ี่ไดร้ บั และการเผยแพร่

๑. เพิม่ ความรแู้ ก่นกั เรียนใช้ในชวี ติ ประจำวนั
๒. สืบทอดวฒั นธรรมในชมุ ชน
๓. สรา้ งประสบการณใ์ ห้กบั นักเรียน
๔. สร้างรายไดใ้ หก้ บั โรงเรยี น

ปจั จัยความสำเร็จ

นักเรยี นเข้ารว่ มโครงการ ๑๒๐ คนและครู ๑ คน โดยมคี รูมูญาเฮด มัตติยา ผูร้ ับผดิ ชอบ ได้นำนวัตกรรมใหม่ (บาตกิ เทยี นเย็น) ทำให้เกิด
กระบวนการเรียนรู้ ความคิดสร้างสรรค์ กระบวนการทำงานเป็นกลุ่ม มีการทดลองปฏิบัติให้เกิดความรู้ ด้านการเขียนลวดลายบาติกให้แก่
นักเรยี นในโรงเรียนและชมุ ชน ซึ่งมีการบริหารจดั การ โดยใชว้ สั ดุที่ไม่ทำลายทรัพยากรธรรมชาติ และนำผลิตภณั ฑท์ ี่ได้จากกลุ่มไปส่งจำหน่าย
อยา่ งร้านภูฟา้ (กรงุ เทพมหานคร) อีกท้งั นำไปถ่ายทอดให้แก่ชุมชนท่มี ีความสนใจดา้ นการอาชีพต่อไป

ปญั หาอุปสรรคและข้อเสนอแนะ

ปญั หาอุปสรรค
ปญั หาอุปสรรคในการต้มเทยี นเยน็ มีกลน่ิ ของทินเนอรท์ ี่เป็นสว่ นผสมของเทยี น

ข้อเสนอแนะ
นกั เรียนควรสวมใส่หน้ากากอนามยั ทุกครั้ง ตลอดระยะเวลาในการต้มเทียน

80

แนวทางการพัฒนาตอ่ เน่ือง

การออกแบบลวดลายผ้าบาติกสอดคล้องกับความต้องการของตลาด และส่งเสริมการสร้างจุดเด่นของผ้าบาติก โดยเน้นการ ใช้
ทรัพยากรธรรมชาติในท้องถิ่นและภูมิปัญญาท้องถิ่น ซึ่งมีการเขียนลวดลายด้วยมือ ต่อมาก็จะมีการเปลี่ ยนแปลงใช้คอมพิวเตอร์กราฟฟิก
ในการออกแบบลวดลาย การนำผลติ ภณั ฑ์ที่ไดจ้ ากกลุ่มไปสง่ จำหน่ายอย่างร้านภูฟา้ และจะจัดแสดงตา่ ง ๆ เพ่อื เพิม่ การค้าขายแบบออนไลน์
ต่อไปในอนาคต

เอกสารอา้ งองิ

นนั ทา โรจนอุดมศาสตร.์ (๒๕๕๘). ผ้เู ชีย่ วชาญเร่อื งบาตกิ และการย้อมสี. สบื คน้ จาก https://web.facebook.com/people/ผ้เู ช่ยี วชาญ
เร่ืองบาติกและการย้อมสี-รศนนั ทา-โรจนอดุ มศาสตร์/100070491901538/?_rdc=1&_rdrrdr.

สถาบนั อุทยานการเรียนรู้. (๒๕๖๑). เร่อื งเล่าจากลวดลายวัฒนธรรมผา้ บาตกิ . สบื ค้นจาก
https://www.tkpark.or.th/tha/blog_detail/428/เร่อื งเลา่ จากลวดลายวัฒนธรรมผา้ บาตกิ .

เอกสรรค์ องั คารวลั ย์. (ม.ป.ป.). ประวัติบาตกิ . สบื คน้ จาก https://johaneksan.yolasite.com/ประวัตบิ าติก.php.

ภาพประกอบ

81

สำนกั งานพระพทุ ธศาสนาแห่งชาติ

ดา้ นท่ี ๓ การสง่ เสรมิ อาชพี

ชอื่ ผลงาน สหกรณ์รา้ นคา้ สมั มาอาชีพ สชู่ มุ ชน
สถานศกึ ษา โรงเรยี นเวยี งแกน่ วทิ ยา ตำบลม่วงยาย อำเภอเวยี งแกน่ จงั หวัดเชยี งราย

ผเู้ สนอผลงาน พระครูสังฆรักษ์อภิณัฐ สภุ ทโภ

หมายเลขโทรศัพท์ ๐๖ ๑๓๒๕ ๒๐๕๙ E-mail : [email protected]

ความสำคญั ของ “ แนวปฏบิ ัติทดี่ ี ”

กระบวนการจัดการเรียนการสอนที่เน้นเสริมสร้างศักยภาพทางการงานอาชีพให้แก่นักเรียนในยุคปัจจุบัน ผู้สอนจำเป็นอย่างยิ่ง
ที่จะต้องอาศัยความรู้ในการพัฒนารูปแบบการจดั การเรียนการสอน ตลอดถึงการพัฒนา ทักษะที่จำเป็นในการนำไปใช้สอน เพื่อที่จะปลกู ฝงั
ใหผ้ เู้ รียนไดเ้ กิดทักษะกระบวนการคดิ แห่งศตวรรษที่ ๒๑ โดยผสู้ อนจะตอ้ งมกี ระบวนการสอนท่ีสอดคล้องกบั แผนการสอน และหลักสูตรของ
โรงเรียน โดยเน้นให้ผู้เรียนได้แสดงออกทางความคิดร่วมกัน และมีส่วนร่วมในการลงมือปฏิบัติตามซึ่งนำจะก่อให้เกิดทักษะ และมีองค์ความรู้ใหม่
เกดิ ขึน้ โรงเรยี นเวียงแกน่ วิทยา ได้ส่งเสริมสนบั สนนุ และมงุ่ เน้นการพัฒนาสามเณรนักเรยี นให้มีความรู้ดา้ นอาชพี ตลอดถงึ การจัดทำกิจกรรม
สหกรณ์ร้านค้า สัมมาอาชีพ เข้าสู่ชุมชน สอนให้สามเณรนักเรียนฝึกทั้ง ภาคทฤษฎี และการลงมือปฏิบัติ มีการให้ความรู้
ด้านสหกรณ์ในโรงเรียน มีการเรียนบูรณาการร่วมกับครูกลุ่มสาระ ต่างๆ สามารถจัดทำบัญชีสหกรณ์ได้ด้วยตนเอง ตลอดถึงความรู้
ในการประกอบอาชีพสามารถผลิตสินค้านำมา จำหนา่ ยในสหกรณ์โรงเรียน สร้างความภูมิใจในผลงานของตนเอง ทำงานร่วมกับผู้อ่ืนได้ รู้จักความ
ซอ่ื สตั ย์ความ เสยี สละ มรี ะเบียบวนิ ัย มคี วามประหยดั ตามหลกั เศรษฐกิจพอเพยี ง สามารถนำความรสู้ ู่ชมุ ชนต่อไป

วัตถปุ ระสงคแ์ ละเป้าหมายของการดำเนนิ งาน

วัตถุประสงค์
เพื่อจัดกระบวนการเรียนการสอนด้านสหกรณโ์ รงเรยี น และการประกอบสัมมาอาชีพให้แกส่ ามเณรนักเรียนไดล้ งมือปฏิบัติในจดั ทำ

บัญชีสหกรณ์สร้างความซื่อสัตย์ความเสียสละ ความมีระเบียบวินัย และความประหยัด ตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง ใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์

รคู้ ุณค่าในตนเอง

82

เป้าหมาย
เชงิ ปริมาณ
สามเณรนกั เรียนโรงเรยี นเวยี งแกน่ วิทยา จำนวน ๖๕ รูป ไดเ้ ขา้ ร่วมโครงการ
เชิงคณุ ภาพ
ร้อยละ ๘๐ ของสามเณรนักเรียนที่ร่วมกิจกรรมเกิดกระบวนการเรียนรู้สามารถลงมือปฏิบัติได้ด้วยตนเอง มีทักษะ และสามารถ
นำความรไู้ ปประกอบอาชพี ได้ในอนาคต

กระบวนการดำเนินงาน

83

นำกระบวนการ PDCA นำมาจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือ (Cooperative Learning) โดยเน้นให้สามเณร นักเรียน ลงมือปฏิบัติ
ด้วยตนเอง สอนให้ความรู้แก่สามเณรนักเรียนเกีย่ วการจัดทำบญั ชีรายรับ – รายจ่าย งานสหกรณ์โรงเรียน ประกอบอาชีพด้วยความซื่อสัตย์
สุจริต ตามหลักสัมมาอาชีพ ผลิตสินค้าให้คุณภาพ ถูกหลัก โภชนาการ สามารถจัดทำบัญชีรายรับ - รายจ่ายได้ ด้วยตนเอง และทำงาน
รว่ มกับคนในชุมชนได้

ผลการดำเนนิ งาน

ผลการดำเนินงาน สหกรณ์ร้านค้า สัมมาอาชีพ สู่ชุมชน พบว่าสามเณรนักเรียนได้ฝึกปฏิบัติงานจริงจากการจัดตั้งสหกรณ์ร้านค้า
ในโรงเรียน มีการผลิตซูชิ การผลิตเบเกอร่ี การผลิตกระบองเพชร และการบริการ เครื่องดื่ม สามเณรนักเรียนมีความรู้และเข้าใจในเรื่อง
สหกรณ์ในโรงเรียน สามารถช่วยเหลือตนเอง ภูมิใจในผลงานของตนเอง มีความเปน็ ประชาธิปไตย ซื่อสัตย์ เสียสละ มีระเบียบวนิ ัย มีความประหยดั
ตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง ทำงานร่วมกบั ผู้อื่นได้ตามหลกั อดุ มการณส์ หกรณ์

ประโยชนท์ ่ไี ด้รับและการเผยแพร่

สามเณรนักเรียนได้รับความรู้เรื่องการจัดทำบัญชี รายรับ –จ่ายของวัด ให้กับพระภิกษุ-สามเณร ในอำเภอเวียงแก่น นอกจากน้ี
ยังสามารถเป็นวิทยากรสาธิต การผลิตเบอเกอรี่ การผลิตซูชิ และการบริการเครื่องดื่ม เช่น กาแฟ ชาฯ ให้กับต่างสถานศึกษาในเขตอำเภอ
เวียงแก่น มีการแลกเปลี่ยนองค์ความรู้เข้าร่วมกิจกรรมการจัด นิทรรศการในวันสามเณรเชียงรายสัมพันธ์ และถ่ายทอดความรู้ผ่านเว็บไซต์
ของโรงเรียน

ปจั จยั ความสำเร็จ

สามเณรนักเรียนมีทักษะสามารถผลิตสินค้าได้ด้วยตัวเอง สินค้าที่ผลิตได้ตรงตามความต้องการของตลาด นอกจากนี้ ชุมชนยังมีส่วนร่วม
ในการส่งเสรมิ จัดอบรมให้สามเณรนักเรยี นได้เรียนรู้ในหลกั การตลาด เป็นต้นแบบ และศูนย์กลางการจัดจำหนา่ ยผลผลิต และรับซื้อผลผลติ
จากโรงเรียน ที่นักเรียนผลิตขึ้นเองในราคาส่ง ซึ่งส่งผลให้ ชุมชน และโรงเรียน มีความสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน พึ่งพาอาศัยกัน และเป็นที่ยอมรับ
ของชุมชน

84

ปญั หาอปุ สรรคและข้อเสนอแนะ

สามเณรนักเรียนบางรูปยังไม่เข้าใจ หลักการและวิธีการสหกรณ์และขาดประสบการณ์ในการบริหารงานสหกรณ์ นอกจากนี้สินค้า
ไม่ทันตามความต้องการของลกู คา้ ดังนัน้ ในการจัดกจิ กรรม มกี ารบรู ณาการจัดการเรยี นการสอนแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ต้องอาศัยครู
ผู้รับผิดชอบมากกว่า ๑ ท่าน ในแต่ละกิจกรรมจะต้องมีการจัดทำแผนกิจกรรมร่วมกันเพื่อให้เกิดการพัฒนาทักษะและผลิตสินค้าให้ตรง
ตามความตอ้ งการของตลาด

แนวทางการพฒั นาต่อเนื่อง

โรงเรยี นมีการวางแผนเพื่อพฒั นาระบบการบรหิ ารสหกรณ์ใหม้ ีคุณภาพมากขึ้น พัฒนากระบวนการ จัดการเรียนการสอนให้นักเรียน
พัฒนาสหกรณ์ให้ลงสู่ชุมชนให้มากขึ้น สามเณรนักเรียนสามารถบริหารจัดการ ความเปลี่ยนแปลง และสร้างนวัตกรรมใหม่ให้เป็นที่สนใจ
ของตลาด นำความรู้ทกั ษะที่ได้จากกจิ กรรมการเรยี นการสอนไปใช้ในชีวติ ประจำวนั ไดห้ ลังจากจบการศึกษาในอนาคต

เอกสารอ้างอิง

กรมส่งเสริมสหกรณ.์ (๒๕๖๔). ประเภทของสหกรณ์. สบื ค้นจาก https://www.cpd.go.th/cpdth2560/index.php/
component/k2/item/185.

สำนกั งานโครงการสมเด็จพระเทพรตั นราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี สำนักพระราชวัง สวนจิตรลดา. (๒๕๖๐). แผนพฒั นาเด็กและเยาวชน
ในถ่ินทุรกันดารตามพระราชดำริ สมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี ฉบับที่ ๕ พ.ศ. ๒๕๖๐-๒๕๖๙
(พมิ พค์ รั้งท่ี ๑). กรุงเทพฯ : แอคทีฟ พร้ินท.์

ภาพประกอบ

85

สำนกั กำรศกึ ษำ กรุงเทพมหำนคร

ดา้ นท่ี ๓ การส่งเสรมิ อาชีพ

ช่ือผลงาน กิจกรรมการผลติ สายคล้องหน้ากากอนามยั จากลูกปัดเพื่อการส่งเสรมิ อาชีพ
สถานศกึ ษา โรงเรียนประชาราษฎรบ์ าเพ็ญ แขวงสามเสนนอก

ผเู้ สนอผลงาน สานกั งานเขตหว้ ยขวาง กรุงเทพมหานคร
หมายเลขโทรศัพท์
สานกั การศึกษา กรงุ เทพมหานคร
นางสาวเจนจริ า หวังเจริญ

๐๖ ๔๙๕๔ ๑๖๓๒ E-mail : [email protected]

ความสาคัญของ “ แนวปฏบิ ตั ทิ ด่ี ี ”

จากการแพรร่ ะบาดของโรคติดเช้ือไวรสั โคโรนา (COVID-19) ซ่ึงเปน็ โรคติดต่อทางระบบหายใจ การสวมใสห่ น้ากากอนามัย

จึงเป็นอีกวิธีหน่ึงที่ช่วยป้องกันและลดการแพร่กระจายเชื้อ จากการที่ทุกคนต้องใส่หน้ากากอนามัยตลอดเวลา ขณะรับประทานอาหาร

หรือดื่มน้า ผู้สวมใส่ต้องถอดและอาจจะลืมวางไว้ โดยเฉพาะเด็กเล็กขณะท่ีเล่นอาจท้าหลุดตกพื้นท้าให้เกิดความสกปรก หรือท้าหล่นหาย

โดยไมร่ ตู้ ัว การดแู ลและการใส่หน้ากากอนามัยจึงเปน็ ปัญหาท่ีเกิดขนึ้ และพบได้บ่อย โรงเรียนประชาราษฎร์บ้าเพ็ญจงึ ได้จัดกิจกรรมการผลิต

สายคล้องหน้ากากอนามัยจากลูกปัดเพื่อการส่งเสริมอาชีพซึ่งสอดคล้องกับพระบรมราโชบายด้านการศึกษาในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

มหาวชิราลงกรณ บดนิ ทรเทพยวรางกูร ในหลวงรชั กาลท่ี ๑๐ ในการสร้างพืน้ ฐานใหแ้ กน่ ักเรยี นด้านการ มอี าชีพมีงานท้า และสอดคล้องกับ

แผนพัฒนาคุณภาพการศึกษา ปี พ.ศ. ๒๕๖๓ – ๒๕๖๖ ของสถานศึกษา โดยให้นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีท่ี ๒ สร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์สาย

คล้องหน้ากากอนามัยจากลูกปัด เพื่อเป็นการแก้ไขปัญหาการดูรักษาหน้ากากอนามัยแล้ว นักเรียนยังได้เรียนรู้การสร้างรายได้โดยการ

น้าผลิตภัณฑ์ไปจา้ หนา่ ยท่ีสหกรณน์ ักเรียนของโรงเรียนประชาราษฎรบ์ ้าเพ็ญ และน้าไปเขา้ ร่วมโครงการตลาดนัดถนนคนเดนิ ทสี่ ้านักงานเขต

ห้วยขวางเป็นการสร้างเครือข่ายความร่วมมือในการเพ่ิมคุณค่าผลิตภัณฑ์ของนักเรียนซึ่งสอดคล้องกับแผนปฏิบัติราชการกรุงเทพมหานคร

ประจ้าปี พ.ศ. ๒๕๖๕ ด้านท่ี ๖ มหานครแห่งเศรษฐกิจและการเรียนรู้ซึ่งเป็นการส่งเสริมการเรียนรู้การประกอบอาชีพอย่างสุจริตให้กับ

นักเรียนอกี ดว้ ย 86

วัตถปุ ระสงค์และเปำ้ หมำยของกำรดำเนนิ งำน

วตั ถปุ ระสงค์
๑. เพือ่ ใหน้ กั เรียนชัน้ ประถมศึกษาปที ่ี ๒ ได้เรยี นรกู้ ารประกอบอาชพี อย่างสุจรติ สร้างรายได้ ร้จู กั การวางแผนด้าเนินงาน การลงทุน

เรยี นรู้ระบบสหกรณ์นักเรยี น และการเปน็ ผู้ประกอบการทดี่ ี
๒. เพอื่ สง่ เสริมการเรียนรู้ให้นกั เรียนสร้างสรรค์ผลิตภณั ฑส์ ายคลอ้ งหนา้ กากอนามัยจากลกู ปดั
๓. เพื่อสรา้ งเครอื ขา่ ยความร่วมมือกับชมุ ชนท้ังภาครัฐและเอกชนในการเพิ่มมูลคา่ ผลติ ภณั ฑ์ของนักเรยี น

เป้าหมาย
เชงิ ปริมาณ
นกั เรยี นชัน้ ประถมศึกษาปที ่ี ๒ เข้ารว่ มกจิ กรรมการผลติ สายคล้องหน้ากากอนามยั จากลูกปดั เพ่ือการสง่ เสรมิ อาชีพ รอ้ ยละ ๘๐
เชงิ คณุ ภาพ
นักเรียนช้ันประถมศึกษาปีที่ ๒ สามารถเรียนรู้การประกอบอาชีพสุจริต สร้างรายได้ รู้จักการวางแผนด้าเนินงาน การลงทุน

เรียนรู้ระบบสหกรณ์นักเรียน และการเป็นผู้ประกอบการที่ดี โดยโรงเรียนและเครือข่ายชุมชนส่งเสริมให้นักเรียนสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์
สายคล้องหน้ากากอนามยั จากลูกปัด

กระบวนกำรดำเนนิ งำน

กระบวนการรปู แบบ PDCA ตามแผนภาพประกอบ ดงั น้ี

87

ผลกำรดำเนินงำน

๑. นกั เรียนชั้นประถมศกึ ษาปที ี่ ๒ ร้อยละ ๘๙.๖๖ ได้เรยี นรกู้ ารประกอบอาชีพอย่างสุจริต สร้างรายได้ รจู้ ักการวางแผนด้าเนนิ งาน
การลงทุน เรยี นรูร้ ะบบสหกรณน์ กั เรยี น และการเป็นผู้ประกอบการทด่ี ี

๒. โรงเรียนไดร้ ่วมส่งเสริมการเรยี นรู้ใหน้ ักเรียนสร้างสรรค์ผลิตภณั ฑส์ ายคลอ้ งหน้ากากอนามัยจากลูกปดั
๓. มเี ครือข่ายความรว่ มมือกับชุมชนทัง้ ภาครัฐและเอกชนในการเพิ่มมูลคา่ ผลิตภัณฑข์ องนกั เรยี น

ประโยชนท์ ีไ่ ดร้ ับและกำรเผยแพร่

ประโยชนท์ ีไ่ ด้รบั
๑. นักเรียนมีสมาธิ มีความอดทน ในการผลติ สายคล้องหน้ากากอนามยั จากลูกปัดอยา่ งสร้างสรรค์
๒. ท้าใหเ้ กิดความร่วมมือระหว่างโรงเรยี นและชุมชนในการสนับสนนุ การจัดการศึกษา

การเผยแพร่
๑. เผยแพร่และประชาสัมพันธ์กิจกรรม ให้กับนักเรียน ครู และผู้ปกครองได้รับทราบผ่าน Facebook ของครูผู้ดูแลกิจกรรมและ

Line หอ้ งเรยี น
๒. นา้ ผลิตภัณฑ์ไปร่วมจดั แสดงและจ้าหน่ายในโครงการตลาดนัดถนนคนเดินท่สี า้ นกั งานเขตหว้ ยขวาง

ปจั จัยควำมสำเร็จ

๑. ผู้บรหิ าร คณะครู และบุคลากรในโรงเรียนสง่ เสรมิ สนบั สนุน ใหค้ า้ ปรึกษา ขับเคล่อื นกิจกรรม
๒. ครผู สู้ อนวชิ าคอมพิวเตอร์สอนวิธีการออกแบบตราผลติ ภณั ฑง์ า่ ย ๆ เหมาะกับระดบั ของนักเรียน
๓. สหกรณ์นักเรียนอ้านวยความสะดวกในการให้เงินกู้ยืมเพื่อการลงทุน การน้าสินค้าไปจ้าหน่าย และการได้รับความอนุเคราะห์
จากผปู้ กครองของนักเรยี นมาช่วยสอนการท้าผลติ ภณั ฑ์
๔. ส้านักงานเขตห้วยขวางมีพ้ืนที่ใหน้ า้ ผลติ ภณั ฑ์ไปรว่ มจดั แสดงและวางจา้ หนา่ ยแก่ผบู้ รโิ ภค

88

ปัญหำอุปสรรคและข้อเสนอแนะ

ปัญหาอุปสรรค
นักเรียนบางคนยังขาดความอดทน และขาดสมาธใิ นการผลิตสินค้า

ข้อเสนอแนะ
การผลติ สนิ ค้าต้องปรบั ใหเ้ ขา้ กับสถานการณ์และเป็นทตี่ ้องการของตลาดผูบ้ รโิ ภค

แนวทำงกำรพฒั นำตอ่ เน่ือง

นักเรียนสร้างสรรคผ์ ลงานต่อยอดจากผลงานเดิม โดยน้าลูกปดั มาท้าเคร่ืองประดับ

เอกสำรอ้ำงองิ

โรงพยาบาลองค์การบริหารส่วนจังหวัดภูเก็ต. (๒๕๖๓). มาทาความรู้จัก “COVID- ๑๙” มาจากไหน และวิธีป้องกันยังไง. สืบค้นจาก
https://www.phuketcityhospital.org/relations27022563/.

ส้านักงานเลขาธิการสภาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ. (๒๕๖๐). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙ (พิมพ์คร้ังท่ี ๑).
กรงุ เทพฯ: พริกหวานกราฟฟคิ .

ภำพประกอบ

89

กรมการปกครองสว่ นทอ้ งถน่ิ
ดา้ นท่ี ๓ การส่งเสรมิ อาชีพ

ชือ่ ผลงาน เส้นพลาสติกสรา้ งอาชีพ
สถานศึกษา โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนจาตุรจินดา
สงั กัด กรมการปกครองสว่ นทอ้ งถ่นิ
ผู้เสนอผลงาน
หมายเลขโทรศัพท์ นางสาวดวงฤดี มรุตบริสทุ ธ์ิ และนางสาวดวงใจ พันธป์ ัญญากรกุล

o๙ ๕๖๒๓ ๕๗o๘ E-mail : [email protected]

ความสำคัญของ “ แนวปฏบิ ัตทิ ด่ี ี ”

โครงการส่งเสริมอาชีพ ตามพระราชดำริ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี
เพื่อส่งเสริมสนับสนุนให้โรงเรียนได้ดำเนินการขับเคลื่อนจัดการเรียนการสอนอาชีพให้กับนักเรียนรวมทั้งเป็นแนวทางการส่งเสริมรายได้
ระหวา่ งเรียนและในการประกอบอาชพี ในอนาคตของนักเรียน

โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนจาตุรจินดา ซึ่งเป็นหน่วยงานทางการศึกษา มีหน้าที่หลักในการส่งเสริมและสนับสนุนการจัด
การศกึ ษาของโรงเรียน มีจดุ เนน้ มุง่ ใหน้ ักเรยี นมีทกั ษะอาชีพ เพราะสภาพปัจจุบนั นกั เรียนส่วนใหญย่ ังขาดทักษะทศั นคติและจิตสำนึกต่องาน
อาชีพ จากสภาพปัญหาดังกล่าว จึงถือเป็นภารกิจจำเป็นในการพัฒนาจุดเน้นด้านอาชีพเพื่อเป็นการสนับสนุน ปัจจั ยพื้นฐาน กระบวนการ
และเพิ่มโอกาสในการพัฒนาทักษะด้านอาชีพแก่นักเรียน การจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาสู่อาชีพมีวัตถุประสงค์หลายประการ เช่น ต้องการ
ใหน้ กั เรียนมคี วามรู้พนื้ ฐานท่ีจำเปน็ เกย่ี วกับความเป็นอยู่ในชีวิตประจำวนั สามารถปฏบิ ัติงานได้ถกู ต้องตามกระบวนการ ประหยัด ปลอดภัย
และได้ประโยชน์ โดยรู้จักวิเคราะห์และวางแผนการทำงาน สามารถปรับปรุงและพัฒนางานมีวิสัยทัศน์ที่กว้างไกลรักการทำงาน ซึ่งเป็น
รากฐานของการดำรงชีพ สามารถพึ่งพาตนเองได้รวมทั้งมีคุณธรรมในการทำงานสามารถทำงานร่วมกับผู้อื่นได้ เป็นต้น โรงเรียนตำรวจ
ตระเวนชายแดนจาตุรจนิ ดา จงึ ไดจ้ ัดกจิ กรรมการเรยี นการสอนตง้ั แตร่ ะดับช้นั ประถมศกึ ษาปที ่ี ๔ ถงึ ระดับชัน้ ประถมศกึ ษาปีท่ี ๖

90