205 (iv) Memberi peluang berpindah dari sektor yang rendah produktivitinya ke sektor yang lebih lumayan. (v) Memperbaiki taraf dan kualiti kehidupan melalui pelajaran, latihan, kesihatan, kemudahan infrastruktur dan lain-lain. (vi) Mewujudkan suasana pekerjaan yang menggambarkan komposisi kaum. (vii) Mewujudkan kumpulan perusahaan, perniagaan dan perdagangan bumiputera. (viii) Memodenkan kehidupan luar bandar. Penyusunan semula masyarakat menjadi matlamat penting ekoran wujud ketidakseimbangan pembahagian tempat tinggal, pekerjaan, pendapatan, pendidikan, kemudahan sosial, kesihatan, pengangkutan dan perhubungan dan pemilikan harta benda serta mutu dan taraf kehidupan pelbagai kaum. Oleh itu, DEB menetapkan beberpa program di dalam beberapa sektor ekonomi seperti perdagangan, perindustrian, pertanian, perlombongan, pembinaan, pengangkutan, perumahan dan pelajaran. Setiap kaum akan mendapat faedah dan pembahagian yang adil. Adalah diharapkan menjelang tahun 1990, pemilikan saham dan ekonomi negara akan melambangkan komposisi kepentingan kaum dengan kadar 40:30:30, iaitu penyertaan bumiputera sebanyak 30 peratus, bukan bumiputera 40 peratus, manakala pelabur luar negara pula sebanyak 30 peratus. Antara strategi pentingnya ialah (i) Membentuk sebuah masyarakat perdagangan dan perindustrian di kalangan orang Melayu dan golongan bumiputera agar mereka mampu memiliki 30 peratus ekonomi menjelang tahun 1990. (ii) Menubuhkan agensi-agensi pembangunan seperti MARA, Bank Bumiputera, Bank Pembangunan dan Amanah Saham Nasional bertujuan membantu penyertaan bumiputera dalam bidang perdagangan dan bagi memajukan wilayah-wilayah, agensi-agensi yang ditubuhkan ialah seperti DARA, KEJORA, KESEDAR, JENGKA dan lain-lain. (iii) Mempertingkatkan pertumbuhan ekonomi keseluruhannya supaya kedudukan tenaga buruh menggambarkan bilangan kaum menjelang tahun 1990. (iv) Meningkatkan daya pengeluaran dan taraf kehidupan golongan miskin melalui kegiatan-kegiatan pembangunan dan pemodenan kawasan luar bandar.
206 (v) Menambahkan bahagian rakyat tempatan dalam pemilikan modal pada stok syarikat dan dalam pertumbuhan ekonomi. Selama dua dekad, strategi pembangunan yang terdapat di dalam DEB cuba memberikan faedah kepada rakyat dari pelbagai lapisan masyarakat. Matlamat dasar ini untuk mencapai perpaduan negara berdasarkan program pembasmian kemiskinan dan penyusunan semula masyarakat di dapati hampir berjaya. Ekonomi negara telah mengalami perubahan pesat dan menghasilkan kedudukan yang lebih seimbang di antara sektor pertanian, perkhidmatan dan perindustrian. Manakala dari segi kemajuan ekonomi pula, rakyat telah memperolehi kemajuan sosio-ekonomi dengan menikmati taraf hidup yang lebih tinggi dan pengagihan pendapatan yang lebih baik. Bagi menjayakan matlamat pembangunan ekonomi negara, pelbagai dasar diwujudkan antaranya seperti Dasar Perindustrian Negara, Dasar Pertanian Negara, Dasar Penswastaan, Dasar Persyarikatan, Dasar Peningkatan Daya Pengeluaran Negara dan Dasar Kependudukan. Apabila tempoh Rangka Rancangan Jangka Panjang Pertama (RRJP 1) dan DEB tamat pada tahun 1990, kerajaan menggubal pula Dasar Pembangunan Negara (DPN) yang termasuk di dalam Rangka Rancangan Jangka Panjang Kedua (RRJP 2) meliputi tempoh masa antara 1991-2000. DPN digubal berlandaskan Wawasan 2020 untuk menjadikan Malaysia sebagai sebuah negara maju menjelang tahun 2020. Tumpuan DPN adalah kepada beberapa kelemahan prestasi pencapaian dasar sebelumnya. Ia melibatkan tambahan beberapa dimensi merangkumi isu-isu pembangunan sumber manusia, menjadikan sains dan teknologi sebagai teras penting dalam perancangan dan pembangunan sosioekonomi, dan perlindungan alam sekitar dan ekologi.6 Di samping itu, matlamat-matlamat DEB untuk mencapai pembangunan seimbang dan pertumbuhan dengan pengagihan yang saksama masih dikekalkan.
207 SOALAN DALAM TEKS 10.1 1. Semua yang berikut adalah kenyataan mengenai tujuan kerajaan memperkenalkan DEB, KECUALI A. Membangunkan kawasan luar bandar B. Menyusun semula masyarakat Malaysia C. Menghapuskan kemiskinan tanpa mengira kaum D. Membangunkan sektor industri berat 2. DEB mempunyai matlamat serampang dua mata. Nyatakan matlamat tersebut. 3. Rancangan pembangunan negara selepas tamatnya DEB dikenali sebagai ______________________. Semak jawapan anda di akhir bab ini. 10.4 DASAR PELAJARAN KEBANGSAAN (DPK) Dasar Pelajaran Kebangsaan (DPK) yang termaktub dalam Akta Pelajaran 1961, adalah berasaskan kepada Laporan Razak dan Laporan Rahman Talib. Matlamat utama dasar ini ialah untuk mencapai perpaduan negara yang merangkumi aspek-aspek sosio ekonomi dan politik. DPK lahir berasaskan kesedaran para pemimpin negara yang menyedari perlunya diwujudkan satu sistem pendidikan kebangsaan bagi menggantikan sistem pendidikan yang diwarisi dari zaman penjajah. Pada zaman British, tidak ada satu dasar pelajaran yang sejajar dengan tujuan dan matlamat yang tetap, sekolah-sekolah berbilang bahasa dapat berkembang mengikut kehendak-kehendak kumpulan etnik. Akibatnya wujud lima jenis sistem persekolahan yang sama sekali terasing di antara satu dengan yang lain iaitu sekolah Melayu, sekolah Inggeris, sekolah Cina, sekolah Tamil di samping sekolah Agama. Pada zaman penjajahan British, orang Melayu diberikan pendidikan pada tahap yang rendah atau boleh dikatakan lebih baik sedikit daripada ibu bapa mereka. Bincang bersama rakan-rakan anda, mengapa British berbuat demikian?
208 Selepas merdeka, kerajaan memberikan perhatian utama terhadap bidang pendidikan dalam membangunkan negara. Antara tujuan program pendidikan adalah untuk melahirkan insan yang seimbang dan harmonis dari segi intelek, rohani, emosi dan jasmani berdasarkan kepercayaan dan kepatuhan kepada Tuhan. Dengan itu, ciri-ciri rakyat Malaysia yang berilmu pengetahuan, bertanggungjawab, berakhlak, berketrampilan dan sebagainya akan dapat dilahirkan untuk memberi sumbangan kepada masyarakat dan negara. Sebelum Laporan Razak 1956 disyorkan, terdapat beberapa laporan atau penyata utama yang mengemukakan syor ke arah satu sistem pelajaran kebangsaan. 10.4.1 Penyata Barnes 1950 Berdasarkan laporan jawatankuasa yang dipengerusikan oleh L.J. Barnes, beberapa cadangan telah dikemukakan iaitu (i) Penubuhan satu corak sekolah rendah - Sekolah Kebangsaan dibuka kepada murid daripada semua bangsa dan diajar oleh guru-guru pelbagai bangsa dan keturunan. (ii) Memansuhkan sekolah rendah vernakular yang berbezabeza mengikut kaum. (iii) Bahasa Melayu dijadikan sebagai bahasa pengantar utama, manakala bahasa Inggeris sebagai bahasa kedua. Tempoh persekolahan juga diseragamkan, iaitu selama enam tahun. Persekolahan percuma diberikan kepada semua murid. Berdasarkan cadangan yang dikemukakan, ternyata jawatankuasa ini berhasrat untuk mengadakan sebuah sekolah bilingual iaitu aliran Melayu dan Inggeris sebagai langkah bagi memupuk integrasi di antara kaum di Tanah Melayu. Penyata Barnes dianggap sebagai laporan yang paling komprehensif dan berpengaruh sekali pernah diterbitkan. Walau bagaimanapun, Penyata ini tidak berjaya memenuhi kehendak dan aspirasi masyarakat negara ini keseluruhannya. 10.4.2 Penyata Fenn-Wu 1951 Sehubungan dengan itu, dua orang pakar bahasa dan kebudayaan Cina, Dr. William Fenn iaitu ahli akademik dari China dan Dr. Wu Teh Yao, seorang pegawai dari Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu telah diminta untuk mengkaji sistem dan pelaksanaan sekolah Cina. Penyata Fenn-Wu telah mengemukakan cadangan pada asasnya:
209 (i) Menyokong konsep penggunaan tiga bahasa iaitu, bahasa Melayu, bahasa Cina dan bahasa Inggeris dijadikan bahasa pengantar dan persediaan buku-buku teks. (ii) Menyokong pembentukan sistem pendidikan kebangsaan, sekolah Cina diteruskan secara berasingan dan haruslah berorientasikan Tanah Melayu. Penyata ini kemudian dikaji dengan lebih mendalam dan akhirnya meluluskan Ordinan Pelajaran 1952 dengan menyediakan dua jenis sekolah kebangsaan, satu menggunakan bahasa pengantar Melayu manakala satu lagi menggunakan bahasa pengantar Inggeris. Manakala sekolah Cina dan Tamil tidak termasuk dalam sistem pelajaran kebangsaan. Namun Ordinan ini tidak dapat dilaksanakan berikutan kemelesetan ekonomi yang melanda negara ketika itu. 10.4.3 Penyata Razak 1956 Berikutan dengan kemenangan dalam Pilihanraya tahun 1955, satu jawatankuasa telah dibentuk oleh Kerajaan Perikatan yang dipengerusikan oleh Tun Abdul Razak. Tujuan jawatankuasa ini dibentuk ialah untuk mengkaji dan menilai sistem pendidikan yang sedia ada dan mengemukakan syor-syor yang sesuai bagi mewujudkan satu dasar pelajaran yang boleh diterima oleh semua pihak. Penyata Razak mencadangkan dua perkara utama yang menjadi teras pembangunan pendidikan, iaitu (i) Setiap kanak-kanak diberi peluang mendapat pelajaran. (ii) Mewujudkan satu sistem pendidikan bagi membentuk masyarakat yang bersatu padu. Penyata ini mengutamakan unsur-unsur dan nilai-nilai perpaduan negara sebagai satu matlamat yang perlu dicapai untuk menjamin kesejahteraan dan kepentingan masyarakat majmuk di negara ini. Penyata Razak telah menyatakan: Tujuan dasar pelajaran di dalam negeri ini ialah bermaksud hendak menyatukan budak-budak daripada semua bangsa di dalam negeri ini dengan memakai satu peraturan pelajaran yang meliputi semua bangsa dengan menggunakan bahasa kebangsaan sebagai bahasa pengantar yang besar, walaupun perkara ini tidak dapat dilaksanakan dengan serta merta melainkan hendaklah diperbuat dengan beransur-ansur.7
210 Jelas bahawa Penyata Razak menandakan bermulanya usaha-usaha untuk menyatukan sistem pendidikan di negara kita. Laporan ini juga telah mengesyorkan agar bahasa Melayu dijadikan sebagai bahasa kebangsaan. Ini adalah merupakan satu usaha yang baik untuk menyatupadukan masyarakat berbilang kaum dan juga membentuk identiti kebangsaan. Cadangan yang dikemukakan oleh Penyata Razak diluluskan menjadi Ordinan Pelajaran tahun 1957. Ordinan Pelajaran ini mewajibkan kurikulum sekolah yang sama kandungannya dan bercorak kebangsaan. Pada tahun 1959, satu Jawatankuasa Penyemak Pelajaran ditubuhkan untuk mengkaji semula pelaksanaan sistem pelajaran yang dicadangkan oleh Laporan Razak. Ini memandangkan timbul bantahan dan rasa tidak puas hati rakyat berbilang kaum di Tanah Melayu. Contohnya di kalangan guru sekolah Melayu yang tidak puas hati kerana tiada ketegasan dalam pelaksanaan bahasa kebangsaan. Selain itu, Persatuan Guru-guru Sekolah Cina yang berpendapat sebahagian daripada Penyata Razak mengabaikan kepentingan pendidikan, bahasa dan kebudayaan Cina. Abdul Rahman Talib yang menjadi Menteri Pelajaran ketika itu telah mengetuai jawatankuasa yang kemudiannya telah menghasilkan satu laporan yang dikenali sebagai Penyata Rahman Talib. 10.4.4 Penyata Rahman Talib (1960) Penyata Rahman Talib mempunyai ciri-ciri seperti berikut, iaitu (i) Pelaksanaan pelajaran rendah percuma selama sembilan tahun; (ii) Kenaikan darjah secara automatik dari darjah satu hingga tingkatan tiga; (iii) Peperiksaan penilaian sekolah rendah; (iv) Peluasan pelajaran teknik dan vokasional; dan (v) Pengalihan bahasa pengantar. Seterusnya laporan ini berpendapat bahawa sistem pelajaran telah dilaksanakan dengan berkesan, mengikut syor-syor Laporan Razak dan patut diteruskan. Cadangan yang dikemukan oleh Laporan Rahman Talib berikutnya dimaktubkan menjadi Akta Pelajaran 1961. Secara umumnya, Penyata Razak dan Penyata Rahman Talib menitikberatkan aspek-aspek yang berkaitan dengan perpaduan negara dan penghasilan tenaga rakyat. Oleh kerana masyarakat Malaysia merupakan masyarakat majmuk, maka konsep perpaduan dalam konteks negara ini perlu difahami sebagai satu proses yang mengutamakan perpaduan masyarakat berbilang kaum.8 Perpaduan yang diwujudkan mestilah berupaya menangkis gejala-gejala seperti perkauman, keturunan, agama, bahasa, perasaan kedaerahan dan sebagainya.
211 Pada tahun 1974, sebuah jawatankuasa kabinet ditubuhkan untuk mengkaji semula dasar pelajaran kebangsaan. Ia juga bertujuan untuk memperbaiki perlaksanaan dasar tersebut agar selaras dengan keperluan semasa negara khasnya dalam memenuhi keperluan tenaga kerja untuk pembangunan negara, pembinaan identiti kebangsaan dan perpaduan negara. Laporan jawatankuasa kebinet itu kemudiannya diterbitkan pada tahun 1979.9 Berdasarkan kajian tersebut, beberapa perubahan telah dibuat bagi memperkemaskan lagi sistem pendidikan kebangsaan selaras dengan keperluan pembangunan negara. Beberapa strategi telah diambil untuk mencapai matlamat dasar pendidikan, iaitu (i) Menjadikan Bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar yang utama. (ii) Mengadakan kurikulum yang sama dan berorientasikan Malaysia bagi semua jenis sekolah. (iii) Mewujudkan sistem peperiksaan yang sama bagi semua. (iv) Melicinkan tatacara pengurusan pendidikan. (v) Meningkatkan mutu pendidikan keseluruhannya dengan menyediakan pendidikan yang menyeluruh, seimbang dan bersepadu. (vi) Mengadakan peluang pendidikan asas selama sembilan tahun. (vii) Mendemokrasikan pendidikan dari segi peluang dan mutu dengan mengagihkan peruntukan secara adil dan memberi perhatian khas kepada kumpulan yang kurang bernasib baik dan kawasan luar bandar. (viii) Memperkenalkan pendidikan rendah mengikut Kurikulum Baru Sekolah Rendah (KBSR) yang berasaskan 3M iaitu Menulis, Membaca dan Mengira. (ix) Memperluaskan pendidikan teknik dan vokasional. (x) Mempelbagaikan kemudahan pendidikan di peringkat universiti, terutamanya dalam bidang sastera gunaan dan sains gunaan. (xi) Mempertingkatkan pendidikan kerohanian, moral dan disiplin. (xii) Menjadikan Bahasa Kebangsaan dan Bahasa Inggeris sebagai mata pelajaran yang wajib diajar di sekolahsekolah dan memberi peluang yang sempurna bagi pembelajaran bahasa-bahasa lain seperti Bahasa Cina dan Bahasa Tamil. (xiii) Menggalakkan kegiatan ko-kurikulum yang dapat memupuk disiplin seperti pasukan kadet tentera, polis, pengakap dan bomba.
212 DPK juga dilaksanakan dengan mengada dan memperkembangkan tenaga pengajar yang terlatih di samping mendirikan sekolah-sekolah selaras dengan pertambahan kanak-kanak. Strategi-strategi yang dikemukakan adalah bermatlamat untuk meningkatkan mutu pelajaran secara keseluruhannya. SOALAN DALAM TEKS 10.2 1. Nyatakan ciri-ciri utama DPK I. Semua sekolah rendah dan menengah menggunakan kurikulum yang sama II. Bahasa Malaysia menjadi bahasa pengantar utama di semua peringkat persekolahan III. Semua kanak-kanak mendapat peluang pendidikan yang sama IV. Semua sekolah rendah dan menengah ditadbirkan oleh Kementerian Pelajaran A. I dan II B. II dan III C. II, III dan IV D. I, II, III dan IV 2. Apakah ciri-ciri umum sekolah-sekolah yang wujud pada zaman penjajah British? 3. Kenapakah cadangan yang dikemukakan oleh Jawatankuasa Barnes tidak disenangi oleh masyarakat Melayu, Cina dan India? Semak jawapan anda di akhir bab ini. 10.5 DASAR KEBUDAYAAN KEBANGSAAN (DKK) Sebagai sebuah negara yang mempunyai masyarakat yang berbilang kaum, Malaysia memerlukan satu dasar kebudayaan kebangsaan bagi mencerminkan keperibadian negara. Dasar ini menjadi garis panduan dalam membentuk, mewujud dan mengekalkan identiti Malaysia di peringkat antarabangsa.10
213 Istilah kebudayaan bukanlah sesuatu yang asing bagi kita. Bolehkah anda anda jelaskan maksudnya? Berasaskan kesedaran tersebut, kerajaan telah menggubal satu dasar kebudayaan kebangsaan dengan mengambil kira latar belakang sejarah dan kedudukan negara ini sebagai pusat tamadun, serta pertemuan dan perdagangan sejak dua ribu tahun yang lampau. Peranannya sebagai pusat pertemuan telah menyebabkan berlakunya proses interaksi, pengenalan, penyerapan dan penerimaan pelbagai unsur budaya. Tambahan pula dengan kedudukannya yang strategik, menjadi tumpuan dan penyerapan pelbagai unsur kebudayaan yang sesuai dengan kebudayaan asal rantau ini. Kebudayaan kebangsaan hendaklah mempunyai tiga sifat berikut: (i) Unsur-unsur kebudayaan mestilah dapat diterima oleh semua komuniti. (ii) Apa juga asal usulnya mestilah menggambarkan ciri-ciri yang mudah dikenali sebagai sebahagian dari keadaan tempatan. (iii) Tidak boleh membawa kesan yang buruk dalam apa juga cara terhadap nilai-nilai asas yang menjadi pendukung kepada unsur-unsur lain. Berdasarkan Kongres Kebudayaan Kebangsaan, pada tahun 1971, tiga prinsip telah dijadikan asas ke arah pembentukan kebudayaan kebangsaan dan sebagai satu proses yang berterusan. Prinsip-prinsip itu ialah (i) Berteraskan kepada kebudayaan rakyat asal rantau ini. Budaya Melayu merupakan cara hidup, lambang identiti dan asas ukuran keperibadian kepada hampir 200 juta umat manusia yang mendiami rantau ini11 sejak berabad lamanya. Jadi wajarlah kebudayaan rakyat rantau ini dijadikan teras kepada kebudayan kebangsaan Malaysia. (ii) Unsur-unsur kebudayaan lain yang sesuai dan wajar boleh diterima. Prinsip ini bertepatan dengan suasana masyarakat berbilang kaum dan mewarisi pelbagai budaya. Kebudayaan sebagai sesuatu yang dinamik sifatnya, sentiasa berubah dan diwarisi dari satu generasi ke generasi berikutnya melalui proses penyerapan dan penyesuaian secara berterusan.12 Oleh itu, unsur-unsur budaya Cina, India dan Arab dan lain-lain yang sesuai diterima dalam pembentukan kebudayaan kebangsaan.
214 Kesesuaian ini bergantung sekiranya ia tidak bercanggah dengan Perlembagaan dan prinsip-prinsip Rukunegara dan asas-asas moral dan kerohanian sejagat, serta Islam sebagai agama rasmi negara. (iii) Islam menjadi unsur penting dalam pembentukan kebudayaan kebangsaan. Penerimaan unsur-unsur Islam adalah sesuai dengan perkembangan sejarah negara ini yang menerima kedatangan Islam sejak 600 tahun yang lampau dan menjadi agama anutan sebahagian besar umat di rantau ini. Justeru itu, adalah wajar nilai-nilai Islam dijadikan unsur penting dalam pembentukan kebudayaan kebangsaan. Pembentukan kebudayaan kebangsaan adalah diperlukan bagi mewujudkan sebuah negara yang stabil dan bersatu padu khususnya bagi sebuah negara membangun dan yang terdiri daripada berbagai-bagai kaum seperti Malaysia. Pada asasnya, pembentukan kebudayaan kebangsaan mempunyai tiga objektif berikut: (i) Mengukuhkan perpaduan bangsa dan negara melalui kebudayaan. (ii) Mempupuk dan memelihara keperibadian kebangsaan yang lahir dari kebudayaan kebangsaan. (iii) Memperkaya dan mempertingkatkan kualiti kehidupan kemanusiaan dan kerohanian yang seimbang dengan aspek pembangunan sosio ekonomi. Objektif dasar ini boleh dicapai melalui strategi-strategi berikut: (i) Pemulihan, pemeliharaan dan pembangunan kebudayaan ke arah menguatkan asas-asas kebudayaan kebangsaan melalui usahasama penyelidikan, pembangunan, pendidikan, pengembangan dan perhubungan budaya; (ii) Meningkat dan memperkukuhkan kepimpinan budaya melalui usaha-usaha membimbing dan melatih peminat, mendokong dan menggerak kebudayaan seluas-luasnya sebagai jentera pembangunan yang berkesan; (iii) Mewujudkan komunikasi yang berkesan ke arah kesedaran kebangsaan, kenegaraan dan nasionalisme; (iv) Memenuhi keperluan sosiobudaya; dan (v) Meninggikan taraf dan mutu kesenian.
215 Beberapa pihak telah terlibat sebagai penggerak ke arah pelaksanaan dasar ini. Kementerian Kebudayaan Kesenian dan Pelancongan merupakan pihak yang berkuasa dalam hal ini dan usaha mereka tidak akan berjaya tanpa kerjasama badan-badan lain termasuk kementeriankementerian dan jabatan-jabatan Kerajaan Pusat, Kerajaan-kerajaan Negeri, badan-badan berkanun dan pihak swasta serta pertubuhanpertubuhan kebudayaan dan kesenian. Perbincangan setakat ini hanya tertumpu kepada tiga dasar utama kerajaan Malaysia. Cuba anda senaraikan dasar-dasar lain yang dilaksanakan oleh kerajaan sehingga kini? 10.6 WAWASAN 2020 Pada 28 Februari 1991, Perdana Menteri Malaysia Dato’ Seri Dr. Mahathir Mohamad telah membentangkan satu kertas kerja bertajuk “Malaysia: The Way Forward” di Majlis pelancaran Malaysian Business Council.13 Kertas kerja ini mengandungi satu rangka kerja mengenai matlamat menjadikan Malaysia sebuah negara maju pada tahun 2020 - dikenali sebagai “Wawasan 2020”.14 Sebenarnya Wawasan 2020 bukanlah merupakan sebuah dasar khas, sebagaimana dasar-dasar lain yang dibincangkan sebelum ini. Ia merupakan suatu tindakbalas kepada perkembangan ekonomi, sosial dan politik yang berlaku di peringkat nasional dan antarabangsa yang telah memberi cabaran hebat kepada negara. Wawasan 2020 wajar dibincangkan di sini kerana ia berkaitan rapat dengan usaha kerajaan untuk membangunkan dan mencapai taraf sebuah negara maju. Wawasan 2020 menekankan sembilan bentuk cabaran yang perlu dihadapi oleh rakyat Malaysia, iaitu (i) Membentuk sebuah negara bangsa yang bersatu padu serta menyanjung masa hadapan yang dikongsi bersama. Bangsa itu mestilah sejahtera, terintegrasi wilayah-wilayah dan kelompok etniknya, menikmati kehidupan bersama yang sepenuhnya berasaskan persamaan hak dan keadilan, membentuk sebuah “Bangsa Malaysia” dengan rasa taat setia dan pengabdian yang tidak berbelah bagi terhadap bangsa tersebut.
216 (ii) Melahirkan sebuah masyarakat Malaysia yang bebas, teguh dan terbentuk jiwanya, yakin akan dirinya sendiri, bangga akan keadaannya kini dan segala sesuatu yang telah dicapainya, dan cukup tangkas untuk menghadapi segala macam rintangan. Masyarakat Malaysia itu mestilah mempunyai sifat-sifat mengejar kecemerlangan, benarbenar menyedari segala kemungkinan dirinya, tidak terkongkong jiwanya, dan dihormati pula oleh bangsa lain. (iii) Membentuk dan memperkembangkan sebuah masyarakat demokratis yang matang, yang mengamalkan sesuatu bentuk demokrasi Malaysia yang unggul, berasaskan muafakat dan musyawarah, dan boleh dicontohi oleh negara-negara membangun lain. (iv) Membentuk sebuah masyarakat yang kukuh ciri-ciri moral dan etikanya, dengan para warganya mempunyai nilai keagamaan dan kerohanian yang utuh, dan ditunjangi oleh budi pekerti yang luhur. (v) Membentuk sebuah masyarakat yang matang yang bersifat toleran, dengan setiap warga bangsa Malaysia, tanpa mengira keturunan mahupun kepercayaannya, bebas mengamalkan dan melaksanakan adat resam, kebudayaan serta kepercayaan agamanya masing-masing, tanpa merasa tersisih daripada bangsa tersebut. (vi) Membentuk sebuah masyarakat yang bersifat sains serta progresif, berdaya cipta dan berpandangan jauh ke hari muka, iaitu sebuah masyarakat yang bukan sahaja dapat memanfaatkan teknologi kini tetapi turut menjadi penyumbang terhadap pembentukan peradaban sains dan teknologi pada masa hadapan. (vii) Membentuk sebuah masyarakat berbudi dan berbudaya penyayang, sebuah sistem sosial yang lebih mementingkan masyarakat daripada diri sendiri, dengan kebajikan rakyat tidak diasaskan pada negara mahupun individu tetapi pada sistem kekeluargaan yang kukuh lagi mantap. (viii) Menjamin terbentuknya sebuah masyarakat yang adil ekonominya. Masyarakat itu akan menjamin pengagihan kekayaan negara secara adil lagi saksama, dengan kemajuan ekonominya dinikmati bersama oleh setiap rakyat. Masyarakat yang demikian tidak akan terbentuk selaga terdapat penentuan fungsi ekonomi berdasarkan kaum dan pemusatan kemunduran ekonomi kepada kelompok-kelompok kaum yang tertentu.
217 (ix) Membentuk sebuah masyarakat yang makmur, dengan ekonomi yang mampu menghadapi persaingan, bersifat dinamis, tangkas dan mempunyai daya ketahanan.15 Cabaran-cabaran di atas telah membangkitkan beberapa isu utama yang harus dihadapi bagi membolehkan Malaysia mencapai taraf negara maju. Isu-isu berkenaan termasuklah: (i) Pembentukan Satu Negara Bangsa Malaysia. Rakyat di negara ini tidak lagi diidentifikasikan melalui kaum, keturunan atau warna kulit. Bagi membentuk satu negara bangsa Malaysia, beberapa istilah tertentu seperti perpaduan kaum, kesetiaan kepada negara, keharmonian dan toleransi perlu difahami dan diamalkan. (ii) Negara Perindustrian. Mengubah corak ekonomi dari negara pertanian kepada perindustrian bagi mencapai status sebagai negara maju. Ini bermakna, rakyat harus bersedia bukan sahaja dalam proses perubahan dari kehidupan bertani kepada perindustrian, tetapi juga perubahan dalam teknologi, ekonomi, sosial dan kebudayaan. (iii) Moral dan Etika. Berlainan dengan konsep negara maju yang lebih bercirikan kebendaan, negara maju alaMalaysia berpegang kepada falsafah moral dan etika yang berasaskan kepercayaan agama. Tanpa nilai-nilai ini, kesejahteraan dan keharmonian yang wujud tidak akan berkekalan, sebaliknya membawa keburukan. (iv) Keadilan Ekonomi dan Sosial. Aspek ini merupakan penegasan semula ke atas isu-isu yang menjadi perhatian utama seperti pembasmian kemiskinan dan keseimbangan sosio-ekonomi di antara kaum, di antara wilayah, di antara negeri dan di antara bandar dan luar bandar. Wawasan 2020 meminta semua rakyat Malaysia tidak membuat tafsiran salah terhadap bantuan yang diberi kepada sesuatu kaum tertentu. Sebaliknya ia merupakan usaha bagi membaiki ketidakseimbangan yang wujud dalam masyarakat. (v) Pembangunan Masyarakat Berdasarkan Sistem Kekeluargaan. Hakikat bahawa keluarga adalah asas pembentukan masyarakat dan masyarakat menjadi asas pembinaan negara tidak dinafikan. Ini bermaksud, kekuatan dan kemajuan sesebuah negara terletak pada keluarga dan masyarakat. Dengan itu, nilai dan cara hidup (seperti masyarakat penyayang) perlulah dibentuk pada peringkat awal lagi iaitu melalui institusi keluarga.16
218 SOALAN DALAM TEKS 1. Wawasan 2020 diwujudkan adalah untuk memenuhi keperluan berikut, KECUALI A. Satu fokus nasional B. Perjanjian sosio-politik C. Agenda pembangunan nasional D. Strategi menghadapi ancaman luar 2. Jelaskan maksud negara maju yang sebenar berdasarkan Wawasan 2020. 3. Berdasarkan sembilan cabaran yang terkandung di dalam Wawasan 2020 terdapat beberapa aspek penting yang boleh dirumuskan. Nyatakan aspek berkenaan. Semak jawapan anda di akhir bab ini. 10.7 KESIMPULAN Dasar-dasar kerajaan digubal dan dilaksanakan selaras dengan nilai-nilai sosio-ekonomi dan politik negara pada satu-satu masa. Oleh kerana sifatnya yang dinamik, maka dasar-dasar kerajaan sentiasa berubah-ubah mengikut nilai-nilai masyarakat dan pucuk pimpinan dari semasa ke semasa. Selepas tercetusnya Tragedi 13 Mei, segala dasar yang digubal khususnya pada awal tahun 1970an, adalah berteraskan DEB sebagai dasar induk yang bertujuan untuk mencapai perpaduan negara. Pada masa kini dasar-dasar kerajaan adalah berteraskan Wawasan 2020 sebagai memenuhi hasrat untuk menjadikan Malaysia sebagai sebuah negara maju menjelang tahun 2020. Namun prinsip-prinsip asas dasar-dasar berkenaan tetap kekal seperti asal. Apa yang beza adalah pendekatan kerana ia perlu disesuaikan dengan perubahan masa.
219 SOALAN PENILAIAN KENDIRI 1. Beberapa strategi telah dibentuk bagi pembangunan kemiskian di luar bandar melalui rancangan-rancangan di bawah Dasar Ekonomi Baru. Pilih kenyataan yang BENAR sahaja: I. Menambahkan tanaman dua kali setahun, tanaman luar musim dan tanaman kontan. II. Menambahkan kemudahan asas. III. Menambahkan daya pengeluaran dan pendapatan melalui penggunaan sains dan teknologi di bidang pertanian, penternakan dan perikanan. IV. Menghadkan pembukaan, penerokaan dan kemajuan tanah-tanah baru. A. II dan III B. I, II dan III C. I, II dan IV D. I, II, III dan IV 2. Pembentukan Kebudayaan Nasional sangat penting bagi Malaysia kerana: I. Dapat mengukuhkan perpaduan. II. Melambangkan keperibadian negara. III. Menggayakan nilai hidup masyarakat Malaysia. IV. Dapat mengetepikan semua kebudayaan luar. A. I dan II B. II dan III C. I, II dan III D. I, II, III dan IV 3. Faktor berikut adalah penting dalam pembentukan Kebudayaan Kebangsaan KECUALI A. Dapat mengukuhkan perpaduan B. Dapat mengetepikan semua kebudayaan lain C. Melambangkan keperibadian negara D. Menggayakan nilai hidup masyarakat Malaysia
220 4. “Tutup sekolah vernakular dan digantikan dengan sekolah kebangsaan” merupakan salah satu syor yang berkaitan dengan Dasar Pelajaran Kebangsaan. Syor di atas terdapat dalam: A. Jawatankuasa Barnes(1950) B. Jawatankuasa Fenn-Wu (1951) C. Laporan Razak (1956) D. Laporan Rahman Talib (1960) 5. Nyatakan prinsip-prinsip pembentukan Dasar Kebudayaan Kebangsaan. 6. Laporan _________________ menjadi asas utama pembentukan Dasar Pelajaran Kebangsaan. 7. Kebudayaan Kebangsaan Malaysia adalah berdasarkan kepada tiga prinsip penting yang telah ditetapkan dalam _______________________ . 8. Kemiskinan dan tiada perpaduan adalah kesan penjajahan kepada negara. Apakah dasar yang digunakan oleh kerajaan bagi mengatasi perkara tersebut? 9. Sebutkan tiga cabaran yang terdapat dalam Wawasan 2020. Semak jawapan anda di akhir modul kursus ini. JAWAPAN SOALAN DALAM TEKS SDT 10.1 1. D 2. Matlamat Dasar Ekonomi Baru: (i) Mengurang dan membasmi kemiskinan dengan menambahkan pendapatan dan membanyakkan peluang-peluang pekerjaan kepada semua rakyat tanpa mengira keturunan dan kaum. (ii) Mempercepatkan proses penyusunan semula masyarakat Malaysia bagi membaiki ketidakseimbangan ekonomi di antara kaum. 3. Dasar Pembangunan Nasional
221 SDT 10.2 1. D 2. Antara ciri-ciri umum sekolah-sekolah pada zaman penjajahan British: (i) Tiap-tiap jenis sekolah itu adalah khusus untuk sesuatu kaum tertentu. Dengan itu, pelajar-pelajar Melayu, Cina dan India sukar bergaul di antara satu sama lain. (ii) Tiada dasar mengenai bahasa pengantar yang tunggal. Sekolah Inggeris menggunakan Bahasa Inggeris, Sekolah Melayu menggunakan Bahasa Melayu dan begitulah seterusnya. (iii) Sekolah-sekolah berkenaan terpisah di antara satu dengan yang lain mengikut kedudukan geografi dan taburan penduduk. Sekolah Melayu di kawasan kampung, sekolah Cina di kawasan perlombongan dan sekolah Tamil di kawasan estet getah. (iv) Kurikulum bagi sekolah-sekolah ini amat berbeza dan tidak sehaluan. Masing-masing mempunyai kurikulum tersendiri. 3. Orang Melayu tidak berpuas hati kerana kedudukan pelajaran Melayu yang tidak mendapat tempat dalam sistem pendidikan yang dicadangkan. Manakala masyarakat Cina dan India menganggap DPK menjejaskan kepentingan mereka dan juga sebagai penghapus kebudayaan dan pelajaran mereka. SDT 10.3 1. D 2. Negara maju yang sebenar bukan hanya sekadar rakyatnya hidup mewah dan aman, bukan juga ditentukan oleh faktor-faktor ekonomi atau teknologi. Apa yang lebih penting adalah rakyat berupaya menangani cabaran-cabaran dengan kekuatan dalaman (rohaniah dan aqliah) dan meningkatkan kemajuan agama dan akhlak. Kemajuan Malaysia mengikut acuan kita sendiri. 3. Aspek-aspek penting ialah berkaitan ekonomi, pendidikan, sosial, politik, kebudayaan dan etika-agama.
223 Nota akhir Bab 1 1 Zainal Kling. (1985). Pendidikan kewarganegaraan: Aspek seni dan nilai. Adnan Hj. Nawang (Peny.). (1985). Pendidikan dan kewarganegaraan di Malaysia. Kuala Lumpur: GPMS, 13. 2 Wan Halim Wan Othman. (1993). Panduan: Pembinaan warga Malaysia. Kuala Lumpur: Institut Kajian Dasar. 3 Asnarulkhadi Abu Samah, & Jayum A. Jawan (Peny.). (1997). Kenegaraan Malaysia. Serdang: Penerbit Universiti Pertanian Malaysia, 3. 4 Zainal Kling, op. cit, 14 -15. 5 W.P. Shiverly. (1991). Power and choice: An introduction to political science (2nd ed.) New Jersey. McGraw-Hill, 29. 6 Zainal Abidin Abdul Wahid. Membina negara-bangsa: Beberapa persoalan. Kertas kerja dibentangkan dalam Seminar Sejarah Malaysia Moden. Bangi: Jabatan Sejarah UKM, 21-22 Disember 1997, 2. 7 Ibid. 8 Zainal Abidin Abdul Wahid. (1994, Ogos). Negara-bangsa: Kita yang bina. Dewan Masyarakat. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. 9 Ibid. 10 Abd. Rahim Abd. Rashid. Pendidikan sejarah dan proses pembinaan bangsa Malaysia: Satu penilaian semula. Kertas kerja dibentangkan dalam Kongres Sejarah Malaysia II, anjuran Persatuan Sejarah Malaysia, Kuala Lumpur, 26-28 November 1996, 19-23. 11 Fawzi Basri, Mohd. Mustafa Ishak, & Mohamad Idris Saleh. Nasionalisme dan pembentukan bangsa Malaysia. Kertas kerja dibentangkan dalam Seminar Nasionalisme dan Pembangunan di Malaysia. Bangi: Jabatan Sejarah, UKM, 15 November 1994, 9. 12 Ibid. 13 Ibid., 10. 14 Lihat, J. S. Furnivall. (1956). Colonial policy and practice: A comparative study of Burma and Netherlands India. New York: New York University Press. 15 Abdul Rahman Embong. (1997, Jan–Mac). Pembinaan bangsa dalam arus persejagatan. Pemikir. Kuala Lumpur: Utusan Printcorp Sdn. Bhd., 53-56.
224 16 Lihat, Malik Munip. (1981). Tuntutan Melayu. Kuala Lumpur: Sarjana Interprise. 17 Rustam Sani. (1992). Melayu baru: Beberapa persoalan sosio-budaya: Kuala Lumpur: Institut Kajian Strategik Antarabangsa. 18 Sebagai contoh lihat, Haris Md. Jadi. (1990). Etnik, politik dan pendidikan. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka; Leon comber. (1993). 13 May: A historical survey of Sino-Malay relations. Kuala Lumpur: Heinemen. 19 Fawzi Basri, Mohd. Mustafa Ishak, & Mohamad Idris Saleh, op. cit., 12. 20 Mahathir Mohamad. Rancangan-rancangan pemasyarakatan perpaduan. Ucapan Pelancaran Rancangan Pemasyarakatan Perpaduan, Kuala Lumpur, 1 Ogos 1998. 21 Zainal Abidin Abdul Wahid. (1992). op. cit., 1. 22 Awang Had Salleh. (1985). Pendidikan dan nasionalisme: Penentuan konsep dan penerokaan strategi. Dlm. Awang Had Salleh (Peny.). Pendidikan dalam pemikiran. Petaling Jaya: Fajar Bakti Sdn. Bhd., 102-112. 23 Ibid., 106-108. 24 Zainal Abidin Abdul Wahid. (1985). Peranan sejarah dalam pengajaran dan pembelajaran untuk menanamkan semangat cintakan negara. Dlm. Adnan Hj. Nawang (Peny.). Pendidikan dan kewarganegaraan di Malaysia. Kuala Lumpur: GPMS., 26-34. Bab 2 1 Lihat misalnya tulisan Dato’ Sir Roland Braddell. (1989). The study of ancient times in the Malay Peninsula and Straits of Malacca. Kuala Lumpur: MBRAS Reprint No. Seven. 2 Ismail Hamid. (1991). Masyarakat dan budaya Melayu. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 1-12. Beliau menulis tentang sejarah dan asal usul orang Melayu berdasarkan penilaian penulis-penulis sebelumnya. 3 Kamus Dewan. Edisi Baru. (1989). Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 1216. 4 Penjelasan lanjut, lihat Muhammad Yusoff Hashim. (1989). Kesultanan Melayu Melaka. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka; dan Muhammad Yusoff Hashim. (1992). Pensejarahan Melayu: Kajian tentang tradisi sejarah Melayu Nusantara. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. 5 Penilaian penempatan dan ketua-ketua tempatan ini bagi kajian terbaru di Kedah, Perak dan Kelantan-Patani, lihat Mior Ahmad Noor Mior Hamzah.
225 (1995). Proses pembentukan sempadan Malaysia-Thailand. Tesis MA. Kuala Lumpur: Jabatan Pengajian Asia Tenggara, Universiti Malaya. Penjelasan lanjut mengenai Kesultanan Melayu Perak, lihat M. A. Fawzi Basri. (1986). Cempaka Sari, sejarah kesultanan negeri Perak. Ipoh: Yayasan Perak. 6 Gambaran ini adalah satu pengubahsuaian terhadap perkampungan yang biasa terdapat di sepanjang sungai Perak dalam Mukim Chegar Galah, Daerah Kuala Kangsar. Penulisan bercorak ilmiah, lihat Ooi Jin Bee. (1968). Bumi, penduduk dan ekonomi di Tanah Melayu. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 168-175. 7 Gambaran ini adalah pengubahsuaian daripada contoh di Kampung Keranji, Mukim Chegar Galah, Daerah Kuala Kangsar, Perak. Peta, gambar dan gambaran ringkas orang Melayu Perak abad ke-19, lihat Patrick Sullivan. (1982). Social relations of dependence in a Malay State: Nineteenth century Perak. Kuala Lumpur: MBRAS, Monograph No.10. 8 Lihat ulasan Khoo Kay Kim mengenai pekerjaan orang Melayu yang asasnya lebih bercorak pelaut daripada petani dalam Malay society, transformation & democratisation: A stimulating and discerning study on the evolution of Malay society through the passage of time. (1991). Petaling Jaya: Pelanduk Publications (M) Sdn. Bhd., 1-5. 9 Lihat kajian di Perak oleh Patrick Sullivan, op. cit., 45-69 dan 78-84. 10 Untuk keterangan lanjut perihal masyarakat ini bagi negeri Kedah, Perak dan Kelantan-Patani, lihat kembali Mior Ahmad Noor bin Mior Hamzah, op. cit., 59-62 bagi Kedah, hlm. 75-78 bagi Perak dan 87-90 bagi Kelantan-Patani. 11 W. G. Shellabear. (1961). Sejarah Melayu (The Malay Annals). Jilid Pertama dan Kedua. Singapura: Malaya Publishing House Limited, 26-27. 12 Dibuat dengan pengubahsuaian dari apa yang digambarkan dalam penulisan tradisi seperti Sejarah Melayu dan lain-lain penulisan mengenai kerajaan Melayu selepas KMM seperti Misa Melayu mengenai Kesultanan Melayu Perak, Hikayat Merong Mahawangsa bagi Kesultanan Melayu Kedah dan lain-lain untuk kerajaan Melayu lainnya. 13 W. G. Shellabear, op. cit., 148-151. 14 Penjelasan lanjut mengenai perdagangan di KMM, lihat Muhammad Yusoff Hashim, op. cit, 236-271. 15 Penjelasan ringkas mengenai sistem ekonomi bagi Kedah, Perak dan Kelantan-Patani, lihat Mior Ahmad Noor Mior Hamzah, op. cit., 62-64, 78-81 dan 90-92 secara berasingan.
226 16 Himpunan mengenai peribahasa Melayu dapat dilihat dalam The MBRAS book of over 1,600 MALAY PROVERBS, with explanations in English. (1992). Kuala Lumpur: Monograph No. 22. Bab 3 1 Sila lihat Cheah Boon Kheng, & Abu Talib Ahmad. (1990). Kolonialisme di Malaysia dan negara-negara lain. Petaling Jaya: Fajar Bakti, 13. 2 Ibid. hlm. 13. 3 Sila lihat Plano, J.C., & Olton, R. (1988). The international relations dictionary. Santa Barbara: Abc-CLIO. 4 Sila lihat Evans, G., & Newman, J. (1992). The dictionary of world politics. Great Britain: Harvester Wheatsheaf. 5 Cheah Boon Kheng, & Abu Talib Ahmad, op. cit., 13. 6 Kementerian Pendidikan Malaysia. (1992). Kamus Inggeris Melayu Dewan. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. 7 Cheah Boon Kheng, & Abu Talib Ahmad, op. cit., 17. 8 Ibid., 2. 9 Ibid., 2. 10 Sila lihat Perry, M. et al. (1985). Western civilization: Ideas, politics and society. Boston: Houghton Mifflin, 320-321. 11 Ibid., 324. 12 Ibid., 321. 13 Sila lihat Perry, M. et al,. op.cit, 577. 14 Ibid, 577. 15 Ibid, 621. 16 Sila lihat Perry, M. et al., op.cit, 603. 17 Cheah Boon Kheng, & Abu Talib Ahmad, op. cit, 15. 18 Sila lihat Perry, M. et al., op. cit, 321.
227 19 Sila baca Mohd Idris Saleh, Che Su Mustafa, Fuziah Shaffie. (1994). Sejarah pembangunan bangsa dan negara. Kuala Lumpur: Utusan Publications & Distributors Sdn Bhd., 25. 20 Ibid, 25-26. 21 Ibid, 27. 22 Ibid, 27-28. 23 Sila baca Ibrahim Saad. (1981). Pendidikan dan politik di Malaysia. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 7. 24 Ibid, 10. 25 Ibid, 9-10. 26 Sila baca Mohd Idris Saleh, Che Su Mustafa, Fuziah Shaffie, op. cit, 28-29. 27 Sila lihat Cheah Boon Kheang. (1983). Red star over Malaya: resistance and social conflict during and after the Japanese occupation of Malaya 1941-46. Singapore: Singapore University Press, 15. Bab 4 1 Ensiklopedia Malaysiana, Jilid 9. Edisi 1996. Anzagain Sdn. Bhd. Kuala Lumpur, 38. 2 Ibid. 3 Lihat Abdullah Zakaria Ghazali. (1995). Pribumi dan penjajah: Gerakan tentangan di Malaysia. Dlm. Malaysia dari segi sejarah, 23. 4 Ibrahim Nik Mahmood. (1974). The Tuk Janggut Rebellion of 1915. In W.R. Roff (Ed.). Kelantan: Religion, society and politics in a Malay State. Kuala Lumpur: Oxford University Press, 86. 5 Untuk keterangan lanjut sila lihat, J.M. Gullick. (1958). Indigenous political systems of Western Malaya. London. 6 Muhd Yusof Ibrahim. (1994) Persejarahan Melayu 1800-1960. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 137. 7 Lihat William R. Roff. (1966). The origin of Malays nationalism. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. 8 Ismail Sudin. (1971-1972). Beberapa aspek sejarah sosial Kuala Kangsar. Dlm. Jurnal Sejarah, X, 44-45, Universiti Malaya.
228 9 Abd. Hamid Othman. (1972-1973). Inteligensia Melayu di dalam kegiatan persuratan di Kota Bharu 1900-1945. Jurnal Sejarah, X1, 85, Universiti Malaya. 10 Abdul Aziz Mat Ton. (1993). Guru-guru Melayu dalam politik Melaka hingga 1955. Sejarah. Jurnal Jabatan Sejarah, 2, 79. Universiti Malaya. 11 Untuk keterangan lanjut sila lihat, Ramlah Adam. (1993). Dato’ Onn Ja’afar pengasas kemerdekaan. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. 12 Lihat Zainal Abidin Abdul Wahid et al. (1994). Malaysia warisan dan perkembangan (2nd ed.). Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 249-273. 13 Gene Z. Hanrahan. (1971). The communist struggle in Malaya. Kuala Lumpur: University Malaya Press, 29. 14 Aloysius Chin. (1995). The communist party of Malaya inside story. Kuala Lumpur: Vinpress Sdn. Bhd., 22. 15 Zubaidah Hamzah. (1995). Hubungan India dan Malaysia: tumpuan pada masa kepimpinan Nehru (1930-1964). Dlm. Malaysia dari segi sejarah (Malaysia in history, 23, 108. 16 Untuk keterangan lanjut lihat Usha Mahajani. (1973). The role of Indian minorities in Burma and Malaya. New York. 17 Perbincangan mengenai perjuangan UMNO dan impaknya kepada kemerdekaan Tanah Melayu akan dibincangkan dengan khusus dalam Bab 5. Bab 5 1 Untuk keterangan lanjut, rujuk Zainal Abidin Abdul Wahid. (1983). Pendudukan Jepun dan semangat kebangsaan. Dlm. Zainal Abidin Abdul Wahid (Peny.) Sejarah Malaysia sepintas lalu. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 117-123. 2 Zainal Abidin Abdul Wahid, ibid, 191. 3 Pergerakan ini telah ditubuhkan pada 1 Januari 1946 di Johor. Pada ketika itu, beliau bertugas sebagai Pegawai Daerah Batu Pahat. 4 Untuk mengetahui secara terperinci nama-nama persatuan-persatuan yang terlibat, lihat Muhammad Yunus Hamidi. (1961). Sejarah pergerakan politik Melayu semenanjung. Kuala Lumpur: Pustaka Antara, 17-25; dan juga Ahmad Fawzi Mohd Basri. (1996). 50 Tahun UMNO berjuang: Untuk siapa, mendapat apa, bila, dan bagaimana?. Dewan Masyarakat, 8. Dalam artikel Ahamd Fawzi menyatakan bahawa terdapat 48 persatuan Melayu yang terlibat. 5 Ramlah Adam. (1992). Dato’ Onn Jaafar pengasas kemerdekaan. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 392.
229 6 Sila lawati laman web http://www.umno.org.my/sejarah1.html 7 Golongan Ahmad Boestamam mewakili mereka yang berfahaman kebangsaan sedangkan golongan Mokhtaruddin terdiri daripada mereka dari PKM atau lebih tegas lagi dari kumpulan Malayan People’s Anti-Japannese Army (komunis). 8 Yang Dipertuanya iaitu Haji Ahmad Fuad bin Hassan ialah Ketua Jabatan Agama Islam – UMNO; Naib Yang Dipertua ialah Haji Ahmad Maliki (ahli UMNO; dan Bendahari Haji Ahmad bin Long (ahli UMNO) serta ahli-ahlinya yang lain adalah bekas ahli UMNO. 9 Ramlah Adam, ibid, 295. 10 Zainal Abidin. (1983). Menjelang merdeka. Dlm. Zainal Abidin Abdul Wahid (Peny.), Sejarah Malaysia sepintas lalu. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 185. 11 Means. (1976). Malaysian politics. London: Hodden and Stoughton, 166. 12 Perbincangan mengenai usaha penangguhan tuntutan kemerdekaan antara Dato’ Onn dan Inggeris, lihat Anwar Abdullah. (1971). Dato’ Onn. Petaling Jaya: Pustaka Nusantara, 228-231. 13 Ahmad Fawzi Basri, Mohd. Idris Salleh, & Shafee Saad. (1991). Bumi dipijak milik orang. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 44. 14 Ibid. 15 Ibid, 88-90. 16 Zainal Abidin. (1983). Ibid, 189. 17 INTAN. (1991). Malaysia kita. Kuala Lumpur: Institut Tadbiran Awam Negara, 483-507. Bab 6 1 Untuk penjelasan lanjut mengenai masyarakat Cina pada zaman awal kedatangan mereka, sila lihat Victor Purcell. (Trans.). (1997). Orang-orang Cina di Tanah Melayu. Skudai: Penerbit Universiti Teknologi Malaysia. 2 Keseluruhan perbincangan mengenai komunis dan PKM dalam teks ini banyak merujuk kepada kajian Khong Kim Hoong. (1984). Merdeka!, British rule and the struggle for independence in Malaya, 1945-1957. Petaling Jaya: Institute for Social Analysis (INSAN), terutama 122-208, kajian Mohd. Reduan Haji Asli. (1993). Pemberontakan bersenjata komunis di Malaysia. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, dan pengetahuan daripada pengalaman perkhidmatan penulis sebagai Pegawai Angkatan Tentera Malaysia dari tahun 1980-1992.
230 3 Lihat Abdul Samad Idris. (Tan Sri). (1982). 25 Tahun Merdeka. Kuala Lumpur: Pustaka Budiman, 351-399. 4 Gambaran lanjut secara ringkas tentang kerjasama kerajaan dengan PKM dalam jangka masa ini, lihat Wan Hashim Wan Teh. (1993). Perang dunia kedua, peranan gerila Melayu; Force 136. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 3-7. 5 Ibid. 5 Peristiwa perbalahan kaum yang berlaku di Batu Pahat dapat dilihat dalam Ramlah Adam. (1994). Dato’ Onn Ja’afar – Pengasas kemerdekaan. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 71-77. 6 Lihat sama Zainal Abidin Wahid. (Profesor Datuk). (1983). Sejarah Malaysia sepintas lalu. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 138-143. Begitu juga Haji Buyong Adil. (1985). Perjuangan orang Melayu menentang penjajah. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 251-259. 8 Hampir keseluruhan perbincangan dalam bahagian ini merujuk kepada penulisan Khong Kim Hong dan Mohd. Reduan Haji Asli dan buku berkaitan seperti dalam senarai bacaan. 9 Dalam bahagian ini, perbincangan banyak merujuk kepada penulisan Tunku Abdul Rahman Putra. (1977). Looking back. Kuala Lumpur: Penerbitan Pustaka Antara, 5-22, dan juga buku terjemahannya, Pandang balik. (1980). Kuala Lumpur: Heinemann Educational Books (Asia) Ltd., 5-19. 10 Gambaran mengenai kekejaman komunis, boleh dirujuk dalam buku-buku yang dinyatakan sebelum ini dan juga A. Samad Idris, (Tan Sri Datuk). (1983). Askar Melayu 50 tahun. Kuala Lumpur: Pustaka Budiman Sdn. Bhd., 244-411. 11 Dalam bahagian ini, sila rujuk dan ulang kaji semula perbincangan bab Nasionalisme, terutamanya pada zaman Jepun dan selepasnya. 12 Perkara ini telahpun didedahkan sendiri oleh Musa Ahmad dalam pengakuannya setelah pulang daripada “buangan” di negeri China. Begitu juga dengan pengakuan Shamsiah Fakeh dalam laporan bersiri Fatini Haji Yaakob dalam majalah Dewan Masyarakat yang diterbitkan pada awal tahun 1990-an. 13 Sesungguhnya, walaupun negara telah mengisytiharkan tamatnya darurat, namun perjuangan bersenjata hanya tamat pada akhir bulan Disember 1989 setelah kerajaan Malaysia menandatangani Perjanjian Perletakan Senjata dan Menamatkan Perjuangan PKM. Perjanjian ini dibuat di Hatyai, selatan Thailand, atas kerjasama Angkatan Tentera dan kerajaan Thailand. Bab 7 1 Sebelum kemerdekaan, telah muncul konsep Melayu Raya dan Indonesia raya terutama di zaman Jepun sebagai satu usaha untuk menyatukan bangsa dan
231 wilayah di bawah satu pentadbiran. Walaupun gagal, ia menunjukkan adanya cita-cita untuk menyatukan Indonesia dan Malaysia. Lihat, Gordon Means. (1970). Malaysian politics. London: University of London Press Ltd., 46. 2 Lihat, Steven Ruciman. (1992). In R.S. Milne, & Diane K. Mauzy. Politik dan kerajaan di Malaysia. (Terj.). Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 63- 64. 3 Mohamad Idris Saleh, Che Su Mustafa, & Fuziah Shafie. (1994). Sejarah pembangunan bangsa dan negara. Kuala Lumpur: Utusan Publications & Distributors, Sdn. Bhd., 109. 4 Lihat R.S Milne, & D.K. Mauzy, 65. 5 Untuk keterangan lanjut mengenai perkara ini lihat, Abdullah Ahmad, Tunku Abdul Rahman dan Dasar Luar Malaysia Semasa 1963-1970, Kuala Lumpur: Berita Publishing Sdn. Bhd. 6 Lihat R.S. Milne, & D.K. Mauzy, 66. 7 Mohd. Noor Abdullah. (1979). Kemasukan Sabah dan Sarawak ke dalam persekutuan Malaysia. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 42. 8 Ibid, 61-62. 9 H.E. Graves. In R.S. Milne, & D.K. Mauzy, 77. 10 Lihat, J.P. Ongkili. (1967). The Borneo response to Malaysia 1961-1963. Singapore: Donald Moore Press Ltd., 103. 11 Untuk keterangan lanjut, sila lihat, Mohd. Ariff Dato’ Othman. (1988). Tuntutan Filipina terhadap Sabah implikasi dari segi sejarah, undang-undang dan politik. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. 12 Untuk keterangan lanjut lihat, Zainal Abidin Abdul Wahid. (1980). Confrontation a study of Malaysia-Indonesia relation: It’s implications. Nusantara. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. 13 Lihat Justus van der Kroef. (1963). Indonesia, Malaya, and the Borneo Crisis. Asean Survey, 25,4. 14 Untuk keterangan lanjut lihat, Arnold Brackman. (1966). Southeast Asia’s second front, the power struggle in the Malay archipelago. New York: Frederick A Preager. 15 Konfrantasi ialah dasar penentangan secara ketenteraan oleh kerajaan Indonesia ke atas Malaysia. Sebelum itu, Indonesia telah melancarkan konfrontasi dalam bentuk kecaman-kecaman politik dan pembekuan hubungan perdagangan. Antara tulisan penting mengenai konfrontasi Indonesia-Malaysia
232 ialah, J.A.C. Mackie. (1974). Konfrontasi: The Indonesia-Malaysia dispute 1963-1966. Kuala Lumpur: Oxford University Press. 16 The Strait Times. (1964, September 2), 1. 17 J. Kennedy. (1993). A history of Malaya (3rd ed.). Kuala Lumpur: S. Abdul Majeed & Co., Publishing Division, 323. 18 Abdullah Ahmad. (1987). Tunku Abdul Rahman dan dasar luar Malaysia 1963- 1970. Kuala Lumpur: Berita Publishing Sdn. Bhd., 56. 19 The Mail Mail. (1986, August 31), 1. Bab 10 1 Berikutan dengan penubuhan Malaysia (1963), program berikutnya ditukar menjadi Rancangan Malaysia. 12 Rancangan Malaysia Kelima 1986-1990. Jabatan Percetakan Negara, 92. 13 Rancangan Malaysia Keempat 1981-1985. Jabatan Percetakan Negara, 2. 14 Just Farland, Jack Parkinson, & Rais Saniman. (1991). DEB pertumbuhan dan ketaksamarataan. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 18. 15 INTAN. (1991). Malaysia kita. Kuala Lumpur, 735. 16 Ambrin Buang, (Peny.) (1992). Dasar-dasar pembangunan Malaysia, Kuala Lumpur:INTAN, 5. 17 Penyata Razak, perenggan 12. 18 INTAN. Malaysia kita, Ibid, 780. 19 Ambrin. Ibid, 118. 20 Aishah Edris. (1997). Dasar-dasar sosial. Dlm. Asnarulkhadi Abu Samah, & Jayum A. Jawan (Peny.). Kenegaraan Malaysia. Serdang: Universiti Putra Malaysia, 217. 21 Selain Malaysia, negara lain termasuk di dalam rantau ini ialah Indonesia, Filipina, Singapura, Brunei, Thailand, Kampuchea dan Kepulauan Selatan Pasifik (Polynesia, Melanesia dan Oceania). 22 Aishah, Ibid. 21 Majlis ini dilancarkan penubuhannya oleh YAB Perdana Menteri sebagai salah satu langkah persediaan menghadapi pelbagai kemungkinan ekonomi negara dari dalam mahupun luar negara – peringkat antarabangsa. Lihat Jurij
233 Jalaludin. (Peny.). (1991). Wawasan 2020 aspek politik dan social. Kuala Lumpur: Arena Ilmu Sdn. Bhd., 115. 22 Untuk keterangan lanjut, rujuk Lampiran dalam Malaysia melangkah ke hadapan. (1993). Dlm. Kamarudin Jaffar, & Hazami Habib. (Peny.). Wawasan 2020. Kulala Lumpur: Institut Kajian Dasar, 301-308. 23 Dipetik daripada ucapan dasar YAB Perdana Menteri. Malaysia melangkah ke hadapan. Lampiran dalam Kamarudin, & Hazami, Ibid., 302-303. 24 Isu-isu ini dipetik daripada Ambrin, Ibid, 16-20.
v KANDUNGAN Prakata xi Kata Kunci xiii Objektif Modul xv BAB 1 PENGENALAN KEPADA KENEGARAAN MALAYSIA Objektif Bab 1 1.1 Pengenalan 1 1.2 Negara Bangsa 3 1.2.1 Ciri-Ciri Negara Bangsa 4 1.2.2 Faktor yang Boleh Mempengaruhi Negara Bangsa 5 1.2.3 Proses Pembinaan Negara Bangsa 7 1.3 Negara Bangsa Malaysia 9 1.4 Kesimpulan 12 Soalan Penilaian Kendiri 13 Jawapan Soalan dalam Teks 14 BAB 2 SISTEM MASYARAKAT MELAYU TRADISIONAL SEBAGAI ASAS PEMBINAAN NEGARA ASAS PEMBINAAN NEGARA Objektif Bab 17 2.1 Pengenalan 17 2.2 Konsep-Konsep Penting 18 2.3 Penempatan 19 2.4 Penduduk 23 2.4.1 Pemerintah 24 2.4.2 Rakyat 24 2.5 Masyarakat Setempat 25 2.6 Bidang Pekerjaan dan Hasil Keluaran 26 2.7 Nilai-Nilai Murni MMT: Satu Pengamatan Kembali 27 2.7.1 Sistem Politik 27 2.7.2 Sistem Ekonomi 30 2.7.3 Sistem Sosial 32 2.8 Kesimpulan 34 Soalan Penilaian Kendiri 34 Jawapan Soalan dalam Teks 36 BAB 3 GERAKAN PENJAJAHAN Objektif Bab 39 3.1 Pengenalan 39 3.2 Pengenalan kepada Gerakan Penjajahan 40
vi 3.2.1 Definisi 40 3.3 Perkembangan Gerakan Penjajahan 43 3.3.1 Faktor-Faktor Penggalak Kolonialisme 43 3.3.2 Faktor-Faktor Penggalak Imperialisme 45 3.4 Gerakan Penjajahan Barat di Tanah Melayu 48 3.4.1 Kedatangan Penjajah Barat 49 3.4.2 Dasar Campur Tangan British di Tanah Melayu 51 3.4.3 Dasar-Dasar Penjajahan British di Tanah Melayu 53 3.4.4 Kesan Gerakan Penjajahan Barat di Tanah Melayu 58 3.5 Kesimpulan 61 Soalan Penilaian Kendiri 62 Jawapan Soalan dalam Teks 63 BAB 4 NASIONALISME Objektif Bab 65 4.1 Pengenalan 65 4.2 Bentuk dan Perkembangan Nasionalisme 66 4.3 Gerakan Nasionalisme Bersenjata 66 4.4 Semangat Nasionalisme Bukan Bersenjata 70 4.4.1 Golongan Agama 70 4.4.2 Golongan Menengah Melayu 74 4.4.3 Golongan Bangsawan Melayu 77 4.5 Perkembangan Nasionalisme di Zaman Pendudukan Jepun 79 4.6 Penubuhan Parti Pertubuhan Melayu Bersatu (UMNO) 82 4.7 Kesimpulan 84 Soalan Penilaian Kendiri 84 Jawapan Soalan dalam Teks 86 BAB 5 KEMERDEKAAN TANAH MELAYU Objektif Bab 89 5.1 Pengenalan 89 5.2 Perkembangan Politik Tahun 1945-1955 90 5.2.1 Perpaduan Kaum 91 5.2.2 Usaha ke Arah Perpaduan 91 5.3 Pertumbuhan Parti-Parti Politik 92 5.3.1 United Malays National Organization (UMNO) 92 5.3.2 Malayan Indian Congress (MIC) 93 5.3.3 Malayan Chinese Association (MCA) 94 5.3.4 Parti Kebangsaan Melayu Malaya (PKMM) 94 5.3.5 Parti Islam Se-Malaya (PAS) 94 5.3.6 Parti Kemerdekaan Malaya (IMP) 95
vii 5.3.7 Parti Buruh 95 5.4 Perubahan Dasar British ke Arah Berkerajaan Sendiri 96 5.4.1 Sistem Ahli 96 5.4.2 Pilihanraya Tahun 1951 97 5.4.3 Pilihanraya Tahun 1952 98 5.4.4 Pilihanraya Umum Tahun 1955 98 5.5 Langkah-Langkah Menuju Kemerdekaan 102 5.5.1 Rundingan ke Arah Kemerdekaan 103 5.5.2 Misi Kemerdekaan ke London 103 5.5.3 Suruhanjaya Reid dan Memo Perikatan 104 5.5.4 Pengisytiharan Kemerdekaan 107 5.6 Kesimpulan 108 Soalan Penilaian Kendiri 108 Jawapan Soalan dalam Teks 110 BAB 6 KOMUNIS DAN DARURAT DI TANAH MELAYU Objektif Bab 111 6.1 Pengenalan 111 6.2 Parti Komunis Malaya 112 6.2.1 Latar Belakang Awal 112 6.2.2 Pergerakan Berorganisasi 113 6.3 PKM dalam Zaman Jepun 116 6.4 Sebelum Peristiwa Darurat 118 6.4.1 Pengalaman Zaman Kekosongan 118 6.4.2 Zaman Malayan Union dan Pengisytiharan Persekutuan Tanah Melayu 119 6.5 Peristiwa Darurat 122 6.5.1 Kempen Awal 122 6.5.2 Tindakan Awal Kerajaan 124 6.6 Kesan Darurat kepada Kemerdekaan 132 6.7 Kesimpulan 138 Soalan Penilaian Kendiri 141 Jawapan Soalan dalam Teks 142 BAB 7 PENUBUHAN MALAYSIA Objektif Bab 145 7.1 Pengenalan 145 7.2 Faktor-Faktor Pendorong Penubuhan Malaysia 147 7.2.1 Imbangan Kaum 147 7.2.2 Kemerdekaan Bagi Negara-negara Baru 149 7.2.3 Meningkatkan Taraf Bumiputera Sabah dan Sarawak 149
viii 7.2.4 Mengeratkan Hubungan yang Sedia Ada 150 7.3 Reaksi-Reaksi Awal Penubuhan Malaysia 150 7.3.1 Parti-Parti Politik 151 7.3.2 Pemimpin-Pemimpin Barat 151 7.4 Langkah-Langkah Penubuhan Malaysia 151 7.5 Reaksi-Reaksi Penubuhan Malaysia 155 7.5.1 Tentangan Dalaman 155 7.5.2 Kerajaan Brunei 156 7.5.3 Kerajaan Filipina 156 7.5.4 Kerajaan Indonesia 157 7.6 Kesimpulan 158 Soalan Penilaian Kendiri 159 Jawapan Soalan dalam Teks 160 BAB 8 PERLEMBAGAAN MALAYSIA Objektif Bab 163 8.1 Pengenalan 163 8.2 Perkembangan dan Pindaan Perlembagaan 164 8.3 Tujuan Perlembagaan 166 8.4 Jenis-Jenis Perlembagaan 168 8.5 Ciri-Ciri Perlembagaan 169 8.6 Ciri-Ciri Perlembagaan Malaysia 170 8.7 Kandungan Perlembagaan Malaysia 172 8.8 Unsur-Unsur Tradisi dalam Perlembagaan 173 8.9 Peranan Unsur Tradisi dalam Perlembagaan 176 Soalan Penilaian Kendiri 177 Jawapan Soalan dalam Teks 178 BAB 9 JENTERA PENTADBIRAN KERAJAAN PERSEKUTUAN DAN NEGERI DI MALAYSIA Objektif Bab 179 9.1 Pengenalan 179 9.2 Jentera Pentadbiran Kerajaan Persekutuan 180 9.2.1 Kabinet 181 9.2.2 Organisasi Kerajaan yang Ditubuhkan atas Budi Bicara 181 9.2.2.1 Kementerian 182 9.2.2.2 Jabatan 183 9.2.2.3 Perbadanan Awam 184 9.2.3 Organisasi di Bawah Peruntukan Perlembagaan Persekutuan Malaysia 184 9.3 Jentera Pentadbiran Kerajaan Negeri 187
ix 9.3.1 Majlis Mesyuarat Kerajaan 187 9.3.2 Jabatan 188 9.3.2.1 Jabatan Negeri 188 9.3.2.2 Jabatan Negeri dan Persekutuan 190 9.3.2.3 Jabatan Persekutuan di Negeri-Negeri 190 9.3.2.4 Pejabat Setiausaha Persekutuan dan Pejabat Kewangan Persekutuan 190 9.3.3 Suruhanjaya 191 9.3.4 Perbadanan Awam 191 9.3.5 Pentadbiran Negeri di Semenanjung Malaysia 191 9.3.6 Pentadbiran Peringkat Negeri di Sabah 193 9.3.7 Pentadbiran Peringkat Negeri di Sarawak 193 9.3.8 Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri 193 9.4 Kesimpulan 194 Soalan Penilaian Kendiri 195 Jawapan Soalan dalam Teks 197 BAB 10 DASAR-DASAR KERAJAAN Objektif Bab 199 10.1 Pengenalan 199 10.1.1 Definisi dan Kepentingan Dasar 200 10.2 Latar Belakang Dasar-Dasar Kerajaan 200 10.2.1 Dasar-Dasar Sebelum Merdeka 201 10.2.2 Dasar-Dasar Selepas Merdeka 202 10.3 Dasar Ekonomi Baru (DEB) 203 10.4 Dasar Pelajaran Kebangsaan (DPK) 207 10.4.1 Penyata Barnes 1950 208 10.4.2 Penyata Fenn-Wu 1951 208 10.4.3 Penyata Razak 1956 209 10.4.4 Penyata Rahman Taib 1960 210 10.5 Dasar Kebudayaan Kebangsaan (DKK) 212 10.6 Wawasan 2020 215 10.7 Kesimpulan 218 Soalan Penilaian Kendiri 219 Jawapan Soalan dalam Teks 220 BIBLIOGRAFI 235 LAMPIRAN: Jawapan Soalan Penilaian Kendiri 245
x
xi PRAKATA Kami mengambil peluang ini untuk mengucapkan tahniah kepada anda yang telah terpilih untuk mengikuti program pendidikan jarak jauh yang dianjurkan oleh Universiti Utara Malaysia (UUM). Kursus AN 1042 Kenegaraan Malaysia adalah merupakan salah satu kursus teras universiti yang wajib diikuti oleh semua pelajar UUM. Kenegaraan Malaysia merupakan kursus yang membincangkan perkembangan sejarah, ekonomi, politik dan kemasyarakatan negara kita. Walaupun wujud pembahagian disiplin tersebut, namun tumpuan perbincangan adalah mengenai kesinambungan, perubahan dan perkembangan yang berlaku di negara kita. Melalui modul ini, diharap dapat membantu anda memahami susur galur, perubahan, serta perkembangan negara kita dalam usaha membentuk warganegara yang baik serta bertanggungjawab bagi memenuhi cita-cita pembentukan sebuah negara bangsa Malaysia. Selamat belajar dan berjaya. Fuziah Shafie Mior Ahmad Noor Mior Hamzah Mohamad Idris Saleh Rohani. Ab. Ghani Zulhilmi Paidi
xii
xiii KATA KUNCI Terdapat beberapa lambang yang akan anda lihat di dalam modul ini. Lambang tersebut memberi maksud tertentu seperti yang dinyatakan di bawah. Lambang ini disediakan bagi membimbing dan melengkapkan proses pengajaran dan pembelajaran anda. Soalan Dalam Teks (SDT) adalah soalan latihan yang merujuk kepada perbincangan dalam teks yang dipelajari. Contoh jawapan disediakan di akhir setiap bab. Soalan Penilaian Kendiri (SPK) adalah soalan ulang kaji yang berkaitan dengan keseluruhan perbincangan bab. Cadangan jawapan disediakan di akhir modul kursus. Anda boleh menyemak jawapan latihan anda dengan cadangan/skema jawapan yang disediakan di akhir bab atau modul kursus. Anda dikehendaki berfikir sejenak tentang situasi di sekeliling anda atau mengimbas kembali pelajaran yang lepas. Pelbagai soalan berkaitan dengan pelajaran anda akan dikemukakan. Cadangan rujukan dan bacaan tambahan bagi meningkatkan lagi pemahaman anda mengenai topik yang dibincangkan.
xiv
xv OBJEKTIF MODUL Selepas mengikuti modul ini, pelajar seharusnya dapat: 1. Mengetahui dan memahami fakta-fakta sejarah tanah air yang menjadi asas kepada pengetahuan mengenai Kenegaraan Malaysia. 2. Menjelaskan kesinambungan, perubahan dan perkembangan sosio-politik serta ekonomi masyarakat Malaysia. 3. Mengaplikasikan pengetahuan yang diterima bagi membentuk diri sebagai seorang warganegara yang baik dan memiliki semangat patriotik yang tinggi.