คู่มือดำเนินงานปี2565 ปรับปรุง 65

84

สาระงานยอ่ ย/ คณะกรรมการ ผรู ้ บั ผดิ ชอบ/ตาแหน่ง หนา้ ท่ี
หนา้ ทร่ี บั ผดิ ชอบ ดาเนินงาน
กลมุ่ สาระการเรยี นรู ้ ว า ง แ ผ น ด า เ นิ น ก า ร
2.7 การจดั หาพรรณไม้ 1.ประธาน -งานเกษตร
2.รองประธาน -การงานอาชพี ขอรบั บรจิ าคพรรณไม้
วสั ดปุ ลกู 3.คณะกรรมการ -งานธรุ กจิ
4.เลขานุการ 1. จดั ทาแบบบนั ทกึ การรบั
2.
2.8 การปลกู และดแู ล 1.ประธาน 3. บรจิ าคพรรณไม้ หนังสอื
รกั ษา 2.รองประธาน 4.
3.คณะกรรมการ 5. ขอบคณุ ผูบ้ รจิ าคพรรณ
4.เลขานุการ
กลมุ่ สาระการเรยี นรู ้ ไม้ และวางแผน จดั ทา
2.9 การศกึ ษาคณุ ของ 1.ประธาน -งานเกษตร
พชื พรรณทปี่ ลกู 2.รองประธาน แผนการจดั การเรยี นรู ้
3.คณะกรรมการ กลมุ่ สาระการเรยี นรู ้
ออกแบบบนั ทกึ การ 4.เลขานุการ -วทิ ยาศาสตร ์ แ ล ะ ว ัด ผ ล ป ร ะ เ มิ น ผ ล
เปลย่ี นแปลง -สขุ ศกึ ษา และพลศกึ ษา เพ่ือใหน้ ักเรยี นร่วมกนั
-ศลิ ปะ
-ภาษาไทย จดั หา พรรณไม้ วสั ดุ
1.
2. ป ลู ก พ ร ร ณ ไ ม้
3. ขยายพนั ธุพ์ ืชเพ่ือปลูก
4.
5. ในโรงเรยี น

วางแผน จดั ทาแผนการ

จดั การเรยี นรู ้ และวดั ผล
ป ร ะ เ มิ น ผ ล เ พื่ อใ ห ้

นักเรยี นรว่ มกนั ปลกู และ

ดแู ลรกั ษา พรรณไม้

วางแผน จดั ทาแผนการ

จดั การเรยี นรู ้ และวดั ผล
ป ร ะ เ มิ น ผ ล เ พ่ื อใ ห ้

นักเรยี นร่วมกันศึกษา
คุณของ พรรณไมท้ ปี่ ลกู
คุณท่ีเกิดแก่สรรพสตั ว ์
คุณท่ีเกิดแก่คน คุณท่ี

เกดิ แก่สถานศกึ ษา และ

บัน ทึก ก ารดูแ ลรกั ษา
การ เปลี่ยนแปลง

ความสัมพันธร์ ะหว่าง

ปัจจยั ตา่ ง ๆ

องคป์ ระกอบท่ี 3 การศกึ ษาขอ้ มลู ดา้ นตา่ ง ๆ 85
จานวน ........................ คน

สาระงานยอ่ ย/ คณะกรรมการ ผรู ้ บั ผดิ ชอบ/ตาแหน่ง หนา้ ที่
หนา้ ทร่ี บั ผดิ ชอบ ดาเนินงาน
องคป์ ระกอบท่ี 3 1.ประธาน 1 . ป ร ะ ชุ ม ชี้แ จ ง
1.ประธาน

การศกึ ษาขอ้ มูลดา้ น 2.รองประธาน 2.รอง ป ร ะ ส า น ง า น กั บ
ตา่ ง ๆ 3.คณะกรรมการ
3.หวั หนา้ ทกุ กลมุ่ สาระ/ ผูเ้ กยี่ วขอ้ ง การวางแผน

4.เลขานุการ งาน ด า เ นิ น ง า น ต า ม

4. องคป์ ระกอบงานสวน

พฤกษศาสตรโ์ รงเรยี นใน
องคป์ ระกอบที่ 3

2. ติดตามงาน รวบรวม

งาน พัฒนางานตาม

องคป์ ระกอบงานสวน

พฤกษศาสตรโ์ รงเรยี นใน
องคป์ ระกอบที่ 3
3. ปฏิบตั ิหน้าท่ีอ่ืนๆ ที่

ไดร้ บั มอบหมาย

3.1 การศกึ ษาพรรณไม้ 1.ประธาน กลมุ่ สาระการเรยี นรู ้ วางแผน จดั ทาแผนการ

ในสวนพฤกษศาสตร ์ 2.รองประธาน -วทิ ยาศาสตร ์ จดั การเรยี นรู ้ และวดั ผล
โรงเรยี น (ก.7-003) 3.คณะกรรมการ -คณิตศาสตร ์ ป ร ะ เ มิ น ผ ล เ พ่ื อใ ห ้

4.เลขานุการ -ภาษาไทย นักเรยี นรว่ มกนั ดาเนิน

-ศลิ ปะ การศกึ ษา พรรณไม้ ใน

-สงั คมศกึ ษา สวนพฤกษศาสตร์

1. โรง เรีย น ( ก . 7 -0 0 3 )

2. ครบตามทะเบยี น

3. พรรณไม้

3.2 การศกึ ษา 1.ประธาน กลมุ่ สาระการเรยี นรู ้ วางแผน จดั ทาแผนการ
พรรณไมท้ ส่ี นใจ 2.รองประธาน -วทิ ยาศาสตร ์
3.คณะกรรมการ -ศลิ ปะ จดั การเรยี นรู ้ และวดั ผล
ป ร ะ เ มิ น ผ ล เ พื่ อใ ห ้

4.เลขานุการ -ภาษาไทย นั ก เ รี ย น ร่ ว ม กั น

-สงั คมศกึ ษา ทาการศกึ ษาพรรณ ไม้
1. ที่ ส น ใ จ ลั ก ษ ณ ะ

2. ภายนอก ภายในของพชื
3. กาหนดเรอื่ งที่จะเรยี นรู ้

4. ในแตล่ ะสว่ นของพชื แต่

5. ละสว่ นขององคป์ ระกอบ

ย่อย และนาขอ้ มูลมา

เปรยี บเทยี บความต่างใน
แ ต่ ล ะ เ ร่ื อ งใ น ช นิ ด

เดยี วกนั

86

องคป์ ระกอบที่ 4 การรายงานผลการเรยี นรู ้ จานวน ........................ คน

สาระงานยอ่ ย/ คณะกรรมการ ผรู ้ บั ผดิ ชอบ/ตาแหน่ง หนา้ ท่ี
หนา้ ทร่ี บั ผดิ ชอบ ดาเนินงาน
องคป์ ระกอบที่ 4 1.ประธาน 1 . ป ร ะ ชุ ม ชี้แ จ ง
1.ประธาน

การรายงานผลการ 2.รองประธาน 2.รอง ป ร ะ ส า น ง า น กั บ
เรยี นรู ้ 3.คณะกรรมการ
3.หวั หนา้ ทกุ กลมุ่ สาระ/ ผูเ้ กยี่ วขอ้ ง การวางแผน

4.เลขานุการ งาน ด า เ นิ น ง า น ต า ม

4. องคป์ ระกอบงานสวน

พฤกษศาสตรโ์ รงเรยี นใน
องคป์ ระกอบที่ 4

2. ตดิ ตามงาน รวบรวม

งาน พัฒนางานตาม

องคป์ ระกอบงานสวน

พฤกษศาสตรโ์ รงเรยี นใน
องคป์ ระกอบที่ 4
3. ปฏบิ ตั ิหน้าทีอ่ ื่นๆ ท่ี

ไดร้ บั มอบหมาย

4.1 การรวบรวมผล 1.ประธาน กลมุ่ สาระการเรยี นรู ้ วางแผน จดั ทาแผนการ

การเรยี นรู ้ 2.รองประธาน -วทิ ยาศาสตร ์ จดั การเรยี นรู ้ และวดั ผล

3.คณะกรรมการ -สงั คมศกึ ษา ประเมินผล รวบรวมผล

4.เลขานุการ -ภาษาไทย การเรยี นรูข้ องนักเรยี น
-ศลิ ปะ เ กี่ย ว กับ พ ร ร ณไ ม้ใ น

-ภาษาตา่ งประเทศ โรงเรยี น

1.

2.

3.

4.

5.

4.2 การคดั แยกสาระ 1.ประธาน กลมุ่ สาระการเรยี นรู ้ วางแผน จดั ทาแผนการ

สาคญั และจดั เป็ น 2.รองประธาน -วทิ ยาศาสตร ์ จดั การเรยี นรู ้ และวดั ผล

หมวดหมู่ 3.คณะกรรมการ -สงั คมศกึ ษา ประเมินผล จัดระบบ

4.เลขานุการ -ภาษาไทย ขอ้ มูลสาระแต่ละดา้ นให ้

-ศลิ ปะ ถู ก ต ้อ ง แ ล ะ ส ม บู ร ณ์

-ภาษาตา่ งประเทศ พรอ้ มจดั ใหเ้ ป็ นหมวดหมู่

1.

2.

3.

4.

5.

87

สาระงานยอ่ ย/ คณะกรรมการ ผรู ้ บั ผดิ ชอบ/ตาแหน่ง หนา้ ที่
หนา้ ทร่ี บั ผดิ ชอบ ดาเนินงาน
กลมุ่ สาระการเรยี นรู ้ วางแผน จดั ทาแผนการ
4.3 การสรปุ และ 1.ประธาน -วทิ ยาศาสตร ์ จดั การเรยี นรู ้ และวดั ผล
2.รองประธาน -สงั คมศกึ ษา ประเมินผล รว่ มกนั สรุป
เรยี บเรยี ง 3.คณะกรรมการ -ภาษาไทย แ ล ะ เ ร ีย บ เ ร ีย ง ผ ล ก า ร
4.เลขานุการ -ศลิ ปะ เ รี ย น รู ้ คั ด แ ย ก
-ภาษาตา่ งประเทศ ส า ร ะ ส า ค ัญ เ พ่ื อ เ ขี ย น
4.4 การเรยี นรรู ้ ปู แบบ 1.ประธาน 1. รายงานแบบวิชาการ
การเขยี นรายงาน 2.รองประธาน 2. แบบบรู ณาการ
แบบวชิ าการ แบบ 3.คณะกรรมการ 3.
บรู ณาการ 4.เลขานุการ กลมุ่ สาระการเรยี นรู ้ วางแผน จดั ทาแผนการ
-วทิ ยาศาสตร ์ จดั การเรยี นรู ้ และวดั ผล
4.5 การกาหนดรปู แบบ 1.ประธาน -ภาษาไทย ประเมินผล พิจารณา
การเขยี นรายงาน 2.รองประธาน -ศลิ ปะ ก า ร เ ขี ย น ร า ย ง า น
3.คณะกรรมการ -ภาษาตา่ งประเทศ วชิ าการ แบบบูรณาการ
4.เลขานุการ 1. ในเรอื่ งของการสรปุ การ
2. เขยี นเรอื่ งสาระเป็ นภาษา
3. ทสี่ อื่ กระชบั ไดใ้ จความ
4. แ ล ะ รู ป แ บ บ แ ล ะ ค ว า ม
5. เรยี บรอ้ ยของรายงาน
กลมุ่ สาระการเรยี นรู ้ วางแผน จดั ทาแผนการ
-วทิ ยาศาสตร ์ จดั การเรยี นรู ้ และวดั ผล
-ภาษาไทย ประเมนิ ผล เพอ่ื รกู ้ าร
-สงั คมศกึ ษา กาหนดรปู แบบการเขยี น
-ศลิ ปะ รายงานรูปแบบต่าง ๆ
-ภาษาตา่ งประเทศ ของนักเรยี น
1.
2.
3.
4.
5.

88

สาระงานยอ่ ย/ คณะกรรมการ ผรู ้ บั ผดิ ชอบ/ตาแหน่ง หนา้ ที่
หนา้ ทร่ี บั ผดิ ชอบ ดาเนินงาน
กลมุ่ สาระการเรยี นรู ้ วางแผน จดั ทาแผนการ
4.6 การกาหนดวธิ กี าร 1.ประธาน -วทิ ยาศาสตร ์ จดั การเรยี นรู ้ และวดั ผล
2.รองประธาน -ภาษาไทย ประเมินผล เพอื่ กาหนด
รายงานผล 3.คณะกรรมการ -ศลิ ปะ วิ ธี ก า ร ร า ย ง า น ผ ล
4.เลขานุการ -ภาษาตา่ งประเทศ รปู แบบ ตา่ ง ๆ
1.
2.
3.
4.
5.

89

องคป์ ระกอบที่ 5 การนาไปใชป้ ระโยชนท์ างการศกึ ษา จานวน.....คน

สาระงานยอ่ ย/ คณะกรรมการ ผรู ้ บั ผดิ ชอบ/ตาแหน่ง หนา้ ที่

หนา้ ทรี่ บั ผดิ ชอบ ดาเนินงาน

องคป์ ระกอบที่ 5 1.ประธาน 1.ประธาน 1 . ป ร ะ ชุ ม ชี้แ จ ง
การนาไปใชป้ ระโยชน์ 2.รองประธาน 2.รอง ป ร ะ ส า น ง า น กั บ
ทางการศกึ ษา 3.คณะกรรมการ 3.คณะกรรมการ ผูเ้ กยี่ วขอ้ ง การวางแผน
4.เลขานุการ -หวั หนา้ กลมุ่ /งาน/ผา่ ย ด า เ นิ น ง า น ต า ม
4. องคป์ ระกอบงานสวน
5.1 การนาองคค์ วามรู ้ 1.ประธาน 5. พฤกษศาสตรโ์ รงเรยี นใน
บรู ณาการสู่ 2.รองประธาน องคป์ ระกอบที่ 5
การเรยี นการสอน 3.คณะกรรมการ 1.ประธาน 2. ตดิ ตามงาน รวบรวม
4.เลขานุการ 2.รอง งาน พัฒนางานตาม
3.คณะกรรมการ องคป์ ระกอบงานสวน
5.2 การเผยแพร่ 1.ประธาน -หวั หนา้ กลมุ่ /งาน/ผา่ ย พฤกษศาสตรโ์ รงเรยี นใน
องคค์ วามรู ้ 2.รองประธาน 4. องคป์ ระกอบที่ 5
3.คณะกรรมการ 5. 3. ปฏบิ ตั ิหนา้ ที่อน่ื ๆ ท่ี
4.เลขานุการ ไดร้ บั มอบหมาย
1.ประธาน
2.รอง วางแผน จดั ทาหลกั สูตร
3.คณะกรรมการ แ ล ะ แ ผ น ก า ร จัด ก า ร
-หวั หนา้ กลมุ่ /งาน/ผา่ ย เ รี ย น รู ้ แ ล ะ วั ด ผ ล
4. ป ร ะ เ มิ น ผ ล ต า ม
5. องคป์ ระกอบงาน สวน
พฤกษศาสตรโ์ รงเรยี น
จดั กิจกรรมการเรยี นรู ้
บู ร ณ า ก า ร ง า น ส ว น
พฤกษศาสตร ์ รวบรวม
ใบงาน ชนิ้ งาน/ ผลงาน
ของนักเรยี นใหเ้ ป็ นระบบ

วางแผน จัดทาแผน
จดั การเรยี นรู ้ และวดั ผล
ประเมนิ ผล สง่ เสรมิ และ
ส นั บ ส นุ นใ ห้นั ก เ รีย น
จัดทาเอกสาร เสวนา
สัมมนา อภิปราย จัด
แสดงนิ ทรรศการ เพื่อ
เผยแพรค่ วามรูท้ ี่ไดร้ บั
จากการบูรณาการการ
เ รีย น รูก้ ลุ่ม ส า ร ะ ก า ร
เรยี นรตู ้ า่ ง ๆ กบั งานสวน
พฤกษศาสตรโ์ รงเรยี น

สาระงานยอ่ ย/ คณะกรรมการ ผรู ้ บั ผดิ ชอบ/ตาแหน่ง 90
หนา้ ทร่ี บั ผดิ ชอบ ดาเนินงาน
หนา้ ท่ี

5.3 การจดั สรา้ งแหลง่ 1.ประธาน 1.ประธาน จั ด ส ร้า ง พั ฒ น า
เรยี นรู ้ 2.รองประธาน 2.รอง ป รั บ ป รุ ง ส ว น
3.คณะกรรมการ 3.คณะกรรมการ พฤ ก ษศ า สต ร ใ์ หเ้ ป็ น
4.เลขานุการ -หวั หนา้ กลมุ่ /งาน/ผา่ ย แหล่งเรยี นรูแ้ ละบันทึก
4. ขอ้ มูลไวเ้ ป็ นหลกั ฐาน
5.4 การใช ้ การดแู ล 1.ประธาน 5.
รกั ษาและพฒั นา 2.รองประธาน 1.ประธาน ดูแลรกั ษา และพัฒนา
แหลง่ เรยี นรู ้ 3.คณะกรรมการ 2.รอง แหล่งแหล่งเรียนรูแ้ ละ
4.เลขานุการ 3.คณะกรรมการ บั น ทึ ก ข ้อ มู ลไ ว ้เ ป็ น
-หวั หนา้ กลมุ่ /งาน/ผา่ ย หลกั ฐาน
4.
5.

91

เอกสารอา้ งองิ

โครงการอนุรกั ษพ์ นั ธกุ รรมพชื อนั เนื่องมาจากพระราชดาริ สมเด็จพระเทพรตั นราชสดุ าฯ

สยามบรมราชกมุ าร.ี (2560). คมู่ อื การดาเนินงานสวนพฤกษศาสตรโ์ รงเรยี น

พทุ ธศกั ราช 2560. สบื คน้ 8 มนี าคม 2565. จาก

http://www.rspg.or.th/botanical_school/neo_sbg/index.html.
โครงการอนุรกั ษพ์ นั ธกุ รรมพชื อนั เนื่องมาจากพระราชดาริ สมเด็จพระเทพรตั นราชสดุ าฯ

สยามบรมราชกมุ าร.ี (2564). แผนแม่บท อพ.สธ.ระยะ 5 ปี ทเี่ จ็ด

(1 ตลุ าคม พ.ศ. 2564 – 30 กนั ยายน พ.ศ. 2569) . สบื คน้ 8 มนี าคม 2565 .

จาก http://www.rspg.or.th/masterplan/download_1.html.

ภาคผนวก

ภาคผนวก 1
ตวั อยา่ งผงั มโนทศั นร์ วม 5 องคป์ ระกอบ

ภาคผนวก 2
ตวั อยา่ งผงั มโนทศั นร์ วม พชื ศกึ ษา

ภาคผนวก 3
ตวั อยา่ งแผนจดั การเรยี นรบู ้ รู ณาการ

ภาคผนวก 4
องคป์ ระกอบที่ 1

ภาคผนวก 5
องคป์ ระกอบท่ี 3.2

ภาคผนวก 6
3 สาระการเรยี นรู ้ : สาระประโยชนแ์ ทแ้ กม่ หาชน

ผงั มโนทศั นร์ วม
5 องคป์ ระกอบงานสวนพฤกษศาสตรโ์ รงเรยี น โรงเรยี นบญุ วาทยว์ ทิ ยาลยั

กิจกรรมพฒั นาผเู้ รยี น ภาษาไทย คณติ ศาสตร์
ฐาน กิจกรรมเพ่อื สังคมและาธารณประโยชน์ ฐาน วรรณกรรมต้นไม้ พรรณไมว้ รรณคดี ฐาน พฤกษศาสตร์คานวณ
หนว่ ย คณิตคิดรักษพ์ รรณไม้
หน่วย การอนุรกั ษ์ส่ิงแวดลอ้ ม หน่วย วรรณกรรมพรรณไม้
ค 2.1,ค 2.2,ค 3.1
กิจกรรมนกั เรียน :ลูกเสอื เนตรนารีฯ ชมุ นมุ ท 2.1,ท 3.1, ท 4.1
กจิ กรรมเพือ่ สงั คม :ก 33930 เพ่อื สังคม องค์ประกอบที่ 1,3,4,5 องคป์ ระกอบที่ 1,3,4,5

องค์ประกอบ 1-5

โรงเรียนมาตรฐานสากล 5 องคป์ ระกอบ วิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี
ฐาน การจดั การเรียนรแู้ บบ งานสวนพฤกษศาสตร์ ฐาน พชื ศาสตรช์ ีววิทยาของพืช
หน่วย อนุรกั ษพ์ นั ธุกรรมพืช
QSCCS/P.B.L โรงเรียน
หน่วย มหัศจรรย์พรรณพฤกษาIS 1, IS 2 ว1.1,1.2,1.3, ว 4.1
องคป์ ระกอบท่ี 1,2,3,4,5
องค์ประกอบที่ 3,4,5
ว1.1,1.2,1.3, ว 4.1
ภาษาต่างประเทศ ก
ต 1.1,1.2,1.3,ต 3.1 สงั คมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม
ฐาน Botanical Literature ฐาน ทรัพยากรท้องถน่ิ
หนว่ ย Botany in my school
องคป์ ระกอบท่ี 1,3,4,5 หน่วย สืบสานฮีตฮอยพรรณไม้
ส 2.1,ส 4.3, ส 5.1,
องคป์ ระกอบที่ 1,3,4,5

การงานอาชพี ศลิ ปะ สขุ ศึกษาและพลศึกษา
ฐาน สวนสุขภาพ
ฐาน สวนสมนุ ไพร พรรณไม้พน้ื บา้ น ฐาน ศิลปะเพ่อื ชีวติ
หน่วย ประโยชนห์ ลากหลาย หนว่ ย คณุ คา่ พรรณไม้ สายใยชวี ติ หนว่ ย พรรณไม้ใหช้ ีวิต
พรรณไมท้ อ้ งถน่ิ
ง 1.1,ง 2.1, ศ 1.1,ศ 2.1, ศ 3.1 พ 3.1,3.2, พ 4.1
องค์ประกอบท่ี 1,2,3,4,5 องคป์ ระกอบท่ี 1,3,4,5 องค์ประกอบท่ี 3,4,5

องคป์ ระกอบท่ี 1 การจัดทาป้ายชอื่ พรรณไม้

องค์ประกอบที่ 2 การรวบรวมพรรณไม้เข้าปลกู ในโรงเรยี น
องคป์ ระกอบท่ี 3 การศกึ ษาขอ้ มูลด้านต่าง ๆ
องค์ประกอบที่ 4 การรายงานผลการเรยี นรู้
องคป์ ระกอบที่ 5 การนาไปใชป้ ระโยชนท์ างการศึกษา

ผงั มโนทศั นร์ วม

พชื ศกึ ษา งานสวนพฤกษศาสตรโ์ รงเรยี น โรงเรยี นบญุ วาทยว์ ทิ ยาลยั
พชื ศกึ ษา “งาขมี้ อ้ น”

กจิ กรรมพัฒนาผูเ้ รยี น ภาษาไทย คณิตศาสตร์
ฐาน วรรณกรรมตน้ ไม้ ฐาน พฤกษศาสตรค์ านวณ
ฐาน กิจกรรมเพอ่ื สังคมและาธารณประโยชน์ หนว่ ย คณิตคิดรักษพ์ รรณไม้
หนว่ ย การอนุรักษ์สงิ่ แวดลอ้ ม พรรณไม้วรรณคดี
หนว่ ย เรยี งรอ้ ยถอ้ ยความ : งาขีม้ อ้ น ค 3.1
กิจกรรมนักเรยี น :ลูกเสอื เนตรนารีฯ ชมุ นมุ
กจิ กรรมเพอ่ื สงั คม :ก 33930 เพอื่ สงั คม ท 2.1

ท 2.1

โรงเรยี นมาตรฐานสากล พืชศกึ ษา วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
ฐาน การจดั การเรยี นรแู้ บบ “งาขีม้ ้อน” ฐาน พืชศาสตรช์ ีววิทยาของพืช
หนว่ ย อนุรักษพ์ ันธกุ รรมพืช
QSCCS/P.B.L
หนว่ ย มหัศจรรย์พรรณพฤกษา ว 1.2,ว 1.3

IS 1, IS 2 สังคมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม
ฐาน ทรัพยากรท้องถน่ิ
ภาษาตา่ งประเทศ ก
ฐาน Botanical Literature หน่วย สืบสานฮตี ฮอยพรรณไม้
หนว่ ย Botany in my school ส 2.1

ต 4.2

การงานอาชพี ศลิ ปะ สขุ ศึกษาและพลศึกษา
ฐาน สวนสมุนไพร พรรณไม้พ้นื บา้ น ฐาน ศลิ ปะเพือ่ ชีวิต
หนว่ ย คณุ คา่ พรรณไม้ สายใยชวี ติ ฐาน สวนสุขภาพ
หนว่ ย ประโยชน์หลากหลาย หน่วย พรรณไมใ้ หช้ ีวิต
พรรณไมท้ ้องถนิ่ ศ 3.1
ง 1.1 พ 4.1

พืชศึกษา ลาดบั การเรียนรู้
งาขมี้ อ้ น
1. การศึกษาลักษณะภายนอก ภายในของพชื แต่ละส่วนโดยละเอยี ด

คอื การพิจารณา จาแนกรูปลกั ษณภ์ ายนอกของพชื แต่ละชนดิ แต่ละสว่ นโดยละเอียด และพจิ ารณาแบง่
สว่ นทีจ่ ะเรียนรู้ ขององค์ประกอบยอ่ ย และกาหนดคาที่ใช้เรยี กกากบั เช่น ดา้ นนอก ด้านใน ดา้ นบน
ด้านล่าง ตอนโคนตอนกลาง ตอนปลาย สว่ นรมิ ซ้าย สว่ นกลาง ส่วนริมขวา เปน็ ต้น

2. การกาหนดเรือ่ งท่จี ะเรยี นรใู้ นแต่ละส่วนของพืช

คอื พจิ ารณาพ้ืนทศี่ ึกษาจากการวิเคราะห์ และกาหนดเรอื่ งท่ีจะเรยี นรูใ้ นแต่ละส่วนของพืชศึกษา เช่น สี
ขนาด รปู ร่าง รปู ทรง ผิว เนือ้ ฯลฯ ตวั อย่างหวั ข้อศกึ ษา

- สีของแผน่ ใบตอนโคนสว่ นรมิ ซา้ ย สขี องแผน่ ใบตอนโคนส่วนริมขวา
- ความยาวของกา้ นชูอับเรณู

3. การเรยี นรแู้ ตล่ ะเรอ่ื ง แต่ละสว่ นขององคป์ ระกอบย่อย

คอื การศกึ ษา สงั เกต บนั ทกึ ข้อมลู ดา้ นรปู ลกั ษณ์ ในแตล่ ะเร่อื ง แตล่ ะสว่ น ของแตล่ ะองค์ประกอบยอ่ ย

4. การน่าขอ้ มูลมาเปรยี บเทยี บความตา่ งในแต่ละเรอื่ ง ในชนิดเดียวกัน

คือ การน าผลการศกึ ษา มาวเิ คราะหจ์ ัดกลุม่ และเปรยี บเทยี บความตา่ งในแต่ละเรอื่ ง ในชนิดเดียวกนั
จดั ลาดับของผลการ ศึกษาจากน้อยไปมาก หรอื จากมากไปนอ้ ย เพ่ือความเป็นระเบียบ

ผงั มโนทศั นร์ วม

3 สาระการเรยี นรู ้ งานสวนพฤกษศาสตรโ์ รงเรยี น โรงเรยี นบญุ วาทยว์ ทิ ยาลยั
1.สาระการเรยี นรู ้ ธรรมชาตแิ หง่ ชวี ติ พชื ศกึ ษา “งาขมี้ อ้ น”

กจิ กรรมพัฒนาผเู้ รยี น ภาษาไทย คณิตศาสตร์
ฐาน วรรณกรรมตน้ ไม้ ฐาน พฤกษศาสตร์คานวณ
ฐาน กจิ กรรมเพ่อื สงั คมและาธารณประโยชน์ หนว่ ย คณิตคิดรักษพ์ รรณไม้
หนว่ ย การอนุรักษส์ ่งิ แวดลอ้ ม พรรณไม้วรรณคดี
หน่วย เรยี งรอ้ ยถ้อยความ : งาขมี้ อ้ น ค 3.1
กิจกรรมนักเรียน :ลกู เสอื เนตรนารฯี ชุมนมุ
กิจกรรมเพอ่ื สังคม :ก 33930 เพอื่ สังคม ท 2.1

โรงเรยี นมาตรฐานสากล ธรรมชาติแหง่ ชีวติ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
ฐาน การจัดการเรยี นรู้แบบ ฐาน พชื ศาสตร์ชีววิทยาของพืช
พืชศึกษา“งาขม้ี ้อน” หน่วย อนุรกั ษพ์ นั ธุกรรมพืช
QSCCS/P.B.L
หนว่ ย มหัศจรรย์พรรณพฤกษา ว 1.2,ว 1.3

IS 1, IS 2 สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม
ฐาน ทรพั ยากรทอ้ งถน่ิ
ภาษาตา่ งประเทศ ก
ฐาน Botanical Literature หน่วย สบื สานฮตี ฮอยพรรณไม้
หน่วย Botany in my school ส 2.1

ต 4.2

การงานอาชพี ศลิ ปะ สขุ ศึกษาและพลศึกษา
ฐาน สวนสมุนไพร พรรณไม้พื้นบา้ น ฐาน ศิลปะเพอ่ื ชีวิต
ฐาน สวนสุขภาพ
หน่วย ประโยชน์หลากหลาย ฐาน คณุ ค่าพรรณไม้ สายใยชีวติ หน่วย พรรณไม้ให้ชีวิต
พรรณไมท้ ้องถ่นิ ศ 3.1
ง 1.1 พ 4.1

สาระการเรียนรู้ ลาดบั การเรียนรู้
1. ธรรมชาติแหง่ ชีวติ
1. สมั ผัสเรยี นรวู้ งจรชีวติ ของชีวภาพ
2. เปรียบเทียบการเปล่ยี นแปลงและความแตกตา่ ง
3. สรุปองคค์ วามร้ทู ี่ไดจ้ ากการศกึ ษาธรรมชาติแห่งชีวติ
4. สรุปแนวทางเพ่อื นาไปสกู่ ารประยกุ ตใ์ ชใ้ นการดาเนินชวี ติ

ผงั มโนทศั นร์ วม

3 สาระการเรยี นรู ้ งานสวนพฤกษศาสตรโ์ รงเรยี น โรงเรยี นบญุ วาทยว์ ทิ ยาลยั
2.สาระการเรยี นรู ้ สรรพสง่ิ ลว้ นพนั เกยี่ ว พชื ศกึ ษา “งาขมี้ อ้ น”

กจิ กรรมพัฒนาผู้เรียน ภาษาไทย คณติ ศาสตร์
ฐาน กิจกรรมเพอ่ื สังคมและาธารณประโยชน์ ฐาน วรรณกรรมตน้ ไม้ ฐาน พฤกษศาสตรค์ านวณ
หน่วย คณติ คิดรักษพ์ รรณไม้
หน่วย การอนุรักษ์สง่ิ แวดล้อม พรรณไม้วรรณคดี
กิจกรรมนักเรียน :ลูกเสอื เนตรนารีฯ หน่วย เรียงร้อยถอ้ ยความ : งาขีม้ อ้ น ค 3.1
กจิ กรรมเพ่อื สังคม :ก 33930 เพอื่ สงั คม
ท 2.1

โรงเรยี นมาตรฐานสากล สรรพสงิ่ ล้วนพนั เกี่ยว วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี
ฐาน การจัดการเรยี นรแู้ บบ พืชศกึ ษา “งาข้ีมอ้ น” ฐาน พืชศาสตร์ชีววิทยาของพืช
หน่วย อนุรักษพ์ ันธุกรรมพืช
QSCCS/P.B.L
หนว่ ย มหัศจรรย์พรรณพฤกษา ว 1.2,ว 1.3

IS 1, IS 2 สงั คมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม
ฐาน ทรพั ยากรทอ้ งถ่นิ
ภาษาต่างประเทศ ก
ฐาน Botanical Literature หน่วย สบื สานฮตี ฮอยพรรณไม้
หน่วย Botany in my school ส 2.1

ต 4.2

การงานอาชีพ ศลิ ปะ สุขศึกษาและพลศึกษา
ฐาน สวนสมุนไพร พรรณไม้พนื้ บ้าน
ฐาน ศลิ ปะเพ่อื ชีวติ ฐาน สวนสุขภาพ
หน่วย ประโยชนห์ ลากหลาย ฐาน คุณค่าพรรณไม้ สายใยชีวิต หน่วย พรรณไม้ใหช้ ีวติ
พรรณไมท้ ้องถิน่
ศ 3.1 พ 4.1
ง 1.1

สาระการเรียนรู้ ลาดับการเรยี นรู้
2. สรรพสงิ่ ลว้ นพนั เกยี่ ว
1. รวบรวมองค์ความรทู้ ี่ไดจ้ ากการเรียนรู้ธรรมชาติแหง่ ชวี ิต
2. เรยี นรู้ธรรมชาติของปัจจยั ชีวภาพอน่ื ทเ่ี ข้ามาเก่ียวข้องกับปัจจยั หลัก
3. เรยี นรธู้ รรมชาติของปจั จัยกายภาพ
4. เรียนรธู้ รรมชาติของปัจจัยอน่ื ๆ
5. เรยี นรูธ้ รรมชาตขิ องความพันเกีย่ วระหว่างปจั จัย
6. สรุปผลการเรยี นรู้ ดุลยภาพของความพนั เกย่ี ว

ผงั มโนทศั นร์ วม

3 สาระการเรยี นรู ้ งานสวนพฤกษศาสตรโ์ รงเรยี น โรงเรยี นบญุ วาทยว์ ทิ ยาลยั
3. สาระการเรยี นรู ้ ประโยชนแ์ ทแ้ กม่ หาชน พชื ศกึ ษา “งาขมี้ อ้ น”

กิจกรรมพัฒนาผู้เรยี น ภาษาไทย คณิตศาสตร์
ฐาน พฤกษศาสตร์คานวณ
ฐาน กิจกรรมเพือ่ สงั คมและาธารณประโยชน์ ฐาน วรรณกรรมตน้ ไม้ หน่วย คณติ คิดรักษ์พรรณไม้
หนว่ ย การอนุรักษส์ ่งิ แวดลอ้ ม พรรณไม้วรรณคดี
ค 3.1
กิจกรรมนักเรียน :ลูกเสอื เนตรนารฯี หนว่ ย เรียงรอ้ ยถอ้ ยความ : งาขม้ี อ้ น
กิจกรรมเพ่อื สังคม :ก 33930 เพื่อสงั คม ท 2.1

โรงเรยี นมาตรฐานสากล ประโยชน์แท้แกม่ หาชน วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
ฐาน การจดั การเรียนร้แู บบ ฐาน พืชศาสตร์ชีววิทยาของพืช
พืชศึกษา “งาขมี้ อ้ น” หนว่ ย อนุรักษ์พันธกุ รรมพืช
QSCCS/P.B.L
หนว่ ย มหัศจรรยพ์ รรณพฤกษา ว 1.2,ว 1.3

IS 1, IS 2 สงั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม
ฐาน ทรพั ยากรทอ้ งถ่นิ
ภาษาต่างประเทศ ก
ฐาน Botanical Literature หนว่ ย สบื สานฮีตฮอยพรรณไม้
หนว่ ย Botany in my school ส 2.1

ต 4.2

การงานอาชีพ ศิลปะ สุขศึกษาและพลศึกษา
ฐาน สวนสมุนไพร พรรณไม้พ้ืนบ้าน
ฐาน ศิลปะเพ่ือชีวติ ฐาน สวนสุขภาพ
หนว่ ย ประโยชน์หลากหลาย ฐาน คณุ คา่ พรรณไม้ สายใยชีวิต หนว่ ย พรรณไมใ้ ห้ชีวิต
พรรณไม้ท้องถ่นิ
ศ 3.1 พ 4.1
ง 1.1

สาระการเรยี นรู้ ลาดับการเรียนรู้
3. ประโยชนแ์ ทแ้ ก่มหาชน
1. เรียนรู้การวเิ คราะหศ์ ักยภาพของปจั จยั ศึกษา
2. เรียนรู้ จินตนาการเหน็ คุณของศกั ยภาพของปจั จัยศึกษา
3. สรรสรา้ งวธิ กี าร
4. สรุปผลการเรียนรู้ประโยชนแ์ ท้แก่มหาชน

ผงั มโนทศั นร์ วม
การสารวจและจดั ทาฐานทรพั ยากรทอ้ งถน่ิ

งานสวนพฤกษศาสตรโ์ รงเรยี น โรงเรยี นบญุ วาทยว์ ทิ ยาลยั

กิจกรรมพฒั นาผู้เรียน ภาษาไทย คณติ ศาสตร์
ฐาน กจิ กรรมเพอ่ื สงั คมและาธารณประโยชน์ ฐาน วิถีชุมชน ฐาน คณิตคิดฐานข้อมลู
หนว่ ย รกั ความเปน็ ไทย
หนว่ ย การอนุรกั ษ์ส่งิ แวดล้อม หน่วย ข้อมลู ชมุ ชน
ท 2.1,ท 3.1, ท 4.1 ค 2.1,ค 2.2,ค 3.1
กิจกรรมนกั เรียน :ลกู เสอื เนตรนารฯี ชุมนุม ลาดับการเรียนรู้ที่ 1,8 ลาดบั การเรียนรู้ท่ี 1,10
กจิ กรรมเพอื่ สงั คม :ก 33930 เพือ่ สงั คม

ลาดับการเรียนรู้ 1-10

โรงเรียนมาตรฐานสากล การสารวจและจดั ทา วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
ฐาน การจัดการเรียนรู้แบบ QSCCS ฐานทรพั ยากรท้องถน่ิ ฐาน กายภาพชีวภาพท้องถิ่น
หนว่ ย ภูมปิ ัญญาสสู่ ากล งานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรยี น
หน่วย กายภาพชีวภาพ
IS 1, IS 2 ว1.1,1.2,1.3, ว 4.1
ลาดับการเรยี นที่ 1-10 ลาดับการเรียนรู้ท่ี 3,5,6,7

ภาษาต่างประเทศ ก ว1.1,1.2,1.3, ว 4.1
ต 1.1,1.2,1.3,ต 3.1
ฐาน The local resource base. สังคมศกึ ษา ศาสนาและวัฒนธรรม
หน่วย Local Wisdom. ฐาน ทรพั ยากรท้องถนิ่
ลาดับการเรียนรู้ท่ี 1-10 หนว่ ย ภมู ิปญั ญาทอ้ งถน่ิ
ส 2.1,ส 4.3, ส 5.1,
ลาดบั การเรียนรู้ที่ 1-10

การงานอาชพี ศิลปะ สขุ ศึกษาและพลศึกษา
ฐาน อาชพี ท้องถ่นิ ฐาน ลาปางสุขภาวะ
หน่วย ทอ้ งถน่ิ ลาปาง ฐาน ศิลปะทอ้ งถนิ่ หนว่ ย สุขภาพชมุ ชน
หนว่ ย ศาสตร์ศลิ ป์ถิ่นลาปาง
ง 1.1,ง 2.1, พ 3.1,3.2, พ 4.1
ลาดับการเรียนรทู้ ี่ 1,2,8 ศ 1.1,ศ 2.1, ศ 3.1 ลาดับการเรยี นรู้ท่ี 1,2,8
ลาดบั การเรยี นรู้ท่ี 1,2,8

ลาดับการเรียนรทู้ ี่ 1 เก็บข้อมูลพ้นื ฐานในท้องถิ่น

ลาดับการเรยี นรทู้ ี่ 2 เก็บข้อมูลการประกอบอาชีพในท้องถิน่
ลาดบั การเรียนรทู้ ี่ 3 เก็บข้อมูลกายภาพในท้องถิ่น
ลาดบั การเรียนรู้ที่ 4 การเกบ็ ข้อมูลประวตั ิหมูบ่ ้าน ชุมชน วิถชี ุมชนในท้องถนิ่
ลาดบั การเรยี นรทู้ ่ี 5 การเกบ็ ข้อมูลการใชป้ ระโยชนข์ องพืชในท้องถน่ิ
ลาดบั การเรยี นร้ทู ี่ 6 เก็บขอ้ มลู การใช้ประโยชนข์ องสตั ว์ในท้องถนิ่
ลาดบั การเรียนร้ทู ่ี 7 เกบ็ ข้อมลู การใช้ประโยชนข์ องชีวภาพอ่นื ๆ ในทอ้ งถ่ิน
ลาดับการเรียนรู้ท่ี 8 เก็บข้อมูลภูมิปัญญาในทอ้ งถ่ิน
ลาดบั การเรยี นรทู้ ี่ 9 เก็บข้อมูลแหล่งทรัพยากรและโบราณคดใี นท้องถน่ิ
ลาดับการเรียนรู้ที่ 10 จัดทาฐานขอ้ มลู ทรพั ยากรในท้องถิน่

แผนการจดั การเรยี นรู้
บูรณาการงานสวนพฤกษศาสตรโ์ รงเรยี น โรงเรียนบญุ วาทย์วิทยาลัย

รายวิชา ....................................... รหสั วิชา .........................
ชั้นมัธยมศกึ ษาปีท่ี .................................

โดย
..............................................................
ตาแหน่ง ครู วิทยฐานะ........................

กลมุ่ สาระการเรียนรู้ภาษาไทย
โรงเรียนบุญวาทยว์ ิทยาลยั
อาเภอเมอื ง จงั หวัดลาปาง
สานกั งานเขตพ้ืนที่การศึกษามธั ยมศกึ ษา ลาปาง ลาพนู

กระทรวงศกึ ษาธิการ

ลงช่ือ............................................หัวหนา้ กลุ่มสาระการเรียนรภู้ าษาไทย
(............................................)

ลงช่ือ...........................................รองผูอ้ านวยการกล่มุ บริหารวิชาการ
(............................................)

ลงชอ่ื ...........................................ผูอ้ านวยการโรงเรียนบญุ วาทย์วทิ ยาลยั
(............................................)

แผนการจัดการเรียนรู้
บรู ณาการงานสวนพฤกษศาสตรโ์ รงเรยี น โรงเรียนบุญวาทยว์ ิทยาลัย

รายวชิ า ....................................... รหัสวชิ า .........................
ชั้นมธั ยมศึกษาปีท่ี .................................

โดย
..............................................................
ตาแหนง่ ครู วิทยฐานะ........................

กล่มุ สาระการเรยี นรู้ภาษาต่างประเทศ ก
โรงเรยี นบญุ วาทยว์ ิทยาลัย
อาเภอเมอื ง จงั หวัดลาปาง

สานกั งานเขตพืน้ ทก่ี ารศกึ ษามธั ยมศกึ ษา ลาปาง ลาพนู
กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

ลงชอื่ ......................................หัวหนา้ กลมุ่ สาระการเรียนรภู้ าษาต่างประเทศ ก.
(.......................................)

ลงชอ่ื ......................................รองผอู้ านวยการกลุ่มบรหิ ารวิชาการ
(......................................)

ลงช่ือ...........................................ผอู้ านวยการโรงเรยี นบญุ วาทยว์ ทิ ยาลัย
(............................................)

แผนการจดั การเรียนรู้
บูรณาการงานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรยี น โรงเรียนบุญวาทยว์ ิทยาลัย

รายวชิ า ....................................... รหสั วชิ า .........................
ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปที ี่ .................................

โดย
..............................................................
ตาแหนง่ ครู วิทยฐานะ........................

กลุ่มสาระการเรยี นรู้การงานอาชพี
โรงเรียนบุญวาทยว์ ิทยาลัย
อาเภอเมอื ง จงั หวัดลาปาง

สานกั งานเขตพน้ื ท่ีการศกึ ษามัธยมศึกษา ลาปาง ลาพนู
กระทรวงศึกษาธกิ าร

ลงช่ือ............................................หัวหนา้ กลุม่ สาระการเรยี นรู้…………………
(............................................)

ลงช่ือ...........................................รองผอู้ านวยการกลมุ่ บริหารวชิ าการ
(............................................)

ลงชอ่ื ...........................................ผอู้ านวยการโรงเรยี นบญุ วาทย์วทิ ยาลัย
(............................................)

แผนการจัดการเรียนรู้
บูรณาการงานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรยี น โรงเรยี นบญุ วาทย์วทิ ยาลัย

รายวิชา ....................................... รหัสวชิ า .........................
ช้ันมัธยมศึกษาปที ่ี .................................

โดย
..............................................................
ตาแหนง่ ครู วิทยฐานะ........................

กลมุ่ สาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์
โรงเรยี นบญุ วาทย์วิทยาลัย
อาเภอเมือง จงั หวัดลาปาง

สานกั งานเขตพืน้ ทีก่ ารศกึ ษามธั ยมศกึ ษา ลาปาง ลาพนู
กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

ลงช่ือ............................................หัวหนา้ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณติ ศาสตร์
(............................................)

ลงช่ือ...........................................รองผู้อานวยการกลุ่มบรหิ ารวิชาการ
(............................................)

ลงชอ่ื ...........................................ผอู้ านวยการโรงเรยี นบุญวาทย์วิทยาลยั
(............................................)

แผนการจัดการเรยี นรู้
บูรณาการงานสวนพฤกษศาสตรโ์ รงเรียน โรงเรยี นบญุ วาทยว์ ทิ ยาลัย

รายวชิ า ....................................... รหสั วชิ า .........................
ช้นั มธั ยมศกึ ษาปีที่ .................................

โดย
..............................................................
ตาแหนง่ ครู วทิ ยฐานะ........................

กล่มุ สาระการเรยี นรู้วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี
โรงเรียนบุญวาทยว์ ทิ ยาลัย
อาเภอเมอื ง จังหวดั ลาปาง

สานกั งานเขตพนื้ ทกี่ ารศกึ ษามธั ยมศึกษา ลาปาง ลาพนู
กระทรวงศึกษาธิการ

ลงช่ือ............................................หวั หน้ากลมุ่ สาระการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตร์ฯ
(............................................)

ลงช่ือ...........................................รองผู้อานวยการกลมุ่ บริหารวิชาการ
(............................................)

ลงช่อื ...........................................ผู้อานวยการโรงเรียนบุญวาทย์วทิ ยาลัย
(............................................)

แผนการจัดการเรยี นรู้
บูรณาการงานสวนพฤกษศาสตรโ์ รงเรียน โรงเรยี นบุญวาทย์วทิ ยาลัย

รายวิชา ....................................... รหสั วิชา .........................
ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปที ี่ .................................

โดย
..............................................................
ตาแหน่ง ครู วทิ ยฐานะ........................

กลุม่ สาระการเรียนรู้สขุ ศกึ ษา และพลศกึ ษา
โรงเรยี นบุญวาทยว์ ิทยาลัย
อาเภอเมอื ง จงั หวัดลาปาง

สานักงานเขตพน้ื ท่ีการศกึ ษามัธยมศกึ ษา ลาปาง ลาพูน
กระทรวงศึกษาธกิ าร

ลงช่อื ............................................หวั หน้ากลมุ่ สาระการเรยี นรู้…………………
(............................................)

ลงชอ่ื ...........................................รองผูอ้ านวยการกลุม่ บริหารวิชาการ
(............................................)

ลงชอ่ื ...........................................ผอู้ านวยการโรงเรียนบญุ วาทยว์ ิทยาลยั
(............................................)

แผนการจดั การเรยี นรู้
บรู ณาการงานสวนพฤกษศาสตรโ์ รงเรียน โรงเรียนบุญวาทยว์ ทิ ยาลัย

รายวิชา ....................................... รหสั วิชา .........................
ชนั้ มัธยมศึกษาปที ่ี .................................

โดย
..............................................................
ตาแหนง่ ครู วทิ ยฐานะ........................

กลุ่มสาระการเรยี นรู้ศลิ ปะ
โรงเรยี นบุญวาทย์วทิ ยาลัย
อาเภอเมอื ง จังหวดั ลาปาง
สานักงานเขตพ้นื ทก่ี ารศกึ ษามัธยมศึกษา ลาปาง ลาพนู

กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

ลงช่อื ............................................หวั หนา้ กล่มุ สาระการเรียนรู้…………………
(............................................)

ลงช่อื ...........................................รองผู้อานวยการกล่มุ บรหิ ารวชิ าการ
(............................................)

ลงชือ่ ...........................................ผู้อานวยการโรงเรียนบญุ วาทย์วทิ ยาลัย
(............................................)

แผนการจัดการเรยี นรู้
บรู ณาการงานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรยี น โรงเรียนบุญวาทยว์ ทิ ยาลัย

รายวิชา ....................................... รหสั วชิ า .........................
ชั้นมัธยมศึกษาปที ่ี .................................

โดย
..............................................................
ตาแหนง่ ครู วทิ ยฐานะ........................

กลมุ่ สาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม
โรงเรียนบญุ วาทย์วิทยาลัย
อาเภอเมอื ง จังหวัดลาปาง

สานักงานเขตพน้ื ท่ีการศกึ ษามัธยมศึกษา ลาปาง ลาพูน
กระทรวงศึกษาธกิ าร

ลงช่อื ............................................หวั หน้ากลุม่ สาระการเรียนรสู้ งั คมศกึ ษาฯ
(............................................)

ลงชื่อ...........................................รองผอู้ านวยการกลุ่มบริหารวิชาการ
(............................................)

ลงช่ือ...........................................ผ้อู านวยการโรงเรียนบญุ วาทยว์ ิทยาลยั
(............................................)

แผนการจัดการเรยี นรู้
บูรณาการงานสวนพฤกษศาสตรโ์ รงเรียน โรงเรียนบญุ วาทยว์ ทิ ยาลัย

รายวิชา ....................................... รหัสวิชา .........................
ชั้นมัธยมศกึ ษาปีท่ี .................................

โดย
..............................................................
ตาแหน่ง ครู วิทยฐานะ........................

โรงเรยี นมาตรฐานสากล
โรงเรียนบญุ วาทยว์ ทิ ยาลัย
อาเภอเมือง จังหวดั ลาปาง
สานกั งานเขตพ้นื ที่การศกึ ษามธั ยมศึกษา ลาปาง ลาพนู

กระทรวงศึกษาธิการ

ลงชื่อ............................................หวั หนา้ งาน..................................
(............................................)

ลงชือ่ ...........................................รองผู้อานวยการกลุ่มบริหารวชิ าการ
(............................................)

ลงช่ือ...........................................ผู้อานวยการโรงเรียนบุญวาทย์วิทยาลัย
(............................................)

องค์ประกอบท่ี 1 การจัดทาป้ายช่อื พรรณไม้

หลกั การ รชู้ ือ่ รู้ลักษณ์ รู้จัก
สาระสาคญั

การจัดทาป้ายชื่อพรรณไม้โดยการเรยี นรู้การกาหนดพน้ื ที่ศึกษา สารวจและจัดทาผังพรรณไม้ แล้ว
ศกึ ษา พรรณไม้ ทาตัวอย่างพรรณไม้ นาข้อมูลมาทาทะเบียนพรรณไม้ ทาและติดแสดงป้ายชอ่ื พรรณไม้
สมบูรณ์ นาไปสู่การรู้ชอ่ื รู้ลกั ษณะต่าง ๆ รวมถงึ รู้จักการใช้ประโยชนข์ องพืช
ลาดับการเรยี นรู้

1. กาหนดพ้ืนที่ศกึ ษา
2. สารวจพรรณไมใ้ นพน้ื ท่ีศึกษา
3. ทาและตดิ ป้ายรหัสประจาตน้
4. ตงั้ ชอ่ื หรอื สอบถามช่อื และศกึ ษาข้อมลู พ้ืนบ้าน (ก.7-003 หนา้ ปก - 1)
5. ทาผงั แสดงตาแหน่งพรรณไม้
6. ศึกษาและบนั ทึกลกั ษณะทางพฤกษศาสตร์ (ก.7-003 หน้า 2-7)
7. บันทึกภาพหรอื วาดภาพทางพฤกษศาสตร์
8. ทาตัวอย่างพรรณไม้ (ตัวอย่างพรรณไมแ้ ห้ง ตัวอย่างพรรณไม้ดอง ตัวอย่างพรรณไม้ เฉพาะส่วน)
9. เปรียบเทยี บขอ้ มลู ทีส่ รปุ (ก.7-003 หนา้ 8) กบั ข้อมูลที่สืบค้นจากเอกสาร แล้วบนั ทึก ใน ก.7-003
10. จัดระบบข้อมลู ทะเบยี นพรรณไม้ (ก.7-005)
11. ทารา่ งปา้ ยชอ่ื พรรณไม้สมบรู ณ์
12. ตรวจสอบความถูกต้องทางวชิ าการด้านพฤกษศาสตร์
13. ทาปา้ ยช่อื พรรณไม้สมบูรณ์

อธบิ ายลาดบั การเรียนรู้
ลาดับการเรยี นรู้ที่ 1 กาหนดพนื้ ท่ศี กึ ษา
วตั ถุประสงค์
1. เพื่อรู้ขอบเขต ขนาดพืน้ ที่ทง้ั หมดของโรงเรียน
2. เพื่อรู้ลักษณะทางกายภาพในโรงเรียน
3. เพื่อรู้การแบ่งพ้นื ทเี่ ป็นส่วนย่อยและการจดั การพน้ื ท่ีศึกษาในการเข้าไปเรยี นรู้ที่เหมาะสม
กระบวนการเรียนรู้
1. เรียนรู้พืน้ ทที่ งั้ หมดของโรงเรียนตามกรรมสทิ ธแิ์ ละบรเิ วณรอบ ๆ โรงเรยี นอยู่ใกล้กับสถานทต่ี ่าง ๆ
และตั้งอยู่ในทิศทางใดของโรงเรียน โดยระบขุ นาดพืน้ ท่ที งั้ หมดของโรงเรียนได้ และจัดทาเป็นผงั พื้นทที่ ้ังหมด
ของโรงเรียน

(2)

2. เรยี นรู้ถงึ ขอบเขตบรเิ วณของโรงเรียนและเรียนรู้ลักษณะทางกายภาพองค์ประกอบต่าง ๆ เช่น
ตาแหน่งอาคาร สง่ิ ปลูกสร้าง บรเิ วณพ้ืนท่สี ภาพแวดล้อมต่าง ๆ ภายในโรงเรียน และจดั ทาผงั บรเิ วณ

3. เรยี นรู้ถึงการกาหนดและแบ่งขอบเขตพืน้ ท่ภี ายในโรงเรียนเป็นพ้นื ทีย่ ่อย ๆ ตามขอ้ พิจารณาในการ
แบง่ พ้นื ท่ีศึกษา จัดทาผังกาหนดขอบเขตพื้นท่ี โดยพจิ ารณาดังน้ี

3.1 แบง่ ตามลกั ษณะทางภูมิศาสตร์
3.2 แบง่ ตามการใช้ประโยชนข์ องพ้นื ท่ี
3.3 แบง่ ตามขนาดของพื้นท่ีให้เหมาะสมกบั การเรียนรู้
โดยระบขุ นาดพนื้ ทีศ่ ึกษาย่อยในแต่ละพื้นที่ได้ และขนาดพื้นท่ีเมอ่ื รวมกันแล้วเทา่ กับพน้ื ที่ท้ังหมด
ของโรงเรยี น

(3)

ลาดบั การเรยี นรทู้ ่ี 2 สารวจพรรณไม้ในพืน้ ท่ีศึกษา
วัตถปุ ระสงค์

1. เพื่อรู้ชนิด จานวนต้นในแต่ละชนิด และจาแนกลกั ษณะวิสยั ที่สารวจในพนื้ ท่ีศึกษา
กระบวนการเรียนรู้

1. การสารวจพรรณไม้
1.1 เลอื กพ้นื ท่ีศึกษาในการสารวจพรรณไม้
1.2 เรยี นรู้รูปแบบการสารวจ (ควรเลือกพืชท่มี ีส่วนประกอบครบสมบูรณ์มากที่สุด)
1.3 สารวจพรรณไม้ในพน้ื ที่ศึกษา
1.4 สรปุ จานวนชนิดและจานวนต้นท่พี บ

2. การจาแนกชนิดตามลักษณะวิสัย
2.1 เรยี นรู้ลกั ษณะวสิ ยั พืช
2.2 จาแนกลกั ษณะวสิ ยั พชื ที่สารวจ
2.3 สรุปจานวนลักษณะวสิ ยั ทพี่ บ

(4)

(5)

ลาดบั การเรยี นรูท้ ่ี 3 ทาและตดิ ป้ายรหสั ประจาตน้
วตั ถุประสงค์

1. เพื่อรู้รูปแบบป้ายรหสั ประจาต้นตามแบบ อพ.สธ.
2. เลอื กวสั ดทุ าป้ายรหัสประจาตน้ ท่เี หมาะสม
3. ตดิ ปา้ ยรหัสประจาต้นให้ถูกตอ้ ง
กระบวนการเรยี นรู้
1. รปู แบบป้ายรหัสประจาต้น

1.1 เรยี นรู้รูปแบบรหสั ประจาตน้ ประกอบไปด้วยตวั เลข 2 ชุด
ชุดที่ 1 เป็นรหสั ลาดบั ชนดิ พรรณไม้ ประกอบไปด้วยตวั เลข 3 หลัก เช่น 001 คือ รหัส
ลาดบั ชนดิ พรรณไม้ชนดิ ท่ี 1
ชุดท่ี 2 เป็นรหัสลาดบั ต้น ประกอบไปดว้ ย ตวั เลข 1 หลกั เปน็ ต้นไป เช่น /2
ระหว่างชดุ ท่ี 1 และ ชดุ ท่ี 2 ให้คนั่ ดว้ ยเครอื่ งหมาย / ยกตวั อยา่ งเช่น 001/2 คือ รหสั
ลาดับชนิดพรรณไม้ชนิดท่ี 1 / รหัสลาดบั ต้น ต้นที่ 2

หมายเหตุ
- ในกรณที ช่ี นิดนัน้ มตี ้นเดยี ว ไม่ต้องใส่เครื่องหมาย / - ในกรณีท่ตี น้ ไมป้ ลกู เป็นแปลงหรอื กอ ให้รหัส

ลาดบั ประจาต้นนบั เปน็ แปลงหรือกอ

(6)
2. วสั ดทุ าป้ายรหัสประจาต้น

2.1. วัสดุท่ี มีความคงทนและหาได้งา่ ยตามท้องถ่นิ เช่น ป้ายฯ พลาสตกิ กระป๋องอะลมู เิ นยี ม
แผ่นโลหะ ฯลฯ

2.2 ตัวเลขในป้ายรหสั ประจาต้น ใช้การตอกรหัส หรอื เขียนด้วยสีทม่ี ีความคงทน เพ่ือ
ปอ้ งกันการ หลุดลอกของตวั เลข

(7)
3. เรยี นรู้วิธีการตดิ ปา้ ยรหสั ประจาต้น

3.1 วธิ ีที่ 1 แบบผูก เช่น คล้องหรือแขวน กบั กงิ่ หรือลาตน้ ของต้นไมใ้ นตาแหน่งที่
เหมาะสมและ มองเห็นได้อย่างชัดเจน ซ่ึงวิธนี เี้ หมาะสาหรบั ไมต้ ้น ไม้พุ่ม ฯลฯ

3.2 วธิ ที ่ี 2 แบบปัก ให้ปกั ตรงบริเวณโคนต้น ของต้นไมใ้ นตาแหน่งทเี่ หมาะสมและมองเหน็
ไดอ้ ย่างชัดเจนซึง่ วธิ นี ้ีเหมาะสาหรบั ไมล้ ้มลุกและไม้ตน้ ขนาดใหญ่ที่ไม่สามารถทาการผกู ป้ายรหสั ประจาต้นได้
หมายเหตุ

- ไมค่ วรตดิ รดั จนแน่นเกนิ ไป ควรแขวน หรอื ใช้วสั ดอุ ปุ กรณ์ทมี่ คี วามยืดหยุ่นในการติดแบบง่าย ๆ

(8)

ลาดบั การเรยี นรทู้ ี่ 4
ตั้งชื่อหรือสอบถามช่ือ และศึกษาข้อมลู พื้นบ้าน (ก.7-003 หนา้ ปก - 1)
วตั ถปุ ระสงค์
1. เพือ่ รู้ช่ือพ้ืนเมืองของพรรณไม้
2. เพือ่ รู้ข้อมูลพ้นื บ้านของพรรณไม้
กระบวนการเรยี นรู้
1. เรยี นรู้การตัง้ ชือ่ และสอบถามชอ่ื ของพรรณไม้
1.1 เรยี นรู้การตัง้ ช่อื พืน้ เมือง กรณีท่ีไม้ทราบช่ือพรรณไม่อาจตั้งช่ือตามรปู ลกั ษณ์ คณุ สมบตั ิ
พฤติกรรม หรอื ถ่ินอาศยั ของพืชน้ันๆ ได้แก่
- สี เช่น แคแสด
- รูปร่าง เช่น พลบั พลงึ ตีนเป็ด
- รปู ทรง เช่น ไผ่น้าเตา้
- ผวิ เช่น ส้มเกลยี้ ง
- กล่นิ เช่น เครือตดหมูตดหมา (พงั โหม)
- รส เช่น ไผ่จืด
- พฤตกิ รรม เช่น บานเช้า
1.2 เรยี นรู้การสอบถามชือ่ พื้นเมอื ง กรณที ี่ไม่ทราบชื่อพรรณไม่อาจสอบถามชื่อจากผู้รู้ เช่น
ครบู ุคลากรในสถานศึกษา ผู้เช่ียวชาญ ปราชญ์ชาวบ้าน ดังน้ี

1.2.1 เชญิ ผู้รู้ในทอ้ งถ่ิน มาร่วมสารวจพรรณไม้ในสถานศึกษา
1.2.2 นาข้อมูลไปสอบถามผู้รู้ในทอ้ งถิน่ เช่น ถา่ ยภาพพรรณไม้ ชน้ิ ตัวอย่าง
พรรณไมพ้ ร้อมคาอธิบายลักษณะทางพฤกษศาสตร์
2. เรียนรู้แบบศึกษาพรรณไม้ในสวนพฤกษศาสตรโ์ รงเรียน (ก.7-003 หนา้ ปก)
2.1 เรียนรู้ช่ือพนั ธุไ์ ม้ และรหสั พรรณไม้
- ช่อื พันธ์ไุ ม้เขยี นช่ือท้องถิน่ หรือชื่อพนื้ บ้าน ของแตล่ ะภมู ิภาค
- รหัสพรรณไม้ประกอบด้วย ตวั เลข 5 ชุด เช่น 7-10150-009-001/2
2.2 เรยี นรู้การวาดภาพทางพฤกษศาสตร์(ลักษณะวิสยั )
1. วัดความสงู และความกว้างทรงพุ่ม ตามลกั ษณะวิสยั ของพรรณไม้นัน้ เช่น
ไม้ต้น
วัดความสงู จากโคนต้นจนถึงปลายยอด ส่วนความกว้างทรงพุ่ม ให้วดั ส่วนทก่ี ว้างทสี่ ุดของทรงพุ่ม

(9)

ไม้พมุ่

วัดความสูงจากโคนต้นจนถึงปลายยอด ส่วนความกว้างทรงพุ่ม ให้วัดส่วนที่กว้างท่ีสุดของทรงพุ่ม ใน
กรณีไม้พุ่มที่ปลูกเป็นแปลง เช่น เข็มแดง ชาฮกเก้ียน ฯลฯ ให้เลือกต้นที่เห็นความกว้างของทรงพุ่มท่ีชัดเจน
ท่สี ดุ แล้ววัดขนาดความกว้างและความสงู ของต้นนัน้

ไม้เล้ือย
- กรณีท่ี 1 ไมเ้ ล้อื ย เลื้อยไปตามสงิ่ ปลูกสร้าง เช่น เสา รั้ว ฯลฯ ให้วัดความสูงจากโคนต้นจนถึงปลาย

ยอด ส่วนความกว้าง ให้วัดส่วนทก่ี ว้างทสี่ ุดของทรงพุ่ม

(10)

- กรณีที่ 2 ไม้เลื้อย เล้ือยไปตามพื้นดิน เช่น ผักบุ้งทะเล มันแกว ฯลฯ วัดความสูงจากโคนต้นจนถึง
ปลายยอด ส่วนความกว้างทรงพุ่ม ให้วดั ส่วนท่กี ว้างท่ีสุดของทรงพุ่ม

2. นาความสูงและความกว้างทรงพุ่มที่วัดได้ของลักษณะวิสัยนั้นๆ มาเทียบกับสัดส่วนของ กรอบ
ภาพวาดทางพฤกษศาสตร์ ในหน้าปก โดยมีมาตราส่วนกากับ (เท่าจริง ย่อ ขยาย) เช่น มาตราส่วน 1 : 10
หมายถงึ มาตราส่วนย่อ ของภาพวาดที่มขี นาด 1 ส่วน เทียบกบั ขนาดจรงิ 10 ส่วน

3. วาดภาพความสงู ของลาตน้ กงิ่ กา้ น และความกว้างทรงพุ่ม พร้อมระบายสี

(11)

3. เรยี นรู้ข้อมูลพืน้ บา้ น (ก.7-003 หนา้ 1)
3.1 เรียนรู้วิธีการสอบถามข้อมูลพรรณไม้ โดยเรียนรู้วิธีการ การแนะนาตัวการสัมภาษณ์

การกล่าวขอบคุณ
3.2 สอบถามชอ่ื พื้นเมอื งและบันทึกข้อมลู การใช้ประโยชน์จากส่วนต่าง ๆ ของพรรณไม้ ด้าน

อาหาร ยารักษาโรค ก่อสร้างเคร่ืองเรือน เครื่องใช้ ยาฆ่าแมลง ยาปราบศัตรูพืช ความเกี่ยวข้องกับ
ประเพณี วัฒนธรรม หรอื ความเช่ือทางศาสนา อื่น ๆ (เช่น การเป็นพิษ อันตราย) การบันทึกช่ือ อายุ
ที่อยู่ผู้ให้ข้อมูล วนั ท่ี สถานทบ่ี ันทกึ

3.3 สรุปข้อมูลพรรณไม้ท่ีได้จากการสอบถาม หากผู้รู้ไม่ทราบข้อมูลให้ทาเครื่องหมาย
ยตั ิภงั ค์ “ - ”

(12)

ลาดบั การเรียนรทู้ ่ี 5 ทาผังแสดงตาแหนง่ พรรณไม้
วตั ถปุ ระสงค์

1. เพือ่ รู้วิธีการหาและบันทกึ ตาแหน่งพิกัดพรรณไม้
2. เพอ่ื รู้ความกว้างของทรงพุ่มและจัดทาผังพรรณไม้
กระบวนการเรยี นรู้
1. เรยี นรู้วิธกี ารหาและบนั ทึกตาแหน่งพิกดั พรรณไม้

1.1 เรยี นรู้การกาหนดจดุ อ้างองิ ในพ้ืนที่ศึกษา หลักการเลอื กจุดอ้างองิ ในหนง่ึ พื้นท่ีศกึ ษา
ควรมีหนึ่ง จุดอ้างอิง และเป็นจุดอ้างอิงที่เคล่ือนย้ายได้ยาก เช่น เสาธง เสาไฟ ฯลฯ (ไม่ควรเลือกต้นไม้เป็น
จุดอา้ งองิ )

1.2 เรียนรู้การกาหนดเส้นอ้างอิง (Base line) ให้เป็นไปตามทิศ เหนือ ใต้ ตะวันออก
ตะวันตก

1.3 เรยี นรู้การกาหนดขอบเขตพน้ื ทศี่ กึ ษา
1.4 เรยี นรู้วิธีการหาตาแหน่งพรรณไมใ้ ห้เหมาะสมในแต่ละระดับช้ันของผู้เรยี น

1.4.1 ระดบั ปฐมวัย เช่น วธิ ีการนับก้าวให้รู้จกั ทศิ ทางของตาแหน่งพรรณไม้
1.4.2 ระดบั ประถมศกึ ษา เช่น วิธีการใช้เข็มทิศหาตาแหน่งพรรณไม้ โดยการวัด
ระยะ มุม องศา
1.4.3 ระดับมัธยมศกึ ษา เช่น วธิ กี ารหาคู่อันดบั
1.4.4 ระดบั อาชีวศึกษา อุดมศึกษา เช่น ระบบ GPS
1.5 การบันทึกข้อมูลตาแหน่งพรรณไมใ้ นรปู แบบตาราง และผังแสดงตาแหน่งพิกัดพรรณไม้

(13)

2. เรยี นรู้การจัดทาผงั พรรณไม้
2.1 เรียนรู้การจดั ทาผงั พรรณไมเ้ ฉพาะพนื้ ท่ี ผังพรรณไมเ้ ฉพาะพื้นท่ี คือ ผงั พรรณไม้ย่อย

ของแตล่ ะพืน้ ที่ศึกษา ซง่ึ ระบตุ าแหน่งพรรณไมแ้ ตล่ ะตน้ โดยมที ิศเหนอื และมาตราส่วนกากับ มีวิธกี าร ดงั น้ี
2.1.1 นาตาแหน่งของพรรณไมท้ อ่ี ยู่ในพ้ืนที่ศึกษา มาวดั ขนาดความกว้างของ

ทรงพุ่ม วัดจาก จุดกึ่งกลางจนถึงปลายสุดทรงพุ่มท่ีย่ืนออกไปของต้นไม้บันทึกลงในตารางการวัดความกว้าง
ทรงพมุ่ พรรณไม้

2.1.2 นาข้อมูลจากตารางบันทึกท่ไี ดม้ าเขยี นเปน็ ผงั พรรณไมเ้ ฉพาะพน้ื ท่ี โดย
แสดงมาตราส่วน เดยี วกนั กับผังแสดงตาแหน่งพิกดั พรรณไม้

(14)

(15)

2.2 เรยี นรู้การจดั ทาผงั พรรณไมร้ วม เปน็ การนาผังพรรณไมย้ ่อยแต่ละเขตพ้นื ท่ศี ึกษาทกุ
พ้นื ท่ที ี่มมี าตราส่วนเท่ากนั มาต่อรวมกนั

(16)

ลาดับการเรยี นร้ทู ่ี 6
ศกึ ษาและบันทกึ ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ (ก.7-003 หน้า 2-7)

วัตถุประสงค์
1. เพ่ือให้รู้โครงสร้างและลักษณะทางพฤกษศาสตร์
2. เพือ่ ให้รู้การวดั
3. เพอื่ ให้รู้การวาดภาพทางพฤกษศาสตร์

กระบวนการเรยี นรู้
1. เรยี นรู้โครงสร้างและลกั ษณะทางพฤกษศาสตร์ (เอกสาร ก.7-003 หนา้ ท่ี 2-7)
1.1 ศกึ ษาลักษณะวสิ ยั และบันทึกลงในแบบศกึ ษาพรรณไม้
1.2 ศกึ ษาสภาพแวดล้อมและถนิ่ อาศัยของพรรณไม้
1.3 ศึกษาลักษณะภายนอกของลาตน้ ใบ ดอก ผล และเมล็ด แล้วบนั ทกึ ลงในแบบศึกษา

พรรณไม้
1.4 เรียนรู้ลักษณะของลาตน้ ได้แก่ ชนิดของลาตน้ เปลือกลาตน้ สี ลกั ษณะ การมยี าง
1.5 เรยี นรู้ลักษณะของใบ ได้แก่ ชนดิ ของใบ สี ขนาด ลักษณะพิเศษของใบ การเรยี งตวั ของ

ใบบน กงิ่ รปู ร่างแผ่นใบ ปลายใบ โคนใบ ขอบใบ
1.6 เรียนรู้ลกั ษณะของดอก ได้แก่ ชนดิ ของช่อดอก ตาแหน่งที่ออกดอก กลบี เล้ยี ง

(แยกออกจากกัน/เช่ือมติดกัน) จานวน สี กลบี ดอก (แยกออกจากกนั /เช่ือมติดกนั ) จานวน สี เกสรเพศผู้
(จานวน สี ลักษณะ) เกสรเพศเมยี (จานวน สี ลกั ษณะ) ตาแหน่งของรงั ไข่ กล่นิ ของ กลบี ดอก

1.7 เรียนรู้ลกั ษณะของผล ได้แก่ ชนดิ ของผล (ผลเดยี่ ว ผลกลุ่ม ผลรวม) สี รปู ร่าง ลกั ษณะ
พิเศษ ของผล

1.8 เรยี นรู้ลกั ษณะของเมล็ด ได้แก่ จานวนเมลด็ สี รูปร่าง

(17)

(18)

(19)

(20)
2. เรียนรู้การวัด เรียนรู้วธิ กี ารวดั ความสูง และความกว้างทรงพุ่ม

2.1 การเรียนรู้การวัดความสูง เช่น สามเหลี่ยมคล้าย ตรีโกณมติ ิไคลโนมิเตอร์

2.2 เรยี นรู้วธิ ีการหาความกว้างทรงพุ่ม วดั ขนาดความกว้างของทรงพุ่ม ตามแนวทิศ
เหนอื -ใต้-ตะวนั ออก-ตะวันตก

(21)

3 เรียนรู้การวาดภาพทางพฤกษศาสตร์
3.1 เรียนรู้หลักการวาดภาพทางพฤกษศาสตร์ โดยให้มรี ปู แบบมาตราส่วนกากับเช่นเดียวกนั

กบั ภาพวาดลักษณะวสิ ยั ในหน้าปก (ขนาดเท่าจริง ย่อ ขยาย)
3.2 เรียนรู้ลาดับการวาดภาพทางพฤกษศาสตรใ์ นเอกสาร ก.7-003 หนา้ ที่ 7
1. ภาพลาตน้ ตาแหน่งกรอบส่เี หล่ยี มด้านบนซ้าย แสดงผวิ ของลาต้น
2. ภาพใบ ตาแหน่งกรอบส่เี หล่ยี มด้านบนขวา แสดงชนิดของใบ
3. ภาพดอก ตาแหน่งกรอบสีเ่ หลี่ยมด้านล่างซา้ ย แสดงชนิดของดอก
4. ภาพผล ตาแหน่งกรอบสเ่ี หลีย่ มด้านกลางขวา แสดงชนดิ ของผล
5. ภาพเมล็ด ตาแหน่งกรอบสี่เหลย่ี มด้านล่างขวา แสดงลักษณะของเมล็ด

(22)

ลาดับการเรยี นรทู้ ่ี 7
บันทกึ ภาพหรอื วาดภาพทางพฤกษศาสตร์
วัตถปุ ระสงค์
1. เพ่อื รู้การบันทกึ ภาพทางพฤกษศาสตร์
2. เพอ่ื รู้การวาดภาพทางพฤกษศาสตร์
กระบวนการเรียนรู้
1. เรียนรู้การบันทกึ ภาพทางพฤกษศาสตร์ ของพรรณไม้ที่ได้ทาการสารวจและศึกษาพรรณไม้ตาม
เอกสาร ก.7-003 มาแลว้
1.1. เรยี นรู้การใช้กลอ้ งถ่ายภาพ (ดูรายละเอียดเพิม่ เตมิ ในภาคผนวก)
1.2. เรยี นรู้หลักการถ่ายภาพพรรณไม้
1.2.1 ภาพถา่ ยครบส่วน ลักษณะวิสยั โดยถ่ายต้งั แตโ่ คนตน้ ถึงปลายยอดของ
พรรณไม้

รูปร่างของใบ 1.2.2 ภาพถา่ ยเฉพาะส่วนในแต่ละส่วนของต้นเดียวกนั ประกอบด้วย
ดอกตูมและดอกบาน - ราก (บางชนดิ ) ถ่ายให้เห็นชนิดของราก และรปู ลักษณะของราก
และผิวผล - ลาต้น ถา่ ยให้เห็นผิวเปลือก หรือเนื้อไม้ หรอื น้ายาง
- ใบ ถ่ายให้เห็นชนิดของใบ (ใบเดี่ยว/ใบประกอบ) การเรียงตัวของใบบนก่ิง และ

- ดอก ถา่ ยให้เห็นชนิดของดอก (ดอกเด่ียว/ดอกช่อ) ด้านหนาและดา้ นขางของ

- ผล ถ่ายให้เห็นชนิดของผล (ผลสด/ผลแห้ง – ผลเดี่ยว/ผลกลุ่ม/ผลรวม) รูปร่าง

- เมลด็ ถ่ายให้เหน็ รูปราง ผิว และการตดิ ของเมล็ด

(23)

1.3 หลกั การจดั เก็บและสบื ค้นภาพถา่ ยพรรณไม้
1.3.1 แบบเอกสาร
1.3.2 แบบคอมพิวเตอร์
1. จดั เกบ็ ภาพแต่ละชนดิ โฟลเดอร์ ประกอบด้วย ภาพลักษณะวิสัย ราก (บางชนิด)

ลาต้น ใบ ดอก ผล และเมลด็ โดย ตงั้ ชอื่ ขึน้ ต้นด้วยรหัสประจาต้นและตามด้วยชื่อพ้นื เมือง เช่น 001-มะขาม

(24)

2. การถ่ายภาพให้บนั ทึกเป็นไฟลน์ ามสกลุ .jpg , .JPEG ท่ีขนาด 640 x 480
พิกเซล หรือ 1,280 x 960 พิกเซล เป็นวิธีการทเี่ หมาะสมและสะดวกต่อการสืบคน้ ตวั อย่างเช่น การเก็บไว้ใน
ลักษณะไฟลส์ ืบค้นใน ระบบคอมพวิ เตอร์

2. เรยี นรู้การวาดภาพทางพฤกษศาสตร์
2.1 หลกั การวาดภาพพรรณไม้ วาดภาพทางพฤกษศาสตร์ คอื งานศิลปะท่ีมกี ารจาเพาะลง

ไป เฉพาะพชื โดยนาศาสตรส์ าขาด้านวิทยาศาสตรแ์ ละศลิ ปะศาสตร์มารวมกนั เรียกว่า วิทย์สานศิลป์
สัดส่วน ถูกต๎องตามหลักวิทยาศาสตร์
สังเกต สงั เกตรายละเอยี ดอย่างถ่ถี ว้ น และแม่นยา
สวยงาม ผลงานสวยงามอย่างมคี ุณคา่ ทางศลิ ปะ

(25)

2.2 เรยี นรู้รูปแบบการกาหนด สัดส่วน เท่าจรงิ ย่อ ขยาย
1. แบบมาตราส่วน เช่น 1 : 1
2. แบบกาลังขยาย/ย่อ เช่น x 3
3. แบบเส้นขดี ระยะ เช่น 1 เซนติเมตร

2.3 เรียนรู้เรอื่ งทฤษฎที างศลิ ปะ องคป์ ระกอบศิลป์ เส้น รปู ร่าง ผวิ สัมผัส การกลมกลืน
(harmony) ทฤษฎสี ีแสง – เงา

2.3.1 “ทฤษฏีศิลปะ” หมายถึง ศาสตรท์ ีว่ ่าด้วยความรู้สึกอนั มีความงามเปน็ พ้ืนฐาน
การ แสดงออกอนั ไม่มจี านวนเปน็ เขตสดุ นับตั้งแต่สงิ่ ทีง่ า่ ยทส่ี ุด เช่น ถว้ ยแกว้ เปน็ ต้น ไปจนถึงส่ิงทีย่ ากทสี่ ดุ
เช่น ภาพเขียน ดนตรี วรรณคดี เป็นต้น

2.3.2 “องค์ประกอบศิลป์” หมายถึงการนาสง่ิ ต่าง ๆ มาบรู ณาการเขา้ ด้วยกนั ตาม
สดั ส่วน ตรงตามคณุ สมบัติของสง่ิ นัน้ ๆ เพอื่ ให้เกดิ ผลงานท่ีมีความเหมาะสม

ส่วนประกอบขององค์ประกอบศิลป์
1. จุด คือส่วนประกอบที่เลก็ ท่ีสดุ เร่ิมต้นไปสู่ส่วนอืน่ ๆ เช่น การน าจุดมาเรยี งต่อ

กนั ตามตาแหน่งท่ี เหมาะสม และซา้ ๆ กนั จะทาให้สามารถมองเห็นเป็นเส้น รปู ร่าง รปู ทรง ลักษณะผิว เป็น
ต้น

2. เส้น คือจุดท่ีเรียงต่อกันในทางยาว หรอื เกิดจากการลากเส้นไปยงั ทิศทางต่าง ๆ มี
หลายลกั ษณะเช่น ตงั้ นอน เฉยี ง โค้ง ฯลฯ

3. รปู ร่าง คือพืน้ ท่ีท่ีลอ้ มรอบด้วยเส้นท่แี สดงความกว้าง และความยาว รูปร่างจงึ มี
สองมติ ิ

4. รูปทรง คือภาพทีต่ ่อเนอ่ื งจากรปู ร่าง โดยมคี วามหนาหรือความลกึ ทาให้ภาพที่
เห็นมีความชดั เจน และสมบูรณ์รปู ทรงจึงมสี ามมติ ิ

5. แสงเงา คอื องคป์ ระกอบของศลิ ปท์ ่ีอยู่รวมกนั แสง เม่ือส่องกระทบ กับวตั ถุ จะ
ทาให้เกดิ เงา แสงและ เงา เป็นตัวกาหนดระดบั ของค่านา้ หนัก ความเข้มของเงาจะข้ึนอยู่กับความเข้มของแสง
ในทีแ่ สงมีความสว่าง มาก เงาจะเข้มข้นึ และในท่มี ีความสว่างของแสงน้อย เงาจะไม่ชดั เจน ในที่ ๆ แสงสว่าง
จะไม่มีเงา และเงาจะอยู่ ในทิศทางที่ตรงข้ามกบั แสงเสมอ

6. สี คือลกั ษณะของแสงทีป่ รากฏแก่สายตาเหน็ เปน็ สี ในทางวทิ ยาศาสตรใ์ ห้คา
จากดั ความของสวี ่า เป็นคล่นื แสงหรือความเข้มของแสงท่ีสายตามามารถมองเห็น ในทางศิลปะ สี คอื ทัศนะ
ธาตอุ ย่างหน่ึงทเ่ี ปน็ องค์ประกอบสาคัญของงานศิลปะ และใช้ในการสร้างงานศลิ ปะโดยจะทาให้ผลงานมี
ความสวยงามช่วยสร้าง บรรยากาศ มีความสมจริง เด่นชดั และน่าสนใจมากข้นึ สีเป็นองค์ประกอบทม่ี ีอิทธิพล
ต่อความรู้สกึ อารมณ์ และจิตใจ ไดม้ ากกว่าองคป์ ระกอบอ่ืน ๆ

7. พื้นผวิ คอื ส่วนท่ีเปน็ พื้นผิวของวัตถุท่ีมีลักษณะต่างกนั เช่น เรียบ ขรขุ ระ หยาบ
มัน นุ่ม ฯลฯ ซง่ึ สามารถมองเห็นและสัมผสั ได้ การน าพื้นผิวมาใช้ในงานศลิ ปะ จะช่วยให้เกดิ ความเด่นใน
ส่วนทีส่ าคัญ และทาให้เกดิ ความงามสมบรู ณ์

2.4 เรียนรู้ประเภทการวาดภาพทางพฤกษศาสตรเ์ ช่น วาดแบบลายเส้น วาดแบบลงสีหรือ
ภาพวาด ระบายสีต้องระบมุ าตราส่วน กาลังขยาย หรือ เส้นขีดระยะ (Scale) กากับอยู่ในภาพวาดนั้น ๆ

(26)

2.5) เรียนรู้ขั้นตอนการวาดภาพ เรยี นรู้ถงึ ลกั ษณะเด่นๆ ของพืชในแต่ละกลุ่ม รวมถึง
ลกั ษณะท่ีสาคัญทางพฤกษศาสตร์ต่าง ๆ เช่น ราก ลาตน้ เปลือก ชนดิ ของใบ ใบประดับ ดอก ช่อดอก ผล ช่อ
ผล ตลอดจนเมลด็ เพือ่ เลอื กเทคนคิ ทีจ่ ะใช้วาดภาพ ให้เหมาะสม ตามหลกั วิทยาศาสตรซ์ ึ่งมีรายละเอียดและ
ขน้ั ตอนโดยสังเขป คือ

1. เตรียมการวาดภาพลายเส้นขาวดา หรือภาพสีขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์ของการ
นาไปใช้ รวมถึงการ กาหนดขนาดภาพ พร้อมมาตราส่วนทจ่ี ะใช้ให้ถูกตอ้ ง พรรณไม้ที่วาดอาจเป็นตวั อย่าง
พรรณไมอ้ ดั แห่ง ตัวอย่าง สด หรือภาพถ่ายสี

2. ศึกษาข้อมูลตวั อย่างพรรณไม้ เพ่ือแสดงรายละเอียดส่วนสาคัญของพรรณไม้ได้
ครบถว้ น พร้อมชื่อ พฤกษศาสตรท์ ถี่ กู ต้อง

3. รา่ งภาพในมาตราส่วนท่ีถกู ต้อง ด้วยการวดั ขนาด แล้ววางตาแหน่งของภาพทัง้
ภาพหลกั และภาพ ย่อยประกอบหรอื ส่วนขยาย (ถ้ามี) ตามวสิ ัยของพรรณไม้ในธรรมชาติ

4. เพม่ิ เตมิ รายละเอยี ดลกั ษณะพรรณไม้ สี และแสงเงา
5. ตรวจสอบความถูกต้องของภาพวาดข้นั สุดท้าย วนั ทีว่ าดเสรจ็ สมบรู ณ์ และ
ลายมอื ช่ือของผู้วาด