โคราชเมืองศิลปะ Korat The City of Art

51

ตน้ นางดำ� จดั เปน็ ตน้ ไมห้ ายากและเปน็ สญั ลกั ษณ์
ของชมุ ชนบา้ นตมู อายปุ ระมาณ ๑๓๕ ป ี ขนาดเสน้ รอบวง
ประมาณ ๖ เมตร สงู ประมาณ ๓๕ เมตร อยู่ในความดูแล
ของวดั บา้ นตูม ตำ� บลทองหลาง อ�ำเภอจักราช

ต้นมะค่าแต้ อายุกว่า ๑๐๐ ปี เป็นต้นไม้ที่
ชาวบ้านในตำ� บลแหลมทอง อ�ำเภอหนองบญุ มาก ชว่ ยกัน
ปลูกเมือ่ พ.ศ. ๒๔๕๐ ขนาดเสน้ รอบวงประมาณ ๔ เมตร
สูง ๒๕ เมตร อยูใ่ นความดูแลของวัดหนองหัวแรด ถอื เปน็
สัญลักษณ์ของความรัก ความสามัคคี ความผูกพันของ
ชาวบ้าน ๓ หมู่บ้าน คือ หมู่ท่ี ๑ หมู่ท่ี ๒ และหมู่ท่ี ๘
ต�ำบลแหลมทอง



53 โคราช เมืองศลิ ปะ

พิพธิ ภัณฑ์และหอศิลป์

จังหวัดนครราชสีมาได้ชื่อว่าเป็นเมืองโบราณ มีร่องรอยหลักฐานการเข้ามาอยู่
อาศยั ในพื้นทยี่ าวนานนบั หม่นื ป ี  ในเมืองแห่งนี้จึงมีส่ิงต่าง ๆ ทน่ี ่าสนใจและมีคณุ ค่าทาง
ประวัติศาสตร์เป็นจำ� นวนมาก ซงึ่ พบหลักฐานตา่ ง ๆ เชน่ กระดูกไดโนเสาร์ ภาพเขยี นสี
ก่อนประวัตศิ าสตร์ รวมทงั้ โบราณสถาน โบราณวตั ถุ และภมู ิปญั ญาตา่ ง ๆ อนั เกดิ จาก
บรรพชน จังหวัดนครราชสีมาจึงร่วมกับหน่วยงานภาครัฐและเอกชนจัดตั้งพิพิธภัณฑ์
และหอศิลป์ขึ้นมากมาย เพื่อรวบรวมเป็นข้อมูล ให้เป็นแหล่งเรียนรู้และแหล่งท่องเท่ียว
ของจงั หวดั และธำ� รงรกั ษาไวซ้ ง่ึ มรดกทางประวตั ศิ าสตรแ์ ละศลิ ปวฒั นธรรมของชาตสิ บื ไป

โคราช เ ืมอง ิศลปะ54

พิพธิ ภณั ฑสถานแห่งชาติ

พิมาย

จดั แสดงโบราณวตั ถุ ศลิ ปวตั ถุ ทสี่ ะทอ้ นเรอื่ งราวเกย่ี วกบั รากฐานและพฒั นาการ
ของวฒั นธรรมอสี านในอดตี ทเี่ จรญิ รงุ่ เรอื งในพน้ื ทอี่ สี านตอนลา่ งแถบลมุ่ แมน่ ำ้� มลู - แมน่ ำ�้ ชี
ในจงั หวดั นครราชสมี า ชยั ภมู ิ และบรุ รี มั ย์ ตงั้ แตส่ มยั กอ่ นประวตั ศิ าสตรจ์ นถงึ สมยั ปจั จบุ นั
นิทรรศการ แบง่ ออกเป็น ๓ สว่ น ไดแ้ ก่
๑. จัดแสดงพัฒนาการของสังคม วัฒนธรรมท้องถิ่นต่าง ๆ จากความเชื่อด้าน
ต่าง ๆ ในดนิ แดนแถบอีสานตอนล่าง ตงั้ แต่สมยั กอ่ นประวตั ิศาสตรจ์ นถึงปจั จุบนั
๒. จัดแสดงโบราณวัตถุศิลปะเขมรในประเทศไทยที่พบในแถบอีสานตอนล่าง
ซ่งึ เปน็ หลักฐานความเจรญิ กา้ วหน้าด้านศาสนา สังคม เศรษฐกิจ
๓. อาคารจัดแสดงศิลาจ�ำหลัก จัดแสดงโบราณวัตถุซึ่งเป็นองค์ประกอบทาง
สถาปัตยกรรมหินทราย เช่น ทับหลัง หน้าบัน จากการขุดแต่งบูรณะปราสาทพิมาย
และปราสาทหินอื่น ๆ ในแถบอีสานตอนล่าง

หมู่ ๒ ถนนทา่ สงกรานต์ ตำ� บลในเมอื ง อำ� เภอพมิ าย จงั หวดั นครราชสมี า ๓๐๑๑๐
โทร. ๐๔๔ ๔๗๑ ๑๖๗
เปิดบริการทุกวนั เวลา ๐๙.๐๐ - ๑๖.๐๐ น.
ไมเ่ วน้ วนั หยุดราชการและวนั หยดุ นักขตั ฤกษ์
อตั ราคา่ บรกิ าร คนไทย ๓๐ บาท เดก็ เข้าชมฟรี
ชาวตา่ งชาติ ๑๒๐ บาท

55





โคราช เ ืมอง ิศลปะ58

พิพธิ ภณั ฑ์

เมืองนครราชสมี า

พพิ ิธภัณฑ์เมืองนครราชสมี า เป็นแหลง่ เรียนรู้ จัดแสดงโบราณวตั ถุ ศิลปวตั ถุท่ี
เกย่ี วกบั พฒั นาการทางประวตั ศิ าสตร์ วถิ ชี วี ติ ศลิ ปวฒั นธรรมของจงั หวดั นครราชสมี า โดย
แบง่ การจัดแสดงออกเป็น ๒ ส่วน ได้แก่
๑. นทิ รรศการพฒั นาการทางประวตั ศิ าสตรจ์ งั หวดั นครราชสมี า ทมี่ เี นอื้ หาเกย่ี วกบั
ประวตั คิ วามเปน็ มาของจงั หวดั นครราชสมี า โดยเรมิ่ ตงั้ แตส่ มยั กอ่ นประวตั ศิ าสตรต์ อ่ เนอื่ ง
มาสกู่ ารพฒั นาเขา้ สยู่ คุ ประวตั ศิ าสตรก์ ารกอ่ ตง้ั เมอื งนครราชสมี า และวรี กรรมอนั หาญกลา้
ของทา้ วสุรนารี รวมถงึ การก้าวเข้าสู่การเปน็ เมืองหลกั ของภาคอสี านในด้านต่าง ๆ
๒. ส่วนจัดแสดงกลางแจ้ง ได้แก่ เรือนโคราช มีลักษณะเป็นเรือนไม้ ๒ ช้ัน
ใตถ้ นุ โลง่ มีลกั ษณะเดน่ เฉพาะท่ีสะท้อนให้เหน็ อจั ฉริยภาพและภมู ิปัญญาสรา้ งสรรค์ของ
ชา่ งทอ้ งถนิ่ โคราช ทีม่ ีความริเรมิ่ มคี วามเชี่ยวชาญเกย่ี วกับระบบโครงสรา้ งท่มี เี อกลักษณ์
สอดคล้องกบั สภาพลมฟ้าอากาศเฉพาะถน่ิ โคราช
นอกจากน้ียังใช้ในการจัดกิจกรรมทางวัฒนธรรมกลางแจ้งได้อย่างหลากหลาย
อาทิ ประเพณสี งกรานต์ บายศรีสขู่ วัญ กจิ กรรมทางศาสนา การเสวนาทางวิชาการดา้ น
ศิลปวัฒนธรรม เปน็ ตน้

มหาวทิ ยาลัยราชภฏั นครราชสมี า ถนนสุรนารายณ์ ต�ำบลในเมอื ง
อำ� เภอเมอื งนครราชสมี า จังหวดั นครราชสมี า ๓๐๐๐๐
โทร. ๐๔๔ ๐๐๙ ๐๐๙

59 โคราช เมืองศลิ ปะ

โคราช เ ืมอง ิศลปะ60

พิพิธภัณฑ์ไม้กลายเปน็ หนิ ​
พพิ ิธภัณฑ์ชา้ งดกึ ดำ� บรรพ์
และพิพธิ ภัณฑ์ไดโนเสาร์

มหาวทิ ยาลัยราชภัฏนครราชสมี า​

เรยี กเปน็ ทางการวา่ สถาบนั วจิ ยั ไมก้ ลายเปน็ หนิ และทรพั ยากรธรณีภาคตะวนั ออก
เฉยี งเหนอื เฉลมิ พระเกยี รติ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั นครราชสมี า เปน็ ศนู ยก์ ารวจิ ยั การเรียนรู้
และการบริการวิชาการดา้ นบรรพชีวินในระดับชาติและนานาชาติ ต้งั อยบู่ นพน้ื ท่ที ง้ั หมด
๘๐.๕ ไร่ ถือเป็นพิพิธภัณฑ์ไม้กลายเป็นหินที่มีขนาดใหญ่ท่ีสุดของเอเชีย และเป็น
๑ ใน ๗ แหง่ ของโลก โดยไปที่เดยี วเทยี่ วได้ ๓ พิพธิ ภณั ฑ์ ไดแ้ ก่
๑. พพิ ิธภณั ฑ์ไม้กลายเปน็ หิน จัดแสดงไม้กลายเป็นหินจากยคุ ตา่ ง ๆ พรรณไม้
ดึกดำ� บรรพข์ นาดใหญ่อายุประมาณ ๘ แสนปี - ๑๕๐ ล้านปีก่อน ไม้กลายเป็นหนิ ตระกูล
ปาล์ม และไมก้ ลายเปน็ หินจากประเทศสหรัฐอเมริกา นทิ รรศการไมก้ ลายเปน็ หินอญั มณี
ของจังหวัดนครราชสีมา นอกจากน้ียังจัดแสดงการน�ำฟอสซิลไม้กลายเป็นหินมาตกแต่ง
ใหเ้ ป็นเครอ่ื งประดับ เครอื่ งมือ เครอ่ื งใช้
๒. พพิ ธิ ภณั ฑช์ า้ งดกึ ดำ� บรรพ์ จดั แสดงซากชา้ งดกึ ดำ� บรรพห์ ลายสกลุ ไมว่ า่ จะเปน็
ชา้ งสงี่ า ชา้ งงาจอบ ชา้ งงาเสยี ม และบรรพบรุ ษุ ของชา้ ง เนอื่ งจากในจงั หวดั นครราชสมี ามี
ซากชา้ งดกึ ดำ� บรรพจ์ ำ� นวนมาก โดยเฉพาะตำ� บลทา่ ชา้ งเพยี ง ๑ ตำ� บล พบชา้ งดกึ ดำ� บรรพ์
ถงึ ๘ สกลุ จาก ๔๒ สกลุ ทพ่ี บทว่ั โลก มอี ายอุ ยใู่ นสมยั ไมโอซนี ตอนกลางถงึ สมยั ไพลสโตซนี
ตอนต้น (๑๖ - ๐.๘ ลา้ นปกี อ่ น)
๓. พพิ ธิ ภณั ฑไ์ ดโนเสาร์ จดั แสดงกระดกู ไดโนเสารส์ ายพนั ธต์ุ า่ ง ๆ เชน่ อกิ วั โนดอน
สยามโมไทรันนัส สยามแรปเตอร์ สุวัจน์ติฯลฯ เน่ืองจากพื้นที่ต�ำบลโคกกรวดและ
ตำ� บลสรุ นารซี ง่ึ ตง้ั อยใู่ กลพ้ พิ ธิ ภณั ฑ์ พบชน้ิ สว่ นกระดกู และฟนั ของไดโนเสาร์ กระจายอยู่
ทั่วไปและพบต่อเน่ืองบนพนื้ ทกี่ ว้างขวางกวา่ ๒๘,๐๐๐ ไร่ สันนษิ ฐานว่าไดโนเสารเ์ หล่าน้ี
มอี ายอุ ยใู่ นยุคครเี ทเชียสตอนต้น ประมาณ ๑๐๐ ล้านปกี ่อน

๑๘๔ หมู่ ๗ ถนนมิตรภาพ - หนองปลิง บ้านโกรกเดือนห้า ตำ� บลสรุ นารี
อำ� เภอเมอื งนครราชสีมา จงั หวัดนครราชสีมา ๓๐๐๐๐
โทร. ๐๔๔ ๓๗๐ ๗๓๙ - ๔๐
เปดิ บรกิ าร วนั องั คาร - อาทติ ย์ (หยดุ วนั จนั ทร)์ เวลา ๐๙.๐๐ - ๑๖.๐๐ น.
อตั ราคา่ บริการ ผูใ้ หญ่ ๕๐ บาท นกั ศกึ ษา ๓๐ บาท นกั เรียน ๒๐ บาท
ชาวต่างชาติ ๑๒๐ บาท เด็กต่างชาติ ๕๐ บาท
พระภกิ ษุ สามเณร ผูส้ งู อายุ (๖๐ปขี ึ้นไป) ไมเ่ สยี ค่าใชจ้ า่ ย

61

พพิ ธิ ภณั ฑช์ ้างดกึ ด�ำบรรพ์

ภายในพพิ ิธภัณฑไ์ ดโนเสาร์
ภายในพพิ ิธภัณฑไ์ ดโนเสาร์

โคราช เ ืมอง ิศลปะ64

หอศลิ ปพ์ มิ านทิพย์ อาคาร ๑ ชนั้ ท่ี ๑

เปน็ หอศลิ ปท์ จ่ี ดั แสดงผลงานศลิ ปกรรม จติ รกรรมฝพี ระหตั ถ์ และงานออกแบบ
เคร่ืองประดับอัญมณี ในสมเด็จพระเจ้านอ้ งนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราช
กมุ าร ี กรมพระศรสี วางควฒั น วรขตั ตยิ ราชนารี เพอ่ื เปน็ แหลง่ เรยี นรดู้ า้ นศลิ ปกรรม อาคาร
๑ ช้นั ที่ ๑ จดั แสดงผลงานภาพวาดฝีพระหตั ถ์ ผเี ส้ือและดอกไม้ ประติมากรรมแขวนลอย
รวมถึง Digital Interactive Art Exhibition เพอ่ื ให้ผชู้ มไดส้ ัมผสั และมสี ่วนร่วม ในหอ้ งน้ี
มบี อรด์ ทท่ี รงอธบิ ายถงึ ลกั ษณะศลิ ปะทจี่ ดั แสดง เพอื่ ใหผ้ ชู้ มเขา้ ใจแนวทางการสรา้ งสรรค์
งานศิลปะของพระองค์ท่าน ชั้นท่ี ๒ จัดแสดงผลงานในชุด “หลากลาย หลายชีวิต
ครง้ั ที่ ๑” ซงึ่ เปน็ ผลงานวทิ ยานพิ นธภ์ าพวาดฝพี ระหตั ถ์ นอกจากนยี้ งั จดั แสดงการนำ� วสั ดุ
เหลือใช้ เช่น พลาสติก เทคนิคการปักผา้ มาสรา้ งภาพตามภาพวาดฝีพระหตั ถ์
ส่วนอาคาร ๒ เป็นอาคาร ๕ ชั้น โดยช้ันที่ ๑ - ๓ จัดแสดงผลงานภาพวาด
ฝีพระหัตถ์ในชุด “หลากลาย หลายชีวิต คร้ังที่ ๒” แสดงผลงานภาพวาดฝีพระหัตถ์ซ่ึง
แบ่งออกเป็น ๙ กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มท่ี ๑ อัตลักษณ์ของเสือ กลุ่มท่ี ๒ เสือกับธรรมชาติ
การจัดวาง กลุ่มท่ี ๓ เสือกับลายเส้นและภาพขาวด�ำ กลุ่มที่ ๔ เสือกับสัญลักษณ์ทาง
วทิ ยาศาสตร์ กล่มุ ที่ ๕ เสือกบั จินตนาการสร้างสรรค์ กลุม่ ที่ ๖ เสือ ดอกไม้ และสงิ่ มชี วี ิต
ต่าง ๆ กลุ่มท่ี ๗ นกฮกู กบั สตั วม์ ีปีก กลุ่มท่ี ๘ ศิลปกรรมฝพี ระหัตถใ์ นเทคนคิ ภาพพิมพ์
และกลุ่มที่ ๙ ศิลปกรรมฝีพระหัตถใ์ นกระบวนการอนื่ ๆ ผสมผสานการถ่ายทอดภาพวาด
ฝีพระหัตถ์ในรูปแบบศลิ ปะการติดตงั้ หรือ Installation Art สร้างบรรยากาศใหผ้ ูเ้ ข้าชม
ได้รู้สึกเพลิดเพลิน ผ่อนคลาย มีความสุขที่ได้ชื่นชมผลงานศิลปะฝีพระหัตถ์ ส�ำหรับ
ชนั้ ที่ ๔ จดั แสดงนทิ รรศการพระปรชี าสามารถทางดา้ นดนตรี เครอ่ื งดนตรแี หง่ ราชสำ� นกั จนี
“กเู่ จงิ ” นทิ รรศการแสดงดนตรแี ละวฒั นธรรมชดุ “สายสมั พนั ธ์ สองแผน่ ดนิ ” ครง้ั ที่ ๑ - ๖
ของสมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี และห้องจัดแสดง “เลโก้
ส่วนพระองค์” ที่ทรงใช้เวลาว่างจากพระกรณียกิจให้เป็นประโยชน์ ทรงฝึกสมาธิต่อตัว
เลโกท้ ุกชน้ิ ดว้ ยพระองค์เอง

๙๐๖ /๑ หมู่ ๔ ตำ� บลโปง่ ตาลอง อำ� เภอปากชอ่ ง จงั หวดั นครราชสมี า ๓๐๑๓๐
โทร. ๐๙ ๒๘๑๔ ๒๕๐๔, ๐๙ ๓๗๒๘ ๗๕๖๓
เปดิ บรกิ ารทกุ วนั (ยกเวน้ วนั องั คาร) เวลา ๐๙.๐๐ - ๑๖.๓๐ น.
อัตราคา่ บรกิ าร ๑๕๐ บาท (ยกเวน้ เด็กอายุตำ่� กว่า ๑๖ ปี และผสู้ งู อาย)ุ
รายไดส้ มทบทนุ มลู นธิ ทิ พิ ยพ์ มิ านเพอื่ สตั วป์ ว่ ยและสตั วไ์ รท้ พี่ ง่ึ ในพระอปุ ถมั ภฯ์



อาคาร ๑ ชน้ั ท่ี ๒ จัดแสดงนทิ รรศการหลากลาย หลายชีวิต ครัง้ ที่ ๑
อาคาร ๒ ช้นั ท่ี ๑ - ๓ จดั แสดงนิทรรศการหลากลาย หลายชีวติ คร้งั ท่ี ๒

ห้องจดั แสดง ช้ันที่ ๔
หอ้ งจดั แสดงเลโกส้ ว่ นพระองค์ ชั้นที่ ๔

โคราช เ ืมอง ิศลปะ68

พหอศาิลลปา์ ซโซ พาโวเน่

(Palazzo Pavone Gallery)

หอศลิ ปแ์ หง่ นเี้ ปน็ หนง่ึ ในโครงการบา้ นศลิ ปนิ แหง่ ชาตขิ องศาสตราจารยเ์ กยี รตคิ ณุ
ประหยัด พงษด์ ำ� ศลิ ปนิ แหง่ ชาติ สาขาทศั นศลิ ป์ พุทธศกั ราช ๒๕๔๑ นับเป็นบา้ นศลิ ปนิ
แหง่ ชาติ ลำ� ดบั ท่ี ๑๗ Pavone เปน็ ภาษาอติ าเลียน แปลว่า “นกยูง” เน่ืองจากสถานท่ีตงั้
หอศลิ ปอ์ ยตู่ ดิ กบั เขานกยงู โดยนายศยมภู พงษด์ ำ� บตุ รชายทม่ี อี าชพี สถาปนกิ ไดอ้ อกแบบ
อาคารเปน็ ทรงสถาปตั ยกรรมชนบทอิตาลี (Tuscany) เพือ่ ระลกึ ถงึ เมือ่ คร้งั ศาสตราจารย์
เกยี รตคิ ณุ ประหยดั พงษด์ ำ� ไปศกึ ษาตอ่ ทป่ี ระเทศอติ าลี หอศลิ ปต์ ง้ั อยบู่ นพน้ื ทปี่ ระมาณ ๖ ไร่
มีพื้นทกี่ ารจดั แสดงภายในอาคาร ๓ ช้นั จัดแสดงงานศิลปะของศาสตราจารยเ์ กียรตคิ ุณ
ประหยัด พงษ์ด�ำ กว่า ๑๕๐ ช้ิน ท้ังภาพเขียนสีน�้ำ ภาพพิมพ์สีน้�ำมัน ภาพพิมพ์สีน้�ำ
งานประติมากรรม งานแกะภาพบนพื้นไม้ รวบรวมผลงานต้ังแต่ พ.ศ. ๒๕๐๕ สมัย
เป็นนักศึกษา จนถึงบ้ันปลายชีวิต และยังมีผลงานศิลปะที่ไม่เคยจัดแสดงมาก่อน อาทิ
ภาพร่างต้นแบบพื้นพระอุโบสถ และเพดานของวัดโสธรวราราม จังหวัดฉะเชิงเทรา
ซ่ึงศาสตราจารย์เป็นผู้ออกแบบและเป็นผู้ควบคุมการท�ำงานเองทั้งหมด ภาพทะเลสาบ
บาซาโน่ อิตาลี ขณะยังศึกษาที่ประเทศอิตาลี รวมท้ังมีภาพจิตรกรรมสีน�้ำมันโบสถ์เก่า
อยุธยา ท่สี ร้างสรรคไ์ วด้ ว้ ย

๒๓๗ หมู่ ๑๑ ต�ำบลขนงพระ อำ� เภอปากชอ่ ง จังหวัดนครราชสีมา ๓๐๑๓๐
โทร. ๐๘ ๑๖๔๓ ๔๗๖๑
เปดิ บริการทกุ วัน (ยกเว้นวันพธุ ) เวลา ๙.๐๐ - ๑๖.๓๐ น.
ไมเ่ สยี คา่ ใช้จา่ ย

69

โคราช เมืองศลิ ปะ 70



โคราช เ ืมอง ิศลปะ72

หอศลิ ป์

ทวี รัชนกี ร

อาจารย์ทวี รัชนีกร ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (จิตรกรรม) พุทธศักราช
๒๕๔๘ ไดก้ อ่ ตงั้ หอศลิ ปแ์ หง่ นขี้ น้ึ ใน พ.ศ.๒๕๔๗ เพอ่ื จดั แสดงผลงานศลิ ปะประเภทตา่ ง ๆ
ของศิลปิน ประกอบด้วยผลงานจิตรกรรม ประติมากรรม สื่อผสม และเทคนิคผสม
นอกจากการจดั แสดงผลงานดงั กลา่ วแลว้ ยงั ตอ้ งการใหเ้ ปน็ แหลง่ เรยี นรทู้ างศลิ ปวฒั นธรรม
ประจ�ำท้องถิ่น โดยมีการจัดกิจกรรมต่าง ๆ ส�ำหรับเยาวชน นักเรียน นักศึกษา อาทิ
การประกวดวาดภาพ การจดั เสวนา หรอื การบรรยายทางศลิ ปะใหค้ วามรมู้ าอยา่ งตอ่ เนอื่ ง
หอศิลป์มพี ้ืนท่ปี ระมาณ ๒ ไร่ แบ่งเปน็ พืน้ ที่จดั แสดงนทิ รรศการถาวร ส่วนใหญจ่ ัดแสดง
ผลงานของอาจารยท์ วี รชั นกี ร และพน้ื ทจ่ี ดั แสดงนทิ รรศการหมนุ เวยี น ๒๐๐ ตารางเมตร
อกี ทงั้ ยงั มพี นื้ ทสี่ ำ� หรบั จดั กจิ กรรมใหก้ บั เยาวชน นกั เรยี น นกั ศกึ ษา ศลิ ปนิ และประชาชน
ทว่ั ไปมารว่ มกนั สรา้ งสรรคบ์ รรยากาศงานศลิ ปะ เชน่ การประกวดวาดภาพ การจดั เสวนา
การบรรยายทางศิลปะ มหี ้องสมุดศลิ ปะสำ� หรับศึกษาค้นคว้าดว้ ย

๒๐๓ ซอยเพชรมาตคุ ลา ๔ หมู่ ๑๐ ถนนราชสมี า - จกั ราช
ต�ำบลหวั ทะเล อ�ำเภอเมืองนครราชสีมา จังหวัดนครราชสีมา ๓๐๐๐๐
โทร. ๐๔๔ ๒๖๕ ๘๗๗, ๐๘ ๙๖๒๙ ๙๒๒๗
เปิดบรกิ ารวันพุธ - อาทติ ย์ (หยุดวนั จันทร์ - อังคาร)
เวลา ๐๙.๓๐ - ๑๖.๐๐ น. ไม่เสียคา่ ใช้จ่าย







โคราช เ ืมอง ิศลปะ76

เขาใหญ่อารต์ มิวเซียม

(Khao Yai Art Museum)

พิพิธภัณฑ์จัดแสดงผลงานศิลปะสะสมของนายพงษ์ชัย จินดาสุข นักธุรกิจ
เจ้าของกิจการเครือจินดาสุขกรุ๊ป ที่ผสมผสานความงาม การตกแต่ง และประโยชน์
ใช้สอยระหว่างห้องจัดแสดงงานศิลปะ และ Art Space ให้อยู่ในพ้ืนท่ีเดียวกัน ท�ำให้
สามารถชนื่ ชมงานศลิ ปะไดอ้ ย่างใกลช้ ิด หอศิลป์ตง้ั อยู่บนพน้ื ท่ี ๒๐ ไร่ ประกอบไปด้วย
อาคารหอศิลป์ที่มีพื้นท่ีใช้สอยกว่า ๑,๗๐๐ ตารางเมตร มีห้องนิทรรศการทั้งแบบถาวร
และแบบหมุนเวียน จ�ำนวน ๓ ห้อง ส�ำหรับจัดแสดงผลงานจิตรกรรม ประติมากรรม
สื่อผสม ของศิลปินแห่งชาติ ศิลปินที่มีช่ือเสียงในระดับชาติ และนานาชาติ ภายนอก
มีสวนประติมากรรมกลางแจ้งขนาดใหญ่แฝงด้วยแง่คิดปรัชญาให้ไขปริศนาธรรม โดย
คำ� นงึ ถงึ ความผสมผสานกลมกลืนระหวา่ งผลงานกับพน้ื ที่ รวมถงึ สภาพแวดล้อมโดยรอบ
นอกจากนี้ มีการสร้าง Art Space ให้เป็นศูนย์รวมส�ำหรับศิลปิน และเป็นท่ีพัก
ส�ำหรับคนที่ชื่นชอบงานศิลปะโดยเฉพาะ โดย Art Space มีลักษณะเป็นวิลล่าส่วนตัว
ขนาดใหญ่ ๒ ชนั้ รมิ ทะเลสาบ จำ� นวน ๖ หลงั ตกแตง่ ดว้ ยงานศลิ ปะของศลิ ปนิ ทมี่ ชี อื่ เสยี ง
การพักอาศัยภายในบ้าน เติมเต็มความอิ่มเอิบใจและผ่อนคลายให้ผู้พักอาศัยได้ร่ืนรมย์
กับงานศิลปะและธรรมชาติแวดล้อมไปพรอ้ ม ๆ กนั

บา้ นท่าช่าง ซอย ๖ หมู่ ๑๖ ต�ำบลหมสู ี อำ� เภอปากชอ่ ง
จงั หวดั นครราชสมี า ๓๐๑๓๐ โทร. ๐๔๔ ๗๕๖ ๐๖๐
เปดิ บรกิ ารทุกวัน วนั จันทร์ - พฤหสั บดี เวลา ๑๐.๐๐ - ๑๘.๐๐ น.
วนั ศุกร์ - อาทิตย์ เวลา ๙.๐๐ - ๒๐.๐๐ น. ไม่เสยี คา่ ใชจ้ ่าย







โคราช เ ืมอง ิศลปะ80

๑๒๙ อารต์ มวิ เซยี ม

(129 Art Museum)

หอศลิ ปจ์ ดั แสดงผลงานศลิ ปะสะสมของเยาวณี นริ นั ดร กอ่ ตงั้ ขนึ้ โดยมวี ตั ถปุ ระสงค์
เพื่อเปน็ ส่วนหนึ่งท่ีจะทำ� ใหค้ นไทยได้ภาคภมู ิใจในประวัติศาสตร์ศลิ ปะของชาติ และเปน็
แรงผลักดันให้อนุชนรุ่นหลังมีพลังในการสร้างสรรค์ผลงานต่อไปในอนาคต โดยรายได้
จากการจำ� หน่ายบตั รเข้าชมจะมอบใหม้ ูลนิธิรฐั บรุ ุษพลเอก เปรม ตณิ สูลานนท์ เพอ่ื นำ� ไป
เปน็ ทนุ ในการอนรุ ักษ์อุทยานแหง่ ชาตเิ ขาใหญ่ ห้องแสดงนทิ รรศการเปน็ ๒ ส่วน ไดแ้ ก่
หอ้ ง Old Masters Room จดั แสดงผลงานของศลิ ปนิ แหง่ ชาติ อาทิ อาจารยเ์ ฟอ้ื หรพิ ทิ กั ษ์
ศาสตราจารย์เกียรติคุณชลูด นิ่มเสมอ อาจารย์ถวัลย์ ดัชนี  อาจารย์จิตร บัวบุศย์
อาจารย์ดำ� รง วงศ์อปุ ราช อาจารยท์ วี นนั ทขว้าง อาจารยจ์ ักรพันธ์ุ โปษยกฤต เป็นตน้
และยังจัดแสดงผลงานเซรามิกชุดThe Madoura Collection ของ Pablo Picasso
ศิลปินระดับโลก และพระบรมสาทิสลักษณ์พระมหากษัตริย์ไทย ๕ พระองค์ ของ
พระสรลักษณ์ลิขิต ศิลปินทุนในรัชกาลท่ี ๕ ท่ีจบการศึกษาด้านศิลปะจากประเทศอิตาลี
เป็นคนแรก ส่วนห้องที่ ๒ คือ Contemporary Room จัดแสดงผลงานของศิลปิน
รว่ มสมยั ทม่ี ชี ่ือเสยี งในระดับชาติและนานาชาติ

๑๒๙ ตำ� บลหมสู ี อ�ำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา ๓๐๑๓๐
โทร. ๐๔๔ ๐๐๐ ๔๑๔, ๐๙ ๖๙๐๖ ๙๓๘๑, ๐๙ ๑๐๕๖ ๑๒๐๔
เปดิ บริการทุกวนั เวลา ๑๐.๐๐ - ๑๗.๐๐ น.
อตั ราคา่ บรกิ าร คนไทย ๓๐๐ บาท ส�ำหรบั ชาวต่างชาติ ๕๐๐ บาท
นกั เรยี นลด ๕๐ %







โคราช เ ืมอง ิศลปะ84

หอศลิ ป์

ถน่ิ ธารปราสาท

หอศิลป์ถิ่นธารปราสาท เป็นหอศิลป์ส�ำหรับแสดงผลงานศิลปะของนักเรียน
นักศึกษา และศิลปิน ที่มีช่ือเสียงระดับประเทศ รวมถึงจัดแสดงผลงานของท้ังศิษย์เก่า
และศิษย์ปัจจุบันของโรงเรียนธารปราสาทเพชรวิทยา หมุนเวียนกันจัดแสดงตลอดท้ังปี
หอศลิ ปแ์ หง่ นยี้ งั มกี ารจดั กจิ กรรมศลิ ปะสำ� หรบั เดก็ และเยาวชน ตลอดจนประชาชนทว่ั ไป
อยา่ งต่อเน่ือง เชน่ การอบรมเชงิ ปฏิบตั ิการค่ายศิลปะ

โรงเรยี นธารปราสาทเพชรวิทยา ตำ� บลธารปราสาท อ�ำเภอโนนสงู
จงั หวัดนครราชสีมา ๓๐๔๒๐ โทร. ๐๔๔ ๙๑๗ ๐๐๕



โคราช เ ืมอง ิศลปะ86

สวนซ่อนศิลป์

สถานทแี่ หง่ นไ้ี มไ่ ดเ้ ปน็ แคส่ วนดอกไมธ้ รรมดา แตถ่ กู เนรมติ ใหม้ งี านศลิ ปะซอ่ นอยู่
ในทุกอณขู องผืนปา่ ทีม่ ตี น้ ไมเ้ กือบ ๑,๐๐๐ ต้น เปน็ สวนการเรยี นรูท้ างดา้ นศิลปะสำ� หรับ
ทุกเพศทุกวัยภายใน “สวนซ่อนศิลป์” แบ่งออกเป็นหลายส่วน ได้แก่ บ้านนักเขียน
บ้านศลิ ปิน บา้ นทอฝนั ดินแดนคนจว๋ิ สวนหินลา้ นปี สวนอังกฤษ สวนโมเสก สวนปา่ ฝน
บ้านปั้นดิน บ้านช่างไม้ และยังมีกิจกรรมศิลปะส�ำหรับหมู่คณะให้ท้ังนักเรียน นักศึกษา
และองคก์ รตา่ ง ๆ เชน่ สรา้ งศลิ ปะจากวสั ดุเหลอื ใช้จากธรรมชาติ การเพน้ ท์ตุ๊กตาดินเผา
การวาดภาพสีน้�ำ นอกจากน้ียังเปิดบริการท่ีพัก “บ้านสวนศิลป์” ที่ตกแต่งด้วยผลงาน
ศิลปะอย่างสวยงามอีกด้วย

๙๙ หมู ่ ๙ ตำ� บลกลางดง อ�ำเภอปากช่อง จังหวดั นครราชสีมา ๓๐๓๒๐
โทร. ๐๔๔ ๙๙๓ ๙๓๙ - ๔๐, ๐๘ ๑๘๐๓ ๗๑๐๓







โคราช เ ืมอง ิศลปะ90

หอศลิ ป์เสงิ สาง

หอศิลป์แห่งน้ีก่อต้ังเมื่อ พ.ศ. ๒๕๔๔ เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็กชั้นเดียว
แบ่งพื้นที่ใช้สอยออกเป็นห้องนิทรรศการหมุนเวียน ห้องนิทรรศการถาวร ห้องสมุด
หอ้ งเกยี รตยิ ศ หอ้ งจำ� หนา่ ยของทร่ี ะลกึ จดั แสดงนทิ รรศการผลงานของศลิ ปนิ ทมี่ ชี อื่ เสยี ง
ของเมืองไทย ผลงานศิษย์เก่า และผลงานดา้ นศิลปะของนักเรยี นโรงเรยี นเสิงสาง ทีส่ ร้าง
ชอื่ เสยี งไดร้ บั รางวลั ในระดบั ทอ้ งถน่ิ ระดบั ประเทศ และระดบั นานาชาตอิ ยา่ งเปน็ สดั สว่ น
เอื้อต่อการศึกษาดูงาน และยังใช้เป็นสถานที่แลกเปล่ียนเรียนรู้ การจัดกิจกรรมอบรม
สัมมนาให้ความรู้ทางศลิ ปะ กจิ กรรมค่ายศิลปะของนกั เรียน ครู และประชาชนทว่ั ไป

โรงเรียนเสงิ สางบา้ นบวั หลวง หมู่ ๓ ต�ำบลเสิงสาง อ�ำเภอเสงิ สาง
จงั หวดั นครราชสมี า ๓๐๓๓๐ โทร. ๐๔๔ ๔๔๗ ๑๒๗
เปดิ บรกิ ารวนั จันทร์ - ศุกร์ เวลา ๐๘.๐๐ - ๑๖.๐๐ น. ไม่เสยี คา่ ใชจ้ ่าย

91





โคราช เ ืมอง ิศลปะ94

ศนู ยก์ ารเรยี นรู้

หมู่บา้ นเครอ่ื งปน้ั ดนิ เผาดา่ นเกวยี น

ศูนย์การเรียรรู้แห่งนี้จัดต้ังข้ึนเพ่ือเป็นแหล่งเรียนรู้เรื่องเคร่ืองปั้นดินเผาของ
ต�ำบลด่านเกวียน ซ่ึงเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นท่ีมีช่ือเสียงและมีเอกลักษณ์โดดเด่น
เครอื่ งปน้ั ดนิ เผาดา่ นเกวยี นมคี วามแขง็ แกรง่ ทนทาน และพนื้ ผวิ วตั ถมุ คี วามมนั วาว สวยงาม
เพราะดนิ ทช่ี าวดา่ นเกวยี นนำ� มาใชใ้ นการปน้ั เปน็ ดนิ เหนยี วเนอ้ื ละเอยี ดคณุ ภาพดี มสี แี ดง
หรือสีน้�ำตาลด�ำท่ีขุดขึ้นมาจากริมฝั่งแม่น�้ำมูล ภายในศูนย์การเรียนรู้ฯ จัดแสดงทั้ง
เครื่องปั้นดินเผาแบบโบราณและแบบที่มีความโดดเด่นในด้านต่าง ๆ ทั้งความสวยงาม
การใชว้ ตั ถดุ บิ การออกแบบพฒั นารปู ทรง โดยมนี กั ทอ่ งเทย่ี วทงั้ ชาวไทย และชาวตา่ งชาติ
ใหค้ วามสนใจแวะมาเข้าชมเปน็ จ�ำนวนมาก

หมู่ ๗ ตำ� บลดา่ นเกวยี น อำ� เภอโชคชัย จงั หวัดนครราชสีมา ๓๐๑๙๐
โทร. ๐๔๔ ๓๓๘ ๑๐๖





97 โคราช เมืองศลิ ปะ

ศลิ ปะพ้ืนถิ่น

จังหวัดนครราชสีมามีศิลปะพื้นถิ่นที่เป็นมรดกทางปัญญาท่ีมีคุณค่าสืบทอดจาก
ภมู ิปญั ญาของบรรพบุรุษหลากหลายแขนง ทั้งงานวจิ ติ รศลิ ป์ ประณตี ศิลป์ และหัตถศิลป์
มีทั้งความสวยงามตามลักษณะของท้องถ่ินและมีประโยชน์ใช้สอยในวิถีชีวิตประจ�ำวัน
ซ่ึงงานเหล่าน้ีท�ำข้ึนด้วยทักษะฝีมือและความช�ำนาญเป็นสุนทรียภาพที่มีลักษณะเฉพาะ
ทางศิลปะเมืองโคราช ปัจจุบันงานศิลปะเหล่านี้ได้รับการต่อยอดให้เป็นอุตสาหกรรม
วัฒนธรรมเชิงสร้างสรรค์ที่มาจากทุนทางวัฒนธรรม สามารถสร้างรายได้ให้กับชุมชน
และประเทศ

โคราช เ ืมอง ิศลปะ98

คณุ ค่าแห่ง

ไหมไทยพืน้ ถ่ิน

ผา้ ไหมโคราช เปน็ ทรี่ จู้ กั กนั อยา่ งแพรห่ ลายทง้ั ในและตา่ งประเทศ เปน็ ภมู ปิ ญั ญา
พื้นถ่ินที่มีคุณค่า สืบทอดมาจากอดีตสู่ปัจจุบัน ด้วยคุณสมบัติของผ้าไหมที่มีเอกลักษณ์
โดดเดน่ คือ เนือ้ ผ้าแน่น ละเอียด มคี วามมนั วาว ซักแลว้ สไี ม่ตก ไม่ซดี เมอ่ื นำ� ไปตัดเย็บ
เสอื้ ผา้ แลว้ ตะเขบ็ ไมป่ รแิ ตกงา่ ย มคี วามคงทน อาทิ ผา้ ไหมปกั ธงชยั เปน็ ผา้ ไหมทมี่ ชี อื่ เสยี ง
ในดา้ นการทอผ้าไหมคณุ ภาพดมี ายาวนาน ชาวปักธงชัยปลูกหมอ่ น เล้ยี งไหม ทำ� เส้นใย
ขึ้นใชส้ �ำหรับทอผา้ ได้อยา่ งครบวงจร นยิ มใช้สพี น้ื ทอดว้ ยไหมยืน ย้อมเปน็ สเี ดยี วกนั และ
ไหมพุ่ง ย้อมสีเป็นลวดลาย โดยไหมของอ�ำเภอปักธงชัยมีวิธีการท�ำยุ่งยาก และซับซ้อน
กวา่ ผ้าไหมพน้ื ทั่วไป จดุ เด่นของผ้าไหมทน่ี ี่จงึ อยู่ทข่ี นั้ ตอนการทอทมี่ ีฝีมอื ในการออกแบบ
ความช�ำนาญในการมัด และการย้อมเส้นไหม มักเป็นผ้าพ้ืน ๒ ตะกอ มีท้ังผ้าเน้ือหนา
เนอ้ื บาง และผา้ เนอื้ หยาบ ผา้ หม่ี ผ้าหางกระรอก ผา้ โสรง่ ฯลฯ
ผ้าไหมบ้านหลุ่งประดู่ ผ้าไหมท่ีเป็นเอกลักษณ์ของที่น่ีคือ ผ้าหางกระรอก
ลายไตรลักษณ์ ยอ้ มจากสีธรรมชาติ เทคนิคและขั้นตอนการทอ เรมิ่ ดว้ ยการเรียงเสน้ ยืน
ด้วยเส้นไหมย้อมสีธรรมชาติ มีสีส้ม สีเหลือง สีขาว สีชมพู สีเทา ในลักษณะการทอ
ผ้าเกล็ดเต่า เส้นพุ่งท่ีน�ำมาทอผ้ามี ๒ ประเภท คือ เส้นพุ่งที่ใช้เส้นไหมสีชมพูตีเกลียว
ควบสีเหลืองให้ได้เกลียวถี่ เกลียวกลางและเกลียวห่าง และเส้นพุ่งท่ีใช้เส้นไหมสีชมพู
ตีเกลียวควบกับเส้นไหมสีเหลืองและเส้นไหมสีเทา ให้ใช้เกลียวถี่ เกลียวกลาง และ
เกลียวห่าง ทอสลับกระสวย บนเส้นยืนหลากสี จึงได้ผ้าไหมหางกระรอกลายไตรลักษณ์
ท่สี �ำคัญผา้ ไหมทน่ี ี่จะต้มใบยคู าลิปตัสใสไ่ ปดว้ ย ช่วยท�ำใหส้ ยี ้อมไมอ่ อก ผ้าสีไม่ตก
ผ้าไหมบ้านคึมมะอุ มีอัตลักษณ์การทอผ้าอันโดดเด่น คือ ผ้าไหมลายปลาโด
ซ่ึงคลา้ ยกับปลาช่อน ใช้เทคนิคการทอแบบนำ� เสน้ ไหมสตี า่ ง ๆ มาทอรวมกัน ลวดลายที่
ออกมาจึงแตกต่างจากท่ีอื่น นอกจากนี้ยังมีการทอผ้าไหมส่ีตะกอ ทอเหมือนกับตัวโน้ต
ซง่ึ ผทู้ อจะตอ้ งดตู วั โนต้ เพลงประกอบไปดว้ ยเปน็ การทอทอี่ าศยั จงั หวะจากโนต้ เพลง ทำ� ให้
ลายท่ีออกมามีความแปลกและแต่ละลายจะไม่ซ้�ำกัน เพราะใช้ตัวโน้ตเพลงไม่เหมือนกัน
ความส�ำเร็จของงานช้ินน้ีถือเป็นความภาคภูมิใจอย่างมากของกลุ่มที่ไม่มีใครเหมือน
และถอื เปน็ เอกลกั ษณเ์ ฉพาะท่ีไม่มีใครสามารถลอกเลยี นแบบได้

99 โคราช เมืองศลิ ปะ

โคราช เ ืมอง ิศลปะ100

ดินเผาด่านเกวยี น

ด่านเกวียน ช่ือต�ำบลแห่งหน่ึงในพ้ืนท่ีอ�ำเภอโชคชัย จังหวัดนครราชสีมา
ดินแดนแห่งอารยธรรมท้องถ่ินโบราณ ในอดีตมีกองคาราวานพ่อค้าเกวียนเดินทางไกล
มาหยุดพัก ชุมชนจงึ ถกู เรยี กช่ือว่า “ดา่ นเกวยี น” ชาวบา้ นชุมชนแหง่ นไ้ี ด้ใชเ้ วลาว่างจาก
เกษตรกรรมมาผลิตเครื่องป้ันดินเผาชนดิ ต่าง ๆ ไวใ้ ชใ้ นครวั เรือน อาทิ โอง่ กระถาง ไห
ครก ฯลฯ รวมทงั้ นำ� บางสว่ นที่ผลิตและขนข้นึ เกวยี นไปคา้ ขายหรือแลกเปล่ยี นสนิ ค้ากับ
ประเทศเพื่อนบา้ น เช่น กมั พูชา จนชุมชนด่านเกวียนกลายเปน็ แหลง่ ค้าเคร่ืองปนั้ ดินเผา
ที่มีช่ือเสียงในวงกว้าง สามารถผลิตสินค้าได้หลากหลายประเภท อาทิ เคร่ืองใช้ในชีวิต
ประจ�ำวนั เครอ่ื งใช้ทางการเกษตร ของตกแตง่ บา้ นและสวน รวมท้ังเครอ่ื งประดับ โดย
รูปแบบการผลิตยังคงเอกลักษณ์ทางภูมิปัญญาท้องถ่ินของด่านเกวียน ท้ังวัตถุดิบที่น�ำ
มาใช้ผลติ การป้ัน การตกแตง่ ลวดลาย และการเผาใหไ้ ดผ้ ลิตภณั ฑท์ ่มี คี ุณภาพดี มีความ
แขง็ แกรง่ ทนทาน เพราะปั้นมาจากดนิ เหนียวเน้ือละเอียดทีข่ ดุ ขึ้นมาจากรมิ ฝง่ั แมน่ ำ�้ มลู
มคี ณุ สมบตั พิ เิ ศษ กลา่ วคอื เนอื้ ดนิ มสี นี ำ�้ ตาล ชมพู หรอื เหลอื ง มจี ดุ ดำ� คลา้ ยโลหะปะปนอยู่
มีความเหนียวหนืดมาก ง่ายต่อการขึ้นรูป ทนทานต่อการเผา ไม่บิดเบี้ยวแตกง่าย และ
เม่ือถูกเผาไฟจะให้สีโดยธรรมชาติเป็นสีน้�ำตาลเข้มแดงคล้ายสีเปลือกมังคุดและมีน้�ำมัน
สีด�ำหรือจุดเคลือบด�ำมันท่ีเกิดจากการหลอมตัวของเหล็กออกไซด์ท่ีมีมากในเน้ือดิน
เน้ือดินจะมคี วามแข็งแกร่ง เคาะมีเสียงดงั กงั วาน ดว้ ยสีของเนื้อดนิ จึงเป็นความแตกตา่ ง
ของเครอ่ื งปน้ั ดนิ เผาด่านเกวียนกับเน้ือดนิ จากแหลง่ อน่ื
ปัจจุบันมีการพัฒนารูปแบบเคร่ืองปั้นดินเผาให้ตอบโจทย์การใช้งานของคนใน
ยุคปัจจุบันมากยิ่งข้ึน และมีการจ�ำหน่ายเคร่ืองปั้นดินเผาด่านเกวียนกระจายไปยังพ้ืนที่
ต่าง ๆ ในประเทศ รวมท้ังส่งออกไปต่างประเทศด้วย ขณะเดียวกันชุมชนแห่งน้ียังเปิด
เป็นสถานที่ท่องเท่ียวที่สะท้อนวัฒนธรรมท้องถิ่นให้บุคคลภายนอกได้มีโอกาสมาสัมผัส
ชีวิตความเป็นอยู่ของชาวบ้านท่ีประกอบอาชีพผลิตเคร่ืองปั้นดินเผาควบคู่ไปกับการท�ำ
เกษตรกรรม