kolokium NPQEL 2017

KOLOKIUM GRADUAN NPQEL 2017 - Siri 2

pihak sekolah telah melangkah ke hadapan bersama pihak korporat dengan melantik
CEO Asian Supply Base (ASB) Sdn. Bhd Dato’ Hj. Harris Bin Hj. Annuar Tan sebagai
Bapa Angkat Korporat sekolah. Perancangan seterusnya ialah penubuhan Alumni
sekolah serta kerjasama dengan sektor swasta yang lain. Diharapkan melalui program
jaringan bersama pihak luar ini akan dapat menyokong pembangunan fizikal sekolah.
5.0 PENUTUP
Kesimpulannya kecemerlangan sekolah amat bergantung kepada peranan pemimpin
yang menjadi ‘leader‘ dan menggerakkan keseluruhan organisasi.Pengetua perlu
memainkan peranan sebagai pemimpin transformasi dalam meneraju perubahan di
sekolah. Perubahan-perubahan inilah yang menjadikan sesebuah sekolah itu sebagai
sekolah berkesan.
6.0 RUJUKAN
Ayob Jantan. (2007). Pengetua Sekolah yang Efektif. Kuala Lumpur: PTS Profesional

Publishing Sdn.Bhd.
Institiut Aminuddin Baki. (2006). Standard Kompetensi Kepengetuaan Sekolah Malaysia.

Genting Highlands.
James Ang & Balasandran. (2009). Kepimpinan Instruksional: Satu Panduan Praktikal

Kuala Lumpur: PTS Professional Publishing Sdn Bhd.

140

PERKONGSIAN AMALAN TERBAIK

PELAKSANAAN GROW: MODEL OF COACHING DALAM
KEPIMPINAN INSTRUKSIONAL DAN PEMBANGUNAN LUARAN
DI SEKOLAH KEBANGSAAN KUALA POMSON, HULU LANGAT,

SELANGOR

Nora binti Yahya
Ambilan 2/2015

Guru Besar
SK Taman Puteri, Hulu Langat, Selangor

ABSTRAK

Pendidikan memainkan peranan penting dalam pertumbuhan ekonomi dan pembangunan
sebuah negara. Dalam kemajuan pendidikan, keberkesanan proses pembelajaran dan
pemudahcaraan serta penyeliaan adalah penentu utama kemenjadian murid. Model Coaching
GROW merupakan antara model coaching terbaik yang diperkenalkan oleh John Whitmore
dapat memudahkan tugas dan meningkatkan kerjaya dengan beberapa cara. Pertama dalam
membangunkan kemahiran guru dan staf, beberapa tugas rutin pentadbir akan dibantu
oleh mereka. Kedua, pendekatan ini akan meningkatkan produktiviti. Guru dan staf dapat
bekerja dengan lebih cekap dan bijak. Prestasi warga sekolah akan bertambah baik dan
mampu meningkatkan pencapaian murid. Ketiga, kualiti prestasi guru meningkat. Keempat,
mengalakkan budaya kerja positif yang membaiki hubungan kerja yang lebih mesra dan
menjadikan kerja pengurusan lebih mudah. Kelima, mengurangkan kadar pertukaran guru.
Coaching dapat membina kepercayaan antara pentadbir dengan guru dan staf. Model ini
membantu Guru Besar baharu dalam menyelesaikan beberapa masalah dalam Kepimpinan
Instruktional dan Melindungi Masa Instruktional. Melalui model ini prestasi PdPc guru telah
meningkat dan ia membawa kepada peningkatan peratus lulus semua mata pelajaran murid-
murid Tahun 6 dalam UPSR 2016. Masalah kehadiran guru dan staf juga dapat di atasi apabila
pentadbir menggunakan teknik coaching ini. Perhubungan Luar melalui jalinan dan jaringan
dengan agensi-agensi kerajaan dan bukan kerajaan juga telah bertambah baik.

Kata Kunci: GROW: Model Of Coaching, coaching, pembelajaran, pengajaran, pentadbir,
prestasi, kerjasama, meningkat, menyelesaikan masalah

1.0 PENGENALAN

Pendidik menghadapi tugas yang semakin mencabar dan tanggungjawab dalam alaf
baru ini. Menurut Othman (2011), para pendidik tidak boleh hanya berfokus kepada
pengajaran, tetapi mereka juga perlu memastikan bahawa pengajaran mereka menarik
dan memberi kesan kepada pembelajaran murid. Untuk memenuhi tuntutan tersebut,
pendidik dikehendaki memastikan proses pembelajaran dan pemudahcaraan adalah
bertepatan dengan keperluan dan kecekapan murid.

Pendidik juga harus kerap kali terlibat dalam penyelidikan tindakan untuk mengenal pasti
masalah pelajar mereka dan mencari penyelesaian kepada mereka masalah (Norasmah
& Chia 2014). Pendekatan coaching bukan sahaja dapat membantu mengembangkan
kemahiran dan pencapaian individu, tetapi juga dapat meningkatkan kepuasan kerja
dan motivasi guru-guru (NHS Leadership Centre 2005). Menurut Thomas dan Smith

141

KOLOKIUM GRADUAN NPQEL 2017 - Siri 2

(2009), coaching dapat meningkatkan motivasi pelajar dan meningkatkan pemahaman
mereka tentang bagaimana berfikir dan belajar. Fokus utama dalam kertas kerja ini
ialah penggunaan GROW: Model Of Coaching oleh pemimpin sekolah untuk mengatasi
masalah kecemerlangan akademik terutamanya untuk guru-guru yang mengajar mata
pelajaran teras Tahun 6 yang terlibat secara langsung dengan pencapaian UPSR SK
Kuala Pomson serta masalah kehadiran dan keberadaan guru.

2.0 INOVASI DAN AMALAN TERBAIK

SK Kuala Pomson ditubuhkan pada 1953 di Kampung Orang Asli. Sekolah satu sesi ini
mempunyai enrolmen murid seramai 132 orang murid termasuk prasekolah, 18 orang
guru termasuk pentadbir serta 4 orang AKP. Hampir 70% daripada murid-murid sekolah
ini terdiri daripada anak-anak orang Asli dan selebihnya adalah Melayu dan Indonesia.
Walaupun sekolah ini mempunyai lebih daripada separuh anak-anak Orang Asli tetapi
sekolah ini tidak mendapat status Sekolah Kebangsaan (A) Asli. Oleh itu, sekolah
ini terpaksa bersaing dengan sekolah-sekolah lain terutamanya dalam pencapaian
UPSR dan LINUS. Sekolah ini juga sentiasa berada di ranking terakhir atau kedua
terakhir di Daerah Hulu Langat. Antara isunya ialah kekerapan pertukaran pentadbir.
Ini menyebabkan guru-guru sentiasa berhadapan dengan kepimpinan yang berbeza
matlamat dan pengurusannya. Isu kedua, guru tidak pernah mengadakan perbincangan
mengenai prestasi kerja dan pencapaian secara berstruktur dengan pentadbir. Isu ketiga
pula ialah peratus pencapaian UPSR yang tidak meningkat selama 2 tahun dan isu yang
terakhir adalah kurangnya jalinan dan jaringan di peringkat sekolah.

Model GROW telah dibangunkan oleh perintis pembinaan, Sir John Whitmore. Model ini
adalah salah satu model coaching yang paling terkenal dan digunakan secara meluas
dalam bidang pendidikan. Ia menyediakan rangka kerja yang mudah dan cekap untuk
menyelesaikan masalah (Whitmore 2009). The Model GROW terdiri daripada empat
peringkat yang ditunjukkan di bawah:

Matlamat: Kenal pasti apa yang ingin dicapai oleh coachee dan fokus pada

penyelesaiannya daripada masalah. Setiap sesi latihan mestilah

mempunyai matlamat yang jelas dan boleh diukur.

Realiti: Membantu coachee meninjau keadaan semasanya hanya kerana itu

bolehkah coachee menentukan bagaimana untuk maju k v hadapan

untuk mencapai matlamat tersebut.

Pilihan: Bantu coachee meneroka pilihan-pilihan yang ada untuk mencapai

matlamat.

Akan Lakukan: Pada tahap ini, coachee perlu mengenal pasti pilihan terbaik untuk

mencapainya atau matlamatnya.

Berdasarkan model yang dipilih, guru besar dan penolong-penolong kanan (coach)
melaksanakan strategi coaching dengan guru-guru, berfokus kepada pembelajaran
dan pemudahcaraan serta masalah Melindungi Masa Instruksional (MMI), selama
enam bulan. Sesi coaching bermula dengan pelantikan coach dan coachee. Semasa
sesi coaching, senarai semak model GROW digunakan. Semasa proses pembinaan,
coach menggunakan tiga bentuk. Pada sesi latihan pertama, coachee mengisi borang,
Daftar Log Coaching: Individu, yang mana hasil sesi coaching dan pelan tindakan yang
diinginkan telah direkodkan. Borang kedua, Borang Sesi Coaching Individu (1), digunakan
untuk merekodkan kejayaan atau kegagalan tindakan coachee. Borang ini perlu dihantar

142

PERKONGSIAN AMALAN TERBAIK

sebelum sesi latihan berikutnya bermula. Akhirnya, Penilaian di buat dalam Borang
Penilaian Coachee. Dalam borang ini, coachee memberikan maklum balas mengenai
bimbingan selepas setiap dua atau tiga sesi latihan diadakan.

Rajah 1: Contoh Borang Daftar Log Individu

Rajah 2: Contoh Borang Sesi Coaching Individu

Kerangka Melaksanakan Coaching
Membina Kepercayaan dan Hubungan Yang Baik

Struktur Proses

Matlamat Kemahiran
Realiti
Pilihan Mendengar
Akan Lakukan Menyoal
Maklum
Balas

Abdul Razak bin Alias. (2016)

143

KOLOKIUM GRADUAN NPQEL 2017 - Siri 2

3.0 IMPAK
Banyak cabaran yang dihadapi sebagai guru besar baharu yang melapor diri pada bulan
Februari 2016 di SK Kuala Pomson. Antaranya ialah dalam membina kepercayaan
dan hubungan yang baik. Ini kerana guru besar di SK Kuala Pomson sering bertukar
menyebabkan banyak corak kepimpinan yang dilaksanakan dan menjadi satu kekeliruan
dalam kalangan guru-guru. Ada di antara guru-guru telah berada di zon selesa dan sukar
menerima transformasi. Kekurangan jalinan dan jaringan menyebabkan sekolah kurang
dana dan perlatan dalam pelaksanaan sesuatu program.
Penggunaan GROW: Model Of Coaching dalam menangani masalah pencapaian murid-
murid dan masalah MMI telah memberi impak yang besar. Keberkesanan penggunaan
model ini telah meningkatkan peratus cemerlang dalam pencerapan guru-guru. Seramai
10 daripada 14 orang guru mendapat markah cemerlang dalam analisa pencerapan
2016. Peratus kelulusan keseluruhan murid-murid UPSR juga telah meningkat dari
33.33% tahun 2014 dan 2015 kepada 47% tahun 2016. Kelulusan pada setiap mata
pelajaran UPSR juga meningkat sebanyak 10 - 20% pada UPSR tahun 2016. Keputusan
LINUS 2.0 tahun 2017 juga telah meningkat sebanyak 40% untuk Literasi, Numerasi dan
B.Inggeris jika dibandingkan dari tahun 2015. Keberadaan dan kehadiran guru-guru
dapat ditingkatkan dengan melalui amalan coaching ini. Guru-guru telah menunjukkan
perubahan yang sangat positif dalam menangani isu MMI. Jalinan dan jaringan juga
bertambah dan ini memudahkan sekolah untuk melaksanakan sesuatu program.

144

PERKONGSIAN AMALAN TERBAIK

4.0 CADANGAN PENAMBAHBAIKAN
Kejayaan sesuatu program di sekolah memerlukan komitmen semua pihak dari kumpulan
pengurusan, guru-guru dan anggota khidmat sokongan dan diterjemahkan kepada
keberhasilan murid. Semua pihak perlu membuat transformasi dan bersedia untuk
berubah dengan kadar segera dan pantas serta sentiasa berusaha untuk mencapai
tahap cemerlang dalam semua bidang yang dipertanggungjawabkan. GROW: Model Of
Coaching merupakan satu model yang sangat sesuai digunakan oleh pemimpin sekolah
kerana ia mempunyai tempoh yang ditetapkan, lebih berstruktur dan perjumpaan
dijadualkan secara tetap dan ia bersifat jangkamasa pendek kerana ia memberi tumpuan
kepada isu-isu yang khusus.

5.0 RUJUKAN
Abdul Razak bin Alias. (2016). Modul Latihan Asas COACHING & MENTORING DALAM
PENDIDIKAN. Institut Aminuddin Baki, Bandar Enstek
NHS Leadership Centre. (2005). Literature review. Coaching effectiveness - a summary
(Online)
Norasmah Othman, & Chia, S.Y. (2014). Coaching in action research. Journal of Empirical
Studies, 1(3), 98-104
Othman Lebar. (2011). Kajian tindakan dalam pendidikan: Teori dan amalan. Perak:
Penerbit Universiti Pendidikan Sultan Idris
Shaker Mustafa (2012). Mudahnya coaching & mentoring: Kaedah transformasi berkesan,
minda dan sikap insan cemerlang. Kuala Lumpur: Inteam Publishing Sdn.Bhd
Thomas,W.& Smith, A. (2009). Coaching solutions: Practical ways to improve performance
in education (2nd ed). New York: Continuum International Publishing Group
Whitmore,J.(2009).Coaching for oerformance: GROWing human potential and purpose-
The principals and practise of coaching and leadership(4th ed). London: Nicholas
Brealey Publishing

145

KOLOKIUM GRADUAN NPQEL 2017 - Siri 2

MEMBANGUNKAN SUMBER MANUSIA DI SK KEDAI BULOH
SEJAJAR DENGAN PEMBELAJARAN ABAD 21

Robiah binti Jusoh
Ambilan 2/2015
Guru Besar

SK Kedai Buloh 21070 Kuala Terengganu, Terengganu

ABSTRAK

Pada tahun 2014, Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) telah melancarkan inisiatif
pembelajaran abad ke-21 yang bertujuan antaranya untuk meningkatkan kecemerlangan
sekolah. Oleh itu pembangunan sumber manusia di sekolah perlu sejajar dengan objektif
tersebut. Keupayaan menggerakkan sumber manusia telah berjaya menggerakkan Pasukan
Pelaksana Sekolah (PPS) berganding bahu supaya lebih komited dan bertanggungjawab.
Kepimpinan instruksional selaras dengan pembelajaran abad ke-21 telah berjaya memimpin
warga sekolah memahami dan melaksanakan amalan terbaik yang berfokuskan akademik.
Isu instruksional di sekolah ini ialah pencapaian akademik keseluruhannya kurang menyerlah
dalam peperiksaan UPSR 2016. Pelaksanaan program We’re Yours, You’re Ours yang
bermaksud guru sentiasa boleh didampingi oleh murid dan kemenjadian murid adalah
tanggungjawab guru sepenuhnya dengan menekankan elemen-elemen pembelajaran abad
ke-21. Program ini bermula dengan memberi pendedahan dan keyakinan kepada pasukan
pelaksana sekolah, hasil pelaksanaan program telah menunjukkan pencapaian yang positif
dan seterusnya menjadi amalan terbaik sekolah.

Kata Kunci: Kepimpinan instruksional, kemenjadian murid

1.0 PENGENALAN

SK Kedai Buloh terletak di kawasan luar bandar kira-kira 16 Kilometer dari Kuala
Terengganu. Sekolah ini mula beroperasi pada tahun 2004. Kini, terdapat lima orang
pengurusan, 36 orang guru penolong, 339 orang murid, lapan orang kakitangan sokongan
dan sembilan orang pekerja swasta. Antara kemudahan ialah dua kelas prasekolah, lima
kelas pendidikan khas integrasi dan 12 kelas aliran perdana. Kesemua guru sekolah
ini berpengalaman mengajar melebihi lima tahun. Walaupun begitu, ada antara mereka
kurang bermotivasi dan perlu diberi perhatian.

1.1 Isu

Pencapaian akademik khususnya dalam peperiksaan awam kurang menyerlah.
Berdasarkan data, keputusan UPSR 2016 menunjukkan SK Kedai Buloh mencatat
peratus lulus semua mata pelajaran (LSMP) 48.88% iaitu seramai 22 orang
daripada 45 orang murid berbanding LSMP daerah Kuala Terengganu iaitu 70.06%.
SK Kedai Buloh berada pada kedudukan 52 daripada 53 buah sekolah kebangsaan
dalam daerah Kuala Terengganu. Hasil pemantauan awal menunjukkan bahawa
iklim penyungguhan fizikal sekolah termasuk suasana dalam bilik darjah sangat
tidak kondusif dan guru-guru tidak mengamalkan PdPc sebagaimana digariskan
sesuai dengan pembelajaran abad ke 21 (PAK21). Antara faktornya ialah guru
kurang berminat dan keyakinan untuk membudayakannya.

146

PERKONGSIAN AMALAN TERBAIK

1.2 Strategi Pelaksanaan

Langkah permulaan yang dilakukan ialah mengumpul suara guru. Guru besar
mengagihkan nota kecil kepada setiap guru dan diminta menulis keinginan atau
kemahuan mereka mengenai bidang penambahbaikan. Kesemua nota tersebut
dikumpulkan dan dibuat analisa. Hasilnya, 62.5% guru cenderung kepada
penambahbaikan akademik, 22.5% sahsiah murid dan 22.0 % bidang kokurikulum.
Ini membuktikan bahawa walaupun guru tidak melaksanakan PdPc, namun
hakikatnya mereka mahu bidang akademik diberi keutamaan. Penetapan target
(KPI) lulus semua mata pelajaran (LSMP) dalam peperiksaan awam (UPSR)
dilaksanakan bersama-sama pegawai SIP+ daerah Kuala Terengganu. Dapatan
Take of Value (TOV) calon UPSR 2017 sebanyak 13.3%. Sasaran yang ditetapkan
(KPI) ialah lulus semua mata pelajaran (LSMP) iaitu 60%.

Langkah pertama yang diambil bagi mencapai matlamat kecemerlangan akademik
sejajar dengan pembelajaran abad 21 ialah mengadakan latihan dalam perkhidmatan
(LADAP). LADAP yang dijalankan adalah mengenai akauntabiliti guru abad 21
kepada semua guru dan kakitangan sokongan. Bantuan diperoleh dari pegawai
SIP+ daerah Kuala Terengganu melalui peranannya sebagai fasilitator di samping
membimbing guru kaedah yang diperlukan untuk mencapai objektif. Selain itu
aktiviti kolaborasi VLE Frog bersama SK Tok Dir, Kuala Terengganu turut diadakan.

Aktiviti seterusnya ialah gotong-royong yang bertujuan mewujudkan suasana
kondusif persekitaran sekolah. Aktiviti ini bertujuan mewujudkan iklim penyungguhan
persekitaran sekolah dalam bilik darjah. Persekitaran pembelajaran yang kondusif
menjadi elemen penting dalam pembelajaran abad ke 21. Usaha ini dipersetujui
dan mendapat kerja sama dari PIBG yang berupa sumbangan kewangan.

Setelah kemudahan fizikal ditambah baik, satu program yang dikenali sebagai We’re
Yours dilaksanakan. Dalam program ini, guru menjadi pembimbing iaitu bersedia
mendampingi muridnya ke arah mencapai objektif sekolah iaitu kemenjadian murid.
Program ini bermula pada 11 Jun 2017 hingga 5 Ogos 2017, iaitu pada setiap hari
Selasa dan Khamis selepas pukul 1.45 petang. Pada hari Sabtu pula, program
dilaksanakan pada sebelah pagi. Tempoh masa paling singkat ialah satu jam
dan sesi tamat bergantung kepada kemampuan murid. Program ini dilaksanakan
selama lapan minggu.

Data pencapaian murid dikutip mulai 6 hingga 10 Ogos 2017 iaitu markah
peperiksaan percubaan UPSR 2017. Murid diagih berdasarkan kepada data
peperiksaan pertengahan tahun 2017. Seramai 45 orang calon UPSR 2017,
diagihkan kepada sembilan kumpulan mengikut kecenderungan akademik.
Setiap kumpulan mengandungi lima orang murid dan seorang guru pembimbing
mengikut keperluan subjek dan kemahiran guru. Pertukaran ahli dalam kumpulan
dibenarkan berdasarkan kepada justifikasi yang munasabah. Lokasi pembelajaran
bergantung kepada keperluan dan keselesaan murid. Pembelajaran berlangsung
dalam suasana santai dengan menekankan elemen pembelajaran abad 21
iaitu komunikasi, interpersonal, kemahiran berfikir dan arah kendiri. Pengisian
pembelajaran pula bergantung kepada keperluan semasa murid. Aktiviti ini turut
melibatkan kehadiran ibu bapa yang dianggap sangat penting di samping acara lain
seperti ceramah motivasi.

147

KOLOKIUM GRADUAN NPQEL 2017 - Siri 2

4.0 IMPAK
Analisis data peperiksaan percubaan UPSR 2016 mendapati SK Kedai Buloh telah
melonjak pencapaiannya dari 13.3% kepada 44.4% untuk lulus semua mata pelajaran
(LSMP). Pencapaian LSMP bagi daerah Kuala Terengganu pula 42.67%. Ini bermakna
ia mengatasi pencapaian daerah Kuala Terengganu (42,67%) dan berjaya meletakkan
kedudukan sekolah turutan ke-25 daripada 53 buah sekolah.
Pencapaian ini berjaya meyakinkan guru bahawa pembelajaran abad 21 perlu
dibudayakan, dibugarkan dan diteruskan.

5.0 PENUTUP
Kejayaan amalan ini telah memberi laluan kepada program We’re Yours, untuk diteruskan
sehingga 7 September 2017. Pihak PIBG juga telah bersedia menyediakan peruntukan
melaksanakan program ini. Pada tahun 2018 program ini akan terus dilaksanakan dengan
beberapa penambahbaikan. Guru besar SK Kedai Buloh telah diberi penghargaan untuk
membentangkan amalan terbaik ini dalam satu majlis dialog prestasi peringkat daerah
Kuala Terengganu pada 20 Ogos 2017 di SM Sains Kuala Terengganu, Terengganu.

6.0 RUJUKAN
James Ang Jit Eng, Balasandran Ramiah (2013) Kepimpinan Instruksional. Institut
Aminuddin Baki.

148

PERKONGSIAN AMALAN TERBAIK

PENGHARGAAN DAN PENGIKTIRAFAN
MENINGKATKAN PRESTASI KERJA

Sabirin bin Ishak
Ambilan 2002
Guru Besar

SK Dato’ Idris, Tanjong Ipoh, Perak

ABSTRAK

Amalan terbaik yang dipilih ialah “Penghargaan dan Pengiktirafan Meningkatkan Prestasi
Kerja”. Ini adalah susulan daripada pemerhatian guru besar yang mendapati sikap segelintir
guru yang semakin pudar motivasi kerja dan kurang memberi kerjasama dalam melaksanakan
kerja-kerja berkumpulan. Amalan terbaik ini kebiasaannya diambil mudah seolah-olah tidak
memberi apa-apa makna. Pendekatan motivasi intrinsik dapat mengembangkan potensi dan
kualiti guru; motivasi ekstrinsik diamalkan dengan memberi peneguhan yang positif seperti
anugerah guru, tokoh guru, pujian, sijil penghargaan mampu melonjak motivasi guru dan
staf untuk mencapai matlamat hidup disamping memenuhi objektif sekolah. Hasil amalan
“Penghargaan dan Pengiktirafan Meningkatkan Prestasi Kerja”, jelas terlihat impaknya yang
sangat positif dalam meningkatkan prestasi kerja guru dan staf, bekerja dengan lebih proaktif
dan berasa dihargai serta mempunyai kepercayaan kepada pemimpin sekolah.

Kata Kunci: penghargaan, motivasi, semangat

1.0 PENGENALAN

Budaya memberi penghargaan akan memberi motivasi kepada tenaga kerja dan
menyemarakkan semangat mereka untuk berusaha dengan lebih tekun demi
kecemerlangan diri dan organisasi. Pemimpin sekolah perlulah menyedari betapa besar
kesan positifnya perkataan atau perbuatan berunsurkan penghargaan yang diucapkan
oleh mereka kepada guru-guru yang telah melaksanakan tugas mereka.

Sikap rajin dan tekun lama kelamaan boleh pudar sekiranya tidak mendapat perhatian atau
penghargaan sewajarnya daripada pihak atasan. Pemimpin perlu memberi penghargaan
walau hanya ucapan terima kasih atas segala usaha yang telah ditunjukkan dalam
melaksanakan kerja dan tugas-tugas yang diberi. Hal ini akan dapat mengubah sikap
guru kepada lebih proaktif dalam melaksanakan tugas mereka kerana mereka sedar apa
yang mereka lakukan mendapat penghargaan. Oleh itu, sebagai pemimpin organisasi,
janganlah kedekut dalam usaha menggalakkan seseorang yang lain, atau menjadi
pemangkin dalam membawa rasa gembira dan puas hati kepada warga sekolah.

Terdapat beberapa definisi penghargaan. Menurut Pusat Rujukan Persuratan Melayu,
penghargaan bermaksud ‘memberi pengiktirafan kepada seseorang terhadap
sumbangan atau perkhidmatannya’. Apa yang berbeza ialah bagaimana kita membuat
kerja kita dan menguruskan tanggungjawab yang diamanahkan kepada kita. Dalam hal
ini, penghargaan memainkan peranan yang besar dan amat penting.

149

KOLOKIUM GRADUAN NPQEL 2017 - Siri 2

Menurut Gallup, memberi pengiktirafan kepada pekerja adalah usaha yang murah tetapi
berimpak tinggi. Pengiktirafan atau penghargaan ini berupaya membantu meningkatkan
prestasi pekerja dan seterusnya prestasi organisasi. Kadangkala amalan ini kurang
berlaku kerana kita terlalu sibuk sehingga terlupa. Kegagalan itu menyebabkan guru-
guru berasa hampa dan berasa apa yang mereka lakukan tidak mendapat perhatian.

Kesimpulannya, guru yang diberi motivasi yang tinggi boleh menghasilkan kejayaan.
Mereka tahu apa yang mereka perlu lakukan dan kemudiannya mereka melakukannya
dengan jayanya. Guru yang bermotivasi tinggi lebih peka kepada perubahan di sekeliling
mereka dan mereka berubah mengikut persekitaran. Guru yang bermotivasi akan bekerja
bersungguh-sungguh untuk mencapai matlamat hidupnya dan kepuasan diri di samping
memenuhi objektif organisasi.

2.0 INOVASI DAN AMALAN TERBAIK

Amalan memberi penghargaan dan pengiktirafan, seolah-olah tidak memberi apa-apa
makna malah sering dipandang ringan. Namun pada hakikatnya ia mempunyai impak
yang sangat besar kepada guru-guru.

Pemerhatian awal penulis apabila memulakan tugas sebagai guru besar, didapati terdapat
segelintir guru yang semakin pudar sikap dan motivasi kerja serta kurang memberi
kerjasama dalam melaksanakan kerja-kerja berkumpulan. Perlu diingat, bahawa tanpa
motivasi diri guru akan mendapat kesan yang tidak disedari seperti tiada matlamat yang
jelas, hilang fokus, hilang minat dan luntur komitmen. Hal ini, boleh berlaku kerana
adanya unsur-unsur seperti berikut:

1. Burn out dan kurang motivasi
2. Kurang berminat meningkatkan pengetahuan pedagogi
3. Berada dalam zon selesa

2.1 Pelaksanaan

Kajian awal terhadap sekolah mendapati pernah wujudnya masalah hubungan
yang kurang baik antara guru dengan pentadbir sehingga pihak atasan terpaksa
masuk campur untuk menyelesaikan masalah. Justeru, sebagai pentadbir yang
baharu, satu perubahan perlu dilakukan untuk mengembalikan hubungan yang baik
antara guru dan pentadbir. Salah satu kaedah yang paling mudah ialah memberi
penghargaan kepada guru-guru sebaik selesai melaksanakan tugas-tugas yang
diberi. Penghargaan yang berupa hanya pujian atau sekeping sijil membawa makna
yang besar kepada diri mereka. Rasa diri dihargai merupakan suatu kepuasan
yang dapat mengubah sikap dan meningkatkan motivasi guru berkenaan. Apatah
lagi penghargaan ini disampaikan semasa perhimpunan mingguan atau dalam
mesyuarat.

Selain daripada ucapan penghargaan dan pujian, pihak sekolah juga tidak
melupakan tarikh hari lahir setiap guru dan staf. Penyampaian kad hari lahir dan
hadiah disampaikan dalam perhimpunan menjadikan guru-guru berasa mereka
diterima dalam komuniti dan berasa dihargai. Hal ini dapat menjalin hubungan yang
rapat sesama guru dan pentadbir.

150

PERKONGSIAN AMALAN TERBAIK

Hal ini ditambah lagi dengan ziarah-menziarahi jika berlaku kematian, kemalangan
dan guru bersalin. Ini menambahkan lagi hubungan yang rapat antara guru.
Sambutan Hari Guru dan Hari Keluarga juga merupakan salah satu agenda yang
dapat merapatkan hubungan sesama ahli. Aktiviti ini berjalan sepanjang tahun
mengikut keperluan dan perancangan.

3.0 IMPAK AMALAN

Berdasarkan pemerhatian, berlaku perubahan dari segi sikap guru-guru setelah amalan
ini dilakukan. Gaya kepimpinan yang dilaksanakan telah dapat diterima oleh guru-
guru. Ini jelas dapat dilihat apabila guru-guru sudah kurang melahirkan perasaan tidak
bersetuju dengan keputusan yang dibuat oleh pentadbir seperti mana yang berlaku dalam
mesyuarat yang lalu. Jelas hubungan antara pentadbir dan guru-guru bertambah erat
dan mereka telah mula bersedia melahirkan idea-idea baru untuk kepentingan sekolah.

Jelas di sini, amalan yang telah dilaksanakan membawa kepada perubahan terutamanya
sikap guru-guru. Ini kerana mereka telah berasa dihargai dan mempunyai kepercayaan
kepada pentadbir atau pemimpin mereka. Memberi kepercayaan kepada mereka untuk
menerajui jawatan-jawatan tertentu dalam jawatankuasa kerja sesuatu program atau
aktiviti yang dilaksanakan oleh sekolah menyebabkan mereka berasa dihargai dan
dipercayai.

Hal ini juga telah memberi perubahan besar kepada kejayaan murid-murid dalam
penyertaan di peringkat daerah, negeri dan antarabangsa. Peningkatan jumlah
penyertaan jauh lebih baik berbanding dari tahun-tahun sebelumnya. Antara pencapaian
murid dalam kokurikulum adalah seperti berikut:

1. Peringkat Negeri: Hafazan Prasekolah
i. Perkhemahan TKRS
ii. Kejohanan Bola Jaring
iii. Kejohanan Balapan dan Padang MSSNS
iv. Kejohanan Ragbi MSSNS

2. Peringkat Kebangsaan: Pertandingan Robotik
i. Perkhemahan Alam Semula Jadi
ii. Kejohanan Padang dan Balapan PPKI

3. Peringkat Antarabangsa: Kejohanan Ragbi Super KGV10s

4.0 CADANGAN PENAMBAHBAIKAN

Pihak sekolah berhasrat untuk mengadakan bengkel atau kursus Team Building pada
masa akan datang. Hal ini kerana bengkel atau kursus seumpama ini dapat membina
semangat kerja berpasukan seperti asas-asas kerja berpasukan, bagaimana membina
kebersamaan, mengagihkan kerja dan peranan, jenis kemahiran dan kompetensi yang
diperlukan sebagai satu pasukan yang berkesan di tempat kerja. Dalam kursus ini guru
akan diberi panduan untuk membina satu pasukan kerja yang mantap dan cemerlang
dan bagaimana setiap ahli dalam pasukan dapat memainkan peranan masing-masing.
Walau bagaimana pun ia bergantung kepada kemampuan kewangan sekolah.

151

KOLOKIUM GRADUAN NPQEL 2017 - Siri 2

Pujian dan penghargaan merupakan keperluan yang berkait rapat dengan keperluan fitrah
manusia. Manusia memerlukan ucapan penghargaan sebagai satu kepuasan diri dan
secara langsung merupakan satu motivasi kepada mereka untuk melaksanakan tugas
dengan lebih berkeyakinan. Begitu juga halnya dengan guru-guru di sekolah. Pujian dan
penghargaan daripada kepimpinan atasan akan menjadikan mereka berasa dihargai dan
ini menjadi satu motivasi untuk mereka lebih gigih menjalankan tanggungjawab. Pujian
dan penghargaan yang diberikan bermakna kita mengiktiraf sumbangan mereka kepada
organisasi.
5.0 RUJUKAN
Faizullullahwati Haji Mura. Kajian Faktor Ganjaran Dalam Memotivasikan Perkerja

Sokongan: Kajian Di Salah Sebuah Organisasi Kerajaan.
Suraimi Hj Rithwan (2000). Hubungan Insentif Intrinsik dengan Komitmen Pekerja

Terhadap Organisasi: Kajian Kes Pusat rawatan Islam (MAIS) Sdn. Bhd. Milik Majlis
Agama Islam Selangor. Tesis sarjana. Universiti Teknologi Malaysia, Johor.

152

PERKONGSIAN AMALAN TERBAIK

MUZIK SEBAGAI TERAS KEMENJADIAN PELAJAR

Zahari bin Zakariah
Pengetua

SMK Teluk Kumbar 2, Pulau Pinang.

ABSTRAK

Amalan terbaik menggunakan muzik sebagai teras kemenjadian pelajar SMK Teluk Kumbar 2,
Pulau Pinang yang disebabkan oleh peranan guru muzik yang mengajar mereka. Kemenjadian
ini disokong oleh pengetua, ibubapa, rakan pelajar, PIBG, NGO,agensi kerajaan dan pemimpin
tempatan. Guru memain peranan amat penting dalam mempengaruhi dan mencungkil potensi
dan bakat pelajar. Strategi yang dirangka oleh pihak pengurusan sekolah dengan mengembeling
kepakaran dari agensi kerajaan dan sumber kewangan dari pemimpin masyarakat, PIBG dan
orang perseorangan telah membantu kejayaan kemenjadian pelajar. Hasil dari program ini,
nilai-nilai murni dan baik dikalangan pelajar dapat dipupuk dan menjadi contoh serta inspirasi
kepada warga sekolah.

1.0 PENGENALAN

SMK Teluk Kumbar 2 adalah sebuah sekolah di Daerah Barat Daya, Pulau Pinang.
Prestasi sekolah pada umumnya adalah sederhana. Pada Tahun 2016 Sekolah berada
pada tahap Band 6, kehadiran keseluruhan 82 peratus dan keputusan SPM GPS 7.0.
Namun begitu setelah dibuat penelitian, ada kekuatan sekolah ini yang boleh menjadi
pemangkin untuk membaiki prestasi sekolah. Kertas kerja ini akan menumpukan kepada
kekuatan yang ada dalam bidang muzik untuk menggerakkan kemenjadian pelajar dan
sekolah pada masa hadapan.

2.0 AMALAN TERBAIK

Amalan terbaik yang dilaksanakan di sekolah ini adalah menggerakkan sekumpulan
pelajar yang terlibat dengan Kelab Muzik menjadi seorang pelajar yang berjaya. Pelajar-
pelajar ini dipenuhi dengan aktiviti pada sebelah petang setiap hari dengan aktiviti muzik
dan kesenian. Jadual aktiviti mereka adalah seperti berikut:

1. Isnin: gamelan (3-5 petang)
2. Selasa: caklempong (3-5 petang)
3. Rabu: concert band (3-5 petang)
4. Khamis: kompang (3-5 petang)
5. Jumaat: latihan PBSB (3-5 petang)
6. Sabtu: latihan PBSB (9-2 petang)

Selain itu, guru-guru muzik juga melibatkan kumpulan pelajar-pelajar ini dalam aktiviti-
aktiviti lain seperti:

1. Kumpulan Gamelan
2. Kumpulan Caklempong
3. Kumpulan Pacik (Kompang dan Caklempong)

153

KOLOKIUM GRADUAN NPQEL 2017 - Siri 2

4. Kumpulan Bicara Berirama
5. Kumpulan Drama
6. Kumpulan Pasukan Hoki
7. Kumpulan Syair
8. Kumpulan Nasyid
9. Kumpulan Tarian

2.1 Rasional

Kebanyakan pelajar SMK Teluk Kumbar 2 mempunyai masa lapang yang banyak
terutama pada waktu selepas persekolahan di sebelah petang. Dalam konteks
ini peranan dan kreativiti guru untuk mempengaruhi pelajar agar kerap datang ke
sekolah adalah sangat mustahak. Untuk memenuhi masa tersebut dan menanam
nilai sayangkan sekolah, guru telah merancang memenuhi aktiviti mereka dengan
aktiviti-aktiviti seperti di atas. Selain itu, program ini juga bertujuan membentuk
nilai-nilai baik dikalangan pelajar seperti rajin berusaha, bekerjasama, keyakinan
diri dan soft skill yang lain.

Cabaran yang dihadapi untuk melaksanakan program ini adalah pengaruh
persekitaran yang negatif, sokongan dan kepercayaan ibubapa dan sumber
kewangan.

2.2 Strategi Perlaksanaan

Cabaran ini diatasi dengan mengatur strategi seperti berikut:

1. Latihan mencukupi dengan guru dan pakar
2. Sumber kewangan yang mencukupi

i. Kebitaraan sekolah (diutamakan)
ii. PIBG dan ADUN
3. Publisiti (Cerita kehebatan guru dan pelajar muzik)
4. Pendedahan (Pertandingan dan Majlis Pertunjukan)
5. Sokongan dan kerjasama bekas pelajar
6. Kepercayaan dan sokongan ibubapa

3.0 IMPAK

Kesan dari penglibatan kumpulan pelajar ini dalam aktiviti muzik telah memberi impak
kepada kehadiran mereka ke sekolah.

BULAN 1 MUZIK 2 MUZIK 3 MUZIK
JANUARI 98 97 93.7
FEBUARI 94 94.2 90.4
93 93.2 96.4
MAC 90 93.1 95.1
APRIL 98 97.7 87.2
87 86.5 82.6
MEI 94.2 92.2 92.3
JUN 90.8 92.8 91.2
JULAI
OGOS

154

PERKONGSIAN AMALAN TERBAIK

Selain itu, ramai bekas pelajar aliran kelas Muzik berjaya menyambung pelajaran selepas
tamat SPM (52/67 orang bekas pelajar aliran Kelas Muzik)

1. Batch SPM 2016: 25 orang
2. Batch SPM 2015: 17 orang
3. Batch SPM 2014: 10 orang
Pelajar-pelajar ini juga menonjolkan sifat kepimpinan melalui:
1. Pengawas Sekolah/Pengawas Pusat Sumber
2. Ketua Pelajar (tahun 2014, 2015 dan 2016)
3. Bakat: Bermain gamelan hingga peringkat IPT
3.1 Pembudayaan
Pembudayaan amalan muzik ini dilaksanakan dengan melukis mural bertemakan
muzik, menggalakan guru bermain muzik dan memberi galakan pelajar membuat
persembahan aktiviti kemasyarakatan.

4.0 CADANGAN PENAMBAHBAIKAN
Antara cadangan penambahbaikan ialah menambah bilangan guru yang membantu
aktiviti muzik dan seni para pelajar. Selain itu, para pelajar aliran biasa juga akan
digalakkan terlibat dalam aktiviti ini.

5.0 RUJUKAN
Dr. R. Dhanapa, March 10 2013, Pengaruh Guru Terhadap Pelajar

155

KOLOKIUM GRADUAN NPQEL 2017 - Siri 2

KEPIMPINAN BERKUALITI TUNGGAK KEMENJADIAN
MURID DALAM DISIPLIN SEKOLAH: SATU PERKONGSIAN

PENGALAMAN

Zainudin bin Mohamad
Ambilan 1/2016
Pengetua

SMK Sungai Besi, Kuala Lumpur

ABSTRAK

Transformasi pendidikan di kebanyakan negara di dunia kini telah menyaksikan pengintegrasian
kemahiran dan kompetensi tertentu dalam sistem pendidikan mereka bagi melahirkan warga
yang mampu mendepani cabaran abad ke-21. Bertepatan dengan Pelan Pembangunan
Pendidikan Malaysia 2013-2025, melihat bahawa seluruh warga pendidik merupakan penggerak
bagi meneruskan usaha dan semangat bagi memastikan PPPM ini dapat dilaksanakan
sebaiknya. Pelan ini mempunyai aspirasi bagi mentrasformasi pendidikan di negara kita.
Sejak negara mencapai kemerdekaan, 1957, komitmen kerajaan dalam meningkatkan kualiti
pendidikan tidak pernah surut. PPPM mengandungi Pelan Tindakan bagi meningkatkan kualiti
guru dan kemenjadian murid secara menyeluruh. Kajian ini bertujuan untuk melihat bagaimana
seorang pengetua menerapkan kemahiran kepimpinan dalam kalangan murid sekolah SMK
Sungai Besi untuk menjadikan murid sekolahnya sebagai murid yang sifar masalah disiplin.
Sesungguhnya usaha untuk menghasilkan kemenjadian murid bukanlah suatu tugas yang
mudah. Untuk mengajak orang berubah dan melakukan perubahan dalam sebuah organisasi
masih dianggap mudah dan boleh dilakukan, namun untuk mengekalkan perubahan tersebut
dalam tempoh yang lama atau untuk memastikan kelestariannya merupakan suatu kepayahan
dan memerlukan pelan strategik yang menyeluruh. Penekanan aspek disiplin dipercayai dapat
membantu murid meningkatkan kemahiran berfikir mereka, kemahiran komunikasi serta kerja
berkumpulan yang memberikan nilai tambah kepada keperibadian murid.

Kata Kunci: transformasi, cabaran, kemenjadian, murid, disiplin

1.0 PENGENALAN

Pengetua merupakan individu yang berperanan sebagai key player dalam usaha
menambahbaik pengurusan sekolah serta melestarikannya. (Weber,1991:Edmonds,
1979:Multimore) Jatuh bangun sebuah organisasi pendidikan sangat bergantung kepada
kualiti kepimpinan di sebuah organisasi yang berkenaan.

Natijah kepada kepimpinan berkualiti sesebuah organisasi pendidikan ialah menghasilkan
pendidikan yang berkesan. Disiplin merupakan aspek paling dominan dalam menentukan
hala tuju sesebuah organisasi. Dalam hal ini SMK Sungai Besi tidak terkecuali. Disiplin
adalah pegangan hidup manusia yang menentukan kesejahteraan seseorang individu,
bangsa dan negara.

Masalah disiplin pelajar masa kini semakin berleluasa dan hangat diperkatakan oleh
segenap masyarakat. Media massa, seperti media elektronik, forum, serta seminar
pendidikan sentiasa membahaskan isu ini. Setiap sekolah perlulah menjangkaui ‘zero

156

PERKONGSIAN AMALAN TERBAIK

defect’ dalam menanganinya. Ini adalah kerana keupayaan menangani masalah disiplin
pelajar dapat membantu melancarkan perjalanan program sekolah yang dirancang.

Berdasarkan pemerhatian dari tahun 2016, mendapati 30% pelajar ponteng sekolah
setiap bulan. Tingkah laku ini mendorong berlakunya aktiviti tidak sihat dalam kalangan
pelajar iaitu menghabiskan masa dengan aktiviti tidak berfaedah seperti merokok. Atas
kesedaran ini, pasukan pengurusan SMK Sungai Besi melaksanakan beberapa aktiviti
yang diharap dapat menangani masalah yang kronik ini.

1.1 Latar Belakang Sekolah

SMK Sungai Besi (SMKSB) mula ditubuhkan pada 2 Januari 1987. Pada awal
penubuhannya sekolah tidak mempunyai bangunan sendiri dan terpaksa
menumpang di SK Bandar Baru Sri Petaling. SMKSB mendapat nama sempena
lokasinya yang berhampiran dengan pekan Sungai Besi. Bangunan asal terdiri
daripada dua blok empat tingkat yang mengandungi 22 buah bilik darjah, dua buah
bengkel kemahiran hidup, enam buah makmal sains, sebuah pusat sumber, sebuah
pejabat, sebuah bilik guru, sebuah perpustakaan, sebuah surau dan sebuah kantin.
Pertambahan pesat pelajar dari tahun ke tahun menyebabkan sekolah ini diberi
peruntukan tambahan bagi membina tiga blok bangunan baru (C, D dan E ). Kini
SMKSB mempunyai dua makmal komputer (Makmal Bestari), Self Access Centre
(SAC), makmal komputer PIBG, bilik profesional guru, bilik media dan pelbagai
kemudahan lain.

Perkembangan SMKSB dapat dilihat melalui peningkatan jumlah guru yang kini
seramai 125 orang. Manakala jumlah pelajar melebihi 1,350 orang, iaitu dari pelajar
peralihan hingga ke tingkatan lima. Sejak penubuhannya sehingga kini, pelbagai
kejayaan akademik dan kokurikulum dapat dicapai. Jumlah pelajar cemerlang PT3
dan SPM yang dilahirkan semakin meningkat. Kejayaan juga diraih dalam bidang
kokurikulum. Contohnya sekolah pernah menjadi naib johan kebangsaan dalam
pertandingan dikir barat.

2.0 INOVASI DAN AMALAN TERBAIK

2.1 Log Transformasi Sahsiah (LTS)

Kemenjadian diri seorang murid hanya dapat direalisasikan apabila individu
itu bijak membahagikan masa dan tidak sama sekali terlibat dalam sebarang
gejala sosial. Justeru untuk melahirkan seorang murid yang seimbang dari segi
akademik, kokurikulum dan sahsiahnya, faktor displin amat perlu diutamakan.
Di SMKSB, masih lagi terdapat ruang untuk meningkatkan tahap disiplin murid-
muridnya. Ekoran itu Log Transformasi Sahsiah (LTS) diperkenalkan bertujuan
mengurangkan dan sekali gus menjadikan sekolah sifar masalah disiplin.

2.2 Strategi Pelaksanaan

Log Transformasi Sahsiah (LTS) ini dicetak tiga bulan sekali iaitu bermula Januari–
April, Mei–Ogos, September–November. Pada halaman pertama, buku log ini
mengandungi ruangan tajuk, maklumat berkenaan kelas, nama guru kelas, nama
ketua tingkatan dan nama penolong ketua tingkatan.

157

KOLOKIUM GRADUAN NPQEL 2017 - Siri 2

Halaman kedua memuatkan kod-kod salah laku murid yang berpandukan kepada Buku
Peraturan Disiplin terbitan Jabatan Murid an Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur tahun
2008. Antara jenis salah laku yang diklasifikasikan ialah salah laku jenayah, salah laku
lucah, salah laku kekemasan diri, salah laku tidak mementingkan masa, salah laku
biadap, salah laku musnah, salah laku tidak amanah, salah laku ponteng dan salah Laku
Lain. Tindakan yang bersesuaian dijatuhkan kepada murid yang didapati melanggari
peraturan dan direkodkan.

Manakala pada halaman ketiga dan seterusnya akan dimuatkan maklumat seperti nama
murid, nama kelas, tarikh, hari dan bilangan murid yang hadir pada satu-satu masa/
subjek.

2.3 Tempoh/masa pelaksanaan

Mulai Mac 2017

2.4 Cabaran

Antara kekangannya ialah sikap murid yang tidak berasa takut atau rasa bersalah
apabila kesalahan mereka direkodkan oleh guru mata pelajaran atau guru relief.
Hal ini berpunca daripada murid yang didapati bersikap acuh tidak acuh dengan
peraturan sekolah menyebabkan mereka masih melakukan kesalahan yang sama.

2.5 Kaedah penyelesaian

Murid yang namanya dicatat oleh pengawas kerana kesalahan disiplin yang
dilakukan akan dipanggil oleh guru disiplin untuk dikenakan tindakan serta merta.
Mereka juga akan berhadapan dengan hukuman seperti amaran pertama hingga
amaran terakhir sebelum digantung atau dibuang sekolah bergantung atas ringan
atau berat kesalahan yang dilakukan. Ibu bapa murid dihubungi serta merta
untuk memaklumkan bahawa anak atau anak jagaan mereka disabitkan dengan
kesalahan. Perbincangan tertutup antara pengetua, guru disiplin, ibu bapa/penjaga
dan murid diadakan untuk mencari penyelesaian

3.0 IMPAK PELAKSANAAN

Impak positif paling ketara yang dapat dilihat melalui Log Transformasi Sahsiah (LTS)
ini ialah banyak kes disiplin dapat dikekang. Maklumbalas dari guru, pengawas dan
guru disiplin membantu pihak sekolah membendung masalah disiplin daripada terus
berleluasa. Tindakan konsisten dan berterusan dari guru disiplin apabila berhadapan
dengan masalah dan dicatat dalam Log Transformasi Sahsiah (LTS) sangat membantu
kejayaan sistem ini.

SMK Sungai Besi berjaya menangani banyak masalah disiplin. Penggunaan maksimum
Log Transformasi Sahsiah (LTS) yang konsisten sangat membantu usaha sekolah
mengurangkan masalah disiplin.

158

PERKONGSIAN AMALAN TERBAIK

4.0 CADANGAN PENAMBAHBAIKAN
Berikut adalah cadangan penambahbaikan:
1. penggunaan telefon pintar iaitu aplikasi Telegram, iaitu membentuk grup semua guru
bagi membincangkan hal berkaitan disiplin pelajar.
2. Kemudahan memuatnaik laporan kesalahan disiplin yang dilakukan oleh murid untuk
diambil tindakan semerta.
3. Tindakan pantas atau segera terhadap masalah disiplin yang berlaku.


5.0 KESIMPULAN
Log Transformasi Sahsiah (LTS) yang diperkenalkan ternyata mampu meminimumkan
masalah disiplin di sekolah. Apabila masalah disiplin dapat ditangani maka kemenjadian
murid dalam pelbagai bidang akan mudah dicapai.

6.0 RUJUKAN
Buku Peraturan Disiplin. (2017). Sekolah Menengah Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur.
Kuala Lumpur: Pustaka Harian Sdn Bhd.
Jurnal Pendidikan. (2008). Kepimpinan Berkualiti Tunggak Pengurusan Pendidikan
Berkesan. Kuala Lumpur: Percetakan Bintang.
Masalah Pendidikan. (1997). Masalah Kemerosotan Disiplin Remaja Sekolah dan
Peranan Pendidikan Guru. Kuala Lumpur: Universiti Malaya
Persidangan Serantau Kearifan Tempatan. (2013). Penerapan Kemahiran Insaniah
dalam Kalangan pelajar. Pulau Pinang: USM
https://www.moe.gov.my/index.php/my/dasar/pelan-pembangunan-pendidikan
malaysia-2013-2025
https://www.sistemguruonline.my/2017/04/pelan-pembangunan-pendidikan-malaysia
pppm.html
http://www.mohe.gov.my/pppm-pt
https://www.surveymonkey.com/r/KajiSelidikPPPM

159



BAHAGIAN 5:
FIZIKAL

KOLOKIUM GRADUAN NPQEL 2017 - Siri 2

“EKSA TRANSFORMASI KELAS PEMBELAJARAN ABAD KE-21”
SEKOLAH KEBANGSAAN PEKAN KENINGAU, SABAH

Hilina binti Lawrence Lampangok
Ambilan 1/2013
Guru Besar

SK Pekan Keningau, Sabah

ABSTRAK
Pekan Keningau telah diamanahkan sebagai rintis EKSA bagi pelaksanaan di peringkat sekolah
rendah daerah Keningau. Proses EKSA bermatlamat menyediakan persekitaran dan situasi
kelas abad ke-21 telah berlaku dengan cepat hasil daripada permuafakatan antara warga
sekolah dengan badan PIBG. Persekitaran dan situasi kelas abad ke-21 meliputi penyusunan
kerusi meja murid dalam kedudukan berkumpulan, mewujudkan ruang pembelajaran yang
pelbagai berkonsepkan pembelajaran kendiri terpimpin di mana murid bukan sahaja duduk
belajar dalam kedudukan yang sama sepanjang waktu belajar tetapi juga mempunyai ruang
belajar alternatif. Kemahiran berfikir aras tinggi (KBAT) diransang melalui ‘Gallery Walk’ dan
peralatan pembelajaran yang disediakan. Konsep EKSA diaplikasikan melalui keseragaman,
cara penggunaan terkawal dan bersifat kendiri melalui manual panduan yang disertakan.
Pelaksanaan EKSA dalam bilik darjah, secara tidak langsung membentuk dan menyemai nilai
murni dalam kalangan murid seperti nilai bersyukur diterjemahkan dalam bentuk bekerjasama
dan saling prihatin.
Kata Kunci: EKSA, Kelas kondusif, ruang pembelajaran yang pelbagai,alternatif

1.0 PENGENALAN

SK Pekan Keningau terletak di pinggir Pekan Keningau, sebuah pekan di kawasan
pedalaman negeri Sabah. Ia berkeluasan 5.70 ekar atau 2.31 Hektar. Bangunan konkrit
kelas yang digunakan sekarang dibina sejak tahun 1987. Oleh kerana usia bangunan
melebihi 30 tahun dan belum ada pembaikkan serta penyelenggaran bangunan sejak ia
dibina, maka kondisi prasarana hampir keseluruhannya dalam keadaan daif dan usang.

Pelaksanaan EKSA di sekolah sememangnya memberi satu cabaran yang besar apatah
lagi jika bangunan sekolah yang usang. Isu kritikal sekolah ini adalah kebanyakan
bangunan sekolah berada dalam keadaan yang daif dan agak usang. Penyelenggaran
bangunan tidak pernah dibuat sepanjang tempoh 30 tahun ini khasnya di bangunan
konkrit. Cabaran besar yang dihadapi dalam melaksanakan EKSA di SK Pekan Keningau
antaranya ialah kos yang tinggi diperlukan. Melalui gotong royong, EKSA telah berjaya
dilaksanakan dengan komitmen guru-guru dan ibu bapa pada hujung minggu dan semasa
cuti umum.

162

PERKONGSIAN AMALAN TERBAIK

2.0 INOVASI DAN AMALAN TERBAIK

EKSA sebagai wadah yang memberi tekanan positif kepada seluruh warga sekolah
untuk mengubah budaya kerja menjadi lebih proaktif, pantas dan efektif. Langkah ini
adalah usaha memperkukuhkan budaya organisasi berprestasi tinggi dan inovatif melalui
penyediaan persekitaran, budaya kerja serta nilai yang positif yang merupakan penggerak
ke arah sekolah berprestasi tinggi dalam tempoh 5 tahun akan datang.

Dalam proses merealisasikan EKSA, pengurusan dilaksanakan berdasarkan konsep
Plan, Do, Check dan Act (PDCA).

2.1 Strategi 1: PLAN (Fasa Perancangan)

Ianya bermula dengan tindakan-tindakan berikut;
1. Mewujudkan kertas kerja berdasarkan Key Performance Index (KPI)

Perancangan strategik Sekolah;
2. Membawa konsep EKSA pada agenda utama mesyuarat pentadbiran;
3. Membentangkan kertas kerja kepada staf dalam taklimat EKSA;
4. Mewujudkan jawatankuasa EKSA sekolah;
5. Mengagihkan tugasan, menjelaskan peranan dan fungsi tugas; dan
6. Membentangkan konsep dan menghebahkan tindakan dan halatuju EKSA

kepada ibu bapa.

2.2 Strategi 2: DO (Fasa Pelaksanaan)

Melalui fasa pelaksanaan beberapa siri tindakan telah dijalankan. Antaranya ialah;
1. Gotong royong oleh guru dan staf sekolah dengan memberi fokus kepada

amalan sisih dan sapu.
2. Gotong royong seterusnya berfokuskan kepada susun dan seragam;
3. Gotong royong oleh ibubapa berfokus kepada 3K-Keselamatan, Kebersihan,

Keceriaan dalam bilik darjah dan kawasan persekitaran.
4. Pelancaran Sekolah Rintis Kelas Abad ke-21 dan EKSA sekolah Rendah PPD

Keningau; dan
5. Taklimat dan Bengkel PAK-21 – LDP SKPK.

2.3 Strategi 3: CHECK (Fasa Menyemak)

Dalam fasa ini, tindakan yang telah terlibat adalah;
1. Audit PPD;
2. Audit PPD bersama JPN;
3. Kotak cadangan (People’s Voice)

2.4 Strategi 4: ACT (Fasa Penambahbaikan berterusan)

Dalam fasa Act, perkara berikut telah berlaku;
1. Gotong royong oleh guru peringkat kedua;
2. Perkongsian bahan PAK2.

163

KOLOKIUM GRADUAN NPQEL 2017 - Siri 2

3.0 IMPAK AMALAN

Dalam konteks pelaksanaan EKSA di sekolah ini, ia telah dijadikan sebagai mekanisme
untuk menggerakkan seluruh warga sekolah dan para ibubapa untuk bersama-sama
membuat perubahan secara komprehensif dan terkawal.

Pelaksanaan EKSA telah berjaya menanamkan nilai-nilai positif dalam kalangan warga
sekolah dan ibu bapa. Antara nilai positif tersebut adalah:

1. Berjaya memupuk budaya kerja cemerlang berkonsepkan SIERA-EURO (tepat,
pantas, cepat).

2. Memupuk minat belajar yang tinggi dalam kalangan murid melalui persekitaran
pembelajaran yang kondusif, selesa dan berinformatif.

3. Membina sikap sayangkan bilik darjah, harta sekolah dan saling menghargai dan
prihatin sesama rakan.

4. Menanam nilai diri yang baik.
5. Memupuk permuafakatan strategik antara pelbagai pihak dengan sekolah.

Pelaksanaan EKSA terbukti telah memberi impak positif jangka pendek dan jangka
panjang kepada sekolah. Impak positif jangka pendek adalah persekitaran sekolah
menjadi bersih dan ceria, bilik darjah yang kondusif untuk pembelajaran dan hubungan
antara sekolah dan ibu bapa terjalin dengan lebih erat. Impak jangka panjang diharapkan
komitmen dan sikap positif guru-guru dan ibu bapa terhadap pembelajaran murid-murid
akan berterusan. Namun, apa yang penting pelaksanaan EKSA di sekolah ini diharap
mampu memberi kesan yang besar terhadap kemenjadian murid.

4.0 CADANGAN PENAMBAHBAIKAN

Sesungguhnya, melaksanakan EKSA di peringkat sekolah bukanlah suatu tugasan yang
mudah. Pelbagai isu dan cabaran perlu dihadapi. Tiga Cabaran utama sepertimana
yang telah disebutkan iaitu masa, kewangan dan komitmen merupakan halangan
kepada pelaksanaan EKSA di peringkat sekolah. Namun, seseorang pemimpin sekolah
yang mempunyai keinginan dan mempunyai matlamat untuk membina kecemerlangan
organisasinya dan demi kemenjadian anak didiknya, perlu berani membuat tindakan.
Berbekalkan ilmu teknikal, keyakinan dan hasrat yang murni, bersama-sama seluruh
warga sekolah, langkah demi langkah dan cabaran ditempuhi dalam membina aspirasi
dan mencapai KPI.

Demi kelestarian kecemerlangan, penambahbaikan berterusan harus dilaksanakan.
Perancangan seterusnya pada tahun 2018, EKSA SK Pekan Keningau menambah fokus
lokasi EKSA kepada landskap sekolah secara keseluruhan persekitaran sekolah. Antara
fokus EKSA tahun 2018 adalah;

1. Landskap sekolah
2. Penghijauan sekolah (SERASI)
3. Tandas (SERASI)
4. Inovasi Replika (Monumen Sekolah)
5. Menambahbaik sistem pengurusan sekolah berprosedur (SOP pengurusan)

164

PERKONGSIAN AMALAN TERBAIK

Setelah 4 tahun SK Pekan Keningau tidak mempunyai guru besar dan sebagai guru
besar yang baharu bertugas di sekolah ini, membina kerja sepasukan merupakan asas
kepada kejayaan pelaksanaan EKSA. Sikap dan budaya kerja lama bukan mudah untuk
diubah. Namun, berkat inisiatif dan keyakinan yang diterapkan ke atas seluruh warga
SK Pekan Keningau, pelaksanaan EKSA di sekolah ini telah terbukti dapat dilaksanakan
walaupun berhadapan dengan pelbagai cabaran. EKSA SK Pekan Keningau telah berjaya
hasil daripada komitmen semua warga sekolah, ditambah pula dengan kerjasama dan
kesepakatan yang telah dibentuk bersama ibubapa serta sumbangan daripada pelbagai
pihak.
5.0 RUJUKAN
http://www.mampu.gov.my/ms/ekosistem-kondusif-sektor-awam-eksa
http://gurubesarcorner.blogspot.my/2015/05/standard-kompetensi-kepimpinan-sekolah.

html

165

KOLOKIUM GRADUAN NPQEL 2017 - Siri 2

PUSAT AKSES PIBK SK SUNGAI BAKAU

Roslinda binti Mohd Khalib
Ambilan 1/2016
Guru Besar

SK Sungai Bakau, Nibong Tebal, Pulau Pinang

ABSTRAK

Projek Pusat Akses Peluasan Pelaksanaan Pelibatan Ibu Bapa dan Komuniti (PIBK) merupakan
projek pertama setelah dilantik sebagai guru besar di SK Sungai Bakau (SKSBa) pada 29 Julai
2016. Melalui pemerhatian, temu bual, analisis data dan rekod serta soal selidik yang diperolehi
daripada barisan pentadbir, guru-guru dan anggota kumpulan sokongan, maka projek berjaya
dilaksanakan. Tujuan utama adalah memastikan kemudahan peralatan ICT di SK Sungai
Bakau mampu memberi impak yang besar kepada kemenjadian murid dan warga sekolah
serta komuniti setempat. Projek Pusat Akses PIBK SK Sungai Bakau telah berjaya menaik
taraf rangkaian internet dan kemudahan fizikal melalui pelibatan PIBK SK Sungai Bakau.
Ianya juga dilihat telah berjaya menarik minat murid menggunakan pusat akses pada waktu
rehat dan selepas waktu persekolahan.Kejayaan projek ini telah membantu meningkatkan
kemahiran murid menggunakan peralatan Information and Communications Technology (ICT)
seperti komputer dan ‘netbook’ melalui pelbagai aktiviti yang telah dianjurkan oleh Unit ICT SK
Sungai Bakau.

Kata Kunci: Pelibatan ibu bapa dan komuniti, kemudahan ICT

1.0 PENGENALAN

Salah satu matlamat dalam hala tuju mentransformasikan SK Sungai Bakau ialah
menggalakkan penggunaan kemudahan ICT dan memantapkan pengetahuan serta
aplikasi ICT dalam kalangan warga sekolah. Ianya adalah bertepatan dengan Anjakan
Transformasi ke-7, Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (PPPM) 2013-2025 iaitu
memanfaatkan ICT bagi meningkatkan kualiti pembelajaran di Malaysia.

Fokus utama bagi merealisasikan matlamat tersebut adalah dengan memastikan bahawa
semua kemudahan ICT yang terdapat di SK Sungai Bakau dapat digunakan semula
serta boleh berfungsi dengan baik. Oleh yang demikian, Projek Pusat Akses PIBK telah
dilaksanakan bagi tujuan kerja baik pulih pusat akses dan khidmat bantu menyelenggara
peralatan ICT melalui Peluasan Pelaksanaan Pelibatan Ibubapa dan Komuniti (PIBK).

1.1 Latar Belakang Sekolah

SK Sungai Bakau Cawangan Sungai Acheh merupakan nama asal sebelum
ditukarkan kepada nama SK Sungai Bakau pada tahun 1985. Sekolah ini telah
dirasmikan pada tanggal 7 Januari 1987 oleh Menteri Pendidikan Malaysia. Guru
Besar yang pertama menerajui sekolah telah bertugas dari 1987 sehingga 1991.
Seramai 9 orang guru besar telah mentadbir SK Sungai Bakau sejak pembukaannya
sehingga kini.

166

PERKONGSIAN AMALAN TERBAIK

Keluasan sekolah adalah 2.481 ekar dalam Mukim 10, Sungai Bakau. Sekolah ini
terdiri daripada 7 bangunan kekal iaitu Blok A, Blok B, Blok C, Blok D, Blok E,
sebuah makmal komputer dan sebuah kantin. Pada 26 Disember 2001, SK Sungai
Bakau telah dinaik taraf dengan pembinaan 2 blok 3 tingkat iaitu Blok D dan
Blok E. Bangunan ini telah siap pada 6 Ogos 2002 dan mula beroperasi selepas
diluluskan pada bulan Oktober 2002 ketika di bawah pentadbiran Guru Besar pada
ketika itu. Pusat akses ketika itu ditempatkan di Blok D aras tiga.

SK Sungai Bakau mempunyai 30 orang guru, 5 orang anggota kumpulan sokongan
dan seramai 257 orang murid termasuk prasekolah. Ianya terletak di daerah Nibong
Tebal, Seberang Perai Selatan, Pulau Pinang bersempadan dengan Daerah
Kerian, Perak. Lokasi sekolah yang terletak di luar bandar dan tidak mempunyai
pencawang internet menyebabkan capaian rangkaian internet kurang baik. Sosio-
ekonomi penduduk di kawasan ini bergantung kepada sumber laut, pertanian,
perladangan dan ‘makan gaji’.

2.0 INOVASI YANG DILAKSANAKAN

Projek Pusat Akses PIBK SK Sungai Bakau merupakan satu projek untuk menghidupkan
semula pusat akses yang telah lama tidak berfungsi kerana mengalami beberapa
kerosakan fizikal dan teknikal yang serius. Kekangan kewangan merupakan faktor
utama ianya tidak dibaik pulih sebelum ini. Sehubungan dengan itu, satu inisiatif diambil
iaitu, menggalakkan pelibatan ibubapa, komuniti dan pemimpin setempat (PIBK) bagi
membantu pihak sekolah mendapatkan sumbangan dan khidmat bantu bagi menyediakan
persekitaran pembelajaran maya yang lengkap dan dapat berfungsi dengan baik untuk
kegunaan warga sekolah dan komuniti.

Pada Oktober 2016, mesyuarat khas di antara barisan pentadbir bersama Jawatankuasa
Unit Teknologi Maklumat sekolah telah diadakan bagi mendapatkan maklumat dan info
tentang punca pusat akses sekolah tidak beroperasi sejak lima tahun yang lalu. Dapatan
yang diperolehi daripada mesyuarat tersebut telah memberikan gambaran yang jelas
bahawa cara dan kaedah untuk melaksanakan proses penyelenggaraan dan baik pulih
peralatan ICT di pusat akses perlu dilakukan tanpa mengeluarkan kos yang tinggi.

Setelah mendapat kerjasama daripada Bahagian Elektrik, Jabatan Kerja Raya (JKR)
untuk datang ke sekolah bagi memeriksa tahap keselamatan pendawaian elektrik
di pusat akses yang terletak di tingkat tiga Blok D, pihak sekolah dinasihatkan tidak
menggunakannya atas faktor keselamatan.

Guru besar telah bertemu dengan pegawai teknologi maklumat Pusat Kegiatan Guru
(PKG), Nibong Tebal bagi mendapatkan khidmat nasihat, pandangan dan cadangan
berkaitan masalah pendawaian di pusat akses yang telah dimaklumkan oleh pihak JKR.
Guru besar juga telah memohon daripada pihak PKG untuk mendapatkan khidmat bantu
beberapa orang juruteknik bagi membantu melancarkan pelaksanaan proses baik pulih
pendawaian rangkaian dan naik taraf capaian internet.

Seterusnya, satu perjumpaan bersama AJK PIBK SK Sungai Bakau yang terdiri daripada
Pengerusi PIBG, Pengerusi JKKK Sungai Bakau, dan Pengerusi Komuniti 1 Malaysia telah
diadakan. Dalam perjumpaan tersebut, guru besar telah membentangkan kertas kerja
Projek Pusat Akses PIBK. Guru besar memaklumkan tentang kepentingan baik pulih dan

167

KOLOKIUM GRADUAN NPQEL 2017 - Siri 2

naik taraf pusat akses serta anggaran kos yang diperlukan untuk merealisasikan projek
tersebut. Hasil daripada pembentangan kertas kerja tersebut, semua AJK yang hadir
bersetuju untuk membantu mendapatkan sumbangan luar bagi mengatasi kekangan
kewangan yang dihadapi oleh pihak sekolah.

Setelah mendapat kelulusan daripada Bahagian Teknologi Pendidikan, Bukit Kiara. pusat
akses kemudiannya telah dipindahkan dari tingkat tiga Blok D ke tingkat satu Blok E.
Proses penyelenggaraan dan pembaikan peralatan ICT di pusat akses juga dilakukan
secara berperingkat oleh juruteknik komputer SK Sungai Bakau. Selain itu, pihak sekolah
juga telah mendapat khidmat bantuan daripada 5 orang juruteknik komputer melalui
PKG Nibong Tebal untuk melakukan pendawaian rangkaian dan juga naik taraf capaian
internet.

Sebaik selesai kerja-kerja penyelenggaraan peralatan ICT, pendawaian rangkaian dan
naik taraf capaian internet, beberapa orang ahli daripada Komuniti 1 Malaysia (K1M)
Sungai Acheh dan ahli Alumni SKSB telah bergotong-royong mengecat dan menghias
pusat akses bagi membantu pihak sekolah menceriakan bilik tersebut.

Pusat Akses PIBK mula beroperasi pada 13 Jun 2017 dan Majlis Perasmian Pusat Akses
PIBK SK Sungai Bakau telah diadakan pada 25 Ogos 2017 oleh Yang Berhormat Senator
Sopiah binti Sharif selaku Bonda Angkat SK Sungai Bakau.

3.0 IMPAK AMALAN

Projek ini telah mengambil masa lapan bulan untuk disiapkan. Ianya dibuka kepada
semua murid iaitu dari Tahun 1 hingga Tahun 6. Sejak pembukaannya, sambutan
dalam kalangan murid amat menggalakkan terutama ketika waktu rehat. Selepas waktu
persekolahan pula, pusat akses ini dibuka kepada murid dan juga ahli komuniti setempat
mulai jam 2.00 petang sehingga 4.30 petang pada setiap hari bekerja.


 

Carta 1: Statistik Penggunaan Pusat Akses PIBK

Projek Pusat Akses PIBK sangat membantu murid-murid untuk meneroka pengalaman
dalam menggunakan kemudahan ICT dan juga mendalami ilmu teknologi maklumat.
Kebanyakan murid tidak lagi kelihatan kekok untuk menggunakan komputer dan ‘netbook’
serta kemudahan ICT yang lain selepas mereka kerap mengunjungi pusat akses. Mereka
juga semakin yakin untuk melayari internet.

168

PERKONGSIAN AMALAN TERBAIK

Selain itu, murid juga dilihat lebih minat membuat ulangkaji dan latihan secara online di
pusat akses apabila mereka telah tahu menggunakan komputer dan internet. Sebagai
bukti, daripada 20 murid Tahun 6 yang menyertai program tuisyen ‘online’, i-Learning.
Asia dan Full ‘A’ Mark, 6 orang murid telah berjaya mencapai keputusan cemerlang
dan 14 orang murid lagi mencapai tahap minimum sekurang-kurangnya 1A dalam UPSR
2017.

Jadual 1 : Analisis Pencapaian UPSR Peserta Tuisyen ‘online


 

Warga sekolah juga telah dapat menikmati kemudahan internet tanpa had apabila capaian
rangkaian internet telah dapat disebarluaskan meliputi seluruh kawasan sekolah. Kini,
penggunaan kemudahan peralatan ICT telah dapat dioptimumkan setelah semuanya
diselenggara dan dibaik pulih.

4.0 CADANGAN PENAMBAHBAIKAN
Cabaran utama dalam melaksanakan projek ini adalah masalah kewangan dan
kekurangan tenaga pakar untuk kerja-kerja baik pulih pusat akses dan selenggara
peralatan ICT. Sokongan dan kerjasama pemimpin masyarakat dan komuniti setempat
terhadap kemajuan sekolah merupakan peluang baik untuk saya mendapatkan bantuan
bagi mengatasi masalah kewangan dalam melaksanakan projek tersebut. Selain itu, guru
besar juga telah memantapkan hubungan baik dengan Pejabat Pendidikan Daerah (PPD),
Pusat Kegiatan Guru (PKG), Jabatan Kerja Raya Malaysia (JKR) bagi memudahkan
pihak sekolah memohon bantuan khidmat nasihat dan khidmat bantu tenaga pakar.
Projek Pusat Akses PIBK SK Sungai Bakau membuktikan bahawa penglibatan PIBK
telah berjaya membantu pihak sekolah menjalankan projek baik pulih dan naik taraf
sebahagian daripada prasarana dan kemudahan yang rosak. Jalinan hubungan yang
baik di antara pentadbir sekolah dengan pihak luar sebenarnya sangat penting bagi
mendapatkan sokongan padu dalam usaha merealisasikan hala tuju mentransformasikan
Sekolah Kebangsaan Sungai Bakau. Diharapkan, projek ini menjadi perintis kepada
usaha baik pulih dan penyelenggaraan kemudahan yang lain di SK Sungai Bakau.

169

KOLOKIUM GRADUAN NPQEL 2017 - Siri 2

5.0 RUJUKAN
Kementerian Pendidikan Malaysia (2013), Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia
(Pendidikan Prasekolah hingga Lepasan Menengah)2013-2015: Putrajaya.
http://www.padu.edu.my/files/anjakan/anjakan_feb_2015.pdf

170