น้ำตกในอุทยานแห่งชาติภาคเหนือ sec.2

การเขา้ ถึง : มาจากทางหล่มสกั จะผา่ นดา่ นตรวจ กิโลเมตรที่ 29 (ด่านวงั ) ของอุทยานแหง่ ชาติ มงุ่ หน้ามาทางชมุ แพ เลยดา่ นตรวจมา
ราว 3 กโิ ลเมตร ทางขวามอื จะเปน็ หนว่ ยททิ กั ษอ์ ทุ ยานแหง่ ชาติ เรม่ิ เดนิ เทา้ จากทน่ี ่ี ซง่ึ ตอ้ งเปน็ การเดนิ ปา่ ไปพกั แรมทน่ี า้ํ ตก เสน้ ทางจะเรม่ิ จาก
หลงั ทท่ี �ำ การหนว่ ยพทิ กั ษอ์ ทุ ยานแหง่ ชาติ เดนิ ลอดสายสง่ ไฟฟา้ แรงสงู แลว้ เขา้ สปู่ า่ ทางจะคอ่ ย ๆ ลาดลงเจอหว้ ยเลก็ ๆ แลว้ เดนิ ขน้ึ เนนิ เขาอกี ครง้ั
เดนิ ตามสนั เขาไปสกั ระยะทางจะตดั ลงหว้ ยอีกคร้งั คราวนี้เป็นล�ำ หว้ ยใหญ่ แลว้ จงึ เดนิ เลาะลำ�หว้ ยสายนีไ้ ปตามนาํ้ แลว้ เดนิ ข้นึ เนนิ เขาเล็ก ๆ
อกี ครัง้ แลว้ จึงตดั ลงล�ำ ห้วยอกี ครั้ง จะเจอลำ�หว้ ยขวางหน้า แลว้ ตัง้ แคมปบ์ รเิ วณน้ี นํ้าตกอย่หู ่างจากจุดกางเต็นท์ไปราว 50 เมตรทางตน้ น้าํ
ลักษณะ : เป็นน้ําตกหนิ กรวดมน หกั ตกลงมา แล้วต่อมามหี นิ ปนู เคลอื บหินกรวดมนอีกที นาํ้ ตกสูงประมาณ 15 เมตร แตค่ ่อย ๆ ไหลลาด
ลงมา ระยะทางยาว 40 เมตร

356

น�ำ้ ตกเหวทราย

ท่ีต้ัง : ในความดูแลของหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติท่ี นน.6 (ซำ�มะคาว) หมู่ 6
บ้านห้วยสนามทราย ต.โคกมน อ.น้าํ หนาว จ.เพชรบูรณ์ 
พิกัด : GPS : 16.674408, 101.696856
การเข้าถึง : เลยท่ีทำ�การอุทยานแห่งชาติไปตามทางหลวงหมายเลย 12 มุ่งหน้า
ชุมแพ ราว 18 กโิ ลเมตร จะมลี านจอดรถทางซา้ ยมอื เดนิ เทา้ เขา้ ไปตามทางราว 700 เมตร
ลักษณะ : เป็นนํ้าตกท่ีเกิดจากลำ�ห้วยสนามทรายที่มีต้นนํ้ามาจากป่าดงแหน่ง
ไหลผ่านซ�ำ ผกั คาว ลำ�ห้วยนแี้ บ่งแดนของอ�ำ เภอนา้ํ หนาว จงั หวัดเพชรบูรณ์ กบั อ�ำ เภอ
คอนสาร จังหวัดชัยภูมิ เปน็ น้ําตกหินทราย ท่ีเกดิ จากการหกั ตกของแผ่นหิน ตกลงมา
ชน้ั เดยี ว สงู ประมาณ 15 เมตร ดา้ นลา่ งเปน็ แอง่ นา้ํ แลว้ มกี อ้ นหนิ ทถ่ี ลม่ พงั เปน็ ขอบอา่ ง
มีนํ้าในช่วงฤดูฝน และจะแห้งสนทิ ราวเดอื นธันวาคม - เมษายน
ในบรเิ วณนา้ํ ตกเปน็ หนิ ทรายสนี า้ํ ตาลแกมแดง เนอ้ื ละเอยี ด ชน้ั หนิ หนา 15 - 150
เซนตเิ มตร ชนั้ หนิ วางตัวในทศิ ทาง 290 องศา/180 องศา มรี อยแตกทิศทาง 210 องศา
/ 75 องศา มีความคงทนปานกลาง แสดงลักษณะชั้นดีและชั้นบาง จัดอยู่ในหมวดหิน
นํ้าพอง อายุช่วงไทรแอสซกิ ตอนปลาย หรอื ประมาณ 200 ล้านปี

357

น้�ำ ตกทรายทอง

ที่ต้ัง : ในความดูแลของหน่วยพทิ กั ษอ์ ุทยานแห่งชาตทิ ี่ นน.6 (ซำ�มะคาว) หมู่ 6 บ้านห้วยสนามทราย ต.โคกมน อ.นา้ํ หนาว จ.เพชรบรู ณ์ 
พิกัด : GPS: 16.674375, 101.696861
การเขา้ ถงึ : เปน็ นา้ํ ตกทต่ี อ่ เนอ่ื งกบั นา้ํ ตกเหวทราย โดยเดนิ เทา้ มาตามทางตอ่ จากนา้ํ ตกเหวทรายมาอกี ราว 1 กโิ ลเมตร ตามทางเดนิ ในปา่
มปี ่าไผ่และเบญจพรรณ สองข้างทางเดิน
ลักษณะ : เป็นน้ําตกหน้าผาหินทราย หน้าน้ําตกเป็นลานหินทราย กว้างราว 30 เมตร นํ้าตกสูงโดยเฉลี่ยประมาณ 3.5 เมตร มีป่า
เบญจพรรณรายรอบ เหมาะกับการเลน่ น้าํ ในช่วงฤดฝู นนา้ํ จะแผ่จนเกอื บเตม็ หนา้ ผา มีนา้ํ เฉพาะช่วงหน้าฝน

358

ในหนา้ แล้งจะมีแตก่ ้อนหิน ตาดพรานบาในหน้าฝน

น้ำ�ตกตาดพรานบา

ท่ีตั้ง : บ้านน้าํ หนาว ต.นํ้าหนาว อ.น้าํ หนาว จ.เพชรบรู ณ์
พิกัด : 47Q 782285E 1852852N
การเข้าถึง : ถ้ามาจากทางท่ีทำ�การอุทยานแห่งชาตินํ้าหนาว ใช้ทางหลวงหมายเลข 12 มุ่งมาทางชุมแพ จนเลยด่านอุทยานแห่งชาติ
ลงไปราว 500 เมตร จะถึงทางแยกบ้านห้วยสนามทราย เลี้ยวซ้ายมือไปตามทางหลวงหมายเลข 2216 มุ่งหน้าไปอำ�เภอนํ้าหนาว พอถึง
หน้าโรงพยาบาลนา้ํ หนาว จะมีสี่แยกเลก็ ๆ เลยี้ วซ้ายไปตามทาง เจอทางแยกขวา ยังคงตรงไป ทางจะผ่านไร่ ผ่านสวนยางพารา จนเจออีก
แยก (มีบ้านตรงกลางแยก) เลย้ี วขวาเข้าไปตามทาง ผ่านไรไ่ ปจนสุดทาง จะมีศาลาอยู่ จอดรถแลว้ เดินเท้าลงไปตามบันไดปนู ราว 100 เมตร
ถงึ นา้ํ ตก รวมระยะทางจากปากทางหนา้ โรงพยาบาล 12 กโิ ลเมตร
ลักษณะ : เปน็ นาํ้ ตกท่ีอยนู่ อกเขตอุทยานแห่งชาตดิ ้านอำ�เภอน้ําหนาว เปน็ แกง่ หนิ ขนาดใหญ่ ทเ่ี ปน็ ลกั ษณะของชน้ั หนิ ทรายขนาดใหญ่ ถกู ดนั
ขน้ึ มาจนเอยี งตง้ั เกอื บ 60 องศา แลว้ สว่ นยอดหกั เปน็ ชน้ั ๆ หยัก ๆ หลายชัน้ ในชว่ งหน้าน้าํ น้าํ ทไ่ี หลผา่ นแก่งพวกนจ้ี ึงดูรนุ แรง มีน้าํ ท้งั ปีแต่หนา้
แล้งน้าํ น้อย ลำ�ห้วยสายนีจ้ ะไหลลงแม่นาํ้ ชที ชี่ ัยภูมิ
หมายเหตุ : แนวเขตอุทยานแห่งชาติใช้ลำ�ห้วยนี้แบ่งโดยอีกฝ่ังลำ�ห้วยคือพื้นท่ีอุทยานแห่งชาติ แต่ตัวนํ้าตกที่อยู่ในลำ�ห้วยอยู่นอกเขต
อทุ ยานแห่งชาติ
เอามานำ�เสนอเพราะเป็นแนวเขตทต่ี อ่ เนอ่ื งกัน

359

ดอยคำ้�ฟ้า

เชียงราย อุทยานแห่งชาติ

แมฮ‹ อ‹ งสอน พะเยา ผาแดง
เชียงใหม‹ น‹าน
พื้นที่ 1,123.34 ตารางกโิ ลเมตร
ลำพ�น ลำปาง แพร‹
ที่ต้ังที่ทำ�การอทุ ยานแห่งชาติ : หมู่ 3 บา้ นนาหวาย ต.เมอื งนะ อ.เชียงดาว จ.เชียงใหม่
อุตรดติ ถ การเดินทาง : ออกจากตวั เมืองเชยี งใหม่ ใช้ทางหลวงหมายเลข 107 สายเชยี งใหม่ – ฝาง
ตาก สุโขทัย พ�ษณุโลก ผา่ นอ�ำ เภอแม่แตง และอำ�เภอเชียงดาว มาจนถึงหลักกิโลเมตรที่ 79 เจอสามแยกไฟแดง
(สามแยกเมืองงาย) ให้เลี้ยวซ้ายเข้าสู่ทางหลวงหมายเลข 1178 สายแม่ข้อน - นาหวาย
เพชรบรู ณ ใชร้ ะยะทางในการเดนิ ทางอกี 24 กิโลเมตร ก็จะถงึ หมบู่ ้านนาหวาย กอ่ นถึงหมบู่ า้ นจะมีป้าย
กำแพงเพชร พจ� �ตร เขยี นวา่ นาํ้ ตกศรีสงั วาลย์ ให้เลย้ี วซ้ายเข้าไป 150 เมตร กจ็ ะถึงท่ีท�ำ การอุทยานแหง่ ชาติผาแดง
กว่าจะเป็ นอุทยานแห่งชาติ
นครสวรรค ปี 2532 กองอุทยานแห่งชาติ ได้ส่งเจ้าหน้าที่มาสำ�รวจพ้ืนที่บริเวณป่าสงวนแห่งชาติ
ปา่ เชยี งดาว ทอ้ งท่ีอำ�เภอเวยี งแหง อำ�เภอเชยี งดาว และปา่ สงวนแหง่ ชาตลิ ุม่ น้ําแมฝ่ าง จงั หวดั
อทุ ัยธานี เชียงใหม่ เพ่ือจะจัดต้ังเป็นอุทยานแห่งชาติ พบว่า พื้นท่ีมีท้ังน้ําตก จุดชมทิวทัศน์ และป่าที่
สมบรู ณ์ สมควรที่จะตงั้ เป็นอทุ ยานแหง่ ชาติ ใช้ช่อื “อุทยานแหง่ ชาติเชยี งดาว” ต่อมามกี าร

360

ดงพญาเสอื โครง่ ท่ดี อยคำ�้ ฟา้ ลานกางเตน็ ทบ์ นดอยค้�ำ ฟา้

สำ�รวจพ้ืนที่เพ่ิมเติม บริเวณป่าเชียงดาว ในท้องที่ตำ�บลเมืองนะ ตำ�บลทุ่งข้าวพวง ตำ�บลปิงโค้ง อำ�เภอเชียงดาว ตำ�บลเปียงหลวง ตำ�บล
แสนไห ต�ำ บลเวียงแหง อ�ำ เภอเวยี งแหง และปา่ ลุ่มนาํ้ แม่ฝาง ในทอ้ งทต่ี �ำ บลหนองบัว ต�ำ บลศรดี งเย็น อำ�เภอไชยปราการ จังหวัดเชยี งใหม่
ให้เป็นอุทยานแหง่ ชาติ โดยประกาศเป็นอทุ ยานแหง่ ชาติเมือ่ 2 พฤศจกิ ายน 2543 เป็นอทุ ยานแหง่ ชาติล�ำ ดบั ท่ี 99 ของประเทศ ใชช้ อ่ื วา่
“อุทยานแหง่ ชาติเชียงดาว” มีพื้นท่ี 1,123.34 ตารางกโิ ลเมตร
แต่เนื่องจากช่ืออุทยานแห่งชาติเชียงดาวน้ัน ช่ือไปคล้ายกันกับเขตรักษาพันธ์ุสัตว์ป่าดอยเชียงดาวที่มีมาก่อนแล้ว ทำ�ให้เกิดความ
สับสน ในเดือนมีนาคม 2549 จึงได้ขอเปลี่ยนช่ือเป็น “อุทยานแห่งชาติผาแดง” ซ่ึงในพ้ืนท่ีมีภูเขาหินปูนสูงตระหง่านมีหน้าผาสีแดงเป็น
จดุ เด่น และใชช้ ื่อนมี้ าจนปจั จุบนั
พ้ืนที่ของอุทยานแห่งชาตผิ าแดงน้ันเปน็ ปา่ ทอ่ี ยู่บนภดู อยสงู เชือ่ มพ้นื ท่ีอุทยานแหง่ ชาติหว้ ยนา้ํ ดงั เขตรักษาพันธ์ุสตั ว์ปา่ ดอยเชียงดาว
ใหเ้ ปน็ ผนื ป่าใหญ่ ภเู ขาสงู มีทั้งภเู ขาหนิ ปนู หนิ ทรายและภเู ขาดนิ เป็นตน้ ธารของล�ำ ห้วยสาขาของแมน่ าํ้ หลายสาย มดี อยค้ําฟา้ เปน็ จดุ ชม
ทวิ ทัศน์ทส่ี วยงามในพืน้ ที่ สามารถไปกางเต็นท์ ท�ำ กิจกรรมดนู กได้ ผืนปา่ ทย่ี ังคงอุดมสมบูรณ์ทำ�ใหก้ อ่ เกดิ เปน็ ต้นธารสายนํา้ หลายสาย และ
ในการรนิ ไหลของสายนํ้าเกิดเป็นนํา้ ตกตา่ ง ๆ ในอทุ ยานแหง่ ชาติแห่งนี้

ชมอาทิตยต์ กทดี่ อยคำ�้ ฟ้า

361

เมยี นมา ข้�นอ‹างขาง

อรบโุ ณŒานทยั
1340

บŒานเปย‚ งหลวง บŒานนาศริ � น้ำตก สามแยกร�นหลวง ไปอำเภอฝาง
ตำบลเปย‚ งหลวง 1178 ศรส� งั วาลย
ท่ที ำการ น้ำตกท‹งุ แกŒว
อำเภอเว�ยงแหง น้ำตกหวŒ ยหก อทุ ยานแห‹งชาติ เทศบาลตำบลเมืองนะ
ทางลำลองไปหวŒ ยน้ำดงั ผาแดง
สามแยกโละปา† หาญ

บอ‹ นำ้ รอŒ น
โปงอาง

ดอยค้ำฟ‡า น้ำตกปางตอง 1178 107
1322
บาŒ นแมจ‹ าเหนอื

บŒานปงโคŒง ไปอำเภอพราŒ ว
107

ไปอำเภอเชยี งดาว

362

นำ�้ ตกปางตอง

ที่ตั้ง : ต.ทุ่งขา้ งพวง อ.เชยี งดาว จ.เชยี งใหม่
พิกัด : 482170E 2157764N
การเขา้ ถงึ : ใชท้ างหลวงหมายเลข 107 (เชยี งดาว - เวยี งแหง) เลยตัว
อำ�เภอเชียงดาวไปไมน่ าน จะมสี ามแยก เลี้ยวซา้ ยใช้ทางหลวงหมายเลข
1178 ไปสัก 2 - 3 กิโลเมตร จะมีทางเลี้ยวซ้ายอีกที เป็นทางหลวง
หมายเลข 1322 ทางสายน้ีจะไปเวียงแหง (ส่วนทางหลวงหมายเลข
1178 ถ้าตรงไปไม่ไกลก็จะไปน้ําพุร้อนโป่งอาง และท่ีทำ�การอุทยาน
แห่งชาติผาแดงหรือนํ้าตกศรีสังวาลย์) เข้ามาตามทางหลวง 1322
แล้วไปตามทางจนถึงบ้านแม่จาเหนือ เลยไปไม่มากจะเป็นสะพานข้าม
ห้วยแม่งาย จอดรถตรงคอสะพาน แล้วข้ามฝ่ังไปฝ่ังตรงข้าม จะมีทาง
เลก็ ๆ เดนิ ลงไปในล�ำ ธารนา้ํ แลว้ เดนิ ทวนนา้ํ ไปราว 200 เมตร จะถงึ นา้ํ ตก

363

ลักษณะ : อยใู่ นลำ�ห้วยขุนแม่งาย เปน็ นา้ํ ตกหนิ ปนู ท่ตี กลงในซอกเขา ซึ่งก็เป็นหนิ ปนู ทั้งสองฝ่งั ซอกเขาท่ีเปน็ ลำ�หว้ ยนนั้ กวา้ งไมม่ าก ราว
4 - 5 เมตร ตรงทเ่ี ปน็ หน้าน้าํ ตกแคบราว 4 เมตร ปริมาณน้ําไม่มากนกั ในอดตี นน้ั มีปริมาณนา้ํ มากกว่านี้ และน้าํ ตกไหลบา่ มีรอ่ งรอยของ
หน้าผานํ้าตกที่กว้างถึง 50 เมตร ไปตามแนวยาวของหน้าผา แต่มีการดึงนํ้าจากต้นน้ําเหนือนํ้าตก ไปใช้ในการเกษตรมาเป็นเวลาช้านาน
ทำ�ให้ปริมาณน้ําลดลงเรื่อย ๆ จนเหลือน้ําตกลงไม่มาก แต่กระน้ันก็ยังมีความสวยงาม ร่มร่ืน ทางเดินค่อนข้างจะลำ�บากเพราะเดินตาม
ล�ำ ธารหิน

364

น�ำ้ ตกศรสี ังวาลย์

ท่ีต้ัง : หมู่ 3 บา้ นนาหวาย ต.เมอื งนะ อ.เชียงดาว จ.เชยี งใหม่
พิกัด : 495342E 2170511N
การเข้าถึง : นํ้าตกศรีสังวาลย์อยู่ด้านหลังศูนย์บริการนักท่องเที่ยว บริเวณเดียวกับที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติ จากลานจอดรถหน้าศูนย์
บริการนกั ทอ่ งเทีย่ ว มที างเดนิ ลงไปดา้ นหลังศนู ย์บรกิ ารนักทอ่ งเทยี่ ว ราว 80 เมตร
ลกั ษณะ : เปน็ นา้ํ ตกหนิ ปนู มคี วามกวา้ งประมาณ 10 - 12 เมตร มคี วามสงู ประมาณ 20 เมตร ลกั ษณะของนา้ํ ตกจะลดหลน่ั ลงมาเปน็ ชน้ั ๆ
ต่อเนอื่ งกนั จำ�นวน 4 ชน้ั ไดแ้ ก่ ช้นั ท่ี 1 คะนงึ หา ชนั้ ที่ 2 ชอ่ งธารา ชั้นที่ 3 งามนที และชัน้ ท่ี 4 ศรีสังวาลย์ บรรยากาศรม่ รนื่ ทางอทุ ยาน
แหง่ ชาตไิ ดจ้ ดั ลานกางเต็นท์ และบรเิ วณพกั ผ่อน ในบรเิ วณใกล้น้าํ ตก มีนํา้ ตลอดทงั้ ปี

เม่ือ 23 มกราคม พ.ศ. 2510 สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี เสด็จ
พระราชดำ�เนินมาเป็นประธานในพิธีเปิดโรงเรียนตำ�รวจตระเวนชายแดนเบญจม 2
บ้านน้ํารู หมู่ 6 ตำ�บลเมืองนะ อำ�เภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ จากน้ันพระองค์
ได้เสด็จพระราชดำ�เนินไปเสวยพระกระยาหารกลางวัน ที่น้ําตกบ้านนาหวาย และ
พระราชทานชื่อน้ําตกแห่งนีว้ ่า “นํา้ ตกศรีสงั วาลย”์

365

นำ้�ตกห้วยหก

ที่ต้ัง : หมู่ 5 บ้านโปง่ อาง ต.เมอื งนะ
อ.เชียงดาว จ.เชยี งใหม่
พิกัด : 485285E 2170484N
การเข้าถึง : จากที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติ
เล้ียวซ้ายไปตามทางหลวงหมายเลข 1178
ผา่ นสามแยกบ้านรินหลวง ตรงเข้าไปบ้าน
นาศิริ ระยะทาง 40 กิโลเมตร ถึงสามแยก
เข้าบ้านนาศิริ เลี้ยวซ้ายไปตามถนน ราว 8
กิโลเมตร ถึงหมู่บ้านบ้านนาศิริ แล้วเดินเท้า
เข้าป่า ตามทางบนดอย ขึ้นเขาลงห้วย ราว
3 - 4 ชว่ั โมง ถงึ นํ้าตก ต้องพกั แรมทนี่ า้ํ ตก 1
คนื เพราะทางค่อนข้างไกล วันรุ่งขึ้นจึงเดินเทา้
ออกมาตามตัวน้ําตกลงเขามาด้านทิศใต้ ผ่าน
ออบปงิ เข้าสู่บ้านโปง่ อาง ใช้เวลาเดนิ เท้า 6 -
7 ช่วั โมง รถมารับทบี่ ้านโป่งอาง แล้วมาอกี 2
กิโลเมตร จึงถึงหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติท่ี
ผด.4 (โป่งอาง)
ลกั ษณะ : เป็นนํา้ ตกหน้าผาหิน สูงประมาณ
30 เมตร ตกลงมาในเวิ้งเขา เปน็ แอง่ ด้านลา่ ง
แล้วจงึ ไหลออกไป
หมายเหตุ : เปน็ เสน้ ทางเดนิ ปา่ ผมู้ าทอ่ งเทย่ี ว
ทม่ี คี วามประสงคจ์ ะเขา้ ไป ตอ้ งเคยเดนิ ปา่ แบก
เป้สัมภาระเอง ให้ติดต่อเจ้าหน้าท่ีเพ่ือนำ�ทาง
กอ่ นการเขา้ ไปทกุ ครง้ั

366

น�้ำ ตกทุ่งแก้ว

ท่ีตั้ง : หมู่ 6 บ้านนํ้ารู ต.เมืองนะ อ.เชียงดาว
จ.เชียงใหม่
พิกัด : 47Q 499680E 2169411N
การเขา้ ถงึ : จากทท่ี �ำ การอทุ ยานแหง่ ชาติ เลย้ี วขวา
ไปตามทางหลวงหมายเลข 1178 ราว 2 กโิ ลเมตร กอ่ น
ถึงสามแยกโล๊ะป่าหาญ บริเวณตลาดสด เลี้ยวซ้าย
ไปตามถนน ราว 4 กโิ ลเมตร ผา่ นบา้ นทงุ่ ดนิ ด�ำ พบสามแยก
ก่อนถึงป่าช้าหมู่บ้านนํ้ารู เลี้ยวซ้ายไปตามถนนลูกรัง
200 เมตร แล้วเดินเทา้ ไปอีก 50 เมตร ถึงน้าํ ตก
ลกั ษณะ : เปน็ นา้ํ ตกหนิ ปนู สงู ราว 5 - 7 เมตร หนา้ นา้ํ ตก
กว้าง หลายสาย ไหลตกลงมา ในหน้าแล้งน้ําไม่มาก
จะสวยงามในฤดฝู น

367

เชียงราย อุทยานแห่งชาติ

แม‹ฮอ‹ งสอน พะเยา ภูซาง
เชยี งใหม‹ น‹าน
พน้ื ท่ี 284.88 ตารางกิโลเมตร
ลำพ�น ลำปาง แพร‹ ที่ตั้งที่ทำ�การอทุ ยานแห่งชาติ : 146 หมู่ 10 บ้านธาตภุ ซู าง ต.ภูซาง อ.ภูซาง จ.พะเยา
การเดินทาง : ห่างจากจงั หวดั พะเยาประมาณ 96 กิโลเมตร ไปตามเส้นทาง พะเยา - ดอกคำ�ใต้
อุตรดติ ถ - จุน - เชียงคำ� (ทางหลวงหมายเลข 1021) ไปทางเชยี งคำ� อยู่ห่างจากอำ�เภอเชียงคำ�ประมาณ 20
พษ� ณุโลก กิโลเมตร โดยจากเชียงคำ� ก่อนถึงโรงเรียนภูซางวิทยาคม เลี้ยวขวาเข้าทางหลวงหมายเลข 1093
ผา่ นทว่ี า่ การอำ�เภอภซู าง เขา้ บ้านฮวก (ไปภูช้ีฟ้าได)้ รถจะผ่านท่ที ำ�การอุทยานแหง่ ชาติภูซาง
ตาก สโุ ขทัย
เพชรบรู ณ กว่าจะเป็ นอุทยานแห่งชาติ
เดิมได้จัดตั้งเป็นวนอุทยานแห่งชาติภูซางก่อน อยู่ในพ้ืนที่ป่าสงวนแห่งชาติป่าน้ําเปื๋อย ป่า
กำแพงเพชร พ�จต� ร นาํ้ หย่วน และปา่ น้าํ ลาว (กฎกระทรวงฉบับที่ 966 พ.ศ.2541) ในทอ้ งทต่ี �ำ บลภูซาง อำ�เภอเชียงคำ�

นครสวรรค 368

อุทัยธานี

จังหวัดพะเยา ซึง่ กรมปา่ ไม้จัดตงั้ เปน็ วนอทุ ยาน เมอ่ื วันท่ี 11 มถิ ุนายน 2533 เนื่องจากส�ำ นักงานปา่ ไมเ้ ขตเชยี งราย สำ�รวจเสนอ และกอง
บญั ชาการหน่วยรบเฉพาะกิจ กองพลท่ี 4 สนับสนุนใหจ้ ดั ตงั้ เป็นวนอุทยาน ตามหนังสอื ที่ กส 0809 (ชร) /1975 ลงวันท่ี 5 เมษายน 2522
และ กห 0334 (ฉก.พล.) /1819 ลงวนั ที่ 31 พฤษภาคม 2531 กองทัพภาคท่ี 3 และกองอ�ำ นวยการรกั ษาความมน่ั คงภายใน ภาค 3 มหี นงั สอื
ท่ี นร 5106/2616 ลงวนั ท่ี 19 ตลุ าคม 2532 ใหก้ รมปา่ ไมจ้ ดั ตง้ั พน้ื ทว่ี นอทุ ยานนํ้าตกภซู าง มเี นอื้ ทีป่ ระมาณ 116.8 ตารางกโิ ลเมตร 
ตามมติท่ีประชุมคณะกรรมการอุทยานแห่งชาติ คร้ังท่ี 1/2534 เม่ือวันท่ี 6 มิถุนายน 2534 ทำ�การสำ�รวจ และเตรียมจัดตั้งเป็น
อุทยานแห่งชาติ ตามคำ�ส่ังกรมป่าไม้ที่ 1316/2534 ลงวันที่ 11 กรกฎาคม 2534 ส่ังการให้ นายจุมพล วนธารกุล นักวิชาการป่าไม้ 5
ไปดำ�เนินการสำ�รวจจัดตั้งพ้ืนที่ป่าสงวนแห่งชาติ ผลการสำ�รวจพบว่า พ้ืนที่ท่ีมีความเหมาะสมจะจัดต้ังเป็นอุทยานแห่งชาติ อยู่ในป่าสงวน
แหง่ ชาติปา่ นาํ้ เปอื๋ ย ป่าน้าํ หย่วน และปา่ นา้ํ ลาว ท้องทต่ี ำ�บลภซู าง ต�ำ บลท่งุ กล้วย ต�ำ บลรม่ เย็น ต�ำ บลเวียง ต�ำ บลแมล่ าว ต�ำ บลฝายกวาง
อำ�เภอเชยี งคำ� จังหวดั พะเยา ปา่ น้ําหงาวฝัง่ ซา้ ย ในทอ้ งท่ตี ำ�บลตับเต่า ตำ�บลหงาว อ�ำ เภอเทงิ จงั หวดั เชยี งราย ภูมปิ ระเทศเปน็ เทือกเขา
สงู 440 - 1,548 เมตร จากระดบั ทะเล มยี อดดอยผาหมน่ เปน็ ยอดเขาทส่ี งู ทส่ี ดุ เปน็ แหลง่ ตน้ นา้ํ ล�ำ ธารของแมน่ า้ํ ลาว นา้ํ หงาว นา้ํ เปอ๋ื ย นา้ํ บง
นา้ํ ญวน ซ่ึงเปน็ แหลง่ นํา้ หลอ่ เล้ียงพ้ืนทีเ่ กษตรกรรมของอ�ำ เภอเชียงค�ำ ตดิ เขตแดนสาธารณรฐั ประชาธปิ ไตยประชาชนลาว สภาพป่าเปน็ ปา่ ดิบ
แล้ง ป่าเต็งรงั ป่าสนเขา ปา่ เบญจพรรณ และป่าดิบเขา มสี ัตว์ป่าหลายชนิด 
เจา้ หนา้ ทก่ี ารทอ่ งเทย่ี วแหง่ ประเทศไทย (ททท.) ไดแ้ จง้ วา่ ตามมตทิ ป่ี ระชมุ รฐั มนตรี เมอ่ื วนั ท่ี 19 มกราคม 2536 ให้ ททท. ประสานงาน
กับกรมป่าไม้ เพื่อพิจารณาพ้ืนที่ท่ีจะประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติใหม่ กรมป่าไม้จึงมีหนังสือ กษ 0721.03/7244 ลงวันที่ 14 มีนาคม
2537 เสนอร่างพระราชกฤษฎีกากำ�หนดบริเวณพ้ืนท่ีดังกล่าวให้เป็นอุทยานแห่งชาติภูซาง สำ�นักงานเลขาคณะรัฐมนตรีได้มีหนังสือท่ี นร
0204/11694 ลงวันท่ี 15 กันยายน 2543 แจง้ วา่ คณะรฐั มนตรไี ด้มตเิ ห็นชอบร่างดงั กลา่ วเมือ่ วันที่ 12 กันยายน 2543 ต่อมาไดม้ พี ระราช
กฤษฎีกาก�ำ หนดบริเวณทด่ี นิ ปา่ นา้ํ หงาวฝงั่ ซา้ ย ในทอ้ งท่ีตำ�บลตับเตา่ ตำ�บลหงาว อ�ำ เภอเทงิ จงั หวดั เชยี งราย และป่านา้ํ เปอ๋ื ย ปา่ น้าํ หย่วน
และป่านํ้าลาว ในท้องที่ต�ำ บลภูซาง ตำ�บลทุ่งกลว้ ย ก่งิ อ�ำ เภอภซู าง อำ�เภอเชยี งคำ� และต�ำ บลร่มเยน็ ตำ�บลแม่ลาว อ�ำ เภอเชยี งคำ� จังหวดั
พะเยา ให้เป็นอทุ ยานแหง่ ชาติ พ.ศ.2543 ประกาศในราชกิจจานุเบกษา ฉบบั กฤษฎีกา เลม่ 117 ตอนที่ 98 ก วนั ท่ี 2 พฤศจกิ ายน 2543
นบั เปน็ อุทยานแหง่ ชาติลำ�ดบั ท่ี 98 ของประเทศไทย มีเนอ้ื ทปี่ ระมาณ 284.88 ตารางกิโลเมตร 

369

ไปอำเภอ ไปภูชฟี้ า‡ -บŒานฮวก
เชียงของ
บŒานปางค‹า

1093
1155

ไปอำเภอเทิง 1020 น้ำตก
จ�ดชมทิวทศั น กม.12 หŒวยโปง† ผา
1020 ท่ีทำการ นำ้ ตก
ภูซาง-บ‹อนำ้ ซบั อุน‹
อุทยานแหง‹ ชาติ สปป.ลาว
ภซู าง

1021 อำเภอภูซาง

อำเภอเชียงคำ 1210 ถ้ำนำ้ ดั้น
1021 1148 ถ้ำผาแดง-ถ้ำน้ำลอด

ไปอำเภอจน� ไปอำเภอสองแคว-จังหวัดนา‹ น

370

นำ้�ตกภูซาง

ท่ีต้ัง : หมู่ 8 บ้านธาตภุ ซู าง ต.ภซู าง อ.ภูซาง จ.พะเยา
พิกัด : x644313 y2174804
การเข้าถึง : อยู่ท่ีเดียวกับที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติ ใช้ทางเดียวกับท่ีมาที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติ มาเริ่มท่ีอำ�เภอภูซาง ใช้ทางหลวง
หมายเลข 4010 ไปทางวดั ปงใหม่ จนถงึ สามแยกเขา้ บา้ นฮวก เลย้ี วซา้ ยไปตามทางหลวงหมายเลข 1093 ถนนจะผา่ นทท่ี �ำ การอทุ ยานแหง่ ชาติ
ภูซาง นํ้าตกจะอยตู่ รงข้ามกบั ที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติ
ลกั ษณะ : เปน็ น้าํ ตกที่เกิดจากหว้ ยสาขาของหว้ ยนํา้ ฮวก ไหลผา่ นบอ่ นํ้าร้อน ทเี่ รยี กกันว่า บอ่ นาํ้ ซบั นา้ํ อนุ่ จงึ ทำ�ให้นํ้าในลำ�ห้วยมีอณุ หภูมิ
สูงข้ึนจากเดิม ซึ่งปกติมีค่า 30 - 32 องศาเซลซียส เมื่อกระแสน้ําไหลลงสู่ท่ีตํ่าอย่างต่อเนื่อง บริเวณท่ีนํ้าไหลผ่านมีการเปลี่ยนแปลงของ
ระดบั จนเกิดเป็นชั้นนํา้ ตก สูงราว 15 เมตร มนี า้ํ ตลอดปี บรรยากาศร่มรืน่
หนิ บรเิ วณน้ปี ระกอบด้วยหนิ ช้ัน ยคุ คาร์บอนเิ ฟอรสั - เพอรเ์ มยี น มีหนิ แกรนติ ยคุ ไทรแอสซิกแทรกดนั ข้นึ มาทำ�ใหช้ ้นั หนิ ที่สมั ผสั กับ
หนิ แกรนิตถูกแปรสภาพเปน็ หินแปร หินท่ีพบท่ีนํา้ ตกภูซางได้แก่ หินฟิลไลต์ หินควอตไซต์ หินทราย หินดินดาน โดยมหี นิ ปูนเป็นกระเปาะ
แทรกปนอย่บู ้าง

371

น้ำ�ตกโป่งผา

ที่ต้ัง : หมู่ 3 บ้านฮวก ต.ภซู าง อ.ภซู าง จ.เชยี งราย
พิกัด : 47Q 646593E 2179217N
การเข้าถึง : จากที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติ ใช้ทางหลวงหมายเลข 1093
ไปทางบ้านฮวก เลยไป 5 กิโลเมตร มีทางแยกลงซ้ายมือ เข้าไปตามทาง
3.5 กิโลเมตร จะถึงหน่วยจัดการต้นนํ้าภูซาง จอดรถ แล้วเดินเท้าต่อไปราว
150 เมตร ถึงนํ้าตก อยู่ในการดูแลของหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติที่ ภซ.
4 (บ้านฮวก)
ลักษณะ : มีต้นกำ�เนิดมาจากทิวเขาดอยผาหม่น เป็นต้นกำ�เนิดของ
ลำ�น้าํ เปือย เปน็ น้ําตกหินขนาดเลก็ นา้ํ ตกไหลตกลงมาตอ่ เน่ืองกันหลายชั้น
ช้ันสูงสุดเป็นช้างล่างที่ตกไหลลาดมาตามหน้าผาสูงราว 5 เมตร ลงสู่แอ่ง
ข้างล่าง แล้วไหลเลาะลานหินออกไป บรรยากาศร่มร่ืนเพราะมีป่า
เบญจพรรณปกคลมุ เปน็ ทีอ่ ยู่ของเตา่ ปูลูซง่ึ เป็นสตั วห์ ายากและใกล้สญู พนั ธ์ุ

372

เชยี งราย อุทยานแห่งชาติ

แม‹ฮอ‹ งสอน พะเยา ภูสอยดาว
เชียงใหม‹ นา‹ น พ้นื ท่ี 340.21 ตารางกโิ ลเมตร

ลำพ�น ลำปาง แพร‹ ท่ีตั้งท่ีทำ�การอทุ ยานแห่งชาติ : หมู่ 6 บา้ นรกั ไทย ต.บ่อภาค อ.ชาติตระการ จ.พษิ ณโุ ลก

อตุ รดิตถ การเดินทาง :
ตาก สุโขทยั พ�ษณุโลก
n จากจังหวัดพิษณุโลก เริ่มที่อำ�เภอชาติตระการ ใช้ทางหลวงหมายเลข 1237 ตรงแยก
เพชรบูรณ อำ�เภอ แล้วไปตามทางจะผ่านทางเข้าอุทยานแห่งชาตินํ้าตกชาติตระการ ผ่านบ้านบ่อภาค จะมี
กำแพงเพชร พจ� ต� ร ทางหลวงหมายเลข 1268 ท่ีมาจากนาแห้วมาบรรจบ แล้วไปอีกราว 20 กิโลเมตร ถึงท่ีทำ�การ
อุทยานแหง่ ชาติภสู อยดาวทางขวามือ
นครสวรรค
373
อุทยั ธานี

ทุ่งดอกหงอนนาคบนลานสน

n จากจังหวัดอุตรดิตถ์ จากตัวเมืองใช้ทางหลวงหมายเลข 1045 (อุตรดิตถ์ - นํ้าปาด) จนถึงอำ�เภอน้ําปาดแล้วเข้าสู่ทางหลวง
หมายเลข 1239 ไปจนถงึ สามแยกไปนา้ํ ตกคลองตรอน เลยี้ วซ้ายไปตามทางหลวงหมายเลข 1268 ทส่ี ามแยกหว้ ยมุ่น (47 กิโลเมตร จากอ�ำ เภอ
น้ําปาด) เล้ยี วขวาไปตามทางหลวงหมายเลข 1237 อกี 18 กโิ ลเมตร จะถึงนา้ํ ตกภูสอยดาว แลว้ เลยไป 1.3 กโิ ลเมตรถึงทีท่ ำ�การอทุ ยาน-
แหง่ ชาติ รวมระยะทางประมาณ 133 กิโลเมตร
กว่าจะเป็ นอุทยานแห่งชาติ
อทุ ยานแหง่ ชาตภิ สู อยดาว แตเ่ ดมิ เปน็ วนอทุ ยานภสู อยดาว ไดส้ �ำ รวจจดั ตง้ั เปน็ วนอทุ ยาน แหง่ ชาตภิ สู อยดาว โดยส�ำ นกั งานปา่ ไมเ้ ขต
พษิ ณุโลก เม่ือวันที่ 13 พฤศจกิ ายน 2533 มีพื้นที่เพยี ง 32 ตารางกิโลเมตร จนกระทัง่ ปีงบประมาณ 2535 กรมปา่ ไมไ้ ด้จดั สรรงบประมาณ
ให้สำ�นักงานป่าไม้เขตพิษณุโลกทำ�การสำ�รวจพื้นที่เพิ่มเติมเพื่อผนวกเข้ากับพ้ืนท่ีเดิมของวนอุทยานภูสอยดาว ผลการสำ�รวจพื้นที่เพ่ิมเติม
ในเขตป่าสงวนแห่งชาติป่าน้ําปาด ท้องท่ีอำ�เภอน้ําปาด จังหวัดอุตรดิตถ์ และในเขตป่าไม้ถาวรป่าภูสอยดาวท้องที่อำ�เภอน้ําปาด จังหวัด
อุตรดติ ถ์ ป่าภสู อยดาว ทอ้ งทีอ่ ำ�เภอชาติตระการ จังหวัดพษิ ณโุ ลก ตามมตคิ ณะรัฐมนตรีไดเ้ น้อื ทร่ี วม 78.34 ตารางกิโลเมตร
ตอ่ มาส�ำ นกั งานปา่ ไมเ้ ขตพษิ ณโุ ลกไดม้ หี นงั สอื ท่ี กษ 0725.07/5819 ลงวนั ท่ี 11 สงิ หาคม 2536 เรอ่ื ง ขอจดั ตง้ั วนอทุ ยานแหง่ ชาตภิ สู อยดาว
เปน็ อทุ ยานแหง่ ชาตภิ สู อยดาว ไดร้ ายงานใหก้ รมปา่ ไมท้ ราบวา่ พื้นที่วนอุทยานแห่งชาติภูสอยดาวซึ่งตั้งอยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติปา่ นา้ํ ปาด
ทอ้ งท่ีอำ�เภอนาํ้ ปาด จงั หวัดอตุ รดติ ถ์ และเขตป่าไม้ถาวรตามมตคิ ณะรัฐมนตรปี ่าภูสอยดาว ทอ้ งท่ีอ�ำ เภอชาติตระการ จงั หวดั พษิ ณโุ ลก เปน็
พ้ืนท่ีท่ีมีสภาพป่าค่อนข้างสมบูรณ์ ปกคลุมไปด้วยป่าธรรมชาติที่สวยงาม เป็นแหล่งต้นนํ้าลำ�ธาร สภาพพื้นท่ีโดยท่ัวไปเป็นภเู ขาสงู ชนั บาง

374

จดุ สงู จากระดบั ทะเล 1,600 เมตร เปน็ แหลง่ ทอ่ี ยอู่ าศยั ของสตั วป์ า่ และเปน็ พ้ืนท่ีชายแดน
ติดต่อประเทศลาว ซึ่งมีความสำ�คัญอย่างย่ิงต่อความมั่นคงของชาติ มีจุดเด่นท่ีน่าสนใจ
เป็นท่ีดึงดูดให้ประชาชน นักท่องเที่ยวเข้ามาเท่ียวชม ได้แก่ น้ําตก 5 ชั้น และภูสอยดาว
ท่เี ปน็ ปา่ สน มีเนือ้ ท่ีกวา้ ง 1.6 ตารางกิโลเมตร มคี วามสวยงามมากและพ้ืนท่ีใกล้เคยี งยังมี
สภาพป่าธรรมชาติที่สมบูรณ์ สามารถผนวกเป็นเขตอุทยานแห่งชาติได้อีกเป็นจำ�นวนมาก
จึงเห็นสมควรท่ีจะรักษาพ้ืนท่ีป่าแห่งน้ีไว้เป็นพ้ืนท่ีป่าอนุรักษ์ โดยกำ�หนดให้เป็นอุทยาน
แหง่ ชาติภูสอยดาว ดอกไม้นานาพรรณบนลานสนภูสอยดาว

จนกระท่ังปี 2551 ได้มีพระราชกฤษฎีกาก�ำ หนดบริเวณทด่ี ินป่านา้ํ ปาดและป่าภู
สอยดาว ในทอ้ งทต่ี �ำ บลมว่ งเจด็ ตน้ ต�ำ บลบา้ นโคก ต�ำ บลนาขมุ อ�ำ เภอบา้ นโคก อ�ำ เภอหว้ ยมนุ่
อำ�เภอนํ้าปาด จังหวัดอุตรดิตถ์ และตำ�บลบ่อภาค อำ�เภอชาติตระการ จังหวัดพิษณุโลก
ให้เป็นอุทยานแห่งชาติ ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 125 ตอนที่ 71ก ลงวันที่ 28
พฤษภาคม 2551 ให้เปน็ อุทยานแห่งชาตภิ ูสอยดาว เปน็ อุทยานแห่งชาตลิ ำ�ดบั ที่ 109 ของ
ประเทศไทย มีพื้นที่ 340.21 ตารางกโิ ลเมตร
อทุ ยานแหง่ ชาตภิ สู อยดาวนอกจากจะมนี า้ํ ตกทส่ี วยงามแลว้ ยงั มบี รเิ วณลานสนสองใบ
กว้างนับพันไร่ต่อเช่ือมกับพ้ืนที่ของประเทศลาว ซ่ึงเป็นลานสนที่มีทุ่งดอกไม้ป่านานาชนิด
ออกดอกบานสะพร่ังในหน้าฝน ซึ่งเป็นจุดท่องเที่ยวที่เป็นท่ีนิยมของผู้ท่ีมาท่องเท่ียวแนว
ธรรมชาตเิ ปน็ อยา่ งมาก ทง้ั ยงั เปน็ เปน็ แหลง่ ตน้ นา้ํ ล�ำ ธารของล�ำ นา้ํ ภาค และล�ำ นา้ํ ปาดอกี ดว้ ย

ภสู อยดาวโดดเดน่ อยา่ งมาก

375

อำเภอฟากทา‹ ไปบŒานบ‹อเบ้ีย
อำเภอบาŒ นโคก
1047
1268

ไปอำเภอทองแสนขนั 1047

อำเภอ สปป.ลาว
น้ำปาด

1237

น้ำตก
ภสู อยดาว

1212 น้ำตก

สายทิพย

ทที่ ำการ
อุทยานแห‹งชาติ

ภสู อยดาว

ไปอำเภอทองแสน ัขน

ไปอำเภอชาตติ ระการ

376

น้�ำ ตกภสู อยดาว

ที่ตั้ง : บา้ นธรรมวงศ์ ต. ห้วยมุ่น อ.น้ําปาด จ.อตุ รดติ ถ์
พิกัด : 17.695989E 100.947116N
การเขา้ ถงึ : มาจากทางอ�ำ เภอบา้ นโคก จงั หวดั อตุ รดติ ถ์
ก็ใช้ทางหลวงหมายเลข 1268 ไปทางชาตติ ระการ จะผา่ น
นํ้าตกภูสอยดาว หรือถ้ามาจากอำ�เภอนํ้าปาด ก็ต้องมา
บรรจบกบั ทางหลวงหมายเลข 1268 ตรงแยกบา้ นหว้ ยมนุ่
แล้วมุ่งหน้าไปทางชาติตระการ ตามทางหลวงหมายเลข
1237 อีก 18 กิโลเมตร จะผ่านหน้านํ้าตกพอดี หรือถ้า
มาจากอ�ำ เภอชาติตระการ ก็ใชท้ างหลวงหมายเลข 1237
มุ่งหน้าบ้านโคก ถนนจะมาผ่านหน้าท่ีทำ�การอุทยาน
แหง่ ชาติ เลยไปอีก 1.3 กิโลเมตร จึงถงึ นา้ํ ตก

377

ลกั ษณะ : เปน็ นา้ํ ตกทเ่ี กดิ จากหว้ ยนา้ํ พาย บนทวิ เขาภสู อยดาว นา้ํ จะไหลลงมารวมกนั
ในร่องเขา แล้วไหลลดหลั่นกันมา 5 ชั้น แต่ละช้ันท้ิงระยะห่างกัน มีการต้ังช่ือช้ัน
แตกตา่ งกัน เชน่ สอยดาว สกาวเดือน เหมือนฝนั กรรณิการ์ และสภุ าภรณ์ นํา้ ตกสงู
ไม่มากราว 4 - 7 เมตร เป็นน้ําตกหนิ ทราย บรรยากาศร่มร่นื ทุกชน้ั ชนั้ ที่ 1 ลา่ งสดุ
อย่หู า่ งจากทางราว 60 เมตร
ผู้สนใจท่ีจะเดินเท้าข้ึนลานสนภูสอยดาว จะมีสะพานและทางเดิน เดินเลาะ
ลำ�ห้วยน้ําตกภูสอยดาวไปจนเกือบสุดช้ันนํ้าตก แล้วจึงมีทางตัดขึ้นสู่เนินส่งญาติ
ไปยงั เสน้ ทางเดนิ บนสันเขาตอ่ ไป
หินบริเวณน้ําตกภูสอยดาวเป็นหินทรายสีน้ําตาลแดง ขนาดเม็ดตะกอน
ปานกลาง ส่วนใหญ่เป็นแร่ควอตซ์ ลักษณะก่ึงกลมมน และมีการคัดขนาดดี
พบโครงสร้างการวางช้นั เฉียงระดับ (Cross - bedding) ในชั้นหินทราย และรอยแตก
ที่สัมพันธก์ บั ทศิ ทางการไหลของนํา้ ท่ีไหลผา่ นบริเวณหนา้ นํ้าตกช้ัน 1 ชั้น 2 และชน้ั
3 บางบริเวณพบว่ามีการแทรกสลับของชั้นหินทรายกับหินดินดาน ช้ันหินดังกล่าว
อยูใ่ นหมวดหนิ ภพู าน กล่มุ หินโคราช มีอายุครเี ทเชียสหรอื ประมาณ 145 - 99 ลา้ นปี

378

น้�ำ ตกสายทพิ ย์

ที่ต้ัง : อย่บู นลานสนภสู อยดาว หมู่ 6 บา้ นรกั ไทย ต.บ่อ
ภาค อ.ชาติตระการ จ.พษิ ณโุ ลก
พิกัด : -
การเข้าถึง : ต้องเดินเท้าจากนํ้าตกสอยดาว เป็นระยะ
ทาง 6.5 กโิ ลเมตร เปน็ ทางขึน้ เขาชนั มเี นินต่าง ๆ มากมาย
เช่น เนินส่งญาติ เนินปราบเซียน เนินป่าก่อ เนินเสือโคร่ง
และเนินมรณะ จนถงึ ลานสนทีค่ วามสงู 1,633 เมตร จาก
ระดบั ทะเล แล้วเดินต่ออกี 200 เมตร จงึ ถงึ ลำ�ธารน้ําตก
ลักษณะ : เป็นนํ้าตกหินทราย ที่เป็นลำ�ธารสายเดียวบน
ลานสน ท่ีรับน้ําที่เกิดข้ึนจากบนหลังเขาด้านบน เป็นป่า
สนและดนิ ทราย น้ําท่ีจะเกิดข้นึ จึงมาจากนาํ้ ฝน และนํ้าคา้ งในฤดหู นาว นา้ํ จึงมีเฉพาะหน้าฝน มาจนถงึ เดอื นมกราคม ล�ำ หว้ ยสายนี้จะไหล
ตกลงชอ่ งเขาชน้ั หินทรายท่ลี ดหล่นั กนั ลงไป เปน็ นาํ้ ตกชน้ั ต่าง ๆ 7 ชนั้ สูงราว 2 - 5 เมตร แลว้ ไหลไปรวมกบั ล�ำ น้ําภาคดา้ นลา่ งภู และไหล

379

ลงไปทางพษิ ณโุ ลก ในชว่ งหนา้ ฝนราวเดอื นสงิ หาคม - ตลุ าคมจะเปน็ ชว่ งทน่ี า้ํ ตกสวยมาก เพราะนอกจากปรมิ าณนา้ํ จะมากแลว้ ตามหนา้ ผา
น้ําตกยังมตี ะไครข่ ึน้ จนเขยี วและมีดอกไม้เล็ก ๆ อย่างดอกสาวสนม ออกดอกผลบิ าน

380

ลานหนิ ปุ่ม

อุทยานแห่งชาติ

ภูหินร่องกล้า
พ้ืนที่ 357 ตารางกโิ ลเมตร

เชียงราย

แม‹ฮอ‹ งสอน พะเยา ท่ีต้ังท่ีทำ�การอุทยานแห่งชาติ : 125 หมู่ 10 บ้านรอ่ งกล้า ต.เนนิ เพิ่ม อ.นครไทย จ.พิษณโุ ลก
เชียงใหม‹ นา‹ น การเดินทาง : จากตวั เมืองพษิ ณโุ ลกใช้ทางหลวงหมายเลข 12 สายพษิ ณุโลก - หลม่ สกั จากนน้ั
แยกซ้ายเข้าทางหลวงหมายเลข 2013 ไปทางอำ�เภอนครไทย ก่อนถึงตัวอำ�เภอนครไทย จะมีทาง
ลำพ�น ลำปาง แพร‹ แยกขวามือตามทางหลวงหมายเลข 2331 ม่งุ หน้าสู่อุทยานแหง่ ชาติภูหนิ ร่องกลา้ ช่วงขึ้นสูอ่ ุทยาน
แหง่ ชาติ จะเปน็ ทางสงู ชนั และคดเค้ียว
อตุ รดิตถ หรือข้ึนมาจากทางอำ�เภอหล่มเก่า จังหวัดเพชรบูรณ์ (ทางขึ้นเดียวกับภูทับเบิก) ให้มาตาม
ตาก สุโขทยั พ�ษณุโลก ทางหลัก จะผ่านแยกเข้าภูทับเบิก และแยกเข้าบ้านร่องกล้า จนมาถึงท่ีทำ�การอุทยานแห่งชาติ
ในท่ีสดุ แต่ทางดา้ นนี้ค่อนข้างชันมาก รถยนตก์ ำ�ลังไมด่ หี รือบรรทกุ หนกั ไมค่ วรใช้เสน้ ทาง
เพชรบูรณ
กำแพงเพชร พ�จต� ร

นครสวรรค

อุทัยธานี

381

เมเปลิ แดงทีโ่ รงเรียนการเมืองชว่ งมกราคม เปราะภหู นิ ร่องกลา้

ภูลมโล เอ็นอ้าบานในชว่ งหน้าฝน

กว่าจะเป็ นอุทยานแห่งชาติ
เดิมพนื้ ทีบ่ นภูหนิ ร่องกลา้ มีแตช่ นเผ่าม้งอย่อู าศัย คร้ังลัทธคิ อมมวิ นสิ ต์กำ�ลงั เผยแพร่เข้ามาในไทยจนถึงการจัดตงั้ กองกำ�ลังไวต้ ่อสกู้ บั
รัฐบาล ภหู นิ ร่องกลา้ ถือเปน็ ฐานที่ม่นั ใหญข่ อง ผกค.ในสมัยน้ัน เมอื่ ทางการไทยปราบปราม จงึ มีการสญู เสียมากมายในช่วงปี 2511 - 2525
หลงั จากนน้ั ก็พา่ ยแพต้ ่อรัฐบาล นนั่ จึงถึงการลม่ สลายของ ผกค.บนภแู หง่ นี้
และด้วยพื้นท่ีบนภูหินร่องกล้ามีความสมบูรณ์ และมีความสวยงามทางธรรมชาติหลายแห่ง จึงถูกเสนอให้มีการจัดตั้งเป็นอุทยาน
แห่งชาติ โดยมีพระราชกฤษฎีกากำ�หนดพื้นที่ป่าภูหินร่องกล้าให้เป็นอุทยานแห่งชาติ เม่ือวันที่ 26 กรกฎาคม 2527 โดยได้มีพระราช-
กฤษฎกี ากำ�หนด บรเิ วณปา่ ภูหินร่องกล้า ท้องที่ตำ�บลบ่อโพธิ์ ตำ�บลเนินเพิ่ม ตำ�บลบ้านแยง อำ�เภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก และตำ�บล
กกสะทอน อำ�เภอดา่ นซ้าย จงั หวดั เลย พ้ืนที่ 357 ตารางกิโลเมตร เปน็ อุทยานแหง่ ชาติ ล�ำ ดับท่ี 48 ของประเทศ
พน้ื ทีบ่ นภหู ินร่องกลา้ นั้น เปน็ ทิวเขาสลับซับซ้อน มภี ูหมันขาว ภูแผงม้า ภูข้เี ถา้ ภูลมโล ภูหนิ ร่องกล้า อยูใ่ นพ้ืนที่ โดยมีภูหมนั ขาว
เป็นยอดเขาที่สูงท่สี ดุ สูงประมาณ 1,820 เมตรจากระดบั ทะเล รองลงมาคือ ภลู มโล โดยสูงประมาณ 1,664 เมตร จากระดับทะเล มีทั้งปา่
เบญจพรรณ ปา่ ดิบชน้ื ปา่ ดบิ แล้ง ลานหนิ เปน็ แหลง่ ก�ำ เนดิ ของแมน่ า้ํ ลำ�ธารหลายสาย เชน่ หว้ ยล�ำ น้าํ ไซ หว้ ยนา้ํ ขมึน ห้วยออมสิงห์ ห้วย
เหมือดโดน ห้วยหลวงใหญ่
อทุ ยานแหง่ ชาตภิ หู นิ รอ่ งกลา้ เปน็ อทุ ยานแหง่ ชาตทิ ม่ี คี วามสวยงามทางธรรมชาตเิ ปน็ อยา่ งมาก โดยเฉพาะในฤดฝู น พชื พรรณตา่ ง ๆ
ล้วนมีชีวิตชีวาออกดอกบานสะพร่ัง นอกจากแหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์แล้วยังมีจุดชมทิวทัศน์มากมาย เป็นแหล่งเรียนรู้ทางธรณีท่ีน่า
สนใจ และยงั มีลำ�ธารน้ําตกหลายแห่งในพน้ื ท่ี
ลกั ษณะของน้ําตกในอุทยานแหง่ ชาติภหู นิ ร่องกล้าจะเป็น รูปแบบของชน้ั หนิ ทราย ที่หักตกลง จึงมักมเี พิงดา้ นลา่ ง นาํ้ ตกตกช้ันเดยี ว
และมีกองหินท่ีหกั ตกกองอยดู่ า้ นลา่ ง
การเดินทางไปน้าํ ตกต่าง ๆ ในอทุ ยานแหง่ ชาติภหู นิ ร่องกลา้ ให้ใช้ถนนสายหลกั คือ ทางหลวงหมายเลข 2331 ทีผ่ ่าเขา้ กลางอทุ ยาน
แหง่ ชาติเพยี งสายเดยี ว ก็จะไปเยือนได้ครบทกุ น้าํ ตก

382

ไปอำเภอด‹านซŒาย

2013

2013 ไปเมอื งเลย

ไปอำเภอชาติตระการ อำเภอ ผนาำ้ ลตากด น้ำตก บŒานกกสะทอน
นครไทย ตาดฟ‡า ไปอำเภอน้ำหนาว
2216
ท่ีทำการ นำ้ ตกรม‹ เกลŒาภราดร
อุทยานแหง‹ ชาติ ภูลมโล
ภหู ินรอ‹ งกลาŒ นำ้ ตก 21

สายฝน

2013 อทุ ยานหแน(แห‹วก‹งยง‹ชพลาาต�ทดิทัก)่ีษภ รก.5 2331
ลานหนิ แตก
นำ้ ตก บาŒ นร‹องกลาŒ
หวŒ ยขมิ�นนอŒ ย นำ้ ตก
ศร�พนำ้ชั ตรกน� ทร กงั หนั นำ้

โรงเร�ยน
การเมือง

ลานหินปุ†ม

น้ำตกหมันแดง

หนว‹ ยพท� ักษอุทยานแหง‹ ชาติที่ ภรก.7 (หมันแดง)

ภทู ับเบิก
2013 2331

ไปเมืองพ�ษณโุ ลก 12 หน‹วยหน‹วยพท� ักษ
อุทยานแห‹งชาตทิ ี่ ภรก.2

(ทับเบกิ )

อำเภอหล‹มสกั
ไปอำเภอชุมแพ

ไปจังหวดั เพชรบูรณ

383

นำ้�ตกผาลาด

ที่ต้ัง : หมู่ 15 บา้ นห้วยนํ้าไซ ต.เนินเพ่มิ อ.นครไทย
จ.พิษณุโลก
พิกัด : 47Q 0706885E 1883932N
การเข้าถึง : เม่ือมาจากทางอำ�เภอนครไทย จังหวัด
พษิ ณโุ ลก มงุ่ หนา้ ขน้ึ อทุ ยานแหง่ ชาตภิ หู นิ รอ่ งกลา้ กอ่ นถงึ
ดา่ นตรวจของอทุ ยานแห่งชาติ ราว 100 เมตร จะมีทาง
แยกซ้ายมอื เข้านาํ้ ตกผาลาด ไปตามทางราว 2.5 กโิ ลเมตร
เข้าไปยังโรงไฟฟา้ พลังน้ําขมึน ถึงโรงไฟฟ้าแล้วจอดรถ
เดนิ ลงทางซา้ ยมอื 20 เมตร
ลักษณะ : เป็นแก่งนํา้ ขนาดใหญ่ ท่คี ่อย ๆ ไหลลาดลง
มา 30 องศา ระยะทางราว 30 เมตร บนลานหินทราย

384

น�ำ้ ตกตาดฟ้าหรอื น�้ำ ตกดา่ นกอซาง

ที่ต้ัง : หมู่ 15 บ้านหว้ ยน้าํ ไซ ต.เนนิ เพม่ิ อ.นครไทย จ.พิษณโุ ลก
พิกัด : 47Q 0707863E 1884708N
การเข้าถึง : จากโรงไฟฟ้านาํ้ ขมึน ใหเ้ ข้าไปเลยดา่ นตรวจของโรงไฟฟา้ ขวามือจะมที างเข้าขา้ งด่านตรวจ เป็นทางหินกรวด เขา้ ไปตามทาง
เป็นป่าดิบแลง้ สองข้างทาง ราว 2 กโิ ลเมตร จะพบทางลงทางซ้ายมอื เดินลงไปตามทางท่ชี ันในบางชว่ ง ราว 100 เมตร ถงึ ด้านหนา้ นํ้าตก
ลักษณะ : เป็นน้ําตกหนิ ทราย ชัน้ เดยี วตกลงมาช้ันเดียว มกี ้อนหนิ ขนาดใหญด่ า้ นหนา้ สงู ราว 10 เมตร บรรยากาศร่มรื่น

385

นำ้�ตกศรพี ัชรินทร์

ท่ีต้ัง : หมู่ 15 บา้ นห้วยนํา้ ไซ ต.เนินเพิม่
อ.นครไทย จ.พิษณุโลก
พิกัด : 0706926E 1882202N จงโคร่งทพี่ บเหน็ ได้ไมบ่ อ่ ย

การเข้าถึง : เลยด่านตรวจข้ึนเขามาราว 3 กิโลเมตร ช่วงทางโค้ง จะมีทางล�ำ ลองขวามือ เดินเข้าไปตามทางที่จะคอ่ ย ๆ ลงเนินเร่อื ย ๆ
จนถงึ แนวท่อน้าํ ของชาวบ้าน ใหเ้ ดนิ ไลม่ าตามท่อนาํ้ ข้ึนมาทางซ้าย (ต้นน้าํ ) ราว 250 เมตร จะพบทางตดั ลงน้าํ ตก ทางคอ่ นขา้ งชนั รวม
ระยะทางเดนิ ลงจากถนน ลงเนินไปจนถึงน้ําตก ราว 800 เมตร
ลักษณะ : เป็นน้าํ ตกขนาดเล็ก สงู ราว 6 เมตร ตกลงมาชน้ั เดยี วจากหนา้ ผาหนิ ทราย ทา่ มกลางหบุ เขาล้อมรอบ ทีม่ ตี น้ ไม้ขึน้ กนั หนาแน่น
ท้ังป่าไผ่ ป่ากลว้ ย จึงทำ�ให้บรรยากาศร่มรน่ื มาก
น้ําตกแห่งน้ีตงั้ ชือ่ เป็นเกียรตแิ ก่ทหารค่ายศรพี ชั รินทร์ จงั หวดั ขอนแกน่ ซ่ึงเปน็ ทหารหน่วยแรกทข่ี นึ้ มาต่อสกู้ บั ผกค.บนภูหนิ รอ่ งกล้า

386

น้ำ�ตกสายฝน น้ำ�ตกสายฝนชนั้ บน

ท่ีต้ัง : บ้านรอ่ งกล้า ต.เนินเพมิ่ อ.นครไทย จ.พิษณุโลก
พิกัด : 0712814E 1880749N
การเข้าถึง : จากที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติ ไปทางลานหินปุ่ม ก่อนถึง
ทางแยกเข้าลานหินป่มุ มลี านจอดรถเล็ก ๆ ทางขวา (มีเสาไฟตรงจุดจอด)
แลว้ เดนิ ข้ามถนน แลว้ เดินเข้าไป (ปากทางมีปา้ ยบอก) จะมที างเดินชัดเจน
เปน็ ป่าเบญจพรรณ มตี ้นไผก่ อใหญ่ ๆ ทางจะคอ่ ย ๆ ลง ราว 200 เมตร เจอ
สามแยก ถ้าตรงไปอีกราว 50 เมตร จะพบช้นั บน ซงึ่ จะมีทางเดนิ เลาะไปอกี
ดา้ นหน่ึงของล�ำ ธารแล้วลงไปยังชน้ั ล่าง แล้วจงึ เดินขึ้นมาสมทบกบั สามแยก
น้ีเชน่ เดิม (เดินเปน็ วงกลม)
ลักษณะ : เป็นน้าํ ตกขนาดเล็ก ลักษณะเพิงหินทรายท่หี ักตกลงมาชัน้ เดียว
ชน้ั บนสูงราว 3 เมตร ช้นั ล่างสูงราว 6 เมตร สองชนั้ หา่ งกนั ราว 20 เมตร
ลำ�ธารนํ้าเป็นลำ�ธารสายเล็ก ๆ เม่ือไหลผ่านหน้าผาแล้วตกลงมา จึงเป็น
ม่านนํ้าบาง ๆ เหมือนสายฝน แต่บรรยากาศร่มร่ืนมาก โดยเฉพาะชั้นล่าง
จะมีบีโกเนยี ขนาดใหญ่ ออกดอกในชว่ งเดือนตลุ าคม

น�ำ้ ตกสายฝนชนั้ ล่าง

387

บโี กเนยี

น้�ำ ตกขมึนน้อย

ที่ตั้ง : หมู่ 10 บ้านร่องกลา้ ต.เนินเพิม่ อ.นครไทย พิษณโุ ลก
พิกัด : 0713944E 1880392N
การเข้าถึง : เลยทางเข้าลานหินปุ่มไปทางบ้านร่องกล้า ราว 1 กิโลเมตร อยู่เยื้องกับทางเข้าโครงการพระราชดำ�ริ จอดรถในลานจอด
ริมทาง ทม่ี ีล�ำ ห้วยขมนึ น้อย (มปี า้ ยบอกชัดเจน) เดินเทา้ เขา้ ไป ราว 60 เมตร ถงึ นํ้าตก
ลักษณะ : เปน็ นา้ํ ตกขนาดเลก็ สองชน้ั ตอ่ เนอ่ื งกนั สงู รวมราว 6 เมตร ไหลตกจากหนา้ ผาหนิ ทา่ มกลางหบุ เลก็ ๆ ทร่ี ม่ รน่ื ดว้ ยตน้ ไมท้ ร่ี ายรอบ

388

น�ำ้ ตกร่มเกลา้ ภราดร

ที่ตั้ง : หมู่ 10 บา้ นร่องกล้า ต.เนนิ เพิ่ม
อ.นครไทย จ.พษิ ณุโลก
พิกัด : 0714583E 1880391N
การเข้าถึง : เลยน้ําตกขมึนน้อยไปทาง
บา้ นรอ่ งกลา้ ราว 1.5 กโิ ลเมตร (กอ่ นถึง
โรงเรียนการเมือง การทหาร 300 เมตร)
มีป้ายบอกทางซ้ายมือ ทางเข้าอยู่ริมทาง
เลยทางเข้าลานหนิ ปมุ่ ไป มปี า้ ยทางซา้ ยมอื
บอกทางเขา้ ทม่ี ปี า่ สนขน้ึ ดา้ นหนา้ จอดรถ
แล้วเดินเท้าไปตามทาง ราว 800 เมตร
ทางจะค่อย ๆ ลงหุบเขา ช่วงสุดท้าย
ทางค่อนข้างชัน ลงไปจะถึงหน้าน้ําตก
ทางขวามือ (หันหน้าเข้าหานํา้ ตก)

389

ลักษณะ : เป็นนํ้าตกฝาแฝดสองแห่ง ที่อยู่ติดกัน ที่สายนํ้าตกลงจาก
ชั้นหินทรายชั้นเดียว สูงราว 10 เมตร ด้านล่างไม่เป็นแอ่งนํ้า แต่มีกอง
หินระเกะระกะ กองเต็มหน้านํ้าตก กองลดหลั่นกันลงมา ทำ�ให้นํ้าที่ไหล
เลยชั้นนํ้าตกมาแล้วไหลลอดก้อนหินขนาดใหญ่ ทำ�ให้ไม่เห็นชั้นนํ้าตก
อื่น ๆ ที่ต่อเนื่องกัน

390

น�ำ้ ตกกงั หันน�ำ้

ท่ีต้ัง : บา้ นร่องกล้า ต.เนนิ เพม่ิ อ.นครไทย จ.พิษณโุ ลก
พิกัด : 0714267E 1879748N
การเข้าถึง : เมื่อมุ่งหน้าไปทางโรงเรียนการเมือง การทหาร
ซึ่งอยู่ใกล้กับบ้านร่องกล้า จะพบเห็นเพิงขายสินค้าของชาวบ้าน
จอดรถต่อจากเพิงสุดท้ายทางซ้าย แล้วเดินไปราว 20 เมตร
จะมีทางเดินลงผ่านช่องหินแคบท่ีในหน้าฝนจะมีเปราะหินสีเหลือง
ออกดอกสวยงาม เดินลงไปราว 30 เมตร ถงึ นาํ้ ตก
ลกั ษณะ : เป็นแก่งหินขนาดใหญ่ เป็นชั้นเตี้ย ๆ แต่ต่อเนื่องกัน
ยาวรวมราว 10 เมตร ความสงู แนวด่ิงนา่ จะราว 3 - 4 เมตร แต่เมือ่
เกิดขึน้ กลางล�ำ ห้วยขนาดใหญ่ จงึ ดูสวยงามเพราะปรมิ าณน้ํามาก
ในสมัยท่ี ผกค. ยังคงหลบซ่อนบนภูหินร่องกล้า ได้ดัดแปลง
นำ�นํ้าเข้ามาหมุนกังหัน ให้กังหันทำ�งานง่าย ๆ เช่น หมุนครก
กระเด่ืองในการต�ำ ขา้ ว แท้จรงิ แล้วน้ําตกนี้ไมม่ ชี อื่ แตเ่ ม่อื มีกังหนั นาํ้
อย่ดู ้วย จึงเรียกนาํ้ ตกกังหนั น้ําเพ่อื ให้เปน็ ทีเ่ ขา้ ใจวา่ หมายถงึ ทีใ่ ด

391

น�ำ้ ตกหมนั แดง

ที่ต้ัง : ต.กกสะทอน อ.ด่านซ้าย จ.เลย
พิกัด : 930301E 051430N
การเขา้ ถงึ : อยใู่ นการดแู ลของหนว่ ยพทิ กั ษอ์ ทุ ยานแหง่ ชาตทิ ่ี ภรก.7 (หมนั แดง) โดยออกมาจากทท่ี �ำ การอทุ ยานแหง่ ชาติ มงุ่ หนา้ ไปทาง
โรงเรยี นการเมอื ง การทหาร จะมที างแยกเลย้ี วขวาไปตามทางหลวงหมายเลข 2311 (ภทู บั เบกิ - หลม่ เกา่ - หลม่ สกั ) ใชท้ างสายนไ้ี ปจนถงึ หนว่ ย
พทิ กั ษอ์ ทุ ยานแหง่ ชาติ ราวหลกั กโิ ลเมตรท่ี 31 จากนน้ั เดนิ เทา้ จากหนว่ ย เขา้ ไปในปา่ ดงดบิ แลง้ ทางจะคอ่ ย ๆ ลาดลง เดนิ เขา้ ไปราว 3 กโิ ลเมตร
หลงั จากนน้ั จะเจอหนิ กอ้ นใหญท่ างซา้ ยอยใู่ นทงุ่ หญา้ เลก็ ๆ จากจดุ น้ี ทางจะเรม่ิ ลงเขาชนั ขน้ึ จนไปตดิ ล�ำ หว้ ย กจ็ ะเดนิ ลงเลาะหว้ ยทางซา้ ย
(ตามการไหลของนา้ํ ) ทางจะลงชนั มากเลยี บล�ำ หว้ ยลงไปเรอ่ื ย ๆ มชี น้ั นา้ํ ตกตา่ ง ๆ จนไปถงึ ชน้ั ท่ี 5 ซง่ึ เปน็ ชน้ั ทม่ี ดี อกลน้ิ มงั กรสชี มพขู น้ึ

392

ลกั ษณะ : เป็นนํ้าตกทม่ี ตี น้ น้าํ มาจากภหู มนั ขาว ตกจากชนั้ หินทรายต่างระดบั มีถึง 32 ชั้น แต่เปิดใหเ้ ทีย่ วได้ถึงชน้ั 9 ส่วนใหญ่จะหยดุ พอ
แคช่ ัน้ 5 ซ่งึ ถือวา่ เปน็ ชนั้ ทส่ี วยทส่ี ดุ สว่ นใหญน่ ํา้ ตกจะตกดิง่ ลงมาชัน้ เดียว สงู ตง้ั แต่ 3 - 8 เมตร ทิง้ ระยะห่างกนั 40 - 70 เมตร แล้วไหลลาด
ลงมาตามลานหนิ ชน้ั ท่ีห้าทวี่ า่ สวยสุดนน้ั จะมีกอ้ นหินขนาดไมใ่ หญน่ ักอยบู่ นลาน มีตน้ ล้นิ มังกรขึน้ กนั แนน่ แทบทุกก้อน เวลาท่ดี อกล้ินมังกร
ออกดอกจะมคี วามสวยงามมาก
หมายเหตุ : ทางเดินในช่วงแรกจะราบ ๆ แล้วไปเริ่มชนั เมอื่ ใกล้ถงึ นํ้าตก ระยะทางไกล และมีทากชกุ ชุม ผู้ที่สนใจต้องเตรียมตัวเหมือนไป
เดินปา่ ระยะทางไกล รองเทา้ การแตง่ ตวั ให้เหมาะสม และเตรยี มอาหารกลางวนั ไปดว้ ย ท้งั ควรมีเจา้ หนา้ ท่นี ำ�ทาง
ในพืน้ ทอ่ี ุทยานแหง่ ชาตภิ ูหินร่องกลา้ ยงั มนี า้ํ ตกร่องกล้าอีกแห่งหนงึ่ ด้วย

393

อุทยานแห่งชาติ

แม่เงา

พื้นท่ี 272.29 ตารางกโิ ลเมตร

เชยี งราย ที่ตั้งที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติ : หมู่ 8 บา้ นแม่เงา ต.แมส่ วด อ.สบเมย จ.แม่ฮอ่ งสอน
การเดินทาง : มาได้ 2 เส้นทาง คอื
แมฮ‹ ‹องสอน พะเยา น‹าน จากอำ�เภอแม่สอด เดินทางต่อด้วยทางหลวงหมายเลข 105 (แม่สอด - แม่สะเรียง) ถึง
เชยี งใหม‹ บา้ นแมเ่ งาพอข้ามสะพานแมเ่ งา เลี้ยวขวาเขา้ ตรงคอสะพาน (190 กโิ ลเมตร จากแม่สอด) เขา้ ไป
ลำพ�น ลำปาง 4 กโิ ลเมตรถงึ ท่ที �ำ การอทุ ยานแห่งชาติ
แพร‹
หรือจากจงั หวดั เชยี งใหม่ เดนิ ทางตามทางหลวงหมายเลข 108 (เชียงใหม่ - แม่สะเรยี ง)
อตุ รดติ ถ ถึงบ้านจอมแจ้ง อำ�เภอแม่สะเรียง (ระยะทาง 191 กิโลเมตร จากเชียงใหม่) เลี้ยวซ้ายไปตาม
ทางหลวงหมายเลข 105 ไปราว 40 กโิ ลเมตรถึงบา้ นแมเ่ งา แล้วเลี้ยวซ้ายตรงคอสะพาน (ก่อนขนึ้
ตาก สโุ ขทยั สะพาน) เขา้ สู่ทที่ �ำ การอทุ ยานแห่งชาติ ระยะทาง 4 กม.
พษ� ณุโลก
เพชรบูรณ หรอื รถสองแถวสสี ม้ วงิ่ ระหว่างแม่สะเรียง - แม่สอดผ่านปากทางเข้าอทุ ยานแหง่ ชาติ

กำแพงเพชร พ�จต� ร 394

นครสวรรค

อทุ ยั ธานี

กว่าจะเป็ นอุทยานแห่งชาติ
อุทยานแห่งชาติแม่โถ จังหวัดเชียงใหม่ ได้ดำ�เนินการสำ�รวจพื้นที่ป่ารอบเขตอุทยานแห่งชาติแม่โถ เพื่อที่จะผนวกเข้าเป็นอุทยาน
แห่งชาติเพิ่มเติม จึงได้พบว่า ยังมีพื้นที่ป่าบริเวณใกล้เคียง ซึ่งอยู่ในจังหวัดแม่ฮ่องสอนที่ยังมีสภาพป่าที่สมบูรณ์เหมาะสมที่จะจัดตั้ง
เป็นอุทยานแห่งชาติแห่งใหม่ จึงได้รายงานผลการสำ�รวจนี้ให้กรมป่าไม้ทราบ กรมป่าไม้จึงได้ออกคำ�สั่งที่ 1061/2536 ลงวันที่ 24
มถิ นุ ายน 2536 ใหน้ ายนิรนั ดร์ กมลาพร นกั วชิ าการป่าไม้ 5 ปฏบิ ตั งิ านประจ�ำ อทุ ยานแห่งชาติภูกระดึง กองอุทยานแหง่ ชาติ ไปด�ำ เนินการ
สำ�รวจข้อมูลรายละเอียดเบื้องต้นในพื้นที่ป่าบริเวณป่าสงวนแห่งชาติป่าแม่ยวมฝั่งซ้าย แปลงที่ 2 และพื้นที่ป่าบริเวณใกล้เคียง
ในระหว่างวันที่ 19 กรกฎาคม - 17 สิงหาคม 2536
ต่อมากรมป่าไม้จึงได้ออกคำ�สั่งที่ 614/2537 ลงวันที่ 17 เมษายน 2537 ให้นายนิรันดร์ กมลาพร ไปดำ�เนินการสำ�รวจข้อมูล
เพิ่มเติมป่าแม่ยวมฝั่งซ้าย จังหวัดแม่ฮ่องสอน รวมทั้งป่าท่าสองยาง จังหวัดตาก ป่าอมก๋อย จังหวัดเชียงใหม่ แล้วให้พื้นที่ดังกล่าวเป็น
อุทยานแห่งชาติ โดยให้ทำ�หน้าที่เป็นหัวหน้าอุทยานแห่งชาตินี้ด้วย ในการประชุมคณะกรรมการอุทยานแห่งชาติ ครั้งที่ 2/2538 วันที่
18 พฤษภาคม 2538 มีมติเห็นชอบให้จัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติ ขณะนี้อยู่ระหว่างเสนอร่างพระราชกฤษฎีกา เพื่อกำ�หนดเป็นอุทยาน
แห่งชาติต่อไป มีเนื้อที่ประมาณ 272.29 ตารางกิโลเมตร ครอบคลุมพื้นที่อำ�เภอแม่สะเรียง อำ�เภอสบเมย จังหวัดแม่ฮ่องสอน และอำ�เภอ
ท่าสองยาง จังหวัดตาก อุทยานแห่งชาติแม่เงานี้ มีแม่นํ้าเงาเป็นแม่นํ้าสายใหญ่ และมีความสำ�คัญในพื้นที่ หล่อเลี้ยงผู้คนรายทาง ก่อน
จะไหลออกไปรวมกับแม่นํ้ายวม แล้วไหลไปรวมแม่นํ้าเมยและแม่นํ้าสาละวินแล้วไหลออกทะเลในเขตประเทศเมียนมา แม่นํ้าเงาไม่เคย
เหือดแห้งแม้ในยามหน้าแล้ง เป็นที่มาของชื่ออุทยานแห่งชาติด้วย

395

ไปอำเภอสบเมย
หน‹วยพท� ักษ

อทุ ยานแห‹งชาตทิ ่ี มง.1
(แมล‹ ิด)

200 ม. น้ำตกตะพ�โกร

แมน‹ ำ้ ยวม 105

หนว‹ ยพ�ทกั ษ
อทุ ยานแห‹งชาติที่ มง.2 (สบเงา)
แม‹นำ้ ยวม บาŒ นสบเงา

น้ำตกตาดลม

ที่ทำการ
อุทยาน
แห‹งชาติแม‹เงา
105 แมน‹ ำ้ เงา

บาŒ นแม‹คะ

บŒานแมว‹ ะหลวง บŒานแม‹หลยุ นำ้ ตกแมห‹ ลุย

บŒานแมเ‹ ลาคี บŒานแมแ‹ พนอŒ ย
นำ้ ตกแมแ‹ จ

อบต.แมว‹ ะหลวง บŒานแม‹อมกิ จ�ดสกัดแมอ‹ มกิ

บาŒ นปางทอง 2 กม. 900 ม.

ดอยเบอบาตู นำ้ ตกแม‹ละออ

น้ำตกแมอ‹ ูแฮ น้ำตกโอโละโกร

105

นำ้ ตกบูรณประภา

ไปอำเภอแมร‹ ะมาด

396

นำ�้ ตกตะผิโกร

ที่ต้ัง : หมู่ 8 บา้ นแมส่ วดใหม่ ต.แม่สวด อ.สบเมย จ.แม่ฮ่องสอน
พิกัด : 391101E 1978465N
การเข้าถึง : จากท่ีทำ�การอุทยานแหง่ ชาติไปตามทางหลวงหมายเลข 105 (แม่สะเรียง - แม่สอด) ไปทางแมส่ ะเรียง ราว 2 กโิ ลเมตร ช่วงท่ี
เป็นโคง้ หักศอก (ไมม่ ีอะไรสงั เกตและไม่มีปา้ ยบอก) ทางเข้าจะอยตู่ รงชว่ งโคง้ ขวามือ เดินไปตามลำ�ธารราว 300 เมตร ถึงนาํ้ ตกชั้นแรก แลว้
ต่อไปเดนิ ข้ึนเนนิ เขาแล้วตัดลงหบุ ห้วย ก่อนจะเดนิ ตามลำ�ธาร แลว้ พบชั้นต่อ ๆ กันจนครบ 4 ชัน้ รวมระยะทางจากชน้ั แรกไปอกี ราว 1.5
กิโลเมตร ถึงชั้นทสี่ อง
ลกั ษณะ : เป็นน้ําตกที่เกิดจากลำ�ห้วยมะกอกหรือคำ�ว่า “ตะผิโกร” เป็นภาษากะเหรี่ยงนั่นเอง น้ําตกมีท้ังหมด 4 ช้ัน แต่ละชั้นห่างกัน
นบั ร้อย ๆ เมตร ชั้นหน่ึงเดนิ จากถนนเข้ามา 300 เมตร สูง 8 เมตร เดนิ ไปอกี 300 เมตร เปน็ ชั้นสอง สูง 20 เมตร เดินเลยไปอีก 640 เมตร
เป็นชน้ั สาม สูง 10 เมตร สว่ นชัน้ สี่เดนิ ต่อไปอีก 700 เมตร เปน็ หน้าผาสูง 25 เมตร เป็นน้าํ ตกหิน ทีส่ ว่ นใหญ่จะตกลงมาในรอ่ งหิน ลาดหลั่น
กนั ลงมา ตกลงมามนี ํ้าตลอดปี แต่น้ําจะน้อยในหนา้ แล้ง

397

น้�ำ ตกตาดลม

ที่ต้ัง : หมู่ 8 บ้านแมเ่ งา ต.แมส่ วด อ.สบเมย จ.แม่ฮอ่ งสอน
พิกัด : 392571E 1974120N
การเข้าถึง : จากทางแยกทางหลวงหมายเลข 105 เข้าตรงด่านตรวจของตำ�รวจตรงคอสะพาน
แม่เงา เขา้ ไปตามทางราว 4 กโิ ลเมตร ถึงดา่ นตรวจใกลท้ ท่ี ำ�การอทุ ยานแห่งชาติ จะมีทางเดินศึกษา
ธรรมชาติเข้าข้างด่านตรวจ เดนิ ตามทางศึกษาธรรมชาติ ผ่านป่าไผ่ ปา่ สัก และข้นึ เนนิ เขา แลว้ ตัด
ลงหุบ เดินเลาะลำ�หว้ ยไป เจอน้าํ ตกด้านหน้ารวมระยะทางเดนิ เท้าราว 1 กิโลเมตร
ลกั ษณะ : เปน็ นาํ้ ตกหน้าผาหิน ที่เป็นลักษณะโคง้ เว้า ทตี่ กลงมาสองช้นั ตอ่ เน่อื งกัน ในแนวดง่ิ สงู
รวมราว 18 เมตร ในตำ�แหนง่ ทเ่ี ปน็ เหมือนช่องลม ที่ในฤดูแล้งท่ปี รมิ าณนํา้ นอ้ ย ลมจะพัดสายนาํ้
จนฟงุ้ ไปท้งั บรเิ วณ

398

น้�ำ ตกแม่แจ

ท่ีต้ัง : หมู่ 3 บ้านแม่ลาคี ต.แม่วะหลวง
อ.ทา่ สองยาง จ.ตาก
พิกัด : 391536E 1965690N
การเข้าถึง : จากหน่วยพิทักษ์อุทยาน
แห่งชาติที่ มง.2 (สบเงา) ริมทางหลวง
หมายเลข 105 ตรงแยกเข้าอุทยานแห่งชาติ
ให้ใช้ทางหลวงหมายเลข 105 ย้อนลงไปทาง
ท่าสองยาง ไปตามทาง 12 กิโลเมตร จะถึง
บ้านแม่วะหลวง - อบต.แม่วะหลวง เลยไป
อีก 2 กโิ ลเมตร จะถงึ ทางแยกเขา้ บา้ นแมล่ าคี
(ปากทางมีป้ายวัดธรรมจาริกแม่ลาคี) เข้าไป
ตามทางจะผ่านหย่อมบ้านแม่ลาคี แล้วเลี้ยว
ขวากลางหมู่บ้าน ออกไปท้ายหมู่บ้าน จะมี
ทางจะเข้าไร่ซาก จะมีทางเล้ียวเข้าดงผ่านไร่
ซากเกา่ จะผ่านป่าทบึ แล้วไปทะลุนาชาวบา้ น
กลางหบุ เขา ถ้าหนา้ เก่ยี วข้าวแล้ว สามารถนำ�
รถเข้าไปในนาจนถึงชายป่าอีกด้านหน่ึงได้ แต่
หนา้ ฝนตอ้ งจอดชายปา่ แลว้ เดนิ เทา้ ผา่ นทงุ่ นา
ราว 130 เมตร ผ่านทุ่งนาไปชายป่าอีกด้าน
เดินเลาะทางซ้ายลงเนินเขาชันไปราว 100
เมตร ก็เจอน้ําตกชั้นบน แต่เมื่อลงไปเร่ือย ๆ
ก็จะเจอชน้ั ตอ่ ๆ ไป แตท่ างค่อนขา้ งชนั

399

ลกั ษณะ : เกิดจากลำ�ห้วยแม่ลาคี ที่จะไหลเลาะ
ชายนาอีกด้านหนึ่ง ตกลงเนินเขาสูง แล้วไหลลงสู่
แม่นํ้าเงาในท่ีสุด น้ําตกแห่งน้ีเป็นน้ําตกหินปูนท่ีมี
ชั้นน้ําตกไม่ชัดเจน แต่มีหลายชั้นมาก ซุกซ่อนใน
ป่าเบญจพรรณทข่ี น้ึ ปกคลมุ ไหลลงไปในหบุ หว้ ยดา้ น
ลา่ ง เป็นชั้นนํ้าตกน้อยใหญ่หลายสิบชั้น ความยาว
ของหน้านา้ํ ตกทัง้ หมดเกือบ 300 เมตร ชั้นสงู ท่สี ดุ
อยู่ด้านล่าง เป็นหน้าผาหินปูน เปิดโล่ง ไม่มีต้นไม้
ขน้ึ บังเหมอื นช้ันบน ๆ สงู ราว 40 เมตร ตกลง 2 ชั้น
ต่อเนือ่ งกนั นํ้าตกจะยงิ่ ใหญม่ ากในฤดฝู น

400

นำ้�ตกแมล่ ะออ

ท่ีตั้ง : หมู่ 4 บ้านแมอ่ มกิ ต.แม่วะหลวง อ.ท่าสองยาง จ.ตาก
พิกัด : 389845E 1960609N
การเข้าถึง : พอออกจากนา้ํ ตกแม่แจ ออกมาทปี่ ากทางเข้าบา้ นแม่ลาคี ใชท้ างหลวง
หมายเลข 105 เลีย้ วซ้ายลงไปทางท่าสองยาง จะผา่ นบา้ นอมกิ (ทต่ี ง้ั อบต.แมว่ ะหลวง)
และผา่ นทางขน้ึ ดอยเบอบาตู (ทางขวามอื ) ราว 3 กโิ ลเมตร จากบา้ นอมกจิ ะเปน็ ชว่ งถนน
เปน็ แอง่ ทอ้ งกะทะ เอารถจอดชิดทางตรงแอ่งท้องกระทะ จะมีทางเล็ก ๆ เข้าป่าลงไป
ทางตะวนั ออกของถนน เดินไปราว 150 เมตร จะเจอทางลงไปหาล�ำ หว้ ย(ค่อนข้างชัน)
จากตรงนี้สามารถมองเหน็ นา้ํ ตกได้จากด้านบน ลงไปตามทางนาํ้ ไหล ราว 60 เมตร ถึง
ชว่ งกลางนาํ้ ตก
ลกั ษณะ : เปน็ นา้ํ ตกหนา้ ผาหนิ มขี นาดใหญ่ หนา้ ผาดา้ นบนกวา้ งราว 10 เมตร แตพ่ อ
ไหลลงมาชน้ั ลา่ ง ๆ จะกวา้ งราว 30 เมตร นา้ํ ตกจะตกลดหลัน่ กนั ลงมา ช้ันบนสงู สุดราว
50 เมตร แล้วชน้ั ตอ่ ๆ มากจ็ ะสงู ราว 3 - 6 เมตร ไหลลดหลั่นกนั ลงมา เป็นระยะทาง
ยาวราว 100 เมตร

401

นำ�้ ตกแมอ่ แู ฮ

ที่ต้ัง : หมู่ 4 บ้านแม่อมกิ ต.แมว่ ะหลวง อ.ทา่ สองยาง จ.ตาก
พิกัด : 392588E 1959530N
การเขา้ ถึง : จากจดุ จอดรถทเี่ ดนิ ลงไปนา้ํ ตกแม่ลออ ยงั คงใช้ทางหลวงหมายเลข 105 เช่นเดมิ เลยไปอีกราว 1 กโิ ลเมตร จะเป็นชว่ งโคง้
มศี าลาปากทางซ้ายมือ จะเป็นทางลำ�ลอง เข้าไปตามทาง ราว 2 กิโลเมตร ถึงจุดสกดั แมอ่ มกิ แลว้ เรม่ิ เดนิ เทา้ จะมีขึ้นเนิน - ลงหุบ เลก็ ๆ
ไมส่ งู มาก ราว 3 - 4 ครัง้ จะเจอลำ�หว้ ย เดินเลยี บล�ำ ห้วยไป จนถงึ หวั นา้ํ ตก แลว้ ต้องไตล่ งไป รวมระยะทางจากจดุ สกัดแมอ่ มกิราว 90 เมตร
ลกั ษณะ : เป็นนํ้าตกหินปูนทั้งหมด ไหลตกลดหลั่นกันลงไปเป็นชั้น ๆ 7 ชั้น แต่ละชั้นทิ้งระยะห่างกันราว 20 - 30 เมตร ความสงู อยทู่ ี่
5 - 20 เมตร ลงไปเริ่มเดินที่ชัน้ ลา่ งสดุ แลว้ เดนิ ลัดเลาะ ขึ้นมาแตล่ ะช้ันก็ได้ มนี ํา้ ตลอดทั้งปี

402

นำ�้ ตกโอโละโกร

ท่ีต้ัง : หมู่ 11 บา้ นแมแ่ พนอ้ ย ต.แมส่ วด อ.สบเมย จ.แม่ฮอ่ งสอน
พิกัด : 406273E 1961964N
การเข้าถึง : เร่ิมต้นจากท่ีทำ�การอุทยานแห่งชาติ ริมนํ้าแม่เงา จะมีทางลำ�ลองเลาะเลียบแม่นํ้าเงาไป ผ่านบ้านแม่คะ และบ้านแม่หลุย
ตรงนถ้ี นนจะแยกกบั แมน่ า้ํ ถนนจะออกไปทางซา้ ยมอื ราว 31 กโิ ลเมตร ถงึ บา้ นแมแ่ พนอ้ ย จากนน้ั เดนิ เทา้ ลดั เลาะไปตามทางในปา่ บางชว่ ง
มเี ดนิ ขนึ้ เขาชนั ระยะทาง 500 เมตร แลว้ เดนิ ไตส่ นั เขาไป ก่อนจะตดั ลงเจอล�ำ ห้วย แลว้ เดนิ ตามล�ำ ห้วยไปราว 1 กิโลเมตร ถึงนา้ํ ตก รวม 8
กิโลเมตร จากบา้ นแม่แพงนอ้ ย
ลกั ษณะ : เปน็ นา้ํ ตกหนา้ ผาหนิ เกดิ จากล�ำ หว้ ยโอโละโกร ซง่ึ อยทู่ างทศิ ตะวนั ออกเฉยี งใตข้ องพน้ื ทอ่ี ทุ ยานแหง่ ชาติ นา้ํ ตกตกลงมาในแนวดง่ิ
สองชน้ั ใหญ่ ๆ ตอ่ เนอ่ื งกนั โดยชน้ั บนตกลงมาลาดคอ่ นขา้ งชนั ลงมายงั ดา้ นลา่ ง แลว้ ไหลมาอกี ราว 10 เมตร จงึ ตกลงชน้ั เตย้ี ๆ สงู ราว 4 เมตร
อกี ชน้ั หนง่ึ มคี วามสูงรวมเกอื บ 100 เมตร ถือเป็นน้าํ ตกทใี่ หญ่มาก และมีนา้ํ ตลอดปี

403

น้�ำ ตกแมห่ ลยุ

ท่ีต้ัง : หมู่ 4 บ้านแม่หลยุ บน ต.แมส่ วด อ.สบเมย
จ.แม่ฮอ่ งสอน
พิกัด : -
การเข้าถึง : จากทีท่ ำ�การอทุ ยานแหง่ ชาติ เขา้ ไป
ข้างในอีก 23 กิโลเมตร ถึงบ้านแม่หลุยบน เลย
หมู่บ้านไป 1 กิโลเมตร จนไปสุดทางท่ีห้วยแม่หลุย
จอดรถแล้วเดนิ เทา้ มีท้งั ขึ้นเนนิ แล้วตดั ลงห้วย เดิน
ไปตามล�ำ หว้ ยรวม 3 กโิ ลเมตร พบนาํ้ ตก
ลักษณะ : เป็นน้ําตกท่ีตกลงมาจากหน้าผาหิน
ในแนวเกอื บดง่ิ ตกลงชน้ั เดยี ว สงู ราว 25 เมตร ดา้ นลา่ ง
มแี อง่ นา้ํ และปา่ เบญจพรรณรายรอบ

404

ดอยลังกาหลวง

เชยี งราย อุทยานแห่งชาติ

แมฮ‹ อ‹ งสอน พะเยา แม่ตะไคร้
เชยี งใหม‹ น‹าน พนื้ ท่ี 513.20 ตารางกโิ ลเมตร

ลำพน� ลำปาง แพร‹ ท่ีตั้งท่ีทำ�การอทุ ยานแห่งชาติ : 36 หมู่ 3 บ้านแม่หวาน ต.ป่าเมี่ยง อ.ดอยสะเก็ด จ.เชยี งใหม่
การเดินทาง : ใช้ทางหลวงหมายเลข 118 (เชียงใหม่ - ดอยสะเก็ด) จากสี่แยกศาลเด็ก ผ่าน
อตุ รดติ ถ อำ�เภอสันทราย อำ�เภอดอยสะเก็ด ข้ึนเขาสูงชันไป สังเกตป้อมตำ�รวจโป่งดินทางขวามือ เลยไป
ตาก สโุ ขทัย พ�ษณุโลก ราว 6 กิโลเมตร ทที่ ำ�การอทุ ยานแหง่ ชาติ อย่ตู ิดถนน ทางขวามอื ราว 33 กโิ ลเมตรจากตัวเมือง
เชียงใหม่
เพชรบรู ณ กว่าจะเป็ นอทุ ยานแห่งชาติ
กำแพงเพชร พ�จ�ตร เม่ือปี พ.ศ.2525 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช และสมเด็จพระนาง
เจ้าสิริกติ ิ์ พระบรมราชนิ นี าถ พระบรมราชชนนพี ันปหี ลวง พร้อมดว้ ยพระบรมวงศานวุ งศ์
นครสวรรค
405
อุทัยธานี