น้ำตกในอุทยานแห่งชาติภาคเหนือ sec.2

อุทยานแห่งชาติ

นันทบุรี
พืน้ ท่ี 453.31 ตารางกิโลเมตร

เชียงราย ท่ีต้ังที่ทำ�การอทุ ยานแห่งชาติ : หมู่ 7 บา้ นดอยต้วิ ต.ศรภี ูมิ อ.ท่าวังผา จ.น่าน
การเดินทาง : จากตัวเมอื งน่าน ใช้ทางหลวงหมายเลข 1080 สายนา่ น - ทุ่งช้าง ไปยังอ�ำ เภอ
เชียงใหม‹ พะเยา น‹าน ทา่ วงั ผา ถึงทา่ วงั ผาแล้วไปตามทางหลวงหมายเลข 1148 สายทา่ วังผา - สองแคว ประมาณ
ลำพน� 1.5 กิโลเมตร เจอแยกทางหลวงหมายเลข 1082 สายนาหนุน - สบขุ่น เข้าไปจนถึงหลัก
แมฮ‹ อ‹ งสอน ลำปาง กิโลเมตรที่ 27 มที างแยกขวามือเขา้ อุทยานแหง่ ชาติ เข้าไป 1.5 กโิ ลเมตร ถงึ ท่ที �ำ การอทุ ยาน
แพร‹ แหง่ ชาติ
กว่าจะเป็ นอทุ ยานแห่งชาติ
อุตรดติ ถ อุทยานแห่งชาตินันทบุรีมีพื้นที่ครอบคลุมท้องท่ีอำ�เภอท่าวังผา อำ�เภอเมือง อำ�เภอ
บ้านหลวง จังหวดั น่าน มีสภาพป่าและทรัพยากรธรรมชาตทิ ีส่ มบรู ณ์ มคี วามหลากหลายทาง
ตาก สโุ ขทยั ชีวภาพ เป็นแหล่งต้นนํา้ ล�ำ ธาร มีจุดเดน่ ทางธรรมชาตซิ ง่ึ เป็นแหลง่ ทอ่ งเทีย่ วหลายแห่ง เนือ้ ที่
พ�ษณโุ ลก
เพชรบูรณ 306

กำแพงเพชร พจ� ต� ร

นครสวรรค

อทุ ยั ธานี

ลานกางเตน็ ทด์ อยวาว

ทะเลหมอกหนา้ ท่ีท�ำ การอุทยานฯ ลานชมพระอาทติ ย์ข้ึน ติดทีท่ �ำ การอุทยานฯ

ลานกางเตน็ ท์ หนา้ ทท่ี �ำ การอทุ ยานฯ

ประมาณ 431.14 ตารางกิโลเมตร พ้นื ท่ีแหง่ นี้เปน็ จดุ ยทุ ธศาสตร์ทสี่ ำ�คัญแหง่ หนึง่ ในอดีต เคยอย่ภู ายใตอ้ ิทธพิ ลของพรรคคอมมวิ นสิ ตแ์ ห่ง
ประเทศไทย มีการต่อสู้ระหว่างเจ้าหน้าที่ของรัฐกับผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ (ผกค.) อย่างรุนแรง เกิดความเสียหายทั้งชีวิตและทรัพย์สิน
อยา่ งมากมาย ดังปรากฏในสมรภมู ริ บทล่ี ่ือลั่นในอดตี ภายใต้ชอ่ื วา่ “ยทุ ธการดอยผาจิ”
ในปี 2537 สำ�นกั งานป่าไมจ้ งั หวดั น่าน ได้มหี นังสอื ถึงกรมป่าไม้ โดยได้เล็งเหน็ ถึงความส�ำ คญั ของคณุ คา่ ทรัพยากรป่าไมแ้ ละสัตว์ป่า
ท่ยี ังคงความอุดมสมบูรณ์ของผืนปา่ ผนื น้ี จึงมกี ารเสนอให้มีการส�ำ รวจและจัดต้งั เปน็ ป่าอนรุ กั ษ์ในรูปของอุทยานแห่งชาติ
กรมป่าไมจ้ ึงได้มีคำ�สัง่ ท่ี 1657/2539 ลงวนั ท่ี 5 กนั ยายน 2539 ใหน้ ายจักรกฤษ เสรนี นทช์ ยั เจ้าพนักงานปา่ ไม้ 5 ส่วนอทุ ยานแห่ง-
ชาติ ไปดำ�เนินการสำ�รวจข้อมูลรายละเอียดพ้ืนที่ป่าสงวนแห่งชาติป่านํ้ายาว - นํ้าสวด ป่าสงวนแห่งชาติป่าถํ้าผาตูบ และบริเวณพ้ืนที่ป่า
ใกลเ้ คียง เพ่อื พิจารณาความเหมาะสมในการจัดตง้ั เปน็ อุทยานแห่งชาติ

307

ผลการสำ�รวจพบว่า พื้นที่ส่วนหนึ่งของป่าสงวนแห่งชาติป่านํ้ายาว - นํ้าสวด ในท้องที่ตำ�บลตาลชุม ตำ�บลศรีภูมิ ตำ�บลแสนทอง
ตำ�บลผาทอง ตำ�บลป่าคา อำ�เภอท่าวังผา ตำ�บลบ่อ ตำ�บลเรือง ตำ�บลสะเนียน ตำ�บลสวก ตำ�บลถืมตอง ตำ�บลไชยสถาน ตำ�บลผาสิงห์
อำ�เภอเมือง และตำ�บลบ้านพี้ ตำ�บลป่าคาหลวง ตำ�บลบ้านฟ้า ตำ�บลสวด อำ�เภอบ้านหลวง จังหวัดน่าน มีศักยภาพที่เหมาะสมที่จะจัด
ต้ังเป็นอุทยานแห่งชาติ มีเน้ือที่ประมาณ 453.31 ตารางกิโลเมตร พ้ืนที่ประกอบด้วยทรัพยากรธรรมชาติท่ีสมบูรณ์มีความหลากหลาย
ทางชีวภาพ เป็นแหล่งต้นนํ้าลำ�ธาร มีจุดเด่นทางธรรมชาติซึ่งเป็นแหล่งท่องเที่ยวหลายแห่ง ปัจจุบันอุทยานแห่งชาตินันทบุรีกำ�ลังอยู่ใน
ข้นั ตอนระหว่างการด�ำ เนนิ การประกาศจดั ต้งั เป็นอทุ ยานแหง่ ชาติ
มีอาณาเขตติดต่อทิศเหนือจดเขตอำ�เภอสองแคว จังหวัดน่านและเขตอำ�เภอปง จังหวัดพะเยา ทิศใต้จดเขตอำ�เภอเวียงสา จังหวัด
น่าน ทิศตะวันออกจดทางหลวงจังหวัดหมายเลข 1080 (น่าน - ทุ่งช้าง) ทิศตะวันตก จดเขตอำ�เภอเชียงม่วง จังหวัดพะเยา พ้ืนท่ีติดต่อ
อทุ ยานแห่งชาตดิ อยภนู าง และเขตรกั ษาพันธุ์สัตว์ปา่ ดอยผาชา้ ง จงั หวัดพะเยา ลกั ษณะภมู ปิ ระเทศเป็นทวิ เขาสงู สลบั ซบั ซ้อน วางตัวในแนว
เหนอื - ใต้ อยูท่ างทิศตะวนั ตกของจงั หวดั นา่ น จนไปจดประเทศลาว ระดับความสงู ของพืน้ ที่ประมาณ 300-1,710 เมตรจากระดบั ทะเล
ยอดเขาท่สี งู ท่สี ดุ คอื “ยอดดอยวาว” ความสูง 1,710 เมตร จากระดบั ทะเล เป็นแหล่งตน้ นาํ้ ของล�ำ หว้ ยหลายสายซึง่ เป็นลำ�ห้วยทคี่ อยหลอ่ -
เลย้ี งล�ำ นํา้ นา่ นและล�ำ นํ้ายม ได้แก่ ลำ�นํ้าสมุน ลำ�น้าํ สะเนยี น ลำ�นา้ํ วาว ล�ำ น้ํายาว ลำ�นาํ้ พี้ ลำ�นา้ํ ตึม ล�ำ น้ําสีพัน ล�ำ นา้ํ ไสล ล�ำ น้ําระพี และ
ลำ�นาํ้ คาง

308

เขตรักษาพนั ธุดอยผาชาŒ ง ดอยวาว ไปอำเภอสองแคว
อทุ ยานทแห่ีทง‹ ำชกาาตรนิ ันทบรุ �
น้ำตกนนั ทบุร� 1148
นำ้ ตกสนั ติสุข
อำเภอทา‹ วังผา

อุทยานแห‹งชาติดอยภนู าง 1082

บาŒ นพ้�เหนือ บŒานหวŒ ยระพ� 1080
นำ้ ตกหวŒ ยพร�กหลวง
เมืองนา‹ น
1091 101

ไปอำเภอเชียงมว‹ น 1251 บาŒ นสองแคว ไปจงั หวดั แพร‹
อำเภอบŒานหลวง

309

นำ้�ตกสันตสิ ขุ

ที่ต้ัง : หมู่ 7 บ้านสันตสิ ขุ ต.ปา่ คา อ.ท่าวงั ผา จ.น่าน
พิกัด : 47Q 0678427E 2115171N
การเข้าถึง : จากตัวเมอื งนา่ น ใช้ทางหลวงหมายเลข 101 ไปท่าวังผา ราว 42 กิโลเมตร ถึงอำ�เภอทา่ วงั ผา เจอท่วี ่าการอ�ำ เภอ เลยี้ วซ้าย
ตรงแยก ตรงไปตามทางหลวงหมายเลข 1148 ขา้ มสะพานแม่น้ําน่านไปไมน่ าน เจอตลาดสดบ้านนาหนนุ เลี้ยวซา้ ยตรงแยกตลาด เขา้ ไป
จะเจอสามแยกและเจอวดั นาหนนุ (มปี า้ ยบอกทางเขา้ อทุ ยานแหง่ ชาตนิ นั ทบรุ )ี เลย้ี วซา้ ยไปตามทาง พอเจอสะพานปนู ขา้ มนา้ํ แมย่ าว กจ็ ะเปน็
สามแยกบ้านนาหนนุ แตต่ ้องตรงไปตามทางหลวงหมายเลข 4022 ราว 4 กิโลเมตร จนถงึ บา้ นฮวก เลยไปอกี 6 กโิ ลเมตร ถงึ บา้ นนํา้ ไคร้
ไปอกี 8 กิโลเมตร ถงึ บา้ นห้วยมว่ ง แล้วไปอกี 3 กโิ ลเมตร ถึงบ้านสันตสิ ุข จะเจอสามแยกเล้ียวขวาเขา้ ไปในหมบู่ า้ น 2.7 กิโลเมตร เจอวดั
ให้อ้อมทางหลังวดั ไป 2 กโิ ลเมตร เจอลานจอดรถ แล้วเดนิ เทา้ 1.5 กิโลเมตร ถึงนํา้ ตกสันติสขุ
ลักษณะ : เป็นน้าํ ตกสายเล็ก ๆ มีทัง้ หมด 3 ชั้น หา่ ง ๆ กนั ตกลงจากหนา้ ผาหนิ สูงราว 5 - 8 เมตร ตกลงมาในแนวคอ่ นขา้ งชนั ดง่ิ มีน้าํ
มากในฤดฝู น บรรยากาศท่วั ไปรม่ ร่ืน

310

น�้ำ ตกห้วยพรกิ หลวง

ท่ีตั้ง : หมู่ 4 บ้านพี้เหนือ ต.บ้านพี้ อ.บา้ นหลวง จ.นา่ น
พิกัด : 47Q 0655905E 2090573N
การเข้าถึง : จากตัวเมืองน่าน ใช้ทางหลวงหมายเลข 1091
มุ่งหนา้ ไปทางอ�ำ เภอบา้ นหลวง ราว 40 กโิ ลเมตร จะถงึ แยกเขา้ บา้ นพ้ี
มีป้อมตำ�รวจบ้านพ้ีทางขวามือ เล้ียวเข้าไปตามทาง ราว 7 - 8
กิโลเมตร ถงึ บา้ นพใี้ ต้ จะเจอสามแยกและมีปอ้ มร้างตรงสามแยก
พอดี และมีปา้ ยบอกเข้าบ้านพ้เี หนอื ทางขวา เข้าไปตามทาง ราว
4 กิโลเมตร ถึงบ้านพี้เหนือ เข้าไปในบ้านพี้เหนือจะเจอสามแยก
กลางหมู่บ้าน เลี้ยวขวาอีกที เข้าไป 1 กิโลเมตร ก่อนถึงสะพาน
เลี้ยวขวา (มีป้ายบอกทางไปนํ้าตก) เข้าไปอีก 1.7 กิโลเมตร

311

ถึงที่จอดรถ แล้วเดนิ เท้า 500 เมตร เป็นทางเดนิ ในป่า
แตเ่ ส้นทางชัดเจน ทาง อบต. มาดแู ลเส้นทางตลอด บาง
ช่วงทางจะชนั บา้ ง เปน็ ปา่ ไผ่ ป่ากล้วย และถงึ นาํ้ ตก
ลักษณะ : มีต้นน้าํ มาจากดอยขนุ นา้ํ สะเนยี น ที่เปน็ ต้น
นาํ้ ของนํ้าป้ี หว้ ยพริกนอ้ ย หว้ ยพริกหลวง ห้วยตึม ซงึ่
เป็นป่าตน้ น้าํ ช้ันดี ตัวนา้ํ ตกตกลงมาจากหน้าผาหินลาด
เอยี งราว 60 องศา สูงราว 20 เมตร สายน้ําไหลเรย่ี มา
ตามหน้าผาหินลงมายังเบ้ืองล่าง ก่อนจะไหลทิ้งระยะ
มาราว 20 เมตร จึงตกลงเป็นชน้ั เลก็ ๆ สงู ราว 2 เมตร
อกี ครั้งหน่งึ มผี าหินขนาบขา้ งท�ำ ใหบ้ รรยากาศร่มรื่น


312

น�ำ้ ตกนนั ทบรุ ี

ท่ีต้ัง : หมู่ 7 บ้านดอยตว้ิ ต.ศรภี มู ิ อ.ทา่ วังผา จ.นา่ น
พิกัด : 47Q 0671910E 2116154N
การเข้าถึง : จากตัวเมอื งนา่ น ใช้ทางหลวงหมายเลข 1080
สายน่าน - ทุ่งชา้ ง ไปยังอ�ำ เภอทา่ วงั ผา ถึงท่าวังผาแล้วไปตาม
ทางหลวงหมายเลข 1148 สายท่าวงั ผา - สองแคว ประมาณ
1.5 กิโลเมตร เจอแยกทางหลวงหมายเลข 1082 สายนาหนุน
- สบขุ่น เข้าไปจนถึงหลกั กโิ ลเมตรท่ี 27 มที างแยกขวามือเขา้
อุทยานแห่งชาติ เข้าไปราว 1.2 กิโลเมตร ถึงด่านตรวจของ
อทุ ยานแหง่ ชาติ และไปอกี ราว 100 เมตร เจอทางเดินลงนํา้ ตก
ทางซ้ายมือ (ทางลงนํ้าตกห่างจากที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติ
ราว 100 เมตร) เดินลงไปตามทางเดินในป่า ทางจะลงเขา
ไปเร่ือย ๆ ช่วงท้ายจะเป็นทางชัน ระยะทางเดินเท้าราว 1.2
กิโลเมตร ถงึ นาํ้ ตก

313

ลักษณะ : เปน็ นํ้าตกขนาดกลาง ที่ตกลงมาจากหน้าผาหิน เป็น 3 ช้นั ท้ิงระยะห่างกนั ราว 3 - 4 เมตร สูงรวมราว 15 เมตร ตกลงมาใน
หุบเขาที่ถกู ขนาบดว้ ยผาหนิ สองฝ่ัง กอ่ นจะไหลลงไปเปน็ แกง่ เลก็ ๆ แก่งน้อยอีกหลายช้ันตอ่ เน่อื งกันไป บรรยากาศรายรอบด้วยความรม่ รื่น
ของต้นไม้น้อยใหญ่

314

น้ําตกอชุทยาานตแห่งิตชารติ ะการ
พืน้ ที่ 543 ตารางกิโลเมตร

เชยี งราย ท่ีตั้งท่ีทำ�การอุทยานแห่งชาติ : หมู่ 3 บ้านปากรอง ต.ชาติตระการ อ.ชาตติ ระการ
จ.พษิ ณโุ ลก
แมฮ‹ ‹องสอน พะเยา การเดินทาง : จากจงั หวดั พิษณโุ ลกไปได้ 2 เสน้ ทาง คือ ไปตามเส้นทางหลวงพษิ ณุโลก -
เชียงใหม‹ หล่มสัก เล้ยี วซา้ ยเข้าอ�ำ เภอนครไทย และจากอำ�เภอนครไทย เดินทางส่อู �ำ เภอชาตติ ระการ
น‹าน กอ่ นถงึ อ�ำ เภอชาติตระการ 1 กิโลเมตร มที างแยกเลีย้ วขวาไปอีกประมาณ 9 กโิ ลเมตร และ
เล้ียวขวาเข้าเส้นทางของอุทยานแห่งชาติ อีก 1 กิโลเมตร รวมระยะทางประมาณ 145
ลำพน� ลำปาง แพร‹ กโิ ลเมตร จากพิษณุโลก
กบั อกี เส้นทางคอื ใช้เสน้ ทางสายพิษณุโลก - วัดโบสถ์ จากอำ�เภอวัดโบสถ์ เลี้ยวขวา
อุตรดิตถ ไปตามเส้นทางสายวัดโบสถ์ - คันโซ้ง - โป่งแค่ จากนั้นเล้ียวขวาเข้าอำ�เภอชาติตระการ
และเลยี้ วซา้ ยเขา้ สู่เสน้ ทางเขา้ อทุ ยานแห่งชาติ รวมระยะทางประมาณ 120 กโิ ลเมตร หรือ
ตาก สุโขทัย นั่งรถโดยสานจากตัวเมืองพิษณุโลกมาชาติตระการ แล้วจากชาติตระการนั่งรถโดยสาร
พษ� ณุโลก
เพชรบรู ณ 315

กำแพงเพชร พ�จต� ร

นครสวรรค

อุทัยธานี

ผากระดานเลข

สายชาติตระการ - บ่อภาค - ร่มเกล้า ประมาณ 9 กิโลเมตร ลงหน้าทางแยกเข้าอุทยานแห่งชาติแล้วเดินเท้าเข้าสู่อุทยานแห่งชาติอีก
ประมาณ 1 กิโลเมตร หรือจากอ�ำ เภอชาติตระการโดยสารมอเตอรไ์ ซดร์ ับจ้างเข้าส่อู ทุ ยานแห่งชาติโดยตรง
กว่าจะเป็ นอทุ ยานแห่งชาติ
เดิมพ้ืนที่ตรงน้ีชาวบ้านในพ้ืนท่ีจะรู้จักกันในนาม นํ้าตกปากรอง เพราะอยู่ตรงบ้านปากรอง แต่ในปี 2523 ถูกจัดต้ังเป็นวนอุทยาน
เขาย่าปุกตามชื่อป่าเขาย่าปุกอันเป็นท่ีตั้งวนอุทยาน ต่อมาในปี 2525 ก็เปล่ียนช่ือเป็นวนอุทยานชาติตระการตามช่ือของอำ�เภอ ต่อมา
สำ�นักงานป่าไม้เขตพิษณุโลก ได้ส่งคณะมาสำ�รวจป่าต้นนํ้าลำ�ธารของลำ�น้ําแคว ลำ�นํ้าภาค ซ่ึงนอกจากจะมีสภาพป่าที่สมบูรณ์แล้วยังมี
แหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติท่ีสวยงามอีกด้วย จึงมีพระราชกฤษฎีกากำ�หนดให้บริเวณท่ีดินป่านํ้าภาค ป่าลำ�น้ําแควน้อยฝั่งซ้าย ป่าแดง
และปา่ ชาตติ ระการ ในทอ้ งที่ตำ�บลชาตติ ระการ และตำ�บลนํ้าก่มุ ตำ�บลนครชมุ ให้เป็นอทุ ยานแหง่ ชาติ ซึง่ ประกาศไวใ้ นราชกจิ จานุเบกษา
เมอื่ 2 พฤศจกิ ายน 2530 จึงเป็นอทุ ยานแหง่ ชาตลิ ำ�ดบั ที่ 55 ของประเทศ พนื้ ท่ี 543 ตารางกโิ ลเมตร
นอกจากความโดดเด่นของน้ําตกปากรองหรือน้ําตกชาติตระการท่ีตกลงมาจากช่องหน้าผาหินทรายสีนวลแดงแล้ว ยังมีการค้นพบ

316

ผากระดานเลข ซ่ึงเกิดจากการกระทำ�ให้เกิดหลุมรอยขึ้นบนแผ่นหิน โดยคนในยุคโบราณ ซึ่งน่าจะเป็นเพียงแห่งเดียวที่มีในลักษณะน้ีใน
ประเทศไทย ลวดลายตา่ งจากภผู ายลท่สี กลนคร นับเป็นอัตลักษณอ์ ันโดดเดน่ ย่ิงของพน้ื ท่ี อีกท้งั ยังมกี ิจกรรมปักธงชยั (ซงึ่ เป็นธงที่ชาวบา้ น
ในพื้นที่อำ�เภอนครไทยช่วยกันทอข้ึน) บนยอดเขาช้างล้วง ซึ่งเป็นประเพณีท่ีสืบทอดกันมายาวนานแต่คร้ังในอดีต จะจัดกันในช่วงเดือน
พฤศจกิ ายนหรือตรงกบั วันขึ้น 15 ค่าํ เดอื น 12 ของทกุ ปี
อุทยานแหง่ ชาตชิ าตติ ระการมนี ้าํ ตกตา่ ง ๆ หลายแหง่ แบง่ เป็นสองกลุ่ม คือ กลุ่มฝัง่ ทางตะวันตกและทิศเหนอื ของอทุ ยานแหง่ ชาติ
(ทางด้านทท่ี �ำ การอุทยานแหง่ ชาติ) และกลมุ่ ทางตะวนั ออกของอทุ ยานแหง่ ชาตใิ นหุบแอง่ นครชุม

317

ไปอำเภอนำ้ ปาด

บŒานเหล‹ากอหก ไปอำเภอนาแหŒว

1237 1268

บาŒ นนาหลง่ึ

บาŒ นขวดน้ำมัน บาŒ นบง‹ุ ผำ ไปโ †ปงสอ
น้ำตกหวŒ ยอีป†ุม

น้ำตกตาดคอŒ
นำ้ ตกผาคคุ ำ

บาŒ นนาจาน น้ำตกนาจาน หน‹วยพ�ทกั ษ 1248
อทุ ยานแหง‹ ชาตทิ ่ี ชต.4
1237 บาŒ นน้ำดิบ
(น้ำกมุ‹ ) บŒานน้ำกม‹ุ
น้ำตกตาดใหญ‹ บาŒ นนาเมอื ง
จ�ดชมทวิ ทัศน
ไปอำเภอวดั โบสถ บาŒ นปากรอง ทท่ี ำการอุทยานแห‹งชาติชาตติ ระการ
อำเภอ นครชมุ
น้ำตกชาตติ ระการ บาŒ นนาฟองแดง ไปภขู ดั
ชาติตระการ น้ำตกตาดฟ‡า ไปบŒานนาบวั
ไปบรรจบ
ถนนหมายเลข

12

ไปอำเภอด‹านซาŒ ย

1143 อำเภอนครไทย 2013

2013

ไปแยกบŒานแยง

318

กลุ่มทางตะวนั ตกของอทุ ยานแห่งชาติ ใชถ้ นนสาย 1168 เปน็ หลัก มสี องน�ำ้ ตกคอื นำ้�ตกชาติตระการและน้ำ�ตกนาจาน

ชนั้ ท่ี 4 ยี่สุ่นเทศ

น้ำ�ตกชาติตระการ

ท่ีต้ัง : อยู่บริเวณเดียวกันกับท่ีทำ�การอุทยานแห่งชาติ หมู่ 3 บ้านปากรอง
ต.ชาตติ ระการ อ.ชาติตระการ จ.พิษณุโลก
พิกัด : 678861X 1913364Y
การเขา้ ถงึ : เรม่ิ ตน้ จากอ�ำ เภอชาตติ ระการ ไปตามทางหลวงหมายเลข 1143
(ชาตติ ระการ - นครไทย) จากตวั อ�ำ เภอออกมาประมาณ 500 เมตร ตรงสามแยก
เลย้ี วซา้ ยไปตามทางหลวงหมายเลข 1237 (ถนนชาตติ ระการ - รม่ เกลา้ ) ราว
9 กโิ ลเมตร ถึงบ้านปากรอง มีป้ายขวามือเข้าท่ีทำ�การอุทยานแห่งชาตินํ้าตก
ชาติตระการ เข้าไป 1 กิโลเมตร ถึงท่ีทำ�การอุทยานแห่งชาติและลานจอดรถ
แล้วเดินเท่ยี วนาํ้ ตก ช้ันที่ 1 หา่ งจากลานจอดรถราว 80 เมตร ส่วนช้นั ต่อ ๆ ไป จะมที างเดินและบนั ไดขนึ้ เขาไปเร่อื ย ๆ
ลักษณะ : เป็นนาํ้ ตกผาหินทราย มี 7 ชั้น เกิดจากล�ำ ห้วยสายเดยี วกัน ทไี่ หลผา่ นลานหินและช้นั นา้ํ ตกต่าง ๆ ลงมา บางชัน้ กล็ าดหลน่ั
บางชนั้ กท็ ง้ิ ดง่ิ ลงมาชน้ั เดยี ว มที ง้ั ทส่ี งู มากและไมส่ งู มากนกั แตล่ ะชน้ั มชี อ่ื เรยี กตามชอ่ื ธดิ าของทา้ วสามลในวรรณคดเี รอ่ื งสงั ขท์ อง คอื มะลวิ ลั ย์
กรรณกิ าร์ การะเกด ยส่ี นุ่ เทศ เกศเมอื ง เรอื งยศ รจนา การเดนิ ไปพชิ ติ นา้ํ ตกทง้ั 7 ชน้ั นน้ั ตอ้ งคอ่ ย ๆ เดนิ ขน้ึ เขาไปตามทางเรอ่ื ย ๆ จะมที างเดนิ
ค่อนข้างชัดเจน บางช่วงเป็นบันได ในฤดูฝนนา้ํ จะมากและลานหินทรายอาจจะลน่ื ตะไครน่ ํา้ และคราบดนิ โคลนได้

319

ชั้น 2 กรรณกิ าร์

นํ้าตกมีลักษณะโดดเด่นตั้งแต่ชั้นที่ 1 ถึง ชนั้ 1 มะลิวลั ย์
ชั้นที่ 4 มีลักษณะโครงสร้างทางกายภาพใน
หินทรายเนื้อหยาบปานกลาง สีชมพู ที่แสดง 320
ชั้นรอย ชั้นขวางเฉียงระดับ รอยแตก รอยเลื่อน
และการกัดเซาะของทางนํ้าในหินทรายในหลาย
บริเวณ และยังพบบ่อนํ้าผุดบริเวณด้านข้าง
น้ําตกด้วย หินบริเวณนี้อยู่ในชั้นหินทราย
สีนํ้าตาลอ่อน สีนํ้าตาลแกมแดง แสดงรอย
ชั้นขวางขนาดใหญ่ หินทรายและหินดินดาน
สีนํ้าตาลอ่อนและนํ้าตาลแกมแดง มีแร่ไมก้าและ
หินกรวดมน อยู่ในหมวดหินย่าปุก อายุช่วงบน
ครีเทเชียส หรือประมาณ 140 ล้านปี

นำ�้ ตกนาจาน

ท่ีตั้ง : หมู่ 9 บา้ นนาน้อย ต.ชาตติ ระการ อ.ชาติตระการ จ.พษิ ณโุ ลก
พิกัด : 683208X 1916930Y
การเขา้ ถงึ : จากทท่ี �ำ การอทุ ยานแหง่ ชาติ ออกมาราว 1 กโิ ลเมตร เลย้ี วขวาไปตามทางหลวงหมายเลข 1237 เลย้ี วขวาไป ราว 4 กโิ ลเมตร ถงึ
บา้ นนาน้อยหรอื โรงเรยี นบ้านนาจาน แลว้ เดนิ เทา้ มเี ดนิ ข้ามลำ�ห้วย ทางเดนิ ในปา่ เดินขน้ึ เนินบางช่วงแลว้ มีสันเขา สภาพปา่ รอบ ๆ เป็นปา่
เบญจพรรณ เดนิ ราว 3 กโิ ลเมตร ถึงนํา้ ตกชั้น 1
ลักษณะ : เป็นนํ้าตกหินทรายมที ั้งหมด 11 ช้นั แต่ละช้ันท้งิ ระยะหา่ งกันหลายสบิ เมตร สว่ นใหญต่ กช้ันเดยี ว มคี วามสูงตง้ั แต่ 4 - 30 เมตร
สามารถเล่นนํา้ ไดเ้ กอื บทุกชนั้ มพี ชื พรรณหายากและไม้ดอกนานาชนดิ ตามทาง

ช้นั 2 ชนั้ 5 ชัน้ 10 สะพานบา้ นนาจานข้ามไปสนู่ ำ�้ ตกนาจาน

นาจานชั้น 1

321

น�้ำ ตกห้วยอีปุ่ม

ที่ต้ัง : หนว่ ยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติท่ี ชก.3 (บุง่ ผ�ำ ) หมู่ 7 บ้านบ่งุ ผำ� ต.น้ํากุ่ม อ.นครไทย
จ.พิษณุโลก
พิกัด : 695164E 1923380N
การเขา้ ถงึ : ใชท้ างหลวงหมายเลข 1237 จากทท่ี �ำ การอทุ ยานแหง่ ชาตนิ า้ํ ตกชาตติ ระการ
ไปจนถงึ สามแยกเหลา่ ก่อหก เลีย้ วขวาไปใช้ทางหลวงหมายเลข 1268 (ไปออกนาแห้วได)้
ไประยะทาง ราว 13 กโิ ลเมตร ถึงบ้านนาหลง่ึ เลี้ยวขวาเข้าไปบ้านบงุ่ ผำ� เขา้ มาเกือบถึง
หมูบ่ ้าน จะมที างลำ�ลองเลก็ ๆ ทางซา้ ย เขา้ ไปราว 5 กโิ ลเมตร แล้วเดินเท้าต่ออีกราว 3
กโิ ลเมตร (แต่หนา้ ฝนรถอีแตก๊ เข้าไม่ได้ ต้องเดินเท้าจากบ้านบุ่งผำ�)
ลักษณะ : ต้นนํ้ามาจากภทู อก ภูไก่ห้อย ไหลลงหว้ ยนาํ้ ริน ทางเหนอื ของพ้นื ที่อุทยาน
แหง่ ชาติ เปน็ หว้ ยอปี มุ่ ไหลผา่ นลานหนิ ทรายกวา้ ง ตกลงมาเปน็ สองชน้ั ในแนวคอ่ นขา้ งดง่ิ
ช้นั บนสุดสงู ราว 7 เมตร ตกลงมาแลว้ ท้งิ ระยะราว 20 เมตร จงึ ไหลตกลงชั้นที่ 2 ซึง่ สูง
ราว 3 เมตร มีแอง่ น้าํ ด้านหน้า ก่อนจะไหลลงไปสมทบกับลำ�แควนอ้ ย

322

กลุ่มที่สองเป็นกลุ่มที่อยู่ในย่านหุบเขาที่เรียกว่านครชุม ซึ่งที่ราบเชิงเขาปกโล้น มีลำ�ห้วยแควน้อยไหลผ่านกลางที่ราบ ลำ�ห้วยที่เกิด
จากป่าเขาที่ขนาบที่ราบ ก่อเกิดเป็นลำ�ห้วยและเป็นแก่ง เป็นน้ำ�ตกต่าง ๆ แล้วจึงไหลลงแควน้อยในที่ราบนครชุม
มีการเดินทางรวม คือ จากอำ�เภอนครไทยใช้ทางหลวงหมายเลข 2031 ที่จะไปนาแห้ว ถนนจะผ่ากลางชุมชนของอำ�เภอนครไทย
พอเรม่ิ ออกนอกเมอื ง กอ่ นจะขน้ึ สะพาน จะมสี ามแยกซ้ายมือ เลย้ี วซา้ ย เขา้ ไปตามทางหลวงหมายเลข 1248 เข้าไปเรือ่ ย ๆ จะเจอสามแยก
นาบัว ให้ไปทางซ้าย จะผ่านทางเข้าเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูขัด (ขวามือ) และทางจะขึ้นภูเขาสูงชัน ทางค่อนข้างแคบ มีโค้งหักศอก
หลายแห่ง ไปจนสุดสันเขา จะมีจุดชมทิวทัศน์เมืองนครชุม ด้านหน้าท่ีเป็นหน้าผาคือ เขาปกโล้น ลงไปจากจุดชมทิวทัศน์น้ี ราว 1.5
กโิ ลเมตร มีสามแยกบ้านนาเมือง (มีป้อมตำ�รวจทางซ้ายมือ) ระยะทาง 28 กิโลเมตรจากแยกนาเมือง ชานอำ�เภอนครไทย ถ้าเลี้ยวซ้าย
ไปตามทาง จะข้ามลำ�แควน้อยไปยังอีกฝั่งเขาลงไปทางทิศใต้ไปบ้านนาฟองแดง แต่ให้เลี้ยวขวา เข้าไปตามทางซึ่งมุ่งหน้าขึ้นตะวันออก
เฉียงเหนือ ทางจะผ่านบ้านโป่งเบี้ย จนถึงบ้านน้ำ�กุ่ม หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติอยู่ทางซ้ายมือ

น�ำ้ ตกผาคคุ ำ�

ที่ต้ัง : อย่ใู นความดูแลของหน่วยพทิ ักษ์อุทยานแห่งชาติที่ ชก.4 (น้ํากุ่ม) หมู่ 5 บา้ นนาหนิ ต.นํ้ากุ่ม อ.นครไทย จ.พษิ ณโุ ลก
พิกัด : 698668E 1923380N

323

การเข้าถึง : จากหนว่ ยพิทักษอ์ ทุ ยานแหง่ ชาติ ไปตามทางซ้ายมือ จะผา่ นหมบู่ ้านไป 1 - 2 แหง่ จนถงึ บ้านนํ้าดิบ (2.5 กิโลเมตร จาก
หน่วยพิทกั ษอ์ ทุ ยานแห่งชาติ) ช่วงโคง้ หกั ศอกในหมูบ่ า้ น จะมที างปูนเลก็ ๆ ทางซ้าย เล้ยี วซ้ายเขา้ ไปตามทางอกี ราว 60 เมตร เล้ยี วซ้าย
อกี ที ทนี ีจ้ ะเป็นทางดนิ เข้าไปไรข่ ้าวโพด เข้าไปราว 1.5 กิโลเมตรจะมฉี างข้าวโพดและต้นมะม่วงใหญ่ จอดรถแล้วเดินเท้าไปตามทาง ทาง
จะพาลงเนิน แล้วเดินทางราบ แล้วจึงเจอลำ�ห้วย ข้ามลำ�ห้วยแล้วลัดเลาะ ป่ายปีน บางครั้งก็มุดโพรงก้อนหินขนาดใหญ่ข้ึนไปจนอยู่กลาง
หน้าผาสองขา้ ง นา้ํ ตกซอ่ นตัวอยู่ทา่ มกลางหลืบผาทางซา้ ยมือ
ลักษณะ : เกิดจากห้วยนํา้ กมุ่ น้อย เปน็ นํ้าตกหนิ ทราย ตกลงมาจากหนา้ ผาสงู ราว 30 เมตร ชนั เกือบจะ 90 องศา ลงมาในรอ่ งเขาแคบ ๆ
เลยดหู น้านํา้ ตกไมก่ ว้างแตส่ ูง ในฤดูฝนจะมีสายน้าํ ตกตกลงมาในหบุ หนา้ ผาเดยี วกนั เปน็ สามสาย ห่างกันราว 10 - 30 เมตร ความนา่ พศิ วง
คือหนา้ ผาสองขา้ งทบ่ี บี โค้งเข้ามาหากันน่ันเอง

324

น�ำ้ ตกตาดคอ้

ที่ต้ัง : อยู่ในความดแู ลของหนว่ ยพิทกั ษ์อทุ ยานแหง่ ชาตทิ ี่ ชก. 4 (น้ํากุ่ม) หมู่ 5 บา้ นนาหิน
ต.น้ํากมุ่ อ.นครไทย จ.พษิ ณุโลก
พิกัด : 47Q 695597E 1925471N
การเข้าถึง : จากจุดจอดรถใต้ต้นมะม่วงกลางไร่ข่าวโพดท่ีไปน้ําตกผาคุคำ� จากจุดนี้
ถ้าหันหน้าไปตามแนวภูเขา ให้แนวเขาอยู่ทางซ้ายมือ ทางไปนํ้าตกผาคุคำ�จะอยู่ด้านหน้า
แต่ถา้ ไปนํา้ ตกตาดคอ้ จะเดินผา่ ไร่ขา้ วโพดขึน้ ภูเขาทางซา้ ยมอื ขึ้นเขาคอ่ นขา้ งชนั พอข้ึนถงึ
หลังเขา เดนิ ไปสักระยะจะตัดลงเขาแล้วเจอล�ำ หว้ ย ก็เดินตามล�ำ ห้วยไปเรอ่ื ย ๆ จนถงึ นํ้าตก
รวมระยะทางจากจุดจอดรถกลางไร่ขา้ วโพด 8 กโิ ลเมตร
ลักษณะ : เป็นนํ้าตกที่ตกผ่านช้ันหน้าผาหินทราย เป็นลานหินกว้าง มีหลายชั้น สูงรวม
ราว 7 เมตร ตกลงมาเป็นชนั้ บนั ไดหลาย ๆ ชัน้ ระยะทางนํ้าตกทีไ่ หลลงมาราว 20 เมตร
ดา้ นล่างสุดเปน็ ลานหินนา้ํ จะแผเ่ ตม็ ลานกอ่ นจะไหลเปน็ ลำ�ห้วยต่อไป

325

น�้ำ ตกตาดใหญ่

ที่ต้ัง : หมู่ 2 บ้านนาํ้ กมุ่ ต.น้าํ กุ่ม อ.นครไทย จ.พษิ ณโุ ลก
พิกัด : -
การเขา้ ถึง : จากบ้านน้ํากุ่ม ก่อนถึงหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติท่ี ชก.4
(นา้ํ กมุ่ ) จะมีทางเล็ก ๆ ซ้ายมือ เข้าไปจนถึงท้ายหมู่บ้าน ทางจะไปติดลำ�ห้วย
หลังจากน้ันจะเดินเท้าเลาะไปตามลำ�ธาร บางช่วงมีข้ึนเนินบ้างเล็กน้อย ราว
2.8 กโิ ลเมตร จงึ ถึงน้าํ ตก
ลักษณะ : เป็นน้ําตกหินทราย ตกลงมาจากหน้าผาหนิ แบบขน้ั บันได รวม 5
ช้ัน ชนั้ บนสดุ จะสงู ราว 4 เมตร ตกลงมาแล้วทิ้งระยะราว 5 เมตร จึงตกลงมา
เป็นขน้ั บนั ไดตอ่ เน่ืองกัน 4 ชั้น สงู รวมราว 10 เมตร ด้านลา่ งเป็นแอ่งน้าํ

326

น้ำ�ตกตาดฟา้ หุบเขานครชุม ทต่ี ัง้ ของน�ำ้ ตกตาดฟา้

ท่ีต้ัง : อยู่ในความดูแลของหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติท่ี ชก.1
(นาฟองแดง) หมู่ 5 บา้ นนาขุมคนั ต.นครชมุ อ.นครไทย จ.พิษณุโลก
พิกัด : 694723E 1909850N
การเขา้ ถงึ : จากแยกบ้านนาเมือง ม่งุ หน้านครไทย ช่วงกำ�ลังจะ
ขน้ึ เขากลบั ออกมา เข้ามานิดเดียว จะมีทางรถลงทางขวามือ เข้าไป
ตามทางคอนกรีต ราว 1 กโิ ลเมตร สุดทางกจ็ ะติดห้วย แลว้ เดินเทา้
เลียบ ล�ำ ห้วยทวนน้าํ ไม่มีขนึ้ เขา แตเ่ ดนิ เลาะรมิ ลำ�ธาร ระยะทาง
เดนิ เทา้ ราว 2.7 กิโลเมตร ถงึ นํา้ ตก
ลักษณะ : เป็นลักษณะแก่งนํ้ากว้าง กลางลำ�ห้วย แก่งยาวราว
6 - 7 เมตร เอยี งไมม่ ากนกั ไหลลาดลงมา ในชว่ งหนา้ แลง้ หรอื นา้ํ นอ้ ย
จึงจะเหน็ แก่งชดั เจน

327

อุทยานแห่งชาติ

นําตกบัวตอง-นําพุ เจ็ดสี
พื้นที่ 78.19 ตารางกโิ ลเมตร

เชียงราย

แม‹ฮอ‹ งสอน พะเยา ท่ีต้ังที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติ : หมู่ 8 บา้ นปา่ ไม้ ต.แม่หอพระ อ.แมแ่ ตง จ.เชียงใหม่
เชียงใหม‹ น‹าน การเดินทาง : เดนิ ทางไดส้ องเสน้ ทาง คอื
เส้นทางถนนสายเชียงใหม่ – แม่โจ้ – พร้าว (ทางหลวงหมายเลข 1001) จาก
ลำพน� ลำปาง แพร‹ ตัวอำ�เภอเมืองเชียงใหม่ ถึงหลักกิโลเมตรที่ 49 บริเวณหมู่บ้านป่าไม้ แล้วเลี้ยวขวาเข้าไป
ประมาณ 3 กโิ ลเมตร ถึงท่ที �ำ การอุทยานแหง่ ชาติ
อตุ รดติ ถ เส้นทางถนนสายเชียงใหม่ - ฝาง (ทางหลวงหมายเลข 107) จากตวั เมอื งเชียงใหม่
พ�ษณุโลก ถึงปากทางเข้าเขื่อนแม่งัดสมบูรณ์ชล แล้วเล้ียวขวาเข้าไปประมาณ 10 กิโลเมตร ถึง
ส�ำ นกั งานประปาแมแ่ ตง เลี้ยวขวาเขา้ ถนนสายบ้านภูดนิ - ปา่ เลา จะไปบรรจบกับทางหลวง
ตาก สุโขทัย หมายเลข 1001 แลว้ เลย้ี วซา้ ยขึน้ ไปประมาณ 1.5 กิโลเมตร แล้วเลีย้ วขวาทางแยกเขา้ นํ้าตก
เพชรบูรณ ไปอีกประมาณ 3 กิโลเมตร ถงึ ท่ีทำ�การอุทยานแหง่ ชาติ

กำแพงเพชร พ�จต� ร 328

นครสวรรค

อุทยั ธานี

กว่าจะเป็ นอุทยานแห่งชาติ
เดิมพ้ืนที่เป็นท่ีต้ังของวนอุทยานน้ําตกบัวตองมาก่อน ต่อมาจึงมีคำ�ส่ังให้สำ�รวจพื้นท่ีเพิ่มเติมเพ่ือเตรียมจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติ
โดยไดส้ �ำ รวจพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติป่าสันทราย ป่าสงวนแห่งชาติป่าแม่แตง ป่าสงวนแห่งชาติป่าขุนแม่กวง และพื้นที่วนอุทยานนํ้าตก
บวั ตอง - นํ้าพเุ จด็ สี ซง่ึ กรมป่าไมไ้ ดป้ ระกาศจดั ตง้ั เม่อื 10 กันยายน 2539 โดยพ้ืนท่เี ป้าหมาย 178.93 กิโลเมตร ซ่ึงเป็นป่าทไ่ี ดม้ ีการประกาศ
กำ�หนดเปน็ พ้ืนทีล่ มุ่ นา้ํ ช้นั ที่ 1 ป่าต้นน้าํ ล�ำ ธาร ในท้องท่ีอ�ำ เภอสันทราย อำ�เภอดอยสะเก็ด และอำ�เภอแมแ่ ตง จงั หวดั เชยี งใหม่ พบว่าสภาพ
พ้ืนที่เป็นทิวเขาสลับกับหุบเขา ทอดตัวยาวจากทิศตะวันออกไปยังทิศตะวันตกเฉียงใต้ จัดเป็นพื้นท่ีอนุรักษ์โซน C ตามแผนท่ีแสดงการ
จ�ำ แนกเขตการใช้ประโยชนท์ ดี่ นิ ปา่ ไม้ เขตปา่ สงวนแหง่ ชาติ สันเขาลาดเทไปสองฝั่ง ด้านทางทิศตะวนั ออกเปน็ ปา่ แม่แตงและปา่ ขุนแม่กวง
ส่วนอีกดา้ นทิศตะวนั ตกเปน็ ปา่ สันทราย ภูเขาสลับเป็นลูก ๆ มีความลาดชนั มาก มที ีร่ าบเฉพาะรอ่ งหว้ ยรอ่ งเขาน้อยมาก ไม่เหมาะแกก่ าร
ทำ�เกษตรกรรม เน่อื งจากพน้ื ดินมีสภาพเป็นกรวด หนิ หน้าดนิ ตื้นเสยี เป็นส่วนใหญ่ พื้นทโ่ี ดยท่ัวไปมคี วามสูงอยูร่ ะหว่าง 380 – 947 เมตร
จากระดบั ทะเล มยี อดเขาทส่ี งู ทส่ี ดุ คอื ดอยผตี ากผา้ สงู ประมาณ 947 เมตร จากระดบั ทะเล และพน้ื ทท่ี ม่ี รี ะดบั ตา่ํ สดุ คอื บรเิ วณอา่ งเกบ็ นา้ํ
หว้ ยแม่ปอ๋ น และบริเวณอ่างเกบ็ นา้ํ ห้วยสม้ ตา่ํ สุดอยู่ระหว่าง 380 เมตร จากระดบั ทะเล จากร่องลึกของดอยตา่ ง ๆ เกิดเปน็ ล�ำ หว้ ยและอา่ ง
เกบ็ นา้ํ เปน็ แหล่งต้นนํา้ ลำ�ธารทสี่ �ำ คญั ของแม่นา้ํ ปิง ปจั จุบนั มีพน้ื ทคี่ งเหลือ 78.19 ตารางกโิ ลเมตร

329

ไปอำเภอแม‹แตง
ไปอำเภอสันทราย - เชยี งใหม‹

4046 ไปเข่�อนแมง‹ ัดสมบูรณช ล
สวนป†าแมห‹ อพระ

หอŒวา‹ ยงแเกม็บป‹ นอำ้น 1001

ไปอำเภอพราŒ ว

นำ้ ตกบวั ตอง
ทีท่ ำการ

อทุ ยานแห‹งชาติ
นำ้ ตกบวั ตอง - นำ้ พ�เจด็ สี

นำ้ ตกวงั ทอง

330

น�้ำ ตกบวั ตอง

ท่ีตั้ง : หมู่ 8 บ้านป่าไม้ ต.แม่หอพระ อ.แม่แตง
จ.เชียงใหม่
พิกัด : GPS. ละติจูดท่ี 19.079315. ลองติจูดท่ี
99.080492.
การเขา้ ถึง : ทเ่ี ดียวกับทท่ี �ำ การอุทยานแหง่ ชาติ คือ
ใช้เสน้ ทางถนนสายเชยี งใหม่ – แม่โจ้ – พรา้ ว (ทางหลวง
หมายเลข 1001) จากตวั อ�ำ เภอเมืองเชยี งใหม่ ถงึ หลกั
กิโลเมตรท่ี 49 บริเวณหมู่บ้านป่าไม้ เล้ียวขวาเข้าไป
ประมาณ 3 กโิ ลเมตร ถึงท่ที ำ�การอุทยานแห่งชาติ จอด
รถแลว้ เดินเท้าราว 70 เมตร ถึงชั้นบนของนาํ้ ตก

331

ลักษณะ : เหนือน้ําตกข้นึ ไปราว 100 เมตร จะมีบ่อน้าํ ผุดใต้ดิน ที่ไหลมาเปน็ ลำ�ธาร ราว 100 เมตร แล้วตกเรีย่ มาตามหนา้ ผาหินปูนทีล่ าด
เอยี งราว 50 องศา ลงไปเป็นสองสายหลกั ๆ สูงราว 30 เมตร หน้านาํ้ ตกไหลยาวราว 80 เมตร บริเวณทั่วไปร่มร่ืนดว้ ยไมย้ นื ต้นอืน่ ๆ ต้นเฟนิ
ดอกเทียน ที่ขน้ึ ตามหนา้ นาํ้ ตก นา้ํ ตกน้ีเปน็ ทีน่ ยิ มของผู้มาท่องเที่ยวเป็นอยา่ งมาก
นํ้าตกแหง่ น้ีมีต้นกำ�เนดิ มาจากนํ้าฝนและนํ้าผิวดินที่ละลายก๊าซคารบ์ อนไดออกไซค์จากบรรยากาศและในชั้นดินจนกลายเป็นกรด
คาร์บอร์นิค ซ่ึงเป็นกรดอ่อน ๆ แล้วไหลแทรกซึมเข้าไปตามรอยแตกหรือช่องว่างต่าง ๆ ในชั้นหินปูน และทำ�ให้เกิดสารละลายของแร่
แคลเซียม (CaCO3) ท่ีเป็นแร่ประกอบหินหลักของหินปูนได้ และเกิดการสะสมตัวของสารละลายแคลซียมไบคาร์บอเนต ซ่ึงเมื่อน้ําระเหย
ออกไปและคาร์บอนไดออกไซค์แยกตัวออกไปจะเกิดการเปลี่ยนแปลง ทำ�ให้เกิดแคลเซียมคาร์บอเนตตกตะกอน กลายเป็นทูฟาเน้ือปูน
(tufa) เนื่องจากประกอบด้วยคาร์บอเนตเป็นหลัก บริเวณนํ้าตกจึงมีปริมาณแคลเซียมคาร์บอเนตตกสะสมอยู่เป็นจำ�นวนมาก เป็นสีขาว
เกือบทง้ั นํา้ ตก อกี ท้ังบรเิ วณน้าํ ตกยงั ไม่ล่ืนเน่อื งจากมีการสะสมตัวของแคลเซียมคารบ์ อเนตตลอดเวลา ทัง้ น้ีหากทฟู ามีการสะสมตวั อยูเ่ ป็น
จ�ำ นวนมาก จะเรยี กวา่ ทราเวอร์ทีน (travertine) หรือหินปูนนา้ํ จดื ซงึ่ เปน็ หินปนู ทีเ่ กิดทุติยภูมิ เกดิ จากการสะสมตวั ของหนิ ปนู ทม่ี อี ยเู่ ดมิ

332

น้ำ�ตกวงั ทอง

ท่ีตั้ง : หมู่ 8 บ้านป่าไม้ ต.แมห่ อพระ อ.แมแ่ ตง จ.เชียงใหม่
พิกัด : 0508719E 2107420N
การเขา้ ถงึ : อยใู่ กลก้ บั นา้ํ ตวั บวั ตอง คอื เมอ่ื เลย้ี วเขา้ มาจากทางหลวง
หมายเลข 1001 เข้ามานํ้าตกบวั ตอง ก่อนจะถงึ ด่านตรวจของอทุ ยาน
แหง่ ชาติ ราว 150 เมตร จะเปน็ ทางโคง้ จะเห็นทางตรงโคง้ แยกเข้าไป
ในสวนสัก (มดี ่านกั้นล๊อคกุญแจ) ทางจะเป็นทางดิน บางช่วงเป็นหล่ม
เลน เข้าไปตามทาง ราว 1.5 กิโลเมตร จากที่กั้นล๊อคกุญแจ จอดรถ
แล้วเดินเท้าราว 150 เมตร ทางจะเลียบลำ�ห้วยแล้วตัดลงเนินเขาสูง
ไม่มาก ลงไปเจอลำ�ห้วย แลว้ เดนิ ทวนนาํ้ ข้ึนมาราว 50 เมตร ถงึ น้ําตก

333

ลักษณะ : เปน็ นํา้ ตกหินปนู ขนาดเลก็ สงู ราว 6 เมตร หน้าน้ําตกกว้างราว 10 เมตร ตกลงในแนวดิ่ง มีแอ่งนํา้ ด้านหนา้ แลว้ สายน้าํ จะไหล
ลงมาเป็นชนั้ นา้ํ ตกอ่ืน ๆ ชนั้ เล็ก ๆ อกี มากมาย บรเิ วณรม่ รื่นและเงียบสงบมาก

334

แม‹ฮ‹องสอน อุทยานแห่งชาติ
เชยี งใหม‹
น้ําตกพาเจริญเชียงราย
พะเยา พ้นื ท่ี 778.04 ตารางกโิ ลเมตร
น‹าน

ลำปาง

ลำพ�น แพร‹ ที่ตั้งท่ีทำ�การอทุ ยานแห่งชาติ : หมู่ 6 บา้ นพาเจรญิ ต.ชอ่ งแคบ อ.พบพระ จ.ตาก

สุโขทยั อตุ รดติ ถ การเดินทาง : มาจากเมืองตาก โดยใช้ทางหลวงหมายเลข 12 หรอื AH 1 จนลงท่ีราบอ�ำ เภอแม่สอด
ตาก จะเจอทางแยกใหญ่ ขวามือเข้าตัวเมืองแม่สอด แต่ให้ตรงไป โดยใช้ทางหลวงหมายเลข 1090 ไป
พ�ษณุโลก
เพชรบูรณ จนถึงกิโลเมตรที่ 37 มีป้ายบอกทางเข้าอุทยานแห่งชาตินํ้าตกพาเจริญซ้ายมือ เข้าไปประมาณ 700

กำแพงเพชร พ�จต� ร

นครสวรรค เมตร จะถึงที่ท�ำ การอุทยานแห่งชาติ
ถ้ามารถโดยสารกใ็ ช้รถโดยสารสายแมส่ อด - อมุ้ ผาง จะผา่ นทางเข้าอุทยานแห่งชาติ
อุทยั ธานี

335

กว่าจะเป็ นอุทยานแห่งชาติ
เดิมนั้นกองอุทยานแห่งชาติ กรมป่าไม้ ได้จัดตั้งวนอุทยานน้ําตกพาเจริญ ในเขตพื้นท่ีป่าสงวนแห่งชาติป่าแม่สอด ท้องท่ีอำ�เภอ
พบพระ จังหวดั ตาก ต้งั แตเ่ ดอื นกุมภาพนั ธ์ 2535 ต่อมากรมปา่ ไม้ไดพ้ จิ ารณาแลว้ เหน็ ว่าปจั จุบันพื้นทป่ี ่าบรเิ วณต่าง ๆ กำ�ลงั ถกู ทำ�ลาย และ
ยดึ ถือครอบครองเปน็ จำ�นวนมาก กรมปา่ ไม้จงึ ได้มคี �ำ สั่งท่ี 937/2536 ใหน้ ายธารากร อุดมธรรม เจ้าพนกั งานป่าไม้ 5 กองอทุ ยานแหง่ ชาติ
ปฏบิ ตั งิ านประจ�ำ และท�ำ หนา้ ทห่ี วั หนา้ วนอทุ ยานนา้ํ ตกพาเจรญิ จงั หวดั ตาก ไปด�ำ เนนิ การส�ำ รวจเพม่ิ เตมิ และจดั ตง้ั พน้ื ทป่ี า่ บรเิ วณวนอทุ ยาน
น้ําตกพาเจริญ ป่าสงวนแห่งชาติป่าแม่ละเมา ป่าสงวนแห่งชาติป่าแม่สอด ป่าสงวนแห่งชาติป่าช่องแคบ และป่าแม่โกนเกน ท้องที่จังหวัด
ตาก และพนื้ ทปี่ า่ บรเิ วณใกล้เคยี งท่ีมสี ภาพเหมาะสมในการจดั ตั้งเป็นอทุ ยานแหง่ ชาติ

336

นำ้�พุร้อนห้วยน้�ำ นัก

ต่อมากรมป่าไม้ ไดม้ คี ำ�สัง่ ใหส้ ำ�รวจพืน้ ทีเ่ พ่มิ เติม เพื่อประกาศเปน็ อุทยานแห่งชาตโิ ดยก�ำ หนดใหพ้ น้ื ทป่ี ่าทัง้ หมดในเขตป่าสงวนแหง่ -
ชาติป่าแม่สอด เป็นอุทยานแห่งชาติน้ําตกพาเจริญ มีพื้นที่ทั้งหมดประมาณ 778.04 ตารางกิโลเมตร ในท้องที่ตำ�บลด่านแม่ละเมา ตำ�บล
พะวอ ตำ�บลพระธาตุผาแดง ต�ำ บลแม่กุ ตำ�บลแม่ตาว ตำ�บลมหาวัน อำ�เภอแม่สอด และตำ�บลช่องแคบ ตำ�บลพบพระ ตำ�บลคีรีราษฎร์
อ�ำ เภอพบพระ จงั หวัดตาก โดยมตทิ ี่ประชุมคณะกรรมการอทุ ยานแหง่ ชาติ ครั้งท่ี 4/2537 วันที่ 8 พฤศจกิ ายน 2537 เหน็ ชอบในหลักการ
ให้จดั ต้งั เป็น “อทุ ยานแหง่ ชาติ”
พน้ื ท่สี ว่ นใหญ่ของอทุ ยานแห่งชาตินํ้าตกพาเจริญ เป็นภูเขาสลับซับซ้อน วางตัวไปตามแนวเหนือ - ใต้ มีพื้นที่ราบเล็กน้อยตามริม
ลำ�นํ้า ยอดเขาสูงเด่นในพื้นที่มีดอยป่าตาล ดอยเด่นกระทิง ดอยหลวง ดอยหมากหม่ืน เขาลมพักเย็น ซ่ึงเป็นส่วนหน่ึงของเทือกเขาถนน-
ธงชยั เป็นพื้นทต่ี น้ น้าํ ล�ำ ธาร และเปน็ ตน้ กำ�เนดิ ของห้วยแม่ละเมา ห้วยอมุ้ เป้ียม ซึง่ มที ิศทางการไหลของนาํ้ จากทิศใตไ้ ปสทู่ ิศเหนอื มีล�ำ ห้วย
หลายสายทีม่ ตี น้ ก�ำ เนดิ จากพืน้ ที่น้ไี หลสู่พน้ื ท่ีเกษตรกรรมของอำ�เภอแม่สอด อำ�เภอพบพระ เชน่ ห้วยแมส่ อด ห้วยแม่ดาว หว้ ยผักกูด ฯลฯ

337

ไปจังหวัดตาก

ไปแมร‹ ะมาด ศาลเจŒาพ‹อพะวอ

105 12 บาŒ นหวŒ ยยะอุ บสŒามŒ นปมอ† ูเซยอ บาŒ นตŒนมว‹ ง
บาŒ นหวŒ ยระพร�ง
ดแา‹ มน‹สอตดม. บŒานหัวฝาย บŒานหŒวยขนนุ
แเมมน‹ ยำ้ เแทมศส‹ บอาดล
1090 บาŒ นธงชยั

บาŒ นแมก‹ ุ บŒานหวŒ ยผักกดู

บาŒ นหŒวยไมŒแป‡น ถ้ำสีฟ‡า บŒานหวŒ ยเหลอื ง

บŒานเจดียโคะ เจนดำ้ ยีตโกคะ น้ำตกป†าหวาย บŒานแม‹ละเมานอŒ ย
บาŒ นปา† หวาย บาŒ นอมุŒ เป‚ยœ ม
1206 พนาำ้เจตรก�ญ

ซบอŒาโนอ

ชอ‹ บงŒาแนคบ ทีท่ ำการอทุ ยานแหง‹ ชาติ 1090
นำ้ ตกพาเจร�ญ

เมยี นมา หบวŒอ‹ ยนนำ้ ร้ำŒนอนัก บŒานหวŒ ยนำ้ นัก

ทว่ี า‹ พกบารพอรำะเภอ เมียนมา

ไปอำเภออมŒุ ผาง

338

ดอกกระเจียว “ฉตั รทอง”

นำ�้ ตกพาเจริญหรือนำ�้ ตกรม่ เกล้า

ที่ตั้ง : หมู่ 6 บา้ นพาเจริญ ต.ช่องแคบ อ.พบพระ จ.ตาก
พิกัด : 473611E 1824372N
การเข้าถึง : น้าํ ตกอย่บู รเิ วณเดยี วกับที่ตัง้ ท่ที ำ�การอุทยานแห่งชาติ ห่างจากตัวอาคารทที่ �ำ การ ราว 100 เมตร
ลักษณะ : เป็นน้าํ ตกหนิ ปูนท่เี กิดจากห้วยนํ้านบั และแหลง่ นาํ้ ซบั บรเิ วณหม่บู า้ นชิบาโบ ชือ่ ของน้าํ ตกตั้งตามชอื่ ของผคู้ ้นพบน้าํ ตกคนแรก
นามวา่ สหายพา แหง่ พรรคคอมมวิ นสิ ต์ ตอ่ มาชาวบา้ นเขา้ มาอาศยั ในพน้ื ทบ่ี รเิ วณน้ี จนเกดิ เปน็ ชมุ ชนทเ่ี จรญิ ขน้ึ จงึ ตอ่ ค�ำ วา่ “เจรญิ ” ทา้ ยชอ่ื
นํ้าตก เปน็ นํ้าตกพาเจริญ ไหลลดหลั่นกันลงมาเปน็ ชน้ั เล็ก ๆ แต่ละชัน้ สงู ไมม่ าก มีถงึ 97 ชัน้ หนา้ นาํ้ ตกดา้ นบนแคบ พอตกลงมาด้านลา่ ง
หน้านํ้าตกจะกว้างขึ้น รวมระยะทางท่ีนํ้าไหลลดหล่ันลงมาราว 70 เมตร บรรยากาศรายรอบร่มร่ืน หินปูนน้ําตกเป็นหินปูนของหน่วยหิน
ก่วิ ลม กลุ่มหนิ ราชบุรี อายเุ พอร์เมยี นตอนตน้ ประมาณ 286 - 245 ลา้ นปี โดยหนิ ปูนเป็นเนอื้ ไดโลมิติกแสดงลักษณะเปน็ ชน้ั (Bedding)
ตอ่ มามนี ํา้ ไหลตามรอยแตกของช้ันหินปูน ท�ำ ให้เกดิ การกดั กรอ่ นเป็นช้นั ท่สี วยงาม ช่วงเดอื นกรกฎาคม - กนั ยายน จะมีดอกกระเจียวสีสม้
“ฉตั รทอง” ออกดอกบา้ นสะพรงั่ ในบรเิ วณ

339

น้�ำ ตกป่าหวาย

ที่ต้ัง : หนว่ ยพิทักษ์อทุ ยานแห่งชาติท่ี นพ.1 (ปา่ หวาย)
หมู่ 3 บา้ นป่าหวาย ต.ครี รี าษฏร์ อ.พบพระ จ.ตาก
พิกัด : 482317E 1832526N
การเข้าถึง : จากที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติ ออกมาใช้
ทางหลวงหมายเลข 1090 เล้ียวซ้ายไปทางอุ้มผาง ผ่าน
แยกไปพบพระ จนประมาณราวกโิ ลเมตรที่ 42 จะมที าง
แยกเขา้ ทางซา้ ยมอื ไปตามทาง 3 กโิ ลเมตร ถงึ บา้ นชวิ าโป
เจอสามแยกเลยี้ วซ้ายเข้าไป ราว 200 เมตร เจอสามแยก
เล้ยี วขวาไปตามทางเร่ือย ๆ จะผา่ นหนว่ ยพิทกั ษ์อทุ ยาน-
แหง่ ชาติไปราว 2 กิโลเมตร มีทางเขา้ น้ําตกซา้ ยมือ เข้าไป
3 กิโลเมตร จอดรถด้านบนในลานจอดรถ แล้วเดินลง
เทีย่ วนํา้ ตก

340

ลกั ษณะ : เปน็ นา้ํ ตกหนิ ปนู จากล�ำ หว้ ยหวาย มนี า้ํ ไหลตลอดทงั้ ปี นํา้ ตกสูงเบ็ดเสร็จราว 20 เมตร แต่ตกลดหลั่นลงมาเรือ่ ย ๆ เปน็ ช้นั เล็ก ๆ
มีนับร้อยช้ันคล้าย ๆ กับนํ้าตกพาเจริญแต่ชั้นสูงกว่า บริเวณนํ้าตกมีต้นไม้ข้ึนจนดูร่มรื่นโดยเฉพาะหวาย จึงเป็นที่มาของช่ือนํ้าตก
ทางอุทยานแห่งชาตไิ ด้ทำ�เสน้ ทางเดินชมนา้ํ ตกจากด้านบนลงไปดา้ นล่าง สามารถชมนา้ํ ตกจากดา้ นลา่ งไดด้ ว้ ย ลงไปอกี 100 เมตร มีนํา้ ตก
พิศวงอีกแห่งในลำ�ห้วยเดยี วกนั
บริเวณนํ้าตกน้ีเป็นหินปูนและหินดินดานยุคคาร์บอนิเฟอรัส ที่เกิดการกัดกร่อนเป็นนํ้าตก ส่วนนํ้าตกพิศวงเกิดจากการทรุดตัวเป็น
หลมุ ยุบ (Sink hole) ขนาดประมาณ 3 x 4 ตารางเมตร

341

น้ํ าตกอุทแยานมแห่ส่งชุ ารติ ินทร์
พื้นท่ี 396.60 ตารางกิโลเมตร

เชยี งราย ท่ีตั้งที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติ : หมู่ 1 บ้านปางหมู ต.ปางหมู อ.เมือง จ.แมฮ่ อ่ งสอน
การเดินทาง : จากอ�ำ เภอเมอื ง จงั หวดั แม่ฮอ่ งสอน ไปตามทางหลวงจังหวดั หมายเลข 1095 สาย
แมฮ‹ ‹องสอน พะเยา น‹าน แม่ฮ่องสอน - อำ�เภอปาย (ไปทางอำ�เภอปาย) ถึงบริเวณบ้านปางหมู (ก่อนถึงแม่นํ้าปาย) ห่างจาก
เชยี งใหม‹ อำ�เภอเมืองแม่ฮ่องสอนไปทางทิศเหนือ ประมาณ 9 กิโลเมตร จะพบสามแยก ให้เล้ียวขวา ไปอีก
ลำพน� ลำปาง ประมาณ 2 กิโลเมตร กจ็ ะถงึ ทท่ี �ำ การอทุ ยานแหง่ ชาติ
แพร‹ กว่าจะเป็ นอทุ ยานแห่งชาติ
กรมป่าไม้ได้รับหนังสือจังหวัดแม่ฮ่องสอนที่ มส 09/71 ลงวันที่ 3 มกราคม 2523 แจ้งว่า
อตุ รดติ ถ จังหวัดได้รับหนังสืออำ�เภอขุนยวมที่ มส 0953/3338 ลงวันท่ี 11 ธันวาคม 2522 ท่ีขอให้จัดตั้ง
อทุ ยานแหง่ ชาติน้าํ ตกแมส่ ุรินทร์ เพ่อื อนรุ กั ษบ์ รเิ วณนาํ้ ตกแม่สรุ ินทร์ซ่ึงเป็นนํา้ ตกท่สี วยงามไว้ใหเ้ ป็น
ตาก สุโขทยั สถานทพ่ี กั ผอ่ นหย่อนใจ ตามท่นี ายสกลุ อนันตกลุ กำ�เนิด เจา้ พนกั งานป่าไม้ 3 เสนอโครงการจดั ตัง้
พษ� ณโุ ลก
เพชรบูรณ

กำแพงเพชร พ�จต� ร

นครสวรรค

อุทยั ธานี

342

แม่น้�ำ กกหน้าลานกางเต็นท์ของอทุ ยานแห่งชาติ

อุทยานแห่งชาตินาํ้ ตกแมส่ ุรินทร์ ประกอบกบั ดร.เถลิง ธำ�รงนาวาสวสั ด์ิ ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้บินตรวจปา่ พบวา่ บริเวณปา่
ของอำ�เภอขนุ ยวม และอ�ำ เภอเมอื ง จังหวัดแมฮ่ อ่ งสอน มลี ักษณะโดดเดน่ มีความสมบรู ณต์ ามธรรมชาติ และมนี ้าํ ตกสวยงามหลายแห่ง จึง
ใหก้ องอุทยานแห่งชาติด�ำ เนินการส�ำ รวจพนื้ ท่ี
กองอุทยานแหง่ ชาติไดม้ ีหนังสือที่ กส 0708/1140 ลงวนั ที่ 15 กมุ ภาพันธ์ 2523 เสนอกรมปา่ ไม้ ให้เจ้าหนา้ ท่ีสำ�นักงานปา่ ไมเ้ ขต
แมส่ ะเรยี ง ไปท�ำ การส�ำ รวจ ซง่ึ ส�ำ นกั งานปา่ ไมเ้ ขตแมส่ ะเรยี งไดม้ คี �ำ สง่ั ท่ี 180/2523 ลงวนั ท่ี 4 มถิ นุ ายน พ.ศ. 2523 ให้ นายอดุ ม ธมั ทะมาลา
เจ้าพนักงานป่าไม้ 4 ทำ�การสำ�รวจ พบว่า ป่านํ้าตกแม่สุรินทร์เป็นภูเขาสลับซับซ้อน สภาพป่าอุดมสมบูรณ์ มีทิวเขาและภูเขาสูงสลับซับ-
ซ้อน ทอดตวั ยาวตามแนวทิศเหนอื จดทิศใต้ ทศิ ตะวนั ออกจะเป็นภเู ขาสงู ชันลาดไปทางทศิ ตะวันตก มภี เู ขาหนิ และหนา้ ผาสูงชนั ในลักษณะ
ที่สวยงาม มคี วามสงู ตํา่ จากระดบั น้ําทะเลอยใู่ นช่วง 300 - 1,752 เมตร ยอดเขาทส่ี งู ท่ีสุด คือ ดอยปยุ รองลงมาคือ ดอยตน้ หว้ ยผาคอ สูง
1,601 เมตร จากระดบั ทะเล เปน็ ปา่ ตน้ นาํ้ ล�ำ ธารของล�ำ นาํ้ หลายสาย โดยเฉพาะอยา่ งยิ่งบริเวณดอยปุยมีลกั ษณะเป็นยอดเขาสงู มรี ปู ร่าง
คล้ายฝาชี ข้างบนยอดแบนเป็นที่ราบ อากาศหนาวจัด เป็นป่าตน้ นํ้าของล�ำ น้ําปาย ล�ำ นาํ้ แม่สะมาด ห้วยปงกนุ น้ําแม่สะกดึ ห้วยมอ่ นตะแลง
นํา้ แม่ฮอ่ งสอน หว้ ยโปง่ นํ้าแมส่ ุรนิ ทร์ หว้ ยนาออ่ น หว้ ยเฮย้ี หว้ ยอคู อนอ้ ย และหว้ ยอคู อหลวง ซง่ึ ล�ำ ธารเหลา่ นไ้ี หลลงสแู่ มน่ า้ํ ปายและแมน่ า้ํ
ยวม และยังมีนํา้ ตกสวยงาม 2 แห่ง คือ นํา้ ตกแม่สรุ ินทร์ และน้ําตกผาบ่อง เหมาะสมจดั ตัง้ เป็นอุทยานแหง่ ชาติ
กองอุทยานแห่งชาติ กรมป่าไม้ จึงได้นำ�เสนอต่อคณะกรรมการอุทยานแห่งชาติซ่ึงมีมติในการประชุมครั้งที่ 3/2523 เมื่อวันที่ 21
ตุลาคม 2523 เห็นชอบให้กำ�หนดบริเวณที่ดินป่าแม่นํ้าปายฝ่ังซ้ายและป่าแม่สุรินทร์ในท้องที่ตำ�บลปางหมู ตำ�บลผาบ่อง ตำ�บลห้วยโป่ง
อ�ำ เภอเมอื งแมฮ่ อ่ งสอน และต�ำ บลขนุ ยวม ตำ�บลแมย่ วมนอ้ ย อ�ำ เภอขุนยวม จงั หวดั แม่ฮ่องสอน ให้เปน็ อุทยานแหง่ ชาติ ซึ่งประกาศไว้ใน
ราชกจิ จานเุ บกษา เลม่ 98 ตอนที่ 180 ลงวันท่ี 29 ตลุ าคม 2524 เปน็ อุทยานแหง่ ชาตลิ ำ�ดบั ที่ 37 ของประเทศ มเี น้ือท่ีประมาณ 396.60
ตารางกโิ ลเมตร

343

ไปอำเภอปาย

แมน‹ ้ำปาย

ทีท่ ำการอทุ ยานแห‹งชาติแม‹สรุ น� ทร

ลานกางเตน็ ท

1095

ตัวเมอื ง
แม‹ฮ‹องสอน

หนว‹ ยพท� ักษ ดอยปยุ
อทุ ยานแห‹งชาติที่ สร.3

(แมส‹ ะกึด๊ )
นำ้ ตกแมส‹ ะก๊ึด
น้ำตกแม‹สะกดึ๊ หลวง

จ�ดชมทิวทัศน บŒานหวŒ ยฮี่ ไปอำเภอกัลยาณวิ ัฒนา
ดอยสันฟา‡

หน‹วยพท� ักษ
อทุ ยานแหง‹ ชาตทิ ่ี สร.4

(นำ้ ตกผาบอ‹ ง)
นำ้ ตกผาบ‹อง

108

หน‹วยพท� กั ษ
อุทยานแห‹งชาตทิ ี่ สร.1

(นำ้ ตกแม‹สุรน� ทร)
นำ้ ตกแม‹สรุ น� ทร

ดอยแมอ‹ คุ อ

1263 ไปอำเภอแม‹แจ‹ม

อำเภอข�นยวม 344

ไปอำเภอแมส‹ ะเร�ยง

น้ำ�ตกแม่สะกึด๊

ท่ีตงั้ : หนว่ ยพทิ กั ษอ์ ทุ ยานแหง่ ชาตทิ ่ี สร.3 (นา้ํ ตกแม่สะกด๊ึ )
หมู่ 10 บา้ นหวั น้ําแม่สะกึด๊ ต.ผาบ่อง อ.เมือง จ.แม่ฮอ่ งสอน
พิกัด : 47Q 394960E 2129180N
การเข้าถึง : จากตัวเมืองแม่ฮ่องสอน ใช้ทางหลวง
หมายเลข 108 (แมฮ่ อ่ งสอน - ขนุ ยวม - แมส่ ะเรยี ง - ฮอด)
มงุ่ หนา้ ไปทางขนุ ยวม ราว 7 กโิ ลเมตร ถงึ บา้ นหวั นา้ํ แมส่ ะกด๊ึ
มที างแยกทางซา้ ย (มปี า้ ยบอกทางเข้านํา้ ตกแมส่ ะกดึ๊ ) เลีย้ ว
เข้าไปตามทางราว 3 กม. ถึงหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติ
จะเหน็ ป้ายทางซ้ายมือเขยี นวา่ ไปนา้ํ ขกแมส่ ะกึด๊ (ถ้าตรงไป

345

จะไปบนยอดดอยปุย จุดชมทวิ ทศั น์ยอดดอยปุยได้) จอดรถริมทางแลว้ เดนิ เท้าลงไปทางซา้ ยมือของถนน
ทางเดนิ จะเปน็ ทางเดนิ เล็ก ๆ ในชว่ งแรกจะเดนิ ลงหุบห้วย แล้วเดินเลยี บล�ำ ธารไป บางชว่ งมีข้ามนํา้ บา้ ง เดนิ ราว 500 เมตร จะมที าง
แยกทางขวาเดนิ เลียบผาหินไปราว 15 เมตร ถงึ น้าํ ตกชนั้ ที่ 1 เมอื่ เดินย้อนกลบั ออกมาตรงทางแยกเดินเท้า แล้วเดินไปตามทาง ช่วงนี้จะปีน
หนิ เลก็ นอ้ ยราว 30 เมตร จะถึงนํา้ ตกช้ันบน
การเขา้ ถึง : เป็นนํ้าตกขนาดเล็ก ทีล่ �ำ ธารนา้ํ ตกลงมาในซอกเขา เปน็ ชอ่ งแคบเลก็ ๆ เปน็ สองชัน้ หา่ งกันราว 60 เมตร ตกลงมาไม่สูงนกั
เฉล่ยี ราว 10 เมตร ชั้นที่ 1 ซงึ่ เป็นซอกเขาหนิ กว้างราว 4 - 5 เมตร ดา้ นหน้าจะเป็นรอ่ งน้ําตกทีต่ กลงมาในซอกหนิ สงู ราว 10 เมตร ตกลงมา
ในร่อง แลว้ จงึ ไหลลาดลงมา ส่วนนาํ้ ตกชั้นสอง กร็ ปู ร่างแบบเดยี วกันคอื ตกลงตามซอกเขาแคบ ๆ สูงราว 10 เมตร
ในบริเวณหน่วยพทิ ักษอ์ ทุ ยานแหง่ ชาติ มเี ส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติ และลานกางเตน็ ทไ์ วบ้ ริการอีกดว้ ย

346

น�ำ้ ตกกึด๊ หลวง

ที่ต้ัง : หมู่ 10 บ้านหัวนํ้าแม่สะกึ๊ด ต.ผาบ่อง อ.เมือง
จ.แมฮ่ อ่ งสอน
พิกัด : 47Q 396423E 2127654N
การเข้าถึง : ใช้เส้นทางเดียวกับท่ีไปดอยปุย โดยห่างจากจุด
เดินเท้าไปนํ้าตกแม่สะก๊ึด 2 กิโลเมตร จอดรถข้างทาง (มีป้าย
บอก) แล้วเดนิ ลงไป 300 เมตร
ลักษณะ : เปน็ น้าํ ตกหิน มหี ลายชนั้ ห่าง ๆ กนั มีชัน้ ยบิ ย่อย
2 - 3 ชน้ั แตล่ ะชั้นไม่สงู มากนัก แต่ช้ันสูงสุด สงู ประมาณ 15
เมตร ตกลงมาจากช่องหินเล็ก ๆ ลงมายังแอง่ ข้างลา่ ง

347

น้ำ�ตกผาบอ่ งหรือนำ�้ ตกด�ำ ข่อน

ที่ต้ัง : หนว่ ยพทิ กั ษ์อุทยานแห่งชาติท่ี สร.4 (น้าํ ตกผาบอ่ ง) บ้านหว้ ยด�ำ ข่อน ต.ผาบ่อง อ.เมอื ง จ.แมฮ่ ่องสอน
พิกัด : 47Q 394619E 2122437N
การเข้าถึง : ยังคงใช้เส้นทางเดิมคือ ทางหลวงหมายเลข 108 เลยแยกเข้าบ้านหัวน้ําแม่สะก๊ึดไปทางขุนยวมราว 6 กิโลเมตร ถึงบ้าน
ผาบ่อง เลยหม่บู ้านไปไม่ไกล มีทางแยกซ้ายมือเขา้ หน่วยพทิ กั ษ์อทุ ยานแห่งชาตทิ ี่ สร.4 (นํา้ ตกผาบอ่ ง) มีป้ายบอกตรงทางแลว้ เขา้ ไปตาม
ทางราว 1 กิโลเมตร ถงึ นา้ํ ตกผาบอ่ ง ลานจอดรถอย่ตู ดิ ลำ�ธารนา้ํ ตก
ลักษณะ : เปน็ นํา้ ตกท่ีเกดิ จากหว้ ยดำ�ข่อน ไหลตกลงมาผา่ นหนา้ ผาหินช้นั เดียว ลงสู่แอง่ เบือ้ งลา่ ง สงู ราว 30 เมตร แต่จะมนี ํา้ ในหนา้ ฝน
ต้งั แต่ กรกฎาคม - พฤศจกิ ายน นอกนั้นนา้ํ จะน้อยมากจนถึงไมม่ นี ํา้

348

น�้ำ ตกแมส่ รุ นิ ทร์

ท่ีต้ัง : หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติท่ี สร.1 (นํ้าตกแม่-
สุรนิ ทร)์ หมู่ 2 บา้ นหัวฮะ ต.ขนุ ยวม อ.ขุนยวม จ.แม่ฮอ่ งสอน
พิกัด : 47Q 401978E 2094342N

349

การเข้าถึง : ใชเ้ สน้ ทางเดยี วกบั ท่ีไปดดู อกบัวตองดอยแมอ่ ุคอน่ันเอง คือ จากตัวเมอื งแม่ฮ่องสอน ใช้ทางหลวงหมายเลข 108 (แมฮ่ ่องสอน
- ขนุ ยวม) กอ่ นถึงตวั อำ�เภอขนุ ยวม 1 กิโลเมตร มีสามแยก(ขวามือไปตวั อำ�เภอขนุ ยวม) เขา้ ทางแยกซ้ายมอื ไปราว 1.5 กโิ ลเมตร มีสามแยก
(ตรงไปจะไปอำ�เภอแม่แจ่ม) เล้ียวซ้ายเข้าไปตามทางหลวงหมายเลข 1263 เป็นทางขึ้นเขาลัดเลาะไปตามสันเขา คดเคี้ยวไปมา บางช่วงมี
ทางหกั ศอก แลน่ ตามสนั เขา จนถึงดอยแมอ่ คุ อ (ในช่วงเดือนพฤศจกิ ายน - ธันวาคม จะมดี อกบวั ตองเหลืองอร่ามเตม็ ดอย) ตรงไปตามทาง
สายหลัก จะมปี ้ายบอกไปนํ้าตกแมส่ ุรนิ ทร์ จนถึงด่านตรวจเข้าหนว่ ยพทิ กั ษ์อุทยานแหง่ ชาติ เข้าไปตามทางจนถึงลานจอดรถแล้วเดนิ ไปยงั
ลานชมนาํ้ ตก ซ่งึ ทางอุทยานแห่งชาติจดั ทไี่ ว้ เหน็ นํา้ ตกแม่สรุ ินทรต์ กลงมาจากภเู ขาอีกดา้ นหนง่ึ (รวมระยะทางจากแยกอ�ำ เภอขนุ ยวม 26
กโิ ลเมตร)
ลักษณะ : นา้ํ ตกแมส่ ุรินทรเ์ ป็นนํา้ ตกสูงมากรว่ ม 100 เมตร สายนาํ้ ตกไมใ่ หญน่ ักแตพ่ อตกลงมาจากหนา้ ผาสูงในภเู ขาฝ่งั ตรงข้าม กวา่ จะ
ถงึ ด้านล่างนา้ํ ก็แผก่ ระจายออกจนฟุง้ ในบรเิ วณหุบเขาด้านล่างตลอดเวลา
หมายเหตุ : ในอุทยานแหง่ ชาตนิ ํ้าตกแมส่ ุรินทร์ ยงั มนี า้ํ ตกนาเจด็ ลอ๊ คอีกท่หี นงึ่ ดว้ ย

350

เชียงราย บรรยากาศยามเชา้ ของอทุ ยานแหง่ ชาตนิ �ำ้ หนาว

แม‹ฮอ‹ งสอน พะเยา อุทยานแห่งชาติ
เชยี งใหม‹
น‹าน นําหนาว
พืน้ ที่ 966 ตารางกโิ ลเมตร
ลำพ�น ลำปาง แพร‹ ที่ตั้งท่ีทำ�การอทุ ยานแห่งชาติ : ต.นํ้าหนาว อ.น้ําหนาว จ.เพชรบรู ณ์
การเดินทาง : ทที่ �ำ การอทุ ยานแห่งชาตนิ ํ้าหนาว อยหู่ า่ งจากอ�ำ เภอหลม่ สัก จงั หวดั เพชรบรู ณ์
อตุ รดิตถ ประมาณ 55 กโิ ลเมตร โดยใช้ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 12 ซ่ึงเปน็ ถนนสายหลักเชอ่ื มระหว่าง
ตาก สโุ ขทัย พษ� ณุโลก ภาคอีสาน (ขอนแก่น) กับภาคเหนือตอนลา่ ง (เพชรบรู ณ์) โดยเริ่มจากทางหลม่ สกั ใชท้ างหลวง
หมายเลข 12 ข้ามสะพานพ่อขุนผาเมือง (ห้วยตอง) ไปตามทางเรื่อย ๆ จะผ่านด่านตรวจ
กำแพงเพชร พ�จ�ตร ของอุทยานแห่งชาติ และผ่านจุดท่องเที่ยวต่าง ๆ อย่างทางเข้าถํ้าผาหงส์ จุดชมทิวทัศน์ภูค้อ
เพชรบรู ณ ทางเขา้ สวนสนบา้ นแปก และถึงแยกเขา้ ทีท่ �ำ การอทุ ยานแห่งชาติ ตรงหนา้ หลักกโิ ลเมตร ที่ 406
แลว้ เข้าไปอีก 2 กโิ ลเมตร ถึงทท่ี �ำ การอทุ ยานแหง่ ชาติ รวมระยะทาง 55 กโิ ลเมตรจากหล่มสัก
นครสวรรค
351
อุทยั ธานี

จุดชมอาทิตย์ตกถ้ำ�ผาหงส์

หรอื มาจากทางชมุ แพ - คอนสาร ก็ใช้ทางหลวงหมายเลข 12 เช่นเดียวกนั มุ่งหนา้ มา
หล่มสกั จะผา่ นหนา้ ทางเขา้ อทุ ยานแหง่ ชาติ แลว้ เขา้ ไปอกี 2 กโิ ลเมตร เชน่ กนั ทง้ั มรี ถประจ�ำ ทาง
ใหบ้ ริการตลอด

กว่าจะเป็ นอุทยานแห่งชาติ สนสองใบท่ีใหญท่ ี่สดุ ขนาดหลายคนโอบ
อทุ ยานแหง่ ชาติน้ําหนาว ถอื เปน็ อุทยานแห่งชาติในยคุ แรก ๆ ของการจดั ตั้งอทุ ยาน-
แหง่ ชาติในประเทศไทย โดยมีมตขิ องคณะรัฐมนตรี เมอ่ื วันท่ี 7 ตลุ าคม 2502 ให้ก�ำ หนดปา่
น้าํ หนาว จังหวัดเพชรบรู ณ์ และปา่ อ่นื ๆ ในทอ้ งทจ่ี งั หวัดต่าง ๆ รวม 14 ป่า เป็นอทุ ยาน-
แห่งชาติ ในปี 2511 กรมป่าไม้จงึ ไดส้ ง่ เจ้าหน้าท่ีไปท�ำ การส�ำ รวจเบอ้ื งต้นเก่ียวกบั สภาพพืน้ ท่ี
บรเิ วณปา่ นา้ํ หนาว ปรากฏวา่ มสี ภาพปา่ ทอ่ี ดุ มสมบรู ณ์ มที วิ ทศั นธ์ รรมชาตทิ ส่ี วยงามหลายแหง่
ตลอดจนเป็นแหลง่ ทอี่ ยอู่ าศัยของสัตว์ปา่ นานาชนิดสมควรจดั ตง้ั เปน็ อยุ านแห่งชาติ
จึงมีประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ 142 เม่ือวันที่ 3 พฤษภาคม 2515 กำ�หนด
บริเวณป่านํ้าหนาวในท้องท่ีตำ�บลบ้านโคก อำ�เภอเมืองเพชรบูรณ์ ตำ�บลบ้านกลาง ตำ�บล
บ้านติว้ ตำ�บลหว้ ยไร่ อ�ำ เภอหลม่ สกั ต�ำ บลนา้ํ หนาว อ�ำ เภอหลม่ เกา่ จงั หวดั เพชรบรู ณ์ และต�ำ บล
หว้ ยยาง อำ�เภอคอนสาร จงั หวดั ชยั ภมู ิ เปน็ อทุ ยานแหง่ ชาติ โดยประกาศในราชกจิ จานเุ บกษา
เมอ่ื วนั ท่ี 4 พฤษภาคม 2515 เป็นอุทยานแหง่ ชาติแหง่ ที่ 5 ของประเทศ ต่อมาไดข้ ยายพน้ื ที่
ในท้องท่ตี ำ�บลท่าอบิ ุญ และต�ำ บลปากช่อง อำ�เภอหล่มสัก จังหวัดเพชรบรู ณ์ โดยประกาศใน

352

ทวิ ทัศน์ภูผาจิตฝง่ั อ.นำ้�หนาว จดุ ชมอาทิตยข์ ึน้ ภูค้อ
ป่าเปลย่ี นสีในช่วงเดอื นมกราคม

หอดไู ฟภคู อ้

ราชกจิ จาลงวันที่ 26 กันยายน 2525 ปจั จุบันมพี ืน้ ที่ 966 ตารางกิโลเมตร
อุทยานแห่งชาตินํ้าหนาวถือเป็นอุทยานแห่งชาติที่สำ�คัญและสวยงามแห่งหน่ึง ซ่ึงเป็นส่วนหนึ่งของทิวเขาเพชรบูรณ์ ซึ่งเป็น
แนวเขตกั้นระหว่างภาคอีสานและภาคเหนือตอนล่าง สภาพพื้นที่ท่ัวไปเป็นเทือกเขาสูง มีสภาพป่าอุดมสมบูรณ์ มีทั้งป่าสน ป่าดิบแล้ง
ปา่ เบญจพรรณ และปา่ เตง็ รงั ภเู ขาจะเปน็ มลี กั ษณะเปน็ เนนิ ยอดปา้ น มคี วามสงู อยรู่ ะหวา่ ง 650 - 1,200 เมตร จากระดบั ทะเล เชน่ ภผู าจติ
ภูกุ่มข้าว โดยมีภูด่านอีป้องเป็นจุดสูงสุด มีความสูง 1,271 เมตร จากระดับทะเล และด้วยความที่ผืนป่าต่อเช่ือมกับป่าอนุรักษ์หลายแห่ง
ทำ�ใหร้ ะบบนเิ วศของปา่ ไมถ่ กู ตดั ชว่ ง จงึ เปน็ ตน้ นา้ํ ล�ำ ธารทส่ี �ำ คญั หลายสาย เชน่ แมน่ า้ํ ปา่ สกั แมน่ า้ํ พอง แมน่ า้ํ เลย หว้ ยขอนแกน่ หว้ ยนา้ํ เชญิ
ซ่ึงไหลลงสูเ่ ขอ่ื นอบุ ลรตั น์ และเขอื่ นจฬุ าภรณ์
อุทยานแห่งชาตินํ้าหนาวมีทางหลวงหมายเลข 12 ผ่าใจกลางป่า ทำ�ให้การสัญจรไปมาระหว่างอำ�เภอหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์
และอ�ำ เภอชมุ แพของจงั หวดั ขอนแก่นนนั้ สะดวกสบายย่งิ ข้นึ โดยการเดินทางไปตามนํ้าตกตา่ ง ๆ กจ็ ะใช้ทางหลวงหมายเลข 12 น้ีเป็นหลกั

353

ไปอำเภอหล‹มเก‹า ผาลŒอม ผากอง
หน‹วยพท� ักษอ ุทยาน
ถำ้ ใหญ‹น้ำหนาว หนว‹ ยพท� ักษอุทยานแหง‹ ชาติ ที่ นน.3 (ภูผากลางดง)
ภผู ากลางดง
ถำ้ น้ำหนาว

อำเภอน้ำหนาว ภูกระดงึ
โรงพยาบาลนำ้ หนาว
น้ำตก
ตาดพรานบา

หนว‹ ยพท� กั ษ ถำ้ ผาหงส จ�ดชมทิวทศั น 2216 บŒานโคกมน ไปน้ำตกตาดใหญ‹
อุทยานแห‹งชาตทิ ่ี นน.1 สแปวกนดสนำ ภูคŒอ แคนยอนนํา้ หนาว
ไปอำเภอหล‹มสัก ทีท่ ำการ
(หŒวยประหลาด) อทุ ยานแห‹งชาติ
ดา‹ นตรวจ กม.29 นำ้ หนาว นำ้ ตกทรายทอง

หวŒ ยนปำ้ รตะหกลาด 12 นำ้ ตกเหวทราย

หน‹วยพท� กั ษ 12 บาŒ นหŒวยสนามทราย
อทุ ยานแหง‹ ชาตทิ ี่ นน.2

(ซำบอน)

ภผู าจ�ต ด‹านตรวจ ไปอำเภอคอนสาร, อำเภอชมุ แพ
อุทยาน
แหง‹ ชาติ

ภูก‹ุมขาŒ ว

ชัยภมู ิ

354

น้�ำ ตกห้วยประหลาด

ทตี่ งั้ : หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติท่ี นน.1
(ถํ้าห้วยประหลาด) หมู่ 7 บ้านห้วยระหงส์
ต.ปากช่อง อ.หลม่ สัก จ.เพชรบรู ณ์
พิกัด : 47Q 0763448E 1850449N

355