A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
ตัวชี้วัด
กิจกรรมพัฒน�ก�รอ่�น พ ๓.๒ ป.๑/๑
ให้นักเรียนอ่านคำาและความหมายของคำาต่อไปนี้
คำ�ศัพท์ คำ�อ่�น คว�มหม�ย
บริหาร บอ-ริ-หาน ออกกำาลัง
สมำ่าเสมอ สะ-หมำ่า- เสมอเป็นปรกติ เสมอตามกำาหนด
สะ-เหมอ ราบเรียบ ไม่ลุ่ม ๆ ดอน ๆ
เจริญ จะ-เริน เติบโต งอกงาม ทำาให้งอกงามมากขึ้น
กจิ กรรมก�รเรยี นรู้
กิจกรรม ก�รเคลื่อนไหวร่�งก�ยโดยก�รออกก�ำ ลังก�ย
๑. ครูอธิบายและสาธิตการเคลื่อนไหวร่างกายโดยการบริหาร-
ร่างกายให้นักเรียนดู จากนั้นให้นักเรียนฝึกปฏิบัติตามทีละ
ท่าทาง ดังนี้
การบริหารร่างกาย ๒. การบริหารไหล่และช่วงแขน
๑. การบริหารคอ ๔. การบริหารเอว
๓. การบริหารลำาตัว ๖. การบริหารข้อมือ
๕. การบริหารเข่า
๗. การบริหารข้อเท้า
การเคล่ือนไหวร่างกายข้นั พื้นฐาน 83
83 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ตัวช้ีวัด ๒. ให้นักเรียนบันทึกผลการฝึกปฏิบัติในข้อ ๑. โดยเขียน
เครื่องหมาย 3 ลงในแบบบันทึก
พ ๓.๑ ป.๑/๑
ตัวอย่างแบบบันทึก
แบบบันทึกการเคลื่อนไหวร่างกายโดยการบริหารร่างกาย
ท่าทางการบริหารร่างกาย ผลการปฏิบัติ
ทำาได้ ทำาไม่ได้
๑. การบริหารคอ
๒. การบริหารไหล่และช่วงแขน
๓. การบริหารลำาตัว
๔. การบริหารเอว
๕. การบริหารเข่า
๖. การบริหารข้อมือ
๗. การบริหารข้อเท้า
ปฏบิ ตั ิไดท้ งั้ หมด ทา่ ทาง
84 สุขศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.๑
สุดยอดคู่มือครู 84
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
๓. ให้นักเรียนประเมินผลการฝึกปฏิบัติจากแบบบันทึกในข้อ ๒. แนวค�ำตอบ
กับเกณฑ์ประเมิน และตอบคำาถาม
๑. ทำ�ให้รา่ งกายแขง็ แรง จติ ใจแจม่ ใส
เกณฑ์การประเมิน ๒. รา่ งกายได้รับบาดเจบ็
ปฏิบัติได้ ๖-๗ ท่าทาง นักเรียนปฏิบัติอยู่ในระดับดี ๓. อบอ่นุ รา่ งกาย ๑๐-๒๐ นาที
ปฏิบัติได้ ๓-๕ ท่าทาง นักเรียนปฏิบัติอยู่ในระดับพอใช้ ๔. สร้างภูมติ า้ นทานโรค ท�ำ ให้ร่างกายแข็งแรง
ปฏิบัติได้ ๐-๒ ท่าทาง นักเรียนปฏิบัติอยู่ในระดับควรปรับปรุง ๕. เลือกการออกกำ�ลังกายท่ีตนเองชอบ
๓.๑ จากเกณฑ์การประเมิน นักเรียนปฏิบัติอยู่ในระดับใด เหมาะสมกับวยั และความถนัด
๓.๒ นักเรียนชอบบริหารร่างกายท่าทางใดมากที่สุด
๓.๓ นักเรียนคิดว่าควรปรับปรุงแก้ไขการบริหารร่างกายของ
ตนเองในท่าทางใด
คำ�ถ�มพฒั น�กระบวนก�รคดิ
๑. การออกกำาลังกายมีความสำาคัญต่อสุขภาพกาย
และจิตใจอย่างไร
๒. การบริหารร่างกายด้วยท่าทางที่ไม่เหมาะสมจะส่งผล
อย่างไร
๓. ก่อนออกกำาลังกายนักเรียนควรทำาอย่างไร
๔. การออกกำาลังกายเป็นประจำามีประโยชน์อย่างไร
๕. นักเรียนมีหลักในการเลือกออกกำาลังกายอย่างไร
การเคลอื่ นไหวรา่ งกายขน้ั พนื้ ฐาน 85
85 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ผังสรุปส�ระสำ�คญั ก�รเคลอื่ นไหวของส่งิ มชี ีวติ : คน สตั ว์ พืช จะ
มกี ารเคลอ่ื นไหวแตกตา่ งกนั ตามลกั ษณะรปู รา่ ง
ธรรมชาตขิ อง และอวยั วะ โดยพชื ไมส่ ามารถเคลอ่ื นทไ่ี ด ้ แต ่
การเคลอ่ื นไหว สามารถเคลอ่ื นไหวหรอื เปลย่ี นแปลงลกั ษณะได้
ประโยชนข์ องก�รเคลอ่ื นไหว : สง่ิ มชี วี ติ จาำ เปน็
การ ธรรมชาติ ตอ้ งมกี ารเคลอื่ นไหว เพอ่ื ใหส้ ามารถทาำ กจิ กรรม
เคลอื่ นไหว ของการ ตา่ ง ๆ ซง่ึ มคี วามจำาเป็นในการดาำ รงชวี ติ
ร่างกายขัน้ เคลอ่ื นไหว ก�รเคล่ือนไหวร�่ งก�ยในชีวิตประจ�ำ วัน :
รา่ งกายใน การทำากิจกรรมในชีวิตประจำาวันต้องใช้การ
พน้ื ฐาน ชีวติ ประจำาวนั เคลอ่ื นไหวรา่ งกายดว้ ยทา่ ทางแตกตา่ งกนั ไป
เพอ่ื ใหท้ าำ กจิ กรรมไดต้ ามต้องการ
การเคลอื่ นไหว ก�รเคล่อื นไหวร่�งก�ยง�่ ย ๆ ต�มธรรมช�ติ :
ร่างกายโดยการ การเคลอ่ื นไหวรา่ งกายเพอื่ ทาำ กจิ กรรมในชวี ติ
ออกกำาลงั กาย ประจำาวันมี ๓ ประเภท คือ การเคลื่อนไหว
รา่ งกายขณะอยกู่ บั ท ่ี การเคลอ่ื นไหวรา่ งกาย
ขณะเคลอ่ื นท ่ีและการเคลอื่ นไหวรา่ งกายโดย
ใชอ้ ปุ กรณ์ประกอบ
ก�รบริห�รร่�งก�ย : เป็นการเคลื่อนไหวส่วน
ตา่ ง ๆ ของรา่ งกายดว้ ยทา่ ทางตา่ ง ๆ ซงึ่ ปฏบิ ตั ิ
เป็นประจาำ ทาำ ให้มีรา่ งกายแขง็ แรง
ขอ้ ควรปฏบิ ตั ใิ นก�รออกก�ำ ลงั ก�ย : ไดแ้ ก ่ เลอื ก
กจิ กรรมออกกาำ ลงั กายทเี่ หมาะสมกบั ตนเอง อบอนุ่
ร่างกายก่อนออกกำาลังกาย ไม่ออกกำาลังกาย
หกั โหม และไมอ่ อกกาำ ลงั กายในขณะทเ่ี จบ็ ปว่ ย
ประโยชนข์ องก�รออกก�ำ ลงั ก�ย : การออกกาำ ลงั กาย
ใหป้ ระโยชนท์ งั้ ในดา้ นรา่ งกาย จติ ใจ สงั คม และ
สตปิ ญั ญา สง่ ผลใหม้ สี ขุ ภาพดที งั้ รา่ งกายและจติ ใจ
86 สขุ ศึกษาและพลศกึ ษา ป.๑
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
การเคลอ่ื นไหวโดยการออกกำ�ลงั กายเป็นประจำ�มปี ระโยชนอ์ ยา่ งไร
๑ ทำ�ให้รา่ งกายแข็งแรง
๒ ทำ�ใหเ้ ข้าสงั คมได้ยาก
๓ ทำ�ใหร้ า่ งกายทรดุ โทรม
(เฉลย ๑ เพราะการออกกำ�ลังกายเป็นการบริหารกล้ามเนื้อ ทำ�ให้ระบบต่าง ๆ ในร่างกาย
ทำ�งานอยา่ งมปี ระสิทธิภาพ สง่ ผลใหส้ ขุ ภาพร่างกายแขง็ แรง)
สุดยอดคู่มือครู 86
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
เปา้ หมายการเรียนรู้
๕ สนุกกับเกมเบ็ดเตล็ด มาตรฐานการเรียนรู้
ตวั ชีว้ ัด มาตรฐาน พ ๓.๑
๑. เล่นเกมเบด็ เตล็ดและเข้ารว่ มกจิ กรรมทางกายทใี่ ช้การเคลื่อนไหวตามธรรมชาต ิ เข้าใจ มที ักษะในการเคลือ่ นไหว กจิ กรรม
(พ ๓.๑ ป.๑/๒) ทางกาย การเล่นเกม และกีฬา
๒. ออกกาำ ลงั กาย และเล่นเกมตามคาำ แนะนำาอยา่ งสนกุ สนาน (พ ๓.๒ ป.๑/๑)
๓. ปฏบิ ตั ิตนตามกฎ กติกา ขอ้ ตกลงในการเลน่ เกมตามคำาแนะนาำ (พ ๓.๒ ป.๑/๒) มาตรฐาน พ ๓.๒
รกั การออกกำ�ลังกาย การเลน่ เกม และการ
ผังสาระการเรยี นรู้ เล่นกีฬา ปฏิบัติเป็นประจำ�อย่างสม่ําเสมอ
มวี นิ ยั เคารพสทิ ธิ กฎ กตกิ า มนี า้ํ ใจนกั กฬี า
มีจิตวิญญาณในการแข่งขัน และชื่นชมใน
สุนทรียภาพของการกีฬา
เกมคนขาเก สนุกกับการ การปฏิบัติตนเพื่อความ สมรรถนะสำ�คญั ของผู้เรยี น
เล่นเกมเบ็ดเตล็ด ปลอดภัยในการเล่นเกม
เกมกาฟักไข่ ๑. ความสามารถในการสื่อสาร
เกมขึ้นเขา ลงนํ้า สนุกกับเกม ๒. ความสามารถในการคดิ
เบ็ดเตล็ด ๓. ความสามารถในการแกป้ ัญหา
เกมคนเก็บขยะ ๔. ความสามารถในการใชท้ กั ษะชีวิต
เกมชักเย่อ ประโยชน์ของ ๕. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี
เกมจับหมู่ การเล่นเกม
เกมลิงชิงบอล
สาระสาำ คญั คณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์
เกมเป็นกิจกรรมที่ช่วยให้ร่างกายได้เคล่ือนไหว และเกิดความสนุกสนานในการเล่น ใฝ่เรียนรู้
ตัวชี้วัดท่ี ๔.๑ ต้ังใจ เพียรพยายาม
การเล่นเกมผู้เลน่ ควรปฏบิ ัติตามกฎ กตกิ าอยา่ งเครง่ ครัด เพ่ือให้การเลน่ เปน็ ไปอย่างราบรนื่ ใ น ก า ร เ รี ย น แ ล ะ เ ข้ า ร่ ว ม กิ จ ก ร ร ม
เกดิ ความปลอดภัยในการเลน่ และช่วยสรา้ งความสามัคคีในหมคู่ ณะ การเรียนรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 มุ่งมน่ั ในการท�ำ งาน
ตัวช้ีวัดที่ ๖.๑ ตั้งใจและรับผิดชอบ
นักเรียนแบ่งกลุ่ม ศึกษาการเล่นเกมเบ็ดเตล็ด แล้วออกมาสาธิตการเล่นเกม ในการปฏบิ ตั หิ นา้ ท่ีการงาน
อยา่ งปลอดภยั และวธิ กี ารเลน่ เกมทอี่ าจท�ำ ใหเ้ กดิ อนั ตราย แลว้ น�ำ เสนอการปฏบิ ตั ติ น
เพื่อความปลอดภยั ในการเลน่ เกม
87 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ตวั ช้วี ัด สนุกกับการเล่นเกมเบ็ดเตล็ด
พ ๓.๑ ป.๑/๒ จุดประกายความคิด
พ ๓.๒ ป.๑/๑
พ ๓.๒ ป.๑/๒
ภาระงาน/ชนิ้ งาน
แบบบันทกึ การเล่นเกมเบ็ดเตลด็
Step 1 ข้นั สงั เกต
รวบรวมข้อมูล
๑. นักเรียนร่วมกันสนทนา โดยตอบ นักเรียนและเพื่อน ๆ ชอบเล่นเกมอะไรกันบ้าง
คำ�ถาม ดงั น้ี
ในชีวิตประจำ�วันนอกจ�กเร�ไปโรงเรียนเพื่อเรียนหนังสือแล้ว
• นักเรยี นใชเ้ วลาวา่ งในการปฏิบตั ิ
กจิ กรรมอะไรบ้าง เร�ยังใช้เวล�ว่�งในก�รเล่นกับเพื่อน ซึ่งก�รเล่นร่วมกันหล�ย ๆ คน
ต้องมีรูปแบบและข้อตกลงในก�รเล่นร่วมกัน เรียกว่� กติกา ซึ่งกติก�
(ตวั อยา่ งค�ำ ตอบอา่ นหนงั สอื ฟงั เพลง จะทำ�ให้เร�เล่นได้อย่�งร�บรื่นสนุกสน�น ก�รเล่นที่มีรูปแบบและ
ข้อตกลงง่�ย ๆ เรียกว่� เกม ซึ่งเกมที่เหม�ะสมกับวัยของเร� ได้แก่
เล่นเกม) เกมเบ็ดเตล็ด
• นักเรียนรู้จักการละเล่นพ้ืนเมือง เกมเบ็ดเตล็ด คือ ก�รเล่นที่มีรูปแบบและวิธีก�รเล่นอย่�งง่�ย ๆ
นิยมเล่นกันในกลุ่มเพื่อนเมื่อมีเวล�ว่�ง ทำ�ให้ผู้เล่นเกิดคว�ม
อะไรบา้ ง สนุกสน�นเพลิดเพลิน
(นักเรียนสามารถตอบได้อย่าง 88 สขุ ศกึ ษาและพลศึกษา ป.๑
หลากหลาย) เสริมความรู้ ครูควรสอน
• การเล่นที่มีรูปแบบและข้อตกลง
การเลน่ เกมกับเพือ่ นต้องเล่นตามกฎ กติกา เพอื่ ไมใ่ ห้เกิดความขดั แยง้
ง่าย ๆ เรยี กวา่ อะไร ทะเลาะกัน และปอ้ งกนั การได้รบั บาดเจบ็ จากการเลน่ เกม
(เกม)
• นักเรียนชอบเล่นเกมอะไร
มากท่สี ดุ
(นักเรียนสามารถตอบได้อย่าง
หลากหลาย)
๒. นั ก เ รี ย น ศึ ก ษ า แ ล ะ ร ว บ ร ว ม
ข้อมูลเก่ียวกับเกมเบ็ดเตล็ดจาก
หนังสือเรียนหรือแหล่งการเรียนรู้ท่ี
หลากหลาย
สุดยอดคู่มือครู 88
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก
ตัวอย่�งเกมเบ็ดเตล็ด มีดังนี้ St St ep 2asean
๑. เกมคนขาเก ข้นั คิดวเิ คราะห์
และสรุปความรู้
๓. นั ก เ รี ย น ร่ ว ม กั น อ ภิ ป ร า ย แ ล ะ
แสดงความคดิ เหน็ เกยี่ วกบั จดุ มงุ่ หมาย
จุดมุ่งหมาย เพื่อฝึกก�รทรงตัวและคว�มคล่องแคล่วว่องไวในก�รเคลื่อนไหว ของการเลน่ เกม ผูเ้ ลน่ การเตรยี มตวั
ผู้เล่น ตั้งแต่ ๒ คนขึ้นไป ผู้เล่นหนึ่งคนเป็นคนข�เก ผู้เล่นที่เหลือ กติกา และวิธเี ลน่ เกม ดังนี้
คอยวิ่งหนีคนข�เก • เกมคนขาเก
• เกมกาฟกั ไข่
การเตรียม ๑. วงกลมขน�ดพอเหม�ะกับจำ�นวนผู้เล่น • เกมขน้ึ เขา ลงน้ํา
๒. จับสล�กเพื่อเลือกคนข�เก ๑ คน • เกมคนเก็บขยะ
กติกา ๑. คนข�เกให้ใช้วิธีเขย่งข�เดียว เพื่อไล่แตะผู้เล่นคนอื่น ๆ • เกมชกั เย่อ
ห้�มวิ่งไล่แตะผู้เล่น ขณะเท้�ทั้งสองสัมผัสพื้น • เกมจบั หมู่
๒. ผู้เล่นคนอื่น ๆ ห้�มหนีคนข�เกออกไปนอกวงกลมที่กำ�หนด • เกมลงิ ชิงบอล
วิธีเล่น ๑. คนข�เกจะต้องเขย่งข�เดียวเพื่อไล่แตะผู้เล่นคนอื่น แล้วร่วมกันสรุปเป็นข้อตกลงในการ
๒. ผู้เล่นคนอื่นจะต้องหนีไม่ให้คนข�เกแตะถูกตัว โดยจะ เลน่ เกม
ต้องหนีอยู่ในวงกลม ถ้�ผู้เล่นคนใดถูกแตะจะต้องไป
เป็นคนข�เกแทน ep 3 ข้ันปฏบิ ัติ
แหลละงั สกราปุรปควฏาิบมตั ริู้
การเล่นเกมคนขาเก ๔. นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ ๕-๖ คน
แต่ละกลุ่มร่วมกันปฏิบัติการเล่นเกม
สนกุ กบั เกมเบ็ดเตลด็ 89 คนขาเก โดยแบง่ หนา้ ทต่ี ามความถนดั
แ ล้ ว บั น ทึ ก ผ ล ก า ร เ ล่ น เ ก ม ล ง ใ น
๕. นกั เรียนร่วมกันสรปุ สงิ่ ทเ่ี ขา้ ใจ เปน็ ความรรู้ ่วมกัน ดังนี้ แบบบันทึก ดงั ตัวอย่าง
• การเลน่ เกมคนขาเก ต้องเลน่ ให้ถกู ตอ้ งตามกตกิ าการเลน่
จงึ จะท�ำ ใหเ้ กิดความสนกุ สนานและปลอดภยั แบบบนั ทึกผลการเล่นเกมเบ็ดเตล็ด : คนขาเก
๑. นักเรยี นถกู คนขาเกแตะถกู ตวั หรือไม่
✓ ถูก ไมถ่ ูก
๒. นกั เรียนได้เล่นเป็นคนขาเกหรือไม่
✓ ได้เล่น ไมไ่ ด้เลน่
๓. การเลน่ เกมคนขาเกท�ำ ใหส้ ว่ นใดของรา่ งกายแขง็ แรง
✓ ขา แขน
๔. นกั เรยี นชอบเล่นเกมคนขาเกหรอื ไม่
✓ ชอบ ไมช่ อบ
89 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 3 ข้นั ปฏิบัติ
St แหลละงั สกราุปรปควฏาิบมัตริู้
๖. นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ ๔-๕ คน ๒. เกมกาฟักไข่
แต่ละกลุ่มร่วมกันปฏิบัติการเล่นเกม จุดมุ่งหมาย เพื่อฝึกทักษะก�รป้องกันและคว�มคล่องแคล่วว่องไว
กาฟกั ไข่ โดยแบง่ หนา้ ทตี่ ามความถนดั อุปกรณ์ ลูกปิงปอง หรือกระด�ษที่ขยำ�เป็นก้อนจำ�นวน
ไม่ตำ่�กว่� ๑๐ ลูก หรือ ๑๐ ก้อน
แ ล้ ว บั น ทึ ก ผ ล ก า ร เ ล่ น เ ก ม ล ง ใ น
ผู้เล่น ตั้งแต่ ๒ คนขึ้นไป ให้ผู้เล่นหนึ่งคนเป็นแม่ก� ที่เหลือเป็น
แบบบนั ทกึ ดงั ตัวอยา่ ง นกอินทรี
แบบบนั ทกึ ผลการเลน่ เกมเบ็ดเตลด็ : กาฟกั ไข่ การเตรียม ๑. วงกลมขน�ดพอเหม�ะ
๑. นักเรยี นแยง่ ไข่มาจากแมก่ าไดห้ รอื ไม่ ๒. จับสล�กเพื่อเลือกแม่ก� ๑ คน
✓ ได้ ไม่ได้ กติกา ๑. ผู้ที่เป็นแม่ก�ต้องรักษ�ไข่และพย�ย�มตีมือผู้ที่เป็นนกอินทรี
๒. นักเรยี นได้เล่นเปน็ แม่กาหรอื ไม่ ที่จะม�แย่งไข่ให้ได้
✓ ได้เล่น ไมไ่ ดเ้ ลน่ ๒. ผู้ที่เป็นนกอินทรีต้องพย�ย�มแย่งไข่จ�กผู้ที่เป็นแม่ก�ให้ได้
๓. นักเรียนเลน่ เกมกาฟักไข่ถกู ตอ้ งตามกตกิ า วิธีเล่น ๑. ให้แม่ก�เข้�ไปอยู่ในวงกลมและผู้ที่เป็นนกอินทรีต้องพย�ย�ม
หรือไม่ แย่งไข่จ�กแม่ก�
๒. แม่ก�จะต้องระวังไม่ให้นกอินทรีแย่งไข่ไปได้
✓ ถูกต้อง ไมถ่ ูกตอ้ ง
๔. นกั เรยี นชอบเลน่ เกมกาฟกั ไข่หรือไม่ ๓. ในขณะแย่งไข่ ถ้�นกอินทรีถูกแม่ก�ตีมือในวงกลมถือว่�แพ้
✓ ชอบ ไมช่ อบ
๗. นั ก เ รี ย น ร่ ว ม กั น ส รุ ป ส่ิ ง ที่ เ ข้ า ใ จ จะต้องเปลี่ยนเป็นแม่ก�แทน แล้วเริ่มเล่นใหม่
เปน็ ความรรู้ ่วมกนั ดังน้ี ๔. ถ้�ฝ่�ยนกอินทรีลักกินไข่
แม่ก�หมดถือว่�แม่ก�แพ้
• เกมกาฟักไข่ เป็นเกมเบ็ดเตล็ด เมื่อเริ่มเล่นใหม่จะต้องเป็น
ที่ต้องใช้การเคลื่อนไหวร่างกายที่ แม่ก�เหมือนเดิม
คลอ่ งแคล่ววอ่ งไวในการเลน่
ความรรู้ อบโลก
การเล่นกาฟักไข่ นกอนิ ทรีหัวขาว เป็นสัญลักษณ์
ประจําชาตขิ องประเทศสหรัฐอเมรกิ า
90 สุขศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.๑
สุดยอดคู่มือครู 90
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด ep 3aseanรอบรู้อาเซียนและโลก
St ขน้ั ปฏิบัติ
และสรปุ ความรู้
หลังการปฏิบตั ิ
๓. เกมขึ้นเขา ลงนํ้า
๘. นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ ๔-๕ คน
จุดมุ่งหมาย เพื่อฝึกก�รเคลื่อนไหวของร่�งก�ยต�มคำ�สั่ง แต่ละกลุ่มร่วมกันปฏิบัติการเล่นเกม
ผู้เล่น ตั้งแต่ ๒ คนขึ้นไป ผู้เล่นหนึ่งคนเป็นผู้สั่งก�ร ขน้ึ เขา ลงนาํ้ โดยแบง่ หนา้ ทต่ี ามความ
ที่เหลือเป็นผู้เล่น ถนดั แลว้ บันทกึ ผลการเล่นเกมลงใน
แบบบนั ทกึ ดงั ตวั อยา่ ง
การเตรียม ๑. แบ่งพื้นที่สน�มเป็น ๓ ส่วน คือ ส่วนภูเข� ส่วนพื้นดินและ
ส่วนแม่นำ้� แบบบันทกึ ผลการเลน่ เกมเบด็ เตล็ด : ขึ้นเขา ลงน้าํ
๒. จับสล�กเลือกผู้สั่งก�ร ๑ คน
๑. นักเรียนเลน่ เกมขึ้นเขา ลงนา้ํ ถกู ต้องตามกตกิ า
กติกา ผู้เล่นต้องฟังคำ�สั่งของผู้สั่งก�รแล้วปฏิบัติต�มอย่�งถูกต้อง ห�ก หรอื ไม่
ปฏิบัติตรงข้�มกับคำ�สั่งจะต้องออกจ�กก�รเล่น ✓ ถกู ต้อง ไม่ถกู ต้อง
วิธีเล่น ผู้เล่นทั้งหมดจะยืนอยู่ในส่วนที่เป็นพื้นดิน ผู้สั่งก�รจะยืนอยู่หน้� ๒. นกั เรียนเคยเป็นผูช้ นะในการเลน่ เกมข้ึนเขา
ผู้เล่น และจะเป็นผู้บอกว่� “ขึ้นเขา” หรือ “ลงนํ้า” ถ้�ผู้สั่งก�รบอกว่� ลงนํ้าบา้ งหรือไม่
“ขึ้นเขา” ผู้เล่นต้องกระโดดหรือวิ่งไปในส่วนภูเข� ถ้�ผู้สั่งก�ร ✓ เคย ไม่เคย
บอกว่� “ลงนํ้า” ผู้เล่นต้องกระโดดลงไปในส่วนที่เป็นแม่นำ้� ถ้�ใคร ๓. นักเรียนรสู้ ึกอย่างไรขณะดเู พือ่ นเลน่ เกมขนึ้ เขา
ปฏิบัติตรงข้�มกับคำ�สั่งจะต้องออกจ�กก�รเล่นจนเหลือผู้เล่น ลงนํา้
เพียงคนเดียวเป็นผู้ชนะ เฉย ๆ ✓ สนกุ สนาน
เบ่ือ
ขึ้นเขา ๙. นักเรียนร่วมกันสรุปส่ิงที่เข้าใจ
เปน็ ความรรู้ ว่ มกนั ดงั น้ี
ส่วนภูเขา ส่วนพื้นดิน ส่วนแม่นํ้า
• เกมข้ึนเขา ลงนํ้า เป็นเกม
เบ็ดเตล็ดที่ช่วยฝึกการเคลื่อนไหว
รา่ งกายตามคำ�สง่ั
การเล่นเกมขึ้นเขา ลงนํ้า
สนกุ กบั เกมเบ็ดเตล็ด 91
91 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
St บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 3 ขั้นปฏิบัติ ๔. เกมคนเก็บขยะ
แหลละังสกราปุรปควฏาิบมัตริู้
เพื่อฝึกคว�มคล่องแคล่วว่องไว
๑๐. นกั เรยี นแบง่ กลมุ่ ๔-๕ คน แตล่ ะกลมุ่ จุดมุ่งหมาย ๑. เศษกระด�ษที่ขยำ�เป็นก้อนหรือวัสดุอื่น ๆ
รว่ มกนั ปฏบิ ตั กิ ารเลน่ เกมคนเกบ็ ขยะ ที่สมมุติให้เป็นขยะ
โดยแบ่งหน้าที่ตามความถนัด แล้ว อุปกรณ์ ๒. นกหวีดหรืออุปกรณ์อื่นที่ใช้ทำ�เสียงแทนนกหวีดได้
บนั ทกึ ผลการเลน่ เกมลงในแบบบนั ทกึ ๓. กระด�ษหรือวัสดุอื่นที่ใช้สมมุติเป็นบ้�น
ดังตัวอยา่ ง
แบบบันทกึ ผลการเล่นเกมเบ็ดเตล็ด : คนเก็บขยะ ผู้เล่น ตั้งแต่ ๓ คนขึ้นไป คนทิ้งขยะ ๑ คน ที่เหลือเป็นคนเก็บขยะ
๑. นกั เรียนเปน็ คนเกบ็ ขยะ หรอื คนทงิ้ ขยะ การเตรียม
✓ คนเกบ็ ขยะ คนท้งิ ขยะ ๑. เตรียมอุปกรณ์ ได้แก่ เศษกระด�ษ นกหวีด และกระด�ษ
๒. นกั เรียนเลน่ เกมคนเกบ็ ขยะไดถ้ กู ตอ้ งตามกตกิ า ที่ใช้สมมุติเป็นบ้�น
หรอื ไม่ ๒. จับสล�กเพื่อเลือกคนทิ้งขยะ ๑ คน
✓ ถูกต้อง ไมถ่ ูกตอ้ ง กติกา
๓. นักเรียนรสู้ กึ อย่างไรกับการเลน่ เกมคนเก็บขยะ ผู้ที่เป็นคนทิ้งขยะต้องยืนหันหลังให้กับคนเก็บขยะซึ่งนั่งล้อมวงกัน
✓ ชอบ เฉย ๆ โดยห้�มหันม�มองในขณะเป่�นกหวีด
ไมช่ อบ วิธีเล่น
๑. เริ่มเล่นให้คนทิ้งขยะนำ�ขยะม�ทิ้งหน้�บ้�นของคนเก็บขยะ
๑๑. นั ก เ รี ย น ร่ ว ม กั น ส รุ ป สิ่ ง ที่ เ ข้ า ใ จ คนใดคนหนึ่งแล้วไปยืนหันหลังโดยไม่หันม�มองคนเก็บขยะ
เป็นความรรู้ ว่ มกนั ดังนี้ ๒. คนเก็บขยะจะต้องนำ�ขยะออกจ�กหน้�บ้�นตนไปไว้หน้�บ้�น
คนอื่น โดยวนเป็นวงกลมท�งใดท�งหนึ่ง
• การเล่นเกมคนเก็บขยะให้ ๓. คนทิ้งขยะจะเป่�นกหวีดขึ้น ในขณะที่เสียงนกหวีดดัง ถ้�ขยะ
สนุกสนาน เพลิดเพลิน ควรปฏิบัติ
ตามกตกิ าการเล่นอย่างเคร่งครดั อยู่หน้�บ้�นของใคร ผู้นั้นจะต้องออกจ�กวงไปแล้วเอ�ขยะ
ไปให้คนทิ้งขยะ
การเล่นเกมคนเก็บขยะ ๔. คนเก็บขยะที่เหลือจะต้อง
ขยับวงให้เข้�ม�ชิดกันแล้ว
เริ่มเล่นใหม่จนกระทั่งเหลือ
ผู้ชนะ ๑ คน
92 สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.๑
เสริมความรู้ ครูควรสอน
การใชก้ ระดาษควรใชอ้ ยา่ งคมุ้ คา่ ทงั้ สองดา้ น และไมค่ วรฉกี กระดาษสมดุ มาพบั เลน่
เพ่อื เป็นการลดการตดั ตน้ ไม้ท่ีจะน�ำ มาผลติ เปน็ กระดาษ
สุดยอดคู่มือครู 92
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด ep 3aseanรอบรู้อาเซียนและโลก
St ข้นั ปฏบิ ตั ิ
และสรุปความรู้
หลังการปฏิบัติ
๕. เกมชักเย่อ
๑๒. นกั เรยี นแบง่ กลมุ่ ๕-๖ คน แตล่ ะกลมุ่
จุดมุ่งหมาย เพื่อฝึกคว�มแข็งแรงและคว�มส�มัคค ี ร่วมกันปฏิบัติการเล่นเกมชักเย่อ
อุปกรณ์ เชือกย�วและผูกผ้�สีแดงที่กึ่งกล�งเชือก โดยแบ่งหน้าที่ตามความถนัด แล้ว
บนั ทกึ ผลการเลน่ เกมลงในแบบบนั ทกึ
ผู้เล่น ม�กกว่� ๒ คน แบ่งเป็น ๒ ฝ่�ยเท่� ๆ กัน ดังตัวอย่าง
การเตรียม ๑. แบ่งพื้นที่ก�รเล่นออกเป็น ๒ ส่วน แบบบนั ทึกผลการเลน่ เกมเบ็ดเตล็ด : ชกั เย่อ
๒. แบ่งผู้เล่นออกเป็น ๒ ฝ่�ยเท่� ๆ กัน
๑. ทมี ของนักเรียนเล่นเกมชกั เย่อชนะหรือไม่
กติกา ผู้เล่นแต่ละฝ่�ยต้องพย�ย�มดึงเชือก ให้ส่วนที่ผูกด้วย ✓ ชนะ แพ้
ผ้�สีแดงเข้�ม�ในเขตแดนของตนให้ได้ ๒. นกั เรียนเล่นเกมชักเย่อถูกตอ้ งตามกตกิ าหรือไม่
เมื่อได้ยินสัญญ�ณเริ่มเล่น ให้ผู้เล่นทั้ง ๒ ฝ่�ยออกแรงดึง ✓ ถูกตอ้ ง ไม่ถูกตอ้ ง
วิธีเล่น เชือก เพื่อจะให้ผ้�สีแดงเข้�ม�ในเขตแดนของตน ถ้�ฝ่�ยใด ๓. นักเรยี นชอบเล่นเกมชกั เย่อหรือไม่
✓ ชอบ ไมช่ อบ
ส�ม�รถดึงเชือกจนผ้�สีแดงเข้�ม�อยู่ในเขตแดนของตนได้ ๑๓. นั ก เ รี ย น ร่ ว ม กั น ส รุ ป ส่ิ ง ที่ เ ข้ า ใ จ
ก็จะเป็นฝ่�ยชนะ เป็นความรู้ร่วมกัน ดงั นี้
• การมีร่างกายท่ีแข็งแรง และ
มีความสามัคคีในทีมของตนเองจะ
ทำ�ให้เล่นเกมชักเย่อได้ดี การเล่น
เกมชักเย่อให้ได้ดีต้องอาศัยความ
แขง็ แรงของรา่ งกายและความสามคั คี
ในทมี เป็นสำ�คญั
การเล่นเกมชักเย่อ
สนกุ กับเกมเบ็ดเตลด็ 93
เสริมความรู้ ครูควรสอน
ชักเย่อเป็นการละเล่นของไทยแขนงหนึ่งที่มีเอกลักษณ์ แสดงถึงความสามัคคี
และยังบ่งบอกถึงความสามารถทางด้านร่างกาย (ปลูกฝังคุณลักษณะ
อันพงึ ประสงค์)
93 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
St บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 3 ข้นั ปฏบิ ัติ ๖. เกมจับหมู่
แหลละังสกราุปรปควฏาิบมัตริู้
๑๔. นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ ๑๐ คน จุดมุ่งหมาย เพื่อฝึกคว�มคล่องแคล่วว่องไวในก�รเคลื่อนไหว
แต่ละกลุ่มร่วมกันปฏิบัติการเล่นเกม
ผู้เล่น ๘-๑๐ คน
จับหมู่ โดยแบ่งหน้าท่ีตามความถนัด
แ ล้ ว บั น ทึ ก ผ ล ก า ร เ ล่ น เ ก ม ล ง ใ น การเตรียม จับสล�กเลือกผู้นำ� ๑ คน
แบบบนั ทึก ดงั ตวั อยา่ ง กติกา เมื่อผู้นำ�ออกคำ�สั่งให้จับหมู่ ผู้เล่นหมู่ใดจับหมู่ช้�
แบบบนั ทกึ ผลการเลน่ เกมเบด็ เตล็ด : จับหมู่ ให้ออกจ�กก�รเล่นแล้วคอยช่วยร้องเพลงและปรบมือ
๑. กล่มุ ของนกั เรยี นเลน่ เกมจบั หม่ชู นะหรือไม่ วิธีเล่น ๑. ให้ผู้เล่นยืนเป็นวงกลมหันหน้�เข้�ห�กัน
✓ ชนะ ไม่ชนะ
๒. นกั เรยี นเล่นเกมจับหมถู่ ูกต้องตามกตกิ าหรือไม่ ๒. ให้ผู้เล่นหนึ่งคนเป็นผู้นำ�ม�ยืนกล�งวงทำ�หน้�ที่ออกคำ�สั่ง
✓ ถูกต้อง ไม่ถกู ต้อง ให้ผู้เล่นอื่นทำ�ต�ม เช่น สั่งให้จับหมู่ หมู่ละ ๒ ๓ หรือ
๓. นกั เรียนชอบเล่นเกมจบั หมหู่ รือไม่ ๔ คน สั่งให้แยกวงหรือสั่งให้วงเข้�ที่ หมู่ใดทำ�ช้�ที่สุด ให้
✓ ชอบ ไม่ชอบ ออกจ�กก�รเล่น แล้วคอยช่วยเพื่อนร้องเพลง และปรบมือ
ให้ผู้อื่นเล่นต่อไป
๑๕. นั ก เ รี ย น ร่ ว ม กั น ส รุ ป ส่ิ ง ที่ เ ข้ า ใ จ
เป็นความร้รู ว่ มกนั ดงั น้ี ๓
• เกมจับหมู่ เป็นเกมเบ็ดเตล็ด
ที่ช่วยฝึกความคล่องแคล่วว่องไว
ในการเคลอื่ นไหว สรา้ งความสนกุ สนาน
เพลิดเพลิน และสร้างความสามัคคี
เ ก ม จั บ ห มู่ ช่ ว ย พั ฒ น า ทั ก ษ ะ
ทางคณิตศาสตร์เร่ืองตัวเลขและ
จำ�นวนนับ
การเล่นเกมจับหมู่
94 สขุ ศกึ ษาและพลศึกษา ป.๑
สุดยอดคู่มือครู 94
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด ep 3aseanรอบรู้อาเซียนและโลก
St ขนั้ ปฏิบัติ
St St และสรปุ ความรู้
๗. เกมลิงชิงบอล หลังการปฏิบตั ิ
จุดมุ่งหมาย เพื่อฝึกคว�มคล่องแคล่วว่องไว ๑๖. นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ ๕-๖ คน
ในก�รเคลื่อนไหว แต่ละกลุ่มร่วมกันปฏิบัติการเล่นเกม
ผู้เล่น ตั้งแต่ ๓ คนขึ้นไป ผู้เล่นหนึ่งคนเป็นลิงคอยแย่งชิงลูกบอล ลิงชิงบอล โดยแบ่งหน้าที่ตามความ
ที่เหลือเป็นผู้รับ-ส่งลูกบอล ไม่ให้ผู้ที่เป็นลิงแตะลูกบอลได้ ถนัด แล้วบันทึกผลการเล่นเกมลงใน
แบบบันทึก ดงั ตวั อยา่ ง
การเตรียม จับสล�กเลือกผู้เป็นลิง ๑ คน
แบบบนั ทึกผลการเล่นเกมเบด็ เตลด็ : ลิงชิงบอล
กติกา ถ้�ผู้ที่เล่นเป็นลิงแตะหรือจับลูกบอลได้จ�กใคร ผู้นั้นจะต้อง
ม�เป็นลิงแทน ๑. นักเรียนเล่นเกมลิงชิงบอลไดถ้ กู ต้องตามกตกิ า
วิธีเล่น ๑. ให้ผู้เล่นยืนเป็นวงกลม ระยะห่�งกันพอประม�ณ หรอื ไม่
๒. ผู้เล่นที่เป็นลิงยืนกล�งวงกลม ✓ ถกู ตอ้ ง ไมถ่ ูกตอ้ ง
๒. นกั เรยี นร้สู กึ อยา่ งไรหลังจากเลน่ เกมลิงชิงบอล
๓. ผู้เล่นที่ยืนเป็นวงกลมส่งลูกบอลไป-ม�ให้กัน ส่วนผู้ที่ ✓ สนุกสนาน ไมส่ นกุ สนาน
เป็นลิงจะต้องคอยวิ่งไล่แตะหรือจับลูกบอลให้ได้ ถ้�ผู้ที ่ ๑๗. นั ก เ รี ย น ร่ ว ม กั น ส รุ ป ส่ิ ง ที่ เ ข้ า ใ จ
เป็นลิงแตะลูกบอลได้จ�กใคร ผู้นั้นต้องออกม�เป็นลิง เปน็ ความรรู้ ว่ มกนั ดงั นี้
แทน
• เกมลิงชิงบอล เป็นเกมที่ต้องใช้
ค ว า ม ค ล่ อ ง แ ค ล่ ว ว่ อ ง ไ ว ใ น ก า ร
เ ค ลื่ อ น ไ ห ว แ ล ะ ทำ � ใ ห้ เ กิ ด ค ว า ม
สนกุ สนาน เพลิดเพลนิ
๑๘. นั ก เ รี ย น ร่ ว ม กั น ส รุ ป สิ่ ง ที่ เ ข้ า ใ จ
เปน็ ความรรู้ ว่ มกัน ดงั น้ี
• เกมเบด็ เตลด็ เปน็ เกมทเ่ี ลน่ ไดง้ า่ ย
การเล่นเกมลิงชิงบอล ใหค้ วามสนกุ สนาน เพลดิ เพลนิ ชว่ ยให้
ร่างกายแข็งแรง จิตใจแจ่มใส และ
สนุกกับเกมเบ็ดเตล็ด 95 ยงั เปน็ การใชเ้ วลาวา่ งใหเ้ ปน็ ประโยชน์
5ep ขนั้ ประเมนิ เพ่อื เพม่ิ คุณคา่ ep 4
บริการสังคม
และจิตสาธารณะ ขนั้ สอ่ื สารและนำ� เสนอ
๑๙. นักเรียนส่งตัวแทนออกมารายงาน
๒๐. นักเรียนนำ�เกมเบ็ดเตล็ดท่ีได้เรียน ผลการปฏิบัติการเล่นเกมเบ็ดเตล็ด
ไปสอนนอ้ งๆหรอื สมาชกิ ในครอบครวั นักเรียนร่วมกันตรวจสอบความ
เพอื่ เปน็ การใชเ้ วลาวา่ งใหเ้ ปน็ ประโยชน์ ถกู ตอ้ ง
95 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ตวั ชว้ี ัด ส รุป เกมเบ็ดเตล็ดเป็นเกมที่เล่นได้ง่�ย ให้คว�มสนุกสน�น
พ ๓.๒ ป.๑/๒ เพลิดเพลิน ช่วยให้ร่�งก�ยแข็งแรง จิตใจแจ่มใส และยังเป็นก�ร
ใช้เวล�ว่�งให้เป็นประโยชน์
ภาระงาน/ชน้ิ งาน
St St แผนภาพความคดิ การเลน่ เกมอยา่ งปลอดภยั รอบรู้อาเซยี น สนุกกับคำาศพั ท์
และการเล่นเกมทีท่ �ำ ใหเ้ กิดอันตราย
ต่ีจบั เป็นการละเลน่ พืน้ เมอื ง fun (ฟัน) สนุกสน�น
ep 1 ขั้นสงั เกต ของไทยท่เี ลน่ ในหลายประเทศ โดย play (เพล) เล่น
มชี อ่ื เรยี กแตกตา่ งกนั โดยในประเทศ
รวบรวมข้อมลู มาเลเซีย เรยี กวา่ ชดิ กู ดู ู
๑. นักเรียนร่วมกันสนทนา โดยตอบคำ�ถาม การปฏิบัติตนเพื่อความปลอดภัยในการเล่นเกม
ดงั นี้
การเล่นเกม เป็นกิจกรรมที่นิยมเล่นกันเป็นหมู่คณะ
• ในการเล่นเกมนักเรียนต้องปฏิบัติตน จึงควรคำ�นึงถึงคว�มปลอดภัยและปฏิบัติตนต�มกฎ กติก�
อยา่ งไร ในก�รเล่น เพื่อให้ได้รับคว�มสนุกสน�นและปลอดภัยขณะเล่น
ก�รเล่นเกมให้ปลอดภัย
(ตวั อยา่ งค�ำ ตอบ เลน่ เกมดว้ ยความระมดั ระวงั ควรปฏิบัติ ดังนี้
เลน่ เกมตามกฎ กติกาของการเลน่ เกม) ๑. เลน่ เกมต�มกฎ กตกิ �ของ
เกมอย่�งเคร่งครัด
๒. นั ก เ รี ย น ศึ ก ษ า แ ล ะ ร ว บ ร ว ม ข้ อ มู ล ๒. แต่งก�ยให้เหม�ะสมกับ
เก่ียวกับการปฏิบัติตนเพื่อความปลอดภัย ก�รเล่นเกมและมิดชิด รัดกุม การแต่งกายที่เหมาะสมในการเล่นเกม
ในการเล่นเกม จากหนังสือเรียนหรือ
แหล่งการเรยี นรทู้ ห่ี ลากหลาย 96 สุขศกึ ษาและพลศึกษา ป.๑
ep 2 ข้ันคดิ วิเคราะห์
และสรุปความรู้
๓. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็นเก่ียวกับ
การเล่นเกม โดยตอบคำ�ถาม ดงั น้ี
• อุบัติเหตุหรือการบาดเจ็บมาจาก
สาเหตใุ ด
(ตัวอย่างคำ�ตอบ เล่นโดยใช้กำ�ลังรุนแรง
ว่งิ โดยไมร่ ะวงั )
• ควรปฏิบัติอย่างไรจึงจะไม่เกิด
อุบัตเิ หตุหรือการบาดเจบ็ ในการเลน่ เกม
(ตัวอย่างคำ�ตอบ เล่นตามกฎ กติกา
ไมเ่ ลน่ กนั รุนแรง)
• ถา้ นกั เรยี นไดร้ บั บาดเจบ็ หรอื อนั ตราย
ในการเลน่ เกมจะเกิดผลอยา่ งไร
(ตัวอย่างคำ�ตอบ เล่นเกมต่อไม่ได้
ตอ้ งหยดุ เรียน)
สุดยอดคู่มือครู 96
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
๓. เล่นเกมในสถ�นที่ที่มีคว�มปลอดภัย ไม่ควรเล่นเกมใน St Step 2asean
ข้นั คดิ วิเคราะห์
และสรุปความรู้
สถ�นที่เสี่ยงอันตร�ย เช่น บนถนน ใกล้บ่อนำ้� บริเวณที่มีหญ้� ๔. นักเรียนแบ่งกลุ่ม ๒ กลุ่ม จากน้ันติด
ขึ้นรก แถบข้อความทางด้านซ้ายและด้านขวาของ
๔. เล่นเกมด้วยคว�มระมัดระวัง เพร�ะอ�จวิ่งชนเพื่อน กระดาน ฝ่ังละหนึ่งชุด แล้วให้แต่ละกลุ่ม
หรือสิ่งกีดขว�ง ส่งตัวแทนออกมาเขียนเครื่องหมาย ✓
๕. ไม่เล่นเกมกับเพื่อนโดยใช้กำ�ลังหรือเล่นรุนแรง และ หน้าข้อความที่ควรปฏิบัติ และเขียน
ไม่แกล้งเพื่อน เครอื่ งหมาย ✕ หนา้ ขอ้ ความทไี่ มค่ วรปฏบิ ตั ิ
๖. มีนำ้�ใจนักกีฬ� รู้แพ้ รู้ชนะ และรู้จักก�รให้อภัย และ ทีละหนึ่งคน คนละ ๑ ข้อ เม่ือครบทุกข้อ
กล่�วคำ�ขอโทษ เมื่อตนเองทำ�ผิด นกั เรยี นรว่ มกนั ตรวจสอบความถกู ตอ้ ง แลว้
สรุปคะแนนของแตล่ ะกลุ่มเพือ่ หากลุม่ ที่ชนะ
✓ ๑. มีความสามัคคกี นั ขณะเลน่
✗ ๒. เล่นเกมใกลเ้ ขตก่อสร้าง
✗ ๓. เลน่ โดยใชก้ ำ�ลัง
✓ ๔. เลน่ ตามกฎ กตกิ า
✓ ๕. มนี าํ้ ใจนักกีฬา
✗ ๖. ใชอ้ ุปกรณก์ ารเลน่ แหลมคม
✓ ๗. เล่นดว้ ยความระมดั ระวัง
✓ ๘. รจู้ ักการใหอ้ ภยั
✗ ๙. ไมเ่ ลน่ ตามกฎ กตกิ า
✓ ๑๐. ไมแ่ กล้งเพ่อื น
การเล่นเกมตามกติกาทําให้เล่นได้อย่างปลอดภัย ๕. นักเรียนคิดประเมินเพ่ือเพิ่มคุณค่า โดยบอก
วิธีการนำ�การปฏิบัติตนเพ่ือความปลอดภัย
ในการเล่นเกมไปใช้ในชวี ติ ประจ�ำ วัน
ep 3 ข้นั ปฏิบัติ
แหลละังสกราปุรปควฏาบิ มตั ริู้
สนุกกับเกมเบด็ เตล็ด 97 ๖. นกั เรยี นแบง่ กลมุ่ แตล่ ะกลมุ่ เลอื กเกมทช่ี อบ
แล้วทำ�เป็นแผนภาพการเล่นเกมว่าแบบใด
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ เป็นการเล่นเกมอย่างปลอดภัย และแบบใด
เป็นการเล่นเกมท่ีอาจทำ�ให้เกิดอันตราย
ขอ้ ใดท�ำ ใหเ้ กิดความปลอดภัยในการเล่นเกมมากท่สี ุด แล้วนำ�ไปแลกเปลี่ยนกับกลุ่มอื่น ๆ เพ่ือ
๑ เลน่ เกมริมถนน ตรวจสอบความถูกต้อง
๒ เล่นเกมตามกฎ กติกาการเลน่
๓ ใช้อปุ กรณก์ ารเลน่ เกมที่แหลมคม ๗. นักเรียนร่วมกันสรุปสิ่งที่เข้าใจเป็นความรู้
(เฉลย ๒ เพราะการเล่นเกมตามกฎ กตกิ า ไมม่ กี ารใชก้ ำ�ลงั รุนแรงหรือเปลย่ี นแปลง รว่ มกัน ดงั นี้
วิธกี ารเลน่ แบบแปลก ๆ ทจี่ ะทำ�ใหเ้ กิดอนั ตราย)
• การเล่นเกมเป็นกิจกรรมที่ต้องเล่น
เปน็ หมคู่ ณะ จงึ ตอ้ งเลน่ ดว้ ยความระมดั ระวงั
เพอ่ื ให้เกดิ ความปลอดภยั
97 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
St St บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 1 ขน้ั สงั เกต ประโยชน์ของการเล่นเกม
รวบรวมขอ้ มลู
๑. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
โดยตอบคำ�ถาม ดงั นี้ ๑. ทำ�ให้เจริญเติบโตสมวัย และมีสุขภ�พร่�งก�ยสมบูรณ์
• นั ก เ รี ย น ช อ บ เ ล่ น เ ก ม อ ะ ไ ร แข็งแรง ไม่เจ็บป่วยได้ง่�ย
๒. ทำ�ให้เกิดคว�มสนุกสน�น เพลิดเพลิน และมีอ�รมณ์
มากทส่ี ดุ ร่�เริง แจ่มใส
( นั ก เ รี ย น ส า ม า ร ถ ต อ บ ไ ด้ อ ย่ า ง ๓. ทำ�ให้เป็นคนกล้�คิด กล้�แสดงออก ฝึกคว�มเป็นผู้นำ�
หลากหลาย)
• ข้อดีของการเล่นเกมคืออะไร
(ตัวอย่างคำ�ตอบ ใช้เวลาว่างให้เกิด เพร�ะได้ใช้คว�มรู้ คว�มส�ม�รถของตนเองอย่�งเต็มที่
๔. ทำ�ให้เป็นคนมีคว�มรับผิดชอบและมีระเบียบวินัยใน
ประโยชน ์ เกดิ ความสนกุ สนาน) ตนเอง รู้จักก�รอดทนอดกลั้น เสียสละ และมีนำ้�ใจนักกีฬ�
๒. นักเรียนศึกษาและรวบรวมข้อมูล ๕. เป็นก�รรู้จักใช้เวล�ว่�งให้เป็นประโยชน์
๖. ช่วยสร้�งคว�มส�มัคคีให้เกิดขึ้นในหมู่คณะ รู้จักก�ร
เก่ียวกับประโยชน์ของการเล่นเกม
จากหนังสือเรียนหรือแหล่งการเรียนรู้
ที่หลากหลาย
ep 2 ข้ันคดิ วิเคราะห์ ทำ�ง�นเป็นกลุ่ม
และสรปุ ความรู้ ปลอดภยั ไว้ก่อน
๓. นักเรียนร่วมกันอภิปรายและแสดง ก่อนเล่นเกมหรือเล่นกีฬาทุกคร้ังต้องอบอุ่นร่างกายให้พร้อมเพ่ือป้องกัน
ความคดิ เหน็ เกยี่ วกบั ประโยชนข์ องการ การบาดเจบ็ ของกล้ามเนอื้
เลน่ เกม แลว้ สรปุ เปน็ แผนภาพความคดิ
บนกระดาน เวบ็ ไซตแ์ นะนำา
ตัวอย่างแผนภาพความคิด
การกีฬาแห่งประเทศไทย www.sat.or.th
สุขภาพรา่ งกาย สนกุ สนาน 98 สขุ ศึกษาและพลศึกษา ป.๑
แขง็ แรง
ประโยชน์ ๔. นักเรียนคิดประเมินเพื่อเพิ่มคุณค่า
ของการ โดยตอบคำ�ถาม ดังน้ี
เล่นเกม
• นักเรียนจะนำ�ประโยชน์ของ
ใช้เวลาวา่ ง จติ ใจแจ่มใส การเลน่ เกมไปปรบั ใชใ้ นชวี ติ ประจ�ำ วนั ปกราะรโยเลชน่นเ์ขกอมง
ใหเ้ ปน็ ประโยชน์ ไดอ้ ยา่ งไร
(ตัวอย่างคำ�ตอบ นำ�เกมไปเล่นเพ่ือ
ผ่อนคลายความเครียดและสนุกสนาน
เพลิดเพลนิ )
สุดยอดคู่มือครู 98
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด ep 3aseanรอบรู้อาเซียนและโลก
กิจกรรมพัฒนาการอา่ น St St St ขั้นปฏิบตั ิ
และสรุปความรู้
หลังการปฏบิ ัติ
ให้นักเรียนอ่�นคำ�และคว�มหม�ยของคำ�ต่อไปนี้ ๕. นั ก เ รี ย น เ ลื อ ก เ ก ม เ บ็ ด เ ต ล็ ด ม า
คำ�ศัพท์ คำ�อ�่ น คว�มหม�ย ๑ เกม นำ�มาวาดภาพระบายสี
พ ร้ อ ม เ ขี ย น บ อ ก ป ร ะ โ ย ช น์ ข อ ง
กติก� กะ-ติ-ก� กฎเกณฑ์หรือข้อตกลงที่บุคคลตั้งแต่ ๒ ฝ่�ย การเล่นเกม จากนั้นนำ�ไปแลกเปล่ียน
ขึ้นไปกำ�หนดขึ้นเป็นหลักปฏิบัติ กับเพื่อนเพือ่ ตรวจสอบความถกู ตอ้ ง
กิจกรรม กิด-จะ-กำ� ก�รที่ผู้เรียนปฏิบัติก�รอย่�งใดอย่�งหนึ่งเพื่อ ๖. นักเรียนร่วมกันสรุปสิ่งท่ีเข้าใจ
ก�รเรียนรู้ เป็นความรู้ร่วมกัน ดงั นี้
• การเล่นเกมเป็นกิจกรรมการ
เบ็ดเตล็ด เบ็ด-ตะ-เหล็ด เล็ก ๆ น้อย ๆ หล�ย ๆ อย่�งรวมกัน เคลื่อนไหวร่างกาย ถ้าเล่นเป็นประจำ�
ไม่สู้จะสำ�คัญอะไรนัก
ผงั สรุปสาระสำาคัญ เกมเบด็ เตล็ด เป็นเกมทมี่ ีวธิ กี ารเล่นงา่ ย ๆ จะสง่ ผลดตี อ่ สขุ ภาพรา่ งกาย จติ ใจ และ
สนกุ กบั สรา้ งความสนกุ สนานเพลิดเพลนิ ท�ำ ใหอ้ ยรู่ ว่ มกบั ผอู้ ื่นอย่างมคี วามสุข
● เล่นเกมตามกฎ กติกา
การเล่นเกม ● แตง่ กายใหเ้ หมาะสม ep 4
เบด็ เตล็ด ● เลน่ เกมในสถานที่ที่ปลอดภยั
ขนั้ สอื่ สารและนำ� เสนอ
เบสนด็เกุกเตมกลบั ด็ การปฏบิ ตั ิตน ไมเ่ ส่ยี งอันตราย
เพอื่ ความ ● เล่นเกมอย่างระมดั ระวงั และไมใ่ ช้กําลงั ๗. นักเรียนนำ�เสนอผลงานหน้าช้ันเรียน
ปลอดภยั จากน้ันนักเรียนร่วมกันตรวจสอบ
รุนแรง ความถกู ตอ้ ง
ในการเลน่ เกม ● ร้แู พ้ รู้ชนะ รู้อภยั มนี ํา้ ใจนกั กฬี า
● ทาํ ให้มรี า่ งกายแข็งแรง 5ep ขน้ั ประเมินเพอ่ื เพ่ิมคุณคา่
ประโยชน์ ● ทาํ ให้จติ ใจแจ่มใส เบิกบาน บริการสงั คม
ของการ ● ฝึกความเปน็ ผ้นู าํ การมรี ะเบียบวินยั ในตนเอง และจิตสาธารณะ
เล่นเกม ● เป็นการใชเ้ วลาว่างให้เกิดประโยชน์
● สร้างความสามัคคใี นกลมุ่ เพ่อื น ๘. นั ก เ รี ย น นำ � ค ว า ม รู้ ท่ี ไ ด้ ไ ป แ น ะ นำ �
ส ม า ชิ ก ใ น ค ร อ บ ค รั ว ใ ห้ ท ร า บ ถึ ง
สนกุ กบั เกมเบด็ เตลด็ 99 การปฏิบัติตนเพื่อความปลอดภัยใน
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ การเล่นเกม และประโยชน์ของการ
เล่นเกม แล้วชวนกันเล่นเกมเพ่ือ
สถานท่ใี ดเหมาะส�ำ หรบั ใชเ้ ลน่ เกมเบด็ เตลด็ สรา้ งความรกั ความผกู พนั ในครอบครวั
๑ ทางเดินหน้าชนั้ เรยี น
๒ สนามโรงเรยี น
๓ ชน้ั เรยี น
(เฉลย ๒ เพราะเป็นสถานทโี่ ลง่ กว้าง มีความปลอดภยั
เหมาะส�ำ หรบั ใชเ้ ลน่ เกมเบด็ เตลด็ )
99 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ตัวช้ีวัด กจิ กรรมการเรียนรู้
พ ๓.๑ ป.๑/๒ กจิ กรรม สนกุ กบั ก�รเล่นเกมเบ็ดเตลด็
พ ๓.๒ ป.๑/๑
พ ๓.๒ ป.๑/๒
๑. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่มต�มคว�มเหม�ะสม เพื่อฝึกเล่นเกม
เบ็ดเตล็ด ดังนี้
๑) เกมคนข�เก ๒) เกมก�ฟักไข่
๓) เกมขึ้นเข� ลงนำ้� ๔) เกมคนเก็บขยะ
๕) เกมชักเย่อ ๖) เกมจับหมู่
๗) เกมลิงชิงบอล
๒. ให้นักเรียนเล่นเกมเบ็ดเตล็ด จ�กนั้นบันทึกผลก�รเล่นเกม
โดยเขียนเครื่องหม�ย ✓ ลงในแบบบันทึก
ตัวอย่างแบบบันท ึก แบบบันทึกผลการเล่นเกมเบ็ดเตล็ด
ก�รเลน่ เกมเบด็ เตล็ด ผลก�รเลน่ เกมเบด็ เตลด็
สนุก เฉย ๆ ไมส่ นกุ
นักเรียนรู้สึกอย่�งไรขณะเล่นเกมเบ็ดเตล็ด
w เกมคนข�เก
w เกมก�ฟักไข่
w เกมขึ้นเข� ลงนำ้�
w เกมคนเก็บขยะ
w เกมชักเย่อ
w เกมจับหมู่
w เกมลิงชิงบอล
100 สขุ ศึกษาและพลศกึ ษา ป.๑
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ข้อใดกล่าวเกยี่ วกับเกมเบด็ เตลด็ ไดถ้ ูกตอ้ ง
๑ มีวิธกี ารเล่นง่าย ๆ
๒ ตอ้ งเล่นกันเปน็ คู่ ๆ
๓ ใช้อุปกรณใ์ นการเลน่ มาก
(เฉลย ๑ เพราะเกมเบด็ เตล็ดมีวธิ ีการเล่นทีง่ า่ ย ไม่จำ�เป็นต้องเล่นเปน็ คู่
และไมต่ อ้ งใชอ้ ปุ กรณใ์ นการเล่น)
สุดยอดคู่มือครู 100
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
ตัวชี้วัด
๓. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ ๗-๘ คน คิดเกมเบ็ดเตล็ดกลุ่มละ พ ๓.๑ ป.๑/๒ จติ ใจแจม่ ใส
๑ เกม จ�กนั้นให้แต่ละกลุ่มนำ�เสนอเกมต่อเพื่อนกลุ่มอื่น ๆ พ ๓.๒ ป.๑/๑
และร่วมกันเล่นในชั้น พ ๓.๒ ป.๑/๒
๔. ให้นักเรียนร่วมกันบอกประโยชน์ของก�รเล่นเกมเบ็ดเตล็ด แล้ว
สรุปข้อมูลเป็นแผนภ�พคว�มคิดบนกระด�น (ตวั อยา่ งคำ�ตอบ)
ตัวอย่างแผนภาพความคิด สนุกสนาน
เพลดิ เพลนิ
ประโยชน์ของ ประโยชน์
ก�รเล่นเกมเบ็ดเตล็ด ของการเล่นเกม
เบด็ เตล็ด
คำาถามพัฒนากระบวนการคิด ฝึกความ ร่างกายแข็งแรง
มีระเบยี บวนิ ัย
๑. ก�รอบอุ่นร่�งก�ยก่อนก�รเล่นเกมมีคว�มสำ�คัญอย่�งไร
๒. ก�รเล่นเกมต�มกฎ กติก�จะทำ�ให้เกิดผลอย่�งไร แนวคำ� ตอบ
๓. ก�รไม่ปฏิบัติต�มกฎ กติก�ของก�รเล่นเกมจะส่งผลอย่�งไร
๔. อุปกรณ์หรือสิ่งของชนิดใดบ้�งที่นักเรียนไม่ควรนำ�ม�ใช้ในก�ร ๑. เตรียมพร้อมร่างกาย ช่วยป้องกันกล้ามเนื้อ
เล่นเกม บาดเจบ็
๕. ก�รเล่นเกมกับเพื่อนเป็นประจำ�จะส่งผลอย่�งไร
๒. เล่นเกมสนุกสนาน ไมเ่ กดิ อนั ตราย
สนกุ กบั เกมเบด็ เตลด็ 101 ๓. อาจเกิดอันตรายขณะเล่นเกม และขัดแย้ง
กบั เพ่อื นท่ีเล่นดว้ ยกัน
๔. ไม้แหลม ขวดแก้ว มีด
๕. รา่ งกายแข็งแรง จติ ใจแจม่ ใส
มีความสามัคคใี นหมคู่ ณะ
101 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
เปา้ หมายการเรียนรู้ การปฏิบัติตนตามหลัก
มาตรฐานการเรยี นรู้ ๖ สุขบัญญัติแห่งชาติ
มาตรฐาน พ ๔.๑
เห็นคุณค่าและมีทักษะในการสร้างเสริม
สุขภาพ การดำ�รงสุขภาพ การป้องกันโรค
และการสรา้ งเสริมสมรรถภาพเพอื่ สขุ ภาพ
สมรรถนะสำ�คญั ของผ้เู รียน ตัวช้ีวัด
๑. ความสามารถในการสื่อสาร ● ปฏิบัติตนตามหลักสุขบญั ญัติแห่งชาตติ ามคำาแนะนาำ (พ ๔.๑ ป.๑/๑)
๒. ความสามารถในการคดิ
๓. ความสามารถในการแกป้ ญั หา ผังสาระการเรยี นรู้
๔. ความสามารถในการใชท้ ักษะชวี ิต
๕. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี การปฏิบัติตนตามหลัก อาหารหลัก ๕ หมู่
คุณลักษณะอนั พึงประสงค์ สุขบัญญัติแห่งชาติ
มวี ินยั การปฏิบัติตน
ตัวชวี้ ัดท่ี ๓.๑ ป ฏิ บั ติ ต า ม ข้ อ ต ก ล ง ตามหลักสุขบัญญัติ
กฎเกณฑ์ ระเบียบ ข้อบงั คบั ของครอบครัว
โรงเรยี น และสังคม แห่งชาติ
ใฝเ่ รยี นรู้ สาระสำาคญั
ตวั ชว้ี ัดท่ี ๔.๑ ตั้งใจ เพียรพยายามใน ๑. การปฏิบัติตนตามหลักสุขบัญญัติแห่งชาติจะทำาให้ร่างกายแข็งแรง จิตใจแจ่มใส
การเรยี นและเขา้ ร่วมกจิ กรรมการเรียนรู้ ซึ่งนอกจากสง่ ผลดีตอ่ สุขภาพตนเองแล้ว ยังสง่ ผลดตี ่อสุขภาพของครอบครวั และสงั คมอกี ด้วย
๒. อาหารเปน็ สิง่ จาำ เปน็ สำาหรับการดำารงชีวติ การรบั ประทานอาหารท่ีมปี ระโยชน ์ ครบทง้ั
๕ หมู่ จะทำาให้มกี ารเจริญเติบโตที่เหมาะสมกับวยั
102 สุขศกึ ษาและพลศึกษา ป.๑
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
นกั เรยี นเลือกหัวข้อการปฏิบัตติ นตามหลักสุขบญั ญตั แิ ห่งชาติมา ๑ ข้อ แลว้ ไป
สำ�รวจและบันทึกการปฏิบัติตนของเพ่ือนนักเรียนในช้ันเรียน นำ�มาสรุปผลแล้ว
นำ�เสนอผลงานหนา้ ชนั้ เรียนพรอ้ มเสนอแนะวิธปี ฏบิ ัติตนอย่างถกู ต้อง
สุดยอดคู่มือครู 102
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
การปฏิบัติตนตามหลักสุขบัญญัติแห่งชาติ ตัวชีว้ ัด
จดุ ประกายความคิด พ ๔.๑ ป.๑/๑
ภาระงาน/ชิน้ งาน
แผนภาพความคดิ ผลทเ่ี กดิ ขน้ึ จากการปฏบิ ตั ติ น
ตามหลักสขุ บญั ญัตแิ หง่ ชาติ
Step 1 ขั้นสงั เกต
รวบรวมข้อมูล
สุขภ�พดี ๑. นกั เรยี นสงั เกตภาพจดุ ประกายความคดิ
ทำ�ไดง้ ่�ย ๆ แล้วร่วมกันสนทนา โดยตอบคำ�ถาม
ดังนี้
นักเรียนจะท�ำ อย่�งไรให้ตนเอง
มีร่�งก�ยแข็งแรง • เด็กในภาพปฏิบัติตนอย่างไร
จึงท�ำ ให้มสี ุขภาพดี
การปฏิบัติตนตามหลักสขุ บญั ญตั แิ ห่งชาติ 103
(ตวั อยา่ งค�ำ ตอบ ดมื่ นม วง่ิ ออกก�ำ ลงั กาย
• การออกก�ำ ลงั กายด้วยการวิง่ เป็นประจำ�มปี ระโยชนอ์ ย่างไร
(ตวั อย่างค�ำ ตอบ ร่างกายแขง็ แรง เคล่อื นไหวคลอ่ งแคล่ว) นอนหลับพักผ่อน รักษาความสะอาด
• การนอนหลบั พกั ผ่อนอย่างเพยี งพอมปี ระโยชนอ์ ย่างไร
(ตัวอย่างค�ำ ตอบ ทำ�ใหร้ า่ งกายสดชน่ื กระปรี้กระเปร่า) ของร่างกาย)
๒. นักเรยี นศึกษาและรวบรวมขอ้ มูลเก่ยี วกับการปฏิบัติตนตามหลัก • นักเรียนปฏิบัติตนเหมือนเด็ก
สขุ บัญญัติแหง่ ชาติ จากหนังสอื เรยี นหรือแหล่งการเรียนรทู้ ีห่ ลากหลาย
ในภาพอยา่ งไรบา้ ง
(ตัวอย่างคำ�ตอบ รักษาความสะอาด
ร่างกาย)
• นอกจากการปฏิบัติตนเหมือนเด็ก
ในภาพแล้ว ควรปฏิบัติตนอย่างไร
อกี บ้าง จึงจะทำ�ให้เรามสี ขุ ภาพดี
(ตัวอย่างคำ�ตอบ ล้างมือบ่อย ๆ
ไม่ดื่มน้ําอัดลม แปรงฟันวันละ ๒ ครั้ง
สวมใส่เส้อื ผา้ ที่สะอาด)
• การดื่มนมมีประโยชน์อย่างไร
(ตัวอย่างคำ�ตอบ ทำ�ให้ตัวสูง ร่างกาย
แขง็ แรง)
• ถ้าเราไม่อาบน้ําจะเป็นอย่างไร
(ตัวอย่างคำ�ตอบ ร่างกายมีกล่ินเหม็น คัน
ไม่มีใครอยากอยู่ใกล้ เป็นโรคกลาก
เกล้อื น)
103 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 2 ขน้ั คดิ วเิ คราะห์
St
และสรปุ ความรู้ การดูแลรักษาสุขภาพของตนเองให้สมบูรณ์แข็งแรงทำาได้
๓. นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ ๓-๔ คน โดยการปฏิบัติตนตามหลักสุขบัญญัติแห่งชาติ ดังนี้
แล้วตัวแทนกลุ่มออกมาจับสลาก ๑. ดูแลรักษาร่างกายและของใช้ให้สะอาด
หมายเลขขอ้ ของหลกั สขุ บญั ญตั แิ หง่ ชาติ
จากน้ันแต่ละกลุ่มออกมาแสดง ๒. แปรงฟันทุกวันอย่างถูกต้อง อย่างน้อยวันละ ๒ ครั้ง
ละครใบ้ แล้วเพ่ือนนักเรียนในชั้นเรียน
ทายว่ากลุ่มที่ออกมาแสดงละครใบ้ ๓. ล้างมือให้สะอาดก่อนและหลังรับประทานอาหาร และ
แสดงหลักสุขบัญญัติแห่งชาติข้อใด หลังการขับถ่าย
จากนนั้ นกั เรยี นรว่ มกนั สรปุ การปฏบิ ตั ติ น ๔. รับประทานอาหารสุก สะอาด ไม่มีสารอันตราย และ
ตามหลักสุขบัญญัติแห่งชาติ แล้วสรุป หลีกเลี่ยงอาหารรสจัด สีฉูดฉาด
เปน็ แผนภาพความคิดบนกระดาน
ตวั อยา่ งแผนภาพความคดิ ๕. ไม่เกี่ยวข้องกับสารเสพติดทุกประเภท
๖. สร้างความสัมพันธ์ในครอบครัวให้อบอุ่น
ดูแลรกั ษาร่างกาย แปรงฟันทกุ วนั ๗. ป้องกันอุบัติเหตุด้วยความไม่ประมาท
และของใชใ้ ห้สะอาด อยา่ งถูกตอ้ ง ๘. ออกกำาลังกายสมำ่าเสมอ และตรวจสุขภาพประจำาปี
การปฏิบัติตน ๙. ทำาจิตใจให้ร่าเริงแจ่มใสอยู่เสมอ
ตามหลกั สขุ บัญญตั ิ ๑๐. มีสำานึกต่อส่วนรวม ร่วมสร้างสรรค์สังคม
แหง่ ชาติ
จดุ ประกายความรู้
ล้างมือใหส้ ะอาด รบั ประทาน ถาม : วันสุขบัญญัติแห่งชาติตรงกับวันใด
กอ่ นและหลงั อาหารสกุ สะอาด ตอบ : วันที่ ๒๘ พฤษภาคม ของทุกปี
รบั ประทานอาหาร เป็นวันสุขบัญญัติแห่งชาติ
104 สุขศึกษาและพลศกึ ษา ป.๑
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ขอ้ ใดคอื การปฏิบตั ติ นตามหลกั สุขบญั ญตั ิแหง่ ชาตทิ ี่ถกู ต้อง
๑ ออกก�ำ ลงั กายเม่อื ร่างกายอ่อนแอ
๒ รับประทานอาหารที่มสี ีฉดู ฉาด
๓ อาบนํ้าและแปรงฟนั ให้สะอาดทุกวัน
(เฉลย ๓ เพราะเปน็ การปฏิบัติตนตามหลกั สขุ บัญญตั แิ หง่ ชาติ ขอ้ ๑ คือ ดแู ลรกั ษาร่างกาย
และของใชใ้ หส้ ะอาด)
สุดยอดคู่มือครู 104
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก
ep 2aseanSt
สุขบัญญัติแห่งชาติข้อ ๑ : ดูแลรักษาร่างกาย ข้นั คิดวเิ คราะห์
และของใช้ให้สะอาด และสรปุ ความรู้
๔. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
การดูแลรักษาร่างกายให้สะอาดอยู่เสมอ เป็นสิ่งจำาเป็นที่ โดยตอบค�ำ ถาม ดงั น้ี
ทุกคนต้องปฏิบัติ ดังนี้ • นักเรียนควรอาบน้ําวันละก่ีครั้ง
๑. อาบนำ้าให้ร่างกายสะอาด
ทุกวัน (ตัวอยา่ งคำ�ตอบ ๒ ครง้ั )
๒. หมั่นสระผมเป็นประจำา • การอาบน้ํามีผลดีกับนักเรียน
๓. ตัดเล็บมือ เล็บเท้าให้สั้น
อยา่ งไร
(ตวั อยา่ งคำ�ตอบ สดชนื่ สบายตัว)
และรักษาให้สะอาดอยู่เสมอ • นักเรียนควรทำ�ความสะอาด
๔. สวมใส่เสื้อผ้าที่สะอาด เลบ็ มือและเลบ็ เทา้ อย่างไร
การอาบนํ้าทําให้ร่างกาย
ไม่อับชื้น และเหมาะสมกับสภาพอากาศ สะอาด สดชื่น (ตัวอย่างคำ�ตอบ ล้างให้สะอาด
นอกจากเสื้อผ้าแล้ว ผ้าเช็ดหน้า ผ้าเช็ดตัว เสื้อชั้นใน
กางเกงชั้นใน ถุงเท้า และรองเท้าก็ต้องซักให้สะอาด ตากแดด ตดั เลบ็ ใหส้ ัน้ อย่เู สมอ)
ให้แห้งสนิทและพับหรือจัดเก็บให้เรียบร้อยด้วย • เพราะเหตุใดนักเรียนต้องดูแล
รักษาร่างกายและของใช้ให้สะอาดอยู่
เสมอ (ตัวอยา่ งคำ�ตอบ เพอื่ ไมใ่ ห้เกิด
โรค ทำ�ใหส้ ขุ ภาพแข็งแรง)
๕. ตัวแทนนักเรียนออกมาแสดงท่าทาง
บ ท บ า ท ส ม มุ ติ ก า ร ดู แ ล รั ก ษ า
ค ว า ม ส ะ อ า ด ข อ ง ร่ า ง ก า ย เ ช่ น
ทำ�ท่าทางการอาบนาํ้ สระผม ซกั เสือ้ ผา้
แล้วร่วมกันแสดงความคิดเห็นว่า
เสื้อผ้าต้องซักให้สะอาด ก า ร ป ฏิ บั ติ เ ป็ น กิ จ ก ร ร ม ใ ด แ ล ะ
และตากแดดให้แห้งสนิท ตรวจสอบบทบาทสมมตุ กิ ารดแู ลรกั ษา
ความสะอาดของร่างกายของตัวแทน
การปฏบิ ตั ติ นตามหลักสขุ บัญญัตแิ ห่งชาติ 105 นั ก เ รี ย น ป ฏิ บั ติ ไ ด้ ถู ก ต้ อ ง ห รื อ ไ ม่
เสริมความรู้ ครูควรสอน จากนั้นร่วมกันสรุปความรู้ว่า การดแู ล
รักษาร่างกายและของใช้ให้สะอาด
การเลอื กเสอื้ ผา้ ใหเ้ หมาะสมกบั ฤดกู าล เปน็ การเลอื กเสอื้ ผา้ ตามความเหมาะสม อยู่เสมอ จะทำ�ให้มสี ุขภาพรา่ งกายท่ดี ี
กับสภาพแวดล้อม และสภาพดินฟา้ อากาศ ซึง่ ควรพิจารณา ดงั นี้
๑. ฤดูร้อนสวมเสื้อผ้าทีเ่ นือ้ ผ้าบาง ไม่หนา มีสีสวา่ งสดใส
๒. ฤดฝู นควรสวมเสือ้ ผ้าท่ีมสี ีคอ่ นขา้ งทบึ เน้ือผ้าไม่บางเกินไป เพราะถ้าเปียกฝน
เส้ือผ้ากจ็ ะชว่ ยอำ�พรางสดั ส่วนได้ สขุ บัญขญ้อัต1ิแหง่ ชาติ
๓. ฤดหู นาวควรสวมเสอ้ื ผา้ ทสี่ เี ขม้ เนอื้ ผา้ หนาเพอ่ื เพมิ่ ความอบอนุ่ ใหแ้ กร่ า่ งกาย
105 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 2 ขน้ั คดิ วเิ คราะห์
St
และสรุปความรู้ สุขบัญญัติแห่งชาติข้อ ๒ : แปรงฟันทุกวันอย่างถูกต้อง
๖. นักเรียนพิจารณาเน้ือเพลง แปรงฟัน อย่างน้อยวันละ ๒ ครั้ง
ดังน้ี
เพลง แปรงฟัน การดูแลรักษาฟันให้สะอาดและแข็งแรง ควรปฏิบัติ ดังนี้
ต่นื เช้าล้างหน้า แปรงฟัน
๑. แปรงฟันทุกวันอย่างถูกวิธี
แปรงทกุ วันฟันจะสวยดี อย่างน้อยวันละ ๒ ครั้ง ในตอนเช้า
แปรงข้นึ แปรงลงเข้าซ ิ และก่อนเข้านอน
วันละ ๒ ที แปรงฟนั แปรงฟนั
จากนนั้ นกั เรยี นฟงั เพลงและฝกึ รอ้ งตาม แปรงฟันอย่างถูกวิธี
แล้วร่วมกันแสดงความคิดเห็น โดย ตอนเช้าและก่อนเข้านอน
ตอบค�ำ ถาม ดงั นี้
๒. รับประทานอาหารที่มี
• นักเรียนควรแปรงฟันวันละ
ก่ีครงั้ เวลาใดบ้าง ประโยชน์ เช่น ปลาตัวเล็ก เนื้อสัตว ์
(ตัวอย่างค�ำ ตอบ ๒ ครัง้ ได้แก่ ตอนเชา้ อาหารที่ช่วยบํารุง ไข่ นม ถั่ว เพื่อบำารุงฟันให้แข็งแรง
ฟันให้แข็งแรง
หลังจากต่นื นอน และก่อนเข้านอน)
• โรคฟันผุเกิดจากสาเหตุใด ๓. พบทันตแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพฟัน อย่างน้อยปีละครั้ง
(ตัวอย่างคำ�ตอบ อมลูกอมแล้วไม่ อาชีพนา่ รู้
แปรงฟนั ) ทันตแพทย์ (อ่านว่า ทัน-ตะ-แพด) คือ ผู้รักษาผู้ที่เป็นโรค
• นักเรียนมีวิธีการปฏิบัติตน
หรือมีความผิดปกติเกี่ยวกับอวัยวะในช่องปาก
อย่างไร เพ่ือให้ฟนั แข็งแรง
106 สุขศกึ ษาและพลศึกษา ป.๑
(ตัวอย่างคำ�ตอบ แปรงฟันวันละ ๒ คร้งั
เสริมความรู้ ครูควรสอน
รั บ ป ร ะ ท า น อ า ห า ร ท่ี มี แ ค ล เ ซี ย ม สู ง
การรับประทานปลาตัวเล็กตัวน้อย จะได้รับแคลเซียม และฟอสฟอรัส
เชน่ นม ปลาตวั เลก็ ) จากกระดูกปลา ช่วยให้กระดูกและฟันของเราแข็งแรง ป้องกันโรคกระดูกพรุน
๗. ตั ว แ ท น นั ก เ รี ย น อ อ ก ม า แ ส ด ง ได้ด้วย
ขั้นตอนการแปรงฟัน แล้วนักเรียน
ร่วมกันตรวจสอบว่าตัวแทนนักเรียน
แสดงขั้นตอนการแปรงฟันอย่าง
ถูกวิธีหรือไม่ จากน้ันร่วมกันสรุป
ข้ันตอนการแปรงฟันอย่างถูกวิธี
และสรปุ ความรวู้ า่ การแปรงฟนั ทกุ วนั
อย่างถกู ต้อง อย่างน้อยวันละ ๒ ครงั้
จะชว่ ยปอ้ งกนั โรคฟนั ผุ และกลน่ิ ปาก
ไดอ้ ย่างดีทส่ี ุด
สุดยอดคู่มือครู 106
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก
Step 2asean
สุขบัญญัติแห่งชาติข้อ ๓ : ล้างมือให้สะอาดก่อนและ ขั้นคดิ วเิ คราะห์
หลังรับประทานอาหาร และสรปุ ความรู้
และหลังการขับถ่าย
๘. นั ก เ รี ย น ร่ ว ม กั น อ ภิ ป ร า ย แ ล ะ
แสดงความคิดเห็นเร่ือง ข้ันตอนวิธี
มือ เป็นอวัยวะที่ใช้หยิบจับสิ่งของต่าง ๆ ถ้ามือสกปรกหรือ การล้างมือที่ตนเองปฏิบัติเป็นประจำ�
มีเชื้อโรค และเราใช้มือนั้นหยิบจับอาหารรับประทานอาจทำาให้ แลว้ รว่ มกันสรุปค�ำ ตอบท่ถี ูกต้อง
เจ็บป่วยได้ ดังนั้นการล้างมือให้สะอาด จะช่วยป้องกันเชื้อโรค ๙. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
ที่อาจปนเปื้อนมากับมือได้ โดยตอบค�ำ ถาม ดงั น้ี
• การล้างมือให้สะอาดอยู่เสมอ
เชื้อโรคที่อาจ มปี ระโยชนอ์ ย่างไร
ปนเปื้อนตามมือ
(ตัวอยา่ งค�ำ ตอบ มือสะอาดและป้องกัน
เชื้อโรคเข้าสรู่ ่างกาย)
• ถ้านักเรียนใช้มือท่ีสกปรก
หยิบอาหารเข้าปากจะเป็นอย่างไร
(ตัวอย่างคำ�ตอบ ทำ�ให้เกิดโรค เช่น
ทอ้ งเสยี ปวดท้อง)
ก่อน หลัง
การล้างมือก่อนรับประทานอาหาร
และหลังการขับถ่ายหรือทํากิจกรรมต่าง ๆ
ช่วยป้องกันเชื้อโรคเข้าสู่ร่างกาย
การปฏิบัติตนตามหลักสุขบญั ญัตแิ หง่ ชาติ 107
เสริมความรู้ ครูควรสอน
การล้างมือ เป็นวิธีการป้องกันโรคติดเช้ือทั้งทางเดินหายใจและการสัมผัส หากเราไม่ล้างมืออาจจะทำ�ให้เช้ือโรคเข้าสู่ร่างกาย
ได้ท้งั ทางตา ทางจมูก และทางปาก ซงึ่ โรคติดตอ่ ทส่ี ำ�คัญและพบบ่อยโดยมีมอื เปน็ พาหะน�ำ โรค ไดแ้ ก่ ไขห้ วดั ใหญ่ นอกจากนน้ั
ยังอาจจะนำ�เช้ือโรคไวรัสตบั อักเสบเอ เยือ่ หุม้ สมองอักเสบ และท้องรว่ ง การล้างมอื ควรล้างเม่ือ
• หลงั การจามหรอื ไอ • ก่อนและหลังรับประทานอาหาร
• ก่อนและหลงั การเขา้ ห้องนํ้า • กอ่ นและหลงั การเตรียมอาหาร
• กอ่ นและหลังการท�ำ งาน • เมอ่ื กลับจากทำ�งานหรือโดยสารรถประจำ�ทาง
107 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 2 ขน้ั คดิ วิเคราะห์
St
และสรุปความรู้ การล้างมืออย่างถูกวิธี ทำาได้โดยราดนำ้าให้มือเปียกทั่วทั้ง ๒ ข้าง
๑๐. นกั เรยี นวเิ คราะหก์ ารสาธติ การลา้ งมอื ฟอกสบู่ให้ทั่ว แล้วถูมือตาม ๗ ขั้นตอน ประมาณ ๒๐ วินาที
๗ ขน้ั ตอน และฝกึ ปฏบิ ตั ิ โดยรว่ มกนั ดังภาพ แล้วล้างมือด้วยนำ้าให้สะอาด
ตรวจสอบความถูกต้องขณะปฏิบัติ
จ า ก น้ั น นั ก เ รี ย น ป ร ะ เ มิ น ผ ล ก า ร
ลา้ งมอื ของตนเอง และหาจุดเดน่ และ
จุดที่ต้องพัฒนา แล้วร่วมกันสรุป ๑. ฝ่ามือถูกัน ๒. ฝ่ามือถูหลังมือ
ขั้นตอนการล้างมืออย่างถูกวิธี โดย และถูซอกนิ้วมือ
บันทึกคำ�ตอบบนกระดาน เป็น
แผนภาพความคดิ
๖. ปลายนิ้วถู ๗. ฝ่ามือและนิ้วถู ๓. ฝ่ามือถูฝ่ามือ
ขวางฝ่ามือ รอบข้อมือ นิ้วถูซอกนิ้ว
๕. ถูนิ้วหัวแม่มือ ๔. หลังนิ้วถูฝ่ามือ
โดยรอบด้วยฝ่ามือ
การล้างมือบ่อยช่วยป้องกันเชื้อโรคต่างๆ
และโรคไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่
108 สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.๑
เสริมความรู้ ครูควรสอน
สีผสมอาหารจากธรรมชาติ ซ่งึ จะใชผ้ สมอาหารใหเ้ ป็นสตี า่ ง ๆ มีความปลอดภยั กวา่ สีสงั เคราะห์ มดี งั นี้
๑. สีเขียว ไดจ้ ากใบเตย พรกิ เขยี ว ใบยา่ นาง คะนา้
๒. สีเหลือง ได้จากขม้นิ ออ้ ย ขม้ินชัน ลูกตาลยี ไข่แดง ฟักทอง ดอกโสน เมล็ดคำ�แสด ดอกคำ�ฝอย
๓. สีแดง ได้จากกระเจ๊ียบแดง มะเขือเทศ พริกแดง ถัว่ แดง
๔. สนี าํ้ เงนิ ไดจ้ ากดอกอัญชัน
๕. สดี �ำ ไดจ้ ากกาบมะพรา้ วเผา ถ่ัวด�ำ ดอกดิน
๖. สนี ํ้าตาล ไดจ้ ากนํ้าตาลเค่ยี วไหม้
สุดยอดคู่มือครู 108
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก
Step 2asean
สุขบัญญัติแห่งชาติข้อ ๔ : รับประทานอาหารสุก สะอาด ขน้ั คิดวิเคราะห์
ไม่มีสารอันตราย และหลีกเลี่ยงอาหารรสจัด สีฉูดฉาด และสรปุ ความรู้
๑. เลือกซื้อหรือรับประทานอาหารที่สด สะอาด ปรุงสุกใหม่ ๆ ๑๑. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
ไม่มีสีฉูดฉาด และไม่เป็นอาหารที่ปรุงไว้ค้างคืนหรือมีกลิ่นบูดเน่า โดยตอบคำ�ถาม ดงั นี้
๒. รบั ประทานอาหารทีม่ ปี ระโยชน์
ต่อร่างกาย คือ อาหารหลัก ๕ หมู่ ไม่ • นักเรียนควรรับประทานอาหาร
ลั ก ษ ณ ะ ใ ด จึ ง ทำ � ใ ห้ ไ ม่ เ กิ ด โ ร ค
(ตัวอย่างคำ�ตอบ รับประทานอาหาร
ท่สี ุกและสะอาด)
รับประทานอาหารที่สุก ๆ ดิบ ๆ และ • เพราะเหตุใดนักเรียนต้อง
รับประทานอาหารท่ีสุก สะอาด
อาหารหมักดอง รสไม่จดั ปราศจากอนั ตราย
๓. ไม่รับประทานอาหารจุบจิบ (ตัวอย่างคำ�ตอบ เพราะทำ�ให้ไม่เกิด
เช่น ขนมขบเคี้ยว ลูกอม ช็อกโกแลต โรคตา่ ง ๆ ไดง้ า่ ย)
จากนนั้ นกั เรยี นรว่ มกนั สรปุ ความรวู้ า่
๔. ดื่มนำ้าสะอาดวันละ ๘-๑๐ แก้ว การรับประทานอาหาร
ที่สะอาด ปรุงสุกใหม่ ๆ การรับประทานอาหารที่สุก สะอาด
และไม่ควรดื่มนำ้าอัดลม ทําให้ปลอดภัยจากเชื้อโรค ไมม่ สี ารอนั ตรายและหลกี เลยี่ งอาหาร
๕. ฝึกนิสัยที่ดีในการรับประทาน- รสจัด สีฉูดฉาดน้ัน จะส่งผลให้มี
สขุ ภาพดี ปราศจากโรค
อาหาร เช่น รับประทานอาหารให้เป็นเวลา รับประทานอาหาร ๑๒. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
ให้หลากหลาย เพื่อให้ได้สารอาหารครบ ๕ หมู ่
ปลอดภยั ไว้ก่อน โดยบอกช่ืออาหารที่มีประโยชน์และ
อาหารท่ีไมม่ ปี ระโยชน์ แลว้ สรุปเป็น
ไข่ไก่และไข่เป็ด รวมทั้งเนื้อไก่และเนื้อเป็ด แผนภาพความคดิ บนกระดาน
ควรปรุงให้สุกอย่างทั่วถึงก่อนนำาไปรับประทาน ตัวอย่างแผนภาพความคดิ
เพื่อป้องกันโรคไข้หวัดนกและเชื้อโรคอื่น ๆ
มีประโยชน์
การปฏบิ ัติตนตามหลกั สขุ บญั ญัตแิ หง่ ชาติ 109 (เน้อื สัตว ์ นม)
เสริมความรู้ ครูควรสอน อาหาร
ไม่มีประโยชน์
การดื่มน้ําให้เพียงพอ จะช่วยให้ระบบขับถ่ายทำ�งานอย่างเป็นปกติ ลดอาการ
ท้องผูก เพราะน้ําจะเข้าไปช่วยให้ขับถ่ายได้ง่ายข้ึน ทำ�ให้กล้ามเนื้อมีความชุ่มช้ืน (ลูกอม น้าํ อดั ลม)
ผวิ หนังดูสดใสเปล่งปลง่ั ใบหนา้ มีเลือดฝาด ช่วยในการเผาผลาญไขมนั
109 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 2 ขน้ั คิดวเิ คราะห์
St
และสรุปความรู้ สุขบัญญัติแห่งชาติข้อ ๕ : ไม่เกี่ยวข้องกับสารเสพติด
ทุกประเภท
๑๓. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
โดยตอบคำ�ถาม ดงั นี้
• การตดิ สารเสพตดิ มผี ลเสยี อยา่ งไร สารเสพติดทุกประเภทล้วนมีโทษและอันตรายต่อร่างกาย
โดยอาจจะใส่อยู่ในขนม ลูกอม หรือนำ้าหวาน ดังนั้น หากมีคน
(ตัวอย่างคำ�ตอบ สังคมรังเกียจ ที่รู้จักและไม่รู้จักมาชักชวนให้รับประทานขนม ต้องไม่ทดลอง
รับประทานโดยเด็ดขาด เพราะจะทำาให้ติดสารเสพติดได้
ร่างกายทรดุ โทรมไม่แข็งแรง)
• นักเรียนควรปฏิบัติตนอย่างไร
เ พ่ื อ ป้ อ ง กั น ก า ร ติ ด ส า ร เ ส พ ติ ด
(ตัวอย่างคำ�ตอบ ใช้เวลาว่างให้เป็น นอกจากนี้สารเสพติดที่พบเห็น
ประโยชน์ เช่น เล่นกีฬา อ่านหนังสือ
ทั่วไป เช่น บุหรี่ สุรา ก็เป็นสารเสพติด บุหรี่และสุราเป็น
ไม่เกีย่ วขอ้ งกบั ผู้ติดสารเสพติด) ที่มีโทษและพิษภัยเช่นกัน เพราะ สารเสพติดให้โทษ
จากนั้นนกั เรยี นร่วมกนั สรุปความรวู้ า่ ทำาให้ร่างกายทรุดโทรม เกิดโรคต่าง ๆ
เราจึงควรหลีกเลี่ยงและไม่เข้าไป
สารเสพตดิ ทกุ ประเภทลว้ นมโี ทษและ เกี่ยวข้องหรือทดลองเสพ
อันตรายตอ่ รา่ งกาย ฉะนนั้ เราจึงควร
หลีกเล่ียงและไม่เข้าไปเกี่ยวข้องหรือ
ทดลองเสพ
๑๔. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น ความรูร้ อบโลก
โดยบอกโทษของสารเสพติดท่ีมีต่อ
รา่ งกาย จติ ใจ และสงั คม แลว้ สรปุ เปน็ วันที่ ๓๑ พฤษภาคม ของทุกปี
แผนภาพความคดิ บนกระดาน
ตัวอยา่ งแผนภาพความคิด เป็นวันงดสูบบุหรี่โลก
ต่อรา่ งกาย ตอ่ จิตใจ
(รา่ งกายทรดุ โทรม (จติ ใจไมแ่ จม่ ใส)
ไมแ่ ข็งแรง)
110 สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.๑
โทษของ
สารเสพตดิ
ตอ่ สงั คม
(สังคมรังเกียจ)
สุดยอดคู่มือครู 110
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก
ep 2aseanSt
สุขบัญญัติแห่งชาติข้อ ๖ : สร้างความสัมพันธ์ ข้นั คดิ วเิ คราะห์
ในครอบครัวให้อบอุ่น และสรปุ ความรู้
๑๕. นักเรียนพิจารณาภาพบนกระดาน
การสร้างความสัมพันธ์ที่ดีในครอบครัวปฏิบัติได้ ดังนี้ ดงั น้ี
๑. ทุกคนในครอบครัวรู้จักแบ่งหน้าที่และช่วยกันทำางานบ้าน
๒. เมื่อเกิดปัญหาควร จ า ก น้ั น นั ก เ รี ย น ร่ ว ม กั น แ ส ด ง
ปรึกษากันและให้ทุกคนได้มี ความคิดเหน็ โดยตอบคำ�ถาม ดังนี้
ส่วนแสดงความคิดเห็น และ
รู้จักยอมรับในความคิดเห็น • นักเรียนเคยปฏิบัติเหมือน
ซึ่งกันและกัน เดก็ ในภาพหรือไม่
การช่วยกันทํางานบ้านสร้างความ (เคย/ไมเ่ คย)
สัมพันธ์ที่ดีในครอบครัว • เมอ่ื นกั เรยี นปฏบิ ตั แิ ลว้ เกดิ ผลดี
๓. มีนำ้าใจให้กันเสมอ รู้จักการพูดให้กำาลังใจ รู้จักการ อยา่ งไร
ขอโทษเมื่อทำาผิด และให้อภัยเมื่อคนในครอบครัวทำาผิดพลาด
(ตวั อยา่ งคำ�ตอบ ภูมิใจในตนเอง)
การไปเที่ยวพักผ่อนกับครอบครัว ๔. ทำากิจกรรมร่วมกัน • การกระท�ำ ในภาพเกดิ ผลอยา่ งไร
ช่วยสร้างความรักความผูกพัน เป็นประจำา เช่น รับประทาน-
อาหารร่วมกัน ไปเที่ยวพักผ่อน กับครอบครัว
ในวันหยุดร่วมกัน (ตัวอย่างคำ�ตอบ ทำ�ให้เกิดความรัก
การปฏิบตั ติ นตามหลกั สขุ บญั ญัตแิ ห่งชาติ 111 ความผูกพันในครอบครัว และ
ความอบอุ่น)
๑๖. นักเรียนแบ่งกลุ่ม ๔ กลุ่ม แสดง
บทบาทสมมุติเก่ียวกับการปฏิบัติตน
ตามหลักสุขบัญญัติแห่งชาติ ข้อ ๖
นักเรียนฝึกซ้อมการแสดง แล้ว
ออกมาแสดงหนา้ ชนั้ เรยี น และรว่ มกนั
ตรวจสอบความถกู ตอ้ งของการแสดง
บทบาทสมมตุ ิ จากนน้ั นกั เรยี นรว่ มกนั
สรุปความรู้ว่า การปฏิบัติกิจกรรม
ใ น ค ร อ บ ค รั ว ร่ ว ม กั น เ ป็ น ป ร ะ จำ �
เ ป็ น ก า ร ส ร้ า ง ค ว า ม สั ม พั น ธ์ ใ น
ครอบครัวให้อบอุน่
111 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 2 ขั้นคดิ วเิ คราะห์
St
และสรุปความรู้ สุขบัญญัติแห่งชาติข้อ ๗ : ป้องกันอุบัติเหตุด้วย
๑๗. นักเรียนพิจารณาเนื้อเพลง ข้ามถนน ความไม่ประมาท
บนกระดาน ดงั น้ี การป้องกันอุบัติเหตุ ปฏิบัติได้ ดังนี้
๑. เดินและข้ามถนน โดยใช้ทางม้าลายหรือสะพานลอย
เพลง ข้ามถนน ๒. เดินบนทางเท้าและถ้าไม่มีทางเท้าให้เดินชิดทางด้าน
ขวามือหรือเดินในทางที่สวนทางกับรถเพื่อจะได้เห็นรถที่แล่นมา
เน้อื รอ้ ง สุกรี ไกรเลิศ
แมว้ า่ เราจะข้ามถนน ดรู ถยนต์ ดูรถยนต์ ๓. ไมเ่ ลน่ หรอื หลอกลอ้ กนั
แมว้ า่ เราจะข้ามถนน ดรู ถยนต์กอ่ น
หากรถยนต์มา อยา่ อวดเก่งกลา้ ด่วนจร
ให้รถไปก่อน แน่นอนปลอดภัย
นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น ในระหว่างเดินและข้ามถนน
โดยตอบค�ำ ถาม ดงั น้ี ๔. ขึ้น-ลงรถประจำาทาง
เมื่อรถจอดสนิทและไม่ห้อยโหน
• จากเนื้อเพลงข้ามถนน ก่อน บริเวณประตูหรือบันไดรถ
ข้ามถนนนักเรยี นควรปฏบิ ตั อิ ย่างไร
(มองรถยนตด์ า้ นซา้ ย-ขวากอ่ นขา้ มถนน) การรอขึ้นรถประจําทาง
• การข้ามถนน นักเรียนควรข้าม ควรยืนเข้าแถวอย่างเป็นระเบียบ
ถนนบริเวณใด
(ทางม้าลายหรือสะพานลอย) ถอดปลั๊กเครื่องใช้ไฟฟ้า ๕. ช่วยดูแลเรื่องการปิดไฟ
• นักเรียนมีวิธีป้องกันอุบัติเหตุ เมื่อเลิกใช้งาน เครื่องใช้ไฟฟ้า และเตาแก๊สหุงต้ม
ในบ้าน เพื่อป้องกันไฟไหม้
ในการเดินทางจากบ้านมาโรงเรียน
อยา่ งไร
(ตวั อยา่ งค�ำ ตอบ ปฏบิ ตั ติ ามกฎจราจร
ด้วยความระมัดระวังไมป่ ระมาท)
• นักเรียนมีวิธีป้องกันอุบัติเหตุ 112 สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.๑
ในบา้ นอยา่ งไรบา้ ง
(ตัวอย่างคำ�ตอบ เก็บเคร่ืองมือ เสริมความรู้ ครูควรสอน
เครื่องใช้ต่าง ๆ และของเล่น การขา้ มถนนตอ้ งขา้ มตรงทางมา้ ลายหรอื สะพานลอย เพอื่ ปอ้ งกนั อบุ ตั เิ หตถุ กู รถชน
และเป็นการปฏิบัติตามกฎหมาย เพราะการไม่ข้ามถนนบริเวณทางม้าลายหรือ
ใหเ้ ปน็ ระเบยี บเรยี บรอ้ ยไมว่ างเกะกะ) สะพานลอย จะมีความผดิ ตามกฎหมายและโดนโทษปรับเป็นเงิน
จากนน้ั นกั เรยี นรว่ มกนั สรปุ ความรวู้ า่
อุบัติเหตุเกิดข้ึนได้ทุกเมื่อ เราจึงควร
ปฏิบตั ิตนดว้ ยความไมป่ ระมาท
สุดยอดคู่มือครู 112
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพlaิ่มtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
ep 2aseanSt
สุขบัญญัติแห่งชาติข้อ ๘ : ออกกำาลังกายสมำ่าเสมอ ข้นั คดิ วิเคราะห์
และตรวจสุขภาพประจำาปี และสรุปความรู้
๑๘. นักเรียนพิจารณาภาพบนกระดาน
ดงั น้ี
การออกกำาลังกาย
การออกกำาลังกายอย่าง
สมำ่าเสมอ ทำาให้ร่างกาย
แข็งแรง และควรเลือก
ออกกำาลังกายให้เหมาะสม
กับสภาพร่างกาย และวัย การออกกำาลังกายเป็นประจำา นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
การตรวจสุขภาพประจำาปี ทำาให้ร่างกายแข็งแรง โดยตอบคำ�ถาม ดังน้ี
เมื่อมีการตรวจสุขภาพและ • เด็กนักเรียนในภาพกำ�ลังปฏิบัติ
สร้างภูมิต้านทานโรคประจำาปี กิจกรรมอะไร
ทุกคนควรให้ความร่วมมือใน
การตรวจ และรู้จักสังเกตการ (เล่นวอลเลย์บอล)
เปลี่ยนแปลงต่าง ๆ ของร่างกาย • นักเรียนมีการปฏิบัติกิจกรรม
ตนเอง เพราะหากพบความ
เหมอื นในภาพหรือไม่
(เคย/ไม่เคย)
• เพราะเหตุใดนักเรียนจึงต้อง
ออกกำ�ลังกายเปน็ ประจำ�
(ตัวอย่างคำ�ตอบ ช่วยเสริมสร้างให้
มสี ุขภาพสมบูรณ์ แขง็ แรง เจริญเตบิ โต
การตรวจสุขภาพฟันประจำาปี ผิดปกติจะได้แก้ไขได้ทัน สมวยั มีรปู รา่ งไดส้ ดั สว่ น)
เพื่อป้องกันและแก้ไขฟันผุ • เพราะเหตุใดจึงต้องมีการตรวจ
การปฏิบตั ติ นตามหลกั สุขบญั ญัติแห่งชาติ 113
ร่างกายประจำ�ปี
(ตัวอย่างคำ�ตอบ เพ่ือให้ทราบ
เสริมความรู้ ครูควรสอน ความผิดปกติของร่างกาย และเพ่ือ
ปอ้ งกันและรักษาโรคไดท้ นั )
การออกกำ�ลังกาย ควรปฏบิ ัติอย่างน้อยสปั ดาห์ละ ๓ ครง้ั จากนนั้ นกั เรยี นรว่ มกนั สรปุ ความรวู้ า่
ครั้งละไมต่ ่ํากวา่ ๓๐ นาที การออกกำ�ลังกายอย่างสมํ่าเสมอ
ทำ�ให้ร่างกายแข็งแรง และควรตรวจ
สุขภาพประจำ�ปี หากพบความผิดปกติ
จะไดแ้ ก้ไขไดท้ ัน
113 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 2 ขั้นคิดวเิ คราะห์
St
และสรุปความรู้ สุขบัญญัติแห่งชาติข้อ ๙ : ทำาจิตใจให้ร่าเริงแจ่มใส
๑๙. ตัวแทนนักเรียน ๒-๓ คน ออกมา อยู่เสมอ
เ ล่ า นิ ท า น ห รื อ ร้ อ ง เ พ ล ง ที่ มี ค ว า ม การทำาจิตใจให้ร่าเริงแจ่มใส สามารถปฏิบัติได้ ดังนี้
สนุกสนานให้เพื่อนฟังหน้าชั้นเรียน
นกั เรยี นบอกความรสู้ กึ หลงั จากฟงั เพลง ๑. พั ก ผ่ อ น แ ล ะ
และนิทานจบ
จากนน้ั นกั เรยี นรว่ มกนั แสดงความคดิ เหน็ นอนหลับให้เพียงพอ
โดยตอบคำ�ถาม ดังนี้
• นักเรียนควรปฏิบัติตนอย่างไร เ พื่ อ ใ ห้ รู้ สึ ก ส ด ชื่ น
เพ่ือให้มจี ติ ใจร่าเรงิ อยู่เสมอ
แจ่มใส
(ตัวอย่างคำ�ตอบ ไม่เครียด ทำ�กิจกรรม
๒. จัดสิ่งแวดล้อม
ทต่ี นชอบในเวลาวา่ ง)
จากนั้นนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้ ภ า ย ใ น บ้ า น ใ ห้ น่ า อ ยู่
ว่าการทำ�ให้จิตใจร่าเริงและแจ่มใส อาศัย เช่น จัดสิ่งของ การนอนหลับพักผ่อนอย่างเพียงพอ
อยเู่ สมอ สามารถปฏบิ ตั ไิ ด้หลายวิธี เชน่ ใหเ้ ปน็ ระเบยี บเรยี บรอ้ ย ทําให้รู้สึกสดชื่น กระปรี้กระเปร่า
พักผ่อนให้เพียงพอ จัดสิ่งของให้เป็น หาแจกันใส่ดอกไม้
ระเบียบเรียบร้อย ทำ�งานอดิเรกหรือ
กจิ กรรมที่ชอบในเวลาว่าง มาวางในบ้าน
๒๐. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
โดยตอบคำ�ถาม ดังน้ี ๓. รู้จักการให้อภัย และยอมรับข้อบกพร่องของผู้อื่น
• นักเรียนจะมีวิธีการอย่างไรทำ�ให้
สงั คมนา่ อยู่ ๔. เมื่อมีปัญหาควรรีบปรึกษาพ่อแม่ ผู้ปกครองหรือครู
(ตัวอย่างคำ�ตอบ ท้ิงขยะลงถังขยะ
ให้ช่วยหาทางแก้ไข
๕. ทำางานอดิเรกหรือกิจกรรมที่ชอบในเวลาว่าง
ไม่ท�ำ ลายทรพั ย์สนิ สว่ นรวม)
• ก่อนทิ้งขยะทุกครั้ง นักเรียนควร
ปฏิบัตอิ ยา่ งไร 114 สขุ ศกึ ษาและพลศึกษา ป.๑
(ตวั อย่างคำ�ตอบ คัดแยกขยะ)
• นั ก เ รี ย น มี วิ ธี ก า ร ล ด ก า ร ใ ช้ ๒๑. นักเรียนคิดประเมินเพื่อเพิ่มคุณค่าโดย
ถงุ พลาสตกิ อย่างไร
( ตั ว อ ย่ า ง คำ � ต อ บ ใ ช้ ถุ ง ผ้ า แ ท น บอกวธิ นี าํ หลกั สขุ บญั ญตั แิ หง่ ชาตไิ ปใช้
ในชวี ติ ประจำ�วนั แลว้ สรปุ เปน็ ความคดิ
ถงุ พลาสตกิ )
จากน้ันนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้ว่า รวบยอด
สงั คมจะนา่ อยกู่ ต็ อ่ เมอ่ื ทกุ คนมจี ติ สำ�นกึ
ต่อส่วนรวม เช่น การคัดแยกขยะ
ก่อนท้ิง การใช้ถุงผ้าแทนถุงพลาสติก
การไมท่ ำ�ลายทรพั ย์สนิ ของส่วนรวม
สุดยอดคู่มือครู 114
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด ep 3aseanรอบรู้อาเซียนและโลก
St St St ขัน้ ปฏิบัติ
และสรุปความรู้
หลังการปฏบิ ตั ิ
สุขบัญญัติแห่งชาติข้อ ๑๐ : มีสำานึกต่อส่วนรวม
ร่วมสร้างสรรค์สังคม ๒๒. นักเรียนเสนอแนวทางการปฏิบัติตน
ตามหลักสุขบัญญัติแห่งชาติ โดยยึดหลัก
การช่วยกันทำาให้สังคมน่าอยู่ จะส่งผลให้ทุกคนในสังคม ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมา ๑ วิธี
มีความสุข ซึ่งสามารถปฏิบัติได้ ดังนี้ พร้อมอธิบายผลท่ีเกิดข้ึน จากนั้นนำ�ไป
๑. คัดแยกขยะก่อนทิ้งลงในถังขยะทุกครั้ง แ ล ก เ ป ล่ี ย น กั บ เ พ่ื อ น เ พื่ อ ต ร ว จ ส อ บ
ความถูกตอ้ ง
๒. ใช้ถุงผ้าแทนการใช้ถุงพลาสติก การปฏบิ ตั ิตนตามหลัก ผลทเ่ี กดิ ขน้ึ
๓. ใช้นำ้าและไฟฟ้าในบ้านและ สขุ บญั ญตั ิแห่งชาติ
โรงเรียนอย่างประหยัด (ตวั อย่างค�ำ ตอบ (ตวั อย่างค�ำ ตอบ
คัดแยกขยะกอ่ นท้งิ ทำ�ให้ชว่ ยลดปญั หา
๔. ไม่ทำาลายทรัพย์สินของ ลงในถงั ขยะ) ภาวะโลกรอ้ นและลด
ส่วนรวม เช่น ไม่ขีดเขียนบริเวณ การทิ้งขยะลงในถังขยะ ปริมาณขยะ)
กำาแพงโรงเรียนหรือผนังห้องเรียน ช่วยทําให้บ้านเมืองสะอาด
๕. ปลูกต้นไม้ในบริเวณบ้านและโรงเรียนให้ร่มรื่น ๒๓. นักเรียนร่วมกันสรุปส่ิงที่เข้าใจเป็นความรู้
ร่วมกนั ดังนี้
สรุป การปฏิบัติตนตามหลักสุขบัญญัติแห่งชาติ จะทำาให้
• การปฏิบัติตนตามหลักสุขบัญญัติ
แห่งชาติ จะทำ�ให้ตนเองมีสุขภาพร่างกาย
แขง็ แรง จติ ใจรา่ เริง แจม่ ใส นอกจากนี้ยัง
ตนเองมีสุขภาพร่างกายแข็งแรง จิตใจร่าเริง แจ่มใส นอกจากนี้ ทำ�ใหค้ รอบครวั เกดิ ความอบอนุ่ และสงั คม
ยังทำาให้ครอบครัวเกิดความอบอุ่น และสังคมน่าอยู่อีกด้วย นา่ อยู่อกี ดว้ ย
ep 4
เว็บไซต์แนะนำา ขน้ั สอื่ สารและนำ� เสนอ
สุขบัญญัติแห่งชาติ www.thaihealth.or.th ๒๔. นักเรียนนำ�เสนอผลงานหน้าช้ันเรียน
จ า ก น้ั น นั ก เ รี ย น ร่ ว ม กั น ต ร ว จ ส อ บ
การปฏบิ ตั ติ นตามหลกั สขุ บญั ญัตแิ หง่ ชาติ 115 ความถกู ต้อง
เสริมความรู้ ครูควรสอน 5ep ขน้ั ประเมินเพอ่ื เพิม่ คณุ คา่
• ถังขยะสีน้ําเงิน/สีฟ้า ใช้สำ�หรับรองรับขยะท่ีย่อยสลายไม่ได้ หรือย่อยสลายยาก เช่น บริการสังคม
ถงุ พลาสตกิ หรอื กล่องโฟมทีเ่ ปือ้ นเศษอาหาร และจิตสาธารณะ
• ถังขยะสีเขียว ใช้สำ�หรับรองรับขยะที่ย่อยสลายได้ หรือขยะเปียก เช่น เปลือกผลไม้
เศษอาหาร ผัก และผลไม้ ๒๕. นักเรียนนำ�ความรู้เร่ือง การปฏิบัติตน
• ถังขยะสีเหลือง ใช้สำ�หรับรองรับขยะที่สามารถนำ�มารีไซเคิลได้ เช่น แก้ว กระดาษ ตามหลักสุขบัญญัติแห่งชาติไปทบทวน
โลหะ พลาสตกิ เศษผ้า บทเรียนให้เพ่ือนท่ียังไม่เข้าใจเน้ือหา
• ถงั ขยะสแี ดง/สสี ม้ /สเี ทา ใชส้ ำ�หรบั รองรบั ขยะทม่ี อี นั ตรายหรอื ขยะมพี ษิ เชน่ หลอดไฟฟา้ และสอนนอ้ ง ให้ปฏิบัติตนได้อย่างถกู ตอ้ ง
ถ่านไฟฉาย กระป๋องสเปรย์ กระป๋องยาฆา่ แมลง ภาชนะใสน่ ้ํามนั เคร่ือง
115 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ตัวชี้วัด กิจกรรมการเรียนรู้
พ ๔.๑ ป.๑/๑
กิจกรรม การปฏิบัติตนตามหลักสุขบัญญตั แิ หง่ ชาติ
๑. ให้นักเรียนสำารวจการปฏิบัติตนตามหลักสุขบัญญัติแห่งชาติ
ของตนเอง โดยเขียนเครื่องหมาย ✓ ลงในแบบบันทึก
ตัวอย่างแบบบันทึก
แบบบันทึกการปฏิบัติตนตามหลักสุขบัญญัติแห่งชาติ
การปฏิบัติตนตามหลักสุขบัญญัติแห่งชาติ ปฏิบัติ ปฏิบัติ ไม่เคย
เป็นประจำา เป็นบางครั้ง ปฏิบัติ
(๒ คะแนน) (๑ คะแนน) (๐ คะแนน)
๑. ดูแลรักษาร่างกายและของใช้ให้สะอาด
๒. แปรงฟันทุกวันอย่างถูกต้องอย่างน้อย
วันละ ๒ ครั้ง
๓. ล้างมือให้สะอาดก่อนและหลัง
รับประทานอาหาร และหลังการขับถ่าย
๔. รับประทานอาหารสุก สะอาด ไม่มี
สารอันตรายและหลีกเลี่ยงอาหารรสจัด
สีฉูดฉาด
๕. ไม่เกี่ยวข้องกับสารเสพติดทุกประเภท
๖. สร้างความสัมพันธ์ในครอบครัวให้อบอุ่น
๗. ป้องกันอุบัติเหตุด้วยความไม่ประมาท
๘. ออกกำาลังกายสมำ่าเสมอและตรวจ
สุขภาพประจำาปี
๙. ทำาจิตใจให้ร่าเริงแจ่มใสอยู่เสมอ
๑๐. มีสำานึกต่อส่วนรวม ร่วมสร้างสรรค์สังคม
ได้คะแนนรวม คะแนน
116 สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.๑
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ข้อใดเป็นการปฏบิ ตั ิตนตามหลักสุขบญั ญัติแห่งชาติ
๑ ด่ืมนํา้ อดั ลมเป็นประจำ�
๒ ลา้ งมอื กอ่ นรับประทานอาหารทุกครงั้
๓ แปรงฟันอยา่ งถกู วิธวี นั ละ ๑ ครัง้
(เฉลย ๒ เพราะเป็นการดูแลรกั ษาสขุ ภาพของตนเองที่เหมาะสมตามหลกั สขุ บญั ญัติ-
แหง่ ชาติ ขอ้ ๓)
สุดยอดคู่มือครู 116
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgสื่อthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
ตัวช้ีวัด
๒. ให้นักเรียนประเมินผลการสำารวจการปฏิบัติตนตามหลักสุขบัญญัต ิ พ ๔.๑ ป.๑/๑
แห่งชาติของตนเองกับเกณฑ์การประเมินและตอบคำาถาม
เกณฑ์การประเมิน
ถ้าได้ ๑๗-๒๐ คะแนน นักเรียนปฏิบัติตนอยู่ในระดับดีมาก
ถ้าได้ ๑๓-๑๖ คะแนน นักเรียนปฏิบัติตนอยู่ในระดับดี
ถ้าได้ ๙-๑๒ คะแนน นักเรียนปฏิบัติตนอยู่ในระดับพอใช้
ถ้าได้ ๐-๘ คะแนน นักเรียนปฏิบัติตนอยู่ในระดับควรปรับปรุง
๒.๑ นักเรียนปฏิบัติตนตามหลักสุขบัญญัติแห่งชาติอยู่ใน
ระดับใด
๒.๒ นักเรียนคิดว่าตนเองควรปรับปรุงการปฏิบัติตนตามหลัก
สุขบัญญัติแห่งชาติในข้อใดบ้าง
๓. ให้นักเรียนเสนอการปฏิบัติตนตามหลักสุขบัญญัติแห่งชาติ (ตัวอยา่ งคำ�ตอบ)
มา ๑ วิธี และอธิบายผลที่เกิดขึ้น โดยเขียนเป็นแผนภาพ
ตัวอย่างแผนภาพ
การปฏิบัติตนตามหลัก ผลที่เกิดขึ้น การปฏบิ ัตติ น ผลทีเ่ กิดขึน้
สุขบัญญัติแห่งชาติ ตามหลกั สขุ บญั ญัติ
(รา่ งกายสะอาด
แห่งชาติ สดชน่ื
ไม่มีกล่นิ เหมน็ )
(อาบน้ําช�ำ ระลา้ ง
รา่ งกายใหส้ ะอาด
ทุกวนั วันละ ๒ ครง้ั
เช้า-เย็น)
การปฏิบตั ติ นตามหลกั สุขบญั ญัติแหง่ ชาติ 117
117 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
แนวคำ� ตอบ
๑. ชว่ ยปอ้ งกนั เชอื้ โรคและการเจบ็ ปว่ ย ท�ำ ให้ คำาถามพฒั นากระบวนการคิด
สขุ ภาพดี
๑. การดูแลรักษาร่างกายให้สะอาดมีประโยชน์อย่างไร
๒. ช่วยปอ้ งกันเช้ือโรคเข้าสรู่ า่ งกาย ๒. การล้างมือก่อนรับประทานอาหารส่งผลดีอย่างไร
๓. ช่วยให้ฟันสะอาด ป้องกันฟันผุ และ ๓. การแปรงฟันหลังรับประทานอาหารมีประโยชน์อย่างไร
๔. นักเรียนจะรับประทานอาหารให้ปลอดภัยได้อย่างไร
โรคในชอ่ งปาก ๕. การหลีกเลี่ยงสารเสพติดควรปฏิบัติอย่างไร
๔. รบั ประทานอาหารท่ปี รงุ สุก สะอาด ๖. นักเรียนจะมีส่วนทำาให้ครอบครัวมีความสุขได้อย่างไร
๕. ไม่ทดลอง หรอื เชื่อค�ำ ชักชวนของผู้อื่น ๗. การข้ามถนนให้ปลอดภัยนักเรียนควรปฏิบัติอย่างไร
๖. ชว่ ยงานในบา้ น ทำ�กิจกรรมรว่ มกับ ๘. การตรวจสุขภาพประจำาปีมีประโยชน์อย่างไร
ครอบครวั ๙. การพักผ่อนร่วมกับครอบครัวส่งผลดีต่อสุขภาพอย่างไร
๗. ขา้ มสะพานลอยหรอื ทางม้าลายทกุ คร้งั ๑ ๐. นักเรียนจะมีส่วนช่วยดูแลสิ่งแวดล้อมในชุมชน
๘. ทราบการเจริญเติบโตและความผิดปกติ ได้อย่างไร
ของร่างกายเพื่อดูแลร่างกายได้อย่าง
ถูกตอ้ ง
๙. ทำ�ให้จิตใจแจ่มใส เบกิ บาน
๑๐. ช่วยเก็บขยะในชุมชนหรือในที่สาธารณะ
เช่น วดั โรงเรียน
118 สุขศึกษาและพลศกึ ษา ป.๑
สุดยอดคู่มือครู 118
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
ตัวชวี้ ดั
อาหารหลัก ๕ หมู่ พ ๔.๑ ป.๑/๑
ภาระงาน/ช้ินงาน
อาหาร หมายถึง ส่ิงที่รับประทานเข้าไปแล้วทำาให้เกิด ภาพวาดระบายสี อาหารหลัก ๕ หมู่
ประโยชน์ตอ่ ร่างกายและชว่ ยใหร้ า่ งกายเจริญเตบิ โตแข็งแรง
อาหารแต่ละชนิดท่ีรับประทานในแต่ละวันให้ประโยชน์ท่ี Step 1 ขน้ั สงั เกต
จำาเป็นต่อร่างกายแตกต่างกัน ดังน้ันจึงควรเลือกรับประทาน รวบรวมข้อมลู
อาหารอยา่ งหลากหลายและเหมาะสมกับร่างกาย
๑. ตั ว แ ท น นั ก เ รี ย น บ อ ก ช่ื อ อ า ห า ร
ท่ีตนเองชอบรับประทานมา ๑ อย่าง
อาหารหลัก ๕ หมู่ จากน้ันนักเรียนร่วมกันสนทนา โดย
ตอบคำ�ถาม ดงั นี้
ความสำาคญั ของอาหารหลกั ๕ หมู่ • อาหารที่นักเรียนชอบรับประทาน
มสี ว่ นประกอบอะไรบ้าง
อาหารที่ให้ประโยชน์ต่อร่างกาย เรียกว่า อาหารหลัก (นักเรียนสามารถตอบได้อย่าง
๕ หม ู่ ซ่งึ มีดงั นี้ หลากหลาย)
• อาหารท่ีนักเรียนชอบรับประทาน
อาหารหมทู่ ่ี ๑ ได้แก่ นม ไข่ มปี ระโยชน์หรอื ไม่
เน้ือสัตว์ต่าง ๆ ถ่ัวเมล็ดแห้งและงา
(ขน้ึ อย่กู บั ค�ำ ตอบของนักเรียน)
ซึ่งจะช่วยให้ร่างกายเจริญเติบโต • หากนักเรียนต้องการมีร่างกายที่
แข็งแรงควรเลือกรับประทานอาหาร
แข็งแรง และช่วยซ่อมแซมส่วนที่ อาหารหมทู่ ี่ ๑ อย่างไร
สกึ หรอ (ตัวอย่างคำ�ตอบ รับประทานอาหาร
ใหห้ ลากหลายครบ ๕ หมู่)
• อาหารหลัก ๕ หมู่ มอี ะไรบ้าง
การปฏิบตั ติ นตามหลักสุขบญั ญัติแหง่ ชาติ 119 (๑. โปรตนี
๒. คารโ์ บไฮเดรต
รอบรู้อาเซียนและโลก ๓. แรธ่ าตุ ใยอาหารจากผกั
๔. วติ ามนิ จากผลไม้
asean
อาหารยอดนยิ มในประเทศอาเซียน
ลาว : ซุปไก่ (Chicken Soup) เป็นหน่ึงในอาหารพื้นเมืองของประเทศลาว ๕. นา้ํ มนั ไขมัน)
มีส่วนผสมในการประกอบอาหารคือ ตะไคร้ ใบสะระแหน่ กระเทียม และหอมแดง ๒. นักเรียนศึกษาและรวบรวมข้อมูล
ทงั้ นี้ อาหารลาวโดยสว่ นใหญม่ กั จะมผี กั และสมนุ ไพรเปน็ สว่ นผสมในการปรงุ รส เก่ียวกับอาหารหลัก ๕ หมู่ จาก
มาเลเซยี : นาซิ เลอมกั (Nasi Lemak) เปน็ หนง่ึ ในอาหารยอดนยิ มของมาเลเซยี หนังสือเรียนหรือแหล่งการเรียนรู้ท่ี
เป็นข้าวผัดกับกะทิและสมุนไพร นาซิ เลอมัก เสิร์ฟพร้อมกับปลากะตักทอด หลากหลาย
แตงกวาห่ัน ไข่ต้มสุก และถ่ัวอบ นาซิ เลอมัก แบบดั้งเดิมจะห่อในใบตองและ
รบั ประทานเปน็ อาหารเชา้ 119 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
Step 2 ขั้นคิดวเิ คราะห์
และสรปุ ความรู้
๓. นักเรียนร่วมกันอภิปรายและแสดง อาหารหมูท่ ่ี ๒ ไดแ้ ก ่ ข้าว แป้ง
ความคดิ เห็นเก่ยี วกับอาหารหลัก ๕ หมู่ นำ้าตาล เผือก มัน ให้พลังงานแก่
โดยบอกช่ืออาหารหลัก ๕ หมู่ และ รา่ งกาย
ประโยชน์ จากนั้นบันทึกคำ�ตอบที่ได้ อาหารหมู่ท่ี ๒
แ ล้ ว ส รุ ป เ ป็ น แ ผ น ภ า พ ค ว า ม คิ ด
บนกระดาน อาหารหมทู่ ่ี ๓ ได้แก ่ พืชผักต่าง ๆ อาหารหมูท่ ่ี ๓
๔. นักเรียนคิดประเมินเพ่ือเพ่ิมคุณค่า ซ่ึงช่วยบำารุงร่างกายให้ทำางานเป็นปกติ
ทำาให้ขับถ่ายได้คล่อง และช่วยสร้าง
โ ด ย บ อ ก ร า ย ก า ร อ า ห า ร ที่ ค ว ร ภูมิตา้ นทานโรคตา่ ง ๆ
รับประทานในแต่ละวนั เพื่อใหร้ า่ งกาย
เจริญเติบโตแข็งแรง แล้วสรุปเป็น
ความคิดรวบยอด
อาหารหมทู่ ี่ ๔ ได้แก ่ ผลไม้ต่าง ๆ
ที่ช่วยสร้างภูมิต้านทานโรคให้กับ
รา่ งกาย และชว่ ยให้ขับถา่ ยได้คลอ่ ง
อาหารหมู่ที่ ๔
อาหารหมทู่ ่ี ๕ ได้แก ่ นาำ้ มัน อาหารหมทู่ ่ี ๕
และไขมันของพชื และสัตว ์ ซง่ึ จะให้
พลังงานและความอบอนุ่ แกร่ ่างกาย
120 สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.๑
สุดยอดคู่มือครู 120
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด ep 3aseanรอบรู้อาเซียนและโลก
St St St ขัน้ ปฏิบตั ิ
และสรุปความรู้
ส รปุ ในแต่ละวันควรรับประทานอาหารให้ครบทั้ง ๕ หมู่ หลงั การปฏิบัติ
และเพียงพอกับความต้องการของร่างกาย ซึ่งควรทำาควบคู่ไป
กับการออกกำาลังกาย และการพักผ่อนให้เพียงพอ เพ่ือให้ ๕. นักเรียนวาดภาพระบายสีอาหารหลัก
มรี ่างกายและจิตใจทส่ี มบูรณ์แข็งแรง ๕ หมู่ โดยจำ�แนกออกเป็นหมู่ต่าง ๆ
แล้วนำ�ผลงานมาแลกเปล่ียนกับเพื่อน
แลว้ ตรวจสอบความถูกต้อง
รอบร้อู าเซียน เวบ็ ไซต์แนะนาำ ๖. นักเรียนร่วมกันสรุปส่ิงที่เข้าใจ
เปน็ ความรูร้ ว่ มกนั ดังนี้
คำาว่า ข้าว ภาษาอาเซียน กองโภชนาการ
ภาษาเวียดนาม พูดว่า เกิม www.nutrition. • ในแต่ละวันควรรับประทานอาหาร
ภาษาเขมร (กัมพูชา) พูดว่า บาย anamai.moph.go.th ให้ครบท้ัง ๕ หมู่ และเพียงพอกับ
ความต้องการของร่างกาย ซึ่งควรทำ�
eat สนกุ กบั คาำ ศัพท์ รับประทาน ควบคู่ไปกับการออกกำ�ลังกาย และ
fruit (อีท) ผลไม้ การพักผ่อนให้เพียงพอ เพ่ือให้มี
รา่ งกายและจิตใจท่สี มบรู ณแ์ ข็งแรง
(ฟรูท)
ep 4
กจิ กรรมพฒั นาการอา่ น ขน้ั สอ่ื สารและนำ� เสนอ
ใหน้ กั เรยี นอา่ นคาำ และความหมายของคำาตอ่ ไปนี้ ๗. นักเรียนนำ�เสนอผลงานหน้าชั้นเรียน
จากนั้นนักเรียนร่วมกันตรวจสอบ
คำาศัพท์ คาำ อา่ น ความหมาย ความถูกตอ้ ง
บัญญัติ บัน-หยัด ข้อความที่ตราหรือกำาหนดขึ้นไว้เป็น
ข้อบังคับ เป็นหลักเกณฑ์ หรือเป็นกฎหมาย 5ep ข้นั ประเมนิ เพือ่ เพม่ิ คุณค่า
บริการสงั คม
สร้างสรรค์ ส้าง-สัน สร้างให้มี ให้เป็นขึ้น มีลักษณะริเริ่มในทางดี และจิตสาธารณะ
การปฏิบตั ิตนตามหลกั สุขบัญญตั ิแห่งชาติ 121 ๘. นักเรียนนำ�ความรู้เกี่ยวกับอาหารหลัก
๕หมู่ไปชว่ ยผปู้ กครองในการจดั เตรยี ม
รายการอาหารในแตล่ ะวนั
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ขอ้ ใดจับค่อู าหารหลัก ๕ หม่ไู ดถ้ กู ตอ้ ง
๑ เสน้ ก๋วยเตี๋ยว : หมู่ที่ ๓
๒ แตงโม : หมูท่ ี่ ๔
๓ เผอื กเชือ่ ม : หมทู่ ี่ ๕
(เฉลย ๒ เพราะอาหารหลักหมูท่ ี่ ๔ คอื ผลไม้ตา่ ง ๆ)
121 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ตัวชี้วัด กจิ กรรมการเรียนรู้
พ ๔.๑ ป.๑/๑ กิจกรรม อาหารหลัก 5 หมู่
๑. ใหน้ ักเรยี นบอกชนิดของอาหารในแต่ละหมู่ให้ครบท้งั ๕ หมู่
๒. ให้นักเรียนจดบันทึกการรับประทานอาหารในแต่ละวันแล้ว
ให้นำาส่งครู
๓. ให้นักเรียนออกมาสรุปหน้าช้ันเรียนว่าในแต่ละวันได้
รับประทานอาหารครบท้งั ๕ หมู่ หรือไม ่ ถา้ ไม่ครบนกั เรยี น
จะมีวิธปี รับเปลย่ี นพฤติกรรมการรับประทานอาหารอย่างไร
แนวค�ำตอบ คาำ ถามพฒั นากระบวนการคดิ
๑. หม่ทู ี่ ๑ หม่ทู ่ี ๒ ๑. ผู้ใช้แรงงานที่ทำางานหนักควรรับประทานอาหารในหมู่ใด
๒. ทำ�ให้ร่างกายขาดสารอาหาร ให้มากขึ้น
๓. ผกั และผลไม้ ๒. การรับประทานอาหารชนิดเดียวซำ้า ๆ กัน จะส่งผล
๔. หมทู่ ี่ ๕ ได้แก่ น้าํ มนั ไขมนั ของพืชและสตั ว์ อย่างไร
๕. ท�ำ ให้รา่ งกายเจรญิ เตบิ โตสมวยั แขง็ แรง ๓ . เมื่อมีอาการท้องผูก นักเรียนควรรับประทานอาหาร
ประเภทใดให้มากขึ้น
๔. เมื่ออากาศหนาวนักเรียนควรรับประทานอาหารในหมู่ใด
ให้มากขึ้น
๕. การรับประทานอาหารครบทั้ง ๕ หมู่ มีประโยชน์อย่างไร
122 สุขศึกษาและพลศึกษา ป.๑
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
หากมีอาการทอ้ งผูก ขับถ่ายไม่สะดวก ควรรบั ประทานอาหารในข้อใด
๑ ผลไม้สด
๒ ไก่ย่าง
๓ เคก้
(เฉลย ๑ ผลไมส้ ดเพราะช่วยในการขับถ่ายได้ดีและสะดวกขน้ึ )
สุดยอดคู่มือครู 122
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
ผงั สรปุ สาระสำาคญั
๑. ดแู ลรักษาร่างกายและของใช้ใหส้ ะอาด
๒. แปรงฟันทกุ วันอย่างถกู ต้อง อยา่ งนอ้ ยวันละ ๒ คร้ัง
๓. ลา้ งมือให้สะอาดก่อนและหลงั รับประทานอาหาร และหลังการขบั ถ่าย
๔. รับประทานอาหารสกุ สะอาด ไม่มีสารอันตราย และหลกี เลย่ี งอาหารรสจัด สีฉูดฉาด
๕. ไมเ่ กีย่ วข้องกบั สารเสพติดทุกประเภท
๖. สรา้ งความสมั พนั ธ์ในครอบครัวใหอ้ บอนุ่
๗. ป้องกันอบุ ตั เิ หตดุ ว้ ยความไม่ประมาท
๘. ออกกำาลังกายสมำา่ เสมอ และตรวจสุขภาพประจาำ ปี
๙. ทำาจิตใจใหร้ ่าเรงิ แจ่มใสอยูเ่ สมอ
๑๐. มจี ติ สำานกึ ต่อส่วนรวม ร่วมสรา้ งสรรคส์ งั คม
การปฏบิ ตั ติ นตามหลกั
สุขบัญญตั แิ หง่ ชาติ
การปฏิบัติตน หมู่ที่ 1 นม ไข่ เน้ือสตั ว์ตา่ ง ๆ
ตามหลักสขุ บัญญัติ ถัว่ เมล็ดแหง้ งา
แห่งชาติ หมทู่ ี่ 2 ขา้ ว แปง้ น้าำ ตาล เผอื ก มัน
หมู่ที่ 3 พชื ผกั ต่าง ๆ
อาหารหลกั หมทู่ ี่ 4 ผลไม้ตา่ ง ๆ
๕ หมู่ หมู่ท่ี 5 นาำ้ มนั และไขมนั ของพืชและสตั ว์
การปฏบิ ัตติ นตามหลกั สุขบัญญัติแห่งชาติ 123
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
หลกั การเลือกรบั ประทานอาหารทีถ่ ูกตอ้ งควรปฏบิ ัติอย่างไร
๑ รับประทานอาหารทม่ี ีสีฉดู ฉาด
๒ รบั ประทานอาหารเฉพาะท่ีตนเองชอบ
๓ รับประทานอาหารทีส่ ะอาดปรุงสุกใหม่ ๆ
(เฉลย ๓ เพราะอาหารทปี่ รุงสุก ผา่ นการฆ่าเช้อื โรค ชว่ ยป้องกนั โรคพยาธิ
อาหารเป็นพิษ ทอ้ งเสีย)
123 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
เป้าหมายการเรยี นรู้ การปฏิบัติตน
มาตรฐานการเรียนรู้
มาตรฐาน พ ๔.๑
เมื่อมีอาการเจ็บป่วยเห็นคุณค่าและมีทักษะในการสร้างเสริม
๗สุขภาพ การดำ�รงสุขภาพ การป้องกันโรค
และการสร้างเสรมิ สมรรถภาพเพือ่ สขุ ภาพ
ตัวชีว้ ัด
สมรรถนะสำ�คัญของผ้เู รียน ๑. บอกอาการเจบ็ ป่วยท่เี กดิ ขน้ึ กบั ตนเอง (พ ๔.๑ ป.๑/๒)
๑. ความสามารถในการสื่อสาร ๒. ปฏิบัติตนตามคาำ แนะนำาเม่อื มอี าการเจ็บปว่ ย (พ ๔.๑ ป.๑/๓)
๒. ความสามารถในการคิด
๓. ความสามารถในการแก้ปญั หา ผงั สาระการเรยี นรู้
๔. ความสามารถในการใช้ทกั ษะชวี ติ
๕. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี การป้องกันการ
เจ็บป่วยด้วยโรคต่าง ๆ
คุณลักษณะอนั พงึ ประสงค์
การปฏิบัติตน ตัวร้อน
เมื่อมีอาการ ปวดศีรษะ มีนํ้ามูก
เจ็บป่วย หรือโรคไข้หวัด
ท้องเสีย
มวี ินยั การปฏิบัติตน ผื่นคัน
ตัวชว้ี ัดที่ ๓.๑ ป ฏิ บั ติ ต า ม ข้ อ ต ก ล ง เมื่อมีอาการเจ็บป่วย ฟกชํ้า
กฎเกณฑ์ ระเบยี บ ขอ้ บังคบั ของครอบครัว สาระสาำ คัญ
โรงเรยี น และสังคม การมีชีวิตอยู่อย่างมีความสุข นอกจากมีสุขภาพร่างกายที่สมบูรณ์แข็งแรงและ
ใฝเ่ รยี นรู้ มสี ุขภาพจติ ดีแลว้ ยังตอ้ งปลอดภัยจากการเจ็บป่วยด้วยโรคต่าง ๆ ด้วย เพราะการ
ตวั ชี้วัดที่ ๔.๑ ต้ังใจ เพียรพยายามใน เจ็บป่วยเป็นโรคจะทำาให้ไม่สามารถทำากิจกรรมได้ตามปกติ การรู้จักวิธีการปฏิบัติตน
การเรยี นและเขา้ ร่วมกจิ กรรมการเรยี นรู้ เม่ือเกิดการเจบ็ ป่วย จะทำาให้หายเจบ็ ปว่ ยไดเ้ รว็ ข้นึ
ตวั ชีว้ ัดที่ ๔.๒ แสวงหาความรู้จากแหล่ง
เรียนรู้ต่าง ๆ ทั้งภายในและภายนอก
โรงเรียน ด้วยการเลือกใช้ส่ืออย่าง บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
เหมาะสม บันทึกความรู้ วิเคราะห์ สรุป
เป็นองค์ความรู้ และสามารถนำ�ไปใช้ใน นักเรียนแบ่งกลุ่มร่วมกันจัดทำ�สมุดภาพการป้องกันและการปฏิบัติตน
ชวี ติ ประจำ�วนั ได้
เม่อื มอี าการเจ็บป่วย แล้วนำ�เสนอผลงานหนา้ ชนั้ เรียน และนำ�ไปเผยแพร่
สุดยอดคู่มือครู 124
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
การป้องกันการเจ็บป่วยด้วยโรคต่างๆ ตัวชว้ี ัด
จดุ ประกายความคิด พ ๔.๑ ป.๑/๒
พ ๔.๑ ป.๑/๓
วนั จนั ทร์ ภาระงาน/ช้ินงาน
ภาพวาดระบายสี วิธีการป้องกันการเจ็บป่วย
St Stดว้ ยโรคตา่ ง ๆ
ep 1 ขัน้ สงั เกต
รวบรวมขอ้ มลู
เยน็ วันจันทร์ วนั อังคาร ๑. นกั เรยี นรว่ มกนั สนทนา โดยตอบคำ�ถาม
ดังนี้
นกั เรยี นคิดว่าเพราะเหตใุ ดเดก็ ๆ ในภาพจงึ ป่วย
• นักเรียนเคยเจบ็ ป่วยอยา่ งไรบ้าง
นอกจากจะต้องดูแลรักษาสุขภาพให้แข็งแรงแล้ว (ตัวอย่างคำ�ตอบ เปน็ ไข้ ปวดศีรษะ)
เรายังต้องรู้จักป้องกันตนเองไม่ให้เจ็บป่วยด้วยโรค • นกั เรยี นจะมวี ธิ กี ารปอ้ งกนั โรคตา่ ง ๆ
ต่าง ๆ ด้วยการปฏิบัติ ดังนี้
อย่างไร
(ตัวอย่างคำ�ตอบ ออกกำ�ลังกาย
รบั ประทานอาหารทปี่ รงุ สกุ ใหม่ สะอาด)
๒. นักเรียนศึกษาและรวบรวมข้อมูล
เกี่ยวกับการป้องกันการเจ็บป่วยด้วย
โรคต่าง ๆ จากหนังสือเรียนหรือ
แหล่งการเรยี นรู้ที่หลากหลาย
ep 2 ขั้นคิดวเิ คราะห์
และสรปุ ความรู้
การปฏบิ ตั ิตนเม่อื มีอาการเจบ็ ป่วย 125 ๓. นักเรียนพิจารณาภาพจุดประกาย
ความคิด แล้วร่วมกันแสดงความ
• ถา้ นกั เรยี นเปน็ โรคดงั กลา่ วจะทำ�ให้ คดิ เหน็ โดยตอบคำ�ถาม ดังน้ี
• นักเรียนเคยปฏิบัติตนเหมือนเด็ก
เกดิ ผลเสียอย่างไร
(ตัวอย่างคำ�ตอบ ร่างกายอ่อนแอ ในภาพหรือไม่
ไปโรงเรียนไมไ่ ด้) (เคย/ไมเ่ คย)
• ถ้านักเรียนเป็นไข้หวัด นักเรียน • การปฏิบัติตนเหมือนเด็กในภาพ
จะไปเรยี นหนงั สอื หรอื ไม่ เพราะเหตใุ ด ทำ�ใหเ้ กิดโรคอะไร
(ตัวอย่างคำ�ตอบ ไม่ไป เพราะกลัวว่า (ตวั อยา่ งค�ำ ตอบ เปน็ ไขห้ วดั นา้ํ มกู ไหล)
เชอ้ื ไข้หวดั จะไปตดิ เพอ่ื น)
125 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ep 2 ขัน้ คดิ วิเคราะห์
St
และสรุปความรู้ ๑. รักษาความสะอาดของร่างกาย
๔. นักเรียนพิจารณาแถบข้อความสองชุด และอวัยวะต่าง ๆ อยู่เสมอ เช่น อาบนํ้า
บนกระดาน ดา้ นซา้ ยหนง่ึ ชดุ และดา้ นขวา
อีกหน่ึงชุด แล้วนักเรียนแบ่งกลุ่ม ทุกวัน ล้างมือให้สะอาดอย่างถูกวิธี
๒ กลมุ่ จากนน้ั แตล่ ะกลมุ่ ออกมาเขยี น เพอ่ื ปอ้ งกันเช้ือโรคเขา้ สู่ร่างกาย
เครื่องหมาย ✓ หนา้ ขอ้ ความท่ีถูกต้อง การล้างมือให้สะอาด
และเขยี นเครอื่ งหมาย ✕ หนา้ ขอ้ ความ
ที่ไม่ถกู ต้อง ๒. สวมใส่เสื้อผ้า ถุงเท้า รองเท้า
✓ ๑. การรักษาความสะอาดร่างกาย และใช้ของใช้ที่สะอาดจะช่วยป้องกัน
อยู่เสมอช่วยป้องกนั เช้ือโรคเขา้ สู่
รา่ งกาย การสวมใส่เสื้อผ้า เชอ้ื โรค
5 ๒. ไมใ่ สเ่ ส้อื ผ้าจะช่วยปอ้ งกนั เชอ้ื โรค และรองเท้าที่สะอาด
✓ ๓. ไม่ใช้ของใช้สว่ นตัวรว่ มกบั ผอู้ ่ืน
ชว่ ยป้องกันเช้ือโรค ๓. ไมใ่ ชข้ องใชส้ ่วนตวั เชน่ เสือ้ ผ้า
✓ ๔. เวลาไอหรอื จามใชผ้ า้ ปิดปาก
ปิดจมกู อยู่เสมอ ผา้ เชด็ หนา้ ผา้ เชด็ ตวั หว ี แปรงสฟี นั และ
5 ๕. การคลุกคลีกบั ผูป้ ว่ ยไม่ทำ�ให้
ตดิ โรค ของใชอ้ นื่ ๆ รว่ มกบั ผอู้ นื่ ชว่ ยใหป้ ลอดภยั
✓ ๖. การออกกำ�ลังกายอยา่ งสมาํ่ เสมอ
ชว่ ยใหร้ า่ งกายแข็งแรง จากโรคติดตอ่ การไม่ใช้ผ้าเช็ดตัวร่วมกับผู้อื่น
๔. ใช้ผ้าเช็ดหน้าปิดปาก ปิดจมูก
เวลาไอหรือจาม และสวมหน้ากาก-
อนามัย เมื่อต้องเข้าไปอยู่ในท่ีชุมชน
จากนั้นนักเรียนร่วมกันตรวจสอบ ขณะมีโรคระบาด เพ่ือป้องกันการ
ความถูกต้อง แล้วสรุปคะแนน กลุ่มท่ี การใช้ผ้าปิดปากปิดจมูก ไดร้ บั เชือ้ โรค
ทำ�ถูกมากกว่าเป็นฝ่ายชนะ นักเรียน เพื่อไม่ให้เชื้อโรคแพร่กระจาย
ร่วมกันสรุปวิธีการป้องกันการเจ็บป่วย
ด้วยโรคตา่ ง ๆ 126 สขุ ศึกษาและพลศกึ ษา ป.๑
๕. นักเรียนคิดประเมินเพื่อเพิ่มคุณค่า
เสริมความรู้ ครูควรสอน
โดยบอกว่าคนที่ไม่เจ็บป่วยเป็นโรค
ง่าย ๆ จะมีผลอย่างไรกบั ชีวิต แล้วสรุป โรคติดต่อ หมายถึง โรคท่ีสามารถถ่ายทอดหรือติดต่อจากส่ิงมีชีวิตหน่ึงไปยังอีก
เป็นความคิดรวบยอด สง่ิ มชี วี ิตหนง่ึ ได้ โดยไม่จำ�กดั วา่ ส่ิงมชี วี ิตนั้นจะเป็นมนษุ ย์หรอื ไม่กต็ าม โรคติดตอ่
อาจสามารถแพร่ไปสู่ส่ิงมีชีวิตอ่ืนได้โดยการสัมผัสโดยตรง การสูดลมหายใจ
เอาเช้ือโรคที่แพร่จากผู้ป่วย การรับประทานอาหารหรือดื่มนํ้าที่มีเชื้อโรคปนอยู่
หรอื แมแ้ ตผ่ ่านตัวกลางทเี่ รยี กว่า พาหะ
สุดยอดคู่มือครู 126
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขin้ันgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพgื่อuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด ep 3aseanรอบรู้อาเซียนและโลก
St St St ขัน้ ปฏบิ ัติ
และสรปุ ความรู้
๕. ไม่คลุกคลีกับผู้ที่เจ็บป่วย หลังการปฏบิ ตั ิ
ด้วยโรคท่ตี ิดต่อกันได ้ เชน่ โรคไขห้ วัด ๖. นกั เรยี นวาดภาพระบายส ี วธิ กี ารปอ้ งกนั
โรคตาแดง เพราะอาจทําใหต้ ิดโรคได้ การเจบ็ ปว่ ยดว้ ยโรคตา่ ง ๆ พรอ้ มเขยี น
วธิ ปี ฏบิ ตั ติ นประกอบภาพ จากนน้ั นำ�ไป
การคลุกคลีกับผู้ป่วยอาจทำาให้ติดโรคได้ แลกเปลี่ยนกับเพ่ือน เพ่ือตรวจสอบ
ความถูกต้อง
๖. ดูแลรักษาความสะอาด ๗. นั ก เ รี ย น ร่ ว ม กั น ส รุ ป ส่ิ ง ที่ เ ข้ า ใ จ
ห้องนอน ห้องครัว และห้องน้ํา เป็นความร้รู ว่ มกัน ดังน้ี
อยเู่ สมอทาํ ใหป้ ลอดภยั จากเชอื้ โรค • เราสามารถป้องกันการเจ็บป่วย
ด้วยโรคต่าง ๆ ด้วยการรักษา
การทำาความสะอาดห้องนำ้า ค ว า ม ส ะ อ า ด ข อ ง ร่ า ง ก า ย แ ล ะ
ท่ีพักอาศัย สวมเส้ือผ้าที่สะอาด ไม่ใช้
๗. ปอ้ งกนั ตนเองไมใ่ หถ้ กู ยุงกัด
สง่ิ ของเครอื่ งใชร้ ว่ มกบั ผอู้ นื่ ออกกำ�ลงั กาย
และทําลายแหล่งเพาะพันธ์ุยุงเสมอ และพักผ่อนใหเ้ พยี งพอ
เช่น นอนกางมุ้ง ใช้ดินกลบหลุมบ่อ
ใส่เกลือหรือใส่ทรายอะเบทในภาชนะ ep 4
ท่ีมีนํ้าขัง เพอ่ื ปอ้ งกันยุงลายวางไข่ การใส่ทรายอะเบท ขน้ั สอื่ สารและนำ� เสนอ
หรือเกลือในนำ้าที่ขาตู้กับข้าว
๘. นักเรียนนำ�เสนอผลงานหน้าช้ันเรียน
๘. ออกกาํ ลงั กายสมาํ่ เสมอ จากน้ันนักเรียนร่วมกันตรวจสอบ
และพกั ผอ่ นอยา่ งเพยี งพอ ทาํ ให้ ความถูกตอ้ ง
การวิ่งเป็นการออกกำาลังกาย รา่ งกายแขง็ แรง 5ep ขั้นประเมินเพอื่ เพ่มิ คณุ คา่
ทำาให้ร่างกายแข็งแรง บริการสงั คม
การปฏบิ ัติตนเมอ่ื มอี าการเจบ็ ป่วย 127 และจิตสาธารณะ
๙. นักเรียนนำ�ความรู้เรื่อง การป้องกัน
การเจ็บป่วยด้วยโรคต่าง ๆ ไปสอน
เสริมความรู้ ครูควรสอน เพ่ือน น้อง หรือนำ�ไปบอกสมาชิก
ในครอบครัว เพื่อให้ห่างไกลจากโรค
ทรายอะเบท คือ ทรายกำ�จัดลูกน้ํายุงลาย หรือ “ทรายเคมีฟอส” เป็นทรายท่ี ตา่ ง ๆ
ถูกเคลือบด้วยสารเคมีพวกอะเบท ซ่ึงเป็นสารเคมสี ังเคราะห์ โดยมีฟอสฟอรัส
เป็นองค์ประกอบสำ�คัญ และสารเคมีฟอสมีพิษรุนแรงต่อลูกนํ้าของยุง และ
แมลงหวี่
127 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
ตวั ชีว้ ัด ๙. เม่ือบาดเจ็บต้องแจ้งให้
พ่อแมผ่ ้ปู กครองหรือครทู ราบ เพอื่
พ ๔.๑ ป.๑/๒ ช่วยเหลือหรอื พาไปพบแพทย์
พ ๔.๑ ป.๑/๓
ภาระงาน/ชิ้นงาน
การปฏิบตั เิ มื่อมอี าการเจ็บปว่ ย
Step 1 ขนั้ สงั เกต เมื่อได้รับบาดเจ็บต้องบอกพ่อแม่
ผู้ปกครองให้ช่วยเหลือ
รวบรวมข้อมลู
๑๐. ทําจติ ใจให้รา่ เริงแจม่ ใส
๑. นกั เรยี นรว่ มกนั สนทนาโดยตอบคำ�ถาม อย่เู สมอ
ดังนี้ การเล่นกับเพื่อนทำาให้จิตใจแจ่มใส
• นกั เรยี นเคยปว่ ยดว้ ยโรคอะไรบา้ ง การปฏิบัติตนเมื่อมีอาการเจ็บป่วย
(ตวั อย่างคำ�ตอบ ไข้หวดั ทอ้ งเสีย)
๑. ตัวร้อน ปวดศีรษะ มีนํ้ามูกหรือโรคไข้หวัด
• นกั เรยี นมวี ธิ กี ารปฏบิ ตั ติ นอยา่ งไร
ใหห้ ายจากอาการปว่ ย สาเหตุของโรคไขห้ วัด ❤ การใชข้ องใชห้ รอื เสือ้ ผา้
❤ การไอหรอื จามรดกนั ร่วมกบั คนทป่ี ่วยเป็น
(นักเรียนสามารถตอบได้อย่าง โรคไข้หวัด
หลากหลาย)
สาเหตุของ
๒. นักเรียนศึกษาและรวบรวมข้อมูล โรคไข้หวัด
เกี่ยวกับการปฏิบัติตนเม่ือมีอาการ
เจ็บป่วย จากหนังสือเรียนหรือ
แหลง่ การเรยี นรูท้ ่ีหลากหลาย
❤ การอยู่ในทเี่ ยน็ จดั ❤ รา่ งกายเปยี กนา้ํ เป็นเวลานาน
หรอื ร้อนจดั เชน่ เปียกฝน แช่ในนํา้ นาน ๆ
128 สขุ ศึกษาและพลศึกษา ป.๑
เมอ่ื กมาีอราปกฏาิบรตัเจิตบ็ นป่วย
สุดยอดคู่มือครู 128
A ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ข้ันSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
ep 2aseanSt
อาการของโรคไขห้ วัด ขั้นคดิ วเิ คราะห์
และสรปุ ความรู้
มไี ข ้ ตวั รอ้ น ปวดศรี ษะ และมนี า้ํ มกู ไหล
๓. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
ในระยะแรกนํ้ามูกจะใส และมักจะไหลอยู่ โดยตอบคำ�ถาม ดังนี้
เกอื บตลอดเวลา ระยะตอ่ มานาํ้ มกู จะขน้ ขนึ้ • สาเหตุของโรคไข้หวัดมาจากอะไร
(ตัวอย่างคำ�ตอบ การไอ จามรดกัน
อาจมีอาการไอ และเจบ็ คอรว่ มด้วย อาการนำ้ามูกไหล ร่างกายเปยี กนํา้ เป็นเวลานาน)
เนื่องจากเป็นโรคไข้หวัด
• อาการของโรคไขห้ วดั เป็นอย่างไร
การปฏิบตั ติ นเม่อื เปน็ โรคไขห้ วดั (ตวั อย่างคำ�ตอบ มไี ข้ ตัวรอ้ น
๑. เวลานอนต้องสวมเสื้อผ้า ปวดศรี ษะ)
หรือหม่ ผา้ ให้รา่ งกายอบอนุ่ อยู่เสมอ • นักเรียนมีวิธีปฏิบัติตนเมื่อเป็น
โรคไขห้ วัดได้อยา่ งไร
(ตวั อยา่ งค�ำ ตอบ หม่ ผา้ ใหร้ า่ งกายอบอนุ่
นอนห่มผ้าให้ร่างกายอบอุ่น อยเู่ สมอ พกั ผ่อนให้เพยี งพอ)
๒. ด่ืมนํ้าอุ่นมาก ๆ ห้าม ๔. ตัวแทนนักเรียน ๕-๖ คน ออกมา
ดื่มน้ําเย็น หรือน้ําแข็ง และไม่ สาธติ วธิ กี ารปฏบิ ตั ติ นเมอื่ เปน็ โรคไขห้ วดั
แ ล้ ว นั ก เ รี ย น ร่ ว ม กั น ต ร ว จ ส อ บ
รับประทานอาหารท่ีเย็นจัด เช่น การปฏิบัติถูกต้องหรือไม่ จากน้ัน
นั ก เ รี ย น ร่ ว ม กั น ส รุ ป ค ว า ม รู้ ว่ า
ไอศกรมี นํ้าแข็งไส ดื่มนำ้าอุ่นมาก ๆ การปฏิบัติตนเมื่อมีอาการป่วยเป็น
โรคไข้หวัดอย่างถูกต้อง จะทำ�ให้หาย
๓. พักผ่อนให้เพียงพอ งดการออกกําลังกายหรือทํา
กิจกรรมที่ต้องใช้แรงมาก จากอาการเจ็บป่วย และกลับสู่ภาวะ
๔. บอกพ่อแม่ ผู้ปกครองเมื่อมีอาการปวดศีรษะ เพื่อหา ปกติไดเ้ รว็
ยาแก้ปวดให้รับประทาน
การปฏบิ ตั ิตนเม่อื มีอาการเจบ็ ป่วย 129
ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
อาการเจ็บป่วยในขอ้ ใดทำ�ให้หายใจไมส่ ะดวก
๑ เปน็ ไขต้ วั รอ้ น
๒ ปวดท้อง
๓ มนี าํ้ มกู
(เฉลย ๓ เพราะเมื่อมนี าํ้ มกู อุดตนั โพรงจมูกมาก จะท�ำ ให้หายใจไมส่ ะดวก)
129 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ข้ันสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ข้ันคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
Step 2 ขนั้ คิดวิเคราะห์
และสรปุ ความรู้
๕. นั ก เ รี ย น ร่ ว ม กั น อ ภิ ป ร า ย แ ล ะ ๕. ใช้ผ้าปิดปากและจมูกเวลา
แสดงความคิดเห็นเก่ียวกับสาเหตุ ไอ จาม หรือสั่งนํ้ามูก
อาการ การปฏิบัติตนและการป้องกัน
เม่ือเป็นโรคไข้หวัด โดยบันทึก ใช้ผ้าปิดปากและจมูกเมื่อไอหรือจาม ➙
คำ�ตอบท่ีได้ แล้วสรุปเป็นแผนภาพ
ความคิดบนกระดาน การปฏบิ ัติตนเพอื่ ป้องกันโรคไขห้ วัด
❤ ไมอ่ อกไปวง่ิ เล่นในขณะที่ ❤ ไมใ่ ชข้ องใช ้ และเสอื้ ผ้า
มีฝนตกหรอื มีแดดจัด รว่ มกับคนอน่ื
❤ รับประทานผลไม้ทม่ี ี การปฏิบัติตน
วิตามนิ ซสี ูง เชน่ สม้ เพื่อป้องกัน
ฝร่ัง โรคไข้หวัด
❤ รับประทานอาหารทม่ี ี ❤ ไม่คลกุ คลีหรอื
ประโยชน์ ออกกําลงั กาย อยูใ่ กล้ชิดกับคน
และพกั ผอ่ นอย่างเพยี งพอ ทเี่ ปน็ โรคไข้หวัด
❤ สวมหน้ากากอนามัย
การสวมหน้ากากอนามัยเพื่อป้องกันโรคไข้หวัด ➙
130 สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ป.๑
สุดยอดคู่มือครู 130
A ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Applyขinั้นgส่ือthสeารCแoลmะนm�ำuเnสiนcaอtion Skill ขั้นSปeรlะfเม-Rินeเพg่ือuเพla่ิมtคinุณgค่า
pplying and Constructing the Knowledge
เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวช้ีวัด รอบรู้อาเซียนและโลก
๒. ท้องเสีย ep 2aseanSt
สาเหตขุ องการทอ้ งเสยี
ข้ันคดิ วิเคราะห์
และสรปุ ความรู้
๖. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น
โดยตอบคำ�ถาม ดังน้ี
❤ รับประทานอาหารที่ • ท้ อ ง เ สี ย เ กิ ด จ า ก ส า เ ห ตุ ใ ด
ไมส่ ะอาดมแี มลงวันตอม
หรืออาหารสุก ๆ ดบิ ๆ (ตัวอย่างคำ�ตอบ รับประทานอาหาร
ที่ไม่สะอาด)
• ลกั ษณะอาการทอ้ งเสยี เปน็ อยา่ งไร
สาเหตุของ ❤ ดืม่ น้ําทีไ่ มส่ ะอาด (ตัวอย่างคำ�ตอบ ถ่ายเหลวติดต่อกัน
การท้องเสีย มเี ชือ้ โรคหรือสิ่งสกปรก
ปะปนอยู่ เกินกว่า ๓ ครั้ง ใน ๑ วัน ปวดท้อง
รูส้ ึกจุกเสยี ด)
• เมื่อนักเรียนปวดท้องนักเรียน
จะทำ�อยา่ งไร
(ตวั อยา่ งค�ำ ตอบ บอกพอ่ แม่ ผปู้ กครอง
ครใู ห้ทราบ)
❤ ใชม้ ือที่ไม่สะอาด ❤ รับประทานผักสดหรือผลไมส้ ด
หยบิ อาหาร โดยไม่ลา้ งให้สะอาด
รับประทาน
การปฏิบตั ติ นเมื่อมีอาการเจ็บปว่ ย 131
เสริมความรู้ ครูควรสอน
แมลงวันเป็นพาหะนำ�โรคมาสู่มนุษย์ หรือสัตว์เล้ียงได้โดยถ่ายทอดเช้ือโรค
ทตี่ ดิ มากบั ลำ�ตวั ปาก หรอื ขาของแมลง ในขณะทตี่ อมตา ตอมอาหาร หรอื สง่ิ ปฏกิ ลู
ตา่ ง ๆ เมอื่ คนรบั ประทานอาหารทมี่ แี มลงวนั ตอม กจ็ ะไดร้ บั เชอ้ื โรคเขา้ สรู่ า่ งกาย
ทำ�ให้เกิดโรคต่าง ๆ เช่น โรคระบบทางเดินอาหาร ซ่ึงได้แก่ โรคท้องร่วง บิด
ไทฟอยด์ อหวิ าตกโรค อาหารเปน็ พิษ
131 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 Steps ขั้นสังGเกตatรhวeบrรiวnมgข้อมูล ขั้นคิดวิPเคrรoาcะหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ
Step 2 ขัน้ คดิ วิเคราะห์
และสรปุ ความรู้ อาการทอ้ งเสีย
๗. ตั ว แ ท น นั ก เ รี ย น ๕ - ๖ ค น ๑. ถ่ายเหลวติดต่อกันเกินกว่า ๓ ครั้ง
ออกมาสาธิตวิธีการปฏิบัติตนเมื่อ ใน ๑ วนั หรอื ถ่ายเป็นน้าํ หรอื มีมกู เลอื ดปน
ท้องเสีย และวิธีการปฏิบัติตนเพื่อ ๒. ปวดท้องหรือรสู้ กึ ปั่นป่วนในทอ้ ง
ป้องกันการท้องเสีย แล้วนักเรียน ๓. อาจมีอาการคลน่ื ไส้อาเจยี น
ร่ ว ม กั น แ ส ด ง ค ว า ม คิ ด เ ห็ น แ ล ะ
ตรวจสอบการปฏิบัติถูกต้องหรือไม่ ๔. รู้สึกอ่อนเพลยี ไมม่ แี รงเพราะ
จากนั้นนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้ว่า
อาการทอ้ งเสยี มกั เกดิ ไดก้ บั ทกุ คนและ ร่างกายเสยี น้าํ มากและอาจชอ็ กได้ อาการท้องเสียจะปวดท้อง
หลายสาเหตุอาจเกิดจากพฤติกรรม การปฏบิ ัติตนเม่อื ท้องเสยี และถ่ายเหลวหลายครั้ง
การบริโภคท่ีไม่ถูกต้อง การรู้จักวิธี
ปฏิบัติตนเมื่อมีอาการปวดท้องจะ ๑. ดื่มนํ้าละลายผงเกลือแร่
ชว่ ยให้หายเจบ็ ปว่ ยเร็วขึน้ ถ้าไม่มีผงเกลือแร่ ให้ใช้นํ้าต้มสุก
๘. นั ก เ รี ย น ร่ ว ม กั น อ ภิ ป ร า ย แ ล ะ ตัวอย่างผงเกลือแร่ ประมาณ ๓ แก้ว เกลอื แกง ๑ ช้อนชา
แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับอาการ น้าํ ตาลทราย ๒ ช้อนโต๊ะ คนให้ละลาย
ท้องเสีย โดยบันทึกคำ�ตอบของ ดื่มแทนนํ้า ถ้าด่ืมไม่หมดภายใน
นักเรียนบนกระดาน เป็นแผนภาพ ๒๔ ชั่วโมง ควรท้งิ และผสมใหม่
ความคดิ ดงั ตัวอยา่ ง
อาการเจบ็ ป่วย วธิ กี ารปฏบิ ตั ติ น ๒. เม่ืออาการดีขึ้นและหยุดถ่าย ให้เริ่มรับประทานอาหาร
(ท้องเสยี ) อ่อน ๆ และรสไม่จัด เช่น ข้าวต้ม โจ๊ก แต่ไม่ควรด่ืมนม
(ดม่ื นาํ้ ละลาย เพราะอาจทาํ ให้ท้องเสยี ได้อีก
ผงเกลือแร่)
๓. ถ้าถ่ายเป็นมูกเลือด ควรไปพบแพทย์
132 สุขศึกษาและพลศึกษา ป.๑
เสริมความรู้ ครูควรสอน
ภาวะช็อก เป็นภาวะทางการแพทย์ซ่ึงมีอันตรายถึงชีวิต เกิดข้ึนเม่ือเน้ือเย่ือ
ในร่างกายได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอต่อความต้องการ ในระยะแรกส่วนใหญ่
ทำ�ให้มีระดับออกซเิ จนในเนอ้ื เยือ่ ตา่ ง ๆ ไมเ่ พยี งพอ ทำ�ให้เน้ือเยื่อเหล่านที้ ำ�งานได้
ไม่ปกติ การไหลลดลงของเลือดจึงทำ�ให้การนำ�ออกซิเจนและสารอาหารไปเลี้ยง
เนอื้ เยอื่ และเซลลต์ า่ ง ๆ ลดลงไปดว้ ย จงึ เปน็ สาเหตทุ สี่ ำ�คญั สาเหตหุ นงึ่ ของการชอ็ ก
สุดยอดคู่มือครู 132
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
สุขศึกษาและพละ ป.1
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search