12_TC22602_กฎหมายที่เกียว

๒๕๑

มาตรา ๑๐๑ ในขณะปฏิบัติหนาท่ี ผูไดรับใบอนุญาตปฏิบัติหนาที่เปนผูประจํารถตองมี
ใบอนุญาตอยูกับตัวและตองแสดงตอนายทะเบียนหรือผูตรวจการเมื่อขอตรวจ

มาตรา ๑๐๒ ในขณะปฏิบัติหนาท่ี ผูไดรับใบอนุญาตปฏิบัติหนาที่เปนผูประจํารถตอง
(๑) แตงกายสะอาดเรียบรอยตามแบบท่ีกําหนดในกฎกระทรวง
(๒) ไมแ สดงกริ ยิ าหรอื ใชถ อ ยคาํ เปน การเสยี ดสี ดหู มน่ิ กา วรา ว รงั แก รบกวน หรอื หยาบหยาม
ผหู นง่ึ ผใู ด หรอื แสดงกริ ยิ าวาจาหรอื สง เสยี งดว ยประการหนง่ึ ประการใดในลกั ษณะไมส มควรหรอื ไมส ภุ าพ
(๓) ไมเสพหรือเมาสุราหรือของมึนเมาอยางอ่ืน
(๓ ทวิ)๓๑ ไมเสพยาเสพติดใหโทษตามกฎหมายวาดวยยาเสพติดใหโทษ
(๓ ตรี)๓๒ ไมเสพวัตถุที่ออกฤทธิ์ตอจิตและประสาทตามกฎหมายวาดวยวัตถุที่ออกฤทธ์ิ
ตอจิตและประสาท
(๔) ตองปฏิบัติตามขอกําหนดวาดวยความปลอดภัยในการขนสงตามที่กําหนด
ในกฎกระทรวง
มาตรา ๑๐๒ ทวิ๓๓ ในกรณีมีเหตุอันควรเช่ือวาผูไดรับใบอนุญาตปฏิบัติหนาท่ีเปน
ผูประจํารถผูใด ในขณะปฏิบัติหนาที่น้ันมีสารอยูในรางกายอันเกิดจากการเสพสุราหรือของมึนเมา
อยางอื่น หรือยาเสพติดใหโทษ หรือวัตถุท่ีออกฤทธิ์ตอจิตและประสาท ใหผูตรวจการหรือพนักงาน
ฝายปกครอง หรือตํารวจมีอํานาจตรวจหรือทดสอบหรือสั่งใหรับการตรวจหรือทดสอบวาผูน้ันมีสาร
น้ัน ๆ อยูในรางกายหรือไม
เจาพนักงานผูมีอํานาจ วิธีการตรวจหรือทดสอบตามวรรคหน่ึง ใหเปนไปตามหลักเกณฑ
และวิธีการที่อธิบดีกําหนดโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา
มาตรา ๑๐๓ ผูไดรับใบอนุญาตเปนผูขับรถนอกจากจะตองปฏิบัติตามที่บัญญัติไวใน
มาตรา ๑๐๒ แลว จะตอง
(๑) ไมขับรถในเวลาท่ีรางกายหรือจิตใจหยอนความสามารถ
(๒) ไมรับบรรทุกบุคคลที่เปนโรคเรื้อนหรือโรคติดตอที่นารังเกียจไปกับผูโดยสารอื่น
(๓) ไมรับบรรทุกศพ สัตว หรือสิ่งของที่อาจเกิดอันตรายหรือเปนที่พึงรังเกียจไปกับ
ผูโดยสาร
(๔)๓๔ ไมรับบรรทุกน้ํามันเช้ือเพลิง ระเบิด หรือวัตถุอันตรายโดยฝาฝนขอหาม ตามที่
อธิบดีกําหนดโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา
(๕) ตองหยุดหรือจอดรถ ณ สถานีขนสงและปฏิบัติตามระเบียบเกี่ยวกับสถานีขนสง
ตามมาตรา ๑๙ (๘) และ (๑๐)

๓๑ มาตรา ๑๐๒ (๓ ทวิ) เพม่ิ โดยพระราชบญั ญัติการขนสง ทางบก (ฉบบั ท่ี ๔) พ.ศ. ๒๕๓๕
๓๒ มาตรา ๑๐๒ (๓ ตรี) เพ่มิ โดยพระราชบญั ญตั ิการขนสงทางบก (ฉบบั ที่ ๔) พ.ศ. ๒๕๓๕
๓๓ มาตรา ๑๐๒ ทวิ เพิม่ โดยพระราชบญั ญัติการขนสง ทางบก (ฉบบั ท่ี ๔) พ.ศ. ๒๕๓๕
๓๔ มาตรา ๑๐๓ (๔) แกไขเพมิ่ เตมิ โดยพระราชบัญญัติการขนสงทางบก (ฉบบั ที่ ๕) พ.ศ. ๒๕๓๕

๒๕๒

มาตรา ๑๐๓ ทวิ๓๕ ภายใตบังคับกฎหมายวาดวยการคุมครองแรงงานในการปฏิบัติ
หนาที่ขับรถในรอบย่ีสิบสี่ชั่วโมง หามมิใหผูไดรับใบอนุญาตเปนผูขับรถปฏิบัติหนาท่ีขับรถติดตอกัน
เกินส่ีชั่วโมงนับแตขณะเร่ิมปฏิบัติหนาท่ีขับรถ แตถาในระหวางน้ัน ผูไดรับใบอนุญาตเปนผูขับรถ
ไดพักติดตอกันเปนเวลาไมนอยกวาครึ่งชั่วโมง ก็ใหปฏิบัติหนาท่ีขับรถตอไปไดอีกไมเกินส่ีชั่วโมง
ติดตอกัน

มาตรา ๑๐๔ หามมิใหผูไดรับใบอนุญาตปฏิบัติหนาที่เปนผูประจํารถกระทําการใด ๆ
ใหผูโดยสารจําตองลงจากรถกอนท่ีจะไดโดยสารถึงจุดหมายปลายทาง โดยท่ีไดชําระคาโดยสาร
ถูกตองตามอัตราท่ีกําหนดแลว

มาตรา ๑๐๕ หามมิใหผูไดรับใบอนุญาตเปนผูขับรถละเวนการหยุดรถเพื่อรับหรือสง
ผูโดยสาร ณ ที่ที่มีเคร่ืองหมายใหรถนั้นหยุด ในเม่ือปรากฏวามีผูโดยสารตองการใหหยุดรถเพ่ือรับ
หรือสง

มาตรา ๑๐๖ ในขณะปฏิบัติหนาท่ี หามมิใหผูไดรับใบอนุญาตเปนผูขับรถกระทําการ
ใด ๆ อันเปนการละทิ้งหนาที่โดยไมมีเหตุอันสมควร

มาตรา ๑๐๖ ทวิ๓๖ ในกรณที ม่ี คี วามตกลงระหวา งรฐั บาลไทยกบั รฐั บาลตา งประเทศ วา ดว ย
การยอมรบั ใบอนญุ าตขบั รถภายในประเทศซง่ึ กนั และกนั คนตา งดา วซงึ่ ไดร บั อนญุ าตใหอ ยใู นราชอาณาจกั ร
เปนการชั่วคราวตามกฎหมายวาดวยคนเขาเมือง และมีใบอนุญาตขับรถที่ออกโดยพนักงานเจาหนาที่
หรอื สมาคมยานยนตท ไี่ ดร บั อนญุ าตจากรฐั บาลของประเทศทม่ี คี วามตกลงดงั กลา วกบั รฐั บาลไทย อาจใช
ใบอนุญาตขับรถของประเทศนั้นขับรถในราชอาณาจักรไดตามประเภทและชนิดของรถท่ีระบุไวใน
ใบอนุญาตขับรถน้ัน แตตองปฏิบัติตามอนุสัญญาและหรือความตกลงท่ีมีอยูระหวางรัฐบาลไทย
กับรัฐบาลของประเทศนั้น ๆ และตามบทบัญญัติท้ังหลายในสวนที่เก่ียวกับหนาท่ีของผูขับรถตาม
พระราชบัญญัตินี้

มาตรา ๑๐๗ ในการขนสง ประจาํ ทางหรอื การขนสง ไมป ระจาํ ทางระหวา งจงั หวดั หรอื ระหวา ง
ประเทศไทยกับตางประเทศ หามมิใหผูไดรับใบอนุญาตเปนผูขับรถรับบรรทุกผูโดยสารเกินจํานวนที่นั่ง
ผูโดยสารที่กําหนดไวในใบอนุญาต

มาตรา ๑๐๘ เมอ่ื ปรากฏวา ผไู ดร บั ใบอนญุ าตปฏบิ ตั หิ นา ทเ่ี ปน ผปู ระจาํ รถผใู ดขาดคณุ สมบตั ิ
หรือมีลักษณะตามที่บัญญัติไวในมาตรา ๙๖ มาตรา ๙๗ มาตรา ๙๘ หรือมาตรา ๙๙ หรือบกพรองไป
ในภายหลังเม่ือไดรับใบอนุญาตแลว ใหนายทะเบียนสั่งเพิกถอนใบอนุญาตของผูน้ันเสีย

มาตรา ๑๐๙ ถา ผไู ดร บั ใบอนญุ าตปฏบิ ตั หิ นา ทเี่ ปน ผปู ระจาํ รถผใู ดฝา ฝน หรอื ไมป ฏบิ ตั ติ าม
บทบญั ญตั ทิ ง้ั หลายในหมวดน้ี ใหผ ตู รวจการมอี าํ นาจยดึ ใบอนญุ าตปฏบิ ตั หิ นา ทเ่ี ปน ผปู ระจาํ รถของผนู นั้

๓๕ มาตรา ๑๐๓ ทวิ เพมิ่ โดยพระราชบญั ญัตกิ ารขนสง ทางบก (ฉบบั ที่ ๘) พ.ศ. ๒๕๔๒
๓๖ มาตรา ๑๐๖ ทวิ เพิ่มโดยพระราชบัญญัตกิ ารขนสง ทางบก (ฉบบั ที่ ๓) พ.ศ. ๒๕๓๐

๒๕๓

และสั่งเปนหนังสอื ใหผ ูน ้ันไปรายงานตนตอนายทะเบียนภายในเจ็ดสิบสองชวั่ โมง คําสง่ั นั้นใหถ อื วา เปน
ใบอนุญาตปฏิบัติหนาที่เปนผูประจํารถช่ัวคราวภายในกําหนดเวลาดังกลาวน้ัน

ใหนายทะเบียนมีอํานาจสั่งพักใชใบอนุญาตนั้นไดไมเกินหนึ่งรอยแปดสิบวัน หรือ
จะส่ังเพิกถอนใบอนุญาตนั้นเสียก็ได

มาตรา ๑๑๐ ผูไดรับใบอนุญาตปฏิบัติหนาท่ีเปนผูประจํารถซึ่งถูกส่ังพักใชหรือเพิกถอน
ใบอนุญาตมีสิทธิอุทธรณตอรัฐมนตรีภายในสิบหาวันนับแตวันที่ทราบคําส่ัง

คําวินิจฉัยของรัฐมนตรีใหเปนท่ีสุด
การอุทธรณตามวรรคหน่ึงไมเปนการทุเลาการบังคับตามคําส่ังพักใชหรือเพิกถอน
ใบอนุญาต
มาตรา ๑๑๑ ใหนําบทบัญญัติท้ังหลายในกฎหมายวาดวยรถยนตและกฎหมายวาดวย
จราจรทางบก ในสวนท่ีเกี่ยวกับหนาท่ีของผูขับรถ ผูเก็บคาโดยสารและนายตรวจมาใชบังคับโดยอนุโลม

ËÁÇ´ ø
¼ÙŒâ´ÂÊÒÃ
มาตรา ๑๑๒ ผูโดยสารตองชําระคาขนสงและคาบริการอยางอื่นตามอัตราท่ี
คณะกรรมการกําหนด
มาตรา ๑๑๓ ผูโดยสารตองปฏิบัติตามขอกําหนดวาดวยความปลอดภัยและความสงบ
เรียบรอยตามท่ีกําหนดในกฎกระทรวง ตลอดเวลาท่ีอยูในระหวางการโดยสาร
ผูไดรับใบอนุญาตประกอบการขนสงตองจัดใหมีการประกาศขอกําหนดตามวรรคหน่ึง
ปดไว ณ ท่ีเปดเผยในรถ
ËÁÇ´ ù
ʶҹբ¹Ê‹§
มาตรา ๑๑๔ สถานีขนสงมี ๒ ประเภท คือ
(๑) สถานีขนสงผูโดยสาร
(๒) สถานีขนสงสัตวและหรือส่ิงของ
ลักษณะของสถานีขนสงตามวรรคหนึ่งใหเปนไปตามที่กําหนดในกฎกระทรวง
มาตรา ๑๑๕ ใหกรมการขนสงทางบกโดยอนุมัติคณะกรรมการควบคุมการขนสง
ทางบกกลาง จัดใหมีสถานีขนสงข้ึนในเขตทองท่ีกรุงเทพมหานครและในเขตทองท่ีจังหวัดอ่ืน
โดยจะดําเนินการเอง หรือจะมอบหมายใหรัฐวิสาหกิจหรือองคการของรัฐเปนผูดําเนินการก็ได

๒๕๔

ใหอธิบดีมีอํานาจกําหนดคาบริการในการดําเนินการของสถานีขนสงไมเกินอัตราที่
คณะกรรมการควบคุมการขนสงทางบกกลางกําหนด

บุคคลอื่นใดประสงคจะจัดตั้งและดําเนินการสถานีขนสง ตองไดรับอนุญาตจาก
นายทะเบียนกลาง โดยอนุมัติของคณะกรรมการควบคุมการขนสงทางบกกลางกอน

การขออนุญาตและการอนุญาตใหเปนไปตามหลักเกณฑและวิธีการที่กําหนด
ในกฎกระทรวง

การจัดใหมีหรือจัดตั้งสถานีขนสงขึ้นที่ใด เมื่อใด ใหเปนไปตามที่รัฐมนตรีประกาศกําหนด
ในราชกิจจานุเบกษา

มาตรา ๑๑๖ ใหอธิบดีมีอํานาจกํากับและควบคุมการดําเนินการท่ีเก่ียวกับสถานีขนสง
ใหเปนไปตามพระราชบัญญัติน้ี และเพ่ือประโยชนแหงการน้ีจะแตงต้ังขาราชการและหรือลูกจางสังกัด
กรมการขนสงทางบกทําหนาที่เปนนายสถานีและเจาหนาที่สถานีตามจํานวนท่ีเห็นสมควร มีอํานาจ
กํากับและควบคุมดังกลาวดวยก็ได

มาตรา ๑๑๗ ในการบริหารงานที่เก่ียวกับสถานีขนสงของกรมการขนสงทางบกตาม
มาตรา ๑๑๕ วรรคหนึ่ง อธิบดีจะแตงต้ังคณะกรรมการคณะหน่ึงประกอบดวย ประธานกรรมการ
หนึ่งคน และกรรมการอื่นอีกไมเกินแปดคนเพ่ือดูแลควบคุมและดําเนินการที่เก่ียวกับสถานีขนสงก็ได

กรรมการที่อธิบดีแตงตั้งอยูในตําแหนงคราวละสามป กรรมการท่ีพนจากตําแหนงตาม
วาระอาจไดรับแตงต้ังเปนกรรมการอีกได

ใหคณะกรรมการเลือกกรรมการคนหนึ่งเปนเลขานุการของคณะกรรมการ
ใหนํามาตรา ๑๒ และมาตรา ๑๓ มาใชบังคับแกการประชุมของคณะกรรมการนี้
โดยอนุโลม
มาตรา ๑๑๘ ผูขอรับใบอนุญาตจัดต้ังและดําเนินการสถานีขนสงตามมาตรา ๑๑๕
วรรคสาม ตองมีคุณสมบัติและลักษณะตามมาตรา ๒๔
มาตรา ๑๑๙ ใบอนุญาตจัดต้ังและดําเนินการสถานีขนสงใหมีอายุตามท่ีคณะกรรมการ
ควบคุมการขนสงทางบกกลางกําหนดแตไมเกินย่ีสิบปนับแตวันท่ีออกใบอนุญาต
ผูไดรับใบอนุญาตจัดต้ังและดําเนินการสถานีขนสงซึ่งประสงคจะขอตออายุใบอนุญาต
จะตองย่ืนคําขอกอนใบอนุญาตส้ินอายุไมนอยกวาหน่ึงป
การขอตออายุใบอนุญาตและการอนุญาตใหเปนไปตามหลักเกณฑและวิธีการท่ีกําหนด
ในกฎกระทรวง
มาตรา ๑๒๐ ผูไดรับใบอนุญาตจัดต้ังและดําเนินการสถานีขนสงมีหนาท่ีดูแลรับผิดชอบ
กิจการสถานีขนสงรวมทั้งการรักษาความเรียบรอย ความปลอดภัยในบริเวณสถานีขนสงนั้น
มาตรา ๑๒๑ ผูไดรับใบอนุญาตจัดต้ังและดําเนินการสถานีขนสงตองจัดใหมีเจาหนาท่ี
ฝายชางประจําสถานีขนสงตลอดเวลา โดยใหมีหนาท่ีตรวจสอบสภาพรถขนสงประจําทาง ซึ่งตองหยุด
หรือจอดเพ่ือการขนสง ณ สถานีขนสงแหงน้ัน เพ่ือใหเกิดความปลอดภัย

๒๕๕

คุณสมบัติและจํานวนเจาหนาที่ฝายชางใหเปนไปตามที่อธิบดีกําหนด
มาตรา ๑๒๒ ผูไดรับใบอนุญาตจัดตั้งและดําเนินการสถานีขนสงตองจัดใหมีอูซอมรถ
และบริการซอมรถเพื่อชวยเหลือและอํานวยความสะดวกแกรถที่ใชสถานีขนสงนั้น
มาตรา ๑๒๓ ผูไดรับใบอนุญาตจัดตั้งและดําเนินการสถานีขนสงตองจัดใหมีบริเวณที่
จอดพักรถตามท่ีอธิบดีกําหนด
มาตรา ๑๒๔ ผไู ดร บั ใบอนญุ าตจดั ตงั้ และดาํ เนนิ การสถานขี นสง ตอ งจดั ใหม สี มดุ ทะเบยี น
การเดินรถท่ีผานเขาออกสถานีขนสงตามแบบท่ีอธิบดีกําหนด
สมุดทะเบียนการเดินรถตองเก็บรักษาไวในท่ีทําการของสถานีขนสงแหงนั้น พรอมที่จะให
นายทะเบียน พนักงานตรวจสภาพหรือผูตรวจการตรวจดูไดทุกเวลา
มาตรา ๑๒๕ ใหผ ไู ดร บั ใบอนญุ าตจดั ตง้ั และดาํ เนนิ การสถานขี นสง เรยี กเกบ็ คา บรกิ ารเกย่ี วกบั
การดาํ เนนิ การของสถานขี นสง ไดไ มเ กนิ อตั ราตามทคี่ ณะกรรมการควบคมุ การขนสง ทางบกกลางกาํ หนด
มาตรา ๑๒๕/๑๓๗ เพื่อประโยชนในการควบคุมดูแลบรรดากิจการท่ีเก่ียวกับสถานีขนสง
ใหเปนไปตามบทบัญญัติในหมวดน้ี ใหนําความในมาตรา ๔๙ มาใชบังคับโดยอนุโลม โดยใหอธิบดี
นายทะเบียนหรือผูตรวจการซึ่งอธิบดีมอบหมาย เปนผูมีอํานาจและหนาที่ในการดําเนินการ

ËÁÇ´ ñð
º·¡íÒ˹´â·É
มาตรา ๑๒๖ ผูใดฝาฝนหรือไมปฏิบัติตามมาตรา ๒๓ วรรคหน่ึง มาตรา ๒๕ วรรคหน่ึง
มาตรา ๒๖ วรรคหน่ึง มาตรา ๖๕ วรรคหนึ่ง หรือมาตรา ๗๔ วรรคหนึ่ง ตองระวางโทษจําคุกไมเกิน
หาป หรือปรับต้ังแตสองหมื่นบาทถึงหน่ึงแสนบาท หรือท้ังจําทั้งปรับ
มาตรา ๑๒๗๓๘ ผูไดรับใบอนุญาตปฏิบัติหนาท่ีเปนผูประจํารถผูใดฝาฝนหรือไมปฏิบัติ
ตามมาตรา ๒๖ วรรคสอง มาตรา ๑๐๑ มาตรา ๑๐๒ (๑) (๒) หรือ (๔) มาตรา ๑๐๓ มาตรา ๑๐๓ ทวิ
มาตรา ๑๐๔ มาตรา ๑๐๕ มาตรา ๑๐๖ หรือมาตรา ๑๐๗ ตองระวางโทษปรับไมเกินหาพันบาท
มาตรา ๑๒๗ ทวิ๓๙ ผไู ดร บั ใบอนญุ าตปฏบิ ตั หิ นา ทเ่ี ปน ผปู ระจาํ รถผใู ดฝา ฝน มาตรา ๑๐๒ (๓)
ตองระวางโทษปรับไมเ กินหาพันบาท แตถ าผูนั้นเปนผูไ ดรับใบอนุญาตเปน ผูขับรถ ตอ งระวางโทษจําคุก
ไมเกินสามเดือน หรือปรับต้ังแตสองพันบาทถึงหน่ึงหมื่นบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ
ผูไดรับใบอนุญาตปฏิบัติหนาที่เปนผูประจํารถผูใดฝาฝนมาตรา ๑๐๒ (๓ ทวิ) หรือ (๓ ตรี)
ตองระวางโทษตามท่ีกําหนดไวในกฎหมายวาดวยยาเสพติดใหโทษหรือกฎหมายวาดวยวัตถุที่ออกฤทธิ์

๓๗ มาตรา ๑๒๕/๑ เพ่มิ โดยพระราชบัญญตั ิการขนสง ทางบก (ฉบับที่ ๑๒) พ.ศ. ๒๕๕๗
๓๘ มาตรา ๑๒๗ แกไ ขเพ่ิมเติมโดยพระราชบญั ญัติการขนสง ทางบก (ฉบับท่ี ๘) พ.ศ. ๒๕๔๒
๓๙ มาตรา ๑๒๗ ทวิ แกไ ขเพ่มิ เตมิ โดยพระราชบัญญัติการขนสง ทางบก (ฉบบั ท่ี ๘) พ.ศ. ๒๕๔๒

๒๕๖

ตอจิตและประสาท แลวแตกรณี แตถาผูน้ันเปนผูไดรับใบอนุญาตเปนผูขับรถ ตองระวางโทษสูงกวาที่
กําหนดไวในกฎหมายวาดวยยาเสพติดใหโทษ หรือกฎหมายวาดวยวัตถุที่ออกฤทธิ์ตอจิตและประสาท
แลวแตกรณี อีกหนึ่งในสาม

มาตรา ๑๒๗ ตรี๔๐ ผไู ดร บั ใบอนญุ าตปฏบิ ตั หิ นา ทเ่ี ปน ผปู ระจาํ รถผใู ดฝา ฝน หรอื ไมป ฏบิ ตั ิ
ตามคําสั่งของผูตรวจการ พนักงานฝายปกครองหรือตํารวจ ตามมาตรา ๑๐๒ ทวิ ตองระวางโทษปรับ
ไมเกินหนึ่งพันบาท

มาตรา ๑๒๗ จัตวา๔๑ ในกรณีที่ผูขับรถขับรถที่ใชในการขนสงซึ่งกอใหเกิดอันตรายหรือ
ความเสยี หายแกช วี ติ และทรพั ยส นิ ของบคุ คลอน่ื ถา ปรากฏวา ในขณะขบั รถ ผขู บั รถนน้ั กระทาํ การฝา ฝน
มาตรา ๑๐๒ (๓) (๓ ทวิ) หรือ (๓ ตรี) ใหถือวาผูไดรับใบอนุญาตประกอบการขนสงฝาฝนหรือไมปฏิบัติ
ตามมาตรา ๔๐ ทวิ วรรคสอง เวนแตจะพิสูจนไดวาตนมิไดมีสวนรูเห็นและไดใชความระมัดระวังตาม
สมควรแลวท่ีจะปองกันไมใหผูขับรถกระทําการดังกลาว

มาตรา ๑๒๘ ผูไดรับใบอนุญาตประกอบการขนสงผูใดฝาฝนมาตรา ๒๗ วรรคสาม
ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหนึ่งป หรือปรับไมเกินสองหมื่นบาท หรือทั้งจําท้ังปรับ

มาตรา ๑๒๙ ผูไดรับใบอนุญาตประกอบการขนสงประจําทางผูใดไมปฏิบัติตามเง่ือนไข
ท่ีกําหนดตามมาตรา ๓๑ (๑) ตองระวางโทษปรับตามจํานวนรถท่ีขาดคันละไมเกินหาพันบาท
ตอหน่ึงวันจนกวาจะปฏิบัติใหถูกตอง

มาตรา ๑๓๐ ผไู ดร บั ใบอนญุ าตประกอบการขนสง ระหวา งประเทศผใู ดไมป ฏบิ ตั ติ ามเงอ่ื นไข
ทกี่ าํ หนดตามมาตรา ๓๑ (๑) ซงึ่ ไดน าํ มาใชบ งั คบั โดยอนโุ ลมตามมาตรา ๒๕ ตอ งระวางโทษปรบั ตามจาํ นวนรถ
ท่ีขาดคันละไมเกินหาพันบาทตอหนึ่งวันจนกวาจะปฏิบัติใหถูกตอง

มาตรา ๑๓๑ ผไู ดร บั ใบอนญุ าตประกอบการขนสง ผใู ดไมป ฏบิ ตั ติ ามเงอื่ นไขทกี่ าํ หนดตาม
มาตรา ๓๑ (๒) (๓) (๔) (๕) (๖) (๗) (๘) (๙) (๑๐) (๑๑) (๑๒) (๑๓) (๑๔) หรือ (๑๕) หรือในอนุมาตราหนึ่ง
อนุมาตราใดตามมาตรา ๓๒ มาตรา ๓๓ หรือมาตรา ๓๔ หรือไมปฏิบัติตามกฎกระทรวงท่ีออกตาม
มาตรา ๓๕ หรือมาตรา ๓๖ ตองระวางโทษปรับไมเกินหาหม่ืนบาท

มาตรา ๑๓๒ ผูไดรับใบอนุญาตประกอบการขนสงระหวางประเทศผูใดไมปฏิบัติตาม
อนุมาตราหน่ึงอนุมาตราใดตามมาตรา ๓๒ หรือมาตรา ๓๔ หรือไมปฏิบัติตามกฎกระทรวงที่ออกตาม
มาตรา ๓๖ ซ่ึงไดนํามาใชบังคับโดยอนุโลมตามมาตรา ๒๕ ตองระวางโทษปรับไมเกินหาหมื่นบาท

มาตรา ๑๓๓ ผไู ดร บั ใบอนญุ าตประกอบการขนสง ผใู ดไมป ฏบิ ตั ติ ามมาตรา ๓๑ วรรคสอง
มาตรา ๓๒ วรรคสอง มาตรา ๓๓ วรรคสอง มาตรา ๓๔ วรรคสอง มาตรา ๔๒ มาตรา ๔๗ หรือ
มาตรา ๑๑๓ วรรคสอง ตองระวางโทษปรับไมเกินหนึ่งพันบาท

๔๐ มาตรา ๑๒๗ ตรี เพ่ิมโดยพระราชบญั ญัติการขนสง ทางบก (ฉบบั ท่ี ๔) พ.ศ. ๒๕๓๕
๔๑ มาตรา ๑๒๗ จัตวา เพิ่มโดยพระราชบัญญตั ิการขนสง ทางบก (ฉบับที่ ๘) พ.ศ. ๒๕๔๒

๒๕๗

มาตรา ๑๓๔ ผูไดรับใบอนุญาตประกอบการขนสงประจําทางผูใดไมปฏิบัติตาม
มาตรา ๓๗ ตองระวางโทษปรับไมเกินหาหมื่นบาท

มาตรา ๑๓๕ ผูไดรับใบอนุญาตประกอบการขนสงผูใดฝาฝนมาตรา ๓๘ ตองระวาง
โทษปรับไมเกินสองหมื่นบาท

มาตรา ๑๓๖ ผูไดรับใบอนุญาตประกอบการรับจัดการขนสงผูใดฝาฝนมาตรา ๓๘
ซ่ึงไดนํามาใชบังคับโดยอนุโลมตามมาตรา ๗๐ ตองระวางโทษปรับไมเกินสองหมื่นบาท

มาตรา ๑๓๗ ผูไดรับใบอนุญาตประกอบการขนสงผูใดฝาฝนมาตรา ๓๙ ตองระวาง
โทษปรับตามจํานวนรถท่ีใชทําการขนสงนอกเสนทางหรือนอกทองท่ีท่ีไดรับอนุญาตคันละไมเกิน
หาพันบาทตอหน่ึงวันจนกวาจะปฏิบัติใหถูกตอง

มาตรา ๑๓๘ ผูไดรับใบอนุญาตประกอบการขนสงไมประจําทางผูใดฝาฝนมาตรา ๔๐
ตองระวางโทษปรับตั้งแตหาหม่ืนบาทถึงสองแสนบาท

มาตรา ๑๓๘ ทวิ๔๒ ผไู ดร บั ใบอนญุ าตประกอบการขนสง ผใู ดฝา ฝน มาตรา ๔๐ ทวิ วรรคหนง่ึ
ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสองป หรือปรับไมเกินสี่หมื่นบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ

ผูไดรับใบอนุญาตประกอบการขนสงผูใดฝาฝนหรือไมปฏิบัติตามมาตรา ๔๐ ทวิ วรรคสอง
ตองระวางโทษปรับไมเกินสี่หมื่นบาท

มาตรา ๑๓๙ ผูไดรับใบอนุญาตประกอบการขนสงผูใดไมปฏิบัติตามคําสั่งของ
นายทะเบียนตามมาตรา ๔๑ ตองระวางโทษปรับไมเกินสองหมื่นบาท

มาตรา ๑๔๐ ผูไดรับใบอนุญาตประกอบการรับจัดการขนสงผูใดไมปฏิบัติตาม
มาตรา ๔๒ หรือมาตรา ๔๗ ซ่ึงไดนํามาใชบังคับโดยอนุโลมตามมาตรา ๗๐ หรือมาตรา ๗๖
ตองระวางโทษปรับไมเกินหนึ่งพันบาท

มาตรา ๑๔๑ ผูไดรับใบอนุญาตประกอบการขนสงผูใดไมปฏิบัติตามมาตรา ๔๓
ตองระวางโทษปรับไมเกินหน่ึงพันบาท

มาตรา ๑๔๒ ผูไดรับใบอนุญาตประกอบการรับจัดการขนสงผูใดไมปฏิบัติตาม
มาตรา ๔๓ ซ่ึงไดนํามาใชบังคับโดยอนุโลมตามมาตรา ๗๐ ตองระวางโทษปรับไมเกินหน่ึงพันบาท

มาตรา ๑๔๓ ผูไดรับใบอนุญาตประกอบการขนสงผูใดไมปฏิบัติตามมาตรา ๔๔
มาตรา ๔๕ มาตรา ๗๙ หรือมาตรา ๘๐ ตองระวางโทษปรับไมเกินหน่ึงหม่ืนบาท

มาตรา ๑๔๔๔๓ ผูใดขัดขวางหรือไมอํานวยความสะดวกแกอธิบดี นายทะเบียน
ผูตรวจการหรือพนักงานตรวจสภาพ ซึ่งปฏิบัติหนาท่ีตามมาตรา ๔๙ (๑) และ (๒) หรือมาตรา ๔๙
ซ่ึงไดนํามาใชบังคับโดยอนุโลมตามมาตรา ๗๐ มาตรา ๗๖ หรือมาตรา ๑๒๕/๑ ตองระวางโทษปรับ
ไมเกินหาพันบาท

๔๒ มาตรา ๑๓๘ ทวิ เพม่ิ โดยพระราชบญั ญัติการขนสง ทางบก (ฉบบั ท่ี ๘) พ.ศ. ๒๕๔๒
๔๓ มาตรา ๑๔๔ แกไขเพ่มิ เติมโดยพระราชบญั ญัติการขนสงทางบก (ฉบับที่ ๑๒) พ.ศ. ๒๕๕๗

๒๕๘

มาตรา ๑๔๔/๑๔๔ ผูใดไมมาใหถอยคําหรือย่ืนคําชี้แจงแสดงขอเท็จจริงตออธิบดีหรือ
นายทะเบียนตามมาตรา ๔๙ (๓) หรือฝาฝนหรือไมปฏิบัติตามคําส่ังของผูตรวจการที่เรียกรถใหหยุด
เพื่อทําการตรวจสอบตามมาตรา ๕๐ ตองระวางโทษปรับไมเกินหนึ่งพันบาท

มาตรา ๑๔๕ ผูไดรับใบอนุญาตประกอบการขนสงผูใดไมปฏิบัติตามคําส่ังของ
นายทะเบียนกลางซ่ึงส่ังตามมาตรา ๕๓ หรือมาตรา ๖๘ ตองระวางโทษปรับหนึ่งแสนบาท หรือปรับ
เปนรายวันวันละหาพันบาท จนกวาจะปฏิบัติใหถูกตอง

มาตรา ๑๔๖ ผูไดรับใบอนุญาตประกอบการรับจัดการขนสงผูใดไมปฏิบัติตามเง่ือนไข
ที่กําหนดในใบอนุญาตประกอบการรับจัดการขนสงในอนุมาตราหน่ึงอนุมาตราใดตามมาตรา ๖๖
ตองระวางโทษปรับไมเกินหาหมื่นบาท

มาตรา ๑๔๗ ผูไดรับใบอนุญาตประกอบการรับจัดการขนสงผูใดไมปฏิบัติตามมาตรา
๖๖ วรรคสอง ตองระวางโทษปรับไมเกินหน่ึงพันบาท

มาตรา ๑๔๘ ผูใดใชรถโดยไมปฏิบัติตามมาตรา ๗๑ หรือฝาฝนคําส่ังของผูตรวจการ
หรือนายทะเบียนตามมาตรา ๘๓ ตองระวางโทษปรับไมเกินหาหม่ืนบาท

มาตรา ๑๔๘/๑๔๕ ผูไดรับใบอนุญาตจัดตั้งสถานตรวจสภาพรถผูใดเก็บคาบริการผิดไป
จากอัตราคาบริการท่ีอธิบดีกําหนดตามมาตรา ๗๔/๑ วรรคหน่ึง ตองระวางโทษปรับไมเกินหาพันบาท

มาตรา ๑๔๘/๒๔๖ ผูไดรับใบอนุญาตจัดตั้งสถานตรวจสภาพรถผูใดไมแสดงอัตรา
คาบริการตรวจสภาพรถตามมาตรา ๗๔/๑ วรรคสอง ตองระวางโทษปรับไมเกินสองพันบาท

มาตรา ๑๔๙ ผูใดฝาฝนหรือไมปฏิบัติตามมาตรา ๗๘ มาตรา ๘๑ วรรคหนึ่ง หรือ
มาตรา ๘๒ ตองระวางโทษปรับไมเกินหาพันบาท

มาตรา ๑๔๙/๑๔๗ เจาของรถหรือผูครอบครองรถผูใดฝาฝนหรือไมปฏิบัติตาม
มาตรา ๘๖/๔ วรรคหน่ึง ตองระวางโทษปรับไมเกินหาพันบาท

มาตรา ๑๕๐ เจาของรถผูใดไมปฏิบัติตามมาตรา ๙๐ หรือมาตรา ๙๑ ตองระวางโทษ
ปรับไมเกินสองพันบาท

มาตรา ๑๕๑ ผูใดฝาฝนมาตรา ๙๓ วรรคหน่ึง ตองระวางโทษปรับไมเกินส่ีหมื่นบาท
แตถาผูฝาฝนปฏิบัติหนาท่ีผูขับรถ ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสองป หรือปรับไมเกินส่ีหมื่นบาท
หรือทั้งจําท้ังปรับ

ผใู ดฝา ฝน มาตรา ๙๓ วรรคหนง่ึ และไดก ระทาํ การใด ๆ อนั เปน ความผดิ ทกี่ าํ หนดไวส าํ หรบั
การปฏิบัติหนาที่ของผูไดรับใบอนุญาตปฏิบัติหนาที่เปนผูประจํารถตามพระราชบัญญัตินี้ นอกจากตอง

๔๔ มาตรา ๑๔๔/๑ เพ่ิมโดยพระราชบญั ญตั ิการขนสง ทางบก (ฉบบั ท่ี ๑๒) พ.ศ. ๒๕๕๗
๔๕ มาตรา ๑๔๘/๑ เพม่ิ โดยพระราชบญั ญตั ิการขนสงทางบก (ฉบบั ที่ ๑๒) พ.ศ. ๒๕๕๗
๔๖ มาตรา ๑๔๘/๒ เพิ่มโดยพระราชบัญญตั กิ ารขนสง ทางบก (ฉบบั ที่ ๑๒) พ.ศ. ๒๕๕๗
๔๗ มาตรา ๑๔๙/๑ เพ่ิมโดยพระราชบัญญัติการขนสงทางบก (ฉบับท่ี ๑๐) พ.ศ. ๒๕๔๖

๒๕๙

ระวางโทษตามวรรคหน่ึงแลว ใหถือวาผูนั้นกระทําความผิดและตองระวางโทษสําหรับการกระทําน้ัน
เชนเดียวกับผูไดรับใบอนุญาตปฏิบัติหนาที่เปนผูประจํารถดวย๔๘

มาตรา ๑๕๒ ผูไดรับใบอนุญาตปฏิบัติหนาท่ีเปนผูประจํารถผูใดปฏิบัติหนาที่ในระหวาง
ท่ีถูกพักใชหรือเพิกถอนใบอนุญาตตามมาตรา ๑๐๙ หรือปฏิบัติหนาท่ีในระหวางถูกยึดใบอนุญาตขับรถ
ตามกฎหมายวาดวยจราจรทางบก ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหกเดือน หรือปรับไมเกินหนึ่งหมื่นบาท
แตถาผูนั้นปฏิบัติหนาที่ผูขับรถ ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสองป และปรับไมเกินสี่หมื่นบาท

มาตรา ๑๕๓ ผูโดยสารผูใดโดยสารรถโดยมีเจตนาไมชําระคาขนสงหรือชําระคาขนสง
ไมครบถวนตามอัตราที่กําหนด หรือไมปฏิบัติตามกฎกระทรวงซึ่งออกตามมาตรา ๑๑๓ วรรคหน่ึง
ตองระวางโทษปรับไมเกินหาพันบาท

มาตรา ๑๕๔ ผูใดจัดต้ังและดําเนินการสถานีขนสง โดยไมไดรับใบอนุญาตตาม
มาตรา ๑๑๕ วรรคสาม ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหาป หรือปรับต้ังแตสองหม่ืนบาทถึง
หนึ่งแสนบาท หรือทั้งจําท้ังปรับ

มาตรา ๑๕๕ ผูไดรับใบอนุญาตจัดต้ังและดําเนินการสถานีขนสงผูใดไมปฏิบัติตาม
มาตรา ๑๒๑ วรรคหนึ่ง มาตรา ๑๒๒ มาตรา ๑๒๓ หรือมาตรา ๑๒๔ ตองระวางโทษปรับตั้งแต
สองหมื่นบาทถึงหน่ึงแสนบาท

มาตรา ๑๕๖ ผูไดรับใบอนุญาตเปนผูขับรถผูใดไมนํารถเขาหยุดหรือจอดเพ่ือรับสง
ผูโดยสารหรือขนถายสินคา ณ สถานีขนสงตามที่คณะกรรมการควบคุมการขนสงทางบกกลางกําหนด
ตองระวางโทษปรับตั้งแตหาพันบาทถึงสองหม่ืนบาท

มาตรา ๑๕๗ ผไู ดร บั ใบอนญุ าตเปน ผขู บั รถซึ่งนาํ รถเขา หยุดหรือจอดเพื่อรบั สง ผโู ดยสาร
หรือขนถายสินคา ณ สถานีขนสงผูใดไมชําระคาบริการเกี่ยวกับการดําเนินการของสถานีขนสงใหแก
สถานีขนสงตามมาตรา ๑๒๕ ตองระวางโทษปรับตั้งแตหาพันบาทถึงสองหม่ืนบาท

มาตรา ๑๕๘ ผูไดรับใบอนุญาตจัดต้ังสถานตรวจสภาพรถผูใดโดยทุจริตหรือจงใจ
ออกใบรับรองตรวจสภาพรถโดยไมตรงตามความเปนจริง ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสองปและ
ปรับไมเกินสี่หม่ืนบาท และนายทะเบียนกลางมีอํานาจส่ังเพิกถอนใบอนุญาตจัดต้ังสถานตรวจ
สภาพรถนั้นเสียได

มาตรา ๑๕๙ ผูใดเรียกเก็บคาขนสง คาบริการรับจัดการขนสง คาบริการเก่ียวกับ
การดําเนินการของสถานีขนสง หรือคาบริการอยางอ่ืนผิดไปจากอัตราท่ีคณะกรรมการกําหนด
ตองระวางโทษปรับไมเกินหน่ึงหม่ืนบาท

มาตรา ๑๖๐ ผูใด
(๑) ใชใบอนุญาตหรือเครื่องหมายอยางหนึ่งอยางใดที่ทางราชการออกใหแกผูอ่ืน

๔๘ มาตรา ๑๕๑ วรรคสอง เพ่ิมโดยพระราชบญั ญตั ิการขนสง ทางบก (ฉบับท่ี ๘) พ.ศ. ๒๕๔๒

๒๖๐

(๒) ใชเครื่องหมายอยางหนึ่งอยางใดท่ีทางราชการออกใหสําหรับรถคันหน่ึงกับรถอีก
คันหนึ่ง

(๓) ยินยอมใหผูอ่ืนใชใบอนุญาตหรือเคร่ืองหมายอยางหนึ่งอยางใดท่ีทางราชการออก
ใหแกตน

(๔) เปล่ียนแปลงหรือปดบังทั้งหมดหรือแตบางสวนไมวาโดยวิธีใด ๆ ซึ่งแผนปาย
เลขทะเบียนรถ หรือ

(๕) ใชรถท่ีไดรับยกเวนภาษีตามมาตรา ๘๘ ใหผิดไปจากวัตถุประสงคท่ีไดรับยกเวน
ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหกเดือน หรือปรับไมเกินหนึ่งหมื่นบาท หรือทั้งจําท้ังปรับ
มาตรา ๑๖๑ ผใู ดฝา ฝน หรอื ไมป ฏบิ ตั ติ ามบทบญั ญตั ทิ งั้ หลายในกฎหมายวา ดว ยรถยนต
หรือกฎหมายวาดวยจราจรทางบกในสวนท่ีเกี่ยวกับหนาท่ีของผูขับรถ ผูเก็บคาโดยสาร และนายตรวจ
ตามมาตรา ๑๑๑ ตองระวางโทษปรับไมเกินหาพันบาท
มาตรา ๑๖๒ ผใู ดเปลย่ี นแปลง ยา ย ทาํ ลาย หรอื กระทาํ ใหเ สยี หายดว ยประการใด ๆ แก
เคร่ืองหมายหรือส่ิงอ่ืนใดท่ีทางราชการไดทําข้ึนเพื่อประโยชนในการขนสง ตองระวางโทษปรับไมเกิน
หน่ึงหมื่นบาท
มาตรา ๑๖๓ บรรดาความผดิ ตามพระราชบญั ญตั นิ ที้ มี่ โี ทษปรบั สถานเดยี ว ใหอ ธบิ ดหี รอื
ผูซ่ึงอธิบดีมอบหมายมีอํานาจเปรียบเทียบปรับผูตองหาได เม่ือผูตองหาไดชําระคาปรับตามจํานวนท่ี
อธิบดีหรือผูซ่ึงอธิบดีมอบหมายเปรียบเทียบภายในสามสิบวันแลว ใหถือวาคดีเลิกกันตามบทบัญญัติ
แหงประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา
ถาผูตองหาไมยินยอมตามท่ีเปรียบเทียบ หรือเมื่อยินยอมแลวไมชําระคาปรับภายใน
กําหนดเวลาดังกลาวใหดําเนินคดีเพ่ือฟองรองตอไป

º·à©¾ÒСÒÅ
มาตรา ๑๖๔ ในระหวา งทย่ี งั มไิ ดม กี ฎกระทรวงขอ กาํ หนดหรอื ระเบยี บตามพระราชบญั ญตั นิ ้ี
ใหกฎกระทรวง ขอกําหนด ระเบียบ ขอบังคับ หรือประกาศใด ๆ ที่ออกโดยอาศัยอํานาจตาม
พระราชบัญญัติการขนสง พ.ศ. ๒๔๙๗ ซึ่งแกไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติการขนสง (ฉบับที่ ๒)
พ.ศ. ๒๕๑๐ และพระราชบัญญัติการขนสง (ฉบับท่ี ๓) พ.ศ. ๒๕๑๘ กอนวันท่ีพระราชบัญญัติน้ีใช
บังคับ ซ่ึงไมขัดหรือแยงกับบทบัญญัติแหงพระราชบัญญัตินี้คงใชบังคับตอไป
มาตรา ๑๖๕๔๙ บรรดาใบอนญุ าตทไ่ี ดอ อกใหต ามพระราชบญั ญตั กิ ารขนสง พ.ศ. ๒๔๙๗
ซง่ึ แกไ ขเพม่ิ เตมิ โดยพระราชบญั ญตั กิ ารขนสง (ฉบบั ท่ี ๓) พ.ศ. ๒๕๑๘ และพระราชบญั ญตั กิ ารขนสง ทางบก

๔๘ มาตรา ๑๖๕ แกไขเพมิ่ เตมิ โดยพระราชบญั ญตั ิการขนสงทางบก (ฉบับท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๒๓

๒๖๑

พ.ศ. ๒๕๒๒ ใหใชไดตอไปจนกวาจะส้ินอายุ และถาจะตออายุใบอนุญาตตามพระราชบัญญัติน้ี
ใหย่ืนคําขอกอนใบอนุญาตสิ้นอายุ

บรรดารถท่ีไดจดทะเบียนตามกฎหมายวาดวยรถยนตไวแลวกอนวันท่ีพระราชบัญญัตินี้
ใชบังคับ ถามีการแกไขดัดแปลงโครงรถหรือขนาดสัดสวนของตัวถังกวางหรือยาวกวาท่ีกําหนด
ในกฎกระทรวงออกตามความในมาตรา ๗๑ แหงพระราชบัญญัติการขนสงทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ อยูแลว
กอ นวนั ทพ่ี ระราชบญั ญตั นิ ใ้ี ชบ งั คบั และการแกไ ขดดั แปลงนน้ั กระทาํ ไดโ ดยชอบตามกฎหมายวา ดว ยรถยนต
ที่ใชบังคับในขณะนั้น ใหถือวาเปนรถท่ีถูกตองตามกฎกระทรวงที่ออกตามมาตรา ๗๑

มาตรา ๑๖๖ ใหผูไดรับใบอนุญาตประกอบการขนสง ผูไดรับใบอนุญาตประกอบการ
รับจัดการขนสง และเจาของรถที่ไดรับอนุญาตตามพระราชบัญญัติการขนสง พ.ศ. ๒๔๙๗ ซึ่งแกไข
เพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติการขนสง (ฉบับท่ี ๓) พ.ศ. ๒๕๑๘ ปฏิบัติการใหถูกตองตามบทบัญญัติ
แหงพระราชบัญญัติน้ีภายในหนึ่งรอยแปดสิบวันนับแตวันที่พระราชบัญญัติน้ีใชบังคับ

มาตรา ๑๖๗ รถทไ่ี ดเ สยี ภาษตี ามกฎหมายวาดว ยรถยนตไ วแ ลวกอ นทีพ่ ระราชบัญญัตินี้
ใชบังคับและยังไมถึงกําหนดเสียภาษีคร้ังถัดไป ใหไดรับยกเวนไมตองเสียภาษีตามพระราชบัญญัติน้ี
จนกวาจะครบกําหนดเวลาท่ีไดเสียภาษีไว

ใหอ ธบิ ดมี อี ํานาจกําหนดใหร ถตามวรรคหนงึ่ ซงึ่ จะชําระภาษคี รงั้ แรกตามพระราชบญั ญตั นิ ี้
ตองชําระภาษีคราวละก่ีงวดก็ได

มาตรา ๑๖๘ คําขออนุญาตใด ๆ ท่ีไดย่ืนไวตามพระราชบัญญัติการขนสง พ.ศ. ๒๔๙๗
ซง่ึ แกไ ขเพม่ิ เตมิ โดยพระราชบญั ญตั กิ ารขนสง (ฉบบั ที่ ๓) พ.ศ. ๒๕๑๘ และยงั อยใู นระหวา งการพจิ ารณา
ใหถ อื วา เปน คาํ ขออนญุ าตตามพระราชบญั ญตั นิ โี้ ดยอนโุ ลม และถา คาํ ขออนญุ าตดงั กลา วมขี อ ความแตกตา ง
ไปจากคําขออนุญาตตามพระราชบัญญัติน้ี นายทะเบียนมีอํานาจสั่งใหแกไขเพิ่มเติมคําขออนุญาต
เพื่อใหการเปนไปตามพระราชบัญญัตินี้ได

มาตรา ๑๖๙ ในเขตทองท่ีจังหวัดใดในระหวางท่ียังไมมีขนสงจังหวัด ใหอํานาจและ
หนาที่ของขนสงจังหวัด เปนอํานาจและหนาท่ีของนายทะเบียนกลาง
ผูรับสนองพระบรมราชโองการ

ส. โหตระกิตย
รองนายกรัฐมนตรี

๒๖๒

ºÑÞªÕÍÑμÃÒÀÒÉÕöμÒÁÁÒμÃÒ øõõð

(๑) รถท่ีใชในการขนสงประจําทาง การขนสงไมประจําทาง การขนสงโดยรถขนาดเล็ก
และการขนสงสวนบุคคล ใหจัดเก็บภาษีประจําป ดังน้ี

นํา้ ˹¡Ñ ö໹š ¡âÔ Å¡ÃÑÁ ö·Õãè ªŒã¹ ö·ãèÕ ªãŒ ¹ ö·ãèÕ ªŒã¹¡Òà ö·Õãè ªŒã¹¡ÒÃ
¡Òâ¹Ê§‹ ¡Òâ¹Ê‹§ ¢¹Ê‹§â´Âö ¢¹Ê‹§
ไมม ากกวา ๕๐๐ กโิ ลกรมั »ÃÐจํา·Ò§ äÁ‹»ÃÐจํา·Ò§ ¢¹Ò´àÅç¡ Ê‹Ç¹ºØ¤¤Å
ตง้ั แต ๕๐๑ ถึง ๗๕๐ กิโลกรัม ๓๐๐ บาท ๔๕๐ บาท
ต้ังแต ๗๕๑ ถึง ๑,๐๐๐ กิโลกรัม ๔๐๐ บาท ๖๐๐ บาท ๓๐๐ บาท ๑๕๐ บาท
ตง้ั แต ๑,๐๐๑ ถงึ ๑,๒๕๐ กิโลกรมั ๕๐๐ บาท ๗๕๐ บาท ๔๐๐ บาท ๓๐๐ บาท
ตง้ั แต ๑,๒๕๑ ถึง ๑,๕๐๐ กโิ ลกรัม ๖๐๐ บาท ๙๐๐ บาท ๕๐๐ บาท ๔๕๐ บาท
ตั้งแต ๑,๕๐๑ ถึง ๑,๗๕๐ กิโลกรมั ๗๐๐ บาท ๑,๐๕๐ บาท ๖๐๐ บาท ๘๐๐ บาท
ต้งั แต ๑,๗๕๑ ถึง ๒,๐๐๐ กโิ ลกรมั ๙๐๐ บาท ๑,๓๕๐ บาท ๗๐๐ บาท ๑,๐๐๐ บาท
ตง้ั แต ๒,๐๐๑ ถึง ๒,๕๐๐ กิโลกรัม ๑,๑๐๐ บาท ๑,๖๕๐ บาท ๙๐๐ บาท ๑,๓๐๐ บาท
ตั้งแต ๒,๕๐๑ ถงึ ๓,๐๐๐ กิโลกรัม ๑,๓๐๐ บาท ๑,๙๕๐ บาท ๑,๑๐๐ บาท ๑,๖๐๐ บาท
ตง้ั แต ๓,๐๐๑ ถงึ ๓,๕๐๐ กิโลกรมั ๑,๕๐๐ บาท ๒,๒๕๐ บาท ๑,๓๐๐ บาท ๑,๙๐๐ บาท
ตั้งแต ๓,๕๐๑ ถงึ ๔,๐๐๐ กิโลกรมั ๑,๗๐๐ บาท ๒,๕๕๐ บาท ๑,๕๐๐ บาท ๒,๒๐๐ บาท
ต้งั แต ๔,๐๐๑ ถงึ ๔,๕๐๐ กโิ ลกรัม ๑,๙๐๐ บาท ๒,๘๕๐ บาท
ตง้ั แต ๔,๕๐๑ ถึง ๕,๐๐๐ กิโลกรมั ๒,๑๐๐ บาท ๓,๑๕๐ บาท ๒,๔๐๐ บาท
ตง้ั แต ๕,๐๐๑ ถึง ๖,๐๐๐ กิโลกรมั ๒,๓๐๐ บาท ๓,๔๕๐ บาท ๒,๖๐๐ บาท
ต้งั แต ๖,๐๐๑ ถึง ๗,๐๐๐ กโิ ลกรัม ๒,๕๐๐ บาท ๓,๗๕๐ บาท ๒,๘๐๐ บาท
ตั้งแต ๗,๐๐๑ กิโลกรมั ขึ้นไป ๒,๗๐๐ บาท ๔,๐๕๐ บาท ๓,๐๐๐ บาท
๒,๙๐๐ บาท ๔,๓๕๐ บาท ๓,๒๐๐ บาท
๓,๔๐๐ บาท
๓,๖๐๐ บาท

๕๐ บัญชอี ัตราภาษรี ถตามมาตรา ๘๕ แกไขเพมิ่ เตมิ โดยพระราชบญั ญัติการขนสงทางบก (ฉบบั ท่ี ๑๑) พ.ศ. ๒๕๕๐

๒๖๓

(๒) รถตาม (๑) ท่ีใชพลังงานไฟฟา หรือใชพลังงานทดแทน พลังงานอนุรักษส่ิงแวดลอม
หรือพลังงานอยางประหยัด ตามท่ีกําหนดในกฎกระทรวง ใหจัดเก็บภาษีประจําปในอัตราก่ึงหน่ึงของ
อัตราที่กําหนดไวตาม (๑)

(๓) รถตาม (๑) ที่ใชกาซธรรมชาติซึ่งเปนกาซไฮโดรคารบอนท่ีประกอบดวยกาซมีเทน
เปนสวนใหญเปนเชื้อเพลิง ใหจัดเก็บภาษีประจําป ดังนี้

(ก) ระบบเชื้อเพลิงที่ใชกาซธรรมชาติดังกลาวเพียงอยางเดียว ใหจัดเก็บในอัตรา
ก่ึงหน่ึงของอัตราท่ีกําหนดไวตาม (๑)

(ข) ระบบเช้ือเพลิงที่ใชกาซธรรมชาติดังกลาวรวมหรือสลับกับน้ํามันเช้ือเพลิง
ใหจัดเก็บในอัตราสามในสี่ของอัตราที่กําหนดไวตาม (๑)

๒๖๔

ÍÑμÃÒ¤‹Ò¸ÃÃÁà¹ÕÂÁ

(๑) ใบอนุญาตประกอบการขนสงประจําทางตอเสนทางหน่ึง ฉบับละ ๑๕,๐๐๐ บาท
(๒) ใบอนุญาตประกอบการขนสงไมประจําทาง ฉบับละ ๔,๐๐๐ บาท
(๓) ใบอนุญาตประกอบการขนสงโดยรถขนาดเล็ก ฉบับละ ๑,๕๐๐ บาท
(๔) ใบอนุญาตประกอบการขนสงสวนบุคคล ฉบับละ ๑,๕๐๐ บาท
(๕) ใบอนุญาตประกอบการขนสงระหวางประเทศ
ฉบับละ ๕,๐๐๐ บาท
(ก) ตลอดป ฉบับละ ๕๐๐ บาท
(ข) เฉพาะคราว ฉบับละ ๕,๐๐๐ บาท
(๖) ใบอนุญาตประกอบการรับจัดการขนสง ฉบับละ ๑๐๐,๐๐๐ บาท
(๗) ใบอนุญาตจัดต้ังและดําเนินการสถานีขนสง ฉบับละ ๒๐๐ บาท
(๘) ใบอนุญาตผูขับรถและใบอนุญาตนายตรวจ ฉบับละ ๑๐๐ บาท
(๙) ใบอนุญาตผูเก็บคาโดยสารและใบอนุญาตผูบริการ ฉบับละ ๒๐,๐๐๐ บาท
(๑๐) ใบอนุญาตจัดต้ังสถานตรวจสภาพรถ ฉบับละ ๕๐๐ บาท
(๑๑) ใบแทนใบอนุญาต ครั้งละ ๒๐๐ บาท
(๑๒) การโอนทะเบียนรถ แผนละ ๑๐๐ บาท
(๑๓) แผนปายเลขทะเบียนรถและเคร่ืองหมาย ฉบับละ ๑๐๐ บาท
(๑๔) คําขออนุญาตประกอบการขนสงประจําทาง ฉบับละ ๒๐ บาท
(๑๕) คําขออื่น ๆ ครั้งละเทากับคาธรรมเนียม
(๑๖) การตออายุใบอนุญาต สําหรับใบอนุญาตแตละฉบับ

๒๖๕

หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใชพระราชบัญญัติฉบับน้ี คือ เน่ืองจากกฎหมายวาดวยการขนสง
ไดใชบังคับมาเปนเวลานานแลว และสภาพการณในปจจุบันไดเปล่ียนแปลงไปเปนอันมาก บทบัญญัติ
ท้ังหลายท่ีใชบังคับอยูไมเหมาะสมกับกาลสมัย สมควรปรับปรุงบทบัญญัติกฎหมายวาดวยการขนสง
เสียใหมใหเหมาะสมย่ิงขึ้น จึงจําเปนตองตราพระราชบัญญัติน้ี
พระราชบัญญัติการขนสงทางบก (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๒๓๕๑

มาตรา ๒ พระราชบญั ญตั นิ ใ้ี หใ ชบ งั คบั ตง้ั แตว นั ถดั จากวนั ประกาศในราชกจิ จานเุ บกษา
เปนตนไป
หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใชพระราชบัญญัติฉบับน้ี คือ เน่ืองจากผลแหงการประกาศใช
พระราชบัญญัติการขนสงทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ไดสงผลกระทบถึงบรรดารถบรรทุกขนสงสินคา
ของผูประกอบการขนสงสวนบุคคล คือ

ก. รถบรรทุกท่ีใชรถมีนํ้าหนักรถต่ํากวาหน่ึงพันหกรอยกิโลกรัมทั่วพระราชอาณาจักร
สําหรับประกอบการภายในครอบครัว ตางไดรับความเดือดรอนอยางยิ่ง เพราะตองไปย่ืนขอ
จดทะเบียนขนสงสวนบุคคล และตองใชใบอนุญาตขับขี่ของกรมการขนสงทางบกนอกเหนือไปจาก
ใบอนุญาตของกรมตํารวจที่มีอยูแลว กอใหเกิดความเดือดรอน เพราะรถบรรทุกขนาดเล็กเหลานี้
หาจําตองใชความชํานาญเชี่ยวชาญเปนพิเศษไม เน่ืองจากเปนรถที่สวนมากใชในธุรกิจสวนตัว ภายใน
ครัวเรือนและใชในการขนสงพืชผลของเกษตรกร จึงสมควรไดรับการยกเวนไมตองไปจดทะเบียนกับ
กรมการขนสงทางบก และการใชใบขับข่ีของกรมการขนสงทางบก

ข. สําหรับรถบรรทุกขนาดใหญ ซ่ึงไดประกอบการขนสงสวนบุคคลตามใบอนุญาตนั้น
การจํากัดทองท่ีทําการขนสงนั้น ยอมกอใหเกิดความไมสะดวกและเปนธรรม เพราะผูประกอบการ
ขนสงสวนบุคคลก็ยอมหมายถึงประกอบธุรกิจสวนตัวนั่นเอง ทองที่ที่กําหนดใหแนนอนยอมเปนเครื่อง
กีดขวางการปฏิบัติงาน เพราะการท่ีจะบรรทุกสินคาของตนไปสงยังท่ีตาง ๆ การที่จะตองไปขออนุญาต
เปนคร้ังคราวน้ันยอมกอใหเกิดภาวะสูญเปลาทางเศรษฐกิจ เปนการเพ่ิมราคาทุนโดยไมจําเปน

ค. โดยท่ัวไปการตรวจสภาพรถมักลาชา เม่ือนํารถไปขอรับการตรวจแลวแตปรากฏวา
รถมีจํานวนมาก ตรวจสภาพไมทันหากนําไปวิ่งขนสงก็จะตองถูกจับกุม และมีโทษสูง และการที่จอดรถ
การตรวจสภาพเปนระยะนาน ๆ น้ัน ยอมทําใหเศรษฐกิจกระทบกระเทือน จึงสมควรกําหนดเวลา
ตรวจไว และหากความลาชาเปนเพราะความผิดของพนักงานหรือผูมีอํานาจตรวจสภาพก็ไมสมควร
เอาโทษแกผูประกอบการขนสงที่ขอตรวจสภาพไวแลว เพราะโทษมีกําหนดสูง

๕๑ ราชกจิ จานเุ บกษา/เลม ๙๗/ตอนท่ี ๑๖๐/ฉบบั พเิ ศษ หนา ๑/๑๕ ตลุ าคม ๒๕๒๓

๒๖๖

ง. การตอใบอนุญาตตามบทเฉพาะกาลของใบอนุญาตประกอบการขนสงซึ่งไดรับ
อนุญาตไวแลว กอนใชพระราชบัญญัติการขนสงทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ขนาดและสวนซ่ึงพนักงาน
ตรวจสภาพตามกฎหมายเกา ทั้งของกรมตํารวจและกรมการขนสงทางบก ไมเปนระเบียบเดียวกัน และ
มีมาตรฐานตางกัน ฉะน้ัน การขอตอใบอนุญาตใหมจึงไมสมควรนําเหตุผลของการผิดขนาดและ
สวนมาเปนขอปฏิเสธ การขอตอใบอนุญาตเกาน้ันอาศัยเหตุผลดังกลาว จึงจําเปนตองแกไขเพิ่มเติม
พระราชบัญญัติฉบับน้ี
พระราชกําหนดแกไขเพ่ิมเติมพระราชบัญญัติการขนสงทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ พ.ศ. ๒๕๒๙๕๒

มาตรา ๒ พระราชกาํ หนดนใี้ หใ ชบ งั คบั ตง้ั แตว นั ถดั จากวนั ประกาศในราชกจิ จานเุ บกษา
เปนตนไป

มาตรา ๕ อัตราภาษีรถตามพระราชบัญญัติการขนสงทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ซ่ึงแกไข
เพิ่มเติมโดยพระราชกําหนดน้ี ไมใชบังคับแกรถท่ีไดจดทะเบียนและเสียภาษีรถประจําปไวแลว หรือ
ที่คางชําระภาษรี ถประจําปกอ นวนั ทีพ่ ระราชกําหนดน้ใี ชบังคับ ทงั้ น้ี สําหรับภาษรี ถประจําปท่ีเสยี ไวแลว
หรือท่ีคางชําระนั้น

มาตรา ๖ รถที่ไดจ ดทะเบียนและเสียภาษีรถประจําปไวแ ลว กอ นวันที่พระราชกําหนดน้ี
ใชบังคับ หากเปนรถท่ีไมไดรับการลดภาษีรถประจําปตามพระราชกฤษฎีกาที่ออกตามความใน
มาตรา ๘๘ ทวิ แหงพระราชบัญญัติการขนสงทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ซึ่งแกไขเพิ่มเติมโดย
พระราชกําหนดน้ี ใหเสียภาษีรถประจําปสําหรับปตอไป ดังตอไปนี้

(๑) ปท่ีหนึ่ง ใหเสียในอัตราก่ึงหน่ึงของอัตราตามที่กําหนดในบัญชีอัตราภาษีรถตาม
มาตรา ๘๕

(๒) ปที่สอง ใหเสียในอัตราสามในสี่ของอัตราตามท่ีกําหนดในบัญชีอัตราภาษีรถตาม
มาตรา ๘๕

(๓) ปตอไป ใหเสียในอัตราตามท่ีกําหนดในบัญชีอัตราภาษีรถตามมาตรา ๘๕
มาตรา ๗ ใหรัฐมนตรีวาการกระทรวงคมนาคมและรัฐมนตรีวาการกระทรวงมหาดไทย
รักษาการตามพระราชกําหนดนี้
หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใชพระราชกําหนดฉบับนี้ คือ โดยที่ในปจจุบันมีรถจํานวนมาก
ใชนํ้ามันดีเซลหรือกาซเปนเชื้อเพลิง ทําใหเกิดความจําเปนในการส่ังนํ้ามันดีเซลหรือกาซเขามาใน
ราชอาณาจักร ดังนั้น เพ่ือปองกันมิใหมีการเพ่ิมจํานวนรถท่ีใชน้ํามันดีเซลหรือกาซเปนเชื้อเพลิง
และเพ่ือเปนการประหยัดเงินตราตางประเทศในการนําเขาน้ํามันเช้ือเพลิงดังกลาว สมควรแกไข

๕๒ ราชกจิ จานเุ บกษา/เลม ๑๐๓/ตอนท่ี ๑๕/ฉบบั พเิ ศษ หนา ๓๑/๓๑ มกราคม ๒๕๒๙

๒๖๗

พระราชบัญญัติการขนสงทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ และโดยที่เปนกรณีฉุกเฉินที่มีความจําเปนเรงดวน
ในอันที่จะรักษาความมั่นคงทางเศรษฐกิจของประเทศ จึงจําเปนตองตราพระราชกําหนดน้ี
ประกาศสํานักนายกรัฐมนตรี เรื่อง การไมอนุมัติพระราชกําหนดแกไขเพ่ิมเติมพระราชบัญญัติ
การขนสงทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ พ.ศ. ๒๕๒๙๕๓
พระราชบัญญัติการขนสงทางบก (ฉบับท่ี ๓) พ.ศ. ๒๕๓๐๕๔

มาตรา ๒ พระราชบญั ญตั นิ ใ้ี หใ ชบ งั คบั ตงั้ แตว นั ถดั จากวนั ประกาศในราชกจิ จานเุ บกษา
เปนตนไป
หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใชพระราชบัญญัติฉบับน้ี คือ โดยท่ีประเทศไทยไดทําความตกลงกับ
ประเทศในสมาคมประชาชาติแหงเอเชียตะวันออกเฉียงใตวาดวยการยอมรับใบอนุญาตขับรถภายใน
ประเทศซ่ึงกันและกัน และโดยที่ประเทศไทยอาจทําความตกลงในทํานองเดียวกันกับประเทศอื่น ๆ
ดวย ซึ่งความตกลงดังกลาวจะมีผลใหผูมีใบอนุญาตขับรถที่ออกโดยพนักงานเจาหนาที่หรือสมาคม
ยานยนต ท่ีไดรับอนุญาตจากรัฐบาลของประเทศในสมาคมประชาชาติแหงเอเชียตะวันออกเฉียงใต
หรือจากรัฐบาลของประเทศที่ประเทศไทยมีความตกลงดวย สามารถใชใบอนุญาตขับรถนั้นขับรถใน
ประเทศไทยได ฉะน้ัน เพื่อดําเนินการใหเปนไปตามพันธกรณีที่ประเทศไทยมีอยูกับตางประเทศตาม
ความตกลงดังกลาว จึงจําเปนตองตราพระราชบัญญัตินี้
พระราชบัญญัติการขนสงทางบก (ฉบับท่ี ๔) พ.ศ. ๒๕๓๕๕๕

มาตรา ๒ พระราชบญั ญตั นิ ใี้ หใ ชบ งั คบั ตง้ั แตว นั ถดั จากวนั ประกาศในราชกจิ จานเุ บกษา
เปนตนไป
หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใชพระราชบัญญัติฉบับน้ี คือ เน่ืองจากผูไดรับใบอนุญาตปฏิบัติ
หนาที่เปนผูประจํารถ โดยเฉพาะผูไดรับใบอนุญาตเปนผูขับรถสวนมากมักนิยมเสพยาเสพติดใหโทษ
หรือวัตถุท่ีออกฤทธิ์ตอจิตและประสาทในขณะปฏิบัติหนาที่ ทําใหเกิดอุบัติเหตุสรางความสูญเสีย
แกชีวิต รางกาย และทรัพยสินของประชาชนบนทองถนนเปนอันมาก สมควรมีบทบัญญัติกําหนด
ความผิดและกําหนดโทษเก่ียวกับการเสพยาเสพติดใหโทษ หรือวัตถุที่ออกฤทธิ์ตอจิตและประสาท

๕๓ ราชกจิ จานเุ บกษา/เลม ๑๐๓/ตอนที่ ๗๕/หนา ๑๑/๖ พฤษภาคม ๒๕๒๙
๕๔ ราชกิจจานเุ บกษา/เลม ๑๐๔/ตอนท่ี ๒๗๐/ฉบบั พเิ ศษ หนา ๕๓/๒๘ ธันวาคม ๒๕๓๐
๕๕ ราชกจิ จานเุ บกษา/เลม ๑๐๙/ตอนท่ี ๑๔/หนา ๑๔/๒๗ กุมภาพันธ ๒๕๓๕

๒๖๘

ในขณะปฏิบัติหนาท่ีดังกลาว และใหอํานาจผูตรวจการ พนักงานฝายปกครอง หรือตํารวจ สั่งให
ผูไดรับใบอนุญาตปฏิบัติหนาที่เปนผูประจํารถท่ีมีเหตุอันควรเชื่อวาเมาสุราหรือของมึนเมาอยางอ่ืน
หรือเสพยาเสพติดใหโทษ หรือเสพวัตถุที่ออกฤทธ์ิตอจิตและประสาท ในขณะปฏิบัติหนาที่รับ
การตรวจหรือทดสอบถึงเหตุดังกลาวได จึงจําเปนตองตราพระราชบัญญัตินี้
พระราชบัญญัติการขนสงทางบก (ฉบับที่ ๕) พ.ศ. ๒๕๓๕๕๖

มาตรา ๒ พระราชบัญญัตินี้ใหใชบังคับตั้งแตวันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษา
เปนตนไป
หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใชพระราชบัญญัติฉบับน้ี คือ โดยท่ีปรากฏวาอุบัติเหตุที่เกิดจากรถ
ท่ีใชในการขนสงวัตถุอันตราย ไดกอใหเกิดความเสียหายอยางรายแรงแกรางกาย ชีวิต และทรัพยสิน
ของบุคคลภายนอก แตโดยท่ีพระราชบัญญัติการขนสงทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ยังไมมีบทบัญญัติควบคุม
การขนสงวัตถุอันตรายไวอยางเพียงพอและเหมาะสม สมควรแกไขปรับปรุงพระราชบัญญัติการขนสง
ทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ในสวนท่ีเก่ียวกับการขนสงวัตถุอันตรายเสียใหมเพ่ือความปลอดภัยในการขนสง
จึงจําเปนตองตราพระราชบัญญัติน้ี
พระราชบัญญัติการขนสงทางบก (ฉบับที่ ๖) พ.ศ. ๒๕๓๗๕๗

มาตรา ๒ พระราชบัญญัตินี้ใหใชบังคับต้ังแตวันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษา
เปนตนไป
หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใชพระราชบัญญัติฉบับน้ี คือ โดยท่ีปจจุบันมีผูนํารถยนตนั่ง
สวนบุคคลเกินเจ็ดคนแตไมเกินสิบสองคน หรือรถยนตสวนบุคคลท่ีมีนํ้าหนักรถไมเกินหน่ึงพันหกรอย
กิโลกรัม ซึ่งจดทะเบียนตามกฎหมายวาดวยรถยนต ไปใชประกอบการขนสงเพ่ือสินจางในลักษณะท่ี
เปนการแกงแยงแขงขันกับผูไดรับอนุญาตประกอบการขนสงประจําทาง โดยมิไดรับอนุญาตใหประกอบ
การขนสงจากนายทะเบียนตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก และโดยที่บทบัญญัติของกฎหมาย
วาดวยการขนสงทางบกไดบัญญัติยกเวนไวมิใหใชบังคับแกการขนสงโดยรถยนตดังกลาวเปนเหตุใหทาง
ราชการไมสามารถเขาควบคุมและจัดระเบียบการขนสงได จึงเปนอุปสรรคตอการปฏิบัติการใหเปนไป
ตามกฎหมาย สมควรปรับปรุงบทบัญญัติดังกลาวใหเหมาะสม จึงจําเปนตองตราพระราชบัญญัติน้ี

๕๖ ราชกิจจานุเบกษา/เลม ๑๐๙/ตอนท่ี ๓๘/หนา ๙/๕ เมษายน ๒๕๓๕
๕๗ ราชกจิ จานุเบกษา/เลม ๑๑๑/ตอนท่ี ๒๖ ก/หนา ๑/๒๑ มิถุนายน ๒๕๓๗

๒๖๙

พระราชบัญญัติการขนสงทางบก (ฉบับที่ ๗) พ.ศ. ๒๕๓๗๕๘
มาตรา ๒ พระราชบัญญัติน้ีใหใชบังคับตั้งแตวันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษา

เปนตนไป
มาตรา ๔ บรรดาใบอนญุ าตปฏบิ ตั หิ นา ทเ่ี ปน ผูป ระจํารถทไี่ ดอ อกใหต ามพระราชบญั ญตั ิ

การขนสงทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ใหใชไดตอไปจนกวาจะส้ินอายุ และถาผูไดรับใบอนุญาตประสงค
จะตออายุใบอนุญาต ใหนําความในมาตรา ๑๐๐ แหงพระราชบัญญัติการขนสงทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒
ซ่ึงแกไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัตินี้มาใชบังคับ

มาตรา ๕ ใหรัฐมนตรีวาการกระทรวงคมนาคมรักษาการตามพระราชบัญญัติน้ี
หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใชพระราชบัญญัติฉบับน้ี คือ เนื่องจากกฎหมายวาดวยการขนสง
ทางบกท่ีใชบังคับอยูในปจจุบัน ไดกําหนดใหใบอนุญาตปฏิบัติหนาที่เปนผูประจํารถมีอายุเพียงหนึ่งป
ทําใหผูประกอบอาชีพเปนผูประจํารถจะตองมาตอใบอนุญาตทุก ๆ หนึ่งป ซึ่งเปนระยะเวลาที่สั้นมาก
ทําใหเกิดความไมสะดวกเสียเวลาและคาใชจายแกผูประกอบอาชีพดังกลาวเปนอยางย่ิงในการ
ที่จะตองเดินทางมาตอใบอนุญาตทุก ๆ ป โดยเฉพาะผูที่เดินทางไปทํางานในจังหวัดอ่ืน การกําหนด
ระยะเวลาดังกลาวจึงเปนการเพ่ิมภาระใหแกผูประกอบอาชีพดังกลาวโดยไมจําเปน จึงสมควรใหมีการ
ขยายอายุของใบอนุญาตปฏิบัติหนาท่ีเปนผูประจํารถเพิ่มข้ึนจากหน่ึงปเปนสามป จึงจําเปนตองตรา
พระราชบัญญัติน้ี
พระราชบัญญัติการขนสงทางบก (ฉบับท่ี ๘) พ.ศ. ๒๕๔๒๕๙

มาตรา ๒ พระราชบัญญัตินี้ใหใชบังคับตั้งแตวันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษา
เปนตนไป
หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใชพระราชบัญญัติฉบับนี้ คือ โดยที่ในปจจุบันอุบัติเหตุรายแรง
ท่ีเกิดบนทองถนนอันเปนเหตุใหเกิดอันตรายแกชีวิตและทรัพยสินของบุคคลตาง ๆ นั้น มีสาเหตุ
มาจากการที่ผูขับรถเมาสุราหรือของมึนเมาอยางอ่ืน เสพยาเสพติดใหโทษ หรือเสพวัตถุที่ออกฤทธิ์
ตอจิตและประสาท รวมทั้งการปฏิบัติหนาท่ีขับรถติดตอกันนานเกินไปจนทําใหผูขับรถเกิด
ความตงึ เครยี ด ดงั นน้ั เพอ่ื เปน การปอ งกนั การเกดิ อบุ ตั เิ หตรุ า ยแรงอนั เนอ่ื งมาจากกรณดี งั กลา ว สมควร
กาํ หนดหา มมใิ หผ ไู ดร บั ใบอนญุ าตประกอบการขนสง ใชห รอื ยนิ ยอมใหผ ขู บั รถซง่ึ มอี าการหรอื กระทาํ การ

๕๘ ราชกจิ จานุเบกษา/เลม ๑๑๑/ตอนท่ี ๒๘ ก/หนา ๑/๓๐ มิถุนายน ๒๕๓๗
๕๙ ราชกิจจานเุ บกษา/เลม ๑๑๖/ตอนที่ ๒๐ ก/หนา ๒๓/๒๕ มีนาคม ๒๕๔๒

๒๗๐

อยางใดอยางหนึ่งดังกลาวปฏิบัติหนาท่ีขับรถที่ใชในการขนสง และกําหนดใหมีหนาท่ีควบคุมดูแล
และปองกันมิใหผูขับรถท่ีมีอาการหรือกระทําการเชนวาน้ันขับรถท่ีใชในการขนสงดวย รวมทั้งสมควร
กําหนดใหผูไดรับใบอนุญาตเปนผูขับรถปฏิบัติหนาที่ขับรถไดไมเกินส่ีช่ัวโมงติดตอกัน เพื่อไมใหเกิด
ความตึงเครียดจนเกินไป นอกจากนั้นสมควรกําหนดใหผูปฏิบัติหนาที่เปนผูประจํารถโดยไมไดรับ
ใบอนุญาต และไดกระทําการใด ๆ อันเปนความผิดท่ีกําหนดไวสําหรับผูไดรับใบอนุญาตปฏิบัติหนาท่ี
เปนผูประจํารถตองระวางโทษเชนเดียวกับผูไดรับใบอนุญาตปฏิบัติหนาท่ีเปนผูประจํารถที่กระทํา
ความผิดดังกลาวดวย จึงจําเปนตองตราพระราชบัญญัติน้ี
พระราชบัญญัติการขนสงทางบก (ฉบับท่ี ๙) พ.ศ. ๒๕๔๒๖๐

มาตรา ๒ พระราชบัญญัตินี้ใหใชบังคับต้ังแตวันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษา
เปนตนไป
หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใชพระราชบัญญัติฉบับน้ี คือ เน่ืองจากพระราชบัญญัติการขนสง
ทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ยังมิไดบัญญัติใหสอดคลองกับพระราชบัญญัติสภาตําบลและองคการบริหาร
สวนตําบล พ.ศ. ๒๕๓๗ เพื่อที่จะใหมีการจัดสรรภาษีรถที่จัดเก็บไดใหเปนรายไดขององคการบริหาร
สวนตําบลได นอกจากน้ีโดยที่ถอยคําเกี่ยวกับราชการสวนทองถ่ินในกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก
มีใชอยูหลายคําตามรูปแบบของราชการสวนทองถิ่นซ่ึงมีอยูหลากหลาย โดยเม่ือจัดต้ังราชการ
สวนทองถิ่นข้ึนใหม ก็จะตองแกไขเพ่ิมเติมกฎหมายวาดวยการขนสงทางบกทุกครั้ง เพ่ือใหราชการ
สวนทองถ่ินน้ันไดรับการจัดสรรภาษีรถ ดังเชนในกรณีขององคการบริหารสวนตําบลน้ีเปนตน ฉะนั้น
เพื่อใหองคการบริหารสวนตําบลไดรับจัดสรรภาษีรถ และเพื่อปรับปรุงถอยคําเกี่ยวกับราชการ
สวนทองถ่ินใหครอบคลุมถึงราชการสวนทองถ่ินทุกประเภท จึงจําเปนตองตราพระราชบัญญัติน้ี
*พระราชกฤษฎีกาแกไขบทบัญญัติใหสอดคลองกับการโอนอํานาจหนาที่ของสวนราชการใหเปนไป
ตามพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. ๒๕๔๕ พ.ศ. ๒๕๔๕๖๑

มาตรา ๒ พระราชกฤษฎกี านใ้ี หใ ชบ งั คบั ตงั้ แตว นั ถดั จากวนั ประกาศในราชกจิ จานเุ บกษา
เปนตนไป

มาตรา ๘ ในพระราชบัญญัติการขนสงทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ใหแกไขคําวา “เลขาธิการ
เรงรัดพัฒนาชนบทหรือผูแทน” เปน “อธิบดีกรมทางหลวงชนบทหรือผูแทน” และคําวา “ผูอํานวยการ
สํานักนโยบายและแผนมหาดไทย” เปน “ผูอํานวยการสํานักงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร”

๖๐ ราชกจิ จานุเบกษา/เลม ๑๑๖/ตอนที่ ๒๐ ก/หนา ๒๗/๒๕ มีนาคม ๒๕๔๒
๖๑ ราชกจิ จานเุ บกษา/เลม ๑๑๙/ตอนที่ ๑๐๒ ก/หนา ๖๖/๘ ตลุ าคม ๒๕๔๕

๒๗๑

หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใชพระราชกฤษฎีกาฉบับนี้ คือ โดยที่พระราชบัญญัติปรับปรุง
กระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. ๒๕๔๕ ไดบัญญัติใหจัดตั้งสวนราชการขึ้นใหมโดยมีภารกิจใหม ซึ่งได
มีการตราพระราชกฤษฎีกาโอนกิจการบริหารและอํานาจหนาที่ของสวนราชการใหเปนไปตาม
พระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม นั้นแลว และเน่ืองจากพระราชบัญญัติดังกลาวไดบัญญัติ
ใหโอนอํานาจหนาท่ีของสวนราชการ รัฐมนตรีผูดํารงตําแหนงหรือผูซึ่งปฏิบัติหนาท่ีในสวนราชการ
เดิมมาเปนของสวนราชการใหม โดยใหมีการแกไขบทบัญญัติตาง ๆ ใหสอดคลองกับอํานาจหนาที่
ท่ีโอนไปดวย ฉะน้ัน เพ่ืออนุมัติใหเปนไปตามหลักการท่ีปรากฏในพระราชบัญญัติและพระราชกฤษฎีกา
ดังกลา ว จึงสมควรแกไ ขบทบัญญตั ิของกฎหมายใหส อดคลอ งกบั การโอนสว นราชการ เพือ่ ใหผ เู กี่ยวขอ ง
มีความชัดเจนในการใชกฎหมายโดยไมตองไปคนหาในกฎหมายโอนอํานาจหนาท่ีวาตามกฎหมายใด
ไดมีการโอนภารกิจของสวนราชการหรือผูรับผิดชอบตามกฎหมายน้ันไปเปนของหนวยงานใดหรือผูใด
แลว โดยแกไขบทบัญญัติของกฎหมายใหมีการเปล่ียนชื่อสวนราชการ รัฐมนตรีผูดํารงตําแหนงหรือ
ผูซ่ึงปฏิบัติหนาที่ของสวนราชการใหตรงกับการโอนอํานาจหนาที่ และเพ่ิมผูแทนสวนราชการใน
คณะกรรมการใหตรงตามภารกิจที่มีการตัดโอนจากสวนราชการเดินมาเปนของสวนราชการใหม
รวมทั้งตัดสวนราชการเดิมท่ีมีการยุบเลิกแลว ซึ่งเปนการแกไขใหตรงตามพระราชบัญญัติและ
พระราชกฤษฎีกาดังกลาว จึงจําเปนตองตราพระราชกฤษฎีกาน้ี
พระราชบัญญัติการขนสงทางบก (ฉบับท่ี ๑๐) พ.ศ. ๒๕๔๖๖๒

มาตรา ๒ พระราชบัญญัติน้ีใหใชบังคับเม่ือพนกําหนดหกสิบวันนับแตวันประกาศ
ในราชกิจจานุเบกษา เปนตนไป

มาตรา ๕ รถที่คางชําระภาษีรถประจําปอยูในวันท่ีพระราชบัญญัตินี้ใชบังคับให
ดําเนินการ ดังน้ี

(๑) ใหนายทะเบียนประกาศหมายเลขทะเบียนพรอมท้ังจํานวนภาษีคางชําระไว ณ
ที่ทําการนายทะเบียนและในสถานที่ที่อธิบดีประกาศกําหนดภายในหกสิบวันนับแตวันที่พระราช
บัญญัตินี้ใชบังคับ

(๒) ใหเจาของรถหรือผูครอบครองรถทําความตกลงกับนายทะเบียนในการชําระภาษี
คางชําระภายในหนึ่งรอยแปดสิบวันนับแตวันที่นายทะเบียนไดมีประกาศตาม (๑) โดยใหไดรับยกเวน
เงินเพ่ิม หากมีภาษีคางชําระเกินกวาสามป ใหคิดภาษีคางชําระเพียงสามป และใหผอนชําระเปนงวดได
ตามระเบียบที่อธิบดีประกาศกําหนด

(๓) เจาของรถหรือผูครอบครองรถท่ีมิไดดําเนินการตาม (๒) ตองเสียภาษีคางชําระ
ทั้งหมด พรอมทั้งเงินเพิ่มในอัตรารอยละหนึ่งตอเดือนของจํานวนภาษีท่ีคางชําระ

๖๒ ราชกจิ จานุเบกษา/เลม ๑๒๐/ตอนที่ ๔๘ ก/หนา ๙/๒๙ พฤษภาคม ๒๕๔๖

๒๗๒

(๔) เม่ือครบกําหนดระยะเวลาตาม (๒) รถที่คางชําระภาษีรถประจําปตั้งแตสามปข้ึนไป
หรือรถท่ีคางชําระภาษีรถประจําปไมถึงสามป แตตอมาภายหลังคางชําระภาษีติดตอกันครบสามป
ใหถือวาทะเบียนรถเปนอันระงับไป และใหเจาของรถหรือผูครอบครองรถมีหนาท่ีสงคืนแผนปาย
เลขทะเบียนรถตอนายทะเบียน และนําหนังสือแสดงการจดทะเบียนรถมาแสดงตอนายทะเบียน
เพ่ือบันทึกหลักฐานการระงับทะเบียนรถภายในสามสิบวันนับแตวันครบกําหนดระยะเวลาตาม (๒)
หรือนับแตวันคางชําระภาษีติดตอกันครบสามป แลวแตกรณี

ใหนํามาตรา ๘๖/๒ มาตรา ๘๖/๓ วรรคสองและวรรคสาม และมาตรา ๘๖/๔ วรรคสอง
แหงพระราชบัญญัติการขนสงทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ซึ่งแกไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัตินี้มาใชบังคับ
โดยอนุโลม

เจาของรถหรือผูครอบครองรถผูใดไมสงคืนแผนปายเลขทะเบียนรถและนําหนังสือแสดง
การจดทะเบียนรถมาแสดงตอนายทะเบียนตามความใน (๔) ใหนําโทษตามมาตรา ๑๔๙/๑ แหง
พระราชบัญญัติการขนสงทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ซ่ึงแกไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัตินี้มาใชบังคับ

มาตรา ๖ ใหรัฐมนตรีวาการกระทรวงคมนาคมรักษาการตามพระราชบัญญัตินี้
หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใชพระราชบัญญัติฉบับน้ี คือ โดยท่ีปจจุบันมีเจาของรถเปนจํานวน
มากละเลยหรือหลีกเล่ียงการชําระภาษีรถประจําป ทําใหมีภาษีรถประจําปคางชําระเพ่ิมขึ้นทุกป และ
เมื่อมีการเปลี่ยนเจาของรถก็เกิดขอโตแยงในภาระภาษีรถประจําปท่ีคางชําระ สมควรปรับปรุงมาตรการ
ในการจัดเก็บภาษีรถประจําปที่คางชําระใหไดผลอยางจริงจัง จึงจําเปนตองตราพระราชบัญญัตินี้
พระราชบัญญัติการขนสงทางบก (ฉบับท่ี ๑๑) พ.ศ. ๒๕๕๐๖๓

มาตรา ๒ พระราชบัญญัติน้ีใหใชบังคับเม่ือพนกําหนดสามสิบวันนับแตวันประกาศ
ในราชกิจจานุเบกษาเปนตนไป
หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใชพระราชบัญญัติฉบับน้ี คือ เนื่องจากปจจุบันสถานการณราคา
นํ้ามันไดปรับตัวสูงขึ้นอยางตอเน่ือง รวมท้ังปญหาทางดานมลภาวะทางอากาศท่ีเพิ่มมากขึ้น และ
เพ่ือเปนการสงเสริมใหมีการใชพลังงานอื่นทดแทนการใชน้ํามันเชื้อเพลิง สนับสนุนการใชพลังงาน
อยา งประหยดั และการใชพ ลงั งานสะอาดเพอ่ื อนรุ กั ษส ง่ิ แวดลอ ม อนั จะเปน การชว ยใหม กี ารใชพ ลงั งาน
อยางเหมาะสมและคุมคาและกอใหเกิดผลดีตอระบบเศรษฐกิจและสิ่งแวดลอมของประเทศ สมควร
สงเสริมการใชรถท่ีใชพลังงานดังกลาวโดยกําหนดใหมีอัตราภาษีประจําปสําหรับรถเหลาน้ี
เปนการเฉพาะ จึงจําเปนตองตราพระราชบัญญัตินี้

๖๓ ราชกจิ จานุเบกษา เลม ๑๒๔/ตอนท่ี ๑๐๒ ก/หนา ๑/๓๐ ธนั วาคม ๒๕๕๐

๒๗๓

พระราชบัญญัติการขนสงทางบก (ฉบับที่ ๑๒) พ.ศ. ๒๕๕๗๖๔
มาตรา ๒ พระราชบัญญัตินี้ใหใชบังคับเมื่อพนกําหนดเกาสิบวันนับแตวันประกาศ

ในราชกิจจานุเบกษาเปนตนไป
มาตรา ๑๔ ใหกรรมการผูทรงคุณวุฒิในคณะกรรมการควบคุมการขนสงทางบกกลาง

ซึ่งดํารงตําแหนงอยูกอนวันท่ีพระราชบัญญัตินี้ใชบังคับ คงอยูในตําแหนงตอไปไดจนกวาจะครบวาระ
มาตรา ๑๕ ใหรัฐมนตรีวาการกระทรวงคมนาคมรักษาการตามพระราชบัญญัติน้ี

หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใชพระราชบัญญัติฉบับนี้ คือ เนื่องจากกฎหมายวาดวยการขนสง
ทางบกไดใชบังคับมาเปนเวลานาน สมควรปรับปรุงบทบัญญัติบางประการเสียใหม เพ่ือใหสอดคลอง
กับเทคโนโลยีการผลิตรถในปจจุบันท่ีมีการพัฒนาเปลี่ยนแปลงไปมาก และเพ่ือใหการบังคับใชกฎหมาย
มีประสิทธิภาพยิ่งข้ึน อีกทั้งเพื่อเปนการคุมครองผูใชบริการการตรวจสภาพรถใหไดรับความเปนธรรม
จึงจําเปนตองตราพระราชบัญญัติน้ี
พระราชบัญญัติการขนสงทางบก (ฉบับท่ี ๑๓) พ.ศ. ๒๕๕๗๖๕

มาตรา ๒ พระราชบัญญัตินี้ใหใชบังคับตั้งแตวันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษา
เปนตนไป

มาตรา ๕ บรรดาภาษีประจําปของรถของหนวยงานตามมาตรา ๘๘ แหงพระราช
บัญญัติการขนสงทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ซ่ึงแกไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติน้ีที่คางชําระไวกอนวันที่
พระราชบัญญัติน้ีใชบังคับ ใหเปนอันระงับไป

มาตรา ๖ ใหรัฐมนตรีวาการกระทรวงคมนาคมรักษาการตามพระราชบัญญัตินี้
หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใชพระราชบัญญัติฉบับนี้ คือ เน่ืองจากปจจุบันไดมีการปรับปรุง
การบริหารราชการ ทําใหมีหนวยงานของรัฐรูปแบบตาง ๆ เกิดข้ึนเพิ่มเติมจากหนวยงานทางราชการ
ท่ีมีอยูเดิม อีกทั้งหนวยงานทางราชการเดิมบางหนวยก็ไดมีการปรับเปล่ียนฐานะหรือรูปแบบการ
ดําเนินการใหม อันมีผลทําใหหนวยงานน้ัน ๆ มิไดมีฐานะเปนกระทรวง ทบวง กรม หรือหนวยงาน
ตามที่กฎหมายกําหนดใหไดรับยกเวนการขออนุญาตประกอบการขนสงสวนบุคคลและยกเวนภาษีรถ
ประจําป อยางไรก็ดี เนื่องจากหนวยงานที่เกิดข้ึนหรือปรับเปลี่ยนใหมน้ันมีฐานะเปนหนวยงานของ
รัฐสมควรแกไขเพิ่มเติมกฎหมายวาดวยการขนสงทางบกเพ่ือใหหนวยงานดังกลาวไดรับยกเวนการขอ

๖๔ ราชกจิ จานุเบกษา เลม ๑๓๑/ตอนที่ ๘๓ ก/หนา ๑๐/๒๓ ธนั วาคม ๒๕๕๗
๖๕ ราชกจิ จานเุ บกษา เลม ๑๓๑/ตอนที่ ๘๗ ก/หนา ๓๑/๒๖ ธนั วาคม ๒๕๕๗

๒๗๔

อนุญาตประกอบการขนสงสวนบุคคล และยกเวนภาษีรถประจําป จึงจําเปนตองตราพระราชบัญญัตินี้
คําส่ังหัวหนาคณะรักษาความสงบแหงชาติท่ี ๑๕/๒๕๖๐ เร่ือง มาตรการเพิ่มความปลอดภัยในรถ
โดยสารสาธารณะ๖๖

ขอ ๒ ใหนายทะเบียนตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบกมีอํานาจส่ังเพิกถอน
การจดทะเบียนรถระงับใชรถหรือพักใชใบอนุญาตประกอบการขนสงไดไมเกินหกเดือน เมื่อมีกรณี
ดังตอไปน้ี

(๑) เกิดอุบัติเหตุรายแรงจากการขนสงอันกระทบตอความเชื่อม่ันในระบบการขนสง
โดยมีสาเหตุมาจากการท่ีผูประกอบการขนสงไมควบคุมกํากับดูแลผูขับรถใหใชความเร็วไมเกินอัตรา
ที่กฎหมายกําหนด ขับรถเกินชั่วโมงการทํางานตามท่ีกฎหมายกําหนด ขับรถโดยประมาท หรือขับรถ
ในขณะท่ีรางกายหรือจิตใจหยอนความสามารถ

(๒) ผูประกอบการขนสงปลอยปละละเลยใหมีการนํารถไปใชกระทําความผิด เชน
ความผิดเกี่ยวกับยาเสพติดใหโทษ ความผิดเกี่ยวกับการหลีกเลี่ยงภาษี

(๓) ผูประกอบการขนสงไมควบคุมกํากับดูแลผูขับรถหรือพนักงานเก็บคาโดยสารทําให
มีการบรรทุกผูโดยสารเกินจํานวนที่น่ัง ทอดทิ้งผูโดยสาร หรือเก็บคาโดยสารเกินอัตราที่กําหนด

ขอ ๓ ใหกรมการขนสงทางบกควบคุมผูใหบริการระบบติดตามรถสําหรับรถ
ตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบกและกฎหมายวาดวยรถยนตใหปฏิบัติตามกฎหมายเก่ียวกับ
คุณลักษณะและระบบการทํางานของเคร่ืองบันทึกขอมูลการเดินทางของรถ

ผูใหบริการระบบติดตามรถผูใดฝาฝนหรือไมปฏิบัติตามวรรคหน่ึง ใหกรมการขนสง
ทางบกมีอํานาจเปรียบเทียบปรับไดวันละไมเกินหาพันบาทจนกวาจะปฏิบัติใหถูกตอง

ขอ ๔ ใหกรมการขนสงทางบกกําหนดเง่ือนไขเกี่ยวกับรถประจําทางและไมประจําทาง
ประเภทรถตูโดยสาร เพ่ือใหผูประกอบการขนสงดําเนินการโดยเครงครัด ดังตอไปนี้

(๑) การติดตั้งถังบรรจุกาซธรรมชาติหรือกาซปโตรเลียมเหลวตองไมทําใหน้ําหนักรถ
รวมน้ําหนักบรรทุกเกินสมรรถนะของรถ

(๒) การติดต้ังหรือการปรับปรุงแกไขตัวรถและเคร่ืองอุปกรณ เพ่ือความปลอดภัยตอ
การใชรถและการเดินทาง โดยเฉพาะเพ่ือใหผูโดยสารสามารถออกจากตัวรถไดโดยสะดวกและรวดเร็ว
เมื่อมีกรณีจําเปนหรือเกิดอุบัติเหตุ เชน การแกไขกลไกเปดประตูหลัง การเพิ่มขนาดหนาตาง
การปรับปรุงพนักพิงเบาะหลังเพ่ือใหพับไดและใชเปนทางออกฉุกเฉิน ท้ังน้ี ตามมาตรฐานท่ีกรมการ
ขนสงทางบกประกาศกําหนด

(๓) กําหนดจํานวนท่ีน่ังผูโดยสารใหมีจํานวนที่เหมาะสมและปลอดภัยกับการบรรทุก
และขนสงผูโดยสาร ซ่ึงตองไมเกินสิบสามท่ีน่ัง

๖๖ ราชกจิ จานเุ บกษา เลม ๑๓๔/ตอนพเิ ศษ ๘๕ ง/หนา ๔๐/๒๑ มีนาคม ๒๕๖๐

๒๗๕

ขอ ๕ เพ่ือประโยชนในการคุมครองผูโดยสารและบุคคลภายนอก ใหรถตามกฎหมาย
วาดวยการขนสงทางบกหรือกฎหมายวาดวยรถยนตจัดใหมีการทําประกันภัยรถยนตเพิ่มเติมจาก
พระราชบัญญัติคุมครองผูประสบภัยจากรถ พ.ศ. ๒๕๓๕ โดยใหกรมการขนสงทางบกกําหนดเปน
เงื่อนไขสําหรับการรับจดทะเบียนหรือรับชําระภาษี

ประเภทรถทต่ี อ งจดั ทาํ ประกนั ภยั เพมิ่ เตมิ และวงเงนิ คมุ ครองผโู ดยสารและบคุ คลภายนอก
ใหเปนไปตามท่ีกรมการขนสงทางบกประกาศกําหนด

ขอ ๖ ใหกฎกระทรวงท่ีออกตามความในมาตรา ๓๕ แหงพระราชบัญญัติการขนสงทาง
บก พ.ศ. ๒๕๒๒ ที่ใชบังคับอยูในวันกอนวันท่ีคําสั่งนี้ใชบังคับ ยังมีผลใชบังคับไปพลางกอนจนกวาจะ
มีประกาศท่ีออกตามมาตรา ๓๕ แหงพระราชบัญญัติการขนสงทางบก พ.ศ. ๒๕๓๕ ซึ่งแกไขเพ่ิมเติม
โดยคําส่ังน้ีใชบังคับแทน ทั้งนี้ กฎกระทรวงดังกลาวใหใชบังคับไดเปนเวลาไมเกินหกสิบวัน นับแต
วันที่คําสั่งนี้ใชบังคับ

ขอ ๗ ใหทุกสวนราชการและหนวยงานของรัฐท่ีเกี่ยวของกับการบังคับใชกฎหมาย
วาดวยการขนสงทางบก ปฏิบัติตามและบังคับใชกฎหมายอยางเครงครัดเพื่อปองกันมิใหเกิดการกระทํา
ความผิดหรือมีการกระทําใดที่มีผลกระทบตอความปลอดภัยในการใหบริการขนสงสาธารณะ ท้ังนี้
ในกรณีท่ีปรากฏวามีการเพิกเฉยหรือละเลยไมกระทําการหรืองดเวนกระทําการ หรือมีการแสวงหา
ผลประโยชนโดยการเรียก รับ หรือยอมจะรับทรัพยสินหรือประโยชนอื่นใดโดยมิชอบ ใหผูบังคับบัญชา
ซึ่งมีอํานาจส่ังบรรจุของเจาหนาท่ีของรัฐผูน้ันพิจารณาดําเนินการทางแพง ทางอาญา และทางปกครอง
ตอเจาหนาท่ีของรัฐผูน้ันอยางรวดเร็วและเด็ดขาด

กรณีที่หัวหนาสวนราชการหรือผูบังคับบัญชาซึ่งมีอํานาจสั่งบรรจุปลอยปละละเลย
ไมดําเนินการตามวรรคหนึ่ง ใหถือเปนความผิดวินัยหรือความผิดทางอาญา แลวแตกรณี

ขอ ๘ ในกรณีเห็นสมควรนายกรัฐมนตรีหรือคณะรัฐมนตรีอาจเสนอใหคณะรักษา
ความสงบแหงชาติแกไขเปล่ียนแปลงคําส่ังนี้ได

ขอ ๙ คําส่ังนี้ใหใชบังคับต้ังแตวันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเปนตนไป
กมลฤทัย/แกไข

๒๙ พฤษภาคม ๒๕๕๖
ชาญ/ตรวจ

๖ มิถุนายน ๒๕๕๖
วศิน/แกไข

๒๕ สิงหาคม ๒๕๕๘
ปริญสินีย/เพ่ิมเติม
๒๓ มีนาคม ๒๕๖๐

๒๗๗

¼¹Ç¡ § : ¾.Ã.º.·Ò§ËÅǧ ¾.È. òõóõ

๒๗๙

¾ÃÐÃÒªºÑÞÞÑμÔ

·Ò§ËÅǧ
¾.È. òõóõ

ÀÙÁÔ¾ÅÍ´ØÅÂà´ª ».Ã.

ãËŒäÇŒ ³ Çѹ·Õè ò àÁÉÒ¹ ¾.È. òõóõ
໚¹»‚·èÕ ô÷ ã¹ÃѪ¡ÒÅ»˜¨¨ØºÑ¹

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มีพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ
ใหประกาศวา

โดยที่เปนการสมควรปรับปรุงกฎหมายวาดวยทางหลวง
จึงทรงพระกรุณาโปรดเกลาฯ ใหตราพระราชบัญญัติขึ้นไวโดยคําแนะนําและยินยอมของ
สภานิติบัญญัติแหงชาติ ทําหนาท่ีรัฐสภา ดังตอไปนี้
มาตรา ๑ พระราชบัญญัติน้ีเรียกวา “พระราชบัญญัติทางหลวง พ.ศ. ๒๕๓๕”
มาตรา ๒๑ พระราชบญั ญตั นิ ใ้ี หใ ชบ งั คบั ตงั้ แตว นั ถดั จากวนั ประกาศในราชกจิ จานเุ บกษา
เปนตนไป
มาตรา ๓ ใหยกเลิก
(๑) ประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ ๒๙๕ ลงวันท่ี ๒๘ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๑๕
(๒) พระราชบัญญัติแกไขเพิ่มเติมประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับท่ี ๒๙๕ ลงวันที่ ๒๘
พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๑๕ พ.ศ. ๒๕๒๒
(๓) พระราชบัญญัติแกไขเพ่ิมเติมประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ ๒๙๕ ลงวันท่ี ๒๘
พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๑๕ (ฉบับท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๓๐
มาตรา ๔ ในพระราชบัญญัตินี้
“ทางหลวง”๒ หมายความวา ทางหรือถนนซ่ึงจัดไวเพื่อประโยชนในการจราจรสาธารณะ
ทางบก ไมวาในระดับพื้นดิน ใตหรือเหนือพื้นดิน หรือใตหรือเหนืออสังหาริมทรัพยอยางอื่นนอกจาก
รถไฟ และหมายความรวมถึงท่ีดิน พืช พันธุไมทุกชนิด สะพาน ทอหรือรางระบายนํ้า อุโมงค รองน้ํา
กําแพงกันดิน เข่ือน ร้ัว หลักสํารวจ หลักเขต หลักระยะปายจราจร เคร่ืองหมายจราจร เคร่ืองหมาย
สัญญาณ เครื่องสัญญาณไฟฟา เคร่ืองแสดงสัญญาณที่จอดรถ ที่พักคนโดยสาร ท่ีพักริมทาง เรือ
หรือพาหนะสําหรับขนสงขามฟาก ทาเรือสําหรับข้ึนหรือลงรถ และอาคารหรือส่ิงอื่นอันเปนอุปกรณ
งานทางหลวงเพื่อประโยชนแกงานทางหรือผูใชทางหลวงน้ันดวย

๑ ราชกจิ จานเุ บกษา เลม ๑๐๙/ตอนที่ ๕๒/หนา ๖/๑๘ เมษายน ๒๕๓๕
๒ มาตรา ๔ บทนิยามคาํ วา “ทางหลวง” แกไ ขเพ่ิมเติมโดยพระราชบญั ญตั ิทางหลวง (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙

๒๘๐

“งานทาง” หมายความวา กิจการใดที่ทําเพื่อหรือเนื่องในการสํารวจการกอสราง
การขยาย การบูรณะ หรือการบํารุงรักษาทางหลวง หรือการจราจรบนทางหลวง

“ทางจราจร” หมายความวา สวนหน่ึงของทางหลวงท่ีทําหรือจัดไวเพ่ือการจราจรของ
ยานพาหนะ

“ทางเขา” หมายความวา สวนหน่ึงของทางหลวงท่ีทําหรือจัดไวสําหรับคนเดิน
“ทางขนาน”๓ (ยกเลิก)
“ไหลทาง” หมายความวา สวนหนึ่งของทางหลวงที่อยูติดตอกับทางจราจรทั้งสองขาง
“ยานพาหนะ”๔ หมายความวา รถตามกฎหมายวาดวยรถยนต รถตามกฎหมายวาดวย
การขนสงทางบก รวมท้ังเครื่องจักร เครื่องกล และสิ่งอื่นใดท่ีเคล่ือนท่ีไปไดบนทางหลวงในลักษณะ
เดียวกัน
“ผูอํานวยการทางหลวง” หมายความวา บุคคลซึ่งมีอํานาจและหนาท่ีหรือไดรับแตงตั้งให
ควบคุมทางหลวงและงานทางเฉพาะประเภทใดประเภทหน่ึง หรือเฉพาะทองถิ่นใดทองถ่ินหนึ่ง หรือ
เฉพาะสายใดสายหนึ่ง ตามพระราชบัญญัตินี้
“เจาพนักงานทางหลวง” หมายความวา ผูซึ่งรัฐมนตรีแตงต้ังใหเปนเจาพนักงานทางหลวง
เพ่ือปฏิบัติการตามพระราชบัญญัติน้ี
“รัฐมนตรี” หมายความวา รัฐมนตรีผูรักษาการตามพระราชบัญญัติน้ี
มาตรา ๕ ใหรัฐมนตรีวาการกระทรวงคมนาคมและรัฐมนตรีวาการกระทรวงมหาดไทย
รักษาการตามพระราชบัญญัตินี้ในสวนที่เกี่ยวกับราชการของกระทรวงนั้น และใหมีอํานาจแตงต้ัง
เจาพนักงานทางหลวงกับออกกฎกระทรวงเพ่ือปฏิบัติการตามพระราชบัญญัติน้ี ในเร่ืองดังตอไปนี้
(๑) กําหนดอัตราความเร็วของยานพาหนะ
(๒) จัดทํา ปก ติดต้ังปายจราจร เคร่ืองหมายจราจร เครื่องหมายสัญญาณหรือสัญญาณ
อยางอื่น ขีดเสน เขียนขอความ หรือเคร่ืองหมายอื่นใดสําหรับการจราจรบนทางหลวง
(๓) กําหนดกิจการอื่นเพ่ือปฏิบัติการตามพระราชบัญญัติน้ี
กฎกระทรวงน้ัน เมื่อไดประกาศในราชกิจจานุเบกษาแลวใหใชบังคับได

๓ มาตรา ๔ บทนยิ ามคําวา “ทางขนาน” ยกเลกิ โดยพระราชบญั ญตั ทิ างหลวง (ฉบบั ที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙
๔ มาตรา ๔ บทนิยามคําวา “ยานพาหนะ” เพ่มิ โดยพระราชบัญญัตทิ างหลวง (ฉบับท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙

๒๘๑

ʋǹ·èÕ ñ
º··ÑèÇä»
ËÁÇ´ ñ
»ÃÐàÀ·¢Í§·Ò§ËÅǧ

มาตรา ๖๕ ทางหลวงมี ๕ ประเภท คือ
(๑) ทางหลวงพิเศษ
(๒) ทางหลวงแผนดิน
(๓) ทางหลวงชนบท
(๔) ทางหลวงทองถิ่น
(๕) ทางหลวงสัมปทาน
มาตรา ๗๖ ทางหลวงพิเศษ คือ ทางหลวงท่ีจัดหรือทําไวเพ่ือใหการจราจรผานไดตลอด
รวดเร็วเปนพิเศษ ตามท่ีรัฐมนตรีประกาศกําหนดและไดลงทะเบียนไวเปนทางหลวงพิเศษ
โดยกรมทางหลวงเปนผูดําเนินการกอสราง ขยาย บูรณะ และบํารุงรักษา รวมท้ังควบคุมใหมีการ
เขา ออกไดเ ฉพาะโดยทางเสรมิ ทเี่ ปน สว นหนงึ่ ของทางหลวงพเิ ศษตามทกี่ รมทางหลวงจดั ทําขนึ้ ไวเ ทา นน้ั
มาตรา ๘ ทางหลวงแผนดิน คือ ทางหลวงสายหลักที่เปนโครงขายเชื่อมระหวางภาค
จังหวัด อําเภอ ตลอดจนสถานที่ที่สําคัญ ที่กรมทางหลวงเปนผูดําเนินการกอสราง ขยาย บูรณะ และ
บํารุงรักษา และไดลงทะเบียนไวเปนทางหลวงแผนดิน
มาตรา ๙๗ ทางหลวงชนบท คือ ทางหลวงที่กรมทางหลวงชนบทเปนผูดําเนินการ
กอสราง ขยาย บูรณะและบํารุงรักษา และไดลงทะเบียนไวเปนทางหลวงชนบท
มาตรา ๑๐๘ ทางหลวงทอ งถน่ิ คอื ทางหลวงทอ่ี งคก รปกครองสว นทอ งถน่ิ เปน ผดู าํ เนนิ การ
กอสราง ขยาย บูรณะ และบํารุงรักษา และไดลงทะเบียนไวเปนทางหลวงทองถิ่น
มาตรา ๑๑๙ (ยกเลิก)
มาตรา ๑๒ ทางหลวงสัมปทาน คือ ทางหลวงท่ีรัฐบาลไดใหสัมปทานตามกฎหมาย
วาดวยทางหลวงที่ไดรับสัมปทาน และไดลงทะเบียนไวเปนทางหลวงสัมปทาน

๕ มาตรา ๖ แกไ ขเพ่ิมเตมิ โดยพระราชบญั ญัติทางหลวง (ฉบบั ที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙
๖ มาตรา ๗ แกไ ขเพิม่ เติมโดยพระราชบญั ญตั ทิ างหลวง (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙
๗ มาตรา ๙ แกไขเพิม่ เตมิ โดยพระราชบัญญตั ทิ างหลวง (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙
๘ มาตรา ๑๐ แกไ ขเพมิ่ เติมโดยพระราชบญั ญตั ทิ างหลวง (ฉบบั ที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙
๙ มาตรา ๑๑ ยกเลิกโดยพระราชบัญญตั ทิ างหลวง (ฉบบั ท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙

๒๘๒

มาตรา ๑๓๑๐ ทางหลวงประเภทตาง ๆ ใหลงทะเบียนไว ดังตอไปน้ี
(๑) ทางหลวงพิเศษ ทางหลวงแผนดินและทางหลวงสัมปทาน อธิบดีกรมทางหลวง
เปนผูจัดใหลงทะเบียนไว ณ กรมทางหลวง
(๒) ทางหลวงชนบท อธิบดีกรมทางหลวงชนบทเปนผูจัดใหลงทะเบียนไว ณ
กรมทางหลวงชนบท
(๓) ทางหลวงทองถิ่น ผูวาราชการจังหวัดเปนผูจัดใหลงทะเบียนไว ณ ศาลากลางจังหวัด
ใหรัฐมนตรีประกาศทะเบียนทางหลวงตาม (๑) ในราชกิจจานุเบกษา
มาตรา ๑๔ รัฐมนตรีมีอํานาจแตงตั้งผูอํานวยการทางหลวง การแตงตั้งนั้นจะจํากัด
ใหเปนผูอํานวยการทางหลวงเฉพาะประเภทใดประเภทหนึ่ง หรือเฉพาะทองถ่ินใดทองถิ่นหนึ่ง หรือ
เฉพาะสายใดสายหน่ึงก็ได
มาตรา ๑๕๑๑ ในกรณีท่ีรัฐมนตรียังไมไดแตงต้ังผูอํานวยการทางหลวงตามมาตรา ๑๔
ใหบุคคลดังตอไปนี้เปนผูอํานวยการทางหลวง
(๑) อธิบดีกรมทางหลวงเปนผูอํานวยการทางหลวงพิเศษ ทางหลวงแผนดิน และ
ทางหลวงสัมปทาน
(๒) อธิบดีกรมทางหลวงชนบทเปนผูอํานวยการทางหลวงชนบท
(๓) นายกองคการบริหารสวนจังหวัด นายกเทศมนตรี นายกองคการบริหารสวนตําบล
ผูวาราชการกรุงเทพมหานคร นายกเมืองพัทยา หรือผูบริหารสูงสุดขององคกรปกครองสวนทองถิ่นอื่น
ท่ีมีกฎหมายจัดตั้ง แลวแตกรณี เปนผูอํานวยการทางหลวงทองถิ่น
มาตรา ๑๖ ใหรัฐมนตรีมีอํานาจสั่งเปล่ียนประเภททางหลวงดังตอไปนี้
(๑) ทางหลวงที่อยูในอํานาจของรัฐมนตรีวาการกระทรวงเดียวกัน ใหรัฐมนตรีวาการ
กระทรวงนั้นเปนผูมีอํานาจสั่งเปล่ียน
(๒) ทางหลวงทอี่ ยใู นอํานาจของรฐั มนตรวี า การตา งกระทรวงกนั ใหร ฐั มนตรวี า การกระทรวง
ซ่ึงเปนผูรับการเปล่ียนประเภททางหลวงเปนผูมีอํานาจสั่งเปลี่ยน
เม่ือไดเปลี่ยนประเภททางหลวงตามวรรคหนึ่งแลว ใหแกไขทะเบียนใหถูกตอง
การส่ังเปล่ียนทางหลวงประเภทอ่ืนเปนทางหลวงพิเศษหรือการสั่งเปลี่ยนทางหลวงพิเศษ
เปนทางหลวงประเภทอ่ืน ใหประกาศในราชกิจจานุเบกษา
มาตรา ๑๗ ในกรณีท่ีมีปญหาวาทางหลวงสายใดเปนทางหลวงประเภทใด ใหรัฐมนตรี
เปนผูวินิจฉัยชี้ขาด

๑๐ มาตรา ๑๓ แกไ ขเพ่ิมเติมโดยพระราชบัญญัตทิ างหลวง (ฉบับท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙
๑๑ มาตรา ๑๕ แกไขเพิม่ เติมโดยพระราชบญั ญตั ิทางหลวง (ฉบบั ท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙

๒๘๓

มาตรา ๑๘ บุคคลซ่ึงกอสรางทางขึ้นอาจรองขอใหเจาหนาท่ีตามมาตรา ๑๓ ลงทะเบียน
ทางนั้นเปนทางหลวงได แตเจาหนาท่ีดังกลาวจะรับลงทะเบียนใหไดตอเมื่อบุคคลซึ่งกอสรางทางนั้น
ไดปฏิบัติตามเงื่อนไขที่เจาหนาที่ไดกําหนดไวแลว

ËÁÇ´ ò
¡ÒÃกํา¡Ñº μÃǨμÃÒáÅФǺ¤ØÁ·Ò§ËÅǧáÅЧҹ·Ò§
มาตรา ๑๙ ใหอ ธบิ ดกี รมทางหลวงเปน เจา หนา ทก่ี าํ กบั ตรวจตราและควบคมุ ทางหลวง
และงานทางที่เกี่ยวกับทางหลวงพิเศษ ทางหลวงแผนดิน และทางหลวงสัมปทาน
มาตรา ๒๐๑๒ ใหอธิบดีกรมทางหลวงชนบทเปนเจาหนาท่ีกํากับ ตรวจตราและควบคุม
ทางหลวงและงานทางท่ีเก่ียวกับทางหลวงชนบท
มาตรา ๒๑๑๓ ใหน ายกองคก ารบรหิ ารสว นจงั หวดั นายกเทศมนตรี นายกองคก ารบรหิ าร
สวนตําบล ผูวาราชการกรุงเทพมหานคร นายกเมืองพัทยา หรือผูบริหารสูงสุดขององคกรปกครอง
สวนทองถ่ินอื่นที่มีกฎหมายจัดตั้ง แลวแตกรณี เปนเจาหนาที่กํากับ ตรวจตราและควบคุมทางหลวง
และงานทางท่ีเกี่ยวกับทางหลวงทองถิ่น
มาตรา ๒๒ ใหผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซึ่งไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการ
ทางหลวงมีอํานาจและหนาท่ีดําเนินการเกี่ยวกับการควบคุมและตรวจตราพาหนะท่ีเดินบนทางหลวง
และการจราจรบนทางหลวงใหเปนไปตามพระราชบัญญัตินี้ เวนแตกรณีที่ไมไดบัญญัติไวใน
พระราชบัญญัติน้ี ใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยการนั้น
มาตรา ๒๓ ใหเจาพนักงานทางหลวงมีอํานาจและหนาที่ดังตอไปนี้
(๑) ตรวจตราดูแลมิใหมีการฝาฝนพระราชบัญญัติน้ี
(๒) เรียกยานพาหนะใหหยุดเพ่ือทําการตรวจสอบในกรณีที่เชื่อวามีการกระทําอันเปน
ความผิดตามพระราชบัญญัตินี้
(๓) จับกุมผูกระทําความผิดตามพระราชบัญญัติน้ีในขณะกระทําความผิดเพ่ือสงให
พนักงานฝายปกครองหรือตํารวจดําเนินคดีตอไป
ในการปฏิบัติหนาที่ตามวรรคหน่ึงใหเจาพนักงานทางหลวงแสดงบัตรประจําตัวตอ
ผูซึ่งเก่ียวของ
บัตรประจําตัวเจาพนักงานทางหลวงใหเปนไปตามแบบท่ีกําหนดในกฎกระทรวง
มาตรา ๒๔ ในการปฏิบัติหนาท่ีตามพระราชบัญญัติน้ี ใหเจาพนักงานทางหลวงเปน
เจาพนักงานตามประมวลกฎหมายอาญา

๑๒ มาตรา ๒๐ แกไขเพิ่มเตมิ โดยพระราชบญั ญัตทิ างหลวง (ฉบับท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙
๑๓ มาตรา ๒๑ แกไขเพม่ิ เตมิ โดยพระราชบัญญตั ทิ างหลวง (ฉบับท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙

๒๘๔

มาตรา ๒๕ ในสว นทเ่ี กย่ี วกบั ทางหลวงพเิ ศษ ทางหลวงแผน ดนิ และทางหลวงสมั ปทาน
ใหอธิบดีกรมทางหลวงมีอํานาจกําหนดมาตรฐานและลักษณะของทางหลวงและงานทาง รวมท้ัง
กําหนดเขตทางหลวง ที่จอดรถ ระยะแนวตนไม และเสาพาดสาย

มาตรา ๒๖๑๔ ในสวนท่ีเก่ียวกับทางหลวงชนบทและทางหลวงทองถ่ิน ใหอธิบดี
กรมทางหลวงชนบท มีอํานาจกําหนดมาตรฐานและลักษณะของทางหลวงและงานทาง รวมท้ังกําหนด
เขตทางหลวง ที่จอดรถ ระยะแนวตนไม และเสาพาดสาย ตลอดจนควบคุมในทางวิชาการและอบรม
เจาหนาท่ีฝายชางเก่ียวกับทางหลวงและงานทาง

มาตรา ๒๗ นอกจากทางหลวงสัมปทาน การสรางทางหลวงประเภทใดข้ึนใหมหรือ
ขยายเขตทางหลวงประเภทใด ใหเปนอํานาจและหนาที่ของผูอํานวยการทางหลวงประเภทน้ัน

มาตรา ๒๘ ในกรณีจําเปนเพ่ือประโยชนแกงานทางหรือการจราจรบนทางหลวง
ใหผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซึ่งไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวงมีอํานาจปดการจราจร
บนทางหลวงนั้นทั้งสายหรือบางสวนเปนการช่ัวคราว และวางระเบียบปฏิบัติสําหรับใหเจาพนักงาน
ปดการจราจรเปนครั้งคราวเพื่อความปลอดภัยได

มาตรา ๒๙ ในกรณีจําเปนเพ่ือประโยชนแกงานทาง ใหผูอํานวยการทางหลวงหรือ
ผูซ่ึงไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวงมีอํานาจ

(๑) ใชที่ดินริมทางหลวงซ่ึงปราศจากส่ิงกอสรางท่ีอยูในความครอบครองของบุคคลใด
เปนการช่ัวคราว

(๒) ใชและเขาครอบครองวัตถุสําหรับใชงานทางซึ่งอยูในท่ีดินของบุคคลใดเปนการ
ช่ัวคราว รวมทั้งทําทางผานเขาไปในที่ดินใด ๆ เพื่อใชและเขาครอบครองวัตถุสําหรับใชงานทาง
ไดดวย

กอนท่ีจะกระทําการตาม (๑) หรือ (๒) ใหผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซ่ึงไดรับมอบหมาย
จากผูอํานวยการทางหลวงแจงเปนหนังสือใหเจาของหรือผูครอบครองท่ีดินทราบลวงหนาไมนอยกวา
เจ็ดวัน

มาตรา ๓๐ เพ่ือประโยชนในการปองปดภัยพิบัติสาธารณะอันมีมาเปนการฉุกเฉิน
ใหผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซ่ึงไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวงมีอํานาจใชท่ีดินหรือ
เขาครอบครองวัตถุสําหรับใชงานทางซ่ึงอยูในความครอบครองของบุคคลใดในบริเวณหรือใกลเคียง
กับบริเวณที่เกิดภัยพิบัติน้ันไดเทาท่ีจําเปน เพ่ือประโยชนแกงานทาง และมีอํานาจเกณฑแรงราษฎร
สัตว พาหนะหรือยานพาหนะ ตลอดจนเคร่ืองจักร เคร่ืองมือ และเคร่ืองอุปกรณสําหรับใชงานทาง
ไดดวย

การเกณฑตามวรรคหน่ึงและอัตราคาจางหรือคาตอบแทน ใหเปนไปตามที่กําหนด
ในพระราชกฤษฎีกา

๑๔ มาตรา ๒๖ แกไ ขเพ่ิมเตมิ โดยพระราชบัญญัตทิ างหลวง (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙

๒๘๕

มาตรา ๓๑ เพื่อประโยชนในการปองกันปดภัยพิบัติสาธารณะอันมีมาเปนการฉุกเฉิน
ใหอธิบดีกรมทางหลวงมีอํานาจเขาครอบครองทางหลวงสัมปทาน และในการน้ีใหสิทธิและอํานาจ
ส่ังการของผูรับสัมปทานตกมาอยูกับอธิบดีกรมทางหลวงท้ังหมด จนกวาภัยพิบัติน้ันจะหมดไป

มาตรา ๓๒๑๕ เพื่อประโยชนแกงานทาง ใหผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซึ่งไดรับ
มอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวง มีอํานาจทําหรือแกทางระบายน้ําท่ีไหลผานทางหลวง หรือทํา
หรือแกทางระบายนํ้าออกจากทางหลวงเพ่ือไปสูแหลงนํ้าสาธารณะที่ใกลเคียงตามความจําเปนได

ใหผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซ่ึงไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวงประกาศ
แนวเขตที่จะทําหรือแกทางระบายนํ้า พรอมทั้งแผนผังแสดงแนวเขตดังกลาว และปดประกาศไวใน
บริเวณท่ีจะกระทําการนั้น และใหมีหนังสือแจงเจาของหรือผูครอบครองท่ีดินหรือทรัพยสินในแนวเขต
ดังกลาวดวย ทั้งน้ี ไมนอยกวาเกาสิบวัน กอนการจัดใหมีการรับฟงความคิดเห็นจากผูมีสวนไดเสีย
และหนวยงานท่ีเกี่ยวของ เพื่อประกอบการพิจารณาจัดทําหรือแกทางระบายน้ําของผูอํานวยการ
ทางหลวงหรือผูซึ่งไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวง

เม่ือไดรับฟงความคิดเห็นตามวรรคสองแลว ใหผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซึ่งไดรับ
มอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวงกําหนดแนวเขตท่ีจะทําหรือแกทางระบายน้ํา และมีหนังสือแจง
ใหเจาของหรือผูครอบครองที่ดินหรือทรัพยสินทราบลวงหนาไมนอยกวาหกสิบวันกอนเขาดําเนินการ
และใหเจาของหรือผูครอบครองที่ดินหรือทรัพยสินมีสิทธิอุทธรณตอรัฐมนตรีไดภายในสามสิบวัน
นับแตวันที่ไดรับหนังสือแจง

ในกรณีจําเปนตองปองปดภัยพิบัติสาธารณะอันมีมาเปนการฉุกเฉินและเพ่ือประโยชนแก
งานทาง ผอู าํ นวยการทางหลวงหรือผซู ึง่ ไดร ับมอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวงมีอาํ นาจดาํ เนินการ
ตามวรรคหนึ่งไดทันที แตตองแจงเปนหนังสือใหเจาของหรือผูครอบครองท่ีดินหรือทรัพยสินนั้นทราบ
โดยเร็ว

ในการปฏิบัติหนาที่ตามวรรคหน่ึงและวรรคสี่ ผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซ่ึงไดรับ
มอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวงตองแสดงบัตรประจําตัวตอผูซ่ึงเกี่ยวของ

มาตรา ๓๓ ในกรณีที่มีความเสียหายเกิดแกเจาของหรือผูครอบครองที่ดิน หรือ
ผูทรงสิทธิอื่นเน่ืองจากการกระทําของผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซึ่งไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการ
ทางหลวงตามมาตรา ๒๙ (๑) หรือ (๒) มาตรา ๓๐ วรรคหนึ่ง หรือมาตรา ๓๒ ใหนําบทบัญญัติ
ของกฎหมายวาดวยการเวนคืนอสังหาริมทรัพยในสวนที่เก่ียวกับการกําหนดคาทดแทนมาใชบังคับ
โดยอนุโลม

มาตรา ๓๔ ผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซ่ึงไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวง
มีอํานาจทํางานทางเพ่ือเชื่อม ผาน ทับ ขาม หรือลอดทางรถไฟหรือทางน้ําได แตตองแจงเปนหนังสือ
พรอ มทง้ั สง สําเนาแบบกอ สรา งใหผ ูค วบคมุ การรถไฟ หรอื ทางน้ํานนั้ ทราบลว งหนา ไมน อ ยกวา สามสบิ วนั

๑๕ มาตรา ๓๒ แกไ ขเพม่ิ เตมิ โดยพระราชบัญญัติทางหลวง (ฉบบั ที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙

๒๘๖

มาตรา ๓๕ ในกรณีท่ีเห็นสมควร อธิบดีกรมทางหลวงมีอํานาจสรางทางหลวงพิเศษ
หรือทางหลวงแผนดินเพื่อเชื่อม ผาน ทับ ขาม หรือลอดทางหลวงประเภทอื่นได ในกรณีเชนนี้
ใหทางหลวงประเภทอ่ืนน้ันท้ังสายหรือบางสวนอยูในการกํากับ ตรวจตราและควบคุมของอธิบดี
กรมทางหลวงหรือผูซ่ึงไดรับมอบหมายจากอธิบดีกรมทางหลวง

มาตรา ๓๖๑๖ วัตถุ เคร่ืองจักร เคร่ืองมือ และเคร่ืองอุปกรณสําหรับใชงานทางซ่ึงเปน
กรรมสิทธ์ิของทางราชการ หรือองคกรปกครองสวนทองถ่ิน เปนทรัพยสินที่ไมอยูในความรับผิด
แหงการบังคับคดี

ʋǹ·Õè ò
¡ÒäǺ¤ØÁ ¡ÒÃÃÑ¡ÉÒ ¡ÒâÂÒÂáÅÐʧǹà¢μ·Ò§ËÅǧ

ËÁÇ´ ñ
¡ÒäǺ¤ØÁ·Ò§ËÅǧ
มาตรา ๓๗ หามมิใหผูใดสรางทาง ถนน หรือสิ่งอ่ืนใดในเขตทางหลวงเพ่ือเปนทาง
เขาออกทางหลวง เวนแตไดรับอนุญาตเปนหนังสือจากผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซ่ึงไดรับมอบหมาย
จากผูอํานวยการทางหลวงในการอนุญาต ผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซึ่งไดรับมอบหมายจาก
ผูอํานวยการทางหลวงจะกําหนดเง่ือนไขอยางใดก็ได รวมท้ังมีอํานาจกําหนดมาตรการในการจัดการ
เพื่อรักษาส่ิงแวดลอม การปองกันอุบัติภัย และการติดขัดของการจราจร
การอนญุ าตตามวรรคหนงึ่ เมอื่ มคี วามจําเปน แกง านทางหรอื เมอ่ื ปรากฏวา ผูไ ดร บั อนญุ าต
ไดกระทําการผิดเง่ือนไขท่ีกําหนดในการอนุญาต ผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซ่ึงไดรับมอบหมายจาก
ผูอํานวยการทางหลวงจะเพิกถอนเสียก็ได
ทาง ถนน หรือส่ิงอ่ืนใดท่ีสรางขึ้นโดยไมไดรับอนุญาตหรือไมปฏิบัติตามเงื่อนไขที่กําหนด
ใหผ อู าํ นวยการทางหลวงหรอื ผซู ง่ึ ไดร บั มอบหมายจากผอู าํ นวยการทางหลวงมอี าํ นาจสงั่ ใหผ กู ระทาํ การ
ดังกลาวรื้อถอนหรือทําลายภายในกําหนดเวลาอันสมควร ถาไมปฏิบัติตามใหผูอํานวยการทางหลวง
หรือผูซ่ึงไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการทางร้ือถอนหรือทําลาย โดยผูน้ันจะเรียกรองคาเสียหายไมได
และตองเปนผูเสียคาใชจายในการน้ัน
มาตรา ๓๘ หามมิใหผูใดติดต้ัง แขวน วางหรือกองส่ิงใดในเขตทางหลวงในลักษณะท่ี
เปนการกีดขวางหรืออาจเปนอันตรายแกยานพาหนะ หรือในลักษณะที่จะทําใหเกิดความเสียหายแก
ทางหลวงหรือความไมสะดวกแกงานทาง เวนแตไดรับอนุญาตเปนหนังสือจากผูอํานวยการทางหลวง

๑๖ มาตรา ๓๖ แกไขเพ่ิมเตมิ โดยพระราชบญั ญัติทางหลวง (ฉบับท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙

๒๘๗

หรือผูซึ่งไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวงในการอนุญาต ผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซึ่ง
ไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวงจะกําหนดเงื่อนไขอยางใดก็ได

การอนญุ าตตามวรรคหนง่ึ เมอ่ื มคี วามจําเปน แกง านทางหรอื เมอ่ื ปรากฏวา ผูไ ดร บั อนญุ าต
ไดกระทําการผิดเงื่อนไขที่กําหนดในการอนุญาต ผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซ่ึงไดรับมอบหมายจาก
ผูอํานวยการทางหลวงจะเพิกถอนเสียก็ได

ในกรณีท่ีการกระทําตามวรรคหนึ่งไดกระทําโดยไมไ ดร ับอนุญาตหรือไมปฏิบัติตามเง่ือนไข
ที่กําหนด ใหผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซ่ึงไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวงมีอํานาจสั่ง
ใหผูกระทําการดังกลาวรื้อถอน ทําลาย หรือขนยายสิ่งท่ีติดต้ัง แขวน วางหรือกองอยูภายในกําหนด
เวลาอันสมควร ถาไมปฏิบัติตาม ผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซึ่งไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการ
ทางหลวงมีอํานาจร้ือถอน ทําลาย หรือขนยายส่ิงท่ีติดตั้ง แขวน วางหรือกองอยู โดยผูน้ันจะเรียกรอง
คาเสียหายไมไดและตองเปนผูเสียคาใชจายในการนั้น

มาตรา ๓๙ หามมิใหผูใดกระทําการปดก้ันทางหลวง หรือวางวัตถุท่ีแหลมหรือมีคม
หรือนําส่ิงใดมาขวางหรือวางบนทางหลวง หรือกระทําดวยประการใด ๆ บนทางหลวงในลักษณะที่
อาจเกิดอันตรายหรือเสียหายแกยานพาหนะหรือบุคคล

มาตรา ๓๙/๑๑๗ หามมิใหผูใดระบายน้ําลงในเขตทางหลวงอันอาจจะกอใหเกิด
ความเสียหายแกทางหลวง เวนแตไดรับอนุญาตเปนหนังสือจากผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซึ่ง
ไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวง ในการอนุญาต ผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซ่ึงไดรับ
มอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวงจะกําหนดเง่ือนไขอยางใดก็ได

การอนญุ าตตามวรรคหนงึ่ เมอ่ื มคี วามจาํ เปน แกง านทางหรอื เมอ่ื ปรากฏวา ผไู ดร บั อนญุ าต
ไดกระทําผิดเงื่อนไขที่กําหนดในการอนุญาต ผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซึ่งไดรับมอบหมายจาก
ผูอํานวยการทางหลวงจะเพิกถอนเสียก็ได

การระบายน้ําทก่ี ระทําโดยไมไ ดร บั อนญุ าตหรอื ไมป ฏบิ ตั ติ ามเงอื่ นไขทกี่ ําหนดผูอ ํานวยการ
ทางหลวงหรือผูซ่ึงไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวงมีอํานาจส่ังใหผูกระทําการดังกลาว
งดเวนการระบายน้ําลงในเขตทางหลวงทันที หรือใหรื้อถอนหรือปดกั้นทางระบายนํ้าภายในเวลา
อันสมควร ถาไมปฏิบัติตาม ผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซ่ึงไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวง
มีอํานาจร้ือถอนหรือปดก้ันทางระบายน้ําดังกลาวได โดยผูน้ันจะเรียกรองคาเสียหายไมไดและ
ตองเปนผูเสียคาใชจายในการน้ัน

มาตรา ๔๐ หามมิใหผูใดทําใหเสียหาย ทําลาย ซอนเรน เปล่ียนแปลง ขีดเขียน
เคลื่อนยาย ร้ือถอน หรือทําใหไรประโยชนซึ่งเคร่ืองหมายจราจร ปายจราจร เครื่องหมายสัญญาณ
เคร่ืองหมายสัญญาณไฟฟา เคร่ืองแสดงสัญญาณ อุปกรณอํานวยความปลอดภัย ร้ัว หลักสํารวจ
หลักเขต หรือหลักระยะ ซึ่งเจาหนาท่ีไดติดตั้งหรือทําใหปรากฏในเขตทางหลวง

๑๗ มาตรา ๓๙/๑ เพิม่ โดยพระราชบัญญัติทางหลวง (ฉบบั ท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙

๒๘๘

มาตรา ๔๑ ผูอ ํานวยการทางหลวงมอี ํานาจหา มมใิ หผ ูใ ดหยดุ จอด หรอื กลบั ยานพาหนะ
ใด ๆ บนทางจราจรหรือไหลทางในทางหลวงสายใดท้ังสายหรือบางสวนได โดยทําเปนประกาศ
หรือเคร่ืองหมายใหปรากฏไวในเขตทางหลวงนั้น

มาตรา ๔๒๑๘ ในกรณียานพาหนะใด ๆ เครื่องยนตหรือเคร่ืองอุปกรณเกิดขัดของหรือ
ชํารุดบนทางจราจรจนไมสามารถเคล่ือนท่ีตอไปได ผูใชยานพาหนะซึ่งอยูในวิสัยและพฤติการณที่
สามารถเคล่ือนที่ยานพาหนะนั้นไดตองนํายานพาหนะน้ันเขาจอดบนไหลทาง หรือถาไมมีไหลทาง
ใหจอดชิดซายสุดในลักษณะท่ีไมกีดขวางการจราจร และจะตองนํายานพาหนะนั้นออกไปใหพนทาง
จราจรหรือไหลทางโดยเร็วท่ีสุด

ในกรณีตามวรรคหน่ึง ถาจําเปนตองหยุดหรือจอดยานพาหนะอยูบนทางจราจรหรือ
ไหลทาง ผูใชยานพาหนะตองแสดงเครื่องหมายหรือสัญญาณใด ๆ ใหเพียงพอท่ีผูใชยานพาหนะอ่ืน
จะมองเห็นยานพาหนะที่หยุดหรือจอดอยูไดโดยชัดแจงในระยะไมนอยกวาหน่ึงรอยหาสิบเมตร และ
หากเกิดข้ึนในเวลาที่แสงสวางไมเพียงพอท่ีผูใชยานพาหนะอ่ืนจะมองเห็นยานพาหนะท่ีหยุดหรือ
จอดอยูไดโดยชัดแจงในระยะไมนอยกวาหนึ่งรอยหาสิบเมตรตองเปดหรือจุดไฟใหมีแสงสวาง
เพียงพอที่จะเห็นยานพาหนะน้ันได

ใหผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซึ่งไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวงมีอํานาจ
เคลื่อนยายยานพาหนะตามวรรคหนึ่งได โดยนําความในมาตรา ๔๒/๑ มาใชบังคับโดยอนุโลม

มาตรา ๔๒/๑๑๙ ผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซึ่งไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการ
ทางหลวงมีอํานาจเคล่ือนยายยานพาหนะที่หยุดหรือจอดอยูในลักษณะที่อาจกอใหเกิดอันตรายแก
ยานพาหนะอ่ืนหรือผูใชทาง หรือฝาฝนบทแหงพระราชบัญญัตินี้ได

การเคลอ่ื นยา ยยานพาหนะตามวรรคหนง่ึ ผูอ ํานวยการทางหลวงหรอื ผูซ ง่ึ ไดร บั มอบหมาย
จากผูอํานวยการทางหลวงไมตองรับผิดชอบสําหรับความเสียหายใด ๆ ที่เกิดจากการปฏิบัติ
ตามวรรคหน่ึง เวนแตความเสียหายน้ันจะเกิดข้ึนจากการกระทําโดยจงใจหรือประมาทเลินเลอ
อยางรายแรง

ผูขับข่ีหรือเจาของยานพาหนะตองชําระคาใชจายในการเคล่ือนยายยานพาหนะ
ตลอดจนคาดูแลรักษายานพาหนะระหวางท่ีอยูในความครอบครองของผูอํานวยการทางหลวง
หรือผูซ่ึงไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวง ท้ังน้ี ตามอัตราที่กําหนดในกฎกระทรวง

เงินท่ีไดจากผูขับขี่หรือเจาของยานพาหนะตามวรรคสาม เปนรายไดท่ีไมตองนําสง
กระทรวงการคลัง และใหนํามาเปนคาใชจายในการปฏิบัติตามมาตราน้ีตามระเบียบท่ีอธิบดี
กรมทางหลวงกําหนด

๑๘ มาตรา ๔๒ แกไขเพ่ิมเติมโดยพระราชบัญญตั ทิ างหลวง (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙
๑๙ มาตรา ๔๒/๑ เพม่ิ โดยพระราชบญั ญัตทิ างหลวง (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙

๒๘๙

ในกรณีที่ผูขับข่ีหรือเจาของยานพาหนะไมชําระคาใชจายและคาดูแลรักษาตามวรรคสาม
ผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซ่ึงไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวงมีอํานาจยึดหนวง
ยานพาหนะนนั้ ไวไ ดจ นกวา จะไดร บั ชําระคา ใชจ า ยและคา ดแู ลรกั ษาดงั กลา ว โดยในระหวา งทยี่ ดึ หนว งนนั้
ใหคํานวณคาดูแลรักษาเปนรายวัน ถาพนกําหนดสามเดือนแลวผูขับข่ีหรือเจาของยานพาหนะ
ไมชําระคาใชจายและคาดูแลรักษาดังกลาว ใหผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซึ่งไดรับมอบหมายจาก
ผูอํานวยการทางหลวงมีอํานาจนํายานพาหนะนั้นออกขายทอดตลาดได แตตองมีหนังสือบอกกลาว
แกเจาของหรือผูครอบครองยานพาหนะท่ีปรากฏช่ือทางทะเบียน หากไมปรากฏชื่อทางทะเบียน
ใหปดประกาศไว ณ ท่ีทําการของผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซ่ึงไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการ
ทางหลวง ทั้งน้ี กอนวันขายทอดตลาดไมนอยกวาสามสิบวัน เงินท่ีไดจากการขายทอดตลาดเมื่อได
หักคาใชจายในการขายทอดตลาด คาใชจายและคาดูแลรักษาท่ีคางชําระแลว เหลือเงินเทาใดใหคืน
แกเจาของหรือผูมีสิทธิท่ีแทจริงตอไป

มาตรา ๔๓ หามมิใหผูใดขุด ขน ทําลายหรือทําใหเสียหายแกทางหลวง หรือวัตถุ
สําหรับใชงานทาง เวนแตไดรับอนุญาตเปนหนังสือจากผูอํานวยการทางหลวง หรือผูซึ่งไดรับ
มอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวง

มาตรา ๔๔ หามมิใหผูใดซื้อ ขาย แจกจาย หรือเร่ียไรบนทางจราจรและไหลทาง
มาตรา ๔๕ หามมิใหผูใดทิ้งขยะมูลฝอย สิ่งปฏิกูล น้ําเสีย นํ้าโสโครก เศษหิน ดิน
ทราย หรือสิ่งอ่ืนใดในเขตทางหลวง หรือกระทําดวยประการใด ๆ เปนเหตุใหขยะมูลฝอย สิ่งปฏิกูล
เศษหิน ดิน ทราย ตกหลนบนทางจราจรหรือไหลทาง
มาตรา ๔๖ หามมิใหผูใดข่ี จูง ไลตอน ปลอย หรือเล้ียงสัตวบนทางจราจร ทางเทา
หรือไหลทาง เวนแตจะไดปฏิบัติตามขอบังคับท่ีผูอํานวยการทางหลวงกําหนด
ผูอํานวยการทางหลวงมีอํานาจประกาศหามมิใหผูใดขี่ จูง ไลตอน ปลอย หรือเล้ียงสัตว
ในเขตทางหลวงสายใดท้ังสายหรือบางสวน ท้ังน้ี เวนแตไดรับอนุญาตเปนหนังสือจากผูอํานวยการ
ทางหลวงหรือผูซึ่งไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวงในการอนุญาต ผูอํานวยการทางหลวง
จะกําหนดเง่ือนไขอยางใดก็ได
ประกาศของผูอํานวยการทางหลวงตามวรรคสอง ใหประกาศในราชกิจจานุเบกษา
มาตรา ๔๗๒๐ หามมิใหผูใดสรางอาคารหรือสิ่งอ่ืนใดในเขตทางหลวง หรือรุกล้ําเขาไปใน
เขตทางหลวง เวนแตไดรับอนุญาตเปนหนังสือจากผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซ่ึงไดรับมอบหมายจาก
ผอู าํ นวยการทางหลวง ในการอนญุ าต ผอู าํ นวยการทางหลวงหรอื ผซู ง่ึ ไดร บั มอบหมายจากผอู าํ นวยการ
ทางหลวงจะกําหนดเงื่อนไขอยางใดก็ได รวมท้ังมีอํานาจกําหนดมาตรการในการจัดการเพื่อรักษา
ส่ิงแวดลอม การปองกันอุบัติภัย และการติดขัดของการจราจรดวย

๒๐ มาตรา ๔๗ แกไ ขเพิม่ เตมิ โดยพระราชบญั ญัติทางหลวง (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙

๒๙๐

ผูไดรับอนุญาตตามวรรคหน่ึงตองชําระคาใชเขตทางหลวงตามอัตราท่ีกําหนด
ในกฎกระทรวง

การอนญุ าตตามวรรคหนงึ่ เมอ่ื มคี วามจาํ เปน แกง านทางหรอื เมอ่ื ปรากฏวา ผไู ดร บั อนญุ าต
ไดกระทําผิดเง่ือนไขท่ีกําหนดในการอนุญาต ผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซ่ึงไดรับมอบหมายจาก
ผูอํานวยการทางหลวงจะเพิกถอนเสียก็ได

อาคารหรือสิ่งอื่นใดท่ีสรางขึ้นโดยไมไดรับอนุญาตหรือไมปฏิบัติตามเง่ือนไขท่ีกําหนด
ใหนํามาตรา ๓๗ วรรคสาม มาใชบังคับโดยอนุโลม

มาตรา ๔๘๒๑ ผูใดมีความจําเปนตองปกเสา พาดสาย วางทอ หรือกระทําการใด ๆ
ในเขตทางหลวงจะตองไดรับอนุญาตเปนหนังสือจากผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซ่ึงไดรับมอบหมาย
จากผูอํานวยการทางหลวงเสียกอน

ในการอนุญาตตามวรรคหนึ่ง ผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซ่ึงไดรับมอบหมายจาก
ผูอํานวยการทางหลวงจะกําหนดเงื่อนไขอยางใดก็ได และผูไดรับอนุญาตตองชําระคาใชเขตทางหลวง
ตามอัตราที่กําหนดในกฎกระทรวง

ในกรณีที่การกระทําตามวรรคหนึ่งไดกระทําโดยไมไดรับอนุญาตหรือกระทําผิดเงื่อนไข
ใหนํามาตรา ๓๗ วรรคสาม มาใชบังคับโดยอนุโลม

มาตรา ๔๙ เมื่อมีความจําเปนจะตองควบคุมทางเขาออกทางหลวงเพ่ือใหการจราจร
บนทางหลวงเปนไปโดยรวดเร็วและสะดวก หรือเพ่ือความปลอดภัยในการจราจรบนทางหลวง
หามมิใหผูใดดําเนินการอยางใดอยางหนึ่งในท่ีดินริมเขตทางหลวงท้ังสายหรือบางสวนดังตอไปนี้

(๑) สรางหรือดัดแปลงตอเติมอาคารตามประเภท ชนิด หรือลักษณะที่กําหนด
ในกฎกระทรวง สถานีบริการนํ้ามัน สถานีบริการกาซ สถานีบริการลางหรือตรวจสภาพรถ หรือติดตั้ง
ปายโฆษณา ภายในระยะไมเกินสิบหาเมตรจากเขตทางหลวง

(๒) สรางศูนยการคา สนามกีฬา สนามแขงขัน โรงมหรสพ สถานพยาบาล สถานศึกษา
หรือจัดใหมีตลาด ตลาดนัด งานออกราน หรือกิจการอ่ืนที่ทําใหประชาชนมาชุมนุมกันเปนจํานวนมาก
ภายในระยะไมเกินหาสิบเมตรจากเขตทางหลวง

ทั้งนี้ เวนแตไดรับอนุญาตเปนหนังสือจากผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซ่ึงไดรับมอบหมาย
จากผูอํานวยการทางหลวง ในการอนุญาต ผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซึ่งไดรับมอบหมายจาก
ผูอํานวยการทางหลวงจะกําหนดเงื่อนไขอยางใดก็ได

การกําหนดทางหลวงสายใดท้ังสายหรือบางสวนที่จะหามมิใหดําเนินการตามวรรคหนึ่ง
ใหตราเปนพระราชกฤษฎีกา

มาตรา ๕๐ เม่ือพระราชกฤษฎีกาตามมาตรา ๔๙ ใชบังคับแลว ในกรณีที่มีอาคาร
หรือส่ิงอื่นปลูกสรางข้ึน หรือส่ิงท่ีจัดใหมีข้ึนโดยไมไดรับอนุญาตหรือไมปฏิบัติตามเงื่อนไขท่ีกําหนด

๒๑ มาตรา ๔๘ แกไขเพ่ิมเติมโดยพระราชบญั ญตั ิทางหลวง (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙

๒๙๑

ใหผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซึ่งไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวงแจงเปนหนังสือให
เจาของหรือผูครอบครองอาคารหรือส่ิงอ่ืนรื้อถอนอาคารหรือสิ่งอ่ืนน้ันภายในสามสิบวันนับแตวันท่ี
ไดรับหนังสือแจง ถาไมปฏิบัติตาม ใหผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซ่ึงไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการ
ทางหลวงมีอํานาจร้ือถอนโดยผูน้ันจะเรียกรองคาเสียหายไมไดและตองเปนผูเสียคาใชจายในการนั้น

ในกรณีที่เปนอาคารหรือส่ิงอื่นท่ีกําลังปลูกสรางหรือส่ิงที่จัดใหมีข้ึนเม่ือผูอํานวยการ
ทางหลวงเห็นสมควร ใหผูอํานวยการทางหลวงแจงเปนหนังสือใหเจาของหรือผูครอบครองอาคาร
รื้อถอนอาคารหรือส่ิงอื่น หรือแกไขเปล่ียนแปลงทางเขาออกของอาคารนั้นภายในกําหนดเวลา
อันสมควร ถาไมปฏิบัติตาม ใหผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซึ่งไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการ
ทางหลวงมีอํานาจร้ือถอนอาคาร หรือสิ่งอ่ืนหรือแกไขเปล่ียนแปลงทางเขาออกของอาคาร
แลวแตกรณี โดยผูนั้นจะเรียกรองคาเสียหายไมไดและตองเปนผูเสียคาใชจายในการนั้น ทั้งน้ี
ใหผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซึ่งไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวงชําระคาทดแทนตาม
ความเปนธรรมใหแกเจาของหรือผูครอบครองอาคารหรือส่ิงอื่นในการท่ีตองร้ือถอนอาคารหรือสิ่งอ่ืน
หรือแกไขเปล่ียนแปลงทางเขาออกของอาคารนั้น ถาไมเปนที่ตกลงกันได ใหนําบทบัญญัติของกฎหมาย
วาดวยการเวนคืนอสังหาริมทรัพยในสวนที่เกี่ยวกับการกําหนดคาทดแทนมาใชบังคับโดยอนุโลม

กอนที่จะกระทําการตามวรรคหน่ึงหรือวรรคสอง ใหผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซึ่ง
ไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวงแจงเปนหนังสือใหเจาของหรือผูครอบครองอาคารหรือ
ส่ิงอ่ืนทราบลวงหนาภายในกําหนดเวลาอันสมควร

มาตรา ๕๑ ใหผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซึ่งไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการ
ทางหลวงมีอํานาจเขาไปตรวจสอบในบริเวณที่มีการดําเนินการตามมาตรา ๔๙ หรือมาตรา ๕๐

กอ นทจ่ี ะเขา ไปตรวจสอบตามวรรคหนง่ึ ใหผ อู าํ นวยการทางหลวงหรอื ผซู ง่ึ ไดร บั มอบหมาย
จากผูอํานวยการทางหลวง แจงเปนหนังสือใหเจาของหรือผูครอบครองอาคารหรือสิ่งอ่ืนในบริเวณ
ดังกลาวทราบลวงหนาไมนอยกวาสามวัน

ËÁÇ´ ò
¡ÒäǺ¤ØÁ·Ò§ËÅǧ¾ÔàÈÉ
มาตรา ๕๒ ใหรัฐมนตรีมีอํานาจประกาศกําหนดใหทางหลวงสายใดท่ีจะสรางขึ้นใหม
หรือที่มีอยูเดิมท้ังสายหรือบางสวนเปนทางหลวงพิเศษ โดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา
มาตรา ๕๓๒๒ ใหอธิบดีกรมทางหลวงมีอํานาจปดทางหลวงหรือทางอ่ืนใดที่มีอยูเดิม
ท่ีทางหลวงพิเศษตัดผาน

๒๒ มาตรา ๕๓ แกไขเพ่มิ เติมโดยพระราชบญั ญตั ทิ างหลวง (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙

๒๙๒

ในกรณีท่ีมีการปดทางหลวงหรือทางอ่ืนใดตามวรรคหนึ่ง ใหอธิบดีกรมทางหลวงจัดใหมี
ทางบริการข้ึนใชแทน โดยอาจกําหนดหรือดัดแปลงแกไขจากทางหลวงหรือทางอื่นใดที่มีอยูเดิม หรือ
จัดใหมีทางขึ้นใหมเพื่อใชเปนทางบริการก็ได ไมวาจะอยูในเขตทางหลวงพิเศษหรือไมก็ตาม

ทางบรกิ ารท่ีเกิดจากการดดั แปลงแกไ ขทางหลวงหรอื ทางอนื่ ใดท่ีมีอยเู ดิมใหเ ปน ทางหลวง
หรือทางอ่ืนใดประเภทเดิม ทางบริการท่ีจัดใหมีขึ้นใหมใหเปนทางหลวงแผนดิน

มาตรา ๕๔ ใหผูอํานวยการทางหลวงพิเศษมีอํานาจประกาศหามยานพาหนะ
บางชนิดหรือคนเดินเทา ใชทางหลวงพิเศษสายใดท้ังสายหรือบางสวน โดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา

มาตรา ๕๕๒๓ หามมิใหผูใดสรางทาง ถนน หรือสิ่งอื่นใดในเขตทางหลวงพิเศษหรือ
เปนทางเขาออก เชื่อม หรือผานทางหลวงพิเศษ

ทาง ถนน หรือสิ่งอื่นใดท่ีสรางขึ้นโดยฝาฝนวรรคหนึ่ง ใหนํามาตรา ๓๗ วรรคสาม มาใช
บังคับโดยอนุโลม

มาตรา ๕๖๒๔ หามมิใหผูใดสรางอาคารหรือส่ิงอ่ืนใดในเขตทางหลวงพิเศษหรือรุกล้ํา
เขาไปในเขตทางหลวงพิเศษ

ผูใดมีความจําเปนตองสรางหรือกระทําการใด ๆ ผานเขาไปในเขตทางหลวงพิเศษจะตอง
ไดรับอนุญาตเปนหนังสือจากผูอํานวยการทางหลวงพิเศษหรือผูซ่ึงไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการ
ทางหลวงพิเศษ ท้ังนี้ จะตองเปนกิจการอันเปนประโยชนสาธารณะ และเปนการผานเขตทางหลวง
พิเศษเทาท่ีจําเปน รวมทั้งตองไมเปนอันตรายหรือกอใหเกิดความไมสะดวกในการใชทางหลวงพิเศษ

ในการอนุญาตตามวรรคสอง ผูอํานวยการทางหลวงพิเศษหรือผูซึ่งไดรับมอบหมายจาก
ผูอํานวยการทางหลวงพิเศษจะกําหนดตําแหนงและระดับท่ีจะสรางหรือกระทําการนั้น รวมท้ังกําหนด
เงื่อนไขอยางใดก็ได และใหนํามาตรา ๔๘ วรรคสอง มาใชบังคับโดยอนุโลม

การอนุญาตตามวรรคสอง เม่ือมีความจําเปนแกงานทาง ผูอํานวยการทางหลวงพิเศษ
หรือผูซ่ึงไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวงพิเศษจะเพิกถอนเสียก็ได

ในกรณีท่ีผูไดรับอนุญาตตามวรรคสองไดกระทําการผิดเงื่อนไขที่กําหนดในการอนุญาต
ใหการอนุญาตน้ันส้ินสุดลง

อาคารหรือสิ่งอ่ืนใดท่ีสรางข้ึนโดยฝาฝนวรรคหน่ึง หรือโดยไมไดรับอนุญาตตามวรรคสอง
หรอื ผดิ เงอื่ นไขทก่ี าํ หนดในการอนญุ าตตามวรรคสาม ใหน าํ มาตรา ๓๗ วรรคสาม มาใชบ งั คบั โดยอนโุ ลม

มาตรา ๕๗ เม่ือพระราชกฤษฎีกาตามมาตรา ๔๙ ใชบังคับแลว ในกรณีท่ีมีอาคารหรือ
สิ่งอ่ืนใดอยูในท่ีดินริมเขตทางหลวงพิเศษ เมื่อผูอํานวยการทางหลวงพิเศษเห็นสมควร ใหผูอํานวยการ
ทางหลวงพเิ ศษหรอื ผูซ งึ่ ไดร บั มอบหมายจากผูอ ํานวยการทางหลวงพเิ ศษแจง เปน หนงั สอื ใหเ จา ของหรอื
ผูครอบครองอาคารหรือส่ิงอ่ืนใดในท่ีดินริมเขตทางหลวงพิเศษดังกลาวร้ือถอนหรือแกไขเปล่ียนแปลง

๒๓ มาตรา ๕๕ แกไขเพ่มิ เตมิ โดยพระราชบัญญัตทิ างหลวง (ฉบบั ท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙
๒๔ มาตรา ๕๖ แกไ ขเพ่ิมเติมโดยพระราชบัญญัติทางหลวง (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙

๒๙๓

อาคารหรือส่ิงอื่นนั้นภายในกําหนดเวลาอันสมควร ถาไมปฏิบัติตาม ใหผูอํานวยการทางหลวงพิเศษ
หรือผูซ่ึงไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวงพิเศษมีอํานาจรื้อถอนหรือแกไขเปลี่ยนแปลง
อาคารหรือส่ิงอ่ืนน้ันได โดยแจงเปนหนังสือใหเจาของหรือผูครอบครองอาคารหรือส่ิงอื่นดังกลาว
ทราบลวงหนาภายในกําหนดเวลาอันสมควร ท้ังนี้ เจาของหรือผูครอบครองอาคารหรือส่ิงอ่ืน
จะเรียกรองคาเสียหายไมได และตองเปนผูเสียคาใชจายในการน้ัน

ใหผูอํานวยการทางหลวงพิเศษหรือผูซ่ึงไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวงพิเศษ
ชําระคา ทดแทนตามความเปน ธรรมใหแ กเ จา ของหรอื ผูค รอบครองอาคารหรอื สงิ่ อนื่ ในการทตี่ อ งรอ้ื ถอน
หรือแกไขเปลี่ยนแปลงอาคารหรือสิ่งอ่ืนน้ัน ถาไมเปนท่ีตกลงกันได ใหนําบทบัญญัติของกฎหมาย
วาดวยการเวนคืนอสังหาริมทรัพยในสวนที่เก่ียวกับการกําหนดคาทดแทนมาใชบังคับโดยอนุโลม

มาตรา ๕๘ ใหนําความในหมวด ๑ มาใชบังคับแกการควบคุมทางหลวงพิเศษ
โดยอนุโลม เวนแตที่บัญญัติไวโดยเฉพาะในหมวดนี้

ËÁÇ´ ó
¡ÒÃÃÑ¡ÉÒ·Ò§ËÅǧ
มาตรา ๕๙ หามมิใหผูใดกีดกั้นหรือเปล่ียนแปลงทางน้ําที่ติดตอกับเขตทางหลวงหรือ
ทางนํ้าที่ไหลผานทางหลวงในเขตที่ดินภายในระยะหารอยเมตรจากแนวกลางทางหลวง เวนแตไดรับ
อนุญาตเปนหนังสือจากผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซ่ึงไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวง
ในกรณีท่ีมีการฝาฝนวรรคหนึ่ง ใหผูอํานวยการทางหลวงหรือเจาพนักงานซ่ึงผูอํานวยการ
ทางหลวงแตงต้ังใหควบคุมทางหลวงแจงเปนหนังสือใหผูฝาฝนรื้อถอนส่ิงกีดกั้นหรือแกไขทางนํ้า
ภายในกําหนดเวลาอันสมควร ถาไมปฏิบัติตาม ใหผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซึ่งไดรับมอบหมาย
จากผูอํานวยการทางหลวงมีอํานาจเขารื้อถอนหรือจัดการแกไข โดยผูน้ันจะเรียกรองคาเสียหาย
ไมไดและตองเปนผูเสียคาใชจายในการนั้น
มาตรา ๖๐ หามมิใหผูใดใชยานพาหนะบนทางหลวงซ่ึงยังมิไดเปดอนุญาตใหใชเปน
ทางสาธารณะ เวนแตไดรับอนุญาตจากเจาพนักงานผูควบคุมทางหลวงน้ันหรือผูไดรับสัมปทาน
แลวแตกรณี
มาตรา ๖๑๒๕ เพื่อรักษาทางหลวง ผูอํานวยการทางหลวงมีอํานาจประกาศใน
ราชกิจจานุเบกษาหามใชยานพาหนะบนทางหลวงโดยท่ียานพาหนะน้ันมีน้ําหนัก นํ้าหนักบรรทุกหรือ
น้ําหนักลงเพลาเกินกวาท่ีกําหนด หรือโดยท่ียานพาหนะนั้นอาจทําใหทางหลวงเสียหาย

๒๕ มาตรา ๖๑ แกไ ขเพ่ิมเติมโดยพระราชบัญญัตทิ างหลวง (ฉบบั ที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙

๒๙๔

ประกาศของผูอ ํานวยการทางหลวงตามวรรคหนงึ่ ตอ งไดร บั อนมุ ตั จิ ากอธบิ ดกี รมทางหลวง
สําหรับทางหลวงพิเศษ ทางหลวงแผนดิน และทางหลวงสัมปทาน หรือไดรับอนุมัติจากอธิบดี
กรมทางหลวงชนบท สําหรับทางหลวงชนบท หรือไดรับอนุมัติจากผูวาราชการจังหวัดสําหรับทางหลวง
ทองถ่ิน

ในกรณีท่ีมีเหตุฉุกเฉินหรืออุบัติเหตุเกิดข้ึนทําใหเกิดความเสียหายแกทางหลวงหรือไม
ปลอดภัยแกการจราจรในทางหลวง ใหเ จา พนักงานซง่ึ ผูอาํ นวยการทางหลวงแตง ตงั้ ใหควบคมุ ทางหลวง
มีอํานาจประกาศหามใชยานพาหนะบนทางหลวงนั้นไดภายในระยะเวลาท่ีกําหนด โดยใหปดประกาศ
นั้นไวในท่ีเปดเผย ณ บริเวณที่มีเหตุฉุกเฉินหรืออุบัติเหตุเกิดขึ้นน้ัน

มาตรา ๖๒ เจาของหรือผูครอบครองอสังหาริมทรัพยทางหลวงตองรักษาตนไม เหมือง
ฝาย หรืออาคารหรือส่ิงปลูกสรางอ่ืนที่อยูในความครอบครองของตนไมใหกีดขวางทางจราจรหรือเกิด
ความเสียหายแกทางหลวง ท้ังนี้ ใหผูอํานวยการทางหลวงหรือเจาพนักงานซ่ึงผูอํานวยการทางหลวง
แตงตั้งใหควบคุมทางหลวงแจงเปนหนังสือใหเจาของหรือผูครอบครองอสังหาริมทรัพยน้ันจัดการแกไข
อุปสรรคดังกลาวภายในกําหนดเวลาอันสมควร

ในกรณีที่เจาของหรือผูครอบครองอสังหาริมทรัพยไดรับแจงแลวไมปฏิบัติตาม
ใหผูอํานวยการทางหลวงหรือเจาพนักงานซึ่งผูอํานวยการทางหลวงแตงตั้งใหควบคุมทางหลวง
มีอํานาจเขารื้อถอน ทําลาย หรือตัดฟน โดยผูน้ันจะเรียกรองคาเสียหายไมไดและตองเปนผูเสีย
คาใชจายในการนั้น

มาตรา ๖๓๒๖ ผูอํานวยการทางหลวงโดยความเห็นชอบของรัฐมนตรีมีอํานาจอนุญาต
เปนหนังสือใหผูซึ่งไดรับการคัดเลือกโดยวิธีประมูล เปนผูลงทุนจัดใหมีหรือเขาบริหารจัดการทาเรือ
เรือหรือพาหนะสําหรับขนสงขา มฟาก ท่ีพักริมทาง หรอื ส่งิ กอสรา งอ่ืนใดในเขตทางหลวงท่ไี ดจ ัดสรา งข้ึน
เพ่ือประโยชนแกงานทางหรือผูใชทาง และใหกรรมสิทธ์ิในสิ่งท่ีบุคคลดังกลาวจัดใหมีตกเปน
ของรัฐ

การอนุญาต การกําหนดอัตราคาตอบแทน ระยะเวลาและเงื่อนไข ใหเปนไปตาม
หลักเกณฑและวิธีการที่กําหนดในกฎกระทรวง

ËÁÇ´ ô
¡ÒâÂÒÂáÅÐʧǹà¢μ·Ò§ËÅǧ
มาตรา ๖๔ ทางหลวงประเภทใดยงั ไมม เี ขตทางปรากฏแนช ดั หรอื ไมไ ดข นาดมาตรฐาน
ที่กําหนดไวตามมาตรา ๒๕ หรือมาตรา ๒๖ แลวแตกรณี ใหรัฐมนตรีมีอํานาจกําหนดเขตทางหลวง
และกําหนดเขตสงวนสองขางทางไวเพ่ือสรางหรือขยายทางหลวงไดโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา

๒๖ มาตรา ๖๓ แกไ ขเพิม่ เติมโดยพระราชบัญญตั ทิ างหลวง (ฉบบั ที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙

๒๙๕

ผูใดประสงคจะปลูกสรางสิ่งใดในเขตดังกลาวในวรรคหน่ึง ใหขออนุญาตตอผูอํานวยการ
ทางหลวง เมื่อไดรับอนุญาตแลวจึงจะทําได แตไมมีสิทธิไดรับเงินคาทดแทนถาไดมีการสรางหรือขยาย
ทางหลวง

รัฐมนตรีอาจเพิกถอนประกาศกําหนดเขตทางหลวงหรือกําหนดเขตสงวนตามวรรคหนึ่ง
ทั้งหมดหรือบางสวน โดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา

มาตรา ๖๕ เพ่ือประโยชนแกงานทาง รัฐมนตรีมีอํานาจที่จะสงวนท่ีดินของรัฐซ่ึงมิได
มีบุคคลเขาครอบครองโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา

ประกาศตามวรรคหนึ่ง ใหมีแผนท่ีหรือแผนผังแสดงบริเวณท่ีดินท่ีจะสงวนติดไวทาย
ประกาศนั้น

เม่ือพนกําหนดเกาสิบวันนับแตวันประกาศ ไมมีผูใดแยงสิทธิ ใหท่ีดินนั้นตกอยูในความ
คุมครองของผูอํานวยการทางหลวง และหามมิใหผูใดเขาครอบครอง หักราง จัดทํา หรือปลูกสราง
ดวยประการใด ๆ ในท่ีดินน้ัน เวนแตไดรับอนุญาตเปนหนังสือจากผูอํานวยการทางหลวง

รัฐมนตรีอาจเพิกถอนประกาศการสงวนตามวรรคหนึ่งทั้งหมดหรือบางสวนโดยประกาศ
ในราชกิจจานุเบกษา

มาตรา ๖๖ ในกรณีท่ีมีการขออนุญาตจับจองท่ีดินริมทางหลวง ใหผูมีอํานาจอนุญาต
ส่ังเวนชองทางไวใหเปนมุมฉากกับแนวทางหลวงโดยมีขนาดกวางยี่สิบเมตร เพื่อใหเปนทางเขาไปสู
ท่ีดินขางใน ชองทางที่วาน้ีใหมีระยะหางกันไมนอยกวาหารอยเมตร และใหถือเปนทางหลวงดวย

เมื่อไดมีการเวนชองทางไวตามวรรคหน่ึง ถามีการอนุญาตใหผูใดจับจองที่ดินเขาไปอีก
ใหผูมีอํานาจอนุญาตสั่งใหผูขออนุญาตเวนชองทางตามแนวเดิมตอไป

เมื่อไดมีการอนุญาตใหผูใดจับจองท่ีดินริมทางหลวงตามวรรคหนึ่งหรือวรรคสองแลว
ใหผูมีอํานาจอนุญาตแจงใหผูอํานวยการทางหลวงทราบ

มาตรา ๖๗ เมื่อไดมีคําสั่งใหผูใดเวนชองทางตามมาตรา ๖๖ แลว ภายในกําหนด
เวลาไมเกินสามสิบวันนับแตวันท่ีผูนั้นไดรับคําสั่ง ใหผูน้ันจัดใหมีหลักเขตปกแสดงใหเห็นเขตทางท่ี
เวนไวโดยระยะหางกันไมเกินหนึ่งรอยเมตรตอหลักหน่ึง และใหเปนหนาท่ีของผูไดรับอนุญาตใหจับจอง
ระวังรักษาหลักเขตน้ันใหเรียบรอยอยูเสมอ

ถาผูไดรับอนุญาตใหจับจองไมกระทําการตามวรรคหนึ่ง ใหผูอํานวยการทางหลวง
มีอํานาจเขาปฏิบัติการได โดยผูไดรับอนุญาตใหจับจองเปนผูเสียคาใชจาย

๒๙๖

ʋǹ·Õè ó
¡ÒÃกํา˹´á¹Ç·Ò§ËÅǧáÅСÒÃàǹ¤×¹ÍÊѧËÒÃÔÁ·ÃѾà¾è×ÍÊÌҧËÃ×Í¢ÂÒ·ҧËÅǧò÷

มาตรา ๖๘๒๘ เพ่ือประโยชนในการสรางหรือขยายทางหลวง ใหผูอํานวยการทางหลวง
หรือผูซึ่งไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวงและผูซึ่งปฏิบัติงานรวมกับบุคคลดังกลาวมีอํานาจ
เขาไปสํารวจเบ้ืองตนในที่ดินหรืออสังหาริมทรัพยซ่ึงมิใชท่ีอยูอาศัยของบุคคลใดเปนการช่ัวคราวได
เทาท่ีจําเปนเพ่ือการน้ัน ในระหวางเวลาพระอาทิตยขึ้นถึงพระอาทิตยตก โดยผูอํานวยการทางหลวง
ตองแจงเปนหนังสือใหเจาของหรือผูครอบครองท่ีดินหรืออสังหาริมทรัพยทราบลวงหนาไมนอยกวา
สบิ หา วนั กอ นวนั เรมิ่ กระทําการนน้ั ถา ไมอ าจตดิ ตอ กบั เจา ของหรอื ผคู รอบครองทด่ี นิ หรอื อสงั หารมิ ทรพั ยไ ด
ใหป ระกาศใหเ จา ของหรอื ผูค รอบครองทดี่ นิ หรอื อสงั หารมิ ทรพั ยน น้ั ทราบลว งหนา ไมน อ ยกวา สามสบิ วนั
การประกาศใหทําเปนหนังสือปดไว ณ ที่ซ่ึงท่ีดินหรืออสังหาริมทรัพยน้ันตั้งอยู และ ณ ท่ีทําการเขต
หรืออําเภอ และที่ทําการองคกรปกครองสวนทองถิ่นซ่ึงที่ดินหรืออสังหาริมทรัพยน้ันต้ังอยู ทั้งน้ี
ใหแจงกําหนดวัน เวลา และการท่ีจะกระทําน้ันไวดวย

ในกรณีท่ีการปฏิบัติตามมาตราน้ีกอใหเกิดความเสียหายแกเจาของหรือผูครอบครองท่ีดิน
หรอื อสงั หาริมทรพั ยห รอื ผทู รงสิทธิอ่นื ใหน ําบทบัญญัติของกฎหมายวา ดว ยการเวนคืนอสงั หารมิ ทรพั ย
ในสวนที่เก่ียวกับการกําหนดคาทดแทนมาใชบังคับโดยอนุโลม

มาตรา ๖๘/๑๒๙ เมื่อมีความจําเปนที่จะตองไดมาซ่ึงอสังหาริมทรัพยเพ่ือสรางหรือ
ขยายทางหลวง ถามิไดตกลงในเรื่องการโอนไวเปนอยางอื่นใหดําเนินการเวนคืนตามกฎหมายวาดวย
การเวนคืนอสังหาริมทรัพย

ในกรณีที่มีการโอนอสังหาริมทรัพยที่ไดมาโดยมิไดมีการเวนคืนตามกฎหมายวาดวย
การเวนคืนอสังหาริมทรัพย ใหไดรับยกเวนคาธรรมเนียม คาอาการแสตมป รวมทั้งคาใชจายใด ๆ
เชนเดียวกับกรณีที่ไดมาโดยการเวนคืนตามกฎหมายวาดวยการเวนคืนอสังหาริมทรัพย

ʋǹ·Õè ô
º·กํา˹´â·É
มาตรา ๖๙๓๐ ผูใดไมปฏิบัติตามกฎกระทรวงท่ีออกตามมาตรา ๕ หรือไมปฏิบัติตาม
มาตรา ๔๒ ตองระวางโทษปรับไมเกินหาพันบาท

๒๗ สว นที่ ๓ การกาํ หนดแนวทางหลวงและการเวนคนื อสงั หารมิ ทรพั ยเ พอ่ื สรา งหรอื ขยายทางหลวง มาตรา ๖๘ แกไ ขเพม่ิ เตมิ
โดยพระราชบญั ญัติทางหลวง (ฉบับท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙

๒๘ มาตรา ๖๘ แกไขเพมิ่ เติมโดยพระราชบัญญัตทิ างหลวง (ฉบบั ที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙
๒๙ มาตรา ๖๘/๑ แกไ ขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติทางหลวง (ฉบับท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙
๓๐ มาตรา ๖๙ แกไขเพิ่มเติมโดยพระราชบญั ญตั ทิ างหลวง (ฉบบั ท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙

๒๙๗

มาตรา ๗๐๓๑ ผูใดไมปฏิบัติตามคําสั่งหรือหนังสือแจงของผูอํานวยการทางหลวงหรือ
ผูซ่ึงไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวง หรือเจาพนักงานซ่ึงผูอํานวยการทางหลวงแตงตั้งให
ควบคุมทางหลวง หรือเจาพนักงานทางหลวง แลวแตกรณี ตามมาตรา ๒๓ (๒) มาตรา ๓๗ วรรคสาม
มาตรา ๓๘ วรรคสาม มาตรา ๓๙/๑ วรรคสาม มาตรา ๔๗ วรรคสี่ มาตรา ๔๘ วรรคสาม มาตรา ๕๐
วรรคหนึ่งหรือวรรคสอง มาตรา ๕๕ วรรคสอง มาตรา ๕๖ วรรคหก มาตรา ๕๗ วรรคหนึ่ง
มาตรา ๕๙ วรรคสอง หรือมาตรา ๖๒ วรรคหนึ่ง ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสามเดือน หรือปรับ
ไมเกินหาพันบาท หรือทั้งจําทั้งปรับ

มาตรา ๗๑๓๒ ผใู ดขดั ขวางการกระทาํ ของผอู าํ นวยการทางหลวงหรอื ผซู งึ่ ไดร บั มอบหมาย
จากผูอํานวยการทางหลวง หรือเจาพนักงานซึ่งผูอํานวยการทางหลวงแตงตั้งใหควบคุมทางหลวง หรือ
เจาพนักงานทางหลวง แลวแตกรณี ตามมาตรา ๒๙ วรรคหน่ึง มาตรา ๓๐ วรรคหนึ่ง มาตรา ๓๒
วรรคหนึ่งหรือวรรคส่ี มาตรา ๓๗ วรรคสาม มาตรา ๓๘ วรรคสาม มาตรา ๓๙/๑ วรรคสาม มาตรา ๔๗
วรรคส่ี มาตรา ๔๘ วรรคสาม มาตรา ๕๐ วรรคหน่ึงหรือวรรคสอง มาตรา ๕๑ วรรคหน่ึง มาตรา ๕๕
วรรคสอง มาตรา ๕๖ วรรคหก มาตรา ๕๗ วรรคหนึ่ง มาตรา ๕๙ วรรคสอง มาตรา ๖๒ วรรคสอง
หรือมาตรา ๖๘ วรรคหนึ่ง ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหกเดือน หรือปรับไมเกินหน่ึงหม่ืนบาท หรือ
ทั้งจําทั้งปรับ

มาตรา ๗๒๓๓ ผูใดฝาฝนมาตรา ๓๗ วรรคหน่ึง มาตรา ๓๘ วรรคหน่ึง มาตรา ๓๙
มาตรา ๓๙/๑ วรรคหนึ่ง มาตรา ๔๓ มาตรา ๔๕ มาตรา ๔๗ วรรคหนึ่ง มาตรา ๔๘ วรรคหนึ่ง
มาตรา ๕๕ วรรคหนึ่ง มาตรา ๕๖ วรรคหนึ่งหรือวรรคสอง หรือมาตรา ๖๕ วรรคสาม ตองระวาง
โทษจําคุกไมเกินสามป หรือปรับไมเกินหกหม่ืนบาท หรือทั้งจําท้ังปรับ

มาตรา ๗๓๓๔ ผูใดฝาฝนมาตรา ๔๐ ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหกเดือน หรือปรับ
ไมเกินหนึ่งหมื่นบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ

มาตรา ๗๓/๑๓๕ ผูใดฝาฝนมาตรา ๔๑ มาตรา ๔๔ มาตรา ๔๖ วรรคหนึ่ง มาตรา ๔๙
วรรคหนึ่ง มาตรา ๖๐ หรือมาตรา ๖๔ วรรคสอง หรือฝาฝนประกาศของผูอํานวยการทางหลวงตาม
มาตรา ๔๖ วรรคสอง หรือมาตรา ๕๔ ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสามเดือน หรือปรับไมเกินหาพันบาท
หรือท้ังจําท้ังปรับ

มาตรา ๗๓/๒๓๖ ผูใดฝาฝนมาตรา ๕๙ วรรคหน่ึง หรือฝาฝนประกาศของผูอํานวยการ
ทางหลวงตามมาตรา ๖๑ วรรคหน่ึง หรือประกาศของเจาพนักงานซึ่งผูอํานวยการทางหลวงแตงต้ัง

๓๑ มาตรา ๗๐ แกไ ขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญตั ิทางหลวง (ฉบบั ท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙
๓๒ มาตรา ๗๑ แกไขเพมิ่ เติมโดยพระราชบัญญัติทางหลวง (ฉบบั ท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙
๓๓ มาตรา ๗๒ แกไ ขเพ่มิ เตมิ โดยพระราชบญั ญัตทิ างหลวง (ฉบับท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙
๓๔ มาตรา ๗๓ แกไขเพิม่ เตมิ โดยพระราชบญั ญตั ิทางหลวง (ฉบบั ท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙
๓๕ มาตรา ๗๓/๑ แกไ ขเพมิ่ เติมโดยพระราชบญั ญตั ทิ างหลวง (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙
๓๖ มาตรา ๗๓/๒ แกไขเพม่ิ เติมโดยพระราชบัญญตั ิทางหลวง (ฉบบั ที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙

๒๙๘

ใหควบคุมทางหลวงตามมาตรา ๖๑ วรรคสาม ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหกเดือน หรือปรับไมเกิน
หน่ึงหม่ืนบาท หรือท้ังจําทั้งปรับ

มาตรา ๗๓/๓๓๗ บรรดาความผิดตามพระราชบัญญัติน้ีซึ่งมีโทษปรับสถานเดียว
ใหผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซ่ึงไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวงมีอํานาจเปรียบเทียบ
ปรับได และเม่ือผูตองหาไดชําระคาปรับตามจํานวนท่ีเปรียบเทียบภายในสามสิบวันแลว ใหถือวาคดี
เลิกกันตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา

º·à©¾ÒСÒÅ
มาตรา ๗๔ ใหทางหลวงจังหวัดตามกฎหมายวาดวยทางหลวงกอนพระราชบัญญัติน้ี
ใชบังคับ เปล่ียนเปนทางหลวงแผนดินตามพระราชบัญญัติน้ี
มาตรา ๗๕ ในระหวา งทยี่ งั ไมม กี ฎกระทรวงซงึ่ ออกตามพระราชบญั ญตั นิ ใ้ี หก ฎกระทรวง
ซึ่งออกตามความในประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ ๒๙๕ ลงวันท่ี ๒๘ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๑๕
ยังคงใชบังคับไดตอไปเทาท่ีไมขัดหรือแยงกับพระราชบัญญัติน้ีจนกวาจะมีกฎกระทรวงตาม
พระราชบัญญัตินี้ใชบังคับแทน
มาตรา ๗๖ พระราชกฤษฎีกากําหนดเขตที่ดินในบริเวณที่ท่ีจะเวนคืน พระราชกฤษฎีกา
กําหนดแนวทางหลวงท่ีจะสราง ประกาศสํานักนายกรัฐมนตรีและประกาศกระทรวงคมนาคมกําหนด
ทางหลวงที่มีความจําเปนตองสรางโดยเรงดวนซ่ึงออกโดยอาศัยจํานวนตามประกาศของคณะปฏิวัติ
ฉบับที่ ๒๙๕ ลงวันท่ี ๒๘ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๑๕ ใหคงใชบังคับไดตามอายุของพระราชกฤษฎีกานั้น
ในกรณีท่ีมีการเวนคืนตามพระราชบัญญัติเวนคืนอสังหาริมทรัพยเพื่อสรางหรือขยาย
ทางหลวง ซ่ึงออกโดยอาศัยอํานาจตามประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับท่ี ๒๙๕ ลงวันท่ี ๒๘ พฤศจิกายน
พ.ศ. ๒๕๑๕ ยังไมเสร็จส้ิน ใหดําเนินการตามพระราชบัญญัติวาดวยการเวนคืนอสังหาริมทรัพย
พ.ศ. ๒๕๓๐ ตอไป
ผูรับสนองพระบรมราชโองการ
อานันท ปนยารชุน
นายกรัฐมนตรี

๓๗ มาตรา ๗๓/๓ แกไ ขเพม่ิ เตมิ โดยพระราชบญั ญัติทางหลวง (ฉบับท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙

๒๙๙

หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใชพระราชบัญญัติฉบับน้ี คือ เนื่องจากประกาศของคณะปฏิวัติ
ฉบับที่ ๒๙๕ ลงวันที่ ๒๘ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๑๕ ซ่ึงเปนกฎหมายวาดวยทางหลวงที่ใชบังคับ
อยูในปจจุบันไดประกาศใชมาเปนเวลานานไมเหมาะสมกับสภาพการณในปจจุบัน สมควรปรับปรุง
กฎหมายวาดวยทางหลวงใหสอดคลองกับความเจริญและการพัฒนาประเทศในปจจุบัน จึงจําเปน
ตองตราพระราชบัญญัติน้ี
*พระราชกฤษฎีกาแกไขบทบัญญัติใหสอดคลองกับการโอนอํานาจหนาท่ีของสวนราชการใหเปนไป
ตามพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. ๒๕๔๕ พ.ศ. ๒๕๔๕๓๘

มาตรา ๖๐ ในพระราชบัญญัติทางหลวง พ.ศ. ๒๕๓๕ ใหแกไขคําวา “กรมโยธาธิการ”
และ “สํานักงานเรงรัดพัฒนาชนบท” เปน “กรมทางหลวงชนบท” และคําวา “อธิบดีกรมโยธาธิการ”
และ “เลขาธิการสํานักงานเรงรัดพัฒนาชนบท” เปน “อธิบดีกรมทางหลวงชนบท”
หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใชพระราชกฤษฎีกาฉบับน้ี คือ โดยที่พระราชบัญญัติปรับปรุง
กระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. ๒๕๔๕ ไดบัญญัติใหจัดตั้งสวนราชการขึ้นใหมโดยมีภารกิจใหม
ซึ่งไดมีการตราพระราชกฤษฎีกาโอนกิจการบริหารและอํานาจหนาท่ีของสวนราชการใหเปนไปตาม
พระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม นั้นแลว และเนื่องจากพระราชบัญญัติดังกลาวไดบัญญัติ
ใหโอนอํานาจหนาท่ีของสวนราชการ รัฐมนตรีผูดํารงตําแหนงหรือผูซ่ึงปฏิบัติหนาที่ในสวนราชการเดิม
มาเปนสวนราชการใหม โดยใหมีการแกไขบทบัญญัติตาง ๆ ใหสอดคลองกับอํานาจหนาท่ีท่ีโอน
ไปดวย ฉะนั้น เพื่ออนุมัติใหเปนไปตามหลักการท่ีปรากฏในพระราชบัญญัติและพระราชกฤษฎีกา
ดังกลา ว จงึ สมควรแกไ ขบทบญั ญัตขิ องกฎหมายใหส อดคลอ งกับการโอนสว นราชการ เพอื่ ใหผ เู กย่ี วขอ ง
มีความชัดเจนในการใชกฎหมายโดยไมตองไปคนหาในกฎหมายโอนอํานาจหนาที่วาตามกฎหมายใด
ไดมีการโอนภารกิจของสวนราชการหรือผูรับผิดชอบตามกฎหมายนั้นไปเปนของหนวยงานใดหรือ
ผูใดแลว โดยแกไขบทบัญญัติของกฎหมายใหมีการเปล่ียนชื่อสวนราชการ รัฐมนตรี ผูดํารงตําแหนง
หรือผูซ่ึงปฏิบัติหนาที่ของสวนราชการใหตรงกับการโอนอํานาจหนาท่ี และเพ่ิมผูแทนสวนราชการใน
คณะกรรมการใหตรงตามภารกิจที่มีการตัดโอนจากสวนราชการเดิมมาเปนของสวนราชการใหม
รวมทั้งตัดสวนราชการเดิมที่มีการยุบเลิกแลว ซ่ึงเปนการแกไขใหตรงตามพระราชบัญญัติและ
พระราชกฤษฎีกาดังกลาว จึงจําเปนตองตราพระราชกฤษฎีกานี้

๓๘ ราชกิจจานุเบกษา เลม ๑๑๙/ตอนท่ี ๑๐๒ ก/หนา ๖๖/๘ ตลุ าคม ๒๕๔๕

๓๐๐

พระราชบัญญัติทางหลวง (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙๓๙
มาตรา ๒ พระราชบญั ญตั นิ ใ้ี หใ ชบ งั คบั ตงั้ แตว นั ถดั จากวนั ประกาศในราชกจิ จานเุ บกษา

เปนตนไป
มาตรา ๓๑ ทางหลวงเทศบาล และทางหลวงชนบทท่ีองคการบริหารสวนจังหวัดเปน

ผูดําเนินการกอสราง ขยาย บูรณะ และบํารุงรักษากอนวันท่ีพระราชบัญญัติน้ีใชบังคับ ใหถือวาเปน
ทางหลวงทองถ่ินตามพระราชบัญญัติทางหลวง พ.ศ. ๒๕๓๕ ซ่ึงแกไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติน้ี
หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใชพระราชบัญญัติฉบับน้ี คือ เนื่องจากกฎหมายวาดวยทางหลวง
ไดใชบังคับมาเปนเวลานาน บทบัญญัติตางๆ ท่ีใชในการควบคุมดูแลรักษาทางหลวงยังไมเหมาะสมและ
มาตรการสําหรับดําเนินการกับผูฝาฝนยังไมไดผลเทาที่ควร และปรากฏวาไดมีการใชยานพาหนะท่ีมี
นํ้าหนักบรรทุกเกินกวาท่ีกําหนดบนทางหลวง กอใหเกิดความเสียหายแกทางหลวง และความปลอดภัย
แกผูขับขี่ยานพาหนะบนทางหลวง นอกจากนั้น ยังปรากฏวามีการใชทางหลวงเพื่อการชุมนุมประทวง
ย่ืนขอเรียกรองจากทางราชการและโดยที่ไดมีการยกฐานะของสุขาภิบาลเปนเทศบาลตามกฎหมาย
วา ดวยการเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเปนเทศบาลแลว สมควรปรับปรุงกฎหมายวา ดวยทางหลวง
เสยี ใหมเ พอ่ื ใหเ หมาะสมและสอดคลอ งกบั สภาวการณใ นปจ จบุ นั ยกเลกิ บทบญั ญตั ทิ เ่ี กยี่ วกบั สขุ าภบิ าล
และกําหนดใหผูอํานวยการทางหลวงหรือผูซึ่งไดรับมอบหมายจากผูอํานวยการทางหลวงมีอํานาจ
เปรียบเทียบปรับสําหรับความผิดท่ีมีโทษปรับสถานเดียวไดรวมท้ังปรับปรุงบทกําหนดโทษใหเหมาะสม
ยิ่งข้ึน จึงจําเปนตองตราพระราชบัญญัติน้ี

กมลฤทัย/ปรับปรุง
๔ เมษายน ๒๕๕๖

สุพิชชา/ตรวจ
๑๘ เมษายน ๒๕๕๖

๓๙ ราชกจิ จานุเบกษา เลม ๑๒๓/ตอนที่ ๙๒ ก/หนา ๑/๘ กนั ยายน ๒๕๔๙

๓๐๑

¼¹Ç¡ ¨ : ¾.Ã.º.¤ÁØŒ ¤Ãͧ¼ÙŒ»ÃÐʺÀÂÑ ¨Ò¡Ã¶ ¾.È. òõóõ

๓๐๒