9_CI22501_การสืบสวนสอบสวน

๒๐๒

โดยเรือควรจะใสกุญแจมือขางเดียวรอยโซถือปลายโซไว หรือเกิดอัคคีภัยใกลสถานท่ีควบคุม
จนมองเห็นไดวาไมปลอดภัยแกผูถูกควบคุม ใหรีบหาทางแยกยายผูถูกควบคุมใหพนเขตอันตราย
เปนตน

¤ Ç Ò Á ÃÑ º ¼Ô ´ ª Í º ã ¹ ¡ Ò Ã ¤ Ç º ¤Ø Á à ‹ Ç Á ¡Ñ ¹ Ã Ð Ë Ç ‹ Ò § ½ † Ò Â » ¡ ¤ Ã Í § á Å Ð ตํ า Ã Ç ¨
(»ÃÐÁÇÅÃÐàºÂÕ º¡ÒÃตาํ ÃǨà¡ÂèÕ Ç¡ºÑ ¤´Õ Å¡Ñ É³Ð ö º··èÕ ö)

ขอ ๑๕๑ การควบคมุ ผตู อ งขงั หรอื จาํ เลยหรอื ผตู อ งหา ในกรณที พี่ นกั งานฝา ยปกครอง
และตํารวจไดจ บั กมุ หรือควบคุมรว มกนั นนั้ ใหเจาพนักงานท้ัง ๒ ฝา ยรับผดิ ชอบในการควบคมุ รว มกนั
นอกจากจะมขี อเทจ็ จรงิ หรือมเี หตผุ ลพิสจู นไดว า ผูใ ดไมต อ งรบั ผิด

(๑) เมอ่ื ไดค วบคมุ มาถงึ สถานทที่ าํ การแลว ถา ไดม อบหมายใหเ จา พนกั งาน
ตาํ รวจเปนผูควบคุมโดยมหี ลกั ฐานตอกันไวแลว ใหค วามรบั ผดิ ชอบตกอยแู กตํารวจฝายเดยี ว

(๒) การหลบหนีของผูตองคุมขัง เกิดจากความบกพรองของผูควบคุม
โดยปลอยปละละเลยในการควบคุม ใหสอบสวนพิจารณาโทษทางวินัย ถาเปนการเสียหายรายแรง
ใหสง ตัวไปดําเนินคดีตามกฎหมาย

¡ÒèѺ¡ØÁ·ËÒà (»ÃÐÁÇÅÃÐàºÕº¡ÒÃตําÃǨà¡èÕÂǡѺ¤´Õ ÅѡɳРòð º··èÕ ñ
ËÁÇ´ ó ¡ÒèѺ¡ØÁ ¡ÒäǺ¤ØÁáÅСÒÃÃºÑ μÇÑ ·ËÒÃ令Ǻ¤ØÁ ¢ŒÍ ñó)

ในกรณที ม่ี คี าํ สงั่ หรอื หมายของศาลใหจ บั ทหารผใู ด ใหพ นกั งานฝา ยปกครองหรอื ตาํ รวจ
แจง ใหผ บู งั คบั บญั ชาของทหารผนู นั้ ทราบในโอกาสแรกเวน แตเ ปน การกระทาํ ความผดิ ซงึ่ หนา หรอื มเี หตุ
จําเปนอยางอ่ืนที่กฎหายใหจับไดโดยไมตองมีหมาย หรือมีเหตุอันควรเชื่อวาทหารผูนั้นจะหลบหนี
การจับกุมตามหมายในการจับกุมทหารผูใด ใหพนักงานฝายปกครองหรือตํารวจแจงใหทหารผูน้ันไปยัง
ท่ีทําการของพนักงานฝายปกครองหรือตํารวจ หากไมยอมไปขัดขวาง หรือมีเหตุอันควรเชื่อวาจะหลบหนี
ใหจับกุมไดตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา และตามรัฐธรรมนูญมาตรา ๒๓๗
โดยอาจรองขอใหสารวัตรทหารชวยควบคุมตัวผูนั้นไปสงพนักงานฝายปกครองหรือตํารวจก็ได
หากทหารมีจํานวนมากใหพนักงานฝายปกครองหรือตํารวจรีบแจงใหฝายทหารทราบโดยเร็ว
เพอ่ื มาชว ยระงบั เหตแุ ละรว มมอื ในการจบั กมุ ทหารผกู ระทาํ ผดิ ไปดาํ เนนิ คดใี นการจบั กมุ ตามวรรคหนงึ่
หากทหารผูนั้นสวมเครื่องแบบอยูใหปฏิบัติตามขอ ๑๔ โดยอนุโลม และหลีกเลี่ยง
การใชเ ครอื่ งพนั ธนาการ เวน แตม คี วามจาํ เปน อยา งยง่ิ และมใิ หใ ชอ าวธุ ระหวา งการจบั กมุ โดยไมจ าํ เปน
ถาเปนกรณีทหารและตํารวจหรือพนักงานฝายปกครองกําลังกอการวิวาทกันใหรีบรายงาน
ผูบังคับบัญชาของแตละฝายทราบทันที และใหผูบังคับบัญชาท่ีเก่ียวของรีบออกไประงับเหตุโดยเร็ว
สวนการดาํ เนนิ การขน้ั ตอไปใหปฏบิ ัตติ ามความในวรรคกอน

ขอ ๑๔ การควบคมุ ตัวทหาร
การควบคุมตัวทหารท่ีถูกหาวากระทําความผิดอาญาและถูกจับกุมตัวไปยัง

ทท่ี าํ การของพนกั งานฝา ยปกครองหรอื ตาํ รวจ ใหเ ปน ไปตามประมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณาความอาญา
ถาทหารทถี่ ูกจับกมุ และควบคุมตวั สวมเครื่องแบบใหพ นักงานฝา ยปกครองหรอื ตํารวจดาํ เนินการดงั นี้

๒๐๓

(๑) แนะนําใหทหารผูน้ันทราบถึงเกียรติของเครื่องแบบทหารและขอให
พิจารณาวาจะถอดเครอื่ งแบบหรือไม

(๒) ถาทหารไมยอมถอดเคร่ืองแบบ ใหแจงฝายทหารทราบเพื่อจัดสง
เจาหนาที่ฝายทหารมาแนะนําใหทหารถอดเคร่ืองแบบแลวดาํ เนินการตามวรรคแรก หากฝายทหาร
ไมมาภายในระยะเวลาอันสมควรหรือระยะเวลาที่กําหนดหรือดาํ เนินการใดๆ แลวไมเปนผล
ใหพนักงานฝายปกครองหรือตาํ รวจปฏิบัติตามวรรคแรกได และบันทึกเหตุผลไว แลวแจงเหตุน้ัน
ใหฝ า ยทหารทราบ

¡ÒÃμÃǨ¤¹Œ ·ËÒà (»ÃÐÁÇÅÃÐàºÕº¡ÒÃตาํ ÃǨà¡ÕÂè ǡѺ¤´Õ ÅѡɳРòð º··Õè ñ
ËÁÇ´ ô)

ขอ ๑๗ การตรวจคนตวั บุคคล
การตรวจคนตัวทหารใหผูมีอํานาจหนาที่ปฏิบัติตามประมวลกฎหมายวิธี

พิจารณาความอาญาขอ ๑๘ การตรวจคนสถานท่ีและท่ีรโหฐานการตรวจคนสถานที่และท่ีรโหฐาน
ของทหารท่ีไมเกี่ยวกับราชการทหารใหเปนไปตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา และ
รฐั ธรรมนญู มาตรา ๒๓๘ การตรวจคน สถานทแ่ี ละทร่ี โหฐานอนั เปน เขตทตี่ งั้ ทหารหรอื ของทางราชการ
ทหาร นอกจากจะตอ งปฏบิ ตั ติ ามวรรคกอ นแลว ใหผ มู อี าํ นาจหนา ทใ่ี นการตรวจคน แจง ใหผ บู งั คบั บญั ชา
หรอื ผูร ับผดิ ชอบเขตทตี่ ัง้ ทหารน้ันสงผูแทนไปอยใู นการตรวจคนดว ย

ขอ ๑๙ การตรวจคน ยานพาหนะ
การตรวจคนยานพาหนะของทหารไมวาจะเปนของสวนตัวหรือทางราชการ

ทหารหรือการคนตัวทหารที่อยูในยานพาหนะน้ันไมวาจะสวมเคร่ืองแบบหรือไมก็ตาม ใหผูมีอํานาจ
หนาท่ปี ฏบิ ตั ิตาม ป.ว.ิ อ. และรัฐธรรมนญู และใหท หารผคู รอบครองหรอื ควบคมุ ยานพาหนะใหค วาม
รวมมือและความสะดวกจนกวาการตรวจคน จะเสร็จสน้ิ การตรวจคน ยานพาหนะของทางราชการ เชน
รถสงคราม เครือ่ งบิน เรอื ซึง่ ชักธงราชนาวี ขณะปฏิบัตหิ นาทีร่ าชการ และมีนายทหารชัน้ สัญญาบตั ร
ควบคมุ ยานพาหนะนนั้ มา ผมู อี าํ นาจหนา ทตี่ รวจคน จะตรวจคน ไดต อ เมอ่ื มหี นงั สอื อนมุ ตั จิ ากผบู งั คบั บญั ชา
ยานพาหนะน้ันๆ ตั้งแตผูบัญชาการกองพลหรือเทียบเทาขึ้นไป การตรวจคนยานพาหนะของ
ทางราชการทหารอนั ผบู งั คบั บญั ชาฝา ยทหารผเู ปน หวั หนา ของหนว ยนนั้ มหี นงั สอื รบั รองวา จะเปน เหตุ
ใหก ารปฏบิ ัตกิ ารยุทธพึงเสียเปรยี บ ใหงดการตรวจคน

ขอ ๒๐ การตรวจคน สิ่งของราชการลับ
ในการตรวจคนถาไดรับแจงจากฝายทหารวาส่ิงของใดเปนราชการลับทางทหาร
ใหด ําเนนิ การดงั นี้

(๑) เม่ือนายทหารช้ันสัญญาบัตรท่ีเจาหนาท่ีเกี่ยวของทําหนังสือรับรอง
กาํ กบั สงิ่ ของนนั้ และแจง ใหพ นกั งานฝา ยปกครองหรอื ตาํ รวจทราบ ใหผ มู อี าํ นาจหนา ทต่ี รวจคน งดเวน
การตรวจเฉพาะสง่ิ ของดงั กลา ว แลว ทาํ บนั ทกึ เหตงุ ดเวน การตรวจคน พรอ มทง้ั ลงชอ่ื รบั รองทกุ ฝา ยแลว
รีบรายงานผูบ งั คบั บญั ชาทราบ

๒๐๔

(๒) ถาผูมีอํานาจหนาที่ตรวจคนซ่ึงมีตาํ แหนงตั้งแตชั้นปลัดอาํ เภอหรือ
หวั หนา สถานตี าํ รวจขน้ึ ไปยงั ตดิ ใจสงสยั ทจ่ี ะตรวจคน ใหท าํ เครอ่ื งหมายลงชอื่ ทกุ ฝา ยปด ผนกึ หรอื กาํ กบั
ไวท่ีหีบหอหรือภาชนะบรรจุส่ิงของนั้นแลวจัดสงสิ่งของน้ันไปยังสถานท่ีปลายทางตามท่ีตกลงกัน
เพอ่ื รว มกนั แตง ตง้ั คณะกรรมการเปด ตรวจสงิ่ ของนน้ั ตอ ไปสง่ิ ของใดอาจกอ ใหอ นั ตรายแกผ ตู รวจคน หรอื กอ
ใหเ กดิ ความเสยี หายอนั จะทาํ ใหท างราชการไดร บั ความเสยี หาย ไมว า จะเปน สง่ิ ของราชการลบั หรอื ไมก ต็ าม
ใหดําเนินการตามวรรคกอนโดยอนุโลมการตรวจคนสิ่งของใดอันผูบังคับบัญชาฝายทหารผูเปน
หัวหนาของหนวยนั้นมีหนังสือรับรองวาจะเปนเหตุใหการปฏิบัติการยุทธวิธีพึงเสียเปรียบใหงด
การตรวจคน

ขอ ๒๑ การประสานการตรวจคน
ในการตรวจคน ตัวบุคคล สถานท่ี และทร่ี โหฐาน ยานพาหนะหรอื ส่งิ ของตามหมวดน้ี
ใหกระทาํ ในเวลาและสถานทอี่ ันสมควร โดยใชความสภุ าพนมุ นวล ตามควรแกกรณี ถามสี ารวตั รทหารอยู
ณ สถานที่หรือบรเิ วณทจี่ ะตรวจคนใหผูม ีอํานาจหนา ทตี่ รวจคน ประสาน โดยขอสารวัตรทหารมารว ม
เปน พยานในการตรวจคน ดว ย แตถ า ไมม หี รอื มแี ตส ารวตั รทหารไมย นิ ยอมรว มเปน พยานกใ็ หบ นั ทกึ ไว
และเมื่อผูมีอํานาจหนาท่ีตรวจคนดาํ เนินการเสร็จแลวใหทําบันทึกพรอมกับใหทุกฝายลงช่ือรับรอง
และตางยึดถือไวฝายละหนึง่ ฉบบั

๒๐๕

àÍ¡ÊÒÃสาํ ËÃѺÈÖ¡ÉÒ¤¹Œ ¤ÇŒÒà¾èÁÔ àμÁÔ

กระทรวงยตุ ธิ รรม. (๒๕๖๐). ดาวนโ หลดแบบฟอรม , เขา ถงึ ไดจ าก : http://www.moj.go.th/news/๕-
page๘๗.html (วันทค่ี นขอมูล : ๑ กันยายน ๒๕๖๐ )

กองคดอี าญา สาํ นกั งานตาํ รวจแหง ชาต.ิ หนงั สอื กองคด(ี สาํ นกั งานตาํ รวจแหง ชาต)ิ ท่ี ๐๐๐๐๔.๖/๑๓๗๘
ลงวันท่ี ๙ มีนาคม ๒๕๔๘ เร่ือง á¹Ç·Ò§»¯ÔºÑμÔμÒÁ¾ÃÐÃÒªºÑÞÞÑμÔá¡Œä¢à¾èÔÁàμÔÁ
».ÇÔÍÒÞÒ (©ºÑº·èÕ òò) ¾.È.òõô÷

กองบัญชาการศึกษา สํานักงานตํารวจแหงชาติ คูมือตํารวจ หลักสูตรนักเรียนนายสิบตํารวจ
วชิ าการสืบสวนสอบสวน พ.ศ.๒๕๖๐

ฝา ยวชิ าการสตู รไพศาล. (๒๕๕๗). »ÃÐÁÇÅÃÐàºÂÕ º¡ÒÃตาํ ÃǨà¡ÂèÕ Ç¡ºÑ ¤´,Õ สํานักพิมพส ูตรไพศาล

สทิ ธศิ ักดิ์ รน่ื สําราญ.,พ.ต.ท. (๒๕๕๗). àÍ¡ÊÒÃตําÃÒÇªÔ Ò¡ÒÃÊº× Êǹ ËÅ¡Ñ ÊÙμùѡàÃÕ¹¹ÒÂÊÔºตําÃǨ

สาํ นกั งานตาํ รวจแหง ชาต.ิ คาํ สงั่ สาํ นกั งานตาํ รวจแหง ชาติ ที่ ๕๓๗/๒๕๕๕ ลงวนั ท่ี ๒๗ กนั ยายน ๒๕๕๕
เรื่อง ¡ÒÃกํา˹´อํา¹Ò¨Ë¹ŒÒ·Õè¢Í§ตําÃǨã¹Ê¶Ò¹ตÕ าํ ÃǨ

อดลุ ย แสงสงิ แกว., พล.ต.อ. (๒๕๕๗). ¤ÙÁ‹ ×Í¡Òý¡ƒ ͺÃÁ¢ÒŒ ÃÒª¡ÒÃตาํ ÃǨ·Õ軯ԺμÑ Ô˹ŒÒ·è§Õ Ò¹Êº× Êǹ
ã¹Ê¶Ò¹ตÕ าํ ÃǨ, âç¾ÔÁ¾ต ําÃǨ

อุเทน นยุ พิน.,พ.ต.อ. (๒๕๕๘). ËÅ¡Ñ ¡®ËÁÒÂสาํ ËÃѺ¡ÒÃÊ׺Êǹ¤´ÍÕ ÒÞÒ, โรงพมิ พม ลิ เลี่ยนแนร.

๒๐๖

จัดพมิ พโ ดย
โรงพิมพตํารวจ ถ.เศรษฐศิริ ดุสติ กรงุ เทพฯ ๑๐๓๐๐ โทรศัพท ๐-๒๖๖๘-๒๘๑๑-๓ โทรสาร ๐-๒๒๔๑-๔๖๕๘

“เปนองคกรบังคับใชกฎหมายที่นําสมัย
ในระดับมาตรฐานสากล เพ�อใหประชาชนเช�อมั่นศรัทธา”

พลตํารวจเอก สุวัฒน แจงยอดสุข
ผูบัญชาการตํารวจแหงชาติ