การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง PAK HAK ผักขี้นาก ผักฮาก ผักรด ชะอมเถา Erythropalum scandens Blume. OLACACEAE เป็นไม้ประเภทเถาเลื้อย เกี่ยวเกาะขึ้นตามต้นไม้ กิ่งไม้ รั้ว ค้าง มีมือเกาะที่ยาว แข็งแรง ออกตามซอกก้านใบ ใบเป็นประเภทใบเดี่ยว คล้ายใบพลู หรือรูปใบหอก ปลายใบแหลม โคนใบมน ผิวใบเกลี้ยง ไม่มีขน เห็นเส้นใบชัดเจน ออกเรียงตรงข้ามกัน มีกลิ่นคาวเฉพาะตัว ดอกเป็นดอกเดี่ยวสีขาวอมเหลือง ออกตามข้อ ส่วนผลดิบเป็นสีเขียว ผลเดี่ยวรูปกลมรี ผิวเกลี้ยงเป็นมัน สุกแก่สีส้มอมแดง มีเมล็ดรูปทรงรี สีขาว แต่เปลือกหุ้มเมล็ดสีดำ ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด หรือปักชำกิ่ง หรือโน้มกิ่งลงหาดิน เมื่อออกราก จึงตัด หรือขุดแยกไปปลูกที่ใหม่ ตลาดสดเทศบาลเมืองเชียงคาน อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย เป็นผักที่มีวิตามิน เกลือแร่ แร่ธาตุ กากเส้นใยอาหาร คาร์โบไฮเดรต สรรพคุณ ออกฤทธิ์เป็นยารักษาโรค บำรุงส่วนต่างๆ ของร่างกาย ช่วยย่อยอาหาร ช่วยลดคอเลสเตอรอล ช่วยป้องกันโรค หลอดเลือดหัวใจตีบ ช่วยควบคุมการอักเสบ การแข็งตัวของเลือด ช่วยบำรุงให้มีพัฒนาการทางสมอง ช่วยรักษา โรคไขข้อ ลดความเสี่ยงเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจ ช่วยซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ ช่วยลดและควบคุมความดันโลหิต ช่วยขับเหงื่อ ขับปัสสาวะ รักษาอาการไข้หวัด ด้วยมีวิตามินซี และวิตามินอื่น ๆ เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร เช่น ลวก ต้ม แกง เป็นต้น 10-20 บาท https://www.technologychaoban.com/bullet-news-today/article_198762. [28 เม.ย. 2022]. 1 73
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง - ขี้หวด ผักเปิ๊ก ผักกาดแซ วาซาบิเมืองไทย Raphanus caudatus L. BRASSICACEAE จัดเป็นไม้ล้มลุก ลำต้นตั้งตรง มีขนแข็งปกคลุมเล็กน้อย ลำต้นเป็นรูปทรงกลมหรือ ทรงกระบอก ส่วนกลางของลำต้นจะกลวง ก้านใบแทงขึ้นจากดิน โดยเป็นผักพื้นบ้านทางภาคเหนือ ใบเป็นใบ เดี่ยวสีเขียวอ่อน ออกเรียงสลับเป็นกระจุกที่ผิวดิน ใบจะอวบน้ำ ดอกผักขี้หูด ออกดอกเป็นช่อ โดยจะออก ที่ปลายกิ่งหรือตามซอกใบ มีดอกย่อยจำนวนมาก กลีบดอกเป็นสีม่วงอมชมพู ออกดอกในช่วงเดือนมิถุนายนถึง เดือนธันวาคม ผลเป็นผลแห้งและแตกได้ ลักษณะของผลคล้ายฝักถั่ว มีขนาดเล็ก ฝักเป็นสีเขียวอ่อน ปลายฝัก แหลม ฝักหยักเป็นคอดเว้าเป็นข้อ ๆ ผนังด้านในของฝักจะอ่อนนุ่มคล้ายกับฟองน้ำ ลักษณะของเมล็ดกลม ออกผลในช่วงเดือนกรกฎาคมถึงเดือนกุมภาพันธ์ ตลาดสดเชียงของ อำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย จัดเป็นพืชที่มีคุณค่าทางอาหารสูง เช่น วิตามินซีแคลเซียม ฟอสฟอรัส และธาตุ เหล็ก เป็นต้น สรรพคุณ ฝักและใบช่วยทำให้เจริญอาหาร เนื่องจากผักขี้หูดมีกลิ่นฉุนจึงนิยมนำไปใช้เป็นยา สมุนไพรแก้หวัด ช่วยแก้อาการท้องอืดท้องเฟ้อ ช่วยละลายนิ่ว และช่วยขับน้ำดี เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร 10-20 บาท https://medthai.com [5 พ.ค. 2022]. 1 74
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง AMARANTH ผักขม (ภาคกลาง) ผักโหม ผักหม (ภาคใต้) ผักโหมเกลี้ยง (แม่ฮ่องสอน) Amaranthus viridis L. AMARANTHACEAE เป็นพืชล้มลุกทรงพุ่มเตี้ย ลักษณะของลำต้นจะตั้งตรง อวบน้ำ มีสีเขียว กิ่งก้านสาขาแตก ออกมามากมาย บริเวณโคนต้นจะเป็นสีน้ำตาลแดง ใบมีลักษณะเป็นรูปไข่คล้ายสามเหลี่ยม ออกเป็นใบเดี่ยว สลับกัน ความกว้างของใบมีประมาณ 2.5-8 เซนติเมตร ยาวประมาณ 3.5-12 เซนติเมตร ผิวและขอบใบเรียบ หรืออาจมีขนเล็กน้อยที่ผิวใบ ส่วนหลังใบจะมีลักษณะเป็นคลื่นเล็กน้อย ผักโขมมีดอกเป็นสีม่วงปนเขียว มักออกเป็นช่อตามซอกใบและปลายกิ่ง ซึ่งภายในดอกจะมีดอกย่อยอัดตัวกันแน่นเรียงรายอยู่ ลักษณะของ เมล็ดจะมีขนาดเล็ก รูปทรงกลม มีสีน้ำตาลเกือบดำ ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด เป็นผักที่มีวิตามิน เกลือแร่ แร่ธาตุ กากเส้นใยอาหาร คาร์โบไฮเดรต สรรพคุณ ช่วยในการบำรุงน้ำนมเหมาะกับคุณแม่ที่เลี้ยงลูกด้วยนมของตัวเอง มีสารแคโรทีนอยด์พวกลูทีนและเซอักแซน ทินที่ช่วยชะลอความเสื่อมของดวงตา ลดความเสี่ยงในการเกิดโรคอัลไซเมอร์ มีสารซาโปนินที่ช่วยลด คอเลสเตอรอลในเส้นเลือด ช่วยลดการเกิดมะเร็งในกระเพาะอาหาร ช่วยชะลอความเสื่อมของเซลล์ต่างๆ ในร่างกาย ช่วยลดความเสี่ยงของภาวะกระดูกพรุน บำรุงกระดูกและฟันให้แข็งแรง ลดภาวะสมองเสื่อม บำรุง โลหิต และป้องกันการเกิดโรคหัวใจ เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร เช่น ลวก ต้ม เป็นต้น 5-10 บาท https://www.vichakaset.com. [28 เม.ย. 2022]. 1 75
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง PARA CRESS,TOOTH-ACHE PLANT ผักคราด ผักเผ็ด อึ้งฮวยเกี้ย Acmella oleracea (L.) R.K. Jansen. ASTERACEAE เป็นไม้ล้มลุกขนาดเล็ก มีอายุปีเดียว มีลำต้นตั้งตรง ลำต้นกลมและอวบน้ำ แตกกิ่งก้านสาขา ต้นมีสีเขียวม่วงแดงปนเข้ม หรือทอดไปตามดินเล็กน้อยแต่ปลายชูขึ้น ลำต้นอ่อนและมีขนปกคลุมขึ้นอยู่ เล็กน้อย ใบเป็นใบเดี่ยว ออกตรงข้ามกัน ลักษณะของใบเป็นรูปสามเหลี่ยม รูปไข่ หรือเป็นรูปใบหอกแกมรูปไข่ ขอบใบเรียบ ดอกออกดอกเป็นช่อตามซอกใบและปลายกิ่ง เป็นกระจุกสีเหลือง ดอกมีลักษณะกลมเป็นรูปไข่ ปลายแหลมคล้ายหัวแหวน ดอกย่อยมี 2 วง วงนอกเป็นดอกตัวเมีย ส่วนวงในเป็นดอกสมบูรณ์เพศ ก้านของ ดอกเรียวยาว ยกตั้งทรงกลมคล้ายกับหัวแหวน ผลเป็นผลแห้ง ลักษณะของผลเป็นรูปไข่ ส่วนปลายเว้าเป็นแอ่ง เล็กน้อย ที่รยางค์มีหนามอยู่ 1-2 อัน ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด เป็นผักที่มีวิตามิน เกลือแร่ แร่ธาตุ กากเส้นใยอาหาร คาร์โบไฮเดรต สรรพคุณ ต้นสด ช่วยทำให้เจริญอาหาร ส่วน ดอก ช่วยในการเจริญอาหาร ช่วยกระตุ้นและเรียกน้ำลาย ใช้เป็นอาหาร บำรุงธาตุสำหรับสตรีหลังคลอดบุตรและมีอาการวิงเวียนศีรษะ ช่วยแก้พิษตานซาง ช่วยรักษารำมะนาด ช่วยรักษาดีซ่าน ช่วยแก้อาการผอมเหลือง ช่วยแก้โลหิตเป็นพิษ ช่วยแก้อาการตาฟาง ช่วยแก้อาการปวดศีรษะ เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร 10-20 บาท ฐานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.phargarden.com. [28 เม.ย. 2022]. 1 76
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง CORIANDER ผักหอม ผักหอมน้อย ผักหอมป้อม ผักหอมผอม ยำแย้ Coriandrum sativum L. UMBELLIFERAE เป็นไม้ล้มลุกที่มีลำต้นตั้งตรง ภายในจะกลวง และมีกิ่งก้านที่เล็ก ไม่มีขน มีรากแก้วสั้น แต่รากฝอยจะมีมาก ซึ่งลำต้นนี้จะสูงประมาณ 8-15 นิ้ว ลำต้นสีเขียวแต่ถ้าแก่จัดจะออกสีเขียวอมน้ำตาล ใบลักษณะการออกของใบจะเรียงคล้ายขนนก แต่อยู่ในรูปทรงพัด ซึ่งใบที่โคนต้นนั้นจะมีขนาดใหญ่กว่าที่ปลาย ต้น เพราะส่วนมากที่ปลายต้นใบจะเป็นเส้นฝอย มีสีเขียวสด ดอกออกเป็นช่อ ตรงส่วนยอดของต้น ดอกนั้น มีขนาดเล็ก มีอยู่ 5 กลีบสีขาวหรือชมพูอ่อนๆ ผลจะติดผลในฤดูหนาว ลักษณะของผลเป็นรูปทรงกลมโต ประมาณ 3-5 มิลลิเมตร ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด มีวิตามินและแร่ธาตุที่มีประโยชน์ สรรพคุณ ช่วยบำรุงและรักษาสายตา ช่วยให้ เจริญอาหารมากยิ่งขึ้น ช่วยบำรุงธาตุในร่างกาย ช่วยแก้อาการกระหายน้ำ ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด ช่วยกระตุ้นการทำงานของเลือดพลาสมาและกล้ามเนื้อ ช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดโรคมะเร็ง ช่วยขับเหงื่อ ช่วยกระทุ้งพิษไข้หัว ไข้อีดำอีแดง ช่วยแก้อาการหวัด ช่วยแก้ไอ ช่วยละลายเสมหะ ช่วยแก้อาการสะอึก ช่วยแก้ อาการคลื่นไส้อาเจียน ช่วยแก้อาการวิงเวียนศีรษะ เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร 5-10 บาท http://www.rspg.or.th/plants_data/herbs/herbs_18_3.htm , https://medthai.com. [25 เม.ย. 2022]. 1 77
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง CORIANDER ผักอีแงะ ผักสะแงะ ผักอีแยะ ผักหอมแย้ หอมแงะ Coriandrum spp. UMBELLIFERAE เป็นพืชล้มลุก เหมือนผักชีไทย ลักษณะลำต้น มีสีเขียวกลวงสูง แตกกิ่งเล็กน้อย ลักษณะใบ เป็นใบประกอบแบบขนนก เว้าแตกสีเขียว ใบออกเรียงสลับกันกาบใบหุ้มนิ่มไม่แข็ง ลักษณะดอกมีขนาดเล็ก เป็นกระจุกสีขาวออกเป็นช่อ เมล็ดผลเป็นสีเขียวเมื่อแก่เป็นสีน้ำตาลออกเหลืองเล็กกว่าผักชี มีกลิ่นหอมฉุน เฉพาะกว่าผักชีไทย ตลาดสดพรเพชร อำเภอเมือง จังหวัดมุกดาหาร และตลาดสดเทศบาลเชียงคาน อำเภอ เชียงคาน จังหวัดเลย เป็นผักที่มีวิตามิน เกลือแร่ แร่ธาตุ กากเส้นใยอาหาร สรรพคุณ แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ แก้วิงเวียน ช่วยเจริญอาหาร ลดระดับน้ำตาลในเลือด และป้องกันมะเร็ง เป็นต้น นำมารับประทานเป็นผักสดกับน้ำพริก หรือนำไปปรุงอาหารใส่แกงต่าง ๆ เช่น แกง หน่อไม้ แกงลาว แกงหวาย แกงแค เป็นต้น 10-20 บาท https://oer.learn.in.th/search_detail/result. [28 เม.ย. 2022]. 1 78
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง CHAYA ต้นชายา ต้นมะละกอกินใบ ต้นคะน้าเม็กซิกัน ต้นผงชูรส Cnidoscolus chayamansa McVaugh. EUPHORBIACEAE เป็นไม้พุ่ม อายุหลายปี ลำต้นมีลักษณะอวบน้ำ มีความสูงของลำต้นประมาณ 2-6 เมตร. เปลือกลำต้นเป็นสีน้ำตาลมีน้ำยางสีขาวอยู่ภายใน ลักษณะของใบคล้ายกับใบเมเปิ้ล ขอบใบแยกออกเป็น 3-4 แฉก ดอกมีสีขาว ออกดอกเป็นช่อบริเวณปลายกิ่ง ในแต่ละช่อประกอบไปด้วยดอกย่อยจำนวนมาก โดยทั่วไป มักตัดแต่งเป็นทรงพุ่มให้มีความสูงประมาณ 2 ม. เพื่อให้สะดวกต่อการเก็บเกี่ยว ตลาดสดพรเพชร อำเภอเมือง จังหวัดมุกดาหาร เป็นผักที่มีคุณค่าทางอาหารสูง มีวิตามิน เกลือแร่ แร่ธาตุ กากเส้นใยอาหาร คาร์โบไฮเดรต ปัจจุบันผักไชยามีฤทธิ์ต้านจุลชีพหลายชนิด มีฤทธิ์ต้านการอักเสบ ช่วยปกป้องหลอดเลือดและ หัวใจ ช่วยต้านอนุมูลอิสระ ช่วยลดน้ำตาลในเลือด และช่วยลดไขมันในเลือด เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร 10-20 บาท https://adeq.or.th., https://www.thairath.co.th/scoop/2006055. [28 เม.ย. 2022]. 1 79
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง - แต้วหิน (ลำปาง), ผักเตา เตา (เลย), ติ้วส้ม (นครราชสีมา), กวยโชง (กาญจนบุรี), ตาว (สตูล), ติ้วแดง ติ้วยาง ติ้วเลือด ติ้วเหลือง (ภาคเหนือ), ติ้วเหลือง (ภาคกลาง), แต้ว (ภาคใต้), ผักติ้ว เป็นต้น Cratoxylum formosum (Jacq.) Benth. & Hook.f. ex Dyer. HYPERICACEAE จัดเป็นไม้ยืนต้นผลัดใบขนาดกลาง เรือนยอดเป็นทรงพุ่มกลม โคนต้นมีหนาม กิ่งก้านเรียว ส่วนกิ่งอ่อนมีขนนุ่มอยู่ทั่วไป เปลือกลำต้นเป็นสีน้ำตาลแดง แตกล่อนเป็นสะเก็ด ใบเป็นใบเดี่ยวออกเรียง ข้ามกัน ลักษณะของใบเป็นรูปวงรีแกมรูปไข่กลับ ปลายใบมนหรือแหลม โคนใบสอบเรียบ ส่วนขอบใบโค้งเรียบ ผิวใบทั้งสองด้านมีขนละเอียด ใบเมื่ออ่อนจะเป็นสีชมพูอ่อนถึงสีแดง เรียบและเป็นมันวาว โดยในช่วงฤดูหนาว จะเห็นเรือนพุ่มทั้งหมดเป็นสีชมพูอ่อน ใบแก่เป็นสีเขียวสด ดอกออกดอกเป็นช่อแบบกระจุกตามกิ่ง กลีบดอก เป็นสีขาวอมสีชมพูอ่อนถึงสีแดง กลีบดอกมีกลิ่นหอมอ่อน ๆ ออกตามซากใบ ดอกมีอยู่ 5 กลีบ โดยจะออก ดอกในช่วงเดือนมกราคมถึงเดือนพฤษภาคม ผลติ้วเป็นแบบแห้งและแตกได้ ลักษณะของผลเป็นรูปไข่แกมรูป กระสวย ผิวผลมีนวลสีขาว ผลเมื่อแก่จะเป็นสีน้ำตาลหรือสีน้ำตาลดำ ลักษณะของผลเป็นแบบแคปซูล ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด เป็นพืชที่มีคุณค่าทางอาหารสูง มีวิตามิน เกลือแร่ แร่ธาตุ กากเส้นใยอาหาร คาร์โบไฮเดรต สรรพคุณ ช่วยบำรุงโลหิต ฟอกโลหิต กินแก้ธาตุพิการ ช่วยแก้ประดง ช่วยป้องกันไม่ให้เด็กเป็น ตาบอดกลางคืน ช่วยขับลม แก้อาการปวดท้อง ใช้เป็นยาขับปัสสาวะ และแก้อาการปัสสาวะขัด เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร และใช้เป็นพืชสมุนไพร 10-20 บาท ฐานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. "ติ้วขาว". [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : www.phargarden.com. [28 เม.ย. 2022]. 1 80
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง SWAMP MORNING GLORY, THAI WATER CONVOLVULUS, MORNING GLORY ผักทอดยอด ผักบุ้งจีน ผักบุ้ง Ipomoea aquatica ForsskVar. reptan CONVOLVULACEAE จัดเป็นพืชล้มลุก รากเป็นแบบรากแก้ว มีรากแขนง แตกออกทางด้านข้างของรากแก้ว และยัง สามารถแตกรากฝอยออกมาจากข้อของลำต้นได้ด้วย เมล็ดมีรูปร่างเป็นสามเหลี่ยมฐานมน มีสีน้ำตาล ลำต้น ในระยะแรกของการเจริญเติบโตจะมีลำต้นตั้งตรง ระยะต่อไปจะเลื้อยทอดยอดไปตามพื้นดินหรือน้ำ ลำต้นมีสี เขียว มีข้อและปล้องข้างในกลวง ใบเป็นใบเดี่ยว มีขอบใบเรียบ รูปใบคล้ายหอกโคนใบกว้างค่อย ๆ เรียวเล็กไป ตอนปลาย ปลายใบแหลม ที่โคนใบเป็นรูปหัวใจ ขอบใบเรียบหรือเป็นคลื่น ก้านใบยาว ดอกและช่อดอกดอก เป็นดอกสมบูรณ์มีลักษณะเป็นช่อ มีดอกตรงกลาง 1 ดอก และดอกด้านข้างอีก 2 ดอก ผลเป็นผลเดี่ยวรูปร่าง ค่อนข้างกลม ลักษณะผิวภายนอกเหี่ยวย่น ขรุขระ ไม่แตก ใน 1 ผลมีเมล็ด 4-5 เมล็ด ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด เป็นพืชที่มีคุณค่าทางอาหารสูง มีวิตามิน เกลือแร่ แร่ธาตุ กากเส้นใยอาหาร คาร์โบไฮเดรต สรรพคุณ มีสารต่อต้านอนุมูลอิสระ ช่วยในการชะลอวัย ช่วยป้องกันการเกิดหรือลดอัตราการ เกิดของโรคมะเร็ง ช่วยบำรุงสายตา รักษาอาการตาต้อ ตาฝ้าฟาง ช่วยบำรุงธาตุช่วยแก้โรคประสาท ช่วยแก้ อาการเหงื่อออกมาก ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด ป้องกันการเกิดโรคเบาหวาน ช่วยแก้อาการปวดศีรษะ อ่อนเพลีย ช่วยบำรุงกระดูกและฟัน และช่วยป้องกันการเกิดโรคกระเพาะอาหาร เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร 5-10 บาท https://medthai.com. [28 เม.ย. 2022]. 1 81
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง WATER MORNING GLORY ผักทอดยอด ผักบุ้ง ผักบุ้งแดง ผักบุ้งนา กำจร โหนเดาะ Ipomoea aquatica Forssk. CONVOLVULACEAE จัดเป็นพืชล้มลุกอายุหลายปี ลำต้นกลวง รากออกตามข้อ ใบเป็นรูปสามเหลี่ยม รูปหอกหรือ รูปขอบขนานแคบ ก้านใบยาว ดอกมีสีขาว สีชมพูหรือม่วงอ่อน ออกเป็นช่อมี 2-3 ดอก ลักษณะแผ่เป็น ปากแตร ช่อดอกมีลักษณะทรงระฆังต่างจากผักบุ้งจีนที่เป็นทรงกรวย ขนาด 4-7 ซม. กลีบเลี้ยง 5 กลีบ ติดกัน ตรงโคน กลีบดอกเชื่อมติดกันปลายแยกเป็น 5แฉก เกสรเพศผู้ 5 อัน ติดเหนือโคนกลีบดอก ผลเมื่อแห้งแล้ว จะแตก ผลเป็นรูปไข่หรือกลม ขนาด 1 ซม. เมล็ดมี 4 เมล็ด ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด เป็นพืชที่มีคุณค่าทางอาหารสูง มีวิตามิน เกลือแร่ แร่ธาตุ กากเส้นใยอาหาร คาร์โบไฮเดรต สรรพคุณ ช่วยป้องกันการเกิดโรคแผลในกระเพาะอาหาร ช่วยป้องกันโรคท้องผูก ช่วยแก้อาการ เสื่อมสมรรถภาพ ช่วยขับปัสสาวะ แก้ปัสสาวะเหลือง ช่วยแก้อาการปัสสาวะเป็นเลือด ช่วยแก้หนองใน ช่วยแก้ ริดสีดวงทวาร ช่วยแก้อาการตกขาวมากของสตรี ช่วยถอนพิษสำแดง และช่วยต่อต้านเชื้อแบคทีเรีย เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร 5-10 บาท https://medthai.com. [28 เม.ย. 2022]. 1 82
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง EYLON SPINACH, EAST INDIAN SPINACH, INDIAN SPINACH, MALABAR NIGHTSHADE ผักปั๋ง ผักปั่ง (ภาคเหนือ), ผักปลังใหญ่ ผักปลังขาว ผักปลังแดง (ภาคกลาง), ผักปรัง ผักปรัง ใหญ่ (ไทย), เดี้ยจุ่น (เมี่ยน), มั้งฉ่าง (ม้ง), เหลาะขุ้ย โปแดงฉ้าย (แต้จิ๋ว), ลั่วขุย (จีนกลาง) เป็นต้น Basella alba L. BASELLACEAE จัดเป็นไม้เถาเลื้อยล้มลุก ลำต้นอวบน้ำ เกลี้ยง กลม ไม่มีขน แตกกิ่งก้านสาขามาก หากลำต้น เป็นสีเขียวจะเรียกว่า "ผักปลังขาว" ส่วนชนิดที่ลำต้นเป็นสีม่วงแดงจะเรียกว่า "ผักปลังแดง" ใบเป็นใบเดี่ยว ออกสลับกันไปตามข้อต้น ลักษณะของใบเป็นรูปไข่หรือรูปหัวใจ ปลายใบแหลม โคนใบเป็นรูปหัวใจ ส่วนขอบ ใบเรียบ ใบมีลักษณะอวบน้ำและเป็นมันหนานุ่มมือ ดอกออกเป็นช่อเชิงลด โดยจะออกตรงซอกใบ ไม่มีก้าน ชูดอก โดยผักปลังขาวดอกจะเป็นสีเขียว ส่วนผักปลังแดงดอกจะเป็นสีม่วงแดง ผลเป็นผลสด ฉ่ำน้ำ ลักษณะ ของผลกลมแป้น ผิวผลเรียบ ปลายผลมีร่องแบ่งเป็นลอน และไม่มีก้านผล ผลอ่อนเป็นสีเขียว เมื่อแก่แล้วจะ เปลี่ยนเป็นสีดำ เนื้อผลนิ่ม ภายในผลมีน้ำสีม่วงดำ และมีเมล็ด 1 เมล็ด ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด เป็นพืชที่มีคุณค่าทางอาหารสูง มีวิตามิน เกลือแร่ แร่ธาตุ กากเส้นใยอาหาร คาร์โบไฮเดรต สรรพคุณ ช่วยบำรุงธาตุในร่างกาย ดอกอ่อน มีสารเบตาแคโรทีนที่ช่วยบำรุงดวงตา และยังมีสาร ที่มีคุณสมบัติเป็นสารช่วยป้องกันมะเร็ง ดอก ใช้เป็นยาดับพิษในเลือด ต้น ช่วยแก้อาการท้องผูก ใบยอดอ่อน ช่วยหล่อลื่นลำไส้ และเป็นยาระบายอ่อน ๆ ราก ใช้เป็นยาแก้พรรดึก และ ใบ ใช้เป็นยาแก้บิด เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร 5-10 บาท https://medthai.com. [28 เม.ย. 2022]. 1 83
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง VIETNAMESE CORIANDER พริกม้า หอมจันทร์ ผักไผ่ ผักแพว จันทน์โฉม จันทน์แดง ผักไผ่น้ำ ผักแจว พริกบ้า Polygonum odoratum Lour. POLYGONACEAE จัดเป็นพืชล้มลุก มีลำต้นตั้งตรง มีข้อเป็นระยะ ๆ ตามข้อมักมีรากงอกออกมา หรือลำต้นเป็น แบบทอดเลื้อยไปตามพื้นดินและมีรากงอกออกมาตามส่วนที่สัมผัสกับพื้นดิน ใบเป็นใบเดี่ยว ออกสลับ ลักษณะ ของใบเป็นรูปหอกหรือรูปหอกแกมรูปไข่ ก้านใบสั้นมีหู ใบลักษณะคล้ายปลอกหุ้มรอบลำต้นอยู่บริเวณเหนือข้อ ของลำต้น ดอกออกดอกเป็นช่อ ช่อดอกมีดอกย่อยขนาดเล็กสีขาวนวลหรือชมพูม่วง ผลมีขนาดเล็กมาก ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด เป็นพืชที่มีคุณค่าทางอาหารสูง มีวิตามิน เกลือแร่ แร่ธาตุ กากเส้นใยอาหาร คาร์โบไฮเดรต สรรพคุณ ช่วยเสริมสร้างภูมิต้านทานโรค ช่วยในการชะลอวัย ช่วยป้องกันและต่อต้านมะเร็ง ช่วยป้องกันโรคหัวใจ ช่วยบำรุงประสาท ช่วยทำให้เลือดลมในร่างกายเดินสะดวก ช่วยรักษาโรคหวัด ช่วยขับ เหงื่อ ช่วยรักษาโรคปอด ช่วยรักษาหอบหืด ช่วยแก้อาการไอ ช่วยในการขับถ่าย ช่วยป้องกันมะเร็งลำไส้ใหญ่ ช่วยแก้ลม ขับลมในกระเพาะอาหาร แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ช่วยรักษาโรคกระเพาะอาหาร เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร และรับประทานสด 5-10 บาท https://medthai.com. [29 เม.ย. 2022]. 1 84
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง MEK ไคร้เม็ด เม็ก เม็ดชุน เสม็ด เสม็ดเขา เสม็ดแดง เสม็ดชุน Syzygium gratum (Wight) S.N. Mitra var. gratum MYRTACEAE จัดเป็นไม้ต้น สูงได้ถึง 20 เมตร กิ่งเป็นสันสี่เหลี่ยม ลำต้นสีน้ำตาลแดง เปลือกบาง ซ้อนกัน หลายๆชั้น แตกกิ่งก้านมาก ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม รูปไข่ รูปรีถึงรูปใบหอก หรือรูปไข่ ปลายใบแหลม โคนใบ แหลมหรือมน ขอบใบเรียบ ใบแก่ผิวด้านบนเกลี้ยงมันวาว ใบอ่อนสีน้ำตาลปนชมพู ผิวใบด้านล่างเกลี้ยง มีจุด โปร่งแสงหนาแน่น ดอกเป็นแบบช่อแยกแขนง ออกที่ซอกใบและปลายยอด ดอกย่อยสีขาว ไม่มีก้านดอก ฐานดอกรูปถ้วย ทรงรูปกรวยแกมทรงกระบอก กลีบเลี้ยง 5 กลีบ กลีบดอก 5 กลีบ แยกกัน สีขาว สีเหลือง อ่อน เกสรเพศผู้จำนวนมาก เกสรเพศเมียมีรังไข่ขนละเอียด อยู่ใต้วงกลีบ ผลสด ทรงกลม สีขาว ฐานผล นูนออกมาและบุ๋ม ออกดอกช่วงเดือน เมษายน ถึงพฤษภาคม ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด เป็นพืชที่มีวิตามิน เกลือแร่ แร่ธาตุ กากเส้นใยอาหาร คาร์โบไฮเดรต สรรพคุณ ใช้ใบสดตำพอกแก้เคล็ดขัดยอก ฟกบวม ตำรับยาพื้นบ้านอีสาน ยอดอ่อน กินเป็นยาขับลม แก้ท้องขึ้น ท้องอืด ท้องเฟ้อในเด็ก เป็นต้น ในใบผักเม็ก มีสารออกซาเลต (Oxalate) สูง การรับประทานสดหรือจำนวนมากอาจ เสี่ยงต่อการเป็นนิ่วในไตได้ นำมาประกอบอาหาร และรับประทานสด 5-10 บาท https://th.wikipedia.org/ [29 เม.ย. 2022]. 1 85
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง ZUCCHINI ซุกินี Cucurbita pepo L. var. cylindica Pans. CUCURBITACEAE จัดเป็นพืชฤดูเดียว เจริญเป็นพุ่ม หรือกิ่งเลื้อย ลำต้นเป็นข้อสั้น ใบมีลักษณะเป็นเหลี่ยม ผิวหยาบ และมีขนอ่อนบนใบ ดอกตัวเมียและตัวผู้ แยกกันอยู่ แต่อยู่บนต้นเดียวกัน ผสมเกสรโดยแมลง เช่น ผึ้ง ผลมีลักษณะทรงยาว รี มีสันนูนตามยาว ผิวเรียบเป็นมัน สีเขียวแก่ สลับลายขาวเป็นจุด เนื้อแน่น กรอบ ฉ่ำน้ำ มีเมล็ดจำนวนมาก ขนาดผลโดยประมาณมีเส้นผ่าศูนย์กลาง 3-4 เซนติเมตร ยาว 15-20 เซนติเมตร ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด เป็นพืชที่มีคุณค่าทางอาหารสูง มีวิตามิน เกลือแร่ แร่ธาตุ มีแคลอรี่ต่ำ สรรพคุณ วิตามินซีในซุกินี ช่วยรักษาโรคหอบหืด ลดการอักเสบ ลดอาการเจ็บปวดจากอาการไขข้ออักเสบ รักษาอาการ ฟกช้ำตามผิวหนัง ลดความเสี่ยงของเส้นเลือดอุดตันและโรคหัวใจ เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร และรับประทานสด 10-20 บาท https://www.kasettambon.com [29 เม.ย. 2022]. 1 86
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง WATERCRESS วอเตอร์เครส สลัดน้ำ Nasturtium officinale W.T. Aiton BRASSICACEAE ลำต้นและใบจะคล้ายผักเป็ดไทย แต่จะต่างกันตรงที่ขนาดความยาวของใบ โดยวอเตอร์เครส จะมีความยาวมากกว่า สำหรับสายพันธุ์ของผักวอเตอร์เครสมีอยู่ 2 สายพันธุ์หลัก ๆ ที่นิยมปลูกรับประทาน ก็ได้แก่ พันธุ์สีเขียวและพันธุ์สีแดง (หรือน้ำตาล) นอกจากจะปลูกไว้เพื่อรับประทานแล้วยังใช้ปลูกเป็นไม้ประดับ ได้ทั้งในน้ำและบนดิน สำหรับในประเทศไทยนั้น ผักชนิดนี้เริ่มได้รับความนิยมมากขึ้นเรื่อย ๆ เมื่อไม่กี่ปี ที่ผ่านมา โดยมีแหล่งเพาะปลูกที่สำคัญในแถบภาคเหนือและภาคใต้ ซึ่งเป็นที่นิยมปลูกกันมากเพราะเป็นผัก ที่ปลูกง่าย โตเร็ว ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด เป็นพืชที่มีคุณค่าทางอาหารสูง มีวิตามิน เกลือแร่ แร่ธาตุ กากเส้นใยอาหาร สรรพคุณ ช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระ ช่วยชะลอความแก่ชรา ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้กับร่างกาย บำรุงสุขภาพ ช่วยบำรุงและรักษาสายตา พบสารลูทีนและเบตาแคโรทีนที่ช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดโรคเกี่ยวกับนัยน์ตา ช่วยป้องกันและรักษาโรคเลือดออกตามไรฟัน ช่วยลดระดับไขมันในเลือด ช่วยล้างเลือดในร่างกาย ช่วยบำรุง และรักษากระดูกและฟันให้แข็งแรง และช่วยป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจตีบตัน เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร และรับประทานสด 10-20 บาท https://medthai.com. [29 เม.ย. 2022]. 1 87
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง VIETNAMESE CORIANDER กะลี บอนหนาม ผะตู่โปล่ เฮาะตู่คุ ด่อแกงเล่อ บ่อนยิ้ม บ่ะหนาม หลั่นฉื่อโก จุยหลักเท้า Lasia spinosa (L.) Thwaites ARACEAE จัดเป็นพรรณไม้ล้มลุก มีอายุหลายปี ลำต้นมีลักษณะเป็นเหง้าแข็งอยู่ใต้ดินทอดเลื้อย ทอดขนานกับพื้นดิน ตั้งตรงและโค้งลงเล็กน้อย ชูยอดขึ้น ตามลำต้นมีหนามแหลม ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียง สลับ ลักษณะของใบเป็นรูปหัวลูกศรหรือรูปโล่ ปลายใบแหลม มีหนามแหลมตามเส้นใบด้านล่างและตาม ก้านใบ ใบอ่อนม้วนเป็นแท่งกลม ก้านใบมีลักษณะเป็นรูปทรงกระบอกยาวและแข็ง ดอกเป็นช่อเชิงลด ลักษณะ เป็นรูปทรงกระบอก ดอกย่อยอัดกันแน่นเป็นดอกแบบสมบูรณ์เพศ ใบประดับเป็นกาบสีน้ำตาลแกมเขียวถึงสี ม่วง ออกดอกในช่วงประมาณเดือนพฤษภาคมถึงเดือนมิถุนายน ผลมีลักษณะเรียงชิดกันแน่นเป็นแท่งรูป ทรงกระบอก เป็นผลสด หนา และเหนียว ผลอ่อนเป็นสีเขียวมีเนื้อนุ่ม เมื่อแก่แล้วจะเปลี่ยนเป็นสีเหลือง แกมแดง จะเป็นผลในช่วงประมาณเดือนมิถุนายนถึงเดือนสิงหาคม ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด เป็นพืชที่มีคุณค่าทางอาหารสูง มีวิตามิน เกลือแร่ แร่ธาตุ กากเส้นใยอาหาร สรรพคุณ เป็นยาแก้ปัสสาวะพิการ ยาแก้ปวดท้อง ปวดตามข้อ โรคผิดปกติเกี่ยวกับลำไส้ ยาแก้ริดสีดวงทวาร ยาแก้อาการผิดปกติเกี่ยวกับคอ ยาบำรุงกำลัง แก้อาการปวดเมื่อย แก้ปัสสาวะเหลืองหรือแดง แก้อาการคัน เนื่องจากพิษหัด เหือด ไข้ออกผื่น สุกใส ดำแดง เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร และรับประทานสด 5-10 บาท https://medthai.com. [29 เม.ย. 2022]. 1 88
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง - ผักวาน ผักหวาน ผักหวานป่า Melientha suavis Pierre. OPILIACEAE จัดเป็นไม้พุ่มยืนต้นขนาดกลาง มีลำต้นสูงขนาดกลาง ลำต้นเป็นไม้เนื้อแข็ง ลำต้นแตกกิ่งมาก เปลือกลำต้นมีสีน้ำตาลอมเทา ผิวลำต้นขรุขระ ใบเป็นพืชใบเลี้ยงคู่ แตกใบออกเป็นใบเดี่ยว ๆ เรียงสลับกัน บริเวณปลายกิ่ง มีก้านใบสั้น ใบมีรูปไข่ค่อนข้างรี โคนใบสอบ ปลายใยแหลม ดอกออกดอกเป็นช่อบริเวณกิ่ง และลำต้น ก้านช่อดอกยาว ช่อดอกประกอบด้วยดอกย่อยขนาดเล็กจำนวนมาก ดอกย่อยมีลักษณะทรงกลม สีเขียวอ่อน มักพบเป็นดอกเดี่ยว ผลและเมล็ด ผลของผักหวานมีลักษณะกลมเกือบเป็นรูปไข่ เปลือกผลเรียบ และบาง เนื้อผลค่อนข้างหนา และฉ่ำน้ำ ผลอ่อนมีสีเขียว และมีนวลเคลือบ เมื่อสุกมีสีเหลือง และสุกจัดจนร่วง จะมีสีเหลืองเข้ม ภายในมีเมล็ด 1 เมล็ด ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด เป็นพืชที่มีคุณค่าทางอาหารสูง มีวิตามิน เกลือแร่ แร่ธาตุ กากเส้นใยอาหาร สรรพคุณ ราก ช่วยแก้ไข้ แก้ดีพิการ แก้เชื่อมมัว แก้ร้อนใน แก้กระหายน้ำ แก้กระสับกระส่าย แก้น้ำดีพิการ แก้ปวดมดลูก แก้อาการของธาตุไฟ ยอด ช่วยแก้ร้อนในกระหายน้ำ ระบายความร้อน ลดไข้ ลดความร้อน ลำต้นและแก่น เป็นยาแก้ปวดตามข้อหรือปานดง และเป็นยาเพิ่มน้ำนมแม่หลังคลอดบุตร เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร และรับประทานสด 10-20 บาท http://www.the-than.com. [29 เม.ย. 2022] 1 89
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง WHITE FIG เฮือด มะเดื่อขาว Ficus lacor Buch. MORACEAE จัดเป็นไม้ต้น ลำต้นขนาดใหญ่สูง 8-15 ม. เปลือกบางและเรียบ ผลัดใบพร้อมกันทั้งต้น หลังผลัดใบจะแตกใบอ่อนเร็วมาก ใบเป็นใบเดี่ยวรูปไข่ ปลายแหลมมีหาง โคนใบแหลมก้านใบยาว หลังใบเรียบ เป็นมันเส้นใบนูน ใบอ่อนสีแดง และมีใบประดับเป็นปลอกสีแดงหุ้มในระยะแรก ดอกเป็นช่อเส้นผ่าศูนย์กลาง ดอก 0.4-0.6 ซม. ออกตามลำต้นและกิ่ง ผลลักษณะผลกลมแป้นเล็กน้อย ออกตามข้อใบรอบกิ่งก้านผลสั้น คล้ายมะเดื่อ เมื่อติดผลมีผลเป็นจำนวนมาก ตลาดสดประตูชัย อำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย เป็นพืชที่มีคุณค่าทางอาหารสูงประกอบด้วยโปรตีน ไขมัน และแร่ธาตุต่างๆ มากมาย สรรพคุณ ใช้ล้างแผลเปื่อย ใช้กรณีประจำเดือนไม่ปกติ และตกขาว ใช้รักษาเลือดกำเดา มีฤทธิ์ลด ระดับน้ำตาลในเลือด รักษาการปวดเส้นเอ็น ปวดดวงตา ปวดหัว แก้คัน และรักษาแผล กล่าวกันว่า หมอ พื้นบ้านทางภาคเหนือ ใช้เปลือกของต้นผักเฮือดประมาณครึ่งหนึ่งของฝ่ามือสับเป็นชิ้นเล็กๆ ต้มดื่มแก้ปวดท้อง นำมาประกอบอาหาร เช่น แกง 10-20 บาท https://www.pharmacy.cmu.ac.th/web2553/n79.php [23 มิ.ย. 2022]. 1 90
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง TARO บอนหรือตุน (ภาคเหนือ) บอน (อีสาน) บอนเขียว บอนจีนดำ บอนท่า บอนน้ำ (ภาคใต้) Colocasia esculenta (L.) Schott ARACEAE จัดเป็นพืชล้มลุกที่มีอายุหลายปี มีลำต้นเป็นหัวอยู่ใต้ดินจะเก็บสะสมอาหาร คล้ายต้นบอน สามารถปลูกได้หลายรุ่น ลักษณะของหัวเป็นรูปลูกข่างกลม สีน้ำตาล และมีขนาดใหญ่ และมีหัวเล็ก ๆ อยู่ล้อมรอบ หัวจะมีรูปร่างและขนาดที่แตกต่างกันออกไป ใบเป็นใบเดี่ยวเรียงเวียน มีขนาดใหญ่ ลักษณะของ ใบเป็นรูปหัวใจหรือเป็นรูปลูกศรแกมรูปหัวใจ ปลายใบแหลม โดยใบจะเกิดจากใต้ดิน ดอกออกดอกเป็นช่อ ช่อดอกเป็นช่อเชิงลดมีกาบ ออกเดี่ยวหรือหลายช่อ ลักษณะตั้งตรงเป็นสีเขียว ผลเป็นสีเขียวเปลือกบาง ไม่ค่อย มีเมล็ด แต่บางสายพันธุ์ก็ติดเมล็ดได้ ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด เป็นพืชที่มีคุณค่าทางอาหารสูง มีวิตามิน เกลือแร่ แร่ธาตุ กากเส้นใยอาหาร สรรพคุณ ช่วยบำรุงธาตุในร่างกาย ช่วยบำรุงร่างกาย ช่วยทำให้ฟื้นไข้ช่วยป้องกันฟันผุ ช่วยทำให้กระดูก แข็งแรง ช่วยบำรุงลำไส้และแก้อาการท้องเสีย ช่วยบำรุงไต ช่วยถอนพิษจากแมลงสัตว์กัดต่อย ช่วยรักษาโรค เรื้อนกวาง ช่วยแก้อาการอักเสบ ระงับอาการปวด เป็นต้น ข้อควรระวัง หัวและทั้งต้น มีผลึกแคลเซียม ออกซาเลต (Calcium oxalate) ซึ่งมีฤทธิ์ทำให้คัน จึงไม่ควรรับประทานแบบดิบ ๆ และการรับประทานเผือก ในปริมาณมากเกินไปจะทำให้ม้ามทำงานได้อย่างไม่เป็นปกติ นำมาประกอบอาหาร 20-50 บาท https://medthai.com. [29 เม.ย. 2022]. 1 91
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง SAWAH LETTUCE, YELLOW SAWAH, LETTUCE SAWAH, FLOWER RUSH ผักก้านจอง ผักพาย บอนจีน Limnocharis flava (L.) Buchenau LIMNOCHARITACEAE จัดเป็นพืชน้ำสมุนไพร เป็นพืชล้มลุกขนาดเล็ก มีเหง้าหัวแตกหน่อได้อยู่ในดินใต้น้ำ ลำต้น มีลักษณะสั้นกลมๆ มีกาบใบล้อมรอบลำต้น มีสีน้ำตาล โคนก้านใบมีสีน้ำตาลอมม่วง ปลายก้านใบ มีสีเขียว เป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับ แทงออกมาจากเหง้า ก้านใบยาวเป็นเหลี่ยม มีเยื่อโพรงอากาศพองลมอวบน้ำ ใบมีลักษณะรูปทรงกลม มีขนาดใหญ่ ดอกออกเป็นช่อแบบร่ม ก้านดอกมีสีเขียวอ่อน ก้านดอกยาวเป็น สามเหลี่ยม มีเยื่อโพรงอากาศพองลมอวบน้ำ ดอกมีสีเหลือง ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด เป็นพืชที่มีคุณค่าทางอาหารสูง มีวิตามิน เกลือแร่ แร่ธาตุ กากเส้นใยอาหาร สรรพคุณ ช่วยเจริญอาหาร แก้ไข้ แก้ท้องผูกท้องเฟ้อ แก้จุกเสียด แก้ปวดท้อง ช่วยย่อยอาหาร ช่วยขับลม ช่วยลดคอเลสเตอรอล เป็นยาระบาย ช่วยป้องกันโรคมะเร็ง ช่วยบำรุงร่างกาย แก้ปวดเมื่อย แก้ตะคริว แก้เหน็บชา ใช้ฆ่าพยาธิ แก้โรคผิวหนัง แก้ท้องเสีย ช่วยรักษาแผลในกระเพาะ แก้ปวดหัว และแก้วิงเวียน เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร และรับประทานสด 5-10 บาท https://www.thai-thaifood.com [29 เม.ย. 2022]. 1 92
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง VIETNAMESE CORIANDER พริกม้า หอมจันทร์ ผักไผ่ ผักแพว จันทน์โฉม จันทน์แดง ผักไผ่น้ำ ผักแจว พริกบ้า Polygonum odoratum Lour. POLYGONACEAE จัดเป็นพืชล้มลุก มีลำต้นตั้งตรง มีข้อเป็นระยะ ๆ ตามข้อมักมีรากงอกออกมา หรือลำต้นเป็น แบบทอดเลื้อยไปตามพื้นดินและมีรากงอกออกมาตามส่วนที่สัมผัสกับพื้นดิน ใบเป็นใบเดี่ยว ออกสลับ ลักษณะ ของใบเป็นรูปหอกหรือรูปหอกแกมรูปไข่ ก้านใบสั้นมีหู ใบลักษณะคล้ายปลอกหุ้มรอบลำต้นอยู่บริเวณเหนือข้อ ของลำต้น ดอกออกดอกเป็นช่อ ช่อดอกมีดอกย่อยขนาดเล็กสีขาวนวลหรือชมพูม่วง ผลมีขนาดเล็กมาก ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด เป็นพืชที่มีคุณค่าทางอาหารสูง มีวิตามิน เกลือแร่ แร่ธาตุ กากเส้นใยอาหาร คาร์โบไฮเดรต สรรพคุณ ช่วยเสริมสร้างภูมิต้านทานโรค ช่วยในการชะลอวัย ช่วยป้องกันและต่อต้านมะเร็ง ช่วยป้องกันโรคหัวใจ ช่วยบำรุงประสาท ช่วยทำให้เลือดลมในร่างกายเดินสะดวก ช่วยรักษาโรคหวัด ช่วยขับ เหงื่อ ช่วยรักษาโรคปอด ช่วยรักษาหอบหืด ช่วยแก้อาการไอ ช่วยในการขับถ่าย ช่วยป้องกันมะเร็งลำไส้ใหญ่ ช่วยแก้ลม ขับลมในกระเพาะอาหาร แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ช่วยรักษาโรคกระเพาะอาหาร เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร และรับประทานสด 5-10 บาท https://medthai.com. [29 เม.ย. 2022]. 1 93
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง BLACK PEPER พริกไทย พริกน้อย พริกขี้นก พริกไทยดำ พริกไทยล่อน Piper nigrum Linn. PIPERACEAE จัดเป็นไม้เถาเลื้อยพัน ข้อโป่งนูนมีรากฝอยเพื่อใช้ยึดเกาะ ใบเป็นใบเดี่ยว ออกสลับ รูปไข่ กว้าง 5-8 ซม. ยาว 8-11 ซม. โคนมน ปลายแหลม ผิวเรียบมัน ดอกสีขาวอมเขียว ขนาดเล็กไม่มีก้านดอก ออกบนช่อแกน ยาว 7-15 ซม. แต่ละช่อมี 50-150 ดอก ดอกย่อยสมบูรณ์เพศ ลักษณะกลม ไม่มีกลีบรอง ดอกและกลีบรองดอกเริ่มบานจากส่วนโคนไปปลายช่อ ผลเป็นผลสด รูปกลม ขนาด 0.3-0.5 ซม. ผลอ่อน สีเขียว เมื่อสุกสีแดง เมื่อแห้งมีสีดำ เมล็ดสีขาว ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด เป็นพืชที่มีคุณค่าทางอาหารสูง มีวิตามิน เกลือแร่ แร่ธาตุสรรพคุณ ช่วยต่อต้าน อนุมูลอิสระ ช่วยรักษาและป้องกันการเกิดโรคอัลไซเมอร์ในผู้สูงอายุ ช่วยป้องกันและต่อต้านสารก่อมะเร็ง ช่วยเร่งการทำงานของตับให้ทำลายสารพิษ ช่วยกระตุ้นประสาท ช่วยแก้โรคลมบ้าหมูหรือลมชัก ช่วยบำรุงธาตุ ในร่างกาย ช่วยทำให้เจริญอาหาร ช่วยบรรเทาอาการนอนไม่หลับ ช่วยเพิ่มความอบอุ่นให้กับร่างกายและเสริม ภูมิต้านทาน ช่วยแก้ตาแดงเนื่องจากความดันโลหิตสูง ช่วยระงับอาเจียน ช่วยแก้อาการปวดฟัน ช่วยขับเสมหะ ช่วยแก้เสมหะในทรวงอก แก้ลมพรรดึก ช่วยบรรเทาอาการและแก้อาการไอ หอบหืด สะอึก ช่วยแก้อติสารหรือ อาการลงแดง เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร 10-20 บาท https://greenery-nature.blogspot.com., https://farmerspace.co. [29 เม.ย. 2022]. 1 94
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง BANANA PEPPER, PAPRIKA, GARDEN PEPPER, CHILI PEPPER, CHILI PLANT, RED PEPPER, SPANISH PEPPER, SWEET PEPPER พริกหยวกสะบันงา พริกหนุ่ม พริกตุ้ม พริกตุ้มนาก พริกซ่อม Capsicum annuum var. annuum SOLANACEAE จัดเป็นไม้ล้มลุกฤดูเดียวหรือไม้พุ่มขนาดเล็ก ลำต้นมีความสูงประมาณ 0.5-1.5 เมตร ลักษณะลำต้นตั้งตรงและแตกกิ่งก้านมาก โคนต้นเป็นเนื้อไม้แข็ง ดอก ออกเป็นดอกเดี่ยวตามซอกใบ กลีบดอก เป็นสีขาวนวลเชื่อมติดกันเป็นรูประฆังหรือรูปปากแตร ผลสดมีหลายรูปร่างและหลายขนาด โดยมากมักเป็นรูป กรวยกว้าง หรือมีลักษณะตั้งแต่แบน ๆ กลมยาวไปจนถึงพองอ้วน และสั้น ผลมีลักษณะเป็นกระเปาะ มีฐานขั้ว ผลสั้นและหนา ผลอ่อนเป็นสีเขียว เหลือง ครีม หรือสีม่วง เมื่อสุกแล้วจะเปลี่ยนเป็นสีแดง สีส้ม สีเหลือง หรือสี น้ำตาล โดยปกติแล้วผลอ่อนมักจะชี้ขึ้น ส่วนผลแก่อาจชี้ขึ้นหรือห้อยลงตามแต่สายพันธุ์ที่ปลูก ภายในมีเมล็ด เป็นจำนวนมาก ลักษณะของเมล็ดเป็นรูปโล่กลมแบน สีเหลืองอ่อนไปจนถึงสีน้ำตาล ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด เป็นพืชที่มีคุณค่าทางอาหารสูง มีวิตามิน เกลือแร่ แร่ธาตุสรรพคุณ สาร Capsaisin ในผลเป็นตัวช่วยทำให้น้ำตาลในเลือดลดลง จึงช่วยในการบำบัดโรคเบาหวานได้ ช่วยลดระดับ คอเลสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์ ช่วยบำรุงเลือดลม ช่วยขับปัสสาวะ ช่วยแก้กามโรม ช่วยป้องกันการเกิด โรคมะเร็งต่าง ๆ ช่วยลดอัตราเสี่ยงของการอุดตันของเส้นเลือด และช่วยเสริมสร้างผนังหลอดเลือด เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร และรับประทานผลสด 10-20 บาท https://medthai.com. [2 พ.ค. 2022]. 1 95
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง PLU KAOW คาวทอง ผักคาวตอง ผักก้านตอง ผักคาวปลา ผักเข้าตอง Houttuynia cordata Thunb. SAURURACEAE จัดเป็นพืชล้มลุกขนาดเล็กและมีอายุยืน ทอดเลื้อยไปตามพื้นดินชอบที่ชื้นแฉะ มีรากแตกออก ตามข้อ ลำต้นตั้งตรง กลม สีเขียว เรียบมัน อาจพบสีม่วงแดงอ่อน ใบเป็นใบเดี่ยว มีกลิ่นคาว เรียงสลับ แผ่นใบ แผ่บาง เกลี้ยง โคนใบเว้าเข้าหากัน คล้ายรูปหัวใจหรือรูปไต หูใบเป็นแผ่นยาวติดกับก้านใบ เมื่อขยี้ใบดมจะได้ กลิ่นคล้ายคาวปลา ดอกมีสีเหลือง ออกเป็นช่อ ดอกมีขนาดเล็กมากและมีจำนวนมากอัดกันแน่นบนแกนช่อ เมล็ดมีขนาดเล็ก ค่อนข้างกลม มักขึ้นตามที่ชื้นแฉะ ริมน้ำ ติดผลช่วงเดือนมิถุนายนถึงสิงหาคม ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด เป็นพืชที่มีคุณค่าทางอาหารสูง มีวิตามิน เกลือแร่ แร่ธาตุสรรพคุณ มีฤทธิ์ในการ ช่วยต่อต้านมะเร็ง ยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง ช่วยบำบัดฟื้นฟูโรคความดันโลหิตสูง ช่วยเสริมสร้าง ภูมิคุ้มกันให้กับร่างกาย ช่วยยับยั้งเบาหวาน รักษาความสมดุลของร่างกาย ช่วยทำให้กระดูกเชื่อมติดกันเร็วขึ้น ช่วยรักษาปริมาณของเหลวในร่างกาย ช่วยรักษาอาการหูชั้นกลางอักเสบ ช่วยรักษาโรคติดเชื้อและทางเดิน หายใจ ช่วยแก้ไข้ ช่วยรักษาโรคไข้มาลาเรีย ช่วยต้านเชื้อโรคหวัด ไข้หวัดใหญ่ ช่วยกระตุ้นการแบ่งตัวของเซลล์ เม็ดเลือดขาวช่วยรักษาภาวะภูมิแพ้ หอบหืด ช่วยรักษาโรคไอกรน และช่วยรักษาโรคหลอดลมอักเสบ เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร และรับประทานผลสด 10-20 บาท https://medthai.com., https://www.disthai.com. [2 พ.ค. 2022]. 1 96
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง BROKEN BONES TREE มะลิดไม้ มะลิ้นไม้ ลิดไม้ ลิ้นฟ้า หมากลิ้นก้าง หมากลิ้นซ้าง Oroxylum indicum (L.) Kurz. BIGNONIACEAE จัดเป็นไม้ต้นขนาดเล็กผลัดใบ เปลือกต้นเรียบสีน้ำตาลครีมอ่อนหรือสีเทา บางทีแตกเป็น รอยตี้นเล็กน้อย มีรูระบายอากาศกระจัดกระจายตามลำต้นและกิ่งก้าน ใบเป็นใบประกอบแบบขนนก 3 - 4 ชั้น ออกเรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก หนาแน่นบริเวณปลายกิ่ง มีใบเดี่ยว ๆ ขนาดใหญ่ที่ปลายก้านลักษณะรูปทรง กลม ดอกออกดอกเป็นช่อแบบช่อกระจุก ช่อมีขนาดใหญ่ออกที่บริเวณยอด มีก้านช่อดอกยาว มีดอกย่อยขนาด ใหญ่ ลักษณะรูปปากเปิดแบบสมมาตรด้านข้างกลีบดอกหนา มี 5 กลีบ ภายนอก สีม่วงแดงหรือน้ำตาลคล้ำ ภายในสีเหลืองเปรอะๆ กึ่งสีชมพู ผลผลเป็นฝักแบน ยาวคล้ายรูปดาบ ห้อยระย้าอยู่เหนือเรือนยอด สีน้ำตาลดำ เมล็ดมีลักษณะแบน มีปีกบางใสสีขาวจำนวนมาก ตลาดสดเขียงของ อำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย และตลาดสดเทศบาลเมืองบึงกาฬ เป็นพืชที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูง มีวิตามินซีและบีสูงและแร่ธาตุต่าง ๆ มากมาย สรรพคุณ ราก ใช้บำรุงธาตุ เจริญอาหาร แก้ท้องร่วง แก้บิด แก้ไข้สันนิบาต ช่วยสมานแผล แก้อักเสบ บวม แก้ท้องร่วง บำรุงธาตุ แก้น้ำเหลืองเสีย แก้ไข้ฝักอ่อน ช่วยในการขับผายลม บำรุงธาตุ เมล็ด ใช้เป็นยาถ่าย เมล็ดแก่ใช้เป็นยาระบาย แก้ไอ ขับเสมหะ เปลือกต้น เป็นยาสมานแผล ขับน้ำเหลืองเสีย ขับเลือดดับพิษโลหิต บำรุงโลหิต แก้เสมหะจุกคอ ขับเสมหะ แก้บิด แก้อาการจุกเสียด เป็นต้น รับประทานฝักสด นึ่ง ลวก 10-20 บาท http://www.rspg.or.th/plants_data/herbs/herbs_07_7.htm. เพกา. [23 มิ.ย. 2022]. 1 97
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง WINTER MELON, WHITE GOURD, WINTER GOURD, ASH GOURD มะฟักหอม ฟักขี้หมู ฟักจิง มะฟักขม มะฟักหม่น บักฟัก ฟักขาว ฟักเขียว ฟักจีน แฟง ฟักแฟง ฟักหอม ขี้พร้า เป็นต้น Benincasa hispida (Thunb.) Cogn. CUCURBITACEAE จัดเป็นพืชอายุสั้น ลำต้นยาวหลายเมตร ลำต้นมีสีเขียว มีขนหยาบขึ้นปกคลุมอยู่ทั่วทั้งต้น เป็นพืชที่แตกกิ่งก้านสาขามาก ใบฟักเขียว ลักษณะของขอบใบหยักเป็นเหลี่ยม ปลายใบแหลม ขอบใบหยัก แบบซี่ฟัน โคนใบเว้าเป็นรูปหัวใจกว้าง ๆ ใบออกเรียงสลับกันตามข้อต้น ผิวใบหยาบ ดอกฟักเขียว ออกดอก ตามง่าม ดอกเป็นดอกเดี่ยว มีสีเหลือง ดอกเพศผู้และดอกเพศเมียจะอยู่ต้นเดียวกัน ผลฟักเขียว ลักษณะของ ผลเป็นรูปกลมยาว หรือเป็นรูปไข่ค่อนข้างยาว ผลอ่อนมีขน ส่วนผลแก่ผิวนอกมีนวลเป็นแป้งสีขาวเคลือบอยู่ เปลือกแข็งมีสีเขียว เนื้อด้านในมีสีขาวปนเขียวอ่อน ฉ่ำน้ำ เนื้อแน่นหนา และมีเมล็ดสีขาวอยู่ภายในจำนวนมาก ลักษณะของเมล็ดเป็นรูปไข่ เมล็ดแบน ผิวเรียบมีสีขาวหรือสีน้ำตาลอ่อน ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด เป็นพืชที่มีคุณค่าทางอาหารสูง มีวิตามิน เกลือแร่ แร่ธาตุสรรพคุณ ช่วยป้องกัน และลดความเสี่ยงของการโรคมะเร็ง ช่วยลดน้ำหนักและไขมันในเส้นเลือด ช่วยเพิ่มพลังทางเพศ ช่วยลดขนาด ของเซลล์ไขมัน ช่วยบำรุงผิวพรรณ ช่วยแก้ธาตุพิการ ช่วยรักษาโรคเส้นประสาท ช่วยรักษาโรคความดันโลหิตสูง และช่วยรักษาอาการอักเสบได้ดีและช่วยป้องกันโรคหลอดเลือดและมะเร็ง เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร เช่น แกงอ่อม เป็นต้น 10-20 บาท https://medthai.com. [2 พ.ค. 2022]. 1 98
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง PUMPKIN ฟักเขียว มะฟักแก้ว หมักคี้ส่า เหลืองเคส่า หมากฟักเหลือง มะน้ำแก้ว หมักอื้อ น้ำเต้า เป็นต้น Cucurbita moschata Duchesne. CUCURBITACEAE จัดเป็นไม้เถาล้มลุก มีลำต้นเป็นเถาเลื้อยไปตามดินและต้องการหลักยึด ลำต้นมีขนนุ่มปกคลุม แข็งปานกลาง ลักษณะกลมหรือเหลี่ยมมนๆ ใบเป็นใบเดี่ยว ออกตามเถาเรียงตัวสลับกัน ลักษณะใบรูปร่างกลม หรือรูปไต ปลายใบมน โคนใบเว้าเป็นรูปหัวใจกว้างๆ ดอกเป็นดอกเดี่ยว มีสีเหลืองหรือสีเหลืองอมส้ม ออกตามซอกใบ ดอกเพศผู้และดอกเพศเมียเกิดอยู่บนต้นเดียวกัน ดอกเพศผู้จะมีก้านดอกยาวกว่าดอกเพศเมีย ผลเป็นผลเดี่ยวตามซอกใบ เปลือกนอกของผลแข็ง ผลมีรูปร่างและขนาดแตกต่างกัน เนื้อในผลมีสีเหลือง ตรงกลางผลรูพรุนมีเมล็ดติดอยู่จำนวนมาก เมล็ดมีลักษณะแบน ขอบแข็งเป็นสัน ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด เป็นพืชที่มีคุณค่าทางอาหารสูง มีวิตามิน เกลือแร่ แร่ธาตุสรรพคุณ มีสารต่อต้าน อนุมูลอิสระที่มีส่วนช่วยในการชะลอวัยและความแก่ชรา ช่วยฟื้นบำรุงสุขภาพผิวให้เปล่งปลั่งสดใสและช่วย ปกป้องผิวไม่ให้เหี่ยวย่น ช่วยบำรุงและรักษาสายตา ช่วยบำรุงสุขภาพร่างกาย ช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน ให้แก่ร่างกาย น้ำมันจากเมล็ดฟักทองมีส่วนช่วยบำรุงประสาท ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด และฟักทองมีกรด โปรไบโอนิค ซึ่งมีส่วนทำให้เซลล์มะเร็งอ่อนแอลง เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร เช่น แกงอ่อม นึ่ง บวด ผัด เป็นต้น 10-20 บาท https://medthai.com, https://pharmacy.su.ac.th. [2 พ.ค. 2022]. 1 99
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง CHAYOTE มะระแม้ว มะระหวาน มะเขือเครือ มะเขือฝรั่ง มะระญี่ปุ่น ฟักญี่ปุ่น มะเขือนายก บ่าเขือเครือ ฟักม้ง แตงกะเหรี่ยง เป็นต้น Sechium edule (Jacq) Swartz. CUCURBITACEAE จัดเป็นเถาไม้เลื้อย ลักษณะทั่วไปจะคล้ายกับพืชที่อยู่ในตระกูลแตง คล้ายต้นแตงกวาผสม ฟักเขียว มีระบบรากสะสมขนาดใหญ่ ลำต้นฟักแม้วมีลักษณะเป็นเหลี่ยม เจริญเป็นเถา มีเถาแขนง 3-5 เถา มีมือเกาะเจริญที่ข้อ ใบฟักแม้ว ขอบใบมีลักษณะเป็นเหลี่ยม 3-5 เหลี่ยม ลักษณะคล้ายใบตำลึงแต่มีขนาดใหญ่ กว่า ใบมีขนระคายทั้งด้านบนและด้านล่าง ดอกฟักแม้ว มีสีขาวปนเขียว ดอกจะเกิดตามข้อระหว่างต้นกับ ก้านใบ ออกดอกเป็นช่อ ดอกไม่สมบูรณ์เพศ หรือดอกตัวผู้และดอกตัวเมียจะอยู่คนละดอก แต่อยู่ในต้นเดียวกัน ผลฟักแม้ว เป็นผลเดี่ยว ลักษณะเป็นทรงกลมยาว ผลมีสีเขียวอ่อน รูปร่างคล้ายลูกแพร์ หนึ่งผลมีน้ำหนักราว 200-400 กรัม รสเย็น เนื้อผลมีรสหวาน รสคล้ายกับฝรั่งปนแตงกวา ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด เป็นพืชที่มีคุณค่าทางอาหารสูง มีวิตามิน เกลือแร่ แร่ธาตุ กากเส้นใยอาหาร คาร์โบไฮเดรต สรรพคุณ ช่วยบำรุงหัวใจและหลอดเลือด ช่วยรักษาอาการเส้นเลือดแข็งตัวช่วยรักษาโรคความ ดันโลหิตสูง ช่วยป้องกันและรักษาโรคเลือดออกตามไรฟัน ช่วยในการขับถ่าย ป้องกันอาการท้องผูก ช่วยขับ ปัสสาวะ ช่วยสลายนิ่วในไต ช่วยแก้อาการอักเสบ ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน ช่วยลดความเสี่ยงของการเกิด โรคมะเร็ง และช่วยชะลอการเกิดริ้วรอยแห่งวัย เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร และแปรรูป 20-30 บาท https://medthai.com. [3 พ.ค. 2022]. 1 100
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง KAFFIR LIME, LEECH LIME, MAURITIUS PAPEDA มะขู (แม่ฮ่องสอน) มะขุน มะขูด (ภาคเหนือ) ส้มกรูด ส้มมั่วผี (ภาคใต้) Citrus hystrix DC. RUTACEAE จัดเป็นไม้ต้นขนาดเล็ก สูง 2-8 เมตร เปลือกต้นเรียบ สีน้ำตาล ลำต้นมีหนามแหลมตามกิ่ง ก้าน ใบ เป็นใบประกอบที่มีใบย่อยใบเดี่ยว ออกเรียงสลับ ปลายใบและโคนใบมน ขอบใบเรียบ แผ่นใบเรียบ เป็นมันสีเขียวเข้ม มีต่อมน้ำมันอยู่ตามผิวใบ มีกลิ่นหอมเฉพาะ ก้านใบมีปีกดูคล้ายใบ ดอก ออกเป็นช่อตามซอก ใบที่ปลายกิ่ง ดอกสีขาว กลีบเลี้ยงมี 5 กลีบ กลีบดอกมี 5 แฉก โคนกลีบดอกติดกัน ผลเป็นรูปทรงกลมหรือ รูปไข่ โคนผลเรียวเป็นจุก ผิวขรุขระ มีต่อมน้ำมัน ผลอ่อนสีเขียวแก่ สุกเป็นสีเหลือง มีรสเปรี้ยว เมล็ดกลมรี สีขาว มีหลายเมล็ด ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด เป็นพืชที่มีคุณค่าทางอาหารสูง มีวิตามิน แร่ธาตุ กากเส้นใยอาหาร สรรพคุณ มะกรูดมีสารต่อต้านอนุมูลอิสระสูง ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้ร่างกายแข็งแรงและต้านทานโรคช่วยทำให้เจริญ อาหาร ช่วยผ่อนคลายความเครียด คลายความกังวล ทำให้จิตใจสงบนิ่ง ช่วยแก้อาการนอนไม่หลับ ใช้เป็นยา บำรุงหัวใจ ช่วยแก้ลม หน้ามืด วิงเวียนศีรษะ ช่วยแก้อาการไอ ขับเสมหะ และใช้แก้อาเจียนเป็นเลือด เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร และใช้เป็นพืชสมุนไพร 10-20 บาท http://www.rspg.or.th/plants_data/herbs/herbs_08_6.htm ,https://medthai.com. [3 พ.ค. 2022]. 1 101
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง HOG PLUM กอกกุก กูก (เชียงราย) กอกเขา (นครศรีธรรมราช) กอกหมอง (ฉาน-เหนือ) ไพแซ (เชียงใหม่) Spondias pinnata (L.f.) Kurz ANACARDIACEAE จัดเป็นไม้ต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ ลำต้นตรง เปลือกหนา สีเทา เรียบ มีต่อมระบายอากาศ เปลือกชั้นในมีทางสีชมพูสลับขาว ใบเป็นช่อแบบขนนก ช่อยาว ติดเรียงสลับเวียนกัน ช่อหนึ่งๆ มีใบย่อย รูปรีๆ แกมรูปไข่กลับ ออกเป็นคู่ ๆ ตรงข้ามหรือเยื้องกันเล็กน้อย ปลายใบหยักคอดเป็นติ่งยาว เนื้อใบค่อนข้างหนา เนียน เกลี้ยงเป็นมัน ขอบใบเรียบ ใบอ่อนสีน้ำตาลอมแดงเรื่อๆ ดอกมีขนาดเล็ก สีขาว เป็นดอกสมบูรณ์เพศ ออกรวมกันเป็นช่อโตๆ ผลแก่ออกสีเขียวอ่อนหรือเหลืองอ่อน เมล็ดใหญ่และแข็งมาก มีเมล็ดเดียว ผิวเมล็ดเป็น เสี้ยน และมีเนื้อเยื่อบางๆ หุ้ม ออกดอกระหว่างเดือนธันวาคม-มีนาคม และเป็นผลระหว่างเดือนมกราคมเมษายน ตลาดสดเทศบาลตำบลบ้านด่าน อำเภอโขงเจียม จังหวัดอุบลราชธานี มีวิตามินเอ แคลเซียม แร่ธาตุอื่น ๆ ใยอาหาร เบตาแคโรทีน สรรพคุณ ช่วยบำรุง ธาตุในร่างกาย ช่วยแก้ธาตุพิการ ช่วยแก้โรคขาดแคลเซียม ช่วยดับพิษ ช่วยแก้เลือดออกตามไรฟัน ช่วยแก้ อาเจียน ช่วยแก้อาการสะอึก ช่วยแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ช่วยแก้อาการปวดท้อง ใบใช้เคี้ยวกินแก้อาการท้องเสีย รากมีสรรพคุณเป็นยาขับปัสสาวะ ผลช่วยแก้ดีพิการ เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร 5-10 บาท เพ็ญนภา ทรัพย์เจริญ. (ม.ป.ป). หนังสือสมุนไพรในอุทยานแห่งชาติภาคเหนือ. “มะกอก”.(น 146), https://medthai.com. [3 พ.ค. 2022]. 1 102
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง INDIAN GOOSEBERRY กำทวด กันโตด Phyllanthus emblica L. PHYLLANTHACEAE จัดเป็นไม้ต้น สูง 10-12 เมตร เปลือกลำต้นสีเทาอมน้ำตาล แตกเป็นร่องตามยาว กิ่งก้าน แข็ง เหนียว ใบเป็นใบเดี่ยวออกเรียงสลับในระนาบเดียวกัน รูปขอบขนาน กว้าง 1- 5 มม. ยาว 4-15 มม. ปลายใบเป็นติ่งแหลม โคนใบมนหรือเว้าเข้า ขอบใบเรียบ แผ่นใบเรียบ สีเขียว ดอกออกเป็นช่อ เป็นกระจุก เล็กๆ ดอกสีเหลืองอ่อนออกเขียว กลีบดอกมี 5-6 กลีบ มีเกสรเพศผู้สั้นๆ 3-5 อัน ก้านดอกสั้น ผลรูปทรงกลม ขนาด 1.3-2 ซม. เป็นพูตื่นๆ 6 พู ผิวเรียบ ผลอ่อนสีเขียวอมเหลือง พอแก่เป็นสีเหลืองออกน้ำตาล เมล็ดรูปรี เปลือกหุ้มเมล็ดแข็ง ตลาดสดเทศบาลตำบลบ้านด่าน อำเภอโขงเจียม จังหวัดอุบลราชธานี มีแคลเซียม วิตามินซี โพแทสเซียม วิตามินต่าง ๆ สรรพคุณ ช่วยให้สดชื่น ชุ่มคอ แก้กระหาย ใช้บำรุงผิวหน้าให้ขาวสดใส รักษาฝ้า ช่วยบำรุงสุขภาพผิวพรรณ ชะลอการเกิดริ้วรอย ช่วยบำรุง และรักษาเส้นผม ช่วยบำรุงและรักษาสายตา ช่วยในการบำรุงประสาทและสมอง มีสารต่อต้านอนุมูลอิสระ ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้แข็งแรง ช่วยบำรุงอวัยวะแทบจะทุกส่วนของร่างกาย และช่วยบำรุงโลหิต เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร และแปรรูป 10-20 บาท http://www.rspg.or.th/plants_data/herbs/herbs_08_8.htm., https://medthai.com. ภาพจาก https://www.kinandleisure.com [3 พ.ค. 2022]. 1 103
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง THAI EGGPLANT, YELLOW BERRIED NIGHTSHADE มะเขือขัยคำ มะเขือคางกบ มะเขือจาน มะเขือแจ้ มะเขือดำ (ภาคเหนือ) มะเขือหืน (ภาคอีสาน) มะเขือขื่น มะเขือเสวย (ภาคกลาง) เขือพา เขือหิน (ภาคใต้) มั่งคอเก (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน) เป็นต้น Solanum virginianum L. SOLANACEAE จัดเป็นไม้พุ่ม ที่มีความสูงของลำต้นประมาณ 2-4 ฟุต ลำต้นแข็งสีเขียว มีขนออกปกคลุมทั่ว ลำต้น มีอายุได้หลายฤดูกาล ใบมะเขือมีขนาดใหญ่ ออกเรียงตัวแบบสลับ ขอบใบหยัก ใบหนา มีสีเขียวเข้ม ใบหยาบ ดอกมะเขือออกดอกเดี่ยว ดอกมีขนาดใหญ่ เป็นสีม่วงหรือสีขาว ผลลักษณะของผลมีรูปร่างกลมแบน หรือเป็นรูปไข่ ผลเป็นสีขาวอมเขียว และอาจเป็นสีขาว สีเขียว สีเหลือง หรือสีม่วง ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ที่ปลูก ผลเมื่อแก่แล้วจะมีสีเหลือง ส่วนเนื้อในผลเป็นสีเขียวเป็นเมือก มีรสขื่น ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด เป็นพืชที่มีคุณค่าทางอาหารสูง มีวิตามิน เกลือแร่ แร่ธาตุ กากเส้นใยอาหาร คาร์โบไฮเดรต สรรพคุณ ที่ประเทศอินเดียจะใช้น้ำต้มจากผลมะเขือเปราะเป็นยารักษาโรคเบาหวาน ผลใช้เป็น ยาลดไข้ การแพทย์อายุรเวทของอินเดียจะใช้รากมะเขือเปราะเป็นยารักษาอาการไอ รากใช้เป็นยาแก้หอบหืด หลอดลมอักเสบ นอกจากนี้มะเขือยังช่วยขับลม ช่วยในการย่อยอาหาร ช่วยในการขับถ่าย ช่วยแก้อาการปวด กระเพาะอาหาร ใช้เป็นยาขับพยาธิ ช่วยขับปัสสาวะ ช่วยกระตุ้นความรู้สึกทางเพศ และช่วยแก้อัณฑะอักเสบ เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร เช่น ผัด นึ่ง ลวก แกง อ่อม เป็นต้น หรือรับประทานผลสด 10-20 บาท https://medthai.com. [3 พ.ค. 2022]. 1 104
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง COCK ROACH BERRY, DUTCH EGG PLANT, INDIA NIGHT SHADE มะเขือขื่น มะเขือเหลือง มะเขือเพา มะเขือคำ มะเขือขันคำ เขือหิน บ่าเขือฮืน มะเขือหื่น เป็นต้น Solanum xanthocarpum spp. SOLANACEAE เป็นพืชล้มลุกกึ่งไม้พุ่มเล็ก สูงประมาณ 1-2 เมตร ลำต้นกิ่งก้านมีหนามสั้นๆ ทรงต้นเป็น ทรงกระบอกตั้งตรง เปลือกต้นสีม่วงหรือน้ำตาล โคนต้นแก่มีเนื้อไม้แข็ง ใบมะเขือแจ้ เป็นใบเดี่ยว รูปหัวใจ ขอบใบหยักเว้า เป็นพูแฉกตื้นๆ ขนาดฝ่ามือผู้ใหญ่ แผ่นใบมีขน มีหนามแหลมตามเส้นกลางใบ ก้านใบอวบสั้น ดอกมีกลีบดอกสีม่วงเป็นรูปหอก 5 กลีบ เกสรสีเหลือง มีฐานรองดอกหรือกลีบเลี้ยงรูประฆังสีเขียว เป็นกรวย ซึ่งจะติดเป็นฐานผลด้วย ผลมะเขือแจ้เป็นรูปทรงกลมผิวเรียบเป็นมัน เปลือกเหนียว ผลอ่อนสีเขียว มีลายขาว แทรก ตั้งแต่ปลายผล สุกแก่สีเหลืองสด เนื้อผลมีสีเขียวอมเหลืองใส มีกลิ่นรสขื่นขม มีเมล็ดลักษณะกลมแบน ขนาดเล็กสีน้ำตาลอ่อนจำนวนมาก ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด เป็นพืชที่มีแคลเซียม แร่ธาตุ วิตามินต่าง ๆ สรรพคุณ ช่วยกระตุ้นความรู้สึก ทางเพศ แก้กามตายด้าน บำรุงร่างกาย แก้ไอ ขับเสมหะ ขับลม แก้ปวดข้อ ไขข้ออักเสบ มือเท้าชา แก้พยาธิ ในตา รากมะเขือแจ้ ใช้เป็นยาแก้ไข้สันนิบาต กระทุ้งพิษไข้ แก้ไข้พิษร้อน แก้น้ำลายเหนียว ปวดฟัน แก้ปวดบวม ปวดหลัง ฟกช้ำดำเขียว แก้โรคซาง ตานขโมย ใบสดใช้ตำพอกแก้พิษอักเสบแผลมีหนอง เมล็ดแก้โรคมะเร็ง เพลิงได้ มีสาระสำคัญคือ “อัลคาลอยด์” ที่หมอยาเมืองเหนือใช้ประกอบยาทางรักษาโรคผิวหนัง รักษาแผลเป็น หนอง และโรคหืด เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร และรับประทานผลสด 10 บาท https://www.technologychaoban.com/agricultural-technology/article_91172. [3 พ.ค. 2022]. 1 105
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง TOMATO มะเขือเทศ (ทั่วไป) บะเขือส้ม (ภาคเหนือ/ภาคอีสาน) เขือส้ม/เขือเทศ(ภาคใต้) Lycopersicon esculentum Mill. SOLANACEAE เป็นพืชล้มลุกอายุเพียง 1 ปี ลำต้นตั้งตรง มีลักษณะเป็นพุ่ม มีขนอ่อน ๆ ปกคลุม ใบเป็นใบ ประกอบ ออกสลับกัน ใบย่อยมีขนาดไม่เท่ากัน บางใบเล็กรียาว บางใบกลมใหญ่ ปลายใบแหลม ขอบใบเป็น หยักลึกคล้ายฟันเลื่อยมีขนอ่อน ๆ ดอกออกดอกเป็นช่อหรือดอกเดี่ยว บริเวณซอกใบ ดอกมีสีเหลือง มีกลีบ เลี้ยงสีเขียวประมาณ 5-6 กลีบ ผลเป็นผลเดี่ยว มีขนาดรูปร่างและสีต่างกัน ซึ่งมีขนาดเล็กประมาณ 3 เซนติเมตร จนถึงใหญ่ประมาณ 10 เซนติเมตร รูปร่างมีทั้งกลม กลมแบน หรือกลมรี ผิวนอกกลีบเป็นมัน ผลดิบมีสีเขียว หรือเขียวอมเทา เมื่อสุกจะมีสีเหลือง สีส้ม หรือสีแดง เนื้อภายในฉ่ำด้วยน้ำมีรสเปรี้ยว มีเมล็ด เป็นจำนวนมาก มะเขือเทศมีหลายพันธุ์ เช่น พันธุ์สีดา พันธุ์โรมาเรดเพียร์ เป็นต้น ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด เป็นพืชที่มีคุณค่าทางอาหารสูง มีวิตามิน เกลือแร่ และแร่ธาตุมากมาย สรรพคุณ ช่วยป้องกันโรคสมองเสื่อมหรืออัลไซเมอร์ช่วยรักษาโรคลักปิดลักเปิด เลือดออกตามไรฟัน ช่วยป้องกันการ แข็งตัวของหลอดเลือด ช่วยขับปัสสาวะ ช่วยรักษาโรคความดันโลหิตสูง ช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจ ช่วยลดความเสี่ยงจากการเกิดภาวะเส้นเลือดตีบ ช่วยลดความเสี่ยงจากการเกิดโรคมะเร็งลำไส้ช่วยลดความ เสี่ยงจากโรคมะเร็งต่อมลูกหมากในเพศชาย ช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคมะเร็งรังไข่ในเพศหญิง เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร และแปรรูป 10-20 บาท https://th.wikipedia.org/wiki., https://medthai.com. [3 พ.ค. 2022] 1 106
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง SCARLET EGG-PLANT มะเขือขม มะเขือเอธิโอเปีย Solanum aethiopicum L. SOLANACEAE เป็นไม้พุ่มชนาดเล็ก สูง 0.3-2 ม. ลำต้น กิ่งก้านและทุกส่วน เกลี้ยง ใบเดี่ยว เรียงสลับ ก้านใบยาวประมาณ 1-2 ชม. แผ่นใบกว้าง 2-3 ชม. ยาว 5-12 ชม. รูปรี โคนใบเบี้ยว ขอบหยัก 4-5 แฉก ปลายใบแหลม ผิวใบเป็นคลื่น ดอกช่อกระจุกช่อดอกยาว 1-3 ชม. ก้านช่อยาว 0.5-0.8 ชม. ดอกย่อยสีขาว ก้านดอกย่อย ยาว 0.2-1 ชม. วงกลีบเลี้ยงเชื่อมกันลักษณะคล้ายรูปถ้วย ปลายแยก 5 แฉก แต่ละแฉก รูปหอก ลึกประมาณ 0.4 ชม. วงกลีบดอกเชื่อมกัน ปลายแยก 5-7 แฉก แต่ละแฉกรูปคล้ายสามเหลี่ยม มีความลึกเช่นเดียวกับวงกลีบเลี้ยง ปลายแฉกแหลม เกสรเพศผู้5-7 อัน เกสรเพศเมีย 1 อัน อยู่เหนือวงกลีบ ผลกลมแบน ผิวผลเป็นรอยหยักตื้นรอบผล หรือไม่พบรอยหยัก ผลแก่สีส้มแดง ผิวเป็นมัน ตลาดสดท่าบ่อ อำเภอท่าบ่อ จังหวัดหนองคาย เป็นพืชที่มีคุณค่าทางอาหารสูง มีวิตามิน ไลโคปีน เบต้าแคโรทีน และแร่ธาตุ มากมาย สรรพคุณ ช่วยป้องกันโรคสมองเสื่อมหรืออัลไซเมอร์ ช่วยรักษาโรคลักปิดลักเปิด เลือดออกตามไรฟัน ช่วยป้องกันการแข็งตัวของหลอดเลือด ช่วยขับปัสสาวะ ช่วยรักษาโรคความดันโลหิตสูง ช่วยลดความเสี่ยง ในการเกิดโรคหัวใจช่วยลดความเสี่ยงจากการเกิดภาวะเส้นเลือดตีบ และช่วยลดความเสี่ยงจากการเกิด โรคมะเร็งลำไส้ เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร 10-20 บาท ขวัญฤทัย คำฝาเชื้อ. (2551). พฤกษศาสตร์พื้นบ้านของชาวกะเหรี่ยง ที่ตำบลบ้านจันทร์และแจ่มหลวง อำเภอแม่แจ่ม จังหวัด เชียงใหม่. วิทยานิพนธ์ (วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต) มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. (น.271). และ https://medthai.com. [3 พ.ค. 2022] 1 107
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง EGGPLANT มะเขือเปราะพันธุ์ขาวกรอบแม่โจ้(ผู้พัฒนาพันธุ์ผศ.ดร.ฉันทนา วิชรัตน์) Solanum melongena L. SOLANACEAE จัดเป็นมะเขือเปราะที่มีทรงพุ่มขนาดเล็กโดยมีความสูงเมื่อออกดอกแรกประมาณ 20 เซนติเมตร ความกว้างของทรงพุ่มประมาณ 25 – 30 เซนติเมตร ลำต้นตั้งตรง มีลักษณะเป็นพุ่ม มีขนอ่อน ๆ ปกคลุม ใบเป็นใบประกอบ ออกสลับกัน อายุการออกดอกประมาณ 30 วันหลังย้ายปลูก ลักษณะดอกเป็น สีขาว เป็นช่อที่ซอกใบ สามารถเก็บเกี่ยวผลผลิตครั้งแรกเมื่ออายุประมาณ 40 – 45 วัน หลังย้ายปลูก ผล มีลักษณะกลมสีขาวทั้งผล ขนาดเล็กพอคำ มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางของผลประมาณ 1.5 – 2 เซนติเมตร สามารถทยอยเก็บเกี่ยวผลผลิตได้เป็นระยะเวลานานไม่ต่ำกว่า 3 เดือน ตลาดสดโพธิ์ชัย อำเภอเมือง จังหวัดหนองคาย มีเป็นพืชที่มีคุณค่าทางอาหารสูง มีวิตามิน เกลือแร่ แร่ธาตุ กากเส้นใยอาหาร สรรพคุณ ใช้เป็นยารักษาโรคเบาหวาน ใช้เป็นยาลดไข้ ใช้เป็นยารักษาอาการไอ ใช้เป็นยาแก้หอบหืด หลอดลม อักเสบ นอกจากนี้ยังช่วยขับลม ช่วยในการย่อยอาหาร ช่วยในการขับถ่าย ช่วยแก้อาการปวดกระเพาะอาหาร ใช้เป็นยาขับพยาธิ ช่วยขับปัสสาวะ และช่วยแก้อัณฑะอักเสบ เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร 10-20 บาท https://researchex.mju.ac.th/dbplant/index.php/horticulture/vegetable/item/eggplant. [3 พ.ค. 2022] 1 108
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง ABLONG EGGPLANT มะเขือลายตอปิโด Solanum virginianum L. SOLANACEAE มะเขือเปราะตอปิโด เป็นพืชล้มลุกทรงพุ่มขนาดเล็ก ลำต้นตั้งตรง สีเขียว ผิวเรียบ ไม่มียาง มีรากเป็นรากแก้ว ทรงกลม สีน้ำตาล แทงลงดิน ส่วนใบเป็นใบเดี่ยว สีเขียว ทรงหัวลูกศร ปลายแหลม โคนโค้ง มนคล้ายติ่งหู กว้างประมาณ 4 เซนติเมตร ยาวประมาณ 13 เซนติเมตร มีดอกออกตามซอกใบ ดอกมีสีม่วง หรือสีขาว โดยกลีบดอกจะเชื่อมติดกัน แต่ปลายดอกจะแยกออกเป็น 5 แฉก รูปกงล้อ ไม่มีกลิ่น ผลของมะเขือ เปราะตอปิโดจะมีลักษณะมน รูปรีผลเรียบ มีลายตามยาวสีขาว เนื้อแน่นกรอบฉ่ำน้ำ โดยผลอ่อนจะมีสีเขียว อ่อน ผลแก่จะมีสีเขียวลายขาว เนื้อในผลมีลักษณะเป็นเมือก และมีเมล็ดสีเขียวข้างในกว่า 60 เมล็ด ตลาดสดโพธิ์ชัย อำเภอเมือง จังหวัดหนองคาย เป็นพืชที่มีคุณค่าทางอาหารสูง มีวิตามิน เกลือแร่ แร่ธาตุ กากเส้นใยอาหาร สรรพคุณ ใช้เป็นยารักษาโรคเบาหวาน ใช้เป็นยาลดไข้ ใช้เป็นยารักษาอาการไอ ใช้เป็นยาแก้หอบหืด หลอดลม อักเสบ นอกจากนี้ยังช่วยขับลม ช่วยในการย่อยอาหาร ช่วยในการขับถ่าย ช่วยแก้อาการปวดกระเพาะอาหาร ใช้เป็นยาขับพยาธิ ช่วยขับปัสสาวะ และช่วยแก้อัณฑะอักเสบ เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร และแปรรูป 40 บาท https://oer.learn.in.th/search_detail/result/131262. [3 พ.ค. 2022] 1 109
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง TURKEY BERRY, DEVIL'S FIG, WILD EGGPLANT, PEA EGGPLANT, PEA AUBERGINE มะเขือละคร (นครราชสีมา), มะแว้งช้าง (สงขลา), มะแคว้งกุลา (ภาคเหนือ), หมากแข้ง (ภาคอีสาน), เขือน้อย เขือพวง เขือเทศ ลูกแว้ง (ภาคใต้) Solanum torvum Sw. SOLANACEAE เป็นไม้ล้มลุกทรงพุ่มรูปร่ม สูง 0.3 เมตร กว้าง 0.25 เมตร เป็นพืชบก ลำต้นเหนือดิน ตั้งตรง เองได้ สีเขียว เรียบมีขน มียางสีขาวใส ใบเป็นใบประกอบขนนกชั้นเดียว สีเขียว ด้านท้องใบมีขนอ่อนสีขาวนวล ปกคลุม เรียงตัวแบบตรงข้ามสลับตั้งฉาก แผ่นใบรูปหอกกลับ ปลายใบติ่งหนาม โคนใบรูปลิ่ม ขอบใบจักฟัน เลื่อยถี่ ดอกเป็นดอกเดี่ยว ปลายยอด แยกจากกัน 4 กลีบ สีเขียว กลีบดอกโคนเชื่อมติดกัน เกสรเพศผู้ 20 อัน เกสรเพศเมีย 1 อัน กลิ่นเหม็น ผลเป็นผลเดี่ยว แห้ง มีฝักแบบถั่ว ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด เป็นพืชที่มีคุณค่าทางอาหารสูง มีวิตามิน เกลือแร่ แร่ธาตุ กากเส้นใยอาหาร สรรพคุณ พบสารโซลาโซดีน (Solasodine) ในมะเขือพวงช่วยต่อต้านโรคมะเร็งได้พบสารเพกติน (Pectin) ที่ช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในผู้ป่วยโรคเบาหวานและช่วยดูดซับไขมันส่วนเกิน ช่วยรักษาโรคซิฟิลิส (Syphilis) ช่วยลดระดับคอเลสเตอรอล ช่วยรักษาโรคความดันโลหิตสูง และช่วยยับยั้งการแข็งตัวของเลือด เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร 10 บาท http://www.nwk.ac.th/botanical/showdetail.php. [3 พ.ค. 2022] 1 110
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง EGGPLANT มะเขือกะโกแพง มะเขือจาน มะเขือจาวมะพร้าว มะเขือหำม้า มะแขว้งคม Solanum melongena L. SOLANACEAE จัดเป็นพืชล้มลุกหรือไม้พุ่ม ลำต้นมีขนนุ่มปกคลุมอยู่ทั่วไปและอาจมีหนามเล็กแต่ไม่มากนัก สามารถออกดอกและผลได้ตลอดทั้งปี ใบเป็นใบเดี่ยวขนาดใหญ่ ออกสลับข้างกัน ลักษณะของใบเป็นรูป ค่อนข้างกลม ปลายใบแหลม โคนใบเบี้ยว ส่วนขอบใบหยักหรือเป็นคลื่น ท้องใบมีขนหนาสีเทา ดอกออกดอก เดี่ยวหรือออกเป็นช่อตามซอกใบ ดอกเป็นดอกแบบสมบูรณ์เพศ ดอกมีกลีบเลี้ยงหนาแข็ง กลีบดอกเป็นสีม่วง มีลักษณะเป็นรูปดาว และดอกจะบานประมาณ 2-3 วัน ผลมีลักษณะกลมรียาวทรงหยดน้ำ ผิวผลเรียบเป็น สีม่วง ขนาดของผลขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ ลักษณะของผลอาจจะกลมเป็นรูปไข่หรือกลมยาว สีผลอาจจะมีสีเดียว หรือหลายสี ส่วนภายในผลจะมีเมล็ดจำนวนมาก เมล็ดมีขนาดเล็กและเป็นสีน้ำตาล ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด ดอกสดหรือดอกแห้ง นำมาเผาให้เป็นเถ้า แล้วบดให้ละเอียด ใช้เป็นยาแก้ปวด ฟัน ผลแห้งมีสรรพคุณเป็นยาขับเสมหะ ลำต้นหรือรากใช้ต้มกินเป็นยาแก้บิด ผลแห้งช่วยแก้อาการตกเลือด ในลำไส้ ใบแห้งใช้เป็นยาแก้ปัสสาวะขัด ใบแห้งช่วยรักษาโรคหนองใน ผลสดใช้เป็นยาพอกบริเวณที่เป็นแผล อักเสบ ฝีหนอง หรือโรคผิวหนังเรื้อรังและผดผื่นคัน ลำต้นหรือรากนำมาคั้นเอาน้ำใช้ล้างแผลเท้าเปื่อย ผลแห้ง ใช้ทำเป็นยาเม็ดแก้ปวด เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร 20-50 บาท https://medthai.com. [3 พ.ค. 2022] 1 111
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง EGGPLANT มะเขือจาน มะเขือจาวมะพร้าว มะเขือหำม้า Solanum melongena L. SOLANACEAE จัดเป็นพืชล้มลุกหรือไม้พุ่ม ลำต้นมีขนนุ่มปกคลุมอยู่ทั่วไปและอาจมีหนามเล็กแต่ไม่มากนัก สามารถออกดอกและผลได้ตลอดทั้งปี ใบเป็นใบเดี่ยวขนาดใหญ่ ออกสลับข้างกัน ลักษณะของใบเป็นรูป ค่อนข้างกลม ปลายใบแหลม โคนใบเบี้ยว ส่วนขอบใบหยักหรือเป็นคลื่น ท้องใบมีขนหนาสีเทา ดอกออกดอก เดี่ยวหรือออกเป็นช่อตามซอกใบ ดอกเป็นดอกแบบสมบูรณ์เพศ ดอกมีกลีบเลี้ยงหนาแข็ง กลีบดอกเป็นสีม่วง มีลักษณะเป็นรูปดาว และดอกจะบานประมาณ 2-3 วัน ผลมีลักษณะกลมรียาวทรงหยดน้ำ ผิวผลเรียบเป็น สีเขียวอ่อนถึงแก่ ขนาดของผลขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ ลักษณะของผลอาจจะกลมเป็นรูปไข่หรือกลมยาว สีผล อาจจะมีสีเดียวหรือหลายสี ส่วนภายในผลจะมีเมล็ดจำนวนมาก เมล็ดมีขนาดเล็กและเป็นสีน้ำตาล ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด มะเขือยาวอุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุที่จำเป็นสำหรับร่างกาย อย่างเช่น วิตามินเอ วิตามินบี 1 วิตามินบี 2 และแร่ธาตุต่างๆ สรรพคุณมีสารช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระ ช่วยยับยั้งการ ดูดซึมของคอเลสเตอรอลผ่านหนังลำไส้ได้มีส่วนช่วยรักษาหลอดเลือดโลหิตและหัวใจให้เป็นปกติช่วยป้องกัน การเกิดโรคความดันโลหิตสูงแคลเซียมจากมะเขือยาวช่วยบำรุงกระดูกและฟัน ช่วยป้องกันและรักษาโรค เลือดออกตามไรฟัน มีส่วนช่วยเสริมสร้างการทำงานของระบบประสาทและสมอง พัฒนาด้านความจำ เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร 20-40 บาท https://medthai.com., https://morkeaw.net/thai-eggplant. [3 พ.ค. 2022] 1 112
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง FIG, COMMON FIG มะเดื่อฝรั่ง มะเดื่อญี่ปุ่น ลูกฟิก Ficus carica L. MORACEAE จัดเป็นพรรณไม้ยืนต้นขนาดกลาง ลำต้นจะเป็นปุ่มแตกกิ่งก้านออก ลำต้นมียางสีขาว ลักษณะ ของใบเป็นใบเดี่ยวหนาค่อนข้างแข็ง ด้านหนึ่งมีขนอ่อน ส่วนผิวด้านบนจะหยาบ ขอบใบหยักลึก 3-5 หยัก ส่วน ผลมะเดื่อจะออกเป็นกระจุก ผลกลมแป้นหรือรูปไข่ มีเปลือกบาง โดยผลอ่อนจะสีเขียว แต่เมื่อสุกแล้วจะ เปลี่ยนเป็นสีเหลือง สีแดง หรือสีชมพู ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับแต่ละสายพันธุ์ ด้านในมีเนื้อสีแดงเข้ม เมื่อสุกแล้วจะมีกลิ่น หอม นอกจากนี้มะเดื่อยังจัดเป็นผลไม้ศักดิ์สิทธิ์ของประเทศอียิปต์ อิตาลี และกรีซอีกด้วย ตลาดสดประตูชัย อำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย เป็นพืชที่มีคุณค่าทางอาหารสูง สรรพคุณ ช่วยบำรุงร่างกายและต่อต้านอนุมูล อิสระ ช่วยยับยั้งเซลล์มะเร็งและลดความเสี่ยงของการเกิดโรคมะเร็งต่าง ๆ ช่วยลดความเสี่ยงของการเกิด โรคหัวใจและหลอดเลือด ช่วยทำให้หัวใจทำงานได้อย่างเป็นปกติช่วยป้องกันการเกิดโรคความดันโลหิตสูง ช่วยป้องกันโรคโลหิตจาง เนื่องจากมีธาตุเหล็กและโฟเลตสูง ช่วยบำรุงและรักษาสายตา ช่วยบำรุงกระดูกและ ฟันให้แข็งแรง ป้องกันโรคกระดูกพรุน ช่วยปรับสมดุลของกรดด่างในร่างกาย ช่วยบรรเทาอาการเจ็บคอ และ ช่วยสมานแผลในช่องปาก รับประทานผลสด 20-50 บาท https://medthai.com [23 มิ.ย. 2022]. 1 113
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง COMMON LIME ส้มมะนาว มะลิว (ภาคเหนือ) Citrus aurantifolia Swing. RUTACEAE จัดเป็นไม้พุ่ม ลำต้นสูง 2-4 เมตร กิ่งอ่อนมีหนามแหลม เปลือกต้นเรียบ สีน้ำตาลปนเทา ใบเป็นใบประกอบ ออกเรียงสลับ มีใบย่อยใบเดียว รูปไข่หรือรูปรียาว กว้าง 3-5 ซม. ยาว4-8 ซม.ปลายใบ แหลม โคนใบมนมีปีกแคบ ๆ ขอบใบหยัก แผ่นใบมีต่อมน้ำมันกระจายอยู่ตามผิวใบ ดอกออกเป็นช่อสั้น 5-7 ดอก หรือออกดอกเดี่ยวตามซอกใบ ที่ปลายกิ่ง ดอกสีขาว กลีบดอกมี 4-5 กลีบ หลุดร่วงง่าย ผลเป็น รูปทรงกลม ผิวเรียบเกลี้ยง ผลอ่อนสีเขียวเข้ม พอแก่เป็นสีเหลือง ข้างในแบ่งเป็นห้องแบบรัศมี มีรสเปรี้ยว เมล็ดกลมรี สีขาว มี 10-15 เมล็ด ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด มะนาวอุดมไปด้วยวิตามินซี และแร่ธาตุที่จำเป็นสำหรับร่างกาย อย่างเช่น แคลเซียม ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียมที่มีอยู่สูงมาก สรรพคุณ ช่วยบรรเทาอาการปวดศีรษะ ช่วยแก้อาเจียน ช่วยรักษาโรคความดันโลหิตสูงและต่ำ แก้โรคตาแดง แก้ไข้ทับระดู ช่วยรักษาโรคลักปิดลักเปิดหรือเลือดออก ตามไรฟัน ช่วยในการขับเสมหะ ช่วยแก้ไอหรืออาการไอที่มีเลือดปนออกมา ช่วยบรรเทาอาการต่อมทอนซิล อักเสบ ช่วยบรรเทาอาการเสียงแหบแห้ง และช่วยลดอาการเหงือกบวม เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร และแปรรูป 10-20 บาท https://medthai.com. [3 พ.ค. 2022] 1 114
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง MANGO TREE มะม่วงกะล่อน (ภาคกลาง) มะม่วงเทียน (ประจวบคีรีขันธ์) มะม่วงขี้ใต้ (ภาคใต้) มะม่วงเทพรส (ราชบุรี) Mangifera pentandra Hook.f. ANACARDIACEAE เป็นไม้ต้น ลำต้นเปลาตรง เปลือกสีเทาแกมสีน้ำตาล แตกเป็นร่อง ทรงพุ่มกลมแผ่กว้าง เนื้อ ไม้สีน้ำตาลอ่อน มีกลิ่นขี้ไต้ มีน้ำยางสีเหลืองอ่อน ใบเป็นใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปใบหอกถึงรูปใบหอกแกมรูปขอบ ขนาน ปลายแหลม โคนรูปลิ่ม มน หรือกลม ดอกออกเป็นช่อแบบช่อแยกแขนง ออกตามปลายกิ่ง กลีบดอก สีขาวแกมสีเหลอง 5 กลีบ ผลเป็นแบบผลเมล็ดเดียวแข็ง ผลอ่อนมีกลิ่นชันและรสเปรี้ยว ผลสุกเปลือกสีเขียว เนื้อสีเหลือง เมล็ดขนาดใหญ่และแข็ง มีเส้นใยมาก ช่วงเวลาการออกดอก : เดือนธันวาคม – เดือนกุมภาพันธ์ ติดผลหลังออกดอก ตลาดสดเทศบาลตำบลบ้านด่าน อำเภอโขงเจียม จังหวัดอุบลราชธานี มะม่วงป่าผลอ่อน จะมีวิตามินซีป้องกันโรค ผลสุก พบสารต้านอนุมูลอิสระ ป้องกันมะเร็ง และต้านความชรา ใบอ่อน ใช้เป็นผักสด เนื้อไม้ใช้ทำฟืน ทำโครงสร้างส่วนต่างๆ ของบ้าน เช่น ฝาบ้าน เปลือก เปลือกด้านในใช้เป็นสีย้อมผ้า เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร และรับประทานผลสด 20 บาท ปาจรีย์ อินทะชุบ. (2555). การศึกษาลักษณะทางพฤกษศาสตร์ เพื่อบันทึกลักษณะเพื่อประโยชน์ในการคุ้มครองพันธุ์พืชตาม กฎหมายคุ้มครองพันธุ์พืช. สำนักคุ้มครองพันธุ์พืช กรมวิชาการเกษตร.และ https://www.youtube.com/watch?v=WH3CWn2I--w 1 115
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง BITTER CUCUMBER, BALSUM PEAR ผักไห่ มะไห่ มะนอย มะห่วย ผักไซ (เหนือ) สุพะซู สุพะเด (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน) มะร้อยรู (กลาง) ผักเหย (สงขลา) ผักไห (นครศรีธรรมราช) ระ (ใต้) ผักสะไล ผักไส่ (อีสาน) มะระเล็ก มะระขี้นก (ทั่วไป) Momordica charantia L. CUCURBITACEAE จัดเป็นไม้เลื้อยพันต้นไม้อื่น มีมือเกาะ ลำต้นเป็นเหลี่ยมมีขนปกคลุม ใบเป็นใบเดี่ยว ออกสลับ ลักษณะคล้ายใบแตงโมแต่เล็กกว่า มีสีเขียวทั้งใบ ขอบใบหยัก เว้าลึก มี 5-7 หยัก ปลายใบแหลม ดอกออก ดอกเดี่ยวตามง่ามใบ สีเหลืองอ่อน มี 5 กลีบ เกสรมีสีเหลืองแก่ถึงส้ม กลีบดอกบาง ช้ำง่าย ผลเป็นผลเดี่ยว รูปกระสวย ผิวขรุขระ มีปุ่มยื่นออกมา ผลอ่อนมีสีเขียว ผลสุกมีสีเหลืองถึงส้ม ผลแก่แตกอ้าออก เมล็ดสุก มีสีแดงสด รูปร่างกลมแบน ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด มะระขี้นกมีวิตามิน และแร่ธาตุมากมาย สรรพคุณ ผลแห้ง ใช้รักษาโรคหิด ใช้แก้ ร้อนใน แก้กระหายน้ำ แก้บิด ตาบวมแดง แผลบวมเป็นหนอง ฝีอักเสบ เมล็ด เป็นยากระตุ้นความรู้สึกทางเพศ เพิ่มพูนลมปราณ บำรุงธาตุ บำรุงกำลัง ใบ แก้โรคกระเพาะบิด แผลฝีบวมอักเสบ ขับพยาธิดอกและเถา ใช้แก้ บิด ราก ใช้แก้พิษ บิดถ่ายเป็นเลือด แผลฝีบวมอักเสบ แก้ปวดฟัน เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร และรับประทานผลสด 10 บาท http://www.rspg.or.th/plants_data/herbs/herbs_22_3.htm. [5 พ.ค. 2022] 1 116
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง BITTER MELON, BALSAM PEAR, BITTER CUCUMBER, BITTER GOURD มะระ มะระจีน มะนอย Momordica charantia Linn. var. maxima Williums & Ng. CUCURBITACEAE จัดเป็นไม้เถา มีมือเกาะ ใบเป็นใบเดี่ยว รูปฝ่ามือ ขอบใบหยักเป็นซี่ห่างๆ ใบเว้าเป็นแฉกลึก 5-7 แฉก ใบและลำต้นมีขนสากอยู่ทั่วไป ดอกมีสีเหลือง ออกดอกเดี่ยวตามซอกใบ ดอกแยกเพศอยู่บนต้น เดียวกัน รูปแตร ปลายกลีบดอกแยกเป็น 5 แฉก มะระมี 2 ชนิด คือ มะระไทยหรือมะระขี้นก และมะระจีน ซึ่งต่างกันที่ลักษณะและขนาดของผล ผลมะระขี้นก มีขนาดเล็กกว่า ยาว 3-5 เซนติเมตร ผลรูปกระสวย ผิวขรุขระ สีเขียวเข้ม เมื่อสุกมีสีเหลือง ส่วนมะระจีนมีขนาดใหญ่กว่า เส้นผ่าศูนย์กลาง 4-5 เซนติเมตร ยาว 12-30 เซนติเมตร รูปทรงกระบอก สีเขียวอ่อน ผิวขรุขระ ผลมะระทั้งสองชนิดมีรสขม ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด มะระจีนจะมีวิตามินและแร่ธาตุสูง เช่น วิตามินซี วิตามินเอ เบต้าแคโรทีน สังกะสี เป็นต้น สรรพคุณ ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันโรค ช่วยปกป้องเซลล์จากการทำลายของสารก่อมะเร็ง ช่วยทำให้ เจริญอาหารมากยิ่งขึ้น เนื่องจากมีสาร Momodicine ที่ช่วยทำให้น้ำย่อยหลั่งออกมามาก ช่วยทำให้ดวงตา สดใส ช่วยเสริมสร้างกระดูกและฟันให้แข็งแรง ช่วยแก้กระหายน้ำ ช่วยบำบัดและรักษาโรคเบาหวาน ช่วยลด ระดับน้ำตาลในเลือด ช่วยฟอกเลือด ช่วยขัดขวางการเจริญเติบโตของมะเร็งเต้านม และช่วยดับพิษร้อนภายใน ร่างกาย เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร และรับประทานผลสด 10-40 บาท www.bittermelon.org, www.thaihealth.or.th, https://medthai.com. [5 พ.ค. 2022] 1 117
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง MORINGA บะค้อนก้อม (ภาคเหนือ) ผักอีฮุม บักฮุ้ม (ภาคอีสาน) Moringa oleifera Lam. MORINGACEAE จัดเป็นไม้ยืนต้น ลำต้นสูง 3-6 เมตรหรือใหญ่กว่า เปลือกสีขาว รากหนาแน่น ใบสลับแบบ ขนนก 2 หรือ 3 ชั้น ยาว 20-60 ซนติเมตร ใบชั้นหนึ่งมีใบย่อย 8-10 คู่ ใบแบบรูปไข่รูปไข่หัวกลับรูปคู่ขนาน ใต้ใบสีเขียวอ่อน ใบอ่อนมีขนสีเทาขนาดใบยาว 1-3 เซนติเมตร ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ออกตามซอกใบ กลีบดอก 5 กลีบ สีขาวหรือขาวอมเหลืองแต้มสีแดงเข้าที่ใกล้ฐานด้านนอกยาว 1.4-1.9 เซนติเมตรกว้าง 0.4 เซนติเมตร ปลายกลีบดอกกว้างกว่าโคน 4 กลีบ ตั้งตรง เกสรตัวผู้แยกจากกันสมบูรณ์ 5 อันไม่สมบูรณ์ 5 อัน เรียงสลับกันมีขนสีขาว ที่โคนอับเกสรสีเหลืองเกสรตัวเมีย 1 อัน ผลยาวเป็นฝัก 3 เหลี่ยม เมล็ดมีขนาด เส้นผ่าศูนย์กลาง 1 เซนติเมตร มี 3 ปีก ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด มะรุมอุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุรวมหลายชนิด ซึ่งจุดเด่นของมะรุมก็คือจะมี วิตามินเอ ซี แคลเซียม โพแทสเซียม และธาตุเหล็กในปริมาณที่สูงมาก สรรพคุณ ช่วยบำรุงผิวพรรณให้ชุ่มชื้น อ่อนนุ่ม มีสารต่อต้านอนุมูลอิสระช่วยในการชะลอวัย ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้แก่ร่างกาย ช่วยรักษาโรคขาด สารอาหารในเด็ก ช่วยลดไขมันและคอเลสเตอรอลในร่างกาย ช่วยป้องกันโรคมะเร็ง ช่วยรักษาโรคมะเร็ง ในกระดูก ช่วยเพิ่มการไหลเวียนของโลหิตในร่างกาย ช่วยรักษาโรคโลหิตจาง ช่วยรักษาโรคความดันโลหิตสูง ช่วยรักษาโรคหัวใจ ช่วยรักษาโรคเบาหวาน ช่วยรักษาโรคหอบหืด (Asthma) และช่วยรักษาโรคภูมิแพ้เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร 20 บาท https://medthai.com. [5 พ.ค. 2022] 1 118
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง PAPAYA, PAWPAW, TREE MELON มะก้วยเทศ (ภาคเหนือ) หมักหุ่ง (ภาคอีสาน) ลอกอ (ภาคใต้) กล้วยลา (ยะลา) แตงต้น (สตูล) Carica papaya L. CARICACEAE จัดเป็นไม้ล้มลุก อายุหลายปี ลำต้นสูง 3-6 เมตร เปลือกต้นเรียบ สีน้ำตาลออกขาว ลำต้น ตรง ไม่มีแก่น แตกกิ่งก้านน้อย มีรอยแผลใบชัดเจน มียางขาวข้น ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับรอบต้นหนาแน่น ที่ปลายยอด ใบรูปฝ่ามือ ขอบใบเว้าเป็นแฉกลึกถึงแกนก้าน ก้านใบเป็นหลอด กลมกลวง ดอกเป็นดอกแยกเพศ อยู่คนละต้น ดอกเพศผู้ออกเป็นช่อยาวห้อยลง ดอกสีขาว กลีบดอกมี 5 กลีบ มีกลิ่นหอม ดอกเพศเมียสีขาว ออกเป็นช่อกระจุกตามซอกใบ ดอกเพศเมียมีขนาดใหญ่กว่าดอกเพศผู้ ผลเป็นรูปกระสวย ผิวเรียบ เปลือกบาง มียางสีขาว ผลสดสีเขียวเข้ม พอสุกเปลี่ยนเป็นสีส้ม มีเมล็ดมาก เมล็ดกลม สีดำ มีเยื่อหุ้มเมล็ดสีขาวใส ตลาดสดทั่วไปในลุ่มแม่น้ำโขง 8 จังหวัด ประโยชน์ของมะละกอนั้นมีค่อนข้างมาก และยังมีวิตามินและแร่ธาตุที่มี ประโยชน์ต่อร่างกาย เช่น วิตามินซี วิตามินเอ ธาตุแคลเซียม ธาตุโซเดียม ธาตุฟอสฟอรัส โปรตีน เป็นต้น สรรพคุณ มีส่วนช่วยกระตุ้นให้มารดามีน้ำนมมากขึ้น ช่วยในการบำรุงประสาทและสมอง มีเอนไซม์ที่เป็นยา ช่วยย่อยอาหาร ช่วยป้องกันลักปิดลักเปิดหรือเลือดออกตามไรฟัน ช่วยรักษาอาการขัดเบา เป็นยาระบายอ่อนๆ แก้อาการท้องผูก ช่วยในการย่อยอาหาร ใช้ฆ่าพยาธิ ช่วยย่อยโปรตีน ใช้เป็นยาขับปัสสาวะ แก้ขัดเบา และช่วย ป้องกันการเกิดโรคนิ่วในระบบทางเดินปัสสาวะ เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร และรับประทานทั้งผลดิบและผลสุก 10-20 บาท https://medthai.com. [5 พ.ค. 2022] 1 119
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง BRINJAL แว้งคม (สุราษฎร์ธานี, สงขลา), มะแคว้ง มะแคว้งขม มะแคว้งคม มะแคว้งดำ (ภาคเหนือ), หมากแข้ง หมากแข้งขม (ภาคอีสาน), มะแว้ง มะแว้งต้น (ทั่วไป) Solanum indicum L. SOLANACEAE จัดเป็นไม้พุ่มขนาดเล็ก มีอายุประมาณ 2-5 ปี ลำต้นมีขนาดเล็กและกลม เนื้อแข็ง เป็นสีเขียว อมเทา แตกกิ่งก้าน ทั้งต้นมีขนนุ่มสีเทาขึ้นปกคลุม และมีหนามแหลมขึ้นกระจายอยู่ทั่วต้น ส่วนเปลือกต้นเรียบ เป็นสีน้ำตาล ใบเป็นใบเดี่ยวออกเรียงสลับ ลักษณะของใบเป็นรูปรี ปลายใบแหลมเล็กน้อย โคนใบมน ส่วนขอบ ใบหยักเว้ามนเข้าหาเส้นกลางใบและมีคลื่นเล็กน้อย และมีก้านใบยาว ดอกออกดอกเป็นกระจุกตามง่ามใบหรือ ปลายกิ่ง ดอกเป็นสีม่วงอ่อน ใจกลางของดอกมีเกสรเพศผู้สีเหลือง คล้ายรูปดาว ผลมะแว้งมีลักษณะเป็นรูปทรง กลม ผิวผลเรียบเกลี้ยงและมัน ผลอ่อนเป็นสีเขียวไม่มีลาย ส่วนผลสุกเป็นสีแดงส้มหรือเป็นสีเหลืองอมส้ม โดย ภายในผลมะแว้งจะมีเมล็ดขนาดเล็ก ลักษณะเป็นรูปกลมแบน สีน้ำตาลอ่อนอยู่เป็นจำนวนมาก ตลาดสดโพธิ์ชัย อำเภอเมือง จังหวัดหนองคาย ประโยชน์ของมะแว้งนั้นมีค่อนข้างมาก และยังมีวิตามินและแร่ธาตุที่มีประโยชน์ ต่อร่างกาย สรรพคุณ รากและผล เป็นยาเย็น มีพิษเล็กน้อย ช่วยทำให้เจริญอาหาร ใบ ใช้เป็นยาบำรุงธาตุใน ร่างกาย ผลสุกและผลดิบ ช่วยแก้โรคเบาหวาน ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด รากและใบ ช่วยแก้อาการปวด ศีรษะ แก้ปวดฟัน ช่วยแก้ไซนัส ช่วยแก้วัณโรค ช่วยแก้ไข้สารพัดพิษ แก้ไข้เพื่อลดเสมหะในคอ และช่วยแก้ ไข้สันนิบาต เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร และรับประทานผลสด 10 บาท https://medthai.com. [5 พ.ค. 2022] 1 120
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง MALHOD สลอดเถา หมากหลอด บะหลอด บ่าหลอด (ภาษาคำเมือง) ควยรอก ส้มหลอด (ภาคใต้) Elaeagnus latifolia L. ELAEAGNACEAE จัดเป็นไม้เถาเนื้อแข็ง ลำต้น และกิ่งมีเกล็ดสีเทาหรือสีเงิน ใบเป็นใบเดี่ยวเรียงสลับกัน ลักษณะของใบเป็นรูปรีหรือรูปรีแกมหอก ปลายใบแหลม โคนใบสอบ ขอบใบเรียบ แผ่นใบด้านบนมีสีเขียว อมน้ำเงินเกลี้ยง ส่วนด้านล้างมีเกล็ดเล็ก ๆ สีน้ำตาลทั่วไป ดอกจะออกดอกเป็นกระจุกตามง่ามใบ ดอกเป็น ดอกแบบสมบูรณ์เพศหรือมีดอกเพศเมียปะปนรวมอยู่ด้วย ลักษณะของกลีบดอกจะเชื่อมติดกันเป็นหลอดคล้าย สันเหลี่ยม ผลมีลักษณะมีหลายรูปทรง เช่น ผลรูปรี รูปไข่ รูปกรวย หรือรูปลูกแพร์ ผิวเปลือกจะสากเล็กน้อย มีจุดสีขาวสีเงินบนผล ผลอ่อนมีสีเขียว เมื่อผลสุกแล้วจะมีสีแดงเข้มหรือส้มแดง ในผลมีเมล็ดสีน้ำตาลเหลือง ลักษณะเมล็ดหัวท้ายแหลมยาวรี ตัวเมล็ดเป็นพู โดยเมล็ดหนึ่งจะมี 8 พู ตลาดสดโพธิ์ชัย อำเภอเมือง จังหวัดหนองคาย มะหลอดอุดมไปด้วยวิตามิน และแร่ธาตุที่สำคัญต่อร่างกาย เช่น วิตามินซี วิตามิน เอ เบต้าแคโรทีน สรรพคุณ ช่วยบำรุงหัวใจ ช่วยบำรุงเนื้อหนังให้สมบูรณ์ ช่วยคุมธาตุในร่างกาย ช่วยแก้โรคตา ช่วยแก้อาการคลื่นเหียนอาเจียน ช่วยแก้ไข้พิษ ช่วยขับเสมหะ ใช้เป็นยาระบายอ่อน ๆ ช่วยแก้อาการบิดและ อาการท้องผูกในเด็ก ช่วยแก้โรคนิ่ว และช่วยแก้ริดสีดวงจมูก เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร และรับประทานผลสด 10 บาท https://medthai.com. [5 พ.ค. 2022] 1 121
การสร้างฐานข้อมูลความหลากหลายทางทรัพยากรชีวภาพด้านเกษตรลุ่มน้ำโขง SOLANUM, BOLO MAKA มะเขือปู่ มะปู่ มะเขือขน หมากขน (ภาคเหนือ), หมากอึก หมักอึก บักเอิก (ภาคอีสาน), อึก ลูก อึก (ภาคใต้), มะอึก (ภาคกลาง), ยั่งคุยดี (กะเหรี่ยง) เป็นต้น Solanum stramoniifolium Jacq. SOLANACEAE จัดเป็นพรรณไม้พุ่มขนาดกลาง ทุกส่วนของลำต้นจะมีขนละเอียดสีน้ำตาลอ่อนปกคลุมอยู่ ลำต้นและใบจะคล้ายคลึงกับมะเขือพวง ต่างกันที่ลำต้นและใบของมะอึกนั้นจะมีหนามและมีขนอ่อนปกคลุม ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับกัน ลักษณะของใบเป็นรูปไข่กว้าง โคนใบเว้าหรือตัด ขอบใบหยักเว้าเป็นพู แผ่นใบ สีเขียว มีขนอ่อนปกคลุมผิวใบทั้งด้านบนและด้านล่าง ดอกออกดอกเป็นช่อกระจุกที่ซอกใบ ดอกมีสีขาว มีกลีบ ดอก 5 กลีบ ปลายแหลม มีเกสรตัวผู้สีเหลือง ผลมะอึกมีลักษณะเป็นรูปทรงกลม ที่ผิวมีขนยาวหนาแน่น ผลอ่อนมีสีเขียว ส่วนผลสุกมีสีเหลืองแกมน้ำตาล ในผลมีเมล็ดแบนจำนวนมากเรียงเป็นแถวอยู่ภายใน และ จะออกผลในช่วงปลายฤดูฝน ตลาดสดปากชม อำเภอปากชม จังหวัดเลย มะอึกอุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุ เช่น วิตามินบี3 วิตามินซี แคลเซียม ฟอสฟอรัส เส้นใย เป็นต้น สรรพคุณ ช่วยดับพิษร้อนในร่างกาย ช่วยกัดเสมหะ ขับฟอกเสมหะในลำคอ ช่วยลดไข้ แก้ไข้สันนิบาต ช่วยแก้อาการไอ ช่วยแก้น้ำลายเหนียว ช่วยแก้ปอดบวม ช่วยแก้อาการปวดฟัน ขน มะอึกช่วยขับพยาธิได้ รากช่วยแก้ปวด ช่วยแก้ดีพิการ และช่วยแก้ดีฝ่อ ดีกระตุก หรืออาการนอนสะดุ้ง เป็นต้น นำมาประกอบอาหาร และรับประทานผลสด 10 บาท https://medthai.com. [5 พ.ค. 2022] 1 122