แผนการสอน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ปีการศึกษา 2565 กลุ่มลุ่สาระการเรียรีนรู้วิรู้ทวิยาศาสตร์แร์ละเทคโนโลยี นายฮาหมีดมีบิลบิก่อเด็ม ตำ แหน่ง น่ ครูผู้รูช่ผู้ ว ช่ ย โรงเรียรีนบ้า บ้ นทุ่งทุ่คา สำ นักนังานเขตพื้นพื้ที่การศึกษาประถมศึกษานราธิวธิาส เขต 1 เรื่อ รื่ ง เงา อุปราคา และเทคโนโลยีอวกาศ หน่วยการเรียนรูที่ 5
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1 เรื่อง การเกิดเงามืดและเงามัว กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 หน่วยการเรียนรู้ที่ 5 เรื่อง เงา อุปราคา และเทคโนโลยีอวกาศ เวลา 11 ชั่วโมง สอนวันที่ เดือน พ.ศ. เวลา 1 ชั่วโมง 1. สาระที่ 2 วิทยาศาสตร์กายภาพ 2. มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ว 2.3 เข้าใจความหมายของพลังงาน การเปลี่ยนแปลงและการถ่ายโอนพลังงาน ปฏิสัมพันธ์ ระหว่างสสารและพลังงาน พลังงานในชีวิตประจำวัน ธรรมชาติของคลื่น ปรากฏการณ์ที่เกี่ยวข้องกับเสียง แสง และคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า รวมทั้งนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ 3. ตัวชี้วัด ว 2.3 ป.6/7 อธิบายการเกิดเงามืดเงามัวจากหลักฐานเชิงประจักษ์ 4. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด เมื่อนำวัตถุทึบแสงมากั้นแสงจะเกิดเงาบนฉากรับแสงที่อยู่ด้านหลังวัตถุ โดยเงามีรูปร่างคล้ายวัตถุที่ทำ ให้เกิดเงา เงามัวเป็นบริเวณที่มีแสงบางส่วนตกลงบนฉาก ส่วนเงามืดเป็นบริเวณที่ไม่มีแสงตกลงบนฉากเลย 5. จุดประสงค์การเรียนรู้ 1) อธิบายการเกิดเงามืดเงามัวจากหลักฐานเชิงประจักษ์ได้(K) 2) ทดลองการเกิดเงาต่าง ๆ ได้ (P) 3) รับผิดชอบและมุ่งมั่นในการทำงานที่ได้รับมอบหมาย (A) 6. คุณลักษณะที่พึงประสงค์ 1) มีวินัย 2) ใฝ่เรียนรู้ 3) มุ่งมั่นในการทำงาน 7. สมรรถนะที่สำคัญ 1) ความสามารถในการคิด 1.1) ทักษะการสังเกต 1.2) ทักษะการสำรวจค้นหา 1.3) ทักษะการจำแนกประเภท 2) ความสามารถในการสื่อสาร 3) ความสามารถในการแก้ปัญหา 4) ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี 5) ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต 8. ทักษะกระบวนการคิด
การคิดวิเคราะห์ คิดอย่างมีวิจารณญาณ 9. เนื้อหาสาระ เมื่อมีวัตถุกั้นแสงจะเกิดเงาบนฉากเป็นบริเวณมืดหลังวัตถุ กล่าวคือ เงาเกิดจากการที่ตัวกลางทึบแสง มาขวางกั้นทางเดินของแสง โดยรูปร่างของเงาจะเป็นไปตามวัตถุที่มากั้นแสง แบ่งออกเป็น 2 ประเภท ดังนี้ 1. เงามืด คือ เงาในบริเวณที่ไม่มีแสงผ่านไปถึง ทำให้บริเวณนั้นมืดสนิท 2. เงามัว คือ เงาบริเวณที่มีแสงบางส่วนผ่านไปถึง และทำให้บริเวณนั้นมืดไม่สนิท ตัวอย่างการเกิดเงามืดและเงามัว 10. การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ • วิธีสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ Inquiry Method : 5E ขั้นที่ 1 กระตุ้นความสนใจ 1) ครูให้นักเรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียน เรื่อง เงา อุปราคา และเทคโนโลยีอวกาศ 2) ครูให้นักเรีนยอ่านนิทานอีสปเรื่องสุนัขกับเงา ในหนังสือเรียนวิทยาศาสตร์ สสวท หน้า 78 – 79 จากนั้นตั้งคำถามเพื่อกระตุ้นความคิดของนักเรียน ดังนี้ - นิทานอีสบเรื่องสุนัขกับเงาให้ข้อคิดที่ตรงกับสำนวนไทยว่าอย่างไร (แนวคำตอบ : โลภมากมักลาภหาย) - ในนิทานสิ่งที่สุนัขให้เป็นสุนัขอีกตัวในลำธารคืออะไร เกิดขึ้นได้อย่างไร (แนวคำตอบ : เงา ซึ่งเกิดจากมีวัตถุกั้นแสง) 3) ครูและนักเรียนร่วมกันสนทนาเกี่ยวกับเงาที่เกิดในชีวิตประจำวัน ในประเด็นดังนี้ - ลักษณะของเงาที่พบ - สีของเงาที่เกิดขึ้นเป็นอย่างไร 4) ครูชี้แจงจุดประสงค์ในการเรียนให้แก่นักเรียนทราบ ขั้นที่ 2 สำรวจค้นหา
5) ครูให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 3 – 4 คน เพื่อทำกิจกรรมเงาเกิดขึ้นได้อย่างไรและมี ลักษณะอย่างไร โดยให้นักเรียนศึกษาขั้นตอนการทดลองในหนังสือเรียนวิทยาศาสาตร์ และในใบบันทึกผล กิจกรรม เรื่อง เงาเกิดขึ้นได้อย่างไรและมีลักษณะอย่างไร 6) ครูให้นักเรียนทำการทดลองตามขั้นตอนในระหว่างที่นักเรียนทำกิจกรรม ครูคอยให้ คำแนะนำนักเรียนเพิ่มเติมเกี่ยวกับการสังเกตหรือการวางตำแหน่งของวัตถุต่าง ๆ 7) ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มส่งตัวแทนออกมานำเสนอผลงานหน้าชั้นเรียน โดยให้ระหว่างนี้ให้ นักเรียนร่วมกันตรวจสอบความถูกต้องของผลการทดลองว่าเหมือนหรือแตกต่างจากของเพื่อนอย่างไร ขั้นที่ 3 อธิบายความรู้ 8) ครูตั้งคำถามเพื่อกระตุ้นความคิดและใช้เป็นแนวทางในการสรุปผลการทดลอง ดังนี้ - เงาเกิดขึ้นได้อย่างไร - เงามีลักษณะเหมือนหรือแตกต่างจากวัตถุที่ทำให้เกิดเงาอย่างไร - รูปร่างของเงากับรูปร่างของวัตถุด้านที่มากั้นแสงสัมพันธ์กันหรือไม่อย่างไร 9) ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปผลการทดลอง โดยให้นักเรียนได้เสนอความคิดเห็นและนำ คำตอบจากคำถามชวนคิดมาใช้เป็นแนวทางในการสรุปผลการทดลอง (แนวคำตอบ : จากการทดลองพบว่าเงา เกิดจากการมีวัตถุไปกั้นแนวการเคลื่อนที่ของแสงซึ่งเอาที่เกิดแบ่งออกเป็น 2 ประเภทคือเงามืดและเงามัวเมื่อ ระยะห่างระหว่างแหล่งกำเนิดแสงวัตถุและฉากเปลี่ยนไปขนาดของเงามืดและเงามัวจะเปลี่ยนไปด้วย) 10) ครูอธิบายความรู้เกี่ยวกับเงามืดและเงามัวเพิ่มเติมดังนี้ - เงามืด คือ เงาในบริเวณที่ไม่มีแสงผ่านไปถึง ทำให้บริเวณนั้นมืดสนิท - เงามัว คือ เงาบริเวณที่มีแสงบางส่วนผ่านไปถึง และทำให้บริเวณนั้นมืดไม่สนิท ขั้นที่ 4 ขยายความเข้าใจ 11) ครูขยายความเข้าใจของนักเรียนเกี่ยวกับวัตถุที่ทำให้เกิดเงามืดและเงามัว โดยนักเรียน จะสังเกตเห็นว่าวัตถุทึบแสงจะทำให้เกิดเงามืด ส่วนวัตถุโปร่งใสจะทำให้เกิดเงามัวเนื่องจากวัตถุโปร่งใสแสง สามารถทะลุผ่านได้ 12) ครูขยายความเข้าใจนักเรียนเพิ่มเติมเกี่ยวกับความสัมพันธ์ของระยะห่างของวัตถุกับฉาก รับแสง ดังนี้ - หากฉากรับแสงอยู่ใกล้วัตถุ เงามืดจะมีขนาดใหญ่แต่เงามัวจะมีขนาดเล็ก - หากฉากรับแสงอยู่ไกลจากวัตถุมากขึ้น เงามืดจะมีขนาดเล็กลง แต่เงามัวจะมี ขนาดใหญ่ขึ้น ( ยกเว้นหากแหล่งกำเนิดแสงมีขนาดใหญ่เท่าวัตถุจะทำให้เงามืดมี ขนาดใหญ่เท่ากับขนาดของวัตถุเสมอ) 13) ครูขออาสาสมัครนักเรียน 1 คน จากนั้นครูใช้กระจกเงาส่องไปยังนักเรียน และให้ นักเรียนในห้องคนอื่น ๆ ร่วมกันแสดงความคิดเห็นว่าภาพที่ปรากฏบนกระจกเงาคือเงาใช่หรือไม่ อย่างไร
(แนวคำตอบ : ไม่ใช่ เงาไม่ใช่ภาพสะท้อนจากวัตถุอื่น หรือวัตถุผิวเรียบบางชนิด แต่เงาเป็นบริเวณที่ไม่มีแสง หรือมีแสงบางส่วนตกกระทบบนฉาก) ขั้นที่ 5 ตรวจสอบผล 14) ครูและนักเรียนสรุปผลการทำกิจกรรมเงาเกิดขึ้นได้อย่างไรและมีลักษณะอย่างไร โดยให้ นักเรียนมีบทบาทสำคัญในการแสดงความคิดเห็น 15) ตรวจสอบความเข้าใจของนักเรียนโดยการให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายในประเด็นคำถาม ต่างๆต่อไปนี้ - เงามืดและเงามัวมีความแตกต่างกันอย่างไร (แนวคำตอบ : เงามืด คือ เงาในบริเวณนั้นมืดสนิท เงามัว คือ เงาบริเวณที่นั้นมืด ไม่สนิท) - ให้นักเรียนยกตัวอย่างวัตถุที่นำมากั้นแสงแล้วทำให้เกิดเงามืด 2 ชนิด (แนวคำตอบ : ตามความคิดเห็นของนักเรียน แต่ต้องเป็นวัตถุทึบแสง) - ให้นักเรียนยกตัวอย่างวัตถุที่นำมากั้นแสงและทำให้เกิดเงามัว 2 ชนิด (แนวคำตอบ : ตามความคิดเห็นของนักเรียน แต่ต้องเป็นวัตถุทึบแสง) - หากนักเรียนต้องการสร้างแบบจำลองให้เกิดเงาที่มีขนาดใหญ่ขึ้นบนฉาก นักเรียน จะวางวัตถุกับฉากรับแสงอย่างไร (แนวคำตอบ : วางฉากรับแสงอยู่ใกล้วัตถุ) 16) ครูประเมินนักเรียนจากการตรวจสมุดเรื่อง การเกิดแรงไฟฟ้า การจำแนกวัสดุที่ทำให้เกิด แรงไฟฟ้า และการมีส่วนร่วมในการตอบคำถามในชั้นเรียน 11. สื่อการเรียนรู้ 1) สื่อการเรียนรู้ 1.1) หนังสือเรียน วิทยาศาสตร์ ป.6 1.2) ใบบันทึกผลกิจกรรม เรื่อง เงาเกิดขึ้นได้อย่างไรและมีลักษณะอย่างไร 1.3) อุปกรณ์ในการทดลอง เรื่อง เงาเกิดขึ้นได้อย่างไรและมีลักษณะอย่างไร 1.4) กระจกเงา 2) แหล่งการเรียนรู้ 2.1) ห้องเรียน 2.2) ห้องสมุด
12. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ ที่ วิธีการ เครื่องมือ เกณฑ์ 1 ตรวจใบบันทึกผลกิจกรรม แบบประเมินการทำงาน ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ 2 สังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วม ในกิจกรรม แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 3 สังเกตความมีวินัย ใฝ่เรียนรู้ และมุ่งมั่นในการทำงาน แบบประเมินคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ บันทึกการใช้แผนการจัดการเรียนรู้ ผลการสอน ปัญหาและอุปสรรค ข้อเสนอแนะ/ แนวทางแก้ไข ลงชื่อ ผู้สอน ( ) ตำแหน่ง วันที่ เดือน พ.ศ.
แบบประเมินแผนการจัดการเรียนรู้สาระวิทยาศาสตร์ ลำดับ เกณฑ์คุณภาพ คุณภาพ 3 2 1 1 เขียนสาระสำคัญครอบคลุมองค์ความรู้ แนวปฏิบัติคุมค่า 2 จุดประสงค์เชิงพฤติกรรมสอดคล้องกับ KAP 3 สาระเรียนรู้ครอบคลุมเนื้อหา เนื้อหา กระบวนการ คุณลักษณะ 4 กิจกรรมการเรียนรู้เน้นสมอง RL เกิด Active Learning 5 ออกแบบแต่ละกิจกรรมเหมาะสมกับผู้เรียน 6 ออกแบบการวัดประเมินจากชิ้นงานกลุ่ม/เดี่ยวของผู้เรียน 7 มีความสัมพันธ์ระหว่างองค์ประกอบข้อที่1-6 8 สื่อการเรียนรู้สอดคล้อง จุดประสงค์ ตรงเนื้อหา น่าสนใจ เหมาะสมกับวัย สะดวกใช้ รวม เฉลี่ย กิจกรรมเสนอแนะ (ถ้ามี) ข้อเสนอแนะของหัวหน้าสถานศึกษาหรือผู้ที่ได้รับมอบหมาย ลงชื่อ ผู้ประเมิน ( ) ตำแหน่ง วันที่ เดือน พ.ศ. เกณฑ์การประเมินคุณภาพ 2.5 – 3 ระดับ 3 หมายถึง ดี 1.5 – 2.49 ระดับ 2 หมายถึง พอใช้ 0 - 1.49 ระดับ 1 หมายถึง ปรับปรุง
ภาคผนวก ใบบันทึกกิจกรรมผลกิจกรรม เรื่อง เงาเกิดขึ้นได้อย่างไรและมีลักษณะอย่างไร
แบบประเมินการทำงานเรื่อง ชั้นประถมศึกษาปีที่ เลขที่ ชื่อ – นามสกุล รายการประเมิน รวมคะแนน (10) ผลการ ประเมิน ความ ถูกต้อง (5) ความ สวยงาม (3) ความตรง ต่อเวลา (2) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 ลงชื่อ ผู้ประเมิน ( ) วันที่ เดือน พ.ศ. เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ 9-10 ดีมาก 7-8 ดี 5-6 พอใช้ 1-4 ต้องปรับปรุง
เกณฑ์การให้คะแนนการทำงาน รายการ ประเมิน เกณฑ์การให้คะแนน 5 4 3 2 1 ความถูกต้อง ระบุหรืออธิบาย คำตอบทุกข้อ ครบถ้วนถูกต้อง ระบุหรืออธิบาย คำตอบทุกข้อ ครบถ้วนแต่ ถูกต้องบางส่วน (ผิด 1-2 จุด) ระบุหรืออธิบาย คำตอบทุกข้อ ครบถ้วนแต่ ถูกต้องบางส่วน (ผิดมากกว่า 2 จุด) ระบุหรืออธิบาย คำตอบไม่ครบ ทุกข้อ แต่ ถูกต้อง ระบุหรืออธิบาย คำตอบไม่ครบ ทุกข้อและ ถูกต้องบางส่วน ความสวยงาม - - ตกแต่งระบายสี สวยงาม สะอาด เรียบร้อย ตกแต่งระบายสี สวยงาม ตกแต่งระบายสี ใบงานไม่ สะอาด ความตรงต่อ เวลา - - - ส่งงานตาม ระยะเวลาที่ กำหนด ส่งงานช้ากว่า ระยะเวลาที่ กำหนด
แบบสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในกิจกรรมชั้นประถมศึกษาปีที่ ที่ พฤติกรรม ชื่อ-สกุล ความสนใจ การแสดง ความคิดเห็น การตอบคำถาม การยอมรับ ฟังคนอื่น ทำงานที่ได้รับ มอบหมาย สรุป 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 เกณฑ์การวัดผลให้คะแนนระดับคุณภาพของแต่ละพฤติกรรมดังนี้ ดีมาก = 4 มีความสนใจ ไม่พูดคุยในชั้น ตอบคำถามถูกต้อง ทำงานส่งครบตรงเวลา ดี = 3 การแสดงออกอยู่ในเกณฑ์ประมาณ 70% ปานกลาง = 2 การแสดงออกอยู่ในเกณฑ์ประมาณ 50% ปรับปรุง = 1 เข้าชั้นเรียนแต่การแสดงออกน้อยมาก ส่งงานไม่ครบ ไม่ตรงต่อเวลา ลงชื่อ ผู้สังเกต ( ) วันที่ เดือน พ.ศ.
แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ คำชี้แจง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียน แล้วขีด ✓ ลงในช่องที่ตรงกับระดับคะแนน คุณลักษณะ อันพึงประสงค์ด้าน รายการประเมิน ระดับคะแนน 3 2 1 1. รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ 1.1 ยืนตรงเคารพธงชาติ และร้องเพลงชาติได้ 1.2 เข้าร่วมกิจกรรมที่สร้างความสามัคคี ปรองดอง และเป็นประโยชน์ 1.3 เข้าร่วมกิจกรรมทางศาสนาที่ตนนับถือ ปฏิบัติตามหลักศาสนา 1.4 เข้าร่วมกิจกรรมที่เกี่ยวกับสถาบันพระมหากษัตริย์ตามที่โรงเรียนจัดขึ้น 2. ซื่อสัตย์ สุจริต 2.1 ให้ข้อมูลที่ถูกต้อง และเป็นจริง 2.2 ปฏิบัติในสิ่งที่ถูกต้อง 3. มีวินัย รับผิดชอบ 3.1 ปฏิบัติตามข้อตกลง กฎเกณฑ์ ระเบียบ มีความตรงต่อเวลา 4. ใฝ่เรียนรู้ 4.1 รู้จักใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ และนำไปปฏิบัติได้ 4.2 รู้จักจัดสรรเวลาให้เหมาะสม 4.3 เชื่อฟังคำสั่งสอนของบิดา-มารดา โดยไม่โต้แย้ง 4.4 ตั้งใจเรียน 5. อยู่อย่าง พอเพียง 5.1 ใช้ทรัพย์สินและสิ่งของของโรงเรียนอย่างประหยัด 5.2 ใช้อุปกรณ์การเรียนอย่างประหยัดและรู้คุณค่า 5.3 ใช้จ่ายอย่างประหยัดและมีการเก็บออมเงิน 6. มุ่งมั่น ในการทำงาน 6.1 มีความตั้งใจและพยายามในการทำงานที่ได้รับมอบหมาย 6.2 มีความอดทนและไม่ท้อแท้ต่ออุปสรรคเพื่อให้งานสำเร็จ 7. รักความเป็นไทย 7.1 มีจิตสำนึกในการอนุรักษ์วัฒนธรรมและภูมิปัญญาไทย 7.2 เห็นคุณค่าและปฏิบัติตนตามวัฒนธรรมไทย 8. มีจิตสาธารณะ 8.1 รู้จักช่วยพ่อแม่ ผู้ปกครอง และครูทำงาน 8.2 รู้จักการดูแล รักษาทรัพย์สมบัติและสิ่งแวดล้อม รวม ลงชื่อ ผู้สังเกต ( ) วันที่ เดือน พ.ศ. เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ 46 - 60 ดี 30 - 45 พอใช้ ต่ำกว่า 30 ปรับปรุง เกณฑ์การให้คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่ำเสมอให้ 3 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบ่อยครั้ง ให้ 2 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบางครั้ง ให้ 1 คะแนน
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2 เรื่อง การเขียนแผนภาพรังสีของแสงแสดงการเกิดเงามืดและเงามัว กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 หน่วยการเรียนรู้ที่ 5 เรื่อง เงา อุปราคา และเทคโนโลยีอวกาศ เวลา 11 ชั่วโมง สอนวันที่ เดือน พ.ศ. เวลา 1 ชั่วโมง 1. สาระที่ 2 วิทยาศาสตร์กายภาพ 2. มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ว 2.3 เข้าใจความหมายของพลังงาน การเปลี่ยนแปลงและการถ่ายโอนพลังงาน ปฏิสัมพันธ์ ระหว่างสสารและพลังงาน พลังงานในชีวิตประจำวัน ธรรมชาติของคลื่น ปรากฏการณ์ที่เกี่ยวข้องกับเสียง แสง และคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า รวมทั้งนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ 3. ตัวชี้วัด ว 2.3 ป.6/7 อธิบายการเกิดเงามืดเงามัวจากหลักฐานเชิงประจักษ์ ว 2.3 ป.6/8 เขียนแผนภาพรังสีของแสงแสดงการเกิดเงามืดเงามัว 4. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด เมื่อนำวัตถุทึบแสงมากั้นแสงจะเกิดเงาบนฉากรับแสงที่อยู่ด้านหลังวัตถุโดยเงามีรูปร่างคล้ายวัตถุที่ทำ ให้เกิดเงา เงามัวเป็นบริเวณที่มีแสงบางส่วนตกลงบนฉาก ส่วนเงามืดเป็นบริเวณที่ไม่มีแสงตกลงบนฉากเลย 5. จุดประสงค์การเรียนรู้ 1) อธิบายการเกิดเงามืดเงามัวจากหลักฐานเชิงประจักษ์ได้(K) 2) เขียนแผนภาพรังสีของแสงแสดงการเกิดเงามืดเงามัว (P) 3) รับผิดชอบและมุ่งมั่นในการทำงานที่ได้รับมอบหมาย (A) 6. คุณลักษณะที่พึงประสงค์ 1) มีวินัย 2) ใฝ่เรียนรู้ 3) มุ่งมั่นในการทำงาน 7. สมรรถนะที่สำคัญ 1) ความสามารถในการคิด 1.1) ทักษะการสรุปอ้างอิง 1.2) ทักษะการให้เหตุผล 2) ความสามารถในการสื่อสาร 3) ความสามารถในการแก้ปัญหา 4) ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต 8. ทักษะกระบวนการคิด การคิดวิเคราะห์ คิดอย่างมีวิจารณญาณ
9. เนื้อหาสาระ เมื่อแสงจากแหล่งกำเนิดแสงส่องไปที่วัตถุทึบแสง (วัตถุที่ใช้กั้นแสง)จะปรากฏเงาลักษณะต่างๆขึ้นทาง ด้านหลังของวัตถุทำให้สามารถเขียนแผนภาพรังสีของแสงแสดงการเกิดเงามืดและเงามัวได้ดังนี้ 1 แหล่งกำเนิดแสงมีขนาดเล็กเป็นจุด - การเขียนเส้นแนวทางเดินของแสงจะลากเส้นรังสีของแสงเพียง 2 เส้นไปที่ฉากรับ - เกิดเงามัวเท่านั้นไม่ว่าจะวางฉากห่างจากวัตถุมากหรือน้อยเพียงใด 2 แหล่งกำเนิดแสงมีขนาดเล็กหรือเท่ากับวัตถุ - การเขียนเส้นทางเดินของแสงจะลากเส้นรังสีของแสงเพียง 4 เส้นไปที่ฉากรับแสง - เกิดเงามัวล้อมเงามืดไม่ว่าจะวางฉากห่างจากว่าถูกมากหรือน้อยเพียงใด 3 แหล่งกำเนิดแสงมีขนาดใหญ่กว่าวัตถุที่ใช้กั้นแสง ในการเขียนเส้นแนวทางเดินของแสงจะลากรังสีของแสงเพียง 4 เส้นไปที่ฉากรับแสง โดยจะ เกิดเงามืดและเงามัวขึ้นในลักษณะต่างๆ ตามตำแหน่งที่ฉากรับแสงตั้งอยู่
10. การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ • วิธีสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ Inquiry Method : 5E ขั้นที่ 1 กระตุ้นความสนใจ 1) ครูสาธิตการเกิดเงิน โดยใช้ฉากรับแสง และหลอดไฟในการทำให้เกิดเงา จากนั้นให้ นักเรียนร่วมกันทายว่าวัตถุที่อยู่ด้านหลังฉากนั้นคืออะไร 2) ครูให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับการเกิดเงาที่เกิดขึ้นบนฉากกราฟ ในประเด็นต่างๆดังนี้ - เงาที่นักเรียนสังเกตเห็นเป็นเงามืดหรือเงามัวเพราะเหตุใด - เงาที่นักเรียนสังเกตเห็นมีขนาดเหมือนกับวัตถุหรือไม่เพราะเหตุใด (แนวคำตอบ : ขึ้นอยู่กับวัตถุที่ใช้กั้นแสง) 3) ครูและนักเรียนทบทวนความรู้เดิมเกี่ยวกับการเกิดเงาและความสัมพันธ์ของขนาดเงากับ ระยะทางระหว่างวัตถุกับแหล่งกำเนิดแสงและสำหรับแสง 4) ครูชี้แจงจุดประสงค์ในการเรียนให้แก่นักเรียนทราบ ขั้นที่ 2 สำรวจค้นหา 5) ให้นักเรียนจับกลุ่ม กลุ่มละ 3-4 คน เพื่อทำกิจกรรมการเขียนแผนภาพรังสีของแสงแสดง การเกิดเงามืดและเงามัว ซึ่งมีขั้นตอนการทำกิจกรรมดังนี้ - แต่ละกลุ่มจะได้รับใบความรู้การเขียนแผนภาพรังสีของแสง - ศึกษาวิธีการเขียนแผนภาพรังสีของแสงจากใบความรู้ที่ได้รับ - เขียนแผนภาพรังสีของแสงตามเงื่อนไขที่กำหนด ดังนี้ 1) วัตถุ A มีขนาดเท่ากับแหล่งกำเนิดแสง 2) วัตถุ B มีขนาดใหญ่กว่าวัตถุที่ใช้กั้นแสง 3) วัตถุ C มีขนาดเล็กเป็นจุด - ให้นักเรียนในกลุ่มร่วมกันระดมความคิดเห็นเพื่อเขียนแผนภาพรังสีของแสง ตาม สถานการณ์ที่กำหนด และวาดภาพลงในสมุดบันทึกของตนเอง 6) ในระหว่างที่นักเรียนทำกิจกรรม ครูคอยให้คำแนะนำนักเรียนเพิ่มเติมเกี่ยวกับการวาดเส้น รังสี ตำแหน่งของแหล่งกำเนิดแสง วัตถุที่กั้นแสง และฉากรับแสง 7) ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มจับคู่กับสมาชิกกลุ่มอื่นๆ เพื่อแลกเปลี่ยนสมุดเพื่อให้มีโอกาสได้ ร่วมแลกเปลี่ยนความคิดเห็นและตรวจสอบความถูกต้องของแผนภาพรังสีที่วาด ขั้นที่ 3 อธิบายความรู้ 8) อธิบายความรู้นักเรียนเพิ่มเติมเกี่ยวกับการวาดแผนภาพรังสีของแสงดังนี้ - แหล่งกำเนิดแสงมีขนาดเล็กเป็นจุด เขียนเส้นแนวทางเดินของแสงจะลากเส้นรังสี ของแสงเพียง 2 เส้นไปที่ฉากรับ และเกิดเงามัวเท่านั้น
- แหล่งกำเนิดแสงมีขนาดเล็กหรือเท่ากับวัตถุ เขียนเส้นทางเดินของแสงจะลากเส้น รังสีของแสงเพียง 4 เส้นไปที่ฉากรับแสง เกิดเงามัวล้อมเงามืด - แหล่งกำเนิดแสงมีขนาดใหญ่กว่าวัตถุที่ใช้กั้นแสง เขียนเส้นแนวทางเดินของแสงจะ ลากรังสีของแสงเพียง 4 เส้นไปที่ฉากรับแสง โดยจะเกิดเงามืดและเงามัวขึ้นใน ลักษณะต่างๆ ตามตำแหน่งที่ฉากรับแสงตั้งอยู่ 9) ครูให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายเกี่ยวกับปัจจัยที่มีผลต่อขนาดของเงาจากการทำกิจกรรม เขียนแผนภาพรังสีของแสง ดังนี้ - ขนาดของแหล่งกำเนิดแสง - ระยะห่างระหว่างวัตถุกับแหล่งกำเนิดแสง - ระยะห่างระหว่างวัตถุกับฉากรับแสง 10) ครูยกตัวอย่างสถานการณ์จำลอง “หากนำวัตถุเข้าใกล้แหล่งกำเนิดแสงหรือนำวัตถุออก ห่างจากแหล่งกำเนิดแสงแต่เงามืดและเงามัวที่เกิดขึ้นมีขนาดเท่าเดิมเป็นเพราะเหตุใด (แนวคำตอบ : เพราะ แหล่งกำเนิดแสงมีขนาดเล็กหรือเท่ากับวัตถุ) ขั้นที่ 4 ขยายความเข้าใจ 11) ครูขยายความเข้าใจของนักเรียน โดยการยกตัวอย่างเหตุการณ์ในชีวิตประจำวัน เช่น เมื่อเราไปยืนตากแดด ทำไมเราจึงเห็นเงาของตัวเอง (แนวคำตอบ : ดวงอาทิตย์เป็นแหล่งกำเนิดแสงเมื่อแสง จากดวงอาทิตย์เคลื่อนที่ผ่านตัวเราซึ่งเป็นตัวกลางทึบแสง จึงทำให้เกิดเงาขึ้นได้) 12) ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายประโยชน์จากการเขียนแผนภาพรังสีของแสง (แนวคำตอบ : ช่วยทำให้ประมาณขนาดของเงาหรือกำหนดขนาดของเงาที่ต้องการให้เกิดขึ้นได้) 13) ครูให้นักเรียนยกตัวอย่างการใช้ประโยชน์จากเงาของคนไทย เช่น การแสดงหนังตะลุง ซึ่งช่วยสร้างความบันเทิงให้กับผู้รับชม 14) ครูขยายความเข้าใจของนักเรียนโดยให้นักเรียนทำใบงานเรื่อง แผนภาพรังสีของแสง แสดงการเกิดเงามืดและเงามัว ขั้นที่ 5 ตรวจสอบผล 15) ครูตรวจสอบความเข้าใจของนักเรียน โดยการให้นักเรียนร่วมกันเฉลยคำตอบในใบงาน เรื่อง แผนภาพรังสีของแสงแสดงการเกิดเงามืดและเงามัว 16) ครูให้นักเรียนร่วมกันสรุปความรู้จากการทำกิจกรรมและการนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ โดยให้นักเรียนมีบทบาทสำคัญในการแสดงความคิดเห็น 17) ครูประเมินนักเรียนจากการตรวจสมุด ใบงานเรื่อง แผนภาพรังสีของแสงแสดงการเกิด เงามืดและเงามัว และการมีส่วนร่วมในการตอบคำถามในชั้นเรียน
11. สื่อการเรียนรู้ 1) สื่อการเรียนรู้ 1.1) หนังสือเรียน วิทยาศาสตร์ ป.6 1.2) ใบความรู้เรื่อง การเขียนแผนภาพรังสีของแสง 1.2) ใบงานเรื่อง แผนภาพรังสีของแสงแสดงการเกิดเงามืดและเงามัว 1.3) อุปกรณ์สาธิตการเกิดเงา และวัตถุตัวอย่าง 2) แหล่งการเรียนรู้ 2.1) ห้องเรียน 2.2) ห้องสมุด 12. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ ที่ วิธีการ เครื่องมือ เกณฑ์ 1 ตรวจสมุด ตรวจใบงาน แบบประเมินการทำงาน ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ 2 สังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วม ในกิจกรรม แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 3 สังเกตความมีวินัย ใฝ่เรียนรู้ และมุ่งมั่นในการทำงาน แบบประเมินคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
บันทึกการใช้แผนการจัดการเรียนรู้ ผลการสอน ปัญหาและอุปสรรค ข้อเสนอแนะ/ แนวทางแก้ไข ลงชื่อ ผู้สอน ( ) ตำแหน่ง วันที่ เดือน พ.ศ.
แบบประเมินแผนการจัดการเรียนรู้สาระวิทยาศาสตร์ ลำดับ เกณฑ์คุณภาพ คุณภาพ 3 2 1 1 เขียนสาระสำคัญครอบคลุมองค์ความรู้ แนวปฏิบัติคุมค่า 2 จุดประสงค์เชิงพฤติกรรมสอดคล้องกับ KAP 3 สาระเรียนรู้ครอบคลุมเนื้อหา เนื้อหา กระบวนการ คุณลักษณะ 4 กิจกรรมการเรียนรู้เน้นสมอง RL เกิด Active Learning 5 ออกแบบแต่ละกิจกรรมเหมาะสมกับผู้เรียน 6 ออกแบบการวัดประเมินจากชิ้นงานกลุ่ม/เดี่ยวของผู้เรียน 7 มีความสัมพันธ์ระหว่างองค์ประกอบข้อที่1-6 8 สื่อการเรียนรู้สอดคล้อง จุดประสงค์ ตรงเนื้อหา น่าสนใจ เหมาะสมกับวัย สะดวกใช้ รวม เฉลี่ย กิจกรรมเสนอแนะ (ถ้ามี) ข้อเสนอแนะของหัวหน้าสถานศึกษาหรือผู้ที่ได้รับมอบหมาย ลงชื่อ ผู้ประเมิน ( ) ตำแหน่ง วันที่ เดือน พ.ศ. เกณฑ์การประเมินคุณภาพ 2.5 – 3 ระดับ 3 หมายถึง ดี 1.5 – 2.49 ระดับ 2 หมายถึง พอใช้ 0 - 1.49 ระดับ 1 หมายถึง ปรับปรุง
ภาคผนวก ใบความรู้เรื่อง การเขียนแผนภาพรังสีของแสง เมื่อแสงจากแหล่งกำเนิดแสงส่องไปที่วัตถุทึบแสง (วัตถุที่ใช้กั้นแสง)จะปรากฏเงาลักษณะต่างๆขึ้นทาง ด้านหลังของวัตถุทำให้สามารถเขียนแผนภาพรังสีของแสงแสดงการเกิดเงามืดและเงามัวได้ดังนี้ 1 แหล่งกำเนิดแสงมีขนาดเล็กเป็นจุด - การเขียนเส้นแนวทางเดินของแสงจะลากเส้นรังสีของแสงเพียง 2 เส้นไปที่ฉากรับ - เกิดเงามัวเท่านั้นไม่ว่าจะวางฉากห่างจากวัตถุมากหรือน้อยเพียงใด 2 แหล่งกำเนิดแสงมีขนาดเล็กหรือเท่ากับวัตถุ - การเขียนเส้นทางเดินของแสงจะลากเส้นรังสีของแสงเพียง 4 เส้นไปที่ฉากรับแสง - เกิดเงามัวล้อมเงามืดไม่ว่าจะวางฉากห่างจากว่าถูกมากหรือน้อยเพียงใด 3 แหล่งกำเนิดแสงมีขนาดใหญ่กว่าวัตถุที่ใช้กั้นแสง ในการเขียนเส้นแนวทางเดินของแสงจะลากรังสีของแสงเพียง 4 เส้นไปที่ฉากรับแสง โดยจะ เกิดเงามืดและเงามัวขึ้นในลักษณะต่างๆ ตามตำแหน่งที่ฉากรับแสงตั้งอยู่
ใบงานเรื่อง แผนภาพรังสีของแสงแสดงการเกิดเงามืดและเงามัว
แบบประเมินการทำงานเรื่อง ชั้นประถมศึกษาปีที่ เลขที่ ชื่อ – นามสกุล รายการประเมิน รวมคะแนน (10) ผลการ ประเมิน ความ ถูกต้อง (5) ความ สวยงาม (3) ความตรง ต่อเวลา (2) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 ลงชื่อ ผู้ประเมิน ( ) วันที่ เดือน พ.ศ. เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ 9-10 ดีมาก 7-8 ดี 5-6 พอใช้ 1-4 ต้องปรับปรุง
เกณฑ์การให้คะแนนการทำงาน รายการ ประเมิน เกณฑ์การให้คะแนน 5 4 3 2 1 ความถูกต้อง ระบุหรืออธิบาย คำตอบทุกข้อ ครบถ้วนถูกต้อง ระบุหรืออธิบาย คำตอบทุกข้อ ครบถ้วนแต่ ถูกต้องบางส่วน (ผิด 1-2 จุด) ระบุหรืออธิบาย คำตอบทุกข้อ ครบถ้วนแต่ ถูกต้องบางส่วน (ผิดมากกว่า 2 จุด) ระบุหรืออธิบาย คำตอบไม่ครบ ทุกข้อ แต่ ถูกต้อง ระบุหรืออธิบาย คำตอบไม่ครบ ทุกข้อและ ถูกต้องบางส่วน ความสวยงาม - - ตกแต่งระบายสี สวยงาม สะอาด เรียบร้อย ตกแต่งระบายสี สวยงาม ตกแต่งระบายสี ใบงานไม่ สะอาด ความตรงต่อ เวลา - - - ส่งงานตาม ระยะเวลาที่ กำหนด ส่งงานช้ากว่า ระยะเวลาที่ กำหนด
แบบสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในกิจกรรมชั้นประถมศึกษาปีที่ ที่ พฤติกรรม ชื่อ-สกุล ความสนใจ การแสดง ความคิดเห็น การตอบคำถาม การยอมรับ ฟังคนอื่น ทำงานที่ได้รับ มอบหมาย สรุป 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 เกณฑ์การวัดผลให้คะแนนระดับคุณภาพของแต่ละพฤติกรรมดังนี้ ดีมาก = 4 มีความสนใจ ไม่พูดคุยในชั้น ตอบคำถามถูกต้อง ทำงานส่งครบตรงเวลา ดี = 3 การแสดงออกอยู่ในเกณฑ์ประมาณ 70% ปานกลาง = 2 การแสดงออกอยู่ในเกณฑ์ประมาณ 50% ปรับปรุง = 1 เข้าชั้นเรียนแต่การแสดงออกน้อยมาก ส่งงานไม่ครบ ไม่ตรงต่อเวลา ลงชื่อ ผู้สังเกต ( ) วันที่ เดือน พ.ศ.
แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ คำชี้แจง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียน แล้วขีด ✓ ลงในช่องที่ตรงกับระดับคะแนน คุณลักษณะ อันพึงประสงค์ด้าน รายการประเมิน ระดับคะแนน 3 2 1 1. รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ 1.1 ยืนตรงเคารพธงชาติ และร้องเพลงชาติได้ 1.2 เข้าร่วมกิจกรรมที่สร้างความสามัคคี ปรองดอง และเป็นประโยชน์ 1.3 เข้าร่วมกิจกรรมทางศาสนาที่ตนนับถือ ปฏิบัติตามหลักศาสนา 1.4 เข้าร่วมกิจกรรมที่เกี่ยวกับสถาบันพระมหากษัตริย์ตามที่โรงเรียนจัดขึ้น 2. ซื่อสัตย์ สุจริต 2.1 ให้ข้อมูลที่ถูกต้อง และเป็นจริง 2.2 ปฏิบัติในสิ่งที่ถูกต้อง 3. มีวินัย รับผิดชอบ 3.1 ปฏิบัติตามข้อตกลง กฎเกณฑ์ ระเบียบ มีความตรงต่อเวลา 4. ใฝ่เรียนรู้ 4.1 รู้จักใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ และนำไปปฏิบัติได้ 4.2 รู้จักจัดสรรเวลาให้เหมาะสม 4.3 เชื่อฟังคำสั่งสอนของบิดา-มารดา โดยไม่โต้แย้ง 4.4 ตั้งใจเรียน 5. อยู่อย่าง พอเพียง 5.1 ใช้ทรัพย์สินและสิ่งของของโรงเรียนอย่างประหยัด 5.2 ใช้อุปกรณ์การเรียนอย่างประหยัดและรู้คุณค่า 5.3 ใช้จ่ายอย่างประหยัดและมีการเก็บออมเงิน 6. มุ่งมั่น ในการทำงาน 6.1 มีความตั้งใจและพยายามในการทำงานที่ได้รับมอบหมาย 6.2 มีความอดทนและไม่ท้อแท้ต่ออุปสรรคเพื่อให้งานสำเร็จ 7. รักความเป็นไทย 7.1 มีจิตสำนึกในการอนุรักษ์วัฒนธรรมและภูมิปัญญาไทย 7.2 เห็นคุณค่าและปฏิบัติตนตามวัฒนธรรมไทย 8. มีจิตสาธารณะ 8.1 รู้จักช่วยพ่อแม่ ผู้ปกครอง และครูทำงาน 8.2 รู้จักการดูแล รักษาทรัพย์สมบัติและสิ่งแวดล้อม รวม ลงชื่อ ผู้สังเกต ( ) วันที่ เดือน พ.ศ. เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ 46 - 60 ดี 30 - 45 พอใช้ ต่ำกว่า 30 ปรับปรุง เกณฑ์การให้คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่ำเสมอให้ 3 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบ่อยครั้ง ให้ 2 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบางครั้ง ให้ 1 คะแนน
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 3 เรื่อง ความหมายและประเภทของอุปราคา กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 หน่วยการเรียนรู้ที่ 5 เรื่อง เงา อุปราคา และเทคโนโลยีอวกาศ เวลา 11 ชั่วโมง สอนวันที่ เดือน พ.ศ. เวลา 1 ชั่วโมง 1. สาระที่ 3 วิทยาศาสตร์โลก และอวกาศ 2. มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ว 3.1 เข้าใจองค์ประกอบ ลักษณะ กระบวนการเกิด และวิวัฒนาการของเอกภพ กาแล็กซี ดาวฤกษ์ และระบบสุริยะ รวมทั้งปฏิสัมพันธ์ภายในระบบสุริยะที่ส่งผลต่อสิ่งมีชีวิต และการประยุกต์ใช้ เทคโนโลยีอวกาศ 3. ตัวชี้วัด ว 3.1 ป.6/1 สร้างแบบจำลองที่อธิบายการเกิด และเปรียบเทียบปรากฏการณ์สุริยุปราคาและ จันทรุปราคา 4. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด อุปราคาเป็นปรากฏการณ์ที่ดวงดาวโคจรเข้าไปในเงาของดาวดวงอื่นทำให้เกิดเงามืดชั่วคราว แบ่ง ออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ สุริยุปราคา และจันทรุปราคา 5. จุดประสงค์การเรียนรู้ 1) อธิบายความหมายของสุริยุปราคาและจันทรุปราคาได้(K) 2) จำแนกประเภทของอุปราคาได้ (P) 3) รับผิดชอบและมุ่งมั่นในการทำงานที่ได้รับมอบหมาย (A) 6. คุณลักษณะที่พึงประสงค์ 1) มีวินัย 2) ใฝ่เรียนรู้ 3) มุ่งมั่นในการทำงาน 7. สมรรถนะที่สำคัญ 11) ความสามารถในการคิด 1.1) ทักษะการสังเกต 1.2) ทักษะการให้เหตุผล 1.3) ทักษะการเชื่อมโยง 1.4) ทักษะการสรุปข้อมูล 2) ความสามารถในการสื่อสาร 3) ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี
8. ทักษะกระบวนการคิด การคิดวิเคราะห์ คิดอย่างมีวิจารณญาณ 9. เนื้อหาสาระ อุปราคา หมายถึง ปรากฏการณ์ที่ดวงดาวโคจรเข้าไปในเงาของดาวดวงอื่นทำให้เกิดเงามืดชั่วคราว อุปราคาที่เรามองเห็นได้มี 2 แบบ 1.สุริยุปราคา (Solar Eclipse หรือ Eclipses of sun) หรือเรียกว่า "สุริยคราส " เป็น ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นเมื่อโลก ดวงจันทร์ และดวงอาทิตย์โคจรมาอยู่ในแนวเดียวกัน โดยมีดวงจันทร์อยู่ ระหว่างดวงอาทิตย์กับโลก เงาของดวงจันทร์ จะทอดยาวมายังโลก ทำให้คนบนโลก (บริเวณที่มีเงาของดวง จันทร์) มองเห็นดวงอาทิตย์เว้าแหว่ง หรือบางแห่งเห็นดวงอาทิตย์มืดหมดทั้งดวง 2.จันทรุปราคา (เรียกได้หลายอย่าง เช่น จันทรคราส, จันทรคาธ, ราหูอมจันทร์ หรือ กบกิน เดือน) คือปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้น เมื่อดวงอาทิตย์ โลก และดวงจันทร์ เรียงอยู่ในแนวเดียวกันพอดี 10. การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ • วิธีสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ Inquiry Method : 5E ขั้นที่ 1 กระตุ้นความสนใจ 1) สำรวจความรู้พื้นฐานของนักเรียนเกี่ยวกับเรื่องของอุปราคาโดยการตั้งคำถามในประเด็น ต่าง ๆ ต่อไปนี้ - อุปราคาคืออะไร - อุปราคามีกี่ประเภทอะไรบ้าง 2) ครูให้นักเรียนชมวีดีทัศน์การเกิดสุริยุปราคาจากนั้นให้นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น ว่าเป็นอุปราคาประเภทใดเพราะเหตุใด (แนวคำตอบ : อิสระตามความคิดเห็นของนักเรียน เช่น สุริยุปราคา สังเกตจากสีของดวงอาทิตย์ที่มีสีส้ม) 3) ครูและนักเรียนร่วมกันสนทนาเกี่ยวกับคำที่ใช้เรียกสุริยุปราคาและจันทรุปราคาของ ประเทศไทย ซึ่งในอดีตคนโบราณจะเรียนปรากฎการณ์ดังกล่าวว่า สุริยคราส หรือจันทรคราส เป็นต้น 4) ครูให้นักเรียนเชื่อมโยงความรู้และอธิบายร่วมกันเกี่ยวกับการเกิดเงากับปรากฏการณ์ สุริยุปราคาและจันทรุปราคา 5) ครูชี้แจงจุดประสงค์ในการเรียนให้แก่นักเรียนทราบ ขั้นที่ 2 สำรวจค้นหา 6) ครูให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 3 - 4 คน เพื่อทำกิจกรรมสืบค้นข้อมูลประเภทของ อุปราคา โดยให้นักเรียนร่วมกันสืบค้นข้อมูลในหนังสือเรียนวิทยาศาสตร์ และอินเทอร์เน็ตเพิ่มเติม บันทึก ข้อมูลลงในสมุดของตนเอง 7) ในระหว่างที่นักเรียนทำกิจกรรมครูคอยให้คำแนะนำปรึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับการเลือกใช้ คำสำคัญในการสืบค้นข้อมูล และการพิจารณาข้อมูลจากแหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ
8) ครูให้แต่ละกลุ่มนำเสนอผลการสืบค้นข้อมูล โดยในระหว่างที่นำเสนอให้นักเรียนแต่ละ กลุ่มตรวจสอบความถูกต้อง รวมไปถึงแสดงความคิดเห็นเพิ่มเติมอย่างสร้างสรรค์ในเชิงวิทยาศาสตร์ ขั้นที่ 3 อธิบายความรู้ 9) ครูอธิบายความรู้นักเรียนเกี่ยวกับอุปราคา โดยเชื่อมโยงความรู้กับการเกิดเงา ดังนี้ - สุริยุปราคา เกิดจากดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ และโลก โคจรมาอยู่ในระนาบเดียวกัน ดวงอาทิตย์เปรียบเสมือนแหล่งกำเนิดแสง ดวงจันทร์เปรียบเสมือนกับวัตถุที่กั้น ทางเดินของแสง ทำให้เกิดเงา - จันทรุปราคา เกิดจากดวงอาทิตย์ โลก และดวงจันทร์ โคจรมาอยู่ในระนาบ เดียวกัน ดวงอาทิตย์เปรียบเสมือนแหล่งกำเนิดแสง โลกเปรียบเสมือนกับ วัตถุที่กั้นทางเดินของแสง 10) ครูให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายเงาที่เกิดจากสุริยุปราคาและจันทรุปราคา ว่าเป็นเงา ประเภทใด เพราะเหตุใด (แนวคำตอบ : อิสระทางความคิดเห็นของนักเรียน เช่น เกิดได้ทั้งเงามืดและเงามัว ขึ้นอยู่กับระยะทางของดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ และโลก) ขั้นที่ 4 ขยายความเข้าใจ 11) ครูขยายความเข้าใจของนักเรียนเกี่ยวกับการสังเกตชื่อของอุปราคาแต่ละประเภทซึ่งจะ ช่วยให้นักเรียนเข้าใจง่ายมากยิ่งขึ้น - สุริยุปราคา หรือสุริยะซึ่งแปลว่าดวงอาทิตย์ หมายความว่าดวงอาทิตย์มืด - จันทรุปราคา หรือดวงจันทร์มืด 12) ครูและนักเรียนร่วมกันสนทนาเกี่ยวกับปรากฏการณ์การเกิดสุริยุปราคาซึ่งมีผลทำให้ พระมหากษัตริย์ไทยได้รับสมญานามว่าเป็นพระบิดาแห่งวิทยาศาสตร์ไทย คือ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้า เจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 พี่ได้ทรงทำนายการเกิดสุริยุปราคาล่วงหน้า จนได้รับการยกย่องจากต่างชาติ ขั้นที่ 5 ตรวจสอบผล 13) ครูให้นักเรียนร่วมกันสรุปความรู้จากการสืบค้นข้อมูลและการทำกิจกรรมภายในชั้นเรียน โดยให้นักเรียนมีบทบาทสำคัญในการเสนอความคิดเห็น 14) ครูตรวจสอบความเข้าใจของนักเรียน โดยการตั้งคำถามในประเด็นต่างๆ ดังนี้ - อุปราคาหมายถึงอะไร (แนวคำตอบ : ปรากฏการณ์ที่ดวงดาวโคจรเข้าไปในเงาของดาวดวงอื่นทำให้เกิด เงามืดชั่วคราว) - อุปราคามีกี่ประเภทอะไรบ้าง (แนวคำตอบ : อุปราคา มี 2 ประเภท ได้แก่ สุริยุปราคา และจันทรุปราคา)
- ดวงจันทร์บังแสงอาทิตย์ เรียกปรากฏการณ์นี้ว่าอะไร (แนวคำตอบ : สุริยุปราค) 15) ครูประเมินนักเรียนจากการตรวจสมุด การนำเสนอหน้าชั้นเรียน และการมีส่วนร่วมใน การตอบคำถามในชั้นเรียน 11. สื่อการเรียนรู้ 1) สื่อการเรียนรู้ 1.1) หนังสือเรียน วิทยาศาสตร์ ป.6 1.2) วีดีทัศน์การเกิดสุริยุปราคา จาก https://www.youtube.com/watch?v=Rx5y1ABYUGY 2) แหล่งการเรียนรู้ 2.1) ห้องเรียน 2.2) ห้องสมุด 12. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ ที่ วิธีการ เครื่องมือ เกณฑ์ 1 ตรวจสมุด แบบประเมินการทำงาน ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ 2 สังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วม ในกิจกรรม แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 3 สังเกตความมีวินัย ใฝ่เรียนรู้ และมุ่งมั่นในการทำงาน แบบประเมินคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
บันทึกการใช้แผนการจัดการเรียนรู้ ผลการสอน ปัญหาและอุปสรรค ข้อเสนอแนะ/ แนวทางแก้ไข ลงชื่อ ผู้สอน ( ) ตำแหน่ง วันที่ เดือน พ.ศ.
แบบประเมินแผนการจัดการเรียนรู้สาระวิทยาศาสตร์ ลำดับ เกณฑ์คุณภาพ คุณภาพ 3 2 1 1 เขียนสาระสำคัญครอบคลุมองค์ความรู้ แนวปฏิบัติคุมค่า 2 จุดประสงค์เชิงพฤติกรรมสอดคล้องกับ KAP 3 สาระเรียนรู้ครอบคลุมเนื้อหา เนื้อหา กระบวนการ คุณลักษณะ 4 กิจกรรมการเรียนรู้เน้นสมอง RL เกิด Active Learning 5 ออกแบบแต่ละกิจกรรมเหมาะสมกับผู้เรียน 6 ออกแบบการวัดประเมินจากชิ้นงานกลุ่ม/เดี่ยวของผู้เรียน 7 มีความสัมพันธ์ระหว่างองค์ประกอบข้อที่1-6 8 สื่อการเรียนรู้สอดคล้อง จุดประสงค์ ตรงเนื้อหา น่าสนใจ เหมาะสมกับวัย สะดวกใช้ รวม เฉลี่ย กิจกรรมเสนอแนะ (ถ้ามี) ข้อเสนอแนะของหัวหน้าสถานศึกษาหรือผู้ที่ได้รับมอบหมาย ลงชื่อ ผู้ประเมิน ( ) ตำแหน่ง วันที่ เดือน พ.ศ. เกณฑ์การประเมินคุณภาพ 2.5 – 3 ระดับ 3 หมายถึง ดี 1.5 – 2.49 ระดับ 2 หมายถึง พอใช้ 0 - 1.49 ระดับ 1 หมายถึง ปรับปรุง
แบบประเมินการทำงานเรื่อง ชั้นประถมศึกษาปีที่ เลขที่ ชื่อ – นามสกุล รายการประเมิน รวมคะแนน (10) ผลการ ประเมิน ความ ถูกต้อง (5) ความ สวยงาม (3) ความตรง ต่อเวลา (2) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 ลงชื่อ ผู้ประเมิน ( ) วันที่ เดือน พ.ศ. เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ 9-10 ดีมาก 7-8 ดี 5-6 พอใช้ 1-4 ต้องปรับปรุง
เกณฑ์การให้คะแนนการทำงาน รายการ ประเมิน เกณฑ์การให้คะแนน 5 4 3 2 1 ความถูกต้อง ระบุหรืออธิบาย คำตอบทุกข้อ ครบถ้วนถูกต้อง ระบุหรืออธิบาย คำตอบทุกข้อ ครบถ้วนแต่ ถูกต้องบางส่วน (ผิด 1-2 จุด) ระบุหรืออธิบาย คำตอบทุกข้อ ครบถ้วนแต่ ถูกต้องบางส่วน (ผิดมากกว่า 2 จุด) ระบุหรืออธิบาย คำตอบไม่ครบ ทุกข้อ แต่ ถูกต้อง ระบุหรืออธิบาย คำตอบไม่ครบ ทุกข้อและ ถูกต้องบางส่วน ความสวยงาม - - ตกแต่งระบายสี สวยงาม สะอาด เรียบร้อย ตกแต่งระบายสี สวยงาม ตกแต่งระบายสี ใบงานไม่ สะอาด ความตรงต่อ เวลา - - - ส่งงานตาม ระยะเวลาที่ กำหนด ส่งงานช้ากว่า ระยะเวลาที่ กำหนด
แบบสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในกิจกรรมชั้นประถมศึกษาปีที่ ที่ พฤติกรรม ชื่อ-สกุล ความสนใจ การแสดง ความคิดเห็น การตอบคำถาม การยอมรับ ฟังคนอื่น ทำงานที่ได้รับ มอบหมาย สรุป 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 เกณฑ์การวัดผลให้คะแนนระดับคุณภาพของแต่ละพฤติกรรมดังนี้ ดีมาก = 4 มีความสนใจ ไม่พูดคุยในชั้น ตอบคำถามถูกต้อง ทำงานส่งครบตรงเวลา ดี = 3 การแสดงออกอยู่ในเกณฑ์ประมาณ 70% ปานกลาง = 2 การแสดงออกอยู่ในเกณฑ์ประมาณ 50% ปรับปรุง = 1 เข้าชั้นเรียนแต่การแสดงออกน้อยมาก ส่งงานไม่ครบ ไม่ตรงต่อเวลา ลงชื่อ ผู้สังเกต ( ) วันที่ เดือน พ.ศ.
แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ คำชี้แจง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียน แล้วขีด ✓ ลงในช่องที่ตรงกับระดับคะแนน คุณลักษณะ อันพึงประสงค์ด้าน รายการประเมิน ระดับคะแนน 3 2 1 1. รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ 1.1 ยืนตรงเคารพธงชาติ และร้องเพลงชาติได้ 1.2 เข้าร่วมกิจกรรมที่สร้างความสามัคคี ปรองดอง และเป็นประโยชน์ 1.3 เข้าร่วมกิจกรรมทางศาสนาที่ตนนับถือ ปฏิบัติตามหลักศาสนา 1.4 เข้าร่วมกิจกรรมที่เกี่ยวกับสถาบันพระมหากษัตริย์ตามที่โรงเรียนจัดขึ้น 2. ซื่อสัตย์ สุจริต 2.1 ให้ข้อมูลที่ถูกต้อง และเป็นจริง 2.2 ปฏิบัติในสิ่งที่ถูกต้อง 3. มีวินัย รับผิดชอบ 3.1 ปฏิบัติตามข้อตกลง กฎเกณฑ์ ระเบียบ มีความตรงต่อเวลา 4. ใฝ่เรียนรู้ 4.1 รู้จักใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ และนำไปปฏิบัติได้ 4.2 รู้จักจัดสรรเวลาให้เหมาะสม 4.3 เชื่อฟังคำสั่งสอนของบิดา-มารดา โดยไม่โต้แย้ง 4.4 ตั้งใจเรียน 5. อยู่อย่าง พอเพียง 5.1 ใช้ทรัพย์สินและสิ่งของของโรงเรียนอย่างประหยัด 5.2 ใช้อุปกรณ์การเรียนอย่างประหยัดและรู้คุณค่า 5.3 ใช้จ่ายอย่างประหยัดและมีการเก็บออมเงิน 6. มุ่งมั่น ในการทำงาน 6.1 มีความตั้งใจและพยายามในการทำงานที่ได้รับมอบหมาย 6.2 มีความอดทนและไม่ท้อแท้ต่ออุปสรรคเพื่อให้งานสำเร็จ 7. รักความเป็นไทย 7.1 มีจิตสำนึกในการอนุรักษ์วัฒนธรรมและภูมิปัญญาไทย 7.2 เห็นคุณค่าและปฏิบัติตนตามวัฒนธรรมไทย 8. มีจิตสาธารณะ 8.1 รู้จักช่วยพ่อแม่ ผู้ปกครอง และครูทำงาน 8.2 รู้จักการดูแล รักษาทรัพย์สมบัติและสิ่งแวดล้อม รวม ลงชื่อ ผู้สังเกต ( ) วันที่ เดือน พ.ศ. เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ 46 - 60 ดี 30 - 45 พอใช้ ต่ำกว่า 30 ปรับปรุง เกณฑ์การให้คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่ำเสมอให้ 3 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบ่อยครั้ง ให้ 2 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบางครั้ง ให้ 1 คะแนน
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 4 เรื่อง การเกิดสุริยุปราคา กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 หน่วยการเรียนรู้ที่ 5 เรื่อง เงา อุปราคา และเทคโนโลยีอวกาศ เวลา 11 ชั่วโมง สอนวันที่ เดือน พ.ศ. เวลา 1 ชั่วโมง 1. สาระที่ 3 วิทยาศาสตร์โลก และอวกาศ 2. มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ว 3.1 เข้าใจองค์ประกอบ ลักษณะ กระบวนการเกิด และวิวัฒนาการของเอกภพ กาแล็กซี ดาวฤกษ์ และระบบสุริยะ รวมทั้งปฏิสัมพันธ์ภายในระบบสุริยะที่ส่งผลต่อสิ่งมีชีวิต และการประยุกต์ใช้ เทคโนโลยีอวกาศ 3. ตัวชี้วัด ว 3.1 ป.6/1 สร้างแบบจำลองที่อธิบายการเกิด และเปรียบเทียบปรากฏการณ์สุริยุปราคาและ จันทรุปราคา 4. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด สุริยุปราคา หรือเรียกว่า "สุริยคราส " เป็นปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นเมื่อโลก ดวงจันทร์ และดวงอาทิตย์ โคจรมาอยู่ในแนวเดียวกัน โดยมีดวงจันทร์อยู่ระหว่างดวงอาทิตย์กับโลก เงาของดวงจันทร์ จะทอดยาวมายัง โลก ทำให้คนบนโลก มองเห็นดวงอาทิตย์เว้าแหว่ง หรือบางแห่งเห็นดวงอาทิตย์มืดหมดทั้งดวง 5. จุดประสงค์การเรียนรู้ 1) อธิบายการเกิดปรากฎการณ์สุริยุปราคาลักษณะต่าง ๆ ได้(K) 2) สร้างแบบจำลองปรากฎการณ์การเกิดสุริยุปราคาได้ (P) 3) รับผิดชอบและมุ่งมั่นในการทำงานที่ได้รับมอบหมาย (A) 6. คุณลักษณะที่พึงประสงค์ 1) มีวินัย 2) ใฝ่เรียนรู้ 3) มุ่งมั่นในการทำงาน 7. สมรรถนะที่สำคัญ 1) ความสามารถในการคิด 1.1) ทักษะการสังเกต 1.2) ทักษะการให้เหตุผล 1.3) ทักษะการเชื่อมโยง 1.4) ทักษะการสรุปข้อมูล 2) ความสามารถในการสื่อสาร 3) ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต
8. ทักษะกระบวนการคิด การคิดวิเคราะห์ คิดอย่างมีวิจารณญาณ 9. เนื้อหาสาระ สุริยุปราคา (Solar Eclipse หรือ Eclipses of sun) หรือเรียกว่า "สุริยคราส " เป็นปรากฏการณ์ที่ เกิดขึ้นเมื่อโลก ดวงจันทร์ และดวงอาทิตย์โคจรมาอยู่ในแนวเดียวกัน โดยมีดวงจันทร์อยู่ระหว่างดวงอาทิตย์ กับโลก เงาของดวงจันทร์ จะทอดยาวมายังโลก ทำให้คนบนโลก (บริเวณที่มีเงาของดวงจันทร์) มองเห็นดวง อาทิตย์เว้าแหว่ง หรือบางแห่งเห็นดวงอาทิตย์มืดหมดทั้งดวง ลักษณะสุริยุปราคา ลักษณะสุริยุปราคา การเกิดสุริยุปราคา สุริยุปราคาเต็มดวง เกิดจากดวงจันทร์อยู่ใกล้โลกมาก เงาของดวงจันทร์จึงมีขนาดใหญ่ คนบนโลกที่ อยู่ในบริเวณเงามืดของดวงจันทร์จะเห็นดวงอาทิตย์มืดทั้งดวง สุริยุปราคาบางส่วน เกิดจากคนบนโลกในบริเวณเงามัวบนผิวโลก จึงมองเห็นดวงอาทิตย์แหว่งเป็น เสี้ยว สุริยุปราคาวงแหวน เกิดจากดวงจันทร์อยู่ห่างจากโลกมาก ทำให้เงาของดวงจันทร์ทอดไปไม่ถึงผิวโลก ดวงจันทร์จึงมีขนาดเล็กกว่าดวงอาทิตย์ จึงบังดวงอาทิตย์ไม่หมด
10. การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ • วิธีสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ Inquiry Method : 5E ขั้นที่ 1 กระตุ้นความสนใจ 1) ครูทบทวนความรู้เดิมเกี่ยวกับการเกิดอุปราคา โดยให้นักเรียนร่วมกันอภิปราย ความหมายและประเภทของอุปราคา (แนวคำตอบ : อุปราคาเป็นปรากฏการณ์ที่ดวงดาวโคจรเข้าไปในเงาของ ดาวดวงอื่นทำให้เกิดเงามืดชั่วคราว แบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ สุริยุปราคา และจันทรุปราคา) 2) ครูขอตัวแทนอาสาสมัคร 2 คน เพื่อเล่นเกมวาดภาพแข่งขันการเกิดสุริยุปราคาหน้าชั้น เรียน โดยให้นักเรียนตัวแทนอาสาสมัครวาดภาพตำแหน่งของดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ และโลก ที่ทำให้เกิด ปรากฏการณ์สุริยุปราคาบนกระดาน นักเรียนคนใดวาดภาพเร็วและถูกต้องที่สุดจะเป็นผู้ชนะ 3) ครูให้สมาชิกในห้องร่วมกันตัดสินผลการแข่งขัน โดยตรวจสอบความถูกต้องของภาพการ เกิดสุริยุปราคา นอกจากนี้นักเรียนควรจะพิจารณาความเหมาะสมของขนาดของดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์และ โลก เพื่อหาผู้ชนะที่วาดแผนภาพได้ถูกต้องมากที่สุด 4) ครูชี้แจงจุดประสงค์ในการเรียนให้แก่นักเรียนทราบ ขั้นที่ 2 สำรวจค้นหา 5) ครูให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 3-4 คน เพื่อทำกิจกรรมการทดลองเรื่อง สุริยุปราคา เกิดขึ้นได้อย่างไร 6) สร้างแบบจำลองการเกิดสุริยุปราคา โดยวางไฟฉาย ดินน้ำมัน และลูกโลกให้อยู่ในระนาบ เดียวกัน อภิปรายว่าไฟฉายและดินน้ำมันใช้แทนสิ่งใดในปรากฏการณ์นี้(แนวคำตอบ : ไฟฉายแทนดวงอาทิตย์ ดินน้ำมันแทนดวงจันทร์ และลูกโลกจำลองโลก) 7) เปิดไฟฉาย จากนั้นเลื่อนดินน้ำมันไปมาระหว่างไฟฉายกับลูกโลก ให้ดินน้ำมันบังแสงไฟ ฉาย จนเกิดเงามืด และเงามัวบนลูกโลก 8) นำคลิปหูขาวหนีบกระดาษแข็งเทาแล้วนำไปวางแทนที่ลูกโลก 9) เจาะรูบนกระดาษแข็งเทาขนาดตรงบริเวณเงามืด เงามัว และบริเวณที่ไม่เกิดเงา บริเวณ ละ 1 รู 10) ให้นักเรียนร่วมกันสังเกตรูปร่างของแหล่งกำเนิดแสงผ่านแต่ละรูที่เจาะไว้ และบันทึกผล ลงในใบบันทึกผลกิจกรรมโดยการวาดรูป 11) ครูให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายรูปร่างของดวงอาทิตย์เมื่อผู้สังเกตอยู่ในบริเวณต่าง ๆ ของ เงา พร้อมทั้งระบุชื่อสุริยุปราคาแต่ละแบบ ขั้นที่ 3 อธิบายความรู้ 12) ครูอธิบายความรู้เพิ่มเติมโดยการตั้งคำถามเพื่อกระตุ้นความคิดของนักเรียนในประเด็น ต่างๆ ดังต่อไปนี้
-ให้นักเรียนระบุตำแหน่งดวงดาวจากซ้ายไปขวาที่ทำให้เกิดสุริยุปราคา (แนวคำตอบ : ดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ และโลก) - รูปร่างของสุริยุปราคามีกี่แบบ อะไรบ้าง (แนวคำตอบ : 3 แบบ ได้แก่ สุริยุปราคาเต็มดวง สุริยุปราคาบางส่วน และ สุริยุปราคาวงแหวน) 13) ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปผลการทดลอง โดยให้นักเรียนมีบทบาทสำคัญในการแสดง ความคิดเห็น (แนวคำตอบ : จากการทดลองพบว่าดวงจันทร์มีขนาดเล็กกว่าดวงอาทิตย์มาก แต่เราสามารถ มองเห็นดวงจันทร์มีขนาดใกล้เคียงกับดวงอาทิตย์ได้เนื่องจากดวงจันทร์อยู่ใกล้โลกมากกว่าดวงอาทิตย์ เมื่อดวงจันทร์และดวงอาทิตย์มาอยู่ในแนวเส้นตรงเดียวกันที่ระยะเหมาะสม ทำให้เราสังเกตเห็นดวงจันทร์บัง ดวงอาทิตย์ได้) ขั้นที่ 4 ขยายความเข้าใจ 14) ครูขยายความเข้าใจเพิ่มเติมเกี่ยวกับรูปร่างการเกิดสุริยุปราคาในแต่ละลักษณะดังนี้ - สุริยุปราคาเต็มดวง เกิดจากดวงจันทร์อยู่ใกล้โลกมาก - สุริยุปราคาบางส่วน เกิดจากคนบนโลกที่อยู่ในบริเวณเงามัวบนผิวโลกมองเห็น ดวงจันทร์บังดวงอาทิตย์เพียงบางส่วน - สุริยุปราคาแบบวงแหวนเกิดจากดวงจันทร์อยู่ห่างจากโลกมาก ทำให้เงาของ ดวงจันทร์ทอดไปไม่ถึงผิวโลก ดวงจันทร์จึงมีขนาดเล็กกว่าดวงอาทิตย์และบัง ดวงอาทิตย์ไม่หมด 15) ครูและนักเรียนร่วมกันสนทนาเกี่ยวกับโอกาสในการพบปรากฏการณ์การเกิดสุริยุปราคา ว่าคนบนโลกมีโอกาสเห็นสุริยุปราคาเหมือนหรือแตกต่างกันหรือไม่ อย่างไร (แนวคำตอบ : แตกต่างกัน โดยคนที่อยู่ในเขตเงามืดและเงามัวจึงจะมีโอกาสเห็นปรากฏการณ์สุริยุปราคา) 16) ครูขยายความเข้าใจของนักเรียนเกี่ยวกับการสังเกตปรากฏการณ์สุริยุปราคา เนื่องจาก เป็นปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นในเวลากลางวัน แสงของดวงอาทิตย์อาจทำให้ดวงตาได้รับอันตราย ดังนั้นจึงควรใช้ อุปกรณ์ในการสังเกต เช่น แว่นตาดูดวงอาทิตย์ แผ่นกรองแสงอะลูมิเนียม ไมลาร์ กระจกแผ่นกรองแสงสำหรับ หน้ากากเชื่อมโลหะเบอร์ 14 ขึ้นไป เป็นต้น) ขั้นที่ 5 ตรวจสอบผล 17) ครูให้นักเรียนร่วมกันสรุปความรู้ที่ได้รับจากการทำกิจกรรม สุริยุปราคาเกิดขึ้นได้อย่างไร โดยให้นักเรียนมีบทบาทสำคัญในการเสนอสาระความรู้ และมีครูคอยเพิ่มเติมเนื้อหาให้ครบถ้วน 18) ครูตั้งคำถามเพื่อตรวจสอบความเข้าใจของนักเรียนในประเด็นต่างๆดังนี้ - หากดวงจันทร์อยู่ห่างจากโลกมากจะทำให้คนบนโลกมองเห็นสุริยุปราคาแบบใด (แนวคำตอบ : สุริยุปราคาวงแหวน)
- คนบนโลกจะมองเห็นสุริยุปราคาบางส่วนเมื่ออยู่ในตำแหน่งใดบนโลก (แนวคำตอบ : อยู่ในเขตเงามัว) 19) ครูประเมินนักเรียนจากการตรวจใบงานเรื่อง เรื่อง สุริยุปราคาเกิดขึ้นได้อย่างไร และการ มีส่วนร่วมในการตอบคำถามในชั้นเรียน 11. สื่อการเรียนรู้ 1) สื่อการเรียนรู้ 1.1) หนังสือเรียน วิทยาศาสตร์ ป.6 1.2) ใบงานเรื่อง สุริยุปราคาเกิดขึ้นได้อย่างไร 1.3) อุปกรณ์ในการสร้างแบบจำลองสุริยุปราคาเกิดขึ้นได้อย่างไร 2) แหล่งการเรียนรู้ 2.1) ห้องเรียน 2.2) ห้องสมุด 12. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ ที่ วิธีการ เครื่องมือ เกณฑ์ 1 ตรวจใบบันทึกผลกิจกรรม แบบประเมินการทำงาน ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ 2 สังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วม ในกิจกรรม แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 3 สังเกตความมีวินัย ใฝ่เรียนรู้ และมุ่งมั่นในการทำงาน แบบประเมินคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
บันทึกการใช้แผนการจัดการเรียนรู้ ผลการสอน ปัญหาและอุปสรรค ข้อเสนอแนะ/ แนวทางแก้ไข ลงชื่อ ผู้สอน ( ) ตำแหน่ง วันที่ เดือน พ.ศ.
แบบประเมินแผนการจัดการเรียนรู้สาระวิทยาศาสตร์ ลำดับ เกณฑ์คุณภาพ คุณภาพ 3 2 1 1 เขียนสาระสำคัญครอบคลุมองค์ความรู้ แนวปฏิบัติคุมค่า 2 จุดประสงค์เชิงพฤติกรรมสอดคล้องกับ KAP 3 สาระเรียนรู้ครอบคลุมเนื้อหา เนื้อหา กระบวนการ คุณลักษณะ 4 กิจกรรมการเรียนรู้เน้นสมอง RL เกิด Active Learning 5 ออกแบบแต่ละกิจกรรมเหมาะสมกับผู้เรียน 6 ออกแบบการวัดประเมินจากชิ้นงานกลุ่ม/เดี่ยวของผู้เรียน 7 มีความสัมพันธ์ระหว่างองค์ประกอบข้อที่1-6 8 สื่อการเรียนรู้สอดคล้อง จุดประสงค์ ตรงเนื้อหา น่าสนใจ เหมาะสมกับวัย สะดวกใช้ รวม เฉลี่ย กิจกรรมเสนอแนะ (ถ้ามี) ข้อเสนอแนะของหัวหน้าสถานศึกษาหรือผู้ที่ได้รับมอบหมาย ลงชื่อ ผู้ประเมิน ( ) ตำแหน่ง วันที่ เดือน พ.ศ. เกณฑ์การประเมินคุณภาพ 2.5 – 3 ระดับ 3 หมายถึง ดี 1.5 – 2.49 ระดับ 2 หมายถึง พอใช้ 0 - 1.49 ระดับ 1 หมายถึง ปรับปรุง
ภาคผนวก ใบงานเรื่อง สุริยุปราคาเกิดขึ้นได้อย่างไร
แบบประเมินการทำงานเรื่อง ชั้นประถมศึกษาปีที่ เลขที่ ชื่อ – นามสกุล รายการประเมิน รวมคะแนน (10) ผลการ ประเมิน ความ ถูกต้อง (5) ความ สวยงาม (3) ความตรง ต่อเวลา (2) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 ลงชื่อ ผู้ประเมิน ( ) วันที่ เดือน พ.ศ. เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ 9-10 ดีมาก 7-8 ดี 5-6 พอใช้ 1-4 ต้องปรับปรุง
เกณฑ์การให้คะแนนการทำงาน รายการ ประเมิน เกณฑ์การให้คะแนน 5 4 3 2 1 ความถูกต้อง ระบุหรืออธิบาย คำตอบทุกข้อ ครบถ้วนถูกต้อง ระบุหรืออธิบาย คำตอบทุกข้อ ครบถ้วนแต่ ถูกต้องบางส่วน (ผิด 1-2 จุด) ระบุหรืออธิบาย คำตอบทุกข้อ ครบถ้วนแต่ ถูกต้องบางส่วน (ผิดมากกว่า 2 จุด) ระบุหรืออธิบาย คำตอบไม่ครบ ทุกข้อ แต่ ถูกต้อง ระบุหรืออธิบาย คำตอบไม่ครบ ทุกข้อและ ถูกต้องบางส่วน ความสวยงาม - - ตกแต่งระบายสี สวยงาม สะอาด เรียบร้อย ตกแต่งระบายสี สวยงาม ตกแต่งระบายสี ใบงานไม่ สะอาด ความตรงต่อ เวลา - - - ส่งงานตาม ระยะเวลาที่ กำหนด ส่งงานช้ากว่า ระยะเวลาที่ กำหนด
แบบสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในกิจกรรมชั้นประถมศึกษาปีที่ ที่ พฤติกรรม ชื่อ-สกุล ความสนใจ การแสดง ความคิดเห็น การตอบคำถาม การยอมรับ ฟังคนอื่น ทำงานที่ได้รับ มอบหมาย สรุป 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 เกณฑ์การวัดผลให้คะแนนระดับคุณภาพของแต่ละพฤติกรรมดังนี้ ดีมาก = 4 มีความสนใจ ไม่พูดคุยในชั้น ตอบคำถามถูกต้อง ทำงานส่งครบตรงเวลา ดี = 3 การแสดงออกอยู่ในเกณฑ์ประมาณ 70% ปานกลาง = 2 การแสดงออกอยู่ในเกณฑ์ประมาณ 50% ปรับปรุง = 1 เข้าชั้นเรียนแต่การแสดงออกน้อยมาก ส่งงานไม่ครบ ไม่ตรงต่อเวลา ลงชื่อ ผู้สังเกต ( ) วันที่ เดือน พ.ศ.
แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ คำชี้แจง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียน แล้วขีด ✓ ลงในช่องที่ตรงกับระดับคะแนน คุณลักษณะ อันพึงประสงค์ด้าน รายการประเมิน ระดับคะแนน 3 2 1 1. รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ 1.1 ยืนตรงเคารพธงชาติ และร้องเพลงชาติได้ 1.2 เข้าร่วมกิจกรรมที่สร้างความสามัคคี ปรองดอง และเป็นประโยชน์ 1.3 เข้าร่วมกิจกรรมทางศาสนาที่ตนนับถือ ปฏิบัติตามหลักศาสนา 1.4 เข้าร่วมกิจกรรมที่เกี่ยวกับสถาบันพระมหากษัตริย์ตามที่โรงเรียนจัดขึ้น 2. ซื่อสัตย์ สุจริต 2.1 ให้ข้อมูลที่ถูกต้อง และเป็นจริง 2.2 ปฏิบัติในสิ่งที่ถูกต้อง 3. มีวินัย รับผิดชอบ 3.1 ปฏิบัติตามข้อตกลง กฎเกณฑ์ ระเบียบ มีความตรงต่อเวลา 4. ใฝ่เรียนรู้ 4.1 รู้จักใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ และนำไปปฏิบัติได้ 4.2 รู้จักจัดสรรเวลาให้เหมาะสม 4.3 เชื่อฟังคำสั่งสอนของบิดา-มารดา โดยไม่โต้แย้ง 4.4 ตั้งใจเรียน 5. อยู่อย่าง พอเพียง 5.1 ใช้ทรัพย์สินและสิ่งของของโรงเรียนอย่างประหยัด 5.2 ใช้อุปกรณ์การเรียนอย่างประหยัดและรู้คุณค่า 5.3 ใช้จ่ายอย่างประหยัดและมีการเก็บออมเงิน 6. มุ่งมั่น ในการทำงาน 6.1 มีความตั้งใจและพยายามในการทำงานที่ได้รับมอบหมาย 6.2 มีความอดทนและไม่ท้อแท้ต่ออุปสรรคเพื่อให้งานสำเร็จ 7. รักความเป็นไทย 7.1 มีจิตสำนึกในการอนุรักษ์วัฒนธรรมและภูมิปัญญาไทย 7.2 เห็นคุณค่าและปฏิบัติตนตามวัฒนธรรมไทย 8. มีจิตสาธารณะ 8.1 รู้จักช่วยพ่อแม่ ผู้ปกครอง และครูทำงาน 8.2 รู้จักการดูแล รักษาทรัพย์สมบัติและสิ่งแวดล้อม รวม ลงชื่อ ผู้สังเกต ( ) วันที่ เดือน พ.ศ. เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ 46 - 60 ดี 30 - 45 พอใช้ ต่ำกว่า 30 ปรับปรุง เกณฑ์การให้คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่ำเสมอให้ 3 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบ่อยครั้ง ให้ 2 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบางครั้ง ให้ 1 คะแนน
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 5 เรื่อง การเกิดจันทรุปราคา กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 หน่วยการเรียนรู้ที่ 5 เรื่อง เงา อุปราคา และเทคโนโลยีอวกาศ เวลา 11 ชั่วโมง สอนวันที่ เดือน พ.ศ. เวลา 1 ชั่วโมง 1. สาระที่ 3 วิทยาศาสตร์โลก และอวกาศ 2. มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ว 3.1 เข้าใจองค์ประกอบ ลักษณะ กระบวนการเกิด และวิวัฒนาการของเอกภพ กาแล็กซี ดาวฤกษ์ และระบบสุริยะ รวมทั้งปฏิสัมพันธ์ภายในระบบสุริยะที่ส่งผลต่อสิ่งมีชีวิต และการประยุกต์ใช้ เทคโนโลยีอวกาศ 3. ตัวชี้วัด ว 3.1 ป.6/1 สร้างแบบจำลองที่อธิบายการเกิด และเปรียบเทียบปรากฏการณ์จันทรุปราคาและ จันทรุปราคา 4. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด จันทรุปราคา (เรียกได้หลายอย่าง เช่น จันทรคราส, จันทรคาธ, ราหูอมจันทร์ หรือ กบกินเดือน) คือ ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้น เมื่อดวงอาทิตย์ โลก และดวงจันทร์ เรียงอยู่ในแนวเดียวกันพอดี 5. จุดประสงค์การเรียนรู้ 1) อธิบายการเกิดปรากฎการณ์จันทรุปราคาลักษณะต่าง ๆ ได้(K) 2) สร้างแบบจำลองปรากฎการณ์การเกิดจันทรุปราคาได้ (P) 3) รับผิดชอบและมุ่งมั่นในการทำงานที่ได้รับมอบหมาย (A) 6. คุณลักษณะที่พึงประสงค์ 1) มีวินัย 2) ใฝ่เรียนรู้ 3) มุ่งมั่นในการทำงาน 7. สมรรถนะที่สำคัญ 1) ความสามารถในการคิด 1.1) ทักษะการสังเกต 1.2) ทักษะการให้เหตุผล 1.3) ทักษะการเชื่อมโยง 1.4) ทักษะการสรุปข้อมูล 2) ความสามารถในการสื่อสาร 3) ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต