คำอธิบายรายวิชา รายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (ว15101) ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เวลา 60 ชั่วโมง ภาคเรียนที่ 1/2565 ครูผู้สอน นางสาวพรรณนิดา สิงห์คำ ศึกษาการเรียนรู้แบบนักวิทยาศาสตร์ โครงสร้างและลักษณะของสิ่งมีชีวิตที่เหมาะสมใน แต่ละแหล่งที่อยู่ ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตกับสิ่งมีชีวิตและความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตกับ สิ่งไม่มีชีวิต การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมของพืช สัตว์ และมนุษย์การเปลี่ยนสถานะของสสาร การละลายของสารในน้ำ การเปลี่ยนแปลงทางเคมี การเปลี่ยนแปลงที่ผันกลับได้และผันกลับไม่ได้ การใช้เหตุผลเชิงตรรกะในการแก้ปัญหา การเขียนรหัสลำลองเพื่อแสดง วิธีแก้ปัญหา การใช้ ซอฟต์แวร์ประมวลผลข้อมูล การติดต่อสื่อสารผ่านอินเทอร์เน็ต การใช้อินเทอร์เน็ตค้นหาข้อมูลและ การประเมิน ความน่าเชื่อถือของข้อมูล อันตรายจากการใช้งานและอาชญากรรมทางอินเทอร์เน็ต ใช้การสืบเสาะหาความรู้ สังเกต รวบรวมข้อมูล จัดกระทำและสื่อความหมายข้อมูล สร้าง แบบจำลอง และอธิบายผลการสำรวจตรวจสอบ เพื่อให้เกิดความรู้ความเข้าใจ มีทักษะกระบวนการ ทางวิทยาศาสตร์ขั้นพื้นฐานและทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ในด้านการใช้เทคโนโลยี สารสนเทศและการสื่อสารเบื้องต้น สามารถสื่อสารสิ่งที่เรียนรู้ มีความคิดสร้างสรรค์ สามารถทำงาน ร่วมกับผู้อื่น แสดงวิธีแก้ปัญหาโดยใช้เหตุผลเชิงตรรกะ ใช้รหัสลำลองแสดงวิธีการแก้ปัญหาอย่างเป็น ขั้นตอน ตรวจหาข้อผิดพลาดของโปรแกรม ใช้ซอฟต์แวร์ช่วยในการแก้ปัญหา ใช้อินเทอร์เน็ต ติดต่อสื่อสารและค้นหาข้อมูล แยกแยะข้อเท็จจริงกับข้อคิดเห็น ประเมินความน่าเชื่อถือของข้อมูล ตระหนักถึงคุณค่าของความรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และใช้ความรู้และกระบวนการ ทางวิทยาศาสตร์ในการดำรงชีวิต ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภัยและมีมารยาท มีจิต วิทยาศาสตร์จริยธรรม คุณธรรม และค่านิยมที่เหมาะสม ตัวชี้วัดรวม 10 ตัวชี้วัด ว 1.1 ป.5/1, ป.5/2, ป.5/3, ป.5/4 ว 1.3 ป.5/1, ป.5/2 ว 4.2 ป.5/1, ป.5/3, ป.5/4, ป.5/5
คำอธิบายรายวิชา รายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (ว15101) ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เวลา 60 ชั่วโมง ภาคเรียนที่ 2/2565 ครูผู้สอน นางสาวพรรณนิดา สิงห์คำ ศึกษาการเรียนรู้แบบนักวิทยาศาสตร์แรงลัพธ์ แรงเสียดทาน การได้ยินเสียงผ่านตัวกลาง ลักษณะและการเกิดเสียงสูง เสียงต่ำ เสียงดัง และเสียงค่อย ระดับเสียงและมลพิษทางเสียง ความ แตกต่างของดาวเคราะห์และดาวฤกษ์ การใช้แผนที่ดาว แบบรูปเส้นทางการขึ้นและตก ของกลุ่มดาว ฤกษ์บนท้องฟ้าในรอบปีปริมาณน้ำในแต่ละแหล่ง ปริมาณน้ำที่มนุษย์สามารถนำมาใช้ได้ การใช้น้ำ อย่างประหยัดและการอนุรักษ์น้ำ วัฏจักรน้ำ กระบวนการเกิดเมฆ หมอก น้ำค้าง และน้ำค้างแข็ง กระบวนการเกิดฝน หิมะ และลูกเห็บ การออกแบบ และการเขียนโปรแกรมแบบมีเงื่อนไขและการ ทำงานแบบวนซ้ำ ใช้การสืบเสาะหาความรู้ สังเกต รวบรวมข้อมูล จัดกระทำและสื่อความหมายข้อมูล สร้าง แบบจำลอง และอธิบายผลการสำรวจตรวจสอบ เพื่อให้เกิดความรู้ความเข้าใจ มีทักษะกระบวนการ ทางวิทยาศาสตร์ขั้นพื้นฐานและทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ในด้านการใช้เทคโนโลยี สารสนเทศและการสื่อสารเบื้องต้น สามารถสื่อสารสิ่งที่เรียนรู้ มีความคิดสร้างสรรค์ สามารถทำงาน ร่วมกับผู้อื่น แสดงวิธีการออกแบบ และเขียนโปรแกรมแบบมีเงื่อนไข และการทำงานแบบวนซ้ำ ตระหนักถึงคุณค่าของความรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และใช้ความรู้และกระบวนการ ทางวิทยาศาสตร์ในการดำรงชีวิต ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภัยและมีมารยาท มีจิต วิทยาศาสตร์จริยธรรม คุณธรรม และค่านิยมที่เหมาะสม ตัวชี้วัดรวม 22 ตัวชี้วัด ว 2.1 ป.5/1, ป.5/2, ป.5/3, ป.5/4 ว 2.2 ป.5/1, ป.5/2, ป.5/2, ป.5/4, ป.5/5 ว 2.3 ป.5/1, ป.5/2, ป.5/3, ป.5/4, ป.5/5 ว 3.1 ป.5/1, ป.5/2 ว 3.2 ป.5/1, ป.5/2, ป.5/3, ป.5/4, ป.5/5 ว 4.2 ป.5/2
กำหนดการเรียนรู้รายชั่วโมง รายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (ว15101) ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม เวลา 12 ชั่วโมง ภาคเรียนที่ 1/2565 ครูผู้สอน นางสาวพรรณนิดา สิงห์คำ สัปดาห์ ที่ ชั่วโมง ที่ หน่วยการเรียนรู้ (เรื่อง) เวลา แผนการ จัดการ เรียนรู้ วัน/เดือน/ปี 1 1-2 ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตและสิ่งมีชีวิตใน แหล่งที่อยู่ 2 ชม แผนการ จัดการ เรียนรู้ที่ 1 2 3 ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตและสิ่งมีชีวิตใน แหล่งที่อยู่ (ต่อ) 1 ชม แผนการ จัดการ เรียนรู้ที่ 1 4 ห่วงโซ่อาหาร (1) 1 ชม แผนการ จัดการ เรียนรู้ที่ 2 3 5 ห่วงโซ่อาหาร (1) (ต่อ) 1 ชม แผนการ จัดการ เรียนรู้ที่ 2 6 ห่วงโซ่อาหาร (2) 1 ชม แผนการ จัดการ เรียนรู้ที่ 3 4 7-8 ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตและสิ่งไม่มีชีวิต ในแหล่งที่อยู่ 2 ชม แผนการ จัดการ เรียนรู้ที่ 4 5 9-10 โครงสร้างและลักษณะของสิ่งมีชีวิตที่ เหมาะสมกับการดำรงชีวิตในแหล่งที่อยู่ 2 ชม แผนการ จัดการ เรียนรู้ที่ 5 6 11-12 การปรับตัวของสิ่งมีชีวิตให้เหมาะสมกับการ ดำรงชีวิตในแหล่งที่อยู่ 2 ชม แผนการ จัดการ เรียนรู้ที่ 6
กำหนดการเรียนรู้รายชั่วโมง รายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (ว15101) ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมของสิ่งมีชีวิต เวลา 6 ชั่วโมง ภาคเรียนที่ 1/2565 ครูผู้สอน นางสาวพรรณนิดา สิงห์คำ สัปดาห์ ที่ ชั่วโมง ที่ หน่วยการเรียนรู้ (เรื่อง) เวลา แผนการ จัดการ เรียนรู้ วัน/เดือน/ปี 7 13-14 การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมของมนุษย์ 2 ชม แผนการ จัดการ เรียนรู้ที่ 1 8 15-16 การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมของพืช 2 ชม แผนการ จัดการ เรียนรู้ที่ 2 9 17-18 การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมของสัตว์ 2 ชม แผนการ จัดการ เรียนรู้ที่ 3
กำหนดการเรียนรู้รายชั่วโมง รายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (ว15101) ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 สารในชีวิตประจำวัน เวลา 20 ชั่วโมง ภาคเรียนที่ 1/2565 ครูผู้สอน นางสาวพรรณนิดา สิงห์คำ สัปดาห์ ที่ ชั่วโมง ที่ หน่วยการเรียนรู้ (เรื่อง) เวลา แผนการ จัดการ เรียนรู้ วัน/เดือน/ปี 10 19-20 การเปลี่ยนแปลงสถานะของน้ำแข็ง 2 ชม แผนการ จัดการ เรียนรู้ที่ 1 11 21 การเปลี่ยนแปลงสถานะของน้ำแข็ง 1 ชม แผนการ จัดการ เรียนรู้ที่ 1 22 การเปลี่ยนแปลงสถานะของน้ำผลไม้ 1 ชม แผนการ จัดการ เรียนรู้ที่ 2 12 23-24 การเปลี่ยนแปลงสถานะของน้ำผลไม้(ต่อ) 2 ชม แผนการ จัดการ เรียนรู้ที่ 2 13 25-26 การเปลี่ยนแปลงสถานะของพิมเสน 2 ชม แผนการ จัดการ เรียนรู้ที่ 3 14 27 การเปลี่ยนแปลงสถานะของพิมเสน (ต่อ) 1 ชม แผนการ จัดการ เรียนรู้ที่ 3 28 การเปลี่ยนแปลงสถานะของสสาร 1 ชม แผนการ จัดการ เรียนรู้ที่ 4 15 29-30 การละลาย 2 ชม แผนการ จัดการ เรียนรู้ที่ 5
กำหนดการเรียนรู้รายชั่วโมง (ต่อ) รายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (ว15101) ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 สารในชีวิตประจำวัน เวลา 20 ชั่วโมง ภาคเรียนที่ 1/2565 ครูผู้สอน นางสาวพรรณนิดา สิงห์คำ สัปดาห์ ที่ ชั่วโมง ที่ หน่วยการเรียนรู้ (เรื่อง) เวลา แผนการ จัดการ เรียนรู้ วัน/เดือน/ปี 16 31-32 การเปลี่ยนแปลงทางเคมีคืออะไร 2 ชม แผนการ จัดการ เรียนรู้ที่ 6 17 33-34 รู้ได้อย่างไรว่าเกิดการเปลี่ยนแปลงทางเคมี 2 ชม แผนการ จัดการ เรียนรู้ที่ 7 18 35 รู้ได้อย่างไรว่าเกิดการเปลี่ยนแปลงทางเคมี (ต่อ) 1 ชม แผนการ จัดการ เรียนรู้ที่ 7 36 การเปลี่ยนแปลงที่ผันกลับได้และผันกลับไม่ได้ 1 ชม แผนการ จัดการ เรียนรู้ที่ 8 19 37-38 การเปลี่ยนแปลงที่ผันกลับได้และผันกลับไม่ได้ (ต่อ) 2 ชม แผนการ จัดการ เรียนรู้ที่ 8 20 39-40 ทดสอบปลายภาคเรียน
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ รายวิชา วิทยาศาสตร์ (ว15101) หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 สารในชีวิตประจำวัน เวลา 20 ชั่วโมง เรื่องย่อยที่ 3.1 การเปลี่ยนแปลงทางกายภาพ เวลา 12 ชั่วโมง เรื่อง การเปลี่ยนแปลงสถานะของน้ำแข็ง เวลา 3 ชั่วโมง ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ภาคเรียนที่ 1/2565 ผู้สอน นางสาวพรรณนิดา สิงห์คำ โรงเรียนบ้านห้วยยางดำ อ.เกษตรสมบูรณ์ จ.ชัยภูมิ 1. มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ว 2.1 เข้าใจสมบัติของสสาร องค์ประกอบของสสาร ความสัมพันธ์ระหว่างสมบัติ ของสสารกับ โครงสร้างและแรงยึดเหนี่ยวระหว่างอนุภาค หลักและธรรมชาติของการเปลี่ยนแปลง สถานะของสสาร การเกิดสารละลาย และการเกิดปฏิกิริยาเคมี 2. ตัวชี้วัด ว 1.3 ป.5/1 อธิบายการเปลี่ยนสถานะของสสารเมื่อทำให้สสารร้อนขึ้นหรือเย็นลงโดยใช้ หลักฐานเชิงประจักษ์ 3. สาระสำคัญ การเปลี่ยนสถานะของสสารเป็นการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพ เมื่อเพิ่มความร้อนให้กับสสาร ถึงระดับหนึ่งจะทำให้สสารที่เป็นของแข็งเปลี่ยนสถานะเป็นของเหลว เรียกว่า การหลอมเหลว และ เมื่อเพิ่มความร้อนต่อไปจนถึงอีกระดับหนึ่งของเหลวจะเปลี่ยนเป็นแก๊ส เรียกว่า การกลายเป็นไอ แต่ เมื่อลดความร้อนลงถึงระดับหนึ่งแก๊สจะเปลี่ยนสถานะเป็นของเหลว เรียกว่า การควบแน่น 4. จุดประสงค์การเรียนรู้ ด้านความรู้ (K) 1. ผู้เรียนสามารอธิบายการเปลี่ยนสถานะของน้ำแข็งได้ 2. ผู้เรียนสามารถระบุการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพของน้ำแข็งได้ ด้านทักษะ (P) 1. ผู้เรียนเกิดทักษะการสังเกต 2. ผู้เรียนเกิดทักษะการทดลองทางวิทยาศาสตร์
ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) 1. มีความรับผิดชอบต่อหน้าที่และภาระงานของตนเอง 2. รู้จักช่วยเหลือผู้อื่นและมีความสามัคคีกับเพื่อนร่วมชั้นเรียน 3. กล้าแสดงความคิดเห็น 4. ใฝ่รู้ใฝ่เรียน 5. สาระการเรียนรู้ น้ำแข็งซึ่งมีสถานะเป็นของแข็งเมื่อได้รับความร้อนจะเปลี่ยนเป็นน้ำซึ่งมีสถานะเป็นของเหลว และเมื่อได้รับความร้อนต่อไปจะเปลี่ยนเป็นไอน้ำซึ่งมีสถานะเป็นแก๊ส เมื่อเย็นลงไอน้ำจะเปลี่ยน สถานะกลับมาเป็นน้ำ การเปลี่ยนสถานะของแข็งเป็นของเหลว เรียกว่า การหลอมเหลวการเปลี่ยน สถานะของเหลวเป็นแก๊ส เรียกว่า การกลายเป็นไอซึ่งมี 2 ลักษณะ คือ การระเหยและการเดือด ส่วน การเปลี่ยนสถานะของแก๊สเป็นของเหลว เรียกว่า การควบแน่น ทั้งการหลอมเหลว การกลายเป็นไอ และการควบแน่น เป็นการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพซึ่งไม่มีการเปลี่ยนเป็นสารใหม่ 6. กิจกรรมการเรียนรู้ 6.1 ขั้นเตรียมการทดลอง 6.1.1 ครูจัดเตรียมและวางแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ให้ตรงตามตัวชี้วัดและสาระการ เรียนรู้แกนกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตร แกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 6.1.2 ครูศึกษาวิธีการทำกิจกรรมและเนื้อหาความรูจาก วีดิทัศน์ตัวอย่างการปฏิบัติการ วิทยาศาสตร์สำหรับครู 6.1.3 ครูจัดเตรียมเอกสารและอุปกรณ์การทดลอง ดังต่อไปนี้ - ชุดกิจกรรมที่ 9 เรื่อง การเปลี่ยนแปลงสถานะของน้ำแข็ง
- อุปกรณ์การทดลอง (น้ำแข็งก้อนเล็กๆ, ถุงพลาสติกใส, ขวดรูปกรวย, ไม้ขีดไฟ, ยางรัดของ, ชุดตะเกียงแอลกอฮอล์ และกระป๋องทรายสำหรับดับไฟ) 6.2 ขั้นทดลอง 6.2.1 นักเรียนแต่ละคนรับชุดกิจกรรมที่ 9 เรื่อง การเปลี่ยนแปลงสถานะของน้ำแข็ง 6.2.2 ครูแนะนำอุปกรณ์การทดลองโดยบอกชื่อและหน้าที่ของอุปกรณ์ชนิดนั้นๆ และอธิบาย ขั้นตอนการทดลอง จากนั้นสอบถามนักเรียนให้เข้าใจทุกขั้นตอนก่อนการทำการทำลอง เพื่อให้เกิด ความเข้าใจที่ชัดเจน 6.2.3 นักเรียนลงมือทำการทดลอง โดยมีขั้นตอนดังต่อไปนี้ 1) นักเรียนเขียนชื่ออุปกรณ์ที่ใช้ในการทดลอง (อุปกรณ์ชนิดใดที่นักเรียนไม่รู้ชื่อครู จะทำหน้าที่แนะนำคำตอบ) 2) คาดคะเนคำตอบเมื่อนำน้ำแข็งก้อนเล็กๆ จำนวน 1-2 ก้อน ใส่ในขวดรูปกรวย แล้วครอบปากขวดด้วยถุงพลาสติกใส มัดปากถุงให้แน่น 3) คาดคะแนนว่าจะเกิดอะไรขึ้นเมื่อนำขวดรูปกรวยในข้อ 2 ไปตั้งไฟเป็ระยะเวลา หนึ่งและจะเกิดอะไรขึ้นเมื่อดับไฟ 6.3 ขั้นเสนอผลการทดลอง 6.3.1 นักเรียนนำเสนอผลการทดลอง เรื่อง การเปลี่ยนสถานะของน้ำแข็ง โดยที่ครูจะเขียน คำตอบของนักเรียนไว้บนกระดาน ซึ่งประเด็นที่ต้องนำเสนอมีดังต่อไปนี้ - ผลการคาดคะเนและผลการสังเกตก้อนน้ำแข็งที่ครอบปากขวดด้วยถุงพลาสติกใส - ผลการคาดคะเนและผลการสังเกตก้อนน้ำแข็งที่อยู่ในขวดรูปกรวยที่มองไม่เห็นตั้งไฟ 3 นาที - ผลการคาดคะเนและผลการสังเกตก้อนน้ำแข็งที่อยู่ในขวดรูปกรวยที่มองไม่เห็นหลังดับไฟ 2 นาที 6.4 ขั้นอภิปรายและสรุปผล 6.4.1 นักเรียนร่วมกันอภิปรายผลการทดลอง โดยครูเป็นผู้ถามคำถามดังต่อไปนี้ - น้ำแข็งในขวดรูปกรวยเมื่อตั้งทิ้งไว้ มีการเปลี่ยนแปลอย่างไร (แนวคำตอบ น้ำแข็งกลายเป็น น้ำ) - เมื่อนำขวดรูปกรวยตั้งไฟเกิดอะไรขึ้น (แนวคำตอบ น้ำในกรวยหายไป) - เมื่อดับไฟเกิดอะไรขึ้น (แนวคำตอบ เกิดหยดน้ำรอบ ๆ ขวดรูปกรวย)
6.4.2 นักเรียนอ่านใบความรู้เรื่องการเปลี่ยนสถานะของน้ำแข็ง จากนั้นครูใช้คำถามเพื่อ กระตุ้นความคิดดังต่อไปนี้ - น้ำแข็ง มีสถานะอะไร (แนวคำตอบ น้ำแข็ง มีสถานะเป็นของแข็ง) - น้ำหรือละอองน้ำ หรือหยดน้ำ มีสถานะอะไร (แนวคำตอบ น้ำ ละอองน้ำและหยดน้ำ มี สถานะเป็นของเหลว) - ไอน้ำ มีสถานะอะไร (แนวคำตอบ ไอน้ำ มีสถานะเป็นแก๊ส) - เมื่อวางน้ำแข็งไว้ในขวดรูปกรวยเกิดอะไรขึ้น เรียกการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นว่าอะไร (แนว คำตอบ เมื่อวางน้ำแข็งไว้น้ำแข็งเปลี่ยนเป็นน้ำ เรียกการ เปลี่ยนแปลงนี้ว่าการหลอมเหลว) - เมื่อให้ความร้อนกับน้ำในขวดรูปกรวย น้ำเกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างไร เรียกการ เปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นนี้ว่าอะไร (แนวคำตอบ เมื่อให้ความร้อนกับน้ำในขวดรูปกรวย น้ำที่ก้นภาชนะ ค่อย ๆ มีปริมาณน้อยลงเรื่อย ๆ จนหมดไป น้ำเปลี่ยนเป็นไอน้ำ เรียกการเปลี่ยนแปลงนี้ว่า การ ระเหย) - เมื่อดับไฟและตั้งขวดรูปกรวยไว้สักครู่สารที่อยู่ในขวดรูปกรวยเกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างไร และเรียกการเปลี่ยนแปลงนี้ว่าอะไร (แนวคำตอบ มีฝ้าสีขาวในถุงพลาสติกและหยดน้ำเกาะที่ผิวด้าน ในของถุงพลาสติก เรียกการเปลี่ยนแปลงนี้ว่า การควบแน่น) 6.4.3 ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปองค์ความรู้จนได้ข้อสรุปว่าเมื่อสารเปลี่ยนจากของแข็งเป็น ของเหลว เรียกว่า การหลอมเหลว ของเหลวเปลี่ยนเป็นแก๊ส เรียกว่า การกลายเป็นไอหรือการระเหย เมื่อแก๊สเปลยี่นกลับมาเป็นของเหลว เรียกว่าการควบแน่น 6.5 ขั้นประเมิน 6.5.1 ครูถามคำถามเพื่อประเมินความรู้ของนักเรียนหลังจากการทำกิจกรรม โดยใช้คำถาม ดังนี้ - อุปกรณ์ที่ใช้ในการทดลองประกอบด้วยอะไรบ้าง - จากการทดลองน้ำแข็งมีการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพอย่างไรบ้าง (แนวคำตอบ น้ำแข็งเมื่อ ทิ้งไว้จะกลายเป็นน้ำ เมื่อน้ำได้รับความร้อนจะกลายไปไอ เมื่อทิ้งไว้สักพักจะเกิดเป็นหยดน้ำเล็กๆ) - การเปลี่ยนสถานะจากน้ำแข็งไปเป็นน้ำ เรียกว่า (ตอบ การหลอมเหลว) - การเปลี่ยนสถานะจากน้ำไปเป็นไอหรือแก๊ส เรียกว่า (ตอบ การกลายเป็นไอหรือการระเหย) - การเปลี่ยนสถานะจะไอหรือแก๊สเป็นหยดน้ำ เรียกว่า (ตอบ การควบแน่น) - อุณหภูมิมีผลต่อการทดลองหรือไม่ มีผลอย่างไร (แนวคำตอบ เมื่อเพิ่มอุณหภูมิน้ำจะร้อน ขึ้นและระเหยกลายเป็นไอ แต่ถ้าลดอุณหภูมิจะควบแน่นกลายมาเป็นหยดน้ำ)
6.5.2 นักเรียนตอบคำถามหลังจากทำกิจกรรมให้เรียบร้อย นำส่งครูทำการตรวจสอบความ ถูกต้อง แก้ไข และให้คะแนนตามความเหมาะสม 7. สื่อ/แหล่งเรียนรู้ 7.1 ชุดกิจกรรมที่ 9 เรื่อง การเปลี่ยนแปลงสถานะของน้ำแข็ง 7.2 อุปกรณ์การทดลอง (น้ำแข็งก้อนเล็กๆ, ถุงพลาสติกใส, ขวดรูปกรวย, ไม้ขีดไฟ, ยางรัด ของ, ชุดตะเกียงแอลกอฮอล์ และกระป๋องทรายสำหรับดับไฟ) 7.3 หนังสือเรียนวิทยาศาสตร์ ป.5 เล่ม 1 7.4 มูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม (DLTV) 8. การวัดผลและประเมินผล จุดประสงค์การเรียนรู้ เครื่องมือ วิธีการวัด เกณฑ์ คะแนน ด้านความรู้ (K) 1. ผู้เรียนสามารอธิบายการเปลี่ยนสถานะของ น้ำแข็งได้ 2. ผู้เรียนสามารถระบุการเปลี่ยนแปลงทาง กายภาพของน้ำแข็งได้ ชุดกิจกรรม ที่ 9 ตรวจชุด กิจกรรมที่ 9 ผ่าน เกณฑ์ ร้อยละ 70 10 ด้านทักษะ (P) 1. ผู้เรียนเกิดทักษะการสังเกต 2. ผู้เรียนเกิดทักษะการทดลองทางวิทยาศาสตร์ กิจกรรมใน ชั้นเรียน สังเกต พฤติกรรม นักเรียน ผ่าน เกณฑ์ ร้อยละ 70 5 ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) 1. มีความรับผิดชอบต่อหน้าที่และภาระงานของ ตนเอง 2. รู้จักช่วยเหลือผู้อื่นและมีความสามัคคีกับเพื่อน ร่วมชั้นเรียน 3. กล้าแสดงความคิดเห็น 4. ใฝ่รู้ใฝ่เรียน กิจกรรมใน ชั้นเรียน สังเกต พฤติกรรม นักเรียน ผ่าน เกณฑ์ใน ระดับดี 5 รวม 20
อุปกรณ์การทดลอง 1. น้ำแข็งก้อนเล็กๆ 2. ถุงพลาสติกใส 3. ขวดรูปกรวย 4. ไม้ขีดไฟ 5. ยางรัดของ 6. ชุดตะเกียงแอลกอฮอล์ 7. กระป๋องทรายสำหรับดับไฟ ขั้นตอนการทดลอง 1. คาดคะเนและบันทึกว่าจะเกิดอะไรขึ้น เมื่อนำน้ำแข็งก้อนเล็ก ๆ จำนวน 1-2 ก้อน ใส่ในขวด รูปกรวยแล้วครอบปากขวดด้วยถุงพลาสติกใส มัดปากถุงให้แน่น ดังรูป 2. สังเกตสิ่งที่เกิดขึ้นจนกระทั่งมองไม่เห็น ก้อนน้ำแข็ง บันทึกผลโดยการวาดภาพและเขียน บรรยาย 3. คาดคะเนและบันทึกต่อไปว่า จะเกิดอะไรขึ้นเมื่อนำขวดรูปกรวยในข้อ2 ไ ป ต ั ้ ง ไ ฟ เ ป็ น ระยะเวลาหนึ่งและจะเกิดอะไรขึ้นเมื่อดับไฟ 4. จุดตะเกียงแอลกอฮอล์ นำวางขวดรูปกรวยบนตะแกรงจนครบ 3 นาทีและบันทึกผลเช่นเดิม 5. ดับไฟ จับเวลา 2 นาที จากนั้นสังเกตและบันทึกผลสิ่งที่เกิดขึ้นภายในขวดรูปกรวยและ ภายในถุงพลาสติก ชุดกิจกรรมที่ 9 เรื่อง การเปลี่ยนแปลงสถานะของน้ำแข็ง ชื่อ – สกุล..............................................................................ชั้น.......................เลขที่................ กิจกรรมที่ 1 การทดลองการเปลี่ยนสถานะของน้ำแข็ง
บันทึกผลการทำกิจกรรม การคาดคะเนและผลการสังเกต ตาราง การเปลี่ยนแปลงของก้อนน้ำแข็งจากการคาดคะเนและการสังเกต ขั้นตอนการทำกิจกรรม การคาดคะเน ผลการสังเกต วางขวดรูปกรวยที่มีก้อน น้ำแข็งที่ครอบปากขวด ด้วย ถุงพลาสติกใสไว้สักครู่ ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. นำขวดรูปกรวยที่มองไม่เห็น ก้อนน้ำแข็งไปตั้งไฟ 3 นาที ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. หลังดับไฟที่่ให้แก่ขวดรูปกรวย ที่มองไม่เห็นก้อนน้ำแข็ง ประมาณ 2 นาที ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. ................................................. .................................................
ใบความรู้ เรื่อง การเปลี่ยนแปลงสถานะของน้ำแข็ง น้ำแข็งซึ่งมีสถานะเป็นของแข็งเมื่อได้รับความร้อนจะเปลี่ยนเป็นน้ำซึ่งมีสถานะเป็น ของเหลวและเมื่อได้รับความร้อนต่อไปจะเปลี่ยนเป็นไอน้ำซึ่งมีสถานะเป็นแก๊ส เมื่อเย็นลง ไอน้ำจะเปลี่ยนสถานะกลับมาเป็นน้ำ การเปลี่ยนสถานะของแข็งเป็นของเหลว เรียกว่า การหลอมเหลว การเปลี่ยนสถานะของเหลวเป็นแก๊ส เรียกว่า การกลายเป็นไอซึ่งมี 2 ลักษณะ คือ การระเหยและการเดือด การเปลี่ยนสถานะของแก๊สเป็นของเหลว เรียกว่า การควบแน่น ทั้งการหลอมเหลว การกลายเป็นไอและการควบแน่น เป็นการเปลี่ยนแปลงทาง กายภาพซึ่งไม่มีการเปลี่ยนเป็นสารใหม่
1. วางขวดรูปกรวยที่มีก้อนน้ำแข็งไว้สักครู่ สารมีการเปลี่ยนสถานะจาก เป็น เรียกการเปลี่ยนสถานะนี้ว่า___________________________________ กิจกรรมที่ 2 ผลการอภิปรายและการสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงสถานะของน้ำแข็ง 2. นำขวดรูปกรวยที่มองไม่เห็นก้อนน้ำแข็งไปตั้งไฟ 3 นาที สารมีการเปลี่ยนสถานะจาก เป็น เรียกการเปลี่ยนสถานะนี้ว่า___________________________________ 3. หลังดับไฟที่่ให้แก่ขวดรูปกรวย ที่มองไม่เห็นก้อนน้ำแข็ง ประมาณ 2 นาที สารมีการเปลี่ยนสถานะจาก เป็น เรียกการเปลี่ยนสถานะนี้ว่า___________________________________
1. เมื่อวางขวดรูปกรวยที่ใส่น้ำแข็งไว้น้ำแข็งมีการเปลี่ยนสถานะอย่างไร และเรียกการเปลี่ยนสถานะ นี้ว่าอะไร ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 2. เมื่อนำขวดรูปกรวยที่มองไม่เห็นก้อนน้ำแข็งไปให้ความร้อนโดยการตั้งไฟมีการเปลี่ยนสถานะ อย่างไร และเรียกการเปลี่ยนสถานะนี้ว่าอะไร ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 3. เมื่อนำขวดรูปกรวยจากข้อ 2 ที่ให้ความร้อนโดยการตั้งไฟแล้ววางไว้ที่อุณหภูมิห้อง มีการเปลี่ยน สถานะอย่างไร และเรียกการเปลี่ยนสถานะนี้ว่าอะไร ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 4. ผลการสังเกตเหมือนหรือแตกต่างจากการคาดคะเน อย่างไร - เมื่อวางขวดรูปกรวยที่ใส่น้ำแข็งไว้สักครู่ ได้ผล........................................................................กับที่ คาดคะเน คือ.......................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................ - นำขวดรูปกรวยที่มองไม่เห็นเป็นก้อนน้ำแข็งไปตั้งไฟ 3 นาทีได้ผล....................................... กับที่ คาดคะเน คือ.......................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................ - หลังดับไฟที่ให้แก่ขวดรูปกรวยที่มองไม่เห็นก้อนน้ำแข็งประมาณ 2 นาที ได้ผล............................. กับที่คาดคะเน คือ................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................ 5. การเปลี่ยนสถานะของน้ำในสถานะต่าง ๆ เกิดขึ้นได้อย่างไร ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ คำถามหลังจากทำกิจกรรม
แบบบันทึกพฤติกรรมนักเรียนรายบุคคล รายวิชาวิทยาศาสตร์ (ว315101) นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านห้วยยางดำ ต.หนองข่า อ.เกษตรสมบูรณ์ จ.ชัยภูมิ ที่ ชื่อ – สกุล คะแนนคุณลักษณะ ใฝ่รู้ ใฝ่ เรียน ส่งงาน ตรง ต่อ เวลา ให้ ความ ร่วมมือ แสดง ความ คิดเห็น รวม (20) คะแนน 5 5 5 5 1 2 3 4 5 6 7 ช่วงคะแนนในการประเมิน 16-20 หมายถึง ดีมาก 11-15 หมายถึง ดี 6-10 หมายถึง พอใช้ 0-5 หมายถึง ต้องปรับปรุง
บันทึกหลังการจัดการเรียนรู้ 1. ผลการจัดการเรียนรู้ 1) ด้านความรู้ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………...... 2) ด้านกระบวนการ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………................................. 3) คุณลักษณะอันพึงประสงค์ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………...................................……………… 2. ปัญหาและอุปสรรค ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………..................... ………………………………………………………………………………………………………………………………………......... 3. ข้อเสนอแนะ/แนวทางการแก้ไข ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………....................................... ลงชื่อ........................................ผู้สอน (นางสาวพรรณนิดา สิงห์คำ) วันที่........../.........../...........
ข้อเสนอแนะ ความคิดเห็นของผู้อำนวยการโรงเรียน ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ลงชื่อ...................................................... (นางสาวอรวรรณ มะณีจันทร์) ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านห้วยยางดำ
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ รายวิชา วิทยาศาสตร์ (ว15101) หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 สารในชีวิตประจำวัน เวลา 20 ชั่วโมง เรื่องย่อยที่ 3.1 การเปลี่ยนแปลงทางกายภาพ เวลา 12 ชั่วโมง เรื่อง การเปลี่ยนแปลงสถานะของน้ำผลไม้ เวลา 3 ชั่วโมง ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ภาคเรียนที่ 1/2565 ผู้สอน นางสาวพรรณนิดา สิงห์คำ โรงเรียนบ้านห้วยยางดำ อ.เกษตรสมบูรณ์ จ.ชัยภูมิ 1. มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ว 2.1 เข้าใจสมบัติของสสาร องค์ประกอบของสสาร ความสัมพันธ์ระหว่างสมบัติ ของสสารกับ โครงสร้างและแรงยึดเหนี่ยวระหว่างอนุภาค หลักและธรรมชาติของการเปลี่ยนแปลง สถานะของสสาร การเกิดสารละลาย และการเกิดปฏิกิริยาเคมี 2. ตัวชี้วัด ว 1.3 ป.5/1 อธิบายการเปลี่ยนสถานะของสสารเมื่อทำให้สสารร้อนขึ้นหรือเย็นลงโดยใช้ หลักฐานเชิงประจักษ์ 3. สาระสำคัญ สารเปลี่ยนจากสถานะหนึ่งไปเป็นอีกสถานะหนึ่งได้เมื่อเพิ่มหรือลดความร้อน การ เปลี่ยนแปลงนี้เรียกว่า การเปลี่ยนสถานะ ถ้ามีการถ้ำลดความร้อนต่อไปอีกจนถึงระดับหนึ่งของเหลว จะเปลี่ยนสถานะเป็นของแข็ง เรียกว่า การแข็งตัว ซึ่งเป็นการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพ 4. จุดประสงค์การเรียนรู้ ด้านความรู้ (K) 3. ผู้เรียนสามารอธิบายการเปลี่ยนสถานะของน้ำผลไม้ได้ 4. ผู้เรียนสามารถระบุการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพของน้ำผลไม้ได้ ด้านทักษะ (P) 3. ผู้เรียนเกิดทักษะการสังเกต 4. ผู้เรียนเกิดทักษะการทดลองทางวิทยาศาสตร์ ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) 5. มีความรับผิดชอบต่อหน้าที่และภาระงานของตนเอง
6. รู้จักช่วยเหลือผู้อื่นและมีความสามัคคีกับเพื่อนร่วมชั้นเรียน 7. กล้าแสดงความคิดเห็น 8. ใฝ่รู้ใฝ่เรียน 5. สาระการเรียนรู้ น้ำผลไม้ซึ่งมีถานะเป็นของเหลวเมื่อทำให้เย็นลงจนถึงระดับหนึ่งจะเปลี่ยนเป็นเกล็ดน้ำแข็ง ซึ่งเป็นของแข็งเนื่องจากสูญเสียความร้อน และเมื่อเกล็ดน้ำแข็งได้รับความร้อนจากอากาศจะเปลี่ยน สถานะกลับมาเป็นน้ำผลไม้เหมือนเดิมของเหลว เมื่อสูญเสียความร้อนจนเย็นลงถึงระดับหนึ่งจะ เปลี่ยนสถานะเป็นของแข็งเรียกกว่าการแข็งตัวส่วนของแข็งที่ได้รับความร้อนและเปลี่ยนสถานะเป็น ของเหลวเรียกว่าการหลอมเหลวทั้งการแข็งตัวและการหลอมเหลว ไม่มีการเปลี่ยนเป็นสารใหม่จึงเป็น การเปลี่ยนแปลงทางกายภาพ 6. กิจกรรมการเรียนรู้ 6.1 ขั้นเตรียมการทดลอง 6.1.1 ครูจัดเตรียมและวางแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ให้ตรงตามตัวชี้วัดและสาระการ เรียนรู้แกนกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตร แกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 6.1.2 ครูศึกษาวิธีการทำกิจกรรมและเนื้อหาความรูจาก วีดิทัศน์ตัวอย่างการปฏิบัติการ วิทยาศาสตร์สำหรับครู 6.1.3 ครูจัดเตรียมเอกสารและอุปกรณ์การทดลอง ดังต่อไปนี้
- ชุดกิจกรรมที่ 10 เรื่อง การเปลี่ยนแปลงสถานะของน้ำผลไม้ - อุปกรณ์การทดลอง 1) น้ำผลไม้ 2) กะละมังพลาสติก 3) ช้อน 4) น้ำแข็งก้อนเล็ก ๆ 3) เกลือแกง 6) แก้วพลาสติกใส 6.2 ขั้นทดลอง 6.2.1 นักเรียนแต่ละคนรับใบความรู้และชุดกิจกรรมที่ 10 เรื่อง การเปลี่ยนแปลงสถานะของ น้ำผลไม้ 6.2.2 ครูแจ้งจุดประสงค์การทำกิจกรรม แนะนำอุปกรณ์การทดลองโดยบอกชื่อและหน้าที่ ของอุปกรณ์ชนิดนั้นๆ 6.2.3 ครูอธิบายขั้นตอนการทดลองอย่างละเอียด จากนั้นสอบถามนักเรียนให้เข้าใจทุก ขั้นตอนก่อนการทำการทำลอง เพื่อให้เกิดความเข้าใจที่ชัดเจน 6.2.4 นักเรียนลงมือทำการทดลองและบันทึกผลการทดลองลงในใบกิจกรรมที่ 1 โดยมี ขั้นตอนดังต่อไปนี้ 1. เทน้ำแข็งลงในกะละมังพลาสติก 1 ใน 3 ของกะละมัง จากนั้นนำเกลือแกงใส่ลง ไป 5 ช้อน เขย่าหรือคนให้เข้ากัน 2. เทนำผลไม้ใส่แก้วพลาสติดกใส 1 ใน 3 ของแก้ว คาดคะเนว่าจะเกิดอะไรขึ้นเมื่อ นำแก้วไปใส่ในกะละมังน้ำแข็งแล้วคนไปเรื่อยๆ 3. นำแก้วพลาสติกใสที่มีน้ำผลไม้ใส่ลงไปในกะละมังพลาสติก จากนั้นสังเกตการ เปลี่ยนแปลงของน้ำผลไม้ ทุกๆ 2 นาที จนน้ำผลไม้ทั้งหมดเปลี่ยนสถานะ บันทึกผลลงในใบกิจกรรม 4. แบ่งน้ำผลไม้ที่เปลี่ยนสถานะแล้วใส่แก้วพลาสติกอีกใบ นำไปวางไว้นอกกะละมัง ใส่น้ำแข็ง 5. สังเกตการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นเมื่อเวลาผ่านไป 3 นาที บันทึกผลการทดลอง 6.3 ขั้นเสนอผลการทดลอง 6.3.1 นักเรียนนำเสนอผลการทดลอง เรื่อง การเปลี่ยนสถานะของน้ำผลไม้โดยที่ครูจะเขียน คำตอบของนักเรียนไว้บนกระดาน ซึ่งประเด็นที่ต้องนำเสนอมีดังต่อไปนี้ - การเปลี่ยนแปลงของน้ำผลไม้ ทุกๆ 2 นาที - น้ำผลไม้ที่เปลี่ยนสถานะหมดแล้ว จากนั้นนำมาวางนอกกะละมัง 3 นาที
6.4 ขั้นอภิปรายและสรุปผล 6.4.1 ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายเกี่ยวกับการเปลี่ยนสถานะของน้ำผลไม้ โดยครูใช้ คำถามดังต่อไปนี้ - น้ำผลไม้ในแก้วมีสถานะใด (แนวคำตอบ น้ำผลไม้ในแก้วมีสถานะเป็นของเหลว) - เมื่อนำน้ำผลไม้แช่ในอ่างน้ำแข็งผสมเกลือ เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างไร (แนวคำตอบ น้ำ ผลไม้ในแก้วที่แช่ในอ่างน้ำแข็งเปลี่ยนเป็นเกล็ดน้ำแข็ง) - สิ่งใดที่ทำให้น้ำผลไม้เปลี่ยนเป็นเกล็ดน้ำแข็ง (แนวคำตอบ อุณหภูมิของน้ำผลไม้ที่ลดลง จนถึงระดับหนึ่ง) 6.4.2 นักเรียนอ่านใบความรู้ เรื่อง การเปลี่ยนสถานะของน้ำผลไม้และบันทึกลงในกิจกรรม ที่ 2 6.4.3 ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายกิจกรรมการเปลี่ยนสถานะของน้ำผลไม้ โดยครูมี บทบาทในการถามคำถามและเพิ่มเติมความรู้ให้ ดังต่อไปนี้ - การเปลี่ยนแปลงของน้ำผลไม้เป็นเกล็ดน้ำแข็งเปลี่ยนจากสถานะใดเป็นสถานะใด และเรียก การเปลี่ยนแปลงนี้ว่าอะไร (แนวคำตอบ การเปลี่ยนแปลงของน้ำผลไม้เปลี่ยนจากสถานะของเหลว เป็นของแข็ง เรียกว่า การแข็งตัว) - การเปลี่ยนแปลงจากเกล็ดน้ำแข็งเป็นน้ำผลไม้เปลี่ยนจากสถานะใดเป็นสถานะใดและเรียก การเปลี่ยนแปลงนี้ว่าอะไร (แนวคำตอบ การเปลี่ยนแปลงของเกล็ดน้ำแข็งเป็นน้ำผลไม้เป็นการเปลี่ยน สถานะจากของแข็งเป็นของเหลว เรียกการเปลี่ยนแปลงนี้ว่า การหลอมเหลว) - เปลี่ยนแปลงของน้ำผลไม้เป็นการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพหรือไม่ เพราะเหตุใด (แนว คำตอบ การเปลี่ยนแปลงของน้ำผลไม้เป็นการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพ เพราะน้ำผลไม้ที่แข็งตัวเป็น เกล็ดน้ำแข็งยังคงเป็นสารเดิม เพียงแต่มีสถานะเปลี่ยนแปลงไปเท่านั้น) - จากกจิกรรมนี้ สรุปได้อย่างไร (แนวคำตอบ น้ำผลไม้สามารถเปลี่ยนเป็นเกล็ดน้ำแข็งได้เมื่อ ทำให้เย็นลงหรืออุณหภูมิลดลง) 6.4.4 ครูให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายจนได้ข้อสรุปว่า เมื่อทำให้ของเหลวเย็นลงของเหลว สามารถเปลี่ยนสถานะเป็นของแข็งได้ เรียกการเปลี่ยนสถานะนี้ว่า การแข็งตัว และของแข็งสามารถ เปลี่ยนสถานะเป็นของเหลวได้ เรียกการเปลี่ยนสถานะนี้ว่า การหลอมเหลว
6.5 ขั้นประเมิน 6.5.1 ครูถามคำถามเพื่อประเมินความรู้ของนักเรียนหลังจากการทำกิจกรรม โดยใช้คำถาม ดังนี้ - อุปกรณ์ที่ใช้ในการทดลองประกอบด้วยอะไรบ้าง - การเปลี่ยนสถานะจากน้ำผลไม้เป็นเกล็ดน้ำแข็ง เป็นการเปลี่ยนจากสถานะใดเป็นสถานะใด และเรียกการเปลี่ยนสถานะนี้ว่าอย่างไร (ตอบ เปลี่ยนจากของเหลวเป็นของแข็ง เรียกว่า การแข็งตัว) - การเปลี่ยนสถานะจากเกล็ดน้ำแข็งเป็นเกล็ดหยดน้ำ เป็นการเปลี่ยนจากสถานะใดเป็น สถานะใดและเรียกการเปลี่ยนสถานะนี้ว่าอย่างไร (ตอบ เปลี่ยนจากของแข็งเป็นของเหลว เรียกว่า หลอมเหลว) - อุณหภูมิมีผลต่อการเปลี่ยนสถานะหรือไม่ ถ้ามีมีอย่างไร (แนวคำตอบ มีผล การลดอุณหภูมิ จะส่งผลให้เกิดการแข็งตัว แต่ถ้าเพิ่มอุณหภูมิจะส่งผลให้เกิดการหลอมเหลว) 6.5.2 นักเรียนตอบคำถามหลังจากทำกิจกรรมให้เรียบร้อย นำส่งครูทำการตรวจสอบความ ถูกต้อง แก้ไข และให้คะแนนตามความเหมาะสม 7. สื่อ/แหล่งเรียนรู้ 7.1 ชุดกิจกรรมที่ 10 เรื่อง การเปลี่ยนแปลงสถานะของน้ำผลไม้ 7.2 อุปกรณ์การทดลอง (น้ำผลไม้, กะละมังพลาสติก, ช้อน, น้ำแข็งก้อนเล็กๆ, เกลือแกง และแก้วพลาสติกใส) 7.3 หนังสือเรียนวิทยาศาสตร์ ป.5 เล่ม 1 7.4 มูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม (DLTV) 7.5 ใบความรู้ เรื่อง การเปลี่ยนแปลงสถานะของน้ำผลไม้
8. การวัดผลและประเมินผล จุดประสงค์การเรียนรู้ เครื่องมือ วิธีการวัด เกณฑ์ คะแนน ด้านความรู้ (K) 1. ผู้เรียนสามารอธิบายการเปลี่ยนสถานะของน้ำ ผลไม้ได้ 2. ผู้เรียนสามารถระบุการเปลี่ยนแปลงทาง กายภาพของน้ำผลไม้ได้ ชุดกิจกรรม ที่ 10 ตรวจชุด กิจกรรมที่ 10 ผ่าน เกณฑ์ ร้อยละ 70 10 ด้านทักษะ (P) 1. ผู้เรียนเกิดทักษะการสังเกต 2. ผู้เรียนเกิดทักษะการทดลองทางวิทยาศาสตร์ กิจกรรมใน ชั้นเรียน สังเกต พฤติกรรม นักเรียน ผ่าน เกณฑ์ ร้อยละ 70 5 ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) 1. มีความรับผิดชอบต่อหน้าที่และภาระงานของ ตนเอง 2. รู้จักช่วยเหลือผู้อื่นและมีความสามัคคีกับเพื่อน ร่วมชั้นเรียน 3. กล้าแสดงความคิดเห็น 4. ใฝ่รู้ใฝ่เรียน กิจกรรมใน ชั้นเรียน สังเกต พฤติกรรม นักเรียน ผ่าน เกณฑ์ใน ระดับดี 5 รวม 20
อุปกรณ์การทดลอง 1) น้ำผลไม้ 2) กะละมังพลาสติก 3) ช้อน 4) น้ำแข็งก้อนเล็ก ๆ 3) เกลือแกง 6) แก้วพลาสติกใส ขั้นตอนการทดลอง 1. เทน้ำแข็งลงในกะละมังพลาสติก 1 ใน 3 ของกะละมัง จากนั้นนำเกลือแกงใส่ลงไป 5 ช้อน เขย่าหรือคนให้เข้ากัน 2. เทนำผลไม้ใส่แก้วพลาสติดกใส 1 ใน 3 ของแก้ว คาดคะเนว่าจะเกิดอะไรขึ้นเมื่อนำแก้วไป ใส่ในกะละมังน้ำแข็งแล้วคนไปเรื่อยๆ 3. นำแก้วพลาสติกใสที่มีน้ำผลไม้ใส่ลงไปในกะละมังพลาสติก จากนั้นสังเกตการเปลี่ยนแปลง ของน้ำผลไม้ ทุกๆ 2 นาที จนน้ำผลไม้ทั้งหมดเปลี่ยนสถานะ บันทึกผลลงในใบกิจกรรม 4. แบ่งน้ำผลไม้ที่เปลี่ยนสถานะแล้วใส่แก้วพลาสติกอีกใบ นำไปวางไว้นอกกะละมังใส่น้ำแข็ง 5. สังเกตการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นเมื่อเวลาผ่านไป 3 นาที บันทึกผลการทดลอง ชุดกิจกรรมที่ 10 เรื่อง การเปลี่ยนแปลงสถานะของน้ำผลไม้ ชื่อ – สกุล..............................................................................ชั้น.......................เลขที่................ กิจกรรมที่ 1 การทดลองการเปลี่ยนสถานะของน้ำผลไม้
บันทึกผลการทำกิจกรรม การคาดคะเน ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ตาราง ผลการสังเกตการเปลี่ยนแปลงของน้ำผลไม้เมื่อเวลาผ่านไปทุก ๆ 2 นาที นาทีที่ ผลการสังเกต 0 .............................................................................................................................. ............................................................................................................................... ............................................................................................................................... 2 .............................................................................................................................. ............................................................................................................................... ............................................................................................................................... 4 .............................................................................................................................. ............................................................................................................................... ............................................................................................................................... 6 .............................................................................................................................. ............................................................................................................................... ............................................................................................................................... 8 .............................................................................................................................. ............................................................................................................................... ............................................................................................................................... 10 .............................................................................................................................. ............................................................................................................................... ...............................................................................................................................
ตาราง ผลการสังเกตการเปลี่ยนแปลงของน้ำผลไม้เมื่อเวลาผ่านไปทุก ๆ 2 นาที นาทีที่ ผลการสังเกต ............. .............................................................................................................................. ............................................................................................................................... ............................................................................................................................... ............. .............................................................................................................................. ............................................................................................................................... ............................................................................................................................... ............. .............................................................................................................................. ............................................................................................................................... ............................................................................................................................... ............. .............................................................................................................................. ............................................................................................................................... ............................................................................................................................... ............. .............................................................................................................................. ............................................................................................................................... ............................................................................................................................... ............. .............................................................................................................................. ............................................................................................................................... ............................................................................................................................... ............. .............................................................................................................................. ............................................................................................................................... ............................................................................................................................... ............. .............................................................................................................................. ............................................................................................................................... ...............................................................................................................................
กิจกรรมที่ 2 ผลการอภิปรายและสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับการเปลี่ยนสถานะของน้ำผลไม้ 1. เมื่อคนน้ำแข็งผสมเกลือแกงในอ่างสารในแก้วพลาสติกมีการเปลี่ยนสถานะจาก................................ เป็น....................................เรียกการเปลี่ยนสถานะนี้ว่า........................................................................... 2. เมื่อแบ่งน้ำผลไม้ที่เปลี่ยนสถานะแล้วใส่แก้วใบหนึ่งและวางไว้นอกอ่างน้ำแข็งสารมีการเปลี่ยน สถานะจาก................................เป็น....................................เรียกการเปลี่ยนสถานะนี้ว่า ....................................... ใบความรู้ เรื่อง การเปลี่ยนแปลงสถานะของน้ำผลไม้ น้ำผลไม้ซึ่งมีถานะเป็นของเหลวเมื่อทำให้เย็นลงจนถึงระดับหนึ่งจะเปลี่ยนเป็นเกล็ดน้ำแข็งซึ่งเป็น ของแข็งเนื่องจากสูญเสียความร้อน และเมื่อเกล็ดน้ำแข็งได้รับความร้อนจากอากาศจะเปลี่ยนสถานะกลับมา เป็นน้ำผลไม้เหมือนเดิมของเหลว เมื่อสูญเสียความร้อนจนเย็นลงถึงระดับหนึ่งจะเปลี่ยนสถานะเป็นของแข็ง เรียกกว่าการแข็งตัวส่วนของแข็งที่ได้รับความร้อนและเปลี่ยนสถานะเป็นของเหลวเรียกว่าการหลอมเหลวทั้ง การแข็งตัวและการหลอมเหลว ไม่มีการเปลี่ยนเป็นสารใหม่จึงเป็นการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพ
1. เมื่อนำแก้วที่ใส่น้ำผลไม้ไปแช่ในอ่างน้ำแข็งผสมเกลือแกง ผลการสังเกตเหมือนหรือแตกต่างกับการ คาดคะเนอย่างไร ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 2. เมื่อนำน้ำผลไม้ที่เปลี่ยนสถานะแล้วใส่แก้ว แล้ววางไว้นอกอ่างน้ำแข็ง เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างไร ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 3. น้ำผลไม้มีการเปลี่ยนสถานะอย่างไรบ้าง เรียกการเปลี่ยนสถานะนั้นๆ ว่าอะไร ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 4. การเปลี่ยนสถานะของน้ำผลไม้เกิดขึ้นได้อย่างไร ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 5. การเปลี่ยนสถานะของน้ำผลไม้เป็นการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพหรือไม่ รู้ได้อย่างไร ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 6. จากกิจกรรมนี้สรุปได้ว่าอย่างไร ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ คำถามหลังจากการทำกิจกรรม
แบบบันทึกพฤติกรรมนักเรียนรายบุคคล รายวิชาวิทยาศาสตร์ (ว315101) นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านห้วยยางดำ ต.หนองข่า อ.เกษตรสมบูรณ์ จ.ชัยภูมิ ที่ ชื่อ – สกุล คะแนนคุณลักษณะ ใฝ่รู้ ใฝ่ เรียน ส่งงาน ตรง ต่อ เวลา ให้ ความ ร่วมมือ แสดง ความ คิดเห็น รวม (20) คะแนน 5 5 5 5 1 2 3 4 5 6 7 ช่วงคะแนนในการประเมิน 16-20 หมายถึง ดีมาก 11-15 หมายถึง ดี 6-10 หมายถึง พอใช้ 0-5 หมายถึง ต้องปรับปรุง
บันทึกหลังการจัดการเรียนรู้ 1. ผลการจัดการเรียนรู้ 1) ด้านความรู้ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………...... 2) ด้านกระบวนการ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………................................. 3) คุณลักษณะอันพึงประสงค์ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………...................................……………… 2. ปัญหาและอุปสรรค ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………..................... ………………………………………………………………………………………………………………………………………......... 3. ข้อเสนอแนะ/แนวทางการแก้ไข ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………....................................... ลงชื่อ........................................ผู้สอน (นางสาวพรรณนิดา สิงห์คำ) วันที่........../.........../...........
ข้อเสนอแนะ ความคิดเห็นของผู้อำนวยการโรงเรียน ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ลงชื่อ...................................................... (นางสาวอรวรรณ มะณีจันทร์) ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านห้วยยางดำ
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 3 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ รายวิชา วิทยาศาสตร์ (ว15101) หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 สารในชีวิตประจำวัน เวลา 20 ชั่วโมง เรื่องย่อยที่ 3.1 การเปลี่ยนแปลงทางกายภาพ เวลา 12 ชั่วโมง เรื่อง การเปลี่ยนแปลงสถานะของพิมเสน เวลา 3 ชั่วโมง ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ภาคเรียนที่ 1/2565 ผู้สอน นางสาวพรรณนิดา สิงห์คำ โรงเรียนบ้านห้วยยางดำ อ.เกษตรสมบูรณ์ จ.ชัยภูมิ 1. มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ว 2.1 เข้าใจสมบัติของสสาร องค์ประกอบของสสาร ความสัมพันธ์ระหว่างสมบัติ ของสสารกับ โครงสร้างและแรงยึดเหนี่ยวระหว่างอนุภาค หลักและธรรมชาติของการเปลี่ยนแปลง สถานะของสสาร การเกิดสารละลาย และการเกิดปฏิกิริยาเคมี 2. ตัวชี้วัด ว 1.3 ป.5/1 อธิบายการเปลี่ยนสถานะของสสารเมื่อทำให้สสารร้อนขึ้นหรือเย็นลงโดยใช้ หลักฐานเชิงประจักษ์ 3. สาระสำคัญ สารสามารถเปลี่ยนสถานะได้เมื่อได้รับความร้อนและเมื่อทำให้เย็นลง สารเปลี่ยนสถานะจาก ของแข็ง เป็นแก็สเรียกว่า การระเหิด และสารเปลี่ยนสถานะจากแก๊สเป็นของแข็ง โดยไม่ผ่านการเป็น ของเหลว เรียกว่าการระเหิดกลับ การเปลี่ยนสถานะของสารเป็นการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพ เนื่องจากสารที่เกิดการเปลี่ยนแปลงยังคงเป็นสารเดิม 4. จุดประสงค์การเรียนรู้ ด้านความรู้ (K) 5. ผู้เรียนสามารอธิบายการเปลี่ยนสถานะของพิมเสนได้ 6. ผู้เรียนสามารถระบุการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพของพิมเสนได้ ด้านทักษะ (P) 5. ผู้เรียนเกิดทักษะการสังเกต 6. ผู้เรียนเกิดทักษะการทดลองทางวิทยาศาสตร์
ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) 9. มีความรับผิดชอบต่อหน้าที่และภาระงานของตนเอง 10. รู้จักช่วยเหลือผู้อื่นและมีความสามัคคีกับเพื่อนร่วมชั้นเรียน 11. กล้าแสดงความคิดเห็น 12. ใฝ่รู้ใฝ่เรียน 5. สาระการเรียนรู้ ของแข็งบางชนิดเช่น พิมเสน เมื่อได้รับความร้อนจะเปลี่ยนสถานะเป็นแก๊สโดยไม่เปลี่ยน สถานะเป็นของเหลวก่อน เมื่อเย็นลงหรือสูญเสียความร้อนแก๊สนั้นจะเปลี่ยนสถานะเป็นของแข็ง ดังเดิมเรียกการเปลี่ยนสถานะของของแข็ง เป็นแก๊สโดยไม่เปลี่ยนสถานะเป็นของเหลวก่อนว่า การ ระเหิด และเรียกการเปลี่ยนสถานะของแก๊สเป็นของแข็งโดยไม่เปลี่ยนสถานะเป็นของเหลวก่อนว่า การระเหิดกลับ ทั้งการระเหิดและการระเหิดกลับไม่มีการเปลี่ยนเป็นสารใหม่ จึงเป็นการเปลี่ยนแปลง ทางกายภาพ 6. กิจกรรมการเรียนรู้ 6.1 ขั้นเตรียมการทดลอง 6.1.1 ครูจัดเตรียมและวางแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ให้ตรงตามตัวชี้วัดและสาระการ เรียนรู้แกนกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตร แกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551
6.1.2 ครูศึกษาวิธีการทำกิจกรรมและเนื้อหาความรูจาก วีดิทัศน์ตัวอย่างการปฏิบัติการ วิทยาศาสตร์สำหรับครู 6.1.3 ครูจัดเตรียมเอกสารและอุปกรณ์การทดลอง ดังต่อไปนี้ - ชุดกิจกรรมที่ 11 เรื่อง การเปลี่ยนแปลงสถานะของพิมเสน - อุปกรณ์การทดลอง ประกอบด้วย 1) แก้วพลาสติกใส 2) พิมเสน 3) แผ่นกระดาษแข็งเจาะรู 4) ช้อนตักสาร 5) ไม้ขีดไฟ 6) ชุดตะเกียงแอลกอฮอล์ 7) บีกเกอร์ขนาด 250 ลูกบาศก์เซนติเมตร 8. กระป๋องทรายสำหรับดับไฟ 6.2 ขั้นทดลอง 6.2.1 นักเรียนรับใบความรู้และชุดกิจกรรมที่ 11 เรื่อง การเปลี่ยนแปลงสถานะของพิมเสน 6.2.2 ครูแจ้งจุดประสงค์การทำกิจกรรม แนะนำอุปกรณ์การทดลอง โดยบอกชื่อและหน้าที่ ของอุปกรณ์ชนิดนั้นๆ พร้อมทั้งบอกข้อควรระวังของการใช้ตะเกียงแอลกอฮอล์ 6.2.3 ครูอธิบายขั้นตอนการทดลองอย่างละเอียด จากนั้นสอบถามนักเรียนให้เข้าใจทุก ขั้นตอนก่อนการทำการทดลอง เพื่อให้เกิดความเข้าใจที่ชัดเจน 6.2.4 นักเรียนลงมือทำการทดลองและบันทึกผลการทดลองลงในใบกิจกรรมที่ 1 โดยมี ขั้นตอนดังต่อไปนี้ 1. ตักพิมเสน 5 ช้อน ใส่ในบีกเกอร์จากนั้นสังเกตสมบัติของพิมเสน ได้แก่ สถานะ สี และ กลิ่น บันทึกผล 2. นำกระดาษแข็งที่เจาะรูไว้ 4-5 รู วางบนปากบีกเกอร์แล้วนำแก้วพลาสติกใส ครอบบน กระดาษแข็ง 3. คาดคะเนว่าจะเกิดอะไรขึ้นถ้านำบีกเกอร์ไปวางไว้บนตะเกียงแอลกอฮอล์ 4. จุดไฟ แล้ววางบีกเกอร์ไปวางบนตะเกียงแอลกอฮอล์ สังเกตและบันทึกผลการทดลอง 5. ดับไฟแล้วตั้งทิ้งไว้ 5 นาที สังเกตการณ์เปลี่ยนแปลงในบีกเกอร์ แก้วพลาสติกใส และบน กระดาษ บันทึกผลการทดลอง 6.3 ขั้นเสนอผลการทดลอง 6.3.1 นักเรียนนำเสนอผลการทดลอง เรื่อง การเปลี่ยนสถานะของพิมเสน โดยที่ครูจะเขียน คำตอบของนักเรียนไว้บนกระดาน ซึ่งประเด็นที่ต้องนำเสนอมีดังต่อไปนี้ - ลักษณะของพิมเสน
- ผลการคาดคะเน - เกิดอะไรขึ้นเมื่อนำบีกเกอร์ไปวางบนตะเกียงแอลกอฮอล์ - เกิดอะไรขึ้นหลังนำบีกเกอร์ลงจากตะเกียงแอลกอฮอล์ 5 นาที 6.4 ขั้นอภิปรายและสรุปผล 6.4.1 ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายเกี่ยวกับการเปลี่ยนสถานะของน้ำผลไม้ โดยครูใช้ คำถามดังต่อไปนี้ - นักเรียนสังเกตเห็นอะไรบ้างเมื่อจุดไฟ (แนวคำตอบ เมื่อจุดไฟเกล็ดพิมเสนบางส่วน ใน บีกเกอร์จะค่อยๆ หายไป และมีพิมเสนเกาะที่รอบ ๆ รูของแผ่นกระดาษแข็งและข้างๆ บีกเกอร์มีฝ้าสี ขาวเกิดขึ้น) - สิ่งใดที่ทำให้พิมเสนเกิดการเปลี่ยนแปลง (แนวคำตอบ ความร้อนหรือการทำให้พิมเสนมี อุณหภูมิเพิ่มขึ้น) - เมื่อให้ความร้อนพิมเสนมีการเปลี่ยนสถานะหรือไม่และเปลี่ยนจากสถานะใดเป็นสถานะ ใดรู้ได้อย่างไร (แนวคำตอบ เมื่อให้ความร้อนพิมเสนมีการเปลี่ยนสถานะ) - เมื่อพิมเสนเย็นลง พิมเสนมีการเปลี่ยนสถานะหรือไม่ และเปลี่ยนจากสถานะใดเป็นสถานะ ใด (แนวคำตอบ เมื่อทำให้พิมเสนเย็นลง พิมเสนมีการเปลี่ยนสถานะจากแก๊สเป็นของแข็งสังเกตจากมี ฝ้าเกาะที่ข้าง ๆ บีกเกอร์และแก้วพลาสติกมีเกล็ดพิมเสนที่ขอบรูของกระดาษแข็ง) 6.4.2 นักเรียนอ่านใบความรู้ เรื่อง การเปลี่ยนสถานะของพิมเสน ทำการบันทึกลงใบกิจกรรม ที่ 2 6.4.3 ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายองค์ความรู้เกี่ยวกับการเปลี่ยนสถานะของพิมเสน โดย ครูใช้คำถามดังต่อไปนี้ - พิมเสนก่อนได้รับความร้อนมีสถานะใด (ตอบ สถานะของแข็ง) - พิมเสนเมื่อได้รับความร้อนมีสถานะใด (ตอบ สถานะแก๊ส) - พิมเสนเมื่อได้รับความร้อนได้เปลี่ยนสถานะเป็นของเหลวเหมือนน้ำหรือไม่ (ตอบ ไม่ เปลี่ยน) - การเปลี่ยนสถานะของพิมเสนจากของแข็งเป็นแก๊สโดยไม่ผ่านการเป็นของเหลวเรียกว่า อะไร (ตอบ การระเหิด) - เมื่อดับไฟพิมเสนมีสถานะใด (ตอบ ของแข็ง)
- การเปลี่ยนสถานะของพิมเสนจากของแก๊สเป็นของแข็งโดยไม่ผ่านการเป็นของเหลวเรียกว่า อะไร (ตอบ การระเหิดกลับ) - การเปลี่ยนสถานะของพิมเสนเป็นการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพหรือไม่ รู้ได้อย่างไร (ตอบ เป็นการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพ เพราะไม่มีการเกิดสารใหม่) 6.4.4 ครูให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายจนได้ข้อสรุปว่าสารบางชนิดสามารถเปลี่ยนสถานะ จาก ของแข็งเป็นแก๊สได้ โดยไม่ผ่านการเป็นของเหลว เรียกการเปลี่ยนสถานะนี้ว่า การระเหิด และสาร บางชนิดสามารถเปลี่ยนสถานะจากแก๊สเป็นของแข็งโดยไม่ผ่านการเป็นของเหลวเรียกว่า การระเหิด กลับ 6.5 ขั้นประเมิน 6.5.1 ครูถามคำถามเพื่อประเมินความรู้ของนักเรียนหลังจากการทำกิจกรรม โดยใช้คำถาม ดังนี้ - อุปกรณ์ที่ใช้ในการทดลองประกอบด้วยอะไรบ้าง - การทดลองการเปลี่ยนสถานะของพิมเสน เปลี่ยนจากสถานะใดเป็นสถานะใด และเรียนการ เปลี่ยนสถานะว่าอะไร (ตอบ เปลี่ยนสถานะจากของแข็งเป็นแก๊ส เรียกว่า การระเหิด และเปลี่ยน สถานะจากแก๊สเป็นของแข็ง เรียกว่า การระเหิดกลับ) - การเปลี่ยนสถานะของพิมเสนเป็นการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพหรือไม่ รู้ได้อย่างไร (ตอบ เป็นการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพ เพราะไม่มีการเกิดสารใหม่) 6.5.2 นักเรียนตอบคำถามหลังจากทำกิจกรรมให้เรียบร้อย นำส่งครูทำการตรวจสอบความ ถูกต้อง แก้ไข และให้คะแนนตามความเหมาะสม 7. สื่อ/แหล่งเรียนรู้ 7.1 ชุดกิจกรรมที่ 11 เรื่อง การเปลี่ยนแปลงสถานะของพิมเสน 7.2 อุปกรณ์การทดลอง (แก้วพลาสติกใส, พิมเสน, แผ่นกระดาษแข็งเจาะรู, ช้อนตักสาร, ไม้ ขีดไฟ, ชุดตะเกียงแอลกอฮอล์, บีกเกอร์ขนาด 250 ลูกบาศก์เซนติเมตร และกระป๋องทรายสำหรับดับ ไฟ) 7.3 หนังสือเรียนวิทยาศาสตร์ ป.5 เล่ม 1 7.4 มูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม (DLTV) 7.5 ใบความรู้ เรื่อง การเปลี่ยนแปลงสถานะของพิมเสน
8. การวัดผลและประเมินผล จุดประสงค์การเรียนรู้ เครื่องมือ วิธีการวัด เกณฑ์ คะแนน ด้านความรู้ (K) 1. ผู้เรียนสามารอธิบายการเปลี่ยนสถานะของ พิมเสนได้ 2. ผู้เรียนสามารถระบุการเปลี่ยนแปลงทาง กายภาพของพิมเสนได้ ชุดกิจกรรม ที่ 11 ตรวจชุด กิจกรรมที่ 11 ผ่าน เกณฑ์ ร้อยละ 70 10 ด้านทักษะ (P) 1. ผู้เรียนเกิดทักษะการสังเกต 2. ผู้เรียนเกิดทักษะการทดลองทางวิทยาศาสตร์ กิจกรรมใน ชั้นเรียน สังเกต พฤติกรรม นักเรียน ผ่าน เกณฑ์ ร้อยละ 70 5 ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) 1. มีความรับผิดชอบต่อหน้าที่และภาระงานของ ตนเอง 2. รู้จักช่วยเหลือผู้อื่นและมีความสามัคคีกับเพื่อน ร่วมชั้นเรียน 3. กล้าแสดงความคิดเห็น 4. ใฝ่รู้ใฝ่เรียน กิจกรรมใน ชั้นเรียน สังเกต พฤติกรรม นักเรียน ผ่าน เกณฑ์ใน ระดับดี 5 รวม 20
อุปกรณ์การทดลอง 1) แก้วพลาสติกใส 2) พิมเสน 3) แผ่นกระดาษแข็งเจาะรู 4) ช้อนตักสาร 5) ไม้ขีดไฟ 6) ชุดตะเกียงแอลกอฮอล์ 7) บีกเกอร์ขนาด 250 ลูกบาศก์เซนติเมตร 8. กระป๋องทรายสำหรับดับไฟ ขั้นตอนการทดลอง 1. ตักพิมเสน 5 ช้อน ใส่ในบีกเกอร์จากนั้นสังเกตสมบัติของพิมเสน ได้แก่ สถานะ สี และ กลิ่น บันทึกผล 2. นำกระดาษแข็งที่เจาะรูไว้ 4-5 รู วางบนปากบีกเกอร์แล้วนำแก้วพลาสติกใส ครอบบน กระดาษแข็ง 3. คาดคะเนว่าจะเกิดอะไรขึ้นถ้านำบีกเกอร์ไปวางไว้บนตะเกียงแอลกอฮอล์ 4. จุดไฟ แล้ววางบีกเกอร์ไปวางบนตะเกียงแอลกอฮอล์ สังเกตและบันทึกผลการทดลอง 5. ดับไฟแล้วตั้งทิ้งไว้ 5 นาที สังเกตการณ์เปลี่ยนแปลงในบีกเกอร์ แก้วพลาสติกใส และบน กระดาษ บันทึกผลการทดลอง บันทึกผลการทำกิจกรรม ผลการสังเกตสมบัติของพิมเสน ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ชุดกิจกรรมที่ 11 เรื่อง การเปลี่ยนแปลงสถานะของพิมเสน ชื่อ – สกุล..............................................................................ชั้น.......................เลขที่................ กิจกรรมที่ 1 การทดลองการเปลี่ยนสถานะของน้ำผลไม้
การคาดคะเนสิ่งที่เกิดขึ้นเมื่อทำบีกเกอร์ที่มีพิมเสนไปให้ความร้อนโดยตั้งไฟอ่อน ๆ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ วาดรปูและบรรยายสิ่งที่เกิดขึ้นในบีกเกอร์และในแก้วพลาสติกใสเมื่อพิมเสนได้รับความร้อน ผลการสังเกตเมื่อดับไฟ ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ผลการอภิปรายสมบัติของพิมเสนก่อนและหลังให้ความร้อน ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................
ของแข็งบางชนิดเช่น พิมเสน เมื่อได้รับความร้อนจะเปลี่ยนสถานะเป็นแก๊สโดยไม่เปลี่ยนสถานะเป็น ของเหลวก่อน เมื่อเย็นลงหรือสูญเสียความร้อนแก๊สนั้นจะเปลี่ยนสถานะเป็นของแข็งดังเดิมเรียกการเปลี่ยน สถานะของของแข็ง เป็นแก๊สโดยไม่เปลี่ยนสถานะเป็นของเหลวก่อนว่า การระเหิด และเรียกการเปลี่ยนสถานะ ของแก๊สเป็นของแข็งโดยไม่เปลี่ยนสถานะเป็นของเหลวก่อนว่า การระเหิดกลับ ทั้งการระเหิดและการระเหิดกลับ ไม่มีการเปลี่ยนเป็นสารใหม่ จึงเป็นการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพ ใบความรู้ เรื่อง การเปลี่ยนแปลงสถานะของพิมเสน กิจกรรมที่ 2 ผลการอภิปรายและสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับการเปลี่ยนสถานะของพิมเสน 1. เมื่อให้ความร้อนกับเกล็ดพิมเสน สารมีการเปลี่ยนสถานะจาก................................เป็น.................................... เรียกการเปลี่ยนสถานะนี้ว่า........................................................................... 2. หลังจากดับไฟ สารมีการเปลี่ยนสถานะจาก................................เป็น.................................... เรียกการเปลี่ยนสถานะนี้ว่า...........................................................................
1. เมื่อให้ความร้อนกับพิมเสน ผลการสังเกตเหมือนหรือแตกต่างกับการคาดคะเนอย่างไร ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 2. เมื่อหยุดให้ความร้อนกับพิมเสน เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างไร ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 3. พิมเสนมีการเปลี่ยนสถานะอย่างไรบ้าง เรียกการเปลี่ยนสถานะนั้น ๆ ว่าอะไร ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 4. การเปลี่ยนสถานะของพิมเสนเกิดขึ้นได้อย่างไร ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 5. การเปลี่ยนสถานะของพิมเสนเป็นการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพหรือไม่ รู้ได้อย่างไร ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 6. จากกิจกรรมนี้ สรุปได้ว่าอย่างไร ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ คำถามหลังจากการทำกิจกรรม
แบบบันทึกพฤติกรรมนักเรียนรายบุคคล รายวิชาวิทยาศาสตร์ (ว315101) นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านห้วยยางดำ ต.หนองข่า อ.เกษตรสมบูรณ์ จ.ชัยภูมิ ที่ ชื่อ – สกุล คะแนนคุณลักษณะ ใฝ่รู้ ใฝ่ เรียน ส่งงาน ตรง ต่อ เวลา ให้ ความ ร่วมมือ แสดง ความ คิดเห็น รวม (20) คะแนน 5 5 5 5 1 2 3 4 5 6 7 ช่วงคะแนนในการประเมิน 16-20 หมายถึง ดีมาก 11-15 หมายถึง ดี 6-10 หมายถึง พอใช้ 0-5 หมายถึง ต้องปรับปรุง
บันทึกหลังการจัดการเรียนรู้ 1. ผลการจัดการเรียนรู้ 1) ด้านความรู้ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………...... 2) ด้านกระบวนการ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………................................. 3) คุณลักษณะอันพึงประสงค์ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………...................................……………… 2. ปัญหาและอุปสรรค ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………..................... ………………………………………………………………………………………………………………………………………......... 3. ข้อเสนอแนะ/แนวทางการแก้ไข ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………....................................... ลงชื่อ........................................ผู้สอน (นางสาวพรรณนิดา สิงห์คำ) วันที่........../.........../...........
ข้อเสนอแนะ ความคิดเห็นของผู้อำนวยการโรงเรียน ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ลงชื่อ...................................................... (นางสาวอรวรรณ มะณีจันทร์) ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านห้วยยางดำ
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 4 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ รายวิชา วิทยาศาสตร์ (ว15101) หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 สารในชีวิตประจำวัน เวลา 20 ชั่วโมง เรื่องย่อยที่ 3.1 การเปลี่ยนแปลงทางกายภาพ เวลา 12 ชั่วโมง เรื่อง การเปลี่ยนแปลงสถานะของสสาร เวลา 1 ชั่วโมง ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ภาคเรียนที่ 1/2565 ผู้สอน นางสาวพรรณนิดา สิงห์คำ โรงเรียนบ้านห้วยยางดำ อ.เกษตรสมบูรณ์ จ.ชัยภูมิ 1. มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ว 2.1 เข้าใจสมบัติของสสาร องค์ประกอบของสสาร ความสัมพันธ์ระหว่างสมบัติ ของสสารกับ โครงสร้างและแรงยึดเหนี่ยวระหว่างอนุภาค หลักและธรรมชาติของการเปลี่ยนแปลง สถานะของสสาร การเกิดสารละลาย และการเกิดปฏิกิริยาเคมี 2. ตัวชี้วัด ว 1.3 ป.5/1 อธิบายการเปลี่ยนสถานะของสสารเมื่อทำให้สสารร้อนขึ้นหรือเย็นลงโดยใช้ หลักฐานเชิงประจักษ์ 3. สาระสำคัญ การเปลี่ยนแปลงทางกายภาพ คือ การเปลี่ยนสถานะของสสารโดยที่ไม่มีการเกิดสารใหม่ ซึ่ง สสารจะเปลี่ยนจากสถานะหนึ่งไปเป็นอีกสถานะหนึ่งได้ก็ต่อเมื่อเพิ่มหรือลดความร้อน การ เปลี่ยนแปลงนี้เรียกว่า การเปลี่ยนสถานะ ประกอบด้วย การหลอมเหลว การควบแน่น การแข็งตัว การระเหย การระเหิด และการระเหิดกลับ 4. จุดประสงค์การเรียนรู้ ด้านความรู้ (K) 7. ผู้เรียนสามารอธิบายการเปลี่ยนสถานะของสสารได้ ด้านทักษะ (P) 7. ผู้เรียนเกิดทักษะการสรุปและจัดกระทำข้อมูล 8. ผู้เรียนเกิดทักษะทางวิทยาศาสตร์ ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) 13. มีความรับผิดชอบต่อหน้าที่และภาระงานของตนเอง
14. รู้จักช่วยเหลือผู้อื่นและมีความสามัคคีกับเพื่อนร่วมชั้นเรียน 15. กล้าแสดงความคิดเห็น 16. ใฝ่รู้ใฝ่เรียน 5. สาระการเรียนรู้ การหลอมเหลว เป็นการเปลี่ยนสถานะจากของแข็งเป็นของเหลว ระเหยและการเดือด เป็นการเปลี่ยนสถานะจากของเหลวเป็นแก๊ส การควบแน่น เป็นการเปลี่ยนสถานะจากแก๊สเป็นของเหลว การแข็งตัว เป็น การเปลี่ยนสถานะจากของเหลวเป็นของแข็ง การระเหิด เป็นการเปลี่ยนสถานะจากของแข็งเป็นแก๊สได้โดยไม่ผ่านการเป็นของเหลว การระเหิดกลับ เป็นการเปลี่ยนสถานะจากแก๊สเป็นของแข็งโดยไม่ผ่านการเป็นของเหลว 6. กิจกรรมการเรียนรู้ 6.1 ขั้นสร้างความสนใจ (Engagement) 6.1.1 ครูถามนำเพื่อทบทวนความรู้เดิมของนักเรียนจากที่เคยทำกิจกรรมผ่านมา ได้แก่ การทดลอง เรื่อง การเปลี่ยนสถานะทางกายภาพของน้ำแข็ง น้ำผลไม้ และพิมเสน โดยที่ครูใช้คำถาม ดังต่อไปนี้ - จากการทดลองทั้ง 3 กิจกรรม สารมีกี่สถานะ อะไรบ้าง (แนวคำตอบ สารมี 3 สถานะ ได้แก่ ของแข็ง ของเหลว และแก๊ส) - สารเปลี่ยนสถานะได้หรือไม่ อย่างไร (แนวคำตอบ สารเปลี่ยนสถานะได้ เมื่อทำให้สารร้อน ขึ้นหรือเย็นลง)
- การระเหยและการระเหิดแตกต่างกันอย่างไร (แนวคำตอบ การระเหยเป็นการเปลี่ยน สถานะจากของเหลวเป็นแก๊ส ส่วนการระเหิดเป็นการเปลี่ยนสถานะจากของแข็งเป็นแก๊ส) 6.2 ขั้นสำรวจและค้นหา (Exploration) 6.2.1 นักเรียนรับใบความรู้และชุดกิจกรรมที่ 12 เรื่อง การเปลี่ยนสถานะของสสาร เป็น รายบุคคล 6.2.2 ครูอธิบายการทำกิจกรรมให้นักเรียนเกิดความเข้าใจอย่างชัดเจน 6.2.3 นักเรียนอ่านใบความรู้และศึกษาเพิ่มเติมได้ในหนังสือเรียนรายวิชาวิทยาศาสตร์ ป.5 เล่ม 1 สรุปความรู้และเขียนบรรยายลงในชุดกิจกรรมที่ 12 เรื่อง การเปลี่ยนสถานะของสสาร 6.2.3 ครูแบ่งนักเรียนออกเป็น 2 กลุ่ม จากนั้นแจกอุปกรณ์ทางทำกิจกรรม ได้แก่ สีไม้ กระดาษแข็งขนาด 120 cm X 60 cm และไม้บรรทัด 6.2.4 นักเรียนลงมือสรุปความรู้เรื่องการเปลี่ยนสถานะของสารในรูปแบบของแผนผัง โดย ผู้เรียนมีอิสระในการลงข้อมูล (ถ้าขาดเหลือครูจะคอยแนะนำและเสริมให้) และตกแต่งตาม จินตนาการ 6.3 ขั้นอธิบายและลงข้อสรุป (Explanation) 6.3.1 นักเรียนแต่ละกลุ่มนำเสนอแผนผังของกลุ่มตนเอง โดยที่มีการเปิดโอกาสให้ใสมาชิกใน ชั้นเรียนได้สอบถามเมื่อเกิดขึ้นสงสัย 6.3.2 ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายเพื่อให้ได้ข้อสรุปเกี่ยวกับเรื่องการเปลี่ยนสถานะของ สสาร โดยที่ครูมีหน้าที่ถามคำถาม ดังนี้ - การหลอมเหลวคืออะไร (ตอบ เป็นการเปลี่ยนสถานะจากของแข็งเป็นของเหลว) - การกลายเป็นไอคืออะไร (ตอบ เป็นการเปลี่ยนสถานะจากของเหลวเป็นแก๊ส) - การควบแน่นเป็นอย่างไร (ตอบ เป็นการเปลี่ยนสถานะจากแก๊สเป็นของเหลว) - การแข็งตัวเป็นอย่างไร (ตอบ เป็นการเปลี่ยนสถานะจากของเหลวเป็นของแข็ง) - การระเหิดเป็นอย่างไร (ตอบ เป็นการเปลี่ยนสถานะจากของแข็งเป็นแก๊ส โดยไม่ผ่านการ เป็นของเหลว) - การระเหิดกลับเป็นอย่างไร (ตอบ เป็นการเปลี่ยนสถานะจากแก๊สเป็นของแข็งโดยไม่ผ่าน การเป็นของเหลว) - การเปลี่ยนแปลงใดบ้างเป็นการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพ เพราะเหตุใด (ตอบ การ เปลี่ยนแปลงทั้งการหลอมเหลว การกลายเป็นไอ การควบแน่น การแข็งตัว การระเหิด การระเหิด