๙๑ วัตถุประสงค์ การเรียนรู้ ข้อสอบ ระดับ พฤติกรรม ระดับความ สอดคล้อง ข้อเสนอแนะ +๑ ๐ -๑ วันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ง. กลั้นลมหายใจ เฉลย ข้อ ข. อธิบาย ความหมาย ความสำคัญของ วันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ๒๑. วันอัฏฐมีบูชา เป็นวันที่ระลึกถึง พระพุทธเจ้าในเหตุการณ์ใด ก. เสด็จดับขันธปรินิพพาน ข. พิธีลอยอังคารลงแม่น้ำ ค. ถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระ ง. พิธีบรรจุอัฏฐิธาตุ เฉลย ข้อ ค. ความรู้ ความจำ วิเคราะห์ หลักธรรม และ ปฏิบัติตนในวัน สำคัญทาง พระพุทธศาสนา ๒๒. กิจกรรมใดที่ชาวพุทธนิยมปฏิบัติใน วันอัฏฐมีบูชา ก. เวียนเทียนรอบพระอุโบสถ ข. ถวายไตรจีวรให้พระบวชใหม่ ค. เป็นเจ้าภาพบรรพชาสามเณร ง. ฟังสวดพระอภิธรรม เฉลย ข้อ ก. การนำไปใช้ วิเคราะห์ หลักธรรม และ ปฏิบัติตนในวัน สำคัญทาง พระพุทธศาสนา ๒๓. การปฏิบัติตนได้ถูกต้องเหมาะสมตาม มารยาทชาวพุทธและศาสนพิธีก่อให้เกิดผลดี มากมาย ยกเว้นข้อใด ก. ช่วยให้บรรลุธรรมชั้นสูง ข. ได้รับการยกย่องชมเชยจากคนทั่วไป ค.เป็นแบบอย่างที่ดีของชาวพุทธ ง. ช่วยรักษาเอกลักษณ์และ ขนบธรรมเนียมประเพณีของชาติ เฉลย ข้อ ก. ความเข้าใจ
๙๒ วัตถุประสงค์ การเรียนรู้ ข้อสอบ ระดับ พฤติกรรม ระดับความ สอดคล้อง ข้อเสนอแนะ +๑ ๐ -๑ ตระหนักและเห็น คุณค่าของ วันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา และเทศกาลที่ สำคัญของศาสนา ที่ตนนับถือ ๒๔. จุดมุ่งหมายสูงสุดของการบริหารจิตใน พระพุทธศาสนา คืออะไร ก. การมีจิตใจผ่องใส ข. การได้ฌานสมาบัติ ค. การหมดสิ้นกิเลสตัณหา ง. การมีชีวิตที่ดีกว่าในชาติหน้า เฉลย ข้อ ข. ความเข้าใจ วิเคราะห์ หลักธรรม และ ปฏิบัติตนในวัน สำคัญทาง พระพุทธศาสนา ๒๕. ในการเดินเวียนเทียนรอบที่ ๒ ควรตั้งใจ ระลึกถึงอะไร ก. พระพุทธ ข. พระสงฆ์ ค. พระธรรม ง. พระอรหันต์ เฉลย ข้อ ก. ความเข้าใจ อธิบาย ความหมาย ความสำคัญของ วันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ๒๖. อนิจจตา หมายถึง ก. ความไม่เที่ยง ข. ความเป็นทุกข์ ค. ความไม่มีตัวตน ง. ความสุข เฉลย ข้อ ก. ความรู้ ความจำ อธิบาย ความหมาย ความสำคัญของ วันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ๒๗. ทุกขตา หมายถึง ก. ความไม่เที่ยง ข. ความเป็นทุกข์ ค. ความไม่มีตัวตน ง. ความสุข เฉลย ข้อ ข. ความรู้ ความจำ อธิบาย ความหมาย ความสำคัญของ ๒๘. อนันตตา หมายถึง ก. ความไม่เที่ยง ข. ความเป็นทุกข์ ความรู้ ความจำ
๙๓ วัตถุประสงค์ การเรียนรู้ ข้อสอบ ระดับ พฤติกรรม ระดับความ สอดคล้อง ข้อเสนอแนะ +๑ ๐ -๑ วันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ค. ความไม่มีตัวตน ง. ความสุข เฉลย ข้อ ค. อธิบาย ความหมาย ความสำคัญของ วันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ๒๙. อัปปมาทะ หมายถึง ก. ความไม่ประมาท ข.ความพยายาม ค. สติ ง. สมาธิ เฉลย ข้อ ก. ความรู้ ความจำ อธิบาย ความหมาย ความสำคัญของ วันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ๓๐. วันอัฏฐมีบูชา ตรงกับข้อใด ก. วันแรม ๘ ค่ำ เดือน ๖ หรือเดือน ๗ ข. วันแรม ๑๕ ค่ำ เดือน ๒ ค.วันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๓ ง. วันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๔ เฉลย ข้อ ก. ความรู้ ความจำ อธิบาย ความหมาย ความสำคัญของ วันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ๓๑. วันอาสาฬหบูชา ตรงกับข้อใด ก. วันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๓ ข. วันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๖ ค. วันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๘ ง. วันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๑๑ เฉลย ข้อ ค. ความรู้ ความจำ อธิบาย ความหมาย ความสำคัญของ วันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ๓๒. วันอาสาฬหบูชาเป็นวันเกี่ยวข้องกับข้อ ใดมากที่สุด ก. พระพุทธ ข. พระธรรม ค. พระสงฆ์ ง. พระรัตนตรัย เฉลย ข้อ ค. ความเข้าใจ
๙๔ วัตถุประสงค์ การเรียนรู้ ข้อสอบ ระดับ พฤติกรรม ระดับความ สอดคล้อง ข้อเสนอแนะ +๑ ๐ -๑ อธิบาย ความหมาย ความสำคัญของ วันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ๓๓. พระพุทธเจ้าทรงแสดงปฐมเทศนาแก่ใคร ก. เจ้าชายนันทะ ข. ปัญจวัคคีย์ ค. ราหุล ง. นางสุชาดา เฉลย ข้อ ข. ความรู้ ความจำ อธิบาย ความหมาย ความสำคัญของ วันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ๓๔. มัชณิมาปฏิปทา หมายถึงข้อใด ก. ทางสายกลาง ข. ทางสายตรง ค. ทางสายโค้ง ง. ถูกทุกข้อ เฉลย ข้อ ก. ความรู้ ความจำ อธิบาย ความหมาย ความสำคัญของ วันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ๓๕. ผู้มีดวงตาเห็นธรรมคนแรกขอบวชกับ พระพุทธเจ้า และเป็นพระสงฆ์องค์แรกของ โลกคือใคร ก. วัปปะ ข. ภัทธิยะ ค. มหานามะ ง. อัญญาโกณฑัญญะ เฉลย ข้อ ง. ความรู้ ความจำ อธิบาย ความหมาย ความสำคัญของ วันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ๓๖. ข้อใดคือความหมายของวันธรรมสวนะ ก. วันปฏิบัติธรรม ข. วันสนทนาธรรม ค. วันถวายผ้าพระกฐิน ง. วันกำหนดประชุมฟังธรรมของพุทธ บริษัท เฉลย ข้อ ง. ความรู้ ความจำ
๙๕ วัตถุประสงค์ การเรียนรู้ ข้อสอบ ระดับ พฤติกรรม ระดับความ สอดคล้อง ข้อเสนอแนะ +๑ ๐ -๑ อธิบาย ความหมาย ความสำคัญของ วันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ๓๗. เดือนหนึ่งๆ กำหนดวันธรรมสวนะไว้กี่วัน ก. ๒ วันคือ ขึ้น ๘ ค่ำ และ แรม ๘ ค่ำ ข. ๒ วันคือ ขึ้น ๑๕ ค่ำ และ แรม ๑๕ ค่ำ ค. ๔ วันคือขึ้น ๘ ค่ำ ขึ้น ๑๕ ค่ำ แรม ๘ ค่ำ และแรม ๑๔ หรือ ๑๕ ค่ำ ง. ๔ วันคือขึ้น ๗ ค่ำ ขึ้น ๑๔ ค่ำ แรม ๗ ค่ำ และแรม ๑๓ หรือ ๑๔ ค่ำ เฉลย ข้อ ง. ความเข้าใจ อธิบาย ความหมาย ความสำคัญของ วันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ๓๘. ก่อนวันธรรมสวนะ ๑ วันคือวันใด ก. วันพระ ข. วันโกน ค. วันมาฆบูชา ง. วันวิสาขบูชา เฉลย ข้อ ข. ความเข้าใจ วิเคราะห์ หลักธรรม และ ปฏิบัติตนในวัน สำคัญทาง พระพุทธศาสนา ๓๙. วันนี้เป็นวันแรม ๑๕ ค่ำเดือน ๖ คุณยาย ลุกขึ้นมาเตรียมอาหารไปวัดตั้งแต่เช้ามืด นักเรียนคิด ว่าวันนี้เป็นวันอะไร ก. วันมาฆบูชา ข. วันอาสาฬหบูชา ค. วันเข้าพรรษา ง. วันธรรมสวนะ เฉลย ข้อ ง. การ วิเคราะห์ ตระหนักและเห็น คุณค่าของ วันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา และเทศกาลที่ ๔๐. ในวันธรรมสวนะพุทธศาสนิกชนควร ปฏิบัติในหลักธรรมใดมากที่สุดและก่อ ประโยชน์สูงสุด ก. ทาน ข. ศีล การ วิเคราะห์
๙๖ วัตถุประสงค์ การเรียนรู้ ข้อสอบ ระดับ พฤติกรรม ระดับความ สอดคล้อง ข้อเสนอแนะ +๑ ๐ -๑ สำคัญของศาสนา ที่ตนนับถือ ค. ภาวนา ง. จาคะ เฉลย ข้อ ข. ลงชื่อ................................................................. (..............................................................) ผู้ประเมิน
๙๗ แบบสอบถามความพึงพอใจของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๔ โรงเรียนโคกสีพิทยาสรรพ์ ที่ได้รับการจัดการเรียนการสอน ด้วยโปรแกรม Canva โดยใช้กระบวนการเรียนรู้ แบบสืบเสาะหาความรู้ (๕E) กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม คำชี้แจง : โปรดพิจารณาข้อคำถามของแบบสอบถามความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อสื่อการสอน โปรดใส่เครื่องหมายถูก () ลงในช่องที่ตรงกับความคิดเห็นของท่านลงในแบบประเมิน และหากท่านมีข้อเสนอแนะกรุณาระบุรายละเอียดให้เป็นแนวทางในการปรับปรุงต่อไป โดยกำหนดให้ความหมายเกณฑ์ประเมิน ดังนี้ ข้อ ประเด็นคำถาม ระดับความ คิดเห็น ข้อเสนอแนะ -๑ ๐ +๑ ๑. นักเรียนสามารถนําความรู้ที่ได้ไปเผยแพร่ต่อผู้อื่นได้ ๒. เนื้อหาเหมาะสมกับนักเรียน ๓. การนำเสนอเนื้อหามีลำดับขั้นตอนที่เหมาะสม ๔. เปิดโอกาสให้นักเรียนศึกษาด้วยตนเอง ๕. นักเรียนสามารถนำความที่ได้ไปใช้ในระดับชั้นที่สูงขึ้น ๖. เนื้อหาที่สอนมีความเชื่อมโยงกับชีวิตประจำวัน ๗. เปิดโอกาสให้นักเรียนได้เรียนรู้กระบวนการทำงานกลุ่ม ๘. วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการทำกิจกรรมมีความเหมาะสม ๙. รูปแบบสื่อการสอนน่าสนใจ มีภาพประกอบสวยงาม ๑๐. จำนวนข้อคำถามท้ายกิจกรรมมีความเหมาะสม ข้อเสนอแนะเพิ่มเติม ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ลงชื่อ………………………………………… (……………………………………………….) ผู้ประเมิน
๙๘ ภาคผนวก ค - สื่อการสอน Canva เรื่อง วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา - แผนการจัดการเรียนรู้
๙๙ สื่อการสอน Canva เรื่อง วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา “วันมาฆบูชา”
๑๐๐ สื่อการสอน Canva เรื่อง วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา “วันวิสาขบูชา”
๑๐๑ สื่อการสอน Canva เรื่อง วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา “วันอัฏฐมีบูชา”
๑๐๒ สื่อการสอน Canva เรื่อง วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา “วันอาสาฬหบูชา”
๑๐๓ สื่อการสอน Canva เรื่อง วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา “วันธรรมสวนะ (วันพระ)”
๑๐๔ แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๖ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๔ รหัสวิชา ส ๓๑๑๐๑ รายวิชา พระพุทธศาสนา ภาคเรียนที่ ๒ ปีการศึกษา ๒๕๖๕ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๖ วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา และศาสนพิธี เวลา ๕ ชั่วโมง เรื่องที่ ๑ พระพุทธศาสนา เวลา ๑ ชั่วโมง ชื่อผู้สอน นางสาวธีรนุช สุดสา สอนวันที่.............../................../…………………… มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด มาตรฐานการเรียนรู้ รู้และเข้าใจประวัติ ความสำคัญ ศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนาหรือศาสนาที่ตนนับถือ และศาสนาอื่น มีศรัทธาถูกต้อง ยึดมั่นและปฏิบัติตามหลักธรรมเพื่ออยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข ตัวชี้วัด/จุดประสงค์การเรียนรู้ ตัวชี้วัด ส ๑.๒ ม.๔-๖/๔ อธิบายประวัติ ความสำคัญและปฏิบัติตนในวันสำคัญทางศาสนาที่ตนนับ ถือตามที่กำหนดได้ถูกต้อง จุดประสงค์การเรียนรู้ ๑. นักเรียนสามารถอธิบายความหมายและความสำคัญของวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาได้(K) ๒. นักเรียนสามารถวิเคราะห์หลักธรรม และปฏิบัติตนในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาได้(P) ๓. นักเรียนตระหนักและเห็นคุณค่าของวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา และเทศกาลที่สำคัญ ของศาสนาที่ตนนับถือ (A) สาระการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้แกนกลาง ๑) หลักธรรม คติธรรมที่เกี่ยวเนื่องกับวันสำคัญและเทศกาลที่สำคัญในพระพุทธศาสนาหรือ ศาสนาอื่น ๒) การปฏิบัติตนที่ถูกต้องในวันสำคัญและเทศกาลที่สำคัญในพระพุทธศาสนาหรือศาสนาอื่น สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น (พิจารณาตามหลักสูตรสถานศึกษา)
๑๐๕ ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ( Attitude ) รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ อยู่อย่างพอเพียง ซื่อสัตย์สุจริต มุ่งมั่นในการทำงาน มีวินัย รักความเป็นไทย ใฝ่เรียนรู้ มีจิตสาธารณะ ด้านสมรรถนะสำคัญของผู้เรียน ความสามารถในกการสื่อสาร : นักเรียนสามารถสื่อสารให้ผู้อื่นเข้าใจได้ ความสามารถในการคิด : ทักษะความสามารถในการคิดแง่บวก ความสามารถในการแก้ไขปัญหา : ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต : ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี : ด้านคุณลักษณะของผู้เรียนตามหลักสูตรมาตรฐานสากล เป็นเลิศวิชาการ สื่อสารสองภาษา ล้ำหน้าทางความคิด ผลิตงานอย่างสร้างสรรค์ ร่วมกันรับผิดชอบต่อสังคมโลก บรูณาการตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ๑. หลักความพอประมาณ : ผู้เรียนรู้จักหลักความพอดี ๒. หลักความมีเหตุผล : ผู้เรียนรู้จักใช้เหตุผลในการรับฟังผู้อื่น ๓. หลักภูมิคุ้มกัน : ผู้เรียนสามารถปรับเปลี่ยนแก้ไขปัญหาสังคมได้ ๔. เงื่อนไขความรู้ : ผู้เรียนมีความรู้เกี่ยวกับแนวทางแก้ไขปัญหาทางสังคม ๕. เงื่อนไขคุณธรรม : ผู้เรียนไม่ก้าวก่ายการทำงานของคนอื่น สาระการเรียนรู้ / เนื้อหา ๑. ความหมายของวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ๒. วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ๓. หลักธรรมที่เกี่ยวเนื่องในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา
๑๐๖ หลักฐานหรือร่องรอยของการเรียนรู้ / การวัดประเมิลผล / ชิ้นงาน / ภาระงาน ๑. ใบงาน กิจกรรมการเรียนรู้ด้วยกระบวนการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ (๕๐ นาที) นักเรียนสวดมนต์บูชาพระรัตนตรัยและทำสมาธิก่อนเรียนทุกชั่วโมง กิจกรรมนำเข้าสู่บทเรียน ขั้นที่ ๑ การสร้างความสนใจ (๕ นาที) ๑. ครูทักทายนักเรียน และครูแจ้งตัวชี้วัดจุดประสงค์การเรียนรู้ให้นักเรียนได้ทราบ ๒. ครูให้นักเรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียนหน่วยการเรียนรู้ที่ ๖ วันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา และศาสนพิธีจำนวน ๑๐ ข้อ กิจกรรมการเรียนรู้ ขั้นที่ ๒ การสํารวจและค้นหา (๑๐ นาที) ๓. ครูบรรยายเนื้อหา โดยใช้โปรแกรม Canva เรื่อง พระพุทธศาสนา ๔. ครูให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ ๕ – ๖ คน ตามความสมัครใจ แล้วร่วมกันศึกษาความรู้ เกี่ยวกับพระพุทธศาสนา จากหนังสือเรียน หนังสือค้นคว้าเพิ่มเติม ห้องสมุด และแหล่งข้อมูล สารสนเทศ ในหัวข้อต่อไปนี้ ๑) หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา ๒) การปฏิบัติตนตามหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา ๕. นักเรียนแต่ละคนนำความรู้ที่ได้รับมาบันทึกลงในแบบบันทึกความรู้ ขั้นที่ ๓ การอธิบาย (๑๐ นาที) ๖. สมาชิกแต่ละคนร่วมกันนำความรู้ที่ได้จากการศึกษาค้นคว้า มาสนทนาแลกเปลี่ยนความรู้ กับสมาชิกในกลุ่ม โดยการตอบคำถาม เช่น - พระพุทธศาสนามีความสำคัญอย่างไร - หลักธรรมสำคัญทางพระพุทธศาสนา ได้แก่อะไรบ้าง - วิธีการปฏิบัติตนในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ได้แก่อะไรบ้าง ๗. นักเรียนตอบคำถามกระตุ้นความคิด คำถามกระตุ้นความคิด : นักเรียนสามารถนำหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาไปปฏิบัติ อย่างไรบ้าง จงยกตัวอย่างประกอบ (พิจารณาตามคำตอบของนักเรียน โดยให้อยู่ในดุลยพินิจของครูผู้สอน)
๑๐๗ ขั้นที่ ๔ การขยายความรู้ (๒๐ นาที) ๘. นักเรียนแต่ละกลุ่มช่วยกันทำใบงานที่ ๖.๑ เรื่อง หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา โดยมีการ วิเคราะห์แนวทางการปฏิบัติตนในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา และผลที่คาดว่าจะได้รับ ๙. ครูสุ่มตัวแทนกลุ่ม ๒-๓ กลุ่ม ออกมานำเสนอคำตอบในใบงานที่ ๖.๑ หน้าชั้นเรียน และ ให้กลุ่มที่มีคำตอบที่แตกต่างออกไปนำเสนอเพิ่มเติม ครูตรวจสอบความถูกต้อง ขั้นที่ ๕ การประเมินผล (๕ นาที) ๑๐. นักเรียนตอบคำถามกระตุ้นความคิด คำถามกระตุ้นความคิด : ถ้าทุกคนปฏิบัติตามหลักธรรมอันเกี่ยวเนื่องในวัน สำคัญทางพระพุทธศาสนา จะส่งผลดีอย่างไร (ทุกคนจะประพฤติตนไปในทางที่ดีถูกต้อง ไม่พลาดพลั้งทำในทางที่เสื่อม) ขั้นสรุป ๑๑. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปความสำคัญทางพระพุทธศาสนา และการปฏิบัติตนตาม หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ สื่อการเรียนรู้ ๑) หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน พระพุทธศาสนา ม.๔ ๒) แบบทดสอบก่อนเรียนหน่วยการเรียนรู้ที่ ๖ วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา และศาสนพิธี จำนวน ๑๐ ข้อ ๓) ใบงานที่ ๖.๑ เรื่อง หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา แหล่งการเรียนรู้ ๑) ห้องสมุด ๒) แหล่งข้อมูลสารสนเทศ - http://www.heritage.thaigov.net/religion/daytime/index1.htm
๑๐๘ การวัดและประเมินผล ด้านที่วัดประเมิน วิธีการ เครื่องมือที่ใช้ เกณฑ์การประเมิน K นักเรียนสามารถ อธิบายวันสำคัญทาง พระพุทธศาสนาได้ ตรวจแบบทดสอบก่อน เรียนหน่วยการเรียนรู้ที่ ๖ แบบทดสอบก่อนเรียน หน่วยการเรียนรู้ที่ ๖ (ประเมินตามสภาพจริง) P นักเรียนสามารถ วิเคราะห์หลักธรรม และ ปฏิบัติตนในวันสำคัญทาง พระพุทธศาสนาได้ ตรวจใบงานที่ ๖.๑ ใบงานที่ ๖.๑ ร้อยละ ๖๐ ผ่านเกณฑ์ A นักเรียนตระหนักและ เห็นคุณค่าของวันสำคัญ ทางพระพุทธศาสนา และ เทศกาลที่สำคัญของ ศาสนาที่ตนนับถือ สังเกตพฤติกรรมการ ทำงานกลุ่ม แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานกลุ่ม ระดับคุณภาพดีขึ้นไป ผ่านเกณฑ์ งานมอบหมาย/ข้อเสนอแนะ .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................
๑๐๙ บันทึกหลังการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ รหัสวิชา..................รายวิชา................................................................ชั้นมัธยมศึกษาปีที่....................... วันที่......................................ใช้สอนห้อง..........................เวลา.......................จำนวน..................ชั่วโมง ๑. ผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ๒. ปัญหา อุปสรรค ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ๓. ข้อเสนอแนะ / แนวทางแก้ไข ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ลงชื่อ..........................................................ผู้สอน (..........................................................) ................/................ /............... ความคิดเห็น (รองผู้อำนวยการกลุ่มบริหารวิชาการ/ ผู้บริหาร / ผู้ที่ได้รับมอบหมาย) ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ลงชื่อ......................................................... (....................................................) ................/................ /...............
๑๑๐ ๑๐ ได้คะแนน คะแนนเต็ม แบบทดสอบก่อนเรียนหน่วยการเรียนรู้ที่ ๖ วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา และศาสนพิธี ชื่อ………………………………………………………………………………………..ชั้น……………………เลขที่……………… คำชี้แจง : ให้นักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว ๑. หลักธรรมที่เกี่ยวเนื่องกับวันมาฆบูชา คืออะไร ก. อริยสัจ ๔ ข. มัชฌิมาปฏิปทา ค. โอวาทปาฏิโมกข์ ง. ธัมมจักกัปปวัตนสูตร ๒. หลักธรรมที่เกี่ยวเนื่องกับวันวิสาขบูชา คืออะไร ก. อริยสัจ ๔ ข. โอวาทปาฏิโมกข์ ค. อนันตลักขณสูตร ง. ธัมมจักกัปปวัตนสูตร ๓. พระพุทธเจ้าทรงแสดง “ธัมมจักกัปปวัตนสูตร” ในวันใด ก. วันมาฆบูชา ข. วันวิสาขบูชา ค. วันอัฏฐมีบูชา ง. วันอาสาฬหบูชา ๔. มงคล ๓๘ ในเรื่อง “กาเลน ธัมมสากัจฉา” เกี่ยวเนื่องกับวันใด ก. วันอัฏฐมีบูชา ข. วันเข้าพรรษา ค. วันธรรมสวนะ ง. วันออกพรรษา ๕. “วันคล้ายวันที่พระพุทธเจ้าเสด็จลงจากเทวโลก คือวันใด ก. วันเข้าพรรษา ข. วันออกพรรษา ค. วันอัฏฐมีบูชา ง. วันเทโวโรหณะ ๖. ให้นำตัวเลขหน้าข้อความต่อไปนี้ เรียงลำดับตามขั้นตอนของการแสดงตนเป็นพุทธมามกะ ๑) พระสงฆ์ให้โอวาท ๒) กล่าวคำบูชาพระรัตนตรัย ๓) กล่าวคำปฏิญาณตนต่อหน้าพระสงฆ์ ๔) ถวายพานเครื่องสักการะแด่พระสงฆ์ ๕) พระสงฆ์สวดอนุโมทนา ผู้แสดงตนเป็นพุทธมามกะ กรวดน้ำ ก. ๑) ๒) ๓) ๔) ๕) ข. ๒) ๓) ๔) ๕) ๑) ค. ๑) ๓) ๒) ๔) ๕) ง. ๒) ๔) ๓) ๑) ๕) ๗. ให้นำตัวเลขหน้าข้อความต่อไปนี้ เรียงลำดับตามขั้นตอนการทำบุญเลี้ยงพระในงานมงคล ๑) อาราธนาศีล ๒) รับศีล ๓) พระสงฆ์เริ่มสวดมนต์ ๔) อาราธนาพระปริตร ๕) จุดเทียนธูปบูชาพระรัตนตรัย ก. ๓) ๑) ๒) ๔) ๕) ข. ๕) ๑) ๒) ๓) ๔)
๑๑๑ ค. ๕) ๑) ๒) ๔) ๓) ง. ๓) ๔) ๑) ๒) ๓) ๘. ให้นำตัวเลขหน้าข้อความต่อไปนี้ เรียงลำดับตามขั้นตอนของพิธีเวียนเทียน ๑) ประธานในพิธีเดินแถว ๒) ประธานในพิธีจุดธูปบูชาและกล่าวคำบูชาพระรัตนตรัย ๓) เดินเวียนเทียน สวด สฺวากฺขาโต ภควตา ธมฺโม ... ๔) เดินเวียนเทียน สวด อิติปิโส ภควา ... ๕) เดินเวียนเทียน สวด สุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสังฺโฆ ... ก. ๑) ๒) ๓) ๔) ๕) ข. ๒) ๑) ๔) ๓) ๕) ค. ๒) ๑) ๕) ๔) ๓) ง. ๑) ๒) ๕) ๔) ๓) ๙. ข้อใดกล่าวถึงพิธีถวายสังฆทานได้ถูกต้อง ก. การถวายสิ่งของแด่เจ้าอาวาส ข. การถวายของแห้งแก่พระสงฆ์ ค. การถวายสิ่งของแด่พระภิกษุผู้ทรงคุณธรรม ง. การถวายสิ่งของแด่พระสงฆ์โดยไม่เจาะจงบุคคล ๑๐. พิธีทอดกฐินกระทำกันในโอกาสใด ก. วันแรม ๑ ค่ำ เดือน ๘ ไปจนถึงวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๙ ข. วันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๘ ไปจนถึงวันแรม ๑ ค่ำ เดือน ๓ ค. วันแรม ๑ ค่ำ เดือน ๑๑ ไปจนถึงวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๑๒ ง. วันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๑๑ ไปจนถึงวันแรม ๑ ค่ำ เดือน ๑๒
๑๑๒ ใบงานที่ ๖.๑ หลักธรรมที่เกี่ยวเนื่องในวันสำคัญ ตอนที่ ๑ คำชี้แจง : ให้นักเรียนอธิบายหลักธรรมและการปฏิบัติตนในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ชื่อวันสำคัญ หลักธรรมที่เกี่ยวเนื่อง การปฏิบัติตนในวันสำคัญ ๑. วันมาฆบูชา (วันเพ็ญ เดือน ๓) ๒. วันวิสาขบูชา (วันเพ็ญ เดือน ๖) ๓. วันอัฏฐมีบูชา (วันแรม ๘ ค่ำ เดือน ๖) ๔. วันอาสาฬหบูชา (วันเพ็ญ เดือน ๘)
๑๑๓ ตอนที่ ๒ คำชี้แจง : ให้นักเรียนอธิบายวิธีการปฏิบัติตนในวันธรรมสวนะและเทศกาลสำคัญ นักเรียนคิดว่า การเข้าร่วมประเพณีหรือพิธีกรรมในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา และวันเทศกา สำคัญของพุทธศาสนามีประโยชน์อย่างไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ชื่อ……………………………………………………………………………………….ชั้น………………………เลขที่…………… วันธรรมสวนะ วันเข้าพรรษา วันออกพรรษา วันเทโวโรหณะ
๑๑๔ แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม ชื่อกลุ่ม............................................................................................. ชั้น ........เลขที่............................. คำชี้แจง :ให้ ผู้สอน สังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ✓ ลง ในช่องที่ตรงกับระดับคะแนน ลำดับ ที่ ชื่อ-สกุล ของผู้รับการ ประเมิน การแสดง ความคิดเห็น การยอมรับ ฟังคนอื่น การทำงาน ตามที่ได้รับ มอบหมาย ความมีน้ำใจ การมี ส่วนร่วมใน การปรับปรุง ผลงานกลุ่ม รวม ๒๐ คะแนน ๔ ๓ ๒ ๑ ๔ ๓ ๒ ๑ ๔ ๓ ๒ ๑ ๔ ๓ ๒ ๑ ๔ ๓ ๒ ๑ ลงชื่อ............................................ผู้ประเมิน (.................................................) ................ /................ /............... เกณฑ์การให้คะแนน ดีมาก = ๔ คะแนน ดี = ๓ คะแนน พอใช้ = ๒ คะแนน ปรับปรุง = ๑ คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ๑๔ – ๑๖ ๑๑ – ๑๓ ๘ – ๑๐ ต่ำกว่า ๘ ระดับคุณภาพ ดีมาก ดี พอใช้ ปรับปรุง
๑๑๕ แบบประเมินรายงานการเข้าร่วมพิธีกรรม ในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ลำดับ ที่ รายการประเมิน ระดับคะแนน ๔ ๓ ๒ ๑ ๑ การเข้าร่วมพิธีกรรมในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ๒ การปฏิบัติตนในพิธีกรรมในวันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ๓ การวิเคราะห์หลักธรรมที่เกี่ยวเนื่องในวันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ๔ การวิเคราะห์ผลของการปฏิบัติตนในการเข้าร่วม พิธีกรรมในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา รวม ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมิน ............../.................../................ เกณฑ์การให้คะแนน ดีมาก = ๔ คะแนน ดี = ๓ คะแนน พอใช้ = ๒ คะแนน ปรับปรุง = ๑ คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ๑๔ – ๑๖ ๑๑ – ๑๓ ๘ – ๑๐ ต่ำกว่า ๘ ระดับคุณภาพ ดีมาก ดี พอใช้ ปรับปรุง
๑๑๖ แบบประเมินรายงานการเข้าร่วมพิธีกรรม ในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา รายการประเมิน คำอธิบายระดับคุณภาพ / ระดับคะแนน ดีมาก (๔) ดี (๓) พอใช้ (๒) ปรับปรุง (๑) ๑.การเข้าร่วมพิธีกรรม ในวันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา เข้าร่วมพิธีกรรมในวัน สำคัญทางพระพุทธ ศาสนาพร้อมมีหลักฐาน ประกอบจำนวน ๔ ครั้ง ขึ้นไป เข้าร่วมพิธีกรรมในวัน สำคัญทาง พระพุทธศาสนาพร้อมมี หลักฐานประกอบ จำนวน ๓ ครั้ง เข้าร่วมพิธีกรรมในวัน สำคัญทาง พระพุทธศาสนาพร้อม มีหลักฐานประกอบ จำนวน ๒ ครั้ง เข้าร่วมพิธีกรรม ในวันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา พร้อมมีหลักฐาน ประกอบจำนวน ๑ ครั้ง ๒.การปฏิบัติตนใน พิธีกรรมในวันสำคัญ ทางพระพุทธศาสนา ปฏิบัติตนในพิธีกรรมใน วันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ได้ถูกต้อง ๔ พิธีกรรม ปฏิบัติตนในพิธีกรรมใน วันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ได้ถูกต้อง ๓ พิธีกรรม ปฏิบัติตนในพิธีกรรม ในวันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ได้ถูกต้อง ๒ พิธีกรรม ปฏิบัติตนในพิธีกรรม ในวันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ได้ถูกต้อง ๑ พิธีกรรม ๓.การวิเคราะห์ หลักธรรมที่เกี่ยวเนื่อง ในวันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา วิเคราะห์หลักธรรมที่ เกี่ยวเนื่องในวันสำคัญ ทางพระพุทธศาสนา และ แนวทางการปฏิบัติได้ ถูกต้อง ๔ วันสำคัญขึ้นไป วิเคราะห์หลักธรรมที่ เกี่ยวเนื่องในวันสำคัญ ทางพระพุทธศาสนา และแนวทางการปฏิบัติ ได้ถูกต้อง ๓ วันสำคัญ วิเคราะห์หลักธรรมที่ เกี่ยวเนื่องในวันสำคัญ ทางพระพุทธศาสนา และแนวทางการปฏิบัติ ได้ถูกต้อง ๒ วันสำคัญ วิเคราะห์หลักธรรมที่ เกี่ยวเนื่องในวันสำคัญ ทางพระพุทธศาสนา และแนวทางการ ปฏิบัติได้ถูกต้อง ๑ วันสำคัญ ๔.การวิเคราะห์ผลของ การปฏิบัติตนในการ เข้าร่วมพิธีกรรมในวัน สำคัญทาง พระพุทธศาสนา วิเคราะห์ผลของการ ปฏิบัติตนในการเข้าร่วม พิธีกรรมในวันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ได้ถูกต้องเหมาะสม ๔ ประเด็นขึ้นไป วิเคราะห์ผลของการ ปฏิบัติตนในการเข้าร่วม พิธีกรรมในวันสำคัญ ทางพระพุทธศาสนา ได้ถูกต้องเหมาะสม ๓ ประเด็น วิเคราะห์ผลของการ ปฏิบัติตนในการเข้า ร่วมพิธีกรรมในวัน สำคัญทาง พระพุทธศาสนา ได้ถูกต้องเหมาะสม ๒ ประเด็น วิเคราะห์ผลของการ ปฏิบัติตนในการเข้า ร่วมพิธีกรรมในวัน สำคัญทาง พระพุทธศาสนา ได้ถูกต้องเหมาะสม ๑ ประเด็น เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ๑๔ – ๑๖ ๑๑ – ๑๓ ๘ – ๑๐ ต่ำกว่า ๘ ระดับคุณภาพ ดีมาก ดี พอใช้ ปรับปรุง
๑๑๗ แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๗ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๔ รหัสวิชา ส ๓๑๑๐๑ รายวิชา พระพุทธศาสนา ภาคเรียนที่ ๒ ปีการศึกษา ๒๕๖๕ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๖ วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา และศาสนพิธี เวลา ๕ ชั่วโมง เรื่องที่ ๒ วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา เวลา ๒ ชั่วโมง ชื่อผู้สอน นางสาวธีรนุช สุดสา สอนวันที่.............../................../…………………… มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด มาตรฐานการเรียนรู้ วันสำคัญทางพระพุทธศาสนามีหลักธรรม คติธรรมที่เกี่ยวเนื่องกับวันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ซึ่งพุทธศาสนิกชนทุกคนควรศึกษาทำความเข้าใจ และปฏิบัติตนให้ถูกต้อง ตัวชี้วัด/จุดประสงค์การเรียนรู้ ตัวชี้วัด ส ๑.๒ ม.๔-๖/๔ วิเคราะห์หลักธรรม คติธรรมที่เกี่ยวเนื่องกับวันสำคัญทางศาสนา และเทศกาลที่สำคัญของศาสนาที่ตนนับถือ และปฏิบัติตนได้ถูกต้อง จุดประสงค์การเรียนรู้ ๑. นักเรียนสามารถอธิบายวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาได้ (K) ๒. นักเรียนสามารถวิเคราะห์หลักธรรม และปฏิบัติตนในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาได้(P) ๓. นักเรียนตระหนักและเห็นคุณค่าของวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา และเทศกาลที่สำคัญ ของศาสนาที่ตนนับถือ (A) สาระการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้แกนกลาง ๑) หลักธรรม คติธรรมที่เกี่ยวเนื่องกับวันสำคัญและเทศกาลที่สำคัญในพระพุทธศาสนาหรือ ศาสนาอื่น ๒) การปฏิบัติตนที่ถูกต้องในวันสำคัญและเทศกาลที่สำคัญในพระพุทธศาสนาหรือศาสนาอื่น สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น (พิจารณาตามหลักสูตรสถานศึกษา)
๑๑๘ ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ( Attitude ) รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ อยู่อย่างพอเพียง ซื่อสัตย์สุจริต มุ่งมั่นในการทำงาน มีวินัย รักความเป็นไทย ใฝ่เรียนรู้ มีจิตสาธารณะ ด้านสมรรถนะสำคัญของผู้เรียน ความสามารถในกการสื่อสาร : นักเรียนสามารถสื่อสารให้ผู้อื่นเข้าใจได้ ความสามารถในการคิด : ทักษะความสามารถในการคิดแง่บวก ความสามารถในการแก้ไขปัญหา : ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต : ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี : ด้านคุณลักษณะของผู้เรียนตามหลักสูตรมาตรฐานสากล เป็นเลิศวิชาการ สื่อสารสองภาษา ล้ำหน้าทางความคิด ผลิตงานอย่างสร้างสรรค์ ร่วมกันรับผิดชอบต่อสังคมโลก บรูณาการตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ๖. หลักความพอประมาณ : ผู้เรียนรู้จักหลักความพอดี ๗. หลักความมีเหตุผล : ผู้เรียนรู้จักใช้เหตุผลในการรับฟังผู้อื่น ๘. หลักภูมิคุ้มกัน : ผู้เรียนสามารถปรับเปลี่ยนแก้ไขปัญหาสังคมได้ ๙. เงื่อนไขความรู้ : ผู้เรียนมีความรู้เกี่ยวกับแนวทางแก้ไขปัญหาทางสังคม ๑๐.เงื่อนไขคุณธรรม : ผู้เรียนไม่ก้าวก่ายการทำงานของคนอื่น สาระการเรียนรู้ / เนื้อหา ๑. ความหมายของวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ๒. วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ๓. หลักธรรมที่เกี่ยวเนื่องในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา
๑๑๙ หลักฐานหรือร่องรอยของการเรียนรู้ / การวัดประเมิลผล / ชิ้นงาน / ภาระงาน ๑. ใบงาน กิจกรรมการเรียนรู้ด้วยกระบวนการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ (๕๐ นาที) นักเรียนสวดมนต์บูชาพระรัตนตรัยและทำสมาธิก่อนเรียนทุกชั่วโมง กิจกรรมนำเข้าสู่บทเรียน ขั้นที่ ๑ การสร้างความสนใจ (๕ นาที) ๑. ครูทักทายนักเรียน และครูแจ้งตัวชี้วัดจุดประสงค์การเรียนรู้ให้นักเรียนได้ทราบ ๒. ครูให้นักเรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียนหน่วยการเรียนรู้ที่ ๖ วันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา และศาสนพิธีจำนวน ๑๐ ข้อ ๓. ครูตั้งคำถามถามนักเรียนในประเด็นต่อไปนี้ - นักเรียนเคยเข้าร่วมพิธีกรรมในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาจำนวนกี่ครั้งต่อปี - นักเรียนมักจะไปร่วมพิธีกรรมในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาในวันใด สถานที่ใด - การเข้าร่วมพิธีกรรมในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ส่งผลดีต่อจิตใจ สังคม และ พระพุทธศาสนาอย่างไร กิจกรรมการเรียนรู้ ขั้นที่ ๒ การสํารวจและค้นหา (๑๐ นาที) ๔. ครูบรรยายเนื้อหา โดยใช้โปรแกรม Canva เรื่อง วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ๕. ครูให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ ๕ – ๖ คน ตามความสมัครใจ แล้วร่วมกันศึกษาความรู้ เกี่ยวกับพระพุทธศาสนา จากหนังสือเรียน หนังสือค้นคว้าเพิ่มเติม ห้องสมุด และแหล่งข้อมูล สารสนเทศ ในหัวข้อต่อไปนี้ ๑) หลักธรรมที่เกี่ยวเนื่องในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาและการปฏิบัติตน ๒) หลักธรรมที่เกี่ยวเนื่องในวันธรรมสวนะและเทศกาลสำคัญ ๖. นักเรียนแต่ละคนนำความรู้ที่ได้รับมาบันทึกลงในแบบบันทึกความรู้ ขั้นที่ ๓ การอธิบาย (๑๐ นาที) ๗. สมาชิกแต่ละคนร่วมกันนำความรู้ที่ได้จากการศึกษาค้นคว้า มาสนทนาแลกเปลี่ยนความรู้ กับสมาชิกในกลุ่ม โดยการตอบคำถาม เช่น - วันสำคัญทางพระพุทธศาสนามีวันอะไรบ้าง ตรงกับวันใด และมีความสำคัญอย่างไร - หลักธรรมที่สำคัญที่เกี่ยวเนื่องกับวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา วันธรรมสวนะ และ เทศกาลสำคัญได้แก่อะไร
๑๒๐ - วิธีการปฏิบัติตนในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ได้แก่อะไรบ้าง ๘. นักเรียนตอบคำถามกระตุ้นความคิด คำถามกระตุ้นความคิด : นักเรียนสามารถนำหลักธรรมอันเกี่ยวเนื่องในวันสำคัญทาง พระพุทธศาสนาไปปฏิบัติอย่างไรบ้าง จงยกตัวอย่างประกอบ (พิจารณาตามคำตอบของนักเรียน โดยให้อยู่ในดุลยพินิจของครูผู้สอน) ชั่วโมงที่ ๒ ขั้นที่ ๔ การขยายความรู้ (๒๐ นาที) ๙. นักเรียนแต่ละกลุ่มช่วยกันทำใบงานที่ ๖.๒ เรื่อง หลักธรรมที่เกี่ยวเนื่องในวันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา โดยมีการวิเคราะห์แนวทางการปฏิบัติตนในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา และผลที่ คาดว่าจะได้รับ ๑๐. ครูสุ่มตัวแทนกลุ่ม ๒-๓ กลุ่ม ออกมานำเสนอคำตอบในใบงานที่ ๖.๒ หน้าชั้นเรียน และ ให้กลุ่มที่มีคำตอบที่แตกต่างออกไปนำเสนอเพิ่มเติม ครูตรวจสอบความถูกต้อง ๑๑. นักเรียนตอบคำถามกระตุ้นความคิด คำถามกระตุ้นความคิด : ถ้าทุกคนปฏิบัติตามหลักธรรมอันเกี่ยวเนื่องในวัน สำคัญทางพระพุทธศาสนา จะส่งผลดีอย่างไร (ทุกคนจะประพฤติตนไปในทางที่ดีถูกต้อง ไม่พลาดพลั้งทำในทางที่เสื่อม) ขั้นที่ ๕ การประเมินผล (๕ นาที) ๑๒. ครูมอบหมายให้นักเรียนแต่ละคนเข้าร่วมพิธีกรรมในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา และ รายงานผลต่อครูตามกำหนดเวลาที่ตกลงกัน โดยให้ครอบคลุมประเด็นตามที่กำหนด ดังนี้ ๑) การเข้าร่วมพิธีกรรมในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ๒) การปฏิบัติตนในพิธีกรรมในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ๓) การวิเคราะห์หลักธรรมที่เกี่ยวเนื่องในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ๔) การวิเคราะห์ผลของการปฏิบัติตนในการเข้าร่วมพิธีกรรมในวันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ขั้นสรุป ๑๓. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปแนวทางการปฏิบัติตนในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา และ การปฏิบัติตนตามหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาที่เกี่ยวเนื่องในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา
๑๒๑ สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ สื่อการเรียนรู้ ๑) หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน พระพุทธศาสนา ม.๔ ๒) แบบทดสอบก่อนเรียนหน่วยการเรียนรู้ที่ ๖ วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา และศาสนพิธี จำนวน ๑๐ ข้อ ๓) ใบงานที่ ๖.๒ เรื่อง หลักธรรมที่เกี่ยวเนื่องในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา แหล่งการเรียนรู้ ๑) ห้องสมุด ๒) แหล่งข้อมูลสารสนเทศ - http://www.heritage.thaigov.net/religion/daytime/index1.htm การวัดและประเมินผล ด้านที่วัดประเมิน วิธีการ เครื่องมือที่ใช้ เกณฑ์การประเมิน K นักเรียนสามารถ อธิบายวันสำคัญทาง พระพุทธศาสนาได้ ตรวจแบบทดสอบก่อน เรียนหน่วยการเรียนรู้ที่ ๖ แบบทดสอบก่อนเรียน หน่วยการเรียนรู้ที่ ๖ (ประเมินตามสภาพจริง) P นักเรียนสามารถ วิเคราะห์หลักธรรม และ ปฏิบัติตนในวันสำคัญทาง พระพุทธศาสนาได้ ตรวจใบงานที่ ๖.๒ ใบงานที่ ๖.๒ ร้อยละ ๖๐ ผ่านเกณฑ์ A นักเรียนตระหนักและ เห็นคุณค่าของวันสำคัญ ทางพระพุทธศาสนา และ เทศกาลที่สำคัญของ ศาสนาที่ตนนับถือ สังเกตพฤติกรรมการ ทำงานกลุ่ม แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานกลุ่ม ระดับคุณภาพดีขึ้นไป ผ่านเกณฑ์ งานมอบหมาย/ข้อเสนอแนะ .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................
๑๒๒ บันทึกหลังการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ รหัสวิชา..................รายวิชา................................................................ชั้นมัธยมศึกษาปีที่....................... วันที่......................................ใช้สอนห้อง..........................เวลา.......................จำนวน..................ชั่วโมง ๒. ผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ๒. ปัญหา อุปสรรค ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ๓. ข้อเสนอแนะ / แนวทางแก้ไข ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ลงชื่อ..........................................................ผู้สอน (..........................................................) ................/................ /............... ความคิดเห็น (รองผู้อำนวยการกลุ่มบริหารวิชาการ/ ผู้บริหาร / ผู้ที่ได้รับมอบหมาย) ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ลงชื่อ......................................................... (....................................................) ................/................ /...............
๑๒๓ ๑๐ ได้คะแนน คะแนนเต็ม แบบทดสอบก่อนเรียนหน่วยการเรียนรู้ที่ ๖ วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา และศาสนพิธี ชื่อ………………………………………………………………………………………..ชั้น……………………เลขที่……………… คำชี้แจง : ให้นักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว ๑. หลักธรรมที่เกี่ยวเนื่องกับวันมาฆบูชา คืออะไร ก. อริยสัจ ๔ ข. มัชฌิมาปฏิปทา ค. โอวาทปาฏิโมกข์ ง. ธัมมจักกัปปวัตนสูตร ๒. หลักธรรมที่เกี่ยวเนื่องกับวันวิสาขบูชา คืออะไร ก. อริยสัจ ๔ ข. โอวาทปาฏิโมกข์ ค. อนันตลักขณสูตร ง. ธัมมจักกัปปวัตนสูตร ๓. พระพุทธเจ้าทรงแสดง “ธัมมจักกัปปวัตนสูตร” ในวันใด ก. วันมาฆบูชา ข. วันวิสาขบูชา ค. วันอัฏฐมีบูชา ง. วันอาสาฬหบูชา ๔. มงคล ๓๘ ในเรื่อง “กาเลน ธัมมสากัจฉา” เกี่ยวเนื่องกับวันใด ก. วันอัฏฐมีบูชา ข. วันเข้าพรรษา ค. วันธรรมสวนะ ง. วันออกพรรษา ๕. “วันคล้ายวันที่พระพุทธเจ้าเสด็จลงจากเทวโลก คือวันใด ก. วันเข้าพรรษา ข. วันออกพรรษา ค. วันอัฏฐมีบูชา ง. วันเทโวโรหณะ ๖. ให้นำตัวเลขหน้าข้อความต่อไปนี้ เรียงลำดับตามขั้นตอนของการแสดงตนเป็นพุทธมามกะ ๑) พระสงฆ์ให้โอวาท ๒) กล่าวคำบูชาพระรัตนตรัย ๓) กล่าวคำปฏิญาณตนต่อหน้าพระสงฆ์ ๔) ถวายพานเครื่องสักการะแด่พระสงฆ์ ๕) พระสงฆ์สวดอนุโมทนา ผู้แสดงตนเป็นพุทธมามกะ กรวดน้ำ ก. ๑) ๒) ๓) ๔) ๕) ข. ๒) ๓) ๔) ๕) ๑) ค. ๑) ๓) ๒) ๔) ๕) ง. ๒) ๔) ๓) ๑) ๕) ๗. ให้นำตัวเลขหน้าข้อความต่อไปนี้ เรียงลำดับตามขั้นตอนการทำบุญเลี้ยงพระในงานมงคล ๑) อาราธนาศีล ๒) รับศีล ๓) พระสงฆ์เริ่มสวดมนต์ ๔) อาราธนาพระปริตร ๕) จุดเทียนธูปบูชาพระรัตนตรัย
๑๒๔ ก. ๓) ๑) ๒) ๔) ๕) ข. ๕) ๑) ๒) ๓) ๔) ค. ๕) ๑) ๒) ๔) ๓) ง. ๓) ๔) ๑) ๒) ๓) ๘. ให้นำตัวเลขหน้าข้อความต่อไปนี้ เรียงลำดับตามขั้นตอนของพิธีเวียนเทียน ๑) ประธานในพิธีเดินแถว ๒) ประธานในพิธีจุดธูปบูชาและกล่าวคำบูชาพระรัตนตรัย ๓) เดินเวียนเทียน สวด สฺวากฺขาโต ภควตา ธมฺโม ... ๔) เดินเวียนเทียน สวด อิติปิโส ภควา ... ๕) เดินเวียนเทียน สวด สุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสังฺโฆ ... ก. ๑) ๒) ๓) ๔) ๕) ข. ๒) ๑) ๔) ๓) ๕) ค. ๒) ๑) ๕) ๔) ๓) ง. ๑) ๒) ๕) ๔) ๓) ๙. ข้อใดกล่าวถึงพิธีถวายสังฆทานได้ถูกต้อง ก. การถวายสิ่งของแด่เจ้าอาวาส ข. การถวายของแห้งแก่พระสงฆ์ ค. การถวายสิ่งของแด่พระภิกษุผู้ทรงคุณธรรม ง. การถวายสิ่งของแด่พระสงฆ์โดยไม่เจาะจงบุคคล ๑๐. พิธีทอดกฐินกระทำกันในโอกาสใด ก. วันแรม ๑ ค่ำ เดือน ๘ ไปจนถึงวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๙ ข. วันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๘ ไปจนถึงวันแรม ๑ ค่ำ เดือน ๓ ค. วันแรม ๑ ค่ำ เดือน ๑๑ ไปจนถึงวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๑๒ ง. วันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๑๑ ไปจนถึงวันแรม ๑ ค่ำ เดือน ๑๒
๑๒๕ ใบงานที่ ๖.๒ หลักธรรมที่เกี่ยวเนื่องในวันสำคัญ ตอนที่ ๑ คำชี้แจง : ให้นักเรียนอธิบายหลักธรรมและการปฏิบัติตนในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ชื่อวันสำคัญ หลักธรรมที่เกี่ยวเนื่อง การปฏิบัติตนในวันสำคัญ ๑. วันมาฆบูชา (วันเพ็ญ เดือน ๓) ๒. วันวิสาขบูชา (วันเพ็ญ เดือน ๖) ๓. วันอัฏฐมีบูชา (วันแรม ๘ ค่ำ เดือน ๖) ๔. วันอาสาฬหบูชา (วันเพ็ญ เดือน ๘)
๑๒๖ ตอนที่ ๒ คำชี้แจง : ให้นักเรียนอธิบายวิธีการปฏิบัติตนในวันธรรมสวนะและเทศกาลสำคัญ นักเรียนคิดว่า การเข้าร่วมประเพณีหรือพิธีกรรมในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา และวันเทศกาล สำคัญของพุทธศาสนามีประโยชน์อย่างไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ชื่อ……………………………………………………………………………………….ชั้น………………………เลขที่…………… วันธรรมสวนะ วันเข้าพรรษา วันออกพรรษา วันเทโวโรหณะ
๑๒๗ แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม ชื่อกลุ่ม............................................................................................. ชั้น ........เลขที่............................. คำชี้แจง :ให้ ผู้สอน สังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ✓ ลง ในช่องที่ตรงกับระดับคะแนน ลำดับ ที่ ชื่อ-สกุล ของผู้รับการ ประเมิน การแสดง ความคิดเห็น การยอมรับ ฟังคนอื่น การทำงาน ตามที่ได้รับ มอบหมาย ความมีน้ำใจ การมี ส่วนร่วมใน การปรับปรุง ผลงานกลุ่ม รวม ๒๐ คะแนน ๔ ๓ ๒ ๑ ๔ ๓ ๒ ๑ ๔ ๓ ๒ ๑ ๔ ๓ ๒ ๑ ๔ ๓ ๒ ๑ ลงชื่อ............................................ผู้ประเมิน (.................................................) ................ /................ /............... เกณฑ์การให้คะแนน ดีมาก = ๔ คะแนน ดี = ๓ คะแนน พอใช้ = ๒ คะแนน ปรับปรุง = ๑ คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ๑๔ – ๑๖ ๑๑ – ๑๓ ๘ – ๑๐ ต่ำกว่า ๘ ระดับคุณภาพ ดีมาก ดี พอใช้ ปรับปรุง
๑๒๘ แบบประเมินรายงานการเข้าร่วมพิธีกรรม ในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ลำดับ ที่ รายการประเมิน ระดับคะแนน ๔ ๓ ๒ ๑ ๑ การเข้าร่วมพิธีกรรมในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ๒ การปฏิบัติตนในพิธีกรรมในวันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ๓ การวิเคราะห์หลักธรรมที่เกี่ยวเนื่องในวันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ๔ การวิเคราะห์ผลของการปฏิบัติตนในการเข้าร่วม พิธีกรรมในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา รวม ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมิน ............../.................../................ เกณฑ์การให้คะแนน ดีมาก = ๔ คะแนน ดี = ๓ คะแนน พอใช้ = ๒ คะแนน ปรับปรุง = ๑ คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ๑๔ – ๑๖ ๑๑ – ๑๓ ๘ – ๑๐ ต่ำกว่า ๘ ระดับคุณภาพ ดีมาก ดี พอใช้ ปรับปรุง
๑๒๙ แบบประเมินรายงานการเข้าร่วมพิธีกรรม ในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา รายการประเมิน คำอธิบายระดับคุณภาพ / ระดับคะแนน ดีมาก (๔) ดี (๓) พอใช้ (๒) ปรับปรุง (๑) ๑.การเข้าร่วมพิธีกรรม ในวันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา เข้าร่วมพิธีกรรมในวัน สำคัญทางพระพุทธ ศาสนาพร้อมมีหลักฐาน ประกอบจำนวน ๔ ครั้ง ขึ้นไป เข้าร่วมพิธีกรรมในวัน สำคัญทาง พระพุทธศาสนาพร้อมมี หลักฐานประกอบ จำนวน ๓ ครั้ง เข้าร่วมพิธีกรรมในวัน สำคัญทาง พระพุทธศาสนาพร้อม มีหลักฐานประกอบ จำนวน ๒ ครั้ง เข้าร่วมพิธีกรรม ในวันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา พร้อมมีหลักฐาน ประกอบจำนวน ๑ ครั้ง ๒.การปฏิบัติตนใน พิธีกรรมในวันสำคัญ ทางพระพุทธศาสนา ปฏิบัติตนในพิธีกรรมใน วันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ได้ถูกต้อง ๔ พิธีกรรม ปฏิบัติตนในพิธีกรรมใน วันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ได้ถูกต้อง ๓ พิธีกรรม ปฏิบัติตนในพิธีกรรม ในวันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ได้ถูกต้อง ๒ พิธีกรรม ปฏิบัติตนในพิธีกรรม ในวันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ได้ถูกต้อง ๑ พิธีกรรม ๓.การวิเคราะห์ หลักธรรมที่เกี่ยวเนื่อง ในวันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา วิเคราะห์หลักธรรมที่ เกี่ยวเนื่องในวันสำคัญ ทางพระพุทธศาสนา และ แนวทางการปฏิบัติได้ ถูกต้อง ๔ วันสำคัญขึ้นไป วิเคราะห์หลักธรรมที่ เกี่ยวเนื่องในวันสำคัญ ทางพระพุทธศาสนา และแนวทางการปฏิบัติ ได้ถูกต้อง ๓ วันสำคัญ วิเคราะห์หลักธรรมที่ เกี่ยวเนื่องในวันสำคัญ ทางพระพุทธศาสนา และแนวทางการปฏิบัติ ได้ถูกต้อง ๒ วันสำคัญ วิเคราะห์หลักธรรมที่ เกี่ยวเนื่องในวันสำคัญ ทางพระพุทธศาสนา และแนวทางการ ปฏิบัติได้ถูกต้อง ๑ วันสำคัญ ๔.การวิเคราะห์ผลของ การปฏิบัติตนในการ เข้าร่วมพิธีกรรมในวัน สำคัญทาง พระพุทธศาสนา วิเคราะห์ผลของการ ปฏิบัติตนในการเข้าร่วม พิธีกรรมในวันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ได้ถูกต้องเหมาะสม ๔ ประเด็นขึ้นไป วิเคราะห์ผลของการ ปฏิบัติตนในการเข้าร่วม พิธีกรรมในวันสำคัญ ทางพระพุทธศาสนา ได้ถูกต้องเหมาะสม ๓ ประเด็น วิเคราะห์ผลของการ ปฏิบัติตนในการเข้า ร่วมพิธีกรรมในวัน สำคัญทาง พระพุทธศาสนา ได้ถูกต้องเหมาะสม ๒ ประเด็น วิเคราะห์ผลของการ ปฏิบัติตนในการเข้า ร่วมพิธีกรรมในวัน สำคัญทาง พระพุทธศาสนา ได้ถูกต้องเหมาะสม ๑ ประเด็น เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ๑๔ – ๑๖ ๑๑ – ๑๓ ๘ – ๑๐ ต่ำกว่า ๘ ระดับคุณภาพ ดีมาก ดี พอใช้ ปรับปรุง
๑๓๐ แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๘ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๔ รหัสวิชา ส ๓๑๑๐๑ รายวิชา พระพุทธศาสนา ภาคเรียนที่ ๒ ปีการศึกษา ๒๕๖๕ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๖ วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา และศาสนพิธี เวลา ๕ ชั่วโมง เรื่องที่ ๓ ศาสนพิธี เวลา ๒ ชั่วโมง ชื่อผู้สอน นางสาวธีรนุช สุดสา สอนวันที่.............../................../…………………… มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด มาตรฐานการเรียนรู้ ศาสนพิธีในพระพุทธศาสนามีทั้งศาสนพิธีที่เกี่ยวเนื่องด้วยพุทธบัญญัติ และศาสนพิธีที่นำ พระพุทธศาสนาเข้าไปเกี่ยวเนื่อง ซึ่งพุทธศาสนิกชนทุกคนพึงปฏิบัติตนในศาสนพิธีอย่างถูกต้อง ตัวชี้วัด/จุดประสงค์การเรียนรู้ ตัวชี้วัด ส ๑.๒ ม.๔-๖/๒ ปฏิบัติตนถูกต้องตามศาสนพิธี พิธีกรรมตามหลักศาสนาที่ตนนับถือ ม.๔-๖/๓ แสดงตนเป็นพุทธมามกะหรือแสดงตนเป็นศาสนิกชนของศาสนาที่ตนนับถือ จุดประสงค์การเรียนรู้ ๑. นักเรียนสามารถอธิบายศาสนพิธีในพระพุทธศาสนาได้ (K) ๒. นักเรียนสามารถปฏิบัติตนถูกต้องตามศาสนพิธี พิธีกรรมตามหลักศาสนาที่ตนนับถือได้(P) ๓. นักเรียนตระหนักและเห็นคุณค่าของศาสนพิธีในพระพุทธศาสนาที่ตนนับถือ (A) สาระการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้แกนกลาง ๑) ประเภทของศาสนพิธีในพระพุทธศาสนา - ศาสนพิธีเนื่องด้วยพุทธบัญญัติ เช่น พิธีแสดงตนเป็นพุทธมามกะ พิธีเวียนเทียน ถวาย สังฆทาน ถวายผ้าอาบน้ำฝน พิธีทอดกฐิน พิธีปวารณา - ศาสนพิธีที่นำพระพุทธศาสนาเข้าไปเกี่ยวเนื่อง เช่น การทำบุญเลี้ยงพระในโอกาสต่างๆ ๒) การแสดงตนเป็นพุทธมามกะ สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น (พิจารณาตามหลักสูตรสถานศึกษา)
๑๓๑ ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ( Attitude ) รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ อยู่อย่างพอเพียง ซื่อสัตย์สุจริต มุ่งมั่นในการทำงาน มีวินัย รักความเป็นไทย ใฝ่เรียนรู้ มีจิตสาธารณะ ด้านสมรรถนะสำคัญของผู้เรียน ความสามารถในกการสื่อสาร : นักเรียนสามารถสื่อสารให้ผู้อื่นเข้าใจได้ ความสามารถในการคิด : ทักษะความสามารถในการคิดแง่บวก ความสามารถในการแก้ไขปัญหา : ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต : ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี : ด้านคุณลักษณะของผู้เรียนตามหลักสูตรมาตรฐานสากล เป็นเลิศวิชาการ สื่อสารสองภาษา ล้ำหน้าทางความคิด ผลิตงานอย่างสร้างสรรค์ ร่วมกันรับผิดชอบต่อสังคมโลก บรูณาการตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ๑๑.หลักความพอประมาณ : ผู้เรียนรู้จักหลักความพอดี ๑๒.หลักความมีเหตุผล : ผู้เรียนรู้จักใช้เหตุผลในการรับฟังผู้อื่น ๑๓.หลักภูมิคุ้มกัน : ผู้เรียนสามารถปรับเปลี่ยนแก้ไขปัญหาสังคมได้ ๑๔.เงื่อนไขความรู้ : ผู้เรียนมีความรู้เกี่ยวกับแนวทางแก้ไขปัญหาทางสังคม ๑๕.เงื่อนไขคุณธรรม : ผู้เรียนไม่ก้าวก่ายการทำงานของคนอื่น สาระการเรียนรู้ / เนื้อหา ๑. ความหมายของศาสนพิธีในพระพุทธศาสนา ๒. ประเภทของศาสนพิธีในพระพุทธศาสนา ๓. การแสดงตนเป็นพุทธมามกะ
๑๓๒ หลักฐานหรือร่องรอยของการเรียนรู้ / การวัดประเมิลผล / ชิ้นงาน / ภาระงาน ๑. ใบงาน กิจกรรมการเรียนรู้ด้วยกระบวนการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ (๕๐ นาที) นักเรียนสวดมนต์บูชาพระรัตนตรัยและทำสมาธิก่อนเรียนทุกชั่วโมง กิจกรรมนำเข้าสู่บทเรียน ขั้นที่ ๑ การสร้างความสนใจ (๕ นาที) ๑. ครูแจ้งตัวชี้วัดจุดประสงค์การเรียนรู้ให้นักเรียนได้ทราบ ๒. ครูให้นักเรียนรวมกลุ่มเดิม (จากแผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๑) นั่งล้อมวงกัน แล้วผลัดกันเล่า เรื่องรอบวงในประสบการณ์ที่เคยเข้าร่วมศาสนพิธีต่างๆ ที่ตนประทับใจ พร้อมแสดงเหตุผลว่าเหตุใด จึงประทับใจศาสนพิธีต่างๆ จากนั้นช่วยกันสรุปประเด็นสำคัญ ๓. นักเรียนตอบคำถามกระตุ้นความคิด คำถามกระตุ้นความคิด : นักเรียนเคยไปร่วมพิธีกรรมในศาสนพิธีใดบ้าง และมีผลดี อย่างไร (พิจารณาตามคำตอบของนักเรียน โดยให้อยู่ในดุลยพินิจของครูผู้สอน) กิจกรรมการเรียนรู้ ขั้นที่ ๒ การสํารวจและค้นหา (๑๐ นาที) ๔. ครูบรรยายเนื้อหา โดยใช้โปรแกรม Canva เรื่อง ศาสนพิธี ๕. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันศึกษาความรู้เรื่อง ศาสนพิธี จากหนังสือเรียน หนังสือ ค้นคว้าเพิ่มเติม ห้องสมุด และแหล่งข้อมูลสารสนเทศ ในหัวข้อต่อไปนี้ ๑) ศาสนพิธีเนื่องด้วยพุทธบัญญัติ ๒) ศาสนพิธีที่นำพระพุทธศาสนาเข้าไปเกี่ยวเนื่อง ขั้นที่ ๓ การอธิบาย (๑๐ นาที) ๖. นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันวิเคราะห์คุณค่าและประโยชน์ของศาสนพิธีทางพระพุทธศาสนา แล้วร่วมกันทำใบงานที่ ๖.๒ เรื่อง ศาสนพิธี ๗. ตัวแทนแต่ละกลุ่มออกมานำเสนอคำตอบในใบงานที่ ๖.๓ กลุ่มละ ๑ หัวข้อ และให้กลุ่ม อื่นที่มีความคิดเห็นแตกต่าง ได้นำเสนอเพิ่มเติม ครูตรวจสอบความถูกต้องและให้ข้อเสนอแนะ ๘. นักเรียนตอบคำถามกระตุ้นความคิด คำถามกระตุ้นความคิด : นักเรียนคิดว่า การทำบุญเลี้ยงพระในโอกาสต่างๆ มีผลดีอย่างไร (พิจารณาตามคำตอบของนักเรียน โดยให้อยู่ในดุลยพินิจของครูผู้สอน)
๑๓๓ ๙. ครูมอบหมายให้นักเรียนแต่ละกลุ่มเลือกศาสนพิธีที่นักเรียนมีโอกาสได้เข้าร่วมพิธีกรรมอยู่ เสมอหรือ ศาสนพิธีที่นักเรียนเห็นว่ามีความสำคัญ ๑ ศาสนพิธี จากหนังสือเรียน แล้วสาธิตการปฏิบัติ ตนตามขั้นตอนต่างๆ ของศาสนพิธี โดยให้ครอบคลุมประเด็นตามที่กำหนด ดังนี้ ๑) การปฏิบัติตนตามขั้นตอนของศาสนพิธี ๒) การบรรยายสาระสำคัญของศาสนพิธี ๓) การวิเคราะห์ผลของการปฏิบัติตนในศาสนพิธี ชั่วโมงที่ ๒ ขั้นที่ ๔ การขยายความรู้ (๒๐ นาที) ๑๐. ครูซักถามความพร้อมของนักเรียนในการสาธิตการปฏิบัติตนในศาสนพิธี ถ้านักเรียน กลุ่มใดมีปัญหาก็ร่วมกันเสนอแนะแนวทางการแก้ไขปัญหา ๑๑. ตัวแทนแต่ละกลุ่มจับสลากเพื่อนำเสนอผลงานก่อนหลังตามลำดับ ๑๒. นักเรียนแต่ละกลุ่มออกมาสาธิตการปฏิบัติตนในศาสนพิธีที่หน้าชั้นเรียน กลุ่มละ ๕ นาที (ตามความเหมาะสม) และให้กลุ่มที่เป็นผู้ฟังมีหน้าที่แสดงความชื่นชมผลงานของกลุ่มที่นำเสนอ ในส่วนหรือในขั้นตอนที่ดี และให้ข้อเสนอแนะเพิ่มเติมในบางส่วนเพื่อให้ได้นำไปพัฒนาในทางที่ดี โดยปฏิบัติ ดังนี้ - กลุ่มที่ ๑ นำเสนอผลงาน กลุ่มที่ ๒ แสดงความชื่นชม และให้ข้อเสนอแนะ - กลุ่มที่ ๒ นำเสนอผลงาน กลุ่มที่ ๓ แสดงความชื่นชม และให้ข้อเสนอแนะ - กลุ่มที่ ๓ นำเสนอผลงาน กลุ่มที่ ๔ แสดงความชื่นชม และให้ข้อเสนอแนะ - กลุ่มที่ ๔ นำเสนอผลงาน กลุ่มที่ ๑ แสดงความชื่นชม และให้ข้อเสนอแนะ ๑๓. ครูตรวจสอบความถูกต้องของการนำเสนอผลงานของแต่ละกลุ่มและให้คำแนะนำ เพิ่มเติม ขั้นสรุป ขั้นที่ ๕ การประเมินผล (๕-๑๐ นาที) ๑๔. ครูให้นักเรียนทำแบบทดสอบหลังเรียนหน่วยการเรียนรู้ที่ ๖ เรื่อง วันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา และศาสนพิธี จำนวน ๑๐ ข้อ ๑๕. นักเรียนและครูช่วยกันสรุปถึงความจำเป็นหรือความสำคัญของการเข้าร่วมในศาสนพิธี ของพระพุทธศาสนา และการปฏิบัติตนอย่างถูกต้อง
๑๓๔ สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ สื่อการเรียนรู้ ๑) หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน พระพุทธศาสนา ม.๔ ๒) แบบทดสอบหลังเรียนหน่วยการเรียนรู้ที่ ๖ วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา และศาสนพิธี จำนวน ๑๐ ข้อ ๓) ใบงานที่ ๖.๓ เรื่อง ศาสนพิธี แหล่งการเรียนรู้ ๑) ห้องสมุด ๒) แหล่งข้อมูลสารสนเทศ - http://www.dhammajak.net/directory/?c=27 การวัดและประเมินผล ด้านที่วัดประเมิน วิธีการ เครื่องมือที่ใช้ เกณฑ์การประเมิน K นักเรียนสามารถ อธิบายศาสนพิธีใน พระพุทธศาสนาได้ - ตรวจใบงานที่ ๖.๓ - ประเมินการนำเสนอ ผลงาน - ใบงานที่ ๖.๓ - แบบประเมิน การนำเสนอผลงาน -ร้อยละ ๖๐ ผ่านเกณฑ์ -ระดับคุณภาพดีขึ้นไป ผ่านเกณฑ์ P นักเรียนสามารถปฏิบัติ ตนถูกต้องตามศาสนพิธี พิธีกรรมตามหลักศาสนา ที่ตนนับถือได้ สังเกตการณ์สาธิต การปฏิบัติตนในศาสนพิธี แบบประเมินการสาธิต การปฏิบัติตนในศาสนพิธี ระดับคุณภาพดีขึ้นไป ผ่านเกณฑ์ A นักเรียนตระหนักและ เห็นคุณค่าของศาสนพิธี ในพระพุทธศาสนาที่ตน นับถือ สังเกตพฤติกรรมการ ทำงานกลุ่ม แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานกลุ่ม ระดับคุณภาพดีขึ้นไป ผ่านเกณฑ์ งานมอบหมาย/ข้อเสนอแนะ .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................
๑๓๕ บันทึกหลังการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ รหัสวิชา..................รายวิชา................................................................ชั้นมัธยมศึกษาปีที่....................... วันที่......................................ใช้สอนห้อง..........................เวลา.......................จำนวน..................ชั่วโมง ๓. ผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ๒. ปัญหา อุปสรรค ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ๓. ข้อเสนอแนะ / แนวทางแก้ไข ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ลงชื่อ..........................................................ผู้สอน (..........................................................) ................/................ /............... ความคิดเห็น (รองผู้อำนวยการกลุ่มบริหารวิชาการ/ ผู้บริหาร / ผู้ที่ได้รับมอบหมาย) ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ลงชื่อ......................................................... (....................................................) ................/................ /...............
๑๓๖ ใบงานที่ ๖.๓ ศาสนพิธี คำชี้แจง : ให้นักเรียนวิเคราะห์ผลของการเข้าร่วมศาสนพิธี ตามประเด็นที่กำหนด ศาสนพิธี ผลดีต่อตนเอง ผลดีต่อสังคม ๑. พิธีแสดงตนเป็น พุทธมามกะ ๒. พิธีเวียนเทียน ๓. พิธีถวายสังฆทาน ๔. พิธีถวายผ้า อาบน้ำฝน
๑๓๗ ศาสนพิธี ผลดีต่อตนเอง ผลดีต่อสังคม ๕. พิธีทอดกฐิน ๖. การทำบุญเลี้ยงพระ ในงานมงคลและ งานอวมงคล สรุป ๑. การเข้าร่วมศาสนพิธีต่างๆ ของพระพุทธศาสนามีผลดีต่อตนเอง คือ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ๒. การที่สมาชิกทุกคนในสังคมเข้าร่วมศาสนพิธีต่างๆ ของพระพุทธศาสนามีผลดีต่อสังคม คือ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ชื่อ……………………………………………………………………………………..………..ชั้น…………………เลขที่………….
๑๓๘ ๑๐ ได้คะแนน คะแนนเต็ม แบบทดสอบหลังเรียนหน่วยการเรียนรู้ที่ ๖ วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา และศาสนพิธี ชื่อ………………………………………………………………………………………..ชั้น……………………เลขที่……………… คำชี้แจง : ให้นักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว ๑. มงคล ๓๘ ในเรื่อง “กาเลน ธัมมสากัจฉา” เกี่ยวเนื่องกับวันใด ก. วันอัฏฐมีบูชา ข. วันเข้าพรรษา ค. วันธรรมสวนะ ง. วันออกพรรษา ๒. “วันคล้ายวันที่พระพุทธเจ้าเสด็จลงจากเทวโลก คือวันใด ก. วันเข้าพรรษา ข. วันออกพรรษา ค. วันอัฏฐมีบูชา ง. วันเทโวโรหณะ ๓. หลักธรรมที่เกี่ยวเนื่องกับวันมาฆบูชา คืออะไร ก. อริยสัจ ๔ ข. มัชฌิมาปฏิปทา ค. โอวาทปาฏิโมกข์ ง. ธัมมจักกัปปวัตนสูตร ๔. พระพุทธเจ้าทรงแสดง “ธัมมจักกัปปวัตนสูตร” ในวันใด ก. วันมาฆบูชา ข. วันวิสาขบูชา ค. วันอัฏฐมีบูชา ง. วันอาสาฬหบูชา ๕. พิธีทอดกฐินกระทำกันในโอกาสใด ก. วันแรม ๑ ค่ำ เดือน ๘ ไปจนถึงวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๙ ข. วันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๘ ไปจนถึงวันแรม ๑ ค่ำ เดือน ๓ ค. วันแรม ๑ ค่ำ เดือน ๑๑ ไปจนถึงวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๑๒ ง. วันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๑๑ ไปจนถึงวันแรม ๑ ค่ำ เดือน ๑๒ ๖. ให้นำตัวเลขหน้าข้อความต่อไปนี้ เรียงลำดับตามขั้นตอนของพิธีเวียนเทียน ๑) ประธานในพิธีเดินแถว ๒) ประธานในพิธีจุดธูปบูชาและกล่าวคำบูชาพระรัตนตรัย ๓) เดินเวียนเทียน สวด สฺวากฺขาโต ภควตา ธมฺโม ... ๔) เดินเวียนเทียน สวด อิติปิโส ภควา ... ๕) เดินเวียนเทียน สวด สุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสังฺโฆ ... ก. ๑) ๒) ๓) ๔) ๕) ข. ๒) ๑) ๔) ๓) ๕) ค. ๒) ๑) ๕) ๔) ๓) ง. ๑) ๒) ๕) ๔) ๓) ๗. ข้อใดกล่าวถึงพิธีถวายสังฆทานได้ถูกต้อง ก. การถวายสิ่งของแด่เจ้าอาวาส ข. การถวายของแห้งแก่พระสงฆ์ ค. การถวายสิ่งของแด่พระภิกษุผู้ทรงคุณธรรม
๑๓๙ ง. การถวายสิ่งของแด่พระสงฆ์โดยไม่เจาะจงบุคคลให้ ๘. หลักธรรมที่เกี่ยวเนื่องกับวันวิสาขบูชา คืออะไร ก. อริยสัจ ๔ ข. โอวาทปาฏิโมกข์ ค. อนันตลักขณสูตร ง. ธัมมจักกัปปวัตนสูตร ๙. นำตัวเลขหน้าข้อความต่อไปนี้ เรียงลำดับตามขั้นตอนการทำบุญเลี้ยงพระในงานมงคล ๑) อาราธนาศีล ๒) รับศีล ๓) พระสงฆ์เริ่มสวดมนต์ ๔) อาราธนาพระปริตร ๕) จุดเทียนธูปบูชาพระรัตนตรัย ก. ๓) ๑) ๒) ๔) ๕) ข. ๕) ๑) ๒) ๓) ๔) ค. ๕) ๑) ๒) ๔) ๓) ง. ๓) ๔) ๑) ๒) ๓) ๑๐. ให้นำตัวเลขหน้าข้อความต่อไปนี้ เรียงลำดับตามขั้นตอนของการแสดงตนเป็นพุทธมามกะ ๑) พระสงฆ์ให้โอวาท ๒) กล่าวคำบูชาพระรัตนตรัย ๓) กล่าวคำปฏิญาณตนต่อหน้าพระสงฆ์ ๔) ถวายพานเครื่องสักการะแด่พระสงฆ์ ๕) พระสงฆ์สวดอนุโมทนา ผู้แสดงตนเป็นพุทธมามกะ กรวดน้ำ ก. ๑) ๒) ๓) ๔) ๕) ข. ๒) ๓) ๔) ๕) ๑) ค. ๑) ๓) ๒) ๔) ๕) ง. ๒) ๔) ๓) ๑) ๕)
๑๔๐ แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม ชื่อกลุ่ม............................................................................................. ชั้น ........เลขที่............................. คำชี้แจง :ให้ ผู้สอน สังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ✓ ลง ในช่องที่ตรงกับระดับคะแนน ลำดับ ที่ ชื่อ-สกุล ของผู้รับการ ประเมิน การแสดง ความคิดเห็น การยอมรับ ฟังคนอื่น การทำงาน ตามที่ได้รับ มอบหมาย ความมีน้ำใจ การมี ส่วนร่วมใน การปรับปรุง ผลงานกลุ่ม รวม ๒๐ คะแนน ๔ ๓ ๒ ๑ ๔ ๓ ๒ ๑ ๔ ๓ ๒ ๑ ๔ ๓ ๒ ๑ ๔ ๓ ๒ ๑ ลงชื่อ............................................ผู้ประเมิน (.................................................) ................ /................ /............... เกณฑ์การให้คะแนน ดีมาก = ๔ คะแนน ดี = ๓ คะแนน พอใช้ = ๒ คะแนน ปรับปรุง = ๑ คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ๑๔ – ๑๖ ๑๑ – ๑๓ ๘ – ๑๐ ต่ำกว่า ๘ ระดับคุณภาพ ดีมาก ดี พอใช้ ปรับปรุง