Ap3.pขly้ันiปnฏgิบัตanิแdละCสoรnุปsคtrวuาcมtiรnู้gหลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิ ge Appl4y.inขgั้นสt่ืhอeสาCรoแmลmะนu�ำnเiสcaนtอion Skill 5. ขS้ันeปlรfะ-เRมeินgเพu่ือlเaพt่ิมinคgุณค่า
ค่านิยมหลัก 12 ประการ กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
กฎหมายใกล้ตัว 99 St ep 1
1. ความหมายและลกั ษณะของกฎหมาย gGatherin ขน้ั รวบรวมขอ้ มลู
สงวนลิข ิสทธ์ิ บริษัทพัฒนา ุคณภาพ ิวชาการ (พว.) ำจ�กัด 1.1 ความหมายของกฎหมายอาญาและกฎหมายแพง่ เรื่องที่ 1 กฎหมายที่เกย่ี วข้องกับ
ตนเองและครอบครวั
กฎหมายอาญา คอื กฎหมายทบ่ี ญั ญตั วิ า่ ดว้ ยการกระทาำ ความผดิ และกาำ หนดโทษแกผ่ กู้ ระทาำ สิทธแิ ละการแสดงออก
ความผดิ โดยมคี วามมุ่งหมายทจ่ี ะรักษาความสงบเรยี บร้อยในสงั คม กฎหมายอาญาจงึ มคี วามสาำ คญั ต่อ 1. แบ่งกลุ่มผู้เรียนร่วมกันศึกษาเอกสาร
ชวี ติ ประจำาวนั เพือ่ ชว่ ยให้ดำารงชีวิตอยู่ในสงั คมได้โดยปกติสขุ
กฎหมายแพ่ง คือ กฎหมายที่เกี่ยวกับเอกชนว่าดว้ ยสิทธ ิ หนา้ ท่ ี และความสมั พนั ธ์ของบุคคล หนงั สอื เรยี นเกย่ี วกบั กฎหมายทเ่ี กย่ี วขอ้ ง
ตามกฎหมาย เชน่ เรอ่ื งสถานะและความสามารถบคุ คล ทรพั ย ์ หน ้ี นติ กิ รรม สทิ ธใิ นทรพั ยส์ นิ ความสมั พนั ธ์ กับตนเองและครอบครัว สิทธิและ
ในครอบครัว และการตกทอดทางมรดก เป็นต้น เป็นเรื่องที่เกี่ยวข้องกับชีวิตประจำาวันของประชาชน การแสดงออก
ทกุ คน จงึ จำาเป็นต้องมีความรทู้ ี่ถกู ตอ้ งเพ่อื ใหส้ ามารถปฏิบัตไิ ด้อยา่ งครบถว้ น 2. ต้ังคำ�ถามให้ผู้เรียนเสนอข้อมูลจาก
ประสบการณ์ท่ีรับรู้เกี่ยวกับกฎหมาย
1.2 ลักษณะการกระทาำ ความผิดทางอาญา ท่เี ก่ียวข้องกับตนเองและครอบครวั สทิ ธิ
และการแสดงออกตามหัวข้อท่ีกำ�หนดให้
หลกั เกณฑส์ ำาคัญของความผดิ ทางกฎหมายอาญา คือ มกี ฎหมายบญั ญัตไิ ว้ใหเ้ ป็นความผดิ (ศึกษารายละเอียดคำ�ถามจากแผน
ทางอาญา และไม่มีโทษถ้ากฎหมายไม่บัญญัติไว้ให้ต้องรับโทษซึ่งไม่มีผลย้อนหลัง การกระทำาความผิด การจัดการเรยี นรู้)
ทางอาญา แบง่ เป็น 3 ประเภท ดงั น้ี 3. แต่ละกลุ่มบันทึกผลการศึกษาตามหัวข้อ
1.2.1 การกระทาำ ผดิ โดยเจตนา คอื การกระทาำ ทผี่ กู้ ระทาำ ผดิ ไดก้ ระทาำ โดยรสู้ าำ นกึ และประสงค ์ ท่ีกำ�หนดลงผังกราฟิก (เลือกออกแบบ
ต่อผล หรือย่อมเล็งเห็นผลในการกระทำาน้ัน เช่น วัยรุ่นยกพวกตีกันและใช้อาวุธทำาร้ายคู่กรณีจนได้รับ และใช้ผังกราฟิกให้เหมาะสมกับลักษณะ
บาดเจบ็ สาหสั โดยวยั รนุ่ กลมุ่ นร้ี ตู้ วั วา่ ไดท้ าำ รา้ ยคกู่ รณแี ละมคี วามประสงคใ์ หไ้ ดร้ บั บาดเจบ็ การกระทาำ ของ ของข้อมูล) ดังตวั อย่าง
วัยรุ่นกลมุ่ น้ีถอื เป็นความผดิ ทางอาญาโดยเจตนา
1.2.2 การกระทำาผิดโดยไม่เจตนา คือ การกระทำาที่ผู้กระทำาผิดมีเจตนาทำาร้าย แต่ไม่ได้ นิติกรรม ตามประมวลกฎหมายแพ่งและ
ประสงค์ต่อผลหรือมิได้เล็งเห็นผลในการกระทำานั้น เช่น นายดำาได้ใช้ปืนยิงนายขาว เพ่ือต้องการข่มขู่ให้ พาณิชย์ มาตรา ๑๔๙ หมายถึง การใดๆ
หวาดกลัว แต่เป็นเหตุให้นายขาวถึงแก่ความตาย ซึ่งการกระทำาของนายดำาถือเป็นการกระทำาผิด อันทำ�ลงโดยชอบด้วยกฎหมาย และด้วย
โดยไมเ่ จตนา ใจสมคั รมงุ่ โดยตรงตอ่ การผกู นติ สิ มั พนั ธข์ นึ้
1.2.3 การกระทำาผิดโดยประมาท คือ การกระทำาโดยรู้สำานึกในการกระทำาโดยไม่เจตนา ระหว่างบุคคล เพื่อก่อเปล่ียนแปลง โอน
แต่ได้กระทำาไปโดยปราศจากความระมัดระวัง เช่น นายแดงขับรถยนต์ด้วยความเร็วสูง เป็นเหตุให้รถ สงวน หรอื ระงบั ซ่งึ สิทธิ
ไปชนนายดำาจนไดร้ บั บาดเจบ็ สาหัส การกระทำาของนายแดงถอื เปน็ การกระทาำ ผิดโดยประมาท
โทษทางอาญา คือ สภาพบังคับของกฎหมายอาญา โดยมีการกำาหนดโทษตามความผิดหนักเบา
มี 5 สถาน โดยเรยี งลำาดบั ของโทษจากหนักไปหาเบา ดงั นี ้
1. ประหารชีวิต คือ การลงโทษท่ีผู้กระทำาผิดจะต้องถูกประหารชีวิต โดยการฉีดยาเข้าสู่ร่างกาย
จัดวา่ เป็นการลงโทษทีร่ ุนแรงท่สี ดุ ต่อผู้กระทาำ ความผดิ ทางอาญา
2. จำาคุก คือ การลงโทษผู้ท่ีกระทำาความผิดทางอาญาตามคำาพิพากษาของศาล โดยนำาตัวผู้ท่ี
กระทำาความผดิ ไปคุมขังไว้ทเ่ี รอื นจาำ ตามระยะเวลาท่ีศาลตัดสิน
asean การเรียนรู้สู่อาเซียน
• การบรู ณาการค�ำ ศพั ทภ์ าษาองั กฤษทเี่ กย่ี วขอ้ งกบั เนอื้ หาในบทเรยี น
ช่วยให้ผู้เรียนได้เพ่ิมพูนความรู้ภาษาอังกฤษและมีเจตคติท่ีดี
ในการสื่อสารด้วยภาษาอังกฤษท่ีใช้เป็นภาษากลางในการทำ�งาน
ของอาเซียน
• ค้นหากฎหมายท่ีใช้ร่วมกันในประเทศอาเซียน เช่น การข้ามแดน
เพื่อซ้ือสนิ คา้ การทอ่ งเทยี่ วระหวา่ งประเทศ
101 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 STEPs 1. ขG้ันaรวtบhรeวrมinขg้อมูล 2. ข้ันคิดวิเPคrรoาะcหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
ทักษะชีวิต
100 เพศวถิ ีศึกษา สงวนลิข ิสทธิ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัดค่าสนิ ไหมทดแทน เปน็ เงินท่ีต้องชดใช้ เพ่ือทดแทนความเสียหาย
ทเี่ กดิ ขนึ้ แกท่ รพั ยส์ นิ หรอื แกบ่ คุ คลอนั เนอ่ื งมาจากการละเมดิ หรอื
3. กักขัง คือ การนำาตัวผู้ที่กระทำาความผิดทางอาญาไปกักขังไว้ในสถานที่ซ่ึงกำาหนดไว้อันไม่ใช่ การทำ�ผิดสัญญา รวมท้งั ทรัพยส์ ินท่ีต้องคืนใหแ้ ก่ผู้เสียหายด้วย
เรอื นจาำ เช่น สถานีตาำ รวจ
4. ปรบั คอื การบงั คบั เอาทรพั ยส์ นิ ของผกู้ ระทาำ ผดิ และตอ้ งโทษปรบั ตามคาำ พพิ ากษา หากผกู้ ระทาำ กฎหมายใกลต้ วั 101
ผิดไม่ยอมชำาระคา่ ปรับก็อาจถกู กักขังแทนจนกวา่ จะครบจำานวนคา่ ปรบั
5. ริบทรัพย์สิน คือ การบังคับเอาทรัพย์สินซึ่งผู้ใดมีสิ่งท่ีผิดกฎหมายไว้ครอบครองถือว่า เมื่อผู้เยาว์ยังเป็นบุคคลที่ไม่บรรลุนิติภาวะ ทำาให้การกระทำาใดๆ ตามกฎหมายที่
เป็นความผิด เช่น การครอบครองสารเสพติดหรืออุปกรณ์ในการเล่นการพนันชนิดต่างๆ ซ่ึงทรัพย์ เรียกว่า “นิติกรรม” นั้น ผู้เยาว์จึงถูกจำากัดความสามารถในการไปทำานิติกรรมต่างๆ เน่ืองจากผู้เยาว์
ทร่ี บิ นัน้ จะตกเปน็ ของแผน่ ดนิ ยังอาจขาดวุฒิภาวะและประสบการณ์ในการดำาเนินชีวิต จึงอาจทำาให้ผู้อ่ืนเอาเปรียบได้ การจำากัด
ความสามารถจงึ เป็นไปเพ่ือคุ้มครองสทิ ธแิ ละผลประโยชนข์ องผเู้ ยาวเ์ อง
1.3 ลักษณะการกระทาำ ความผดิ ทางแพง่
ความสามารถในการใช้สิทธิของผ้เู ยาว์ แบ่งเปน็ 2 กรณี ดังน้ี
การกระทาำ ความผดิ ทางแพง่ ซง่ึ ถกู บคุ คลอน่ื มาละเมดิ สทิ ธใิ นทรพั ยส์ นิ ทไ่ี ดม้ าหรอื ครอบครอง 1) กรณีท่ีต้องได้รับความยินยอมจากผู้แทนโดยชอบธรรม เป็นกรณีท่ีผู้เยาว์ไปทำา
อย่างถูกต้องตามกฎหมาย ท้ังที่เป็นสังหาริมทรัพย์และอสังหาริมทรัพย์ซ่ึงได้มาโดยกฎหมายและได้มา นิติกรรมใดๆ ซึง่ ตามหลักแล้ว ตอ้ งได้รับความยินยอมจากผ้แู ทนโดยชอบธรรมก่อน
โดยนิติกรรมและสัญญา ดังนั้นกฎหมายแพ่งจึงเป็นข้อผูกพันทางกฎหมายท่ีบุคคลต้องชำาระหนี้หรือ ผู้แทนโดยชอบธรรม หมายถึง ผู้ท่ีมีอำานาจทำานิติกรรมต่างๆ แทนผู้เยาว์หรือให้
ความเสียหายทางด้านทรัพย์สินท่ีเกิดจากการกระทำาของตนกับบุคคลอ่ืนที่มีความประสงค์ท่ีจะคุ้มครอง ความยินยอมแก่ผู้เยาว์ในการทำานิติกรรมต่างๆ ซ่ึงได้แก่ ผู้ใช้อำานาจปกครอง คือ บิดา มารดา หรือ
สิทธขิ องเอกชน ผูป้ กครอง ซ่งึ จะมีได้แต่เฉพาะกรณี เช่น ผูเ้ ยาวไ์ ม่มบี ดิ ามารดาหรอื บิดามารดาถูกถอนอาำ นาจปกครอง
การรับผิดทางแพ่ง หมายถึง การมีหน้าที่ผูกพันตามกฎหมายท่ีจะต้องชำาระหนี้ หรือ 2) กรณีทีผ่ ูเ้ ยาวส์ ามารถใช้สทิ ธิกระทำาไดเ้ อง ซึง่ ถือว่าเปน็ ขอ้ ยกเวน้ จากหลักทั่วไปใน
กระทำาการ หรืองดเว้นกระทำาการอย่างใดอย่างหนึ่ง โดยมีจุดมุ่งหมายที่จะบำาบัดความเสียหายที่เกิดขึ้น ข้อ 1) ไดแ้ ก ่
โดยเฉพาะการกระทำาอาจทำาให้ได้รับความเสียหายแก่ชีวิต ร่างกาย จิตใจ เสรีภาพ ช่ือเสียง ทรัพย์สิน (1) นิติกรรมที่เป็นคุณประโยชน์แก่ผู้เยาว์ฝ่ายเดียว โดยท่ีผู้เยาว์ไม่ต้องเสียอะไร
เป็นเร่ืองระหว่างเอกชนต่อเอกชนด้วยกันท่ีไม่มีผลเสียหายต่อสังคมแต่อย่างใด ซ่ึงความผิดทางแพ่ง เชน่ การรบั การใหโ้ ดยเสนห่ า โดยไม่มีภาระผกู พัน การรบั พนิ ัยกรรม การทีเ่ จ้าหน้ีทำานิติกรรมปลดหนี้ให ้
ไม่ว่าจะเป็นการกระทำาโดยเจตนาหรือประมาท ผู้กระทำาก็ต้องรับผิด โดยการชดใช้ค่าสินไหมทดแทน (2) นิติกรรมที่ผู้เยาว์ต้องทำาเองเฉพาะตัว ผู้เยาว์ให้ผู้อ่ืนกระทำาแทนมิได้ เช่น
ในความเสียหายท่ีเก่ียวกับทรัพย์สินของบคุ คล การจดทะเบยี นรับรองบุตร การบอกเลกิ สัญญาหม้ัน
(3) นิติกรรมที่จำาเป็นต่อการดำารงชีพของผู้เยาว์ ซึ่งเป็นการสมควรแก่ฐานานุรูป
2. กฎหมายทเี่ กี่ยวข้องกบั ตนเองและครอบครวั (เหมาะสมแก่ฐานะทางการเงินและฐานะทางสังคมของผู้เยาว์) เช่น ซ้ืออาหาร เคร่ืองเขียน เครื่องนุ่งห่ม
แตท่ ง้ั น้ีจะตอ้ งพิจารณาถงึ ฐานะความเป็นอยูข่ องผู้เยาว์เป็นรายๆ ไป
2.1 กฎหมายเกย่ี วกบั ความสามารถของผเู้ ยาว ์ (4) การทำาพินัยกรรมเม่ือผู้เยาวอ์ ายุครบ 15 ปีบริบูรณ ์ หากอายไุ ม่ครบ แมไ้ ดร้ บั
ความยินยอมจากผู้แทนโดยชอบธรรม พินัยกรรมนั้นก็จะตกเป็นโมฆะ หมายถึง ไม่มีผลทางกฎหมาย
2.1.1 ผ้เู ยาว ์ หมายถงึ บุคคลที่ยังไม่บรรลนุ ติ ิภาวะ ดังนนั้ การบรรลนุ ิตภิ าวะจงึ เปน็ การพน้ ใดๆ
จากสภาพการเปน็ ผเู้ ยาว์ ซ่ึงจะมไี ด้ 2 กรณี คอื 2.1.2 กฎหมายบตั รประจาำ ตวั ประชาชน บคุ คลทต่ี อ้ งทาำ บตั รประจาำ ตวั ประชาชน คอื ผมู้ สี ญั ชาติ
1) เม่ืออายุครบ 20 ปีบรบิ ูรณ ์ เรียกว่าเป็นการบรรลุนิตภิ าวะโดยอายุ ไทย ตรวจสอบขอ้ มลู ปจั จบุ นั แตไ่ มเ่ กนิ 70 ปบี ริบูรณ์ และมีชื่ออยู่ในทะเบยี นบ้าน
2) เม่ืออายุยังไม่ครบ 20 ปีบริบูรณ์ แต่ได้ทำาการสมรสโดยชอบด้วยกฎหมาย บุคคลท่ีได้รับการยกเว้นไม่ต้องมีบัตรประจำาตัวประชาชน ได้แก่ พระบาทสมเด็จ
กล่าวคอื การสมรสเมอ่ื ชาย-หญงิ มอี ายุครบ 17 ปบี ริบูรณ์ โดยจดทะเบียนสมรสตามกฎหมาย และบิดา พระเจา้ อยหู่ วั สมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชนิ นี าถ พระบรมวงศานวุ งศ์ตงั้ แตช่ ัน้ พระองคเ์ จ้าขน้ึ ไป ภิกษุ
มารดาหรือผูป้ กครองของทง้ั สองฝา่ ยใหค้ วามยินยอม หรอื เมอ่ื ศาลอนุญาตให้ทาำ การสมรสน้ันกอ่ นได ้ สามเณร นกั พรต นกั บวช ผมู้ รี า่ งกายพกิ ารเดนิ ไมไ่ ด้ เปน็ ใบ ้ ตาบอดทง้ั สองขา้ ง จติ ฟน่ั เฟอื นไมส่ มประกอบ
ผูอ้ ย่ใู นทีค่ ุมขงั โดยชอบด้วยกฎหมาย บคุ คลซงึ่ กาำ ลังศึกษาวิชา ณ ต่างประเทศ และไมส่ ามารถย่ืนคาำ ขอ
วุฒิภาวะ เป็นความสามารถในการยับยั้งหรือควบคุมอารมณ์ มีบตั รประจาำ ตวั ประชาชนได้
ความตอ้ งการของตนเอง เป็นภาวะทีไ่ ดร้ บั การพัฒนาเต็มบริบูรณ ์
ทำ�ให้บุคคลมีคุณสมบัติคุณภาพเต็มตัวในด้านบุคลิกภาพและ
พฤตกิ รรมด้านอารมณ์
พินัยกรรม เป็นนิติกรรมซึ่งบุคคลแสดงเจตนากำ�หนดการเผื่อ
เสียชีวิตในเร่ืองทรัพย์สินของตนหรือในการต่างๆ อันจะให้เกิด
เปน็ ผลบังคับไดต้ ามกฎหมายเมอ่ื เสยี ชวี ิตแลว้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
การทำ�งานกลุ่มจะช่วยฝึกกระบวนการทำ�งานแบบประชาธิปไตย
และส่งเสรมิ กระบวนการคิดการแก้ปัญหาใหแ้ ก่ผเู้ รียน
สุดยอดคู่มือครู 102
Ap3.pขlyั้นiปnฏgิบัตanิแdละCสoรnุปsคtrวuาcมtiรnู้gหลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิ ge Appl4y.inขg้ันสtื่hอeสาCรoแmลmะนu�ำnเiสcaนtอion Skill 5. ขSั้นeปlรfะ-เRมeินgเพu่ือlเaพt่ิมinคgุณค่า
ค่านิยมหลัก 12 ประการ กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
102 เพศวิถศี กึ ษา ep 2St ขน้ั คิดวิเคราะห์
และสรุปความรู้
พระราชบญั ญตั บิ ตั รประจาำ ตวั ประชาชน (ฉบบั ท ี่ 3) พ.ศ. 2554 มผี ลบงั คบั ใชใ้ นวนั ท ่ี 10 rocessing
กรกฎาคม พ.ศ. 2554 มสี าระสาำ คัญ ดังน ี้ P
1) บุคคลสัญชาติไทยที่มีอายุครบ 7 ปีบริบูรณ์จะต้องย่ืนคำาขอมีบัตรภายใน 60 วัน
(กรณผี ้มู ีอายุระหวา่ ง 7 ปบี ริบรู ณจ์ นถึงกอ่ นครบ 15 ปีบริบูรณ ์ ใหย้ ืน่ ขอมีบตั รภายใน 1 ปี นบั จากวนั ท ี่ 10 1. ผู้เรียนร่วมกันอภิปรายเปรียบเทียบความเหมือนความต่าง
กรกฎาคม 2554 หรือหากมคี วามจำาเปน็ รัฐมนตรวี า่ การกระทรวงมหาดไทยจะขอขยายเวลาออกไปได้) ทรี่ วบรวมไดจ้ ากนยิ ามทศี่ กึ ษาคน้ ควา้ เกย่ี วกบั กฎหมายทเี่ กย่ี วขอ้ ง
2) บิดา มารดา ผปู้ กครอง หรอื บคุ คล ซงึ่ รบั ดแู ลผ้ทู อี่ ายุไมถ่ งึ 15 ปีบรบิ รู ณ์ จะต้อง กบั ตนเองและครอบครัว สิทธแิ ละการแสดงออก
เปน็ ผยู้ ่นื คำาขอมบี ตั ร ขอมบี ัตรใหม่ หรือเปล่ียนบตั รให้ผทู้ ่อี ายไุ ม่ถึง 15 ปบี รบิ ูรณ์ แต่ไมต่ ดั สิทธบิ คุ คลท่ี
จะยน่ื คาำ ขอด้วยตนเอง 2. ผู้เรียนร่วมกันเชื่อมโยงความคล้ายคลึง/แตกต่างของข้อมูล
3) ในการกาำ หนดโทษ หากไมย่ น่ื ขอบตั รภายใน 60 วนั กรณขี อมบี ตั รครง้ั แรก ตอ่ อายบุ ตั ร ท่ีนำ�มาอภิปราย และสรุปความรู้ตามหัวข้ออภิปราย แสดงเป็น
บตั รหาย ชาำ รดุ หรือเปลี่ยนชื่อตัว-ช่ือสกุล จะมีโทษปรับไมเ่ กิน 100 บาท ความคดิ รวบยอดหรอื หลกั การลงในผังกราฟิก
4) บตั รดงั กลา่ วมอี ายุ 8 ป ี สามารถใชป้ ระโยชนใ์ นการแสดงสทิ ธไิ ดห้ ลายประการ เชน่
สิทธิในการรกั ษาพยาบาล สทิ ธใิ นการรบั การศึกษาขน้ั พ้นื ฐาน
5) กรณีผู้ถือบัตรไม่มีบัตรแสดงเมื่อพนักงานตรวจบัตรขอตรวจ ผู้ถือบัตรท่ีมีอายุ
ตั้งแต่ 15 ปขี ้ึนไป จะตอ้ งระวางโทษปรบั ไมเ่ กนิ 200 บาท รวมทง้ั กำาหนดอตั ราคา่ ธรรมเนยี ม
6) กรณที าำ บตั รใหมไ่ มเ่ สยี คา่ ธรรมเนยี ม แตห่ ากทาำ บตั รหาย ชาำ รดุ แกไ้ ขชอื่ ตวั -ชอ่ื สกลุ
เสยี ค่าธรรมเนียม 100 บาท ออกใบแทน 10 บาท และขอตรวจคัดสาำ เนา 10 บาท
ขั้นตอนการทาำ บตั รประจาำ ตัวประชาชน
1) เม่ือผู้เรียนมีอายุครบ ตรวจสอบข้อมูลและไปย่ืนคำาขอมีบัตรประจำาตัวประชาชน
ต่อพนักงาน เจ้าหน้าที่ ณ ท่ีว่าการอำาเภอ หรือก่ิงอำาเภอ หรือสำานักงานเทศบาล หรือสำานักงานเขตของ
กรงุ เทพมหานคร ภายใน 60 วัน นับแต่วนั ทมี่ อี ายุครบ 7 ปบี รบิ ูรณ ์
2) บัตรประจำาตัวประชาชนจะมีอายุ 8 ป ี เมอ่ื บัตรเดมิ หมดอาย ุ ผ้เู รียนจะต้องไปขอมี
บัตรใหม ่ ภายใน 60 วันนับแต่วนั ท่ีบตั รเดิมหมดอาย ุ
3) ระหว่างนก้ี ารขอมบี ตั รใหม่ สามารถกระทาำ ได ้ หากบตั รเดิมน้นั หายหรือถกู ทำาลาย
ชาำ รดุ ในสาระสาำ คัญผู้ถอื บัตรเปลยี่ นช่ือตวั -ชื่อสกุล โดยที่
- ตอ้ งยนื่ คาำ ขอมบี ตั รใหม ่ ภายใน 60 วนั นบั แตว่ นั ทบ่ี ตั รหายหรอื ถกู ทาำ ลาย ชาำ รดุ
ในสาระสำาคัญ หรอื วนั ทผ่ี ู้ถอื บตั รเปลย่ี นชอ่ื ตวั -ชื่อสกุล
- การยนื่ คาำ ขอมบี ตั รใหมจ่ ะยน่ื ตอ่ ทอ้ งทใี่ ดกไ็ ด ้ ไมจ่ าำ เปน็ ตอ้ งยน่ื คาำ ขอตอ่ ทอ้ งท ่ี
ทีผ่ ู้ถือบตั รมีช่อื อยูใ่ นทะเบยี นบา้ นเหมอื นการทำาบัตรคร้งั แรก
สงวนลิข ิสทธ์ิ บริษัทพัฒนา ุคณภาพ ิวชาการ (พว.) ำจ�กัด 3. ผู้เรียนบันทึกผลขอ้ สรุปเป็นความเข้าใจของกลุ่มและรายบุคคล
กฎหมายใกลต้ วั 103
ผสู้ อนตงั้ ค�ำ ถาม ถามผเู้ รยี นว่า รฐั มนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย 2.2 กฎหมายแพง่ เกยี่ วกับครอบครัว
คนปัจจบุ ันคือใคร
สินสอด คือ ทรัพย์สินซ่ึงฝ่ายชายให้แก่บิดามารดาฝ่ายหญิง กฎหมายครอบครัว เป็นบทบัญญัติท่ีเก่ียวกับการหม้ัน การสมรส และบุตร ซ่ึงจะมี
เพอื่ ตอบแทนการทฝี่ า่ ยหญงิ ยอมสมรส โดยสนิ สอดนนั้ จะสง่ มอบ การผอ่ นปรนในการไมบ่ ังคบั ใชก้ ับชาวมสุ ลิมใน 4 จงั หวัดภาคใต้ ไดแ้ ก ่ จังหวัดปตั ตาน ี นราธิวาส ยะลา
เม่อื ใดก็ได้ และสตูล
2.2.1 การหมนั้ การทฝี่ า่ ยชาย-หญงิ สญั ญาตกลงกนั วา่ จะทำาการสมรสตามกฎหมายตอ่ ไปแต่
กฎหมายมิไดบ้ งั คับว่าจะต้องทำาสัญญาหม้ันก่อนจดทะเบียนสมรส การทาำ สัญญาหมั้นจึงใช้เป็นข้อผกู มัด
ในการบังคบั การสมรสมไิ ด ้
การหมั้นท่สี มบูรณต์ ามกฎหมาย ต้องมอี งคป์ ระกอบตอ่ ไปน้ี
1) ชาย-หญิงทีจ่ ะทาำ สญั ญาหม้ัน ตอ้ งมอี ายไุ มต่ ่ำากว่า 17 ปบี ริบูรณท์ ั้งค ู่ หากฝ่ายใด
ฝ่ายหน่ึงอายุต่ำากว่า 17 ป ี การหม้ันย่อมตกเป็นโมฆะ
2) กรณที ่ชี าย-หญิงยงั เปน็ ผ้เู ยาว ์ ผูแ้ ทนโดยชอบธรรมจะต้องให้ความยนิ ยอมกอ่ น
3) การหมั้นจะสมบูรณ์ทางกฎหมาย เมื่อฝ่ายชายส่งมอบของหม้ันให้แก่ฝ่ายหญิงใน
ขณะทที่ ำาการหมนั้ โดยของหม้นั จะตกเป็นกรรมสทิ ธข์ิ องฝา่ ยหญงิ ทันท ี เม่อื มกี ารสง่ มอบจากฝา่ ยชาย
4) ฝ่ายชายอาจมีการมอบสินสอดให้แก่บิดามารดา (หรือผู้รับบุตรบุญธรรม หรือ
ผปู้ กครอง) ของฝา่ ยหญงิ โดยไมจ่ าำ เปน็ ตอ้ งสง่ มอบขณะทาำ การหมน้ั และแมไ้ มม่ กี ารมอบสนิ สอด การหมน้ั
กส็ มบรู ณไ์ ด้
กรณีทห่ี มน้ั และไม่มกี ารสมรส
หากไม่มกี ารสมรสของหมั้นและสินสอดนน้ั ฝา่ ยชายสามารถเรียกคนื ได้ หากฝ่ายหญงิ
เปน็ ผผู้ ดิ สญั ญาหมน้ั ฝา่ ยชายบอกเลกิ สญั ญาหมน้ั อนั เนอื่ งมาจากเหตสุ าำ คญั ทเี่ กดิ แกฝ่ า่ ยหญงิ คหู่ มน้ั เชน่
ฝา่ ยหญงิ เปน็ โรคตดิ ตอ่ รา้ ยแรง ฝา่ ยหญงิ เปน็ ชกู้ บั ชายอนื่ แตห่ ากฝา่ ยชายเปน็ ผผู้ ดิ สญั ญาหมน้ั หรอื คหู่ มน้ั
ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งถึงแก่ความตาย ฝ่ายหญิงไม่ต้องคืนของหม้ัน และบิดามารดาของฝ่ายหญิงก็ไม่ต้องคืน
สินสอด
2.2.2 การสมรส คือ การที่ฝ่ายชาย-หญิงตกลงกันว่าจะอยู่กินฉันสามีภรรยา โดยการจด-
ทะเบียนสมรสเพื่อให้เป็นสามีภรรยาที่ชอบด้วยกฎหมาย การสมรสท่ีสมบูรณ์ตามกฎหมาย ต้องมีองค์
ประกอบต่อไปนี ้
1) ชาย-หญิงต้องมีอายุครบ 17 ปีบริบูรณ์ทั้งคู่ การสมรสท่ีชาย-หญิงมีอายุตำ่ากว่า
17 ป ี จะเกดิ ขน้ึ ได ้ หากศาลอนุญาต เช่น ฝ่ายหญิงอาย ุ 15 ป ี แต่ตั้งครรภ์ระหว่างนนั้
2) หากชาย-หญิงยังเป็นผูเ้ ยาวต์ อ้ งไดร้ ับความยนิ ยอมจากผู้แทนโดยชอบธรรมก่อน
3) ฝ่ายชายและหญิงต้องยินยอมเป็นสามีภรรยากัน และมีเจตนาเป็นสามีภรรยากัน
จริงๆ หากจดทะเบียนสมรสเพื่อประโยชน์บางอย่างโดยไม่มีเจตนาเป็นสามีภรรยากัน การสมรสน้ัน
จะตกเป็นโมฆะ
4) การสมรสจะสมบูรณ์และชอบด้วยกฎหมาย หากมีการจดทะเบียนสมรสต่อหน้า
เจ้าหน้าท ี่
103 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 STEPs 1. ขG้ันaรวtบhรeวrมinขg้อมูล 2. ข้ันคิดวิเPคrรoาะcหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ทักษะชีวิต
ep 3 104 เพศวิถศี กึ ษา
St
conAstru ข้ันปฏิบัตแิ ละสรปุ ความรู้
wldedge หลงั การปฏบิ ัติ
ctpipnlgyitnhge aknno 5) การสมรสจะเปน็ โมฆะทนั ท ี หากฝา่ ยชายหรอื หญงิ เปน็ บคุ คลวกิ ลจรติ ฝา่ ยชาย
สงวนลิข ิสทธิ์ บริษัท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) ำจ�กัดและหญิงเปน็ ญาติสบื สายโลหิตโดยตรง ฝ่ายชายหรอื หญงิ มคี ู่สมรสทีจ่ ดทะเบียนสมรสกนั อยูก่ อ่ นแลว้
1. ผู้เรียนนำ�ข้อสรุปความรู้ความเข้าใจ 6) แม้ผู้รับบุตรบุญธรรมกับบุตรบุญธรรมจะสมรสกันมิได้ แต่หากท้ังสอง
ทไี่ ดแ้ ลกเปลยี่ นเรยี นรรู้ ว่ มกนั ระหวา่ งกลมุ่ จดทะเบยี นสมรสกนั การสมรสนัน้ ก็มผี ลสมบูรณ ์ เพียงแต่ทำาให้การรับบุตรบุญธรรมยกเลกิ ไป
ในช้ันเรียนมาวิเคราะห์เก่ียวกับกฎหมาย
ท่เี ก่ยี วข้องกับตนเองและครอบครัว สิทธิ ทรัพย์สนิ ระหวา่ งสามภี รรยา ม ี 2 ประเภท ดังนี้
และการแสดงออก
สินส่วนตวั สินสมรส
2. กลุ่มผู้เรียนร่วมกันอภิปรายตรวจสอบ
ค ว า ม ส ม บู ร ณ์ ถู ก ต้ อ ง ข อ ง ค ว า ม รู้ - ของหม้ันเป็นสนิ สว่ นตัวของภรรยา - ทรพั ย์สินทค่ี สู่ มรสไดม้ าระหว่างสมรส
ความเขา้ ใจเกย่ี วกบั กฎหมายทเ่ี กยี่ วขอ้ งกบั ท้งั เงินเดอื น โบนสั เงนิ รางวัลต่างๆ
ตนเองและครอบครวั สทิ ธแิ ละการแสดงออก - ทรพั ยส์ ินทีส่ ามีภรรยามมี ากอ่ นสมรส
และรว่ มกนั ท�ำ กจิ กรรมสง่ เสรมิ การเรยี นรู้ - ทรัพย์สนิ ท่ีพินัยกรรม หรอื หนงั สือระบวุ า่
(หนงั สอื เรียน หนา้ 114) - เครอ่ื งใชส้ ่วนตวั เครอ่ื งแต่งกาย มอบให้มรดกนน้ั เปน็ สินสมรส
เครื่องประดับ เครอ่ื งมือประกอบอาชีพ
ของสามภี รรยา - ทรพั ยส์ นิ ท่เี ป็นดอกผลของสนิ สว่ นตัวหลัง
จากการจดทะเบยี นสมรส เช่น ดอกเบ้ีย
- ทรัพย์สินท่สี ามหี รือภรรยาไดม้ าโดย เงนิ ฝากหลังจดทะเบียนสมรส
การรับมรดกหรอื การใหโ้ ดยเสนห่ า
3. สทิ ธใิ นการแสดงออกตามวิถีชวี ิตทางเพศ
3.1 ความหมายและความสาำ คญั ของสิทธมิ นุษยชน
พระราชบัญญัติคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ พ.ศ. 2542 ได้ให้ความหมายว่า
“สิทธิมนุษยชน” หมายถึง ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ สิทธิ เสรีภาพและความเสมอภาคของบุคคลที่ได้รับ
การรบั รองหรอื คมุ้ ครองตามรฐั ธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจกั รไทย หรอื ตามกฎหมายไทย หรอื ตามสนธสิ ญั ญา
ที่ประเทศไทยมพี นั ธกรณีท่ีจะต้องปฏิบตั ิตาม
ความสาำ คญั ของสทิ ธมิ นษุ ยชน จงึ เปน็ ผลมาจากการทมี่ นษุ ยเ์ กดิ มามสี ทิ ธใิ นตนเอง มเี กยี รตภิ มู ิ
ในความเป็นมนุษย์ มีคุณค่าในตนเอง มีความภาคภูมิใจในตนเอง โดยเช่ือว่ามนุษย์ทุกคนมีฐานะ
เทา่ เทียมกนั จงึ พงึ ไดร้ บั การคุ้มครองจากรัฐ และการปฏิบัติอย่างเทา่ เทยี มกัน
3.2 บทบญั ญตั ริ ัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจักรไทยเกี่ยวกบั เรอื่ งสิทธมิ นษุ ยชน
บทบัญญัติในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 กำาหนดเก่ียวกับเรื่อง
สิทธิมนุษยชนว่า เป็นศักด์ิศรีของความเป็นมนุษย์ท่ีจะต้องได้รับการเคารพจากผู้อ่ืน เป็นสิทธิเสรีภาพ
และความเสมอภาคของบุคคลที่ได้รับการคุ้มครองจากกฎหมายผู้อ่ืนจะไปละเมิดมิได้ ดังนั้น
สทิ ธเิ สรภี าพในรัฐธรรมนญู สามารถแบง่ ออก ได้ดังน้ี
ทักษะชีวิต
การนำ�ความรู้เร่ืองกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับตนเองและครอบครัว
สทิ ธแิ ละการแสดงออก รวมถงึ ประมวลกฎหมายอาญามาตรา ๒๗๖-๒๘๗
มาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำ�วัน เพ่ือให้สามารถปฏิบัติตนได้ถูกต้อง
ตามสทิ ธแิ ละกฎหมาย ซงึ่ เปน็ การเสรมิ สรา้ งทกั ษะชวี ติ ทมี่ ผี ลดตี อ่ ตนเอง
และสงั คม
สุดยอดคู่มือครู 104
Ap3.pขly้ันiปnฏgิบัตanิแdละCสoรnุปsคtrวuาcมtiรnู้gหลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิ ge Appl4y.inขg้ันสtื่hอeสาCรoแmลmะนu�ำnเiสcaนtอion Skill 5. ขS้ันeปlรfะ-เRมeินgเพu่ือlเaพt่ิมinคgุณค่า
ค่านิยมหลัก 12 ประการ กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
กฎหมายใกลต้ ัว 105 ำจ�กัด
3.2.1 สทิ ธิและเสรภี าพส่วนบคุ คล ประกอบด้วยสทิ ธดิ า้ นต่างๆ ดังนี้ (พว.)
1) สิทธิและเสรีภาพในชีวิตและร่างกาย ประชาชนทุกคนมีสิทธิและเสรีภาพในชีวิต
St ภยั พิบัติสาธารณะ เป็นภยั ท่เี กิดข้นึ แกส่ าธารณชน ไดแ้ ก่ อัคคีภยั
และรา่ งกาย การทรมาน ทารณุ กรรม หรอื การลงโทษดว้ ยวิธีการโหดรา้ ยจะกระทำามิได้ การคน้ ตัวบุคคล วาตภัย อุทกภยั สนึ ามิ ตลอดจนภยั อนื่ ๆ อนั เปน็ สาธารณะ ไม่วา่ จะ
บ ิร ัษทพัฒนาคุณภาพ ิวชาการการจับและการคุมขังบุคคลจะกระทำามิได้ เว้นแต่มีคำาส่ังหรือหมายของศาลหรือมีเหตุอย่างอ่ืนตามที่เกิดจากธรรมชาติหรือมีผู้กระทำ�ให้เกิดขึ้น ซ่ึงก่อให้เกิดอันตราย
กฎหมายบญั ญตั ิ แก่ชีวติ หรือความเสยี หายแกท่ รพั ย์สินของประชาชนหรือของรัฐ
Aco
2) เสรภี าพในเคหสถาน ประชาชนทกุ คนมเี สรีภาพในการทีจ่ ะอาศยั อยูใ่ นเคหสถาน 106 เพศวถิ ศี ึกษา
อย่างปกติสุข โดยไม่ได้รับการรบกวนจากบุคคลอ่ืน การเข้าไปในเคหสถานโดยปราศจากความยินยอม
ของผคู้ รอบครอง หรอื การตรวจคน้ เคหสถานหรอื ในทร่ี โหฐานจะกระทำามไิ ด ้ เวน้ แตม่ คี าำ สง่ั หรอื หมายศาล 3.2.3 สิทธใิ นทรพั ย์สินของประชาชนชาวไทย มดี ังนี้
1) สิทธิในทรัพย์สิน ประชาชนทุกคนมีสิทธิในทรัพย์สินที่ได้มาโดยถูกต้องตาม
3) เสรีภาพในการเดินทางและการเลือกถิ่นที่อยู่อาศัย ประชาชนทุกคนมีเสรีภาพ
ในการทจ่ี ะเดินทางไปในสถานทีต่ ่างๆ ภายในประเทศไดอ้ ยา่ งเสร ี รวมถงึ การเลอื กที่จะต้งั ถิน่ ฐานในพ้ืนท่ี กฎหมาย เช่น การสืบมรดก
ต่างๆ ภายในประเทศ เวน้ แตเ่ ป็นเขตทก่ี ฎหมายหา้ มไว ้ 2) สิทธใิ นการที่จะไมถ่ ูกเวนคืนอสงั หารมิ ทรัพย์ หรอื ทรพั ย์ทไี่ มส่ ามารถเคล่อื นทไี่ ด ้
4) สิทธิในครอบครัว ประชาชนทุกคนมีสิทธิในครอบครัว เกียรติยศ ช่ือเสียง เช่น บ้านและท่ีดิน เว้นแต่โดยอาศัยอำานาจตามบทบัญญัติแห่งกฎหมาย แต่ต้องกำาหนดค่าตอบแทน
ตลอดจนความเป็นอยู่ส่วนตัว การกระทำาที่เป็นการละเมิดหรือกระทบถึงสิทธิของบุคคลในครอบครัว อยา่ งเป็นธรรม
เกียรติยศ ช่อื เสียงหรอื ความเป็นอยสู่ ว่ นตัวจะกระทาำ มิได้ เวน้ แตก่ รณที ่ีเปน็ ประโยชนต์ อ่ สาธารณะ 3.2.4 สิทธิและเสรภี าพในการประกอบอาชีพของประชาชนชาวไทย มีดังน้ี
5) เสรภี าพในการสื่อสาร ประชาชนทกุ คนมีเสรีภาพในการสื่อสารถงึ กันในทางทช่ี อบ 1) เสรีภาพในการประกอบอาชีพ ประชาชนทุกคนมเี สรีภาพในการประกอบอาชีพได้
ด้วยกฎหมาย การขัดขวางด้วยวิธีการต่างๆ จะกระทำามิได้ ยกเว้นเพื่อการรักษาความม่ันคงของรัฐ อยา่ งเตม็ ท่ี มกี ารแขง่ ขันโดยเสรแี ละเปน็ ธรรม
หรือเพ่ือรักษาความสงบเรียบรอ้ ยหรือศีลธรรมอนั ดขี องประชาชน
2) สิทธิในการมีหลักประกันความปลอดภัยในการทำางาน ประชาชนทุกคนจะมี
6) เสรีภาพในการนับถือศาสนา ประชาชนทุกคนมีเสรีภาพในการนับถือศาสนาได้ หลกั ประกันความปลอดภยั และสวสั ดิภาพในการทาำ งาน รวมทงั้ หลักประกนั ในการดาำ รงชพี ท้งั ในระหวา่ ง
อยา่ งเสร ี โดยไมเ่ ปน็ ปฏปิ กั ษต์ อ่ หนา้ ทข่ี องพลเมอื ง และไมเ่ ปน็ การขดั ตอ่ ความสงบเรยี บรอ้ ยหรอื ศลี ธรรม การทำางานและเมอื่ พ้นภาวะการทาำ งาน
อันดขี องประชาชน 3.2.5 เสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นของบุคคลและสื่อมวลชนของประชาชนชาวไทย
มีดังนี้
7) สิทธิในการเกณฑ์แรงงาน การเกณฑ์แรงงานจากรัฐบาลไม่สามารถทำาได้ เว้นแต่
โดยอาศัยอาำ นาจตามบทบัญญัติแห่งกฎหมาย เฉพาะเพอ่ื ประโยชน์ในการปอ้ งกันภัยพบิ ตั สิ าธารณะท่ีเกดิ 1) เสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น ประชาชนทุกคนสามารถแสดงความคิดเห็น
ข้ึนในภาวะฉุกเฉนิ การพูด การเขียน การพิมพ์ การโฆษณา และการส่ือความหมายโดยวิธีอื่นได้อย่างเต็มท่ี ซ่ึงการจำากัด
3.2.2 สิทธใิ นกระบวนการยุติธรรมของประชาชนชาวไทย มดี งั น ้ี เสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นของบุคคลจะกระทำามิได้ เว้นแต่โดยอาศัยอำานาจตามบทบัญญัติ
แหง่ กฎหมาย
1) สิทธิการรับโทษทางอาญา บุคคลไม่ต้องรับโทษทางอาญาเว้นแต่บุคคลนั้นได้
กระทาำ ผิดตามกฎหมายอาญา และใหถ้ ือวา่ บคุ คลนน้ั ยังไมม่ ีความผิดจนกว่าศาลจะมีคำาพพิ ากษาถึงท่สี ดุ 2) เสรีภาพในด้านการสื่อสารสาธารณะ สื่อสารมวลชนทุกแขนงท้ังหนังสือพิมพ์
แลว้ เทา่ นั้น วทิ ยกุ ระจายเสียง วทิ ยโุ ทรทศั น์ หรอื สอ่ื มวลชนอนื่ ยอ่ มมเี สรภี าพในการเสนอข่าวและแสดงความคดิ เหน็
ภายใตข้ ้อจาำ กดั ตามรฐั ธรรมนูญ โดยไมต่ กอยูภ่ ายใตอ้ ำานาจของหนว่ ยงานใด แตต่ ้องไมข่ ัดตอ่ จริยธรรม
2) สิทธิในกระบวนการยุติธรรม ประชาชนทุกคนมีสิทธิในการเข้าถึงกระบวนการ แห่งการประกอบวชิ าชีพ
ยุติธรรมได้โดยง่าย เช่น การได้รับการปฏิบัติท่ีเป็นธรรม โปร่งใสในกระบวนการยุติธรรม มีโอกาสใน 3.2.6 สิทธิเสรีภาพในการศึกษา ประชาชนทุกคนมีสิทธิเท่าเทียมกันในการได้รับการศึกษา
การตอ่ สู้คดตี า่ งๆ ของรัฐโดยไม่เกบ็ ค่าใชจ้ า่ ยและมคี ณุ ภาพไม่น้อยกว่า 12 ปี และมเี สรภี าพทางวิชาการ โดยประชาชนไดร้ บั
การศึกษาอบรม การเรียน การสอน การวิจัยและการเผยแพร่งานวิจัยตามหลักวิชาการย่อมได้รับ
ep 4 ความคมุ้ ครอง ทั้งน้ีตอ้ งไม่ขดั ตอ่ หน้าท่ขี องพลเมืองหรอื ศีลธรรมอนั ดีของประชาชน
3.2.7 สทิ ธใิ นการไดร้ บั บรกิ ารสาธารณสขุ และสวสั ดกิ ารจากรฐั ของประชาชนชาวไทย มดี งั น้ี
mmpupnlyicinagtiotnh s ข้ันสอื่ สารและนำ� เสนอ
1. ผเู้ รยี นแตล่ ะกลมุ่ ออกแบบหรอื หาวธิ นี �ำ เสนอใหผ้ อู้ น่ื รบั รแู้ ละสอ่ื สาร 1) ประชาชนทกุ คนเปน็ ผทู้ มี่ สี ทิ ธทิ จี่ ะไดร้ บั การบรกิ ารทางสาธารณสขุ ทเ่ี หมาะสมและ
ไดม้ าตรฐานจากรัฐ ซง่ึ ต้องเป็นไปอย่างท่วั ถึงและมีประสทิ ธภิ าพ
ไดอ้ ย่างมปี ระสิทธภิ าพดว้ ยเทคนิควิธีท่เี หมาะสม บรู ณาการการใช ้
ส่ือ/เทคโนโลย/ี คำ�ศพั ทเ์ พม่ิ เตมิ /สงิ่ ท่ีนา่ สนใจแทรกในการรายงาน
2. สมุ่ กลมุ่ ผูเ้ รยี นนำ�เสนอผลการสรุปความรคู้ วามเขา้ ใจ
สงวนลิข ิสท kilธ์ิle
105 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 STEPs 1. ขGั้นaรวtบhรeวrมinขg้อมูล 2. ขั้นคิดวิเPคrรoาะcหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ทักษะชีวิต
StSel ep 5ขน้ั ประเมินเพ่อื เพมิ่ คุณค่า กฎหมายใกลต้ วั 107
บรกิ ารสังคมและจิตสาธารณะ
tingf-Regula 2) เด็ก เยาวชน และบุคคลในครอบครัว มีสิทธิที่จะได้รับความคุ้มครองจากรัฐ
จากการใชค้ วามรนุ แรง และการปฏบิ ตั ทิ ไี่ มเ่ ปน็ ธรรม รวมทง้ั มสี ทิ ธทิ จี่ ะมชี วี ติ รอดและไดร้ บั การพฒั นาทาง
สงวนลิข ิสทธ์ิ บริ ัษทพัฒนา ุคณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด1. ผเู้ รยี นแตล่ ะกลมุ่ และรายบคุ คลตรวจสอบด้านรา่ งกาย จิตใจ และสตปิ ญั ญาตามศกั ยภาพในสภาพแวดล้อมทีเ่ หมาะสม
ความรู้ความเข้าใจของตนเองหลังจาก
รับฟังการนำ�เสนอของสมาชิกกลุ่มอ่ืน 3) สิทธิของผู้สูงอายุ ประชาชนผู้มีอายุเกิน 60 ปีบริบูรณ์ข้ึนไปและไม่มีรายได้
ปรบั ปรงุ ชน้ิ งานของกลมุ่ ตนเองใหส้ มบรู ณ์ เพยี งพอแกก่ ารยงั ชพี มสี ทิ ธไิ ดร้ บั สวสั ดกิ าร สง่ิ อาำ นวยความสะดวกอนั เปน็ สาธารณะอยา่ งสมศกั ดศ์ิ รี และ
และบนั ทกึ เพ่มิ เตมิ ความชว่ ยเหลอื ที่เหมาะสมจากรัฐ
2. นำ�ผลงานแสดงในป้ายนิเทศหรือเผยแพร่ 4) สิทธิของผู้พิการหรือทุพพลภาพ ประชาชนท่ีร่างกายพิการหรือทุพพลภาพมีสิทธิ
สู่หอ้ งเรยี นอนื่ หรอื สาธารณะ เข้าถึงและใช้ประโยชน์จากสวัสดิการ สิ่งอำานวยความสะดวกอันเป็นสาธารณะ และความช่วยเหลือที่
เหมาะสมจากรัฐ
องคก์ ารพฒั นาเอกชน หรอื NGO เปน็ องคก์ ร
ทไ่ี มใ่ ชภ่ าครฐั และไมใ่ ชภ่ าคธรุ กจิ ทแี่ สวงหา 5) สิทธิของผู้ยากจน ประชาชนที่ยากจน ไร้ที่อยู่อาศัย และมีรายได้ไม่เพียงพอต่อ
กำ�ไร ก่อต้ังและดำ�เนินการโดยกลุ่มบุคคล การยังชีพ ยอ่ มมสี ทิ ธไิ ด้รับความชว่ ยเหลือที่เหมาะสมจากรฐั
ท่ีมีความมุ่งม่ันในการเข้ามามีส่วนร่วม 3.2.8 สิทธิในขอ้ มลู ข่าวสารและการรอ้ งเรยี นของประชาชนชาวไทย มดี งั น้ ี
ในการแกไ้ ขปญั หาสังคม
1) ประชาชนมีสทิ ธิได้รบั ทราบและเขา้ ถึงขอ้ มลู ของหน่วยราชการ หน่วยงานของรฐั
รัฐวิสาหกิจ หรือราชการส่วนท้องถิ่น เว้นแต่การเปิดเผยข้อมูลหรือข่าวสารนั้นจะกระทบต่อความม่ันคง
ของรัฐ การดำาเนินโครงการหรือกิจกรรมใดท่ีอาจมีผลกระทบต่อคุณภาพส่ิงแวดล้อม สุขภาพอนามัย
คณุ ภาพชวี ติ รฐั ต้องจดั ใหม้ ีกระบวนการรบั ฟงั ความคดิ เหน็ ของประชาชนอยา่ งทั่วถงึ
2) ประชาชนมสี ทิ ธใิ นการมสี ว่ นรว่ มในกระบวนการพจิ ารณาของเจา้ หนา้ ทร่ี ฐั ทอ่ี าจ
มผี ลกระทบต่อสิทธแิ ละเสรีภาพ รวมถงึ สิทธเิ สนอเรื่องราวรอ้ งทุกขแ์ ละได้รับแจ้งผลการพจิ ารณาภายใน
เวลาอนั รวดเร็ว
3) ประชาชนมีสิทธิในการฟ้องร้องหน่วยงานต่างๆ ที่ปฏิบัติไม่เป็นธรรมต่อตนเอง
และมสี ทิ ธไิ ดร้ บั การคมุ้ ครองในฐานะของผ้บู ริโภค
3.2.9 เสรภี าพในการชุมนมุ และการสมาคมของประชาชนชาวไทย มดี ังน้ี
1) ประชาชนมีเสรีภาพในการชุมนุมโดยสงบและปราศจากอาวุธ เว้นแต่โดยอาศัย
อาำ นาจตามบทบญั ญตั แิ หง่ กฎหมาย เฉพาะในกรณกี ารชมุ นมุ สาธารณะ และเพอื่ คมุ้ ครองความสะดวกของ
ประชาชนทจี่ ะใชพ้ ื้นที่สาธารณะ
2) ประชาชนมสี ทิ ธใิ นการรวมกนั เปน็ สมาคม สหภาพ สหพนั ธ ์สหกรณ ์กลมุ่ เกษตรกร
องคก์ ารเอกชน องคก์ ารพัฒนาเอกชน หรอื หมูค่ ณะอนื่
3) ประชาชนมเี สรภี าพในการรว่ มกนั จดั ตงั้ พรรคการเมอื ง เพอื่ ดาำ เนนิ กจิ กรรมในทาง
การเมอื งใหเ้ ปน็ ไปตามเจตนารมณ์ ตามวถิ ที างของการปกครองระบอบประชาธปิ ไตยอนั มพี ระมหากษตั รยิ ์
ทรงเป็นประมุข
4) ประชาชนมสี ทิ ธติ อ่ ตา้ นโดยสนั ตวิ ธิ ี การกระทาำ ใดๆ ทเ่ี ปน็ ไป เพอื่ ใหไ้ ดม้ าซงึ่ อาำ นาจ
ในการปกครองประเทศโดยวธิ กี ารท่ีไมเ่ ป็นไปตามวถิ ีทางทบ่ี ัญญตั ิไว้ในรฐั ธรรมนญู
สุดยอดคู่มือครู 106
Ap3.pขlyั้นiปnฏgิบัตanิแdละCสoรnุปsคtrวuาcมtiรnู้gหลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิ ge Appl4y.inขgั้นสtื่hอeสาCรoแmลmะนu�ำnเiสcaนtอion Skill 5. ขSั้นeปlรfะ-เRมeินgเพu่ือlเaพt่ิมinคgุณค่า
ค่านิยมหลัก 12 ประการ กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
108 เพศวถิ ีศึกษา St ep 1 ขั้นรวบรวมขอ้ มลู
4. ประมวลกฎหมายอาญามาตรา ๒๗๖-๒๘๗ gGatherin
ความผิดเก่ียวกับเพศ บัญญตั อิ ยใู่ นประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๒๗๖ ถึงมาตรา ๒๘๗ สาำ หรับ เรอ่ื งที่ 2 ประมวลกฎหมายอาญา
มาตรา ๒๗๖ มาตรา ๒๗๗ และ มาตรา ๒๘๖ ไดม้ กี ารแก้ไข เพิ่มเติมโดยพระราชบัญญตั ิแก้ไขเพิ่มเตมิ มาตรา ๒๗๖-๒๘๗
ประมวลกฎหมายอาญา (ฉบับที่ ๑๙) ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๒๔ ตอนที่ ๕๖ ก วันที่ ๑๙ 1. แบ่งกลุ่มผู้เรียนร่วมกันศึกษาเอกสาร
กันยายน ๒๕๕๐ มผี ลใช้บังคับต้งั แต่วันถดั จากวนั ประกาศในราชกิจจานุเบกษา คอื วันท ี่ ๒๐ กนั ยายน
๒๕๕๐ หนังสือเรียนเกี่ยวกับประมวลกฎหมาย
อาญามาตรา ๒๗๖-๒๘๗
ลกั ษณะ ๙ ความผดิ เกยี่ วกับเพศ 2. ตั้งคำ�ถามให้ผู้เรียนเสนอข้อมูลจาก
มาตรา ๒๗๖ ผู้ใดข่มขืนกระทำาชำาเราผู้อื่นโดยขู่เข็ญด้วยประการใดๆ โดยใช้กำาลังประทุษร้าย ประสบการณ์ท่ีรับรู้เกี่ยวกับประมวล
โดยผู้อ่ืนน้ันอยู่ในภาวะที่ไม่สามารถขัดขืนได้ หรือโดยทำาให้ผู้อ่ืนนั้นเข้าใจผิดว่าตนเป็นบุคคลอ่ืน กฎหมายอาญามาตรา ๒๗๖-๒๘๗
ต้องระวางโทษจำาคุกตงั้ แต่ส่ปี ีถึงยสี่ บิ ป ี และปรับตั้งแตแ่ ปดพันบาทถึงสี่หมื่นบาท ตามหวั ขอ้ ทกี่ �ำ หนดให้ (ศกึ ษารายละเอยี ด
การกระทำาชำาเราตามวรรคหนึ่ง หมายความว่าการกระทำาเพ่ือสนองความใคร่ของผู้กระทำาโดย ค�ำ ถามจากแผนการจดั การเรยี นรู้)
การใช้อวยั วะเพศของผกู้ ระทำากระทาำ กับอวยั วะเพศ ทวารหนกั หรอื ชอ่ งปากของผอู้ ืน่ หรอื การใช้สิ่งอืน่ ใด 3. แตล่ ะกลุ่มบันทกึ ผลการศึกษาตามหัวข้อ
กระทาำ กบั อวยั วะเพศหรือทวารหนกั ของผ้อู นื่ ที่กำ�หนดลงผังกราฟิก (เลือกออกแบบ
ถ้าการกระทำาความผิดตามวรรคหน่ึงได้กระทาำ โดยมีหรือใช้อาวุธปืนหรือวัตถุระเบิด หรือโดยร่วม และใช้ผังกราฟกิ ใหเ้ หมาะสมกับลกั ษณะ
กระทาำ ความผดิ ดว้ ยกนั อนั มลี กั ษณะเปน็ การโทรมหญงิ หรอื กระทำากบั ชายในลกั ษณะเดยี วกนั ตอ้ งระวาง ของขอ้ มลู ) ดงั ตวั อยา่ ง
โทษจาำ คกุ ต้ังแต่สิบห้าปีถึงยสี่ ิบปี และปรบั ตง้ั แต่สามหม่นื บาทถึงสห่ี มนื่ บาทหรือจาำ คกุ ตลอดชวี ิต
ถ้าการกระทำาความผิดตามวรรคหน่ึงเป็นการกระทำาความผิดระหว่างคู่สมรสและคู่สมรสนั้นยัง ประมวลกฎหมายอาญามาตรา ๒๗๖-๒๘๗
ประสงค์จะอยู่กินด้วยกันฉันสามีภริยา ศาลจะลงโทษน้อยกว่าที่กฎหมายกำาหนดไว้เพียงใดก็ได้ หรือจะ มาตรา ลักษณะความผิด โทษปรับ โทษจ�ำ คุก
กาำ หนดเงอ่ื นไขเพอื่ คมุ ความประพฤตแิ ทนการลงโทษกไ็ ด ้ ในกรณที ศ่ี าลมคี าำ พพิ ากษาใหล้ งโทษจาำ คกุ และ
คสู่ มรสฝา่ ยใดฝา่ ยหนงึ่ ไมป่ ระสงคจ์ ะอยกู่ นิ ดว้ ยกนั ฉนั สามภี รยิ าตอ่ ไป และประสงคจ์ ะหยา่ ใหค้ สู่ มรสฝา่ ย
นัน้ แจ้งใหศ้ าลทราบ และให้ศาลแจ้งพนักงานอัยการให้ดำาเนินการฟ้องหยา่ ให้
สงวนลิข ิสทธ์ิ บริษัทพัฒนา ุคณภาพ ิวชาการ (พว.) ำจ�กัด
มาตรา ๒๗๗ ผูใ้ ดกระทาำ ชาำ เราเด็กอายุยงั ไมเ่ กินสิบห้าป ี ซึ่งมใิ ชภ่ ริยาหรือสามขี องตน โดยเดก็ นนั้
จะยินยอมหรือไมก่ ็ตามต้องระวางโทษจาำ คกุ ตง้ั แต่สี่ปถี ึงย่ีสบิ ป ี และปรบั ต้ังแต่แปดพนั บาทถึงส่หี ม่นื บาท
การกระทำาชำาเราตามวรรคหน่ึง หมายความว่าการกระทำาเพื่อสนองความใคร่ของผู้กระทำาโดย
การใช้อวัยวะเพศของผกู้ ระทาำ กระทาำ กับอวยั วะเพศ ทวารหนกั หรือช่องปากของผอู้ ื่น หรอื การใชส้ ่ิงอืน่ ใด
กระทำากบั อวัยวะเพศหรอื ทวารหนักของผ้อู น่ื
ถ้าการกระทำาความผิดตามวรรคหนึ่งเป็นการกระทาำ แก่เด็กอายุยังไม่เกินสิบสามปี ต้องระวางโทษ
จำาคุกตง้ั แต่เจด็ ปีถงึ ย่สี บิ ปีและปรบั ตงั้ แตห่ น่งึ หมืน่ สี่พันบาทถึงสีห่ ม่นื บาท หรือจำาคุกตลอดชวี ิต
107 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 STEPs 1. ขG้ันaรวtบhรeวrมinขg้อมูล 2. ข้ันคิดวิเPคrรoาะcหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
ทักษะชีวิต
กฎหมายใกล้ตวั 109 ep 3
St
ถ้าการกระทำาความผิดตามวรรคหน่งึ หรือวรรคสามไดก้ ระทำาโดยรว่ มกระทาำ ความผิดด้วยกนั อนั มี ข้นั ปฏบิ ตั ิและสรปุ ความรู้
ลักษณะเป็นการโทรมเด็กหญิงหรือกระทำากับเด็กชายในลักษณะเดียวกันและเด็กนั้นไม่ยินยอม หรือได้ wldedge
กระทำาโดยมีอาวธุ ปนื หรือวัตถรุ ะเบดิ หรือโดยใช้อาวธุ ตอ้ งระวางโทษจาำ คุกตลอดชีวติ conAstructpipnlgyitnhge aknno หลงั การปฏบิ ัติ
ความผดิ ตามทบ่ี ญั ญตั ิไว้ในวรรคหน่งึ ถ้าเปน็ การกระทาำ โดยบคุ คลอายไุ ม่เกนิ สบิ แปดปกี ระทาำ ตอ่
เด็กซ่ึงมีอายุกว่าสิบสามปี แต่ยังไม่เกินสิบห้าปี โดยเด็กน้ันยินยอม และภายหลังศาลอนุญาตให้ทั้งสอง 1. ผู้เรียนนำ�ข้อสรุปความรู้ความเข้าใจท่ีได้แลกเปล่ียนเรียนรู้ร่วมกัน
ฝ่ายสมรสกัน ผู้กระทำาผิดไม่ต้องรับโทษ ถ้าศาลอนุญาตให้สมรสในระหว่างผู้กระทำาผิดกำาลังรับโทษใน ระหวา่ งกลมุ่ ในชน้ั เรยี นมาวเิ คราะหเ์ กย่ี วกบั ประมวลกฎหมายอาญา
ความผิดน้ันอยู่ ให้ศาลปล่อยผู้กระทำาความผิดไป มาตรา ๒๗๗ ทวิ ถ้าการกระทำาความผิดตาม มาตรา ๒๗๖-๒๘๗
มาตรา ๒๗๖ วรรคหน่งึ หรอื มาตรา ๒๗๗ วรรคหนง่ึ หรือวรรคสาม เปน็ เหตใุ ห้ผู้ถกู กระทาำ
(๑) รบั อนั ตรายสาหสั ผกู้ ระทาำ ตอ้ งระวางโทษจาำ คกุ ตง้ั แตส่ บิ หา้ ปถี งึ ยส่ี บิ ปแี ละปรบั ตงั้ แตส่ ามหมนื่ 2. กลุ่มผู้เรียนร่วมกันอภิปรายตรวจสอบความสมบูรณ์ถูกต้อง
บาทถึงส่หี มืน่ บาท หรือจำาคุกตลอดชวี ติ ของความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับประมวลกฎหมายอาญามาตรา
(๒) ถงึ แก่ความตาย ผกู้ ระทาำ ต้องระวางโทษประหารชวี ติ หรือจำาคุกตลอดชีวติ ๒๗๖-๒๘๗ และทำ�กิจกรรมตรวจสอบความเข้าใจ (หนังสือเรียน
หนา้ 113)
.
มาตรา ๒๗๗ ตร ี ถา้ การกระทำาความผดิ ตามมาตรา ๒๗๖ วรรคสาม หรอื มาตรา ๒๗๗ วรรคส่ี
เปน็ เหตุให้ผ้ถู ูกกระทาำ
(๑) รบั อันตรายสาหัส ผู้กระทาำ ตอ้ งระวางโทษประหารชวี ติ หรือจำาคุกตลอดชวี ิต
(๒) ถงึ แกค่ วามตาย ผู้กระทำาต้องระวางโทษประหารชีวิต
มาตรา ๒๗๘ ผใู้ ดกระทาำ อนาจารแก่เดก็ อายยุ ังไมเ่ กนิ สิบหา้ ปี โดยข่เู ขญ็ ด้วยประการใดๆ โดยใช้
กำาลังประทุษร้าย โดยบุคคลนั้นอยู่ในภาวะที่ไม่สามารถขัดขืนได้ หรือโดยทำาให้บุคคลนั้นเข้าใจผิดว่า
ตนเปน็ บุคคลอ่ืน ตอ้ งระวางโทษจาำ คกุ ไม่เกินสบิ ป ี หรอื ปรบั ไม่เกนิ สองหมน่ื บาท หรือทั้งจาำ ทงั้ ปรบั
สงวน ิลข ิสทธิ์ บ ิร ัษท ัพฒนา ุคณภาพ ิวชาการ (พว.) จำ�กัด
มาตรา ๒๗๙ ผใู้ ดกระทาำ อนาจารแกเ่ ดก็ อายุยงั ไมเ่ กินสบิ หา้ ป ี โดยเด็กน้นั จะยินยอมหรือไมก่ ็ตาม 110 เพศวถิ ีศึกษา
ตอ้ งระวางโทษจาำ คกุ ไมเ่ กนิ สบิ ป ี หรอื ปรบั ไมเ่ กนิ สองหมื่นบาท หรอื ทง้ั จาำ ทั้งปรับ
ถ้าการกระทำาความผิดตามวรรคแรก ผู้กระทำาได้กระทำาโดยขู่เข็ญด้วยประการใดๆ โดยใช้กำาลัง มาตรา ๒๘๑ การกระทำาความผดิ ตามมาตรา ๒๗๖ วรรคแรก และมาตรา ๒๗๘ นั้น ถา้ มไิ ดเ้ กดิ
ประทุษร้าย โดยเด็กนั้นอยู่ในภาวะท่ีไม่สามารถขัดขืนได้ หรือโดยทำาให้เด็กนั้นเข้าใจผิดว่าตนเป็น ตอ่ หน้าธารกาำ นลั ไมเ่ ปน็ เหตใุ หผ้ ู้ถูกกระทำารับอนั ตรายสาหสั หรอื ถงึ แก่ความตาย หรือมไิ ดเ้ ป็นการกระทาำ
บุคคลอืน่ ตอ้ งระวางโทษจาำ คุกไมเ่ กนิ สิบหา้ ปี หรือปรบั ไม่เกินสามหม่ืนบาท หรือท้งั จาำ ทง้ั ปรบั แก่บุคคลดังระบุไวใ้ นมาตรา ๒๘๕ เปน็ ความผดิ อนั ยอมความได้
มาตรา ๒๘๒ ผใู้ ดเพื่อสนองความใคร่ของผูอ้ ื่น เปน็ ธุระจดั หา ล่อไป หรอื พาไปเพื่อการอนาจาร
มาตรา ๒๘๐ ถา้ การกระทาำ ความผดิ ตามมาตรา ๒๗๔ หรือมาตรา ๒๗๙ เป็นเหตใุ หผ้ ู้ถกู กระทำา ซง่ึ ชายหรอื หญงิ แมผ้ นู้ น้ั จะยนิ ยอมกต็ าม ตอ้ งระวางโทษจาำ คกุ ตง้ั แตห่ นงึ่ ปถี งึ สบิ ปี และปรบั ตง้ั แตส่ องพนั
๑) รับอันตรายสาหัส ผู้กระทำาต้องระวางโทษจำาคุกต้ังแต่ห้าปีถึงยี่สิบปีและปรับตั้งแต่ บาทถึงสองหม่ืนบาท ถ้าการกระทำาความผิดตามวรรคแรกเป็นการกระทำาแก่บุคคลอายุเกินสิบห้าปี
หนง่ึ หมน่ื บาทถงึ สหี่ ม่นื บาท แต่ยังไม่เกินสิบแปดปี ผู้กระทำาต้องระวางโทษจำาคุกต้ังแต่สามปีถึงสิบห้าปี และปรับตั้งแต่หกพันบาท
๒) ถึงแก่ความตาย ผ้กู ระทำาตอ้ งระวางโทษประหารชีวิตหรือจาำ คกุ ตลอดชีวิต ถึงสามหม่ืนบาท
ถ้าการกระทำาความผิดตามวรรคแรกเป็นการกระทำาแก่บุคคลอายุยังไม่เกินสิบห้าปี ผู้กระทำาต้อง
ep 2St ขนั้ คิดวเิ คราะห์ ระวางโทษจำาคุกตั้งแตห่ ้าปีถงึ ย่สี บิ ป ี และปรบั ต้งั แตห่ น่งึ หมื่นบาทถึงส่หี มื่นบาท
และสรุปความรู้ ผู้ใดเพื่อสนองความใคร่ของผู้อื่น รับตัวบุคคลซึ่งมีผู้จัดหาล่อไป หรือพาไปตามวรรคแรก
rocessing วรรคสอง หรือวรรคสาม หรือสนบั สนนุ ในการกระทำาความผดิ ดังกล่าว ตอ้ งระวางโทษตามที่บัญญตั ิไว้ใน
P วรรคแรก วรรคสอง หรือวรรคสาม แลว้ แตก่ รณี
1. ผู้เรียนร่วมกันอภิปรายเปรียบเทียบความเหมือนความต่าง มาตรา ๒๘๓ ผูใ้ ดเพอ่ื สนองความใคร่ของผอู้ นื่ เป็นธุระจัดหา ลอ่ ไป หรือพาไปเพ่อื การอนาจารซึง่
ท่ีรวบรวมได้จากนิยามท่ีศึกษาค้นคว้าเก่ียวกับประมวลกฎหมาย ชายหรือหญิง โดยใช้อุบาย หลอกลวง ขู่เข็ญ ใช้กำาลังประทุษร้าย ใช้อำานาจครอบงำาผิดครองธรรม หรือ
อาญามาตรา ๒๗๖-๒๘๗ ใชว้ ธิ ขี ม่ ขนื ใจดว้ ยประการอนื่ ใด ตอ้ งระวางโทษจำาคกุ ตง้ั แตห่ า้ ปถี งึ ยส่ี บิ ปี และปรบั ตงั้ แตห่ นง่ึ หมนื่ บาทถงึ
ส่ีหมนื่ บาท
2. ผู้เรียนร่วมกันเชื่อมโยงความคล้ายคลึง/แตกต่างของข้อมูล ถา้ การกระทาำ ความผดิ ตามวรรคแรกเปน็ การกระทาำ แกเ่ ดก็ อายยุ งั ไมเ่ กนิ สบิ หา้ ป ี ผกู้ ระทาำ ตอ้ งระวาง
ท่ีนำ�มาอภิปราย และสรุปความรู้ตามหัวข้ออภิปราย แสดงเป็น โทษจาำ คกุ ตงั้ แตส่ บิ ปถี งึ ยส่ี บิ ป ี และปรบั ตงั้ แตส่ องหมน่ื บาทถงึ สหี่ มน่ื บาท หรอื จาำ คกุ ตลอดชวี ติ หรอื ประหาร
ความคิดรวบยอดหรือหลักการลงในผงั กราฟิก ชวี ติ
ผู้ใดเพื่อสนองความใคร่ของผู้อ่ืน รับตัวบุคคลซึ่งมีผู้จัดหา ล่อไป หรือพาไปตามวรรคแรก
ลกั ษณะความผิดที่ยอมความไดแ้ ละยอมความไมไ่ ด้ การลงโทษตามระดับของความผิด วรรคสอง หรือวรรคสาม หรือสนับสนุนในการกระทาำ ความผิดดังกล่าว ต้องระวางโทษตามท่ีบัญญัติไว้
ลักษณะความผดิ กฎหมายมาตรา ลกั ษณะความผิด ในวรรคแรก วรรคสอง หรอื วรรคสาม แลว้ แต่กรณี
3. ผู้เรียนบนั ทึกผลขอ้ สรุปเป็นความเข้าใจของกลุ่มและรายบุคคล
สุดยอดคู่มือครู 108
Ap3.pขly้ันiปnฏgิบัตanิแdละCสoรnุปsคtrวuาcมtiรnู้gหลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิ ge Appl4y.inขgั้นสt่ืhอeสาCรoแmลmะนu�ำnเiสcaนtอion Skill 5. ขS้ันeปlรfะ-เRมeินgเพu่ือlเaพtิ่มinคgุณค่า
ค่านิยมหลัก 12 ประการ กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
กฎหมายใกลต้ วั 111 St ep 5 ขนั้ ประเมนิ เพือ่ เพ่มิ คุณคา่
บริการสังคมและจิตสาธารณะ
มาตรา ๒๘๓ ทวิ ผใู้ ดพาบุคคลอายเุ กินสบิ หา้ ปแี ตย่ ังไม่เกนิ สิบแปดปีไปเพ่อื การอนาจาร แม้ผูน้ น้ั tingf-Regula
จะยนิ ยอมกต็ าม ต้องระวางโทษจาำ คุกไมเ่ กินหา้ ปีหรอื ปรบั ไมเ่ กินหนึง่ หมืน่ บาท หรือทัง้ จำาท้งั ปรบั
ถา้ การกระทาำ ความผดิ ตามวรรคแรกเปน็ การกระทาำ แกเ่ ดก็ อายยุ งั ไมเ่ กนิ สบิ หา้ ป ี ผกู้ ระทาำ ตอ้ งระวาง
โทษจำาคกุ ไมเ่ กินเจ็ดป ี หรอื ปรบั ไม่เกนิ หน่ึงหม่ืนส่ีพนั บาท หรือท้งั จำาทงั้ ปรับ
ผู้ใดซ่อนเร้นบุคคลซ่ึงถูกพาไปตามวรรคแรกหรือวรรคสองต้องระวางโทษตามที่บัญญัติ
ในวรรคแรกหรือวรรคสอง แล้วแตก่ รณี
ความผิดตามวรรคแรกและวรรคสามเฉพาะกรณีท่ีกระทำาแก่บุคคลอายุเกินสิบห้าปี เป็นความผิด
อันยอมความได้
มาตรา ๒๘๔ ผู้ใดพาผู้อื่นไปเพื่ออนาจาร โดยใช้อุบายหลอกลวงขู่เข็ญ ใช้กำาลังประทุษร้าย
ใชอ้ าำ นาจครอบงาำ ผดิ คลองธรรม หรอื ใชว้ ธิ ขี ม่ ขนื ใจดว้ ยประการอนื่ ใด ตอ้ งระวางโทษจาำ คกุ ตงั้ แตห่ นง่ึ ปถี งึ
สิบปี และปรับต้งั แตส่ องพันบาทถงึ สองหมืน่ บาท
ผใู้ ดซ่อนเร้นบุคคลซ่งึ ถกู พาไปตามวรรคแรก ตอ้ งระวางโทษเช่นเดยี วกับผ้พู าไปนั้น ความผดิ ตาม
มาตราน้ ี เป็นความผดิ ยอมความได้
มาตรา ๒๘๕ ถ้าการกระทำาความผิดตามมาตรา ๒๗๖ มาตรา ๒๗๗ มาตรา ๒๗๗ ทวิ มาตรา
๒๗๗ ตร ี มาตรา ๒๗๘ มาตรา ๒๗๙ มาตรา ๒๘๐ มาตรา ๒๘๒ หรือมาตรา ๒๘๓ เป็นการกระทำาแก่
ผู้สืบสันดาน ศิษย์ซ่ึงอยู่ในความดูแลผู้อยู่ในความควบคุมตามหน้าท่ีราชการหรือผู้อยู่ในความปกครอง
ในความพิทักษ์หรือในความอนุบาล ผู้กระทำาต้องระวางโทษหนักกว่าท่ีบัญญัติไว้ในมาตรานั้นๆ
หนงึ่ ในสาม
Sel 1. ผู้เรียนแต่ละกลุ่มและรายบุคคลตรวจสอบความรู้ความเข้าใจ จำ�กัด
ของตนเองหลังจากรับฟังการน�ำ เสนอของสมาชิกกลุ่มอ่ืน ปรับปรุง
Aco ช้นิ งานของกลมุ่ ตนเองใหส้ มบรู ณแ์ ละบันทกึ เพ่มิ เตมิ
2. น�ำ ผลงานแสดงในปา้ ยนเิ ทศหรอื เผยแพรส่ หู่ อ้ งเรยี นอน่ื หรอื สาธารณะ
3. ผู้เรียนแต่ละคนทำ�แบบทดสอบ (หนังสือเรียน หน้า 116)
แลกเปลี่ยนกันตรวจให้คะแนน จากนั้นประเมินสรุปผล
การทำ�กิจกรรม (หนังสือเรียน หน้า 115) ทำ�แบบประเมินตนเอง
(หนงั สือเรียน หนา้ 117) และก�ำ หนดแนวทางการพฒั นาตนเอง
(พว.)
St
บ ิร ัษทพัฒนาคุณภาพ ิวชาการ
มาตรา ๒๘๖ ผู้ใดอายุกว่าสิบหกปีดำารงชีพอยู่แม้เพียงบางส่วนจากรายได้ของผู้ซึ่งค้าประเวณี 112 เพศวิถศี ึกษา
ต้องระวางโทษจาำ คุกต้ังแตเ่ จ็ดปถี งึ ยี่สบิ ปี และปรับตงั้ แต่หน่ึงหม่ืนสี่พันบาทหรอื จำาคุกตลอดชวี ิต
ผ้ใู ดไม่มีปจั จยั อย่างอนื่ อันปรากฏสำาหรบั ดาำ รงชีพ หรือไม่มีปจั จัยอันพอเพยี งสาำ หรับดำารงชีพ และ มาตรา ๒๘๗ ผู้ใด
มีพฤติการณ์อย่างหนึ่งอย่างใดต่อไปนี้ ให้ถือว่าผู้นั้นดำารงชีพอยู่จากรายได้ของผู้ซ่ึงค้าประเวณี เว้นแต่ ๑) เพื่อความประสงค์แห่งการค้า หรือโดยการค้าเพื่อการแจกจ่าย หรือเพื่อการแสดงอวดแก่
พิสจู น์ใหเ้ ป็นที่พอใจไดว้ า่ มิไดเ้ ปน็ เชน่ น้นั ประชาชน ทำา ผลิต มีไว้ นำาเข้า หรือยังให้นำาเข้าในราชอาณาจักร ส่งออกหรือยังให้ส่งออกไปนอก
๑) อยู่ร่วมกับผู้ค้าประเวณ ี หรือสมาคมกบั ผซู้ ง่ึ คา้ ประเวณคี นเดยี วหรือหลายคนเปน็ อาจิณ ราชอาณาจักร พาไปหรอื ยังให้พาไปหรอื ทำาใหแ้ พรห่ ลายโดยประการใดๆ ซึง่ เอกสาร ภาพเขยี น ภาพพมิ พ์
๒) กินอย่หู ลับนอน หรือรบั เงิน หรอื ประโยชนอ์ ยา่ งอนื่ โดยผูซ้ ึง่ ค้าประเวณีเป็นผู้จัดให้ ภาพระบายส ี สง่ิ พมิ พ ์ รปู ภาพ ภาพโฆษณา เครอื่ งหมาย รปู ถา่ ย ภาพยนตร ์ แถบบนั ทกึ เสยี ง แถบบนั ทกึ ภาพ
๓) เขา้ แทรกแซงเพ่อื ช่วยผ้ซู งึ่ ค้าประเวณีในการทะเลาะวิวาทกบั ผ้ทู ี่คบค้ากบั ผูซ้ ึง่ คา้ ประเวณีนนั้ หรอื ส่ิงอื่นใดอันลามก
บทบัญญัติแห่งมาตรานี้มิให้ใช้บังคับแก่ผู้รับค่าเล้ียงดูจากผู้ซ่ึงค้าประเวณีซ่ึงพึงให้ค่าเลี้ยงดูน้ันตาม ๒) ประกอบการค้า หรือมีส่วน หรือเข้าเกี่ยวข้องในการค้าเกี่ยวกับวัตถุหรือส่ิงของลามก
กฎหมายหรอื ตามธรรมจรรยา ดงั กล่าวแลว้ จ่ายแจกหรอื แสดงออกแกป่ ระชาชน หรอื ใหเ้ ช่าวตั ถุหรอื สงิ่ ของเชน่ วา่ นั้น
๓) เพื่อจะช่วยการทำาให้แพร่หลาย หรือการค้าวัตถุหรือสิ่งของลามกดังกล่าวแล้ว โฆษณาหรือ
ep 4 ไขข่าวโดยประการใดๆ วา่ มบี ุคคลกระทาำ การอันเป็นความผดิ ตามมาตรานี ้ หรือโฆษณาหรอื ไขขา่ ววา่ วตั ถ ุ
หรือสิ่งของลามกดังกล่าวแล้วจะหาได้จากบุคคลใดหรือโดยวิธีใด ต้องระวังโทษจำาคุกไม่เกินสามปี
mmpupnlyicinagtiotnh s ขัน้ สอ่ื สารและน�ำเสนอ หรือปรบั ไม่เกนิ หกพันบาทหรอื ทั้งจำาทัง้ ปรับ
1. ผเู้ รยี นแตล่ ะกลมุ่ ออกแบบหรอื หาวธิ นี �ำ เสนอใหผ้ อู้ นื่ รบั รแู้ ละสอ่ื สาร
ไดอ้ ย่างมปี ระสทิ ธิภาพดว้ ยเทคนิควิธีที่เหมาะสม บูรณาการการใช ้
สอื่ /เทคโนโลย/ี คำ�ศพั ทเ์ พม่ิ เตมิ /สงิ่ ทนี่ ่าสนใจแทรกในการรายงาน
2. สุ่มกลมุ่ ผู้เรยี นนำ�เสนอผลการสรุปความรู้ความเขา้ ใจ
สงวน ิลข ิสท kilธ์ิle
109 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 STEPs 1. ขG้ันaรวtบhรeวrมinขg้อมูล 2. ข้ันคิดวิเPคrรoาะcหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
ทักษะชีวิต
สงวนลิข ิสทธิ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด กฎหมายใกล้ตัว 113
กจิ กรรมตรวจสอบความเข้าใจ
ค�ำ ชีแ้ จง กิจกรรมตรวจสอบคว�มเข้�ใจเป็นกิจกรรมฝึกทักษะเฉพ�ะด้�นคว�มรู้-คว�มจำ� เพื่อใช้ใน
ก�รตรวจสอบคว�มเข�้ ใจต�มจุดประสงคก์ �รเรียนรู้
ใหผ้ ู้เรยี นตอบค�ำ ถ�มใหถ้ ูกตอ้ ง
1. จงอธิบายความแตกตา่ งของกฎหมายแพ่งและกฎหมายอาญา โดยสงั เขป (จ.1)
(แนวทางการตอบ กฎหมายอาญา คือ กฎหมายท่ีบัญญัติว่าด้วยการกระทาำ ความผิดและการกาำ หนดโทษแก่ผู้กระทาำ ความผิด
เพือ่ รกั ษาความสงบเรียบร้อยในสงั คม กฎหมายแพง่ คอื กฎหมายท่เี กี่ยวข้องกับเอกชน ว่าดว้ ยสทิ ธิ หนา้ ทแี่ ละความสมั พันธ์
ของบุคคลตามกฎหมาย หรอื อนื่ ๆ ขน้ึ อยู่กบั ดุลยพินจิ ของผสู้ อน)
2. ลักษณะของกฎหมายแพ่งและกฎหมายอาญาประกอบดว้ ยอะไรบา้ ง (จ.1)
(แนวทางการตอบ ลักษณะของกฎหมายอาญา แบ่งเป็น 3 ประเภท ได้แก่ การกระทำาความผิดโดยเจตนา การกระทำาโดย
ไมเ่ จตนา การกระทำาความผดิ โดยประมาท สว่ นลกั ษณะของกฎหมายแพง่ เปน็ การกระทำาความผดิ ซงึ่ ถกู บคุ คลอน่ื มาละเมดิ สทิ ธิ
ในทรพั ย์สนิ ทไ่ี ด้มาหรอื ครอบครองอยา่ งถกู ต้องตามกฎหมาย หรืออนื่ ๆ ขึน้ อยูก่ ับดุลยพนิ ิจของผู้สอน)
3. จงอธิบายกฎหมายทีเ่ กยี่ วขอ้ งกับตนเองและครอบครัว (จ.2)
(แนวทางการตอบ กฎหมายที่เก่ียวข้องกับตนเองและครอบครัว ได้แก่ กฎหมายเก่ียวกับความสามารถของผู้เยาว์ กฎหมาย
บตั รประจาำ ตวั ประชาชน กฎหมายเกีย่ วกับการหมน้ั และการสมรส หรืออื่นๆ ขึ้นอยกู่ บั ดุลยพินจิ ของผสู้ อน)
4. จงอธบิ ายสทิ ธิมนษุ ยชนทมี่ ีความสาำ คญั ต่อผู้เรยี น โดยสงั เขป (จ.3)
(แนวทางการตอบ สทิ ธมิ นุษยชนที่มคี วามสาำ คัญ คือ สิทธิในทรพั ย์สินของตนเอง สทิ ธิในการแสดงความคิดเหน็ โดยการพูด
การพมิ พ์ การเขียน การโฆษณาหรอื การส่ือความหมายโดยวิธีอ่ืน สิทธเิ สรภี าพในการศกึ ษา ซงึ่ เป็นสทิ ธิในการไดร้ ับการศกึ ษา
ในสถานศึกษาของรัฐ โดยไมเ่ สียคา่ ใชจ้ า่ ย หรอื อ่นื ๆ ขน้ึ อยู่กบั ดุลยพนิ ิจของผสู้ อน)
5. จงอธบิ ายประมวลกฎหมายอาญามาตรา ๒๗๖ ถงึ มาตรา ๒๘๗ โดยสงั เขป พรอ้ มยกตวั อยา่ งประกอบ
(จ.4)
(แนวทางการตอบ ประมวลกฎหมายมาตรา ๒๗๖-๒๘๗ เป็นกฎหมายท่มี ีความเก่ียวขอ้ งกบั ความผดิ เกีย่ วกับเพศ ยกตัวอยา่ ง
เชน่ นายดำาทำาอนาจารเดก็ หญิงหน่งึ อายุสบิ สองปี มคี วามผิดตามมาตรา ๒๗๙ ผใู้ ดทำาอนาจารแก่เด็กท่ียงั ไม่เกนิ สิบห้าปี โดย
เด็กน้ันจะยินยอมหรือไม่ก็ตามต้องระวางโทษจำาคุกไม่เกินสิบปี หรือปรับไม่เกินสองหมื่นบาท หรือท้ังจำาท้ังปรับ หรืออ่ืนๆ
ขึน้ อยกู่ ับดุลยพินิจของผู้สอน)
จ. หมายถงึ ตรงตามจดุ ประสงค์การเรียนรู้ หนว่ ยการเรียนรทู้ ่ี 6 ข้อที่ ...
ค่านิยมหลัก 12 ประการ
• มีศีลธรรม รักษาความสัตย์ หวังดีต่อผู้อ่ืน เผื่อแผ่และแบ่งปัน
• ใฝห่ าความรู้ หมน่ั ศกึ ษาเลา่ เรียนทั้งทางตรงและทางอ้อม
สุดยอดคู่มือครู 110
Ap3.pขlyั้นiปnฏgิบัตanิแdละCสoรnุปsคtrวuาcมtiรnู้gหลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิ ge Appl4y.inขgั้นสt่ืhอeสาCรoแmลmะนu�ำnเiสcaนtอion Skill 5. ขS้ันeปlรfะ-เRมeินgเพuื่อlเaพt่ิมinคgุณค่า
ค่านิยมหลัก 12 ประการ กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
114 เพศวถิ ศี กึ ษา กจิ กรรมสง่ เสรมิ การเรยี นรเู้ ปน็ กจิ กรรมทผ่ี สู้ อนใหผ้ เู้ รยี นปฏบิ ตั ทิ กุ ขอ้
หรือเลือกปฏิบัติเป็นบางข้อตามความเหมาะสม โดยผู้สอน
กิจกรรมส่งเสรมิ การเรียนรู้ ใหค้ ะแนนการท�ำ กจิ กรรมตามเกณฑข์ องใบสรปุ ผลการท�ำ กจิ กรรม
และสามารถนำ�ผลการทำ�กิจกรรมไปเทียบกับการให้คะแนนกับ
คำาช้ีแจง กจิ กรรมสง่ เสรมิ การเรยี นรปู้ ระกอบดว้ ยกจิ กรรมหลากหลายทฝี่ กึ ทกั ษะทกุ ดา้ นตามจดุ ประสงค์ ตารางวิเคราะห์ความสอดคล้องของเนื้อหากับจุดประสงค์รายวิชา
เชิงพฤติกรรมเพื่อให้เกิดสมรรถนะในการเรียนร ู้ สามารถปฏิบัติกิจกรรมทั้งในและนอกสถานที่ สมรรถนะรายวชิ า และจุดประสงคเ์ ชงิ พฤติกรรมได้
ตามความเหมาะสมกบั ผู้เรียนและสง่ิ แวดลอ้ มของสถานศึกษา
1. ให้ผู้เรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 3-5 คน เลือกข่าวสารจากหนังสือพิมพ์ วารสาร หรืออินเทอร์เน็ต
ท่ีมีความเก่ียวพันกับกฎหมายใกล้ตัวของวัยรุ่น มากลุ่มละ 1 ข่าว วิเคราะห์ข่าวที่เกิดขึ้น ส่งตัวแทน
กล่มุ มารายงานและรว่ มกนั อภิปรายหนา้ ช้ันเรยี น
2. ให้ผู้เรียนเลือกกฎหมายท่ีผู้เรียนคิดว่ามีความสำาคัญกับผู้เรียน 1 มาตรา พร้อมทั้งแสดงเหตุผลว่า
เพราะเหตใุ ดจึงมคี วามสำาคญั
3. ให้ผู้เรยี นเขยี นผงั ความคิดสรุปเก่ียวกับ กฎหมายที่มีความสมั พนั ธก์ บั การดำารงชีวิตของผ้เู รียน
สงวนลิข ิสทธิ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด
กฎหมายใกล้ตัว 115
สรปุ ผลการท�ากิจกรรม
คาำ ช้ีแจง ใหผ้ เู้ รยี นประเมนิ ผลการทาำ กิจกรรม โดยเขียนเคร่อื งหมาย ✓ลงในชอ่ ง ตามความเปน็ จริง
กิจกรรมท้าทาย ความร ู้ (K) ทักษะ (P) คุณลักษณะ (A) เกณฑ์การประเมิน
ใหผ้ ู้เรียนแบง่ กลุ่ม กล่มุ ละ 3-5 คน เลอื กขา่ วสารจากหนังสือพิมพ์ การมีมนษุ ยสัมพนั ธใ์ น ทำาเครือ่ งหมาย ✓
ท่ีเกี่ยวข้องกับกฎหมายใกล้ตัวของวัยรุ่นมากลุ่มละ 1 ข่าว ร่วมกัน ความร้ ู ความเขา้ ใจ การปฏิบตั งิ านทไ่ี ด้รบั
วิเคราะห์และอภิปรายข่าวท่ีเกิดขึ้น พร้อมส่งตัวแทนกลุ่มรายงาน การนาำ ไปใช ้ การวิเคราะห์ มอบหมายเสรจ็ ตามเวลา การปฏบิ ตั กิ จิ กรรม ในแตล่ ะตอน 3 ขอ้
หนา้ ชนั้ เรียน การสงั เคราะห์ ที่กำาหนด ความมวี นิ ัย ตรงต่อเวลา คือ ผ่านการประเมนิ
การประเมินคา่ การปฏิบตั งิ านด้วยความ ความซื่อสัตย์สุจรติ
ละเอียด รอบคอบ ปลอดภยั ในการทาำ งาน 1. ความร ู้ (K)
การศึกษาคน้ ควา้ เรียบรอ้ ย สวยงาม ประพฤตติ นดว้ ยความ ผ่าน ไม่ผ่าน
การแสวงหาแหล่งขอ้ มลู
และการรวบรวมขอ้ มลู ความสมบูรณ์ของงาน ถูกตอ้ งตามศีลธรรม 2. ทักษะ (P)
การแสดงความคิดเหน็ การปฏิบตั ิงานที่ทำาให้เกิด อันดีงาม
อยา่ งมีเหตุผล หรอื แสดง สมรรถนะแก่ผเู้ รยี น เจตคตทิ ดี่ ใี นการปฏบิ ัติ ผ่าน ไม่ผ่าน
กจิ กรรม
ขน้ั ตอนและกระบวนการ ทักษะการวางแผน การคดิ ความพอเพียงและความ 3. คณุ ลักษณะ (A)
ทำากิจกรรม สรา้ งสรรค์ การออกแบบ ผ่าน ไมผ่ า่ น
การหาประสบการณ์ การผลติ พอประมาณ
ความรู้ใหม่ การตัดสินใจในการแก้ปญั หา
หมายเหต ุ เกณฑ์การประเมินผลการทำากิจกรรม มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินว่า ผู้เรียนเกิดสมรรถนะจากการเรียนรู้
ตามบริบทต่างๆ หรือไม่ โดยแบ่งเป็น 3 ด้าน คือ ความรู้หรือพุทธิพิสัย = Knowledge (K) ทักษะหรือ
ทักษะพิสัย = Practice (P) คณุ ลกั ษณะหรอื จติ พสิ ัย = Attitude (A)
11111 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 STEPs 1. ขG้ันaรวtบhรeวrมinขg้อมูล 2. ข้ันคิดวิเPคrรoาะcหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
ทักษะชีวิต
ผู้สอนให้ผู้เรียนทำ�แบบทดสอบ จากน้ัน 116 เพศวิถศี กึ ษา
ให้ผู้เรียนแลกกันตรวจคำ�ตอบ โดยผู้สอน
เปน็ ผูเ้ ฉลย แบบทดสอบ
เฉลยแบบทดสอบ ตอนที่ 1 จงขดี เคร่ืองหมาย ✓หนา้ ข้อความทถ่ี กู ต้องและเคร่อื งหมาย ✗ หนา้ ขอ้ ความท่ีผิด
1. ตอบ ก. การกระทำ�ชำ�เราตามวรรคหน่ึง ✓ 1. กฎหมายแพง่ เป็นเรือ่ งท่เี กี่ยวข้องกับชวี ิตประจาำ วนั ของประชาชน
หมายความว่าการกระทำ�เพื่อสนองความใคร่ ✗ 2. การกระทำาความผิดโดยประสงค์ตอ่ ผลหรือเลง็ เหน็ ผลในการกระทาำ เปน็ กฎหมายแพง่
ของผู้กระทำ�โดยการใช้อวัยวะเพศของผู้กระทำ� ✗ 3. ผู้เยาว ์ หมายถงึ เด็กแรกเกดิ ถึง 7 ปี
กระทำ�กับอวัยวะเพศ ทวารหนัก หรือช่องปาก ✓ 4. บคุ คลทต่ี ้องทำาบัตรประชาชน มอี ายตุ ง้ั แต ่ 7 ปี ถงึ 70 ป ี บริบูรณ์
ของผอู้ นื่ หรอื การใชส้ งิ่ อนื่ ใดกระท�ำ กบั อวยั วะเพศ ✓ 5. การสมรส หมายถึง ชาย-หญงิ ตอ้ งมีอายคุ รบ 17 ปีขึน้ ไปท้ังคู่
หรือทวารหนกั ของผู้อนื่ ✗ 6. กรณที ่หี มั้นแลว้ ไมม่ กี ารสมรสฝา่ ยชายไม่สามารถเรียกคืนสินสอดของหม้ันได ้
✓ 7. สิทธมิ นุษยชนเป็นผลมาจากการท่มี นษุ ย์เกดิ มามสี ิทธิในตนเอง
2. ตอบ ข. ผใู้ ดกระท�ำ อนาจารแกเ่ ดก็ อายยุ งั ไมเ่ กนิ ✗ 8. ประชาชนมสี ิทธใิ นการรวมกันเปน็ สมาคม กลมุ่ หรือหม่คู ณะได้ เมือ่ อาย ุ 20 ปีบรบิ ูรณ์
สิบห้าปี โดยขู่เข็ญด้วยประการใดๆ โดยใชก้ ำ�ลงั ✓ 9. ประชาชนที่มีอายุเกิน 60 ปีบริบูรณ์ขึ้นไป และไม่มีรายได้เพียงพอแก่การยังชีพมีสิทธิ
ได้รับสวสั ดิการจากรัฐ
✓ 10. ประชาชนมสี ทิ ธไิ ดร้ ับทราบและเข้าถงึ ขอ้ มูลของหนว่ ยงานราชการหรือหน่วยงานของรฐั
สงวนลิข ิสทธิ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด
ประทษุ รา้ ย ตอ้ งระวางโทษจ�ำ คกุ ไมเ่ กนิ สบิ ปี หรอื ตอนท่ี 2 จงเลอื กคาำ ตอบท่ถี กู ตอ้ งเตมิ ลงในช่องว่าง
ปรับไมเ่ กินสองหมืน่ บาท หรือท้ังจำ�ทั้งปรับ
3 . ตอบ ง. มาตรา ๒๘๐ ถ้าการกระทำ�ความผิด ก 1. ตอ้ งเป็นการทีช่ ายใช้อวยั วะเพศชายสอดเขา้ ไปในอวยั วะเพศหญงิ
ตามมาตรา ๒๗๔ หรือมาตรา ๒๗๙ เปน็ เหตุให ้ ข 2. การกระทาำ อนาจารเด็กอายไุ ม่เกนิ สิบหา้ ปี โดยขู่เขญ็ ใช้กำาลงั ประทษุ ร้าย
ผู้ถูกกระทำ�ได้รับอันตรายสาหัส ผู้กระทำ� ง 3. กระทำาความผิดตามมาตรา ๒๘๐ เปน็ เหตุใหผ้ ้ถู กู กระทาำ ได้รับอนั ตรายสาหัส
ต้ อ ง ร ะ ว า ง โ ท ษ จำ � คุ ก ตั้ ง แ ต่ ห้ า ปี ถึ ง ย่ี สิ บ ปี ฉ 4. พระราชบัญญตั ิ คณะกรรมการสทิ ธมิ นุษยชนแหง่ ชาติ
และปรับตง้ั แตห่ นึ่งหมืน่ บาทถึงสหี่ ม่ืนบาท ต 5. ผูใ้ ดพาผูอ้ น่ื ไปเพ่อื อนาจาร โดยใชอ้ บุ ายหลอกลวงขู่เขญ็ ใชก้ าำ ลังประทษุ รา้ ย
4. ตอบ ฉ. พระราชบัญญัติคณะกรรมการ ช 6. กระทำาความผดิ ตามวรรคหน่ึงเป็นการกระทาำ แก่เดก็ อายุยงั ไมเ่ กิน 13 ป ี
สิทธมิ นษุ ยชนแหง่ ชาติ พ.ศ. 2542 ซ 7. พระราชบัญญัตปิ อ้ งกันและปราบปรามการคา้ มนษุ ย์
5. ตอบ ต. ผใู้ ดพาผอู้ นื่ ไปเพอื่ อนาจารโดยใชอ้ บุ าย จ 8. การเป็นธุระจัดหา เพอ่ื สนองความใครใ่ ห้แกผ่ อู้ น่ื
ค 9. การกระทาำ ความผิดตามวรรคหนง่ึ ได้กระทำาโดยมหี รือใชอ้ าวุธปนื หรอื วัตถรุ ะเบิด
ฆ 10. กระทำาความผิดแกผ่ สู้ บื สันดานหรือศิษยท์ อี่ ยูใ่ นความดแู ล
หลอกลวงขู่เข็ญ ใช้กำ�ลังประทุษร้ายใช้อำ�นาจ คำาตอบ (ข) จาำ คกุ ไมเ่ กิน 10 ปี (ค) จำาคกุ 15 ป ี - 20 ปี
ครอบงำ�ผิดคลองธรรม หรือใช้วิธีข่มขืนใจ (ฆ) มาตรา ๒๘๕ (ง) จำาคุก 5 ป ี - 20 ปี
ด้วยประการอิ่ืนใด ต้องระวางโทษจำ�คุกต้ังแต่ (ก) การกระทำาชำาเรา (ฉ) พ.ศ. 2542 (ช) จำาคุก 7 ปี - 20 ปี
หน่ึงปีถึงสิบปี และปรับต้ังแต่สองพันบาท (ต) จำาคกุ 1 ปี - 10 ปี
ถึงสองหม่ืนบาท (จ) กฎหมายอาญามาตรา ๒๘๒
(ซ) พ.ศ. 2551
6. ตอบ ช. ผู้ใดกระทำ�ชำ�เราแก่เด็กอายุยังไม่เกิน
สิบสามปี ต้องระวางโทษจำ�คุกต้ังแต่เจ็ดปี
ถึงย่ีสิบปี และปรับตั้งแต่หน่ึงหม่ืนส่ีพันบาท 9. ตอบ ค. ผใู้ ดข่มขืนกระท�ำ ช�ำ เราผอู้ น่ื โดยมหี รือใชอ้ าวุธปนื หรือวัตถุระเบดิ หรือโดยรว่ มกระท�ำ ความผิด
ถงึ สี่หมื่นบาท หรอื จ�ำ คุกตลอดชีวติ ด้วยกันอันมีลักษณะเป็นการโทรมหญิงหรือกระทำ�กับชายในลักษณะเดียวกัน ต้องระวางโทษจำ�คุก
7. ตอบ ซ. พระราชบญั ญตั ปิ อ้ งกนั และปราบปราม ตั้งแตส่ บิ ห้าปถี งึ ยี่สบิ ปี และปรับต้ังแตส่ ามหมื่นบาทถึงส่ีหม่ืนบาท หรอื จำ�คุกตลอดชวี ิต
การคา้ มนุษย์ พ.ศ. 2551 10. ตอบ ฆ. มาตรา ๒๘๕ ถ้าการกระทำ�ความผิดตามมาตรา ๒๗๖ มาตรา ๒๗๗ มาตรา ๒๗๗ ทวิ
8. ตอบ จ. มาตรา ๒๘๒ ผู้ใดเพ่อื สนองความใคร่ มาตรา ๒๗๗ ตรี มาตรา ๒๗๘ มาตรา ๒๗๙ มาตรา ๒๘๐ มาตรา ๒๘๒ หรือมาตรา ๒๘๓ เปน็ การกระท�ำ
ของผอู้ นื่ เป็นธุระจดั หา ลอ่ ไป หรอื พาไปเพ่อื การ แกผ่ สู้ บื สนั ดาน ศษิ ยซ์ งึ่ อยใู่ นความดแู ล ผอู้ ยใู่ นความควบคมุ ตามหนา้ ทร่ี าชการหรอื ผอู้ ยใู่ นความปกครอง
อนาจารซง่ึ ชายหรอื หญงิ แมผ้ นู้ นั้ จะยนิ ยอมกต็ าม ในความพทิ กั ษห์ รอื ในความอนบุ าล ผกู้ ระท�ำ ตอ้ งระวางโทษหนกั กวา่ ทบ่ี ญั ญตั ไิ วใ้ นมาตรานน้ั ๆ หนงึ่ ในสาม
ตอ้ งระวางโทษจ�ำ คกุ ตง้ั แตห่ นงึ่ ปถี งึ สบิ ปี และปรบั
ตง้ั แตส่ องพันบาทถงึ สองหม่นื บาท
สุดยอดคู่มือครู 112
Ap3.pขlyั้นiปnฏgิบัตanิแdละCสoรnุปsคtrวuาcมtiรnู้gหลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิ ge Appl4y.inขg้ันสt่ืhอeสาCรoแmลmะนu�ำnเiสcaนtอion Skill 5. ขS้ันeปlรfะ-เRมeินgเพuื่อlเaพtิ่มinคgุณค่า
ค่านิยมหลัก 12 ประการ กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
กฎหมายใกลต้ วั 117
แบบประเมินตนเอง
คำาช้ีแจง ตอนท่ี 1 ให้ผูเ้ รยี นประเมนิ ผลการเรยี นร ู้ โดยเขยี นเครอื่ งหมาย ✓ ลงในช่องระดับคะแนน
และเติมขอ้ มลู ตามความเปน็ จริง
ระดับคะแนนตอนท ี่ 1 5 : มากทีส่ ุด 4 : มาก 3 : ปานกลาง 2 : น้อย 1 : ควรปรบั ปรงุ
ตอนท ี่ 2 ใหผ้ เู้ รยี นนาำ คะแนนจากแบบทดสอบมาเตมิ ลงในชอ่ งวา่ ง และเขยี นเครอ่ื งหมาย ✓
ลงในชอ่ งสรุปผล
สงวนลิข ิสทธิ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด
ตอนท่ ี 1 (ผลการเรียนรู)้ ตอนที่ 2 (แบบทดสอบ)
รายการ 5 4 3 2 1 แบบทดสอบ
1. ผเู้ รยี นมีความร ู้ ความเขา้ ใจในเนือ้ หา คะแนน
2. ผเู้ รยี นไดท้ ำากิจกรรมสง่ เสริมการเรยี นรทู้ ส่ี อดคล้องกับเนอ้ื หา (ขอ้ ละ 1 คะแนน)
และจดุ ประสงค์การเรียนรู้
สรุปผล
9 - 10 (ดมี าก)
3. ผเู้ รยี นได้เรยี นและทำากิจกรรมส่งเสริมการเรยี นรูท้ ี่สง่ เสรมิ 7 - 8 (ด)ี
กระบวนการคดิ เกิดการคน้ พบความรู้ 5 - 6 (พอใช)้
4. ผูเ้ รียนสามารถประยกุ ต์ความรู้เพี่ือใช้ประโยชน์ในชีวิตประจาำ วันได้ ตาำ่ กว่า 5
5. ผเู้ รียนไดเ้ รยี นรูอ้ ะไรจากการเรยี น (ควรปรับปรุง)
6. ผู้เรียนต้องการทำาสง่ิ ใดเพ่ือพฒั นาตนเอง
7. ความสามารถท่ถี อื วา่ ผ่านเกณฑป์ ระเมนิ ของผ้เู รียน คอื
113 สุดยอดคู่มือครู
1. ขGั้นaรวtบhรeวrมinขg้อมูล 2. ข้ันคิดวิเPคrรoาะcหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
ทักษะชีวิต
GPAS 5 STEPs
ตารางสรุปคะแนนการประเมินจุดประสงคก์ ารเรยี นรู้บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
และสมรรถนะประจ�ำหนว่ ย
หน่วยการเรยี นร้ทู ่ี 6 กฎหมายใกล้ตัว
คะแนนตาม จปส. รายหนว่ ยการเรียนรู้
1. อธิบายความหมายและ ัลกษณะของกฎหมายไ ้ดสงวน ิลข ิสทธิ์ บริ ัษทพัฒนาคุณภาพ ิวชาการ (พว.) ำจ�กัด
ชิ้นงาน/การแสดงออก 2. ประ ุยกต์ใช้กฎหมาย ่ทีเก่ียวข้องกับตนเอง รวม
ทีก่ �ำหนดในหน่วยการเรยี นรหู้ รอื หนว่ ยยอ่ ย และครอบค ัรวไ ้ด
3. อ ิธบาย ิสท ิธมนุษยชนไ ้ด
4. อ ิธบายประมวลกฎหมายอาญามาตรา ๒๗๖
ึถงมาตรา ๒๘๗ ไ ้ด
5. ีมเจตคติ ีท่ดีในการเรียนเ ื่รองกฎหมายใกล้ ัตว
และรัก ์ษค่านิยมห ัลก 12 ประการของไทย
ภาระงาน/ชิ้นงานระหวา่ งเรียน - 12
เรื่องท่ี 1 กฎหมายที่เกย่ี วข้องกับตนเองและครอบครัว สิทธแิ ละการแสดงออก
1. ผังกราฟิกแสดงการเก็บรวบรวมข้อมูลเก่ียวกับกฎหมายท่ีเกี่ยวข้องกับตนเองและ 4 4 4 - - 12
ครอบครัว สทิ ธแิ ละการแสดงออก
2. ผังกราฟิกแสดงการสรุปความรู้ความเข้าใจเก่ียวกับกฎหมายท่ีเกี่ยวข้องกับตนเองและ 4 4 4 - 8 20
ครอบครวั สิทธิและการแสดงออก
3. การนำ�เสนอผลการสรุปความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับกฎหมายที่เก่ียวข้องกับตนเองและ 4 4 4 - - 4
ครอบครวั สทิ ธแิ ละการแสดงออก - 4
4 8
เรอ่ื งที่ 2 ประมวลกฎหมายอาญามาตรา ๒๗๖-๒๘๗
- 14
1. ผังกราฟิกการเก็บรวบรวมข้อมูลเก่ียวกบั ประมวลกฎหมายอาญามาตรา ๒๗๖-๒๘๗ - - - 4 - 10
6 6
2. ผงั กราฟิกสรปุ ความร้คู วามเขา้ ใจเกี่ยวกบั ประมวลกฎหมายอาญามาตรา ๒๗๖-๒๘๗ - - - 4 - 10
18 100
3. การน�ำ เสนอผลการสรปุ ความรคู้ วามเขา้ ใจเกยี่ วกบั ประมวลกฎหมายอาญามาตรา ๒๗๖-๒๘๗ - - - 4
การประเมนิ รวบยอด
1. ผลการปฏบิ ัตกิ จิ กรรมตรวจสอบความเขา้ ใจ 4 4 2 4
2. ผลการปฏิบัตกิ จิ กรรมส่งเสริมการเรียนรู้ - 2 3 5
3. ผลการประเมินตนเอง - - - -
4. คะแนนผลการทดสอบ 2 3 2 3
18 21 19 24
รวม
สุดยอดคู่มือครู 114
GPAS 5 STEPs 1. Gขั้นaรวthบรeวrมinขg้อมูล 2 . ข้ันคิดPวิเrคoรcาeะหs์แsลinะสgรุปความรู้
A3pp. lขy้ันiปnฏgิบaัตnิแdละCสoรnุปsคtrวuาcมtinรgู้หลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิge Appl4y.inขg้ันสt่ืhอeสาCรoแmลmะนu�ำnเiสcaนtอion Skill 5. ขSั้นeปlfร-ะRเมeินgเพu่ือlaเพti่ิมnคgุณค่า
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ทักษะชีวิต
ค่านิยมหลัก 12 ประการ กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
หน่วยการเรยี นรู้ที่ 7 สงั คมและวฒั นธรรม
ที่สง่ ผลตอ่ พฤติกรรม
สงวนลิข ิสทธิ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด
หนว่ ยการเรียนรูท้ ่ี 7 สาระการเรียนรู้
1. สถาบนั ทางสงั คม (หนงั สอื เรียน หน้า 120-123)
สงั คมและวฒั นธรรมทีส่ ่งผลต่อพฤตกิ รรม 2. วฒั นธรรมไทย ภมู ปิ ญั ญาไทย และวฒั นธรรมสากล
(หนงั สือเรียน หนา้ 124-128)
สาระสาำ คญั 3. ค่านิยมเร่ืองเพศตามแนวปฏิบัติทางสังคมและ
สถาบนั ทางสงั คม หมายถงึ แบบแผนในการคิด การกระทาำ ทีค่ นในสงั คมยึดถอื ยอมรบั และ วัฒนธรรม (หนงั สือเรยี น หนา้ 129-133)
ประพฤตปิ ฏบิ ตั ติ อ่ กนั มาภายใตก้ ฎเกณฑข์ องสงั คม เพอื่ ตอบสนองความตอ้ งการพนื้ ฐานของสมาชกิ สมรรถนะประจ�ำ หน่วย
ในสังคม รวมทั้งกาำ หนดสถานภาพและบทบาทของบุคคลต่างๆ เช่น สถาบนั ครอบครวั มีบทบาทใน แสดงความรเู้ กยี่ วกบั สงั คมและวฒั นธรรมทส่ี ง่ ผลตอ่
การให้กำาเนิดชีวิตใหม่และให้ความรักความอบอุ่นแก่สมาชิกในครอบครัว โดยพ่อแม่มีบทบาท พฤติกรรม
ในการเปน็ ผู้อบรมและดูแลลกู เพื่อให้เป็นสมาชิกที่ดขี องสังคมต่อไป
เนื่องจากในปัจจุบันได้มีการติดต่อสร้างความสัมพันธ์กับประเทศต่างๆ ท่ัวโลก การรับ จุดประสงคก์ ารเรียนรู้
วัฒนธรรมสากลจึงเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาของประเทศ วัฒนธรรมของชาวต่างชาติท่ีมีวิถี 1. อธบิ ายสถาบนั ทางสงั คมได้
การดาำ เนินชีวิตที่แตกต่างไปจากคนไทย บางเรือ่ งอาจจะขดั ต่อศลี ธรรมท่ดี ีของไทย ดงั นน้ั การเลือกรบั 2. เปรียบเทียบวัฒนธรรมไทย ภูมิปัญญาไทย และ
วฒั นธรรมสากลที่เหมาะสม จงึ ควรรบั วฒั นธรรมทเ่ี หมาะสมกบั วิถีชวี ิตของคนไทย เช่น ความขยนั
หม่ันเพียรในการประกอบอาชีพ ไมเ่ กียจครา้ นในการทำางาน กล้าคิด กล้าทำาในสิ่งท่ถี ูกต้อง วฒั นธรรมสากลได้
ค่านิยมทางเพศท่ีถูกต้องจะช่วยลดปัญหาทางสังคมในเรื่องความไม่ม่ันคงและความแตกแยก 3. เชอื่ มโยงคา่ นยิ มเรอ่ื งเพศตามสงั คมและวฒั นธรรม
ของสถาบันครอบครัวได้มาก รวมทั้งลดปัญหาการมีเพศสัมพันธ์ก่อนวัยอันควร ปัญหาการทำาแท้ง
และปญั หาอาชญากรรมทางเพศในสงั คม และน�ำ ไปปรบั ใชใ้ นชวี ติ ประจ�ำ วนั ไดอ้ ยา่ งเหมาะสม
4. มีเจตคติท่ีดีในการเรียนเร่ืองสังคมและวัฒนธรรม
สาระการเรยี นรู้
1. สถาบนั ทางสังคม ที่ส่งผลต่อพฤติกรรม และรักษ์ค่านิยมหลัก
2. วัฒนธรรมไทย ภมู ปิ ัญญาไทย และวฒั นธรรมสากล 12 ประการของไทย
3. คา่ นยิ มเรอื่ งเพศตามแนวปฏบิ ัติทางสังคมและวัฒนธรรม
การประเมนิ ผล ภาระงาน/ชิ้นงานรวบยอดในหนว่ ยการเรียนรู้
1. ผลการปฏบิ ัตกิ ิจกรรมตรวจสอบความเข้าใจ
ภาระงาน/ชน้ิ งาน/การแสดงออกของผเู้ รียน 2. ผลการปฏิบัตกิ จิ กรรมสง่ เสรมิ การเรยี นรู้
ภาระงาน/ชน้ิ งานระหวา่ งเรียน 3. ผลการประเมินตนเอง
1. ผังกราฟิกแสดงการเก็บรวบรวมข้อมูลเก่ียวกับสังคมและวัฒนธรรมที่ส่งผลต่อ 4. คะแนนผลการทดสอบ
พฤติกรรม 115 สุดยอดคู่มือครู
2. ผงั กราฟกิ สรปุ ความรคู้ วามเขา้ ใจเกย่ี วกบั สงั คมและวฒั นธรรมทสี่ ง่ ผลตอ่ พฤตกิ รรม
3. การนำ�เสนอผลการสรุปความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับสังคมและวัฒนธรรมที่ส่งผลต่อ
พฤตกิ รรม
GPAS 5 STEPs 1. ขGั้นaรวtบhรeวrมinขg้อมูล 2. ขั้นคิดวิเPคrรoาะcหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ทักษะชีวิต
Step 1 สมรรถนะประจำาหนว่ ย
แสดงความร้เู ก่ียวกับสงั คมและวัฒนธรรมท่สี ่งผลตอ่ พฤตกิ รรม
gGatherin ข้นั รวบรวมขอ้ มูล
1. แบ่งกลุ่มผู้เรียนร่วมกันศึกษาเอกสาร จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้
สงวนลิข ิสทธ์ิ บริษัทพัฒนา ุคณภาพ ิวชาการ (พว.) ำจ�กัด 1. อธิบายสถาบนั ทางสงั คมได้
หนงั สอื เรยี นเกย่ี วกบั สงั คมและวฒั นธรรม 2. เปรยี บเทยี บวัฒนธรรมไทย ภูมปิ ัญญาไทย และวฒั นธรรมสากลได้
ที่สง่ ผลตอ่ พฤตกิ รรม 3. เชื่อมโยงค่านิยมเรื่องเพศตามสังคมและวัฒนธรรม และนำาไปปรับใช้ในชีวิตประจำาวันได้
2. ต้ังคำ�ถามให้ผู้เรียนเสนอข้อมูลจาก อย่างเหมาะสม
ประสบการณ์ที่รับรู้เกี่ยวกับสังคมและ 4. มีเจตคติท่ีดีในการเรียน เรื่อง สังคมและวฒั นธรรมทสี่ ่งผลต่อพฤตกิ รรม และรักษ์คา่ นยิ ม
วฒั นธรรมทสี่ ง่ ผลตอ่ พฤตกิ รรมตามหวั ขอ้ หลัก 12 ประการของไทย
ท่ีกำ�หนดให้ (ศึกษารายละเอียดคำ�ถาม
จากแผนการจดั การเรยี นร้)ู ผังสาระการเรียนรู้
3. แต่ละกลุ่มบันทึกผลการศึกษาตามหัวข้อ
ที่กำ�หนดลงผังกราฟิก (เลือกออกแบบ
และใช้ผังกราฟิกให้เหมาะสมกับลักษณะ
ของขอ้ มูล) ดงั ตวั อยา่ ง
สังคมและ สถาบันทางสังคม
วฒั นธรรม วัฒนธรรมไทย ภมู ปิ ญั ญาไทย และวัฒนธรรมสากล
ที่สง่ ผลตอ่ ค่านยิ มเร่ืองเพศตามแนวปฏบิ ัตทิ างสงั คมและวฒั นธรรม
พฤติกรรม
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
การทำ�งานกลุ่มจะช่วยฝึกกระบวนการทำ�งานแบบประชาธิปไตย
และส่งเสริมกระบวนการคดิ การแก้ปญั หาให้แกผ่ ู้เรียน
สุดยอดคู่มือครู 116
Ap3.pขlyั้นiปnฏgิบัตanิแdละCสoรnุปsคtrวuาcมtiรnู้gหลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิ ge Appl4y.inขgั้นสtื่hอeสาCรoแmลmะนu�ำnเiสcaนtอion Skill 5. ขS้ันeปlรfะ-เRมeินgเพuื่อlเaพt่ิมinคgุณค่า
ค่านิยมหลัก 12 ประการ กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
120 เพศวถิ ีศึกษา Step 2 ขั้นคดิ วิเคราะห์
และสรุปความรู้
1. สถาบนั ทางสงั คม grocessin
P
1.1 ความหมายของสถาบนั ทางสงั คม
สงวนลิข ิสทธ์ิ บริษัทพัฒนา ุคณภาพ ิวชาการ (พว.) ำจ�กัด 1. ผู้เรียนร่วมกันวิเคราะห์และอภิปราย
สถาบันทางสังคม หมายถึง แบบแผนในการคิด การกระทำาที่คนในสังคมยึดถือ ยอมรับ สงั คมและวฒั นธรรมทสี่ ง่ ผลตอ่ พฤตกิ รรม
และประพฤติปฏิบัติสืบต่อกันมาภายใต้กฎเกณฑ์ของสังคม เพื่อตอบสนองความต้องการพื้นฐาน โดยใช้ข้อมูลความรู้ความเข้าใจท่ีได้จาก
ของสมาชิกในสงั คม และกาำ หนดสถานภาพและบทบาทของบุคคลตา่ งๆ เช่น สถาบันครอบครัวมีบทบาท การศกึ ษาคน้ ควา้ จากหนงั สอื เรยี น เอกสาร
ในการให้กำาเนิดชีวิตใหม่ และให้ความรักความอบอุ่นแก่สมาชิกในครอบครัว โดยพ่อแม่มีบทบาท แหล่งเรียนรู้อ่ืนๆ หรือประสบการณ์
ในการเป็นผู้อบรมและดูแลลูก เพื่อให้เป็นสมาชิกที่ดีของสังคมต่อไป สถาบันทางสังคมจึงเกิดข้ึนจาก ของผู้เรยี น
ความตอ้ งการของสมาชกิ ในสังคมจะดำารงหรือสญู สน้ิ ไปก็ได้ แตเ่ น่อื งจากสถาบันทางสงั คมเปน็ ทีย่ อมรับ
ของสังคมส่วนใหญ่ จึงมักไม่ค่อยมีการเปลี่ยนแปลงหรือเปลี่ยนแปลงได้ยาก สถาบันทางสังคมท่ีเป็น 2. ผู้เรียนร่วมกันเช่ือมโยงความคล้ายคลึง
สถาบนั พนื้ ฐานของสงั คมไทย ไดแ้ ก่ สถาบนั ครอบครวั สถาบนั การศกึ ษา สถาบนั ศาสนา สถาบนั เศรษฐกจิ ของขอ้ มลู ทีน่ ำ�มาอภิปราย และสรปุ ความรู้
และสถาบันทางการเมืองการปกครอง ตามหัวข้ออภิปราย แสดงเป็นความคิด
1.1.1 สถาบนั ครอบครวั เปน็ สถาบันทม่ี ีความสำาคญั อยา่ งมาก เนอื่ งจากเปน็ สถาบนั พ้นื ฐาน รวบยอดหรอื หลักการลงในผงั กราฟกิ
ของสังคม เพราะทุกสังคมมนุษย์จะต้องมีสถาบันน้ี นอกจากน้ียังเป็นองค์กรหรือหน่วยทางสังคมที่มี
ขนาดเลก็ ทส่ี ุด ทีก่ อ่ ต้ังขน้ึ จากสมาชิกชายและหญิง ทาำ หน้าทเ่ี ป็นบิดาและมารดาท่จี ะให้กำาเนดิ สมาชิกใหม่ มิตทิ ีว่ เิ คราะห์ ดา้ นบวก ด้านลบ จดุ สนใจ
และเปน็ พอ่ แบบ-แมแ่ บบในการถา่ ยทอดสงิ่ ตา่ งๆ และใหก้ ารศกึ ษาในขน้ั แรกแกส่ มาชกิ ใหมต่ อ่ ไป บทบาท องค์ประกอบของสถาบนั
และความสำาคญั ของสถาบนั ครอบครวั มดี ังนี้ ทางสงั คมไทย
1) ครอบครัวมีบทบาทในการกำาหนดสถานะทางสังคมให้แก่สมาชิกใหม่ เช่น องค์ประกอบของสถาบัน
การกำาหนดเชื้อชาติ ศาสนา นอกจากน้ียังเป็นสถาบันพื้นฐานในการพัฒนาสังคมและเป็นหน่วยวาง ทางสงั คมสากล
รากฐานการปกครองในระดบั ต่างๆ วฒั นธรรมไทย
2) ครอบครัวเป็นต้นกำาเนิดของบุคลิกภาพและคุณลักษณะของสมาชิก จากการมี วฒั นธรรมสากล
ปฏิสัมพันธ์กัน เป็นการสร้างความสัมพันธ์อันดีแก่สมาชิกในครอบครัวด้วยการให้ความรัก ความอบอุ่น
ทาำ ใหม้ กี ารถา่ ยโยงความรสู้ กึ นกึ คดิ ทศั นคติ ความเชอ่ื จากสมาชกิ รนุ่ หนงึ่ ไปสอู่ กี รนุ่ หนง่ึ การเปน็ พอ่ แบบ- 3. ผู้เรียนบันทึกผลข้อสรุปเป็นความเข้าใจ
แม่แบบ สิ่งแวดล้อมในครอบครัวจะช่วยหล่อหลอมพื้นฐานทางบุคลิกภาพและคุณลักษณะท้ังทาง ของกลุ่มและรายบุคคล
ดา้ นรา่ งกาย จิตใจ อารมณ์ และสงั คมให้แก่สมาชกิ ในครอบครวั
3) ครอบครัวเป็นสถาบนั พืน้ ฐานทางการศกึ ษาของสงั คม มบี ทบาทเป็นแหล่งเรียนรู้
ถ่ายทอดองค์ความรู้ ฝึกฝนสมาชิกในครอบครัวให้รู้จักระเบียบของสังคม ด้วยการอบรมสั่งสอน
เป็นธุระจัดหาสถานท่ีเรียน เพ่ือสร้างคุณภาพชีวิตให้แก่สมาชิกในครอบครัว ให้เติบโตเป็นบุคคลที่มี
ประสทิ ธิภาพและเปน็ พลเมอื งทด่ี ีของสงั คม
4) ครอบครัวเป็นสถาบันท่ีสามารถตอบสนองความต้องการพ้ืนฐานของมนุษย์ได้
ในทุกระดับ ท้ังความต้องการทางด้านร่างกาย ความต้องการทางด้านจิตใจ และความต้องการทาง
ด้านสงั คม
117 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 STEPs 1. ขG้ันaรวtบhรeวrมinขg้อมูล 2. ข้ันคิดวิเPคrรoาะcหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
ทักษะชีวิต
สงั คมและวัฒนธรรมทสี่ ง่ ผลต่อพฤตกิ รรม 121 สงวนลิข ิสทธิ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัดพิธีกรรม เป็นการกระทำ�ท่ีคนเราสมมติข้ึน เป็นขั้นเป็นตอน
1.1.2 สถาบันการศึกษา เป็นสถาบันสำาหรับการพัฒนามนุษย์ต่อจากสถาบันครอบครัว มีระเบียบวิธี เพื่อเป็นสื่อหรือหนทางท่ีจะนำ�มาซึ่งความสำ�เร็จ
มีจุดมุ่งหมายในการท่ีจะทำาให้สมาชิกในสังคมเกิดการเรียนรู้ มีความรู้ความสามารถ เป็นบุคคล ในส่ิงที่คาดหวังไว้ ทำ�ให้เกิดความสบายใจและมีกำ�ลังใจ
ที่ประกอบไปด้วยคุณธรรม ศีลธรรม และวัฒนธรรม ปัจจุบันสถาบันการศึกษาเป็นสถาบันท่ีมี ทจ่ี ะดำ�เนินชวี ติ ตอ่ ไป
ความสาำ คญั ในดา้ นกอ่ ใหเ้ กดิ ความคดิ ปญั ญาในการแกไ้ ขปญั หาตา่ งๆ รวมทง้ั ทำาใหเ้ กดิ การประดษิ ฐค์ ดิ คน้
นวัตกรรมใหม่ๆ ท่ีทันสมัย เพื่อตอบสนองความต้องการและให้ความสะดวกสบายในการดำารงชีวิตของ 122 เพศวิถีศกึ ษา
คนในสังคมซ่ึงมีหลายระดับ เช่น โรงเรียน วิทยาลัย มหาวิทยาลัย บทบาทและความสำาคัญของสถาบัน
การศึกษา มดี ังนี้ 4) เปน็ บอ่ เกดิ แหง่ ศลิ ปวฒั นธรรมและประเพณที ด่ี งี าม เชน่ การจดั ใหม้ กี ารบรรพชา
1) บทบาทในการขัดเกลาทางสังคม เพื่อให้สมาชิกมีคุณลักษณะตามที่สังคม อุปสมบท การทำาบญุ ต่างๆ
ตอ้ งการด้วยการอบรมสมาชิกให้มคี ณุ ธรรม จริยธรรม และเป็นคนดขี องสังคม 5) เปน็ แบบอยา่ งของความประพฤตทิ ดี่ งี ามใหแ้ กส่ มาชกิ ฝกึ ใหส้ มาชกิ มรี ะเบยี บวนิ ยั
2) เปน็ แหลง่ เรยี นร ู้ ถา่ ยทอดความรู้ ความสามารถ ทกั ษะ และเทคโนโลยี ทาำ ใหส้ มาชกิ และมหี ลกั ปฏบิ ัติที่ถูกตอ้ ง
ในสังคมเปน็ ผทู้ ่คี ดิ เปน็ ทำาเป็น แกป้ ัญหาเป็น 6) เป็นพื้นฐานสำาคัญของอำานาจรัฐ เช่น ในระบอบการปกครองบางระบอบ
3) เลอื กสรรและกาำ หนดบทบาทของสมาชกิ ในสงั คม เชน่ ใหก้ ารอบรมและฝกึ วชิ าชพี หรือในสังคมท่ีมีผ้นู ำาศาสนาเป็นผู้นาำ ทางการเมือง
ตามความสนใจของบุคคล เพ่อื นาำ ไปประกอบอาชีพและพฒั นาอาชีพสำาหรับการดำารงชวี ติ ในอนาคต 1.1.4 สถาบันเศรษฐกิจ คือ กลุ่มของระเบียบกฎเกณฑ์หรือระบบความสัมพันธ์ทางสังคม
4) ผสมกลมกลนื ทางสงั คมและวฒั นธรรม เชน่ สอนใหส้ มาชกิ ใหมท่ ม่ี าจากสงั คมอนื่ ในกิจกรรมทางเศรษฐกิจ หมายถึง การผลิตสินค้า บริการ การอุปโภคและบริโภค การแลกเปล่ียนหรือ
ไดเ้ รียนร้ภู าษาและวฒั นธรรมของตน ปลูกฝงั ใหส้ มาชกิ ในสงั คมรู้จักอนรุ ักษ์และสง่ เสริมศิลปวัฒนธรรม การค้าขาย การกระจายผลประโยชน์ให้แก่สมาชิกในสังคม สถาบันเศรษฐกิจเป็นสถาบันท่ีสนอง
ขนบธรรมเนียมประเพณีท่ดี ีงาม ความตอ้ งการของสมาชกิ ในดา้ นปจั จยั 4 และการบรกิ ารในดา้ นสงิ่ อำานวยความสะดวกตา่ งๆ ในการดำาเนนิ ชวี ติ
1.1.3 สถาบันศาสนา ศาสนา ตามความหมายของพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน กลมุ่ สงั คมในสถาบันเศรษฐกจิ เช่น ร้านคา้ โรงงานอตุ สาหกรรม องค์กรทางเศรษฐกจิ กระทรวงพาณชิ ย์
พ.ศ. 2542 หมายถึง ลัทธิ ความเชื่อถือของมนุษย์อันมีหลัก คือ แสดงกำาเนิดและความส้ินสุดของโลก บทบาทและความสาำ คัญของสถาบันเศรษฐกิจ ดังนี้
อันเป็นไปในฝ่ายปรมัตถ์ประการหน่ึง แสดงหลักธรรมเก่ียวกับบุญบาปอันเป็นไปในฝ่ายศีลธรรม 1) ผลิตสนิ ค้าและบริการ เพือ่ ตอบสนองความต้องการของสมาชกิ ในสังคม
ประการหน่ึง พรอ้ มทั้งลทั ธิพิธีทกี่ ระทาำ ตามความเห็น หรือตามคำาส่ังสอนในความเชื่อถือนัน้ ๆ 2) จดั สรรและกระจายสินค้าและบรกิ ารไปสสู่ มาชิกในสังคมอย่างทว่ั ถงึ
3) พัฒนาและสร้างความเจริญก้าวหน้าทางเศรษฐกิจให้มีประสิทธิภาพ เพ่ือ
สถาบันศาสนา หมายถึง แบบแผนของความคิด การกระทำาในเร่ืองเกี่ยวกับจิตใจ ความอดุ มสมบรู ณ์และความมนั่ คงของสมาชิก
ความเชอ่ื และพฤติกรรมของมนษุ ย์ ที่มคี วามเกย่ี วข้องกับความสมั พันธ์ระหวา่ งมนษุ ย์กบั สิ่งเหนอื ธรรมชาติ 4) เป็นองคป์ ระกอบสาำ คญั ในการสร้างรากฐานทางการเมอื ง
เป็นสถาบันท่ีครอบคลุมในเร่ืองต่างๆ เช่น การปฏิบัติตนของศาสนิกชน พิธีกรรมต่างๆ ความเชื่อ 5) เป็นเคร่ืองมือท่ีดีในการลดปริมาณการต่อสู้ทางเศรษฐกิจ โดยเฉพาะในภาวะ
ทางไสยศาสตร์หรือความเชื่อของแตล่ ะศาสนา ตัวอยา่ งสถาบนั ศาสนา เชน่ วัด สำานกั สงฆ์ สภาครสิ ตจักร ทท่ี รพั ยากรและการผลิตของมนุษย์อยใู่ นวงจาำ กดั และในขณะท่มี นุษย์มีความต้องการทางวตั ถุมากข้นึ
แหง่ ประเทศไทย มัสยดิ สุเหรา่ บทบาทและความสาำ คญั ของสถาบันศาสนา มดี ังนี้ 1.1.5 สถาบันทางการเมืองการปกครอง หมายถึง องค์กรที่มีบุคคลหรือกลุ่มบุคคลเข้ามา
1) เป็นที่ยึดเหน่ียวจิตใจ เพ่ือให้เกิดความมั่นคงทางจิตใจและช่วยกล่อมเกลาจิตใจ ดาำ เนนิ กจิ กรรมทางการเมอื งรว่ มกนั โดยมรี ะเบยี บแบบแผน กฎเกณฑ์ กระบวนการและวธิ กี ารดำาเนนิ งาน
ของสมาชกิ ในสงั คม ทั้งในส่วนที่เป็นแบบแผนและในส่วนท่ีไม่เป็นแบบแผน เพ่ือให้บรรลุเป้าหมายขององค์กรนั้นๆ
2) สร้างความเป็นปึกแผ่นให้แก่สังคม โดยการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นระหว่าง ในทางการเมอื งโดยชอบธรรม
สมาชกิ ทำาใหเ้ กดิ ความสมั พนั ธอ์ นั ดตี อ่ กนั อยา่ งใกลช้ ดิ เปน็ การควบคมุ สงั คมไมใ่ หเ้ กดิ ความแตกแยกกนั
3) เสริมสร้างและถ่ายทอดวัฒนธรรมแก่สังคม ด้วยการอบรมศีลธรรม จริยธรรม สถาบันทางการเมืองการปกครอง เป็นสถาบันท่ีเกี่ยวข้องกับการบริหารประเทศ
ให้สมาชิกในสังคมรู้จักการดำาเนินชีวิตอย่างถูกต้อง มีเป้าหมายในชีวิตและสามารถอยู่ร่วมกับผู้อื่น การรักษาความสงบสุข ความมั่นคงของชาติ การมีส่วนร่วมทางการเมืองการปกครองของประชาชน
ได้อย่างสันตสิ ขุ ครอบคลุมไปถึงสถาบันพระมหากษัตริย์ ซ่ึงมีความสำาคัญอย่างย่ิงสำาหรับการเมืองการปกครอง
ของไทย เน่ืองจากการปกครองของไทยเป็นแบบระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็น
ระบอบประชาธิปไตย เป็นระบอบการปกครองที่อำ�นาจอธิปไตย ประมุข ดังน้ันสถาบันพระมหากษัตริย์จึงมีความสำาคัญ เพราะเป็นสถาบันปกครองท่ีอยู่คู่กับ
เป็นของปวงชน ประชาชนมีสิทธิเสรีภาพ โดยผู้ปกครองประเทศ แผ่นดินไทยมาช้านาน และสถาบันพระมหากษัตริย์ยังเป็นศูนย์รวมจิตใจของประชาชน เป็นที่เคารพ
ที่มาจากการเลือกตั้งของประชาชนเป็นเพียงตัวแทนท่ีได้รับมอบ ของปวงชนชาวไทยตลอดมา
อ�ำ นาจใหใ้ ชอ้ �ำ นาจอธิปไตยแทนประชาชน
สุดยอดคู่มือครู 118
Ap3.pขly้ันiปnฏgิบัตanิแdละCสoรnุปsคtrวuาcมtiรnู้gหลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิ ge Appl4y.inขgั้นสtื่hอeสาCรoแmลmะนu�ำnเiสcaนtอion Skill 5. ขS้ันeปlรfะ-เRมeินgเพu่ือlเaพtิ่มinคgุณค่า
ค่านิยมหลัก 12 ประการ กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
สงั คมและวฒั นธรรมท่ีส่งผลตอ่ พฤตกิ รรม 123 ep 3
St
1.2 ความสมั พนั ธ์ของสถาบันทางสงั คม ขนั้ ปฏบิ ัติและสรปุ ความรู้
wldedge
สังคมจะมีความเจริญรุ่งเรืองย่อมเกิดจากการมีสมาชิกในสังคมท่ีมีคุณภาพ สมาชิก conAstructpipnlgyitnhge aknno หลงั การปฏิบัติ
ท่ีมีคุณภาพย่อมต้องเกิดจากสถาบันทางสังคมที่มีคุณภาพเช่นเดียวกัน ซึ่งสถาบันทางสังคมทุกสถาบัน
ล้วนมีความสัมพันธ์ท่ีเช่ือมโยงถึงกัน มีหน้าที่ตอบสนองความต้องการและมีส่วนร่วมในการผลักดัน 1. ผู้เรียนนำ�ข้อสรุปความรู้ความเข้าใจ
ใหส้ มาชกิ ในสังคมเปน็ บุคคลท่ีมคี ุณภาพ และธาำ รงให้สังคมเจริญก้าวหนา้ ทไ่ี ดแ้ ลกเปลย่ี นเรยี นรรู้ ว่ มกนั ระหวา่ งกลมุ่
ในชนั้ เรยี นมาวเิ คราะห ์ โดยการท�ำ กจิ กรรม
สมาชิกในสังคมต้องได้รับความรัก ความอบอุ่น การอบรมขัดเกลาข้ันพ้ืนฐานจากสถาบัน ตรวจสอบความเข้าใจ (หนังสือเรียน
ครอบครัว เมื่อก้าวเข้าสู่สถาบันการศึกษาก็ต้องได้รับการปลูกฝัง อบรม ให้ความรู้ทางวิชาการ ทักษะ หนา้ 134)
การประกอบอาชีพ ระเบียบทางสังคม รวมทั้งศีลธรรม จริยธรรม ให้สามารถดำารงชีวิตอยู่ในสังคม
ร่วมกับผู้อื่นได้ โดยสถาบันศาสนา สถาบันเศรษฐกิจ และสถาบันทางการเมืองการปกครองจะเข้ามา 2. กลุ่มผู้เรียนร่วมกันสรุปแนวคิดเกี่ยวกับ
มีบทบาทเกยี่ วขอ้ งสมั พันธ์กนั ดว้ ย สงั คมและวฒั นธรรมทสี่ ง่ ผลตอ่ พฤตกิ รรม
จากน้ันทำ�กิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้
สถาบันทางสังคมแต่ละสถาบันต่างเข้ามามีบทบาทกับการดำาเนินชีวิตของสมาชิกในสังคม (หนงั สือเรียน หนา้ 135)
ดังน้ันจึงไม่มีสถาบันทางสังคมใดที่สามารถดำารงอยู่ได้เพียงลำาพัง โดยสมาชิกในสังคมจำาเป็นต้อง
พึ่งพาอาศยั สถาบันทางสังคมแตล่ ะสถาบนั ตลอดชีวติ
สงวนลิขสิท ิ์ธ บริษัท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) ำจ�กัด
สถาบนั ทางสงั คม
เปน็ แบบแผนในการคดิ การกระทาำ ทคี่ นในสงั คมยดึ ถอื ยอมรบั และประพฤตปิ ฏบิ ตั สิ บื ตอ่ มา ภายใตก้ ฎเกณฑข์ องสงั คม
และมกี ารกำาหนดสถานภาพและบทบาทของบคุ คลตา่ งๆ
สถาบันครอบครวั เป็นสถาบันที่มีความสำาคัญอย่างมาก เน่ืองจากเป็นสถาบันพ้ืนฐานของสังคม
ในการถา่ ยทอดสง่ิ ต่างๆ และใหก้ ารศกึ ษาขนั้ แรกแก่สมาชกิ ใหม่
สถาบนั การศกึ ษา
เป็นสถาบันท่ีให้สมาชิกในสังคมเกิดการเรียนรู้พร้อมกับการสร้างคุณธรรม
สถาบนั ศาสนา ศีลธรรม และวัฒนธรรม มีความสำาคัญก่อให้เกิดความคิดท่ีจะแก้ไขปัญหาต่างๆ
สถาบันเศรษฐกิจ รวมทัง้ เกดิ การประดิษฐ์คิดค้นนวตั กรรมใหม่ๆ ทท่ี ันสมยั
สถาบนั การเมือง
เป็นสถาบันท่ีครอบคลุมในเร่ืองการปฏิบัติของศาสนิกชน พิธีกรรมต่างๆ
การปกครอง ความเชอ่ื ของแตล่ ะศาสนา
เป็นสถาบันที่สนองความต้องการของสมาชิกในด้านปัจจัย 4 และการบริการ
ในดา้ นสง่ิ อาำ นวยความสะดวกตา่ งๆ ในการดาำ เนนิ ชวี ติ
เป็นสถาบันท่ีเกี่ยวข้องกับการบริหารประเทศ การรักษาความสงบสุข ความมั่นคง
ของชาติ การมีส่วนร่วมทางการเมืองการปกครองของประชาชน ครอบคลุม
รวมไปถึงสถาบันพระมหากษตั รยิ ท์ เี่ ปน็ ศูนย์รวมจติ ใจของประชาชนชาวไทยตลอดมา
สถาบันทางสังคมทุกสถาบันมีความสัมพันธ์ท่ีเช่ือมโยงกัน มีหน้าที่ตอบสนองความต้องการและมีส่วนร่วม
ในการผลกั ดันใหส้ มาชกิ ในสังคมเป็นบุคคลท่ีมคี ณุ ภาพ และธาำ รงใหส้ ังคมเจริญกา้ วหน้า
ทักษะชีวิต
การนำ�ความรู้เร่ืองสังคมและวัฒนธรรมท่ีส่งผลต่อพฤติกรรม
มาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำ�วัน เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต ซึ่งเป็น
การเสริมสรา้ งทกั ษะชีวติ ท่ีมผี ลดีตอ่ ตนเองและสังคม
119 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 STEPs 1. ขGั้นaรวtบhรeวrมinขg้อมูล 2. ขั้นคิดวิเPคrรoาะcหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
ทักษะชีวิต
124 เพศวิถีศกึ ษา สงวนลิข ิสทธิ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัดพระยาอนุมานราชธน หรือ ยง เสฐียรโกเศศ เปน็ นักปราชญ์และ
นักการศึกษาคนส�ำ คัญของไทย เป็นหน่ึงในบุคคลสำ�คัญของโลก
2. วฒั นธรรมไทย ภมู ิปัญญาไทย และวัฒนธรรมสากล ประจ�ำ ปี พ.ศ. 2531 ขององคก์ ารศกึ ษาวทิ ยาศาสตรแ์ ละวฒั นธรรม
แหง่ สหประชาชาติ (ยูเนสโก)
2.1 วัฒนธรรมไทย
สังคมและวฒั นธรรมทสี่ ง่ ผลตอ่ พฤตกิ รรม 125
พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 ให้ความหมาย “วัฒนธรรม” ว่า 2.1.1 ลักษณะและความสำาคัญของวัฒนธรรมไทย วัฒนธรรมไทยเป็นเอกลักษณ์ของ
สิ่งท่ีทำาความเจริญงอกงามให้แก่หมู่คณะ เช่น วัฒนธรรมในการแต่งกาย และเป็นวิถีชีวิตของหมู่คณะ ความเป็นชาติไทย เป็นผลรวมจากความรู้ ความคิด สติปัญญาของมนุษย์ท่ีสั่งสมสืบต่อกันมา โดยผ่าน
เชน่ วัฒนธรรมพน้ื บ้าน วัฒนธรรมชาวเขา การปรับปรุงพัฒนาให้เหมาะสมต่อการเปล่ียนแปลงตามยุคสมัยของสังคมไทย ท้ังวัฒนธรรมดั้งเดิม
ของไทยและวัฒนธรรมที่ได้รับจากชนชาติต่างๆ ถูกนำามาปรับปรุง ผสมผสาน และกล่อมเกลาจนเป็น
พระยาอนุมานราชธน ได้ให้ความหมายของวัฒนธรรมว่า หมายถึง สิ่งที่มนุษย์เปลี่ยนแปลง ส่วนหนงึ่ ของวฒั นธรรมไทยในทีส่ ดุ วัฒนธรรมไทยมลี กั ษณะและความสำาคญั ท่สี ะทอ้ นคา่ นิยม ดงั น้ี
ปรับปรุง หรือผลิตขึ้น เพื่อความเจริญงอกงามในวิถีชีวิตมนุษย์ในส่วนรวมที่ถ่ายทอดกันได้ เลียนแบบ 1) สร้างความรักและความผูกพันในครอบครัว โดยพ้ืนฐานสังคมไทยจะเป็น
กันได้ ครอบครัวใหญ่ มีสมาชิกอาศยั อยูร่ ่วมกันจำานวนมาก เม่อื ถึงเทศกาลสำาคญั เช่น วันสงกรานตซ์ ง่ึ ถือเปน็
วันข้ึนปีใหม่ของไทย ทุกคนในครอบครัวจะมารวมตัวกัน โดยบิดามารดาจัดเสื้อผ้าชุดใหม่ให้แก่
สำานักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ ได้ให้ความหมายของวัฒนธรรมว่า หมายถึง บุตรหลาน มีการรดนำ้าดำาหัวขอพรจากผู้ใหญ่ เป็นการแสดงออกถึงความรักความผูกพันของสมาชิก
ความเจริญงอกงามซ่ึงเป็นผลจากระบบความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับมนุษย์ มนุษย์กับสังคม และ ในครอบครัว เปน็ ต้น
มนุษย์กับธรรมชาติ จำาแนกออกเป็น 3 ด้าน คือ จิตใจ สังคม และวัตถุ มีการสั่งสมและสืบทอดจาก 2) ความกตัญญูต่อผู้มีพระคุณ วัฒนธรรมไทยให้ความสำาคัญต่อผู้ใหญ่และ
คนรุ่นหน่ึงไปสู่คนอีกรุ่นหน่ึง จากสังคมหนึ่งไปสู่อีกสังคมหน่ึง จนกลายเป็นแบบแผนท่ีสามารถเรียนรู้ ผู้มีพระคุณเป็นอย่างมาก การตอบแทนพระคุณสามารถทำาได้หลายรูปแบบ เช่น การท่ีลูกชาย
และกอ่ ใหเ้ กดิ ผลติ กรรม และผลติ ผลทง้ั ทเี่ ปน็ รปู ธรรมและนามธรรม อนั ควรคา่ แกก่ ารวจิ ยั อนรุ กั ษ์ ฟน้ื ฟู ไดอ้ ปุ สมบทเพื่อทดแทนพระคณุ ของพ่อแม่ เป็นตน้
ถา่ ยทอด เสริมสร้างเอตทคั คะและแลกเปลย่ี น เพอ่ื สร้างดุลยภาพแห่งความสมั พันธ์ระหวา่ งมนษุ ย์ สังคม 3) เอกลกั ษณ์ทางด้านศลิ ปกรรม ประกอบด้วย
ธรรมชาติ ซ่ึงจะช่วยให้มนุษย์สามารถดำารงชีวิตอย่างมีความสุข สันติสุข และอิสรภาพ อันเป็นพื้นฐาน
แหง่ อารยธรรมของมนุษย์ (1) สถาปตั ยกรรม ไดแ้ ก่ การสร้างบ้านเรอื นของประชาชน การสร้างวัดวาอาราม
ต่างๆ
ดังน้ัน วัฒนธรรมไทย หมายถึง ลักษณะท่ีแสดงออกถึงความเจริญงอกงามในวิถี
การดำาเนินชีวิตของคนไทยที่บรรพบุรุษไทยสั่งสมความรู้ และได้ถ่ายทอดความรู้นั้นมาสู่ชนรุ่นหลังต่อมา (2) จติ รกรรม ไดแ้ ก่ การวาดภาพตามฝาผนงั โบสถ์ ซง่ึ เปน็ เรอ่ื งราวของพทุ ธประวตั ิ
โดยได้มีการปรับปรุงเปล่ียนแปลงให้เหมาะสมกับยุคสมัย เป็นส่ิงท่ีดีมีคุณค่าท่ีประชาชนชาวไทย ในพระพุทธศาสนา
ควรรว่ มกนั อนุรกั ษ์ไว้ใหก้ ับลกู หลานต่อไป
(3) วรรณกรรม ได้แก่ ไตรภูมิพระร่วง ทางด้านอักษรศาสตร์ ได้แก่ ศิลาจารึก
วัฒนธรรมทำาให้คนในสังคมสามารถบ่งชี้สภาพแบบแผนการดำาเนินชีวิต ทำาให้เป็น ของพ่อขนุ รามคาำ แหงมหาราช
มนุษย์ที่สมบูรณ์ มนุษย์ใช้วัฒนธรรมในการตอบสนองความต้องการของชีวิตและปรับตัวให้เข้ากับ
สังคมแต่ละแห่ง วัฒนธรรมจึงสามารถกอ่ ใหเ้ กิดความสมานฉนั ท์ ความภาคภูมิใจ และการสะท้อนตวั ตน (4) ประตมิ ากรรม ได้แก่ การปนั้ หรอื หลอ่ พระพทุ ธรูปปางต่างๆ
ของความเปน็ คนในสังคมได้ 4) การสร้างความสามัคคีในชุมชน เช่น ในวันสำาคัญทางพระพุทธศาสนา ชาวบ้าน
จะไปรว่ มกันเตรียมงานสาำ หรับการทำาบญุ อยา่ งพรอ้ มเพรียง
วัฒนธรรมไทยเป็นภูมิความรู้ที่บรรพบุรุษไทยสร้างสมมาและถ่ายทอดความรู้น้ันสู่ 5) ความศรทั ธาในการทาำ บุญใหท้ าน คนไทยส่วนใหญม่ คี วามศรัทธาในหลักคาำ สอน
ชนรุ่นหลัง เป็นแบบแผนการดำาเนินชีวิตท่ีเป็นเอกลักษณ์ของคนไทย เกิดจากความพยายามท่ีจะ ของพระพุทธศาสนาในวันสำาคัญทางศาสนา เช่น วันวิสาขบูชา วันมาฆบูชา วันอาสาฬหบูชา คนไทย
ปรบั ตวั ใหเ้ หมาะสมกบั สภาพแวดลอ้ ม ทาำ ใหเ้ กดิ ความภาคภมู ใิ จในความเปน็ ไทย มคี วามรกั ความสามคั คี แตล่ ะครอบครัวจะนยิ มไปทาำ บุญตกั บาตรด้วยจติ ใจศรทั ธา
ความร้สู กึ เปน็ อนั หนงึ่ อนั เดยี วกัน 2.1.2 ประเภทของวัฒนธรรมไทย แบ่งออกเปน็ 4 ประเภท ดงั นี้
1) คติธรรม ได้แก่ วัฒนธรรมทางศีลธรรมและจิตใจ อันเป็นคติหรือหลักการ
ไตรภูมิพระร่วง เป็นวรรณกรรมทางพระพุทธศาสนา โดย ในการดำาเนนิ ชวี ติ ที่รบั มาจากหลกั ธรรมคาำ สอนทางพระพทุ ธศาสนา
พระมหาธรรมราชาลไิ ทยทรงพระราชนิพนธข์ ้ึนเมอื่ ปี พ.ศ. 1888 2) วัตถุธรรม ได้แก่ วัฒนธรรมทางวัตถุที่คนในสังคมประดิษฐ์คิดค้นขึ้นมา
เพื่อใช้อำานวยความสะดวกในการดำาเนินชีวิตประจำาวัน หรือสิ่งก่อสร้างต่างๆ เช่น บ้านทรงไทย วัด
เจดีย์ เครื่องมือในการประกอบอาชีพ เปน็ ต้น
สุดยอดคู่มือครู 120
Ap3.pขly้ันiปnฏgิบัตanิแdละCสoรnุปsคtrวuาcมtiรnู้gหลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิ ge Appl4y.inขgั้นสtื่hอeสาCรoแmลmะนu�ำnเiสcaนtอion Skill 5. ขSั้นeปlรfะ-เRมeินgเพu่ือlเaพt่ิมinคgุณค่า
ค่านิยมหลัก 12 ประการ กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
126 เพศวถิ ีศึกษา สงวนลิข ิสทธิ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด asean การเรียนรู้สู่อาเซียน
• การบรู ณาการค�ำ ศพั ทภ์ าษาองั กฤษทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั เนอื้ หาในบทเรยี น
3) เนติธรรม ได้แก่ วัฒนธรรมทางกฎหมายหรือขนบธรรมเนียมจารีตประเพณี ช่วยให้ผู้เรียนได้เพ่ิมพูนความรู้ภาษาอังกฤษและมีเจตคติที่ดี
เปน็ ระเบยี บขอ้ บังคับ เพ่ือใหส้ มาชกิ ในสงั คมได้ปฏิบัติตาม ในการส่ือสารด้วยภาษาอังกฤษท่ีใช้เป็นภาษากลางในการทำ�งาน
4) สหธรรม ได้แก่ วัฒนธรรมทางสังคม ซ่ึงเป็นมารยาทในสังคมท่ีสมาชิกทุกคน ของอาเซียน
พึงปฏิบัติต่อกันในโอกาสต่างๆ เช่น การทักทายโดยการไหว้ การแต่งกายอย่างสุภาพเมื่อไปในงาน • การศกึ ษาเปรยี บเทยี บคา่ นยิ มและวฒั นธรรมของไทยและประเทศ
พิธตี า่ งๆ เป็นตน้ ในอาเซียนอย่างเข้าใจ จะช่วยให้ผู้เรียนสามารถปฏิบัติตนได้
สอดคลอ้ งกบั สงั คมที่มีความหลากหลายทางวฒั นธรรม
2.2 ภูมปิ ญั ญาไทย
สงั คมและวฒั นธรรมทสี่ ง่ ผลตอ่ พฤตกิ รรม 127
ภูมิปัญญาไทย หมายถึง ความรู้อันเกิดจากความสัมพันธ์ระหว่างคนกับส่ิงแวดล้อม เป็น 7) สาขาศิลปกรรม หมายถึง ความสามารถในผลิตงานทางด้านศิลปะสาขาต่างๆ
ความรู้ ความสามารถ ประสบการณ์ และความฉลาดในการประดิษฐ์คิดค้น จนกระท่ังกลายเป็น เช่น จติ รกรรม ประติมากรรม สถาปัตยกรรม ทศั นศลิ ป์ คตี ศิลป์ ศลิ ปะมวยไทย
ผลผลติ ทเี่ ปน็ วตั ถุและเปน็ เรื่องของจติ ใจอนั มปี ระโยชนต์ อ่ การดาำ รงชวี ิต และมีการถา่ ยทอดสบื ตอ่ กนั มา 8) สาขาการจัดการองค์กร หมายถึง ความสามารถในการบริหารจัดการดำาเนินงาน
จากบรรพบุรุษจนถึงคนรุ่นปัจจุบัน เป็นองค์ความรู้และความสามารถส่วนรวมซ่ึงเป็นที่ยอมรับ ขององคก์ รชมุ ชนตา่ งๆ ใหส้ ามารถพฒั นาและบรหิ ารองคก์ รของตนเองไดต้ ามบทบาทและหนา้ ทขี่ ององคก์ ร
ในระดับชาติ 9) สาขาภาษาและวรรณกรรม หมายถึง ความสามารถในผลิตผลงานที่เกี่ยวกับ
2.2.1 การจดั แบง่ สาขาภมู ปิ ญั ญาไทย ไดม้ กี ารกาำ หนดสาขาภมู ปิ ญั ญาไทยไวอ้ ยา่ งหลากหลาย ดา้ นภาษา ทั้งภาษาทอ้ งถ่ิน ภาษาโบราณ ภาษาไทย ตลอดจนวรรณกรรมทุกประเภท
ขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์และหลักเกณฑ์ต่างๆ ท่ีหน่วยงาน องค์กร และนักวิชาการได้กาำ หนด ในภาพรวม 10) สาขาศาสนาและประเพณี หมายถึง ความสามารถในการประยุกต์และปรับใช้
ของภมู ปิ ัญญาไทยสามารถแบง่ ได้เป็น 10 สาขา ดงั น้ี หลักธรรมคำาสอนทางศาสนา ความเช่ือ และประเพณีด้ังเดิมทม่ี คี ุณคา่ ให้เหมาะสมตอ่ การประพฤติปฏบิ ตั ิ
1) สาขาเกษตรกรรม หมายถึง ความสามารถในการผสมผสานองค์ความรู้ ทักษะ ใหบ้ งั เกดิ ผลดตี อ่ บุคคลและสงิ่ แวดล้อม
และเทคนิคด้านการเกษตรกับเทคโนโลยี โดยการพัฒนาบนพ้ืนฐานคุณค่าด้ังเดิมซ่ึงคนสามารถ 2.2.2 คุณค่าและความสำาคัญของภูมิปัญญาไทย ภูมิปัญญาไทยเป็นสิ่งท่ีบรรพบุรุษได้
พ่งึ พาตนเองในภาวการณต์ า่ งๆ ได้ สร้างสรรคแ์ ละสืบทอดความรู้นนั้ อย่างต่อเน่ืองจากอดตี สปู่ ัจจบุ ัน ทาำ ให้คนในชาติเกิดความภมู ิใจ ดงั นน้ั
2) สาขาอุตสาหกรรมและหัตถกรรม หมายถึง การรู้จักประยุกต์ใช้เทคโนโลยีสมัย ภมู ิปัญญาไทยจงึ มีคณุ ค่าและความสำาคญั ดงั นี้
ใหม่ในการแปรรูปผลิตผลเพื่อชะลอการนำาเข้าตลาด แก้ปัญหาในการบริโภคให้ปลอดภัย ประหยัดและ 1) ภูมิปัญญาไทยมีส่วนช่วยสร้างชาติให้เป็นปึกแผ่น เม่ือประเทศประสบปัญหา
เป็นธรรม อันเป็นกระบวนการทีท่ ำาใหช้ มุ ชนทอ้ งถิ่นสามารถพึ่งพาตนเองทางเศรษฐกจิ ได้ ทั้งการผลติ และ สามารถใช้ภูมิปัญญาไทยในการแก้ไขปัญหาต่างๆ จนประสบผลสำาเร็จเรื่อยมา เช่น เมื่อ พ.ศ. 2540
การจาำ หนา่ ยผลิตผลทางหัตถกรรม ประเทศไทยประสบกับปัญหาทางเศรษฐกิจ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรง
3) สาขาการแพทย์แผนไทย หมายถึง ความสามารถในการจัดการป้องกันและ พระราชทานแนวคิดเศรษฐกจิ พอเพยี ง เพื่อใชใ้ นการแกไ้ ขปัญหา ทาำ ให้คนไทยมีคุณภาพชวี ิตที่ดขี ้นึ
รกั ษาสุขภาพของคนในชุมชน โดยเน้นใหช้ มุ ชนสามารถพึง่ พาตนเองทางดา้ นสุขภาพและอนามัยได้
4) สาขาการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม หมายถึง ความสามารถ 2) ภูมิปัญญาไทยช่วยสร้างความภาคภูมิใจและเป็นสิ่งท่ีสร้างช่ือเสียงให้กับ
เกี่ยวกับการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม ทั้งการอนุรักษ์ การพัฒนาและการใช้ประโยชน์ ประเทศชาต ิ เช่น มวยไทยเป็นศิลปะการตอ่ สู้อนั เปน็ เอกลกั ษณข์ องคนไทยทไี่ ด้รับการยอมรบั ไปท่ัวโลก
จากคณุ คา่ ของทรพั ยากรธรรมชาติและส่งิ แวดลอ้ มอย่างสมดุลและยัง่ ยืน อาหารไทยเป็นท่ีรู้จักทั่วโลก ภาษาไทยที่ใช้สำาหรับการติดต่อส่ือสารกันเป็นของตนเอง ล้วนทำาให้เกิด
5) สาขากองทุนและธุรกิจชุมชน หมายถึง ความสามารถในการบริหารจัดการ ความภาคภมู ิใจแกค่ นไทยทง้ั สนิ้
ด้านการบริการกองทุนและธุรกิจในชุมชน ทั้งท่ีเป็นเงินตราและโภคทรัพย์ เพื่อส่งเสริมชีวิตความเป็นอยู่
ของสมาชิกในชมุ ชน 3) ภูมิปัญญาไทยเป็นการนำาพระธรรมคำาสอนของศาสนามาประยุกต์ใช้กับ
6) สาขาสวัสดิการ หมายถึง ความสามารถในการจัดสวัสดิการ การประกันคุณภาพ การดำาเนินชีวิตอย่างเหมาะสม ประชาชนส่วนใหญ่นับถือพระพุทธศาสนาที่สอนให้พุทธศาสนิกชน
ชีวติ ให้เกดิ ความมั่นคงทางเศรษฐกจิ สงั คม และวฒั นธรรม เปน็ ผทู้ ี่มีเหตุผล เชอ่ื ม่นั ในการกระทาำ ของตนหรือกรรม การเป็นผู้ทมี่ ีใจเมตตากรุณา เห็นอกเหน็ ใจผู้อ่นื
มีความเอ้ือเฟื้อเผือ่ แผ่ รจู้ ักการแบง่ ปันสิง่ ของและความมนี ้ำาใจต่อผอู้ ่ืน
มวยไทย เป็นศิลปะการต่อสู้ที่มีความโดดเด่นด้านเทคนิค
การกอดตอ่ สู้ โดยทว่ั ไปเป็นทร่ี จู้ กั วา่ เป็น “นวอาวุธ” ประกอบด้วย 4) ภูมิปัญญาไทยเป็นการสร้างความสมดุลระหว่างคนในสังคมและธรรมชาติ
การโจมตีจากร่างกายทั้งหมัด ศอก เขา่ เทา้ และศรี ษะ ได้อย่างยั่งยืน ซ่ึงภูมิปัญญาไทยจะมีความสัมพันธ์กับธรรมชาติอย่างใกล้ชิด เช่น การเพาะเห็ดฟาง
จากทะลายปาล์ม ซ่ึงเป็นการใช้ทะลายปาล์มนำ้ามันท่ีผ่านการสกัด และนำามาเป็นวัตถุดิบสำาคัญ
ในการเพาะเห็ดฟาง เป็นการสร้างรายได้ สร้างอาชีพให้กับกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรนาพญาร่วมใจ
จงั หวัดชุมพร
5) ภูมิปัญญาไทยสามารถปรับปรุงและเปล่ียนแปลงได้ ลักษณะที่สำาคัญของ
ภูมิปัญญาไทย คือ เป็นส่ิงที่สามารถปรับปรุงและเปล่ียนแปลงได้ตามความเหมาะสม เพื่อนำามา
ใชป้ ระโยชนก์ บั การดำาเนินชีวติ ไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ
121 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 STEPs 1. ขG้ันaรวtบhรeวrมinขg้อมูล 2. ข้ันคิดวิเPคrรoาะcหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
ทักษะชีวิต
128 เพศวิถศี ึกษา ep 4
St
2.3 วัฒนธรรมสากล
kille
วัฒนธรรมสากล คือ วัฒนธรรมซ่ึงเป็นที่ยอมรับกันอย่างกว้างขวาง ในปัจจุบันมีท้ัง Aco mmpupnlyicinagtiotnh s ขนั้ สอื่ สารและน�ำเสนอ
วัฒนธรรมของชาติตะวันตก วัฒนธรรมของจีน เกาหลี ญ่ีปุ่น เป็นต้น โดยวัฒนธรรมท่ีสำาคัญ เช่น 1. ผเู้ รยี นแตล่ ะกลมุ่ ออกแบบหรอื หาวธิ นี �ำ เสนอใหผ้ อู้ นื่ รบั รแู้ ละสอ่ื สาร
เครอ่ื งแตง่ กายสากล ดนตรสี ากล การค้าเสรี การปกครองในระบอบประชาธิปไตย สงวนลิข ิสทธิ์ บริษัทพัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) ำจ�กัด
2.3.1 วัฒนธรรมสากลท่สี าำ คญั มีดงั นี้ ได้อยา่ งมีประสทิ ธภิ าพดว้ ยเทคนคิ วิธที เ่ี หมาะสม บูรณาการการใช ้
1) การใช้ภาษาอังกฤษในการติดต่อสื่อสาร ภาษาอังกฤษจัดเป็นวัฒนธรรมสากล สื่อ/เทคโนโลย/ี คำ�ศัพทเ์ พิม่ เติม/ส่งิ ที่น่าสนใจแทรกในการรายงาน
เน่ืองจากเป็นภาษาที่ประชาชนในประเทศต่างๆ ทั่วโลกนิยมใช้เป็นส่ือกลางในการติดต่อสื่อสารกัน 2. สุ่มกลุ่มผู้เรียนนำ�เสนอผลการสรุปความรคู้ วามเข้าใจ
มากทส่ี ุด
2) การค้าเสรี เป็นรูปแบบการค้าท่ีไม่มีการกีดกันในรูปแบบต่างๆ มีการแข่งขันกัน สังคมและวฒั นธรรมทีส่ ่งผลตอ่ พฤตกิ รรม 129
อย่างเสรี เป็นธรรมกับทุกฝ่าย ทำาให้เกิดการขยายตัวทางด้านการค้า สินค้าและบริการต่างๆ มี
ปริมาณท่ีเพียงพอตอ่ ความตอ้ งการของผบู้ ริโภค มีคณุ ภาพทไ่ี ด้มาตรฐานปลอดภัยตอ่ ผูบ้ รโิ ภค 3. ค่านิยมเรอ่ื งเพศตามแนวปฏิบตั ิทางสังคมและวฒั นธรรม
3) ประชาธิปไตย เป็นรูปแบบการปกครองที่ประชาชนเป็นเจ้าของอำานาจ และ
มอบหมายให้ตวั แทนของตนเป็นผูใ้ ชอ้ าำ นาจอธิปไตยแทน ยดึ หลักความเสมอภาค หลกั สทิ ธิและเสรีภาพ 3.1 วฒั นธรรม ศีลธรรมจรรยาในเรื่องเพศ
ใช้หลักนิติธรรมในการปกครองประเทศ และการตัดสินปัญหาต่างๆ ที่เกิดข้ึน ในสังคมจะต้องฟังเสียง
ส่วนใหญ่ แตเ่ คารพในเสียงส่วนนอ้ ย เปน็ วัฒนธรรมสากลทป่ี ระเทศตา่ งๆ นิยมนำาไปใชป้ ฏิบัติ วัฒนธรรม ศลี ธรรมจรรยาในเรือ่ งเพศมีรายละเอียด ดังน้ี
4) วิถีชีวิต วัฒนธรรมสากลจะให้ความสำาคัญกับการรักษาสุขภาพอนามัยของตน 3.1.1 วฒั นธรรมในเรอื่ งเพศ เปน็ วถิ ชี วี ติ ในดา้ นความประพฤตเิ กย่ี วกบั เพศ ซงึ่ เปน็ ทยี่ อมรบั
กระตุ้นให้ประชาชนในประเทศต่างๆ มีสขุ ภาพอนามัยทแ่ี ขง็ แรง มอี ายยุ ืนยาว และสบื ทอดปฏบิ ัติต่อเนอ่ื งกันมายาวนาน วัฒนธรรมในเร่ืองเพศในสังคมไทย ไดแ้ ก่
2.3.2 การเลอื กรบั วัฒนธรรมสากลทีเ่ หมาะสม
1) การท่ีสามภี รรยาปฏิบัติตนด้วยความซื่อสัตยต์ ่อกนั ไมน่ อกใจกนั
เนอื่ งจากในยคุ ปจั จบุ นั มกี ารตดิ ตอ่ สมั พนั ธก์ บั ประเทศตา่ งๆ ทว่ั โลก การรบั วฒั นธรรม 2) การที่สามีภรรยามีความมุ่งม่ันท่ีจะสร้างครอบครัวให้ม่ันคง มีความสงบสุข
สากลจงึ เป็นประโยชนต์ ่อการพฒั นาประเทศ ดงั น้ัน การเลอื กรบั วฒั นธรรมควรปฏิบตั ิ ดังน้ี ในครอบครัว
3) การท่ีสามีภรรยาให้การอบรมเลี้ยงดูบุตรด้วยความรัก ความเอาใจใส่ เพื่อ
1) การเลอื กรบั วฒั นธรรมทม่ี ปี ระโยชนต์ อ่ ตนเองและประเทศชาตใิ นดา้ นตา่ งๆ เปน็ ใหบ้ ตุ รเปน็ คนเก่ง คนดี มคี วามสขุ และมอี นาคตที่ดี
สาำ คญั เช่น ความเจริญทางดา้ นวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี เพ่ือปรบั ใช้กบั การดำาเนินชีวติ และการพัฒนา 4) การมเี พศสัมพันธ์อย่างปลอดภยั ด้วยการใช้ถุงยางอนามยั
ประเทศได้อย่างเหมาะสม รวมถึงวัฒนธรรมท่ีเกี่ยวกับการประกอบอาชีพท่ีมีความหลากหลาย เพื่อให้ 5) การจัดพิธีมงคลสมรส ซ่ึงเป็นพิธีกรรมที่ยึดถือปฏิบัติมาแต่โบราณ เพื่อให้สังคม
สามารถปรบั ตัวไดอ้ ยา่ งเหมาะสม ได้รับรแู้ ละเปน็ สญั ลักษณข์ องความผูกพันฉันสามภี รรยาอยา่ งถกู ต้อง
3.1.2 ศีลธรรมจรรยาในเร่ืองเพศ เป็นเคร่ืองหมายแสดงออกถึงวัฒนธรรมทางเพศท่ีดีงาม
2) การนำาวัฒนธรรมสากลมาปรับใช้กับวัฒนธรรมไทยให้เหมาะสมกับยุคสมัย ของคนในสังคม ศีลธรรมจรรยา ในเรอ่ื งเพศในสังคมไทย ได้แก่
โดยเลือกสรรเฉพาะส่วนที่ดี ซ่ึงจะทำาให้ประเทศมีความก้าวหน้าได้อย่างรวดเร็ว และถ้านำามาปรับใช้ 1) การปฏิบัติตนที่ดีต่อกันไม่ว่าจะเป็นคู่รักหรือเป็นสามีภรรยา โดยไม่เอาเปรียบ
อย่างเขา้ ใจ ทำาใหส้ ามารถรกั ษาเอกลักษณข์ องความเปน็ ไทยไวไ้ ด้ ซงึ่ กนั และกนั
2) การให้เกียรติยกยอ่ งซึ่งกนั และกนั ไมม่ กี ารพดู ให้อีกฝา่ ยหน่งึ ได้รับความเสียหาย
3) การเลอื กรบั วฒั นธรรมทไ่ี มข่ ดั ตอ่ ศลี ธรรมอนั ดงี ามของประชาชน วฒั นธรรมสากล แมจ้ ะเลกิ คบหาหรอื หยา่ ร้างกนั ไปแล้ว
เป็นวัฒนธรรมของชาวต่างชาติที่มีวิถีการดำาเนินชีวิตที่แตกต่างไปจากคนไทย ซ่ึงบางเรื่องอาจจะขัดต่อ 3) การมีเจตคติทางเพศด้านบวก โดยตระหนักว่าเร่ืองเก่ียวกับเพศและพฤติกรรม
ศีลธรรมท่ีดีของไทย ดังนั้นการเลือกรับวัฒนธรรมสากลที่เหมาะสม ควรจะรับเอาวัฒนธรรมท่ี ทางเพศเป็นธรรมชาติของมนุษย์ และมีขอบเขตในการแสดงออกท่ีเหมาะสม
สอดคล้องกับวิถีชีวิตของคนไทย เช่น ความขยันหมั่นเพียรในการประกอบอาชีพ ไม่เกียจคร้าน 4) การมีความรบั ผิดชอบในเรอ่ื งต่างๆ ทจี่ ะเกดิ ขึ้นหลงั จากมคี วามสมั พนั ธก์ ันแล้ว
ในการทำางาน กล้าคดิ กล้าทาำ ในส่งิ ทถ่ี ูกตอ้ ง 5) การตระหนักถงึ ศีลธรรมอันดงี าม เชน่ ไมก่ ระทาำ การกระทาำ ทผี่ ิดศลี 5 ขอ้ ที่ 3 คอื
การละเว้นจากการประพฤติผดิ ในกาม ไดแ้ ก่ การมคี วามสัมพนั ธ์ฉนั ช้สู าวกบั ชายหรอื หญงิ ทมี่ คี ู่ครองแลว้
ค่านิยมหลัก 12 ประการ การนอกใจสามีหรือภรรยา
6) การตระหนักถึงศีลธรรมอันดีงาม เช่น ไม่กระทำาความผิดในเรื่องของการทำาแท้ง
• รักษาวฒั นธรรมประเพณีไทยอันงดงาม หากตงั้ ครรภใ์ นเวลาทไ่ี มส่ มควร ซงึ่ เปน็ การกระทำาทผี่ ดิ ศลี 5 ขอ้ ท่ี 1 เพราะการทำาแทง้ กค็ อื การฆา่ หนง่ึ ชวี ติ
• มศี ีลธรรม รกั ษาความสัตย์ หวังดีตอ่ ผอู้ ืน่ เผ่ือแผแ่ ละแบง่ ปนั 7) การตระหนักและรู้สึกผิดในการหลอกลวงฝ่ายตรงข้าม เพ่ือให้ได้สิ่งทีต่ นต้องการ
• ใฝ่หาความรู้ หม่ันศกึ ษาเลา่ เรยี นทั้งทางตรงและทางอ้อม แตเ่ ป็นการทำาให้อกี ฝ่ายสูญเสยี ซ่ึงเป็นสิง่ ทผี่ ิดศลี ธรรม
สุดยอดคู่มือครู 122
Ap3.pขlyั้นiปnฏgิบัตanิแdละCสoรnุปsคtrวuาcมtiรnู้gหลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิ ge Appl4y.inขgั้นสtื่hอeสาCรoแmลmะนu�ำnเiสcaนtอion Skill 5. ขS้ันeปlรfะ-เRมeินgเพu่ือlเaพt่ิมinคgุณค่า
ค่านิยมหลัก 12 ประการ กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
130 เพศวถิ ศี ึกษา ep 5St ขนั้ ประเมนิ เพอื่ เพิม่ คณุ คา่
บรกิ ารสังคมและจติ สาธารณะ
3.2 คา่ นิยมในเรอื่ งเพศตามวัฒนธรรมไทย f-Regulating
Sel
ค่านิยมในเร่ืองเพศ คือ ความรู้สึก การเห็นคุณค่าหรือความเช่ือที่มีต่อเรื่องใดเรื่องหน่ึงใน
เรื่องเพศ ซึ่งได้ยึดถือเป็นแนวทางในการปฏิบัติตนเพ่ือดำาเนินชีวิต ค่านิยมในเรื่องเพศมีความสำาคัญ 1. ผู้เรียนแต่ละกลุ่มและรายบุคคลตรวจสอบความรู้ความเข้าใจ
ต่อการดำาเนินชวี ติ และการแสดงออกของพฤตกิ รรมในเร่ืองเพศ ของตนเองหลังจากรับฟังการนำ�เสนอของสมาชิกกลุ่มอ่ืน ปรับปรุง
ช้ินงานของกลุ่มตนเองใหส้ มบรู ณแ์ ละบันทกึ เพิม่ เติม
คา่ นยิ มในเรอ่ื งเพศของบคุ คลเกดิ จากการอบรมสง่ั สอนจากพอ่ แมใ่ นสถาบนั ครอบครวั สถาบนั
การศึกษา ประสบการณ์ กระบวนการขัดเกลาและถ่ายทอดทางสังคม ขนบธรรมเนียมประเพณี 2. น�ำ ผลงานแสดงในปา้ ยนเิ ทศเพอื่ เผยแพรส่ หู่ อ้ งเรยี นอนื่ หรอื สาธารณะ
วฒั นธรรมของสังคม และคาำ สอนในศาสนาต่างๆ ซงึ่ มีทงั้ ดา้ นบวกและดา้ นลบ ดงั น้ี 3. ผู้เรียนแต่ละคนทำ�แบบทดสอบ (หนังสือเรียน หน้า 137-138)
1. คา่ นิยมในเรอื่ งเพศดา้ นบวก เชน่ ยดึ มัน่ ในเรอ่ื งการรกั นวลสงวนตัว การรกั ษาพรหมจารี แลกเปล่ียนกันตรวจให้คะแนน จากนั้นประเมินสรุปผล
การเข้าตามตรอกออกตามประตูและคบหากันอย่างเปิดเผยโดยท่ีพ่อแม่ท้ังสองฝ่ายรับรู้ มีการแสดงออก การทำ�กิจกรรม (หนังสือเรียน หน้า 136) ทำ�แบบประเมินตนเอง
ทางเพศอยา่ งเหมาะสมและคาำ นงึ ถงึ กาลเทศะ ซงึ่ จะสง่ ผลใหก้ ารดาำ เนนิ ชวี ติ มคี วามสขุ และมคี วามปลอดภยั (หนังสอื เรยี น หนา้ 139) และกำ�หนดแนวทางการพฒั นาตนเอง
สงวนลิข ิสทธ์ิ บริ ัษทพัฒนา ุคณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัดในเร่ืองเพศ
2. ค่านยิ มในเรื่องเพศด้านลบ เช่น ไมร่ ักนวลสงวนตวั มคี วามสัมพันธ์ทางเพศก่อนแต่งงาน
การคบผู้ชายหรอื ผูห้ ญงิ หลายคนซ่งึ จะส่งผลให้เกิดปัญหาตามมาและถกู สังคมตำาหนไิ ด้
3.2.1 ค่านยิ มในเร่อื งเพศทถี่ ูกต้องตามลักษณะสงั คมและวฒั นธรรมไทย
1) การเข้าตามตรอกออกตามประตู คือ การพบปะติดต่อกันระหว่างฝ่ายชายและ
ฝ่ายหญิงท่ีกระทำาอย่างเปิดเผย อยู่ในสายตาของพ่อแม่ผู้ปกครองของท้ังสองฝ่าย ทำาให้ได้รับคำาแนะนำา
ในการตดั สนิ ใจที่ดี ซึ่งนำาไปสู่การมีครอบครวั ที่มัน่ คง
2) การใช้เวลาในการคบหาดูใจกันเป็นพอสมควร เป็นการเรียนรู้ทำาความเข้าใจ
ซึง่ กนั และกนั กอ่ นตดั สนิ ใจแต่งงาน เพือ่ ให้ใช้ชวี ิตครู่ ่วมกนั อยา่ งราบรื่น
3) การรกั นวลสงวนตวั หมายถงึ การทะนถุ นอมดแู ลตนเองใหบ้ รสิ ทุ ธิ์ ไมม่ เี พศสมั พนั ธ์
ก่อนแต่งงาน ไมแ่ ตง่ กายล่อแหลม เพราะอาจนาำ ไปสู่การถูกลว่ งละเมิดทางเพศ
4) ไม่สำาส่อนทางเพศ เพราะอาจทำาให้ติดโรคเอดส์หรือโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
และส่งผลกระทบต่อความมน่ั คงในครอบครัว
5) ผู้ชายมีความรับผิดชอบต่อเพศหญิง ไม่หลอกลวงหรือข่มเหงน้ำาใจ และมี
ความรบั ผดิ ชอบในการเล้ยี งดคู รอบครัว
6) การวางตวั ต่อกนั ในทีส่ าธารณะอยา่ งเหมาะสม ไม่แสดงความรักอย่างเปดิ เผย
ค่านิยมทางเพศท่ีถูกต้อง จะช่วยลดปัญหาทางสังคมในเร่ืองความไม่มั่นคงของ
สถาบนั ครอบครัว และความแตกแยกในครอบครวั ได้ รวมทัง้ ลดปญั หาการมีเพศสมั พนั ธ์กอ่ นวยั อันควร
ปัญหาการทำาแทง้ และปญั หาอาชญากรรมทางเพศในสงั คมไดเ้ ช่นกนั
สังคมและวัฒนธรรมทส่ี ่งผลต่อพฤตกิ รรม 131
3.2.2 คา่ นยิ มในเรอ่ื งเพศทไี่ มถ่ กู ตอ้ งตามวัฒนธรรมไทย
1) การยกย่องฝ่ายชายให้เป็นใหญ่มากกว่าฝ่ายหญิง ทำาให้ปิดกั้นความสามารถ
ของฝา่ ยหญงิ
2) การไมส่ นบั สนุนให้พูดคุยเรือ่ งเพศอย่างเปิดเผย ทาำ ให้เดก็ และวัยร่นุ ขาดความรู้
ที่ถูกต้อง ขาดการอบรมช้ีแนะท่ีเหมาะสม ทำาให้ต้องเรียนรู้ด้วยตนเองหรือเรียนรู้จากเพ่ือน และส่ือ
ซ่ึงบางครงั้ อาจเปน็ ไปในทางท่ผี ิด
3) การคิดว่าเพศหญิงเป็นฝ่ายตอบสนองความต้องการทางเพศของฝ่ายชาย
ทำาใหเ้ กดิ การขม่ ขืนกระทำาชาำ เรา เกดิ อาชีพขายบรกิ ารทางเพศ ท่ีนาำ มาซึง่ ปัญหาสงั คม
4) การคิดว่ามีความสัมพันธ์ทางเพศก่อนแต่งงานมิใช่เร่ืองเสียหาย ทำาให้เกิด
การมีเพศสัมพันธ์ก่อนการมีคู่ครองท่ีแท้จริง นำามาซ่ึงปัญหาต่างๆ เช่น โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
การตงั้ ครรภ์กอ่ นวยั อันควร การทำาแท้ง
5) การคิดว่ามีความสัมพันธ์ทางเพศโดยไม่ต้องเป็นคนรักหรือคู่ครองกันเป็น
เรื่องปกต ิ ซ่ึงสง่ ผลใหเ้ กดิ การติดเชอ้ื โรคเอดส์หรอื โรคติดตอ่ ทางเพศสัมพนั ธ์ การทาำ แท้ง
3.2.3 ค่านิยมในเรื่องเพศท่ีเหมาะสมกับวัฒนธรรมไทย ที่เป็นที่ยอมรับว่าเป็นส่ิงดีงาม
ควรยดึ เป็นหลักในการดาำ เนินชวี ติ ในเร่ืองเพศ มีดงั น้ี
1) ผู้ชายควรให้เกียรติและช่วยปกป้องอันตรายให้แก่ผู้หญิง เพราะผู้ชายเป็นเพศ
ที่แข็งแรงกวา่ จงึ ควรดูแลชว่ ยเหลือ และมีความเป็นสุภาพบุรษุ ให้เกียรติแกผ่ ู้หญิง
2) ผชู้ ายและผหู้ ญงิ มสี ทิ ธแิ ละศกั ดศ์ิ รเี ทา่ เทยี มกนั ตามหลกั สทิ ธมิ นษุ ยชน แตกตา่ ง
จากอดีตที่ผู้ชายมีสิทธิและศักดิ์ศรีเหนือกว่าผู้หญิงมาก ในสังคมปัจจุบันผู้หญิงมีเสรีภาพมากข้ึนและ
มคี วามสามารถเท่าเทยี มกบั ผชู้ าย สามารถเป็นผู้นาำ ครอบครวั ได้
3) การแสดงออกในเรอื่ งความพงึ พอใจหรอื ความสนใจตอ่ เพศตรงขา้ ม จะตอ้ งปฏบิ ตั ิ
ตามจารตี ประเพณขี องสงั คมไทย และถกู ตอ้ งตามคา่ นยิ มทสี่ งั คมไทยยอมรบั ได้ เชน่ การไมม่ เี พศสมั พนั ธ์
ก่อนท่ีจะแตง่ งาน
4) การปฏบิ ตั ติ นในเรอ่ื งเพศใหถ้ กู ตอ้ งตามหลกั ธรรมทางศาสนาทตี่ นเองนบั ถอื เชน่
การรักษาศีล 5 ในพระพุทธศาสนา มีข้อควรปฏิบัติเกี่ยวกับเรื่องเพศ คือ ศีลข้อที่ 3 ห้ามประพฤติผิด
ในกามหรือผิดลูกเมียของผู้อื่น ดังนั้น คนเราจึงต้องแสดงออกซ่ึงพฤติกรรมทางเพศท่ีถูกต้องตาม
หลกั ธรรมของศาสนา
5) ผู้ชายและผู้หญิงควรยึดมั่นในเรื่องของความเป็นสุภาพบุรุษและสุภาพสตรี
ไม่กระทำาพฤติกรรมที่เจตนาลว่ งเกินต่อฝา่ ยใดฝา่ ยหน่ึง ทง้ั ทางกาย และวาจา
123 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 STEPs 1. ขGั้นaรวtบhรeวrมinขg้อมูล 2. ข้ันคิดวิเPคrรoาะcหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
ทักษะชีวิต
132 เพศวถิ ีศกึ ษา สงวนลิข ิสทธิ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด กิจกรรมท้าทาย
• ให้ผู้เรียนแต่ละคนเขียนคำ�ขวัญ “เชิญชวนวัยรุ่นให้ปฏิบัติตน
6) รู้จักรักนวลสงวนตัวท้ังผู้ชายและผู้หญิง โดยเฉพาะผู้หญิงควรแต่งกายให้รัดกุม ในเรื่องเพศตามค่านิยมของวัฒนธรรมไทย” และนำ�มาประกวด
เหมาะสมกับกาลเทศะ พร้อมทั้งวางตัวหรือแสดงพฤติกรรมที่เหมาะสมกับวัฒนธรรมไทย เพราะ ให้รางวลั
การแต่งกายที่ล่อแหลม เป็นการกระทำาท่ีย่ัวยุอารมณ์ของเพศตรงข้าม อาจนำามาซึ่งการกระทำาอนาจาร • ให้ผเู้ รยี นโต้วาทีเรื่องภมู ิปัญญาไทยไม่ดอ้ ยกวา่ ใครในโลก
การข่มขนื กระทาำ ชำาเราได้
สังคมและวัฒนธรรมทสี่ ่งผลตอ่ พฤตกิ รรม 133
7) การเลอื กคู่ครองดว้ ยความสมัครใจ เพราะทุกคนมีอสิ ระในการรบั ผิดชอบตอ่ ชวี ิต 3) สามมี คี วามรกั และความรบั ผดิ ชอบตอ่ ครอบครวั ขยนั ทำางานเพอ่ื เลยี้ งดคู รอบครวั
ของตนเอง ทงั้ ทางร่างกายและจติ ใจ รวมถึงเร่ืองเพศด้วย 4) ผหู้ ญงิ สามารถแสดงความคดิ เหน็ หรอื โตแ้ ยง้ ในเรอื่ งตา่ งๆ อยา่ งเทา่ เทยี มกบั ผชู้ าย
5) การมเี พศสมั พนั ธอ์ ยา่ งปลอดภัยด้วยการใช้ถุงยางอนามยั
8) การเขา้ สพู่ ธิ สี มรสอยา่ งถกู ตอ้ ง ซง่ึ เปน็ พธิ กี รรมทป่ี ฏบิ ตั มิ าแตโ่ บราณ เพอ่ื ใหส้ งั คม 3.3.2 ค่านิยมทางเพศที่ไมเ่ หมาะสมตามวฒั นธรรมตะวนั ตก
ได้รับรู้ และยงั เป็นสัญลักษณ์ของความผูกพนั ฉนั สามภี รรยาอยา่ งถูกต้อง 1) การแตง่ กายลอ่ แหลม เปิดเผย เพ่อื ใหเ้ ป็นที่สนใจหรอื ดึงดดู เพศตรงข้าม
2) การคบเพอื่ นต่างเพศครง้ั ละหลายๆ คน
9) การจดทะเบยี นสมรส ซง่ึ ถือวา่ เป็นสามีภรรยากนั โดยสมบูรณท์ างกฎหมาย 3) การออกเดทหรอื ไปเท่ียวกบั เพื่อนต่างเพศสองต่อสอง
10) การแสดงออกถึงความรักใคร่ ควรอยู่ในความเหมาะสม 4) การแสดงความสนใจตอ่ เพศตรงขา้ มจนไมเ่ หมาะสม
11) สามีภรรยาควรยึดถือค่านิยมในการครองชีวิตคู่แบบครอบครัวเดียว เพราะเป็น 5) การแสดงความรกั ดว้ ยการกอดจบู ในท่สี าธารณะอย่างเปดิ เผย
รูปแบบที่เหมาะสมกับหลักมนุษยธรรมและสิทธิมนุษยชน เป็นรากฐานและเป็นหลักประกันท่ีม่ันคง 6) การไปเทย่ี วกลางคนื กับเพอ่ื นต่างเพศในสถานบนั เทงิ
ของชีวิตครอบครัวได้อย่างแท้จริง อีกทั้งครอบครัวแบบครอบครัวเดียวยังช่วยพัฒนาศักยภาพของ 7) การมีเพศสัมพันธ์ก่อนแต่งงานอาจก่อให้เกิดปัญหาตามมา เช่น การตั้งครรภ์
สมาชิกทุกคนในครอบครัวให้สามารถดาำ เนนิ ชวี ิตในด้านตา่ งๆ ไดอ้ ย่างเต็มท่ี ทไ่ี ม่พงึ ประสงค์ การทำาแทง้
12) การทาำ แทง้ เปน็ การกระทาำ ทผ่ี ดิ กฎหมาย ยกเวน้ การทาำ แทง้ ทมี่ เี หตผุ ลทางการแพทย์ 8) การถ่ายคลิปวิดีโอลามกหรือการแชทผ่านกล้องทางอินเทอร์เน็ต อาจทำาให้เกิด
ได้แก่ การต้ังครรภ์ที่อาจเป็นอันตรายต่อชีวิตและสุขภาพของมารดา การต้ังครรภ์ที่ถูกข่มขืน และ ปญั หาอาชญากรรมตามมา
การตงั้ ครรภข์ องหญงิ ทเ่ี ปน็ โรคจติ การทำาแทง้ นอกจากจะผดิ กฎหมายแลว้ ยงั เปน็ อนั ตรายตอ่ สขุ ภาพและ การเลือกรับวัฒนธรรมตะวันตกที่เหมาะสมมาปรับใช้ในการดำาเนินชีวิต จะช่วยให้
ชีวติ ของผู้รบั การทาำ แท้ง เพราะอาจทาำ ให้เกิดการเสียเลือดมาก การติดเช้ือทม่ี ดลูกทาำ ให้ต้องตัดมดลูกทิง้ มีความปลอดภยั ในเรอื่ งเพศ เปน็ ทยี่ อมรับและช่นื ชมของผ้อู ืน่ สามารถดำารงชวี ิตได้อยา่ งมคี วามสุข
ซง่ึ หากแพทยช์ ว่ ยไมท่ นั จะทาำ ใหเ้ สยี ชวี ติ นอกจากนอี้ าจมกี ารอกั เสบเรอ้ื รงั หรอื การอดุ ตนั ของทอ่ นาำ ไขท่ าำ ให้ 3.3.3 ค่านยิ มในเรอ่ื งเพศท่มี ีความเหมาะสมของครู่ กั
เป็นหมนั และมีลกู ไม่ได้เม่อื มีความพร้อม การมีคนรักของวัยรุ่นจะต้องมีขอบเขต อยู่ในสายตาและความดูแลของพ่อแม่
13) การมคี า่ นยิ มในการมเี พศสมั พนั ธท์ ป่ี ลอดภยั คอื ปลอดภยั จากโรคตดิ ตอ่ ทางเพศ ทงั้ สองฝ่าย วัยรนุ่ ท่มี คี นรกั ควรปฏบิ ตั ติ นในขอบเขตทเี่ หมาะสม ดังนี้
สมั พนั ธแ์ ละโรคเอดส์ ตลอดจนปลอดภัยจากการต้งั ครรภท์ ่ไี มพ่ ึงประสงค์ 1) การคบหากันระหว่างชายและหญิง ต้องยึดครองประเพณีของวัฒนธรรมไทย
ควรหลีกเลี่ยงการกระทำาท่จี ะเปน็ การลว่ งละเมดิ อีกฝา่ ยหนง่ึ
3.3 คา่ นยิ มในเร่อื งเพศตามวัฒนธรรมอนื่ 2) ไม่อยู่ในท่ีลับตาคนตามลำาพังสองต่อสอง เช่น ในห้อง ในบ้านที่ไม่มีใครอยู่
ซง่ึ จะทำาใหเ้ กดิ บรรยากาศทีจ่ ะนาำ ไปส่กู ารมคี วามสมั พนั ธท์ างเพศได้
ค่านิยมในเร่ืองเพศของวัยรุ่นไทยได้เปลี่ยนแปลงไปจากอดีต ทั้งน้ีเป็นเพราะวัฒนธรรม 3) รู้จักการปฏิเสธ โดยเฉพาะผู้หญิงต้องรู้จักการปฏิเสธอย่างจริงจังและเด็ดขาด
จากชาติอ่ืนได้เข้ามามีบทบาทและมีอิทธิพลมากข้ึน โดยเฉพาะวัฒนธรรมตะวันตกท่ีแพร่เข้ามา พดู ให้เหน็ ถึงผลเสียของการมเี พศสมั พันธ์ก่อนวัยอันควร
ทางส่ือต่างๆ ท้ังโทรทัศน์ ภาพยนตร์ หนังสือ และอินเทอร์เน็ต ทำาให้เกิดพฤติกรรมลอกเลียนแบบ 4) มีความเมตตาต่อกัน ไม่ทำาร้ายทั้งทางร่างกายและทางจิตใจ ให้กำาลังใจกัน
วัฒนธรรมบางอย่างก็ส่งผลดีต่อการดำาเนินชีวิต แต่วัฒนธรรมบางอย่างส่งผลให้เกิดปัญหาสังคม ชว่ ยเหลอื กันในเรื่องต่างๆ โดยเฉพาะเร่อื งเรียนซ่งึ เปน็ เร่อื งสำาคญั ท่สี ดุ สาำ หรับวัยรนุ่
ตามมา จงึ ควรเลอื กรับวฒั นธรรมที่ดแี ละมีความเหมาะสมกับวฒั นธรรมไทยมาปรบั ใช้ให้เหมาะสม
3.3.1 ค่านยิ มทางเพศทเี่ หมาะสมตามวฒั นธรรมตะวนั ตก
1) การแสดงความเป็นสุภาพบรุ ุษใหเ้ กยี รติผ้หู ญงิ
2) การมีความซอ่ื สตั ย์ต่อสามีภรรยา ไมน่ อกใจ
การแชท เป็นการสนทนาด้วยการเขียนบทสนทนาระหว่าง
คนสองคนหรือมากกว่าน้ัน โดยใช้เครือข่ายคอมพิวเตอร์
หรืออินเทอรเ์ นต็
สุดยอดคู่มือครู 124
Ap3.pขlyั้นiปnฏgิบัตanิแdละCสoรnุปsคtrวuาcมtiรnู้gหลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิ ge Appl4y.inขgั้นสt่ืhอeสาCรoแmลmะนu�ำnเiสcaนtอion Skill 5. ขSั้นeปlรfะ-เRมeินgเพu่ือlเaพt่ิมinคgุณค่า
ค่านิยมหลัก 12 ประการ กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
สงวนลิข ิสทธิ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด134 เพศวิถีศึกษา
กิจกรรมตรวจสอบความเข้าใจ
ค�ำ ชแี้ จง กิจกรรมตรวจสอบคว�มเข้�ใจเป็นกิจกรรมฝึกทักษะเฉพ�ะด้�นคว�มรู้-คว�มจำ� เพื่อใช้ใน
ก�รตรวจสอบคว�มเข�้ ใจต�มจดุ ประสงค์ก�รเรียนรู้
ใหผ้ ูเ้ รียนตอบคำ�ถ�มให้ถูกตอ้ ง
1. จงอธิบายความหมายและความสำาคัญของสถาบนั ทางสงั คม โดยสังเขป (จ.1)
(แนวทางการตอบ สถาบันทางสงั คม คอื แบบแผนในการคิด การกระทำาทีค่ นในสงั คมยดึ ถอื ยอมรับและประพฤตปิ ฏบิ ตั ิสบื ตอ่
กันมาภายใต้กฎเกณฑ์ของสังคม มีความสาำ คัญในการเชื่อมโยงความสัมพันธ์กัน มีหน้าที่ในการตอบสนองความต้องการและ
มีส่วนรว่ มในการผลกั ดันสมาชกิ ในสังคมให้มีคุณภาพ หรืออืน่ ๆ ขึน้ อยกู่ บั ดลุ ยพินจิ ของผูส้ อน)
2. จงเปรียบเทียบลักษณะเดน่ ของวฒั นธรรมไทย ภมู ปิ ญั ญาไทย และวฒั นธรรมสากล โดยสงั เขป (จ.2)
(แนวทางการตอบ ลักษณะเด่นของวัฒนธรรมและภูมิปัญญาไทย สะท้อนถึงความกตัญญูต่อผู้มีพระคุณ มีเอกลักษณ์ทาง
ด้านศิลปกรรม ช่วยสรา้ งชาตใิ ห้เป็นปึกแผ่น และสามารถนาำ พระธรรมคำาสอนของศาสนามาประยกุ ต์ใช้กบั การดำาเนินชวี ติ อยา่ ง
เหมาะสม ลักษณะเด่นของวัฒนธรรมสากล คือ รูปแบบการค้าท่ีไม่มีการกีดกันในรูปแบบต่างๆ วิถีชีวิตที่ให้ความสำาคัญกับ
การรักษาสุขภาพอนามัยของตนเอง หรอื อนื่ ๆ ขนึ้ อยกู่ ับดลุ ยพนิ ิจของผู้สอน)
3. ค่านิยมในเร่ืองเพศทถ่ี กู ตอ้ งและไม่ถกู ตอ้ งในสังคมไทย มลี ักษณะอยา่ งไร (จ.3)
(แนวทางการตอบ ลักษณะค่านิยมทางเพศทถ่ี กู ตอ้ งของสงั คมไทย เชน่ การเข้าตามตรอกออกตามประตู การรกั นวลสงวนตัว
การวางตวั ในทสี่ าธารณะอย่างเหมาะสม เปน็ ตน้ สว่ นลักษณะคา่ นิยมทางเพศท่ีไมถ่ ูกตอ้ ง เชน่ การยกย่องผู้ชายให้เปน็ ใหญ่กวา่
ผหู้ ญิง การไมส่ นับสนนุ ให้คุยเรื่องเพศอย่างเปิดเผย เป็นตน้ หรอื อนื่ ๆ ขึ้นอยู่กบั ดุลยพินิจของผู้สอน)
4. ค่านยิ มในเร่อื งเพศท่เี หมาะสมกับวฒั นธรรมไทย ควรมีลกั ษณะเช่นใด (จ.3)
(แนวทางการตอบ ค่านิยมทเ่ี หมาะสมกับวฒั นธรรมไทย ได้แก่ ผู้ชายควรให้เกียรติผหู้ ญงิ ผู้ชายและผูห้ ญงิ มสี ิทธิและศักดิ์ศรี
เท่าเทียมกัน การแสดงออกในเรื่องความพึงพอใจหรือความสนใจต่อเพศตรงข้ามอย่างเหมาะสม การปฏิบัติตนในเร่ืองเพศให้
ถูกตอ้ งตามหลักธรรมทางศาสนาทต่ี นนับถือ หรอื อ่ืนๆ ขน้ึ อยกู่ บั ดลุ ยพินิจของผูส้ อน)
5. ค่านยิ มในเรอ่ื งเพศจากวัฒนธรรมอืน่ ทีค่ วรนาำ มาปรบั ใช้ ไดแ้ ก่อะไรบา้ ง (จ.3)
(แนวทางการตอบ ค่านิยมทางเพศจากวัฒนธรรมอื่นที่ควรนำามาปรับใช้ ได้แก่ การให้เกียรติผู้หญิง ผู้หญิงสามารถแสดง
ความคิดเห็นหรือโต้แย้งในเร่ืองต่างๆ ได้เท่าเทียมกับผู้ชาย สามีรักและซื่อสัตย์ รวมทั้งรับผิดชอบต่อครอบครัว หรืออ่ืนๆ
ขน้ึ อยกู่ บั ดลุ ยพินิจของผสู้ อน)
จ. หมายถงึ ตรงตามจุดประสงค์การเรยี นรู้ หน่วยการเรียนรู้ท่ี 7 ขอ้ ที่ ...
125 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 STEPs 1. ขGั้นaรวtบhรeวrมinขg้อมูล 2. ขั้นคิดวิเPคrรoาะcหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
ทักษะชีวิต
สังคมและวัฒนธรรมทีส่ ่งผลต่อพฤติกรรม 135 กจิ กรรมสง่ เสรมิ การเรยี นรเู้ ปน็ กจิ กรรมทผ่ี สู้ อนใหผ้ เู้ รยี นปฏบิ ตั ทิ กุ ขอ้
หรือเลือกปฏิบัติเป็นบางข้อตามความเหมาะสม โดยผู้สอน
กิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้ ใหค้ ะแนนการท�ำ กจิ กรรมตามเกณฑข์ องใบสรปุ ผลการท�ำ กจิ กรรม
และสามารถนำ�ผลการทำ�กิจกรรมไปเทียบกับการให้คะแนนกับ
คำาชแ้ี จง กจิ กรรมสง่ เสรมิ การเรยี นรปู้ ระกอบดว้ ยกจิ กรรมหลากหลายทฝี่ กึ ทกั ษะทกุ ดา้ นตามจดุ ประสงค์ ตารางวิเคราะห์ความสอดคล้องของเนื้อหากับจุดประสงค์รายวิชา
เชิงพฤติกรรมเพื่อให้เกิดสมรรถนะในการเรียนร ู้ สามารถปฏิบัติกิจกรรมท้ังในและนอกสถานท่ี สมรรถนะรายวชิ า และจุดประสงค์เชิงพฤติกรรมได้
ตามความเหมาะสมกับผ้เู รยี นและสิ่งแวดลอ้ มของสถานศกึ ษา
1. ให้ผู้เรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 3-5 คน ให้แต่ละกลุ่มร่วมกันระดมสมองบอกค่านิยมในเรื่องเพศ
ตามวฒั นธรรมไทยทค่ี วรอนุรักษม์ าให้มากท่ีสุด แลว้ คดั เลือกให้เหลือ 3-5 ตัวอยา่ ง จากนนั้ ส่งตัวแทน
ออกมานาำ เสนอหน้าชั้นเรยี น
2. แบ่งผู้เรียนออกเป็น 2 ฝ่าย ฝ่ายเสนอกับฝ่ายค้าน ให้แต่ละฝ่ายส่งตัวแทนฝ่ายละ 3 คน เพื่อโต้วาที
ในญัตตทิ ่ีว่า “รักแบบตะวันตกดีกวา่ รกั แบบไทย”
3. ให้ผู้เรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 3-5 คน แสดงละครเก่ียวกับค่านิยมทางเพศตามวัฒนธรรมไทย
และคา่ นิยมทางเพศตามวฒั นธรรมตะวนั ตก แลว้ ออกมาแสดงหน้าชน้ั เรียนทีละกลมุ่
4. แบ่งกลุ่มผู้เรียนออกเป็น 5 กลุ่ม จัดทำาโครงงานเกี่ยวกับเป้าหมายและแนวปฏิบัติในการดำาเนินชีวิต
ท่มี ีความสุข
สงวนลิข ิสทธิ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด
136 เพศวิถีศึกษา
สรปุ ผลการทา� กิจกรรม
คาำ ชี้แจง ให้ผูเ้ รยี นประเมินผลการทำากิจกรรม โดยเขียนเครือ่ งหมาย ✓ลงในช่อง ตามความเปน็ จริง
ความร ู้ (K) ทกั ษะ (P) คณุ ลกั ษณะ (A) เกณฑ์การประเมนิ
ความรู้ ความเขา้ ใจ การมีมนษุ ยสัมพันธ์ใน ทาำ เคร่ืองหมาย ✓
การนาำ ไปใช้ การวเิ คราะห์ การปฏิบัตงิ านทไ่ี ดร้ บั การปฏิบัตกิ จิ กรรม ในแต่ละตอน 3 ข้อ
การสงั เคราะห์ มอบหมายเสรจ็ ตามเวลา
การประเมินค่า ทก่ี ำาหนด ความมีวนิ ยั ตรงตอ่ เวลา คือ ผา่ นการประเมิน
การศึกษาค้นควา้ การปฏบิ ตั ิงานด้วยความ ความซ่ือสัตยส์ ุจริต
การแสวงหาแหลง่ ขอ้ มลู ละเอียด รอบคอบ ปลอดภัย ในการทำางาน 1. ความรู้ (K) ไม่ผา่ น
และการรวบรวมขอ้ มูล เรียบร้อย สวยงาม ประพฤติตนดว้ ยความ ผ่าน
การแสดงความคิดเหน็
อยา่ งมเี หตุผล หรอื แสดง ความสมบูรณข์ องงาน ถกู ต้องตามศีลธรรม 2. ทักษะ (P)
ข้ันตอนและกระบวนการ การปฏิบตั งิ านท่ีทาำ ใหเ้ กดิ อันดีงาม
ทำากจิ กรรม สมรรถนะแก่ผูเ้ รยี น เจตคติทด่ี ีในการปฏิบัติ ผ่าน ไมผ่ ่าน
การหาประสบการณ์ ทกั ษะการวางแผน การคดิ กจิ กรรม
ความรูใ้ หม่ สรา้ งสรรค์ การออกแบบ ความพอเพียงและความ 3. คณุ ลักษณะ (A)
ผา่ น ไมผ่ า่ น
การผลติ พอประมาณ
การตดั สนิ ใจในการแกป้ ญั หา
หมายเหตุ เกณฑ์การประเมินผลการทำากิจกรรม มีวัตถุประสงค์เพ่ือประเมินว่า ผู้เรียนเกิดสมรรถนะจากการเรียนรู้
ตามบริบทต่างๆ หรือไม่ โดยแบ่งเป็น 3 ด้าน คือ ความรู้หรือพุทธิพิสัย = Knowledge (K) ทักษะหรือ
ทักษะพสิ ยั = Practice (P) คณุ ลกั ษณะหรอื จิตพสิ ัย = Attitude (A)
สุดยอดคู่มือครู 126
Ap3.pขly้ันiปnฏgิบัตanิแdละCสoรnุปsคtrวuาcมtiรnู้gหลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิ ge Appl4y.inขg้ันสtื่hอeสาCรoแmลmะนu�ำnเiสcaนtอion Skill 5. ขS้ันeปlรfะ-เRมeินgเพuื่อlเaพtิ่มinคgุณค่า
ค่านิยมหลัก 12 ประการ กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
สังคมและวฒั นธรรมทสี่ ง่ ผลต่อพฤตกิ รรม 137 ผู้สอนให้ผู้เรียนทำ�แบบทดสอบ จากน้ัน
ให้ผู้เรียนแลกกันตรวจคำ�ตอบ โดยผู้สอน
แบบทดสอบ เปน็ ผเู้ ฉลย
ตอนท่ี 1 จงเลอื กค�ำ ตอบที่ถกู ต้องที่สดุ เติมลงในชอ่ งว�่ ง
1. การดำาเนนิ ชวี ิต สงวนลิข ิสทธิ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด 6. การแต่งกาย
2. การเคารพสทิ ธิเสรภี าพ 7. หลักเกณฑ ์
3. การปฏบิ ตั ติ ามกรอบของวฒั นธรรม 8. ภมู ิปญั ญาไทย
4. ความภาคภมู ิใจ 9. เอกลักษณ์
5. สภาพแวดล้อม 10. ความเจรญิ
วัฒนธรรมไทย ภูมิปัญญาไทย และวฒั นธรรมสากล
วัฒนธรรมไทย ภูมิปัญญาไทย วัฒนธรรมสากล การอนุรักษ์ การเลือกรับ
วัฒนธรรมไทย วัฒนธรรมสากล
ความสำาคัญของ การจัดแบ่งสาขา คณุ คา่ และ ประเภทของ ลกั ษณะและ และภูมิปัญญาไทย ที่เหมาะสม
วัฒนธรรมไทย ภมู ิปญั ญาไทย ความสาำ คัญของ วฒั นธรรมสากล ความสำาคัญของ ที่เหมาะสม
ภูมิปัญญาไทย วัฒนธรรมสากล
สามารถทำาได้โดย การเลอื กรับ
เปน็ สงิ่ ทแี่ สดงถงึ มีการกาำ หนด เปน็ สิ่งท่ีบรรพบรุ ุษ การใชช้ ้อนส้อมใน เป็นวัฒนธรรมที่ วธิ กี ารดังตอ่ ไปนี้ วฒั นธรรมสากล
แบบแผน สาขาไว้อยา่ ง ได้สรา้ งสรรค์มาอยา่ ง การรับประทาน มลี ักษณะสำาคัญ 1. การเผยแพร่ ทีเ่ หมาะสม
1 ต่อเนอ่ื งตัง้ แตอ่ ดีต เช่น เป็น ควรปฏิบัติดงั น้ี
ที่เป็น 9 หลากหลาย จนถงึ ปัจจบุ นั อาหาร 6 วฒั นธรรมทมี่ ี วฒั นธรรม 1. การเลอื กรบั
ขึ้นอยู่กบั และภมู ิปญั ญาไทย วฒั นธรรมท่ีมี
ของคนไทย เป็น 7 ท ่ี 8 จึงมี โดยการใสส่ ูท 10 ทาง ใหก้ ว้างขวาง
ผูกเนกไท
ความพยายาม หน่วยงาน คุณค่าและความสำาคัญ การสอื่ สาร โดยใช้ ด้านเทคโนโลย ี 2. การปลูกฝัง
ท่จี ะปรบั ตวั ให้ องคก์ ร และ เช่น การสร้างชาติให้ ภาษาองั กฤษ จนี การมคี วามขยนั วัฒนธรรมและ ประโยชน์ต่อตนเอง
และประเทศชาติใน
มคี วามเหมาะสม นักวิชาการ เป็นปกึ แผน่ ญี่ปนุ่ เปน็ ตน้ ขนั แขง็ ใน ภูมิปัญญาไทย ด้านต่างๆ เปน็ สำาคญั
ได้กำาหนด เชน่ การช่วยสรา้ ง 4 ลักษณะของ การทำางาน ใหก้ ับเยาวชน 2. การรจู้ กั การนาำ เอา
กบั 5 สาขาเกษตรกรรม และเป็นส่ิงที่สร้างชื่อ ท่ีอยู่อาศัยท่ีเป็น การใฝ่รู้ ใฝ่เรียน 3. การร่วมมอื
ทำาให้เกิด
ความภาคภูมิใจ สาขาการแพทย์ เสยี งใหก้ บั ประเทศชาติ ตึกสรา้ งดว้ ย ในส่ิงใหม่ๆ อย่างจริงจังของ วัฒนธรรมสากล
มาปรับใชก้ ับ
ในความเปน็ ไทย แผนไทย ปูนซเี มนต์ การเคารพกติกา ทกุ ภาคสว่ นในสังคม วัฒนธรรมไทย
สาขาภาษาและ 4. การศึกษาค้นควา้ ใหม้ ีความเหมาะสม
สงั คม 2
ของผูอ้ ื่น และ เก่ยี วกบั ภูมปิ ัญญาไทย 3. การเลือกรับเอา
วรรณกรรม เปน็ ผ้ทู ก่ี ล้าคดิ และนำาผลทไ่ี ดจ้ ากการ วฒั นธรรมทไี่ ม่ขัด
กลา้ ทาำ ในสงิ่ ใหมๆ่ ศกึ ษามาประยุกตใ์ ช้ ต่อศลี ธรรมอนั ดงี าม
ในการดาำ เนนิ ชวี ิต ของประชาชน
5. 3
ประเพณที ่ีดีงาม
127 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 STEPs 1. ขGั้นaรวtบhรeวrมinขg้อมูล 2. ข้ันคิดวิเPคrรoาะcหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
ทักษะชีวิต
138 เพศวถิ ีศกึ ษา
ตอนท่ี 2 จงขีดเครอ่ื งหมาย ✓หนา้ ข้อความที่ถกู ต้องและเครอ่ื งหมาย ✗ หน้าข้อความที่ผิด
✓ 1. ครอบครัวมีบทบาทอย่างมากในการกำาหนดสถานะทางสังคม
✗ 2. วัฒนธรรมทางวัตถทุ ีค่ นในสงั คมประดษิ ฐ์คิดค้นขน้ึ มาใช้อาำ นวยความสะดวกในชีวิต
✗ 3. ความร้อู นั เกดิ จากความสมั พนั ธ์ระหวา่ งคนกับสิ่งแวดล้อมเป็นภูมปิ ญั ญาสากล
✓ 4. ภูมปิ ัญญาไทยเปน็ ส่ิงท่ีบรรพบรุ ุษสบื ทอดความรู้จากอดตี ถึงปจั จุบัน
✓ 5. การมเี พศสัมพนั ธ์อย่างปลอดภยั ดว้ ยการใช้ถุงยางเปน็ ศลี ธรรมจรรยาในเรอื่ งเพศ
✓ 6. การไม่กระทำาความผิดในเร่ืองการทำาแท้งหากตั้งครรภ์ในเวลาท่ีไม่เหมาะสมเป็นค่านิยม
ในเร่ืองเพศทเี่ หมาะสมกบั วัฒนธรรมไทย
✓ 7. ผู้ชายไม่ควรหลอกลวงหรือข่มเหงน้ำาใจ และมี่ความรับผิดชอบในการเลี้ยงดูครอบครัว
เปน็ ค่านยิ มในเรอ่ื งเพศท่เี หมาะสม
✗ 8. การคดิ วา่ การมคี วามสมั พนั ธท์ างเพศกอ่ นแตง่ งานมใิ ชเ่ รอ่ื งเสยี หายเปน็ คา่ นยิ มทถี่ กู ตอ้ ง
ของวัฒนธรรมไทย
✓ 9. การรกั ษาศลี ขอ้ ท ี่ 3 หา้ มประพฤตผิ ดิ ในกามหรอื ผดิ ลกู เมยี ของผอู้ น่ื เปน็ คา่ นยิ มเรอ่ื งเพศ
ท่ีเหมาะกบั วฒั นธรรมไทยและวัฒนธรรมสากล
✓ 10. การยกย่องฝ่ายชายให้เป็นใหญ่มากกว่าฝ่ายหญิง เป็นค่านิยมท่ีไม่ถูกต้องตาม
วัฒนธรรมไทย และวัฒนธรรมสากล
สงวนลิข ิสทธิ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด
สุดยอดคู่มือครู 128
Ap3.pขly้ันiปnฏgิบัตanิแdละCสoรnุปsคtrวuาcมtiรnู้gหลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิ ge Appl4y.inขgั้นสt่ืhอeสาCรoแmลmะนu�ำnเiสcaนtอion Skill 5. ขS้ันeปlรfะ-เRมeินgเพuื่อlเaพt่ิมinคgุณค่า
ค่านิยมหลัก 12 ประการ กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
สงั คมและวัฒนธรรมท่สี ง่ ผลต่อพฤตกิ รรม 139
แบบประเมนิ ตนเอง
คาำ ชีแ้ จง ตอนท่ี 1 ให้ผ้เู รยี นประเมนิ ผลการเรียนร ู้ โดยเขียนเครือ่ งหมาย ✓ ลงในช่องระดบั คะแนน
และเติมขอ้ มลู ตามความเป็นจรงิ
ระดบั คะแนนตอนที่ 1 5 : มากทสี่ ดุ 4 : มาก 3 : ปานกลาง 2 : น้อย 1 : ควรปรับปรุง
ตอนท่ ี 2 ใหผ้ เู้ รยี นนาำ คะแนนจากแบบทดสอบมาเตมิ ลงในชอ่ งวา่ ง และเขยี นเครอื่ งหมาย ✓
ลงในชอ่ งสรุปผล
สงวนลิข ิสทธิ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด
ตอนที่ 1 (ผลการเรียนร้)ู ตอนท่ี 2 (แบบทดสอบ)
รายการ 5 4 3 2 1 แบบทดสอบ
1. ผ้เู รยี นมีความรู้ ความเขา้ ใจในเน้ือหา คะแนน
2. ผู้เรียนได้ทำากิจกรรมส่งเสรมิ การเรยี นรู้ท่สี อดคลอ้ งกับเนื้อหา (ขอ้ ละ 1 คะแนน)
และจุดประสงค์การเรียนรู้
สรปุ ผล
9 - 10 (ดมี าก)
3. ผูเ้ รยี นได้เรยี นและทำากจิ กรรมส่งเสริมการเรียนร้ทู ี่สง่ เสรมิ 7 - 8 (ดี)
กระบวนการคดิ เกิดการค้นพบความรู้ 5 - 6 (พอใช้)
ตำ่ากว่า 5
4. ผเู้ รียนสามารถประยกุ ตค์ วามรเู้ พืีอ่ ใชป้ ระโยชน์ในชวี ิตประจาำ วนั ได้ (ควรปรับปรุง)
5. ผเู้ รยี นได้เรยี นรู้อะไรจากการเรยี น
6. ผูเ้ รยี นตอ้ งการทาำ สิง่ ใดเพื่อพัฒนาตนเอง
7. ความสามารถท่ีถอื ว่าผา่ นเกณฑ์ประเมนิ ของผเู้ รียน คอื
129 สุดยอดคู่มือครู
1. ขG้ันaรวtบhรeวrมinขg้อมูล 2. ขั้นคิดวิเPคrรoาะcหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
ทักษะชีวิต
GPAS 5 STEPs
ตารางสรปุ คะแนนการประเมนิ จุดประสงค์การเรียนรู้บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
และสมรรถนะประจำ� หนว่ ย
หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 7 สังคมและวฒั นธรรมท่สี ง่ ผลต่อพฤตกิ รรม
คะแนนตาม จปส. รายหนว่ ยการเรยี นรู้
1.สงวนลิข ิสทธ์ิ บริษัท ัพฒน อธิบายสถาบันทางสังคมไ ้ดาคุณภาพ ิวชาการ (พว.) ำจ�กัด
2. เปรียบเ ีทยบ ัวฒนธรรมไทย ภู ิม ัปญญาไทย และ ัวฒนธรรม ชิน้ งาน/การแสดงออกรวม
สากลไ ้ดท่ีกำ� หนดในหนว่ ยการเรยี นรู้หรอื หนว่ ยย่อย
3. เ ื่ชอมโยง ่คานิยมเร่ืองเพศตาม ัสงคมและ ัวฒนธรรม และน�ำไป
ปรับใ ้ชในชี ิวตประจ�ำ ัวนได้อย่างเหมาะสม
4. มีเจตค ิต ีท่ ีดในการเ ีรยนเ ่ืรองสังคมและวัฒนธรรม ่ีท ่สงผล ่ตอ
พฤติกรรม และ ัรก ์ษ ่คานิยมห ัลก 12 ประการของไทย
ภาระงาน/ช้นิ งานระหว่างเรยี น
1. ผังกราฟิกแสดงการเก็บรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับสังคม 4 4 4 - 12
และวฒั นธรรมท่ีส่งผลตอ่ พฤติกรรม
2. ผังกราฟิกสรุปความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับสังคม 4 8 4 - 16
และวฒั นธรรมทีส่ ่งผลต่อพฤตกิ รรม
3. การน�ำ เสนอผลการสรปุ ความรคู้ วามเขา้ ใจเกยี่ วกบั สงั คม 4 8 4 8 24
และวฒั นธรรมท่สี ่งผลตอ่ พฤติกรรม
การประเมินรวบยอด 8 8 8 - 24
1. ผลการปฏบิ ัตกิ ิจกรรมตรวจสอบความเข้าใจ
2. ผลการปฏบิ ัตกิ จิ กรรมส่งเสริมการเรียนรู้ - - 8 - 8
3. ผลการประเมนิ ตนเอง
4. คะแนนผลการทดสอบ - - - 6 6
รวม 2 4 4 - 10
22 32 32 14 100
สุดยอดคู่มือครู 130
GPAS 5 STEPs 1. Gขั้นaรวthบรeวrมinขg้อมูล 2 . ขั้นคิดPวิเrคoรcาeะหs์แsลinะสgรุปความรู้
A3pp. lขyั้นiปnฏgิบaัตnิแdละCสoรnุปsคtrวuาcมtinรgู้หลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิge Appl4y.inขgั้นสtื่hอeสาCรoแmลmะนu�ำnเiสcaนtอion Skill 5. ขS้ันeปlfร-ะRเมeินgเพu่ือlaเพtiิ่มnคgุณค่า
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ทักษะชีวิต
ค่านิยมหลัก 12 ประการ กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
หน่วยการเรยี นรู้ที่สงวนลิข ิสทธิ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด8 หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 8 ปัญหาและการเลือกใช้
แหล่งบริการชว่ ยเหลือ
ปญั หาและการเลอื กใชแ้ หลง่ บรกิ ารชว่ ยเหลอื
สาระการเรียนรู้
สาระสาำ คญั 1. ปัญหาความรุนแรงและการเลือกใช้แหล่งบริการ
ปญั หาตา่ งๆ ในสังคมไทยเกดิ ขน้ึ จากหลายเหตุปัจจยั ซงึ่ สง่ ผลกระทบทง้ั ต่อตนเอง ครอบครวั ช่วยเหลอื (หนงั สอื เรยี น หนา้ 142-145)
และสงั คม การป้องกันปญั หาจงึ ต้องอาศยั ความรว่ มมือจากทุกฝา่ ย เพือ่ ใหส้ ังคมเกิดความสงบสขุ 2. ปัญหาสารเสพติดและการเลือกใช้แหล่งบริการ
สารเสพตดิ มสี ว่ นประกอบของสารพษิ ทเ่ี ปน็ อนั ตรายตอ่ รา่ งกายและสง่ ผลกระทบตอ่ จติ ใจ ผทู้ ่ี ชว่ ยเหลอื (หนงั สือเรียน หนา้ 145-149)
ตดิ สารเสพตดิ จะมลี กั ษณะอาการและพฤตกิ รรมทแี่ ปลกไปจากคนปกต ิ สารเสพตดิ บางชนดิ ออกฤทธิ์ 3. ปญั หาสขุ ภาพทางเพศและการเลอื กใชแ้ หลง่ บรกิ าร
คล้ายหรือเหมือนกัน บางชนิดออกฤทธ์ิต่างกัน ส่งผลให้อาการของผู้ที่ติดสารเสพติดในแต่ละชนิด ช่วยเหลือ (หนังสือเรียน หน้า 150-154)
คลา้ ยหรอื ตา่ งกนั ไปขนึ้ อยกู่ บั ชนดิ ของสารเสพตดิ ทใ่ี ช้ แตก่ ารใชส้ ารเสพตดิ มผี ลทำาใหเ้ กดิ ปญั หาทาง สมรรถนะประจำ�หน่วย
เพศตามมา เชน่ การมเี พศสมั พนั ธเ์ พราะฤทธขิ์ องสารเสพตดิ ประเภทกลอ่ มประสาท การถกู มอมเมา แสดงความรู้เก่ียวกับปัญหาและการเลือกใช้
ด้วยสารเสพติด การลอ่ ล่วงไปกระทาำ อนาจารหรอื ข่มขนื แหล่งบริการชว่ ยเหลือ
การดำาเนินชีวิตในสังคมปัจจุบันทำาให้คนขาดการดูแลสุขภาพ มีพฤติกรรมสุขภาพที่ไม่เหมาะสม จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้
เนอ่ื งจากสภาพสงั คมทม่ี กี ารแขง่ ขนั ปญั หาเศรษฐกจิ ปญั หาสงั คม ทาำ ใหเ้ กดิ อนั ตรายตอ่ สขุ ภาพ เชน่ 1. อธบิ ายปญั หาความรนุ แรงและเลอื กใชแ้ หลง่ บรกิ าร
การตั้งครรภ์ไม่พร้อมในวัยรุ่น โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ปัญหาดังกล่าวส่งผลกระทบต่อสุขภาพ
เป็นสาเหตุสำาคัญของการเจบ็ ปว่ ยเกิดโรค และเสยี ชีวิต ช่วยเหลือได้
2. อธิบายปัญหาสารเสติดและเลือกใช้แหล่งบริการ
สาระการเรียนรู้
1. ปัญหาความรุนแรงและการเลอื กใช้แหล่งบรกิ ารช่วยเหลอื ช่วยเหลอื ได้
2. ปัญหาสารเสพติดและการเลือกใช้แหลง่ บริการช่วยเหลอื 3. อธบิ ายปญั หาสขุ ภาพทางเพศและเลอื กใชแ้ หลง่ บรกิ าร
3. ปญั หาสขุ ภาพทางเพศและการเลอื กใชแ้ หล่งบริการช่วยเหลือ
ชว่ ยเหลอื
4. มเี จตคตทิ ดี่ ใี นการเรยี นเรอ่ื งปญั หาและการเลอื กใช้
แหล่งบริการช่วยเหลือ และรักษ์ค่านิยมหลัก
12 ประการของไทย
การประเมนิ ผล ภาระงาน/ชนิ้ งานรวบยอดในหน่วยการเรียนรู้
1. ผลการปฏบิ ตั กิ จิ กรรมตรวจสอบความเขา้ ใจ
ภาระงาน/ชิ้นงาน/การแสดงออกของผเู้ รยี น 2. ผลการปฏิบตั ิกจิ กรรมส่งเสรมิ การเรียนรู้
ภาระงาน/ช้นิ งานระหว่างเรียน 3. ผลการประเมนิ ตนเอง
1. ผงั กราฟกิ แสดงการเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู เกย่ี วกบั ปญั หาและการเลอื กใชแ้ หลง่ บรกิ าร 4. คะแนนผลการทดสอบ
ช่วยเหลือ 131 สุดยอดคู่มือครู
2. ผงั กราฟกิ สรปุ ความรคู้ วามเขา้ ใจเกย่ี วกบั ปญั หาและการเลอื กใชแ้ หลง่ บรกิ ารชว่ ยเหลอื
3. การน�ำ เสนอผลการสรปุ ความรคู้ วามเขา้ ใจเกย่ี วกบั ปญั หาและการเลอื กใชแ้ หลง่ บรกิ าร
ชว่ ยเหลอื
GPAS 5 STEPs 1. ขGั้นaรวtบhรeวrมinขg้อมูล 2. ข้ันคิดวิเPคrรoาะcหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
ทักษะชีวิต
ep 1
St สมรรถนะประจาำ หน่วย
Gatherin ขน้ั รวบรวมขอ้ มูล แสดงความรเู้ กี่ยวกบั ปญั หาและการเลอื กใชแ้ หล่งบรกิ ารชว่ ยเหลือ
g1. แบ่งกลุ่มผู้เรียนร่วมกันศึกษาเอกสาร
จุดประสงค์การเรยี นรู้
สงวนลิข ิสทธ์ิ บริษัทพัฒนา ุคณภาพ ิวชาการ (พว.) ำจ�กัดหนงั สอื เรยี นเกยี่ วกบั ปญั หาและการเลอื กใช้ 1. อธบิ ายปัญหาความรนุ แรงและเลือกใชแ้ หล่งบริการช่วยเหลือได้
แหล่งบริการช่วยเหลือ 2. อธิบายปญั หาสารเสพติดและเลอื กใช้แหล่งบริการช่วยเหลอื ได้
2. ต้ังคำ�ถามให้ผู้เรียนเสนอข้อมูลจาก 3. อธบิ ายการปญั หาสขุ ภาพทางเพศและเลือกใชแ้ หลง่ บริการชว่ ยเหลือ
ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ ท่ี รั บ รู้ เ กี่ ย ว กั บ ปั ญ ห า 4. มีเจตคติที่ดีในการเรียน เร่ือง ปัญหาและการเลือกใช้แหล่งบริการช่วยเหลือ และรักษ์
และการเลือกใช้แหล่งบริการช่วยเหลือ ค่านยิ มหลกั 12 ประการของไทย
ตามหวั ขอ้ ทก่ี �ำ หนดให้ (ศกึ ษารายละเอยี ด
คำ�ถามจากแผนการจดั การเรียนรู้) ผงั สาระการเรียนรู้
3. แต่ละกลุ่มบันทึกผลการศึกษาตามหัวข้อ
ท่ีกำ�หนดลงผังกราฟิก (เลือกออกแบบ ปัญหาและ ปญั หาความรนุ แรงและการเลือกใชแ้ หล่งบรกิ ารช่วยเหลือ
และใช้ผังกราฟิกให้เหมาะสมกับลักษณะ การเลือกใช้ ปัญหาสารเสพตดิ และการเลอื กใช้แหล่งบรกิ ารช่วยเหลอื
ของขอ้ มลู ) ดังตวั อยา่ ง แหลง่ บริการ ปญั หาสขุ ภาพทางเพศและการเลอื กใชแ้ หลง่ บรกิ ารชว่ ยเหลอื
ช่วยเหลอื
ปญั หาและแหลง่ บริการชว่ ยเหลอื
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
การทำ�งานกลุ่มจะช่วยฝึกกระบวนการทำ�งานแบบประชาธิปไตย
และส่งเสริมกระบวนการคิดการแกป้ ัญหาใหแ้ ก่ผเู้ รยี น
สุดยอดคู่มือครู 132
Ap3.pขlyั้นiปnฏgิบัตanิแdละCสoรnุปsคtrวuาcมtiรnู้gหลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิ ge Appl4y.inขg้ันสt่ืhอeสาCรoแmลmะนu�ำnเiสcaนtอion Skill 5. ขS้ันeปlรfะ-เRมeินgเพuื่อlเaพt่ิมinคgุณค่า
ค่านิยมหลัก 12 ประการ กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
สงวนลิข ิสทธิ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด142 เพศวิถีศึกษา
1. ปัญหาความรนุ แรงและการเลอื กใช้แหลง่ บริการชว่ ยเหลือ
1.1 ประเภทของความรุนแรง
ความรนุ แรงแบ่งออกเปน็ ประเภทต่างๆ ดังนี้
1.1.1 ความรุนแรงที่บุคคลทำาต่อตนเอง เชน่ การฆา่ ตัวตาย การทำารา้ ยตนเอง เปน็ ตน้
1.1.2 ความรนุ แรงระหวา่ งบคุ คล เชน่ การทะเลาะววิ าท การขม่ ขนื ความรนุ แรงในครอบครวั
ชุมชนหรอื สถาบันการศกึ ษา เปน็ ต้น
1.1.3 ความรุนแรงท่ีเก่ียวกับกลุ่มคน เช่น วัยรุ่นยกพวกตีกัน การต่อสู้ระหว่างกลุ่มชนที่มี
อุดมคติทางการเมอื งที่แตกต่างกัน การต่อสู้ดว้ ยอาวธุ ของชนกลุ่มนอ้ ย เป็นต้น
1.2 รปู แบบของความรนุ แรง
ความรุนแรงแบ่งออกได้หลายรูปแบบ ดังนี้
1.2.1 ความรุนแรงทางร่างกาย ได้แก่ การทำาร้ายตัวเองหรือผู้อ่ืนให้ได้รับบาดเจ็บทาง
ร่างกายหรือเสยี ชวี ิต
1.2.2 ความรุนแรงทางเพศ ได้แก่ การพูดหรือการกระทำาที่มีจุดมุ่งหมายในด้านเพศ เช่น
การพดู จาลวนลาม การขม่ ขนื การกดขที่ างเพศ
1.2.3 ความรุนแรงทางจิตใจ ได้แก่ การพูดหรือทำาให้ผู้อื่นได้รับความกระทบกระเทือน
ทางจติ ใจ
1.2.4 การลดิ รอนสิทธ ิ์ ได้แก่ การปดิ ก้นั บุคคลจากการมีหรอื ใช้สทิ ธ์ทิ ี่พงึ มีพงึ ได ้
1.3 ปัจจัยที่มผี ลต่อความรุนแรง
ปัจจัยที่สง่ ผลต่อความรนุ แรง ได้แก่
1.3.1 ตัวบุคคล ได้แก่ การขาดคุณธรรม จริยธรรม ความรับผิดชอบ บกพร่องในด้านของ
การใช้สติควบคุมตนเอง ใชค้ วามรุนแรงเพราะอารมณเ์ พียงชว่ั วบู
1.3.2 ครอบครัว ได้แก่ การซึมซับความรุนแรงจากพฤติกรรมของพ่อแม่หรือบุคคล
ในครอบครวั ทำาใหเ้ กิดพฤตกิ รรมเลียนแบบความรุนแรง การใช้กาำ ลัง เพราะคิดวา่ เปน็ เรอ่ื งปกติ
1.3.3 ค่านิยมที่ผิด ได้แก่ การถูกปลูกฝังให้ใช้ความรุนแรง คิดว่าการแสดงออกโดยใช้
ความรุนแรงจะได้รับส่ิงที่ต้องการ รวมท้ังการปลูกฝังให้รักในสถาบันการศึกษา เพื่อน พวกพ้องและ
ศักดศิ์ รีของกลมุ่ ซ่ึงเป็นสาเหตขุ องปัญหานกั เรยี นตกี ัน
1.3.4 ส่อื มวลชน ได้แก ่ การนาำ เสนอข่าว ละคร หรอื ภาพยนตร ์ ท่ีมีการใช้ความรุนแรงหรือ
สือ่ ลามกอนาจาร เป็นการกระตนุ้ ใหอ้ ยากเลียนแบบพฤติกรรม และเกดิ การยอมรบั ว่าพฤตกิ รรมเหล่านนั้
ว่าเป็นเร่ืองปกติ สามารถทำาไดโ้ ดยไม่ผิด
asean การเรียนรู้สู่อาเซียน
การบรู ณาการค�ำ ศพั ทภ์ าษาองั กฤษทเี่ กยี่ วขอ้ งกบั เนอ้ื หาในบทเรยี น
ช่วยให้ผู้เรียนได้เพิ่มพูนความรู้ภาษาอังกฤษและมีเจตคติที่ดี
ในการส่ือสารด้วยภาษาอังกฤษท่ีใช้เป็นภาษากลางในการทำ�งาน
ของอาเซียน
133 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 STEPs 1. ขG้ันaรวtบhรeวrมinขg้อมูล 2. ขั้นคิดวิเPคrรoาะcหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
ทักษะชีวิต
ปัญหาและการเลือกใชแ้ หลง่ บริการช่วยเหลอื 143 Step 2 ข้นั คิดวิเคราะห์
และสรปุ ความรู้
1.4 ปัญหาความรุนแรงท่ีสำาคัญในสงั คมไทย grocessin
P
ความรนุ แรงก่อให้เกิดปญั หาต่างๆ ตามมาในสงั คมไทย ดงั น้ี
1.4.1 ความรุนแรงทางเพศท่ีเกิดกับผู้หญิงและเด็ก ได้แก่ การข่มขืน กระทำาชำาเรา 1. ผเู้ รยี นรว่ มกนั วเิ คราะหแ์ ละอภปิ รายเกยี่ วกบั ปญั หาและการเลอื กใช้
แหล่งบริการช่วยเหลือ โดยใช้ข้อมูลความรู้ความเข้าใจที่ได้
การล่วงละเมิดทางเพศ ซงึ่ ส่วนใหญ่จะเกดิ กบั เดก็ ผู้หญงิ ท่ีมอี ายตุ ำ่ากว่า 18 ปี จากการศึกษาค้นคว้าจากหนังสือเรียน เอกสาร แหล่งเรียนรู้อ่ืนๆ
1.4.2 การใช้ความรุนแรงกับผู้หญิงและเด็ก ได้แก่ ความรุนแรงในครอบครัวระหว่างสามี หรือประสบการณ์ของผู้เรยี น
ภรรยา การทำาร้ายร่างกายเด็ก การใชแ้ รงงานและการบงั คับคา้ ประเวณีเดก็ 2. ผู้เรียนร่วมกันเช่ือมโยงความคล้ายคลึงของข้อมูลที่นำ�มาอภิปราย
1.4.3 ปัญหานักเรียนตีกัน ซึ่งมีแนวโน้มเพ่ิมขึ้นเร่ือยๆ เช่น ปัญหานักเรียนอาชีวศึกษาชาย และสรุปความรู้ตามหัวข้ออภิปราย แสดงเป็นความคิดรวบยอด
หรอื หลักการลงในผงั กราฟกิ
ตีกัน วัยรุ่นหญิงมีการตบตีกัน โดยบ่อยครั้งที่มีการถ่ายคลิปวิดีโอ และส่งต่อกันทางโทรศัพท์เคล่ือนท่ี สงวนลิข ิสทธ์ิ บริษัทพัฒนา ุคณภาพ ิวชาการ (พว.) ำจ�กัด
โพสต์ลงเว็บไซต์ เพอ่ื ประกาศศกั ดศ์ิ รแี ละประจานค่อู ริ ซง่ึ เปน็ การกระทำาที่ไม่เหมาะสม ตารางวิเคราะห์ปัญหาและแนวทางใชแ้ หล่งบริการชว่ ยเหลอื
1.4.4 การฆา่ ตัวตาย เป็น 1 ใน 10 ของสาเหตกุ ารตายท่สี าำ คญั ของคนไทย ประเภท ลกั ษณะ แนวทาง แหล่งบรกิ าร
1.4.5 ความรุนแรงทางการเมือง เกิดจากความขัดแย้งของอุดมการณ์ทางการเมืองทำาให้ ปัญหา ปัญหา แก้ไข ชว่ ยเหลือ
เกิดการชุมนุมประท้วงในเขตกรุงเทพมหานคร และจังหวัดสำาคัญของแต่ละภูมิภาค ทำาให้เกิดเหตุการณ์ ปญั หา
ความรุนแรง การปะทะกันระหว่างเจ้าหน้าที่และผู้ชุมนุมเกิดการสูญเสียชีวิตและทรัพย์สิน ส่งผลกระทบ ความรนุ แรง
ตอ่ ภาพรวมของประเทศ ปัญหา
1.4.6 เหตุการณ์ความไม่สงบในภาคใต้ ทำาให้สูญเสียชีวิตและทรัพย์สินเป็นจำานวนมาก ยาเสพตดิ
โดยความถี่ของการเกิดเหตุการณ์อาจจะน้อยลง แต่ความรุนแรงของเหตุการณ์ท่ีเกิดข้ึนแต่ละคร้ัง ปัญหา
มีมากขึน้ เหตุการณค์ วามรุนแรงในภาคใต้ส่งผลคุกคามสขุ ภาวะในทกุ ดา้ น ตัง้ แต่บคุ คลไปจนถึงสงั คม สขุ ภาพทางเพศ
1.5 การป้องกันปัญหาความรนุ แรงในสังคม 3. ผเู้ รียนบนั ทกึ ผลขอ้ สรปุ เปน็ ความเขา้ ใจของกลมุ่ และรายบคุ คล
ปญั หาของความรนุ แรงมสี าเหตมุ าจากสภาพทรดุ โทรมของสงั คม ดงั นน้ั ความรว่ มมอื ระหวา่ ง 144 เพศวถิ ศี กึ ษา
พ่อแม่ ครู ผู้ปกครอง และชุมชนจึงเป็นส่ิงจำาเป็น เพ่ือให้ชุมชนที่อยู่อาศัยมีประสิทธิภาพในการป้องกัน
ความรนุ แรงเพ่มิ มากข้นึ โดยเฉพาะในส่วนของโรงเรียนหรอื สถานศกึ ษาควรมกี ารป้องกัน ดงั น้ี
1.5.1 การป้องกันข้ันต้น ได้แก่ การสร้างความผูกพัน สร้างความมีระเบียบวินัย สอนวิธี
แก้ปัญหาโดยสนั ติวธิ ี ผใู้ หญ ่ เชน่ พอ่ แม่ คร ู ผู้ปกครอง ควรทาำ ตนเปน็ ตวั อยา่ งของความรักใคร่ปรองดอง
ให้ความอบอุ่นแก่บุตรหลานหรือเด็กในปกครอง และทำาตนเป็นผู้มีระเบียบวินัยเพื่อเป็นตัวอย่างที่ดี
ช่วยกันตกั เตอื นด้วยความห่วงใย
1.5.2 การแกป้ ัญหาเฉพาะตัว ไดแ้ ก่ จัดใหม้ ีครูท่ปี รึกษา ครแู นะแนว ฝึกอบรมผู้ปกครอง
อาสาสมคั รใหช้ ว่ ยเหลือสถานศกึ ษา สงั เกตพฤตกิ รรมผเู้ รยี นในช้ันเรียน
1.5.3 การสร้างบรรยากาศในครอบครวั สถานศึกษา ชุมชน ใหส้ ง่ ผลต่อการปรบั พฤตกิ รรม
โดยยึดหลักความผูกพัน ร่วมกันสนับสนุนและส่งเสริมการทำากิจกรรมตามความถนัด การสร้างวินัยท่ีดี
มิใช่เกิดจากการบังคับแต่หากเกดิ จากการเห็นคุณคา่ ของความมวี นิ ัยในของตนเอง
รัฐบาลไทยแบ่งอำ�นาจออกเป็น 3 ฝ่าย คือ ฝ่ายนิติบัญญัติ 1.5.4 ระดบั นโยบายและแผนปฏบิ ตั งิ าน รฐั บาลควรมงุ่ เนน้ ปอ้ งกนั ปญั หาพน้ื ฐานของสงั คม
ฝ่ายบริหาร และฝา่ ยตลุ าการ เช่น ให้ชาวบ้านกินดีอยู่ดี ลดปัญหาความยากจน ส่งเสริมกิจกรรมในชุมชนให้พ่ึงตนเองได้ รวมทั้งให้
ความร้เู ก่ียวกบั พัฒนาการของเดก็ และการเลี้ยงดเู ด็กให้แกพ่ อ่ แมแ่ ละวัยรุน่
1.6 หน่วยงานท่ใี หค้ วามชว่ ยเหลือเมอ่ื เกดิ ปญั หาความรุนแรงต่อสตรแี ละเด็ก
ปจั จบุ นั มหี นว่ ยงานทงั้ ภาครฐั และเอกชนหลายหนว่ ยงานทใี่ หค้ วามชว่ ยเหลอื แกผ่ ทู้ ถี่ กู กระทาำ
ความรุนแรงที่ควรทราบ ดงั นี้
1.6.1 หน่วยงานภาครัฐ
1) ศูนย์พิทักษ์สิทธิเด็กและครอบครัว กระทรวงศึกษาธิการ ต้ังอยู่ท่ีอาคารสามัญ
99 ชั้น 2 บริเวณ ด้านหน้าอาคารสำานักงานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ
ถนนราชดาำ เนินนอก เขตดุสติ กรุงเทพฯ 10300 โทร. 0-2281-8755, 0-2628-5607 หรือโทรสายด่วน 1579
2) ฝ่ายสวัสดิการและการสงเคราะห์ กองสังคมสงเคราะห์ สำานักสวัสดิการสังคม
กรุงเทพมหานคร ต้ังอยู่ที่ศูนย์เยาวชนไทย-ญี่ปุ่น ดินแดง ถนนมิตรไมตรี แขวงดินแดง เขตดินแดง
กรุงเทพฯ 10400
3) กองสวสั ดภิ าพเดก็ สตร ี ผู้สงู อาย ุ ผพู้ กิ าร และผูด้ ้อยโอกาส ต้ังอยทู่ ศี่ ูนยเ์ ยาวชน
ไทย-ญี่ป่นุ ดนิ แดง ถนนมิตรไมตรี แขวงดนิ แดง เขตดนิ แดง กรุงเทพฯ 10400
4) สำานักงานกิจการสตรีและสถาบันครอบครัว กระทรวงการพัฒนาสังคมและ
ความมน่ั คงของมนุษย ์ ต้ังอยู่ทอี่ าคารซันทาวเวอรส์ A ช้นั 22-23 เลขท่ี 123 ถนนวภิ าวดรี ังสิต เขตจตุจักร
กรุงเทพฯ 10900
5) บา้ นตะวนั ใหม่ มลู นธิ ปิ อ้ งกนั และปราบปรามยาเสพตดิ ตงั้ อยทู่ ส่ี ำานกั งาน ป.ป.ส.
เลขที่ 5 ถนนดินแดง เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400 โทร. 0-2704-1250
1.6.2 หน่วยงานภาคเอกชน
1) มูลนธิ ปิ วณี า หงสกลุ เพื่อเด็กและสตรี ต้ังอยูท่ ี่ 1047-51 ผงึ้ หลวง คอมเพล็กซ์
ซอยอมรพันธ์ 12 ถนนพหลโยธิน แขวงคลองถนน เขตบางเขน กรุงเทพฯ 10220 โทร. 0-2972-5489
2) สมาคมส่งเสริมสถานภาพสตรี ต้ังอยู่ท่ี 501/1 ถนนเดชะตุงคะ แขวงสีกัน
เขตดอนเมือง กรงุ เทพฯ 10210 โทร. 0-2929-2301-7
3) มลู นธิ คิ ุ้มครองเด็ก ต้ังอยทู่ ี่ 80/1 ถนนลาดพรา้ ว แขวงวงั ทองหลาง เขตบางกะป ิ
กรงุ เทพฯ 10310 โทร. 0-2539-4041
4) มูลนิธิเด็ก ตงั้ อยทู่ ี่ 95/24 หมู่ 6 ซ.กระทุ่มลม้ 18 ถ.พทุ ธมณฑลสาย 4 ต.กระทมุ่ ล้ม
อ.สามพราน จ.นครปฐม 73220 โทร. 0-2814-1481-7
5) มูลนธิ ศิ นู ย์พทิ ักษส์ ิทธเิ ด็ก ต้งั อยทู่ ี่ 185/16 ถนนจรัญสนิทวงศ์ 12 แขวงท่าพระ
เขตบางกอกใหญ ่ กรุงเทพฯ 10600 โทร. 0-2412-1196, 0-2412-0739
สุดยอดคู่มือครู 134
Ap3.pขlyั้นiปnฏgิบัตanิแdละCสoรnุปsคtrวuาcมtiรnู้gหลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิ ge Appl4y.inขgั้นสt่ืhอeสาCรoแmลmะนu�ำnเiสcaนtอion Skill 5. ขSั้นeปlรfะ-เRมeินgเพu่ือlเaพtิ่มinคgุณค่า
ค่านิยมหลัก 12 ประการ กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
ปัญหาและการเลือกใชแ้ หลง่ บริการช่วยเหลือ 145 ep 3
6) มูลนธิ ผิ หู้ ญงิ ตง้ั อยูท่ ่ี 295 ซอยจรญั สนิทวงศ ์ 62 เขตบางพลัด กรงุ เทพฯ 10700 St
โทร. 0-2433-5149, 0-2435-1246 ขั้นปฏบิ ัติและสรปุ ความรู้
7) มลู นิธิเพอ่ื นหญิง ตั้งอยู่ท่ ี 386/61-62 ซอยรัชดาภเิ ษก 42 ถนนรชั ดาภเิ ษก แขวง wldedge
ลาดยาว เขตจตุจักร กรุงเทพฯ 10900 โทร. 0-2513-1001 conAstructpipnlgyitnhge aknno หลงั การปฏิบัติ
8) มลู นิธสิ ่งเสรมิ โอกาสผูห้ ญิง ตงั้ อยทู่ ่ ี 57/60 ถนนติวานนท ์ จงั หวัดนนทบุรี 11000
โทร. 0-2526-8311 1. ผู้เรียนนำ�ข้อสรุปความรู้ความเข้าใจ
9) มูลนิธริ ่วมด้วยช่วยกนั ต้งั อยู่ท่ีสาำ นกั ข่าวไอเอน็ เอ็น 287/195 ซอยรามคำาแหง 21 ทไี่ ดแ้ ลกเปลย่ี นเรยี นรรู้ ว่ มกนั ระหวา่ งกลมุ่
ถนนประดษิ ฐม์ นูธรรม แขวงวงั ทองหลาง เขตวังทองหลาง กรงุ เทพฯ 10310 โทร. 0-2730-2400 ในชน้ั เรยี นมาวเิ คราะห ์ โดยการท�ำ กจิ กรรม
10) มูลนิธิสันติสุข ต้ังอยู่ที่ 100/4 ถนนอาจณรงค์ แขวงคลองเตย เขตคลองเตย ตรวจสอบความเข้าใจ (หนังสือเรียน
กรุงเทพฯ 10110 โทร. 0-2240-1729 หนา้ 155)
2. ปญั หาสารเสพตดิ และการเลือกใช้แหลง่ บริการชว่ ยเหลอื 2. กลุ่มผู้เรียนร่วมกันสรุปแนวคิดเก่ียวกับ
สงวนลิข ิสทธิ์ บริษัท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) ำจ�กัด ปญั หาและการเลอื กใชแ้ หลง่ บรกิ ารชว่ ยเหลอื
จากน้ันทำ�กิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้
(หนงั สือเรยี น หน้า 156)
2.1 ปญั หาสารเสพติด
สารเสพติดมีส่วนประกอบของสารพิษที่เป็นอันตรายต่อร่างกายและส่งผลกระทบต่อจิตใจ
ผทู้ ตี่ ดิ สารเสพตดิ จะมลี กั ษณะอาการและพฤตกิ รรมทแี่ ปลกไปจากคนปกติ สารเสพตดิ บางชนดิ ออกฤทธ์ิ
คล้ายหรือเหมือนกัน บางชนิดออกฤทธ์ิต่างกัน ส่งผลให้อาการของผู้ที่ติดสารเสพติดในแต่ละชนิด
คล้ายหรือต่างกันไปข้ึนอยู่กับชนิดของสารเสพติดท่ีใช้ การใช้สารเสพติดมีผลให้เกิดปัญหาทางเพศ
ตามมา เช่น การมีเพศสัมพันธ์เพราะฤทธิ์ของยาเสพติดประเภทกล่อมประสาท การถูกมอมเมา
ดว้ ยสารเสพตดิ การลอ่ ลว่ งไปทำาอนาจารหรอื ขม่ ขนื การมเี พศสมั พนั ธก์ บั ผใู้ ชส้ ารเสพตดิ ชนดิ ใชเ้ ขม็ ฉดี ยา
อาจสง่ ผลใหต้ ิดโรคทางเพศสมั พนั ธห์ รือโรคเอดส์ได้
2.2 การบาำ บดั รักษาผู้ติดยาเสพตดิ
การบำาบัดรักษาผู้ติดสารเสพติด หมายถึง การดำาเนินงานเพ่ือแก้ไขสภาพร่างกายและจิตใจ
ของผตู้ ดิ สารเสพตดิ ใหเ้ ลกิ จากการเสพ และสามารถกลบั ไปดำารงชวี ิตอยใู่ นสงั คมไดอ้ ย่างปกตสิ ุข
2.3 การบำาบัดรกั ษาตามขั้นตอนของกระทรวงสาธารณสุข
การบำาบดั รกั ษาตามขั้นตอนของกระทรวงสาธารณสุขดาำ เนนิ การเปน็ 2 ประเภท ดงั นี ้
2.3.1 การบำาบัดรักษาประเภทผู้ป่วยนอก ผู้ป่วยสามารถเข้าไปรับการบำาบัดรักษาใน
โรงพยาบาลแบบผู้ป่วย โดยการรับยาไปรับประทานทุกๆ 7 วัน รวม 3 ครั้ง ตลอดจนการให้คำาปรึกษา
แนะแนวเป็นกลุ่มและรายบุคคลกับผู้ป่วยและญาติ เพื่อให้เข้าใจถึงการปฏิบัติตน การปรับเปล่ียน
ความคิด และใหค้ วามรูเ้ กี่ยวกบั การปอ้ งกันการกลบั ไปติดซา้ำ ของผ้ปู ่วย
ทักษะชีวิต
การนำ�ความรู้เร่ืองปัญหาและการเลือกใช้แหล่งบริการช่วยเหลือ
มาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำ�วัน เพื่อใช้เป็นแนวทางในการป้องกัน
และแก้ไขปัญหาที่อาจจะเกิดขึ้น ซึ่งเป็นการเสริมสร้างทักษะชีวิตท่ีมี
ผลดตี ่อตนเองและสงั คม
135 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 STEPs 1. ขGั้นaรวtบhรeวrมinขg้อมูล 2. ข้ันคิดวิเPคrรoาะcหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
ทักษะชีวิต
St 146 เพศวิถีศกึ ษา
kille 2.3.2 การบำาบัดรักษาประเภทผู้ป่วยใน เป็นการรับผู้ป่วยเข้ารับการรักษาไว้ในโรงพยาบาล
โดยแบ่งระยะของการบาำ บดั รกั ษาออกเป็น 4 ระยะ ดงั น้ ี
สงวนลิข ิสทธ์ิ บ ิร ัษทพัฒนาคุณภาพ ิวชาการ (พว.) ำจ�กัด 1) ระยะเตรียมการก่อนการรักษา (Pre-admission) เป็นการเตรียมความพร้อม
Aco ใหก้ บั ผปู้ ว่ ยกอ่ นการบาำ บดั รกั ษา โดยเจา้ หนา้ ทข่ี องโรงพยาบาล ไดแ้ ก ่ แพทย ์ พยาบาล นกั สงั คมสงเคราะห ์ ปญั หาและการเลอื กใชแ้ หลง่ บรกิ ารชว่ ยเหลอื 147
หรือนักจิตวิทยา ช่วยชักจูงแนะนำาให้ผู้ป่วยเต็มใจเข้ารับการบำาบัดรักษา ยอมรับในสภาพการติด
สารเสพติดของตน มีความต้ังใจท่ีอยากจะเลิกเสพและสามารถเข้ารับการรักษาอย่างต่อเนื่อง • แพทย์นัดผู้ป่วยมาพบท่ีโรงพยาบาลเป็นระยะๆ แต่มักพบว่าผู้ป่วย
จนครบทุกขั้นตอน นอกจากน้ียังมีการเตรียมความพร้อมให้กับครอบครัวของผู้ป่วย เพื่อให้เข้ามา ไม่มาตามนัด
มีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหาและให้กำาลังใจแก่ผู้ป่วย ในระยะเตรียมการน้ีจะมีการสัมภาษณ์ประวัติ
การตดิ สารเสพติด เพือ่ ทาำ ความรจู้ ักและเขา้ ใจผปู้ ว่ ยใหด้ ียิง่ ขึ้น การตรวจร่างกายเพอ่ื ตรวจสภาพร่างกาย • แพทยห์ รอื พยาบาลไปเยยี่ มผปู้ ว่ ยท่ีบ้าน อาจนัดหมายล่วงหน้าหรือไม่นดั
ว่าทรุดโทรมมากน้อยเพียงใด มีการตรวจสภาพร่างกายและจิตใจ เอกซเรย์ ตรวจเลือด ตรวจปัสสาวะ หมายล่วงหน้าก็ได้ จะทำาให้เห็นสภาพที่แท้จริงของผู้ป่วย แต่วิธีนี้จะสิ้นเปลืองงบประมาณ บุคลากร
ตลอดจนการใหค้ ำาปรกึ ษาแกผ่ ูป้ ว่ ยและญาต ิ ระยะเตรยี มการกอ่ นการรกั ษานจี้ ะใชเ้ วลาประมาณ 1-7 วนั และเวลา
2) ระยะถอนพิษยา (Detoxification) เป็นระยะท่ีเน้นการบำาบัดรักษาอาการทาง (2) การติดตามทางอ้อม โดยผู้ติดตามผลไม่ได้พบกับผู้ป่วยโดยตรง ผู้ป่วย
ร่างกายที่เกิดจากการใช้สารเสพติดด้วยการใช้ยาอ่ืนทดแทน เช่น เมทาโดน (Methadone) เพื่อช่วย จะได้รับส่งแบบสอบถามทางไปรษณีย ์ การพูดคุยทางโทรศัพท์ การติดต่อผ่านบุคคลที่สาม แต่มักจะได้
ระงับความอยากหรือความต้องการ ระยะถอนพิษยานี้จะใช้เวลาประมาณ 15-45 วัน ถ้าผู้ป่วย ข้อมลู ไม่ครบถ้วน และไมส่ ามารถให้คาำ ปรกึ ษาไดอ้ ยา่ งสมบรู ณ์
ยอมเข้ารับการบำาบัดรักษาตามกรรมวิธีน้ีจนครบกำาหนดระยะเวลา จะสามารถถอนพิษยาได้ทุกราย
การถอนพษิ ยานจี้ ะเร็วหรือชา้ ข้ึนอยกู่ บั สภาพรา่ งกายและความหนักเบาในการติดสารเสพตดิ ของผ้ปู ่วย 2.4 การบำาบัดรักษาผู้ติดสารเสพตดิ
3) ระยะฟื้นฟูสมรรถภาพ (Rehabilitation) เป็นระยะที่สำาคัญที่สุดในการบำาบัด
รักษา คือ การทำาให้ผู้ป่วยเลิกเสพได้อย่างแท้จริง เสริมสร้างกำาลังใจให้มีจิตใจที่เข้มแข็งพอที่จะละเว้น การใหก้ ารบำาบดั รักษาผู้ตดิ สารเสพตดิ แบง่ ได้ 2 รูปแบบ ดงั นี้
การใช้สารเสพติด และสามารถดำารงชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างปกติสุข ระยะฟื้นฟูสมรรถภาพนี้จะใช้ 2.4.1 การบาำ บดั รักษาทางร่างกาย สามารถทาำ ได ้ 3 รูปแบบ คอื
เวลาประมาณ 6-12 เดือน ระยะนี้จะสามารถสร้างเสริมสุขภาพให้สมบูรณ์ข้ึน ปรับปรุงนิสัย และ 1) แบบแผนปัจจุบัน ทำาได ้ 3 วิธ ี คือ
ความประพฤติที่จะไม่ไปยุ่งเกี่ยวกับสารเสพติดอีก โดยมีเจ้าหน้าท่ีให้การบำาบัดรักษาหลายฝ่าย ได้แก่ (1) การใชย้ าทดแทน โดยการให้ยาผู้ป่วยเพอื่ ให้รสู้ กึ ไมอ่ ยากเสพสารเสพตดิ
แพทย์ พยาบาล นักสังคมสงเคราะห์ นักจิตวิทยา ครอู าชีวบำาบัด พระภกิ ษุ โดยจดั กจิ กรรมในรปู แบบของ (2) การใช้ยาต้านฤทธ์ิสารเสพติด ยาต้านฤทธ์ินี้จะไปห้ามฤทธ์ิของสารเสพติด
กลมุ่ บาำ บดั ชมุ ชนบาำ บดั อาชวี บาำ บดั ศาสนบาำ บดั จะเหน็ ไดว้ า่ ระยะฟน้ื ฟสู มรรถภาพน ้ี ใชเ้ วลาคอ่ นขา้ งนาน จงึ ทำาให้อาการอยากเสพค่อยๆ หายไป
และมุ่งเน้นทางด้านจิตใจ ถ้าผู้ป่วยเข้ารับการบำาบัดรักษาตามกรรมวิธีน้ีจนครบกำาหนดจะทำาให้เลิกเสพ (3) การรักษาให้คงสภาพการติดยา วิธีน้ี คือ การให้สารเสพติดแก่ผู้ป่วยภายใต้
ได้ค่อนข้างยั่งยืน แต่ยังมีปัจจัยอื่นอีกที่อาจทำาให้ความเข้มแข็งทางจิตใจของผู้บำาบัดลดลงและหันไปใช้ การควบคมุ ของแพทย ์
สารเสพตดิ อีก เช่น กลมุ่ เพื่อนที่เสพ สภาพแวดล้อม ปัญหาส่วนตัวของผู้เสพ เป็นตน้ 2) แบบแผนโบราณ คือ การใชย้ าสมุนไพรในการบาำ บดั รกั ษา
4) ระยะติดตามหลังการบำาบัดรักษา ระยะนี้จะใช้เวลา 1-5 ปี วิธีการติดตาม 3) การรกั ษาด้วยคล่นื แมเ่ หลก็ ไฟฟา้ อปุ กรณท์ ีใ่ ช ้ ได้แก่ เครอ่ื งกระตุน้ ไฟฟ้า
หลงั การบาำ บัดรกั ษาสามารถทำาได ้ 2 รปู แบบ ดังนี้ 2.4.2 การบำาบดั รกั ษาทางจติ ใจ สามารถทาำ ได้ 4 รปู แบบ คอื
(1) การตดิ ตามทางตรง โดยตดิ ตามผลกบั ผปู้ ว่ ยโดยตรง ทาำ ใหส้ ามารถซกั ถามผล 1) จิตบำาบัด สภาพโดยท่ัวไปของผู้ติดสารเสพติด จะเกิดจากจิตใจที่อ่อนไหว
ได้ละเอียด พร้อมกับตรวจหาสารเสพติดได้และให้คำาแนะนำาช่วยแก้ปัญหาได้โดยตรง การติดตาม การบำาบัดรักษาจึงจำาเป็นต้องอาศัยวิธีการทางจิตบำาบัด เพ่ือการฟื้นฟูสภาพจิตใจของผู้ป่วยให้เข้มแข็ง
ทางตรงสามารถทาำ ได้ 2 รูปแบบ คือ และสามารถแก้ปัญหาท่เี กิดขึ้นโดยไม่ตอ้ งพ่งึ พาสารเสพติด
2) ศาสนาหรือศาสนบำาบัด เป็นการบำาบัดรักษาทางจิตใจที่ต้องอาศัยความเล่ือมใส
ep 4 ศรัทธาในศาสนาที่ตนเองนับถือ
3) อาชีวบำาบัด เป็นการฟ้ืนฟูสมรรถภาพท่ีมักใช้ร่วมกับวิธีอ่ืนเพ่ือให้ผู้ป่วยได้ใช้
mmpupnlyicinagtiotnh s ขั้นสอื่ สารและนำ� เสนอ เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ เห็นคุณค่าของการทำางาน และให้ใช้เวลาหมดไปกับการทำางาน จะได้ไม่มีเวลา
คิดเรอื่ งอื่นหรือคิดเรื่องการใชส้ ารเสพติด
1. ผเู้ รยี นแตล่ ะกลมุ่ ออกแบบหรอื หาวธิ นี �ำ เสนอใหผ้ อู้ นื่ รบั รแู้ ละสอ่ื สาร 4) ชมุ ชนบาำ บดั เปน็ รปู แบบหนงึ่ ของการบาำ บดั รกั ษาในขนั้ ฟน้ื ฟสู มรรถภาพทจ่ี ะทาำ ให้
ได้อยา่ งมีประสทิ ธภิ าพด้วยเทคนิควธิ ีที่เหมาะสม บูรณาการการใช ้ ผู้รับการบำาบัดได้พัฒนาตนเอง โดยการสร้างครอบครัวจำาลองขนาดใหญ่ให้ผู้ป่วยได้มีโอกาสปรับปรุง
สอื่ /เทคโนโลย/ี คำ�ศพั ท์เพ่ิมเตมิ /ส่ิงทน่ี ่าสนใจแทรกในการรายงาน เปลีย่ นแปลง และฝกึ ฝนตนเองในชุมชน
2. ส่มุ กล่มุ ผู้เรียนนำ�เสนอผลการสรปุ ความรคู้ วามเขา้ ใจ
สุดยอดคู่มือครู 136
Ap3.pขly้ันiปnฏgิบัตanิแdละCสoรnุปsคtrวuาcมtiรnู้gหลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิ ge Appl4y.inขgั้นสtื่hอeสาCรoแmลmะนu�ำnเiสcaนtอion Skill 5. ขSั้นeปlรfะ-เRมeินgเพu่ือlเaพtิ่มinคgุณค่า
ค่านิยมหลัก 12 ประการ กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
148 เพศวถิ ีศึกษา ep 5St ขนั้ ประเมนิ เพ่อื เพิ่มคณุ คา่
บริการสงั คมและจติ สาธารณะ
2.5 หน่วยงานทใ่ี หค้ วามชว่ ยเหลือบำาบดั รักษาและฟ้ืนฟูผตู้ ิดสารเสพตดิ f-Regulating
Sel
หนว่ ยงานที่ช่วยเหลอื บาำ บดั รักษาและฟืน้ ฟูผตู้ ดิ สารเสพตดิ อยหู่ ลายแหล่ง เชน่
2.5.1 สถาบนั ธัญญารกั ษ ์ ทต่ี งั้ 60 ถ.พหลโยธิน ต.ประชาธปิ ัตย์ อ.ธัญบุรี จ.ปทุมธานี 12130 1. ผู้เรียนแต่ละกลุ่มและรายบุคคลตรวจสอบความรู้ความเข้าใจ
ของตนเองหลังจากรับฟังการนำ�เสนอของสมาชิกกลุ่มอ่ืน ปรับปรุง
โทร. 0-2531-0080-8 ให้บริการบำาบัดรักษาผู้ติดสารเสพติดทุกประเภทแบบสมัครใจ มีทั้งผู้ป่วยนอก ช้นิ งานของกลมุ่ ตนเองใหส้ มบรู ณ์และบันทึกเพ่ิมเติม
และผปู้ ่วยใน
2. น�ำ ผลงานแสดงในปา้ ยนเิ ทศหรอื เผยแพรส่ หู่ อ้ งเรยี นอนื่ หรอื สาธารณะ
2.5.2 โรงพยาบาลอานันทมหดิ ล ท่ีตง้ั 35 ม.6 ต.เขาสามร้อยยอด อ.เมอื ง จ.ลพบุรี 15000 3. ผู้เรียนแต่ละคนทำ�แบบทดสอบ (หนังสือเรียน หน้า 158-159)
โทร.0-3648-6011-5 เป็นโรงพยาบาลท่ีรักษาโรคท่ัวไปและรักษาผู้ติดสารเสพติดทุกประเภททำาหน้าที่
ให้การบำาบัดรักษาทหารประจำาและทหารเกณฑ์ท่ีติดสารเสพติดที่ส่งมาจากหน่วยรักษาพยาบาลของ แลกเปล่ียนกันตรวจให้คะแนน จากน้ันประเมินสรุปผล
กองทพั บกท่วั ประเทศ รวมทั้งให้บริการแกพ่ ลเรือนในเขตจงั หวัดลพบรุ แี ละจังหวัดใกล้เคียงดว้ ย การทำ�กิจกรรม (หนังสือเรียน หน้า 157) ทำ�แบบประเมินตนเอง
(หนงั สอื เรยี น หนา้ 159) และก�ำ หนดแนวทางการพัฒนาตนเอง
สงวนลิข ิสทธ์ิ บริ ัษทพัฒนา ุคณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด2.5.3 ศนู ยบ์ าำ บดั รกั ษายาเสพตดิ ภาคเหนอื ทตี่ ง้ั กม.28 ถ.เชยี งใหม-่ ฝาง อ.แมร่ มิ จ.เชยี งใหม ่
50180 โทร. 0-5329- 7976-7, 0-5337-2436 ให้บริการบำาบัดรักษาผู้ติดสารเสพติดทั้งแบบผู้ป่วยนอก ปัญหาและการเลอื กใชแ้ หล่งบริการช่วยเหลือ 149
และผู้ป่วยใน
ผ่านขั้นตอนการถอนพิษยาแล้ว หรือกำาลังรักษาอยู่ หรือไม่เคยบำาบัดรักษาเลยแต่มีความตั้งใจจริง
2.5.4 ศูนย์บำาบัดรักษายาเสพติดจังหวัดแม่ฮ่องสอน ท่ีตั้ง 335 ม.12 บ้านชานเมือง ทีจ่ ะเลิกเสพ
ต.ปางหมู อ.เมือง จ.แม่ฮ่องสอน 58000 โทร. 0-5361-2607 ให้บริการบำาบัดรักษาผู้ติดสารเสพติด
โดยเฉพาะผู้ตดิ สารเสพตดิ ในพนื้ ท่ีสูง ทง้ั แบบผู้ป่วยนอกและผู้ป่วยใน 2.5.11 ศูนย์ให้คำาปรึกษาและฟื้นฟูสมรรถภาพผู้มีปัญหาเกี่ยวกับยาเสพติดราชดำาริ ท่ีตั้ง
สถานบริการ สาธารณสุข ราชดำาริ (ช้ัน 5) ถ.บางกอก-บาซาร์ เขตปทุมวัน กรุงเทพฯ 10330
2.5.5 ศูนย์บำาบัดรักษายาเสพติดภาคใต้ ท่ีตั้ง 186 ต.เกาะแต้ว อ.เมือง จ.สงขลา 90000 โทร.0-2254-2039 บรกิ ารใหค้ าำ ปรกึ ษาและฟื้นฟูสมรรถภาพผทู้ ม่ี ปี ัญหาเกยี่ วกบั สารเสพติด
โทร.0-7446-7453, 0-7446-7468 ให้บรกิ ารบาำ บดั รกั ษาผู้ตดิ สารเสพติด ท้ังแบบผู้ป่วยนอกและผปู้ ่วยใน
2.5.12 ศูนย์เกดิ ใหม่ (ชาย) ท่ีตงั้ 96 ม.4 อ.จอมบึง จ.ราชบุรี 70150 โทร. 0-3226-1039-40
2.5.6 ศนู ยบ์ าำ บดั รกั ษายาเสพตดิ จงั หวดั ปตั ตาน ี ทตี่ งั้ 294 ม.6 ต.รสู ะมแิ ล อ.เมอื ง จ.ปตั ตาน ี ให้บริการผู้ติด สารเสพตดิ เพศชาย อายุไม่เกิน 40 ป ี
94000 โทร. 0-7333-3291, 0-7331-3772 ให้บริการบำาบัดรักษาผู้ติดสารเสพติด ทั้งแบบผู้ป่วยนอก
และผ้ปู ่วยใน 2.5.13 ศูนย์เกิดใหม่ (หญิง) ท่ีต้ัง 33 ถ.มิซซัง-อุทิศ ใกล้โรงเรียนดาราจรัส ต.บางคล้า
อ.บางคล้า จ.ฉะเชิงเทรา 24110 โทร. 0-3854-1693 ให้บริการผู้ติดสารเสพติดเพศหญิง อายุ 14-35 ปี
2.5.7 ศูนย์บำาบัดรักษายาเสพติดภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ท่ีต้ัง 775 ถ.มะลิวัลย์ ต.ศิลา ทีถ่ อนพิษยาแล้วและสมคั รใจ เข้ารับการบำาบัดรักษา
อ.เมือง จ.ขอนแก่น 40000 โทร. 0-4324-5366 ให้บริการบำาบัดรักษาผู้ติดสารเสพติด ทั้งแบบ
ผู้ปว่ ยนอกและผู้ป่วยใน 2.5.14 ศนู ย์เบิกอรณุ ในประเทศไทย ที่ตง้ั หม่บู ้านเล่าฟ ู ต.ป่าตงึ อ.แม่จัน จ.เชียงราย 57110
ให้บริการ ผู้ติดสารเสพติดทุกประเภทไม่จำากัดเช้ือชาติศาสนาแต่ยึดม่ันคำาสอนของพระเยซูเจ้าเป็นหลัก
2.5.8 โรงพยาบาลอินทรบ์ ุร ี ที่ต้งั 37/7 ต.ทบั ยา อ.อินทรบ์ ุร ี จ.สงิ หบ์ รุ ี 16110 โทร. 0-3658- ในการบาำ บัดรกั ษา โดยบำาบดั รกั ษาภายในระยะเวลาทก่ี าำ หนด (6 เดือน) หรือมากกวา่ น้ันแลว้ แต่สมคั รใจ
9937 ให้บริการ บำาบัดรักษาและฟ้ืนฟูสมรรถภาพท้ังประชาชนท่ัวไป และนักเรียนท่ีมีปัญหาสารเสพติด
จัดต้งั เป็นคลนิ ิกสขุ ภาพจิตโรงเรยี น 2.5.15 บ้านสันติสุข ที่ต้ัง 77 บ้านเนินล่ี ม.2 ต.ห้างสูง อ.หนองใหญ่ จ.ชลบุรี 20190
โทร.0-3828-2965 รับการฟืน้ ฟูสมรรถภาพผตู้ ดิ สารเสพติดเพศชาย อาย ุ 15-35 ป ี ท่ีผ่านการถอนพษิ ยา
2.5.9 ศูนย์แสงทองส่องใจ โรงพยาบาลแก้งคร้อ ที่ตั้ง อ.แก้งคร้อ จ.ชัยภูมิ 36150 แลว้ ดว้ ยความสมัครใจ และมีญาตหิ รือผู้ปกครองรับรอง
โทร. 0-4488-1076, 0-4488- 1234 ใหบ้ รกิ ารบำาบดั รักษาผู้ตดิ สารเสพตดิ ทกุ ประเภทแบบผู้ป่วยนอก
2.5.16 ศนู ยฟ์ นื้ ฟสู มรรถภาพอาำ เภอตากใบ (บา้ นชวี ติ ใหม)่ ทต่ี งั้ อ.ตากใบ จ.นราธวิ าส 96110
2.5.10 สถานฟ้ืนฟูสมรรถภาพผู้ติดยาเสพติดแขวงประเวศ (บ้านพิชิตใจ) ท่ีต้ัง 99/9 ใหบ้ รกิ ารฟืน้ ฟู สมรรถภาพผู้ตดิ สารเสพติดในจงั หวัดนราธิวาสและจงั หวัดใกล้เคยี ง
ซ.อ่อนนชุ 90 แขวง ประเวศ กรงุ เทพฯ 10250 โทร. 0-2329-1353, 0-2329-1566 ให้บรกิ ารบำาบดั รักษา
ผู้ติดสารเสพติดเพศชาย อายุระหว่าง 17-35 ปี มีญาติหรือผู้ปกครองรับรอง ไม่อยู่ในระหว่างดาำ เนินคดี 2.5.17 ศนู ยแ์ สงธรรมนาำ ทางชวี ติ ทต่ี ง้ั ม ี 3 แหง่ ไดแ้ ก ่ วดั ปา่ เปา้ อ.เหลา่ เสอื โกก้ จ.อบุ ลราชธาน ี
วัดยางลุ่ม ต.ไร่น้อย อ.เมือง จ.อุบลราชธานี และสำานักสงฆ์ป่าดอนหมาก ต.เป้า อ.ตระการพืชผล
จ.อุบลราชธานี ให้การบำาบัด ฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ติดสารเสพติด โดยมีหน่วยงานของรัฐให้การส่งเสริม
และสนบั สนนุ มีพระเป็นผอู้ ำานวยการ
2.5.18 ศนู ยพ์ ฒั นาคณุ ธรรม มหาวชริ าลงกรณราชวทิ ยาลยั ทต่ี ง้ั 57 ม.1 ต.สนบั ทบึ อ.วงั นอ้ ย
จ.พระนครศรีอยุธยา ให้บริการถอนพิษยาในวันแรก จากน้ันจะเป็นกระบวนการฟื้นฟูสมรรถภาพ
รา่ งกาย และจิตใจในวันต่อๆ ไป ซ่งึ มีรูปแบบตา่ งๆ ทจ่ี ะเน้นกระบวนการทางจติ วิทยาและศาสนาเปน็ หลกั
2.5.19 สำานักสงฆ์ถำ้ากระบอก ท่ีตัง้ ต.ขุนโขลน อ.พระพุทธบาท จ.สระบุรี 18120 ให้บริการ
บำาบดั รักษาผ้ตู ิดสารเสพตดิ ด้วยวิธแี ผนโบราณ ใชส้ มุนไพรในการบาำ บดั รกั ษา
2.5.20 โรงเรยี นวิวฒั นพ์ ลเมืองกองทัพเรอื 1 ที่ตง้ั ศูนย์ฝกึ ทหารใหม ่ กรมยุทธการทหารเรอื
ต.บางเสร่ อ.สัตหีบ จ.ชลบุรี 20180 ให้บริการบำาบัดรักษาและฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ติดสารเสพติด
แบบควบคมุ ตัวไมเ่ ขม้ งวด ตามนโยบายรัฐบาล
137 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 STEPs 1. ขGั้นaรวtบhรeวrมinขg้อมูล 2. ข้ันคิดวิเPคrรoาะcหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
ทักษะชีวิต
สงวนลิข ิสทธิ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด150 เพศวถิ ีศึกษา
3. ปญั หาสขุ ภาพทางเพศและการเลอื กใช้แหลง่ บริการช่วยเหลอื
การดำาเนินชีวิตในสังคมปัจจุบันทำาให้คนขาดการดูแลสุขภาพ มีพฤติกรรมสุขภาพท่ีไม่เหมาะสม
เน่ืองจากสภาพสังคมท่ีมีการแข่งขัน ปัญหาเศรษฐกิจ ปัญหาสังคม ที่ทำาให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพ เช่น
การตง้ั ครรภไ์ มพ่ ร้อมในวัยรุน่ โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ตา่ งๆ ส่งผลกระทบต่อสขุ ภาพเปน็ สาเหตุสาำ คญั
ของการเจ็บป่วย เกดิ โรค และเสยี ชวี ติ
3.1 สาเหตขุ องปญั หา
สาเหตุของปัญหาสขุ ภาพทางเพศแบง่ ได้ ดังน้ี
3.1.1 พฤตกิ รรมเสย่ี งทางสขุ ภาพ เปน็ พฤตกิ รรมทค่ี นในชมุ ชนปฏบิ ตั แิ ละมโี อกาสทจ่ี ะทาำ ให้
เกิดปัญหาสขุ ภาพข้ึนกับตนเองหรือชมุ ชน
3.1.2 ปัจจัยท่ีไม่ใช่พฤติกรรม หมายถึง ปัจจัยที่อยู่นอกเหนือจากพฤติกรรมของบุคคล
โดยอาจเป็นส่ิงแวดล้อมหรือระบบสาธารณูปโภคในชุมชนท่ีไม่สะอาดหรือไม่ถูกสุขลักษณะ เช่น
การไมม่ ีระบบกำาจัดขยะในชมุ ชน การขาดแคลนนา้ำ อาหาร
3.2 แนวทางแก้ไขปญั หาสขุ ภาพ
3.2.1 การเลือกกิจกรรมในการออกกำาลังกาย เป็นส่วนหน่ึงของการป้องกันปัญหาสุขภาพ
ทางเพศโดยออกกาำ ลังกายเพือ่ ให้เหมาะสมกับตนเอง
3.2.2 การพักผ่อน คลายเครียด เป็นสิ่งที่มีความสำาคัญต่อสุขภาพกายและสุขภาพจิต
เปน็ การชว่ ยใหร้ ่างกายได้ผ่อนคลายจากความเหนอื่ ย เม่ือยลา้ และทาำ ใหร้ ่างกายเกดิ ความสดช่นื ขนึ้
3.2.3 การทำากิจกรรมต่างๆ ตามความชอบของแต่ละบุคคล ทำาให้เกิดความเพลิดเพลิน
และมีความสุขตามความพอใจ ทุกคนต้องรู้จักแสวงหาและตัดสินใจเลือกการให้ความสุขแก่ตนเอง
อย่างเหมาะสม เชน่ การเล่นดนตร ี รอ้ งเพลง ดูหนงั ไปเที่ยว ทำากิจกรรมนนั ทนาการ
3.2.4 การเรยี นร้วู ธิ ีการป้องกันโรคติดต่อและวิธกี ารปฏิบตั ิทางเพศอยา่ งเหมาะสม เพอ่ื ให้
เข้าใจในสภาพปัญหา เกิดการเรียนรู้ สามารถตัดสินใจแก้ปัญหาได้อย่างเหมาะสมกับสถานการณ์ เช่น
การใช้ถุงอนามัย การขลิบหนังหุ้มปลายอวัยวะเพศชาย การปรับเปล่ียนพฤติกรรม การหลีกเลี่ยง
เพศสัมพันธ์ทีไ่ ม่ปลอดภยั
3.2.5 การเรยี นรวู้ ธิ กี ารวางแผนครอบครวั การวางแผนครอบครัว แบ่งออกเป็น 2 ประเภท
ใหญ่ คอื
1) การคมุ กาำ เนดิ ชว่ั คราว ใชเ้ มอ่ื ตอ้ งการเวน้ ระยะการมบี ตุ ร และถา้ ตอ้ งการจะมบี ตุ ร
ต่อไปก็จะสามารถมีได้อีก วิธีคุมกำาเนิดชั่วคราวในเพศชาย เช่น การใช้ถุงยางอนามัย ในเพศหญิง เช่น
การรับประทานยาคุมกาำ เนดิ ยาฉีดคุมกาำ เนดิ การใสห่ ่วงอนามยั
2) การคุมกำาเนิดชนิดถาวร ใช้เม่ือไม่ต้องการมีบุตรอีก มีปัญหาทางสุขภาพ
ไม่สามารถมบี ุตรได้ ไดแ้ ก่ การทำาหมนั
สุดยอดคู่มือครู 138
Ap3.pขlyั้นiปnฏgิบัตanิแdละCสoรnุปsคtrวuาcมtiรnู้gหลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิ ge Appl4y.inขg้ันสtื่hอeสาCรoแmลmะนu�ำnเiสcaนtอion Skill 5. ขSั้นeปlรfะ-เRมeินgเพuื่อlเaพtิ่มinคgุณค่า
ค่านิยมหลัก 12 ประการ กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
ปัญหาและการเลือกใช้แหลง่ บรกิ ารช่วยเหลือ 151
3.2.6 การเขา้ รบั การรกั ษาทางการแพทย ์ เมอื่ เกดิ อาการเจบ็ ปว่ ยควรเขา้ รบั การรกั ษาทางการ
แพทย์อยา่ งเหมาะสม
3.3 หนว่ ยงานทีใ่ ห้ความชว่ ยเหลอื บำาบดั รกั ษา ได้แก่
3.3.1 หน่วยทบ่ี รกิ ารปรกึ ษาสุขภาพ (คลินิกนริ นาม)
โทรศพั ท์
1) โรงพยาบาลบำาราศนราดรู 0 2590 3737
สงวนลิข ิสทธิ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด
0 2590 3510
2) กลมุ่ โรคตดิ ต่อทางเพศสัมพันธ์ สาำ นกั โรคเอดส ์ 0 2286 4453
วณั โรคและโรคติดต่อทางเพศสัมพนั ธ์ 0 2286 0431 ต่อ 41
3) หน่วยกามโรคและโรคเอดสบ์ างเขน 0 2521 0819
0 2972 9606-9 ต่อ 30
4) คลินิกนริ นาม สภากาชาดไทย 0 2256 4107-9
จนั ทร์ - ศุกร ์ (12.00 น. - 19.00 น.)
เสาร์ (13.00 น. - 16.00 น.)
5) โรงพยาบาลรัฐบาลทุกแห่ง
3.3.2 หนว่ ยงานที่ให้บริการปรกึ ษาปญั หาทางโทรศพั ท์
หนว่ ยงานท่ใี ห้บริการในวนั และเวลาราชการ (จันทร ์ – ศุกร์ เวลา 08.30 – 16.30 น.)
1) โรงพยาบาลบาำ ราศนราดูร 0 2590 3737
0 2590-3510
2) กลมุ่ โรคติดต่อทางเพศสมั พันธ ์ สาำ นกั โรคเอดส์ 0 2286 4453
วัณโรค และโรคติดต่อทางเพศสัมพนั ธ์ 0 2286 0431 ต่อ 41
3) หน่วยกามโรคและโรคเอดสบ์ างเขน 0 2521 0819
0 2972 9606–9 ต่อ 30
4) สมาคมวางแผนครอบครวั แห่งประเทศไทย 0 2941 2320 ตอ่ 181 และ
182
5) ชมรมแสงเทยี นเพ่ือชวี ิต 0 2590 3506
6) ชมรมเพ่ือนวนั พุธ 0 2253 2666
152 เพศวถิ ีศึกษา
3.3.3 หนว่ ยงานทใ่ี หบ้ รกิ ารท้ังในและนอกเวลาราชการ
1) มลู นิธศิ นู ยฮ์ อทไลน ์ 0 2277 7699 0 2277 8811 (ฟร)ี
จันทร ์ – ศุกร ์ (8.30 น. – 1800 น.)
เสาร ์ (9.00 น. – 18.00 น.)
2) มลู นธิ ิเข้าถึงเอดส์ 0 2372 2222
ทกุ วัน (15.00 น. – 20.00 น.)
3.3.4 โรงพยาบาลเขตกรุงเทพมหานคร ท่ีเข้าร่วมโครงการการเข้าถึงบริการยาต้านไวรัส
ระดับชาตสิ ำาหรบั ผ้ตู ดิ เช้ือและผู้ป่วยเอดส์
โรงพยาบาล โทรศัพท์ โรงพยาบาล โทรศัพท์
1) โรงพยาบาลแมแ่ ละเดก็ 0 2521 3064 12) โรงพยาบาลหลวงพ่อทวี 0 2429 3575
ศักด์ฯิ อุทิศ
2) คณะแพทย์ศาสตร์ 0 2419 7000 13) โรงพยาบาลตากสนิ 0 2437 0123-30
ศริ ริ าชพยาบาล ม.มหิดล
3) โรงพยาบาลจฬุ าลงกรณ์ 0 2252 8181 14) โรงพยาบาลราชวถิ ี 0 2246 0052
0 2517 4270
4) โรงพยาบาลรามาธิบดี 0 2246 0024 15) โรงพยาบาลนพรตั น์
ม.มหิดล ราชธานี 0 2252 8111-25
0 2328 6900
5) โรงพยาบาลพระป่นิ เกลา้ 0 2468 1116-20 1 6) โรงพยาบาลตาำ รวจ 0 2235 0330-7
6) โรงพยาบาลภมู ิพล 0 2531 1970-99 17) โรงพยาบาลสิรนิ ทร
7) โรงพยาบาล 0 2246 1400-28 18) โรงพยาบาลเลดิ สิน
พระมงกฎุ เกล้าฯ
8) โรงพยาบาลหนองจอก 0 2543 1150 19) สถาบนั สขุ ภาพเดก็ 0 2246 5991
แหง่ ชาตมิ หาราชินี
9) โรงพยาบาลกลาง 0 2221 6141 2 0) ศูนยบ์ รกิ ารสาธารณสุข 0 2240 2056
41 คลองเตย
10) โรงพยาบาลราชพิพัฒน์ 0 2421 2222 21) ศนู ย์วิจัยโรคเอดส์ 0 2256 1407-8
บางแค สภากาชาดไทย
11) โรงพยาบาลลาดกระบงั 0 2326 7987
139 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 STEPs 1. ขGั้นaรวtบhรeวrมinขg้อมูล 2. ข้ันคิดวิเPคrรoาะcหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
ทักษะชีวิต
ปญั หาและการเลอื กใชแ้ หลง่ บริการชว่ ยเหลอื 153
3.3.5 หน่วยงานที่ให้บริการดา้ นสวัสดกิ ารและสังคมสงเคราะห์
โทรศัพท์
1) ดา้ นการศึกษา
(1) มูลนธิ ริ าชประชาสมาสยั ฯ 0 2591 3720
(2) กล่มุ ปญั ญาภวิ ฒั น ์ 0 2591 0450–2 ตอ่ 307
(3) มลู นิธิหมอเสม พรง้ิ พวงแก้ว 0 5342 3862
สงวนลิข ิสทธิ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด
2) ด้านทพี่ ักอาศัยและใหก้ ารดแู ล
(1) สมาคมสง่ เสรมิ สถานภาพสตรฯี 0 2929 2222 0 2245 0457,
0 2642 8949
(2) คณะภคินศี รชี ุมพาบาล
(3) เมอรซ์ ี่เซ็นเตอร์ 0 2633 5771–6, 0 2671 5313
(4) สถานสงเคราะห์เดก็ อ่อน 0 5321 1877
บา้ นเวียงพิงค์ 0 5322 0802
(5) สถานสงเคราะหเ์ ดก็ ออ่ นพญาไท 0 2245 5635
0 2247 9190
(6) สถานสงเคราะหเ์ ด็กหญิง 0 4229 5251
ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนือ 0 4229 5074
(7) บา้ นอากาเป ้ (มลู นธิ ิสหทัย 0 5380 0946
สงั คมศกึ ษาสงเคราะห์)
(8) มูลนิธิเกื้อดรุณ 0 5340 8424
(9) สวนสันติธรรม 0 2563 1203
(10) วดั พระบาทน้ําพุ 0 3641 3805
(11) โครงการสามคั คีธรรมนาํ สังคม 0 7649 1180-1
3) ด้านการดูแลรักษาท่ีบา้ น
(1) องคก์ รหมอไรพ้ รมแดน 0 2370 3087
(2) องคก์ ารสยามแคร ์ 0 2539 5299
0 2530 5902
(3) มลู นิธเิ ขา้ ถงึ เอดส์ 0 2372 2113–4
(4) มูลนธิ ดิ วงประทีป 0 2671 4045
0 2249 3553 154 เพศวถิ ศี ึกษา
4) ด้านการสงเคราะห์และทุนประกอบอาชพี
(1) กรมพฒั นาสงั คมและสวัสดกิ ารสงั คม 0 2659 6399
0 2659 6933 สายด่วน 1157
ค่านิยมหลัก 12 ประการ (2) กองสวสั ดกิ ารแรงงาน 0 2245 6774
• รักษาวัฒนธรรมประเพณไี ทยอนั งดงาม
• มีศลี ธรรม รกั ษาความสตั ย์ หวงั ดีตอ่ ผอู้ นื่ เผ่อื แผ่และแบ่งปัน (3) มลู นิธเิ พ่อื เยาวชนชนบท 0 2416 8073-4
• ใฝ่หาความรู้ หมัน่ ศกึ ษาเลา่ เรียนทง้ั ทางตรงและทางออ้ ม
(4) ศนู ย์ชว่ ยเหลือแรงงานอพยพหญงิ 0 2266 4439
(5) บา้ นสขุ สนั ต ์ จ.สงขลา 0 7431 3409
(6) ศนู ย์เพอ่ื ผเู้ ดนิ ทางทะเล จงั หวัดภเู ก็ต 0 7621 7218
(7) สำานักพฒั นาสังคมและสวสั ดกิ ารสังคมจงั หวดั
ทกุ จังหวดั
(8) สาำ นักงานสวัสดิการแรงงานจังหวัด ทุกจังหวัด
5) หน่วยงานที่ให้บริการด้านสิทธมิ นุษยชน
(1) คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ 0 2219 3573 หรอื 1377
(2) สาำ นักอยั การพิเศษฝ่ายช่วยเหลือ 0 2541 2830
ทางกฎหมาย 0 2541 2770 ตอ่ 1200 หรอื 1207
(3) ศนู ยค์ มุ้ ครองสิทธิดา้ นเอดส์ 0 2953 5355-6
(4) สำานักงานอยั การจงั หวัด ทกุ จังหวัด
สุดยอดคู่มือครู 140
Ap3.pขly้ันiปnฏgิบัตanิแdละCสoรnุปsคtrวuาcมtiรnู้gหลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิ ge Appl4y.inขgั้นสtื่hอeสาCรoแmลmะนu�ำnเiสcaนtอion Skill 5. ขS้ันeปlรfะ-เRมeินgเพuื่อlเaพt่ิมinคgุณค่า
ค่านิยมหลัก 12 ประการ กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
สงวนลิข ิสทธิ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัดปญั หาและการเลือกใช้แหล่งบรกิ ารช่วยเหลือ 155
กจิ กรรมตรวจสอบความเขา้ ใจ
ค�ำ ชแี้ จง กิจกรรมตรวจสอบคว�มเข้�ใจเป็นกิจกรรมฝึกทักษะเฉพ�ะด้�นคว�มรู้-คว�มจำ� เพ่ือใช้ใน
ก�รตรวจสอบคว�มเข�้ ใจต�มจดุ ประสงค์ก�รเรียนรู้
ใหผ้ เู้ รยี นตอบคำ�ถ�มให้ถกู ต้อง
1. จงอธิบายปัญหาความรุนแรงและการเลอื กใชแ้ หล่งบรกิ ารชว่ ยเหลอื โดยสังเขป (จ.1)
(แนวทางการตอบ ปัญหาความรุนแรงแบ่งออกเป็นหลายรูปแบบ ได้แก่ ความรุนแรงทางร่างกาย ความรุนแรงทางเพศ
ความรุนแรงทางจิตใจ และการลิดรอนสิทธ์ิ หน่วยงานท่ีให้การช่วยเหลือเมื่อเกิดปัญหาความรุนแรง เช่น มูลนิธิคุ้มครองเด็ก
กองสวัสดิการเดก็ สตรี ผู้สูงอายุ ผู้พกิ ารและผู้ด้อยโอกาส เปน็ ต้น หรอื อน่ื ๆ ขน้ึ อยู่กับดลุ ยพนิ จิ ของผู้สอน)
2. จงยกตวั อยา่ งปญั หาความรุนแรง และแนวทางการแกป้ ัญหา (จ.1)
(แนวทางการตอบ ตัวอย่างปัญหาความรุนแรงเช่น ปัญหาความรุนแรงทางการเมือง ที่เกิดจากอุดมการณ์ทางการเมืองที่
แตกต่างกนั แนวทางการแกไ้ ข คือ ปรับเปลย่ี นทศั นคตแิ ละใช้เหตุผลในการแสดงความคิดเหน็ ทางการเมือง หรอื อนื่ ๆ ขนึ้ อยู่
กบั ดุลยพนิ จิ ของผสู้ อน)
3. จงอธบิ ายถงึ ปญั หาสารเสพตดิ และการเลอื กใช้แหลง่ บรกิ ารชว่ ยเหลือ โดยสังเขป (จ.2)
(แนวทางการตอบ การใช้สารเสพติดมีผลทำาให้เกิดปัญหาทางเพศตามมา เช่น การมีเพศสัมพันธ์เพราะฤทธ์ิของยาเสพติด
การมีเพศสัมพันธ์กับผู้ใช้สารเสพติดชนิดใช้เข็มฉีดยา อาจส่งผลให้เกิดโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์หรือโรคเอดส์ได้ หรืออื่นๆ
ข้ึนอยกู่ ับดุลยพนิ จิ ของผู้สอน)
4. จงยกตัวอย่างปญั หาสารเสพตดิ และแนวทางการแกป้ ัญหา (จ.2)
(แนวทางการตอบ ตัวอย่างปัญหาสารเสพติดเช่น เสพสารเสพติดประเภทกล่อมประสาท อาจทำาให้มีเพศสัมพันธ์กับ
คนแปลกหน้า นำาไปสู่การเป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ได้ แนวทางการแก้ไข คือ ทำากิจกรรมท่ีเป็นประโยชน์ เช่น
เลน่ ดนตรี เล่นกฬี า อา่ นหนงั สอื เปน็ ตน้ หรอื อื่นๆ ขึ้นอยกู่ ับดลุ ยพินิจของผูส้ อน)
5. จงอธบิ ายการปัญหาสุขภาพทางเพศและการเลือกใช้แหลง่ บริการช่วยเหลอื โดยสงั เขป (จ.3)
(แนวทางการตอบ ปัญหาสขุ ภาพทางเพศ เกิดจากสภาพสงั คมทม่ี ีการแขง่ ขนั ปญั หาเศรษฐกิจ ปัญหาสังคม เช่น การตั้งครรภ์
ไมพ่ รอ้ มในวยั รนุ่ โรคตดิ ตอ่ ทางเพศสมั พนั ธ์ เปน็ ตน้ หนว่ ยงานทใ่ี หค้ วามชว่ ยเหลอื เรอ่ื งปญั หาสขุ ภาพทางเพศ เชน่ โรงพยาบาล
บำาราศนราดรู คลินกิ นิรนาม สภากาชาดไทย เปน็ ต้น หรืออ่นื ๆ ขน้ึ อยูก่ ับดลุ ยพนิ จิ ของผสู้ อน)
จ. หมายถึง ตรงตามจดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ หน่วยการเรยี นรู้ที่ 8 ข้อท่ี ...
141 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 STEPs 1. ขGั้นaรวtบhรeวrมinขg้อมูล 2. ข้ันคิดวิเPคrรoาะcหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
กิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้เป็นกิจกรรม ทักษะชีวิต
ท่ีผู้สอนให้ผู้เรียนปฏิบัติทุกข้อหรือเลือก
ปฏิบัติเป็นบางข้อตามความเหมาะสม 156 เพศวถิ ีศึกษา
โดยผู้สอนให้คะแนนการทำ�กิจกรรม
ตามเกณฑ์ของใบสรุปผลการทำ�กิจกรรม กิจกรรมส่งเสรมิ การเรยี นรู้
และสามารถน�ำ ผลการท�ำ กจิ กรรมไปเทยี บกบั
ก า ร ใ ห้ ค ะแ น น กั บ ต า ร า ง วิ เ ค ร า ะ ห์ คำาชแี้ จง กจิ กรรมสง่ เสรมิ การเรยี นรปู้ ระกอบดว้ ยกจิ กรรมหลากหลายทฝี่ กึ ทกั ษะทกุ ดา้ นตามจดุ ประสงค์
ความสอดคลอ้ งของเนอ้ื หากบั จดุ ประสงค์ เชิงพฤติกรรมเพื่อให้เกิดสมรรถนะในการเรียนร ู้ สามารถปฏิบัติกิจกรรมทั้งในและนอกสถานท่ี
รายวชิ า สมรรถนะรายวชิ า และจดุ ประสงค์
เชิงพฤตกิ รรมได้ ตามความเหมาะสมกบั ผเู้ รยี นและสง่ิ แวดล้อมของสถานศึกษา
1. ใหผ้ เู้ รียนแบง่ กลุ่ม กลมุ่ ละ 3-5 คน เลือกข่าวสารจากหนังสอื พมิ พ์ วารสาร หรืออนิ เทอร์เนต็ เกยี่ วกับ
ปัญหาต่างๆ ของวัยรุ่น มากลุ่มละ 1 ข่าว วิเคราะห์ข่าวท่ีเกิดข้ึน ส่งตัวแทนกลุ่มมารายงานและ
รว่ มกันอภปิ รายหน้าชั้นเรียน
2. ให้ผู้เรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 3-5 คน สัมภาษณ์เพ่ือนร่วมสถานศึกษา 3 คน เรื่อง ปัญหาวัยรุ่นและ
แหลง่ บริการช่วยเหลือท่เี ก่ยี วกับปญั หานั้นๆ โดยจดั ทำาสรุปสง่ ตัวแทนนำาเสนอหน้าช้ันเรยี น
3. ใหผ้ เู้ รยี นเขยี นผงั ความคดิ สรปุ เกยี่ วกบั ปญั หาและการเลอื กใชแ้ หลง่ บรกิ ารชว่ ยเหลอื ทม่ี คี วามสมั พนั ธ์
กบั การดำารงชีวติ ของผู้เรียน
สงวนลิข ิสทธิ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด
กิจกรรมท้าทาย
• ให้ผู้เรียนแต่ละคนเขียนคำ�ขวัญ “การป้องกันสารเสพติด” และ
นำ�มาประกวดใหร้ างวลั
• ใหผ้ เู้ รยี นโต้วาทีเร่อื งปญั หาสขุ ภาพทางเพศป้องกันได้
สุดยอดคู่มือครู 142
Ap3.pขlyั้นiปnฏgิบัตanิแdละCสoรnุปsคtrวuาcมtiรnู้gหลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิ ge Appl4y.inขgั้นสtื่hอeสาCรoแmลmะนu�ำnเiสcaนtอion Skill 5. ขS้ันeปlรfะ-เRมeินgเพuื่อlเaพt่ิมinคgุณค่า
ค่านิยมหลัก 12 ประการ กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
ปญั หาและการเลือกใชแ้ หลง่ บริการชว่ ยเหลือ 157
สรปุ ผลการท�ากิจกรรม
คำาชี้แจง ใหผ้ ู้เรียนประเมินผลการทำากจิ กรรม โดยเขยี นเคร่ืองหมาย ✓ลงในชอ่ ง ตามความเปน็ จรงิ
สงวนลิข ิสทธิ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัดความร้ ู (K) ทักษะ (P) คณุ ลักษณะ (A) เกณฑก์ ารประเมิน
การมมี นษุ ยสมั พันธใ์ น ทาำ เคร่อื งหมาย ✓
ความรู้ ความเข้าใจ การปฏิบตั งิ านทไ่ี ดร้ บั
การนำาไปใช ้ การวเิ คราะห์ มอบหมายเสร็จตามเวลา การปฏบิ ตั ิกิจกรรม ในแต่ละตอน 3 ขอ้
การสงั เคราะห ์ ท่กี ำาหนด ความมีวินัย ตรงตอ่ เวลา คอื ผ่านการประเมิน
การประเมนิ คา่ การปฏิบตั ิงานดว้ ยความ ความซอื่ สตั ย์สจุ ริต
ละเอยี ด รอบคอบ ปลอดภยั ในการทำางาน 1. ความรู ้ (K)
การศึกษาค้นคว้า เรยี บร้อย สวยงาม ประพฤตติ นด้วยความ ผา่ น ไม่ผ่าน
การแสวงหาแหล่งขอ้ มูล
และการรวบรวมข้อมลู ความสมบรู ณ์ของงาน ถกู ตอ้ งตามศลี ธรรม 2. ทกั ษะ (P)
การแสดงความคิดเห็น การปฏิบตั งิ านทที่ ำาให้เกิด อันดีงาม
อย่างมีเหตุผล หรอื แสดง สมรรถนะแก่ผู้เรียน เจตคตทิ ี่ดใี นการปฏิบตั ิ ผา่ น ไมผ่ า่ น
กิจกรรม
ข้นั ตอนและกระบวนการ ทักษะการวางแผน การคิด ความพอเพยี งและความ 3. คณุ ลักษณะ (A)
ทาำ กจิ กรรม สรา้ งสรรค ์ การออกแบบ ผา่ น ไม่ผ่าน
การหาประสบการณ์ การผลิต พอประมาณ
ความรู้ใหม่ การตัดสนิ ใจในการแกป้ ัญหา
หมายเหต ุ เกณฑ์การประเมินผลการทำากิจกรรม มีวัตถุประสงค์เพ่ือประเมินว่า ผู้เรียนเกิดสมรรถนะจากการเรียนรู้
ตามบริบทต่างๆ หรือไม่ โดยแบ่งเป็น 3 ด้าน คือ ความรู้หรือพุทธิพิสัย = Knowledge (K) ทักษะหรือ
ทักษะพสิ ยั = Practice (P) คณุ ลกั ษณะหรือจิตพิสัย = Attitude (A)
143 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 STEPs 1. ขGั้นaรวtบhรeวrมinขg้อมูล 2. ข้ันคิดวิเPคrรoาะcหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
ทักษะชีวิต
ผู้สอนให้ผู้เรียนทำ�แบบทดสอบ จากน้ัน 158 เพศวิถีศกึ ษา
ให้ผู้เรียนแลกกันตรวจคำ�ตอบ โดยผู้สอน
เปน็ ผู้เฉลย แบบทดสอบ
เฉลยแบบทดสอบ ตอนที่ 1 จงจับคู่ข้อตอ่ ไปนใี้ หถ้ กู ตอ้ ง
สงวนลิข ิสทธิ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด
1. ตอบ ฆ. บ้านตะวันใหม่เป็นหน่วยงานภาครัฐ ฆ 1. หน่วยงานทีใ่ ห้ความชว่ ยเหลือเม่อื เกิดปัญหาความรุนแรงตอ่ สตรแี ละเดก็
ฌ 2. การนำาเสนอขา่ วท่มี ีการใช้ความรุนแรง
ท่ีให้ความช่วยเหลือเม่ือเกิดปัญหาความรุนแรง ข 3. หน่วยงานให้ความชว่ ยเหลือบาำ บัดรักษาและฟ้ืนฟูผตู้ ิดสารเสพติด
ต่อสตรแี ละเดก็ ง 4. การคมุ กำาเนิดแบบใส่ถุงยางอนามยั
2. ตอบ ฌ. สื่อมวลชนเป็นปัจจัยหนึ่งที่ส่งผลให้ ค 5. การเสริมสรา้ งกำาลงั ใจใหม้ ีจิตใจเขม้ แขง็
เกิดความรุนแรงในสังคม เช่น การนำ�เสนอข่าว จ 6. การทะเลาะวิวาท การข่มขืน
ช 7. หนว่ ยงานท่ีให้คาำ ปรึกษาสขุ ภาพ
ละครหรือภาพยนตร์ ทม่ี กี ารใชค้ วามรุนแรงหรอื ซ 8. การสร้างความมรี ะเบยี บวนิ ยั
สอื่ ลามกอนาจาร เ ปน็ การกระตนุ้ ใหอ้ ยากเลยี นแบบ ก 9. การใช้ยาตา้ นฤทธสิ์ ารเสพตดิ
พฤติกรรม และเกิดการยอมรับว่าพฤติกรรม ฅ 10. การพูดหรอื กระทำาให้ผ้อู นื่ ไดร้ ับความกระทบกระเทอื นจติ ใจ
เหลา่ น้ันวา่ เปน็ เรื่องปกติ สามารถทำ�ไดโ้ ดยไม่ผิด ก. การบำาบัดรกั ษาผตู้ ิดสารเสพตดิ ข. ศูนย์แสงธรรมนาำ ทางชีวติ
ค. ระยะฟืน้ ฟูสมรรถภาพ ฅ. รปู แบบของความรุนแรง
3. ตอบ ข. ศนู ยแ์ สงธรรมน�ำ ทางชวี ติ เปน็ หนว่ ยงาน ฆ. บา้ นตะวนั ใหม่ ง. การคุมกาำ เนิดชั่วคราว
ที่ให้ความช่วยเหลือบำ�บัดรักษาและฟ้ืนฟู จ. ความรนุ แรงระหวา่ งบุคคล ฉ. ปัจจยั ที่มผี ลต่อความรนุ แรง
ผู้ตดิ ยาเสพตดิ ช. คลินกิ นริ นาม สภากาชาดไทย ซ. การป้องกนั ปญั หาความรุนแรงในสังคม
4. ตอบ ง. วิธีการคุมกำ�เนิดช่ัวคราวในเพศชาย
เช่น การใช้ถุงยางอนามัย และในเพศหญิง เช่น ฌ. สือ่ มวลชน ญ. การลดิ รอนสทิ ธ์ิ
การรับประทานยาคุมกำ�เนดิ การฉดี ยาคมุ กำ�เนิด
การใสห่ ่วงอนามยั
5. ตอบ ค. การบำ�บัดรักษาผู้ติดยาเสพติด
ในระยะฟน้ื ฟสู มรรถภาพซง่ึ เปน็ ระยะทสี่ �ำ คญั ทส่ี ดุ
ในการบำ�บัดรักษา คือการทำ�ให้ผู้ป่วยเลิกเสพ
ได้อย่างแท้จริง เสริมสร้างกำ�ลังใจให้มีจิตใจ
ที่เข้มแข็งพอที่จะละเวน้ การใชย้ าเสพติด
6. ตอบ จ. ความรุนแรงระหว่างบุคคล เช่น
การทะเลาะวิวาท การข่มขืน ความรุนแรง
ในครอบครวั ชมุ ชนหรือสถาบันการศึกษา
7. ตอบ ช. คลินิกนิรนาม สภากาชาดไทย
เป็นหน่วยงานท่ีใหค้ วามช่วยเหลือบ�ำ บัดรกั ษา 9. ตอบ ก. การบำ�บัดรักษาผู้ติดสารเสพติดแบบแผนปัจจุบันทำ�ได้ 3 วิธี คือ 1) การใช้ยาทดแทน
8. ตอบ ซ. ก า ร ส ร้ า ง ค ว า ม ผู ก พั น ส ร้ า ง 2) การใชย้ าต้านฤทธิ์สารเสพติด 3) การรกั ษาให้คงสภาพการตดิ ยา
ความมรี ะเบยี บวนิ ยั สอนวธิ แี กป้ ญั หาโดยสนั ตวิ ธิ ี 10. ตอบ ฅ. การพดู หรอื ท�ำ ใหผ้ อู้ น่ื ไดร้ ับความกระทบกระเทอื นทางจิตใจเปน็ รปู แบบหน่ึงของความรนุ แรง
เปน็ วธิ กี ารขนั้ ตน้ ในการปอ้ งกนั ปญั หาความรนุ แรง
ในสังคม
สุดยอดคู่มือครู 144
Ap3.pขlyั้นiปnฏgิบัตanิแdละCสoรnุปsคtrวuาcมtiรnู้gหลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิ ge Appl4y.inขg้ันสt่ืhอeสาCรoแmลmะนu�ำnเiสcaนtอion Skill 5. ขSั้นeปlรfะ-เRมeินgเพu่ือlเaพt่ิมinคgุณค่า
ค่านิยมหลัก 12 ประการ กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
ปญั หาและการเลอื กใชแ้ หล่งบรกิ ารชว่ ยเหลือ 159
ตอนท่ี 2 จงขดี เครื่องหมาย ✓หนา้ ข้อความท่ถี ูกต้องและเครอ่ื งหมาย ✗ หน้าข้อความที่ผิด
✗ 1. การจัดให้มคี รูทปี่ รกึ ษาเป็นการแก้ปญั หาความรนุ แรงขนั้ ตน้
✗ 2. ปญั หาความรุนแรงควรปรกึ ษาสถาบนั ธัญญารักษ์
✓ 3. รัฐบาลควรมงุ่ เนน้ ป้องกันปญั หาพน้ื ฐานของสังคม เชน่ การลดปัญหาความยากจน
✓ 4. ผลกระทบของปญั หาสังคมทำาให้เกดิ ปัญหาครอบครวั
✓ 5. การพกั ผอ่ นคลายเครียด เปน็ สง่ิ สำาคญั ตอ่ สขุ ภาพ
✓ 6. การเรียนรู้วิธีป้องกันโรคและปฏิบัติทางเพศอย่างเหมาะสมเป็นการเรียนรู้ท่ีดีท่ีสุดของ
วยั รุ่น
✓ 7. วยั รุ่นควรเรียนรูเ้ รื่องการวางแผนครอบครวั
✓ 8. หากมปี ญั หาสขุ ภาพทางเพศสามารถตดิ ต่อมูลนธิ ิเก้อื ดรุณ
✗ 9. ปจั จยั ที่อยู่นอกเหนือจากพฤติกรรมของบคุ คลไม่ใชส่ าเหตขุ องปัญหาสุขภาพทางเพศ
✓ 10. การมีคู่นอนหลายคนโดยไมป่ ้องกนั อาจเกดิ ปญั หาการตงั้ ครรภไ์ ม่พึงประสงค์
สงวนลิข ิสทธิ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด
แบบประเมนิ ตนเอง
คา� ชแี้ จง ตอนท่ี 1 ให้ผูเ้ รยี นประเมินผลการเรียนรู้ โดยเขียนเครอ่ื งหมาย ✓ ลงในชอ่ งระดบั คะแนน
และเติมข้อมูลตามความเป็นจรงิ
ระดบั คะแนนตอนที่ 1 5 : มากทีส่ ดุ 4 : มาก 3 : ปานกลาง 2 : นอ้ ย 1 : ควรปรับปรงุ
ตอนที่ 2 ใหผ้ เู้ รยี นนา� คะแนนจากแบบทดสอบมาเตมิ ลงในชอ่ งวา่ ง และเขยี นเครอ่ื งหมาย ✓
ลงในชอ่ งสรปุ ผล
ตอนที่ 1 (ผลการเรยี นรู้) ตอนที่ 2 (แบบทดสอบ)
รายการ 5 4 3 2 1 แบบทดสอบ
1. ผเู้ รียนมีความร้ ู ความเข้าใจในเน้ือหา คะแนน
2. ผเู้ รียนไดท้ ำากิจกรรมสง่ เสรมิ การเรยี นรูท้ ่ีสอดคลอ้ งกับเนอ้ื หา (ข้อละ 1 คะแนน)
และจุดประสงคก์ ารเรยี นรู้
สรปุ ผล
9 - 10 (ดีมาก)
3. ผู้เรียนได้เรียนและทำากิจกรรมส่งเสริมการเรียนรูท้ สี่ ่งเสริม 7 - 8 (ด)ี
กระบวนการคิด เกิดการค้นพบความรู้ 5 - 6 (พอใช)้
4. ผู้เรียนสามารถประยกุ ตค์ วามรเู้ พอ่ืี ใชป้ ระโยชน์ในชวี ิตประจำาวันได้ ตำ่ากว่า 5
5. ผู้เรยี นได้เรยี นร้อู ะไรจากการเรียน (ควรปรับปรงุ )
6. ผู้เรียนต้องการทาำ สง่ิ ใดเพอ่ื พัฒนาตนเอง
7. ความสามารถท่ีถือว่าผา่ นเกณฑป์ ระเมินของผ้เู รียน คือ
145 สุดยอดคู่มือครู
1. ขG้ันaรวtบhรeวrมinขg้อมูล 2. ข้ันคิดวิเPคrรoาะcหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
ทักษะชีวิต
GPAS 5 STEPs
ตารางสรปุ คะแนนการประเมนิ จดุ ประสงค์การเรียนรู้บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
และสมรรถนะประจำ� หนว่ ย
หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี 8 ปญั หาและการเลอื กใชแ้ หล่งบริการช่วยเหลือ
คะแนนตาม จปส. รายหนว่ ยการเรียนรู้
1.สงวน ิลข ิสทธ์ิ บ ิรษัท ัพ ฒอ ิธบาย ัปญหาความรุนแรงและเ ืลอกใ ้ชแห ่ลงบริการ ่ชวยเห ืลอไ ้ด นาคุณภาพ ิวชาการ (พว.) จำ�กัด
ชน้ิ งาน/การแสดงออก 2. อ ิธบายปัญหาสารเสพ ิตดและเ ืลอกใช้แหล่งบ ิรการช่วยเห ืลอได้ รวม
ทก่ี �ำหนดในหน่วยการเรียนร้หู รอื หนว่ ยย่อย 3. อธิบาย ัปญหาสุขภาพทางเพศและเ ืลอกใ ้ชแห ่ลงบริการ ่ชวยเห ืลอ
4. มีเจตค ิต ่ทีดีในการเรียนเ ่ืรอง ัปญหาและการเ ืลอกใ ้ชแห ่ลงบริการ
่ชวยเหลือ และ ัรกษ์ค่า ินยมหลัก 12 ประการของไทย
ภาระงาน/ช้ินงานระหว่างเรียน - 12
1. ผังกราฟิกแสดงการเก็บรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับสังคม 4 4 4
และวัฒนธรรมทส่ี ง่ ผลตอ่ พฤตกิ รรม - 16
2. ผังกราฟิกสรุปความรู้ความเข้าใจเก่ียวกับสังคม 4 8 4
และวัฒนธรรมทส่ี ง่ ผลตอ่ พฤติกรรม 8 24
3. การน�ำ เสนอผลการสรปุ ความรคู้ วามเขา้ ใจเกยี่ วกบั สงั คม 4 8 4 - 24
และวัฒนธรรมทสี่ ง่ ผลตอ่ พฤตกิ รรม - 8
6 6
การประเมินรวบยอด 8 8 8 - 10
1. ผลการปฏบิ ัติกิจกรรมตรวจสอบความเข้าใจ - - 8 14 100
2. ผลการปฏบิ ตั ิกจิ กรรมส่งเสรมิ การเรียนรู้ - - -
3. ผลการประเมินตนเอง 2 4 4
4. คะแนนผลการทดสอบ 22 32 32
รวม
สุดยอดคู่มือครู 146
Ap3.pขlyั้นiปnฏgิบัตanิแdละCสoรnุปsคtrวuาcมtiรnู้gหลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิ ge Appl4y.inขg้ันสtื่hอeสาCรoแmลmะนu�ำnเiสcaนtอion Skill 5. ขS้ันeปlรfะ-เRมeินgเพuื่อlเaพt่ิมinคgุณค่า
ค่านิยมหลัก 12 ประการ กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
สงวนลิข ิสทธิ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด
ภาคผนวก ก
แนวปฏบิ ัติในการดาำ เนนิ ชีวติ
147 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 STEPs 1. ขG้ันaรวtบhรeวrมinขg้อมูล 2. ข้ันคิดวิเPคrรoาะcหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
ทักษะชีวิต
สงวนลิข ิสทธิ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด ภาคผนวก 161
แนวทางปฏิบัตใิ นการดาำ เนินชีวิต
ระบบบริการสขุ ภาพ
ระบบบริการสุขภาพ หมายถึง การจัดบริการสุขภาพท่ีครอบคลุมการส่งเสริมสุขภาพ การป้องกันโรค
การรักษาพยาบาลและการฟ้นื ฟสู ภาพ รวมถึงการให้บริการโดยบุคลากรทางด้านสุขภาพ
จุดประสงคข์ องการจดั ระบบบริการสุขภาพ
การจัดระบบบริการสุขภาพ มีหลักการและเป้าหมายที่สำาคัญ คือ มีความเป็นธรรม มีคุณภาพ
มีประสิทธิภาพ และมีประสิทธิผล เป็นระบบบริการที่มีความเหมาะสมสอดคล้องกับสภาพปัญหาท่ี
เปลย่ี นแปลง มลี กั ษณะเปน็ การบรกิ ารทีม่ ีการผสมผสาน มีความตอ่ เนอื่ ง มีความครอบคลมุ เข้าถึงได้
การสาธารณสุขมูลฐาน
การสาธารณสุขมูลฐาน หมายถึง การบริการด้านสาธารณสุขท่ีมีความจำาเป็นในการดำารงชีวิต
สอดคล้องกับความเปน็ อย่แู ละเปน็ ทีย่ อมรบั ของสังคม
ระบบบริการสุขภาพของไทย มีการขยายตัวของการให้บริการสุขภาพในระดับต่างๆ กัน โดยมี
รายละเอยี ดดังนี้
1. ระดับปฐมภูมิ เป็นการให้บริการสุขภาพแก่ประชาชนในด้านการรักษาพยาบาลเบื้องต้น
การส่งเสริมสุขภาพทั่วไป และการป้องกันโรค โดยเป็นสถานบริการสุขภาพท่ีอยู่ใกล้ประชาชนมากที่สุด
และมีกระจายอยู่ครอบคลุมท่ัวถึงที่สุด ในเขตพื้นที่ชนบท โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพประจำาตำาบล
(สถานีอนามัย) ศูนย์สุขภาพชุมชน สาำ หรับในเขตเมืองเป็น ศูนย์บริการสาธารณสุขของกรุงเทพมหานคร
หรอื ศนู ยแ์ พทยช์ มุ ชน
2. ระดับทุติยภูมิ เป็นการให้บริการสุขภาพที่ใช้เทคโนโลยีทางการแพทย์ในระดับท่ีสูงข้ึน
เน้นการบริการรักษาพยาบาลโรคที่ซับซ้อนมากข้ึน ได้แก่ โรงพยาบาลชุมชนในระดับอำาเภอ โรงพยาบาล
ท่ัวไปในระดบั จงั หวัด และโรงพยาบาลในสงั กัดกระทรวงกลาโหม
3. ระดับตติยภูมิ หรือศูนย์การแพทย์เฉพาะทาง เป็นการให้บริการท่ีใช้เทคโนโลยีทาง
การแพทย์ข้ันสูง มีความสลับซับซ้อน ใช้บุคลากรทางการแพทย์ในสาขาเฉพาะทาง ท่ีสังกัดกระทรวง-
สาธารณสุข (โรงพยาบาลศนู ย์) สถาบนั เฉพาะทางหรือสงั กดั มหาวทิ ยาลัยของรฐั บาล
ลกั ษณะของระบบบริการปฐมภูมทิ ด่ี ี
1. ประชาชนใช้บรกิ ารได้สะดวก สามารถดูแลสขุ ภาพประชาชนทกุ กลมุ่ อายุและทกุ กลุ่มโรค
2. เป็นบริการท่ีรับผิดชอบดูแลสุขภาพของประชาชนอย่างต่อเน่ือง ตั้งแต่ก่อนป่วยจนถึง
ขณะปว่ ย
3. เปน็ หน่วยงานที่ทำาหน้าท่สี ่งตอ่ และประสานในการบริการดา้ นการแพทย์
สุดยอดคู่มือครู 148
Ap3.pขly้ันiปnฏgิบัตanิแdละCสoรnุปsคtrวuาcมtiรnู้gหลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิ ge Appl4y.inขg้ันสt่ืhอeสาCรoแmลmะนu�ำnเiสcaนtอion Skill 5. ขS้ันeปlรfะ-เRมeินgเพu่ือlเaพtิ่มinคgุณค่า
ค่านิยมหลัก 12 ประการ กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก
asean
สงวนลิข ิสทธิ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด162 เพศวถิ ีศึกษา ภาคผนวก 163
การบรกิ ารในหนว่ ยบรกิ ารปฐมภูมิ การเสรมิ สร้างสุขภาพกายและสุขภาพจติ
1. ดา้ นการรักษาพยาบาล สุขภาพกาย หมายถึง สภาพของร่างกายท่ีมีความสมบูรณ์ แข็งแรง เจริญเติบโตอย่างปกติ
2. ดา้ นการสง่ เสริมสขุ ภาพ
3. ดา้ นการฟื้นฟูสภาพร่างกายและจติ ใจ ระบบตา่ งๆ ของร่างกายสามารถทำางานได้เป็นปกตแิ ละมีประสิทธภิ าพ
4. ด้านการป้องกันและควบคุมโรค ในระดับบุคคลและครอบครัว เช่น การให้วัคซีนเพ่ือ สุขภาพจิต หมายถึง สภาพของจิตใจที่มีความสดชื่น แจ่มใส สามารถควบคุมอารมณ์ให้มั่นคง
ป้องกนั โรค การค้นหาผปู้ ว่ ย เฝา้ ระวังโรค เปน็ ปกติ สามารถปรบั ตัวใหเ้ ขา้ กับการเปล่ยี นแปลงของสงั คมและสิ่งแวดล้อมต่างๆ ไดเ้ ปน็ อยา่ งดี
5. ด้านการสนับสนนุ ใหพ้ ง่ึ ตนเองของประชาชน ทางด้านสุขภาพ
6. ดา้ นการบริการ ตั้งแต่การจดั หายา การจ่ายยา และให้ความร้เู ร่ืองยา ลกั ษณะของผูท้ ่มี สี ขุ ภาพกายและสุขภาพจติ ทด่ี ี
1. การเจริญเติบโตทางด้านรา่ งกายเป็นไปตามปกติ มนี ำ้าหนกั และสว่ นสงู เปน็ ไปตามเกณฑ์
ระบบส่งต่อผู้ป่วย 2. มขี นาดร่างกายท่ีไดส้ ดั ส่วนในด้านนาำ้ หนักและส่วนสูง
ตามรฐั ธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจกั รไทย พ.ศ. 2550 บญั ญตั วิ า่ รฐั ตอ้ งจดั และสง่ เสรมิ การสาธารณสขุ 3. กลา้ มเนื้อสว่ นตา่ งๆ ของรา่ งกายมคี วามแข็งแรง
4. มรี ะบบหายใจและระบบไหลเวยี นโลหิตทีด่ ีสามารถทาำ งานตา่ งๆ ได้เปน็ เวลานาน
ให้ประชาชนไดร้ ับบรกิ ารท่ไี ดม้ าตรฐานและมปี ระสทิ ธิภาพอยา่ งทว่ั ถงึ โดยมีนโยบาย 3 ประการ คือ 5. มคี วามออ่ นตวั ท่ีดี
1. การพฒั นาคณุ ภาพของสถานบรกิ ารสาธารณสุขทกุ ระดบั 6. มคี วามคล่องแคลว่ สามารถเคลือ่ นทไี่ ดอ้ ย่างดี
2. การสร้างหลักประกันสุขภาพใหก้ บั ประชาชนทกุ คน 7. มีภมู ติ า้ นทานโรคทดี่ ี ปราศจากโรคภัยไขเ้ จบ็
3. ระบบส่งตอ่ และเครอื ข่ายสถานบริการสาธารณสุข 8. พักผอ่ นนอนหลับไดเ้ อย่างปกตสิ ขุ
ดังนั้นในระบบส่งต่อผู้ป่วยสามารถทำาได้ โดยอยู่ในดุลพินิจของพยาบาลที่ซักประวัติผู้ป่วย
การเสรมิ สร้างสมรรถภาพทางกาย
และการรักษาที่ได้รับ เพ่ือที่จะได้ประสานแพทย์ท่ีเก่ียวข้องและโรงพยาบาลท่ีจะส่งต่อ เพื่อเตรียม สมรรถภาพทางกาย หมายถึง สภาวะความสมบูรณ์ของร่างกายที่จะประกอบกิจกรรมทางกาย
ความพร้อมในการรับผูป้ ว่ ย
ตา่ งๆ ไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ และมีพลังงานเหลอื ไวใ้ ชใ้ นสภาวะที่จำาเป็น
ชมุ ชน การสร้างเสริมสขุ ภาพและการปอ้ งกันโรค การเสริมสร้างสมรรถภาพทางกายเป็นการช่วยให้มีสุขภาพทางกายท่ีดี และยังส่งผลทำาให้มี
ชมุ ชน หมายถงึ กลมุ่ คนทอ่ี าศยั อยใู่ นพน้ื ทบี่ รเิ วณเดยี วกนั มกี ารไปมาหาสกู่ นั มวี ฒั นธรรม ประเพณี
สขุ ภาพจติ ทดี่ ตี ามไปดว้ ย ตามคำากลา่ วทว่ี า่ “การมจี ติ ใจทแ่ี จม่ ใส จะอยใู่ นรา่ งกายทส่ี มบรู ณ์ (sound mind
เหมือนกนั in sound body)” ดังนั้นการสร้างสมรรถภาพทางกายจึงมีความสำาคัญของมนุษย์ทุกคน กิจกรรมที่
การสร้างเสริมสุขภาพ หมายถึง กระบวนการของการเพิ่มสมรรถนะให้คนสามารถควบคุมปัจจัย เสริมสร้างสมรรถภาพทางกายนั้นจะเป็นไปตามอายุและเพศ ซ่ึงต้องรู้ถึงการจัดกิจกรรมให้เหมาะสมกับ
วัยของตนเอง
ทเี่ ป็นตวั กำาหนดสขุ ภาพ และเป็นผลให้บคุ คลน้นั มสี ขุ ภาพท่ดี ี (องค์การอนามยั โลก)
การปอ้ งกันโรค หมายถงึ การดแู ลเพอ่ื ไม่ใหเ้ กดิ การเจ็บปว่ ยหรือเปน็ โรค หรือกลับมาเปน็ ซำ้าอกี สมรรถภาพทางกายเพื่อสุขภาพ (Health – Related Physical Fitness)
ความสามารถของระบบต่างๆ ในร่างกายประกอบด้วย ความสามารถเชิงสรีรวิทยาด้านต่างๆ
ปัจจัยที่ทำาให้ชุมชนมีสขุ ภาพด ี
1. สมาชกิ ในชุมชน มคี วามเกยี่ วขอ้ งกับสขุ ภาพของสมาชิก เพราะชมุ ชนท่ีสมาชกิ มีสขุ ภาพ ทช่ี ว่ ยปอ้ งกนั บคุ คลจากโรคทมี่ สี าเหตจุ ากภาวะการขาดการออกกำาลงั กาย นบั เปน็ ปจั จยั หรอื ตวั บง่ ชสี้ ำาคญั
ทดี่ นี ้นั ย่อมแสดงถงึ ชุมชนนนั้ จะมีสุขภาพท่ีดไี ปด้วย ของการมีสุขภาพดี ความสามารถหรือสมรรถนะเหล่าน้ีสามารถปรับปรุงพัฒนาและคงสภาพได้ โดย
2. สถานท ี่ เปน็ ปจั จยั ทเี่ กย่ี วขอ้ งกบั สง่ิ แวดลอ้ มในชมุ ชน ชมุ ชนทม่ี สี ง่ิ แวดลอ้ มทดี่ จี ะชว่ ยให้ การออกกำาลงั กายอย่างสมา่ำ เสมอ สมรรถภาพทางกายเพ่อื สขุ ภาพมีองคป์ ระกอบ ดงั นี้
สมาชิกมีสุขภาพดี 1. องคป์ ระกอบของรา่ งกาย ( Body Composition) ตามปกตแิ ลว้ ในรา่ งกายมนษุ ยป์ ระกอบ
3. ระบบสังคม ได้แก่ ระบบต่างๆ ทท่ี าำ ใหส้ งั คมสามารถดาำ รงอยไู่ ด้ ชมุ ชนท่มี รี ะบบสังคมทด่ี ี ด้วย กล้ามเน้ือ กระดูก ไขมัน และส่วนอื่นๆ แต่ในส่วนของสมรรถภาพทางกายนั้น หมายถึง สัดส่วน
ยอ่ มสง่ ผลใหส้ มาชกิ ในชุมชนมีสุขภาพดไี ปด้วย ปริมาณไขมนั ในร่างกายกบั มวลร่างกายทป่ี ราศจากไขมนั โดยการวดั ออกมาเป็นเปอรเ์ ซ็นต์ไขมัน (% fat)
149 สุดยอดคู่มือครู
GPAS 5 STEPs 1. ขG้ันaรวtบhรeวrมinขg้อมูล 2. ขั้นคิดวิเPคrรoาะcหe์แsลsะiสnรgุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
ทักษะชีวิต
164 เพศวถิ ีศกึ ษา สงวนลิข ิสทธิ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด
ภาคผนวก 165
2. ความอดทนของระบบไหลเวียนเลือด (Cardio respiratory Endurance) หมายถึง 4. พัฒนาทางความคิด เพ่ือให้เป็นคนที่มีความขวนขวายท่ีจะรู้และเข้าใจในส่ิงต่างๆ
สมรรถนะเชงิ ปฏบิ ตั ขิ องระบบไหลเวยี นเลอื ด (หวั ใจ หลอดเลอื ด) และระบบหายใจในการลาำ เลยี งออกซเิ จน มีความคิดริเรมิ่ สรา้ งสรรค์ในสงิ่ ใหม่ๆ
ไปยงั เซลลก์ ลา้ มเนอ้ื ทาำ ใหร้ า่ งกายสามารถยนื หยดั ทจ่ี ะทาำ งานหรอื ออกกาำ ลงั กายทใ่ี ชก้ ลา้ มเนอื้ มดั ใหญเ่ ปน็ 5. พฒั นาทางจิตใจ เพื่อให้เปน็ คนทีม่ ีประโยชน์ต่อชมุ ชน เปน็ ทพ่ี ึ่งที่ยดึ เหน่ียวทางจิตใจ
ระยะเวลายาวนานได้ 6. พัฒนาทางปัญญา เพ่ือให้เป็นคนเฉลียวฉลาด สามารถคิดพิจารณาเร่ืองต่างๆ อย่างมี
3. ความออ่ นตัวหรือความยดื หยนุ่ (Flexibility) หมายถึง พสิ ยั ของการเคลอื่ นไหวสูงสดุ เหตผุ ล
เทา่ ท่จี ะทาำ ได้ของขอ้ ตอ่ หรือกลมุ่ ข้อตอ่ 7. พัฒนาทางวินัย เพื่อให้เป็นคนมีระเบียบวินัย สามารถปฏิบัติในหน้าท่ีต่างๆ ได้อย่าง
4. ความอดทนของกล้ามเนื้อ (Muscular Endurance) หมายถึง ความสามารถของ ถูกตอ้ ง
กลา้ มเนือ้ มดั ใดมดั หนงึ่ หรือกลมุ่ กล้ามเน้อื ในการหดตัวซำ้าๆ เพื่อต้านแรงหรือความสามารถในการหดตัว
ครง้ั เดยี วไดเ้ ป็นระยะเวลายาวนาน
5. ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ (Muscular Strength) หมายถึง ปริมาณสูงสุดของแรง
ทีก่ ลา้ มเนอ้ื มดั ใดมดั หนึ่งหรอื กลุ่มกล้ามเนือ้ สามารถออกแรงตา้ นทานไดใ้ นชว่ งการหดตัว 1 คร้ัง
การพฒั นาคณุ ภาพชีวติ
การพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ หมายถงึ การพฒั นาในทกุ ดา้ นไมว่ า่ ทางดา้ นสขุ ภาพอนามยั จติ ใจ การศกึ ษา
ความพร้อมในการดำารงชีวิตอยู่ในสังคม ความสามารถในการประกอบอาชีพ รวมถึงการพัฒนาต้ังแต่
วัยเด็กจนถงึ สงู อายุ เพ่อื ให้การดาำ รงชวี ิตมคี ณุ ภาพชวี ิตทด่ี ขี ึ้น
ตัวชีว้ ัดพ้ืนฐานของการดาำ รงชวี ิต (แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสงั คมแห่งชาติ)
1. ประชาชนมีสขุ ภาพดี
2. ประชาชนมที ี่อยอู่ าศยั และมสี ง่ิ แวดลอ้ มทเ่ี หมาะสม
3. ประชาชนมกี ารศึกษาทกุ คน
4. ประชาชนมีชีวติ ครอบครวั ทสี่ ขุ สบาย
5. ประชาชนมอี าชีพทีเ่ พียงพอต่อการดาำ รงชีวติ
คุณภาพชีวิตเป็นส่ิงที่มีคุณค่า มีความสาำ คัญและจำาเป็นต่อบุคคลและสังคม เป็นส่ิงที่มนุษย์สร้าง
เกณฑ์มาตรฐาน เพ่ือยกระดับให้มีคุณภาพชีวิตท่ีดีขึ้นและเพ่ือการทำาให้การพัฒนาตนเอง สังคม
ไปสูเ่ ปา้ หมายที่แต่ละคนและแตล่ ะครอบครัววางไว้
แนวทางในการพัฒนาคุณภาพชีวิต
1. พัฒนารา่ งกาย เพอ่ื ใหร้ า่ งกายมีความแขง็ แรง สมบูรณ์ ปราศจากโรคภยั ไขเ้ จบ็
2. พัฒนาทางอารมณ์ เพื่อให้มีความสุข สนุกสนานร่าเริง ไม่เครียดหรือวิตกกังวลต่อ
การเรยี น หรอื การปฏิบตั งิ านในหน้าทร่ี บั ผดิ ชอบ มองโลกในแง่ดี
3. พัฒนาทางสังคม เพอ่ื ให้เป็นคนที่มีเกยี รติ ไดร้ บั การยกยอ่ ง เคารพนับถือ การยอมรบั ว่า
เปน็ ส่วนหน่ึงของสงั คม
สุดยอดคู่มือครู 150
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
คู่มือครูหนังสือเรียน วิชาเพศวิถีศึกษา
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search