คู่มือครูหนังสือเรียน วิชางานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น

1. Gข้ันaรวthบeรวrมinขg้อมูล 2. ข้ันคิดPวิเrคoรcาeะหs์แsลinะสgรุปความรู้

ทักษะชีวิต
GPAS 5 STEPs

ตารางสรุปคะแนนการประเมินจุดประสงค์การเรียนรู้บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
และสมรรถนะประจำ� หน่วย

หนว่ ยการเรยี นรูท้ ี่ 6 งานโลหะแผน่

คะแนนตาม จปส. รายหน่วยการเรียนรู้
1. สงวนลิข ิสทธิ์ สำ� ันกพิมพ์ บริษบอกประเภทของโลหะแผ่นและการน�ำไปใช้งานไ ้ดัท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด
2. บอกหน้าท่ีการท�ำงานของเค ืร่อง ืมอ เครื่อง ัจกรในงาน ชน้ิ งาน/การแสดงออก รวม
โลหะแ ่ผนได้ที่ก�ำหนดในหน่วยการเรยี นรู้หรือหนว่ ยยอ่ ย
3. ก�ำหนดเคร่ือง ืมอ เค ่ืรอง ัจกรในการป ิฏ ับติงานโลหะแผ่นไ ้ด
4. เ ืลอกใ ้ช ิว ีธการต่อ ึยดชิ้นงานโลหะแผ่นไ ้ดเหมาะสม ักบงาน
5. แสดงการป ิฏ ับติงานโลหะแ ่ผนไ ้ด
6. มีเจตค ิต ีท่ดีในการเรียนเ ่ืรองงานโลหะแผ่น และรักษ์ค่า ินยมหลัก
12 ประการของไทย
ภาระงาน/ชิน้ งานระหว่างเรยี น 10
1. ผังกราฟิกแสดงการเก็บรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับประเภทของ 2 2 2 2 3

งานโลหะแผ่น และการนำ�ไปใช้

2. ผงั กราฟกิ สรปุ ความรคู้ วามเขา้ ใจเกยี่ วกบั ประเภทของงานโลหะแผน่ 2 2 2 2 2 10
และการนำ�ไปใช้

3. การนำ�เสนอผลการสรุปความรู้ความเข้าใจเก่ียวกับประเภทของ 2 2 2 4 4 6 20
งานโลหะแผน่ และการนำ�ไปใช้

การประเมนิ รวบยอด 2 2 222 10
1. ผลการปฏบิ ตั กิ ิจกรรมตรวจสอบความเขา้ ใจ

2. ผลการปฏบิ ตั กิ ิจกรรมส่งเสริมการเรยี นรู้ 2 2 444 16

3. ผลการปฏิบัติงาน (ใบงานท่ี 6.1-6.6) 18 18

4. ผลการประเมนิ ตนเอง 66
5. คะแนนผลการทดสอบ
2 2 222 10

รวม 12 12 14 16 34 12 100

สุดยอดคู่มือครู 150

GPAS 5 STEPs 1. Gขั้นaรวthบeรวrมinขg้อมูล 2. ขั้นคิดPวิเrคoรcาeะหs์แsลinะสgรุปความรู้

A3. ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Apply4.inขgั้นสth่ือeสาCรoแmลmะนu�ำnเiสcaนtอion Skill 5. ขSั้นeปlรfะ-เRมeินgเพu่ือlaเพtิ่มinคgุณค่า

pplying and Constructing the Knowledge

บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ทักษะชีวิต

ค่านิยมหลัก 12 ประการ กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก

asean

หนว่ ยการเรียนรทู้ ่ี 7 การบัดกรแี ละการย้าํ หมดุ
สงวน ิลข ิสท ์ธิ สำ� ันกพิมพ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพ ิวชาการ (พว.) จำ�กัด
หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี การบดั กรีและการยาำ้ หมดุ เรอื่ งย่อย
1. การบัดกรี (Soldering) (หนงั สอื เรียน หน้า 208)
7 2. เคร่อื งมือและอปุ กณ์ (หนังสือเรยี น หน้า 208-212)
3. เทคนิคและขัน้ ตอนการบดั กรี
สาระสำาคญั (หนงั สอื เรยี น หน้า 213-214)
การบัดกรีและยำ้าหมุดเป็นกระบวนการต่อโลหะแผ่นที่ยังนิยมใช้กันอยู่ในปัจจุบัน ท้ังน้ีต้อง 4. การยา้ํ หมดุ (หนังสือเรยี น หนา้ 214-216)
ศึกษาวิธีการที่จะทำาให้มีความแข็งแรงและสวยงาม การบัดกรีเป็นการต่อโลหะให้ติดกันโดยวิธีการ 5. วิธกี ารยํ้าหมดุ ดว้ ยมือ (หนังสือเรียน หน้า 216-217)
ทำาให้โลหะที่ใช้เป็นตัวเช่ือมประสานหลอมแล้วแทรกตัวประสานให้ช้ินงานติดกัน ส่วนการยำ้าหมุด
จะใช้วัสดุท่ีมีลักษณะเป็นหมุดสอดผ่านรูเจาะของโลหะแผ่นท่ีจะยึดติดกันแล้วทำาการย้ำาให้ยึดแน่น สมรรถนะประจำ�หน่วย
สนทิ ตดิ กัน แสดงความรเู้ กยี่ วกับการบดั กรีและการยา้ํ หมุด
จดุ ประสงค์การเรยี นรู้
สาระการเรยี นรู้ 1. อธิบายหลักการของการบัดกรีและการยาํ้ หมุดได้
1. การบัดกรี (Soldering) 2. บอกข้อดีของการบัดกรี บอกชนิดของโลหะประสาน
2. เครอ่ื งมอื และอุปกณ์
3. เทคนิคและข้ันตอนการบัดกรี สมบตั ิของนํ้าประสานกบั ชนดิ ของชิน้ งานได้
4. การยำ้าหมดุ 3. บอกขนาดและระยะเผอ่ื ต่างๆ ของการยํา้ หมุดได้
5. วธิ กี ารย้าำ หมุดดว้ ยมอื 4. มีเจตคติที่ดีในการเรียนเรื่องการบัดกรีและ

การยํ้าหมุด และรักษ์ค่านิยมหลัก 12 ประการ
ของไทย

การประเมนิ ผล 3. การนำ�เสนอผลการสรุปความรู้ความเข้าใจเก่ียวกับ
การบดั กรีและการย้าํ หมุด
ภาระงาน/ชน้ิ งาน/การแสดงออกของผู้เรียน
ภาระงาน/ชนิ้ งานระหว่างเรียน ภาระงาน/ชิน้ งานรวบยอดในหนว่ ยการเรียนรู้
1. ผังกราฟิกแสดงการเก็บรวบรวมข้อมูลเก่ียวกับการบัดกรีและ 1. ผลการปฏิบตั ิกจิ กรรมตรวจสอบความเขา้ ใจ
2. ผลการปฏบิ ัติกจิ กรรมส่งเสริมการเรียนรู้
การย้ําหมุด 3. ผลการปฏบิ ตั งิ าน (ใบงานที่ 7.1)
2. ผงั กราฟกิ สรปุ ความรคู้ วามเขา้ ใจเกย่ี วกบั การบดั กรแี ละการยา้ํ หมดุ 4. ผลการประเมินตนเอง
5. คะแนนผลการทดสอบ

151 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 STEPs 1. Gขั้นaรวthบeรวrมinขg้อมูล 2. ข้ันคิดPวิเrคoรcาeะหs์แsลinะสgรุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
ทักษะชีวิต

สมรรถนะประจำาหนว่ ยสงวนลิข ิสทธิ์ สำ� ันกพิมพ์ บริษัท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด g St ep 1 ข้นั รวบรวมขอ้ มูล
แสดงความรู้เกยี่ วกับการบัดกรแี ละการยำา้ หมุด
Gatherin

จุดประสงค์การเรยี นรู้ 1. ใหแ้ บ่งกลุม่ ผู้เรียนเป็นกลมุ่ กลุ่มละ 5-6 คน โดยอาศยั ใบแบ่งกลมุ่
1. อธิบายหลกั การของการบดั กรีและการยำา้ หมุดได้ ตามความเหมาะสม และให้แต่ละกลุ่มร่วมกันศึกษาเอกสาร
2. บอกข้อดีของการบัดกรี บอกชนิดของโลหะประสาน สมบัติของนำ้าประสานกับชนิดของ หนงั สอื เรียนงานเชอ่ื มและโลหะแผ่นเบ้ืองต้น
ชน้ิ งานได้
3. บอกขนาดและระยะเผ่ือตา่ งๆ ของการยำ้าหมุดได้ 2. ตั้งคำ�ถามให้ผู้เรียนนำ�เสนอข้อมูลจากประสบการณ์ท่ีรับรู้หรือ
4. มเี จตคตทิ ด่ี ใี นการเรยี น เรอื่ ง การบดั กรแี ละการยา้ำ หมดุ และรกั ษค์ า่ นยิ มหลกั 12 ประการ จากการศึกษาเอกสารหนังสือเรียนหรือจากการศึกษาค้นคว้า
ของไทย จากแหล่งความรู้อ่ืนตามหัวข้อที่กำ�หนด แล้วส่งตัวแทนออกมา
นำ�เสนอใหค้ รอบคลุมหวั ข้อ ดงั น้ี
ผงั สาระการเรียนรู้ การบดั กรี (Soldering)
เคร่ืองมือและอปุ กรณ์ 1. การบดั กรี (Soldering)
การบัดกรี เทคนิคและข้ันตอนการบดั กรี 2. เคร่ืองมอื และอปุ กณ์
และการยำ้าหมดุ การย้ำาหมุด 3. เทคนคิ และขัน้ ตอนการบัดกรี
4. การยา้ํ หมุด
5. วิธีการยํ้าหมดุ ด้วยมือ

วธิ กี ารย้าำ หมุดด้วยมือ

ผู้เรียนแต่ละคนบันทึกผลการศึกษาจากเรื่องการบัดกรีและ 208 งานเชอื่ มและโลหะแผ่นเบ้ืองตน้

การย้ําหมุดลงผังกราฟิก (ผังกราฟิกแสดงการเก็บรวบรวม การบัดกรี (Soldering) ถือว่าเป็นการต่อโลหะอีกประเภทหน่ึงท่ีชิ้นงานตรงบริเวณรอยบัดกรีไม่
ข้อมูลหลักการของการบัดกรีและการยํ้าหมุด และใช้ผังกราฟิกให้ หลอมเหลวแตย่ ดึ ตดิ กนั ไดด้ ว้ ยโลหะประสาน หรอื ตะกวั่ บดั กร ี ดงั นน้ั ชน้ิ งานจะไมเ่ ปลย่ี นแปลงโครงสรา้ ง
เหมาะสมกบั ลกั ษณะของข้อมลู ) ดงั ตวั อยา่ ง และยงิ่ บดั กรใี นตาํ แหนง่ ตะเขบ็ รอยตอ่ ของชนิ้ งานดว้ ยแลว้ จะชว่ ยเพม่ิ ความแขง็ แรงใหช้ น้ิ งานไดอ้ ยา่ งมาก
สําหรับการย้ําหมุดเป็นกระบวนการต่อโลหะแผ่นอีกประเภทหน่ึง ที่ไม่ทําให้โครงสร้างภายในของช้ินงาน
มีการเปลย่ี นแปลง เพราะไมต่ อ้ งใช้ความร้อนในการต่อ และยงั เพ่ิมความแข็งแรงใหง้ านโลหะได้อีกดว้ ย

1. การบดั กร ี (Soldering)

การบดั กรี (Soldering) คือ การต่อชนิ้ งานใหย้ ดึ ตดิ กันดว้ ยโลหะประสานโดยอาศัยความรอ้ นทไ่ี ด้
จากการเผาหัวแร้งให้ร้อนเพ่ือหลอมเหลวโลหะประสานที่มีจุดหลอมต่ํากว่า 422 องศาเซลเซียส
(800 องศาฟาเรนไฮต์ โดยท่ีโลหะชิน้ งานจะไม่เกิดการหลอม

1.1 ข้อดี

1) ช้ินงานทน่ี าํ มาบัดกรีไมเ่ กิดการบิดตวั เน่ืองจากการใช้ความรอ้ นนอ้ ยกวา่ การเชอ่ื มมาก
2) ช้ินงานท่ีนํามาบัดกรีไม่เกิดผลข้างเคียง เนื่องจากกระทําด้วยความร้อน หรือเกิดการ
เปลย่ี นแปลงโครงสร้างทางโลหะวิทยาเน่อื งจากชิน้ งานไมม่ ีการหลอมเหลว
3) สามารถกระทาํ ได้อย่างรวดเรว็ และมีค่าใช้จ่ายน้อย
4) สะดวกตอ่ การถอดถอนการบัดกรไี ด้งา่ ยเพยี งแค่ใช้ความรอ้ นหลอมโลหะประสานออก

1.2 การนำาไปใชง้ าน

การบดั กรีโดยท่ัวไปจะใชก้ ับงานโลหะแผน่ บาง (Sheet Metal) ไม่นยิ มใช้กับแผน่ โลหะหนา
(Plate) เพราะจะทาํ ใหร้ อยบดั กรนี น้ั มคี วามแขง็ แรงไมเ่ พยี งพอตอ่ การนาํ ไปใชง้ าน สาํ หรบั การนาํ ไปใชง้ าน
เชน่ งานผลติ ภัณฑโ์ ลหะแผ่นท่ัวๆ เครื่องประดบั งานอิเลก็ ทรอนิกส์ และอืน่ ๆ

2. เคร่ืองมือและอปุ กรณ์

การบัดกรีจะต้องมีอุปกรณ์หลัก 2 อย่างคือ หัวแร้งบัดกรีและตะก่ัวบัดกรี โดยหัวแร้งบัดกรี
จะใชเ้ พอ่ื ใหค้ วามรอ้ นในการหลอมตะกวั่ บดั กรใี หเ้ ชอ่ื มประสานกบั ชนิ้ งาน สว่ นตะกวั่ บดั กรจี ะมสี ว่ นผสม
ระหวา่ งดบี กุ และตะกว่ั และจะมฟี ลกั ซ ์ ซง่ึ ปอ้ งกนั การเกดิ ออกไซดข์ องโลหะ ซงึ่ เปน็ อปุ สรรคในการเชอ่ื มตอ่
ในระหว่างการบดั กรี

2.1 หวั แร้ง (Soldering Iron)

หัวแร้งเป็นเครื่องมือท่ีสําคัญท่ีใช้ในการบัดกรีมีหน้าท่ีให้ความร้อนเพ่ือหลอมโลหะประสาน
การนําหัวแร้งบัดกรีมาสัมผัสยังจุดที่จุดบัดกรีจะทําให้โลหะประสานแทรกซึมเข้าไปในรอยต่อของช้ินงาน
สําหรบั หัวแรง้ ที่ใชใ้ นการบัดกรมี ีดงั นี้

สุดยอดคู่มือครู 152

Ap3p. lขy้ันiปnฏgิบaัตnิแdละCสoรnุปstคrวuาctมinรgู้หลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิge A 4. ขั้นส่ือสารและน�ำเสนอ 5. ขSั้นeปlรfะ-เRมeินgเพu่ือlaเพtิ่มinคgุณค่า

pplying the Communication Skill

ค่านิยมหลัก 12 ประการ กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก

asean

การบดั กรแี ละการย้ําหมุด 209 ep 2 ขั้นคดิ วเิ คราะห์
และสรปุ ความรู้
2.1.1 หัวแร้งเผา หัวแร้งเผาจะทําด้วยโลหะ 2 ชนิด คือ หัวแร้งเหล็ก (Soldering Iron) rocessin
และหัวแร้งทองแดง (Soldering Copper) หัวแร้งเหล็กจะไม่ค่อยนิยมใช้มากนัก เน่ืองจากควบคุม
ความร้อนยากจะนิยมใช้หัวแร้งทองแดงมากกว่าเพราะเป็นตัวนําความร้อนได้ดีกว่า รูปร่างของหัวแร้ง
มหี ลายชนิด เช่น หวั ส่เี หลย่ี ม(Square) หัวลมิ่ (Wedge) คมมีด (Knife) ปลายแหลม (Point) ขนาดของ
ทหีอ่วั แันรห้งนทึ่งอกงาํแลดังงถมกู ีหใชลง้าายนขอนยาดู่ อตกี า่ งอๆัน หกนนั ึ่ง ตจง้ัะแตต้อ่ ง12เผ -า ใ1ห6้ร ป้อนอนอยดเู่ต์ ส่อม อ1คส ู่ลกับากรทนั ม่ีไปีห ัวเพแ่อืร้งจ ะ2ไ อดนัไ้ ม เต่พอ้ รงาเะสวียา่ ใเวนลขาณรอะ
ในการเผาหวั แรง้ ใหร้ อ้ นในขณะทาํ การบดั กรกี ารเผาหวั แรง้ จะใชเ้ ตาถา่ น หรอื เตาแกส๊ ทใี่ ชส้ าํ หรบั งานบดั กรี

ข้อดีของหัวแร้ง
เผา คือ ความร้อนท่ีได้จากหัวแร้ง
จะพอเหมาะกบั การหลอมโลหะบดั กร ี
โดยการเลือกใช้ขนาดของหัวแร้งให้
เหมาะสมกบั ขนาดของช้นิ งาน
ขอ้ เสยี ของหวั แรง้
เผา คอื จะต้องเผาหัวแรง้ บ่อยๆ และ
อาจจะมอี นั ตรายเกดิ จากเปลวไฟทใ่ี ช้
เผาหัวแรง้ ได้

ภาพที่ 7.1 ลักษณะหวั แรง้ บัดกรแี บบเผาดว้ ยเตาถา่ นหรอื เตาแกส๊
ที่มา: http://www.picstopin.com/2090/used-for-soldering-

sheet-metal , 2556: (Online)
สงวนลิข ิสทธิ์ สำ� ันกพิมพ์ บริษัท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด g St P

1. ร่วมกันอภิปรายถึงความหมายและความสำ�คัญของการบัดกรีและ
การยาํ้ หมุดในงานโลหะแผ่น และความคดิ เห็นของสมาชกิ

2. เชื่อมโยงถึงหลักของความปลอดภัยในการบัดกรีและการยํ้าหมุด
และวิธีป้องกันอันตราย ข้อมูลท่ีนำ�มาอภิปราย และร่วมกันสรุป
ความรตู้ ามหวั ขอ้ อภิปราย “เรื่องการบดั กรแี ละการย้าํ หมุด” ในด้าน
ต่างๆ ดังนี้

2.1 การบดั กรี (Soldering)
2.2 เครื่องมอื และอปุ กณ์
2.3 เทคนคิ และขัน้ ตอนการบดั กรี
2.4 การยํา้ หมุด
2.5 วธิ ีการยํา้ หมุดดว้ ยมือ

2.1.2 หัวแรง้ ไฟฟา้ ภาพท่ี 7.2 ลักษณะหัวแรง้ บดั กรแี บบทใี่ ชไ้ ฟฟา้ 210 งานเชอ่ื มและโลหะแผน่ เบ้อื งตน้
หั ว แ ร้ ง ท่ี ใ ช้ พ ลั ง ง า น ไ ฟ ฟ้ า ม า เ ป็ น ท่มี า: http://www.qingfeng.en.made-product/China-
ตัวกําเนิดความร้อนให้กับหัวแร้งด้วย 2.1.3 หัวแร้งแกส๊ เปน็ หัวแร้ง
อุณหภมู ทิ ีส่ ม่ําเสมอ ซ่ึงมีรปู รา่ งของหัว Soldering-Iron, 2556: (Online) ท่ีใช้พลังงานความร้อนจากเปลวแก๊ส
หลายแบบ หลายขนาด และหลายกาํ ลงั ที่ติดอยู่ ไปเผาเพ่ือให้ความร้อนแก่หัวแร้ง
ไฟฟา้ ซงึ่ ขนาดของหวั แรง้ ไฟฟา้ จะบอก อีกทีหน่ึง แก๊สที่ใช้จะเป็นชนิดเดียวกันกับ
เป็นกําลังไฟฟ้า ได้แก่ 50, 100, 300, ท่ี ใ ช้ ใ น ก า ร เ ชื่ อ ม โ ล ห ะ ด้ ว ย แ ก๊ ส ห รื อ
500, และ 1,000 วัตต ์ เป็นตน้ ชนิดบรรจุกระป๋อง

3. บันทึกผลข้อสรุปเป็นความเข้าใจของกลุ่มและรายบุคคล ภาพท ่ี 7.3 ลักษณะหวั แร้งบดั กรีแบบทใ่ี ชแ้ ก๊ส
(ผังกราฟิกแสดงข้อดีของการบัดกรี บอกชนิดของโลหะประสาน ทม่ี า: http://www.sievert.se/default.asp?locId=5&langId
สมบัตขิ องนาํ้ ประสานกับชนดิ ของช้ินงานได้)
=5&pageId, 2556: (Online)

2.2 โลหะประสาน (Solder)

โลหะประสานทําหน้าท่ีเป็นตัวเกาะยึดช้ินงานทั้งสองชิ้นติดเข้าด้วยกัน โดยทั่วไปจะผสม
ดว้ ยโลหะ 2 ชนิด ดงั ตารางท ่ี 7.1

ตารางที่ 7.1 ประเภทของโลหะประสานที่เหมาะสมกบั ชนิดของชน้ิ งาน

ประเภทของโลหะประสาน ประเภทของโลหะงานทบี่ ัดกรี

ดบี ุก-ตะกวั่ (Tin-Lead) ทองแดง ทองแดงผสม เหลก็ เหนียว แผ่นเหลก็ เคลอื บสังกะสี

ดบี กุ -แอนติโมน ี (Tin-Antimony) ทองแดง ทองแดงผสม เหลก็ เหนยี ว

แคมเมียม-เงิน (Cadmium-Silver) ทองแดงท่ตี ้องการความแข็งแรงสูง เหลก็ เหนยี ว เหลก็ กล้าไร้สนิม

แคมเมยี ม-สงั กะสี (Cadmium-Zinc) อะลมู เิ นียม อะลูมเิ นยี มผสม

ในงานบดั กรที น่ี ยิ มใชใ้ นงานโลหะแผน่ ซง่ึ สว่ นมากแลว้ ชน้ิ งานจะเปน็ เหลก็ แผน่ เคลอื บสงั กะสี
ท่ีใช้โลหะประสานชนิดดีบกุ -ตะกวั่ ซงึ่ มีราคาถูก ซือ้ หาไดง้ ่ายในท้องตลาด ซ่งึ โลหะทัง้ สองชนดิ นห้ี ลังจาก
นํามาผสมกันแล้วกลับมีจุดหลอมเหลวต่ํากว่าเดิม โดยจุดหลอมเหลวจะเปล่ียนแปลงไปตามส่วนผสม
ดังตารางที่ 7.2

153 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 STEPs 1. Gข้ันaรวthบeรวrมinขg้อมูล 2. ข้ันคิดPวิเrคoรcาeะหs์แsลinะสgรุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
ทักษะชีวิต

การบัดกรแี ละการยา้ํ หมดุ 211 ep 3
ตารางท่ี 7.2 จุดหลอมเหลวต่อสดั สว่ นการผสมระหว่างดีบุกกับตะก่วั St
ขนั้ ปฏิบัติและสรปุ ความรู้
wldedge
ดีบุก (%) ตะกั่ว (%) จดุ หลอมเหลว conAstructpipnlgyitnhge aknno หลังการปฏิบตั ิ

50 50 ประมาณ 212 ํC (415 ํF)
60 40 ประมาณ 187 ํC (370 ํC)
61.9 38.1 ประมาณ 170 Cํ (365 Cํ )
สงวน ิลข ิสทธิ์ สำ� ันกพิมพ์ บ ิรษัท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด1. ผู้เรียนนำ�ข้อสรุปความรู้ความเข้าใจที่ได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกัน
ภาพท ่ี 7.4 ลักษณะแทง่ โลหะประสานระหวา่ งดบี ุกกับตะกัว่ ในกลุ่มไปแลกเปล่ียนระหว่างกลุ่มในช้ันเรียน โดยใช้เวลา
ที่มา: http://www.thai.alibaba.com/products/tin-bar. แลกเปลี่ยนกลุ่มละ 10 นาที โดยผู้สอนและผู้เรียนช่วยกันตรวจสอบ
ความถกู ต้องของการแลกเปลย่ี น
html, 2556: (Online)
2. หลังจากแลกเปล่ียนความรู้กันทุกกลุ่มโดยช่วยกันทำ�กิจกรรม
2.3 นา้ำ ประสาน (Flux) ตรวจสอบความเขา้ ใจ (หนังสอื เรยี น หน้า 220)

เพื่อให้โลหะประสานฉาบยึดติดแน่นกับช้ินงานจําเป็นต้องใช้น้ํายาประสานช่วยในการ 3. กลุ่มผู้เรียนร่วมกันอภิปรายตรวจสอบความสมบูรณ์ถูกต้องของ
ประสานซ่งึ นา้ํ ประสานท่ีดีควรมีคณุ สมบตั ดิ ังน้ี กจิ กรรมตรวจสอบความเขา้ ใจ
1. ชว่ ยปอ้ งกนั ไมใ่ หโ้ ลหะประสานเกดิ การรวมตวั กบั ออกซเิ จนในอากาศขณะทที่ าํ การบดั กรี
2. ชว่ ยทําความสะอาด ขจัดไขมนั และออกไซด์ท่ผี ิวชิ้นงาน 4. ผเู้ รยี นแตล่ ะคนสรปุ ความรคู้ วามเขา้ ใจในแตล่ ะเรอ่ื งโดยใชผ้ งั กราฟกิ
3. ช่วยพาโลหะประสานไหลแทรกซมึ เขา้ ไปในรอยตอ่ ไดด้ ี ให้เหมาะสมกับลกั ษณะของข้อมลู
4. ชว่ ยให้โลหะบัดกรีมอี ตั ราการหดตวั ตาํ่ เม่อื เย็นตัวลง
น้ํายาประสานมีท้ังชนิดกัดกร่อนและไม่กัดกร่อน แต่ละชนิดจะมีความเหมาะสมกับลักษณะ 212 งานเชอ่ื มและโลหะแผ่นเบ้ืองตน้
ของแตล่ ะงาน ดังนี้
2.3.1 ยางสน (Rosin) เปน็ นา้ํ ประสานชนดิ ไมก่ ดั กรอ่ นมกั ใชก้ บั งานบดั กรปี ระเภทงานไฟฟา้ 2.3.2 กรดไฮโดรคลอรกิ (Hydrochloric Acid) หรอื กรดเกลอื (Muriatic Acid) มลี กั ษณะ
และอิเลก็ ทรอนิกส์ จะใช้ยางสนชนดิ บรรจตุ ลบั หรืออาจใสย่ างสนไว้ในเส้นลวดโลหะประสาน แต่ถ้าเปน็ เปน็ สเี หลอื งเปน็ นา้ํ ประสานทท่ี าํ ใหเ้ กดิ การกดั กรอ่ นจงึ ไมน่ ยิ มใชใ้ นงานบดั กรเี กยี่ วกบั งานดา้ น อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์
งานบัดกรีแผ่นโลหะ เช่น แผ่นทองแดง เน่ืองจากทุกคร้ังท่ีมีการบัดกรีจําเป็นต้องทําความสะอาดด้วยการล้างด้วยน้ํา จึงเป็นนํ้าประสานท่ี
จะใชย้ างสนชนดิ กอ้ นบดเปน็ ผงผสมกบั นาํ้ มนั เหมาะสาํ หรับบดั กรแี ผ่นเหลก็ เคลือบสังกะสี
เบนซินหรือแอลกอฮอล์ หลังจากบัดกรีแล้ว 2.3.3 กรดสังกะสี (Zinc Chloride Acid) เป็นน้าํ ประสานที่มีการกัดกรอ่ นเปน็ ตวั ป้องกัน
ไมต่ อ้ งทาํ ความสะอาดรอยบัดกรใี นภายหลงั ไม่ให้เกิดการรวมตัวกับออกซิเจนในอากาศ (Oxidation) ในขณะท่ีทําการบัดกรีสามารถเตรียมได้
โดยการเตมิ สงั กะสี หรอื แผน่ เหลก็ เคลอื บสงั กะสลี งไป
ภาพที่ 7.5 ลักษณะของยางสนบรรจุตลบั และยางสนกอ้ น ในกรดเกลือ กรดจะกัดและละลายสงั กะสีจนมอี าการ
ท่ีมา: http://www.thai.alibaba.com/products/tin-bar. เดือดทําให้แก๊สไฮโดรเจนระเหยออกมา กรดที่เหลือ
จงึ เปน็ กรดสงั กะสคี ลอไรดเ์ หมาะสาํ หรบั ใชบ้ ดั กรแี ผน่
html, 2556: (Online) เหล็ก แผ่นเหล็กเคลอื บสงั กะสี แผ่นเหล็กเคลอื บดีบุก
แผ่นทองแดงและแผ่นทองเหลือง เป็นตน้
(ผังกราฟิกสรุปความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับความรู้เรื่องการบัดกรี
และการยาํ้ หมดุ )

ภาพท ่ี 7.6 ลักษณะของขวดบรรจุกรดเกลือ
และการทาํ กรดสังกะสี

ทมี่ า: http://www.thai.alibaba.com/products/tin-
bar.html, 2556: (Online)

2.4 อุปกรณแ์ ตง่ และทาำ ความสะอาดหัวแรง้

หัวแร้งบัดกรีเม่ือใช้งานไประยะเวลาหนึ่งจะเกิดการกัดกร่อน และชํารุด หัวแร้งที่ทู่เกินไป
หรือมีรูปร่างไม่เหมาะสมจะทําให้แนวบัดกรีมีขนาดใหญ่ และสกปรกต้องหมั่นดูแลทําความสะอาด
และตกแต่งให้หัวแร้งอยู่ในสภาพท่ีสมบูรณ์โดยอุปกรณ์แต่งและทําความสะอาดหัวแร้งประกอบด้วย
แปรงลวดแปรงลวดขบั ด้วยมอเตอร์ไฟฟา้ ตะไบ เคร่ืองเจียระไน และอืน่ ๆ

ภาพท่ี 7.7 การแตง่ หัวแรง้ ด้วยตะไบ

สุดยอดคู่มือครู 154

Ap3p. lขy้ันiปnฏgิบaัตnิแdละCสoรnุปstคrวuาctมinรgู้หลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิge A 4. ข้ันส่ือสารและน�ำเสนอ 5. ขSั้นeปlรfะ-เRมeินgเพu่ือlaเพtิ่มinคgุณค่า

ค่านิยมหลัก 12 ประการ pplying the Communication Skill

กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก

asean

การบดั กรีและการยํ้าหมดุ 213

3. เทคนคิ และขนั้ ตอนการบดั กรี

1. เลอื กโลหะประสานใหเ้ หมาะสมกับชนิดของชน้ิ งาน
สงวน ิลข ิสท ์ธิ สำ� ันกพิมพ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพ ิวชาการ (พว.) จำ�กัด
2. ทําความสะอาดช้ินงาน เชน่ สนิม สงิ่ สกปรกและคราบไขมันตา่ งๆ

3. เลือกปฏิบตั งิ านบนงานที่ไม่เป็นตัวนาํ ความร้อน แปรงทานา้ํ ประสาน

4. ทาน้ําประสานลงบนรอยต่อของชิ้นงาน ชิน้ งาน

ด้วยแปรงหรือผา้ ท่มี ีการดดู ซบั นา้ํ ประสานไดด้ ี

ภาพที ่ 7.8 การทานาํ้ ประสานลงบนรอยต่อด้วยแปรง นํ้าประสาน

หัวแร้ง โลหะประสาน 5. เผาหัวแร้งให้ได้อุณหภูมิท่ีเหมาะสมมี
เกลอื แอมโมเนีย ความร้อนเพียงพอท่ีจะหลอมโลหะประสานได้ ไม่
ควรปล่อยให้หัวแร้งร้อนมากเกินไป (Over Heat)
ภาพท่ ี 7.9 การใช้หัวแรง้ เข้าแตะโลหะประสานบน เพราะจะทําให้โลหะประสานที่ฉาบอยู่บริเวณผิว
แท่งเกลือแอมโมเนีย ของหวั แรง้ ถกู ทาํ ลายไป เมอ่ื เปน็ เชน่ นตี้ อ้ งนาํ หวั แรง้
ทําการฉาบโลหะประสานใหม่อีกครั้งหน่ึง โลหะ
ประสานจะหลอม และติดปลายหัวแร้งข้ึนมา

6. ทําการแต้มโลหะประสานลงบนรอยต่อ ไมก้ ดช้นิ งาน
ของชนิ้ งาน เพอื่ ยดึ (Tack) ไวก้ อ่ นทจ่ี ะทาํ การบดั กรี
แนวยาว

ภาพที่ 7.10 การบัดกรยี ดึ รอยต่อกอ่ นทีจ่ ะทําการบดั กรแี นวยาว

ค่านิยมหลกั 12 ประการ asean การเรียนรู้สู่อาเซียน
• ใฝห่ าความรู้ หมั่นศึกษาเลา่ เรียนทัง้ ทางตรงและทางอ้อม
• มีศลี ธรรม รกั ษาความสตั ย์ หวงั ดีต่อผู้อนื่ เผอ่ื แผแ่ ละแบง่ ปนั เรียนรู้คำ�ศัพท์ภาษาอังกฤษที่เกี่ยวข้อง
กับเน้ือหาในบทเรียนตามเอกสารหนังสือ
เรียน โดยฝึกใช้คำ�ศัพท์ดังกล่าวในการ
น�ำ เสนอผลงานในขัน้ ท่ี 4

155 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 STEPs 1. Gข้ันaรวthบeรวrมinขg้อมูล 2. ขั้นคิดPวิเrคoรcาeะหs์แsลinะสgรุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
ทักษะชีวิต

214 งานเชือ่ มและโลหะแผน่ เบอื้ งต้น

7. เร่มิ ตน้ บัดกรีท่ขี อบด้านหนง่ึ ของรอยต่อ ก่อนทีจ่ ะลากหวั แร้งไปตามแนวยาวของรอยตอ่ อยา่ ง

ช้าๆ ควรหยุดในระยะเริม่ ตน้ ชวั่ ขณะหนงึ่ เพอ่ื เป็นการอุ่นชิน้ งาน และชว่ ยให้โลหะประสานแทรกซึมเขา้ ไป

ในรอ่ งรอยตอ่ จากนัน้ จึงลากหัวแรง้ ต่อไปและ

ไมค่ วรยกหวั แรง้ ขนึ้ จากแนวบดั กรถี า้ ไมจ่ าํ เปน็

นอกเสียจากแนวบัดกรีนั้นยาวมากโลหะ จำ�กัด

ประสานที่ติดปลายหัวแร้งไม่เพียงพอจําเป็น

ต้องยกหัวแร้งออกจากแนวบัดกรี เพื่อไปแตะ บัดกรยี ดึ (พว.)
โลหะประสานมาบัดกรตี ่อ แนวบดั กรี
8. หลังจากบัดกรีเสร็จแล้วควร

ทําความสะอาดรอยบัดกรีด้วยนํ้าสะอาด

เนอ่ื งจากนาํ้ ประสาน โดยเฉพาะกรดไฮโดรคลอรกิ

และสังกะสีคลอไรด์ มีสภาพเป็นกรดจะทําให้ ภาพท ่ี 7.11 การบัดกรีรอยตอ่ ของชน้ิ งานในแนวยาว
เกดิ สภาวะการกดั กรอ่ นได้
บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ
4. การย้ําหมุด (Riveting)

การยํา้ หมดุ (Riveting) เปน็ กระบวนการต่อโลหะแผ่นแบบถาวรอีกวธิ หี น่ึง การยา้ํ หมุดจะกระทาํ
โดยการนําโลหะแผ่นมาต่อเกยกัน จากนั้นจะเจาะรูช้ินงานให้ทะลุแล้วตอก หรือยํ้าด้วยเครื่องมือยํ้าหมุด
เท่านโี้ ลหะแผ่นกจ็ ะยึดตดิ กันดว้ ยความแข็งแรง

4.1. การนำาไปใชง้ าน

การยํ้าหมุดใช้ในงานโครงสร้าง
โลหะท่ัวๆ ไป ในหม้อนํา้ (Boiler) ในตวั เรอื และ
ในงานอากาศยาน (Aircraft) และอ่ืนๆ

ภาพท ่ี 7.12 การยํา้ หมดุ กับชน้ิ ส่วนอากาศยาน การบดั กรีและการยํ้าหมดุ 215
ที่มา: http://www.lee.edu/library/services/spot-
4.2 ชนิดของหมดุ ยำา้
women-workplace/,2556: (Online)
หมุดย้ําท่ีใช้ในงานโลหะแผ่นมีอยู่หลายชนิด เช่น แบบหัวกลม (Round Head) แบบหัวฝัง
(Countersunk Head) แบบหัวก้นกระทะ (Cone) แบบหวั โค้ง (Truss Head)

สำ� ันกพิมพ์ แบบหัวกลม แบบหวั ก้นกระทะ แบบหัวโค้ง แบบหวั ฝัง

ภาพท ี่ 7.13 ลักษณะของหมุดแบบต่างๆ
ท่มี า: http://www.accessscience.com/search.aspx?rootID=796644, 2556: (Online)

หมุดย้ําจะทําจากโลหะอ่อนเหนียว เช่น ทองเหลือง ทองแดง อะลูมิเนียม เหล็กดํา เป็นต้น

เพื่อให้ง่ายต่อการขึ้นรูปด้วยเครื่องมือและเคร่ืองจักร โดยไม่มีการฉีกขาดหรือแตกร้าว หมุดยํ้าบางชนิด

จะเคลือบผวิ หรือผสมด้วยดบี กุ เพือ่ ชว่ ยใหท้ นตอ่ การกัดกร่อน
สงวน ิลข ิสท ์ธิ
ความยาว
4.3 สว่ นตา่ งๆ ของหมดุ ย้าำ หวั หมุด

หมุดย้ําแต่ละชนิดจะประกอบด้วยส่วนต่างๆ 2 ส่วน

คือ ส่วนหัว (Head) ท่ีมีลักษณะต่างๆ กันตามแบบและส่วนลําตัว

(Shank) จะมีลักษณะเป็นรูปทรงกระบอกตันมีความยาว และ

เสน้ ผา่ นศนู ยก์ ลางขนาดต่างๆ กนั ไป เช่น เสน้ ผ่านศูนย์กลาง 0.185 ลาํ ตวั หมดุ

น้วิ ยาว 3/8 นิ้ว ภาพที ่ 7.14 ลกั ษณะและส่วนต่าง ๆ ของหมดุ ยา้ํ

ท่ีมา: http://www.accessscience.com/search. ความโต
aspx?rootID=796644 , 2556: (Online)

หลักสาํ คญั ในการยํา้ หมุด คอื จะตอ้ งทราบระยะที่สาํ คัญในการยา้ํ ระยะห่างจากขอบงาน หรือ
ระยะหา่ งระหว่างหมดุ ยํา้ แตล่ ะตวั ซ่งึ จะมขี ้นั ตอนดงั นี้

3D-24D 3D-24D 2D

1.5D

D

ภาพที่ 7.15 ขนาดและระยะเผื่อต่างๆ ของการหมุดย้ํา
ทมี่ า: http://www.wanttaja.com/shopsheets/, 2556: (Online)

สุดยอดคู่มือครู 156

Ap3p. lขyั้นiปnฏgิบaัตnิแdละCสoรnุปstคrวuาctมinรgู้หลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิge A 4. ขั้นส่ือสารและน�ำเสนอ 5. ขS้ันeปlรfะ-เRมeินgเพu่ือlaเพt่ิมinคgุณค่า

pplying the Communication Skill

ค่านิยมหลัก 12 ประการ กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก

asean

216 งานเชื่อมและโลหะแผ่นเบือ้ งต้น ep 4
St
1. ขนาดรูเจาะต้องโตกว่าลาํ ตวั หมดุ ยา้ํ mmpupnlyicinagtiotnh s ขัน้ สื่อสารและนำ� เสนอ
2. รูเจาะต้องอย่หู า่ งจากขอบงานไมน่ อ้ ยกว่า 2 เท่า ความโตของหมุดย้าํสงวนลิข ิสทti ์ิธngสำ�นักพิมพ์ บริ ัษท ัพฒนาคุณภาพ ิวชาการ (พว.) จำ�กัด kille St1. ผู้เรียนแต่ละกลุ่มออกแบบหรือหาวิธีนำ�เสนอให้ผู้อ่ืนรับรู้และ
3. ระยะห่างของหมุดยํ้าแตล่ ะตวั ตอ้ งไม่น้อยกวา่ 3 เท่าของความโตของหมดุ ยาํ้
4. ระยะปลายของหมดุ ย้าํ ท่ีโผล่จากชน้ิ งานประมาณ 1- 1 21 เท่าของความโตของหมดุ ยา้ํ สือ่ สารไดอ้ ยา่ งมีประสิทธภิ าพดว้ ยเทคนิควธิ ีท่เี หมาะสม
2. สุ่มกลุม่ ผ้เู รยี นน�ำ เสนอผลการสรุปความรู้ความเข้าใจ
5. วธิ กี ารย้ําหมดุ ด้วยมือ

การยาํ้ หมดุ ดว้ ยมอื หลงั จากทเี่ ตรยี มแผน่ งานตามตอ้ งการ เลอื กขนาดหมดุ ยาํ้ และกาํ หนดระยะหา่ ง
ระหวา่ งตวั หมดุ ย้าํ แตล่ ะตัวแลว้ ใหเ้ รม่ิ ดําเนนิ การตามข้นั ตอนตอ่ ไปนี้
ขั้นตอนท่ี 1 หลังจากได้เจาะรูชิ้นงานโดยใช้หลักเกณฑ์การพิจารณาการหาตําแหน่งการเจาะบน
ช้ินงานแล้วให้สอดหมุดย้ําเข้ากับรูของช้ินงานทั้ง 2 จับหมุดย้ําตั้งขึ้น (เอาหัวหมุดยํ้าลง) วางหัวหมุดบน
เหลก็ รองหัวหมดุ (Rivet Stake) หรือแทน่ ชว่ ยขนึ้ รปู (Stake) ดงั ภาพท ี่ 7.16 (ก)
Aco
(ก) (ข) (ค)
Sel
(ง) (จ) (ฉ) การบัดกรแี ละการยา้ํ หมุด 217
ภาพท ี่ 7.16 ลาํ ดับข้นั ตอนของการหมดุ ยา้ํ
ขั้นตอนท ี่ 2 นําเหล็กยํ้าหัวหมุด (Rivet Set) ที่ขนาดพอดีกับหมุดย้ํา ทางด้านรูลึก (Set Hold)
ep 5 ข้นั ประเมินเพือ่ เพมิ่ คุณคา่ เสียบเข้ากับตัวหมุดย้าํ ใชค้ อ้ นตอกเบาๆ เพื่อให้แผ่นชน้ิ งานทง้ั สองแนบชิดสนิทกนั ดังภาพที ่ 7.16 (ข)
บรกิ ารสงั คมและจติ สาธารณะ ขนั้ ตอนท ่ี 3 ตัดปลายหมุดยํ้าให้ได้ความยาวเท่ากับ 1.5 เท่าของความโตของหมุดย้ํา ดังภาพท่ี
f-Regula 7.16 (ค)
ข้ันตอนท่ี 4 ใช้ค้อนตอกย้ําปลายของตัวหมุดให้บานขยายออกเพ่ือยึดแผ่นช้ินงานให้แน่นสนิท
ดังภาพท่ี 7.16 (ง)
ข้ันตอนท่ี 5 นําเหล็กยํ้าหัวหมุด (Rivet Set) ด้านท่ีเป็นรอยบุ๋ม (Snap) ดังภาพที่ 7.16 (จ)
ทพี่ อดกี บั หวั หมดุ ครอบลงบนลาํ ตวั ของหมดุ ยาํ้ ทถี่ กู ตจี นบาน ตอ่ จากลาํ ดบั ท ี่ (ง) ใชค้ อ้ นเคาะขนึ้ รปู จนเปน็
หัวหมุดอีกด้านดงั ภาพที่ 7.16 (ฉ)
ข้อควรระวัง: การเคาะให้ระวังตัวหมุดย้ําจะเอียงไม่ได้ฉากจะทําให้งานเอียงไปด้วย การเคาะ
ควรเคาะให้ตรงจุดศนู ยก์ ลางของตวั หมดุ ยาํ้

ผู้เรียนแต่ละคนทำ�แบบทดสอบ (หนังสือเรียน หน้า 222-223)
แลกเปล่ียนกันตรวจให้คะแนน

157 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 STEPs 1. Gขั้นaรวthบeรวrมinขg้อมูล 2. ขั้นคิดPวิเrคoรcาeะหs์แsลinะสgรุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
ทักษะชีวิต

218 งานเช่อื มและโลหะแผ่นเบื้องตน้ ใบงานท ่ี 7.1 คาบเรียน คาบ บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
ผสู้ อน ✓ ผเู้ รียน
วิชา งานเชอ่ื มและโลหะแผน่ เบอ้ื งตน้ ลงมือปฏิบัติงานโดยการทำ�งานเป็นทีมทีมละ 5–6 คน ฝึกการคิด
รหัสวิชา 2100-1005 วิเคราะห์ การแก้ปัญหา แสดงความรู้เกี่ยวกับการบัดกรีและการย้ําหมุด
ชื่องาน การบัดกรตี ่อเกย แ ล ะ ป ร ะ ยุ ก ต์ ใ ช้ ค ว า ม รู้ เ ก่ี ย ว กั บ ก า ร บั ด ก รี แ ล ะ ก า ร ยํ้ า ห มุ ด ใ น
การประกอบอาชพี และในชวี ติ ประจำ�วัน
แผน่ เหล็กเคลือบสังกะสีสงวน ิลข ิสท ์ธิ สำ� ันกพิมพ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพ ิวชาการ (พว.) จำ�กัด
เบอร ์ 30

150

25 50

จดุ ประสงคเ์ ชงิ พฤติกรรม
1. ปฏบิ ตั กิ ารบดั กรีต่อเกยได ้
2. มเี จตคติทดี่ ใี นการทํางานด้วยความเปน็ ระเบยี บเรียบร้อย ประณตี รอบคอบ ซื่อสัตย์และปลอดภยั

วสั ดุ ลาำ ดบั ขน้ั การปฏิบัตงิ าน การบัดกรแี ละการย้ําหมุด 219

1. แผ่นเหล็กเคลอื บสังกะสี เบอร ์ 30 ขนาด 1. จดั เตรยี มเครื่องมอื ให้พร้อม
50 Ö 150 มม. จาํ นวน 2 แผน่ 2. ศึกษาแบบและวางแผนการทาํ งาน
3. เตรียมงาน พร้อมเผาหัวแรง้ ใหร้ ้อน
เครื่องมือ และอุปกรณ์ 4. ทานํ้ายาประสานบริเวณรอยตอ่
5. นําหวั แรง้ ฉาบตะก่วั บดั กรี
1. หวั แรง้ 6. ทาํ การบดั กรีรอยต่อตลอดแนว
2. เตาเผาหัวแร้ง 7. ล้างนํา้ ทําความสะอาดรอยบดั กร ี
3. ตะกั่วบัดกรี 8. สง่ ตรวจ
4. นาํ้ ประสาน
5. แปรงทานาํ้ ยาประสาน ใบประเมินผลการปฏิบตั งิ านท่ ี 7.1
6. แปรงลวด
7. ตะไบ ชื่อ สกุล วันที ่
8. ค้อนไมห้ รอื ค้อนพลาสตกิ ระดับ ปวช. กลมุ่ แผนกวิชา
9. ถงุ มอื หนัง ช่ืองาน การบัดกรีต่อเกย

ลาำ ดบั รายการ คะแนนเต็ม คะแนนทีไ่ ด้

1 การใชเ้ ครือ่ งมือและอปุ กรณ ์ 1

2 การเตรยี มรอยตอ่ 1

3 ความสวยงามของรอยบดั กรี 2
4 ความแข็งแรงของรอยบดั กร ี 2
5 การซมึ ของตะก่วั บดั กรี 2
6 พฤตกิ รรมในการปฏบิ ตั งิ าน 2
รวม 10

หมายเหต:ุ พฤตกิ รรมในการปฏิบตั ิงาน ได้แก่
1. พฤตกิ รรมก่อนปฏบิ ตั งิ าน ได้แก่ การเตรียมเครื่องมือและอุปกรณ ์ การแตง่ กาย

2. พฤติกรรมขณะปฏบิ ัตงิ าน ได้แก ่ การต้ังใจฝกึ ปฏิบตั งิ าน ไม่หยอกลอ้ กนั

3. พฤตกิ รรมหลงั ปฏิบตั งิ าน ได้แก่ การเกบ็ เคร่อื งมือและอุปกรณ ์ การทาํ ความสะอาดพนื้ ท่ี

ปฏิบตั ิงาน

คำาแนะนำา/ขอ้ เสนอแนะอ่ืนๆ



ลงชอ่ื ผตู้ รวจสอบ

( )

วันท่ ี / /

สุดยอดคู่มือครู 158

Ap3p. lขy้ันiปnฏgิบaัตnิแdละCสoรnุปstคrวuาctมinรgู้หลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิge A 4. ขั้นส่ือสารและน�ำเสนอ 5. ขS้ันeปlรfะ-เRมeินgเพuื่อlaเพt่ิมinคgุณค่า

ค่านิยมหลัก 12 ประการ pplying the Communication Skill

กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก

asean

220 งานเช่อื มและโลหะแผ่นเบอื้ งต้น สงวน ิลข ิสท ์ธิ สำ� ันกพิมพ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพ ิวชาการ (พว.) จำ�กัด

กิจกรรมตรวจสอบความเข้าใจ

คาำ ช้ีแจง กิจกรรมตรวจสอบความเข้าใจเป็นกิจกรรมฝึกทักษะเฉพาะด้านความรู้-ความจำา เพ่ือใช้ใน
การตรวจสอบความเขา้ ใจตามจดุ ประสงค์การเรยี นรู้

จงตอบคาำ ถามต่อไปน้ีให้ไดใ้ จความสมบูรณ์
1. การบดั กรี หมายถึง (จ.1)
(แน วทางการ ตอบ กา รต่อช้ินง านให้ยึด ติดกันด้ว ยโลหะป ระสานโด ยอาศัยค วามร้อน ท่ีได้จาก การเผา
หวั แ ร้งให้รอ้ น เพ่อื หล อมเหลวโ ลหะประ สานทีม่ จี ดุ หลอมต าํ่ กว่า 42 2 องศาเซ ลเซยี ส โ ดยทีโ่ ลห ะช้ินงาน
จะไ มเ่ กดิ การ หลอม ห รืออนื่ ๆ ข ึ้นอยู่กับด ุลยพินจิ ของผู้สอ น)
2. การยํ้าหมดุ หมายถึง (จ.2)
(แน วทางการ ตอบ กร ะบวนกา รต่อโลห ะแผ่นแบ บถาวรท ําโดยการ นําโลหะแ ผ่นมาต ่อเกยกัน จากนั้น
จะเ จาะรูช้ิน งานให้ท ะลุแล้วต อก หรือ ย้ําด้วยเ ครื่องมือ ย้ําหมุดเ ท่านี้โลห ะแผ่นก็จ ะยืดติด กันด้วย
ควา มแขง็ แร ง หรอื อืน่ ๆ ข้นึ อยู่ก ับดลุ ยพ ินิจของผ ูส้ อน)
3. จงบอกขอ้ ดแี ละขอ้ จํากัดของการบัดกร ี (จ.3)
(แน วทางกา รตอบ ข ้อดี คือ ชิ้นงานท ี่นํามาบัด กรีไม่เกิด การบิด ตัว เน่ือง จากการ ใช้ความร ้อนกว่า
การ เชือ่ มมาก สามารถ กระทาํ ได อ้ ยา่ งรว ดเรว็ แล ะมีคา่ ใช้จ ่ายน้อย ข อ้ จํากัด คอื โดยท ว่ั ไปจะใ ชก้ บั งาน
โลห ะแผ่นบ างไม่นิยม ใช้กับแผ ่นโลหะห นา เพร าะจะทําใ ห้รอยบัด กรีนั้นม ีความแข ็งแรงไม่เ พียงพอ
ต่อก ารนําไป ใชง้ าน หร อื อ่ืนๆ ข นึ้ อยกู่ บั ด ุลยพนิ ิจข องผสู้ อน )
4. จงบอกชนดิ ของโลหะประสานกับชนิดของชนิ้ งาน (จ.3)
(แน วทางการ ตอบ 1. โลหะปร ะสานชนิ ดลวดทอ งเหลือง ได้จากส่ว นผสมขอ งทองแด งผสมกับ สังกะสี
ใช้เ ชื่อมวัสด ุจําพวกเห ล็ก 2. โ ลหะประ สานชนิด ลวดทอง แดงผสม ฟอสฟอ รัส ใช้เชื่อ มพวกง านเหล็ก
ทอ งแดง 3. โ ลหะประส านชนิดล วดเงนิ ใช เ้ ชอ่ื มพวก เหลก็ ทอ งแดง ทอ งเหลอื ง ห รอื อืน่ ๆ ข ึ้นอยู่กบั ด ุลยพินจิ
ของ ผสู้ อน)
5. จงอธบิ ายข้นั ตอนการยา้ํ หมดุ (จ.4)
( แน วทางการ ตอบ ขั้น ตอนท่ี 1 หลังจาก ได้เจาะร ูชิ้นงานโด ยใช้หลัก เกณฑ์ก ารพิจารณ าการหา ตําแหน่ง
ก าร เจาะบนช ิ้นงานแล้ว ใหส้ อดห มดุ ย้าํ เข า้ กับรูของ ช้ินงานท งั้ 2 จบั หม ุดย้าํ ตัง้ ข ึน้ ขน้ั ตอ นท่ ี 2 นาํ เหลก็ ย้ํา
ห ัวห มุดท่ีขน าดพอดีก ับหมุดยํ้า ทางด้านร ูลึกเสียบ เข้ากับตัว หมุดย้ําใ ช้ค้อนตอ กเบาๆ เ พื่อให้แผ ่นชิ้นงาน
ท ้ังส องแนบช ิดสนิทก ัน ข้ันตอ นที่ 3 ตัด ปลายหม ุดย้ําให้ไ ด้ความย าวเท่ากับ 1.5 เท ่าของควา มโตของ
ห มุด ย้ํา ข้ันต อนท่ี 4 ใช้ค้อนตอ กยํ้าปลา ยของตัว หมุดให้บ านขยาย ออกเพ่ือย ึดแผ่นช ้ินงานให้แ น่นสนิท
ข ้ันต อนที่ 5 นําเหล็ก ย้ําหัวหม ุด ด้านท ี่เป็นรอย บุ๋มท่ีพอด ีกับหัวห มุดครอบ ลงบนลํา ตัวของห มุดย้ําท่ี
ถ ูกต ีจนบาน ใช้คอ้ นเค าะข้ึนรูป จนเปน็ หัว หมุดอกี ดา้ น หรอื อนื่ ๆ ขน้ึ อ ยูก่ บั ดุล ยพินิจขอ งผ้สู อน)


จ. หมายถงึ ตรงตามจุดประสงคก์ ารเรียนร ู้ หน่วยการเรยี นรูท้ ี่ 7 ขอ้ ท่ ี ...

159 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 STEPs 1. Gข้ันaรวthบeรวrมinขg้อมูล 2. ขั้นคิดPวิเrคoรcาeะหs์แsลinะสgรุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
ทักษะชีวิต
กิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้ เป็นกิจกรรมท่ี
ผู้สอนให้ผู้เรียนปฏิบัติทุกข้อ หรือเลือก การบัดกรแี ละการยาํ้ หมุด 221
ปฏิบัติเป็นบางข้อตามความเหมาะสม โดย
ผู้สอนให้คะแนนการทำ�กิจกรรมตามเกณฑ์ กิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้
ของใบสรปุ ผลการทำ�กจิ กรรม และสามารถ
นำ�ผลการทำ�กิจกรรมไปเทียบกับการให้ คำาชีแ้ จง กิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้ประกอบด้วยกิจกรรมหลากหลายที่ฝึกทักษะทุกด้านตามจุดประสงค์
คะแนนกับตารางวิเคราะห์ความสอดคล้อง การเรียนรู้เพื่อให้เกิดสมรรถนะในการเรียนรู้ สามารถปฏิบัติกิจกรรมทั้งในและนอกสถานที่
ของเนอื้ หากบั จดุ ประสงคร์ ายวชิ า สมรรถนะ ตามความเหมาะสมกบั ผเู้ รียนและส่ิงแวดล้อมของสถานศกึ ษา
รายวิชา และจุดประสงคเ์ ชิงพฤติกรรมได้
1. ใหแ้ บ่งผเู้ รียนเปน็ 5 กลุ่ม จับสลากเลือกหวั ข้อตามสาระการเรยี นร้ ู รว่ มกันคน้ หาขอ้ มูลและจดั ทํารูป
ส่งตัวแทนนําเสนอข้อมลู หน้าชน้ั เรียน
2. ให้ผ้เู รียนเขยี นผังสาระการเรียนรู ้ พรอ้ มระบปุ ระโยชน์ที่ได้จากการเรยี นเรือ่ งการบดั กรแี ละยา้ํ หมดุ
สงวน ิลข ิสท ์ธิ สำ� ันกพิมพ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพ ิวชาการ (พว.) จำ�กัด
สรปุ ผลการทาํ กิจกรรม

คาำ ชแ้ี จง ให้ผ้เู รียนประเมินผลการทำากจิ กรรม โดยเขียนเคร่อื งหมาย ✓ลงในช่อง ตามความเปน็ จริง

ความรู ้ (K) ทกั ษะ (P) คุณลกั ษณะ (A) เกณฑก์ ารประเมนิ
การมมี นษุ ยสมั พันธ์ใน ทาำ เครือ่ งหมาย ✓
ความรู้ ความเข้าใจ การปฏบิ ตั งิ านทไ่ี ด้รับ
การนําไปใช ้ การวเิ คราะห์ มอบหมายเสรจ็ ตามเวลา การปฏิบตั ิกิจกรรม ในแตล่ ะตอน 3 ขอ้
การสังเคราะห์ ทก่ี าํ หนด ความมีวินยั ตรงต่อเวลา คือ ผา่ นการประเมนิ
การประเมินคา่ การปฏบิ ัติงานด้วยความ ความซ่ือสตั ยส์ ุจริต
ละเอียด รอบคอบ ปลอดภัย ในการทํางาน 1. ความรู้ (K)
การศึกษาคน้ คว้า เรยี บรอ้ ย สวยงาม ประพฤติตนดว้ ยความ ผ่าน ไม่ผา่ น
การแสวงหาแหล่งขอ้ มูล
และการรวบรวมข้อมลู ความสมบูรณข์ องงาน ถูกตอ้ งตามศีลธรรม 2. ทกั ษะ (P)
การแสดงความคิดเห็น การปฏิบตั งิ านทีท่ ําให้เกิด อนั ดีงาม
อยา่ งมเี หตุผล หรอื แสดง สมรรถนะแก่ผูเ้ รียน เจตคตทิ ี่ดใี นการปฏิบตั ิ ผา่ น ไมผ่ า่ น
กิจกรรม
ขนั้ ตอนและกระบวนการ ทักษะการวางแผน การคิด ความพอเพียงและความ 3. คุณลักษณะ (A)
ทํากิจกรรม สร้างสรรค ์ การออกแบบ ผา่ น ไมผ่ า่ น

การหาประสบการณ์ การผลิต พอประมาณ
ความรู้ใหม ่ การตัดสินใจในการแก้ปญั หา

ทักษะชีวิต หมายเหตุ เกณฑ์การประเมินผลการทํากิจกรรมมีวัตถุประสงค์เพ่ือประเมินค่าผู้เรียนเกิดสมรรถนะจาก
ด้านการคิดวิเคราะห์ ตัดสินใจและ การเรียนรตู้ ามบรบิ ทต่างๆ หรือไม ่ โดยแบง่ เป็น 3 ดา้ น คอื ความรูห้ รือพุทธิพิสยั = Knowledge
(K) ทักษะหรือทักษะพสิ ัย = Practice (P) คณุ ลกั ษณะหรอื จติ พิสัย = Attitude (A)

แก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ หมายถึง

การแยกแยะข้อมูลข่าวสาร ปัญหา และ
สถานการณ์รอบตัว วิพากษ์วิจารณ์และประเมินสถานการณ์รอบตัวด้วยหลักเหตุผลและข้อมูลท่ีถูกต้อง รับรู้ปัญหา สาเหตุของปัญหา หาทางเลือก

และตดั สินใจแก้ปญั หาในสถานการณต์ า่ งๆ อย่างสร้างสรรค์

วิธีการ ให้ผู้เรียนติดต่อกับหน่วยที่เกี่ยวข้องซ่ึงอยู่ในท้องถ่ิน ตามที่ผู้เรียนสนใจเพื่อศึกษาข้อมูลการดำ�เนินงานเกี่ยวกับการบัดกรีและ

การย้ําหมุดในงานธุรกิจในงานอาชีพของท้องถ่ินหรือเรียนรู้เก่ียวกับแนวคิดในการด�ำ เนินธุรกิจที่ดี ในเรื่องจุดมุ่งหมายและความสำ�คัญของ

การบดั กรแี ละการยาํ้ หมุดในงานอาชพี (กจิ กรรมส่งเสรมิ การเรยี นรู้ หนา้ 221)

การบัดกรแี ละการย้ําหมุด

1. การบัดกรี (Soldering) 2. เครอ่ื งมอื และอุปกณ์ 3. เทคนคิ และขัน้ ตอนการบัดกรี

4. การยาํ้ หมดุ 5. วธิ ีการยาํ้ หมดุ ด้วยมือ

สุดยอดคู่มือครู 160

Ap3p. lขy้ันiปnฏgิบaัตnิแdละCสoรnุปstคrวuาctมinรgู้หลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิge A 4. ข้ันส่ือสารและน�ำเสนอ 5. ขSั้นeปlรfะ-เRมeินgเพuื่อlaเพtิ่มinคgุณค่า

ค่านิยมหลัก 12 ประการ pplying the Communication Skill

กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก

asean

222 งานเชือ่ มและโลหะแผ่นเบื้องต้น ผู้สอนให้ผู้เรียนทำ�แบบทดสอบ จากนั้นให้
ผู้เรียนแลกกันตรวจคำ�ตอบ โดยผู้สอนเป็น
แบบทดสอบ ผู้เฉลย

สงวน ิลข ิสท ์ธิ สำ� ันกพิมพ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพ ิวชาการ (พว.) จำ�กัดจงเลอื กคาำ ตอบท่ถี ูกตอ้ งทสี่ ุดเพียงคาำ ตอบเดียวเฉลยแบบทดสอบ

1. ขอ้ ใด คือกระบวนการบดั กรี 1. ตอบ 1. กระบวนการบัดกรี คอื โลหะประสาน
1. โลหะประสานมีจุดหลอมเหลวตา่ํ กว่า 422 องศาเซลเซียส ได้รบั ความร้อน โดยชิ้นงานไมห่ ลอม มจี ุดหลอมเหลวตํา่ กวา่ 422 องศาเซลเซยี ส
2. โลหะประสานมีจดุ หลอมเหลวสูงกวา่ 422 องศาเซลเซยี ส ได้รบั ความรอ้ น ชนิ้ งานไม่หลอม ไดร้ ับความรอ้ น โดยชิ้นงานไม่เกิดการหลอม
3. โลหะประสานและช้ินงานไดร้ ับความร้อนจนหลอมเข้าดว้ ยกัน
4. โลหะประสานและชิน้ งานไดร้ ับความร้อนจนใกล้จะหลอมแล้วตามดว้ ยแรงกดจากหัวแร้ง 2. ตอบ 3. ข้อดีของการบัดกรีเม่ือเทียบกับ
5. ถูกทกุ ขอ้ การเช่ือมคือรอยบัดกรีถอดถอนได้ง่ายกว่า
รอยเช่อื ม
2. ข้อดขี องการบัดกรเี ม่อื เทยี บกบั การเช่ือมคือขอ้ ใด
1. รอยบดั กรมี คี วามแข็งแรงกวา่ รอยเช่ือม 3. ตอบ 3. โลหะประสานในกระบวนการบดั กรี
2. รอยบดั กรสี วยงามกวา่ รอยเชื่อม ทว่ั ๆ ไป คอื ดีบุก-ตะกั่ว
3. รอยบดั กรถี อดถอนได้ง่ายกวา่ รอยเช่อื ม
4. รอยบัดกรีมีอายกุ ารใชง้ านยาวนานกว่ารอยเช่อื ม 4. ตอบ 2. น้ํายาประสานสังกะสีคลอไรด์มี
5. รอยบดั กรที าํ ใหช้ ิ้นงานเกิดการเปลยี่ นแปลงมากกวา่ การเช่ือม วิธีการเตรียมคือน้ําเศษสังกะสีใส่ลงใน
กรดไฮโดรคลอริก
3. ข้อใดคือโลหะประสานในกระบวนการบัดกรีทวั่ ๆ ไป
5. ตอบ 4. โลหะประสานดีบุก-แอนติโมนี
1. ทองแดง – สงั กะส ี 2. ทองแดง – ฟอสฟอรัส เหมาะกับการบัดกรีชิ้นงานท่ีเป็นโลหะ
ประเภทเหลก็ เหนียว
3. ดีบกุ – ตะก่วั 4. เงิน

5. ทองเหลอื ง

4. น้ํายาประสานสังกะสีคลอไรด์มีวธิ ีการเตรยี มไดอ้ ยา่ งไร

1. นา้ํ เศษสงั กะสีใส่ลงในกรดไนตรกิ

2. นํ้าเศษสงั กะสใี ส่ลงในกรดไฮโครคลอริก

3. นํา้ เศษสังกะสีใส่ลงในกรดแอมโมเนยี

4. น้ําเศษสังกะสีใสล่ งในกรดซัลฟรู ิก

5. ถูกทุกข้อ

5. โลหะประสานดบี ุก – แอนติโมนเี หมาะกับการบดั กรีชน้ิ งานที่เป็นโลหะใดต่อไปน้ี

1. เหล็กกล้าไรส้ นิม 2. อะลมู เิ นียม

3. ทองเหลอื ง 4. เหลก็ เหนยี ว

5. ดีบกุ

161 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 STEPs 1. Gข้ันaรวthบeรวrมinขg้อมูล 2. ข้ันคิดPวิเrคoรcาeะหs์แsลinะสgรุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
ทักษะชีวิต

การบดั กรีและการยา้ํ หมดุ 223

เฉลยแบบทดสอบ 6. นํา้ ประสานทีด่ ีควรมีสมบัตติ รงตามขอ้ ใดต่อไปนี้
1. ชว่ ยใหร้ อยบัดกรมี คี วามแข็งแรง
6. ตอบ 2. น้ําประสานที่ดีควรมีสมบัติคือ 2. ชว่ ยพาโลหะประสานไหลแทรกซึม
ช่วยพาโลหะประสานไหลแทรกซึม 3. ชว่ ยใหร้ อยบัดกรเี ยน็ ตัวรวดเรว็
4. ชว่ ยให้ความร้อนอย่ใู นวงจาํ กดั
7. ตอบ 3. ตะก่ัวบัดกรีที่มีส่วนผสม 40/60 5. ถกู ทุกขอ้
หมายถึง ดีบกุ 40% ตะก่วั 60% สงวน ิลข ิสท ์ธิ สำ� ันกพิมพ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพ ิวชาการ (พว.) จำ�กัด
7. ตะกว่ั บดั กรที ี่มีสว่ นผสม 40 / 60 หมายถึงขอ้ ใด
8. ตอบ 1. กระบวนการยํ้าหมุด คือนำ�ช้ินงาน 1. ตะกว่ั 40% เงนิ 60%
ต่อเกย เจาะรูฝังหมุดแลว้ ย้ําหวั หมดุ จนแนน่ 2. ตะกั่ว 40% ทองแดง 60%
3. ดีบุก 40% ตะกั่ว 60%
9. ตอบ 5. รูเจาะหมุดย้ําจะห่างจากขอบช้ินงาน 4. ดบี กุ 40% เงนิ 60%
ตํา่ สดุ คอื 2D จากจดุ ศนู ยก์ ลาง 5. ดบี กุ 40% ทองแดง 60%

10. ตอบ 3. ระยะหา่ งของหมดุ ยาํ้ แตล่ ะตวั สงู สดุ 8. ข้อใดคอื กระบวนการยาํ้ หมุด
ได้ 3D-24D จากจุดศูนยก์ ลาง 1. นําช้ินงานต่อเกย เจาะรูฝังหมดุ แลว้ ยา้ํ หวั หมุดจนแน่น
2. นาํ ชน้ิ งานตอ่ เกย เจาะรฝู ังหมดุ แลว้ เชื่อมพอกหัวหมดุ ให้แนน่
3. นาํ ชิ้นงานต่อเกย เจาะรูฝงั หมดุ แลว้ แล่นประสานหัวหมดุ ให้แน่น
4. นาํ ชน้ิ งานต่อเกย เจาะรูฝงั หมุดแลว้ บัดกรีหวั หมุดให้แน่น
5. นาํ ชิ้นงานตอ่ เกยเช่อื มยดึ ให้แน่น

9. รเู จาะหมุดย้ําจะห่างจากขอบชิ้นงานต่ําสดุ เทา่ ไร

1. 1D จากขอบชิ้นงาน 2. 0.8 + D จากจุดศูนยก์ ลาง

3. 3D – 24D จากจดุ ศูนยก์ ลาง 4. 2D จากขอบช้ินงาน

5. 2D จากจุดศนู ยก์ ลาง

10. ระยะหา่ งของหมดุ ยา้ํ แต่ละตัวสงู สดุ ไดเ้ ทา่ ไร
1. 1D จากขอบชนิ้ งาน
2. 0.8 + D จากจุดศูนยก์ ลาง
3. 3D – 24D จากจุดศนู ยก์ ลาง
4. 2D จากขอบช้นิ งาน
5. 2D จากจุดศูนย์กลาง

สุดยอดคู่มือครู 162

Ap3p. lขy้ันiปnฏgิบaัตnิแdละCสoรnุปstคrวuาctมinรgู้หลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิge A 4. ข้ันสื่อสารและน�ำเสนอ 5. ขS้ันeปlรfะ-เRมeินgเพu่ือlaเพt่ิมinคgุณค่า

ค่านิยมหลัก 12 ประการ pplying the Communication Skill

กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก

asean

224 งานเชื่อมและโลหะแผ่นเบ้อื งตน้

แบบประเมินตนเอง
คำาช้แี จง ตอนที ่ 1 ใหผ้ เู้ รยี นประเมนิ ผลการเรยี นร ู้ โดยเขยี นเครอื่ งหมาย ✓ลงในชอ่ งระดบั คะแนน
และเติมขอ้ มลู ตามความเปน็ จรงิ
ระดบั คะแนนตอนที ่ 1 5 : มากที่สดุ 4 : มาก 3 : ปานกลาง 2 : นอ้ ย 1 : ควรปรับปรุง
ตอนที่ 2 ใหผ้ เู้ รยี นนาำ คะแนนจากแบบทดสอบมาเตมิ ลงในชอ่ งวา่ ง และเขยี นเครอื่ งหมาย ✓
ลงในช่องสรุปผล
สงวน ิลข ิสท ์ธิ สำ� ันกพิมพ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพ ิวชาการ (พว.) จำ�กัด
ตอนท ่ี 1 (ผลการเรยี นรู้) ตอนที่ 2 (แบบทดสอบ)

รายการ 5 4 3 2 1 แบบทดสอบ

1. ผู้เรียนมีความรู ้ ความเขา้ ใจในเนอื้ หา คะแนน

2. ผูเ้ รียนไดท้ าํ กจิ กรรมทส่ี อดคล้องกับเนือ้ หา (ข้อละ 1 คะแนน)
และจุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ สรุปผล
9 - 10 (ดีมาก)
3. ผู้เรยี นได้เรียนและทํากจิ กรรมที่สง่ เสรมิ กระบวนการคิด 7 - 8 (ด)ี
เกิดการค้นพบความรู้ 5 - 6 (พอใช้)
ต่ํากวา่ 5
4. ผเู้ รียนสามารถประยกุ ตค์ วามรู้เพ่ีือใช้ประโยชนใ์ นชีวิตประจําวันได้

5. ผเู้ รียนไดเ้ รยี นรู้อะไรจากการเรียน (ควรปรบั ปรุง)

6. ผู้เรียนตอ้ งการทําส่ิงใดเพ่อื พฒั นาตนเอง

7. ความสามารถท่ถี ือว่าผา่ นเกณฑป์ ระเมินของผูเ้ รียน คอื


กิจกรรมท้าทาย

แนวทางให้ผู้เรียนจัดกิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้ด้วยกิจกรรมที่หลากหลายที่ฝึกทักษะทุกด้านตามจุดประสงค์เชิงพฤติกรรม เพ่ือให้เกิด
สมรรถนะในการเรียนรู้ สามารถปฏิบัติกิจกรรมเร่ืองการบัดกรีและการย้ําหมุดนำ�ไปใช้ในชีวิตประจำ�วันได้ตามความเหมาะสมของผู้เรียน
และสถานศกึ ษา โดย
1. ให้ผู้เรียนจับคู่และร่วมกนั ค้นหาสาเหตแุ ละผลกระทบความร้เู ก่ียวกับการบดั กรแี ละการยํา้ หมดุ
2. ใหผ้ ้เู รียนแสดงแนวคิดเกีย่ วกบั การบัดกรแี ละการย้าํ หมดุ
3. ให้ผู้เรียนฝึกวิเคราะห์และให้ความสำ�คัญของความปลอดภัยในการปฏิบัติงาน ข้อควรระวังในการบัดกรีและการย้ําหมุดสามารถนำ�มา
ใชใ้ นชวี ิตประจ�ำ วันได้

163 สุดยอดคู่มือครู

1. Gขั้นaรวthบeรวrมinขg้อมูล 2. ขั้นคิดPวิเrคoรcาeะหs์แsลinะสgรุปความรู้

ทักษะชีวิต
GPAS 5 STEPs

ตารางสรปุ คะแนนการประเมินจุดประสงค์การเรียนรู้บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21
และสมรรถนะประจ�ำหนว่ ย

หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 7 การบัดกรีและการยํ้าหมุด

คะแนนตาม จปส. รายหนว่ ยการเรียนรู้
1. อธิบายหลักการของการบัดก ีรและการ ํ้ยาห ุมดไ ้ดสงวน ิลข ิสท ิ์ธ สำ� ันกพิมพ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด
2. บอกข้อดีของการ ับดก ีร บอกช ินดของโลหะประสาน ชนิ้ งาน/การแสดงออก รวม
สม ับ ิตของนํ้าประสาน ักบช ินดของ ิ้ชนงานไ ้ดท่ีก�ำหนดในหนว่ ยการเรยี นรหู้ รอื หน่วยยอ่ ย
3. บอกขนาดและระยะเ ื่ผอต่างๆ ของการยํ้าห ุมดไ ้ด
4. ีมเจตคติ ่ีท ีดในการเรียนเรื่องการ ับดกรีและการ ํ้ยาห ุมด
และรักษ์ค่านิยมหลัก 12 ประการของไทย
ภาระงาน/ชน้ิ งานระหว่างเรยี น 12
1. ผังกราฟกิ แสดงการเกบ็ รวบรวมขอ้ มูลเก่ียวกับการบัดกรีและการยํ้าหมุด 4 4 4 12
16
2. ผังกราฟิกสรุปความร้คู วามเขา้ ใจเกย่ี วกบั การบดั กรแี ละการยํา้ หมุด 444
16
3. การน�ำ เสนอผลการสรปุ ความรคู้ วามเขา้ ใจเกยี่ วกบั การบดั กรแี ละการยา้ํ หมดุ 4 4 4 4 16
10
การประเมินรวบยอด 664 8
1. ผลการปฏบิ ตั ิกิจกรรมตรวจสอบความเข้าใจ 10
100
2. ผลการปฏบิ ตั กิ ิจกรรมส่งเสรมิ การเรยี นรู้ 664

3. ผลการปฏบิ ตั ิงาน (ใบงานท่ี 7.1) 10

4. ผลการประเมินตนเอง 8
5. คะแนนผลการทดสอบ
442
รวม 28 28 32 12

สุดยอดคู่มือครู 164

GPAS 5 STEPs 1. Gข้ันaรวthบeรวrมinขg้อมูล 2. ขั้นคิดPวิเrคoรcาeะหs์แsลinะสgรุปความรู้

A3. ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ Apply4.inขgั้นสthื่อeสาCรoแmลmะนu�ำnเiสcaนtอion Skill 5. ขS้ันeปlรfะ-เRมeินgเพu่ือlaเพt่ิมinคgุณค่า

pplying and Constructing the Knowledge

บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ทักษะชีวิต

ค่านิยมหลัก 12 ประการ กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก

asean

หน่วยการเรียนรทู้ ่ี 8 การเขยี นแบบแผ่นคล่ี
สงวน ิลข ิสท ์ธิ สำ� ันกพิมพ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพ ิวชาการ (พว.) จำ�กัด
หน่วยการเรียนรทู้ ี่ การเขยี นแบบแผน่ คลี่ เรือ่ งยอ่ ย
1. การเขียนแบบแผ่นคล่ีอย่างงา่ ย
8 (หนังสอื เรียน หน้า 227-228)
2. การเขยี นแบบแผ่นคลี่ด้วยวธิ ีเสน้ ขนาน
สาระสำาคญั (หนังสอื เรียน หน้า 228-229)
การทำางานผลิตภัณฑ์โลหะแผ่นจำาเป็นอย่างยิ่งท่ีจะต้องมีการเขียนแบบแผ่นคล่ีเพ่ือเป็นการ 3. การเขียนแบบแผน่ คลีด่ ว้ ยวิธเี สน้ รัศมี
ร่างแบบก่อนจะตัดแผ่นโลหะจริงให้พอดีกับแบบงาน ดังน้ันการเผ่ือพ้ืนที่ท่ีจะพับตะเข็บ พับขอบ (หนงั สอื เรียน หนา้ 229-230)
และรอยต่อต่างๆ ในช้ินงาน ซึ่งต้องการความละเอียดรอบคอบจึงต้องเลือกวิธีการเขียนแบบ 4. การเขียนแบบแผ่นคล่ีด้วยวิธีเส้นสามเหล่ียม
แผน่ คล่แี ต่ละวิธีใหเ้ หมาะสมกบั รูปร่างของช้ินงาน
(หนังสือเรยี น หนา้ 230)
สาระการเรียนรู้
1. การเขียนแบบแผ่นคลี่อยา่ งง่าย สมรรถนะประจ�ำ หน่วย
2. การเขยี นแบบแผน่ คล่ดี ้วยวิธีเสน้ ขนาน แสดงความรู้พื้นฐานเก่ียวกับการเขียนแบบแผ่นคล่ี
3. การเขียนแบบแผ่นคล่ีด้วยวธิ ีเสน้ รัศมี ในงานโลหะแผ่นได้
4. การเขียนแบบแผ่นคลด่ี ว้ ยวธิ ีเส้นสามเหลยี่ ม
จดุ ประสงค์การเรยี นรู้
1. บอกชนดิ ของแผน่ คลี่ในงานโลหะแผน่ ได้
2. บอกวิธีการเขียนแบบแผ่นคลอี่ ยา่ งงา่ ย วิธีเสน้ ขนาน

วิธีเส้นรศั มี และวิธีเสน้ สามเหลีย่ มได้
3. ปฏบิ ัติการเขยี นแบบแผ่นคล่ไี ด้
4. มีเจตคติท่ีดีในการเรียนเร่ืองการเขียนแบบแผ่นคลี่

และรักษค์ ่านิยมหลกั 12 ประการของไทย

การประเมินผล 3. การนำ�เสนอผลการสรุปความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับ
การเขยี นแบบแผน่ คลี่อยา่ งง่าย วธิ ีเส้นขนาน วธิ ีเส้นรศั มี
ภาระงาน/ช้ินงาน/การแสดงออกของผูเ้ รยี น และวธิ ีเส้นสามเหลี่ยม
ภาระงาน/ชนิ้ งานระหวา่ งเรยี น
1. ผงั กราฟกิ แสดงการเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู เกยี่ วกบั การเขยี นแบบแผน่ คลี่ ภาระงาน/ช้ินงานรวบยอดในหน่วยการเรยี นรู้
1. ผลการปฏิบัติกจิ กรรมตรวจสอบความเขา้ ใจ
อยา่ งง่าย วิธีเส้นขนาน วิธเี สน้ รศั มี และวธิ เี ส้นสามเหลยี่ ม 2. ผลการปฏิบตั ิกจิ กรรมสง่ เสรมิ การเรียนรู้
2. ผังกราฟิกสรุปความรู้ความเข้าใจเก่ียวกับการเขียนแบบแผ่นคล่ี 3. ผลการปฏบิ ัตงิ าน (ใบที่ 8.1)
4. ผลการประเมนิ ตนเอง
อยา่ งงา่ ย วธิ เี สน้ ขนาน วิธเี สน้ รศั มี และวธิ เี ส้นสามเหลีย่ ม 5. คะแนนผลการทดสอบ

165 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 STEPs 1. Gขั้นaรวthบeรวrมinขg้อมูล 2. ขั้นคิดPวิเrคoรcาeะหs์แsลinะสgรุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
ทักษะชีวิต

ep 1

Gatherin ขั้นรวบรวมข้อมูล
1. ให้แบ่งกลุ่มผู้เรียนเป็น 4 กลุ่ม โดยอาศัยใบแบ่งกลุ่มตามความ

เหมาะสม และให้แต่ละกลุ่มร่วมกันศึกษาเอกสารหนังสือเรียน
งานเชอ่ื มและโลหะแผน่ เบ้ืองตน้
2. ต้ังคำ�ถามให้ผู้เรียนนำ�เสนอข้อมูลจากประสบการณ์ที่รับรู้หรือ
จากการศึกษาเอกสารหนังสือเรียนหรือจากการศึกษาค้นคว้าจาก
แหล่งความรู้อ่ืนตามหัวข้อท่ีกำ�หนด แล้วให้ส่งตัวแทนออกมา
น�ำ เสนอหนา้ ชั้นเรยี น โดยใหค้ รอบคลมุ เนื้อหาสาระ ดงั น้ี
2.1 การเขยี นแบบแผ่นคลอ่ี ย่างง่าย
2.2 การเขยี นแบบแผน่ คลด่ี ว้ ยวิธเี ส้นขนาน
2.3 การเขียนแบบแผ่นคลดี่ ้วยวิธเี ส้นรัศมี
2.4 การเขยี นแบบแผ่นคลด่ี ว้ ยวิธีเส้นสามเหลีย่ ม
สงวน ิลข ิสทธิ์ สำ� ันกพิมพ์ บ ิรษัท ัพฒนาคุณภาพ ิวชาการ (พว.) จำ�กัด g Stสมรรถนะประจาำ หน่วย
แสดงความรู้พื้นฐานเกยี่ วกบั การเขยี นแบบแผ่นคล่ีในงานโลหะแผ่นได้
22
จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้
1. บอกชนดิ ของแผน่ คล่ใี นงานโลหะแผ่นได้
2. บอกวิธกี ารเขียนแบบแผน่ คล่ีอยา่ งง่าย วิธเี สน้ ขนาน วธิ ีเส้นรัศม ี และวธิ ีเส้นสามเหลยี่ มได้
3. ปฏบิ ตั กิ ารเขยี นแบบแผ่นคลี่ได้
4. มีเจตคติทด่ี ใี นการเรียน เรอื่ ง การเขียนแบบแผน่ คล ่ี และรักษค์ ่านยิ มหลัก 12 ประการ
ของไทย

ผงั สาระการเรยี นรู้

การเขียนแบบ การเขยี นแบบแผน่ คลอ่ี ย่างง่าย
แผ่นคล่ี การเขยี นแบบแผนคลีด่ ้วยวิธีเสน้ ขนาน
การเขียนแบบแผน่ คลด่ี ้วยวธิ เี สน้ รศั มี

การเขียนแบบแผ่นคลด่ี ว้ ยวิธเี ส้นสามเหลย่ี ม

การเขียนแบบแผ่นคล่ี 227

การเขียนแบบแผ่นคลี่ (Pattern development) หมายถึง การเขียนภาพเต็มขนาดพ้ืนที่ผิววัตถุ

ต่างๆ ให้กว้างออกไปบนพ้ืนที่ราบ รวมท้ังท่ีเผื่อไว้สำาหรับตะเข็บและขอบงานเพ่ือจะนำาไปข้ึนเป็นรูป

ชิ้นงาน การเขียนแบบงานบางอย่างที่รูปร่างสองข้างเหมือนกัน ก็อาจเขียนเพียงคร่ึงเดียวแทนท่ีจะเขียน

เ ต็ ม รู ป แ ล ะ ส า ม า ร ถ เ ขี ย น ล ง บ น แ ผ่ น

กระดาษหรือแผ่นงาน การเขียนลงบนแผ่น

กระดาษเหมาะสำาหรับผู้ที่ฝึกการเขียนใหม่ๆ

เพราะถ้าหากเกิดความผิดพลาดจะสามารถ

3. ผู้เรียนแต่ละคนบันทึกผลการศึกษาจากเร่ืองการเขียนแบบ แก้ไขได้ง่ายกว่าการเขียนลงบนแผ่นงาน

แผ่นคล่ี (เลือกออกแบบและใช้ผังกราฟิกแสดงชนิดของแผ่นคล่ี งานผลิตภัณฑ์โลหะแผ่นท่ีมีความซับซ้อน
ในงานโลหะแผ่นใหเ้ หมาะสมกับลกั ษณะของขอ้ มลู ) ดังตัวอยา่ ง
มากในการเขียนแบบแผ่นคล่ีต้องมีการ

ว า ง แ ผ น ใ ห้ ดี มี ค ว า ม ล ะ เ อี ย ด ร อ บ ค อ บ ภาพท่ี 8.1 ลกั ษณะของแผ่นคลข่ี องชิน้ งาน
การเขียนแบบแผ่นคล่มี หี ลายวธิ ีดงั นี ้ ทีม่ า: http://www.autodesk.cadgeekspeak.com/category/
sheet-metal/page/2/, 2556: (Online)

1. การเขียนแบบแผน่ คล่อี ย่างงา่ ย (Simple development)

การเขียนแบบแผ่นคล่ีอย่างง่ายส่วนมากจะเป็นการคลี่ช้ินงานหรือผลิตภัณฑ์ที่เป็นรูปสี่เหลี่ยมที่ม ี

รปู รา่ งไมซ่ บั ซอ้ นสามารถทจี่ ะนาำ ขนาดทเ่ี หน็ ในภาพสามมติ ิ หรอื ภาพฉายนาำ มาใชใ้ นการเขยี นแบบแผน่ คล่ี

ไดโ้ ดยตรงโดยไมต่ อ้ งนาำ มาหาสงู จรงิ อกี

การเขียนแบบแผ่นคล่ีอย่างง่ายจะใช้วิธีเริ่มต้นคลี่ออกจากฐาน หรือคล่ีออกทางด้านข้าง เช่น

การคลี่ผลิตภณั ฑก์ ลอ่ งสี่เหลย่ี มและถาด มขี ั้นตอน ดงั น ้ี

1) ศึกษาจากภาพสามมิติโดยพิจารณา

ลักษณะและรายละเอียดของกล่อง เช่น ขนาด 30

การพับขอบ และตะเข็บท่ใี ชป้ ระกอบยึด เป็นต้น

48
ภาพที ่ 8.2 ลกั ษณะของกลอ่ งสเ่ี หลีย่ ม

สุดยอดคู่มือครู 166

Ap3p. lขy้ันiปnฏgิบaัตnิแdละCสoรnุปstคrวuาctมinรgู้หลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิge A 4. ข้ันส่ือสารและน�ำเสนอ 5. ขS้ันeปlรfะ-เRมeินgเพuื่อlaเพt่ิมinคgุณค่า

ค่านิยมหลัก 12 ประการ pplying the Communication Skill

228 งานเช่ือมและโลหะแผ่นเบือ้ งต้น กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก
2) ทาำ การคลกี่ ลอ่ งส่เี หลีย่ มโดยเร่ิมจากฐาน
3) เพม่ิ เติมการพับขอบและทาำ ตะเขบ็ ตามแบบ asean

48 Step 2 ขั้นคิดวิเคราะห์
และสรปุ ความรู้
rocessin
P g

30 22

จำ�กัด
5 45 ำ 1. รว่ มกนั อภปิ รายถงึ ความหมายและความสำ�คญั ของวธิ กี ารเขยี นแบบ
5 แผ่นคลีแ่ ละความคดิ เหน็ ของสมาชิก

ภาพท่ ี 8.3 วิธีการคลกี่ ลอ่ งส่ีเหลยี่ ม โดยคลีอ่ อกจากฐาน ภาพท่ ี 8.4 วธิ กี ารเผ่ือตะเขบ็ เกยและการพบั ขอบ 2. เช่ือมโยงถึงวิธีการเขียนแบบแผ่นคล่ี ข้อมูลที่นำ�มาอภิปรายและ (พว.)
ร่วมกันสรุปความรู้ตามหัวข้ออภิปราย “เร่ืองการเขียนแบบแผ่นคล่ี”
ในด้านต่างๆ ดังน้ี

2.1 การเขยี นแบบแผ่นคล่อี ยา่ งง่าย
2.2 การเขียนแบบแผ่นคลี่ดว้ ยวธิ เี สน้ ขนาน
2.3 การเขียนแบบแผน่ คลดี่ ้วยวธิ เี สน้ รศั มี
2.4 การเขียนแบบแผ่นคลี่ด้วยวิธเี สน้ สามเหลีย่ ม
3. บันทกึ ผลข้อสรปุ เป็นความเขา้ ใจของกลมุ่ และรายบคุ คล
2. การเขียนแบบแผ่นคลี่ด้วยวธิ ีเส้นขนาน (Parallel Line development) บริษัท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ

การเขียนแบบแผ่นคลี่ด้วยวิธีนี้เหมาะสมสำาหรับรูปร่างงานท่ีมีด้านเป็นเส้นตรงและขนานกัน เช่น
แท่งปริซึม (Prism) และแท่งรูปทรงกระบอก (Cylinder) วิธีการเขียนง่ายๆ โดยใช้ขนาดจากภาพใน
ด้านหนา้ ลากเสน้ ขนานเพ่ือบอกขนาดความสงู จากชิ้นงานออกมาทางดา้ นขา้ งของช้ินงานแล้วแบ่งส่วนของ
เส้นนี้ตามขนาดความกว้างของแต่ละดา้ นโดยวดั จากภาพดา้ นบน (Top View) จนครบทกุ ด้าน

ภาพที ่ 8.5 ลกั ษณะของแผ่นคลีด่ ว้ ยวิธีเสน้ ขนาน การเขยี นแบบแผน่ คลี่ 229

(ผังกราฟิกแสดงผลวิธีการเขียนแบบแผ่นคล่ีอย่างง่าย วิธีเส้นขนาน การเขยี นแบบข้องอมุมฉาก 3 ชิน้
1) แบง่ วงกลมหรือความโตของขอ้ งอออกเปน็ 12 สว่ นเท่าๆ กนั
วิธีเสน้ รัศมี และวิธเี ส้นสามเหลี่ยม) 2) คลขี่ อ้ งอช้ินท ่ี 1 ความยาวเทา่ กบั 12 สว่ น จากขอ้
สำ� ันกพิมพ์ 3) ลากเสน้ ขนานจากรอยตัดเฉียงของขอ้ งอ
4) กาำ หนดจุดตดั และใชบ้ รรทัดโคง้ ทาบจดุ ตัดนั้น
5) ทาำ การเขียนแผน่ คล่ีข้องอชน้ิ ที่ 2 และ 3 เชน่ เดยี วกบั การเขยี นแผน่ คลี่ขอ้ งอชน้ิ ท ่ี 1

สงวน ิลข ิสทธิ์ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ภาพที่ 8.6 การเขียนแบบแผ่นคล่ขี อ้ งอมมุ ฉาก 3 ช้นิ
ลงมือปฏบิ ตั งิ านโดยการทำ�งานเป็นทีม ทีมละ 5-6 คน ฝกึ การคดิ
วิเคราะห์ การแก้ปัญหา แสดงความรู้เกี่ยวกับการเขียนแบบแผ่นคล่ี 3. การเขียนแบบแผ่นคล่ดี ้วยวธิ เี ส้นรศั มี (Radial Line development)
และประยุกต์ใช้ความรู้เก่ียวกับการเขียนแบบแผ่นคลี่ในการประกอบ
อาชพี และในชวี ติ ประจ�ำ วนั การเขยี นแบบแผน่ คลดี่ ว้ ยวธิ เี สน้ รศั มจี ะใชส้ าำ หรบั การเขยี นแบบแผน่ งานทมี่ เี สน้ แบง่ สว่ นเปน็ รศั ม ี
รูปรา่ งทั่วไปจะเรียว (Taper) เช่น กรวย (Cone) พรี ะมิด (Pyramid)
การเขียนแบบแผ่นคลี่รปู ทรงพีระมดิ
1) เขยี นภาพดา้ นบนและดา้ นหน้าของรูปทรงพรี ะมดิ และกาำ หนดตัวเลข
2) หาขนาดสูงจรงิ ของชน้ิ งานโดยใช้วงเวยี นจดุ ท่ีปลายยอดของพรี ะมิดในภาพดา้ นบนแล้วเขียน
ส่วนโค้งจากส่วนโค้งนอกสุดลาก
เส้นตรงตัดฐานของภาพด้านหน้า
ลากเส้นจากจุดตัดไปจรดปลาย
ยอดของพีระมิดเส้นนี้ความยาว
จรงิ ของพีระมดิ (X)
3) กางวงเวียนเท่ากับ
ความยาวจรงิ (X) เขยี นส่วนโคง้

ภาพท่ี 8.7 การเขียนแบบแผน่ คล่รี ูปทรงพรี ะมิด

167 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 STEPs 1. Gขั้นaรวthบeรวrมinขg้อมูล 2. ขั้นคิดPวิเrคoรcาeะหs์แsลinะสgรุปความรู้

บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ทักษะชีวิต

St ep 3 230 งานเชอื่ มและโลหะแผ่นเบื้องตน้

conAstru wldedgeขัน้ ปฏบิ ตั ิและสรปุ ความรู้ 4) แบ่งส่วนโคง้ ออกเปน็ สว่ นๆ เท่ากับขนาดของเส้นต่างๆ ทฐ่ี านของพีระมิด
หลังการปฏิบตั ิ 5) ลากเสน้ จากจุดแบ่งทกุ จดุ ไปยังจุดศูนย์กลางของส่วนโคง้ ท่ีปลายยอด
ctpipnlgyitnhge aknno 6) ลากเส้นตรงท่ีฐานของพรี ะมิดจาก 1 - 2 – 3 – 4 – 1
7) สรา้ งสเ่ี หลีย่ มความโตเท่ากบั ความโตของภาพดา้ นบนที่ดา้ น 2 – 3 จะไดฐ้ านของพรี ะมิด
1. ผู้เรียนนำ�ข้อสรุปความรู้ความเข้าใจที่ได้ จำ�กัด
แลกเปลย่ี นเรยี นรรู้ ว่ มกนั ในกลมุ่ ไปแลกเปลยี่ น 4. การเขียนแบบแผ่นคล่ดี ้วยวิธีเส้นสามเหล่ียม
ระหว่างกลุ่มในชั้นเรียน โดยใช้เวลา (Triangulation Line development) (พว.)
แลกเปลี่ยนกลุ่มละ 10 นาที โดยผู้สอน
และผู้เรียนช่วยกันตรวจสอบความถูกต้อง การเขยี นแบบแผน่ คลด่ี ว้ ยวธิ สี ามเหลย่ี มจะใชห้ ลกั การหาเสน้ ความสงู (ยาว) จรงิ จากเสน้ 2 เสน้ ทท่ี าำ
ของการแลกเปลี่ยน มุมฉากซ่ึงกันและกัน ความห่างของปลายเส้นทัง้ 2 ทีท่ ำามมุ ฉากกันจะเปน็ เส้นความสงู จรงิ ท่ีนาำ มาใชเ้ ขียน
แบบแผ่นคล่ี
2. หลังจากแลกเปล่ียนความรู้กันทุกกลุ่มโดย การเขียนแบบแผ่นคลที่ ่อลดส่ีเหล่ยี มเป็นกลม
ช่วยกันทำ�กิจกรรมตรวจสอบความเข้าใจ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ
(หนังสือเรยี น หนา้ 223)

3. กลุ่มผู้เรียนร่วมกันอภิปรายตรวจสอบ
ความสมบรู ณถ์ กู ตอ้ งของกจิ กรรมตรวจสอบ
ความเขา้ ใจ

สำ� ันกพิมพ์ ภาพท ี่ 8.8 เขยี นแบบแผ่นคลชี่ นิ้ งานท่อลดสเี่ หลี่ยมเปน็ กลม

สงวนลิข ิสท ิ์ธ 1. วงกลมที่ภาพดา้ นบนและฐานสเี่ หลีย่ มจตั ุรสั เปน็ ขนาดทแ่ี ท้จรงิ ของภาพ
2. นำาขนาดหมายเลข 1 และ 2 ลากไปหาสูงจรงิ
St 3. นำาสูงจริงหาได้ไปสร้างแผ่นคลี่ด้วยเส้นสามเหลี่ยม จนกระท่ังครบด้านและได้แผ่นคล่ี
ตามต้องการ
Aco kille
ep 4

mmpupnlyicinagtiotnh s ข้นั สอื่ สารและนำ� เสนอ

1. ผเู้ รยี นแตล่ ะกลมุ่ ออกแบบหรอื หาวธิ นี �ำ เสนอใหผ้ อู้ นื่ รบั รแู้ ละสอ่ื สารไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ
ดว้ ยเทคนคิ วิธที ่ีเหมาะสม

2. สุม่ กลมุ่ ผเู้ รียนน�ำ เสนอผลการสรุปความรู้ความเข้าใจ

สุดยอดคู่มือครู 168

Ap3p. lขy้ันiปnฏgิบaัตnิแdละCสoรnุปstคrวuาctมinรgู้หลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิge A 4. ขั้นส่ือสารและน�ำเสนอ 5. ขS้ันeปlรfะ-เRมeินgเพuื่อlaเพtิ่มinคgุณค่า

ค่านิยมหลัก 12 ประการ pplying the Communication Skill

กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก

asean

การเขยี นแบบแผ่นคลี่ 231 ep 5
สงวน ิลข ิสทธิ์ สำ� ันกพิมพ์ บริษัท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด ting St
วิชา งานเชอ่ื มและโลหะแผน่ เบื้องต้น ใบงานท ่ี 8.1 คาบเรยี น คาบ Self-Regula ขั้นประเมินเพ่อื เพิม่ คุณค่า
รหสั วิชา 2100-1005 ผสู้ อน ✓ ผู้เรียน บริการสังคมและจิตสาธารณะ

ชอ่ื งาน การเขียนแบบแผ่นคล่ีกลอ่ งด้วยวิธอี ย่างง่าย

30

ผเู้ รียนแตล่ ะคนท�ำ แบบทดสอบ (หนงั สอื เรยี น หนา้ 255) แลกเปลย่ี น
กันตรวจใหค้ ะแนน

จุดประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม
1. ปฏบิ ตั ิการเขยี นแบบแผน่ คลีก่ ล่องด้วยวิธีอยา่ งงา่ ยได้
2. มีเจตคติท่ดี ใี นการทาำ งานด้วยความเป็นระเบียบเรียบรอ้ ย ประณตี รอบคอบ ซ่อื สตั ย์และปลอดภยั

วสั ดุ ลาำ ดับขัน้ การปฏิบัตงิ าน 232 งานเชอ่ื มและโลหะแผ่นเบื้องตน้

1. กระดาษเขยี นแบบ 1. ศกึ ษาแบบและวางแผนการทำางาน
2. กาำ หนดจุดเร่มิ ตน้ เขียนแบบ
เครอื่ งมอื และอุปกรณ์ 3. ลากเส้นอา้ งอิง (เส้นขนานและเสน้ ดง่ิ ตงั้ ฉากกับ
เสน้ ขนาน)
1. ดินสอ 4. ทำาการคลกี่ ลอ่ ง
2. ยางลบ 5. ตรวจสอบความถกู ตอ้ ง
3. วงเวยี น 6. สง่ ตรวจ
4. บรรทัดสามเหลยี่ ม
5. กระดาษเขียนแบบ ใบประเมนิ ผลการปฏบิ ตั งิ านท่ี 8.1
6. โตะ๊ เขียนแบบ

ชื่อ สกุล วันท ่ี
แผนกวิชา
ระดบั ปวช. กลุม่

ช่ืองาน การเขียนแบบแผ่นคลี่กลอ่ งด้วยวธิ อี ยา่ งง่าย

ลำาดบั รายการ คะแนนเตม็ คะแนนที่ได้

การเรียนรู้สู่อาเซียน 1 การใชเ้ ครอื่ งมอื และอุปกรณ์ในการเขยี นแบบ 2

asean 2 ความถูกตอ้ งของแบบ 2

เรยี นรคู้ �ำ ศพั ทภ์ าษาองั กฤษทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั เนอ้ื หาในบทเรยี นตาม 3 แบบแผน่ คลไ่ี ดฉ้ าก 2
เอกสารหนังสือเรียน โดยฝึกใช้คำ�ศัพท์ดังกล่าวในการนำ�เสนอ 4 ความสะอาดของแบบ 2
ผลงานในข้นั ท่ี 4 5 พฤตกิ รรมในการปฏิบตั ิงาน 2
รวม 10

หมายเหตุ : พฤติกรรมในการปฏบิ ตั งิ าน ไดแ้ ก่
1. พฤติกรรมกอ่ นปฏบิ ัตงิ าน ไดแ้ ก่ การเตรยี มเคร่อื งมอื และอปุ กรณ ์ การแตง่ กาย

2. พฤตกิ รรมขณะปฏิบตั งิ าน ได้แก่ การตงั้ ใจฝึกปฏิบตั ิงาน ไมห่ ยอกล้อกนั

3. พฤตกิ รรมหลังปฏิบตั ิงาน ไดแ้ ก่ การเก็บเครอ่ื งมือและอุปกรณ์ การทาำ ความสะอาดพน้ื ท่ี

ปฏบิ ัตงิ าน

คาำ แนะนาำ /ขอ้ เสนอแนะอืน่ ๆ



ลงชอื่ ผ้ตู รวจสอบ

( )

วนั ท ่ี / /

169 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 STEPs 1. Gข้ันaรวthบeรวrมinขg้อมูล 2. ข้ันคิดPวิเrคoรcาeะหs์แsลinะสgรุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
ทักษะชีวิต

สงวน ิลข ิสท ์ธิ สำ� ันกพิมพ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพ ิวชาการ (พว.) จำ�กัด การเขยี นแบบแผ่นคล่ี 233

กิจกรรมตรวจสอบความเข้าใจ

คำาชีแ้ จง กิจกรรมตรวจสอบความเข้าใจเป็นกิจกรรมฝึกทักษะเฉพาะด้านความรู้-ความจำา เพื่อใช้ใน
การตรวจสอบความเขา้ ใจตามจุดประสงคก์ ารเรียนรู้

จงตอบคำาถามตอ่ ไปนใ้ี ห้ได้ใจความสมบรู ณ์
1. การเขียนแบบแผ่นคลี่ทำาไดก้ ีว่ ิธี อะไรบ้าง (จ.1)
(แน วทางการ ตอบ มี 4 วิธี ได ้แก่ 1) กา รเขียนแบ บแผ่นค ล่ีอย่างง่า ย 2) การ เขียนแบ บแผ่นคล ี่ด้วยวิธี
เส้น ขนาน 3 ) การเขีย นแบบแผ ่นคลี่ด้ว ยวิธีเส้นร ัศมี 4) ก ารเขียนแ บบแผ่น คลี่ด้วยว ิธีเส้นสาม เหล่ียม
หรอื อ่ืนๆ ขน้ึ อยกู่ ับดลุ ยพนิ จิ ขอ งผูส้ อน)
2. การเขียนแบบแผ่นคล่ีอย่างงา่ ยมีวธิ ีการเขยี นอยา่ งไร (จ.2)
(แน วทางการ ตอบ กา รเขียนแบ บแผ่นค ล่ีอย่างง่า ยส่วนมา กจะเป็น การคล่ีช้ิน งานหรือ ผลิตภัณ ฑ์ที่เป็น
รูปส ี่เหลี่ยมท ่ีมีรูปร่าง ไม่ซับซ้อ นสามาร ถท่ีจะนำา ขนาดท่ีเห ็นในภาพ สามมิต ิ หรือภา พฉายนำา มาใช้ใน
การ เขียนแบ บแผ่นคล ี่ไดโ้ ดยต รงโดยไม ่ต้องนำามา หาสูงจริง อีก หรอื อ่ืนๆ ขน้ึ อ ยกู่ บั ดุลย พินิจขอ งผ้สู อน)
3. การเขยี นแบบแผ่นคลี่ดว้ ยวธิ ีเสน้ ขนานมีวธิ ีการเขียนอยา่ งไร (จ.3)
(แน วทางการ ตอบ กา รเขียนแบ บแผ่นค ล่ีด้วยวิธ ีนี้เหมาะส มสำาหรับ รูปร่างงา นท่ีมีด้าน เป็นเส้น ตรงและ
ขนา นกัน เช่น แท่งปร ิซึม และ แท่งรูปทร งกระบอ ก วิธีการ เขียนง่าย ๆ โดยใช ้ขนาดจา กภาพในด ้านหน้า
ลาก เส้นขนา นเพ่ือบอ กขนาดค วามสูงจา กชิ้นงาน ออกมาท างด้านข้า งของช้ินง านแล้วแ บ่งส่วนข องเส้นน้ี
ตาม ขนาดคว ามกว้างข องแต่ละ ด้านโดยว ัดจากภาพ ด้านบน จนครบท ุกด้าน หร ืออ่ืนๆ ข ึ้นอยู่กับด ุลยพินิจ
ของ ผู้สอน)
4. การเขียนแบบแผน่ คลี่ดว้ ยวิธีเส้นรัศมีมีวิธีการเขยี นอยา่ งไร (จ.3)
(แน วทางการ ตอบ กา รเขียนแ บบแผ่นค ล่ีด้วยวิธ ีเส้นรัศม ีจะใช้สำาห รับการเ ขียนแบบ แผ่นงาน ท่ีมีเส้น
แบง่ สว่ นเป็น รศั มรี ูปร า่ งท่ัวไปจ ะเรียว เช น่ กรวย พ รี ะมดิ ห รอื อนื่ ๆ ข นึ้ อยกู่ บั ดลุ ยพินจิ ของผู้สอ น)

5. การเขยี นแบบแผ่นคลด่ี ว้ ยวธิ เี สน้ สามเหลยี่ มมวี ิธกี ารเขียนอย่างไร (จ.4)
(แน วทางการ ตอบ กา รเขียนแ บบแผ่นค ล่ีด้วยวิธ ีสามเหล ี่ยมจะใช้ หลักการห าเส้นคว ามสูง (ย าว) จริง
จาก เส้น 2 เส้นที่ทำา ฉากซึ่งก ันและกัน ความห ่างของป ลายเส้น ทั้ง 2 ท ี่ทำามุมฉ ากกันจะ เป็นเส้น
ควา มสงู จริง ที่นาำ มาใช ้เขยี นแบบ แผ่นคล ี่ หรืออน่ื ๆ ขนึ้ อยู่ก ับดลุ ยพิน จิ ของผ้สู อน)

จ. หมายถึง ตรงตามจุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ หนว่ ยการเรยี นรูท้ ี ่ 8 ข้อที ่ ...

คา่ นยิ มหลกั 12 ประการ
• ใฝ่หาความรู้ หมัน่ ศกึ ษาเล่าเรียนทงั้ ทางตรงและทางอ้อม
• มีศีลธรรม รกั ษาความสตั ย์ หวังดตี อ่ ผอู้ น่ื เผ่ือแผแ่ ละแบง่ ปนั

สุดยอดคู่มือครู 170

Ap3p. lขyั้นiปnฏgิบaัตnิแdละCสoรnุปstคrวuาctมinรgู้หลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิge A 4. ขั้นส่ือสารและน�ำเสนอ 5. ขSั้นeปlรfะ-เRมeินgเพu่ือlaเพtิ่มinคgุณค่า

ค่านิยมหลัก 12 ประการ pplying the Communication Skill

กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก

asean

234 งานเช่อื มและโลหะแผน่ เบ้ืองตน้ กิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้ เป็นกิจกรรมท่ี
ผู้สอนให้ผู้เรียนปฏิบัติทุกข้อ หรือเลือก
กิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้ ปฏิบัติเป็นบางข้อตามความเหมาะสม โดย
ผู้สอนให้คะแนนการทำ�กิจกรรมตามเกณฑ์
คำาช้แี จง กิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้ประกอบด้วยกิจกรรมหลากหลายท่ีฝึกทักษะทุกด้านตามจุดประสงค์ ของใบสรปุ ผลการทำ�กิจกรรม และสามารถ
การเรียนรู้เพื่อให้เกิดสมรรถนะในการเรียนรู้ สามารถปฏิบัติกิจกรรมท้ังในและนอกสถานท่ี นำ�ผลการทำ�กิจกรรมไปเทียบกับการให้
ตามความเหมาะสมกบั ผู้เรียนและส่งิ แวดลอ้ มของสถานศึกษา คะแนนกับตารางวิเคราะห์ความสอดคล้อง
ของเนอ้ื หากบั จดุ ประสงคร์ ายวชิ า สมรรถนะ
1. ใหผ้ ้เู รยี นแบ่งกล่มุ เปน็ 4 กลุม่ จบั สลากเลอื กหัวข้อตามสาระการเรยี นรรู้ ว่ มกนั ศกึ ษาข้อมลู จากแหล่ง รายวชิ า และจุดประสงคเ์ ชงิ พฤติกรรมได้
เรยี นรตู้ ่างๆ และจดั ทำาสรุป พร้อมท้งั ส่งตัวแทนนาำ เสนอข้อมลู หน้าช้นั เรียน กลุม่ ละ 3-5 นาที
2. ให้ผู้เรียนเขียนแสดงความคดิ เร่ืองการเขียนแผ่นคลี่พรอ้ มทงั้ เขยี นประโยชน์ทไ่ี ดร้ บั จากการเรยี น
สงวน ิลข ิสท ์ธิ สำ� ันกพิมพ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพ ิวชาการ (พว.) จำ�กัด
สรุปผลการทา� กิจกรรม

คำาช้ีแจง ให้ผเู้ รียนประเมินผลการทำากจิ กรรม โดยเขียนเคร่อื งหมาย ✓ลงในชอ่ ง ตามความเป็นจรงิ

ความร้ ู (K) ทกั ษะ (P) คณุ ลกั ษณะ (A) เกณฑก์ ารประเมิน
การมีมนุษยสมั พนั ธใ์ น ทาำ เคร่อื งหมาย ✓
ความรู้ ความเขา้ ใจ การปฏิบัติงานทไี่ ดร้ ับ
การนาำ ไปใช ้ การวเิ คราะห์ มอบหมายเสรจ็ ตามเวลา การปฏิบัตกิ จิ กรรม ในแต่ละตอน 3 ข้อ
การสังเคราะห์ ทก่ี ำาหนด ความมวี นิ ัย ตรงต่อเวลา คือ ผ่านการประเมนิ
การประเมนิ ค่า การปฏบิ ตั งิ านดว้ ยความ ความซือ่ สัตยส์ จุ ริต
ละเอียด รอบคอบ ปลอดภัย ในการทาำ งาน 1. ความร ู้ (K)
การศึกษาค้นคว้า เรียบร้อย สวยงาม ประพฤตติ นดว้ ยความ ผา่ น ไมผ่ ่าน
การแสวงหาแหล่งข้อมูล
และการรวบรวมข้อมูล ความสมบูรณ์ของงาน ถกู ตอ้ งตามศีลธรรม 2. ทักษะ (P)
การแสดงความคดิ เหน็ การปฏบิ ตั งิ านทที่ ำาใหเ้ กดิ อันดีงาม
อยา่ งมีเหตุผล หรือแสดง สมรรถนะแก่ผเู้ รยี น เจตคตทิ ีด่ ใี นการปฏิบัติ ผา่ น ไมผ่ ่าน
กิจกรรม
ข้นั ตอนและกระบวนการ ทักษะการวางแผน การคิด ความพอเพียงและความ 3. คุณลักษณะ (A)
ทาำ กิจกรรม สรา้ งสรรค ์ การออกแบบ ผ่าน ไมผ่ ่าน

การหาประสบการณ์ การผลติ พอประมาณ
ความรู้ใหม ่ การตัดสินใจในการแก้ปัญหา

หมายเหตุ เกณฑ์การประเมินผลการทำากิจกรรมมีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินค่าผู้เรียนเกิดสมรรถนะจาก
การเรยี นรตู้ ามบรบิ ทตา่ งๆ หรือไม ่ โดยแบ่งเป็น 3 ดา้ น คอื ความรูห้ รือพทุ ธิพสิ ัย = Knowledge
(K) ทกั ษะหรือทักษะพิสัย = Practice (P) คณุ ลักษณะหรอื จติ พสิ ัย = Attitude (A)

ทักษะชีวิต

ด้านการคิดวิเคราะห์ ตัดสินใจ และแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ หมายถึง การแยกแยะข้อมูลข่าวสาร ปัญหา และสถานการณ์รอบตัว
วพิ ากษ์วิจารณแ์ ละประเมนิ สถานการณ์รอบตวั ดว้ ยหลกั เหตุผลและข้อมูลทถี่ ูกตอ้ ง รบั รู้ปญั หา สาเหตขุ องปัญหา หาทางเลอื กและตดั สินใจ
แก้ปญั หาในสถานการณ์ตา่ งๆ อยา่ งสร้างสรรค์
วิธกี าร ให้ผเู้ รียนตดิ ต่อกับหน่วยท่เี กี่ยวขอ้ งซึง่ อยใู่ นท้องถ่นิ ตามที่ผู้เรียนสนใจเพอื่ ศกึ ษาขอ้ มูล การดำ�เนินงานเก่ียวกบั การเขยี นแบบ
แผ่นคลี่ ในงานธุรกิจในงานอาชีพของท้องถิ่นหรือเรียนรู้เกี่ยวกับแนวคิดในการดำ�เนินธุรกิจที่ดี ในเรื่องจุดมุ่งหมายและความสำ�คัญของ
การเขยี นแบบแผ่นคลใี่ นงานอาชีพ (กจิ กรรมส่งเสรมิ การเรียนรู้ หน้า 234)
การเขยี นแบบแผ่นคล่ี
1. การเขียนแบบแผ่นคล่อี ยา่ งงา่ ย 2. การเขยี นแบบแผน่ คลดี่ ว้ ยวิธเี สน้ ขนาน
3. การเขยี นแบบแผน่ คลด่ี ว้ ยวธิ ีเสน้ รศั มี 4. การเขียนแบบแผ่นคล่ีดว้ ยวธิ เี ส้นสามเหลี่ยม
171 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 STEPs 1. Gขั้นaรวthบeรวrมinขg้อมูล 2. ขั้นคิดPวิเrคoรcาeะหs์แsลinะสgรุปความรู้
บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
ทักษะชีวิต

ผู้สอนให้ผู้เรียนทำ�แบบทดสอบ จากน้ันให้ การเขียนแบบแผน่ คลี่ 235
ผู้เรียนแลกกันตรวจคำ�ตอบ โดยผู้สอนเป็น
ผู้เฉลย แบบทดสอบ
สงวน ิลข ิสท ์ธิ สำ� ันกพิมพ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพ ิวชาการ (พว.) จำ�กัด
จงตอบคำาถามตอ่ ไปน ี้ (ข้อละ 2 คะแนน)
1. การเขียนแบบแผ่นคล่ี คือ
การเขยี นภาพเตม็ ขนาดพืน้ ท่ีผวิ วตั ถตุ า่ งๆ ให้กว้างออกไปบนพน้ื ที่ราบ รวมท้งั ทเ่ี ผอ่ื ไว้สำาหรับตะเขบ็ และ
ขอบงานเพอ่ื จะนาำ ไปขนึ้ เป็นรปู ชนิ้ งาน
2. วัสดแุ ละอุปกรณ์ท่ใี ช้ในงานเขียนแบบแผ่นคล่ี ไดแ้ ก่
กระดาษเขยี นแบบ ดินสอ ยางลบ วงเวียน บรรทัดสามเหล่ียม โต๊ะเขยี นแบบ

3. ขน้ั ตอนการเขยี นแบบแผน่ คลอี่ ยา่ งงา่ ย คือ
1) ศึกษาจากภาพสามมิติโดยพิจารณาลักษณะและรายละเอียดของกล่อง 2) ทำาการคล่ีกล่องสี่เหล่ียม
โดยเร่ิมจากฐาน 3) เพม่ิ เตมิ การพบั ขอบและทำาตะเข็บตามแบบ
4. การเขียนแบบขอ้ งอมมุ ฉากมีขน้ั ตอนอยา่ งไร
1) แบ่งวงกลมหรือความโตของข้องอออกเป็น 12 ส่วนเท่าๆ กัน 2) คล่ีข้องอชิ้นที่ 1 ความยาวเท่ากับ
12 ส่วน จากข้อ 3) ลากเส้นขนานจากรอยตัดเฉียงของข้องอ 4) กำาหนดจุดตัดและใช้บรรทัดโค้งทาบ
จุดตัดนั้น 5) ทำาการเขยี นแผน่ คลีข่ ้องอช้นิ ท่ ี 2 และ 3 เช่นเดียวกับการเขียนแผน่ คลี่ขอ้ งอชิ้นท ี่ 1

5. การเขียนแบบแผ่นคลี่ด้วยวิธีเส้นรัศมีและการเขียนแบบแผ่นคลี่ด้วยวิธีเส้นสามเหลี่ยมมีขั้นตอน
อย่างไร อธบิ ายโดยสงั เขป
การเขยี นแบบแผ่นคล่ดี ้วยวธิ ีเส้นรัศม ี มขี น้ั ตอนดังนี ้ 1) เขียนภาพด้านบนและดา้ นหน้าของรูปทรงพีระมิด
และกำาหนดตัวเลข 2) หาขนาดสูงจริงของชิ้นงานโดยใช้วงเวียนจุดท่ีปลายยอดของพีระมิดนำาภาพ
ด้านบนแล้วเขียนส่วนโค้ง 3) กางวงเวียนเท่ากับความยาวจริง 4) แบ่งส่วนโค้งออกเป็นส่วนๆ เท่ากับ
ขนาดของเส้นต่างๆ ที่ฐานของพีระมิด 5) ลากเส้นจากจุดแบ่งทุกจุดไปยังจุดศูนย์กลางของส่วนโค้ง
ทีป่ ลายยอด 6) ลากเส้นตรงท่ฐี านของพรี ะมิด 7) สรา้ งส่เี หล่ียมความโตเท่ากับความโตของภาพด้านบน
จะได้ฐานของพีระมดิ


สุดยอดคู่มือครู 172

Ap3p. lขy้ันiปnฏgิบaัตnิแdละCสoรnุปstคrวuาctมinรgู้หลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิge A 4. ขั้นสื่อสารและน�ำเสนอ 5. ขSั้นeปlรfะ-เRมeินgเพuื่อlaเพt่ิมinคgุณค่า

ค่านิยมหลัก 12 ประการ pplying the Communication Skill

กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก

asean

236 งานเช่ือมและโลหะแผน่ เบ้อื งตน้

แบบประเมินตนเอง
คาำ ชี้แจง ตอนท ่ี 1 ใหผ้ เู้ รยี นประเมนิ ผลการเรยี นร ู้ โดยเขยี นเครอ่ื งหมาย ✓ลงในชอ่ งระดบั คะแนน
และเติมข้อมูลตามความเป็นจริง
ระดับคะแนนตอนที ่ 1 5 : มากท่ีสดุ 4 : มาก 3 : ปานกลาง 2 : น้อย 1 : ควรปรบั ปรงุ
ตอนที ่ 2 ใหผ้ เู้ รยี นนาำ คะแนนจากแบบทดสอบมาเตมิ ลงในชอ่ งวา่ ง และเขยี นเครอ่ื งหมาย ✓
ลงในชอ่ งสรุปผล
สงวน ิลข ิสท ์ธิ สำ� ันกพิมพ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพ ิวชาการ (พว.) จำ�กัด
ตอนท ี่ 1 (ผลการเรยี นร)ู้ ตอนท่ ี 2 (แบบทดสอบ)

รายการ 5 4 3 2 1 แบบทดสอบ

1. ผู้เรียนมคี วามรู้ ความเข้าใจในเนอ้ื หา คะแนน

2. ผู้เรียนไดท้ ำากิจกรรมที่สอดคล้องกับเนอื้ หา (ขอ้ ละ 1 คะแนน)
และจุดประสงคก์ ารเรียนรู้ สรปุ ผล
9 - 10 (ดมี าก)
3. ผู้เรยี นได้เรยี นและทำากิจกรรมทส่ี ่งเสริมกระบวนการคดิ 7 - 8 (ดี)
เกิดการค้นพบความรู้ 5 - 6 (พอใช้)
ตำา่ กว่า 5
4. ผเู้ รียนสามารถประยุกตค์ วามรเู้ พอ่ีื ใช้ประโยชนใ์ นชวี ิตประจาำ วนั ได้

5. ผู้เรยี นได้เรยี นรู้อะไรจากการเรยี น (ควรปรบั ปรุง)

6. ผู้เรียนตอ้ งการทำาสง่ิ ใดเพือ่ พัฒนาตนเอง

7. ความสามารถท่ถี อื ว่าผา่ นเกณฑป์ ระเมนิ ของผูเ้ รียน คือ


2. ใหผ้ เู้ รียนแสดงแนวคดิ เกี่ยวกับการเขยี นแบบแผ่นคล่ี กิจกรรมท้าทาย
3. ให้ผู้เรียนฝึกวิเคราะห์ และให้ความสำ�คัญของการเขียนแบบแผ่นคลี่
ในการปฏิบัติงาน สามารถน�ำ มาใช้ในชีวติ ประจ�ำ วนั ได้ ได้แก่ แนวทางให้ผู้เรียนจัดกิจกรรมส่งเสริม
3.1 การเขียนแบบแผน่ คลี่อยา่ งง่าย การเรียนรู้ด้วยกิจกรรมท่ีหลากหลายท่ีฝึก
3.2 การเขยี นแบบแผ่นคลด่ี ้วยวธิ เี สน้ ขนาน ทกั ษะทกุ ดา้ นตามจดุ ประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม
3.3 การเขยี นแบบแผน่ คลด่ี ้วยวธิ เี ส้นรศั มี เพ่ือให้เกิดสมรรถนะในการเรียนรู้ สามารถ
3.4 การเขียนแบบแผ่นคลี่ด้วยวิธเี ส้นสามเหลยี่ ม ปฏิบัติกิจกรรมเร่ืองการเขียนแบบแผ่นคล่ี
นำ�ไปใช้ในชีวิตประจำ�วันได้วันตามความ
เ ห ม า ะ ส ม ข อ ง ผู้ เ รี ย น แ ล ะ ส ถ า น ศึ ก ษ า
โดย
1. ให้ผู้เรียนจับคู่และร่วมกันค้นหา
สาเหตุและผลกระทบ ความรู้เกี่ยวกับ
การเขยี นแบบแผน่ คลี่

173 สุดยอดคู่มือครู

1. Gข้ันaรวthบeรวrมinขg้อมูล 2. ขั้นคิดPวิเrคoรcาeะหs์แsลinะสgรุปความรู้

ทักษะชีวิต
GPAS 5 STEPs

ตารางสรปุ คะแนนการประเมินจุดประสงค์การเรยี นรู้บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21
และสมรรถนะประจำ� หน่วย

หน่วยการเรียนรทู้ ี่ 8 การเขยี นแบบแผ่นคล่ี

คะแนนตาม จปส. รายหน่วยการเรียนรู้
1. สงวน ิลข ิสท ์ธิ สำ�นักพิมพ์ บรบอกชนิดของแ ่ผนคล่ีในงานโลหะแผ่นไ ้ดิ ัษท ัพฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำ�กัด
2. บอก ิว ีธการเ ีขยนแบบแผ่นค ีล่อย่างง่าย วิธีเส้นขนาน วิธีเส้น ัรศ ีมช้ินงาน/การแสดงออกรวม
และวิธีเ ้สนสามเห ่ลียมไ ้ดท่กี �ำหนดในหนว่ ยการเรียนรูห้ รอื หน่วยยอ่ ย
3. ปฏิบัติการเขียนแบบแผ่นค ่ีลได้
4. มีเจตค ิต ่ีท ีดในการเ ีรยนเรื่องการเขียนแบบแผ่นค ี่ล และรักษ์
่คา ินยมหลัก 12 ประการของไทย
ภาระงาน/ชิ้นงานระหว่างเรียน 12
1. ผงั กราฟกิ แสดงการเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู เกยี่ วกบั การเขยี นแบบแผน่ คลอี่ ยา่ งงา่ ย 4 4 4

วิธเี สน้ ขนาน วิธเี สน้ รัศมี และวิธเี ส้นสามเหลีย่ ม

2. ผังกราฟิกสรุปความรู้ความเข้าใจเก่ียวกับการเขียนแบบแผ่นคลี่อย่างง่าย 4 4 4 12
วิธีเสน้ ขนาน วธิ เี สน้ รัศมี และวิธเี ส้นสามเหล่ยี ม

3. การนำ�เสนอผลการสรุปความรู้ความเข้าใจเก่ียวกับการเขียนแบบแผ่นคล่ี 4 4 4 4 16
อย่างงา่ ย วธิ ีเสน้ ขนาน วธิ เี สน้ รัศมี และวิธเี ส้นสามเหล่ียม

การประเมนิ รวบยอด 5 56 16
1. ผลการปฏิบตั ิกจิ กรรมตรวจสอบความเขา้ ใจ

2. ผลการปฏิบัตกิ จิ กรรมสง่ เสรมิ การเรยี นรู้ 5 56 16

3. ผลการปฏบิ ตั ิ (ใบงานท่ี 8.1) 10 10

4. ผลการประเมนิ ตนเอง 88

5. คะแนนผลการทดสอบ 3 34 10

รวม 25 25 38 12 100

สุดยอดคู่มือครู 174

Ap3p. lขyั้นiปnฏgิบaัตnิแdละCสoรnุปstคrวuาctมinรgู้หลthังeกาKรnปoฏwิบleัตdิge A 4. ขั้นสื่อสารและน�ำเสนอ 5. ขS้ันeปlรfะ-เRมeินgเพu่ือlaเพtิ่มinคgุณค่า

ค่านิยมหลัก 12 ประการ pplying the Communication Skill

กิจกรรมท้าทาย รอบรู้อาเซียนและโลก

asean

บรรณานุกรม

เกษมชัย บญุ เพญ็ . พน้ื ฐานโลหะแผ่น. กรุงเทพฯ: โรงพมิ พ์ประกอบเมไตร, 2533.

ไกรทอง เรืองจำารัส. งานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น. พิมพ์ครั้งท่ี 2. กรุงเทพฯ: บริษัท ศูนย์หนังสือ
เมอื งไทย, 2546.

ชเิ กะอากิ ยามาโมโต.้ วิศวกรรมการเช่ือม. กรุงเทพฯ: บรษิ ัท ไทย – โกเบเวลดิง้ จำากดั , ม.ป.ป.

เชิดเชลง ชิตชวนกิต และคณะ. วิศวกรรมการเชื่อม. กรุงเทพฯ: สมาคมส่งเสริมความรู้ด้านเทคนิค
ระหวา่ งประเทศ, 2524.

ทินกร มารังค์ และประยุทธ ทับทิมศรี. งานเชื่อมและโลหะแผ่นเบ้ืองต้น. กรุงเทพฯ: สำานักพิมพ์
ศูนย์สง่ เสรยิ มอาชวี ะ, 2546.

สมบูรณ์ เต็งหงษ์เจริญ และสุชาติ กิจพิทักษ์. งานเช่ือมและโลหะแผ่นเบ้ืองต้น. กรุงเทพฯ:
สำานักพมิ พ์ศูนยส์ ง่ เสรมิ วชิ าการ, 2552.

“Guidelines For Shielded Metal Arc Welding (SMAW)”. [ออนไลน]์ . เข้าถงึ ได้จาก :
https://www.google.co.th/#q=smaw+welding+handbook

Larry Jeffus, “Welding Principle and Applications” 7th ed . Delmar (2011) [Online].

Ron Fournier, and Sue Fournier “Sheet Metal Handbook” HP Book (1989) [Online]
สงวน ิลข ิสท ์ธิ สำ� ันกพิมพ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพ ิวชาการ (พว.) จำ�กัด

175 สุดยอดคู่มือครู

สงวนลขิ สทิ ธ์ิ สำ�นกั พมิ พ์ บรษิ ัทพฒั นาคุณภาพวชิ าการ (พว.) จ�ำ กดั บนั ทกึ

2001-1001 ความรู้เกย่ี วกบั งานอาชีพสงวน ิลข ิสท ์ธิ สำ� ันกพิมพ์ บ ิร ัษท ัพฒนาคุณภาพ ิวชาการ (พว.) จำ�กัด

2001-1003 พลังงานและสิ่งแวดลอ้ ม

2001-1005 การอนรุ ักษ์ทรพั ยากรสิ่งแวดลอ้ มในงานอาชพี

สำ�นักพิมพ์ บรษิ ทั พัฒนาคณุ ภาพวิชาการ (พว.) จำ�กดั ISBN : 978-616-05-3446-3
1256/9 ถนนนครไชยศรี แขวงถนนนครไชยศรี เขตดสุ ติ กรุงเทพฯ 10300
โทร. 0-2243-8000 (อัตโนมตั ิ 15 สาย), 0-2241-8999 website:
แฟกซ์: ทกุ หมายเลข, แฟกซอ์ ัตโนมตั ิ: 0-2241-4131, 0-2243-7666
www.iadth.com 9 7 8 6 1 6 0 5 3 4 4 6 3
สงวนลิขสทิ ธ์ิ หนงั สือเล่มนี้ไดจ้ ดทะเบยี นลขิ สิทธถ์ิ กู ตอ้ งตามกฎหมาย