คู่มือการจัดซื้อจัดจ้างโดยวิธีเฉพาะเจาะจงตามพระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560 (ปี 2561)

คมู ือการจดั ซ้ือจดั จางโดยวิธเี ฉพาะเจาะจง
ตามพระราชบญั ญตั ิการจัดซอื้ จดั จา งและ

การบรหิ ารพสั ดุภาครฐั พ.ศ. 2560

กองพัสดุ
กองฝกอบรม
กรมทดี่ ิน กระทรวงมหาดไทย



คาํ นํา

องคความรู เรื่อง “คูมือการจัดซื้อจัดจางโดยวิธีเฉพาะเจาะจง ตามพระราชบัญญัติ
การจัดซ้ือจัดจางและการบริหารพัสดุ พ.ศ. 2560” ไดรับการคัดเลือกจากคณะกรรมการจัดการ
ความรูของกรมที่ดิน ประจําปงบประมาณ พ.ศ. 2561 เพ่ือใชเปนคูมือปฏิบัติงานในการจัดซ้ือจัดจาง
วัสดุ - ครุภัณฑ ที่มีมูลคาไมเกิน 500,000 บาท ใหถูกตองตามกฎหมาย กฎกระทรวง ประกาศ และ
ระเบียบที่เก่ียวของ รวมท้ังลดความเสี่ยงของเจาหนาท่ีในการดําเนินการผิดข้ันตอนของระเบียบ และ
กฎหมาย ซึ่งองคความรูท่ีรวบรวมไวหนวยงานสามารถนําไปปรับใชกับการปฏิบัติงานจัดซื้อจัดจาง
ตามวงเงินท่ีไดรับมอบอํานาจจากหัวหนาหนวยงานของรัฐ เพ่ือชวยเพ่ิมประสิทธิภาพในการใชจาย
งบประมาณของกรมที่ดนิ ตามนโยบายเรงรดั การเบิกจายงบประมาณเพอื่ กระตนุ เศรษฐกจิ ของรัฐบาล

กองพัสดุ หวังเปนอยางยิ่งวาคูมือฉบับนี้จะเปนประโยชนตอเจาหนาท่ีผูปฏิบัติงาน
ดานพัสดุของกรมที่ดิน ในการจัดการความรู (Knowledge Management : KM) เพื่อพัฒนาบุคลากร
พัฒนางาน และพัฒนาองคกรภายใตภารกิจ หนาที่นโยบายแนวทางและยุทธศาสตรขององคกร
ซึ่งมุงเนนการถายทอดความรู ความเขาใจใหกับเจาหนาท่ีในการจัดการความรู โดยนําเทคโนโลยี
สารสนเทศมาเปนเคร่ืองมือสนับสนุนการดําเนินงาน ปรับเปล่ียนวัฒนธรรมการเรียนรูใหกับบุคลากร
ภายในองคกร เกิดการเรียนรูรวมกัน เกิดการรวบรวมและจัดเก็บองคความรู เกิดคลังความรู และ
เกิดการถายทอดความรูสูบุคคล เปาหมายในทุกระดับ สามารถนํามาใชประโยชนในการดําเนินงาน
ใหกบั องคกรไดอยา งมปี ระสิทธิภาพ

กองพัสดุ
กองฝก อบรม
กรมทดี่ นิ กระทรวงมหาดไทย
พฤษภาคม 2561



สารบญั

ลําดบั หนา

1. บทท่ี 1 บทนาํ 1-2
2. บทที่ 2 ความรเู ก่ยี วกบั กฎหมายการพัสดุ 3-8
3. บทท่ี 3 การจดั ทําแผนการจัดซ้ือจัดจา ง 9 - 15
4. บทที่ 4 การกาํ หนดคุณลักษณะเฉพาะพสั ดุ 17 - 26
5. บทท่ี 5 การกาํ หนดราคากลาง 27 - 32
6. บทท่ี 6 การจัดซื้อจดั จา งโดยวิธเี ฉพาะเจาะจง 33 - 44
7. บทที่ 7 การตรวจรบั พสั ดุ และการปรับ 45 – 50
8. บทท่ี 8 การบันทึกขอมูลการจัดซ้อื จัดจา งโดยวิธีเฉพาะเจาะจง ในระบบ e - GP 51 – 128

ตามมาตรา 56 (2) ข 129 - 132
9. บทท่ี 9 คําถาม – คาํ ตอบ ปญหาการจดั ซ้ือจดั จา ง

ภาคผนวก

1. สรุปสาระสําคัญ พระราชบัญญัติการจัดซ้ือจัดจางและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560
2. โครงสรางการจัดหาพสั ดุ ตาม พ.ร.บ. การจัดซ้ือจดั จางและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560
3. กระบวนงาน (Workflow) วิธีเฉพาะเจาะจง วิธีคัดเลือก วธิ ี e - Market วิธี e - Bidding และวิธีสอบราคา
4. สรปุ ประเด็นคําถาม – คาํ ตอบท่บี อย (FAQ) ประจําเดือนมนี าคม 2561 (กรมบญั ชีกลาง)
5. หนงั สือกระทรวงมหาดไทย ที่ มท 0210.5/ว 4300 ลงวนั ท่ี 3 สิงหาคม 2560

เรอื่ ง การปรบั ปรงุ หลักเกณฑและแนวทางปฏิบตั ิการจดั หาระบบคอมพวิ เตอรข องกระทรวงมหาดไทย
6. หนังสอื สํานกั งบประมาณ ท่ี นร 0704/ว 37 ลงวันท่ี 6 มกราคม 2559

เรื่อง แนวทางการพิจารณาส่ิงของที่จัดเปนวัสดุและครุภัณฑตามหลักการจาํ แนกประเภทรายจาย
ตามงบประมาณ
7. หนงั สือสํานักงบประมาณ ดวนท่ีสดุ ที่ นร 0704/ว 68 ลงวันที่ 29 เมษายน 2558
เรอ่ื ง การปรบั ปรุงหลักการจาํ แนกประเภทรายจา ยตามงบประมาณ
8. ตวั อยางการจดั ซือ้ จัดจาง แบบการรายงาน และแบบฟอรมตาง ๆ
8.1 ตวั อยาง การขออนมุ ัตปิ ระกาศเผยแพรแผนการจัดซื้อจัดจางประจาํ ป (ตาม พ.ร.บ.พัสดุฯ ป 60)

8.2 ตวั อยาง แบบฟอรมการกรอกขอมูลหลักผูขาย (กรณนี ิตบิ ุคคล บริษัทฯ และ หจก.)
8.3 ตวั อยาง แบบฟอรม การกรอกขอมลู หลักผูขาย (กรณรี านคา และบุคคลธรรมดา)
8.4 ตัวอยาง แบบอนุมัตขิ อมูลหลักผูขาย (ในระบบ GFMIS)
8.5 ตวั อยาง แบบขอเปลี่ยนแปลงขอมูลหลกั ผูขาย (ในระบบ GFMIS)
8.6 ตวั อยาง การจางโดยวธิ เี ฉพาะเจาะจง (วงเงนิ ไมเ กนิ 500,000 บาท)
8.7 ตวั อยาง การซ้ือโดยวิธเี ฉพาะเจาะจง (วงเงนิ เลก็ นอ ยไมเกนิ 5,000 บาท)
8.8 ตัวอยาง การจา งกอสรางโดยวิธเี ฉพาะเจาะจง (วงเงนิ ไมเ กนิ 500,000 บาท)
8.9 ตวั อยา ง การกาํ หนดคุณลักษณะเฉพาะวสั ดุ
8.10 ตวั อยาง การกําหนดคุณลกั ษณะเฉพาะครภุ ัณฑ

บทท่ี 1

บทนำ

1. หลกั กำรและเหตุผล
ด้วยพระราชบัญญัติการจัดซ้ือจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560 มีผลบังคับกับทุก

หน่วยงานของรฐั เม่ือวันท่ี 23 สิงหาคม 2560 และให้ยกเลิกกฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับ ประกาศ ข้อบัญญัติ
และข้อกาหนดใดๆ ของหน่วยงานของรัฐที่อยู่ภายใต้บังคับของพระราชบัญญัติดังกล่าว เพ่ือให้การดาเนินการ
จัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐมีกรอบการปฏิบัติงานท่ีเป็นมาตรฐานเดียวกันโดยการ กาหนดเกณฑ์
มาตรฐานกลาง เพอื่ ให้หน่วยงานของรัฐทุกแห่งนาไปใช้เป็นหลกั ปฏบิ ัติโดยมุ่งเน้นการเปิดเผยข้อมูลต่อสาธารณชน
ให้มากที่สดุ เพื่อให้เกิดความโปร่งใสและเปิดโอกาสให้มีการแข่งขันอย่างเป็นธรรม มีการดาเนินการจัดซ้ือจดั จ้าง
ทคี่ านงึ ถึงวัตถุประสงค์ของการใช้งานเป็นสาคัญซึ่งจะก่อให้เกิดความคุ้มค่าในการใช้จ่ายเงนิ มีการวางแผนการ
ดาเนินงานและมีการประเมินผลการปฏิบัติงานซ่ึงจะทาให้การจัดซื้อจัดจ้างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล
รวมทั้งเพอื่ ใหเ้ ป็นไปตามหลักธรรมาภิบาล มีการสง่ เสรมิ ใหภ้ าคประชาชนมีสว่ นร่วมในการตรวจสอบการจัดซ้ือ
จัดจ้างภาครัฐซึ่งเป็นมาตรการหนึ่งเพ่ือป้องกันปัญหาการทุจริตและประพฤติมิชอบในการจัดซื้อจัดจ้างภาครัฐ
ประกอบกับมาตรการอื่น ๆ เช่น การจัดซื้อจัดจ้างด้วยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์ ซึ่งจะทาให้เกิดความโปร่งใส
ในการดาเนินการจัดซ้ือจัดจ้างภาครัฐ อันจะเป็นการสร้างความเช่ือมั่นให้กับสาธารณชนและก่อให้เกิดผลดีกับ
การจดั ซือ้ จดั จ้างภาครฐั ให้เป็นท่ียอมรบั โดยทว่ั ไป

กรมบัญชีกลาง ในฐานะหน่วยงานกากับดูแลการบริหารพัสดุไดพ้ ัฒนาระบบการจัดซ้ือจดั จ้างภาครัฐ
ดว้ ยอิเล็กทรอนิกส์ (Electronic Government Procurement : e-GP) เพื่อเป็นศูนย์กลางข้อมูลการจัดซอ้ื จัดจ้าง
ภาครัฐเพ่ือให้หน่วยงานภาครัฐและเอกชนสามารถเข้าถึงแหล่งข้อมูลการจัดซ้ือจัดจ้างและพัสดุภาครัฐได้ อย่าง
ถูกต้อง รวดเร็ว ครบถ้วน โดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือให้หน่วยงานสามารถปฏิบัติงานจัดซื้อจัดจ้างผ่านระบบ
Online บนเว็บไซต์ได้อย่างถูกตอ้ งตามข้ันตอนท่ีกฎหมายกาหนด เพ่ิมความโปร่งใส ลดปัญหาทุจริตคอร์รปั ชัน
ลดความผิดพลาดในการปฏิบัติงานตามระเบียบ ลดความซ้าซ้อนในการบันทึกข้อมูล ซึ่งฝ่ายบริหารสามารถ
ตดิ ตามข้อมลู ได้จากรายงานในระบบ รวมถึงเพ่ิมประสิทธิภาพในการเร่งรัดตดิ ตามการใช้จ่ายเงินงบประมาณได้
และยังมีการเช่ือมโยงกับระบบภายนอก อาทิระบบของธนาคารเพื่อออกหนังสือค้าประกันการเสนอราคา
หนังสือค้าประกันการรับเงินค่าพัสดุล่วงหน้า และหนังสือค้าประกันสัญญาแบบอิเล็กทรอนิกส์ให้ผู้ค้า
นอกจากน้ี ยังเช่ือมโยงกับระบบบริหารการเงินการคลังภาครัฐแบบอิเล็กทรอนิกส์ (Government Fiscal
Management Information System : GFMIS) เพ่อื เบิกจา่ ยเงนิ ให้กบั ผูข้ ายหรอื ผรู้ บั จา้ งได้โดยตรง

จากกรณีดังกล่าวข้างต้นแม้ว่ากรมบัญชีกลางได้ดาเนินการจัดโครงการฝึกอบรมและจัดทาคู่มือการ
ปฏิบัติงานให้ส่วนราชการใช้ในการปฏิบัติงานครบถ้วนทุกกระบวนงานแล้ว แต่คณะผู้จัดทาเห็นว่าในการ
ปฏิบัติงานจริงของหน่วยงานส่วนกลาง และส่วนภูมิภาคยังต้องการแนวทางการปฏิบัติงานในเชิงลึก ซึ่งมี
รายละเอียดคาอธิบายเพ่ิมเติมมากน้อยข้ึนอยู่กับบริบทของพื้นท่ีหรือข้อจากัดของบุคลากรด้านพัสดุ จึงได้
จัดทาคู่มือการจัดซื้อจัดจ้างโดยวิธีเฉพาะเจาะจง ตามพระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุ

2

ภาครัฐ พ.ศ. 2560 มาตรา 56 (2) ข สาหรับการจัดหาพัสดุในวงเงินไม่เกิน 500,000 บาท ซ่ึงเป็นวิธีตกลงราคาเดิม
ท่ีหน่วยงานใช้จัดหาพัสดุมากสุด ท้ังน้ี คณะผู้จัดทาได้รวบรวมระเบียบ หนังสือเวียนสั่งการท่ีเก่ียวข้องที่
กรมบัญชีกลางได้จัดทาและแจกจ่ายให้แก่หน่วยงานภาครัฐ และเผยแพร่บนเว็บไซต์ของกรมบัญชีกลางแล้ว
รวมทั้งตัวอย่างการจัดซ้ือจัดจ้างท่ีปฏิบัติงานจริงผ่านระบบ e-GP เพ่ือให้ผู้ปฏิบัติงานด้านพัสดุของหน่วยงาน
สามารถนาไปปรบั ใช้เป็นแนวทางในการปฏบิ ัติงานได้เขา้ ใจยิง่ ข้นึ

2. วัตถปุ ระสงค์
2.1 เพอ่ื ให้ผู้ปฏิบตั ิงานด้านพสั ดุสามารถเรียนรดู้ ้วยตัวเองในการปฏิบตั ิงานในระบบจัดซ้ือจัดจ้างภาครัฐ

ด้วยอเิ ล็กทรอนิกส์ (e-GP) สาหรับวิธีเฉพาะเจาะจง ตามมาตรา 56 (2) ข ได้อย่างถูกตอ้ งและมปี ระสิทธภิ าพยงิ่ ขนึ้
2.2 เพื่อให้เจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงานด้านพัสดุสามารถปฏิบัติหน้าที่ตามกฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับ

ประกาศ และหนังสอื เวียนสงั่ การได้อย่างถกู ต้อง
2.3 เพื่อสนับสนนุ มาตรการเร่งรดั การเบกิ จา่ ยเงนิ งบประมาณของกรมที่ดนิ

3. ขอบเขตเนื้อหำ
สาหรับเน้ือหาของคู่มือการจัดซ้ือจัดจ้างโดยวิธีเฉพาะเจาะจง ตามพระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจ้าง

และการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560 จะเน้นเฉพาะเนื้อหาการจัดหาพัสดุ ตามมาตรา 56 (2) ข คล้ายกับวิธี
ตกลงราคาเดมิ ตามระเบียบพสั ดุฯ ปี 35 ซง่ึ หน่วยงานดาเนนิ การอย่แู ล้วมาปรบั ปรุงใหม่ ดงั นี้

- บทนา
- ความรเู้ กีย่ วกับกฎหมายการพสั ดุ
- การจัดทาแผนการจดั ซ้อื จัดจ้าง
- การกาหนดคณุ ลกั ษณะเฉพาะพัสดุ
- การกาหนดราคากลาง
- การตรวจรบั พสั ดุ และการปรับ
- การบนั ทกึ ข้อมูลการจดั ซอ้ื จดั จา้ งโดยวิธีเฉพาะเจาะจง ในระบบ e-GP ตามมาตรา 56 (2) ข
- คาถาม – คาตอบ ปญั หาการจดั ซอื้ จดั จ้าง

4. ประโยชน์ท่คี ำดว่ำจะได้รบั
4.1 ผู้ปฏิบัติงานด้านพัสดุสามารถเรียนรู้ด้วยตัวเองในการปฏิบัติงานในระบบจัดซื้อจัดจ้างภาครัฐ

ด้วยอิเลก็ ทรอนิกส์ (e-GP) สาหรับวธิ ีเฉพาะเจาะจง ไดอ้ ยา่ งถกู ตอ้ งและมีประสทิ ธภิ าพยง่ิ ขน้ึ
4.2 ผู้ปฏิบัติงานด้านพัสดุสามารถปฏิบัติหน้าที่ตามกฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับ ประกาศ และ

หนังสอื เวยี นสั่งการ ไดอ้ ย่างถูกตอ้ ง
4.3 สามารถตอบสนองมาตรการเร่งรัดเบิกจ่ายเงินงบประมาณได้ เน่ืองจากหน่วยงานภาครัฐ

สามารถจดั ซอื้ จัดจา้ งได้เร็วข้ึน และเกิดการผลกั ดนั เม็ดเงินเข้าสรู่ ะบบเศรษฐกจิ ไดเ้ พิ่มขนึ้

บทที่ 2

ความรูเก่ยี วกบั กฎหมายการพสั ดุ

1. ความหมายการจัดซื้อจดั จา ง

การจดั ซ้ือจดั จา ง

ซ้อื จาง เชา แลกเปลยี่ น
พสั ดุ

สินคา งานบรกิ าร งานกอสราง งานจา งท่ปี รึกษา งานจาง
วสั ดุ ออกแบบ
 ครุภัณฑ งานจา งบรกิ าร งานกอ สรา งอาคาร หรอื ควบคุม
 ที่ดนิ งานจา งเหมาบริการ งานกอสรา งสาธารณูปโภค งานกอสรา ง
ส่ิงกอสรา ง งานจา งทาํ สิง่ ของ สง่ิ ปลกู สรา งอน่ื ใด
ทรัพยส นิ อ่นื ใด การรบั ขนตาม ปพพ. การซอ มแซม ตอ เติม
ปรบั ปรงุ รือ้ ถอน

อาคาร สาธารณปู โภค การปรบั ปรงุ ร้ือถอน ตอเตมิ ซอมแซม (112 ว)
ส่งิ ปลูกสรา งถาวรทบี่ ุคคลอาจ งานอันเกยี่ วกับ  การปรบั ปรงุ หมายถงึ การแกไ ข การกระทาํ และ
เขาอยหู รือใชสอยได เชน  การประปา
อาคารทีท่ ําการโรงพยาบาล  การไฟฟา หรือการดาํ เนินการอ่ืนใด เพือ่ ใหส ง่ิ กอสรา ง ซง่ึ ได
การสอื่ สาร กอ สรา งไวแลว คงสภาพเดิมหรอื ใหส ภาพที่ดีย่งิ ข้นึ
โรงเรียน สนามกีฬา หรือส่งิ  การโทรคมนาคม  การรือ้ ถอน หมายถงึ การร้ือหรือการดําเนินการ
ปลกู สรางอยางอ่ืนท่มี ี  การระบายนํ้า อื่นใด เพือ่ นําสวนประกอบอนั เปนโครงสรางของ
ลกั ษณะทํานองเดียวกนั การขนสงทางทอ ทางนํา้ สิ่งกอสรา งหรอื กอสรา งทงั้ หมดออกไป
สิ่งกอ สรางอื่นๆ ซงึ่ สรางขน้ึ  การตอเติม หมายถึง การดดั แปลง เปลย่ี นแปลง
เพอ่ื ประโยชนใชสอยสําหรบั ทางบก ทางอากาศ หรอื เพมิ่ เตมิ ลดหรอื ขยาย ซงึ่ ลักษณะขอบเขต แบบ
อาคารน้ันๆ เชน เสาธง ร้ัว ทางราง หรือการอื่นท่ี รปู ทรง สัดสว น นาํ้ หนัก เนอื้ ท่ขี องโครงสรา ง หรอื
ทอ ระบายนา้ํ หอถงั นํ้า ถนน เกยี่ วของซึ่งดาํ เนินการ สว นตางๆ ของส่งิ กอ สรา งซ่ึงไดกอสรางไวแ ลวให
ประปา ไฟฟา ในระดบั พื้นดนิ ใตพื้นดิน ผิดไปจากเดิมแตม ิใชเปนกรณขี องการซอมแซม
ส่งิ อ่นื ๆ ซึง่ เปนสวนประกอบ หรือเหนือพ้ืนดนิ  การซอ มแซม หมายถึง การซอม การดําเนนิ การ
ของตวั อาคาร เชน ลฟิ ท และหรือการเปล่ียนแปลงสวนประกอบอันเปน
เครื่องปรบั อากาศ หรือ โครงสรางของสิง่ กอสรางหรือสิง่ กอ สรางทัง้ หมด
เครื่องเรือน ใหคงสภาพและหรือใชงานไดตามปกติดังเดมิ
ทั้งน้ี กรณีตามขอ การปรับปรุง 4 ถึงขอ 1
การรอื้ ถอน การตอ เตมิ และการซอ มแซม
จาํ เปน ตอ งมีรูปแบบรายการงานกอ สรา งที่ผานการ
รบั รองจากผไู ดรบั ใบอนญุ าตประกอบวชิ าชีพ และ
จาํ เปน ตอ งมกี ารควบคมุ ดแู ลการปฏิบตั งิ านตลอด
ระยะเวลาดาํ เนนิ การดว ย



4
การดาํ เนินการจดั ซื้อจดั จาง

“การจดั ซอื้ จดั จา ง” หมายความวา การดาํ เนนิ การเพอื่ ใหไ ดมาซง่ึ พัสดุ โดยการซ้อื จา ง เชา แลกเปล่ียน
หรอื โดยนติ กิ รรมอนื่ ตามทีก่ ําหนดในกฎกระทรวง

“พสั ดุ” หมายความวา สนิ คา งานบรกิ าร งานกอ สราง งานจา งท่ีปรกึ ษา และงานจางออกแบบหรอื
ควบคุมงานกอ สราง รวมทัง้ การดําเนนิ การอืน่ ตามทีก่ าํ หนดในกฎกระทรวง

ใช ใช/ไมใช ไมใ ช

 เปน  “การจัดซ้ือจัดจา ง” และ  มใิ ช  “การจดั ซ้อื จัดจาง” และ
การดาํ เนินการใหไ ดมาซง่ึ “พัสดุ” ตามนยั มาตรา การดาํ เนนิ การใหไดมาซงึ่ “พสั ดุ” ตามนยั มาตรา
4 แหง พระราชบญั ญัตกิ ารจดั ซอ้ื จัดจา งและการ 4 แหงพระราชบัญญัติการจัดซอ้ื จดั จางและการ
บรหิ ารพสั ดุภาครัฐ พ.ศ.2560 บริหารพสั ดภุ าครัฐ พ.ศ.2560

  ดําเนินการจัดซอ้ื จัดจา ง ตามกฎหมาย
การจดั ซื้อจดั จา ง เชน
 ดาํ เนินการจดั ซอ้ื จัดจาง (ซือ้ /จา ง/เชา/
แลกเปลี่ยน) ตามกฎหมายการจดั ซื้อจดั จาง

สนิ คา/งานบรกิ าร/งานกอ สราง  การจดั อาหาร อาหารวา งและเครอ่ื งด่มื และ
คาเชา ทีพ่ กั ของหนวยงานของรัฐตามระเบียบ
ดําเนนิ การจัดซ้ือจัดจา ง  โดยวธิ ีประกาศ การฝก อบรมฯ คาใชจายการบริหารงาน หรือ
เชญิ ชวนทั่วไป วธิ คี ดั เลอื ก วิธีเฉพาะเจาะจง ระเบยี บท่เี กยี่ วขอ ง (ว 395)

ผา นระบบ eGP ไมผ านระบบ eGP  คา ประกนั ภัยรถราชการ ประกนั ภัยทรัพยสนิ ของ
คา ใชจายในการบรหิ ารงาน ว 119 ทางราชการ คา ประกันชวี ติ การจัดทาํ ประกัน
คาใชจ า ยในการฝกอบรม ว 322 สขุ ภาพ (แนววินิจฉยั กวจ.)
การจดั งาน และการ ว 179
การประชมุ ของหนว ยงาน  คา ใชจ า ยในการบรหิ ารงาน คาใชจา ยในการ
ของรฐั (ว 119 ตาราง 1) ฝกอบรม การจดั งาน และการประชุมของหนวย
งานของรัฐ (ว 119 ตาราง 2)

การจัดซ้อื นํ้ามันเชือ้ เพลิง
เพื่อใชใ นการปฏบิ ัติงานตาม
ภารกิจของหนวยงานของรัฐ

55
2. หลกั การจาํ แนกประเภทรายจา ยตามงบประมาณ

66

77
3. กระบวนการจดั ซื้อจดั จางและการบรหิ ารพัสดุ

4. การแบงระยะการจดั ซื้อจดั จางและการบรหิ ารพสั ดุ

88

5. วิธกี ารจดั ซื้อจัดจา ง ตามมาตรา 55

หมายเหตุ 1. ดูรายละเอยี ดเพ่ิมเตมิ สรปุ สาระสําคญั พระราชบัญญัตกิ ารจดั ซ้ือจัดจา งและการบริหารพัสดุ
ภาครฐั พ.ศ. 2560 ในภาคผนวก

2. สามารถดาวนโหลด พ.ร.บ. การจดั ซือ้ จัดจางและการบริหารพัสดภุ าครัฐ พ.ศ. 2560 ระเบยี บ
กระทรวงการคลังวาดว ยการจัดซอ้ื จัดจา งและการบรหิ ารพัสดุภาครฐั พ.ศ. 2560 กฎกระทรวง
ประกาศ และหนังสือเวยี นตอบขอหารอื ทีเ่ ก่ียวของ เพิม่ เตมิ ไดที่เวบ็ ไซตระบบจัดซื้อจัดจางภาครัฐ
www.gprocurement.go.th

บทที่ 3

การจดั ทาํ แผนการจัดซอื้ จัดจา ง

1. การจัดทาํ แผนการจัดซ้อื จัดจา งประจําป

1.1 การเร่ิมตน จัดทําแผนการจดั ซ้ือจดั จา ง
เมื่อหนว ยงานไดทราบยอดเงินงบประมาณท่ีจะใชดําเนินการจัดหาพัสดุแลว ตามมาตรา 11 แหง

พระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจางและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560 ใหเจาหนาท่ีหรือผูท่ีไดรับมอบหมาย
เริ่มดําเนินการจัดทําแผนจัดซื้อจัดจางประจําป เสนอหัวหนาหนวยงานของรัฐเพื่อใหความเห็นชอบแผน และ
นาํ แผนไปประกาศเผยแพรใ หสาธารณชนทราบ รวม 3 แหง ดังน้ี

(1) ประกาศในเวบ็ ไซตของกรมบัญชกี ลาง
(2) ประกาศในเว็บไซตของหนวยงานของ
(3) ปด ประกาศ โดยเปดเผย ณ สถานทป่ี ดประกาศของหนวยงาน

หากไมไดประกาศเผยแพรแผนฯ โครงการใดในระบบเครือขายสารสนเทศของกรมบัญชีกลาง จะไมสามารถ
ดําเนนิ การจัดซือ้ จัดจา งในโครงการนน้ั ได

1.2 รายละเอียดของแผนจัดซ้ือจัดจางประจาํ ป ใหป ระกอบดว ยรายการอยา งนอย ดังตอไปน้ี
(1) ช่ือโครงการ
(2) วงเงินทจ่ี ะจดั ซื้อจัดจาง
(3) ระยะเวลาทค่ี าดวา จะจัดซอื้ จดั จา ง
(4) รายการอน่ื ตามทก่ี รมบญั ชีกลางกําหนด

1010
1.3 ขัน้ ตอนการจาํ ทําแผนการจัดซ้อื จดั จา งประจาํ ป ดังน้ี

การจดั ทาํ แผนการจัดซื้อจัดจาง
ตามมาตรา 11

ข้นั ตอนการจัดทาํ รายการในแผน
เม่ือไดรบั ความเห็นชอบ
1. ช่ือโครงการ
วงเงนิ งบประมาณ 2.วงเงินโดยประมาณ
เจาหนาท่ี (พัสดุ) หรือผูไดรับ 3. ระยะเวลาทคี่ าดวา
มอบหมายจดั ทาํ แผนประจาํ ป
จัดซ้ือหรอื จัดจา ง
หัวหนาหนวยงาน 4. รายการอนื่ ตามท่ี
ใหความเหน็ ชอบ
หวั หนา เจาหนาท่ี กรมบัญชกี ลางกาํ หนด
ประกาศเผยแพรแผน
เร่มิ ดาํ เนินการจดั ซอ้ื จดั จางใหเ ปนไป เว็บไซตกรมบญั ชีกลาง
ตามแผนและขั้นตอนของระเบียบฯ เวบ็ ไซตห นว ยงาน
เพื่อใหพรอมทาํ สญั ญาหรือขอตกลง
เม่อื ไดรบั อนุมตั ทิ างการเงนิ แลว ปดประกาศที่หนวยงาน
เม่ือไดรับอนุมัติทางการเงนิ แลว ไมเ ผยแพรแ ผนในเวบ็ ไซต
จงึ ทาํ สญั ญาหรือขอตกลงได
ของกรมบัญชีกลาง



ไมส ามารถจัดซื้อจดั จา ง
โครงการน้ันได



1111
1.4 ขอ ยกเวน กรณที ไี่ มตองประกาศเผยแพรแ ผน มีดังน้ี

การจดั ทาํ แผนการจดั ซือ้ จดั จา ง
ตามมาตรา 11

ขอยกเวน หลัก
กรณตี อไปนีไ้ มต อง
จดั ทาํ แผนประจําป ตองจดั ทาํ แผนการ
จดั ซอ้ื จดั จางประจาํ ป
วธิ คี ดั เลือก
1. ตามมาตรา 56 (1) จาํ เปน เรง ดวน
ใชในราชการลบั
(ค) หรอื (ฉ) วงเงินไมเ กิน 5 แสนบาท
วิธีเฉพาะเจาะจง จําเปน ตองใชพ ัสดุโดยฉุกเฉิน
2. ตามมาตรา 56 (2)
(ข) (ง) หรอื (ฉ) 
วธิ ีเฉพาะเจาะจง
3. งานจางทปี่ รกึ ษา พสั ดขุ ายทอดตลาด
ตามมาตรา 70 (3) วงเงินคาจา งไมเกนิ 5 แสนบาท
(ข) หรอื (ฉ)
วิธเี ฉพาะเจาะจง มีความจาํ เปน เรงดว นหรือ
4. งานจา งออกแบบหรือ เก่ียวกับความมัน่ คงของชาติ
ควบคมุ งานกอ สรา ง
ตามมาตรา 82 (3) มคี วามจําเปนเรง ดว นหรือ
เกย่ี วกบั ความม่นั คงของชาติ

122
1.5 การจดั ทาํ แผนการจดั ซอื้ จัดจา งในระบบ eGP สาํ หรับหนว ยงานภาครฐั

หนวยงานสามารถศึกษาเพิ่มเติมเร่ืองการจัดทําแผนการจัดซื้อจัดจางในระบบ eGP สําหรับ
หนว ยงานภาครัฐ โดยดาวนโหลดคูมือไดท่ีเว็บไซตระบบจดั ซ้อื จัดจา งภาครัฐ www.gprocurement.go.th

2. การจัดทําแผนตามประกาศคณะกรรมการตรวจเงนิ แผนดิน (คตง.)
2.1 การจดั ทาํ แผนตามประกาศคณะกรรมการตรวจเงินแผนดนิ (คตง.) เร่อื ง การจัดทาํ แผนปฏิบัติการ

จัดซอื้ จัดจา ง พ.ศ. 2546 ลงวนั ที่ 29 มกราคม 2546 แจงตามหนังสือสํานักงานการตรวจเงินแผนดิน ดวนท่ีสุด
ที่ ตผ.004/ว 97 ลงวันที่ 19 มีนาคม 2546 หนวยงานจะตองจัดทําแบบรายงานแผนปฏิบัติการจัดซ้ือจัดจาง
และแบบรายงานผลการปฏิบัติตามแผนปฏิบัติการจัดซ้ือจัดจาง โดยจัดทําใหแลวเสร็จภายในวันที่ 15 ตุลาคม
ของทุกป และสงสําเนาใหสํานักงานการตรวจเงินแผนดิน หรือสํานักงานการตรวจเงินแผนดินภูมิภาคแลวแต
กรณี อยา งชา ภายในวันท่ี 31 ตลุ าคม ของทกุ ป ดงั น้ี

(1) ครุภัณฑท่ีมีราคาเกิน 100,000 บาท และที่ดินสิ่งกอสรางที่มีราคาเกิน 2,000,000 บาท
สาํ หรบั สวนราชการ กระทรวง ทบวง กรม

(2) ครุภัณฑที่มีราคาเกิน 100,000 บาท และที่ดิน สิ่งกอสรางที่ราคาเกิน 1,000,000 บาท
สาํ หรับสว นราชการประจําจงั หวดั และสว นราชการ ซึ่งมีสาํ นักงานตง้ั อยูใ นภูมิภาค

2.2 กรณีท่ีมีการแกไขเปลี่ยนแปลงเพ่ิมเติมหรือตัดทอนรายละเอียดหรือระยะเวลาในแผนปฏิบัติการ
จัดซ้ือจัดจางท่ีไดทําตามวรรคแรกใหหนวยงานจัดสงสําเนาแก สตง. หรือ สตง.ภูมิภาค ภายใน 15 วัน นับแต
วนั ทอ่ี นุมัติใหแ กไ ขเปล่ียนแปลงเพ่ิมเติมตัดทอนดังกลา ว

2.3 ผูมีหนาท่ีเกีย่ วขอ งในการจัดทาํ แบบรายงานตามแผน คตง. ดงั นี้
(1) แบบรายงานแผนปฏิบัติการจัดซื้อจดั จา งประจาํ ป สาํ หรับเจาหนา ทพี่ ัสดุ หรอื ผูไดรบั มอบหมาย

1313
(2) แบบรายงานผลการปฏิบัติตามแผนปฏิบัติการจัดซื้อจัดจางประจําป สําหรับเจาหนาท่ี
หนวยงานตรวจสอบ

14

3. การจดั ทาํ สรปุ ผลการดาํ เนินการจัดซือ้ จัดจางในรอบเดอื น.....(แบบ สขร.1)

3.1 การจัดทําสรุปผลการดําเนินการจัดซ้ือจัดจางของหนวยงานของรัฐ เปนรายเดือนทุก ๆ เดือน
ตามประกาศคณะกรรมการขอมูลขาวสารของราชการ เรื่อง กําหนดใหขอมูลขาวสารเก่ียวกับผลการพิจารณา
การจัดซื้อจัดจางของหนวยงานของรัฐเปนขอมูลขาวสารที่ตองจัดไวใหประชาชนตรวจดูได ตามมาตรา 9 (8)
แหง พระราชบญั ญตั ิขอ มูลขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540 ลงวนั ที่ 16 มกราคม 2558
โดยมีรายละเอยี ด (แบบ สขร.) ดงั นี้

(1) วนั เดือนปที่จดั ทํา (2) ลาํ ดับรายการจัดซื้อจัดจาง

(3) งานที่จดั ซ้ือหรือจัดจา ง (4) วงเงนิ ที่จัดซ้ือหรือจดั จาง

(5) ราคากลาง (6) วิธีซ้อื หรอื จาง

(7) รายชอ่ื ผเู สนอราคาและราคาทีเ่ สนอ (8) ผูไดร ับการคดั เลือกและราคาทตี่ กลงซื้อหรือจาง

(9) เหตผุ ลท่คี ัดเลือกโดยสรปุ (10) เลขทแ่ี ละวนั ที่ของสัญญาหรือขอตกลง
ในการซ้อื หรือจาง

3.2 กรณีเดอื นใดไมมกี ารจัดซอื้ หรอื จดั จาง หรอื มกี ารยกเลกิ โครงการหรอื สัญญาหรือขอตกลง
ในการซื้อหรอื จา ง ใหรายงานไวด ว ย

1515



บทที่ 4

การกําหนดคณุ ลักษณะเฉพาะพัสดุ

1. ความสําคญั ของการกําหนดคณุ ลักษณะเฉพาะ (Specification : Spec) ของพสั ดุ
ปญหาหน่ึงที่มักเกิดขึ้นในการจัดซื้อจัดจาง คือ การกําหนดคุณลักษณะเฉพาะ (Specification :

Spec) ของพัสดุ หรือกําหนดขอบเขตของงาน (Terms of Reference : TOR) ของสิ่งของที่จะซ้ือหรือจาง
ใหต รงตอ ความตองการหรือตอบสนองตอการใชงาน และเปนไปตามกฎหมาย ระเบียบ มติคณะรัฐมนตรี หรือ
หนังสือซักซอมความเขาใจที่เกี่ยวของ บอยคร้ังที่ผูกําหนดคุณลักษณะเฉพาะมักคํานึงถึงแตเรื่องความตองการ
ใชงานโดยมองขามกฎหมาย ระเบียบที่เกี่ยวของ เปนผลใหเกิดการแขงขันราคาไมเปนธรรมโดยไมไดตั้งใจ
นําไปสูการรองเรียนจากผูเสนอราคา หรือมีประเด็นขอตรวจพบเม่ือมีการตรวจสอบโดยผูตรวจสอบภายใน
หรอื ผตู รวจสอบภายนอก เชน สตง. ป.ป.ท. และ ป.ป.ช. ฯลฯ
2. ใครเปนผูกาํ หนดคุณลักษณะเฉพาะ (Spec) ของพัสดุ หรอื ขอบเขตของงาน (TOR)

ในการทํางานดานพัสดุ มักจะมีคําถามบอยๆ วา เมื่อจะมีการจัดซ้ือจัดจาง ใครเปนผูกําหนด
คุณลักษณะเฉพาะของพัสดุท่ีจัดซื้อจัดจาง หรือใครเปนผูกําหนดขอบเขตของงาน ซ่ึงคําถามเหลาน้ี มีการ
หารือไปยังคณะกรรมการวาดวยการพัสดุ เรียกชื่อยอวา “กวพ.” ตามระเบียบสํานักนายกรัฐมนตรีวาดวย
การพัสดุ พ.ศ. 2535 และท่ีแกไขเพิ่มเติม ซง่ึ กวพ. ไดม แี นววนิ จิ ฉัย สรปุ ไดวา

2.1 การกําหนด Spec หรือการกําหนด TOR เปนหนาท่ีของหนวยงานท่ีจะจัดหา หรือ
หนวยงานผูใชพสั ดุ

2.2 การกําหนด Spec จะตอง
(1) เปนไปตามความตองการของหนว ยงานผูใ ชพสั ดุ
(2) เปน ไปตามมาตรฐานของทางราชการ
(3) ไมเ ปน การกดี กันทางการคา
(4) ใหมีการแขง ขันราคาไดหลายราย

3. หลักการกาํ หนดคุณลักษณะเฉพาะ (Spec) ของพัสดุ หรอื ขอบเขตของงาน (TOR)
เพ่ือใหสามารถจัดหาพัสดุไดตรงตามความตองการ การจัดซื้อจัดจางมีความโปรงใส เกิดการ

แขงขันราคาอยางเปนธรรม และสามารถตรวจสอบไดตามหลักธรรมาภิบาลที่ดี ผูกําหนด Spec หรือ TOR
จงึ ตอ งใหความสาํ คญั กับเง่อื นไข ดังตอไปน้ี

3.1 ตรงตามความตองการของหนว ยงานผูใชงาน
เพ่ือใหพัสดุท่ีจัดซ้ือจัดจางไดใชประโยชนอยางคุมคา สามารถตอบสนองความตองการของ

ผูใชงานไดตรงตามวัตถุประสงค ซ่ึงพัสดุบางอยางอาจมีเร่ืองของเทคนิคเฉพาะมาเก่ียวของ หรือการใชงาน
มีความซบั ซอน หรือมีการใชงานเปนการเฉพาะอยาง เชน การจดั ซื้อรถยนต บางหนวยงานอาจตองการรถยนต
ท่ีใชเปนการเฉพาะสําหรับการสัญจรในทางที่ยากลําบาก ตองข้ึนภูเขาท่ีมีความลาดชัน ผิวทางจราจรเปนดิน

187
ลูกรังหรือทางท่ีเกิดจากการถางปาเทานั้น หนวยงานจึงมีความจําเปนตองใชรถยนตท่ีมีสมรรถนะแตกตาง
จากรถยนตท่ใี ชใ นการสญั จรท่ัวไป

ดังนั้น การกําหนด Spec ใหตรงตามความตองการของผูใชงานจึงมีความสําคัญมาก หาก
กําหนด Spec ของพัสดุมากเกินกวาความตองการมาก เปนผลใหหนวยงานตองจัดซ้ือพัสดุที่มีราคาแพงเกิน
ความจําเปน ในขณะเดียวกันหาก Spec ท่ีกําหนดไมตรงตามความตองการหรือไมสามารถตอบสนองความ
ตองการใชงานไดท้ังหมด หนวยงานอาจมีความจําเปนตองซ้ือหรือจางพัสดุเพิ่มข้ึน หรือจัดซ้ือจัดจางใหม
เพอ่ื ใหไ ดพสั ดุทต่ี รงตอความตองการใชงาน ซึง่ จะกอใหเ กดิ ความเสียหายแกหนวยงาน โดยในกรณีพัสดุท่ีจัดซ้ือ
จัดจา งมคี วามซับซอ น หรือมเี ทคนคิ เฉพาะกับการใชงาน ควรใหหนว ยงานผูใชงานเปน ผูกาํ หนด Spec

3.2 เปนไปตามมาตรฐานของทางราชการ
เพื่อใหพัสดุท่ีจัดซ้ือจัดจาง มีมาตรฐานเดียวกันทั้งดานคุณภาพและราคา ปจจุบันจึงมี

หนวยงานราชการหลายหนวยไดจัดทําบัญชาราคามาตรฐานขึ้น โดยมีการกําหนด Spec ของส่ิงของและราคา
ซึ่งผูท่ีกําหนด Spec จําเปนตองทราบ เชน บัญชีราคามาตรฐานครุภัณฑ โดยสํานักงบประมาณ เกณฑราคา
กลางและคุณสมบัติพ้ืนฐานครุภัณฑคอมพิวเตอร โดยกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม บัญชีคาเชา
รถยนตประเภทตา งๆ โดยกรมบัญชีกลาง ฯลฯ

3.3 ไมเปน การกดี กันทางการคา และใหมีการแขง ขันราคาไดห ลายราย
การกําหนดคุณลักษณะเฉพาะของสิ่งของหรือย่ีหอส่ิงของ ท่ีจัดซ้ือจัดจางโดยไมใหเปน

การกีดกนั ทางการคา และใหมีการแขง ขันราคาไดหลายรายน้ัน มีมติคณะรฐั มนตรีท่เี กยี่ วของ ดงั นี้
(1) มติ ครม. เมื่อวันที่ 23 มีนาคม 2520 แจงตามหนังสือสํานักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี

ที่ สร 0203/ว 52 ลงวันท่ี 28 มีนาคม 2520 เร่ือง การระบุคุณลักษณะเฉพาะของส่ิงของหรือย่ีหอส่ิงของ
สรุปสาระสาํ คัญ ดังนี้ (กาํ หนดรายการในการกอสราง)

(1.1) มี มอก. หรือกระทรวงอุตสาหกรรมรับรองแลว หรือมีมาตรฐานที่สวนราชการ
อน่ื กาํ หนดไว กใ็ หร ะบตุ ามมาตรฐานน้นั ได ตามความจําเปน

(1.2) กรณียังไมมีมาตรฐาน ถาสวนราชการจําเปนตองใชสิ่งของท่ีเห็นวามีคุณภาพดี
เปนที่นิยมใชในขณะน้ัน และจําเปนตองระบุชื่อยี่หอส่ิงของ ก็ใหระบุได แตตองใหมากย่ีหอท่ีสุดเทาที่จะ
สามารถระบุได และสิง่ ของท่มี ีคุณภาพเทยี บเทากันก็ใหใชไ ดด ว ย

(2) มติ ครม. แจงตามหนังสือสํานักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี ที่ สร 0403/ว 93 ลงวันที่ 7
พฤศจกิ ายน 2512 และหนังสือสํานักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี ท่ี สร 0203/ว 157 ลงวันที่ 27 ธันวาคม 2519
กําหนดคุณลักษณะเฉพาะของสิง่ ของ ดงั น้ี

(2.1) หามกาํ หนดใหใ กลเคียงกับย่หี อใดยีห่ อ หนงึ่
(2.2) ระบุยี่หอส่ิงของท่ีจะซื้อ เวนแต ที่มีขอยกเวนไว เชน ยารักษาโรค เคร่ืองอะไหล
เปนตน
(3) มติ ครม. เม่อื วนั ที่ 29 พฤษภาคม 2550 แจงตามหนังสือสํานักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี
ที่ นร 0505/ว 83 ลงวันท่ี 30 พฤษภาคม 2550 เรื่อง หลักเกณฑก ารใชพ ัสดทุ ่ผี ลติ ในประเทศไทย
(3.1) การจดั หาพสั ดุท่ีมผี ลิตในประเทศไทย

1819
(3.1.1) ใหใชพสั ดทุ ่ผี ลิตในประเทศอยา งเครง ครัด ถาไมมีพัสดุท่ีผลิตในประเทศ
ใหจ ัดหาตามหลักเกณฑป กตไิ ด
(3.1.2) กรณีท่ีมีพัสดุท่ีผลิตในประเทศ แตไมเพียงพอตอความตองการใน
ประเทศ หรอื มนี อยราย หรอื จําเปน ตองใชพัสดุท่ีผลิตจากตางประเทศ หรือจะตองนําเขาพัสดุจากตางประเทศ
ในกรณีท่ีเปนประโยชนยิ่งกวา ใหหนวยงานของรัฐนําเสนอรัฐมนตรีพิจารณา เวนแต เปนการจัดหาท่ีมีวงเงิน
ไมส ูง ใหเ ปน ความรับผิดชอบของหวั หนา หนวยงานของรฐั ที่จะพจิ ารณาอนมุ ัตไิ ด 2 กรณี ดงั นี้

(ก) เปนการจัดหาอะไหล ที่จําเปนตองระบุย่ีหอ หรือคุณลักษณะ
เฉพาะและจําเปนตอ งนาํ เขา จากตางประเทศ

(ข) เปนการจัดหาครั้งหน่ึงท่ีมีวงเงินไมเกิน 2 ลานบาท หรือราคาพัสดุ
ทน่ี าํ เขา จากตางประเทศมรี าคาตอหนว ยไมเกิน 2 ลานบาท

(3.2) การใชพัสดุที่ผลิตจากตางประเทศ หรือนําเขาจากตางประเทศ หมายถึง การใช
หรือการนาํ เขา พสั ดุทผ่ี ลิตสําเร็จรูปแลว จากตา งประเทศไมว า นําเขา โดยคสู ญั ญาหรอื บคุ คลอนื่ ใด

พัสดุท่ีผลิตในประเทศ หมายความวา ผลิตภัณฑทผ่ี ลิตสําเร็จรูปแลว โดยสถานที่
ผลิตตั้งอยูในประเทศไทย (ระเบียบพัสดุฯ 35 ขอ 16) และหมายความรวมถึงผลิตภัณฑที่ไดจากการประกอบ
หรือขึ้นรูปในประเทศไทยดว ย (การตีความของ กวพ.)

การตรวจสอบวา พัสดุท่ีจะซ้ือหรือจางทํามีผูผลิตหรือรับจางในประเทศไทย
หรือไม ตองตรวจสอบจากกรมโรงงานอตุ สาหกรรม

(4) มติ ครม. เมื่อวันท่ี 21 เมษายน 2552 แจงตามหนังสือสํานักนายกรัฐมนตรี ที่ นร
0505/ว 89 ลงวันที่ 28 เมษายน 2552 เร่ือง ขอเสนอมาตรการเพ่ือลดผลกระทบจากปญหาวิกฤตเศรษฐกิจ
ตอภาคอุตสาหกรรมไทย (การใชพัสดุท่ีผลิตในประเทศไทยหรือเปนกิจการของคนไทย) โดยถือปฏิบัติตาม
ระเบียบฯ ขอ 16 และมติ ครม. เมอื่ วันท่ี 29 พฤษภาคม 2550 อยางเครงครดั

(5) มติ ครม. เมื่อวันท่ี 22 มกราคม 2551 แจงตามหนังสือสํานักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี
ท่ี นร 0506/2181 ลงวันที่ 24 มกราคม 2551 เห็นชอบตามขอเสนอของกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและ
สิ่งแวดลอม เรื่อง การจัดซื้อจัดจางสินคาและบริการที่เปนมิตรกับสิ่งแวดลอมของภาครัฐ โดยมอบหมายให
กระทรวงการคลัง (กรมบัญชีกลาง) รับไปพิจารณาปรับปรุงระเบียบพัสดุฯ 35 เพื่อใหการใชมาตรการตาม
แผนการจัดซื้อจัดจางสินคาและบริการที่เปนมิตรกับสิ่งแวดลอมของภาครัฐ และ (ราง) แผนสงเสริมการ
จัดซื้อจัดจางสินคาและบริการที่เปนมิตรกับส่ิงแวดลอมของภาครัฐ พ.ศ. 2551 – 2554 มีความสอดคลองกัน

สินคาที่เปนมิตรกับสิ่งแวดลอม ไดแก กระดาษ กระดาษชําระ กลองใสเอกสาร เครื่อง
ถายเอกสาร เครื่องพิมพ เคร่ืองเรือนเหล็ก ซองบรรจุภัณฑ ตลับหมึก แบตเตอรี่ปฐมภูมิ ปากกาไวดบอรด
ผลติ ภณั ฑล บคําผดิ แฟม เอกสาร สีทาอาคาร หลอดฟลูออเรสเซนต

บริการที่เปนมิตรกับสิ่งแวดลอม ไดแก บริการทําความสะอาด บริการเชาเคร่ืองถาย
เอกสาร บริการโรงแรม

(5.1) กรมบัญชีกลาง มีหนังสือดวนที่สุด ที่ กค (กวพ) 0421.3/ว 287 ลงวันที่ 29
สิงหาคม 2551 ขอใหสวนราชการภายใตระเบียบพัสดุฯ 35 จัดซื้อจัดจางสินคาและบริการที่เปนมิตรกับ

1290
ส่ิงแวดลอ มของหนวยงานภาครัฐ ของกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม โดยสินคาและบริการใดท่ี
จะตองจัดซ้ือจัดจางตามเกณฑขอกาํ หนดที่เปนมิตรกับส่ิงแวดลอม หรือไดรับฉลากเขียว หรือไดรับใบไมเขียว
ใหดําเนินการตามคูมือการจัดซื้อจัดจางสินคาและบริการที่เปนมิตรกับสิ่งแวดลอมของกรมควบคุมมลพิษ
และอยูภายใตบังคับระเบียบพัสดุฯ 35 ขอ 16 โดยตองไมขัดหรือแยงกับระเบียบพัสดุฯ 35

(5.2) หนังสือคณะกรรมการวาดวยการพัสดุ ที่ กค (กวพ) 0421.3/ว 181 ลงวันที่ 15
พฤษภาคม 2556 กวพ. ซักซอมความเขาใจเกี่ยวกับการดําเนินการจัดซื้อสินคาและบริการที่เปนมิตรกับ
สิ่งแวดลอมของภาครัฐ ตามขอ 5.1 เพิ่มเติม โดยสนับสนุนใหสวนราชการภายใตบังคับระเบียบพัสดุฯ 35
จัดซ้ือจัดจางสินคาและบริการที่เปนมิตรกับสิ่งแวดลอม โดยเฉพาะในสวนของสินคาฉลากเขียวตามคูมือการ
จัดซื้อจัดจางและบริการที่เปนมิตรกับสิ่งแวดลอมของกรมควบคุมมลพิษ ซึ่งในการจัดซื้อจัดจางดังกลาว
จะตองดาํ เนินการภายใตบังคับระเบียบพัสดุฯ 35 ขอ 15 ทิว กลาวคือ จะตองดาํ เนินการโดยเปดเผย โปรงใส
และเปดโอกาสใหมีการแขงขันกันอยางเปนธรรม และจะตองไมขัดหรือแยงกับระเบียบพัสดุฯ 35 ขอ 16 ใน
เร่ืองการสนับสนุนพัสดุท่ีผลิตในประเทศและเปนกิจการของคนไทย

(6) การกาํ หนดคณุ สมบตั ิของผเู สนอราคา
(6.1) งานซ้ืองานจางท่ัวไป พิจารณาตามตัวอยางเอกสารประกวดราคาท่ีคณะกรรมการ

นโยบายการจัดซื้อจดั จา งกําหนด
(6.2) งานจางกอสราง พิจารณาตามหลักเกณฑที่คณะกรรมการกําหนดราคากลาง

และขึ้นทะเบยี นผปู ระกอบการกาํ หนด และยังตองพิจารณาตามตัวอยางเอกสารประกวดราคาท่ีคณะกรรมการ
นโยบายการจัดซื้อจัดจา งกาํ หนด

2021
(6.3) งานจางกอสราง วงเงินต้ังแต 1 ลานบาทขึ้นไป ผูเสนอราคาตองเปนนิติบุคคล
ตามกฎหมาย ตามมติ ครม. เมื่อวันที่ 6 มิถุนายน 2521 แจงตามหนังสือสํานักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี
ดวนมาก ท่ี สร 0203/ว 80 ลงวนั ที่ 8 มิถุนายน 2521
(7) การกาํ หนดผลงาน เพือ่ ใหไ ดท ราบถงึ ศกั ยภาพของผขู ายหรือผรู บั จา ง
(7.1) งานจา งกอสราง

(ก) กาํ หนดไดไมเ กนิ รอยละ 50 ของวงเงินงบประมาณ หรือวงเงินประมาณการ
(ตามหนังสือสํานักนายกรัฐมนตรี นร (กวพ) 1305/ว 7914 ลงวันที่ 22 กันยายน 2543 ประกอบ มติ ครม.
เม่ือวนั ท่ี 28 ธันวาคม 2536 แจงตามหนังสือสํานักนายกรัฐมนตรี ดวนมาก นร 0202/ว 1 ลงวันท่ี 3 มกราคม
2537)

(ข) ตองเปนผลงานในสัญญาเดียวเทานั้น (ตามหนังสือสํานักนายกรัฐมนตรี
นร (กวพ) 1204/ว 11441 ลงวนั ที่ 28 พฤศจิกายน 2539)

(ค) ผลงานประเภทเดียวกันกับงานที่ประกวดราคาจาง คือ ผลงานท่ีใชเทคนิค
ในการดําเนินการเหมือนกัน เปนผลงานท่ีผูรับจางไดทํางานแลวเสร็จตามสัญญาท่ีไดมีการสงมอบงานและ
ตรวจรบั เรียบรอยแลว ตอ งเปนผลงานที่กระทําสัญญากับสวนราชการ รัฐวิสาหกิจ หรือเอกชน ซ่ึงเปนผูวาจาง
โดยตรง ไมใชผ ลงานอันเกิดจากการรับจางชว ง (แนววนิ ิจฉยั ของ กวพ.)

(7.2) ผลงาน กรณีกิจการรวมคา (ตามหนังสือสํานักนายกรัฐมนตรี นร (กวพ) 1305/
ว 2457 ลงวันที่ 16 มีนาคม 2543)

(ก) จดทะเบียน ผูเสนอราคาทุกรายมีคุณสมบัติครบถวนตามเงื่อนไข สวน
คณุ สมบัติดา นผลงานกอ สราง ใชผลงานของผูเขารว มคาได

(ข) ไมจดทะเบียน ผูเสนอราคาทุกรายตองมีคุณสมบัติครบถวนตามเง่ือนไข
ยกเวน

 ตกลงเปน ลายลกั ษณอักษร ใหใครเปน ผูร บั ชอบหลักในการเขาเสนอราคา
และแสดงหลักฐานพรอ มซองขอเสนอราคา/ของขอ เสนอทางเทคนิค

 สามารถใชผลงานของผูเ ขารวมคา หลักได
(7.3) งานซื้อ/จาง ท่ัวไป ไมมีหลักเกณฑเรื่องการกําหนดผลงาน แตหากจําเปนตอง
กําหนดก็เปนดุลยพินิจของสวนราชการที่จะอนุโลมนําหลักเกณฑของงานกอสรางมาใชได (แนววินิจฉัยของ
กวพ.)
(8) การกําหนดทุนจดทะเบียน กําหนดไมได (แนววินิจฉัยของ กวพ. และหนังสือสํานัก
นายกรฐั มนตรี นร (กวพ) 1305/ว 7914 ลงวนั ที่ 22 กันยายน 2543)
(9) การกําหนดระยะเวลารับประกันความชาํ รุดบกพรอง
(ก) งานกอสราง มติคณะรัฐมนตรีเม่ือวันท่ี 28 ธันวาคม 2536 แจงตามหนังสือสํานัก
เลขาธิการคณะรัฐมนตรี ท่ี นร 0202/ว 1 ลงวันที่ 3 มกราคม 2537 กําหนดวา “ใหกําหนดระยะเวลาการ
รบั ประกันความชาํ รดุ บกพรองของงานกอ สรา งไมนอยกวา 2 ป เวนแต งานกอสรางท่ีโดยสภาพ สมควรยกเวน

212

ใหผูรับจางไมตองรับผิดชอบในความชํารุดบกพรองเปนระยะเวลา 2 ป ไดแก (1) ถนนดินลูกรัง ถนนดิน (2)
งานขุด หรอื ขุดลอก คู คลอง สระหรอื หนอง ซง่ึ เปนงานดนิ ที่ไมม กี ารดาดคอนกรตี ”

(ข) งานซ้ือครุภัณฑ ใหพิจารณาตามขอกําหนดในรายละเอียดคุณลักษณะเฉพาะ
ครภุ ณั ฑ (Spec) ท่ีหนว ยงานกาํ หนด
4. การกําหนดคณุ ลักษณะเฉพาะ (Spec) ของพัสดุ หรือขอบเขตของงาน (TOR) ในปจ จบุ ัน

พระราชบัญญัติการจัดซ้ือจัดจางและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ.2560 มาตรา 9 ไดกําหนด
หลักการ เรือ่ งการกาํ หนดคุณลักษณะเฉพาะของพสั ดุทจ่ี ะทาํ การจัดซอื้ จัดจางไว มีสาระสําคัญ ดังนี้

4.1 ใหค าํ นึงถงึ คุณภาพ เทคนคิ และวตั ถปุ ระสงคของการจัดซ้ือจัดจา งพสั ดนุ ัน้
4.2 หา มมิใหกาํ หนดคุณลักษณะเฉพาะของพัสดุใหใกลเคียงกับย่ีหอใดย่ีหอหน่ึง หรือของผูขาย
รายใดรายหนง่ึ โดยเฉพาะ
4.3 หากพสั ดทุ จี่ ะทําการจดั ซอ้ื จัดจางน้ันมียีห่ อเดยี ว หรือจะตองใชอะไหลของยี่หอใด ก็ใหระบุ
ย่หี อน้นั ได
ซ่ึงเปนการระบุที่สอดรับกับมติคณะรัฐมนตรีดังกลาวขางตน ดังนั้น เพ่ือใหการกําหนด
คุณลักษณะเฉพาะของส่ิงของท่ีจะจัดซ้ือจัดจางเปนไปตามกฎหมาย ระเบียบและมติคณะรัฐมนตรีท่ีเกี่ยวของ
รวมถึงเพ่ือใหเกิดประโยชนสูงสุดแกหนวยงาน ผูกําหนดคุณลักษณะเฉพาะจึงตองคํานึงถึงหลักเกณฑดังกลาว
ขา งตน และปฏบิ ตั ิงานดว ยความระมัดระวัง
5. แนวทางปฏบิ ัตใิ นการกาํ หนดคุณลักษณะเฉพาะ (Spec) ของพัสดุ หรอื ขอบเขตของงาน (TOR)
ระเบียบกระทรวงการคลังวาดวยการจัดซื้อจัดจางและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560
ขอ 21 กาํ หนดแนวทางปฏิบัติในการกําหนดคุณลักษณะเฉพาะ (Spec) ของพัสดุ หรือขอบเขตของงาน (TOR)
ท่จี ัดซือ้ จัดจา ง มีสาระสําคัญ ดังน้ี
5.1 การซอ้ื หรือการจางท่มี ิใชการจางกอสรา ง

(1) การจัดทํารางขอบเขตของงาน TOR หรือ Spec. ของพัสดุที่จัดซื้อหรืองานที่จัดจาง
จะแตงต้งั คณะกรรมการ หรือมอบหมายใหเ จา หนาที่ หรอื บุคคลใดบคุ คลหน่ึงรับผดิ ชอบในการจัดทาํ ก็ได

(2) กรณีพัสดุที่จะซื้อหรือจางมีประกาศกําหนดมาตรฐานผลิตภัณฑอุตสาหกรรม (มอก.)
ไวแลว ใหกําหนด Spec ของพัสดุที่จะซื้อหรือจาง หรือรายการในการกอสรางตาม มอก. หรือจะระบุ
หมายเลข มอก. กไ็ ด

(3) กรณีพัสดุท่ีจะซื้อหรือจางใดยังไมมี มอก. แตมีผูไดรับการจดทะเบียนผลิตภัณฑไวกับ
กระทรวงอุตสาหกรรมแลว ใหกําหนดรายละเอียด Spec. ของพัสดุท่ีจะซื้อหรือจาง หรือรายการในการ
กอสรางใหสอดคลองกบั Spec. ตามทรี่ ะบใุ นคูมอื ผูซ้อื หรือใบแทรกคูมือผซู ้อื ทก่ี ระทรวงอตุ สาหกรรมจดั ทาํ ขน้ึ

5.2 การจา งกอสรา ง
(1) การจัดทําแบบรูปรายการงานกอสราง จะแตงตั้งคณะกรรมการ หรือมอบหมายให

เจา หนา ท่ี หรือบคุ คลใดบคุ คลหน่งึ รับผดิ ชอบในการจัดทาํ ก็ได
(2) หากไมมีคนจัดทาํ จะจางออกแบบหรือควบคุมงานกอสราง ตามหมวด 4 กไ็ ด

2223

6. การกาํ หนดขอบเขตของงาน (Terms of Reference : TOR)
6.1 TOR เปนขอกําหนดเงื่อนไขการประกวดราคา ซึ่งเปนเอกสารแสดงขอมูล รายการ

รายละเอยี ดที่ประกาศ หรอื แจงใหผ ูขายทราบถงึ ความตอ งการและเง่ือนไขของผูซอ้ื โดยมอี งคประกอบดงั นี้
(1) ความเปน มา/หลกั การและเหตุผล
(2) วตั ถปุ ระสงค
(3) คุณสมบัตขิ องผูเสนอราคา
(4) รูปแบบรายการ หรอื คณุ ลกั ษณะเฉพาะ (Spec) ของพสั ดทุ ีจ่ ดั ซื้อหรอื จดั จาง
(5) ระยะเวลาดาํ เนนิ การ
(6) ระยะเวลาสง มอบของ หรืองาน
(7) วงเงนิ ในการจัดหา/ราคากลาง
(8) หลกั เกณฑใ นการพิจารณาคัดเลือก/ตดั สิน

6.2 หลกั การจัดทํา TOR
การจัดทาํ TOR ผูกาํ หนดจะตองเปนผูรอบรูในงานนั้นอยางยิ่ง อีกทั้งตองรอบคอบ

ละเอียดถ่ีถวน กําหนดรายการใหชัดเจนและสามารถปฏิบัติได ฉะนั้น การกําหนดรายละเอียดขอกําหนดใด ๆ
จะตองเปนไปตามหลักของ 6 C ดงั นี้

(1) Correct ถูกตอง เนื้อหาตองตรงกับวัตถุประสงคการใชงาน ถูกตองตามขอเท็จจริง
ใชภ าษาไดถ กู ตอ งทง้ั โครงสรา งประโยค สาํ นวน ลีลา เครอื่ งหมาย วรรคตอน ตัวสะกด

(2) Complete สมบรู ณ มีเนื้อหาครบถวน ครอบคุลมวัตถปุ ระสงคก ารใชง าน
(3) Clear ชัดเจน ไมก าํ กวม อานเขา ใจงา ย ตรงตามทตี่ อ งการสื่อ บรรลุวัตถปุ ระสงค
ไมตอ งตคี วาม
(4) Concise กระชับ กะทดั รัด รัดกุม ไมใ ชค าํ ฟมุ เฟอย
(5) Coherence สัมพนั ธภาพ มีการเชือ่ มโยงในขอความ แตละประโยคตอ งมเี นอ้ื ความ
เกย่ี วเนือ่ งกนั
(6) Convincing สมเหตผุ ล มีความเปนไปได ไมร ะบรุ ายการเกนิ ความจาํ เปน
7. ตัวอยา งการกําหนดรายละเอยี ดคณุ ลักษณะเฉพาะ (Spec) ของพสั ดุ
7.1 การกาํ หนด Spec ของวสั ดสุ าํ นักงาน
(1) กระดาษกาวยน จํานวน......... มว น มคี ณุ สมบตั ดิ งั น้ี

 เนอื้ เทปคุณภาพดี
 สีเน้อื เทปไมเ ปลี่ยน เน้อื กาวไมเย้ิมแมต ิดไวนาน
 สําหรบั ปดกลอ ง ตกแตง ขอบมมุ หรอื ทํางานประดิษฐ
 เนอ้ื เทปสขี าวครมี
 ความยาวไมน อ ยกวา 40 หลา
 ขนาดหนากวาง ไมน อ ยกวา 0.75 น้วิ
 ขนาดแกนเทป ไมน อ ยกวา 3 นิว้

2234

(2) ซองพับ 4 สขี าว DL 80 จาํ นวน ...... ซอง มคี ณุ สมบัตดิ ังน้ี
 ขนาดไมนอ ยกวา 11 x 22 ซม.
 นาํ้ หนักไมน อยกวา 80 แกรม
 ผลติ จากกระดาษอยา งดี มีความหนาและทึบแสง
 ฝาซอง สามเลี่ยมมีแทบกาว ปดผนกึ แนน สนิท เพียงใชนา้ํ ลูบ
 เหมาะสาํ หรบั ใชงานทั่วไปในสํานักงาน
 ดานหนาซองมตี ราครุฑ ดานบนซา ยของซอง

7.2 ตัวอยางการกําหนด Spec ครุภัณฑคอมพิวเตอร (ตามตัวอยางของกระทรวงดิจิทัลเพื่อ
เศรษฐกจิ และสังคม)

(1) เคร่ืองคอมพิวเตอรสําหรับสํานักงาน (จอขนาดไมนอยกวา 19 น้ิว) จํานวน..... เคร่ือง
(ราคา 16,000 บาท/เคร่อื ง) มีคุณลักษณะพืน้ ฐาน ดังนี้

 มีหนวยประมวลผลกลาง (CPU) ไมน อ ยกวา 2 แกนหลกั (2 core)
มคี วามเร็วสัญญาณนาฬิกา พ้นื ฐานไมนอยกวา 3.3 GHz หรือดีกวา จาํ นวน 1 หนวย
 มีหนวยความจําหลกั (RAM) ชนิด DDR3 หรอื ดีกวา มีขนาดไมน อยกวา 4 GB
 มีหนวยจัดเก็บขอมลู (Hard Drive) ชนดิ SATA หรอื ดีกวา ขนาดความจุไมนอยกวา
1 TB หรือ ชนดิ Solid State Drive ขนาดความจไุ มน อยกวา 120 GB จาํ นวน 1 หนวย
 มี DVDRW หรอื ดีกวา จาํ นวน 1 หนวย
 มชี อ งเช่ือมตอระบบเครือขาย (Network Interface) แบบ 10/100/1000 BaseT
หรอื ดกี วา จํานวนไมนอยกวา 1 ชอ ง
 มีแปน พมิ พแ ละเมาส
 มจี อภาพแบบ LCD หรอื ดีกวา มี Contrast Ratio ไมน อยกวา 600 : 1 และมีขนาด
ไมนอยกวา 19 น้วิ จํานวน 1 หนว ย
(2) เคร่ืองพมิ พชนิดเลเซอร หรอื ชนดิ LED ขาวดํา (18 หนา/นาที) จาํ นวน...... เคร่อื ง
(ราคา 3,300 บาท/เครื่อง) มีคณุ ลกั ษณะพ้ืนฐาน ดงั น้ี
 มีความละเอียดในการพมิ พไมนอ ยกวา 600x600 dpi
 มคี วามเร็วในการพมิ พร า งไมนอยกวา 18 หนา ตอ นาที (ppm)
 มหี นวยความจาํ (Memory) ขนาดไมนอยกวา 8 MB
 มชี องเชื่อมตอ (Interface) แบบ Parallel หรือ USB 2.0 หรอื ดีกวา จาํ นวนไมน อยกวา 1 ชอ ง
 สามารถใชไดก ับ A4, Letter, Legal และ Custom โดยมีถาดใสกระดาษไดไมน อยกวา 150 แผน
7.3 ตวั อยา งการกําหนด Spec ครภุ ัณฑ (ตามบัญชรี าคามาตรฐานสาํ นักงบประมาณ)
  โทรทัศน แอลอีดี (LED TV) จํานวน....... เครอ่ื ง (ราคา 8,000 บาท/เครื่อง)
มีคุณลกั ษณะเฉพาะสงั เขป ดังน้ี
 ระดับความละเอียด เปนความละเอียดของจอภาพ (Resolution) 1,366 x 768 พิกเซล

2425

 ขนาดทก่ี ําหนดเปนขนาดจอภาพขน้ั ตาํ่ 32 นวิ้
 แสดงภาพดวยหลอดภาพ แบบ LED Backlight
 ชองตอ HDMI ไมนอยกวา 2 ชองสัญญาณ เพอ่ื การเชื่อมตอสญั ญาณภาพและเสยี ง
 ชองตอ USB ไมน อ ยกวา 1 ชอ งสัญญาณ รองรบั ไฟล ภาพ เพลง แลภาพยนตร
 มีตัวรบั สัญญาณ Digital ในตัว
(2) ตูเ หลก็ แบบ 2 บาน จํานวน....... ตู (ราคา 5,000 บาท/ตู) มีคุณลกั ษณะเฉพาะสงั เขป ดังนี้
 มีมอื จับชนดิ บิด
 มีแผน ชัน้ ปรับระดับ 3 ช้ิน
 คุณสมบัตติ ามมาตรฐานผลิตภัณฑอตุ สาหกรรม (มอก.)
(3) เคร่ืองโทรสาร แบบใชกระดาษธรรมดา จํานวน..... เคร่ือง (ราคา 18,000 บาท/เคร่ือง)
มีคุณลกั ษณะเฉพาะสงั เขป ดังนี้
 หมายถงึ เครอื่ ง Facsimile หรือ โทรภาพ
 ความเรว็ ในการสงเอกสารไมเกนิ กวา 6 วนิ าทตี อ แผน
 สง เอกสารไดครงั้ ละ 20 แผนตอนาที
หมายเหตุ – ดูรายละเอยี ดเพ่ิมเตมิ ตัวอยางการกําหนดรายละเอียดคุณลักษณะเฉพาะ (Spec) ของวสั ดุ
และครภุ ณั ฑ ในภาคผนวก



บทท่ี 5

การกาํ หนดราคากลาง

1. ทมี่ าของการจดั ทาํ ราคากลาง
การจดั ซื้อจดั จางพสั ดทุ กุ วิธนี อกจากจะตองมีขอบเขตของงาน หรือรายละเอียดคุณลักษณะเฉพาะ

ของพสั ดุ หรือแบบรูปรายการงานกอสรางท่ีจะซื้อหรือจางแลว สิ่งสําคัญอีกขอหน่ึงที่เจาหนาที่จะตองนําเสนอ
ในรายงานขอซอื้ ขอจางตามระเบยี บฯ ขอ 22 (3) คอื ราคากลางของพัสดุท่ีจะซือ้ หรือจา ง ซ่ึงกําหนดไว ดังนี้

รายละเอียดของรายงานขอซ้อื หรือขอจาง
1. เหตุผลและความจําเปน ทต่ี องซื้อหรือจาง
2. ขอบเขตของงาน หรอื รายละเอยี ดคณุ ลักษณะเฉพาะ

ของพัสดุ หรอื แบบรปู รายการงานกอสรางทจ่ี ะซ้ือ
หรอื จา ง แลวแตกรณี
3. ราคากลางของพัสดุทจ่ี ะซ้ือหรือจาง
4. วงเงนิ ท่จี ะซ้ือหรอื จา ง โดยใหระบวุ งเงนิ งบประมาณ
ถาไมมวี งเงนิ ดงั กลาวใหร ะบุวงเงนิ ทป่ี ระมาณวา จะซอ้ื
หรอื จา งในคร้งั นนั้

2. การกําหนดราคากลาง
การไดมาซึ่งราคากลางในการจัดซื้อหรือจัดจางพัสดุ มีกฎหมายและระเบียบที่กําหนดให

เจาหนาท่ีถือปฏิบัติ ตามพระราชบัญญัติการจัดซ้ือจัดจางและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560 มาตรา 4
วรรคสิบเอ็ด ใหความหมายของ “ราคากลาง” หมายความวา ราคาเพื่อใชเปนฐานสําหรับเปรียบเทียบราคา
ท่ผี ยู ่ืนขอเสนอไดย น่ื เสนอไวซึ่งสามารถจัดซอ้ื จดั จา งไดจ รงิ ตามลําดบั ดงั ตอ ไปนี้

กลุม ที่มาของราคากลาง ประเภทงาน แนวปฏิบัติทีเ่ กีย่ วของ การเลือกใชราคากลาง

1. (1) ราคาทไ่ี ดม าจากการคํานวณ งานกอสรา ง ประกาศคณะกรรมการราคากลาง ในกรณีทมี่ รี าคาตาม (1)
ตามหลกั เกณฑท ี่ และข้ึนทะเบยี นผปู ระกอบการ ใหใ ชราคาตาม (1) กอน
คณะกรรมการราคากลาง เรอ่ื ง หลักเกณฑและวธิ ีการ
กาํ หนด กาํ หนดราคากลางงานกอสรา ง
ลงวนั ท่ี 19 ตลุ าคม 2560
(ประกาศในราชกจิ จานเุ บกษา
เลม ที่ 134 ตอนพเิ ศษ 277 ง
ลงวันท่ี 14 พฤศจกิ ายน 2560)
มผี ลบงั คบั ใชวนั ท่ี 15 พฤศจิกายน
2560

268

กลุม ทม่ี าของราคากลาง ประเภทงาน แนวปฏบิ ัติทีเ่ ก่ียวขอ ง การเลอื กใชราคากลาง
(2) ราคาท่ีไดม าจากฐานขอมลู ทกุ ประเภท ขณะนกี้ รมบัญชกี ลางอยรู ะหวา ง ในกรณีทไี่ มม ีราคาตาม (1)
ราคาอางอิงของพสั ดุท่ี จัดทําราคาอา งองิ พัสดุ
2. กรมบัญชีกลางจัดทาํ ทกุ ประเภท 1. ราคามาตรฐานครภุ ณั ฑส าํ นัก แตมรี าคาตาม (2) หรือ (3)
(3) ราคามาตรฐานทส่ี าํ นกั ใหใ ชราคาตาม (2) หรอื (3)
งบประมาณ หรือหนวยงาน งบประมาณ กอ น

กลางอ่นื กาํ หนด 2. ราคามาตรฐานครภุ ณั ฑ โดยจะใชร าคาใดตาม (2)
คอมพิวเตอร ของกระทรวง หรือ (3) ใหคาํ นงึ ถึง
ดจิ ทิ ลั เพื่อเศรษฐกจิ และสงั คม
3. ประกาศคณะกรรมการพัฒนา ประโยชนของหนวยงาน
ของรัฐเปนสําคญั
ระบบยาแหง ชาติ เรือ่ ง
กาํ หนดราคากลางยา
ฯลฯ
(4) ราคาท่ไี ดม าจากการสบื ราคา ทุกประเภท การสบื ราคาจากบริษทั /หาง/ราน/ ในกรณีทไี่ มม รี าคาตาม (1)
จากทอ งตลาด ทอ งตลาด/เว็บไซต หรือชอ งทาง
(5) ราคาทเ่ี คยซือ้ หรือจางคร้ัง อื่นๆ (2) และ (3) ใหใชราคาตาม
การใชร าคาซื้อหรือจา งคร้งั หลังสุด (4) (5) หรอื (6)
3. หลงั สุด ภายใน 2 ปง บประมาณ ระบเุ ลขท่ี โดยจะใชร าคาใดตาม (4)

(6) ราคาอื่นใดตามหลักเกณฑ สัญญา/ใบส่งั ซื้อหรือสง่ั จาง (5) หรอื (6) ใหค าํ นงึ ถงึ

วธิ ีการ หรอื แนวทางปฏบิ ัติ ประโยชนของหนวยงาน
ของหนวยงานของรฐั นนั้ ๆ
ของรัฐเปนสําคญั

3. การเผยแพรร าคากลาง
3.1 พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาดวยการปองกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2542

แกไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2554 มาตรา มาตรา 103/7 กําหนดวา “ใหหนวยงานของรัฐดําเนินการจัดทํา
ขอมูลรายละเอียดคาใชจาย เก่ียวกับการจัดซ้ือจัดจางโดยเฉพาะราคากลางและการคํานวณราคากลางไวใน
ระบบขอมูลทางอิเล็กทรอนิกส เพื่อใหประชาชนสามารถเขาตรวจดูได” ซ่ึง สํานักงาน ป.ป.ช. ไดจัดทําคูมือ
แนวทางการเปดเผยรายละเอียดคาใชจายเกี่ยวกับการจัดซื้อจัดจางราคากลาง และการคํานวณราคากลาง
ใหเจาหนา ทถ่ี ือปฏบิ ตั ิ สาํ หรับการจดั ซอ้ื จดั จา งทมี่ วี งเงนิ เกินกวา 100,000 บาท ไมวาจะเปนการจัดซ้ือจัดจาง
ดวยเงินงบประมาณ เงินกู เงินชวยเหลือ เงินรายได หรือเงินอื่นใดของหนวยงานของรัฐก็ตาม และไมวาจะ
ดําเนนิ การดว ยวิธีการใด รวม 7 ประเภท โดยสามารถดาวนโ หลดคูม อื ไดท ่ีเวบ็ ไซต ป.ป.ช. www.nacc.go.th ดงั นี้

(1) งานจา งกอ สรา ง
(2) การจางควบคมุ งาน
(3) การจางออกแบบ
(4) การจางท่ีปรกึ ษา
(5) การจางงานวิจยั หรอื เงินสนบั สนนุ ใหทุนการวจิ ยั
(6) การจางพฒั นาระบบคอมพิวเตอร
(7) การจัดซอื้ จดั จางท่ีมใิ ชงานกอ สราง

2729
3.2 รายละเอยี ดในการเผยแพรร าคากลาง

(1) ตารางแสดงวงเงินงบประมาณท่ไี ดรบั การจัดสรรและราคากลางงานจา งกอสรา ง

(2) ตารางแสดงวงเงินงบประมาณทไี่ ดรับและรายละเอียดคา ใชจา ยในการควบคุมงาน

(3) ตารางแสดงวงเงนิ งบประมาณท่ไี ดร ับและรายละเอยี ดคา ใชจา ยในการจางออกแบบ

จา งทป่ี รกึ ษา 3028
(4) ตารางแสดงวงเงินงบประมาณทไ่ี ดรับจัดสรรและรายละเอียดคาใชจา ยในการ

(5) ตารางแสดงวงเงินงบประมาณท่ีไดรับจัดสรรและรายละเอยี ดคาใชจายในการ
จางงานวิจยั หรือเงนิ สนบั สนนุ ใหท ุนการวจิ ยั

2931
(6) ตารางแสดงวงเงนิ งบประมาณท่ีไดรบั จัดสรรและรายละเอียดคาใชจ า ยในการ
จา งพฒั นาระบบคอมพวิ เตอร

(7) ตารางแสดงวงเงนิ งบประมาณทไ่ี ดรับจัดสรรและราคากลาง (ราคาอางอิง)
ในการจัดซอ้ื จัดจางทมี่ ใิ ชง านกอ สราง

3.3 ประกาศในเว็บไซตของกรมบัญชีกลาง (eGP) และเว็บไซตของหนวยงานที่จัดซื้อจัดจาง
เปน เวลาไมนอยกวา 30 วัน

3.4 ประกาศไปพรอมกับขอบเขตของงาน TOR หรือประกาศเชิญชวนแลวแตกรณี ถาไมมี
ประกาศเชิญชวนใหประกาศ ภายใน 3 วันทําการ นับแตวันท่ีผูมีอํานาจไดอนุมัติในรายงานขอซ้ือขอจาง หรือ
อนุมัตกิ ารจัดซ้อื จัดจาง

3.5 กรณีมีเหตุสุดวิสัย หรือเหตุจําเปนอื่นอันมิอาจกาวลวงได ประกาศภายใน 30 วัน นับแต
วันทีม่ กี ารจัดซอื้ จดั จา ง

32

3.6 ในกรณีมีการแก้ไขสัญญา และการแก้ไขน้ันมีผลกระทบต่อ จานวน ปริมาณ ชนิดของวัสดุ
พัสดุ หรือเปลี่ยนแปลงชนิดของสินค้าหรือบริการ หรือรูปแบบรายการจากที่เคยประกาศไว้ ต้องประกาศ
เผยแพร่เป็นเวลา 30 วนั เชน่ เดยี วกนั
4. แนวทางการเปิดเผยราคากลางสาหรับการจัดซอ้ื จัดจ้างของหน่วยงานของรัฐ ในปจั จุบนั

กรมบัญชีกลาง ได้มีหนังสือ ด่วนทีส่ ุด ที่ กค 0405.3/ว 132 ลงวนั ที่ 14 มนี าคม 2561 กาหนด
แนวทางการเปิดเผยราคากลางสาหรับการจัดซ้ือจัดจ้างของหน่วยงานของรัฐ โดยอาศัยอานาจตามความใน
มาตรา 63 แหง่ พระราชบัญญตั ิการจัดซ้อื จัดจ้างและการบริหารพัสดภุ าครฐั พ.ศ. 2560 สรุปดังน้ี

(1) วงเงินในการเปดิ เผยราคากลาง สาหรับการจัดซอื้ จัดจา้ งที่มรี าคาเกิน 500,000 บาท ขน้ึ ไป
(2) เผยแพร่ทางเว็บไซต์ศูนย์ข้อมูลการจัดซ้ือจัดจ้างภาครัฐ (www.gprocurement.go.th)
ของกรมบัญชกี ลาง และเวบ็ ไซตห์ น่วยงานของรฐั
(3) ข้อมูลรายละเอียดท่ีหน่วยงานต้องประกาศ ให้เป็นไป ตามหลักเกณฑ์แนวทางท่ี
คณะกรรมการ ป.ป.ช. กาหนด

5. บทสรุป
5.1 วงเงินที่จะต้องประกาศเผยแพร่ราคากลาง สาหรับการจัดซื้อจัดจ้างที่มีราคาเกิน

500,000 บาท ขึ้นไป
5.2 การจัดทาราคากลาง ต้องจัดทาทุกวงเงิน เพราะจะต้องนาไประบุในรายงานขอซื้อขอจ้าง

ตามระเบยี บฯ ข้อ 22
5.3 งานซ้ือหรือจ้างท่ีมิใช่งานก่อสร้างจะต้ังคณะกรรมการ หรือให้เจ้าหน้าที่หรือบุคคลใด

บุคคลหนึ่งเป็นผู้จัดทาราคากลางก็ได้ ส่วนงานก่อสร้างต้องแต่งต้ังคณะกรรมการกาหนดราคากลาง เป็น
ผูจ้ ดั ทาราคากลางตามประกาศคณะกรรมการราคากลางและข้ึนทะเบยี นผู้ประกอบการ

5.4 รายละเอียดการเปิดเผยราคากลาง เป็นไปตามหลักเกณฑ์ท่ี ป.ป.ช. กาหนด และยังคงใช้
แบบฟอรม์ ป.ป.ช. ตามข้อ 3.2 (1) – (7) ดังกล่าวขา้ งต้น

5.5 การเผยแพร่รายละเอียดราคากลาง ให้เผยแพร่ผ่านเว็บไซต์ของกรมบัญชีกลาง (e-GP)
และเวบ็ ไซต์หน่วยงานของรฐั

5.6 การจัดซื้อจัดจ้างที่มีประกาศเชิญชวนให้เผยแพร่พร้อม TOR หรือประกาศเชิญชวน
แล้วแต่กรณี ถ้าไม่มีประกาศเชิญชวน ให้เผยแพร่ภายใน 3 วันทาการ นับแต่วันท่ีหัวหน้าหน่วยงานเห็นชอบ
รายงานขอซ้ือขอจา้ ง

หมายเหตุ – ดูรายละเอยี ดเพ่มิ เติม ตัวอยา่ งตารางกาหนดราคากลางตามประกาศ ป.ป.ช. ในภาคผนวก

บทท่ี 6
การจดั ซ้อื จัดจา้ งโดยวธิ เี ฉพาะเจาะจง

1. กฎหมาย และระเบยี บทเ่ี กย่ี วข้อง
1.1 การจัดซ้ือจัดจา้ งพสั ดุ กระทาได้ 3 วธิ ี ตามพระราชบญั ญัตกิ ารจัดซ้ือจัดจา้ งและการบรหิ ารพัสดุ

ภาครัฐ พ.ศ. 2560 มาตรา 55 ดงั ตอ่ ไปน้ี
(1) วิธีประกาศเชญิ ชวนทวั่ ไป
(2) วธิ ีคัดเลือก
(3) วธิ ีเฉพาะเจาะจง

ในที่นี้จะกล่าวถึงเฉพาะ มาตรา 55 (3) วิธีเฉพาะเจาะจง ได้แก่ การที่หน่วยงานของรัฐ
เชิญชวนผู้ประกอบการท่ีมีคุณสมบัติตรงตามเง่ือนไขที่หน่วยงานของรัฐกาหนดรายใดรายหนึ่งให้เข้ายื่นข้อเสนอ
หรือ ให้เข้ามาเจรจาต่อรองราคา รวมท้ังการจดั ซ้ือจัดจา้ งพัสดกุ ับผู้ประกอบการโดยตรงในวงเงินเล็กนอ้ ยตามท่ี
กาหนดในกฎกระทรวงท่ีออกตามความในมาตรา 96 วรรคสอง (กฎกระทรวงกาหนดวงเงินไม่เกิน 100,000 บาท)
ซ่ึงโดยหลักการของกฎหมายหน่วยงานต้องดาเนินการจัดซื้อจัดจ้างโดยวิธีประกาศเชิญชวนทั่วไปก่อน ยกเว้น
หากพิจารณาแล้วเข้าเงื่อนไขก็สามารถเลือกวิธีการจัดซื้อจัดจ้างวิธีคัดเลือก (ข) - (ซ) หรือวิธีเฉพาะเจาะจง
(ข) – (ซ) ได้ โดยไม่ต้องเลือกใชว้ ิธปี ระกาศเชญิ ชวนทว่ั ไป หรือวธิ คี ัดเลอื กก่อน

1.2 มาตรา 56 วรรคหน่ึง (2) กรณดี ังต่อไปน้ี ให้ใชว้ ิธเี ฉพาะเจาะจง
(ก) ใช้ทั้งวิธีประกาศเชิญชวนทั่วไปและวิธีคัดเลือก หรือใช้วิธีคัดเลือกแล้วแต่ไม่มีผู้ย่ืน

ข้อเสนอ หรอื ขอ้ เสนอนัน้ ไม่ได้รบั การคดั เลือก
(ข) การจัดซ้ือจัดจ้างพัสดุที่มีการผลิต จาหน่าย ก่อสร้าง หรือให้บริการท่ัวไป และมีวงเงิน

ในการจัดซ้ือจัดจ้างครงั้ หน่ึงไม่เกนิ วงเงินตามท่ีกาหนดในกฎกระทรวง (กฎกระทรวงกาหนดวงเงนิ จดั ซื้อจัดจ้าง
ครง้ั หนง่ึ ไมเ่ กนิ 500,000 บาท)

324

(ค) การจัดซื้อจัดจ้างพัสดุท่ีมีผู้ประกอบการซ่ึงมีคุณสมบัติโดยตรงเพียงรายเดียวหรือการจัดซื้อ
จัดจ้างพัสดุจากผู้ประกอบการซ่ึงเป็นตัวแทนจาหน่ายหรอื ตัวแทนผู้ให้บริการโดยชอบด้วยกฎหมายเพียงรายเดียว
ในประเทศไทยและไมม่ ีพัสดุอน่ื ท่ีจะใชท้ ดแทนได้

(ง) มีความจาเปน็ ต้องใช้พสั ดนุ ั้นโดยฉุกเฉิน เนื่องจากเกิดอบุ ัติภัยหรอื ภยั ธรรมชาติหรือเกิด
โรคตดิ ต่ออนั ตรายตามกฎหมายว่าด้วยโรคติดตอ่ และการจดั ซอ้ื จัดจ้างโดยวิธีประกาศเชิญชวนทวั่ ไป

(จ) พสั ดทุ จี่ ะทาการจัดซ้ือจัดจา้ งเป็นพัสดุท่ีเกี่ยวพนั กบั พัสดทุ ี่ได้ทาการจัดซื้อจัดจ้างไวก้ ่อนแล้ว
และมีความจาเป็นต้องทาการจัดซ้ือจัดจ้างเพ่ิมเติมเพ่ือความสมบูรณ์หรือต่อเน่ืองในการใช้พัสดุนั้น โดยมูลค่า
ของพัสดุที่ทาการจัดซือ้ จดั จา้ งเพมิ่ เติมจะต้องไมส่ งู กวา่ พสั ดุที่ได้ทาการจัดซื้อจดั จา้ งไวก้ อ่ นแล้ว

(ฉ) เป็นพัสดุที่จะขายทอดตลาดโดยหน่วยงานของรัฐ องค์การระหว่างประเทศหรือหน่วยงาน
ของต่างประเทศ

(ช) เปน็ พสั ดทุ เี่ ป็นที่ดินหรือส่งิ ปลูกสรา้ งซ่ึงจาเป็นต้องซือ้ เฉพาะแห่ง
(ซ) กรณีอ่ืนตามทกี่ าหนดในกฎกระทรวง

3335

2. กฎกระทรวงกาหนดวงเงินการจดั ซอื้ จดั จา้ งพสั ดุโดยวิธีเฉพาะเจาะจง
การจัดซ้ือจัดจ้างโดยวิธีเฉพาะเจาะจง นอกจากต้องดาเนินการตามเง่ือนไขของกฎหมาย

มาตรา 56 (2) แล้ว เจา้ หน้าทตี่ ้องดาเนนิ การตามกฎกระทรวงซ่ึงออกตามมาตรา 56 (2) (ข) และ (ซ) ดงั น้ี
2.1 กฎกระทรวงกาหนดกาหนดวงเงินการจัดซื้อจัดจ้างพัสดุโดยวิธีเฉพาะเจาะจง วงเงินการจัดซื้อ

จัดจ้างที่ไม่ทาข้อตกลงเป็นหนงั สอื และวงเงินการจดั ซ้ือจดั จ้างในการแต่งต้ังผตู้ รวจรบั พสั ดุ พ.ศ. 2560 ซงึ่ ออก
ตามความในมาตรา 56 วรรคหนึ่ง (2) (ข) มาตรา 70 วรรคหนึ่ง (3) (ข) (ง) มาตรา 82 (2) มาตรา 96 วรรคสอง
และมาตรา 100 วรรคสาม ดังน้ี

ขอ้ 1 การจัดซื้อจัดจ้างสินค้า งานบริการ หรืองานก่อสร้าง ท่ีมีการผลิต จาหน่าย ก่อสร้าง
หรอื ใหบ้ ริการทว่ั ไป และมวี งเงินในการจดั ซอ้ื จัดจ้างคร้ังหนงึ่ ไม่เกิน 500,000 บาท ใหใ้ ชว้ ิธเี ฉพาะเจาะจง

ข้อ 2 งานจา้ งทปี่ รกึ ษาดังตอ่ ไปน้ี ใหใ้ ช้วิธเี ฉพาะเจาะจง
(1) งานจ้างทีป่ รกึ ษาทีม่ วี งเงนิ คา่ จ้างครัง้ หน่ึงไม่เกนิ 500,000 บาท
(2) งานจ้างที่มีท่ีปรึกษาในงานท่ีจะจ้างนั้นจานวนจากัดและมีวงเงินค่าจ้างครั้งหน่ึง

ไม่เกิน 5,000,000 บาท
ข้อ 3 งานจ้างออกแบบหรือควบคุมงานก่อสร้างที่มีวงเงินงบประมาณค่าก่อสร้างครั้งหน่ึง

ไมเ่ กนิ 5,000,000 บาท ให้ใชว้ ธิ ีเฉพาะเจาะจง
ข้อ 4 ในกรณีที่การจัดซ้ือจัดจ้างมีวงเงินเล็กน้อยไม่เกิน 100,000 บาท จะไม่ทาข้อตกลง

เป็นหนงั สอื ไว้ต่อกนั ก็ได้ แตต่ อ้ งมีหลกั ฐานในการจดั ซื้อจัดจ้างน้ัน
ข้อ 5 ในกรณีที่การจัดซ้ือจัดจ้างมีวงเงินเล็กน้อยไม่เกิน 100,000 บาท จะแต่งตั้งบุคคล

หนง่ึ บุคคลใดเป็นผตู้ รวจรับพัสดุก็ได้

36

2.2 กฎกระทรวงกําหนดพัสดทุ ี่รัฐต้องการส่งเสรมิ หรอื สนับสนนุ และกําหนดวิธีการจัดซือ้ จัดจ้าง
โดยวิธีคัดเลือกและวิธีเฉพาะเจาะจง พ.ศ. 2560 ซ่ึงออกความในตามมาตรา 56 วรรคหนึ่ง (1) (ซ) (2) (ซ)
วรรคสอง และมาตรา 65 วรรคสอง มาตรา 70 วรรคหนง่ึ (3) (ช) และมาตรา 75 วรรคสอง ดังน้ี

หมวด 1 พสั ดสุ ง่ เสริมและพัฒนาดา้ นการเกษตร
หมวด 2 พสั ดสุ ง่ เสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมและผดู้ อ้ ยโอกาส
หมวด 3 พัสดุสง่ เสรมิ การเรียนการสอน
หมวด 4 พสั ดสุ ง่ เสรมิ การวิจยั และการพัฒนาหรือการใหบ้ ริการทางการศึกษา
หมวด 5 พสั ดสุ ่งเสริมนวัตกรรม
หมวด 6 พสั ดุส่งเสริมสุขภาพและสาธารณสขุ
หมวด 7 พสั ดุสง่ เสริมความมั่นคงด้านพลังงานและทรัพยากรธรรมชาติ

2.3 กฎกระทรวงกําหนดกรณีการจัดซ้ือจัดจ้างพัสดุโดยวิธีเฉพาะเจาะจง พ.ศ. 2561 ซ่ึงออก
ความในตามมาตรา 56 วรรคหนึ่ง (2) (ซ) ดังน้ี

ข้อ 1 ให้ยกเลิกกฎกระทรวงกําหนดกรณีการจัดซื้อจัดจ้างพัสดุโดยวิธีเฉพาะเจาะจง
พ.ศ. 2560

ข้อ 2 ให้การจดั ซ้อื จัดจ้างพัสดดุ ังต่อไปนี้ เปน็ กรณกี ารจัดซื้อจัดจ้างพสั ดุโดยวธิ เี ฉพาะเจาะจง
(1) การจัดซื้อจัดจา้ งพัสดุที่เก่ียวกับการจัดงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ

พระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภมู พิ ลอดุลยเดช
(2) การจัดซ้ือจัดจ้างพัสดุเพ่ือช่วยเหลือผู้ประสบภัยพิบัติกรณีฉุกเฉินตามระเบียบที่

ออกตามกฎหมายวา่ ด้วยวธิ ีการงบประมาณหรอื ระเบียบท่ีออกตามกฎหมายอนื่
(3) การจัดซือ้ จัดจา้ งพัสดุที่เกย่ี วกบั ความม่ันคงของสถาบนั พระมหากษัตรยิ ์
(4) การจัดซ้ือจัดจ้างพัสดุจากรัฐวิสาหกิจหรือนิติบุคคลในเครือของหนว่ ยงานของรัฐ

เดียวกนั ดังต่อไปน้ี
(ก) รัฐวิสาหกิจหรือนิติบุคคลท่ีมีหน่วยงานของรัฐถือหุ้นหรือเป็นหุน้ สว่ นรวมอยู่

ด้วยในรัฐวิสาหกิจหรือนิติบุคคลน้ันไม่น้อยกว่ารอ้ ยละยี่สิบหา้ ของทุนทั้งหมด หรือไม่นอ้ ยกว่าร้อยละยี่สิบ
ของทุนทั้งหมดและเปน็ ผู้ถอื หุน้ รายใหญ่ทสี่ ุด

(ข) รัฐวิสาหกิจหรือนิติบุคคลท่ีมีหนว่ ยงานของรัฐหรือรัฐวิสาหกิจหรือนิติบุคคล
ตาม (ก) แหง่ เดียวหรือหลายแหง่ ถือหุ้นหรือเป็นหุ้นส่วนรวมอยู่ดว้ ยหรือรวมกันในรฐั วสิ าหกิจหรือนิติบุคคลน้ัน
ไม่นอ้ ยกวา่ ร้อยละห้าสิบของทุนทั้งหมด

(ค) รัฐวิสาหกิจหรือนิติบุคคลที่มีหนว่ ยงานของรัฐหรือรัฐวิสาหกิจหรือนิติบุคคล
ตาม (ก) หรอื รฐั วิสาหกิจหรือนิติบคุ คลตาม (ข) ในลําดบั ชั้นแรกหรือในชั้นต่อ ๆ ไปแห่งเดยี วหรือหลายแหง่ ถอื หุ้น
หรอื เปน็ หุ้นสว่ นรวมอยู่ดว้ ยหรือรวมกันในรฐั วสิ าหกิจหรือนติ บิ ุคคลนน้ั ไม่น้อยกว่าร้อยละห้าสิบ ของทุนทัง้ หมด

(5) การจัดซอ้ื จัดจ้างพสั ดุท่ีตอ้ งใชพ้ ัสดุน้ันโดยฉุกเฉิน ซงึ่ หากใช้วิธปี ระกาศเชญิ ชวนท่ัวไป
หรอื วธิ คี ัดเลอื กอาจก่อให้เกิดความล่าช้าและอาจทาํ ให้เกดิ ความเสียหายแกห่ น่วยงานของรัฐ หรือประโยชนส์ าธารณะ

3537
3. การซอ้ื จา้ งโดยวธิ เี ฉพาะเจาะจง ตามมาตรา 56 (2) (ก) (ค) (ง) (จ) (ฉ) (ช) และ (ซ)

3.1 เจ้าหน้าที่จะต้องจัดทาแผนการจัดซื้อจัดจ้างตามมาตรา 11 เสนอหัวหน้าหน่วยงานของรัฐ
ให้ความเห็นชอบก่อนดาเนินการ (ยกเว้น ข้อ 56 (2) (ง) และ (ฉ)) และจัดทารายละเอียดคุณลักษณะเฉพาะ
(Spec) ของพสั ดุ หรือขอบเขตของงาน (TOR) เสนอหัวหนา้ หนว่ ยงานของรัฐให้ความเหน็ ชอบก่อนดาเนินการ

3.2 การจัดทารายงานขอซื้อขอจา้ ง
การจัดซ้ือจัดจ้างทุกวิธี เจ้าหน้าที่ต้องดาเนินการจัดทารายละเอียดรายงานขอซื้อขอจ้าง

พร้อมแต่งตั้งคณะกรรมการตรวจรับพัสดุ ตามระเบียบฯ ข้อ 22 เสนอหัวหน้าหน่วยงานของรัฐ เพื่อให้ความ
เห็นชอบกอ่ นทกุ ครั้ง โดยมีรายละเอียด ดังต่อไปน้ี

รายละเอียดของรายงานขอซื้อหรือจ้าง
1. เหตผุ ลและความจาเป็นทีต่ อ้ งซ้ือหรอื จา้ ง
2. ขอบเขตของงานหรอื รายละเอียดคณุ ลกั ษณะเฉพาะของพสั ดุ

หรอื แบบรปู รายการงานกอ่ สรา้ งทีจ่ ะซอื้ หรอื จ้างในคร้งั น้ัน
3. ราคากลางของพสั ดุทจ่ี ะซ้อื หรือจา้ ง
4. วงเงนิ ทีจ่ ะซอ้ื หรือจ้าง โดยให้ระบวุ งเงนิ งบประมาณ ถา้ ไมม่ ีวงเงนิ

ดงั กล่าวใหร้ ะบุวงเงนิ ทป่ี ระมาณวา่ จะซ้ือหรือจา้ งในครง้ั นัน้
5. กาหนดเวลาที่ตอ้ งการใชพ้ สั ดุนน้ั หรอื ใหง้ านนน้ั แลว้ เสร็จ
6. วธิ ที จ่ี ะซอ้ื หรือจา้ งและเหตผุ ลท่ตี อ้ งซอื้ หรือจ้างโดยวธิ ีนน้ั
7. หลกั เกณฑ์การพจิ ารณาคัดเลือกขอ้ เสนอ
8. ข้อเสนออืน่ ๆ เชน่ การขออนุมัตแิ ตง่ ตงั้ คณะกรรมการต่างๆ

ท่จี าเป็นในการซื้อหรือจ้าง การออกประกาศและเอกสารเชญิ ชวน
และหนังสอื เชญิ ชวน

386
3.3 เมื่อหัวหน้าหน่วยงานของรัฐให้ความเห็นชอบรายงานขอซื้อขอจ้างตามข้อ 22 แล้วให้
คณะกรรมการซ้ือหรือจ้างโดยวิธีเฉพาะเจาะจง ดาเนินการจัดทาหนังสือเชิญชวนผู้ประกอบการท่ีมีคุณสมบัติ
ตรงตามเงื่อนไขที่หน่วยงานของรัฐกาหนดรายใดรายหนึ่งให้เข้ายื่นข้อเสนอ หรือให้เข้ามาเจรจาต่อรองราคา
โดยให้ดาเนนิ การ ดงั ตอ่ ไปน้ี

เงื่อนไขการจดั ซอ้ื จัดจ้าง หน้าท่ีคณะกรรมการซื้อหรือจ้างโดยวิธีเฉพาะเจาะจง
1. กรณตี ามมาตรา 56 (2) (ก) ระเบียบฯ ข้อ 78 (1) (ก)
1. ใหเ้ ชิญผ้ปู ระกอบการท่ีมีอาชพี ขายหรอื รบั จ้างน้นั
(1) ใชว้ ธิ ีประกาศเชญิ ชวนทว่ั ไป และ
วธิ คี ัดเลอื กแล้ว โดยตรง หรอื จากผ้ยู น่ื ข้อเสนอในการใช้วิธปี ระกาศเชญิ
• ไม่มผี ้ยู น่ื ข้อเสนอ ชวนทั่วไปหรอื วิธคี ดั เลือกซึ่งถกู ยกเลิกไป (ถ้ามี) ใหม้ า
• ข้อเสนอไม่ได้รับการคัดเลอื ก ยื่นเสนอราคา
2. หากเห็นว่า ผปู้ ระกอบการรายที่เห็นสมควรซอื้ หรือจา้ ง
(2) ใช้วิธคี ัดเลอื กแล้ว เสนอราคาสูงกว่าราคาในท้องตลาด หรอื ราคาทปี่ ระมาณ
• ไมม่ ีผยู้ ่ืนข้อเสนอ ได้ หรือราคาท่คี ณะกรรมการเหน็ สมควรให้ต่อรองราคา
• ข้อเสนอไม่ได้รบั การคดั เลอื ก ลงเท่าท่จี ะทาได้

2. กรณีตามมาตรา 56 (2) (ค) ระเบียบฯ ข้อ 78 (1) (ข)
มีผูป้ ระกอบการท่ีมีคุณสมบตั ิโดยตรงเพียง 1. ใหเ้ ชิญผปู้ ระกอบการท่ีมอี าชพี ขายหรือรบั จ้างนั้น
รายเดียว หรือ ผ้ปู ระกอบการซ่งึ เปน็ ตวั แทน
จาหนา่ ย หรอื ตัวแทนผู้ใหบ้ ริการโดยชอบดว้ ย โดยตรงมายื่นเสนอราคา
กฎหมายเพียงรายเดยี วในประเทศ และไมม่ ี 2. หากเห็นวา่ ราคาที่เสนอน้นั ยงั สูงกวา่ ราคาในท้องถ่ิน
พัสดอุ ่นื ท่ีจะใชท้ ดแทนได้
หรือราคาทป่ี ระมาณได้ หรือราคาท่ีคณะกรรมการ
เหน็ สมควร ใหต้ ่อรองราคาลงเท่าทีจ่ ะทาได้

3. กรณตี ามมาตรา 56 (2) (ง) ระเบยี บฯ ข้อ 78 (1) (ข)
มคี วามจาเปน็ ต้องใชพ้ สั ดุโดยฉกุ เฉิน เน่อื งจาก 1. ใหเ้ ชิญผปู้ ระกอบการที่มอี าชีพขายหรือรับจ้างน้ัน
อบุ ตั ภิ ยั หรือภัยธรรมชาติ และการจดั ซื้อ โดยตรงมาย่นื เสนอราคา
จัดจา้ งโดยวิธีประกาศเชิญชวนทว่ั ไป หรือ 2. หากเหน็ ว่าราคาทเี่ สนอน้ัน ยังสูงกว่าราคาในทอ้ งถิ่น
วิธีคดั เลือก อาจก่อให้เกดิ ความลา่ ชา้ และอาจ หรือราคาท่ปี ระมาณได้ หรือราคาท่ีคณะกรรมการ
ทาใหเ้ กดิ ความเสยี หายรา้ ยแรง เหน็ สมควร ใหต้ ่อรองราคาลงเทา่ ที่จะทาได้

4. กรณีตามมาตรา 56 (2) (จ) ระเบียบฯ ข้อ 78 (1) (ค)
เป็นพสั ดุท่ีเกย่ี วพนั กับพสั ดุที่ได้จดั ซื้อจัดจา้ ง 1. ใหเ้ จรจากับผปู้ ระกอบการรายเดิมตามสญั ญาหรือ
ไว้กอ่ นแล้ว และมีความจาเป็นต้องจัดซ้ือ
จดั จา้ งเพม่ิ เตมิ โดยมลู คา่ ของพัสดทุ ี่จดั ซ้ือ ขอ้ ตกลงซึง่ ยงั ไม่สนิ้ สุดระยะเวลาส่งมอบ เพือ่ ขอให้
จัดจา้ งเพมิ่ เตมิ จะต้องไม่สูงกว่าพัสดุท่ีได้จดั มีการซอ้ื หรอื จ้างตามรายละเอยี ดและราคาท่ีต่ากว่า
ซอื้ จดั จา้ งไว้ก่อนแล้ว หรอื ราคาเดมิ ภายใตเ้ งื่อนไขที่ดีกวา่ หรือเงอื่ นไขเดิม
โดยคานึงถงึ ราคาต่อหน่วยตามสญั ญาเดิม (ถา้ มี) เพอ่ื
ให้เกิดประโยชน์สูงสดุ ตอ่ หน่วยงานของรัฐ

3739

เงอ่ื นไขการจดั ซือ้ จดั จา้ ง หน้าทค่ี ณะกรรมการซื้อหรือจา้ งโดยวธิ เี ฉพาะเจาะจง
5. กรณตี ามมาตรา 56 (2) (ฉ) ระเบียบฯ ข้อ 78 (1) (ง)
ใหด้ าเนินการโดยวิธีเจรจาตกลงราคา
เป็นพัสดุทีจ่ ะขายทอดตลาด โดยหนว่ ยงาน ข้อ 78 (1) (จ)
ของรัฐ องค์การระหวา่ งประเทศ หรือ 1. ให้เชิญเจ้าของที่ดนิ หรอื สิง่ ปลูกสรา้ งโดยตรงมาเสนอ
หนว่ ยงานของต่างประเทศ
6. กรณตี ามมาตรา 56 (2) (ช) ราคา
ท่ดี ินและสงิ่ ก่อสรา้ ง ซงึ่ จาเป็นตอ้ งซ้ือ 2. หากเห็นว่าราคาที่เสนอนน้ั ยังสูงกวา่ ราคาในทอ้ งตลาด
เฉพาะแห่ง
หรอื ราคาท่ีคณะกรรมการเหน็ สมควร ให้ต่อรองราคา
ลงเท่าที่จะทาได้

3.4 คณะกรรมการฯ จัดทารายงานผลการพิจารณา และความเห็นพร้อมด้วยเอกสารที่ได้รับไว้
ท้ังหมด เสนอหัวหน้าหน่วยงานของรัฐผ่านหัวหน้าเจ้าหน้าท่ีพัสดุเพ่ือพิจารณาให้ความเห็นชอบ (ระเบียบฯ
ขอ้ 78 (2) ประกอบ ขอ้ 55 (4)) ในรายงานผลการพิจารณาใหป้ ระกอบด้วยรายการอย่างน้อย ดงั ตอ่ ไปน้ี

(1) รายการพสั ดุที่จะซอ้ื หรือจา้ ง
(2) รายชอื่ ผยู้ น่ื ข้อเสนอ ราคาท่เี สนอและขอ้ เสนอของผยู้ นื่ ข้อเสนอทุกราย
(3) รายชือ่ ผยู้ ืน่ ข้อเสนอท่ีผา่ นการคัดเลอื กวา่ ไม่เปน็ ผู้มผี ลประโยชนร์ ว่ มกนั
(4) หลักเกณฑ์การพิจารณาคดั เลือกขอ้ เสนอ พร้อมเกณฑ์การใหค้ ะแนน
(5) ผลการพจิ ารณาคัดเลอื กขอ้ เสนอและการให้คะแนนข้อเสนอของผยู้ ่นื ข้อเสนอ
ทุกทราย พร้อมเหตผุ ลสนบั สนุนในการพจิ ารณา
3.5 ผู้มอี านาจอนุมัตกิ ารสัง่ ซื้อหรือสั่งจา้ งโดยวธิ เี ฉพาะเจาะจง (ระเบยี บฯ ขอ้ 86)
(1) หัวหน้าหน่วยงานของรฐั ไมเ่ กิน 50,000,000 บาท
(2) ผู้มีอานาจเหนือขน้ึ ไปหน่ึงชั้น เกนิ 50,000,000 บาท (ไดแ้ ก่ ปลดั กระทรวง (สว่ นกลาง)
หรอื ปลัดกระทรวงต้นสงั กัดของหน่วยงานของรฐั เจ้าของเงิน (ส่วนภมู ิภาค))
3.6 เมื่อหัวหน้าหน่วยงานของรัฐให้ความเห็นชอบรายงานผลการพิจารณาตาม (3.4) และผู้มี
อานาจอนุมัติสั่งซื้อส่ังจ้างตาม (3.5) แล้ว ให้หัวหน้าเจ้าหน้าประกาศผลผู้ชนะการซื้อหรือการจ้างในเว็บไซต์
ของกรมบัญชีกลาง (ระบบ e-GP) และเว็บไซต์ของหน่วยงาน พร้อมกับปิดประกาศโดยเปิดเผย ณ สถานที่
ปิดประกาศของหนว่ ยงานของรฐั (มาตรา 66 ประกอบระเบยี บฯ ข้อ 81 และขอ้ 42)
3.7 แจ้งให้ผู้เสนอราคาทุกรายทราบผ่านทางจดหมายอิเล็กทรอนิกส์ (e-Mail) กรณีน้ีระบบ
e-GP กรมบญั ชีกลาง จะแจ้งผลใหผ้ ้เู สนอราคาทกุ รายทราบทางระบบโดยอตั โนมตั ิ
3.8 เจ้าหน้าที่พัสดุจัดทาสัญญาตามแบบท่ีคณะกรรมการนโยบายกาหนด (ปัจจุบันมี 15 แบบ)
ตามมาตรา 93 แล้วเสนอหัวหน้าหน่วยงานของรัฐเป็นผู้ลงนาม (ระเบียบฯ ข้อ 161) หรืออาจจัดทาข้อตกลง
เป็นหนังสือ (ใบสั่งซ้ือ/ส่ังจ้าง) โดยไม่ทาตามแบบสัญญาก็ได้ (เฉพาะ มาตรา 56 (2) (ข) (ง) หรือ (ฉ)) ตามมาตรา
96 (1)
กรณจี ดั ซ้อื โดยวธิ เี ฉพาะเจาะจง ได้รับยกเวน้ ไม่ต้องรอผลการอุทธรณ์ ตามมาตรา 66 วรรคสอง

3480
3.9 เม่ือผู้ขาย/ผู้รับจ้าง สง่ มอบพัสดุแล้ว ให้เจ้าหน้าท่ีแจ้งผู้ตรวจรับพัสดุ/คณะกรรมการตรวจรบั พัสดุ
ทราบ เพ่อื ดาเนนิ การตรวจรบั พสั ดุ ตามระเบียบฯ ขอ้ 175
3.10 คณะกรรมการตรวจรบั พัสดุ ตามทผี่ ู้ขาย/ผรู้ ับจ้างส่งมอบ และจัดทารายงานผลการตรวจรับพัสดุ
เสนอหวั หน้าหน่วยงานของรัฐผ่านหัวหน้าเจ้าหน้าที่ เพอื่ ทราบ
3.11 เจ้าหน้าท่ีรับมอบพัสดุตามที่คณะกรรมการตรวจรับพัสดุถูกต้อง ครบถ้วนแล้วไว้ใช้ในราชการ
และจัดทาเอกสารเบิกจ่ายเงินให้กับผู้ขาย/ผู้รับจ้างต่อไป
4. การซ้อื หรือจ้างโดยวิธเี ฉพาะเจาะจง ตามมาตรา 56 (2) (ข)
กฎกระทรวงกาหนดวงเงินสาหรับการจัดซ้ือจัดจ้าง สินค้า งานบริการ หรืองานก่อสร้าง ท่ีมีการ
ผลิต จาหน่าย ก่อสร้าง หรือให้บริการทั่วไป และมีวงเงินในการจัดซื้อจัดจ้างคร้ังหนึ่งไม่เกิน 500,000 บาท
ใหใ้ ชว้ ิธีเฉพาะเจาะจง มี 2 กรณี ดังน้ี
4.1 การจัดซื้อหรือจัดจ้างกรณีปกติ ตามมาตรา 56 (2) (ข) ดาเนินการตามระเบียบฯ ข้อ 79
วรรคหนงึ่ มขี น้ั ตอนดงั น้ี

(1) เจ้าหน้าท่ีจะต้องจัดทาแผนการจัดซ้ือจัดจ้างตามมาตรา 11 เสนอหัวหน้าหน่วยงานของรัฐ
ให้ความเห็นชอบก่อนดาเนินการ (ยกเว้น ข้อ 56 (2) (ง) และ (ฉ)) และจัดทารายละเอียดคุณลักษณะเฉพาะ
(Spec) ของพสั ดุ หรอื ขอบเขตของงาน (TOR) เสนอหัวหนา้ หน่วยงานของรัฐให้ความเห็นชอบก่อนดาเนินการ

(2) เจ้าหน้าที่จัดทารายงานขอซ้ือขอจ้าง พร้อมแต่งต้ังคณะกรรมการตรวจรับพัสดุ หรือ
ผตู้ รวจรับพสั ดุ ตามระเบียบฯ ข้อ 22 เสนอหวั หนา้ หน่วยงานของรฐั เพือ่ ใหค้ วามเหน็ ชอบ

(3) เม่ือหัวหนา้ หน่วยงานของรัฐให้ความเห็นชอบรายงานขอซ้ือขอจ้างตามข้อ 22 แล้ว ให้
เจ้าหน้าที่เจรจาตกลงราคากับผู้ประกอบการที่มีอาชีพขายหรือรับจ้างน้ันโดยตรง หากเจ้าหน้าท่ีประสงค์จะ
สืบราคามากกวา่ 1 ราย ก็ได้

3941

(4) เจ้าหน้าที่จัดทารายงานการสืบราคา โดยเสนอผ่านหัวหน้าเจ้าหน้าท่ี เพ่ือให้หัวหน้า
หนว่ ยงานของรฐั ให้ความเหน็ ชอบ

(5) เมื่อหัวหน้าหน่วยงานของรัฐอนุมัติสั่งซ้ือส่ังจ้างตาม (4) แล้ว ให้หัวหน้าเจ้าหน้าท่ี
ประกาศผลผู้ชนะการซ้ือหรือการจ้างในเว็บไซต์ของกรมบัญชีกลาง (ระบบ e-GP) และเว็บไซต์ของหน่วยงาน
พร้อมกับปิดประกาศโดยเปิดเผย ณ สถานท่ีปิดประกาศของหน่วยงานของรัฐ (มาตรา 66 ประกอบ กับ
ระเบียบฯ ข้อ 81 และ ขอ้ 42)

(6) แจง้ ให้ผ้เู สนอราคาทราบผ่านทางจดหมายอเิ ล็กทรอนิกส์ (e-Mail) กรณีน้ี ระบบ e-GP
กรมบัญชกี ลาง จะแจ้งผลใหผ้ ้เู สนอราคาทราบทางระบบโดยอตั โนมัติ

(7) เจ้าหน้าที่พัสดุจัดทาสัญญาตามแบบท่ีคณะกรรมการนโยบายกาหนด (ปัจจุบันมี 15 แบบ)
ตามมาตรา 93 แล้วเสนอหัวหน้าหน่วยงานของรัฐเป็นผู้ลงนาม (ระเบียบฯ ข้อ 161) หรืออาจจัดทาข้อตกลง
เปน็ หนังสอื (ใบส่งั ซอื้ /ส่งั จ้าง) โดยไม่ทาตามแบบสัญญากไ็ ด้ ตามมาตรา 96 (1)

กรณีจัดซื้อโดยวิธีเฉพาะเจาะจง ได้รับยกเว้นไม่ต้องรอผลการอุทธรณ์ ตามมาตรา 66
วรรคสอง

(8) เม่ือผู้ขาย/ผู้รับจ้าง ส่งมอบพัสดุแล้ว ให้เจ้าหน้าท่ีแจ้งผู้ตรวจรับพัสดุ/คณะกรรมการ
ตรวจรับพสั ดุ ทราบ เพอ่ื ดาเนนิ การตรวจรบั พัสดุ ตามระเบียบฯ ขอ้ 175

(9) คณะกรรมการตรวจรับพัสดุ ตามท่ีผู้ขาย/ผู้รับจ้างส่งมอบ และจัดทารายงานผลการ
ตรวจรับพัสดุ เสนอหวั หนา้ หน่วยงานของรฐั ผ่านหวั หนา้ เจ้าหน้าที่ เพื่อทราบ

(10) เจ้าหน้าที่รับมอบพัสดุตามที่คณะกรรมการตรวจรับพัสดุถูกต้อง ครบถ้วนแล้ว
ไวใ้ ช้ในราชการ และจัดทาเอกสารเบกิ จ่ายเงินใหก้ ับผูข้ าย/ผูร้ บั จา้ งตอ่ ไป

ข้อสังเกต คณะกรรมการวินิจฉัยปัญหาการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ
กรมบัญชีกลาง (กวจ.) ได้มีหนังสือ ที่ กค (กวจ) 0405.2/ว 217 ลงวันท่ี 7 พฤษภาคม 2561 เวียนซ้อมความ
เข้าใจเก่ียวกับการจัดซ้ือจัดจ้างโดยวิธีเฉพาะเจาะจง ตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการจัดซ้ือจัดจ้ าง
และการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560 ข้อ 79 วรรคหนึ่ง กรณีการจัดซ้ือจัดจ้างโดยวิธีเฉพาะเจาะจง กรณี
วงเงินไม่เกิน 500,000 บาท หากเป็นพัสดุท่ีมีคุณลักษณะเฉพาะเป็นพิเศษหรือซับซ้อน ไม่เหมาะสมท่ีจะให้
เจ้าหน้าท่ีคนใดคนหน่ึงเป็นผู้เจรจาตกลงราคากับผู้ประกอบการท่ีมีอาชีพขายหรือรับจ้างน้ันโดยตรง ให้อยู่ใน
ดลุ ยพินิจของหัวหน้าหนว่ ยงานของรฐั ท่ีจะแต่งต้ังคณะกรรมการจัดซื้อหรือจ้างโดยวิธีเฉพาะเจาะจงหรือไมก่ ็ได้
หากเห็นสมควรแต่งตั้งคณะกรรมการฯ ก็ให้ดาเนินการโดยวิธีเจรจาตกลงราคาตามระเบียบฯ ข้อ 78 (1) (ง)
โดยอนุโลม แล้วเสนอหวั หนา้ หน่วยงานของรัฐส่งั ซือ้ ส่งั จ้างตามระเบยี บฯ ข้อ 86 ต่อไป

4.2 การจัดซือ้ หรอื จัดจา้ งกรณีมีความจาเปน็ เรง่ ดว่ น ตามระเบยี บฯ ขอ้ 79 วรรคสอง
กรณีที่มีเหตุการณ์เกิดขึ้นโดยไม่ได้คาดหมายไว้ก่อน และไม่อาจดาเนินการตามปกติได้ทัน

เช่น กรณีการเดินทางไปราชการกระจกหน้ารถยนต์แตก หรือยางรั่ว จาเป็นต้องเปล่ียนทันที เพ่ือให้สามารถ
เดินทางต่อไปได้ ซึ่งกรณีดังกล่าวเจ้าหน้าท่ี หรือผู้รับผิดชอบในการปฏิบัติราชการนั้น สามารถดาเนินการไป
ก่อนได้ ตามระเบียบฯ ข้อ 79 วรรคสอง โดยได้รับยกเว้น เจ้าหน้าที่ไม่ต้องดาเนินการในระบบ e-GP ตาม
หนังสือกรมบัญชกี ลาง ด่วนทส่ี ดุ ที่ กค 0405/ว 322 ลงวันที่ 24 สิงหาคม 2560 ขอ้ 2.2.3 มีขั้นตอนดังน้ี

4420
(1) เจ้าหน้าที่ หรือผู้รับผิดชอบในการปฏิบัติราชการน้ัน ดาเนินการเจรจาตกลงราคากับ
ผูป้ ระกอบการที่มีอาชีพขายหรอื รับจา้ งนนั้ โดยตรง ซง่ึ อาจตอ้ งทดรองจ่ายไปก่อน
(2) เม่ือกลับมาถึงหน่วยงานแล้ว ให้เจ้าหน้าท่ีหรือผู้รับผิดชอบในการปฏิบัติราชการนั้น
รบี จัดทารายงานเสนอหัวหนา้ หนว่ ยงานของรัฐ เพอ่ื ขอความเห็นชอบในการจัดซือ้ จดั จา้ งพสั ดุดังกล่าว
(3) เม่ือหัวหน้าหน่วยงานของรัฐให้ความเห็นชอบตาม (2) แล้ว ให้ถือว่ารายงานดังกล่าว
เป็นหลักฐานการตรวจรบั โดยอนุโลม
(4) เบกิ จา่ ยเงนิ ตามระเบยี บฯ

4143
5. การซอื้ หรอื จา้ งโดยวธิ เี ฉพาะเจาะจง กรณีวงเงนิ เลก็ นอ้ ย ตามมาตรา 96 วรรคสอง

กฎกระทรวงกาหนดวงเงินเล็กน้อย สาหรับการจัดซื้อจัดจ้าง สินค้า งานบริการ หรืองาน
ก่อสร้าง ท่ีมีการผลิต จาหน่าย ก่อสร้าง หรือให้บริการท่ัวไป และมีวงเงินในการจัดซ้ือจัดจ้างคร้ังหนึ่งไม่เกิน
100,000 บาท จะไม่ทาข้อตกลงเป็นหนังสือไว้ต่อกันก็ได้ แต่ต้องมีหลักฐานในการจัดซ้ือจัดจ้างน้ัน สามารถ
ดาเนนิ การได้ ตามระเบียบฯ ขอ้ 80 มีข้นั ตอนดงั น้ี

5.1 เจ้าหน้าท่ีดาเนินการเจรจาตกลงราคากับผู้ประกอบการท่ีมีอาชีพขายหรือรับจ้างน้ัน
โดยตรง

5.2 เจ้าหน้าที่จัดทารายงานเสนอหัวหน้าหน่วยงานของรัฐ เพ่ือขอความเห็นชอบในการจัดซ้ือ
จัดจา้ งพัสดุดงั กล่าว

5.3 เม่ือหัวหน้าหน่วยงานของรัฐให้ความเห็นชอบรายงานตาม (5.2) แล้ว ให้ถือว่ารายงาน
ดังกล่าวเปน็ หลักฐานการตรวจรบั โดยอนุโลม

5.4 เบิกจ่ายเงินตามระเบียบฯ
การจัดซื้อหรือจัดจ้างท่ีมีวงเงินเล็กน้อยไม่เกิน 100,000 บาท หน่วยงานของรัฐอาจดาเนินการ
ผ่านระบบ e–GP ตามวธิ ีการท่กี รมบญั ชีกลางกาหนด ตามระเบยี บฯ ข้อ 80

หมายเหตุ – ดูรายละเอยี ดเพม่ิ เตมิ ตัวอยา่ งการจัดซอ้ื จัดจา้ งโดยวิธีเฉพาะเจาะจง ในภาคผนวก