คู่มือแนวทางปฏิบัติ ตามข้อกำหนดว่าด้วยมาตรฐานทางคุณธรรมและจริยธรรมของข้าราชการกรมที่ดินฯ (ปี 2560)

138 137
บานพกั ครภู ายในโรงเรยี น แตก อนทีอ่ าจารยสมชายจะเขาบานพักไดแวะ
เขาไปที่หองพักเวรยามของโรงเรียน โดยมีเพื่อนอาจารยหญิงคนหนึ่งซึ่ง
ไปทําธุระดวยกันไปเปนเพ่ือนดวยการแวะเขาไปท่ีหองพักเวรดังกลาว
อาจารยสมชายอางวา เพ่ือไปดบู ันทึกเวรซงึ่ ตนเองไดบันทึกไวเมื่อคราวท่ี
อยูเวรครั้งท่ีแลว ซ่ึงในคร้ังน้ันอาจารยสมชายไดบันทึกเวรวา มาอยูเวร
แตไมพบยาม ซึ่งยามคือ นายไก ขณะน้ันในหองเวรมีนายเปดยามผลัด
กอนยังอยูในหองเวร ยังไมไดกลับบาน เมื่ออาจารยสมชายเปดสมุด
บันทึกเวรและเห็นสมุดหนาท่ีตนบันทึกไวเม่ือคร้ังที่แลวมีรอยขีด
หลายแหง และมีขอความในลักษณะเปนคําดา ทําใหอาจารยสมชาย
โกรธมาก (ขอเท็จจริงในสวนน้ีเปนขอเท็จจริงที่รับกันทั้งฝายอาจารย
สมชายและนายไก)
นายไกไดใหถอยคําวา อาจารยสมชาย ยกปนจอปลายกระบอก
ปนไปทางนายไกและถามวาใครเปนคนเขียนและพูดจาขมขูนายไก นาย
เปดซ่ึงอยูในเหตุการณก็ใหการสอดคลองกัน วันรุงข้ึนนายไกไดไปเลา
เรื่องใหอ าจารยสมเกียรตฟิ งและไปแจงความไวท่ีสถานตี ํารวจ
สว นอาจารยสมชาย ใหการวา ในระหวางน่งั อานสมุดบนั ทกึ เวรน่ัง
ไมสะดวกเน่ืองจากปนติดพุง จึงเอาปนออกมาวางที่โตะโดยปนอยูใน
ซองปนและรูดซิปมิดชิด ไมไดใชปนจอไปทางนายไกแตอยางใด และ
อาจารยหญิงท่มี าดวยกับอาจารยส มชาย กใ็ หการสอดคลองกัน
(ถอยคําของนายไก และอาจารยสมชาย ในเร่อื งการใชปนจอนายไก
หรือไมนนั้ เปนขอเท็จจริงไมตรงกัน จึงเปนเรื่องท่ีคณะกรรมการสืบสวน
ตองวินิจฉัยวาจะรับฟงขอเท็จจริงในเรื่องน้ีเปนอยางไร เพราะเหตุใดจึง
รับฟง เชนนน้ั และเหตุใดจึงไมรบั ฟง ถอ ยคาํ ของอกี ฝา ยหนงึ่ )
๔. ความเหน็ ของคณะกรรมการสืบสวนขอเท็จจริง
เมื่อไดขอเท็จจริงดังกลาวตามขอ ๓ แลว คณะกรรมการตอง
วินิจฉัยวาพฤติการณของผูถูกกลาวหาตามขอเท็จจริงนั้นเปนการฝาฝน

131839
ประมวลจรยิ ธรรมหรอื ไม แตถา ยังมีขอเท็จจริงในเรื่องใดท่ียังไมเปนท่ียุติ
คณะกรรมการตองวินจิ ฉยั ขอเท็จจริงนัน้ เสียกอน

ตามตัวอยางการสืบสวนขอเท็จจริงวินัยขาราชการครูดังกลาว
ขางตน ยังมีขอเท็จจริงในเร่ืองที่วาอาจารยสมชายไดใชอาวุธปนจอไป
ทางนายไกหรือไม ยังไมเปนท่ียุติ ดังนั้น คณะกรรมการตองวินิจฉัย
ประเด็นนกี้ อน ดังน้ี

คณะกรรมการเห็นวา ขอเท็จจริงรับฟงไดเปนท่ียุติ อาจารย
สมชายไดแวะเขาไปท่ีหองพักเวรยามพรอ มกับอาจารยหญิง ซ่งึ ขณะน้ัน
นายไกอยูเวรยามโดยมีนายเปดเวรผลัดกอนอยูเปนเพ่ือนหลังจาก
อาจารยสมชายไดเ ปดสมุดบนั ทึกเวรและพบวา เห็นสมุดหนาทต่ี นบันทึก
ไวเมื่อคร้ังที่แลวมีรอยขีดหลายแหงและมีขอความในลักษณะเปนคําดา
ทําใหอาจารยสมชายโกรธมาก แตขอเท็จจริงอาจารยสมชายไดใชป นจอ
ไปที่นายไกหรือไม ยังไมเปนที่ยุติ จึงมีประเด็นท่ีจะตองพิจารณาวา
อาจารยสมชายไดใชอาวุธปนขมขูโดยจอปนไปทางนายไกหรือไม เห็นวา
การท่ีนายไกนักการภารโรงซ่ึงมีตําแหนงหนาท่ีราชการและฐานะทาง
สังคมดอยกวาอาจารยสมชาย ซึ่งเปนขาราชการครู กลาท่จี ะแจงความ
ดําเนนิ คดีกับอาจารยสมชาย หากเร่ืองทเ่ี กดิ ขึ้นไมเปนความจรงิ แลว นาย
ไกคงไมกลาท่ีจะกระทําเชนน้ัน เพราะนายไกอาจตกเปนผูตองหาฐาน
แจงความเท็จได ท้ังในวันรุงขึ้นนายไกยังไดนําเรื่องที่เกิดขึ้นไปเลาให
อาจารยอีกทานหนึ่งฟงในทันที เปน สิง่ ท่ีแสดงวานายไกมคี วามคับแคนใจ
อยางมากที่ถกู อาจารยสมชายซ่ึงอางวา ในระหวางนั่งอานสมุดบันทึกเวร
นัง่ ไมส ะดวกเนอื่ งจากปนติดพุงจึงเอาปน ออกมาวางทีโ่ ตะโดยไมไดใชปน
จอไปท่ีนายไกนน้ั ยอมไมม ีเหตุผลใหรับฟงได เพราะคนทพ่ี กอาวุธปนน้ัน
ยอมจะกระทําอยางมิดชิดท่ีสุดเทาที่จะทําได มิเชนนั้นอาจถูกจับกุมจาก
เจาหนา ทต่ี ํารวจได ขอเท็จจริง จึงรับฟงไดวาอาจารยสมชายไดใชป นจอ
ไปทางนายไก พฤติการณของอาจารยสมชายท่ีไดใชอาวุธปนจอไปทาง

140 139
นายไกในลักษณะเปนการขมขูเพ่ือใหนายไกเกิดความกลัวดังกลาว นั้นมี
มูลที่ควรกลาวหาวาเปนการกระทําผิดวินัยอยางรายแรง สมควรแตงตั้ง
คณะกรรมการสอบวนิ ัยอยางรา ยแรงตอ ไป
กรณีดังกลาวน้ีหากเปนเรื่องกลาวหาวามีการฝาฝนประมวล
จริยธรรม ความเห็นของคณะกรรมการก็จะเปนวา พฤติการณของนาย
สมชายดงั กลาวเปนการฝาฝนประมวลจริยธรรม ขอ ๗ (๑)กรณีกระทํา
การละเมิดตอกฎหมาย เห็นควรเสนอหัวหนาสวนราชการเพ่ือพิจารณา
โทษทางวินยั ตอไป

140141

๒.๔ ขน้ั ตอนการรับขอรอ งเรียนและวิธพี จิ ารณาขอรองเรียนเก่ยี วกับ
การฝา ฝน จรยิ ธรรม

142 141
๒.๕ กําหนดขนั้ ตอน บทลงโทษ
เพื่อใหการบังคับใชประมวลจริยธรรมเปนไปอยางมีประสิทธิภาพ
มีมาตรฐาน และเปนไปในแนวทางเดียวกัน ผูตรวจการแผนดินจึงกําหนด
แนวทางการพิจารณาความรายแรงของการฝาฝน หรือไมปฏิบัติตาม
มาตรฐานทางจริยธรรมตามประมวลจริยธรรมของผูดํารงตําแหนงทาง
การเมืองขาราชการและเจาหนาที่ของรัฐแตละประเภท กลาวคือในการ
พิจารณาวาการฝาฝนหรือไมปฏิบัติตามมาตรฐานจริยธรรมตาม
ป ร ะ ม ว ล จ ริ ย ธ ร ร ม น้ั น เ ป น ก า ร ฝ า ฝ น จ ริ ย ธ ร ร ม ร า ย แ ร ง ห รื อ ไ ม
ใหพิจารณาจากพฤติกรรมของการฝาฝน ความจงใจหรือเจตนา
มูลเหตุจูงใจ ความสําคัญและระดับตําแหนงตลอดจนหนาท่ีความ
รับผิดชอบของผูฝาฝน อายุ ประวัติและความประพฤติในอดีต
สภาพแวดลอมแหงกรณี ผลรายอันเกิดจากการฝาฝน และเหตุอื่นอัน
ควรนํามาประกอบการพิจารณาโดยพิจารณาจากแนวทางขางตน
เปนรายๆ ไป ดังน้ัน แมจะกระทําการฝาฝนมาตรฐานทางจริยธรรม
ในลักษณะเดียวกัน แตก็อาจมีความรายแรงแตกตางกันได ยกตัวอยาง
เชน
๑. กรณีผูดํารงตําแหนงทางการเมือง ขาราชการหรือเจาหนาที่
ของรัฐระดับสูงมีพฤติกรรมลวงละเมิดทางเพศกับผูใตบังคับบัญชา
อาจถูกพิจาณาวาเปนการฝาฝนหรือไมปฏิบัติตามมาตรฐานทางจริยธรรม
ท่ีรายแรงกวาธรรมดาเนื่องจากบุคคลในตําแหนงดังกลาวยอมตองมี
คณุ ธรรมจริยธรรมในการประพฤติปฏิบัติที่เหมาะสมตอ ผูใตบ ังคับบัญชา
ในระดับท่ีสูงกวาขาราชการหรือเจาหนาท่ีของรัฐท่ัวไป การกระทํา
ดังกลาวจึงกระทบกระเทือนตอความรูสึกหรือความคาดหวังของ
ประชาชนตอ บุคคลในตาํ แหนงนน้ั ๆ มากกวาปกติ หรอื
๒. กรณีครูอาจารยผูมีหนาที่สอนนักเรียน นิสิต นักศึกษา
ในสถาบนั การศึกษาของรัฐมีพฤตกิ รรมลว งละเมิดทางเพศกับลูกศิษยอาจ

141243
พิจารณาไดว า เปนการฝาฝนหรือไมปฏิบัติตามมาตรฐานทางจริยธรรมที่
รายแรงกวากรณีที่กระทําโดยขาราชการ หรือเจาหนาที่ของรัฐทั่วไป
เนื่องจากครูอาจารยถือเปนปูชนียบุคคล ซึ่งเปนท่ีคาดหวังและศรัทธา
ของลูกศษิ ย ผปู กครอง และประชาชนมากกวา เปนตน

สาํ นกั งาน ก.พ. ไดนาํ แนวทางการพิจารณาความรายแรงของการ
ฝาฝนหรือไมปฏิบัติตามมาตรฐานทางจริยธรรมซง่ึ ผูต รวจการแผนดินได
กําหนดไวดังกลาวขางตน ไปประกอบการพิจารณาบังคับใชประมวล
จริยธรรมและการลงโทษตามความรา ยแรงแหงการกระทํา โดยกําหนด
วา การกระทาํ ทเี่ ปนการฝาฝนประมวลจริยธรรม เปนการกระทําผิดวินัย
ดวย และตามประมวลจริยธรรมขาราชการพลเรอื นไดกําหนดกลไกและ
ระบบการบังคับใชประมวลจริยธรรมไว ต้ังแตขอ ๑๓ ถึงขอ ๒๒
โดยเฉพาะการดําเนินการกรณีการฝาฝนจริยธรรมไดกําหนดไวใน
ขอ ๑๗ (๒) ใหงานดานสงเสริมและคุมครองจริยธรรมมีหนาที่สืบสวน
ขอเท็จจริงการฝาฝนจริยธรรมเพื่อรายงานผลใหหัวหนาสวนราชการ
พิจารณา และกําหนดอํานาจหนาที่ของหัวหนาสวนราชการ (ผูบังคับบัญชา)
ไวในขอ ๑๙ วา “เม่อื มกี รณีการฝาฝน จริยธรรม ผูบังคับบัญชาอาจสั่งลงโทษ
ทางวินัย วากลาวตักเตือน ทําทัณฑเปนหนังสือ หรือสั่งใหไดรับการ
พัฒนาตามที่เห็นสมควร” ดังนั้น เม่ืองานดานสงเสริมและคุมครอง
จริยธรรมไดสืบสวนกรณีท่ีมีการกลาวหาวาฝาฝนจริยธรรมตามขอ ๑๗
(๒) เสนอขน้ึ มา หัวหนาสวนราชการกอ็ าจพิจารณาวินิจฉัยสั่งการ ไดด ังนี้

๑. ยตุ ิเรือ่ งในกรณที ี่เหน็ วาผูถูกกลา วหาไมไดฝ าฝนจริยธรรม
ตามทีก่ ลาวหา

๒. สงั่ การตามมาตรการทางจรยิ ธรรมในกรณที ีเ่ ห็นวาถูกกลา วหา
ไดฝ าฝนจรยิ ธรรมตามท่ีถูกกลาวหา คือ

๒.๑ วากลา วตกั เตอื น
๒.๒ ทําทณั ฑบ นเปนหนงั สือ

144 143
๒.๓ ใหรับการพฒั นา

ท้ังน้ี จะใชม าตรการขอใด ก็ควรพิจารณาใหเหมาะสมกับพฤติการณ
การฝา ฝน จริยธรรมเปน เร่อื งๆ ไป

๓. สั่งการใหดําเนินการลงโทษตามมาตรการทางวินัย เนื่องจาก
ประมวลจริยธรรมขาราชการพลเรือนขอ ๑๘ กําหนดวา “การฝาฝน
จริยธรรมตามความในหมวด ๒ ของประมวลจริยธรรมนี้เปนความผิด
วินัยตามกฎหมายวาดวยพระราชบัญญัติระเบียบขาราชการพลเรือน
พ.ศ. ๒๕๕๑ระเบียบสํานักนายกรัฐมนตรีวาดวยพนักงานราชการ
พ.ศ. ๒๕๔๗ หรือระเบียบกระทรวงการคลังวาดวยลูกจางประจําของ
สวนราชการ พ.ศ. ๒๕๓๗ แลวแตกรณี” ดังน้ัน แมจะใชมาตรการทาง
จริยธรรมแกผูฝาฝนจริยธรรมไปแลว หัวหนาสวนราชการก็ยังอาจใช
มาตรการทางวินัยไดอีก เพราะเปนการใชมาตรการตามกฎหมายหรือ
ขอบังคับคนละฉบับกัน ไมใชมาตรการเดียวกันเชนเดียวกับขาราชการ
ท่ีกระทําความผิดอาญาจนไดรับโทษจําคุกโดยคําพิพากษาถึงท่ีสุด
ใหจําคุกตามพระราชบัญญัติระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑
บัญญัติไววาเปนความผดิ วินัยอยางรายแรงซึ่งผูบังคับบัญชาลงโทษปลด
ออกหรือไลออกไดอีก แตอยางไรก็ดี เมื่อหัวหนาสวนราชการไดใช
มาตรการทางจริยธรรมแกขา ราชการไปแลว เม่ือพิจารณาดาํ เนินการทาง
วินัยจะลงโทษทางวินัยอีกหรือไม ข้ึนอยูกับขอเท็จจริงและดุลยพินิจของ
หัวหนา ราชการท่ีจะตอ งพิจารณาตามกฎหมายหรอื ระเบียบทีเ่ ก่ยี วของ

การดําเนนิ การตามขอวินิจฉยั ของหัวหนา สวนราชการ
เมื่อหัวหนาสวนราชการไดพิจารณาขอเสนอของงานดานสงเสริม
และคุมครองจริยธรรม และไดวินิจฉัยสั่งการประการใดแลว งานดาน
สงเสริมและคุมครองจริยธรรมก็ตองดําเนินการตามคําวินิจฉัยของ
หัวหนาสวนราชการโดยเร็ว ในกรณีหัวหนาสวนราชการวินจิ ฉัยสั่งใหวา

144145
กลาวตักเตือน หรือใหทําทัณฑบนเปนหนังสือ ใหหัวหนาสวนราชการ
ตักเตือนและหนงั สอื ทัณฑบ น

การแจงผลการพิจารณา
เม่ือการสืบสวนพิจารณาเรื่องการฝาฝนจริยธรรม และหัวหนา
สวนราชการส่ังการเสร็จแลวหัวหนางานดานสงเสริมและคุมครอง
จรยิ ธรรมควรแจงผลการพิจารณาใหคณะกรรมการจริยธรรมทราบและ
ในกรณีผูรองเรียนมีตัวตนจริง ก็ควรแจงผลการพิจารณาใหผูรองเรียน
ทราบในทางลับและภายหลงั การสืบสวนพิจารณาเสร็จในเวลาอันสมควร
ตามนัยมติคณะรัฐมนตรี ตามหนังสือสํานักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี
ที่ นร ๐๒๐๖/ว ๒๑๘ ลงวันท่ี ๒๕ ธันวาคม ๒๕๕๑ ในกรณหี ัวหนาสว น
ราชการสงั่ ใหยตุ ิเรื่องใหผ ูถูกกลา วหาทราบดวย

หมวด ๓
การประพฤติปฏิบัตติ าม จรรยาขาราชการกรมทด่ี นิ และคา นิยมหลกั

กรมทดี่ ิน
“จรรยาขาราชการกรมที่ดิน” เปนขอบังคับกรมที่ดินที่ไดจัดทําขึ้นเพื่อ
เปนการเสริมสรางจิตสํานึกที่ถูกตองของขาราชการกรมท่ีดินในการ
ปฏิบัติหนาที่ราชการตามภารกิจท่ีไดรับมอบหมายใหมีประสิทธิภาพ
ประสิทธผิ ล บรรลวุ ิสยั ทศั น พันธกจิ คานิยม ของกรมที่ดินเพื่อประโยชน
สุขของประชาชนปองกันการทุจริต ประพฤติมิชอบ ธํารงไวซึ่งศักด์ิศรี
เกียรติภูมิของกรมที่ดิน อันจะสงผลใหไดรับความเช่ือถือ ศรัทธา และ
ไววางใจจากประชาชน

146 145
๓.๑ กลไกการขับเคล่ือนขอบังคับกรมที่ดิน วาดวยจรรยาขาราชการ
กรมทดี่ ิน พ.ศ. ๒๕๕๒และคา นิยมหลักกรมทีด่ ิน
๓.๑.๑ มาตรการทางการบริหาร
กาํ หนดนโยบายทางการบริหาร ดังนี้
๑. ผูบริหารทุกระดับใหความสําคัญและเปนแบบอยางใน
การปฏบิ ตั ิตามขอ บงั คบั กรมที่ดินวาดวยจรรยาขาราชการกรมที่ดนิ พ.ศ.
๒๕๕๒ และคา นยิ มหลกั กรมทีด่ ิน
๒. กําหนดกรอบแนวทาง และวิธีการประเมินพฤติกรรม
ตามขอบังคับกรมที่ดิน วาดวยจรรยาขาราชการกรมท่ีดิน พ.ศ. ๒๕๕๒
และนาํ ไปใชเปนสวนหนงึ่ ในการดําเนินงานเกี่ยวกบั การบริหารงานบุคคล
๓. จัดใหมีส่ิงจูงใจสําหรับผูประพฤติปฏิบัติตามขอบังคับ
กรมที่ดิน วาดวยจรรยาขาราชการกรมท่ีดิน พ.ศ. ๒๕๕๒ และส่ิงจูงใจ
อื่นๆ ตามหลกั เกณฑท่ีกรมที่ดินกําหนด
4. บรรจุและสอดแทรกไวในหลักสูตรการพัฒนาขาราชการ
ลกู จาง และพนักงานราชการ
5. บรรจุไวเปนหัวขอวิชาการในการสอบคัดเลือก เพ่ือเลื่อน
ระดับ เปล่ยี นสายงานการฝกอบรมของกรมทีด่ ิน
6. กําหนดใหมีการทบทวนขอบังคับกรมที่ดิน วาดวย
จรรยาขาราชการกรมท่ีดิน พ.ศ. ๒๕๕๒ และทบทวนคานิยมหลักให
สอดคลองกับสถานการณ วิสัยทัศน และพันธกิจ ของกรมที่ดิน
๓.๑.๒ มาตรการเสริมสรางและสนบั สนุน
1. มาตรการเสริมสรางการสรางความรูความเขาใจและ
การยอมรับ
- จัดการฝก อบรมและใหค วามรู เรอ่ื งจรรยาขาราชการ
มาตรฐานพฤติกรรมแนวทางการปฏิบัติตามจรรยา คณุ คาและประโยชน
ที่ไดรับจากการประพฤติปฏิบัติตามจรรยา รวมถึงคานิยมองคกร ใหแก

146147
ขา ราชการ ลกู จาง พนกั งานราชการ ท่บี รรจุใหมและทีป่ ฏิบัติงานอยูแ ลว
อยางตอ เนอื่ ง

- จัดทําเอกสารเผยแพร ขอบังคับกรมที่ดิน วาดวย
จรรยาขาราชการกรมท่ีดิน พ.ศ. ๒๕๕๒ และคานิยมหลักเพ่ือเปน
แนวทางประพฤตปิ ฏิบัติโดยทั่วถงึ

- เขียนบทความเผยแพรในสิ่งพิมพของกรมท่ีดิน
เว็บไซตของกรมท่ีดิน www.dol.go.th รวมถึงจัดกิจกรรมกระตุนและ
เสริมสรา งจิตสาํ นกึ เพอื่ ใหบุคลากรของกรมท่ดี ินไดรับทราบและใหความ
รวมมือในการประพฤติปฏิบัติ รวมท้ังใหผูรับบริการ ประชาชน สังคม
ไดรับทราบและสอดสองดูแลความประพฤติและการปฏิบัติงานของ
บุคลากรกรมที่ดิน

2. มาตรการสนบั สนนุ
- ดําเนนิ โครงการคัดเลอื กขาราชการผูประพฤติปฏิบัติ

ตนใหอยูภายใตกรอบจรรยาขาราชการ เพ่อื เปน แบบอยางทด่ี ี
๓.๒ กระบวนการจดั การกรณีมกี ารฝาฝน จรรยาขาราชการ

จรรยาขา ราชการกรมทด่ี นิ จัดทําข้นึ โดยอาศยั ตามความในมาตรา
๗๘ และ ๗๙ แหงพระราชบัญญัติระเบียบขาราชการพลเรือน
พ.ศ. ๒๕๕๑ หมวด ๕ การรักษาจรรยา ซ่ึงกําหนดใหสวนราชการแตละ
แหงเปนผูจัดทําเพ่ือใชบังคับเฉพาะขาราชการในสังกัดสวนราชการน้ัน
และใชในทางเสริมสราง ตักเตือนนําไปประกอบการพิจารณาแตงตั้ง
เล่ือนเงินเดือน หรือการพัฒนาขาราชการเทานั้น มิไดใชเพ่ือการ
กลั่นกรองวาควรจะใหประกอบวิชาชีพน้ีตอไปหรือไมดังเชนจรรยา
วิชาชีพของผูประกอบวิชาชพี อืน่ ๆเชน แพทย วิศวกร สถาปนกิ ซ่ึงมีสภา
วิชาชีพนั้นๆ ควบคมุ และกล่นั กรองอยู

148 147
การไมป ฏบิ ัตติ ามจรรยาขาราชการตามหมวด ๕ แหงพระราชบัญญัติน้ี

อาจเปนความผิดวินัยก็มีไมเปนความผิดวินัยก็มี ท้ังนี้ตางกับจรรยาบรรณ
ตามพระราชบัญญัติระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ท่ีผูฝาฝน
จะผิดวินัยฐานไมปฏิบัติตามระเบียบแบบแผนของทางราชการเสมอไป
ฉะนั้น ขอบังคับวาดวยจรรยาขาราชการตามหมวด ๕ ของพระราชบัญญัติ
ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ จึงไมถือเปนระเบียบแบบแผนของ
ทางราชการ เพราะเปนเพียงระเบียบของแตละสวนราชการ ไมใชระเบียบ
กลางของทางราชการ ผูฝาฝนจึงไมผิดวินัยตามมาตรา ๘๒ (๒) แตอาจผิด
วินัยฐานอ่ืน หากสวนราชการกําหนดกรณีใดกรณีหน่ึงตามมาตรา ๘๑
มาตรา ๘๒ หรือมาตรา ๘๓ ไวในขอบังคับวาดวยจรรยาขาราชการดวย
ในทางทฤษฎี จรรยาวิชาชพี กับวินัย จะแตกตา งกนั ในลกั ษณะ ๔ ประการ คอื

(๑) จรรยาวิชาชีพ ใชกํากับผูประกอบวิชาชีพ สวนวินัยใชกํากับผู
ทํางานทวั่ ๆ ไป

(๒) จรรยาวิชาชีพ มีจุดประสงคเพื่อธํารงเกียรติและศักด์ิศรีของผู
ประกอบวิชาชีพ และเพื่อใหเกิดผลสัมฤทธ์ิตอภารกิจในการประกอบ
วิชาชีพนั้น สวนวินัยมีจุดประสงคเพียงเพื่อใหเกิดผลสัมฤทธ์ิตอภารกิจ
ของงานที่ทํานั้น โดยไมไดมุงโดยตรงถึงการธํารงเกียรติและศักดิ์ศรีของผู
ทาํ งานนนั้

(๓) จรรยาวิชาชีพมีประกาศิตบังคับในระดับ “พึง” ซ่ึงผูประกอบ
วิชาชีพจะตองมีจิตสํานึกในความเปนผูประกอบวิชาชีพนั้น เปนการ
บังคับท้ัง “จิตใจ” และ “การกระทํา” สวนวินัยมีประกาศิตบังคับใน
ระดบั “ตอ ง” ซง่ึ เปน การบังคับ “การกระทาํ ” ไมไดบ ังคับ “จิตใจ”

(๔) การพิจาณาวินิจฉัยวาทําผิดหรือไม จรรยาวิชาชีพ ถือ
“จิตสํานกึ ” เปนหลักสวนวินยั ถือ “การกระทําเปนหลัก ความศักดิ์สิทธิ์
ของจรรยาวิชาชพี จงึ มมี ากกวาวินัย เพราะเมื่อการพิจารณาความผิดทาง
จรรยาวิชาชีพ โดยถือจิตสํานึกเปนหลัก ผูกระทํายอมรูอยูแกใจวาได

148149
กระทาํ หรือไมยอมมีความละอายเมือ่ คิดจะหลบเล่ียง อีกท้ังสังคมจะเปน
ผูรวมวินิจฉัยวาทําผิดหรือไม โดยพิจารณาจากพฤติกรรม ไมตองอาศัย
พยานหลักฐานประกอบ สวนวินัยพิจารณาความผิดจากการกระทํา ซ่ึง
ตองอาศัยพยานหลักฐานประกอบ จึงมีชอ งโหวใหหลบเล่ียงความผิดได
เมื่อจับไมไ ดไ ลไ มท ันวาไดก ระทําผิดแนน อนหรอื ไม

มาตรา ๗๘ ขาราชการพลเรือนสามัญตองรักษาจรรยา
ขา ราชการตามท่ีสวนราชการกําหนดไวโดยมุงประสงคใ หเปนขาราชการ
ทดี่ ี มเี กียรติและศักดศ์ิ รีความเปนขา ราชการโดยเฉพาะในเรอ่ื งดงั ตอ ไปน้ี

(๑) การยดึ มั่นและยืนหยัดทําในสงิ่ ทถี่ กู ตอง
(๒) ความซ่อื สตั ยสุจริตและความรับผดิ ชอบ
(๓) การปฏิบตั หิ นาทดี่ วยความโปรง ใสและสามารถตรวจสอบได
(๔) การปฏิบัติหนาที่โดยไมเ ลือกปฏิบตั อิ ยางไมเปนธรรม
(๕) การมุงผลสัมฤทธิข์ องงาน
ใหสวนราชการกําหนดขอบังคับวาดวยจรรยาขาราชการเพ่ือให
สอดคลอ งกับลักษณะของงานในสวนราชการนั้นตามหลักวิชาและจรรยา
วิชาชีพในการกาํ หนดขอบงั คับวาดวยจรรยาขาราชการตามวรรคสอง ให
จัดใหมีการรับฟงความคิดเห็นของขาราชการและประกาศใหประชาชน
ทราบดว ย
มาตราน้ี บัญญัติใหขาราชการในแตละสวนราชการยึดถือและ
ปฏิบัติตามจรรยาขาราชการท่ีสวนราชการน้ันกําหนดไวในขอบังคับวา
ดวยจรรยาขาราชการของสวนราชการนั้น จุดมุงหมายในการรักษา
จรรยาขาราชการนั้น มุงประสงคเพื่อใหขาราชการเปนขาราชการที่ดี
มเี กียรติและศกั ดศิ์ รีเหมาะสมกับความเปนขา ราชการ และเกิดผลสัมฤทธิ์
ในภารกจิ ท่ีปฏบิ ตั เิ รอื่ งที่สวนราชการแตละสวนราชการจะตองกําหนดไว
ในขอบังคับวาดวยจรรยาขาราชการน้ัน มาตราน้ี กําหนดสาระรวมไว
ตามคานิยม ๕ ประการ สวนเรื่องอ่ืนใหกําหนดตามความเหมาะสมโดย

150 149
สอดคลองกับลักษณะงานในสวนราชการนั้น ซ่ึงจะตองกําหนดตามหลัก
วิชาและจรรยาวิชาชีพ และตองใหขาราชการในสวนราชการนั้นมีสวน
รวมกําหนด โดยรบั ฟงความคดิ เหน็ ของขา ราชการในสว นราชการน้ันดวย
ทั้งน้ี เพ่ือใหขาราชการมีสวนรวมในการกําหนดและมีจิตสํานึกในการ
รักษาจรรยาตามทก่ี ําหนดนั้น เพ่ือใหจรรยาขาราชการมีความศักด์ิสิทธิ์
จึงใหประกาศใหประชาชนทราบ เพ่ือประชาชนจะไดมีสวนชวยดูแล
ควบคุมใหข า ราชการปฏิบตั ติ ามจรรยาขาราชการดวย
มาตรา ๗๙ ขาราชการพลเรือนสามัญผูใดไมปฏิบัติตามจรรยา
ขาราชการอันมิใชเปนความผิดวินัย ใหผูบังคับบัญชาตักเตือนนําไป
ประกอบการพิจารณาแตงตั้ง เล่ือนเงินเดือนหรือสั่งใหขาราชการผูน้ัน
ไดร บั การพฒั นา
การไมปฏิบัติตามจรรยาขาราชการ ถาเปนกรณีท่ีผิดวินัยก็ตอง
ดําเนินการทางวินัย ถาเปนกรณีที่ไมผิดวินัยใหผูบังคับบัญชาตักเตือน
นําไปประกอบการพิจารณาแตงตั้งเล่ือนเงินเดือนหรือสั่งใหขาราชการ
ผูนั้นไดร ับการพฒั นาตามควรแกก รณี
๓.๓ การไมปฏิบตั ติ ามคา นิยมหลัก
คานิยมหลักในองคกร หรือที่เรียกกันในภาษาอังกฤษวา Core
Value นั้น หากใหอธิบายงายๆก็คงมีความหมายวาเปนคา นิยมที่ใชใน
การชี้นําองคกรและพฤติกรรมเจาหนาที่ใหปฏิบัติตาม และเปนตัว
สนับสนุนการตัดสินใจตางๆ ท่ีมีผลตอการดําเนินงานขององคกรอีกดวย
ซึ่งคานิยมหลักท่ีวาน้ีก็มักที่จะมีความสัมพันธกันและสอดคลองกับ
วิสัยทัศน และพันธกิจขององคกร และเจาหนาท่ที ุกคนขององคกรก็ตอง
ยึดถือยึดมั่นและปฏิบัติเพ่ือใหทุกภาคสวนขององคกรน้ันมุงหนาไปใน
ทิศทางเดียวกัน

151051
คานิยมหลักเปนแนวคิดใหทุกคนในองคกรยึดถือเปนแนวทาง
หากไมปฏิบัติตามอาจจะทําใหการบริหารจัดการงานไมมีประสิทธิภาพ
เพียงพอท่ีจะเดินไปถึงเปาหมายตามวิสัยทัศน และพันธกิจ ท่ีวางเอาไว
หรืออาจจะยากที่จะเขาใจในสิ่งท่ีเจาหนาที่กําลังปฏิบัติอยูน้ันวาทําเพ่ือ
สิง่ ใด และเปนเรื่องที่ยากเม่ือถึงเวลาที่องคก รตองตัดสินใจวาจะเดินหนา
ไปในทิศทางใดในอนาคต
คานิยมหลักกรมท่ีดิน เปนหลักแนวคิดที่ไดผานกระบวนการ
กลั่นกรองหลายข้ันตอนจนตกผลึกและแสดงความเปนอัตลักษณของ
องคก รท่มี กี ารถายทอดจากรุนสูรุนออกมาไดอยางชัดเจน เปนสวนท่ีกรม
ท่ีดินอยากใหชาวดินรวมมือกันมุงมน่ั ปฏิบัติหนาท่ีราชการสูความสําเร็จ
ตามเปาหมายของวิสัยทัศน และพันธกิจท่ีไดวางไว หากบุคลากรของ
กรมที่ดิน ไมรวมมือยึดถือปฏิบัติ อาจทําใหกรมท่ีดินไมประสบ
ความสําเร็จในการพัฒนาในทกุ ๆดานตามเปาหมายท่กี ําหนดไว



151
เอกสารอางองิ
๑. สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา (๒๕๕๒). จริยธรรมสําหรับ
ขาราชการ (ออนไลน). สืบคนจากhttp://www.nih.dmsc.moph
.go.th/law/004.pdf.
๒. สํานักงาน ก.พ. (๒๕๕๕) ประมวลจริยธรรมขาราชการพลเรือน
(ออนไลน). สืบคนจาก :http://www.ocsc.go.th/ocsc/th/index.php
?option=com_content&id=529(22 พฤศจิกายน 2543).
๓. สํานักงาน ก.พ. (๒๕๕๗) แนวคําถาม – คําตอบ ที่นาสนใจเก่ียวกับ
ประมวลจริยธรรมขาราชการพลเรือน (ออนไลน) . สบื คนจาก
:http://www.ocsc.go.th/ocsc/th/index.php?option=com_cont
ent&id=3263&ltemid=344.
๔. สาํ นักงาน ก.พ. (๒๕๒๔).คูมอื การพัฒนาและสงเสรมิ การปฏิบัติตาม
มาตรฐานทางจริยธรรมขาราชการพลเรือน สําหรับคณะกรรมการ
จรยิ ธรรม. (กรงุ เทพฯ).
๕. กลุม งานคุมครองจริยธรรมกรมที่ดิน (๒๕๕๒). ขอบังคับกรมท่ีดินวา
ดวยจรรยายขา ราชการกรมทด่ี นิ พ.ศ. ๒๕๕๒. กรุงเทพฯ: กรมท่ีดิน
๖. กลุมงานคุมครองจริยธรรมกรมท่ีดิน (๒๕๕๒). คํากลาวเปดงาน
คา นิยมหลกั ของขา ราชการกรมท่ดี ิน. กรุงเทพฯ: กรมทด่ี นิ
๗. กลุมงานคุมครองจริยธรรมกรมท่ีดิน (๒๕๖๐). โครงการคัดเลือก
ขาราชการกรมท่ีดินผูมีคุณธรรมจริยธรรมประจําป พ.ศ. ๒๕๕๙
ประมวลจรยิ ธรรมขาราชการพลเรือน. กรุงเทพฯ: กรมท่ดี ิน
๘. กลุมงานคุมครองจริยธรรมกรมที่ดิน (๒๕๖๐). โครงการคัดเลือก
ขาราชการกรมท่ีดินผูมีคุณธรรมจริยธรรมประจําป พ.ศ. ๒๕๕๙
ขอบงั คบั กรมท่ีดนิ วา ดว ยจรรยายขาราชการกรมทด่ี ิน พ.ศ. ๒๕๕๒
กรุงเทพฯ: กรมที่ดิน

152
๙. กลมุ งานคุมครองจริยธรรมกรมทด่ี ิน (๒๕๖๐). โครงการคัดเลือก
ขาราชการกรมทีด่ นิ ผมู ีคณุ ธรรมจรยิ ธรรมประจําป พ.ศ. ๒๕๕๙
คา นิยมหลกั ของขาราชการกรมทด่ี ิน. กรงุ เทพฯ: กรมท่ีดนิ .
๑๐. กลุม งานคุมครองจริยธรรมกรมที่ดนิ (๒๕๕๒). โครงการคดั เลอื ก
ขาราชการกรมท่ดี ินผูมีคุณธรรมจริยธรรมประจําป พ.ศ. ๒๕๕๙:
ขอกาํ หนดวา ดวยมาตรฐานทางคณุ ธรรมและจริยธรรมของขา ราชการ
กรมทด่ี ินพ.ศ. ๒๕๔๑. กรงุ เทพฯ: กรมทดี่ ิน.
๑๑. กลมุ งานคุมครองจรยิ ธรรมกรมที่ดิน (๒๕๕๘). คําส่งั จดั ตั้งกลมุ งาน
คมุ ครองจรยิ ธรรมกรมท่ดี นิ .กรุงเทพฯ: กรมท่ีดิน.

153

คณะผจู ดั ทํา

1. นางสาวฌินาพรรณ เมฆไพบลู ย นกั วิเคราะหนโยบายและแผน
2. นางสาวเยาวนิจ ชํานาญการพิเศษ
3. นายมนญู
4. นายธีระ ศิริปต ุภูมิ เจา พนักงานทดี่ นิ อาวุโส
5. นางสาวสาวิตรี ชุมจันทร นักวิชาการที่ดนิ ชาํ นาญการ
6. นางสาวหทยั ชนก อินทรวตั ร นติ กิ รชาํ นาญการ
7. นางสาวปย นุช พรหมเดช นติ กิ รปฏิบตั ิการ
8. นางสาวภาสริ ิ ยามเยน็ เจาหนาที่นักวเิ คราะห
9. นายรณกร
10. นางจิตตมิ า นโยบายและแผน
สีใคร เจา หนา ท่นี กั วิเคราะห

นโยบายและแผน
เอกเอย่ี ม เจา พนักงานธุรการ
พนั ธสี เจาพนักงานสถิติ
นาสรร เจาพนกั งานสถติ ิ