กล้วยกินได้

Musa (AAB) ‘Kluai Nam Chiang Rai’

ปลายใบ

ลกั ษณะวสิ ยั รอ่ งก้านใบ ปนทโ่ี คนกา้ นใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวีดิบดา้ นนอกแกนเครือ หวสี ุกด้านในแกนเครอื

เครอื ผลดิบผ่าตามขวาง ผลสุกผา่ ตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 147

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยน้�าพัทลุง

ลา� ต้นเทยี ม ก่ึงตัง้ ตรง อก ชมพหู รือ
1) ลกั ษณะวสิ ัย 3.9 เมตร 1) สพี น้ื กลีบรวมเชงิ ประกอบ ชมพูแกมมว่ ง
2) ความสงู 66 เซนติเมตร
3) เส้นรอบวง เขยี วแกมเหลือง 2) สีพูกลบี รวมเชิงประกอบ เหลือง
4) สี ไม่มี 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ ร่วงก่อนใบประดับ
5) ไข 4) สดี อกเพศผู้ ชมพหู รอื
ไม่มี ชมพูแกมม่วง
ใบ ไมม่ ี 5) ลักษณะก้านเกสรเพศเมยี
1) ปนที่โคนกา้ นใบ เปดิ /ขอบโคง้ เขา้ 6) สียอดเกสรเพศเมยี โคง้ บรเิ วณโคน
2) สีของปน เขียว 7) สีโคนรังไข่ เหลอื ง
3) รอ่ งกา้ นใบ เขียว ผล ครมี
4) สีขอบกา้ นใบ ด้านหน่งึ มนดา้ นหนงึ่ สอบเรียว 1) จา� นวนหวี
5) สีแผ่นใบด้านบน 2) จ�านวนผลตอ่ หวี 8
6) รปู รา่ งโคนใบ ไม่มีขน 3) รปู รา่ งผลกล้วย 16
ทา� มมุ เลก็ น้อย 4) รปู ร่างผลผา่ ตามขวาง โค้งเล็กนอ้ ย
ชอ่ อก ปลี แน่น เป็นเหลยี่ ม
1) ขนบนก้านชอ่ ดอก ตรงลงข้างลา่ ง 5) รปู รา่ งปลายผล เล็กน้อย
2) ตา� แหนง่ เครอื กลว้ ย ผอม (0.31) 6) ซากดอกติดที่ปลายผล
3) การปรากฏของเครือ (0.25) ปลายทู่
4) ต�าแหนง่ ก้านดอกเพศผู้ 7) การเชอ่ื มกา้ นผล มกี ้านเกสร
5) รูปรา่ งปลีกลว้ ย มน 8) สเี ปลอื กผลดิบ เพศเมยี ตดิ อยู่
6) ไหล่กาบปลี ซ้อนทับกันบางส่วน 9) สีเปลือกผลสกุ
แดงแกมมว่ ง 10) สเี นื้อผลดิบ เช่อื มกนั บางส่วน
กาบปลี แดง 11) สีเนอื้ ผลสุก เขยี ว
1) ปลายกาบปลี เดน่ ชดั มาก 12) รสชาติ เหลอื งออ่ น
2) การหุ้มกาบปลี มว้ น 13) จ�านวนเมลด็ /ผล ครีม
3) สีกาบปลีดา้ นนอก มีไขมาก ครีม
4) สีกาบปลดี ้านใน หวานนอ้ ยหรือจดื
5) รอยแผลกาบปลี ไม่มี
6) ลักษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กลว้ ยนา�้ พทั ลงุ เปน็ กลว้ ยกลมุ่ จโี นม AAB ลา� ตน้ เทยี ม สงู ประมาณ 3.9 เมตร สเี ขยี วแกมเหลอื ง ไมม่ ปี น
เสน้ รอบวง ยาวประมาณ 66 เซนตเิ มตร ก้านใบ ยาวประมาณ 44 เซนตเิ มตร สีเขียว เปน็ ร่องเปิด ขอบโค้ง
เข้า ไมม่ คี รบี ใบอ่อนท่ยี งั ม้วนอย่สู เี ขยี ว เม่อื คล่ีกางออกเตม็ ทส่ี ีเขยี วเปน็ มัน แผ่นใบเป็นคล่นื กว้างประมาณ
55 เซนติเมตร ยาวประมาณ 188 เซนติเมตร ปลายใบมนเล็กน้อย โคนใบด้านหน่ึงมนด้านหน่ึงสอบเรียว
ก้านช่อดอกไม่มีขน สีเขียว กว้างประมาณ 4.6 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีแดงแกมม่วง ซ้อนทับกัน
บางสว่ น ปลายมว้ นขน้ึ ดา้ นในสแี ดง มรี อ่ งปานกลาง ไหลก่ าบปลกี วา้ งปานกลาง เครอื รปู ทรงกระบอก มี 8 หวี
ผลโค้งเล็กน้อย พบซากก้านยอดเกสรเพศเมียติดที่ปลายผล ก้านผลเรียบ เช่ือมกันบางส่วน ไม่มีขน ผลดิบ
สีเขียว เนอื้ ผลสคี รมี ผลสกุ ผิวผลเปน็ สเี หลืองอ่อน เนอื้ ผลสคี รีม แน่น รสหวานนอ้ ยหรือจืด ไมม่ เี มลด็

148 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (AAB) ‘Kluai Nam Phatthalung’

ปลายใบ

ลกั ษณะวสิ ยั รอ่ งก้านใบ ปนที่โคนกา้ นใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวดี ิบดา้ นนอกแกนเครอื หวสี กุ ดา้ นในแกนเครอื

เครือ ผลดบิ ผ่าตามขวาง ผลสุกผ่าตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 149

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยน�้าว้าขาวแพร่

ลา� ต้นเทียม กง่ึ ตัง้ ตรง อก ชมพหู รอื
1) ลกั ษณะวิสยั 2.5 เมตร 1) สพี ืน้ กลบี รวมเชงิ ประกอบ ชมพแู กมม่วง
2) ความสงู 68.5 เซนตเิ มตร
3) เส้นรอบวง เขียว 2) สีพูกลีบรวมเชงิ ประกอบ เหลือง
4) สี ไม่มี 3) ลักษณะดอกเพศผู้ รว่ งพร้อม
5) ไข ใบประดับ
ไม่มี 4) สดี อกเพศผู้
ใบ ไม่มี ชมพูหรอื
1) ปนท่ีโคนก้านใบ เปดิ /ขอบตรง 5) ลกั ษณะกา้ นเกสรเพศเมีย ชมพแู กมมว่ ง
2) สขี องปน เหลอื ง 6) สียอดเกสรเพศเมีย
3) รอ่ งกา้ นใบ เขยี ว 7) สีโคนรังไข่ ตรง
4) สีขอบก้านใบ มนทงั้ สองดา้ น ผล เหลอื ง
5) สีแผน่ ใบด้านบน 1) จ�านวนหวี ขาว
6) รปู รา่ งโคนใบ ไม่มขี น 2) จ�านวนผลตอ่ หวี
ห้อยลงในแนวต้ังฉาก 3) รูปรา่ งผลกลว้ ย 8
ชอ่ อก ปลี แน่น 4) รปู ร่างผลผ่าตามขวาง 18
1) ขนบนกา้ นชอ่ ดอก ตรงลงข้างล่าง โค้งเล็กนอ้ ย
2) ต�าแหน่งเครอื กล้วย ผอม (0.4) 5) รปู รา่ งปลายผล เปน็ เหล่ียม
3) การปรากฏของเครือ (0.02) 6) ซากดอกตดิ ทปี่ ลายผล เล็กนอ้ ย
4) ต�าแหน่งกา้ นดอกเพศผู้
5) รูปร่างปลกี ลว้ ย ปานกลาง 7) การเชอื่ มก้านผล ปลายทู่
6) ไหลก่ าบปลี ซ้อนทับกนั บางส่วน 8) สเี ปลือกผลดบิ มกี ้านเกสร
แดงแกมมว่ ง 9) สีเปลือกผลสุก เพศเมียติดอยู่
กาบปลี สม้ แกมแดง 10) สเี น้ือผลดบิ
1) ปลายกาบปลี เดน่ ชดั มาก 11) สีเนื้อผลสุก เช่ือมกนั บางส่วน
2) การห้มุ กาบปลี มว้ น 12) รสชาติ เขียว
3) สีกาบปลีดา้ นนอก มไี ขมาก 13) จา� นวนเมล็ด/ผล เหลอื ง
4) สกี าบปลีด้านใน ครีม
5) รอยแผลกาบปลี ขาว
6) ลักษณะของกาบปลี หวานนอ้ ยหรือจดื
7) ไขบนกาบปลี ไม่มี

กล้วยน�้าว้าขาวแพร่เป็นกล้วยกลุ่มจีโนม ABB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 2.5 เมตร สีเขียว ไม่มีปน
เส้นรอบวง ยาวประมาณ 68.5 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 30 เซนติเมตร สีเหลือง เป็นร่องเปิด
ขอบตรง ไมม่ คี รบี ใบออ่ นทย่ี งั มว้ นอยสู่ เี ขยี ว เมอ่ื คลก่ี างออกเตม็ ทสี่ เี ขยี วเปน็ มนั แผน่ ใบเปน็ คลนื่ กวา้ งประมาณ
68 เซนติเมตร ยาวประมาณ 141 เซนติเมตร ปลายใบมนเล็กน้อย โคนใบกลมทั้งสองด้าน ก้านช่อดอก
ไมม่ ีขน สเี ขยี ว กว้างประมาณ 2.8 เซนตเิ มตร ปลีรปู หอก กาบปลีสีแดงแกมม่วง ซ้อนทับกนั บางสว่ น ปลาย
มว้ นขน้ึ ดา้ นในสสี ม้ แกมแดง มรี อ่ งลกึ ไหลก่ าบปลแี คบ เครอื รปู ทรงกระบอก มี 8 หวี ผลโคง้ เลก็ นอ้ ย พบซาก
กา้ นยอดเกสรเพศเมยี ตดิ ทป่ี ลายผล กา้ นผลเรยี บ เชอ่ื มกนั บางสว่ น ไมม่ ขี น ผลดบิ สเี ขยี ว เนอ้ื ผลสคี รมี ผลสกุ
ผิวผลเปน็ สเี หลอื ง เนอ้ื ผลสขี าว แนน่ รสหวานนอ้ ยหรือจดื ไมม่ เี มลด็

150 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Namwa Khao Phrae’

ปลายใบ

ลกั ษณะวิสัย ร่องกา้ นใบ ปนทโี่ คนกา้ นใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวีดบิ ด้านนอกแกนเครอื หวีสกุ ดา้ นในแกนเครอื

เครือ ผลดิบผา่ ตามขวาง ผลสกุ ผา่ ตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 151

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยน�้าว้าคร่ัง

ล�าตน้ เทียม ตั้งตรง อก ชมพหู รือ
1) ลกั ษณะวิสยั 4.2 เมตร 1) สพี ้ืนกลีบรวมเชิงประกอบ ชมพแู กมม่วง
2) ความสงู 63.5 เซนตเิ มตร
3) เสน้ รอบวง เขยี ว 2) สพี ูกลบี รวมเชงิ ประกอบ เหลอื ง
4) สี ไม่มี 3) ลักษณะดอกเพศผู้ ร่วงหลงั ใบประดบั
5) ไข 4) สีดอกเพศผู้ ชมพู
20% 5) ลกั ษณะก้านเกสรเพศเมยี –
ใบ น�้าตาล 6) สียอดเกสรเพศเมีย เหลือง
1) ปนทโี่ คนกา้ นใบ เปิด/ขอบโคง้ เข้า 7) สโี คนรังไข่ ขาว
2) สขี องปน เขยี วอ่อน
3) รอ่ งกา้ นใบ เขียวอ่อน ผล 4
4) สขี อบกา้ นใบ มนท้ังสองด้าน 1) จา� นวนหวี
5) สแี ผ่นใบด้านบน 2) จ�านวนผลต่อหวี 16
6) รปู ร่างโคนใบ ไมม่ ขี น 3) รปู ร่างผลกลว้ ย ตรง
ทา� มุมเลก็ นอ้ ย 4) รูปรา่ งผลผ่าตามขวาง เป็นเหล่ียมชดั เจน
ชอ่ อก ปลี แนน่ 5) รปู รา่ งปลายผล ปลายทู่
1) ขนบนกา้ นชอ่ ดอก ตรงลงข้างลา่ ง 6) ซากดอกตดิ ทปี่ ลายผล มกี า้ นเกสร
2) ต�าแหนง่ เครอื กล้วย ผอม (0.34) เพศเมยี ตดิ อยู่
3) การปรากฏของเครอื (0.20) 7) การเชื่อมก้านผล
4) ต�าแหน่งก้านดอกเพศผู้ 8) สเี ปลอื กผลดบิ เชอ่ื มกนั บางสว่ น
5) รปู ร่างปลีกลว้ ย มน 9) สีเปลอื กผลสกุ เขยี วอ่อน
6) ไหลก่ าบปลี ซอ้ นทบั กนั บางส่วน 10) สีเนือ้ ผลดิบ งาชา้ ง
แดงแกมม่วง 11) สีเน้อื ผลสกุ เหลือง
กาบปลี แดง 12) รสชาติ ขาว
1) ปลายกาบปลี เด่นชัดมาก 13) จา� นวนเมลด็ /ผล หวาน
2) การหุม้ กาบปลี ม้วน ไมม่ ี
3) สกี าบปลดี ้านนอก มไี ขมาก
4) สกี าบปลีดา้ นใน
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลกั ษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กล้วยน้า� วา้ ครั่งเป็นกลว้ ยกล่มุ จีโนม ABB ล�าตน้ เทียม สูงประมาณ 4.2 เมตร สีเขียว มปี นสนี �้าตาล
เล็กน้อย เส้นรอบวง ยาวประมาณ 63.5 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 52 เซนติเมตร สีเขียวอ่อน
เป็นร่องเปิด ขอบโค้งเข้า มีครีบ ใบอ่อนที่ยังม้วนอยู่สีเขียว เมื่อคล่ีกางออกเต็มที่สีเขียวอ่อนเป็นมัน แผ่นใบ
เป็นคลื่น กว้างประมาณ 58 เซนติเมตร ยาวประมาณ 205 เซนติเมตร ปลายใบมน โคนใบกลมท้ังสองด้าน
ก้านช่อดอกไม่มีขน สีเขียว กว้างประมาณ 2 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีแดงแกมม่วง ซ้อนทับกัน
บางส่วน ปลายม้วนขึ้น ด้านในสีแดง มีร่องลึก ไหล่กาบปลีกว้างปานกลาง เครือรูปทรงกระบอก มี 4 หวี
ผลตรง พบซากก้านยอดเกสรเพศเมยี ตดิ ทปี่ ลายผล ก้านผลเรียบ เชือ่ มกันบางสว่ น ไม่มีขน ผลดิบสีเขยี วออ่ น
เนอื้ ผลสีงาชา้ ง ผลสุกผวิ ผลเป็นสีเหลือง เนอื้ ผลสขี าว แน่น รสหวาน ไม่มเี มลด็

152 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Namwa Khrang’

ปลายใบ

ลกั ษณะวสิ ยั รอ่ งกา้ นใบ ปนที่โคนกา้ นใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวีดิบด้านนอกแกนเครอื หวสี ุกดา้ นในแกนเครอื

เครอื ผลดิบผ่าตามขวาง ผลสกุ ผ่าตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 153

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยน้�าว้าแดงนครพนม

ลา� ต้นเทียม ตัง้ ตรง อก ชมพูหรือ
1) ลกั ษณะวสิ ยั 4.45 เมตร 1) สีพนื้ กลบี รวมเชงิ ประกอบ ชมพแู กมมว่ ง
2) ความสงู 89 เซนตเิ มตร
3) เสน้ รอบวง เขียวปานกลาง 2) สพี กู ลีบรวมเชงิ ประกอบ เหลอื ง
4) สี มี 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ รว่ งพร้อม
5) ไข ใบประดับ
ไมม่ ี 4) สดี อกเพศผู้
ใบ ไม่มี 5) ลกั ษณะกา้ นเกสรเพศเมีย เหลอื ง
1) ปนทโ่ี คนก้านใบ เปดิ /ขอบตรง 6) สียอดเกสรเพศเมีย –
2) สีของปน เขียว 7) สีโคนรงั ไข่ เหลอื ง
3) ร่องก้านใบ เขียว –
4) สีขอบกา้ นใบ ดา้ นหนงึ่ มนอกี ดา้ นหนงึ่ สอบเรยี ว ผล
5) สแี ผ่นใบดา้ นบน 1) จา� นวนหวี 13
6) รูปรา่ งโคนใบ ไม่มีขน 2) จ�านวนผลต่อหวี
– 3) รปู รา่ งผลกล้วย 18
ช่อ อก ปลี แนน่ 4) รูปรา่ งผลผ่าตามขวาง โค้งเลก็ น้อย
1) ขนบนก้านชอ่ ดอก ตรงลงขา้ งลา่ ง 5) รปู รา่ งปลายผล กลม
2) ต�าแหนง่ เครือกล้วย ผอม (0.40) 6) ซากดอกติดทปี่ ลายผล คอขวด
3) การปรากฏของเครือ (0.24) มกี ้านเกสร
4) ต�าแหนง่ ก้านดอกเพศผู้ 7) การเช่อื มกา้ นผล เพศเมียติดอยู่
5) รูปร่างปลกี ลว้ ย ปานกลาง 8) สีเปลอื กผลดิบ
6) ไหล่กาบปลี ซ้อนทบั กนั บางส่วน 9) สเี ปลือกผลสุก เช่อื มกนั บางส่วน
มว่ ง 10) สีเนือ้ ผลดิบ เขยี ว
กาบปลี ส้มแกมแดง 11) สีเนอื้ ผลสกุ เหลือง
1) ปลายกาบปลี เดน่ ชดั มาก 12) รสชาติ งาชา้ ง
2) การหมุ้ กาบปลี มว้ น 13) จ�านวนเมลด็ /ผล ครมี
3) สีกาบปลีด้านนอก มไี ขน้อย หวาน
4) สีกาบปลดี ้านใน ไม่มี
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลกั ษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กล้วยน้�าว้าแดงนครพนมเป็นกล้วยกลุ่มจีโนม ABB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 4.45 เมตร สีเขียว
ปานกลาง ไม่มีปน เส้นรอบวง ยาวประมาณ 89 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 50 เซนติเมตร สีเขียว
เป็นร่องเปิด ขอบตรง ไม่มีครีบ ใบอ่อนที่ยังม้วนอยู่สีเขียว เมื่อคล่ีกางออกเต็มท่ีสีเขียวเป็นมัน แผ่นใบเป็น
คล่ืน กวา้ งประมาณ 73 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 335 เซนตเิ มตร ปลายใบมนเลก็ นอ้ ย โคนใบด้านหนึ่งมน
อีกด้านหน่ึงสอบเรียว ก้านช่อดอกไม่มีขน สีเขียว กว้างประมาณ 2.6 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีม่วง
ซ้อนทับกันบางส่วน ปลายม้วนขึ้น ด้านในสีส้มแกมแดง มีร่องลึก ไหล่กาบปลีกว้าง เครือรูปทรงกระบอก
มี 13 หวี ผลโคง้ เลก็ นอ้ ย พบซากกา้ นยอดเกสรเพศเมยี ตดิ ทป่ี ลายผล กา้ นผลเรยี บ เชอื่ มกนั บางสว่ น ไมม่ ขี น
ผลดิบสีเขยี ว เนอ้ื ผลงาช้าง ผลสุกผวิ ผลเปน็ สีเหลอื ง เนือ้ ผลสคี รมี นุม่ รสหวาน ไม่มีเมล็ด

154 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Namwa Daeng Nakhon Phanom’

ปลายใบ

ลกั ษณะวสิ ยั รอ่ งก้านใบ ปนท่โี คนกา้ นใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวีดิบด้านนอกแกนเครอื หวีสุกดา้ นในแกนเครือ

เครือ ผลดบิ ผา่ ตามขวาง ผลสุกผ่าตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 155

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยน�้าว้าด�า

ลา� ต้นเทียม ตง้ั ตรง อก ชมพูหรอื
1) ลกั ษณะวิสัย 3.5 เมตร 1) สพี ื้นกลบี รวมเชงิ ประกอบ ชมพแู กมม่วง
2) ความสูง 51 เซนตเิ มตร
3) เสน้ รอบวง เขียวปานกลาง 2) สพี กู ลีบรวมเชงิ ประกอบ เหลอื ง
4) สี มี 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ รว่ งหลังใบประดบั
5) ไข 4) สดี อกเพศผู้ ชมพหู รอื
50% ชมพูแกมมว่ ง
ใบ นา้� ตาลแกมด�า 5) ลกั ษณะกา้ นเกสรเพศเมีย
1) ปนทโี่ คนกา้ นใบ เปดิ /ขอบโคง้ เข้า 6) สยี อดเกสรเพศเมีย –
2) สขี องปน เหลือง 7) สีโคนรังไข่ เหลอื ง
3) รอ่ งก้านใบ เขยี วเข้ม ผล ครมี
4) สขี อบก้านใบ มนท้ังสองด้าน 1) จา� นวนหวี
5) สแี ผ่นใบดา้ นบน 2) จา� นวนผลตอ่ หวี 5
6) รูปรา่ งโคนใบ ไม่มขี น 3) รูปรา่ งผลกลว้ ย 13
หอ้ ยลงในแนวตั้งฉาก 4) รปู รา่ งผลผ่าตามขวาง
ช่อ อก ปลี – 5) รูปร่างปลายผล โคง้ เล็กนอ้ ย
1) ขนบนกา้ นช่อดอก ตรงลงขา้ งล่าง 6) ซากดอกติดทปี่ ลายผล เป็นเหลีย่ มชดั เจน
2) ต�าแหน่งเครือกล้วย ผอม (0.38) ปลายทู่
3) การปรากฏของเครือ (0.31) 7) การเชอ่ื มกา้ นผล มกี ้านเกสร
4) ตา� แหนง่ ก้านดอกเพศผู้ 8) สีเปลอื กผลดบิ เพศเมียติดอยู่
5) รปู ร่างปลกี ล้วย ปานกลาง
6) ไหลก่ าบปลี ซ้อนทับกันบางส่วน 9) สเี ปลอื กผลสกุ เช่อื มกนั บางส่วน
แดงแกมมว่ ง 10) สีเนอ้ื ผลดิบ น้�าตาลหรอื
กาบปลี สม้ แกมแดง 11) สีเน้อื ผลสุก นา้� ตาลแดง
1) ปลายกาบปลี เดน่ ชัดมาก 12) รสชาติ
2) การหุม้ กาบปลี ม้วน 13) จ�านวนเมลด็ /ผล นา้� ตาล
3) สกี าบปลดี ้านนอก มีไขปานกลาง ขาว
4) สีกาบปลดี ้านใน เหลือง
5) รอยแผลกาบปลี หวาน
6) ลักษณะของกาบปลี ไม่มี
7) ไขบนกาบปลี

กล้วยน�้าว้าด�าเป็นกล้วยกลุ่มจีโนม ABB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 3.5 เมตร สีเขียวปานกลาง มีปน
สนี ้�าตาลแกมดา� มาก เส้นรอบวง ยาวประมาณ 51 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 47 เซนติเมตร สีเหลอื ง
เป็นร่องเปิด ขอบโคง้ เขา้ มคี รีบ ใบอ่อนที่ยงั มว้ นอย่สู เี ขียว เมือ่ คลก่ี างออกเตม็ ท่สี ีเขียวเข้ม ผวิ ใบด้าน แผ่นใบ
เป็นคล่ืน กว้างประมาณ 60 เซนติเมตร ยาวประมาณ 191 เซนติเมตร ปลายใบมน โคนใบมนท้ังสองด้าน
กา้ นชอ่ ดอกไมม่ ขี น สเี ขยี ว กวา้ งประมาณ 2.5 เซนตเิ มตร ปลรี ปู หอก กาบปลสี แี ดงแกมมว่ ง ซอ้ นทบั กนั บางสว่ น
ปลายมว้ นขน้ึ ดา้ นในสสี ม้ แกมแดง มรี อ่ งปานกลาง ไหลก่ าบปลกี วา้ งปานกลาง เครอื รปู ทรงกระบอก มี 5 หวี
ผลโค้งเล็กน้อย พบซากก้านยอดเกสรเพศเมียติดที่ปลายผล ก้านผลเรียบ เช่ือมกันบางส่วน ไม่มีขน ผลดิบ
สีน�้าตาล หรอื น้า� ตาลแดง เนือ้ ผลสขี าว ผลสกุ ผิวผลเป็นสนี า้� ตาล เน้อื ผลสีเหลือง แนน่ รสหวาน ไมม่ เี มล็ด

156 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Namwa Dam’

ปลายใบ

ลกั ษณะวิสัย ร่องก้านใบ ปนที่โคนกา้ นใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวีดิบด้านนอกแกนเครอื หวีสกุ ด้านในแกนเครอื

เครือ ผลดบิ ผ่าตามขวาง ผลสกุ ผา่ ตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 157

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยน�้าว้านครศรีธรรมราช

ล�าตน้ เทียม โค้งลง อก ชมพหู รอื
1) ลกั ษณะวสิ ยั 3.9 เมตร 1) สีพนื้ กลบี รวมเชงิ ประกอบ ชมพูแกมมว่ ง
2) ความสูง 49 เซนติเมตร
3) เส้นรอบวง แดงแกมมว่ ง 2) สีพูกลีบรวมเชิงประกอบ ขาว
4) สี ไม่มี 3) ลักษณะดอกเพศผู้ ร่วงพรอ้ ม
5) ไข ใบประดับ
20% 4) สดี อกเพศผู้
ใบ น้�าตาลแกมดา� ชมพหู รือ
1) ปนที่โคนกา้ นใบ เปดิ /ขอบปดิ 5) ลักษณะก้านเกสรเพศเมยี ชมพแู กมมว่ ง
2) สีของปน เขียว 6) สียอดเกสรเพศเมยี
3) รอ่ งกา้ นใบ เขียว 7) สีโคนรงั ไข่ ตรง
4) สขี อบก้านใบ ดา้ นหนง่ึ มนอกี ดา้ นหนงึ่ สอบเรยี ว ผล เหลอื ง
5) สีแผ่นใบดา้ นบน 1) จ�านวนหวี ครีม
6) รูปร่างโคนใบ ไมม่ ีขน 2) จ�านวนผลตอ่ หวี
หอ้ ยลงในแนวตง้ั ฉาก 3) รปู ร่างผลกล้วย 5
ชอ่ อก ปลี แน่น 4) รูปรา่ งผลผา่ ตามขวาง 12
1) ขนบนก้านชอ่ ดอก ตรงลงข้างล่าง 5) รูปรา่ งปลายผล
2) ต�าแหน่งเครือกล้วย ผอม (0.29) 6) ซากดอกติดทป่ี ลายผล โค้งเล็กน้อย
3) การปรากฏของเครอื (0.26) กลม
4) ต�าแหน่งกา้ นดอกเพศผู้ 7) การเชื่อมก้านผล ปลายทู่
5) รูปร่างปลกี ล้วย ปานกลาง 8) สเี ปลอื กผลดบิ มีสว่ นฐานของ
6) ไหลก่ าบปลี ซอ้ นทับกนั บางส่วน 9) สเี ปลอื กผลสกุ กา้ นเกสรเพศเมีย
แดงแกมมว่ ง 10) สเี นอ้ื ผลดบิ ย่นื ออกมา
กาบปลี ชมพูแกมม่วง 11) สเี น้ือผลสุก
1) ปลายกาบปลี เดน่ ชัดมาก 12) รสชาติ เช่ือมกันบางสว่ น
2) การห้มุ กาบปลี มว้ น 13) จ�านวนเมล็ด/ผล เขยี ว
3) สกี าบปลีด้านนอก มีไขปานกลาง เหลือง
4) สีกาบปลีด้านใน งาชา้ ง
5) รอยแผลกาบปลี ขาว
6) ลกั ษณะของกาบปลี หวานนอ้ ยหรือจืด
7) ไขบนกาบปลี ไมม่ ี

กลว้ ยนา�้ วา้ นครศรธี รรมราชเปน็ กลว้ ยกลมุ่ จโี นม ABB ลา� ตน้ เทยี ม สงู ประมาณ 3.9 เมตร สแี ดงแกมมว่ ง
มปี นสนี า้� ตาลแกมดา� เส้นรอบวง ยาวประมาณ 49 เซนติเมตร กา้ นใบ ยาวประมาณ 47 เซนติเมตร สเี ขียว
เป็นรอ่ งเปดิ ขอบปดิ ไม่มีครีบ ใบออ่ นท่ียังมว้ นอยสู่ เี ขยี ว เมือ่ คลี่กางออกเตม็ ทีส่ ีเขียวเปน็ มนั แผ่นใบเป็นคลื่น
กว้างประมาน 36 เซนติเมตร ยาวประมาณ 153 เซนติเมตร ปลายใบมน โคนใบด้านหนึ่งมนอีกด้านหนึ่ง
สอบเรยี ว กา้ นชอ่ ดอกไมม่ ขี น สเี ขยี ว กวา้ งประมาณ 3.5 เซนตเิ มตร ปลรี ปู หอก กาบปลสี แี ดงแกมมว่ ง ซอ้ นทบั กนั
บางส่วน ปลายม้วนขึ้น ด้านในสีชมพูแกมม่วง มีร่องปานกลาง ไหล่กาบปลีปานกลาง เครือรูปทรงกะบอก
มี 5 หวี ผลโค้งเล็กน้อย พบซากก้านเกสรเพศเมียท่ีปลายผล ก้านผลเรียบ เชื่อมกันบางส่วน ไม่มีขน ผลดิบ
สีเขียว เนอ้ื ผลสงี าช้าง ผลสกุ ผวิ ผลเป็นสีเหลอื ง เนอ้ื ผลสขี าว แน่น รสหวานน้อยหรือจดื ไมม่ เี มลด็

158 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Namwa Nakhon Si Thammarat’

ปลายใบ

ลกั ษณะวสิ ัย รอ่ งกา้ นใบ ปนทโ่ี คนก้านใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวีดิบด้านนอกแกนเครอื หวสี กุ ดา้ นในแกนเครือ

เครือ ผลดิบผ่าตามขวาง ผลสกุ ผ่าตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 159

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยน�้าว้านวลจันทร์

ลา� ต้นเทยี ม ต้ังตรง อก ชมพหู รอื
1) ลกั ษณะวิสยั 3.4 เมตร 1) สพี น้ื กลบี รวมเชงิ ประกอบ ชมพูแกมม่วง
2) ความสูง 54 เซนตเิ มตร
3) เสน้ รอบวง เขยี วปานกลาง 2) สพี กู ลบี รวมเชงิ ประกอบ เหลือง
4) สี มี 3) ลักษณะดอกเพศผู้ ร่วงพร้อม
5) ไข ใบประดบั
ไม่มี 4) สดี อกเพศผู้
ใบ ไมม่ ี ชมพหู รอื
1) ปนท่โี คนก้านใบ เปิด/ขอบตรง 5) ลักษณะก้านเกสรเพศเมยี ชมพูแกมม่วง
2) สีของปน เขียว 6) สียอดเกสรเพศเมยี
3) ร่องกา้ นใบ เขียว 7) สีโคนรังไข่ –
4) สีขอบกา้ นใบ ดา้ นหนง่ึ มนอกี ดา้ นหนง่ึ สอบเรยี ว ผล เหลือง
5) สีแผ่นใบดา้ นบน 1) จา� นวนหวี ครีม
6) รูปรา่ งโคนใบ ไมม่ ขี น 2) จ�านวนผลตอ่ หวี
ห้อยลงในแนวตง้ั ฉาก 3) รปู ร่างผลกลว้ ย 6
ช่อ อก ปลี โปร่ง 4) รปู ร่างผลผ่าตามขวาง 12
1) ขนบนกา้ นชอ่ ดอก ตรงลงข้างล่าง 5) รูปร่างปลายผล
2) ต�าแหนง่ เครอื กลว้ ย ผอม (0.37) 6) ซากดอกตดิ ที่ปลายผล โค้งเล็กน้อย
3) การปรากฏของเครือ (0.23) กลม
4) ต�าแหน่งก้านดอกเพศผู้ 7) การเชือ่ มก้านผล ปลายทู่
5) รูปร่างปลีกล้วย ปานกลาง 8) สีเปลือกผลดบิ มีก้านเกสร
6) ไหลก่ าบปลี ซ้อนทับกันบางสว่ น 9) สีเปลือกผลสุก เพศเมยี ตดิ อยู่
แดงแกมม่วง 10) สีเนือ้ ผลดิบ
กาบปลี สม้ แกมแดง 11) สเี นือ้ ผลสุก เชอ่ื มกนั บางสว่ น
1) ปลายกาบปลี เดน่ ชัดมาก 12) รสชาติ เขียว
2) การหมุ้ กาบปลี ม้วน 13) จา� นวนเมล็ด/ผล เหลอื งอ่อน
3) สกี าบปลดี า้ นนอก มไี ขปานกลาง ขาว
4) สกี าบปลดี ้านใน ครมี
5) รอยแผลกาบปลี หวาน
6) ลักษณะของกาบปลี ไม่มี
7) ไขบนกาบปลี

กลว้ ยน้�าวา้ นวลจนั ทร์เป็นกลว้ ยกลุ่มจโี นม ABB ล�าตน้ เทยี ม สูงประมาณ 3.4 เมตร สเี ขยี วปานกลาง
ไม่มีปน เส้นรอบวง ยาวประมาณ 54 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 4.2 เซนติเมตร สีเขียว เป็นร่องเปิด
ขอบตรง ไมม่ คี รบี ใบออ่ นทยี่ งั มว้ นอยสู่ เี ขยี ว เมอื่ คลก่ี างออกเตม็ ทส่ี เี ขยี วเปน็ มนั แผน่ ใบเปน็ คลนื่ กวา้ งประมาณ
55 เซนติเมตร ยาวประมาณ 74 เซนติเมตร ปลายใบมนเล็กน้อย โคนใบด้านหนึ่งมนอีกด้านหนึ่งเรียวแหลม
กา้ นชอ่ ดอกไมม่ ขี น สเี ขยี วแกมมว่ ง กวา้ งประมาณ 3 เซนตเิ มตร ปลรี ปู หอก กาบปลสี แี ดงแกมมว่ ง ซอ้ นทบั กนั
บางส่วน ปลายม้วนขนึ้ ดา้ นในสสี ้มแกมแดง มรี อ่ งปานกลาง ไหล่กาบปลแี คบ เครอื รูปทรงกระบอก มี 8 หวี
ผลโค้งเล็กน้อย พบซากก้านเกสรเพศเมียติดอยู่ที่ปลายผล ก้านผลเรียบ เชื่อมกันบางส่วน ไม่มีขน ผลดิบ
สเี ขียว เนอื้ ผลสีขาวสุกผวิ ผลเปน็ สีเหลอื งออ่ น เนอ้ื ผลสคี รีม แน่น รสชาติหวาน ไม่มีเมล็ด

160 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Namwa Nuan Chan’

ปลายใบ

ลกั ษณะวิสยั ร่องก้านใบ ปนทโ่ี คนกา้ นใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวดี บิ ด้านนอกแกนเครอื หวีสกุ ดา้ นในแกนเครอื

เครอื ผลดิบผ่าตามขวาง ผลสุกผา่ ตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 161

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยน�้าว้าปากช่อง 50

ลา� ตน้ เทียม ตั้งตรง อก ขาว
1) ลกั ษณะวสิ ยั 4.8 เมตร 1) สีพน้ื กลบี รวมเชิงประกอบ เหลือง
2) ความสูง 87 เซนตเิ มตร 2) สพี ูกลีบรวมเชิงประกอบ รว่ งพรอ้ ม
3) เส้นรอบวง เขียว 3) ลักษณะดอกเพศผู้ ใบประดบั
4) สี มี
5) ไข 4) สดี อกเพศผู้ เหลอื ง
ไม่มี 5) ลักษณะกา้ นเกสรเพศเมีย ตรง
ใบ ไมม่ ี 6) สียอดเกสรเพศเมยี เหลอื ง
1) ปนทโ่ี คนกา้ นใบ เปดิ /ขอบโค้งเขา้ 7) สโี คนรงั ไข่ ขาว
2) สีของปน เขยี ว
3) ร่องก้านใบ เขยี ว ผล 13
4) สขี อบก้านใบ ดา้ นหนง่ึ มนอกี ดา้ นหนงึ่ สอบเรยี ว 1) จ�านวนหวี
5) สีแผน่ ใบดา้ นบน 2) จ�านวนผลต่อหวี 18
6) รปู รา่ งโคนใบ ไม่มขี น 3) รปู รา่ งผลกล้วย โค้งเลก็ น้อย
หอ้ ยลงในแนวตั้งฉาก 4) รปู รา่ งผลผ่าตามขวาง เหล่ยี มเล็กนอ้ ย
ชอ่ อก ปลี แนน่ 5) รูปรา่ งปลายผล คอขวด
1) ขนบนกา้ นชอ่ ดอก ตรงลงข้างลา่ ง 6) ซากดอกตดิ ทีป่ ลายผล มีกา้ นเกสร
2) ตา� แหน่งเครอื กล้วย ผอม (0.37) เพศเมยี ตดิ อยู่
3) การปรากฏของเครือ (0.31) 7) การเชอื่ มก้านผล
4) ต�าแหน่งก้านดอกเพศผู้ 8) สเี ปลอื กผลดบิ ไมเ่ ชอ่ื มกัน
5) รปู รา่ งปลกี ล้วย ปานกลาง 9) สเี ปลือกผลสุก เขียวออ่ น
6) ไหลก่ าบปลี ซ้อนทบั กันบางส่วน 10) สีเน้ือผลดิบ เหลอื ง
แดงแกมม่วง 11) สีเนื้อผลสกุ งาช้าง
กาบปลี สม้ แกมแดง 12) รสชาติ ครมี
1) ปลายกาบปลี เด่นชัดมาก 13) จ�านวนเมล็ด/ผล หวาน
2) การหมุ้ กาบปลี ม้วน ไม่มี
3) สกี าบปลดี า้ นนอก มีไขปานกลาง
4) สีกาบปลดี ้านใน
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลักษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กลว้ ยนา้� วา้ ปากชอ่ ง 50 เปน็ กลว้ ยกลมุ่ จโี นม ABB ลา� ตน้ เทยี ม สงู ประมาณ 4.8 เมตร สเี ขยี ว ไมม่ ปี น
เสน้ รอบวง ยาวประมาณ 87 เซนตเิ มตร กา้ นใบ ยาวประมาณ 75 เซนตเิ มตร สเี ขยี ว เปน็ รอ่ งเปดิ ขอบโคง้ เขา้
มีครีบ ใบอ่อนที่ยังม้วนอยู่สีเขียว เม่ือคล่ีกางออกเต็มที่สีเขียวเป็นมัน แผ่นใบเป็นคล่ืน กว้างประมาณ
79 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 289 เซนตเิ มตร ปลายใบมนเลก็ นอ้ ย โคนใบดา้ นหนง่ึ มนอกี ดา้ นหนงึ่ สอบเรยี ว
กา้ นชอ่ ดอกไมม่ ขี น สเี ขยี ว กวา้ งประมาณ 3 เซนตเิ มตร ปลรี ปู หอก กาบปลสี แี ดงแกมมว่ ง ซอ้ นทบั กนั บางสว่ น
ปลายม้วนขึ้น ด้านในสีส้มแกมแดง มีร่องปานกลาง ไหล่กาบปลีกว้าง เครือรูปทรงกระบอก มี 13 หวี
ผลโคง้ เลก็ นอ้ ย พบซากกา้ นยอดเกสรเพศเมยี ตดิ ทป่ี ลายผล กา้ นผลเรยี บ ไมเ่ ชอ่ื มกนั ไมม่ ขี น ผลดบิ สเี ขยี วออ่ น
เนือ้ ผลสงี าช้าง ผลสุกผวิ ผลเป็นสีเหลอื ง เน้ือผลสคี รีม นมุ่ รสชาติหวาน ไมม่ เี มล็ด

162 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Namwa Pak Chong 50’

ปลายใบ

ลกั ษณะวิสยั ร่องกา้ นใบ ปนทโ่ี คนกา้ นใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวดี บิ ด้านนอกแกนเครือ หวสี กุ ดา้ นในแกนเครือ

เครือ ผลดบิ ผ่าตามขวาง ผลสกุ ผ่าตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 163

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยน�้าว้าเพชรบุรี

ลา� ตน้ เทยี ม ตงั้ ตรง อก ครีม
1) ลกั ษณะวิสยั 4.5 เมตร 1) สีพนื้ กลีบรวมเชงิ ประกอบ เหลือง
2) ความสูง 69 เซนตเิ มตร 2) สพี กู ลบี รวมเชิงประกอบ ร่วงพร้อม
3) เสน้ รอบวง เขยี วปานกลาง 3) ลักษณะดอกเพศผู้ ใบประดบั
4) สี มี
5) ไข 4) สีดอกเพศผู้ เหลอื ง
ไมม่ ี 5) ลักษณะกา้ นเกสรเพศเมีย ตรง
ใบ ไม่มี 6) สียอดเกสรเพศเมยี เหลอื ง
1) ปนที่โคนก้านใบ เปิด/ขอบปิด 7) สีโคนรังไข่ ขาว
2) สีของปน เขียว
3) ร่องกา้ นใบ เขยี ว ผล 8
4) สขี อบกา้ บใบ มนทัง้ สองด้าน 1) จา� นวนหวี 16
5) สแี ผน่ ใบดา้ นบน 2) จา� นวนผลต่อหวี โคง้ เลก็ นอ้ ย
6) รปู ร่างโคนใบ ไม่มขี น 3) รูปรา่ งผลกลว้ ย เปน็ เหลีย่ ม
ห้อยลงในแนวตง้ั ฉาก 4) รูปรา่ งผลผ่าตามขวาง เลก็ นอ้ ย
ช่อ อก ปลี โปรง่
1) ขนบนก้านช่อดอก ตรงลงข้างลา่ ง 5) รูปรา่ งปลายผล คอขวด
2) ต�าแหน่งเครอื กล้วย ผอม (0.38) 6) ซากดอกติดที่ปลายผล มกี ้านเกสร
3) การปรากฏของเครือ (0.32) เพศเมียติดอยู่
4) ต�าแหน่งก้านดอกเพศ 7) การเช่อื มกา้ นผล
5) รปู ร่างปลกี ล้วย แหลม 8) สเี ปลอื กผลดบิ เชอ่ื มกันบางส่วน
6) ไหล่กาบปลี ซ้อนทับกันบางสว่ น 9) สเี ปลอื กผลสกุ เขยี ว
แดงแกมม่วง 10) สเี นอ้ื ผลดิบ เหลอื ง
กาบปลี ส้มแกมแดง 11) สีเนอ้ื ผลสกุ ครีม
1) ปลายกาบปลี เด่นชัดมาก 12) รสชาติ ครมี
2) การหุ้มกาบปลี ม้วน 13) จ�านวนเมลด็ /ผล หวาน
3) สกี าบปลดี า้ นนอก มีไขปานกลาง ไมม่ ี
4) สกี าบปลีด้านใน
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลักษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กล้วยน�้าว้าเพชรบุรีเป็นกล้วยกลุ่มจีโนม ABB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 4.5 เมตร สีเขียวปานกลาง
ไม่มีปน เส้นรอบวง ยาวประมาณ 69 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 85 เซนติเมตร สีเขียว เป็นร่องเปิด
ขอบปิด ไม่มีครีบ ใบอ่อนที่ยังม้วนอยู่สีเขียว เมื่อคลี่กางออกเต็มที่สีเขียวเป็นมัน แผ่นใบเป็นคลื่น กว้าง
ประมาณ 60 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 230 เซนตเิ มตร ปลายใบมนเลก็ นอ้ ย โคนใบมนทงั้ สองดา้ น กา้ นชอ่ ดอก
ไม่มีขน สีเขียวอ่อน กว้างประมาณ 5 เซนติเมตร ปลีรูปคล้ายลูกข่าง กาบปลีสีแดงแกมม่วง ซ้อนทับกัน
บางส่วน ปลายม้วนขึ้น ด้านในสีส้มแกมแดง มีร่องลึก ไหล่กาบปลีกว้าง เครือรูปทรงกระบอก มี 8 หวี
ผลโค้งเล็กน้อย พบซากก้านยอดเกสรเพศเมียติดท่ีปลายผล ก้านผลไม่เรียบ เชื่อมกันบางส่วน มีขน ผลดิบ
สีเขยี ว เนอื้ ผลสคี รีม ผลสกุ ผิวผลเป็นสเี หลือง เนือ้ ผลสคี รมี นมุ่ รสหวาน ไม่มีเมล็ด

164 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Namwa Phetchaburi’

ปลายใบ

ลักษณะวสิ ัย รอ่ งกา้ นใบ ปนทโ่ี คนกา้ นใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวดี ิบด้านนอกแกนเครือ หวสี ุกดา้ นในแกนเครอื

เครอื ผลดบิ ผ่าตามขวาง ผลสกุ ผ่าตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 165

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยน้�าว้าแพร่

ลา� ต้นเทียม ก่ึงตั้งตรง อก ครีม
1) ลกั ษณะวสิ ัย 2.4 เมตร 1) สีพ้ืนกลีบรวมเชิงประกอบ เหลอื ง
2) ความสงู 31 เซนตเิ มตร 2) สีพูกลบี รวมเชงิ ประกอบ ร่วงหลงั ใบประดบั
3) เสน้ รอบวง เขียวแกมเหลอื ง 3) ลักษณะดอกเพศผู้ เหลือง
4) สี ไมม่ ี 4) สีดอกเพศผู้ โค้งบรเิ วณโคน
5) ไข 5) ลักษณะกา้ นเกสรเพศเมยี เหลอื ง
20–50% 6) สยี อดเกสรเพศเมีย ขาว
ใบ น้า� ตาลเขม้ 7) สโี คนรังไข่
1) ปนทโี่ คนก้านใบ เปิด/ขอบโค้งเขา้ 8
2) สขี องปน ชมพแู กมม่วงถงึ แดง ผล 16
3) รอ่ งก้านใบ เขยี ว 1) จ�านวนหวี ตรง
4) สขี อบก้านใบ มนท้ังสองด้าน 2) จา� นวนผลต่อหวี เปน็ เหล่ียมชดั เจน
5) สีแผน่ ใบด้านบน 3) รปู รา่ งผลกลว้ ย ปลายทู่
6) รูปรา่ งโคนใบ ไมม่ ีขน 4) รูปรา่ งผลผ่าตามขวาง มกี า้ นเกสร
ทา� มมุ เล็กนอ้ ย 5) รปู ร่างปลายผล เพศเมียตดิ อยู่
ชอ่ อก ปลี แนน่ 6) ซากดอกติดทป่ี ลายผล
1) ขนบนก้านช่อดอก ตรงลงขา้ งลา่ ง เชือ่ มกนั บางส่วน
2) ตา� แหน่งเครอื กล้วย ผอม (0.44) 7) การเชื่อมกา้ นผล เขยี ว
3) การปรากฏของเครอื (0.29) 8) สีเปลอื กผลดบิ เหลอื ง
4) ตา� แหนง่ กา้ นดอกเพศผู้ 9) สีเปลือกผลสกุ ส้ม
5) รปู ร่างปลีกล้วย ปานกลาง 10) สีเนอื้ ผลดิบ ขาว
6) ไหลก่ าบปลี ซ้อนทบั กนั เลก็ น้อย 11) สีเนือ้ ผลสกุ หวาน
ม่วง 12) รสชาติ ไม่มี
กาบปลี เหลอื งหรือเขียว 13) จา� นวนเมลด็ /ผล
1) ปลายกาบปลี ซอ้ นทบั กันเลก็ นอ้ ย
2) การหมุ้ กาบปลี ม้วน
3) สีกาบปลีด้านนอก มไี ขนอ้ ยมาก
4) สีกาบปลดี ้านใน
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลักษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กล้วยน�้าว้าแพร่เป็นกล้วยกลุ่มจีโนม ABB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 4 เมตร สีเขียว มีปนสีน�้าตาล
แกมด�าเล็กน้อย เส้นรอบวง ยาวประมาณ 55 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 45 เซนติเมตร สีเขียว
เป็นร่องเปิด ขอบโค้งเข้า ไม่มีครีบ ใบอ่อนที่ยังม้วนอยู่สีเขียว เม่ือคล่ีกางออกเต็มที่สีเขียวเป็นมัน แผ่นใบ
เป็นคล่ืน กว้างประมาณ 60 เซนติเมตร ยาวประมาณ 173 เซนติเมตร ปลายใบมน โคนใบมนทั้งสองด้าน
ก้านช่อดอกไม่มีขน สีเขียว กว้างประมาณ 12 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีแดงแกมม่วง ซ้อนทับกัน
เลก็ นอ้ ย ปลายมว้ นขนึ้ ดา้ นในสสี ม้ แกมแดง มรี อ่ งปานกลาง ไหลก่ าบปลกี วา้ ง เครอื รปู ทรงกระบอก มี 7 หวี
ผลโคง้ เลก็ นอ้ ย พบซากกา้ นเกสรเพศเมยี ตดิ อยทู่ ปี่ ลายผล กา้ นผลเรยี บ เชอ่ื มกนั บางสว่ น ไมม่ ขี น ผลดบิ สเี ขยี ว
เน้ือผลสคี รีม ผลสุกผิวผลเปน็ สเี หลืองอ่อน เน้อื ผลสขี าว แน่น รสหวาน ไม่มเี มล็ด

166 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Namwa Phrae’

ปลายใบ

ลกั ษณะวิสัย รอ่ งก้านใบ ปนทโี่ คนกา้ นใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวดี บิ ด้านนอกแกนเครอื หวีสุกดา้ นในแกนเครอื

เครือ ผลดบิ ผ่าตามขวาง ผลสุกผา่ ตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 167

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยน้�าว้ามะลิอ่อง

ลา� ต้นเทียม ตั้งตรง อก ชมพหู รือ
1) ลักษณะวิสัย 3.8 เมตร 1) สพี ้ืนกลีบรวมเชงิ ประกอบ ชมพูแกมมว่ ง
2) ความสงู 68 เซนติเมตร
3) เสน้ รอบวง เขยี วปานกลาง 2) สีพูกลบี รวมเชงิ ประกอบ เหลือง
4) สี มี 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ รว่ งหลงั ใบประดับ
5) ไข 4) สีดอกเพศผู้ ชมพูหรอื
20% ชมพแู กมม่วง
ใบ นา้� ตาล 5) ลักษณะก้านเกสรเพศเมยี
1) ปนทโี่ คนกา้ นใบ เปิด/ขอบโคง้ เข้า 6) สียอดเกสรเพศเมีย ตรง
2) สขี องปน เขยี วปานกลาง 7) สีโคนรงั ไข่ เหลือง
3) ร่องก้านใบ เขยี ว ขาว
4) สีขอบก้านใบ ดา้ นหนง่ึ มนอกี ดา้ นหนงึ่ สอบเรยี ว ผล
5) สแี ผ่นใบด้านบน 1) จา� นวนหวี 9
6) รปู ร่างโคนใบ ไมม่ ีขน 2) จ�านวนผลตอ่ หวี
ห้อยลงในแนวต้งั ฉาก 3) รูปร่างผลกลว้ ย 16
ช่อ อก ปลี โปร่ง 4) รูปรา่ งผลผา่ ตามขวาง โค้งเลก็ น้อย
1) ขนบนกา้ นชอ่ ดอก ตรงลงข้างลา่ ง 5) รปู ร่างปลายผล กลม
2) ต�าแหน่งเครือกลว้ ย ผอม (0.37) 6) ซากดอกติดทปี่ ลายผล คอขวด
3) การปรากฏของเครอื (0.25) มีกา้ นเกสร
4) ต�าแหน่งก้านดอกเพศผู้ 7) การเช่ือมก้านผล เพศเมียตดิ อยู่
5) รูปร่างปลีกลว้ ย ปานกลาง 8) สีเปลอื กผลดบิ
6) ไหล่กาบปลี ซ้อนทบั กนั บางส่วน 9) สเี ปลอื กผลสกุ เชอ่ื มกนั บางสว่ น
แดงแกมมว่ ง 10) สีเนื้อผลดิบ เขยี ว
กาบปลี ส้มแกมแดง 11) สเี นอ้ื ผลสกุ เหลอื ง
1) ปลายกาบปลี เด่นชดั มาก 12) รสชาติ ครีม
2) การหุ้มกาบปลี ม้วน 13) จา� นวนเมล็ด/ผล ขาว
3) สกี าบปลีด้านนอก มีไขปานกลาง หวาน
4) สกี าบปลดี ้านใน ไม่มี
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลักษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กล้วยน�้าว้ามะลิอ่องเป็นกล้วยกลุ่มจีโนม ABB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 38 เมตร สีเขียวปานกลาง
มปี นสีน้า� ตาลเลก็ น้อย เสน้ รอบวง ยาวประมาณ 68 เซนติเมตร กา้ นใบ ยาวประมาณ 35 เซนตเิ มตร สีเขียว
ปานกลาง เป็นร่องเปิด ขอบโค้งเข้า มีครีบ ใบอ่อนท่ียังม้วนอยู่สีเขียว เม่ือคล่ีกางออกเต็มที่สีเขียวเป็นมัน
แผ่นใบเปน็ คล่นื กวา้ งประมาณ 69 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 208 เซนตเิ มตร ปลายใบมนเล็กนอ้ ย โคนใบ
ดา้ นหนง่ึ มนอกี ดา้ นหนงึ่ สอบเรยี ว กา้ นชอ่ ดอกไมม่ ขี น สเี ขยี ว กวา้ งประมาณ 3.8 เซนตเิ มตร ปลรี ปู ปานกลาง
กาบปลสี แี ดงแกมมว่ ง ซอ้ นทบั กนั บางสว่ น ปลายมว้ นขน้ึ ดา้ นในสสี ม้ แกมแดง มรี อ่ งลกึ ไหลก่ าบปลแี คบ เครอื
รูปทรงกระบอก มี 9 หวี ผลโค้งเล็กน้อย พบซากก้านเกสรเพศเมียติดอยู่ท่ีปลายผล ก้านผลเรียบ เชื่อมกัน
บางส่วน ไม่มขี น ผลดบิ สีเขียว เนื้อผลสคี รีม ผลสกุ ผิวผลเป็นสีเหลืองเนอ้ื ผลสีขาว แนน่ รสหวาน ไมม่ เี มลด็

168 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Namwa Maliong’

ปลายใบ

ลกั ษณะวิสยั ร่องกา้ นใบ ปนทโ่ี คนกา้ นใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวีดบิ ด้านนอกแกนเครือ หวสี กุ ดา้ นในแกนเครอื

เครือ ผลดิบผา่ ตามขวาง ผลสุกผ่าตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 169

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยน้�าว้าสุโขทัย 3

ลา� ต้นเทยี ม ก่ึงตั้งตรง อก ชมพแู กมมว่ ง
1) ลกั ษณะวสิ ัย 4.5 เมตร 1) สีพน้ื กลบี รวมเชงิ ประกอบ เหลือง
2) ความสูง 61 เซนติเมตร 2) สพี ูกลีบรวมเชงิ ประกอบ รว่ งพรอ้ ม
3) เสน้ รอบวง เขียว 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ ใบประดบั
4) สี มี
5) ไข 4) สีดอกเพศผู้ แดงแกมมว่ ง
20% 5) ลักษณะก้านเกสรเพศเมยี โค้งใตย้ อดเกสร
ใบ น้า� ตาลแกมแดง เพศเมีย
1) ปนทโี่ คนกา้ นใบ เปิด/ขอบปิด 6) สียอดเกสรเพศเมยี
2) สีของปน เขียว 7) สโี คนรงั ไข่ เหลอื ง
3) ร่องกา้ นใบ เขยี ว ผล ครมี
4) สขี อบกา้ นใบ มนทงั้ สองด้าน 1) จา� นวนหวี
5) สแี ผ่นใบดา้ นบน 2) จ�านวนผลต่อหวี 10
6) รปู รา่ งโคนใบ ไมม่ ขี น 3) รปู รา่ งผลกล้วย 18
ห้อยลงในแนวตัง้ ฉาก 4) รปู รา่ งผลผ่าตามขวาง โคง้ เล็กน้อย
ชอ่ อก ปลี แน่น เป็นเหลีย่ ม
1) ขนบนก้านช่อดอก ตรงลงข้างล่าง 5) รูปรา่ งปลายผล เล็กนอ้ ย
2) ต�าแหน่งเครอื กลว้ ย ผอม (0.38) 6) ซากดอกตดิ ทีป่ ลายผล
3) การปรากฏของเครือ (0.28) คอขวด
4) ตา� แหน่งก้านดอกเพศผู้ 7) การเชื่อมก้านผล มกี ้านเกสร
5) รูปรา่ งปลีกล้วย มน 8) สเี ปลือกผลดิบ เพศเมยี ติดอยู่
6) ไหล่กาบปลี ซ้อนทับกนั บางส่วน 9) สีเปลือกผลสุก
แดงแกมมว่ ง 10) สเี นอื้ ผลดบิ เชือ่ มกันบางส่วน
กาบปลี แดง 11) สีเนอื้ ผลสุก เขยี ว
1) ปลายกาบปลี เดน่ ชัดมาก 12) รสชาติ เหลอื งอ่อน
2) การหุม้ กาบปลี มว้ น 13) จา� นวนเมล็ด/ผล ครีม
3) สีกาบปลดี ้านนอก มไี ขมาก ครีม
4) สกี าบปลีดา้ นใน หวาน
5) รอยแผลกาบปลี ไม่มี
6) ลักษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กล้วยน�้าว้าสุโขทัย 3 เป็นกล้วยกลุ่มจีโนม ABB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 4.5 เมตร สีเขียว มีปน
สีน�้าตาลแกมแดงเล็กน้อย เส้นรอบวง ยาวประมาณ 61 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 59 เซนติเมตร
สีเขียว เป็นร่องเปิด ขอบปิด มีครีบ ใบอ่อนท่ียังม้วนอยู่สีเขียว เม่ือคล่ีกางออกเต็มที่สีเขียวเป็นมัน แผ่นใบ
เป็นคลื่น กว้างประมาณ 58 เซนติเมตร ยาวประมาณ 238 เซนติเมตร ปลายใบมนเล็กน้อย โคนใบมนทั้ง
สองด้าน ก้านช่อดอกไม่มีขน สีเขียว กว้างประมาณ 3 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีแดงแกมม่วง
ซ้อนทบั กันบางส่วน ปลายมว้ นขึ้น ด้านในสแี ดง มีรอ่ งปานกลาง ไหล่กาบปลปี านกลาง เครือรูปทรงกระบอก
มี 10 หวี ผลโคง้ เล็กนอ้ ย พบซากกา้ นเกสรเพศเมยี ติดอยู่ที่ปลายผล ก้านผลเรยี บ เชอื่ มกันบางส่วน ไมม่ ีขน
ผลดิบสเี ขยี ว เนอื้ ผลสีครีม ผลสกุ ผวิ ผลเป็นสีเหลอื งออ่ น เนื้อผลสคี รมี น่มุ รสหวาน ไม่มีเมลด็

170 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Namwa Sukhothai 3’

ปลายใบ

ลักษณะวสิ ัย รอ่ งก้านใบ ปนทโ่ี คนกา้ นใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวีดิบด้านนอกแกนเครอื หวสี กุ ด้านในแกนเครือ

เครือ ผลดิบผา่ ตามขวาง ผลสุกผ่าตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 171

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยน�้าว้าสุโขทัย 4

ลา� ต้นเทียม ก่ึงตงั้ ตรง อก ชมพหู รือ
1) ลักษณะวสิ ัย 4.2 เมตร 1) สพี น้ื กลีบรวมเชงิ ประกอบ ชมพูแกมม่วง
2) ความสูง 60 เซนติเมตร
3) เส้นรอบวง เขยี ว 2) สพี กู ลีบรวมเชงิ ประกอบ เหลอื ง
4) สี มี 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ ร่วงพรอ้ ม
5) ไข ใบประดบั
ไม่มี 4) สีดอกเพศผู้
ใบ ไมม่ ี 5) ลกั ษณะก้านเกสรเพศเมีย เหลอื งแกมชมพู
1) ปนที่โคนกา้ นใบ เปิด/ขอบโคง้ เขา้ โคง้ ใต้ยอดเกสร
2) สีของปน เขียว 6) สียอดเกสรเพศเมยี เพศเมยี
3) ร่องกา้ นใบ เขียว 7) สโี คนรังไข่
4) สขี อบก้านใบ มนทั้งสองด้าน ผล เหลอื ง
5) สแี ผ่นใบด้านบน 1) จ�านวนหวี ครีม
6) รปู ร่างโคนใบ ไม่มีขน 2) จ�านวนผลตอ่ หวี
ทา� มมุ เลก็ น้อย 3) รปู ร่างผลกลว้ ย 12
ช่อ อก ปลี แน่น 4) รปู ร่างผลผ่าตามขวาง
1) ขนบนก้านชอ่ ดอก ตรงลงข้างลา่ ง 5) รปู ร่างปลายผล 16
2) ต�าแหน่งเครือกล้วย ผอม (0.39) 6) ซากดอกตดิ ทีป่ ลายผล โค้งเลก็ นอ้ ย
3) การปรากฏของเครอื (0.26) กลม
4) ตา� แหนง่ ก้านดอกเพศผู้ 7) การเช่ือมกา้ นผล คอขวด
5) รูปร่างปลกี ล้วย มน 8) สเี ปลอื กผลดิบ มีก้านเกสร
6) ไหลก่ าบปลี ซอ้ นทับกนั บางสว่ น 9) สีเปลอื กผลสกุ เพศเมียตดิ อยู่
ส้มแกมแดง 10) สีเน้อื ผลดบิ
กาบปลี แดง 11) สีเน้ือผลสกุ เชือ่ มกันบางสว่ น
1) ปลายกาบปลี เด่นชดั มาก 12) รสชาติ เขียวออ่ น
2) การหุม้ กาบปลี มว้ น 13) จา� นวนเมล็ด/ผล เหลอื งอ่อน
3) สกี าบปลีดา้ นนอก มไี ขมาก ขาว
4) สีกาบปลดี า้ นใน ครมี
5) รอยแผลกาบปลี หวาน
6) ลักษณะของกาบปลี ไมม่ ี
7) ไขบนกาบปลี

กลว้ ยนา้� วา้ สุโขทัย 4 เปน็ กล้วยกลุ่มจโี นม ABB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 4.2 เมตร สเี ขยี ว ไมม่ ปี น
เสน้ รอบวง ยาวประมาณ 60 เซนตเิ มตร กา้ นใบ ยาวประมาณ 60 เซนตเิ มตร สเี ขยี ว เปน็ รอ่ งเปดิ ขอบโคง้ เขา้
ไม่มีครีบ ใบอ่อนที่ยังม้วนอยู่สีเขียว เมื่อคลี่กางออกเต็มที่สีเขียวเป็นมัน แผ่นใบเป็นคลื่น กว้างประมาณ
58 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 191 เซนตเิ มตร ปลายใบมนเลก็ น้อย โคนใบมนทง้ั สองด้าน กา้ นชอ่ ดอกไมม่ ขี น
สีเขียว กว้างประมาณ 3 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีส้มแกมแดง ซ้อนทับกันบางส่วน ปลายม้วนขึ้น
ด้านในสีแดง มีร่องปานกลาง ไหล่กาบปลีกว้าง เครือรูปทรงกระบอก มี 12 หวี ผลโค้งเล็กน้อย พบซาก
ก้านเกสรเพศเมียติดอยู่ท่ีปลายผล ก้านผลเรียบ เช่ือมกันบางส่วน ไม่มีขน ผลดิบสีเขียวอ่อน เนื้อผลสีขาว
ผลสุกผวิ ผลเป็นสีเหลอื งออ่ น เนื้อผลสคี รีม นุม่ รสหวาน ไม่มเี มลด็

172 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Namwa Sukhothai 4’

ปลายใบ

ลักษณะวสิ ัย รอ่ งก้านใบ ปนทโ่ี คนกา้ นใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวีดิบด้านนอกแกนเครอื หวสี กุ ด้านในแกนเครือ

เครือ ผลดิบผา่ ตามขวาง ผลสุกผ่าตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 173

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยน้�าว้าสุโขทัย 6

ลา� ตน้ เทยี ม กึ่งตง้ั ตรง อก ชมพหู รือ
1) ลักษณะวิสัย 4.2 เมตร 1) สีพ้ืนกลีบรวมเชงิ ประกอบ ชมพแู กมมว่ ง
2) ความสูง 59 เซนตเิ มตร
3) เส้นรอบวง เขยี วออ่ น 2) สพี ูกลีบรวมเชงิ ประกอบ เหลอื ง
4) สี มี 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ ร่วงพรอ้ ม
5) ไข ใบประดับ
20% 4) สดี อกเพศผู้
ใบ น้�าตาลแกมแดง 5) ลกั ษณะกา้ นเกสรเพศเมยี เหลืองแกมชมพู
1) ปนทโ่ี คนก้านใบ เปิด/ขอบปิด 6) สยี อดเกสรเพศเมยี ตรง
2) สีของปน เขียว 7) สีโคนรงั ไข่ ครีม
3) รอ่ งกา้ นใบ เขยี ว ครีม
4) สีขอบกา้ นใบ มนท้งั สองด้าน ผล
5) สีแผน่ ใบดา้ นบน 1) จา� นวนหวี 12
6) รปู ร่างโคนใบ ไม่มขี น 2) จา� นวนผลตอ่ หวี
ห้อยลงในแนวตั้งฉาก 3) รูปร่างผลกลว้ ย 14
ชอ่ อก ปลี แน่น 4) รูปร่างผลผ่าตามขวาง
1) ขนบนกา้ นชอ่ ดอก ตรงลงข้างลา่ ง 5) รปู รา่ งปลายผล โคง้ เล็กนอ้ ย
2) ตา� แหน่งเครอื กลว้ ย ผอม (0.33) 6) ซากดอกตดิ ทป่ี ลายผล เหลีย่ มเล็กนอ้ ย
3) การปรากฏของเครือ (0.23) คอขวด
4) ตา� แหนง่ ก้านดอกเพศผู้ 7) การเชื่อมก้านผล มกี ้านเกสร
5) รปู ร่างปลีกลว้ ย มน 8) สีเปลอื กผลดบิ เพศเมยี ติดอยู่
6) ไหลก่ าบปลี ซ้อนทบั กันบางส่วน 9) สีเปลือกผลสกุ
สม้ แกมแดง 10) สีเน้อื ผลดิบ เชื่อมกนั บางส่วน
กาบปลี แดง 11) สเี นือ้ ผลสกุ เขยี วออ่ น
1) ปลายกาบปลี เดน่ ชัดมาก 12) รสชาติ เหลืองออ่ น
2) การหุม้ กาบปลี ม้วน 13) จา� นวนเมลด็ /ผล ครมี
3) สีกาบปลีด้านนอก มไี ขมาก ครีม
4) สีกาบปลีด้านใน หวาน
5) รอยแผลกาบปลี ไมม่ ี
6) ลกั ษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กลว้ ยน้า� ว้าสโุ ขทัย 6 เปน็ กล้วยกลุ่มจโี นม ABB ลา� ต้นเทยี ม สูงประมาณ 4.2 เมตร สเี ขียวออ่ น มีปน
สีน้�าตาลแกมแดงเล็กน้อย เส้นรอบวง ยาวประมาณ 59 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 55 เซนติเมตร
สีเขยี ว เป็นร่องเปดิ ขอบปิด ไม่มีครีบ ใบออ่ นทยี่ งั มว้ นอยู่สเี ขียว เมอ่ื คลี่กางออกเต็มทส่ี เี ขียวเปน็ มัน แผ่นใบ
เป็นคล่ืน กว้างประมาณ 53 เซนติเมตร ยาวประมาณ 187 เซนติเมตร ปลายใบมนเล็กน้อย โคนใบมนทั้ง
สองดา้ น กา้ นชอ่ ดอกไมม่ ขี น สเี ขยี ว กวา้ งประมาณ 3 เซนตเิ มตร ปลรี ปู หอก กาบปลสี สี ม้ แกมแดง ซอ้ นทบั กนั
บางส่วน ปลายม้วนขึ้น ด้านในสีแดง มีร่องปานกลาง ไหล่กาบปลีกว้างปานกลาง เครือรูปทรงกระบอก
มี 12 หวี ผลโคง้ เลก็ นอ้ ย พบซากกา้ นเกสรเพศเมยี ตดิ อยทู่ ป่ี ลายผล กา้ นผลเรยี บ เชอื่ มกนั บางสว่ น ไมม่ ขี น
ผลดบิ สีเขียวอ่อน เน้ือผลสีครมี ผลสุกผวิ ผลเปน็ สีเหลืองออ่ น เน้อื ผลสคี รมี นุ่ม รสหวาน ไม่มีเมล็ด

174 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (AAB) ‘Kluai Namwa Sukhothai 6’

ปลายใบ

ลักษณะวสิ ัย รอ่ งก้านใบ ปนทโ่ี คนกา้ นใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวีดิบด้านนอกแกนเครอื หวสี กุ ด้านในแกนเครือ

เครือ ผลดิบผา่ ตามขวาง ผลสุกผ่าตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 175

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยน้�าว้าสุโขทัย 7

ล�าตน้ เทียม กึ่งต้งั ตรง อก ชมพหู รือ
1) ลกั ษณะวสิ ัย 4.2 เมตร 1) สีพื้นกลีบรวมเชงิ ประกอบ ชมพูแกมม่วง
2) ความสงู 56 เซนติเมตร
3) เสน้ รอบวง เขยี วอ่อน 2) สพี ูกลบี รวมเชิงประกอบ เหลือง
4) สี มี 3) ลักษณะดอกเพศผู้ รว่ งพร้อม
5) ไข ใบประดบั
20% 4) สีดอกเพศผู้
ใบ น�า้ ตาลแกมแดง 5) ลักษณะก้านเกสรเพศเมีย เหลืองแกมชมพู
1) ปนทโ่ี คนก้านใบ ปิด 6) สียอดเกสรเพศเมีย ตรง
2) สขี องปน เขยี ว 7) สโี คนรังไข่ เหลอื ง
3) รอ่ งกา้ นใบ เขยี ว ครีม
4) สีขอบกา้ นใบ มนทัง้ สองด้าน ผล
5) สีแผน่ ใบด้านบน 1) จ�านวนหวี 10
6) รปู รา่ งโคนใบ ไม่มีขน 2) จ�านวนผลตอ่ หวี 18
ห้อยลงในแนวตั้งฉาก 3) รูปร่างผลกลว้ ย โคง้ เล็กน้อย
ชอ่ อก ปลี แน่น 4) รปู รา่ งผลผ่าตามขวาง เหล่ยี มเล็กนอ้ ย
1) ขนบนกา้ นช่อดอก ตรงลงขา้ งล่าง 5) รปู รา่ งปลายผล คอขวด
2) ตา� แหนง่ เครอื กล้วย ผอม (0.40) 6) ซากดอกตดิ ทีป่ ลายผล มกี ้านเกสร
3) การปรากฏของเครือ (0.25) เพศเมียตดิ อยู่
4) ตา� แหนง่ กา้ นดอกเพศผู้ 7) การเช่อื มก้านผล
5) รปู รา่ งปลีกลว้ ย มน 8) สเี ปลือกผลดบิ เชอื่ มกนั บางสว่ น
6) ไหล่กาบปลี ซอ้ นทับกันบางส่วน 9) สเี ปลอื กผลสกุ เขยี วอ่อน
สม้ แกมแดง 10) สีเนื้อผลดิบ เหลือง
กาบปลี แดง 11) สเี นอ้ื ผลสุก ครมี
1) ปลายกาบปลี เด่นชัดมาก 12) รสชาติ ขาว
2) การห้มุ กาบปลี มว้ น 13) จา� นวนเมล็ด/ผล หวาน
3) สีกาบปลีด้านนอก มีไขมาก ไมม่ ี
4) สกี าบปลีด้านใน
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลกั ษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กลว้ ยนา�้ วา้ สโุ ขทยั 7 เปน็ กลว้ ยกลมุ่ จโี นม ABB ลา� ตน้ เทยี ม สงู ประมาณ 4.2 เมตร สนี า�้ ตาลแกมแดง
เล็กนอ้ ย เสน้ รอบวง ยาวประมาณ 56 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 58 เซนตเิ มตร สเี ขียว เปน็ ร่องปดิ
ไม่มีครีบ ใบอ่อนท่ียังม้วนอยู่สีเขียว เม่ือคล่ีกางออกเต็มที่สีเขียวเป็นมัน แผ่นใบเป็นคล่ืน กว้างประมาณ
52 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 195 เซนตเิ มตร ปลายใบมน โคนใบมนทั้งสองด้าน ก้านชอ่ ดอกไมม่ ีขน สีเขยี ว
กว้างประมาณ 2.3 เซนตเิ มตร ปลีรูปหอก กาบปลสี สี ้มแกมแดง ซ้อนทบั กนั บางสว่ น ปลายม้วนขึ้น ดา้ นใน
สแี ดง มรี อ่ งปานกลาง ไหลก่ าบปลปี านกลาง เครอื รปู ทรงกระบอก มี 10 หวี ผลโคง้ เลก็ นอ้ ย พบซากกา้ นเกสร
เพศเมยี ตดิ อยทู่ ปี่ ลายผล กา้ นผลเรยี บ เชอ่ื มกนั บางสว่ น ไมม่ ขี น ผลดบิ สเี ขยี วออ่ น เนอ้ื ผลสคี รมี ผลสกุ ผวิ ผล
เปน็ สีเหลอื ง เนอ้ื ผลสขี าว นุ่ม รสหวาน ไม่มีเมลด็

176 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (AAB) ‘Kluai Namwa Sukhothai 7’

ปลายใบ

ลกั ษณะวสิ ยั ร่องกา้ นใบ ปนทโี่ คนกา้ นใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวดี ิบด้านนอกแกนเครอื หวดี บิ ดา้ นในแกนเครอื

เครือ ผลดบิ ผ่าตามขวาง
กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 177

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยน�้าว้าอุบล

ลา� ตน้ เทียม ตัง้ ตรง อก –
1) ลักษณะวิสยั 3.45 เมตร 1) สพี นื้ กลีบรวมเชิงประกอบ เหลือง
2) ความสงู 85 เซนติเมตร 2) สพี กู ลบี รวมเชงิ ประกอบ ร่วงพรอ้ ม
3) เส้นรอบวง เขียวปานกลาง 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ ใบประดับ
4) สี มี
5) ไข 4) สีดอกเพศผู้ เหลอื ง
ไม่มี 5) ลักษณะก้านเกสรเพศเมีย ตรง
ใบ ไมม่ ี 6) สยี อดเกสรเพศเมีย เหลอื ง
1) ปนที่โคนกา้ นใบ เปดิ /ขอบตรง 7) สโี คนรังไข่ ขาว
2) สีของปน เขยี ว
3) รอ่ งกา้ นใบ เขียว ผล 6
4) สีขอบก้านใบ ดา้ นหนงึ่ มนอกี ดา้ นหนงึ่ สอบเรยี ว 1) จา� นวนหวี 14
5) สีแผ่นใบด้านบน 2) จา� นวนผลตอ่ หวี
6) รปู รา่ งโคนใบ ไมม่ ขี น 3) รูปร่างผลกลว้ ย โคง้ เล็กนอ้ ย
ทา� มุมเลก็ นอ้ ย 4) รปู รา่ งผลผา่ ตามขวาง กลม
ชอ่ อก ปลี แนน่ 5) รูปร่างปลายผล คอขวด
1) ขนบนกา้ นชอ่ ดอก ตรงลงข้างล่าง 6) ซากดอกติดท่ปี ลายผล มกี า้ นเกสร
2) ตา� แหน่งเครอื กลว้ ย ผอม (0.35) เพศเมียติดอยู่
3) การปรากฏของเครือ (0.32) 7) การเชื่อมกา้ นผล
4) ตา� แหน่งก้านดอกเพศผู้ 8) สเี ปลือกผลดิบ เชอ่ื มกนั บางสว่ น
5) รปู ร่างปลีกลว้ ย ปานกลาง 9) สเี ปลอื กผลสุก เขียว
6) ไหลก่ าบปลี ซอ้ นทบั กนั บางส่วน 10) สีเนื้อผลดบิ เหลอื ง
มว่ ง 11) สเี น้ือผลสุก ครีม
กาบปลี สม้ แกมแดง 12) รสชาติ ครมี
1) ปลายกาบปลี เด่นชดั มาก 13) จ�านวนเมลด็ /ผล หวาน
2) การหมุ้ กาบปลี มว้ น ไมม่ ี
3) สีกาบปลดี า้ นนอก มีไขน้อย
4) สกี าบปลีด้านใน
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลักษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กล้วยน้�าว้าอุบลเป็นกล้วยกลุ่มจีโนม ABB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 3.45 เมตร สีเขียวปานกลาง
ไม่มีปน เส้นรอบวง ยาวประมาณ 85 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 80 เซนติเมตร สีเขียว เป็นร่องเปิด
ขอบตรง ไมม่ คี รบี ใบออ่ นทยี่ งั มว้ นอยสู่ เี ขยี ว เมอื่ คลกี่ างออกเตม็ ทสี่ เี ขยี วเปน็ มนั แผน่ ใบเปน็ คลน่ื กวา้ งประมาณ
61 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 228 เซนตเิ มตร ปลายใบมนเลก็ นอ้ ย โคนใบดา้ นหนงึ่ มนอกี ดา้ นหนง่ึ สอบเรยี ว
ก้านช่อดอกไม่มีขน สีเขียว กว้างประมาณ 2.9 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีม่วง ซ้อนทับกันบางส่วน
ปลายม้วนขึ้น ด้านในสีส้มปนแดง มีร่องปานกลาง ไหล่กาบปลีกว้าง เครือรูปทรงกระบอก มี 6 หวี ผลโค้ง
เล็กน้อย พบซากก้านเกสรเพศเมียติดอยู่ที่ปลายผล ก้านผลเรียบ เชื่อมกันบางส่วน ไม่มีขน ผลดิบสีเขียว
เน้ือผลสคี รมี ผลสุกผวิ ผลเป็นสเี หลือง เน้อื ผลสคี รีม นุม่ รสหวาน ไม่มเี มล็ด

178 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Namwa Ubon’

ปลายใบ

ลกั ษณะวิสัย รอ่ งกา้ นใบ ปนท่โี คนกา้ นใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวดี ิบด้านนอกแกนเครือ หวีสกุ ดา้ นในแกนเครอื

เครือ ผลดิบผา่ ตามขวาง ผลสกุ ผา่ ตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 179

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยบางคณทีใน

ล�าต้นเทียม ตัง้ ตรง อก ขาว
1) ลกั ษณะวิสัย 2.4 เมตร 1) สีพื้นกลบี รวมเชงิ ประกอบ เหลอื ง
2) ความสูง 52 เซนตเิ มตร 2) สีพูกลบี รวมเชิงประกอบ ร่วงพร้อม
3) เสน้ รอบวง เขยี วปานกลาง 3) ลักษณะดอกเพศผู้ ใบประดับ
4) สี มี
5) ไข 4) สดี อกเพศผู้ ครมี
ไม่มี 5) ลักษณะกา้ นเกสรเพศเมยี ตรง
ใบ ไม่มี 6) สียอดเกสรเพศเมีย เหลอื ง
1) ปนท่ีโคนกา้ นใบ เปิด/ขอบตรง 7) สีโคนรงั ไข่ ขาว
2) สขี องปน เขียง
3) ร่องกา้ นใบ เขียว ผล 10
4) สขี อบก้านใบ ดา้ นหนง่ึ มนอกี ดา้ นหนง่ึ สอบเรยี ว 1) จ�านวนหวี 17
5) สีแผ่นใบดา้ นบน 2) จา� นวนผลต่อหวี โคง้ เลก็ นอ้ ย
6) รปู ร่างโคนใบ ไม่มขี น 3) รูปรา่ งผลกลว้ ย เหลย่ี มบางสว่ น
ห้อยลงในแนวต้งั ฉาก 4) รูปร่างผลผ่าตามขวาง คอขวด
ช่อ อก ปลี แน่น 5) รปู รา่ งปลายผล มีก้านเกสร
1) ขนบนกา้ นช่อดอก มีสว่ นโคง้ 6) ซากดอกตดิ ที่ปลายผล เพศเมยี ตดิ อยู่
2) ต�าแหน่งเครือกล้วย ผอม (0.32)
3) การปรากฏของเครอื (0.22) 7) การเชอ่ื มก้านผล เชอ่ื มกันบางสว่ น
4) ตา� แหนง่ กา้ นดอกเพศผู้ 8) สีเปลือกผลดิบ เขียว
5) รปู รา่ งปลกี ล้วย มน 9) สเี ปลือกผลสุก ครีม
6) ไหลก่ าบปลี ซอ้ นทับกนั บางส่วน 10) สีเนอ้ื ผลดิบ เหลือง
ม่วง 11) สีเนอื้ ผลสุก ครีม
กาบปลี สม้ แกมแดง 12) รสชาติ หวาน
1) ปลายกาบปลี เด่นชดั มาก 13) จ�านวนเมล็ด/ผล ไมม่ ี
2) การห้มุ กาบปลี ม้วน
3) สีกาบปลดี า้ นนอก มีไขปานกลาง
4) สกี าบปลีด้านใน
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลักษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กล้วยบางคณทีในเป็นกล้วยกลุ่มจีโนม ABB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 2.4 เมตร สีเขียวปานกลาง
ไม่มีปน เส้นรอบวง ยาวประมาณ 52 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 71 เซนติเมตร สีเขียว เป็นร่องเปิด
ขอบตรง ไม่มีครีบ ใบอ่อนท่ียังม้วนอยู่สีเขียว เมื่อคลี่กางออกเต็มท่ีสีเขียวเป็นมัน แผ่นใบเป็นคลื่น กว้าง
ประมาณ 47 เซนติเมตร ยาวประมาณ 215 เซนติเมตร ปลายใบแหลม โคนใบด้านหน่ึงมนอีกด้านหนึ่ง
สอบเรียว ก้านช่อดอกไม่มีขน สีเขียว กว้างประมาณ 2.2 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีม่วง ซ้อนทับกัน
บางสว่ น ปลายมว้ นขนึ้ ดา้ นในสสี ม้ แกมแดง มรี อ่ งปานกลาง ไหลก่ าบปลแี คบ เครอื รปู ทรงกระบอก มี 10 หวี
ผลโคง้ เลก็ นอ้ ย พบซากกา้ นเกสรเพศเมยี ตดิ อยทู่ ป่ี ลายผล กา้ นผลเรยี บ เชอื่ มกนั บางสว่ น ไมม่ ขี น ผลดบิ สเี ขยี ว
เน้ือผลสคี รีม ผลสุกผิวผลเป็นสเี หลือง เน้อื ผลสีครีม แน่น รสหวาน ไม่มเี มล็ด

180 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Bang Khonthi Nai’

ปลายใบ

ลักษณะวิสยั ร่องกา้ นใบ ปนที่โคนกา้ นใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวีดิบดา้ นนอกแกนเครือ หวสี กุ ดา้ นในแกนเครือ

เครือ ผลดิบผา่ ตามขวาง ผลสุกผ่าตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 181

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยเปรี้ยวบ้านไร่

ลา� ต้นเทียม ต้ังตรง อก ครีมแกมม่วง
1) ลกั ษณะวสิ ัย 3.1 เมตร 1) สพี ื้นกลบี รวมเชิงประกอบ ครีม
2) ความสูง 45 เซนตเิ มตร 2) สพี กู ลบี รวมเชิงประกอบ รว่ งพร้อม
3) เสน้ รอบวง เขียวแกมเหลอื ง 3) ลักษณะดอกเพศผู้ ใบประดบั
4) สี มี
5) ไข 4) สีดอกเพศผู้ เหลือง
20% 5) ลกั ษณะกา้ นเกสรเพศเมยี ตรง
ใบ น�้าตาลแกมดา� 6) สียอดเกสรเพศเมีย เหลือง
1) ปนที่โคนกา้ นใบ เปิด/ขอบตรง 7) สีโคนรงั ไข่ ขาว
2) สขี องปน เขียว
3) ร่องกา้ นใบ เขียวเขม้ ผล 8
4) สีขอบกา้ นใบ ด้านหนง่ึ มนด้านหนงึ่ สอบเรียว 1) จ�านวนหวี 15
5) สีแผน่ ใบดา้ นบน 2) จ�านวนผลต่อหวี โคง้ เล็กน้อย
6) รปู ร่างโคนใบ ไม่มีขน 3) รูปร่างผลกลว้ ย กลม
ทา� มมุ เลก็ น้อย 4) รูปร่างผลผา่ ตามขวาง ปลายทู่
ชอ่ อก ปลี แน่นมาก 5) รูปร่างปลายผล ไม่มี
1) ขนบนก้านชอ่ ดอก ท�ามุมเลก็ นอ้ ย 6) ซากดอกตดิ ที่ปลายผล เชื่อมกันบางส่วน
2) ต�าแหนง่ เครอื กลว้ ย ผอม (0.46) 7) การเชอื่ มกา้ นผล เขยี วอ่อน
3) การปรากฏของเครือ (0.38) 8) สเี ปลอื กผลดิบ เหลือง
4) ต�าแหน่งก้านดอกเพศผู้ 9) สีเปลอื กผลสกุ งาช้าง
5) รปู ร่างปลกี ล้วย มน 10) สเี น้ือผลดบิ งาช้าง
6) ไหล่กาบปลี ซ้อนทับกนั สนิท 11) สีเน้อื ผลสุก ฝาด
แดงแกมม่วง 12) รสชาติ ไมม่ ี
กาบปลี ส้มแกมแดง 13) จา� นวนเมล็ด/ผล
1) ปลายกาบปลี เด่นชดั มาก
2) การห้มุ กาบปลี มว้ น
3) สีกาบปลดี า้ นนอก มีไขมาก
4) สีกาบปลีด้านใน
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลักษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กล้วยเปร้ียวบ้านไร่เป็นกล้วยกลุ่มจีโนม AAB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 3.1 เมตร สีเขียวแกมเหลือง
มีปนสีน้�าตาลแกมด�า เส้นรอบวง ยาวประมาณ 45 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 43 เซนติเมตร สีเขียว
เป็นร่องเปิด ขอบตรง มีครีบ ใบอ่อนที่ยังม้วนอยู่สีเขียวแกมม่วง เม่ือคลี่กางออกเต็มที่สีเขียวเข้มเป็นมัน
แผน่ ใบเปน็ คลน่ื กวา้ งประมาณ 68.5 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 202 เซนตเิ มตร ปลายใบมน โคนใบดา้ นหนงึ่ มน
ดา้ นหนง่ึ สอบเรยี ว กา้ นชอ่ ดอกไมม่ ขี น สเี ขยี ว กวา้ งประมาณ 2.4 เซนตเิ มตร ปลรี ปู หอก กาบปลสี แี ดงแกมมว่ ง
ซ้อนทบั กนั สนทิ ปลายมว้ นขึ้น ดา้ นในสสี ม้ แกมแดง มรี ่องปานกลาง ไหลก่ าบปลีกวา้ ง เครอื รูปทรงกระบอก
มี 8 หวี ผลโคง้ เลก็ น้อย ไม่พบซากกา้ นเกสรเพศเมียตดิ อยทู่ ่ปี ลายผล ก้านผลเรียบ เชือ่ มกนั บางสว่ น ไมม่ ขี น
ผลดบิ สเี ขยี วออ่ น เนื้อผลสงี าช้าง ผลสุกผิวผลเป็นสีเหลือง เน้ือผลสงี าชา้ ง แน่น รสฝาด ไมม่ เี มล็ด

182 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (AAB) ‘Kluai Priao Ban Rai’

ปลายใบ

ลักษณะวสิ ยั ร่องกา้ นใบ ปนทโ่ี คนกา้ นใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวีดบิ ด้านนอกแกนเครอื หวสี ุกดา้ นในแกนเครือ

เครอื ผลดบิ ผา่ ตามขวาง ผลสุกผ่าตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 183

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยพระยาเสวย

ลา� ตน้ เทยี ม กงึ่ ตัง้ ตรง อก ครีม
1) ลักษณะวสิ ยั 3.65 เมตร 1) สพี น้ื กลบี รวมเชงิ ประกอบ เหลือง
2) ความสูง 58 เซนตเิ มตร 2) สพี กู ลีบรวมเชิงประกอบ ร่วงพรอ้ ม
3) เส้นรอบวง เขียวปานกลาง 3) ลักษณะดอกเพศผู้ ใบประดับ
4) สี มี
5) ไข 4) สีดอกเพศผู้ ชมพูหรอื
20% ชมพแู กมมว่ ง
ใบ น้า� ตาลแกมด�า 5) ลกั ษณะก้านเกสรเพศเมีย
1) ปนท่โี คนกา้ นใบ เปดิ /ขอบโคง้ เข้า 6) สยี อดเกสรเพศเมยี ตรง
2) สีของปน ชมพูแกมมว่ งถงึ แดง 7) สโี คนรังไข่ เหลอื ง
3) ร่องกา้ นใบ เขยี ว ขาว
4) สีขอบกา้ นใบ สอบเรียวท้ังสองดา้ น ผล
5) สแี ผ่นใบด้านบน 1) จ�านวนหวี 6
6) รูปรา่ งโคนใบ ไมม่ ีขน 2) จา� นวนผลต่อหวี 14
ท�ามุม 45 องศา 3) รปู รา่ งผลกลว้ ย
ชอ่ อก ปลี โปร่ง 4) รปู ร่างผลผ่าตามขวาง โค้งเลก็ นอ้ ย
1) ขนบนกา้ นชอ่ ดอก ท�ามมุ เล็กน้อย 5) รปู ร่างปลายผล เหลย่ี มเล็กนอ้ ย
2) ตา� แหน่งเครือกลว้ ย ปานกลาง (0.46 6) ซากดอกตดิ ท่ีปลายผล คอขวด
3) การปรากฏของเครือ (0.32) มกี า้ นเกสร
4) ตา� แหน่งกา้ นดอกเพศผู้ 7) การเช่ือมกา้ นผล เพศเมียตดิ อยู่
5) รปู ร่างปลกี ลว้ ย แหลม 8) สีเปลือกผลดบิ
6) ไหล่กาบปลี ซอ้ นทบั กนั บางส่วน 9) สีเปลอื กผลสุก เช่ือมกนั บางสว่ น
แดงแกมม่วง 10) สเี น้ือผลดิบ เขียว
กาบปลี สม้ 11) สเี น้อื ผลสกุ เหลอื ง
1) ปลายกาบปลี เด่นชดั มาก 12) รสชาติ ครมี
2) การหมุ้ กาบปลี มว้ น 13) จ�านวนเมล็ด/ผล ส้มแกมชมพู
3) สกี าบปลีดา้ นนอก มีไขนอ้ ย ฝาด
4) สีกาบปลดี า้ นใน ไมม่ ี
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลกั ษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กล้วยพระยาเสวยเป็นกล้วยกลุ่มจีโนม ABB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 3.65 เมตร สีเขียวปานกลาง
มปี นสีน้า� ตาลเลก็ นอ้ ย เสน้ รอบวง ยาวประมาณ 58 เซนตเิ มตร กา้ นใบ ยาวประมาณ 36 เซนตเิ มตร สีเขียว
เปน็ รอ่ งเปดิ ขอบโคง้ เขา้ มคี รบี ใบออ่ นทยี่ งั มว้ นอยสู่ เี ขยี ว เมอื่ คลก่ี างออกเตม็ ทส่ี เี ขยี วเปน็ มนั แผน่ ใบเปน็ คลนื่
กว้างประมาณ 75 เซนติเมตร ยาวประมาณ 229 เซนติเมตร ปลายใบมน โคนใบสอบเรยี วทง้ั สองด้าน ก้าน
ช่อดอกไม่มีขน สีเขียวเข้ม กว้างประมาณ 1.2 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีแดงแกมม่วง ซ้อนทับกัน
บางส่วน ปลายม้วนข้ึน ด้านในสีส้มแกมแดง มีร่องลึก ไหล่กาบปลีกว้าง เครือรูปทรงกระบอก มี 6 หวี
ผลโคง้ เลก็ นอ้ ย พบซากกา้ นเกสรเพศเมยี ตดิ อยทู่ ปี่ ลายผล กา้ นผลเรยี บ เชอื่ มกนั บางสว่ น ไมม่ ขี น ผลดบิ สเี ขยี ว
เน้ือผลสีครีม ผลสุกผิวผลเป็นสีเหลือง เน้ือผลสีส้มแกมชมพู แนน่ รสฝาด ไมม่ เี มล็ด

184 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Phraya Sawoei’

ปลายใบ

ลักษณะวสิ ัย รอ่ งกา้ นใบ ปนทโี่ คนก้านใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวดี ิบดา้ นนอกแกนเครือ หวีสุกด้านในแกนเครือ

เครือ ผลดิบผา่ ตามขวาง ผลสกุ ผ่าตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 185

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยพาโลกาฬสินธุ์

ลา� ตน้ เทยี ม โค้งลง อก ชมพหู รือ
1) ลักษณะวิสัย 4 เมตร 1) สีพ้นื กลีบรวมเชงิ ประกอบ ชมพูแกมม่วง
2) ความสูง 55 เซนติเมตร
3) เส้นรอบวง เขยี วแกมแดง 2) สีพูกลบี รวมเชิงประกอบ ขาว
4) สี มี 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ ร่วงพรอ้ มใบ
5) ไข ประดับ
20% 4) สดี อกเพศผู้
ใบ น้�าตาลแกมด�า ชมพหู รอื
1) ปนทีโ่ คนก้านใบ เปดิ /ขอบปิด 5) ลักษณะกา้ นเกสรเพศเมยี ชมพแู กมมว่ ง
2) สีของปน เขยี ว 6) สยี อดเกสรเพศเมีย
3) รอ่ งกา้ นใบ เขยี วออ่ น 7) สีโคนรงั ไข่ ตรง
4) สขี อบก้านใบ มนทั้งสองดา้ น ผล เหลอื ง
5) สแี ผ่นใบดา้ นบน 1) จา� นวนหวี ครมี
6) รปู รา่ งโคนใบ ไมม่ ขี น 2) จา� นวนผลตอ่ หวี
หอ้ ยลงในแนวต้ังฉาก 3) รูปร่างผลกล้วย 6
ช่อ อก ปลี แนน่ 4) รูปร่างผลผ่าตามขวาง 10
1) ขนบนก้านช่อดอก ตรงลงข้างล่าง 5) รูปรา่ งปลายผล โคง้ เล็กนอ้ ย
2) ต�าแหนง่ เครือกลว้ ย ผอม (0.38) 6) ซากดอกตดิ ที่ปลายผล กลม
3) การปรากฏของเครือ (0.30) ปลายทู่
4) ตา� แหนง่ ก้านดอกเพศผู้ 7) การเชื่อมก้านผล มีสว่ นฐานของ
5) รปู ร่างปลีกลว้ ย ปานกลาง 8) สเี ปลือกผลดิบ ก้านเกสรเพศเมยี
6) ไหลก่ าบปลี ซ้อนทับกันบางส่วน 9) สีเปลือกผลสุก ย่นื ออกมา
แดงแกมม่วง 10) สีเนื้อผลดิบ
กาบปลี ชมพูแกมมว่ ง 11) สีเน้ือผลสกุ เชอ่ื มกนั บางส่วน
1) ปลายกาบปลี เด่นชดั มาก 12) รสชาติ เขยี ว
2) การหมุ้ กาบปลี ม้วน 13) จา� นวนเมล็ด/ผล เหลือง
3) สกี าบปลีด้านนอก มีไขปานกลาง ขาว
4) สีกาบปลีดา้ นใน ครีม
5) รอยแผลกาบปลี หวาน
6) ลักษณะของกาบปลี ไม่มี
7) ไขบนกาบปลี

กล้วยพาโลกาฬสินธุ์เป็นกล้วยกลุ่มจีโนม ABB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 4 เมตร มีสีเขียวแกมแดง
มีปนสีน�้าตาลแกมด�า เส้นรอบวง ยาวประมาณ 55 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 59 เซนติเมตร สีเขียว
เป็นร่องเปิด ขอบปิด ไม่มีครีบ ใบอ่อนที่ยังม้วนอยู่สีเขียว เมื่อคลี่กางออกเต็มที่สีเขียวอ่อนเป็นมัน แผ่นใบ
เป็นคลื่น กว้างประมาณ 37 เซนติเมตร ยาวประมาณ 173 เซนติเมตร ปลายใบมนเล็กน้อย โคนใบมนท้ัง
สองด้าน ก้านช่อดอกไม่มีขน สีเขียว กว้างประมาณ 3.2 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีแดงแกมม่วง
ซ้อนทับกันบางส่วน ปลายม้วนข้ึน ด้านในสีชมพูแกมม่วง มีร่องปานกลาง ไหล่กาบปลีปานกลาง เครือ
รูปทรงกะบอก มี 6 หวี ผลโคง้ เลก็ น้อย พบซากก้านเกสรเพศเมียท่ปี ลายผล กา้ นผลเรียบ เช่ือมกันบางสว่ น
ไมม่ ีขน ผลดบิ สีเขยี ว เนอื้ ผลสีขาว ผลสกุ ผวิ ผลเป็นสีเหลือง เนื้อผลสคี รีม แนน่ รสหวาน ไม่มีเมล็ด

186 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Phalo Kalasin’

ปลายใบ

ลกั ษณะวสิ ยั รอ่ งกา้ นใบ ปนที่โคนก้านใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวีดบิ ดา้ นนอกแกนเครือ หวสี ุกดา้ นในแกนเครือ

เครอื ผลดบิ ผ่าตามขวาง ผลสุกผ่าตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 187

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยร้อยหวี

ล�าตน้ เทยี ม กง่ึ ตง้ั ตรง อก ครมี
1) ลักษณะวิสัย 3.15 เมตร 1) สีพ้นื กลบี รวมเชิงประกอบ เหลือง
2) ความสงู 60 เซนตเิ มตร 2) สีพูกลบี รวมเชิงประกอบ รว่ งพร้อม
3) เส้นรอบวง เขยี วแกมเหลอื ง 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ ใบประดบั
4) สี มี ชมพูหรือ
5) ไข 4) สดี อกเพศผู้ ชมพแู กมม่วง
20% ตรง
ใบ น้�าตาล 5) ลกั ษณะกา้ นเกสรเพศเมีย เหลอื ง
1) ปนทโ่ี คนก้านใบ เปิด/กว้าง 6) สยี อดเกสรเพศเมยี ขาว
2) สีของปน เขยี ว 7) สีโคนรังไข่
3) ร่องก้านใบ เขียวเข้ม ผล 41
4) สขี อบกา้ นใบ มนทง้ั สองดา้ น 1) จ�านวนหวี
5) สแี ผ่นใบด้านบน 2) จ�านวนผลต่อหวี 14
6) รูปร่างโคนใบ มขี นมาก/ขนสั้น 3) รปู ร่างผลกล้วย
ทา� มมุ 45 องศา 4) รปู รา่ งผลผ่าตามขวาง โค้งเลก็ น้อย
ช่อ อก ปลี แนน่ มาก 5) รปู ร่างปลายผล เปน็ เหลยี่ มชดั เจน
1) ขนบนกา้ นช่อดอก ตรงลงขา้ งลา่ ง 6) ซากดอกตดิ ท่ปี ลายผล ปลายทู่
2) ตา� แหน่งเครอื กลว้ ย ผอม (0.36) มีส่วนฐานของ
3) การปรากฏของเครอื (0.39) 7) การเชอ่ื มก้านผล ก้านเกสรเพศเมยี
4) ต�าแหน่งก้านดอกเพศผู้ 8) สีเปลอื กผลดิบ ยนื่ ออกมา
5) รูปร่างปลีกลว้ ย มน 9) สเี ปลอื กผลสกุ
6) ไหล่กาบปลี ซอ้ นทับกนั บางสว่ น 10) สเี นือ้ ผลดิบ เชอ่ื มกนั บางส่วน
แดงแกมมว่ ง 11) สีเน้อื ผลสกุ เขียว
กาบปลี สม้ แกมแดง 12) รสชาติ เหลือง
1) ปลายกาบปลี เด่นชดั มาก 13) จา� นวนเมล็ด/ผล ขาว
2) การห้มุ กาบปลี มว้ น เหลอื ง
3) สีกาบปลีด้านนอก มไี ขปานกลาง หวาน
4) สีกาบปลีดา้ นใน ไม่มี
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลักษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กล้วยร้อยหวีเป็นกล้วยกลุ่มจีโนม AAB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 3.15 เมตร สีเขียวแกมเหลือง มีปน
สีน�า้ ตาล เส้นรอบวง ยาวประมาณ 60 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 46 เซนติเมตร สีเขยี ว เปน็ รอ่ งเปดิ
ขอบกว้าง มีครีบ ใบอ่อนที่ยังม้วนอยู่สีเขียว เม่ือคลี่กางออกเต็มท่ีสีเขียวเข้มเป็นมัน แผ่นใบเป็นคล่ืน กว้าง
ประมาณ 69.5 เซนติเมตร ยาวประมาณ 212 เซนติเมตร ปลายใบมน โคนใบมนทั้งสองด้าน ก้านช่อดอก
มีขนมากหรือขนส้ัน สีเขียวอ่อน กว้างประมาณ 4.15 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีแดงแกมม่วง
ซอ้ นทบั กนั บางสว่ น ปลายมว้ นขนึ้ ดา้ นในสสี ม้ แกมแดง มรี อ่ งปานกลาง ไหลก่ าบปลแี คบ เครอื รปู ทรงกระบอก
มี 41 หวี ผลโคง้ เลก็ นอ้ ย พบซากกา้ นเกสรเพศเมยี ทปี่ ลายผล กา้ นผลเรยี บ เชอ่ื มกนั บางสว่ น ไมม่ ขี น ผลดบิ
สีเขียว เนื้อผลสขี าว ผลสุกผิวผลเป็นสีเหลอื ง เน้อื ผลสเี หลือง นมุ่ รสหวาน ไม่มีเมลด็

188 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (AAB) ‘Kluai Roi Wi’

ปลายใบ

ลกั ษณะวสิ ยั ร่องก้านใบ ปนที่โคนกา้ นใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวดี บิ ดา้ นนอกแกนเครอื หวีสกุ ด้านในแกนเครอื

เครอื ผลดบิ ผา่ ตามขวาง ผลสุกผา่ ตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 189

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยลังกานครสวรรค์

ลา� ต้นเทียม ก่งึ ต้ังตรง อก ครมี
1) ลกั ษณะวิสัย 4 เมตร 1) สพี นื้ กลบี รวมเชิงประกอบ เหลือง
2) ความสงู 62 เซนติเมตร 2) สีพูกลีบรวมเชงิ ประกอบ ร่วงพรอ้ มใบ
3) เสน้ รอบวง เขียวแกมแดง 3) ลักษณะดอกเพศผู้ ประดบั
4) สี มี
5) ไข 4) สดี อกเพศผู้ เหลือง
20% 5) ลักษณะก้านเกสรเพศเมีย โค้งบริเวณโคน
ใบ นา�้ ตาลแกมดา� 6) สยี อดเกสรเพศเมยี เหลือง
1) ปนที่โคนกา้ นใบ เปิด/ขอบโค้งเขา้ 7) สโี คนรงั ไข่ ขาว
2) สีของปน ชมพูแกมมว่ งถึงแดง
3) ร่องก้านใบ เขยี วเข้ม ผล 11
4) สีขอบกา้ นใบ ดา้ นหนง่ึ มนอกี ดา้ นหนง่ึ สอบเรยี ว 1) จา� นวนหวี
5) สีแผน่ ใบด้านบน 2) จา� นวนผลตอ่ หวี 16
6) รปู ร่างโคนใบ มีขนเล็กนอ้ ย 3) รูปร่างผลกลว้ ย โคง้ เลก็ น้อย
ทา� มมุ เลก็ นอ้ ย 4) รูปรา่ งผลผ่าตามขวาง กลม
ชอ่ อก ปลี แนน่ 5) รปู รา่ งปลายผล ปลายทู่
1) ขนบนกา้ นช่อดอก ตรงลงข้างล่าง 6) ซากดอกติดทปี่ ลายผล ไม่มี
2) ตา� แหน่งเครือกลว้ ย ผอม (0.44) 7) การเช่อื มกา้ นผล เชือ่ มกนั บางส่วน
3) การปรากฏของเครอื (0.34) 8) สีเปลอื กผลดบิ เขียว
4) ตา� แหนง่ กา้ นดอกเพศผู้ 9) สเี ปลอื กผลสกุ เหลืองออ่ น
5) รูปรา่ งปลีกลว้ ย ปานกลาง 10) สีเนื้อผลดบิ ขาว
6) ไหล่กาบปลี ซอ้ นทับกันบางส่วน 11) สเี นื้อผลสกุ งาช้าง
ม่วงเข้มเกอื บด�า 12) รสชาติ หวานอมเปรยี้ ว
กาบปลี ชมพแู กมมว่ ง 13) จา� นวนเมลด็ /ผล ไม่มี
1) ปลายกาบปลี เด่นชดั มาก
2) การหุ้มกาบปลี มว้ น
3) สกี าบปลดี า้ นนอก มีไขมาก
4) สกี าบปลดี า้ นใน
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลักษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กลว้ ยลงั กานครสวรรคเ์ ปน็ กลว้ ยกลมุ่ จโี นม AAB ลา� ตน้ เทยี ม สงู ประมาณ 4 เมตร สเี ขยี วแกมแดง มปี น
สนี า้� ตาลแกมดา� เสน้ รอบวง ยาวประมาณ 62 เซนตเิ มตร กา้ นใบ ยาวประมาณ 65 เซนตเิ มตร สชี มพแู กมมว่ ง
ถึงแดง เป็นร่องเปิด ขอบโค้งเข้า ไม่มคี รบี ใบออ่ นท่ยี ังมว้ นอยู่สมี ว่ งแดง เมอ่ื คลี่กางออกเตม็ ท่ีสเี ขียวเขม้ ด้าน
แผน่ ใบเปน็ คลน่ื กวา้ งประมาณ 66 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 237 เซนตเิ มตร ปลายใบมน โคนใบดา้ นหนงึ่ มน
อกี ดา้ นหนง่ึ สอบเรยี ว กา้ นชอ่ ดอกมขี น สเี ขยี ว กวา้ งประมาณ 4.9 เซนตเิ มตร ปลรี ปู ปานกลาง กาบปลสี มี ว่ งเขม้
เกือบด�า ซ้อนทับกันบางส่วน ปลายม้วนขึ้น ด้านในสีชมพูแกมม่วง มีร่องปานกลาง ไหล่กาบปลีแคบ เครือ
รปู ทรงกะบอก มี 11 หวี ผลโคง้ เลก็ นอ้ ย ไมพ่ บซากดอกตดิ ทป่ี ลายผล กา้ นผลไมเ่ รยี บ เชอื่ มกนั บางสว่ น มขี น
ผลดบิ สีเขยี ว เนอ้ื ผลสีขาว ผลสุกผิวผลเป็นสีเหลืองอ่อน เนื้อผลสีงาชา้ ง นุ่ม รสหวานอมเปร้ียว ไมม่ ีเมลด็

190 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (AAB) ‘Kluai Langka Nakhon Sawan’

ปลายใบ

ลกั ษณะวิสัย รอ่ งก้านใบ ปนที่โคนกา้ นใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวดี บิ ด้านนอกแกนเครือ หวสี ุกด้านในแกนเครอื

เครือ ผลดบิ ผา่ ตามขวาง ผลสกุ ผา่ ตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 191

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยเล็บช้างกุด

ลา� ตน้ เทยี ม กึง่ ตั้งตรง อก ชมพหู รอื
1) ลักษณะวิสยั 4.1 เมตร 1) สีพนื้ กลบี รวมเชงิ ประกอบ ชมพูแกมมว่ ง
2) ความสงู 70 เซนตเิ มตร
3) เส้นรอบวง เขียวออ่ น 2) สพี ูกลีบรวมเชงิ ประกอบ เหลอื ง
4) สี มี 3) ลักษณะดอกเพศผู้ ร่วงพร้อม
5) ไข ใบประดบั
20% 4) สดี อกเพศผู้
ใบ น้า� ตาลแกมด�า 5) ลกั ษณะกา้ นเกสรเพศเมีย ครีม
1) ปนทโ่ี คนก้านใบ เปิด/ขอบโคง้ เขา้ 6) สยี อดเกสรเพศเมยี ตรง
2) สขี องปน เขียวอ่อน 7) สีโคนรังไข่ ครีม
3) ร่องกา้ นใบ เขยี ว ครีมชมพู
4) สีขอบก้านใบ มนทั้งสองด้าน ผล
5) สแี ผ่นใบด้านบน 1) จ�านวนหวี 7
6) รูปร่างโคนใบ ไม่มีขน 2) จา� นวนผลต่อหวี 16
ท�ามุมเลก็ น้อย 3) รูปรา่ งผลกลว้ ย ตรง
ช่อ อก ปลี แนน่ 4) รูปร่างผลผา่ ตามขวาง เปน็ เหลี่ยมชดั เจน
1) ขนบนกา้ นชอ่ ดอก ตรงลงข้างลา่ ง 5) รปู รา่ งปลายผล คอขวด
2) ตา� แหนง่ เครอื กล้วย ผอม (0.35) 6) ซากดอกติดทปี่ ลายผล มกี ้านเกสร
3) การปรากฏของเครอื (0.26) เพศเมยี ติดอยู่
4) ต�าแหนง่ กา้ นดอกเพศผู้ 7) การเช่ือมก้านผล
5) รปู รา่ งปลีกลว้ ย มนและแตกออก 8) สเี ปลือกผลดบิ เชอื่ มกันบางสว่ น
6) ไหลก่ าบปลี ซอ้ นทบั กนั บางสว่ น 9) สีเปลอื กผลสุก เขียวปานกลาง
แดงแกมม่วง 10) สเี น้ือผลดบิ เหลอื ง
กาบปลี แดง 11) สเี นือ้ ผลสกุ ขาว
1) ปลายกาบปลี เดน่ ชัดมาก 12) รสชาติ ครมี
2) การหุ้มกาบปลี ไมม่ ว้ น 13) จ�านวนเมลด็ /ผล หวานนอ้ ยหรอื จืด
3) สกี าบปลีดา้ นนอก มีไขมาก ไม่มี
4) สกี าบปลีด้านใน
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลกั ษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กลว้ ยเลบ็ ชา้ งกดุ เปน็ กลว้ ยกลมุ่ จโี นม BBB ลา� ตน้ เทยี ม สงู ประมาณ 4.1 เมตร สเี ขยี วออ่ น มปี นสนี า้� ตาล
แกมด�าเล็กน้อย เส้นรอบวง ยาวประมาณ 70 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 60 เซนติเมตร สีเขียวอ่อน
เปน็ รอ่ งเปดิ ขอบโคง้ เขา้ ไมม่ คี รบี ใบออ่ นทยี่ งั มว้ นอยสู่ เี ขยี ว เมอื่ คลก่ี างออกเตม็ ทส่ี เี ขยี วเปน็ มนั แผน่ ใบเปน็ คลน่ื
กว้างประมาณ 60 เซนติเมตร ยาวประมาณ 214 เซนตเิ มตร ปลายใบมน โคนใบมนทั้งสองดา้ น ก้านชอ่ ดอก
ไม่มีขน มีปนสีม่วงแกมน�้าตาลถึงม่วงด�า กว้างประมาณ 3.4 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีแดงแกมม่วง
ซ้อนทับกันบางส่วน ปลายไม่ม้วนขึ้น ด้านในสีแดง มีร่องปานกลาง ไหล่กาบปลีแคบ เครือรูปทรงกระบอก
มี 7 หวี ผลตรง พบซากก้านเกสรเพศเมยี ตดิ อยู่ติดที่ปลายผล กา้ นผลเรยี บ เชื่อมกนั บางส่วน ไม่มขี น ผลดบิ
สเี ขยี วปานกลาง เนอ้ื ผลสีขาว ผลสกุ ผิวผลเปน็ สเี หลืองเนื้อผลสีครมี แน่น รสหวานน้อยหรอื จืด ไมม่ เี มลด็

192 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (BBB) ‘Kluai Lep Chang Kut’

ปลายใบ

ลกั ษณะวิสัย ร่องก้านใบ ปนทีโ่ คนกา้ นใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวดี บิ ด้านนอกแกนเครอื หวีสกุ ดา้ นในแกนเครอื

เครือ ผลดบิ ผา่ ตามขวาง ผลสกุ ผา่ ตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 193

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยเล็บมือนาง

ลา� ตน้ เทยี ม ตง้ั ตรง อก ครมี
1) ลักษณะวสิ ยั 3 เมตร 1) สพี ื้นกลบี รวมเชงิ ประกอบ เหลอื ง
2) ความสูง 36 เซนติเมตร 2) สีพกู ลีบรวมเชิงประกอบ ร่วงหลงั ใบประดบั
3) เส้นรอบวง เขยี ว 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ ชมพูหรือ
4) สี มี 4) สีดอกเพศผู้ ชมพแู กมม่วง
5) ไข
20–50% 5) ลกั ษณะก้านเกสรเพศเมีย ตรง
ใบ น�้าตาล 6) สยี อดเกสรเพศเมีย เหลือง
1) ปนที่โคนก้านใบ เปดิ /ขอบกวา้ ง 7) สีโคนรังไข่ ขาว
2) สีของปน เขยี ว
3) ร่องกา้ นใบ เขยี วออ่ น ผล 7
4) สขี อบกา้ นใบ ดา้ นหนงึ่ มนอกี ดา้ นหนง่ึ สอบเรยี ว 1) จ�านวนหวี 14
5) สแี ผน่ ใบดา้ นบน 2) จา� นวนผลตอ่ หวี
6) รปู ร่างโคนใบ มีขนเล็กน้อย 3) รูปร่างผลกล้วย โค้งเล็กน้อย
ห้อยลงในแนวต้ังฉาก 4) รูปรา่ งผลผ่าตามขวาง กลม
ชอ่ อก ปลี โปร่ง 5) รูปร่างปลายผล คอขวด
1) ขนบนก้านช่อดอก ท�ามุมเลก็ นอ้ ย 6) ซากดอกติดทีป่ ลายผล มีกา้ นเกสร
2) ต�าแหน่งเครือกล้วย ผอม (0.39) เพศเมียติดอยู่
3) การปรากฏของเครือ (0.34) 7) การเชอื่ มก้านผล
4) ต�าแหนง่ กา้ นดอกเพศผู้ 8) สีเปลือกผลดิบ เช่อื มกนั บางสว่ น
5) รูปรา่ งปลีกลว้ ย ปานกลาง 9) สีเปลอื กผลสกุ เขยี ว
6) ไหล่กาบปลี ซอ้ นทับกันบางสว่ น 10) สเี นือ้ ผลดิบ เหลือง
ม่วง 11) สีเนอ้ื ผลสุก ครมี
กาบปลี สม้ แกมแดง 12) รสชาติ ขาว
1) ปลายกาบปลี เด่นชัดมาก 13) จ�านวนเมล็ด/ผล หวาน
2) การหุม้ กาบปลี มว้ น ไม่มี
3) สกี าบปลดี า้ นนอก มีนอ้ ยมากหรือไม่มี
4) สกี าบปลีดา้ นใน
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลกั ษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กล้วยเล็บมือนางเป็นกล้วยกลุ่มจีโนม AA ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 3 เมตร สีเขียว มีปนสีน้�าตาล
ปานกลาง เสน้ รอบวง ยาวประมาณ 36 เซนตเิ มตร กา้ นใบ ยาวประมาณ 15 เซนตเิ มตร สเี ขยี ว เปน็ รอ่ งเปดิ
ขอบกว้าง มีครีบ ใบอ่อนท่ียังม้วนอยู่สีเขียว เมื่อคลี่กางออกเต็มท่ีสีเขียวอ่อนเป็นมัน แผ่นใบเป็นคลื่น กว้าง
ประมาณ 18.5 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 223 เซนตเิ มตร ปลายใบมน โคนใบดา้ นหนงึ่ มนอกี ดา้ นหนงึ่ สอบเรยี ว
กา้ นชอ่ ดอกมขี นเลก็ นอ้ ย สเี ขยี ว กวา้ งประมาณ 2.1 เซนตเิ มตร ปลรี ปู หอก กาบปลสี มี ว่ ง ซอ้ นทบั กนั บางสว่ น
ปลายมว้ นขึน้ ดา้ นในสีสม้ แกมแดง มรี ่องเล็กนอ้ ยหรอื ไมม่ ี ไหล่กาบปลกี วา้ งปานกลาง เครอื รูปทรงกระบอก
มี 7 หวี ผลโค้งเล็กน้อย พบซากก้านเกสรเพศเมียติดอยู่ท่ีปลายผล ก้านผลไม่เรียบ เช่ือมกันบางส่วน มีขน
ผลดิบสีเขียว เนอ้ื ผลสคี รีม ผลสุกผวิ ผลเป็นสีเหลือง เนอื้ ผลสีขาว แน่น รสหวาน ไม่มเี มล็ด

194 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (AA) ‘Kluai Lep Mue Nang’

ปลายใบ

ลกั ษณะวิสัย ร่องก้านใบ ปนทโี่ คนกา้ นใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวดี บิ ดา้ นนอกแกนเครอื หวสี ุกด้านในแกนเครือ

เครอื ผลดบิ ผา่ ตามขวาง
กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 195

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยลูกไส้ด�าก�าแพงเพชร

ลา� ต้นเทียม ตง้ั ตรง อก ชมพูหรอื
1) ลักษณะวิสัย 4.5 เมตร 1) สีพนื้ กลบี รวมเชงิ ประกอบ ชมพแู กมม่วง
2) ความสงู 66 เซนติเมตร
3) เสน้ รอบวง เขียวปานกลาง 2) สพี ูกลบี รวมเชิงประกอบ เหลอื ง
4) สี มี 3) ลักษณะดอกเพศผู้ ร่วงหลงั ใบประดับ
5) ไข 4) สดี อกเพศผู้ ชมพหู รือ
ไมม่ ี ชมพูแกมมว่ ง
ใบ ไมม่ ี 5) ลักษณะกา้ นเกสรเพศเมีย
1) ปนทโ่ี คนกา้ นใบ เปดิ /ขอบโค้งเขา้ 6) สยี อดเกสรเพศเมีย ตรง
2) สีของปน เหลือง 7) สีโคนรงั ไข่ เหลือง
3) รอ่ งก้านใบ เขียวเขม้ ขาว
4) สขี อบกา้ นใบ ด้านหนึง่ มนด้านหนึง่ สอบเรียว ผล
5) สแี ผ่นใบด้านบน 1) จา� นวนหวี 8
6) รูปร่างโคนใบ ไม่มีขน 2) จ�านวนผลต่อหวี 16
ห้อยลงในแนวตัง้ ฉาก 3) รปู ร่างผลกล้วย โค้งเลก็ น้อย
ชอ่ อก ปลี โปรง่ 4) รูปรา่ งผลผา่ ตามขวาง กลม
1) ขนบนกา้ นชอ่ ดอก ตรงลงขา้ งล่าง 5) รปู รา่ งปลายผล แหลม
2) ตา� แหน่งเครือกลว้ ย ผอม (0.38) 6) ซากดอกตดิ ท่ีปลายผล มกี ้านเกสร
3) การปรากฏของเครือ (0.32) เพศเมยี ติดอยู่
4) ตา� แหนง่ ก้านดอกเพศผู้ 7) การเช่ือมกา้ นผล
5) รปู รา่ งปลกี ลว้ ย ปานกลาง 8) สเี ปลือกผลดิบ เช่ือมกนั บางส่วน
6) ไหลก่ าบปลี ซอ้ นทบั กนั บางสว่ น 9) สีเปลอื กผลสุก เขียว
แดงแกมม่วง 10) สเี น้ือผลดบิ เหลอื ง
กาบปลี สม้ แกมแดง 11) สีเนอ้ื ผลสกุ งาชา้ ง
1) ปลายกาบปลี เดน่ ชัดมาก 12) รสชาติ ครมี
2) การหุ้มกาบปลี มว้ น 13) จา� นวนเมล็ด/ผล หวานอมเปรี้ยว
3) สีกาบปลีด้านนอก มีไขปานกลาง 1 เมลด็
4) สกี าบปลีดา้ นใน
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลักษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กล้วยลูกไส้ด�าก�าแพงเพชรเป็นกล้วยกลุ่มจีโนม ABB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 4.5 เมตร สีเขียว
ปานกลาง ไมม่ ปี น เสน้ รอบวง ยาวประมาณ 66 เซนตเิ มตร กา้ นใบ ยาวประมาณ 61 เซนตเิ มตร สีเหลือง
เป็นร่องเปิด ขอบโค้งเข้า มีครีบ ใบอ่อนที่ยังม้วนอยู่สีเขียว เม่ือคลี่กางออกเต็มที่สีเขียวเข้มเป็นมัน แผ่นใบ
เปน็ คลน่ื กวา้ งประมาณ 60 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 225 เซนตเิ มตร ปลายใบมน โคนใบดา้ นหนงึ่ มนดา้ นหนงึ่
สอบเรียว ก้านช่อดอกไม่มีขน สีเขียว กว้างประมาณ 3.1 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีแดงแกมม่วง
ซ้อนทับกันบางส่วน ปลายมว้ นข้นึ ด้านในสสี ม้ แกมแดง มรี อ่ งลึก ไหลก่ าบปลปี านกลาง เครอื รูปทรงกระบอก
มี 8 หวี ผลโคง้ เลก็ นอ้ ย พบซากกา้ นเกสรเพศเมียตดิ อย่ทู ปี่ ลายผล กา้ นผลเรียบ เช่อื มกันบางสว่ น ไม่มขี น
ผลดบิ สีเขยี ว เน้อื ผลสีงาช้าง ผลสกุ ผวิ ผลเป็นสีเหลอื ง เน้ือผลสคี รีม นุ่ม รสชาติหวานอมเปรีย้ ว 1 เมล็ด

196 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร