กล้วยกินได้

Musa (AAA) ‘Kluai Khai Phra Ta Bong’

ปลายใบ

ลกั ษณะวิสัย ร่องก้านใบ ปนท่โี คนก้านใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวดี บิ ด้านนอกแกนเครือ หวสี ุกด้านในแกนเครอื

เครอื ผลดบิ ผ่าตามขวาง ผลสกุ ผา่ ตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 97

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยตานีกิ่งจันทร์

ล�าต้นเทียม กงึ่ ตง้ั ตรง อก ครมี
1) ลกั ษณะวิสยั 4.8 เมตร 1) สีพนื้ กลบี รวมเชงิ ประกอบ เหลอื ง
2) ความสูง 94 เซนตเิ มตร 2) สีพูกลบี รวมเชงิ ประกอบ ร่วงพร้อม
3) เส้นรอบวง เขยี วแกมเหลือง 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ ใบประดบั
4) สี ไม่มี
5) ไข 4) สีดอกเพศผู้ ครีม
20% 5) ลักษณะกา้ นเกสรเพศเมีย ตรง
ใบ น�า้ ตาลแกมด�า 6) สยี อดเกสรเพศเมยี เหลือง
1) ปนทโ่ี คนก้านใบ เปิด/ขอบโค้งเข้า 7) สโี คนรงั ไข่ ขาว
2) สขี องปน ชมพูแกมม่วงถงึ แดง
3) รอ่ งกา้ นใบ เขยี ว ผล 8
4) สีขอบก้าบใบ มนทง้ั สองด้าน 1) จ�านวนหวี 14
5) สีแผน่ ใบดา้ นบน 2) จ�านวนผลตอ่ หวี
6) รูปรา่ งโคนใบ มีขนเลก็ นอ้ ย 3) รูปร่างผลกลว้ ย โค้งเลก็ น้อย
ทา� มุมเล็กน้อย 4) รปู รา่ งผลผ่าตามขวาง เป็นเหลย่ี มชดั เจน
ชอ่ อก ปลี แนน่ มาก 5) รูปรา่ งปลายผล กลม
1) ขนบนก้านชอ่ ดอก ตรงลงขา้ งล่าง 6) ซากดอกติดท่ปี ลายผล มกี า้ นเกสร
2) ต�าแหนง่ เครอื กล้วย ผอม (0.36) เพศเมยี ตดิ อยู่
3) การปรากฏของเครือ (0.24) 7) การเชือ่ มกา้ นผล
4) ตา� แหน่งกา้ นดอกเพศ 8) สีเปลอื กผลดิบ ไมเ่ ชอ่ื มกนั
5) รปู ร่างปลกี ลว้ ย มน 9) สเี ปลอื กผลสกุ เขยี ว
6) ไหล่กาบปลี ซอ้ นทบั กันเล็กน้อย 10) สเี นอื้ ผลดิบ เหลือง
แดงแกมมว่ ง 11) สเี นอื้ ผลสุก ขาว
กาบปลี แดง 12) รสชาติ ครมี
1) ปลายกาบปลี เด่นชดั มาก 13) จ�านวนเมล็ด/ผล หวานมาก
2) การหุม้ กาบปลี ไม่ม้วน ไม่มี
3) สีกาบปลดี ้านนอก มีไขมาก
4) สกี าบปลีดา้ นใน
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลักษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กล้วยตานีกิ่งจันทร์เป็นกล้วยกลุ่มจีโนม BB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 4.8 เมตร สีเขียวแกมเหลือง
มปี นสนี า�้ ตาลดา� เลก็ นอ้ ย เสน้ รอบวง ยาวประมาณ 94 เซนตเิ มตร กา้ นใบ ยาวประมาณ 70 เซนตเิ มตร สชี มพู
แกมม่วงถึงแดง เป็นร่องเปิด ขอบโค้งเข้า ไม่มีครีบ ใบอ่อนท่ียังม้วนอยู่สีเขียว เม่ือคลี่กางออกเต็มที่สีเขียว
เป็นมัน แผ่นใบเป็นคลื่น กว้างประมาณ 65 เซนติเมตร ยาวประมาณ 215 เซนติเมตร ปลายใบมนเล็กน้อย
โคนใบมนท้ังสองด้าน ก้านช่อดอกมีขนเล็กน้อย สีเขียว กว้างประมาณ 2.7 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลี
สแี ดงปนมว่ ง ซอ้ นทบั กนั เลก็ นอ้ ย ปลายไมม่ ว้ น ดา้ นในสแี ดง มรี อ่ งปานกลาง ไหลก่ าบปลกี วา้ ง เครอื รปู โคนตดั
มี 8 หวี ผลโคง้ เลก็ นอ้ ย พบซากกา้ นยอดเกสรเพศเมยี ตดิ ทปี่ ลายผล กา้ นผลเรยี บ ไมเ่ ชอ่ื มกนั ไมม่ ขี น ผลดบิ
สีเขยี ว เน้อื ผลสีขาว ผลสกุ ผวิ ผลเป็นสเี หลือง เนื้อผลสีครมี แนน่ รสหวานมาก ไม่มเี มลด็

98 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (BB) ‘Kluai Tani King Chan’

ปลายใบ

ลกั ษณะวสิ ัย ร่องก้านใบ ปนทโ่ี คนกา้ นใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวดี บิ ด้านนอกแกนเครือ หวสี กุ ดา้ นในแกนเครอื

เครอื ผลดิบผ่าตามขวาง ผลสุกผ่าตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 99

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยตานีหม้อ

ล�าต้นเทยี ม ต้ังตรง อก ครมี
1) ลักษณะวิสยั 3.25 เมตร 1) สีพื้นกลบี รวมเชงิ ประกอบ เหลือง
2) ความสงู 50 เซนติเมตร 2) สีพูกลีบรวมเชงิ ประกอบ รว่ งพร้อม
3) เสน้ รอบวง เขียวปานกลาง 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ ใบประดบั
4) สี มี
5) ไข 4) สีดอกเพศผู้ ชมพูหรอื
20–50% ชมพแู กมมว่ ง
ใบ น้า� ตาลแกมดา� 5) ลักษณะก้านเกสรเพศเมยี
1) ปนทีโ่ คนกา้ นใบ เปดิ ขอบตรง 6) สียอดเกสรเพศเมีย ตรง
2) สีของปน เขยี วอ่อน 7) สโี คนรังไข่ เหลอื ง
3) รอ่ งก้านใบ เขยี ว ขาว
4) สีขอบก้าบใบ ดา้ นหนงึ่ มนอกี ดา้ นหนงึ่ สอบเรยี ว ผล
5) สแี ผน่ ใบด้านบน 1) จา� นวนหวี 6
6) รูปร่างโคนใบ มีขนมาก/ขนสั้น 2) จ�านวนผลต่อหวี 14
ท�ามุม 45 องศา 3) รปู ร่างผลกล้วย
ชอ่ อก ปลี โปรง่ 4) รปู ร่างผลผ่าตามขวาง โค้งเล็กน้อย
1) ขนบนกา้ นชอ่ ดอก ทา� มุมเลก็ น้อย 5) รปู รา่ งปลายผล เปน็ เหล่ยี มชัดเจน
2) ต�าแหนง่ เครือกล้วย ผอม (0.28) 6) ซากดอกตดิ ทีป่ ลายผล ปลายทู่
3) การปรากฏของเครอื (0.32) มีกา้ นเกสร
4) ตา� แหน่งกา้ นดอกเพศ 7) การเช่ือมกา้ นผล เพศเมยี ติดอยู่
5) รปู ร่างปลกี ล้วย มน 8) สเี ปลือกผลดิบ
6) ไหล่กาบปลี ซ้อนทับกนั สนิท 9) สีเปลอื กผลสกุ เช่ือมกันบางสว่ น
ม่วง 10) สเี นือ้ ผลดิบ เขียวอ่อน
กาบปลี แดง 11) สีเน้ือผลสุก เหลือง
1) ปลายกาบปลี เด่นชัดมาก 12) รสชาติ งาช้าง
2) การหุ้มกาบปลี ม้วน 13) จา� นวนเมล็ด/ผล ครมี
3) สกี าบปลีด้านนอก มไี ขปานกลาง หวานอมเปรี้ยว
4) สีกาบปลดี า้ นใน ไม่มี
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลกั ษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กล้วยตานีหม้อเป็นกล้วยกลุ่มจีโนม BB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 3.25 เมตร สีเขียวปานกลาง มีปน
สนี �้าตาลแกมด�า เสน้ รอบวง ยาวประมาณ 50 เซนตเิ มตร กา้ นใบ ยาวประมาณ 46 เซนติเมตร สีเขียวออ่ น
เป็นรอ่ งเปดิ ขอบตรง มีครบี ใบออ่ นที่ยงั ม้วนอย่มู สี ีเขียว เม่ือคลีก่ างออกเตม็ ทีส่ เี ขยี วเปน็ มนั แผน่ ใบเปน็ คล่ืน
กวา้ งประมาณ 55.7 เซนติเมตร ยาวประมาณ 88.2 เซนตเิ มตร ปลายใบมน โคนใบดา้ นหนงึ่ มนอกี ด้านหนงึ่
สอบเรยี ว ก้านชอ่ ดอกมีขนมากและขนส้ัน สีเขยี วเขม้ กว้างประมาณ 22 เซนตเิ มตร ปลรี ปู หอก กาบปลสี ีม่วง
ซ้อนทับกันสนิท ปลายม้วนข้ึน ด้านในสีแดง มีร่องลึก ไหล่กาบปลีกว้างปานกลาง เครือรูปทรงกระบอก
มี 6 หวี ผลโค้งเล็กนอ้ ย พบซากก้านยอดเกสรเพศเมียตดิ ทป่ี ลายผล กา้ นผลเรยี บ เชื่อมกนั บางส่วน ไม่มขี น
ผลดบิ สเี ขยี วอ่อน เน้ือผลงาช้าง ผลสกุ ผิวผลเปน็ สีเหลอื ง เน้อื ผลสีครีม นมุ่ รสหวานอมเปร้ยี ว ไมม่ ีเมล็ด

100 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (BB) ‘Kluai Tani Mo’

ปลายใบ

ลกั ษณะวสิ ัย รอ่ งกา้ นใบ ปนท่ีโคนก้านใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวีดบิ ด้านนอกแกนเครือ หวสี ุกด้านในแกนเครือ

เครอื ผลดบิ ผ่าตามขวาง ผลสกุ ผา่ ตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 101

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยตานีหอมทอง

ล�าตน้ เทียม กง่ึ ตง้ั ตรง อก ขาว
1) ลกั ษณะวิสัย 4.5 เมตร 1) สีพื้นกลบี รวมเชงิ ประกอบ เหลือง
2) ความสงู 67 เซนตเิ มตร 2) สีพกู ลบี รวมเชงิ ประกอบ รว่ งกอ่ นใบประดบั
3) เส้นรอบวง เขียว 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ ชมพหู รือ
4) สี มี 4) สดี อกเพศผู้ ชมพแู กมมว่ ง
5) ไข
0% 5) ลักษณะก้านเกสรเพศเมีย ตรง
ใบ ไมม่ ี 6) สียอดเกสรเพศเมีย ขาว
1) ปนทโี่ คนก้านใบ ปิด 7) สโี คนรังไข่ ขาว
2) สีของปน เขยี ว
3) รอ่ งก้านใบ เขียว ผล 5
4) สีขอบกา้ บใบ มนทงั้ สองดา้ น 1) จา� นวนหวี 14
5) สีแผน่ ใบด้านบน 2) จ�านวนผลต่อหวี
6) รูปรา่ งโคนใบ ไมม่ ีขน 3) รปู รา่ งผลกล้วย ตรง
ท�ามมุ 45 องศา 4) รปู ร่างผลผ่าตามขวาง เปน็ เหล่ยี ม
ช่อ อก ปลี แน่น เลก็ นอ้ ย
1) ขนบนกา้ นช่อดอก ตรงลงขา้ งลา่ ง 5) รูปร่างปลายผล
2) ต�าแหนง่ เครอื กล้วย ปานกลาง (0.51) 6) ซากดอกติดที่ปลายผล คอขวด
3) การปรากฏของเครอื (0.22) มีก้านเกสร
4) ต�าแหนง่ ก้านดอกเพศ 7) การเชื่อมกา้ นผล เพศเมียติดอยู่
5) รูปรา่ งปลกี ล้วย มน 8) สเี ปลอื กผลดบิ
6) ไหลก่ าบปลี ซอ้ นทับกันบางสว่ น 9) สเี ปลือกผลสกุ เชอ่ื มกนั บางสว่ น
ม่วงแกมนา�้ ตาล 10) สเี น้อื ผลดิบ เขยี วอ่อน
กาบปลี แดง 11) สเี นื้อผลสกุ เหลอื งออ่ น
1) ปลายกาบปลี เด่นชดั มาก 12) รสชาติ ครีม
2) การหมุ้ กาบปลี ไม่ม้วน 13) จา� นวนเมล็ด/ผล ขาว
3) สกี าบปลดี ้านนอก มไี ขมาก หวาน
4) สกี าบปลดี า้ นใน 253
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลักษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กล้วยตานีหอมทองเป็นกล้วยกลุ่มจีโนม BB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 4.5 เมตร สีเขียว ไม่มีปน
เส้นรอบวง ยาวประมาณ 67 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 80 เซนติเมตร สีเขียว เป็นร่องปิด ไม่มีครีบ
ใบอ่อนทย่ี ังมว้ นอยู่สีเขยี ว เมือ่ คล่ีกางออกเต็มท่ีสีเขียวเป็นมัน แผ่นใบเป็นคลื่น กวา้ งประมาน 65 เซนตเิ มตร
ยาวประมาณ 241 เซนตเิ มตร ปลายใบมนเล็กนอ้ ย โคนใบมนทงั้ สองดา้ น ก้านช่อดอกไมม่ ขี น สเี ขยี ว กว้าง
ประมาณ 2.3 เซนติเมตร ปลีรูปปานกลาง กาบปลีสีม่วงแกมน้�าตาล ซ้อนทับกันบางส่วน ปลายไม่ม้วนขึ้น
ดา้ นในสแี ดง มรี อ่ งลกึ ไหลก่ าบปลแี คบ เครอื รปู ทรงกระบอก มี 5 หวี ผลตรง พบซากกา้ นยอดเกสรเพศเมยี
ติดท่ีปลายผล ก้านผลเรียบ เชื่อมกันบางส่วน ไม่มีขน ผลดิบสีเขียวอ่อน เนื้อผลสีครีม ผลสุกผิวผลเป็น
สเี หลืองอ่อน เน้อื ผลสขี าว แน่น รสหวาน มปี ระมาณ 253 เมล็ด

102 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (BB) ‘Kluai Tani Hom Thong’

ปลายใบ

ลกั ษณะวิสัย ร่องก้านใบ ปนทโี่ คนกา้ นใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวดี ิบดา้ นนอกแกนเครอื หวีสุกด้านในแกนเครือ

เครอื ผลดบิ ผา่ ตามขวาง ผลสกุ ผ่าตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 103

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยตีบค�า

ล�าตน้ เทียม ก่ึงต้งั ตรง อก ครีม
1) ลกั ษณะวิสยั 4.5 เมตร 1) สพี ื้นกลบี รวมเชิงประกอบ เหลือง
2) ความสูง 69 เซนติเมตร 2) สพี ูกลบี รวมเชิงประกอบ รว่ งพร้อม
3) เส้นรอบวง เขียวปานกลาง 3) ลักษณะดอกเพศผู้ ใบประดบั
4) สี มี
5) ไข 4) สีดอกเพศผู้ ชมพอู ่อน
20% 5) ลักษณะกา้ นเกสรเพศเมีย โค้งบรเิ วณโคน
ใบ นา�้ ตาลแกมดา� 6) สียอดเกสรเพศเมีย เหลือง
1) ปนทีโ่ คนกา้ นใบ เปิด/ขอบตรง 7) สโี คนรังไข่ ขาว
2) สขี องปน เขียว
3) รอ่ งก้านใบ เขยี ว ผล 6
4) สขี อบกา้ นใบ สอบเรยี วทง้ั สองด้าน 1) จา� นวนหวี 16
5) สีแผน่ ใบด้านบน 2) จ�านวนผลต่อหวี โค้ง
6) รูปรา่ งโคนใบ มีขนสัน้ 3) รูปรา่ งผลกล้วย กลม
ท�ามุมเล็กน้อย 4) รูปรา่ งผลผา่ ตามขวาง ปลายทู่
ชอ่ อก ปลี แนน่ 5) รปู ร่างปลายผล มกี ้านเกสร
1) ขนบนก้านช่อดอก ตรงลงข้างล่าง 6) ซากดอกตดิ ท่ปี ลายผล เพศเมยี ติดอยู่
2) ต�าแหน่งเครอื กล้วย ผอม (0.36)
3) การปรากฏของเครอื (0.30) 7) การเชือ่ มกา้ นผล เชื่อมกันบางสว่ น
4) ตา� แหนง่ ก้านดอกเพศผู้ 8) สีเปลือกผลดบิ เขียว
5) รูปร่างปลกี ลว้ ย ปานกลาง 9) สีเปลอื กผลสกุ เหลือง
6) ไหลก่ าบปลี ซอ้ นทบั กันบางส่วน 10) สเี น้ือผลดิบ ครีม
มว่ งแกมแดง 11) สเี น้ือผลสกุ เหลอื ง
กาบปลี สม้ แกมแดง 12) รสชาติ หวานอมเปรยี้ ว
1) ปลายกาบปลี เดน่ ชดั มาก 13) จา� นวนเมลด็ /ผล ไม่มี
2) การห้มุ กาบปลี มว้ น
3) สีกาบปลีดา้ นนอก มไี ขนอ้ ย
4) สีกาบปลีด้านใน
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลักษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กล้วยตีบค�าเป็นกล้วยกลุ่มจีโนม ABB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 4.5 เมตร สีเขียวปานกลาง มีปน
สีน�้าตาลแกมด�าเล็กน้อย เส้นรอบวง ยาวประมาณ 69 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 60 เซนติเมตร
สีเขยี ว เปน็ ร่องเปดิ ขอบตรง ไมม่ คี รบี ใบอ่อนท่ียงั มว้ นอยูส่ ีเขยี ว เมื่อคลก่ี างออกเตม็ ที่สีเขยี วเป็นมนั แผ่นใบ
เปน็ คลน่ื กว้างประมาณ 54 เซนติเมตร ยาวประมาณ 199 เซนตเิ มตร ปลายใบมนเลก็ น้อย โคนใบสอบเรียว
ท้ังสองด้าน ก้านช่อดอกมีขนสั้น สีเขียว กว้างประมาณ 2 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีม่วงแกมแดง
ซอ้ นทบั กนั บางสว่ น ปลายมว้ นขนึ้ ดา้ นในสสี ม้ แกมแดง มรี อ่ งปานกลาง ไหลก่ าบปลกี วา้ ง เครอื รปู ทรงกะบอก
มี 6 หวี ผลโค้ง พบซากกา้ นเกสรเพศเมียตดิ อยู่ตดิ ท่ีปลายผล กา้ นผลไม่เรียบ เชือ่ มกนั บางส่วน มขี น ผลดบิ
สเี ขียว เนอื้ ผลสคี รมี ผลสกุ ผิวผลเป็นสีเหลือง เนอื้ ผลสีเหลอื ง นุ่ม รสหวานอมเปรีย้ ว ไม่มีเมลด็

104 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Tip Kham’

ปลายใบ

ลกั ษณะวสิ ัย ร่องกา้ นใบ ปนที่โคนก้านใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวีดิบด้านนอกแกนเครือ หวสี ุกด้านในแกนเครอื

เครือ ผลดบิ ผ่าตามขวาง ผลสกุ ผา่ ตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 105

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยตีบนครสวรรค์

ลา� ต้นเทยี ม ต้ังตรง อก ชมพหู รือ
1) ลักษณะวิสยั 4.23 เมตร 1) สพี ืน้ กลบี รวมเชงิ ประกอบ ชมพูแกมมว่ ง
2) ความสูง 62 เซนตเิ มตร เหลอื ง
3) เส้นรอบวง เขยี วแกมเหลือง 2) สีพูกลบี รวมเชิงประกอบ รว่ งพรอ้ ม
4) สี มี 3) ลักษณะดอกเพศผู้ ใบประดับ
5) ไข ชมพหู รอื
20% 4) สดี อกเพศผู้ ชมพแู กมมว่ ง
ใบ ด�าแกมม่วง ตรง
1) ปนทโ่ี คนก้านใบ เปิด/ขอบโค้งเข้า 5) ลักษณะก้านเกสรเพศเมยี เหลอื ง
2) สขี องปน เหลือง 6) สียอดเกสรเพศเมีย ครีม
3) ร่องกา้ นใบ เขยี วเข้ม 7) สโี คนรงั ไข่
4) สีขอบก้านใบ มนทัง้ สองด้าน ผล 8
5) สีแผ่นใบดา้ นบน 1) จ�านวนหวี 14
6) รปู รา่ งโคนใบ ไมม่ ีขน 2) จ�านวนผลตอ่ หวี
ห้อยลงในแนวต้ังฉาก 3) รูปร่างผลกล้วย โค้งเล็กน้อย
ช่อ อก ปลี โปร่ง 4) รปู รา่ งผลผ่าตามขวาง เป็นเหล่ยี ม
1) ขนบนก้านชอ่ ดอก ตรงลงข้างลา่ ง เลก็ น้อย
2) ตา� แหน่งเครือกลว้ ย ผอม (0.14) 5) รูปร่างปลายผล ปลายทู่
3) การปรากฏของเครอื (0.26) 6) ซากดอกติดทีป่ ลายผล มกี ้านเกสร
4) ตา� แหน่งก้านดอกเพศผู้ เพศเมียติดอยู่
5) รูปร่างปลีกลว้ ย ปานกลาง 7) การเชอ่ื มก้านผล เช่ือมกันบางส่วน
6) ไหลก่ าบปลี ซ้อนทบั กนั บางสว่ น 8) สเี ปลือกผลดบิ เขยี ว
แดงแกมมว่ ง 9) สเี ปลอื กผลสกุ เหลอื ง
กาบปลี ส้มแกมแดง 10) สเี นอื้ ผลดิบ ครีม
1) ปลายกาบปลี เด่นชดั มาก 11) สีเนอ้ื ผลสกุ งาช้าง
2) การหุม้ กาบปลี มว้ น 12) รสชาติ หวาน
3) สกี าบปลดี ้านนอก มไี ขมาก 13) จา� นวนเมล็ด/ผล 4
4) สกี าบปลดี ้านใน
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลกั ษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กล้วยตีบนครสวรรค์เปน็ กล้วยกลุ่มจีโนม ABB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 4.32 เมตร สีเขยี วแกมเหลือง
มีปนสีด�าแกมม่วงเล็กน้อย เส้นรอบวง ยาวประมาณ 62 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 56 เซนติเมตร
สีเหลือง เป็นร่องเปิด ขอบโค้งเข้า มีครีบ ใบอ่อนที่ยังม้วนอยู่สีเขียว เมื่อคล่ีกางออกเต็มท่ีสีเขียวเข้มเป็นมัน
แผน่ ใบเปน็ คลนื่ กวา้ งประมาณ 60 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 210 เซนตเิ มตร ปลายใบมนเลก็ นอ้ ย โคนใบมน
ทงั้ สองดา้ น กา้ นชอ่ ดอกไมม่ ขี น สีเขียว กวา้ งประมาณ 3 เซนติเมตร ปลีรปู ปานกลาง กาบปลีสแี ดงแกมมว่ ง
ซอ้ นทบั กนั บางสว่ น ปลายมว้ นขน้ึ ดา้ นในสสี ม้ แกมแดง มรี อ่ งปานกลาง ไหลก่ าบปลแี คบ เครอื รปู ทรงกระบอก
มี 8 หวี ผลโค้งเล็กน้อย พบซากก้านเกสรเพศเมียติดอยู่ติดท่ีปลายผล กา้ นผลเรยี บ เชือ่ มกนั บางส่วน ไม่มีขน
ผลดิบสเี ขยี ว เน้ือผลสคี รีม ผลสุกผวิ ผลเปน็ สีเหลือง เนื้อผลงาช้าง นุ่ม รสหวาน มี 4 เมลด็

106 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Tip Nakhon Sawan’

ปลายใบ

ลักษณะวสิ ยั รอ่ งก้านใบ ปนทีโ่ คนกา้ นใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวีดบิ ดา้ นนอกแกนเครือ หวีสุกดา้ นในแกนเครอื

เครอื ผลดิบผา่ ตามขวาง ผลสกุ ผา่ ตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 107

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยตีบมุกดาหาร

ล�าตน้ เทียม ต้ังตรง อก ครมี
1) ลักษณะวสิ ัย 3.8 เมตร 1) สพี ืน้ กลีบรวมเชิงประกอบ เหลือง
2) ความสูง 5.3 เซนติเมตร 2) สพี กู ลบี รวมเชิงประกอบ รว่ งหลงั ใบประดับ
3) เสน้ รอบวง เขยี วปานกลาง 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ ครมี
4) สี มี 4) สดี อกเพศผู้ ตรง
5) ไข 5) ลักษณะกา้ นเกสรเพศเมีย เหลือง
0% 6) สียอดเกสรเพศเมีย ขาว
ใบ ไม่มี 7) สีโคนรังไข่
1) ปนท่โี คนกา้ นใบ เปิด/ขอบโคง้ เขา้ 4
2) สขี องปน เขยี ว ผล
3) ร่องกา้ นใบ เขยี ว 1) จา� นวนหวี 16
4) สีขอบกา้ บใบ ดา้ นหน่ึงมนดา้ นหนง่ึ สอบเรียว 2) จา� นวนผลต่อหวี โค้งเล็กนอ้ ย
5) สีแผน่ ใบด้านบน 3) รปู รา่ งผลกล้วย เป็นเหลีย่ มชัดเจน
6) รูปรา่ งโคนใบ มีขนเล็กนอ้ ย 4) รูปรา่ งผลผ่าตามขวาง ปลายทู่
ท�ามมุ เล็กนอ้ ย 5) รปู ร่างปลายผล มกี ้านเกสร
ช่อ อก ปลี โปร่ง 6) ซากดอกตดิ ทป่ี ลายผล เพศเมยี ติดอยู่
1) ขนบนก้านชอ่ ดอก ตรงลงข้างลา่ ง
2) ตา� แหน่งเครือกล้วย อ้วน (1) 7) การเชอื่ มก้านผล เช่อื มกนั บางส่วน
3) การปรากฏของเครอื (0.97) 8) สีเปลือกผลดบิ เขียว
4) ต�าแหนง่ ก้านดอกเพศ 9) สีเปลือกผลสกุ เหลือง
5) รูปร่างปลีกลว้ ย มนและแตกออก 10) สีเนอื้ ผลดิบ ครมี
6) ไหล่กาบปลี ซอ้ นทบั กนั บางสว่ น 11) สเี น้ือผลสกุ ขาว
แดงแกมม่วง 12) รสชาติ หวาน
กาบปลี เหลอื งหรือเขยี ว 13) จา� นวนเมล็ด/ผล ไม่มี
1) ปลายกาบปลี เดน่ ชัดมาก
2) การหมุ้ กาบปลี มว้ น
3) สกี าบปลดี า้ นนอก มไี ขปานกลาง
4) สีกาบปลีดา้ นใน
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลักษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กล้วยตีบมุกดาหารเป็นกล้วยกลุ่มจีโนม ABB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 3.8 เมตร สีเขียวปานกลาง
ไม่มีปน เส้นรอบวง ยาวประมาณ 53 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 53 เซนติเมตร สีเขียว เป็นร่องเปิด
ขอบโค้งเข้า มีครีบ ใบอ่อนท่ียังม้วนอยู่สีเขียว เมื่อคลี่กางออกเต็มที่สีเขียวเป็นมัน แผ่นใบเป็นคล่ืน กว้าง
ประมาณ 65 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 235 เซนตเิ มตร ปลายใบเหลยี่ ม โคนใบดา้ นหนง่ึ มนดา้ นหนง่ึ สอบเรยี ว
ก้านช่อดอกมีขน สีเขียวอ่อน กว้างประมาณ 2.2 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีแดงแกมม่วง ซ้อนทับกัน
บางสว่ น ปลายมว้ นขน้ึ ด้านในสแี ดง มรี อ่ งปานกลาง ไหล่กาบปลกี ว้าง เครอื รูปทรงกระบอก มี 4 หวี ผลโค้ง
เล็กน้อย พบซากก้านยอดเกสรเพศเมียติดท่ีปลายผล ก้านผลเรียบ เชื่อมกันบางส่วน ไม่มีขน ผลดิบสีเขียว
เน้ือผลสคี รมี ผลสุกผวิ ผลเป็นสเี หลอื ง เนื้อผลผลสขี าว นุ่ม รสหวาน ไมม่ เี มลด็

108 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Tip Mukdahan’

ปลายใบ

ลักษณะวิสัย ร่องกา้ นใบ ปนทโี่ คนก้านใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวีดบิ ดา้ นนอกแกนเครอื หวสี กุ ดา้ นในแกนเครือ

เครือ ผลดิบผ่าตามขวาง ผลสกุ ผ่าตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 109

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยโตนดพัทลุง

ลา� ต้นเทียม ต้งั ตรง อก ชมพูหรือ
1) ลักษณะวสิ ยั 4.3 เมตร 1) สพี ้ืนกลบี รวมเชิงประกอบ ชมพูแกมมว่ ง
2) ความสงู 62 เซนติเมตร
3) เสน้ รอบวง เขียว 2) สพี กู ลีบรวมเชงิ ประกอบ เหลือง
4) สี มี 3) ลักษณะดอกเพศผู้ รว่ งกอ่ นใบประดบั
5) ไข 4) สดี อกเพศผู้ เหลือง
20 % 5) ลกั ษณะก้านเกสรเพศเมยี โค้งใตย้ อด
ใบ น�า้ ตาลแกมแดง เกสรเพศเมีย
1) ปนที่โคนก้านใบ ปดิ 6) สยี อดเกสรเพศเมยี
2) สีของปน เขียว 7) สโี คนรังไข่ เหลือง
3) รอ่ งกา้ นใบ เขยี ว ผล ขาว
4) สีขอบกา้ บใบ มนทั้งสองดา้ น 1) จ�านวนหวี
5) สีแผน่ ใบดา้ นบน 2) จ�านวนผลตอ่ หวี 7
6) รปู ร่างโคนใบ ไมม่ ขี น 3) รปู รา่ งผลกล้วย 16
ห้อยลงในแนวตงั้ ฉาก 4) รปู ร่างผลผา่ ตามขวาง โค้งเล็กน้อย
ชอ่ อก ปลี แน่น เป็นเหล่ยี ม
1) ขนบนก้านช่อดอก ตรงลงข้างล่าง 5) รูปร่างปลายผล เลก็ นอ้ ย
2) ต�าแหนง่ เครือกล้วย ผอม (0.39) 6) ซากดอกติดท่ปี ลายผล
3) การปรากฏของเครือ (0.25) ปลายทู่
4) ต�าแหน่งกา้ นดอกเพศ 7) การเชอ่ื มก้านผล มีกา้ นเกสร
5) รปู ร่างปลีกล้วย ปานกลาง 8) สีเปลือกผลดิบ เพศเมยี ติดอยู่
6) ไหล่กาบปลี ซ้อนทับกันบางส่วน 9) สีเปลอื กผลสกุ
แดงแกมมว่ ง 10) สเี นอื้ ผลดิบ เชอ่ื มกนั บางสว่ น
กาบปลี ส้มแกมแดง 11) สเี นอ้ื ผลสกุ เขยี ว
1) ปลายกาบปลี เดน่ ชัดมาก 12) รสชาติ เหลืองออ่ น
2) การห้มุ กาบปลี ม้วน 13) จ�านวนเมลด็ /ผล ครมี
3) สีกาบปลดี า้ นนอก มไี ขมาก ครมี
4) สีกาบปลีดา้ นใน หวานนอ้ ยหรอื จืด
5) รอยแผลกาบปลี ไม่มี
6) ลกั ษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กล้วยโตนดพัทลุงเป็นกล้วยกลุ่มจีโนม AAB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 4.3 เมตร สีเขียว มีปนสีน�้าตาล
แกมแดงเล็กน้อย เส้นรอบวง ยาวประมาณ 64 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 40 เซนติเมตร สีเขียว
เป็นร่องปิด ไม่มีครีบ ใบอ่อนที่ยังม้วนอยู่สีเขียว เม่ือคล่ีกางออกเต็มท่ีสีเขียวเป็นมัน แผ่นใบเป็นคล่ืน กว้าง
ประมาณ 50 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 200 เซนตเิ มตร ปลายใบมนเล็ก โคนใบมนทั้งสองด้าน ก้านช่อดอก
ไมม่ ขี น สเี ขยี วปานกลาง กว้างประมาณ 2.5 เซนติเมตร ปลรี ปู หอก กาบปลสี ีแดงแกมมว่ ง ซอ้ นทับกนั บาง
ส่วน ปลายม้วนข้ึน ด้านในสีส้มแกมแดง มีร่องปานกลาง ไหล่กาบปลีกว้าง เครือรูปทรงกระบอก มี 7 หวี
ผลโค้งเล็กน้อย พบซากก้านยอดเกสรเพศเมียติดที่ปลายผล ก้านผลเรียบ เชื่อมกันบางส่วน ไม่มีขน ผลดิบ
สีเขยี ว เน้อื ผลสคี รีม ผลสุกผิวผลเปน็ สีเหลอื งออ่ น เน้ือผลสีครีม แนน่ รสหวานนอ้ ยหรอื จืด ไมม่ ีเมล็ด

110 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (AAB) ‘Kluai Tanot Phatthalung’

ปลายใบ

ลักษณะวิสัย รอ่ งกา้ นใบ ปนทโี่ คนก้านใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวดี ิบด้านนอกแกนเครอื หวสี ุกด้านในแกนเครือ

เครือ ผลดิบผ่าตามขวาง ผลสุกผ่าตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 111

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยทองก�าปั่น

ล�าต้นเทยี ม ก่ึงตั้งตรง อก ครมี
1) ลักษณะวสิ ัย 2.9 เมตร 1) สีพ้นื กลีบรวมเชิงประกอบ เหลอื ง
2) ความสูง 42 เซนติเมตร 2) สีพูกลบี รวมเชิงประกอบ ร่วงหลงั ใบประดับ
3) เส้นรอบวง เขยี ว 3) ลักษณะดอกเพศผู้ ครมี แต้มชมพู
4) สี มี 4) สดี อกเพศผู้ ตรง
5) ไข 5) ลกั ษณะกา้ นเกสรเพศเมยี เหลือง
20% 6) สยี อดเกสรเพศเมีย ขาว
ใบ น้า� ตาลแกมดา� 7) สีโคนรงั ไข่
1) ปนท่โี คนกา้ นใบ เปดิ /ขอบตรง 7
2) สีของปน แดง ผล 13
3) รอ่ งก้านใบ เขียวเขม้ 1) จา� นวนหวี
4) สีขอบกา้ บใบ กลมท้งั สองด้าน 2) จ�านวนผลต่อหวี โคง้ เล็กนอ้ ย
5) สีแผ่นใบด้านบน 3) รปู ร่างผลกลว้ ย เป็นเหลีย่ ม
6) รปู ร่างโคนใบ มขี นเล็กนอ้ ย 4) รปู ร่างผลผ่าตามขวาง เล็กน้อย
ท�ามมุ 45 องศา
ช่อ อก ปลี โปรง่ 5) รปู รา่ งปลายผล ปลายทู่
1) ขนบนกา้ นช่อดอก ทา� มุมเลก็ น้อย 6) ซากดอกติดทป่ี ลายผล มีกา้ นเกสรเพศ
2) ต�าแหนง่ เครอื กลว้ ย ปานกลาง (0.51) เมยี ติดอยู่
3) การปรากฏของเครือ (0.27) 7) การเชอ่ื มก้านผล
4) ตา� แหนง่ กา้ นดอกเพศ 8) สีเปลือกผลดบิ เช่ือมกนั บางส่วน
5) รปู ร่างปลีกล้วย ปานกลาง 9) สีเปลือกผลสกุ เขยี ว
6) ไหลก่ าบปลี ซอ้ นทับกันบางสว่ น 10) สีเนอื้ ผลดิบ เหลอื ง
แดงแกมมว่ ง 11) สเี น้อื ผลสกุ ขาว
กาบปลี เหลอื งแกมส้ม 12) รสชาติ ครมี
1) ปลายกาบปลี เด่นชัดมาก 13) จา� นวนเมลด็ /ผล ฝาด
2) การหุม้ กาบปลี ม้วน ไมม่ ี
3) สกี าบปลดี ้านนอก มไี ขนอ้ ย
4) สกี าบปลีด้านใน
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลกั ษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กลว้ ยทองกา� ปน่ั เปน็ กลว้ ยกลมุ่ จโี นม AA ลา� ตน้ เทยี ม สงู ประมาณ 2.9 เมตร สเี ขยี ว มปี นสนี า้� ตาลแกม
ดา� เลก็ นอ้ ย เสน้ รอบวง ยาวประมาณ 42 เซนตเิ มตร กา้ นใบ ยาวประมาณ 40 เซนตเิ มตร สแี ดง เปน็ รอ่ งเปดิ
ขอบตรง ไม่มีครีบ ใบอ่อนท่ียังม้วนอยู่สีเขียว เม่ือคลี่กางออกเต็มที่สีเขียวเข้มเป็นมัน แผ่นใบเป็นคล่ืน กว้าง
ประมาณ 50 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 180 เซนติเมตร ปลายใบมน โคนใบมนทงั้ สองดา้ น กา้ นช่อดอกมขี น
เลก็ นอ้ ย สเี ขยี ว กวา้ งประมาณ 2.2 เซนตเิ มตร ปลรี ปู หอก กาบปลสี แี ดงแกมมว่ ง ซอ้ นทบั กนั บางสว่ น ปลาย
ม้วนข้ึน ด้านในสีเหลืองแกมส้ม มีร่องปานกลาง ไหล่กาบปลีกว้าง เครือรูปทรงกระบอก มี 7 หวี ผลโค้ง
เล็กน้อย พบซากก้านยอดเกสรเพศเมียติดที่ปลายผล ก้านผลไม่เรียบ เช่ือมกันบางส่วน มีขน ผลดิบสีเขียว
เนอื้ ผลสีขาว ผลสกุ ผวิ ผลเป็นสีเหลอื ง เนอ้ื ผลสีครมี แน่น รสฝาด ไมม่ ีเมล็ด

112 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (AA) ‘Kluai Thong Kam Pan’

ปลายใบ

ลกั ษณะวิสัย รอ่ งก้านใบ ปนทโ่ี คนกา้ นใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวดี ิบด้านนอกแกนเครือ หวีสุกด้านในแกนเครือ

เครอื ผลดบิ ผ่าตามขวาง ผลสกุ ผา่ ตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 113

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยทองข้ีแมว

ล�าตน้ เทยี ม ก่ึงตัง้ ตรง อก ครมี
1) ลกั ษณะวิสัย 2.7 เมตร 1) สพี นื้ กลีบรวมเชิงประกอบ เหลอื ง
2) ความสงู 30 เซนตเิ มตร 2) สพี กู ลบี รวมเชิงประกอบ ร่วงพรอ้ ม
3) เสน้ รอบวง เขยี ว 3) ลักษณะดอกเพศผู้ ใบประดับ
4) สี ไมม่ ี
5) ไข 4) สดี อกเพศผู้ ครีม
20% 5) ลักษณะกา้ นเกสรเพศเมยี ตรง
ใบ น�า้ ตาลแกมดา� 6) สียอดเกสรเพศเมีย เหลือง
1) ปนทโ่ี คนกา้ นใบ เปิด/ขอบโคง้ เข้า 7) สโี คนรงั ไข่ ขาว
2) สีของปน เขยี ว
3) ร่องกา้ นใบ เขียว ผล 4
4) สีขอบกา้ บใบ สอบเรยี วท้งั สองด้าน 1) จ�านวนหวี
5) สแี ผน่ ใบดา้ นบน 2) จา� นวนผลต่อหวี 14
6) รูปรา่ งโคนใบ มีขนเลก็ น้อย 3) รูปร่างผลกล้วย
ทา� มมุ 45 องศา 4) รปู ร่างผลผ่าตามขวาง โคง้ เล็กนอ้ ย
ชอ่ อก ปลี โปรง่ 5) รูปรา่ งปลายผล กลม
1) ขนบนกา้ นชอ่ ดอก ตรงลงข้างลา่ ง 6) ซากดอกตดิ ที่ปลายผล ปลายทู่
2) ต�าแหนง่ เครอื กล้วย ผอม (0.44) 7) การเช่ือมก้านผล ไม่มี
3) การปรากฏของเครือ (0.28) 8) สเี ปลอื กผลดิบ เชือ่ มกนั บางส่วน
4) ตา� แหน่งกา้ นดอกเพศ 9) สีเปลอื กผลสุก เขยี วออ่ น
5) รปู รา่ งปลกี ลว้ ย ปานกลาง 10) สเี น้อื ผลดิบ เหลืองอ่อน
6) ไหลก่ าบปลี ซอ้ นทบั กันสนิท 11) สเี นอื้ ผลสกุ ครีม
แดงแกมมว่ ง 12) รสชาติ เหลือง
กาบปลี สม้ แกมแดง 13) จ�านวนเมล็ด/ผล หวาน
1) ปลายกาบปลี เดน่ ชัดมาก ไม่มี
2) การหุม้ กาบปลี มว้ น
3) สีกาบปลีด้านนอก มไี ขนอ้ ย
4) สกี าบปลีด้านใน
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลกั ษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กลว้ ยทองขแ้ี มวเปน็ กลว้ ยกลมุ่ จโี นม AA ลา� ตน้ เทยี ม สงู ประมาณ 2.7 เมตร สเี ขยี ว มปี นสนี า�้ ตาลแกม
ดา� เลก็ นอ้ ย เสน้ รอบวง ยาวประมาณ 30 เซนตเิ มตร กา้ นใบ ยาวประมาณ 44 เซนตเิ มตร สเี ขยี ว เปน็ รอ่ งเปดิ
ขอบโค้งเข้า ไม่มีครีบ ใบอ่อนที่ยังม้วนอยู่สีเขียว เม่ือคล่ีกางออกเต็มท่ีสีเขียวเป็นมัน แผ่นใบเป็นคล่ืน กว้าง
ประมาณ 41 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 154 เซนตเิ มตร ปลายใบมนเล็กน้อย โคนใบแสอบเรยี วท้งั สองด้าน
ก้านช่อดอกมีขนเล็กน้อย สีเขียว มีปนสีม่วง กว้างประมาณ 2 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีแดงปนม่วง
ซ้อนทับกันสนทิ ปลายม้วนขน้ึ ด้านในสีสม้ แกมแดง มีรอ่ งปานกลาง ไหล่กาบปลีกวา้ ง เครอื รูปทรงกระบอก
มี 4 หวี ผลโคง้ เลก็ นอ้ ย ไมพ่ บซากกา้ นยอดเกสรเพศเมยี ตดิ ทป่ี ลายผล กา้ นผลไมเ่ รยี บ เชอื่ มกนั บางสว่ น มขี น
ผลดบิ สีเขียวออ่ น เนือ้ ในสีครีม ผลสุกผิวผลเป็นสเี หลอื งอ่อน เนือ้ ผลสเี หลอื ง นมุ่ รสหวาน ไม่มีเมล็ด

114 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (AA) ‘Kluai Thong Khi Maeo’

ปลายใบ

ลกั ษณะวิสัย ร่องก้านใบ ปนท่โี คนกา้ นใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวดี ิบดา้ นนอกแกนเครอื หวีสกุ ดา้ นในแกนเครอื

เครอื ผลดบิ ผา่ ตามขวาง ผลสกุ ผา่ ตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 115

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยทองส้ม

ล�าต้นเทยี ม กึง่ ต้งั ตรง อก ครีม
1) ลักษณะวสิ ัย 4.3 เมตร 1) สีพ้นื กลีบรวมเชิงประกอบ เหลอื ง
2) ความสงู 62.5 เซนติเมตร 2) สีพูกลบี รวมเชงิ ประกอบ รว่ งพร้อม
3) เสน้ รอบวง เขียว 3) ลักษณะดอกเพศผู้ ใบประดบั
4) สี มี
5) ไข 4) สดี อกเพศผู้ ครมี
20% 5) ลักษณะกา้ นเกสรเพศเมยี โค้งบริเวณโคน
ใบ น้า� ตาลแกมด�า 6) สียอดเกสรเพศเมยี ครมี
1) ปนทโี่ คนก้านใบ เปิด/ขอบโคง้ เขา้ 7) สีโคนรงั ไข่ ขาว
2) สขี องปน ชมพแู กมม่วงถงึ แดง
3) ร่องกา้ นใบ ชมพแู กมมว่ งถงึ แดง ผล 12
4) สขี อบกา้ บใบ มนทง้ั สองดา้ น 1) จา� นวนหวี
5) สแี ผ่นใบด้านบน 2) จา� นวนผลต่อหวี 16
6) รูปรา่ งโคนใบ ไมม่ ีขน 3) รูปร่างผลกล้วย ตรง
ห้อยลงในแนวต้งั ฉาก 4) รูปร่างผลผ่าตามขวาง เป็นเหล่ยี ม
ชอ่ อก ปลี แน่น เล็กน้อย
1) ขนบนกา้ นช่อดอก ตรงลงข้างล่าง 5) รูปรา่ งปลายผล
2) ต�าแหน่งเครือกลว้ ย ปานกลาง (0.46) 6) ซากดอกตดิ ทีป่ ลายผล คอขวด
3) การปรากฏของเครือ (0.32) 7) การเชื่อมก้านผล ไมม่ ี
4) ต�าแหน่งกา้ นดอกเพศ 8) สีเปลอื กผลดิบ เชือ่ มกันบางส่วน
5) รูปร่างปลกี ล้วย มน 9) สีเปลอื กผลสุก เขยี ว
6) ไหลก่ าบปลี ซ้อนทับกันบางสว่ น 10) สเี นือ้ ผลดิบ เหลือง
ม่วง 11) สเี น้ือผลสกุ งาช้าง
กาบปลี ส้มแกมแดง 12) รสชาติ งาช้าง
1) ปลายกาบปลี เดน่ ชดั มาก 13) จา� นวนเมลด็ /ผล เปร้ยี ว
2) การหุ้มกาบปลี มว้ น ไมม่ ี
3) สีกาบปลดี ้านนอก มไี ขมาก
4) สกี าบปลดี ้านใน
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลกั ษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กล้วยทองส้มเป็นกลว้ ยกลมุ่ จโี นม AA ล�าตน้ เทียม สงู ประมาณ 4.3 เมตร สเี ขียว มปี นสีน้�าตาลแกม
ด�าเลก็ น้อย เสน้ รอบวง ยาวประมาณ 62.5 เซนตเิ มตร กา้ นใบ ยาวประมาณ 55 เซนติเมตร สีชมพูแกมมว่ ง
ถึงแดง เป็นร่องเปิด ขอบโค้งเข้า ไม่มีครีบ ใบอ่อนท่ียังม้วนอยู่สีเขียว เม่ือคลี่กางออกเต็มที่สีเขียวเข้มเป็นมัน
แผ่นใบเปน็ คล่นื กวา้ งประมาณ 69 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 248 เซนติเมตร ปลายใบเหลย่ี ม โคนใบมนทงั้
สองด้าน ก้านช่อดอกไม่มีขน สีเขียวเข้ม กว้างประมาณ 1.5 เซนติเมตร ปลีรูปคล้ายลูกข่าง กาบปลีสีม่วง
ซ้อนทับกันบางส่วน ปลายม้วนขึ้น ด้านในสีส้มแกมแดง มีร่องปานกลาง ไหล่กาบปลีกว้างปานกลาง เครือ
รูปทรงกระบอก มี 12 หวี ผลตรง ไม่พบซากก้านยอดเกสรเพศเมียติดท่ีปลายผล ก้านผลเรียบ เชื่อมกัน
บางสว่ น ไม่มขี น ผลดบิ สีเขียว เนื้อผลสีเหลอื ง ผลสกุ ผวิ ผลเป็นงาช้าง เนอ้ื ผลงาช้าง แนน่ รสเปรยี้ ว ไม่มีเมล็ด

116 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (AA) ‘Kluai Thong Som’

ปลายใบ

ลักษณะวิสัย รอ่ งก้านใบ ปนที่โคนก้านใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวีดิบดา้ นนอกแกนเครือ หวีสกุ ด้านในแกนเครือ

เครอื ผลดบิ ผา่ ตามขวาง ผลสกุ ผา่ ตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 117

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยทองเอย

ล�าต้นเทียม ก่งึ ต้งั ตรง อก ขาว
1) ลกั ษณะวสิ ัย 3.4 เมตร 1) สพี น้ื กลบี รวมเชิงประกอบ เหลือง
2) ความสงู 40 เซนติเมตร 2) สีพูกลบี รวมเชงิ ประกอบ รว่ งพรอ้ ม
3) เสน้ รอบวง เขียว 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ ใบประดับ
4) สี ไมม่ ี
5) ไข 4) สีดอกเพศผู้ ครมี ชมพู
ไม่มี 5) ลกั ษณะกา้ นเกสรเพศเมยี โคง้ บริเวณโคน
ใบ ไม่มี 6) สียอดเกสรเพศเมยี เหลือง
1) ปนทโ่ี คนก้านใบ เปดิ /ขอบตรง 7) สโี คนรังไข่ ขาว
2) สขี องปน เขยี ว
3) ร่องก้านใบ เขยี ว ผล 5
4) สีขอบก้าบใบ สอบเรยี วทงั้ สองด้าน 1) จ�านวนหวี 14
5) สแี ผ่นใบด้านบน 2) จา� นวนผลตอ่ หวี
6) รปู รา่ งโคนใบ ไมม่ ีขน 3) รปู รา่ งผลกล้วย โคง้
ท�ามมุ เล็กน้อย 4) รปู รา่ งผลผา่ ตามขวาง เป็นเหลี่ยม
ชอ่ อก ปลี แน่น เลก็ นอ้ ย
1) ขนบนก้านชอ่ ดอก ตรงลงขา้ งลา่ ง 5) รปู รา่ งปลายผล ปลายทู่
2) ตา� แหนง่ เครอื กล้วย ผอม (0.40) 6) ซากดอกติดที่ปลายผล มกี า้ นเกสร
3) การปรากฏของเครอื (0.26) เพศเมยี ติดอยู่
4) ตา� แหนง่ ก้านดอกเพศ 7) การเชอื่ มก้านผล
5) รปู ร่างปลกี ล้วย ปานกลาง 8) สีเปลือกผลดบิ เชอื่ มกนั บางส่วน
6) ไหลก่ าบปลี ซอ้ นทบั กันบางส่วน 9) สีเปลือกผลสุก เขียว
แดงแกมม่วง 10) สเี น้อื ผลดบิ เหลือง
กาบปลี ส้มแกมแดง 11) สีเนอ้ื ผลสกุ งาช้าง
1) ปลายกาบปลี เดน่ ชดั มาก 12) รสชาติ ครมี
2) การหุ้มกาบปลี มว้ น 13) จา� นวนเมลด็ /ผล หวาน
3) สีกาบปลีด้านนอก มนี อ้ ยมากหรือไมม่ ี ไมม่ ี
4) สีกาบปลีดา้ นใน
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลกั ษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กลว้ ยทองเอยเป็นกล้วยกลุ่มจโี นม AA ลา� ต้นเทยี ม สูงประมาณ 3.4 เมตร สีเขียว ไมม่ ปี น เส้นรอบ
วง ยาวประมาณ 40 เซนตเิ มตร ก้านใบ ยาวประมาณ 53 เซนติเมตร สเี ขยี ว เป็นร่องเปดิ ขอบตรง ไมม่ คี รบี
ใบอ่อนทีย่ ังมว้ นอยู่สเี ขียว เม่อื คล่กี างออกเตม็ ทีส่ ีเขยี วเปน็ มนั แผ่นใบเป็นคลื่น กว้างประมาณ 51 เซนตเิ มตร
ยาวประมาณ 216 เซนติเมตร ปลายใบมนเล็กน้อย โคนใบสอบเรียวท้ังสองด้าน ก้านช่อดอกไม่มีขน สีเขียว
กว้างประมาณ 2 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีแดงแกมม่วง ซ้อนทับกันบางส่วน ปลายม้วนขึ้น ด้านใน
สีส้มแกมแดง มีร่องปานกลาง ไหล่กาบปลีกว้างปานกลาง เครือรูปทรงกระบอก มี 5 หวี ผลโค้ง พบซาก
กา้ นยอดเกสรเพศเมยี ตดิ ทป่ี ลายผล กา้ นผลเรยี บ เชอื่ มกนั บางสว่ น ไมม่ ขี น ผลดบิ สเี ขยี ว เนอ้ื ผลงาชา้ ง ผลสกุ
ผิวผลเป็นสีเหลือง เน้อื ผลสคี รีม นุ่ม รสหวาน ไมม่ เี มล็ด

118 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (AA) ‘Kluai Thong Oei’

ปลายใบ

ลักษณะวสิ ัย รอ่ งก้านใบ ปนทโี่ คนก้านใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวีดิบด้านนอกแกนเครือ หวีสุกดา้ นในแกนเครอื

เครอื ผลดิบผ่าตามขวาง ผลสกุ ผ่าตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 119

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยทองโฮ๊ะ

ล�าต้นเทยี ม ตั้งตรง อก ครมี
1) ลักษณะวิสยั 3.4 เมตร 1) สีพน้ื กลีบรวมเชงิ ประกอบ เหลอื ง
2) ความสงู 4.5 เซนตเิ มตร 2) สีพูกลีบรวมเชิงประกอบ ร่วงพรอ้ ม
3) เสน้ รอบวง เขยี ว 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ ใบประดับ
4) สี ไมม่ ี
5) ไข 4) สดี อกเพศผู้ ครมี
20–50% 5) ลักษณะกา้ นเกสรเพศเมีย โคง้ บริเวณโคน
ใบ น้า� ตาลแกมดา� 6) สยี อดเกสรเพศเมยี เหลอื ง
1) ปนทโี่ คนก้านใบ เปิด/ขอบตรง 7) สีโคนรังไข่ ขาว
2) สขี องปน เขียว
3) รอ่ งกา้ นใบ เขยี ว ผล 6
4) สขี อบก้าบใบ ดา้ นหนง่ึ มนอกี ดา้ นหนงึ่ สอบเรยี ว 1) จา� นวนหวี 16
5) สแี ผ่นใบด้านบน 2) จา� นวนผลต่อหวี โคง้ เลก็ นอ้ ย
6) รูปร่างโคนใบ ไม่มขี น 3) รูปร่างผลกล้วย เปน็ เหล่ียม
ทา� มุม 45 องศา 4) รูปร่างผลผา่ ตามขวาง เลก็ นอ้ ย
ช่อ อก ปลี แนน่
1) ขนบนก้านช่อดอก ตรงลงข้างล่าง 5) รูปรา่ งปลายผล ปลายทู่
2) ต�าแหนง่ เครอื กลว้ ย ผอม (0.41) 6) ซากดอกติดทป่ี ลายผล มกี า้ นเกสร
3) การปรากฏของเครอื (0.29) เพศเมียติดอยู่
4) ตา� แหนง่ ก้านดอกเพศ 7) การเชื่อมกา้ นผล
5) รปู ร่างปลกี ล้วย มนและแตกออก 8) สีเปลือกผลดิบ เชือ่ มกนั บางสว่ น
6) ไหลก่ าบปลี ซอ้ นทับกนั บางสว่ น 9) สีเปลอื กผลสกุ เขียวออ่ น
แดงแกมมว่ ง 10) สเี น้ือผลดบิ เหลอื งอ่อน
กาบปลี ส้มแกมแดง 11) สเี นอื้ ผลสุก ครมี
1) ปลายกาบปลี เดน่ ชัดมาก 12) รสชาติ งาชา้ ง
2) การหุ้มกาบปลี มว้ น 13) จา� นวนเมล็ด/ผล จืด
3) สีกาบปลดี า้ นนอก มีไขน้อย ไมม่ ี
4) สกี าบปลดี ้านใน
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลกั ษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กลว้ ยทองโฮะ๊ เปน็ กลว้ ยกลมุ่ จโี นม AA ลา� ตน้ เทยี ม สงู ประมาณ 3.4 เมตร สเี ขยี ว มปี นสนี า�้ ตาลแกมดา�
ปานกลาง เสน้ รอบวง ยาวประมาณ 45 เซนตเิ มตร กา้ นใบ ยาวประมาณ 59 เซนตเิ มตร สเี ขยี ว เปน็ รอ่ งเปดิ
ขอบตรง ไมม่ คี รบี ใบออ่ นทย่ี งั มว้ นอยสู่ เี ขยี ว เมอื่ คลกี่ างออกเตม็ ทสี่ เี ขยี วเปน็ มนั แผน่ ใบเปน็ คลนื่ กวา้ งประมาณ
47 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 195 เซนตเิ มตร ปลายใบมน โคนใบดา้ นหนงึ่ มนอกี ดา้ นหนงึ่ สอบเรยี ว กา้ นชอ่ ดอก
ไม่มีขน สีเขียว กว้างประมาณ 2.1 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีแดงแกมม่วง ซ้อนทับกันบางส่วน ปลาย
มว้ นขน้ึ ดา้ นในสสี ม้ แกมแดง มรี อ่ งปานกลาง ไหลก่ าบปลกี วา้ ง เครอื รปู ทรงกระบอก มี 6 หวี ผลโคง้ เลก็ นอ้ ย
พบซากกา้ นยอดเกสรเพศเมียติดท่ปี ลายผล กา้ นผลเรยี บ เช่อื มกนั บางสว่ น ไมม่ ขี น ผลดบิ สเี ขียวออ่ น เนอ้ื ผล
สคี รมี ผลสกุ ผิวผลเปน็ สีเหลอื งอ่อน เนอื้ ผลงาช้าง แนน่ รสจดื ไม่มเี มลด็

120 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (AAB) ‘Kluai Thong Ho’

ปลายใบ

ลักษณะวิสัย รอ่ งก้านใบ ปนทโี่ คนก้านใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวดี บิ ด้านนอกแกนเครือ หวีสกุ ด้านในแกนเครือ

เครอื ผลดบิ ผา่ ตามขวาง ผลสกุ ผา่ ตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 121

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยท่าแม่จันเชียงราย

ล�าต้นเทียม ตงั้ ตรง อก ชมพูหรอื
1) ลกั ษณะวิสัย 4.39 เมตร 1) สีพน้ื กลีบรวมเชิงประกอบ ชมพูแกมม่วง
2) ความสูง 66 เซนติเมตร
3) เส้นรอบวง เขียว 2) สีพกู ลีบรวมเชงิ ประกอบ เหลือง
4) สี มี 3) ลักษณะดอกเพศผู้ รว่ งหลงั ใบประดบั
5) ไข 4) สีดอกเพศผู้ ชมพหู รอื
20% ชมพแู กมมว่ ง
ใบ นา�้ ตาลแกมดา� 5) ลักษณะก้านเกสรเพศเมยี
1) ปนท่ีโคนก้านใบ เปดิ /ขอบโค้งเข้า 6) สียอดเกสรเพศเมีย ตรง
2) สขี องปน เขยี ว 7) สีโคนรังไข่ เหลือง
3) ร่องก้านใบ เขยี วเข้ม ขาว
4) สีขอบก้าบใบ ด้านหนึ่งมนดา้ นหนง่ึ สอบเรียว ผล
5) สีแผน่ ใบดา้ นบน 1) จ�านวนหวี 7
6) รูปร่างโคนใบ ไม่มขี น 2) จา� นวนผลต่อหวี 16
หอ้ ยลงในแนวต้งั ฉาก 3) รูปรา่ งผลกล้วย โคง้ เลก็ น้อย
ช่อ อก ปลี โปร่ง 4) รูปรา่ งผลผ่าตามขวาง กลม
1) ขนบนก้านชอ่ ดอก ตรงลงข้างล่าง 5) รปู รา่ งปลายผล ปลายทู่
2) ตา� แหนง่ เครอื กล้วย ผอม (0.25) 6) ซากดอกติดท่ีปลายผล มีกา้ นเกสร
3) การปรากฏของเครือ (0.38) เพศเมยี ติดอยู่
4) ต�าแหนง่ ก้านดอกเพศ 7) การเชื่อมก้านผล
5) รปู รา่ งปลกี ล้วย ปานกลาง 8) สีเปลอื กผลดิบ เช่อื มกนั บางส่วน
6) ไหลก่ าบปลี ซอ้ นทบั กันบางส่วน 9) สีเปลือกผลสุก เขยี วอ่อน
แดงแกมม่วง 10) สเี นอ้ื ผลดบิ เหลอื ง
กาบปลี สม้ แกมแดง 11) สเี น้ือผลสุก ครีม
1) ปลายกาบปลี เดน่ ชัดมาก 12) รสชาติ งาช้าง
2) การห้มุ กาบปลี มว้ น 13) จา� นวนเมล็ด/ผล หวานน้อยหรอื จดื
3) สีกาบปลดี า้ นนอก มีไขมาก 6
4) สีกาบปลดี ้านใน
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลักษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กล้วยท่าแม่จันเชียงรายเป็นกล้วยกลุ่มจีโนม AAB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 4.39 เมตร สีเขียว มีปน
สีน�้าตาลแกมด�า เส้นรอบวง ยาวประมาณ 66 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 52 เซนติเมตร สีเขียว
เป็นร่องเปิด ขอบโค้งเข้า มีครีบ ใบอ่อนที่ยังม้วนอยู่สีเขียว เม่ือคล่ีกางออกเต็มท่ีสีเขียวเข้มเป็นมัน แผ่นใบ
เปน็ คลนื่ กวา้ งประมาณ 59 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 208 เซนตเิ มตร ปลายใบมน โคนใบดา้ นหนงึ่ มนดา้ นหนง่ึ
สอบเรยี ว ก้านช่อดอกไมม่ ีขน สเี ขยี ว กวา้ งประมาณ 2.7 เซนติเมตร ปลรี ูปปานกลาง กาบปลสี ีแดงแกมมว่ ง
ซอ้ นทบั กนั บางสว่ น ปลายมว้ นขนึ้ ดา้ นในสสี ม้ แกมแดง มรี อ่ งปานกลาง ไหลก่ าบปลแี คบ เครอื รปู ทรงกระบอก
มี 7 หวี ผลโค้ง พบซากก้านยอดเกสรเพศเมียติดที่ปลายผล ก้านผลเรียบ เช่ือมกันบางส่วน ไม่มีขน ผลดิบ
สเี ขยี วอ่อน เน้อื ผลสคี รีม ผลสกุ ผวิ ผลเป็นสีเหลือง เนอ้ื ผลสีงาชา้ ง นุ่ม รสหวานนอ้ ยหรือจดื มี 6 เมล็ด

122 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (AAB) ‘Kluai Tha Mae Chan Chiang Rai’

ปลายใบ

ลักษณะวสิ ัย ร่องกา้ นใบ ปนที่โคนก้านใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวีดิบดา้ นนอกแกนเครือ หวสี กุ ดา้ นในแกนเครือ

เครอื ผลดบิ ผา่ ตามขวาง ผลสุกผ่าตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 123

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยเทพพนม

ล�าต้นเทยี ม ต้ังตรง อก ชมพหู รือ
1) ลักษณะวิสัย 3.4 เมตร 1) สีพื้นกลีบรวมเชิงประกอบ ชมพูแกมมว่ ง
2) ความสงู 71 เซนตเิ มตร
3) เสน้ รอบวง เขยี วปานกลาง 2) สพี กู ลบี รวมเชิงประกอบ เหลอื ง
4) สี มี 3) ลักษณะดอกเพศผู้ ร่วงหลังใบประดับ
5) ไข 4) สีดอกเพศผู้ ชมพูหรอื
20–50% ชมพูแกมม่วง
ใบ น้�าตาลแกมด�า 5) ลักษณะกา้ นเกสรเพศเมีย
1) ปนทโ่ี คนก้านใบ เปิด/ขอบโค้งเข้า 6) สยี อดเกสรเพศเมีย ตรง
2) สขี องปน เหลือง 7) สโี คนรงั ไข่ เหลอื ง
3) รอ่ งกา้ นใบ เขยี วเข้ม ครีม
4) สีขอบก้านใบ มนท้งั สองด้าน ผล
5) สีแผน่ ใบดา้ นบน 1) จา� นวนหวี 9
6) รปู รา่ งโคนใบ ไมม่ ขี น 2) จา� นวนผลต่อหวี
ห้อยลงในแนวต้ังฉาก 3) รปู ร่างผลกลว้ ย 18
ชอ่ อก ปลี โปร่ง 4) รูปร่างผลผา่ ตามขวาง โคง้ เลก็ น้อย
1) ขนบนก้านชอ่ ดอก ตรงลงขา้ งลา่ ง 5) รูปรา่ งปลายผล เป็นเหล่ียมชดั เจน
2) ต�าแหนง่ เครอื กลว้ ย ผอม (0.46) 6) ซากดอกตดิ ที่ปลายผล ปลายทู่
3) การปรากฏของเครอื (0.27) มีกา้ นเกสร
4) ต�าแหน่งก้านดอกเพศผู้ 7) การเช่ือมก้านผล เพศเมียติดอยู่
5) รปู ร่างปลกี ล้วย ปานกลาง 8) สเี ปลอื กผลดบิ
6) ไหล่กาบปลี ซ้อนทบั กันเล็กนอ้ ย 9) สเี ปลือกผลสกุ เชอ่ื มกันบางสว่ น
แดงแกมม่วง 10) สเี นอื้ ผลดบิ เขียว
กาบปลี ส้มแกมแดง 11) สเี น้อื ผลสุก เหลือง
1) ปลายกาบปลี เดน่ ชัดมาก 12) รสชาติ ขาว
2) การหุ้มกาบปลี มว้ น 13) จ�านวนเมลด็ /ผล เหลอื ง
3) สีกาบปลีดา้ นนอก มไี ขปานกลาง หวาน
4) สกี าบปลีด้านใน ไม่มี
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลักษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กล้วยเทพนมเป็นกล้วยกลุ่มจีโนม ABB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 3.4 เมตร สีเขียวปานกลาง มีปน
สีน�้าตาลแกมด�าปานกลาง เส้นรอบวง ยาวประมาณ 71 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 31 เซนติเมตร
สีเหลือง เป็นร่องเปิด ขอบโค้งเข้า มีครีบ ใบอ่อนท่ียังม้วนอยู่สีเขียว เมื่อคลี่กางออกเต็มที่สีเขียวเข้มเป็นมัน
แผ่นใบเป็นคลื่น กว้างประมาณ 63 เซนติเมตร ยาวประมาณ 250 เซนติเมตร ปลายใบมน โคนใบมนทั้ง
สองดา้ น กา้ นชอ่ ดอกไมม่ ขี น สเี ขยี วออ่ น กวา้ งประมาณ 3.4 เซนตเิ มตร ปลรี ปู ปานกลาง กาบปลสี แี ดงแกมมว่ ง
ซ้อนทับกันเลก็ นอ้ ย ปลายม้วนขนึ้ ด้านในสสี ้มแกมแดง มรี อ่ งปานกลาง ไหล่กาบปลแี คบ เครอื รูปบันไดเวียน
มี 9 หวี ผลโคง้ เลก็ นอ้ ย พบซากกา้ นเกสรเพศเมยี ตดิ อยตู่ ดิ ทปี่ ลายผล กา้ นผลเรยี บ เชอ่ื มกนั บางสว่ น ไมม่ ขี น
ผลดบิ สีเขียว เน้ือผลสขี าว ผลสุกผิวผลเป็นสีเหลอื ง เนอื้ ผลสเี หลือง น่มุ รสหวาน ไมม่ เี มล็ด

124 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Thepphanom’

ปลายใบ

ลักษณะวสิ ยั รอ่ งกา้ นใบ ปนทีโ่ คนกา้ นใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวีดิบด้านนอกแกนเครอื หวีสุกดา้ นในแกนเครือ

เครือ ผลดบิ ผา่ ตามขวาง ผลสกุ ผ่าตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 125

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยเทพรส

ล�าต้นเทียม ก่ึงตัง้ ตรง อก ชมพูหรือ
1) ลกั ษณะวิสยั 3.8 เมตร 1) สีพ้นื กลีบรวมเชงิ ประกอบ ชมพูแกมมว่ ง
2) ความสูง 60.5 เซนติเมตร
3) เส้นรอบวง เขยี วปานกลาง 2) สพี กู ลีบรวมเชิงประกอบ เหลือง
4) สี มี 3) ลักษณะดอกเพศผู้ รว่ งหลงั ใบประดบั
5) ไข 4) สดี อกเพศผู้ ชมพหู รอื
20% ชมพแู กมม่วง
ใบ น�า้ ตาลแกมด�า 5) ลักษณะกา้ นเกสรเพศเมีย
1) ปนทโ่ี คนก้านใบ เปิด/ขอบโค้งเขา้ 6) สยี อดเกสรเพศเมยี ตรง
2) สีของปน เขียว 7) สีโคนรังไข่ เหลือง
3) รอ่ งก้านใบ เขียว ขาว
4) สขี อบกา้ บใบ ดา้ นหนงึ่ มนอกี ดา้ นหนง่ึ สอบเรยี ว ผล
5) สแี ผน่ ใบด้านบน 1) จ�านวนหวี 7
6) รูปร่างโคนใบ ไม่มขี น 2) จา� นวนผลตอ่ หวี 11
หอ้ ยลงในแนวต้ังฉาก 3) รูปร่างผลกล้วย
ช่อ อก ปลี แน่น 4) รปู รา่ งผลผ่าตามขวาง โค้งเล็กนอ้ ย
1) ขนบนก้านช่อดอก ตรงลงข้างลา่ ง 5) รปู รา่ งปลายผล เป็นเหลยี่ มชดั เจน
2) ต�าแหน่งเครอื กล้วย ผอม (0.33) 6) ซากดอกติดทป่ี ลายผล ปลายทู่
3) การปรากฏของเครอื (0.26) มกี า้ นเกสร
4) ต�าแหน่งก้านดอกเพศ 7) การเชือ่ มกา้ นผล เพศเมียตดิ อยู่
5) รปู ร่างปลีกล้วย ปานกลาง 8) สีเปลือกผลดบิ
6) ไหลก่ าบปลี ซอ้ นทบั กันบางส่วน 9) สีเปลือกผลสุก เชอื่ มกนั บางส่วน
แดงแกมมว่ ง 10) สีเนอ้ื ผลดบิ เขียว
กาบปลี ส้มแกมแดง 11) สีเนอ้ื ผลสกุ เหลอื ง
1) ปลายกาบปลี ชดั เจนมาก 12) รสชาติ ขาว
2) การหุม้ กาบปลี มว้ น 13) จ�านวนเมลด็ /ผล ขาว
3) สีกาบปลีดา้ นนอก มไี ขมาก หวาน
4) สีกาบปลดี ้านใน ไม่มี
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลักษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กล้วยเทพรสเป็นกล้วยกลุ่มจีโนม BBB ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 3.8 เมตร สีเขียวปานกลาง มีปน
สีน�้าตาลแกมด�าเล็กน้อย เส้นรอบวง ยาวประมาณ 60.5 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 43 เซนติเมตร
สเี ขียว เปน็ ร่องเปิด ขอบโค้งเขา้ มคี รีบ ใบอ่อนท่ยี งั ม้วนอยู่สีเขยี ว เม่ือคลีก่ างออกเต็มท่ีสเี ขยี วเป็นมัน แผ่นใบ
เป็นคลื่น กวา้ งประมาณ 59.4 เซนติเมตร ยาวประมาณ 191.5 เซนติเมตร ปลายใบมน โคนใบดา้ นหน่งึ มน
อกี ดา้ นหนงึ่ สอบเรยี ว กา้ นชอ่ ดอกไมม่ ขี น สเี ขยี วออ่ น กวา้ งประมาณ 2.5 เซนตเิ มตร ปลรี ปู หอก กาบปลสี แี ดง
แกมม่วง ซ้อนทับกันบางสว่ น ปลายไมม่ ้วน ด้านในสีส้มแกมแดง มีร่องลกึ ไหลก่ าบปลกี วา้ งปานกลาง เครอื
รูปทรงกระบอก มี 7 หวี ผลโคง้ เลก็ นอ้ ย พบซากกา้ นยอดเกสรเพศเมียตดิ ท่ีปลายผล กา้ นผลเรียบ เช่อื มกัน
บางส่วน ไม่มีขน ผลดบิ สีเขียว เนอื้ ผลสีขาว ผลสุกผิวผลเปน็ สีเหลืองเนอ้ื ผลสีขาว นุม่ รสหวาน ไม่มีเมล็ด

126 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (ABB) ‘Kluai Theppharot’

ปลายใบ

ลกั ษณะวิสัย ร่องก้านใบ ปนทโี่ คนก้านใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวดี บิ ด้านนอกแกนเครอื หวีสกุ ดา้ นในแกนเครอื

เครอื ผลดิบผา่ ตามขวาง ผลสกุ ผ่าตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 127

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยนมสวรรค์

ล�าต้นเทียม ก่งึ ต้ังตรง อก แต้มชมพูมว่ ง
1) ลักษณะวสิ ัย 3.7 เมตร 1) สพี ้ืนกลีบรวมเชิงประกอบ เหลือง
2) ความสงู 47 เซนตเิ มตร 2) สพี กู ลีบรวมเชงิ ประกอบ ร่วงก่อนใบประดับ
3) เสน้ รอบวง เขียวแกมเหลอื ง 3) ลักษณะดอกเพศผู้ เหลือง
4) สี ไมม่ ี 4) สีดอกเพศผู้ โคง้ บริเวณโคน
5) ไข 5) ลกั ษณะก้านเกสรเพศเมยี เหลือง
20% 6) สียอดเกสรเพศเมยี ขาว
ใบ น้า� ตาลแกมดา� 7) สีโคนรังไข่
1) ปนท่ีโคนกา้ นใบ เปดิ /ขอบตรง 10
2) สขี องปน เขียว ผล 14
3) ร่องก้านใบ เขยี ว 1) จา� นวนหวี
4) สขี อบก้าบใบ ด้านหนึ่งมนด้านหน่งึ สอบเรียว 2) จา� นวนผลต่อหวี โค้งเลก็ นอ้ ย
5) สแี ผน่ ใบด้านบน 3) รปู ร่างผลกล้วย เป็นเหลี่ยม
6) รปู รา่ งโคนใบ ไม่มีขน 4) รูปร่างผลผา่ ตามขวาง เล็กน้อย
ทา� มุมเลก็ นอ้ ย
ชอ่ อก ปลี แนน่ 5) รปู รา่ งปลายผล ปลายทู่
1) ขนบนก้านช่อดอก ตรงลงขา้ งลา่ ง 6) ซากดอกติดทีป่ ลายผล ไม่มี
2) ตา� แหนง่ เครือกลว้ ย ผอม (0.38) 7) การเชอ่ื มก้านผล เชอ่ื มกนั บางสว่ น
3) การปรากฏของเครือ (0.30) 8) สเี ปลือกผลดิบ เขียว
4) ต�าแหนง่ กา้ นดอกเพศ 9) สเี ปลือกผลสกุ เหลืองอ่อน
5) รปู ร่างปลีกล้วย มน 10) สเี นอ้ื ผลดบิ ครมี
6) ไหลก่ าบปลี ซ้อนทบั กนั บางส่วน 11) สีเน้อื ผลสกุ ครีม
มว่ งแกมแดง 12) รสชาติ หวานอมเปรยี้ ว
กาบปลี ส้มแกมแดง 13) จา� นวนเมล็ด/ผล ไมม่ ี
1) ปลายกาบปลี เดน่ ชดั มาก
2) การหมุ้ กาบปลี ม้วน
3) สีกาบปลดี ้านนอก มไี ขมาก
4) สีกาบปลดี ้านใน
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลักษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กล้วยนมสวรรคเ์ ป็นกลว้ ยกลมุ่ จีโนม AAB ล�าตน้ เทียม สูงประมาณ 3.7 เมตร สเี ขยี วแกมเหลอื ง มปี น
สีน้�าตาลแกมด�าเล็กน้อย เส้นรอบวง ยาวประมาณ 47 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 49 เซนติเมตร
สเี ขียว เป็นรอ่ งเปิด ขอบตรง ไม่มีครบี ใบออ่ นที่ยังมว้ นอยู่สีเขยี ว เมอื่ คล่ีกางออกเตม็ ท่ีสีเขียวเป็นมัน แผ่นใบ
เปน็ คลน่ื กวา้ งประมาณ 57 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 200 เซนตเิ มตร ปลายใบมนเลก็ นอ้ ย โคนใบดา้ นหนงึ่ มน
ดา้ นหนง่ึ สอบเรยี ว กา้ นชอ่ ดอกไมม่ ขี น สเี ขยี ว กวา้ งประมาณ 2.1 เซนตเิ มตร ปลรี ปู หอก กาบปลสี มี ว่ งแกมแดง
ซ้อนทับกันบางส่วน ปลายม้วนข้ึน ด้านในสีส้มแกมแดง มีร่องลึก ไหล่กาบปลีกว้าง เครือรูปทรงกระบอก
มี 10 หวี ผลโคง้ เลก็ นอ้ ย ไมพ่ บซากกา้ นยอดเกสรเพศเมยี ตดิ ทปี่ ลายผล กา้ นผลไมเ่ รยี บ เชอ่ื มกนั บางสว่ น มขี น
ผลดบิ สีเขียว เน้อื ผลสีครมี ผลสุกผวิ ผลเปน็ สเี หลอื งออ่ น เน้อื ผลสคี รมี นุ่ม รสหวานอมเปร้ียว ไม่มีเมลด็

128 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (AAB) ‘Kluai Nom Sawan’

ปลายใบ

ลักษณะวิสยั ร่องกา้ นใบ ปนท่ีโคนกา้ นใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวดี ิบด้านนอกแกนเครอื หวีสกุ ด้านในแกนเครอื

เครอื ผลดิบผา่ ตามขวาง ผลสกุ ผา่ ตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 129

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยนาก

ลา� ตน้ เทียม กึ่งตงั้ ตรง อก ครมี แต้มชมพู
1) ลักษณะวสิ ัย 4.5 เมตร 1) สพี น้ื กลบี รวมเชงิ ประกอบ เหลือง
2) ความสงู 69 เซนติเมตร 2) สพี ูกลบี รวมเชงิ ประกอบ ร่วงพร้อม
3) เสน้ รอบวง เขยี วปานกลาง 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ ใบประดบั
4) สี มี
5) ไข 4) สีดอกเพศผู้ ครมี
20% 5) ลักษณะก้านเกสรเพศเมีย ตรง
ใบ น้�าตาล 6) สยี อดเกสรเพศเมีย เหลอื ง
1) ปนท่โี คนก้านใบ เปดิ /ขอบกวา้ ง 7) สโี คนรงั ไข่ ขาว
2) สีของปน แดงแกมม่วง
3) ร่องก้านใบ เขยี ว ผล 3
4) สีขอบกา้ นใบ สอบเรียวท้ังสองดา้ น 1) จา� นวนหวี
5) สีแผน่ ใบดา้ นบน 2) จ�านวนผลตอ่ หวี 18
6) รปู ร่างโคนใบ ไม่มีขน 3) รูปรา่ งผลกล้วย โค้ง
ทา� มมุ 45 องศา 4) รูปร่างผลผา่ ตามขวาง เปน็ เหลย่ี มชัดเจน
ชอ่ อก ปลี โปรง่ 5) รปู ร่างปลายผล ปลายทู่
1) ขนบนก้านช่อดอก ตรงลงขา้ งล่าง 6) ซากดอกตดิ ทป่ี ลายผล มกี ้านเกสร
2) ตา� แหน่งเครือกลว้ ย ผอม (0.27) เพศเมยี ติดอยู่
3) การปรากฏของเครอื (0.42) 7) การเช่อื มกา้ นผล
4) ตา� แหน่งกา้ นดอกเพศผู้ 8) สเี ปลือกผลดิบ ไม่เชอ่ื มกนั
5) รูปรา่ งปลีกลว้ ย ปานกลาง 9) สเี ปลือกผลสกุ เขยี วแกมม่วง
6) ไหลก่ าบปลี ซอ้ นทับกันสนทิ 10) สีเนอ้ื ผลดบิ แดงแกมสม้
ม่วง 11) สเี นอ้ื ผลสุก ขาว
กาบปลี สม้ แกมแดง 12) รสชาติ สม้
1) ปลายกาบปลี เด่นชดั มาก 13) จ�านวนเมล็ด/ผล หวานนอ้ ย
2) การหุม้ กาบปลี มว้ น ไม่มี
3) สกี าบปลดี า้ นนอก ไมม่ ีไข
4) สกี าบปลีด้านใน
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลักษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กลว้ ยนากเปน็ กลว้ ยกลมุ่ จโี นม AAA ลา� ตน้ เทยี ม สงู ประมาณ 4.5 เมตร สเี ขยี วปานกลาง มปี นสนี า�้ ตาล
เล็กน้อย เส้นรอบวง ยาวประมาณ 69 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 32 เซนติเมตร มีสีแดงแกมม่วง
เปน็ รอ่ งเปิด ขอบกว้าง มีครีบ ใบอ่อนทยี่ ังม้วนอยู่สเี ขียว เมื่อคล่กี างออกเต็มทสี่ เี ขียวเปน็ มนั แผน่ ใบเป็นคลน่ื
กว้างประมาณ 56 เซนติเมตร ยาวประมาณ 158 เซนติเมตร ปลายใบมน โคนใบสอบเรียวทั้งสองด้าน
กา้ นชอ่ ดอกไมม่ ขี น สมี ว่ งแกมเขยี ว กวา้ งประมาณ 1.7 เซนตเิ มตร ปลรี ปู คลา้ ยลกู ขา่ ง กาบปลสี มี ว่ ง ซอ้ นทบั กนั
สนิท ปลายม้วนข้ึน ด้านในสีส้มแกมแดง มีร่องปานกลาง ไหล่กาบปลีกว้างปานกลาง เครือรูปทรงกะบอก
มี 3 หวี ผลโค้ง พบซากก้านเกสรเพศเมียติดอยู่ติดที่ปลายผล ก้านผลเรียบ ไม่เช่ือมกัน ไม่มีขน ผลดิบสีเขียว
แกมมว่ ง เนอ้ื ผลสีขาว ผลสุกผิวผลเปน็ สีแดงแกมสม้ เนื้อผลสีสม้ นมุ่ รสหวานน้อย ไม่มีเมล็ด

130 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (AAA) ‘Kluai Nak’

ปลายใบ

ลกั ษณะวิสัย รอ่ งก้านใบ ปนทโ่ี คนก้านใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวดี ิบดา้ นนอกแกนเครือ หวีดบิ ดา้ นในแกนเครอื

เครอื ผลดบิ ผา่ ตามขวาง
กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 131

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยนากค่อม

ลา� ต้นเทียม กึ่งตง้ั ตรง อก ครมี แตม้ ชมพู
1) ลกั ษณะวิสัย 2.84 เมตร 1) สพี นื้ กลีบรวมเชงิ ประกอบ เหลอื ง
2) ความสูง 46 เซนติเมตร 2) สพี ูกลีบรวมเชิงประกอบ ร่วงกอ่ นใบประดบั
3) เส้นรอบวง เขียวแกมแดง 3) ลักษณะดอกเพศผู้ เหลือง
4) สี ไมม่ ี 4) สดี อกเพศผู้ ตรง
5) ไข 5) ลกั ษณะก้านเกสรเพศเมยี เหลอื ง
20% 6) สียอดเกสรเพศเมีย ขาว
ใบ น้า� ตาลแกมแดง 7) สโี คนรังไข่
1) ปนทโ่ี คนก้านใบ เปดิ /ขอบกว้าง 3
2) สีของปน ชมพูแกมม่วงถึงแดง ผล
3) รอ่ งกา้ นใบ เขียว 1) จ�านวนหวี 10
4) สีขอบก้านใบ สอบเรียวท้งั สองดา้ น 2) จ�านวนผลต่อหวี โคง้ เล็กนอ้ ย
5) สีแผ่นใบด้านบน 3) รปู ร่างผลกล้วย กลม
6) รูปร่างโคนใบ ไมม่ ีขน 4) รูปร่างผลผ่าตามขวาง ปลายทู่
ห้อยลงในแนวต้งั ฉาก 5) รูปรา่ งปลายผล มีกา้ นเกสร
ช่อ อก ปลี โปร่ง 6) ซากดอกตดิ ทปี่ ลายผล เพศเมยี ตดิ อยู่
1) ขนบนกา้ นช่อดอก ตรงลงข้างล่าง
2) ต�าแหนง่ เครอื กลว้ ย ผอม (0.42) 7) การเช่อื มก้านผล เชอื่ มกนั สว่ นใหญ่
3) การปรากฏของเครือ (0.26) 8) สเี ปลอื กผลดิบ เขียวแกมม่วง
4) ตา� แหน่งก้านดอกเพศผู้ 9) สีเปลอื กผลสกุ ส้มแกมแดง
5) รปู รา่ งปลกี ลว้ ย ปานกลาง 10) สเี นอ้ื ผลดิบ งาชา้ ง
6) ไหลก่ าบปลี ซ้อนทบั กนั สนิท 11) สเี น้ือผลสกุ ส้ม
แดงแกมมว่ ง 12) รสชาติ เปรยี้ วอมหวาน
กาบปลี สม้ แกมแดง 13) จา� นวนเมล็ด/ผล ไม่มี
1) ปลายกาบปลี เดน่ ชดั มาก
2) การหุ้มกาบปลี มว้ น
3) สกี าบปลดี า้ นนอก มีไขนอ้ ย
4) สกี าบปลีดา้ นใน
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลักษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กลว้ ยนากคอ่ มเป็นกลว้ ยกลมุ่ จโี นม AAA ล�าตน้ เทยี ม สูงประมาณ 2.84 เมตร สเี ขยี วแกมแดง มปี น
สนี า�้ ตาลแกมแดง เสน้ รอบวง ยาวประมาณ 46 เซนตเิ มตร กา้ นใบยาวประมาณ 46 เซนตเิ มตร สชี มพแู กมมว่ ง
ถงึ แดง เปน็ รอ่ งเปดิ ขอบกวา้ ง ไมม่ คี รบี ใบออ่ นทย่ี งั มว้ นอยสู่ เี ขยี ว เมอื่ คลกี่ างออกเตม็ ทสี่ เี ขยี วเปน็ มนั แผน่ ใบ
เปน็ คลนื่ กวา้ งประมาณ 59 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 188 เซนตเิ มตร ปลายใบแหลม โคนใบสอบเรยี วทง้ั สองดา้ น
ก้านช่อดอกไม่มีขน สีแดง กว้างประมาณ 2.3 เซนติเมตร ปลีรูปคล้ายลูกข่าง กาบปลีสีแดงแกมม่วง ซ้อน
ทับกันสนิท ปลายม้วนขึ้น ด้านในสีส้มแกมแดง มีร่องปานกลาง ไหล่กาบปลีกว้าง เครือกล้วยรูปบันไดเวียน
มีจา� นวนหวี 3 หวี ผลโค้ง พบกา้ นเกสรเพศเมียตดิ ทป่ี ลายผล กา้ นผลเรยี บ เช่ือมกนั ส่วนใหญ่ ไมม่ ขี น ผลดิบ
สีเขียวแกมม่วง เนอ้ื ผลสีงาช้าง ผลสุกผิวผลเป็นสีสม้ แกมแดงเน้ือผสสีสม้ แนน่ รสเปรยี้ วอมหวาน ไมม่ เี มลด็

132 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (AAA) ‘Kluai Nak Khom’

ปลายใบ

ลักษณะวิสยั รอ่ งกา้ นใบ ปนที่โคนก้านใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวีดิบดา้ นนอกแกนเครอื หวีสกุ ด้านในแกนเครือ

เครอื ผลดบิ ผา่ ตามขวาง ผลสกุ ผา่ ตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 133

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยนากไท

ลา� ตน้ เทยี ม ตั้งตรง อก ครมี แต้มชมพู
1) ลกั ษณะวสิ ัย 2.7 เมตร 1) สีพนื้ กลีบรวมเชิงประกอบ เหลือง
2) ความสงู 43 เซนตเิ มตร 2) สีพกู ลบี รวมเชิงประกอบ ร่วงพรอ้ ม
3) เสน้ รอบวง เขยี วแกมแดง 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ ใบประดับ
4) สี ไมม่ ี
5) ไข 4) สีดอกเพศผู้ ครีม
20% 5) ลักษณะก้านเกสรเพศเมีย ตรง
ใบ น�้าตาลปนแดง 6) สยี อดเกสรเพศเมีย เหลอื ง
1) ปนทโ่ี คนกา้ นใบ เปิด/ขอบตรง 7) สโี คนรงั ไข่ ขาว
2) สขี องปน ชมพู
3) ร่องก้านใบ เขยี ว ผล 3
4) สขี อบกา้ นใบ สอบเรยี วท้งั สองดา้ น 1) จ�านวนหวี
5) สีแผ่นใบดา้ นบน 2) จา� นวนผลต่อหวี 8
6) รปู รา่ งโคนใบ ไม่มขี น 3) รูปร่างผลกล้วย โคง้
ท�ามุม 45 องศา 4) รปู ร่างผลผา่ ตามขวาง เป็นเหลี่ยมชัดเจน
ช่อ อก ปลี โปร่ง 5) รูปรา่ งปลายผล ปลายทู่
1) ขนบนกา้ นชอ่ ดอก ทา� มมุ เล็กนอ้ ย 6) ซากดอกตดิ ที่ปลายผล มีก้านเกสร
2) ตา� แหนง่ เครอื กล้วย ปานกลาง (0.43) เพศเมยี ตดิ อยู่
3) การปรากฏของเครือ (0.27) 7) การเชื่อมก้านผล
4) ตา� แหน่งก้านดอกเพศผู้ 8) สเี ปลอื กผลดิบ ไม่เชอ่ื มกัน
5) รูปร่างปลีกลว้ ย ปานกลาง ชมพูหรอื
6) ไหลก่ าบปลี ซอ้ นทับกนั สนิท 9) สีเปลือกผลสกุ ชมพูแกมมว่ ง
แดงแกมมว่ ง 10) สเี นอ้ื ผลดิบ
กาบปลี ส้ม 11) สีเนือ้ ผลสุก แดงแกมส้ม
1) ปลายกาบปลี เดน่ ชดั มาก 12) รสชาติ ขาว
2) การหุ้มกาบปลี ม้วน 13) จ�านวนเมล็ด/ผล สม้
3) สีกาบปลดี า้ นนอก ไม่มีไข หวานอมเปร้ียว
4) สีกาบปลีด้านใน ไม่มี
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลกั ษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กล้วยนากไทเป็นกล้วยกลุ่มจีโนม AAA ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 2.7 เมตร สีเขียวแกมแดง มีปนสี
นา�้ ตาลแกมแดงเลก็ นอ้ ย เสน้ รอบวง ยาวประมาณ 4.3 เซนตเิ มตร กา้ นใบ ยาวประมาณ 42 เซนตเิ มตร สชี มพู
เปน็ รอ่ งเปดิ ขอบตรง ไมม่ คี รบี ใบออ่ นทย่ี งั มว้ นอยสู่ เี ขยี ว เมอ่ื คลกี่ างออกเตม็ ทสี่ เี ขยี วเปน็ มนั แผน่ ใบเปน็ คลน่ื
กว้างประมาณ 51 เซนติเมตร ยาวประมาณ 170 เซนติเมตร ปลายใบมน โคนใบสอบเรียวทั้งสองด้าน
ก้านช่อดอกไม่มีขน สีม่วงแกมเขียว กว้างประมาณ 2 เซนติเมตร ปลีรูปปานกลาง กาบปลีสีแดงแกมม่วง
ซ้อนทับกันสนิท ปลายม้วนขึ้น ด้านในสีส้ม มีร่องปานกลาง ไหล่กาบปลีแคบ เครือลักษณะคล้ายบันไดเวียน
มี 3 หวี ผลโคง้ พบซากกา้ นเกสรเพศเมียติดอยูต่ ิดทปี่ ลายผล ก้านผลเรยี บ ไม่เชอื่ มกนั ไมม่ ขี น ผลดบิ สชี มพู
หรือชมพแู กมม่วง เนือ้ ผลสีขาว ผลสุกผิวผลเป็นสแี ดงแกมส้ม เน้อื ผลสสี ม้ นุ่ม รสหวานอมเปรย้ี ว ไม่มีเมลด็

134 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (AAA) ‘Kluai Nak Thai’

ปลายใบ

ลักษณะวสิ ัย รอ่ งก้านใบ ปนท่โี คนก้านใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวีดิบด้านนอกแกนเครือ หวีสุกด้านในแกนเครอื

เครอื ผลดิบผ่าตามขวาง ผลสกุ ผา่ ตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 135

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยนากมุก

ลา� ต้นเทียม กง่ึ ตั้งตรง อก ขาวใส
1) ลักษณะวสิ ยั 1.85 เมตร 1) สพี ้นื กลีบรวมเชงิ ประกอบ เหลือง
2) ความสงู 25 เซนติเมตร 2) สพี กู ลีบรวมเชงิ ประกอบ ร่วงพร้อม
3) เส้นรอบวง เขยี ว 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ ใบประดับ
4) สี มี
5) ไข 4) สดี อกเพศผู้ ครมี
20% 5) ลกั ษณะก้านเกสรเพศเมยี ตรง
ใบ นา้� ตาลแกมแดง 6) สียอดเกสรเพศเมีย เหลือง
1) ปนทโ่ี คนกา้ นใบ เปดิ /ขอบตรง 7) สีโคนรงั ไข่ ขาว
2) สขี องปน เขียว
3) รอ่ งก้านใบ เขียว ผล 6
4) สขี อบก้านใบ มนทัง้ สองด้าน 1) จ�านวนหวี 9
5) สีแผน่ ใบดา้ นบน 2) จา� นวนผลตอ่ หวี
6) รปู รา่ งโคนใบ ไมม่ ีขน 3) รูปรา่ งผลกลว้ ย ตรง
ทา� มุม 45 องศา 4) รปู ร่างผลผา่ ตามขวาง เปน็ เหลี่ยม
ช่อ อก ปลี โปรง่ เลก็ นอ้ ย
1) ขนบนก้านชอ่ ดอก ตรงลงขา้ งลา่ ง 5) รูปรา่ งปลายผล
2) ตา� แหน่งเครอื กลว้ ย ผอม (0.41) 6) ซากดอกตดิ ท่ปี ลายผล แหลม
3) การปรากฏของเครอื (0.27) 7) การเช่อื มกา้ นผล ไม่มี
4) ตา� แหนง่ กา้ นดอกเพศผู้ 8) สีเปลือกผลดบิ เช่ือมกันบางสว่ น
5) รูปรา่ งปลีกลว้ ย มน 9) สเี ปลือกผลสุก เขยี วออ่ น
6) ไหลก่ าบปลี ซอ้ นทับกันสนทิ 10) สีเนือ้ ผลดบิ เขียว
แดงแกมมว่ ง 11) สีเนอ้ื ผลสุก ครีม
กาบปลี สม้ 12) รสชาติ ครีม
1) ปลายกาบปลี เด่นชัดมาก 13) จา� นวนเมลด็ /ผล หวาน
2) การห้มุ กาบปลี ม้วน ไมม่ ี
3) สกี าบปลีดา้ นนอก มไี ขน้อยมากหรอื ไมม่ ี
4) สีกาบปลดี ้านใน
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลักษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กล้วยนากมุกเป็นกล้วยกลุ่มจีโนม AAA ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 1.85 เมตร สีเขียว มีปนสีน้�าตาล
แกมแดงเล็กน้อย เส้นรอบวง ยาวประมาณ 25 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 48 เซนติเมตร สีเขียว
เป็นร่องเปิด ขอบตรง มีครีบ ใบอ่อนที่ยังม้วนอยู่สีเขียว เม่ือคล่ีกางออกเต็มที่สีเขียวเป็นมัน แผ่นใบเป็นคลื่น
กว้างประมาณ 40 เซนติเมตร ยาวประมาณ 120 เซนติเมตร ปลายใบมนเล็กน้อย โคนใบมนท้ังสองด้าน
ก้านช่อดอกไม่มีขน สีเขียวเข้ม กว้างประมาณ 2 เซนติเมตร ปลีรูปปานกลาง กาบปลีสีแดงแกมม่วง ซ้อน
ทับกันสนิท ปลายม้วนขึ้น ด้านในสีส้ม มีร่องปานกลาง ไหล่กาบปลีกว้าง เครือรูปทรงกระบอก มี 6 หวี
ผลตรง ไมพ่ บซากก้านเกสรเพศเมียติดอย่ตู ดิ ท่ีปลายผล กา้ นผลเรยี บ เชื่อมกนั บางสว่ น ไม่มีขน ผลดิบสีเขยี ว
เนอื้ ผลสคี รมี ผลสกุ ผิวผลเปน็ สีเหลอื ง เนื้อผลสีครีม แนน่ รสหวาน ไม่มเี มลด็

136 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (AAA) ‘Kluai Nak Muk’

ปลายใบ

ลกั ษณะวสิ ัย รอ่ งกา้ นใบ ปนท่โี คนก้านใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวีดิบดา้ นนอกแกนเครือ หวดี ิบด้านในแกนเครอื

เครอื ผลดบิ ผา่ ตามขวาง ผลสกุ ผา่ ตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 137

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยนากยักษ์

ลา� ต้นเทียม ก่ึงต้งั ตรง อก ครีมแต้มชมพู
1) ลกั ษณะวิสยั 2.6 เมตร 1) สีพืน้ กลีบรวมเชิงประกอบ เหลอื ง
2) ความสงู 36 เซนตเิ มตร 2) สีพกู ลบี รวมเชงิ ประกอบ รว่ งพร้อม
3) เสน้ รอบวง เขียวแกมแดง 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ ใบประดบั
4) สี มี
5) ไข 4) สีดอกเพศผู้ ครีม
20% 5) ลักษณะก้านเกสรเพศเมยี ตรง
ใบ น้า� ตาลแกมดา� 6) สียอดเกสรเพศเมยี เหลือง
1) ปนทีโ่ คนก้านใบ เปิด/ขอบตรง 7) สีโคนรงั ไข่ ขาว
2) สขี องปน ชมพู
3) ร่องก้านใบ เขียว ผล 3
4) สีขอบก้านใบ แหลมทงั้ สองดา้ น 1) จา� นวนหวี
5) สแี ผน่ ใบดา้ นบน 2) จา� นวนผลต่อหวี 8
6) รูปรา่ งโคนใบ ไมม่ ีขน 3) รปู รา่ งผลกล้วย ตรง
ทา� มุม 45 องศา 4) รูปร่างผลผา่ ตามขวาง เปน็ เหลีย่ มชัดเจน
ชอ่ อก ปลี โปร่ง 5) รูปรา่ งปลายผล ปลายทู่
1) ขนบนก้านช่อดอก ท�ามมุ เลก็ น้อย 6) ซากดอกติดท่ปี ลายผล มีก้านเกสร
2) ตา� แหนง่ เครอื กลว้ ย ปานกลาง (0.44) เพศเมยี ตดิ อยู่
3) การปรากฏของเครอื (0.28) 7) การเชอื่ มก้านผล
4) ต�าแหนง่ ก้านดอกเพศผู้ 8) สเี ปลอื กผลดิบ เชอ่ื มกันบางส่วน
5) รปู ร่างปลกี ล้วย ปานกลาง ชมพูหรือ
6) ไหลก่ าบปลี ซอ้ นทับกนั สนิท 9) สเี ปลอื กผลสุก ชมพูแกมมว่ ง
แดงแกมมว่ ง 10) สีเน้อื ผลดบิ
กาบปลี สม้ 11) สีเนอื้ ผลสุก น้า� ตาล
1) ปลายกาบปลี เด่นชดั มาก 12) รสชาติ ขาว
2) การหุ้มกาบปลี มว้ น 13) จา� นวนเมล็ด/ผล เหลอื งออ่ น
3) สกี าบปลีด้านนอก ไมม่ ไี ข หวาน
4) สกี าบปลดี ้านใน ไมม่ ี
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลกั ษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กล้วยนากยักษ์เป็นกล้วยกลุ่มจีโนม AAA ล�าต้นเทียม สูงประมาณ 2.6 เมตร สีเขียวแกมแดง มีปน
สนี า�้ ตาลแกมดา� เลก็ นอ้ ย เสน้ รอบวง ยาวประมาณ 36 เซนตเิ มตร กา้ นใบ ยาวประมาณ 46 เซนตเิ มตร สชี มพู
เปน็ รอ่ งเปดิ ขอบตรง ไมม่ คี รบี ใบออ่ นทย่ี งั มว้ นอยสู่ เี ขยี ว เมอื่ คลกี่ างออกเตม็ ทส่ี เี ขยี วเปน็ มนั แผน่ ใบเปน็ คลน่ื
กว้างประมาณ 48 เซนติเมตร ยาวประมาณ 159 เซนติเมตร ปลายใบมนเล็กน้อย โคนใบสอบเรียวท้ัง
สองดา้ น กา้ นชอ่ ดอกไมม่ ขี น สมี ว่ ง กวา้ งประมาณ 1.6 เซนตเิ มตร ปลรี ปู คลา้ ยลกู ขา่ ง กาบปลสี แี ดงแกมมว่ ง
ซ้อนทับกันสนิท ปลายม้วนขึ้น ด้านในสีส้ม มีร่องปานกลาง ไหล่กาบปลีแคบ เครือรูปทรงกะบอก มี 3 หวี
ผลตรง พบซากกา้ นเกสรเพศเมยี ตดิ อยตู่ ดิ ทป่ี ลายผล กา้ นผลเรยี บ เชอื่ มกนั บางสว่ น ไมม่ ขี น ผลดบิ สชี มพหู รอื
สีชมพูแกมมว่ ง เนือ้ ผลสขี าว ผลสุกผิวผลเป็นสนี า�้ ตาล เน้ือผลสีเหลืองออ่ น นมุ่ รสหวาน ไม่มเี มลด็

138 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (AAA) ‘Kluai Nak Yak’

ปลายใบ

ลักษณะวิสยั ร่องกา้ นใบ ปนที่โคนก้านใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวีดิบดา้ นนอกแกนเครือ หวีดิบดา้ นในแกนเครือ

เครอื ผลดิบผ่าตามขวาง
กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 139

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยนางกรายสุรินทร์

ล�าต้นเทียม ต้งั ตรง อก แตม้ ชมพู
1) ลกั ษณะวสิ ัย 3.3 เมตร 1) สีพื้นกลบี รวมเชงิ ประกอบ เหลือง
2) ความสงู 50 เซนตเิ มตร 2) สีพกู ลบี รวมเชงิ ประกอบ รว่ งพรอ้ ม
3) เสน้ รอบวง เขียว 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ ใบประดับ
4) สี มี
5) ไข 4) สดี อกเพศผู้ ครมี แกมชมพู
ไม่มี 5) ลกั ษณะกา้ นเกสรเพศเมยี ตรง
ใบ ไม่มี 6) สียอดเกสรเพศเมยี ขาว
1) ปนท่ีโคนก้านใบ เปิด/ขอบตรง 7) สโี คนรังไข่ ขาว
2) สีของปน เขยี ว
3) รอ่ งก้านใบ เขยี ว ผล 6
4) สขี อบกา้ นใบ มนทั้งสองด้าน 1) จา� นวนหวี 16
5) สแี ผน่ ใบด้านบน 2) จา� นวนผลต่อหวี ตรง
6) รปู ร่างโคนใบ ไม่มขี น 3) รูปรา่ งผลกล้วย เป็นเหล่ียมชัดเจน
ท�ามมุ เล็กนอ้ ย 4) รูปรา่ งผลผา่ ตามขวาง คอขวด
ช่อ อก ปลี แน่น 5) รูปร่างปลายผล มีก้านเกสร
1) ขนบนก้านชอ่ ดอก ตรงลงขา้ งลา่ ง 6) ซากดอกติดที่ปลายผล เพศเมียตดิ อยู่
2) ต�าแหนง่ เครอื กล้วย ผอม (0.31)
3) การปรากฏของเครือ (0.20) 7) การเช่ือมก้านผล เชอ่ื มกันบางส่วน
4) ตา� แหนง่ ก้านดอกเพศผู้ 8) สเี ปลอื กผลดบิ เขยี ว
5) รูปรา่ งปลกี ล้วย ปานกลาง 9) สีเปลือกผลสกุ เหลอื ง
6) ไหล่กาบปลี ซอ้ นทับกันบางสว่ น 10) สีเน้ือผลดิบ ครมี
ม่วง 11) สเี นือ้ ผลสุก ครมี
กาบปลี สม้ แกมแดง 12) รสชาติ หวาน
1) ปลายกาบปลี เด่นชดั มาก 13) จา� นวนเมลด็ /ผล ไม่มี
2) การห้มุ กาบปลี ม้วน
3) สกี าบปลีด้านนอก มไี ขมาก
4) สีกาบปลดี ้านใน
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลกั ษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กลว้ ยนางกรายสรุ ินทรเ์ ปน็ กล้วยกลมุ่ จโี นม AAB ลา� ตน้ เทยี ม สงู ประมาณ 3.3 เมตร สเี ขยี ว ไม่มปี น
เส้นรอบวง ยาวประมาณ 50 เซนติเมตร กา้ นใบ ยาวประมาณ 36 เซนติเมตร สีเขียว เป็นรอ่ งเปิด ขอบตรง
ไม่มีครีบ ใบอ่อนท่ียังม้วนอยู่สีเขียว เม่ือคล่ีกางออกเต็มที่สีเขียวเป็นมัน แผ่นใบเป็นคล่ืน กว้างประมาณ
56 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 226 เซนตเิ มตร ปลายใบมน โคนใบมนท้ังสองดา้ น กา้ นชอ่ ดอกไม่มขี น สีเขียว
กว้างประมาณ 2.2 เซนติเมตร ปลีรูปหอก กาบปลีสีม่วง ซ้อนทับกันบางส่วน ปลายม้วนขึ้น ด้านในสีส้ม
แกมแดง มีร่องปานกลาง ไหล่กาบปลีกว้างปานกลาง เครือรูปทรงกระบอก มี 6 หวี ผลตรง พบซาก
กา้ นยอดเกสรเพศเมยี ตดิ ทป่ี ลายผล กา้ นผลเรยี บ เชอื่ มกนั บางสว่ น ไมม่ ขี น ผลดบิ สเี ขยี ว เนอื้ ผลสคี รมี ผลสกุ
ผวิ ผลเปน็ สเี หลือง เนอื้ ผลสคี รีม น่มุ รสหวาน ไม่มเี มลด็

140 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (AAB) ‘Kluai Nang Krai Surin’

ปลายใบ

ลกั ษณะวสิ ัย ร่องก้านใบ ปนที่โคนก้านใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวดี บิ ด้านนอกแกนเครือ หวสี ุกดา้ นในแกนเครือ

เครอื ผลดิบผ่าตามขวาง ผลสกุ ผ่าตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 141

เน่ืองในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยนิ้วจระเข้

ลา� ต้นเทยี ม ก่ึงต้งั ตรง อก ขาว
1) ลักษณะวิสยั 2.7 เมตร 1) สีพนื้ กลีบรวมเชิงประกอบ เหลอื ง
2) ความสงู 3.7 เซนติเมตร 2) สีพูกลบี รวมเชงิ ประกอบ รว่ งพรอ้ ม
3) เส้นรอบวง เขยี ว 3) ลักษณะดอกเพศผู้ ใบประดบั
4) สี มี
5) ไข 4) สีดอกเพศผู้ ครีม
20–50% 5) ลักษณะก้านเกสรเพศเมยี ตรง
ใบ นา�้ ตาลแกมแดง 6) สยี อดเกสรเพศเมยี เหลอื งแกมสม้
1) ปนท่ีโคนก้านใบ เปดิ /ขอบตรง 7) สีโคนรงั ไข่ ขาว
2) สขี องปน เขยี ว
3) รอ่ งกา้ นใบ เขยี ว ผล 4
4) สีขอบกา้ นใบ สอบเรียวทั้งสองด้าน 1) จ�านวนหวี
5) สแี ผน่ ใบด้านบน 2) จา� นวนผลต่อหวี 14
6) รูปรา่ งโคนใบ มีขนเล็กน้อย 3) รูปรา่ งผลกลว้ ย
หอ้ ยลงในแนวตงั้ ฉาก 4) รูปร่างผลผ่าตามขวาง โค้งเปน็ รปู ตัวเอส
ชอ่ อก ปลี แน่น 5) รปู ร่างปลายผล เป็นเหล่ียมชัดเจน
1) ขนบนก้านช่อดอก ท�ามุมเลก็ น้อย 6) ซากดอกติดท่ปี ลายผล คอขวด
2) ต�าแหนง่ เครือกล้วย ผอม (0.38) มีก้านเกสร
3) การปรากฏของเครอื (0.30) 7) การเชื่อมก้านผล เพศเมยี ติดอยู่
4) ต�าแหน่งกา้ นดอกเพศผู้ 8) สีเปลอื กผลดิบ
5) รปู รา่ งปลกี ล้วย ปานกลาง 9) สีเปลอื กผลสุก ไมเ่ ชือ่ มกัน
6) ไหล่กาบปลี ซอ้ นทับกันสนทิ 10) สเี นอื้ ผลดบิ เขยี ว
แดงแกมม่วง 11) สีเนอ้ื ผลสุก เหลอื งออ่ น
กาบปลี สม้ แกมแดง 12) รสชาติ ครมี
1) ปลายกาบปลี เด่นชัดมาก 13) จา� นวนเมล็ด/ผล ครมี
2) การหุม้ กาบปลี ม้วน หวานอมเปรีย้ ว
3) สกี าบปลดี ้านนอก มีไขปานกลาง ไมม่ ี
4) สกี าบปลดี ้านใน
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลกั ษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กลว้ ยนว้ิ จระเขเ้ ปน็ กลว้ ยกลมุ่ จโี นม AAB ลา� ตน้ เทยี ม สงู ประมาณ 2.7 เมตร สเี ขยี ว มปี นสนี า�้ ตาลแกม
แดงปานกลาง เสน้ รอบวง ยาวประมาณ 37 เซนตเิ มตร กา้ นใบ ยาวประมาณ 35 เซนตเิ มตร สเี ขยี ว เปน็ รอ่ งเปดิ
ขอบตรง ไม่มีครีบ ใบอ่อนท่ียังม้วนอยู่สีเขียว เม่ือคลี่กางออกเต็มท่ีสีเขียวเป็นมัน แผ่นใบเป็นคลื่น กว้าง
ประมาณ 40 เซนติเมตร ยาวประมาณ 173 เซนติเมตร ปลายใบเล็กน้อย โคนใบสอบเรียวท้ังสองด้าน
กา้ นชอ่ ดอกมขี นเลก็ นอ้ ย สเี ขยี ว กวา้ งประมาณ 1.9 เซนตเิ มตร ปลรี ปู หอก กาบปลสี แี ดงแกมมว่ ง ซอ้ นทบั กนั
สนิท ปลายม้วนขึ้น ด้านในสีส้มแกมแดง มีร่องลึก ไหล่กาบปลีกว้าง เครือรูปทรงกระบอก มี 4 หวี ผลโค้ง
เป็นรูปตัวเอส พบซากก้านเกสรเพศเมียติดอยู่ท่ีปลายผล ก้านผลเรียบ ไม่เช่ือมกัน ไม่มีขน ผลดิบสีเขียว
เน้ือผลสีครีม ผลสกุ ผวิ ผลเป็นสเี หลืองอ่อน เนือ้ ผลสีครีม นุ่ม รสหวานอมเปรยี้ ว ไมม่ เี มลด็

142 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (AAB) ‘Kluai Niu Chorakhe’

ปลายใบ

ลักษณะวิสัย รอ่ งกา้ นใบ ปนทโี่ คนก้านใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวดี ิบดา้ นนอกแกนเครอื หวีสกุ ด้านในแกนเครือ

เครือ ผลดิบผา่ ตามขวาง ผลสกุ ผ่าตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 143

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยน้ิวมือนาง

ลา� ตน้ เทยี ม ตง้ั ตรง อก ครมี
1) ลักษณะวสิ ัย 3.4 เมตร 1) สีพนื้ กลีบรวมเชิงประกอบ เหลือง
2) ความสงู 48 เซนติเมตร 2) สีพูกลีบรวมเชงิ ประกอบ รว่ งกอ่ นใบประดับ
3) เสน้ รอบวง เขยี วออ่ น 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ เหลือง
4) สี ไมม่ ี 4) สีดอกเพศผู้ ตรง
5) ไข 5) ลกั ษณะก้านเกสรเพศเมยี เหลอื งออ่ น
20% 6) สยี อดเกสรเพศเมยี ขาว
ใบ นา�้ ตาลแกมด�า 7) สโี คนรงั ไข่
1) ปนท่โี คนก้านใบ เปดิ /ขอบตรง 5
2) สีของปน เขยี วออ่ น ผล 12
3) ร่องกา้ นใบ เขียว 1) จ�านวนหวี
4) สขี อบก้านใบ มนท้ังสองด้าน 2) จา� นวนผลต่อหวี ตรง
5) สีแผน่ ใบดา้ นบน 3) รปู รา่ งผลกลว้ ย เปน็ เหล่ยี ม
6) รูปร่างโคนใบ ไม่มีขน 4) รูปร่างผลผ่าตามขวาง เลก็ นอ้ ย
ห้อยลงในแนวตั้งฉาก
ช่อ อก ปลี โปร่ง 5) รปู ร่างปลายผล กลม
1) ขนบนก้านช่อดอก ตรงลงข้างล่าง 6) ซากดอกตดิ ท่ีปลายผล ไมม่ ี
2) ต�าแหนง่ เครอื กล้วย ผอม (0.35) 7) การเช่อื มก้านผล เชอื่ มกันบางสว่ น
3) การปรากฏของเครอื (0.24) 8) สเี ปลือกผลดิบ เขียว
4) ต�าแหนง่ กา้ นดอกเพศผู้ 9) สเี ปลอื กผลสกุ เหลอื ง
5) รปู ร่างปลีกล้วย มน 10) สเี นือ้ ผลดิบ งาชา้ ง
6) ไหล่กาบปลี ซอ้ นทับกนั บางสว่ น 11) สีเนอ้ื ผลสกุ เหลือง
แดงแกมม่วง 12) รสชาติ หวาน
กาบปลี สม้ แกมแดง 13) จ�านวนเมลด็ /ผล ไมม่ ี
1) ปลายกาบปลี เด่นชดั มาก
2) การหุ้มกาบปลี ม้วน
3) สีกาบปลีดา้ นนอก มไี ขมาก
4) สกี าบปลีด้านใน
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลักษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กลว้ ยนวิ้ มอื นางเปน็ กลว้ ยกลมุ่ จโี นม AAB ลา� ตน้ เทยี ม สงู ประมาณ 3.4 เมตร สเี ขยี วออ่ น มปี นสนี า้� ตาล
แกมด�าเล็กนอ้ ย เส้นรอบวง ยาวประมาณ 4.8 เซนติเมตร กา้ นใบ ยาวประมาณ 55 เซนติเมตร สีเขยี วอ่อน
เปน็ รอ่ งเปดิ ขอบตรง ไมม่ คี รบี ใบออ่ นทยี่ งั มว้ นอยสู่ เี ขยี ว เมอ่ื คลกี่ างออกเตม็ ทสี่ เี ขยี วเปน็ มนั แผน่ ใบเปน็ คลนื่
กว้างประมาณ 73 เซนติเมตร ยาวประมาณ 235 เซนติเมตร ปลายใบมนเล็กน้อย โคนใบมนทั้งสองด้าน
กา้ นชอ่ ดอกไมม่ ขี น สเี ขยี ว กวา้ งประมาณ 2 เซนตเิ มตร ปลรี ปู หอก กาบปลสี แี ดงแกมมว่ ง ซอ้ นทบั กนั บางสว่ น
ปลายมว้ นขนึ้ ดา้ นในสสี ม้ แกมแดง มรี อ่ งลกึ ไหลก่ าบปลกี วา้ งปานกลาง เครอื รปู บนั ไดเวยี น มี 5 หวี ผลตรง
ไม่พบซากก้านเกสรเพศเมียติดอยู่ท่ีปลายผล ก้านผลไม่เรียบ เชื่อมกันบางส่วน มีขน ผลดิบสีเขียว เน้ือผล
สีงาชา้ ง ผลสุกผิวผลเปน็ สีเหลอื ง เนือ้ ผลสเี หลือง แนน่ รสหวาน ไม่มเี มล็ด

144 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร

Musa (AAB) ‘Kluai Niu Mue Nang’

ปลายใบ

ลกั ษณะวิสัย รอ่ งกา้ นใบ ปนท่โี คนกา้ นใบ

ปลี กาบปลี ดอก

หวดี บิ ด้านนอกแกนเครือ หวดี ิบด้านในแกนเครอื

เครือ ผลดบิ ผ่าตามขวาง ผลสกุ ผา่ ตามยาว

กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร 145

เนื่องในโอกาส ครบรอบ 46 ปี การสถาปนากรมวิชาการเกษตร พ.ศ. 2561

กล้วยน้�าเชียงราย

ลา� ต้นเทียม กงึ่ ตง้ั ตรง อก ขาว
1) ลกั ษณะวสิ ัย 4.2 เมตร 1) สีพืน้ กลบี รวมเชงิ ประกอบ เหลอื ง
2) ความสูง 59 เซนติเมตร 2) สพี กู ลบี รวมเชงิ ประกอบ รว่ งพรอ้ ม
3) เสน้ รอบวง เขียวแกมแดง 3) ลกั ษณะดอกเพศผู้ ใบประดับ
4) สี ไม่มี
5) ไข 4) สดี อกเพศผู้ ครีม
20% 5) ลกั ษณะกา้ นเกสรเพศเมีย ตรง
ใบ น้�าตาลแกมด�า 6) สียอดเกสรเพศเมีย ครมี
1) ปนทโี่ คนก้านใบ เปิด/ขอบโค้งเข้า 7) สโี คนรังไข่ ขาว
2) สขี องปน เขียวออ่ น
3) รอ่ งกา้ นใบ เขยี ว ผล 6
4) สขี อบกา้ นใบ ดา้ นหนงึ่ มนอกี ดา้ นหนงึ่ สอบเรยี ว 1) จา� นวนหวี 18
5) สีแผน่ ใบดา้ นบน 2) จา� นวนผลตอ่ หวี โค้งเล็กน้อย
6) รูปร่างโคนใบ ไมม่ ขี น 3) รปู รา่ งผลกลว้ ย เป็นเหลย่ี ม
ท�ามมุ เลก็ นอ้ ย 4) รปู ร่างผลผา่ ตามขวาง เล็กนอ้ ย
ชอ่ อก ปลี แนน่
1) ขนบนก้านช่อดอก ตรงลงขา้ งลา่ ง 5) รปู รา่ งปลายผล คอขวด
2) ตา� แหนง่ เครือกลว้ ย รูปหอก/ผอม (0.30) 6) ซากดอกติดทีป่ ลายผล ไมม่ ี
3) การปรากฏของเครือ (0.21) 7) การเชื่อมก้านผล เชอื่ มกนั บางสว่ น
4) ตา� แหน่งก้านดอกเพศผู้ 8) สเี ปลอื กผลดิบ เขยี วออ่ น
5) รปู รา่ งปลกี ลว้ ย ปานกลาง 9) สเี ปลอื กผลสุก เหลอื ง
6) ไหลก่ าบปลี ซอ้ นทับกันบางสว่ น 10) สเี น้ือผลดิบ ครีม
ม่วง 11) สเี นอื้ ผลสกุ ครมี
กาบปลี สม้ แกมแดง 12) รสชาติ หวาน
1) ปลายกาบปลี เด่นชัดมาก 13) จา� นวนเมลด็ /ผล ไม่มี
2) การหุ้มกาบปลี ม้วน
3) สกี าบปลีด้านนอก มไี ขมาก
4) สกี าบปลีดา้ นใน
5) รอยแผลกาบปลี
6) ลักษณะของกาบปลี
7) ไขบนกาบปลี

กล้วยน้�าเชียงรายเป็นกลว้ ยกลุ่มจีโนม AAB ลา� ตน้ เทียม สูงประมาณ 4.2 เมตร สีเขียวแกมแดง มปี น
สีน�้าตาลแกมด�าเล็กน้อย เส้นรอบวง ยาวประมาณ 59 เซนติเมตร ก้านใบ ยาวประมาณ 40 เซนติเมตร
สเี ขยี วออ่ น เปน็ รอ่ งเปดิ ขอบโคง้ เขา้ มคี รบี ใบออ่ นทย่ี งั มว้ นอยสู่ เี ขยี ว เมอื่ คลกี่ างออกเตม็ ทส่ี เี ขยี วเปน็ มนั แผน่ ใบ
เปน็ คลน่ื กวา้ งประมาณ 64 เซนตเิ มตร ยาวประมาณ 275 เซนตเิ มตร ปลายใบมนเลก็ นอ้ ย โคนใบดา้ นหนงึ่ มน
อกี ดา้ นหนง่ึ สอบเรยี ว กา้ นชอ่ ดอกไมม่ ขี น สเี ขยี วปานกลาง กวา้ งประมาณ 4 เซนตเิ มตร ปลรี ปู หอก กาบปลสี มี ว่ ง
ซอ้ นทบั กนั บางสว่ น ปลายมว้ นขนึ้ ดา้ นในสสี ม้ แกมแดง มรี อ่ งปานกลาง ไหลก่ าบปลกี วา้ ง เครอื รปู ทรงกระบอก
มี 6 หวี ผลโคง้ เลก็ นอ้ ย ไมพ่ บซากกา้ นเกสรเพศเมยี ตดิ อยทู่ ป่ี ลายผล กา้ นผลไมเ่ รยี บ เชอ่ื มกนั บางสว่ น มขี น
ผลดบิ สเี ขียวอ่อน เนอื้ ผลสคี รมี ผลสกุ ผวิ ผลเปน็ สีเหลอื ง เนอ้ื ผลสคี รีม นุม่ รสหวาน ไมม่ เี มลด็

146 กล้วยกินได้ ของกรมวิชาการเกษตร