Flora and Fungi of Khorat Geopark

ืพชพรรณและเ ็หดราธรรมชาติ ใน ุอทยานธรณีโคราช 150 เห็ดถ่านเลก็
ลักษณะและการแพร่กระจาย
เกดิ เปน็ ดอกเดยี่ วหรอื เปน็ กลมุ่ บน
พื้นดนิ ในปา่ โปร่ง ป่าเตง็ รัง ป่าดบิ แลง้ ปา่
เบญจพรรณ
ลักษณะ
หมวกเห็ดสีนวลขาว เส้นผ่าน
ศูนยก์ ลาง 5 เซนตเิ มตร กลางหมวกเว้าตนื้
ผวิ เรยี บและหนดื มอื เมอ่ื จบั แลว้ คอ่ ยๆ แหง้
ไป เน้ือบางสีขาว ครีบสีขาวนวล บาง
และแคบ ยึดติดกับก้านและเรียงชิดกัน
ก้านสีขาวนวล ยาว 1-2 เซนติเมตร เส้น
ผา่ นศนู ย์กลาง 1-1.3 เซนติเมตร ผิวเรยี บ
ภายในสีขาว สีของดอกเห็ดจะค่อย ๆ
เปลี่ยนเป็นสีน�้ำตาลและสีด�ำ เมื่อฉีกขาด
หรือช�้ำเน้ือในเห็ดจะเปลี่ยนสีได้เร็วข้ึน
สปอร์ ค่อนขา้ งกลม สขี าว ผิวขรขุ ระมเี สน้
นนู สานกันเปน็ ร่างแหและมีตง่ิ 1 อนั
บรเิ วณทพี่ บในเขตอทุ ยาน
ป่าเขาสามสิบส่างและเขาเขียว
อ�ำเภอสงู เนนิ
ประโยชน์
รบั ประทานได้

เหด็ ในอุทยานธรณีโคราช พชื พรรณและเหด็ ราธรรมชาติ ในอุทยานธรณโี คราช 151
ช่อื วทิ ยาศาสตร์ Russula densfolia
ช่อื วงศ์ RUSSULACEAE
ชอื่ อน่ื เห็ดถ่าน

พชื พรรณและเหด็ ราธรรมชาติ ในอุทยานธรณโี คราช 152

บทสรปุ ความโดดเด่นของสงั คมพชื ในอทุ ยานธรณีโคราช พชื พรรณและเหด็ ราธรรมชาติ ในอุทยานธรณโี คราช 153

บทสรปุ ความโดดเด่นของสังคม
พชื ในอทุ ยานธรณโี คราช

สั งคมพชื ของพนื้ ทอี่ ทุ ยานธรณโี คราชแตเ่ ดมิ สว่ นใหญ่
เปน็ ปา่ เต็งรงั พืชเดน่ ทมี่ ักพบ ไดแ้ ก่ เตง็ รัง พลวง
ยางกราด เหยี ง ส่วนไมพ้ ่มุ จะพบพลบั พลา ปอบิด
พนื้ ลา่ งลงมามกั เปน็ เพก็ ปรง เปน็ ตน้ การเกดิ ไฟปา่ เปน็ ลกั ษณะเดน่
ของป่าเต็งรัง ไฟป่าช่วยสะสางใบไม้ใบหญ้าท่ีร่วงหล่นลงมาช่วยท�ำ
ผืนป่าให้สะอาด พันธุ์ไม้ที่ร่วงหล่นเม่ือได้รับความร้อนจากไฟป่า
เหมือนได้รับการกระตุ้นให้ต่ืนตัว เตรียมพร้อมงอกออกมาเป็นพืช
ต้นใหม่ ชว่ ยให้ผนื ปา่ มีความสมบูรณ์ย่งิ ข้ึน ท่ีเกดิ หมนุ เวียนปีแล้ว
ปเี ลา่ แตพ่ น้ื ทป่ี า่ ใด ๆ กต็ ามทม่ี ชี มุ ชนเขา้ มาดแู ลไมใ่ หเ้ กดิ ไฟปา่ ได้
เป็นเวลานาน สภาพความเป็นป่าเต็งรังก็จะค่อยเลือนไป ป่ากึ่ง
เบญจพรรณก็จะมาแทนที่ เช่น ป่าหนองเต็ง ป่าสามสิบส่าง และ
เขาเขยี ว
พนมสวรรคจ์ ดั เปน็ ไมท้ เี่ สย่ี งตอ่ การสญู พนั ธ์ุ พบในปา่ หนอง
เต็ง และปา่ เขาจนั ทนง์ าม ธนนไชย จดั เปน็ ไม้หายากอกี ชนดิ หนงึ่ มี
การกระจายพันธุ์ ตามบริเวณที่มีสภาพดินเค็มของป่าผลัดใบ ป่า
ตำ� บลหนองไขน่ ำ้� อำ� เภอเมอื งนครราชสมี า สอดคลอ้ งกบั ฐานขอ้ มลู
ขององค์การสวนพฤกษศาสตร์ว่า สามารถพบได้ในจังหวัด
นครราชสีมา อบุ ลราชธานี อกี ทัง้ กรมอุทยานแหง่ ชาตสิ ัตว์ป่า และ
พันธพ์ุ ืช ได้รายงานว่าเป็นไมท้ มี่ สี ถานภาพหายาก
นมแมวซ้อน ส�ำรวจพบในพ้ืนท่ีป่าหนองเต็ง อ�ำเภอ
เฉลมิ พระเกยี รติ เพียงแห่งเดยี ว ของพ้ืนท่อี ุทยานธรณโี คราช ซง่ึ
เป็นไม้ดอกหอมวงศ์เดียวกับกระดังงา จัดเป็นไม้สวยดอกหอมท่ีหา
ยาก ซ่ึงผู้ช่วยศาสตราจารย์วิชัย ปทุมชาติพัฒน์ มหาวิทยาลัย
ราชภัฏบา้ นสมเด็จเจา้ พระยา ได้เขยี นบันทึกวา่ เปน็ พชื เฉพาะถิน่
พบทปี่ ระจวบคีรีขันธ์ เมือ่ ปี พ.ศ. 2551 และครัง้ ล่าสุด เมอ่ื ปี พ.ศ.
2557 พบท่อี �ำเภออทู่ อง จงั หวดั สุพรรณบรุ ี

ภาพของพืชทีโ่ ดดเด่นในอทุ ยานธรณีโคราช

ืพชพรรณและเ ็หดราธรรมชาติ ใน ุอทยานธรณีโคราช 154

ตะครอง ลำ� ตนั และดอกนมแมวซ้อน

บทสรปุ ความโดดเด่นของสังคมพชื ในอทุ ยานธรณโี คราช

พชื พรรณและเหด็ ราธรรมชาติ ในอุทยานธรณโี คราช 155

พนมสวรรค์ ธนนไชย

กระทกรกตน้ 127 ตะครอง 23 ดชั นีค้นค�ำ เลบ็ เหย่ียว 67
กระทุ่มนา 129 ตบั เต่าตน้ 79 ปีบ 119 สกณุ ี 123
กันภัย 101 ตาล 55 ฝาง 121 สะแกนา 125
กมุ่ บก 43 ตูบหมูบ 47 พนมสวรรค์ 107 หนามแท่ง 95
ขันทองพยาบาท 113 เต็ง 27 พลวง 31 หม่ีหมีเหม็น 97
ข้เี หล็ก 115 ถอ่ น 81 พิมาน 85 หว้า 69
แขยง 45 ทองพันดลุ 105 มะกลำ�่ ตาหนู 109 เห็ดขอนแดง 142
ค�ำมอกหลวง 131 ทงุ้ ฟ้า 83 มะเกลอื 87 เหด็ ไขเ่ หลือง 143
จามจรุ ี 73 ธนนไชย 137 มะขามปอ้ ม 61 เห็ดแครง 144
แจง 135 นมควาย 57 มะค่าแต้ 89 เห็ดโคน 146
ชงโค 103 นมนอ้ ย 59 มะค่าโมง 91 เห็ดแดงนำ้� หมาก 147
ดองดึง 117 นมแมวซ้อน 139 มะเมา่ 63 เห็ดตะไคลเขยี ว 149
แดง 35 ประดูป่ ่า 39 ยางกราด 33 เหด็ ถ่านเล็ก 150
ตะโกนา 77 ปอบดิ 37 ย่านลเิ ภา 93 เหด็ ผ้ึงขม 148
ตะคร้อ 53 ปอสา 75 รงั 29
ืพชพรรณและเ ็หดราธรรมชาติ ใน ุอทยานธรณีโคราช 156 ลน้ิ ฟา้ 49

ดชั นีค้นคำ� เรียงช่อื วิทยาศาสตร์

A D 135 Sindora siamensis Teijsm. ex
Millingtonia hortensis L 119 Miq. 89
Abrus precatorius L. 109 Decaschistia crotonifolia Mitragyna diversifolia (Wall.
Afgekia sericea Craib 101 Wight & Arn. 105 Suregada multiflora 113
Afzelia xylocarpa (Kurz) ex G. Don) Havil. 129 Syzygium cinereum (Kurz)
Diospyros ehretioides Wall.
Craib 91 ex G. Don 79 O Chantar. & J. Parn. 69
Albizia procera (Roxb.) Benth.
Diospyros mollis Griff. 87 Olax psittacorum Vahl. 127 T
81 Diospyros rhodocalyx Kurz Oroxylum indicum (L.) ex
Alstonia macrophylla Wall. ex Terminalia calamansanay
77 Kurz 49 (Blanco) Rolfe 123
G.Don 83 Dipterocarpus intricatus Dyer.
Amanita sp. 143 P Termitomyces fuliginosus
Anomianthus dulcis (Dunal) 33 Heim 146
Dipterocarpus tuberculatus Phyllanthus emblica L. 61
J. Sinclair 139 Polyalthia evecta (Pierre) U
Antidesma puncticulatum Roxb 31
Finet & Gagnep. 59 Uvaria rufa Blume. 57
Miq . 63 G Pterocarpus macrocarpus
V
B Gardenia sootepensis Hutch. Kurz 39
131 Pycnoporus sanguineus (Fr.) Vachellia harmandiana
Bauhinia purpurea L. 103 (Pierre) 85
Boletus grisepurrpureus Gloriosa superba L. 117 Murr 142
X
Corner 148 H R
Borassus flabellifer L. 55 Xylia kerrii Craib & Hutch 35
Broussonetia papyrifera (L.) Helicteres isora L. 37 Russula densfolia 151
Russula emitica 147 Z
L’Hér. ex Vent. 75 K Russula virescens (schaeff.) fr.
Buchanania siamensis Miq. Ziziphus cambodiana Pierre
Kaempferia rotunda L. 47 149 23
137
L S Ziziphus oenoplia L. 67
C
Limnophila aromatica (Lam.) Samanea saman (Jacq) Merr.
Caesalpinia sappan L. 121 Merr. 45 73
Cassia siamea 115
Catunaregam spathulifolia Litsea glutinosa (Lour.) C. B. Schizophyllum commune 144
Rob 97 Schleichera oleosa (Lour.)
Tirveng. 95
Clerodendrum aniculatum L. Lygodium polystachyum Wall. Merr. 53
ex Moore 93 Senna siamea 115
107 Shorea obtusa Wall. ex Blume
Combretum quadrangulare M
27
Kurz. 125 Maerua siamensis (Kurz) Pax Shorea siamensis Miq. 29
Crateva adansonii DC. 43

พชื พรรณและเหด็ ราธรรมชาติ ในอุทยานธรณโี คราช 157

ุอทยานธร ีณโคราช

ืพชพรรณและเ ็หดราธรรมชาติ ใน ุอทยานธรณีโคราช 158 บรรณานุกรม

กรมอทุ ยานแห่งชาติสตั วป์ า่ และพนั ธุ์พชื . (2560) . ธนนไชย (ออนไลน์) จาก http://www.dnp.go.th/lora/
plant_pages.php?varname=158 สืบคน้ เมื่อ 28 กนั ยายน 2560.

กอ่ งกานดา ชยามฤต. (2550). ลกั ษณะประจำ� วงศพ์ รรณไม้ (Key to Characters of Plant Families) สำ� นกั
หอพรรณไม้ส�ำนักการวิจัยการอนุรักษ์ป่าไม้และพันธุ์พืช กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช.
กรุงเทพฯ: อรณุ การพิมพ.์

กองวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มหาวิทยาลัยราชมงคลอีสานสกลนคร. (2560). คุณค่าทางโภชนาการของผลมะเม่า
(ออนไลน์) จาก http://www.skc.rmuti.ac.th สบื ค้นเม่ือ 30 กันยายน 2560.

ขอ้ มลู พนั ธไ์ุ ม.้ (2560). (ออนไลน)์ . จาก : http://rspg.ru.ac.th/index.php/research/plants/ plant-database
สืบค้นเมือ่ 18 กนั ยายน 2560.

ขอ้ มูลสมุนไพร (2560). (ออนไลน)์ . จาก : https://www.samunpri.com สืบคน้ เมือ่ 30 กันยายน 2560.
คณะเภสัชศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยอบุ ลราชธานี. (2560). ฐานข้อมลู สมนุ ไพร (ออนไลน์). จาก : www.phargarden.

com สืบคน้ เมือ่ 25 กันยายน 2560.
ไชยยง รุจจนเวท และคณะ. (2549). 20 ปีสวนสมุนไพรสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

กรุงเทพฯ: ส�ำนักพิมพ์ บริษทั ปตท. จ�ำกัด(มหาชน).
ไซมอน การ์ดเนอร์ พินดา สิทธิสุนทร และ วิไลวรรณ อนุสารสุนทร. (2543). คู่มือพรรณไม้ในป่าภาคเหนือ

ประเทศไทย กรุงเทพฯ: โครงการจัดพิมพค์ บไฟ.
ฐานขอ้ มลู พันธุ์ไม้. (2560). (ออนไลน์). จาก : http://www.dnp.go.th/Pattani_botany/B2.htm สืบคน้ เม่อื

30 กนั ยายน 2560.
เตม็ สมติ นิ นั ทน.์ (2544). ชอื่ พรรณไมแ้ หง่ ประเทศไทย พมิ พค์ รง้ั ท่ี 2 ฉบบั แกไ้ ขเพมิ่ เตมิ กรงุ เทพฯ; บรษิ ทั ประชาชน

จำ� กดั
___________. (2557). ช่อื พรรณไม้แห่งประเทศไทย. (ออนไลน์). จาก : http://www.dnp.go.th/ botany/

mplant/index.aspx สบื ค้นเมือ่ 20 กันยายน 2560.
ปิยะ เฉลิมกล่นิ และคณะ. (2546). หอมกลิ่นดอกไมใ้ นเมืองไทย จัดพิมพโ์ ดยโครงการ BRT กรงุ เทพฯ: จิราวัฒน์

เอ็กซ์เพรส.
เม้ง. (2551). ล�ำตะคอง (ออนไลน์). จาก http://notbirth.thaimultiply.com/photos/145769/ตะคอง สบื คน้

เม่อื 10 ตุลาคม 2560.
เมธนิ ี ตาฬุมาศสวัสดิ์. (2551). พรรณไมห้ ว้ ยทราย. สำ� นักงานหอพรรณไม้ กรมอุทยานแหง่ ชาติ สัตวป์ ่า และพันธ์ุ

พชื กระทรวงทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ ม ภายใตโ้ ครงการศนู ยศ์ กึ ษาการพฒั นาหว้ ยทรายอนั เนอื่ ง
มาจากพระราชด�ำริ จงั หวดั เพชรบรุ .ี กรงุ เทพฯ: ชุมนมุ สหกรณก์ ารเกษตรแหง่ ประเทศไทย จ�ำกัด..