ทักษะการขยายอาชีพ อช31002 ม.ปลาย

144

เอกสารหมายเลข 25 : ใบความรู เรือ่ ง เหตุผลของการทาํ โครงการขยายอาชพี

ในการเรยี นรทู ี่ผานมาเปน เรือ่ งของการทาํ แผนธุรกจิ ตามปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงที่
ใหความสําคัญกับการใชเหตุผล การกําหนดทิศทางธุรกิจใหมีความพอดีและมีภูมิคุมกัน การกําหนด
แผนปฏบิ ตั กิ ารสรา งความรอบรแู ละขบั เคล่ือนแผนสคู วามสําเรจ็ อยา งมคี ณุ ธรรม ซึ่งเปนเร่ืองภายในของ
ผูประกอบการขยายอาชพี เทา น้ัน แตการทําธุรกิจท่ีจะตองขยายตัวออกไปจําเปนตองใชทุนเพ่ิมเติมหรือ
ตองไดรับความชวยเหลือจากภาครัฐหรือเอกชน การใหความชวยเหลือดังกลาวผูใหตองการทราบ
รายละเอียดการดาํ เนนิ งาน มีผลลพั ธเ ปนอยา งไร มผี ลที่เกดิ อะไรบาง และกระทบตอสังคมชุมชนอยางไร
คุม คาทจี่ ะใหก ารสนบั สนุนหรอื ไม หรือมีโอกาสที่จะสรางกําไร นํารายไดมาคืนสถาบันทางการเงินได
หรอื ไม

ดังน้ัน จึงมีความจาํ เปน ทีจ่ ะตองมีความรู ความเขาใจในการเขียนโครงการขยายอาชีพ
เพื่อนําเสนอขอรบั ความชว ยเหลอื หรือสรางความเชอื่ มนั่ ใหกับแหลงทนุ

145

เอกสารหมายเลข 26 : ใบความรู เรื่อง การเขยี นโครงการขยายอาชีพ

โครงการเปนเอกสารภาพรวมของแผนธุรกิจ เพื่อใชนําเสนอตอสังคมในการเผยแพร
ความคิด หรือใชนําเสนอเพื่อขอความชวยเหลือ สนับสนุนเงินทุน ซึ่งประกอบดวยสาระท่ีแสดงใหเห็น
ความสาํ คัญและคณุ คาของการดาํ เนนิ งาน ซ่งึ ประกอบดวย

1. ชื่อโครงการ
2. เหตุผล หลกั การ
3. เปาประสงค
4. วตั ถุประสงค
5. ผลไดข องโครงการ
6. วธิ ีดําเนนิ งาน
7. งบประมาณดาํ เนนิ การ
8. ผลดําเนนิ โครงการ

การเขียนโครงการ
1. การเขียนชื่อโครงการ
โดยท่ัวไป มี 3 องคป ระกอบ คือ (1) ขอความบงบอกวาทําอะไร (2) ขอความวาเปน

ของใครและ(3) นําเสนอใคร
“โครงการขยายอาชพี เกษตรอนิ ทรีย ชมุ ชนบานคลองหาด นาํ เสนอขอการสนับสนนุ จากทางอาํ เภอคลองหาด”

2. การเขยี น ความสําคัญและหลักการ
เปน สาระสวนทีบ่ อกความสาํ คญั ของการจดั ทําโครงการและหลกั การดาํ เนินการ ซ่ึงมี

โครงสรา งการเขียน ดังนี้
2.1 โครงสรางการเขียนความสําคญั การเขยี นความสาํ คญั ในการขยายอาชพี ควรจะ
เปน สาระสําคญั ในธุรกจิ ซึ่งประกอบดว ย
2.1.1 เขยี นบง บอกสภาวะแวดลอมอาชพี ไดแ ก
(1) สภาพที่ดิน ส่งิ แวดลอ มที่สง เสริมการดาํ เนินโครงการ
(2) ผลิตผลอะไรท่ีเหมาะสมในการผลติ
(3) ลักษณะคุณภาพผลผลิตท่ีลกู คาตอ งการ
(4) ลกู คาเปนใคร อยา งไร
(5) ขายใหก บั ใคร สว นแบงทางการตลาดเปน อยา งไร
(6) จะสามารถเขาไปยึดตลาดสว นแบง ตลาดไดรอยละเทา ไร

146

2.1.2 เขยี นสรุปใหเหน็ ความสาํ คัญทเ่ี ก่ียวขอ งกับ
(1) การสรา งงาน สรางรายไดใหกับชมุ ชน
(2) การมสี วนรว มสรางความพอเพียงดานตา ง ๆ ใหกับชุมชน

2.2 การเขียนหลักการ เปนขอความตาง ๆ เพอ่ื บงบอกวา โครงการจะทาํ อะไร ใหใ คร
ทําแคไหน และทาํ อยางไร ดังน้ี
2.2.1 จะทาํ อะไร ใหใ คร ดังตัวอยาง
(1) มุงเนนผลิตผักผลไมระบบเกษตรอินทรีย ขายใหกับกลุมผูรักษา
สุขภาพ
2.2.2 ทําอยางไรดงั ตัวอยา ง
(1) ใหความสําคัญกับการประยุกตระบบนิเวศธรรมชาติเขาสูระบบ
การเกษตร
2.2.3 ทาํ ทไ่ี หน ดงั ตวั อยา ง
(1) การดาํ เนินงาน จะเริม่ ตน ท่แี ปลงเกษตรของผูทาํ แลว สง เสริมการเรยี นรู
ขยายเครือขา ยการปลกู ผกั อินทรยี อ อกไป

2.3 ตวั อยา งการเขยี นเหตผุ ลและหลักการ

เหตผุ ลและหลกั การ
การตัดสินใจดาํ เนนิ การจดั ทาํ เกษตรอินทรีย มีเหตุผลมาจาก
1. สภาพท่ีดินของหมบู า นคลองหาด เปนท่ีดินเปดปาใหม เพ่ือทําพืชไรมาเพียง 5 ป เกษตรกร

ไมรจู ักและไมเ คยใชสารพิษฆา แมลงและปราบวชั พืชเขา มาใชเ ปนพน้ื ที่สะอาดปราศจากสารพษิ
2. ถาหากดาํ เนนิ การผลติ พชื ผัก ผลไมใ นระบบเกษตรอินทรีย จะทําใหผลิตผลท่ีไดมา สะอาด

ไมมีสารพษิ ตกคาง
3. ผักผลไมท ี่ตลาดตอ งการ จะเปน ผลผลิตที่ไรส ารพิษ มีการเจริญเติบโตไปตามธรรมชาติ และ

รสชาตเิ ปน ไปตามสายพนั ธุ
4. ขณะน้ีกลุมผรู ักสุขภาพมีจํานวนมากข้นึ เน่ืองมาจากการประชาสัมพันธความปลอดภัยของ

อาหาร ทาํ ใหกลมุ คนกลมุ น้ีสนใจซ้อื อาหารไรส ารพิษบริโภคมากขนึ้ โดยลําดบั
5. มีผคู า อาหารสขุ ภาพเขามารับซ้ือถึงไรน า จํานวนไมจ าํ กดั เพ่ือกระจายสินคาเขาสูรานคาอาหาร

สุขภาพ
6. ผลการศึกษาติดตามสวนแบงของตลาด อาหารสุขภาพพบวา ขณะน้ีมีผักผลไมเขาสูตลาด

เพยี งรอ ยละ 0.25 ของพชื ผักผลไมทป่ี ลูกในระบบเคมี เทา น้ัน
จึงอาจสรุปไดวา สวนแบงของตลาดยังสูงมาก สามารถทําแลวขายได จะเปนโอกาสในการ

สรา งงาน สรา งรายไดใ หกับคนในชุมชนบานคลองหาดไดพัฒนาเศรษฐกิจเขาสูความพอเพียงตามอัตภาพ
ของแตล ะครอบครัวทเ่ี ขารวมโครงการได

147

จากเหตผุ ลดังกลาว จึงอาจสรุปหลกั การดําเนินงานไดด งั น้ี
1. เปนการดําเนนิ งานท่มี ุงเนนการผลติ ผกั ผลไมในระบบอนิ ทรียข ายใหกับกลุม ผรู กั ษาสุขภาพ
2. การดําเนินงานใหความสําคัญกับการประยุกตร ะบบนเิ วศธรรมชาติเขาสูระบบการเกษตร
3. การดําเนินงานจะเริ่มตนที่แปลงเกษตรของผูนําแลวสงเสริมการเรียนรูขยายเครือขาย
การปลูกผักอินทรียออกไป

3. การเขยี นเปา หมายโครงการ
3.1 โครงสรา งการเขียนเปาหมายโครงการ ประกอบดว ย

ขอ ความบง ชว้ี า + ปริมาณงาน + บอกระยะเวลา
ทําอะไร สําเรจ็

3.2 การเขียนขอความเปาหมายโครงการ ควรพจิ ารณาสิ่งตอ ไป
(1) ขอ ความบง ชี้วาทาํ อะไร ตองเปน เร่ืองสาํ คญั เปน หัวเรอ่ื งหลักของโครงการ
(2) ปริมาณงานทร่ี ะบตุ อ งมขี อ ความสามารถทาํ ไดจริง
(3) ระยะเวลาสําเรจ็ ตองเหมาะสมกบั ปรมิ าณงานและมคี วามเปน ไปไดจริงที่จะทําสําเรจ็

3.3 ตัวอยางขอ ความเปาหมายโครงการ

จดั ตัง้ ครัวเรือนบานคลองหาดใหทําเกษตรอินทรียครอบครัวละ 2 ไร จํานวน 200 ครอบครัว
ใหแ ลว เสรจ็ ในเดือนพฤษภาคม 2552

4. การเขยี นวตั ถุประสงคโครงการ
เปน ขอ ความทข่ี ยายภาพของเปาหมายโครงการใหมองเห็นภาระงานที่จะตองทําให

สาํ เรจ็ โดยมรี ายละเอยี ดการคิด การเขียน ดังนี้
4.1 วิเคราะหเปาหมาย กําหนดภาระงานท่ีควรทําแลวทําใหเกิดความสําเร็จตาม

เปาหมายโครงการได เชน

วิเคราะหเ ปา หมาย กําหนดภาระงานทค่ี วรทาํ

จัดตงั้ ครัวเรอื น 1. ฝกอบรมศกึ ษาดูงาน
เกษตรอนิ ทรีย 2. จัดการสนับสนุนการจัดตั้ง
200 ครอบครัว
ระบบเกษตรอินทรีย
3. ตดิ ตามควบคุมการ

ดําเนนิ งาน

148

ภาระงานทจ่ี ะทาํ 4.2 วเิ คราะหภ าระงาน กาํ หนดลกั ษณะบง ช้คี วามสาํ เรจ็ ดังตวั อยา งน้ี
ลกั ษณะบง ช้ีความสําเร็จ

1. จดั ฝกอบรม - สามารถเขา ใจเห็นความสําคญั อาชีพเกษตรอนิ ทรีย
2. จัดสนบั สนุน - สามารถดาํ เนินอาชีพเกษตรอินทรยี ได
3. ติดตามและพฒั นา - อาชพี มคี วามเขมแขง็

4.3 เขียนวตั ถุประสงคโครงการตามโครงสรางนี้ 
 เปนอยา งไร

ทําอะไร ใหใ คร

เพ่ือฝกอบรม เกษตรบานคลองหาด สามารถเขา ใจเหน็
ความสําคญั อาชีพ
เกษตรอินทรีย
ตวั อยางวตั ถุประสงคโครงการ
1. เพ่ือฝก อบรมเกษตรกรบา นคลองหาดใหส ามารถเขาใจเห็นความสาํ คัญอาชพี เกษตรอนิ ทรยี ได
2. เพ่ือสนบั สนนุ เกษตรบา นคลองหาดใหส ามารถดําเนนิ การประกอบอาชพี เกษตรอนิ ทรยี ไ ด
3. เพือ่ ตดิ ตามพฒั นาใหเกษตรผปู ระกอบอาชพี เกษตรอนิ ทรยี  มีความเขมแข็งในอาชีพได

5. การเขียนผลไดข องโครงการ
การเขียนผลไดของโครงการเปนการเขียนส่ิงท่ีจะเกิดข้ึนอันเน่ืองมาจากโครงการ

อยางมีเหตุมีผล ดวยการนําวัตถุประสงคโครงการมาวิเคราะหกําหนดผลไดที่ควรจะเกิดตามตัวอยาง
วตั ถุประสงคท ่ี 1

ขอความในวตั ถุประสงค ผลไดท่คี วรจะเกดิ
1. ฝก อบรมเกษตร 1. มีผูผ า นการฝก อบรม 60 คน
2. เขาใจและเหน็ ความสําคญั ของเกษตรอินทรีย 2.1 บอกวธิ ีการพฒั นาคุณภาพดนิ ได
2.2 บอกวิธีการเพาะปลกู พืชในระบบ

เกษตรอนิ ทรียไ ด
2.3 บอกวิธีการอารักขาพืชในระบบ

เกษตรอนิ ทรยี ได

149

6. การเขยี นวิธีดาํ เนินงาน
เปน การเขยี นเรยี งลาํ ดับในแตละจดุ ประสงค โดยมขี ัน้ ตอนการเขียนดังนี้
6.1 ยกขอ ความ วตั ถปุ ระสงคและผลไดโ ครงการมาเปน ตวั ตัง้
6.2 ดาํ เนนิ การวเิ คราะหผลไดแ ตล ะตัวเพือ่ กําหนด กจิ กรรม/ขน้ั ตอนวธิ กี ารดาํ เนนิ งานท่ี
เกดิ ผลได
6.3 ระบเุ กณฑช ว้ี ดั ความสาํ เร็จของงาน
6.4 กาํ หนดระยะเวลาดาํ เนนิ งานที่เปน จรงิ
ตวั อยางการเขยี นวธิ ดี ําเนนิ งาน
6. วิธีดาํ เนนิ งาน
6.1 วิธีดาํ เนนิ งานตามจุดประสงคท่ี 1 : เพ่อื ฝกอบรมเกษตรบานคลองหาดใหสามารถเขาใจเห็น
ความสาํ คญั อาชีพเกษตรอนิ ทรยี 

ผลได กจิ กรรม/ข้ันตอนวธิ ดี ําเนนิ งาน เกณฑช วี้ ดั ความสาํ เร็จ ระยะเวลา
ของงาน (KPI)

1. มีผูผา นการอบรม 1. ประชาคมหมบู านชีแ้ จงรับสมคั ร 100% ประชาคม 2 ครงั้
60 คน ผสู นใจเขารว มโครงการ

2. ผูเขาอบรมมี 1. จัดสัมมนาใหมองเห็นภาพรวมของ 80% ของผูเขา รบั การ 2 วัน
ความรู ความ เกษตรอนิ ทรยี  อบรมบอกวิธกี าร
เขา ใจ 2. ศกึ ษาดงู านที่ไรท นเหน่อื ย พัฒนาดินได
2.1 การพัฒนาดนิ 2.1 ศึกษา สงั เกตคณุ ภาพดนิ 80% ของผูเขารบั การ
2.2 การเพาะปลูก 2.2 ศึกษา สงั เกตวธิ ีการเพาะปลกู อบรม บอกวิธีการ
2.3 การอารกั ขา 2.3 ศึกษา สงั เกตวธิ ีการอารกั ขาพืช เพาะปลกู เกษตร

พืช 3. เปดเวทสี มั มนาแลกเปล่ียนเรยี นรกู ับ อนิ ทรยี ได
บคุ ลากรของไรทนเหนื่อย 80% ของผเู ขารว ม
4. สรปุ ผลการศกึ ษาสงั เกตและการ อบรม บอกวิธกี าร
สมั มนา อารกั ขาพชื ได

3. เหน็ ความสําคญั 3. ทบทวนสภาพเปน จริงของตนเองกบั 80% ของผเู ขา รบั การ 2 วัน
อาชพี เกษตร ประสบการณท ไ่ี ดร บั มา แลวรวมกัน อบรมเหน็ ความสาํ คญั
อนิ ทรยี  หาแนวทางของตนเอง ของอาชพี เกษตร
อนิ ทรยี 

150

7. การเขียนงบประมาณดาํ เนนิ การ
เปน การนํากจิ กรรม/ขน้ั ตอนดาํ เนนิ การมาวิเคราะหรายละเอียดของรายจาย แลว บรรจใุ น
โครงการ ดงั ตวั อยาง
ตวั อยางการเขียนรายละเอียดงบประมาณ
7. งบประมาณดําเนนิ การ

รวมงบประมาณดําเนนิ การทงั้ สนิ้ 108,000 บาท
มีรายละเอียดการจา ย ดังนี้
รายการจาย รายละเอยี ดการจา ย งบประมาณ

** การพฒั นาดิน คา จางไถบุกเบกิ 120 ไร × 500 บาท 60,000 บาท
คา จางไถแปร 120 ไร × 300 บาท 36,000 บาท
คาเมล็ดพนั ธุป ุย พชื สด 120 ไร × 5 กก.× 20 บาท 12,000 บาท

8. การเขยี นผลดาํ เนินโครงการ
เปนการนําผลไดม า คิดวิเคราะหว า ถาการดําเนินงานเกิดผลไดตามที่กําหนด จะมีผลท่ี
เกดิ อะไรบา ง และมผี ลกระทบอยา งไรทีท่ าํ ใหม องเห็นคุณคา ของโครงการ ดังตัวอยางตอไปนี้
8. ผลดําเนินโครงการ

หากการดาํ เนนิ การเกิดผลไดด งั ท่ีกําหนดไว จะมผี ลทเี่ กิดตามมาและผลกระทบ ดงั น้ี
ผลได Output ผลทเี่ กดิ Effect ผลกระทบ Impact

1. มผี ผู า นการอบรม 60 คน 1. โครงสรางความรเู กษตรเปลยี่ น 1. เกิดชมุ ชนแหง การเรยี นรูเกษตร
อินทรยี 

2. ผูอบรมมีความรคู วาม 2. ความคดิ ของเกษตรกรเห็น 2. การลดรายจา ยของชมุ ชน
เขา ใจเกษตรอนิ ทรีย ความสําคญั กบั การประยกุ ตใ ช
ปจ จยั ภายในใหมีคณุ คา สูงขน้ึ

3. ผูเขาอบรมเหน็ 3. มีการประกอบการอาชีพเกษตร 3. ระบบเศรษฐกจิ ยกระดับเขาสคู วาม
ความสําคญั อินทรียข ึ้นในชมุ ชนบา นคลอง อยดู มี สี ขุ
อาชีพเกษตรอินทรีย หาดแบบขนานใหญ

151
กจิ กรรมท่ี 19

1. ใหผูเรยี นเขียนโครงการขยายอาชพี โดยอาจเปนอาชีพของตนเองทปี่ ระกอบการอยู หรอื อาชพี
ทมี่ ีความสนใจ โดยโครงการมสี ว นประกอบ

(1) ชื่อโครงการ
(2) เหตผุ ล หลักการ
(3) เปาประสงค
(4) วัตถุประสงค
(5) ผลไดข องโครงการ
(6) วธิ ีดาํ เนินงาน
(7) งบประมาณดําเนินงาน
(8) ผลดําเนินโครงการ
2. ใหผูเรียนนําเอกสารโครงการขยายอาชีพของตนเองไปนําเสนอผูรู ผูเช่ียวชาญ ในทองถิ่น
แลกเปลย่ี นเรยี นรหู าขอบกพรอง จดุ แข็งตา ง ๆ แลว ปฏบิ ัติการพฒั นาเอกสารของตนเอง

152

คณะผจู ัดทํา

ท่ปี รกึ ษา

1. นายประเสริฐ บุญเรือง เลขาธกิ าร กศน.
2. ดร.ชัยยศ อ่มิ สุวรรณ รองเลขาธกิ าร กศน.
3. นายวัชรนิ ทร จาํ ป รองเลขาธิการ กศน.
4. ดร.ทองอยู แกว ไทรฮะ ท่ีปรกึ ษาดา นการพัฒนาหลักสูตร กศน.
5. นางรกั ขณา ตณั ฑวฑุ โฒ ผอู ํานวยการกลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น
ผเู ขยี นและเรยี บเรียง

1. นายอทุ ยั หนูแดง ขา ราชการบาํ นาญ

ผบู รรณาธิการ และพฒั นาปรบั ปรงุ

1. นายพิชติ แสงลอย ผอู ํานวยการ กศน. อําเภอนครชยั ศรี

จังหวัดนครปฐม

2. นางดษุ ฎี ศรีวฒั นาโรทัย กลุม พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น

3. นางพรทพิ ย เข็มทอง กลุม พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน

4. นางสาวเยาวรัตน คําตรง กลุม พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน

คณะทํางาน

1. นายสรุ พงษ มน่ั มะโน กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน

2. นายศภุ โชค ศรีรัตนศิลป กลุมพัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน

3. นางสาววรรณพร ปทมานนท กลุม พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน

4. นางสาวศรญิ ญา กลุ ประดษิ ฐ กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน

5. นางสาวเพชรนิ ทร เหลอื งจิตวัฒนา กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน

ผ้พู ฒั นาและปรับปรุงครังที (วนั ที - พฤศจกิ ายน )
1. นางอญั ชลี ธรรมวธิ ีกุล
2. นางดษุ ฎี ศรวี ัฒนาโรทยั
3. นายสุธี วรประดษิ ฐ
4. นางสาวกฤษณา โสภี
5. นายสภุ าพ เมอื งนอย
6. นางสาวทิพวรรณ วงคเรือน

153

ผูพ มิ พตนฉบบั

1. นางสาวปยวดี คะเนสม กลุมพฒั นาการศึกษานอกโรงเรยี น
กลุมพัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน
2. นางสาวชาลินี ธรรมธิษา กลุมพัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น

3. นางสาวเพชรินทร เหลอื งจติ วฒั นา กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน

ผูออกแบบปก

นายศภุ โชค ศรรี ัตนศลิ ป

154

คณะผปู รบั ปรุงขอมูลเกยี่ วกบั สถาบนั พระมหากษตั ริย ป พ.ศ. 2560

ท่ีปรกึ ษา จาํ จด เลขาธกิ าร กศน.
หอมดี ผูตรวจราชการกระทรวงศึกษาธิการ
1. นายสรุ พงษ สุขสเุ ดช ปฏบิ ัตหิ นา ทร่ี องเลขาธิการ กศน.
2. นายประเสรฐิ ผอู าํ นวยการกลุมพัฒนาการศึกษานอกระบบ
และการศกึ ษาตามอธั ยาศยั
3. นางตรีนชุ กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย

ผปู รบั ปรุงขอมลู
นางเยาวรตั น ปนมณวี งศ

คณะทาํ งาน กลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั
1. นายสุรพงษ มัน่ มะโน กลุม พฒั นาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั
2. นายศุภโชค ศรรี ตั นศิลป กลุมพฒั นาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั
3. นางสาวเบญ็ จวรรณ อาํ ไพศรี กลุม พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั
4. นางเยาวรัตน ปน มณวี งศ กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั
5. นางสาวสุลาง เพช็ รสวา ง กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัย
6. นางสาวทิพวรรณ วงคเรือน กลุมพฒั นาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย
7. นางสาวนภาพร อมรเดชาวฒั น กลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย
8. นางสาวชมพูนท สงั ขพ ชิ ยั