ประวัติศาสตร์ชาติไทย สค32034 ม.ปลาย

141

รัฐนิยมฉบับท่ี 2 : เรือ่ ง การปองกนั ภัยท่ีจะบังเกิดแกช าติ

ดวยรัฐบาลพิจารณาเห็นวา ชาติไทยตองเปนที่เทิดทูนของชาวไทยอยางสูงสุด
เหนอื ส่งิ ใด ๆ การปอ งกนั รกั ษาชาติยอมเปน หนา ทีข่ องประชาชนทุกคนที่รวมชาติ จักตองปองกัน

อันตรายหรือความเสื่อมโทรมของชาติท่ีอาจมีมาดวยประการตาง ๆ จ่ึงประกาศเปนรัฐนิยมไว
ดงั ตอ ไปน้ี

1) ชนชาติไทยตอ งไมป ระกอบกิจการใด ๆ โดยไมคํานึงถึงผลประโยชนและความปลอดภัย
ของชาติ

2) ชนชาติไทยตองไมเปดเผยสิ่งซึ่งอาจเปนผลเสียหายแกชาติใหชนตางชาติลวงรู
เลยเปน อันขาด การกระทําเชน น้ันเปนการทรยศตอชาติ

3) ชนชาติไทยตอ งไมทาํ ตนเปนตัวแทนหรือเปน ปากเสียงของตา งชาติ โดยไมคํานึงถึง
ผลประโยชนแหงชาติไทย ตองไมออกเสียงหรือแสดงตนเขาขางตางชาติในกรณีท่ีเปนปญหา

ระหวางชาติ การกระทําเชนนัน้ เปนการทรยศตอ ชาติ
4) ชนชาตไิ ทยตอ งไมแ อบอาง ซื้อขายที่ดินแทนชนตา งชาติ ในทางทเ่ี ปนภัยแกชาติ

การกระทาํ เชนนนั้ เปนการทรยศตอ ชาติ

5) เมื่อปรากฏวา มีผูหนึ่งผูใดทรยศตอชาติ เปนหนาที่ของชาวไทยตองเอาใจใส

รบี ระงับเหตุน้ัน
ประกาศมา ณ วนั ที่ 3 กรกฎาคม พทุ ธศกั ราช 2482

รฐั นยิ มฉบับท่ี 3 : เรอ่ื ง การเรยี กชื่อชาวไทย

ดวยรฐั บาลเห็นวา การเรยี กชาวไทยบางสวนไมตองตามชื่อเช้ือชาติและความนิยม
ของผถู กู เรยี กกด็ ี การเรียกช่ือแบงแยกคนไทยออกเปนหลายพวกหลายเหลา เชน ไทยเหนือ ไทยอสิ าน
ไทยใต ไทยอิสลามกด็ ี ก็ไมส มควรแกส ภาพของประเทศไทย ซ่ึงเปนอันหนึ่งอันเดียวกัน จะแบงแยกมิได

จึงประกาศเปนรัฐนยิ มไว ด่งั ตอไปน้ี

ผูถูกเรียก 1) ใหเลิกการเรียกชาวไทย โดยใชชื่อท่ีไมตองตามช่ือเช้ือชาติและความนิยมของ

2) ใหใชคาํ วา “ไทย” แกช าวไทยท้งั มวลไมแบงแยก
ประกาศมา ณ วันท่ี 2 สงิ หาคม พุทธศักราช 2482

142

รฐั นยิ มฉบบั ที่ 4 : เร่อื ง การเคารพธงชาติ เพลงชาติ และเพลงสรรเสรญิ พระบารมี
ดวยรัฐบาลไดพิจารณาเห็นวา ธงชาติ เพลงชาติ และเพลงสรรเสริญพระบารมี
เปนส่ิงสําคัญประจําชาติ พึงไดรับความเชิดชูเคารพของชาวไทยท้ังมวล จ่ึงประกาศเปนรัฐนิยมไว
ดังตอ ไปน้ี
1) เมื่อไดเ หน็ การชกั ธงชาติขึ้น หรอื ลง จากเสาประจําสถานทร่ี าชการตามเวลาปกติ
หรือไดยนิ เสียงแตรเดยี่ วหรอื นกหวดี เปาคาํ นบั หรอื ใหอาณัตสิ ัญญาณการชกั ธงชาติขนึ้ หรอื ลดธงลง
ใหแ สดงความเคารพ โดยปฏิบตั ติ ามระเบยี บเคร่อื งแบบหรือตามประเพณนี ิยม
2) เม่ือไดเ หน็ ธงชยั เฉลมิ พล ธงเรอื รบ ธงประจํากองยุวชนทหาร หรือธงประจํากอง
ลูกเสอื ซ่งึ ทางราชการเชิญผานมา หรืออยูกับท่ีประจําแถวทหารหรือหนว ยยุวชนหรือลูกเสือ ให
แสดงความเคารพ โดยปฏบิ ตั ิตามระเบยี บเคร่ืองแบบหรอื ตามประเพณนี ยิ ม
3) เมื่อไดย นิ เพลงชาติ ซึง่ ทางราชการบรรเลงในราชการกด็ ี ซง่ึ บุคคลบรรเลงในงาน
พธิ อี ยา งหนง่ึ อยางใดก็ดี ใหผูท่ีรวมงาน หรือที่อยูในวงงานนั้น แสดงความเคารพ โดยปฏิบัติตาม
ระเบียบเคร่อื งแบบหรอื ตามประเพณนี ยิ ม
4) เมอ่ื ไดย ินเพลงสรรเสริญพระบารมี ซึง่ ทางราชการบรรเลงในราชการก็ดี ซง่ึ บคุ คล
บรรเลงในโรงมหรสพ หรือในงานสโมสรใด ๆ ก็ดี ใหผูท่ีรวมงานหรือที่อยูในวงงานหรือ
ในโรงมหรสพนัน้ แสดงความเคารพ โดยปฏิบัตติ ามระเบยี บเครือ่ งแบบหรือตามประเพณนี ิยม
5) เมือ่ ไดเหน็ ผใู ดไมแ สดงความเคารพดังกลาวในขอ 1 - 2 - 3 และ 4 น้ัน พงึ ชว ยกนั
ตกั เตือนชแ้ี จงใหเ ห็นความสําคญั แหงการเคารพธงชาติ เพลงชาติ และเพลงสรรเสรญิ พระบารมี
ประกาศมา ณ วันที่ 8 กันยายน พุทธศักราช 2482

รฐั นยิ มฉบบั ที่ 5 : เร่ืองใหชาวไทยพยายามใชเครอื่ งอปุ โภคบริโภคที่มกี าํ เนิดหรอื
ทาํ ขึ้นในประเทศไทย

เนื่องดวยสถานการณของโลกอยูในสภาพสงคราม ทุกประเทศทั้งที่เปนคูสงคราม
และเปนกลาง จําตองสนับสนุนการเกษตร พาณิชยและอุตสาหกรรมของชาติเปนพิเศษ
คณะรฐั มนตรีไดพิจารณาเหน็ วาถึงเวลาจําเปน ทีจ่ ะตอ งชกั ชวนชาวไทยใหก ระทําเชนนน้ั จ่ึงไดลงมติ
เปนเอกฉันทใ หประกาศเปนรัฐนยิ มไวด งั ตอ ไปน้ี

1) ชาวไทยพึงพยายามบริโภคแตอ าหารอนั ปรุงจากส่ิงซึ่งมีกําเนิดหรือทําขึน้ ในประเทศไทย
2) ชาวไทยพงึ พยายามใชเครื่องแตงกายดวยวัตถทุ ่ีมีกําเนดิ หรอื ทาํ ข้นึ ในประเทศไทย
3) ชาวไทยพึงชวยกนั สนับสนนุ งานอาชีพ การเกษตร พาณิชย อุตสาหกรรมและวิชาชีพ
ของชาวไทยดว ยกนั

143

4) กจิ การสาธารณูปโภคอนั ใดท่รี ัฐบาลหรือชาวไทยจดั ใหมขี ึน้ แลว ชาวไทยพงึ พยายามใช
และสนับสนุน

5) ชาวไทยผูป ระกอบการเกษตร พาณิชย อตุ สาหกรรม งานอาชพี หรอื วชิ าชีพ อันไดรับ
การสนับสนุนโดยรัฐนิยมฉบับน้ี ตองพยายามรักษามาตรฐานปรับปรุงคุณภาพใหดียิ่งขึ้น และ
ดําเนนิ กจิ การนนั้ ๆ ดว ยความซ่ือสตั ยส จุ รติ ทุกประการ

ประกาศมา ณ วันท่ี 1 พฤศจิกายน พุทธศกั ราช 2482

รฐั นิยมฉบบั ที่ 6 : เรอ่ื ง ทาํ นองและเน้อื รอ งเพลงชาติ
ดวยรัฐบาลไดพิจารณาเห็นวา ทํานองและเนื้อรองเพลงชาติ ซ่ึงไดประกาศไว
ณ วันท่ี 20 สิงหาคม พุทธศักราช 2477 นั้น ทํานองเพลงเปนท่ีนิยมแพรหลายตามสมควรแลว
แตเนื้อรอ งจะตองมีใหม เพราะช่ือประกาศไดเรยี กวาประเทศไทยแลว จึงไดประกาศใหประชาชน
เขาประกวดแตงมาใหม บัดนี้ คณะกรรมการไดพิจารณาคัดเลือกเนื้อรองบางบทเสนอให
คณะรฐั มนตรีวนิ ิจฉัย คณะรัฐมนตรีไดประชุมปรึกษาพิจารณาแลว ลงมติพรอมกันตกลงตามบท
เพลงของกองทัพบกโดยแกไขเล็กนอ ย จงึ ประกาศเปนรัฐนิยมไว ดงั ตอ ไปน้ี
1)ทาํ นองเพลงชาติ ใหใ ชท าํ นองเพลงของพระเจนดรุ ยิ างค ตามแบบทีม่ ีอยู ณ กรมศิลปากร
2) เนอื้ รอ งเพลงชาติ ใหใชบ ทเพลงของกองทพั บก ดังตอ ไปน้ี

ประเทศไทยรวมเลือดเน้ือชาตเิ ช้อื ไทย
เปนประชารัฐไผทของไทยทกุ สวน
อยูด าํ รงคงไวไ ดทั้งมวล
ดว ยไทยลวนหมายรักสามัคคี
ไทยนี้รักสงบแตถ ึงรบไมขลาด
เอกราชจะไมใ หใ ครขมขี่
สละเลือดทุกหยาดเปน ชาตพิ ลี
เถลิงประเทศชาติไทยทวีมชี ัย ชโย
ประกาศมา ณ วันท่ี 10 ธนั วาคม พุทธศกั ราช 2482

144

รฐั นยิ มฉบบั ท่ี 7 : เรือ่ ง ชักชวนใหช าวไทยรวมกันสรางชาติ
โดยทรี่ ฐั บาลพจิ ารณาเหน็ วาการทชี่ าตขิ องเราจะเจริญกาวหนาสมความปรารถนา
อนั ดีไดย อมอยทู ข่ี า ราชการจะตอ งชว ยกันทํางานตามหนาท่ีอยางเขมแข็งและใฝใจทุกวิถีทางที่จะ
ชว ยสนับสนนุ พ่นี องชาวไทยใหมีทางประกอบอาชพี โดยหวังใหฐานะของคนทกุ คนดขี ้นึ เปน ลาํ ดบั
อนึ่ง งานสรางชาติ เปนงานท่ีใหญย่ิงตองชวยกันอยางพรอมเพรียง ถาพี่นอง
ชาวไทยทุกคนพยายามแสวงหาอาชีพอันสุจริตสําหรับตนเองและครอบครัวโดยไมเลือกงาน
ประกอบการงานของตนใหม ีรายไดพอที่จะทํานบุ ํารงุ ครอบครัวของตนใหรุงเรืองยิง่ ข้ึน กย็ อมจะทํา
ใหชาตขิ องเราเจริญรวดเรว็ โดยมติ องสงสัย การท่พี ่ีนอ งชาวไทยชวยกันทํางานเชนน้ี ยอมไดชื่อวา
รวมกันสรางชาติ คณะรัฐมนตรีจงึ ลงมติเปนเอกฉันท ใหป ระกาศเปน รฐั นยิ มไว ดังตอ ไปน้ี
“ชาวไทยทุกคนตอ งรวมกนั สรา งชาติโดยทุกคนซึ่งมกี ําลงั กายดตี อ งทํางานประกอบ
อาชีพเปนหลักแหลง ผูไมป ระกอบอาชพี เปนหลักฐานนับวาเปนผไู มช วยชาตแิ ละไมควรไดรบั ความ
นบั ถือของชาวไทยทว่ั ไป”
ประกาศมา ณ วนั ที่ 21 มนี าคม พทุ ธศกั ราช 2482

รัฐนิยมฉบับที่ 8 : เรอื่ ง เพลงสรรเสรญิ พระบารมี
โดยเหตุทไี่ ดบญั ญตั ิใหเ รียกชอื่ ประเทศวา “ประเทศไทย” รฐั บาลจงึ เหน็ สมควรแกไ ข
บทเพลงสรรเสริญพระบารมี มิใหมีคําวา สยาม และตัดทอนขอความและทํานองใหกระทัดรัด
เหมาะสมยิ่งขนึ้ คณะรัฐมนตรีจงึ ลงมติเปน เอกฉันทใหป ระกาศเปน รัฐนิยม แกไ ขบทเพลงสรรเสรญิ
พระบารมีแบบพศิ ดาร ใหมีขอความดังตอไปน้ี
ขา วรพทุ ธเจา เอามโนและศิระกราน นบพระภมู บิ าลบรมกษตั รยิ ไ ทย
ขอบันดาล ธประสงคใ ด จงสทิ ธิดั่ง หวงั วรหฤทัย ดจุ ถวายไชย ชโย
สว นทาํ นองเพลงแบบสังเขปนัน้ ใหค งไวต ามเดมิ
ประกาศมา ณ วันที่ 26 เมษายน พุทธศกั ราช 2483

รฐั นยิ มฉบบั ที่ 9 : เรอื่ ง ภาษาและหนงั สอื ไทยกับหนา ที่พลเมอื งดี
ดวยรัฐบาลพิจารณาเหน็ วา การทีช่ าติไทยจะดํารงถาวรและเจรญิ กา วหนายง่ิ ขึ้นไปน้ัน
ยอ มตอ งใชภ าษาและหนังสอื ของชาติเปนสวนประกอบอันสําคญั คณะรัฐมนตรีจึงไดลงมตเิ ปน เอกฉันท
ใหประกาศรัฐนิยมไวด ังตอไปน้ี
1) ชนชาตไิ ทย จะตอ งยกยอ ง เคารพ และนบั ถอื ภาษาไทย และตองรูสกึ เปน เกยี รติยศ
ในการพดู หรือใชภาษาไทย

145

2) ชนชาตไิ ทย จะตอ งถอื วา หนาที่ของพลเมอื งไทยท่ดี ปี ระการทีห่ นึ่ง คอื ศกึ ษาใหร ู
หนงั สอื ไทยอนั เปน ภาษาของชาติ อยางนอยตอ งใหอา นออกเขยี นได ประการทสี่ องชนชาตไิ ทยจะตอง
ถือเปนหนาที่อนั สําคญั ในการชวยเหลือสนับสนุนแนะนาํ ชักจงู ใหพลเมืองทยี่ ังไมรูภาษาไทย หรือยัง
ไมร หู นงั สือไทย ใหไ ดรภู าษาไทย หรือใหร หู นงั สอื ไทยจนอานออกเขียนได

3) ชนชาติไทย จะตองไมถอื เอาสถานทีก่ ําเนิด ภูมลิ ําเนาทอ่ี ยหู รอื สําเนยี งแหงภาษา
พูดที่แปรงไปตามทองถิน่ เปนเครอื่ งแสดงความแตกแยกกัน ทกุ คนตองถือวา เมื่อเกิดมาเปนชนชาตไิ ทย
กม็ ีเลอื ดไทยและพูดภาษาไทยอยา งเดียวกนั ไมม ีความแตกตางกนั ในการกําเนิดตางทองท่ีหรือพูด
ภาษาไทยดวยสาํ เนยี งตา ง ๆ กนั

4) ชนชาติไทย จะตองถือเปน หนาทใี่ นการปฏบิ ตั ติ นเปน พลเมืองดีแหงชาติ ชวยแนะนํา
ชักชวนกันส่ังสอนผูที่ยังไมรูไมเขาใจหนาท่ีพลเมืองดีของชาติ ใหไดรูไดเขาใจในหนาท่ีพลเมืองดี
แหงชาติไทย

ประกาศมา ณ วันที่ 24 มถิ นุ ายน พุทธศกั ราช 2483

รัฐนยิ มฉบบั ที่ 10 : เรอื่ งการแตงกายของประชาชนชาวไทย
ดวยรัฐบาลไดสังเกตเห็นวา การแตงกายของประชาชนชาวไทยในสาธารณสถาน
หรือท่ีชมุ นุมชน ยงั ไมส ภุ าพเรียบรอยสมกบั วัฒนธรรมของชาติไทย
คณะรัฐมนตรีจึงไดล งมติเปน เอกฉนั ทใ หประกาศเปนรัฐนยิ มไวดังตอ ไปน้ี
1) ชนชาติไทยไมพ งึ ปรากฏตัวในท่ีชมุ นุมชน หรือสาธารณสถาน ในเขตเทศบาลโดย
ไมแตงกายใหเ รยี บรอ ย เชน นงุ แตก างเกงชัน้ ใน หรือไมสวมเส้อื หรอื นุงผาลอยชาย เปนตน
2) การแตง กายทถ่ี ือวา เรียบรอ ยสําหรับประชาชนชาวไทย มดี ังตอไปนี้

ก. แตง เครอ่ื งแบบตามสทิ ธแิ ละโอกาสทจ่ี ะแตง ได
ข. แตงตามแบบสากลนิยมในทาํ นองท่ีสภุ าพ
ค. แตงตามประเพณนี ิยมในทํานองที่สุภาพ
ประกาศมา ณ วันที่ 15 มกราคม พุทธศักราช 2484

รฐั นิยมฉบับท่ี 11 : เร่ือง กจิ ประจําวันของคนไทย
ดวยรัฐบาลไดพจิ ารณาเห็นวา การรจู กั ปฏิบัติกิจประจําวันเปนขอสําคัญอยางหน่ึง
ซ่ึงเกี่ยวแกการผดุง สงเสริมวัฒนธรรมของชาติ อันจะเปนผลใหประชาชนพลเมืองไทยท่ัวไป
มีสขุ ภาพแขง็ แรงม่ันคง เปน กาํ ลงั ของชาตสิ ืบไป คณะรัฐมนตรจี ึงไดลงมติเปนเอกฉันทใหประกาศ
เปนรัฐนิยมไวดังตอ ไปน้ี

146

1) ชนชาติไทยพึงแบงเวลาในวันหนึ่งออกเปน 3 สวน คือ ปฏิบัติงานท่ีเปนอาชีพ
สวนหนึ่ง ปฏิบัติกิจสวนตัวสวนหนึ่ง และพักผอนหลับนอนอีกสวนหน่ึง ใหเปนระเบียบและมี
กําหนดเวลาอันเหมาะสมจนเกดิ เปนนิสัย

2) ชนชาตไิ ทยพึงปฏิบัตกิ จิ ประจาํ วันตามปกติดังตอไปนี้
ก. บรโิ ภคอาหารใหต รงตามเวลาไมเ กิน 4 มื้อ
ข. นอนประมาณระหวา ง 6 ถึง 8 ช่ัวโมง
ชนชาติไทยพึงตั้งใจปฏบิ ตั ิหนาทป่ี ระกอบกิจการงานของตนโดยไมทอถอย และ

หลกี เลยี่ ง กบั ควรหยดุ เพอื่ รับประทานอาหารและพกั กลางวนั ไมเ กิน 1 ชว่ั โมง เมอื่ พน กําหนดเวลาทาํ งาน
เวลาเย็น ควรออกกาํ ลงั กายโดยเลนกีฬากลางแจงวันหนึ่งอยางนอย 1 ช่ัวโมง หรือประกอบงานอ่ืน
เชน ทําสวนครัว เลย้ี งสัตว หรอื ปลกู ตนไม เปนตน และเม่ือชําระลางรางกายแลว จึงรับประทาน
อาหาร

3) ชนชาติไทยพึงใชเวลาวา งเวลากลางคืน ทาํ การงานอนั จําเปนท่คี ่งั คางอยูใหเสร็จ
หรือสนทนาปราศัยกับบุคคลในครอบครัว มิตรสหาย ศึกษาหาความรูโดยการฟงขาวทางวิทยุ
กระจายเสียง อานหนงั สือ หรอื ในการชมมหรสพ หรอื ศิลปกรรม แลวแตโ อกาส

4) ชนชาติไทยพึงใชเวลาในวันหยุดงาน ใหเปน ประโยชนแกรางกายและจิตใจ เชน
ประกอบกิจในทางศาสนา ฟงเทศน ทําบุญ ศึกษาหาความรู ทองเท่ียว เลนกีฬา หรือพักผอน
เปนตน

ประกาศมา ณ วันที่ 8 กนั ยายน พทุ ธศักราช 2484

รัฐนิยม ฉบับท่ี 12 : เรอื่ ง การชว ยเหลือคุมครองเดก็ คนชราหรือคนทุพพลภาพ
ดวยรฐั บาลไดพิจารณาเหน็ วา ในการอยรู วมกันแหงชุมนมุ ชนนั้น ความมีใจเผ่ือแผ
ชว ยเหลอื ผูทีอ่ ยูในเยาวว ยั คนชราหรือคนทุพพลภาพ เปน วัฒนธรรมอนั หนงึ่ ซึ่งบุคคลจักตองปฏบิ ตั ิ
คณะรัฐมนตรจี งึ ไดลงมติเปนเอกฉันท ใหป ระกาศเปนรฐั นิยมไวดงั ตอไปน้ี
1) ในที่สาธารณสถานหรือในถนนหลวง ใหบ ุคคลทําการชวยเหลือคมุ ครองโดยลกั ษณะ
ทจ่ี ะยังความปลอดภยั ใหแ กเ ดก็ คนชราหรือคนทพุ พลภาพในการสัญจรไปมา หรือในการหลบหลกี
ภยนั ตราย
2) ผูใดสามารถกระทําการชวยเหลือคุมครองดังกลาวในขอ 1 ถือวาผูน้ันเปนผูมี
วัฒนธรรม ควรไดร ับความนบั ถอื ของชาวไทย
ประกาศมา ณ วันท่ี 28 มกราคม พทุ ธศักราช 2485

147

รฐั บาลจอมพล ป. พิบูลสงคราม ไดเปล่ียนแปลงประเพณแี ละมีการสรา งวฒั นธรรมใหม
เมื่อ พ.ศ. 2485 ไดจัดตั้งสภาวัฒนธรรมแหงชาติขึ้นเพ่ือจัดระเบียบการดําเนินชีวิตของคนไทย
ใหเ ปนแบบอารยประเทศ โดยประกาศรัฐนิยมฉบับตาง ๆ เพื่อใหสอดคลองกับการเปลี่ยนแปลง
การปกครองและใหเกดิ ความทนั สมัย อาทิ

1) ส่ังหา มประชาชนกนิ หมากโดยเดด็ ขาด
2) ไมสง เสริมศลิ ปะและดนตรไี ทยเดมิ แตสงเสรมิ ดนตรีสากล ฯลฯ
3) มคี าํ ขวญั ในสมัยน้ันวา “มาลานาํ ไทยสูมหาอํานาจ” หากผูห ญิงคนใดไมใ สหมวกจะ
ถูกตํารวจจับและปรับ
4) วางระเบียบการใชค าํ แทนช่ือเปนมาตรฐาน เชน ฉัน ทา น เรา
5) มคี าํ สัง่ ใหขาราชการกลาวคาํ วา “สวสั ดี” ในโอกาสแรกท่พี บกนั
กอ นสงครามโลกครั้งที่สอง เกิดสงครามอินโดจีนระหวางประเทศไทยกับประเทศ
ฝร่งั เศส จากปญหาเรื่องการใชแมนํ้าโขงเปนเสนแบงพรมแดน ระหวางประเทศไทยกับอินโดจีน
ซ่งึ อยใู นครอบครองประเทศฝรั่งเศสมาตงั้ แตสมยั รชั กาลที่ 5 โดยประเทศฝร่งั เศสไมยอมตกลงเรื่อง
การใชร องนา้ํ ลกึ เปนเสน เขตแดน
ในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2483 ประเทศฝร่ังเศสสงเครื่องบินมาทิ้งระเบิดเมือง
นครพนม การรบระหวา งประเทศฝร่ังเศสกบั ประเทศไทยจึงเริม่ ข้นึ ประเทศฝรั่งเศสโจมตีประเทศ
ไทยทางอรัญประเทศ รัฐบาล จอมพล ป. พิบูลสงคราม สงทหารไทยเขาไปในอินโดจีนทางดาน
เขมร แตใ นท่ีสุดญปี่ ุนเสนอตัวเขาไกลเกลย่ี จนมกี ารสงผูแทนไปลงนามอนุสัญญาโตเกียว เมื่อวันท่ี
9 พฤษภาคม พ.ศ. 2484 ในครงั้ น้นั ไทยไดด ินแดนฝงขวาแมน า้ํ โขงคนื รวมทงั้ ทางใตตรงขา มปากเซ
คือ แขวงจาํ ปาศักดิ์ และดนิ แดนในเขมรที่เสียใหฝ ร่งั เศสไปเม่อื ป พ.ศ. 2450 กลับคนื มาดว ย
ในวนั ที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2484 พลเอกพระยาพหลพลพยุหเสนา ไดเปนผูวางศิลาฤกษ
กอ สรา ง “อนุสาวรียช ัยสมรภูมิ” เพอื่ เปน อนสุ รณสถานระลกึ ถงึ ชยั ชนะของไทยตอ ประเทศฝร่ังเศส
และหนึง่ ปต อมา จอมพล ป. พบิ ูลสงคราม เปน ผูกระทําพิธีเปดเมอื่ วนั ที่ 24 มถิ ุนายน พ.ศ. 2485
ในชวงสงครามโลกคร้ังท่ีสอง จอมพล ป. พิบูลสงคราม ในฐานะนายกรัฐมนตรีไทย
ตองใชความพยายามอยางมากในการประคับประคองประเทศชาติ ใหผานพนวิกฤตไปไดหลาย
ประการ ท้งั น้มี กี ารบอกเลา กนั วา ทานขอพระราชทานยศจอมพลใหกับตนเองเพราะทานตองการ
ทาํ สงครามจติ วิทยากบั ทางกองทัพญป่ี ุน หลงั สงครามโลกสงบแลว ทานตองติดคกุ ระหวา งการถูกไตสวน
ในฐานะอาชญากรสงครามอยูระยะหนึ่งตามพระราชบัญญัติอาชญากรรมสงครามท่ีรัฐบาลไทย
ประกาศใชเปน กฎหมายหลงั สงครามโลก อยางไรก็ดี ศาลไทยไดพิจารณาเห็นวา “กฎหมายยอ มไมม ี
ผลยอนหลงั ” จงึ ปลอยตวั ทา นเปนอิสระ หลงั จากนัน้ ทานก็ไดป ระกาศยุติบทบาททางการเมืองทั้งหมด
กลบั ไปใชช ีวิตเรยี บงายอยบู านที่ อําเภอลําลูกกา จังหวัดปทมุ ธานี โดยปลกู ผักตาง ๆ เพ่อื เลีย้ งชพี
กิจกรรมทา ยเรือ่ งที่ 1 เหตุการณสําคญั ทางประวตั ศิ าสตรที่มผี ลตอ การพฒั นาชาติไทย
(ใหผเู รยี นไปทาํ กจิ กรรมทายเร่ืองท่ี 1 ท่สี มดุ บนั ทึกกจิ กรรมการเรยี นรูประกอบชุดวชิ า)

148

เรื่องที่ 2 ตัวอยา งการวเิ คราะหแ ละอภปิ รายเหตุการณส ําคัญทางประวัติศาสตร
ทีม่ ผี ลตอ การพัฒนาชาตไิ ทย
การวเิ คราะหขอมูลทางประวตั ิศาสตร คือ การวเิ คราะหและการตีความขอมูลทาง

ประวัติศาสตรโดยการนําขอมูลท่ีไดสืบคน รวบรวม คัดเลือก และประเมินไว นํามาพิจารณาใน
รายละเอยี ดทุกดา น นักประวตั ศิ าสตรต องใชเหตผุ ล เปน แนวทางในการตีความเพอ่ื นาํ ไปสูการคนพบ
ขอ เทจ็ จริงทางประวัตศิ าสตรท ี่ถูกตอ ง

ความสําคัญทีใ่ ชเปน แนวทางทผี่ ูว เิ คราะหจะนําไปใชในการวิเคราะหโดยระมดั ระวัง
ไมลาํ เอยี ง จะใหเ กิดความนาเชือ่ ถือไดมากท่สี ุด

1. หลักฐานที่จําแนกความสําคญั ตาง ๆ
2. หลักฐานที่ใชอกั ษรเปน ตวั กาํ หนด
3. หลกั ฐานที่กาํ หนดตามจดุ หมายของการผลติ

3.1 หลกั ฐานที่มนุษยสรางขน้ึ
3.2 หลักฐานที่ไมไดเปน ผลผลิตจากสง่ิ ทม่ี นุษยส รางขน้ึ
ตัวอยางแนวทางการวิเคราะหและอภปิ ราย
1. การทําสนธสิ ัญญาเบาวร ิง ในรชั กาลท่ี 4 ผลกระทบท่ีเกดิ กับประเทศไทย
ขอ ดี
1. ไดรบั วทิ ยาการจากประเทศชาตติ ะวันตกสมยั ใหม
2. มีเสนทางการคมนาคมสะดวก เชน การสรางถนน ขุดคลองใชเปนเสนทางใน
การเดินทางทาํ ใหเกดิ ประโยชนด านการคาขาย
3. การคา ขาย ประชาชนสามารถคาขายไดอยางอสิ ระมากข้นึ
4. ขา ว เปนสินคา สง ออกท่ีสําคัญท่ีสุดของไทย สง ผลถึงปจจุบนั
ขอเสียเปรยี บ
1. การยินยอมใหอังกฤษเขามาตั้งกงสุล ทําใหอํานาจพิจารณาคดีท่ีมีชาวอังกฤษ
รวมดว ยกงสลุ ตอ งมสี ว นรวมพจิ ารณา
2. ชาวตางประเทศมีสิทธิเสรีภาพในการเชาและสามารถถือครองท่ีดินไดหากทํา
การเชา มาไมนอยกวา 10 ป ในประเทศไทย

กจิ กรรมทายเรือ่ งท่ี 2 ตวั อยา งการวเิ คราะหแ ละอภปิ รายเหตกุ ารณสําคัญทางประวตั ิศาสตร
ทม่ี ผี ลตอการพัฒนาชาติไทย

(ใหผ เู รียนไปทํากิจกรรมทายเรื่องที่ 2 ท่สี มดุ บนั ทกึ กจิ กรรมการเรยี นรูประกอบชุดวชิ า)

149

บรรณานกุ รม

กรมทางหลวงชนบท. พระราชกรณยี กจิ รัชกาลที่ 10. [ออนไลน]. เขาถงึ ไดจ าก :
http://deac.drr.go.th/th/node/215. (วันท่คี นขอ มลู : 28 มีนาคม 2561).

กรมศลิ ปากร. พระมหากษตั รยิ ของไทย. [ออนไลน]. เขา ถงึ ไดจาก :
http://www.finearts.go.th/parameters/search/หนังสอื อเิ ลก็ ทรอนิกส/
book/154.html. (วนั ที่คนขอ มลู : 28 มนี าคม 2561).

กระทรวงวฒั นธรรม, กรมศลิ ปากร. พระมหากษตั ริยข องไทย. กรุงเทพฯ : อมรินทร
พรน้ิ ติ้งแอนดพ ับลิซซง่ิ จาํ กดั , 2560.

กอบแกว นาจพนิ ิจ. อาหารไทย กรุงเทพฯ : โปรแกรมวิชาคหกรรมศาสตรท วั่ ไป
คณะวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยสี ถาบันราชภฏั สวนดสุ ิต, 2542.

กอบแกว นาคพนิ จิ . เรอ่ื งประวตั ิอาหารไทย สบื คน วนั ที่ 23 พฤศจกิ ายน 2556. [ออนไลน].
เขา ถึงไดจ าก : http://khaocookingschool.blogspot.com/2010/01/by-prof-
kobkaew-najpinij.html. (วันที่คน ขอมลู : 29 มนี าคม 2561).

ชัยสทิ ธิ์ ปะนันวงค. “สมยั สโุ ขทัย” ประวตั ิศาสตรช าติไทย. กรมศลิ ปกร, กระทรวงวฒั นธรรม;
พ.ศ. 2558. [ออนไลน]. เขา ถงึ ไดจ าก : http://thainationhistory.blogspot.com/
p/18-1800-1.html. (วนั ที่คนขอ มลู : 27 มีนาคม 2561).

ดนยั ไชยโยธา. พัฒนาการของมนษุ ยก ับอารยธรรมในราชอาณาจกั รไทย เลม 1. กรุงเทพฯ :
โอเดียนสโตร, 2543.

ดนัย ไชยโยธา. ประวตั ิศาสตรไ ทย : ยคุ กรุงธนบรุ ถี ึงกรงุ รตั นโกสนิ ทร. พมิ พค ร้ังที่ 2. กรงุ เทพฯ :
โอเดียนสโตร, 2550.

ดวงมน จติ จาํ นง. คุณคา และลกั ษณะเดนของวรรณคดไี ทย สมัยรัตนโกสนิ ทรต อนตน .
กรุงเทพฯ : โรงพมิ พม หาวิทยาลัยธรรมศาสตร, 2540.

ดาํ รงราชานภุ าพ, สมเด็จฯ กรมพระยา. ตาํ นานหนังสอื พระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหตั ถเลขา
ภาคตน , 2505.

ดาํ รงราชานุภาพ, สมเด็จกรมพระยา. ความทรงจาํ พระนคร. 2518.
ทรงสรรค นิลกาํ แหง. เอกสารบรรณรกั ษศาสตร. 2514.
ธรี ะ แกว ประจันทร. “สมัยอยธุ ยา” ประวัตศิ าสตรชาติไทย ; กรมศลิ ปกร, กระทรวงวัฒนธรรม ;

พ.ศ. 2558 และพระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และ
เอกสารอ่ืน - นนทบุรี : ศรีปญญา 2559) [ออนไลน]. เขาถึงไดจาก :
https://patlabua.wordpress.com/, (วันท่ีคนขอ มลู 27 มีนาคม 2561)

150

นามานกุ รมพระมหากษตั รยิ ไทย. มลู นธิ สิ มเดจ็ พระเทพรัตนราชสดุ า. นามานกุ รม
พระมหากษตั รยิ ไ ทย. กรงุ เทพฯ : นานมบี คุ สพับลเิ คชนั่ , 2554.

นายประสาร ธาราพรรค. ผูเรียบเรยี ง. [ออนไลน]. เขา ถงึ ไดจ าก :
https://www.technicchan.ac.th/UserFiles/File/พลเรือเอก%20พระเจาบรมวงศ
เธอ.pdf. (วันท่คี น ขอมลู 28 : มีนาคม 2561).

บณั ฑติ ลิว่ ชยั ชาญ และสรุ ยิ า สดุ สวาท. “แผน ดนิ ผคู น และพัฒนาการบา นเมืองในดินแดน
ประเทศไทย” ประวตั ศิ าสตรช าติไทย. ม.ป.ม. : กรมศิลปกร, กระทรวงวัฒนธรรม;
2558.

บญุ สม ยอดมาลี. การสรา งจติ สาํ นกึ ในการอนรุ กั ษป รบั ปรนและเหน็ คณุ คา มรดกทาง
วัฒนธรรม. (รายงานการวจิ ยั ). มหาสารคาม : สถาบนั วิจยั ศลิ ปะและวฒั นธรรมอสี าน
มหาวทิ ยาลยั มหาสารคาม, 2544.

ปารวี ไพบูลยย่ิง. ภูมิแผน ดนิ ไทย 6 อาหารไทย. กรงุ เทพมหานคร : บรษิ ัท ไทยประกนั ชวี ติ
จํากดั , 2545.

พจนานกุ รมฉบบั ราชบณั ฑติ ยสถาน. หนา 563.
พระอจั ฉรยิ ภาพดา นภาษาและวรรณกรรมท่แี ฝงดว ยปรชั ญา จากในหลวง รัชกาลที่ 9.

[ออนไลน]. เขาถงึ ไดจ าก : https://www.drivemate.asia/blog/. (วนั ท่คี นขอมลู :
29 มีนาคม 2561).
มหาวิทยาลัยสโุ ขทยั ธรรมาธริ าช. เอกสารการสอนชดุ ประวัตศิ าสตรสงั คมและการเมอื งไทย.
ม.ป.ม. : สาํ นักพมิ พมหาวิทยาลยั สุโขทยั ธรรมาธริ าช, 2547.
มลู นธิ ิสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า. นามานกุ รมพระมหากษัตรยิ ไ ทย. กรงุ เทพฯ : มูลนิธิสมเด็จ
พระเทพรตั นราชสดุ า, 2554.
รงรอง วงศโอบออม. ประวตั ศิ าสตรไทย. กรุงเทพฯ : ทอรช , 2560.
รชพร จันทรส วา ง. ความรูพน้ื ฐานของมัคคุเทศกแ ละการทอ งเท่ียวอาเซียน. หนว ยท่ี 7
อาหาร ขนม และผลไมไทยกับการทองเท่ียว. นนทบุรี :
มหาวทิ ยาลัยสโุ ขทัยธรรมาธริ าช, 2557.
เรอ่ื งมรดกไทย. [ออนไลน]. เขา ถึงไดจ าก : http://ich.culture.go.th/index.php/th/
ich/meaning. (วนั ที่คน ขอ มลู : 28 มีนาคม 2561).
วรรณภิ า ณ สงขลา. จิตรกรรมสมัยรัตนโกสินทร รชั กาลที่ 1. กรงุ เทพฯ :
ฝา ยอนรุ ักษจ ติ รกรรมฝาผนังและประติมากรรมตดิ ท่ี กองโบราณคดี
สํานกั พมิ พกรมศลิ ปากร, 2537

151

สถาบนั พระปกเกลา . ความรูเบอ้ื งตน เกย่ี วกบั สถาบนั พระมหากษตั ริย. [ออนไลน]. เขา ถึงไดจ าก :
http://wiki.kpi.ac.th/index.php?title

สถาบนั พระปกเกลา. ฐานขอมูลการเมอื งการปกครอง. [ออนไลน]. เขาถงึ ไดจาก :
http://www.hindumeeting.com/forum/index.php?topic=2020.0.
https://www.thairath.co.th/content/799687 (วันทค่ี นขอ มูล : 28 มีนาคม 2561).

สถาบนั พระมหากษตั รยิ ใ นระบบการเมืองการปกครองไทย. [ออนไลน]. เขาถงึ ไดจ าก :
www.mwit.ac.th/~keng/lesson05/7.doc

สมพร เทพสทิ ธา. ดวงประทปี จากพระบรมราโชวาทพระบาทสมเด็จพระเจาอยหู วั . กรงุ เทพฯ:
พมิ พสวย, 2549. [ออนไลน]. เขา ถึงไดจาก :
http://dharma.thaiware.com/mobile/
article_mobile_detail.php?article_id=270, (วันทคี่ น ขอ มลู : 26 มนี าคม 2561).

สันติ เลก็ สขุ มุ . จิตรกรรมสมัยรัชกาลท่ี 3 : ความคิดเปลย่ี นการแสดงออกกเ็ ปล่ียนตาม.
กรงุ เทพฯ : เมอื งโบราณ, 2548

สารานุกรมไทยสาํ หรับเยาวชน โดยพระราชประสงคพ ระบาทสมเดจ็ พระเจา อยูหวั เลมที่ 24
เร่อื งท่ี 1 วรรณคดีมรดก สมัยรตั นโกสนิ ทร (พ.ศ. 2325 - ปจจบุ นั ). [ออนไลน].
เขาถึงไดจาก : http://oknation.nationtv.tv/blog/pakthada/
2010/03/16/entry-6. (วันที่คน ขอมูล : 29 มีนาคม 2561).

สารานกุ รมไทยสําหรบั เยาวชน. [ออนไลน]. เขาถงึ ไดจาก :
http://kanchanapisek.or.th/kp6/sub/book/book.php?book=21&chap=2&p
age=t21-2-infodetail03.html. (วนั ท่ีคน ขอ มลู : 28 มนี าคม 2561).

สาํ นกั งาน กศน. ประวตั ศิ าสตรชาติไทยและบญุ คณุ ของพระมหากษตั ริยไ ทย. [ออนไลน].
เขาถึงไดจ าก : http://www.nfe.go.th/onie/attachments/article/283/11.pdf

สํานกั งานคณะกรรมการพฒั นาระบบราชการ. 9 แผน ดนิ ของการปฏริ ปู ระบบราชการ
(พระบาทสมเด็จพระพทุ ธยอดฟา จฬุ าโลกมหาราช). พิมพค รงั้ ที่ 2. ม.ปม. :
วิช่นั พรนิ้ แอนด มเี ดีย จาํ กดั , 2550.

“ ”. 9 แผน ดนิ ของการปฏริ ปู ระบบราชการ (พระบาทสมเดจ็ พระพุทธเลศิ หลา นภาลยั ).
พิมพครง้ั ที่ 2. ม.ปม. : วิชน่ั พรน้ิ แอนด มเี ดยี จาํ กดั , 2550.

“ ”. 9 แผนดนิ ของการปฏริ ูประบบราชการ (พระบาทสมเด็จพระน่ังเกลา เจาอยูห ัว).
พิมพครง้ั ที่ 2. ม.ปม. : วิชน่ั พร้ินแอนด มเี ดยี จํากดั , 2550.

“ ”. 9 แผนดนิ ของการปฏริ ปู ระบบราชการ (พระบาทสมเดจ็ พระจอมเกลาเจา อยูหวั ).
พมิ พค รัง้ ที่ 2. ม.ปม. : วชิ น่ั พรน้ิ แอนด มีเดีย จํากดั , 2550.

152

“ ”. 9 แผน ดินของการปฏริ ูประบบราชการ (พระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกลา เจา อยหู วั ).
พมิ พคร้ังที่ 2. ม.ปม. : วิช่นั พริน้ แอนด มเี ดีย จาํ กดั , 2550.

“ ”. 9 แผน ดนิ ของการปฏริ ปู ระบบราชการ (พระบาทสมเด็จพระปกเกลา เจา อยหู วั ).
พิมพคร้ังที่ 2. ม.ปม. : วิชน่ั พรนิ้ แอนด มีเดีย จํากดั , 2550.

“ ”. 9 แผนดนิ ของการปฏริ ูประบบราชการ (พระบาทสมเดจ็ พระปรเมนทรมหาอานนั ท
มหิดล). พิมพครั้งที่ 2. ม.ปม. : วชิ นั่ พรนิ้ แอนด มเี ดยี จํากัด, 2550.

“ ”. 9 แผนดินของการปฏริ ูประบบราชการ (พระบาทสมเดจ็ พระเจาอยหู ัวภมู ิพลอดลุ ย
เดช). พมิ พค รง้ั ท่ี 2. ม.ปม. : วิช่นั พริ้นแอนด มเี ดีย จํากัด, 2550.

“ ”. 9 แผน ดนิ ของการปฏริ ูประบบราชการ (พระบาทสมเด็จพระจลุ จอมเกลา
เจาอยหู วั ). พมิ พค ร้งั ท่ี 2. ม.ปม. : วิช่นั พรนิ้ แอนด มีเดยี จาํ กดั , 2550.

สาํ นักงานปลดั กระทรวงมหาดไทย. พระประวตั สิ มเดจ็ พระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาดํารงรา
ชานุภาพ. [ออนไลน]. เขา ถึงไดจ าก : http://jurarat21.blogspot.com/.
(วันทคี่ นขอ มลู 28 : มีนาคม 2561).

สํานักงานสภาความมัน่ คงแหงชาติ สํานกั นายกรฐั มนตร.ี แนวทางการรกั ษาความมนั่ คงสถาบนั
หลักของชาติภายใตก ารปกครองระบอบประชาธปิ ไตยอนั มพี ระมหากษตั ริยทรงเปน
ประมุข. กรุงเทพฯ : คณะรฐั มนตรแี ละราชกจิ จานุเบกษา, 2558.

สุจติ ต วงษเทศ และคณะ ..หนังสือคมู อื ครูสงั คมศกึ ษารายวชิ า ส 021 หลักฐานประวตั ศิ าสตร
ในประเทศไทย. ม.ป.ม. : ม.ป.ท., 2537.

เสถียร พนั ธรงั ส.ี ศาสนาเปรียบเทยี บ. พมิ พค รัง้ ที่ 8. กรงุ เทพฯ : สขุ ทางใจ, 2542.
เสาวภา ไพทยวัฒน. ประวัตศิ าสตรแ ละวฒั นธรรมไทย. ม.ป.ม : หนว ยศกึ ษานิเทศก, กรมการ

ฝก หัดครู, 2535.
เสาวภา ไพทยวฒั น. ประวัตศิ าสตรและวฒั นธรรมไทย. หนวยศกึ ษานิเทศก, กรมการฝกหดั คร,ู

2535.
อจั ฉรา สโรบล. ประวตั ิเครือ่ งแตง กาย. [ออนไลน]. เขา ถงึ ไดจาก : www.human.cmu.ac.th/

home/hc/ebook/006216/006216-03.pdf. (วันท่ีคนขอมูล : 30 มนี าคม 2561).
อํานาจ เจรญิ ศลิ ป. โลกและการอนรุ ักษ. กรงุ เทพฯ : โอเดียนสโตร, 2528.
อารกั ษ สงั หติ กลุ . กรมศลิ ปากรกบั การบรหิ ารจัดการทรพั ยส นิ ทางศลิ ปวฒั นธรรม อดตี

ปจจบุ ัน และ อนาคต. กรงุ เทพฯ : กรมศิลปากร, 2545
เอกสารประกอบการเรยี นรายวชิ า ส30109 ประวตั ศิ าสตรไ ทย 2. [ออนไลน]. เขา ถงึ ไดจาก :

https://social.mwit.ac.th/files/55_1_doc_30109_3.pdf. (วนั ท่คี นขอ มลู :
20 เมษายน 2561). 2561.

153

โอเดยี นสโตร. 53. พระมหากษัตริยไ ทย : ธ ทรงครองใจไทยทง้ั ชาต.ิ กรงุ เทพฯ :
โอ.เอส.พร้ินติ้ง, 2543.

[ออนไลน]. เขา ถึงไดจ าก : http://haab.catholic.or.th/bangkok1/bangkokl.html.
(วนั ทีค่ นขอ มลู : 20 เมษายน 2561).

[ออนไลน]. เขา ถงึ ไดจ าก : http://hilight.kapook.com/view/47473. (วันท่ีคน ขอมลู :
29 มีนาคม 2561

[ออนไลน]. เขา ถึงไดจ าก : http://hq.prd.go.th/พระราชประเพณสี บิ สองเดอื น :
หน่ึงในวรรณคดเี อกของสยาม. (วนั ท่ีคน ขอ มลู : 28 มนี าคม 2561).

[ออนไลน]. เขาถงึ ไดจ าก : http://kanchanapisek.or.th/kp6/sub/book/book.php?book=
14&chap=3&page=t14-3-infodetail09.html (ประติมากรรมสมัยรตั นโกสินทร) .
(วนั ที่คนขอ มลู : 20 เมษายน 2561).

[ออนไลน]. เขา ถึงไดจ าก : http://medium.com/pasubox/5/ ผลงานทัศนศลิ ปสมัย
รตั นโกสินทร (วนั ทคี่ น ขอ มลู : 28 มนี าคม 2561).

[ออนไลน]. เขาถึงไดจ าก : http://poetthai.com/วรรณคดสี มัยรตั นโกสินทรต อนตน .
(วนั ที่คนขอ มูล : 28 เมษายน 2561).

[ออนไลน]. เขาถึงไดจ าก : http://thammapedia.com/ceremonial/
buddhismorg_center.php. (วนั ท่คี นขอมลู : 28 มีนาคม 2561).

[ออนไลน]. เขาถงึ ไดจ าก : http://www.brh.thaigov.net/webboard/
index.php?topic=55.0 (วันทคี่ นขอ มลู : 20 เมษายน 2561).

[ออนไลน]. เขา ถึงไดจ าก : http://www.bu.ac.th/knowledgecenter/
executive_journal/oct_dec_12/pdf/aw019.pdf.
(วันทค่ี น ขอ มูล : 28 มีนาคม 2561).

[ออนไลน]. เขา ถงึ ไดจ าก : http://www.era.su.ac.th/Mural/rusrama1/index.html.
(วันท่ีคนขอ มูล : 20 เมษายน 2561).

[ออนไลน]. เขาถึงไดจ าก : http://www.finearts.go.th/performing/parameters/km/item/
โขนสมัยรัตนโกสนิ ทร.html. (วันทคี่ น ขอ มลู : 27 มนี าคม 2561).

[ออนไลน]. เขาถงึ ไดจ าก : http://www.ku.ac.th/e-magazine/may48/know/home.html.
(วนั ที่คนขอ มูล : 28 มีนาคม 2561).

[ออนไลน]. เขาถงึ ไดจ าก : http://www.moi.go.th/portal/page?_pageid=
235,804615,235_804637&_dad=portal&_schema=PORTAL. (วนั ทคี่ นขอ มลู
28 มนี าคม 2561).

154

[ออนไลน]. เขาถงึ ไดจ าก : http://www.moi.go.th/portal/page?_pageid=
235,804615,235_804637&_dad=portal&_schema=PORTAL. (วันที่คน ขอ มลู :
20 เมษายน 2561).

[ออนไลน]. เขาถึงไดจ าก : http://www.our-longtime.com/.ศลิ ปะของไทย : การแตง กาย
(วนั ที่คน ขอมูล : 29 มีนาคม 2561).

[ออนไลน]. เขาถึงไดจ าก : http://www.sms-stou.org/archives/1782?lang=th.
(วนั ทีค่ น ขอ มลู : 29 มีนาคม 2561).

[ออนไลน]. เขาถงึ ไดจ าก : http://www.sunti-apairach.com/letter/index.php?
topic=953.0;wap2. (วนั ท่คี นขอมลู : 28 มนี าคม 2561).

[ออนไลน]. เขา ถึงไดจ าก : http://www.sunti-apairach.com/letter/index.php?topic=
1243.0. (วนั ท่ีคน ขอ มลู : 28 มีนาคม 2561).

[ออนไลน]. เขาถงึ ไดจ าก : https://krujiraporn.wordpress.com/. (วนั ที่คนขอมลู :
28 เมษายน 2561).

[ออนไลน]. เขา ถงึ ไดจ าก : https://krujiraporn.wordpress.com/2011/07/21.
(วนั ท่คี น ขอมลู : 20 เมษายน 2561).

[ออนไลน] . เขา ถงึ ไดจ าก : https://namjiraporn151.wordpress.com/เกรด็ ความร/ู วชิ านาฏศลิ ป/ .
(วันทคี่ น ขอมูล : 29 มีนาคม 2561).

[ออนไลน]. เขา ถึงไดจ าก : https://sites.google.com/site/kanda4749/haelng-xarythrrm-
khxng-lok, (วนั ทค่ี น ขอมลู : 26 มีนาคม 2561).

[ออนไลน]. เขาถึงไดจ าก : https://sites.google.com/site/prawatistrsakl05/khwam-hmay-
khwam-sakhay-laea-prayochn-khxng-withi-kar-thang-prawatisastr.
(วนั ท่คี นขอมูล : 29 มนี าคม 2561).

[ออนไลน]. เขาถึงไดจ าก : https://sites.google.com/site/sichaphathistory6/khan-txn-
khxng-withi-kar-thang-prawatisastr. (วนั ทค่ี นขอ มูล : 29 มนี าคม 2561).

[ออนไลน]. เขา ถึงไดจ าก : https://sites.google.com/site/sittipanareerat422/bth-thi3-
lakhr-thiy/khwam-pen-ma-khxng-lakhr-thiy (วันทคี่ น ขอ มลู : 27 มนี าคม 2561).

[ออนไลน]. เขาถงึ ไดจ าก : https://th.wikipedia.org/wiki/พระเจาตะเบง็ ชะเวต.ี้
(วนั ท่คี น ขอมูล : 28 มีนาคม 2561).

[ออนไลน]. เขาถงึ ไดจ าก : https://th.wikipedia.org/wiki/ศาสนาอสิ ลามในประเทศไทย.
(วันทีค่ น ขอมลู : 28 มีนาคม 2561).

155

[ออนไลน]. เขาถึงไดจ าก : https://th.wikipedia.org/wiki/สถาปต ยกรรมสมัยรตั นโกสินทร#
รูปแบบ. (วันทีค่ น ขอมูล : 20 เมษายน 2561).

[ออนไลน]. เขาถึงไดจ าก : https://www.technicchan.ac.th/UserFiles/File/พลเรือเอก%20
พระเจาบรมวงศเ ธอ.pdfhttps://th.wikipedia.org/wiki/แปลก_พิบลู สงคราม.
(วันทคี่ นขอ มลู : 20 เมษายน 2561).

[ออนไลน]. เขา ถึงไดจ าก : https://www.thairath.co.th/content/1111012 (วนั ทค่ี น ขอมลู :
20 เมษายน 2561).

[ออนไลน]. เขาถงึ ไดจ าก : https://www.thairath.co.th/content/799687,
[ออนไลน]. เขาถึงไดจ าก : www.dhammathai.org/thailand/thailand.php/ศาสนาพทุ ธ

ในประเทศไทย. (วันทคี่ นขอ มูล : 27 มนี าคม 2561).
[ออนไลน]. เขา ถงึ ไดจ าก : https://www.drivemate.asia/blog/. (วนั ท่คี น ขอ มลู : 27 มนี าคม

2561).

156

คณะทป่ี รกึ ษา คณะผจู ดั ทํา

นายกฤตชัย อรณุ รตั น เลขาธิการ กศน.
นางสาววเิ ลขา ลสี ุวรรณ รองเลขาธกิ าร กศน.
นางรงุ อรณุ ไสยโสภณ ผอู าํ นวยการกลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบ
และการศกึ ษาตามอัธยาศยั
คณะทํางาน
ขา ราชการบํานาญ
นางกมลวรรณ มโนวงศ โรงเรยี นฤทธณิ รงคร อน กทม.
นายปวิตร พทุ ธริ านนท ผูอ ํานวยการ กศน.อําเภอสวรรคโลก จงั หวดั สุโขทัย
นายจริ พงศ ผลนาค ผูอ ํานวยการ กศน.อาํ เภอบานผือ จงั หวดั อดุ รธานี
นางสารอรพร อินทรนัฎ ผอู ํานวยการ กศน.อําเภอเมอื งแมฮ องสอน
นางมณั ฑนา กาศสนุก จังหวดั แมฮ อ งสอน
ศนู ยวงเดอื นอาคมสรุ ทณั ฑ จงั หวดั อทุ ยั ธานี
นางสาวอนงค ชชู ยั มงคล กศน.อําเภอเมอื งกาํ แพงเพชร จังหวดั กาํ แพงเพชร
นางสาวพจนยี  สวสั ดริ์ ัตน กศน.อําเภอสันปา ตอง จังหวดั เชยี งใหม
นายโยฑิน สมโณนนท กศน.อาํ เภอเมอื งอาํ นาจเจริญ จงั หวัดอาํ นาจเจรญิ
นางมยรุ ี ชอ นทอง กศน.อาํ เภอเมอื งอาํ นาจเจริญ จงั หวดั อาํ นาจเจรญิ
นางสาวหทัยรตั น ศริ แิ กว กลุมพัฒนาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั
นางสาววรรณพร ปท มานนท กลุม พัฒนาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั
นายศภุ โชค ศรรี ตั นศลิ ป กลุมพฒั นาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย
นางเยาวรตั น ปนมณีวงศ กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย
นางกมลทิพย ชว ยแกว กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัย
นางสกุ ญั ญา กลุ เลิศพทิ ยา กลุมพัฒนาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย
นางสาวทพิ วรรณ วงคเรอื น กลุมพัฒนาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย
นางสาววยิ ะดา ทองดี กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั
นางสาวนภาพร อมรเดชาวัฒน กลมุ พัฒนาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั
นางสาวชมพนู ท สงั ขพ ิชัย

157

คณะบรรณาธกิ าร ขา ราชการบํานาญ
ขาราชการบํานาญ
นางสาวพมิ พาพร อินทจกั ร
นางสาวชนติ า จติ ตธรรม ขา ราชการบํานาญ
นางนพรัตน เวโรจนเ สรวี งศ
นางสาวประภารัสม์ิ พจนพิมล ขา ราชการบํานาญ
นางสาวสุภรณ ปรชี าอนนั ต ขาราชการบํานาญ
นางพรทพิ ย เขม็ ทอง ขา ราชการบํานาญ
นางดษุ ฎี ศรีวฒั นาโรทัย
นายววิ ัฒนไ ชย จนั ทนส คุ นธ ขาราชการบํานาญ
นางสาวชนดิ า ดียิ่ง
นายสมชาย เดอื นเพญ็ ขาราชการบํานาญ
ขา ราชการบํานาญ
นางสาวจริ าภรณ ตันติถาวร ผทู รงคุณวฒุ กิ ลุมจังหวดั มรดกโลกทางวัฒนธรรม
นายจริ พงศ ผลนาค
นางสาวอนงค ชชู ยั มงคล รางวลั วัฒนคณุ าธร กระทรวงวฒั นธรรม 2557
นางสาวพจนยี  สวัสดร์ิ ัตน ผอู าํ นวยการ กศน.เขตบางกอกใหญ
นายโยฑิน สมโณนนท
นางพรทพิ ย เออ้ื ประเสริฐ ผอู าํ นวยการ กศน.อาํ เภอสวรรคโลก จงั หวัดสุโขทยั
นางสาวอนงค เชือ้ นนท ศูนยวงเดือนอาคมสรุ ทัณฑ จังหวัดอทุ ยั ธานี

กศน.อําเภอเมืองกาํ แพงเพชร จังหวดั กําแพงเพชร
กศน.อาํ เภอสันปา ตอง จังหวดั เชียงใหม

กศน.อําเภอบางแพ จังหวัดราชบรุ ี
กศน.เขตบางเขน กรุงเทพมหานคร

ผูออกแบบปก กลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั
นายศภุ โชค ศรีรตั นศลิ ป