ทกั ษะที่จาํ เปน ในการเรียนรดู ว ยตนเอง
§”∂“¡∏√√¡¥“ Ê ∑‡’Ë √“‡§¬‰¥¬â π‘ ‰¥øâ ßí °π— Õ¬∫àŸ Õà ¬ Ê °§Á Õ◊ ∑”Õ¬“à ߉√‡√“®ß÷ ®– “¡“√∂øßí Õ¬“à ß√‡âŸ √Õ◊Ë ß
·≈–§‘¥‰¥Õâ ¬“à ߪ√“¥‡ª√Õ◊Ë ß Õà“π‰¥âÕ¬“à ß√«¥‡√«Á μ≈Õ¥®π‡¢’¬π‰¥âÕ¬à“ß¡Õ◊ Õ“™’æ ∑Èß— π’È°Á‡æ√“–‡√“‡¢â“„®°—π¥’«“à
∑È—ßÀ¡¥π’ȇªìπ∑—°…–æÈ◊π∞“π (Basic Skills) ∑’Ë ”§—≠ ·≈–‡ªì𧫓¡ “¡“√∂ (Competencies) ∑’Ë®”‡ªìπ
”À√—∫°“√¥”√ß™’«μ‘ ∑ßÈ— „π‚≈°·Ààß°“√∑”ß“π·≈–„π‚≈°·Àßà °“√‡√’¬π√âŸ
°“√øíß ‡ªìπ°“√√—∫√⟧«“¡À¡“¬®“°‡ ’¬ß∑Ë’‰¥â¬‘𠇪ìπ°“√√—∫ “√∑“ßÀŸ °“√‰¥â¬‘π‡ªìπ°“√‡√Ë‘¡μâπ
¢Õß°“√øíß·≈–‡ªìπ‡æ’¬ß°“√°√–∑∫°—π¢Õ߇ ’¬ß°—∫ª√– “∑μ“¡ª°μ‘ ®÷߇ªìπ°“√„™â§«“¡ “¡“√∂∑“ß
√à“ß°“¬‚¥¬μ√ß à«π°“√øí߇ªìπ°√–∫«π°“√∑”ß“π¢Õß ¡ÕßÕ’°À≈“¬¢—ÈπμÕπμàÕ‡π◊ËÕß®“°°“√‰¥â¬‘π‡ªìπ
§«“¡ “¡“√∂∑Ë’®–‰¥â√—∫√⟠ˑß∑’ˉ¥â¬‘π μ’§«“¡·≈–®—∫§«“¡ ‘Ëß∑Ë’√—∫√ŸâπÈ—π‡¢â“„®·≈–®¥®”‰«â ´Ë÷߇ªì𧫓¡ “¡“√∂
∑“ß μª‘ í≠≠“
°“√查 ‡ªìπæƒμ‘°√√¡°“√ Ë◊Õ “√∑’Ë„™â°—π·æ√àÀ≈“¬∑—Ë«‰ª ºâŸæŸ¥ “¡“√∂„™â∑—Èß«®π¿“…“·≈–
Õ«®— π¿“…“„π°“√ ßà “√쥑 μÕà ‰ª¬ß— ºøŸâ ßí ‰¥™â ¥— ‡®π·≈–√«¥‡√«Á °“√楟 À¡“¬∂ß÷ °“√ ÕË◊ §«“¡À¡“¬¢Õß¡π…ÿ ¬å
‚¥¬°“√„™â‡ ¬’ ß·≈–°‘√¬‘ “∑à“∑“߇ªπì ‡§√ÕË◊ ß∂à“¬∑Õ¥§«“¡√Ÿâ §«“¡§‘¥ ·≈–§«“¡√ Ÿâ °÷ ®“°ºæ⟠¥Ÿ ‰ª ºàŸ øŸâ ßí
°“√Õà“𠇪ìπæƒμ‘°√√¡°“√√—∫ “√∑’Ë ”§—≠‰¡à¬Ë‘ßÀ¬àÕπ‰ª°«à“°“√øíß ªí®®ÿ∫—π¡’ºŸâ√âŸ π—°«‘™“°“√
·≈–π—°‡¢’¬π𔇠πÕ§«“¡√Ÿâ¢âÕ¡Ÿ≈¢à“« “√·≈–ß“π √â“ß √√§åμ’æ‘¡æå„πÀπ—ß ◊Õ·≈– Ë‘ßæ‘¡æåÕ◊Ëπ Ê ¡“°
πÕ°®“°π’È·≈â«¢à“« “√ ”§—≠ Ê À≈—ß®“°π”‡ πե⫬°“√查À√◊ÕÕà“π„Àâøíߺà“π ◊ËÕμà“ß Ê à«π„À≠à
®–μæ’ ¡‘ æ√å °— …“‰«‡â ªπì À≈°— ∞“π·°ºà ÕŸâ “à π„π™πÈ— À≈ß— Ê §«“¡ “¡“√∂„π°“√Õ“à π®ß÷ ”§≠— ·≈–®”‡ªπì ¬ßË‘ μÕà °“√
‡ªπì æ≈‡¡Õ◊ ß∑’¡Ë ’§≥ÿ ¿“æ„π ß— §¡ªí®®∫ÿ π—
°“√‡¢’¬π ‡ªìπ°“√∂à“¬∑Õ¥§«“¡√Ÿâ ÷°π÷°§‘¥·≈–§«“¡μâÕß°“√¢Õß∫ÿ§§≈ÕÕ°¡“‡ªìπ —≠≈—°…≥å
§◊Õ μ—«Õ—°…√ ‡æ◊ËÕ ◊ËÕ§«“¡À¡“¬„ÀâºâŸÕ◊Ëπ‡¢â“„®®“°§«“¡¢â“ßμâπ ∑”„Àâ¡Õ߇ÀÁ𧫓¡À¡“¬¢Õß°“√‡¢’¬π«à“
¡§’ «“¡®”‡ªπì Õ¬à“߬‘ËßμàÕ°“√ Ë◊Õ “√„π™’«‘μª√–®”«π— ‡™àπ π—°‡√¬’ π „™°â “√‡¢’¬π∫π— ∑°÷ §«“¡√Ÿâ ∑”·∫∫Ωñ°À¥—
·≈–μÕ∫¢âÕ Õ∫∫ÿ§§≈∑Ë—«‰ª „™â°“√‡¢’¬π®¥À¡“¬ ∑” —≠≠“ æ‘π—¬°√√¡ ·≈–§È”ª√–°—𠇪ìπμâπ æàÕ§â“
„™â°“√‡¢¬’ π‡æ◊ËÕ‚¶…≥“ π‘ §â“ ∑”∫≠— ™’ „∫ ˗ߢÕß ∑”„∫‡ √Á®√—∫‡ß‘π ·æ∑¬å „™â°“√‡¢’¬π∫π— ∑÷°ª√–«μ— §‘ π‰¢â
‡¢¬’ π„∫ —Ë߬“ ·≈–Õπ◊Ë Ê ‡ªìπμπâ
หนังสือเรยี นสาระทักษะการเรยี นรู รายวชิ าทกั ษะการเรียนรู (ทร 21001) ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนตน 41
กิจกรรมการเรยี นรู
°®‘ °√√¡∑’Ë 1 §ÿ≥‡ªπì ºâøŸ ßí ∑¥’Ë ’À√◊Õ‡ª≈“à
„ÀâμÕ∫·∫∫∑¥ Õ∫μÕà ‰ªπÈ’ ¥«â ¬°“√∑”‡§√Õ◊Ë ßÀ¡“¬ ✓ ≈ß„π™àÕߧ”μÕ∫∑“ߥ“â π¢«“ ‡æ◊ËÕª√–‡¡‘π«à“
§ÿ≥‡ªπì ºŸøâ í߉¥â¥·’ §à‰Àπ
§«“¡∫Õà ¬§√ßÈ—
≈°— …≥–¢Õß°“√øßí «à π π“π Ê
‡ ¡Õ ∫“ߧ√È—ß ‰¡à‡§¬
„À≠à §√ß—È
1. ª≈àÕ¬„Àºâ Ÿâ查· ¥ß§«“¡§¥‘ ¢Õ߇¢“®π®∫‚¥¬‰¡à¢—¥®—ßÀ«–
2. „π°“√ª√–™ÿ¡À√◊Õ√–À«“à ß‚∑√»—æ∑å ¡°’ “√®¥‚πμâ “√– ”§≠— ¢Õß
ßË‘ ∑‰Ë’ ¥¬â π‘
3. °≈à“«∑«π√“¬≈–‡Õ’¬¥∑’ Ë ”§—≠¢Õß°“√ π∑π“°∫— ºŸâ查 ‡æËÕ◊ „À·â πà„®
«“à ‡√“‡¢“â „®∂°Ÿ μâÕß
4. 欓¬“¡μß—È „®øßí ‰¡«à Õ°·«°‰ª§¥‘ ‡√Ë◊ÕßÕπ◊Ë
5. 欓¬“¡· ¥ß∑à“∑«’ “à π„®„π§”楟 ¢Õߺ՟â πË◊
6. √⥟ ’«à“μπ‡Õ߉¡à„™πà °— ÕË◊ “√∑¥’Ë ’ ∂⓺°Ÿ ¢“¥°“√楟 ·μàºâŸ‡¥¬’ «
7. ·¡â«“à °”≈—ßøßí °Á· ¥ßÕ“°“√μà“ß Ê ‡™àπ ∂“¡ ®¥ √ªÿ ‘Ëß∑ˉ’ ¥âøíß
°≈à“«∑«πª√–‡¥Á𠔧≠— œ≈œ
8. ∑”∑à“μà“ß Ê ‡À¡Õ◊ π°”≈ß— øíßÕ¬Ÿ„à π∑ªË’ √–™ÿ¡ ‡™πà ºß°»’√…–‡ÀÁπ¥«â ¬
¡Õßμ“ºæ⟠Ÿ¥ œ≈œ
9. ®¥‚πâμ‡°Ë¬’ «°—∫√ªŸ ·∫∫¢Õß°“√ ◊ÕË “√∑’‰Ë ¡„à ™§à ”楟 ¢ÕߧŸà π∑π“
‡™àπ ¿“…“°“¬ π”È ‡ ¬’ ß ‡ªìπμπâ
10. 欓¬“¡∑®Ë’ –‰¡·à ¥ßÕ“°“√°“â «√“â «À√◊ÕμË◊π‡μâπ‡°‘π‰ª
∂“â ¡§’ «“¡§‘¥‡ÀπÁ ‰¡μà √ß°—∫ºâŸæ¥Ÿ
§”μÕ∫∑Èß— 5 §”μÕ∫ („π·μ≈à –™àÕß) ¡§’ –·ππ¥ß— π’È
‡ ¡Õ = 5 §–·ππ π“π Ê §√—Èß = 2 §–·ππ
«à π„À≠à = 4 §–·ππ ‰¡à‡§¬ = 1 §–·ππ
∫“ߧ√ßÈ— = 3 §–·ππ
𔧖·ππ®“°∑È—ß 10 ¢Õâ ¡“√«¡°π— ‡æË◊Õ¥Ÿ«“à §≥ÿ ®¥— Õ¬„àŸ π°≈à¡ÿ π°— øíߪ√–‡¿∑‰Àπ„π 3 °≈ÿà¡μàÕ‰ªπÈ’
40 §–·ππ¢πÈ÷ ‰ª ®—¥«à“§ÿ≥‡ªπì π—°øßí ™πÈ— ¬Õ¥
25-39 §–·ππ §≥ÿ ‡ªπì π°— øíß∑’Ë¥°’ «à“ºŸâøíß∑—Ë« Ê ‰ª
μ”Ë °«“à 25 §–·ππ §≥ÿ ‡ªπì ºâŸøíß∑μË’ Õâ ßæ≤— π“∑°— …–°“√øßí ‡ªπì 摇»…
·μ‰à ¡«à “à ®–Õ¬„Ÿà π°≈¡ÿà ‰Àπ°μÁ “¡ §≥ÿ °§Á «√®–æ≤— π“∑°— …–„π°“√øßí ¢Õߧ≥ÿ Õ¬‡àŸ ¡Õ ‡æ√“–«“à º ⟠ßà “√
(∑ß—È §π·≈–Õÿª°√≥å‡∑§‚π‚≈¬’μà“ß Ê) πÈ—π¡°’ “√‡ª≈¬Ë’ π·ª≈ß·≈–¡’§«“¡´∫— ´âÕπ¡“°¢÷πÈ Õ¬àŸμ≈Õ¥‡«≈“
42 หนังสือเรียนสาระทกั ษะการเรียนรู รายวิชาทกั ษะการเรยี นรู (ทร 21001) ระดบั มัธยมศึกษาตอนตน
°‘®°√√¡∑’Ë 2 ❖ °“√查‡ªìπ«‘∏’°“√ Ë◊Õ “√∑Ë’¡πÿ…¬å„™â°—π
¡“π“ππ—∫æ—πªï ·≈–„π‚≈°πÈ’§ß‰¡à¡’‡§√Ë◊Õß¡◊Õ
∑“à 𧥑 Õ¬à“߉√°∫— Ë◊Õ “√„¥∑’Ë “¡“√∂∂à“¬∑Õ¥§«“¡§‘¥ §«“¡√Ÿâ ÷°
§”°≈à“«¢â“ß≈à“ßπ’È ·≈– Ë‘ßμà“ß Ê „π„®‡√“‰¥â¥’°«à“§”查 ∂÷ß·¡â«à“
‚ª√¥Õ∏‘∫“¬ ªí®®ÿ∫—ππÈ’‡∑§‚π‚≈¬’„π°“√ Ë◊Õ “√®–‰¥â√—∫°“√
æ≤— 𓉪∂ß÷ ‰Àπ Ê ·≈«â °μÁ “¡ “‡Àμ∑ÿ ’ˇªπì ‡™πà πÈ’
ç°“√楟 ‡ªìπ∑°— …–ÀπËß÷ °‡Á æ√“–«“à °“√楟 ‰¡„à ™·à μ‡à 欒 ߇ ¬’ ß∑‡Ë’ ª≈ßà ÕÕ°‰ª
∑¡Ë’ §’ «“¡ ”§≠— ∑ ’Ë ¥ÿ ¢Õߧπ‡√“ ‡ªìπ§” Ê ·μà°“√查¬—ߪ√–°Õ∫‰ª¥â«¬πÈ”‡ ’¬ß
°Õà π∑‡Ë’ √“®–楟 Õ–‰√ÕÕ°‰ªπ—πÈ Ÿß-μË” ®—ßÀ«–™â“-‡√Á« ·≈–∑à“∑“ߢÕߺŸâ查
‡√“®–‡ªπì π“¬¢Õߧ”楟 ∑∑’Ë ”„À°â “√楟 ¡§’ «“¡´∫— ´Õâ π·≈–¡ª’ √– ∑‘ ∏¿‘ “æ
·μà‡¡ËÕ◊ ‡√“‰¥â楟 ÕÕ°‰ª·≈«â ¬ßË‘ °«à“‡§√◊ËÕß¡◊Õ ◊ÕË “√„¥ Ê
§”查‡À≈“à π—πÈ °®Á –°≈—∫¡“‡ªπì 𓬇√“é
‡¢¬’ π§”Õ∏‘∫“¬¢Õß∑à“π °“√楟 ππÈ— ‡ª√¬’ ∫‡ ¡Õ◊ π¥“∫ Õߧ¡ §Õ◊
................................................................ “¡“√∂„À∑â ß—È §≥ÿ ·≈–‚∑…·°μà «— ºæ⟠¥Ÿ ‰¥âπÕ°®“°π’È
................................................................ °“√查¬—߇ªìπÕ“«ÿ∏„π°“√ ◊ËÕ “√∑’˧π à«π„À≠à
................................................................ ™Õ∫„™â¡“°°«“à °“√øíß·≈–°“√‡¢’¬π ‡æ√“–§¥‘ «à“
................................................................ °“√查‰¥â¡“°°«à“§πÕ◊ËππÈ—π®–∑”„Àâμπ‡Õß
................................................................ ‰¥â‡ª√’¬∫ ‰¥âª√–‚¬™πå ·μà∑È—ß Ê ∑Ë’§‘¥Õ¬à“ßπ’È
................................................................ À≈“¬§π°¬Á ß— æ“μ«— ‡Õ߉ª §àŸ «“¡À“¬π–‰¥¥â «â ¬ª“°
................................................................ ‡¢â“∑”πÕߪ“°æ“®π ´Ë÷߇Àμÿ∑’ˇªìπ‡™àππÈ’°Á‡æ√“–
................................................................ √â°Ÿ π— ·μ‡à 撬߫“à ©π— Õ¬“°®–查 ‚¥¬‰¡§à ¥‘ °Õà π查
................................................................ ‰¡à√Ÿâ«à“°“√查∑’Ë®–„Àâ§ÿ≥·°àμπ‡Õ߉¥âπ—Èπ§«√¡’
................................................................ ≈—°…≥–¥—ßπ’È
................................................................ ✓ ∂Ÿ°®ß— À«–‡«≈“ ✓ ¿“…“‡À¡“– ¡
................................................................ ✓ ‡π◊ÈÕÀ“™«π쥑 μ“¡ ✓ π”È ‡ ¬’ ß™«πøíß
................................................................ ✓ °√‘ ¬‘ “∑“à ∑“ߥ’ ✓ ¡’Õ“√¡≥å¢π—
................................................................ ✓ „ÀâºâøŸ íß¡ ’ «à π√à«¡ ✓ ‡ªπì ∏√√¡™“μ·‘ ≈–
................................................................
................................................................ ‡ªπì μ—«¢Õßμ—«‡Õß
................................................................
................................................................ ·π«°“√μÕ∫
................................................................ °“√查∑ÿ°§√—Èß ®”‡ªìπμâÕߧ‘¥·≈–‡ªìπ°“√§‘¥
°àÕπ查 ‡√“®÷ß®–‡ªìππ“¬¢Õߧ”楟 ‰¥â∑°ÿ §√—Èß
หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าทักษะการเรยี นรู (ทร 21001) ระดับมัธยมศกึ ษาตอนตน 43
กจิ กรรมที่ 3 1. ใหอา นเรอ่ื ง “ การมองโลกในแงด ”ี และสรุปเร่อื งทอี่ า นใหไดป ระมาณ 15 บรรทดั
2. ทา นไดขอคดิ อะไร จากการศกึ ษา เรื่อง “การมองโลกในแงด”ี
‡√ËÕ◊ ß ç°“√¡Õß‚≈°„π·ß¥à é’
§«“¡À¡“¬·≈–§«“¡ ”§≠— ¢Õß°“√¡Õß‚≈°„π·ß¥à ’
°“√¥”‡ππ‘ ™«’ μ‘ ¢Õß¡π…ÿ ¬‡å √“ππ—È ‰¥„â ™§â «“¡§¥‘ ¡“™«à ¬„π°“√μ¥— π‘ „®‡√ÕË◊ ß√“«μ“à ßÊ ∑Õ’Ë ¬√Ÿà Õ∫μ«— ‡√“
‰¥Õâ ¬à“߇À¡“– ¡ ´ß÷Ë „π∫“ߧ√ßÈ— °“√¡Õß‚≈°‚¥¬„™â§«“¡§‘¥πÈ’ °ÕÁ “®®–¡’¡¡ÿ ¡Õ߉¥âÀ≈“¬¥“â 𠇙πà ∑“ߥ“â π∫«°
·≈–∑“ߥ“â π≈∫ °“√¡Õß‚≈°„π≈—°…≥–‡™πà π’È “¡“√∂∂à“¬∑Õ¥§«“¡√â Ÿ ÷°π÷°§¥‘ ÕÕ°¡“∑“ß®‘μ„® ‡ªπì μâπ«“à
∂â“¡Õß‚≈°„π·ß॒°Á®– àߺ≈μàÕ§«“¡√Ÿâ ÷°π÷°§‘¥„π¥â“π¥’ ‚¥¬∑”„Àâ°“√· ¥ßÕÕ°¢Õߧπ Ê π—Èπ¡’§«“¡ ÿ¢
μàÕ°“√¥”‡π‘π™’«‘μ‰¥â ·μà„π∑“ß°≈—∫°—π∂â“¡Õß‚≈°„π·ßà√⓬°Á®– àߺ≈¡“¬—ߧ«“¡√⟠÷°π÷°§‘¥ ∑”„Àâ®‘μ„®
‡°‘¥§«“¡«μ‘ °°ß— «≈ ¢“¥§«“¡ ÿ¢ ·≈–Õ“®®–∑”„Àâ¡Õߧπ√Õ∫¢â“ßÕ¬à“߉¡à‡ªìπ¡‘μ√‰¥â ©–ππÈ— °“√¡Õß‚≈°„π·ß¥à ’
‡æË◊Õ„À⇰‘¥ª√–‚¬™πåμàÕ°“√¥”‡π‘π™’«‘짫√¡’À≈—°Õ¬à“߉√ ≈Õßøíߧ«“¡§‘¥‡ÀÁπ¢Õß∫ÿ§§≈∑—Ë«‰ª«à“‡¢“
¡§’ «“¡‡¢“â „®°π— Õ¬à“߉√¥Ÿ∫“â ß
°“√¡Õß‚≈°„π·ß॒ À¡“¬∂ß÷ ¡Õß Ëß‘ μà“ß Ê À√Õ◊ ¡Õߪí≠À“μà“ß Ê ∑’ˇ¢â“¡“„π∑“ß∑Ë’¥’ „π∑“ß∫«°
‰¡à„™à„π∑“ß≈∫ ¡’º≈μàÕ ÿ¢¿“殑μ¢Õ߇√“¥â«¬ ¡Õß ‘Ëß√Õ∫¢â“ß √Õ∫μ—«‡√“ ·≈–¡ÕߥŸ§π√Õ∫¢â“ߥ⫬
√«¡∑Èß— ¡Õßμ—«‡√“‡Õߥ⫬
”À√—∫°“√¡Õß‚≈°„π·ß॒ §‘¥«à“∂Ⓡ√“¡Õߧπ√Õ∫μ—«À√◊Õ¡Õ߇Àμÿ°“√≥å∑Ë’ºà“π¡“ ∂Ⓡ√“§‘¥„π Ë‘ß∑’Ë¥’
§◊Õ ‰¡à§‘¥¡“° §‘¥«à“§ß®–‰¡à¡’‡Àμÿ°“√≥åÕ–‰√‡¢â“¡“ àŸμ—«‡√“ ®–∑”„Àâ®‘μ„®‡√“‡ªìπ ÿ¢ ´Ë÷ß®– àߺ≈∂÷ß
ª√– ∑‘ ∏‘¿“æ„π°“√∑”ß“π·≈–§√Õ∫§√«— ¢Õ߇√“¥«â ¬
À≈—°°“√¡Õß‚≈°„π·ß¥à ’
§”«“à °“√¡Õß‚≈°„π·ß॒ ‚¥¬„π·ß¢à Õß¿“…“ “¡“√∂·¬°ÕÕ°‡ªπì 3 §”·μ°μ“à ß®“°°π— §”∑Ë’Àπ÷ËߧÕ◊
°“√¡Õß §”∑’Ë ÕߧÕ◊ ‚≈° §”∑ Ë’ “¡§Õ◊ „π·ß॒
‡ªÑ“À¡“¬¢Õß°“√¡Õß §◊Õ ‡æ◊ËÕ„À‡â ÀπÁ °“√®–‡ÀπÁ ‘ßË „¥‡√“¡’«∏‘ ’‡ÀÁπ 2 «‘∏’
1. „™μâ “¡Õß ‡√¬’ °«“à ¡Õ߇ÀÁπ ‡√“‡ÀπÁ ÀâÕßπÈ” °“·ø ‡ÀπÁ √√æ Ëß‘ „π‚≈°‡√“„™μâ “¡Õß
2. §‘¥‡ÀÁπ ‡√“°∫— §≥ÿ ·¡àÕ¬ÀàŸ à“ß°π— ·μæà Õ‡√“À≈∫— 쓇√“¬—ßπ÷°∂ß÷ §≥ÿ ·¡à‰¥â ‡√“‰¡‰à ¥â‰ª‡¡Õ◊ ßπÕ°
¡“π“πÀ≈—∫쓬—ßπ÷°∂÷ß ¡—¬‡√“‡√’¬π Ê ∑Ë’μ√ßπ—Èπ Õ¬à“ßπ’ȇ√’¬°«à“§‘¥‡ÀÁπ ‡æ√“–©–π—Èπ°“√∑’Ë®–‡ÀÁπ Ë‘ß„¥
“¡“√∂∑”‰¥∑â È—ßμ“°∫— §‘¥
°“√¡Õß‚≈°∫“ߧ√Èß— Õ“®¡Õߥ‡Ÿ ÀπÁ ª∫íô §¥‘ ‡≈¬ À√◊Õ∫“ß∑’‰¡àμâÕ߇ÀπÁ ·μ®à ‘πμπ“°“√ ∑à“𧥑 ·≈–‡ÀπÁ
§”«à“‚≈° ‡√“ “¡“√∂·¬°‡ªìπ 2 Õ¬“à ß §◊Õ ‚≈°∑‡Ë’ ªπì ∏√√¡™“μ‘ ª“É ‰¡â ·¡àπÈ” ¿‡Ÿ ¢“ Õ¬à“ßπ’ȇ√¬’ °«à“
‡ªìπ∏√√¡™“μ‘ ‚≈°Õ’°§«“¡À¡“¬Àπß÷Ë §Õ◊ ‚≈°¢Õß¡πÿ…¬å æ«°∑¡Ë’ π…ÿ ¬åÕ¬‡Ÿà √’¬°«“à ß— §¡¡π…ÿ ¬å ‡æ√“–©–ππÈ—
‡«≈“¡Õß‚≈°Õ“®¡Õß∏√√¡™“μ‘ ∫“ߧπ∫Õ°«à“¡Õß¿Ÿ‡¢“ «¬ ‡ÀÁπ∑‘«‰¡â·≈â«™Õ∫ ‡√’¬°«à“ ¡Õß∏√√¡™“μ‘
·μà∫“ߧ√—Èß¡Õß¡πÿ…¬å¥â«¬°—π ¡Õ߇ÀÁπ∫ÿ§§≈ÕË◊π·≈â« ∫“¬„® ‡√’¬°«à“ °“√¡Õ߇À¡◊Õπ°—π ‡æ√“–©–π—Èπ
‚≈°®÷ß·¬°ÕÕ°‡ªπì 2 à«π §◊Õ ∏√√¡™“μ‘°—∫¡π…ÿ ¬å
44 หนังสือเรยี นสาระทักษะการเรียนรู รายวิชาทักษะการเรยี นรู (ทร 21001) ระดับมธั ยมศึกษาตอนตน
§”«à“¥’ ‡ªπì §”∑Ë’¡’§«“¡À¡“¬°«“â ß¡“° „π∑“ߪ√™— ≠“∂◊Õ«à“¥’ À¡“¬∂÷ß ‘ßË ∑Ë®’ –𔉪 Ÿà μ—«Õ¬à“߇™πà
¬“¥’ À¡“¬∂ß÷ ¬“∑Ë’π”‰ª Ÿà §Õ◊ ¬“√°— …“‚√§ππË— ‡Õß ¡¥’ ¥’ §◊Õ¡¥’ ∑πË’ ”‰ª àŸ §Õ◊ “¡“√∂μ¥— Õ–‰√‰¥â À√Õ◊ Õ“À“√¥’
À¡“¬§«“¡«“à Õ“À“√𔉪 Ÿà„Àâ‡√“¡’ ¢ÿ ¿“楢’ Èπ÷ ‡æ√“–©–ππÈ— Õ–‰√∑πË’ ”‰ª àŸ °— Õ¬“à ßÀπ÷Ë߇√“‡√¬’ °«à“¥’ ¥’„π∑πË’ ’È
¥Ÿ‰¥â 2 ∑“ß §◊Õ π”‰ª∑”„Àâ‡√“‡°‘¥§«“¡ ÿ¢ À√◊Õ𔉪‡æ◊ËÕ„Àâ‡√“∑”ß“πª√– ∫§«“¡ ”‡√Á® ™’«‘μ‡√“Àπ’
°“√∑”ß“π‰¡à‰¥â Àπ’™’«‘μ à«πμ—«‰¡à‰¥â ‡æ√“–©–π—Èπ¥Ÿ«à“¡Õߧπ·≈â«∑”„Àâ‡√“‡°‘¥§«“¡ ÿ¢ ∑”„Àâ∑”ß“π
ª√– ∫§«“¡ ”‡√Á®
∂â“√«¡ 3 μ—« §◊Õ‡√“‡ÀÁπ À√◊Õ‡√“§‘¥‡°’ˬ«°—∫§π ·≈â«∑”„Àâ‡√“¡’§«“¡ ÿ¢ ‡√“¡Õß ‡√“§‘¥°—∫§π
∑”„Àâ‡√“ª√– ∫§«“¡ ”‡√Á® π˧’ Õ◊ §«“¡À¡“¬
√ÿª§«“¡ ”§≠— ¢Õߧ”«à“ °“√¡Õß‚≈°„π·ß¥à ’ §◊Õ 3 Õ¬“à ßπμÈ’ Õâ ߺ°Ÿ æ—π°π— ‡ ¡Õ §Õ◊ °“√§‘¥ °“√∑”
·≈–º≈°“√°√–∑” ∂Ⓡ√“§‘¥¥‡’ √“°Á∑”¥’ º≈®–‰¥â¥’¥â«¬ μ—«Õ¬“à ߇™àπ ‡√“§‘¥∂÷߇√◊ÕË ßÕ“À“√ ∂Ⓡ√“§¥‘ «à“Õ“À“√π¥È’ ’
‡√“´Õ◊È Õ“À“√π’È ·≈–º≈®–¡’μàÕ√à“ß°“¬‡√“ ∂“â ‡√“§‘¥∂ß÷ ¢ÿ ¿“æ ‡√Õ◊Ë ß°“√ÕÕ°°”≈—ß°“¬ ‡√“°‰Á ªÕÕ°°”≈ß— °“¬
º≈∑’μË “¡¡“§◊Õ √à“ß°“¬‡√“·¢ßÁ ·√ß ‡æ√“–©–πÈπ— ∂Ⓡ√“§¥‘ Õ¬à“ßÀπ÷Ëß ∑”Õ¬“à ßÀπË÷ß ·≈–º≈°“√°√–∑”ÕÕ°¡“
Õ¬“à ßÀπßË÷ ‡ ¡Õ
∂â“°“√¡Õß‚≈°®–¡’§«“¡ ”§—≠§◊Õ ®–™à«¬∑”„Àâ™’«‘μ‡√“¡’§«“¡ ÿ¢ ‡æ√“–‡√“§‘¥§π Ê π’È„π·ß॒
‡√“®–查¥’°—∫‡¢“ º≈μ“¡¡“°Á§◊Õ‡¢“®–¡’ªØ‘°‘√‘¬“„π∑“ߥ’°—∫‡√“ ∂Ⓡ√“§‘¥„π∑“ß√⓬μàÕ‡¢“ ‡™àπ ¡¡μ‘
§ÿ≥°”≈—߬◊πÕ¬Ÿà ¡’§π Ê ÀπË÷ß¡“‡À¬’¬∫‡∑ⓧÿ≥ ∂ⓧ‘¥«à“§π∑Ë’¡“‡À¬’¬∫‡∑ⓧÿ≥ ‡¢“‰¡à ∫“¬®–‡ªìπ≈¡
· ¥ß«à“§ÿ≥§‘¥«à“‡¢“ ÿ¢¿“扡॒ §ÿ≥®–™à«¬æ¬ÿ߇¢“ ·μà∂ⓧÿ≥§‘¥«à“§ππÈ’·°≈âߧÿ≥ · ¥ß«à“§ÿ≥¡Õß„π·ßà‰¡à¥’
§ÿ≥®–¡’ªØ‘°‘√‘¬“§◊Õº≈—°‡¢“ ‡¡Ë◊Õ§ÿ≥º≈—°‡¢“ Ê Õ“®®–º≈—°§ÿ≥·≈–‡°‘¥°“√μàÕ Ÿâ°—π‰¥â ‡æ√“–©–πÈ—π
§‘¥∑’Ë¥’®–™à«¬∑”„Àâ™’«‘μ‡√“¡’§«“¡ ÿ¢ ∂ⓧ‘¥√⓬À√◊Õ§‘¥∑“ß≈∫™’«‘μ‡√“‡ªìπ∑ÿ°¢å ∂ⓧ‘¥„π∑“ß∑Ë’¥’‡√“∑”ß“π
ª√– ∫§«“¡ ”‡√Á® ∂ⓧ‘¥„π·ßà≈∫ß“π¢Õ߇√“°Á¡’∑ÿ°¢åμ“¡‰ª¥â«¬ (∑Ë’¡“ : http://www.stou.ac.th/thai/
offices/oce/knowledge/4-46/page 6-4-46.html)
หนังสือเรยี นสาระทักษะการเรยี นรู รายวชิ าทกั ษะการเรยี นรู (ทร 21001) ระดบั มธั ยมศึกษาตอนตน 45
·∫∫ª√–‡¡‘πμπ‡ÕßÀ≈ß— ‡√’¬π
·∫∫ Õ∫∂“¡ ‡√ËÕ◊ ß §«“¡æ√âÕ¡„π°“√‡√’¬π√Ÿ¥â «â ¬μπ‡ÕߢÕߺ‡âŸ √¬’ π
™Õ◊Ë ..............................................π“¡ °≈ÿ ...............................................√–¥∫— ¡∏— ¬¡»°÷ …“μÕπμπâ
§Ì“™’È·®ß ·∫∫ Õ∫∂“¡©∫—∫π’È ‡ªìπ·∫∫ Õ∫∂“¡∑Ë’«—¥§«“¡™Õ∫·≈–‡®μ§μ‘‡°Ë’¬«°—∫°“√‡√’¬π√Ÿâ¢Õß∑à“π
„Àâ∑à“πÕà“π¢âÕ§«“¡μà“ß Ê μàÕ‰ªπ’È ´Ë÷ß¡’¥â«¬°—π 58 ¢âÕ À≈—ß®“°πÈ—π ‚ª√¥∑Ì“‡§√◊ËÕßÀ¡“¬ ✓
≈ß„π™àÕß∑μ’Ë √ß°—∫§«“¡‡ªìπ®√‘ߢÕßμ«— ∑à“π¡“°∑ ’Ë ÿ¥
√–¥—∫§«“¡§‘¥‡ÀÁπ À¡“¬∂÷ß ∑à“π√ ⟠÷°«à“ ¢Õâ §«“¡πÈ—π «à π„À≠à‡ªìπ‡™πà π’ÈÀ√◊Õ¡’πâÕ¬§√È—ß∑’‰Ë ¡„à ™à
¡“°∑ Ë’ ÿ¥ À¡“¬∂ß÷ ∑“à π√ ⟠÷°«“à ¢Õâ §«“¡πÈπ— ‡°‘π§√Ëß÷ ¡°— ‡ªπì ‡™àππ’È
¡“° À¡“¬∂÷ß ∑“à π√ ⟠°÷ «à“ ¢âÕ§«“¡π—Èπ®√‘ß∫â“߉¡à®√‘ß∫â“ߧ√÷ËßμÕà §√Ëß÷
ª“π°≈“ß À¡“¬∂ß÷ ∑“à π√⟠÷°«à“ ¢Õâ §«“¡π—πÈ ‡ªìπ®√‘ß∫“â ߉¡∫à àÕ¬π°—
πÕâ ¬ À¡“¬∂ß÷ ∑à“π√ ⟠°÷ «à“ ¢âÕ§«“¡πÈπ— ‰¡®à √ß‘ ‰¡‡à §¬‡ªπì ‡™πà π’È
πÕâ ¬∑Ë’ ¥ÿ
√“¬°“√§”∂“¡ §«“¡§‘¥‡ÀÁπ
¡“°∑ ’Ë ¥ÿ ¡“° ª“π°≈“ß πâÕ¬ πâÕ¬∑Ë’ ÿ¥
1. ¢â“懮“â μÕâ ß°“√‡√¬’ π√Õ⟠¬Ÿà‡ ¡Õμ√“∫™«—Ë ™«’ ‘μ
2. ¢“â 懮“â ∑√“∫¥«’ à“¢“â 懮â“μÕâ ß°“√‡√¬’ πÕ–‰√
3. ‡¡Ë◊Õª√– ∫°∫— ∫“ß ßË‘ ∫“ßÕ¬“à ß∑’‰Ë ¡‡à ¢“â „® ¢â“懮“â ®–À≈°’ ‡≈’ˬß
‰ª®“° ‘Ëßπ—πÈ
4. ∂“â ¢“â 懮“â μÕâ ß°“√‡√¬’ π√Ÿâ ‘Ëß„¥ ¢â“懮⓮–À“∑“߇√’¬π√„Ÿâ À‰â ¥â
5. ¢â“懮â“√—°∑Ë’®–‡√’¬π√âŸÕ¬‡àŸ ¡Õ
6. ¢“â 懮“â μÕâ ß°“√„™â‡«≈“æÕ ¡§«√„π°“√‡√¡‘Ë »°÷ …“‡√◊ÕË ß„À¡à Ê
7. „π™—Èπ‡√’¬π¢“â 懮“â À«—ß∑®Ë’ –„Àºâ Ÿâ Õπ∫Õ°º‡âŸ √’¬π∑ßÈ— À¡¥
Õ¬à“ß™¥— ‡®π«à“μÕâ ß∑”Õ–‰√∫â“ßÕ¬μàŸ ≈Õ¥‡«≈“
8. ¢â“懮Ⓡ™◊ÕË «“à °“√§‘¥‡ ¡Õ«à“μ—«‡√“‡ªπì „§√·≈–Õ¬à∑Ÿ Ë’‰Àπ
·≈–®–∑”Õ–‰√‡ªìπÀ≈—° ”§≠— ¢Õß°“√»°÷ …“¢Õß∑°ÿ §π
9. ¢â“懮â“∑”ß“π¥«â ¬μπ‡Õ߉¥â‰¡à¥π’ °—
10. ∂“â μâÕß°“√¢âÕ¡≈Ÿ ∫“ßÕ¬“à ß∑¬’Ë —߉¡¡à ’ ¢â“懮â“∑√“∫¥’«“à ®–‰ªÀ“‰¥â∑’‰Ë Àπ
11. ¢â“懮“â “¡“√∂‡√’¬π√â Ÿ ‘ßË μà“ß Ê ¥â«¬μπ‡Õ߉¥¥â ’°«“à §π «à π¡“°
12. ·¡¢â â“懮“â ®–¡§’ «“¡§‘¥∑Ë’¥’ ·μेŸ À¡◊Õπ‰¡à “¡“√∂π”¡“„™âªØ∫‘ μ— ‘‰¥â
13. ¢“â 懮“â μâÕß°“√¡’ «à π√à«¡„π°“√μ—¥ ‘π„®«“à §«√‡√’¬πÕ–‰√
·≈–®–‡√’¬πÕ¬à“߉√
46 หนงั สอื เรียนสาระทกั ษะการเรียนรู รายวิชาทกั ษะการเรยี นรู (ทร 21001) ระดับมัธยมศกึ ษาตอนตน
√“¬°“√§”∂“¡ §«“¡§‘¥‡ÀÁπ
¡“°∑ Ë’ ¥ÿ ¡“° ª“π°≈“ß πâÕ¬ πâÕ¬∑’Ë ÿ¥
14. ¢â“懮“â ‰¡à‡§¬∑âÕ∂Õ¬μÕà °“√‡√¬’ π ‘Ëß∑’¬Ë “° ∂Ⓡªπì ‡√ÕË◊ ß∑Ë’¢â“懮“â π„®
15. ‰¡¡à ’„§√Õ◊ËππÕ°®“°μ«— ¢â“懮“â ∑®Ë’ –μâÕß√—∫º¥‘ ™Õ∫„π Ë‘ß∑’Ë¢“â 懮â“
‡≈Õ◊ °‡√¬’ π
16. ¢“â 懮“â “¡“√∂∫Õ°‰¥«â “à ¢“â 懮“â ‡√’¬π Ëß‘ „¥‰¥¥â À’ √◊Õ‰¡à
17. Ë‘ß∑Ë’¢“â 懮â“μÕâ ß°“√‡√¬’ π√≟ ¥â¡“°¡“¬ ®π¢“â 懮“â Õ¬“°„Àâ·μà≈–«—π
¡¡’ “°°«“à 24 ™«Ë— ‚¡ß
18. ∂“â μ—¥ ‘π„®∑®Ë’ –‡√¬’ π√âŸÕ–‰√°Áμ“¡ ¢“â 懮“â “¡“√∂®–®¥— ‡«≈“
∑Ë®’ –‡√¬’ π√Ÿ â Ëß‘ π—πÈ ‰¥â ‰¡à«“à ®–¡’¿“√°‘®¡“°¡“¬‡æ’¬ß„¥°Áμ“¡
19. ¢“â 懮ⓡª’ ≠í À“„π°“√∑Ì“§«“¡‡¢â“„®‡√Õ◊Ë ß∑ÕË’ “à π
20. ∂â“¢“â 懮Ⓣ¡à‡√¬’ π°Á‰¡à„™à§«“¡º¥‘ ¢Õߢâ“懮â“
21. ¢â“懮â“∑√“∫¥«’ à“ ‡¡◊ÕË ‰√∑Ë’¢â“懮â“μÕâ ß°“√®–‡√¬’ π√â„Ÿ π‡√◊ÕË ß„¥‡√ËÕ◊ ßÀπËß÷
„Àâ¡“°¢π÷È
22. ¢Õ¡§’ «“¡‡¢â“„®æÕ∑Ë®’ –∑Ì“¢Õâ Õ∫„À≥⧖·ππ ߟ Ê °ÁæÕ„®·≈«â
∂÷ß·¡â«“à ¢“â 懮⓬—߉¡‡à ¢“â „®‡√ËÕ◊ ßπÈ—πÕ¬“à ß∂Õà ß·∑°â Áμ“¡∑’
23. ¢“â 懮ⓧ‘¥«“à ÀâÕß ¡¥ÿ ‡ªìπ ∂“π∑’∑Ë ’πË “à ‡∫ÕË◊
24. ¢“â 懮“â ™◊Ëπ™Õ∫ºŸâ∑‡Ë’ √’¬π√â Ÿ Ë‘ß„À¡Êà Õ¬à‡Ÿ ¡Õ
25. ¢“â 懮“â “¡“√∂§¥‘ §âπ«‘∏’°“√μ“à ßÊ ‰¥âÀ≈“¬·∫∫ “Ì À√—∫°“√‡√’¬π√âŸ
À«— ¢Õâ „À¡Êà
26. ¢â“懮“â 欓¬“¡‡™ÕË◊ ¡‚¬ß Ë‘ß∑’°Ë Ì“≈—߇√¬’ π°—∫‡ª“â À¡“¬√–¬–¬“«∑Ëμ’ —ßÈ ‰«â
27. ¢â“懮“â ¡’§«“¡ “¡“√∂‡√¬’ π√Ÿâ„π‡°Õ◊ ∫∑ÿ°‡√ËÕ◊ ß∑’¢Ë â“懮â“μÕâ ß°“√®–√âŸ
28. ¢“â 懮ⓠπÿ° π“π„π°“√§âπÀ“§“Ì μÕ∫ “Ì À√∫— §Ì“∂“¡μ“à ßÊ
29. ¢â“懮“â ‰¡™à Õ∫§Ì“∂“¡∑¡Ë’ §’ Ì“μÕ∫∂Ÿ°μâÕß¡“°°«à“Àπ÷ßË §“Ì μÕ∫
30. ¢â“懮ⓡ’§«“¡Õ¬“°√ŸâÕ¬“°‡ÀÁπ‡°¬’Ë «°—∫ Ë‘ßμ“à ß Ê ¡“°¡“¬
31. ¢â“懮“â ®–¥„’ ®¡“° À“°°“√‡√¬’ π√¢Ÿâ Õߢâ“懮Ⓣ¥ â Èπ‘ ÿ¥≈ß
32. ¢“â 懮“â ‰¡à‰¥ â π„®°“√‡√’¬π√‡âŸ ¡◊ÕË ‡ª√’¬∫‡∑¬’ ∫°∫— ºâÕŸ Ë◊π
33. ¢â“懮Ⓣ¡à¡ª’ í≠À“‡°Ë¬’ «°∫— ∑°— …–‡∫ÕÈ◊ ßμâπ„π°“√»°÷ …“§πâ §«“â
‰¥â·°à ∑°— …–°“√øíß Õ“à π ‡¢’¬π ·≈–®Ì“
34. ¢“â 懮“â ™Õ∫∑¥≈Õß Ëß‘ „À¡à Ê ·¡‰â ¡·à π„à ®«“à º≈π—πÈ ®–ÕÕ°¡“Õ¬“à ߉√
35. ¢â“懮Ⓣ¡à™Õ∫‡¡ÕË◊ ¡’§π™’„È Àâ‡ÀÁπ∂÷ߢÕâ º¥‘ æ≈“¥„π ßË‘ ∑Ë¢’ “â 懮“â
°“Ì ≈ß— ∑“Ì Õ¬àŸ
หนงั สือเรียนสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าทกั ษะการเรยี นรู (ทร 21001) ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนตน 47
√“¬°“√§”∂“¡ §«“¡§‘¥‡ÀÁπ
¡“°∑ Ë’ ¥ÿ ¡“° ª“π°≈“ß πâÕ¬ πâÕ¬∑’Ë ÿ¥
36. ¢“â 懮ⓡ’§«“¡ “¡“√∂„π°“√§¥‘ §âπÀ“«‘∏·’ ª≈°Ê ∑®’Ë –∑Ì“ ßË‘ μà“ßÊ
37. ¢â“懮ⓙÕ∫§¥‘ ∂÷ßÕπ“§μ
38. ¢â“懮ⓡ’§«“¡æ¬“¬“¡§âπÀ“§Ì“μÕ∫„π ß‘Ë ∑μË’ âÕß°“√√‰Ÿâ ¥¥â ’
‡¡ËÕ◊ ‡∑¬’ ∫°—∫ºŸâÕË◊π
39. ¢“â 懮ⓇÀπÁ «à“ª≠í À“‡ªìπ ß‘Ë ∑Ë∑’ “â ∑“¬ ‰¡„à ™ à ≠— ≠“≥„ÀâÀ¬¥ÿ ∑Ì“
40. ¢“â 懮ⓠ“¡“√∂∫—ߧ∫— μπ‡Õß„À°â √–∑“Ì ‘Ëß∑’˧‘¥«“à §«√°√–∑“Ì
41. ¢“â 懮ⓙÕ∫«‘∏°’ “√¢Õߢâ“懮Ⓞπ°“√ “Ì √«®μ√«® Õ∫ªí≠À“μà“ßÊ
42. ¢“â 懮“â ¡—°‡ªìπºπŸâ “Ì °≈¡ÿà „π°“√‡√’¬π√âŸ
43. ¢“â 懮“â πÿ°∑ˉ’ ¥â·≈°‡ª≈’¬Ë 𧫓¡§¥‘ ‡ÀÁπ°∫— ºâÕŸ ◊Ëπ
44. ¢“â 懮Ⓣ¡™à Õ∫ ∂“π°“√≥°å “√‡√’¬π√∑⟠’Ë∑“â ∑“¬
45. ¢â“懮ⓡ§’ «“¡ª√“√∂π“Õ¬à“ß·√ß°≈“â ∑’Ë®–‡√’¬π√⟠‘ßË „À¡Êà
46. ¬Ëß‘ ‰¥‡â √¬’ π√â¡Ÿ “° ¢â“懮⓰¬Á ßË‘ √Ÿâ °÷ «à“‚≈°π’Èπà“μ◊πË ‡μπâ
47. °“√‡√’¬π√‡âŸ ªìπ‡√Ë◊Õß πÿ°
48. °“√¬÷¥°“√‡√’¬π√â∑Ÿ Ë’„™â‰¥âº≈¡“·≈â« ¥’°«“à °“√≈Õß„™«â ∏‘ ’„À¡Êà
49. ¢“â 懮“â μÕâ ß°“√‡√¬’ π√„Ÿâ Àâ¡“°¬ß‘Ë ¢È÷π ‡æÕ◊Ë ®–‰¥â‡ªìπ§π∑¡Ë’ ’
§«“¡‡®√‘≠°“â «Àπâ“
50. ¢“â 懮Ⓡªπì ºâ√Ÿ ∫— º‘¥™Õ∫‡°¬Ë’ «°—∫°“√‡√¬’ π√¢âŸ Õߢâ“懮ⓇÕß
‰¡à¡’„§√¡“√—∫º¥‘ ™Õ∫·∑π‰¥â
51. °“√‡√¬’ π√∂⟠÷ß«∏‘ °’ “√‡√’¬π ‡ªπì ‘ßË ∑Ë’ “Ì §—≠ “Ì À√—∫¢â“懮â“
52. ¢“â 懮“â ‰¡à¡«’ —π∑®Ë’ –·°à‡°π‘ ‰ª„π°“√‡√¬’ π√Ÿâ Ëß‘ „À¡Êà
53. °“√‡√’¬π√ŸÕâ ¬Ÿμà ≈Õ¥‡«≈“‡ªìπ Ëß‘ ∑πË’ à“‡∫ËÕ◊ Àπ“à ¬
54. °“√‡√’¬π√Ÿâ‡ªπì ‡§√ËÕ◊ ß¡◊Õ„π°“√¥Ì“‡ππ‘ ™«’ ‘μ
55. „π·μ≈à –ª¢ï â“懮“â ‰¥‡â √’¬π√ ⟠ˑ߄À¡Êà À≈“¬Ê Õ¬“à ߥ«â ¬μπ‡Õß
56. °“√‡√¬’ π√‰Ÿâ ¡‰à ¥∑â Ì“„À♫’ μ‘ ¢Õߢâ“懮“â ·μ°μà“߉ª®“°‡¥¡‘
57. ¢â“懮“â ‡ªπì ºŸâ‡√’¬π∑¡Ë’ ’ª√– ‘∑∏‘¿“æ∑È—ß„π™È—π‡√¬’ π·≈–°“√‡√’¬π√âŸ
¥â«¬μπ‡Õß
58. ¢“â 懮ⓇÀÁπ¥«â ¬°∫— §«“¡§¥‘ ∑’Ë«à“ çº‡Ÿâ √¬’ π§◊Õ ºπŸâ “Ì é
48 หนังสอื เรยี นสาระทกั ษะการเรียนรู รายวชิ าทักษะการเรยี นรู (ทร 21001) ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนตน
·∫∫ª√–‡¡π‘ μπ‡ÕßÀ≈—߇√’¬π
∫∑ –∑Õâ π∑’ˉ¥®â “°°“√‡√¬’ π√Ÿâ
1. สิง่ ท่ีทานประทบั ใจในการเรียนรูร ายวิชาทักษะการเรยี นรู บทท1่ี การเรียนรูดวยตนเอง
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
2. ปญหา/อุปสรรคทีพ่ บในการเรียนรรู ายวชิ าทักษะการเรยี นรู บทที่ 1 การเรียนรดู ว ยตนเอง
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
3. ขอเสนอแนะเพ่ิมเติม
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
หนังสือเรยี นสาระทักษะการเรียนรู รายวิชาทักษะการเรียนรู (ทร 21001) ระดับมัธยมศึกษาตอนตน 49
แบบวดั ระดบั การเรียนดว ยตนเองของผูเรียน
คําชแี้ จง แบบวดั นี้เปนแบบวัดระดบั การเรยี นดว ยตนเองของผเู รียน มีจํานวน 7 ขอ
โปรดการเครอื่ งหมาย ลงในชอ ง ที่ตรงกับความสามารถในการเรียนรดู วยตนเองตาม
ความเปนจรงิ ของทาน
1. การวินิจฉัยความตอ งการเน้ือหาในการเรยี น 5. การดําเนินการเรียน
นกั เรียนไดเ รียนเน้ือหาตามอําอธิบายรายวชิ าเทา นัน้ ผเู รยี นดาํ เนินการเรยี นตาม แนวทางทค่ี รูกําหนด
ครนู าํ เสนอเนือ้ หาอ่นื นอกเหนอื จากคาํ อธบิ าย ผูเ รียนดาํ เนนิ การเรียนตามแนวทางทค่ี รูนําเสนอ
รายวชิ าแลว ใหผ เู รยี นเลอื กเรยี นเพิ่มเตมิ แลวใหผเู รียนปรบั
ผเู รียนไดเ สนอเน้ือหาเพ่ือเรียนเพมิ่ เตมิ ผูเรยี นดาํ เนนิ การเรยี นตามแนวทางทีผ่ ูเ รยี น
นอกเหนอื จากคําอธบิ ายรายวิชาดวย รว มกันกาํ หนดกับครู
ผูเรยี นเปน ผูกําหนดเนอ้ื หาในการเรยี นเอง ผูเรียนดาํ เนนิ การเรียนตามการกําหนดของตนเอง
2. การวนิ จิ ฉยั ความตองการวิธีการเรยี น 6. การแสวงหาแหลงทรพั ยากรการเรยี น
ครเู ปน ผกู ําหนดวา จะจดั การเรยี นการสอน วิธใี ด ครูเปน ผจู ดั หาแหลงทรยั พากร การเรยี นใหผ เู รยี น
ครนู ําเสนอวิธีการเรยี นการสอนแลว ใหผ ูเรียนเลือก ครเู ปน ผูจดั หาแหลงทรพั ยากรการเรยี นแลวให
ผเู รียนรวมกับครกู ําหนดวิธีการเรยี นรู
ผเู รยี นเปน ผูก าํ หนดวธิ ีการเรียนรูเอง ผูเรียนเลอื ก
ผเู รียนรวมกับครูหาแหลงทรัพยากรการเรยี น
3. การกาํ หนดจดุ มุงหมายในการเรียน รว มกนั
ครเู ปนผกู าํ หนดจดุ มงุ หมายในการเรียน ผูเรียนเปน ผูจดั หาแหลง ทรัพยากรการเรยี นเอง
ครนู ําเสนอจดุ มุงหมายในการเรียนแลวใหผูเรยี นเลือก
ผเู รียนรวมกับครูกาํ หนดจุดมุงหมายใน การเรียน 7. การประเมินการเรียน
ผเู รยี นเปนผูกาํ หนดจดุ มงุ หมายในการเรยี นเอง ครเู ปน ผูประเมินการเรยี นของผูเรียน
ครเู ปน ผปู ระเมินการเรยี นของผเู รียนเปนสว น
4. การวางแผนการเรยี น ใหญเปดโอกาส
ผูเรียนไมไ ดเ ขยี นแผนการเรยี น ใหผ ูเรียนไดป ระเมนิ การเรียนของตนเองดวย
ครนู าํ ไปเสนอแผนการเรียนใหผเู รยี น นําไปปรับแก มกี ารประเมนิ การเรยี นโดยครู ตัวผเู รียนเอง
ผเู รียนรว มกบั ครวู างแผนการเรยี น
ผูเรยี นวางแผนการเรยี นเอง โดยการเขยี นสญั ญา และเพื่อนผูเรยี น
ผูเรียนเปน ผูประเมินการเรยี นของตนเอง
การเรยี นที่ระบจุ ดุ มุงหมายการเรียนวิธีการเรียน
วธิ กี ารประเมินการเรียนแหลงทรัพยากรการเรียน กระบวนการเรียนรูที่เปนการรูดวยตนเอง
วธิ ปี ระเมินการเรยี นและวันท่จี ะทํางานเสร็จ มีความจําเปนท่ีจะตองอาศัยทักษะและความรู
บางอยา ง ผเู รยี นควรไดม กี ารตรวจสอบพฤตกิ รรม
ท่จี ําเปน สาํ หรบั ผูเ รยี นรดู ว ยตนเอง
50 หนังสือเรยี นสาระทักษะการเรียนรู รายวิชาทักษะการเรียนรู (ทร 21001) ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนตน
บรรณานกุ รม
§≥“æ√ §¡ —π. 2540. °“√æ—≤π“√Ÿª·∫∫°“√‡√’¬π√⟥⫬°“√π”μπ‡Õß„π°“√Õà“π¿“…“Õ—ß°ƒ…
‡æË◊Õ§«“¡‡¢â“„® ”À√—∫π—°‡√’¬π™È—π¡—∏¬¡»÷°…“μÕπª≈“¬. «‘∑¬“π‘æπ∏å§√ÿ»“ μ√¥ÿ…Æ’∫—≥±‘μ
“¢“À≈°— Ÿμ√·≈–°“√ Õπ, ®Ãÿ “≈ß°√≥å¡À“«∑‘ ¬“≈¬— .
™—¬ƒ∑∏‘Ï ‚æ∏‘ ÿ«√√≥. 2541. √“¬ß“π°“√«‘®—¬ ‡√◊ËÕß §«“¡æ√âÕ¡„π°“√‡√’¬π√Ÿâ‚¥¬°“√™’Èπ”μπ‡Õß
¢Õߺ⟇√’¬πºâŸ„À≠à¢Õß°‘®°√√¡°“√»÷°…“ºâŸ„À≠à∫“ߪ√–‡¿∑. °√ÿ߇∑æœ : “¢“«‘™“°“√»÷°…“
ºâŸ„À≠à, ¡À“«∑‘ ¬“≈¬— ‡°…μ√»“ μ√å.
. 2544. °“√»÷°…“ºŸâ„À≠à : ª√—™≠“μ–«—πμ°·≈–°“√ªØ‘∫—μ‘. °√ÿ߇∑æœ : ”π—°æ‘¡æå
¡À“«∑‘ ¬“≈¬— ‡°…μ√»“ μ√å.
π—¥¥“ Õ—ß ÿ‚«∑—¬. 2550. °“√æ—≤π“√Ÿª·∫∫°“√‡√’¬π°“√ Õπ«‘™“‡§¡’∑Ë’‡πâπ°√–∫«π°“√‡√’¬π√Ÿâ
·∫∫π”μπ‡ÕߢÕßπ—°»÷°…“√–¥—∫ª√‘≠≠“μ√’. «‘∑¬“π‘æπ∏å°“√»÷°…“¥ÿ…Æ’∫—≥±‘μ “¢“«‘™“
«‘∑¬“»“ μ√»°÷ …“, ¡À“«‘∑¬“≈¬— »√π’ §√‘π∑√«‘‚√≤.
∫ÿ≠»‘√‘ Õπ—π쇻√…∞. 2544. °“√æ—≤π“°√–∫«π°“√°“√‡√’¬π°“√ Õπ‡æ◊ËÕ‡ √‘¡ √â“ߧ«“¡ “¡“√∂
„π°“√‡√’¬π√⟥⫬μπ‡ÕߢÕߺŸâ‡√’¬π„π√–¥—∫¡À“«‘∑¬“≈—¬. «‘∑¬“π‘æπ∏å§√ÿ»“ μ√¥ÿ…Æ’∫—≥±‘μ
“¢“Õÿ¥¡»÷°…“, ®ÿÓ≈ß°√≥å¡À“«∑‘ ¬“≈—¬.
∫´Ÿ “π, ‚∑π’. „™âÀ—«§¥‘ , 2541. (∏≠— ≠“ º≈Õπ—πμå º·Ÿâ ª≈). °√ÿ߇∑æœ : ¢«—≠¢â“« û95.
Ω“É ¬«‘™“°“√∫‘ §‘μ. 2550. øíß §‘¥ Õà“π ‡¢¬’ π. °√ÿ߇∑æœ : ”π°— æ¡‘ æ∫å ‘ §‘μ.
¬ÿ¥“ √—°‰∑¬ ·≈–ª“π®μ‘ μå ‚°≠®π“«√√≥. 2550. 楟 Õ¬“à ß©≈“¥. °√ÿ߇∑æœ : ´‡’ ÕÁ¥¬Ÿ‡§™Ëπ— ®”°¥— .
√“™∫—≥±‘μ¬ ∂“π. 2546. æ®π“πÿ°√¡©∫—∫√“™∫—≥±‘μ¬ ∂“π æ.». 2542. °√ÿ߇∑æœ :
π“π¡’∫ä§ÿ åæ∫— ≈‡‘ §™Ëπ— .å
√ÿàßÕ√ÿ≥ ‰ ¬‚ ¿≥. 2550. °“√®—¥°‘®°√√¡∑Ë’‡ √‘¡ √â“ߧ«“¡æ√âÕ¡„π°“√‡√’¬π√Ÿâ‚¥¬°“√™È’π”μπ‡Õß
·≈–§«“¡ “¡“√∂„π°“√æ—≤π“À≈—° Ÿμ√ ∂“π»÷°…“. «‘∑¬“π‘æπ∏廑≈ª»“ μ√¥ÿ…Æ’∫—≥±‘μ
“¢“Õ“™’«»÷°…“, ¡À“«∑‘ ¬“≈¬— ‡°…μ√»“ μ√å.
«π‘…“ ‡√´. 2551. Õ—®©√‘¬–...‡√’¬π π°ÿ . °√ÿ߇∑æœ : Õ®— ©√¬‘ – √“â ߉¥â ®”°¥— .
«‘°√ μ—≥±«ÿ±‚≤. 2536. À≈—°°“√‡√’¬π√⟢Õߺ⟄À≠à. °√ÿ߇∑æœ : ”π—° à߇ √‘¡·≈–Ωñ°Õ∫√¡
¡À“«‘∑¬“≈¬— ‡°…μ√»“ μ√.å
«‘™¬— «ß…å„À≠à. 2542. 笰‡§√ËÕ◊ ߇√ÕË◊ ߇√¬’ π√Ÿâ : °“√‡√’¬π√§âŸ Õ◊ à«πÀπË÷ߢÕß™«’ ‘μ ∑ÿ°≈¡À“¬„®§◊Õ°“√‡√¬’ π√Ÿâé
“πªØ‘√ªŸ . 20 (惻®‘°“¬π 2542) : 55-61.
«¿‘ “¥“ «≤— ππ“¡°≈ÿ . 2544. °“√æ≤— π“√–∫∫°“√‡√¬’ π¥«â ¬μπ‡Õß ”À√∫— π°— »°÷ …“ “¢“«™‘ “™æ’ “∏“√≥ ¢ÿ .
«‘∑¬“πæ‘ π∏å»°÷ …“»“ μ√¥…ÿ Æ∫’ —≥±μ‘ “¢“«™‘ “À≈—° Ÿμ√·≈–°“√ Õπ, ¡À“«∑‘ ¬“≈—¬¢Õπ·°àπ.
หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรียนรู รายวชิ าทกั ษะการเรยี นรู (ทร 21001) ระดับมัธยมศกึ ษาตอนตน 51
บรรณานกุ รม(ตอ )
»√—≥¬å ¢®√‰™¬°ÿ≈. 2542. °“√„™â‚ª√·°√¡°“√·π–·π«°≈àÿ¡μàÕ°“√‡æË‘¡§«“¡æ√âÕ¡¢Õß°“√‡√’¬π√Ÿâ
‚¥¬°“√™È’π”μπ‡ÕߢÕßπ—°»÷°…“√Õæ‘π‘®™È—πªï∑Ë’ 2 ¡À“«‘∑¬“≈—¬°√ÿ߇∑æ. «‘∑¬“π‘æπ∏廑≈ª»“ μ√
¡À“∫—≥±‘μ “¢“®‘μ«‘∑¬“°“√»÷°…“·≈–°“√·π–·π«, ¡À“«∑‘ ¬“≈¬— ‡°…μ√»“ μ√.å
»—π»π’¬å ©—μ√§ÿªμå. 2545. √“¬ß“π°“√«‘®—¬ ‡√◊ËÕß °“√‡√’¬π√âŸ√Ÿª·∫∫„À¡à : ¬ÿ∑∏»“ μ√å¥â“ππ‚¬∫“¬
·≈–°“√„™â∑√—欓°√. °√ÿ߇∑æœ : Àâ“ßÀÿâπ à«π®”°¥— ¿“ææ‘¡æå.
¡§‘¥ Õ‘ √–«—≤πå. 2538. √“¬ß“π°“√«‘®—¬ ‡√◊ËÕß ≈—°…≥–°“√‡√’¬π√âŸ¥â«¬μ—«‡ÕߢÕߧπ‰∑¬.
°√ßÿ ‡∑æœ : §≥– —ߧ¡»“ μ√å·≈–¡πÿ…¬»“ μ√å ¡À“«‘∑¬“≈—¬¡À‘¥≈.
. 2541. √“¬ß“π°“√«‘®—¬ ‡√Ë◊Õß ≈—°…≥–°“√Õ∫√¡‡≈È’¬ß¥Ÿ¢Õߧπ‰∑¬„π™π∫∑´Ë÷ß¡’º≈μàÕ
°“√‡√’¬π√¥âŸ «â ¬μπ‡Õß. °√ßÿ ‡∑æœ : §≥– ß— §¡»“ μ√å·≈–¡πÿ…¬»“ μ√å ¡À“«∑‘ ¬“≈—¬¡À‘¥≈.
¡∫—μ‘ ÿ«√√≥æ‘∑—°…å. 2541. ‡∑§π‘§°“√ Õπ·π«„À¡à ”À√—∫°“√»÷°…“πÕ°‚√߇√’¬π. °√ÿ߇∑æœ :
°Õßæ≤— π“°“√»÷°…“πÕ°‚√߇√¬’ π.
”π—°ß“π§≥–°√√¡°“√°“√»÷°…“·Ààß™“μ‘. 2545. ·ºπ°“√»÷°…“·Ààß™“μ‘ (æ.». 2545-2559).
(æ¡‘ æå§√È—ß∑Ë’ 2). °√ßÿ ‡∑æœ : ∫√‘…∑— æ√‘°À«“π°√“øøî§ ®”°¥— .
. ¡.ª.ª. æ√–√“™∫—≠≠—μ‘°“√»÷°…“·Ààß™“μ‘ æ.». 2542 ·≈–∑Ë’·°â‰¢‡æË‘¡‡μ‘¡ (©∫—∫∑’Ë 2)
æ.». 2545. °√ßÿ ‡∑æœ : ∫√…‘ —∑æ√‘°À«“π°√“øø§î ®”°¥— .
”π—°∫√‘À“√ß“π°“√»÷°…“πÕ°‚√߇√’¬π. 2549. ·π«§‘¥ Ÿà°“√ªØ‘∫—μ‘ : °“√‡√’¬π√⟂¥¬°“√™’Èπ”μπ‡Õß
”À√∫— ºâŸ„À≠à. °√ÿ߇∑æœ : ‚√ßæ¡‘ æåÕ°— …√‰∑¬.
ÿπ∑√“ ‚μ∫—«. 2546. °“√æ—≤π“√ªŸ ·∫∫°“√‡√’¬π°“√ Õπ‡æÕ◊Ë ‡ √‘¡ √â“ß≈—°…≥–°“√‡√’¬π√⥟ ⫬μπ‡Õß
¢Õßπ—°»÷°…“欓∫“≈. «‘∑¬“π‘æπ∏å°“√»÷°…“¥ÿ…Æ’∫—≥±‘μ “¢“°“√«‘®—¬·≈–æ—≤π“À≈—° Ÿμ√,
¡À“«∑‘ ¬“≈—¬»√π’ §√‘π∑√«‚‘ √≤.
ÿ√“ß§å ‚§â«μ√–°Ÿ≈. 2544. ®‘μ«‘∑¬“°“√»÷°…“. (æ‘¡æå§√È—ß∑Ë’ 5). °√ÿ߇∑æœ : ”π—°æ‘¡æå
®ÿÓ≈ß°√≥¡å À“«‘∑¬“≈¬— .
«ÿ ≤— πå «—≤π«ß».å 2544. ®‘μ«‘∑¬“‡æ◊ËÕ°“√Ωñ°Õ∫√¡ºŸ„â À≠.à °√ÿ߇∑æœ : ∏’√–ªÑÕ¡«√√≥°√√¡.
. 2546. °“√‡√’¬π√Ÿâ¥â«¬°“√π”μπ‡ÕߢÕߺ⟇√’¬π°“√»÷°…“μàÕ‡π◊ËÕß “¬Õ“™’æ. «‘∑¬“π‘æπ∏å
»≈‘ ª»“ μ√¥…ÿ Æ∫’ ≥— ±μ‘ “¢“Õ“™«’ »°÷ …“, ¡À“«∑‘ ¬“≈¬— ‡°…μ√»“ μ√å.
Õ—≠™≈’ ™“μ‘°‘μ‘ “√. 2542. °“√æ—≤π“§ÿ≥≈—°…≥–°“√‡√’¬π√⟥⫬μπ‡ÕߢÕߧπ‰∑¬. «‘∑¬“π‘æπ∏å
»÷°…“»“ μ√¡À“∫—≥±μ‘ “¢“°“√»°÷ …“ºâ„Ÿ À≠·à ≈–°“√»°÷ …“μàÕ‡πÕË◊ ß, ¡À“«∑‘ ¬“≈—¬¡À‘¥≈.
52 หนังสือเรยี นสาระทักษะการเรยี นรู รายวิชาทักษะการเรียนรู (ทร 21001) ระดับมัธยมศกึ ษาตอนตน
บรรณานุกรม(ตอ )
Brockett, R. G. and R. Hiemstra. 1991. Self-direction in Adult Learning : Perspectives in theory,
research and practice. London : Routledge.
. 1993. Self-Direction in Adult Learning. (2nd ed.). San Francisco : Chapman and Hall, Inc.
Brookfield, S.D. 1984. çSelf-Directed Adult Learning : A Critical Paradigmé Adult Education
Quarterly. 35(2) : 59-71.
Caffarella, R.S. 1983. çFostering Self-Directed Learning in Post-secondary Educationé An Omnibus
of Practice and Research. (November 1983) : 7-26.
Candy, P.C. 1991. Self-Direction for Lifelong Learning. San Francisco : Jossey-Bass Publishers.
Good, C. V. 1973. Dictionary of Education. (3rd ed.). New York : McGraw-Hill Book.
Griffin, C. 1983. Curriculum Theory in Adult Lifelong Education. London : Crom Helm.
Guglielmino, L. M. 1977. Development of the Self-directed Learning Readiness Scale. Georgia :
Unpublished Doctoral Dissertation, University of Georgia.
Knowles, M.S. 1975. Self-Directed Learning : A Guide for Learner and Teacher. New York :
Association Press.
Oddi, L.F. 1987. çPerspectives on Self-Directed Learningé Adult Education Quarterly. 38 (1987) :
97-107.
Skager, R. 1977. Curriculum Evaluation for Lifelong Education. Toronto : Pergamon Press.
. 1978. Lifelong Education and Evaluation Practice. Hamburg : Pergamon Press and the
UNESCO Institution for Education.
Tough, A. 1979. The Adultûs Learning Projects. Toronto, Ontario Institute for Studies in Education.
หนังสอื เรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวิชาทักษะการเรยี นรู (ทร 21001) ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนตน 53
บทที่ 2
การใชแหลงเรียนรู
สาระสําคญั
แหลงการเรียนมคี วามสาํ คัญในการพัฒนาความรูข องมนุษยใหสมบรู ณมากยิ่งขน้ึ นอกเหนือจาก
การเรยี นในช้นั เรียน และเปนแหลง ทอี่ ยใู หส ังคมชมุ ชนลอ มรอบตวั ผเู รียน ที่สามารถเขา ไปศึกษาคนควา
เพื่อการเรยี นรูไ ดตลอดชีวิต
ผลการเรยี นทค่ี าดหวัง
1. ผูเรยี นมคี วามรู ความเขา ใจ เห็นความสําคญั ของแหลงเรยี นรู และหอ งสมดุ ประชาชน
2. ผูเรียนสามารถใชแ หลง เรยี นรู หองสมดุ ประชาชนได
ขอบขายเนอื้ หา
เรอื่ งที่ 1 ทบทวนความหมาย ความสาํ คัญของแหลง เรียนรู
เรอื่ งที่ 2 หองสมดุ แหลงเรียนรูสําคญั ของชมุ ชน
เรือ่ งท่ี 3 การใชแ หลง เรยี นรูผานเครอื ขา ยอนิ เทอรเนต็
54 หนงั สือเรยี นสาระทักษะการเรยี นรู รายวิชาทกั ษะการเรียนรู (ทร 21001) ระดับมธั ยมศึกษาตอนตน
เรอ่ื งที่ 1 ความหมาย และความสาํ คัญของแหลง เรียนรู
ความรูในยุคปจจุบันมีการเกิดขึ้นใหมและมีการพัฒนาเปล่ียนแปลงตลอดเวลาทั้งในประเทศ
และทั่วโลกประกอบกบั เทคโนโลยสี ารสนเทศ สามารถเผยแพรส่ือสารถึงกนั ไดอ ยา งรวดเรว็ ตอเนือ่ งและ
ตลอดเวลา ทําใหมนุษยจําเปน ตองเรียนรกู ับสิ่งใหมๆ ท่ีเกิดขึน้ กบั ความเปล่ยี นแปลงอยา งตอเนื่อง เพอื่
ใหสามารถปรับตัวใหสอดคลองกลมกลืนกับสังคมที่ไมหยุดนิ่ง และสามารถดํารงชีวิตไดอยางมีความสุข
อยางไรก็ตามการเรียนรูในหองเรียนยอมไมทันเหตุการณและเพียงพอ ตองมีการเรียนรูทุกรูปแบบให
ดําเนินไปพรอมๆ กัน โดยเฉพาะการเรียนรูจากสง่ิ แวดลอมในชุมชนทม่ี ีสาระเน้อื หาท่เี ปน ขอ มูลความรหู รอื
องคค วามรูเปน แหลงใหความรู ประสบการณส งิ่ แปลกใหม ทเี่ อื้อตอการเรียนรู ประสาทสัมผัสทั้ง ตา จมกู
หู ลน้ิ กาย และใจ จงึ จะทําใหเรยี นรไู ดเ ทา ทันความเปลยี่ นแปลงทเ่ี กดิ ข้ึน แหลงสถานที่ บริเวณหรือท่อี ยู
ท่มี ีองคความรูทีม่ นุษยสามารถเรยี นรไู ดเรียกวา “แหลงเรียนร”ู
ความหมายของ “แหลง เรียนร”ู
คาํ วา “แหลง ” เปน คาํ นาม หมายถงึ ถน่ิ ทอ่ี ยู บรเิ วณศนู ยร วม บอ เกดิ แหง ท่ี สว นคาํ วา “เรยี นร”ู
เปนคํากรยิ าหมายถึง เขา ใจความหมายของส่ิงใดส่ิงหน่ึงโดยประสบการณ ดงั นั้น เม่ือนาํ คาํ วา “แหลง”
และ “เรียนร”ู มารวมกนั จงึ หมายถงึ ถ่ิน ทอ่ี ยู บริเวณ ศนู ยรวม บอ เกิด แหง ทเ่ี ขา ใจความหมายของสงิ่ ใด
สง่ิ หนึ่ง โดยประสบการณ ซงึ่ อาจอธบิ ายไดดงั นี้
“แหลงเรียนรู” หมายถงึ ถน่ิ ทอี่ ยู บริเวณ ศนู ยรวม บอเกิด แหง ท่ี มสี ารถเน้อื หาที่เปน ขอ มูล
ความรูหรือองคค วามรูที่ปรากฏอยรู วบตวั ของมนุษย เมือ่ ไดป ฏิสมั พันธด วย ไมว าทาง ตา หู จมกู ลนิ้ กาย
และใจ แลวทาํ ใหเกิดความรู ความเขา ใจ มคี วามเทาทันความเปลย่ี นแปลงไปของสงิ่ ตา งๆ ชวยใหสามารถ
ดาํ รงชวี ิตอยใู นโลกของการเปลีย่ นแปลงไดอ ยางเปนสุขตามสมควรแกอตั ภาพ
กจิ กรรม
ใหผเู รยี นไปหาความหมายของ “แหลงเรยี นรู” จากหนงั สอื ในหอ งสมดุ และอินเตอรเนต็
คนละ 1 ความหมาย แลวนํามาแบง กลุมๆ ละ 5 – 6 คน อภปิ รายและสรปุ ความหมายเปนกลุม
แลวรายงานหนาชั้นเรยี น
หนังสือเรียนสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าทกั ษะการเรียนรู (ทร 21001) ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนตน 55
ความสาํ คัญของแหลงเรยี นรู
แหลงเรียนรูมีบทบาทสําคัญอยางย่ิงในการชวยพัฒนาคุณภาพของมนุษยในยุคความรูท่ีเกิดขึ้น
ใหมๆ และเปลยี่ นแปลงอยางรวดเร็ว ดงั ตอ ไปนี้
1. เปน แหลง ท่ีมสี าระเนอ้ื หา ท่เี ปน ขอ มลู ความรใู หม นุษยเกิดโลกทศั นทก่ี วางไกลกวา เดิม ชวย
ใหเกดิ ความสนใจในเรื่องสาํ คญั ชว ยยกระดับความมะเยอทะยานของผูศ กึ ษาจากการนําเสนอสาระความรู
หรอื ภาพในอดุ มคติ หรอื เสนอผลสําเรจ็ และความกา วหนาของงานหรือชน้ิ งาน หรอื เทคโนโลยีหรอื บุคคล
ตางๆ ของแหลง เรียนรู
2. เปนสอื่ การเรยี นรู การเรียนรสู มยั ใหมท ่ีใหทั้งสาระ ความรู กอใหเกิดทกั ษะและชวยใหเ กิด
การเรยี นรไู ดเรว็ ขน้ึ มากย่งิ ขึน้
3. เปน แหลง ชว ยเสริมการเรยี นรขู องการศึกษาประเภทตางๆ ท้ังการศึกษาในระบบ การศกึ ษา
นอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั
4. เปน แหลงการเรียนรูตลอดชีวติ ท่มี นุษยส ามารถทจี่ ะมีปฏิสมั พันธในการหาความรตู างๆ ได
ดว ยตนเองตลอดเวลาโดยไมจาํ กดั เพศ วยั ระดับความรู ความสามารถ
5. เปนแหลง ท่ีมนุษย สามารถเขา ไปปฏิสมั พันธใ นการหาความรจู ากแหลง กําเนดิ หรือแหลง
ตนตอของความรู เชน จากโบราณสถาน โบราณวตั ถุ พันธุไม พนั ธุส ตั ว สภาพชีวิตความเปนอยตู าม
ธรรมชาติของสัตว เปน ตน
6. เปน แหลงท่ีมนุษยส ามารถเขา ไปปฏิสัมพันธใหเกดิ ประสบการณตรง หรือ ลงมือปฏิบัตไิ ด
จริง เชนการประดษิ ฐเครอ่ื งใชตา งๆ การซอ มเครือ่ งยนต เปนตน ชวยกระตุน ใหเ กิดความสนใจ ความใฝร ู
7. เปนแหลงที่มนุษยสามารถเขาไปปฏสิ ัมพันธใหเ กดิ ความรเู กยี่ วกับวทิ ยาการใหมๆ ท่ีไดรับ
การคดิ คน ขึ้น และยงั ไมมีของจรงิ ใหเ หน็ เชน การดูภาพยนตร วดี ที ศั น หรอื สื่ออื่นๆ ในเรอื่ งเกีย่ วกับการ
ประดิษฐคดิ คน ส่งิ ตางๆ ขึ้นมาใหม
8. เปนแหลงสงเสริมความสัมพันธอันดีระหวางคนในทองถ่ินกับผูเขาศึกษาในการทํากิจกรรม
รวมกนั ชวยสรา งความรูส ึกของการมีสวนรว ม เกิดความตระหนกั และเห็นคณุ คาของแหลงเรียนรู
9. เปนสงิ่ ทช่ี ว ยเปล่ยี นทศั นคติ คา นิยมใหเ กดิ การยอมรบั สิ่งใหม แนวความคิดใหม เกดิ จติ นา
การและความคดิ สรา งสรรคกบั ผูเ รยี น
10.เปนการประหยดั เงินของผเู รยี นในการใชแ หลงเรยี นรูของชุมชนใหเกดิ ประโยชนส ูงสดุ
กจิ กรรม
ใหน ักศกึ ษาแบง กลุมๆ ละ 5 – 10 คน อภปิ รายถึงความสําคญั ของแหลงเรยี นรู และ
รายงานเปน กลมุ หนา ชัน้ และสงรายงานครู
56 หนังสอื เรียนสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าทักษะการเรยี นรู (ทร 21001) ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนตน
ประวตั ิความเปน มาของแหลง เรียนรู
นบั ตงั้ แตส มัยสโุ ขทยั มีแหลงเรียนรูไดแ ก บา น วดั และวัง สาํ หรับบานมีพอ แม และผูใหญใ นบาน
เปน ตน แบบถา ยทอดความรู ในวดั จะมพี ระ และในวงั จะมผี ูร ู นกั ปราชญ ราชบณั ฑิตในดา นตางๆ
สมยั พอ ขนุ รามคาํ แหง ไดทรงสรา งพระแทน มนังคศลิ าไวในดงตาล เพื่อใหเ ปนสถานท่ีสอน
หนังสือและธรรมะแกขาราชการแระประชาชนทั่วไป นับเปนที่นัดพบระหวางผูรูและผูใฝรู ซึ่งนับเปน
การจัดสิ่งแวดลอมในลักษณะชุมชนแหงการเรียนรู โดยมีสื่อความรูที่ใชกันไดแกใบลาน สมุดไทยและ
หลักศลิ าจารกึ
สมัยกรุงศรีอยธุ ยา แหลง ความรูในชุมชนไดพฒั นาอยางรวดเร็ว นอกจากมีบา นและวัดและวงั แลว
ในสมัยสมเดจ็ พระนารายณมหาราชมีการสรางโบสถฝ รัง่ หลายแหง มกี ารตง้ั โรงเรียนมิชชนั นารี มีการต้ัง
โรงเรียนสอนสามเณรในการเรยี นรู นอกจากมีครเู ปนผสู อนแลว ยังมรการเลานทิ านและสรรณกรรมเปน สอ่ื
ในการเรียนรอู ยางแพรห ลาย
สมยั กรงุ รตั นโกสนิ ทรต อนตน มีการตัง้ โรงทานขึน้ ในรัชกาลของพระบาทสมเดจ็ พระพุทธเลิศ
หลานภาลยั เพือ่ จดั อาหารเลี้ยงพระสงฆ สามเณร และขาราชการพรอมทั้งการบริจาคพระราชทรพั ยใ หแ ก
คนชรา คนพกิ าร และมพี ระธรรมเทศนาพรอมกับสอนหนงั สอื วชิ าการตา งๆ แกป ระชาชนทัง้ หลาย มี
การพฒั นาวัดพระเชตพุ นวิมลมังคลาราม (วดั โพธ์ิ) ใหเปน มหาวิทยาลยั เปดแหงแรกของประเทศไทยโดย
การจารึกวิชาหนงั สอื วิชาแพทย วชิ าตางๆ ดาราศาสตร และวิชาทวั่ ไปลงบนแผน ศิลาประดบั ไวต ามกาํ แพง
และบรเิ วณวดั มที ั้งภาพเขยี น รปู ปน และพชื สมนุ ไพรตางๆ ประกอบคาํ อธิบาย เพ่อื ใหป ระชาชนทั่วไปได
ศกึ ษาดวยตนเอง แหลงความรไู ดพ ัฒนาอยา งรวดเรว็ มีการตงั้ โรงพิมพข น้ึ มาหลายแหง มกี ารพิมพห นังสือ
พิมพฉบบั แรกของไทย
สมัยรัชกาลของพระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา เจา อยูหัว รชั กาลท่ี 5 แหง กรุงรตั นโกสินทร มกี าร
ปฏิรปู การจดั กิจกรรมการศกึ ษาคร้งั ยิง่ ใหญ แหลง ความรทู ่ีมีอยูในทองถน่ิ ซง่ึ เปน การเรียนรูแบบอัธยาศัย
หรอื แบบไมเ ปนทางการนัน้ ไมเพยี งพอตอการเรยี นรทู ่ีจะปรับตวั รับกับระบบจักรวรรดินยิ มตะวนั ตก จึงมี
การจัดต้งั โรงเรียนแบบตะวนั ตกขน้ึ เปนครัง้ แรกของประเทศ และเปนแหลง เรียนรทู ่มี บี ทบาทหลักในการ
ใหการศึกษาแกค นไทย สว นแหลง ความรูป ระเภทส่อื ไดม ีการพัฒนาหนงั สอื แบบเรยี น หนงั สอื พมิ พรายวัน
จํานวนเกือบ 30 ฉบับ มหี นังสือนิตยสาร วารสารตางๆ มีภาพยนตร และมีหอ งสมุด นอกจากนีย้ ังมีการใช
ภูมิปญญาทอ งถิ่นเผยแพรค วามรอู กี ดว ยแหลง ความรูน ้ีไดร ับการพัฒนาเรือ่ ยๆ
ปจจุบนั มีสื่อหลากหลายประเภทมากยิ่งข้นึ โดยเฉพาะสือ่ อิเล็กทรอนกิ ส คอมพิวเตอร โทรศัพท
เคลื่อนท่ี เปน แหลง ความรทู ส่ี ามารถเรยี นรูไ ดท กุ ท่ี ทกุ เวลา ทุกสถานท่ีไดท่ัวโลก เพราะมกี ารพฒั นาระบบ
ดาวเทียม มีการพัฒนาระบบโทรทัศน วทิ ยุ กระจายเสียง วีดที ศั น ซดี ตี า งๆ อยา งท่ีปรากฏในปจจุบนั
หนังสือเรียนสาระทักษะการเรียนรู รายวชิ าทกั ษะการเรยี นรู (ทร 21001) ระดบั มธั ยมศึกษาตอนตน 57
ใบงานการสาํ รวจแหลงเรยี นรู
1. ชอ่ื แหลง เรยี นรู
2. ที่ตงั้ / ทีอ่ ยู เลขท่ี............เลขที่.............หมูที.่ ...........ชือ่ หมบู าน..................................
ตําบล......................................อาํ เภอ..................................จงั หวดั ............................................
โทรศัพทบ าน..............................................โทรศพั ทเ คล่ือนท.่ี .....................................................
โทรสาร...................................เวบ็ ไซด (ถาม)ี ....................................................................
3. เจา ของ / ผคู รอบครอง / ผจู ัดการแหลงเรียนรู
สวนราชการ วัด โบสถ มสั ยิด เอกชน ชุมชน
องคก รชุมชน อ่นื ๆ
4. ชื่อบุคคลของแหลงเรียนรูสําหรับติดตอ...............................................................
สถานท่ตี ดิ ตอ.............................................................โทรศัพท. ...............................
5. ประเภทของแหลงเรยี นรู
หองสมดุ พิพธิ ภณั ฑ โบราณสถาน ศาสนสถาน อนุสาวรยี
หอศิลป ศนู ยว ัฒนธรรม ศูนยข อ มูลทองถน่ิ แหลง หัตถกรรม แหลงเรียนรศู ิลปะ
แหลง เรยี นรใู นทอ งถ่ิน แหลง ฝก อาชีพ อทุ ยานประวัติศาสตร อทุ ยานวทิ ยาศาสตร
ศูนยวิทยาศาสตร พิพธิ ภัณฑค วามกา วหนาทางเทคโนโลยี ศนู ยการเรยี นรูชมุ ชน
ศนู ยศ กึ ษาตามแนวพระราชดาํ รฯิ หมูบ า น/ชุมชนโบราณ สิง่ แวดลอ มทางธรรมชาติ
สวนสตั ว สวนพฤกษศาสตร สวนสาธารณะ สวนเกษตร สวนสนุก
สวนสมนุ ไพร อทุ ยาน สวนอทุ ยาน แหลง ทอ งเท่ยี ว ส่ือสารมวลชน
สอ่ื พ้นื บาน โรงละคร ศนู ยก ีฬา แหลงนนั ทนาการ ศนู ยการคา / ตลาด
สถานประกอบการ สถาบันการศึกษา ศนู ยขอมูล อนื่ ๆ (โปรดระบุ)......................
6. องคความรใู นแหลง เรียนรู
สาระเดน.............................................................จดุ เดน ................................................
มเี นอ้ื หาสอดคลองกบั การศึกษา กศน. กลุม กศ. พฐ. หมวด............................................
กลุมวชิ าชพี กลมุ กศ. ตอ เน่ือง
7. ภาพ
(บรรบายภาพ)
........................................................................
........................................................................
........................................................................
ตดิ ภาพแหลงเรยี นรูท ี่ท่ไี ปสารวจ ........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................
58 หนังสอื เรียนสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวิชาทกั ษะการเรียนรู (ทร 21001) ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนตน
8. ความรทู ่สี ามารถเรยี นไดจากแหลง เรยี นรูแหง นี้ (เรยี งตามลําดบั ความสาํ คัญและ
ความโดดเดน 3 ลําดบั )
1.......................................2.......................................3.....................................
ประวัติศาสตร โบราณคดี ศาสนา วฒั นธรรม / ประเพณี กฬี า สุขศึกษา สมนุ ไพร หตั ถกรรม
ศิลปะ / จติ รกรรม ศิลปะ / ประติมากรรม ศลิ ปะ / ขับรอง ศลิ ปะ / ฟอนรํา ศิลปะ / ดนตรี เกษตรกรรม
/ เพาะปลูก การเพาะเลยี้ งสัตว การประมง คณติ ศาสตร พิธีกรรมชวี ิต การแพทย / การรักษาพยาบาล
การคา ขาย ความสมั พันธกับตา งประเทศ ภาษาไทย ทกั ษะการเรยี นรู ความรพู ืน้ ฐาน การประกอบอาชีพ
ทักษะการดาํ เนินชีวิต การพฒั นาชมุ ชน / สังคม ฯลฯ
ผูบันทกึ ..................................ณ วันท.่ี ...........เดอื น...............................พ.ศ..................
แหลง เรียนรูประเภทตางๆ
การแบงประเภทของแหลง ความรู มีผูร หู ลายคนไดจัดประเภทของแหลง เรยี นรแู ตกตางกนั ไป
ทงั้ นี้ขึ้นอยกู ับปจจัยท่ใี ชเปน เกณฑใ นการแบง อาทิ แหลงกําเนดิ ลักษณะของแหลงเรียนรู วตั ถปุ ระสงคก าร
จัดต้ัง และกลุมเปา หมายของแหลงเรยี นรู
ประเภทของแหลง เรยี นรู แบงตามสาระลกั ษณะกายภาพและตามวัตถปุ ระสงค แบง ไดเปน 5 กลุม
ดังตอไปน้ี
1. กลุมบรกิ ารขอ มูล ไดแก หองสมุด อุทยานสิทยาศาสตร ศนู ยวิทยาศาสตร ศนู ยก ารเรียน
สถานประกอบการ
2. กลมุ งานศลิ ปวฒั นธรรม ไดแ ก พิพธิ ภณั ฑ อทุ ยานประวตั ศิ าสตร อนสุ รณส ถาน อนสุ าวรีย
ศูนยว ัฒนธรรม หอศิลป ศาสนสถาน เปนตน
3. กลุมขอมูลทอ งถิ่น ไดแ ก ภมู ปิ ญ ญา ปราชญช าวบาน สื่อพน้ื บาน แหลงทอ งเทย่ี ว
4. กลมุ สอื่ ไดแก วทิ ยุ วิทยุชุมชน หอกระจายขา ว โทรทัศน เคเบิลทวี ี สื่ออเิ ล็กทรอนิกส
อนิ เตอรเน็ต หนงั สืออเิ ล็กทรอนิกส (e – book)
5. กลมุ สนั ทนาการ ไดแ ก ศูนยก ฬี า สวนสาธารณะ สวนพฤกษศาสตร ศนู ยนันทนาการ เปน ตน
ประเภทของแหลง เรยี นรู จาํ แนกตามลักษณะ มี 6 ประเภท ดงั นี้
1. แหลง เรียนรปู ระเภทบคุ คล หมายถึง บคุ คลทีม่ ีความรู ความสามารถในดา นตา งๆ ท่สี ามารถ
ถา ยทอดความรทู ต่ี นมอี ยใู หผสู นใจหรอื ผตู อ งการเรียนรู ไดแก บคุ คลทีม่ ที กั ษะความสามารถในสาขา
วชิ าชีพตา งๆ หรือผเู ชย่ี วชาญในสาขาวิชาตา งๆ ผูอ าวุโสที่มีประสบการณมาก เปน ตน แหลงเรยี นรูประเภท
นี้เปน แหลง เรียนรนู ิยมใชม ากทส่ี ดุ เพราะอยูใ กลต ัว และเปน ทรพั ยากรบคุ คลท่สี ามารถแบง ยอ ยออกไปเปน
บุคคลทเ่ี ปน โดยความสามารถเฉพาะตัวและบุคคลทตี่ งั้ เปนภูมิปญญาทอ งถน่ิ
2. แหลง เรียนรูประเภทธรรมชาติ หมายถงึ สิ่งตา งๆ ท่เี กดิ ข้ึนโดยธรรมชาตแิ ละใหป ระโยชนต อ
มนษุ ย เชน ดิน น้าํ อากาศ พชื สัตว ปา ไม แรธ าตุ เปน ตน ทรพั ยากรธรรมชาติเหลา น้ี ลว นเปน ส่ิงจาํ เปน ใน
การดาํ เนนิ ชวี ิตของมนุษยชาตแิ หลง เรยี นรูประเภทธรรมชาติทม่ี ีอยู เชน อทุ ยาน วนอุทยาน เขตรกั ษาพันธุ
สตั วป า สวนพฤกษศาสตร ศนู ยศึกษาธรรมชาติ
หนังสอื เรยี นสาระทักษะการเรยี นรู รายวชิ าทกั ษะการเรยี นรู (ทร 21001) ระดบั มัธยมศึกษาตอนตน 59
3. แหลง เรียนรปู ระเภทวัตถปุ ละสถานท่ี หมายถึง อาคาร ส่งิ กอ สรา ง วสั ดุอปุ กรณ และสง ตางๆ
ท่ีประชาชนสามารถศึกษาหาความรใู หไ ดม าซ่งึ คาํ ตอบหรือส่ิงทต่ี อ งการทั้งจากการเหน็ การไดย นิ การสมั ผัส
สงิ่ ทอ่ี ยากรู เชน หอ งสมุด ศาสนสถาน ศนู ยก ารเรียน ชุมชน พพิ ธิ ภัณฑ สถานประกอบการ ตลาด นทิ รรศการ
สถานท่ีทางประวตั ิศาสตร เปน ตน
4. แหลง เรยี นรูประเภทสอื่ หมายถึง ส่ิงทต่ี ดิ ตอใหถึงกนั หรอื ชกั นําใหร จู กั กนั ทําหนาทเ่ี ปน
สือ่ กลางในการถายทอด เน้อื หา ความรู ทกั ษะและเจตคตดิ วยการสง ผานประสาทท้งั 5 ไดแ ก หู ตา จมกู
ลิน้ กายและใจ แหลงความรไู ปสูทุกพนื้ ท่ีของโลกอยา งทัว่ ถงึ และตอเนือ่ ง ท้ังส่ือประเภทสิ่งพิมพ สอื่
อเิ ล็กทรอนกิ สทอ่ี าศัยเทคนคิ ดา นอเิ ล็กทรอนกิ สสรา งสรรคใ นรูปของสอ่ื ท่ใี หเสียง ภาพ หรอื ทั้งเสยี งและ
ภาพ
5. แหลง เรียนรปู ระเภทเทคนิคสิ่งประดษิ ฐคิดคน หมายถึง สิ่งที่แสดงถงึ ความกาวหนา ทาง
เทคโนโลยแี ละนวตั กรรมดานตางๆ ซง่ึ เปน สิง่ ประดษิ ฐคดิ คน หรือทําการพัฒนาปรบั ปรงุ ชว ยใหม นุ ษย
เรียนรูถ งึ ความกา วหนา ทําใหผ ศู กึ ษาเกิดจติ นาการแรงบันดาลใจในการสรางสรรค ทง้ั ความคดิ และส่ิง
ประดษิ ฐต า งๆ
6. แหลงเรียนรปู ระเภทกจิ กรรม หมายถงึ การปฏบิ ัติการดา นวฒั นธรรมประเพณีตา งๆ การ
ปฏิบัติงานของหนวยราชการ ตลอดจนความเคลื่อนไหวเพื่อแกปญหาและปรับปรุงพัฒนาสภาพตางๆ
ในทองถิ่น การเขา ไปมีสวนรว มในกิจกรรมตา งๆ เหลา นี้ จะทาํ ใหเ กดิ การเรยี นรทู ี่เปน ธรรม อาทิ ประเพณี
งานทอดกฐิน งานบุญ การรณรงคป องกันยาเสพติด การสงเสริมการเลอื กต้งั ตามระบอบประชาธปิ ไตย
การรณรงคค วามปลอดภัยของเด็กและสตรใี นทองถ่นิ
ใหนักศกึ ษาสาํ รวจแหลง เรียนรูภายในชุมชน ตําบล อาํ เภอ และจดั แบงประเภทตามลกั ษณะ 6 ประเภท
จัดทาํ เปน รายงานสง ครู
60 หนังสือเรยี นสาระทกั ษะการเรียนรู รายวชิ าทักษะการเรยี นรู (ทร 21001) ระดบั มัธยมศึกษาตอนตน
แหลง เรยี นรูประเภทบคุ คล
ภมู ปิ ญญาไทยเกดิ ข้ึนจากความสัมพนั ธระหวางคนกับธรรมชาติ คนกบั ธรรมชาติ คนกับบุคลอื่น
และคนกบั สง่ิ เหนือธรรมชาติ ทาํ ใหเ กิดความไพบลู ยในวิถีชีวิต ความคดิ ความเช่ือ ศลิ ปวฒั นธรรม
ประเพณแี ละพิธกี รรมทส่ี ืบทอดตอๆ กนั มา คนไทยควรคํานึงถึงคุณคา ของภูมิปญ ญาไทย ยกยองสงเสรมิ
ผทู รงภมู ปิ ญ ญาใหนาน สามารถเผยแพรค วามรู และดํารงรักษาเอกลักษณ ศักดศิ์ รขี องชาตไิ ทยไว
ประเทศไทยไดประกาศยกยองผทู รงภูมปิ ญญาไทยอยางตอเนื่อง เชน ศิลปน แหง ชาติ ผมู ีผลงาน
ดีเดนทางวัฒนธรรม และคนดศี รสี ังคม เปน ตน นกั ปราชญไทยท่ีมผี ลงานเดนทางวัฒนธรรม ไดร บั การ
ยกยองจากองคการศึกษาวทิ ยาศาสตรและวัฒนธรรมแหง สหประชาชาติ ยูเนสโก ไดแก พระบาทสมเดจ็
พระพทุ ธเลศิ หลานภาลัย พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลา เจาอยหู ัว สมเดจ็ พระเจาบรมวงศเ ธอ เจา ฟา กรม
พระยานรศิ รานุวัดติวงศ สมเดจ็ พระเจา บรมวงศเธอ กรมพระยาดาํ รงราชานภุ าพ และสนุ ทรภู เปน ตน
การถายทอดภูมปิ ญ ญาไทย มีความเชื่อศรัทธาสืบตอกนั มาเปน พน้ื ฐาน ประชาชนชาวไทยจึงควร
สนใจศึกษาองคค วามรู ความคิด ความเชอื่ ท่ที รงคณุ คา น้ี และธาํ รงรกั ษาไวใหคงอยูค ชู าติไทย
ความหมาย
ภูมปิ ญญาไทย หมายถึง องคความรู ความสามารถ และทักษะของคนไทย อันเกิดจากการสบื
สมประสบการณท ่ผี า นกระบวนการเรยี นรู เลอื กสรร ปรงุ แตง พัฒนา และถา ยทอดสืบตอกันมา เพ่อื ใช
แกป ญ หาและพัฒนาวถิ ีชวี ติ ของคนไทยใหส มดุลกับสภาพแวดลอ มและเหมาะสมกับยคุ สมัย
ภมู ปิ ญ ญาชาวบานหรือภมู ปิ ญ ญาทองถ่นิ หมายถงึ ความรขู องชาวบาน ซงึ่ เรียนรจู ากปูย า ตา
ยาย ญาติพีน่ อ ง และความเฉลียวฉลาดของแตละคน หรือผมู คี วามรูในหมบู า น ในทองถนิ่ ตา งๆ ทใ่ี ชใน
การดําเนินชวี ิตใหเปน สขุ ภมู ิปญ ญาชาวบา นเปนเร่อื งการทํามาหากิน เชน การจับปลา การจับสตั ว การปลกู
พืช การเลยี้ งสตั ว การทอผา การทําเคร่ืองมอื การเกษตร เปน ตน
ครูภมู ปิ ญญา หมายถงึ ผทู ่มี ีความรเู รอื่ งภูมปิ ญญาไทยและภูมปิ ญ ญาทองถนิ่ บุคคลผทู รง
ภูมปิ ญญาดา นในดานหนึ่ง หรอื หลายดา นเปนผูสรางสรรค และสืบสานภูมิปญ ญาดังกลา วบางอยา งตอ
เน่อื งจนเปน ทยี่ อมรบั ของสงั คมและชุมชน และไดม ีการยกยองใหเ ปน “ครูภูมปิ ญ ญาไทย” เพอ่ื ทาํ หนาที่
ถายทอดและสืบสานภูมิปญญาในการจัดการศึกษาในระบบ การศึกษานอกระบบ และการศึกษาตาม
อธั ยาศัยตามนัยแหงพระราชบญั ญตั ิการศกึ ษาแหง ชาติ พ.ศ. 2542
ความสาํ คญั
ภมู ปิ ญญาถอื เปน ฐานรากสําคัญ และเปน พลังขบั เคล่อื นในการพัฒนาคน พฒั นาเศรษฐกจิ
การเมอื ง สงั คม วฒั นธรรม และสงิ่ แวดลอ ม คตแิ ละความสําคญั ของภูมิปญญา ทบี่ รรพบรุ ษุ ไทยไดสราง
สรรคแ ละสบื ทอดมาอยา งตอ เน่อื งจากอดตี คูปจ จุบนั ทําใหค นในชาติเกิดความรักและความภาคภูมิใจท่ีจะ
สง แรงรวมใจสบื สานตอ ไปในอนาคต เชน โบราณสถาน โบราณวตั ถุ สถาปต ยกรรม ประเพณไี ทย การมี
นาํ้ ใจ ศกั ยภาพในการประสานผลประโยชน เปน ตน ภูมิปญ ญาไทย จงึ มีคุณคา และความสําคัญ ดังนี้
1. ภูมปิ ญญาไทยชวยสรา งชาติใหเ ปน ปกแผน
พระมหากษัตริยไทยไดใชภูมิปญญาสรางความเปนปกแผนใหแกประเทศชาติมาโดยตลอด
หนังสอื เรยี นสาระทกั ษะการเรียนรู รายวชิ าทกั ษะการเรยี นรู (ทร 21001) ระดบั มัธยมศึกษาตอนตน 61
ตง้ั แตสมัยพอขนุ รามคําแหงมหาราช พระองคทรงปกครองประชาชนดวยพระเมตตาแบบพอ ปกครองลกู
สมเดจ็ พระนเรศวรมหาราช ทรงใชภมู ิปญ ญากระทํายทุ ธหตั ถจี นชนะขาศึกศตั รู และทรงกอบกู
เอกราชของชาติไทยคืนมาได
พระบาทสมเด็จพระเจา อยหู ัวภมู ิพลอดลุ ยเดช รัชกาลปจ จุบัน พระองคทรงใชภูมปิ ญ ญาสราง
คณุ ประโยชนต อ ประเทศชาตแิ ละพสกนกิ รมากมายเหลอื คณานบั ทรงใชพ ระปรชี าสามารถแกไ ขวกิ ฤตการณ
ของบา นเมอื งใหรอดพน จากภัยพิบัตหิ ลายครงั้ แมแตดา นการเกษตร พระองคไ ดพระราชทานทฤษฎใี หม
ใหแ กประชาชน ทง้ั ดานการเกษตรแบบสมดลุ และยั่งยนื การฟน ฟูสภาพแวดลอมตามหลักปรชั ญาของ
เศรษฐกิจพอเพยี ง นําความสงบรม เยน็ มาสูพ สกนกิ ร
2. ภมู ปิ ญญาไทยสรางความภาคภมู ิใจและศักด์ศิ รีเกยี รติภมู ิแกค นไทย คนไทยในอดีตมคี วาม
สามารถเปน ทย่ี อมรบั ของนานาอารยประเทศ เชน นายขนมตม เปน นกั มวยทม่ี ฝี ม อื ถอื วา เปน ศลิ ปะชน้ั เยย่ี ม
เปน ทีน่ ยิ มในหมคู นไทยและชาวตางชาติ ปจ จุบนั มีคายมวยไทยทัว่ โลกไมต ํา่ กวา 30,000 แหง ใชกติกา
ของมวยไทย การไหวค รูกอ นชกถือเปนมรดกภูมปิ ญ ญาไทยท่ีโดเดน นอกจากนี้ยังมมี รดกภูมิปญ ญาทาง
ภาษาและวรรณกรรมทมี่ คี วามไพเราะจนไดร ับการแปลเปนภาตางประเทศหลายเรื่อง มรดกภูมิปญ ญาดาน
อาหารไทย ซ่งึ เปน ท่รี ูจกั และเปนทีน่ ิยมไปทัว่ โลกเชน เดยี วกัน
3. ภมู ปิ ญ ญาไทยสามารถปรบั ประยกุ ตห ลกั ธรรมคาํ สอนทางศาสนาใชก บั วถิ ชี วี ติ ไดอ ยา งเหมาะสม
คนไทยสวนใหญนับถอื ศาสนาพทุ ธ โดยนาํ หลักธรรมคําสอนของศาสนามาปรบั ใชในวิถชี ีวิต
ไดอ ยา งเหมาะสม ทําใหค นไทยออนนอมถอ มตน เอือ้ เฟอ เผือ่ แผ ประนีประนอม รักสงบ ใจเย็น มคี วาม
อดทน ใหอภัยแกผสู าํ นึกผิด ดาํ รงชีวติ อยางเรยี บงา ยปกตสิ ขุ ทาํ ใหค นในชุมชนพง่ึ พากนั ได ทัง้ หมดน้ี
สบื เนอ่ื งมาจากหลกั ธรรมคาํ สอนของพระพทุ ธศาสนา เปน การใชภ มู ปิ ญ ญาตามหลกั ธรรมคาํ สอนทางศาสนา
มาประยกุ ตใ ชกบั ชวี ติ ประจาํ วนั และดาํ เนนิ กุศลบายดานตา งประเทศ จนทาํ ใหช าวพุทธทวั่ โลกยกยองให
ประเทศไทยเปน ผนู าํ ทางพุทธศาสนา และเปน ทต่ี ้ังสาํ นักงานใหญอ งคก ารพทุ ธศาสนิกสมั พันธแหลงโลก
(พสล.) อยูเยอ้ื งกับอทุ ยานเบญจสิริ กรงุ เทพมหานคร
4. ภมู ิปญ ญาไทยสรา งความสมดลุ ระหวางคนในสังคมและธรรมชาติไดอยางย่ังยนื
ภมู ิปญญาไทยมีความเดน ชัดในเรอื่ งการยอมรบั นบั ถือและการใหค วามสาํ คญั แกค น สงั คม
และธรรมชาติอยา งย่ิง ส่งิ ท่แี สดงใหเ ห็นไดอยางชดั เจนมมี ากมาย เชน ประเพณีไทยซึง่ มตี ลอดปท ้ัง 12 เดือน
ลวนเคารพคุณคาของธรรมชาติ เชน ประเพณีสงกรานตเปนประเพณีที่ทําในฤดูรอน ซึ่งมีอากาศรอน
ภูมปิ ญญาไทยจึงมีวิธีคลายรอนโดยการรดน้าํ ดาํ หัว สว นประเพณลี อยกระทง มีคณุ คา อยทู กี่ ารบูชาระลกึ ถึง
บญุ คณุ ของนํา้ ท่มี คี วามสาํ คญั ในการหลอเลย้ี งชวี ิตของคน พชื และสตั ว ใหไ ดใ ชทงั้ อุปโภคและบริโภคจาก
ตัวอยา งดังกลา วลวนเปน ความสมั พนั ธร ะหวางคนกับสงั คมและธรรมชาติ
5. ภูมิปญ ญาไทย เปลี่ยนแปลง ปรับปรุงไดตามยคุ สมยั
แมวา กาลเวลาจะผานไป ความรูสมัยใหมจะหลงั่ ไหลเขามามาก แตภูมปิ ญ ญาไทยกส็ ามารถปรับเปลย่ี น
ใหเ หมาะสมกบั ยคุ สมยั เชน การรจู ักทาํ เคร่อื งยนตม าตดิ ตั้งกับเรอื ใสใบพดั เปนหางเสือ การรูจกั ทําการ
เกษตรแบบผสมผสาน พลกิ ฟนธรรมชาตใิ หอุดมสมบูรณ การรูจ กั สรางปะการังเพือ่ ใหป ลาอาศยั วางไขแ ละ
แพรพ ันธุ เปน ตน ถือเปนการใชภมู ปิ ญญามาปรับปรุงประยุกตใ ชไดต ามยุคสมัย
62 หนังสือเรยี นสาระทักษะการเรยี นรู รายวิชาทกั ษะการเรียนรู (ทร 21001) ระดับมัธยมศกึ ษาตอนตน
ประเภทของภมู ปิ ญญา
การจัดแบงประเภท / สาชาของภูมิปญญาไทยจากการศึกษาพบวา ไดมีการกําหนดสาขา
ภมู ิปญ ญาไทยไวอยา งหลากหลายขึน้ อยูกบั วัตถุประสงคแ ละหลักเกณฑตางๆ ซงึ่ นกั วิชาการแตละทานได
กําหนดไวใ นหนังสือสารานกุ รมไทย โดยไดแ บง ภมู ิปญญาไทยไดเปน 10 สาขา ดังน้ี
1. สาขาเกษตรกรรม หมายถึง ความสามารถในการผสมผสานองคค วามรู ทักษะ และเทคนิค
ดานการเกษตรกบั เทคโนโลยี โดยการพฒั นาบนพ้ืนฐานคุณคาดัง้ เดิม ซ่งึ ความสามารถพง่ึ พาตนเองใน
ภาวการณต า งๆ ไดเชน การทําการเกษตรแบบผสมผสาย วนเกษตร เกษตรธรรมชาติ ไรนาสวนผสมและ
สวนผสมผสาน การแกปญ หาการเกษตรดา นการตลาด การแกปญ หาดานการผลติ การแกไขปญ หาโรคและ
แมลง และการรจู ักปรับใชเ ทคโนโลยที เี่ หมาะสมกบั การเกษตร เปน ตน
2. สาขาอุตสาหกรรมและหัตถกรรม หมายถงึ การรจู ักประยกุ ตใชเทคโนโลยีสมัยใหมในการ
แปรรปู ผลิตผล เพอื่ ชะลอการนําเขา ตลาด เพอ่ื แกป ญ หาดา นการบริโภคอยางปลอดภัย ประหยัดและเปน
ธรรม อันเปนกระบวนการทที่ าํ ใหช มุ ชนทองถ่นิ สามารถพงึ่ พาตนเองทางเศรษฐกิจได ตลอดทัง้ การผลิตและ
การจาํ หนา ยผลิตผลทางหัตถกรรม เชน การรวมกลมุ ของกลมุ โรงงานยางพารา กลุมโรงสี กลุม หัตถกรรม
เปนตน
3. สาขาการแพทยแ ผนไทย หมายถึง ความสามารถในการจัดการปองกันและรกั ษาสุขภาพของ
คนในชุมชน โดยเนนใหชมุ ชนสามารถพง่ึ พาตนเองทางดา นสขุ ภาพและอนามยั ได เชน การนวดแผนโบราณ
การดแู ลและรกั ษาสุขภาพแบบพ้นื ฐาน การดูแลและรักษาสุขภาพแผนโบราณไทย เปน ตน
4. สาขาการจัดการทรพั ยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดลอม หมายถึง ความสามารถเกี่ยวกบั การ
จดั การทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดลอ ม ท้งั การอนุรกั ษ การพัฒนา และการใชป ระโยชนจ ากคณุ คา ของ
ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิง่ แวดลอมอยางสมดุลและยงั่ ยนื เชน การทําแนวปะการงั เทียม การอนุรักษปา
ชายเลน การจัดการปา ตน นา้ํ และปาชมุ ชน เปนตน
5. สาขากองทนุ และธรุ กิจชุมชน หมายถึง ความสามารถในการบรหิ ารจัดการดา นการสะสมและ
บรกิ ารกองทนุ และธรุ กิจในชุมชนท้งั ทีเ่ ปน เงินตราและโภคทรพั ย เพือ่ สง เสรมิ ชวี ิตความเปน อยูของสมาชิก
ในชุมชน เชน การจดั การเร่ืองกองทนุ ของชุมชนในรูปของสหกรณออมทรัพย และธนาคารหมูบาน เปนตน
6. สาขาสวสั ดิการ หมายถงึ ความสามารถในการจดั สวสั ดิการในการประกนั คุณภาพชวี ติ ของคน
ใหเ กิดความมั่นคงทางเศรษฐกิจ สงั คม และวฒั นธรรม เชน การจัดตง้ั กองทนุ สวัสดิการรักษาพยาบาลของ
ชมุ ชน การจดั ระบบสวสั ดิการบริการในชมุ ชน การจดั ระบบสงิ่ แวดลอมในชุมชน เปนตน
7. สาขาศิลปกรรม หมายถึง ความสามารถในการผลิตผลงานทางดา นศิลปะสาขาตางๆ เชน
จติ กรรม ประตมิ ากรรม วรรณกรรม ทัศนศิลป คีตศิลป ศลิ ปะมวยไทย เปนตน
8. สาขาการจดั การองคก ร หมายถึง ความสามารถในการบริหารจดั การดําเนินงานขององคกร
ชมุ ชนตา งๆ ใหส ามารถพฒั นา และบริหารองคก รของตนเองไดตามบทบาทและหนาที่ขององคก ร เชน
การจดั การองคกรของกลมุ แมบา น กลมุ ออมทรพั ย กลมุ ประมงพน้ื บาน เปนตน
9. สาขาภาและวรรณกรรม หมายถึง ความสามารถผลติ ผลงานเก่ยี วกบั ดานภา ท้ังภาษาถ่ิน
ภาษาโบราณ ภาษาไทย และการใชภ าษา ตลอดทงั้ ดา นวรรณกรรมทกุ ประเภท เชน การจดั ทาํ สารานกุ รม
ภาษาถน่ิ การปรวิ รรตหนงั สือโบราณ การฟน ฟูการเรียนการสอนภาษาถน่ิ ของทองถน่ิ ตางๆ เปนตน
หนังสือเรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวิชาทกั ษะการเรยี นรู (ทร 21001) ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนตน 63
10.สาขาศาสนาและประเพณี หมายถึง ความสามารถประยุกตและปรับใชหลกั ธรรมคําสอน
ทางศาสนา ความเชอ่ื และประเพณดี ง้ั เดมิ ท่ีมคี ุณคา ใหเ หมาะสมตอ การประพฤติปฏิบตั ิ ใหบ งั เกดิ ผล
ดตี อ บุคคลและสิง่ แวดลอม เชน การถายทอดหลักธรรมทางศาสนา การบวชปา การประยกุ ตป ระเพณี
บญุ ประทายขา ว เปน ตน
การศกึ ษาเรียนรจู ากภมู ปิ ญญา
การศึกษาเรียนรูจากภมู ิปญ ญาอาจเรียนรไู ดหลากหลายวธิ ี ดงั นี้
1. เรยี นรูจากการบอกเลาเรื่องราว การเทศน
2. เรียนรูจากการปฏบิ ัติจรงิ
3. เรียนรูจ ากการทาํ ตาม เลยี นแบบ
4. เรียนรจู ากการทดลอง ลองผิด ลองถูก
5. เรียนรจู ากการศกึ ษาดวยตนเอง
6. เรียนรจู ากการตอวิชา
7. เรียนรูจ ากการสอนแบบกลุม
วิธีการถายทอดความรูของภูมิปญญา อาจมีลักษณะแตกตางกันตามเอกลักษณเฉพาะตัว
การศกึ ษาเรยี นรูจ ากครูภมู ปิ ญ ญา จะชว ยทําใหภ ูมิปญญาความรูหรือคุณคาของทอ งถิน่ ไดรบั การสบื ทอด
และพฒั นาตอไป นับเปน การสง เสริมใหครภู มู ิปญญามโี อกาสเผยแพรความรู และมคี วามภาคภมู ใิ จไดม ี
สว นรวมอนุรกั ษภูมปิ ญญา และถา ยทอดความรูใ หแ กคนรนุ ตอ ไป สวนผูทศ่ี ึกษาเลา เรียนก็จะเหน็ คณุ คา
ของส่ิงทีด่ งี ามในทองถิ่นของตน ดวยความรกั ความภาคภูมิใจในทอ งถ่ินของตน ภูมิปญ ญาไทยจงึ ถือเปน
แหลง ขอมูล แหลง การเรยี นรทู ี่สาํ คัญของทองถ่ิน
กจิ กรรมทา ยบท
กิจกรรมที่ 1
ใหผ เู รียนทุกคนเขียนรายงานสรุปความหมาย ความสําคญั ของภูมปิ ญญาไทย ปราชญผ รู ู
ในทองถน่ิ
กจิ กรรมที่ 2
ใหผูเรียนเลือกประเภทของภูมิปญญาในสาขาที่ตนชอบ พรอมอธิบายเหตุผลประกอบ
สามารถเลอื กไดห ลายสาขา
64 หนังสือเรยี นสาระทกั ษะการเรียนรู รายวชิ าทกั ษะการเรยี นรู (ทร 21001) ระดบั มธั ยมศึกษาตอนตน
ศูนยก ารเรียนชมุ ชน สาํ นักงาน กศน.
ศูนยการเรยี นชมุ ชน สาํ นกั งาน กศน. เปน แหลงการเรียนรูสาํ คัญแหง หน่ึง ท่สี าํ นักงานสง เสรมิ
การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั ไดดําเนินการจดั ตั้งขึ้นในพน้ื ท่ีระดับตําบลทั่วประเทส และ
เปนแหลง เรียนรูใกลต วั นกั ศกึ ษา เพ่ือใหเ ปนแหลง สงเสรมิ การเรียนรตู ลอดชวี ติ ของประชาชนในชุมชน โดย
เนน การมสี วนรว มในการจัดการศึกษาของชุมชน มงุ สรางโอกาสและใหบรกิ ารการเรยี นรอู ยางหลากหลาย
วธิ สี นองความตองการและเสนอทางเลือกในการพัฒนาตนเอง นาํ ไปสกู ารพัฒนาคณุ ภาพชีวติ โดยยดึ หลัก
การชุมชนเปน ฐานของการพัฒนา
ศนู ยก ารเรยี นชุมชนอาจแบงออกไดเปน 2 ลักษณะ ไดแ ก
ศนู ยก ารเรียนชมุ ชน ไดแ ก สถานท่ี ถายทอดความรู ทาํ หนา ท่เี ปนศนู ยก ลางการจัดกิจกรรมการ
ศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั ในชุมชนเพ่อื สรางโอกาสในการเรียนรู การถายทอด และเปน
เวทีแลกเปลีย่ นประสบการณ วทิ ยาการ ตลอดจนภมู ปิ ญ ญาของชมุ ชน
ศนู ยการเรยี นชุมชนประจาํ ตําบล ไดแ ก ศูนยก ารเรยี นชมุ ชนภายในตาํ บลทีไ่ ดรับคดั เลือกให
ทาํ หนา ทเ่ี ปน ศนู ยก ลางประสานงานกบั ศนู ยก ารเรยี นชมุ ชนและหนว ยงาน หรอื งคก ร หรอื กลมุ ตา งๆ ในชมุ ชน
ในการจัดการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยในตาํ บลอกี หนาท่ีหนง่ึ นอกเหนือจากบทบาท
หนา ทศ่ี ูนยการเรียนชมุ ชน
อาคารศนู ยก ารเรียนชมุ ชน
ศนู ยก ารเรยี นชมุ ชน มอี าคารสถานทท่ี เ่ี หมาะสมกบั แตล ะชมุ ชนอาจตง้ั อยใู นอาคารสถานทเ่ี อกเทศ
หรือในสถานประกอบการ ศาสนสถาน หนวยงานของรฐั หรอื เอกชน ตลอดจนบา น ภูมิปญญาทอ งถนิ่ มีสอื่
วสั ดคุ รภุ ณั ฑใ นการจดั กิจกรรม การเรยี นรูท่ีเปน ประโยชนตอ ชุมชน ทง้ั การศึกษานอกระบบและการศกึ ษา
ตามอธั ยาศยั
วตั ถปุ ระสงคของศนู ยก ารเรยี นชมุ ชน
(1) เพอ่ื เปน ศนู ยก ลางการเรยี นรูและจดั กจิ กรรมการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั
เพื่อใหประชาชนไดรบั การสงเสริมใหเรียนรูอยา งตอ เน่อื งตลอดชีวิต
(2) เพ่อื สรางเสริมกระบวนการเรยี นรูของชุมชน
(3) เพอื่ สรา งโอกาสการเรยี นรูสําหรบั ประชาชนในชมุ ชน
(4) เพือ่ ใหช ุมชนมสี วนรว มในการบรหิ ารจัดการ และจดั การศกึ ษาใหกับชมุ ชนเอง
บทบาทหนาที่ของศูนยก ารเรียนชมุ ชน
(1) สงเสริมและจดั การศึกษาพ้นื ฐาน ในระดบั ประถมศึกษา มธั ยมศกึ ษาตอนตน มัธยมศึกษา
ตอนปลาย
(2) สงเสริมและจัดการศกึ ษาตอเน่ืองทัง้ การศึกษาเพือ่ พัฒนาทักษะชีวิต การศึกษาเพอ่ื พัฒนา
อาชีพ การศกึ ษาเพอื่ พฒั นาสงั คมและชมุ ชน
(3) สง เสรมิ การเรยี นรตู ามอธั ยาศัย
(4) สงเสรมิ กิจกรรมและกระบวนการเรียนรูข องชุมชน
หนงั สือเรยี นสาระทกั ษะการเรียนรู รายวิชาทกั ษะการเรยี นรู (ทร 21001) ระดบั มธั ยมศึกษาตอนตน 65
ครปู ระจําศูนยการเรียนชุมชน
ในศูนยการเรยี นชุมชนหนงึ่ ๆ จะมีศนู ยก ารเรยี นชมุ ชน เปน บคุ ลากรสังกดั กศน. อาํ เภอ และ
สํานกั งาน กศน. จงั หวัด ทส่ี าํ นกั งาน กศน. จดั ไวใ หม ีหนา ทจี่ ัดการความรูในศูนยก ารเรียนชุมชน มหี นา ท่ี
ใหบรกิ ารแกผูเรยี นในพื้นท่ีความรับผิดชอบ ความรดู านขอ มลู การใหบริการการศกึ ษาตา งๆ ตามบทบาท
หนา ทข่ี องครศู นู ยก ารเรยี นชมุ ชน โดยเนน การบรกิ ารการจดั การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั
แกผ ูเรยี นในพื้นท่ีความรับผดิ ชอบ จัดการเรยี นการสอน การวัดผลประเมนิ ผล และจัดทําฐานขอ มูลศูนย
บรกิ าร ประสานงานกับ กศน. อาํ เภอ ในการจัดบริการทาํ เอกสาร และหลักฐานทางวชิ าการศกึ ษาแกผูเรียน
กจิ กรรม
ใหผ ูเรยี นแบงกลุมๆ ละประมาณ 5 – 10 คน อภปิ ราย หาขอ สรุปวา ผเู รยี นจะคน ควาเรียนรู
อะไรได ในศรช. ของตนเอง และจดั ทาํ เปน สรปุ รายงานของกลมุ รายงานหนา ชั้นและสง ครู
66 หนงั สอื เรียนสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวชิ าทักษะการเรียนรู (ทร 21001) ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนตน
เรอ่ื งที่ 2 หองสมดุ แหลงเรียนรสู าํ คัญของชุมชน
ในมิ่งมงคลสมัยที่สมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ าฯสยามบรมราชกุมารี ทรงเจริญพระชนมายุ 36
พรรษา เม่ือปพ ทุ ธศักราช 2534 กระทรวงศึกษาธกิ ารไดรับพระราชทานพระราชานญุ าตใหด ําเนนิ โครงการ
จัดตง้ั หอ งสมุดประชาชน “เฉลมิ ราชกมุ ารี” เพอ่ื เฉลมิ พระเกียรติและเพอ่ื สนองแนวทางพระราชดาํ รใิ นการ
สง เสรมิ การศกึ ษาสาํ หรบั ประชาชน
บทบาทหนา ท่ี
1. ศนู ยขาวสารขอ มลู ของชุมชน หมายถงึ การจดั หอ งสมุดใหเ ปน แหลง ศึกษาหาความรู
คนควา วิจยั โดยมีการจดั บรกิ ารหนังสอื เอกสารส่ิงพิมพ สื่อโสตทัศน ตลอดจนการจัดทําทําเนยี บและการ
แนะแนวแหลงความรอู ืน่ ๆ ทผี่ ใู ชบรกิ ารสามารถไปศึกษาเพมิ่ เติม
2. ศนู ยส งเสรมิ การเรียนรูของชุมชน หมายถึง การเปน แหลง สงเสริม สนับสนนุ และจดั กจิ
กรรมการเรยี นรูท ี่หลากหลาย โดยหอ งสมดุ อาจดาํ เนนิ การเอง หรือ ประสานงานอาํ นวยความสะดวกให
ชุมชน หรือหนว ยงานภายนอกมาจัดดาํ เนินการ
กิจกรรมการเรียนรทู จี่ ัดข้ึนจะใหค วามสําคัญแก การจดั กจิ กรรมสงเสรมิ การอา น การแนะแนว
การศึกษา และการพัฒนาอาชพี การสนับสนุนการเรียนรดู วยตนเอง การจัดการศกึ ษานอกโรงเรียนสาย
สามญั การจัดกลมุ สนใจและชัน้ เรยี นวชิ าชพี การสง เสริมการศึกษาตามอธั ยาศัยในรูปของนทิ รรศการ การ
อภิปราย การเรียนรรู ะหวา งสมาชกิ ในครอบครวั การถา ยทอดความรูจากผรู ูในชมุ ชน และการแสดงภาพ
ยนตรแ ละสอ่ื โสตทัศน
3. ศนู ยก ลางจดั กจิ กรรมของชมุ ชน หมายถงึ การใหบ ริการแกช ุมชนในการจดั กิจกรรมการ
ศกึ ษาและศลิ ปวัฒนธรรม เชน การประชมุ ขององคก รทอ งถน่ิ และชมรมตางๆ การจดั นิทรรศการ การ
แสดงผลติ ภณั ฑ การจดั กจิ กรรมวนั สําคัญตามประเพณี การจัดสวนสขุ ภาพ สนามเด็กเลน และสวน
สาธารณะ เปน ตน
4. ศนู ยก ลางสนับสนุนเครอื ขายการเรยี นรูในชมุ ชน หมายถงึ การจัดใหเ กิดกระบวนการที่
จะเชอื่ มประสานระหวา งหองสมดุ และแหลงความรใู นชุมชนอ่นื ๆ เชน ทอ่ี านหนงั สือประจาํ หมูบาน สถาน
ศึกษา แหลงประกอบการ ภมู ปิ ญ ญาทองถ่ิน ดว ยการผลิตและเผยแพรเอกสารส่ิ งพิมพไปสนบั สนนุ
หมุนเวียนหนงั สอื จดั ทาํ ทาํ เนียบผรู ใู นชุมชน จัดกิจกรรมเพ่อื ใหเ กดิ การแลกเปล่ยี นเรียนรรู ะหวางชุมชน
เปน ตน
บรกิ ารของหองสมดุ ประชาชน “เฉลมิ ราชกมุ าร”ี
บริการหนังสือทัว่ ไป
หนังสือทีจ่ ดั บริการประกอบดว ย หนงั สืออนั ทรงคุณคา ทีส่ มเด็จพระเทพรตั นราชสุดาฯ สยาม
บรมราชกุมารี ทรงพระราชทานใหเพื่ออาํ นวยประโยชนแกประชาชนในการศกึ ษาคนควาเพ่มิ เตมิ หนงั อสือ
อางองิ นวนยิ าย สารคดี และแบบเรียนในระดบั ตางๆ โดยเฉพาะอยา งยงิ่ สาํ หรับนักศึกษานอกโรงเรยี นท่ี
จะสามารถมายมื หนงั สอื เรียนไปใช นอกจากน้ยี งั มีหนงั สือพิมพแ ละวารสานจดั บริการ พรอมกับกฤตภาค
จลุ สาร และสง่ิ พมิ พอน่ื ๆ
หนังสือเรยี นสาระทักษะการเรียนรู รายวิชาทักษะการเรยี นรู (ทร 21001) ระดับมธั ยมศึกษาตอนตน 67
บรกิ ารพเิ ศษทเี่ ปนเอกลักษณเฉพาะสําหรับหอ งสมดุ ประชาชน “เฉลิมราชกุมาร”ี ไดแ ก
บรกิ ารศูนยข อมลู ทอ งถิ่น หองสมดุ แตละแหง จะจดั ศนู ยข อมลู ทอ งถ่นิ ตามพระราโชบายของ
สมเด็จพระเทพรัตนราชสดุ าฯสยามบรมราชกุมารี ท่มี พี ระราชประสงคใ หหองสมุดประชาชน “เฉลมิ ราช
กมุ าร”ี จัดรวบรวมขอ มูลเก่ียวกับ อําเภอ แ ละจังหวัดท่ีตง้ั ในรูปของสถิติ เอกสารสิ่งพมิ พ บทสมั ภาษณ
แผนที่ ตลอดจนภาพถา ย
ในปจจบุ นั ศนู ยขอมูลภายในหองสมุดประชาชน “เฉลมิ ราชกุมาร”ี ยังมคี วามแตกตางกนั ใน
ความสมบรู ณและวธิ ีการนําเสนอ แตส ว นใหญจ ะมขี อ มูลในเรอื่ งดงั ตอไปนี้
1. ขอ มูลสภาพท่ัวไป
2. ขอ มูลทางสงั คม
3. ขอมูลทางการเมืองการปกครอง
4. ขอ มูลทางการศึกษา
5. ขอ มลู ทางศิลปวฒั นธรรม
6. ขอ มลู ทางวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี
7. ขอ มลู ทางการเกษตร
8. ขอมลู ทางอุตสาหกรรม
9. ขอ มูลทางเศรษฐกจิ
นอกจากน้ียงั มกี ารจัดมุมตา งๆ ไวบริการดว ย เชน มมุ นกั เขยี นทองถน่ิ มมุ วรรณกรรมพืน้ บา น
มุมธรรมะ และบรกิ ารแนะแนว เน่ืองจากผใู ชบริการหอ งสมดุ จาํ นวนไมน อยเปนประชาชนนอกระบบ
โรงเรียน จงึ มกี ารจัดมุมแนะแนวขึ้นในหลายแหง เพื่อใหขอ มูลเก่ยี วกบั โอกาสในการศกึ ษานอกระบบ
โรงเรยี น ประโยชนที่จะไดรบั และขอมูลเก่ยี วกับแหลง ที่จัดสอน คา เลา เรยี น และรายละเอยี ดพืน้ ฐานอ่ืนๆ
ภายในหองอา นหนังสอื ทัว่ ไปจะเนน บรรยากาศที่เรยี บงา ย สะดวกสบาย แมการจัดหมวดหมู
หนังสอื จะใชระบบมาตรฐานสากล แตจ ะมีคําแนะนํางายๆ เพ่อื อํานวยความสะดวกแกผ ูใ ชบ รกิ ารซึง่ มี
ความหลากหลายตา งวัยตางระดบั ความรู และในบางหองสมุดจะมกี ารจดั มุมหนงั สอื พเิ ศษในบางหัวขอท่ี
เปน จดุ สนใจ เพอื่ บรกิ ารแกผ ูใ ชท ไี่ มคนุ เคยกับระบบหาหนงั สอื สากล และเพือ่ ใหส อดคลองกับบทบาทใน
การสนบั สนนุ แหลงความรูในทอ งถนิ่ หองสมดุ ประชาชน “เฉลมิ ราชกุมาร”ี หลายแหง ไดเริ่มจดั ระบบ
หมนุ เวียนหนังสือไปยังทอี่ านหนังสอื สถานศึกษาหรอื แมแ ตเรอื ประมง
หอ งสมุดประชาชน “เฉลมิ ราชกุมาร”ี ถอื เปน นโยบายหลักที่จะรณรงคใหมีผมู าใชบ ริการและมี
จาํ นวนสมาชกิ ดวยวธิ ีการทหี่ ลากหลาย เชน การประชาสมั พนั ธตามสถานศกึ ษาและสถานทร่ี าชการ หอ ง
สมุดประชาชน “เฉลิมราชกุมาร”ี บางคนไดร เิ รม่ิ เชิญชวนกลุม ตางๆ เชน กลุม แมบา น กลมุ กาํ นนั ผูใหญ
บา น กลุมลกู เสือชาวบานมาเย่ียมชมหองสมุด
นอกจากนี้ หองสมดุ หลายแหง ไดเ ริม่ จดั กจิ กรรมสงเสริมการอาน และกิจกรรมการเรยี นการสอน
ในลกั ษณะตา งๆ เชน การประกวดการอา น การประกวดเรยี งความ การจดั นิทรรศการ และการจดั กลมุ สน
ใจ และกลมุ อาชพี เปน ตน
68 หนงั สือเรยี นสาระทักษะการเรยี นรู รายวชิ าทักษะการเรียนรู (ทร 21001) ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนตน
หองเดก็ และครอบครวั
หองสมุดประชาชน “เฉลมิ ราชกมุ ารี” แตล ะแหงไดจ ดั บรเิ วณเฉพาะสําหรบั เดก็ เยาวชน และ
ครอบครวั ใหมาใชบ ริการรว มกันดว ยการจดั หนังสือและสื่อนานาชนดิ ซงึ่ มที ั้งส่ือทดลองที่ผูใชสามารถ
ทดลองดว ยตนเอง หรอื เปน กลมุ เครอ่ื งเลน และส่ือสาธติ จัดกจิ กรรมท่เี ดก็ และครอบครัวสามารถมี
สวนรวมและแสดงออก เชน การเลานทิ าน การแสดงละครหุน การวาดภาพ การแขงขันอา นเขยี น
หอ งโสตทศั นศกึ ษา
หองโสตทศั นศกึ ษาเปน หองท่มี งุ พฒั นาใหเ ปนศนู ยเ ทคโนโลยีทางการศกึ ษาของอําเภอ โดยมี
วตั ถุประสงคท ีจ่ ะจดั บรกิ ารสอื่ เพ่อื การศกึ ษาคน ควา เพ่อื สงเสรมิ การศกึ ษาดวยตนเอง เพ่อื ประกอบการ
เรียนการสอน ทง้ั ในและนอกระบบโรงเรียน และเพือ่ สง เสริมศลิ ปวฒั นธรรมและการนนั ทนาการ ในแตละ
หอ งสมุดจะมสี ่อื พนื้ ฐาน ซึง่ ไดแก วดี ิทศั น เทปเสียง สไลด CD, D.A.I. CD-ROM
หองอเนกประสงค
หอ งสมุดประชาชน “เฉลมิ ราชกมุ าร”ี มีบทบาทในการเปนศูนยสงเสรมิ การเรยี นรูข องประชาชน
ในการวางแผนเบ้ืองตนจึงกําหนดใหมีหองอเนกประสงคท่ีจะสามารถจัดกิจกรรมการศึกษาท่ีหลากหลาย
ทง้ั ในรปู ของพพิ ธิ ภัณฑท อ งถนิ่ นิทรรศการ การอภิปราย การพบกลมุ ของนักศกึ ษา หรอื การเรียนการสอน
กลุม สนใจ
หองสมุดโรงเรียน และหอ งสมุดมหาวทิ ยาลัย
หอ งสมุดโรงเรยี น
หมายถึง หอ งสมดุ ท่จี ดั ตั้งข้ึนในโรงเรยี น หรอื สถานท่กี ารศึกษาที่ตํา่ กวา ระดับอดุ มศึกษา มี
วตั ถปุ ระสงคสาํ คญั เพ่อื ใหเปนศนู ยกลางของการเรยี นของนกั เรียน และการสอนของครู หอ งสมดุ โรงเรยี น
จะจัดหาวัสดุตามหลักสตู รเพือ่ ใหบ รกิ ารแกน ักเรยี น และครู ความสําคญั อกี อยางหนึ่งคือ เปน การปลกู ฝง
นสิ ัยรกั การอานของนกั เรยี น
บทบาทและหนาทข่ี องหอ งสมุดโรงเรยี นมี 3 ประการ ดังนี้
1. เปนศูนยก ลางของการศกึ ษาคนควา ของการเรียน
2. เปน ศูนยก ลางฝก วจิ ารณญาณในการอาน มบี รรณารักษท ําหนาที่แนะนาํ การอาน
3. เปนศนู ยก ลางอุปกรณการสอน นอกจากการสง เสรมิ การเรยี นของนักเรียนแลว ยังสงเสรมิ
การสอนของครดู วย
หองสมดุ มหาวิทยาลัย
หอ งสมดุ วิทยาลัยและมหาวทิ ยาลัย เปน แหลงเรยี นรูหลักในสถานบันอุดมศกึ ษา มีบทบาทหนา
ทีส่ ง เสริมการเรียนการสอนตามหลักสูตรท่เี ปดในวิทยาลยั หรอื มหาวิทยาลนั นนั้ ๆ เปนสาํ คัญ โดยการจดั
หนงั สอื เรียนสาระทักษะการเรียนรู รายวชิ าทกั ษะการเรียนรู (ทร 21001) ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนตน 69
รวบรวมหนงั สอื และส่อื ความรูอ ืน่ ๆ ในสาขาวิชาตามหลกั สตู ร สง เสริมชวยเหลือการคน ควา วจิ ัยของอาจารย
และนกั ศกึ ษา สง เสรมิ พฒั นาการทางวชิ าการของอาจารยแ ละนกั ศกึ ษาโดยจดั ใหม แี หลง ความรแู ละชว ยเหลอื
จัดทําบรรณานุกรมและดรรชนีสําหรับคนหาเรื่องราวท่ีตองการแนะนํานักศึกษาในการใชหนังสืออางอิง
บตั รรายการและคมู อื สําหรับการคน เรือ่ ง เชน หองสมดุ มหาวทิ ยาลยั สโุ ขทัยธรรมาธริ าช เปนหอ งสมุด
มหาวิทยาลยั เปด มีชอ่ื เรียกวา “สํานกั บรรณสารสนเทศ” มีบริการทง้ั ในมหาวทิ ยาลยั สว นกลาง ระดบั ภาค
และระดับจังหวัด ที่ประชาชนมีโอกาสเขาใชบ รกิ ารได
ระบบบริหารหอ งสมุดและสารสนเทศ
สาํ นักบรรณสารสนเทศ รับผิดชอบจดั บรกิ ารหอ งสมุด และสารสนเทศของมหาวิทยาลยั
สโุ ขทยั ธรรมาธริ าช โดยรวมงานบรหิ ารและงานเทคนคิ หอ งสมุดทัง้ หมดไวทส่ี วนกลาง และกระจายบริการ
สารสนเทศไปสูก ลุมเปา หมายตา งๆ ใน 3 ระดับทัว่ ประเทศ
1. บริการสารสนเทศสว นกลาง
2. บริการสารสนเทศระดบั ภาค
3. บรกิ ารสารสนเทศระดับจงั หวัด
บริการสารสนเทศสวนกลาง
สํานกั บรรณสารสนเทศจดั บรกิ ารสารสนเทศแกคณาจารยป ระจํา คณาจารยพ ิเศษ บุคลากรของ
มหาวิทยาลยั นักศกึ ษาระดับบัณฑิตศึกษา และนกั ศึกษาในโครงการความรวมมือระหวา งมหาวิทยาลยั กบั
Charles Sturt University ประเทศออสเตรเลยี ณ ที่ทําการของมหาวทิ ยาลยั อาคารบรรณสาร และอาคาร
วิชาการ 1 นอกจากนยี้ ังใหบรกิ ารในหองสมุดเครอื ขา ยในระดบั จงั หวัดและระดบั ภาค
สําหรบั นกั ศึกษาระดบั ปริญญาตรีของมหาวิทยาลัย สามารถเขา ใชบ ริการไดในชว งระยะเวลาท่ี
เขา ไปรับการฝก อบรม การสัมมนาตางๆ ทม่ี หาวทิ ยาลยั และอาจใชบริการไดโ ดยผานเครอื ขายในระดบั
ภาคและจงั หวัด
สาํ หรบั ประชาชนทั่วไป สามารถไปใชบรกิ ารได โดยจายคาบาํ รุงหอ งสมุดรายวนั ตามอตั รา
วนั ละ 30 บาท
บรกิ ารสารสนเทศระดบั ภาค
มหาวิทยาลยั ไดจ ดั ตั้งศูนยว ทิ ยพัฒนาในสวนภมู ภิ าค จาํ นวน 10 แหง ภายใตส ังกัดสาํ นกั วทิ ย
พฒั นา กระจายอยูตามจังหวัดใหญๆ ไดแก นครศรีธรรมราช เพชรบุรี นครสวรรค สุโขทัย อุดรธานี
อบุ ลราชธานี ลําปาง จนั ทบรุ ี ยะลา และนครนายก และไดขอความรวมมือดานสถานทแ่ี ละบุคลากรผใู ห
บรกิ ารจากหนว ยงานภายนอกจดั ตง้ั ศนู ยว ทิ ยบรกิ ารบณั ฑติ ศกึ ษาเพม่ิ ขน้ึ อกี 2 แหง ทห่ี อสมดุ รชั มงั คลาภเิ ษก
อําภอหัวหิน จังหวดั ประจวบครี ีขนั ธ และหอสมุดติณสูลานนท โรงเรียนมหาวชิราวธุ จังหวดั สงขลา เพือ่
ใหบ รกิ ารสารสนเทศแกนกั ศกึ ษาของมหาวิทยาลัยและประชาชนในทอ งถน่ิ ศนู ยบริการดงั กลา วสวนใหญ
เปด ใหบริการในวนั และเวลาราชการ
บริการสารสนเทศทจ่ี ัดใหบ ริการในระดบั ภาค นอกจากผใู ชบริการจะสามารถสบื คน สารสนเทศ
และยมื -คนื สอ่ื การศกึ ษาทม่ี ใี หบ รกิ ารภายในศนู ยแ ลว ผใู ชบ รกิ ารยงั สามารถไปใชแ หลง สารสนเทศภายนอก
70 หนงั สือเรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวิชาทกั ษะการเรยี นรู (ทร 21001) ระดับมธั ยมศึกษาตอนตน
ซง่ึ ทส่ี าํ คญั คอื หอ งสมดุ สถาบนั อดุ มศกึ ษาทอ่ี ยใู กลเ คยี ง โดยตดิ ตอ ขอใชแ ละปฏบิ ตั ติ ามระเบยี บการใชบ รกิ าร
ของสถาบันเหลาน้ัน ผูใ ชบ ริการท่ีตองการทราบขอ มลู เพิม่ เติมสามารถสอบถามรายละเอยี ดเพม่ิ เตมิ ไดจาก
บคุ ลากรผใู หบ ริการ
บริการสารสนเทศระดบั จงั หวดั
ศนู ยบ รกิ ารการศกึ ษาเฉพาะกจิ มมุ มสธ. เปน ศนู ยบ รกิ ารสารสนเทศในระดบั จงั หวดั ทม่ี หาวทิ ยาลยั
จัดใหบริการแกนักศึกษาและประชาชนผูสนใจทั่วไป โดยสํานักบรรณสารสนเทศจะดูแลรับผิดชอบดาน
นโยบายและการบริหาร รวมทัง้ งานเทคนคิ หอ งสมุด สวนงานบริการน้ันบุคลากรในมมุ มสธ. จะเปนผูดแู ล
รบั ผิดชอบ มมุ มสธ. เปดทําการตามวันและเวลาทําการของศนู ยบรกิ ารแตล ะแหง ซ่ึงโดยทวั่ ไปแลว เปด
ทาํ การทกุ วนั ระหวา งเวลา 09.00-17.00 น. ปจ จบุ นั มหาวทิ ยาลยั ไดเ ปด ใหบ รกิ ารมมุ มสธ. จาํ นวน 81 ศนู ย
โดยไดร บั ความรว มมอื จากหนว ยงานตา ง ๆ ดังนี้
มุม มสธ. ในหอ งสมุดประชาชนกรงุ เทพมหานคร
มุม มสธ. ในหอ งสมดุ ประชาชนประจาํ จังหวดั
มมุ มสธ. ในหอ งสมดุ อนื่
หอสมุดแหงชาติ
หอสมดุ แหง ชาติ ถือเปนหอ งสมุดทใ่ี หญท่สี ดุ เปน แหลงเรยี นรทู ีส่ ําคัญท่ีสดุ แหง หนึง่ ในประเทศ
ท่ีดําเนินการโดยรฐั บาล บทบาทหนาท่ีหลัก ไดแก การรวบรวมหนงั สือส่งิ พมิ พ และส่อื ความรทู ุกอยางท่ี
ผลติ ขนึ้ ในประเทศ และทกุ อยา งทเ่ี กี่ยวกบั ประเทศไมว า จะจดั พมิ พในประเทศใด ภาษาใด เปน การอนุรักษ
สื่อความรทู เ่ี ปนทรัพยสนิ ทางปญญาของชาตไิ มใหส ูญไปและใหม ไี วใชในอนาคต นอกจากรวบรวมส่ิงพมิ พ
ในประเทศแลว ยงั มหี นาทร่ี วบรวมหนงั สือที่มคี ุณคา ซึง่ พมิ พในประเทศอ่นื ไวเ พ่อื การศกึ ษา คนควา อางองิ
ตลอดจนทาํ หนา ท่ีเปนศูนยรวมบรรณานกุ รมตา งๆ และจัดทาํ บรรณานกุ รมแหง ชาติออกเผยแพรใ หท ราบ
โดยท่วั กันวา มหี นังสืออะไรบา งท่ผี ลิตข้นึ ในประเทศ หอสมดุ แหง ชาติจงึ เปนแหลง ใหบ รกิ ารความรแู กคน
ทง้ั ประเทศ ชว ยเหลอื การคนควา วิจัย ตอบคาํ ถาม และใหคาํ แนะนําปรึกษาเกยี่ วกบั หนงั สือ
บทบาทและหนา ที่
1. ดาํ เนินการจดั หา รวบรวม และสงวนรักษาทรัพยส นิ ทางปญญา วิทยาการ ศลิ ปกรรม และ
วัฒนธรรมของชาตใิ นรูปของหนงั สอื ตัวเขียน เอกสารโบราณและจารึก หนังสือตวั พมิ พ สอ่ื สิ่งพมิ พ ส่ือโสต
ทศั นวัสดุ และส่อื อเิ ล็กทรอนกิ ส ทผ่ี ลติ จากในประเทศและตางประเทศ
2. ศกึ ษา วิเคราะห วจิ ัย ดาํ เนินงานดานเทคนคิ วิชาการบรรณารักษศาสตร สารนเิ ทศศาสตร
และเทคโนโลยีสารนิเทศตามหลักมาตรฐานสากล ตลอดจนใหการฝกอบรมแกบคุ ลากรของหนว ยงานและ
สถาบนั การศกึ ษาตามอัธยาศยั
3. ใหบรกิ ารการอาน ศึกษาคนควา และวิจยั แกป ระชาชนเพ่อื ใหเปนแหลงเรยี นรตู ลอดชีวิต และ
การศึกษาตามอัธยาศัย
4. เปนศนู ยประสานงานระบบสารนิเทศทางวชิ าการแหงชาติ
หนังสอื เรยี นสาระทกั ษะการเรียนรู รายวชิ าทักษะการเรยี นรู (ทร 21001) ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนตน 71
5. เปนศูนยขอมูลวารสารระหวางชาติแหงประเทศไทย และภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต
ศูนยก ําหนดเลขมาตรฐานสากลประจําหนงั สอื และวารสาร ศนู ยกําหนดรายละเอียดทางบรรณานุกรมของ
หนังสอื ทจ่ี ัดพมิ พในประเทศ และเปน ศูนยก ลางแลกเปลยี่ นและยืมสิ่งพิมพในระดบั ชาตแิ ละนานาชาติ
6. เปน คลงั ส่งิ พิมพข องชาตแิ ละศนู ยรวบรวมสง่ิ พมิ พขององคกรสหประชาชาติ
7. ปฏบิ ตั งิ านรว มกนั หรอื สนบั สนนุ การปฏบิ ตั งิ านของหนว ยอน่ื ทเ่ี กย่ี วขอ งหรอื ทไ่ี ดร บั มอบหมาย
บรกิ ารของหอสมุดแหงชาติ ทาวาสุกรี
นอกจากการใหบริการการอา น ศึกษาคนควา และวิจยั แกประชาชนเพื่อใหเ ปนแหลงเรยี นรูตลอด
ชีวติ และการศกึ ษาตามอัธยาศยั แลว ยังมีบรกิ ารอืน่ ๆ ดังตัวอยาง
1. บรกิ ารอินเทอรเ น็ต
เพื่อศึกษาคน ควาและเปน แหลงเรียนรตู ลอดชวี ิตของนักเรียน นักศึกษา ผูศกึ ษาคน ควา วิจยั
และประชาชนท่วั ไป โดยไมเ สียคา ใชจ า ย เปดบรกิ ารทกุ วนั เวน วนั หยดุ ชดเชยและวันหยุดนักขัตฤกษ
2. บริการวทิ ยานพิ นธ และรายงานการวจิ ัย
ปจ จบุ ันสํานักหอสมดุ แหงชาติ ใหบ รกิ ารวิทยานิพนธตง้ั แตป พ.ศ.2546-ปปจจบุ ัน เปด
บริการทุกวนั เวน วันหยดุ นักขัตฤกษและวันหยุดชดเชย
3. บรกิ ารโสตทัศนวสั ดุ
ใหบริการเกยี่ วกบั แผนที่ CD, DVD สารคด,ี CD, DVD การต นู และภาพยนตรท ั้งภาษา
ไทยและภาษาตา งประเทศ แถบบันทึกเสียงธรรมะ และนทิ านอสิ ป
4. บริการเลขมาตรฐานสากลประจาํ หนังสอื (Internation Standard Book Number-ISBN)
เลขมาตรฐานสากลประจาํ หนงั สอื (ISBN) เปน รหัสเฉพาะกาํ หนดข้ึนเพื่อใหเปน เอกลกั ษณ
ของหนังสือแตละชือ่ เร่ือง โดยมีสาํ นักงานใหญที่กรงุ ลอนดอน ประเทศอังกฤษ เปน ผูกําหนดเลขใหแตล ะ
ประเทศทวั่ โลกและมอบหมายใหหนว ยงานในแตล ะประเทศเปน ผบู รกิ ารเลข ISBN สาํ เรจ็ รูปใหก ับสาํ นกั
พมิ พ สาํ หรบั ประเทศไทยมอบใหส าํ นกั หอสมดุ แหงชาติ เปน ผบู รกิ ารเลข ISBN
ประโยชนของเลข ISBN ::
1. เพ่ือความสะดวก ถูกตอ ง รวดเร็ว ในการสงั่ ซอ้ื หนังสอื การยืมคนื การยมื ระหวา งหอ งสมุด
การสบื คน และแลกเปลย่ี นขอ มูล
2. เมือ่ นาํ ไปใชร วมกับระบบบารโ คด สามารถนาํ ขอมลู ไปใชบ รหิ ารสนิ คา วางแผนการผลิต
ควบคุมสินคาคงคลงั
การขอรับเลข ISBN จากหอสมดุ แหง ชาติ :: สาํ นกั พมิ พ โรงพิมพ หรอื หนวยงานราชการ
ตอ งกรอกรายละเอยี ดของหนงั สือในแบบฟอรมการขอเลข ISBN ได 4 วิธี
1. ทางจดหมาย ถึงอํานวยการสํานกั หอสมุดแหง ชาติ
2. ทางโทรสาร ทห่ี มายเลข 0-2281-5450, 0-2628-5175
3. ทางจดหมายอเิ ลก็ ทรอนิกส ที่ E-mail : [email protected]
4. ตดิ ตอ ขอรับดว ยตนเอง ทกี่ ลุมงานคดั เลอื กและประเมนิ คุณภาพทรพั ยากรหองสมุด
72 หนังสือเรียนสาระทักษะการเรียนรู รายวชิ าทักษะการเรียนรู (ทร 21001) ระดับมัธยมศกึ ษาตอนตน
ส่งิ พิมพขอเลข ISBN ได ประเภทสิ่งตีพมิ พ มดี งั นี้ ::
1. หนังสอื ท่ัวไป
2. สิ่งพมิ พส อื่ ประสม (หนังสอื เทป หรือวีดิทัศน)
3. แผนท่ี
4. สง่ิ พิมพอ ักษรเบรลล
ประเภทส่ิงไมต พี มิ พ มดี งั นี้ ::
1. สิ่งพิมพในรปู วสั ดยุ อ สว น
2. วีดทิ ัศน
3. สิ่งพมิ พอิเลก็ ทรอนิกส
4. ซอฟตแวรด านการศึกษา
หลักการขอเลข ISBN ::
1. หนังสอื ท่ยี งั ไมเ คยพิมพ
2. ขอเลขใหมเมือ่ มีการปรับปรงุ แกไขเพอื่ จัดพมิ พคร้ังใหม
3. หนงั สอื ชือ่ เดยี วกนั แตตางรปู แบบ เชน ปกแขง็ ปกออน
4. หนงั สอื หลายเลม ตอ กนั
5. บริการเลขมาตรฐานสากลประจําวารสาร (Internation Standard Serial Number-ISBN)
เลขมาตรฐานสากลประจําวารสาน (ISSN) เปนเลขรหสั เฉพาะทก่ี ําหนดใหแกสง่ิ พิมพป ระเภท
วารสารแตละชอ่ื เรอ่ื ง โดยมวี ัตถุประสงคเพ่อื ใชสาํ หรบั การคนขอ มูลวารสาร การแลกเปลยี่ นและการติด
ตอ ตางๆ เกี่ยวกบั วารสารใหถ กู ตอง สะดวก และรวดเรว็
การสรา งเลข ISSN
ศูนยข อมลู วารสารสากล ประเทศฝรงั่ เศสเปน หนว ยงานทส่ี รางเลข ISSN โดยใชการคาํ นวณดวย
Modulus 11 เลข ISSN ประกอบดว ย เลขอารบิก 8 หลัก ตง้ั แต 0-9 ยกเวนเลขตัวสดุ ทา ยซง่ึ บางคร้ังจะ
เปน ตัวอักษร X (ตวั พิมพใ หญของอกั ษรภาษาองั กฤษ) การเขียนเลข 8 หลกั น้ี จะแบง เปน 2 กลมุ กลุม
ละ 4 ตวั และมีเคร่ืองหมาย (-) คั่นกลาง เลขแตละตัวไมมคี วามหมายนอกจากจะใชสําหรบั กาํ กบั วารสาร
แตล ะชอ่ื เรอ่ื งเทาน้นั และไดม อบหมายใหศนู ยข อมลู วารสารประเทศตางๆ ท่ีเปน สมาชิกรบั ผิดชอบในการ
กาํ หนดเลขใหกบั สงิ่ พิมพป ระเภทวารสารทพี่ ิมพในประเทศของตน
การขอเลข ISSN
ผขู อเลข ISSN ตองสงหลักฐานเพ่ือประกอบการขอเลข ดังน้ี
1. สาํ เนาแบบฟอรม การขอเลข ISSN พรอ มลงรายละเอยี ดเกย่ี วกับขอ มลู วารสารอยา งครบถว น
แบบฟอรมดไู ดจาก Web site ของสํานกั หอสมุดแหงชาติ
2. สําเนาหนาปกวารสารและสารบญั
3. สําเนาใบอนญุ าตตพี ิมพจากกองบญั ชาการตาํ รวจสันติบาล (เฉพาะท่จี ดั พมิ พโ ดยหนว ยงาน
เอกชน)
4. ตดิ ตอ ขอเลข ISSN โดยทางโทรศัพท โทรสาร จดหมาย จดหมายอิเล็กทรอนิกส และตดิ ตอ
ดว ยตนเอง
หนังสือเรยี นสาระทักษะการเรยี นรู รายวชิ าทกั ษะการเรียนรู (ทร 21001) ระดบั มัธยมศึกษาตอนตน 73
ส่งิ พมิ พที่ใหเ ลข ISSN
สิง่ พิมพท ใ่ี หเ ลข ISSN ไดแก สิ่งพิมพต อ เนือ่ งประเภทตา งๆ เชน วารสาร วารสารอิเล็กทรอนกิ ส
นิตยสาร หนังสือพมิ พ จลุ สาร หนังสอื รายป นามานกุ รม วารสารท่มี ีการพมิ พภ าษาอืน่ ดวย ตอ งใหเลข
ISSN สําหรับวารสารภาษาอื่นอีกเลขหนงึ่ สวนวารสารทพ่ี ิมพดว ยส่ือประเภทอน่ื นอกจากสื่อสง่ิ พิมพ เชน
ซดี รี อม ออนไลน ตอ งใชเ ลข ISSN แยกตา งหาก เชนเดยี วกัน
6. บรกิ ารขอมูลทางบรรณานุกรมของหนงั สอื (Cataloguing in Publication-Cip)
ความหมายของ CIP
CIP- Cataloguing in Publication คือ การกาํ หนดรายละเอียดทางบรรณานุกรมเลขหมหู นังสือ
หัวเร่ือง ในหนงั สือกอ นการจดั พมิ พเปน รปู เลม ใหแกสํานักพิมพหรือผูจัดพมิ พหนังสอื เพ่ือนาํ ขอ มลู ท่ี
กาํ หนดไปพมิ พไวห ลงั หนาปกใน (Verso of title page) ของหนงั สอื
หอสมุดแหงชาติ นอกจากจะตง้ั อยูทที่ าวาสุกรี เทเวศร กรุงเทพฯ แลว ยังมีหอสมดุ แหงชาติ
สาขาอยใู นภูมภิ าคตา งๆ อกี 17 แหง ดงั น้ี
ภาคกลาง ประกอบดว ย
1. หอสมุดแหงชาตเิ ขตลาดกระบัง เฉลิมพระเกยี รติ กรงุ เทพฯ
2. หอสมุดแหงชาติอนิ ทรบ รุ ี สิงหบรุ ี จงั หวดั สิงหบุรี
3. หอสมดุ แหง ชาติรัชมงั คลาภิเษก กาญจนบรุ ี จงั หวัดกาญจนบุรี
4. หอสมดุ แหงชาติจงั หวดั สพุ รรณบุรี เฉลมิ พระเกยี รติ จงั หวดั สพุ รรณบุรี
ภาคเหนอื ประกอบดวย
1. หอสมุดแหงชาติรชั มังคลาภิเษก เชียงใหม จังหวดั เชียงใหม
2. หอสมดุ แหงชาติลําพนู จงั หวดั ลําพนู
ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื ประกอบดวย
1. หอสมดุ แหง ชาติเฉลมิ พระเกยี รติ ร.9 นครราชสมี า จงั หวัดนครราชสีมา
2. หอสมุดแหง ชาตปิ ระโคนชยั บุรรี มั ย จงั หวดั บุรีรมั ย
3. หอสมุดแหง ชาติเฉลิมพระเกยี รติสมเดจ็ พระนางเจาสริ กิ ติ ิ์ พระบรมราชินีนาถ นครพนม
จงั หวดั นครพนม
ภาคตะวนั ออก ประกอบดวย
1. หอสมดุ แหงชาตชิ ลบุรี จงั หวดั ชลบรุ ี
2. หอสมุดแหงชาตริ ชั มงั คลาภิเษก จันทบุรี จังหวดั จนั ทบรุ ี
ภาคใต ประกอบดวย
1. หอสมุดแหง ชาตินครศรธี รรมราช จงั หวดั นครศรธี รรมราช
2. หอสมดุ ชาติกาญจนาภิเษกสงขลา จงั หวัดสงขลา
3. หอสมุดแหงชาติเฉลมิ พระเกียรติสมเด็จพระนางเจา สิริกิติ์ พระบรมราชนิ นี าถสงขลา
จังหวัดสงขลา
4. หอสมดุ แหงชาติ วดั ดอนรกั สงขลา จงั หวดั สงขลา
74 หนังสือเรยี นสาระทักษะการเรียนรู รายวชิ าทักษะการเรยี นรู (ทร 21001) ระดบั มัธยมศึกษาตอนตน
5. หอสมุดแหง ชาติเฉลมิ พระเกยี รตสิ มเด็จพระนางเจา สริ กิ ติ ิ์ พระบรมราชนิ นี าถ ตรัง
จังหวดั ตรัง
6. หอสมุดแหง ชาตวิ ัดเจริญสมณกจิ ภูเก็ต จงั หวัดภเู ก็ต
หอ งสมดุ เฉพาะ
หอ งสมดุ เฉพาะ
คอื หอ งสมดุ ซง่ึ รวบรวมหนงั สอื ในสาขาวชิ าบางสาขาโดยเฉพาะ มกั เปน สว นหนง่ึ ของหนว ยราชการ
องคก าร บริษทั เอกชน หรอื ธนาคาร ทาํ หนา ท่ีจัดหาหนังสือและใหบริการความรู ขอ มลู และขาวสารเฉพาะ
เรอ่ื งทเ่ี กย่ี วขอ งกบั การดาํ เนนิ งานของหนว ยงานนน้ั ๆ หอ งสมดุ เฉพาะจะเนน การรวบรวมรายงานการคน ควา
วิจัย วารสารทางวชิ าการ และเอกสารเฉพาะเรือ่ งที่ผลติ เพอื่ การใชใ นกลมุ นักวชิ าการบรกิ ารของหอ งสมุด
เฉพาะจะเนน การชว ยคนเรือ่ งราว ตอบคําถาม แปลบทความทางวชิ าการ จัดทําสาํ เนาเอกสาร คน หาเอกสาร
จัดทาํ บรรณานกุ รมและดรรชนีคนเรอ่ื งใหตามตอ งการ จดั พิมพข าวสารเก่ียวกบั ส่ิงพิมพเ ฉพาะเรอ่ื งสงให
ถงึ ผใู ช จัดสง เอกสารและเร่อื งยอของเอกสารเฉพาะเรอ่ื งใหถ ึงผใู ชต ามความสนใจเปนรายบุคคล
ในปจจุบันนี้เนอื่ งจากการผลิตหนงั สอื และสิง่ พิมพอ่นื ๆ โดยเฉพาะวารสารทางวิชาการ รายงาน
การวิจัย และรายงานการประชุมทางวิชาการมีปริมาณเพิ่มขึ้นมากมาย แตละสาขาวิชามีสาขาแยกยอย
เปนรายละเอยี ดลกึ ซึ้ง จึงยากทีห่ อ งสมดุ แหงใดแหงหน่ึงจะรวบรวมเอกสารเหลานไ้ี ดหมดทุกอยา ง และ
ใหบ รกิ ารไดทกุ อยางครบถว น จงึ เกดิ มีหนวยงานดาํ เนินการเฉพาะเรอ่ื ง เชน รวบรวมหนังสอื และสิง่ พิมพ
อ่ืนๆ เฉพาะสาขาวชิ ายอย วเิ คราะหเน้ือหา จดั ทาํ เรอื่ งยอ และดรรชนีคน เรือ่ งน้นั ๆ แลวพมิ พออกเผยแพร
ใหถ ึงตวั ผตู องการขอมลู ตลอดจนเอกสารในเรื่องนั้น
ตวั อยา งหอ งสมดุ เฉพาะ เชน หองสมุดมารวย ซึ่งเปนหองสมดุ ของตลาดหลักทรพั ยแหงประเทศ
ไทย จดั ต้งั ขึ้นเพื่อเปนแหลงสารสนเทศดานตลาดเงิน ตลาดทนุ และสาขาวิชาที่เกี่ยวขอ ง กอ นจะปรบั ปรงุ
รูปลักษณใหม และเปลี่ยนชือ่ เปน “หอ งสมุดมารวย” ในป พ.ศ.2547 เพอ่ื เปนเกยี รติแด
ดร.มารวย ผดงุ สิทธิ์ กรรมการผจู ัดการตลาดหลักทรพั ยฯคนท่ี 5
วัตถุประสงค
1. เพอ่ื ใหบ ริการเผยแพรขอมลู ความรดู า นการเงิน การออม และการลงทนุ
2. เพอ่ื ใหป ระชาชนผสู นใจมชี อ งทางในการเขา ถงึ แหลง ความรผู า นศนู ยก ารคา ชน้ั นาํ ไดส ะดวกยง่ิ ขน้ึ
3. เพ่อื ขยายฐานและสรางผลู งทนุ หนาใหม
หนงั สือเรียนสาระทกั ษะการเรียนรู รายวชิ าทกั ษะการเรยี นรู (ทร 21001) ระดับมัธยมศึกษาตอนตน 75
พิพธิ ภณั ฑ ศาสนสถานและอุทยานแหง ชาติ
พิพธิ ภัณฑ
เปน แหลงเรียนรูท ่ีรวบรวม รักษา คนควา วิจยั และจดั แสดงหลกั ฐานวตั ถุสง่ิ ของ ท่ีสมั พันธกับ
มนษุ ยและส่ิงแวดลอ ม เปน บริการการศึกษาที่ใหทั้งความรแู ละความเพลิดเพลนิ แกป ระชาชนทั่วไป เนน
การจัดกจิ กรรมการศกึ ษาท่เี อ้อื ใหป ระชาชนสามารถเรียนรูดวยตัวเองอยา งอสิ ระเปนสําคัญ พิพิธภัณฑ
มหี ลากหลายรปู แบบ มกี ารจดั แบงประเภทแตกตา งกันไป ซงึ่ กลา วโดยสรปุ ไดวา ประเภทของพพิ ธิ ภณั ฑ
สามารถแบงออกได 6 ประเภท ดังน้ี
ก. พพิ ิธภัณฑสถานประเภททว่ั ไป (Encyclopedia Museum) เปนสถาบันทีร่ วมวชิ าการทกุ สาขา
เขา ดวยกัน โดยจัดเปน แผนก ๆ
ข. พพิ ิธภณั ฑสถานศลิ ปะ (Museum of Arts) เปน สถาบนั ทจ่ี ัดแสดงงานศิลปะทุกแขนง เชน
พพิ ธิ ภณั ฑสถานศิลปะการแสดง หอศิลป พพิ ิธภณั ฑศิลปะสมัยใหม เปน ตน
ค. พิพธิ ภัณฑสถานวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี (Museum of Science and Technology) เปน
สถาบนั ท่จี ัดแสดงววิ ฒั นาการทางวทิ ยาศาสตรด านตางๆ เชน เคร่ืองจักรกล โทรคมนาคม ยานอวกาศ
และววิ ัฒนาการเกยี่ วกับเครอ่ื งมือการเกษตร เปนตน
ง. พิพิธภัณฑสถานธรรมชาติวิทยา (Natural Science Museum) เปน สถาบันที่จดั แสดงเร่อื ง
ราวของธรรมชาติเกย่ี วกบั เรอ่ื งของโลก ดิน หนิ แร สัตว พชื รวมท้งั สวนสัตว สวนพฤกษชาติ วนอุทยาน
และพิพธิ ภัณฑสัตวน ้าํ และสัตวบกดว ย
จ. พิพิธภณั ฑสถานประวตั ิศาสตร (Historical Museum) เปนสถาบันทจ่ี ัดแสดงหลกั ฐานทาง
ประวตั ศิ าสตร แสดงถงึ ชวี ติ ความเปนอยู วัฒนธรรมและประเพณี พิพธิ ภณั ฑประเภทน้อี าจแยกเฉพาะ
เร่อื งก็ได เชน พิพธิ ภัณฑท ี่รวบรวมและจดั แสดงหลกั ฐานทางประวัติศาสตร ซ่งึ เกี่ยวกบั การเมือง การทหาร
เศรษฐกิจ สงั คม หรอื การแสดงบานและเมอื งประวตั ิศาสตร ทง้ั นี้รวมถึงโบราณสถาน
อนุสาวรียแ ละสถานท่สี าํ คญั ทางวฒั นธรรม
ฉ. พิพิธภัณฑสถานชาตพิ นั ธุวิทยาและประเพณพี ืน้ เมือง (Museum of Ethnology) และ
การจําแนกชาติพนั ธุ และอาจจัดเฉพาะเรือ่ งราวของทองถิ่นใดทอ งถ่ินหน่งึ ซึ่งเรยี กวา พพิ ธิ ภณั ฑสถาน
พนื้ บาน และถา จัดแสดงกลางแจง โดยปลูกโรงเรอื น จัดสภาพแวดลอ มใหเหมือนสภาพจริงกเ็ รยี กวา
พิพิธภัณฑสถานกลางแจง (Open-air Museum)
อนง่ึ พพิ ิธภัณฑสถานแหง ชาติน้ันเปน พพิ ิธภัณฑท ่ีอยูภายใตก ารดแู ลของรฐั สามารถแบง
ประเภทได 3 ประเภทคอื
1. พิพธิ ภณั ฑสถานแหงชาติทีเ่ ปน สถานสะสมศิลปะโบราณวตั ถขุ องวัด และประกาศเปน
พิพธิ ภัณฑส ถานแหงชาติ ขณะนมี้ ีจํานวน 10 แหง ไดแ ก
1) พิพิธภัณฑสถานแหงชาติ วดั พระเชตุพนวมิ ลมัคลาราม กรุงเทพมหานคร
2) พพิ ธิ ภัณฑสถานแหง ชาติ วัดเบญจมบพติ ร กรงุ เทพมหานคร
3) พิพธิ ภณั ฑสถานแหงชาติ วัดมหาธาตุ อําเภอไชยา จังหวัดสรุ าษฎรธานี
4) พิพธิ ภัณฑสถานแหง ชาติ มหาวีรวงศ วัดสทุ ธจนิ ดา จงั หวัดนครราชสมี า
76 หนังสอื เรียนสาระทกั ษะการเรียนรู รายวิชาทกั ษะการเรียนรู (ทร 21001) ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนตน
5) พิพธิ ภณั ฑสถานแหงชาติ อินทบุรี วัดโบสถ อําเภออินทบรุ ี จังหวดั สิงหบุรี
6) พิพิธภณั ฑสถานแหงชาติ พระปฐมเจดยี จังหวัดนครปฐม
7) พิพิธภัณฑสถานแหงชาติ วดั พระมหาธาตุ จังหวดั นครศรีธรรมราช
8) พิพิธภัณฑสถานแหง ชาติ วัดพระธาตุหริภญุ ชยั จงั หวดั ลําพนู
9) พิพธิ ภณั ฑสถานแหงชาติ วดั มัชฉิมาวาส จังหวดั สงขลา
10) พิพิธภัณฑสถานแหงชาติ ชัยนาทมนุ ี วัดพระบรมธาตุ จงั หวดั ชัยนาท
ข. พิพธิ ภัณฑสถานแหง ชาติ แหลงอนุสรณส ถาน (Site Museum) เปนสถานท่รี วบรวม สงวน
รกั ษาและจดั แสดงส่งิ ทค่ี นพบจากแหลงโบราณสถาน เพอื่ ใหประชาชนทไ่ี ดมาชมโบราณสถานไดช มโบราณ
วตั ถุ ศิลปวัตถทุ ีข่ ดุ คนพบดวย ทําใหเกิดความรู ความเขาใจในเรอ่ื งศลิ ปวฒั นธรรม
ประวตั ิศาสตร โบราณคดีของแตล ะแหง ไดเขา ใจเหน็ คุณคา และเกิดความภาคภูมใิ จ ชว ยกันหวงแหน
รักษาสมบตั วิ ฒั นธรรมใหเ ปนมรดกของชาตสิ ืบไป พพิ ิธภณั ฑสถานแหง ชาติ ในแหลง อนสุ รณสถานที่สรา ง
ขึน้ แลว ไดแ ก
1) พพิ ิธภัณฑสถานแหงชาติเชยี งแสน จังหวดั เชียงราย
2) พิพธิ ภัณฑสถานแหงชาตเิ จาสามพระยา จังหวัดพระนครศรีอยธุ ยา
3) พพิ ิธภัณฑสถานแหงชาติรามคาํ แหง จังหวดั สโุ ขทยั
4) พิพิธภณั ฑสถานแหงชาตอิ ทู อง จังหวัดสุพรรณบุรี
5) พิพธิ ภัณฑสถานแหงชาตกิ าํ แพงเพชร จงั หวัดกาํ แพงเพชร
6) พพิ ธิ ภัณฑสถานแหง ชาตบิ า นเหลา จงั หวัดกาญจนบุรี
7) พพิ ธิ ภัณฑสถานแหง ชาตพิ ระปฐมเจดีย จังหวัดนครปฐม
8) พิพธิ ภณั ฑสถานแหง ชาตบิ า นเชียง จงั หวัดอุดรธานี
9) พิพิธภณั ฑสถานแหง ชาติวังจนั ทรเกษม จังหวดั พระนครศรอี ยธุ ยา
10) พพิ ธิ ภัณฑสถานแหงชาตสิ มเด็จพระนารายณ จังหวดั ลพบุรี
ค. พพิ ธิ ภณั ฑสถานแหงชาตสิ ว นภูมภิ าค (Regional Museum) เปน การดาํ เนินนโยบายเผย
แพรศิลปวัฒนธรรม ประวตั ิศาสตร และโบราณคดแี กป ระชาชนในภาคตางๆ โดยใชพพิ ิธภัณฑสถานเปน
ศูนยก ลางวัฒนธรรมใหก ารศึกษา แกป ระชาชนแตละภาค ไดแก
1) พพิ ธิ ภัณฑสถานแหง ชาตขิ อนแกน จงั หวัดขอนแกน
2) พิพธิ ภัณฑสถานแหงชาติเชียงใหม จงั หวดั เชียงใหม
3) พิพธิ ภณั ฑสถานแหงชาตินครศรธี รรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช
4) พิพธิ ภัณฑสถานแหงชาตปิ ราจนี บุรี จงั หวดั ปราจนี บุรี
5) พพิ ธิ ภัณฑสถานแหง ชาติสวรรคโลก จงั หวัดสโุ ขทัย
6) พิพธิ ภัณฑสถานแหง ชาตสิ งขลา จงั หวดั สงขลา
พิพธิ ภัณฑกบั การจดั กจิ กรรมการศกึ ษา พิพธิ ภัณฑไ ดม ีการจัดกิจกรรมการศกึ ษาในรปู แบบที่
หลากหลาย ดังนคี้ ือ
ก. งานบริการใหก ารศึกษา ไดแ ก
1) จดั บรกิ ารบรรยายและนาํ ชมแกนกั เรยี น ซงึ่ ติดตอนกั หมายวันเวลากบั ฝา ยการศกึ ษา
หนงั สือเรียนสาระทักษะการเรียนรู รายวิชาทักษะการเรยี นรู (ทร 21001) ระดับมธั ยมศึกษาตอนตน 77
เจา หนา ทกี่ ารศกึ ษาจะบรรยายและนําชมตามระดับความรู ความสนใจของนักเรยี นและเนนพเิ ศษในเรื่องที่
สมั พันธกับหลักสตู รวชิ าเรยี นของนกั เรียนแตล ะระดับชัน้ การศึกษา
2) จดั บรรยายและนาํ ชมแกป ระชาชนในวันอาทิตย เจาหนาที่การศกึ ษาจะบรรยายและนาํ ชม
ซึง่ เปน บริการสําหรบั ประชาชน มีทงั้ การนําชมท่ัวไป (Guided Tour) และการบรรยายแตละหอง (Gallery
Talk)
3)เปด ชน้ั สอนศิลปะแกเดก็ ระหวางปด ภาคฤดูรอน ฝายการศึกษาไดท ําการเปดสอนศลิ ปะ
แกเด็กท้ังไทยและตางประเทศ
ข. งานเผยแพรศลิ ปวัฒนธรรมแกชาวตา งประเทศ โดยอบรมมคั คุเทศกอ าสาสมัครทเ่ี ปนชาว
ตา งประเทศทอ่ี ยใู นไทยมาชว ยงานพพิ ธิ ภณั ฑสถาน เรยี กชอ่ื คณะชาวตา งประเทศวา “The National Museum
Volunteer Group” คณะอาสาสมัครทํากิจกรรมตางๆ ไดแก
1) จดั มคั คุเทศกน ําชมพพิ ธิ ภัณฑสถานแหงชาติ เปนภาษาองั กฤษ ภาษาฝรงั่ เศส ภาษา
เยอรมัน และภาษาญ่ปี นุ
2) จัดอบรมวิชาศลิ ปะในประเทศไทยระยะเวลาคร้ังละ 10-12 สปั ดาห เปน ภาษาอังกฤษ
3) จดั รายการนําชมโบราณสถาน โดยมเี จาหนา ท่ีการศกึ ษารว มไปดวย
4) จัดรายการบรรยายทางวิชาการเปนประจาํ โดยเชิญผูทรงคณุ วุฒแิ ละผเู ชี่ยวชาญเปน
ผูบ รรยาย
5) คณะอาสาสมคั รชวยงานหองสมดุ งานหอ งสมุดภาพน่ิง และงานวชิ าการอืน่ ๆ
ค. งานวชิ าการ ไดแก
1) จดั ตั้งหอ งสมดุ ศลิ ปะโบราณคดี ฝา ยการศึกษาไดป รบั ปรงุ หอ งสมดุ กองกลางโบราณคดี
ซง่ึ เดิมมหี นังสอื สว นใหญเ ปนหนงั สือท่พี มิ พในงานฌาปนกิจ จงึ ไดต ิดตอขอหนงั สือจากมลู นิธติ างๆ และได
จัดหาเงนิ จัดซ้อื หนงั สือประเภทศิลปะและโบราณคดีเขา หองสมุด และจดั หาบรรณารักษอาสาสมัครทําบัตร
หอ งสมุดและดูแลงานหองสมดุ
2) จดั ต้ังหองสมดุ ภาพน่งิ (Slide Library) มีภาพนิ่งศิลปะ โบราณวัตถแุ ละโบราณสถาน
3) จัดทํา Cataloguc ศิลปวตั ถุในพิพิธภณั ฑสถานแหงชาติ เปนภาษาอังกฤษ
4) จดั พมิ พเอกสารทางวชิ าการ
อนงึ่ ในทอ งถน่ิ ท่ีอยูห า งไกลจากแหลงวทิ ยาการ จะมกี ารจัดกจิ กรรมพพิ ธิ ภัณฑเคลอ่ื นทีซ่ ึง่ เปน
รถเคลอื่ นทีไ่ ปตามสถานท่ตี างๆ มกี ารจัดกจิ กรรมหลากหลายในรถ อาทิ จัดนทิ รรศการ บรรยาย สาธิต
และศึกษาคน ควา เอกสารตางๆ
ศาสนสถาน
วัดโบสถ มสั ยดิ เปน ศาสนสถานท่เี ปนรากฐานของวัฒนธรรมในดา นตา งๆ เปนศูนยกลางและ
สวนประกอบท่สี าํ คญั ในการทํากจิ กรรมการศกึ ษาท่ีหลากหลายของชมุ ชน และเปน แหลงเรียนรูท ่มี คี า มาก
ในทกุ ดา น เชน การใหก ารอบรมตามคาํ ส่งั สอนของศาสนา การใหการศกึ ษาดา นศลิ ปวฒั นธรรม ขนบ
ธรรมเนยี มประเพณี พธิ กี รรมตา งๆ นบั วาเปน การใหก ารศึกษาทางออมแกประชาชน วัด โบสถ และ
มัสยดิ ทเี่ ปน แหลง เรยี นรทู ่สี ําคัญ เชน วัดพระเชตุพนวิมลมงั คลาราม ถือเปนมหาวทิ ยาลัยแหงแรกของ
ไทยทีเ่ ปน แหลงเรยี นรูส าํ คัญดว ยการนวดแผนโบราณเพือ่ รักษาโรค ตํารายาสมนุ ไพร วดั พระศรีรัตน
ศาสดาราม เปน แหลงเรียนรูดวยจติ รกรรมฝาผนังเรือ่ ง รามเกียรตยิ
78 หนงั สือเรียนสาระทักษะการเรยี นรู รายวชิ าทักษะการเรยี นรู (ทร 21001) ระดับมธั ยมศึกษาตอนตน
กิจกรรม
ใหผเู รียนแตล ะคนไปสาํ รวจวัด โบสถ และมสั ยิดทอ่ี ยูในชมุ ชน ตาํ บล เขยี นเปน ประวตั ิ
ความเปนมา ความสําคญั สงิ่ ที่จะเรียนรไู ดจ ากวดั จัดทําเปนรายงานสง ครู
เรือ่ งที่ 3 การใชแหลง เรยี นรผู า นเครือขา ยอินเทอรเน็ต
มารูจักอนิ เทอรเ นต็ กันเถอะ
1. อนิ เทอรเน็ต (Internet) คอื อะไร
อนิ เทอรเน็ต เปน ระบบเครอื ขายทเ่ี ช่อื มโยงมากมายทว่ั โลกเขา ดวยกัน เหมือนใยแมงมุมหรือ
world wide web (www.) จงึ เปน แหลง ขอมลู ขนาดใหญท ี่มีขอมลู ทุกๆ ดา น ทัง้ ภาพ เสียง ภาพเคลือ่ นไหว
ใหผสู นใจเขา ไปศกึ ษาคน ควา ไดส ะดวก รวดเรว็ และงา ย การทเ่ี ครื่องคอมพวิ เตอรทถ่ี กู เช่อื มโยงไวใ น
ระบบจะสามารถตดิ ตอ กันไดน ัน้ ตองมีภาษาส่อื สารทีเ่ รียกวา “โปรโตคอล” (Protocol) เชนเดยี วกบั คนที่
ตอ งมภี าษาพดู เพอื่ ใหส่อื สารเขาใจกันได ภาษาส่ือสารในคอมพวิ เตอรมอี ยมู ากมาย แตกตา งกันตามระบบ
ที่ใช ซ่งึ คอมพวิ เตอรทุกเครอ่ื งทอี่ ยูในระบบตองใชภาษาสื่อสารเดยี วกัน ซง่ึ ถือวาเปน มาตรฐานทช่ี อ่ื วา
TCP/IP (Transmission Control Protocol / Internet Protocol) ซึ่งเปนภาษาหลักท่ที าํ ใหเ ครอื่ ง
คอมพิวเตอรท ุกเคร่อื ง สามารถติดตอถงึ กนั ได ผทู ีใ่ ชเครอื ขา ยน้ีสามารถสอ่ื สารถึงกนั ไดหลายๆ ทาง เชน
อีเมล (E-mail) เว็บบอรด (Web board) แชทรมู (Chat room) การสบื คนขอมูล และขาวสารตางๆ
รวมท้งั คดั ลอกแฟมขอ มลู และโปรแกรมมาใชไ ด
2. อนิ เทอรเ น็ตสาํ คญั อยางไร
เทคโนโลยสี ารสนเทศ (Information Technology) หลายประเทศทัว่ โลกกาํ ลงั ใหค วามสําคญั
เทคโนโลยสี ารสนเทศ หรอื เรียกโดยยอ วา “ไอที (IT)” ซึง่ หมายถึงความรูใ นวิธกี ารประมวลผล จดั เกบ็
รวบรวม เรยี กใช และนาํ เสนอขอมูลดว ยวิธีการทางอเิ ลก็ ทรอนิกส เคร่ืองมอื ทจี่ าํ เปน ตองใชส ําหรบั งาน
ไอทคี อื คอมพิวเตอร อุปกรณส อื่ สาร โทรคมนาคม โครงสรางพน้ื ฐานดานการส่อื สารไมว า จะเปนสาย
โทรศัพท ดาวเทยี ม หรือเคเบิ้ลใยแกว นาํ แสง อินเทอรเน็ตเปน เคร่อื งมือสาํ คัญอยา งหน่ึงในการประยุกต
ใชไอที หากเราจาํ เปนตอ งอาศยั ขอ มูลขาวสารในการทํางานประจําวนั อนิ เทอรเ นต็ จะเปน ชอ งทางที่ทาํ ให
เราเขา ถงึ ขอ มูลขา วสารหรือเหตุการณความเปน ไปตางๆ ท่วั โลกที่เกดิ ขึน้ ไดใ นเวลาอันรวดเร็ว ในปจจบุ นั
สามารถสืบคน ขอมูลไดง า ยๆ กวา ส่ืออ่นื ๆ อินเทอรเ น็ตเปนแหลง รวบรวมขอ มลู แหลง ใหญท ส่ี ดุ ของโลก
และเปนทร่ี วมท้ังบรกิ ารเครือ่ งมือสืบคน ขอมลู หลายประเภท จนกระทั่งกลาวไดวาอินเทอรเนต็ เปน เครอื่ ง
มอื สาํ คัญอยางหน่งึ ในการประยกุ ตใ ชเ ทคโนโลยีสารสนเทศทัง้ ในระดบั บุคคลและองคกร
หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการเรียนรู รายวชิ าทักษะการเรยี นรู (ทร 21001) ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนตน 79
3. ประวัตคิ วามเปน มาของอินเทอรเ น็ต
ป พ.ศ.2500 (1957) โซเวยี ตไดป ลอ ยดาวเทยี ม Sputnik ไปนอกโลก ทาํ ใหส หรัฐอเมรกิ า
ไดต ระหนักถงึ ปญหาทอ่ี าจจะเกดิ ขนึ้ ดงั นนั้ พ.ศ.2512 (1969) อนิ เทอรเ น็ตถือกาํ เนิดขนึ้ ครัง้ แรก โดย
องคกรทางทหารของสหรัฐอเมริกา ช่ือวา ยู.เอส.ดีเฟนซ ดพี ารทเมนท (U.s.Defence Department) เปน
ผูค ดิ คน ระบบขึน้ มา มวี ัตถุประสงคคือ เพ่อื ใหม ีระบบเครอื ขา ยท่ไี มม ีวันตาย แมจะมสี งคราม ระบบการ
สอ่ื สารถูกทาํ ลายหรือตดั ขาด แตระบบเครอื ขายแบบน้ยี งั ทํางานได ซง่ึ ระบบดังกลา วจะใชว ธิ กี ารสงขอ มลู
ในรปู ของคล่นื ไมโ ครเวฟ ฝา ยวจิ ยั ขององคกรจึงไดจดั ต้ังระบบเน็ตเวิรก ข้นึ มา เรียกวา ARPAnet ยอ มา
จากคําวา Advance Research Project Agency net ซึ่งประสบความสําเร็จและไดรับความนิยมในหมูของ
หนว ยงานทหาร องคกร รัฐบาล และสถาบันการศึกษาตางๆ เปนอยา งมาก จึงมแี นวความคิดในการ
วจิ ัยระบบทส่ี ามารถเชือ่ มโยงเครอ่ื งคอมพวิ เตอรและแลกเปลย่ี นขอ มลู ระหวา งระบบท่แี ตกตา ง ตลอดจน
สามารถรบั -สงขอ มลู ระหวา งกนั ไดอยางไมผิดพลาด แมว าคอมพิวเตอรบางเครื่อง หรอื สายรับสง สญั ญาณ
เสียหายหรอื ถกู ทําลาย สาํ หรบั ประเทศไทยการเช่อื มตอเขา สอู นิ เทอรเน็ต มีจดุ กําเนิดมาจากเครอื ขา ย
คอมพวิ เตอร ระหวา งมหาวทิ ยาลัย หรอื ท่ีเรยี กวา “แคมปสเน็ตเวิรก ” (Campus Network) เครือขาย
ดังกลาวไดร บั การสนบั สนุนจาก “ศูนยเทคโนโลยอี ิเล็กทรอนกิ สแ ละคอมพวิ เตอรแ หงชาต”ิ (NECTEC)
จนกระทั่งในเดือนสิงหาคม ป พ.ศ. 2535 ไดเชื่อมเขาสูอินเทอรเน็ตโดยสมบูรณ ถาจะกลาวถึง
พฒั นาการประเทศไทย ตั้งแตป พ.ศ. 2530 ไดเ รมิ่ มีการตดิ ตอกับอินเทอรเ น็ตโดยใช E-mail โดยเริม่ ที่
“มหาวิทยาลยั สงขลานครินทรวทิ ยาเขตหาดใหญ” และสถาบันเทคโนโลยแี หงเอเชยี เปนแหงแรก
อินเทอรเนต็ ในลกั ษณะเปน แหลงเรียนรูสาํ คัญในโลกปจจบุ นั
ถาจะพูดถึงวา อินเทอรเ น็ตมคี วามจําเปน และเปนแหลง เรยี นรทู ี่สาํ คัญท่สี ดุ คงจะไมผ ดิ นกั เพราะ
เราสามารถใชชองทางนี้ทําอะไรไดมากมายโดยที่เราก็คาดไมถึง ถาอยางนั้นลองมาดูซิวาอินเทอรเน็ตมี
ความสาํ คัญอยา งไรบา งกับเราในโลกปจจุบัน
1. เหตผุ ลสาํ คญั ทท่ี าํ ใหแ หลง เรยี นรผู า นเครอื ขา ยอนิ เทอรเ นต็ ไดร บั ความนยิ มแพรห ลาย คอื
1. การสื่อสารบนอินเทอรเน็ตเปนแหลงเรียนรูที่ไมจํากัดระบบปฏิบัติการของเคร่ือง
คอมพิวเตอร คอมพิวเตอรท ่ีตางระบบปฏิบัติการกส็ ามารถตดิ ตอส่ือสารกนั ได
2. แหลง เรยี นรูผา นเครอื ขา ยอนิ เทอรเนต็ ไมมขี อ จํากัดในเรื่องของระยะทาง ไมว าจะอยภู าย
ในอาคารเดียวกัน หา งกนั คนละมมุ โลก ขอ มลู กจ็ ะสามารถสง ผา นถึงกันไดดวยเวลารวดเร็ว
3. อนิ เทอรเ นต็ ไมจํากดั รูปแบบของขอมูล ซึ่งมไี ดทั้งขอ มลู ทเี่ ปน ขอ ความอยางเดียว หรือ
อาจมภี าพประกอบ รวมไปถงึ ขอมูลชนดิ มลั ตมิ เี ดยี คือ มที ้งั ภาพเคลอ่ื นไหวและมีเสียงประกอบดวยได
2. หนา ท่ีและความสาํ คัญของแหลง เรียนรูอนิ เทอรเนต็
การส่ือสารในยคุ ปจ จุบันทีก่ ลาวขานกนั วาเปน ยคุ ไรพ รมแดนนนั้ การเขา ถึงกลมุ เปาหมายจํานวน
มาก ๆ ไดใ นเวลาอนั รวดเร็ว และใชต นทุนในการลงทนุ ตาํ่ เปนส่ิงทพี่ งึ ปรารถนาของทุกหนว ยงาน และอิน
เทอรเนต็ เปน สอื่ ที่สามารถตอบสนองตอ ความตองการดงั กลาวได จงึ เปนความจําเปน ที่ทุกคนตอ งใหความ
80 หนงั สอื เรยี นสาระทักษะการเรียนรู รายวชิ าทักษะการเรยี นรู (ทร 21001) ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนตน
สนใจและปรับตวั ใหเขากบั เทคโนโลยีใหมน ี้ เพอื่ จะไดใ ชป ระโยชนจ ากเทคโนโลยดี ังกลาวอยางเต็มที่
อนิ เทอรเนต็ ถอื เปน ระบบเครอื ขายคอมพิวเตอรส ากลที่เชื่อมตอ เขาดวยกนั ภายใตม าตรฐาน
การสือ่ สารเดยี วกัน เพ่อื ใชเ ปนเคร่ืองมอื สือ่ สารและสบื คนสารสนเทศจากเครอื ขายตา งๆ ทว่ั โลก ดงั นน้ั อนิ
เทอรเ น็ตจงึ เปนแหลง รวมสารสนเทศจากทุกมุมโลก ทุกสาขาวิชา ทุกดา น ทั้งบันเทิงและวชิ าการ ตลอดจน
การประกอบธรุ กิจตางๆ
3. ความสาํ คญั ของแหลงเรยี นรูอ นิ เทอรเนต็ กบั งานดานตางๆ
ดา นการศกึ ษา
1. สามารถใชแ หลง คน ควา หาขอมูล ไมวาจะเปน ขอมูลทางวชิ าการ ขอมูลดา นการบันเทงิ ดาน
การแพทย และอ่นื ๆ ที่นาสนใจ
2. ระบบเครือขายอนิ เทอรเน็ตจะทําหนาทเ่ี สมอื นเปน หองสมดุ ขนาดใหญ
3. ผใู ชส ามารถใชอ นิ เทอรเนต็ ติดตอ กับแหลง เรียนรูอ่นื ๆ เพอ่ื คน หาขอ มลู ทกี่ าํ ลงั ศกึ ษาอยไู ด
ทัง้ ทีข่ อมูลทเ่ี ปนขอ ความ เสียง ภาพเคลอื่ นไหวตางๆ เปนตน
ดา นธุรกิจและการพาณชิ ย
1. ในการดําเนินงานธุรกิจ สามารถคนหาขอ มลู ตางๆ เพื่อชวยในการตัดสินใจทางธรุ กิจ
2. สามารถซอ้ื ขายสนิ คาผานระบบเครอื ขา ยอนิ เทอรเ นต็
3. บรษิ ัทหรือองคกรตางๆ กส็ ามารถเปดใหบรกิ ารและสนบั สนุนลูกคาของตนผานระบบเครือ
ขา ยอินเทอรเ น็ตได เชน การใหคาํ แนะนาํ สอบถามปญหาตา งๆ ใหแกลูกคา แจกจายตวั โปรแกรมทดลอง
ใช (Shareware) หรอื โปรแกรมแจกฟรี (Freeware) เปนตน
ดานการบนั เทงิ
1. การพกั ผอ นหยอนใจ สนั ทนาการ เชน การคน หาวารสารตางๆ ผา นระบบเครอื ขา ยอิน
เทอรเ นต็ ท่เี รียกวา Magazine Online รวมทงั้ หนงั สอื พิมพแ ละขา วสารอื่นๆ โดยมีภาพประกอบทีจ่ อ
คอมพิวเตอรเ หมือนกบั วารสารตามรา นหนังสอื ทั่วๆ ไป
2. สามารถฟง วทิ ยุผานระบบเครือขายอนิ เทอรเน็ตได
3. สามารถดึงขอ มลู (Download) ภาพยนตรต ัวอยา งทงั้ ภาพยนตรใ หมและเกา มาดไู ดจ าก
เหตผุ ลดังกลาว พอจะสรุปไดว า อินเทอรเ น็ตมคี วามสําคญั ในรูปแบบ ดงั น้ี
3.1 การประยกุ ตใชเทคโนโลยีสารสนเทศทีท่ ันสมัย
3.2 การติดตอ สือ่ สารทสี่ ะดวกและรวดเรว็
3.3 แหลง รวบรวมขอมลู แหลง ใหญท ่ีสุดของโลก โดยสรปุ อนิ เทอรเ น็ตไดนํามาใชเ ครอื่ งมือ
ท่ีจําเปน สําหรับงานไอที ทําใหเกดิ ชองทางในการเขาถึงขอมลู ทร่ี วดเร็ว ชวยในการตดั สินใจและบรหิ าร
งานทัง้ ระดบั บุคคลและองคกร
4. ความสําคญั ของแหลงเรียนรูผานเครือขา ยอนิ เทอรเ นต็
ความสาํ คญั ของขอ มลู แหลงเรยี นรผู านเครอื ขายอนิ เทอรเ นต็ เปนสิง่ ท่ีตระหนกั กันอยเู สมอ
1. การจดั เกบ็ ขอมลู จากแหลง เรียนรผู านเครือขา ยอินเทอรเ นต็ ไดง า ยและส่อื สารไดรวดเร็ว
การจัดเกบ็ ขอ มลู จากแหลง เรยี นรูผา นเครอื ขา ยอนิ เทอรเ นต็ ซง่ึ อยูในรปู แบบของสัญญาณอิเลก็ ทรอนกิ ส
ผเู รียนสามารถจัดเกบ็ ไวใ นแผน บนั ทกึ ขอมลู สามารถบนั ทึกไดมากกวา 1 ลานตวั อกั ษร สําหรับการส่ือสาร
หนงั สอื เรยี นสาระทักษะการเรยี นรู รายวิชาทักษะการเรียนรู (ทร 21001) ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนตน 81
ขอมูลจากแหลง เรียนรผู านเครือขายอนิ เทอรเ น็ตนั้น ขอ มูลสามารถสงผา นสญั ญาณอิเลก็ ทรอนกิ สไ ดดวย
อตั รา 120 ตัวอกั ษรตอวนิ าทีแลว และสามารถสงขอ มลู 200 หนา ไดใ นเวลาเพียง 40 นาที โดยทีผ่ ูเรียน
ไมตอ งเสียเวลานง่ั ปอนขอ มูลเหลานน้ั ซํา้ ใหมอ ีก
2. ความถกู ตอ งของขอ มูลจากแหลงเรียนรูผ านเครอื ขายอินเทอรเ นต็ โดยปกตมิ กี ารสง
ขอมูลดว ยสัญญาณอิเลก็ ทรอนิกสจ ากจุดหนึ่งไปยังจดุ หนึง่ ดวยระบบดจิ ิตอล วิธกี ารรบั สง ขอ มูลจะมกี าร
ตรวจสอบสภาพของขอมลู หากขอ มลู ผิดพลาดก็มีการรับรแู ละพยายามหาวิธีแกไขใหข อมูลทไี่ ดร ับ มคี วาม
ถูกตอ ง โดยอาจใหท ําการสง ใหม กรณที ผ่ี ิดพลาดไมม าก ผูรับอาจใชโปรแกรมของตนแกไ ขขอ มลู ใหถกู
ตอ งไดด ว ยตนเอง
3. ความรวดเร็วของการทาํ งานจากแหลง เรยี นรผู านเครือขายอินเทอรเ น็ต โดยปกตสิ ญั ญาณ
ทางไฟฟา จะเดนิ ทางดว ยความเรว็ เทา แสง ทาํ ใหก ารสง ผา นขอ มลู จากแหลง เรยี นรผู า นเครอื ขา ยอนิ เทอรเ นต็
จากซกี โลกหนง่ึ สามารถทาํ ไดร วดเรว็ ถงึ แมว า ขอ มลู จากฐานขอ มลู ของแหลง เรยี นรนู น้ั จะมขี นาดใหญก ต็ าม
ความรวดเรว็ ของระบบเครือขายอินเทอรเนต็ จะทําใหผ ูเรยี นสะดวกสบายอยางยงิ่ เชน การทาํ บตั รประจาํ -
ตัวประชาชนผูรับบรกิ ารสามารถทาํ ทีใ่ ดก็ได เพราะระบบฐานขอมลู จะเชื่อมตอถงึ กนั ไดท ุกท่ีทั่วประเทศ
ทําใหเ กิดความสะดวกกบั ประชาชนผรู บั บริการ
4. แหลง เรียนรผู านเครอื ขายอนิ เทอรเ นต็ มตี นทุนประหยัด การเช่อื มตอคอมพิวเตอรเขาหากัน
เปน เครือขา ย เพ่อื รับและสงหรือสําเนาขอมูลจากแหลง เรยี นรูผ านเครือขายอินเทอรเ นต็ ทาํ ใหราคาตนทุน
ของการใชข อ มลู ประหยัดมาก เมื่อเปรยี บเทียบกับการจัดสงแบบอน่ื ซึ่งผูเ รียนสามารถรบั และสง ขอ มูล
จากแหลง เรียนรใู หระหวางกนั ผานทางสัญญาณอเิ ลก็ ทรอนกิ สไดส ะดวก รวดเร็ว และถูกตอง
5. ช่อื และเลขทีอ่ ยูไอพขี องแหลง เรยี นรผู านเครอื ขายอินเทอรเ นต็ คอมพวิ เตอรทุกเครอ่ื งที่ตอ
อยูบนเครอื ขายอนิ เทอรเนต็ จะมเี ลขทอ่ี ยูไอพี (IP address) และแตละเครือ่ งท่วั โลกจะตองมีเลขท่ีอยไู อพี
ไมซ า้ํ กนั เลขทอ่ี ยไู อพนี ีจ้ ะไดรับการกาํ หนดเปน กฎเกณฑใ หแ ตล ะองคก รนาํ ไปปฏิบัติ เพื่อใหระบบปฏิบัติ
การเรยี กช่ืองาย และการบรหิ ารจดั การเครือขา ยทาํ ไดด ี จงึ กําหนดชือ่ แทนเลขท่ีอยไู อพี เรียกวา โดเมนเนม
โดยจะมีการตั้งชอื่ สําหรบั เคร่ืองคอมพวิ เตอรแตล ะเครือ่ งท่ีอยบู นเครอื ขาย เชน
ตารางโดเมนเนมทีป่ ระเทศไทยใช
ชอ่ื โดเมนหมายเลข 4 ความหมาย
ac (academic) สถาบันการศกึ ษา
co (company) บรษิ ัท หา งราน
go (government) หนวยงานของรัฐบาล
or (organization) องคกรทไี่ มแสวงหากาํ ไร
in (individual) สวนบคุ คล
mi (military) หนวยงานทางทหาร
net (network) ผใู หบรกิ ารเครอื ขาย
com (Commercial) หนวยงานเอกชน ธรุ กิจ
82 หนังสอื เรียนสาระทกั ษะการเรียนรู รายวิชาทักษะการเรียนรู (ทร 21001) ระดบั มธั ยมศึกษาตอนตน
แนวโนม การใชอ นิ เทอรเ น็ตที่เปน แหลง เรยี นรสู ําคญั
เปน ทแ่ี นน อนแลว วา ในอนาคตอนิ เทอรเ นต็ จะเขา มามสี ว นรว มกบั ชวี ติ ประจาํ วนั ของคนเรามากขน้ึ
และจะชว ยอํานวยความสะดวกในการทาํ งานไดอยางมีประสิทธิภาพ โดยมีรปู แบบใหม ดงั นี้
การคยุ โทรศัพทผ า นระบบอินเทอรเน็ต (Voice over IP) โดยองคการโทรศพั ทแหง
ประเทศไทย กน็ ํามาใชผ านหมายเลข 1234 ทว่ั ประเทศ ต้ังแตตน ป 2545
การคุยระยะไกลแบบมีภาพ และเสียงของคสู นทนา (Voice conference)
การนําอนิ เทอรเนต็ มาประยุกตก บั เครือขายเคเบ้ิลทีวี (Web TV & Cable MODEM)
การประยกุ ตใชอนิ เทอรเ นต็ กบั เครอื่ งใชตางๆ ในชีวติ ประจาํ วนั (Internet Device)
กิจกรรมทายเรอ่ื ง
ใหผ ูเรียนบอกถึงความแตกตางระหวา งหองสมุดกับแหลง เรยี นรูผานเครือขายอินเทอรเ น็ต
และบอกถึงขอ ดีแหลง เรียนรผู า นเครือขา ยอินเทอรเ นต็ ตามความคิดของทาน
กจิ กรรมทา ยเรือ่ ง
ใหผูเรยี นบอกถงึ ความสาํ คัญของแหลง เรียนรผู านเครือขา ยอนิ เทอรเ น็ตวา มีความสาํ คญั กับ
ตวั ผเู รยี นในดา นใดบาง และสามารถนาํ ไปใชประโยชนสําหรับชมุ ชนของตนเองไดอ ยา งไร
หนังสือเรยี นสาระทักษะการเรียนรู รายวชิ าทกั ษะการเรยี นรู (ทร 21001) ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนตน 83
อินเทอรเนต็ กับการเปน แหลงเรยี นรูในชีวิตประจาํ วนั
เครอื่ งมอื ทสี่ ําคญั ในการใชอ นิ เทอรเ นต็ เพ่ือเปน แหลงเรียนรู
ในการเขา ใชโ ปรแกรมอินเทอรเนต็ เอค็ ซพลอเรอะ Internet Explorer เปนโปรแกรมทไี่ ดร บั ความ
นยิ มมากโปรแกรมหนึง่ ในหนา ตางของโปรแกรมอนิ เทอรเ น็ต มเี ครื่องมอื ทส่ี าํ คญั ทค่ี วรรจู กั เพ่อื การใชง าน
ไดแ ก
ª¡ÿÉ Back ¬âÕπ°≈—∫‰ªÀπâ“∑ºË’ “à π¡“
ªÿÉ¡ Forward Àπâ“∂—¥‰ª
ª¡ÿÉ Stop À¬ÿ¥°“√μ‘¥μÕà ◊ÕË “√°∫— ‡«Á∫∑’ˇªî¥Õ¬àŸ
ª¡Éÿ Refresh °“√‡√’¬°Àπ“â ‡«Á∫‡æ®´”È °√≥’∑Ë’Àπ“â ‡«Á∫‡æ®π—πÈ ¡ª’ ≠í À“À√Õ◊ ‡ªî¥‰¡‰à ¥â
ªÿÉ¡ Home °≈∫— ‰ª‡«Á∫‰´μ∑å ’‡Ë ª¥î §√Èß— ·√°
ª¡Éÿ Search §âπÀ“‡«Á∫‰´μå∑Ëμ’ Õâ ß°“√
ªÉÿ¡ Favorites ‡°∫Á Àπ“â ‡«Á∫‰´μ∑å ’™Ë Õ∫ À√◊Õ‡¢“â „™∫â àÕ¬ “¡“√∂‡√’¬°‰¥∑â π—
ªÉ¡ÿ History ‡°Á∫Àπ“â ‡«Á∫‰´μå∑‡Ë’ §¬‡¢â“‰ª„™∫â √‘°“√
ªÿÉ¡ Mail ßà ®¥À¡“¬Õ‘‡≈Á°∑√Õπ°‘ å E-mail
ªÿÉ¡ Print §” ß—Ë æ‘¡æå¢Õâ ¡Ÿ≈ÕÕ°∑“߇§√Õ◊Ë ßæ¡‘ æå
ªÿ¡É Messenger ‡¢â“‚ª√·°√¡ÀÕâ ß π∑π“ (Chat Room)
การใชง านโปรแกรมอนิ เทอรเนต็ มรี ายละเอยี ดมาก ใหผ ูเ รียนคน หาเพ่มิ เติมจากคมู อื การใชง านท่ี
มีใหดาวโหลด (Download) หลายเว็บไซต
84 หนงั สอื เรียนสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวิชาทักษะการเรียนรู (ทร 21001) ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนตน
การบรกิ ารแหลงเรยี นรผู านเครือขา ยอินเทอรเนต็
1. การสบื คน ขอ มูลทางอินเทอรเน็ต
ในการสืบคนหาขอมูลผานเครือขายอินเทอรเน็ต มีเครื่องมือที่ชวยในการสืบคนที่สะดวก
เรียกวา โปรแกรมคนหา (Search Engine) ซึง่ โปรแกรมคน หานสี้ ามารถใชไ ดห ลายภาษา เชน ภาษาไทย
ภาษาอังกฤษ ภาษาจีน โปรแกรมคน หาทเ่ี ปน ทีน่ ยิ มท่ีสามารถใชภ าษาไทย คอื เว็บไซต
กูเกลิ (Google)
ขน้ั ตอนในการใชโ ปรแกรมคน หา
1. เปดโปรแกรมอนิ เทอรเ นต็ (Internet Explorer)
2. พิมพช ่ือเวบ็ ไซต www.google.com ลงในชอ งแอด็ เดรส (Address) แลว กดปนุ Go
หรอื กดเอน็ เตอร (Enter) รอจนหนาตา งของเว็บไซตก เู กลิ Google ขึน้
3. หนาตางของเวบ็ ไซตก เู กิล Google มีสว นประกอบดงั ภาพดานลา ง
4. มีบรกิ ารที่สามารถเขาถึงไดส ะดวกในการคน หา 6 รายการ คือ รปู ภาพ กลมุ ขา ว บล็อก
สารบบเว็บ Gmail และเพิ่มเติม
5. พิมพค ําสาํ คัญหรอื สิง่ ที่ตองการคน หาในชอ งคนหาแลวกดปุมคนหาโดย Google
6. เมื่อกดปุมคน หาโดย Google กจ็ ะขึน้ รายละเอยี ดของเว็บไซตเกี่ยวขอ งกับคาํ สําคัญหรือ
สิ่งท่ีตอ งการคน หา
7. คลกิ ขอ ความทข่ี ดี เสน ใตเ พอ่ื ศกึ ษารายละเอยี ด จะมกี ารเชอ่ื มโยง (Link) ไปเวบ็ ไซตท ต่ี อ งการ
หนงั สือเรยี นสาระทักษะการเรยี นรู รายวิชาทักษะการเรยี นรู (ทร 21001) ระดับมัธยมศึกษาตอนตน 85
2. ไปรษณียอิเล็กทรอนิกส (E-mail)
E-mail เปนบริการในระบบเครือขายคอมพิวเตอรที่สาํ คัญทมี่ ผี ูนิยมใชบรกิ ารกันมากทสี่ ดุ
สามารถสง ตัวอกั ษร ขอ ความ แฟมขอมูล ภาพ เสียง ผา นระบบเครอื ขายคอมพวิ เตอรไ ปยงั ผูรบั อาจ
จะเปน คนเดยี ว หรอื กลมุ คนโดยทั้งที่ผสู ง และผรู ับเปนผูใชที่อยูใ นระบบเครอื ขายคอมพวิ เตอรเ ชน เดียว
กนั ชว ยใหสามารถตดิ ตอ ส่ือสารระหวา งกันไดทว่ั โลก มีความสะดวก รวดเร็ว และสามารถสื่อสารถึงกัน
ไดต ลอดเวลาโดยไมต องคาํ นึงถึงวา ผูร ับจะอยูที่ไหน จะใชเครื่องคอมพวิ เตอรอยหู รอื ไม เพราะไปรษณยี
อิเลก็ ทรอนกิ สจ ะเก็บขอความเหลา นั้นไว เมอ่ื ผูรบั เขา สรู ะบบเครอื ขา ย ก็จะเห็นขอ ความนน้ั รออยูแลว
ความสะดวกเหลาน้ที าํ ใหน กั วิชาการสามารถแลกเปลี่ยนขอ มูลขาวสารถึงกันและกัน นักศึกษาสามารถ
ปรึกษา หรือฝก ฝนทกั ษะกบั อาจารย หรือเพือ่ นนักศึกษาดวยกันเอง โดยไมตองคาํ นงึ ถงึ เวลา และระยะทาง
โดยผูใชสามารถตดิ ตอสือ่ สารถงึ กันไดไมวาจะอยูตรงสวนใดของมุมโลก
ไปรษณียอ ิเล็กทรอนกิ สเปนส่อื ประเภทหนึ่งทเ่ี หมาะสมในการเรียนรู และชว ยขจัดปญหาในเร่อื ง
ของเวลา และระยะทาง ในยคุ สารสนเทศดงั เชน ปจจบุ ัน ระบบการส่อื สารที่มีประสิทธภิ าพจะมบี ทบาท
สําคัญในการพัฒนาสงั คมใหเ ขาถึงขอมลู ขาวสารไดอ ยางรวดเร็ว วธิ กี ารใช E-mail นัน้ จาํ เปน จะตอ งมี
E-mail Adress ของตวั เอง โดยสมัครทเี่ วบ็ ไซตที่มีบรกิ ารรบั -สง เชน hotmail.com , thaimail.com ,
Yahoo.com เปน ตน
อีเมลแ อดเดรส (E-mail Address) คือ ทอ่ี ยูใ นอินเทอรเ นต็ หรือทอ่ี ยขู องตจู ดหมายของผูใช
อินเทอรเน็ต ใชส ําหรับบอกตาํ แหนง ของผูรบั วา อยูท่ไี หน สว นประกอบของอเิ มลแ อดเดรสประกอบดว ย
1. ช่ือบัญชสี มาชิกของผูใชเ รียกวา User name ซงึ่ เราจะใชชอ่ื จริงชอ่ื เลน หรือชือ่ องคก รกไ็ ด
2. เคร่อื งหมาย @ (at sign) เราอา นวา “แอท”
3. โดเมนเนม (Domain Name) เปน ทีอ่ ยูข องอินเทอรเ นต็ เซอรฟเวอร ทเ่ี ราสมคั รเปนสมาชกิ
อยู เพือ่ อา งถงึ เมลเ ซริ ฟเวอร
4. รหสั บอกประเภทขององคกรและประเทศ ในทนี่ ค้ี อื .co.th โดยท่ี .co หมายถงึ commercial
เปน บรกิ ารเกีย่ วกับการคา สว น .th หมายถงึ Thailand อยใู นประเทศไทย
หลงั จากท่ีเรามี E-mail Address เปนของตวั เองแลว การสง mail นั้นไมม ีอะไรยากเย็น เพยี งเรา
มี E-mail Address ของคนทีเ่ ราตอ งการจะสง mail ไปหา เทานีก้ ็ถอื วาเราทาํ สาํ เรจ็ ภารกจิ ไปกวาครึง่
หน่งึ แลว เมือ่ เรา Login เขา ไปแลว ใหเ ลือก menu send mail เมอ่ื คลิกเขาไปจะพบแบบฟอรม ใหกรอก
ชอ งแรกใหใ ส E-mail address ของผทู ี่เราตอ งการสง ขอ ความไปถึง สว น Subject กเ็ ปน หวั ขอ ของจดหมาย
ที่เราตอ งการสง ไป ซึ่งในชอ งน้เี ราจะใสห รือไมใ สก ็ได แตท างท่ดี ีเราควรจะใสเพ่ือใหผรู ับจดหมายทราบ
วา เร่ืองทเ่ี ราสงมาเปนเรือ่ งอะไร เรงดวนแคไหน ตอมาคอื ชอง cc ชอ งน้ีนนั้ หมายถงึ เราตอ งการสง สาํ เนา
จดหมายนใ้ี หใครบาง ใหใ ส E-mail address ลงไป หากมมี ากใหใชเ ครอื่ งหมาย , ค่ันแตละ E-mail address
สวนในชอง Bcc น้ัน กห็ มายถงึ เราตอ งการสง สาํ เนาใหใครบา งเชน กัน แตจะแตกตางกับ cc ตรงทผี่ รู ับจะ
มองไมเปนวา เราสง สําเนาใหใ ครบาง ในขณะท่ี cc น้ันผูทีร่ ับเมลจะสามารถรบั ทราบวาเราสง copy ไปให
ใครบา ง จากนนั้ เรากส็ ามารถพมิ พเ น้อื ความลงในชองวางดานลา งไดตามพอใจ เม่อื เสรจ็ แลง คลกิ ปมุ send
ซึง่ จะอยไู มดานลา งกด็ านบนของจอ รอสกั ครูกเ็ ปนอันเรยี บรอย แตถ าหากคอมพิวเตอรข องคุณปรากฏ
หนา ตา งใหยืนยนั การสง กใ็ หคลิก OK ไป เทานนั้ ก็เรยี บรอ ย
86 หนงั สือเรียนสาระทกั ษะการเรียนรู รายวิชาทักษะการเรยี นรู (ทร 21001) ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนตน
การใชง านไปรษณยี อิเล็กทรอนิกสหรืออเี มล (E-mail) จําเปน จะตอ งมีโปรแกรมสําหรบั ทาํ การ
รบั -สงอเี มล (E-mail) ซึง่ มใี หเ ลือกใชงานอยมู ากมาย หลายโปรแกรมกท็ ําหนา ทรี่ ับ-สงอเี มล (E-mail)
กับเครือขายอนิ เทอรเ น็ตอยางเดียว แตบางโปรแกรมก็มีความสามารถในการใชงานกับอเี มล (E-mail)
ระบบอื่น ๆ ไปดวย ซง่ึ ขนึ้ อยกู ับระบบการตดิ ตอหรือโพรโทคอล (Protocol) ระหวา งโปรแกรมรบั -สง
อีเมล (E-mail) น้นั กบั เครื่องคอมพวิ เตอรท่ีใหบรกิ ารรับ-สง อเี มล (Mail Server) วา จะติดตอ กนั ในรูป
แบบใด ถาเปนการรบั -สง อเี มลผ านเครือขายอินเทอรเนต็ แลว โดยสว นมากในการรบั เมลจ ะใชโพรโทคอล
POP 3 (Post Office Protocol Viersion 3) หรือ IMAP 4 (Internet Message Access Protocol
Version 4) สว นในการสง เมลจ ะใชโพรโทคอล SMTP (Simple Mail Transfer Protocol)
การรับ-สงอีเมลไ ปยังเครอ่ื ง Mail Server จะกระทาํ ไปพรอ มๆ กัน คอื เปนการแลกเปล่ยี น
อเี มลร ะหวางเครอื่ งคอมพิวเตอรของเรากบั เคร่อื งทเ่ี ปน Mail Server น่นั เอง โดยจะเร่ิมจากการสง อีเมลท ่ี
อยูใน Outbox ออกไปกอน จากน้นั จงึ จะเปนการตรวจสอบวา มอี ีเมลม าถึงเราหรอื ไม ถา มีกจ็ ะรบั เขามา
ใสท ีโ่ ฟลเดอร Inbox ใหดว ย
1. เมื่อพรอมท่จี ะรับและสงอีเมลกบั Mail Server บนอนิ เทอรเนต็ ใหค ลิกทปี่ มุ Send/Receive
บนแถบเคร่ืองมือ หรือคลกิ ทเ่ี มนู Tool>Snd and Receive โดยจะมตี วั เลือก ตอไปน้ี
- Send and Receive All คือ ใหทาํ การรบั และสง อเี มลท ั้งหมด
- Receive Ass คือ เปน การเลือกที่จะรบั อเี มลเ พยี งอยา งเดียว และยังไมสงอีเมลท ่ีคา งใน
โฟลเดอร Outbox ออกไป
- Send All คอื การเลอื กสง อเี มลเพยี งอยา งเดียว โดยยังไมตองการรับอเี มลใหเ ขามาเก็บไว
ในโฟลเดอร Inbow ถายังไมไดทาํ การเช่ือมตอ อนิ เทอรเน็ตในขณะนน้ั ปรากฏไดอะลอ กบอ กซ ใหเลอื ก
หมุนเบอรโ ทรศัพทเ ขาหาผูใ ชบริการอินเทอรเน็ต (ISP) แตถา กาํ หนดไวแ ลว โปรแกรมจะทาํ การหมุน
โทรศัพทอตั โนมัติและจะมีการทาํ งานรับ-สง อเี มลไ ดก็ตอเม่ือมกี ารเชือ่ มตออินเทอรเนต็ เรียบรอ ยแลว
2. จะแสดงไดอะลอ็ กบอ กซ Outlook Express แสดงความคบื หนาในการทาํ งานซง่ึ อาจคลิกปมุ
Hide เพ่ือซอนไว ปมุ Stop เพ่อื หยุดการรบั -สง อเี มล หรือปุม Details เพอ่ื ดูรายละเอยี ดการทาํ งานใน
แตละข้ึนได
3. การถา ยโอนขอ มลู ระหวา งกนั (FTP : File Transfer Prodtocal) บรกิ ารนส้ี ามารถใช Download
แฟมผา น browser ไดเพราะการ download คือ การคดั ลอกโปรแกรมจาก server มาไวใ นเครอ่ื งของตน
แตถ าจะ Upload แฟม ซ่ึงหมายถงึ การสง แฟมจากเครอ่ื งของตนเขา ไปเกบ็ ใน server เชน การปรับปรุง
homepage ใหท นั สมยั ซึ่ง homepage ของตนถกู ตดั เก็บใน server ท่ีอยูอีกซีกโลกหนง่ึ จะตองใชโปรแกรม
อื่น เพื่อสงแฟมเขาไปใน server เชน โปรแกรม Cuteftp หรือ wsftp หรือ ftp ของ window การ download
น้นั ไมยาก หากผใู หบรกิ ารยอดมใหใ ครกไ็ ดเขาไป download แฟม ใน server ของตน และผใู ชบริการ
รูวาแฟมท่ีตอ งการน้นั อยทู ใ่ี ด แตการ uplode มกั ไมง า ย เพราะตองใชโ ปรแกรมเปน และมีความเปน เจา
ของในเนือ้ ที่ที่จะกระทาํ รวมทั้งมี userid และ password เพ่อื แสดงสิทธิในการเขาใชบ ริการ การศึกษาการ
สง แฟม เขา ไปใน server อาจตอ งหามาอานเพอื่ ศกึ ษาวธิ กี ารสง หรอื หาอานไดจากเว็บทีใ่ หบริการ upload
แฟม ซ่งึ มักเขียนไวล ะเอยี ดดีอยแู ลว
หนงั สือเรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวิชาทกั ษะการเรียนรู (ทร 21001) ระดบั มัธยมศึกษาตอนตน 87
4. การสนทนาหรือหองสนทนา (Chat Room) Chat Room (หอ งสนทนา) คือ การ
สนทนาออนไลนอ กี ประเภทหนึ่งท่ีมกี ารสงขอ มูลถึงกนั โตตอบกนั ไดอ ยางรวดเรว็ แมไมไ ดอยใู นสถานที่
เดยี วกนั แลกเปลีย่ นความคิดเห็นกนั ไดใ นทันที ไมจํากัดอายแุ ละเพศ ซ่งึ การเขาไปสนทนาเราจําเปน
ตองเขา ไปในเวบ็ ไซตท ใ่ี หบริการหอ งสนทนา เราสามารถแลกเปลย่ี นความคดิ เห็นกับเพือ่ นได ไมว าจะ
เพอ่ื ความรูหรือบนั เทิง ผใู ชบริการสามารถคยุ โตตอบกบั ผูใ ชคนอ่ืนๆ ในอินเทอรเ น็ตไดใ นเวลาเดียวกัน
(โดยการพมิ พเขาไปทางคียบอรด ) เสมือนกบั การคยุ กนั แตผานเครอ่ื งคอมพวิ เตอรของท้งั สองที่ ซ่ึงก็
สนกุ และรวดเรว็ ดี บริการสนทนาแบบออนไลนน ี้เรยี กวา Talk เน่อื งจากใชโปรแกรมทชี่ ื่อวา Talk ติดตอ
กัน หรอื จะคยุ กันเปนกลุมหลาย ๆ คนในลักษณะของการ Chat (ช่ือเต็มๆ วา Internet Relay Chat หรอื
IRC ก็ได) ซ่ึงในปจ จุบันกไ็ ดพัฒนาไปถึงขัน้ ท่ีสามารถใชภ าพสามมติ ิ ภาพเคล่ือนไหวหรอื การตูนตา งๆ
แทนตวั คนทส่ี นทนากนั ไดแ ลว และยงั สามารถคยุ กนั ดว ยเสยี งในแบบเดยี วกบั โทรศพั ท ตลอดจนแลกเปลย่ี น
ขอ มูลนจอภาพหรือในเครือ่ งของผูสนทนาแตล ะฝา ยไดอีกดว ย โดยการทาํ งานแบบนก้ี จ็ ะอาศยั Protocol
ชวยในการติดตออกี Protocol หน่งึ ซ่งึ มชี ือ่ วา IRC (Internet Relay Chat) ซ่งึ กเ็ ปน Protocol อีกชนดิ หน่งึ
บนเครอื ขา ยอนิ เทอรเ นต็ ทส่ี ามารถทาํ ให User หลายคนเขา มาคยุ พรอ มกนั ไดผ า นตวั หนงั สอื แบบ Real Time
5. กระดานขาว (Web Board) Usenet ชว ยใหผ ใู ชเ ครอ่ื งคอมพวิ เตอรตางระบบกนั สามารถ
ทจ่ี ะแลกเปลีย่ นขอ มลู ขา วสารเร่ืองตาง ๆ เชน การเสนอขอคิดเหน็ อภิปรายโตตอบตามกลุมยอ ยทเ่ี รยี ก
วา กลุมขาว (News Group) ตามหมวดหมูทมี่ ีการกําหนดไว หรอื อาจจะกําหนดเพ่มิ เตมิ ก็ได เชน กลมุ
สนใจดา นศลิ ปะ, ดานโปรแกรม เปนตน ปจจุบนั เปน บริการหน่งึ ที่นิยม และมกี ารปรบั รปู แบบใหอ ยใู น
รูปของเอกสาร HTML ทําใหสามารถเรียกดูและใชง านไดอยา งสะดวก รวดเร็ว การกาํ หนดวาขาวหรือขอ
ความน้ันจะอยูไดน านเทาไร ขึ้นอยูกบั ผูใหบ รกิ ารกาํ หนด ซึง่ เมอื่ ขา ยน้นั หมดอายุก็จะถกู ลบจาก
เวบ็ บอรด
6. การโฆษณาประชาสมั พันธ องคการและหนว ยงานตา ง ๆ มักจะมเี วบ็ ไซต (Web Site)
บนอนิ เทอรเ นต็ เพอ่ื ใหบ รกิ ารขอ มลู และประชาสมั พนั ธอ งคก ารหรอื หนว ยงานใหแ กบ คุ คลภายนอกไดร บั ทราบ
เพอ่ื สรางภาพพจนท ี่ดใี หแ กอ งคการ ดงั นัน้ เราสามารถเขา ไปเย่ยี มชมเวบ็ ไซตเ หลา นเ้ี พอื่ คน ควาหาขอมลู
ขา วสารเก่ียวกับสินคา และบริการที่เราจะซอ้ื คน หาขอมูลเก่ียวกับสถาบันการศึกษา หนว ยงานภาครฐั
เพอื่ นําขอมูลเหลา น้นั มาใชงานได
7. การอานขาว เราสามารถอา นขา วตา งๆ จากทุกมมุ โลกไดจากเวบ็ ไซตต า งๆ ทใ่ี หบ ริการขา ว
ท่ีไดจ ากอินเทอรเ น็ต เชน CNN, New York Time, The Wall Street Journal ตลอดจนขาวจากหนงั สอื
พิมพต า งๆในประเทศไทยไดอ ยาสะดวกและรวดเรว็
8. การอา นหนงั สือ วารสาร และนิตยสาร ในปจ จุบันมีบริษทั ท่ผี ลติ ส่ือสิง่ พมิ พจ าํ นวนมากจดั ทาํ
นิตยสารออนไลน โดยมีเนื้อหาที่เปนทั้งภาษาอังกฤษและภาษาไทยไวใหบริการแกผูใชอินเทอรเน็ตอยาง
มากมาย เชน นติ ยสาร MaxPC, นิตยสาร Internet Today, นิตยสารดฉิ นั , นติ ยสาร Time ฯลฯ
9. การสง การดอวยพร และขอความใหผูใชโทรศัพทมอื ถอื และเพจเจอร ในปจจบุ นั เราสามารถ
สงการดอวยพรเนื่องในโอกาสตางๆ ใหกับคนที่เรารูจักไดทั่วโลกดวยการสงการดอวยพรอิเล็กทรอนิกส
หรอื E-card ผา นเครือขายอนิ เทอรเ นต็ โดยไมเสียคาใชจ า ยใด ๆ ทัง้ สิน้ และสะดวกรวดเรว็ อกี ดวย
บรษิ ัทผปู ระกอบธุรกิจเกยี่ วกบั โทรศพั ทม อื ถอื และเพจเจอรต างๆ ก็หนั มาใชประโยชนจากเครือขายอนิ เท
88 หนังสือเรยี นสาระทกั ษะการเรียนรู รายวิชาทกั ษะการเรียนรู (ทร 21001) ระดับมัธยมศึกษาตอนตน
อรเน็ตมากขน้ึ โดยจะเห็นไดจ ากในปจ จบุ ันมเี ว็บไซตท่ีใหบ รกิ ารฝากขอ ความไปยังเพจเจอรและโทรศัพท
มือถอื เกิดข้นึ มากมาย
10. การซือ้ สินคาและบรกิ าร อนิ เทอรเนต็ มบี ริการในรปู แบบของการซ้ือขายสินคาออนไลน
ผานเครื่องคอมพิวเตอร โดยเราสามารถเลอื กดูสนิ คา พรอ มทั้งคุณสมบัติตางๆ ของสินคาผา นหนา จอ
คอมพวิ เตอร และสงั่ ซอ้ื สนิ คาและชําระสนิ คา บตั รเครดิตในทันที ซึง่ นับวา มคี วามสะดวกรวดเรว็ มาก สินคา
ทจ่ี าํ หนา ยบนอินเทอรเ นต็ ก็มีครบทุกประเภทเหมือนกันกับหางสรรพสนิ คาใหญๆ เลยทีเดยี ว บริษัทตา งๆ
จึงมกี ารโฆษณาขายสินคา ผา นอินเทอรเ นต็ มากขน้ึ ทาํ ใหธรุ กจิ ลักษณะน้เี พ่ิมขึ้นเปน จํานวนมาก นบั วาเปน
การใชงานอนิ เทอรเน็ตเชิงพาณชิ ย (E-commerce) อยางจรงิ จงั ซึง่ ไดรบั ความนิยมอยางสูงในตางประเทศ
แตใ นประเทศไทยบรกิ ารแบบนย้ี งั ไมแ พรห ลายเทา ใดนกั ซง่ึ การซอ้ื ขายสนิ คา ทม่ี รี าคาไมแ พงนกั เชน หนงั สอื
ดอกไม อาหาร เส้ือผา เครอื่ งประดบั เปนตน
11. การบรกิ ารสถานวี ิทยแุ ละโทรทศั นบ นเครอื ขา ย เปน การประยุกตเ พ่ือใหเ หน็ วา เปนสิง่
ท่ีเกดิ ขึ้นได ปจจบุ ันมผี ตู งั้ สถานวี ทิ ยุบนเครือขายอนิ เทอรเน็ตหลายรอ ยสถานี ผใู ชส ามารถเลือกสถานที ่ี
ตอ งการและไดยนิ เสียงเหมือนการเปด ฟงวทิ ยุ ขณะเดียวกนั ก็มกี ารสง กระจายภาพวิดีโอบนเครือขา ยดวย
แตป ญ หายงั อยทู ีค่ วามเรว็ ของเครอื ขายทย่ี ังไมสามารถรองรับการสง ขอมลู จํานวนมาก ทําใหค ณุ ภาพของ
ภาพวีดโี อยังไมด เี ทาท่คี วร
อินเทอรเน็ตยงั มบี ริการอ่นื ๆ อีกมากมายใหเ ลือกใช เชน การชาํ ระเงินคาบรกิ ารตา งๆ ผาน
อินเทอรเ นต็ ไปยังธนาคาร การชําระภาษีเงินได ซง่ึ จะเห็นวาอินเทอรเ น็ตเปน แหลง เรยี นรูท ่มี ปี ระโยชน
มากมาย แตก ็อยาลืมวาอินเทอรเ นต็ ก็ยงั เปนชองทางสําหรับคนเอาประโยชนจากทางน้ีดวย
หนังสือเรยี นสาระทกั ษะการเรยี นรู รายวิชาทักษะการเรยี นรู (ทร 21001) ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนตน 89
คาํ ศพั ทตา ง ๆ ท่ีใชในระบบการ รับ-สงอเี มล
คําศัพทแ บบมาตรฐานทว่ั ๆ ไป ท่มี กั จะนิยมใชในการใชง าน อเี มล มีดงั น้ี
• Inbox หมายถงึ กลอ งหรือสําหรับเกบ็ อีเมล ทีม่ ผี สู ง เขามา
• Outbox หมายถงึ กลองหรือทเ่ี กบ็ อเี มล ท่ีกาํ ลงั จะสง ออกไปหาผูอน่ื
• Sent Items หมายถึง กลองหรือที่เกบ็ อีเมล ที่เราไดเ คยสงออกไปหาผอู น่ื แลว
• Delete Items หมายถึง กลอ งหรือทเี่ ก็บอีเมล ท่ไี ดทําการลบทง้ิ จาก Inbox แตยงั เก็บสาํ รองไวอ ยู
• Drafts หมายถงึ กลอ งหรือที่เก็บอเี มล สาํ หรับใชเ กบ็ อีเมลตางๆ ช่วั คราว ซงึ่ อาจจะมีหรอื ไมม ี
กไ็ ด
• Compose หรอื New Mail จะเปนการสง อีเมลใหมไ ปหาผอู ื่น
• Forward จะเปน การสงตอ อเี มล ท่ไี ดร ับมานนั้ ไปหาผูอ ่นื
• Reply จะเปน การตอบอีเมลท มี่ ผี ูส งมาถงึ เรา
• Reply All จะเปนการตอบอเี มล ทม่ี ผี ูสงมาถงึ เรา และสง กลบั ไปใหท ุกคนท่มี ชี อ่ื อยูใ นอีเมล
ฉบับนัน้
• Subject หมายถงึ หวั ขอของอเี มลท เี่ ราจะเขยี นหรอื สง ออกไป
• To หมายถึง ชื่อหรอื อีเมล ของผูท่ีเราตองกรสง อเี มลไปหา
• CC หมายถงึ การสง copy อเี มลน ัน้ ๆ ไปใหผอู นื่ ท่ตี องการ และไมใ หผูรับคนอ่นื มองเหน็ วามีการ
สงไปใหในชอ ง BCC ดว ย
• Attach หมายถึง การแนบไฟลเอกสาร หรือโปรแกรมตา งๆ ไปกับอเี มลฉบับนัน้
• Address Book หมายถึงสมุดรายช่อื ของอีเมลต า งๆ ท่เี ราสามารถเก็บไวเพื่อใหน ํามาใชงานไดง าย
กจิ กรรม
ใหผเู รยี นสบื คนขอ มูลจากแหลง เรยี นรทู าง Internet เกี่ยวกบั ศลิ ปวฒั นธรรมทองถิน่ ประจาํ
ภาคท่เี ปนภูมิลําเนาของผเู รียน สรุปเปน รายงานสงครู พรอมทงั้ เขยี นแผนภูมิเสนทางการสบื คน
ขอมูลดงั กลา วดวย
90 หนงั สอื เรยี นสาระทักษะการเรียนรู รายวชิ าทักษะการเรียนรู (ทร 21001) ระดบั มัธยมศึกษาตอนตน