คูมือหรือแนวทางการปฏิบัติงาน
ตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิเศษ
๑ กระบวนงานกอนเปนคดีพิเศษ
๒ กระบวนงานเม่ือเปนคดีพิเศษ
๓ กระบวนงานหลังการสอบสวนเสร็จสิ้น
คณะทาํ งานทบทวน/ปรับปรุงคูมือหรือแนวทางการปฏิบัติงาน
ตามประบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิเศษ
และกองพฒั นาและสนับสนุนคดีพิศษ
คู่มือหรอื นวทางการปฎบิ ตั งิ าน
ตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพเิ ศษ
คณะทางานทบทวน/ปรบั ปรงุ คมู่ ือหรือนวทางการปฏิบัตงิ านตามกระบวนการหลัก
ของกรมสอบสวนคดพี ิเศษ ละกองพฒั นาละสนบั สนุนคดีพิเศษ
เมษายน ๒๑๒๑
คานา
กรมสอบสวนคดพี ิศษ มีภารกิจ฿นการป้องกนั ปราบปรามละการสืบสวนสอบสวนคดีพิศษ
ทีไมีความสาคัญ ยุงยากซับซຌอน ละมีผลกระทบตอสังคม พืไอ฿หຌการสืบสวนสอบสวนคดีพิศษป็นเปดຌวย
ความถูกตอຌ ง ครบถຌวน สมบูรณ์ ละมีประสิทธิภาพ ตามพระราชบญั ญัติการสอบสวนคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๐๓
ละกฎหมายทีไกไียวขຌอง ฿นปี พ.ศ. ๎๑๑๙ กรมสอบสวนคดีพิศษ ดยคณะทางานพไือพิจารณา
กระบวนงาน/ขัๅนตอนการปฏิบตั ิงานการสอบสวนคดีพิศษของกรมสอบสวนคดีพิศษ ละกองพัฒนา
ละสนับสนุนคดพี ิศษ ิสวนพัฒนาระบบงานสืบสวนสอบสวนคดีพิศษี เดຌรวมกันพิจารณา รวบรวม
ประมวลกระบวนงาน/ขัๅนตอนการปฏิบัติงานการสอบสวนคดีพิศษละจดั ทาหนังสือ กระบวนงาน
/ขั้นตอนการปฏิบัติงานการสอบสวนคดีพิเศษ ผยพร฿หຌบุคลากรกรมสอบสวนคดีพิศษนาเป฿ชຌ
ปน็ นวทาง฿นการปฏิบัติงานสบื สวนสอบสวนคดีพิ ศษบอืๅ งตนຌ
฿นปี พ.ศ. ๎๑๒๐ ผนการดานินการขับคลไือนการปฏิบัตงิ านของกรมสอบสวนคดีพิศษ
เดຌกาหนด฿หຌทบทวน/ปรับปรุงนวทางการปฏิบัตงิ าน พอืไ ฿หຌกรมสอบสวนคดีพิศษมีการบรหิ ารจัดการ
กระบวนการหลักละกระบวนการสนบั สนุนอยา งปน็ ระบบละกดิ ประสิทธิผล กรมสอบสวนคดีพิศษ
จงึ เดຌมคี าสัไงตงตๅังคณะทางานทบทวน/ปรบั ปรุงคูมือหรือนวทางการปฏิบัตงิ านตามกระบวนการหลักของ
กรมสอบสวนคดีพิศษ ซึไงคณะทางานฯ เดกຌ าหนด฿หจຌ ัดทากระบวนงานพไิมติมจากกระบวนงาน/ขนๅั ตอน
การปฏิบตั ิงานการสอบสวนคดีพิศษทดีไ านินการเวຌลຌวมไือปี พ.ศ. ๎๑๑๙ ละมอบหมาย฿หหຌ นวยงาน
ละบคุ ลากรทไีมีความรูຌความชยีไ วชาญยกรางกระบวนงานดังกลา ว฿หຌกองพัฒนาละสนับสนุนคดีพิศษ
ิสว นพัฒนาระบบงานสืบสวนสอบสวนคดีพิศษี ฿นฐานะฝ่ายลขานุการคณะทางานฯ เดรຌ วบรวมรา ง
กระบวนงานดังกลาว ละกระบวนงานดิมทไีเดຌดานินการเวຌลຌว จຌงวียนพืไอรับฟังความคิดหใน
ลຌวรวบรวม พจิ ารณาปรบั ปรุง ตรวจสอบละกเຌ ข฿หสຌ อดคลอຌ งกบั กฎหมาย ขอຌ บงั คับ ระบียบ ประกาศ
คาสงัไ หรอื ขอຌ สงไั การทไี กีไยวขຌอง฿หຌป็นปจั จบุ ัน ละจดั รปู บบ฿หຌป็นเปตามทไีกาหนดเวຌ ประกอบดຌวย
กระบวนงานก่อนเปน็ คดีพเิ ศษ กระบวนงานเม่อื เป็นคดีพิเศษ ละกระบวนงานหลงั การสอบสวนเสร็จสิ้น
ละมือไ วนั ทไี ํ มษายน ๎๑๒๑ อธิบดีกรมสอบสวนคดพี ิศษเดຌอนุมตั ิ฿หຌผยพรพอไื บุคลากรกรมสอบสวน
คดพี ิศษ฿ชຌปน็ นวทางการปฏบิ ัติงานจนกวา จะมีการปลียไ นปลงกฎหมาย ขอຌ บงั คับ ระบยี บ ประกาศ
คาสัไง หรือขຌอสงัไ การทีไ฿ชຌอยู฿นปจั จบุ ัน
อนึไง เดຌมี ขຌอบังคับ กคพ. ว่าดຌวยการปฏิบัติหนຌาที่เกี่ยวกับคดีพิเศษ พ.ศ. ๒๑๒๑ ลงวันที่
๑๓ มีนาคม ๒๑๒๑ ประกาศในราชกิจานุเบกษาเมื่อวันที่ ๒๒ เมษายน ๒๑๒๑ ดยขຌอบังคับนๅี
มีผล฿ชຌบังคับมืไอพຌนกาหนดหนึไงรຌอยปดสิบวันนับตวันประกาศ฿น ราชกิจจานุบกษาป็นตຌน เป
ซึไง ฝ่า ยล ขา นุกา ร ค ณะ ทา งา น ฯ จ ะ เ ดຌทบทวน/ปรับปรุงคูมือหรือน วทา งกา รปฏิบัติ ง า น
ตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิศษ ตามขຌอบังคับ ร ะบียบ ปร ะกา ศ คา สัไง หรือ
ขຌอสไังการทไีกีไยวขຌองตอเป
คณะทางานทบทวน/ปรับปรงุ คมู อื หรอื นวทางการปฏิบัติงาน
ตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิศษ ละกองพฒั นาละสนับสนุนคดพี ิ ศษ
มษายน ๎๑๒๑
คูมอื หรอื นวทางการปฏิบตั งิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
สารบญั
หนຌา
คานา ก
สารบญั ค
ภาพรวมกระบวนงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิเศษ ฉ
กระบวนงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี เิ ศษ
๑. กระบวนงานกอ่ นเปน็ คดพี ิเศษ
กระบวนงานท่ี ๑.๑ การรับรไอื งราวรอຌ งทุกข์ รຌองรียน รຌองขอ ํ
กระบวนงานที่ ๑.๒ การตรวจสอบขຌอทจใ จริง ๐
กระบวนงานที่ ๑.๓ การสืบสวน ํ์
กระบวนงานท่ี ๑.๐ การรบั คดีพิ ศษตามมาตรา ๎ํ วรรคหนไึง ิํี ละ ิ๎ี ํ๒
กระบวนงานที่ ๑.๑ การดานนิ คดตี ามอานาจหนาຌ ทขไี องคณะกรรมการปอ้ งกนั ๎์
กระบวนงานท่ี ๑.๒ ละปราบปรามการทุจรติ หง ชาติ ิคณะกรรมการ ป.ป.ช.ี ๎๏
การดานนิ คดคี วามผดิ นอกราชอาณาจกั ร
ตามประมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณาความอาญา มาตรา ๎์
๒. กระบวนงานเมอ่ื เป็นคดพี ิเศษ
กระบวนงานที่ ๒.๑ การรมิไ ตนຌ มไือป็นคดพี ิ ศษ ๎๓
กระบวนงานที่ ๒.๒ การสอบสวนปากคาพยาน ๎๙
กระบวนงานที่ ๒.๓ การสวงหาขຌอทจใ จรงิ ละพยานหลักฐานสาคัญ฿นคดี ๏๎
กระบวนงานท่ี ๒.๐ การดานินการกยีไ วกบั การขาຌ ถงึ พยานหลักฐาน ๏๐
ิการคຌนดยมีหมายคຌนละเมม หี มายคนຌ ี
กระบวนงานท่ี ๒.๑ การดานนิ การกไยี วกบั การขาຌ ถงึ ขอຌ มลู ขา วสาร ๏๔
กระบวนงานที่ ๒.๒ การดานนิ การกยไี วกับการจดั ทาอกสาร หลกั ฐาน ละการฝงตัว ๐์
กระบวนงานที่ ๒.๓ การรวบรวมพยานหลกั ฐานตามสนธสิ ัญญาละกฎหมาย ๐๏
วา ดຌวยความรวมมอื ระหวางประทศ฿นรือไ งทางอาญา
ิMLAT : Matual Legal Assistance Treatyี
กระบวนงานที่ ๒.๘ การดานนิ การกไียวกบั ทรัพย์สินทมไี กี ารยดึ หรอื อายดั ๐๔
กระบวนงานท่ี ๒.๕ การดานินการกยีไ วกบั ของกลาง ๑์
กระบวนงานท่ี ๒.๑์ การดานินการขอออกหมายจบั ผຌูตຌองหาละการดานินการ ๑๐
ตามระบบชอไื มยงฐานขຌอมูลหมายจบั
(AWIS : Arrest Warrant Information System)
คูม อื หรอื นวทางการปฏิบัตงิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
ง
สารบญั (ตอ่ )
หนาຌ
กระบวนงานท่ี ๒.๑๑ การสืบสวนพไอื จับกมุ ผูຌตຌองหาตามหมายจับละการจับกุม ๑๔
กระบวนงานที่ ๒.๑๒ การดานินการมไือผตຌู ຌองหามามอบตวั หรอื มาตามหมายรียก ๒ํ
กระบวนงานท่ี ๒.๑๓ การดานนิ การกไยี วกับสไงิ ของสว นตัวของผูตຌ อຌ งหา ๒๑
กระบวนงานที่ ๒.๑๐ การขอประกนั ตวั ละการปลอยชวัไ คราวผตຌู ຌองหา ๒๓
กระบวนงานท่ี ๒.๑๑ การดานินการกยไี วกับการผัดฟอ้ งหรอื ฝากขังผตຌู อຌ งหา ๓์
กระบวนงานท่ี ๒.๑๒ การนาทคนลยดี ิจิทลั หรอื นวตั กรรมตาง โ มา฿ชຌ ๓๓
๔ํ
฿นการสืบสวนสอบสวน ๔๏
กระบวนงานท่ี ๒.๑๓ การดานนิ การสนับสนนุ ระบบสอืไ สาร฿นภารกจิ ๔๑
๔๓
สืบสวนสอบสวนคดีพิศษ ๔๙
กระบวนงานที่ ๒.๑๘ การดานนิ การกยไี วกับพนกั งานอยั การหรอื อัยการทหาร ๙๙
ํ์๏
สอบสวนรวมกันหรอื ปฏิบตั ิหนຌาทรไี วมกนั
กระบวนงานท่ี ๒.๑๕ การดานินการกยไี วกับทปีไ รกึ ษาคดพี ิศษ
กระบวนงานที่ ๒.๒์ การดานนิ การกยไี วกบั จຌาหนຌาทขไี องรัฐ฿นหนว ยงานอนืไ
มาปฏบิ ัติหนຌาที฿ไ นกรมสอบสวนคดีพิ ศษ
กระบวนงานท่ี ๒.๒๑ การดานินการกยีไ วกบั การคมุຌ ครองพยานละมาตรการพิ ศษ
฿นการคຌุมครองพยาน฿นคดพี ิ ศษ
กระบวนงานท่ี ๒.๒๒ การดานนิ การกยีไ วกับคา ฿ชຌจายสาหรับการสืบสวน
ละสอบสวนคดพี ิศษ
กระบวนงานท่ี ๒.๒๓ การทาความหในทางคดีละการจัดทารายงานการสอบสวน
๓. กระบวนงานหลังการสอบสวนเสรจ็ สิ้น
กระบวนงานท่ี ๓.๑ การสอบสวนพมไิ ตมิ ํํํ
กระบวนงานที่ ๓.๒ การขอ฿หຌสงผຌูรຌายขຌามดนตามกฎหมายวา ดຌวยการสงผຌูรຌายขาຌ มดน ํํ๎
กระบวนงานท่ี ๓.๓ การดานนิ การกรณงี ดการสอบสวน ํํ๒
กระบวนงานที่ ๓.๐
กระบวนงานท่ี ๓.๑ การดานนิ การมไอื พนักงานอยั การสงสานวนคนื ํํ๓
กระบวนงานที่ ๓.๒ การดานินการหลงั จากการสอบสวนสรจใ สิๅนลวຌ ํํ๔
กระบวนงานท่ี ๓.๓ ตอมามีผูຌ สียหายพิไมตมิ ภายหลัง
กระบวนงานที่ ๓.๘
กระบวนงานที่ ๓.๕ การดานนิ คดี฿หม/การคนຌ พบพยานหลักฐาน฿หม ํ๎์
ตามประมวลกฎหมายวิธีพจิ ารณาความอาญา มาตรา ํ๐๓
การทาความหในยຌง ํ๎ํ
การบกิ ความ฿นชๅันศาลของพนักงานสอบสวนคดพี ิศษ ํ๎๏
การติดตามผลคดี ํ๎๒
คมู อื หรอื นวทางการปฏบิ ตั ิงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
จ
สารบญั (ต่อ)
หนาຌ
ภาคผนวก
ํ. ิรางี การดานินการกียไ วกบั การรຌองรียนขอความปน็ ธรรม ิํี
๎. การขึๅนทะบียนผຌู ชไยี วชาญของศาล ิ๎ี
๏. สรปุ สาระสาคญั ของขอຌ บังคับ กคพ. วาดຌวยการปฏบิ ัตหิ นຌาทไี ิ๓ี
ิํ๏ี
กีไยวกับคดพี ิศษ พ.ศ. ๎๑๒๑ ิ๎ํี
๐. ขอຌ บังคับ กคพ. วาดวຌ ยการปฏบิ ัติหนาຌ ทีไ กไียวกบั คดีพิ ศษ พ.ศ. ๎๑๒๑
๑ คาสงไั กรมสอบสวนคดพี ิ ศษ ทไี ๎์๎๑/๎๑๒๏ ลงวันทไี ๙ ธันวาคม ๎๑๒๏ ิ๎๏ี
รไอื ง ตงตงัๅ คณะทางานทบทวน/ปรบั ปรงุ คมู อื หรอื นวทางการปฏบิ ตั ิงาน
ตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิศษ
๒. คาสัไงกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ ทีไ ํ๏๒๐/๎๑๒๐ ลงวันทีไ ๎๐ ธันวาคม ๎๑๒๐
รไอื ง ยกลกิ ละตง ตังๅ คณะทางานทบทวน/ปรับปรุงคูมือหรอื นวทางการปฏบิ ัติงาน
ตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิศษ
คูมอื หรือนวทางการปฏิบัตงิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
คมู่ ือหรอื นวทางการปฏิบัติงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิเศษ
๑. กระบวนงานก่อนเป็นคดีพเิ ศษ ๒. กระบวนงานเม่อื เป็นคดพี เิ ศษ ๓. กระบวนงานหลงั การสอบสวนเสร็จส้นิ
๑.๑ การรับเร่อื งราวรຌองทุกข์ รอຌ งเรยี น ๒.๑ การเรมิ่ ตຌนเม่อื เปน็ คดีพิเศษ ๓.๑ การสอบสวนเพ่มิ เตมิ
รอຌ งขอ ๒.๒ การสอบสวนปากคาพยาน ๓.๒ การขอใหสຌ ง่ ผຌรู าຌ ยขาຌ มดนตามกฎหมาย
๒.๓ การสวงหาขຌอเท็จจริงละพยานหลักฐานสาคญั ในคดี
๑.๒ การตรวจสอบขຌอเท็จจรงิ ๒.๐ การดาเนนิ การเก่ยี วกับการเขาຌ ถึงพยานหลกั ฐาน วา่ ดຌวยการส่งผຌรู ຌายขาຌ มดน
๑.๓ การสืบสวน ๓.๓ การดาเนนิ การกรณีงดการสอบสวน
๑.๐ การรบั คดพี ิเศษ ตามมาตรา ๒๑ วรรคหน่ึง ิการคนຌ ดยมหี มายคຌนละไมม่ หี มายคຌนี ๓.๐ การดาเนนิ การเมื่อพนกั งานอยั การส่งสานวนคืน
๒.๑ การดาเนนิ การเกย่ี วกับการเขຌาถงึ ขຌอมลู ขา่ วสาร ๓.๑ การดาเนนิ การหลังจากการสอบสวนเสร็จสิ้น
ิ๑ี ละ ิ๒ี ๒.๒ การดาเนนิ การเก่ยี วกบั การจัดทาเอกสารหลกั ฐานละการฝงตวั
๑.๑ การดาเนนิ คดีตามอานาจหนຌาทขี่ อง ๒.๓ การรวบรวมพยานหลกั ฐานตามสนธิสญั ญาละกฎหมายว่าดຌวยความรว่ มมือ ลຌวตอ่ มามีผเຌู สียหายเพ่ิมเตมิ ภายหลัง
๓.๒ การดาเนินคดใี หม่/การคຌนพบพยานหลกั ฐาน
คณะกรรมการป้องกันละปราบปรามการ ระหวา่ งประเทศในเร่ืองทางอาญา ิMLAT : Matual Legal Assistance Treatyี
ทุจรติ หง่ ชาติ ิคณะกรรมการ ป.ป.ช.ี ๒.๘ การดาเนนิ การเก่ยี วกบั ทรัพยส์ ินทมี่ กี ารยดึ หรืออายัด ใหม่ ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
๑.๒ การดาเนินคดีความผดิ นอกราชอาณาจักร ๒.๕ การดาเนินการเกี่ยวกับของกลาง ความอาญา มาตรา ๑๐๓
ต า ม ป ร ะ ม วล ก ฎ ห ม า ย วิ ธี พิ จ ารณา ๒.๑์ การดาเนินการขอออกหมายจบั ผูຌตຌองหาละการดาเนินการตามระบบเชื่อมยง ๓.๓ การทาความเหน็ ยงຌ
ความอาญา มาตรา ๒์ ๓.๘ การเบกิ ความในช้ันศาลของพนกั งาน
ฐานขอຌ มลู หมายจับ (AWIS : Arrest Warrant Information System) สอบสวนคดพี ิเศษ
๒.๑๑ การสืบสวนเพื่อจับกมุ ผຌูตอຌ งหาตามหมายจบั ละการจบั กมุ ๓.๕ การตดิ ตามผลคดี
๒.๑๒ การดาเนนิ การเมอ่ื ผຌตู อຌ งหามามอบตวั หรอื มาตามหมายเรยี ก
๒.๑๓ การดาเนินการเก่ยี วกับส่งิ ของสว่ นตัวของผูตຌ ຌองหา
๒.๑๐ การขอประกันตวั ละการปลอ่ ยชวั่ คราวผຌูตอຌ งหา
๒.๑๑ การดาเนนิ การเกีย่ วกับการผดั ฟอ้ งหรอื ฝากขงั ผูຌตอຌ งหา
๒.๑๒ การนาเทคนลยดี ิจิทัลหรอื นวตั กรรมต่าง โ มาใชใຌ นการสบื สวนสอบสวน
๒.๑๓ การดาเนินการสนบั สนนุ ระบบสือ่ สารในภารกจิ สืบสวนสอบสวนคดพี ิเศษ
๒.๑๘ การดาเนนิ การเก่ยี วกบั พนกั งานอยั การหรืออยั การทหารสอบสวนรว่ มกนั
หรอื ปฏบิ ัติหนาຌ ทีร่ ่วมกนั
๒.๑๕ การดาเนนิ การเกีย่ วกบั ท่ปี รึกษาคดีพเิ ศษ
๒.๒์ การดาเนินการเก่ยี วกบั เจຌาหนຌาที่ของรฐั ในหนว่ ยงานอ่ืนมาปฏบิ ัติหนຌาที่
ในกรมสอบสวนคดีพิเศษ
๒.๒๑ การดาเนินการเกยี่ วกับการคุมຌ ครองพยานละมาตรการพเิ ศษในการคุมຌ ครอง
พยานในคดพี ิเศษ
๒.๒๒ การดาเนนิ การเกี่ยวกบั คา่ ใชຌจา่ ยสาหรับการสบื สวนละสอบสวนคดีพเิ ศษ
๒.๒๓ การทาความเห็นทางคดี ละการจดั ทารายงานการสอบสวน
๑. กระบวนงานก่อนเป็นคดพี เิ ศษ
ํ
กระบวนงานที่ ๑.๑
การรับเรอ่ื งราวรຌองทุกข์ รຌองเรียน รຌองขอ
๑. หลักเกณฑ์/เง่ือนไข
ํ.ํ ประกาศ กคพ. รอไื ง หลักกณฑ์ละวธิ ีการรຌองขอละสนอ฿หຌ กคพ. มมี ติ฿หຌคดีควา มผิด
ทางอาญา฿ดป็นคดพี ิ ศษ พ.ศ. ๎๑๒ํ
ํ.๎ ระบียบกรมสอบสวนคดพี ิศษ วา ดวຌ ยการบริหารงานคดีพิ ศษ พ.ศ. ๎๑๒๎
ํ.๏ ระบียบกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ วาดวຌ ยการบรหิ ารงานคดพี ิ ศษ ิฉบับทีไ ๎ี พ.ศ. ๎๑๒๑
๒. ขน้ั ตอนการปฏิบัติงาน
ตามประกาศ กคพ. รอไื ง หลักกณฑ์ละวิธีการรຌองขอละสนอ฿หຌ กคพ. มีมติ฿หคຌ ดีควา มผิด
ทางอาญา฿ดป็นคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๒ํ กาหนดผຌูทไีสามารถยืไนคารอຌ งขอพไือรຌองขอ฿หຌกรมสอบสวน
คดพี ิ ศษรับเวຌทาการสอบสวนป็นคดีพิศษ คือ กรรมการคดีพิศษ ประชาชน องค์กรอกชน นิติบคุ คล
สว นราชการ รฐั วิสาหกจิ หรอื หนวยงานอืไนของรัฐ สว นหนวยงานสามารถสนอรืไองกีไยวกับควา มผิด
ทางอาญาตออธบิ ดี พอืไ ฿หคຌ ณะกรรมการคดีพิศษมมี ตริ ับเวຌ ปน็ คดีพิ ศษดยเมม ีผรຌู อຌ งขอกเใ ดຌ
ระบยี บกรมสอบสวนคดีพิศษ วาดวຌ ยการบรหิ ารงานคดพี ิศษ พ.ศ. ๎๑๒๎ กาหนด฿หຌสานักงาน
ลขานุการกรมสงคารຌองทกุ ข์ คากลาวทษทมไี ีลักษณะปน็ คดีพิศษ คารอຌ งขอทปีไ ระชาชนหรือหนวยงาน
รอຌ งขอ฿หຌกรมสอบสวนคดีพิศษดานินการ฿นรไืองทางอาญา คารຌองขอความป็นธรรม฿นคดอี าญา การจຌง
บาะสอาชญากรรม หรือคารຌอง฿หกຌ รมสอบสวนคดีพิศษชวยหลอื ฿นรืไองอนืไ พอไื ฿หกຌ องบริหารคดพี ิศษ
พิจารณาละทาความหนใ สนออธบิ ดี ซึงไ กองบรหิ ารคดีพิ ศษจะตอຌ งทาสานวน ิระบุ ลขสานวนรຌองทุกข์ี
พไือสนอความหนใ ตออธบิ ดีหรอื ผทຌู ีเไ ดรຌ บั มอบอานาจ
การดานินการรบั รไืองราวรอຌ งทกุ ข์ รຌองรียน รอຌ งขอ ประกอบดวຌ ยขๅนั ตอนการปฏิบตั ิงาน ดงั นๅี
๎.ํ มอืไ กรมสอบสวนคดพี ิ ศษเดรຌ บั รอไื งรຌองรียนจากประชาชน ิยนืไ รอไื งดวຌ ยตนองหรอื สงทาง
เปรษณีย์ี หรือหนวยราชการอไนื สง รืไองรຌองรียน หรอื พนักงานสอบสวนสานักงานตารวจหง ชาติหรือ
พนักงานสอบสวนอืไนสงสานวนการสอบสวนคดอี าญา คารอຌ งทุกข์ หรอื คากลา วทษ ละพยานหลกั ฐาน
฿นคดอี าญามาพืไอดานินการสืบสวนละสอบสวนตามมาตรา ๎ํ หรือ มาตรา ๐๐ ละคณะกรรมการ
ป.ป.ช. สงสานวนการสอบสวนคดพี ิศษคนื มาพไอื ดานินการตามประมวลกฎหมายวิธพี ิจารณาความอาญา
฿หຌสานักงานลขานุการกรมลงรับรไืองละ฿หสຌ งรไืองเปยงั กองบรหิ ารคดีพิศษพิจารณาทาความหใน
สนอผຌูบงั คับบัญชาตามขຌอ ํํ ละขอຌ ํ๐ ของระบยี บกรมสอบสวนคดีพิ ศษ วาดวຌ ยการบริหาร งาน
คดีพิ ศษ พ.ศ. ๎๑๒๎
๎.๎ มือไ กองบริหารคดีพิ ศษเดรຌ บั รืไองลຌว ฿หຌดานนิ การตรวจสอบรือไ งดิม ดังนๅี
๎.๎.ํ กรณีรืไองทไีอยูระหวางดานินการ ิตรวจสอบขຌอทใจจริง/สืบสวน/สอบสวน
คดีพิศษี ฿หຌสนอความหในสงรืไองเปยังหนวยงานตาง โ ของกรมสอบสวนคดีพิศษทีไดานินการ
ดยผຌูอานวยการกองบริหารคดพี ิศษปฏบิ ตั ริ าชการทนอธิบดี ปน็ ผูຌมอี านาจสไงั การ
๎.๎.๎ กรณีคารຌองจากประชาชน องค์กรอกชน หรือรไืองทไีสงมาจากสวนราชการ
หนวยงานของรัฐ หรือป็นสานวนการสอบสวนหรือคารຌองทุกข์หรือคากลาวทษทไีสงมาจากพนกั งาน
คมู อื หรอื นวทางการปฏบิ ัตงิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิศษ มษายน ๎๑๒๑
๎
สอบสวนสานักงานตารวจหงชาติ หรอื สานกั งาน ป.ป.ช.หรือหนวยงานอไนื ทไีมีอานาจสอบสวนคดีอาญา
฿หຌกองบริหารคดีพิศษตรวจรไืองละหนวยงานทไีมีหนຌาทีไรับผิดชอบละสงรืไองเปยังหนวยงานนนัๅ
พไือดานินการตามกฎหมาย ละ฿หຌสานารายงานอธิบดีทราบ ดย฿หຌจຌงผลการพิจารณา฿หຌผูรຌ อຌ ง
สวนราชการ หรือหนวยงานทราบตามขຌอ ํ๔ ดยอนุลม ดยเมต อຌ งจຌงการรับรืไองบือๅ งตຌน ตามขอຌ ํ๏
ละสนอความหในดยผูຌอานวยการกองบริหารคดีพิศษปฏิบัตริ าชการทนอธิบดีป็นผูຌมีอานาจสไงั การ
ตามระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วาดຌวยการบริหารงานคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๒๎ ละทีไกຌเขพิไมติม
ิฉบับทไี ๎ี พ.ศ. ๎๑๒๑ ขอຌ ํ๓
๎.๎.๏ กรณีบัตรสนทห์ ฿หຌ สนอความหในดยผຌูอานวยการกองบรหิ ารคดีพิศษปฏิบัติ
ราชการทนอธบิ ดี ปน็ ผูมຌ อี านาจสัไงการ ละมหี นังสอื สง หนว ยงานทไี กยไี วขຌอง
๎.๎.๐ กรณีรอไื งทีไกรมสอบสวนคดีพิ ศษคยรบั เวຌดานินการละดานินการสรจใ สนๅิ ลຌว
฿หຌ สนอความหในถงึ อธิบดี พไอื สัไงการ
๎.๎.๑ กรณีรไืองทกไี รมสอบสวนคดีพิศษเมคยรับรืไองเวຌดานนิ การ ฿หຌ สนอความหในถึง
อธิบดีพไอื สัไงการ
๎.๏ กรณที ไหี นวยงานตา ง โ รับรืไองเวຌดานินการอง กอ นทจีไ ะมีความหนใ พืไอสนออธิบดีสัไงการ
จ ะตຌ องน า รไื องมา ตร ว จ ส อบ กั บ กองบ ริ ห า ร คดี พิ ศษวา มี รืไ องดิ มทีไกร มส อบ ส ว น คดี พิ ศษคย รั บ เ วຌ
ดานนิ การหรอื เม รวมถึงตอຌ งดานนิ การจຌงการรับรืไองละจຌงผลการพจิ ารณา฿หຌผຌูรຌองทราบ อกี ทๅัง
ตຌองจงຌ ขຌอสังไ การของอธิบดี฿หຌกองบริหารคดพี ิศษทราบ พอืไ บนั ทึกปน็ ขຌอมูลดวຌ ย
๎.๐ มไอื อธบิ ดมี ีขຌอสไังการลຌว ฿หຌดานินการ
๎.๐.ํ กรณสี ัไง฿หຌหนวยงานตา ง โ ของกรมสอบสวนคดีพิศษดานินการ ฿หຌกองบรหิ าร
คดีพิ ศษจงຌ ขຌอสัไงการพรอຌ มนบอกสารตนຌ ฉบับคารอຌ ง
๎.๐.๎ กรณสี งัไ ฿หสຌ วนราชการอืไนดานินการ ฿หຌกองบรหิ ารคดีพิศษสงรืไองพรຌอมนบ
อกสารตนຌ ฉบบั คารຌอง
๎.๐.๏ กรณียตุ ิ รอไื ง ฿หຌกองบรหิ ารคดีพิ ศษกใบรืไอง
ทๅังนๅี ฿หกຌ องบริหารคดีพิ ศษจຌงผลการพิจารณา฿หผຌ ຌรู ຌองทราบ
๎.๑ หากกรณีป็นคารຌอง฿นความผดิ อาญาอไืนตามมาตรา ๎ํ วรรคหนงไึ ิ๎ี มไือกรมสอบสวน
คดีพิศษพิจารณาเมรับรอืไ งเวຌดานนิ การดยระบุหตผุ ลวา ขຌอทจใ จริง฿นคารอຌ งปรากฏชัดวา เมมลี ักษณะ
ของการกระทาความผิดตามทีไกาหนด฿นมาตรา ๎ํ วรรคหนไึง ิกี ู ิจี ฿หຌรายงาน฿หຌคณะกรรมการคดีพิศษ
ทราบ ละหากคณะกรรมการคดีพิศษมีมติประการ฿ด฿หຌกรมสอบสวนคดีพิศษดานินการตามมติ
คณะกรรมการคดีพิศษ ละ฿หຌ จຌงผลการพิจารณาพรຌอมหตผุ ล฿หຌผຌรู ຌองขอทราบ ภาย฿น ํ๑ วันทาการ
พรຌอมจຌงสิทธ฿ิ นการทีไผรຌู อຌ งขออาจขอ฿หพຌ ิจารณา฿หม กรณีทีผไ ูรຌ อຌ งขอมีขอຌ ทใจจรงิ หรอื พยานหลกั ฐาน฿หม
อนั สาคญั ทยไี งั มิเดถຌ ูกนาสนอ฿นคารຌองครๅังกอน ดย฿หอຌ านาจอธบิ ดี ป็นผวຌู นิ จิ ฉัยชๅขี าดวา จะรับคารຌองขอ
฿หมเวดຌ านนิ การหรอื เม
๎.๒ คารຌองขอทางอาญาหรอื การจຌงบาะสอาชญากรรมทีไดานินการผานชองทางอิลใกทรอนิคส์
หรอื ระบบทคนลยสี ารสนทศทไีกรมสอบสวนคดีพิศษมีเวຌ฿หบຌ ริการ
฿หຌกองทคนลยีละศูนย์ขຌอมูลการตรวจสอบ พัฒนาระบบพืไอชืไอมยง฿หຌขຌอมูลของ
ชองทางตาง โ มารวมป็นฐานดียวกัน ดยมีระบบปญั ญาประดษิ ฐ์ หรือระบบอไืน ชวยบริหารจดั การขຌอมลู
฿หຌ ป็นกลมุ ความผิดหรือประภทคดี ละมีระบบ฿หຌกองคดีหรือหนว ยงานทไีกไียวขຌองสามารถขาຌ สืบคຌน
คมู ือหรือนวทางการปฏิบตั ิงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
๏
ขอຌ มูลพือไ ฿ชຌประยชน์เดຌ ดยกองบริหารคดีพิ ศษเมต ຌองทาความหในบอืๅ งตนຌ ละระบบดังกลาวอยางนຌอย
ตຌองมีระบบตอบรับรไืองจຌงเปยังผูຌสงขอຌ มูลดยอัตนมตั ิดຌวย พไือลดขันๅ ตอนการปฏบิ ัตงิ าน ละสามารถ
ปฏิบัติงานชิงรกุ เดຌอยางมีประสทิ ธิภาพ ตามระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วาดวຌ ยการบริหารงานคดพี ิ ศษ
ิฉบบั ทีไ ๎ี พ.ศ. ๎๑๒๑
๓. นวทางการพัฒนา
พืไอป็นการพัฒนาระบบงานรับรไืองรຌองทุกข์ รຌองรียน หรือรຌองขอ อันป็นการอานวย
ความสะดวก฿หຌกับประชาชนผຌูทไีตอຌ งการสงรไือง฿หกຌ รมสอบสวนคดีพิศษรับคดเี วຌดานินการ สามารถ
สงรไืองผา นระบบทไีกรมสอบสวนคดีพิศษเดจຌ ัดทาขึๅน ซงึไ กองบรหิ ารคดีพิศษเดຌจัดทาครงการพัฒนา
ประสิทธิภาพการตรวจสอบละติดตามสถานะทางคดีดวຌ ยระบบสารสนทศ (DSI Case Intelligence
System (CIS)) ซไงึ ดานนิ การดยศูนย์สารสนทศ กองทคนลยี ละศนู ยข์ ຌอมูลการตรวจสอบ ทา฿หຌ
ผຌู กไยี วขอຌ งสามารถตดิ ตามสถานะของรือไ งละทราบผลการพิจารณาสไงั การ รวมทๅงั ผูรຌ อຌ งสามารถตรวจสอบ
สถานะรไอื งของตนเดຌตลอดวลา
คมู ือหรอื นวทางการปฏิบตั งิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิศษ มษายน ๎๑๒๑
๐
กระบวนงานที่ ๑.๒
การตรวจสอบขຌอเทจ็ จริง
๑. หลกั เกณฑ์/เงื่อนไข
ระบียบกรมสอบสวนคดพี ิศษ วา ดຌวยการบริหารงานคดพี ิศษ พ.ศ. ๎๑๒๎
๒. ขัน้ ตอนการปฏิบตั งิ าน
สานวนตรวจสอบขຌอทใจจรงิ ป็นสานวนทีไพนักงานสอบสวนคดพี ิศษหรือจาຌ หนຌาทไีคดีพิศษ
สวงหาขຌอทใจจริงบืๅองตຌน กีไยวกับ รไืองทไีเดຌรับมอบหมายวา มีหตุสมควรจ ะรับเวຌดานิน กา ร
ตามพระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๐๓ ละทีไกຌเขพไิมติมหรือเม ดຌวยการสวงหา
ความรวมมอื จากผูຌ กีไยวขอຌ งดยมิเดกຌ ระทา฿นฐานะจຌาพนักงานฝาຆ ยปกครองหรอื ตารวจ หรืออาศัยอานาจ
ตามพระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๐๓ ละทีไ กเຌ ขพไิมตมิ ตามระบียบกรมสอบสวน
คดีพิศษ วา ดຌวยการบริหารงานคดีพิ ศษ พ.ศ. ๎๑๒๎ ประกอบดຌวยขนๅั ตอนการปฏบิ ัติงาน ดังนีๅ
๎.ํ การตรวจสอบรือไ งดมิ
กรณีทไีหนวยงานจะสนอรืไอง฿ด฿หຌอธิบดีมีคาสไัง฿หຌตรวจสอบขຌอทใจจริง ละรืไองนัๅน
ป็นกรณีทไีหนว ยงานริ รมิไ ดานนิ การอง ดยมเิ ดຌ ป็นรไืองตามขຌอ ํํ หรอื ขอຌ ํ๎ ฿หຌหนวยงานประสานขอ
ตรวจสอบรืไองจากสารบบงานคดีพิศษละสารบบงานรຌองทกุ ข์จากกองบริหารคดีพิศ ษผานระบบ
ทคนลยสี ารสนทศ ิระบบรอຌ งขอขຌอมลู ทางคดีี วารไอื งดงั กลา วกรมสอบสวนคดีพิศษคยมีการรับรไือง
เวຌดานินการ หรือเม พอไื ปอງ งกนั ม฿ิ หຌดานินการซๅาซຌอน ตามขอຌ ํ๕
หนว ยงานสามารถขาຌ ระบบรຌองขอขຌอมูลทางคดีผา น Intranet ของกรมสอบสวนคดีพิศษ
฿นหมวด งานดาຌ นคดี ดย฿ชຌ Username ละ Password ของผอຌู านวยการกอง/หวั หนຌาศูนย์฿นการขຌา
ระบบ ละตຌองกรอกรายละอยี ดขอຌ มูลสาคัญละจาป็น฿หຌครบถຌวน พือไ ประยชน฿์ นการตรวจสอบรืไอง
ดิมจากระบบบริหารคดี ซงึไ หากขอຌ มลู เม พียงพอทจไี ะทาการตรวจสอบรอไื ง฿นระบบกองบริหารคดีพิศษจ ะ
ทาการยกลกิ คาขอละขอ฿หหຌ นวยงานสงรอืไ งมาดานนิ การตรวจสอบ฿หมอกี ครงัๅ
๎.๎ การมอบหมายผรຌู ับผดิ ชอบดานนิ การตรวจสอบขຌอทใจจริง
มอไื อธิบดมี ีคาสงไั ฿หຌตรวจสอบขຌอทจใ จริง ฿หหຌ วั หนาຌ หนวยงานทีรไ บั ผดิ ชอบมอบหมายงาน
ตามลาดับชันๅ พอไื ฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษคน฿ดคนหนไึงหรืออาจมอบหมายจาຌ หนຌาทไีคดีพิศษคน฿ด
คนหนึงไ ฿นหนว ยงานป็นผูຌรับผิดชอบดานินการตรวจสอบขຌอทจใ จริง หรือหัวหนาຌ หนว ยงานดานิน การ
ตง ตงๅั ป็นคณะทางานตรวจสอบขอຌ ทใจจริง ละจัดทาคาสัไงคณะทางานตรวจสอบขຌอทใจจริง ตามบบ
ทกีไ าหนด ตามขอຌ ๎์ ละขຌอ ๎๐
๎.๏ การขอออกลขสานวนตรวจสอบขຌอทจใ จรงิ ฿นระบบบรหิ ารคดี
฿หຌยไืนรไืองขอออกลขสานวนตรวจสอบขຌอทใจจริงตอกองบริหารคดีพิศษ ฿นระบบบริหารคดี
ภาย฿น ๏ วันทาการ นับตหนว ยงานรบั ทราบคาสังไ หรือกรณีทไีตຌองสนออธิบดีหรอื รองอธิบดีมีคาสังไ
ตงตๅังคณะทางาน ตามขอຌ ๎์ หรือมีหตุสุดวิสัยทไีเมสามารถดานินการภาย฿นวลาดังกลาวเดຌ กใ฿หຌ
ดานินการ฿นอกาสรกทีไสามารถกระทาเดຌตท ๅังนๅี ตຌองเมกิน ํ๑ วันทาการ วຌนตอธิบดจี ะมีคาสไัง
ป็นอยา งอืไน
คูม ือหรอื นวทางการปฏบิ ตั ิงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิศษ มษายน ๎๑๒๑
๑
฿นการขอออกลขคดี ฿หຌขาຌ ราชการตาหนงเมตไากวา จຌาหนຌาทไีคดีพิศษปฏิบัติการทีไป็น
จาຌ ของรไืองหรือมชี ืไอปน็ คณะทางานตรวจสอบขຌอทใจจริง฿นรืไองนๅันปน็ ผຌูยนไื คารຌอง ละนบสา นา
บนั ทกึ สังไ การของอธิบดีทไีมอบหมาย฿หຌป็นหนวยงานจຌาของรืไอง ละสานามอบหมายหนาຌ ทีไ หรือสานา
คาสงัไ ตง ตัๅงคณะทางานตรวจสอบขຌอทใจจริงประกอบคารຌองดวຌ ย ดยบบคารอຌ งขอออกลขคดี ฿หຌ฿ชຌ
ตามบบทไีกาหนด ตามขอຌ ๎๏
฿หຌกองบริหารคดีพิศษตรวจสอบความถูกตຌองครบถຌวนของอกสาร มไือหในวาถูกตอຌ ง
รียบรอຌ ยก฿ใ หຌออกลขสานวนตรวจสอบขຌอทใจจริงละ฿หຌสานาบบคาขอออกลขทไีบันทกึ ลขสาน วน
ตรวจขอຌ ทใจจริงลวຌ พอไื ป็นหลกั ฐาน฿นสานวน ตามขอຌ ๎๐
กรณีกองปฏิบัติการคดีพิศษภาคมอบหมาย฿หຌศูนย์ปฏบิ ัติการคดีพิศษขตพๅืนทไีทาการ
ตรวจสอบรไือง฿ดตามคาสไังอธิบดี ฿นการขอออกลขสานวนตรวจสอบขຌอทใจจริง ฿หຌศูนย์ปฏิบตั ิการ
คดีพิศษขตพืๅนทีไ ดานนิ การตามขຌอ ๎๏ ละ฿หຌสานารืไองรายงานกองปฏบิ ัติการคดพี ิศษภาคทรา บ
พไือควบคมุ กากับดู ลดຌวย ตามขຌอ ๎๏ ละขอຌ ๎๑
๎.๐ การขอขยายระยะวลาการตรวจสอบขຌอทจใ จริง
฿หหຌ ัวหนຌาหนว ยงานควบคุม ตรวจสอบ ละรงรัดรไืองทีไมีคาสงไั ฿หตຌ รวจสอบขอຌ ทใจจริง
฿นความรบั ผิดชอบ฿หຌลຌวสรจใ ละสนออธบิ ดีสไังการภาย฿น ๏ ดอื น นบั ตวนั ทไีออกลขสานวนตรวจสอบ
ขຌอทจใ จรงิ วຌนตจ ะมคี าสัไงของอธบิ ดี ปน็ อยางอืนไ
กรณีทีคไ รบกาหนดวลา ๏ ดอื นลຌว ตก ารตรวจสอบขอຌ ทใจจริงเมสรใจสๅินละมีหตุจาป็น
ตຌองตรวจสอบขຌอทใจจริงตอเป ฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษ หรือจຌาหนຌาทไีคดีพิศษผຌูรับผิดชอบ
การตรวจสอบขຌอทใจจริง หรือหัวหนຌาคณะทางานตรวจสอบขຌอทใจจริง ลຌวตกรณี สนอสานวน
ตรวจสอบขຌอทจใ จริงพรຌอมหตผุ ลจาปน็ ตอผูຌบังคับบัญชาตามลาดับชัๅนจนถึงหวั หนຌาหนวยงาน ละ฿หຌ
หัวหนຌาหนว ยงานมีอานาจขยายวลาตรวจสอบขอຌ ทใจจรงิ เดอຌ กี เมกิน ํ ดอื น
มไือครบกาหนดระยะวลา ํ ดือน ตามทไีหัวหนຌาหนวยงานมีอานาจขยายวลาลຌว
ตการตรวจสอบขอຌ ทจใ จริงยังเมสรจใ สิๅนละมีหตุจาปน็ ตอຌ งตรวจสอบขอຌ ทใจจริงตอเป ฿หຌสนอรไือง
ตรวจสอบขຌอทใจจรงิ พรຌอมหตุผลจาป็นตอผูຌบังคบั บัญชาตามลาดับชนัๅ จนถงึ รองอธิบดีพไือพิจารณา
ละ฿หຌรองอธิบดมี อี านาจขยายวลาตรวจสอบขຌอทจใ จริงเดຌอีกเม กนิ ํ ดือน
มืไอครบกาหนดวลา ํ ดือน ตามทีรไ องอธิบดีมอี านาจขยายวลาลຌว ตก ารตรวจสอบ
ขຌอทใจจริงยังเมสรใจสิๅนละมีหตุจาป็นตຌองตรวจสอบขຌอทใจจริงตอเป ฿หຌสนอรไืองตร วจ สอบ
ขຌอทใจจริงพรຌอมหตุผลจาปน็ ตอ ผຌูบังคับบัญชาตามลาดบั ชนๅั จนถงึ อธบิ ดีพไอื พิจารณาสไังการ ตามขຌอ ๏๎
๎.๑ การรายงานความคบื หนาຌ
฿หຌหนว ยงานรายงานความคืบหนาຌ การตรวจสอบขอຌ ทจใ จรงิ ฿นความรับผิดชอบผา นร ะบบ
บริหารคดี ภาย฿นวันทหีไ ຌาของดือนถัดเป ดย฿หຌปรากฏขຌอทใจจรงิ ละรายละอียดผลการดานินการ
ทๅงั นๅี ตามบบรายงานความคืบหนຌาการตรวจสอบขຌอทจใ จรงิ ตามขอຌ ๏๐
฿หกຌ องบรหิ ารคดีพิ ศษป็นหนวยงานรับรายงานความคืบหนຌาการตรวจสอบขຌอทใจจริง
ละรวบรวมพรຌอมมีความหในสนออธิบดีพือไ ทราบละสัไงการ฿นการตดิ ตามรงรดั การดานนิ การ
๎.๒ การจาหนา ยรอืไ งตรวจสอบขอຌ ทใจจรงิ ฿นระบบบริหารคดี
มไอื การตรวจสอบขຌอทใจจรงิ สรจใ สินๅ ละอธิบดีมคี าสไงั อยา งหนงึไ อยา ง฿ด ดังตอเปนๅี
(ํี ฿หยຌ ุตกิ ารดานินการ
คมู อื หรือนวทางการปฏบิ ตั ิงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
๒
(๎ี ฿หสຌ ง รือไ ง฿หຌหนวยงานอไนื ดานนิ การตามกฎหมายตอ เป
(๏ี ฿หຌรับหรอื จัด฿หมຌ ีคารอຌ งทกุ ข์/คากลาวทษพืไอสอบสวนปน็ คดีพิศษ ตามมาตรา ๎ํ
วรรคหนึงไ ิํี
(๐ี ฿หຌสนอรืไองตอคณะอนุกรรมการกลไันกรองพไือสน อคณะกรร มการคดีพิศ ษ
ตามมาตรา ๎ํ วรรคหนงไึ ิ๎ี หรือสนอคณะกรรมการคดีพิ ศษ พืไอมมี ติ฿หຌป็นอานาจหนຌาทีขไ องพนักงาน
สอบสวนคดีพิ ศษ หรอื ตามมาตรา ๐๐
(๑ี มีคาสังไ อยางหนงไึ อยา ง฿ดทเไี ม฿ชคาสัไง฿หดຌ านนิ การพไิมติม
฿หหຌ นวยงานจຌงคาสัไงดังกลา ว฿หຌกองบริหารคดีพิศษทราบ ดยนบสานาบนั ทกึ สงไั การ
ของอธิบดีดังกลาวพรຌอมรับรองสานาป็นหลักฐานผานระบบบริหารคดี ละ฿หຌกองบริหารคดีพิศษ
จาหนา ยรือไ งจากสารบบรไืองตรวจสอบขຌอทจใ จริง ตามขຌอ ๏๔
คูมอื หรือนวทางการปฏบิ ตั ิงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๓
ผนผงั ขๅันตอนการกระบวนงานการตรวจสอบขอຌ ทใจจริง
ํ. การตรวจสอบรไอื งดมิ
หนวยงานรอຌ งขอ ห น ว ย งา น ป ร ะส า น ข อตร ว จ ส อบ รไื องดิ มจ า ก ส า ร บ บ งา น คดี พิ ศ ษ
฿หຌตรวจสอบขอຌ มูลฯ ละสารบบงานรอຌ งทุกข์ ดยการสงรืไองรอຌ งขอขຌอมูลทางคดีมา ทไีร ะบบ
รຌองขอขຌอมูลทางคดี
ยกลิก ระบบรอຌ งขอ
คารอຌ ง ขຌอมลู ทางคดี หนว ยงานขาຌ ระบบรอຌ งขอขอຌ มูลทางคดีผาน Intranet ของกรมสอบสวน
คดพี ิศษ ซึไงระบบนีอๅ ยู฿ นหมวด งานดຌานคดี ดย฿ชຌ Username ละ
ขຌอมลู เม พียงพอ Password ของผຌอู านวยการกอง/หัวหนຌาศูนย์ ฿นการขຌาระบบ ละตอຌ ง
กรอกรายละอยี ดขอຌ มูลสาคญั ละจาปน็ ฿หຌครบถวຌ น พอไื ประยชน์฿น
ขຌอมลู พียงพอ การตรวจสอบรอไื งดมิ จากระบบบรหิ ารคดี ซึงไ หากขอຌ มลู เม พยี งพอทีไจะ
ทาการตรวจสอบรไือง฿นระบบ กองบริหารคดีพิศษจะทาการยกลิก
คาขอละขอ฿หหຌ นวยงานสงรืไองมาดานินการตรวจสอบ฿หมอกี ครงัๅ
กบพ. ิบพ.ี กองบรหิ ารคดพี ิศษ ิสวนบริหารระบบงานคดพี ิศษี รับคารຌองขอขຌอมูล
ดานนิ การตรวจสอบ ของหนวยงานทางระบบรຌองขอขอຌ มูลทางคดี ละดานินการตรวจสอบ
รืไองดมิ ทังๅ สารบบ ิคดีพิ ศษ/สบื สวน/ตรวจสอบ/รຌองทุกข์ี
ระบบรຌองขอ กองบรหิ ารคดีพิ ศษ ิสว นบริหารระบบงานคดพี ิศษี ดานินการจงຌ ผล
ขຌอมูลทางคดี การตรวจสอบรไอื งดิมกลบั เปทไีหนว ยงานทางระบบรอຌ งขอขຌอมูลทางคดี
ดยจะสงกลับปน็ บบ กบพ. ๎์
หนวยงาน
หนว ยงานรับขຌอมลู ละนาขຌอมลู ทไีเดรຌ ับจากการตรวจสอบ ิบบ กบพ.
๎์ี เปดานินการตอ
กรณีมืไอหนวยงานเดຌรับอนุมัติจากอธิบดี฿หຌดานิน การตรวจ สอบ
/สบื สวน/สอบสวนป็นคดพี ิ ศษลຌว ปรดนบอกสารผลการตรวจสอบ
ฉบบั ดังกลา ว ประกอบการขออนุมตั ิ ลข฿นระบบดวຌ ย
คูมือหรือนวทางการปฏบิ ัตงิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๔
๎. การขอออกลขรอไื งตรวจสอบขຌอทจใ จรงิ ฿นระบบบรหิ ารคดี
เมค รบถຌวน หนวยงานยไนื ขอออกลข ขຌาราชการ ิตาหนงเมต ไากวา จาຌ หนຌาทไีคดพี ิศษพิ ศษปฏบิ ัตกิ ารี ทไี ปน็
ผานระบบบริหารคดี จຌาของรอไื งหรอื มชี ือไ ป็นคณะยไืนคารຌองละนบสานาบนั ทึกสไงั การของ
อธิบดีทไีมอบหมายหนวยงาน สานามอบหมายหนຌาทีไหรอื คาสัไงตง ตงๅั
กบพ. ิบพ.ี คณะทางานตรวจสอบขอຌ ทจใ จริงผา นระบบบริหารคดีพิศษ
ดานนิ การตรวจสอบ กองบรหิ ารคดพี ิศษ ิสวนบริหารระบบงานคดีพิศษี พจิ ารณาตรวจสอบ
ความถูกตຌองครบถຌวนของขอຌ มูลทไีกรอกละอกสารทีไ นบมา฿นระบบ
ครบถຌวน ดยมกี ารดานนิ การ ๎ กรณี คือ ํี ขຌอมลู เมค รบถวຌ นกองบริหารคดพี ิศษ
กบพ. ออกลขตรวจสอบฯ ิกบพ.ี จะดานินการสงกลับ฿หຌหนวยงาน ปรับกຌดยมีการ ร ะ บุ
รายละอียด฿นการปรับกຌ฿หຌ฿นระบบหนว ยงานปรับกຌละสงกลับมา฿หຌ
กบพ. อนุมตั อิ อกลข ละ ๎ี ขຌอมูลครบ กบพ. ออกลขรอไื งตรวจ สอบ
ขຌอทใจจริง
๏. การขอขยายระยะวลาการตรวจสอบขຌอทใจจริง
หนวยงานดานนิ การ หัวหนຌาหนวยงานควบคุม ตรวจสอบ ละรงรัดรไืองทมีไ ีคาสงไั ฿หตຌ รวจสอบ
ตรวจสอบขอຌ ทใจจริง ขຌอทใจจริง฿นความรับผิดชอบ฿หຌ ลຌวสรใจละสนออธิบดีสัไงการภาย฿น
๏ ดือน นับตวันทีอไ อกลขสานวนตรวจสอบขอຌ ทใจจรงิ วຌนตจ ะมคี าสไงั
๏ ดอื น ของอธบิ ดีป็นอยางอไืน
กรณีทคไี รบกาหนดวลา ๏ ดอื นลวຌ ตการตรวจสอบขຌอทจใ จริงเมสรใจสิๅน
หวั หนຌาหนว่ ยฯ ละมี หตจุ าปน็ ตอຌ งตรวจสอบขอຌ ทจใ จริงตอเป ฿หพຌ นกั งานสอบสวนคดพี ิ ศษ
พจิ ารณาขอขยาย หรือจຌาหนຌาทไีคดีพิศษผຌรู ับผิดชอบการตรวจสอบขຌอทใจจริงหรือหวั หนຌา
ครั้งที่ ๑/ ๑ เดือน คณะทางานตรวจสอบขຌอทใจจริง ลຌวตกรณี สนอสานวนตรวจสอบ
ขຌอทใจจริงพรຌอมหตผุ ลจาป็นตอผຌูบงั คับบัญชาตามลาดับชๅันจนถงึ หวั หนຌา
ํ ดือน หนวยงานละ฿หຌหวั หนຌาหนว ยงานมีอานาจขยายวลาตรวจสอบขอຌ ทใจจริงเดຌอกี
เมกนิ ํ ดอื น นบั ตครบกาหนดวลา
รองอธิบดีฯ มไือครบกาหนดวลา ํ ดอื นลวຌ ตการตรวจสอบขຌอทจใ จรงิ ยังเมสรใจสิๅน
พจิ ารณาขอขยาย ละมีหตุจาป็นตຌองตรวจสอบขຌอทจใ จริงตอเป ฿หຌสนอรไืองตรวจสอบ
ครงั้ ที่ ๒/ ๑ เดอื น ขຌอทใจจรงิ พรຌอมหตุผลจาป็นตอผຌบู ังคบั บญั ชาตามลาดับชัๅนจนถงึ รองอธิบดี
พอืไ พิจารณา ละ฿หຌรองอธบิ ดีมีอานาจขยายวลาตรวจสอบขຌอทใจจริงเดຌอีก
ํ ดอื น เม กิน ํ ดือน นบั ตค รบกาหนดวลา
มไือครบกาหนดวลา ํ ดอื นลวຌ ตการตรวจสอบขอຌ ทจใ จรงิ ยงั เม สรใจสนิๅ ละ
อธบิ ดพี ิจารณาสัไงการ มีหตุจาปน็ ตอຌ งตรวจสอบขຌอทจใ จรงิ ตอ เป ฿หຌ สนอรือไ งตรวจสอบขอຌ ทใจจริง
พรຌอมหตผุ ลจาป็นตอผบูຌ ังคับบัญชาตามลาดับชๅันจนถงึ อธบิ ดี พอไื พิจารณา
สังไ การ
คูมอื หรือนวทางการปฏบิ ตั ิงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
๙
๐. การรายงานความคืบหนຌา
หนว ยงานรายงาน หนวยงานรายงานความคืบหนຌา การตรวจ สอบขຌอทใจจริง฿น ควา ม
ความคบื หนຌา รับผิดชอบผานระบบบรหิ ารคดี ภาย฿นวันทไีหຌาของดือนถัดเป ดย฿หຌ
ปรากฏขอຌ ทใจจริงละรายละอียดผลการดานนิ การ
กองบริหารคดพี ิ ศษรับรายงานละรวบรวมพรอຌ มมคี วามหใน
กบพ. รวบรวม
สนออธิบดี สนออธบิ ดี พืไอทราบละสัไงการ฿นการติดตามรง รัดการดานนิ การ
๑. การจาหนา ยรือไ งตรวจสอบขຌอทจใ จริง฿นระบบบรหิ ารคดี
เมครบถຌวน หนวยงานยไนื ขอจาหนาย มือไ หนวยงานดานินการตรวจสอบขอຌ ทจใ จริงสรจใ สนๅิ หรืออธิบดมี ีคาสไัง
รอืไ งผานระบบบรหิ ารคดี ฿หຌยุติการดานนิ การลຌว ฿หຌหนวยงานจຌงคาสัไงดังกลาว฿หຌกองบริหาร
คดีพิศษทราบ ดยนบสานาบันทกึ สงไั การของอธบิ ดี พรอຌ มรบั รองสานา
กบพ. ิบพ.ี
ดาเนินการตรวจสอบ หลกั ฐานผา นระบบบรหิ ารคดี รวมทงัๅ กรอกรายละอียดขຌอมูลทีไ กไยี วขຌอง
ครบถຌวน ฿นระบบบรหิ ารคดี฿หถຌ ูกตຌองครบถวຌ น
กบพ. จาหน่ายเรอื่ ง
กองบรหิ ารคดพี ิศษ ิสว นบริหารระบบงานคดีพิศษี พจิ ารณาตรวจสอบ
ในระบบฯ ความถูกตຌองครบถຌวนของขຌอมูลทไีกรอกละอกสารทีไนบมา฿นระบบ
ดยมกี ารดานินการ ๎ กรณี คือ ํี ขอຌ มลู เมค รบถຌวน กบพ. จะดานินการ
สง กลบั ฿หຌหนวยงานปรับกຌ ิระบุรายละอียด฿นการปรับกຌี ฿นระบบ
หนว ยงานปรบั กຌ ละสงกลับมา฿หຌ กบพ. อนมุ ตั ิจาหนา ยรไืองตรวจสอบ
ขຌอทใจจริงนๅัน ละ ๎ี ขຌอมูลครบ กบพ. ดานินการจาหนายรไือง
ตรวจสอบขอຌ ทใจจริง฿นระบบบริหารคดี
คูมือหรือนวทางการปฏิบัตงิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
ํ์
กระบวนงานทีไ ๑.๓
การสืบสวน
๑. หลกั เกณฑ์/เงอ่ื นไข
ํ.ํ ระบียบ กคพ. วา ดຌวยการสืบสวนคดีความผิดทางอาญาพไือสนอ กคพ. มมี ต฿ิ หຌป็นคดีพิศษ
พ.ศ. ๎๑๑ํ
ํ.๎ ระบียบกรมสอบสวนคดีพิ ศษ วา ดຌวยการบริหารงานคดพี ิศษ พ.ศ. ๎๑๒๎
๒. ขั้นตอนการปฏิบัตงิ าน
สานวนสืบสวน ป็นการสบื สวนทไีพนักงานสอบสวนคดีพิศษดานนิ การพืไอทราบรายละอียด
หงความผดิ หรอื พือไ ทราบตัวผกຌู ระทาผิด หรอื พอไื ติดตามจบั กมุ ผูຌกระทาผิด฿นคดีพิศษ ตามมาตรา ๎๏
ละสานวนการสบื สวนทีไพนกั งานสอบสวนคดีพิศษดานนิ การพไือสวงหาขຌอทจใ จรงิ ละพยานหลกั ฐาน
กอนป็นคดีพิศษ ตามมาตรา ๎๏/ํ ดยมีขัๅนตอนการดานนิ การสืบสวนตามระบียบกรมสอบสวน
คดพี ิศษ วาดຌวยการบรหิ ารงานคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๒๎ ประกอบดຌวยขๅันตอนการปฏิบัตงิ าน ดังนๅี
๎.ํ การตรวจสอบรอืไ งดมิ
กรณีทไีหนวยงานจะสนอรไือง฿ด฿หຌอธิบดีมีคาสัไง฿หຌสืบสวน ละรืไองนๅันป็นกรณีทไี
หนว ยงานริรมไิ ดานนิ การอง ดยมเิ ดຌ ปน็ รอไื งตามขຌอ ํํ หรือขຌอ ํ๎ ฿หหຌ นว ยงานประสานขอตรวจสอบ
รไืองจากสารบบงานคดีพิศษละสารบบงานรຌองทุกข์จากกองบรหิ ารคดีพิศษผานระบบทคนลยี
สารสนทศ ิระบบรຌองขอขຌอมูลทางคดีี วารไืองดังกลาวกรมสอบสวนคดีพิศษคยมีการรับรืไองเวຌ
ดานนิ การหรอื เม พไอื ปอງ งกันม฿ิ หຌดานินการซๅาซຌอน ตามขอຌ ํ๕
หนว ยงานสามารถขาຌ ระบบรຌองขอขຌอมลู ทางคดีผา น Intranet ของกรมสอบสวนคดีพิศษ
฿นหมวด งานดาຌ นคดี ดย฿ชຌ Username ละ Password ของผูอຌ านวยการกอง/หัวหนຌาศูนย์฿น การ
ขຌาระบบ ละตอຌ งกรอกรายละอยี ดขຌอมูลสาคญั ละจาปน็ ฿หຌครบถวຌ น พืไอประยชน์฿นการตรวจสอบ
รอืไ งดมิ จากระบบบริหารคดี ซงไึ หากขอຌ มูลเมพียงพอทจีไ ะทาการตรวจสอบรไือง฿นระบบกองบริหารคดี
พิศษจะทาการยกลกิ คาขอละขอ฿หຌหนวยงานสงรไอื งมาดานนิ การตรวจสอบ฿หมอ ีกครงๅั
๎.๎ การมอบหมายผรูຌ ับผดิ ชอบดานนิ การสบื สวน
มไืออธบิ ดมี ีคาสไัง฿หຌสบื สวน ตามมาตรา ๎๏ หรือ฿หຌสบื สวนตามมาตรา ๎๏/ํ วรรคหนึไง
฿หຌหัวหนຌาหนวยงานทีไรบั ผิดชอบมอบหมายงานตามลาดับชัๅนพไือ฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษคน฿ด
คนหนึไง฿นหนวยงานป็นผูຌรบั ผิดชอบดานินการ สืบสวนหรือหวั หนຌาหนว ยงานดานินการตงตๅังป็น
คณะพนกั งานสบื สวน ละจดั ทาคาสไังคณะพนกั งานสบื สวน ตามบบทไีกาหนด ตามขຌอ ๎์ ละขຌอ ๎๐
กรณีอธบิ ดมี คี าสไัง฿หຌสืบสวน ตามมาตรา ๎๏/ํ วรรคสอง มไืออธิบดมี คี าสไังมอบหมาย ฿หຌ
หนวยงานปน็ ผຌูดานินการลຌว ฿หຌหัวหนຌาหนวยงานสนอชอืไ พนักงานสอบสวนคดีพิศษทไจี ะมอบหมาย
ทาการสบื สวน฿หຌอธบิ ดีสัไงการ ตหากหในวา จาปน็ ตอຌ งตงัๅ ป็นคณะพนกั งานสืบสวน ฿หหຌ นว ยงานจัดทา
คาสไงั ตง ตัๅงคณะพนกั งานสืบสวน สนออธบิ ดีป็นผຌอู อกคาสัไงตงตงๅั ตามขຌอ ๎ํ
คูมือหรือนวทางการปฏิบัตงิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
ํํ
๎.๏ การขอออกลขสานวนสบื สวน฿นระบบบรหิ ารคดี
฿หຌยไืนรือไ งขอออกลขสานวนการสืบสวนตอกองบรหิ ารคดีพิศษ฿นระบบบรหิ ารคดี ภาย฿น
๏ วนั ทาการ นบั ตห นว ยงานรบั ทราบคาสไงั วຌนต ป็นการสืบสวนตามมาตรา ๎๏/ํ วรรคสอง หรือกรณี
ทตไี ຌองสนออธิบดีหรือรองอธิบดีมีคาสัไงตงตๅงั คณะทางาน ตามขຌอ ๎์ หรอื ขຌอ ๎ํ หรอื มีหตุสดุ วิสัย
ทเีไ มสามารถดานินการภาย฿นวลาดังกลา วเดຌ กใ฿หดຌ านนิ การ฿นอกาสรกทไีสามารถกระทาเดຌ ตท ัๅงนีๅ
ตอຌ งเมกนิ ํ๑ วนั ทาการ วຌนตอธบิ ดจี ะมคี าสังไ ป็นอยา งอไืน
฿นการขอออกลขคดี ฿หขຌ ຌาราชการตาหนงเมตไากวาจຌาหนຌาทไีคดีพิศษปฏิบตั ิการทไีป็น
จຌาของรืไองหรอื มีชไอื ป็นคณะพนักงานสบื สวน฿นรไืองนๅนั ป็นผูยຌ ไนื คารอຌ ง ละนบสานาบนั ทกึ สงไั การของ
อธิบดีทีไมอบหมาย฿หຌป็นหนวยงานจຌาของรืไอง ละสานามอบหมายหนຌาทไี หรือสานาคาสไงั ตงตัๅง
คณะพนักงานสืบสวนประกอบคารຌองดຌวย ดยบบคารຌองขอออกลขคดี ฿หຌ฿ชຌบบตามทีไกาหนดเวຌ
ทาຌ ยระบียบนีๅ ตามขอຌ ๎๏
฿หຌกองบริหารคดีพิศษตรวจสอบความถกู ตຌองครบถຌวนของอกสาร มไือหในวาถูกตอຌ ง
รียบรຌอยก฿ใ หຌออกลขสานวนสืบสวนละ฿หຌสานาบบคาขอออกลขทีไบันทึกลขสืบสวนลຌวพอไื ป็น
หลักฐาน฿นสานวน ตามขอຌ ๎๐
กรณีกองปฏิบัติการคดีพิศษภาคมอบหมาย฿หຌศูนย์ปฏิบัติการคดีพิศษขตพืๅนททีไ าการ
ตรวจสอบรือไ ง฿ดตามคาสัไงอธิบดี ฿นการขอออกลขสานวนสืบสวน฿หຌศนู ย์ปฏบิ ัติการคดีพิศษขตพๅืนทไี
ดานนิ การตามขຌอ ๎๏ ละ฿หสຌ านารไืองรายงานกองปฏิบัติการคดีพิศษภาคทราบพืไอควบคุมกา กับ
ดู ลดวຌ ย ตามขอຌ ๎๏ ละขຌอ ๎๑
การสบื สวนตามมาตรา ๎๏/ํ วรรคสอง ฿หดຌ านนิ การตามระบยี บ กคพ. วาดຌวยการสืบสวน
คดีความผิดทางอาญาพไอื สนอ กคพ. มีมต฿ิ หຌปน็ คดพี ิศษ พ.ศ. ๎๑๑ํ
๎.๐ การขอขยายระยะวลาการสืบสวน
฿หຌหัวหนຌาหนวยงานควบคุม ตรวจสอบ ละรงรัดรไืองทไีมีคาสไัง฿หຌ ดานนิ การสบื สวน
฿นความรับผดิ ชอบ฿หຌลຌวสรใจละสนออธิบดีสัไงการภาย฿น ๒ ดือน นับตวนั ทีไออกลขสานวนสืบสวน
วนຌ ตจะมีคาสไงั ของอธบิ ดีป็นอยางอไนื
กรณีทไีครบกาหนดวลา ๒ ดือนลຌว ตการสืบสวนเมสรใจสๅิน ละมีหตุจาป็น
ตຌองสบื สวนตอเป ฿หพຌ นักงานสอบสวนคดีพิศษผຌูรับผิดชอบการสืบสวนหรือหัวหนาຌ คณะพนกั งานสืบสวน
ลวຌ ตกรณี สนอสานวนสืบสวนพรຌอมหตุผลจาปน็ ตอ ผูຌบงั คับบญั ชาตามลาดับชันๅ จนถงึ หัวหนຌาหนว ยงาน
ละ฿หหຌ วั หนຌาหนวยงานมีอานาจขยายวลาสบื สวนเดอຌ กี เมกิน ๏ ดือน
มไือครบกาหนดระยะวลา ๏ ดือน ตามทไีหัวหนຌาหนวยงานมีอานาจขยายวลาลຌว
ตการสืบสวนยงั เม สรจใ สนๅิ ละมีหตุจาป็นตຌองสืบสวนตอเป ฿หพຌ นกั งานสอบสวนคดีพิ ศษ ผรຌู บั ผิดชอบ
การสืบสวนหรือหัวหนຌาคณะพนักงานสืบสวนลຌวตกรณี สนอสานวนสืบสวนพรຌอมหตุผลจาปน็
ตอ ผຌบู งั คบั บญั ชาตามลาดับชัๅนจนถึงรองอธิบดีพืไอพจิ ารณาละ฿หรຌ องอธิบดีมอี านาจขยายวลาสืบสวน
เดຌอกี เม กนิ ๏ ดอื น
มไือครบกาหนดวลา ๏ ดือน ตามทีไรองอธิบดีมีอานาจขยายวลาลຌว ตการสบื สวน
ยังเมสรใจสๅินละมีหตุจา ป็นตຌองสืบสวน ตอเป ฿หຌสนอสานวน สืบสวน พรຌอมหตุผลจ า ป็น
ตอ ผຌูบงั คบั บัญชาตามลาดบั ชนๅั จนถงึ อธิบดี พือไ พิจารณาสังไ การ ตามขຌอ ๏ํ
คมู อื หรอื นวทางการปฏบิ ตั ิงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
ํ๎
๎.๑ การรายงานความคืบหนาຌ
฿หຌหนวยงานรายงานความคืบหนຌาการสืบสวน฿นความรบั ผิดชอบผานระบบบรหิ ารคดี
ภาย฿นวันทีไหຌาของดือนถัดเป ดย฿หຌปรากฏขอຌ ทใจจรงิ ละรายละอียดผลการดานินการ ทัๅงนๅี ตามบบ
รายงานความคบื หนาຌ การสืบสวน ตามขอຌ ๏๐
฿หกຌ องบรหิ ารคดีพิศษป็นหนว ยงานรบั รายงานความคืบหนຌาการสืบสวน ละรวบรวม
พรຌอมมคี วามหในสนออธิบดีพไือทราบละสัไงการ฿นการติดตามรง รัดการดานนิ การ
๎.๒ การจาหนา ยรอไื งสบื สวน฿นระบบบรหิ ารคดี
มืไอการสบื สวนสรจใ สินๅ ละอธิบดมี คี าสไงั อยา งหนงึไ อยา ง฿ด ดังตอ เปนีๅ
(ํี ฿หยຌ ตุ กิ ารดานินการ
(๎ี ฿หสຌ งรอืไ ง฿หหຌ นวยงานอืไนดานนิ การตามกฎหมายตอเป
(๏ี ฿หຌรบั หรอื จัด฿หຌมีคารຌองทุกข/์ คากลาวทษพไือสอบสวนปน็ คดีพิศษ ตามมาตรา ๎ํ
วรรคหนึงไ ิํี
(๐ี ฿หຌสนอรืไองตอคณะอนุกรร มการกลัไน กรองพไือสนอคณะกรร มการคดีพิ ศ ษ
ตามมาตรา ๎ํ วรรคหนไงึ ิ๎ี หรือสนอคณะกรรมการคดีพิศษ พอไื มมี ติ฿หຌป็นอานาจหนຌาทไีของพนกั งาน
สอบสวนคดพี ิศษ หรือตามมาตรา ๐๐
(๑ี มีคาสัไงอยางหนึไงอยา ง฿ดทีไเม฿ชค าสไัง฿หຌดานนิ การพิมไ ตมิ
฿หຌหนวยงานจຌงคาสังไ ดังกลาว฿หຌกองบรหิ ารคดีพิศษทราบ ดยนบสานาบันทึก
สงัไ การของอธบิ ดีดงั กลาวพรຌอมรบั รองสานาป็นหลักฐานผา นระบบบริหารคดี ละ฿หกຌ องบริหารคดพี ิศษ
จาหนายรอไื งจากสารบบรืไองสบื สวน ตามขอຌ ๏๔
คมู อื หรือนวทางการปฏบิ ตั ิงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
ํ๏
ผนผงั ขๅนั ตอนกระบวนงานการสืบสวน
ํ. การตรวจสอบรไืองดิม
หนว ยงานรຌองขอ฿หຌ หนวยงานประสานขอตรวจสอบรืไ องดิ มจา กสารบบงาน คดี พิศ ษ ล ะ
ตรวจสอบขอຌ มูลฯ สารบบงานรอຌ งทุกข์ดยการสงรืไองรຌองขอขຌอมูลทางคดีมาทไีระบบ
รຌองขอขຌอมลู ทางคดี
ยกลกิ ระบบรຌองขอ
คารอຌ ง ขຌอมลู ทางคดี หนวยงา น ขຌา ร ะบบรຌองขอขຌอมูลทา งคดี ผา น Intranet ของ
กรมสอบสวนคดีพิศษ ซึไงระบบอยู฿นหมวด งานดຌานคดี ดย฿ชຌ
ขຌอมูลเม พียงพอ Username ละ Password ของผูຌอานวยการ กอง/ หัวหนຌา ศูน ย์
฿นการขຌาระบบละตຌองกรอกรายละอียดขอຌ มูลสาคัญละจาป็น
ขอຌ มูลพียงพอ ฿หຌครบถวຌ น พือไ ประยชน์฿นการตรวจสอบรไอื งดิมจากระบบบริหาร
คดี ซึไงหากขຌอมูลเมพียงพอทีไจ ะทาการตรวจสอบรไือง฿นระบบ
ทางกองบรหิ ารคดพี ิ ศษจะทาการยกลิกคาขอ ละขอ฿หหຌ นว ยงานสง
รอไื งมาดานนิ การตรวจสอบ฿หมอกี ครงัๅ
กบพ. ิบพ.ี กองบริหารคดีพิศษ ิสวนบริหารระบบงานคดีพิศษี รับคารอຌ งขอ
ดานนิ การตรวจสอบ ขຌอมูลของหนวยงานทางระบบรอຌ งขอขຌอมูลทางคดี ละดานินการ
ตรวจสอบรือไ งดิมทงๅั สารบบ ิคดพี ิ ศษ/สืบสวน/ตรวจสอบ/รຌองทุกข์ี
ระบบรอຌ งขอขอຌ มลู ทางคดี กองบรหิ ารคดีพิ ศษ ิสว นบรหิ ารระบบงานคดีพิศษี ดานนิ การจຌง
ผลการตรวจสอบรไืองดิมกลับเปทไีหนว ยงานทางระบบรຌองขอขຌอมูล
ทางคดีดยจะสง กลับปน็ บบ กบพ. ๎์
หนวยงาน หนว ยงานรบั ขຌอมลู ละนาขຌอมูลทีไเดรຌ บั จากการตรวจสอบ
ิบบ กบพ. ๎์ี เปดานนิ การตอ
กรณี มไือหนวยงานเดຌรับอนุมัติจากอธิบดี฿หຌดานินการตรวจสอบ
/ สืบสวน / สอบสวน ป็น ค ดี พิ ศ ษลຌ ว ปร ดน บอ ก ส า ร
ผลการตรวจสอบฉบบั ดงั กลา ว ประกอบการขออนมุ ัติลข฿นระบบดຌวย
คูมอื หรอื นวทางการปฏิบัติงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
ํ๐
๎. การขอออกลขรไอื งสืบสวน฿นระบบบรหิ ารคดี
หนว่ ยงานย่นื ขอออกเลข ขาຌ ราชการ ิตาหนง เมตไากวาจาຌ หนຌาทไีคดีพิ ศษปฏิบัติการี ทีไป็น
ผา่ นระบบบริหารคดี จຌาของรอไื งหรอื มีชอไื ป็นคณะยไนื คารຌองละนบสานาบันทึกสไังการ
ของอธิบดีทีไมอบหมายหนวยงาน สานามอบหมายหนຌาทไีหรือคาสงัไ
เมครบถวຌ น
ตงตงๅั คณะพนักงานสืบสวนผา นระบบบรหิ ารคดีพิ ศษ
ครบถຌวน
กบพ. ิบพ.ี กองบริหารคดีพิศษ ิสวนบริหารระบบงานคดีพิศษี พิจารณา
ดานินการตรวจสอบ ตรวจสอบความถกู ตอຌ งครบถวຌ นของขຌอมลู ทไกี รอกละอกสารทไี นบมา
฿นระบบ ดยมกี ารดานนิ การ ๎ กรณี คือ ํี ขอຌ มลู เมครบถวຌ น กบพ.
ครบถຌวน จะดานนิ การสงกลบั ฿หຌหนวยงานปรับกຌดยมีการระบรุ ายละอียด
฿นการปรบั กຌ฿หຌ฿นระบบ หนวยงานปรบั กຌละสงกลับมา฿หຌ กบพ.
กบพ. ออกเลขตรวจสอบฯ
อนุมตั ิออกลข ละ ๎ี ขຌอมูลครบ กบพ. ออกลขรอืไ งสืบสวน
๏. การขอขยายระยะวลาการสืบสวน
หน่วยงานดาเนนิ การสบื สวน หัวหนຌาหนวยงานควบคมุ ตรวจสอบละรง รัดรอไื งทไีมคี าสัไง฿หຌสืบสวน
฿นความรบั ผดิ ชอบ฿หຌลวຌ สรใจละสนออธิบดีสไังการภาย฿น ๒ ดือน
๒ ดอื น ิหกดือนี นับตวันทีไออกลขสานวนสืบสวน วຌนตจะมีคาสไงั ของ
อธบิ ดีป็นอยางอืนไ
หวั หนຌาหน่วยฯ
พิจารณาขอขยาย กรณีทีไครบกาหนดวลา ๒ ดอื น ตการสบื สวนยงั เมสรจใ สิๅนละมีหตุ
ครง้ั ที่ ๑/ ๓ เดอื น จาป็นตຌองสืบสวนตอเป ฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษผูຌรบั ผิดชอบ
การสืบสวนหรอื หวั หนຌาคณะพนักงานสืบสวน ลຌวตก รณีสนอสานวน
๏ ดอื น สืบสวนพรຌอมหตุผล จาป็นตอผຌูบังคับบัญชาตามลาดับชัๅนจนถึง
หวั หนຌาหนว ยงาน ละ฿หຌหัวหนຌาหนว ยงานมีอานาจขยายวลาสืบสวน
รองอธบิ ดีฯ เดຌอกี เม กนิ ๏ ดอื น นบั ตครบกาหนดวลา
พิจารณาขอขยาย
ครั้งที่ ๒/ ๓ เดอื น มืไอครบกาหนดวลา ๏ ดือนลຌว ตการสืบสวนยังเมสรใจสนิๅ ละ
มีหตุจาป็นตຌองสืบสวนตอ เป ฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษผูຌรบั ผิดชอบ
๏ ดอื น การสืบสวน หรือหัวหนาຌ คณะพนักงานสบื สวน ลวຌ ตกรณีสนอสานวน
สืบสวนพรຌอมหตุผลจาป็นตอผูຌบังคับบัญชาตามลาดับชๅัน จ น ถึง
รองอธิบดีพอืไ พิจารณาละ฿หຌรองอธบิ ดีมอี านาจขยายวลาสืบสวนเดຌอีก
เม กิน ๏ ดือน นบั ตครบกาหนดวลา
คมู อื หรือนวทางการปฏบิ ตั ิงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
ํ๑
อธบิ ดีพจิ ารณาสงไั การ มอืไ ครบกาหนดวลา ๏ ดือนลຌวตการสืบสวนยังเมสรใจสๅิน ละมี
หตุจาป็นตຌองสืบสวนตอเป฿หຌสนอสานวนสืบสวนพรຌอมหตุผล
จาปน็ ตอผຌบู ังคบั บญั ชาตามลาดับชนๅั จนถึงอธิบดีพไอื พจิ ารณาสังไ การ
๐. การรายงานความคืบหนาຌ
หนว่ ยงานรายงาน หนวยงานรายงานความคืบหนຌาการสืบสวน฿นความรบั ผิดชอบผาน
ความคบื หนຌา ระบบบริหารคดี ภาย฿นวันทไีหຌาของดือนถัดเ ปดย฿หຌปร า กฏ
ขຌอทจใ จริงละรายละอยี ดผลการดานินการ
กบพ. รวบรวบ กองบรหิ ารคดีพิศษรบั รายงานละรวบรวมพรอຌ มมคี วามหนใ
สนออธิบดี พือไ ทราบละสไังการ฿นการติดตามรง รัดการดานินการ
สนออธบิ ดี
๑. การจาหนายรไืองสบื สวน฿นระบบบริหารคดี
หน่วยงานย่ืนขอจาหน่าย มืไอหนวยงานดานินการสืบสวนสรใจสิๅนหรืออธิบดีมีคาสไัง฿หຌยุติ
เรื่องผา่ นระบบบริหารคดี การดานินการลຌว ฿หຌหนวยงานจຌงคาสไังดังกลาว฿หຌกองบริหาร
คดพี ิ ศษทราบ ดยนบสานาบันทึกสไังการของอธิบดี พรຌอมรับรอง
สานาหลกั ฐานผานระบบบริหารคดี รวมทัๅงกรอกรายละอียดขຌอมูล
ทีไ กยไี วขอຌ ง฿นระบบบรหิ ารคด฿ี หຌถูกตอຌ งครบถຌวน
เมครบถวຌ น
กบพ. ิบพ.ี กองบริหารคดีพิศษ ิสวนบริหารระบบงานคดีพิศษี พิจารณา
ดานินการตรวจสอบ ตรวจสอบความถูกตຌองครบถวຌ นของขอຌ มลู ทกไี รอกละอกสารทไีนบมา
฿นระบบ ดยมกี ารดานินการ ๎ กรณี คอื ํี ขຌอมลู เมค รบถวຌ น กบพ.
ครบถຌวน จ ะดา นิน การ สงกลับ฿หຌหนวยงานปรับกຌ ิร ะบุร า ยละอียด
฿นการปรับกຌี ฿นระบบ หนวยงานปรับกຌละสงกลับมา฿หຌ กบพ.
กบพ. จาหนายรไือง อนมุ ัติจาหนา ยรืไองสืบสวนนๅัน ละ ๎ี ขอຌ มูลครบ กบพ. ดานินการ
฿นระบบฯ
จาหนา ยรไอื งสืบสวน฿นระบบบรหิ ารคดี
คูมือหรอื นวทางการปฏิบัติงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
ํ๒
กระบวนงานที่ ๑.๐
การรับคดีพิเศษ ตามมาตรา ๒๑ วรรคหน่ึง ิ๑ี ละ ิ๒ี
๑. หลักเกณฑ์/เงอื่ นไข
ํ.ํ ประกาศ กคพ. รไือง หลักกณฑ์ละวิธีการ฿นการรຌองขอละสนอ฿หຌ กคพ. มีมติ฿หຌ
คดีความผิดทางอาญา฿ดปน็ คดพี ิ ศษ พ.ศ. ๎๑๒ํ
ํ.๎ ประกาศ กคพ. ิฉบับทีไ ๓ี พ.ศ. ๎๑๒๎ รไือง กาหนดรายละอียดของลักษณะของ
การกระทาความผิดทีไป็นคดีพิศษตามมาตรา ๎ํ วรรคหนไึง ิํี หงพระราชบัญญัติการสอบสวน
คดีพิ ศษ พ.ศ. ๎๑๐๓
ํ.๏ ระบยี บกรมสอบสวนคดพี ิศษ วา ดวຌ ยการบรหิ ารงานคดีพิ ศษ พ.ศ. ๎๑๒๎
ํ.๐ ระบียบกรมสอบสวนคดีพิ ศษ วาดวຌ ยการบริหารงานคดพี ิศษ ิฉบบั ทไี ๎ี พ.ศ. ๎๑๒๑
ํ.๑ ระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วา ดຌวยการกลนไั กรองการรับคดีพิ ศษตามพระราชบัญญัติ
การสอบสวนคดพี ิ ศษ พ.ศ. ๎๑๐๓ มาตรา ๎ํ วรรคหนงึไ ิํี พ.ศ. ๎๑๒๐
๒. ข้ันตอนการปฏิบัตงิ าน
๎.ํ การรบั คดีพิ ศษตามมาตรา ๎ํ วรรคหนึไง ิํี ประกอบดวຌ ยขๅนั ตอนการปฏบิ ตั ิงาน ดังนๅี
๎.ํ.ํ มไือกรมสอบสวนคดีพิ ศษเดรຌ ับรืไองรຌองรียนจากประชาชน หรอื สานกั งานตารวจ
หง ชาตสิ งสานวนคดี หรอื หนวยราชการอไืนสงรไอื งรຌองรียน หรือ ป.ป.ช. สง สานวนคืน ิทไมี ฿ิ ชก รณสี านวน
คดีพิศษี ฿หຌสานักงานลขานุการกรมลงรับรไืองละ฿หสຌ งรืไองเปยังกองบริหารคดี พิศษทารไืองพไอื
พิจารณาทาความหในสนออธบิ ดีสัไงการ
กรณที ไีหนว ยงานตาง โ รับรอไื งเวดຌ านินการอง กอ นทจไี ะมีความหในพไอื สนออธบิ ดีสไังการ
฿หนຌ ารืไองมาตรวจสอบกับกองบริหารคดีพิศษวามีรไืองดิมทีกไ รมสอบสวนคดีพิศษคยรับเวຌดานนิ การ
หรือเม
๎.ํ.๎ มอไื อธิบดีสัไงการมอบหนวยงานทาการสืบสวนตามมาตรา ๎๏/ํ วรรคหนึงไ หรอื
ทาการตรวจสอบขຌอทใจจริง ฿หຌกองบรหิ ารคดีพิศษสงรืไอง฿หຌหนวยงานนันๅ ดานนิ การ ดยหนวยงาน
จะตอຌ งตงตๅงั คณะพนกั งานสืบสวน หรอื คณะทางานตรวจสอบขຌอทจใ จรงิ ละสง คารอຌ งขอออกลขสบื สวน
หรอื ตรวจสอบขຌอทจใ จริงผานระบบบริหารคดี
๎.ํ.๏ มไือหนว ยงานดานนิ การสืบสวนหรือตรวจสอบขຌอทใจจริงลຌว พบขอຌ ทใจจริงวา
รไอื งสืบสวนละรอืไ งตรวจสอบขຌอทใจจรงิ นๅันมลี ักษณะป็นคดีพิศษ ละหนว ยงานจะสนออธบิ ดีพืไอ
มีคาสไังวาคดีความผดิ ทางอาญา฿ดป็นคดีพิ ศษตามมาตรา ๎ํ วรรคหนงไึ ิํี ฿หหຌ นวยงานนัๅนสงรไืองเปยัง
กองบริหารคดีพิศษพืไอจัด฿หຌมีการปร ะชุมคณะกรร มการกลไันกรองรไืองกอนสน ออธิบดีสไังกา ร
ตามระบียบกรมสอบสวนคดีพิ ศษ วาดวຌ ยการกลไนั กรองการรบั คดพี ิศษตามพระราชบัญญตั ิการสอบสวน
คดพี ิศษ พ.ศ. ๎๑๐๓ มาตรา ๎ํ วรรคหนไึง ิํี พ.ศ. ๎๑๒๐ ดยมีรองอธิบดีทีไกากับดูลหนว ยงาน
ทไีสนอรไือง ผຌูอานวยการกองกฎหมายหรือผຌู ทน ผຌูอานวยการกองบรหิ ารคดีพิศษหรือผูຌทนละ
ขຌาราชการทีไผຌูอานวยการกองบรหิ ารคดีพิศษมอบหมายปน็ ผูชຌ วยลขานุการ ขຌารว มประชุมพไือพจิ าร ณา
รไืองทไีสนอมานัๅนป็นการกระทาความผิดอาญาฐาน฿ด ป็นความผิดตามทีไกาหนด฿นประกาศ กคพ.
รไือง กาหนดรายละอียดของลักษณะของการกระทาความผิดทีไป็นคดีพิศษ ตามมาตรา ๎ํ วรรคหนไึง ิํี
คูม อื หรือนวทางการปฏิบตั งิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
ํ๓
หง พระราชบญั ญัติการสอบสวนคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๐๓ ฉบบั ฿ด ขຌอ฿ด พรอຌ มหตผุ ลวา สมควรมคี าสไงั รับเวຌ
สอบสวนปน็ คดีพิศษ หรอื เม พราะหต฿ุ ด
หากหนวยงานจะสนออธิบดีพืไอขอยุติรืไองการตรวจสอบขຌอทใจจริงหรือสืบ สวน
ตามมาตรา ๎๏/ํ วรรคหนไึง พไือ฿หຌมีคาสไังเมรับป็นคดีพิศษ กรณีทไีหนวยงานหนใ วามีรายละอียด
ตามทไีกาหนด฿นประกาศ กคพ. ิฉบับทีไ ๓ี พ.ศ. ๎๑๒๎ ตหนว ยงานหนใ วาเมมีลักษณะตามมาตรา ๎ํ
วรรคหนไึง ิํี ิกี – ิจี ฿หຌหนวยงานนๅันสงรืไองเปยังกองบริหารคดีพิศษพืไอจัด฿หຌมีการประชุม
คณะกรรมการกลันไ กรองรไืองกอ นสนออธิบดสี งัไ การดยหนว ยงานจาຌ ของรืไองผຌทู ีไกียไ วขอຌ งขຌาชีๅ จง
กรณีรืไองทีไสงมาจากสวนราชการ หนวยงานของรัฐ หรือป็นสานวนการสอบสวนหรือ
คารอຌ งทกุ ข์หรอื คากลา วทษทไสี งมาจากพนกั งานสอบสวนสานกั งานตารวจหงชาติ พอไื ฿หຌพิจารณารับเวຌ
ทาการสอบสวนป็นคดีพิศษตามมาตรา ๎ํ วรรคหนึไง ิํี กรณีทีไคณะพนักงานสืบสวนหรือหัวหนาຌ
หนวยงานหนใ วา มีรายละอยี ดของการกระทาความผดิ ปน็ เปตามทกไี าหนดเวຌ฿นประกาศ กคพ. ิฉบบั ทไี ๓ี
พ.ศ. ๎๑๒๎ ป็นคดีพิศษตามมาตรา ๎ํ วรรคหนึไง ิํี หงพระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิศษ
พ.ศ. ๎๑๐๓ ตหนวยงานหนใ วาการกระทาความผิด฿นรือไ งทไีทาการตรวจสอบขຌอทจใ จริงหรือสืบสวน
เมขຌาลักษณะตามมาตรา ๎ํ วรรคหนึไง ิํี ิกี ู ิจี ฿หຌหนวยงานสง รอไื งเปยังกองบริหารคดีพิ ศษ
พืไอจดั ฿หมຌ กี ารประชุมคณะกรรมการกลไนั กรองรือไ งภาย฿น ๓ วันทาการ นับตเ ดรຌ บั รไือง ละภาย฿นวลา
ดังกลา ว ตหากหนว ยงานหนใ วา ขຌอทจใ จริงละพยานหลักฐานของรืไองทีไสง มายังเม พียงพอจะพิจาร ณา
฿หຌ สนอรไืองพไือ฿หอຌ ธิบดีมีคาสงัไ ฿หຌทาการสืบสวนตามมาตรา ๎๏/ํ วรรคหนไงึ กอ นกเใ ดຌ
๎.ํ.๐ มไือทไีประชมุ พิจารณาลຌวมี หตุสมควรรับเวຌทาการสอบสวนปน็ คดีพิศษ/เมรับเวຌ
ทาการสอบสวนปน็ คดีพิศษ กองบริหารคดีพิ ศษตຌองสนอมติทไีประชุมคณะกรรมการกลไันกรองรไือง
฿หຌอธิบดอี นุมตั ิ฿หຌทาการสอบสวนปน็ คดีพิ ศษ/เมร ับเวຌทาการสอบสวนป็นคดีพิศษ ละจຌงคาสงไั ของ
อธบิ ดี฿หหຌ นว ยงานจຌาของรืไองดานนิ การตอ เป
๎.ํ.๑ มืไออธิบดีมีคาสไัง฿หຌทาการสอบสวน ป็นคดีพิศษลຌว หนวยงานตຌองตงตๅัง
คณะพนกั งานสอบสวนคดพี ิศษ ละสงคารຌองขอออกลขคดีพิศษผานระบบบริหารคดี
ทๅังนีๅ อธิบดีหนใ สมควรจะงดการดานนิ การขๅนั ตอน฿ดพอืไ ความคลองตวั ฿นการบรหิ ารราชการ
฿หอຌ อกป็นขอຌ สัไงการพืไอถือปฏบิ ัติปน็ รายกรณกี เใ ดຌ
คาสัไงเม฿หຌทาการสอบสวนป็นคดีพิศษของอธิบดี ฿หຌถือปน็ ทไีสุด วຌนตจะมีขຌอทจใ จริง
หรือพยานหลักฐาน฿หมอ นั สาคญั หรอื มพี ฤตกิ ารณ์ทไีทา฿หลຌ ักษณะของการกระทาความผิดปลไยี นปลงเป
อันสาคัญทไีจะสามารถ฿ชຌป็นดุลพินิจปลไียนปลงคาสไังดังกลาวเดຌ ดยหากปรากฏหตุดังกลา ว
฿หຌหนวยงานจຌาของรอไื งรายงานตอรองอธิบดีทีไกากับดูล พรຌอมขຌอทใจจริงหรือพยานหลักฐาน฿หม
อันสาคัญ พืไอประกอบการพิจารณานัดประชุมพจิ ารณาวามีหตุสมควรรบั เวຌทาการสอบสวนปน็ คดพี ิศษ
หรือเม
๎.๎ การรับคดีพิศษตามมาตรา ๎ํ วรรคหนไึง ิ๎ี ประกอบดຌวยขัๅนตอนการปฏิบัติงาน
ดงั นๅี
๎.๎.ํ มไอื กรมสอบสวนคดีพิ ศษเดรຌ บั รืไองรຌองรยี นจากประชาชน หรือสานกั งานตารวจ
หงชาตสิ ง สานวนคดี หรอื หนวยราชการอนืไ สงรอไื งรຌองรียน หรือ ป.ป.ช. สง สานวนคืน ิทมีไ ิ฿ชก รณีสานวน
คดพี ิศษี ฿หຌสานักงานลขานุการกรมลงรับรืไอง ละ฿หຌสงรืไองเปยังกองบรหิ ารคดีพิศษ พืไอพิจาร ณา
ทาความหในสนออธิบดีสไงั การ
คมู ือหรอื นวทางการปฏบิ ัตงิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
ํ๔
กรณที หีไ นวยงานตา ง โ รับรืไองเวຌดานินการอง กอนทจไี ะมคี วามหนใ พืไอสนออธิบดสี ไังการ
฿หຌนารอืไ งมาตรวจสอบกับกองบริหารคดีพิศษวามีรืไองดิมทกีไ รมสอบสวนคดีพิศษคยรบั เวຌดานนิ การ
หรือเม
๎.๎.๎ มืไออธิบดีสัไงการมอบหนวยงานทาการสบื สวนตามมาตรา ๎๏/ํ วรรคสอง ฿หຌ
กองบรหิ ารคดพี ิ ศษสงรไอื ง฿หหຌ นว ยงานนนๅั ดานนิ การ ดยหนว ยงานจะตຌองสนอรืไองตออธิบดีพืไอลงนา ม
ตง ตงัๅ คณะพนักงานสบื สวน ละสง คารอຌ งขอออกลขสืบสวนผานระบบบริหารคดี
๎.๎.๏ มือไ หนว ยงานดานนิ การสบื สวนลຌวพบขຌอทใจจริงวารืไองสืบสวนนันๅ มีลกั ษณะ
ปน็ คดพี ิ ศษ หนวยงานนๅนั ตຌองสนอรไืองพอืไ ฿หอຌ ธบิ ดีอนุมัติ฿หຌนารไืองขຌาทีไประชุมคณะอนกุ รรม การ
กลัไนกรอง ตามประกาศ กคพ. รอไื งหลกั กณฑ์ ละวิธีการรຌองขอละสนอ฿หຌ กคพ. มีมต฿ิ หคຌ ดีควา มผิด
ทางอาญา฿ดป็นคดีพิ ศษ พ.ศ. ๎๑๒ํ
กรณีทีไผูຌรຌองขอป็นกรรมการคดีพิศษ หรือป็นรอไื งทอไี ธิบดีหในวามีหตุจาปน็ รง ดวน
ทไจี ะตอຌ งสนอคณะกรรมการคดีพิศษพิจารณา อธิบด฿ี นฐานะกรรมการละลขานุการคณะกรรมการ
คดพี ิ ศษอาจนารไืองขຌาสูการพจิ ารณาของคณะกรรมการคดีพิ ศษเดຌ ดยเมตຌองสนอคณะอนุกรรมการ
กลนไั กรองกใเดຌ
๎.๎.๐ มือไ คณะอนกุ รรมการกลไันกรองเดรຌ ับรไืองเวຌพจิ ารณาลຌว จะตຌองพิจารณาวารืไอง
ทไีสนอมานัๅนปน็ การกระทาความผิดอาญาหรือเม ฐาน฿ด การกระทานัๅนมีลักษณะของการกระทาความผิด
อยางหนงไึ อยา ง฿ดตามทีไกาหนดเวຌ฿นมาตรา ๎ํ วรรคหนงึไ ิํี ิกี – ิจี หรือเม อยางเร หรอื มีหตุอไืน
หรือเม อยางเร ละมีหตุสมควรสนอ฿หຌคณะกรรมการคดีพิศษมีมติ฿หຌป็นคดพี ิศษตามมาตรา ๎ํ
วรรคหนไึง ิ๎ี หรือเม
คณะอนุกรรมการกลัไนกรองมีอานาจรียกสานวนการสืบสวน สานวนการตรวจสอบ
ขຌอทใจจริง หรือรียกพยานหลักฐานทีไกไียวขຌองมาพไือประกอบการพิจารณารวมทัๅงชิญผຌูสืบสวน
ผตูຌ รวจสอบขຌอทใจจริง หรือผຌู กไยี วขຌองขຌาชๅี จง หากคณะอนุกรรมการกลัไนกรองหในวาการดานนิ การ
฿นรอไื ง฿ดยังขาดนืๅอหาบางประดในทีตไ ຌอง฿ชຌ หรอื ยงั มีขอຌ ทใจจริงหรือพยานหลักฐานเมพียงพอ ฿หมຌ ีมติ
สงรืไองเปยังอธิบดีพืไอพิจารณาดานนิ การดยกาหนดประดในทีไจะ฿หຌดานินการละหตุผลเปดຌวย
ละมือไ เดรຌ บั ผลการดานินการลวຌ จึงนารอืไ งขาຌ สูการพจิ ารณา
๎.๎.๑ ฿นการสนอรไอื ง฿หຌคณะกรรมการคดีพิ ศษพิจารณาวาควรรับเวຌทาการสอบสวน
ป็นคดีพิศษ คณะกรรมการคดีพิศษจะตຌองมีมตดิ ຌวยคะนนสียงเมนอຌ ยกวา สอง฿นสามของคณะกรรมการ
ทๅังหมดทา ทไมี อี ยู ฿หคຌ ดีความผิดนนๅั ปน็ คดพี ิ ศษ
มไือคณะกรรมการคดีพิ ศษมีมติกีไยวกบั รอืไ งทไีรຌองขอลຌว ฿หกຌ รมสอบสวนคดพี ิ ศษจຌงผล
การพจิ ารณา฿หผຌ รຌู ຌองทราบพรอຌ มหตุผลภาย฿นสิบหຌาวันทาการ
กรณีทีไคณะกรรมการคดีพิศษเมมีมติ฿หຌรืไอง฿ดป็นคดีพิศษ ผຌูรຌองขออาจยไืนรไืองตอ
กรมสอบสวนคดีพิศษ พืไอ฿หຌคณะกรรมการ คดีพิศษ พิจาร ณา฿หมเดຌ ตอมไือมีขຌอทใจจริงหรื อ
พยานหลกั ฐาน฿หมอันสาคญั ทีไยงั มิเดຌถูกนาสนอ฿นคารอຌ งครๅังกอน ดยกรมสอบสวนคดีพิศษจะตຌองจຌง
สิทธิ฿นการรอຌ งขอ฿หพຌ จิ ารณา฿หม฿ หผຌ ຌูรอຌ งทราบดวຌ ย ทๅังนๅี ฿หอຌ ธิบดมี ีอานาจวินิจฉัยชๅีขาดวาขอຌ ทใจจรงิ หรือ
พยานหลักฐานตามคารຌองทไี สนอ฿หมป็นขຌอทใจจริง หรือพยานหลกั ฐาน฿หมอนั สาคญั ทไียังมเิ ดถຌ ูกนาสน อ
฿นคารอຌ งครังๅ กอนทไจี ะรบั คารຌองขอเวดຌ านินการ หรอื เม
คมู ือหรอื นวทางการปฏิบตั งิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
ํ๙
๎.๎.๒ อธิบดีมอบหนวยงานทาการสอบสวนป็นคดีพิศษ ดยหนว ยงานนๅนั ตอຌ งตงตัๅง
คณะพนักงานสอบสวนคดพี ิ ศษ ละสง คารຌองขอออกลขคดพี ิ ศษผานระบบบริหารคดี
๓. นวทางการพฒั นางาน
นืไองจากการดานนิ การรับคดีอาญาเวทຌ าการสอบสวนป็นคดพี ิศษตามมาตรา ๎ํ วรรคหนึงไ ิํี
ละ ิ๎ี ผຌูปฏิบัตจิ ะตอຌ งดานินการตามขนๅั ตอน฿นประกาศ กคพ.ฯ ละระบยี บกรมสอบสวนคดีพิ ศษฯ
ทไกี าหนดเวຌ การดานนิ การจึงตຌองปฏบิ ัติดยครงครดั ฿นปจั จบุ นั นๅี เดຌมีการปรบั ปรุงกฎหมาย หรือระบียบ
ทีไกไยี วขอຌ ง พืไอกຌเขปัญหาดຌานตา ง โ ฿หຌมคี วามสอดคลຌองกับสภาพการปลีไยนปลงมาอยา งตอนืไอง
ละพอไื รองรบั การปฏิบัตงิ าน฿หຌ กดิ ประสิทธิภาพสูงสุดตอ เป
คูมอื หรอื นวทางการปฏิบัติงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
๎์
กระบวนงานที่ ๑.๑
การดาเนนิ คดตี ามอานาจหนຌาทข่ี อง
คณะกรรมการปอ้ งกันละปราบปรามการทุจริตห่งชาติ ิคณะกรรมการ ป.ป.ช.ี
๑. หลักเกณฑ์/เง่ือนไข
ํ.ํ พระราชบัญญตั ปิ ระกอบรัฐธรรมนญู วา ดຌวยการป้องกนั ละปราบปรามการทจุ ริต พ.ศ. ๎๑๒ํ
ํ.๎ ประกาศ กคพ. รืไองหลักกณฑ์ละวิธีการ฿นการรຌองขอละสนอ฿หຌ กคพ. มีมติ฿หຌ
คดีความผิดทางอาญา฿ดป็นคดพี ิศษ พ.ศ. ๎๑๒ํ
ํ.๏ ระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วาดຌวยการกลัไนกรองการรบั คดีพิศษตามพระราชบัญญัติ
การสอบสวนคดพี ิ ศษ พ.ศ. ๎๑๐๓ มาตรา ๎ํ วรรคหนึไง ิํี พ.ศ. ๎๑๒๐
ํ.๐ หนังสือวียนกองกฎหมาย ทีไ ยธ ์๔์๎/ว์์๎ ลงวันทีไ ๑ กุมภาพันธ์ ๎๑๒๐ รไือง นวทาง
การปฏิบัติกไียวกบั การดานนิ การทไี กยไี วขຌองกับอานาจของคณะกรรมการ ป.ป.ช.
๒. ขนั้ ตอนการปฏบิ ตั งิ าน
การดานนิ คดีทไี กไยี วขอຌ งกบั จຌาหนาຌ ทไีของรัฐตามมาตรา ๎๔ ประกอบมาตรา ๒ํ ละมาตรา ๒๎
หง พระราชบญั ญัตปิ ระกอบรฐั ธรรมนูญวา ดวຌ ยการป้องกันละปราบปรามการทจุ ริต พ.ศ. ๎๑๒ํ ละ
ตามมาตรา ๎ํ/ํ หง พระราชบัญญตั กิ ารสอบสวนคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๐๓ ละทไีกเຌ ขพมิไ ติม ิฉบับทีไ ๎ี
พ.ศ. ๎๑๑ํ ประกอบดวຌ ยขัๅนตอนการปฏิบัติงาน ดงั นๅี
๎.ํ รืไองตรวจสอบขຌอทใจจรงิ หรือรือไ งสืบสวน ทมีไ กี ารรอຌ งทุกข์กลา วทษจຌาหนຌาทีไของรัฐ
ดยระบุตวั ละตาหนงชัดจຌงตอพนักงานสอบสวนคดีพิศษ ฿หดຌ านินคด฿ี นขຌอหาทีไอยู฿นอานาจ ละ
หนຌาทขไี องคณะกรรมการ ป.ป.ช. ฿หหຌ ัวหนาຌ คณะทางานตรวจสอบขຌอทจใ จริง หรือหวั หนาຌ คณะพนักงาน
สืบสวน สวงหาขຌอทใจจรงิ รวมทัๅงรวบรวมพยานหลักฐานบอืๅ งตนຌ ละประมวลรไืองสนอตอ ผຌบู ังคบั บัญชา
ตามลาดับชๅนั จนถงึ อธบิ ดี พือไ สง ฿หคຌ ณะกรรมการ ป.ป.ช. ภาย฿น ๏์ วันนบั ตวันทีไเดรຌ บั การรอຌ งทุกข์หรือ
กลา วทษ
๎.๎ กรณีตามขຌอ ๎.ํ หากเมมีการรຌองทุกข์กลาวทษจาຌ หนຌาทไีของรัฐ ตความปรากฏตอ
พนักงานสอบสวนคดีพิศษวามกี ารกระทาความผิดทไีอยู฿นอานาจละหนาຌ ทไีของคณะกรรมการ ป.ป.ช.
฿หຌหัวหนຌาคณะทางานตรวจสอบขຌอทใจจริง หรือหัวหนຌาคณะพนักงานสืบสวนประมวลรืไองสน อ
ผูຌบังคบั บญั ชาตามลาดบั ชัๅนจนถึงอธบิ ดี พอไื สงรือไ งดงั กลาวเปยังคณะกรรมการ ป.ป.ช.พิจารณาดานินการ
ดยเมต ຌองรຌองทุกข์หรอื กลาวทษจาຌ หนาຌ ทีขไ องรัฐ ละ฿หຌระบ฿ุ นหนังสือทีไสงเปยังคณะกรรมการ ป.ป.ช.
วา ...เป็นกรณีที่ความปรากฏต่อคณะกรรมการ ป.ป.ช. ตามมาตรา ๒๘ ประกอบมาตรา ๐๘
ห่งพระราชบัญญตั ิประกอบรัฐธรรมนูญว่าดຌวยการปอ้ งกนั ละปราบปรามการทุจรติ พ.ศ. ๒๑๒๑
๎.๏ คดีพิศษทไีกรมสอบสวนคดีพิศษรับเวຌดานินการตามมาตรา ๎ํ หงพระราชบัญญัติ
การสอบสวนคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๐๓ ละเมมีการรຌองทุกข์กลาวทษจຌาหนຌาทีไของรัฐ ดยระบุตัวละ
ตาหนงชดั จຌง ตตอมาความปรากฏกพ นกั งานสอบสวนคดพี ิศษวา มี จຌาหนาຌ ทีไของรัฐ กระทาความผิด
ทไีอยู฿นอานาจละหนຌาทีไของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ฿หຌถือวาป็นกรณีทไีพนักงานสอบสวนคดีพิศษ
พบการกระทาความผิด ฿หหຌ ัวหนຌาคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษจัด฿หຌมีผูຌรຌองทุกข์กลาวทษ ละ฿หຌ
ประมวลรือไ งสนอผຌบู ังคบั บัญชาตามลาดับชๅนั จนถึงอธิบดี พไอื สง สานวนการสอบสวนคดีพิศษดังกลาว
คูมอื หรือนวทางการปฏบิ ตั ิงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๎ํ
เปยังคณะกรรมการ ป.ป.ช. ภาย฿น ๏์ วนั นบั ตวันทเีไ ดรຌ บั การรอຌ งทุกข์หรือกลาวทษ ละหากประสงค์
จะดานินการปน็ คดพี ิศษตอ ฿หรຌ ะบวุ า ...กรมสอบสวนคดพี ิเศษยินดรี ับเรื่องกลับไปดาเนินการ
๎.๐ กรณีคณะกรรมการ ป.ป.ช. มอบหมาย฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษป็นผูຌดานินการ
ตามมาตรา ๒ํ หรือมาตรา ๒๏ หงพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาดຌวยการป้องกันละ
ปราบปรามการทุจรติ พ.ศ. ๎๑๒ํ ฿หดຌ านินการ ดังนีๅ
๎.๐.ํ คดีพิศษทีไคณะกรรมการ ป.ป.ช. มอบหมาย฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษ
ป็นผูຌดานินการ ฿หหຌ ัวหนาຌ หนว ยงานจาຌ ของรอืไ งดมิ ปน็ ผຌพู จิ ารณาสนอผูຌบังคบั บัญชาตามลาดบั ชนัๅ จนถึง
อธิบดีดยรใว พือไ มอบหมายผรูຌ ับผิดชอบตามทไีหในสมควร ซึงไ อาจปน็ คณะพนักงานสอบสวนคดีพิ ศษดิม
หรือเมก เใ ดຌ ดยคานงึ ถงึ ประสทิ ธิภาพละความรวดรใว฿นการดานนิ คดีพิ ศษป็นสาคญั
๎.๐.๎ รืไองตรวจสอบขຌอทใจจริงหรือรไืองสืบสวนทไีกรมสอบสวนคดีพิศษสงเปยัง
คณะกรรมการ ป.ป.ช. ละตอมาคณะกรรมการ ป.ป.ช. มอบหมาย฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษ
ป็นผดຌู านนิ การ฿หຌหวั หนาຌ หนวยงานจาຌ ของรือไ งดมิ พิจารณาดานนิ การ฿หຌสอดคลຌองกับอานาจหนຌา ทีไ
ละลกั ษณะของการกระทาความผิดทีไป็นคดีพิศษตามพระราชบัญญตั ิการสอบสวนคดีพิ ศษ พ.ศ. ๎๑๐๓
มาตรา ๎ํ วรรคหนไงึ ิํี ิกี ู ิจี ดยคานึงถึงประสิทธิภาพละความรวดรใว฿นการดานินคดีพิศษ
ปน็ สาคญั ละ฿หปຌ ระมวลรอไื งพรຌอมความหนใ สนอผูบຌ ังคับบญั ชาตามลาดบั ชๅันจนถึงอธบิ ดีพือไ พจิ าร ณา
ดังนๅี
ิํี กรณีความผดิ ทางอาญาตามมาตรา ๎ํ วรรคหนงึไ ิํี ละหนใ วา กรมสอบสวน
คดพี ิศษควรรบั เวดຌ านนิ การ ฿หຌประมวลรอไื งพรຌอมความหนใ สนออธบิ ดีพืไอมีคาสัไง฿หຌสืบสวนตามมาตรา
๎๏/ํ วรรคหนงึไ หรอื มคี าสงไั ฿หทຌ าการสอบสวนปน็ คดีพิศษดยดานินการตามระบยี บกรมสอบสวน
คดพี ิศษ วาดวຌ ยการกลัไนกรองการรับคดีพิศษตามพระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๐๓
มาตรา ๎ํ วรรคหนไึง ิํี พ.ศ. ๎๑๒๐ ลຌวตกรณี
฿นกรณีทไีหนใ วากรมสอบสวนคดีพิศษเมอาจรบั เวຌดานนิ การเดຌ ฿หຌประมวล
รอืไ งพรอຌ มความหนใ สนอตออธิบดี พไือมีคาสังไ ฿หຌสงรอไื งคืนเปยงั คณะกรรมการ ป.ป.ช.
ิ๎ี กรณีความผิดทางอาญาตามมาตรา ๎ํ วรรคหนึไง ิ๎ี ละหในวากรมสอบสวน
คดีพิศษควรรบั เวຌดานินการ ฿หຌประมวลรไืองพรຌอมความหนใ สนอตออธิบดี พอืไ มีคาสัไง฿หทຌ าการสบื สวน
ตามมาตรา ๎๏/ํ วรรคสอง หรือมีคาสไัง฿หຌสงรไืองเปยังคณะอนุกรรมการกลไันกรอง ตามประกาศ กคพ.
รไอื งหลักกณฑ์ ละวิธกี าร฿นการรอຌ งขอละสนอ฿หຌ กคพ. มีมติ฿หຌคดคี วามผิดทางอาญา฿ดปน็ คดีพิศษ
พ.ศ. ๎๑๒ํ ลวຌ ตก รณี
฿นกรณีทไีหนใ วากรมสอบสวนคดีพิศษเมอาจรับเวຌดานนิ การเดຌ ฿หปຌ ระมวล
รไืองพรຌอมความหในสนอตออธิบดี พืไอมีคาสงัไ ฿หຌสงรือไ งเปยงั คณะอนกุ รรมการกลไันกรอง ตามประกาศ
กคพ. รไืองหลักกณฑ์ละวิธีการ฿นการรຌองขอละสน อ฿หຌ กคพ. มีมติ฿หຌคดีความผิดทางอาญา฿ด
ปน็ คดพี ิศษ พ.ศ. ๎๑๒ํ ละมืไอคณะอนกุ รรมการกลนไั กรองเมมีมติ฿หຌ ป็นคดีพิศษลຌว ฿หຌจงຌ มติ
ดังกลาวละสงรไืองคืนเปยังคณะกรรมการ ป.ป.ช. หากตอมาภายหลังคณะกรรมการคดีพิศษมีมติ
ประการ฿ดลวຌ ฿หຌ จຌงคณะกรรมการ ป.ป.ช. ทราบอกี ครัๅง
๎.๐.๏ คดีอาญาอืไนทีไกรมสอบสวนคดีพิศษมิ฿ชจຌาของรืไองดิม ละคณะกรรมการ
ป.ป.ช. มอบหมาย฿หพຌ นักงานสอบสวนคดีพิศษป็นผูຌดานินการ ฿หຌหัวหนาຌ หนวยงานทีไอธบิ ดีมอบหมาย
พิจารณาดานินการ฿หຌสอดคลຌองกับอานาจหนาຌ ทไี ละลกั ษณะของการกระทาความผิดทีไป็นค ดีพิศษ
คมู อื หรอื นวทางการปฏิบัตงิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๎๎
ตามพระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๐๓ มาตรา ๎ํ วรรคหนึไง ิํี ิกี ู ิจี ดยคานึงถึง
ประสิทธิภาพละความรวดรใว฿นการดานนิ คดีพิศษปน็ สาคญั ดยประมวลรืไองพรຌอมความหในสน อ
ผຌูบังคับบญั ชาตามลาดบั ชๅนั จนถงึ อธบิ ดีตามหลกั กณฑ์ทีกไ าหนดเวຌ฿นขຌอ ๎.๐.๎ ิํี ู ิ๎ี ลຌวตกรณี
๎.๑ รไืองตรวจสอบขຌอทใจจริง หรือรืไองสืบสวน หรือคดีพิศษทีไอยูระหวางดานินการของ
กรมสอบสวนคดีพิศษ ตอ มาหากพบวา฿นคดีนัๅนมีการกระทาอันป็นกรรมดียวผดิ ตอ กฎหมายหลายบท
ละ/หรือมีการกระทาความผิดกไียวขຌองกัน ละความผิดรไือง฿ดรืไองหนไึ งทไีจะตຌองดานิน กา ร
฿นคราวดียวกันทไีอย฿ู นอานาจหนຌาทขไี องคณะกรรมการ ป.ป.ช. ตามมาตรา ๏์ วรรคสอง กรณีอนืไ ยังเมมี
นวทางกาหนดเวຌ ฿หຌหัวหนຌาหนวยงานประมวลรไืองสนอผูຌบังคับบัญชาตามลาดับชๅันจนถงึ อธิบดี
พอไื หารือเปยังคณะกรรมการ ป.ป.ช. ปน็ รายกรณเี ป
๎.๒ คดีพิ ศษทไกี รมสอบสวนคดีพิ ศษรับเวຌดานนิ การมไือคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษหในวา
การสอบสวนคดีพิศษสรใจสิๅนลຌว ฿หຌจัด฿หຌมีการประชุมคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษผຌูรบั ผิดชอบ
฿นการสอบสวนคดีพิศษพืไอมีมติหในวาการสอบสวนสรใจลวຌ ละมอบหมาย฿หຌพนักงานสอบสวน
คดีพิศษผຌูรับผิดชอบทาการสรุปสานวนการสอบสวนละมีความหในทางคดีตามประมวลกฎหมาย
วิธพี จิ ารณาความอาญา มาตรา ํ๐์ มาตรา ํ๐ํ หรอื มาตรา ํ๐๎ สนอผูบຌ งั คับบญั ชาตามลาดับชๅัน
จนถงึ อธบิ ดี พืไอลงนามมคี วามหนใ ฿นสานวนการสอบสวน ลຌวสงสานวนคดีพิศษเปยังพนักงานอยั การ
สานักงานคดีพิศษ สานักงานอัยการสูงสุด พรຌอมทๅังรายงานผล฿หຌคณะกรรมการ ป.ป.ช. ทราบ ตามมาตรา ๒๑
หงพระราชบัญญัตปิ ระกอบรัฐธรรมนญู วา ดวຌ ยการปอ้ งกนั ละปราบปรามการทจุ รติ พ.ศ. ๎๑๒ํ
คูมือหรือนวทางการปฏบิ ตั ิงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๎๏
กระบวนงานท่ี ๑.๒
การดาเนนิ คดีความผิดนอกราชอาณาจกั ร
ตามประมวลกฎหมายวิธพี จิ ารณาความอาญา มาตรา ๒์
๑. หลักเกณฑ/์ เง่ือนไข
ํ.ํ ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา
ํ.๎ ประกาศ กคพ. รไืองหลักกณฑ์ละวิธีการ฿นการรຌองขอละสนอ฿หຌ กคพ. มีมติ฿หຌ
คดคี วามผดิ ทางอาญา฿ดปน็ คดพี ิ ศษ พ.ศ. ๎๑๒ํ
ํ.๏ ระบียบกรมสอบสวนคดีพิ ศษ วาดຌวยการกลันไ กรองการรับคดพี ิศษตามพระราชบัญญัติ
การสอบสวนคดีพิ ศษ พ.ศ. ๎๑๐๓ มาตรา ๎ํ วรรคหนไงึ ิํี พ.ศ. ๎๑๒๐
ํ.๐ ระบียบสานกั งานอัยการสงู สุด วา ดຌวยการดานนิ คดีอาญาของพนักงานอยั การ ิฉบับทีไ ๔ี
พ.ศ. ๎๑๑ํ
๒. ขัน้ ตอนการปฏิบตั งิ าน
คดีความผิดซไึงมีทษตามกฎหมายเทยเดຌกระทาลงนอกราชอาณาจักรเทยหรือคดี ความผิด
นอกราชอาณาจักรตามมาตรา ๎์ ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ประกอบดຌวยขๅันตอน
การปฏบิ ัตงิ าน ดงั นีๅ
๎.ํ รือไ งตรวจสอบขอຌ ทจใ จรงิ หรอื รไืองสืบสวน ปรากฏขอຌ ทจใ จรงิ วา ปน็ ความผดิ ซึงไ มีทษตา ม
กฎหมายเทยเดຌกระทาลงนอกราชอาณาจักรเทย ฿หหຌ ัวหนาຌ คณะทางานตรวจสอบขຌอทจใ จริง หรอื หัวหนาຌ
คณะพนกั งานสืบสวน สวงหาขຌอทใจจรงิ รวมทัๅงรวบรวมพยานหลกั ฐานบๅืองตนຌ หากหนใ วาปน็ กร ณี
ความผดิ นอกราชอาณาจักรตามมาตรา ๎์ ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ฿หสຌ รปุ รายงาน
การตรวจสอบขຌอทใจจริง หรือรายงานการสืบสวนสนอตอผຌูบังคับบัญชาตามลาดับชๅันจนถึงอธิบดี
มีความหในควรยตุ ิรไืองนไอื งจากคดีอย฿ู นอานาจของอัยการสูงสุดหรอื ผຌูรักษาการทน พรຌอมทๅังสนอ
ความหนใ ควรมีหนังสอื กราบรียนอยั การสูงสุดหรือผูรຌ กั ษาการทนพจิ ารณามอบหมายพนกั งานสอบสวน
ผรูຌ ับผิดชอบนๅัน ฿หรຌ ะบุ฿นหนงั สือกราบรยี นอยั การสงู สุด ฿หຌมอบหมายอธิบดีกรมสอบสวนคดีพิศษ
ป็นพนักงานสอบสวนผรຌู ับผิดชอบ ละ฿หຌอธบิ ดีกรมสอบสวนคดีพิศษมีอานาจตงตงๅั คณะพนักง าน
สอบสวนคดีพิ ศษพืไอทาการสอบสวนเดຌ
มไืออยั การสูงสดุ หรือผรูຌ ักษาการทน มอบหมาย฿หอຌ ธบิ ดกี รมสอบสวนคดีพิศษปน็ พนกั งาน
สอบสวนผรຌู ับผิดชอบ ละ฿หอຌ ธบิ ดกี รมสอบสวนคดีพิ ศษมอี านาจตงตัๅงคณะพนักงานสอบสวนคดพี ิศษ
พไอื ทาการสอบสวนเดຌ ฿หຌพนักงานสอบสวนคดพี ิ ศษปน็ ผูຌดานินการ฿หหຌ วั หนาຌ หนวยงานจຌาของรอไื งดิม
พิจารณาดานินการ฿หຌสอดคลຌองกับอานาจหนาຌ ทไี ละลักษณะของการกระทาความผิดทีไปน็ คดีพิศษ
ตามพระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๐๓ มาตรา ๎ํ วรรคหนไึง ิํี ิกี ู ิจี ดย฿หຌประมวลรไอื ง
พรอຌ มความหในสนอผูຌบงั คบั บัญชาตามลาดับชนๅั จนถงึ อธบิ ดีพือไ พจิ ารณา ดังนีๅ
๎.ํ.ํ กรณีความผิดทางอาญาตามมาตรา ๎ํ วรรคหนึไง ิํี ฿หຌประมวลรไืองพรຌอม
ความหนใ สนออธิบดี พอไื มีคาสงัไ ฿หຌทาการสอบสวนปน็ คดพี ิศษดยดานนิ การตามระบียบกรมสอบสวน
คดพี ิ ศษ วาดຌวยการกลัไนกรองการรับคดีพิศษตามพระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๐๓
มาตรา ๎ํ วรรคหนึไง ิํี พ.ศ. ๎๑๒๐
คูมือหรือนวทางการปฏิบตั งิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๎๐
๎.ํ.๎ กรณคี วามผิดทางอาญาตามมาตรา ๎ํ วรรคหนงไึ ิ๎ี ละหนใ วากรมสอบสวน
คดีพิศษควรรับเวดຌ านนิ การ ฿หຌประมวลรไอื งพรຌอมความหในสนอตอ อธิบดี พืไอมคี าสงัไ ฿หຌสง รืไองเปยัง
คณะอนุกรรมการกลไนั กรอง ตามประกาศ กคพ. รอืไ งหลักกณฑ์ ละวิธกี าร฿นการรຌองขอละสน อ฿หຌ
กคพ. มีมติ฿หຌคดีความผิดทางอาญา฿ดป็นคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๒ํ หรืออธิบดี฿นฐานะกรรมการละ
ลขานกุ ารคณะกรรมการคดีพิศษอาจนารอไื งขຌาสกู ารพจิ ารณา ของคณะกรรมการคดีพิศษเดຌดยเมตຌอง
สนอคณะอนกุ รรมการกลนัไ กรอง
๎.๎ คดีพิศษทไีกรมสอบสวนคดีพิศษรับเวຌดา นินกา รตา มมาตรา ๎ํ วรรคหนึไง ิ๎ี
มือไ พนักงานสอบสวนคดีพิศษทาการสอบสวนรวบรวมพยานหลกั ฐานตา งโ ลຌวหนใ วา ป็นกรณีความผิด
นอกราชอาณาจักรตามมาตรา ๎์ หงประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ฿หปຌ ระมวลรอไื งพรຌอม
ความหนใ สนอผูຌบังคบั บญั ชาตามลาดบั ชนๅั จนถึงอธิบดีพอืไ มีหนงั สอื กราบรยี นอยั การสูงสุดหรอื ผรูຌ ักษาการ
ทนพิจารณามอบหมายพนักงานสอบสวนผูຌรับผิดชอบนๅัน ฿หຌระบุ฿นหนังสอื กราบรยี นอัยการสงู สุด
฿หຌมอบหมายอธิบดีกรม สอบสวนคดีพิศษป็นพนักง านสอบสวนผຌูรับผิดชอบ ละ฿หຌอธิบดี
กรมสอบสวนคดีพิศษมีอานาจตงตๅังคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษพไือทาการสอบสวนเ ดຌ
ดยเมต อຌ งสนอคาสไงั ตง ตัๅงคณะพนักงานสอบสวนคดีพิ ศษเปยังอัยการสงู สุด
มืไออัยการสูงสุดหรือผูຌรักษาการทน มีคาสัไงมอบหมายลຌว อธิบดีอาจมอบหมา ย
฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษคนหนึไงคน฿ดทาการสอบสวน หรือจะ฿หຌหนวยงานจดั ทาคาสไังตงตๅัง
คณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษ สาหรับคดีความผิดซึไงมีทษตามกฎหมายเทยเดຌกร ะทาลงน อก
ราชอาณาจักรเทย สนออธิบดีป็นผอูຌ อกคาสไังตงตัๅง
๎.๏ มไอื อยั การสงู สดุ หรอื ผຌูรักษาการทนมอบหมาย฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษดานนิ การ
สอบสวน ตามมาตรา ๎์ ประมวลกฎหมายวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ฿หดຌ านนิ การ ดงั นีๅ
๎.๏.ํ กรณีมอบหมาย฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษดานินการสอบสวนเปฝຆายดียว
พนักงานสอบสวนคดีพิ ศษสามารถดานนิ การสอบสวนละรวบรวมพยานหลกั ฐานเปเดຌ ดยลาพงั
๎.๏.๎ กรณมี อบหมาย฿หຌพนักงานอยั การคน฿ดทาการสอบสวนรวมกับพนักงานสอบสวน
คดีพิศษ
การสอบสวนกอ นพนักงานสอบสวนคดีพิศษขอ฿หຌอัยการสงู สุดพิจารณามอบหมาย
คือ นับตๅังตผຌูสียหายรຌองทุกข์กลาวทษตอพนักงานสอบสวนคดีพิศษจนถึงวันทไีพนักงานสอบสวน
คดพี ิศษมีหนังสือขอ฿หຌอัยการสูงสุดพิจารณาดานนิ การตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอา ญา
มาตรา ๎์ ฿นชวงวลานีๅพนักงานสอบสวนมีอานาจสอบสวนคดีเดຌองดยเมตຌองมีพนักงานอยั การ
รวมสอบสวน ป็นการสอบสวนทชีไ อบดຌวยประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ํ๔ หรือ
มาตรา ํ๕
การสอบสวนระหวางรอคาสังไ จากอยั การสูงสดุ คอื นับตงๅั ตวันทพีไ นักงานสอบสวน
คดพี ิ ศษมีหนังสือขอ฿หຌอัยการสูงสุดพิจารณาดานนิ การตามประมวลกฎหมายวิธีพจิ ารณาความอา ญา
มาตรา ๎์ จนถึงวันทไีพนักงานสอบสวนเดຌรับหนังสือมอบหมายจากอัยการสูงสุด ฿นชวงวลานๅี
มไือมีความจาป็นตຌองทาการสอบสวน ชน พยานจะดินทางเปตางประทศ หรือจะถึงกความตาย
พนักงานสอบสวนคดีพิศษสามารถสอบสวนคดีเดຌตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๎์
วรรคหาຌ
คมู ือหรือนวทางการปฏิบัตงิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๎๑
การสอบสวนภายหลังจากอัยการสูงสดุ มีคาสไังมอบหมาย฿หຌพนักงานอัยการคน฿ด
ขຌารว มสอบสวนกับพนักงานสอบสวนคดีพิศษ การดานินการสอบสวนตຌองปน็ เปตามระบียบสานักงาน
อัยการสูงสุด วาดຌวยการดานินคดอี าญาของพนักงานอัยการ ิฉบับทไี ๔ี พ.ศ. ๎๑๑ํ ดยกาหนด฿หຌ
พนักงานอยั การตຌองดานนิ การรวมกบั พนักงานสอบสวนคดีพิ ศษ ดังนๅี
ิํี ตຌองประชมุ หารอื รวมกันระหวา งพนักงานอยั การกบั พนกั งานสอบสวนคดีพิศษ
พือไ กาหนดนวทางการสอบสวน
ิ๎ี รวมสอบสวนพยานหรือผูຌตຌองหา ละขาຌ รว มหรือมีคาสัไงหรือ฿หຌคาน ะนา
พนักงานสอบสวนคดพี ิศษ฿นการรวบรวมพยานหลักฐานอไืนตามทีไหในสมควร
ิ๏ี รายงานผลการสอบสวน฿หຌอัยการสูงสุดหรือผຌรู กั ษาการทนทราบปน็ ระยะ
๎.๐ มืไอการสอบสวนคดีพิศษทไีป็น ควา มผิดซไึงมีทษตามกฎหมายเทยเดຌกร ะทา ล ง
นอกราชอาณาจกั รเทยสรจใ สนๅิ ลวຌ ฿หดຌ านินการ ดังนๅี
๎.๐.ํ กรณีคดีพิศษทีไพนักงานสอบสวนคดีพิศษป็นผຌรู ับผิดชอบ จัด฿หຌมีการประชุม
คณะพนักงานสอบสวนคดพี ิศษผຌรู บั ผิดชอบ฿นการสอบสวนคดีพิ ศษพไือมีมติหนใ วาการสอบสวนสรใจลຌว
ละมอบหมาย฿หຌ พนั กงาน สอบสว นคดีพิ ศษผຌูรับผิ ดช อบ ทาการ สรุปสา นวน การส อบส วน ละมี ควา ม หใ น
ทางคดีตามประมวลกฎหมายวธิ ีพจิ ารณาความอาญา มาตรา ํ๐์ มาตรา ํ๐ํ หรือมาตรา ํ๐๎ สนอ
ผูຌบังคับบัญชาตามลาดับชๅันจนถึงอธิบดีพไือลงนามมีความหใน฿นสานวนการสอบสวน ลຌวสงสานวน
คดีพิศษเปยังพนักงานอัยการ สานักงานคดีพิศษ วຌนตคดีทไีอย฿ู นอานาจละหนຌาทีไของสานกั งาน
คดที รพั ยส์ ินทางปญั ญาละการคาຌ ระหวางประทศ ละสานกั งานคดคี ຌามนุษย์ สานกั งานอยั การสูงสุด
รบั เวຌ พไือสง฿หຌอัยการสูงสุดหรอื ผูຌรักษาการทนสังไ ตอเป
๎.๐.๎ กรณีคดีพิศษทไีอัยการสงู สุดหรือผຌูรักษาการทนมอบหมาย฿หพຌ นักงานอยั การ
มาทาการสอบสวนรวมกับพนักงานสอบสวนคดพี ิศษ ฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษปฏิบัติตามคาสไงั ละ
คานะนาของพนกั งานอัยการ฿นรไืองทีไกไียวกับการรวบรวมพยานหลกั ฐาน ละมือไ หในวา การสอบสวน
สรใจลຌว฿หຌมีการประชุมรวมกนั ระหวางพนักงานอัยการละพนกั งานสอบสวนคดีพิศษพืไอมีความหใน
ทางคดี ตามประมวลกฎหมายวิธีพจิ ารณาความอาญา มาตรา ํ๐์ มาตรา ํ๐ํ หรือมาตรา ํ๐๎ ละ
สนอผูบຌ ังคับบัญชาตามลาดับชันๅ จนถึงอธิบดีพืไอลงนามมีความหนใ ฿นสานวนการสอบสวน ลวຌ สงสานวน
คดีพิศษเปยังพนักงานอัยการ สา นักงานคดีพิศษ วຌนตคดีทไีอย฿ู นอานาจละหนຌาทขไี องสานักงาน
คดีทรัพย์สินทางปญั ญาละการคาຌ ระหวางประทศ ละสานักงานคดคี ຌามนุษย์ สานกั งานอยั การสูงสุด
รบั เวຌ พไือสง ฿หຌอยั การสงู สดุ หรือผูຌรกั ษาการทนสไงั ตอเป
คูมอื หรือนวทางการปฏิบตั งิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
๒. กระบวนงานเมื่อเปน็ คดีพเิ ศษ
๎๓
กระบวนงานท่ี ๒.๑
การเรม่ิ ตนຌ เมือ่ เปน็ คดีพเิ ศษ
๑. หลักเกณฑ์/เงื่อนไข
ํ.ํ ขຌอบังคบั กคพ. วาดวຌ ยการมอบหมาย฿หຌ จาຌ หนຌาทไคี ดีพิศษปฏิบตั ิหนຌาทีไกไียวกับคดีพิศษ
ละการสไงั การ฿หขຌ ຌาราชการหรือลูกจຌางกรมสอบสวนคดพี ิศษปฏิบัติงานกยไี วกับการสืบสวน พ.ศ. โ5ไ็
ํ.๎ ขຌอบงั คับ กคพ. วา ดຌวยหลักกณฑ์ละวิธีการกียไ วกับการสอบสวนรวมกนั หรอื การปฏิบัติ
หนຌาทีไรวมกัน฿นคดีพิศษระหวางพนักงานสอบสวนคดีพิศษกับพนักงานอัยการหรืออัยการทหา ร
พ.ศ. ๎๑๐๓
ํ.๏ ขຌอบังคับ กคพ.วาดຌวยการปฏิบัติหนาຌ ทไี฿นคดีพิศษระหวา งหนวยงานของรัฐทไี กไียวขอຌ ง
พ.ศ. ๎๑๐๓
ํ.๐ ระบยี บกรมสอบสวนคดีพิ ศษ วา ดຌวยการบรหิ ารงานคดพี ิศษ พ.ศ. ๎๑๒๎
ํ.๑ ขอຌ บังคบั ของประธานศาลฎีกา วาดวຌ ยหลักกณฑ์ละวิธีการกีไยวกับการออกคาสัไงหรือ
หมายอาญา พ.ศ. ๎๑๐๔
๒. ขนั้ ตอนการปฏบิ ตั ิงาน
การรมไิ ตนຌ มืไอปน็ คดพี ิศษ ประกอบดวຌ ยขันๅ ตอนการปฏบิ ัติงาน ดังนๅี
๎.ํ จดั ทาคาสังไ ตง ตัๅงคณะพนักงานสอบสวนคดีพิ ศษ พไอื ฿หຌผมูຌ ีอานาจลงนาม฿นคาสไงั ละ
ดานินการทางธรุ การกีไยวกบั การขอออกลขคดีพิศษทางสารบบกับกองบรหิ ารคดีพิศษ รวมทงๅั จดั ฿หຌมี
การรຌองทุกขก์ ลาวทษ
๎.๎. กรณีจาป็น ฿หຌจัดทาคาสไังตงตังๅ ขาຌ ราชการ พนกั งานราชการ หรอื ลูกจาຌ ง ป็นผชຌู ว ยหลือ
พนักงานสอบสวนคดีพิศษหรอื จาຌ หนาຌ ทไีคดีพิศษ พือไ ปฏิบัติงานรอไื งหนึไงรอไื ง฿ดทไีกยไี วกบั การสืบสวน
ป็นการฉพาะ
๎.๏ กรณมี ีพนกั งานอัยการหรอื อัยการทหารรวมสอบสวน หรือปฏิบตั ิหนาຌ ทีไรวมกนั ฿หຌจัดทา
หนงั สอื ฿หຌผมຌู ีอานาจลงนามกราบรียนอัยการสงู สุดหรือรียนจຌากรมพระธรรมนูญ พืไอขอ฿หสຌ งพนักงาน
อัยการหรอื อัยการทหารมาสอบสวนรว มกัน หรอื ปฏิบัตหิ นาຌ ทีไรว มกนั
๎.๐ กรณีทีไตຌอง฿หຌจຌาหนาຌ ทขีไ องรัฐ฿นหนวยงานอไนื มาปฏิบตั หิ นาຌ ทไีรว มกันกบั พนักงานสอบสวน
คดพี ิ ศษ อธบิ ดจี ะมหี นงั สอื รียนรฐั มนตรีวา การกระทรวงยตุ ธิ รรมพอืไ หในชอบละกราบรยี นนายกรฐั มนตรี
พไอื ลงนาม฿นคาสงัไ ตงตงๅั จຌาหนຌาทีไของรฐั ฿นหนวยงานอืไนมาปฏิบตั ิหนาຌ ท฿ไี นกรมสอบสวนคดีพิ ศษ
๎.๑ จดั ประชุมคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษหรอื จัด฿หຌมีการประชมุ รวมกับพนักงานอัยการ
หรืออัยการทหาร ลຌวตกรณี ดยประชุมหารือรวมกันตๅังตชัๅนรไิมคดี พไือกาหนดการวางผนงาน
นวทางกไียวกับการสืบสวนสอบสวน การรวบรวมพยานหลักฐานตางโ ละวางผนกไียวกับการ฿ชຌ
มาตรการพิ ศษ ผนกไยี วกับคา ฿ชຌจา ยสาหรับการสบื สวนละสอบสวนคดีพิศษ รวมทงัๅ มอบหมายงาน ฿หຌ
ผຌรู บั ผิดชอบดานนิ การ
คูม ือหรอื นวทางการปฏิบตั ิงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
๎๔
๎.๒ กรณีรับอนสานวนการสอบสวนจากหนว ยงานอนืไ มีขนๅั ตอนการปฏบิ ัติ ดังนๅี
๎.๒.ํ ฿หมຌ ีหนงั สอื จงຌ พนักงานสอบสวนหรือหนว ยงานทไีรับผิดชอบทราบละ฿หຌสงมอบ
สานวนการสอบสวน฿หกຌ บั กรมสอบสวนคดีพิ ศษ ตามขอຌ บงั คบั กคพ. วาดวຌ ยการปฏบิ ตั หิ นຌาที฿ไ นคดพี ิศษ
ระหวางหนว ยงานของรัฐทไีกไยี วขຌอง พ.ศ. ๎๑๐๓ ขຌอ ๑ ละนวทางการปฏิบตั ิตามขຌอสัไงการของอธิบดี
กรมสอบสวนคดีพิ ศษ
๎.๒.๎ จดั ฿หຌมีการประชุมหารือรวมกันกยไี วกบั รายละอยี ดการดานนิ การทเไี ดดຌ านนิ การ
เปลຌว ระหวางพนักงานสอบสวน (ดิม) กับพนักงานสอบสวนคดีพิศษ ตามขຌอบังคับ กคพ. วาดຌวย
การปฏิบัติหนาຌ ท฿ีไ นคดพี ิ ศษระหวา งหนวยงานของรัฐทไีกยไี วขอຌ ง พ.ศ. ๎๑๐๓
๎.๒.๏ ตรวจรับละจัดทาบญั ชสี านวนการสอบสวนจากพนักงานสอบสวนหรือหนวยงาน
ทไรี บั ผดิ ชอบ
๎.๒.๐ ตรวจรบั สไงิ ของทไถี ูกยดึ /อายดั ละจัดทาบัญชขี องกลาง฿นคดี (ถຌามี)
๎.๒.๑ จดั สง ของกลางขาຌ มาอยู฿ นความรับผิดชอบของกรมสอบสวนคดพี ิศษตามระบียบ
กรมสอบสวนคดพี ิศษ วาดวຌ ยการกใบรักษาของกลางคดพี ิศษ พ.ศ. ๎๑๑๏
๎.๒.๒ พจิ ารณาดานนิ การกไียวกับผຌตู อຌ งหา
ู กรณีผຌูตຌองหาถูกขังหรือถูกควบคุม ฿หຌพิจารณาขออนการขังขຌามาอยู฿น
ขตอานาจการสอบสวนของกรมสอบสวนคดพี ิศษ พอืไ ฿หสຌ อดคลຌองกับอานาจการฟ้องคดขี องพนกั งาน
อัยการละขตอานาจศาล ตามขຌอบังคับของประธานศาลฎีกา วาดຌวยหลกั กณฑ์ ละวิธีการกยไี วกบั
การออกคาสัไงหรอื หมายอาญา พ.ศ. ๎๑๐๔
ู กรณผี ຌูตอຌ งหาอย฿ู นความควบคุม฿นคดอี ไนื ฿หຌดานินการออกหมายจับละอายัด
ตวั ผตูຌ อຌ งหาตามระบียบตอเป
ู กรณีเมมหี มายจบั พไอื อายัดตัวผຌูตอຌ งหา ฿หพຌ นักงานสอบสวนคดพี ิศษพจิ าร ณา
ดานินการตามประมวลกฎหมายวิธพี ิจารณาความอาญา มาตรา ํ๏๐ วรรคทຌาย
ู กรณีผตຌู อຌ งหาประกันตัว ดานินการรับหลกั ประกนั สัญญาประกัน หรืองินสด
หรอื หลักทรพั ยอ์ ไนื มาอยู฿นความรับผดิ ชอบของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ ดย฿หຌพนกั งานสอบสวนคดีพิศษ
พิจารณาการปลอยชวไั คราวผตຌู ຌองหา฿หมละ฿หຌจัดทาสญั ญาประกันละหลักประกนั ฿หม ดย฿หຌพนักงาน
สอบสวนคดพี ิศษป็นคสู ญั ญา
ู การดานนิ การกไียวกบั ผูຌตຌองหาทีไป็นคนตางดຌาว ฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษ
ปฏบิ ัตติ ามระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วา ดຌวยการปฏิบัตกิ รณีคนตา งดาຌ วป็นผูຌตຌองหาหรือผูຌสยี หาย
฿นคดพี ิศษ พ.ศ. ๎๑๑๙ ขຌอ ๑ ถึงขอຌ ํ๎
ู การดานินการกไียวกบั ผຌูตຌองหาทีไตอຌ งมีนวทางการปฏิบัติปน็ พิศษ ชน กรณี
ผตูຌ อຌ งหาป็นดใก ภิกษุ หรือทหาร ป็นตนຌ ฿หຌดานินการตามกฎหมายละระบียบทีไกีไยวขอຌ ง
คูมือหรือนวทางการปฏบิ ตั งิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิศษ มษายน ๎๑๒๑
๎๙
กระบวนงานท่ี ๒.๒
การสอบสวนปากคาพยาน
๑. หลักเกณฑ์/เงื่อนไข
ํ.ํ ประมวลกฎหมายวธิ พี ิจารณาความอาญา
ํ.๎ ขอຌ บงั คบั กคพ. วา ดวຌ ยการปฏิบัตหิ นຌาทขีไ องพนักงานสอบสวนคดีพิศษตามมาตรา ๎๐
หงพระราชบญั ญตั ิการสอบสวนคดพี ิ ศษ พ.ศ. ๎๑๐๓
ํ.๏ ขอຌ บังคับ กคพ. วาดวຌ ยการมอบหมาย฿หຌจຌาหนาຌ ทไีคดีพิศษปฏิบตั ิหนຌาทไีกไยี วกับคดีพิศษ
ละการสัไงการ฿หຌขຌาราชการหรือลูกจาຌ งกรมสอบสวนคดีพิ ศษปฏบิ ัติงานกยไี วกับการสืบสวน พ.ศ. โ5ไ็
ํ.๐ ระบยี บกรมสอบสวนคดีพิศษ วา ดຌวยการปฏิบัติกรณคี นตางดาຌ วป็นผຌูตຌองหาหรอื ผูຌ สียหาย
฿นคดพี ิ ศษ พ.ศ. ๎๑๑๙
๒. ขนั้ ตอนการปฏิบตั งิ าน
การสอบสวนปากคาพยาน ประกอบดวຌ ยขันๅ ตอนการปฏิบตั งิ าน ดังนีๅ
๎.ํ ศึกษาพยานหลกั ฐานทไปี รากฏ฿นสานวนการสอบสวน พจิ ารณาขຌอทจใ จริงบอืๅ งตຌนทไีปรากฏ
฿นชนัๅ รก วิคราะห์รปู คดี ละวางนวทางการสอบสวนพยานบุคคลทไี กไยี วขຌองกับคดนี ันๅ โ
๎.๎ กาหนดพยานบุคคลทีไจะสอบสวน ละจัดลาดบั ความสาคญั ของพยาน ชน พยานผຌู สียหาย
ประจักษพ์ ยาน พยานวดลอຌ ม พยานบอกลา พยานผูຌ ชีไยวชาญ พยานจาຌ หนาຌ ทรไี ัฐ พยานผูทຌ าการสืบสวน
หรือจับกุม หรือพยานอไืน โ ทไี กไยี วขอຌ ง
๎.๏ กาหนดประดในการสอบสวนปากคาพยานตามขຌอทใจจริงหงคดีละขຌอกฎหมายทไีกีไยวขຌอง
กับพยานนๅนั โ
๎.๐ มอบหมายหนาຌ ที฿ไ หพຌ นกั งานสอบสวนคดีพิ ศษ฿นคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษป็น ผຌูทา
การสอบสวนพยานปน็ ลายลักษณ์อักษรละมอบหมาย฿หຌจຌาหนຌาทีไคดีพิศษป็นผຌูชว ยทาการบนั ทึก
คา฿หຌการตามขຌอบังคับ กคพ. วา ดวຌ ยการมอบหมาย฿หຌจຌาหนาຌ ทีไคดีพิ ศษปฏบิ ัตหิ นาຌ ทไีกยไี วกับคดีพิศษ
ละการสัไงการ฿หขຌ ຌาราชการหรือลกู จาຌ งกรมสอบสวนคดีพิศษปฏบิ ัติงานกยไี วกับการสืบสวน พ.ศ. โ5ไ็
๎.๑ กาหนดวันวลา สถานทไี ทจไี ะทาการสอบสวนพยาน
สถานทีไ฿นการสอบสวนพยาน฿หຌกาหนดตามความหมาะสมของลักษณะคดีละตามทีไ
กฎหมายทีไ กไียวขຌองบัญญัติเวຌ ชน การสอบสวนดใก การสอบสวนคดที างพศ ป็นตຌน
๎.๒ กาหนดวิธกี ารหรอื ตดิ ตามพยานพไือมา฿หຌปากคา ทังๅ นีๅอาจจะออกหมายรียกตามประมวล
กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ํ๏๏ หรือมีหนังสือชิญตามมา ตรา ๎๐ ิ๏ี ละ ิ๐ี
ดยพจิ ารณาตามความหมาะสม
กรณีมีหนังสือชิญตามมาตรา ๎๐ ิ๏ี ละ ิ๐ี ตຌองจัดทาบันทกึ หตุสงสัยตามสมควร
พฤตกิ รรมทตไี ຌองสงสัยหรือความกีไยวพนั กับพฤติกรรม ทีตไ ຌองสงสยั หรอื หตุอันควรชืไอทไีตอຌ งดานิน การ
ตามขຌอ ๑ ขຌอบังคับ กคพ. วาดຌวยการปฏิบัติหนຌาทไีของพนักงานสอบสวนคดีพิศษตามมาตรา ๎๐
หง พระราชบญั ญตั ิการสอบสวนคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๐๓ ซไึงพนกั งานสอบสวนคดีพิศษ ระดับชานาญการ
ป็นผูดຌ านนิ การ
คูมอื หรือนวทางการปฏิบตั ิงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๏์
๎.๓ มหี นงั สอื ชิญพนกั งานอัยการหรืออัยการทหาร พืไอขาຌ ทาการสอบสวนพยานรวมกนั หรอื
ขออนมุ ัต฿ิ หຌพนกั งานอัยการหรืออยั การทหารดนิ ทางขຌารว มการสอบสวน (ถาຌ มี)
๎.๔ การถามปากคาผูຌ สยี หายหรือพยานทีไป็นดใก อายเุ ม กินสิบปดปี ฿หพຌ นักงานสอบสวน
ยกกระทาป็นสวนสัด฿นสถานทไีทไีหมาะสมสาหรับดกใ ละ฿หຌมีนักจิตวิทยาหรือนักสังคมสงครา ะห์
บุคคลทไี ดใกรຌองขอ ละพนักงานอัยการ ิทีมสหวชิ าชีพี รว มอยดู วຌ ย ละจัด฿หมຌ ีการบันทึกภาพละสียง
฿นการถามปากคาตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ํ๏๏ ทวิ
การถามปากคาผูຌ สยี หายซไึงปน็ หญิง ฿นคดีความผดิ กไียวกบั พศ ฿หຌพนกั งานสอบสวนหญิง
ปน็ ผสูຌ อบสวน ละผຌู สยี หายขอ฿หຌผຌูอนไื อยรู วม฿นการถามปากคาเดຌ ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจาร ณา
ความอาญา มาตรา ํ๏๏
๎.๙ พยานผຌูชไียวชาญ ตามประมวลกฎหมายวิธพี จิ ารณาความอาญา มาตรา ๎๐๏ คอื บคุ คลทมไี ี
อาชีพหรือเมมีอาชีพกใตาม ตมีความชีไยวชาญ฿นการ฿ด โ ชน ฿นทางวิทยาศาสตร์ ศิลปะ ฝีมือ พาณิชยการ
การพทย์หรอื กฎหมายตางประทศ ละซงไึ ความหในอาจมีประยชน์฿นการวินจิ ฉัยคดี ฿นการสอบสวน
เตสวนมูลฟ้อง หรือพิจารณา อาจป็นพยาน฿นรไืองตาง โ ชน ตรวจรางกายหรือจิตของผຌูสียหาย ผูຌตຌองหา
หรือจาลย ตรวจลายมอื ทาการทดลองหรือกิจการอยา งอนไื โ
การทาความเหน็ ผูຌชไยี วชาญจะทาความหในป็นหนงั สือ ละตอຌ งสง สานาหนงั สือดงั กลาว
฿หຌศาลละคูความอีกฝา่ ยหนไงึ ทราบ ละตอຌ งมาบกิ ความประกอบหนังสือความหใน วຌนตมี หตจุ าป็น
หรือคูความเมติด฿จซักถามผຌูชีไยวชาญศาลจะ฿หຌรับฟังความหใ นป็นหนังสือดยผຌูชยีไ วชาญเมตຌองมา
บิกความประกอบกเใ ดຌ
การเบิกความ ผูຌ ชยไี วชาญตຌองมาบิกความประกอบ฿หຌสงสานาหนังสือดังกลา วตอศาล
฿นจานวนทีไพียงพอลวงหนຌาเมนຌอยกวาจใดวันกอนวันบิกความพืไอ฿หຌคูความอีกฝ่ายหนไึงมารบั เป
ละ฿นการบกิ ความประกอบ ผูຌ ชไยี วชาญจะอานขຌอความทไี ขยี นมากเใ ดຌ
พนักงานสอบสวนคดพี ิ ศษจะตอຌ งทาการสอบสวนปากคาพยานผຌูชีไยวชาญขาຌ เว฿ຌ นสาน วน
การสอบสวนพไอื ประกอบผลการตรวจพสิ จู น์ตาง โ พยานผูຌชยีไ วชาญเมจ าป็นตຌองป็นบคุ คลทีไเดຌมกี ารขึๅน
ทะบียนเวຌ ต฿ นสวนของผูຌ ชียไ วชาญของศาลยตุ ิธรรม เดกຌ าหนดเว฿ຌ นขอຌ บังคับประธานศาลฎีกา วา ดวຌ ย
ผຌูชีไยวชาญของศาลยุตธิ รรม พ.ศ. ๎๑๒์ ฿นการขึๅนทะบียนป็นผຌูชไียวชาญของศาลยุติธรรมเวดຌ ຌวย
ิภาคผนวกี
๎.ํ์ กรณีพยานป็นชาวตางชาติ จะตຌองจัด฿หຌมีลามปลภาษา฿นการสอบปากคา ละลา ม
จะตຌองสาบานหรือปฏญิ าณตน ตามมาตรา ํ๏ หงประมวลกฎหมายวิธีพจิ ารณาความอาญา
๎.ํํ ฿หຌคานะนากพยานทีไ ป็นผูຌ สยี หายกียไ วกับสทิ ธิของ ผูเຌ สียหาย ตามประมวลกฎหมาย
วิธีพจิ ารณาความอาญา มาตรา ๐๐/ํ ละพระราชบัญญัติคา ตอบทนผูຌสียหาย ละคาทดทน ละ
คา ฿ชจຌ ายกจ าลย฿นคดอี าญา พ.ศ. ๎๑๑๐ หรือกฎหมายอไืน ชน พระราชบญั ญัตปิ อ้ งกนั ละปราบปรา ม
การคาຌ มนุษย์ พ.ศ. ๎๑๑ํ มาตรา ๏๐ ป็นตຌน
๎.ํ๎ จัดทาคาขออนุมัติพอืไ ดานนิ การบิกจา ยงนิ คาตอบทน฿หกຌ ับพยานตามกฎหมาย
๎.ํ๏ กรณีพยานหรอื พนกั งานสอบสวนคดีพิศษหในวา พยานทีไ฿หຌการอาจเมเดรຌ บั ความปลอดภัย
฿หดຌ านินการตามระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วา ดวຌ ยการคุมຌ ครองพยาน฿นคดีอาญา พ.ศ. ๎๑๑๐ ละ
ทไี กຌเขพมิไ ติม ิฉบบั ทไี ๎ี พ.ศ. ๎๑๒ํ
คูมอื หรอื นวทางการปฏบิ ัตงิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๏ํ
๎.ํ๐ สาหรับพยานทไอี ยูตางจังหวัดหรอื อย฿ู นพืๅนทไีหางเกล จัดทาผนงานละประมาณการ
งบประมาณสนอหวั หนຌาคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษ พอืไ ขออนุมัติดินทางเปราชการพอืไ สอบสวน
พยาน
๎.ํ๑ กรณีมีหตุอนั ควรชไือเดวຌ า พยานทไีมา฿หຌการนนัๅ จะดินทางออกเปนอกราชอาณาจักร เมมี
ทอไี ยู ป็นหลกั หลง หรือปน็ บุคคลมีถิไนทีไอยูหางเกลจากศาลทีไพิจารณาคดี หรือมีหตอุ นั ควรชืไอวาจ ะมี
การยุงหยงิ กับพยานนนๅั เมวาดยทางตรงหรือทางอຌอม หรอื มีหตุจาป็นอไนื อนั ป็นการยากกการนาพยาน
นๅนั มาสบื ฿นภายหนาຌ ฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษมีหนังสอื รยี นพนักงานอยั การขอ฿หยຌ ไืนคารอຌ งตอศาล
พไือขอสบื พยาน฿นคดีอาญากอนฟอ้ ง ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๎๏๓ ทวิ
๎.ํ๒ คดีทีไผຌูสียหายป็นคนตางดຌาว ป็นคดีสาคัญ รຌายรง มีผลกระทบตอสังคม อยู฿น
ความสน฿จของประชาชน ฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษรวบรวมรายละอยี ดกไียวกับผຌูสียหาย ชอไื ูชอไื สกุล
ภาษาเทยละภาษาอังกฤษ วนั ดอื นปี กิด อายุ สญั ชาติ ชือๅ ชาติ พศ หมายลขหนงั สือดินทาง สานา
หนังสือดินทาง พรຌอมพฤตกิ ารณ์ หงคดี ดยยอ จงຌ ฿หຌกองทคนลยีละศนู ย์ขอຌ มูลการตรวจสอบทราบ
พืไอประสานงานกับสถานอกอัครราชทูต สถานกงสุล หรือหนวยงานตางประทศ ตามระบียบ
กรมสอบสวนคดีพิศษ วาดຌวยการปฏิบัติกรณีคนตางดຌาวป็นผຌูตຌองหาหรือผຌูสียหาย฿นคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๑๙
ขຌอ ํ๏
คมู ือหรือนวทางการปฏิบตั งิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๏๎
กระบวนงานที่ ๒.๓
การสวงหาขอຌ เทจ็ จริงละพยานหลกั ฐานอันสาคญั ในคดี
๑. หลักเกณฑ์/เง่อื นไข
ํ.ํ ขอຌ บังคบั กคพ. วา ดวຌ ยการปฏบิ ัติหนຌาทีขไ องพนักงานสอบสวนคดีพิศษ ตามมาตรา ๎๐
หง พระราชบัญญตั ิการสอบสวนคดีพิ ศษ พ.ศ. ๎๑๐๓
ํ.๎ คาสไังกรมสอบสวนคดีพิศษ ทีไ ํํ๏/๎๑๒๐ ลงวันทไี ๎๒ มกราคม พ.ศ. ๎๑๒๐ รไือง
มอบอานาจ฿หขຌ ຌาราชการปฏบิ ัตริ าชการดาຌ นการบริหารราชการทนอธิบดีกรมสอบสวนคดีพิศษ
ํ.๏ หนงั สอื วยี นกลุมบริหารทรัพยากรบุคคล ทไี ยธ ์๔์ํ.๑/ว๎๙๙ ลงวันทีไ ๔ กุมภาพันธ์
๎๑๒๐ รือไ ง นวทางการตรวจสอบละการรายงานผลการ฿ชຌอานาจของผຌรู ับมอบอานาจ
๒. ขน้ั ตอนการปฏิบตั งิ าน
การสวงหาขຌอทใจจริงละพยานหลักฐานอันสาคัญ฿นคดี ตามมาตรา ๎๐ ิ๏ี ละ ิ๐ี
หงพระราชบัญญตั ิการสอบสวนคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๐๓ ประกอบดຌวยขนๅั ตอนการปฏบิ ัติงาน ดงั นีๅ
๎.ํ คณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษ พนักงานอัยการหรืออัยการทหาร ิถຌามีี รวมประชมุ
พจิ ารณาการ฿ชຌอานาจตามมาตรา ๎๐ ฿นการรวบรวมพยานหลักฐานทไีกไียวขຌองกบั พฤติการณ์หง คดี ดงั นีๅ
ิํี การมีหนังสือสอบถามหรือรียก฿หຌสถาบันการงิน สวนราชการ องค์การ หรือ
หนว ยงานของรัฐ หรือรฐั วสิ าหกจิ พไอื สง จຌาหนาຌ ทีทไ ีไ กยีไ วขຌองมา฿หถຌ ຌอยคา สงคาชๅี จงป็นหนงั สอื หรอื สง
บญั ชีอกสาร หรอื หลักฐาน฿ด โ มาพือไ ตรวจสอบหรอื พอไื ประกอบการพิจารณาตามมาตรา ๎๐ ิ๏ี
ิ๎ี การมหี นังสือสอบถามหรือรียกบุคคล฿ด โ มาพอืไ ฿หຌถຌอยคา สง คาชีๅจຌงป็น
หนงั สอื หรอื สง บัญชีอกสาร หรือหลักฐาน฿ด โ มาพอืไ ตรวจสอบหรือพไอื ประกอบการพจิ ารณาตามมาตรา ๎๐ ิ๐ี
๎.๎ ประสานหนวยงานจຌาของหรือผຌูครอบครองขຌอมูล หรือบุคคล พไือทราบรายละอียด
ทีไกยไี วขอຌ งกับพฤติการณ์ หง คดี
๎.๏ มีหนงั สอื ถึงหวั หนຌาหนว ยงานจຌาของหรือผຌูครอบครองขอຌ มูล ชน กรมพฒั นาธรุ กิจการคຌา
กรมสรรพากร กรมขนสง ทางบก กรมศลุ กากร กรมจຌาทา ธนาคารหรือสถาบันการงินตาง โ ฿นการสง
จຌาหนຌาทไีทีไกไยี วขอຌ งมา฿หถຌ ຌอยคา สงคาชีๅ จงปน็ หนังสือ หรือสงบญั ชีอกสาร หรือหลกั ฐาน฿ด โ มาพอไื
ตรวจสอบพไือประกอบการพจิ ารณา หรอื พอืไ ทราบขຌอทจใ จริงละพยานหลักฐานพืไอขอ฿หຌจัดสงขຌอมูล
หรอื อกสารหลกั ฐานมาประกอบสานวน
มีหนงั สอื ถงึ บุคคล พอืไ มา฿หຌถຌอยคาทไีปน็ ประยชน์ตอ รูปคดี หรือสง ขอຌ มูล บัญชีอกสาร
หรือหลักฐาน฿ด โ ทไี ป็นประยชน์ตอรปู คดี
ดยอຌางบทกาหนดทษตามมาตรา ๐ํ หงพระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิศ ษ
พ.ศ. ๎๑๐๓
๎.๐ กรณีการ฿ชຌอานาจตามมาตรา ๎๐ ิ๏ี หงพระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิศ ษ
พ.ศ.๎๑๐๓ ซไึงป็นกรณีทไีตຌองมีหนังสอื ฿ชຌอานาจเปยังหัวหนຌาหนวยงานทไี ป็นสว นราชการ องค์การหรือ
หนว ยงานของรฐั หรอื รฐั วสิ าหกิจ ชน ปลดั กระทรวง อธบิ ดี ลขาธิการ ผูวຌ าการ ประธานกรรมการ หรือหัวหนຌา
หนว ยงานทไีรียกชืไออยางอืไน พือไ ขอ฿หสຌ งจຌาหนຌาทีไทีไ กยไี วขอຌ งมาพอืไ ฿หถຌ ຌอยคา สง คาชๅี จงปน็ หนังสือ
คมู ือหรอื นวทางการปฏิบัตงิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิศษ มษายน ๎๑๒๑
๏๏
หรือสงบัญชีอกสาร หรือหลักฐาน฿ด โ ฿หຌดานินการตามคาสไังกรมสอบสวนคดีพิศษ ทีไ ํํ๏/๎๑๒๐
ลงวันทไี ๎๒ มกราคม พ.ศ. ๎๑๒๐ รไือง มอบอานาจ฿หขຌ ຌาราชการปฏิบตั ริ าชการดาຌ นการบริหารราชการทน
อธิบดกี รมสอบสวนคดีพิศษ ดงั นๅี
ิํี ฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษผูຌรับผิดชอบสานวนลงนาม฿นหนังสือสอบถามหรือ
หนงั สือรียกมา฿หถຌ อຌ ยคา สงคาชๅี จงหรอื หลกั ฐาน พือไ ฿ชอຌ านาจตามมาตรา ๎๐ ิ๏ี
ิ๎ี ฿หຌผຌูอานวยการกองป็นผูຌลงนาม฿นหนังสือนาสงหนังสือสอบถามหรือหนังสือรียก
มา฿หຌถຌอยคา สง คาชีๅ จงหรือหลักฐาน พือไ ฿ชอຌ านาจตามมาตรา ๎๐ ิ๏ี ดยลงนาม฿นฐานะปฏบิ ตั ริ าชการ
ทนอธิบดกี รมสอบสวนคดีพิศษเปถงึ หัวหนຌาหนวยงานนๅันดยตรง วนຌ ตผูอຌ านวยการกองปน็ ผู฿ຌ ชอຌ านาจ
ดังกลาวอง ฿หຌทาหนังสอื นาสงพรอຌ มนอืๅ หาการ฿ชຌอานาจตามมาตรา ๎๐ ิ๏ี ฉบบั ดียว
ิ๏ี กรณีทไีพนกั งานสอบสวนคดีพิศษผຌูรับผิดชอบสานวนเมเดຌสังกัด฿นหนวยงานจาຌ ของรืไอง
ตจะมีหนังสือรียกดยอาศัยอานาจตามมาตรา ๎๐ ิ๏ี พระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๐๓
฿หຌพนกั งานสอบสวนคดีพิศษผูนຌ ๅนั ดานนิ การจดั ทาหนังสือรียกดังกลา ว ลวຌ สงรือไ ง฿หผຌ ูຌอานวยการ กอง
หนวยงานจຌาของรือไ ง มีหนังสือนาสงหนังสอื รียกดังกลาวดยลงนามปฏิบัติราชการทนอธิบดีกรมสอบสวน
คดพี ิศษ พอืไ ฿หຌกดิ ความหมาะสม฿นการติดตอ ประสานงาน฿นการ฿ชຌอานาจระหวางหนวยงาน
ิ๐ี มืไอมกี ารลงนามปฏิบัติราชการทนอธิบดีกรมสอบสวนคดีพิศษลวຌ ฿หຌสานารวม
รายงานอธิบดกี รมสอบสวนคดีพิศษทราบ ตามหนังสือวยี นกลุมบรหิ ารทรัพยากรบุคคล ทไี ยธ ์๔์ํ.๑
/ว๎๙๙ ลงวันทีไ ๔ กุมภาพนั ธ์ ๎๑๒๐ รไอื ง นวทางการตรวจสอบละการรายงานผลการ฿ชຌอานาจของ
ผูຌรับมอบอานาจ พรอຌ มทๅังปฏิบตั ิ฿หຌ ป็นเปตามขຌอ ๑ หง ขอຌ บงั คับ กคพ. วาดຌวยการปฏิบัติหนຌาทไีของ
พนักงานสอบสวนคดีพิศษ ตามมาตรา ๎๐ หงพระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๐๓
ทกุ ครๅัง
๎.๑ จຌงนัดหมายพนักงานอยั การหรืออยั การทหาร พอไื ทาการสอบสวนปากคาพยานบุคคล
(ถຌาม)ี
๎.๒ ประชุม/หารือ/สรุปประดในขຌอทจใ จริงกีไยวกับประดในการสอบสวน฿หຌคณะพนักงาน
สอบสวนคดีพิศษ/พนกั งานอยั การหรอื อัยการทหาร (ถาຌ มี) ทราบลวงหนຌา
๎.๓ สอบสวนปากคาพยาน พไอื ยนื ยันพยานหลกั ฐานทเไี ดຌมาตามมาตรา ๎๐ ิ๑ี
๎.๔ ฿หพຌ จิ ารณานาขຌอมูลทางการงิน บัญชี ภาษี ทคนลยีสารสนทศ ทรศพั ท์ หรือขຌอมูล
อืไน โ ทไเี ดຌมาทาการวิ คราะห์พอืไ ฿ชຌประกอบ฿นสานวนการสอบสวนดวຌ ย
๎.๙ มไือมปี ระดนใ กีไยวขอຌ งหรือชไือมยงกับพยานบุคคลอืไนหรือพยานหลกั ฐานอันสาคัญอนืไ โ
฿หดຌ านินการตามขຌอ ๎.ํ ู ๎.๔ ฿นพยานหรือหลกั ฐานทไี กยีไ วขอຌ งนๅนั
๎.ํ์ กรณกี ารเม฿หຌความสะดวก หรอื เมมา฿หຌถຌอยคา หรือเมสงบัญชี อกสารหรอื หลักฐา น฿ด
กพนักงานสอบสวนคดีพิศษตามมาตรา ๎๐ ิ๏ี หรือ ิ๐ี ฿หຌพิจารณาดานินการตามมาตรา ๐ํ
หงพระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิ ศษ พ.ศ. ๎๑๐๓
คูมอื หรือนวทางการปฏิบตั งิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิศษ มษายน ๎๑๒๑
๏๐
กระบวนงานท่ี 2.๐
การดาเนินการเก่ียวกบั การเขาຌ ถึงพยานหลกั ฐาน
ิการคนຌ ดยมีหมายคຌนละไม่มหี มายคนຌ ี
๑. หลักเกณฑ์/เงอื่ นไข
ํ.ํ ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา
ํ.๎ ขอຌ บงั คบั ของประธานศาลฎีกา วาดຌวยหลกั กณฑ์ละวิธีการกีไยวกับการออกคาสไังหรือ
หมายอาญา พ.ศ. ๎๑๐๔ ละทีไ กเຌ ขพไมิ ตมิ ิฉบบั ทไี ๐ี พ.ศ. ๎๑๒ํ
ํ.๏ ขอຌ บงั คับ กคพ. วาดຌวยการปฏิบัติหนຌาทไีของพนักงานสอบสวนคดีพิ ศษ ตามมาตรา ๎๐
หงพระราชบญั ญัตกิ ารสอบสวนคดีพิ ศษ พ.ศ. ๎๑๐๓
ํ.๐ ขຌอบังคบั กคพ. วาดวຌ ยการมอบหมาย฿หຌ จาຌ หนຌาทไคี ดีพิ ศษปฏิบตั ิหนຌาทีไกไียวกบั คดีพิศษ
ละการสัไงการ฿หຌขຌาราชการหรอื ลกู จาຌ งกรมสอบสวนคดีพิ ศษปฏบิ ัติงานกยไี วกับการสืบสวน พ.ศ. ๎๑๐๓
ํ.๑ ระบียบกรมสอบสวนคดีพิ ศษ วาดวຌ ยการบริหารงานคดพี ิ ศษ พ.ศ. ๎๑๒๎
๒. ขนั้ ตอนการปฏบิ ตั ิงาน
การดานินการกไียวกบั การขຌาถงึ พยานหลกั ฐาน ประกอบดวຌ ยขๅันตอนการปฏบิ ตั งิ าน ดังนๅี
๎.ํ การขอ฿ชมຌ าตรการบังคับกบุคคล การคนຌ ดยมหี มายคຌน (กรณตี อຌ งคนຌ หาอกสารหลักฐานสไิงของ
พืไอยึด/อายัด)
๎.ํ.ํ สรุปขຌอทใจจริง สรุปพยานหลักฐาน พยานบุคคล พยานอกสาร พยานวัตถุ
พไอื ชอไื มยงความผิดของผตຌู ຌองหากับหตุอนั ควรสงสัยจะขาຌ ทาการตรวจคนຌ ลักษณะสไิงของ฿ดทีไตຌองการ
ยึดปน็ พยานหลักฐานประกอบการสอบสวน พืไอสนอหวั หนาຌ คณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษละหวั หนຌา
หนวยงาน
๎.ํ.๎ มีหนงั สอื ถงึ พนักงานอัยการหรืออัยการทหาร พไอื ขอความหในชอบรวมกนั ฿นการจะ฿ชຌ
มาตรการขอออกหมายคนຌ ฿นการขຌาตรวจคຌน ิถຌามีี
๎.ํ.๏ คณะพนกั งานสอบสวนคดีพิ ศษละพนักงานอัยการหรืออยั การทหารมาขຌารวม
ประชมุ ดยสรุปขຌอทใจจริง สรปุ พยานหลกั ฐาน พยานบุคคล พยานอกสาร พยานวัตถุ พอืไ ขอความหใน
ละมีมติหในชอบรว มกัน฿นการจะ฿ชมຌ าตรการบังคับกบุคคลดยจะขอหมายคຌน ตามประมวลกฎหมาย
วิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๒๙
๎.ํ.๐ ดานินการสารวจพๅืนทีไป้าหมายทีไจะทาการตรวจคຌนพอืไ นามาประกอบกา รขอ
หมายคຌน ถา ยภาพป้าหมาย ละจัดทาผนทีไ ปา้ หมาย
๎.ํ.๑ สารวจพๅืนทไี ป้าหมาย วิคราะห์สนຌ ทางการขຌา - ออก สຌนทางการดินทา งละ
วิคราะห์ความสียไ งของพืนๅ ทไีทีไจะขาຌ ทาการตรวจคຌน
๎.ํ.๒ จัดทาขຌอมูลพๅืนฐานทางทะบียนราษฎร พไือตร วจสอบบืๅองตຌน ถึงจຌา บຌา น
ผูຌครอบครองละผຌูอาศัย วามีขຌอมูลถูกตอຌ งตรงกนั กับปา้ หมายทีจไ ะขຌาทาการตรวจคนຌ หรือเม
๎.ํ.๓ จัดทาบบคารຌองขอออกหมายคຌน ประกอบดຌวย คารຌองขอหมายคຌน หมายคนຌ
ิบบพิมพ์ ๐๔ ทวิี คา฿หຌการพยานประกอบคารอຌ ง รายงานกระบวนพิจารณา คารຌองขอ฿หຌศาล
คมู ือหรือนวทางการปฏิบตั งิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
๏๑
ออกหมายคຌนจะตຌองมีรายละอียดละอกสารประกอบ ตຌองระบุลักษณะสิไงของทไตี ຌองการหาละยึด
ชืไอ ู สกุล รปู พรรณ อายุของบคุ คลทไตี ຌองการหา สถานททีไ ีจไ ะคนຌ ลขทบไี าຌ น ชืไอูสกุล สถานะจຌาของหรือ
ผูຌครอบครอง ผนทไีของสถานทีไทไีจะคຌน หตุทไีจะออกหมายคຌน ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
ความอาญา มาตรา ๒๙ สานาอกสารสนับสนุนหตุหงการออกหมายคຌน บันทึกคารຌองทุกข์ หนังสอื
มอบอานาจ฿หຌองทุกข์ ตามขຌอบังคับของประธานศาลฎีกา วาดຌวยหลกั กณฑ์ละวิธีการกีไยวกับการออกคาสัไง
หรอื หมายอาญา พ.ศ. ๎๑๐๔
๎.ํ.๔ นาคารຌองขอหมายคຌนเปยไืนตอศาลทอຌ งทีไทจไี ะทาการตรวจคຌนพไือขอหมายคຌน
๎.ํ.๙ กรณมี ีหตจุ าป็นรงดว นทจไี ะคนຌ นอกขตศาลอาญาจะยไนื คารอຌ งขอ฿หอຌ อกหมายคຌน
ตอศาลอาญา ฿หຌจดั ทารายงานสนอผบูຌ งั คบั บัญชาตามลาดับชนัๅ ถงึ ผบูຌ งั คับบญั ชาระดับ ผอຌู านวยการกอง
ซึไงผຌูรຌองขอป็นพนักงานฝ่ายปกครองหรือจຌาพนักงานอไืนตຌองดารงตาหนง ตๅังตระดับชไียวชาญขึๅนเป
ป็นผูຌดานินการยนืไ คารຌอง ตามขຌอบังคับของประธานศาลฎีกา วาดຌวยหลักกณฑ์ละวิธีการกยไี วกับ
การออกคาสัไงหรอื หมายอาญา ิฉบบั ทีไ ๐ี พ.ศ. ๎๑๒ํ ขอຌ ํ๎
๎.ํ.ํ์ พนักงานสอบสวนคดีพิศษหรือจຌาหนຌาทไีคดีพิศษผูຌเดຌรับมอบหมาย ขຌารับ
การเตสวนถลงขอຌ ทใจจริง ละรายละอยี ดถึงหตผุ ลละความจาปน็ ตอ ผูຌพพิ ากษาทไจี ะออกหมายคนຌ
๎.ํ.ํํ มไอื ศาลมีคาสไังอนญุ าต฿หทຌ าการตรวจคนຌ ฿หຌนาหมายคຌนกลับมารวม฿นสา นวน
ละรายงานผูຌบังคบั บญั ชาตามลาดับชันๅ ทราบ
๎.ํ.ํ๎ หากศาลมีคาสไังเมอนุญาต฿หทຌ าการตรวจคຌน ฿หຌนาอกสารหลักฐานละขอถาย
สานาคาสไังศาลดังกลาว พอไื นากลับมาดานนิ การพมไิ ตมิ อกี ครๅงั ตามขຌอ ๎.ํ.๎ ู ๎.ํ.ํํ
๎.๎ ขันๅ ตอนการตรวจคนຌ ดยมีหมายคຌน
การตรวจคຌนดยมหี มายคຌน ประกอบดวຌ ยขนัๅ ตอนการปฏิบัตงิ าน ดังนๅี
๎.๎.ํ จัดทา ผนงาน การขຌาตรวจคຌนป้าหมาย กาหนดครงสรຌางหนຌาทไีละ
ความรับผิดชอบของทีมทีไจะขຌาตรวจคຌน ละลักษณะสไิงของ฿ดทไีตຌองการยึด ป็นพยานหลักฐา น
ประกอบการสอบสวน เตสวนมลู ฟอ้ งหรือพจิ ารณา หรือซึไงมเี วຌ ป็นความผดิ หรอื เดຌมาดยผดิ กฎหมาย หรือ
เดຌ฿ชຌ หรือตัๅง฿จจะ฿ชຌ฿นการกระทาความผิด หรือยึดตามคาพิพากษาหรือคาสัไงของศาล ตามประมวล
กฎหมายวธิ ีพิจารณาความอาญา มาตรา ๒๙
๎.๎.๎ กาหนดหวั หนาຌ ชุดตรวจคຌนตละปา้ หมาย (ปน็ ผຌูทีไมีชไือ฿นหมายคนຌ ทไจี ะปฏิบตั ิการ
ตามหมายคຌนี ละชุดสนบั สนุนการตรวจคຌนหาพยานหลักฐาน฿นคดี ชดุ บนั ทึกภาพนิไงละภาพคลอืไ นเหว
ชุดจัดทาผนทไีของสถานทไี฿นการขຌาตรวจคຌน ชุดทาหนຌาทไีจดบันทึกการตรวจคຌนละกใบรักษา
พยานหลักฐาน ชุดปฏิบัติการตรวจคຌน ละชุดชานาญการพิศษฉพา ะ ชน ชุดกใบหลักฐา น
ทางนิติวิทยาศาสตร์ รายการบญั ชี การงนิ อุปกรณค์ อมพวิ ตอร์ ละพยานหลักฐานดิจทิ ลั ปน็ ตนຌ
๎.๎.๏ ประสานงานกับหนว ยงานภาย฿น หรือหนวยงานบงั คบั ฿ชຌกฎหมายหรือหนวยงาน
ดຌานความมนัไ คง พอืไ สนบั สนนุ กาลังพล฿นการขຌารว มตรวจคนຌ ละรักษาความปลอดภัย
๎.๎.๐ ประชุมวางผนละมอบหมายงานอยางป็นทางการ ดยกาหนด฿หຌมี ททไี าการ
ชวไั คราวพอืไ จดั ตงัๅ ป็น ศูนย์ปฏิบตั ิการช่วั คราว ตามทหีไ ัวหนຌาพนักงานสอบสวนคดพี ิศษกาหนด
๎.๎.๑ ตรียมการขาຌ ตรวจคຌนรวมกัน ศึกษาภารกิจตล ะชุด ภมู ปิ ระทศ ภมู ิอากาศ วลา
ทจีไ ะขาຌ ตรวจคຌน ละจัดตรียมการสง กาลังบารงุ ละปฏิบตั ิการขຌาตรวจคຌน การคຌนตຌองกระทาตาม
วนั วลาทไรี ะบุเวຌ฿นหมายคนຌ
คูมอื หรอื นวทางการปฏิบัติงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
๏๒
๎.๎.๒ หัวหนาຌ ชุดตรวจคนຌ นาหมายคຌนสดง฿หຌ จຌาบຌานหรอื ผຌคู รอบครองสถานทีไ พืไอจะขาຌ
ตรวจคนຌ สดงความบริสทุ ธกิ์ อนขຌาตรวจคนຌ กรณเี มพบจาຌ บຌานหรือผຌูครอบครองสถานที฿ไ หดຌ านนิ การจัดหา
บุคคลอืนไ อยางนอຌ ยสองคนมาป็นพยาน ละจงຌ ขຌอความ฿นหมายคนຌ ฿หทຌ ราบละสง หมายคຌน฿หຌตรวจดู
๎.๎.๓ กรณีจຌาบຌานหรือผูຌครอบครองสถานทไีเมยินยอม หัวหนຌาชุดพิจารณาสไังการ
฿หຌ฿ชกຌ าลังพอไื ขຌาเป ละหากจาปน็ ละหมาะสมอาจตຌองทาลายประตู หนาຌ ตาง รๅวั หรอื สิไงกีดกๅนั เดຌ
๎.๎.๔ ตรวจยดึ สไงิ ของทไตี รวจคนຌ ดยจดั ทาป็นหอ หรอื บรรจุหบี หอ หรอื ทาครืไองหมาย
เวຌ ปน็ สาคัญ
๎.๎.๙ จดั ทาบันทึกรายละอียดหง การคนຌ ละจดั ทาบัญชสี ิไงของทไีคนຌ เดຌ ดย฿หຌลຌวสรใจ
ภาย฿นระยะวลาทไีศาลอนุญาต฿หทຌ าการตรวจคนຌ
๎.๎.ํ์ อา นบนั ทึกรายละอยี ดหงการคຌนละจัดทาบัญชสี ไิงของทีไคຌนเดຌ฿หຌผคูຌ รอบคร อง
สถานทีไ บุคคล฿นครอบครัว หรือพยานฟัง ลຌวตกรณี ลຌว฿หຌลงลายมือชไือรับรองเวຌ กรณีจຌาบຌาน
หรือผูຌครอบครองเมยอมลงลายมือชืไอ ฿หຌบันทึกเวຌ ป็นหลักฐาน ดยมอบสานาบันทกึ การตรวจคนຌ ก
จาຌ บຌานหรอื ผຌูครอบครอง แ ชดุ
๎.๎.ํํ นาสไิงของทไีตรวจคຌนเดຌละมีการหอหรือบรรจุหบี หอลຌวสง พนักงานสอบสวน
คดีพิ ศษดยทันที
๎.๎.ํ๎ กรณีสไิงของมีขนาด฿หญ หรอื จานวนมาก หรอื หากคลไือนยຌายอาจจะกอ฿หຌกิด
ความสียหายเดຌ เมอาจนามากใบรักษาทีไกรมสอบสวนคดีพิศษเดຌ ฿หຌจัดทาบันทึกอายัดสิไงของ ฿หຌ
ผูຌครอบครองหรอื จาຌ บຌานหรือผูຌทน ทราบหตุหงการอายัดเวอຌ ีก ํ ฉบบั
๎.๎.ํ๏ สงมอบบนั ทึกละสิไงของทเีไ ดจຌ ากการตรวจยึด฿หกຌ ับพนักงานสอบสวนคดีพิศษ
(฿นทางปฏิบัติ ลขานกุ ารคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษจะป็นผຌรู บั เวຌ ทน) ละ฿หลຌ งลายมือชอไื การรับ-สง
เวຌ ปน็ หลักฐาน
๎.๎.ํ๐ รายงานผลการตรวจคຌนละผลการปฏบิ ตั ิงาน฿หผຌ ຌูบงั คับบัญชาตามลาดบั ชๅนั ทราบ
๎.๎.ํ๑ รายงานผลการปฏบิ ัติตามหมายคຌน ผลการดานินการละพฤติการณ์ รวมทังๅ
ผลการตรวจคนຌ ฿หຌศาลทีไออกหมายคຌนทราบภาย฿น ํ๑ วนั นบั ตว นั ทจีไ ัดการตามหมาย ตามขຌอบงั คับของ
ประธานศาลฎีกา วา ดวຌ ยหลักกณฑ์ละวิธีการกียไ วกบั การออกคาสงไั หรือหมายอาญา พ.ศ. ๎๑๐๔ ขอຌ ๎๏
๎.๏ การ฿ชຌอานาจตรวจคຌนดยเมมหี มายคนຌ ตามมาตรา ๎๐ วรรคหนึงไ (ํ)
การตรวจคຌนดยเมมีหมายคຌนป็นการ฿ชຌอานาจตามมาตรา ๎๐ วรรคหนึไง ิํี หง
พระราชบัญญัตกิ ารสอบสวนคดพี ิศษ พ.ศ. ๎๑๐๓ ตຌองกระทาดยพนกั งานสอบสวนคดีพิ ศษ จะมอบ฿หຌ
จຌาหนຌาทไคี ดพี ิศษเปดานินการดงั กลาวทนเมเดຌ วຌนตเป฿นฐานะผชຌู ว ยหลือตามมาตรา ๎๏ วรรคสอง
ตามขຌอบังคับ กคพ.วาดຌวยการมอบหมาย฿หຌจຌาหนຌาทีไคดีพิศษปฏิบัติหนຌาทไีกีไยวกับคดีพิศษละการสังไ การ
฿หຌขຌาราชการหรือลูกจาຌ งกรมสอบสวนคดพี ิศษ ปฏบิ ตั งิ านกีไยวกับการสบื สวน พ.ศ. ๎๑๐๓ ละตามขຌอบังคับ
กคพ. วาดຌวยการปฏิบัติหนຌาทไีของพนักงานสอบสวนคดีพิศษตามมาตรา ๎๐ หงพระราชบัญญัติ
การสอบสวนคดพี ิศษ พ.ศ. ๎๑๐๓ ขຌอ ๔ ละ ํ๏ ซึงไ พนักงานสอบสวนคดีพิ ศษจะ฿ชຌอานาจตามมาตรา
๎๐ วรรคหนไงึ ิํ) เดຌมืไอปน็ คดีพิ ศษลຌว ประกอบดวຌ ยขนๅั ตอนการปฏิบตั งิ าน ดงั นีๅ
๎.๏.ํ จัดทา ผนงานกรณีเร่งด่วน การจะขຌาตรวจคຌนป้าหมาย กาหนดครงสรຌาง
หนຌาทไีละความรบั ผิดชอบของชดุ ทไจี ะขาຌ ตรวจคຌน
คูมอื หรือนวทางการปฏิบตั งิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิศษ มษายน ๎๑๒๑
๏๓
๎.๏.๎ พนักงานสอบสวนคดีพิ ศษผปูຌ ฏบิ ัติจงຌ ฿หຌผูຌบังคบั บญั ชาหนือตน พอืไ ทราบหตุผล
ละความจาป็น฿นการปฏบิ ตั ิกอนดานนิ การ วຌนตป็นรไอื งทไอี ธิบดเี ดຌมอบหมายบคุ คลซึไงป็นผอຌู นุญาต
฿หຌดานินการ฿นรอไื งนๅัน โ เวຌลวຌ ฿หຌขออนุญาตตอ บคุ คลนๅนั
๎.๏.๏ พนักงานสอบสวนคดีพิศษผຌูปฏิบัติจัดทาบันทึกหตุสงสัยตา มสมควร หรือ
พฤตกิ รรมทไีตอຌ งสงสยั หรือความกยไี วพันกับพฤตกิ รรมทีไตอຌ งสงสยั หรือหตุอนั ควรชือไ ทไีทา฿หตຌ ຌองดานนิ การ
คนຌ ตามบบบนั ทึกหตุสงสยั ตามสมควรละหตอุ ันควรชืไอทีไทา฿หຌสามารถขຌาคຌนเดຌตามพระราชบัญญัติ
การสอบสวนคดีพิ ศษ พ.ศ. ๎๑๐๓ มาตรา ๎๐ วรรคหนึไง (ํ)
๎.๏.๐ ฿หพຌ นักงานสอบสวนคดีพิศษผຌูรบั ผดิ ชอบตังๅ ตระดับชานาญการ (๒) ขึๅนเปป็น
ผปຌู ฏบิ ตั ิ ดยสดงบัตรประจาตัวหรือตราครไืองหมายสดงตนตอผูຌครอบครองคหสถานหรือสถานทไีคຌน
ละสดงความบริสุทธ์ิกอนขຌาคຌน วຌนตการขຌาคຌน฿นคหสถานหรือสถานทไี฿ด โ ฿นวลากลางคนื
ผูຌ ป็นหวั หนาຌ ฿นการขຌาคຌนตอຌ งปน็ พนกั งานสอบสวนคดีพิศษระดับชานาญการ (๓) ขึนๅ เป
๎.๏.๑ การคนຌ ฿หคຌ นຌ ตอ หนาຌ ผຌูครอบครองสถานทไีหรือบุคคล฿นครอบครัวของผูຌนันๅ หรือ
ถຌาหาบุคคลดังกลาวเมเดຌ กใ฿หຌคຌนตอหนຌาบุคคลอืไนอยางนຌอยสองคน ซไึงพนักงานสอบสวนคดีพิศษ
เดรຌ อຌ งขอมาปน็ พยาน การคຌนทีอไ ยูหรือสานกั งานของผຌูตຌองหาซไึงถูกควบคมุ หรือขงั อยู ฿หຌทาตอ หนຌาผนຌู ๅัน
ถຌาผຌูนัๅนเมสามารถหรอื เมติด฿จมากากับ จะตๅังผຌูทนหรือ฿หຌพยานมากากับกใเดຌ ถຌาผูຌทนหรือพยาน
เมมี ฿หຌคຌนตอหนຌาบุคคล฿นครอบครวั หรอื ตอหนຌาบุคคลอืนไ อยางนຌอยสองคนทไีเดຌรอຌ งขอมาป็นพยาน
ดังกลาว ตามประมวลวธิ ีพจิ ารณาความอาญา มาตรา ํ์๎ วรรคสอง
๎.๏.๒ มอบบันทึกตามขอຌ ๎.๏.๏ ฿หเຌ วຌ กผຌคู รอบครองคหสถานหรือสถานทีคไ ຌน ตถ าຌ เม
มีผูຌครอบครองอยู ณ ทนไี นๅั ฿หสຌ ง มอบสานาหนงั สือนนๅั กผຌูครอบครองดงั กลาว฿นทนั ทที ไีกระทาเดຌ
๎.๏.๓ มไือคຌนสรใจ ฿หຌบันทึกการตรวจคຌนละบัญชีทรัพย์ทไียดึ หรืออายัด ลຌวอา น฿หຌ
บุคคลตามขຌอ ๎.๏.๑ ฟังละลงลายมือชืไอรับรองเวຌ ลຌวมอบบันทกึ การตรวจคຌนละบัญชีทรัพยท์ ไยี ดึ
หรืออายัด฿หบຌ คุ คลดังกลาวเวຌ หากบคุ คลดงั กลาวเมย อมลงลายมอื ชไือ฿หหຌ มายหตเุ วຌ฿นบนั ทึกการตรวจ คຌน
ละบัญชีทรพั ย์ทยไี ดึ หรืออายัด
๎.๏.๔ รายงานผลการปฏิบตั ิหนຌาทไีปน็ หนังสือตอผຌูบังคับบัญชาหนือขึๅนเปตามลา ดับชๅัน
จนถึงอธิบดีละนารายงานดังกลาวรวมขาຌ เว฿ຌ นสานวนการสอบสวน
๎.๏.๙ พนักงานสอบสวนคดีพิศษผูຌป็นหัวหนຌา฿นการขຌาคຌนสงสานาบันทึกตามขຌอ
๎.๏.๏ ละสานาบนั ทกึ ตามขอຌ ๎.๏.๓ ตอ ศาลจังหวดั ทมไี ีอานาจหนือทຌองทีไทไีทาการคຌนหรือศาลอาญา
฿นขตกรงุ ทพมหานคร ภาย฿น ๐๔ ชไัวมงหลงั สินๅ สดุ การตรวจคຌน
คูมือหรือนวทางการปฏบิ ัตงิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๏๔
กระบวนงานที่ ๒.๑
การดาเนินการเก่ยี วกบั การเขຌาถงึ ขอຌ มูลขา่ วสาร
๑. หลกั เกณฑ์/เงอ่ื นไข
ขอຌ บังคับ กคพ. วา ดຌวยการกบใ รกั ษา การ฿ชຌประยชน์ขຌอมลู ขา วสารทีเไ ดมຌ า ละการทาลายขอຌ มลู
ขา วสารอไนื พ.ศ. ๎๑๐๓
๒. ขนั้ ตอนการปฏบิ ตั ิงาน
การดานนิ การกไียวกับการขาຌ ถึงขຌอมูลขา วสาร ปน็ การ฿ชอຌ านาจตามมาตรา ๎๑ หงพระราชบัญญัติ
การสอบสวนคดพี ิศษ พ.ศ. ๎๑๐๓ ประกอบดวຌ ยขนๅั ตอนการปฏบิ ัตงิ าน ดงั นีๅ
๎.ํ พนกั งานสอบสวนคดีพิศษผูຌรับผิดชอบพิจารณาหนใ วา อกสารหรือขຌอมูลขาวสารอไืน฿ด
ซไึงสงทางเปรษณีย์ ทรลข ทรศัพท์ ทรสาร คอมพิวตอร์ ครไืองมือหรืออุปกรณ์฿นการสืไอสาร
สือไ อิ ลใกทรอนกิ ส์ หรอื สอไื ทางทคนลยีสารสนทศอไนื ฿ด ทถีไ ูก฿ชหຌ รอื อาจถูก฿ชຌพอืไ ประยชน฿์ นการกร ะทา
ความผิดทไีป็นคดีพิศษ ละมีความจาป็นตຌองดานินการขຌาถึงขอຌ มูลดังกลาวประกอบการสบื สวน
สอบสวน
๎.๎ กรณีดานินการป็นคณะทางาน ควรประชมุ คณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษ สรุปหตุผล
ความจาป็นทไตี ຌองดานินการขຌาถึงขຌอมลู ดังกลา วประกอบการสืบสวนสอบสวน ละขอมติทีไปร ะชุม
฿นการสนอขออนุมัติอธบิ ดีกรมสอบสวนคดีพิศษ พืไอยไนื คาขอตออธิบดีศาลอาญาพิจาร ณา มีคาสัไง฿หຌ
ขຌาถึงขຌอมูลขาวสารเดຌ
๎.๏ ฿นกระบวนการดานินการสนอขอพไือมีคาสไัง฿หຌขຌาถึงขอຌ มูลขาวสารตຌองจัดทาอกสาร
ประกอบดวຌ ย
๎.๏.ํ หนงั สอื นารียนอธิบดีกรมสอบสวนคดีพิศษ ดยหวั หนาຌ คณะพนักงานสอบสวน
คดพี ิ ศษผานผຌูอานวยการกอง พไอื มีคาสงัไ อนมุ ตั ิ
๎.๏.๎ มไืออธิบดีกรมสอบสวนคดีพิศษมีคาสัไงอนุมัติลຌว ฿หຌยไืนคารຌองขอตออธิบดี
ศาลอาญาพไือมคี าสงไั อนญุ าต฿หຌขຌาถงึ ขຌอมลู ขาวสาร ดยระบุ หตุผลความจาป็นพอไื ประกอบการพจิ ารณา
(ํ) หตอุ นั ควรชอไื วามกี ารกระทาความผิด หรอื จะมกี ารกระทาความผิดทีไป็น
คดีพิ ศษ
(๎) หตุอันควรชไือวาจะเดຌขຌอมูลขาวสารกไียวกับการกระทาความผิดทไี ปน็
คดีพิศษจากการขาຌ ถึงขຌอมูลขาวสารดงั กลาว
(๏) การขຌาถึงขຌอมูลขาวสารดังกลาว เมอาจ฿ชຌวิธีการอืไน฿ดทีไหมาะสมหรอื
มีประสิทธิภาพมากกวา
(๐) วิธีการขาຌ ถึงขอຌ มูลขาวสาร
(๑) ชวงวลาทไีจะขอขຌาถงึ ขอຌ มลู ขาวสาร (คราวละเม กนิ ๙์ วัน)
๎.๐ มือไ อธบิ ดีศาลอาญามีคาสไังอนญุ าต฿หຌ ขาຌ ถึงขຌอมลู ขาวสารเดຌ ฿หຌศึกษาดยละอยี ดวา คาสไัง
อนุญาตมรี ะยะวลาละงไือนเขอยา งเร ละ฿หปຌ ฏบิ ัติตามดยครงครดั การดานนิ การขຌาถึงขຌอมูลขา วสาร
บงปน็ ๎ กรณี คือ
คูมือหรือนวทางการปฏิบัติงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิศษ มษายน ๎๑๒๑
๏๙
๎.๐.ํ กรณีกรมสอบสวนคดีพิศษดานินการอง ผຌูรับผิดชอบปฏิบัติตามทีไ เดຌรับ
มอบหมาย หรือหากป็นรไืองทางทคนิคทีไตຌองมีความชไียวชาญฉพาะ฿หຌประสานกองทคนลยีละ
ศนู ย์ขຌอมลู การตรวจสอบดานนิ การ
๎.๐.๎ กรณีรือไ งทีไอย฿ู นความรับผิดชอบของหนว ยงานหรือบุคคลภายนอก฿หຌประสาน งาน
สงคาสไังอธิบดีศาลอาญาเปยังผຌูรับผิดชอบนๅัน หากป็นรไืองทางทคนคิ ทีไตຌองมี ความชไียวชาญฉพาะ
ประสาน฿หกຌ องทคนลยี ละศูนย์ขอຌ มลู การตรวจสอบดานินการ
๎.๑ มไอื ดานินการสรจใ สิๅนลวຌ ฿หຌมหี นงั สอื รายงานการดานนิ การ฿หຌอธิบดีศาลอาญาทราบ
๎.๒ ขຌอมลู ขาวสารทเีไ ดรຌ ับจากการขຌาถงึ ดงั กลาว มี ๎ ประภท ดังนีๅ
ประภททไี ํ ขอຌ มลู ทไี กยไี วกับการกระทาความผิดทไีป็นคดพี ิศษ ฿หนຌ า฿ชຌประยชน์฿นการสืบสวน
สอบสวนป็นพยานหลักฐาน฿นคดีพิศษทานๅัน ละพึ งระวัง฿นการ฿ชຌ มืไอคดีสรจใ สๅินลຌว฿หຌสงขอຌ มูล
ขา วสารนัๅน฿หຌกองทคนลยีละศนู ยข์ ຌอมลู การตรวจสอบดานินการกใบรักษา
ประภททีไ ๎ ขอຌ มูลขาวสารอืไน ฿หຌทาลายสีย฿หสຌ ินๅ ดยรายงานสนออธิบดีกรมสอบสวน
คดีพิ ศษหรือผูຌทอีไ ธบิ ดกี รมสอบสวนคดพี ิศษมอบหมาย พอืไ ขออนุมตั ทิ าลาย
คมู ือหรือนวทางการปฏิบัตงิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๐์
กระบวนงานที่ ๒.๒
การดาเนนิ การเกย่ี วกับการจดั ทาเอกสาร หลักฐาน ละการฝงตัว
๑. หลักเกณฑ์/เงื่อนไข
ํ.ํ ขຌอบังคับกรมสอบสวนคดีพิศษ วาดຌวยการจัดทาอกสาร หลักฐาน ละการฝงตัว
พ.ศ. ๎๑๑๑
ํ.๎ ขอຌ บงั คบั กรมสอบสวนคดีพิศษ วาดຌวยการจัดทาอกสาร หลักฐาน ละการฝงตัว ิฉบับทไี ๎ี
พ.ศ. ๎๑๑๙
๒. ขั้นตอนการปฏบิ ัติงาน
การดานินการกียไ วกับการจัดทาอกสารหลักฐานละการฝงตวั ตามมาตรา ๎๓ หงพระราชบัญญัติ
การสอบสวนคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๐๓ ประกอบดຌวยขันๅ ตอนการปฏิบัติงาน ดงั นีๅ
การขออนุมตั ิเขาຌ ไปฝงตวั
๎.ํ หนวยงาน฿นสังกัดกรมสอบสวนคดีพิศษ เดຌก กองคดี/ศูนย์/กลุม/หัวหนาຌ คณะทา งาน
ดยพนักงานสอบสวนคดีพิศษ/จาຌ หนຌาทไีคดีพิศษ รายงานขออนมุ ัตบิ ุคคลขาຌ เปฝงตัวดยจัดทา ป็น
บนั ทกึ ทีไมีชนๅั ความลบั สนออธิบดี/รองอธิบดี/ผอຌู านวยการกองคดี/ผูຌอานวยการกองปฏบิ ัตกิ ารคดีพิศษภาค
ตามขอຌ บงั คบั กรมสอบสวนคดีพิ ศษ วาดຌวยการจัดทาอกสาร หลักฐาน ละการฝงตัว พ.ศ. ๎๑๑๑
ขຌอ ํ์ ละขຌอ ํ๎ ลวຌ ตก รณี
๎.๎ มือไ กองคดี/ศูนย์/กลุม/หวั หนาຌ คณะทางาน เดຌรายงานขออนุมัตดิ ังกลา ว฿นขຌอ ๎.ํ ซึไงปน็ อานาจ
การพิจารณาเดຌ ๎ ระดบั ดังนๅี
๎.๎.ํ อานาจของรองอธบิ ดี/ผຌอู านวยการกองคดี/ผอูຌ านวยการกองปฏิบตั กิ ารคดพี ิศษภาค
(ํ) กรณีอนุมตั ิ ฿หຌบคุ คลขาຌ เปฝงตัว ฿หຌรายงานพรຌอมอกสารทไีกยีไ วขຌอง฿หຌ
อธบิ ดที ราบ
(๎) กรณเี มอนุมัติ ฿หยຌ ุติ รือไ ง/กบใ รอไื งขาຌ ฟ้ม หรอื ทบทวนหตุผลความจาป็น
พอืไ สนอตัๅงรไือง฿หม ลຌวตก รณี
๎.๎.๎ อานาจของอธิบดีกรมสอบสวนคดพี ิศษ
(ํ) กรณีอนุมัติ ฿หຌบุคคลขาຌ เปฝงตัว ฿หดຌ านนิ การตอเป
(๎) กรณเี มอนุมัติ ฿หยຌ ตุ ิรไือง/กบใ รอไื งขาຌ ฟ้ม หรอื ทบทวนหตุผลความจาป็น
พืไอสนอตๅังรือไ ง฿หม ลวຌ ตก รณี
฿นการนีๅ มอไื เดรຌ บั อนมุ ัติ฿หบຌ คุ คลขຌาเปฝงตัวตามขຌอ ๎.๎.ํ (ํ) หรือขอຌ ๎.๎.๎
(ํ) ลຌว กองคดี/ศูนย์/กลุม/หัวหนຌาคณะทางาน มอบหมาย฿หຌพนกั งานสอบสวนคดีพิศษ/จาຌ หนຌาทไี
คดพี ิ ศษ ดานนิ การจัดหาบคุ คลทจีไ ะขาຌ เปฝงตัว
๎.๏ กระบวนการสรรหาตวั บุคคลทไจี ะขຌาเปฝงตัว (การจดั หาสายลบั การสืบสวน การกใงตัว
การคัดลือก การชักชวนผูຌถูกกใงตวั ) ดยพนักงานสอบสวนคดีพิ ศษ/จຌาหนຌาทคีไ ดีพิศษทีไเดรຌ ับมอบหมาย
จากอธิบดี/รองอธบิ ดี/ผอຌู านวยการกองคดี/ผูຌอานวยการกองปฏบิ ตั กิ ารคดีพิศษภาค ลຌวตก รณี สรจใ ลຌว
คมู อื หรือนวทางการปฏิบตั ิงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๐ํ
ขอ฿หຌ จຌงรืไองปน็ บนั ทกึ ทมไี ีชนัๅ ความลับ฿หຌนายทะบยี นทราบ ตามขอຌ บังคบั กรมสอบสวนคดีพิศษ วาดวຌ ย
การจัดทาอกสาร หลกั ฐาน ละการฝงตวั พ.ศ. ๎๑๑๑ ขຌอ ํ๏
การขออนมุ ตั จิ ดั ทาเอกสาร หลกั ฐาน (การจัดทาภูมิหลงั )
๎.๐ หนวยงาน฿นสังกัดกรมสอบสวนคดีพิศษ เดຌก กองคดี/ศูนย์/กลุม/หัวหนຌาคณะทา งาน
ดยมอบหมาย฿หຌพนกั งานสอบสวนคดีพิศษ/จาຌ หนาຌ ทีคไ ดีพิศษ รายงานขออนมุ ัตจิ ดั ทาอกสาร หลกั ฐาน
(การจัดทาภูมิหลัง) พืไออาพรางสถานะ฿หຌบุคคลขຌาเปฝงตัว ดยจัดทาป็นบันทึกทีไมีชัๅนความลับ
สนออธบิ ดี/รองอธิบดี/ผูอຌ านวยการกองคดี ตามขຌอบงั คับกรมสอบสวนคดพี ิศษ วา ดวຌ ยการจดั ทาอกสาร
หลกั ฐานละการฝงตัว พ.ศ. ๎๑๑๑ ละกຌเขพิไมติม (ฉบับทีไ ๎) พ.ศ. ๎๑๑๙ ขຌอ ๓ ละขຌอ ๙ ลวຌ ตกรณี
๎.๑ มืไอกองคดี/ศูนย์/กลุม/หวั หนຌาคณะทางาน เดຌรายงานขออนมุ ัติดังกลาว฿นขຌอ ๎.๐ ซงไึ ปน็ อานาจ
การพจิ ารณาเดຌ ๎ ระดับ ดังนีๅ
๎.๑.ํ อานาจของรองอธิบดีหรอื ผຌูเดรຌ ับมอบหมายปน็ การฉพาะ
(ํ) กรณีอนุมตั ิ ฿หบຌ ุคคลจดั ทาอกสารหลักฐาน ฿หຌรายงานพรຌอมอกสารทไี กีไยวขอຌ ง
฿หอຌ ธบิ ดที ราบ
(๎) กรณีเมอนมุ ตั ิ ฿หຌสรรหาบคุ คลผูຌ ฝงตัว฿หม หรือทบทวนหตผุ ลความจาป็น
พไือสนอตงๅั รไอื ง฿หม ลຌวตกรณี
๎.๑.๎ อานาจของอธิบดกี รมสอบสวนคดพี ิศษ
(ํ) กรณอี นุมัติ ฿หຌดานินการตอเป
(๎) กรณเี มอนุมัติ ฿หຌสรรหาบคุ คลผูຌ ฝงตัว฿หม หรอื ทบทวนหตผุ ลความจาป็น
พไือสนอตังๅ รืไอง฿หม ลຌวตกรณี
฿นการนีๅ มไือเดຌรับอนุมัติ฿หຌจัดทาอกสาร หลักฐาน ตามขຌอ ๎.๑.ํ (ํ) ละ
ขอຌ ๎.๑.๎ (ํ) ลวຌ กองคดี/ศูนย์/กลุม /หัวหนຌาคณะทางาน ลวຌ ตก รณี มอบหมาย฿หพຌ นกั งานสอบสวน
คดพี ิศษ/จຌาหนຌาทไีคดีพิศษ ดานินการองดยจัดทาอกสาร หลักฐานพไืออาพรางสถานะ หรือรว มกับ
กองทคนลยี ละศูนย์ขຌอมูลการตรวจสอบหรือรว มกับหนวยงานอไืนพิจารณาดานินการ฿นการจัดทา
อกสารหลกั ฐาน ซงไึ ขอຌ มลู พนๅื ฐานอาจรไิมตຌนจากขอຌ มูล฿นบัตรประจาตวั ประชาชน พไอื สราຌ งรอไื งปร ะวัติ
ความป็นมา การอาพรางสถานะทไีทจຌ รงิ ของผูຌ ฝงตวั ฿หຌสอดคลอຌ งกับภารกิจ฿นการสบื สวน฿นรืไองนๅนั โ
ตามขຌอบังคับกรมสอบสวนคดีพิศษ วาดຌวยการจัดทาอกสาร หลักฐาน ละการฝงตัว พ .ศ. ๎๑๑๑
ละกຌเขพมไิ ตมิ (ฉบบั ทีไ ๎) พ.ศ. ๎๑๑๙ ขຌอ ๙
๎.๒ มืไอกองคดี/ศูนย์/กลุม/หัวหนาຌ คณะทางาน ลวຌ ตก รณี ดานนิ การสรใจลวຌ ฿หຌ จຌงรือไ ง
ป็นบันทึกทไีมชี ัๅนความลับ฿หຌนายทะบียนทราบ ตามขอຌ บังคับกรมสอบสวนคดีพิศษ วา ดຌวยการจัดทา
อกสาร หลกั ฐานละการฝงตัว พ.ศ. ๎๑๑๑ ละกຌเขพไมิ ตมิ (ฉบับทีไ ๎) พ.ศ. ๎๑๑๙ ขຌอ ๙
๎.๓ ผูຌควบคุมผูຌฝงตัวมีหนຌาทไีตຌองจัด฿หຌความรຌูละครไืองมือกผูຌฝงตัว พไือ฿หຌการขาຌ เป
ฝงตัวประสบผลสารใจ ดยพนักงานสอบสวนคดีพิศษ/จຌาหนຌาทีไคดีพิศษ ทเีไ ดรຌ ับมอบหมายจากอธิบดี
/รองอธิบดี/ผูຌอานวยการกองคดี/ผຌูอานวยการกองปฏิบัติการคดีพิศษภาค/หัวหนຌาคณะทางาน ลຌวตกรณี
ดานินการ฿นสว นทีไ กไียวขอຌ งกับภารกจิ
๎.๔ ผูคຌ วบคุมบุคคลผูຌ ฝงตัวละบคุ คลผຌูฝงตวั ตຌองรักษาความปลอดภยั ทๅงั กอน ขณะละหลัง
การปฏิบัตภิ ารกิจ ดย฿นทกุ ขนๅั ตอน฿หอຌ ยู฿ นชันๅ ความลบั
คมู อื หรือนวทางการปฏบิ ัติงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
๐๎
๎.๙ ผูຌควบคุมบุคคลผูຌฝงตัวปฏิบัติการ พบปะหรือติดตอผูຌทีไขຌาเปฝงตัวตา มชอง ทา ง
การติดตอ สืไอสารพืไอประยชน์ทางคดี ละ฿หผຌ ຌูควบคุมบุคคลผูຌฝงตัว ทารายงานผลการ ปฏิบัติงาน
ทุกครๅังทไีพบปะหรือติดตอผูຌฝงตัว สนอผຌูบัญชาการ/หัวหนຌาคณะทางาน
๎.ํ์ กองคดี/หัวหนຌาคณะทางาน จัดทาบันทึกทไีมีชัๅนความลับรายงานผลการดานินการ
ทุก ๒ ดือนตออธิบดี ตามขຌอบังคับกรมสอบสวนคดีพิศษ วาดຌวยการจัดทาอกสาร หลักฐาน ละการฝงตวั
พ.ศ. ๎๑๑๑ ละกຌเขพมไิ ตมิ (ฉบบั ทไี ๎) พ.ศ. ๎๑๑๙ ขอຌ ํ๑
๎.ํ ํ กองคดี/หัวหนຌาคณะทางาน สรุปรายงานผลการ฿ชຌอกสาร หลักฐานละการฝงตวั
มอืไ สรใจภารกจิ ตออธบิ ดี ศษละจงຌ หนวยงานอนืไ ทราบภาย฿น ํ๑ วัน นบั ตว นั ทอีไ ธิบดีรับทราบรายงาน
ตามขຌอบังคับกรมสอบสวนคดีพิศษ วาดຌวยการจัดทาอกสาร หลักฐานละการฝงตัว พ .ศ. ๎๑๑๑
ละกຌเขพมไิ ตมิ (ฉบบั ทไี ๎) พ.ศ. ๎๑๑๙ ขຌอ ํ๑ ละขอຌ ํ๒
คูมอื หรือนวทางการปฏิบตั ิงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
คู่มือหรือแนวทางการปฏิบัติงาน กสพ. เมษายน พ.ศ. 2565
Related Publications
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search