๐๏
กระบวนงานที่ ๒.๓
การรวบรวมพยานหลกั ฐานตามสนธิสญั ญาละกฎหมาย
ว่าดวຌ ยความรว่ มมือระหว่างประเทศในเรอื่ งทางอาญา
ิMLAT : Matual Legal Assistance Treatyี
๑. หลกั เกณฑ์/เงื่อนไข
ํ.ํ พระราชบัญญัติความรวมมือระหวา งประทศ฿นรืไองทางอาญา พ.ศ. ๎๑๏๑ ละทไี กเຌ ขพิไมติม
ํ.๎ ระบียบของผຌปู ระสานงานกลาง วาดຌวยการ฿หຌความชวยหลือละการขอ ความชวยหลือ
ตามกฎหมายวาดวຌ ยความรวมมอื ระหวางประทศ฿นรอไื งทางอาญา พ.ศ. ๎๑๏๓
ํ.๏ ระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วาดຌวยการดานนิ การตามกฎหมายวาดຌวยความรวมมอื
ระหวา งประทศ฿นรอืไ งทางอาญา พ.ศ. ๎๑๒๎
การดานินการกไียวกับความรวมมือระหวางปร ะทศ฿น รืไองทางอาญาของประทศเ ทย
เดดຌ านินการตามพระราชบัญญัตคิ วามรวมมือระหวางประทศ฿นรไืองทางอาญา พ.ศ. ๎๑๏๑ ละทีไ กຌเข
พไิมติม ซไึงอยูภาย฿ตຌการดูลของอัยการสูงสดุ ฿นฐานะผຌูประสานงานกลาง ดย ความชวยหลอื
ตามพระราชบัญญัติดังกลาว หมายถึง ความชวยหลอื ฿นรอืไ งกยไี วกับการดานินการสืบสวน สอบสวน
ฟอ้ งคดี ริบทรัพย์สนิ ละการดานินการอไืน โ ทีไกไยี วนอืไ งกับคดีอาญาซึไงประทศทมีไ ีสนธิสญั ญาวา ดຌวย
ความรวมมือระหวา งประทศ฿นรืไองทางอาญากับประทศเทยจะสามารถดานินการผานผูຌประสาน งาน
กลางเดຌ ดยตรง เดຌ ก สหรฐั อมริกา สหราชอาณาจักรละเอร์ลนด์หนือ คนาดา สาธารณรฐั ฝรังไ ศส
สหราชอาณาจักรนอร์ วย์ สาธารณรฐั ประชาชนจีน สาธารณรัฐกาหลี สาธารณรัฐอินดีย สาธารณรัฐ
ปลนด์ สาธารณรัฐสังคมนิยมประชาธิปเตยศรีลังกา สาธารณรัฐปรู ราชอาณาจักรบลยียม
ครือรัฐออสตรลยี ยู ครน ละประทศ฿นภูมิภาคอาซยี น ตสาหรับประทศทไเี มมสี นธิสัญญาดังกลาว
กับประทศเทย จะตอຌ งดานินการดยวถิ ที างการทูต
การ฿หคຌ วามชวยหลือละการขอความชวยหลือ฿นรไืองทางอาญาตามพระราชบัญญัติดังกลาว
กาหนด฿หຌทาตามบบ หลักกณฑ์ วิธีการ ละงืไอนเข ทไีผຌูประสานงานกลางกาหนด฿นระบียบ
ของผูຌประสานงานกลาง วาดຌวยการ฿หຌความชวยหลือละการขอ ความชวยหลือตามกฎหมายวา ดຌวย
ความรวมมือระหวางประทศ฿นรไอื งทางอาญา พ.ศ. ๎๑๏๓ ทๅังนีๅ ฿นสวนของกรมสอบสวนคดีพิศษ
บบ หลักกณฑ์ วธิ ีการ ละงไือนเขการดานินการ จะป็นเปตามระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วาดຌวย
การดานนิ การตามกฎหมายวา ดຌวยความรว มมอื ระหวา งประทศ฿นรไืองทางอาญา พ.ศ. ๎๑๒๎
ทๅังนๅี หลักกณฑ์ละงไือนเขสาคัญ฿นการดานินการขอความรว มมือระหวางประทศ฿นรไอื ง
ทางอาญา
ิํี จะตຌองปรากฏวาประทศผຌรู ຌองขอจะ฿หຌความชวยหลือทานองดียวกันมืไอประทศผูຌรับ
คารຌองขอรຌองขอ
ิ๎ี การกระทาผดิ ทีไ ป็นมูลกรณีของการรຌองขอ ตอຌ งปน็ ความผิดตามกฎหมายของทงๅั สองประทศ
วนຌ ตจ ะมสี นธิสญั ญาระบเุ วຌ ป็นอยา งอไนื
คูมอื หรือนวทางการปฏิบัตงิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๐๐
อยางเรกใตาม ประทศผูຌรบั คารຌองขออาจปฏิสธทีไจะดานินการตามคารอຌ งขอเดຌ หากการ฿หຌ
ความชวยหลอื นนๅั กระทบกระทือนตออธิปเตย ความมนไั คง หรอื สาธารณประยชน์ทีสไ าคัญของประทศ
ผูรຌ ับคารຌองขอหรือกยไี วกบั ความผดิ ทางการมอื งหรือการทหาร
๒. ข้ันตอนการปฏิบัติงาน
การดานินการขอความรวมมือระหวางประทศ฿นรไืองทางอาญา ประกอบดຌวยขๅันตอ น
การปฏิบัติงาน ดังนีๅ
๎.ํ หนวยงานทปีไ ระสงค์ขอความรวมมือระหวา งประทศ฿นรไืองทางอาญามีหนงั สอื จຌงมายัง
กองกิจการตา งประทศละคดอี าชญากรรมระหวา งประทศ ดยนบรายละอียดละอกสารทีไจาปน็
฿นการจัดทาคารຌองขอความรว มมือระหวา งประทศ฿นรืไองทางอาญาตละประภท
๎.ํ.ํ คารຌองขอความชว ยหลอื ฿หຌสอบสวนพยาน฿นชันๅ สอบสวน ฿หຌระบุชไือละทอไี ยูของ
บุคคล ซึไงป็นพยาน หรือบุคคลซึไงครอบครองสไิงของหรืออกสารอันป็นพยานหลักฐานทไีประสงค์
฿หຌรวบรวมรวมทงๅั รายการขຌอซกั ถามทีปไ ระสงค์จะ฿หดຌ านินการ
๎.ํ.๎ คารอຌ งขอความชว ยหลอื ฿หจຌ ดั หา หรอื อกสารทอีไ ยู฿นความครอบครองของบุคคล
หรอื หนว ยงานนอกราชอาณาจักร ฿หຌระบุรายละอียดกยไี วกับอกสารละชไือของบุคคลหรือหนวยงาน
รวมทๅังความประสงคท์ ีไจะ฿หดຌ านินการกียไ วกับอกสารนๅัน
๎.ํ.๏ คารอຌ งขอความชวยหลือ฿หสຌ งอกสารทางกฎหมาย ฿หຌนบอกสารทไีจะสงละ
ระบชุ ไอื ละทีไอยูของบคุ คลซไึงจะ฿หຌสงอกสาร฿หຌชดั จน ละหากอกสารทางกฎหมายทีไรຌองขอ฿หຌจัดสง
ปน็ อกสาร พือไ รยี กบุคคลมาพืไอปรากฏตัวตอ หนาຌ พนักงานสอบสวนคดพี ิศษ฿นประทศ ขอ฿หสຌ ง รไือง
มายังกองกิจการตางประทศละคดีอาชญากรรมระหวางประทศลวงหนຌาเมนຌอยกวา แ่เ วัน กอนกาหนด
การปรากฏตวั วนຌ ตม ีหตจุ าป็นอยา งอไนื
๎.ํ.๐ คารຌองขอความชวยหลือ฿นการคຌน อายัด หรือยึด ละสงมอบสไิงของพไือประยชน์
฿นการรวบรวมพยานหลกั ฐาน ฿หຌระบุขຌอทใจจริงหรือพยานหลักฐาน อันป็นหตุทไีจะออกหมายคนຌ
หรอื คาสงไั อายัดหรือยึดสิไงของเดຌตามกฎหมาย รูปพรรณละสถานทไที ีไสไิงของนัๅนอยู หรือทีไอยขู องบุคคล
ซงไึ ครอบครองสไงิ ของนันๅ ดย฿หຌมรี ายละอยี ดพยี งพอทจไี ะสืบหาเดຌ รวมทัๅงความประสงคท์ จไี ะ฿หຌดานนิ การ
กยไี วกับสไงิ ของดงั กลา ว
๎.ํ.๑ คารอຌ งขอความชวยหลือ฿นการสืบหาบุคคล ฿หรຌ ะบุชือไ รูปพรรณ ละทไอี ยูของ
บุคคลดงั กลาวรวมทงๅั ความกไียวพันหรอื การดานนิ การอืนไ ทางอาญา
๎.ํ.๒ คารอຌ งขอความชว ยหลือ฿นการรมิไ กระบวนการคดที างอาญา ฿หຌ สดงหลกั ฐานวา
กรมสอบสวนคดพี ิศษมีอานาจทีจไ ะริไมกระบวนการคดอี าญานันๅ ฿นประทศเทยเดຌตลอดจนรายละอียด
ของพยานหลักฐานซงไึ มีมูลพียงพอทจีไ ะดานินการเดຌ รวมทๅงั ระบชุ ืไอ รปู พรรณ ทไีอยผู ูຌตอຌ งหาทไีประสงค์
จะ฿หຌริไมกระบวนการคดีอาญา฿นประทศผูຌรับคารอຌ งขอทา ทีไจะบอกเดຌ
๎.ํ.๓ คารຌองขอความชวยหลือ฿นการรบิ ยดึ ทรัพยส์ ิน ฿หຌระบุรูปพรรณของทรัพยส์ นิ
สถานทไซี ไงึ ทรัพย์สินนๅันตัๅงอยู หรอื ทอไี ยขู องบคุ คลซไีงครอบครองทรัพย์สินนๅัน ดย฿หຌรายละอียดพียงพอ
ทจีไ ะสบื หาเดຌ
๎.๎ กองกิจการตางประทศละคดีอาชญากรรมระหวางประทศจะดานินการตรวจสอบ
รายละอยี ด ละอกสารประกอบการจัดทาคารอຌ งขอ฿นบืๅองตຌน
คมู อื หรอื นวทางการปฏิบัตงิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๐๑
๎.๎.ํ กรณีรายละอียดละอกสารประกอบคร บถຌวนพียงพอทไีจะดานินกา ร เดຌ
กองกจิ การตา งประทศละคดีอาชญากรรมระหวางประทศจะดานินการออกลขควบคุมการดานินการ
฿นสารบบ ละจัดทาคารอຌ งขอความรว มมือระหวา งประทศ฿นรไืองทางอาญาพรຌอมคาปลภาษาอังกฤษ
ภาย฿นสามดือน นับตอ อกลข฿นสารบบ ตามระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วาดวຌ ยการดานินการ ตา ม
กฎหมายวาดຌวยความรว มมือระหวางประทศ฿นรอไื งทางอาญา พ.ศ. ๎๑๒๎ ขຌอ ํ๐ ละขอຌ ํ๒
๎.๎.๎ กรณีรายละอยี ดละอกสารประกอบยังเมครบถຌวนพียงพอทีไจะดานินการ เดຌ
กองกิจการตางประทศละคดีอาชญากรรมระหวา งประทศจะมีหนังสือจຌงเปยงั กองคดีจຌาของรืไอง
พือไ ขอ฿หຌดานินการพมิไ ติม ดยมกี าหนดระยะวลา฿นการติดตามการดานนิ การ หากกองคดีจຌาของรไือง
เมสามารถดานนิ การเดຌ กองกจิ การตา งประทศละคดีอาชญากรรมระหวางประทศอาจนารียนอธิบดี
กรมสอบสวนคดีพิศษพอืไ พิจารณาหนใ ชอบ฿หຌระงบั การดานินการละสง รไืองคนื กองคดี จาຌ ของรไือง
ตามระบียบกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ วาดวຌ ยการดานินการตามกฎหมายวาดຌวยความรวมมือระหวา งประทศ
฿นรอืไ งทางอาญา พ.ศ. ๎๑๒๎ ขຌอ ํ๑ มไือรายละอียดละอกสารประกอบครบถวຌ นพียงพอลวຌ กองกจิ การ
ตางประทศละคดีอาชญากรรมระหวา งประทศจะเดดຌ านนิ การตามขอຌ ๎.๎.ํ ตอ เป
๎.๎.๏ การจงຌ ความคบื หนาຌ การดานินการละการจงຌ ผลการดานนิ การ
มืไอกองกิจการตางประทศละคดีอาชญากรรมระหวา งประทศเดรຌ ับจงຌ ความ
คบื หนาຌ การดานนิ การหรอื ผลการดานนิ การจากอัยการสงู สดุ ผຌูประสานงานกลาง ละ/หรอื ผปຌู ระสานงาน
กลางของประทศผรูຌ ับคารຌองขอ กองกิจการตางประทศละคดอี าชญากรรมระหวา งประทศจะมีหนังสือ
จงຌ ความคบื หนาຌ การดานินการหรือผลการดานนิ การดังกลา วเปยงั กองคดีจຌาขอ งรอไื งพืไอทราบหรือ
พืไอพจิ ารณาดานินการ ทังๅ นๅี กองกจิ การตา งประทศละคดีอาชญากรรมระหวา งประทศจะดานนิ การ
ขอทราบความคบื หนຌา฿นการขอความรว มมือระหวางประทศ฿นรไืองทางอาญาทกุ โ หกดอื น หากกองคดี
จຌาของรอไื งประสงค์ขอทราบความคืบหนຌาการดานินการกอนครบระยะวลาดังกลาว กองคดีจาຌ ของรืไอง
สามารถมีหนังสือมายังกองกิจการตางประทศละคดีอาชญากรรมระหวางประทศพืไอสอบถามเดຌ
อยา งเรกใตาม นไอื งจากการขอความรว มมือระหวา งประทศ฿นรืไองทางอาญาปน็ การดานินการ฿นรูปบบ
ทางการกีไยวขอຌ งกบั การดานนิ การของหนวยงานตาง โ ทงัๅ ภาย฿นประทศละตางประทศหลายหนวยงาน
ซึไงการดานินการ฿ชຌระยะวลาพอสมควร กองคดีจຌาของรไืองควรพิจารณาระยะวลาทไีหมาะสม
฿นการสอบถามความคืบหนຌา
๎.๏ การรายงานความคบื หนาຌ การดานินการ ปัญหา อปุ สรรค ละนวทาง฿นการกຌเขปัญหา
กองกจิ การตางประทศละคดีอาชญากรรมระหวา งประทศจะตຌองรายงานความคบื หนຌา
การดานินกา รขอควา มชวย หลือจา กตางปร ะทศ ละ฿หຌควา มชวย หลือ กตา งปร ะทศตา มกฎห ม า ย
วา ดຌวยความรวมมอื ระหวางประทศ฿นรไืองทางอาญา ดยสรุปผลการพิจารณาการดานินการ ปัญหาละ
อุปสรรค นารยี นอธบิ ดีกรมสอบสวนคดีพิศษพือไ ทราบละสไังการ฿นการตดิ ตามรงรัดการดา นินกา ร
ทกุ หกดือน ตามระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วา ดวຌ ยการดานนิ การตามกฎหมายวาดวຌ ยควา มรวมมือ
ระหวางประทศ฿นรไืองทางอาญา พ.ศ. ๎๑๒๎ ขอຌ ๎ํ
๎.๐ การจาหนา ยรไอื งออกจากสารบบการดานินการ
การจาหนา ยรไอื งออกจากสารบบการดานนิ การ สามารถดานนิ การเดดຌ งั นๅี
๎.๐.ํ กรณดี านินการสรใจสินๅ ละเดຌรายงานผลการดานนิ การเปยังกองคดี จຌาของรืไอง
รยี บรຌอย
คูมอื หรอื นวทางการปฏิบัติงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๐๒
๎.๐.๎ กรณที ีอไ ธบิ ดีกรมสอบสวนคดีพิศษหในชอบ฿หຌระงบั การดานินการละสงรืไองคืน
฿หຌ กกองคดีจຌาของรืไอง ตามระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วา ดวຌ ยการดานนิ การตามกฎหมายวา ดຌวย
ความรว มมือระหวา งประทศ฿นรอไื งทางอาญา พ.ศ. ๎๑๒๎ ขຌอ ํ๑ วรรคสีไ
๎.๐.๏ กรณกี ารขอยุติการดานินการระหวา งกองกิจการตางประทศละคดีอาชญากรรม
ระหวางประทศจดั ทาคารอຌ งขอละอกสารประกอบคารอຌ งขอ ตามระบียบกรมสอบสวนคดพี ิศษ วาดຌวย
การดานนิ การตามกฎหมายวา ดຌวยความรว มมอื ระหวา งประทศ฿นรไืองทางอาญา พ.ศ. ๎๑๒๎ ขຌอ ํ๓ ิํี
๎.๐.๐ กรณกี ารขอยุติการดานินการ฿นระหวางทไีคารอຌ งขอละอกสารประกอบคารຌองขอ
อย฿ู นขัๅนตอนการพิจารณาของอัยการสูงสุดผปຌู ระสานงานกลาง หรือประทศผรຌู ับคารຌองขอ ดยอธิบดี
กรมสอบสวนคดีพิศษเดຌหนใ ชอบ฿หยຌ ุตกิ ารดานนิ การ ละเดมຌ ีหนงั สือจຌงเปยังอยั การสงู สดุ ผูຌประสานงาน
กลางรียบรຌอยลวຌ ตามระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วาดຌวยการดานินการตามกฎหมายวาดຌวยความรวมมือ
ระหวางประทศ฿นรอไื งทางอาญา พ.ศ. ๎๑๒๎ ขຌอ ํ๓ ิ๎ี
คมู อื หรอื นวทางการปฏบิ ัตงิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๐๓
ผนผังขน้ั ตอนกระบวนงานนวทางการดาเนนิ การขอความร่วมมอื ระหว่างประเทศ
ในเรื่องทางอาญาของกรมสอบสวนคดีพิเศษ
กองคดเี จຌาของเรอื่ ง กตท. ประสานกองคดีจาຌ ของรืไอง
ขออกสารพิไมตมิ หรือกเຌ ขคารอຌ ง
จงຌ ผลการดานนิ การ
ู ทวงถามครงๅั ทไี ํ โ ดอื น
กองกิจการต่างประเทศละคดี - ทวงถามครๅงั ทีไ ๎ ๎ ดอื น
อาชญากรรมระหว่างประเทศ (กตท.ี ู ประมวลรอืไ งสนอ อสพ. ระงบั
การดานนิ การละสงคืนรอไื ง
ออกลข฿นสารบบควบคมุ ภาย฿น ใ วนั
เมกนิ ็ วันทาการ
กรณขี อຌ ทใจจริงละอกสารประกอบ กรณีขอຌ ทใจจริงละอกสารประกอบ
ถกู ตຌอง ครบถຌวน เมถ กู ตຌอง ครบถวຌ น
กตท. จดั ทาคารอຌ งขอละจดั ทาคาปลภาษาอังกฤษสง฿หຌกับอัยการสูงสดุ พิจารณา จຌงผลการดานนิ การ
ภาย฿นวลา ใ ดือน นับตว นั ออกลข฿นสารบบควบคมุ
จຌงผลการดานินการ
อัยการสงู สุด
ผูຌประสานงานกลาง
ปน็ เปตามหลักกณฑท์ ีไจะขอความรว มมอื เมปน็ เปตามหลกั กณฑ์ทจไี ะขอความรว มมอื
ระหวา งประทศ฿นรไอื งทางอาญาเดຌ ระหวา งประทศ฿นรืไองทางอาญาเดຌ
กระทรวงการต่างประเทศ กรณีผานชอ งทางทางการทูต
ประเทศผูຌรับคารຌองขอ
ผลการพจิ ารณาของ หมายหตุึ ผนผังดงั กลา วปน็ การอธบิ ายขนๅั ตอนการดานนิ การดยสงั ขปทา นนๅั
ประทศผຌูรับคารຌองขอ
คูมอื หรือนวทางการปฏิบัตงิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๐๔
กระบวนงานที่ ๒.๘
การดาเนินการเก่ยี วกบั ทรัพย์สินทมี่ กี ารยึดหรืออายัด
๑. หลกั เกณฑ์/เงื่อนไข
คาสัไงกรมสอบสวนคดีพิศษ ทีไ ้ๆเ/โ5ๆใ ลงวันทีไ ํ๑ พฤษภาคม ๎๑๒๏ รืไอง นวทางจัดการ
ทรัพย์สิน ทไีมีกา ร ยึดหรืออา ยัด ตา มมา ตร า โไ หงพร ะร า ชบัญ ญัติกา รสอบสวน คดีพิศษ
พ.ศ. โ5ไ็ หรอื กฎหมายอืไน โ ทไีกไยี วขຌองกรณีพนกั งานสอบสวนคดีพิศษมคี วามหในวาเม ป็นของกลาง
฿นคดีพิศษ
๒. ข้ันตอนการปฏิบตั งิ าน
ตามคาสัไงกรมสอบสวนคดีพิศษ ทไี ๙๒์/๎๑๒๏ ลงวันทไี ํ๑ พฤษภาคม ๎๑๒๏ รืไอง นวทาง
การจัดการทรัพยส์ ินทีไมีการยึดหรืออายัดตามมาตรา ๎๐ หงพระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิศษ
พ.ศ. ๎๑๐๓ หรือกฎหมายอนไื โ ทีไ กยไี วขอຌ ง กรณพี นกั งานสอบสวนคดีพิศษมคี วามหในวาเม ปน็ ของกลาง
฿นคดีพิศษ เดຌกาหนดนวทางการปฏิบัติกีไยวกับการจัดการละมีคาสัไงคืนทรัพย์สิน กผูຌ มีสิทธิ
ประกอบดຌวยขนัๅ ตอนปฏิบัตงิ าน ดงั นๅี
๎.ํ มืไอพนักงา นสอบสวน คดีพิศษ เดຌรับสไิงของหรือทรัพย์สินทีไมีการ ยึดหรืออา ยั ด
ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา กฎหมายอืนไ หรอื พระราชบญั ญตั ิการสอบสวนคดีพิศษ
พ.ศ. โ5ไ็ มาตรา โไ ิ5ี จากผูຌมอี านาจหนຌาทีไ ฿หຌหัวหนาຌ คณะพนกั งานสอบสวนคดีพิ ศษหรือพนักงาน
สอบสวนคดีพิศษ รายงานป็นหนังสือตออธิบดีพไือทราบภาย฿นสิบหຌาวันนับตวันทไีเดຌรับสิไงของ
หรอื ทรพั ยส์ นิ ละ฿หຌดานินการ
ิํี พจิ ารณาวาป็นสไิงของหรือทรพั ยส์ นิ ซึไงมีเวຌ ปน็ ความผิด เดมຌ าดยการกระทาความผิด
เดຌ฿ชຌ หรือสงสัยวาเดຌ฿ชຌ฿นการกระทาความผิด หรืออาจ฿ชຌป็นพยานหลักฐานเดຌหรือเม หากพบวา
ป็นสิไงของหรือทรัพย์สินดังกลาว ฿หຌยึดหรืออายัดเวຌ ป็นของกลาง฿นคดีละดานนิ การตามระบยี บ
ทีไกีไยวขຌอง ิตามกระบวนงานทไี ๎.๙ การดานนิ การกีไยวกับของกลางี
ิ๎ี พิจารณาลຌวหในวาเม฿ชสไิงของหรือทรัพย์สินตาม ิแี อันป็นหตุ฿หຌพนักงาน
สอบสวนคดีพิศษ เมม อี านาจยึดหรืออายัดเวຌตามกฎหมาย ฿หหຌ ัวหนาຌ คณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษ
หรอื พนักงานสอบสวนคดีพิศษป็นผຌูมอี านาจ฿นการสไังคืนกผ ຌูมสี ทิ ธิ ดยรวใ พรຌอมบนั ทกึ หตุหง การคนื เวຌ
ปน็ หลกั ฐาน ละรายงาน฿หຌอธิบดีทราบภาย฿นสิบหຌาวนั นบั ตวันทไีเดຌคืนสงิไ ของหรอื ทรัพยส์ นิ กผ ูຌมสี ทิ ธิ
๎.๎ ฿นกรณที ไีสิไงของหรอื ทรัพย์สินทจีไ ะตຌองพจิ ารณาตาม ขอຌ ๎.ํ มีจานวนมากละเมสามารถ
ดานนิ การ฿หຌสรจใ สนิๅ เดຌดยรใว หัวหนาຌ คณะพนักงานสอบสวนคดีพิ ศษ หรือพนกั งานสอบสวนคดพี ิศษ
ทไีเดຌรับมอบหมายจะตຌองดา นินการ ภาย฿นกา หนดร ะยะวลา ตามคาสัไงกรมสอบสวนคดีพิ ศ ษ
ทไี ๙๒์/๎๑๒๏ ขอຌ ๎
๎.๏ ฿หຌคาสัไงนๅีมีผล฿ชຌบังคับถึงบรรดาสไิงของหรือทรัพยส์ ินทีไพนักงานสอบสวนคดีพิศษ ยึด
หรอื อายดั เวกຌ อนวนั ทคไี าสไังนีๅมีผลบังคบั ฿ชຌดวຌ ย ดย฿หหຌ ัวหนຌาคณะพนักงานสอบสวนหรือพนักงานสอบสวน
คดพี ิ ศษทีไเดຌรบั มอบหมาย จดั ทารายงานรายการสิไงของหรือทรัพย์สนิ ทีไ หนใ วา เม฿ชสิไงของหรือทรัพย์สิน
ตาม ๎.แ ิํี ฿หຌอธิบดที ราบ ภาย฿นหนไงึ ดอื นนับตค าสัไงนมีๅ ผี ล฿ชຌบังคบั ละ฿หຌดานินการดังนๅี
คมู อื หรอื นวทางการปฏบิ ัตงิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
๐๙
ิํี กรณีสงสานวนการสอบสวนเปยังพนักงานอัยการลຌว ฿หຌหัวหนຌาคณะพนักงาน
สอบสวนคดพี ิศษหรอื พนกั งานสอบสวนคดีพิศษทไีเดຌรบั มอบหมาย ป็นผูมຌ ีอานาจ฿นการสไงั คืนกผ ูຌมีสิทธิ
พรอຌ มบนั ทกึ หตุ หง การคืนเวຌ ปน็ หลักฐาน ละรายงาน฿หຌอธิบดที ราบภาย฿นกาหนดระยะวลาสองดือน
นับตวันทไีคาสไังนมีๅ มี ผี ล฿ชบຌ ังคับ
ิ๎ี กรณียังเมเดຌสงสานวนเปยังพนักงานอัยการ ฿หຌหัวหนຌาคณะพนักงานสอบสวน
คดีพิศษหรือพนักงานสอบสวนคดีพิศษทไีเดຌรับมอบหมาย ป็นผຌูมีอานาจ฿นการสไังคืนกผูຌมีสิทธิ
พรຌอมบนั ทึกหตุ หงการคนื เวຌป็นหลกั ฐานภาย฿นระยะวลาตามทีกไ าหนดเวຌ฿นขอຌ ๎.๎ นบั ตว ันทคีไ าสไงั นๅี
มีผล฿ชบຌ งั คับละ฿หຌรายงานอธิบดที ราบภาย฿นสบิ หาຌ วันนบั ตวนั ทีเไ ดคຌ นื สิงไ ของหรอื ทรพั ยส์ ินกบั ผูຌมีสิทธิ
คมู อื หรอื นวทางการปฏบิ ัตงิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๑์
กระบวนงานที่ ๒.๕
การดาเนินการเกี่ยวกับของกลาง
๑. หลกั เกณฑ์/เง่อื นไข
ํ.ํ กฎกระทรวงกาหนดวธิ ีการขอคืนสไิงของทไี จຌาพนักงานยึดเวຌเปดู ลรักษาหรอื ฿ชຌประยชน์
พ.ศ. ๎๑๑๏
ํ.๎ ระบียบกระทรวงยุติธรรม วาดຌวยการนาของกลางออกขายทอดตลาดหรือนาเป฿ชຌ
ประยชน์ของทางราชการ พ.ศ. ๎๑๐๓
ํ.๏ ระบยี บกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ วา ดวຌ ยการกใบรักษาของกลางคดพี ิศษ พ.ศ. ๎๑๑๏
ํ.๐ ระบยี บกรมสอบสวนคดีพิศษ วา ดวຌ ยวธิ ปี ฏิบัต฿ิ นการดานินการกไียวกับของกลาง฿นคดี
ทีถไ ึงทีไสดุ พ.ศ. ๎๑๒๐
ํ.๑ ประกาศกรมสอบสวนคดีพิศษ รไือง หลักฐานละวิธีการขายทอดตลาดของกลา ง
ตามระบียบกระทรวงยุติธรรมวาดຌวยการนาของกลางออกขาย ทอดตลาดหรือนาเป฿ชຌประยชน์
ของทางราชการ พ.ศ. ๎๑๐๓
ํ.๒ คาสไังกรมสอบสวนคดีพิศษ ทไี ํ์๔/โ5๑๙ ลงวันทไี ๎ กุมภาพันธ์ ๎๑๑๙ รไือง
นวปฏบิ ตั ิ฿นการขอคนื สไงิ ของทไีจຌาพนักงานยึดเวຌเปดู ลรกั ษาหรือ฿ชຌประยชน์ มาตรา ๔๑/ํ หง ประมวล
กฎหมายวธิ ีพิจารณาความอาญา
๒. ขั้นตอนการปฏิบัติงาน
การดานินการกไียวกับของกลาง ตามมาตรา ๎๔ หงพระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิศษ
พ.ศ. ๎๑๐๓ ประกอบดวຌ ยขนัๅ ตอนการปฏิบตั งิ าน ดังนๅี
๎.ํ มไอื พนักงานสอบสวนคดีพิ ศษ เดรຌ บั สงไิ ของหรือทรพั ยส์ ินทไีมกี ารยึดหรืออายัด ตามประมวล
กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา กฎหมายอนไื หรอื พระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิศษ พ.ศ. โ5ไ็
มาตรา โไ มาเวຌ฿นความครอบครองพไือ฿ชຌ ป็นพยานหลักฐาน฿นการดานนิ คดีพิศษลຌว ฿หຌจัดทาบญั ชขี องกลาง
สดงรายละอียดละบนั ทึกลงสมุดบญั ชยี ึดทรัพย์ละลงลขลาดบั บญั ชีของกลางของตละกองคดี
๎.๎ ทรัพยส์ ินทตีไ อຌ งยึดหรืออายัด หากปน็ ทรัพยท์ ีไมีหลักฐานทางทะบียน ชน ทไดี นิ รถยนต์
รือ ละสัตวพ์ าหนะ ฿หทຌ าหนังสือจຌงอายัดเปยังหนวยงานทไี กไยี วขຌองดຌวย
๎.๏ วิคราะห์ความจาป็นหรือประยชน์฿นการรวบรวมพยานหลักฐาน฿นการดานินคดี
หรอื การพิสจู น์ความผิด ละการสง ตรวจพิสูจน์พยานหลกั ฐานเปยังหนว ยงานทไีกีไยวขอຌ ง ชน สถาบนั
นิติวิทยาศาสตร์ กองพิสูจน์หลักฐาน สานักงานตารวจหงชาติ กรมวิชาการกษตร กระทรวงกษตร
ละสหกรณ์ กรมวิทยาศาสตรก์ ารพทย์ กระทรวงสาธารณสขุ
๎.๐ การดานนิ การกใบรักษาของกลาง ฿หปຌ ฏบิ ัตติ ามระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วา ดຌวย
การกใบรกั ษาของกลางคดพี ิศษ พ.ศ. ๎๑๑๏ ชน
มืไอพนักงานสอบสวนคดีพิศษ เดดຌ านนิ การกยไี วกบั ของกลางสรใจสนิๅ ลวຌ ชน การนาสง
ตรวจพิสูจน์ทางนิติวิทยาศาสตร์ลวຌ หรือ฿ชຌป็นพยานหลักฐานประกอบการสอบสวน ป็นตຌน ฿หຌนาของกลาง
สง สวนควบคุมละรกั ษาของกลาง ิคข.ี กองปฏิบัติการพิ ศษ กบใ รักษาเวຌระหวางการดานินคดี
คมู ือหรอื นวทางการปฏิบตั งิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิศษ มษายน ๎๑๒๑
๑ํ
ู ของกลางทเไี มอาจคลอไื นยຌายเด฿ຌ นบือๅ งตนຌ ฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิ ศษผຌทู ีไยึดหรืออายัด
ของกลางป็นผຌูรับผิดชอบ฿นการกใบรักษา จากนๅันสงมอบ฿หຌ คข. ป็นผูຌรับผิดชอบดูล ซไึง คข.
อาจประสานขอความรวมมือกับสวนราชการอไืนพืไอกใบรักษา หรือมอบหมาย฿หຌหนวยงานอกชน
หรอื บคุ คลอืนไ ป็นผูຌ กใบรกั ษาของกลางระหวา งการดานินคดกี ใเดຌ
ู ของกลางมีขนาด฿หญหรือมีจานวนมาก คข. ยังเมมีสถานทีไทไีหมาะสมละพียงพอ
ทีไจะกบใ รักษา ฿หพຌ นกั งานสอบสวนคดีพิศษผูຌทไียึดของกลางป็นผูຌรับผิดชอบ฿นการกบใ รักษา ดยอาจประสาน
ขอความรวมมือกบั สวนราชการอืไน หรอื มอบหมาย฿หຌหนวยงานอกชนหรือบุคคลอไืนป็นผຌูกใบรักษาของกลาง
ละ฿หຌ คข. รายงานหตุขัดขอຌ ง฿หຌอธบิ ดีทราบ ละมไือจัดหาสถานทไีละมีจาຌ หนຌาทีไปฏิบตั ิงาน฿นการกใบรักษา
฿หຌ คข. จงຌ ฿หຌพนกั งานสอบสวนคดพี ิศษนาของกลางสงพอไื กใบรักษาตอเป
ู ของกลางทไีป็นงนิ สดของรัฐบาลเทย ฿หຌนาสงกลุมคา ฿ชจຌ ายคดีพิศษป็นผูຌกใบรักษา
ตหากพนักงานสอบสวนคดีพิศษยังมีความจาป็นตຌอง฿ชຌป็นพยานหลักฐานประกอบการดานนิ คดี
ชน ธนบตั รลอ ซอืๅ ธนบตั รทีตไ อຌ งตรวจพสิ จู น์ทางนิตวิ ิทยาศาสตร์ ฿หนຌ าสง คข. ป็นผูຌกบใ รักษา
ู ของกลางทไีป็นงินสดของรัฐบาลตางประทศ หรอื ของธนาคารกลาง฿นรัฐบาลตา งประทศ
฿หຌนาสง คข. ป็นผຌู กบใ รกั ษาทกุ กรณี
ู ของกลางทไยี ึดปน็ ทรัพยส์ ินมีคา ฿หนຌ าสง คข. ปน็ ผຌูกใบรักษา
กรณีของกลางทีไมีกฎหมาย กฎกระทรวง ระบียบ ประกาศ ขຌอบังคับ ขຌอตกลง หรือ
คาสัไง กาหนดวธิ ีการกใบรักษาเวสຌ าหรับสว นราชการ฿ดดยฉพาะ ชน ยาสพติด เมຌ ละร ฿หຌถอื ปฏิบัติ
เปตามนนัๅ
๎.๑ กรณีการดานินคดีฉพาะการกระทาความผิดตามพระราชบัญญัติวาดຌวยการกระทา
ความผิดกีไยวกับคอมพิวตอร์ พ.ศ. ๎๑๑์ มาตรา ํ๙ วรรคหຌา การยึด อายัดละการคืนของกลาง
฿หຌป็นเปตามทไีกฎหมายกาหนด ละ฿หຌพิจารณารวมกับการดานินการตามมาตรา ๔๑ หงประมวล
กฎหมายวธิ ีพิจารณาความอาญาดຌวย พอไื ดานนิ การหลงั จากทีศไ าลมคี าพิพากษา฿หรຌ บิ ของกลาง
๎.๒ กรณีของกลางเมหมาะสมทไีจะกบใ รักษาหรอื ป็นภาระกทางราชการมาก ชน
ิํี ของกลางมีสภาพป็นของสด ของสียเดຌ หรือถຌาหนวงชຌาเวຌจะป็นการสีไยง ตอ
ความสยี หาย หรอื คา สยี หายจะกนิ สวนหงคาของกลาง
ิ๎ี ของกลางมีลักษณะทีไอาจทา฿หสຌ กปรก ลอะทอะ หรือมกี ลิไน หรืออาจ ร บกวน
หรอื กอ ความราคาญ
ิ๏ี ของกลางมีนาๅ หนกั มาก หรือเมส ะดวกตอ การคลไือนยาຌ ย หรือมีขนาด฿หญมาก หรือ
ปลอื งนอๅื ทไี฿นการกใบรกั ษา
ิ๐ี ของกลางมีสภาพทีไอาจกอ ฿หຌกิดอันตรายเดงຌ า ย ชน สารคมี หรือสไิงทีไ ป็นชๅือพลิง
ิ๑ี ของกลางทไี กบใ รักษาเวຌ฿นสถานทีไ ดยฉพาะพือไ รักษาคณุ ภาพของของกลาง
฿หพຌ จิ ารณาดานินการตามระบียบกระทรวงยุติธรรม วาดวຌ ยการนาของกลางออกขายทอดตลาด
หรอื นาเป฿ชปຌ ระยชน์ของทางราชการ พ.ศ. ๎๑๐๓ ละประกาศกรมสอบสวนคดีพิศษ รไอื ง หลกั กณฑ์
ละวิธีการขายทอดตลาดของกลางตามระบียบกระทรวงยุติธรรมวาดຌวยการนาของกลางออกขายทอดตลาด
หรอื นาเป฿ชปຌ ระยชนข์ องทางราชการ พ.ศ. ๎๑๐๓
๎.๓ การพจิ ารณาขอคนื สไงิ ของทีไจຌาพนกั งานเดຌยึดเวຌซึไงมิ฿ชทรัพย์สินทไีกฎหมายบัญญัติเดຌวา
ผูຌ฿ดทาหรือมีเวຌ ป็นความผดิ ถຌายังเมเดຌนาสืบหรือสดงพยานหลักฐาน฿นการพิจารณาคดี ตามประมวล
คมู อื หรอื นวทางการปฏิบัติงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิศษ มษายน ๎๑๒๑
๑๎
กฎหมายวธิ พี ิจารณาความอาญา มาตรา ๔๑/ํ กรมสอบสวนคดีพิศษเดຌมีคาสไัง ทไี ํ์๔/๎๑๑๙ รไือง
นวปฏิบัติ฿นการขอคืนสิไงของทไีจຌาพนักงานยึดเวຌเปดูลรักษาหรือ฿ชຌประยชน์ เดຌวางนวทาง
การปฏิบตั ิ ดงั นีๅ
๎.๓.ํ ฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษละจຌาหนຌาทไีคดีพิศษทีไรับผิดชอบถือปฏิบัติ
ตามกฎกระทรวงกาหนดวิธีการ ขอคืนสไิงของทไีจຌา พนักงานยึดเวຌเปดูลรักษาหรือ฿ชຌ ปร ะ ยชน์
พ.ศ. ๎๑๑๏ ดยครง ครัด
๎.๓.๎ คารอຌ งขอคนื สิงไ ของทไีจาຌ พนักงานยึดเวຌเปดูลรกั ษาหรือ฿ชปຌ ระยชน์฿หຌพนั กงาน
สอบสวนคดีพิศษรับคารຌองลຌวสนอคารอຌ งพรຌอมความหนใ ประกอบอกสารทไีกีไยวขຌอง สญั ญาประกัน
ละบนั ทกึ สนอสญั ญาประกันเปยงั ผຌูบงั คับบัญชาตามลาดับชนๅั
๎.๓.๏ ฿หຌรองอธิบดีทีไกากับดูลกองคดี/ศูนย์/กลุมงานนๅัน ป็นผຌู฿หຌความหในชอบ
฿นการคืนสไิงของ วຌนต฿นคดพี ิศษ฿ดทีไอธิบดีปน็ ผูຌออกคาสไัง฿หยຌ ึดสงไิ ของหรือป็นหัวหนาຌ คณะพนักงาน
สอบสวนคดีพิศษ ฿หຌอธิบดีป็นผຌู฿หຌความหในชอบ จากนๅัน สงรไืองคืนพนักงานสอบสวน คดีพิ ศษ
ทรีไ บั ผดิ ชอบพไอื ดานินการป็นคูส ัญญาประกนั
๎.๓.๐ กรณีเดຌสงสานวนการสอบสวนเป฿หຌพนักงานอัยการพิจารณา ตามปร ะ มวล
กฎหมายวธิ พี จิ ารณาความอาญาลຌว หากมผี มຌู ายไืนคารอຌ งขอคนื สิไงของ ฿หຌจงຌ หรอื นะนา฿หຌยืไนคารຌอง
ตอพนกั งานอยั การ มไือพนักงานอัยการสัไงการกีไยวกับสิไงของป็นอยางเร฿หຌถือปฏิบัติเปตามนัๅน
๎.๓.๑ กรณีทไีผูຌเดຌรับอนุญาต฿หຌรับสิไงของเปดูลรกั ษาหรือ฿ชຌประยชน์สงสงไิ ของคืน
ตามงอไื นเขทกไี าหนด฿นกฎกระทรวง หรือสง สงไิ ของคนื กอนครบกาหนดระยะวลาทไีเดຌรับอนญุ าต ฿หตຌ รวจสอบ
สภาพ รองรอยละความถูกตຌองของสิงไ ของนๅันละจัดทาบนั ทึก฿หผຌ ูຌรับอนญุ าตลงชืไอเวຌป็นหลักฐาน
กรณีพบวามีการปลไียนปลง กຌเข หรือกระทาดຌวยประการ฿ด โ ทีไทา฿หຌการ฿ชຌป็นพยานหลกั ฐาน
พอืไ พสิ จู น์฿นทางคดี ปลไยี นปลงเป ละขຌาขา ยปน็ ความผดิ อาญา ก฿ใ หพຌ จิ ารณาดานนิ คดี กผຌูรบั ผดิ ชอบ
ตามกฎหมาย
๎.๓.๒ กรณ฿ี ชຌงินสดปน็ หลักประกนั ฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิ ศษทีไป็นคูสญั ญาปร ะกัน
นาสง กลุมคา฿ชจຌ า ยคดีพิศษ พไือนาฝากคลงั ตามระบยี บของทางราชการตอ เป กรณีป็นหลักประกัน อไืน
฿หຌนาฝาก คข. ป็นผูຌ กบใ รักษา
๎.๓.๓ กรณมี บี คุ คลปน็ ประกัน ฿หบຌ คุ คลผูຌปน็ ประกันสนอหนังสือรับรองจากตຌน สังกัด
หรือนายจຌาง หรือหลักฐานอไืนทไีชืไอถือเดຌ ละหลักฐานการยินยอมของคูสมรสทาสัญญาประกันเดຌ ฿นวงงนิ
เม กนิ สบิ ทา ของอัตรางนิ ดือนหรอื รายเดຌฉลีไยตอดอื น หากวงงินประกนั มียอดสูงกวา วงงนิ ทีไผูຌนๅัน
มีสทิ ธิประกันเดຌพนกั งานสอบสวนคดีพิศษอาจกาหนด฿หผຌ ยຌู ืไนคารຌองวางงิน หรือหลักทรพั ยอ์ ไืนพิไมติม
หรอื อาจ฿หຌมีบุคคลผຌู ปน็ ประกนั หลายคนรว มกันทาประกัน
๎.๔ การพิจารณาคนื สงิไ ของทีไ จาຌ พนักงานมอี านาจยดึ เวจຌ นกวาคดีถงึ ทีสไ ุด มไือสรใจคดี ลຌว฿หຌคืน
กผຌูตຌองหาหรือผูຌอไืนซึไงมีสิทธิรียกรຌองขอคืนสไิงของนๅัน วຌนตศาลจะสไังป็นอนางอืไน ตามประมวล
กฎหมายวิธพี ิจารณาความอาญา มาตรา ๔๑
๎.๙ การดานินการมอืไ พนกั งานอยั การมคี านะนา ทงัๅ นๅีสว น฿หญพ นกั งานอยั การจะมีคานะนา
วา฿หจຌ ดั การตามประมวลกฎหมายวิธพี ิจารณาความอาญา มาตรา ๔๑ กใ฿หຌพนกั งานสอบสวนป็นผูຌรับผิดชอบ
คนื กผูຌตอຌ งหาหรือพจิ ารณาวาทรพั ย์สินป็นของ฿คร ฿ครป็นผมูຌ ีสทิ ธิ รียกรอຌ งกใคืน฿หຌกผูนຌ ๅนั
คูม อื หรอื นวทางการปฏิบตั งิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๑๏
๎.ํ์ การดานินการกีไยวกับของกลางมไือคดีสรจใ ดใดขาดหรือศาลมีคาพิพากษาหรือคาสงัไ
ถึงทีไสุดละมีกรณีทไีตຌองดานินกลางกีไยวกับของกลาง ฿หຌกองคดีจຌาของรไืองปฏิบัติตามระบียบ
กรมสอบสวนคดีพิศษ วาดวຌ ยวิธีปฏบิ ัติ฿นการดานินการกยีไ วกับของกลาง฿นคดีทถีไ ึงทสไี ดุ พ.ศ. ๎๑๒๐
สวนกรณีของกลางทไีมีกฎหมาย ระบียบ ขຌอบังคับ หรือขຌอตกลง กาหนดวิธีก ารดานินการ
กไียวกับของกลางเวຌ ดยฉพาะ ฿หถຌ อื ปฏิบัติเปตามนัๅน
คมู ือหรือนวทางการปฏิบัตงิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๑๐
กระบวนงานท่ี ๒.๑์
การดาเนินการขอออกหมายจบั ผตูຌ ຌองหา
ละการดาเนนิ การตามระบบเชือ่ มยงฐานขຌอมลู หมายจับ
(AWIS : Arrest Warrant Information System)
๑. หลกั เกณฑ/์ เงือ่ นไข
ํ.ํ ประมวลกฎหมายวิธพี จิ ารณาความอาญา
ํ.๎ ขอຌ บังคบั ของประธานศาลฎีกา วาดຌวยหลักกณฑ์ละวิธีการกีไยวกับการออกคาสงัไ หรือ
หมายอาญา พ.ศ. ๎๑๐๔ ละทีไ กຌเขพมิไ ติม
ํ.๏ ประกาศสานักงานศาลยุตธิ รรม รอไื ง หลักกณฑ์ ละวิธีการดานินงานกียไ วกับหมายจับ
ผา นระบบอิลใกทรอนิกส์ ลงวันทไี ํ๔ มกราคม ๎๑๒๎
ํ.๐ ขຌอบังคับ กคพ. วาดวຌ ยการสอบสวนรว มกันหรือการปฏิบัติหนຌาทีไรว มกัน฿นคดีพิ ศษระหวาง
พนกั งานสอบสวนคดพี ิศษกบั พนักงานอัยการหรอื อยั การทหาร พ.ศ. ๎๑๐๓
ํ.๑ ระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วาดຌวยการดานินการกไียวกับหมายจับ฿นคดีพิศษ
พ.ศ. ๎๑๒๎
๒. ข้นั ตอนการปฏบิ ตั งิ าน
การดานินการออกหมายจบั กุมผຌูตຌองหาพืไอมาดานินคดีตามกฎหมาย ละการดานินการ
ตามระบบชือไ มยงฐานขอຌ มูลหมายจับ ิAWISี ประกอบดຌวยขๅันตอนการปฏบิ ัตงิ าน ดังนีๅ
๎.ํ คณะพนกั งานสอบสวนคดีพิศษละพนักงานอัยการหรอื อัยการทหารรวมสอบสวน ิถาຌ มีี
ขาຌ รวมประชุมละมีมติ หนใ ชอบรวมกัน฿หຌดานนิ คดีกับผูຌตຌองหาดย฿หຌมีการยนืไ คารอຌ งขอ ออกหมายจับ
ผตຌู อຌ งหาตามประมวลกฎหมายวิธพี ิจารณาความอาญา มาตรา ๒๒
๎.๎ คณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษมอบหมาย฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษหรอื จຌาหนຌาทีไ
คดพี ิ ศษ ป็นผยຌู นไื คารຌองขอออกหมายจับตอศาล ละจัดทาคารอຌ งขอละอกสารประกอบ เดຌ ก คารอຌ ง
ขอหมายจับ หมายจับ ิบบพมิ พ์ ๐๓ ทวิี ตาหนริ ูปพรรณผຌูตຌองหา รูปถา ยผຌตู อຌ งหา คา฿หกຌ ารพยาน
ิชๅนั ออกหมายจบั ี บนั ทึกสรุปขຌอทใจจรงิ พอืไ ขอออกหมายจบั รายงานกระบวนพจิ ารณา บนั ทึกคา฿หຌการ
ผຌูรຌองทุกข์กลาวทษ บันทึกคา฿หຌการพยาน ละอกสารอนไื โทไีกีไยวขຌอง ตามขຌอ ํ์ หงขຌอคับของ
ประธานศาลฎีกา วาดຌวยหลักกณฑ์ละวิธีการกีไยวกับการออกคาสงัไ หรือหมายอาญา พ.ศ. ๎๑๐๔
ละทไี กเຌ ขพมิไ ตมิ
๎.๏ การจบั นอกขตศาลอาญาจะรຌองขอตอศาลอาญา฿หຌออกหมายจับเดຌตอมไือมีกรณีจาป็น
รง ดว นอยางยิไงละการรຌองขอตอ ศาลทีไมีขตอานาจจะกิดความลาชຌาสยี หายอยา งรຌายรง ชน ผຌูตอຌ งหา
กาลังจะหลบหนี ผูຌรຌองขอออกหมายจับจะตຌองดารงตาหนงร ะดับชไียวชาญขึๅนเป ตามขຌอ ๎๑
ละขຌอ ๎๒ หงขຌอคับของประธานศาลฎีกา วาดຌวยหลักกณฑ์ละวิธีการกีไยวกับการออกคาสไัง
หรือหมายอาญา พ.ศ. ๎๑๐๔ ละทีไ กຌเขพไิมติม ิฉบบั ทไี ๐ี พ.ศ. ๎๑๒ํ
๎.๐ ฿หຌบนั ทึกคารຌองขอออกหมายจบั ผา นระบบชืไอมยงฐานขຌอมูลหมายจบั ระหวา งหนวยงาน
ศาลยุติธรรมกับกรมสอบสวนคดีพิศษ (AWIS : Arrest Warrant Information System) พนักงาน
คมู ือหรือนวทางการปฏบิ ัติงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๑๑
สอบสวนคดีพิศษหรือจาຌ หนาຌ ทีไคดีพิ ศษ ผูຌมหี นาຌ ทีไ฿นการยไืนคารຌองขอออกหมายจับตຌองยไืนคารຌองผาน
ระบบเชอ่ื มยงฐานขຌอมูลหมายจับ ตามประกาศสานกั งานศาลยุติธรรม รอืไ ง หลักกณฑ์ละวธิ ีการ
ดานินงานกไียวกับหมายจับผานระบบอิลใกทรอนิกส์ทานๅันพไือความรวดรใว฿น การดานิน กา ร
ตามหมายจบั ของหนว ยงานอืไนทไี กยีไ วขຌอง ดยมขี ๅนั ตอน ดงั นีๅ
ิํี ขຌาสรู ะบบดยปຂดปรกรมวบใ บราวซอร์ Google Chrome, Mozilla Firefox หรือ
Internet Explorer ละพมิ พ์ URL ดงั นีๅ https://awis.dsi.go.th จะปรากฏหนาຌ จอ Login พไอื ตรวจสอบ
สทิ ธิการขาຌ ถงึ ขอຌ มูล฿น ระบบเช่ือมยงฐานขຌอมูลหมายจับ ฿หຌทาการ login พอไื ขาຌ สรู ะบบ ดยกรอก
รหัสผ฿ูຌ ชงຌ าน (Username) ละรหัสผา น (Password) ลวຌ คลกิ ปุ่ม ขาຌ สรู ะบบ หรือขຌา฿ชงຌ าน฿นระบบ
สารสนทศ ิIntranetี ของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ หมวดงานดาຌ นคดี ระบบเชือ่ มยงฐานขอຌ มูลหมายจับ
ิAWISี กรอกรหัสผูຌ฿ชຌงาน (Username) ละรหัสผาน (Password) ลวຌ คลกิ ปุ่มขຌาสรู ะบบ พไือขาຌ สูระบบ
ละทาการบนั ทึกคารอຌ งขอออกหมายจบั
ิ๎ี บนั ทกึ คารຌอง ทีไชอง ขัน้ ตอนท่ี ๑ กรอกขอຌ มูลคารຌอง ชน คารอຌ งขอหมา ยจับ
ิลขทีไคดีพิศษ ศาล ผูรຌ อຌ งขอหมายจบั ประภทคดี วันทคีไ ารอຌ งี หตุผลทจไี ับ พฤติการณ์ของผูຌตຌองหา
กาหนดอายุความ การมอบหมายผຌูนาคารຌองยืไนตอศาล ประวัติการรຌองขอออกหมายจับของบุคคล
ทขีไ อหมายจับ
ิ๏ี พิมไ ขຌอมลู ผูตຌ ຌองหาทีชไ อง ข้นั ตอนที่ ๒ ขຌอมลู ผຌูตอຌ งหา ชน ประภทบตั ร ลขทไี
ของบตั ร ชอๅื ชาติ สญั ชาติ อาชีพ ทีอไ ยู ตาหนิรปู พรรณผูຌตอຌ งหา ฯลฯ มไือกรอกขอຌ มูลผຌูตຌองหาครบถຌวน
ลวຌ ฿หกຌ ดปุ่ม พิไมผูຌตຌองหา พไอื พิไมขอຌ มูลผຌตู ຌองหาทีละราย
ิ๐ี นบอกสารทไีชอ ง ขนั้ ตอนท่ี ๓ นบเอกสารท่ีเก่ียวขຌอง ชน รูปถา ยผຌูตຌองหา
ดยการกรอกขຌอมูล ํ คารอຌ ง สามารถขอออกหมายจบั ผตຌู อຌ งหาเดหຌ ลายหมายจบั
ิ๑ี สงขอຌ มูลคารอຌ งขอออกหมายจับเปยังศาลทไยี ไืนคารอຌ งขอ มไอื กดปุม่ สง ขຌอมูลเปศาล
จะสดงขอຌ ความจงຌ ตือนพอไื ฿หຌทาการยืนยันการสงขຌอมูลเปศาลยุติธรรม หากตรวจสอบขຌอมูลถกู ตຌอง
ครบถຌวนลຌว ฿หกຌ ดปุม่ OK หรอื Cancel (หากทาการสงคารຌองเปลຌว จะเมสามารถกຌเขขຌอมูลเดอຌ กี ี
มไือการบันทึกละสงขຌอมูลสรใจสิๅนจะเดຌ เลขคารຌองอຌางอิงขอออกหมายจับจากระบบชไือมยง
ฐานขຌอมูล
ิ๒ี ทาการพมิ พ์คารຌองละอกสารประกอบคารຌองขอออกหมายจับ฿หคຌ รบถวຌ นละนาเป
ยืไนตอศาล ละพนักงานสอบสวนคดีพิศษหรือจຌาหนຌาทีไคดีพิศษผูຌมีหนຌา ทีไ฿นการยืไน คารຌองข อ
ออกหมายจับขาຌ รับการเตสวนคารຌอง ถลงขอຌ ทใจจริง ละรายละอยี ดถงึ หตุทีจไ ะออกหมายจับ
๎.๑ มไือศาลอนุญาต฿หຌออกหมายจับ฿หຌนาหมายจับ ตาหนิรูปพรรณผูຌตຌองหา ขຌามารวมเวຌ
฿นสานวน
๎.๒ บันทึกนาสง สานาหมายจับ ตาหนิรูปพรรณผຌตู ຌองหา พรຌอมรับรองสานาอกสาร จานวน
๏ ชดุ ฿หกຌ องทคนลยี ละศนู ยข์ ຌอมูลการตรวจสอบภาย฿นสามวนั ทาการนับตว นั ทีไศาลออกหมายจับ
๎.๓ กองทคนลยีละศูนย์ขอຌ มูลการตรวจสอบ จัดสงหมายจับละอกสารทีไ กยีไ วขຌอง฿หຌกับ
กองทะบียนประวัติอาชญากร สานักงานตารวจหงชาติ พืไอดานินการประกาศสืบจับผຌูตຌองหา
ศูนย์สืบสวนสะกดรอยละการขาวพไือดานนิ การตามหมายจบั ละกรณที ผไี ຌตู ຌองหาภูมิลานา฿นขตพืๅนทไี
จังหวัดชายดน฿ตຌ ฿หຌศูนย์สบื สวนสะกดรอยละการขาวจัดสงหมายจับละอกสาร฿หຌกองปฏิบัติการ
คมู ือหรอื นวทางการปฏบิ ตั งิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
๑๒
คดีพิศษภาคพไือดานินการตามหมายจับ ตามระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วาดຌวยการดานินการ
กไยี วกบั หมายจบั ฿นคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๒๎ ขอຌ ํ์
๎.๔ กรณีมีหตุรงดวน ซึไงหากปลอยนิไนชຌาเปจะทา฿หຌผูຌตຌองหาตามหมายจับหลบหนีออก
นอกราชอาณาจักร ฿หຌผูຌรับผิดชอบหมายจับสงอกสารทีไกีไยวขຌองกับหมายจับเปยังสานกั งานตรวจคนขຌามือง
พไือ฿หดຌ านินการตามหมายจับพรຌอมสงสานา฿หຌกองทคนลยี ละศูนย์ขຌอมลู การตรวจสอบทราบดຌวย
ละมไอื หมายจบั สิๅนผล฿หຌผຌรู ับผิดชอบหมายจับจຌงสานักงานตรวจคนขຌามือง พอืไ งดประกาศสืบจับ
หรืองดการดานนิ การตามหมายจับตอ เป
๎.๙ มอไื มีการจับกุมผຌูตຌองหาตามหมายจบั เดຌ ลวຌ ฿หรຌ ายงานผลการจบั กุมตอศาลผานร ะบบ
อิลใกทรอนิกส์หรอื จงຌ ปน็ หนังสือ฿หຌศาลทไอี อกหมายจับทราบดยรใว ตตຌองเมชຌากวาจใดวันนับต
วนั จับกมุ ผຌตู อຌ งหา ละจຌงกองทคนลยี ละศูนย์ขอຌ มลู การตรวจสอบทราบภาย฿นสามวนั ทาการนับต
วนั จับผตຌู อຌ งหา พรຌอมสง สานาบนั ทึกการจับกุม พไอื งดประกาศสืบจับละงดการดานนิ การตามหมายจับ
ตอ เป ละ฿หกຌ องทคนลยี ละศูนยข์ อຌ มลู การตรวจสอบดานนิ การจຌงหนว ยงานทีไกไยี วขຌองตามขอຌ ๎.๒
พอไื งดประกาศสืบจบั ละงดการดานนิ การตามหมายจบั ภาย฿นสามวันทาการนับตเ ดรຌ บั จຌง
๓. นวทางการพฒั นา
ตามทไีศาลยุติธรรม เดຌลงนามประกาศสานักงานศาลยุติธรรม รืไอง หลักกณฑ์ละวิธีการ
ดานินงานกไยี วกบั หมายจบั ผา นระบบอิ ลใกทรอนิกส์ ดยเดมຌ ีการประชุมหารือรวมกบั สานักงานตาร วจ
หงชาติละกรมสอบสวนคดีพิศษ กีไยวกับนวทางการดานนิ งาน฿หຌสอดคลຌองกับประกาศดงั กลาว
฿นการนีๅ กรมสอบสวนคดีพิศษจึงเดຌพัฒนาระบบชืไอมยงฐานขຌอมูลหมายจับระหวางหนวยงา น
ศาลยุติธรรมกับกรมสอบสวนคดีพิศษ (AWIS : Arrest Warrant Information System) พไือ฿ชຌ฿นการบันทึก
ขຌอมูลกีไยวกับคารຌองขอออกหมายจับ ละการรายงานผลการจับตามหมายจับลง฿นวใบซอร์วิส
(Web Service) ครไืองคอมพิวตอร์ มข า ย ทไี ชืไอมตอกนั ระหวา งหนวยงานทไีมีอานาจขอหมายจบั ซไึงทา฿หຌ
การปฏิบัติงานสะดวกรวดรใวยไิงขๅึน กิดประยชน์฿นงานกระบวนการยุติธรรมรวมกัน ละมีระบบ
ฐานขอຌ มูลหมายจับ ทไมี ขี ຌอมูลปน็ ปัจจุบัน บบรียลเทม์ (Real Time) ทงๅั นๅี ระบบชือไ มยงฐานขຌอมูล
หมายจับสามารถรองรับการ฿ชຌงานบนครืไองคอมพิวตอร์ ละอุปกรณ์คลืไอนทีไตาง โ ฿นทุก ระบบ
ปฏิบัติการ ละพไือ฿หຌการปฏิบัติป็นเปดຌวยความถูกตຌองตามขຌอบังคับของประธานศาลฎกี า วาดຌวย
หลักกณฑ์ละวิธีการกไียวกับการออกคาสไังหรอื หมายอาญา ิฉบับทีไ ๐ี พ.ศ. ๎๑๒ํ ละระบียบ
กรมสอบสวนคดีพิศษ วาดวຌ ยการดานนิ การกไยี วกับหมายจบั ฿นคดพี ิ ศษ พ.ศ. ๎๑๒๎
คมู ือหรือนวทางการปฏบิ ตั งิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
๑๓
ผนผงั ข้ันตอนกระบวนงานการปฏิบัตงิ าน ระบบเชื่อมยงฐานขຌอมูลหมายจับ เวอรช์ ัน 2.0
ระหวา่ งสานกั งานศาลยุตธิ รรมกับกรมสอบสวนคดพี เิ ศษ (AWISี
การเขຌาสู่ระบบผา่ น
พมิ พ์ URL ดงั นีๅ https://awis.dsi.go.th ระบบสารสนเทศ ิIntranetี กรมสอบสวนคดพี เิ ศษ
ระบบชอืไ มยงฐานขຌอมูลหมายจบั หมวดงานดาຌ นคดี
ระบบเชอื่ มยงฐานขຌอมลู หมายจับ
Login เขาຌ สู่ระบบ กรอกรหสั
ผຌูใชงຌ าน (Username) ละรหัสผา่ น (Password)
คลิกปมุ่ เขาຌ สู่ระบบ ละทาการบันทึก
คารຌองขอหมายจบั
ขน้ั ตอนท่ี ๑ กรอกขอຌ มูลคารຌอง ขั้นตอนท่ี ๒ ขຌอมูลผูຌตอຌ งหา ขัน้ ตอนท่ี ๓ นบเอกสารทีเ่ กย่ี วขอຌ ง
กดปุ่ม ส่งขຌอมูลไปศาล
จะไดเຌ ลขคารอຌ งอຌางองิ ขอหมายจับ
นาคารอຌ งขอหมายจบั ละเอกสาร
ประกอบยน่ื ตอ่ ศาล
หมายเหตุ พนักงานสอบสวนคดีพิ ศษหรือจาຌ หนຌาทีคไ ดีพิศษ ทไีมหี นຌาท฿ไี นการยไนื คารຌองขอออกหมา ยจับ
สามารถศกึ ษารายละอียดวิธีการปฏบิ ตั ิเดຌจากคมู ือระบบชไือมยงฐานขຌอมูลหมายจับ สามารถดาวน์ หลด
เดทຌ ีไ https://awis.dsi.go.th/files/manual/awis-manual-vแ.โ.pdf
คมู ือหรือนวทางการปฏิบัติงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
๑๔
กระบวนงานที่ ๒.๑๑
การสบื สวนเพ่ือจับกุมผຌูตอຌ งหาตามหมายจบั ละการจับกมุ
๑. หลกั เกณฑ/์ เงื่อนไข
ํ.ํ ประมวลกฎหมายวธิ ีพิจารณาความอาญา
ํ.๎ ขຌอบังคับของประธานศาลฎีกา วาดຌวยหลักกณฑ์ละวิธีการกไียวกับการออกคาสัไง
หรือหมายอาญา พ.ศ. ๎๑๐๔ ละทไีกຌเขพไมิ ตมิ
ํ.๏ ประกาศสานกั งานศาลยตุ ิธรรม รือไ ง หลักกณฑ์ละวิธีการดานินงาน กีไยวกบั หมายจับ
ผา นระบบอิลใกทรอนกิ ส์ ฉบับลงวนั ทไี ํ๔ มกราคม ๎๑๒๎
ํ.๐ ระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วาดຌวยการดานินการกไียวกับหมายจับ฿นคดีพิศษ
พ.ศ. ๎๑๒๎
๒. ข้นั ตอนการปฏบิ ัตงิ าน
มอไื ศาลเดຌอนุมัติออกหมายจับผตຌู ຌองหาลຌว จึงตอຌ งมีการจัดการตามหมายพไือ฿หຌเดຌตัวผตูຌ ຌองหา
มาดานินคดี การสืบสวนพไือ฿หຌเดຌตัวผຌูตຌองหาตามหมายจับละการจับกุม ประกอบดຌวยขๅันตอน
การปฏบิ ัตงิ าน ดงั นๅี
๎.ํ ตรวจสอบขຌอมูลพๅนื ฐานของผຌูตຌองหา ขอຌ มูลทะบยี นราษฎร ขຌอมลู ทรศัพท์ ขอຌ มลู การงิน
ละขอຌ มลู ทีไจาปน็ อนืไ ฿นการจบั กมุ
๎.๎ สารวจพๅืนทีไบຌานผูຌตຌองหา บຌานญาติ บຌานผຌูตຌองสงสยั ตามทีไมีขຌอมูลการสบื สวน มืไอพบ
ผตูຌ ຌองหาอยูตอຌ งดานินการขาຌ จับกุม
๎.๏ จัดทาบบคารอຌ งขอหมายคຌน ตามขຌอบงั คับของประธานศาลฎีกา วาดຌวยหลกั กณฑ์ละ
วิธีการกีไยวกบั การออกคาสไังหรอื หมายอาญา พ.ศ. ๎๑๐๔ ประกอบดวຌ ย คารอຌ งขอหมายคนຌ หมายคຌน
ิ๐๔ ทวิี คา฿หຌการพยาน รายงานกระบวนพิจารณาละอกสารทไี กไยี วขຌอง ละคารอຌ งผขຌู อหมายจะตຌองมี
รายละอียดพียงพอดยระบุวา จะขาຌ จบั กุมผຌตู ຌองหาทถีไ ูกออกหมายจบั ลขทไี วนั ทไี ของศาล฿ด
๎.๐ การจะทาการคนຌ นอกขตศาลอาญาจะรอຌ งขอตอศาลอาญา฿หຌออกหมายคຌนเดຌตอมอืไ มีกร ณี
จาป็นรงดวนอยางยิไงละการรຌองขอตอศาลทีไมีขตอานาจจะกิดความลาชຌาสียหายอยางรຌายรง
ชน ผูຌตຌองหากาลงั จะหลบหนี อาจตຌองดนิ ทางเปจับกุมผูຌตຌองหา฿นพืๅนทีไหา งเกล กรงวา ขอຌ มูลขา วรวัไ เหล
ผรูຌ ຌองขอออกหมายคຌนจะตຌองดารงตาหนงระดบั ชีไยวชาญขๅึนเป ตามขຌอ ๎๑ ละ ขอຌ ๎๒ หง ขอຌ บงั คับ
ของประธานศาลฎกี า วาดวຌ ยหลกั กณฑ์ละวิธกี ารกีไยวกับการออกคาสังไ หรือหมายอาญา พ.ศ. ๎๑๐๔
ละทไีกຌเขพิมไ ตมิ ิฉบบั ทีไ ๐ี พ.ศ. ๎๑๒ํ
๎.๑ นาคารอຌ งเปยไนื ตอ ศาลทຌองททไี จไี ะทาการตรวจคຌนพือไ จับกมุ ผຌูตຌองหาตามหมายจับ
๎.๒ พนักงานสอบสวนคดีพิศษหรือจาຌ หนຌาทไีคดีพิศษผูຌเดຌรบั มอบหมาย ขຌารบั การเตส วน
คารຌอง ถลงขอຌ ทใจจรงิ ละรายละอยี ดถึงหตุผลละความจาปน็ ตอผูຌพพิ ากษาทีจไ ะออกหมายคຌน
๎.๓ ศาลอนุญาต฿หຌออกหมายคຌนละ฿หຌนาหมายคຌนขຌามารวมเวຌ฿นสานวน ละรายงาน
ผຌบู งั คบั บญั ชา ตามลาดับชๅนั ทราบ
คูม ือหรอื นวทางการปฏิบัตงิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
๑๙
๎.๔ ศาลเมอนุญาต฿หຌออกหมายคຌน฿หຌนาอกสารหลักฐานละขอถายสา นาคาสไัง ศา ล
ทไีเมอนุญาต พืไอนากลับมาดานินการพิไมติมพไือ฿หຌเดຌหมายคຌน
๎.๙ ประชุมวางผนตรียมการขຌาตรวจคຌน ศกึ ษาภารกจิ ตล ะชุด ภมู ิประทศ ภูมอิ ากาศ วลา
ทจไี ะขาຌ ตรวจคຌน จัดตรียมนาๅ ู อาหาร ละขอຌ มลู บุคคลทมไี หี มายจับ
๎.ํ์ ปฏบิ ัตกิ ารขຌาตรวจคຌนละจบั กมุ ผตຌู อຌ งหาตามหมายจับ
๎.ํํ ขณะจับกุม ฿หຌผูຌจับกุมจຌงขຌอกลาวหา฿หຌผูຌถูกจับทราบ สดงหมายจบั ละดานนิ การ
ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๔๏ สรุปเดຌดังนีๅ
(ํี ตຌองจຌงกผูຌถูกจับนๅันวาขาตຌองถูกจับ
(๎ี สไัง฿หຌผูຌถูกจับเปยังทไีทาการของพนักงานสอบสวนคดีพิศษ
(๏ี จຌงขຌอกลาวหา฿หຌผูຌถูกจับทราบ หากมีหมายจับ฿หຌสดงตอผຌูถูก จับ
(๐ี จงຌ สิทธิ฿หผຌ ຌูถูกจับทราบวา ผูถຌ ูกจับมสี ิทธิทจีไ ะ฿หຌการหรือเม฿ หຌการกใเดຌ ละถอຌ ยคา
ของผถูຌ ูกจับนนๅั อาจ฿ชຌปน็ พยานหลักฐาน฿นการพจิ ารณาคดีเดຌละมสี ิทธิทีไจะพบละปรึกษาทนายควา ม
หรอื ผูຌซึไงจะป็นทนายความ ละมสี ิทธิจຌง฿หຌญาตหิ รือผซຌู งไึ ตนเววຌ าง฿จทราบถึงการจบั กุม
(๑ี รบี นาตัวผຌถู กู จับหรือผຌตู อຌ งหาดนิ ทางเปควบคุมยังกรมสอบสวนคดีพิศษ
(๒ี ฿นชๅันการจับกุม กรณีทีไมีการจงຌ สิทธิผຌูตຌองหา฿หผຌ ูຌจับกุมกระทาตามขัๅนตอนของ
กฎหมายอยา งระมัดระวังละหากสามารถบันทึกวิดีอหรือถายภาพทุกขๅนั ตอนเวຌ ป็นหลักฐานทาทีไทาเดຌ
พือไ ปอ้ งกันปัญหาการถกู ตຌยงຌ วา เมมกี ารกระทาตามขนัๅ ตอนของกฎหมาย
(๓ี ฿หຌผูຌจบั กมุ จัดทาบนั ทกึ การจบั กมุ ดังกลา วเวຌ฿นอกาสรกทไีสามารถกระทาเดຌ
๎.ํ๎ มืไอนาตัวผูຌถูกจับหรือผูຌตຌองหามาถึงกรมสอบสวนคดีพิศษ฿หຌดานินการตามประมวล
กฎหมายวิธพี จิ ารณาความอาญา มาตรา ๔๐ ดังนๅี
(ํี จຌงขຌอกลา วหาละรายละอียดกีไยวกบั หตุ หงการจับ฿หຌผຌถู กู จับหรือผูຌตอຌ งหาทราบ
(๎ี ถาຌ มหี มายจับ฿หຌจงຌ ฿หຌผຌูถูกจับหรอื ผูຌตຌองหาทราบละอาน฿หฟຌ ัง
(๏ี ขียนบันทึกการจับกุมละมอบสานาบันทึกการจับกุมกผูຌถูกจับหรือผຌูตຌองหา
฿นกรณีทเไี มสามารถบนั ทกึ การจบั กุม ณ จุดจับกุม
(๐ี บนั ทึกการจับกมุ พือไ ทาการควบคุมละดานินการ฿นสวนทไีกไยี วขຌองตอ เป
(๑ี กรณีทีไมีการจຌงสิทธิผูຌตຌองหา ฿หຌผຌูจับกุมกร ะทา ตา มขๅัน ตอน ของก ฎห มา ย
อยางระมัดระวัง ละหากสามารถบันทึกวิดีอหรือถายภาพทุกขัๅนตอนเวຌป็นหลักฐาน ทาทีไทา เดຌ
พืไอปอ้ งกันปญั หาการถูกตຌ ยຌงวา เมมีการกระทาตามขนๅั ตอนของกฎหมาย
๎.ํ๏ พนักงานสอบสวนคดีพิศษหรอื จຌาหนาຌ ทไคี ดีพิศษทีไปฏบิ ัติหนาຌ ทีไดูลควบคุมผຌูตຌองหา
หรือผูรຌ ับมอบตัวผูຌถกู จับหรอื ผตຌู ຌองหา จัดทาบันทึกจຌงสิทธิ฿นชนัๅ รับตัวผຌูถูกจับหรอื ผຌตู ຌองหา พรຌอมจຌง
฿หຌผຌถู ูกจบั หรือผตูຌ ຌองหาทราบถึงสทิ ธิตามทไีกาหนดเวຌ฿นมาตรา ๓/ํ ดังนๅี
(ํี พบละปรึกษาผซูຌ ไงึ จะปน็ ทนายความป็นการฉพาะตัว
(๎ี ฿หຌทนายความหรอื ผูซຌ ึไงตนเวຌวาง฿จขาຌ ฟังการสอบปากคาตนเด฿ຌ นชๅันสอบสวน
(๏ี เดรຌ บั การยียไ มหรือติดตอ กับญาติเดຌตามสมควร
(๐ี เดรຌ บั การรักษาพยาบาลดยรใวมืไอกิดการจใบปว่ ย
(๑ี จดั ฿หຌผูถຌ ูกจบั สามารถติดตอกับญาติหรือผຌูซึไงผูຌถูกจับหรือผຌูตอຌ งหาเวຌวาง฿จทราบถึง
การจบั กุมละสถานททีไ ถไี กู ควบคุม฿นอกาสรก ิปน็ หนาຌ ทีไของผຌูรบั มอบตวั ผถูຌ ูกจบั กุมหรือผูຌตຌองหาี
คูมอื หรอื นวทางการปฏบิ ัติงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
๒์
๎.ํ๐ คณะพนักงานสอบสวนคดพี ิศษหรือพนักงานสอบสวนคดีพิศษผຌรู บั ผดิ ชอบ฿นคดีทาการ
จຌงขຌอกลา วหา จຌงสทิ ธิ สอบสวนปากคาผูຌตຌองหา฿นชๅันสอบสวน ละจຌงพนักงานอัยการหรืออัยการ
ทหารรวมสอบสวนตอเป ิถຌามีี ชนดยี วกบั กระบวนงานทไี ๎.ํ๎ ขຌอ ๎.ํ.๎ – ๎.ํ.๙
๎.ํ๑ รายงานผลการปฏบิ ัตติ ามหมายคนຌ ฿หศຌ าลทไอี อกหมายคนຌ ทราบ ภาย฿น ํ๑ วันนบั ตว ันทีไ
จดั การตามหมาย ตามขຌอบังคับของประธานศาลฎีกา วา ดຌวยหลกั กณฑ์ละวิธกี ารกยไี วกับการออกคาสไัง
หรอื หมายอาญา พ.ศ. ๎๑๐๔ ขຌอ ๎๏
๎.ํ๒ รายงานผลการจับกุมตอศาลผานระบบอิลใกทรอนิกส์หรือจຌงป็นหนังสือ฿หຌ ศา ล
ทอไี อกหมายจับทราบดยรใว ตต ຌองเมช ຌากวา จใดวาวันนับตว นั จับกุมผຌูตຌองหา ละจຌงกองทคน ลยี
ละศูนย์ขຌอมูลการตรวจสอบ ทราบภาย฿นสามวนั ทาการนับตวนั จับผตูຌ ຌองหา พรอຌ มสง สานาบันทึก
การจับกุมดຌวย พืไอจຌงกองทคนลยีละศูนย์ขຌอมูลการตรวจสอบ จะเดຌจຌงหนวยงานทไีกไียวขอຌ ง
พือไ งดประกาศสืบจับละงดการดานินการตามหมายจับ ตามระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วาดຌวย
การดานินการกยไี วกับหมายจบั ฿นคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๒๎ ขຌอ ํ๒
๎.ํ๓ กรณีมีหตุรงดวน ผูຌตຌองหาตามหมายจับจะหลบหนีออกนอกราชอาณาจักร ละเดຌมี
การสง หมายจับเปยงั สานักงานตรวจคนขาຌ มืองพไือ฿หຌดานินการตามหมายจับละมอไื หมายจับสๅิน ผล
฿หຌจຌงสานกั งานตรวจคนขาຌ มืองพไืองดประกาศสืบจบั หรืองดการดานินการตามหมายจับ ตามระบียบ
กรมสอบสวนคดีพิ ศษ วาดຌวยการดานินการกีไยวกบั หมายจบั ฿นคดีพิ ศษ พ.ศ. ๎๑๒๎ ขຌอ ํํ
คูมอื หรอื นวทางการปฏิบัตงิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๒ํ
กระบวนงานท่ี ๒.๑๒
การดาเนนิ การเมอื่ ผตูຌ อຌ งหามามอบตวั หรอื มาตามหมายเรียก
๑. หลักเกณฑ์/เงอื่ นไข
ํ.ํ ประมวลกฎหมายวิธพี จิ ารณาความอาญา
ํ.๎ พระราชบัญญัติศาลยาวชนละครอบครัวละวิธีพิจารณาคดียาวชนละครอบครวั
พ.ศ. ๎๑๑๏
ํ.๏ ขຌอบังคับของประธานศาลฎีกา วาดຌวยหลักกณฑ์ละวิธีการกีไยวกับการออกคาสัไง
หรือหมายอาญา พ.ศ. ๎๑๐๔
ํ.๐ ระบียบสานกั นายกรฐั มนตรี วา ดຌวยการปฏบิ ตั ิ ละประสานงานกรณีทหารถูกหาวา กร ะทา
ความผิดอาญา พ.ศ. ๎๑๐๐
ํ.๑ กฎกระทรวงกาหนดหลักกณฑ์ วิธีการ ละงืไอนเขทไีพนักงานสอบสวนตຌองปฏิบัติ
฿นการจดั การหาทนายความ฿หຌกผຌูตอຌ งหา฿นคดีอาญา พ.ศ. ๎๑๐๙
ํ.๒ คาสไังกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ ทีไ ํ๓๑๔/๎๑๒๏ ลงวันทีไ ๒ ตุลาคม ๎๑๒๏ รืไอง การสงบบ
พมิ พล์ ายนๅิวมือเปยงั กองทะบยี นประวตั อิ าชญากร
ํ.๓ คาสังไ กรมสอบสวนคดีพิศษ ทไี ๏ํ์/๎๑๒๐ ลงวันทไี ํ๓ มีนาคม ๎๑๒๐ รไือง นวทาง
การปฏิบตั กิ ารควบคุมผูຌตอຌ งหาคดีพิ ศษ
ํ.๔ หนังสอื วียนกองกฎหมาย ทีไ ยธ ์๔์๎/ว๓์์ ลงวนั ทีไ ๓ ตลุ าคม ๎๑๒๏ รไือง นวทาง
ปฏิบตั ขิ องพนักงานสอบสวนคดีพิ ศษกยีไ วกับการพิมพล์ ายนิๅวมือผตูຌ อຌ งหา
ํ.๙ หนังสือวียนกองกฎหมาย ทไี ยธ ์๔์๎/ว์๑๙ ลงวันทีไ ๎๐ กันยายน ๎๑๒๐ รไือง
นวทางปฏบิ ตั ิการสอบสวนผตຌู อຌ งหาทถีไ ูกรຌองทกุ ขก์ ลา วทษ฿นคดีพิศษ
๒. ขัน้ ตอนการปฏบิ ัติงาน
การดานินการมไือผตຌู ຌองหามามอบตัว หรือมาพบพนักงานสอบสวน หรือมาตามหมายรียก
มี ๎ กรณี เดຌก ๎.ํ กรณศี าลเดอຌ อกหมายจบั ผตูຌ ຌองหาลຌว ละ ๎.๎ กรณศี าลยังเมม กี ารออกหมา ยจับ
ผຌตู ຌองหา ประกอบดຌวยขันๅ ตอนการปฏิบตั งิ าน ดงั นีๅ
๎.ํ กรณีศาลเดอຌ อกหมายจับผูตຌ อຌ งหาลຌว
๎.ํ.ํ จัด฿หຌมีการจับกุมผูຌตຌองหา ดยคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษหรือจຌาหนาຌ ทีไ
ของศูนยส์ ืบสวนสะกดรอยละการขาวจับกุม ละ฿หจຌ ัดทาบนั ทกึ การจับกุม/บนั ทึกจຌงขຌอหา/บันทึกรับตัว
หากมีการกลาวหาพิไมติม กใตຌองดานนิ การจຌงขอຌ หา฿หຌครบถวຌ น
การจงຌ ขຌอหาตຌองจຌงขຌอทใจจริงกไียวกับการกระทาทีไกลาวหาวา ผຌูตຌองหากระทาผิด
฿หຌผຌูตຌองหาทราบกอนลຌวจึงจຌงขຌอหา ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ํ๏๐
฿นบันทึกจบั กุม฿หรຌ ะบุดวຌ ยวา ผูຌตຌองหาเดินทางมาพบพนักงานสอบสวนคดีพเิ ศษดวຌ ยตนเองละจัดทา
บนั ทึกจงຌ สิทธิของผตຌู อຌ งหา฿หคຌ รบถຌวนตามประมวลกฎหมายวิธีพจิ ารณาความอาญา มาตรา ๓/ํ
๎.ํ.๎ จงຌ พนกั งานอัยการหรอื อยั การทหารมารวมสอบสวนปากคาผูตຌ ຌองหา ิถาຌ มีี
คูมือหรือนวทางการปฏบิ ัตงิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๒๎
๎.ํ.๏ กรณีผูຌตຌองหารຌองขอผຌูซไึงตนเวຌวาง฿จขຌาฟังการสอบปากคา พนักงานสอบสวน
คดีพิศษตຌองจัด฿หຌผูຌตຌองหามีผูຌเวຌวาง฿จขຌารวมรับฟังการสอบสวน กรณีผูຌตຌองหาเมประสงค์฿หຌผຌูเวຌวาง฿จ
ขຌารวมรับฟงั การสอบสวน ฿หຌบนั ทกึ ปรากฏเวຌ฿นคา฿หຌการ ละทาการสอบสวนตอเป
๎.ํ.๐ คดที มีไ อี ัตราทษจาคกุ ผຌูตอຌ งหาเมมีทนายความละตຌองการทนาย คดีทีไผูตຌ ຌองหา
ทีไมีอายุเมกินสิบปดปี฿นวันทไีพนักงานสอบสวนจຌงขຌอหาละเมมีทนายความ ละคดีทไีผຌูตຌองหามีอัตราทษ
ประหารชวี ติ ละเมมีทนายความ ฿หຌพนกั งานสอบสวนคดพี ิศษจัดหาทนายความ฿หຌกผ ตຌู ຌองหา
฿นการจดั หาทนายความ฿หຌกผตูຌ อຌ งหาจะตຌองดานินการ฿หຌป็นเปตามกฎกระทรวง
กาหนดหลักกณฑ์ วิธีการ ละงไือนเขทีไพนักงานสอบสวนตຌองปฏิบัติ฿นการจัดการหาทนายความ
฿หຌ กผตຌู อຌ งหา฿นคดีอาญา พ.ศ. ๎๑๐๙ ขอຌ ๒ กาหนด฿หຌพนักงานสอบสวนจัดหาทนายความจากบัญชี
กระทรวงจัดสง฿หຌตามลาดับหมายลขของบัญชีทจีไ ัดเวຌสาหรับขตทຌองทไีนนๅั ดยกรมคุຌมครองสิทธิละ
สรีภาพเดຌมีการจัดสงบัญชีบุคคลทไีสามารถรับป็นทนายควา มผูຌตຌองหา฿นชัๅนสอบสวนคดีอา ญ า
ตามประมวลกฎหมายวิธีพจิ ารณาความอาญา มาตรา ํ๏๐/๐ ฿หกຌ บั กรมสอบสวนคดีพิศษ ดย฿ชຌบัญชี
ทนายความจาก บัญชีทนายความอาสาส่วนกลาง ิกรุงเทพมหานครี กองบังคับการตารวจนครบาล ๒
ของสภาทนายความในพระบรมราชูปถัมภ์ มารวมรบั การฟงั การสอบปากคาผຌูตຌองหาทไีกรมสอบสวน
คดีพิ ศษ
๎.ํ.๑ พนักงานสอบสวนคดีพิศษทาการสอบสวนปากคาผຌูตຌองหา ดยกอนริไมสอบถา ม
ปากคา฿หຌจຌงสิทธิตามมาตรา ํ๏๐/๐ หงประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ละ฿หຌอกาส
ผูຌตຌองหาทไีจะกขຌ อຌ หาละสดงขຌอทใจจรงิ ทไี ป็นประยชน์กผຌูตຌองหา
๎.ํ.๒ จัด฿หຌมีการพิมพ์ลายนๅิวมือผຌูตຌองหาละกรอกขຌอความ฿นบบพิมพ์ลายนิๅวมือ
฿หຌครบถຌวน ถูกตຌอง ละจัดสงบบพิมพ์ลายนิๅวมือ ฿หຌสวนตรวจ ํ กองทคนลยีละศูนย์ขຌอมูล
การตรวจสอบ จานวน ๎ ฉบบั พอืไ ตรวจสอบประวัติการกระทาความผิดกับกองทะบยี นประวตั ิอาชญากร
สานักงานตารวจหง ชาติ ตามคาสัไงกรมสอบสวนคดีพิศษ ทีไ ํ๓๑๔/๎๑๒๏ ลงวันทีไ ๒ ตุลาคม ๎๑๒๏
รืไอง การสงบบพมิ พ์ลายนวิๅ มอื เปยังกองทะบยี นประวตั ิอาชญากร
๎.ํ.๓ หากผตูຌ ຌองหาเมเ ดຌรับอนุญาต฿หຌปลอยชไัวคราว พนกั งานสอบสวนคดีพิศษตຌองนา
ผຌูตຌองหาเปยืนไ คารอຌ งขอฝากขังตอศาลภาย฿น ๐๔ ชวไั มง ตามประมวลกฎหมายวิธิพจิ าณาความอาญา
มาตรา ๔๓
๎.ํ.๔ กรณผี ตຌู ຌองหาปน็ ดใกหรือยาวชน ฿หดຌ านนิ การพระราชบัญญตั ิศาลยาวชน ละ
ครอบครัวละวิธีพจิ ารณาคดียาวชนละครอบครวั พ.ศ. ๎๑๑๏
๎.ํ.๙ กรณีผຌูตຌองหาป็นทหาร฿หຌดานินการตามระบียบสานักนายกรฐั มนตรี วาดวຌ ย
การปฏิบัติ ละประสานงานกรณีทหารถูกหาวา กระทาความผดิ อาญา พ.ศ. ๎๑๐๐
๎.๎ กรณศี าลยังเมม ีการออกหมายจับผຌตู อຌ งหา
๎.๎.ํ ฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษทาการจงຌ ขอຌ หากผ ຌูตຌองหา การจงຌ ขอຌ หาตຌองจຌง
ขຌอทจใ จรงิ กไยี วกับการกระทาทีไกลา วหาวา ผูตຌ ຌองหาเดຌกระทาผิด ลຌวจึงจຌงขຌอหา฿หทຌ ราบ ละการจຌง
ขຌอหาดงั กลา วจะตอຌ งมหี ลักฐานตามสมควรวา ผຌนู ัๅนเดกຌ ระทาความผิด ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจาร ณา
ความอาญา มาตรา ํ๏๐ จดั ทาบันทกึ จงຌ ขຌอหาละ฿หຌระบุ฿นบันทึกจຌงขຌอหาวาจຌงขอຌ หาหรือฐาน
ความผดิ ใหຌผຌูตอຌ งหาทราบลวຌ จะไดสຌ อบสวนต่อไป ไมม่ ีการจบั กุมละควบคมุ ผຌูตຌองหาต่อยา่ ง ใ ด
คูมือหรอื นวทางการปฏิบัติงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิศษ มษายน ๎๑๒๑
๒๏
ละนไืองจากเม฿ชผຌูถกู จับหรือผตຌู ຌองหาทีไถูกควบคุมหรือขั ง จึงเมตຌองจຌงสิทธติ ามประมวลกฎหมาย
วธิ ีพิจารณาความอาญา มาตรา ๓/ํ
๎.๎.๎ จຌงพนักงานอัยการหรอื อยั การทหารมารว มสอบสวนปากคาผตຌู ຌองหา ิถຌามีี
๎.๎.๏ กรณีผຌูตຌองหารຌองขอผูຌซไึงตนเวຌวาง฿จขຌาฟังการสอบปากคา พนักงานสอบสวน
คดพี ิศษตຌองจัด฿หผຌ ຌูตอຌ งหามีผูຌเววຌ าง฿จขาຌ รว มรับฟังการสอบสวน กรณผี ຌตู อຌ งหาเมป ระสงค์฿หຌผຌูเวຌวาง฿จ
ขຌารวมรับฟังการสอบสวน ฿หຌบนั ทกึ ปรากฏเวຌ฿นคา฿หกຌ าร ละทาการสอบสวนตอ เป
๎.๎.๐ คดที ไมี อี ัตราทษจาคกุ ผຌูตຌองหาเมมีทนายความละตอຌ งการทนาย คดที ผไี ตຌู ຌองหา
ทไีมีอายุเมกินสิบปดปี฿นวันทไีพนักงานสอบสวนจຌงขຌอหาละเมมีทนายความ ละคดีทไีผูຌตຌองหามีอัตราทษ
ประหารชีวิตละเมมีทนายความ ฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษจัดหาทนายความ฿หຌกผูຌตຌองหา
ชนดียวกันกบั ขอຌ ๎.ํ.๐
๎.๎.๑ พนักงานสอบสวนคดีพิศษทาการสอบสวนปากคาผຌูตຌองหา ดยกอนรไมิ สอบถา ม
ปากคา฿หຌจຌงสิทธติ ามมาตรา ํ๏๐/๐ หงประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ละ฿หຌอกาส
ผຌูตอຌ งหาทีจไ ะกขຌ ຌอหาละสดงขຌอทจใ จริงทีไป็นประยชน์กผ ຌูตຌองหา
๎.๎.๒ จดั ฿หຌมกี ารพิมพ์ลายนิๅวมอื ผຌูตຌองหาละกรอกขຌอความ฿นบบพิมพ์ลายนิๅวมือ฿หຌ
ครบถຌวน ถูกตຌอง ละจัดสงบบพิมพ์ลายนๅิวมือ ฿หຌสวนตรวจ ํ กองทคนลยีละศูนย์ขຌอมูล
การตรวจสอบ จานวน ๎ ฉบับ พืไอตรวจสอบประวัติการกระทาความผดิ กบั กองทะบียนประวัติอาชญากร
สานักงานตารวจหง ชาติ ชนดยี วกันกบั ขຌอ ๎.ํ.๒
๎.๎.๓ มืไอเดຌมีการจຌงขຌอกลาวหา ลຌว ถຌาผูຌตຌองหาเม฿ชผຌูถูกจับละยังเมเ ดຌ มี
การออกหมายจับ ตพ นกั งานสอบสวนหในวามีหตุทีไจะออกหมายขังผนูຌ ัๅนเดຌตามมาตรา ๓ํ พนกั งาน
สอบสวนมีอานาจสัไง฿หຌผูຌตຌองหาเปศาลพไือขอหมายขังดยทันที ตถຌาขณะนัๅนป็นวลาทไีศาลปຂด
หรือ฿กลຌจะปຂดทาการ ฿หຌพนักงานสอบสวนสัไง฿หຌผຌูตຌองหาเปศาล฿นอกาสรกทีไศาลปຂดทาการ กรณีชนวา นีๅ
฿หຌนามาตรา ๔๓ มา฿ชຌบงั คับกก ารพจิ ารณาออกหมายขงั ดยอนุลม หากผูຌตຌองหาเมป ฏิบัตติ ามคาสงัไ ของ
พนักงานสอบสวนดังกลาว ฿หຌพนักงานสอบสวนมีอานาจจับผຌูตຌองหานๅันเดຌ ดยถือวาป็นกรณีจาปน็
รง ดว นทีจไ ะจบั ผูตຌ ຌองหาดยเมมหี มายจบั ละมีอานาจปลอยชวไั คราวหรอื ควบคมุ ตวั ผูຌตอຌ งหานๅันเวຌ
๎.๎.๔ กรณีทีไผูຌตຌองหาเมมีพฤติการณ์฿นการทีไจะหลบหนีหรอื เมมีหตุทีไจะจับ จงຌ ฿หຌ
ผตຌู ຌองหากลบั เดຌ ละจดั ทาบันทกึ นัดหมายพอืไ สอบสวนพมไิ ติม ลຌวตกรณี
๎.๎.๙ กรณีผูຌตຌองหาปน็ ดใกหรือยาวชน ฿หดຌ านนิ การตามพระราชบัญญัติศาลยาวชน
ละครอบครวั ละวิธพี จิ ารณาคดี ยาวชนละครอบครัว พ.ศ. ๎๑๑๏
๎.๎.ํ์ กรณผี ูตຌ อຌ งหาปน็ ทหาร ฿หดຌ านนิ การตามระบียบสานักนายกรัฐมนตรี วา ดຌวย
การปฏบิ ัติ ละประสานงานกรณที หารถูกหาวากระทาความผิดอาญา พ.ศ. ๎๑๐๐
๎.๏ กรณีผูตຌ อຌ งหาป็นบคุ คลตางดาຌ ว
มือไ ผตูຌ ຌองหาป็นตา งดาຌ วซึไงป็นบุคคลธรรมดา เมม ีสัญชาตเิ ทย ตามพระราชบัญญัติคนขาຌ มือง
พ.ศ. ๎๑๎๎ เดถຌ กู จับกมุ ดานนิ คดีละขຌารับทราบขຌอกลา วหากบั พนกั งานสอบสวนคดีพิศษ ฿หຌพนักงาน
สอบสวนคดีพิศษดานินการตามระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วาดຌวยการปฏิบัติกรณีคนตางดຌา ว
ปน็ ผຌูตຌองหาหรือผຌู สยี หาย฿นคดพี ิศษ พ.ศ. ๎๑๑๙ ขຌอ ๑ ถงึ ขอຌ ํ๎ ชน
ิํี จຌงกองทคนลยีละศูนย์ขຌอมูลการตรวจสอบ พไือจຌง฿หຌสถานอกอัครราชทูต
หรอื สถานกงสลุ ทราบ พไือตรวจสอบประวัตอิ าชญากรรม หรอื หนวยงานตา งประทศอืไน โ ตามบบรายงานทไี ํ
คมู อื หรอื นวทางการปฏบิ ัติงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๒๐
ิ๎ี จຌงสานักงานตรวจคนขຌามือง พืไอดานินการตามพระราชบัญญัติคนขຌามอื ง
พ.ศ. ๎๑๎๎ ตามบบรายงานทไี ๎
ิ๏ี กรณีพนักงานสอบสวน คีพิศษ สงสัยวา หนังสือดินทา งของผຌูตຌองหา ตา งดຌา ว
ป็นอกสารปลอมหรือเม ฿หตຌ รวจสอบกับสถานอกอัครราชทูตหรือสถานกงสุลของคนตา งดาຌ วทไีปร ะจา
อย฿ู นประทศเทย ตามบบรายงานทีไ ๏ หากตรวจสอบพบวา ป็นอกสารปลอม฿หຌพิจารณาดานินคดี
ตามกฎหมาย ลวຌ จຌง฿หกຌ องทคนลยีละศูนย์ขຌอมูลการตรวจสอบทราบหรือดานนิ การทนพนักงาน
สอบสวนคดพี ิ ศษ
ิ๐ี หากมีการยึดหนังสือดินทางของผຌูตຌองหาเวຌพืไอตรวจสอบหรือพไือปร ะยชน์
฿นการสอบสวน หากพนกั งานสอบสวนคดีพิ ศษหนใ วาหมดความจาป็น฿นการยึดเวຌลຌว ฿หຌรีบสงหนงั สือ
ดินทางของผูຌตຌองหา฿หຌสถานอกอัครราชทตู หรือสถานกงสุลประจาประทศเทย หากพบขຌอขัดขຌอง
หรอื อปุ สรรค หรือเมม ีสถานอกอัครราชทูตหรอื สถานกงสุลประจาอยู฿นประทศเทย ฿หຌพนกั งานสอบสวน
คดีพิศษประสาน฿หຌกองกิจการตา งประทศละคดอี าชญากรรมระหวางประทศดานินการทนพนักงาน
สอบสวนคดพี ิ ศษ
ิ๑ี กรณีผตຌู ຌองหาตา งดาຌ วถูกควบคมุ หรือจาคุก฿นรือนจา ฿หอຌ ายัดตัวตอ รอื นจาละสถานี
ตารวจทຌองทไีทไีรือนจาตัๅงอยู มไือมีการปลอยตัวจากรือนจาเมวาจะรับการประกันตัวหรือพຌนทษ
฿หปຌ ระสานจาຌ หนຌาทีผไ ูຌมีอานาจตามพระราชบัญญัติคนขຌามือง พ.ศ. ๎๑๎๎ นาผตูຌ อຌ งหาสงสานักงาน
ตรวจคนขຌามอื งพืไอดานนิ การตามตามพระราชบญั ญัติคนขาຌ มือง พ.ศ. ๎๑๎๎
ิ๒ี กรณพี นักงานสอบสวนคดีพิศษพบวา ผຌตู ຌองหามลี ักษณะตຌองหาຌ ม ชน เมมหี นังสือ
ดินทางหรืออกสาร฿ชຌทนหนังสือทไีถกู ตຌองสมบรู ณ์หรือมีตเมเดຌรับการตรวจลงตรา มีพฤติการณ์นา ชืไอวา
ป็นบุคคลทีไป็นภัยตอสังคม หรือนาชไือวาขຌามาพืไอการคຌาประวณี การคຌาหญิงหรื อดใก การคຌายาสพตดิ
฿หຌ ทษตามมาตรา ํ๎ หงพระราชบัญญัติคนขาຌ มือง พ.ศ. ๎๑๎๎ ฿หຌพนกั งานสอบสวนคดีพิศษจຌง
เปยังสานักงานตรวจคนขຌามืองพืไอพิจารณาการพิกถอนการอนุญาต฿หຌมีถไินทีไอยู฿นราชอาณาจกั ร
พรอຌ มสานาจຌงกองทคนลยี ละศนู ย์ขอຌ มูลการตรวจสอบทราบ
๎.๐ การพิมพล์ ายนๅวิ มอื ผຌูตอຌ งหาพอไื ตรวจสอบประวัตอิ าชญากรรม
จดั ฿หมຌ ีการดานินการพิมพ์ลายนๅิวมอื ผຌูตอຌ งหาละบันทึกรายละอียดตามบบ บันทึก
คาสั่งของพนักงานสอบสวนคดีพิเศษเก่ียวกับการพิมพ์ลายน้ิวมือของผูຌตຌองหา ละนาบบพมิ พ์
ลายนิๅวมือสงกองทคนลยีละศูนยข์ ຌอมูลการตรวจสอบ พไือตรวจสอบประวัติการกระทาความผิด
กับกองทะบยี นประวัติอาชญากร สานกั งานตารวจหงชาติตอ เป
หากผตຌู อຌ งหาปฏิสธการพิมพ์ลายนๅิวมือดยเมมีหตุหรือขຌอกຌตัวอันสมควร฿หຌพนักงาน
สอบสวนคดีพิศษจดั ทาบันทึกคา฿หຌการปฎิ สธการพิมพ์ลายนวิๅ มอื ของผูຌตຌองหาตามบบ บันทกึ คาสัง่ ของ
พนักงานสอบสวนคดีพิเศษเก่ียวกับการพิมพ์ลายนิ้วมือของผຌูตຌองหา ละสงรอืไ ง฿หຌกองกฎหมาย
พืไอดานินการรຌองทกุ ข์กลา วทษตอพนักงานสอบสวนทຌองทีไ พืไอดานินคด฿ี นความผิดฐานฝา่ ฝืนคาสไัง
ของจຌาพนักงานดยเมมีหตุหรอื ขอຌ กຌตวั อันสมควร ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๏๒๔ ตอ เป ทๅังนๅี
ปน็ เปตามหนังสือกองกฎหมาย ทีไ ยธ ์๔์๎/ว๓์์ ลงวันทไี ๓ ตลุ าคม ๎๑๒๏ รืไอง นวทางปฏิบัตขิ อง
พนักงานสอบสวนคดพี ิ ศษกยีไ วกบั การพิมพ์ลายนิๅวมือผูຌตอຌ งหา
คูมอื หรือนวทางการปฏิบตั ิงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
๒๑
กระบวนงานที่ ๒.๑๓
การดาเนนิ การเกยี่ วกับสง่ิ ของสว่ นตัวของผຌูตຌองหา
๑. หลกั เกณฑ์/เง่อื นไข
คาสไังกรมสอบสวนคดีพิศษ ทไี ๏ํ์/๎๑๒๐ ลงวันทไี ํ๓ มีนาคม ๎๑๒๐ รืไอง นวทาง
การปฏบิ ัติการควบคุมผตูຌ ຌองหาคดีพิศษ
๒. ขั้นตอนการปฏิบัติงาน
การดานินการกยไี วกับสงไิ ของสวนตัวของผຌตู อຌ งหา ประกอบดຌวยขันๅ ตอนการปฏบิ ตั ิงาน ดังนีๅ
๎.ํ การตรวจสอบสไงิ ของสวนตัว
๎.ํ.ํ มอืไ พนักงานสอบสวนคดีพิศษ จຌาหนาຌ ทคีไ ดีพิ ศษ หรอื จຌาพนกั งานฝา่ ยปกครอง
หรือตารวจจับกุมตัวผูຌตຌองหา฿นคดีพิศษมาสงยัง สวนควบคุมละรักษาของกลาง ฿หຌจຌาหนຌาทีไ
ทีไผปูຌ ฏบิ ตั หิ นาຌ ทไี กียไ วกับการควบคมุ ผูຌตอຌ งหา฿นขณะนัๅน ตรวจสอบวา ผຌูตอຌ งหามสี ิไงของสวนตัวอะเรบຌาง
๎.ํ.๎ ฿หຌจຌาหนຌาทีไผຌูปฏิบัติหนຌาทีไกีไยวกับการควบคุมผูຌตຌองหา฿น ขณะนัๅน บันทึก
รายละอียดลง฿น สมดุ บญั ชสี ่ิงของสว่ นตัวของผูຌตอຌ งหากอ่ นเขาຌ หຌองควบคมุ
๎.ํ.๏ ฿หຌบันทึกภาพถายหรือรายละอียด฿หຌมีความชัดจนพียง พอทไีจะเมกอ฿หຌกิด
ขຌอตຌยงຌ ของทรพั ย์สินซไงึ ปน็ สไิงของสว นตัว
๎.ํ.๐ ฿หຌสอบถามผูຌตຌองหาวา ประสงค์จะ฿หຌจຌาหนຌาทีไกใบรักษาสิไงของสวนตัวเว฿ຌ หຌ
หรอื เม
๎.ํ.๑ หากผูຌตຌองหาเมยินยอม ฿หຌชีๅจงกับผูຌตຌองหา฿หຌทราบถึงประยชน์ของการ฿หຌ
จຌาหนาຌ ทไีกใบรักษาสิงไ ของสว นตวั เวอຌ กี ครัๅง
๎.ํ.๒ หากผตຌู ຌองหายังยืนยันเมย ินยอม฿หຌจຌาหนาຌ ทไีกใบรักษาสไิงของสว นตัวเวຌทน กใ฿หຌ
บนั ทกึ เวຌตอทຌายรายละอียดของ สมุดบญั ชสี งไิ ของสวนตัวของผຌูตอຌ งหากอนขຌาหຌองควบคุม พรอຌ มลงชไือ
จาຌ หนຌาทเไี วຌ ป็นหลักฐานละ฿หผຌ ຌูตຌองหาลงชอไื เวຌปน็ หลกั ฐานดวຌ ย
๎.ํ.๓ หากสไงิ ของสว นตวั ของผຌตู ຌองหาป็นสไิงของทีเไ มอนุญาต฿หຌผຌูตอຌ งหากใบรักษาเวຌอง
ละผูຌตຌองหายืนยันเมยินยอม฿หຌจຌาหนຌาทีไ กใบรักษาสงไิ ของสวนตวั เวຌ ทน ฿หຌติดตอ ญาติมารบั สิงไ ของสวนตัว
ของผຌูตຌองหานัๅนเปกใบรักษา ดย฿หຌบันทึกเวຌตอทຌายรายละอียดของ สมุดบัญชีสไิงของสว นตัวของ
ผຌูตຌองหากอนขຌาหຌองควบคุม พรຌอมลงชไือจาຌ หนาຌ ทไีผตຌู ຌองหา ละญาตทิ มไี ารับสไิงของสว นตัวของผຌูตอຌ งหา
เวຌ ป็นหลกั ฐานดຌวย
๎.๎ การกใบรักษาสไงิ ของสว นตวั ของผຌตู ຌองหา
๎.๎.ํ มไือผูตຌ ຌองหายนิ ยอม฿หຌจาຌ หนຌาทีไกใบรักษาสไิงของสว นตัวของผูตຌ ຌองหา ฿หຌจຌาหนาຌ ทีไ
บนั ทึกเวตຌ อ ทาຌ ยรายละอียดของ สมดุ บัญชีสงไิ ของสว นตวั ของผูຌตຌองหากอ นขาຌ หຌองควบคุม พรຌอมลงชไือ
เวຌ ปน็ หลกั ฐานละ฿หผຌ ตຌู อຌ งหาลงชอไื เวຌ ป็นหลักฐานดวຌ ย
คูม อื หรือนวทางการปฏิบัตงิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิศษ มษายน ๎๑๒๑
๒๒
๎.๎.๎ ขຌอความทลไี ง฿นสมดุ บัญชีสิงไ ของสว นตวั ของผตูຌ อຌ งหากอนขຌาหຌองควบคมุ ตຌองระบุ
฿หຌชดั จนถงึ สไงิ ของสว นตัว มีตาหนิรูปพรรณอยางเร ซไึงตอຌ งเมกอ฿หຌกดิ ขຌอตຌ ยงຌ ของทรัพย์สนิ ทไี ป็นสงไิ ของ
สวนตัว ละ฿หຌลงชอไื ผูตຌ อຌ งหาผูฝຌ าก ละจຌาหนຌาทผีไ ูຌรับฝากเวຌอยางชดั จຌง
๎.๎.๏ ฿หผຌ ตຌู ຌองหาจงຌ ความประสงค์วา หากผตຌู อຌ งหาเมสามารถรับสิไงของสวนตัวคืน เดຌ
เมว าดຌวยหตุ฿ด จะ฿หຌจຌาหนຌาทไตี ดิ ตอ บุคคล฿ดป็นผຌูรบั ทนละ฿หຌระบุรายละอียดทไีสามารถติดตอเดຌ
๎.๎.๐ สาหรับสงไิ ของสวนตัวทีไหในวา หากกบใ รกั ษาเวຌนานอาจกอ฿หຌกิดความสียหาย
฿หขຌ อความยินยอมจากผูຌตຌองหากอนวา จะ฿หຌจดั การอยาง฿ดละมไือผูຌตอຌ งหาประสงค์฿หຌจดั การอยา ง฿ด
฿หຌดานนิ การเปตามความประสงค์ ละ฿หຌบนั ทึกเวຌปน็ หลักฐาน
๎.๎.๑ สาหรบั สไิงของสว นตัวทไีมีมลู คา สูง ชน สรอຌ ยคอทองคา หวนพชร งนิ สดตๅังต
ํ์,์์์ บาท ขนึๅ เป หรอื สงิไ ของอนืไ ฿ดทไีมองหนใ ดยสภาพวา จะมรี าคาสงู ฿หຌ ผูຌอานวยการสวนควบคุม
ละรักษาของกลาง หรอื ผูเຌ ดรຌ ับมอบหมาย ปน็ ผูຌ กใบรักษา
๎.๏ การสงคนื สิงไ ของสว นตวั ของผຌูตຌองหา
๎.๏.ํ มไือผูຌตຌองหาเดຌพຌนจากการถูกควบคุมดย สวนควบคุมละรักษาของกลาง
฿หຌจาຌ หนຌาทไีผูຌปฏิบัตหิ นຌาทีไกีไยวกับการควบคุมผຌูตอຌ งหา฿นขณะนัๅน สง มอบสไิงของสวนตัวของผຌูตຌองหา
คนื ฿หຌกับผูຌตຌองหา พรຌอมลงชอืไ จาຌ หนาຌ ทไเี วຌปน็ หลกั ฐานละ฿หຌผูຌตຌองหาลงชืไอเวຌปน็ หลกั ฐานดຌวย ิการคนื
สไงิ ของควร฿หมຌ พี ยานฝา่ ยผຌตู อຌ งหารว มลงชอไื ปน็ พยานรวมอยูดวຌ ย หากเมม ีพยาน฿หบຌ ันทกึ ภาพการสงมอบ
เวຌ ปน็ หลักฐานี
๎.๏.๎ กรณีผຌตู อຌ งหาเมย นิ ยอมรับสิไงของสวนตวั คนื หรือเมสามารถรบั คืนเดຌ ฿หຌ จาຌ หนຌาทไี
รายงานหต฿ุ หຌผูบຌ ังคบั บญั ชาทราบจนถงึ ผຌูอานวยการกอง
๎.๐ การตรวจสอบของผบูຌ ังคบั บญั ชา
๎.๐.ํ ฿หสຌ ว นควบคุมละรักษาของกลางจัด฿หຌมี สมดุ บัญชสี ไิงของสวนตัวของผูຌตຌองหา
กอ นขาຌ หอຌ งควบคุม ละ฿หຌขยี นหนาຌ สมุดวา บญั ชสี ิไงของสว นตัวของผูຌตຌองหา ฿หຌรียงลาดบั ฿นสมุด
บญั ชีของสวนตวั ของผตูຌ อຌ งหา ป็นรายปี มไือสิๅนปี฿หม฿ หຌขๅึนลาดับ฿หม
๎.๐.๎ ฿หຌผຌอู านวยการสว นควบคุมละรักษาของกลางป็นผຌูตรวจตราสมุดบญั ชีสิไงของ
สว นตวั ของผตຌู อຌ งหา เมนຌอยกวา ดือนละ ํ ครังๅ วาเดຌมีการจดบญั ชขี องสวนตวั ของผูตຌ ຌองหา ตรงกบั สไงิ ของ
หรอื เม หากเมต รงกสใ งไั การ฿หຌกຌเข฿หຌถกู ตอຌ ง
๎.๐.๏ ฿หຌผຌูอานวยการสวนควบคุมละรักษาของกลางป็นผຌูตรว จสอบทุกสัปดา ห์
วามีสไิงของสวนตัวผຌูของตอຌ งหาตกคาຌ งอย฿ู นความครอบครองของจาຌ หนຌาทไีดยยังเมมกี ารสงคืนหรือเม
ละหากตกคຌาง฿หຌดานนิ การดยรวใ
๎.๐.๐ หากผูຌตຌองหามีสไิงของสวนตัวราคาสูงหรือมูลคาสูงมากกวาปกติทัไวเป฿หຌผຌูอานวยการ
สวนควบคุมละรักษาของกลาง รายงานหตุละสนอขຌอสังไ การจนถงึ อธิบดีกรมสอบสวน คดีพิศษ
หรือผຌูทีไเดຌรับมอบหมายทันที
คูม อื หรอื นวทางการปฏบิ ัติงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๒๓
กระบวนงานที่ ๒.๑๐
การขอประกันตัวละการปล่อยชัว่ คราวผຌูตอຌ งหา
๑. หลกั เกณฑ์/เง่ือนไข
ํ.ํ ประมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณาความอาญา
ํ.๎ ขຌอบงั คบั ของประธานศาลฎีกา วาดวຌ ยหลักกณฑ์ วธิ กี ารละงืไอนเขกไียวกับการรียกประกัน
หรือหลักประกนั ฿นการปลอยชัไวคราวผตูຌ ຌองหาหรอื จาลย฿นคดีอาญา พ.ศ. ๎๑๐๔
ํ.๏ กฎกระทรวงกาหนดหลักกณฑ์ วธิ กี ารละงไือนเขกไียวกับการรียกประกันหรือหลักประกัน
฿นการปลอยชไัวคราวผูຌตอຌ งหา฿นชันๅ สอบสวน พ.ศ. ๎๑๐๙
ํ.๐ ระบยี บกรมสอบสวนคดีพิศษ วา ดຌวยการปฏบิ ัติกรณีคนตางดຌาวป็นผตຌู ຌองหาหรือผูຌสียหาย
฿นคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๑๙
ํ.๑ คาสไงั กรมสอบสวนคดีพิศษ ทไี ํ๎๎๏/๎๑๑๓ ลงวนั ทไี ๐ ธนั วาคม ๎๑๑๓ รืไอง มอบอานาจ
การปลอ ยชไัวคราว
ํ.๒ หนังสอื วยี นกองกฎหมาย ทีไ ยธ ์๔์๎/ว์๒์ ลงวันทไี ๏์ กันยายน ๎๑๒๐ รอไื ง นวทางปฏิบัติ
กรณีผิดสญั ญาประกนั ตัวผຌูตอຌ งหา
๒. ขัน้ ตอนการปฏบิ ตั งิ าน
๎.ํ การดานนิ การกยีไ วกบั การขอประกันผຌูตอຌ งหา
การประกนั ตัวดยมีประกนั หรือมปี ระกันละหลักประกัน ละการปลอยชไวั คราวผูຌตอຌ งหา
ประกอบดวຌ ยขันๅ ตอนการปฏิบัตงิ าน ดงั นๅี
๎.ํ.ํ ฿หຌผูຌตຌองหาหรือนายประกันขียนคารຌองขอประกันพืไอยืไนหลักทรัพยข์ อปลอ ย
ผตຌู อຌ งหาชัวไ คราว
๎.ํ.๎ พิมพ์ อกสารสัญญาประกนั วันกาหนดนัดสงตัวผຌูตຌองหา ละบนั ทึกสนอสัญ ญา
ประกัน ิอาจกาหนดงืไอนเข฿นสัญญาประกนั ี
๎.ํ.๏ ฿หผຌ ຌูตอຌ งหาละนายประกันลงชไอื รับทราบนัดสง ตวั ผตຌู อຌ งหา
๎.ํ.๐ ตรวจสอบความถูกตຌอง ความมีอยูจริง ความนาชอไื ถอื ของหลกั ทรัพย์ประกัน ตัว
ผูຌตอຌ งหา฿หຌครบถวຌ น
๎.ํ.๑ รับหลักทรัพย์ละออก฿บรบั หลักทรัพย์ชไวั คราว฿หຌ กนายประกนั
๎.ํ.๒ พนักงานสอบสวนคดีพิศษผຌูรับคารຌองตຌองดานินการดยรใว สนอบนั ทึกสัญญา
ประกนั ตอ ผูบຌ งั คับบัญชาพรຌอมความหใน ิผຌอู านวยการกองละรองอธบิ ดกี รมสอบสวนคดีพิศษี พรຌอม
อกสารคารຌองขอประกัน ละสัญญาประกนั ตามคาสงไั กรมสอบสวนคดีพิ ศษ ทีไ ํ๎๎๏/๎๑๑๓ ลงวันทไี
๐ ธันวาคม ๎๑๑๓ รอืไ ง มอบอานาจการปลอ ยชไวั คราว ดยอธิบดีกรมสอบสวนคดีพิ ศษเดຌมอบอานาจ
฿หรຌ องอธิบดีปฏิบตั ริ าชการทน ดังนๅี
ิํี พจิ ารณาอนุมตั ิคารຌองขอปลอยผูຌตอຌ งหาชไัวคราวดยมปี ระกนั หรือมปี ร ะกัน
ละหลกั ประกนั ทีไ สนอดยพนกั งานสอบสวนคดีพิ ศษ฿นหนวยงานทไีอยภู าย฿ตຌการกากับดู ล
ิ๎ี กรณีรองอธบิ ดอี นุมตั ิคารຌองขอปลอ ยผูຌตຌองหาชวไั คราวดยมีประกันหรอื หรือ
คมู ือหรอื นวทางการปฏบิ ตั ิงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๒๔
มี ปร ะกั น ละห ลักปร ะกั น ฿หຌ ร องอธิบดี ผຌูพิ จ า ร ณา อนุ มั ติ ป็น ผูຌมี อา น า จ จั ดทาสัญ ญ าปร ะกั น ผูຌตຌ องหา
ละรายงาน฿หຌอธิบดีทราบ
ิ๏ี กรณีรองอธิบดีหในควรเมอนมุ ัติ฿หปຌ ลอยผตຌู ຌองหาชไัวคราว ฿หຌสนอคารຌอง
พรຌอมความหนใ ตออธิบดี พไือพิจารณาสไงั การ
๎.ํ.๓ กรณผี บຌู งั คบั บญั ชาอนุญาต฿หปຌ ระกัน ฿หปຌ ลอ ยตัวผตูຌ ຌองหาเปชไัวคราว มอืไ เดสຌ อบ
คา฿หຌการ จຌงสิทธิ ละพิมพ์ลายนิๅวมือรียบรอຌ ยลຌว จัด฿หຌมีการลงชไือรับทราบ จัดทาบันทกึ นดั วนั
มารายงานตวั ตามกาหนดนดั ละปลอ ยตวั ผูຌตຌองหา
๎.ํ.๔ การดานินการกียไ วกบั การจดั กบใ หลักทรพั ย์ ชน ฉนดทดไี ิน หรืองินสด พนักงาน
สอบสวนคดีพิศษตอຌ งดานนิ การจดั กใบตามระบียบทกีไ ลุมคา฿ชຌจา ยคดีพิศษ (กงพ.ี กาหนด
ิํี กรณีหลักทรัพย์ป็นงินสด นาสงงินสดเปฝากยังกลุมคา฿ชຌจายคดีพิศษ
ิกงพ.ี มือไ เดรຌ ับ฿บสรจใ รับงินลຌว ฿หຌสง มอบ฿บสรจใ รบั งินดงั กลาว฿หนຌ ายประกัน
ิ๎ี กรณหี ลกั ทรัพย์ปน็ ฉนดทไีดนิ พนั ธบัตรรฐั บาล ฉลากออมสิน ฿หมຌ ีหนังสือ
ขออายดั เปยงั หนวยงาน
๎.ํ.๙ กรณีผูຌบงั คบั บัญชาเมอนุญาต฿หปຌ ระกันตัว฿หรຌ ีบจຌง฿หຌนายประกันทราบ ละนา
ผตຌู อຌ งหาขຌาหอຌ งควบคมุ พอไื ผัดฟ้องหรอื ฝากขังตอเป
๎.ํ.ํ์ นัด฿หຌนายประกันสงตัวผຌูตຌองหา฿นครัๅงตอ โ เป มไือนายประกันสงตัวผูຌตอຌ งหา
ตามกาหนดละการสอบสวนยงั เม สรจใ สิๅน
๎.ํ.ํํ มอไื เดຌสัไงปลอ ยชวัไ คราวผຌตู ຌองหาครบหกดือนนับตวนั รกทีไมีการปลอยชไัวคราว
ลຌว ตย ังมี หตุจาปน็ ทา฿หຌการสอบสวนยังเมสรใจสินๅ ละยังมีความจาป็นทีจไ ะตຌองควบคุมผูຌตຌองหา
เวຌตอเป ฿หຌนาผຌูตอຌ งหาเปยนไื คารอຌ งขอฝากขังผตูຌ ຌองหาตอ ศาล
๎.ํ.ํ๎ กรณีผูຌตຌองหาเมขอปลอ ยชไัวคราว ฿หຌดานินการนาตัวผูຌตຌองหาขຌาหຌองควบคุม
ละยืไนคารຌองขอผดั ฟอ้ งฝากขงั ตอเป
๎.๎ กรณผี ຌูตอຌ งหาปน็ ตนตา งดຌาว
การปลอ ยชัวไ คราวผຌูตຌองหาทีไป็นคนตา งดຌาว ฿หปຌ ฏิบตั ติ ามระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ
วา ดຌวยการปฏิบตั ิกรณีคนตา งดຌาวปน็ ผตຌู อຌ งหาหรือผูຌ สยี หาย฿นคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๑๙
ิํี กรณพี นักงานสอบสวนคีพิศษจะพิจารณาอนุญาต฿หຌปลอยชวไั คราว จะตຌองคานึงวา
ผูຌตຌองหาจะมีพฤติการณ์หลบหนี หรือเปยุงหยิงกับพยานหลักฐาน หรือเปกอหตุรຌายประการอืไน
หรอื จะปน็ อปุ สรรค หรอื กอ฿หຌกิดความสียหายตอ การสอบสวน ประกอบการ฿ชຌดุลยพินิจ฿นการปลอย
ชไวั คราวดวຌ ย ละการฝากขงั ผูตຌ ຌองหา฿หนຌ าหตุผลนปๅี รากฏ฿นคารอຌ งฝากขังพืไอ฿หຌศาล฿ชดຌ ุลยพินจิ ประกอบ
การพิจารณาปลอ ยชวไั คราวดวຌ ย ตามขอຌ ๔
ิ๎ี กรณีพนักงานสอบสวนคดีพิศษปลอยชไัวคราว ละระยะวลาการอนุญาต฿หอຌ ยู
฿นราชอาณาจักรของคนตา งดาຌ วยังเมสินๅ สดุ ลง ฿หกຌ าหนดงืไอนเข฿นการปลอยชไัวคราว฿นสัญญาปร ะกัน
หຌามมิใหຌเดินทาง ออกนอกราช อาณาจักร ดยผຌูตຌองหายินยอม สละสิทธ์ิในการเดินทาง ออ ก
นอกราชอาณาจักร ลຌวรบี จงຌ สานักงานตรวจคนขຌามืองทันที พอืไ ฿หຌพจิ าณาระงับการดินทางออก
นอกราชอาณาจักรตอ เป ตามขอຌ ๙
ิ๏ี กรณผี ตຌู ຌองหาตางดาຌ วถูกควบคุมหรือจาคุก฿นรอื นจา ฿หอຌ ายดั ตวั ตอรือนจาละสถานี
ตารวจทຌองทไีทไีรือนจาตๅังอยู มไือมีการปลอยตัวจากรือนจาเมวาจะรับการประกันตัวหรือพຌนทษ
คมู ือหรือนวทางการปฏิบัติงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
๒๙
฿หปຌ ระสานจຌาหนาຌ ทผีไ ຌูมีอานาจตามพระราชบญั ญัติคนขຌามือง พ.ศ. ๎๑๎๎ นาผตຌู ຌองหาสงสานักงาน
ตรวจคนขຌามืองพไอื ดานนิ การตามพระราชบญั ญัติคนขาຌ มือง พ.ศ. ๎๑๎๎ ตามขอຌ ํํ
๎.๏ การรยี กประกันหรอื หลักประกนั
การรยี กประกนั หรือหลักประกัน฿นการปลอยชัวไ คราวผຌูตຌองหาชๅันสอบสวน ฿หพຌ นกั งาน
สอบสวนกาหนดวงงินประกันตามหลักกณฑ์ วิธีการละงืไอนเข ทไีกาหนด฿นขຌอบังคับของประธาน
ศาลฎกี า วาดวຌ ยหลักกณฑ์ วธิ ีการละงืไอนเขกยไี วกบั การรียกประกันหรือหลักประกนั ฿นการปลอย
ชัไวคราวผຌูตຌองหาหรือจาลย฿นคดีอาญา พ.ศ. ๎๑๐๔ ซึไงออกตามความ฿น มาตรา ํํ์ วรรคสาม
หงประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ทัๅงนีๅหຌามมิ฿หຌพนักงานสอบสวนกาหนดวงงินประกัน
กินสาม฿นสขไี องวงงนิ ประกนั ทไีกาหนด฿นขอຌ บงั คับของประธานศาลฎกี าดังกลาว
๎.๐ กรณผี ิดสัญญาประกันผูຌตอຌ งหา
มอืไ มกี รณีผดิ สัญญาประกนั ผຌูตอຌ งหาละตຌองมกี ารบังคบั ตามสญั ญาประกนั ฿หຌปฏบิ ตั ิตาม
นวทางหนังสือวยี นกองกฎหมาย ทีไ ยธ ์๔์๎/ว์๒์ ลงวันทไี ๏์ กันยายน ๎๑๒๐ รไือง นวทางปฏิบัติ
กรณผี ิดสญั ญาประกันผຌูตຌองหา
คูมือหรือนวทางการปฏบิ ัตงิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๓์
กระบวนงานท่ี ๒.๑๑
การดาเนนิ การเกยี่ วกับการผดั ฟอ้ งหรือฝากขังผูຌตຌองหา
๑. หลกั เกณฑ/์ เงอ่ื นไข
ํ.ํ ประมวลกฎหมายวิธพี ิจารณาความอาญา
ํ.๎ พระราชบัญญัติจัดตัๅงศาลขวงละวิธีพิจารณาความอาญา฿นศาลขวง พ.ศ. ๎๐๙๙
ละทีไกเຌ ขพมไิ ตมิ
ํ.๏ พระราชบัญญัติศาลยาวชนละครอบครัวละวิธีพิจารณาคดียาวชนละครอบครวั
พ.ศ. ๎๑๑๏
ํ.๐ หนังสือวียนกองทคนลยีละศูนยข์ ຌอมูลการตรวจสอบ ทไี ยธ ์๔ํ๐/ว์์๓ ลงวนั ทีไ
๔ กมุ ภาพันธ์ ๎๑๒๐ รอไื ง นวทาง฿นการฝากขังผตຌู ຌองหา
๒. ขนั้ ตอนการปฏบิ ัตงิ าน
มไอื ผตຌู อຌ งหาทถีไ กู จบั กุมเมเดຌรับการปลอยชัไวคราว พนักงานสอบสวนคดีพิ ศษจะตอຌ งนาผูຌตอຌ งหา
เปศาลภาย฿น ๐๔ ชวัไ มง นับตผ ตຌู อຌ งหาเปถึงทีไทาการของพนกั งานสอบสวนคดพี ิศษ พอไื ยไืนคารຌองขอ
ผดั ฟอ้ งหรือฝากขงั ประกอบดวຌ ยขัๅนตอนการปฏิบัติงาน ดังนๅี
๎.ํ การผดั ฟอ้ งหรือฝากขงั ครัๅงทไี ํ
๎.ํ.ํ พมิ พค์ ารຌองขอผัดฟ้องหรือฝากขังครๅังทไี ํ ตามบบคารຌอง ประกอบดຌวยรายละอียด
- ขอຌ ิํี ผตຌู ຌองหา ผูຌจบั กมุ จบั กุมผูຌตຌองหามืไอวันทไี วลา สถานทีไ฿ด ของกลาง
ขณะจับกุม ผຌูตຌองหามาถึงทไีทาการของพนักงานสอบสวนคดีพิศษวันวลา฿ด ขຌอกลาวหา พฤติการณ์หงคดี
ชัๅนจับกุมละชัๅนสอบสวนผຌูตຌองหา฿หຌการรับสารภาพหรือปฏิสธขຌอกลาวหา หตุกิดทเีไ หนวันวลา฿ด
การกระทาของผຌตู ຌองหาป็นความผดิ ฐาน฿ดตามกฎหมายละมาตรา฿ด
ู ขຌอ ิ๎ี พนักงานสอบสวนคดีพิศษเดຌทาการสอบสวนละควบคุมตัวผຌูตຌองหา
จะครบกาหนดควบคมุ ๐๔ ชวไั มงวนั วลา฿ด หตขุ องการสอบสวนยงั เม สรใจสิๅน จะขอผัดฟอ้ งหรอื ฝากขัง
ระหวางการสอบสวน มีกาหนดกีวไ ัน นับตวนั ทีถไ งึ วันทีไ ทา ฿ด
ู ขอຌ ิ๏ี หากผตูຌ ຌองหายืไนประกนั ตวั พนักงานสอบสวนคดีพิศษขอคัดคาຌ นการประกัน
หรือเม พราะหต฿ุ ด
กรณกี ารนับระยะวลา฿นการผัดฟ้องหรือฝากขัง ฿หຌนบั วนั ทเีไ ปผดั ฟอ้ งหรือฝา กขัง
ป็นวันทีไ ํ จนครบกาหนดทไขี อผดั ฟอ้ งหรือฝากขงั
๎.ํ.๎ ฿หຌจดั ตรยี มอกสารทีไ กยไี วขຌองกบั การผดั ฟ้องหรือฝากขัง เดຌ ก คารຌองขอผดั ฟ้อง
หรอื ฝากขงั จานวน ๎ ชุด พรຌอมสานา฿หຌผูຌตอຌ งหาตามจานวนผูตຌ ຌองหา บนั ทึกจับกุม บนั ทกึ จงຌ สิทธิ บนั ทกึ
รบั มอบตัว บตั รประจาตัวประชาชน ทะบยี นราษฎร ละรูปถา ยของผตูຌ ຌองหา
๎.ํ.๏ พนักงานสอบสวนคดีพิศษหรือจຌาหนຌาทไีคดีพิศษผูຌทีไเดຌรับมอบหมายบิกตัว
ผูตຌ อຌ งหาจากหอຌ งควบคมุ ของสว นควบคมุ ละรักษาของกลาง
๎.ํ.๐ ควบคมุ ตวั ผຌตู อຌ งหาดินทางเปยงั ศาล
๎.ํ.๑ นาตวั ผูตຌ ຌองหาเปฝากควบคมุ เวทຌ ีหไ ຌองควบคุมของศาล
คูมือหรอื นวทางการปฏิบัติงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
๓ํ
๎.ํ.๒ พนกั งานสอบสวนคดีพิศษหรือจຌาหนาຌ ทไีคดีพิศษผຌูทไีเดຌรบั มอบหมายยไนื คารຌอง
ขอผัดฟอ้ งหรือฝากขังทีไ ผนกรับผัดฟอ้ งหรอื ฝากขงั ของศาล ตามระยะวลาทกไี าหนด
๎.ํ.๓ ขาຌ หຌองพิจารณาคารຌอง หรอื สถานทไีทไกี าหนด พืไอรอรยี กขຌารบั การเตสวนคารຌอง
๎.ํ.๔ ขาຌ รบั การเตสวน ถลงขຌอทใจจริงตอศาลประกอบคารຌองผัดฟ้องฝากขัง พรຌอม
ผຌตู อຌ งหาสดงหตผุ ลทยไี งั สอบสวนเม สรจใ ละมคี วามจาป็นตอຌ งขอผัดฟอ้ งหรอื ฝากขัง
๎.ํ.๙ ลงลายมือชไือรับทราบคาสไงั ศาล รับสานาคารอຌ งผัดฟ้องฝากขัง ละรับรองจานวนวัน
ทีศไ าลอนุญาต฿หผຌ ัดฟ้องหรือฝากขัง ลวຌ นาขาຌ รวมเวຌ฿นสานวนการสอบสวนละจัดทาบันทึกการควบคุม
ผຌตู อຌ งหา
๎.๎ การผัดฟอ้ งหรือฝากขงั ครงๅั ตอ เป
฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษพิจารณาหตุผลละความจาป็น฿นการขออานาจศาล
฿นการผัดฟอ้ งหรือฝากขังครัๅงตอเป ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาละพระราชบัญญัติ
จดั ตังๅ ศาลขวงละวิธพี จิ ารณาความอาญา฿นศาลขวง พ.ศ. ๎๐๙๙ ละทีไกຌเขพิไมติม
๎.๎.ํ พิมพค์ ารอຌ งขอผัดฟอ้ งหรือฝากขังครๅังทีไ ๎ ละครังๅ ตอเป ิดยเมต ຌองมพี ฤติการณ์
หง คดีี นบั ระยะวลาตอ จากวนั ทีไครบ฿นครังๅ กอ นเปอีก ๒ วัน หรือ ํ๎ วนั
๎.๎.๎ พนักงานสอบสวนคดีพิศษหรือจาຌ หนຌาทีไคดีพิศษผูຌทีไเดຌรับมอบหมายดินทาง
เปศาล฿นวนั ทไีครบกาหนด฿นคารอຌ งครๅังกอน หรอื หากครบ฿นวนั หยุดราชการ฿หຌดนิ ทางเป฿นวนั ทา การ
กอนถงึ วนั หยุดราชการ
๎.๎.๏ ยืไนคารຌองขอผัดฟ้องหรือฝากขัง ทไีผนกรับผัดฟ้องหรือฝากขังของศาลลงลายมือชอไื
฿นอกสารตามทไี จຌาหนຌาทไกี าหนด ขยี น฿บเตสวน฿นการผัดฟอ้ งครัๅงทีไ ๐ ละ ๑ หรือการฝากขงั ครังๅ ทีไ ๑, ๒
ละ ๓ หรือทศไี าลกาหนด
๎.๎.๐ ขาຌ หຌองพิจารณาคดหี รอื สถานทไีทีไกาหนด รอรยี กพไอื รับการเตส วนคารอຌ ง
๎.๎.๑ ขຌารับการเตสวน ถลงขຌอทใจจริงตอศาลประกอบคารຌองขอผัดฟ้องฝากขัง
สดงหตผุ ลทไียังสอบสวนเม สรใจละมีความจาปน็ ตอຌ งขอผัดฟ้องหรอื ฝากขัง
๎.๎.๒ รอฟงั คาสงัไ ศาลลงลายมอื ชไือรับทราบคาสงัไ ศาลรับสานาคารอຌ งฝากขัง ละรับรอง
จานวนวนั ทีศไ าลอนุญาต฿หຌผดั ฟ้องหรือฝากขงั ละลงบนั ทึกการควบคุมผูຌตอຌ งหา
๎.๏ การผดั ฟอ้ งศาลยาวชน
๎.๏.ํ พนักงานสอบสวนคดีพิศษหรือจຌาหนຌาทีไคดีพิศษผຌูทไีเดຌรับมอบหมายตรียม
คารຌองตรวจสอบการจับ พรอຌ มอกสารทไีกไยี วขຌอง เดຌก บันทึกจับกมุ สานาหมายจับ ภาพถาย สานาบตั ร
ประจาตัวประชาชน ละทะบยี นราษฎร
๎.๏.๎ นาตวั ผຌตู อຌ งหาเปศาลยาวชนละครอบครวั ทีอไ ยู฿ นขตอานาจ หรือสังไ ฿หຌผูปຌ กครอง
นาตวั มาศาล
๎.๏.๏ ยไนื คารอຌ งตรวจสอบการจับ
๎.๏.๐ ขຌาหຌองพิจารณาหรือสถานทไรี ับการเตสวน รับฟงั คาสไังศาล
๎.๏.๑ รับตวั ผตูຌ อຌ งหากลบั
๎.๏.๒ นาตวั ผຌูตຌองหาสง สถานพินิจละคมุຌ ครองดใกละยาวชน ภาย฿น ๎๐ ชไวั มง
๎.๏.๓ ตรยี มอกสารคารຌองขอผัดฟอ้ งครังๅ ทีไ ํ ผຌตู อຌ งหาตอ ศาลยาวชนละครอบครัวกลาง
คูมือหรอื นวทางการปฏิบตั งิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิศษ มษายน ๎๑๒๑
๓๎
๎.๏.๔ ยนไื คารຌองขอผัดฟอ้ งผูตຌ ຌองหาครังๅ ทไี ํ ตอ ศาลยาวชนละครอบครัว เปอีก ํ๑ วัน
ิเมกิน ๐ ครๅังี มืไอครบกาหนด ๏์ วัน นบั ตวันจับกมุ ดยยืไนตอ ผนกรบั ผดั ฟอ้ ง
๎.๏.๙ ขาຌ หอຌ งพจิ ารณาหรอื สถานทไรี ับการเตส วน รบั ฟงั คาสงไั ศาล
๎.๏.ํ์ รบั สานาคารຌอง
๎.๏.ํํ ยไนื คารอຌ งขอผัดฟ้องครัๅงตอเป มอไื ครบกาหนด ํ๑ วัน
๎.๐ การยไืนคารຌองฝากขังผูຌตຌองหาครัๅงทไี ํ ฿นครงการฝากขังทางเกลผานจอภาพ ิVideo
Conferenceี
สานักงานศาลอาญ าเดຌกา หน ด฿หຌพนักงา นสอบสวน ทุกทຌองทีไละกร มสอบสวน คดีพิ ศ ษ
ดานินการยืไนคารຌองฝากขังผຌูตຌองหาครๅังทีไ ํ ฿น ครงการฝากขังทางไกลผ่านจอภาพ ิVideo
Conferenceี ดยการยไนื อกสารผานระบบออนเลน์ ประกอบดวຌ ยขัๅนตอนการปฏิบตั งิ าน ดงั นีๅ
๎.๐.ํ พนกั งานสอบสวนคดีพิศษจดั ทาคารຌองฝากขังครๅังทีไ แ ละอกสารประกอบคารอຌ ง
ฝากขังทีไ คยสง฿หຌศาล฿หคຌ รบถวຌ น ถูกตຌอง ฿นรปู บบไฟล์ PDF จานวน แ ชดุ ตอ แ คารอຌ ง สง ฿หຌ จาຌ หนຌาทีศไ าล
ตรวจสอบลว งหนาຌ ฿นเลน์ "Crime ย่ืนคารຌองช่อง ๆ" หรอื ทาง Email : [email protected]
๎.๐.๎ จຌาหนຌาทศีไ าลตรวจคารຌองฝากขงั ครัๅงทีไ ํ ละอกสารประกอบคารอຌ ง หากคารຌอง
ถูกตຌอง จຌาหนຌาทีไศาลจะสกนคารอຌ งฝากขงั ป็น PDF เฟล์สง฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษ฿หลຌ งนาม
ิผรຌู อຌ ง ผຌูตอຌ งหา หรือพยานี หากคารຌองเมถ ูกตຌอง จຌาหนาຌ ทีศไ าลจะสง มา฿หຌพนักงานสอบสวนคดี พิศษ
ลงนามกากับทีไกเຌ ข ละลงนาม฿นคารอຌ ง ลຌวสงกลบั เป฿หຌ จຌาหนาຌ ทไศี าล
๎.๐.๏ จຌาหนาຌ ทไีศาลจะปริๅนคารຌองฝากขังครๅังทไี ํ ดยลงวลาละออกลขทีไคารຌองฝากขัง
ครงๅั ทไี ํ ละสง กลบั เปยงั พนกั งานสอบสวนคดพี ิศษ พนักงานสอบสวนคดพี ิศษบันทึกเฟล์คารอຌ งฝากขัง
ครังๅ ทีไ ํ ละปรๅนิ อกสารประกอบ
๎.๐.๐ จຌาหนຌาทไีงานฝากขังจຌงกาหนดวลาศาลสอบผูຌตຌองหาทางเกลผานจอภาพ
฿หຌพนกั งานสอบสวนคดพี ิศษรอรียกพือไ ขຌาระบบ Video Conference
๎.๐.๑ ทาการชืไอมยงร ะบบฝากขัง กับงานฝากขังทา งเกลผา นจ อภา พ Video
Conference ผานวใบเซต์ http://cvcs.coj.go.th รหัสการประชุม ิMeeting ID : ็็5เ่โๆ่้
พิมพ์ร หัสผา น ิ Passcode) : ใ เ เ เ เ โ ขຌา สูกา ร ปร ะ ชุ ม ดย ค ลิก ทีไ Join Meeting
ดยกองทคนลยีละศูนย์ขຌอมูลการตรวจสอบป็นผูຌดูลอุปกรณ์ ละตๅังคาครืไองทีไ฿ชຌ฿นการ ฝากขงั
ทางเกลผานจอภาพกบั ศาล จากนนๅั รอศาลรยี กจึงปดຂ กลຌองละเมครฟน ดยจะตอຌ งปรากฏทงัๅ พนักงาน
สอบสวนคดพี ิศษละผຌตู ຌองหาพรอຌ มกัน฿นขณะทีไศาลพิจารณา
๎.๐.๒ ศาลอา นคารຌองฝากขงั ละสอบถามผຌูตอຌ งหาละทาการเตสวนพยานหลกั ฐาน ผาน
ระบบฝากขังทางเกลผานจอภาพ
ู กรณผี ูຌตຌองหาเมค ัดคຌานการฝากขงั ศาลจะมีคาสงัไ อนญุ าต฿หຌฝากขังหรอื หลงั จาก
ทีไศาลมีคาสไงั อนุญาตฝากขังลวຌ ผูຌตอຌ งหายไนื ประกันตัวตศาลยกคารຌอง ฿หพຌ นกั งานสอบสวนคดีพิศษ
ควบคมุ ตวั ผຌูตอຌ งหาเวຌถึงวลา ํ๒.๏์ น. ละตຌองนาคาสัไงศาลพรຌอมอกสารละควบคุมตัวผຌูตຌองหา สง
รือนจาทีไศาลออกหมายขังกอ นวลา ํ๔.์์ น. พรຌอมอกสารหนຌาคารอຌ งฝากขงั ครๅงั ทีไ ํ บันทึกการจับกมุ
ละอกสารประกอบ สานาภาพถายผูຌตຌองหา บบพิมพ์ลายนิๅวมือละสานาบัตรประจาตัวประชา ชน
ผตຌู อຌ งหา
คูมือหรอื นวทางการปฏบิ ตั งิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๓๏
ู กรณีผูຌตຌองหาคัดคຌานการฝากขัง ศาลจะรียกเตสวนพนักงานสอบสวนคดีพิ ศษ
ละหากศาลยกคารอຌ งขอฝากขงั หรือหลงั จากศาลอนุญาต฿หฝຌ ากขังลวຌ ผตຌู ຌองหายืนไ ประกันตวั ละศาลมคี าสงัไ
อนุญาต฿หຌประกันตัว ฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษปลอยตัวผຌูตຌองหา ณ ทไีทาการของพนักงานสอบสวน
คดพี ิศษพรຌอมมอบสานาคารຌองขอฝากขัง฿หຌกผูຌตอຌ งหา จานวน ํ ฉบบั
๎.๐.๓ ทาอกสารบนั ทึกการฝากขงั ทางเกลผานจอภาพ Video Conference ละคาสไัง
ศาล ละมหี นงั สือสง ตัวผຌตู อຌ งหาเปรอื นจา
การฝากขังผตຌู ຌองหาครังๅ ทไี ํ ฿นครงการฝากขังทางเกลผานจอภาพ พนักงานสอบสวน
คดีพิ ศษจะตຌองดานนิ การภาย฿น ๐๔ ชไวั มง นับตผ ตຌู อຌ งหาเปถงึ ททีไ าการของพนกั งานสอบสวนคดีพิศษ
ละกองปฏิบัติการ พิศษเดຌจัดหຌองละอุปกร ณ์สา หรับการฝากขังทางเกลผานจอภาพ ิVideo
Conference) ฿หพຌ รຌอมสาหรบั การ฿ชຌงานลวຌ ทีไชนๅั ๒ อาคารกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ
๓. นวทางการพัฒนางาน
สาหรับการฝากขงั ผຌูตอຌ งหาครัๅงทไี ๎ ป็นตຌนเป ซไึงยัง฿ชຌระบบยืไนคารอຌ งฝากขังตอศาลดยตรง
หมือนดิมควรนาระบบการฝากขังทางเกลผานจอภาพ ิVideo Conference) มา฿ชຌดຌวยพืไอป็น
การลดขๅนั ตอน฿นการตຌองเปตดิ ตอทีศไ าลละลดความออดั ของผຌทู ีไ ขาຌ เปตดิ ตอทศีไ าล
คมู ือหรือนวทางการปฏิบัตงิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
๓๐
ผนผังขั้นตอนกระบวนงานการยื่นคารอຌ งฝากขงั ครั้งท่ี ๑
ในครงการฝากขงั ทางไกลผา่ นจอภาพ ิVideo Conferenceี
พนักงานสอบสวนคดพี ิศษ
จดั ทาคารຌองฝากขังครงัๅ ทไี แ ละอกสารประกอบคารຌอง
฿นรปู บบ ไฟล์ Wordุ PDF หรอื JPG
สงคารຌองฝากขัง อกสาร
ประกอบ เปทีไงานฝากขัง
ทางเลน์ ฮ Crime ยนืไ คารຌองชอง ๆฮ หรือทาง Email:[email protected]
จาຌ หนຌาทศไี าลตรวจคารຌองฝากขงั ครงัๅ ทไี ํ
ละอกสารประกอบ
คารอຌ งฝากขงั ถูกตอຌ ง คารຌองฝากขังกຌเขตกตมิ
จຌาหนຌาทไศี าลสกนคารอຌ งปน็ เฟล์ PDF จຌาหนาຌ ทีไศาลสกนคารอຌ งป็น เฟล์ PDF
พนกั งานสอบสวนคดีพิ ศษ พนักงานสอบสวนคดีพิ ศษ
ลงนามกากบั ทีไ กเຌ ข
ลงนาม฿นคารຌอง ิผตูຌ ຌองหาุ ผตูຌ ຌองหาุ สกั ขพี ยานี
ละสงกลับ งานฝากขงั
ทางเลน์ ฮ Crime ยืนไ คารอຌ งชอง ๆฮ หรือทาง Email:[email protected]
จຌาหนຌาทไีปรๅนิ คารอຌ งคารอຌ งฝากขงั ครๅังทไี ํ ดยลงวลาละออก มษายน ๎๑๒๑
ลขคารอຌ ง สกนปน็ เฟล์ PDF กลบั เปยงั พนกั งานสอบสวน
คมู ือหรือนวทางการปฏิบัติงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิศษ
๓๑
จาຌ หนาຌ ทปไี รนิๅ คารอຌ งคารຌองฝากขังครัๅงทีไ ํ ดยลงวลาละออก
ลขคารຌอง สกนปน็ เฟล์ PDF กลับเปยงั พนกั งานสอบสวน
ทางเลน์ ฮ Crime ยืนไ คารอຌ งชอง ๆฮ หรือทาง Email : [email protected]
พนักงานสอบสวนคดีพิศษ บันทึกเฟลค์ ารຌองฝากขังครงๅั ทไี ํ
ละปรินๅ ท์ อกสารประกอบ
จຌาหนาຌ ทไีงานฝากขังจຌงกาหนดวลาศาลสอบผຌูตอຌ งหาทางเกล
ผา นจอภาพ ฿หຌพนกั งานสอบสวนคดีพิ ศษรอรยี กพืไอขาຌ ระบบ
Video Conference
ทาการชไอื มยงระบบฝากขงั กับงานฝากขังทางเกลผานจอภาพ
ศาลอานคารอຌ งฝากขงั ละสอบถามผูตຌ ຌองหา
ผตຌู อຌ งหาเมค ัดคຌานการฝากขัง ผຌตู ຌองหาคัดคຌานกำรฝำกขัง
ศาลมคี าสไังอนุญาตฝากขงั
ศาลรยี กเตสวน
พนกั งานสอบสวน
กำรฝำกขงั
ศาลมคี าสังไ อนุญาตฝากขงั ศาลยกคารຌองฝากขงั
ปลอ ยตัวผตຌู ຌองหาทีไ
กรมสอบสวนคดีพิ ศษ
คูมือหรอื นวทางการปฏิบัติงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๓๒
การควบคมุ ตัวผຌูตຌองหาหลงั จากทีศ่ าลมีคาสัง่ อนุญาตใหຌฝากขงั ลวຌ
จຌาหนาຌ ทไศี าลจຌงคาสงไั ศาล
กรณีผตูຌ อຌ งหายื่นประกันตัว กรณีผຌตู ຌองหาไม่ยื่นประกนั ตัว/ศาลมคี าสง่ั อนญุ าตฝากขัง
ศาลมีคาสไงั อนญุ าต ศาลยกคารຌอง พนักงานสอบสวนควบคุม
ตัวผูຌตຌองหา จนถงึ วลา ํ๒.๏์ น.
ปลอยตัวผูตຌ อຌ งหาทไี
กรมสอบสวนคดีพิ ศษ กรมสอบสวนคดีพิ ศษ
มอบสานาคารຌองฝากขัง ควบคมุ ตวั ผูตຌ อຌ งหาเปยังรอื นจา
กผตຌู ຌองหา ํ ฉบบั ทีไศาลออกหมายขงั
กอนวลา ํ๔.๏์ น.
พรอຌ มอกสาร
ํ. หนาຌ คารอຌ งฝากขงั ครงๅั ทไี ํ จานวน ํ ฉบบั
๎. บันทกึ การจบั กุมละอกสารประกอบ
๏. สานาภาพถา ยผตูຌ อຌ งหา
๐. บบพมิ พ์ลายนวิๅ มือผตຌู อຌ งหา
๑. สานาบัตรประจาตัวประชาชนของผตຌู ຌองหา
๒. บบคัดกรอง COVID – ํ๙ ของศาลอาญา
คมู อื หรือนวทางการปฏิบตั งิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิศษ มษายน ๎๑๒๑
๓๓
กระบวนงานที่ ๒.๑๒
การนาเทคนลยีดจิ ิทลั หรอื นวัตกรรมต่าง โ มาใชຌในการสบื สวนสอบสวน
๑. หลกั เกณฑ์/เง่อื นไข
ํ.ํ กรณี บกิ ยมื อุปกรณ์พิศษออกเป฿ชຌนอกสถานทตีไ ຌองเดຌรบั อนุมัติจากอธิบดีกรมสอบสวน
คดพี ิศษ
ํ.๎ กรณีตຌองการ฿ชຌบริการติดตัๅงอุปกรณ์พิศษตຌองขออนุมัติ฿หຌจຌาหนຌาทไีติดตๅังออกปฏิบัติงาน
฿นพืนๅ ทีไป้าหมาย
๒. ข้ันตอนการปฏิบตั งิ าน
กระบวนการนาทคนลยดี จิ ิทัล หรอื นวัตกรรมตางโ มา฿ชຌ฿นการสบื สวนสอบสวน ประกอบดຌวย
ขๅันตอนการปฏิบตั ิงาน ดงั นๅี
๎.ํ กาหนดความตຌองการอุปกรณ์ ดย฿นขัๅนตอนการวางผนการสืบสวนสอบสวน กรณที ไี
ผูຌปฏิบัติงานคดี เมทราบวา ตຌอง฿ชຌอุปกรณอ์ ะเร฿นการปฏบิ ัติงาน สามารถมาขอรบั บริการ฿หคຌ าปรึกษา
นะนาดาຌ นทคนลยีจากสวนวิจัยละพัฒนาอปุ กรณ์พิศษ กองทคนลยีละศนู ย์ขຌอมูลการตรวจสอบ
กอ นเดຌซึไงมีขนัๅ ตอน ดงั นๅี
ิํี จຌงความตอຌ งการรับคาปรึกษานะนาดຌานทคนลยี ดยสามารถจຌงเดຌ ดยทาป็น
หนังสอื หรอื กรอกบบฟอร์ม หรอื ประสานทางวาจา
ิ๎) รับคารอຌ งขอคาปรึกษานะนาดຌานทคนลยี
ิ๏) ฿หຌคาปรกึ ษานะนาดาຌ นทคนลยี
๎.๎ กรณีทีไผูຌปฏิบัติงานคดีทราบลวຌ วาตຌอง฿ชຌอุปกรณ์อะเร฿นการปฏิบัติงาน จะมีประดใน
พจิ ารณา คอื ตຌองการ฿ชຌบริการติดตัๅงอปุ กรณ์พิศษหรือเม หากตอຌ งการจะมีขๅนั ตอน ดังนๅี
ิํี จงຌ ความตຌองการ฿ชຌงานอปุ กรณ์พิ ศษพรอຌ มจาຌ หนาຌ ทตไี ดิ ตัๅง
ิ๎ี ขออนุมตั ิ฿หຌจຌาหนຌาทีไตดิ ตังๅ ออกปฏิบตั ิงาน฿นพๅืนทีไป้าหมาย
ิ๏) ติดตังๅ อุปกรณ์พิศษ
ิ๐) กบใ คนื อุปกรณ์พิศษ
๎.๏ หากเมตอຌ งการ฿ชຌบริการติดตงๅั อุปกรณ์พิศษ ละปน็ อุปกรณ์พิศษทไอี ยูกับผูຌปฏบิ ัติงาน
อยู ลวຌ ิเมต ຌองบิกยมื ี จะขຌาสูขๅนั ตอนการ฿ชຌงาน ตห ากปน็ อุปกรณ์พิ ศษทไีกใบรักษาอยูทีไสว นวิจัยละ
พฒั นาอุปกรณ์พิ ศษ จะขຌาสูข นัๅ ตอนการบิกยมื อุปกรณพ์ ิศษซึไงมขี ัๅนตอน ดงั นีๅ
ิํ) จงຌ ความตຌองการ฿ชຌงานอุปกรณ์พิ ศษ
ิ๎) ขออนมุ ัตินาอุปกรณ์พิศษเป฿ชຌงาน
ิ๏) รับอปุ กรณ์พิศษ
ิ๐) คืนอุปกรณพ์ ิ ศษ
๎.๐ การ฿ชຌงานทคนลยีดจิ ิทลั หรือนวตั กรรม ฿นขนๅั ตอนการสืบสวนสอบสวน เดຌ ก
กระบวนงานทไี ๎.๏ การสวงหาขຌอทจใ จรงิ ละพยานหลกั ฐานอันสาคัญ฿นคดี
กระบวนงานทีไ ๎.๐ การดานินการกียไ วกบั การขຌาถึงพยานหลกั ฐาน
คูมือหรอื นวทางการปฏบิ ัตงิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
๓๔
กระบวนงานทไี ๎.๑ การดานนิ การกไยี วกบั การขาຌ ถึงขอຌ มลู ขา วสาร
กระบวนงานทไี ๎.ํํ การสบื สวนพือไ จับกุมผຌูตຌองหาตามหมายจบั ละการจบั กุม
ทงๅั นีๅ ทคนลยดี ิจิทัลหรอื นวตั กรรม บง ปน็ 4 สว น คือ
ิํี Smart Devices
ิ๎ี Smart Assistants (Intelligent Agents)
ิ๏ี Big Data Analytics
ิ๐ี Chain of Custody (Blockchain)
ดย Smart Devices ละ Smart Assistants ป็นสวนทีไติดตอประสานกับผຌู฿ชຌงาน หรือรยี ก
อีกอยา ง คือ ป็น สวน ทีไผูຌ฿ชຌงา น ฿ชຌดยตร ง สวน Big Data Analytics ละ Chain of Custody
ิBlockchain) นๅัน ป็นสวนของการประมวลผล ละรักษาความนาชืไอถือของขຌอมูล ซไึงทางาน
อยู บๅอื งหลงั
Smart Devices ป็นครืไองมือ฿นการทางานทไีมีลักษณะป็นฮาร์ดวร์ ชน กลຌองประจากาย
ครือไ งอดั สียง ดรน ฯลฯ ซไงึ ฿ชຌ฿นการกบใ รวบรวมขຌอมูลละพยานหลักฐานทางคดี สามารถพฒั นา฿หຌมี
ประสิทธิภาพความฉลาดพไิมขๅึนเดຌดຌวยทคนลยีขๅันสูง ชน IoT, Machine Learning มักตຌองบิกยมื
พือไ ฿ชຌงาน ยกวนຌ กรณีผຌปู ฏบิ ตั งิ านคดีจัดซๅือดຌวยงินสว นตัว
Smart Assistants (Intelligent Agents) ป็นครไืองมือ฿นการทางานทไีมีลักษณะป็น ซอฟต์วร์
ซึไง฿ชຌ฿นการกใบรวบรวมขຌอมูลละพยานหลักฐานทา งคดี ชน web application หรือ chatbot
ซไึงผຌปู ฏบิ ตั ิงานคดีสามารถ฿ชຌงานเดຌ ดยผานทรศัพท์มือถือ หรือครอไื งคอมพิวตอร์ สามารถพฒั นา฿หຌมี
ประสทิ ธิภาพความฉลาดพิไมขๅึนเดຌดຌวยทคนลยีขนๅั สูง Artificial Intelligence (AI) จนปน็ ผูชຌ ว ยสว นตัว
ิAssistants) ของผຌูปฏบิ ัติงานคดีเดຌ
Big Data Analytics ปน็ สว นประมวลผลขຌอมลู ซไึงสามารถพมไิ ประสิทธิภาพเดຌดຌวย Machine
Learning กลาวคอื ขຌอมูลละพยานหลกั ฐานทีไ กใบรวบรวมจาก Smart Devices ละ Smart Assistants
จะถกู นามาจัดกใบละประมวลผลพอไื ประยชน฿์ นการวิคราะหข์ ຌอมลู ฿นลกั ษณะตาง โ ดยมีขัๅนตอน ดังนๅี
ิํี Integrate การบรู ณาการขอຌ มูลตา ง โ ขຌาดวຌ ยกนั
ิ๎ี Analyze การวิคราะห์ขຌอมูล
ิ๏ี Visualize การนาขຌอมูลมาสดงปน็ ภาพทีไขຌา฿จงาย ชวย฿หຌหในขຌอมูล ฿นมิติตาง โ ชน
ความชืไอมยง ลาดับชัๅนความสัมพันธ์ ความถไขี องปฏสิ ัมพันธ์ ฯลฯ
ิ๐ี Predict จากการวิคราะห์ขຌอมูล ระบบสามารถทานายสไิงทีไจะกิดเดຌ ทา฿หຌปน็ ประยชน์
฿นการปฏบิ ตั ิงานชิงรุก
ิ๑ี Alert ระบบสามารถจຌงตือนเดຌ ทา฿หสຌ ามารถตอบสนองตอ หตกุ ารณ์เดຌทนั ทว งที
ิ๒ี Solution ระบบสามารถนะนาวิธีการกຌปัญหาเดชຌ วยสนบั สนุนการตัดสนิ ฿จของผปูຌ ฏิบัติ
งานคดี
Chain of Custody (Blockchain) ปน็ สว นทไที าหนຌาทรีไ ักษาความนา ชอืไ ถือของขอຌ มลู กลาวคือ
ขอຌ มลู ละพยานหลักฐานทไีรวบรวมมาเดຌละรับสงผานระบบจะ฿ชຌ ทคนลยี Blockchain พือไ ฿หมຌ นไั ฿จวา
ขอຌ มลู ปน็ ของจริงละเมถกู กຌเขปลีไยนปลง ทา฿หสຌ ามารถ฿ชຌปน็ พยานหลักฐาน฿นชๅันศาลเดຌ
คูม ือหรอื นวทางการปฏิบตั งิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๓๙
๓. เทคนคิ การปฏบิ ัตงิ าน/กรณีตัวอย่าง
กรณีตวั อยา ง ชน ผปຌู ฏบิ ตั ิงานคดีตຌองการทราบพฤติกรรมผຌตู ຌองสงสยั ฿นคดี จงึ ฿ชຌ Smart Devices
(ชน กลอຌ งถา ยภาพระยะเกล ครไืองอัดสียง ดรนถายภาพ ฯลฯี ตดิ ตามกใบขຌอมลู ผตูຌ ຌองสงสัย ละ฿ชຌ
Smart Assistants (ชน Chatbot ฿นการชวยสืบคຌนขຌอมูลทีไตຌองการทราบกไียวกับผຌูตຌองสงสัย ชน
ทร. 14 ทะบียนรถ ฯลฯี ขຌอมูลทไีเดຌจาก Smart Devices ละ Smart Assistants ถูกสงเปกใบ
฿นฐานขอຌ มูล ประมวลผลละสดงผล฿นรูปบบตาง โ ิBig Data Analytics) ชน ปน็ ผนภาพสดง
ความสัมพันธ์ระหวางบุคคลหรือป็นกราฟ ทา฿หຌผูຌปฏิบัติงานคดีเดຌขอຌ มูลทีไตຌองการ นาเปสูการพิสจู น์
ความผิดของผຌูตຌองสงสัย นอกจากนีๅขຌอมูลพยานหลักฐานจากระบบยังสามารถรับฟังเดຌ฿นชัๅนศาล
พราะมกี ารรักษาความนาชือไ ถอื ของพยานหลักฐานวาเมมีการกຌเขปลยไี นปลงดวຌ ย Blockchain
๐. ปัญหาหรืออุปสรรคในการปฏิบัตงิ าน
ทคนลยีดิจิทัล หรือนวัตกรรมทไีตຌอง฿ชຌ฿นขนัๅ ตอนการสืบสวนสอบสวน มีการปลีไยนปลง
อยูตลอดวลา ละตຌองมีการวิจัยพัฒนาพิไมติมอีกป็นจานวนมาก จาป็นตຌองมีทิศทางทีไชัดจน
ป็นอกภาพ รวมทๅังมีการบริหารจัดการทคนลยีดิจิทัลหรือนวัตกร รมทีไมีอยู฿นปัจจุบัน ซไึงยังขาด
การสนับสนุนดຌานงบประมาณละครงสราຌ งพืๅนฐานทไีจาป็น฿นการปฏิบัติงานอยางพียงพอ ทา฿หຌ
ขาดความตอนไือง฿นการดานินงาน
๑. นวทางการพัฒนางาน
หนวยงานทไี กไียวขຌองกับการขับคลไือนการพัฒนาทคนลยีดิจิทัล หรือนวัตกรรมตาง โ ของ
กรมสอบสวนคดีพิศษ ิกทศ. กพน. กนย. กพร. ฯลฯี ควรรวมมือ ทา฿หຌการนาทคนลยีดิจิทลั
หรอื นวตั กรรมตาง โ ทมไี อี ยู ละทไีจะวิจยั พัฒนา฿หຌ กดิ ขึนๅ มีทศิ ทางทชีไ ดั จน ปน็ อกภาพละมีการบรหิ าร
จัดการทีไมีประสิทธิภาพ ทัๅง฿นดຌานงบประมาณ ละครงสรຌางพืๅนฐานทีไจาป็น฿น การปฏิบัติงา น
อยา งพียงพอละตอ นืไอง พอไื พมิไ ประสทิ ธิภาพการปฏิบตั ิงานสืบสวนสอบสวน
คมู ือหรอื นวทางการปฏิบตั งิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๔์
ผนผงั ข้ันตอนกระบวนงานการนาเทคนลยีดจิ ิทัล หรอื นวตั กรรมต่าง โ มาใชใຌ นการสบื สวนสอบสวน
๑. การเรม่ิ ตຌนเมื่อเป็นคดีพเิ ศษ (วางผนการสืบสวน/สอบสวน)
คาปรึกษา ตຌองการ บริการใหคຌ าปรกึ ษานะนาดาຌ นเทคนลยี
นะนา ํ. จงຌ ความตຌองการรบั คาปรึกษานะนาดาຌ นทคนลยี
๎. รบั คารຌองขอคาปรกึ ษานะนาดาຌ นทคนลยี
๏. ฿หคຌ าปรกึ ษานะนาดຌานทคนลยี
ไม่ต้องกำร
๑
บรกิ ารตดิ ตๅัง ตຌองการ บรกิ ารตดิ ต้งั อุปกรณพ์ ิเศษ
฿ชຌงาน ํ. จຌงความตຌองการ฿ชงຌ านอปุ กรณพ์ ิ ศษพรຌอมจຌาหนาຌ ทตไี ดิ ตงๅั
๎. ขออนุมัต฿ิ หຌ จຌาหนาຌ ทตไี ดิ ตงๅั ออกปฏบิ ัติงาน฿นพนๅื ทีไ ป้าหมาย
เมต อຌ งการ ๏. ตดิ ตงๅั อุปกรณ์พิ ศษ
๐. กบใ คืนอปุ กรณพ์ ิ ศษ
ตຌองการ
บกิ ยมื บรกิ ารยืมคืนอปุ กรณ์พเิ ศษ
ํ. จงຌ ความตຌองการ฿ชงຌ านอปุ กรณพ์ ิ ศษ
๎. ขออนุมตั นิ าอุปกรณ์พิศษเป฿ชຌงาน
๏. รับอุปกรณ์พิศษ
๐. คนื อปุ กรณพ์ ิศษ
เมต ຌองการ
ใชง้ าน
เทคนลยีดจิ ทิ ัล หรือนวตั กรรมทีต่ ຌองใชຌในการทางาน
Big Data Smart ๒.๓ การสวงหาขอຌ เท็จจรงิ Smart
Analytics Assistants ละพยานหลกั ฐานอันสาคญั ในคดี
(Machine Devices
Learning) (Intelligent ๒.๐ การดาเนินการเก่ยี วกบั
Agents) การเขาຌ ถงึ พยานหลกั ฐาน (IoT &
๒.๑ การดาเนินการเกยี่ วกบั Machine
การเขาຌ ถงึ ขอຌ มลู ขา่ วสาร Learning)
๒.๑๑ตากมาหรสมบืายสจวับนเพละ่ือกจาับรกจุมบั ผกูຌตุมຌองหา
Chain of Custody (Blockchain)
คูมือหรือนวทางการปฏบิ ัติงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
๔ํ
กระบวนงานท่ี ๒.แ๓
การดาเนนิ การสนบั สนุนระบบสื่อสารในภารกจิ สืบสวนสอบสวนคดีพิเศษ
๑. หลักเกณฑ์/เงอื่ นไข
ศูนย์สือไ สาร ิศส.ี กองพฒั นาละสนับสนุนคดีพิ ศษ เดຌปฏิบัตงิ านสนับสนุนระบบสือไ สาร฿นภารกิจ
สืบสวนสอบสวนคดีพิศษ฿นหนวยงานทีไมีความประสงค์ขอ฿ชຌ/ขอรับการสนบั สนุน฿ชຌบรกิ าร พืไอความขຌา฿จ
฿นขๅนั ตอนการปฏิบัติทไีจะกลาวตอเป ขอ฿หคຌ วามหมายของคาสาคัญ โ ทีไ กไยี วขຌองกับการปฏิบัติงาน
สนับสนนุ ระบบสอไื สาร฿นภารกจิ สืบสวนสอบสวนคดพี ิ ศษ ดงั นๅี
ิ๑ี ระบบส่ือสาร หมายความถึง ระบบรับสงสัญญาณภาพละสียงผานครไืองมือสไือสาร
หลากหลายรปู บบทีไพรอຌ ม฿หຌบริการสนบั สนนุ การสืบสวนสอบสวนคดีพิศษหรือ฿ชຌงานดาຌ นอไนื โ ภาย฿น
กรมสอบสวนคดพี ิ ศษ ดยศูนยส์ ืไอสาร กองพฒั นาละสนบั สนุนคดีพิศษ ประกอบดຌวยครอไื งมือสืไอสาร
ทีจไ ะกลาวถึงตาม ิ๎ี – ิ๓ี
ิ๒ี รถปฏบิ ัตกิ ารเคลื่อนท่ี ิSUSI) หมายความถึง รถยนต์ตຌู บบ ๐ ลอຌ หลงั คาสูง ภาย฿นประกอบ
เปดຌวยอุปกร ณ์สไือสา ร ภา พละสียง พืไอ฿หຌสา มา ร ถ฿ชຌงา น ป็น หຌองปฏิบัติกา ร คลไือน ทีไ
฿นการปฏิบตั ิงานสนบั สนุนการสืบสวนสอบสวนคดีพิศษ
ิ๓ี วิทยุส่อื สาร หมายความถึง อปุ กรณ์ทไีปลงกระสเฟฟ้าตรงปน็ คลไืนมหลกใ เฟฟ้าปร ะกอบ
ป็น ภา ครับละภาคสงผกร ะจายคลืนไ วทิ ยอุ อกทางสายอากาศป็น ครืไองมือ฿นการสืไอสาร
ชนิดกึไงสองทาง พืไอ฿ชຌ฿นการปฏิบัติงานสนับสนนุ การสืบสวนสอบสวนคดีพิศษหรือ฿ชงຌ านดຌานอไนื โ
ภาย฿นกรมสอบสวนคดีพิศษ
ิ๐ี อากาศยานไรຌคนขับ ิDrone) หมายความถงึ อากาศยานทีไเมม คี นขับ ปน็ พาหนะเรคຌ นขับ
ทไีสามารถควบคุมเดຌ บินตางระดับเดຌ สามารถสงสัญญาณภาพละสียงผานระบบ Social Media เดຌ
พไือ฿ชຌ฿นการปฏิบัติงานสนบั สนนุ การสบื สวนสอบสวนคดีพิศษหรือ฿ชงຌ านดຌานอนืไ โ ภาย฿นกรมสอบสวน
คดีพิ ศษ
ิ๑ี เคร่ืองตัดสัญญาณทรศัพท์ ิJammer) หมายความถึง อุปกรณ์ทไีรบกวนสัญญาณหรือ
ตัดสัญญาณคลืไนวิทยุ ทรศัพทม์ ือถือ วิทยุสอไื สาร เม฿หสຌ ามารถสงสญั ญาณจากจดุ หนไึงเปยังอีกจดุ หนไึง เดຌ
หรอื รับสญั ญาณจากอกี จุดเดຌ พไือ฿ช฿ຌ นการปฏบิ ตั งิ านสนบั สนนุ การสืบสวนสอบสวนคดพี ิ ศษ
ิ๒ี กลຌองส่งสัญญาณระยะไกล ิPortable) หมายความถึง อุปกรณ์ทีไสงสัญญา ณภา พ
จากจุดหนึไง เปยังอีกจดุ หนึไงเดຌ พือไ ฿ช฿ຌ นการปฏบิ ตั ิงานสนบั สนนุ การสืบสวนสอบสวนคดีพิศษ หรือ฿ชงຌ าน
ดຌานอืนไ โ ภาย฿นกรมสอบสวนคดีพิ ศษ
ิ๓ี ระบบถา่ ยทอดสด หมายความถึง การสง สญั ญาณภาพละสียงตอนไืองสดผานทางอุปกรณ์
ถา ยทอดสด สาหรบั การรายงานสถานการณป์ ัจจุบันจากพนๅื ทไีภารกจิ ฿หຌผูบຌ งั คบั บัญชา/หวั หนຌาคณะทางาน
สืบสวนสอบสวนคดพี ิศษรบั ทราบละพจิ ารณาสงัไ การ
การ฿หຌบรกิ ารระบบสืไอสารพไือการสนับสนนุ งานสบื สวนสอบสวนคดีพิศษ จึงป็นการ฿หຌบริการ
ครไอื งมอื สอืไ สารหรือระบบสือไ สาร ชน อากาศยานเรຌคนขับ ครือไ งตดั สัญญาณทรศัพท์ กลอຌ งสง สัญญาณ
ระยะเกล วิทยสุ ไือสาร รวมถึงสนับสนนุ จาຌ หนาຌ ทสีไ ืไอสาร ฿นการถายทอดสัญญาณภาพละสียงจากพืๅนทไี
ปฏิบัติการมายังร ถปฏิบัติกา รคลไือน ทีไ ิSUSI) หรือหຌอง War Room ภาย฿นสานักงา นพืไ อ ฿หຌ
คูม อื หรอื นวทางการปฏิบัตงิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๔๎
ผຌูบงั คับบัญชา/หัวหนຌาคณะทางานสืบสวนสอบสวนคดีพิศษพิจารณาสไังการ เปจนถึงการกใบป็นขຌอมูล
สาหรบั การสบื สวนสอบสวนคดพี ิศษ
๒. ขน้ั ตอนการปฏบิ ัติงาน
การขอรับบริการระบบสไือสารพไือการสนับสนุน฿นภารกิจงานสืบสวนสอบสวน คดีพิศ ษ
จากศูนยส์ ไอื สาร กองพฒั นาละสนับสนุนคดพี ิ ศษ ประกอบดຌวยขนๅั ตอนการปฏบิ ตั ิงาน ดงั นๅี
๎.ํ หนวยงานจัดทาหนงั สือขอรับบริการสนับสนุนระบบสไือสาร฿นภารกิจสืบสวนสอบสวน
คดีพิศษ ดยจຌงความประสงค์ รายละอียดบืๅองตຌนของภารกิจ หมายลขคดี วัน วลา สถานทไี ลักษณะงาน
ทตไี ຌองการ฿หຌสนับสนุนระบบสไอื สาร นายไืนตอกองพฒั นาละสนบั สนนุ คดีพิ ศษ หากป็นภารกิจลับ฿หຌ จຌง
ความประสงค์฿นรูปบบหนังสือประทับตราชัๅนความลับพรຌอมรายละอียดทีไสามารถจຌงเดຌทา นัๅน
กรณี รง ดว นหรอื ตอຌ งการสอบถามขอຌ มูลพมิไ ติม สามารถประสานเปยังผຌอู านวยการศูนย์สืไอสาร ทรศพั ท์
หมายลข ๑ํ๒๐๓ ิหมายลขอานวยการศูนยส์ ืไอสารี
๎.๎ จาຌ หนาຌ ทไสี ไอื สารลงรบั หนังสือขอรับการสนบั สนนุ ระบบสอืไ สารพืไอการสนับสนนุ งานสบื สวน
สอบสวนคดีพิศษจากหนวยงานทไีขอรับบริการ ละตรวจสอบรายละอียด฿นหนังสือ สวนราชการ
วัน/ดอื น/ปี ทไีออกหนงั สือ ชไือ/ตาหนง/สงั กดั ผูຌขอ฿ชຌระบบสไอื สาร ภารกจิ ละความจาป็น ลายมอื ชไือ
ผูຌขอ฿ชรຌ ะบบสอไื สาร ลายมอื ชือไ ผบูຌ ังคบั บัญชา
๎.๏ จຌาหนຌาทไีสไือสารจดั ทาหนังสือพรຌอมบบขออนุญาต฿ชຌระบบสไือสารพไือการสนับสนนุ
งานสืบสวนสอบสวนคดีพิศษ ิศส.์ํี สนอผຌูอานวยการกองพัฒนาละสนับสนุนคดีพิศษ ผาน
ผูอຌ านวยการศนู ยส์ อไื สารพไือพิจารณาอนุญาต
๎.๐ ศูนย์สไือสารจัดตรียมอุปกรณ์ละตรวจชใคความพรຌอมของระบบสืไอสารพไือ฿ชຌงา น
ตามคาขอ
๎.๑ จาຌ หนຌาทไศี ูนยส์ ืไอสารประชมุ บง งาน จดั ชดุ ปฏิบตั ิการสนับสนนุ ภารกจิ
๎.๒ ศนู ยส์ อืไ สารจงຌ หนว ยงานทีไขอรับการสนบั สนนุ ถึงความพรຌอม฿นการดานนิ การตามคาขอ
๎.๓ จຌาหนຌาทสไี อืไ สารทีไเดຌรับมอบหมายดานินการ฿หบຌ ริการตามวนั วลาละสถานทีไทไีกาหน ด
฿นภารกจิ
๎.๔ จาຌ หนาຌ ทสไี ไอื สารจัดทาหนงั สือพรຌอมนบรายงานผลปฏบิ ัติการ การ฿หຌบริการระบบสไอื สาร
พืไอการสนับสนนุ งานสืบสวนสอบสวนคดีพิศษ ิศส.์๎ี สนอผอຌู านวยการกองพัฒนาละสนับสนนุ
คดพี ิ ศษ ผา นผอຌู านวยการศนู ย์สไือสาร พรอຌ มจัดทาหนังสือขอจดั สงเฟลข์ อຌ มลู ภาพนไิงละภาพคลไือนเหว
฿นการสนับสนนุ ภารกิจถึงหนว ยงานทีไขอรับการสนบั สนนุ พไือ฿ชปຌ ระยชน์ตอเป
๎.๙ มไือสรใจสินๅ ภารกิจ฿หหຌ นวยงานทรไี ับบริการกรอกบบสารวจความพึงพอ฿จของผูรຌ ับบริการ
ระบบสอไื สาร ิบบ ศส.์๏ี ดยจຌาหนาຌ ทสไี ืไอสารจะนาสง บบฟอร์มเปยงั ผขูຌ อรับบริการ พอืไ กใบขຌอมูล
เป฿ชຌ฿นการพัฒนางานสนบั สนุนงานระบบสือไ สาร฿นภารกจิ สบื สวนสอบสวนคดีพิ ศษตอเป
คมู ือหรอื นวทางการปฏิบตั งิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๔๏
กระบวนงานที่ ๒.๑๘
การดาเนินการเก่ยี วกบั พนักงานอัยการหรอื อยั การทหาร
สอบสวนร่วมกนั หรือปฏิบตั หิ นຌาที่ร่วมกัน
๑. หลักเกณฑ์/เงอ่ื นไข
ขอຌ บงั คบั กคพ. วาดຌวยหลกั กณฑ์ละวิธีการกยีไ วกับการสอบสวนรว มกันหรือการปฏบิ ัตหิ นຌาทีไ
รวมกัน฿นคดพี ิ ศษระหวางพนักงานสอบสวนคดีพิ ศษกบั พนักงานอยั การหรืออยั การทหาร พ.ศ. ๎๑๐๓
๒. ขนั้ ตอนการปฏิบัตงิ าน
การดานินการกีไยวกับพนักงานอัยการหรืออัยการทหารสอบสวนรวมกับพนักงานสอบสวน
คดพี ิ ศษตามมาตรา ๏๎ หง พระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๐๓ ประกอบดวຌ ยขๅนั ตอน
การปฏิบตั ิงาน ดังนๅี
๎.ํ ศึกษาวิคราะห์รูปบบละลักษณะของการกระทาผิด฿นคดีพิศษวา พไือประสิทธภิ าพ
฿นการปราบปรามการกระทาความผิดทีไป็นคดีพิศษจาป็นตຌองมีพนักงานอัยการหรืออัยการทหาร
มาสอบสวนรว มหรือมาปฏบิ ตั หิ นຌาทีรไ วมกบั พนกั งานสอบสวนคดีพิศษ หรือเม
๎.๎ กรณีรูปบบละลักษณะของการกระทาผิด฿นคดพี ิศษทไจี ะมีพนักงานอยั การหรอื อยั การ
ทหารสอบสวนรวมกันหรอื ปฏบิ ตั หิ นຌาทรไี วมกนั มีดงั นีๅ
ิํี กรณีตอຌ งมีพนักงานอัยการหรืออัยการทหารมาสอบสวนรวมกับพนักงานสอบสวน
คดีพิ ศษทกุ คด฿ี นคดีพิศษทไีมีลกั ษณะอยาง฿ดอยางหนไงึ ตามมาตรา ๎ํ วรรคหนไึง ิํี ิคี หรือ ิงี รวมถงึ
คดพี ิศษตามมาตรา ๎ํ วรรคหนไึง ิ๎ี ทมไี ลี กั ษณะอยาง฿ดอยางหนงไึ ตาม ิคี หรอื ิงี
ิ๎ี มอืไ คณะกรรมการคดีพิศษเดຌมีมติหในชอบ฿หຌมีพนักงานอยั การหรืออัยการทหาร
มาสอบสวนรวมกันหรือมาปฏิบัติหนຌาทไีรว มกับพนักงานสอบสวนคดีพิศษ กรณคี ดีพิ ศษตามมาตรา ๎ํ
วรรคหนึไง ิ๎ี
ิ๏ี มืไออธิบดีเดຌมีคาสัไง฿หຌมีพนักงานอัยการหรืออัยการทหารมาสอบสวนรว มกัน
หรือมาปฏบิ ตั ิหนຌาทไรี ว มกับพนกั งานสอบสวนคดีพิ ศษกรณีคดีพิศษตามมาตรา ๎ํ วรรคหนไึง ิํี
ิ๐ี กรณผี ูกຌ ระทาความผิดป็นพลรือนรว มกับทหาร อธบิ ดอี าจจะขอ฿หอຌ ัยการทหาร
มาสอบสวนรวมกนั หรอื ปฏิบัติหนຌาทไรี ว มกนั กเใ ดຌ
๎.๏ ฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษมีหนังสือกราบรียน อัยการ สูงสุดหรือรียน จຌา กร ม
พระธรรมนูญ พอืไ ขอ฿หຌมอบหมายพนักงานอัยการหรืออัยการทหารมาสอบสวนร วมหรือปฏิบัติหนຌาทไี
รว มกันกบั พนกั งานสอบสวนคดพี ิ ศษ
๎.๐ การดานินการสอบสวนรวมกันหรือปฏิบัติหนຌาทไีรวมกัน ฿หຌดานินการตามขຌอบังคบั
กรมสอบสวนคดีพิศษ วา ดวຌ ยหลกั กณฑ์ละวธิ ีการกีไยวกบั การสอบสวนรว มกันหรือการปฏิบตั ิหนຌาทีไ
รว มกัน฿นคดีพิศษระหวา งพนักงานสอบสวนคดีพิศษกับพนกั งานอยั การหรืออยั การทหาร พ.ศ. ๎๑๐๓
ดงั นๅี
๎.๐.ํ การปฏบิ ัตหิ นาຌ ทไรี ว มกัน ฿หຌพนักงานสอบสวนคดพี ิศษป็นผรຌู ับผิดชอบ฿นการสอบสวน
ดยมีพนักงานอัยการหรืออัยการทหาร฿หคຌ านะนา ละตรวจสอบ พยานหลักฐานตัๅงตชๅันริไมการสอบสวน
คูมือหรือนวทางการปฏิบัติงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๔๐
฿นคดีพิศษ ดย฿หຌริไมดานินการนับตอกาสรกทาทจีไ ะพึงกระทาเดຌ วຌนตกรณีจาป็นรงดวน
ทไีอาจกิดความสียหายกการสอบสวน พนักงานสอบสวนคดีพิศษจะดานินการเปกอน ลຌวจຌง
฿หพຌ นักงานอยั การหรืออยั การทหารทราบดยรใว
การรวบรวมพยานหลักฐานพืไอ฿ชຌ฿นการสอบสวนหรือฟ้องคดี ฿หຌพนักงาน
สอบสวนคดีพิศษจຌง฿หຌพนักงานอัยการหรืออยั การทหารทราบ พอืไ ฿หคຌ วามชวยหลือ฿นการพิจาร ณา
ละตรวจสอบวาพยานหลักฐานหลานัๅน ป็นประยชน฿นการสอบสวนหรือการ ฟ้องคดีหรือเ ม
ดยพนักงานอัยการหรืออัยการทหารจะทาความหในกไียวกับพยานหลกั ฐานสนอเปพรຌอมกับสานวน
การสอบสวนกเใ ดຌ
๎.๐.๎ การสอบสวนรวมกัน ป็นการสอบสวนตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา
ละกฎหมายวา ดวຌ ยการสอบสวนคดพี ิศษ ทีพไ นักงานสอบสวนคดพี ิศษรวมดานินการกบั พนักงานอยั การ
หรือการสอบสวนตามกฎหมายวา ดຌวยธรรมนูญศาลทหารละกฎหมายวาดຌวยการสอบสวนคดีพิศษ
ทีพไ นกั งานสอบสวนคดีพิ ศษรวมดานนิ การกับอัยการทหาร
๎.๐.๏ การสอบปากคารวมกัน ฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษ ละพนักงานอัยการ
หรืออัยการทหาร ดานนิ การดงั ตอเปนีๅ
(ํี ฿หຌพนักงานสอบสวนคดพี ิศษจงຌ พนักงานอัยการหรอื อยั การทหาร พไือหารือ
รว มกนั ตงัๅ ตช ๅันรมิไ คดี ฿นการวางนวทางหรอื ผนงานกยีไ วกับการสอบสวน
(๎ี การสอบปากคาพยานหรือผຌูตຌองหา ละการตรวจสอบพยานหลักฐาน
฿หดຌ านนิ การรวมกัน ดยพนกั งานอยั การหรอื อยั การทหารตຌองลงลายมอื ชืไอรวม ฿นบันทึกคา฿หຌการพยาน
บคุ คลหรอื ผตຌู อຌ งหา หรือบันทึกการขาຌ รว มตรวจสอบ การรวบรวมพยานหลักฐานอนไื ดຌวย
กรณที ไมี คี วามจาป็นรงดวน ละพไือประยชน์฿นการสอบสวน หรอื กรณี
ทีไป็นรไืองลใกนຌอย พนักงานอัยการหรืออัยการทหารอาจมอบหมาย฿หຌพนักงานสอบสวนค ดีพิศษ
ดานนิ การดยกระทาป็นหนังสือหรือทางวาจาละบนั ทกึ เว฿ຌ นสานวนการสอบสวน
(๏ี กรณที ไพี นักงานสอบสวนคดีพิศษจะตຌอง฿ชຌมาตรการบังคับกบุคคล ดยจะ
ขอหมายคนຌ หรือหมายจบั ฿หพຌ นกั งานสอบสวนคดีพิศษ ละพนักงานอยั การหรืออัยการทหารหในชอบ
รว มกันกอ นดานนิ การตามกฎหมาย
๎.๐.๐ การดานินการปฏบิ ัติหนาຌ ทีไรวมกันละการสอบสวนรวมกนั ฿หพຌ นักงานสอบสวน
คดพี ิศษบนั ทกึ เว฿ຌ นสานวนการสอบสวนดวຌ ยทุกครๅงั
๎.๐.๑ พนักงานสอบสวนคดีพิศษป็นผูຌทา ควา มหใน ฿นรายงาน ความหใน ทา งค ดี
ละลงลายมือชไือมไือการสอบสวนสรใจสิๅนลຌว ฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษผຌูรับผิดชอบสง สานวน
การสอบสวนเปยังพนักงานอัยการหรอื อยั การทหาร฿นทຌองทีไทีมไ ี ขตอานาจพืไอพจิ ารณาสงไั คดีตอเป
คูม อื หรือนวทางการปฏบิ ตั ิงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๔๑
กระบวนงานท่ี ๒.๑๕
การดาเนนิ การเก่ยี วกับท่ปี รกึ ษาคดพี เิ ศษ
๑. หลักเกณฑ์/เงอ่ื นไข
ํ.ํ ระบียบกระทรวงยุติธรรม วาดຌวยคาตอบทนทไีปรกึ ษาคดีพิศษหงพระราชบญั ญัติ
การสอบสวนคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๐๓ มาตรา ๏์ พ.ศ. ๎๑๐๓
ํ.๎ ระบยี บกรมสอบสวนคดพี ิศษ วา ดຌวยการตงตัๅงทีไปรกึ ษาคดีพิ ศษ พ.ศ. ๎๑๑๑
ํ.๏ คาสังไ กรมสอบสวนคดีพิ ศษ ทไี ๐๏์/๎๑๒๐ ลงวันทไี ๎๎ มษายน ๎๑๒๐ รอืไ ง การสนอรอืไ ง
พอืไ ตง ตๅงั ทปไี รึกษาคดพี ิ ศษ
๒. ขน้ั ตอนการปฏิบตั ิงาน
การดานินการกไียวกับทีปไ รึกษาคดีพิศษ ตามมาตรา ๏์ หงพระราชบัญญตั ิการสอบสวน
คดีพิ ศษ พ.ศ. ๎๑๐๓ ประกอบดวຌ ยขๅันตอนการปฏิบตั งิ าน ดังนีๅ
๎.ํ ศึกษาวิคราะห์รูปบบละลักษณะของการกระทาผิด฿นคดีพิศษวาจาป็นตຌอง ฿ชຌ
ความชไยี วชาญฉพาะดຌาน฿ดปน็ พิ ศษ พไือขຌารบั การตงตัๅงปน็ ทีปไ รกึ ษาคดีพิศษ ดยทไีปรกึ ษาคดีพิศษ
สามารถบง เดຌ ปน็ ๎ ประภท คอื
ิํี ประภททีไ฿หຌคาปรึกษา ดยการ฿หຌคาปรึกษา คานะนา ละสดงความคิดหใน
พอืไ พนักงานสอบสวนคดพี ิศษสามารถนาคาปรกึ ษานๅันเปดานนิ การสบื สวนสอบสวนดຌวยตนอง
ิ๎ี ประภททีไ฿หຌความชวยหลือ฿นรไืองทไีกีไยวขอຌ งกับการสืบสวนสอบสวนคดีพิศษ
รวมทๅังมีกิจกรรมรวมกับพนักงานสอบสวนคดีพิศษ มีการจดั ทารายงานการ฿หຌคาปรกึ ษาพืไอนามา฿ชຌ
ปน็ พยานหลกั ฐาน฿นคดีละการปน็ พยาน฿นชๅนั ศาล
๎.๎ คนຌ ควาຌ ศึกษาขอຌ มูลละดานินการสรรหาผຌูชีไยวชาญฉพาะดຌานทมไี ีความรูคຌ วามสามา รถ
กไยี วกับคดีพิศษนๅัน โ ป็นการฉพาะ ทีจไ ะสามารถทา฿หຌการสืบสวนสอบสวนมีความรวดรใว ถกู ตอຌ ง
ละมปี ระสิทธิภาพ ดยสรรหาจากบุคคลทไีมคี ุณสมบัติ ดังตอ เปนๅี
๎.๎.ํ ป็นผูຌมีความรຌูความชไียวชาญฉพาะดຌานป็นพิศษ ละมีประสบการณ์฿นการปฏิบตั ิ
หนຌาทไอี นั ป็นประยชนต์ อ การสบื สวนสอบสวนคดีพิศษ
๎.๎.๎ ป็นขຌาราชการบานาญ ซึไงคยดารงตาหนง พนักงานสอบสวนคดีพิศษ หรือจຌาหนาຌ ทไี
คดพี ิ ศษ ละมปี ระสบการณ์ความชีไยวชาญฉพาะดาຌ นคดีพิ ศษ
๎.๏ ตรวจสอบประวัติสวนตัว ความรຌูความสามารถ การศึกษา ความประพฤติ ละความกไียวขຌอง
ทางดຌานอาชญากรรมจนป็นทีไชไือถือเดຌวาจะสามารถป็นทไีปรึกษาคดีพิศษเดຌ ดยเมทา฿หกຌ ารสืบสวน
สอบสวนสียหาย ละ฿หຌประสานขอຌ มูลทะบียนกับกองกฎหมาย ตามระบียบกรมสอบสวนคดีพิ ศษ
วา ดวຌ ยการตงตๅงั ทไปี รกึ ษาคดพี ิ ศษ พ.ศ. ๎๑๑๑
๎.๐ สรุปขຌอทจใ จริง หตผุ ลละความจาปน็ ทไีตຌอง฿ชຌ ที่ปรกึ ษาคดพี ิเศษ ฿นคดพี ิ ศษ ดย฿หຌ
พนักงานสอบสวนคดีพิศษสนอรายชไือบุคคลพืไอตงตัๅงป็นทไีปรึกษาคดีพิศษตออธิบดี ผานรองอธิบดี
ทไกี ากบั ดู ลกลมุ คา ฿ชจຌ ายคดพี ิ ศษ พือไ ฿หคຌ วามหในชอบ ตามคาสไงั กรมสอบสวนคดพี ิ ศษ ทไี ๐๏์/๎๑๒๐
คมู อื หรือนวทางการปฏิบตั งิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิศษ มษายน ๎๑๒๑
๔๒
รืไอง การสนอรืไองพไือตงตัๅงทีไปรึกษาคดีพิ ศษ (กรณผี ຌูบงั คับบัญชา เม฿ หຌความหในชอบ ฿หกຌ ลบั เป
ดานินการศกึ ษาละพจิ ารณาหาบคุ คลทีไ หมาะสม฿หม)
๎.๑ มือไ อธิบด฿ี หຌความหในชอบลวຌ สนอหนงั สอื ฿หอຌ ธบิ ดลี งนามชญิ บุคคลนนๅั มาป็นทไีปรึกษา
คดีพิศษ กรณี ป็นจຌาหนຌาทีไของรัฐสนอหนังสือ฿หຌอธิบดีลงนามถึงหวั หนຌาหนว ยงาน ของจาຌ หนาຌ ทไีนัๅน
พือไ อนญุ าต฿หบຌ ุคคลนๅนั มาป็นทปไี รกึ ษาคดพี ิศษ
๎.๒ จัดทาคาสัไงตง ตัๅงทปีไ รกึ ษาคดีพิ ศษ สนอผานผูຌบงั คบั บญั ชาตามลาดับชๅนั ฿หຌอธบิ ดีลงนาม
ตง ตๅงั บุคคลนๅนั มาปน็ ทไปี รกึ ษาคดีพิ ศษ พรຌอมรายละอียดกีไยวขอຌ ง ขຌอมูลประวัติละรืไองดมิ
๎.๓ จดั ทา ผนงาน การขอรับคาปรกึ ษาคดีพิ ศษ
๎.๔ จัดทาผนงานการบิกจายงินสาหรบั ทไีปรกึ ษาคดีพิศษ ละจัดทาอกสารการบิกจาย
(การบิกจายกรณีทีไปรึกษาตามขຌอ ๎.ํ ิ๎ี ฿หຌรวมถึงการทาหนຌาทีไของทีไปรึกษา฿นการป็นพยาน฿นชัๅนศาล
ละขอ฿หกຌ าหนดอัตราคาตอบทนทีไปรึกษาคดีพิศษ฿นคาสไงั ดຌวย) ตามระบียบกระทรวงยตุ ิธรรม วาดวຌ ย
คาตอบทนทีไปรึกษาคดีพิศษหงพระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๐๓ มาตรา ๏์
พ.ศ. ๎๑๐๓
คมู ือหรอื นวทางการปฏบิ ัตงิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๔๓
กระบวนงานท่ี ๒.๒์
การดาเนนิ การเก่ยี วกับเจาຌ หนຌาทีข่ องรฐั ในหน่วยงานอ่นื
มาปฏิบัติหนาຌ ทใี่ นกรมสอบสวนคดีพิเศษ
๑. หลกั เกณฑ์/เงื่อนไข
กฎหมายวา ดຌวยระบยี บการบรหิ ารราชการผน ดนิ
๒. ขัน้ ตอนการปฏบิ ัตงิ าน
การดานินการกไยี วกับการ฿หຌจาຌ หนาຌ ทขไี องรฐั ฿นหนวยงานอืไนมาปฏิบัติหนຌาทีไ฿นกรมสอบสวน
คดพี ิ ศษ ตามมาตรา ๏๏ หง พระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๐๓ กาหนด฿หຌ฿นกร ณีทีไ
มีความจาป็นพไือประยชน์฿นการสืบสวนละสอบสวนคดีพิศษรืไอง฿ดรไืองหนึไงดยฉพาะ รัฐมนตรีวาการ
กระทรวงยตุ ิธรรมอาจสนอ฿หนຌ ายกรัฐมนตรี฿นฐานะหัวหนาຌ รัฐบาลมีคาสไังตามกฎหมายวา ดຌวยระบียบ
การบริหารราชการผน ดิน ฿หຌจຌาหนຌาทีขไ องรัฐ฿นหนวยงานอืไนมาปฏบิ ัติหนຌาทีไ฿นกรมสอบสวนคดีพิศษ
พือไ ชว ยหลอื ฿นการสบื สวนละสอบสวนคดีพิ ศษ ดยประกอบดวຌ ยขๅันตอนการปฏิบัตงิ าน ดงั นีๅ
๎.ํ ศึกษารูปบบละลักษณะการกระทาความผิดรายละอียดละนวทางการปฏิบตั ิงาน
฿นการสืบสวนละสอบสวนคดพี ิ ศษ หากพบวา มีนวทางการปฏิบตั ิงานทไสี อดคลຌองกับลักษณะการปฏิบัติ
หนຌาทีไ หรือความชไียวชาญฉพาะดຌานของจຌาหนຌาทีไรัฐ฿นหนวยงานอไืน ควรจัด฿หຌจຌาหนาຌ ทีไของรัฐ
฿นหนว ยงานอืนไ มาปฏิบัตหิ นຌาท฿ีไ นกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ
๎.๎ จัด฿หຌมีการประชุมคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษ พไือสรุปหตุผลความจาป็น ชน
การกระทาความผิด฿นคดีพิศษนัๅนมีความสาคัญละกิดขึๅนป็นวงกวຌาง มีความจาป็นตຌอง฿ชຌพนักงาน
สอบสวนคดีพิศษหรือจาຌ หนาຌ ทีไคดีพิ ศษจานวนมาก หรือตຌอง฿ชຌความรูຌความสามารถฉพาะดຌาน ป็นตຌน
฿หขຌ อมติทีปไ ระชมุ ฿นการสนอ฿หຌจาຌ หนาຌ ทไีของรัฐ฿นหนว ยงานอืนไ มาปฏบิ ัตหิ นຌาทไี฿นกรมสอบสวนคดีพิศษ
พอืไ ชว ยหลือ฿นการสบื สวนละสอบสวนคดีพิ ศษนนๅั
๎.๏ ประสานงานหรอื ประชมุ รวมกับหนว ยงานอืไนทีไมีความจาปน็ ตอຌ งเดຌจຌาหนาຌ ทีไของรฐั นนัๅ โ
มาปฏิบตั หิ นຌาที฿ไ นกรมสอบสวนคดีพิ ศษ พือไ กาหนดตัวบคุ คลผทຌู ไีตอຌ งมาปฏิบัติงาน
๎.๐ สรุปขຌอทจใ จริง หตุผลละความจาปน็ ทไีตຌองสนอ฿หຌจาຌ หนຌาทขีไ องรัฐ฿นหนวยงา น อไืน
มาปฏบิ ตั ิหนຌาที฿ไ นกรมสอบสวนคดีพิศษ ผานหวั หนาຌ หนว ยงานตามลาดับชัๅน จนถงึ อธิบดีกรมสอบสวน
คดพี ิ ศษ พไือพจิ ารณา฿หคຌ วามหในชอบ ละนารียนรฐั มนตรีวา การกระทรวงยุติธรรม พไือนากราบรียน
นายกรฐั มนตรีพจิ ารณามีคาสไังตอ เป พรຌอมอกสารประกอบดຌวย
(ํี หนังสอื นารยี นอธิบดกี รมสอบสวนคดีพิ ศษ
(๎ี รางหนังสือ฿นนามอธิบดีกรมสอบสวนคดีพิศษนารียนรัฐมนตรีวา การกระทรวง
ยตุ ธิ รรม ผา นรองปลดั หัวหนຌากลุมภารกิจ ละปลดั กระทรวงยุตธิ รรม
(๏ี รางหนังสือ฿นนามรัฐมนตรีวาการกระทรวงยุติธรรม กราบรียนนายกรัฐมนตรี
พรຌอมรางคาสัไงสานกั นายกรฐั มนตรีพไอื พิจารณามีคาสัไงตามกฎหมายวา ดຌวยระบยี บการบรหิ ารราชการ
ผนดนิ ฿หຌ จาຌ หนาຌ ทไีของรัฐจากหนวยงานอืนไ มาปฏิบัติหนຌาทีไ฿นกรมสอบสวนคดพี ิศษ
คูมอื หรอื นวทางการปฏิบตั ิงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๔๔
๎.๑ มืไอนายกรัฐมนตรีมีคาสัไง฿หຌจຌาหนาຌ ทีไของรัฐจากหนวยงาน฿ดมาปฏิบัติหนาຌ ทีไ฿นกรมสอบสวน
คดีพิ ศษ พอืไ ชว ยหลือ฿นการสบื สวนละสอบสวนคดีพิศษ ฿หຌประสานงานจຌงคาสัไงเปยังหนวยงา นนๅัน
ละขอ฿หสຌ งตัวจาຌ หนຌาทตไี ามคาสังไ มาปฏบิ ัตหิ นຌาทไี฿นกรมสอบสวนคดพี ิศษ
๎.๒ มืไอเดຌรับตัวจຌาหนຌาทีไของรัฐตามคาสัไงสานกั นายกรัฐมนตรีเวຌปฏิบัติหนຌาทีไลຌว ฿หຌจຌง
การรับตวั จຌาหนຌาทดีไ งั กลาวเวຌปฏิบตั หิ นຌาท฿ไี นคดีพิ ศษเปยงั หนวยงานตนຌ สงั กัด พไอื ทราบดຌวย
๎.๓ หัวหนຌาคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษสนอตอผูຌบงั คับบัญชาตามลาดับชัๅน ถึงอธบิ ดี
กรมสอบสวนคดีพิศษพิจารณามีคาสไังตงตัๅง฿หຌจຌาหนຌาทไีของรัฐตา มคาสไังสานักนายก รัฐมน ตรี
ป็นคณะพนักงานสอบสวนคดีพิ ศษ
๎.๔ รวมกันดานินการสืบสวนสอบสวนตามกฎหมาย ละระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ
วาดຌวยการบริหารคดีพิศษจนสรใจสิๅน ซึไง฿นการดานินการสืบสวนสอบสวนสามารถดานินกา ร
ตามระบียบ ขຌอบังคับตาง โ รวมทัๅงการบิกคา฿ชຌจายสาหรับการสืบ สวนละสอบสวนคดีพิศษ
ตามมาตรา ๏ํ หง พระราชบัญญัตกิ ารสอบสวนคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๐๓ ดยพนักงานสอบสวนคดีพิศษ
ปน็ ผรຌู บั ผดิ ชอบดานินการ ทัๅงนๅี การเดรຌ ับตงตๅงั ปน็ พนักงานสอบสวนคดีพิศษหรือจาຌ หนาຌ ทีไคดีพิศษ
กอ฿หຌ กดิ สทิ ธิหนาຌ ทีไ ละความรับผิดชอบ฿นฐานะปน็ พนักงานสอบสวนคดีพิศษหรือจຌาหนาຌ ทไีคดีพิศษ
฿นคดที รีไ บั ผิดชอบตามพระราชบญั ญัติการสอบสวนคดีพิ ศษ พ.ศ. ๎๑๐๓
๎.๙ มืไอดานินการสอบสวนสรจใ สิๅน ฿หຌสนออธิบดีกรมสอบสวนคดีพิศษมีหนงั สือจงຌ ผล
การปฏิบตั ิหนຌาทไีละสง ตวั จຌาหนຌาทีไของรัฐตามคาสังไ สานกั นายกรัฐมนตรี กลับตຌนสังกดั ทๅังนๅี การปฏบิ ตั ิ
หนຌาทรไี ว มกันนันๅ มຌปน็ การปฏิบัตหิ นาຌ ทไีราชการอาจมีการพิจารณาสนอความดีความชอบป็นรา งวัล
หรือขวญั กาลงั ฿จประกอบหนังสือสง ตัวดຌวย
คูมอื หรอื นวทางการปฏบิ ตั ิงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๔๙
กระบวนงานท่ี ๒.๒๑
การดาเนินการเกยี่ วกบั การคุมຌ ครองพยาน
ละมาตรการพิเศษในการคุຌมครองพยานในคดีพิเศษ
๑. หลกั เกณฑ์/เงอ่ื นไข
ํ.ํ พระราชบญั ญัติคมຌุ ครองพยาน฿นคดีอาญา พ.ศ. ๎๑๐๒
ํ.๎ กฎกระทรวงกาหนดหลกั กณฑ์ วธิ ีการ ละงไอื นเข฿นการยืไนละการพิจารณาคารอຌ งขอ
฿ชมຌ าตรการพิ ศษ฿นการคมุຌ ครองพยาน พ.ศ. ๎๑๐๔
ํ.๏ ประกาศกระทรวงยุติธรรม รืไอง กาหนดหนวยงานทาหนຌาทไรี บั คารຌองขอรับความคຌุมครอง
พยานตามมาตรการพิศษ พ.ศ. ๎๑๐๔
ํ.๐ ระบยี บกระทรวงยตุ ธิ รรม วาดวຌ ยคาตอบทนละคา ฿ชจຌ ายกพยาน สามี ภริยา ผบຌู ุพการี
ผຌูสืบสันดานของพยาน หรือบุคคลอืไนทีไมีความสัมพันธ์฿กลຌชิดกับพยาน฿น คดีอาญา พ.ศ. ๎๑๐๓
ละทไีกຌเขพไมิ ตมิ
ํ.๑ ระบยี บกระทรวงยุตธิ รรม วา ดวຌ ยการคมຌุ ครองพยานตามมาตรการพิ ศษ พ.ศ. ๎๑๐๔
ํ.๒ ระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วาดຌวยการคุຌมครองพยาน฿นคดีอาญา พ.ศ. ๎๑๑๐
ละทไี กຌเขพมไิ ตมิ ิฉบับทไี ๎ี พ.ศ. ๎๑๒ํ
ํ.๓ ระบียบสานกั นายกรัฐมนตรี วา ดวຌ ยการรักษาความลบั ของทางราชการ พ.ศ. ๎๑๐๐
ํ.๔ บันทึกขຌอสัไงการ รัฐมนตรีวา การกระทรวงยุตธิ รรม ลงวนั ทไี ๑ กนั ยายน ๎๑๑๑ ดยอาศัย
อานาจตามมาตรา ๙ หง พระราชบัญญัติคຌุมครองพยาน฿นคดีอาญา พ.ศ. ๎๑๐๒ มอบหมาย฿หอຌ ธิบดี
กรมสอบสวนคดพี ิศษ มอี านาจ฿นการสงไั ฿หຌ฿ชຌมาตรการพิศษ฿นการคຌุมครองพยานฉพาะ฿นคดีพิศษ
ํ.๙ บันทึกขຌอตกลง วาดຌวยการปฏิบัติละการประสานงานการ฿หຌความคຌุมครองพยา น
฿นคดีอาญาระหวา งกรมคຌมุ ครองสิทธิ ละสรภี าพกบั กรมสอบสวนคดีพิศษ ลงวันทีไ ํ๒ กันยายน ๎๑๐๔
ํ.ํ์ หนังสอื กองปฏิบัติการคดีพิศษ ทไี ยธ ์๔ํ๔/๒ํ๑ ลงวนั ทีไ ๎๔ พฤษภาคม ๎๑๒๐ รไอื ง
นวทางปฏบิ ัติตามระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วา ดวຌ ยการคຌุมครองพยาน฿นคดีอาญา พ.ศ. ๎๑๑๐
ตามหมวด ๐ ิการรอຌ งขอ฿หคຌ ุຌมครองพยานี ขอຌ ํ๒ ิการรຌองขอ฿หຌคຌุมครองพยาน฿นกรณีจาป็นรงดวนี
๒. ข้ันตอนการปฏิบตั ิงาน
การดานนิ การกยไี วกับการคຌุมครองพยานละมาตรการพิศษ฿นการคຌุมครองพยาน฿นคดีพิศษ
ประกอบดຌวยขันๅ ตอนการปฏบิ ตั งิ าน ดังนีๅ
๎.ํ การคุຌมครองพยาน
การรอຌ งขอ฿หຌคมุຌ ครองพยาน ผຌูรຌองขอสามารถจงຌ รืไองขอคุຌมครองพยานตอศูนยค์ ຌุมครอง
พยาน กองปฏิบัติการพิศษ กรมสอบสวนคดีพิศษ ดຌวยตนอง หรือรอຌ งขอตอคณะพนักงานสอบสวน
คดีพิ ศษ การรอຌ งขอ฿หຌคุຌมครองพยานจะทาป็นหนังสือหรือดຌวยวาจาหรอื ดยวิธีอืไน฿ดกใเดຌ ประกอบดຌ วย
ขัๅนตอนการปฏิบัตงิ าน ดังนๅี
คูมอื หรอื นวทางการปฏิบตั ิงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๙์
กระบวนการเร่ิมเขຌาสู่กระบวนการคຌุมครองพยาน
๎.ํ.ํ มไือหัวหนຌาคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษป็นผูຌขอ฿หຌคຌุมครองพยานหรือรับการ
รอຌ งขอ จากผຌูรอຌ งขอ฿หຌ สนอปน็ บันทกึ พรຌอมความหใน ิตามบบทกไี าหนดี ดย฿หຌดานินการป็นการลับ
ประกอบการพจิ ารณาของคณะกรรมการคมຌุ ครองพยาน ยืไนตอศนู ย์คุมຌ ครองพยาน
฿นกรณีจาป็นรง ดวนพืไอการคุຌมครองพยาน พนักงานสอบสวนคดีพิศษหรือ
หวั หนาຌ หนวยงานอาจขออนุมัตดิ วຌ ยวาจาตอ อธบิ ดกี รมสอบสวนคดีพิ ศษหรอื ผูຌซึไงเดຌรับมอบหมายจากอธิบดี
กรมสอบสวนคดีพิศษพืไอขออนุมัติ฿ชຌมาตรการทัวไ เป฿นการคมຌุ ครองพยานเปพลางกอน มอไื ดานินการ
คมุຌ ครองพยานเปลຌว฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษทารายงาน สนอตอ หัวหนาຌ คณะพนักงานสอบสวน
คดีพิศษ พืไอจຌงศูนย์คຌุมครองพยาน฿นทันทีทไีสามารถดานินการเดຌ ตามนวทางปฏิบัติตามหนังสอื
กองปฏิบัติการคดีพิ ศษ ทไี ยธ ์๔ํ๔/๒ํ๑ ลงวันทไี ๎๔ พฤษภาคม ๎๑๒๐
๎.ํ.๎ ศูนย์คุຌมครองพยานเดຌรับคารอຌ งหรือบันทึกขอคุຌมครองพยาน จะดานินการตรวจสอบ
พิจารณาละสนอความหในตอคณะกรรมการพืไออนุมัติการคຌุมครองพยานดยดวน ละทาหนาຌ ทีไ
จงຌ คาสไังคณะกรรมการ ฿น ๎ กรณี ดังนีๅ
(ํี กรณีคณะกรรมการมีคาสัไงเมอนุมัต฿ิ หຌ฿ชมຌ าตรการทัวไ เป฿นการคุຌมครองพยาน
ศูนยค์ ຌมุ ครองพยานทาการจงຌ คาสัไงตอ ผรຌู อຌ งขอหรือหัวหนาຌ คณะพนกั งานสอบสวนคดีพิ ศษ ปน็ หนงั สือ
ดย฿หຌระบุหตุผลของคณะกรรมการลงนาม฿นหนังสือดังกลาวละ฿หຌจຌงสิทธิ ทไีจะอุทธรณ์คาสัไง
ตามมาตรา ๎์ หงพระราชบัญญัตคิ ຌมุ ครองพยาน฿นคดอี าญา พ.ศ. ๎๑๐๒ ดຌวย
(๎ี กรณคี ณะกรรมการมีคาสไงั อนุมัต฿ิ ห฿ຌ ชຌมาตรการทัไวเป฿นการคุຌมครองพยาน
฿หศຌ นู ย์คຌมุ ครองพยานรบี จงຌ ฿หຌผຌูรຌองขอหรือหัวหนาຌ คณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษดยรใว การจงຌ คาสงัไ
อาจดานินการทางทรสาร สอไื อิลกใ ทรอนิกส์ หรือสไอื ทคนลยีสารสนทศประภทอืนไ เดຌ ตตอຌ งกระทา
ดยระมดั ระวงั ละคานึงถงึ ความปลอดภยั กพยาน
กระบวนการระหวา่ งการคุมຌ ครองพยาน
๎.ํ.๏ มไือหัวหนຌาคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษหรือหนวยงานคุຌมครองพยานเดຌรับ
อนมุ ัติ฿หຌพยานอยู฿นมาตรการทัไวเปลวຌ กอ นดานนิ การคຌุมครอง฿หຌจัดทาบันทึกขຌอตกลงละ฿หຌพยาน
ผຌูขอรับการคຌุมครองลงลายมือชอไื ฿นบันทึกขอຌ ตกลง ดยบันทึกขຌอตกลง฿หຌทาป็นหนังสือ รายละอยี ด
ตามขຌอ ๎ํ ระบยี บกรมสอบสวนคดพี ิศษ วา ดຌวยการคຌมุ ครองพยาน฿นคดอี าญา พ.ศ. ๎๑๑๐
๎.ํ.๐ การดานินการคุຌมครองพยานดยจาຌ หนຌาทคีไ ุຌมครองพยาน พนักงานสอบสวน
คดีพิศษรับรายงานจากจຌาหนຌาทไีคุຌมครองพยาน นาสนอหัวหนຌาคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษ
ละ฿หຌมีหนาຌ ทไี ดังนีๅ
(ํี จัดหาทนายความหรือ฿หคຌ วามชวยหลือทางกฎหมายตามสมควร กรณพี ยาน
ถูกดานนิ คดีหรอื ถูกฟอ้ งรຌองทๅังทางพงละอาญา อนั นอไื งมาจากการป็นพยาน
(๎ี หานวทางกຌเข มืไอรับรายงานหตุอันควรชไือวาจะมีการยุงหยิงกับ
พยานหลกั ฐานเมวาทางตรงหรอื ทางอຌอม
(๏ี ดานินคดีขอพิไมทษตามมาตรา ๎๏ หงพระราชบัญญัติคຌุมครองพยาน
฿นคดีอาญา พ.ศ. ๎๑๐๒ หากมกี ารกระทาความผิดอาญาตอบุคคล฿ดพราะหตุทบไี ุคคลนๅัน สามี ภรยิ า
ผຌูบุพการี หรือผຌูสืบสันดานของบุคคลนๅัน ซไึงจะมาหรือเดຌมาป็นพยาน มไือดานินการลຌว฿หຌรายงาน
ตอศนู ย์คุຌมครองพยานทราบดวຌ ย
คูมือหรือนวทางการปฏิบัติงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิศษ มษายน ๎๑๒๑
๙ํ
(๐ี กรณพี ยานทีเไ ดรຌ บั การคุมຌ ครองหลบหนีเป฿นระหวางการคมุຌ ครอง ฿หຌจຌาหนຌาทีไ
คุຌมครองพยานสืบสวนหาสาหตุหงการหลบหนี รวมทัๅงสภาพความป็นอยูของพยาน ละรายงาน
฿หຌหวั หนຌาคณะพนกั งานสอบสวนคดีพิศษทราบ มอืไ หวั หนาຌ คณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษเดรຌ ับรายงาน
ดงั กลาวลຌว ฿หຌรายงานศูนยค์ ุมຌ ครองพยานพืไอนาสนอคณะกรรมการพจิ ารณาสไังการดยดว น ละ฿หຌนา
รายงานดงั กลาวรวมเว฿ຌ นสานวนการสอบสวนดຌวย
๎.ํ.๑ ฿หຌจຌาหนาຌ ทคไี ຌุมครองพยานจัดทารายงานการปฏิบัตหิ นาຌ ทไีตามระบยี บรายงาน
ตอหัวหนຌาคณะพนักงานสอบสวนคดพี ิศษ ทกุ วนั ทไี ํ์ ของดอื น ละ฿หຌหัวหนาຌ คณะพนักงานสอบสวน
คดีพิ ศษรายงานการคຌมุ ครองตอศูนย์คุมຌ ครองพยาน ทุกวันทไี ํ๑ ของดือน
๎.ํ.๒ ฿หศຌ นู ยค์ ุຌมครองพยานประสานงานกบั สานักงานคมຌุ ครองพยาน กระทรวงยุติธรรม
฿หຌดานินการรียก฿หຌพยานคืนหรือชด฿ชຌคาตอบทนหรือคา฿ชຌจายอืไน โ ตามกฎหมายละระบียบ
ทไี กีไยวขຌอง หากปรากฏภายหลงั วา พยานดานินการดังตอเปนีๅ
(ํี พยานเมม า เม฿หถຌ อຌ ยคา หรอื บกิ ความดยเมมีหตสุ มควร
(๎ี พยานมา฿หຌถຌอยคาหรอื บกิ ความ หรือทาพยานหลักฐานอันปน็ ทใจ ละ
มีคาพิพากษาถึงทไีสุด฿หຌลงทษพยาน฿นความผิดฐานจงຌ ขຌอความ บิกความ หรือทาพยานหลักฐาน
อันปน็ ทใจ
กระบวนการส้นิ สุดการคຌมุ ครองพยาน
๎.ํ.๓ มอไื ปรากฏหตุอยางหนึไงอยาง฿ดอนั ปน็ หตุ฿หกຌ ารคุຌมครองพยานอาจสิๅนสุดลง
ตามขຌอ ๎๒ หงระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วาดຌวยการคุຌมครองพยาน฿นคดีอาญา พ.ศ. ๎๑๑๐
฿หຌหัวหนຌาคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษ หรือหัวหนຌาหนวยงานคุຌม ครองพยานทาหนงั สือรายงาน
พรຌอมความหในสนอตอศนู ย์คมຌุ ครองพยานดยดว น ละ฿หຌศูนย์คุຌมครองพยานนาสนอตอ คณะกรรมการ
พไอื ขอ฿หมຌ คี าสงไั ฿หຌการคຌุมครองพยานตามมาตรการทไวั เปสินๅ สุดลง
๎.ํ.๔ มอไื คณะกรรมการหรืออธบิ ดกี รมสอบสวนคดีพิศษลวຌ ตกรณี สงไั ฿หกຌ ารคຌมุ ครอง
พยานสิๅนสุดลง ฿หຌศนู ย์คຌมุ ครองพยานมีหนังสือจຌง฿หຌผຌูรຌองขอ ผรຌู บั การคมุຌ ครอง หัวหนาຌ คณะพนักงาน
สอบสวนคดพี ิ ศษละหนวยงานคຌุมครองพยานทราบ พอไื ยกลกิ การ฿หกຌ ารคุมຌ ครองทันทีทไีมกี ารจຌงคา สัไง
ดงั กลา ว การจงຌ คาสงัไ อาจดานนิ การทางทรสาร สือไ อิลกใ ทรอนิกส์ หรือสไอื ทคนลยสี ารสนทศประภท
อไนื เดຌ ตต อຌ งกระทาดยระมดั ระวงั ฿หຌกดิ ความปลอดภยั กพยาน
๎.ํ.๙ บรรดาคาตอบทนละคา฿ชຌจายทไีกีไยวขຌองกับการ฿หຌความคຌุมครองกผูรຌ บั
การคมຌุ ครอง฿หຌปน็ เปตามระบียบกระทรวงยุติธรรม วาดวຌ ยคา ตอบทนละคา฿ชจຌ า ยกพ ยาน สามี ภรยิ า
ผูຌบพุ การี ผสูຌ ืบสันดานของพยาน หรือบคุ คลอนไื ทีมไ คี วามสัมพนั ธ์฿กลชຌ ิดกบั พยาน฿นคดีอาญา พ.ศ. ๎๑๐๓
๎.๎ หลักกณฑก์ าร฿ชมຌ าตรการพิศษ฿นการคุຌมครองพยาน฿นคดีพิ ศษ
คดีพิ ศษปน็ คดีความผดิ ทางอาญาทไีมีลกั ษณะความผิดทไีสาคัญ ประกอบดวຌ ย (กี คดีความผิด
ทางอาญาทีไมีความซับซຌอน จาป็นตอຌ ง฿ชวຌ ิธีการสืบสวนสอบสวนละรวบรวมพยานหลักฐานปน็ พิศษ
ิขี คดคี วามผิดทางอาญาทมีไ ีหรืออาจมีผลกระทบอยางรุนรงตอความสงบรียบรอຌ ยละศีลธรรมอัน ดี
ของประชาชน ความมนไั คงของประทศ ความสมั พนั ธ์ระหวา งประทศหรอื ระบบศรษฐกิจหรอื การคลงั ของ
ประทศ ิคี คดีความผิดทางอาญาทไีมลี ักษณะป็นการกระทาความผิดขຌามชาติทีไสาคัญหรอื ป็นการกร ะทา
ขององคก์ รอาชญากรรม ิงี คดีความผิดทางอาญาทไีมผี ຌูทรงอิทธิพลทไีสาคญั ป็นตัวการ ผ฿ูຌ ชຌหรอื ผຌูสนบั สนนุ
ละ ิจี คดีความผิดทางอาญาทไีมีพนักงานฝ่ายปกครองหรือตารวจชัๅนผ฿ຌู หญ ซึงไ มิ฿ชพนักงานสอบสวน
คูม ือหรือนวทางการปฏิบตั ิงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๙๎
คดีพิ ศษหรือจาຌ หนຌาทีไคดพี ิศษป็นผຌตู ຌองสงสัย มไอื มีหลักฐานตามสมควรวา นาจะเดຌกระทาความผิดอาญา
หรือปน็ ผูถຌ กู กลาวหาหรือผຌูตຌองหา
พยาน฿นคดีพิศษจงึ มีความสาคัญละมีความจาป็นอยางยิไงทไีตຌองเดຌรับความปลอดภัย
฿นการมาทาหนຌาทไีพยาน ซไึงตามพระราชบัญญัติคุຌมครองพยาน฿นคดีอาญา พ.ศ. ๎๑๐๒ เดຌกาหนด
มาตรการ฿นการคุຌมครองพยานเวຌ ๎ ระดับ คือ ิํี มาตรการทไัวเป ละ ิ๎ี มาตรการพิศษ ซไึงมี
หลักกณฑ์฿นการพิจารณามาตรการทไี฿ชຌคุຌมครองอานาจการสไังการทีไตกตางกัน ดยคดีอาญาทีไจะ฿ชຌ
มาตรการพิศษ฿นการคมุຌ ครองพยานนๅัน จะตຌองปน็ คดีอาญาทไีมลี กั ษณะตามมาตรา ๔ หงพระราชบัญญตั ิ
คมຌุ ครองพยาน฿นคดีอาญา พ.ศ. ๎๑๐๒ คอื
ิํี คดีความผิดตามกฎหมายกไียวกับยาสพติด กฎหมายวาดຌวยการป้องกัน ละ
ปราบปราม การฟอกงิน กฎหมายวาดຌวยการป้องกันละปราบปรามการทุจริต หรอื กฎหมายวาดຌวยศุลกากร
ิ๎ี คดคี วามผดิ กียไ วกับความมนัไ คงหงราชอาณาจกั รตามประมวลกฎหมายอาญา
ิ๏ี คดคี วามผิดกยีไ วกับพศตามประมวลกฎหมายอาญา ฉพาะทีไ กีไยวกับการป็นธรุ ะจัดหา
ลอเปหรือพาเปพไือการอนาจาร พไือสนองความ฿ครของผูຌอืไน ละความผิดฐานพรากดใกละผูຌยาว์
ความผิดตามกฎหมายวาดຌวยมาตรการ฿นการป้องกนั ละปราบปรามการคาຌ หญิงละดกใ หรือความผิด
ตามกฎหมายวา ดຌวยการป้องกันละปราบปรามการคຌาประวณี หรือความผิดกีไยวกับการป็นจาຌ ของ
กิจการคຌาประวณี ผูຌดูลหรือผຌูจดั การกจิ การคຌาประวณีหรือสถานการคຌาประวณี หรือป็นผຌูควบคมุ
ผูกຌ ระทาการคาຌ ประวณี฿นสถานการคຌาประวณี
ิ๐ี คดีความผิดกีไยวกับองค์กรอาชญากรรม เดຌก ความผิดฐานอัๅงยไีละซองจ ร
ตามประมวลกฎหมายอาญา ละ฿หຌหมายความรวมถึงความผิดอนไื ฿ดทไีมลี ักษณะปน็ การกระทารว มกัน
ดยกลมุ อาชญากร ทมไี ีการวางผนอยา งป็นระบบละมีการวางครือขา ยป็นขบวนการหรอื องค์กร ลับ
อยางซับซอຌ นละป็นสดั สวน
ิ๑ี คดีความผดิ ทมีไ ีอัตราทษอยา งตไา฿หຌจาคกุ ตังๅ ตสิบปขี ๅนึ เป หรอื ทษสถานทีหไ นกั กวา นๅัน
ิ๒ี คดีซงไึ สานักงานคุมຌ ครองพยานหนใ สมควร฿หกຌ ารคຌุมครองพยาน
๎.๏ มาตรการพิ ศษ฿นการคຌมุ ครองพยาน
พระราชบัญญัติคุຌมครองพยาน฿นคดีอาญา พ.ศ. ๎๑๐๒ มาตรา ํ์ วรรคหนไงึ กาหนด
฿หຌสานกั งานคุมຌ ครองพยาน กรมคมຌุ ครองสทิ ธิละสรีภาพ ดานินการพไือคุຌมครองพยานตามมาตร การ
พิ ศษอยางหนไึงอยา ง฿ด ดงั ตอเปนๅี
ิํี ยาຌ ยทไอี ยู หรอื จัดหาทีไพกั อันหมาะสม
ิ๎ี จายคา ลีๅยงชีพทสีไ มควรกพยานหรือบุคคลทีไอยู฿นความอปุ การะลียๅ งดขู องพยาน
ป็นระยะวลาเมกินหนึไงปี วຌนตมีหตุจาป็นอาจขอขยายระยะวลา ครๅังละเมกินสามดอื น ตเมกนิ สองปี
ิ๏ี ประสานงานกบั หนว ยงานทีไ กีไยวขอຌ งพไอื ดานนิ การปลยีไ นชอไื ตวั ชืไอสกุล ละหลกั ฐาน
ทางทะบยี นทไสี ามารถระบตุ ัวพยาน รวมทังๅ การดานินการพือไ กลับคืนสูฐานะดมิ ตามคาขอของพยานดวຌ ย
ิ๐ี ดานินการพืไอ฿หຌมีอาชีพหรือ฿หຌมีการศึกษาอบรม หรือดานนิ การ฿ด พไอื ฿หຌพยาน
สามารถดารงชพี อยเู ดตຌ ามทีไหมาะสม
ิ๑ี ชวยหลือ฿นการรยี กรอຌ งสิทธิทีไพยานพึงเดຌรบั
ิ๒ี ดานนิ การ฿หຌมีจาຌ หนຌาทีคไ ุຌมครองความปลอดภยั ฿นระยะวลาทีไจาป็น
ิ๓ี ดานนิ การอืไน฿ด฿หຌพยานเดຌรบั ความชว ยหลอื หรอื เดຌรบั การคຌุมครอง ตามทีไ หในสมควร
คมู ือหรอื นวทางการปฏิบัติงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑