๙๏
นอกจากนๅี มาตรา ํ์ วรรคสอง ยังกาหนด฿ห฿ຌ นกรณีทเไี ดมຌ กี ารดานนิ การตามวรรคหนึไง฿หຌ
หนวยงานทีไกไียวขຌองปฏิบัติตามคาขอดังกลาว ดย฿หถຌ ือวา ขอຌ มูลดังกลาวป็นความลับ ละหຌามมิ฿หຌ
หนวยงานทไีกยีไ วขຌองปดຂ ผยขอຌ มลู นัๅน วนຌ ตจะเดຌรบั อนญุ าตจากรัฐมนตรีวา การกระทรวงยุติธรรม
๎.๐ อานาจการสไงั ฿หຌ฿ชຌมาตรการพิ ศษ฿นการคຌุมครองพยาน฿นคดีพิศษ
รฐั มนตรวี าการกระทรวงยุตธิ รรม เดຌมบี ันทกึ สังไ การลงวันทีไ ๑ กันยายน ๎๑๑๑ อาศยั อานาจ
ตามมาตรา ๙ หง พระราชบญั ญตั ิคมຌุ ครองพยาน฿นคดีอาญา พ.ศ. ๎๑๐๒ มอบหมาย฿หຌอธิบดกี รมสอบสวน
คดีพิ ศษ มอี านาจ฿นการสังไ ฿หຌ฿ชຌมาตรการพิศษ฿นการคຌุมครองพยานฉพาะ฿นคดีพิศษทา นัๅน
๎.๑ การ฿ชຌมาตรการพิศษ฿นการคຌมุ ครองพยาน ประกอบดຌวยขนัๅ ตอนการปฎิบตั งิ าน ดังนๅี
ขั้นตอนที่ ๑ พยาน฿นคดพี ิ ศษ ผเຌู ดຌรบั มอบอานาจจากพยาน บคุ คลอืนไ ฿ด ซไึงมีประยชน์
กไยี วขอຌ งกับพยาน หรอื พนกั งานสอบสวนคดีพิศษทไีรับผิดชอบการสอบสวนคดีพิศษ จดั ทาคารຌองขอ
ตามขอຌ ๏ ของกฎกระทรวงกาหนดหลักกณฑ์วิธีการละงอไื นเข ฿นการยนไื ละการพิจารณาคารຌองขอ฿ชຌ
มาตรการพิศษ฿นการคุຌมครองพยาน พ.ศ. ๎๑๐๔ กลา วคือ ตຌองระบุชอไื นามสกลุ ละทไีอยูข องพยาน
ละผูยຌ นืไ คารอຌ ง ละพฤตกิ ารณ์ทีไ สดง฿หຌหในวา พยานอาจเมเ ดຌรับความปลอดภยั พรอຌ มดຌวยหลักฐาน
ละขຌอทจใ จริงละลงลายมอื ชไอื ฿นคารຌอง
กรณที บีไ คุ คลอืนไ ฿ดซไึงมีประยชน์กีไยวขຌองกับพยานหรือกรณที ีไพนักงานสอบสวนคดีพิศษ
ทีไรับผิดชอบการสอบสวนคดีพิศษนัๅน ป็นผຌูยืไนขอ฿หຌมีการคຌุมครองพยาน จะตຌอง฿หຌผຌูทีไจะขຌารับการคຌุมครอง
฿หคຌ วามยนิ ยอมปน็ หนังสอื ละลงลายมือชอืไ ดຌวย
ขนั้ ตอนท่ี ๒ ผูຌยืนไ คารຌองนาคารຌองมายืไนทกไี องบริหารคดีพิศษ฿นฐานะป็น สานักงาน
ซไึงทาหนຌาทไีรับคารຌองขอรับความคุຌมครองพยานตา มมา ตรการ พิศษของกร มสอบสวนคดีพิ ศ ษ
ตามประกาศกระทรวงยตุ ิธรรม รไือง กาหนดหนวยงานทาหนຌาทีไรับคารຌองขอรับความคุຌมครองพยาน
ตามมาตรการพิ ศษ พ.ศ. ๎๑๐๔
กองบริหารคดีพิศษจะกาหนดป็นรืไองลับ ละดวนทไีสุ ดละดานินการตามระบียบ
สานักนายกรัฐมนตรี วาดຌวยการรักษาความลับของทางราชการ พ.ศ. ๎๑๐๐ ขอຌ ๎๓ ละขอຌ ๎๔ ดยยก
ระบบตางหากจากระบบงานสารบรรณปกตขิ องหนวยงาน ละการรับละสง คารຌอง การตรวจสอบคารຌอง
การพจิ ารณาคารຌองละการคຌุมครองพยานจะดานินการปน็ การลับ ทังๅ นๅี ดยคานึงถึงความปลอดภัยของพยาน
ขຌอมูลละรายละอียดกีไยวกับตัวพยาน บุคคลอไืนทไีมีความสัมพันธ์฿กลຌชิดกับพยาน พฤติการณ์หงคดี
ความเมป ลอดภัยทไีพยานเดຌรบั ละขຌอทจใ จริงอไนื โ ทไี กไยี วขຌองปน็ สาคัญ ทงๅั นีๅ ตามกฎกระทรวงกาหน ด
หลักกณฑ์วิธกี ารละงืไอนเข฿นการยนืไ ละการพิจารณาคารอຌ งขอ฿ชຌมาตรการพิศษ฿นการคຌุมครองพยาน
พ.ศ. ๎๑๐๔ ขຌอ ํ์
ข้ันตอนท่ี ๓ กองบรหิ ารคดีพิศษ฿นฐานะ สานักงานจะตรวจสอบความถูกตຌองของคารຌอง
ละสอบถามรายละอียดพิไมติมพืไอทราบขຌอมูลทีไสดงวา พยานอาจเมเดຌรับความปลอดภัย ละหากหในวา
ยังขาดพยานหลกั ฐาน฿ด จะจຌง฿หຌผยูຌ ไนื คารอຌ งสงพิไมติม฿หຌครบถຌวน ภาย฿น ํ๑ วัน ตหากผยຌู ืนไ คารຌอง
เมสงหลักฐานพิไมติม฿นกาหนด ดยเมจຌงขຌอขัดขຌอง฿หทຌ ราบ กใ฿หຌพิจารณาทาทีไมีละทาความหนใ
ตามขๅันตอนทไี ๑ ตอเป
กรณีทไีสอบถามละมีรายละอียดพไิมติมทีไป็นสาระสาคัญ จຌาหนຌาทไีจะจัดทาบันทกึ
ประกอบคารຌอง ละ฿หผຌ ยຌู ไนื คารຌองลงลายมอื ชอืไ ฿นบันทึกดงั กลา ว ิบบ ํี พืไอ฿ชຌประกอบการพจิ ารณา
คมู ือหรือนวทางการปฏบิ ัตงิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิศษ มษายน ๎๑๒๑
๙๐
ขัน้ ตอนที่ ๐ กองบรหิ ารคดพี ิ ศษออก฿บรบั คารຌองเวຌปน็ หลักฐาน ละจะจຌง฿หผຌ รຌู อຌ งทราบ
ถึงสทิ ธิละผลกระทบ รวมทๅังความรบั ผดิ อันนไืองจากการ฿ชຌมาตรการพิศษ฿นการคุຌมครองพยาน กลาวคือ
ขอຌ ํ จຌงการปฏิบตั ิตัวของพยานตามระบียบกระทรวงยุติธรรม วาดຌวยการคຌุมครอง
พยานตามมาตรการพิ ศษ พ.ศ. ๎๑๐๔ ขอຌ ๑
ขอຌ ๎ จຌงสิทธติ ามระบยี บกระทรวงยุตธิ รรม วา ดຌวยคา ตอบทนละคา฿ชจຌ า ยกพยาน
สามี ภริยา ผຌบู พุ การี ผຌสู บื สันดานของพยาน หรือบคุ คลอไืนทไีมีความสัมพนั ธ฿์ กลຌชิดกับพยาน฿นคดีอาญา
พ.ศ. ๎๑๐๓ ละทไี กเຌ ขพมไิ ตมิ
ขอຌ ๏ จຌงความรับผิดตามพระราชบัญญัติคຌุมครองพยาน฿นคดีอาญา พ.ศ. ๎๑๐๒ มาตรา ํ๙
กรณีหากปรากฏวาภายหลังพยานเมมา เม฿หຌถຌอยคาหรือเมบิกความ ดยเมมีหตุอันสมควร หรือมี
คาพิพากษาถึงทีไสดุ ฿หຌลงทษพยาน฿นฐานจຌงขอຌ ความอันป็นทใจ ความผิดฐานบิกความอันปน็ ทจใ
฿นการพิจารณาคดีตอศาล หรอื ความผิดฐานทาพยานหลักฐานอนั ปน็ ทจใ ฿นคดีทไีบคุ คลนๅันปน็ พยาน
จะตอຌ งถกู รียกคนื หรอื ชด฿ชຌคา฿ชจຌ าย฿นการคมຌุ ครองพยานคนื กรฐั
ขัน้ ตอนท่ี ๑ ฿นการพิจารณาคารຌองของกองบรหิ ารคดีพิศษจะพจิ ารณาป็นขๅันตอนตา มทไี
กาหนด฿นกฎหมายละอนบุ ัญญตั ิทีไ กไียวขอຌ ง ดงั นๅี
ขอຌ ํ พยานปน็ ผูมຌ ีสิทธยิ ไืนคารอຌ ง หรือเม
ขอຌ ๎ ป็นคารຌองขอ฿หຌ฿ชຌมาตรการพิ ศษ หรือเม
ขຌอ ๏ คดอี ย฿ู นงือไ นเขทีจไ ะสัไง฿ชมຌ าตรการพิศษ หรอื เม
ขຌอ ๐ รายละอียด/ขຌอมูลทีไสดงวาพยานอาจเมเดຌรับความปลอดภัย ความสาคัญของพยาน
ตอ คดี ละหตุทีไพยานอาจเมเดຌรับความปลอดภัย
ขน้ั ตอนที่ ๒ มอไื มีขຌอทใจจริงละพยานหลักฐานพอพจิ ารณา กองบรหิ ารคดพี ิศษจะจัดทา
บันทกึ ป็นรือไ งลับ ละดว นทไสี ุด สนอความหในตออธบิ ดกี รมสอบสวนคดีพิศษ฿นฐานะผรูຌ ับมอบอานาจ
จากรัฐมนตรีวาการกระทรวงยุติธรรม ตามมาตรา ๙ หงพระราชบัญญัติคุຌมครองพยาน฿นคดีอาญา
พ.ศ. ๎๑๐๒ ดยสนอผา นสานกั งานคุຌมครองพยาน กรมคุຌมครองสทิ ธิละสรีภาพ ละ฿ชຌจຌาหนาຌ ทีนไ าสาร
ตามระบียบสานักนายกรฐั มนตรี วา ดຌวยการรกั ษาความลับของทางราชการ พ.ศ. ๎๑๐๐ ขอຌ ๏๓
ข้ันตอนที่ ๓ อธิบดีกรมสอบสวนคดีพิศษ฿นฐานะผຌูเดຌรับมอบหมายจากรัฐมนตรีวา การ
กระทรวงยุติธรรมตามพระราชบญั ญตั ิคຌุมครองพยาน฿นคดีอาญา พ.ศ. ๎๑๐๒ มาตรา ๙ มีระยะวลา
฿นการพจิ ารณาภาย฿น ๏์ วนั นบั ตเดຌรบั รอืไ ง ถຌาหนใ วา เมควร฿ชຌมาตรการพิศษ฿นการคຌุมครองพยาน
จะสไังเมร ับคารอຌ ง กรณนี ๅีกองบรหิ ารคดีพิ ศษจะมีหนังสือจงຌ คาสไัง พรอຌ มหตุผลละสิทธิ฿นการอุทธร ณ์
คาสัไงตามพระราชบัญญัติคຌุมครองพยาน฿นคดีอาญา พ.ศ. ๎๑๐๒ มาตรา ๎์ ฿หຌพยานหรอื ผยูຌ ืไนคารຌอง
ทราบดยรวใ
ข้ันตอนท่ี ๘ กรณีอธิบดกี รมสอบสวนคดพี ิ ศษ฿นฐานะผຌเู ดຌรับมอบหมายจากรฐั มนตรวี า การ
กระทรวงยุติธรรมตามพระราชบัญญัติคุຌมครองพยาน฿นคดีอาญา พ.ศ. ๎๑๐๒ มาตรา ๙ มคี าสไัง฿หຌ฿ชຌ
มาตรการพิศษ฿นการคุຌมครองพยานลຌว กองบริหารคดีพิศษ฿นฐานะ สานักงาน จะจัด฿หຌพยาน
ลงลายมือชืไอสดงความยนิ ยอมรับการคຌุมครองพยานอกี ครๅังตามกฎกระทรวงกาหนดหลกั กณฑ์ วิธกี าร
ละงืไอนเข฿นการยืไนละการพิจารณาคารຌองขอ฿ชຌมาตรการพิศษ฿นการคຌุมครองพยาน พ.ศ. ๎๑๐๔ ขຌอ ๙
จากนัๅนจะสง คาสไงั คຌุมครองพยานเปยงั ศูนย์คຌุมครองพยาน กองปฏบิ ตั กิ ารพิศษ กรมสอบสวนคดีพิศษ
พือไ ดานนิ การตามคาสงัไ ตอเป
คมู ือหรอื นวทางการปฏิบตั งิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
๙๑
ขั้นตอนท่ี ๕ ศูนยค์ มຌุ ครองพยาน กองปฏบิ ัติการพิศษ กรมสอบสวนคดีพิศษ ตຌองจัดระบบ
รองรับทางอกสาร฿หຌป็นเปตามกฎกระทรวงกาหนดหลั กกณฑ์วิธีการละงืไอนเข฿นการยืไนละ
การพิจารณาคารຌองขอ฿ชมຌ าตรการพิศษ฿นการคุຌมครองพยาน พ.ศ. ๎๑๐๔ ขຌอ ํ์ กลาวคือ การรับ
ละสงคารอຌ ง การตรวจสอบคารอຌ ง การพิจารณาคารอຌ ง ละการคุมຌ ครองพยานจะดานนิ การป็นการ ลับ
ทัๅงนีๅ ดยคานึงถึงความปลอดภัยของพยาน ขຌอมูลละรายละอียดกีไยวกับตัวพยาน บุคคลอไืนทไีมี
ความสัมพันธ์฿กลชຌ ิดกบั พยาน พฤตกิ ารณ์หงคดีความเมป ลอดภัยทไีพยานเดรຌ ับ ละขอຌ ทใจจริงอืไน โ
ทีไกียไ วขຌองปน็ สาคัญ
ขน้ั ตอนท่ี ๑์ ศนู ยค์ ุຌมครองพยาน กองปฏบิ ัติการพิ ศษ กรมสอบสวนคดีพิศษ มอบหมาย
จຌาหนຌาทไีพืไอทาหนຌาทีไคຌุมครองพยานตามมาตรการพิศษ ตามบันทึกขຌอตกลง วาดຌวยการปฏิบัติ ละ
การประสานงานการ฿หຌความคุຌมครองพยาน฿นคดีอาญาร ะหวาง กรมคุຌมครองสิทธิละสรีภา พ
กับกรมสอบสวนคดีพิ ศษ ฉบับลงวนั ทีไ ํ๒ กนั ยายน ๎๑๐๔ ขຌอ ๎ การปฏบิ ัติ ละประสานงานการ ฿หຌ
ความคุຌมครองพยาน฿นคดอี าญาตามมาตรการพิศษ ละระบียบกระทรวงยุติธรรม วา ดวຌ ยการคุมຌ ครอง
พยานตามมาตรการพิศษ พ.ศ. ๎๑๐๔
ข้นั ตอนท่ี ๑๑ การบกิ คา฿ชจຌ า ย฿นการคุຌมครองพยานตามมาตรการพิศษ ฿หຌปฏิบตั ิตาม
ระบียบกระทรวงยุตธิ รรม วาดวຌ ยคา ตอบทนละคา฿ชจຌ า ยกพยาน สามี ภริยา ผูຌบุพการี ผูຌสบื สันดาน
ของพยาน หรอื บคุ คลอืไนทีไมีความสมั พันธ์฿กลຌชดิ กับพยาน฿นคดอี าญา พ.ศ. ๎๑๐๓ ละทีไ กเຌ ขพิไมติม หมวด ๎
คา ฿ชจຌ า ยตามมาตรการพิ ศษ฿นการคุຌมครองพยาน ขຌอ ๎๎ ถงึ ขຌอ ๎๐
ข้นั ตอนที่ ๑๒ ฿นระหวา งการคมຌุ ครองพยาน หากพยานเมปฏบิ ตั ิตามงือไ นเขทไีระบุ฿นขຌอ ๑
ของระบียบกระทรวงยุติธรรม วา ดຌวยการคมุຌ ครองพยานตามมาตรการพิศษ พ.ศ. ๎๑๐๔ ฿หຌ จาຌ หนาຌ ทีไ
ผຌูทาหนຌาทไีคุຌมครองพยานทารายงานพรຌอมระบุหตุผล สนอศูนย์คุຌมครองพยาน กองปฏิบัติการพิ ศษ
กรมสอบสวนคดีพิศษ พอไื จงຌ สานกั งานคมຌุ ครองพยาน กรมคมຌุ ครองสทิ ธิละสรีภาพ ทาความหนใ สนอ
อธบิ ดกี รมสอบสวนคดีพิ ศษ฿นฐานะบคุ คลทไีเดຌรับมอบหมายจากรัฐมนตรีวา การกระทรวงยุติธรรมสัไง฿หຌ฿ชຌ
มาตรการพิศษ สัไง฿หຌการคมຌุ ครองพยานตามมาตรการพิศษสนๅิ สุดลง ทังๅ นๅี ตามระบียบกระทรวงยุติธรร ม
วาดຌวยการคุมຌ ครองพยานตามมาตรการพิ ศษ พ.ศ. ๎๑๐๔ ขอຌ ๒
ขั้นตอนที่ ๑๓ กรณีทไีอธิบดีกรมสอบสวนคดีพิศษ฿นฐานะบคุ คลทเไี ดຌรบั มอบหมายจาก
รัฐมนตรวี า การกระทรวงยุติธรรมสไัง฿หຌ฿ชຌมาตรการพิศษ สงไั ฿หกຌ ารคุຌมครองพยาน ตามมาตรการพิศษ
สๅินสุดลง สานักงานคุຌมครองพยาน กรมคຌุมครองสิทธิละสรภี าพ จะมีหนังสือจຌง฿หຌพยานทรา บผาน
ศูนยค์ มຌุ ครองพยาน กองปฏบิ ตั กิ ารพิศษ กรมสอบสวนคดีพิ ศษ ดยหนงั สือจะระบชุ ไอื ชือไ สกุล ของผรຌู อຌ ง
ขอละผูຌรบั การคมຌุ ครอง วัน ดอื น ปี ทีไมคี าสไัง หตุผลทีไมีคาสไัง ละสทิ ธิ ละงืไอนเข฿นการอทุ ธรณค์ าสัไง
ตามพระราชบญั ญตั คิ มุຌ ครองพยาน฿นคดีอาญา พ.ศ. ๎๑๐๒ มาตรา ๎์
ข้นั ตอนที่ ๑๐ หากภายหลงั การคมุຌ ครองพยานตามมาตรการพิศษสิๅนสุดลง หรอื ระหวาง
การคຌมุ ครองพยานตามมาตรการพิศษ มี หตตุ ามพระราชบัญญัติคຌมุ ครองพยาน฿นคดอี าญา พ.ศ. ๎๑๐๒
มาตรา ํ๙ คือ หากปรากฏวาภายหลงั พยานเมมา เม฿หຌถຌอยคา หรือเมบกิ ความดยเมมีหตอุ ันส มควร
หรือมคี าพพิ ากษาถงึ ทไสี ุด฿หຌลงทษพยาน฿นความผดิ ฐานจຌงขอຌ ความอันปน็ ทจใ ความผดิ ฐานบกิ ควา ม
อนั ป็นทใจ฿นการพิจารณาคดีตอศาล หรือความผิดฐานทาพยานหลักฐานอันป็นทใจ ฿นคดที ีบไ ุคคลนๅัน
ปน็ พยาน จะตຌองดานนิ การพือไ รยี กคืนหรอื ฿หชຌ ด฿ชคຌ า ฿ชจຌ าย฿นการคຌุมครองพยานคนื กรฐั ดวຌ ย
คูมอื หรอื นวทางการปฏบิ ัติงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๙๒
ผนผังขน้ั ตอนกระบวนการงานคຌุมครองพยานในคดพี ิเศษ
การรຌองขอใชมຌ าตรการทัว่ ไปในการคຌุมครองพยานิผรຌู ຌอง,หวั หนาຌ คณะทางานสอบสวนคดีพเิ ศษี
วิธีการรຌองขอใชຌมาตรการทั่วไปในการคุมຌ ครอง ิผรຌู ຌอง,หวั หนຌาคณะทางานสอบสวนคดีพิเศษี
ริมไ
ผຌูรอຌ งขอ หัวหนาຌ คณะทางานสอบสวนคดพี ิ ศษ
ยไนื คารอຌ ง บนั ทึกความหนใ
ศนู ย์คุมຌ ครองพยาน
จดั ประชมุ /สนอขอຌ มลู
คณะกรรมการ
คຌุมครองพยาน
เมอ นมุ ัติ อนุมัติ
คาสัไง หตผุ ลของคณะกรรมการ กาหนดงไือนเข วธิ ีการ จຌาหนຌาทีไ
คมຌุ ครองพยาน สทิ ธทิ จไี ะอุทธรณ์คาสไงั คา ฿ชຌจา ยคຌุมครองพยาน
฿หศຌ นู ยค์ ຌมุ ครองพยานจงຌ คาสไังคณะกรรมการ มษายน ๎๑๒๑
ผูຌรຌอง, หัวหนาຌ คณะทางานสอบสวนคดพี ิศษ
จบ
คูมอื หรอื นวทางการปฏบิ ตั งิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ
๙๓
การรຌองขอใชมຌ าตรการทวั่ ไปในการคมุຌ ครองพยาน ิกรณจี าเปน็ เรง่ ด่วนี
วิธกี ารรຌองขอใชຌมาตรการท่ัวไปในการคุຌมครองพยานิกรณีจาเป็นเรง่ ดว่ นี
รมิไ
พนกั งานสอบสวนคดีพิ ศษ
ดานินการคຌุมครองพยานเปลຌว ขออนมุ ตั ดิ วຌ ยวาจาพืไอขออนมุ ัต฿ิ ชຌ
ทารายงานสนอ มาตรการทัไวเปเปพลางกอน
หวั หนาຌ คณะทางานสอบสวนคดีพิ ศษ อธบิ ดีหรือผຌอู ไนื ซึไงเดຌรบั มอบหมายจากอธบิ ดี
ศนู ยค์ ุมຌ ครองพยาน
จัดประชุม/สนอขຌอมูล
คณะกรรมการ
คຌมุ ครองพยาน
เมอ นุมตั ิ อนมุ ตั ิ
คาสัไง หตผุ ลของคณะกรรมการ กาหนดงืไอนเข วิธกี าร จาຌ หนຌาทไี
คຌมุ ครองพยาน สทิ ธิทจีไ ะอทุ ธรณค์ าสัไง คา ฿ชจຌ ายคมุຌ ครองพยาน
฿หศຌ ูนยค์ ຌุมครองพยานจຌงคาสไังคณะกรรมการ มษายน ๎๑๒๑
ผรูຌ อຌ ง,หัวหนาຌ คณะทางานสอบสวนคดีพิศษ
จบ
คูมือหรอื นวทางการปฏิบัติงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ
๙๔
ผนผงั ขัน้ ตอนกระบวนงานการคุຌมครองพยานตามมาตรการท่ัวไป
หัวหนຌาคณะพนกั งานสอบสวนคดพี ิเศษ
หนว่ ยงานคมุຌ ครองพยาน
จดั ทาบนั ทึกขຌอตกลงละใหพຌ ยาน
ผຌรู บั ขอรับการคຌมุ ครองลงลายมอื ชอ่ื
ดาเนนิ การคຌมุ ครองพยาน
ปรากฏเหตุการคุมຌ ครองพยานสิ้นสดุ ลง
ประชุม/เสนอขอຌ มลู
หัวหนาຌ คณะพนักงานสอบสวนคดีพิเศษ
หรือหวั หนຌาหนว่ ยงานคຌุมครองพยาน
ทาหนงั สือรายงานพรอຌ มความเหน็
ศูนยค์ มຌุ ครองพยาน
ตรวจสอบพจิ ารณาละเสนอความเหน็ ในที่ประชุม
คณะกรรมการคุมຌ ครองพยานพิจารณา
ในการประชุมประจาเดอื น
มคี าส่งั ใหกຌ ารคຌมุ ครองพยานส้ินสดุ ลง
จงຌ ผูรຌ อຌ งุ ผຌรู บั การคຌมุ ครองุหัวหนาຌ คณะพนกั งาน
สอบสวนคดีพิเศษุ หนว่ ยงานคมุຌ ครองพยาน ทราบ
คูมอื หรอื นวทางการปฏิบัติงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๙๙
กระบวนงานที่ ๒.๒๒
การดาเนนิ การเกย่ี วกบั คา่ ใชจຌ ่ายสาหรับการสบื สวนละสอบสวนคดีพิเศษ
๑. หลกั เกณฑ์/เงื่อนไข
ํ.ํ พระราชบญั ญตั กิ ารจัดซอๅื จดั จาຌ งละการบริหารพสั ดุ พ.ศ. 2560
ํ.๎ ระบียบกระทรวงยุติธรรม วาดวຌ ยคา ฿ชຌจายสาหรบั การสืบสวนละสอบสวนคดีพิ ศษ ละ
วิธกี ารบกิ งินทดรองจาย ตามพระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๐๓ พ.ศ. ๎๑๐๔
ํ.๏ หนงั สอื วยี นกลมุ คา฿ชจຌ า ยคดีพิ ศษ ทไี ยธ 0801.6/ว 2545 ลงวันทีไ 3 มษายน 256ํ
รอไื ง นวทางปฏบิ ตั ิ฿นการบิกจายงินคา ฿ชจຌ าย฿นการสืบสวนละสอบสวนคดีพิ ศษ฿นรายการทไีตຌอง
ดานินการจดั ซืๅอจัดจຌางตามพระราชบญั ญตั ิการจดั ซอืๅ จดั จาຌ งละการบรหิ ารพสั ดุ พ.ศ. 2560
ํ.๐ หนังสือวียนกลุมคา฿ชຌจายคดีพิศษ ทีไ ยธ 0801.6/ว 5232 ลงวันทีไ 14 สิงหาคม ๎๑๒๏
รืไอง นวทางการบกิ จายคา ฿ชຌจายสาหรับการสืบสวนละสอบสวนตามพระราชบัญญัติการสอบสวน
คดพี ิศษ พ.ศ. 2547 ละทไี กຌเขพิมไ ตมิ
ํ.๑ หนังสือวียนกลุมคา฿ชຌจายคดีพิศษ ทไี ยธ 0801.6/ว 5481 ลงวันทไี 24 สิงหาคม ๎๑๒๏
รอไื ง นวทางการปฏบิ ตั ิตามระบยี บกระทรวงยุติธรรม วา ดຌวยคา ฿ชຌจายสาหรบั การสืบสวนละสอบสวน
ละวิธกี ารบิกงนิ ทดรองจา ย ตามพระราชบญั ญตั ิการสอบสวนคดพี ิ ศษ พ.ศ. ๎๑๐๓ พ.ศ. ๎๑๐๔
ํ.๒ คูมือการบกิ คา฿ชຌจาย฿นการสืบสวนละสอบสวนคดีพิศษตามมาตรา ๏ํ หง พระราชบัญญัติ
การสอบสวนคดพี ิ ศษ พ.ศ. ๎๑๐๓
๒. ข้ันตอนการปฏิบัติงาน
การบิกคา฿ชຌจาย฿นการสืบสวนละสอบสวนคดีพิศษ ตามมาตรา ๏ํ หงพระราชบัญญัติ
การสอบสวนคดพี ิศษ พ.ศ. ๎๑๐๓ จะดานนิ การเดຌกใตอมไอื มีการรบั ป็นคดีพิศษ หรอื การสืบสวนกอน
ปน็ คดีพิ ศษ ละเดຌมกี ารตงตังๅ คณะพนักงานสอบสวนคดีพิ ศษละพนักงานสบื สวนลวຌ ฿หຌมกี ารยืไนขอ
ออกลขคดีพิศษหรือลขสืบสวนจากกองบริหารคดีพิศษ มไอื เดรຌ บั ลขลຌว จึงจะสามารถดานิน การ
พอืไ ขออนุมัติดินทางหรือขออนุมัติพืไอบิกจายคา฿ชຌจา ยตามมาตรา ๏1 ซงไึ สามารถบิกจายเดຌอีกหลายกรณี
ตามบญั ชอี ัตราคา ฿ชຌจายสาหรบั การสืบสวนละสอบสวนคดีพิศษ ประกอบระบยี บกระทรวงยุติธ รร ม
วาดຌวยคา฿ชຌจายสาหรับการสืบสวนสอบสวนละวิธีการบิกงินทดรองจาย ตามพระราชบัญญัติ
กา ร สอบสวนคดีพิศษ พ .ศ. ๎๑๐๓ พ.ศ. ๎๑๐๔ ละน วปฏิบัติของกร มสอบสวน คดีพิศษ
ทัๅงนีๅ การบิกจายคา฿ชຌจา ยสาหรบั การสืบสวนละสอบสวนคดีพิศษ ตຌองอยูบนหลกั พๅืนฐานทสีไ าคัญ
๏ ประการ คอื (ํ) หลักคา ฿ชຌจา ยตามความป็นจริง (๎) หลักความหมาะสม ละ (๏) หลักความคຌุมคา ละ
ประหยดั พไือประยชน์ของราชการ
การขออนุมตั ิ ดินทาง หรอื ขออนมุ ตั ิพไือบิกจา ยคา฿ชจຌ าย฿นการสบื สวนละสอบสวนคดีพิศษ
ตามมาตรา ๏ํ ยกเดຌป็น ๎ กรณี คือ (ํ) การบิกคา฿ชຌจายกรณียืมงินทดรองราชการ ละ (๎) การบิก
คา฿ชຌจา ยกรณเี มเดยຌ มื งนิ ทดรองราชการ ประกอบดຌวยขนๅั ตอนการปฏิบตั ิงาน ดังนีๅ
คมู อื หรอื นวทางการปฏบิ ัติงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิศษ มษายน ๎๑๒๑
ํ์์
๎.ํ จัดทาบันทึกขออนุมัติดินทางเปราชการละยืมงิน ทดรองราชการ ดย฿หຌปราก ฏ
รายละอียดทีไมาของรไืองทีไสืบสวนละสอบสวนคดีพิศษ มีผຌู฿ดดินทางเปปฏิบตั ิราชการ พืๅนทีไละ
ระยะวลา การดนิ ทางดย฿ชยຌ านพาหนะ฿ด ละคา ฿ชจຌ า ยอไืน โ ทีไจาป็นพือไ ฿ชຌ฿นการปฏบิ ัตริ าชการ
จานวนงินทีไขอยืมทดรองราชการ ผู฿ຌ ดป็นผยูຌ มื ละการขออนุมัตดิ ังกลาวป็นครัๅงทีไทา ฿ด กรณที ไเี ม฿ช
การดนิ ทางเปราชการปน็ ครงๅั รก ตຌองนบรายละอียดบบบญั ชคี วบคุมคา฿ชຌจา ยสาหรบั สบื สวนละ
สอบสวนคดพี ิศษ (บบ บค.4) ดยการสนอขออนุมตั จิ ะตอຌ งดานินการกอนดินทางลวงหนาຌ เมนอຌ ยกวา
7 วัน วຌนตมีหตุจาป็นละรงดวน ฿หຌชๅีจงหตุผลละควา มจา ป็น ทีไเมอา จดา นิน กา ร เ ดຌ
พืไอประกอบการพิจารณาอนุมัติ ละการขออนุมัติคา฿ชจຌ า ย฿นการสบื สวนละสอบสวนคดีพิศษ ฿หปຌ ระมาณการ
คา฿ชຌจายตามนวทางทไีกาหนด ทๅังกรณียืมงินทดรองราชการ ละกรณีเมเดຌยืมงินทดรองราชการ
ตามหนังสือวียนกลุมคา฿ชຌจายคดีพิศษ ทไี ยธ0801.6/ว 5232 ลงวันทีไ 14 สิงหาคม 2563 รไือง
นวทางการบกิ จา ยคา ฿ชຌจายสาหรับการสบื สวนละสอบสวน ตามพระราชบญั ญัติการสอบสวนคดพี ิศษ
พ.ศ. 2547 ละทไี กเຌ ขพมไิ ติม
ทๅังนีๅ ฿หຌคานึงถึงคา฿ชຌจายทไีกิดขึๅนจริง ตามความจาป็น หมาะสม ประหยัด ละ
กิดประยชนส์ ูงสุดกทางราชการ กรณีมีหตุผลละความจา ป็นตຌอง฿ชຌงบปร ะมาณกนิ กวา นวทา ง
ทกไี าหนดเวขຌ าຌ งตนຌ ฿หชຌ ีๅ จงหตุผลละความจาปน็ ดยละอยี ดพอไื ประกอบการพจิ ารณาอนมุ ัติ ละบนั ทกึ
การขออนุมตั ิดังกลาวจะตอຌ งมีอกสารนบดังตอเปนีๅ พไอื ฿ชຌประกอบการพจิ ารณาดຌวย
ิํี อกสารประมาณการคา฿ชจຌ าย ซงไึ มรี ายละอียดกไียวกับจานวนงินคา฿ชຌจายตาง โ
ชน คาบยๅี ลๅียง คา ทไพี ัก ละคาพาหนะ ปน็ ตนຌ
ิ๎ี อกสารตารางผนงาน จะมีรายละอียดคราว โ กไียวกบั นืๅอหาทีจไ ะปฏิบตั ิปน็ รายวัน
พืไอ฿หຌผຌบู งั คับบญั ชาพจิ ารณาตรวจสอบบืๅองตนຌ วา มีนอๅื งานทผีไ ຌขู ออนมุ ัตจิ ะตอຌ งดานนิ การอยางเรบຌา ง
หมาะสมกับจานวนวนั ละจานวนคา ฿ชຌจา ยทไียไืนขออนมุ ัติ หรอื เม
ิ๏ี อกสารผนปฏิบัติการละการประมาณการคา฿ชจຌ าย ซึไงจะปราก ฏรายละอียด
กียไ วกับลขคดีพิศษหรอื ลขสืบสวนทีไจะขออนุมตั ิดานนิ การ ชไือรอืไ งทไสี ืบสวนละสอบสวน ผูຌกลา วหา
ผูຌตຌองหา พฤติการณ์หง คดีดยยอ สถานทไี ดินทางเปปฏิบัติงาน จานวนละรายชืไอผูຌ ดินทางเปปฏิบัติงาน
รายละอียดภารกิจทีไจะตຌองดานินการ ละชว งวลาการปฏบิ ตั งิ าน ผลทคไี าดวาจะเดຌรับจากการปฏบิ ตั งิ าน
สาหรับประมาณการคา฿ชจຌ า ย จะปรากฏรายละอยี ดคา฿ชจຌ ายตา ง โ ซไงึ ฿หຌระบุ ฉพาะรายการทา ทไตี ຌอง฿ชຌ
จายจริงตามผน ดยพิจารณาตามความจาป็น หมาะสมประหยดั ละชือไ พนกั งานสอบสวนคดีพิศษ
ทรีไ บั ผิดชอบลงนามกากบั ฿นกรณีทคีไ า฿ชຌจาย฿นการปฏิบตั ิงานทไีประมาณการวาจะกิดขึๅนกนิ 20,000 บาท
จะตຌองจดั ทาผนการปฏบิ ตั ิการ ประกอบดຌวย
ิ๐ี กรณยี ืมงนิ ทดรองราชการ นบบบสัญญายมื งินทดรองราชการคา฿ชจຌ ายสา หรับ
การสืบสวนละสอบสวนคดีพิศษ (บบ บค. ํ) ซไึงจะมีรายละอียดกีไยวกับจานวนงินทไยี ืมทดรอง
ราชการ ชไือผูຌยืมละวันวลาทีไยืม ชไือผຌูบังคับบัญชาระดับกอง ละคาอนุมัติ฿หຌยืมงิน ซไึงจะลงนา ม
ดยอธบิ ดกี รมสอบสวนคดีพิ ศษ หรือรองอธบิ ดีกรมสอบสวนคดีพิศษทีไกากับดูล กอง/กลมุ /ศูนยน์ ัๅน โ
ละผยຌู ืมจะตอຌ งปน็ พนกั งานสอบสวนคดีพิ ศษ ทา นันๅ
ิ๑ี คาสงัไ ตง ตัๅงคณะพนักงานสืบสวนหรือพนักงานสอบสวนคดีพิ ศษ ทีปไ รากฏชืไอของ
ผูຌทไีจะขออนมุ ัติดินทางเปราชการ
ิ๒ี อกสารรายละอยี ดกยไี วกับระบบบรหิ ารคดี (MIS คดี) ซไึงพิมพเ์ ดຌจาก฿นระบบบรหิ ารคดี
คูมอื หรอื นวทางการปฏบิ ตั งิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิศษ มษายน ๎๑๒๑
ํ์ํ
ิ๓ี กรณีมีการ฿ชຌรถยนต์ราชการพืไอ฿ชຌ ดินทางละ฿ชຌปฏิบัตงิ าน฿นพืๅนทไี จะตຌองขอ฿ชຌ
รถยนตร์ าชการตอผຌบู ังคับบัญชา ดยสนออกสารการขอ฿ชรຌ ถยนตร์ าชการตอ ผอຌู านวยการกอง/กลุม/ศูนย์
ปน็ ผลຌู งนาม ดย฿หปຌ ฏิบตั ติ ามคูมอื การบิกคา ฿ชຌจา ย฿นการสืบสวนละสอบสวนคดีพิ ศษ ตามมาตรา ๏ํ
หงพระราชบญั ญัติการสอบสวนคดพี ิ ศษ พ.ศ. ๎๑๐๓
ิ๔ี กรณีการดนิ ทางดังกลา วมีพนักงานอยั การรวมสอบสวน ิตามาตรา ๏๎ี ดนิ ทางดวຌ ย
จะตอຌ งนบสานาหนังสือของอัยการสูงสุดทีไมอบหมาย฿หຌพนักงานอัยการรว มสอบสวน฿นคดดี ังกลาวนบรืไองดຌวย
๎.๎ สนอบันทึกขออนุมัติดังกลาวตอผูຌอานวยการกอง/กลมุ /ศูนย์ ป็นผຌูลงนามสนออธบิ ดี
กรมสอบสวนคดพี ิ ศษ ผานรองอธบิ ดกี รมสอบสวนคดพี ิ ศษทีไกากบั ดูล พอไื พิจารณาลงนามอนุมัติ
๎.๏ มไือผຌูอานวยการกอง/กลุม/ศูนย์ ลงนาม฿นบนั ทกึ ละเดຌมีการออกลขหนังสือลຌว ตอຌ งนา
ขຌอมูลรายละอียดการขอยืมงินมาลงระบบสารสนทศ หมวดงานดຌานการงิน งบประมาณละพสั ดุ
ระบบเบกิ เงินงบประมาณ จากนันๅ จึงสง รอืไ งตามระบบเปยงั สานักงานลขานุการกรม (สลก.) ตามลาดบั
จนถึงอธบิ ดกี รมสอบสวนคดีพิศษ หรือรองอธบิ ดกี รมสอบสวนคดพี ิ ศษทกไี ากับดู ลเดลຌ งนามอนุมัติ
๎.๐ มือไ การปฏบิ ัติราชการสรใจสๅินละเดຌดินทางกลับมายังทีไตๅังหนวยงานลຌว จะตຌองมีการจัดทา
บนั ทกึ รายงานขออนุมัติบิกงนิ พไือชด฿ชຌงินยมื ทดรองราชการดงั กลา ว ทัๅงนีๅ การจดั ทาบนั ทึกขออนุมัติ งิน
ละชด฿ชຌงินยืมทดรองราชการ ตຌองจัดทา฿หຌ สรจใ สนิๅ ภาย฿น ๏์ วนั นับจากวนั ครบกาหนดการปฏิบัติ
ราชการละอกสารประกอบการบิกจายผຌูมีหนຌาทไีควบคุมกากบั ดูลจะตຌองตรวจสอบลงนามรับรอง
คา฿ชຌจายทุกฉบับวาป็นเปตามความจาป็น หมาะสม ละประหยัดพไือประยชน์ของทางราชการ
ดยตຌองนบอกสารพืไอ฿ชปຌ ระกอบการพจิ ารณา ดังตอเปนๅี
ิํี รายงานผลการปฏบิ ตั ิการละคา฿ชจຌ า ย฿นการสอบสวนคดพี ิศษ
ิ๎ี บบรายงานการดนิ ทางเปราชการ ๔๓์๔ สวนทไี ํ ละสว นทีไ ๎ ตຌองระบวุ ันวลา
ทไีออกดินทางทๅังเปละกลับ฿หชຌ ัดจน พืไอ฿ชຌ฿นการคานวณบๅียลีๅยงดินทางละคาทไีพัก ซึไงจะปน็
รายละอียดกไียวกบั จานวนงินคา฿ชຌจายตาง โ ชน คา บีๅยลยีๅ ง คาทพีไ ัก คา พาหนะ ละคา฿ชจຌ ายอไืน
ปน็ ตนຌ
ิ๏ี คา ทพีไ กั ฿ชຌ บบ฿บรับรองคาทไีพักหมาจา ย ดยหากป็นขຌาราชการตัๅงตร ะดับชานาญการ
พิ ศษลงมาบิกหมาจา ยเดຌคืนละ ๔์์ บาท หากป็นขาຌ ราชการสูงกวาระดับชานาญการพิ ศษขนึๅ เปบิก
หมาจายเดຌคืนละ ํ,๎์์ บาท
ิ๐ี คาดยสารรถยนต์สาธารณะรับจຌาง (รถทกใ ซีไ) ฿ชຌ บบ฿บรบั รองทน฿บสรใจรบั งิน
(บบ บก. 4231)
ิ๑ี ฿บสดงรายละอียดการ฿ชຌรถยนต์ ดย฿หมຌ ีรายละอียดกไียวกับวนั ดือน ปี วลา
ดนิ ทาง รายละอยี ดกียไ วกบั การ฿ชนຌ าๅ มนั ชอๅื พลงิ ระยะทาง (กิ ลมตร) ละจานวนงินคานาๅ มันชือๅ พลิง
ทีไเด฿ຌ ชຌจา ยเปดยสดงรายการทกุ วันทไีสอดคลอຌ งกัน
ิ๒ี กรณคี าผา นทางพิศษ ฿หຌนบ฿บสรใจรับงินผา นทางพิ ศษ ละบบ฿บรับรองทน
฿บสรใจรบั งนิ ิบบ บก. 4231ี
ิ๓ี ฿นการปฏิบัติงานทีไมีคา ฿ชຌจา ยทหีไ ลีกลีไยงเมเดຌ หรือมคี วามจาปน็ เมสามารถ สดง
หลกั ฐาน฿บสาคัญคจู ายเดຌ (คา฿ชจຌ า ยทไีป็นความลบั ) ฿หຌ฿ชຌบบ฿บรับรองทน฿บสรจใ รับงนิ ิบบ บค. 3ี
ปน็ หลักฐาน฿นการบิกจายตามจานวนทจีไ ายจริง ดย฿หผຌ ຌูบงั คับบัญชาตรวจสอบคา ฿ชຌจาย ละ฿หຌความหในชอบ
ดยสดงรายละอียด฿นการดานนิ การพือไ ประกอบการบิกจาย ชน
คมู ือหรือนวทางการปฏิบัตงิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
ํ์๎
ู คา฿ชຌจาย฿นการพัฒนาความสัมพันธ์กับบคุ ลากรหรือจาຌ หนຌาทีไของหนวยงาน
ทไีกไียวขຌอง พไือ฿หຌเดຌมาซไึงความรวมมืออัน ป็นประยชน์ตอการสอบสวน ฿ชຌบบ฿บรับรองทน
฿บสรใจรับงิน (บบ บค. ๏)
ู คา ฿ชจຌ า ยพไือ฿หเຌ ดຌมาซไึงขอຌ มลู ขา วสารจากบุคคลหรือหนวยงานทีไกไียวขຌองอันป็น
ประยชนต์ อการสอบสวน ฿ชຌบบ฿บรับรองทน฿บสรใจรับงนิ (บบ บค. ๏)
ิ๔ี คาตอบทนพยาน฿ชຌบบ฿บสัไงจายงิน คาตอบทนกพยา นทไี฿หຌขຌอทใจ จ ริ ง
กพ นักงานผຌูมีอานาจสบื สวนคดอี าญา ละพนักงานผูมຌ ีอานาจสอบสวนคดอี าญา ตามระบียบกระทรวง
ยุติธรรม วาดຌวยคาตอบทนละคา฿ชຌจายกพยาน สามี ภริยา ผูຌบุพการี ผຌูสืบสันดานของพยาน
หรือบคุ คลอนืไ ทไีมคี วามสมั พันธ฿์ กลชຌ ิดกับพยาน฿นคดอี าญา พ.ศ. ๎๑๐๓ ดย฿หຌพยานลงชไือ฿นบบดงั กลาว
ละลงชอไื ฿น฿บสาคัญรับงนิ พรຌอมนบสานาบัตรประจาตวั ประชาชนประกอบ ละผูຌจายงนิ ตຌองป็น
พนกั งานสอบสวนคดพี ิศษชานาญการขๅนึ เป ทา นๅนั
ิ๙ี คา ฿ชจຌ าย฿นการสบื สวนละสอบสวนคดพี ิ ศษ฿นรายการทไีตຌองดานินการจัดซืๅอจดั จຌาง
ตามพระราชบัญญัติกา รจัดซๅือจัดจຌา งละการ บริหา รพัสดุ พ .ศ. 2560 นวปฏิบัติตามหนั งสื อ
วียนกลุมคา฿ชຌจายคดีพิศษ ทีไ ยธ 0801.6/ว 2545 ลงวันทไี 3 มษายน 256ํ ละหนังสือวียน
กลุมคา ฿ชຌจา ยคดีพิ ศษ ทไี ยธ 0801.6/ว 5481 ลงวนั ทไี 24 สิงหาคม 2563
ิํ์ี กรณีหากมีงินยืมคงหลือจากการดินทาง จะตຌองดานินการสงคืนงินตามบบ
฿บสงคืนงินทดรองจายคา฿ชຌจายสาหรบั การสืบสวนละสอบสวนคดีพิศษ (บบ บค. 2) ดยนางิน
คงหลือสงคืนผานระบบ KTB Corporate Online หรือทไีคาน์ตอร์ธนาคารกรุงเทย พรຌอมหลกั ฐาน
การคนื งินดังกลา วละหากมีงินยมื คงหลือคืนกิน 10 % จะตຌองจัดทาบนั ทกึ รายงานชๅี จงกรณีสง คืนงิน
ทดรองจา ยกิน ํ0 % สนอนบมาดวຌ ย พรຌอมดຌวยหตุผลทไที า฿หมຌ ี งินคงหลือกิน ํ์%
ิํํี นบสานาบันทึกอนุมัติ฿หຌ ดนิ ทางเปราชการประกอบ
๎.๑ นาอกสารตาง โ ตามขຌอ ๎.๐ ฿หຌคณะผຌูดินทางลงนาม ละนาสนอผูຌอานวยการกอง/กลุม
/ศนู ย์ พอไื พจิ ารณาลงนาม
๎.๒ มอไื ผอຌู านวยการกอง/กลุม/ศูนย์ เดຌลงนาม฿นอกสารบนั ทึกลวຌ ฿หຌนาเปออกลขหนังสือ
จากนๅันนาขຌอมูลการ฿ชຌจายงนิ ตามจริงเปลง฿นระบบสารสนทศ ระบบเบกิ เงนิ งบประมาณ ลຌวจงึ สง
รไอื งเปยงั สานักงานลขานุการกรม (สลก.) พืไอนาสนอตามขนๅั ตอนเปยังอธิบดีกรมสอบสวนคดีพิศษ
หรือรองอธิบดีกรมสอบสวนคดพี ิ ศษทไีกากับดู ลพไอื พจิ ารณาอนุมตั ติ อเป
นอกจากนๅี ยังมคี า฿ชจຌ า ยอืไนตามมาตรา ๏1 ทสไี ามารถบิกจายเดຌอีกหลายกรณีตามบัญชีอั ตรา
คา ฿ชຌจา ยสาหรบั การสืบสวนละสอบสวนคดพี ิศษประกอบระบียบกระทรวงยุติธรรม วาดຌวยคา ฿ชจຌ าย
สาหรับการสบื สวนละสอบสวนละวิธีการบิกงนิ ทดรองจา ยตามพระราชบัญญัตกิ ารสอบสวนคดีพิศษ
พ.ศ. ๎๑๐๓ พ.ศ. ๎๑๐๔
คมู ือหรือนวทางการปฏบิ ัตงิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
ํ์๏
กระบวนงานท่ี ๒.๒๓
การทาความเหน็ ทางคดีละการจดั ทารายงานการสอบสวน
๑. หลกั เกณฑ์/เง่ือนไข
ํ.ํ ประมวลกฎหมายวิธพี จิ ารณาความอาญา
ํ.๎ ขຌอบงั คบั กคพ. วา ดຌวยหลกั กณฑ์ละวิธีการกยไี วกับการสอบสวนรวมกนั หรือการปฏิบัติ
หนຌาทไีรวมกัน฿นคดีพิศษระหวางพนักงานสอบสวนคดีพิศษกับพนักงานอั ยการหรืออัยการทหา ร
พ.ศ. ๎๑๐๓
ํ.๏ ระบยี บกรมสอบสวนคดพี ิศษ วาดวຌ ยการบรหิ ารงานคดีพิ ศษ พ.ศ. ๎๑๒๎
ํ.๐ หนงั สอื กองบริหารคดพี ิ ศษ ทไี ยธ ์๔ํ๒/ว์์๓ ลงวนั ทีไ ๎ กมุ ภาพันธ์ ๎๑๒๑ รไอื ง กาชับ
฿นการปฏบิ ัตกิ ารสนอสานวนการสอบสวนคดีพิศษ
๒. ข้ันตอนการปฏิบัตงิ าน
การทาความหในทางคดมี ี ๎ ประภท ประกอบดຌวยขันๅ ตอนการปฏิบตั ิงาน ดังนๅี
๎.ํ กรณีคดีพิศษทีเไ มมพี นกั งานอยั การหรอื อยั การทหารรวมสอบสวน
๎.ํ.ํ จัด฿หຌมีการรวมประชุมหารือของคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษผูຌรับผดิ ชอบ
฿นการสอบสวนคดีพิ ศษ ดยการประชุมหารือของคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษดงั กลา ว ตຌองมหี ัวหนຌา
คณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษหรือผรูຌ ักษาการทน ละคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษมาประชุมอยา งนຌอย
กึไงหนไึงจึงจะป็นองค์ประชุม หากทไีประชุมสียงสวน฿หญหในวาการสอบสวนยังเมสรใจตหัวหนຌา
คณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษหรือผรูຌ ักษาการทนพิจารณาลวຌ หในวาการสอบสวนสรจใ ลຌวกใ฿หຌถือวา
การสอบสวนสรจใ ลวຌ ตามความหนใ ของหวั หนຌาคณะพนกั งานสอบสวนคดีพิศษหรอื ผຌรู กั ษาการทน
๎.ํ.๎ หากป็นกรณีทีไหัวหนຌาคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษหรือผูຌรักษาการทน
พิจารณาลຌวหนใ วา การสอบสวนยังเมสรใจกใ฿หຌคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษดานินการสอบสวน
พมไิ ตมิ ตามความหนใ ละคาสไังของหัวหนาຌ คณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษ หรือผรูຌ กั ษาการทน วຌนต
อธิบดีกรมสอบสวนคดีพิศษหรือผูຌรักษาการทน฿นฐานะหัวหนຌาพนักงานสอบสวนผูຌรับผิดชอบจะมี
ความหในละคาสไังป็นอยางอืไนกใ฿หຌปฏิบัติ ตามความหในละคาสไังของอธิบดีกรมสอบสวนคดีพิศษ
หรือผรຌู กั ษาการทน ละ฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษทีไมีความหในยຌง฿หຌจัดทาบันทึกความหใน ยຌง
พรຌอมทัๅงหตุผลเวຌ฿นรายงานการประชุม ละถาຌ ปน็ กรณที พีไ นกั งานสอบสวนคดพี ิศษ จดั ทาความหในยຌง
ป็นหนังสือกใ฿หบຌ ันทึกความหนใ ยงຌ นๅันเวຌดຌวย฿นรายงานการประชุม วຌนตอ ธิบดีกรมสอบสวนคดีพิศษ
หรือผຌูรักษาการทนพิจารณาลຌวหในวาการสอบสวนยงั เมสรใจ กใ฿หຌดานินการสอบสวนพิไมติม
ตามความหนใ ละคาสไงั ของอธิบดกี รมสอบสวนคดพี ิศษหรอื ผูรຌ ักษาการทน
๎.ํ.๏ ถຌาหัวหนຌาคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษละ/หรือคณะพนักงานสอบสวน
คดีพิศษทไีเดຌรวมประชุมหารือลຌวมีมติหในวาการสอบสวน สรใจลຌว กใ฿หຌป็นหนຌาทีไของหัวหนຌา
คณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษละ/ หรือพนักงานสอบสวนคดีพิศษผูຌรับผิดชอบคดีพิศษทไีเ ดຌ
รับมอบหมาย฿หຌป็นผຌูทาการสรุปสานวนมีความหในทางคดี ดยการสรปุ สานวนพไือมีความหนใ ทา งคดี
ละจัดทารายงานการสอบสวนตามบบรายงานการสอบสวน ิบบ คพ.์์ํี มสี าระสาคญั ดังนีๅ
คูมอื หรือนวทางการปฏบิ ตั ิงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
ํ์๐
(ํี คดีระหวางผຌู฿ดป็นผูຌรຌองทุกข์/ผูຌกลาวทษ ละผຌู฿ดป็นผูຌตຌองหา ละ
ฐานความผดิ ทไกี ลา วหา วนຌ ตปน็ คดีเมป รากฏวา ผ฿ຌู ดป็นผูกຌ ระทาความผิด กใเมต ຌอง฿ส฿นชอ งผຌูตอຌ งหา ต
฿หຌ฿ชคຌ าวา เมป รากฏวาผຌู฿ดปน็ ผกูຌ ระทาความผดิ ฿นชองผูຌตอຌ งหา
(๎ี ฿นชองผຌูรຌองทุกข์/ผูຌกลาวทษ/ผูຌตຌองหา ฿หຌ฿ส ชไือ นามสกุล อายุ ชืๅอชาติละ
สัญชาติ วຌนตป็นคดีเมปรากฏวาผຌู฿ดป็นผกูຌ ระทาความผิดกใเมตຌอง฿ส฿นชองผูຌตຌองหา ต฿หຌ฿ชคຌ าวา
เมปรากฏวา ผຌ฿ู ดป็นผຌกู ระทาความผิด฿นชองผຌตู อຌ งหา
(๏ี การกระทาทๅังหลายทไีอຌางวาผຌูตຌองหาเดຌกระทาผิด ขຌอทใจจริงละรายละอยี ด
ทีไกไยี วกับวลาละสถานทไีซงไึ กิดการกระทานๅนั โ อกี ทๅงั บคุ คลหรอื สงไิ ของทีไกีไยวขຌองดຌวยพอสมควรทาทีไ
จะ฿หพຌ นกั งานอัยการขຌา฿จขຌอหาเดຌดี หากมีพยานหลักฐานทีไปน็ ถຌอยคาพูด หนงั สือ ภาพขีดขียน หรอื
สไิงอนืไ อนั ฿ชຌ ปน็ พยานหลักฐานพือไ พิสูจน์ความผดิ หรือความบริสทุ ธิข์ องผูตຌ ຌองหา ฿หຌกลา วเวຌ ดยบริบูร ณ์
฿นรายงานการสอบสวนละตดิ มา฿นสานวนการสอบสวน
(๐ี ฐานความผิดละมาตรา฿นกฎหมายซไึงบัญญัติวาการกระทาชนนๅันป็น
ความผดิ
(๑ี ถຌาผูຌตຌองหาคยตຌองคาพิพากษา฿หຌลงทษพราะเดຌกระทาความผดิ มาลຌว
฿หຌ สนอ฿หຌพนักงานอัยการกลาว฿นฟอ้ ง฿หຌพมิไ ทษละ/หรอื บวกทษผຌตู ຌองหา
(๒ี ความผดิ หลายกระทงจะรวม฿นความหนใ ทางคดีดียวกนั กใเดຌต฿ หຌ ยกกร ะทง
รียงปน็ ลาดบั กนั เป ความผดิ ตละกระทงจะถือวาปน็ ขอຌ หายกจากขຌอหาอไืนกใเดຌ ถาຌ อธิบดกี รมสอบสวน
คดีพิ ศษหรือผຌูรกั ษาการทนหนใ สมควรจะสไัง฿หຌยกสานวนพิจารณาความผิดกระท ง฿ดหรือหลายกร ะทง
ตางหากละจะสไังชนนีๅกอนสงสานวน การสอบสวนคดีพิศษ฿หຌพนักงานอัยการหรือ฿นร ะห วา ง
การสอบสวนคดพี ิ ศษยงั เมสรจใ สนิๅ กใเดຌ
๎.ํ.๐ ฿หຌนาบันทึกการสอบสวน ตา มหลักทไัวเป฿น ปร ะมวลกฎหมา ย นๅีอันวา ดຌ วย
การสอบสวน ละ฿หຌ อาบันทกึ อกสารอนืไ ซึงไ เดຌมา บนั ทกึ อกสารทังๅ หลายซไงึ จาຌ พนักงานอนไื ผูຌสอบสวน
คดีดียวกันนนัๅ สงมารวมขาຌ สานวนการสอบสวนเวຌ อกสารทยีไ ืนไ ปน็ พยาน฿หຌรวมขຌาสานวน ถาຌ ปน็ สิไงของ
อยางอนไื ฿หทຌ าบญั ชรี ายละอียดรวมขຌาเวຌ฿นสานวนตามประมวลกฎหมายวธิ ีพจิ ารณาความอาญา มาตรา
ํ๏๙
๎.ํ.๑ มไือเดคຌ วามตามทางสอบสวนอยาง฿ด ฿หຌทาความหในทางคดีตามประมวลกฎหมาย
วธิ พี ิจารณาความอาญา มาตรา ํ๐์ มาตรา ํ๐ํ ละมาตรา ํ๐๎ สนอผຌูบังคับบญั ชาตามลาดับชัๅน
ละสง สานวนการสอบสวนเปยังพนักงานอัยการพรຌอมตัวผูຌตຌองหาหากมีกรณผี ูຌตຌองหาถูกปลอยชไัวคราว
หรือชืไอวา คงเดຌตัวมามืไอออกหมายรยี ก วนຌ ตปน็ กรณที ีไผตูຌ อຌ งหารยี กหรือจบั ตัวยังเมเดหຌ รอื ถูกควบคุม
หรือขังอยกู ใ฿หสຌ งสานวนการสอบสวนคดพี ิศษเปยงั พนกั งานอยั การ ดยเมตอຌ งมีตวั ผตຌู อຌ งหาเปดຌวย
๎.ํ.๒ พืไอประยชน์฿นการติดตามพยาน฿หຌเปตามกาหนดนัดของศาล ฿หຌพนักงาน
สอบสวนคดีพิศษจัดทาบันทึกรายชืไอของพยานบุคคลทๅังหมดพรຌอมทอีไ ยูหรือสถานทีไติดตอ หมายลข
ทรศพั ทห์ รือชองทางอืไนทีไ฿ชຌ฿นการตดิ ตอพยานนนๅั กบใ เวຌ ณ ททไี าการของพนักงานสอบสวนคดพี ิ ศษ
๎.ํ.๓ ดานินการคดั สานาสานวนการสอบสวนคดีพิศษละกใบสานวนละของกลา ง
฿นคดีพิศษตามระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วาดຌวยการบรหิ ารงานคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๒๎ ขຌอ ๏๙
ละกฎระบียบ ทไี กียไ วขຌองกับของกลาง
คมู ือหรือนวทางการปฏบิ ัตงิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
ํ์๑
๎.ํ.๔ ดานนิ การสงสานวนการสอบสวนคดีพิศษละจาหนายรไืองออกจากสารบบคดี
ตามระบยี บกรมสอบสวนคดพี ิศษ วาดຌวยการบรหิ ารงานคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๒๎ ขอຌ ๏๑ ละ ๏๒
๎.ํ.๙ ดานินการติดตามผลคดีพิศษตา มระบียบกร มสอบสวน คดีพิศษ วาดຌวย
การบรหิ ารงานคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๒๎ ขอຌ ๐์
๎.๎ กรณคี ดพี ิ ศษทีมไ ีพนักงานอัยการหรืออยั การทหารรวมสอบสวน
๎.๎.ํ จัด฿หຌมีการรวมประชุมหารือของคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศ ษผูຌรับผิดชอบ
฿นการสอบสวนคดีพิศษกับพนักงานอัยการหรืออัยการทหารสอบสวนรวมกันหรือปฏิบัติหนาຌ ทรไี ว ม
ลຌวตกรณี ดยการประชุมหารือของคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษละพนักงานอยั การหรืออยั การทหาร
ลวຌ ตกรณีดงั กลาวตอຌ งมหี ัวหนຌาคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษ หรอื ผูຌรักษาการทน ละคณะพนักงาน
สอบสวนคดพี ิ ศษละพนกั งานอัยการหรืออยั การทหารมาประชุมอยางนຌอยกึไงหนึงไ จึงจะปน็ องค์ปร ะชุม
หากทปีไ ระชมุ สยี งสว น฿หญหนใ วาการสอบสวนยงั เมสรจใ ตห วั หนาຌ คณะพนักงานสอบสวนคดีพิ ศษหรือ
ผูຌรกั ษาการทนละพนกั งานอัยการหรืออัยการทหารพจิ ารณาลวຌ หในวาการสอบสวนสรจใ ลวຌ กใ฿หຌถือวา
การสอบสวนสรจใ ลวຌ ตามความหในของหัวหนຌาคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษ หรอื ผรຌู กั ษาการทนละ
พนักงานอยั การหรอื อัยการทหาร
๎.๎.๎ หากป็นกรณีทไีหัวหนຌาคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษหรือผຌูรักษาการทน
ละพนักงานอัยการหรอื อัยการทหารพิจารณาลวຌ หในวาการสอบสวนยังเมสรใจ กใ฿หຌคณะพนักงาน
สอบสวนคดพี ิศษดานนิ การสอบสวนพมิไ ติม ตามความหในละคาสังไ ของหัวหนຌาคณะพนักงานสอบสวน
คดพี ิ ศษหรือผูຌรักษาการทน วຌนตอธบิ ดีกรมสอบสวนคดีพิศษหรือผຌรู ักษาการทน฿นฐานะหัวหนຌ า
พนักงานสอบสวนผรຌู บั ผิดชอบจะมีความหนใ ละคาสไังป็นอยา งอนืไ ก฿ใ หปຌ ฏบิ ัติตามความหในละคาสงไั ของ
อธบิ ดีกรมสอบสวนคดีพิศษหรือผຌรู ักษาการทน ละ฿หพຌ นักงานสอบสวนคดีพิศษละหรือพนักงาน
อัยการหรืออัยการทหารทไีมีความหในยຌง฿หຌจดั ทาบันทึกความหในยงຌ พรຌอมทัๅงหตุ ผลเวຌ฿นรายงาน
การประชุม ละถຌาป็นกรณีทไีพนักงานสอบสวนคดีพิศษละหรือพนักงานอัยการหรอื อัยการทหาร
จดั ทาความหในยຌงป็นหนงั สือกใ฿หบຌ ันทึกความหในยຌงนัๅนเวຌดวຌ ย฿นรายงานการประชุม วนຌ ตอธิบดี
กรมสอบสวนคดีพิ ศษหรือผຌรู ักษาการทนพิจารณาลຌวหนใ วา การสอบสวนยังเมสรใจ ก฿ใ หดຌ านนิ การ
สอบสวนพิไมติมตามความหนใ ละคาสัไงของอธิบดกี รมสอบสวนคดีพิศษหรือผรูຌ กั ษาการทน
๎.๎.๏ ถຌาหัวหนຌาคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษละ/หรือคณะพนักงานสอบสวน
คดีพิ ศษละพนักงานอยั การหรืออยั การทหารทไเี ดรຌ วมประชุมหารอื ลຌว มีมติ หในวาการสอบสวนสรจใ ลຌว
กใ฿หຌป็นหนຌาทไีของหัวหนຌาคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษ ละ/หรือพนักงานสอบสวนคดีพิศษ
ผຌูรบั ผิดชอบคดีพิ ศษทไเี ดຌรบั มอบหมาย฿หຌปน็ ผทຌู าการสรปุ สานวนมคี วามหนใ ทางคดี ดยการสรปุ สานวน
พไือมีความหในทางคดีดยเมตຌอง฿หຌพนักงานอัยการหรืออัยการทห ารรวมพิจารณามีความหในทางคดี
ละลงลายมือชืไอ฿นความหในทางคดีดังกลาว ละจัดทารายงานการสอบสวนตามบบรายงานการสอบสวน
ิบบ คพ.์์ํี มีสาระสาคัญ ดังนีๅ
(ํี คดีระหวางผຌู฿ดป็นผูຌรຌองทุกข์/ผຌูกลาวทษละผูຌ฿ดป็นผຌูตຌองหา ละ
ฐานความผิดทไีกลา วหา วຌนต ป็นคดีเมปรากฏวาผูຌ฿ดปน็ ผกຌู ระทาความผิด กใเมต ຌอง฿ส฿นชองผຌูตຌองหา
ต฿ หຌ฿ชຌคาวา เมปรากฏวา ผ฿ຌู ดปน็ ผຌูกระทาความผดิ ฿นชองผตຌู ຌองหา
คมู ือหรือนวทางการปฏบิ ตั ิงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
ํ์๒
(๎ี ฿นชองผูຌรຌองทุกข์/ผຌูกลาวทษ/ผูຌตຌองหา ฿หຌ฿ส ชไือ นามสกุล อายุ ชๅือชาติละ
สัญชาติ วຌนตป็นคดีเมปรากฏวาผูຌ฿ดป็นผูຌกระทาความผิดกเใ มตຌอง฿ส฿นชองผຌูตຌองหา ต฿หຌ฿ชຌคาวา
เมป รากฏวาผ฿ຌู ดป็นผຌูกระทาความผิด฿นชอ งผูຌตอຌ งหา
(๏ี การกระทาทๅังหลายทไีอຌางวาผຌูตຌองหาเดຌกระทาผิด ขຌอทใจจริงละรายละอียด
ทไี กยไี วกับวลาละสถานทไีซึงไ กิดการกระทานๅัน โ อีกทัๅงบุคคลหรอื สงไิ ของทไี กีไยวขຌองดຌวยพอสมควรทาทไี
จะ฿หຌพนกั งานอัยการขาຌ ฿จขຌอหาเดຌดี หากมพี ยานหลักฐานทไีป็นถຌอยคาพูด หนังสือ ภาพขีดขยี นหรือ
สงไิ อนไื อนั ฿ชຌป็นพยานหลักฐานพือไ พิสจู น์ความผิดหรอื ความบริสุทธขิ์ องผຌตู ຌองหา ฿หຌกลาวเวຌดยบริบูร ณ์
฿นรายงานการสอบสวนละติดมา฿นสานวนการสอบสวน
(๐ี ฐานความผิดละมาตรา฿นกฎหมายซไึงบัญญัติวาการกระทาชนนัๅนป็น
ความผดิ
(๑ี ถຌาผຌูตຌองหาคยตຌองคาพิพากษา฿หຌลงทษพราะเดຌกระทาความผิดมาลຌว
฿หຌสนอ฿หຌพนกั งานอยั การกลา ว฿นฟ้อง฿หຌ พมิไ ทษละ/หรอื บวกทษผตูຌ อຌ งหา
(๒ี ความผิดหลายกระทงจะรวม฿นความหในทางคดีดยี วกันกใเดຌต฿หຌยกร ะทง
รยี งป็นลาดบั กนั เป ความผิดตละกระทงจะถือวา ป็นขຌอหายกจากขຌอหาอไนื กเใ ดຌ ถຌาอธิบดีกรมสอบสวน
คดพี ิ ศษหรอื ผรูຌ ักษาการทนหในสมควรจะสไัง฿หຌยกสานวนพจิ ารณาความผิดกระทง฿ดหรอื หลายกร ะทง
ตางหาก ละจะสัไงชนนีๅกอนสงสานวน การสอบสวนคดีพิศษ฿หຌพนักงานอัยการหรือ฿นระหวา ง
การสอบสวนคดพี ิ ศษยังเมสรใจสๅนิ กใเดຌ
๎.๎.๐ ฿หຌนาบันทึกการสอบสวน ตา มหลักทัไวเป฿น ปร ะมวลกฎหมา ย นีๅอันวา ดຌ วย
การสอบสวน ละ฿หຌ อาบันทึก อกสารอไนื ซไงึ เดຌมา บนั ทึกอกสารทัๅงหลายซึงไ จຌาพนักงานอไนื ผสຌู อบสวน
คดี ดยี วกนั นๅนั สง มารวมขຌาสานวนการสอบสวนเวຌ อกสารทยีไ ืนไ ป็นพยาน฿หຌรวมขาຌ สานวน ถຌาป็นสงไิ ของ
อยางอืนไ ฿หຌทาบัญชรี ายละอยี ดรวมขຌาเวຌ฿นสานวนตามประมวลกฎหมายวธิ ีพจิ ารณาความอาญา มาตรา
ํ๏๙
๎.๎.๑ มไอื เดคຌ วามตามทางสอบสวนอยาง฿ด ฿หทຌ าความหในทางคดีตามประมวลกฎหมาย
วธิ ีพจิ ารณาความอาญา มาตรา ํ๐์ มาตรา ํ๐ํ ละ มาตรา ํ๐๎ สนอผบຌู งั คับบัญชาตามลาดับชๅัน
ละสง สานวนการสอบสวนเปยงั พนักงานอัยการพรຌอมตวั ผຌูตຌองหาหากมีกรณีผຌูตຌองหาถูกปลอ ยชัไวคราว
หรอื ชอืไ วาคงเดตຌ ัวมามืไอออกหมายรยี ก วนຌ ต ปน็ กรณที ไีผูຌตอຌ งหารยี กหรอื จบั ตัวยังเมเ ดຌหรอื ถูกควบคุม
หรือขังอยู กใ฿หຌสง สานวนการสอบสวนคดพี ิศษเปยังพนักงานอยั การ ดยเมตຌองมีตวั ผຌูตຌองหาเปดຌวย
๎.๎.๒ พืไอประยชน์฿นการติดตามพยาน฿หຌเปตามกาหนดนัดของศาล ฿หຌพนักงาน
สอบสวนคดีพิศษจัดทาบันทกึ รายชไือของพยานบุคคลทๅังหมดพรຌอมทีไอยูหรือสถานทีไติดตอ หมายลข
ทรศัพทห์ รือชอ งทางอืไนท฿ีไ ช฿ຌ นการตดิ ตอพยานนๅนั กบใ เวຌ ณ ทีทไ าการของพนักงานสอบสวนคดีพิศษ
๎.๎.๓ ดานนิ การคดั สานาสานวนการสอบสวนคดีพิ ศษละกใบสานวนละของกลา ง
฿นคดพี ิ ศษตามระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วา ดวຌ ยการบรหิ ารงานคดพี ิศษ พ.ศ. ๎๑๒๎ ขຌอ ๏๙ ละ
กฎระบียบ ทไี กยไี วขอຌ งกับของกลาง
๎.๎.๔ ดานินการสง สานวนการสอบสวนคดีพิศษละจาหนา ยรืไองออกจากสารบบคดี
ตามระบยี บกรมสอบสวนคดพี ิศษ วา ดຌวยการบริหารงานคดพี ิศษ พ.ศ. ๎๑๒๎ ขอຌ ๏๑ ละ ๏๒
๎.๎.๙ ดานินการติดตามผลคดีพิศษตา มระบียบกร มสอบสวน คดีพิศษ วาดຌวย
การบริหารงานคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๒๎ ขอຌ ๐์
คมู อื หรอื นวทางการปฏิบตั งิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
ํ์๓
๎.๏ การประชมุ ทาความหในทางคดี
มืไอทาการสอบสวนสรใจลຌว คณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษจะตຌองมีการปร ะชุ ม
ลงความหในทางคดี ละจัดทาป็นรายงานการประชุมดยมกี ารลงชืไอพนกั งานสอบสวนคดีพิศษทุกคน
฿นอกสารบนั ทึกรายงานการประชุม หากผ฿ຌู ดเมลงชอไื ฿หຌหมายหตุเวຌ หรอื ผ฿ูຌ ดมีความหในตางก฿ใ หຌบนั ทึกเวຌ
฿นรายงานการประชมุ
หากผูຌ฿ด฿นคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษ เมส ามารถมาประชุมพอไื สดงความหในทางคดี
฿หຌผຌทู ไีเมม านนๅั สดงความหในทางคดี ป็นลายลกั ษณ์อักษรสง มาประกอบทาความหนใ ดวຌ ย
๎.๐ การสนอสานวนการสอบสวนคดพี ิ ศษ
การสนอสานวนการสอบสวนคดีพิศษทีไมีผຌูตຌองหาควบคุม฿กลຌครบกาหนดระยะวลา
ควบคุม คดี฿กลຌครบระยะวลาปลอยตัวชไัวคราว รวมถึงคดีทไี฿กลຌขาดอายุความ ฿หຌพนักงานสอบสวน
คดีพิ ศษปฏิบตั ิตามหนังสอื วียนกองบริหารคดีพิ ศษ ทีไ ยธ ์๔ํ๒/ว์์๓ ลงวันทไี ๎ กุมภาพันธ์ ๎๑๒๑
ดงั นๅี
ิํี สานวนการสอบสวนคดีพิศษทไีจะครบกาหนดระยะวลาควบคุมตามกฎหมา ย
ครบขาดอายุความ หรือครบระยะวลาปลอยตัวชัไวคราวตามกฎหมาย ลຌวตกรณี ฿หຌสนอถึงอธิบดี
กรมสอบสวนคดพี ิศษ พไือมคี วามหในทางคดีกอนทจีไ ะครบวลาดังกลาวเมน อຌ ยกวา ํ๑ วัน พืไอ฿หมຌ ี วลา
พิจารณา ละมีความหในทางคดีสงถงึ พนักงานอัยการกอนครบเมน ຌอยกวา กาหนด ๓ วนั ดย฿หหຌ วั หนຌา
คณะพนักงานสอบสวนละลขานุการคณะพนักงานสอบสวนป็นผຌูรับผิดชอบ฿น การสงสา น วน
ละประสานงานตดิ ตามกบั สานกั งานผຌบู งั คบั บัญชา จนถงึ การนาสานวนการสอบสวนสงพนักงานอัยการ
ิ๎ี กรณีทีไ ปน็ การรຌองทุกข์หรอื กลา วทษจากบุคคลหรือหนวยงานอไืนทไสี งรืไองทไี฿กลຌ
ขาดอายคุ วามมาทาการสอบสวน ฿หพຌ นักงานสอบสวนคดีพิศษรงทาการสอบสวนทา ทีไมรี ะยะวลา
ละถือป็นความสาคัญอันดับรก สวนสานวนท฿ไี กลຌครบระยะวลาปลอยตัวชัไวคราวหากมีประดนใ
ตอຌ งสอบสวนตอ เป ฿หดຌ านินการตามประมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณาความอาญา มาตรา ํํ๏ วรรคสอง
ิ๏ี คดีทไีรับอนมาจากพนักงานสอบสวน สานักงานตารวจหงชาติ หรือหนวยงานอืไน
ทไีมีการควบคุมผูຌตຌองหามากอนละ฿กลຌครบกาหนดระยะวลาควบคุมตามกฎหมาย หากหในวา
ทางคดียังมปี ระดในทีไตຌองสอบสวนพไอื อานวยความยตุ ธิ รรมอีกป็นจานวนมากละเมส ามารถสรุปสานวน
การสอบสวนละมีความหในทางคดีทๅังหมดเดຌ ฿หຌพจิ ารณายกการดานินคดีฉพาะผูຌกระทาผิดรายนัๅน
ละมคี วามหในทางคดสี ง พนักงานอัยการกอ น ดย฿หຌหมายหตุ฿นทຌายความหในของสานวนการสอบสวน
วา สาหรับผຌูกระทาผิดรายอืไนยงั อยูระหวางการสอบสวน ละ฿นการสงสานวนการสอบสวนครัๅงหลงั
฿หอຌ าຌ งถงึ หนงั สอื สงสานวนดมิ พอืไ ความสะดวกของพนกั งานอยั การ฿นการสืบคຌนละขอรวมฟอ้ ง
กรณีทีพไ ิจารณาลຌวเมสามารถยกป็นคดตี า งหากเดຌ ฿หຌรบี รายงานขอຌ ทใจจรงิ ละ
พยานหลักฐานสนอตามสายการบังคับบญั ชาจนถึงอธิบดีกรมสอบสวนคดีพิศษพืไอพิจารณาดยรวใ
มไอื อธบิ ดีกรมสอบสวนคดีพิศษหในวาพอไื ประยชน์หงการอานวยความยุติธรรมกจใ ะมีคาสไัง฿หทຌ า การ
สอบสวนตอเป ภายหลังมืไอการสอบสวนสรใจสๅินละอธิบดีกรมสอบสวนคดีพิศษหรือผูຌมีอานาจ
ทาความหนใ ทางคดีหในควรสไังฟ้องผຌูตอຌ งหาคน฿ดทีไพຌนระยะวลาการควบคมุ เปลวຌ ฿หຌพนกั งานสอบสวน
คดพี ิศษออกหมายรียกผูຌตຌองหานๅนั ฿หมຌ าพบพอืไ จຌงความหในควรสไังฟ้อง฿หຌทราบละ฿หรຌ ีบนาตัวสง
พนักงานอัยการพรຌอมสานวนการสอบสวน กรณีผຌตู อຌ งหาจง฿จเมป ฏิบัติตามหมายรียก ฿หຌยนืไ คารอຌ งตอศาล
พืไอขอออกหมายจับ ตามประมวลกฎหมายวิธพี จิ ารณาความอาญา มาตรา ๒๒ ละดานินการตอ เป
คูม อื หรอื นวทางการปฏิบัติงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
๓. กระบวนงานหลงั การสอบสวนเสรจ็ ส้ิน
ํํํ
กระบวนงานท่ี ๓.แ
การสอบสวนเพมิ่ เติม
๑. หลกั เกณฑ/์ เงือ่ นไข
ํ.ํ ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา
ํ.๎ ระบยี บกรมสอบสวนคดีพิ ศษ วา ดຌวยการบริหารงานคดพี ิศษ พ.ศ. ๎๑๒๎
๒. ข้ันตอนการปฏิบัตงิ าน
ภายหลังพนกั งานสอบสวนคดีพิศษทาการสอบสวนสรใจสินๅ ดยอธิบดีกรมสอบสวนคดีพิศษเดຌมี
ความหนใ ทางคดีละสงสานวนการสอบสวนเปยังพนกั งานอยั การ ตอ มาพนกั งานอัยการเดຌมีหนงั สือ จຌง
คาสงัไ ฿หຌพนกั งานสอบสวนคดีพิศษดานินการสอบสวนพไิมติม หรือสงพยานคน฿ดมา฿หซຌ ักถามพืไอสัไง
ตอเปตามประมวลกฎหมายวธิ ีพิจารณาความอาญา มาตรา ํ๐๏ วรรคสอง ิกี
การดานินการสอบสวนพิไมติมหรือสง พยานคน฿ดมา฿หຌซักถาม ประกอบดຌวยขัๅนตอนการปฏิบตั ิงาน
ดงั นีๅ
๎.ํ มไือพนกั งานอยั การเดมຌ ีหนงั สอื จຌงคาสไัง฿หຌสอบสวนพไิมตมิ หรอื สง พยานคน฿ดมา฿หຌซกั ถาม
ตามประมวลกฎหมายวธิ ีพิจารณาความอาญา มาตรา ํ๐๏ วรรคสอง ิกี ฿หຌสานกั งานลขานกุ ารกรมรีบสงรไอื ง
฿หกຌ องบริหารคดีพิ ศษ จากนๅนั กองบรหิ ารคดพี ิ ศษตรวจรืไองวา อยู฿นความรบั ผิดชอบของหนว ยงาน฿ดลຌว
รีบสงรืไองเปยังหนวยงานนัๅนพไือดานินการดยรใว ตามระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วาดຌวยการบริหาร
งานคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๒๎ ขຌอ ํ๑ วรรคสอง
๎.๎ หัวหนຌาหนวยงานจຌาของรไืองมอบหมายพนักงานสอบสวนคดีพิศษทีไรับผิดช อบ
ตามระบยี บกรมสอบสวนคดพี ิศษ วา ดวຌ ยการบรหิ ารงานคดพี ิ ศษ พ.ศ. ๎๑๒๎ ขอຌ ๏๏ วรรคสีไ ดานินการ
สอบสวนพิไมติม฿หຌลຌวสรจใ ตามกาหนดระยะวลา หากเมสรใจตามกาหนดระยะวลา฿หຌมีหนังสอื ถงึ
พนักงานอยั การพไอื ขยายระยะวลาการสง ผลการสอบสวนพไิมตมิ
๎.๏ มืไอหัวหนาຌ หนวยงานจาຌ ของรไอื งหนใ วาดานินการสอบสวนพมไิ ติมครบถຌวนลຌว ฿หຌ สนอ
ผลการสอบสวนพมไิ ตมิ ผา นผูຌบังคับบัญชาตามลาดบั ชัๅนจนถงึ อธบิ ดกี รมสอบสวนคดีพิศษ฿นฐานะพนักงาน
สอบสวนผຌูรับผิดชอบ พือไ พิจารณาละสงัไ การ฿หຌสง ผลการสอบสวนพิไมตมิ ฿หຌพนักงานอยั การตามระบียบ
กรมสอบสวนคดีพิ ศษ วา ดຌวยการบรหิ ารงานคดพี ิ ศษ พ.ศ. ๎๑๒๎ ขอຌ ํ๑ วรรคทาຌ ย
๎.๐ กรณีสไงั ฿หຌพนักงานสอบสวนสงพยานคน฿ดมา฿หซຌ ักถามพไือสไังตอเป ฿หຌหวั หนาຌ หนว ยงาน
จาຌ ของรืไองมอบหมายพนักงานสอบสวนคดีพิ ศษทีรไ ับผิดชอบตามระบียบกรมสอบสวนคดพี ิศษ วาดຌวย
การบริหารงานคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๒๎ ขอຌ ๏๏ วรรคสไี ดานินการพาหรอื สง พยานเป฿หຌพนักงานอยั การ
ซกั ถามตามกาหนด
คมู อื หรือนวทางการปฏิบัตงิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
ํํ๎
กระบวนงานท่ี ๓.๒
การขอใหຌส่งผูຌราຌ ยขาຌ มดนตามกฎหมายวา่ ดຌวยการสง่ ผรຌู าຌ ยขຌามดน
๑. หลกั เกณฑ/์ เง่อื นไข
ํ.ํ พระราชบัญญัติสง ผรຌู าຌ ยขຌามดน พ.ศ. ๎๑๑ํ
ํ.๎ กฎกระทรวงกาหนดคารຌองขอ การสง มอบตัวบุคคล ละคา ฿ชจຌ า ยกีไยวกับการสงผูຌรຌาย
ขຌามดน พ.ศ. ๎๑๑๏
ํ.๏ ระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วาดຌวยการดานินการตามกฎหมายวาดຌวยการสง ผຌูรຌาย
ขาຌ มดน พ.ศ. ๎๑๒๎
การสงผຌูรຌายขຌามดน คือ การทีไจຌาหนຌาทไีของรัฐหนึไงมอบผูຌตຌองหาหรือจาลย฿หຌจຌาหนຌาทไี
ของอีกรัฐหนึไง พืไอดานินคดีอาญาหรือพืไอบังคับคดีตามคาพิพากษา ฿นบางครๅังผຌูกระทาความผิด
มอืไ เดຌกอ฿หຌกิดความผิดสารใจขึๅน฿นดินดนของรัฐหนไึงลຌว อาจหลบหนีออกจากดินดนของรัฐ
ดังกลา ว฿หຌพຌนจากอานาจอธปิ เตยของรัฐนๅนั ละขຌาเปอาศัยหรือหลบอยู฿นดินดนของอีกรัฐหนึไง
ซงไึ หากจาຌ หนຌาทีไของรัฐทคีไ วามผดิ เดຌ กิดขึๅนจะดนิ ทางขาຌ เปอีกรฐั หนึไงพอไื จับกุมบุคคลทเไี ดຌกระทาความผิด
ละนาตัวมารับทษ฿นดินดนของตน กใจะป็นการละมิดตอกฎหมายระหวางประทศ พราะถอื ป็น
การละมิดตอกิจการภาย฿นของรัฐอไนื นือไ งจากนานาประทศเดຌมองหในความจาปน็ ฿นการปอ้ งกันเม฿หຌ
ผูຌกระทาความผิดอาญาหลบพຌนความผิดดยหนีเปยังรัฐอไืน เดຌ ละพไือ฿หຌการบังคับ฿ชຌ กฎหมา ย
มีประสิทธิภาพมากยิไงขๅึน จึงเดຌริมไ มีนวคิด฿นรไืองความรวมมือระหวางประทศดยการทาขຌอตกลง
ระหวางกัน฿นการสงผຌูกระทาความผิดอาญาทไีหลบหนีการดานินคดีตามกฎหมายกลับมา ลงทษ
฿นดินดนทีไความผิดกิดขึๅน ซงึไ รฐั ทผีไ ูຌกระทาความผิดหลบหนีเปอาศัยอยูนๅัน ยินยอมสง ตัวบุคคลทีไถูก
กลา วหาวา กระทาความผิดอาญาหรือถูกศาลพิพากษาวา เดຌกระทาความผิดอาญา฿นรัฐทีไควา มผิดกิด
พือไ นาตวั เปดานินคดีหรอื รบั ทษ฿นรัฐนนัๅ
คารຌองขอ฿หสຌ ง ผรຌู าຌ ยขຌามดนของประทศผຌูรอຌ งขอทีไมีสนธสิ ญั ญาสงผูຌรຌายขຌามดน฿หຌจดั สงเปยัง
ผปูຌ ระสานงานกลางหรอื ดยผา นวิถีทางการทตู ตามทีไกาหนดเว฿ຌ นสนธสิ ญั ญา เดຌก สหราชอาณาจกั รละ
เอร์ลนด์หนือ ราชอาณาจักรบลยียม สาธารณรัฐอินดนี ซีย สาธารณรัฐฟຂลิปปຂนส์ สหรัฐอมรกิ า
สาธารณรัฐประชาชนจีน ราชอาณาจักรกัมพชู า สาธารณรฐั ประชาชนบังกลาทศ สาธารณรฐั ประชาธปิ เตย
ประชาชนลาว สาธารณรัฐกาหลี สาธารณรัฐอินดีย ฮงั การี นอกจากนๅี เดຌก ครอื รัฐออสตรลีย คนาดา
สาธารณรัฐฟຂจิ ละสหพันธรัฐมาลซียยังคงสืบสิทธิตามสัญญาสงผຌูรຌายขຌามดนระหวางกรุงสยาม
กบั อังกฤษ ร.ศ. ํ๎๙ ฿นกรณีทีไเมมีสนธสิ ัญญาระหวา งกนั ฿หจຌ ัดสง คารอຌ งขอดยผา นวถิ ีทางการทูต
หลกั เกณฑ์ ละเง่ือนไขสาคัญในการดาเนินการขอใหสຌ ง่ ผูรຌ าຌ ยขาຌ มดน
ํ. จะตຌองปรากฏวาประทศผูຌรຌองขอจะ฿หຌความชวยหลือทานองดียวกันมืไอเดຌรบั การรอຌ งขอ
จากประทศผรຌู ับคารຌองขอ
๎. การกระทาผดิ ทไี ปน็ มลู กรณีของการรຌองขอ ตอຌ งป็นความผิดตามกฎหมายของทงๅั สองประทศ
วนຌ ตจ ะมีสนธิสัญญาระบเุ วຌปน็ อยา งอไนื ิDouble Criminality)
๏. จะตอຌ งปน็ ความผิดทมไี ี ทษจาคกุ ตงัๅ ต ํ ปีขๅึนเป
๐. จะตอຌ งเม ป็นการขอผรຌู าຌ ยขาຌ มดนพไอื ลงทษซาๅ ฿นความผิดดยี วกัน
คมู อื หรือนวทางการปฏิบตั ิงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
ํํ๏
๑. มไือสง ผรຌู าຌ ยขຌามดนลวຌ จะสามารถดานนิ คดเี ดຌ ฉพาะความผดิ ทีไระบุ฿นคารຌองขอ
๒. ตอຌ งปน็ คดที ีไเมข าดอายคุ วาม
๓. ตຌองมีหลกั ฐานยืนยันวาผูถຌ ูกขอ฿หຌสงตวั ป็นผຌูราຌ ยขຌามดนอยู฿นประทศผูรຌ บั คารอຌ งขอ
บบ หลกั เกณฑ์ วิธกี าร ละเงื่อนไข เกี่ยวกบั การขอใหสຌ ง่ ผຌูรຌายขาຌ มดน
พระราชบัญญัตสิ งผรูຌ ຌายขาຌ มดน พ.ศ. ๎๑๑ํ กาหนด฿หຌ การขอ฿หຌสง ผรูຌ ຌายขาຌ มดน฿หຌปน็ เปตาม
หลักกณฑ์ วิธีการ ละงืไอนเข ทีไกาหนด฿นกฎกระทรวงกาหนดคารຌองขอ การสงมอบตัวบุคคลละ
คา฿ชຌจา ยกยไี วกับการสงผรูຌ ຌายขาຌ มดน พ.ศ. ๎๑๑๏ ทัๅงนีๅ ฿นสวนของกรมสอบสวนคดีพิศษหลักกณฑ์
วิธีการ ละงืไอนเขการดานินการ จะปน็ เปตามระบียบกรมสอบสวนคดีพิ ศษ วาดຌวยการดานนิ การ
ตามกฎหมายวาดຌวยการสงผรຌู ຌายขาຌ มดน พ.ศ. ๎๑๒๎
๒. ข้นั ตอนการปฏบิ ตั ิงาน
การขอ฿หຌสงผูຌรຌายขຌามดนตามกฎหมายวาดຌวยการสง ผຌูรຌายขຌามดน ประกอบดຌวยขัๅนตอน
ปฏิบตั งิ าน ดงั นๅี
๎.ํ หนวยงานทปีไ ระสงค์ขอ฿หຌสงผรຌู าຌ ยขาຌ มดน฿หຌมีหนังสือจຌงมายังกองกิจการตางประทศ
ละคดอี าชญากรรมระหวางประทศ ดยนบรายละอียดละอกสารทจไี าป็น฿นการจดั ทาคารຌองขอ฿หຌสง
ผูຌรຌายขาຌ มดน เดຌก
ิํี รายละอยี ดกยีไ วกบั บคุ คลซงไึ ถกู รอຌ งขอ฿หຌสงขຌามดน ดยระบุชอไื รปู พรรณ สญั ชาติ
ิ๎ี รายละอียดกียไ วกับทีอไ ยูของบคุ คลดังกลา วหรือสถานททไี ีไมี หตุอนั ควรชืไอเดຌวา บคุ คลนัๅน
อย฿ู นประทศผรຌู บั คารຌองขอ
ิ๏ี ขอຌ ทจใ จรงิ กียไ วกับคดี ละรายละอียดกีไยวกับวัน วลา ละสถานทกีไ ระทาความผิด
ิ๐ี กฎหมายทีบไ ัญญตั ฿ิ หกຌ ารกระทานันๅ ป็นความผิด ฐานความผดิ อัตราทษ ละอายคุ วาม
ิ๑ี สานาหมายจบั ิพรຌอมสานาทีลไ งลายมอื ชอไื รับรอง จานวน 5 ชุดี
ิ๒ี สานาหนังสือสัไงฟ้องละขอ฿หຌจัดการ฿หຌเดຌตัวผຌูตอຌ งหาของพนักงานอยั การ ิพรຌอม
สานาทลีไ งลายมอื ชืไอรับรอง จานวน 5 ชุดี
ิ๓ี สานาคาพพิ ากษาของศาลซึงไ รับรองความถูกตຌอง
ิ๔ี คาถลงทีไสดงวาบุคคลซไึงถูกรຌองขอ฿หຌสงขຌามดนตຌองรับทษตามคาพิพากษา
อีกพยี ง฿ด
๎.๎ กองกิจการตางประทศละคดีอาชญากรรมระหวางประทศจะดานินการตรวจสอบ
รายละอยี ดละอกสารประกอบการจัดทาคารอຌ งขอ฿นบๅืองตຌน
๎.๎.ํ กรณรี ายละอยี ดละอกสารประกอบครบถวຌ นพยี งพอทีไจะดานนิ การเดຌ กองกจิ การ
ตา งประทศละคดีอาชญากรรมระหวา งประทศจะดานนิ การออกลขควบคุมการดานินการ฿นสาร บบ
ละจัดทาคารຌองขอ฿หຌสงผูຌรຌายขຌามดนพรຌอมคาปลภาษาอังกฤษภาย฿นสามดือนนับตออกลข฿นสารบบ
๎.๎.๎ กรณีรายละอียดละอกสารประกอบยงั เมครบถวຌ นพียงพอทไจี ะดานินการเดຌ
กองกจิ การตา งประทศละคดีอาชญากรรมระหวา งประทศจะมีหนังสือจຌงเปยงั กองคดีจຌาของรืไอง
พอไื ขอ฿หดຌ านินการพมิไ ติม ดยมีกาหนดระยะวลา฿นการติดตามการดานินการ หากกองคดี จຌาของรืไอง
เมส ามารถดานินการเดຌ กองกิจการตา งประทศละคดีอาชญากรรมระหวา งประทศอาจนารียนอธิบดี
กรมสอบสวนคดีพิศษพือไ พิจารณาหนใ ชอบ฿หรຌ ะงบั การดานนิ การละสงรไอื งคืนกองคดีจຌาของรไือง
ิระบยี บกรมสอบสวนคดีพิศษ วาดຌวยการดานินการตามกฎหมายวา ดวຌ ยการสงผูຌราຌ ยขຌามดน พ.ศ. ๎๑๒๎
คมู อื หรอื นวทางการปฏบิ ัตงิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
ํํ๐
ขอຌ ํ์ี มืไอรายละอียดละอกสารประกอบครบถຌวนพียงพอลຌว กองกจิ การตางประทศละคดีอาชญากรรม
ระหวางประทศจะเดຌดานินการตามขอຌ ๎.๎.ํ ตอ เป
๎.๎.๏ การจงຌ ความคืบหนຌาการดานินการละการจຌงผลการดานนิ การ
มือไ กองกิจการตางประทศละคดีอาชญากรรมระหวา งประทศเดรຌ ับจຌงความคืบหนຌา
การดานินการหรือผลการดานินการจากอัยการสูงสุดผูຌประสานงานกลาง ละ/หรอื ผูຌประสานงานกลา ง
ของประทศผຌูรบั คารຌองขอ กองกจิ การตางประทศละคดีอาชญากรรมระหวา งประทศจะมหี นังสอื จຌง
ความคบื หนຌาการดานินการหรอื ผลการดานนิ การดังกลาวเปยงั กองคดี จຌาของรไอื งพไอื ทราบหรอื พืไอพจิ ารณา
ดานินการ ทัๅงนๅี กองกจิ การตางประทศละคดีอาชญากรรมระหวา งประทศจะขอทราบความคบื หนาຌ ฿นการขอ
ความรว มมอื ระหวางประทศ฿นรืไองทางอาญา ทกุ โ หกดอื น หากกองคดีจຌาของรืไองประสงคข์ อทราบ
ความคืบหนຌาการดานนิ การกอ นครบระยะวลาดังกลาว กองคดีจຌาของรไืองสามารถมีหนังสือมายัง
กองกจิ การตา งประทศละคดีอาชญากรรมระหวางประทศ พืไอสอบถามเดຌ อยา งเรกตใ าม นไืองจาก
การขอ฿หຌสงผຌูรຌายขาຌ มดนป็นการดานินการทไีกระท บสิทธิสรีภาพของบุคคลละกระทบถึงอานาจ
หนือบคุ คลของประทศผຌูรับคารຌองขอ ดังนนัๅ กระบวนการ฿นการสงผรຌู าຌ ยขาຌ มดนจึงมกี ารนารไอื งขนๅึ สูศาล
พไือพิจารณาคดีสงผูຌราຌ ยขาຌ มดนพไือ฿หຌสิทธิกบุคคลผຌูถูกขอ฿หຌสงตัวป็นผูຌรຌายขຌามดนเดຌตอสูຌ฿นชๅันศาล
ละป็นการ฿หຌสิทธิกประทศผูຌรับคารຌองขอ฿นการพจิ ารณาวา จะอนุญาต฿หຌมีการสงบุคคลดังกลาวป็น
ผຌูรຌายขຌามดน฿หຌกประทศผຌูรຌองขอ หรือเม ดังนัๅน จึงควรมีระยะวลา฿นการดานินการรืไองดังกลาวอยา งนຌอย
๐ ปี พไือ฿หຌมรี ะยะวลาทจีไ ะดานนิ การ฿นชันๅ ศาลสาหรับคดีสง ผຌรู ຌายขຌามดน฿นประทศผຌูรับคารอຌ งขอดຌวย
๎.๏ การรายงานความคบื หนาຌ การดานินการ ปัญหา อปุ สรรค ละนวทาง฿นการกเຌ ขปัญหา
กองกิ จ กา ร ต า งปร ะทศ ละคดี อาช ญ ากร รมร ะห วางปร ะทศจะ ร า ยงา นความคื บหนาຌ
การดานนิ การขอ฿หຌสงผຌูราຌ ยขาຌ มดนตามกฎหมายวาดวຌ ยการสง ผຌรู าຌ ยขาຌ มดน ดยสรุปผลการพจิ ารณา
การดานินการ ปัญหาละอุปสรรค นารียนอธิบดีกรมสอบสวนคดีพิศษพไือทราบละสไังกา ร
฿นการติดตามรงรัดการดานินการทุกหกดอื น
๎.๐ การจาหนา ยรไอื งออกจากสารบบการดานนิ การ
การจาหนายรอืไ งออกจากสารบบการดานินการ สามารถดานนิ การเดຌ ดงั นๅี
๎.๐.ํ กรณีดานนิ การสรจใ สินๅ ละเดรຌ ายงานผลการดานินการเปยังกองคดีจาຌ ของรไือง
รยี บรอຌ ยลวຌ
๎.๐.๎ กรณีทีอไ ธบิ ดกี รมสอบสวนคดีพิศษหในชอบ฿หຌระงับการดานนิ การละสงรไืองคืน
฿หຌ กก องคดีจຌาของรไอื ง ตามระบยี บกรมสอบสวนคดพี ิศษ วาดຌวยการดานินการตามกฎหมายวา ดຌวย การ
สง ผรูຌ าຌ ยขຌามดน พ.ศ. ๎๑๒๎ ขຌอ ํ์ วรรคสไี
๎.๐.๏ กรณีการขอยตุ ิการดานินการระหวางกองกิจการตางประทศละคดอี าชญากรรม
ระหวา งประทศจดั ทาคารอຌ งขอละอกสารประกอบคารอຌ งขอ ตามระบยี บกรมสอบสวนคดีพิ ศษ วา ดวຌ ย
การดานนิ การตามกฎหมายวาดຌวยการสงผูຌราຌ ยขຌามดน พ.ศ. ๎๑๒๎ ขຌอ ํ๎ ิํี
๎.๐.๐ กรณกี ารขอยตุ ิการดานินการ฿นระหวางทคไี ารຌองขอละอกสารประกอบคารຌองขอ
อยู฿นขๅันตอนการพิจารณาของอัยการสูงสุดผูຌประสานงานกลาง หรือประทศผูຌรับคารຌองขอ ดยอธบิ ดี
กรมสอบสวนคดีพิศษเดຌหในชอบ฿หຌยุติการดานนิ การ ละเดมຌ ีหนังสือจຌงเปยังอัยการสูงสดุ ผูຌประสานงานกลาง
รยี บรຌอยลวຌ ตามระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วา ดวຌ ยการดานนิ การตามกฎหมายวา ดຌวยการสงผูຌรຌาย
ขาຌ มดน พ.ศ. ๎๑๒๎ ขอຌ ํ๎ ิ๎ี
คมู อื หรอื นวทางการปฏบิ ตั ิงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
ํํ๑
ผนผงั ขัน้ ตอนกระบวนงาน
นวทางการดาเนนิ การขอใหสຌ ่งผูຌรຌายขຌามดนของกรมสอบสวนคดีพเิ ศษ
กองคดเี จาຌ ของเร่อื ง กตท. ประสานกองคดีจาຌ ของรืไอง
จงຌ ผลการดานินการ ขออกสารพิมไ ติมหรอื กຌเขคารຌอง
กองกจิ การต่างประเทศละ ู ทวงถามครัๅงทีไ ํ โ ดือน
คดอี าชญากรรมระหว่างประเทศ (กตท.ี - ทวงถามครังๅ ทีไ ๎ ๎ ดือน
ู ประมวลรอืไ งสนอ อสพ. ระงับ
การดานินการละสงคืนรไอื ง
ออกลข฿นสารบบควบคมุ ภาย฿น ใ วัน
เม กิน ็ วันทาการ
กรณขี อຌ ทใจจริงละอกสารประกอบ กรณขี อຌ ทใจจรงิ ละอกสารประกอบ
ถกู ตอຌ ง ครบถวຌ น เมถ กู ตอຌ ง ครบถวຌ น
กตท. จัดทาคารຌองขอละจัดทาคาปลภาษาองั กฤษสง฿หกຌ ับอัยการสงู สดุ พิจารณา จຌงผลการดานนิ การ
ภาย฿นวลา ใ ดือน นับตว ันออกลข฿นสารบบควบคุม
จຌงผลการดานินการ อัยการสงู สุด
ผูຌประสานงานกลาง
ป็นเปตามหลกั กณฑท์ ไีจะ เมป็นเปตามหลกั กณฑ์ทไจี ะ
ขอสงผรูຌ ຌายขาຌ มดนเดຌ ขอสง ผูຌราຌ ยขาຌ มดนเดຌ
กระทรวงการตา่ งประเทศ กรณผี านชองทางทางการทตู
ผลการพจิ ารณาของ
ประทศผรຌู ับคารຌองขอ
หมายหตุึ ผนผงั ดังกลา วป็นการอธบิ ายขัๅนตอนการดานนิ การดยสังขปทา นนัๅ
คูม ือหรือนวทางการปฏบิ ัตงิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
ํํ๒
กระบวนงานที่ ๓.๓
การดาเนนิ การกรณีงดการสอบสวน
๑. หลกั เกณฑ์/เงื่อนไข
ํ.ํ ประมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณาความอาญา
ํ.๎ ระบียบกรมสอบสวนคดีพิ ศษ วาดวຌ ยการบรหิ ารงานคดพี ิศษ พ.ศ. ๎๑๒๎
๒. ขัน้ ตอนการปฏบิ ัตงิ าน
ภายหลงั ทีไพนักงานสอบสวนคดพี ิศษทาการสอบสวนสรใจสินๅ ดยอธิบดีกรมสอบสวนคดีพิศษ
เดมຌ ีความหนใ ทางคดี งดการสอบสวน หรอื ควร฿หຌงดการสอบสวน ละสงสานวนการสอบสวนเปยัง
พนักงานอยั การลຌวดยมีความหนใ ตามประมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณาความอาญา มาตรา ํ๐์ ิํี ตอ มา
พนกั งานอัยการเดຌสัไง฿หຌทาการสอบสวนตอเปละสงสานวนคนื พนักงานสอบสวนคดีพิศษพไือดานินการ
สืบสวนสอบสวนตอเป ประกอบดຌวยขๅันตอนปฏบิ ัตงิ าน ดังนีๅ
๎.ํ กรณี ไม่รຌูตัวผຌูกระทาความผิด ฿หຌหัวหนຌาหนวยงานจຌาของรไืองมอบหมายพนักงาน
สอบสวนคดีพิศษทีไรับผิดชอบตามระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วาดຌวยการบริหารงานคดีพิศษ
พ.ศ. ๎๑๒๎ ขຌอ ๏๏ วรรคสไี ดานนิ การจดั ฿หຌมีการสืบสวนปน็ ระยะ โ พือไ ฿หทຌ ราบตัวผูกຌ ระทาควา มผิด
ภาย฿นอายุความคดีอาญา ละจะตຌองดานินการรายงานผลการสืบสวนถึงอธิบดี ทุก ๒ ดือน ซึไงการดานินการ
จะขออนุมัติ ลขสืบสวนหรอื เมกเใ ดຌ
๎.๎ กรณตี ามขอຌ ๎.ํ มืไอปรากฏขอຌ ทจใ จรงิ หรอื พยานหลักฐานพยี งพอทไจี ะสามารถระบุตัว
ผูຌกระทาความผิดเดຌ฿หຌหัวหนຌาหนวยงานจัดทารายงานขຌอทใจจรงิ ละพยานหลักฐานสนอผานผຌูบังคบั บญั ชา
ตามลาดบั ชๅนั จนถงึ อธบิ ดีพไอื พิจารณา฿หຌทาการสบื สวนสอบสวนคดพี ิ ศษดมิ ตอเป
คูมือหรือนวทางการปฏบิ ตั งิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
ํํ๓
กระบวนงานที่ ๓.๐
การดาเนนิ การเมื่อพนักงานอัยการส่งสานวนคนื
๑. หลกั เกณฑ์/เงอ่ื นไข
ํ.ํ ประมวลกฎหมายวธิ ีพจิ ารณาความอาญา
ํ.๎ หนังสอื วยี นกองกฎหมาย ทไี ยธ ์๔์๎/ว๔๓ํ ลงวันทไี ๐ ธนั วาคม ๎๑๒๏ รืไอง นวทาง
ปฏบิ ัตกิ รณีพนักงานอัยการสงคืนสานวนการสอบสวนคดีพิศษ ดยหนใ วาการสอบสวนยังเม ลวຌ สรใจ
หรอื ยงั เมส นิๅ กระสความ
๒. ข้ันตอนการปฏิบัติงาน
การดานนิ การมอืไ พนักงานอัยการสงสานวนคืน นอืไ งจากการสอบสวนของพนักงานสอบสวน
คดพี ิศษยังเมลຌวสรจใ หรอื การสอบสวนยงั เมส ินๅ กระสความ ประกอบดຌวยขันๅ ตอนปฏบิ ัตงิ าน ดงั นีๅ
๎.ํ กรณีทไพี นกั งานอยั การสงคืนสานวนการสอบสวนคดพี ิ ศษ นไืองจากหนใ วา การสอบสวน
ยังเม ลຌวสรจใ หรือยังเมสนๅิ กระสความ หรือหตุผลอืนไ ทคีไ ลาຌ ยกนั ดยเม฿ชการ฿ชຌอานาจสไัง฿หຌสอบสวน
พิไมติมหรอื สงัไ พยานคน฿ดมา฿หຌซกั ถามพืไอสไงั ตามประมวลกฎหมายวธิ ีพิจารณาความอาญา มาตรา ํ๐๏
วรรคสอง ิกี เมว าจะจงຌ ขຌอบกพรองหรือประดในการสอบสวนทไีหในวายงั เม ลຌวสรจใ มาดຌวย หรือเม
กใตาม ฿หຌหัวหนาຌ คณะพนักงานสอบสวนคดีพิ ศษประมวลขຌอทจใ จริงสนอผຌูบงั คบั บญั ชาตามลาดบั ชๅนั จนถึง
อธิบดีพือไ พจิ ารณาสไังการ ละ฿หຌหัวหนาຌ หนว ยงานจาຌ ของรอืไ งมีความหในประกอบการพิจารณาดຌวย
๎.๎ กรณที ไีหวั หนຌาหนวยงานจຌาของรไืองมีความหนใ สนอ฿หຌคนื สานวนการสอบสวนคดีพิศษ
เปยังพนักงานอัยการ ฿หຌจัดทารางหนังสือพไือสงสานวนการสอบสวนคดีพิศษคืน ตามบบทຌายหนงั สือวียน
กองกฎหมายทไี ยธ ์๔์๎/ว๔๓ํ ลงวันทีไ ๐ ธนั วาคม ๎๑๒๏
๎.๏ มืไออธบิ ดีมขี ຌอสไงั การอยา งเร ฿หຌหวั หนຌาหนว ยงานจຌาของรไืองดานนิ การดยรวใ
๎.๐ กรณีอธิบดีเดຌอนุมัติ฿หຌสงสานวนคืน฿หຌกับพนักงานอัยการ฿หຌรีบดานินการสงสานวนคืน฿หຌ
พนักงานอยั การดยรใว ละมไอื เดสຌ ง สานวนการสอบสวนคดพี ิ ศษคืนยังพนักงานอยั การลຌว หากพนกั งาน
อยั การมีคาสไงั ฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษทาการสอบสวนพไิมติมหรือสัไงพยานคน฿ดมา฿หຌซักถามพืไอ
สัไงตอเป ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ํ๐๏ วรรคสอง ิกี ฿หพຌ นักงานสอบสวน
คดพี ิ ศษดานนิ การตามคาสัไงของพนักงานอยั การ ตามกระบวนงานทไี ๏.ํ ตอ เป
คูม ือหรอื นวทางการปฏบิ ตั ิงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิศษ มษายน ๎๑๒๑
ํํ๔
กระบวนงานที่ ๓.๑
การดาเนนิ การหลงั จากการสอบสวนเสร็จส้นิ ลຌว
ตอ่ มามผี ูเຌ สียหายเพมิ่ เตมิ ภายหลัง
๑. หลักเกณฑ/์ เงือ่ นไข
ํ.ํ ประมวลกฎหมายวิธพี จิ ารณาความอาญา
ํ.๎ ระบยี บกรมสอบสวนคดพี ิศษ วาดຌวยการบริหารงานคดพี ิศษ พ.ศ. ๎๑๒๎
๒. ข้ันตอนการปฏบิ ตั งิ าน
ภายหลังทีไพนักงานสอบสวนคดพี ิศษทาการสอบสวนสรใจสิๅน ดยอธิบดีเดຌมีความหในทางคดีละสง
สานวนการสอบสวนเปยังพนกั งานอยั การลຌว หากพบวา มผี ຌู สยี หายพิมไ ติมจากทไีเดຌทาการสอบสวนเวຌนัๅน
ประกอบดຌวยขัๅนตอนปฏบิ ตั งิ าน ดังนๅี
๎.ํ ฿หຌหัวหนຌาหนวยงานจຌาของรืไอง มอบหมายพนักงานสอ บสวนคดีพิศษทีไรับผิดชอบ
ตามระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วา ดຌวยการบรหิ ารงานคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๒๎ ขຌอ ๏๏ วรรคสไี ทาการ
ตรวจสอบขຌอมูลความสียหายทีไผຌูสียหายเดຌรบั จากการกระทาความผิดวาปน็ ความสียหายทไีเดຌรับจาก
มูลกรณีดยี วกนั ละป็นผูตຌ อຌ งหารายดยี วกันกับการกระทา ความผิด฿นคดพี ิศษทสีไ อบสวนสรจใ สๅินลຌว
หรอื เมดยรวใ หากพบวาปน็ ความสยี หายอันกดิ จากการกระทาความผิดอนืไ หรือผูຌตอຌ งหาอืนไ ละเม฿ช
กรณีการกระทาทีไขຌาขายตามมาตรา ๎ํ วรรคสอง หงพระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๐๓
฿หຌหวั หนຌาหนว ยงานพิจารณา฿หคຌ านะนาผูຌสยี หายเปดานนิ การรอຌ งทุกข์ตอ พนักงานสอบสวน สานักงาน
ตารวจหงชาติ หรือดานินการตามระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วาดຌวยการบริหารงานคดีพิศษ
พ.ศ. ๎๑๒๎ ขຌอ ํ๎ ลวຌ ตกรณี
๎.๎ ฿นกรณีความสียหายทผไี ูຌสียหายเดຌรบั ตามขอຌ ๎.ํ ปน็ การกระทาทีไขຌาขายตามมาตรา ๎ํ
วรรคสอง หง พระราชบัญญัตกิ ารสอบสวนคดพี ิ ศษ พ.ศ. ๎๑๐๓ ฿หຌหัวหนຌาหนวยงานพจิ ารณามคี วามหใน
สนออธิบดีผา นผบูຌ งั คับบญั ชาตามลาดบั พอไื พิจารณาสัไงการ
๎.๏ ฿นกรณีความสียหายทผไี ຌู สียหายเดรຌ ับตามขอຌ ๎.ํ ปน็ ความสยี หายอนั กิดจากการกระทา
ความผิดของผຌูตຌองหารายดียวกันละมาจากมูลกรณีดียวกันกับการกระทาความผิด฿นคดีพิศ ษ
ทดไี านนิ การสรใจสินๅ ดยอธบิ ดกี รมสอบสวนคดพี ิ ศษเดมຌ ีความหนใ ทางคดีละสง สานวนการสอบสวนเปยัง
พนักงานอยั การลวຌ ฿หหຌ ัวหนຌาหนวยงานจาຌ ของรอไื ง มอบหมายพนักงานสอบสวนคดพี ิศษทไีรบั ผิดชอบ
ตามระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วาดຌวยการบริหารงานคดีพิศษ พ .ศ. ๎๑๒๎ ขຌอ ๏๏ วรรคสีไ
ประสานงานติดตามความคืบหนຌาทางคดี ละหากคดีพิศษดังกลา วศาลชันๅ ตຌนยังมิเดมຌ ีคาพิพากษาเมวา
จะยงั อยู฿ นระหวา งขันๅ ตอนการพจิ ารณามีคาสไังทางคดขี องพนักงานอยั การ หรือพนักงานอัยการเดຌมคี าสไัง
ฟ้องละเดຌยไืนฟ้องผูຌตຌองหาตอศาลลຌว฿หຌหัวหนຌาหนวยงานจงຌ ขຌอมูลผຌูสียหาย รายละอียดกยไี วกับ
ความสียหายละขຌอทใจจรงิ ทีไพิจารณาลຌวหในวาป็นการกระทาความผิดของผຌูตຌองหารายดียวกัน
ละมาจากมูลกรณีดียวกนั กับการกระทาความผิด฿นคดีพิศษดียวกนั ฿หกຌ ับพนกั งานอัยการพอไื พจิ ารณา
สไังตามทีไ หนใ สมควรตามประมวลกฎหมายวิธพี จิ ารณาความอาญา มาตรา ํ๐๏ ดยรใว
คูมอื หรอื นวทางการปฏบิ ตั ิงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิศษ มษายน ๎๑๒๑
ํํ๙
๎.๐ ฿นกรณคี วามสยี หายทีไผูຌสยี หายเดຌรบั ตามขຌอ ๎.ํ หากพบวา ศาลชันๅ ตนຌ เดຌมีคาพิพากษา
฿นคดีพิศษดังกลา วลຌว ฿หຌ นะนาผຌู สียหาย฿นการดานนิ การฟอ้ งรຌองพืไอรียกคาสยี หาย฿นทางพง
ตอ ศาล ลวຌ ฿หหຌ วั หนຌาหนวยงานพิจารณามคี วามหในสนออธบิ ดีผานผຌูบังคบั บัญชาตามลาดบั พไือพจิ ารณา
สไงั การดยรใว
คมู ือหรือนวทางการปฏบิ ตั ิงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
ํ๎์
กระบวนงานท่ี ๓.๒
การดาเนินคดใี หม่/การคนຌ พบพยานหลกั ฐานใหม่
ตามประมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณาความอาญา มาตรา ๑๐๓
๑. หลกั เกณฑ์/เง่อื นไข
ประมวลกฎหมายวธิ ีพจิ ารณาความอาญา
๒. ข้นั ตอนการปฏิบัตงิ าน
ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ํ๐๓ เดຌบัญญัติเวຌวา เมื่อมีคาสั่งเด็ดขาด
ไม่ฟ้องคดีลຌว หຌามมิใหຌมีการสอบสวนเก่ียวกับบุคคลนั้นในเรื่องเดียวกันนั้นอีก เวຌนต่จะไดຌ
พยานหลกั ฐานใหมอ่ นั สาคัญก่คดี ซึ่งนา่ จะทาใหศຌ าลลงทษผูຌตຌองหานนั้ ไดຌ
การดานนิ คด฿ี หม/การคຌนพบพยานหลกั ฐาน฿หม ตามประมวลกฎหมายวธิ ีพจิ ารณาความอา ญา
มาตรา ํ๐๓ ประกอบดຌวยขนัๅ ตอนการปฏิบตั ิงาน ดงั นีๅ
๎.ํ พนักงานสอบสวนคดีพิศษผูຌรับผิดชอบ/คณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษคน฿ดคนหนไึง
฿นคดีพิศษหในวา มีพยานหลักฐาน฿หมกิดขึๅนภายหลังจากทไีเดຌสงสานวนเปยังพนักงานอัยการละ
พนกั งานอัยการมีคาสังไ ดใดขาดเมฟอ้ งลวຌ หรือป็นพยานหลักฐานทีไมอี ยู ลຌว฿นขณะสอบสวนซงึไ พนักงาน
สอบสวนคดีพิศษเดຌรวบรวมพยานหลักฐานจนตใมความสามารถลຌวตเ มสามารถรวบรวมเดຌ หรอื เมอย฿ู นวิสัย
ทพีไ นกั งานสอบสวนคดีพิศษจะรวบรวมเดຌ฿นขณะนัๅน หากตอมาปรากฏพยานหลักฐานชๅินนีๅ ละหใน วา
พยานหลักฐานชนิๅ ดังกลา วป็นพยานหลักฐานทสไี าคญั ซไึงกไยี วกับประดใน฿นคดีทจไี ะทา฿หຌสามารถพิสูจน์
ความผดิ หรือความบริสทุ ธ์ขิ องผตຌู อຌ งหาเดຌ
๎.๎ นัดหมายประชุมคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษละพนักงานอัยการรว มสอบสวนหรอื
อัยการทหาร ิถຌามีี พอไื รว มกันพิจารณาวาพยานหลกั ฐานดังกลา วคยมีอยู฿นสานวนการสอบสวนหรือเม
ละพยานหลักฐานดังกลาวถือป็นพยานหลักฐาน฿หมละป็นพยานหลักฐานอันสาคัญทีไจะสามารถ
ปลไยี นปลงความหในทางคดีเดหຌ รือเม อยางเร
๎.๏ คณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษรวมกันทาการรวบรวมพยานหลักฐาน ละมีความหในทางคดี
สง สานวน฿หຌพนกั งานอยั การตอ เป
๓. ปัญหาหรืออปุ สรรคในการปฏิบัติงาน
นอไื งจากยังเมม บี ทนยิ ามทไีชดั จน฿นรืไอง พยานหลักฐาน฿หมอนั สาคญั กค ดี คอื อะเร จงึ ทา฿หຌ
ยากตอ การตคี วาม
คมู อื หรอื นวทางการปฏิบตั งิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
ํ๎ํ
กระบวนงานท่ี ๓.๓
การทาความเหน็ ยຌง
๑. หลักเกณฑ์/เง่ือนไข
ํ.ํ ประมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณาความอาญา
ํ.๎ ระบยี บกรมสอบสวนคดีพิศษ วาดຌวยการบรหิ ารงานคดพี ิ ศษ พ.ศ. ๎๑๒๎
๒. ข้นั ตอนการปฏบิ ัตงิ าน
การทาความหในพไือสนออธิบดี มีความหในตามพระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิ ศ ษ
พ.ศ. ๎๑๐๓ มาตรา ๏๐ ประกอบประมวลกฎหมายวิธีพจิ ารณาความอาญา มาตรา ํ๐๑ ประกอบดຌวย
ขนๅั ตอนการปฏบิ ตั ิงาน ดงั นๅี
๎.ํ มืไอพนกั งานอยั การเดสຌ งสานวนการสอบสวนคดีพิ ศษพรຌอมคาสไังเมฟอ้ ง เมอทุ ธรณ์ เมฎีกา
ถอนฟ้อง ถอนอุทธรณ์ หรือถอนฎีกา ลຌวตกรณี มายังกรมสอบสวน คดีพิศษ พไือพิจาร ณา
ตามพระราชบัญญตั ิการสอบสวนคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๐๓ มาตรา ๏๐ ลຌวนัๅน ฿หຌกองบริหารคดีพิศษ
มอบหมายสานวนนๅนั ฿หຌ กจาຌ หนຌาทีไผูຌรบั ผิดชอบพืไอพิจารณาดานินการ วຌนตกรณีทไีผຌอู านวยการ
กองบรหิ ารคดีพิ ศษหในวาสานวนดงั กลา วป็นคดที ีไมคี วามสาคญั รงดวน มีความยงุ ยากซับซอຌ นตลอดจน
มปี ัญหาขຌอกฎหมาย กอใ าจจะตงตๅงั คณะทางานขนๅึ มาป็นการฉพาะรอไื ง หรืออาจจะพิจารณาดานนิ การ
องเดຌ
๎.๎ มอืไ กองบรหิ ารคดีพิศษเดຌรับมอบสานวนการสอบสวนคดีพิ ศษพรอຌ มอกสารประกอบ
สานวนลวຌ จะดานนิ การจຌงการรับสานวนพไือดานินการตามพระราชบญั ญตั ิการสอบสวนคดีพิศษ
พ.ศ. ๎๑๐๓ มาตรา ๏๐ ฿หกຌ องคดี/ศนู ย์ ทีไ ปน็ จาຌ ของสานวนคดีพิศษดังกลาวทราบพรຌอมทๅังดานนิ การอืนไ
฿นสวนทีไ กยไี วขຌอง ทๅังนีๅ ตามระบยี บกรมสอบสวนคดีพิศษ วา ดวຌ ยการบริหารงานคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๒๎ ขຌอ ํ๑
๎.๏ จຌาหนຌาทไีผຌูรับผิดชอบตามขຌอ ๎.ํ จะพิจารณาขຌอทใจจริง ขຌอกฎหมาย ตลอดจน
พยานหลักฐาน฿นสานวนคดี ละสนอความหในตอผูຌบังคับบญั ชาตามลาดับชๅันจนถึงอธิบดี พไือ฿หมຌ ี
ความหในตามพระราชบัญญัตกิ ารสอบสวนคดีพิ ศษ พ.ศ. ๎๑๐๓ มาตรา ๏๐
๎.๐ มือไ อธิบดีกรมสอบสวนคดีพิศษเดຌมคี วามหในตามพระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิศษ
พ.ศ. ๎๑๐๓ มาตรา ๏๐ ซึไงจะบง ปน็ ๎ กรณี คอื
ิํี กรณีมคี วามหในยงຌ กับคาสัไงเมฟอ้ ง เมอุทธรณ์ เมฎีกา ถอนฟอ้ ง ถอนอุทธรณ์ หรอื
ถอนฎีกา ของพนักงานอยั การ จะสง สานวนความหในยຌงเปยงั อัยการสงู สุดพอไื ปรดพจิ ารณาชๅขี าดตอเป
ละหากมคี วามหนใ เม ยຌงผຌูตຌองหาหรอื จาลยบางราย จะดานินการจຌงความหนใ เม ยຌงคาสไงั ดงั กลา วนๅัน
ดยเมต ຌองสงสานวนเปยงั พนกั งานอยั การทไมี คี วามหในขຌางตนຌ
ิ๎ี กรณมี ีความหนใ เม ยงຌ กับคาสัไงเมฟ้อง เมอ ทุ ธรณ์ เมฎ ีกา ถอนฟ้อง ถอนอุทธรณ์
หรอื ถอนฎีกา ของพนักงานอัยการ จะสง สานวนความหนใ เมยຌงเปยังพนกั งานอัยการทีไมีความหนใ ขาຌ งตຌน
พอืไ ดานนิ การ฿นสว นทไี กียไ วขอຌ งตอ เป
๎.๑ มอไื อธบิ ดีกรมสอบสวนคดีพิ ศษมคี วามหนใ ป็นประการ฿ดลຌว กองบรหิ ารคดพี ิ ศษจะจຌง
ความหนใ ดงั กลา ว฿หຌ กองคดี/ศนู ย์ ทไี ป็นจຌาของสานวนคดีพิ ศษดงั กลา วทราบ พืไอพิจารณาดานนิ การอไืน
฿นสวนทไี กไียวขຌองตอเป
คมู ือหรอื นวทางการปฏบิ ตั ิงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
ํ๎๎
ผนผงั ขนั้ ตอนกระบวนงาน
กระบวนการพจิ ารณาเพื่อเสนออธิบดีกรมสอบสวนคดีพิเศษ
มีความเห็นตามมาตรา ใไ
พนกั งำนอยั กำร กรมสอบสวนคดพี เิ ศษ กองบรหิ ำรคดพี ิเศษ
สง่ สำนวนพร้อมกับคำสง่ั
เจ้ำหน้ำที่ผรู้ ับผดิ ชอบ แจ้ งคำสง่ั
- ไมฟ่ ้ อง - ถอนฟ้ อง พิจำรณำดำเนนิ กำร พนกั งำนอยั กำร
- ไม่อทุ ธรณ์ - ถอนอุทธรณ์
- ไม่ฎีกำ - ถอนฎกี ำ จัดตงั้ คณะทำงำน ให้ กองคด/ี
พจิ ำรณำดำเนินกำร สว่ นระบบ
ผอู้ ำนวยกำรกองบรหิ ำรคดพี ิเศษ บรหิ ำรงำน
ผอู้ ำนวยกำรกอง
พจิ ำรณำดำเนินกำร คดพี ิเศษ
ทรำบ/ลงข้ อมลู
แจ้งควำมเหน็ อธบิ ดี สง่ สำนวนให้ แยง้ คำสงั่ พิจารณาสนอ
ให้กองคด/ีสว่ น อยั กำรสงู สดุ ชขี้ ำด ของพนักงำนอัยกำร ผบูຌ ังคับบญั ชา
ตามลาดบั ชันๅ จนถึง
ระบบบรหิ ำรงำน แจ้งควำมเหน็ อธบิ ดี ไมแ่ ยง้ คำสง่ั ผตู้ อ้ งหำ/ อธบิ ดีมีความหใน
คดพี ิเศษทรำบ ให้ พนักงำนอัยกำร จำเลยบำงรำย ตามมาตรา ใไ
/ลงข้ อมูล ทรำบ ไมแ่ ย้งคำสงั่
ของพนักงำนอัยกำร
สง่ สำนวนคนื
พนักงำนอยั กำร
หมายเหตุ พระราชบญั ญัตกิ ารสอบสวนคดีพิเศษ พ.ศก. ร๒ะ๑บ๐ว๓นมงาตารนา ๓ท๐่ี ๓ปร.ะ๘กอบประมวลกฎหมายวธิ ีพจิ ารณาความอาญา มาตรา ๑๐๑
คูม ือหรอื นวทางการปฏิบตั ิงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
ํ๎๏
กระบวนงานที่ ๓.๘
การเบิกความในชน้ั ศาลของพนกั งานสอบสวนคดีพเิ ศษ
๑. หลกั เกณฑ/์ เงื่อนไข
ประมวลกฎหมายวธิ ีพิจารณาความอาญา
๒. ข้ันตอนการปฏิบตั ิงาน
ความสาคญั ของการบิกความ฿นชนๅั ศาล ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา
โโ็ นันๅ ศาลจะ฿ชຌดลุ ยพนิ จิ ฿นการวินจิ ฉยั ชังไ นๅาหนกั พยานหลกั ฐานจนกวาจะน฿ จวามกี ารกระทาผิดจริง
ละจาลยป็นผຌูกระทาความผิดนัๅน พนักงานสอบสวนคดีพิศษตຌองอธิบายขอຌ ทใจจริง฿หຌกระจางชดั
ละชไอื มยงพยานหลักฐาน฿หຌศาลขาຌ ฿จตรงกับพนักงานสอบสวนคดีพิศษละอธิบายประดในเดຌชัดจน
ดยฉพาะคดที ไีมพี ยานหลักฐานจานวนมากละซับซอຌ น พไอื ฿หຌครบองคป์ ระกอบความผิด ศาลรบั ฟงั เมมี
ขอຌ สงสยั กใจะพจิ ารณาตัดสนิ ลงทษตามทไีพนักงานสอบสวนคดีพิ ศษมีความหนใ สไังฟ้อง ซึไงการบิกความทไีดี
ตຌองสามารถ฿หຌศาลขຌา฿จรปู คดี บางครัๅง฿นคดีมีพยานหลักฐานดมี นี ๅาหนักละพอฟ้องตพนกั งานสอบสวน
คดีพิศษเมสามารถถายทอดหรือถายทอดเมดีทา฿หຌความขຌา฿จเมตรงกนั อาจจะทา฿หຌศาลพิจารณายกฟ้องเดຌ
การบิกความ฿นชนัๅ ศาลของพนักงานสอบสวนคดพี ิศษ ประกอบดวຌ ยขนัๅ ตอนปฏบิ ตั ิงาน ดงั นีๅ
๎.แ การลอื กพนักงานสอบสวนคดีพิศษเปบิกความ฿นชันๅ ศาล ดยหลักลวຌ ประมาณ แูโ คน
฿นตละสานวน ชน ลขานุการคดีจะสามารถบิกความเดຌทๅังหมดละสามารถชไือมยงพยานหลักฐานเดຌดี
/พนักงานสอบสวนคดีพิศษทีไจຌงขຌอกลา วหา/พนักงานสอบสวนคดีพิศษ฿นคณะทจีไ ัดทาอกสารสา คัญ
฿นคดี หรอื อาจจะพิจารณาตามความหมาะสม ความครบถຌวน ของขຌอทจใ จริงตละคดี
๎.๎ มไือเดຌรับหมายรียกพยานของศาล ซไึงเดຌมีการระบุชืไอพยาน฿นคณะพนักงานสอบสวน
คดีพิ ศษทาน฿ดลຌว ฿หตຌ รวจสอบ ลขคดหี มายลขดาทไีทา ฿ด คดีระหวาง พนกั งานอยั การจทก์/จาลย
ปน็ ฿คร ศาล วันทไี ละชวงวลา ิ์๙.์์ น. หรอื ํ๏.์์ น.ี ทีไศาลนดั นงัไ พจิ ารณาละดรู ะยะวลากอนถึง
วนั นัดศาลพิจารณา จะตຌองตรียมตัว ตรยี มขຌอมลู ทบทวนรายละอยี ด ละจดั ลาดบั รอืไ งราวตา ง โ
ของสานวนการสอบสวนคดีพิ ศษ พไือ฿หຌกดิ ความมัไน฿จมไอื บิกความตอศาล
๎.๏ ประสานพนกั งานอัยการจาຌ ของสานวน ถึงประดในขຌอทใจจริง ขຌอกฎหมาย รายละอียด
ทสไี าคัญ โ ประดใน฿ดบาຌ ง฿นสานวนการสอบสวน ทพไี นักงานสอบสวนคดพี ิ ศษตอຌ งตรยี มกอนขึๅนเป
บิกความ ชน
ู ทีไมาของของอานาจการสอบสวนตามพระราชบัญญัติการสอบสวนคดพี ิศษ พ.ศ. ๎๑๐๓
ละทีไ กเຌ ขพมไิ ตมิ ละตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา
ู ความชอบดຌวยกฎหมายของการสอบสวน ประดในสาคญั ตอຌ งพิจารณาจากการจงຌ
ขຌอกลาวหา ละการมีความหนใ ของพนักงานสอบสวนคดีพิ ศษผูຌรับผิดชอบ
ู การชืไอมยงพยานหลกั ฐานตาง โ ฿นสานวน ทไพี นักงานสอบสวนคดีพิ ศษเดຌรวบรวมมา
ู พยานอกสารตาง โ ทไี ป็นหลกั ฐานสาคัญของสานวนการสอบสวนทีไพิสจู น์การกร ะทา
ความผิดของจาลย
คมู ือหรือนวทางการปฏบิ ัตงิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิศษ มษายน ๎๑๒๑
ํ๎๐
๎.๐ การปฏบิ ัติตวั ของพยาน
ู ดินทางเปถึงศาลกอนวลานัด พืไอดตู ารางนัดหมายหรือสอบถามจຌาหนຌาทไีวาคดีตา ม
หมายรยี กนัด฿หຌพยานมาบิกความนนๅั ผูพຌ ิพากษาขนๅึ นไังพิจารณาทไีหอຌ งพิจารณา฿ด
ู จงຌ จาຌ หนาຌ ทีไบังลงั กป์ ระจาหอຌ งพิจารณาวา พยานมาถงึ ลวຌ ละนังไ รอ฿นทีไพกั พยานทไีศาล
เดຌจัดเว฿ຌ หຌ มืไอคูค วามฝา่ ยจทก์ละจาลยมาพรຌอมกัน฿นหຌองพิจารณาลวຌ ผพຌู ิพากษาจะขๅนึ นงไั บังลังก์
พิจารณา
ู ฿นวันดียวกันศาลอาจมีการนัดสืบพยานมาบิกความหลายคน พยานทไียังเมเดຌขๅึนบิกความ
จะตຌองเปนไังรอดຌานนอกหຌองพจิ ารณา จะขาຌ มานงัไ ฟงั พยานกาลงั บกิ ความเมเดຌ ิจะถกู ทักทวຌ งจากทนาย
จาลยี
ู กอ นบกิ ความพยานตຌองสาบานหรือปฏิญาณตนตามหลักศาสนาของตล ะคน ิ฿นหอຌ ง
พิจารณาบริวณตຍะทีไพยานขๅึนบิกความ ิคอกพยานี จะมีกระดาษซไึงมีขຌอความการสาบานหรือปฏิญาณตน
ตดิ เว฿ຌ หຌี
๎.๑ การบิกความรไิมจาก ิํี การตอบคาถามจากการซักถามของพนกั งานอัยการฝา่ ยจทก์
ิ๎ี มอืไ พนักงานอัยการถามสรจใ ทนายฝ่ายจาลยจะถามคาຌ นพอืไ ทาลายนาๅ หนักพยาน ละ ิ๏ี พนักงาน
อยั การจะถามตงิ พยานเดอຌ กี ครงๅั พือไ ถามยๅาคาตอบของพยาน
๎.๒ การรไิมบกิ ความละตอบคาถามจากพนักงานอัยการ
ู ถามประวัติพยาน ยศ ชอไื นามสกลุ อายุ รับราชการสงั กัด ตาหนง หนาຌ ทไี ฿นปัจจุบัน
ละหากอนยຌาย ตาหนง หนຌาทชไี ว งวันดือนปีทเไี ดรຌ บั มอบหมายหรอื ป็นคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษ
ู ถามพยานกไียวกับสานวน ชน พยานเปกไียวขຌองกับสานวนนๅีอยางเร ดยเลรียง
ขຌอทจใ จรงิ /พฤตกิ ารณ์ตามลาดับุ การสอบสวนสวงหาพยานหลกั ฐานสดงถึงมูลความผดิ ุ องคป์ ระกอบ
ความผดิ ุ ขຌอกลาวหาหรือฐานความผดิ ความหนใ ทางคดี ป็นตຌน
ู ถามพยานฉพาะดຌาน ชน พยานทีไทาหนຌาทีไจงຌ ขຌอกลา วหาละสอบสวนผูตຌ อຌ งหาุพยานทไี
ทาหนาຌ ทยไี ไนื คารอຌ งขอหมายคຌนูหมายจบั พยานททีไ าหนาຌ ทีไจบั กุม/ตรวจคนຌ ป็นตนຌ
๎.7 การจัดตรียมอกสาร จะตຌองรียงอกสารป็นระบบ/ยกอกสารสาคัญ/คຌนหางายตอการอຌางอิง
฿นการบิกความ
๎.่ การปฏิบตั ติ นละตอบคาถามของทนายความจาลย
ู ทนายจาลย ฿ชคຌ าถามนาเดຌ ิ฿ช/เม฿ชุ จรงิ /เมจ รงิ ี การตอบคาถามอาจทา฿หຌศาลกิด
ขຌอสงสัยหรอื พยานสบั สน จึงตຌองมีสมาธิละอธบิ ายหตุผลดยขออนุญาตศาลอธบิ ายละขอ฿หຌศาลบัน ทึก
คาบกิ ความทพไี ยานอธิบายหตผุ ลดงั กลา วเว฿ຌ หคຌ รบดวຌ ย
ู รบั มอื กับคาถามนาของทนายจาลย คือ เมรบี ตอบุ มสี ติุ มีเหวพริบ ละการคดิ ประมิน
คาถามของทนายจาลย ชน จาเมเดຌนืไองจากหลายปี ลวຌ ุ หรอื จาเมเดຌ อกสารอย฿ู นสานวน
ู การตรวจอกสาร฿ด โ ของทนายจาลยทีไนามา฿หຌพยาน ตรวจ สอบ หรือรับร อ ง
มือไ ตรวจสอบลวຌ หากเมเ ดຌป็นผูຌจดั ทากตใ อบวา เมทราบรายละอียดเมเดຌปน็ ผຌจู ัดทา
ู การชๅีตวั ผูຌตຌองหา ถาຌ เมน฿จเมต อຌ งชีๅ ิผิดพลาดจะทา฿หຌ สียรูปคดีี มี หตผุ ลถงึ การเมชีๅตัว
วาวลาผานมานานลຌวละเดพຌ บกบั จาลยตอนจงຌ ขอຌ กลา วหาทานนัๅ
คมู ือหรือนวทางการปฏบิ ัตงิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
ํ๎๑
ู การพิสูจนค์ วามผิด ชน ฿นคดีภาษีอากร ดยอาศัยพยานวดลຌอมเม฿ชประจักษ์พยาน
สวน฿หญต อຌ งบิกความถงึ การสืบสวนสอบสวนวา จากการสบื สวนสอบสวนชือไ วามีการกระทาควา มผิด
ประกอบกบั ยืนยันเดตຌ ามพยานอกสารหรือขอຌ กฎหมายทีไกยีไ วขอຌ ง
ู ฿นคดที ีไมีจาลยหลายคน จาลยตละคนเดຌตงตๅังทนายเวຌ ชน จาลย ๑ คน จะมีทนาย
๑ คน ฿นการถามคຌาน อาจจะมีคาถามของทนายบางคาถามซๅากนั เดຌ ละบางคาถามจะตกตางกนั เดຌ
ู คาถามของทนายจาลย หากฟงั คาถามเมชดั จนหรอื กากวม ขอ฿หຌทวนคาถามซๅาอกี ครงๅั
๎.้ การถามติงของพนักงานอยั การ ิถามยๅาอกี ครงๅั ี ตຌองกไียวกับคาถามคาຌ นของทนายจาลย
ตถຌาตงๅั คาถาม฿หมต อຌ งขออนุญาตศาล
๎.ํ์ หากมีการลไือนการสืบพยานหรือพยานยังบิกความเมสรใจละจะตຌองบิกความตอ
ศาลอาจสงัไ ฿หຌพยานลงลายมอื ชไือรับทราบวันนัดสืบพยาน฿นครงๅั ตอเป฿นรายงานกระบวนการพิจาร ณา
ิซไึงอาจขึๅนบิกความ฿นวันตอเปี พยานตຌองจดจาวันวลานัด พราะศาลจะเมออกหมายนัดพยานอีก
ดยถอื วา ทราบวนั นดั ลຌว
๎.ํํ มไือบิกความสรใจ ศาลจะอานคาบิกความของพยาน ฿หຌตรวจสอบวา เดจຌ ดบันทึกคาบิกความ
ของพยานตรงตามประดในทีไบิกความหรือเม หากเมตรงหรอื ผิดเปจากทไีบิกความสามารถจຌงศาล
ทราบทนั ทีพไอื จะเดຌกຌเขคาบกิ ความ฿หถຌ กู ตอຌ งตรงกับคาบิกความของพยานทเไี ด฿ຌ หຌเวຌตอศาล มอืไ ถูกตຌอง
ลวຌ ศาลจะ฿หพຌ ยานลงชไอื ทຌายคาบิกความปน็ อนั สรจใ สิๅนการปน็ พยาน
๎.ํ๎ การขัดขนื หมายศาล฿หຌมาบกิ ความดยเมมีหตผุ ลอนั ควร มคี วามผิดตามประมวลกฎหมาย
อาญา มาตรา ํ๓์ มี ทษจาคุกเม กนิ ๒ ดอื น ปรบั เมกนิ ํุ์์์ บาท ศาลอาจออกหมายจับพยาน
ละกักขงั จนกวาจะบิกความสรใจละอาจถกู ฟ้องดานินคดเี ดຌ
คมู อื หรอื นวทางการปฏิบตั ิงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
ํ๎๒
กระบวนงานที่ ๓.๕
การตดิ ตามผลคดี
๑. หลักเกณฑ์/เงอ่ื นไข
ํ.ํ ระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วา ดวຌ ยการบรหิ ารคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๒๎
ํ.๎ หนังสือวียนกองบริหารคดีพิศษ ทีไ ยธ ์๔ํ๒/ว๏๔๑ํ ลงวันทไี ํ๓ ธันวาคม ๎๑๒๏ รไือง
กาชับนวปฏิบัติกรณีการติดตามผลคดีพิศษตามระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วาดຌวยการบริหาร
คดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๒๎ ขຌอ ๐์
ํ.๏ หนังสือวียนกองกฎหมาย ทไี ยธ ์๔์๎/วํ๏ ลงวันทีไ ํ๐ กุมภาพันธ์ ๎๑๒๑ รไือง
จຌงกาชับนว฿หຌปฏิบัติตามระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วาดຌวยการบริหารคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๒๎ หมวด ๙
ขຌอ ๐์ รอืไ ง การตดิ ตามผลคดีพิศษ
๒. ขนั้ ตอนการปฏิบัตงิ าน
การติดตามผลคดีชๅันพนักงานอัยการละศาล ตามระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วาดຌวย
การบริหารงานคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๒๎ ขຌอ ๐์ ประกอบดวຌ ยขๅนั ตอนการปฏิบัตงิ าน ดังนีๅ
๎.ํ ฿หຌหนว ยงานจัดจຌาหนาຌ ทไีประจาพไอื ทาหนาຌ ทไีประสานงานละติดตามผลคดสี าหรับสานวน
การสอบสวนคดีพิศษทีไสงเปยังพนกั งานอัยการละหนวยงานอนืไ ทัๅง฿นชนัๅ พนักงานอัยการหรืออัยการ
ทหารละชันๅ ศาลจนกวาคดีจะถงึ ทสีไ ดุ ทุกดือน
๎.๎ มอืไ มคี าสงัไ คดี ดใดขาดของพนักงานอยั การหรอื อยั การทหาร หรือมคี าพพิ ากษาของศาล ฿หຌมี
หนงั สอื ถึงอยั การสูงสดุ จຌากรมพระธรรมนญู หรอื อธบิ ดีผูຌพพิ ากษาศาล พอืไ ขอคัดสานาคาสไังคดีดใดขาด
สานาคาพิพากษาละคาพพิ ากษาถึงทไีสดุ พรอຌ มรบั รองสานาถูกตຌอง
๎.๏ นาสานาคาสัไงพนักงานอยั การหรืออัยการทหารหรือคาพิพากษาของศาลดงั กลา วขาຌ สารบ
บสานวนการสอบสวนคดพี ิ ศษ ฿นระบบฐานขຌอมูลดຌานคดขี องกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ ละจຌง฿หกຌ องบรหิ าร
คดีพิศษทราบตามบบกองบริหารคดีพิ ศษ ฿นวันทไี ๑ ของทกุ ดอื น
ทัๅงนีๅ กองบรหิ ารคดพี ิ ศษ เดຌมหี นงั สือวยี น ทีไ ยธ ์๔ํ๒/ว๏๔๑ํ ลงวันทไี ํ๓ ธนั วาคม ๎๑๒๏
กาชับนวปฏิบัติกรณีการติดตามผลคดีพิศษตามระบียบกรมสอบสวนคดีพิศษ วาดຌวยการบริหาร
คดพี ิศษ พ.ศ. ๎๑๒๎ ขຌอ ๐์ ละหนงั สอื วียนกองกฎหมาย ทีไ ยธ ์๔์๎/วํ๏ ลงวนั ทไี ํ๐ กุมภาพนั ธ์
๎๑๒๑ จຌงกาชับนว฿หຌปฏิบัติตามระบียบกร มสอบสวน คดีพิศษ วาดຌวยการบริหารคดีพิศษ
พ.ศ. ๎๑๒๎ หมวด ๙ ขอຌ ๐์ รอืไ ง การตดิ ตามผลคดีพิ ศษ
คูมอื หรือนวทางการปฏิบตั ิงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
ํ๎๓
ผนผงั ข้ันตอนกระบวนงานการติดตามผลคดชี ั้นพนกั งานอยั การละศาล
หนว ยงานมอบหมาย หนวยงานจดั จาຌ หนຌาทไปี ระจาพไอื ประสานงานละติดตามผลคดีสาหรบั
จຌาหนาຌ ทีปไ ระจา สานวนการสอบสวนคดีพิ ศษทีไสงเปยงั พนกั งานอัยการ ละหนว ยงานอนืไ
ทงัๅ ฿นชนๅั พนักงานอัยการหรืออัยการทหารละชัๅนศาลจนกวา คดีจ ะถึง
ประสานพนักงานอยั การ ทไสี ดุ ทกุ ดือน
ละหนว ยงานอนืไ มืไอมีคาสไังคดีดใดขาดของพนักงานอัยการหรืออัยการทหาร หรือมี
คาพิพากษา฿นตละชัๅนลวຌ ฿หหຌ นว ยงานสานาคาสงัไ พนักงานอัยการ
กบพ. นาขอຌ มูล หรืออัยการทหารหรือคาพิพากษาของศาลดังกลาวละนาขาຌ ระบบ
เปดานินการตอ บริหารคดีพิศษ ละจຌง฿หຌกองบริหารคดีพิศษทราบตามบบ
กองบริหารคดีพิศษ ฿นวันทีไ ๑ ของทุกดือน ตามหนังสือวียน
ทีไ ยธ ์๔ํ๒/ว๏๔๑ํ ลงวนั ทไี ํ๓ ธนั วาคม ๎๑๒๏
กองบริหารคดีพิศษนาขຌอมูลดังกลาวเปดานินการ ตอ฿น ร ะบบ
ฐานขຌอมลู ดาຌ นคดขี องกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ
คูมอื หรือนวทางการปฏบิ ตั ิงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิศษ มษายน ๎๑๒๑
ภาคผนวก
ิํี
ิร่างี
การดาเนินการกรณรี อຌ งขอความเป็นธรรรม
๑. หลักเกณฑ์/เงอ่ื นไข ู
๒. ข้ันตอนการปฏิบัตงิ าน
กรณีมีผຌู สียหายหรือผຌูตอຌ งหาหรือบุคคลอไืน฿ดทไี กไยี วขຌองดยตรง฿นคดีพิศษรอຌ งขอความป็นธรร ม
ตอ อธิบดีกรมสอบสวนคดีพิ ศษ ดยอຌางหตุวาผຌูสียหายหรือผูຌตอຌ งหาหรือบุคคลอืนไ ฿ดทไีกียไ วขຌองเมเดຌรับ
ความป็นธรรม฿นคดพี ิศษ ทงัๅ นีๅ เมวาจะปน็ การรຌองขอกีไยวกับการเมเ ดรຌ บั ความป็นธรรม฿นการสอบสวน
การเมเดຌรับความป็นธรรม฿นการรบั ฟังพยานหลกั ฐาน ความป็นกลาง฿นการสอบสวน ทัๅงนๅี ฿หหຌ มายความ
รวมถึงการรຌองขอ฿หຌปลไียนปลงพนักงานสอบสวน คดีพิศษคนหนึไงหรือหลายคนหรือทๅังค ณ ะ
การดานินการกรณรี ຌองขอความปน็ ธรรรม ประกอบดวຌ ยขัๅนตอนปฏิบตั ิงาน ดังนๅี
๎.ํ ฿หຌสานักงานลขานุการกร มหรือหนวยงาน ทีไรับรไืองสงคา รຌองขอความป็น ธร ร ม
฿หຌกองบริหารคดพี ิศษ ิหนวยงานงานกลางทีไมิเดຌกีไยวขຌองกับการดานินคดีพิศษี พิจารณาละทา
ความหในสนออธิบดีกรมสอบสวนคดีพิศษ ดย฿หกຌ าหนดประดนใ สนอพไอื พิจารณาดยเมต ຌองสน อ
ความหใน ดังนๅี
ิํี ประดนใ ความกียไ วพัน฿นการรอຌ งขอความป็นธรรมของผຌูรຌอง
ิ๎ี ประดนใ ทไีผຌูรຌองหในวา เมเดຌรบั ความป็นธรรม
ิ๏ี ความประสงค์ของผูຌรอຌ งทีไจะขอความปน็ ธรรม
กรณกี ารรຌองขอความปน็ ธรรม หากป็นประดนใ ทผีไ ูຌรຌองคยขอความปน็ ธรรมละพนักงาน
สอบสวนคดีพิศษเดຌคยพิจารณาเวຌลวຌ หรือมีลกั ษณะป็นการประวิงคด฿ี หຌลา ชຌา ฿หกຌ องบริหารคดพี ิศษ
กาหนดประดในพมิไ ติมเวดຌ ຌวย
๎.๎ ฿หรຌ องอธบิ ดีทไกี ากับดู ลกองบริหารคดีพิศษป็นผูຌสนอความหใน฿นประดในตา ง โ ฿หຌ
อธิบดี พไอื พจิ ารณาละสังไ การตามทีไหในสมควร ละพอืไ ประยชน์หงความยุติธรรม รองอธิบดีอาจรียก
สานวนคดตี ามมาตรวจสอบพจิ ารณาหรือ฿หหຌ ัวหนຌาหนว ยงานจຌาของรืไองหรือพนักงานสอบสวนคดพี ิศษ
มาชีๅ จงประกอบการสนอความหนใ กเใ ดຌ
๎.๏ กรณีทไีรองอธิบดีป็นหัวหนຌาคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษ ฿หຌกองบริหารคดีพิศษ
ทาความหในตามขอຌ ํ สนออธบิ ดีดยตรง
๎.๐ กรณีทไอี ธบิ ดีมีคาสไัง฿หຌปลไียนปลงหัวหนຌาคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษทๅังคณะ หรือ
บางราย ลຌวตกรณี ฿หຌระบุหตุหงการนๅันป็นหนังสือ฿หຌหัวหนຌาคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษ
ทราบดຌวย
๎.๑ หัวหนຌาคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษอาจอุทธรณ์คาสไงั ตามขຌอ ๎.๐ เดຌภาย฿น ๓ วนั
นบั ตวนั ทีเไ ดรຌ บั ทราบคาสงัไ ตามขอຌ ๎.๐ ดย฿หຌอุทธรณ์คาสไงั ตอ อธิบดี ดยตรง
๎.๒ ฿หຌอธิบดีพจิ ารณาละสงไั การคาอทุ ธรณ์ขຌอ ๎.๑ ภาย฿น ๏ วนั คาสัไงตามขอຌ นๅี฿หຌป็นทีไสดุ
หมายเหตุ กระบวนงานน้ี คณะทางานฯ ท่ีไดรຌ บั มอบหมายไดຌดาเนินการยกร่างขึ้น ดยขณะน้ียังไม่มี
ระเบยี บ ขอຌ บงั คับ หรือขຌอสงั่ การ ท่กี าหนดเป็นนวทางการปฏิบัติงานไวຌ
คมู ือหรอื นวทางการปฏบิ ัตงิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพิศษ มษายน ๎๑๒๑
ิ๎ี
การขน้ึ ทะเบียนผเูຌ ชี่ยวชาญของศาล
๑. หลักเกณฑ์/เงื่อนไข
ํ.ํ ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา
ํ.๎ ประมวลกฎหมายวธิ ีพจิ ารณาความพง
ํ.๏ ขอຌ บังคับประธานศาลฎกี า วาดวຌ ยผຌู ชยีไ วชาญของศาลยุติธรรม พ.ศ. ๎๑๒์
๒. ขัน้ ตอนการปฏบิ ตั ิงาน
๎.ํ การรับฟังพยานหลกั ฐานผຌู ชยีไ วชาญ
การนาสนอพยานหลักฐานพืไอพิสูจน์การกระทาความผิดของผูຌตຌองหาทถีไ ูกกลาวหาวา
กระทาความผิดทไีป็นคดพี ิศษ ฿นบางกรณีพนักงานสอบสวนคดีพิศษจาป็นตຌองอาศัยความหในของ
ผຌูชไียวชาญพืไอประยชน์฿นการวนิ ิจฉยั คดี฿นการสอบสวน การทาความหในทางคดีละสนอความหใน
พนกั งานอยั การพิจารณามไือตຌองการมีผຌูชไียวชาญฉพาะดาຌ นพไือพสิ จู น์พยานหลกั ฐาน฿นชๅนั พิจารณาของ
ศาลตอเป
พยานผຌูชีไยวชาญ ิExpert Witness) จึงมีความสาคัญตอกระบวนการยุติธรรม฿นคดีทไมี ี
ความยุงยากละซับซอຌ น ความหในของผຌู ชีไยวชาญจะชว ย฿นการวินจิ ฉัยชขๅี าดคดีดยการ฿ชຌความรูຌ ฉพาะดຌาน
฿นการพสิ ูจนค์ วามจรงิ ชน การตรวจมวลกระดูกหาอายุของผຌู สยี หายจากการคาຌ มนุษย์ การตรวจรอ งรอย
บาดผล การตรวจพิสจู น์ DNA การตีความอานปลภาพถายทางอากาศ฿นคดีกีไยวกับทีไดิน การตรวจลายมือชืไอ
฿นคดปี ลอมปลงอกสาร การตรวจวัสดหุ รอื องค์ประกอบทางคม฿ี นสนิ คຌาหรือผลิตภัณฑ์ การตรวจสอบ
บญั ชี ปน็ ตนຌ พยานผຌูชีไยวชาญจึงปน็ พยานบุคคลทีไเม฿ชคูความละเมมสี วนรຌู หนใ ฿นการกระทาความผิด
ตม คี วามรคຌู วามชยีไ วชาญ฿นรืไองหนไึงรไอื ง฿ด ละคคู วามจะอຌางพยานผຌูชไียวชาญมาป็นพยานฝา่ ยตน
พืไอมาบิกความ฿หຌความรຌูกบั ศาล หรือคูความอาจอຌางพยานผຌูชียไ วชาญทไี ป็นคนกลางป็นคนดยี วกัน
หรอื อาจป็นพยานผຌู ชไียวชาญทศไี าลหในสมควรรียกมาอง มาป็นพยานศาลพอืไ ฿หคຌ วามรกูຌ ับศาลกเใ ดຌ
รอไื งการรับฟังพยานผูຌชีไยวชาญนๅัน มีบทบัญญตั ิกฎหมาย฿หຌกระทาเดทຌ ัๅง฿นการพิจาร ณา
คดีพงละคดีอาญา ดยประมวลกฎหมายวธิ ีพจิ ารณาความพง เดมຌ วี างหลักกณฑ์เวຌ฿นมาตรา ๙๙ วา
฿หຌศาลมอี านาจออกคาสงัไ การตงตัๅงผูຌชีไยวชาญ ถຌาศาลหนใ วาจาป็นตอຌ งตงัๅ ผຌูชยไี วชาญตามทีไบัญญัติเวຌ
฿นมาตรา ํ๎๙ ละ มาตรา ํ๏์ มือไ ศาลหในสมควรเมว า การพิจารณาคดจี ะอยู฿ นชนัๅ ฿ด หรอื มอืไ คูความ
ฝา่ ย฿ดรอຌ งขอ ละหากมเิ ดຌป็นการตຌองหาຌ มมิ฿หรຌ ับฟังหรือศาลหนใ วาพไือประยชน์หง ความยุติธรร ม
จาป็นตอຌ ง฿หนຌ ามาสืบตามทไีอຌางตามมาตรา ๔๓ ละเดยຌ ืนไ บัญชรี ะบพุ ยานผูຌชีไยวชาญ฿นบัญชรี ะบุพยาน
เวຌลวຌ ตามมาตรา ๔๓
ทังๅ นีๅ หลกั กณฑก์ อ นทไีจะมีการรับฟังพยานผຌู ชไียวชาญดยศาลนๅันเดຌมีการกาหนดบางประการเวຌ
฿นมาตรา ํ๎๙ ละมาตรา ํ๏์ สรุปเดຌดังนีๅ
ิํี การทไีศาลจะมีคาสัไง฿หຌตงตๅังผຌูชีไยวชาญนนัๅ ฿หຌอยู฿นดุลพินิจของศาล หรือศาล
จะรียกคูความมา฿หຌตกลงกันกาหนดตัวผຌูชีไยวชาญทไีจะตงตัๅงนัๅนกใเดຌ ตศาลจะบังคับบุคคล฿ด
ป็นผຌูชีไยวชาญเมเดຌ นอกจากบุคคลนๅันเดຌยินยอมลงชไือป็นผูຌ ชไียวชาญเว฿ຌ นทะบียนผຌูชีไยวชาญของศาลลวຌ
ิ๎ี ผຌู ชีไยวชาญทไีศาลตังๅ อาจถกู คัดคຌานเดຌ
คมู อื หรอื นวทางการปฏิบัติงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิศษ มษายน ๎๑๒๑
ิ๏ี
ิ๏ี การ฿หถຌ อຌ ยคาบกิ ความหรอื รายงานความหนใ ตอศาล ผຌูชไยี วชาญนๅันจะตຌองปฏิญาณ
หรอื สาบานตน
ิ๐ี ผຌู ชยไี วชาญมีสิทธเิ ดຌรบั คา ธรรมนยี มละรบั ชด฿ชຌคา ฿ชจຌ ายทไเี ดຌออกเปตามทไีกาหนด
เว฿ຌ นกฎกระทรวงวาดวຌ ยการนันๅ
ิ๑ี การสดงความหนใ ของผูຌชไยี วชาญทีไศาลตง ตัๅงอาจสดงความหในดวຌ ยวาจาหรือ
ป็นหนังสือกเใ ดຌลຌวตศ าลตอຌ งการ ฿นกรณีความหในของผຌู ชไยี วชาญทีไทาป็นหนังสือนนัๅ ถຌาศาลยงั เมป็น
ทพไี อ฿จหรือมอไื คูความฝา่ ย฿ดทาคารຌองขอความหในพไิมติม ศาลจะตอຌ งรยี ก฿หผຌ ูຌชไียวชาญทาความหใน
พมิไ ตมิ ป็นหนังสอื หรือรียก฿หຌมาศาลพไืออธิบายดวຌ ยวาจา หรือ฿หຌศาลตัๅงผูຌชีไยวชาญคนอไืนพไือรับฟัง
ความหในพิมไ ติมตามทีไศาลหนใ สมควรหรอื คคู วามรอຌ งขอ
ิ๒ี กรณีทไีผຌูชไียวชาญทไีศาลตัๅงตຌองมาสดงความหในดຌวยวาจาหรือตຌองมาศาลพไืออธบิ าย
ดຌวยวาจา ฿หຌนาบทบญั ญตั วิ า ดวຌ ยพยานบุคคลมา฿ชຌบงั คับดยอนุ ลม
นอกจากนๅ฿ี นคดีอาญายงั มีการบัญญัติ พไมิ ตมิ เว฿ຌ นประมวลกฎหมายวิธพี จิ ารณาความอาญา
หมวดทไี ๑ รไืองผูຌชียไ วชาญ ฿นมาตรา ๎๐๏ มาตรา ๎๐๐ ละ มาตรา ๎๐๐/ํ
๎.๎ หลกั กณฑ์การขึๅนทะบียนปน็ ผຌู ชไยี วชาญของศาลยตุ ิธรรม
พยานผຌูชไียวชาญ เมจาป็นตຌองป็นบุคคลทีไเดຌมีการขๅึนทะบียนเวຌ ต฿นสวนของ
ผຌู ชยไี วชาญของศาลยุติธรรม เดຌกาหนดเว฿ຌ นขอຌ บงั คับประธานศาลฎกี า วาดຌวยผຌู ชยไี วชาญของศาลยุติธรรม
พ.ศ. ๎๑๒์ ฿นการรับขๅึนทะบียนผຌู ชีไยวชาญของศาลยตุ ิธรรม พไือป็นการกลัไนกรองละรวบรวม
ผูຌมคี วามรຌคู วามสามารถ ความชไยี วชาญ฿นสาขาตา ง โ นามาขๅึนทะบยี นป็นผูຌ ชยไี วชาญของศาลยุตธิ รร ม
พืไออานวยความสะดวก฿หຌกศาล ละคูความ฿นการพิจารณาลือกละตงตัๅง ผูຌชีไยวชาญพืไอ฿ชຌ
฿นกระบวนพิจารณาคดี มาตรา ๙๙ ละมาตรา ํ๎๙ หงประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความพง
ละมาตรา ๎๐๏ หงประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ซึไง฿นกรณีทีไศาลหรือคูความมีความประสงค์
ตอຌ งการผຌูชียไ วชาญของศาลยุติธรรมราย฿ดมาป็นพยานผูຌ ชยีไ วชาญหรือ฿หຌความหในตอ ศาล ศาลหรือคคู วาม
สามารถตดิ ตอประสานเปยงั ผຌู ชไียวชาญของศาลยุตธิ รรมเดຌ ดยตรงเมต ຌองดานินการผานสานกั งาน
ศาลยุติธรรมตอยาง฿ด ทๅังนๅี สามารถคຌนหารายชไือ ทไีอยู ละหมายลขทรศัพท์ของผูຌชีไยวชาญ
ศาลยุตธิ รรมพไือการติดตอ เดຌจากวบใ เซต์ของสานักกฎหมายละวชิ าการ ยตุ ิธรรม http://jla.coj.go.th
รายการบริการขอຌ มลู
หลกั กณฑก์ ารขอขๅึนทะบยี นป็นผูຌ ชยไี วชาญของศาลนันๅ มีขຌอตຌองพิจารณา ดังนๅี
ิํี ผຌูยนไื คาขอตຌองมีคุณสมบัติละเมมีลักษณะตຌองหຌาม ตามขຌอบงั คับประธานศาลฎีกา
วา ดຌวยผูຌ ชไียวชาญของศาลยุตธิ รรม พ.ศ. ๎๑๒์ ขอຌ ๓ คอื (ํี มอี ายเุ มต ไากวา ๎์ ปีบริบูรณ์ (๎ี ป็นผูຌมี
ความรຌูความชไียวชาญ ดยมีประสบการณ์฿นทางทไีขอขึๅนทะบียนป็นวลาเมนຌอยกวา ๑ ปี (๏ี เมป็นผูຌมี
ความประพฤติ สอไื มสียหรอื บกพรอ ง฿นศลี ธรรมอนั ดี (๐ี เมปน็ บคุ คลลมละลาย (๑ี เม คยตຌองทษจาคุก
ดยคาพิพากษาถึงทไีสุด฿หຌจาคุก วนຌ ต ปน็ ทษสาหรับความผิดทีไเดຌ กระทาดยประมาทหรือควา มผิด
ลหุทษ (๒ี เมป็นคนเรຌความสามารถ คนสมือนเรຌความสามารถ คนวิกลจริตหรือจิตฟດันฟือน
เมส มประกอบ (๓ี เมคยถูกพิกถอนทะบยี นตามขຌอ ๎๏ ิ๐ี ิพราะหตวุ าการถกู พิกกถอนทะบียน
ปน็ หต฿ุ หຌการขึๅนทะบียนป็นผูຌชีไยวชาญของศาลสิๅนสุดลงดຌวยี ละ (๔ี กรณี ป็นผຌูประกอบวิชาชีพ
ทมไี อี งคก์ รควบคมุ วชิ าชีพ เมคยถูกพกิ ถอน฿บอนุญาต หรอื ประพฤตผิ ิดจรรยาบรรณวชิ าชีพ
คูมือหรือนวทางการปฏิบตั งิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
ิ๐ี
ิ๎ี จຌาหนຌาทีไจะดานนิ การตรวจสอบคุณสมบัติ ดย สงหนังสือสอบถามขຌอมูลกไียวกบั
คุณสมบัตขิ องผยຌู นไื คาขอเปยังผຌูบังคับบญั ชาของผຌูยืไนคาขอ องค์กรควบคุมวิชาชีพของผยูຌ ไนื คาขอ บุคคลทไี
ผูยຌ ไนื คาขอมีหนຌาทีไการงานทีไกียไ วขຌองอยูละประกาศ฿หคຌ ัดคຌาน ตลอดจนสอบถามละสดับตรับฟังจาก
บุคคลอนไื ฿ดตามทไี หนใ สมควร ลวຌ ทาความหในบืๅองตนຌ สนอลขาธกิ ารสานักงานศาลยตุ ิธรรม ภาย฿น
๏์ วัน นบั ตวนั เดຌรับหนังสอื จຌง คุณสมบัติของผยຌู ืไนคาขอจากบุคคลดงั กลาว
ิ๏ี การพจิ ารณาผลการตรวจสอบคุณสมบตั ิ จะมคี ณะกรรมการประกอบดຌวย กรรมการ
เมนຌอยกวา สามคนตเ ม กนิ จใดคนดยมีขาຌ ราชการตุลาการคนหนึไงป็นประธานกรรมการ ละผຌทู ไีมีความรูຌ
ความชไียวชาญ฿นดาຌ นทีไมีผขูຌ อขึๅนทะบียนอกี อยางนຌอยสองคนปน็ กรรมการ ซไึงตงตงๅั ดยลขาธิการ ฯ
พไือพิจารณาสนอความหใน฿นการรบั ขนๅึ ทะบียนบุคคลปน็ ผูຌชไียวชาญของศาล คณะกรรมการมีอานาจ
หนาຌ ทตไี รวจสอบขอຌ มูลพไิมติมนอกหนือจากการตรวจสอบบอืๅ งตนຌ ของจຌาหนาຌ ทไี ดยอาจขอ฿หຌผูຌยืไนคาขอ
หนวยงาน หรือบุคคลทีไกีไยวขຌองชๅีจงขຌอทใจจริงพิไมติม หรือมา฿หຌถຌอยคาตอคณะกรรมการกใเดຌ
กรณีการพิจารณาของคณะกรรมการ หากปรากฏขຌอมูลทีไป็นผลรຌายตอผูຌยไืนคาขอ฿หຌคณะกรรมการ
จงຌ ฿หผຌ ຌูยไนื คาขอทราบละ฿หຌ อกาสผຌูยนไื คาขอชๅีจงตอ คณะกรรมการเดຌ
ิ๐ี มไอื เดຌรบั ความหในจากคณะกรรมการ ฿หຌลขาธกิ ารฯ พิจารณามคี าสงัไ ภาย฿น ํ๑ วนั
นบั ตว ันทไเี ดຌรับความหนใ
กรณีทีไมีคาสไังรับขๅึนทะบียน ฿หຌผูຌอานวยการสานักกฎหมายละวิชาการศาลยุติธรรม
สานกั งานศาลยุตธิ รรม ขๅนึ ทะบียนผຌูยไนื คาขอเวຌ฿นสารบบทะบียนมกี าหนดระยะวลาสามปีนับตวันทีไ
ลขาธกิ ารมีคาสงัไ ฿หຌ ลขาธกิ ารฯ ออกหนังสอื สาคัญละบัตรประจาตัว฿หຌกผูຌ ชียไ วชาญของศาลเวຌ ป็นหลักฐาน
฿นกรณีทีไ ลขาธิการมคี าสงัไ เมรับขึๅนทะบียน ฿หຌ สดงหตุผลเว฿ຌ นคาสัไงนนัๅ ฿หຌผอูຌ านวยการฯ
จงຌ ฿หผຌ ยูຌ ไืนคาขอทราบดยทางเปรษณีย์ลงทะบยี นตอบรบั ภาย฿น ํ๑ วนั นบั ตว นั ทีไลขาธิการมีคาสัไง
พไอื ฿หผຌ ຌูยืไนคาขอมาลงนามรบั ทราบคาสัไงนนัๅ ละ฿หถຌ อื วา ผยูຌ ืนไ คาขอเดຌรบั จຌงคาสไังมืไอครบกาหนด ๓ วัน
นับตวันสงเปรษณียล์ งทะบียนตอบรบั
๎.๏ การขๅึนทะบยี นผຌู ชไยี วชาญกรณพี ิ ศษ
กรณีทผไี ูอຌ านวยการฯ เดຌตรวจสอบความจาป็นทีจไ ะตຌองมีผຌูชียไ วชาญของศาล฿นตล ะสาขา
ดยปรากฏจานวนผูຌชไยี วชาญเมพียงพอตอการปฏิบัติงาน฿นสาขานนัๅ โ หรอื เมม ีผຌู ชยไี วชาญ฿นสา ขา
ทจไี าปน็ ตอຌ งมี฿นการปฏิบัตงิ านของศาล ฿หຌผูຌอานวยการฯ สนอการขๅนึ ทะบยี นผຌูชียไ วชาญกรณีพิศษ
ตอลขาธกิ ารฯ ฿หຌความหในชอบ มไือลขาธิการฯหในชอบลຌว ฿หผຌ ຌูอานวยการฯ ประสานงานกบั องคก์ รควบคมุ
วิชาชีพ สถาบันการศึกษา สถาบันวจิ ยั หรือหนวยงานทไมี ผี ຌูมคี วามรูຌ ชไยี วชาญทางาน฿นสาขาทีขไ าดคลน พืไอขอ
รายชไือผຌูมีคุณสมบัติละเมมีลักษณะตຌองหาຌ ม ดยเดຌรับความยนิ ยอมของบคุ คลดังกลาว พรຌอมขຌอมลู
ทไี สดงถึงความชไียวชาญมายงั ผຌูอานวยการฯ พไอื สนอความหในตอ ลขาธิการฯ พจิ ารณาขๅึนทะบียน
บุคคลดงั กลาวตามขอຌ บงั คบั ประธานศาลฎีกา วาดวຌ ยผຌู ชยไี วชาญของศาลยุตธิ รรม พ.ศ. ๎๑๒์ ขอຌ ํ๓
ละขຌอ ํ๔
๎.๐ การตงตังๅ ผูຌ ชยไี วชาญดยศาลจากบญั ชผี เูຌ ดຌรบั การขๅนึ ทะบยี น
ผูทຌ ไีเดຌรบั การขๅึนทะบยี นปน็ ผูຌชไยี วชาญตามขอຌ บังคับประธานศาลฎกี า วา ดวຌ ยผຌู ชยไี วชาญ
ของศาลยตุ ิธรรม พ.ศ. ๎๑๒์ ขอຌ ๎๔ ถึง ขอຌ ๏ํ
ิํี เดຌรับตง ตๅงั ฿หຌปน็ ผຌู ชยีไ วชาญของศาลตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความพง
ิ๎ี คดอี าญาศาลอาจตง ตงัๅ ผูຌ ชยไี วชาญจากผຌู ชีไยวชาญทีเไ ดรຌ ับการขึๅนทะบยี นนีกๅ ใเดຌ
คมู ือหรอื นวทางการปฏิบัตงิ านตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
ิ๑ี
ิ๏ี ฿นกรณีทไีศาลตงตๅังผูຌ ชไียวชาญดยทไีเมมีคูความฝ่าย฿ดรຌองขอ ฿หຌพิจารณาตง ตๅงั
จากผຌู ชียไ วชาญทขีไ ึนๅ ทะบียนตามขຌอบงั คับนซๅี ไงึ ปฏิบัตหิ นຌาท฿ไี นสวนราชการหรอื หนว ยงานของรัฐกอน
ิ๐ี การขอความหในผຌู ชีไยวชาญ กาหนด฿หຌศาลจຌงรืไองทีไประสงค์จะขอความหนใ เปยัง
บุคคลนๅัน หากจาป็นตຌองมีการตรวจพิสูจน์บุคคล อกสาร วัตถุ สถานทไี หรือการตรวจ วินิจฉัย
ทางการพทย์หรือการตรวจพิสจู น์อไนื ฿ด ฿หຌระบุรายละอยี ดของงานทีไตຌองทา฿หຌชัดจน ละสงไั ฿หຌจຌง
คา ป่วยการ฿นการจดั ทารายงานละคา฿ชຌจา ย฿นการตรวจพสิ จู น์฿หຌทราบกอนดຌวย
ิ๑ี ฿นกรณีทไีมีการตงตๅังผຌูชีไยวชาญซึไงเดຌขึๅนทะบียนตามขຌอบังคับนๅี ฿หຌปฏิ บัติหนาຌ ทไี
฿นคดี฿ดลຌว หากศาลมีขຌอขัดขຌองหรือมีความหในกไียวกับการปฏิบัติหนຌาทไีของผูຌชไียวชาญนๅนั ป็นประการ฿ด
฿หຌจຌงรือไ งดังกลา วเปยงั สานกั งานศาลยตุ ิธรรมพไอื ดานนิ การกเຌ ขตอ เป
๎.๑ การปฏบิ ตั หิ นຌาทีไของผຌูชไียวชาญ
การปฏบิ ัติหนาຌ ทีไของผຌูชไียวชาญของศาลทไีเดຌขึๅนทะบียนเวຌตຌองปฏิบัติหนาຌ ทไีตามทไีเดຌรับ
ตงตๅงั จากศาลละปฏิบัติตามประมวลจริยธรรมผຌูชยไี วชาญของศาลยุตธิ รรม ตามขอຌ บงั คับประธาน ศาล
ฎีกา วา ดวຌ ยผูຌ ชไียวชาญของศาลยุติธรรม พ.ศ. ๎๑๒์ ขຌอ ํ๒ ซงไึ ประมวลจรยิ ธรรมผูຌ ชยีไ วชาญของศาล
ยตุ ธิ รรมเดຌกาหนดเวຌ ํ๏ ขຌอ ชน
ขຌอ ํ หนຌาทีไสาคัญของผูຌชีไยวชาญ ของศาลยุติธรร ม คือ ฿หຌความหในตามควา มรูຌ
ความชไยี วชาญ฿นสาขาวิชาชีพของตน พไือประกอบการพิจารณาพิพากษาคดขี องศาล ดยจกั ตຌองปฏิบัติ
หนຌาทไีดຌวยความซืไอสัตย์ สุจริต ป็นกลาง ปราศจากอคติ ประพฤติตนตามกฎหมายทานองคลองธรรม
อยู฿นกรอบศีลธรรมละจริยธรรม มีความรูຌความขຌา฿จ฿นรไืองทไี฿หຌความหในอยางถองทຌ ละมีความพรຌอม
ทีไจะสียสละพืไอสวนรวม ดย฿ชคຌ วามรຌู ความชียไ วชาญ ละประสบการณ์ พืไอประยชน฿์ นการอาน วย
ความยุติธรรม ทๅังจักตຌองสดง฿หຌป็นทีไประจักษ์กสาธารณชนดຌวยวาตนปฏิบัติชนนีๅอยางครงครดั
ครบถวຌ น
ขຌอ ํ๏ ผูຌชไียวชาญจักตຌองเม฿ชຌความชไียวชาญของศาลยุติธรรมสวงหาประยชน์
ดยมชิ อบหรอื ยินยอม฿หຌผอຌู ืไนกระทาชน นๅัน
คมู อื หรอื นวทางการปฏบิ ัติงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
ิ๓ี
สรุปสาระสาคญั
ขอຌ บงั คับ กคพ. วา่ ดวຌ ยการปฏบิ ัติหนຌาที่เกยี่ วกับคดีพิเศษ พ.ศ. ๒๑๒๑
ขຌอบังคับ กคพ. วาดวຌ ยการปฏบิ ัติหนຌาทีไกไียวกับคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๒๑ ลงวันทํีไ ๓ มีนาคม ๎๑๒๑
ประกาศ฿นราชกิจานุบกษามไือวันทไี ๎๎ มษายน ๎๑๒๑ ดยขຌอบังคับนๅีมีผล฿ชຌบังคับมไือพຌนกา หน ด
หนึไงรຌอยปดสิบวันนับตวันประกาศ฿น ราชกิจจานุ บกษาป็นตຌนเปซไึงฝา่ ยลขานุการคณะทางานฯ
จะเดຌทบทวน/ปรบั ปรุงคมู อื หรอื นวทางการปฏิบัติงานตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดีพิศษ
ตามขຌอบังคับ ระบียบ ประกาศ คาสไัง หรือขຌอสงัไ การทไีกีไยวขຌองตอเป ฿นบืๅองตຌนขอสรุปสาระสาคัญ
ของขຌอบังคับ ดังนีๅ
๑. ขอຌ ๐
ู ฿หຌอธิบดีมีอานาจวินิจฉัยชๅีขาด การปฏบิ ัติตามขຌอบงั คับนๅี รวมทัๅงมีอานาจออกระบียบ คาสไัง
ประกาศ หรือขຌอกาหนดอไืน฿ดพไือ฿หຌการปฏบิ ัติหนาຌ ทไีกีไยวกับคดีพิศษตามขຌอบังคับนีๅป็นเปอยา งมี
ประสทิ ธิภาพ ดยอาจรวบรวมปน็ ประมวลพไอื ความสะดวก฿นการปฏิบตั งิ านกเใ ดຌ
๒. ขຌอ ๑
ู พนักงานสอบสวนคดีพิศษมีอิสระ฿นการปฏิบัติหนຌาทไี กีไยวกับการสบื สวนละการสอบสวน
คดีพิศษทีไตนองรับผดิ ชอบ฿หຌปน็ เปตามรัฐธรรมนูญหงราชอาณาจักรเทย กฎหมาย ขอຌ บังคับ ระบยี บ
คาสไงั ละขอຌ สไงั การของผบຌู งั คับบัญชา
๓. การลงนามในหนงั สือหรอื เอกสาร ขอຌ ๒
ู การลงนาม฿นหนังสือหรืออกสารทีไ กไียวกับการปฏิบัติหนຌาทไี฿นคดีพิศษ หากกฎหมายหรือ
อนบุ ญั ญัติ฿นรือไ งนันๅ โ มเิ ดกຌ าหนดเวຌ ปน็ อยา งอืนไ ฿หຌ ป็นอานาจหนาຌ ทไขี องหวั หนาຌ หนวยงานหรือผูຌรักษา
ราชการทน หรอื หวั หนาຌ คณะ
ู กรณีปน็ รืไองสาคัญทไี กีไยวขຌองกับองค์พระมหากษัตริย์ พระราชนิ ี รชั ทายาท ผຌูสารใจราชการ
ทนพระองค์ คณะรัฐมนตรี รัฐสภา หรือกไียวขຌองกับองค์กรตามรัฐธรรมนูญ หรืออาจกระทบตอ
ความสัมพันธร์ ะหวางประทศ หรอื หตุจาปน็ อยา งอไนื ทานองดียวกัน ฿หຌ สนออธิบด฿ี นฐานะพนักงาน
สอบสวนคดีพิศษผูຌรับผดิ ชอบ฿นคดีพิ ศษทังๅ ปวงปน็ ผຌูลงนาม
๐. การเปน็ พนักงานฝา่ ยปกครองหรอื ตารวจ ขຌอ ๓
ู พนักงานสอบสวนคดีพิศษมีฐานะปน็ พนกั งานฝ่ายปกครองหรือตารวจชัๅนผูຌ฿หญตามประมวล
กฎหมายวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ยอมมอี านาจ฿นการจับผຌมู ีหมายจบั ฿นคดพี ิศษทา นันๅ ละนาสง พนักงาน
สอบสวนคดีพิ ศษผูมຌ ีอานาจหนาຌ ทีไ กยไี วขอຌ งดานินการตามกฎหมาย
ู จຌาหนຌาทีไคดีพิศษ จะมีฐานะป็นพนักงานฝ่ายปกครองหรือตารวจตามประมวลกฎหมาย
วธิ ีพจิ ารณาความอาญา ตอ มอืไ พนักงานสอบสวนคดีพิศษเดຌมอบหมาย฿หຌปฏิบตั ิหนຌาทีไกีไยวกับคดีพิศษ
ตามขຌอบงั คบั กคพ. วาดวຌ ยการมอบหมาย฿หຌ จຌาหนาຌ ทีไคดีพิศษปฏิบัตหิ นຌาทีไกียไ วกับคดีพิศษ ละการสัไง
การ฿หขຌ าຌ ราชการหรือลูกจาຌ งกรมสอบสวนคดพี ิศษปฏบิ ตั งิ านกยีไ วกับการสืบสวน
คูมือหรือนวทางการปฏิบตั งิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิศษ มษายน ๎๑๒๑
ิ๔ี
๑. อานาจหนຌาท่ขี องหน่วยงาน ขอຌ ๘
ู อธิบดีมีอานา จออกปร ะกาศกา หน ดกฎหมา ยพไือ฿หຌหนวยงา นรับผิดชอบการ ป้อ ง กัน
การปราบปราม การสบื สวน ละการสอบสวนคดพี ิศษ ดยตຌองสอดคลอຌ งกับอานาจหนาຌ ทขไี องหนวยงาน
ตามกฎกระทรวงบงสวนราชการกรมสอบสวนคดีพิศษ กระทรวงยุติธรรม รวมทัๅงมีอานาจประกาศ
กาหนดกฎหมาย฿หຌหนว ยงานทีไรียกชไือปน็ อยางอนไื ทไี฿หมຌ ีฐานะทียบทากองซไึงอธิบดเี ดจຌ ัดตังๅ ขๅึน ตา ม
กฎหมายวาดຌวยระบียบบริหารราชการผน ดิน พไือรับผิดชอบ฿นการสืบสวนละสอบสวนคดีพิศษ
฿นกฎหมายบางรอืไ งทยีไ งั เมเ ดถຌ ูกกาหนดป็นอานาจหนຌาทไีของหนวยงาน฿ด
๒. การสืบสวนตามมาตรา ๒๓/๑ ขຌอ ๕
ู กรณีทไมี ีหตุอันควรสงสยั วาคดีความผดิ ทางอาญา฿ดป็นคดีพิศษตามมาตรา ๎ํ วรรคหนึงไ ิํี
หรือมีคดคี วามผิดทางอาญา฿ดทีไสมควรสนอ กคพ. มมี ติป็นคดีพิศษตามมาตรา ๎ํ วรรคหนไึง ิ๎ี ฿หຌ
หนวยงานสนอรืไองถึงอธิบดีพืไอพิจารณาสัไงการ ละ฿หຌรายงานผลการดานินการ พืไอพิจารณาสัไงการดวຌ ย
ู อธิบดอี าจตง ตังๅ คณะกรรมการกลนัไ กรองละสนอความหนใ พืไอประกอบการพิจารณามีคาสไัง ฿หຌ
สอบสวน คดี฿ดปน็ คดีพิ ศษตามมาตรา ๎ํ วรรคหนงึไ ิํี หรือเม กใเดຌ
ู ฿นการสบื สวนคดีอาญาอไนื ทไีหในสมควรสนอ กคพ. พจิ ารณามีมติป็นคดีพิศษตามมาตรา ๎ํ
วรรคหนไงึ ิ๎ี ฿หຌดานนิ การตามระบยี บ กคพ.วาดวຌ ยการสบื สวนคดคี วามผิดทางอาญาพืไอสนอ กคพ.
มีมติ฿หຌ ปน็ คดพี ิศษ ละประกาศ กคพ. รไอื ง หลกั กณฑ์ละวธิ กี าร฿นการรอຌ งขอละสนอ฿หຌ กคพ. มมี ติ
฿หคຌ ดีความผดิ ทางอาญา฿ดปน็ คดีพิ ศษดวຌ ย
๓. พนกั งานสอบสวนผรຌู ับผดิ ชอบการสอบสวน ขอຌ ๑์
ู ฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษ ป็นพนักงานสอบสวนผูຌป็นหัวหนຌาละปน็ พนักงานสอบสวน
ผรຌู ับผดิ ชอบตามประมวลกฎหมายวิธีพจิ ารณาความอาญา มาตรา ํ๔ วรรคสไี ละมาตรา ํ๐์ ดงั นีๅ
(ํี อธิบดี ปน็ พนักงานสอบสวนผຌรู บั ผดิ ชอบ฿นบรรดาคดีพิ ศษทังๅ ปวง
(๎ี รองอธิบดี ป็นพนกั งานสอบสวนผูຌรับผิดชอบ฿นบรรดาคดีพิศษทๅังปวงของหนวยงานทอีไ ยู฿น
บังคับบญั ชาหรอื กากับดูล
(๏ี หัวหนาຌ หนว ยงานหรอื ผูรຌ ักษาราชการทน ป็นพนกั งานสอบสวนผรຌู ับผิดชอบ฿นบรรดา
คดีพิศษทๅังปวงของหนวยงาน
ู การสอบสวนคดีพิ ศษตามประมวลกฎหมายวธิ ีพิจารณาความอาญา มาตรา ๎์ ฿หຌปน็ เปตามทีไ
อัยการสูงสดุ มอบหมาย
๘. การทาความเห็นทางคดี ขຌอ ๑๑
ู พนักงานสอบสวนผรຌู บั ผดิ ชอบ มีอานาจ฿นการมีความหในทางคดตี ามหลกั กณฑ์ ดงั นีๅ
(ํี อธิบดี สาหรับคดีพิ ศษทีไกยไี วขຌองกับพระมหากษัตรยิ ์ พระราชินี รชั ทายาท ผูຌสารใจราชการ
ทนพระองค์ คณะรัฐมนตรี รัฐสภา หรอื กียไ วขຌองกับองค์กรตามรัฐธรรมนูญ คดีทไมี รี องอธิบดีป็นหัวหนຌาคณะ
หรอื คดีพิ ศษทมีไ คี วามสยี หายหรือทรัพย์สนิ ทไีป็นของกลาง฿นคดี กนิ หนไงึ พันลาຌ นบาท หรอื คดที ีไปน็ ทไสี น฿จ
ของสาธารณชน หรือคดีมี หตุจาป็นอยา งอไนื ทอไี ธบิ ดีหในสมควรละสังไ การ ฿หຌสนออธิบดี
คูมอื หรอื นวทางการปฏิบัติงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
ิ๙ี
฿หຌหนว ยงานรายงานตามสายการบังคบั บญั ชาจนถงึ อธิบดี พไือทราบละมไือดานินการสรใจลຌว฿หຌ
สนอสานวนการสอบสวนตามสายการบังคับบัญชาจนถงึ อธิบดีพอไื มีความหนใ ทางคดีสง พนักงานอยั การ
หรือหนว ยงานทไีมีอานาจหนຌาท฿ไี นการดานินการตามกฎหมาย ทๅงั นๅี฿นระหวา งการสอบสวน อธิบดอี าจ฿ชຌ
อานาจขຌาควบคุมการสอบสวนพืไอ฿หกຌ ารดานนิ การป็นเปอยางมีประสทิ ธิภาพยไิงขึๅนกใเดຌ
(๎ี รองอธิบดี สาหรับคดีพิ ศษของหนวยงาน฿นกากบั ดูล ฉพาะคดีทไีมีหวั หนาຌ หนวยงานหรือทีไมี
ผຌูชยไี วชาญฉพาะดຌาน฿นกากบั ดู ลปน็ หวั หนาຌ คณะ คดีทไมี ีการรอຌ งขอความปน็ ธรรมกไียวกบั การสอบสวน
คดที ไีหนวยงานมีความหนใ ควรสัไงเมฟ้องผຌูตຌองหา คดีทไมี ีอัตราทษจาคุกตัๅงตสีปไ ีขึนๅ เป เมวาจะมีทษปรับ
ดຌวยหรือเมกตใ าม หรือคดพี ิ ศษทไมี ีความสยี หายหรอื ทรัพย์สินทีไ ป็นของกลาง฿นคดี ตังๅ ตหຌารຌอยลาຌ นบาท
ตเมกินหนงไึ พนั ลຌานบาท
฿หຌหนว ยงานรายงาน฿หรຌ องอธิบดที ราบละมืไอดานินการสรจใ ลຌว฿หຌสนอสานวนการสอบสวนตา ม
สายการบงั คับบัญชาจนถึงรองอธิบดที ีไกากับดูลหนวยงานพไือมคี วามหใน ทางคดีสงพนักงานอัยการหรือ
หนว ยงานทีไมอี านาจหนาຌ ที฿ไ นการดานินการตามกฎหมาย
(๏ี หวั หนຌาหนว ยงาน สาหรับคดีพิศษของหนวยงานทุกคดี ยกวຌนคดีพิศษทีไอยู฿นหลักกณฑ์
ตาม ิํี ละ ิ๎ี
๕. การตง่ ต้ังคณะพนกั งานสืบสวนสอบสวน ขຌอ ๑๒
ู กรณที ีไจะตຌองสืบสวนหรือสอบสวนคดีพิศษรืไอง฿ด฿หຌดานินการ฿นรูปบบคณะบุคคล วຌนต
อธิบดีจะมอบหมายปน็ อยา งอืนไ ผຌูดารงตาหนง พนกั งานสอบสวนคดีพิ ศษ฿หຌปน็ หัวหนาຌ ทานันๅ
๑์. การรว่ มปฏบิ ัติหนຌาที่ละการส่งประเด็นในการสืบสวนละการสอบสวน ขอຌ ๑๓ ละขຌอ ๑๐
ขอຌ ๑๓
ู หวั หนาຌ คณะหรือพนักงานสอบสวนคดีพิศษทไีเดรຌ บั มอบหมาย อาจรอຌ งขอ฿หຌพนักงานสอบสวน
คดีพิศษ฿นสังกัดกองปฏิบัติการคดีพิศษภาค หรือหนวยงานอไืน฿นกรมสอบสวนคดีพิศษ ทไีมีความรຌู
ความชียไ วชาญรวมปฏิบัตหิ นาຌ ทีไหรอื ดานินการสืบสวนหรือสอบสวนทนตน฿นบางรืไองหรอื บางประดใน
ู ฿หรຌ ายงานถึงหวั หนาຌ หนวยงานพิจารณาละ฿หຌหวั หนຌาหนวยงานมีหนังสือขอความรวมมือเปยัง
ผอูຌ านวยการกองปฏบิ ตั ิการคดพี ิศษภาค ผຌูอานวยการศนู ยป์ ฏบิ ตั ิการคดพี ิศษภาค หรือหัวหนาຌ หนว ยงาน
ู ฿หพຌ นกั งานสอบสวนคดีพิ ศษของหนว ยงานทไีเดຌรับการรຌองขอละเดຌรับมอบหมายป็นผูຌดานินการ
มอี านาจสืบสวนหรือสอบสวน฿นรอไื งหรือประดในดังกลา ว ละมไือเดຌดานนิ การสรใจลวຌ ฿หຌหนวยงาน
ทรไี บั ดานินการมีหนงั สือสง ผลการดานินการมารวมสานวนดยรใว
ู ฿นคดีทีจไ ะตຌองมีพนักงานอยั การรวมสอบสวนตามประมวลกฎหมายวธิ ีพิจารณาความอาญา มาตรา ๎์
หรอื ตามขอຌ บงั คับ กคพ. วา ดຌวยหลกั กณฑ์ ละวิธกี ารกไียวกับการสอบสวนรว มกนั หรือการปฏบิ ัติหนຌาทีไ
รวมกัน฿นคดีพิศษระหวางพนักงานสอบสวนคดีพิศษกับพนักงานอัยการหรืออัยการทหาร ฿หຌผຌูรຌองขอ
จຌง฿หຌพนกั งานอัยการหรืออัยการทหาร ละหนว ยงานทไีรับคารຌองทราบ พอไื ประสานงานกบั พนักงาน
อัยการหรืออัยการทหาร ละดานินการตามกฎหมาย
ขอຌ ๑๐
ู ฿นกรณีทไีจาป็นตຌองขอความรวมมือพนักงานสอบสวนของสานักงานตารวจหงชาติ หรือจຌาหนຌาทีไ
ของรัฐ฿นหนวยงานอืไนชวยหลือ฿ดโ ฿นการสืบสวนหรือสอบสวนทนตน฿นบางรไอื งหรือบางประดใน
คมู อื หรอื นวทางการปฏิบัตงิ านตามกระบวนการหลักของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
ิํ์ี
฿หหຌ วั หนาຌ คณะหรือพนักงานสอบสวนคดีพิศษทเไี ดຌรับมอบหมาย ดานนิ การตามขอຌ บังคับ กคพ. วา ดวຌ ย
การปฏบิ ตั หิ นຌาท฿ีไ นคดีพิศษระหวางหนว ยงานของรัฐทีไ กยไี วขอຌ ง
ู ฿นคดีทไจี ะตຌองมีพนักงานอัยการรว มสอบสวนตามประมวลกฎหมายวธิ ีพิจารณาความอาญา มาตรา ๎์
หรือตามขอຌ บังคับ กคพ. วาดวຌ ยหลกั กณฑ์ ละวิธกี ารกีไยวกับการสอบสวนรวมกันหรือการปฏบิ ัติหนຌาทีไ
รวมกนั ฿นคดพี ิศษระหวา งพนักงานสอบสวนคดีพิศษกับพนกั งานอยั การหรืออยั การทหาร ฿หหຌ ัวหนຌาคณะ
หรอื พนกั งานสอบสวนคดีพิ ศษทเไี ดຌรบั มอบหมายจงຌ ฿หຌพนักงานอัยการหรอื อยั การทหาร ละหนวยงานทไี
รับคารอຌ งทราบพืไอประสานงานกบั พนักงานอยั การหรอื อัยการทหารละดานินการตามกฎหมาย
๑๑. การดาเนนิ การอนื่ ในการสบื สวนละสอบสวน ขຌอ ๑๑
ู ฿นการจบั การคนຌ การสืบสวน ละการสอบสวนตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา
หรอื ตามกฎหมายอืนไ ทีไกไียวกับคดีพิ ศษ ละรวมถึงการ฿ชอຌ านาจพิศษของพนกั งานสอบสวนคดีพิศษ
ตามหมวด ๏ การสบื สวนละสอบสวนคดีพิ ศษ ฿หຌ ปน็ เปตามบทบญั ญตั ิหง กฎหมายละอนุบญั ญตั ินๅนั โ
๑๒. การปล่อยช่ัวคราวผตຌู ຌองหาระหวา่ งการสอบสวน ขอຌ ๑๒
ู การยไืนคารอຌ งขอปลอ ยตวั ผຌูตຌองหาชัวไ คราว ฿หຌปน็ อานาจของหัวหนาຌ ของหนว ยงาน ฿นการวินจิ ฉยั
อนุญาต฿หຌปลอยตวั ชวไั คราว ฿หຌหวั หนຌาคณะหรือพนักงานสอบสวน฿นคณะทีไเดรຌ ับมอบหมายหรือพนักงาน
สอบสวนคดพี ิศษผูຌทาการสอบสวนรอไื งนนๅั ป็นผูรຌ ับสัญญาประกัน
ูกรณีทีไหวั หนຌาหนวยงานหนใ ควรเมป ลอ ยตวั ชัวไ คราว ฿หรຌ บี สนอความหนใ พรอຌ มบันทึกสัญญาละ
สรรพอกสารตอ รองอธิบดที ไีกากบั ดูลพไือสงัไ การละพจิ ารณาดยรวใ หากหนใ ควรอนญุ าต ฿หอຌ อกคาสงไั
อนุญาตละมอบรไือง฿หຌหัวหนาຌ หนว ยงานจัดการพอไื ปลอ ยชัวไ คราวละดานนิ การ หากหในควรเมอนญุ าต
฿หຌปลอ ยชวไั คราว ฿หຌสนอตอ อธิบดีพอไื พจิ ารณาทันที
ู มอไื อธบิ ดีหนใ ควรอนญุ าต฿หอຌ อกคาสไังอนญุ าตละมอบรไือง฿หຌหัวหนาຌ หนวยงานจดั การพอไื ปลอย
ชวไั คราวละดานนิ การ หากหนใ ควรเมอ นุญาต฿หຌปลอยชไัวคราว ฿หอຌ อกคาสไังเมอ นญุ าตละรีบสง รไืองคืน
หนว ยงาน พไือจงຌ ผถูຌ ูกจับทราบ ละดานนิ การตามกฎหมายตอ เป
๑๓. การจัดการเก่ียวกับส่ิงของทย่ี ึด อายัด ละของกลาง ขຌอ ๑๓ – ขอຌ ๑๕
ขຌอ ๑๓
- สิงไ ของ฿ดทีไพนกั งานสอบสวนคดีพิศษยึดหรืออายัดเวຌตามมาตรา ๎๐ หรอื รับเวตຌ ามกฎหมายอืไน
฿หรຌ ีบพิจารณาวาปน็ ของกลางอันพึงยึดตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๔๑ หรือเม
ดยรใว สิงไ ของ฿ดมือไ ตรวจสอบลຌวม฿ิ ชสิไงของทมีไ ีอานาจยึดเวຌ฿หຌคืน วนຌ ตม กี ฎหมายกาหนดวิธีปฏิบัติ
ปน็ การฉพาะ ชน ของกลางกไียวกบั ศุลกากร หรอื ของกลางกีไยวกับป่าเมຌ ฿หดຌ านินการเปตามกฎหมายนัๅน
ู ของกลางทีไพนักงานสอบสวนคดีพิศษยึดเวຌ฿นการสอบสวนคดีพิศษตามประมวลกฎหมาย
วิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๔๑ นๅัน ฿หຌมีอานาจยึดเวຌจนกวาคดีจะถึงทไีสดุ มไือสรใจคดีลຌว฿หคຌ นื
กผ ูຌตอຌ งหาหรือกผ ຌอู ืไนซงึไ มสี ิทธิ รียกรຌองขอคืนสงไิ ของนนๅั วนຌ ตศาลจะสงัไ ปน็ อยางอืนไ
ู ฿นกรณีทีไศาลพิพากษา฿หคຌ ืนทรพั ย์สินตยังมีการตຌยຌงกัน ฿หຌจຌงบุคคลทไีอຌางวาป็นจຌาของ
อันทຌจรงิ ฿นทรัพย์สินนๅันฟ้องรียกรຌองยังศาลทีไมีอานาจชาระ ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา
มาตรา ๐๔ วรรคสาม ละ฿หຌคนื สิไงของตามคาพิพากษานๅัน
คมู อื หรือนวทางการปฏบิ ตั ิงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดีพิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
ิํํี
ขอຌ ๑๘
ู ฿นระหวางการสอบสวน ถຌาสิไงของทไียึดเวຌมิ฿ชทรัพย์สินทีไกฎหมายบัญญัติเวຌวาผຌู฿ดทาหรือ
มีเวຌ ป็นความผิด ถาຌ ยงั เมเ ดนຌ าสบื หรือสดงป็นพยานหลักฐาน฿นการพจิ ารณาคดี จาຌ ของหรือ ผຌมู สี ิทธิ
อาจยนไื คารຌองตอ หวั หนาຌ คณะพนกั งานสอบสวนคดพี ิศษพืไอขอรับเปดูลรักษาหรือ฿ชปຌ ระยชน์ ดยเมมี
ประกัน หรือมีประกัน หรอื มปี ระกันละหลักประกัน ตามประมวลกฎหมายวิธพี จิ ารณาความอาญา มาตรา
๔๑/ํ
ู ฿หຌหวั หนาຌ คณะจຌงผຌู สยี หาย ผຌูตຌองหา หรอื ผมຌู ีสทิ ธิทราบทา ทจไี ะกระทาเดຌ หากมีการยืไนคารຌอง
ขอรับเปดูลรักษาหรอื ฿ชปຌ ระยชน์ ฿หຌหัวหนาຌ คณะรียกประชุมคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษพอไื
ดานินการตามกฎกร ะทรวงกา หน ดวิธีการ ขอคืน สิไงของทีไจຌา พนักงานยึดเวຌเปดูลรักษา หรื อ
฿ชຌประยชน์ดยรวใ
ขຌอ ๑๕
ู ฿หอຌ ธบิ ดมี อี านาจออกระบียบ หรอื คาสไังพไือกาหนดวิธีการปฏิบัติกไยี วกับการจัดการ กไียวกับ
สิไงของทไยี ึด อายดั ละของกลาง฿นคด฿ี หຌ ป็นมาตรฐานดยี วกนั
๑๐. การประชุมพิจารณามคี วามเหน็ ทางคดี ขอຌ ๒์
ู การมคี วามหในทางคดีของคณะพนักงานสอบสวนคดีพิศษ฿หຌประชุมคณะละถอื มติสยี งขຌางมาก
ของทไีประชุมป็นความหในของคณะละ฿หຌดานินการเปตามนนๅั
ู ทปไี ระชุมทีไจะป็นองคป์ ระชุมตอຌ งมีพนกั งานสอบสวนคดีพิศษเมนຌอยกวา กึไงหนึไงของคณะละมี
หวั หนຌาคณะป็นประธาน
วຌนตปน็ คดที ีมไ พี นกั งานสอบสวนคดพี ิศษคนดยี ว ฿หຌ ปน็ เปตามความหในของผนຌู ๅนั
ู กรณีทีไหัวหนຌาคณะเมเดຌขຌารวมประชุม฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษทีไระดับ ตาหนงสูงสุด
ทาหนຌาทีไประธานทนหัวหนຌาคณะ กรณีมีระดับตาหนงทากันหลายคน฿หຌทีไประชุมลือกพนักงาน
สอบสวนคดีพิ ศษ฿นทีไประชุมนันๅ คนหนไงึ ทาหนຌาทีไประธานการประชุม
ู ฿นการประชุม กรณี สียงทา กนั ฿หผຌ ูຌทาหนาຌ ทไปี ระธานมีอานาจออกสียงพิไมอกี หนไึงสียง พไอื ชีๅขาด
ละจดั ทาบันทกึ การประชุมเวຌ ปน็ หลักฐาน
ู กรณีทไีพนักงานสอบสวนคดพี ิศษผูຌ฿ดเมหในดຌวยกับมติของทไีประชุมกใ฿หຌจดความหนใ นนๅั เวຌ฿น
บนั ทึกการประชุม฿หຌชดั จຌง ดยผูຌนัๅนจะทาบนั ทึกความหนใ ยงຌ ของตนรวมเวຌ฿นคฉู บับสานวนการสอบสวน
ดຌวยกเใ ดຌ
ู ฿นการประชุม หวั หนຌาคณะอาจอนุญาต฿หຌ จຌาหนาຌ ทคไี ดพี ิ ศษละขຌาราชการหรือลูกจาຌ งทไีชว ยหลือ
฿นการสืบสวนหรือสอบสวน ขาຌ รวมประชมุ พไือ฿หขຌ ຌอมลู เดຌตามทไีหในสมควรดยเมมีอานาจ มีมต฿ิ นการ
ประชมุ
๑๑. รูปบบสานวนการสบื สวนละการสอบสวน ขຌอ ๒๑
ู ฿หอຌ ธิบดีมอี านาจกาหนดรูปบบของสานวนการสืบสวน ละสานวนการสอบสวนคดพี ิศษ รวมทๅัง
บบของบันทกึ ท฿ไี ชຌ฿นสานวนดงั กลาวละคาอธบิ าย พอไื ฿หຌป็นมาตรฐานดยี วกัน
คมู ือหรอื นวทางการปฏิบตั ิงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
ิํ๎ี
๑๒. การควบคมุ กากบั ตรวจสอบ เรง่ รัดการสบื สวนละการสอบสวนคดีพิเศษ ขຌอ ๒๒
ู ฿หຌผบูຌ งั คับบัญชามีอานาจควบคุม กากบั ตรวจสอบ รง รดั ละสงัไ การกยไี วกับการปฏิบัติหนຌาทีไ
กไียวกบั คดพี ิ ศษพืไอ฿หกຌ ารดานินการมีประสิทธิภาพ รวมถงึ การสไงั ฿หสຌ ืบสวนพไิมตมิ หรือสไงั ฿หสຌ อบสวน
พิไมติม ฿นขຌอทไีหในวาเมสมบูรณ์ ละมไือมีคาสัไงชนวานัๅนลຌว ฿หຌผูຌสืบสวน ผูຌสอบสวนคดีพิศษ
คณะพนกั งานสบื สวน หรอื คณะพนกั งานสอบสวนคดพี ิ ศษ ลຌวตกรณี ดานินการ฿หຌ ป็นเปตามขຌอสไงั การ
ดยรวใ ละรายงาน฿หຌผสຌู ัไงการทราบพอไื พิจารณาตอ เป
๑๓. การพจิ ารณาชน้ั ความเห็นยงຌ ขอຌ ๒๓ ละขอຌ ๒๐
ขຌอ ๒๓
ู ฿นการพิจารณาสานวนการสอบสวนคดีพิศษ฿นชัๅนความหในยຌง ตามมาตรา ๏๐ กองบริหาร
คดพี ิ ศษอาจขอ฿หพຌ นกั งานสอบสวนคดีพิศษผຌูทาการสอบสวนรอไื งนันๅ ฿หคຌ วามหนใ หรือชๅี จงพอไื ประกอบ
การทาความหนใ สนออธบิ ดีหรือผຌูดารงตาหนง ตามกฎกระทรวงทไี ป็นผูຌทาความหนใ ยงຌ กเใ ดຌ
ขอຌ ๒๐
ู ฿นรอไื งทไีอธบิ ดหี รือผຌูดารงตาหนงตามกฎกระทรวงทีไ ป็นผูຌทาความหในยຌง หนใ วารืไอง฿ดทไี สนอ
มามีความยงุ ยาก ซบั ซຌอน หรือตอຌ ง฿ชຌความรຌูความชีไยวชาญฉพาะดาຌ น พอไื ฿หຌการพิจารณาทาความหใน
ยงຌ มีประสิทธิภาพละดยรอบคอบ อธบิ ดีหรอื ผูຌดารงตาหนงดงั กลาว อาจตงตๅังคณะทางานพืไอศึกษา
ละสนอความหในประกอบการพิจารณาสไังการกเใ ดຌ ทัๅงนๅี คณะทางานดังกลา วตຌองมีความป็นกลาง
ละมเิ ดຌ ป็นผูพຌ จิ ารณาหรอื สอบสวน฿นรไืองนนัๅ โ มากอน
คมู ือหรือนวทางการปฏบิ ตั ิงานตามกระบวนการหลกั ของกรมสอบสวนคดพี ิ ศษ มษายน ๎๑๒๑
เล่ม ๑๓๙ ตอนพเิ ศษ ๙๓ ง หน้า ๘ ๒๒ เมษายน ๒๕๖๕
ราชกิจจานุเบกษา
ขຌอบังคบั กคพ.
วา ดวຌ ยการปฏบิ ตั หิ นຌาทไี กีไยวกับคดพี ิศษ พ.ศ. ๎๑๒๑
อาศัยอานาจตามความ฿นมาตรา ํ์ วรรคหนึงไ ิ๐ี ละมาตรา ๎๏ วรรคหนึไง ละวรรคหຌา
หงพระราชบญั ญัติการสอบสวนคดีพิ ศษ พ.ศ. ๎๑๐๓ กคพ. จึงออกขอຌ บงั คับเวຌ ดังตอเปนๅี
ขอຌ ํ ขຌอบังคับนๅีรียกวา ขຌอบังคับ กคพ. วาดຌวยการปฏิบัติหนຌาทีไกไียวกับคดีพิศษ
พ.ศ. ๎๑๒๑
ขຌอ ๎ ขຌอบังคับนีๅ ฿หຌ฿ชຌบังคับมไือพຌนกาหนดหนึไงรຌอยปดสิบวันนับตวันประกาศ฿น
ราชกจิ จานุ บกษาปน็ ตนຌ เป
ขอຌ ๏ ฿นขຌอบังคับนีๅ
อธิบดี หมายความวา อธิบดีกรมสอบสวนคดีพิศษ หรือผูຌรักษาราชการทนอธิบดี
กรมสอบสวนคดพี ิศษ
รองอธิบดี หมายความวา รองอธิบดีกรมสอบสวนคดีพิศษ หรือผຌูรักษาราชการทน
รองอธบิ ดกี รมสอบสวนคดพี ิ ศษ
หนวยงาน หมายความวา กอง กองคดี สานักงานผูຌชีไยวชาญฉพาะดຌานคดีพิศษ หรือ
หนวยงานทีไรียกชืไอป็นอยางอืไนทไี฿หຌมีฐานะทียบทากอง ซึไงอธิบดีเดຌจัดตๅังขึๅนตามกฎหมายวาดຌวย
ระบียบบริหารราชการผนดิน ทีไขึๅนการบังคับบัญชากับอธิบดีหรือรองอธิบดี ดยมีอานาจละหนຌาทีไ
฿นการป้องกัน ปราบปราม สืบสวน ละสอบสวนคดีอาญาตามพระราชบัญญัตกิ ารสอบสวนคดพี ิศษ
พ.ศ. ๎๑๐๓
ผูຌบงั คบั บญั ชา หมายความวา อธิบดี รองอธบิ ดี หัวหนຌาหนว ยงาน ละพนกั งานสอบสวน
คดีพิศษผຌูทีไมีอานาจหนຌาทไีกากับ ควบคุม สัไงการ ตามสายการบังคับบัญชา จนถึงหัวหนຌาคณะ
พนักงานสืบสวน หรอื หัวหนຌาคณะพนักงานสอบสวนคดีพิ ศษ
กรณีทไีขຌอบังคับนๅีกลาวถึงบทบัญญัติ หรือมาตรา฿นกฎหมาย หากมิเดຌระบุชไือกฎหมายเวຌ
฿หຌหมายความถึงบทบัญญัติ หรือมาตรา฿นพระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิศษ พ.ศ. ๎๑๐๓
ละทไีกຌเขพิมไ ตมิ
ขอຌ ๐ ฿หຌอธิบดีกรมสอบสวนคดีพิศษรักษาการตามขຌอบังคับนีๅ ละมีอานาจวินิจฉัยชีๅขาด
การปฏิบัติตามขຌอบังคับนีๅ รวมทๅังมีอานาจออกระบียบ คาสไัง ประกาศ หรือขຌอกาหนดอืไน฿ดพืไอ฿หຌ
การปฏบิ ตั ิหนຌาทไีกยไี วกบั คดพี ิศษตามขอຌ บังคับนๅี ป็นเปอยา งมีประสิทธิภาพ ดยอาจรวบรวมป็นประมวล
พอไื ความสะดวก฿นการปฏิบตั งิ านกเใ ดຌ
เล่ม ๑๓๙ ตอนพเิ ศษ ๙๓ ง หน้า ๙ ๒๒ เมษายน ๒๕๖๕
ราชกจิ จานุเบกษา
หมวด ํ
บททัวไ เป
ขอຌ ๑ พนักงานสอบสวนคดีพิศษมีอิสระ฿นการปฏิบัติหนຌาทไีกีไยวกับการสืบสวนละ
การสอบสวนคดีพิศษทไีตนองรับผิดชอบ฿หຌป็นเปตามรัฐธรรมนูญหงราชอาณาจักรเทย กฎหมาย
ขอຌ บงั คับ ระบียบ คาสงไั ละขอຌ สังไ การของผูบຌ ังคับบัญชา
ขอຌ ๒ การลงนาม฿นหนังสือหรืออกสารทีไกีไยวกับการปฏิบัติหนຌาทไี฿นคดีพิศษ
หากกฎหมายหรืออนุบัญญัติ฿นรอไื งนัๅน โ มิเดຌกาหนดเวຌ ป็นอยางอืไน ฿หຌป็นอานาจหนຌาทีไของหัวหนาຌ
หนวยงานหรือผรຌู กั ษาราชการทน หรอื หัวหนาຌ คณะ กรณที ปไี ฏบิ ตั งิ านป็นคณะ ตามทีไหในสมควร
กรณี ปน็ รไอื งสาคญั ทีไ กยไี วขอຌ งกบั องคพ์ ระมหากษตั รยิ ์ พระราชนิ ี รัชทายาท ผสຌู ารใจราชการ
ทนพระองค์ คณะรัฐมนตรี รัฐสภา หรือกีไยวขຌองกับองค์กรตามรัฐธรรมนูญ หรืออาจกระทบตอ
ความสัมพันธ์ระหวางประทศ หรือหตุจาป็นอยางอืไนทานองดียวกัน ฿หຌสนออธิบดี฿นฐานะพนักงาน
สอบสวนคดพี ิ ศษผรูຌ ับผดิ ชอบ฿นคดีพิ ศษทๅงั ปวงป็นผูຌลงนาม
หมวด ๎
การปฏิบตั หิ นຌาทไี กยีไ วกับคดพี ิ ศษ
ิการป็นพนกั งานฝ่ายปกครองหรอื ตารวจี
ขอຌ ๓ ฿นการปฏิบตั ิหนຌาทไี กียไ วกับคดพี ิ ศษ พนักงานสอบสวนคดพี ิ ศษมีฐานะป็นพนกั งาน
ฝ่ายปกครองหรือตารวจชๅันผูຌ฿หญต ามประมวลกฎหมายวธิ พี ิจารณาความอาญา ยอมมีอานาจ฿นการจับ
ผຌูมีหมายจับ฿นคดพี ิศษทานๅนั ละนาสงพนกั งานสอบสวนคดีพิศษผมูຌ ีอานาจหนຌาทไีกไียวขอຌ งดานนิ การ
ตามกฎหมาย
จຌาหนຌาทไีคดีพิศษ จะมีฐานะป็นพนักงานฝ่ายปกครองหรือตารวจตามประมวลกฎหมาย
วิธีพิจารณาความอาญา ตอมืไอพนักงานสอบสวนคดีพิศษ เดຌมอบหมาย฿หปຌ ฏิบัติหนาຌ ทไีกีไยวกบั คดพี ิ ศษ
ตามขຌอบังคับ กคพ. วาดຌวยการมอบหมาย฿หຌจຌาหนຌาทีไคดีพิศษปฏิบัติหนຌาทไีกไียวกับคดีพิศษละ
การสไงั การ฿หຌขาຌ ราชการหรอื ลูกจຌางกรมสอบสวนคดีพิ ศษปฏบิ ัติงานกไยี วกับการสืบสวน
฿หຌอธิบดีมีอานาจออกระบียบกไียวกับปฏิบัติหนຌาทีไ฿นการจับผຌูมีหมายจับ฿นคดีพิศษ
พไือกาหนดหลักกณฑ์ละวิธีการปฏิบัติของพนักงานสอบสวนคดีพิศษละวิธีการมอบหมายจຌาหนຌาทีไ
คดพี ิ ศษ฿นการจับดຌวย
ิอานาจหนาຌ ทไีของหนว ยงานี
ขຌอ ๔ พืไอประยชน์฿นการปฏิบัติตามขຌอบังคับนๅี อธิบดีมีอานาจออกประกาศกาหนด
กฎหมายพไือ฿หຌหนวยงานรับผิดชอบการป้องกัน การปราบปราม การสืบสวน ละการสอบสวนคดีพิศษ
ดยตอຌ งสอดคลຌองกบั อานาจหนาຌ ทขไี องหนว ยงานตามกฎกระทรวงบง สวนราชการกรมสอบสวนคดีพิศษ
เล่ม ๑๓๙ ตอนพเิ ศษ ๙๓ ง หน้า ๑๐ ๒๒ เมษายน ๒๕๖๕
ราชกิจจานเุ บกษา
กระทรวงยุติธรรม รวมทัๅงมีอานาจประกาศกาหนดกฎหมาย฿หຌหนวยงานทไีรียกชไือป็นอยางอืไน
ทีไ฿หຌมีฐานะทียบทากองซไึงอธิบดี เดຌจัดตัๅงขึๅนตามกฎหมายวาดຌวยระบียบบริหารราชการผนดิน
พไอื รับผิดชอบ฿นการสืบสวนละสอบสวนคดีพิศษ ฿นกฎหมายบางรอืไ งทียไ งั เมเ ดຌถกู กาหนดปน็ อานาจ
หนຌาทไีของหนว ยงาน฿ด
ิการสืบสวนตามมาตรา ๎๏/ํี
ขຌอ ๙ กรณีทีไมีหตุอันควรสงสัยวาคดีความผิดทางอาญา฿ดป็นคดีพิศษตามมาตรา ๎ํ
วรรคหนงไึ ิํี หรือมคี ดคี วามผิดทางอาญา฿ดทไีสมควรสนอ กคพ. มีมติป็นคดีพิศษตามมาตรา ๎ํ
วรรคหนึไง ิ๎ี ฿หຌหนวยงานสนอรืไองถึงอธิบดีพไือพิจารณาสัไงการ ละ฿หຌรายงานผลการดานินการ
พไือพจิ ารณาสไังการดຌวย
อธิบดอี าจตง ตงๅั คณะกรรมการกลไนั กรองละสนอความหนใ พไือประกอบการพิจารณามีคาสงไั
฿หຌสอบสวนคดี฿ดปน็ คดพี ิ ศษตามมาตรา ๎ํ วรรคหนึไง ิํี หรอื เม กเใ ดຌ
฿นการสืบสวนคดีอาญาอืไนทไีหในสมควรสนอ กคพ. พิจารณามีมติป็นคดพี ิศษตามมาตรา ๎ํ
วรรคหนึไง ิ๎ี ฿หຌดานินการตามระบียบ กคพ.วาดຌวยการสืบสวนคดีความผิดทางอาญาพืไอสนอ
กคพ. มีมต฿ิ หຌปน็ คดพี ิ ศษ ละประกาศ กคพ. รไือง หลักกณฑ์ ละวธิ กี าร฿นการรอຌ งขอละสนอ฿หຌ
กคพ. มีมต฿ิ หຌคดีความผิดทางอาญา฿ดป็นคดพี ิศษ ดวຌ ย
ิพนักงานสอบสวนผรูຌ บั ผดิ ชอบการสอบสวนี
ขຌอ ํ์ ฿นการสอบสวนคดีพิศษ ฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษทีไดารงตาหนงดังตอเปนีๅ
ป็นพนักงานสอบสวนผูຌป็นหัวหนຌาละป็นพนักงานสอบสวนผูຌรับผิดชอบตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
ความอาญา มาตรา ํ๔ วรรคสีไ ละมาตรา ํ๐์ ดังนีๅ
ิํี อธบิ ดี ป็นพนกั งานสอบสวนผรูຌ บั ผิดชอบ฿นบรรดาคดพี ิ ศษทงๅั ปวง
ิ๎ี รองอธบิ ดี ปน็ พนักงานสอบสวนผຌูรับผดิ ชอบ฿นบรรดาคดพี ิศษทงัๅ ปวงของหนว ยงานทีไอยู
฿นบังคบั บญั ชาหรอื กากบั ดู ล
ิ๏ี หัวหนຌาหนวยงานหรือผูຌรักษาราชการทน ป็นพนักงานสอบสวนผูຌรับผิดชอบ฿นบรรดา
คดพี ิศษทงัๅ ปวงของหนว ยงาน
สาหรับการสอบสวนคดีพิศษตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๎์
฿หຌ ปน็ เปตามทีไอยั การสูงสุดมอบหมาย
ขຌอ ํํ พนักงานสอบสวนผຌูรับผิดชอบ฿นการสอบสวนคดีพิศษตามขຌอ ํ์ วรรคหนไึง
฿หมຌ อี านาจ฿นการมีความหในทางคดตี ามหลกั กณฑ์ ดงั นีๅ
ิํี อธิบดี สาหรับคดีพิ ศษทไีกยีไ วขຌองกบั พระมหากษัตรยิ ์ พระราชินี รชั ทายาท ผูຌสารใจราชการ
ทนพระองค์ คณะรัฐมนตรี รัฐสภา หรือกไียวขຌองกับองค์กรตามรัฐธรรมนูญ คดีทไีมีรองอธิบดี
ป็นหัวหนຌาคณะ หรือคดีพิศษทมีไ คี วามสียหายหรอื ทรพั ย์สินทีไ ป็นของกลาง฿นคดี กนิ หนไึงพันลาຌ นบาท
เล่ม ๑๓๙ ตอนพเิ ศษ ๙๓ ง หน้า ๑๑ ๒๒ เมษายน ๒๕๖๕
ราชกจิ จานุเบกษา
หรือคดีทไีป็นทีไสน฿จของสาธารณชน หรือคดีมีหตุจาป็นอยางอืไนทไีอธิบดีหในสมควรละสัไงการ
฿หຌสนออธบิ ดี
มไือปรากฏคดีตามวรรคหนึไง ฿หຌหนวยงานรายงานตามสายการบังคับบัญชาจนถึงอธิบดี
พไือทราบ ละมอไื ดานนิ การสรจใ ลຌว฿หຌสนอสานวนการสอบสวนตามสายการบังคบั บัญชาจนถึงอธบิ ดี
พืไอมีความหในทางคดีสงพนักงานอัยการหรือหนวยงานทไีมอี านาจหนຌาทไี฿นการดานินการตามกฎหมาย
ทัๅงนๅี ฿นระหวางการสอบสวน อธิบดีอาจ฿ชอຌ านาจขาຌ ควบคุมการสอบสวนพไือ฿หกຌ ารดานินการป็นเป
อยา งมปี ระสทิ ธิภาพยไิงขๅึนกใเดຌ
ิ๎ี รองอธิบดี สาหรับคดีพิศษของหนวยงาน฿นกากับดูล ฉพาะคดีทีไมีหัวหนຌาหนวยงาน
หรือทไีมีผูຌชไียวชาญฉพาะดຌาน฿นกากับดูลป็นหัวหนຌาคณะ คดีทไีมีการรຌองขอความป็นธรรมกีไยวกับ
การสอบสวน คดีทไีหนวยงานมีความหในควรสัไงเมฟ้องผูຌตຌองหา คดีทไีมีอัตราทษจาคุกตๅังตสีไปีขึๅนเป
เมวาจะมีทษปรับดຌวยหรือเมกใตาม หรือคดีพิศษทไีมีความสียหายหรือทรัพย์สินทไีป็นของกลาง฿นคดี
ตังๅ ตหຌารอຌ ยลาຌ นบาทตเมกนิ หนไึงพนั ลาຌ นบาท
มืไอปรากฏคดีตามวรรคหนไึง ฿หຌหนวยงานรายงาน฿หຌรองอธิบดีทราบละมไือดานินการสรใจลຌว
฿หຌสนอสานวนการสอบสวนตามสายการบงั คับบญั ชาจนถงึ รองอธบิ ดที ีไกากบั ดูลหนวยงานพืไอมีความหใน
ทางคดีสง พนกั งานอยั การหรอื หนวยงานทไมี อี านาจหนาຌ ทไี฿นการดานินการตามกฎหมาย
ิ๏ี หัวหนຌาหนวยงาน สาหรับคดีพิศษของหนวยงานทุกคดี ยกวຌนคดีพิศษทไีอยู฿น
หลักกณฑ์ตาม ิํี ละ ิ๎ี
ิพนักงานสบื สวนละพนกั งานสอบสวนคดพี ิ ศษี
ขอຌ ํ๎ กรณีทีจไ ะตຌองสืบสวนหรือสอบสวนคดีพิ ศษรืไอง฿ด ฿หดຌ านินการ฿นรปู บบคณะบุคคล
วนຌ ตอธบิ ดจี ะมอบหมายปน็ อยา งอนไื
การตงตังๅ คณะบคุ คลหรือการมอบหมายตามวรรคหนไึง ฿หຌ ตง ตๅงั หรือมอบหมายผูຌดารงตาหนง
พนักงานสอบสวนคดีพิ ศษ฿หຌ ปน็ หวั หนຌาทา นๅัน
฿หຌอธิบดีมีอานาจออกระบียบพืไอกาหนดวิธีการปฏิบัติกไียวกับการตงตัๅงคณะบุคคลหรือ
การมอบหมายตามวรรคหนึไง
ิการรว มปฏิบตั หิ นาຌ ทไีละการสงประดใน฿นการสืบสวนละการสอบสวนี
ขຌอ ํ๏ หัวหนຌาคณะหรือพนักงานสอบสวนคดีพิศษทไีเดຌรับมอบหมาย อาจรຌองขอ฿หຌ
พนักงานสอบสวนคดีพิศษ฿นสังกัดกองปฏิบัติการคดีพิศษภาค หรือหนวยงานอไืน฿นกรมสอบสวนคดีพิศษ
ทีไมีความรูຌความชไียวชาญรวมปฏิบัติหนຌาทไี หรือดานินการสืบสวนหรือสอบสวนทนตน฿นบางรไือง
หรอื บางประดนใ กใเดຌ
กรณีมีความจาป็นดังกลาว ฿หຌรายงานถึงหัวหนຌาหนวยงานพิจารณาละ฿หຌหัวหนຌาหนว ยงาน
มีหนังสือขอความรวมมือเปยังผูຌอานวยการกองปฏิบัติการคดีพิศษภาค ผูຌอานวยการศูนย์ปฏิบัติการ
คดพี ิศษภาค หรือหวั หนาຌ หนวยงานนันๅ ลวຌ ตก รณีพอืไ ดานนิ การ
เล่ม ๑๓๙ ตอนพเิ ศษ ๙๓ ง หน้า ๑๒ ๒๒ เมษายน ๒๕๖๕
ราชกจิ จานุเบกษา
฿หຌพนักงานสอบสวนคดีพิศษของหนวยงานทีไเดຌรับการรຌองขอละเดຌรับมอบหมายป็น
ผຌูดานนิ การ มอี านาจสืบสวนหรือสอบสวน฿นรอไื งหรอื ประดในดงั กลา ว ละมอไื เดดຌ านินการสรจใ ลวຌ
฿หหຌ นวยงานทไรี บั ดานินการมีหนงั สอื สงผลการดานนิ การมารวมสานวนดยรวใ
฿นคดีทไีจะตຌองมีพนักงานอัยการรวมสอบสวนตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา
มาตรา ๎์ หรือตามขຌอบังคับ กคพ. วาดຌวยหลักกณฑ์ละวิธีการกไียวกับการสอบสวนรวมกันหรือ
การปฏบิ ตั ิหนຌาทีไรวมกัน฿นคดีพิ ศษระหวางพนักงานสอบสวนคดีพิศษกับพนกั งานอยั การหรืออัยการทหาร
฿หຌผูຌรຌองขอตามวรรคหนึไง จຌง฿หຌพนักงานอัยการหรืออัยการทหาร ละหนวยงานทไีรับคารຌองทราบ
พอไื ประสานงานกบั พนักงานอยั การหรืออัยการทหาร ละดานินการตามกฎหมาย
ขຌอ ํ๐ ฿นกรณีทไีจาป็นตຌองขอความรวมมือพนักงานสอบสวนของสานักงานตารวจหงชาติ
หรือจຌาหนาຌ ทขไี องรัฐ฿นหนว ยงานอไืนชวยหลือ฿ดโ ฿นการสบื สวนหรือสอบสวนทนตน฿นบางรอืไ งหรือ
บางประดใน ฿หຌหัวหนาຌ คณะหรอื พนักงานสอบสวนคดีพิศษทไเี ดรຌ บั มอบหมาย ดานินการตามขຌอบงั คบั
กคพ. วาดวຌ ยการปฏบิ ัติหนาຌ ทีไ฿นคดพี ิ ศษระหวางหนว ยงานของรฐั ทไี กยไี วขอຌ ง
฿นคดีทไีจะตຌองมีพนักงานอัยการรวมสอบสวนตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา
มาตรา ๎์ หรือตามขຌอบังคับ กคพ. วาดຌวยหลักกณฑ์ละวิธีการกีไยวกับการสอบสวนรวมกันหรือ
การปฏบิ ตั หิ นาຌ ทไีรวมกนั ฿นคดีพิศษระหวางพนกั งานสอบสวนคดีพิศษกับพนกั งานอยั การหรืออัยการทหาร
฿หຌหัวหนຌาคณะหรือพนักงานสอบสวนคดีพิศษทีไเดຌรับมอบหมายตามวรรคหนไึง จຌง฿หຌพนักงาน
อัยการหรืออัยการทหาร ละหนวยงานทีไรับคารຌองทราบพไือประสานงานกับพนักงานอัยการหรือ
อัยการทหาร ละดานนิ การตามกฎหมาย
ิการดานนิ การอนืไ ฿นการสบื สวนละสอบสวนี
ขอຌ ํ๑ ฿นการจับ การคนຌ การสืบสวน ละการสอบสวนตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
ความอาญา หรือตามกฎหมายอไืนทีไกไียวกับคดีพิศษ ละรวมถึงการ฿ชຌอานาจพิศษของพนักงาน
สอบสวนคดีพิศษ ตามหมวด ๏ การสืบสวนละสอบสวนคดีพิศษ ฿หຌป็นเปตามบทบัญญัติ
หง กฎหมายละอนุบัญญัตนิ ๅัน โ
หากขຌอบังคับนๅีมิเดຌกาหนดเวຌ ฿หຌอธิบดีมีอานาจออกระบียบหรือคาสไังพืไอกาหนดนวทางปฏิบตั ิ
฿นรอืไ งนๅันพอืไ ฿หຌการปฏบิ ตั ิป็นมาตรฐานดียวกนั
ิการปลอ ยชวไั คราวผຌูตຌองหาระหวางการสอบสวนี
ขຌอ ํ๒ กรณีทีไมีการยืไนคารຌองขอปลอยตัวผูຌตຌองหาชัไวคราวระหวางการควบคุมของพนักงาน
สอบสวนคดีพิศษตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาหรือกฎหมายอไืน ฿หຌป็นอานาจ
ของหัวหนຌาของหนวยงาน฿นการวินิจฉัยอนุญาต฿หຌปลอยตัวชไัวคราว ละ฿หຌหัวหนຌาคณะหรือพนักงาน
สอบสวน฿นคณะทีไเดรຌ ับมอบหมาย หรือพนักงานสอบสวนคดีพิศษผทຌู าการสอบสวนรไืองนัๅน ป็นผูຌรบั
สัญญาประกันรวมทๅงั ดานินการทๅงั ปวงตามบทบัญญตั ิหงกฎหมาย฿นรือไ งดงั กลา ว
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
คู่มือหรือแนวทางการปฏิบัติงาน กสพ. เมษายน พ.ศ. 2565
Related Publications
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search