SKEMA JAWAPAN MODUL BIOLOGI EXCELL SPM JPM SABAH 2020

SKEMA JAWAPAN
BAHAGIAN A : INTERVENSI TOPIKAL TINGKATAN 4

BAB 1: STRUKTUR SEL DAN ORGANEL
OBJEKTIF

1 B 4 D 7 B 10 B 13 B
2 D 5 A 8 D 11 D 14 B
3 C 6 B 9 C 12 C 15 A

SKEMA SOALAN STRUKTUR

NO.SOALAN SKEMA PEMARKAHAN MARKAH JUMLAH
1 MARKAH
a(i) P : Sel saraf 1
Q : Sel darah merah / eritrosit 1 2
2
a(ii) P : Membawa impuls dari / ke otak 1
Q : Mengangkut oksigen 1 3

b QR 2

Tidak mempunyai Mempunyai 1

dinding sel dinding sel

Tidak mempunyai Mempunyai 1

nukleus nukleus

Tidak mempunyai Mempunyai 1

vakuol vakuol

Mana-mana 2

c (i)Selulosa 1
(ii)
P1 : Selulosa adalah kuat / tegar 1
P2 : Untuk memberikan bentuk yang 1
tetap kepada sel tumbuhan

d (i)Sel mesofil

(ii) 1

P3 : Glukosa tidak dapat dihasilkan

P4 : Tenaga cahaya tidak dapat diserap 1 2
12
P5 : Fotosintesis terhenti 1

1

Mana-mana 2

JUMLAH MARKAH

1

NO.SOALAN SKEMA PEMARKAHAN MARKAH JUMLAH
2 MARKAH
a P : Mitokondrion 1
Q : Jalinan Endoplasma Kasar 1 3
R : Jasad Golgi 2

b Membawa maklumat genetik 1 3
yang menentukan ciri/fungsi sel 1
2
c P1 : Q/Jalinan endoplasma kasar 1
2
mengangkut protein ke jasad Golgi
12
melalui vesikel angkutan

P2 : R/Jasad Golgi mengubahsuai 1

protein kepada enzim

P3 : membungkus enzim ke dalam 1

vesikel rembesan

P4 : vesikel rembesan bergerak ke 1

membran plasma

P5 : vesikel rembesan bercantum dengan 1

membran plasma

P6 : dan merembes enzim ke luar sel 1

Mana-mana 3

d P1 : Membran plasma bersifat separa 1

telap

P2 : yang hanya membenarkan molekul-

molekul tertentu sahaja melaluinya

e 1
P1 : P/Mitokondrion berfungsi untuk 1
menjana tenaga 1
P2 : Kadar pengecutan otot burung
berkurang
P3 : Burung terbang dengan perlahan

Mana-mana 2

JUMLAH MARKAH

2

SKEMA BAB 3 : PENGANGKUTAN MERENTAS MEMBRAN PLASMA
JAWAPAN OBJEKTIF

1 B 4 D 7 B 10 A 13 B
2 D 5 B 8 A 11 A 14 B
3 D 6 C 9 B 12 D 15 A

SKEMA SOALAN STRUKTUR

NO.SOALAN SKEMA PEMARKAHAN MARKAH JUMLAH
1 MARKAH
a(i) Larutan M : 1
P1 :Larutan M adalah hipotonik terhadap 1 4
sap sel sawi
P2 :Air meresap masuk ke dalam sel 2
secara osmosis

Larutan O : 1
P3 : Larutan O adalah hipertonik terhadar 1
sap sel sawi
P4 : Air meresap keluar dari sel secara
osmosis

a(ii)
1

vakuol 1

Membran plasma

b

Sel darah merah Sel darah merah

XY

Larutan natrium Larutan natrium

klorida 3% adalah klorida 0.1%

hipertonik adalah hipotonik 1

terhadap sel terhadap sel

darah merah darah merah

Air meresap Air meresap 3

keluar dari sel masuk ke sel 1
darah merah darah merah

secara osmosis secara osmosis

Sel darah merah Sel darah merah

mengalami mengalami 1

krenasi hemolisis

c P1 : Larutan garam pekat adalah 13
hipertonik terhadap sel kobis 1
P2 : Air meresap keluar dari sel
3

P3 : secara osmosis 1
P4 : Sel mengalami dehidrasi 1
P5 : Tanpa air, mikroorganisma tidak 1
dapat hidup 1
P6 : Oleh itu, kobis dapat disimpan lebih
lama. 1

Mana-mana 3 12

JUMLAH MARKAH

NO.SOALAN SKEMA PEMARKAHAN MARKAH JUMLAH
2 MARKAH
a P : Protein pembawa 1
Q : Kolesterol 1 3
R : Ekor hidrofobik 1 1
1
b(i) Resapan ringkas 1
4
b(ii) Molekul bersaiz kecil dan larut lemak 1

c P1 : Pengangkutan aktif 1

P2 : Ion kalium bergerak dari kawasan 1

berkepekatan rendah ke kawasan

berkepekatan tinggi // menentang

kecerunan kepekatan

P3 : Dengan menggunakan tenaga / ATP 1

P4 : Ion kalium bergabung dengan tapak 1

aktif protein pembawa

P5 : Protein pembawa berubah bentuk 1

P6 : Untuk menggerakkan ion kalium 1

merentas membran plasma

Mana-mana 4

c P1 : X ialah vakuol mengecut 1 3
12
P2 : Air berlebihan meresap masuk ke 1

dalam vakuol mengecut

P3 : secara osmosis 1

P4 : Vakuol mengecut membesar 1

sehingga saiz maksima 1

P5 : Kemudian, vakuol mengecut akan

mengecut 1

P6 : Untuk menyingkirkan air berlebihan

ke persekitaran luar

Mana-mana 3

JUMLAH MARKAH

4

JAWAPAN ESEI

NO.SOALAN SKEMA PEMARKAHAN MARKAH JUMLAH
1 MARKAH
a Persamaan 1
- Kedua-dua proses melibatkan 10
1
pergerakan bahan merentas 1
membran plasma 1
- Kedua-dua proses melalui protein 1
pembawa
- Kedua-dua proses melibatkan bahan
bergabung dengan protein pembawa
- Kedua-dua proses menyebabkan
protein pembawa berubah bentuk
- Kedua-duanya mengangkut molekul
yang spesifik sahaja

Perbezaan Jenis 2 1
Jenis 1 Pengangkutan 1
aktif
Pengangkutan 1
pasif / Resapan Bahan diangkut
berbantu menentang 1
Bahan diangkut kecerunan 1
menuruni kepekatan
kecerunan Ion bergerak
kepekatan dalam satu arah
Molekul bergerak sahaja merentasi
dalam kedua-dua membran plasma
arah merentasi Memerlukan
membran plasma tenaga / ATP
Tidak memerlukan Proses
tenaga / ATP menyebabkan
Proses berlaku pengumpulan
sehingga atau penyingkiran
mencapai bahan berlaku
keseimbangan
dinamik Mana-mana 10

b F : Pokok menjadi layu 1

P1 : Apabila baja larut dalam air tanah, 1

kepekatan zat terlarut akan meningkat

P2 : Air tanah menjadi hipertonik kepada 1

sap sel akar

P3 : Air meresap keluar dari sap sel akar 1 6
5
P4 : secara osmosis 1

P5 : Vakuol/sitoplasma mengecut

P6 : Membran plasma tertarik menjauhi 1

dinding sel

P7 : Akibatnya, sel mengalami 1

plasmolisis

Mana-mana 6

Reject : tanah Accept : air tanah

c

P1 : Cuka adalah berasid / mempunyai 1

pH rendah 1

P2 : Cuka meresap masuk ke dalam sel

timun 1 4
12
P3 : Akibatnya, sel tuhau menjadi berasid 1

P4 : Keadaan berasid tidak sesuai untuk 1

pertumbuhan mikroorganisma

P5 : Oleh itu, tuhau dapat disimpan lebih 1

lama untuk dieskport

Mana-mana 4
JUMLAH MARKAH

SKEMA BAB 4 : KOMPOSISI KIMIA DALAM SEL

JAWAPAN SOALAN OBJEKTIF

1 B 4 C 7 D 10 C 13 C
2 D 5 B 8 D 11 C 14 A
3 A 6 B 9 C 12 B 15 C

SKEMA SOALAN STRUKTUR

NO.SOALAN SKEMA PEMARKAHAN MARKAH JUMLAH
1 MARKAH
a(i) F : Struktur primer 1
G : Struktur tertier 1 2

a(ii) Protein 1 1
2
a(iii) Asid amino 1
1 2
b P1 : Sebatian X ialah jus pankreas 1
(lipase, tripsin, protease, pancreatic
amylase) 1
1
P2 : Lemak tidak dapat dicernakan 1
P3 : Kanji tidak dapat dicernakan
P4 : Pollipeptida juga tidak dapat 11

dicernakan 1
13
c(i) Lengkuk P
1
c(ii)
F : Lengkuk P melengkung ke bawah
P1 :Menunjukkan jumlah substrat
berkurang
P2 :Kerana substrat telah dihidrolisiskan
oleh enzim

6

c(iii)
11

d P1 : Apabila proses fotosintesis berlaku, 1 2
bahagian pucuk mula menghasilkan 1 12
glukosa dan disimpan sebagai kanji

P2 : Ini menyebabkan jumlah substsrat
meningkat / bertambah

JUMLAH MARKAH

JAWAPAN ESEI

NO.SOALAN SKEMA PEMARKAHAN MARKAH JUMLAH
MARKAH
a.) P1 : semua enzim adalah protein 1
max
P2 : Struktur enzim kekal tidak berubah 1 10

pada akhir tindak balas.

P3 : Enzim tidak dimusnahkan 1

P4 : Enzim mempunyai tapak aktif 1

P5 : satu enzim hanya boleh memangkin

tindak balas satu substrat sahaja 1

P6 :Enzim diperlukan dalam kuantiti yang 1

sedikit

P7 : Tindak balas enzim adalah tindak 1

balas berbalik

P8 : enzim sama boleh memangkin 1

sesuatu tindak balas dalam kedua-dua

arah

P9 : Aktiviti enzim diperlahankan oleh 1

perencat

P10 :Contoh perencat ialah logam berat 1

seperti plumbum dan merkuri

P11 :Kebanyakan enzim memerlukan 1

kofaktor untuk bertindak balas

P12 :Contoh kofaktor organik adalah 1

vitamin larut air dan tak organik

ialah besi dan kuprum

7

b) P1 : enzim mewakili mangga dan substrat 1

mewakili kunci

P2 : Kompleks enzim substrat terbentuk 1

apabila molekul substrat bergabung

dengan molekul enzim pada tapak

aktif

P3 : substrat ditukar menjadi hasil tindak 1 max 4

balas yang kemudiannya max 6
20
meninggalkan tapak aktif

P4 : Enzim tidak berubah dan boleh 1

memangkin tindak balas seterusnya

c) F1 : amilase 1

P1 : digunakan untuk menukarkan kanji 1

kepada gula semasa penghasilan

sirap

F2 : selulosa 1

P2 : digunakan untuk mengekstrak agar 1

dari rumpai laut'

F3 : Lipase 1

P3 : ditambah dalam sabun pencuci kain 1

untuk membersihkan kesan tompokan

minyak

JUMLAH MARKAH

.

SKEMA JAWAPAN BAB 5
JAWAPAN OBJEKTIF

No Jawapan No Jawapan No Jawapan
1 C 6 A 11 D
2 A 7 B 12 C
3 B 8 B 13 A
4 A 9 B 14 D
5 A 10 B 15 A

8

JAWAPAN STRUKTUR

NO.SOALAN SKEMA PEMARKAHAN MARKAH

1 22
a(i) T → U → X → W → Y→ V 1
1
a(ii) V: Telofasa 1
14
W: Anafasa 11
1
X: Metafasa 1
13
Y: Telofasa awal

b Sel-sel somatik

c (i) sel-sel otot

(ii) sel-sel penghubung

(iii) sel-sel epitelium

NO.SOALAN SKEMA PEMARKAHAN MARKAH JUMLAH
2 MARKAH
1
a(i) Anafasa 1 1

a(ii) P1 : kromosom berpisah pada sentromer 1
P2 : kemudian bergerak ke kutub
bertentangan

b 1(rajah) 2
1(label)

c(i) Untuk menambahkan bilangan sel // 1 1
Untuk menghasilkan lebih banyak sel // 1 1
Untuk pertumbuhan 1 1

c(ii) Untuk menghasilkan lebih banyak anak 9
pokok melalui pengklonan / kultur tisu

d(i) (Jika pembahagian sel secara mitosis tidak
terkawal), banyak sel tdak normal terhasil //
Tumor terbentuk // sel kanser terbentuk

d(ii) Sinar ultra ungu // bahan pengawet // 1 1
bahan pewarna dalam makanan // bahan 4
karsinogen 1 12
1
(e) E1 : Ovum yang tidak disenyawa dikeluarkan 1
daripada ovari kuda 1
1
E2 : Nukleus ovum yang haploid diasingkan 1
dengan menggunakan sinar uv. 1
1
E3 : Sel soma yang diplod diambil daripada
organisma Q

E4 : Nukleus sel soma diasingkan daripada
sel

E5 : dan dimasukkan ke dalam sel telur yang
telah dikosongkan nukleusnya.

E6 : dirangsangkan untuk membahagi secara
mitosis menggunakan elektrik impuls

E7 : membentuk embrio (peringkat 8 sel))
E8 : kemudian embrio ditempelkan ke dalam

uterus ibu tumpang
JUMLAH MARKAH

SKEMA BAB 6
JAWAPAN OBJEKTIF

No Jawapan No Jawapan No Jawapan

1 B 8 A 15*ralat A : 9.80 kJg-1

2 B 9 A 16 D

3 D 10 D 17 B

4 C 11 C 18 B

5 D 12 D *ralat 6900 kJ

6 A 13 C 19 C

7 B 14 C 20 C

JAWAPAN STRUKTUR

NO.SOALAN SKEMA PEMARKAHAN MARKAH JUMLAH
MARKAH
a P : Perut 1
Q : Duodenum 1 4
R : Pankreas 1
S : Ileum 1 2

b P1 : Garam hempedu mengemulsi lipid / 1
menyediakan medium beralkali
1

10

P2 : Duodenum menerima enzim lipase dari 1 2
pankreas
1 1
P3 : Lipase menghidrolisis lipid kepada asid 1 3
lemak dan gliserol 1
1
c P1 : Jika R dibuang, enzim amilase tidak 1
dapat dirembeskan ke dalam duodenum
1
P2 : Kanji tidak dapat dihidrolisiskan oleh
enzim amilase kepada maltosa

d(i) Protein

d(ii) P : Pepsin menghidrolisis protein kepada
polipeptida

Q : Tripsin menghidrolisis polipeptida
kepada peptida

S : Erepsin menghidrolisis peptida kepada
asid amino

JAWAPAN STRUKTUR 2

NO.SOALAN SKEMA PEMARKAHAN MARKAH JUMLAH
MARKAH

a

Sel mesofil palisad

11

b 1 2
P1 : Daun-daun tidak bertindih untuk menerima 1 1
cahaya yang maksimum
P2 : Lapisan epidermis yang lutsinar bagi 1 11
membolehkan cahaya diserap oleh kloroplas 1
dalam sel yang terletak jauh dari permukaan 1
daun

c(i) Granum

c(ii) P1 : Klorofil memerangkap tenaga cahaya dan
mengujakan elektron molekul klorofil
P2 : Elektron meninggalkan molekul klorofil

P3 : Molekul air terurai menjadi ion hidrogen dan 1 3
ion hidroksil // Fotolisis air menghasilkan ion
hidrogen dan ion hidroksil 1
P4 : Ion hidrogen menerima elektron membentuk 1
atom hidrogen
P5 : Ion hidroksil membebaskan elektron
membentuk kumpulan hidroksil / gas oksigen dan
air

Mana-mana 3

c(iii) Tindak balas cahaya Tindak balas gelap 1

Berlaku dalam granum Berlaku dalam stroma

Memerlukan tenaga Tidak memerlukan 1

cahaya tenaga cahaya 1

Bahan tindak balas Bahan tindak balas

adalah air adalah CO2 2

Menghasilkan O2 dan Menghasilkan glukosa 1 3
12
air dan air 1

Mana-mana 2

d P1 : Kepekatan gas CO2 mencukupi dibekalkan 1

sepanjang masa

P2 : Suhu ditetapkan pada aras optimum 1

sepanjang masa

P3 : Keamatan cahaya mencukupi dibekalkan 1

sepanjang masa

P4 : Nutrien yang mencukupi dibekalkan 1

sepanjang masa

P5 :Air yang mencukupi dibekalkan sepanjang 1

masa

P6 :Kadar fotosintesis meningkat 1

Mana-mana 3

JUMLAH MARKAH

JAWAPAN ESEI SKEMA PEMARKAHAN MARKAH JUMLAH
NO.SOALAN MARKAH

a(i) P1 : Memproses makanan dapat membunuh 1 5

mikroorganisma/makanan tahan lebih lama

P2 : Meningkatkan nilai komersil 1

P3 : Menjadikan rasa makanan lebih sedap 1

P4 : Dapat meningkatkan ekonomi negara 1

P5 : Mengelakkan berlakunya keracunan 1

makanan

P6 : Makanan yang diproses mudah 1

disediakan

Mana-mana 5

12

(ii) P1 : Nutrien/vitamin dalam makanan akan 1

berkurang

P2 : kerana suhu tinggi memusnahkan 1

nutrien/vitamin

P3 : Kandungan garam yang tinggi dalam 1

makanan 5
6
P4 : boleh menyebabkan penyakit tekanan 1
4
darah tinggi 1

P5 : Gula berlebihan 1

P6 : menyebabkan penyakit kencing manis 1

P7 : Kandungan lemak yang tinggi 1

P8 : menyebabkan obesiti / serangan jantung

/ strok

Mana-mana 5

b(i) F1 : Mengambil protein yang mencukupi 1
S1 : seperti ikan/daging/ayam 1
P1 : bagi membantu penghasilan sel-sel 1
baru / menggantikan sel-sel rosak /
pertumbuhan 1
1
F2 : Mengambil karbohidrat yang mencukupi 1
S2 : Seperti nasi/roti/kentang
P2 : untuk membekalkan tenaga 1

F3 : Mengambil kasium mencukupi 1
S3 : seperti susu
P3 : untuk pertumbuhan tulang dan gigi 1

F4 : Mengambil pelawas yang mencukupi
S4 : seperti sayur-sayuran/buah-buahan
P4 : untuk mengelakkan sembelit

Mana-mana 2 jenis makanan+penerangan 1

*contoh lain juga diterima

1

c i) Glukosa

1

P1: Glukosa yang berlebihan ditukarkan

kepada glikogen oleh hormone insulin

dan disimpan dalam hati 1

P2: apabila aras gula dalam darah menurun,

glikogen ditukarkan semula kepada

glukosa oleh hormon glukagon. 1

P3: glikogen yang berlebihan akan ditukarkan

kepada lipid 1

P4: Glukosa dioksidakan untuk

membebaskan tenaga melalui respirasi sel

P5: tenaga diperlukan untuk proses kimia 1

dalam sel (untuk pengecutan otot dan

sintesis protein)

13

ii) Asid amino 1
P6: asid amino disintesis menjadi protein 1
plasma 1
P7: apabila kekurangan glukosa, hati
menukarkan asid amino kepada glukosa 1
P8: asid amino diguna untuk sintesis 1
protoplasma baru/ memperbaiki tisu yang 1
rosak 1
P9: untuk sintesis enzim dan hormone
P10: asid amino berlebihan diuraikan oleh 20
hati dna menghasilkan urea
P11: melalui proses pendeaminan
P12: urea diangkut dari hati melalui aliran
darah ke ginjal untuk dikumuhkan

Mana-mana 4

JUMLAH MARKAH

SKEMA BAB 7 : RESPIRASI
JAWAPAN OBJEKTIF

1 C 5 A 9 B 13 C 17 C
2 D 6 B 10 A 14 B 18 B
3 C 7 D 11 C 15 C 19 B
4 A 8 B 12 A 16 A 20 C

JAWAPAN STRUKTUR

NO.SOALAN SKEMA PEMARKAHAN MARKAH JUMLAH
1 MARKAH

a(i) Mitokondrion 1 1
2
a(ii) P1 : Untuk menambahkan jumlah luas 1
permukaan 1 2
P2 : agar dapat meningkatkan kadar respirasi
sel. 3

b(i) X : Oksigen 1
Y : Air 1

b(ii) P1 : Kurang tenaga akan terhasil jika gula 1
darah rendah daripada had normal.

14

P2 : Pankreas merembeskan glukagon untuk 1
menukarkan glukogen kepada glukosa 1

P3 : Respirasi sel berlaku. 2
2
d(ii) Sel otot Sel yis

Produk adalah asid Produk adalah
laktik etanol

Karbon dioksida tidak Karbon dioksida 4
12
dibebaskan dibebaskan

JUMLAH MARKAH

NO.SOALAN SKEMA PEMARKAHAN MARKAH JUMLAH
MARKAH
2 1
1 2
a(i) X – Tarik nafas
Y – Hembus nafas 2

Proses X Proses Y 1 4
Otot interkosta luar Otot interkosta luar
mengecut // Otot mengendur // Otot 1
interkosta dalam interkosta dalam 1
mengendur mengecut 1
Diafragma
Diafragma meleper berbentuk kubah 1
Sangkar rusuk
Sangkar rusuk bergerak ke bawah
bergerak ke atas Isipadu rongga
Isipadu rongga toraks berkurang
toraks bertambah Tekanan dalam
Tekanan dalam rongga toraks
rongga toraks bertambah
berkurang

Mana-mana 2 pasang 1
1
a(ii) Adaptasi 1 – Bilangan alveolus yang banyak 1
Penerangan 1 – meningkatkan jumlah luas 1
permukaan untuk pertukaran gas

Adaptasi 2 – Ketebalan dinding alveolus
hanya satu sel
Penerangan 2 – Gas dapat meresap dengan
mudah melalui dinding yang nipis

15

Adaptasi 3 – Dinding adalah lembab 1 2
Penerangan 3 – gas larut dalam kelembapan 1 2
dan mudah meresap melalui dinding 1
1
Adaptasi 4 – Dikelilingi oleh jaringan kapilari
darah 1
Penerangan 4 – Pertukaran gas berlaku
dengan lebih cepat 1

Mana-mana 2 adaptasi + 2 penerangan 1
1
b(i) P1 : Tekanan separa oksigen dalam salur 1
darah R adalah lebih rendah berbanding 1
alveolus 1
P2 : Gas oksigen meresap dari alveolus ke 1
kapilari darah 1
1
c F1 - Asap rokok mengandungi gas karbon 1
monoksida
P1 - Gas karbon monoksida lebih mudah
bergabung dengan hemoglobin
P2 - Membentuk karboksihemoglobin
F2 - Asap rokok mengandungi nikotin
P3 - yang menyebabkan ketagihan
P4 - serta menyebabkan salur darah
mencerut
P5 - mengakibatkan tekanan darah tinggi
F3 - Asap rokok mengandungi tar
P6 - yang menyebabkan pembentukan plak
pada arteri
P7 - mengakibatkan serangan jantung / strok
Mana-mana 1F+1P yang sepadan

JUMLAH MARKAH 12

16

NO.SOALAN SKEMA PEMARKAHAN MARKAH JUMLAH
MARKAH
3 1
1 2
a Kepingan getah nipis: Diafragma
Salur kaca: Trakea

b(i)

11

b(ii) P1 : Otot diafragma mengecut menyebabkan 1 3
isi padu rongga toraks bertambah 1 2
P2 : Hal ini menyebabkan tekanan dalam 1
peparu berkurang. 1 4
P3 : Udara dari luar dipaksa masuk. 1 20
1
c(i) Keadaan P: Menarik nafas
Keadaan Q: Menghembus nafas 1

c(ii) Keadaan P 1

P1 : Apabila otot interkosta luar(gelang getah 1
A) mengecut, tulang rusuk(lengan kayu)
bergerak ke atas dan ke arah luar
menyebabkan peningkatan isi padu rongga
toraks.
P2 : Tekanan dalam rongga toraks menurun
dan udara dipaksa masuk ke dalam peparu.

Keadaan Q:
P3 : Apabila otot interkosta dalam(gelang
getah B) mengecut, tulang rusuk bergerak ke
bawah dan ke dalam menyebabkan
penurunan isi padu rongga toraks.
P4 : Tekanan dalam rongga toraks meningkat
dan udara dipaksa keluar dari peparu

JUMLAH MARKAH

17

SKEMA BAB 8 : EKOSISTEM DINAMIK

JAWAPAN OBJEKTIF

1 A 5 C 9 D 13 A 17 D
2 A 6 A 10 B 14 D 18 D
3 B 7 C 11 D 15 C 19 C
4 D 8 A 12 C 16 C 20 C

JAWAPAN STRUKTUR

NO.SOALAN SKEMA PEMARKAHAN MARKAH JUMLAH
1 MARKAH
1
a(i) Proses J → K: Pengkolonian 1 1
1
Proses L → M: Penyesaran 1 3
1
a(ii) K: Avicennia sp. 1
1
L: Rhizophora sp. 1 1
1 1
M: Bruguiera sp. 1 1
1
b(i) Sistem akar meluas bagi tumbuhan tersebut 1
1
dapat memerangkap lumpur yang banyak dan 12
bahan organik daripada bahagian pokok yang
mereput

c Tanah menjadi lebih padat dan aras pantai

menjadi tinggi selepas satu jangka masa

d(i) Spesies Y
d(ii) Ia melitupi 35% daripada kawasan tersebut

d(iii) Belalang adalah haiwan yang boleh bergerak
dan akan melompat jauh dan mempengaruhi
ketepatan data

e 40%

JUMLAH MARKAH

JAWAPAN ESEI SKEMA PEMARKAHAN MARKAH JUMLAH
MARKAH
NO.SOALAN 1
1 6

a F1- Pokok Avicennia sp. mempunyai akar 1
yang bercabang luas / Rhizophora sp
mempunyai akar jangkang / Brugueira sp
mempunyai akar banir

18

P1 - untuk memberikan sokongan dalam 1
lumpur yang lembut
F2 - Mempunyai pneumatofor 1
P2 - untuk pertukaran gas (melalui lentisel) 1
F3 - Mempunyai biji benih vivipariti 1
P3 - untuk meningkatkan peluang biji benih 1
hidup 1
F4 - Sap sel akar mempunyai tekanan 1
osmosis yang lebih tinggi daripada air laut
P4 - Sap sel tidak kehilangan air melalui 1
osmosis 1
F5 - Daun berkutikel tebal 1
P5 - Untuk mengurangkan kadar kehilangan
air ketika cuaca panas

Mana-mana 3F +3P

b P1 : Avicennia sp / Sonneratia sp ialah 1

spesies perintis 1

P2 : Sistem akar yang bercabang meluas

memerangkap lumpur/ bahan organik yang di 1
bawa oleh air pasang

P3 : Pengumpulan lumpur secara beransur-

ansur menyebabkan tanah menjadi semakin

tinggi dan padat 1
P4 : Keadaan ini tidak lagi sesuai untuk

pertumbuhan spesies perintis, tetapi lebih

sesuai untuk Rhizophora sp 1

P5 :Lama kelamaan Rhizophora sp 1
menggantikan spesies perintis

P6 : Akar jangkang memerangkap ranting 1
kayu / lumpur yang hanyut

P7 : Lumpur termendap dan lama-kelamaan 6
19
tebing menjadi semakin tinggi / kering 1
(kerana kurang dilimpahi semasa air pasang)

P8 : Struktur tanah menjadi semakin keras 1

dan padat

P9 : Rhizophora sp diganti oleh Brugueira sp 1

P10 : Akar banir memerangkap lebih banyak 1

lumpur / kelodak 1
P11 : Struktur tanah menjadi lebih tinggi /

padat

P12 :Akhirnya, hutan hujan tropika / komuniti 1
klimaks terbentuk

Mana-mana 6

c P1 : Spesis perintis yang menduduki kolam 1
terbiar ialah tumbuhan tenggelam (Hydrilla
sp. , Cabomba sp. ) 1
P2 : Apabila tumbuhan mati mereput, bahan 1
organik akan terenap pada dasar kolam 1
P3 : menyebabkan kolam menjadi cetek
P4 : Keadaan tersebut menjadi lebih sesuai
untuk tumbuhan terapung seperti keladi
bunting

P5 :Tumbuhan terapung menutupi 1
permukaan kolam dan menghalang cahaya
menembusi ke dalam kolam 1
P6 :Kadar fotosintesis bagi tumbuhan
tenggelam berkurang menyebabkan 1
tumbuhan mati 1
P7 :Bahan organik terenap pada dasar kolam 1
menyebabkan kolam menjadi semakin cetek 1
P8 :Tumbuhan terapung digantikan oleh
tumbuhan amfibia seperti rusiga. 20
P9 :Apabila tumbuhan amfibia mati, hasil
penguraiannya akan terenap pada dasar
kolam.
P10 :Kedalaman kolam semakin berkurang
P11 :Keadaan tersebut lebih sesuai untuk
pertumbuhan tumbuhan daratan.
P12 :Lama-kelamaan, hutan hujan tropika
terbentuk (komuniti klimaks)

Mana-mana 8

JUMLAH MARKAH

SKEMA BAB 9 : EKOSISTEM TERANCAM
JAWAPAN OBJEKTIF

1 B 4 D 7 B 10 B 13 D
2 C 5 A 8 B 11 B 14 C
3 A 6 A 9 C 12 A 15 B

JAWAPAN ESEI SKEMA PEMARKAHAN MARKAH JUMLAH
MARKAH
NO.SOALAN
1 8

a P1 : Untuk mengurangkan buangan 1 20

P2 : Untuk mengurangkan pencemaran darat 1

P3 : untuk mengurangkan pencemaran air 1

P4 : Untuk menambah tumbuhan hijau 1

P5 : Untuk meningkatkan peratus oksigen 1

P6 : Untuk mengekalkan spesies 1

P7 : Untuk mengurangkan kesan rumah hijau 1

P8 : Untuk memelihara biodiversiti 1

b Guna langkah 3R: 1
P1 : kurangkan, guna semula, kitar semula 1

P2 : Kitar semula dan guna semula beg 1 4
plastik, surat khabar 6
1
P3 : Mendidik jiran supaya tiada buangan 1 20
domestik akan dibuang ke dalam sungai 1

P4 : Elakkan sebarang pembakaran terbuka
P5 : Elakkan pemusnahan pokok
P6 : Suruh jiran untuk menanam lebih banyak

pokok

c P1 : Memastikan pemeliharaan 1

biokepelbagaian 1
P2 : Mengekalkan habitat flora/fauna

P3 : Mengelakkan kepupusan flora/fauna

P4 : Mengekalkan rantai/jaringan makanan 1
P5 : Membekalkan sumber makanan

manusia / herba perubatan 1
P6 : Memelihara tempat semulajadi untuk

aktiviti rekreasi / tarikan eko- 1

pelancongan bagi mengurangkan

tekanan

P7 : Mengekalkan kandungan CO2 di

atmosfera 1
P8 : bagi mengelakkan berlakunya kesan

rumah hijau / perubahan cuaca 1
P9 : mengekalkan kawasan tadahan air

P10 : mengelakkan berlakunya hakisan 1
tanah/tanah runtuh/banjir kilat

Mana-mana 6 1

JUMLAH MARKAH

NO.SOALAN SKEMA PEMARKAHAN MARKAH JUMLAH
2 MARKAH
1
a(ii) P1 : Karbon dioksida akan memerangkap 1 6
haba di atmosfera
1
P2 :Lapisan gas karbon dioksida bertindak 1
sebagai penebat haba 1

P3 : Menyebabkan haba akan dipantulkan
semula ke bumi

P4 : Suhu bumi meningkat
P5 : Menyebabkan berlaku kesan rumah

hijau / fenomena pemanasan global

21

Kesan pemanasan global 1 4
P1 : Ais di kutub mencair 1 8
P2 : Menyebabkan aras air laut meningkat 1 20
P3 : Menyebabkan perubahan arah angin / 1
perubahan cuaca / kemarau 1
P4 : Suhu lampau tinggi mengurangkan 1
kadar fotosintesis 1
P5 : Hasil tanaman berkurang
P6 : Rantai/jaringan makanan musnah 1
P7 : Mengakibatkan kepupusan 1
spesies/mengurangkan biodiversiti 1
1
Mana-mana 8 1
1
a(ii) Langkah-langkah untuk mengatasi fenomena ini :
1
P1 : Tidak melakukan pembakaran terbuka 1
P2 : Menggunakan bahan api alternatif seperti
1
tenaga solar
P3 : Penguatkuasaan undang-undang 1
P4 : Penanaman semula//mengadakan hutan 1

simpan 1
P5 : Melalui kempen // pendidikan
P6 : Berkongsi kenderaan // menggunakan 1
1
kenderaan awam 1
Mana-mana 4

b P1 : Lapisan ozon melindungi organisma
daripada sinaran ultra ungu
P2 : CFC menyebabkan penipisan lapisan
ozon
P3 : Penipisan lapisan ozon menyebabkan
lebih banyak sinaran ultra ungu sampai ke
bumi

Kesan penipisan ozon ke atas manusia
P4 : sinaran ultra ungu mengakibatkan
berlaku katarak mata
P5 : sinaran ultra ungu menyebabkan kanser
kulit
P6 : Pendedahan terhadap sinaran ultra ungu
mengakibatkan penurunan sistem keimunan

Kesan penipisan ozon ke atas ekosistem
P7 : sinaran ultra ungu mengakibatkan
kemusnahan rantai / jaringan makanan
P8 : Kepupusan spesies berlaku
P9 : Suhu bumi meningkat / kemarau /
perubahan iklim

Mana-mana 8
Reject : suhu persekitaran meningkat

JUMLAH MARKAH

22

SKEMA JAWAPAN
BAHAGIAN B : INTERVENSI TOPIKAL TINGKATAN 5

BAB 1: PENGANGKUTAN

OBJEKTIF

1. B 2. C 3. A 4. B 5. A
6. D 7. B 8. B 9. C 10. B
11. D 12. B 13. C 14. D 15. A

STRUKTUR

NO.SOALAN SKEMA PEMARKAHAN MARKAH JUMLAH
MARKAH
1 (a) (i) P : Nodus sinoatrium
1

14

P1 : Mencetuskan impuls saraf 1

P2 : Menyebabkan otot kardium mengecut secara 1

P3 :spontan untuk memulakan denyutan jantung.

(ii) 1 2
P1 : Lubang pada septum/ S menyebabkan 1
percampuran darah di antara kedua-dua belah
jantung.
P2 : Ini menyebabkan tekanan sistemik lebih tinggi
daripada tekanan pulmonari.

(b) (i) X : Enapan kolestrol 11

(ii) 1 2
P1 : Enapan kolestrol dan thrombus pada dinding 1
arteri 1
P2 : menyebabkan arteri tersumbat. 1
P3 : Lumen arteri menjadi semakin sempit
P4 : Dinding arteri mengeras dan menjadi kurang
kenyal.
P5 : Menyebabkan penyakit kardiovaskular seperti
sakit jantung dan angin ahmar.

Mana-mana 2

(c) (i)  Makan makanan seimbang 1 2
 Kerap bersenam 1

JUMLAH MARKAH 12

23

NO.SOALAN SKEMA PEMARKAHAN MARKAH JUMLAH

MARKAH

2 (a) Organisma P: Sistem peredaran ganda dua tertutup 1+1 2

Organisma Q: Sistem peredaran tunggal tertutup

(b)

Organisma P Organisma Q

P1 Jantung mempunyai Jantung

empat ruang mempunyai dua

ruang

P2 Mempunyai dua ruang Mempunyai satu

atrium dan dua atrium dan satu

venterikel // mempunyai ventrikel 11

atrium kanan, atrium

kiri, ventrikel kanan dan

ventrikel kiri

P3 Jantung menerima Jantung menerima

darah beroksigen dan darah beroksigen

darah tak terdeokisgen dan darah tak

secara berasingan terdeokisgen yang

bercampur

Mana-mana 1 1 2
(c) F : pengecutan ventrikel/jantung 1 2
1 2
E1: menjana tekanan (yang tinggi)
E2: (untuk) mengepam aliran darah dari 1 3
1
jantung/ventrikel ke salur darah A 1 12
Mana-mana 2 1
1
(d) (i) Individual A: Keimunan aktif buatan 1
Individual B: Keimunan pasif buatan
1
(ii) P1 : Dos pertama menghasilkan penghasilan 1
kepekatan antibody yang rendah // kepekatan 1
antibodi masih belum mencapai aras keimunan
1
P2: Dos kedua diperlukan untuk 1
merangsang limfosit untuk 1
menghasilkan lebih banyak antibody

P3: sehingga mencapai aras keimunan
P3: yang melindungi individu tersebut daripada

penyakit
Mana-mana 2

(e) P1 : HIV melemahkan sistem keimunan
P2 : dengan menyerang sel limfosit T
(yang mengkoordinasi sistem imun)
P3 : sel limfosit T sangat penting untuk merangsang
limfosit lain menghasilkan lebih banyak
antibodi
P4 : HIV juga menyerang sistem saraf pusat
P5 : yang menyebabkan pesakit terdedah kepada
jangkitan sekuder (seperti kanser)
P6 : lalu menyebabkan maut
Mana-mana 3
JUMLAH MARKAH

24

JAWAPAN ESEI SKEMA PEMARKAHAN MARKAH JUMLAH
NO.SOALAN MARKAH
1
1 (a) P1 : Nodus SA mencetuskan impuls elektrik 1 10
P2 : Impuls tersebar dengan pantas ke seluruh
dinding kedua-dua atrium 1
P3 : Kedua-kedua atrium mengecut serentak,
tekanan di dalam atrium meningkat 1
P4 : Memaksa injap bikuspid dan trikuspid untuk 1
terbuka. 1
P5 : Menolak darah ke ventrikel
P6 : Impuls yang sampai ke nodus AV mengalirkan 1
impuls yang sampai ke nodus AV mengalirkan 1
impuls ke serat Purkinje
P6 : Impuls tersebar ke dinding ventrikel 1
P7 : Dinding ventrikel mengecut, menyebabkan 1
tekanan di dalam ventrikel meningkat. 1
P8 : Injap bikuspid dan injap trikuspid dipaksa 1
untuk tutup
P9 : Kerana tekanan di dalam ventrikel terus
meningkat.
P10 : Injap semilunar akan terbuka
P11 : Darah dipaksa keluar dari jantung ke peparu.

Maksimum :10

(b) P1 : Gliserol dan asid lemak masuk ke sel epitelium 1 6
dan bergabung untuk membentuk titisan lipid
yang sangat halus. 1
1
P2 : Dan bergerak ke dalam lakteal dan memasuki 1
salur limfa
1
P3 : Daripada salur limfa, lipid akan bergerak ke 1
dalam duktus toraks

P4 : Dan kemudian bergerak ke dalam system
peredaran darah melalui vena subklavikel kiri.

P5 : Darah yang mengandungi lipid diangkut ke
jantung.

P6 : Jantung akan mengepam darah ke tisu-tisu
melalui kapilari darah sistemik.

(c) P1 : Antibodi bertindak sebagai penanda kepada 1 4
limfosit. 1 20
1
P2 : Sel makrofaj akan bergerak ke arah kompleks
antibodi-antigen 1

P3 : Sel makrofaj akan menelan kompleks antibodi-
antigen dalam vakuol makanan.

P4 : Mencernakan kompleks antibodi-antigen.

JUMLAH MARKAH

25

SKEMA BAB 2 : PERGERAKAN DAN SOKONGAN

OBJEKTIF

1C 2B 3A 4D 5B
9A 10 A
6A 7B 8B 14 A 15 C

11 C 12 C 13 A

STRUKTUR SKEMA PEMARKAHAN MARKAH JUMLAH
NO.SOALAN MARKAH
1
1 (a) R : Vertebra serviks 1 2
T : Vertebra lumbar

(b)

1
2

1

(c) P1 : Mempunyai dua muka sendi pada cuaran 1 3
melintang 1
1 2
P2 : membentuk titik persendian dengan tulang 1
rusuk. 1 2
1 12
P3 : Spina saraf yang panjang dan cuaran
melintang untuk pelekatan ligamen dan otot. 1

(d) P1 : Turus vertebra terdiri daripada satu siri tulang 1
yang dikenali sebagai vertebra. 1

P2 : Ceper vertebrata yang berada di tengah-
tengah vertebrata membenarkan pelbagai
pergerakan turus vertebra dan menyerap
hentakan.

(e) (i)
Tulang pada Rajah 5.4 mempunyai banyak rongga.

(ii) P1 : Susu mengandungi kalsium
P2 : Kalsium diperlukan untuk pertumbuhan tulang.

JUMLAH MARKAH

26

NO.SOALAN SKEMA PEMARKAHAN MARKAH JUMLAH
2 (a) (i) Tendon MARKAH

11

(ii) Menyambungkan otot dengan tulang 11

(b) P1 : X adalah sangat kuat/ tidak kenyal/ tidak dapat 1 2
diregangkan. 1
P2 : Semasa otot mengecut, tarikannya
dipindahkan ke tulang melalui tendon.

(c) (i) Menyambungkan tulang dengan tulang 11

(ii) P1 : Ligamen menjadi lebih kenyal dan kuat 2 2
P2 : melalui latihan fizikal yang berterusan (sejak
kecil lagi)

(d) (i) P1 : Kekejangan otot merupakan pengecutan otot 1 1
yang berlaku secara mendadak
P2 : dan mengakibatkan kesakitan teruk yang
berlaku secara tiba-tiba.

(ii) Kelesuan otot menyebabkan mekanisma yang 11
mengawal pengecutan otot tidak normal

(e) P1 : Mengambil gizi tinggi kalsium seperti susu 1 3
P2 : Mengamalkan postur badan yang betul 1 12
P3 : Mengamalkan aktiviti fizikal yang sederhana 1
P4 : Memakai pakaian yang longgar
JUMLAH MARKAH

JAWAPAN ESEI SKEMA PEMARKAHAN MARKAH JUMLAH
NO.SOALAN MARKAH
1
1 (a) P1 : Otot biseps berpaut pada radius melalui tendon 1 8
P2 : Apabila otot biseps mengecut, daya tarikan
terhasil dan dipindahkan kepada tendon. 1
P3 : Tendon menarik radius ke atas . 1
P4 : Ligamen memegang humerus kepada radius-
ulna pada sendi siku. 1
P5 : Memberi sokongan dan kekuatan kepada tulang
apabila dia ditarik ke atas. 1
P6 : Pada masa yang sama , otot triseps 1
mengendur. 1
P7 : Otot trisep berpaut kepada ulna melalui
tendon. 1
P8 : Apabila otot triseps mengecut, tendon menarik
ulna ke bawah.
P9 : Pada masa yang sama otot biseps mengendur.

27

Mana-mana : 8 1 2
1 2
(b) P1 : Vertebra / pinggang / pinggul retak 1 4
P2 : Kehilangan berat badan secara perlahan
P3 : Postur bongkok 1 4
1 20
Untuk mencegah osteoporosis 1
1
L1 : Pengambilan kalsium, fosforus dan vitamin D
yang cukup 1
1
L2 : Senaman 1
L3 : Elakkan merokok/minuman beralkohol 1
L4 : kurangkan pengambilan kopi/teh/coklat
1
(c) (i) 1
P1 : Terdiri daripada tisu khusus seperti tisu 1
sklerenkima, salur xilem dan trakeid. 1
P2 : Sel-sel sklerenkima adalah sel mati dan
mempunyai dinding yang sangat tebal yang
P3 : memberi sokongan mekanikal kepada
tumbuhan.
P4 : Salur xilem yang panjang, struktur berbentuk
silinder dan ditebalkan oleh lignin memberi
sokongan mekanikal kepada tumbuhan.
P5 : Trakeid adalah sel-sel mati dan mempunyai
dinding tebal yang memberi sokongan
mekanikal
kepada tumbuhan.

(ii)
P1 : Tumbuhan akuatik mempunyai tisu aerenkima

dalam batang dan daun.
P2 : Mempunyai ruang udara yang besar untuk

memberikan daya keapungan supaya
tumbuhan

boleh terapung atas permukaan air.
P3 : Ia juga mempunyai akar serabut yang banyak/

akar tebal dan banyak cabang.
P4 : Untuk kestabilan tumbuhan, daun mempunyai

sklerid untuk memberi sokongan dan mencegah
daripada ranap.

JUMLAH MARKAH

28

SKEMA BAB 3 & 4

JAWAPAN SOALAN OBJEKTIF

1. C 2. B 3. B 4. B 5. B
6. D 7. B 8. B 9. B 10. C
11. C 12. C 13. C 14. C 15. C

JAWAPAN STRUKTUR SKEMA PEMARKAHAN MARKAH JUMLAH
MARKAH
SOALAN 1
NO.SOALAN 1

a(i) Pertumbuhan sekunder 1 2
2
a(ii) P1 : menambahkan diameter batang 1 2
dan akar untuk memberi sokongan
mekanikal kepada pokok 1

P2 : mengangkut lebih banyak air dan 1 29
garam mineral untuk keperluan
pokok yang semakin bertambah

P3 :membolehkan tisu xilem dan floem 1
bertambah bagi menggantikan tisu
yang telah rosak

b(i) V : floem 1
W : xilem 1

(ii) V mempunyai sel rakan manakala xilem 1
mempunyai trakeid

V terdiri daripada sel yang hidup seperti 1
sel rakan manakala xilem terdiri daripda
sel yang mati

V mengangkut sukrosa/hasil fotosintesis 1
manakala xilem mengangkut air/garam
mineral

(c) P1 : kambium vascular (sel meristem 1

yang terdapat antara xilem primer

dan floem primer membahagi secara

mitosis dengan aktif

P2 : gelang kambium membahagi

membentuk xilem sekunder (pada

bahagian dalam kambium vaskular) 1

dan floem sekunder (pada bahagian

luar cambium vascular)

(d) F : Alat A (pil pencegah kehamilan) 1
P1 : menghalang rembesan estrogen 1

P2 : lalu mencegah ovulasi 1 3
P3 : persenyawaan tidak berlaku 1 12

(menghalang kehamilan)
JUMLAH MARKAH

JAWAPAN STRUKTUR

NO.SOALAN SKEMA PEMARKAHAN MARKAH JUMLAH
MARKAH
a.) X: amnion, 1
Y: Plasenta, 1 3
Z: tali pusat 1
3
b) i. P1 : Mengangkut zat- zat seperti 1
2
glukosa,garam mineral, vitamin daripada
1
darah ibu kepada fetus atau embrio 1
1
P2 : Mengeluarkan bahan bahan kumuh 1 1
ke dalam darah ibu. 1

P3 : Mengangkut hormon dan antibodi 1
daripada darah ibu kepada fetus

b) ii. P1 : Menambahkan luas permukaan 1

untuk proses resapan.

P2 : Pengangkutan gas, bahan makanan 1

dan hasil buangan berlaku melalui

proses resapan

c) Melindungi fetus daripada gegaran 1

d.i) Kehamilan ektopik 1

ii) Keadaan tiub Fallopio adalah abnormal 1

dan menghalang pergerakan zigot

melaluinya

iii Apabila embrio membesar, tiub Fallopio 1

akan pecah dan membahayakan nyawa

ibu

e) Hormon adrenalina 1

JUMLAH MARKAH 12

.
30

SKEMA JAWAPAN BAB 5 : PEWARISAN
OBJEKTIF

No Jawapan No Jawapan No Jawapan
1 D 6 D 11 A
2 C 7 B 12 C
3 A 8 B 13 A
4 D 9 B 14 D
5 C 10 B 15 D

STRUKTUR

1.a. (i) Tumbuhan 1: Tinggi dan berbunga putih
Tumbuhan 2 : Rendah dan berbunga ungu
(ii). Tumbuhan 1: Tb
Tumbuhan 2 : tB
(iii). Tinggi dan berbunga ungu
b. (i). 3/16
(ii) 9/16
(iii) 9: 3:3:1(iv) dua pasang alel yang mengawal trait warna dan ketinggian tumbuhan,
telah diasingkan secara rawak antara satu sama lain ketika pembentukan gamet. Oleh itu,
trait warna dan ketinggian tumbuhan diwarisi oleh anak secara bebas antara satu sama
yang lain.
c.
i. Bapa : XhY, Ibu: XHXh
Gamet : Xh / Y / XH / Xh
Genotip F1 : XHXh / XhXh / XHY / XhY
ii. 50 %
iii. risiko : Pendarahan yang teruk boleh membawa kematian.
Penerangan : kekurangan salah satu faktor yang terlibat dalam pembekuan darah. Darah
sangat lambat atau tidak membeku utuk menutup luka.

31

SOALAN SKEMA PEMARKAHAN MARKAH

Dapat melukis rajah skema untuk menunjukkan pewarisan
kumpulan darah ABO dalam generasi anak
2(a)

Genotip induk IAIo x IBIo 1 10
Meiosis 1
Gamet IA Io IB Io
Persenyawaan rawak 1
IAIB IAIo IBIo IoIo 1
Genotip anak 1
Fenotip anak AB A B O

E1 Ibu mempunyai darah jenis A dengan genotip heterozigot 1
AO manakala bapa mempunyai darah jenis B dengan 1
genotip heterozigot BO. 1
1
E2 Setiap gamet hanya membawa satu jenis alel. 1
E3 Setiap jenis alel mengawal trait kumpulan darah yang

berbeza
E4 Semasa persenyawaan rawak, setiap gamet dari induk

bebas berpasangan dengan mana-mana gamet dari induk
yang lain.
E5 Oleh itu, kebarangkalian anak mempunyai kumpulan darah
O ialah 25%.
(b) Dapat menjelaskan bagaimana pewarisan factor Rhesus
yang boleh membahayakan nyawa ibu

E1 : (masalah akan muncul semasa ibu mengandung) jika ibu 1 10
adalah homozigot resesif/ rhesus negatif dan 1
1
E2 : ayah adalah heterozigot dengan rhesus positif/ homozigot 1
bagi Rhesus positif 1
1
E3 :menghasilkan anak dengan kebarangkalian 50% Rhesus 1
positif// hasilkan anak dengan 100% Rhesus positif 1
1
E4 : (akhir kehamilan/semasa melahirkan) darah bayi 1
bercampur dengan darah ibu 1

E5 : melalui plasenta yang mula tanggal
E6 : ini merangsang darah ibu untuk menghasilkan antibodi bagi

melawan antigen.
E7 : kesan buruk tidak kelihatan semasa melahirkan bayi

pertama
E8 : pada kehamilan berikutnya bayi Rhesus positif, antibodi

yang terdapat dalam plasma darah ibu semakin meningkat
E9 : antibodi dalam plasma darah ibu dapat merentasi plasenta
E10 : menyerang sel darah merah fetus, menyebabkan sel

darah merah fetus mengembang dan meletus
E11 : dikenali sebagai erythroblastosis fetalis.

32

SOALAN SKEMA PEMARKAHAN MARKAH
1
E12 : menyebabkan bayi baru lahir mengalami jaundis (kulit dan
mata berwarna kuning) 20

E13 : mengakibatkan kerosakan otak/kegagalan jantung / mati

JUMLAH MARKAH

SKEMA JAWAPAN BAB 6 : VARIASI
OBJEKTIF

No Jawapan No Jawapan No Jawapan
1 D 6 A 11 A
2 B 7 B 12 C
3 B 8 C 13 A
4 C 9 A 14 D
5 C 10 A 15 A

STRUKTUR

SOALAN SKEMA PEMARKAHAN MARKAH
1
1 (a) (i)Ketinggian – variasi selanjar 1
Kebolehan menggulung lidah – variasi tidak selanjar 1
1
(ii)Variasi selanjar:
1
boleh diukur/kuantitatif/ melibatkan sebilangan gen/perbezaan tidak

ketara/ wujud ciri perantaraan/ tidak diwariskan dan graf berbantuk

taburan normal. manakala variasi tidak selanjar:

tidak boleh diukur/kualitatif/ dikawal satu gen/perbezaan ketara/ tidak

wujud ciri perantaraan/ boleh diwariskan dan graf berbantuk taburan

(b) diskrit.

(c) Kupu-kupu gelap menyesuaikan diri dengan lebih baik di persekitaran. Ia

melindungi diri daripada pemangsa dengan penyamaran. 1

(i) 44 + XO 1
(ii) Sindrom Turner

33

(iii) Hanya terdapat satu kromosom X sahaja, dua pada umumnya 1
(iv)Sinar radioaktif boleh menyebabkan mutasi kromosom dan 1
menyebabkan pengagihan yang tidak lengkap, seterusnya
mengakibatkan kehilangan satu kromosom 1
1
2(a)(i ) Rajah 9.1 is Variasi selanjar
Rajah 9.2 is Variasi tidak selanjar

(a)(ii) Persamaan 2

- Kedua-duanya menunjukkan ciri yang berbeza/fenotip yang berbeza 1
oleh organisma dari spesies yang sama 2

- Kedua-duanya melibatkan faktor genetik 1

Variasi selanjar Variasi tidak selanjar 1

Mempunyai ciri perantaraan Tiada ciri perantaraan 15
1
Menunjukkan ciri kuantitatif Menunjukkan ciri kualitatif 1

Graf taburan normal Graf taburan diskrit 1

Dikawal oleh beberapa pasang Dikawal oleh sepasang alel 1
alel
1
Dipengaruhi oleh faktor Tidak dipengaruhi oleh faktor
persekitaran persekitaran 1

Ciri tidak boleh diwarisi Ciri boleh diwarisi

Menunjukkan perbezaan ciri Tidak menunjukkan perbezaan
yang ketara ciri yang ketara

2 (b) F Genetic variations in sexual reproduction are crossing
over during meiosis, independent assortment during
meiosis, mutation and random fertilisation of gamete.

34

F1 Crossing over during prophase 1 of meiosis. Non 1
sister chromatids break at the chiasma 1
1
P1 Segments of non sister chromatids exchange takes 1
place. 1
1
P2 Produce a new/ different genetic / recombination of 1
genes. 1

F2 Independent assortment of chromosomes during 1
metaphase I / meiosis I 10

P3 Homologus chromosomes arrange randomly at the 1
metaphase plate.
35
P4 This results in various genetic combinations of
maternal and paternal chromosomes.

F3 Random fertilisation. Sperm can fertilise an ovum
randomly.

P5 Fertilisation between a male gamete and a female
gamete happens randomly.

P6 Results in the formation of zygote with different
genetic content.

F4 Mutation also contributes to genetic variation.
P7 Chromosomal mutation involves changes in

chromosome structure/ chromosome number.
P8 Gene mutation involves the changes in the DNA

sequence of bases.

SKEMA BAHAGIAN C : ITEM KBAT 2020
SET 1 : BAB 2,3 & 4 TING.4

1 Rajah 1 di bawah menunjukkan beberapa sel khusus dan tisu.

Sel P Tisu Q
Cell P Tissue Q

Tisu R Sel S
Tissue R Cell S

Rajah 1

Racun rumpai boleh menghentikan pengangkutan mineral tertentu ke dalam

tumbuhan melalui tisu Q.Terangkan mengapa. (3 markah)

F : Racun rumpai mengandungi racun respiratori aktif / toksik

E1: menyebabkan enzim respiratori ternyahasli

E2 : respirasi sel tidak berlaku

E3 : maka tiada penghasilan ATP / tenaga

E4 : Pengangkutan aktif ion tidak boleh berlaku dengan ketiadaan ATP / tenaga

(3 markah)

2 Rajah 2 menunjukkan sel darah merah dalam tiga larutan yang berbeza kepekatan.

Larutan X Larutan Y Larutan Z

Rajah 2

36

(i) Terangkan apa yang berlaku ke atas sel darah merah di dalam larutan Z.
P1 : Larutan Z adalah hipotonik berbanding dengan sel darah merah.
P2 : Air meresap masuk ke dalam sel
P3 : secara osmosis
P4 : sel darah merah mengembang dan pecah

(3 markah)

(ii) Sel darah merah dalam larutan Z digantikan dengan sel tumbuhan. Adakah sel
tumbuhan akan pecah sebagaimana yang berlaku ke atas sel darah merah?
Terangkan kenapa.
F : Tidak
P1: Sel tumbuhan mempunyai dinding sel.
P2: Dinding sel terdiri daripada selulosa / dinding sel mampu menahan tekanan
(3 markah)

3 Tekanan osmosis perlu dikekalkan pada aras normal supaya sel darah merah boleh
berfungsi secara optima

Berdasarkan maklumat di atas, nyatakan apa yang akan berlaku jika tekanan osmosis
darah tidak dikekalkan pada aras normal.
P1 : Jika tekanan osmosis darah lebih rendah daripada biasa, air meresap masuk ke dalam sel

darah merah
P2 : secara osmosis
P3 : Membran plasma sel darah merah terlalu nipis dan halus
P4 : tidak dapat menahan tekanan osmosis yang tinggi
P5 : sel darah merah mengembang dan akhirnya pecah
P6 : hemolisis berlaku

Mana-mana 3

Q1 : Jika tekanan osmosis darah lebih tinggi daripada biasa, air meresap keluar dari sel darah
merah

Q2 : secara osmosis
Q3 : sel darah mengecut
Q4 : krenasi berlaku

Mana-mana 3

(6 markah)

37

4 Rajah 3 menunjukkan radas yang digunakan untuk mengkaji pergerakan bahan merentasi
tiub visking. Paras larutan sukrosa dalam tiub kapilari diukur setiap selang 10 minit.

`
Rajah 3

Satu ujian makmal menunjukkan pada akhir eksperimen, air suling dalam bikar
tidak mengandungi sukrosa. Terangkan mengapa?
P1 : Saiz molekul sukrosa lebih besar berbanding saiz liang tiub visking
P2 : sukrosa tidak dapat merentasi membrane separa telap tiub visking
P3 : secara resapan ringkas

(2 markah)
5 Seorang petani menaburkan baja yang berlebihan pada tumbuhan. Ramal dan

terangkan apakah yang akan berlaku pada tumbuhan tersebut selepas
beberapa hari.
F1: Tumbuhan R akan layu
P1: Baja berlebihan menyebabkan persekitaran sekeliling menjadi hipertonik terhadap sap sel
P2 : molekul air meresap ke luar sel
P3 : secara osmosis

(2 markah)

38

6 Rajah 4 menunjukkan beberapa koloni alga mikro hijau yang hidup dalam air tawar
dipanggil Chorella vulgaris. Spesies ini menyerap banyak ion magnesium untuk
membina pigmen klorofil bagi membolehkan fotosintesis berlaku.

Rajah 4
Terangkan bagaimana pengambilan ion magnesium dillakukan oleh sel-sel alga
tersebut.
P1 : melalui pengangkutan aktif
P2 : ion magnesium meresap masuk dari luar sel ke dalam sel
P3 : dengan bantuan tenaga / ATP

(2 markah)
7 Rajah 5 menunjukkan struktur membran plasma sel P.

Q

Rajah 5

(i) Nyatakan komponen utama bagi lapisan Q.

Fosfolipid (1 markah)

(ii) Sel P telah dicampurkan dengan bahan pencuci. Bahan pencuci tersebut melarutkan

lemak. Selepas 10 minit, campuran tersebut telah diperiksa di bawah mikroskop.

Tiada sel P yang dapat diperhatikan tetapi campuran tersebut telah menjadi merah

keruh. Terangkan kenapa.

P1 : Detergen melarutkan fosfolipid dalam membran plasma.

P2 : Membran plasma hancur / musnah.

P3 : Sitoplasma (sel darah merah) bercampur ke dalam larutan

P4 : Sel P mengalami hemolisis.

(3 markah)

39

8 Graf menunjukkan bilangan pengecutan vakuol mengecut bagi Paramesim apabila
diletakkan dalam larutan sukrosa yang berlainan kepekatan.

(i) Berapa kalikah vakuol mengecut jika ia berada dalam larutan sukrosa 0.25%?

5 kali (1 markah)

(ii) Terangkan mengapa Paramesium perlu melakukan proses seperti dalam (i).
P1: 0.25% larutan sukrosa adalah hipotonik kepada sitoplasma.
P2: Air meresap masuk ke dalam paramecium secara osmosis.
P3: Air yang berlebihan perlu dikeluarkan, jika tidak paramecium akan pecah

(2 markah)
9 Paramecium akan meletus dan mati apabila dimasukkan dalam larutan sucrose 0.25%

yang ditambah racun respirasi. Terangkan pernyataan ini.
P1 : Racun respirasi akan menghalang respirasi sel
P2 : maka tiada tenaga / ATP dihasilkan.
P3 : Vakuol mengecut tidak akan berfungsi / tidak akan mengepam
P4 : Air yang berlebihan tidak boleh dikeluarkan

(3 markah)

10 Rajah 6 menunjukkan struktur molekul air.

Rajah 6

40

Air ialah sebatian bukan organik yang paling penting dalam organisma hidup. Air
membentuk 70% daripada badan manusia. Manusia boleh kehilangan air daripada badan
melalui perpeluhan contohnya semasa bersenam.

(i) Huraikan mengapa badan berasa cepat letih untuk melakukan sebarang kerja
setelah selesai melakukan sesuatu aktiviti cergas.

P1 : kehilangan air dari badan (melalui perpeluhan) menyebabkan otot kurang berupaya
bekerja

P2 : ini mengurangkan kekuatan dan kepantasan pengecutan otot
P3 : dan menyebabkan prestasi kerja yang kurang memuaskan

(3 markah)

(ii) Berikan cadangan anda mengenai langkah-langkah yang perlu diambil bagi
mengelakkan badan dari berasa cepat letih selepas melakukan sesuatu aktiviti
cergas.

P1 : minum air yang banyak pada selang waktu tertentu
P2 : melakukan regangan dengan efektif sebelum melakukan aktiviti cergas
P3 : mengambil makanan yang dapat membekalkan tenaga dengan segera kepada sel

badan seperti buah pisang

(2 markah)
11 Apabila larutan sukrosa dipanaskan dengan larutan Benedict, warna biru larutan itu tidak

berubah. Terangkan mengapa ujian Benedict memberi keputusan negatif pada sukrosa.
P1 : Sukrosa merupakan gula bukan penurun
P2 : sukrosa tidak bertindakbalas dengan larutan Benedict
P3 : ion kuprum (II) tidak diturunkan kepada ion kuprum (I)
P4 : tiada mendakan merah bata terbentuk

(3 markah)
12 Terangkan mengapa pesakit diabetes dinasihatkan untuk tidak mengambil nasi secara

berlebihan dalam diet mereka.
P1 : Nasi mengandungi kanji
P2 : pesakit diabetes tidak dapat menghasilkan hormone insulin
P3 : glukosa berlebihan tidak dapat ditukarkan kepada glikogen
P4 : menyebabkan aras glukosa dalam darah meningkat

(3 markah)

41

13 Seseorang yang mengamalkan cara pemakanan vegetarian tidak mengambil daging,
yang merupakan protein kelas pertama, di dalam diet seharian mereka. Ini bermaksud
seorang vegetarian tidak dapat memperolehi kesemua asid amino perlu yang penting
untuk tubuh badan mereka.

Apakah penyelesaian yang baik untuk seseorang vegetarian untuk turut memperolehi
kesemua asid amino perlu di dalam diet seharian mereka?
P1 : mempelbagaikan menu diet seharian dan tidak hanya mengambil makanan

tertentu sahaja setiap hari
P2 : mengambil banyak kekacang, sayur-sayuran dan bijiri/vn
P3 : untuk mendapatkan asid amino perlu dari sumber yang pelbagai (sumber tumbuhan)
P4 : bagi membolehkan fungsi tubuh badan yang optimum untuk keperluan aktiviti

seharian

(3 markah)
14 Rajah 7 seorang remaja berambut kerinting sedang menggunakan sejenis alat pelurus

rambut dalam teknik ‘rebonding’.

Rajah 7

Namun penggunaan alat tersebut secara kerap dan berterusan boleh menyebabkan
rambut menjadi tidak kuat dan mudah putus. Terangkan mengapa berlaku sedemikian.
P1 : suhu tinggi alat pelurus rambut

P2 : memutuskan ikatan hydrogen

P3 : mengubah struktur protein / struktur sekunder

P4 : bentuk yang terhasil menyebabkan rambut menjadi lurus

(3 markah

15 Orang Inuit di Alaska makan bayak daging mamalia marin seperti walrus dan singa laut
yang mengandungi kadar lemak yang tinggi tetapi mereka jarang dijumpai mengalami
obesity. Terangkan pernyataan ini.
P1 : lemak digunakan dalam respirasi sel

P2 : menghasilkan tenaga

P3 : untuk mengekalkan suhu badan di dalam cuaca sejuk

P4 : supaya kekal aktif untuk aktiviti seharian (3 markah)

42

16 Seorang individu mengambil mentega dengan jumlah yang banyak dalam diet
hariannya. Nyatakan satu penyakit yang mungkin dihidapinya dan terangkan jawapan

anda .
F : Penyakit kardiovaskular / mana-mana contoh penyakit kardiovaskular

P1 : Mentega mengandungi lemak tepu / kolesterol
P2 : kolesterol terenap pada dalam dinding arteri

P3 : lumen arteri menjadi sempit

(3 markah)

17 Kebanyakan sabun pencuci pakaian mengandungi enzim amilase. Terangkan mengapa.
P1 : Enzim amilase dapat melarut pada kebanyakan kekotoran

P2 : menghilangkan kotoran kanji/karbohidrat yang terdapat pada baju

P3 : melalui proses hidrolisis

P4 : Pakaian menjadi lebih mudah untuk dicuci

P5 : dengan hanya menggunakan enzim amilase dalam kuantiti yang kecil

(3 markah)

18 Rajah 8 menunjukkan tindakan molekul X ke atas enzim R.

Rajah 8
Terangkan bagaimana kehadiran molekul X mempengaruhi tindak balas enzim R dengan
substrat P.
P1 : Kadar tindakbalas enzim R menurun
P2 : molekul X adalah perencat
P3 : yang bersaing dengan substrat P
P4 : tiada substrat P berpadu dengan enzim
P5 : kurang hasil terbentuk

(2 markah)

43

19 Graf di bawah menunjukkan kadar tindak balas enzim dalam satu mikroorganisma di
persekitaran tertentu.

(i) Sekiranya suhu persekitaran mikroorganisma tersebut diturunkan kepada suhu
bilik, Ramalkan apa yang akan berlaku terhadap mikroorganisma itu.
P1 : Mikroorganisma menjadi tidak aktif
(1 markah)

(ii) Berikan sebab untuk jawapan anda di (i).
P1 : Suhu adalah kurang daripada suhu optimum (suhu 70°C)
P2 : Kadar aktiviti enzim menurun / enzim tidak aktif
P3 : pada suhu yang rendah
(2 markah)

20 (i) Namakan satu enzim yang boleh digunakan untuk menanggalkan kotoran
sukrosa pada baju.
Sukrase
(1 markah)

(ii) Keberkesanan enzim yang dinamakan di (i) boleh ditingkatkan. Cadangkan
bagaimana ianya boleh dilakukan.
P1 : Basuh pakaian dengan menggunakan air suam
P2 : merupakan suhu yang optimum bagi tindak balas enzim sukrase (bagi
menanggalkan kekotoran sukrosa)
P3 : Gunakan nilai pH yang optimum
P4 : Gunakan bilangan molekul enzim sukrase yang banyak
P5 : membantu meningkatkan kadar aktiviti enzim sukrase
(3 markah)

44

MANUAL GURU

SET 2 : BAB 5 & 6 (TINGKATAN4) 2020

BIDANG PEMBELAJARAN : 5.0 PEMBAHAGIAN SEL OBJEKTIF
PEMBELAJARAN : 5.1 Mitosis
1 ARAS MENGANALISIS

Bunga orkid adalah spesies yang hidup di negara-negara tropika dengan cuaca yang
lembap. Spesies orkid seperti orkid Phalaenopsis memainkan peranan yang penting
dalam perkembangan industri orkid moden di dunia. Teknik pengklonan telah
diaplikasikan dalam industri orkid moden ini termasuklah di Malaysia.

a. Bunga orkid hidup subur di negara-negara tropika dalam keadaan yang lembap.
Apabila cuaca persekitaran berubah, bunga orkid tidak dapat beradaptasi dengan
perubahan cuaca menyebabkan semua bunga orkid musnah. Mengapakah
keadaan ini berlaku?

JAWAPAN
P1: Pengklonan tidak membenarkan variasi berlaku di kalangan bunga orkid.
P2: Kesemua bunga orkid yang diklon dari sel induk orkid yang sama akan
mempunyai ketahanan yang rendah
P3: tidak dapat beradaptasi terhadap perubahan cuaca.
[2 markah]

b. Setiap bunga orkid yang terhasil dari proses pengklonan mempunyai ciri-ciri
genetik yang sama. Nyatakan dua ciri genetik sepunya bunga orkid tersebut.

JAWAPAN
P1 : Mempunyai warna bunga yang sama
P2 : Mempunyai ketahanan terhadap penyakit yang sama
P3 : Cepat matang // mengeluarkan bunga

45

[2 markah]
2 Rajah di bawah menunjukkan suatu sel pada peringkat P. Pada peringkat

seterusnya, didapati kromosom W tidak berpisah.

Lengkapkan rajah kedua-dua sel anak yang akan terbentuk pada ruang yang
disediakan di bawah.
JAWAPAN

Sel anak 1

Sel anak 2

[2 markah]

ARAS : PENILAIAN

3 Proses penggantian sel dalam badan manusia adalah satu proses yang berlaku tanpa
henti sepanjang hidup manusia. Antara sel-sel badan manusia yang perlu kerap
diganti ialah sel kulit. Penggantian sel dalam badan manusia berlaku melalui proses
mitosis.
Rajah di bawah menunjukkan satu jenis sel, P yang sedang mengalami proses mitosis
pada peringkat X.

46

Ramalkan apakah yang akan terjadi sekiranya gentian gelendong pada peringkat
X tidak dihasilkan?
JAWAPAN

P1: Kromatid tidak dapat tertarik ke kutub sel

bertentangan

P2: Satu set kromosom yang
lengkap/seiras
kutub tidak dapat dibentuk (di setiap

sel)

P3: tak disjungsi berlaku

[2 markah]

BIDANG PEMBELAJARAN : 5.0 PEMBAHAGIAN SEL OBJEKTIF
PEMBELAJARAN : 5.2 Meiosis
ARAS : ANALISIS

4 Rajah di bawah menunjukkan suatu peringkat meiosis dalam sel haiwan.

Apakah yang berlaku kepada gamet terbentuk jika struktur K gagal berfungsi dalam
proses pembentukan gamet?
JAWAPAN
P1 : Kromosom homolog gagal berpisah dengan lengkap
P2 : menyebabkan penambahan atau kekurangan bilangan kromosom
P3 : mengakibatkan mutasi kromosom

[2 markah]

BIDANG PEMBELAJARAN : 5.0 PEMBAHAGIAN SEL
OBJEKTIF PEMBELAJARAN : 5.3 Mensyukuri Ketertiban Perlakuan Kromosom

Semasa Mitosis dan Meiosis

47

Mutasi ialah perubahan spontan pada struktur DNA dan kromosom dalam satu sel.
5 Seorang murid dikehendaki menyediakan sebuah risalah berkaitan mutasi.

Terangkan satu contoh mutasi yang boleh ditulis dalam risalah itu.

JAWAPAN
P1: Anemia sel darah merah sabit adalah disebabkan oleh mutasi alel yang

bertanggungjawab untuk menghasilkan hemoglobin
P2: Alel yang mengalami mutasi mengakibatkan penghasilan hemoglobin tidak

normal
P3: Hemoglobin menjadi hablur seterusnya melekat ketika aras oksigen menjadi

rendah
P4: Hablur hemoglobin mengakibatkan sel-sel darah merah bertukar ke bentuk sabit

[3 markah]

BIDANG PEMBELAJARAN : 6.0 NUTRISI

OBJEKTIF PEMBELAJARAN :6.1 Memahami jenis-jenis nutrisi
ARAS ANALISIS

1
Rajah menunjukkan dua jenis organisma hidup.

Organisma A Organisma B

Terangkan perbezaan antara nutrisi bagi organisma A dan organisma B.

[2 Markah]

JAWAPAN

Organisma A Organisma B
Memperoleh nutrien daripada Menyerap nutrien hasil
organisma mati yang sedang pencernaan perumahnya

mereput Hidup di dalam atau pada
Hidup pada permukaan organisma permukaan luar badan perumah

mati yang sedang mereput

48

2 Rajah menunjukkan dua jenis organisma dengan nutrisi yang berbeza.

Organisma P Organisma Q

Terangkan perbezaan antara nutrisi autotrof dengan nutrisi heterotrof.

[1 Markah]

JAWAPAN

Organisma dengan nutrisi autotrof boleh mensintesis makanan sendiri melalui proses

fotosintesis atau kemosintesis manakala organisma dengan nutrisi heterotrof tidak

boleh mensintesis makanannya sendiri.

3 Rajah di bawah menunjukkan dua jenis organisma hidup

Organisma A Organisma B

Terangkan perbandingan antara jenis nutrisi yang dijalankan oleh organisma A

dengan organisma B.

[2 markah]

JAWAPAN

Persamaan

P1: mensintesis bahan organik kompleks

Pebezaan

Organisma A Organisma B

Menggunakan cahaya sebagai Menggunakan tenaga kimia / tenaga

tenaga yang terbebas melalui pengoksidaan

bahan tak organik

49

ARAS PENILAIAN
4 Rajah menunjukkan sejenis ubat cacing yang terdapat di sebuah klinik.

Cacing gelang hidup di dalam usus manusia sebagai parasit.
a. Terangkan bagaimana cacing boleh masuk ke dalam tubuh manusia.

[2 markah]
JAWAPAN
P1: Telur cacing terdapat dalam makanan yang tidak dimasak dengan sempurna
P2: Kanak-kanak mengabaikan kebersihan tangan
P3: Cacing memasuki tubuh melalui kulit kaki yang terdedah
P4: Cacing juga boleh disebarkan melalui haiwan peliharaan
b. Terangkan kesan kehadiran parasit ini terhadap kesihatan kanak-kanak.

[2 markah]
JAWAPAN
P1: Cacing akan menyerap nutrien daripada makanan kanak-kanak tersebut
P2: Boleh menyebabkan tubuh kurang zat/ mineral penting
P3: Kanak-kanak akan jadi cepat penat / perkembangan fizikal terganggu

50